NHL Certiked ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. Opleiding Chemische Technologie van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

NHL © Certiked

ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van

Opleiding Chemische Technologie van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden CROHO-nummer 34275

aan het NVAO Accreditatiekader

De visitatie vond plaats op 28 mei 2004 en 18 juni 2004

Identificatie................................................................................................................................................ 2 Managementsamenvatting ......................................................................................................................... 3 Bevindingen............................................................................................................................................... 4 Bijlage 1: Stage- en afstudeerrapporten................................................................................................... 24 Bijlage 2: Samenstelling visitatieteam .................................................................................................... 25 Bijlage 3: Programma van de visitatie..................................................................................................... 26 Bijlage 4: Domeinspecifiek kader ........................................................................................................... 27 Bijlage 5: Documentenlijst ...................................................................................................................... 28 Bijlage 6: Onafhankelijkheidsverklaringen ............................................................................................. 30

De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman namens deze,

C.F.M. van Strien Certiked 22 maart 2005

Pagina 1 van 30 NHL Opleiding Chemische Technologie dv 0503

NHL © Certiked

Identificatie Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Tesselschadestraat 12 8913 HB Leeuwarden Telefoon: 058 - 284 61 00 Website: www.nhl.nl

Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • Noordelijke Hogeschool Leeuwarden • HBO opleiding Chemische Technologie • Voltijd • Locatie Agora, Van Hall Instituut Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader d.d .februari 2003 adequaat wordt afgedekt.

Teamsamenstelling Teamleider: Extern deskundige: Secretaris: Studentlid:

ir. R.S. Kloosterman mw dr. M.S. Leloux dr.W.M.J. Flapper mw J.G. van Bemmel BSc

Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding en deze doen toekomen aan het visitatieteam op 14 mei 2004. Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad op 18 mei. De Eerste Visitatie is uitgevoerd op 28 mei 2004; de Tweede Visitatie is uitgevoerd op 18 juni 2004. Na de eerste visitatiedag is op verzoek van het Certiked team nog een aanvullend document gemaakt. Het conceptrapport is in november 2004 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 4 maart 2005 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die mede hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er tweemaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle een voorlichtend en planningstechnisch karakter.


NHL © Certiked

Managementsamenvatting Op 28 mei en 18 juni heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleidingen Biotechnologie en Chemische Technologie van de Noordelijke Hogeschool te Leeuwarden. Doelstelling van de visitatie was het uitvoeren van een toetsing van de kwaliteit van de opleiding met als referentie het beoordelingskader van de NVAO. Vanwege de nauwe verbondenheid van de beide opleidingen hebben tijdens de visitatie alle activiteiten voor beide opleidingen synchroon plaats gevonden. In de rapportage worden de beide opleidingen apart beschreven omdat accreditatie voor elke opleiding apart moet plaats vinden. Dit rapport heeft betrekking op de opleiding Chemische Technologie (CT). De opleiding CT gaat uit van het beroepsprofiel Chemische Technologie dat is opgesteld door het COLP (Clusteroverleg Laboratorium- en Procestechnologie). Daaruit zijn de eindkwalificaties afgeleid. De opleiding heeft een gemeenschappelijke propedeuse met de twee laboratoriumopleidingen. De opleiding heeft een zeer kleine omvang, in de hoofdfase studeren circa twintig studenten Bij de inrichting en uitvoering van het onderwijs is de opleiding erin geslaagd om de kleinschaligheid te benutten. Er wordt voornamelijk gewerkt in projecten waarbij de aanwezigheid van de docent slechts in beperkte mate noodzakelijk is. Een projectgroepje is doorgaans het hele cohort. Het onderwijs is ingericht volgens het onderwijsconcept van de Hogeschool (studentgericht, beroepsgericht en gericht op persoonlijkheidsvorming) en is geordend volgens vier leerlijnen. Het onderwijs is overwegend competentiegericht vorm gegeven. Deze inrichting van het onderwijs wordt verder vormgegeven binnen de nieuw te vormen afdeling Life Sciences. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld dat conform de toetsing aan het NVAObeoordelingskader onderstaande beoordelingskwalificaties van toepassing zijn. Alle facetten zijn goed of voldoende beoordeeld; alle onderwerpen zijn dientengevolge als voldoende beoordeeld. Goed De opleiding is goed beoordeeld op de volgende punten: • de omvang en verdeling van de studielast • de aansluiting met de vooropleiding en het EVC-beleid. • de kwaliteit van het docerend personeel • de evaluatie van resultaten • het gerealiseerde eindniveau en het afstudeerrendement. Voldoende De overige facetten zijn voldoende beoordeeld. Verbeterpunten Er kunnen enkele verbeterpunten worden benoemd: • de competentiegerichtheid van het programma kan nog verder worden vorm gegeven • de toetsing van de niet-technische competenties dient wat meer expliciet te zijn.


NHL © Certiked

Bevindingen Hieronder zijn de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. De bevindingen zijn geordend volgens de NVAO-criteria die horen bij de betreffende onderwerpen en facetten. Er zijn 21 facetten, die verdeeld zijn over zes onderwerpen: 1. doelstellingen opleiding 2. programma 3. inzet personeel 4. voorzieningen 5. interne kwaliteitszorg 6. resultaten. De NVAO-criteria (de facetten) worden weergegeven in de omlijnde vakken alsmede het oordeel van het visitatieteam. Daarna wordt een beschrijving gegeven van de bevindingen betreffende het facet waarna een beoordeling ten aanzien van het facet wordt gegeven op basis van de toetsing aan het NVAOcriterium. Het Onderwijskundig kader: de missie van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden • De Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) verzorgt hoger beroepsonderwijs op maat voor de kennismaatschappij van morgen. Het onderwijsconcept is gericht op het ontplooien van individuele talenten en nauwe aansluiting bij de praktijk. Via onder meer stages, toegepast onderzoek, consultancy, opleiding, training en ICT-toepassingen wordt kennis uitgewisseld met bedrijven en instellingen. •

Studenten kunnen rekenen op een eigentijdse, praktijkgerichte HBO-opleiding die hen voorbereidt op de kennismaatschappij van morgen. Tijdens de opleiding wordt veel aandacht besteed aan samenwerken, sociale vaardigheden en praktijk. Het laatste in de vorm van projectonderwijs en afstudeeropdrachten.

•

De Hogeschool voert een strategisch en onderwijskundig beleid dat kaders schept waarbinnen de opleiding kan functioneren. Dit beleid is vastgelegd in een aantal beleidsdocumenten, zowel op het centrale niveau als het decentrale (Instituut Techniek). De documenten dragen fraaie namen als “Joggelen” en “Potmarge”.


NHL © Certiked

1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1

Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Beoordeling: voldoende

De eindkwalificaties die de opleiding hanteert worden ontleend aan het Beroepsprofiel Chemische Technologie dat is opgesteld door het LOCT (landelijk overleg Chemische Technologie), onderdeel van het COLP (Clusteroverleg Laboratorium en Procestechnologie). Dit beroepsprofiel is opgesteld door docenten van CT-opleidingen in overleg met vertegenwoordigers van het beroepenveld en is na vaststellen goedgekeurd door de HBO-raad. De beroepscompetenties van de HBO-bachelor Chemische Technologie zijn de volgende: • onderzoeken • ontwikkelen • experimenteren • beheren / coördineren • adviseren / in- en verkopen • instrueren / coachen • leiding geven / managen • leren leren • besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dit beroepsprofiel is enigszins gedateerd. Het zal verder ontwikkeld gaan worden in de richting van competentiegericht onderwijs. Deze ontwikkeling loopt synchroon met de onderwijskundige en organisatorische ontwikkeling in de richting van een instituut Life Sciences waarin de opleiding Chemische Technologie zal worden opgenomen. Het beroepsprofiel zal daardoor enigszins aangepast worden. Deze aanpassing vindt plaats in overleg met deskundigen uit het werkveld. De opleiding Chemische Technologie heeft ervoor gekozen geen specifiek regionale inkleuring te geven aan het opleidingsprogramma, een mogelijkheid die binnen de landelijk gedefinieerde competenties aanwezig is. De stagiaires en afgestudeerden van de opleiding werken in bedrijven door het hele land, waardoor het niet zinvol is om regio-specifieke onderdelen in het programma op te nemen. De eindkwalificaties van de opleiding worden regelmatig geëvalueerd door: • deelname aan landelijk overleg (LOCT) met betrekking tot het beroepsprofiel binnen dit overleg vindt ook toetsing plaats met dat van andere instituten • terugkoppeling van de ervaringen van docenten bij de begeleiding van stages en afstudeeropdrachten • evaluatie van het verloop van stages en afstudeeropdrachten • overleg met deskundigen uit het werkveld in de beroepenveldadviescommissie • enquêteren van alumni.


NHL © Certiked

Beoordeling Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de eindkwalificaties van de opleiding gebaseerd zijn op de eisen van het beroepenveld en de eisen van vakgenoten en voorts dat de eindkwalificaties regelmatig geëvalueerd worden om de opleiding up-to-date te houden. Er is op dit moment sprake van een overgangssituatie waarin nog gewerkt wordt met een wat gedateerd profiel. Op grond daarvan komt het team tot een voldoende beoordeling.

1.2

Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Beoordeling: voldoende

De eindkwalificaties van de opleiding worden zeer nauwkeurig gedefinieerd in het “Landelijk opleidingsprofiel HBO-ingenieur Chemische Technologie” dat is opgesteld door het “Landelijk Overleg Chemische Technologie”. Het opleidingsprofiel is afgeleid van het beroepsprofiel dat is vastgesteld door het COLP (Clusteroverleg Laboratorium en Procestechnologie). Daarmee conformeert de opleiding zich aan de eindkwalificaties van de opleidingen HBO-Chemische Technologie in Nederland. Landelijk opleidingsprofiel: Er worden vier kwalificatieniveaus onderscheiden: U (uitvoerend) effectief gedrag vertonen als de omgeving daartoe directe aanleiding geeft trefwoorden: uitvoerend, in opdracht van O (oplossend) effectief gedrag vertonen op basis van eigen initiatief trefwoorden: oplossen, analyseren I (integrerend) effectief gedrag van de directe omgeving versterken trefwoorden: integreren, ontwikkelen, transfer van kennis en vaardigheden G(enerverend) effectief gedrag van de beroepsgroep verhogen trefwoorden: genereren van kennis, vaardigheden Het niveau waaraan een afgestudeerde chemisch technoloog tenminste moet voldoen wordt hieronder als volgt omschreven; dit is het minimale niveau, opleidingen kunnen kiezen voor een hoger niveau.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Competentie / Kwalificatieniveau Onderzoeken Ontwikkelen Experimenteren beheren / coördineren adviseren / in- en verkopen instrueren / coachen leiding geven / managen leren leren besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid

U X X X X

O X X X

X X X

X X X

I

G

De competenties van het beroepsprofiel worden in het landelijk opleidingsprofiel nader uitgewerkt.


NHL © Certiked

Toetsing van deze competenties aan de Dublin Descriptoren leidt tot de volgende analyse: • • • • •

Kennis en inzicht zijn een belangrijk onderdeel van de competenties onderzoeken, ontwikkelen, experimenteren, beheren/coördineren, instrueren/coachen en adviseren/in- en verkopen. Toepassen van kennis en inzicht speelt een belangrijke rol binnen de competenties onderzoeken, ontwikkelen, experimenteren en beheren/coördineren. Oordeelsvorming is van belang binnen de competenties onderzoeken, ontwikkelen, experimenteren, beheren/coördineren, adviseren /in- en verkopen en besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Communicatie is een belangrijk onderdeel van de competenties besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid, onderzoeken, beheren/coördineren, adviseren/in- en verkopen, instrueren/coachen en leiding geven/managen. Leervaardigheden zijn aan de orde binnen de competenties instrueren/coachen, leiding geven/managen, besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid en leren leren.

Uit deze analyse kan worden geconcludeerd dat het niveau van de bachelor zoals dat is vastgelegd in de Dublin Descriptoren, herkenbaar in het opleidingsprofiel van de CT-bachelor is opgenomen. Beoordeling Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de Dublin Descriptoren binnen de beschreven competenties voldoende worden afgedekt waardoor de opleiding het vereiste niveau heeft. Het team komt derhalve tot een voldoende beoordeling van dit aspect.

1.3

Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBOopleiding vereist of dienstig is. Beoordeling: goed

Uit het door de opleiding gehanteerde beroepsprofiel (opgesteld door LOCT) kunnen de kwalificaties worden afgeleid waaraan een beginnend beroepsbeoefenaar moet voldoen. Binnen het beroepenveld worden door afgestudeerde chemisch technologen de volgende rollen vervuld: Rollen Maken (M)

Sturen (S) Vertalen (V)

uitvoeringsvormen ontwerpen/ontwikkelen construeren uitvoeren onderhouden en optimaliseren coördineren leiding geven instrueren/begeleiden/presenteren implementeren commercieel toepassen


NHL © Certiked

De opleiding vertaalt dit naar de volgende beschrijving van de kwalificaties die een beginnend beroepsbeoefenaar dient te hebben; een afgestudeerd chemisch technoloog: • Kan bij researchwerkzaamheden van chemisch of chemisch technologische aard zelfstandig experimenten opzetten, uitvoeren of er leiding aan geven; hij zal de resultaten moeten kunnen beoordelen, analyseren en interpreteren. • Kan bij product- of procesontwikkeling nieuwe technieken of methoden beoordelen en introduceren. • Heeft inzicht in de relatie tussen chemische structuur en product- of materiaaleigenschappen en kan inschatten welke parameters van belang zijn bij de modificatie van die eigenschappen; daartoe beschikt hij over een degelijke chemische basiskennis. • Beschikt over kennis van instrumentele technieken, die relevant zijn voor product- of materiaalkundig onderzoek. • Heeft inzicht in procesontwerp, procesregeling en -besturing en kan de invloed van procesvariabelen op de optimalisering van zowel proces als product beoordelen; daartoe beschikt bij over degelijke procestechnologische kennis. • Bezit voldoende kennis van informatietechnologie om procestechnologische problemen met betrekking tot automatisering, optimalisering en softwareapplicaties te kunnen oplossen of in ieder geval te kunnen begrijpen. • Is in staat om problemen in de bedrijfsvoering of productie (bediening, beheersing, onderhoud) door analytisch denken en in samenwerking met anderen, op te lossen ("trouble shooting"). • Heeft inzicht in de milieubelasting van producten, bijproducten en afvalproducten, alsmede veiligheidsaspecten en kan de gevolgen en verspreiding van chemische componenten in het milieu (bodem, water, lucht) inschatten. Deze competenties zijn van toepassing voor een beginnend Chemisch technoloog; zij omvatten een deel van de competenties van het volledige opleidingsprofiel dat bij facet 1.2 staat beschreven. Het niet genoemde deel van de competenties (instrueren/coachen en leiding geven/managen onder andere) wordt actueel na enkele jaren werkervaring. De kwaliteiten waarmee de afgestudeerden de arbeidsmarkt betreden worden regelmatig geëvalueerd door: • terugkoppeling van de ervaringen van docenten bij de begeleiding van stages en afstudeeropdrachten • overleg met deskundigen uit het werkveld in de beroepenveldadviescommissie • enquêteren van alumni. De resultaten van deze evaluaties worden gebruikt voor verbeteringen in het onderwijs. Beoordeling De opleiding heeft de eisen waaraan een beginnend beroepsbeoefenaar moet voldoen nauwkeurig omschreven. Uit gesprekken met alumni en vertegenwoordigers van het werkveld kan worden opgemaakt dat de afgestudeerden in het algemeen heel ruim voldoen aan deze eisen. Daarom beoordeelt het visitatieteam dit aspect als goed.

Beoordeling ten aanzien van het onderwerp Doelstellingen opleiding Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende.


NHL © Certiked

2. Onderwerp: programma 2.1

Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Beoordeling: goed

De gebruikte literatuur is actueel, op de boekenlijst staan vooral standaardwerken.Modulebeschrijvingen worden regelmatig bijgesteld om nieuwe ontwikkelingen bij te houden. De meeste standaardwerken zijn in het Engels geschreven. Het gebruik van de Engelse taal levert geen speciale problemen op, studenten en afgestudeerden blijken deze taal zowel actief als passief te beheersen op een adequaat niveau. Colleges worden uitsluitend in het Nederlands gegeven. Aan verslagen wordt een summary toegevoegd. In de theorielessen worden veel voorbeelden uit de beroepspraktijk verwerkt. Regelmatig worden excursies georganiseerd naar bedrijven. In het tweede en vierde jaar van de opleiding wordt door de studenten vooral in projecten gewerkt. De opdrachten die in deze projecten bewerkt worden komen tot stand in samenwerking met bedrijven. Het derde jaar bestaat uit een stage van twee semesters, het vierde jaar uit een binnenschools semester en een externe afstudeeropdracht. Deze afstudeeropdracht heeft meestal betrekking op onderzoek en optimalisatie van een productieproces. De opleiding kent een bijzondere opbouw van de hoofdfase vanwege het feit dat de studentenaantallen zeer klein zijn. Een cohort in de hoofdfase bestaat dikwijls uit gemiddeld tien studenten. Traditionele onderwijsvormen zoals klassikale practica en colleges worden daarom niet aangeboden, enerzijds vanwege de ongeschiktheid van deze werkvormen voor heel kleine groepjes, anderzijds vanwege het kostenaspect. De opleiding gaat met dit ongemak creatief om. In de aanloop naar het competentiegericht onderwijs wordt de inhoud van het onderwijs geactualiseerd en gemoderniseerd binnen themakaders (zie ook facet 1.1). De nadruk ligt op zelfstandig door studenten uit te voeren projecten, waarin naast technische kwalificaties ruim aandacht wordt gegeven aan gedragscompetenties: besluitvaardigheid, zelfstandigheid, samenwerking en kennistransfer. Het traditionele rekenwerk krijgt in deze opzet veel minder aandacht. Door deze verandering in de vormgeving wordt beter aangesloten bij de werkwijze van de verwante opleiding Biotechnologie, waar alle CT-docenten ook werkzaam zijn en waarmee de opleiding samengaat in het nieuw op te richten instituut Life Sciences. Door de projecten en de stages worden de studenten gedurende de gehele postpropedeutische fase geconfronteerd met de beroepspraktijk, terwijl de opleiding via de daarbijbehorende contacten voortdurend overlegt met het bedrijfsleven waardoor de actualiteit van het programma wordt geborgd. Veranderingen in het programma en de studieroutes van de studenten als gevolg van de actualisering kunnen vanwege de kleinschaligheid van de opleiding heel flexibel doorgevoerd worden. Via enquêtes in het beroepenveld en bij alumni van de opleiding wordt de actualiteit van het programma bewaakt en zonodig bijgesteld.


NHL © Certiked

Beoordeling Het visitatieteam heeft vastgesteld dat kennisontwikkeling door studenten op adequate wijze plaats vindt, dat het programma duidelijke verbanden heeft met de beroepspraktijk en dat nieuwe ontwikkelingen in het beroepenveld opgenomen worden in het opleidingsprogramma. Vanwege de creatieve wijze waarop de opleiding dit realiseert beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.

2.2

Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken Beoordeling: voldoende

De doelstelling van de opleiding is studenten op te leiden tot chemisch technoloog: ingenieurs die zich bezighouden met het ontwikkelen, aanpassen, bedrijven en onderhouden van chemische en fysische processen zoals die met name industrieel worden toegepast. De afgestudeerd chemisch technoloog dient daarom kennis en vaardigheden te hebben op de volgende terreinen: • fysische transportverschijnselen • unit operations • chemische reactorkunde en bioreactoren • processimulatie en meet- en regeltechniek • milieukunde • materialen • kwaliteitsanalyse. Het curriculum is ontworpen op basis van de eindkwalificaties, er zijn voor alle studieonderdelen leerdoelen geformuleerd. De opleiding streeft ernaar dat de eindkwalificaties overeenkomen met de optelsom van de leerdoelen van de aparte studieonderdelen. De leerdoelen per onderdeel worden allemaal getoetst. Het opleidingsprogramma van de propedeuse is voor 80% identiek voor de drie LPT-opleidingen. In het propedeuseprogramma wordt veel aandacht besteed aan technische competenties; hoewel de niettechnische competenties deel uitmaken van het programma zijn zij bij de uitvoering vooral impliciet aanwezig. Belangrijke vakken in de hoofdfase zijn: procesdynamica, chemische reactorkunde, technische scheidingsmethoden en bioprocestechnologie. In de hoofdfase worden niet alle “verplichte” vakken aangeboden vanwege de geringe omvang van de groepen. Aan de hand van goede voorbeelden wordt de studenten duidelijk gemaakt welke denkwijzen relevant zijn voor het oplossen van de problemen in de beroepspraktijk. De inhoud van het aangeboden onderwijs en de sterke binding met de beroepspraktijk leidt ertoe dat de studenten door het volgen van de opleiding in staat gesteld worden om de eindkwalificaties van de opleiding te bereiken. Het opleidingsprogramma wordt regelmatig beoordeeld door een goed functionerende opleidingsadviesraad.


NHL © Certiked

In het overleg binnen de onderwijscommissie wordt het programma regelmatig geëvalueerd. Daarnaast wordt via de studentevaluaties de relatie tussen doelstellingen en inhoud verbeterd bijvoorbeeld door invoering of verzwaring van bepaalde vakken. Beoordeling Het visitatieteam is van oordeel dat de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma goed herkenbaar is. Omdat het nagestreefde niveau naar het oordeel van het visitatieteam ambitieuzer zou kunnen zijn, wordt de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma als voldoende beoordeeld.

2.3

Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Beoordeling: voldoende

De samenhang in het programma wordt bewaakt door leerlijnen en vakkenstructuren. Er zijn drie leerlijnen: de conceptuele, de vaardigheidsleerlijn en de integrale leerlijn. De conceptuele leerlijn is vooral gericht op de theoretische kennis die de CT-bachelor nodig heeft. De vaardigheidsleerlijn is gericht op de praktische vaardigheden die een CT-bachelor nodig heeft. De integrale leerlijn heeft betrekking op de competenties: theoretische kennis en praktische vaardigheden toe kunnen passen in een beroepscontext (projecten, stages, afstuderen), beroepshouding en reflectie op het eigen functioneren. De samenhang binnen een vak wordt bewaakt door de vakstructuur. Een vakstructuur kan lineair zijn, concentrisch of thematisch. Het eerste jaar bestaat uit een gemeenschappelijke propedeuse van drie verschillende opleidingen, die alle drie onderwijseenheden verzorgen die een oriënterend karakter hebben voor de betreffende opleiding. De oriëntatie op CT in de propedeuse wordt verbeterd op verzoek van de studenten. Het programma in de hoofdfase wordt grotendeels in de vorm van opdrachten aangeboden; daardoor is er sprake van samenhang en behoren naast kennis en vaardigheden ook competenties tot de leerdoelen. Het vak unit operations komt als geheel niet meer voor, er wordt een keuze gemaakt uit de vele mogelijkheden die er zijn, in overleg met het bedrijfsleven en in relatie met de uit te voeren opdrachten. Om de samenhang met het programma te borgen vinden af en toe bedrijfspresentaties plaats. De opdrachten worden in de loop van de studie steeds complexer. Studenten kunnen het tempo van de studie in hoge mate zelf bepalen vanwege het zelfstandig en projectmatig werken. Studenten die elders relevante competenties hebben verworven kunnen vrijstelling krijgen voor de betreffende programmaonderdelen. Voor de betreffende student wordt een passende studieroute gemaakt. Structureel komt dit voor bij studenten met een VWO-diploma of een diploma van een verwante MBOopleiding. Studenten wordt regelmatig gevraagd hun mening geven over de samenhang in het programma via de studentevaluaties. Beoordeling De samenhang in het programma wordt vooral geborgd door de leerlijnen. Deze leerlijnen komen vooral tot hun recht in een competentiegericht curriculum. In het bestaande, wat gedateerde programma, is dat minder duidelijk het geval. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende. Pagina 11 van 30 NHL Opleiding Chemische Technologie dv 0503

NHL © Certiked

2.4

Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Beoordeling: goed

Het opleidingsprogramma is beschreven in de studiegids. Er is een jaarrooster waarin de studieactiviteiten (inclusief toetsweken) zijn vastgelegd en waarin de procedures staan beschreven. Studenten worden daardoor in staat gesteld een studieplanning te maken. Omdat het aantal studenten erg klein is kan in veel opzichten maatwerk worden geboden waar het betreft de verdeling van de studielast in de tijd. De informatievoorziening aan studenten voldoet, alleen het toetsrooster komt soms wat laat. De formele studielast is hoog, het cursusjaar is ingedeeld in vijf blokken van acht weken, waardoor de nominale studiebelasting komt op gemiddeld 42 uur per week. De studentenenquêtes bevestigen dat de studielast als hoog wordt ervaren, 35% vindt de opleiding te zwaar. Toch besteden volgens deze enquête de studenten meestal minder dan 40 uur per week aan de studie. Hoewel de studielast hoog is, is de opleiding terughoudend in het lichter maken van het programma, gezocht wordt naar een goed evenwicht tussen omvang van de studielast en de noodzakelijke kwaliteit. Uit exitinterviews blijkt dat de studielast vrijwel nooit de reden is voor het staken van de studie, meestal is een gebrek aan motivatie en interesse de oorzaak. De studielast is onderwerp van studentenenquêtes; onevenwichtigheden in de verdeling van de studielast worden opgelost in overleg met de studenten. Beoordeling Omdat de opleiding de verdeling van de studielast duidelijk op de studenten afstemt beoordeelt het visitatieteam het facet studielast als goed.

2.5

Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Beoordeling: goed

Het programma sluit aan bij een instroom met HAVO-, VWO- of MBO-diploma. Mede vanwege de kleinschaligheid van de opleiding kan er optimaal aandacht worden gegeven aan de aansluiting met de vooropleiding. Er bestaat een mogelijkheid voor vrijstellingen op basis van eerder verworven competenties. Studenten met VWO-vooropleiding of MBO-procestechniek krijgen een “turboroute” aangeboden, waardoor zij in 3 resp. 2,5 jaar kunnen afstuderen. Studenten die ouder zijn dan 21 jaar kunnen via een intake gesprek toegelaten worden ook al hebben ze niet het vereiste diploma. Voor havisten hanteert de opleiding een ruim toelatingsbeleid, waarin ook de profielen E&M en C&M toelating geven mits natuurkunde in het vakkenpakket voorkomt. Ook studenten met een niet “passend” MBO-diploma krijgen een intake gesprek waarin gewezen wordt op de aansluitproblemen die mogelijk kunnen ontstaan. Een potentiële student kan in zo’n geval het - niet bindende - advies krijgen om aan een andere opleiding te gaan studeren.


NHL © Certiked

Studenten die formeel wel gekwalificeerd zijn maar toch deficiënties blijken te hebben worden ondersteund door verwijzing naar aanvullende literatuur en informatie. Beoordeling Vanwege de zorgvuldigheid en de flexibiliteit van het instroombeleid beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.

2.6

Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Beoordeling: voldoende

De studielast van de opleiding bedraagt 240 ECTS-punten, verdeeld over vier jaren van 60 studiepunten. De studiepunten worden gelijkmatig over het jaar verdeeld via een jaarrooster dat bestaat uit vijf perioden. Voor een evenwichtige verdeling over de perioden is een overzicht gemaakt: het macrorooster. Het aantal contacturen is beperkt: maximaal 25% van de studietijd voor theoretische vakken, maximaal 60% voor de practica. Dit relatief kleine aantal wordt door de studenten positief gewaardeerd. Beoordeling De opleiding heeft het programma via o.m. het macrorooster op evenwichtige wijze verdeeld over de 240 studiepunten; het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende.

2.7

Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Beoordeling: voldoende

Het opleidingsprogramma wordt op dit moment vormgegeven volgens het onderwijsconcept van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden: beroepsgericht, studentgericht en gericht op persoonlijkheidsvorming. Daarom ligt de nadruk op toepassen van kennis, meer dan op het aanbieden daarvan door de opleiding. De studenten dienen zich de benodigde kennis uiteraard wel eigen te maken. Binnen de leerstof wordt gekeken naar de drie leerlijnen: conceptuele, vaardigheden-, en integrale leerlijn. Het aangeboden leerproces wordt wel vergeleken met een huis waarvan de bestudering begint met het dak en eindigt met de fundamenten. Studenten zijn positief over deze benadering, het sluit goed aan bij de doelstellingen van de opleiding. De vormgeving van het onderwijs wordt als volgt gekenmerkt: • het leren vindt actief en zelfstandig plaats, de student is verantwoordelijk voor het eigen leerproces • de leerstof is gericht op en afgeleid van de praktijk en het beroep • inhoud en organisatie van het onderwijs zijn studentgericht: het leerproces van de student staat centraal. In de uitvoering worden deze uitgangspunten als volgt zichtbaar: • in het eerste jaar worden drie studiepunten besteed aan een oriëntatieproject voor CT • in het tweede jaar worden zes studiepunten besteed aan bedrijfsprojecten Pagina 13 van 30 NHL Opleiding Chemische Technologie dv 0503

NHL © Certiked

• • • • • •

in de hoofdfase van de opleiding wordt 50% van de tijd besteed aan stages en afstuderen er wordt veel tijd wordt besteed aan projecten, er zijn maar zeer weinig theorie- en praktijklessen per module wordt de onderwijswerkvorm veranderd als dat voor de studenten beter is het verband tussen theorie en praktijk ontstaat vooral binnen de projecten projecten zijn praktijkgerelateerde casussen communicatieve vaardigheden komen impliciet aan de orde in projecten, stages en afstudeeropdracht.

De didactische opzet en de werkvormen zijn onderdeel van de studentenenquêtes en worden regelmatig met studenten besproken. Beoordeling De afstemming tussen vormgeving en inhoud voldoet in de huidige situatie aan de eisen, maar kan worden verbeterd door een sterker accent te leggen op het verwerven van competenties. De opleiding werkt aan deze verbetering in het kader van het nieuw te vormen instituut Life Sciences. De huidige situatie wordt door het visitatieteam als voldoende beoordeeld.

2.8

Beoordeling en toetsing: door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Beoordeling: voldoende

Er zijn zes basiscompetenties vastgesteld waaraan de CT-bachelor moet voldoen. Elke competentie moet voldoende zijn behaald. Op onderdelen kunnen aspecten van deze competenties niet voldoende zijn, het geheel moet voor elke competentie voldoende zijn. Toetsing wordt door de opleiding gezien als een leermiddel dat is gebaseerd op beroepssituaties en dat aansluit op de leerdynamiek die daaruit voort komt. Bij theorietentamens wordt vooral getoetst of de studenten de leerstof kunnen toepassen, boeken en andere informatiebronnen kunnen vrij worden geraadpleegd (“open boek tentamens”). Soms wordt een theorievak getoetst via een opdracht. Certiked heeft een aantal theorietentamens beoordeeld en vastgesteld dat hierin op voldoende niveau de eindtermen van de betreffende module worden getoetst. Communicatieve vaardigheden en leervaardigheden worden getoetst via toetsingskaders, die zijn vastgelegd op diverse beoordelingsformulieren, onder andere het “groot verslag”. Communicatieve vaardigheden worden getoetst via werkbesprekingen, terugkomdagen en presentaties. Leervaardigheden worden getoetst via opdrachten en open boektentamens. Bij schriftelijke toetsen wordt het principe van de vier ogen toegepast. Het vak fysische transportverschijnselen wordt als een struikelvak ervaren. In de studiegids is opgenomen wanneer de toetsen zijn gepland en welke procedure wordt gevolgd met betrekking tot correctie en herkansing. Inhoud, vormgeving en organisatie van de toetsing wordt beoordeeld door studenten via de enquêtes en het overleg in de onderwijscommissie. In gesprekken met studenten bleek dat zij gemiddeld positief oordelen over de wijze waarop de opleiding de toetsing verzorgt. Docenten en examencommissie boordelen de toetsaspecten eveneens via periodiek overleg.


NHL © Certiked

Beoordeling Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de wijze waarop de opleiding toetsing en beoordeling verzorgt, voldoet aan de eisen. De toetsen zijn in de regel van voldoende niveau. De toetsing kan verbeterd worden door het accent meer te verschuiven van toetsen van kennis en vaardigheden naar meer expliciet toetsen van competenties. Daar is de opleiding mee bezig. De huidige situatie wordt door het visitatieteam beoordeeld als voldoende.

Beoordeling ten aanzien van het onderwerp Programma Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende.


NHL © Certiked

3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1

Eisen HBO. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Beoordeling: goed

Het aantal docenten dat direct bij de opleiding is betrokken is klein; slechts twee personen hebben CT als belangrijkste aandachtsgebied. Omdat deze docenten ook werkzaam zijn bij andere opleidingen hebben zij een brede “scope”, waardoor de studenten breed worden opgeleid. Daarnaast zijn er enkele docenten die slechts een klein deel van hun tijd besteden aan CT. De docenten volgen regelmatig bijscholingscursussen en zijn verder via stage- en afstudeerbegeleiding betrokken bij de ontwikkelingen in het beroepenveld. Ook bij de opdrachten die in overleg met het beroepenveld worden uitgevoerd is er sprake van intensieve contacten tussen docenten en beroepenveld. Studenten oordelen over de kwaliteit van de docenten via de periodieke evaluaties en via de beoordelingsprocedure bij stage en afstuderen. Dit blijkt goed in orde te zijn. Beoordeling Het visitatieteam is van oordeel dat de docenten zeer betrokken zijn bij de beroepspraktijk en dat zij vandaar uit verbanden leggen naar de opleiding toe. Het visitatieteam beoordeelt dit facet dan ook als goed.

3.2

Kwantiteit personeel: er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Beoordeling: voldoende

Vanwege de geringe omvang van de opleiding is er maar een klein aantal docenten werkzaam. De opleiding slaagt er desalniettemin in om toch voldoende docententijd beschikbaar te hebben voor de studenten van de opleiding. Mogelijk dat met de vorming van de afdeling Life Sciences de kwetsbaarheid op dit punt wat minder wordt, maar als de studentenaantallen zo klein blijven zal de personeelsinzet een moeilijk punt blijven. De studenten zijn overigens tevreden over de beschikbaarheid van de docenten; de studenten zoeken hun eigen weg binnen de kaders van de opleiding en waarderen de bijbehorende vrijheid. Beoordeling Het visitatieteam is van oordeel dat de kwantitatieve inzet van personeel voldoende is.


NHL © Certiked

3.3

Kwaliteit personeel: het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Beoordeling: goed

De hogeschool heeft een competentieprofiel ontwikkeld voor docenten. Dit profiel is de basis van het personeelsbeleid van de opleiding, in een POP en in functioneringsgesprekken wordt dit profiel gebruikt om het functioneren van de docent te bespreken en te beoordelen. Het onderwijzend personeel is zeer ervaren en is didactisch voldoende geëquipeerd om het onderwijs kwalitatief goed te verzorgen. Er wordt met veel inzet gewerkt. Studenten waarderen dat, zo blijkt uit evaluaties. Met het oog op de invoering van het concept “Life Sciences” volgen de docenten vooral didactische en onderwijskundige cursussen. Beoordeling In de gesprekken met studenten en alumni kwam een heel positief beeld van de docenten naar voren. Het visitatieteam beoordeelt mede daarom de kwaliteit van het personeel als goed.

Beoordeling ten aanzien van het onderwerp Inzet van Personeel Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende.


NHL © Certiked

4. Onderwerp: voorzieningen 4.1

Materiële voorzieningen: de huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Beoordeling: voldoende

De opleiding is gehuisvest in een fraai vormgegeven modern gebouw dat voldoet aan de eisen die gesteld mogen worden aan een Hogeschoollocatie. In dit gebouw zijn alle opleidingen ondergebracht die samen het instituut Life Sciences gaan vormen. Ook de andere voorzieningen voldoen aan de eisen. Studenten zijn tevreden over de kwaliteit van de facilitaire voorzieningen. De kwaliteit van de mediatheek is goed, Engelstalige literatuur wordt gebruikt onder andere Journal of Chemical Education en Science. Door de “inhuizing” bij de opleiding biotechnologie is een verwant vakgebied voor de studenten chemische technologie toegankelijk. Voor de studenten van CT is een multifunctionele proceshal beschikbaar die wordt gedeeld met de opleiding biotechnologie. De inrichting en het gebruik van deze hal kan verbeterd worden. De onderwijsvoorzieningen zoals de mediatheek en het computerpark zijn voldoende en worden door de studenten ook als zodanig beoordeeld, slechts de beschikbaarheid van computers geeft af en toe aanleiding tot kritiek. Beoordeling Het visitatieteam beoordeelt het geheel van de materiële voorzieningen als voldoende.

4.2

Studiebegeleiding: de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Beoordeling: goed

De studiebegeleiding van de studenten is mede als gevolg van de kleinschaligheid goed. Docenten en studenten kennen elkaar, ook als zij geen formeel contact met elkaar hebben. Haperingen in de studievoortgang worden daardoor zeer snel opgemerkt. Bij de studiebegeleiding wordt speciale aandacht besteed aan studenten die moeite hebben met de niet technische competenties. Studenten bij wie met name reflectievaardigheden ontbreken kunnen in een persoonlijk gesprek het advies krijgen om een andere opleiding te gaan volgen. Dit advies is niet bindend. Door de grote mate van zelfstandigheid gekoppeld aan hoge eisen op het gebied van communicatie en presentatie is het voor een dergelijke student heel moeilijk om de studie te voltooien. Binnen de propedeuse LPT is CT de opleiding die de hoogste eisen stelt aan de gedragscompetenties. Het bindend studie advies dat de opleiding hanteert kent alleen een kwantitatieve norm, geen kwalitatieve. Studenten kunnen voldoen aan de kwantitatieve norm door alleen technische modulen te behalen. De hogeschool verhoogt met ingang van september 2004 de kwantitatieve norm van 30 naar 40 ECTS-punten. Gegeven de studievoortgang van de meeste studenten zal deze verhoging weinig problemen opleveren. Tijdens de stageperiode wordt verschillende malen een bezoek gebracht aan de student in het stagebedrijf. Studenten zijn tevreden over de studiebegeleiding zoals die door de opleiding wordt verzorgd en de wijze waarop de docenten met hen omgaan. Pagina 18 van 30 NHL Opleiding Chemische Technologie dv 0503

NHL © Certiked

Via het BlackBoard-systeem van de Hogeschool worden studenten goed geïnformeerd; roosterinformatie is niet altijd tijdig beschikbaar, maar gemiddeld genomen is het voldoende. Studieresultaten worden vermeld op publicatieborden of kunnen worden ingezien via internet. Beoordeling Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de opleiding veel aandacht besteedt aan de studiebegeleiding en dat de studenten de wijze waarop de begeleiding wordt uitgevoerd positief waarderen. Op grond daarvan wordt de studiebegeleiding beoordeeld als goed.

Beoordeling ten aanzien van het onderwerp Voorzieningen Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende.


NHL © Certiked

5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg 5.1

Evaluatie resultaten: de opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Beoordeling: voldoende

De opleiding besteedt veel aandacht aan kwaliteitszorg. Er worden zeven verschillende soorten evaluatie gehouden, die betrekking hebben op de verschillende niveaus en aspecten van het onderwijs: • module-evaluatie • stage-evaluatie • afstudeerevaluatie • alumni-enquête • beroepenveldenquête • exit-interviews • studentenenquête (NHL-breed). Vanwege de zeer kleine studentenaantallen is het niet erg zinvol om streefdoelen op opleidingsniveau te formuleren. De gegevens uit de verschillende evaluaties worden besproken en vertaald naar te ondernemen acties. Deze besprekingen vinden plaats binnen de diverse overlegsituaties van de opleiding, waarbij studenten betrokken zijn. Studenten praten mee over de kwaliteit van de studiegids, gebruik van boeken, veiligheid, verandering van onderwijsconcept et cetera. Ook bij het opstellen van het zelfevaluatierapport zijn studenten betrokken. Beoordeling Het visitatieteam is op grond van deze gegevens van oordeel dat het facet interne evaluatie van resultaten voldoende wordt uitgevoerd door de opleiding.

5.2

Maatregelen tot verbetering: de uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Beoordeling: voldoende

De resultaten van de diverse evaluaties worden door de opleiding omgezet in verbetermaatregelen Door de kleinschaligheid van de opleiding kan deze terugkoppeling gemakkelijk plaats vinden. Enkele voorbeelden van verbeteringen die op grond van de evaluatieresultaten zijn doorgevoerd: • de omvang van een aantal modulen is vergroot, waardoor versnippering wordt tegengegaan • in een aantal modulen is casuïstiek opgenomen • begeleiding van tweede jaarsprojecten door derdejaars studenten • praktijkmodulen zijn meer projectmatig ingericht. Beoordeling In de huidige situatie worden alleen relatief kleine verbeteringen doorgevoerd. Echte innovatie vindt plaats in het kader van de vorming van het instituut Life Sciences. Het visitatieteam beoordeelt dit facet daarom als voldoende.


NHL © Certiked

5.3

Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld; bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Beoordeling: voldoende

Studenten worden betrokken bij de uitvoering van het onderwijs via het overleg van de opleidingscommissie en de verschillende onderwijsevaluaties; alumni en beroepenveld worden regelmatig geënquêteerd. Daarnaast is het beroepenveld systematisch betrokken bij de opleiding door het overleg in de opleidingsadviesraad, die regelmatig in adviserende zin bij het beleid wordt betrokken. Tijdens stage- en afstudeerbezoeken wordt ook informatie verzameld over de kwaliteit van de opleiding. Door de kleinschaligheid van de opleiding kunnen verbeteringen snel en informeel worden doorgevoerd. De mate waarin dit plaats vindt zou enigszins verbeterd kunnen worden. Beoordeling Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het facet als voldoende.

Beoordeling ten aanzien van het onderwerp Interne kwaliteitszorg Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende.


NHL © Certiked

6. Onderwerp: resultaten 6.1

Gerealiseerd niveau: de gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Beoordeling: goed

Toetsing van het bereikte niveau vindt voornamelijk plaats via de afstudeeropdracht. De formele eisen voor de afstudeeropdracht staan beschreven in de afstudeerhandleiding. In deze handleiding worden ook de eisen ten aanzien van niveau, oriëntatie en domein beschreven, zodat toetsing van de afstudeeropdracht aan deze eisen direct mogelijk is. De eisen waaraan de afstudeeropdracht moet voldoen zijn voor wat betreft het niveau gebaseerd op het algemene HBO-bachelor niveau, de Dublin Descriptoren. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat in de geraadpleegde afstudeeropdrachten dit niveau daadwerkelijk aanwezig is. Daarnaast voldoen de opdrachten ook aan de eisen met betrekking tot het domein en de oriëntatie. In de gesprekken die zijn gevoerd met stagiaires, afgestudeerden en vertegenwoordigers van het beroepenveld is aandacht besteed aan het niveau van de opleiding. Centraal stond daarbij de vraag of de afgestudeerden van de opleiding voldoende zijn toegerust met kwalificaties om succesvol te kunnen werken als HLO-ingenieur CT. De algemene conclusie uit deze gesprekken was dat de opleiding er goed in slaagt de studenten zodanige kwalificaties bij te brengen dat zij adequaat kunnen functioneren in de aangegeven beroepenvelden. De afgestudeerden van de opleiding vinden heel goed hun weg in het beroepenveld. Beoordeling Het visitatieteam is van oordeel dat het gerealiseerde niveau goed is. Dat is de conclusie uit de bestudeerde documenten en afstudeeropdrachten en de gesprekken met de stakeholders.

6.2

Onderwijsrendement: voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Beoordeling: goed

Het afstudeerrendement voor de hoofdfase is zeer hoog. In de propedeuse, gemeenschappelijk met de twee andere LPT-opleidingen, wordt dus goed geselecteerd voor de opleiding CT. De herkenbare aanwezigheid van de niet-technische competenties in het curriculum en het belang dat daar door de opleiding CT aan wordt gehecht speelt bij die selectie een belangrijke rol. Er zijn op zich geen expliciete streefcijfers opgesteld voor het onderwijsrendement; gegeven de geringe omvang van de studentenpopulatie is dit ook niet erg zinvol. De verblijfsduur van de afgestudeerden is gemiddeld laag. Dat komt met name door de studenten die de zogenaamde turboroute volgen. De opleiding slaagt erin door maatwerk de studenten vlot te laten studeren met behoud van een hoge onderwijskwaliteit. Verder zorgt de selectieprocedure in de propedeuse (zie facet 4.2) ervoor dat studenten die voor CT kiezen meestal de juiste motivatie en capaciteiten hebben. De kwantitatieve situatie van de opleiding is zeer zorgelijk. Het aantal studenten is uiterst gering en er is geen uitzicht op vergroting van de instroom. De opleiding heeft echter van de nood een deugd gemaakt door het onderwijs zeer extensief te maken en de studenten maatwerk te bieden waardoor de aanwezigheid van docenten relatief weinig vereist is. Pagina 22 van 30 NHL Opleiding Chemische Technologie dv 0503

NHL © Certiked

Om de kwantitatieve problemen het hoofd te bieden heeft de opleiding besloten om deel uit te gaan maken van de afdeling Life Sciences, waarin de andere opleidingen van LPT (B&M en Chemie) ook zijn opgenomen. Door deze clustering ontstaat een zodanig groot draagvlak dat het mogelijk is om een zeer kleine opleiding als chemische technologie toch op een kwalitatief verantwoorde wijze aan te bieden Beoordeling Door het toepassen van een goede selectieprocedure en het aanbieden van maatwerk slaagt de opleiding erin om de studenten optimaal te laten studeren. Het visitatieteam is derhalve van oordeel dat het facet onderwijsrendement als goed moet worden beoordeeld.

Beoordeling ten aanzien van het onderwerp Resultaten Op grond van de constatering dat alle onderliggende facetten tenminste als voldoende beoordeeld zijn, beoordeelt het Certiked visitatieteam dit onderwerp in totaliteit als voldoende.


NHL © Certiked

Bijlage 1: Stage- en afstudeerrapporten Het visitatieteam heeft de volgende stage- en afstudeerverslagen getoetst aan het NVAO-kader (Dublin Descriptoren). Titel

Auteur

Opl

Koelen met oppervlaktewater

M. Schaafsma

CT

Optimalisatie van een ondergrondse zuivering

A. Jongbloed

CT

Het klimaat raakt ons allemaal (workshop)

F. Linnemans

CT

Energiehuishouding

P. Ruiter

CT

Het vergassen van Bio-olie

A. Akkerman

CT

Pervaporatie en damppermeatie met keramische membranen

J. Stienstra

CT

Production of the heterologus thermostable VyB

J. Hekelaar

BIT

Vergisten van 14,5o P wort

S.W. van Dijken

BIT

Determination of the interaction between mass transport and growth of biofilm systems

P.J.W. Cluitmans

BIT

Semi-synthese van 6-amino-penicillaanzuur

R. Elderson

BIT

Development of a detection for trans-4-HNE

Chr. Jagersma

BIT

Synthese van Fe(III)ED3A

J. Schouwstra

Ch

Green tea analysis using HPLC-MS

A. Meindertsma

Ch

Peer-review van kleurstoffen in speelgoed

I. Bakker

Ch

Het bepalen van sulfiet in aardappelvlokken

D. de Groot

Ch

Optimalisatie van een mengproces

Kooistra en Tamminga CT

Klonale expansie van MBP-specifieke B-cellen

R.N. Schakel

B&M

Het zeehondenvirus (PhHV-1) als interne universele controle bij real time PCR

A.J. Stellingwerff

B&M

Routine genotypering van cyp2D6 NU22 Alleter bij psychiatrische patienten

R. de Boer

B&M

Pigmenten in Liquor

B. Akkocoaglu

B&M


NHL © Certiked

Bijlage 2: Samenstelling visitatieteam Het visitatieteam bestond uit de volgende personen: Ir. R.S. Kloosterman (1967), teamleider De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Dr. M.S. Leloux (1961), extern deskundige Mirjam Leloux studeerde farmacie/apotheker aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarbij vervulde zij twee buitenlandse onderzoeksstages: Université René Descartes, Parijs (1986) en Forensisch-medizinisches Institut, Zürich. Ze promoveerde in 1991 bij het Nederlands Instituut voor Drugs & Doping Research (NIDDR), Utrecht. Ze werkte achtereenvolgens voor AKZO Nobel Polymers, AKZO Nobel Chemicals, AKZO Nobel Corporate Research. Daarna maakte ze een overstap naar verschillende instituten, waaronder Spectroscopisch Centrum, WUR Wageningen, RIKILT-DLO, Wageningen en NIZO Food Research Ede, waar ze gedurende enkele jaren de functie van Business Development Manager Pharma & Health vervulde. Thans is mevrouw Leloux werkzaam voor Licentec dat een brug slaat tussen wetenschap en bedrijfsleven. Mirjam Leloux is voorts bestuurlijk actief voor de branchevereniging KNCV. Dr. W.M.J. Flapper (1943), secretaris Winfried Flapper studeerde Scheikunde RU Leiden en promoveerde op het proefschrift: Conformation and Pseudorotation of Seven-membered Ring Compounds. Van 1967 tot 1981 is hij docent aan de Hogeschool Rotterdam geweest, waarna hij de overstap maakte naar afdelingsmanager. Tevens heeft hij opgetreden als projectleider onderwijsvernieuwing en later als adviseur voor onderwijsbeleid bij het College van Bestuur. Sinds 1998 is hij zelfstandig adviseur, met name gericht op het management van onderwijs. Tevens heeft hij als secretaris opgetreden in enkele visitaties. J.G. van Bemmel BSc (1982), studentlid Joke van Bemmel studeert aan de Universiteit van Amsterdam Biomedische Wetenschappen. Ze rondde haar Bacheloropleiding en de Minor Science and Technology Studies met goed gevolg af en werkt thans aan haar Master Biomedische Wetenschappen. Ze is bestuurlijk actief als Vice-voorzitter Facultaire Studentenraad, Universiteit van Amsterdam. Het visitatieteam onderschrijft unaniem de bevindingen en beoordelingen per onderwerp en per facet zoals weergegeven in deze rapportage en heeft verklaard op onafhankelijke wijze tot deze beoordeling gekomen te zijn.


NHL © Certiked

Bijlage 3: Programma van de visitatie 28 mei 2004 09.00 – 09.30 College van Bestuur, Opleidingsdirecteur Voorstellen, doornemen van het programma van de visitatiedag 09.30 – 11.30 Opleidingsdirecteur plus didactische staf (MT) Domeinspecifieke eisen, bachelorniveau, hbo-oriëntatie Programma van de opleidingen 11.30 – 14.00 Documentenonderzoek, lunch 14.00 – 14.45 Twee leden van de beroepenveldcommissie Chemie en CT Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie 14.45 – 15.30 Twee leden van de beroepenveldcommissie Biotechnologie Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie 15.30 – 16.15 Twee leden van de beroepenveldcommissie B&M Laboratorium Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie 16.15 – 17.30 Aanvullend onderzoek 17.30 – 18.00 Opleidingsmanagement Terugkoppeling van de bevindingen van de visitatiedag

18 juni 2004 09.00-10.00 10.00-11.00 11.00-12.00

Docenten (3 BIT en 3 CT), docerend in hoofdvakken Vakinhoud, beroepsoriëntatie en didactiek Afstudeercoördinatoren (1 BIT, 1 CT), stagecoördinatoren (1 BIT, 1 CT) Stages en afstudeeropdrachten Studenten BIT (5 tot 6), verdeeld over de leerjaren Studiebegeleiding, studielast, informatievoorziening, faciliteiten

12.00-13.00

Documentenonderzoek, lunch

13.00-14.00

Studenten CT (5 tot 6), verdeeld over de leerjaren Studiebegeleiding, studielast, informatievoorziening, faciliteiten Afstudeerders (2 BIT, 2 CT), verschillende afstudeerrichtingen Resultaten van de opleidingen Alumni (5 tot 6, gelijkelijk BIT en CT) Aansluiting opleidingen op beroepspraktijk

14.00-15.00 15.00-16.00

16.00-17.30

Aanvullend onderzoek, intern beraad van visitatieteam

17.30-18.00

Opleidingsmanagement Terugkoppeling van bevindingen


NHL © Certiked

Bijlage 4: Domeinspecifiek kader Het domeinspecifieke kader is ontleend aan het Landelijk Opleidingsprofiel HBO-ingenieur / Bachelor Chemische Technologie van november 2002. Voor de goede orde worden enkele essenties uit dat profiel hier weergegeven.


NHL © Certiked

Bijlage 5: Documentenlijst 1. Doelstellingen opleiding Beroepsprofiel Laboratoriumopleidingen COLP Competent HTNO Eindrapport werkgroep herontwerp primair proces Instituut Techniek Beleidsplan 2004-2007 concept Kernkwalificaties Chemische Technologie Kernkwalificaties HTNO Learning Center Programma onderwijskader NHL Project Potmarge Eindadvies Rapport Life Sciences Rapport Transformatie Techniek Joggelen Strategisch plan Instituut Techniek 2004-2007 concept VOC Onderwijskader 2. Programma Overzicht studieboeken - boekenlijstpropLPT0304 - boekenlijstCT0304 Stagehandleidingen Handleiding stage CT Alles wat u altijd al over Bachelor-Master wilde weten Beleidsnotitie internationalisering Onderwijsconcept NHL Studentengids deel 1 2003-2004 Studentengids deel 2 LPT 2003-2004 3. Inzet van personeel Curricula Vitae personeel Cv van 29 personeelsleden Handboek personeel - inhoudsopgave + 12 documenten m.b.t. personeelsbeleid Competentieprofiel docenten Overzicht contractactiviteiten Persoonlijk ontwikkelingsplan - handleiding voor leidinggevenden Sociaal jaarverslag 2002 4. Voorzieningen Advies werkgroep ELO Beleidsplan ICT 2003-2005 Nota studentenbeleid Regeling Studiefonds Reglement gebruik ICT studenten Reglement Noodfonds voor studenten van de NHL


NHL © Certiked

5. Interne kwaliteitszorg Notulen opleidingsadviesraden - 24 verslagen Notulen opleidingscommissie - 20 verslagen Notulen plenaire vergaderingen - 28 verslagen Uitkomsten enquête alumni - 6 uitgewerkte enquêtes Eindrapportage Taskforce Handboek Kwaliteitszorgsysteem Instituut Techniek concept deel 1 Kwaliteitszorgnotitie NHL Reglement opleidingsadviesraden Reglement opleidingscommissie Studentenenquête 2003 voltijd studentenenquête, selectie LPT&B VHI Kwaliteitshandboek concept 6. Resultaten Handleiding afo CT 7. Zelfevaluatierapport LPT


NHL © Certiked

Bijlage 6: Onafhankelijkheidsverklaringen Ir. R.S. Kloosterman Dr. M.S. Leloux Dr. W.M.J. Flapper J.G. van Bemmel BSc


NHL Certiked ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. Opleiding Chemische Technologie van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Recommend Documents