Nieuwsbrief Caritas Catholica Vlaanderen vzw
Afgiftekantoor Brussel 4 P4A9097
Nummer 76 • januari–februari 2014
76
Kort tweemaandelijks bericht van Caritas Catholica Vlaanderen vzw
Migratie:
aandacht voor de mens achter de vreemdelingen
CN 76.indd 1
11/02/14 15:42
Inhoudstafel p.
03
p.
04
Armoede
p.
08
Vrijwilligerswerk
p.
11
Solidariteit
p.
13
p.
16
p.
20
Publicaties
p.
22
Aankondigingen
p.
24
Editoriaal Caritas in europa
gezondheid & welzijn Pastoraal & Identiteit
Nieuwsbrief Caritas Catholica Vlaanderen vzw
Tweemaandelijks tijdschrift verspreid bij bestuurders en directieleden van aangesloten instellingen. Alles wat in dit blad te lezen staat, mag overgenomen worden, mits vermelding van de bron.
Verschijnt
Redactie & administratie
Tweemaandelijks tijdschrift
Caritas Vlaanderen vzw
Oplage
Liefdadigheidstraat 39 – 1210 Brussel
2450 exemplaren
Verantwoordelijke uitgever
CN 76.indd 2
T 02 608 00 72 – F 02 608 00 75
[email protected]
Dominic Verhoeven,
Grafisch ontwerp & druk
Directeur
Licap cvba
Maatschappelijke zetel Caritas Vlaanderen vzw:
Guimardstraat 1 – 1040 Brussel
Liefdadigheidstraat 39 – 1210 Brussel
T 02 509 96 83
[email protected]
www.licap.be
11/02/14 15:42
p.
03 76
Nieuwsbrief
Edito Voorbij de crisis. Waarheen wijst het kompas ? Je zou bijna denken dat de crisis zo goed als achter ons ligt. De beurs doet het goed, en met de verkiezingen in zicht, swingen de beloftes de pan uit. Er lijkt heel wat in de aanbieding: nieuwe lastenverlagingen, meer netto-inkomen. Werken wordt beloond, hard werken nog meer. Er wordt blijkbaar vooral ingezet op de electorale vijver van de hardwerkende Vlaming en Belg, die veel belasting betaalt en niet tevreden is met het rendement op zijn spaarcenten. Over de vraag waar men de daartoe benodigde middelen zal halen, hangt nog een flou artistique. Er zijn natuurlijk de terugverdieneffecten, maar daarnaast verwijzen een aantal programma’s en programmaballonnetjes toch vooral naar beperking van werklozensteun in de tijd (ook al zijn er geen jobs in de aanbieding), privatiseringen (o.a. van het gevangeniswezen), en natuurlijk het stopzetten van de transfers naar de Franstaligen. De verkiezingsstrijd wordt schoorvoetend op gang getrapt met interessant ogende maatregelen, maar een uitgewerkt samenlevingsmodel breekt er maar moeilijk doorheen. Welke samenleving willen we doorgeven aan de volgende generatie? Gaat het inderdaad om een maatschappij waar de haves en cans het halen op de have nots en cannots ? Of durven we toch nog inzetten op een zorgzame, warme samenleving, waar iedereen meetelt – ongeacht afkomst, kansen, overtuiging en zelfs taal ? En waaraan iedereen kan en mag bijdragen – ook al is het maar een beetje en in het rendement beperkt? Een interessant thema in dit verband is dat van de vermaatschappelijking van de zorg. Het zit in het hart van het beeld van een samenleving die zorg draagt voor de minsten, een samenleving zoals we ze willen dromen. De samenleving komt immers eerst, de Staat is in wezen slechts een construct ten dienste van die samenleving, geen doel op zich, laat staan een entiteit sui generis. We moeten er echter wel over waken dat de vermaatschappelijking van de zorg niet in de eerste plaats een loutere besparingsoperatie wordt, waarbij de lasten worden afgewenteld op de kleine entourage van de zorgvrager – kerngezin, familie en mantelzorgers, gecompenseerd met een individueel rugzakje, maar zonder verdere rugdekking. We hebben een stevige traditie van een zorgzame samenleving, waarbij een netwerk aan middenveldsorganisaties instond voor zorg en aandacht, en ondersteuning kon mobiliseren. Dat middenveld heeft het klaarblijkelijk al een tijdje verkorven in de politieke arena, maar misschien loont het toch de moeite er opnieuw in te investeren. Wellicht is het op termijn de enige basis waarop een vermaatschappelijking van de zorg zich vermag te enten. Een samenleving gedragen ook en geschraagd door vrijwillig engagement, binnen een wettelijk kader, maar zonder regulitis: zonder dat een vluchteling die, terwijl hij wacht op de uitreiking van voedselpakketten, een handje toesteekt om de bestelwagen met voedingsmiddelen te helpen lossen, een inbreuk pleegt. Misschien wordt het tijd om de overregulering hier toch wat te reguleren… We leggen op dit ogenblik de laatste hand aan ons eigen Caritas-memorandum, onze eigen droom voor een vernieuwde samenleving. In de volgende Caritas Nieuwsbrief komen we er uitgebreid op terug.
Luk De Geest Dominic Verhoeven voorzitter directeur
CN 76.indd 3
11/02/14 15:42
04 76
p.
Nieuwsbrief
Caritas in belgië ©
Migratie:
L’os s m er vator e Ro
aandacht voor de mens achter de vreemdeling
an
o
Ook al komt het overgrote deel van alle mensen die hun dorp of stad moeten ontvluchten elders in het eigen land of in een van de buurlanden terecht, in Europa overheerst de mening dat wij de miserie van de wereld opvangen, en dat iedereen met alle middelen zal trachten dit eldorado te bereiken. De ontradingsstrategieën zijn navenant, en de toegang tot Europa wordt voortdurend verstrengd. Toch blijven mensen het proberen. Wie geen toekomst meer ziet, schuwt geen risico’s. De menselijke kost van deze evolutie is hoog: de grote scheepsramp bij Lampedusa maakte heel wat reacties los, kleinere tragedies passeren haast onopgemerkt. Ooit trokken ook Vlamingen en Belgen massaal weg, op de vlucht voor de ‘Grooten Oorlog’ naar Frankrijk, of voor de armoede en de honger, naar Canada. Die laatsten waren avonturiers, en ook wel helden. Maar ondertussen is dat een verre herinnering die in families misschien nog wel wordt gekoesterd, maar die vandaag niet meer mogelijk is. Arbeidsmigratie van buiten de EU wordt afgeremd. Als vluchteling kan nog net, als je de procedure doorkomt. Maar dan mag je niet werken. Voor vele vreemdelingen is dat onbegrijpelijk: ook wie als vluchteling naar hier komt, blijft gefocust op werk, om in het eigen onderhoud te voorzien, en om – vooruitblikkend – een beter leven op te bouwen. En dan mag dat niet: een kandidaatvluchteling mag niet werken. Zelfs hand- en spandiensten bij de organisaties die zich om hen bekommeren, vrijwilligerswerk bij de buren: het blijft onmogelijk, ook al is dit ook cultureel van primordiaal belang. Paradoxaal genoeg worden mensen die graag zouden werken verplicht om niets te doen, en dus ‘te leven op kap van de overheid’. Je mag wel je voedselpakket afhalen, maar © Isabelle Pateer, Otherweyes
je mag de bestelwagen niet even helpen lossen…
Migratie is niet alleen een kwestie van economische aantrekkingskracht en werk, het is ook en vooral een zaak van mensen. Het is een kans op ontmoeting waar ook wij beter van kunnen worden. Caritas bereid hierrond een Standpunt voor, waar we in de volgende nieuwsbrief op zullen terug komen. In dit nummer blikken we terug op de Boodschap van Paus Franciscus voor de werelddag van migranten en vluchtelingen, waarin hij oproept tot een andere houding tegenover migranten en vluchtelingen, en tegenover de problematiek van migratie. Een scherp pleidooi voor een andere aanpak.
CN 76.indd 4
11/02/14 15:42
p.
05 76
Nieuwsbrief
heid van de schepping, getekend door de Genade en de Verlossing en het mysterie van de zonde. Tegenover solidariteit en gastvrijheid, tegenover daden van broederschap en begrip, staan weigering, discriminatie, zwendel en uitbuiting, lijden
PAUS FRANCISCUS Migranten en vluchtelingen : naar een betere wereld Naar aanleiding van de werelddag van migranten en vluchtelingen publiceerde Paus Franciscus zijn eerste ‘boodschap’ voor deze groepen nadat hij eerder al Lampedusa bezocht, en het bij herhaling opnam voor een meer humane behandeling van
en dood. Uiterst zorgwekkend zijn niet alleen de situaties van gedwongen migratie, maar vooral de migraties die gepaard gaan met mensenhandel en met situaties die mensen herleiden tot slavernij. Vandaag is “ slavenarbeid ” pasmunt geworden! Niettegenstaande de problemen, de risico’s en de moeilijkheden die ze het hoofd moeten bieden, worden veel migranten niettemin geleid door twee waarden: vertrouwen en hoop. Zij verlangen naar een betere toekomst, niet alleen voor henzelf maar ook voor hun familie en voor de personen die hen dierbaar zijn. (…)
migratie. Het was dus uitkijken naar zijn bood-
Om die betere toekomst te omschrijven, verwijst
schap voor de werelddag. We geven hieronder
de Paus vervolgens naar de encycliek ‘Populorum
een aantal belangrijke klemtonen uit de brief weer.
Progressio’ van zijn voorganger Paulus VI: een betere voeding, een betere gezondheidszorg, stabiele
“Die migratierealiteit, met alle dimensies die zij in onze eeuw van mondialisering vertoont,
werkgelegenheid. Maar die ontwikkeling mag niet herleid worden tot de gewone economische groei:
vraagt om een nieuwe, eerlijke en efficiënte
De wereld kan slechts vooruitgaan wanneer de eer-
aanpak en een beleid dat prioritair een inter-
ste aandacht gericht is op de persoon; wanneer
nationale samenwerking en een geest van fun-
de promotie van de persoon integraal is, in al zijn
damentele solidariteit en mededogen vereist.”
dimensies, de spirituele dimensie inbegrepen; wan-
Franciscus
neer niemand aan zijn lot wordt overgelaten, ook de arme, de zieke, de gevangene, de behoeftige, de vreemdeling niet (zie Mt 25, 31-46); wanneer
Beste zusters en broeders !
men de omslag kan maken van een wegwerpcul-
(…) Het eerste doel van onze samenlevingen blijft
tuur naar een cultuur van ontmoeting en onthaal.
het leven van de mensen te verbeteren, niet al-
Migranten en vluchtelingen zijn geen pionnen op
leen economisch maar ook politiek en cultureel.
een menselijk schaakbord. Het gaat over kinderen,
Elke mens maakt immers deel uit van de grote
vrouwen en mannen die – al of niet gedwongen
mensenfamilie en deelt daarin met alle volke-
– om verschillende redenen hun huis achterlaten.
ren dezelfde hoop op een betere toekomst. (…)
(…) Het aantal mensen dat emigreert van het ene
Aan de ene kant verraden de migratiestromen de
continent naar het andere of binnen de grenzen
tekortkomingen en de lacunes van de Staten en
van hun eigen land of regio is indrukwekkend. Nooit
van de Internationale Gemeenschap. Aan de an-
eerder waren de migratiestromen van individuen
dere kant laten ze ook dikwijls de hunker zien van
en soms van hele volkeren zo groot als vandaag.
de mens om verbonden te leven, met eerbied voor verscheidenheid, onthaal en gastvrijheid - wat een evenwichtige verdeling van de goederen van de aarde toelaat, de menselijke waardigheid beveiligt en promoot en de menselijke persoon centraal stelt.
CN 76.indd 5
Vervolgens gaat de paus in op de rol van de Kerk. De Kerk engageert zich om, samen met migranten en vluchtelingen, de oorzaken van de migratie te achterhalen maar vooral: om de negatieve effecten ervan op te heffen en om de positieve
Vanuit christelijk standpunt bekeken laten migra-
weerslag op de gemeenschappen van herkomst,
tieverschijnselen – evengoed als andere menselijke
op migratiegroepen-in-transit en op de gemeen-
realiteiten - de spanning zien tussen de schoon-
schappen waar migranten hun bestemming vin-
11/02/14 15:42
p.
06 76
Nieuwsbrief
den, te valoriseren. Een positieve boodschap naar
groot dat alle continenten betrokken zijn in deze
migranten en vluchtelingen toe, maar tegelijk ook
dubbele beweging van immigratie en emigratie.
een aanklacht. Franciscus herhaalt zijn striemende kritiek van Lampedusa.
Het is belangrijk te onderlijnen dat deze samenwerking reeds begint bij de inspanning die elk land
Terwijl wij de ontwikkeling naar een betere wereld
levert om de sociale en economische levensom-
aanmoedigen, kunnen wij, jammer genoeg, het
standigheden in eigen land te verbeteren, zodat
schandaal van de armoede in al haar dimensies
emigratie niet de enige oplossing of uitweg moet
niet doodzwijgen. Geweld, uitbuiting, discrimina-
zijn voor wie vrede zoekt, rechtvaardigheid, veilig-
tie, uitsluiting, beperkingen inzake fundamentele
heid en volledig respect voor de menselijke waar-
vrijheden zowel ten aanzien van individuen als van
digheid. Werkgelegenheid scheppen in de lokale
gemeenschappen, zijn de voornaamste elementen
economie zal vermijden dat mensen moeten schei-
van de armoede die overwonnen moeten worden.
den van hun familie en zal de garantie bieden op
Heel dikwijls veroorzaken juist deze aspecten mi-
stabiele en serene levensomstandigheden voor
gratiestromen: wanneer migratie gelinkt is aan
iedereen en voor de gemeenschappen.
armoede. Terwijl miljoenen mensen situaties van miserie of vervolging vluchten om betere perspectieven op te zoeken of om hun leven veilig te stellen en een tocht ondernemen in de hoop hun verwachtingen ergens gerealiseerd te zien, ontmoeten ze dikwijls minachting, afwijzing, uitsluiting
Vervolgens verwijst paus Franciscus ook heel expliciet naar de vooroordelen en de beeldvorming rond migranten en vluchtelingen, en naar de rol die de media en de sociale communicatiemiddelen hierin spelen en zouden moeten spelen.
en worden ze getroffen door andere ongelukken
(…) Heel dikwijls wekt de komst van migranten,
die dikwijls nog veel erger zijn en die hun mense-
vluchtelingen en asielzoekers bij de lokale bevol-
lijke waardigheid kwetsen.
king achterdocht en vijandigheid op. Mensen vre-
Die migratierealiteit, met alle dimensies die zij in onze eeuw van mondialisering vertoont, vraagt om een nieuwe, eerlijke en efficiënte aanpak en een beleid dat prioritair een internationale samenwerking en een geest van fundamentele solidariteit en mededogen vereist. Samenwerking op verschillende
zen dat migranten en vluchtelingen de veiligheid van de samenleving zal verstoren; of men denkt dat men het risico loopt zijn culturele identiteit te verliezen; of dat er concurrentie zal ontstaan op de arbeidsmarkt; of zelfs dat er nieuwe aanstokers van geweld binnenkomen.
niveaus is nodig en belangrijk. Iedereen moet daarbij de normatieve instrumenten aanwenden die de
“De migrant en de vluchteling zijn niet in de
menselijke persoon beschermen en bevorderen (…)
eerste plaats een probleem zien dat we moeten
Hier verwijst Franciscus naar zijn onmiddellijke voorganger Benedictus XVI, die een nauwe samenwerking bepleitte tussen de migratielanden
oplossen, maar een broeder en een zuster die we verwelkomen.” Franciscus
van herkomst en die van bestemming (Caritas in Veritate, nr.62). Dit vereist een open opstelling, zonder barrières op te werpen, en een bundeling van krachten. Zowel aan de verantwoordelijkheid van de zendende, als aan die van de ontvangende landen wordt geappelleerd.
CN 76.indd 6
De sociale communicatiemiddelen dragen op dit punt een grote verantwoordelijkheid. (…) Er is een omslag nodig in de houding : de defensieve houding en de vrees, de ongeïnteresseerdheid en de marginalisering – wat uiteindelijk neerkomt op
Een goede krachtenbundeling kan de regerin-
een cultuur van verwerping – moeten plaatsmaken
gen aanmoedigen om het hoofd te bieden aan
voor een « cultuur van de ontmoeting ». Die cul-
de socio-economische onevenwichten en aan een
tuur is als enige in staat om een rechtvaardiger
mondialisering zonder regels, die gedeeltelijk ver-
en meer broederlijke samenleving en een betere
antwoordelijk zijn voor het soort migratie waar
wereld te creëren. De communicatiemiddelen roe-
mensen eerder slachtoffer van zijn dan initiatief-
pen wij op om in die « verandering van houding »
nemer. Geen enkel land kan de moeilijkheden van
te treden en om een andere houding ten aanzien
dit gegeven alleen oplossen. Want het is zodanig
van migranten en vluchtelingen te bevorderen.
11/02/14 15:42
p.
07 76
Nieuwsbrief
De Kerk, die in haar diepste kern – de vlucht van
we met respect bejegenen en die we beminnen.
de H. Familie naar Egypte – zelf de ervaring van
We moeten in de migrant de kans zien die de
vlucht en ontheemding deelde, is volgens Paus
Voorzienigheid ons aanreikt om bij te dragen aan
Franciscus geroepen om ‘het Volk van God te zijn
een meer rechtvaardige samenleving, aan een
dat alle volkeren opneemt en dat aan alle volke-
meer voltooide samenleving, aan een meer so-
ren de blijde Boodschap aankondigt. Want op het
lidair land, aan een meer broederlijke wereld en
gelaat van elke mens is het gelaat van Christus af-
aan een meer open christelijke gemeenschap in
gebeeld ! Hier vinden wij de diepste wortels van de
de geest van het Evangelie. (…)
waardigheid van de mens, die altijd gerespecteerd en beschermd moet worden. Het zijn niet zozeer criteria van efficiëntie, van productiviteit, van soci-
Tot slot richt de paus zich ook nog expliciet tot de migranten en vluchtelingen zelf:
ale klasse, van etnische of religieuze aanhorigheid
Beste migranten en vluchtelingen ! Verlies de hoop
die de waardigheid van de menselijke persoon fun-
niet dat ook voor jullie een meer zekere toekomst
deren. Maar wel het feit geschapen te zijn naar
is weggelegd. Verlies de hoop niet op uw weg men-
het beeld en de gelijkenis met God ( zie. Gen 1,
sen te ontmoeten die u de hand zullen reiken ;
26-27) en meer zelfs : het feit kinderen van God
die u de ervaring van broederlijke solidariteit en
te zijn ! Elke mens is kind van God ! Het beeld van
warme vriendschap zullen bieden ! Aan u allen en
Christus is in hem geprent. Dat moeten wij dus,
aan allen die u, heel nabij, hun leven en energie
als eersten, leren zien. En vervolgens moeten wij
schenken, verzeker ik mijn gebed en schenk ik u
de anderen helpen dat ook te zien. Wij moeten
van harte de Apostolische Zegen.
in de migrant en in de vluchteling niet eerst een probleem zien dat we moeten oplossen, maar een
Dominiek Verhoeven
broeder en een zuster die we verwelkomen, die
directeur Caritas Vlaanderen Caritas in Belgium
Lunik IX: the sequel… ? In de vorige Caritas Nieuwsbrief berichtten we over het bezoek dat we op het einde van de Caritas-Conferentie over de Roma in Košice in OostSlovakije brachten aan Lunik IX. Lunik IX is een verkrotte buurt, met appartementsblokken waar nog nauwelijks water en elektriciteit voorhanden is, en waar in vele ramen geen glas meer staat. De wijk staat symbool voor de verloedering van Roma-buurten, maar ook voor de pogingen hen eruit weg te dringen, zodat de wijk kan worden ‘opgewaardeerd’. Recent bereikten ons onheilspellende berichten, als zou de lokale overheid effectief begonnen zijn met de definitieve opruiming van de Lunik IX-wijk, en dus met het afbreken van de appartementsblokken. Het project van de Salesiaanse gemeenschap dat erin bestaat dat men één blok zelf zou aankopen en renoveren, geraakt ondertussen niet door de bureaucratische molen. Voor de (ex-)bewoners rest alleen alweer een nieuwe verhuis, om elders opnieuw onderdak te zoeken. Voor een aantal onder hen wordt dit allicht Gent: vele Gentse Roma zijn immers uit de regio (rond) Košice afkomstig. Terwijl het Europese Jaar van de Burger nauwelijks voorbij is, en de EU er in de aanloop naar de Europese Verkiezingen alles aan doet om de participatie van de bevolking aan het maatschappelijke leven, met inbegrip van de verkiezingen, te verhogen, wordt in de uithoeken van haar territorium een etnische minderheid zorgvuldig uit het stadsbeeld weggeborsteld. Er is nog werk aan de winkel !
CN 76.indd 7
11/02/14 15:42
08 76
p.
Nieuwsbrief
Armoede
tee © Isabell e Pa
Nieuwe wetgeving Verhoogde Tegemoetkoming en OMNIO-statuut
h Ot r,
er
we
yes
Personen met een laag inkomen hebben recht op de verhoogde tegemoetkoming. Zij betalen
V oordelen V erhoogde T egemoetkoming ? De Verhoogde Tegemoetkoming komt er kort gezegd op neer dat de rechthebbende een verminderd persoonlijk aandeel betaalt voor zijn geneeskundige verstrekkingen. Anders gezegd:
minder voor gezondheidszorg
de ziekteverzekering betaalt meer terug voor personen met die
en hebben nog andere financiële
verhoogd tegemoetkoming. Daarnaast maakt iemand met VT bij
voordelen. Sinds 1 januari 2014 ging een nieuwe regeling in,
consultaties bij je huisarts aanspraak op de regeling betalende derde. Hierdoor moet de patiënt enkel het remgeld betalen. De rest van het honorarium wordt rechtstreeks afgerekend tussen
waarbij de regeling verhoogde
de arts en het ziekenfonds. Ook is er een lager plafondbedrag
tegemoetkoming en het Omnio-
voor de ziektekosten die patiënten met VT jaarlijks moet beta-
statuut werden samengevoegd
len. Zodra de kosten van een gezin tijdens een kalenderjaar
tot één eenvormige regeling. Wij geven een overzicht van de
450 euro bedragen, krijg je automatisch voor de daaropvolgende prestaties het remgeld volledig terugbetaald. Tot slot betalen patiënten met een VT een lager persoonlijk aandeel in
belangrijkste veranderingen. De
de verblijfskosten en is er een verbod op kamer- en honorari-
naam Verhoogde Tegemoetkoming
umsupplementen bij opname in gemeenschappelijke kamer of
(VT) blijft en elk geval behouden.
tweepersoonskamer. Daarnaast zijn er ook extra voordelen verbonden aan de Verhoogde Tegemoetkoming. Zo betalen patiënten met VT een lagere bijdrage voor de Vlaamse Zorgverzekering, krijgen zij vermindering op het openbaar vervoer, hebben ze recht op een sociaal telefoontarief en op een toelage van het verwarmingsfonds. Afhankelijk van de verzekeringsdienst waar de patiënten bij aangesloten zijn, krijgen ze daar ook extra voordelen. De Christelijke Mutualiteit geeft bijvoorbeeld extra korting op vakanties, zorgt voor een hogere terugbetaling van psychotherapie voor kinderen en jongeren, kent een hogere tegemoetkoming voor verblijf in een hersteloord als acuut of chronisch zieke toe, etc.
CN 76.indd 8
11/02/14 15:42
p.
09 76
Nieuwsbrief
Illustratie van verschil in persoonlijk aandeel zonder of met verhoogde tegemoetkoming (bron: CM-informatie nr 254) Verstrekking
Zonder VT
Met VT
Raadpleging geaccrediteerde
euro persoonlijk aandeel 6 euro
persoonlijk aandeel
persoonlijk aandeel 13,69 euro
persoonlijk aandeel
persoonlijk aandeel 5,15 euro
persoonlijk aandeel
44,20 % persoonlijk aandeel,
26,52 % persoonlijk aandeel,
met maximum van 11,60 euro
met maximum van 7,70 euro
huisarts Honorarium: 24,15 Huisbezoek huisarts Honorarium 36,26 euro Raadpleging tandarts Honorarium 21,31 euro Antibiotica (tarieven zoals van toepassing in oktober 2013)
V oorwaarden voor V erhoogde T egemoetkoming Er zijn drie mogelijke voorwaarden om de verhoog-
voorwaarden), hoeft hij niets te doen. Het ziekenfonds kent automatisch de verhoogde tegemoet koming toe en bezorgt de patiënt nieuwe gele klevers met een aangepaste code.
de tegemoetkoming te krijgen: ofwel ontvang je een specifieke uitkering (bv leefloon of IGO (inkomensgarantie voor ouderen)), ofwel ben je in het ziekenfonds ingeschreven onder een specifieke hoedanigheid (bv wees of NBMV (niet-begeleide minderjarige vreemdeling)), ofwel wordt de VT toegekend op basis van een inkomensonderzoek door
Wanneer de patiënt een laag inkomen heeft, maar
het ziekenfonds.
niet in aanmerking komt voor de automatische
Bij dit laatste is de algemene regel dat het bruto belastbaar gezinsinkomen in het voorbije kalenderjaar lager is dan 16.743,70 euro per jaar, verhoogd met 3.099,72 euro per bijkomend gezinslid. Voor bepaalde groepen wordt er rekening
toekenning, kan hij op eigen initiatief een aanvraag indienen in het kantoor van zijn ziekenfonds. Patiënten die tot voor 1 januari recht hadden op het OMNIO-statuut, krijgen automatisch de nieuwe Verhoogde Tegemoetkoming.
gehouden met het maandinkomen, dit bijvoorbeeld voor gepensioneerden, minder-validen, weduwen en weduwenaars, eenoudergezinnen, personen die minstens één jaar ononderbroken arbeidsongeschikt of volledig werkloos zijn,…
M eer
informatie
Alle informatie kan je eenvoudig raadplegen op de website van de Christelijke Mutualiteit. Op onze website, http://www.caritas.be, vind je alle verwij-
H oe een V erhoogde T egemoetkoming aanvragen ? Indien de uitkering of hoedanigheid van een patiënt recht geeft op de verhoogde tegemoetkoming (zie
CN 76.indd 9
zingen naar de pagina’s en publicatie van de CM.
Thijs Smeyers Stafmedewerker Armoede en Armoedebestrijding Caritas Vlaanderen Caritas in Belgium
11/02/14 15:42
p.
10 76
Nieuwsbrief
GA DIRECT naar de gevangenis U ONTVANGT GEEN GELD. INTEGENDEEL. Tussen criminaliteit en armoede bestaat een duidelijke correla-
Als het van de Nederlandse staatssecretaris van Veiligheid
tie. Heel wat ex-gedetineerden belanden in armoede na het uitzitten van hun straf. Daarnaast zijn er ook mensen in armoede die (kleinere) criminele feiten plegen. Zij kennen bovendien vaak
en Justitie, Fred Teeven,
de rechtsprocedures niet en kunnen evenmin een advocaat
afhangt, betalen gedetineerden
betalen. Dit maakt dat er sprake is van een groot aandeel men-
er binnenkort 16 euro per dag, voor een maximum van twee jaar. Het voorstel van Teeven zwengelt
sen in armoede in de Belgische gevangenissen en een groot aandeel mensen die de gevangenis verlaten in armoede. Een veroordeling tot een gevangenisstraf is zeer ingrijpend. Je wordt gestraft voor een misdrijf. Je straf bestaat uit vrijheids-
ook in ons land de discussie aan.
beroving, eventueel samen met een boete en/of schadever-
Enkele organisaties plaatsen, onder
goeding. Het doel van de straf bestaat o.a. uit een na te stre-
impuls van Caritas Vlaanderen en het Netwerk tegen Armoede, kanttekeningen bij dit voorstel.
ven herstel tussen dader en slachtoffer, de rehabilitatie van de dader en de re-integratie in de vrije samenleving na afloop van de straf. Een voorstel zoals in Nederland plaatst een ernstige hypotheek op dit laatste.
Vandaag zien we al een zeer ambigue beleid: uitkeringen worden geschorst, de schaarse gevangenisarbeid levert slechts een fractie van het minimumloon op en tegelijk sta je als gedetineerde in voor eigen kosten én de vergoeding die aan slachtoffers betaald moet worden. Het aanrekenen van extra kosten aan gedetineerden of het opschorten van pensioenen of invaliditeitsuitkeringen zal er voor zorgen dat zij met een grote schuldenberg de gevangenis verlaten en nooit toekomen aan het vergoeden van hun slachtoffers. Zowel het vergoeden van het slachtoffer als de re-integratie worden met deze maatregel gehypothekeerd. We mogen ons niet laten leiden door wrok of verbittering, hoe moeilijk dit binnen deze thematiek ook is. Een gevangenisstraf moet in de eerste plaats bedoeld zijn om mensen die een misdrijf gepleegd hebben, opnieuw op het rechte pad te krijgen. Het is duidelijk dat het schorsen van uitkeringen of het laten betalen van een dagvergoeding veel ex-gedetineerden veroordeelt tot de vicieuze cirkel van armoede en het risico op mislukking van re-integratie net vergroot, met alle gevolgen van dien voor de samenleving. Ook de slachtoffers zijn niet gebaat met zo’n maatregel, integendeel, zij riskeren zo nooit de schadevergoeding te krijgen waar ze recht op hebben.
C aritas V laanderen
en het
N etwerk
tegen
A rmoede
Steunpunt Algemeen Welzijnswerk – Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede – Welzijnszorg vzw – De Rode Antraciet – Bond Zonder Naam – Tralies uit de Weg – Caritas International – Kerkwerk Multicultureel Samenleven – Broederlijk Delen – Pax Christi Vlaanderen – Liga voor de Mensenrechten – Suggnomè Forum voor herstelrecht en bemiddeling vzw – Metanoia vzw Katholieke Gevangenis Aalmoezeniers
CN 76.indd 10
11/02/14 15:43
p.
11 76
Nieuwsbrief
Vrijwilligers
Vrijwilligen! Vrijwilligen wordt al langer gebruikt door vrijwilligersorganisaties. Het Vlaams Steunpunt bracht in 2011 nog het Handvest Succesvol vrijwilligen uit.
Elk jaar wordt er
Vrijwilligen behoorde niet tot de shortlist van de tien woorden die
een ‘Woord van het Jaar’
kans maakten Woord van het Jaar 2013 te worden. Maar tussen
gekozen door Van Dale
26 november en 16 december 2013 kon ook gestemd worden op
woordenboeken en de VRT.
25 publieksnominaties in vijf categorieën, waaronder vrijwilligen
Dat we dit in de Caritas Nieuwsbrief
en dit in de categorie Economie.
vermelden heeft alles te maken
Via websites, weblogs, Twitter, Facebook werd de achterban zoveel
met de nominatie van het
mogelijk aangesproken. In totaal brachten 22.000 mensen hun stem uit.
werkwoord vrijwilligen.
Het Woord van het Jaar 2013 werd uiteindelijk selfie, waarmee een fotografisch zelfportret, vaak gemaakt met de camera op armlengte en gepubliceerd op een sociaalnetwerksite bedoeld wordt. Maar wat veel belangrijker is: in de categorie Economie werd het werkwoord vrijwilligen de nummer één, vóór de woorden herstelregering en bitcoinmiljonair. Fijn voor alle vrijwilligersorganisaties, maar vooral een erkenning voor het werk van zovele vrijwilligers. Nu komt het erop aan het woord te gebruiken. Want als het woord ingeburgerd geraakt en vaak in de media komt, maakt het kans om in een volgende editie van Van Dale opgenomen te worden. Aarzel dus niet te spreken over respectvol vrijwilligen, levenslang vrijwilligen, samen vrijwilligen. Je kan vrijwilligen trouwens perfect vervoegen: ik vrijwillig, jij vrijwilligt, hij vrijwilligt, wij vrijwilligen,… En misschien willen jongeren wel liever vrijwilligen dan vrijwilligers© Isabelle Pateer, Otherweyes
werk doen?
© Isabelle Pateer, Otherweyes
CN 76.indd 11
11/02/14 15:43
p.
12 76
Nieuwsbrief
D e week van de vrijwilliger 1 tot 9 maart 2014 Op 5 december vierden we al de internationale dag van de vrijwilliger, maar omdat we vrijwilligers niet genoeg kunnen bedanken, zet Vlaanderen hen begin maart nog eens in de bloemetjes, en dat een hele week lang. Het Vlaams Steunpunt vrijwilligerswerk maakt elk jaar ‘promomateriaal’. De kaartjes en affiches zijn verkrijgbaar op hun website. Helaas zal deze nieuwsbrief niet op tijd in uw brievenbus liggen, om nog een bestelling te doen. Een tip voor volgend jaar alvast. Vrijwilligers verwachten geen grote cadeaus, maar laat de week van de vrijwilliger ook niet zomaar passeren. Een welgemeende ‘dankjewel’, een kaartje, een bloemetje, een drink … doen hen zeker deugd! De week van de vrijwilliger is trouwens ook het moment om het woord vrijwilligen veelvuldig te gebruiken!
Lieve Coorevits Stafmedewerker Vrijwilligerswerk Caritas Vlaanderen Caritas in Belgium
Studiedag Het Vlaams Steunpunt lanceert de Week van de vrijwilligers op 4 maart in Antwerpen met een studiedag over ‘Samen vrijwilligen’, voor beroepskrachten, bestuurders en vrijwilligers. “Vrijwilligerswerk organiseren lijkt vanzelfsprekend. Iedereen vertrekt immers met een portie goede wil. De praktijk leert dat dit niet volstaat. We stellen vast dat beroepskrachten en vrijwilligers niet altijd dezelfde taal spreken, dat er wel eens spanningen ontstaan tussen het bestuur en de vrijwilligers, of tussen vrijwilligers onderling. Bij conflicten ontstaat het risico dat de samenwerking stroef loopt of helemaal stopt.” Interesse in dit onderwerp? Alle informatie is te vinden op www.vrijwilligersweb.be
CN 76.indd 12
11/02/14 15:43
p.
13 76
Nieuwsbrief
Solidariteit Voedsel, medische en psychologische zorg voor slachtoffers syriëcrisis U itzichtloze
ellende
“Wij hadden een goed leven.
De burgeroorlog in Syria duurt nu al bijna 3 jaar. De hele be-
En dan opeens hadden we niets meer.
volking (23 miljoen mensen) heeft ermee te maken. De situ-
We hadden honger en kou,
atie is hopeloos ingewikkeld en voor velen onleefbaar. Niemand heeft nog zicht op de verschillende vechtende partijen: zowel
waren aan ons lot overgelaten…
de aanhangers van president Assad als de rebellerende tegen-
Mijn vader kreeg een telefoontje:
standers van het regime zijn onderling sterk verdeeld en het
nu onmiddellijk vertrekken of anders moorden we je familie uit.
gevaar dreigt om elke hoek. De VN houdt het aantal doden al lang niet meer bij en spreekt over “meer dan 100.000 doden”. 9,3 miljoen mensen in Syrië hebben humanitaire hulp nodig,
We vertrokken meteen,
meer dan 2,3 miljoen mensen zijn gevlucht naar de buurlanden.
zonder bagage. Later hoorden we
Het merendeel zoekt bescherming in Libanon waar ondertussen
dat ons huis platgebrand werd.“ (getuigenis van Rahaf, Syrische vluchtelinge).
al bijna een kwart van de bevolking uit vluchtelingen bestaat.
C aritas
help in en buiten
S yrië
Caritas International steunt de gezamenlijk noodhulpprogramma’s van het Netwerk in Syrië, Libanon, Jordanië en Turkije (voedsel, medische zorg, onderdak, onderwijs, werkgelegenheid, winterbescherming en kleren) en steunt daarnaast ook met financiering van het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenleving (150.00 euro) een specifiek project in de kust-
caritas International CN 76.indd 13
© Caritas Libanon
streek van Syrië
Papier en karton verbranden om het warm te krijgen. Syrische vluchtelingen in Libanon.
11/02/14 15:43
p.
14 76
Nieuwsbrief
Een groot aantal mensen, dat het geweld in Homs en Aleppo wil ontvluchten, trekt naar Tartous, een © Sam Tarling/Caritas
kuststad op 45 minuten van Homs die tot dusver relatief gespaard is gebleven van de oorlog. Deze instroom van mensen legt een enorme druk op de bestaande basisdiensten. Ontheemden leven ofwel samen met andere gezinnen of in collectieve centra. Sommigen zijn verplicht een onderkomen te improviseren aan de rand van de stad. Velen
Shayma, 3 jaar oud, en haar moeder uit Raqqa, zitten middenin de modder in het informele tentenkamp in Kafr Zabat, Bekaa vallei, Libanon. Een maand geleden vluchtten Shayma en haar familie uit Syrië.
moeten het stellen zonder warm water of aangepaste sanitaire voorzieningen. Sommigen wonen
B edankt
in de grotten van de ruïnes in het oude stadsgedeelte van Tartous.
Dankzij de gulle bijdragen van het grote publiek via
Naast problemen van infrastructuur en huisves-
de actie 1212 en op het rekeningnummer 4141,
ting, is het socio-economisch evenwicht volledig
kan Caritas International de humanitaire program-
verstoord, en heeft het plaatsgemaakt voor een
ma’s van het Caritasnetwerk voor de slachtoffers
oorlogseconomie, gekenmerkt door schaarste aan
van het geweld blijven steunen. Premier Di Rupo
goederen, diensten en werkgelegenheid, met als
bracht op vrijdag 27 december 2013 een bezoek
gevolg een exponentiële stijging van de kosten van
aan een Caritascentrum in Jdeideh, een buitenwijk
levensonderhoud.
in het noorden van Beiroet en ging ook langs bij twee families die hulp krijgen van Caritas Libanon.
Verplaatste personen en gastgezinnen (765 fami-
Hij bracht er het goede nieuws dat DGD, de fede-
lies of 3.825 personen) in de regio van Tartous
rale overheid, 533.000 euro vrij gemaakt heeft
krijgen daarom nu hulp voor voedsel, huur en me-
om de hulpverlening van het migrantencentrum in
dische zorg. Het gaat hier zowel om Christenen
Libanon in 2014 verder te ondersteunen via Cari-
als Moslims. 70% zijn verplaatste personen en
tas International België. Maar de noden zijn enorm!
30% gastgezinnen.
Z ij
blijven rekenen op ons
Vorig jaar hebben donorlanden slechts 70% van de fondsen, nodig voor de slachtoffers van de Syriëcrisis, bijeengebracht. Tot nu toe is er nog © Sam Tarling/Caritas
maar een fractie van de 6,5 miljard dollar, die vol-
Shaharza en Layla, Syrische vluchtelingen uit Raqqa, allebei 7 jaar oud en Hamoudi en Anas, allebei 5 jaar, uit Aleppo en een vriend (helemaal rechts) zitten middenin de modder in een geïmproviseerd tentenkamp in Kafr Zabat, Bekaa Vallei, Libanon. December 2013.
gens de Verenigde Naties in 2014 nodig zijn, toegezegd. “Het is een schande dat er niet genoeg fondsen ter beschikking gesteld worden voor de noodlijdende Syriërs. De wapenhandel is blijkbaar duizend keer belangrijker dan de bescherming van gewone mensen”, aldus Michel Roy, secretarisgeneraal van het Caritasnetwerk. Johanna Vanraes Caritas International
Het einde van de crisis is nog lang niet in zicht. Alle steun blijft welkom op BE88 0000 0000 4141 met vermelding ‘Syrië’. Meer info: www.caritas-int.be
CN 76.indd 14
11/02/14 15:43
p.
15 76
Nieuwsbrief
FAKKELTOCHT 2013 “KIJK UIT!” I.S.M. CARITAS INTERNATIONAL Zoals elk jaar kwamen op vrijdagavond voor het begin van de advent, op initiatief van jongerenpastoraal en het bisdom Hasselt, meer dan duizend jongeren uit heel Limburg samen voor een grote fakkeltocht. Dit jaar waren
Stand ‘miljoen sterren’ van Caritas International op het gemeenteplein in Zonhoven 2013
we op 29 november te gast in Zonhoven. De verschillende jongerengroepen uit het bisdom Hasselt werden enthousiast verwelkomd en helemaal ondergedompeld in het thema ‘Kijk uit!’. Er werd een belangrijke gast verwacht! Een “moderne Johannes” verscheen… Hij vertelde dat iedereen zich moest klaarmaken voor de komst van Jezus, het grote geschenk van God bij Kerstmis. Om deze bijzondere persoon op gepaste wijze te onthalen, versierden de jongeren het plein met kerstballen en slingers… Ook Caritas International en Missio waren dit jaar op de fakkeltocht van IJD Hasselt aanwezig. Missio leerde hen een welkomstlied aan. Caritas International verzorgde een stand op het gemeenteplein, waarbij de jongeren uitgenodigd werden tot het ontsteken
Fakkeltocht 29 november 2013
van een kaars, om zo een ster van licht te vormen. Een geste van solidariteit met de minstbedeelden en met noodlijdende mensen. “Opdat niemand in het donker zou blijven…”. Naast de solidariteitsactie voor de slachtoffers van onrecht, was er dit jaar ook speciale aandacht voor de getroffenen van de Tyfoon Haiyan op de Filipijnen. Met de actie ‘1 miljoen sterren’ wilde Caritas International België het licht laten schijnen voor alle slachtoffers van natuurgeweld. Caritas wil naast allerlei concrete initiatieven en materiële middelen, vooral ook hoop brengen na Haiyan. Onze gedachten en medeleven gingen in het bijzonder naar het Filipijnse volk. De ravage die Haiyan achterliet, laat immers niemand onverschillig… A. Nivelle Stafmedewerker Caritas Vlaanderen Caritas in Belgium
CN 76.indd 15
Stand ‘miljoen sterren’ van Caritas International op het gemeenteplein in Zonhoven 2013
11/02/14 15:43
p.
16 76
Nieuwsbrief
Gezondheid & welzijn In stappen Na meerdere dagen, begint het ongetwijfeld te dagen… E en
coachingsmeerdaagse …
… die inzet op ervaren en ontwikkelen … waarbij de leidende principes onder meer zijn:
oo Knowledge comes from experience (Einstein). oo Weten en niet doen, is niet-weten (Oosters gezegde). oo Never underestimate people’s ability to change themselves; never overestimate your ability to change people! (nn). oo Het vermogen om te leren is een talent. De kunde om te leren is een vaardigheid. De bereidheid om te leren is een keuze (M. Van Der Putten). oo Je zorgen maken, is de verkeerde kant op fantaseren (Olaf Hoenson). oo Waarderen waar kan, confronteren waar het moet. oo Piekeren neemt de zorgen voor morgen niet weg, maar wel de kracht van vandaag (nn). Deze meerdaagse wordt begeleid door: Caroline VAN DAMME (HR directeur AZ SintJozef en PC Bethanië - vzw Emmaüs) Guido VANGRONSVELD (senior consultant VOCA Training & Consult - Acerta Consult).
Doelgroep Voor iedereen die op weg wil gaan, en co-creatief delend en lerend met anderen, de eigen sterktes, kwetsbaarheid en overtuigingen wil verkennen vanuit de idee dat investeren in leren en groei steeds rendeert.
Wat bieden we aan? • Veel mogelijkheden om coaching te ervaren, zowel als coach als coachee. • Veel oefenmogelijkheden om coachingsvaardigheden te verwerven. • Reflectie op eigen coachstijl. • Tijd en ruimte om te genieten van natuur, stappen en samen op weg te gaan.
Wat neem je mee naar huis? • Dichter bij jezelf staan als authentiek coach. • Een eigen missie als coach. • Zicht op je eigen talenten als coach. • Uitgebreidere eigen coachvaardigheden.
Ruim 10 jaar na het ontwikkelen van hun eer-
• Wat je tegenkomt in de werkcontext met jezelf
ste vernieuwende coachingscursussen begint
kunnen verbinden en als een coachvraag kun-
het weer te kriebelen om samen iets nieuws te
nen hanteren.
creëren. Hun beider parcours bevestigde hen dat onbevangen én professioneel instappen in de eigen werkcontext en daarmee aan de slag gaan, tot succes leidt. In beweging zijn en blijven willen ze vormgeven in deze coachingsmeerdaagse waarin het letterlijk op stap gaan ruimte krijgt.
CN 76.indd 16
11/02/14 15:43
p.
17 76
Nieuwsbrief
B egeleiding
Guido VANGRONSVELD was 20 jaar actief in de Vlaamse welzijns- en gezondheidssector als practicus en beleidsverantwoordelijke. Vanuit die ervaring is hij erg geboeid door de complexiteit van het samenwerken tussen mensen en de cruciale rol die organisatieverantwoordelijken hierbij spelen. Sinds 1998 werkt hij als consultant bij VOCA Training & Consult. Hier zet hij zijn ervaring en verworven kennis in bij het trainen, opleiden en coachen van leidinggevenden. Het begeleiden en coachen van basis- en managementteams in hun dagelijkse werking of in complexere veranderingssituaties. In deze activiteiten ligt een sterke klemtoon op systemisch kijken en het ontwikkelen van relationele kwaliteiten vanuit een waarderende benadering van individuen en werkcontexten. Wat aandacht krijgt, groeit is een leidmotief in zijn werk.
Caroline VAN DAMME kwam na een omweg in het sociaal-cultureel vormingswerk, terecht op VOCA Training & Consult. Ze bekwaamde zich onder meer in coaching van teams en leidinggevenden. Ze schreef er samen met Guido de inhoudelijke bijdragen van het boek Kracht van een team (LannooCampus, 2007). In 2009 koos ze ervoor om HR directeur te worden van 4 social profit organisaties. De verscheidenheid aan geleverde zorg- en dienstverlening zorgt ook voor zeer uiteenlopende uitdagingen voor de betrokken medewerkers. De maatschappelijke en economische realiteit maakt HR een steeds belangrijker speler in het strategisch gebeuren. Het stilstaan bij de vanzelfsprekendheden voor medewerkers en teams zorgt vaak weer voor ademruimte en nieuwe perspectieven. Maar ook zelf voldoende afstand nemen en bevraagd worden op de eigen vanzelfsprekendheden is nodig. In die zin is de uitspraak “men moet elke dag een half uur tijd nemen om te bezinnen waarmee men bezig is, behalve als het druk is… dan moet men een uur tijd hiervoor nemen” een uitspraak die haar uitdaagt.
Deelnameprijs 1 196 EUR, exclusief 21 % btw. In deze prijs zijn documentatie, lunches, koffiepauzes, diners en
Datum en plaats Deze residentiële coachingsmeerdaagse vindt plaats van dinsdagmorgen 3 juni tot en met vrijdagmiddag 6 juni 2014 in Gîte d’Etape de Villers Sainte-Gertrude, Rue du Millénaire 1, 6941 Vilers-Ste-Gertrude (Durbuy), tel. 086 49 95 31 We starten dinsdagmorgen 3 juni om 9.00 uur en eindigen vrijdagmiddag om 12.30 uur (we sluiten af met een lunch). Tip: breng je wandelschoenen en -kledij mee.
overnachtingen met ontbijt begrepen.
Interesse? Inschrijven kan via onze website: www.voca.be We stemmen de wederzijdse verwachtingen graag af. Gelieve hiervoor contact op te nemen met Chantal Bouillart: T 016 40 41 01 of E
[email protected]. Diestepoort 1 – 3000 Leuven T 016 40 41 01 T
[email protected] Bezoek ook onze website: www.voca.be
MANAGEMENTOPLEIDING 2014-2015 ‘LEIDEN VAN ORGANISATIES IN GEZONDHEID EN WELZIJN’ Een theoretisch onderbouwd leertraject over het creëren van een efficiënte, mensgerichte organisatie Leuven, start 9 oktober 2014 tot 19 juni 2015 Voor inhoudelijke vragen, contacteer Michel Rosius:
[email protected] Inschrijven kan via onze website: www.voca.be
CN 76.indd 17
11/02/14 15:43
p.
18 76
Nieuwsbrief
Voor de elfde maal op rij organiseerde het Vlaams Welzijnsverbond een financiële analyse van de sector kinderopvang in Vlaanderen. De analyse omvat de boekjaren 2008 tot en met 2012. De sector heeft op het eerste zicht een gezonde financiële structuur opgebouwd. Toch zijn er aantal knipperlichten.
G rotere
DE KNIPPERLICHTEN IN DE KINDEROPVANG
steekproef
Jaar na jaar leveren we inspanningen om de omvang van de steekproef voor deze analyse te vergroten. Dit jaar hebben we gegevens verzameld van 74 voorzieningen in de sector kinderopvang. De omvang van de steekproef is daarmee toegenomen t.o.v. van vorig jaar, toen 68 voorzieningen deelnamen. Deze groep voorzieningen heeft een gezonde balansstructuur met veel eigen vermogen (70% van het balanstotaal), een goede liquiditeitspositie en een positief bedrijfskapitaal.
R esultaat
komt meer en meer onder druk
Het resultaat van het boekjaar is in 2012 positief met 2,84% van de opbrengsten, maar toch is het resultaat al voor het 3de jaar op rij gedaald. In 2009 hadden we nog een resultaat van 4,72%. We zien ook dat het aantal voorzieningen dat het jaar afsluit met een tekort verder toeneemt. In 2012 boekte reeds een vierde van de steekproef een verlies. Een aantal elementen kunnen mogelijk aan de basis liggen van deze evolutie, namelijk de herhaalde nietindexering van de werkingsmiddelen, de toename van de kosten voor de vervanging van ADV-dagen en het loonplafond voor de sociale maribel dat onvoldoende werd aangepast.
B eperkte
investeringen
In 2012 zijn een aantal grote bouwprojecten uitgevoerd, maar het gros van de voorzieningen investeert te weinig. Elke voorziening zou minimaal even veel moeten investeren als er wordt afgeschreven, maar slecht een kwart van de steekproef voldoet aan dit criterium. Op lange termijn kan dit een nefaste invloed hebben op de werking van de voorzieningen.
S tijgende
personeelskosten
Andere knelpunten die we vaststellen hebben te maken met personeelskosten. De kosten voor personeel stijgen al enkele jaren sneller dan de opbrengsten. De verhouding van de personeelskosten t.o.v. de werkingsopbrengsten is daardoor in kinderdagverblijven al opgelopen tot ongeveer 80%. De beschikbare marge voor werking bedraagt amper 20%. Daarnaast is er ook een aanzienlijk tekort op de Sociale Maribel. Het loonplafond is duidelijk ontoereikend. Het tekort per VTE in de Maribel bedraagt in 2012 ruim 5.000 euro.
W at
brengt de toekomst ?
Het is onzeker wat de evolutie in 2013 zal zijn, maar de 3de nul-indexering van de werkingsmiddelen kan mogelijks voor een verdere achteruitgang zorgen. Terecht schrapte minister Vandeurzen deze maatregel in 2014. Uiteraard volgen we de knelpunten nauwgezet op, zeker bij de overgang naar het nieuwe decreet kinderopvang met nieuwe subsidieregels. Info: Steven De Looze tel. 02 507 01 22
CN 76.indd 18
11/02/14 15:43
p.
19 76
Nieuwsbrief
CAIROS Competent in zorg, stelt zich voor Onze focus
het proces van veranderen, om van onderuit en
CAIROS Competent in Zorg (voorheen vanuit VOCA
bovenuit met hetzelfde gedeelde project aan de
Training & Consult) focust zich op thema’s van
slag te gaan.
Wonen en Leven in de ouderenzorg en thuiszorg. We geven vorming aan uw medewderkers of bege-
Onze doelgroepen en diensten
leiden in uw huis de invoering van nieuwe zorgac-
Voor:
centen …
-- Ergo Kine Animatie-medewerkers
Onze fundamenten We geloven : -- In de kracht van mensen. Alle mensen. Onze oudere zorgvragers. Onze zorgverleners. Onze organisaties. Ze hebben krachten en talenten die we willen zien, erkennen en aanboren…. -- In de kracht van relatie. Goede zorg zit in de relatie. Tussen bewoners, tussen zorgvragers en zorgverleners, tussen organisatie en medewerkers. Daarom maken we verbinding -- In de kracht van zin in zorg. Zingeving is de basis van goesting om te werken in de zorg. Zelfreflectie naar het waarom en waartoe is belangrijk.
-- Alle zorgmedewerkers -- Beleidsmedewerkers Voorzien we in: -- Prikkelende innovatieve momenten. … -- Vorming
en
workshops
om
vaardigheden
en denkkaders van medewerkers te ontwikkelen, zowel in open aanbod als intern in de voorziening. -- Leerplatforms van samen leren en mekaar ontmoeten voor zorgverleners met dezelfde opdracht -- Begeleiding van implementatie- en veranderingstrajecten in huis U vindt ons aanbod op www.cairos.be
-- In de kracht van de verbeelding. Verbeelden hoe het anders en beter kan. Innovatief kijken naar zorg. Herkaderen van wat een evidentie leek…
Onze leidraad Is verbinding maken … -- Verbinding maken met de zorgvrager. Elk contact is een kans tot communicatie. Goede zorg zit in de relatie. Daarom hebben we veel aandacht voor communicatie en belevingsgerichte omgang in onze vormingen. -- Verbinding maken tussen ervaring en leren. Vanuit eigen ervaringen kaders aanreiken en duiden voor verder leren in de toekomst. Daarom oefenen we, daarom reflecteren we op onze ervaring en proberen ze te kaderen en te herkaderen. -- Verbinding maken tussen organisatie en zorgverleners. Komen tot gedeelde ambitie en dromen om samen betere zorg te geven. Daarom werken we in trajecten met veel aandacht voor
CN 76.indd 19
© Isabelle Pateer, Otherweyes
11/02/14 15:43
p.
20 76
Nieuwsbrief
Pastoraal & identiteit VELE BRILLEN, ÉÉN VERHAAL: EEN INSPIREREND EN PARTICIPATIEF PROJECT 2015 Op 11 oktober 2013 organiseerde Caritas Vlaanderen voor een zeventigtal deelnemers een veelgesmaakte studiedag:
Het getal 2015 verwijst naar de Millenniumdoelstellingen. Door dit getal op te nemen in de ondertitel, wilden wij als organisatoren oproepen dat het nadenken en vormgeven van de christelijke identiteit niet betekent dat men zich als sociale onderneming
Vele brillen, één verhaal –
louter terugplooit op het verleden of op zichzelf. Integendeel,
christelijke identiteit anno 2015.
het actualiseren van de eigen organisatie-identiteit staat gelijk
Aan deze dag ging een intensief voortraject vooraf. Het natraject krijgt nu volop vorm.
met een open en geëngageerde kijk op de directe en ruimere omgeving. Hierdoor kiest men er bewust voor om zich in te schrijven in de wereldwijde gerichtheid op humanisering, sociale rechtvaardigheid, emancipatie en ecologische duurzaamheid.
P articipatief De tijd dat een koepelorganisatie zoals Caritas Vlaanderen kon voorschrijven hoe de christelijke identiteit van zorg- en welzijnsorganisaties er moet uitzien, ligt al een hele tijd achter ons. Wil die identiteit concreet gestalte krijgen in de dagelijkse werking, is er nood aan een veranderingsproces dat participatief kan groeien van onderuit. Vertrekkend van die filosofie, zijn de organisatoren van de studiedag zelf op zoek gegaan naar goede praktijken. De begeleiders van de workshops werden op voorhand geïnterviewd en gefilmd, zodat de voorbereidende stuurgroep een goed beeld kon krijgen van wat er concreet leeft in de voorzieningen.
C hristelijke
traditie
In de christelijke traditie zijn er een overvloed aan verhalen, thema’s en concepten terug te vinden die een rol kunnen spelen bij de reflectie op de eigen organisatie-identiteit. Uit de studiedag bleek, dat voorzieningen, bij het uitstippelen van hun missie, visie en competenties, op een doordachte manier gebruik maken van die traditie. Zij kiezen die verhalen, thema’s en concepten uit die hen kunnen helpen om als organisatie te komen tot bredere, rijkere en meer gelegitimeerde strategische keuzes. –– Breder: zij kiezen uit de traditie wat hen kan helpen om een ruimere waaier aan waarden te respecteren, zodat de interesses van huidige en nieuwe cliënten/patiënten meer in rekening kunnen worden gebracht, in het bijzonder die van de zwaksten. –– Dieper: zij kiezen uit de traditie wat hen kan helpen om de in het verleden gemaakte en toekomstige beleidskeuzes meer in rekening te brengen.
CN 76.indd 20
11/02/14 15:43
p.
21 76
Nieuwsbrief
N atraject Om het enthousiasme en de betrokkenheid tijdens de studiedag te laten doorwerken, zal Caritas –– Rijker: zij kiezen uit de traditie wat hen bijkomende perspectieven en alternatieven biedt die hen kunnen helpen bij het onderbouwen van beslissingen.
Vlaanderen een Cahier uitbrengen, met de bijdragen van de hoofdsprekers, Erik Sengers en Guido Van Heeswijck, en van enkele workshopbegeleiders. Daarnaast komt er ook een ‘Ten huize van’.
–– Meer gelegitimeerd: zij kiezen uit de traditie wat hen inspireert tot professioneel handelen dat reflectief is en verantwoord rekening houdt
Dominiek Lootens stafmedewerker Pastoraal en Identiteit Caritas Vlaanderen | Caritas in Belgium
met de noden en behoeften van de betrokken cliënten/patiënten en hun omgeving.
TEN HUIZE VAN... Op de studiedag van 11/10/2013 “Vele brillen, één verhaal. Christelijke identiteit en inspiratie anno
extra voordeel dat ter plaatse een beter contact mogelijk is met ontwikkeld materiaal, ruimtes, betrokken medewerkers,… Iedereen kan intekenen op de volledige lijst, ook
2015” hadden de deelnemers de keuze om twee
wie de studiedag niet gevolgd heeft.
van de tien workshops bij te wonen. De reacties wa-
We hopen dat ook pastorale teams van dit aanbod
ren per workshop zeer positief. Het concreet maken
gebruik zullen maken om dit als een leermoment
vanuit de praktijk van een thema dat vaak boeiend
in te zetten als inspiratie voor de eigen werking.
maar te abstract wordt behandeld in lezingen en literatuur sprak de deelnemers duidelijk aan. Tijdens de studiedag en bij de evaluatie achteraf drukten verschillende deelnemers uit dat ze het spijtig vonden van “maar” twee workshops te kunnen volgen. We waren voorzien op deze reactie. Bij de voor-
De eerste vier sessies: 1. Donderdag 15 mei 2014: 14.00u tot 16.00u bij Colette Schaumont en Carlo Loots, Don Bosco Vorming & animatie, Oud-Heverlee 2. Dinsdag 17 juni 2014: 10.00 tot 12.00u bij Jan Steel; PC Caritas, Melle
bereiding van de studiedag was de diversiteit aan
3. Vrijdag 5 september 2014: 14.00 tot 16.00u
benaderingswijzen al opgevallen en ook onze titel
bij Heidi De Clercq; Zorg-Saam, Zrs. Kindsheid
“Vele brillen…” verwees er al naar. Vandaar dat op
Jesu, Oostakker
het einde van de studiedag het vervolgproject “Ten
4. Dinsdag 14 oktober 2014: 14.00 tot 16.00u
huize van..” werd voorgesteld. Aanvankelijk bedoeld
bij Jos Mariën; KOCA vzw (en Mediander),
om de deelnemers aan de studiedag de kans te ge-
Antwerpen.
ven nog enkele andere workshops te volgen, willen
De andere zes volgen nog met een frequentie van
we dit initiatief nu ruimer bekend maken.
één per maand.
Concreet gaat het als volgt:
Eind februari wordt een folder met concrete data
Na de Paasvakantie 2014 zullen, verspreid over
en intekenvoorwaarden verspreid via de Caritas-
tien maanden de tien workshopbegeleiders een
en CCV- netwerken.
sessie van twee uur in hun eigen organisatie (“Ten huize van..”) begeleiden. Deze formule biedt het
CN 76.indd 21
11/02/14 15:43
p.
22 76
Nieuwsbrief
Publicaties ‘Armoedebestrijding in België: Welke keuzes?’ Armoede in België. Jaarboek 2014 De staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie en de POD Maatschappelijke Integratie gaven de opdracht om een vierde editie van het federale Jaarboek over armoede en sociale uitsluiting en het beleid daarover, op te stellen. Deze opdracht werd toevertrouwd aan POS+ (Participation Opportunities Structures) verbonden aan de Universiteit Gent, in samenwerking met CeRIS (het Centre de Recherche en Inclusion Sociale van de Universiteit Bergen) en met em. prof. dr. Jan Vranken. In dit vierde federale Jaarboek Armoede wordt weer eens duidelijk hoe divers en multidimensionaal armoede is en ook hoe leerrijk het wel is om over (taal)grenzen heen te kijken. De editie 2014 opent met bijdragen over inkomensarmoede en deprivatie, over de ongelijkheid inzake gezondheid, over armoede bij zelfstandigen en bij eenoudergezinnen. Het beleid staat in de verf in het tweede deel. Bijzondere aandacht gaat uit naar het beleid op Europees niveau en naar het sociaal investeringspakket. Een bespreking van enkele beleidsmaatregelen wordt vergezeld door kritische reflecties en we formuleren enkele pistes voor een degelijk armoedebeleid. Het themadossier behandelt de ruimtelijke dimensie van armoede. Daar blijkt, onder andere, dat armoede op het platteland geen kopie is van armoede in de stad of omgekeerd. Elke vorm heeft haar eigen uitdagingen en vergt dan ook een specifieke aanpak, zoals dat wordt aangetoond door de praktijken in de Brusselse OCMW’s De bedoeling van het jaarboek is om tot een stand van zaken te komen omtrent de wetenschappelijke kennis waarover we bij het begin van 2014 beschikken met betrekking tot het federale beleid inzake armoedebestrijding, door het verzamelen en analyseren van recente cijfers, beleidsmaatregelen en wetenschappelijke studies over armoede en sociale uitsluiting in België. Deze stand van zaken gaat hand in hand met een kritische beoordeling en gerichte beleidsaanbevelingen. Het Jaarboek Armoede wordt op 25 maart 2014 voorgesteld op een colloquium in het Résidence Palace (Wetstraat 155, 1040 Brussel). De keynote speech wordt verzorgd door em. prof. dr. Saskia Sassen. Professor Sassen is ‘Robert S. Lynd Professor of Sociology’ en ‘Co-Chair’ aan het ‘Committee on Global Thought’ van Columbia University. Ze heeft diverse onderscheidingen ontvangen: meerdere eredoctoraten, een plaats binnen de ‘Top 100 Global Thinkers for Foreign Policy’ en de prijs ‘Principe de Asturias for the Social Sciences’ in 2013. Inschrijven voor het colloquium kan via http://www.armoede-in-belgie.ugent.be.
CN 76.indd 22
11/02/14 15:43
p.
23 76
Nieuwsbrief
Vooraankondiging Caritas Cahier 13 Armoedebestrijding via inclusieve communicatie C ommunicatiestrategie
en armoedebeleid
hand in hand in de zorg - en welzijnssector
Alsmaar meer wordt het duidelijk dat er een aantal evoluties gaande zijn, die leiden tot een toename van sociale ongelijkheid en armoede. Zij plaatsen de zorg- en welzijnsvoorzieningen voor de vraag hoe ze hierop kunnen en moeten reageren. Uit bevragingen blijkt dat taal en communicatie grote drempels vormen in de toegankelijkheid van de zorg- en welzijnssector. Het belang van inclusieve communicatie in voorzieningen kan dan ook niet worden onderschat. Zeker voor kwetsbare groepen – zoals mensen in armoede, maar evengoed voor anderstaligen – is de wijze waarop gecommuniceerd wordt van erg groot belang. Het Cahier Armoedebestrijding via inclusieve communicatie geeft in een eerste luik een inleidend beeld van de armoedeproblematiek in onze sector en staat stil bij de kansen die inclusieve communicatie ons geven. Dit doen we met bijdragen van Koen Hermans (LUCAS, KU Leuven), Elise Henin (Christelijke Mutualiteit), Thijs Smeyers (Caritas Vlaanderen) en Eric Goubin (Memori, Thomas More). In het tweede deel van het Cahier worden negen goede praktijken aangereikt uit verschillende zorg- en welzijnsvoorzieningen. Onder andere Gasthuiszusters Antwerpen, Wijkgezondheidscentrum Brugse Poort (Gent), Kinderdagverblijf De Hartjes (Tienen), Dagcentrum De Takel (Oostende) en de Federatie van Centra Ambulante Revalidatie geven ons inzicht in de wijze waarop zij via inclusieve communicatie mensen in kansarmoede betrekken bij hun organisatie. T. Smeyers (red.), Armoedebestrijding via inclusieve communicatie. Communicatiestrategie en armoedebeleid hand in hand in de zorg- en welzijnssector (Caritas Cahiers, 13), Brussel, te verschijnen in april 2014.
Cahier 14 Vele brillen, één verhaal C hristelijke
identiteit en inspiratie
A nno 2015
Onder deze titel vond op 11 oktober 2014 in Leuven een studiedag plaats. Naast enkele hoofdsprekers was er de mogelijkheid om aan 10 workshops rond dit onderwerp deel te nemen. Van die studiedag wil dit cahier een verslagboek zijn. J. VERBANCK (RED.), Vele brillen, één verhaal. Christelijke identiteit en inspiratie anno 2015 (Caritas Cahiers, 14), Brussel, te verschijnen in april 2014. Het Cahier Armoedebestrijding via inclusieve communicatie en het Cahier Vele brillen, één verhaal worden voorgesteld op een studiedag in mei in Brugge en in Hasselt (data nog te bepalen). Meer informatie over de voorstelling van de beide Cahiers krijgt u via de post of via de website caritasvlaanderen.be. Op onze website kan u ook inschrijven voor één van de studiedagen.
CN 76.indd 23
11/02/14 15:43
p.
24 76
Nieuwsbrief
Aankondigingen
CN 76.indd 24
11/02/14 15:43
p.
25 76
Nieuwsbrief
Event onder leiding van Stijn Coninx Een indrukwekkend team van professionals en lokale bewegingen slaat de handen in elkaar om deze eerste Vlaamse editie vorm te geven. Het
NIET TE MISSEN DE PASSIE
grootse multimediale paasevent wordt geregisseerd door Stijn Coninx. Zowel bekende zangers en acteurs, live muzikanten als lokaal talent vertolken de hoofdrollen van het paasverhaal. Eric Melaerts, Dirk Brossé, Geena Lisa, Rik Torfs, Jonathan Demoor en Piet Vansichen werken mee
Op 17 april 2014 (Witte Donderdag) vormt Merch-
aan dit unieke project.
tem het decor voor de eerste Vlaamse editie van
Liedjes van onder andere Raymond van het Groene-
‘De Passie’! Het hedendaagse passiespel is een
woud, Marco Borsato, Clouseau, Johan Verminnen
initiatief van geëngageerde leken uit de parochie-fe-
en Yasmine worden in een nieuw jasje gestoken en
deratie Merchtem, en vertelt op een hedendaagse
vormen de rode draad doorheen de vertelling. De
manier de laatste uren van Christus’ leven, dood
hoofdrollen van het paasverhaal worden vertolkt
en verrijzenis: het eeuwenoude paasverhaal over
door enkele bekende Vlamingen en lokaal talent.
vriendschap en ontrouw, over verraad en marteling, maar ook over hoop en liefde komt opnieuw tot leven…
“Het verhaal over het leven en de dood van Christus is één van de scharniermomen-
Dit multimediaal event richt zich tot een breed
ten in onze geschiedenis.
publiek, maar de organisatoren hopen vooral op
Het is een verhaal dat moet
een grote belangstelling bij jongeren.
blijven verteld worden.”
“Jonge mensen kennen het
(Stijn Coninx, regisseur)
passieverhaal van Christus niet meer. Zijn leer en principes vormen vandaag echter nog steeds de kern van onze beschaving.”
Praktische info Waar en wanneer? Donderdag 17 april 2014 om 20.30 u.
(Leen Merckx, initiatiefneemster)
Eerste editie in Vlaanderen
in Merchtem (centrum - Mieregemplein). Voor wie wil is er vooraf een Witte Donderdagviering om 19.00 u. in de kerk van Merchtem.
De ‘Manchester Passion’ kende zijn allereerste opvoering in 2006 in Groot-Brittannië. Ondertus-
Toegangsprijs
sen is dit hedendaagse passiespel ook in Neder-
De toegang tot het spektakel? Die is gratis !
land uitgegroeid tot een grote publiekstrekker. De edities in Gouda, Rotterdam en Den Haag lokten tienduizenden enthousiaste bezoekers en vorig jaar volgden meer dan 2 miljoen Nederlanders de meeslepende opvoering op televisie. Merchtem is de trotse locatie van de eerste Vlaamse opvoering van De Passie. Met staanplaatsen rond het grote podium van Vlaanderen Muziekland baadt het event in de sfeer van een muziekfestival. Grote schermen, videoclips en Vlaamse muziek vervolledigen het plaatje en ma-
CN 76.indd 25
Vanuit verschillende opstapplaatsen in Vlaanderen worden bussen ingezet om bezoekers ter plaatse te brengen. Je kan een zitplaats op de bus reserveren aan een vaste prijs van € 10 per persoon (heen en terug). Aanmelden kan via de website: www.depassie.be. Kan je tussen de 40 en 50 mensen verzamelen, dat word je met je groep op een plaats naar keuze opgehaald. Stuur een mail aan
[email protected]. Meer informatie: Leen Merckx, Drielindenbaan
ken van het geheel een adembenemende en on-
66, 1785 Merchtem,
[email protected]
vergetelijke ervaring!
of via www.depassie.be
11/02/14 15:43
p.
26 76
Nieuwsbrief
Intersectorale beheersinformatie Overzichtslijst Sinds het verschijnen van de vorige Nieuwsbrief heeft Caritas Vlaanderen volgende intersectorale beheersinformatie verspreid over volgende onderwerpen:
1073
Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten – loongrenzen vanaf 01.01.2014.
1074
Educatief verlof – schooljaar 2013-2014
1075
Vrijstelling vervangingsplicht SWT (brugpensioen): vanaf 2015 opgetrokken tot 62 jaar.
1076
nieuw systeem pensioenbonus
1077
afschaffing vervroegd luik december – afrekening vakantiegeld vanaf 2014.
Welkom – Lina D’Amico Begin februari mochten we onze nieuwe medewerkster verwelkomen, mevrouw Lina D’Amico. Lina is tewerkgesteld in het kader van de GECOovereenkomst met het Brussels Gewest. Ze wordt Stafmedewerkster Algemeen Beleid en zal onder meer zorg dragen voor de ondersteuning van de Intersectorale Bestuursinformatie (ISBIs), en voor de opvolging van Europese initiatieven en contacten. Lina vervangt Natallya Kavalkova, die Caritas in december verliet. Lina D’Amico heeft haar sporen verdiend op het vlak van zowel samenlevingsopbouw als politiek beleidswerk. We heten haar van harte welkom!
CN 76.indd 26
11/02/14 15:43
p.
27 76
Nieuwsbrief
Beeld Verhaal in
FOOD FOR ALL De nadagen van de jaarwisseling. Familiefeesten, nieuwjaarsetentjes en recepties, eindelijk achter de rug. Als kind keek ik altijd uit naar Kerstmis en Nieuwjaar. Mijn ouders en grootouders maakten er geweldige en gezellige feesten van waar ik warme herinneringen aan heb. En al ben ik blij dat half januari de gewone dagelijkse routine terugkeert, cynische uitlatingen over de eindejaarsperiode zal je van mij niet horen. Sommige mensen echter hebben een uitgesproken hekel aan de kerst- en eindejaarsperiode, die ze als het grootste opgeklopt commercieel gesponsord nepgedoe van het jaar beschouwen. Er zijn er die steevast het hazenpad kiezen naar één of andere zonnige bestemming. Al vraag ik me af of kerstbomen met nepsneeuw onder een stralende zon het juiste tegengif zijn voor chronische kerstaversie. Anderen ondergaan de fesitviteiten-estafette met boze berusting en tellen de dagen af naar ‘normale’ tijden. Op culinair vlak heb ik dit jaar weinig hoeven te presteren omdat ik vorig jaar aan de beurt was. Een meevaller! Opgegroeid in een familie waar lekker koken een traditie is, sta ik graag achter de kookpotten, maar overdrukke winkels, volle winkelkarren en monsterfiles aan de kassa’s, ik heb er net iets te weinig geduld voor. De frustratie van het in de rij staan ligt aan de basis van een bizar, maar leuk en leerrijk tijdverdrijf: het kritisch bekijken en analyseren van de inhoud van de winkelkarretjes van mijn lotgenoten in de file. Wat zouden ze eten vandaag? Goh, een echte junkfoodverslaafde! Zou meneer een alcoholprobleem hebben of geven ze gewoon een feestje? Duidelijk een chocoholic. Geen vlees, een massa verse groenten en fruit – zou ze vegetariër zijn? Oei, oei, zoveel frituurolie! Wie kan in godsnaam zoveel boterwafeltjes op? U moet het eens proberen, niks ergernis over de vijf volle karren vóór u, en voor u er erg in heeft is het uw beurt. Net voor de feestdagen liep ik dus in de supermarkt een beetje uit de toon te vallen met mijn schaars gevuld winkelmandje, verbaasd over de gigantische hoeveelheden voedsel die werden aangeschaft. Het grote verschil tussen mijn bescheiden aankopen en de file ‘feestkarretjes’ voor en achter mij deed spontaan een aantal overwegingen oprijzen. Wie gaat dat allemaal opeten? Hopelijk wordt het allemaal opgegeten... Zou er in het elan van de feesten, van veel en luxe, niet nóg meer ‘overkocht’ worden? Of speciale, extravagante dingen, die uiteindelijk niet in de smaak vallen en weggegooid worden? Zou het helpen als we in elk winkelkarretje een tekstbordje zouden aanbren-
CN 76.indd 27
gen ‘Met de helft van wat in het rijke Westen aan nog perfect bruikbaar voedsel verspild wordt, kan de grootste nood wereldwijd gelenigd worden.’? En dan hebben we het nog niet gehad over de milieu impact van onze voedingsgewoonten. Intensieve veeteelt zou verantwoordelijke zijn voor bijna 20 % van de uitstoot van broeikasgassen. Er is ongeveer 15000 l drinkbaar water nodig voor de productie van 1 kg rundvlees, tegen ongeveer 4000 l voor 1 kg peulvruchten en 2100 l voor 1 kg sojabonen, 1000 l voor 1 l melk, 200 l voor een ei, 70 l voor een appel, 140 l voor een kopje koffie, 2700 l water voor een katoenen t-shirt, 10 l voor een A4-blad papier... Terwijl meer dan 1,1 miljard mensen geen toegang hebben tot drinkbaar water. Hoeveel kerosine wordt er verbruikt om exotische ingrediënten van de andere kant van de wereld in te vliegen? Moeten we niet meer kiezen voor lokale producten? Of toch maar Fair Trade met een gegarandeerd gezinsinkomen en een eerlijke prijs voor de producten van mensen in projecten ver weg? En wat te denken over speculatie met voedsel? Begin januari maakte Belfius het besluit bekend zich terug te trekken uit voedselfondsen. Uit een rapport van 11.11.11 in 2013 kwam aan het licht dat Belfius zich, samen met vijf andere banken (AXA, ING, ABN Ambro, Deutsche Bank en BNP Paribas Fortis), bezondigd had aan voedselspeculatie, dewelke de banken meer dan 3,7 miljard euro zou opgebracht hebben. Evenveel vragen als morele dilemma’s en de tijd dringt om tot duurzame oplossingen te komen. Op 8 december 2013 ging de wereldwijde campagne van Caritas Internationalis ‘One human world, food for all’ van start. De meer dan 160 nationale organisaties die deel uitmaken van Caritas Internationalis bundelen de krachten in een wereldwijde campagne om op te roepen een einde te maken aan de honger tegen 2025. Het recht op voedsel is een duidelijk omschreven recht (Universele Verklaring van de Rechten van de Mens) dat regeringen verplicht om ondervoeding te verminderen. De campagne roept daarom regeringen op om dat recht in hun nationale wetgeving op te nemen. Het zou voor 890.000.000 mensen een uitweg uit de honger betekenen. Wereldwijd heeft 1 op de 8 mensen elke dag honger, nochtans is er genoeg voedsel voor iedereen. Wij geloven dat we dit onrecht kunnen veranderen. ‘Food for all’ blijft dus zeker een aandachtspunt in deze Nieuwsbrief gedurende de campagne die loopt tot 2015, tevens eindpunt van de Millennium Doelstellingen 2015.
Regine De Bruycker Stafmedewerker Caritas Vlaanderen Caritas in Belgium
11/02/14 15:43
Beeld
Verhaal
Kinderen op het eiland Batbatan, Filipijnen Kinderen spelen op het strand. De tyfoon is alweer uit hun gedachten, ook al rukte hij ouders weg, vernielde hij boten, landbouwgronden en gewassen. Ze kijken vol verwondering naar buitenlanders die van ver komen. Het is inderdaad niet alledaags, en ze verstaan het al helemaal niet. Europa, is dat verder dan Manila ? En Manila is al zo ver. Maar misschien kan de gesel van de orkaan worden uitgewist, om plaats te maken voor iets nieuws. Een toekomst voor deze kinderen van Batbatan? Dominiek Verhoeven directeur Caritas Vlaanderen Caritas in Belgium
Caritas Nieuwsbrief is gedrukt op papier gecertificieerd door de Forest Steward Council (FSC). Deze organisatie promoot en waarborgt een verantwoord bosbeheer dat economisch leefbaar, milieuvriendelijk en sociaal rechtvaardig is.
CN 76.indd 28
CU-COC-811200
11/02/14 15:43
