N e d l l oy d
Pensioenkrant J a a r g a n g
7
-
n u m m e r
2
-
m a a r t / a p r i l
2 0 0 2
• Indexatie 5% • Nedlloyd kunst naar Maritiem Museum • Tweede Leven onder de Afrikaanse Zon • Contact! wordt een Community
Johan van Oldenbarnevelt als bouwplaat C
o
l
o
f
o
n
De Nedlloyd Pensioenkrant is een gratis uitgave voor deelnemers aan het Nedlloyd Pensioenfonds, zij die een pensioen genieten van het fonds en voor zogeheten ‘slapers’. Deze uitgave verschijnt 4 tot 6 keer per jaar. Redactie Ronald van Erkel (hoofdredacteur) Redactiecommissie: Aad Bongers Rob de Fluiter Balledux Willem van Lien Ton Zimmerman Paul Zwolsman Redactie-secretariaat Hanny Tetteroo 010 - 400 70 22 Fotografie: Ben Wind Vormgeving/Lay-out Ronald Schreutelkamp/ Fred de Jongste Lithografie/Druk Efficiënta BV, Krimpen aan den IJssel Afwerking Binderij Bruystens BV/ Multimail Correspondentie-adres: Nedlloyd Pensioenkrant Postbus 1982 3000 BZ Rotterdam nedlloyd.pensioenkrant @nedlloyd.com http://www.nedlloyd.com © 2001 Stichting Pensioenfonds van de Koninklijke Nedlloyd. J. van der Hidde, het ”geheugen van de Nedlloyd collectie” aan de zuidkant van het Maritiem Museum Rotterdam, waar vanaf 2004 in een nieuw te bouwen vleugel, de Nedlloyd collectie voor het publiek toegankelijk zal worden. Nedlloyd
Pensioenkrant Jaargang 7 - nummer 2 - maart / april 2002
• Indexatie 5% • Nedlloyd kunst naar Maritiem Museum • Tweede Leven onder de Afrikaanse Zon • Contact! wordt een Community
Nedlloyd • 2 • Pensioenkrant
Wim van der Meer van de Scaldis Cardboard Modelclub heeft na de Oranje een nieuw model uitgebracht: de ms Johan van Oldenbarnevelt (1928/1943) van de Stoomvaart Maatschappij Nederland, daarna onder de naam Lakonia (1963). De schaal is 1:250 en de afmetingen bedragen (l x b x h): 74 x 9 x 17 cm. De moeilijkheidsgraad is ’gevorderden’. De Johan van Oldenbarnevelt was groot 19.355 ton; lxb 182,86 x 22,71 meter; 14.000 pk, snelheid 17 knopen. In december 1963 brak er brand uit aan boord en zonk het schip na een mislukte bergingspoging. Zusterschip de Marnix van Sint Aldegonde zonk in mei 1943 na een Duitse torpedoaanval voor de Noord Afrikaanse kust. Deze bouwplaat werd door kenners en liefhebbers reeds kort na het uitkomen uitgeroepen tot de mooiste en meest gedetailleerde bouwplaat ooit verschenen van een Nederlands schip. Prijs in € 18,10 + € 2,50 verzendkosten.
Bestellen: Scaldis Cardboard Modelclub Wim van der Meer Michiel de Ruytersingel 19 4535 AW Terneuzen 0115-648 790 Of via email:
[email protected]
Kort verslag Deelnemersraad 2001 Het afgelopen jaar is voor de deelnemersraad veel rustiger verlopen dan het jaar ervoor, waarin niet alleen de nieuwe raad zich nog moest inwerken, maar hij bovendien al snel intensief betrokken raakte bij de besluitvorming over het omvangrijke pakket maatregelen dat in januari 2001 is ingevoerd. Toch heeft de nasleep ervan de deelnemersraad ook in 2001 nog bezig gehouden, omdat alle besluiten verwerkt moesten worden in de statuten en reglementen en de financieringsovereenkomst tussen het Pensioenfonds en Nedlloyd moest worden aangepast aan de nieuwe situatie. Wijzigingen in de Pensioenen Spaarfondsenwet maakten aanpassingen van deze stukken eveneens noodzakelijk. Alle wijzigingen worden voor advies aan de deelnemersraad voorgelegd en wij hebben die adviezen steeds zo nauwgezet mogelijk behandeld. Door intensief e-mailcontact werden de vergaderingen goed voorbereid en kon hun aantal beperkt blijven. De deelnemersraad heeft in 2001 viermaal onderling en driemaal samen met het bestuur van het Pensioenfonds vergaderd. Routinematig worden jaarlijks aan de deelnemersraad ook het Jaarverslag van het afgelopen jaar, de kwartaalrapportages van het lopende jaar en het beleggingsplan en budget voor het komende jaar ter bespreking en advies voorgelegd.
Door het verslechterende beursklimaat in 2001 en de nog maar kortelings ingevoerde omvangrijke maat regelen kreeg dit alles ditmaal wellicht nog meer aandacht dan gewoonlijk. De hercalculatie van de ALM-studie 2000 met nieuwe cijfers van na januari 2001, die op verzoek van de DR werd uitgevoerd, gaf echter een geruststellend beeld, terwijl de kwartaalrapportages nog steeds een degelijke dekkingsgraad laten zien. In de loop van 2001 is voor de (actieve) deelnemers van het Pensioenfonds een geheel nieuwe pensioenregeling ingevoerd. Een pensioenregeling wordt in de eerste plaats vastgesteld bij onderhandeling tussen werkgever en werknemers. Het Pensioenfonds voert die regeling in feite slechts voor hen uit, maar het is duidelijk dat in verband met een correcte financiering ervan het pensioenfonds (en daarmee ook de deelnemersraad) er uiteindelijk toch nauw bij betrokken raakt. Tenslotte valt te melden dat na interne discussies de deelnemersraad zijn adviezen steeds unaniem heeft uitgebracht, dat de contacten met de directie van het fonds uitmuntend zijn en het overleg met het bestuur altijd soepel is verlopen. R.A.Corten Voorzitter Deelnemersraad.
Oproepen SMN. Bericht voor alle Oud-SMN.ers. Op 4 mei a.s. wordt er weer om 10.30 uur een herdenkingsbijeenkomst gehouden aan de De Ruyterkade in Amsterdam. Wij rekenen op Uw aanwezigheid. Comité Bep Ganzeman. KJCPL. Op 11 mei vindt de jaarlijkse reünie voor leden van de Vereniging van Oud-Personeel der Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen N.V. plaats. Dit jaar in Hotel “De Cantharel” te Ugchelen nabij Apeldoorn. Inlichtingen bij het secretariaat van de Vereniging: Julianalaan 4-210, 3743 JG Baarn. Tel: 035-548414.
Agenda April - 20 Reünie Oud -KNSM-ers vanaf 14.00 uur, locatie Pannenkoekschip, ligplaats in de Pijp nabij de Meubelboulevard in Beverwijk. Mei - 04 Dodenherdenking bij het KNSM monument in het Oosterdok op de Prins Hendrikkade t.o. de voormalige Kweekschool voor de Zeevaart om 15.00 uur (let op: in vorige Agenda stond abusievelijk 14.00 uur). Nabij de ingang van de IJ-tunnel zuidzijde. Mei - 04 Herdenkingsbijeenkomst Oud-SMN-ers, locatie De Ruyterkade, Amsterdam, om 10.30 uur. Mei - 08 Resultaten eerste kwartaal 2002, Koninklijke Nedlloyd en P&O Nedlloyd. Mei - 08 Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Koninklijke Nedlloyd. Mei - 11 Jaarlijkse reünie voor leden van de Vereniging van Oud-Personeel der KJCPL te Ugchelen (zie ook oproepen). Mei - 28 Vergadering Bestuur Nedlloyd Pensioenfonds en Beleggingsadviescommissie.
inhoud
inhoud Vita brevis, ars longa. Het leven is kort, maar kunst blijft. Het is een motto dat
Nedlloyd collectie naar Maritiem Museum Rotterdam
ook van toepassing is op
4
scheepvaartmaatschappijen. Legionellapreventie in leidingwater
7
Nedlloyd Nieuws
8
Nieuws van het Nedlloyd Pensioenfonds O.a.: indexatie, franchise
Het bewijs daarvan is de Nedlloyd collectie. Terwijl de maatschappijen die de duizenden voorwerpen in
9
de collectie voortbrachten, al lang niet meer bestaan, leeft de kunst die zij (vaak onbewust en soms achteloos) verzamelden voort. Maar ook
English News Summary Het Tweede Leven Alles sal reg kom
9 10
kunst heeft niet het eeuwige leven, ook niet de sinds meer dan vijftien jaar zo goed en liefdevol verzorgde Nedlloyd collectie. Om die reden is het geweldig nieuws dat Nedlloyd en het Nedlloyd
Hoe beoordeel ik ons pensioenfonds?
12
Geachte redactie
12
Personalia
13
(S)koopjes
14
Pensioenfonds met Maritiem Museum Rotterdam zijn overeengekomen dat het museum de collectie in bruikleen krijgt en tentoon zal stellen in een speciaal te bouwen ruimte. Het voortbestaan van dit belangrijke, maritieme cultuurgoed lijkt hiermee verzekerd. Deze Nedlloyd Pensioenkrant staat voor een belangrijk deel in het teken van
Internet: Hoezo te oud? Contact! wordt Community
15
dit nieuws.
Wij wensen u veel leesplezier. Agenda 400 jaar VOC
18
Een rijk verleden
20
Ronald van Erkel hoofdredacteur
Nedlloyd • 3 • Pensioenkrant
Nedlloyd collectie naar
Foto: Ben Wind.
Maritiem Museum Rotterdam
Op 13 februari kwam het verrassende bericht dat Nedlloyd haar cultureel erfgoed in bruikleen wil geven aan het Maritiem Museum Rotterdam. De Nedlloyd collectie, die bestaat uit 1.400 voorwerpen, zoals schilderijen, oude land - en zeekaarten en scheepsmodellen, zal voor dit doel worden overgedragen aan de op te richten Stichting Kunstbezit Koninklijke Nedlloyd. Met de regeling is gegarandeerd dat de collectie integraal behouden blijft en wordt ontsloten voor het publiek. Om de Nedlloyd collectie een permanente en prominente plaats te geven en te presenteren aan het publiek, wordt het gebouw van het Maritiem Museum de komende jaren uitgebreid. Koninklijke Nedlloyd en het Nedlloyd Pensioenfonds dragen ieder € 1,4 miljoen bij aan de bouwkosten. De gemeente Rotterdam wil vanaf 2004 € 250.000 per jaar bijdragen aan de extra exploitatiekosten. Verzekerden bij het Nedlloyd Pensioenfonds zullen gratis toegang krijgen tot het museum en daarmee tot de Nedlloyd collectie.
Nedlloyd • 4 • Pensioenkrant
Het Maritiem Museum Rotterdam is blij met de getroffen regeling. Directeur C.O.A. Schimmelpenninck van der Oije noemt de bruikleen een ’sluitstuk’. “Er bestonden al langere tijd ideeën om tot een dergelijke regeling te komen,” zegt hij over wat er aan de overeenkomst voorafging. “Door de wederzijdse contacten die er door de loop der jaren geweest zijn, waren wij redelijk op de hoogte van de omvang en de inhoud van de collectie. Al van Nedlloyd voorloper KRL kreeg het museum op gezette tijden scheepsmodellen in bruikleen en ook later is er regelmatig geput uit de Nedlloyd collectie voor tentoonstellingen.” Zo’n tentoonstelling was de openingstentoonstelling van het nieuwe gebouw van het museum in 1985 aan de Leuvehaven. J. van der Hidde, die sinds zijn pensionering conservator van de collectie is: “Nedlloyds toenmalige voorzitter van de raad van bestuur, Groenendijk, zat in het bestuur van het Maritiem Museum en hij oordeelde dat het goed voor de naamsbekendheid van Nedlloyd zou zijn als voorwerpen uit de Nedlloyd collectie tijdens de opening van het nieuwe gebouw werden tentoongesteld. Het probleem was alleen dat er geen enkele orde in de verzameling zat. Er was van alles meegekomen met de fusie, behalve overzicht. Die tentoonstelling in het Maritiem Museum was een goede aanleiding om orde op zaken te stellen. Mij werd gevraagd om dat te doen.” Toen Van der Hidde met zijn werk begon, was slechts een kwart van de collectie redelijk goed gedocumenteerd. Het betrof de duurste stukken. Die waren verzekerd en dus bekend. “Voor het overige had ik lijsten van scheepsmodellen van de Rotterdamsche Lloyd en de VNS. De enige maatschappij die een goede administratie had van alle kunstvoorwerpen was de KSNM. Om de collectie te inventariseren werden de lijsten gecontroleerd door middel van een ‘visual check’. We zaten toen nog aan de Houtlaan, in Rotterdam, en ik ben met de lijsten in de hand het hele pand door gegaan. Van kamer tot kamer en van verdieping tot verdieping. En toen bleek wel dat de papieren werkelijkheid niet klopte met wat ik aantrof. Er was veel weg. Zo was het model van de Nedlloyd Houtman uitgeleend, maar de lenende partij, daarover door mij benaderd, zei dat het model op een gegeven moment was ‘opgehaald’. Op de lijst kon ik de Houtman toen als ‘vermist’ noteren. Tot ik op een zeker moment in de kelder een afgesloten kist vond waarvan niemand wist wat er in zat. Die heb ik toen opengebroken en wat trof ik er aan? De Houtman.” Andere modellen en kunstvoorwerpen werden helaas
niet zo gemakkelijk teruggevonden. Toen Van der Hidde zijn inventarisatie had afgerond, had hij twee noteblockblaadjes vol met lijsten van verdwenen voorwerpen.
Van der Hidde: men stond één keer op het punt me uit het pand te gooien. “Ik had een gesprek met Groenendijk. Ik zei hem dat ik de collectie wilde beheren onder één voorwaarde: dat alle voorwerpen getaxeerd werden, zodat we wisten wat het waard was. Toen ik Groenendijk de resultaten van de inventarisatie liet zien, zei hij ‘de komma staat zeker verkeerd’, maar de komma stond weldegelijk goed: de collectie was zeer kostbaar. ‘Ga dan ook maar eens kijken in de kantoren in het land’. Dat deed ik. Onaangekondigd. Niet overal was men daar even blij mee, maar ik had een directe opdracht van de voorzitter van de raad van bestuur en hoewel men één keer op het punt stond om me uit het pand te gooien, werd ik niet tegengewerkt. De inspecties werden vervolgens uitgebreid naar de kantoren door heel Europa. Daarna was het Verre Oosten aan de beurt. Men werd van te voren gevraagd mij overzichten te sturen. Daarmee ging ik vervolgens de kantoren langs. Het verschil tussen opgegeven en aangetroffen voorwerpen vertegenwoordigde een waarde van maar liefst een kwart miljoen euro.” Toen de totale collectie was geïnventariseerd, gefotografeerd, gedocumenteerd en verzekerd, volgde de verhuizing van Nedlloyd van het gebouw aan de Houtlaan naar de nieuwbouw aan de Boompjes. “In het nieuwe gebouw ‘Willemswerf’ was op dat moment de hele elfde verdieping nog leeg en daar hebben we gebruik van gemaakt door de hele collectie op te stellen en vervolgens een kijkdag te organiseren. Het was de eerste keer dat alles bij elkaar was gebracht en te zien was.” Daarna volgde de fase van beheer en conservatie die tot op heden voortduurt. “Van de in totaal 200 scheepsmodellen zijn er inmiddels 30 tot 40 gerestaureerd. Verder zijn er 50 tot 60 kaarten gerestaureerd en tientallen schilderijen.” Dat het Maritiem Museum de collectie beter zou kunnen beheren, is geen overweging geweest om de collectie af te stoten. “Nedlloyd heeft de afgelopen jaren erg goed voor zijn cultureel erfgoed gezorgd. Er is veel geinvesteerd in het behoud van de
Nedlloyd • 5 • Pensioenkrant
collectie. Wat dat betreft doen we niet onder voor een museum. Waarom is het dan toch belangrijk voor Nedlloyd dat de collectie in een museum terecht komt? “Omdat de stukken dan eindelijk voor het publiek toegankelijk zijn. Dat is iets wat we in een kantooromgeving niet kunnen realiseren.” Ook het gegeven dat de collectie bij elkaar gehouden wordt, is voor Nedlloyd belangrijk. Overigens is nog niet precies geregeld op welk moment welke stukken naar het museum gaan. “Het is de bedoeling dat de stukken die niet direct nodig zijn om tentoon te stellen, in het Nedlloyd kantoor achter te houden. Veel stukken worden gebruikt om gangen en kamers te decoreren en het is niet de bedoeling dat de boel ineens kaal wordt.” Schimmelpenninck van der Oije beaamt dat niet alle Nedlloyd stukken allemaal tegelijk tentoongesteld zullen worden. “Daar zijn het er gewoon teveel voor. Bovendien omvat de collectie allerlei verschillende soorten voorwerpen die je thematisch zou kunnen tonen aan het publiek.” Wat niet getoond wordt, blijft in depot. Wat Van der Hidde, die door Schimmelpenninck van der Oije ‘het geheugen van de Nedlloyd collectie’ wordt genoemd, betreft kan dat depot zich gedeeltelijk bevinden in de gangen en kamers van het Nedlloyd kantoor en in de kantoren van P&O Nedlloyd wereldwijd. “We stellen ons voor dat een deel van de collectie kan worden gebruikt voor een tentoonstelling die de geschiedenis van Nedlloyd verbeeldt. Dat zou kunnen met behulp van kabinetten waarbij alle bloedgroepen afzonderlijk aandacht krijgen. Voor alle tentoonstellingen komen wij met de ideeen voor presentaties waarvoor wij ook de keuze maken. Daarbij zullen dan ook zeker objecten betrokken worden die zich elders op de wereld bevinden in de diverse kantoren van de rederij.” Voor het Maritiem Museum Rotterdam is de overeenkomst een enorme opsteker. “Al bij de eerste bouwplannen voor het museum is er uitgegaan van een bebouwing in twee fases. De architect, Wim Quist, heeft daar duidelijk rekening mee gehouden. Oorspronkelijk gingen de plannen voor die tweede fase uit van een omvangrijker bouwvolume dan wat we nu voor de Nedlloyd collectie gaan bijbouwen, maar dat bleek financieel niet haalbaar. Toch zijn wij heel tevreden met de bescheidener oplossing die er nu gevonden is.” Om de collectie te huisvesten komt er aan de zuidkant van het museum een doosvormige aanbouw van drie verdiepingen met een totaal vloeroppervlak van 700m2, dat een integraal deel van het museum wordt. “En een architectonisch aan-
vaardbare oplossing,” noemt de museumdirecteur het, “die zich goed verhoudt tot de massa van het gebouw.” Een aparte ruimte voor de Nedlloyd collectie was wel een voorwaarde voor Nedlloyd om de collectie in bruikleen te geven. Schimmelpenninck van der Oije: “Nedlloyd wilde de collectie als een herkenbaar geheel onderbrengen. In het huidige gebouw was daar geen ruimte voor. Vandaar deze oplossing.” Overigens is het niet zo dat de kunstcollectie nu in zijn geheel aan Rotterdam ‘vervalt’. Schimmelpenninck van der Oije: “Nedlloyd heeft in het verleden heel nadrukkelijk altijd even goede betrekkingen gehad met het scheepvaartmuseum in Amsterdam als met ons. Het is dan ook zeker de bedoeling dat de beide musea in onderling overleg ook op
regelmatige basis ervoor zorgen dat een deel van de collectie, of stukken eruit, in Amsterdam te zien zullen zijn. Het punt was dat Nedlloyd voor de bruikleen van het museum met één partij wilde praten, met ons. Men wilde zich niet mengen in de onderlinge discussie tussen de musea over het tentoonstellingsbeleid. Dat is heel verstandig. Voor de Nedlloyd collectie in het museum te zien zal zijn moet er nog wel wat water onder de Erasmusbrug stromen. Zo moet de gemeenteraad zich er nog over uitspreken en moet er een wijziging van het bestemmingsplan komen. Pas dan kan er worden gebouwd. Vervolgens moet het museum zich door de veranderde organisatie van de museumruimtes praktisch helemaal opnieuw inrichten. Daarvoor zal het nodig Nedlloyd • 6 • Pensioenkrant
zijn dat het museum mogelijk korte tijd gesloten wordt. Pas daarna, en dat is op zijn vroegst eind 2004, is de Nedlloyd collectie in volle glorie in een museale omgeving te bewonderen. Gratis, als u deelnemer bent van het Nedlloyd Pensioenfonds. In het volgende nummer van de Nedlloyd Pensioenkrant (mei/juni 2002) kunt u een bespreking verwachten van een nieuw uit te geven boek over de kunstverzameling van Nedlloyd: “De Kunst van het Handeldrijven”. Het boek, van verschillende auteurs, verschijnt naar aanleiding van het V.O.C. Herdenkingsjaar en is een aanloop naar de overdracht van de kunstcollectie aan het Maritiem Museum Rotterdam.
Legionellapreventie in leidingwater In 1999 zijn ten gevolge van een legionellabesmetting - ofwel besmetting met de bacterie die de zogeheten veteranenziekte veroorzaakt - 32 mensen overleden na een bezoek aan de bloemententoonstelling in Bovenkarspel. Om de mogelijk-
dan wordt ingeademd. De ziekte wordt niet van de ene mens op de andere overgebracht en ook het drinken van met legionella besmet water kan geen veteranenziekte veroorzaken. Voor bepaalde groepen mensen kan een besmetting met legionellabacteriën tot zeer ernstige ziekteverschijnselen leiden welke zelfs de dood tot gevolg kunnen hebben. Het gaat hierbij voornamelijk om ouderen, zware rokers en mensen die geneesmiddelen gebruiken, welke hun afweer verminderen.
heid van deze besmetting zoveel mogelijk te voorkomen heeft het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) de Tijdelijke regeling legionellapreventie in leidingwater
gekeken of er zich in het onderzochte object situaties voordoen waarbij in het koud- en warmwatersysteem de legionellabacterie kan ontwikkelen. Tijdens deze risicoanalyse worden ook temperatuurmetingen uitgevoerd en monsters van het leidingwater genomen. De risico's die uit deze risicoanalyse naar voren komen moeten worden aangepakt. Dit kan door technische aanpassingen aan de waterinstallatie, bijvoorbeeld het verwijderen van een oud doorlopend stuk waterleiding en/of beheersmaatregelen, zoals bijvoorbeeld het regelmatig doorspoelen met water van minimaal 60 graden Celsius van niet veel gebruikte installatiestukken; denk aan douches in kantoorgebouwen. Ook moet er een beheersplan legionella opgezet worden. Dit kwaliteitsborgsysteem bestaat uit procedures, werkvoorschriften en logboeken. De "beheerder" van de waterinstallatie moet er voor zorgen dat de in het beheersplan omschreven maatregelen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd.
opgesteld. De regeling is op 15 oktober 2000 in werking getreden en van kracht gebleven totdat zij via een Maatregel van Bestuur is opgenomen in de Drinkwaterwet. Legionellabesmetting Het leidingwater dat de waterleidingbedrijven in Nederland leveren, voldoet aan strenge kwaliteitseisen. De eventuele geringe hoeveelheden bacteriën, waaronder ook de legionellabacterie die in dit water aanwezig zijn, zijn dan ook ongevaarlijk voor de volksgezondheid, maar onder bepaalde omstandigheden kunnen de legionellabacteriën zich in een op het leidingnet aangesloten waterinstallatie zodanig ontwikkelen dat ze wel gevaar opleveren. De watertemperatuur in deze waterinstallatie moet dan tussen de 25 en 55 graden Celsius zijn en de bacteriën moeten ook nog eens de kans krijgen zich te vermeerderen in slijmlaagjes aan de binnenkant van leidingen of in het bezinksel op de bodem van leidingen en reservoirs. Dit is vooral mogelijk in langdurig stilstaand water.
Maar ook anderen kunnen ziekteverschijnselen oplopen, die echter minder ernstig van aard zijn en in veel gevallen worden geïdentificeerd als een flinke verkoudheid. De regeling De regeling stelt de eigenaar van een collectieve waterinstallatie verantwoordelijk voor de kwaliteit van deze waterinstallatie. Een collectieve waterinstallatie is een installatie die leidingwater levert of beschikbaar stelt aan derden: de gebruiker. Deze waterinstallatie van bijvoorbeeld een kantoorgebouw, woongebouw, ziekenhuis, sauna, school of sportschool kan zijn aangesloten op het net van een waterleidingbedrijf of zijn aangesloten op een eigen winning, bijvoorbeeld een waterput op een kampeerterrein. Om de waterkwaliteit te kunnen waarborgen moet de eigenaar een risicoanalyse (laten) uitvoeren; hierbij moet met behulp van eventuele aanwezige technische tekeningen en een onderzoek ter plaatse worden
Bij u thuis Zoals al eerder aangegeven kan de legionellabacterie zich slechts onder bepaalde omstandigheden ontwikkelen tot een gevaar voor de volksgezondheid. Deze omstandigheden komen vrijwel nooit voor in een woning, zodat u bij normaal gebruik van de waterinstallatie geen voorzieningen hoeft te treffen. Wel wordt geadviseerd om na een vakantieperiode het water van de douche eerst goed door te spoelen alvorens te gaan douchen; ook wordt geadviseerd de eventuele tuinslang voor het sproeien van de tuin na gebruik leeg te laten lopen, teneinde de ontwikkeling van de legionellabacterie in de in de zon weggehangen tuinslang te voorkomen. De Onroerend Goed-afdeling van de Stichting Pensioenfonds van de Koninklijke Nedlloyd heeft naar aanleiding van de Tijdelijke regeling legionellapreventie in leidingwater een adviesbureau opdracht verstrekt om de bij de Stichting in het bezit zijnde Onroerend Goed-objecten conform de regeling te onderzoeken.
De ziekte Zoals al eerder aangegeven kunnen legionellabacteriën de zogeheten veteranenziekte veroorzaken: een ziekte die aanvankelijk lijkt op een flinke griep met longontsteking. De besmetting komt uitsluitend tot stand als het besmette water wordt verneveld en Nedlloyd • 7 • Pensioenkrant
edlloyd nieuws • Nedlloyd nieuws • Nedlloyd nieuws • Nedlloyd Jaarcijfers 2001 Op 7 maart maakte Nedlloyd de cijfers bekend over 2001, het jaar waarin voor het eerst in een periode van jaren de wereldhandel zich negatief ontwikkelde. ”De groei van de vraag in de containerlijnvaart hangt nauw samen met de ontwikkeling van de wereldhandel,” stelde het persbericht dat Nedlloyd publiceerde. Concreet vertaalde zich dat in het nettoresultaat van P&O Nedlloyd (voor 50% eigendom van Nedlloyd), dat over geheel 2001 US $ 21 miljoen bedroeg (2000: US $ 129 miljoen). Vooral het vierde kwartaal (de periode direct na de aanslagen in de Verenigde Staten) was mager: er werd een nettoresultaat behaald van US $ - 37 miljoen (2000: US $ 77 miljoen). Aan het aantal vervoerde TEU’s ligt dit niet: P&O Nedlloyd vervoerde in het vierde kwartaal 828.000 TEU’s, bijna 2% meer dan in de overeenkomstige periode van 2000. Over geheel 2001 steeg het vervoerde volume overigens met maar liefst 4,7%. Ten opzichte van het vierde kwartaal 2000 daalde de gemiddelde opbrengst per TEU echter met 13%. Voor het gehele jaar 2001 daalde de gemiddelde opbrengst met 4,2% ten opzichte van 2000. P&O Nedlloyd kondigde aan dat het, na de succesvolle afsluiting
van het US $ 180 miljoen kostenbesparingsprogramma, het eerder aangekondigde US $ 200 miljoen kostenbesparingsprogramma versneld zal realiseren en zal uitbreiden naar US $ 350 miljoen op jaarbasis eind 2003. Over geheel 2001 had Nedlloyd een aandeel in het resultaat van P&O Nedlloyd van € 62 miljoen lager dan in 2000 (2001: € 8 miljoen, 2000: € 70 miljoen). Met Martinair gaat het, onder andere dankzij het besparingsprogramma ‘Red Alert’, inmiddels beter. Over geheel 2001 bedroeg het aandeel van Nedlloyd in het resultaat van Martinair € - 3 miljoen (2000: € - 22 miljoen). Met een 50% belang in P&O Nedlloyd en idem in
Nieuws van het Pensioenregeling 2001: variatie pensioenuitkeringen*
Martinair, bepalen deze twee bedrijven thans geheel de resultaten van Koninklijke Nedlloyd. Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening over geheel 2001 bedroeg € 6 miljoen ( 2000 € 50 miljoen). Ondanks het zware weer zal Nedlloyd tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, in mei, voorstellen om een contant dividend uit te keren van € 1 per aandeel. Omdat de winst niet toereikend is voor deze dividenduitkering zal aandeelhouders worden voorgesteld deze uitkering ten laste van de reserves te doen plaatsvinden. Nedlloyd is voorzichtig met uitspraken over het verloop van 2002. Dit wordt ingegeven door de nog steeds onzekere situatie van de wereldeconomie. Over het hele jaar 2002 onthoudt het bedrijf zich dan ook van voorspellingen, maar voor de eerste helft van 2002 gaf het bedrijf een winstwaarschuwing. “In het algemeen wordt
verwacht dat het huidige lage niveau van de groei van de wereldhandel zich in de eerste helft van 2002 zal voortzetten. De toename van de vlootcapaciteit blijft een negatieve invloed hebben op de tarieven in de containerzeescheepvaart. Derhalve zal het eerste halfjaar van 2002 verlieslatend zijn,” aldus het persbericht. Het volledige persbericht is als PDF bestand te downloaden vanaf de site van Nedlloyd: www.nedlloyd.com/pressnl/2002/070302nl.pdf Koninklijke Nedlloyd benoemt nieuwe commissaris Koninklijke Nedlloyd maakte gelijktijdig met de jaarcijfers op 7 maart bekend dat de Raad van Commissarissen de heer H.B. (Henk) van Wijk (58), voormalig lid van de raad van bestuur van Aegon, per 8 mei 2002 heeft benoemd tot commissaris van de vennootschap. De Commissie van Aandeelhouders en de Ondernemingsraad hebben met deze benoeming ingestemd. De heren van Royen, Hazelhoff en Pohl zullen per 8 mei 2002 terugtreden uit de Raad. Na de eerdere benoeming van de heer Berndsen per 1 januari jl. resteert één vacature, in de vervulling waarvan op een later tijdstip zal worden voorzien.
Nedlloyd Pensioenfonds
denpensioen in de verhouding 100 staat tot 70, waarbij het ouderdomspensioen in diezelfde standaardsituatie 70% bedraagt In de vorige nummers van de van de gemiddelde geïndexeerde Nedlloyd Pensioenkrant heeft u pensioengrondslagen. De peninformatie aangetroffen over de sioengrondslag is het pensioensaflexibele pensioenleeftijd en de laris verminderd met de franchimogelijkheid om af te zien van se (dat deel van het inkomen nabestaandenpensioen. In deze uitgave staan we stil bij de moge- waar geen beschikbare premie over wordt toegekend omdat u lijkheid om variatie aan te brengeacht wordt AOW te ontvangen in de pensioenhoogte. gen). De uiteindelijke hoogte van Op de pensioen(richt)datum wordt het opgebouwde pensioen- de pensioenbedragen is afhankelijk van de hoogte van uw penspaarkapitaal omgezet in pensioenspaarkapitaal. sioen. In de standaardsituatie is Teneinde uw pensioeninkomen dat een prepensioen ter grootte af te kunnen stemmen op uw van 84% van de gemiddelde eigen behoeften is het mogelijk geïndexeerde pensioensalarissen en een ouderdoms- en nabestaan- uw pensioenuitkering te variëren
Het kan zijn dat u in de eerste periode van uw pensioen nog extra uitgaven heeft (studie van uw kinderen, hypotheeklasten, reiskosten etc.) of inkomsten uit andere hoofde (lijfrente, adviesinkomsten etc.). De nieuwe pensioenregeling maakt het mogelijk uw pensioeninkomsten daarop af te stemmen. Zo is het mogelijk uw prepensioen te verhogen tot maximaal 100% van uw salaris en gedurende een bepaalde periode vanaf uw 65ste jaar een hoger bedrag aan ouderdomspensioen te ontvangen en daarna een lager. Hierbij geldt dat de verhouding tussen de hoogste en de laagste uitkering 100:75 moet bedragen.
Nedlloyd • 8 • Pensioenkrant
Uiteraard leidt een hoger pre- of ouderdomspensioen in een periode tot een navenant lager pensioen in een latere periode, want ook hier geldt dat de pensioeneuro maar één keer uitgegeven kan worden. Op de pensioen(richt)datum zult u eenmalig in de gelegenheid worden gesteld uw keuze kenbaar te maken. Deze is dan onherroepelijk. *Deze pensioenregeling is uitsluitend van toepassing op de actieve deelnemers van Koninklijke Nedlloyd NV, P&O Nedlloyd, Damco, Nedlloyd Interne Dienst en het Nedlloyd Pensioenfonds
Nieuws van het
Vergadering Vereniging DNP Op 13 februari jl. vond in het Beatrixgebouw van de Jaarbeurs in Utrecht weer de traditionele jaarvergadering van de Vereniging Deelnemers Nedlloyd Pensioenfonds (DNP) plaats. Ook dit jaar weer een hoge opkomst, meer dan 600 gepensioneerden vonden hun weg naar het centrum van het land, waar onder het genot van een kopje koffie en later in de middag een borrel weer uitvoerig bijgepraat kon worden met vele oude bekenden. De agenda van de dag was iets anders opgezet dan voorgaande jaren. Ton Zimmerman, directeur van het Nedlloyd Pensioenfonds informeerde het publiek tijdens (en niet na afloop van) de ledenvergadering over de solvabiliteit van het fonds. De luisteraars waren zichtbaar opgelucht te vernemen, dat de financiële positie van het fonds solide is en dat de indexatie 2002 niet in gevaar zal komen.
Nedlloyd Pensioenfonds
Tijdens de ledenvergadering werd Huub van Gorp bij acclamatie aangesteld als voorzitter van DNP. Huub volgt Eelco Postuma op die sinds de oprichting van de vereniging in 1994 voorzitter is geweest. Nedlloyd Pensioenfonds en DNP zullen voorts met elkaar overleggen over een aangepaste opzet van deze ‘gepensioneerdendag’. Hierover zult u later geïnformeerd worden. Indexatie 2002 Op 11 maart jl. heeft het Bestuur besloten de indexatie van de ingegane en uitgestelde pensioenen per 1 april a.s. vast te stellen op 5%. Deze 5% is gelijk aan de stijging van de algemene loonindex zoals die wordt vastgesteld door het CBS over de periode januari 2001 tot en met januari 2002. De opgebouwde pensioenkapitalen van de deelnemers aan de pensioenregeling 2001 worden ook met dit percentage aangepast.
Hoewel de financiële positie van het fonds solide is, wordt opgemerkt dat een situatie van hoge looninflatie gecombineerd met de lage rendementen, zoals in de afgelopen twee jaar, een aanzienlijke invloed heeft op de dekkingsgraad van het fonds. En daarmee dreigen de in de pensioenreglementen opgenomen veiligheidskleppen in zicht te komen. Het Bestuur vertrouwt erop dat de situatie zich spoedig zal ‘normaliseren’. De Deelnemersraad heeft op het voorgenomen besluit de pensioenen met 5% te indexeren positief geadviseerd. Franchise 2002 In dezelfde vergadering is besloten de franchise eveneens als gevolg van de procentuele verandering van de algemene loonindex met 5% te verhogen tot € 12.765. De Deelnemersraad heeft op het voorgenomen besluit de franchise
met 5% te verhogen positief geadviseerd. Opgave “factor A” later In de vorige pensioenkrant is aangekondigd dat er naar zou worden gestreefd om aan de deelnemers eind maart een opgave te verstrekken van de zg. factor-A. Dit ten behoeve van de vaststelling van de eventuele jaarruimte voor lijfrenteaftrek. Helaas is hier meer tijd voor nodig dan was voorzien. Er zal echter alles aan worden gedaan om die opgave toch zo spoedig mogelijk te verstrekken. Deelnemers die als gevolg van deze vertraging in de problemen komen, kunnen -bij voorkeur schriftelijk- bij het pensioenfonds om een opgave verzoeken.
English News Summary Indexation 2002. On 11th March the Board decided to set the increase for pensions and deferred pensions per 1st April at 5%. This increase of 5% is equal to the official wage indexation figure, which is established by the Dutch Central Bureau of Statistics (CBS) for the period January 2001 – January 2002. The pension capital of participants of the pension plan-2001 will be adjusted likewise. Franchise 2002. The Board has also decided to raise the franchise to € 12,765.- following the same increase of the wage indexation. Nedlloyd 2001 full year results. For the full year 2001 Nedlloyd achieved a result on ordinary activities of € 6 mln (2000: € 50 mln). The decrease in the result
of € 44 mln is due in particular to P&O Nedlloyd, which, with an operating result of US $ 87 mln, achieved a considerably lower result than in the comparable period last year (2000: US $ 201 mln). The share in the result of Martinair improved to € - 3 mln (2000: € - 22 mln). In the fourth quarter Nedlloyd achieved a result on ordinary activities of € - 19 mln (2000: € 32 mln).The decline in the result is caused in particular by the clear slow-down in container liner trade growth, combined with an increase in capacity. These unfavourable conditions were partly offset by continued cost savings and lower fuel costs. Growth in demand in the container liner trade is closely connected with developments in world trade.
After the successful conclusion of the US $ 180 mln cost savings programme P&O Nedlloyd announces it will accelerate the previously announced US $ 200 mln cost savings programme, and expand it to an annualised US $ 350 mln in savings by the end of 2003. Nedlloyd’s ‘Historic Collection’. In February, Nedlloyd, the Nedlloyd Pension Fund and the Maritiem Museum Rotterdam, reached an agreement in principle to grant the loan of the Nedlloyd ‘Historic Collection’ to the Museum. The ownership of the collection will pass from Nedlloyd to a new Nedlloyd controlled foundation to ensure the continued existance of the integral collection. The collection consists of approximately
Nedlloyd • 9 • Pensioenkrant
1,400 objects including ship’s models, maps, paintings and artefacts. The agreement assures that Nedlloyd’s historic maritime heritage will be accessible to the public. To accommodate the c ollection, the museum will build a 700m2 additional wing to the museum. Nedlloyd and the Nedlloyd Pension Fund will each contribute € 1.4 million to the construction costs of this new wing. Rotterdam’s municipality will contribute € 250,000 annualy for the exploitation of the new facility. The counsel of the city of Rotterdam still needs to formally approve the plans. Upon completion in 2004, members of the Nedlloyd Pension Fund will have free access to the museum.
Alles sal reg kom
Het tweede leven In deze rubriek vertellen gepensioneerden van Nedlloyd over de wereld die voor hen is opengegaan nadat ze van hun pensioen gingen genieten. Kent u iemand die inmiddels ook zijn handen vol heeft aan een bijzondere hobby of interesse, of heeft u zelf veel te vertellen over uw tweede leven? Laat het ons dan weten. Schrijf aan: Redactie Nedlloyd Pensioenkrant, Antwoordnummer 3012, 3000 WB Rotterdam (geen postzegel nodig). Emailen kan ook:
[email protected]
Bouwer, metselaar, wijnhandelaar, toeroperator, golfer: sinds zijn pensionering zat Pieter K. Aarsen bepaald niet stil. Het Tweede Leven van een 71-jarige Hollander onder de Zuid-Afrikaanse zon.
Nedlloyd • 10 • Pensioenkrant
“
Op 1 april 1958 begon ik bij de Holland Afrika Lijn te Kaapstad op de passage afdeling om passagiers te boeken op de Fonteinschepen en op de emigratieschepen van het directoraat van de scheepvaart. Acht jaar daarna werd ik overgeplaatst naar Durban om de passage afdeling over te nemen. Na het verdwijnen van de passagierschepen ging ik enige tijd na mijn verlof in Nederland in 1967 over naar de vrachtafdeling. Vanaf dat moment boekte ik lading en in plaats van reistickets gaf ik cognossementen af en deed ik agentschappen van onder andere de Nedlloyd A en B Service. Met het sluiten van het Suez kanaal in 1967 kreeg ik ineens ’diverts’ in mijn schoot geworpen: schepen die normaal via Suez liepen en nu om de Kaap moesten varen. Ze liepen de Zuid-Afrikaanse havens aan voor bunkers, victualiën en reparaties. Schepen onder de meest uiteenlopende vlaggen kwamen in ons agentschap terecht. Hoofdzaak was om te zorgen, dat je de fondsen in je bezit had voordat de verlangde diensten verleend werden. Menig agentschap sneed zich juist daarmee in de vingers. Ik deed de meest vreemde ervaringen op: muiterij, een lekkende reuzentanker van 100.000 ton, werklui die door gelekte gassen bewusteloos uit de ruimen werden gehaald, noem maar op. Soms had je zoveel schepen te behandelen dat je non-stop doorging, zoals die ene keer dat ik doorwerkte van vrijdagavond tot zondagmorgen, een tukkie tussen opeenvolgende schepen op een bank aan boord of in de auto hield je daarna weer op de been.
Toen kwam de fusie. Het Holland Afrika Lijn Agentschap te Durban kwam terecht in de kantoren van de Royal Interocean Lines, uiteindelijk Nedlloyd Agencies genoemd. Via de functie van Conference Secretary werd ik uiteindelijk benoemd als Marketing Manager. Op 1 januari 1991 ging ik vanuit die functie op 60-jarige leeftijd met pensioen. Mijn vrouw heeft dat niet meer mogen meemaken, zij overleed het jaar ervoor. Reeds in 1973 volgde ik een metselcursus en dat kwam goed uit want mijn vrouw en ik lieten dat jaar een huis bouwen op een terrein dat op de helling van een heuvel ligt en waar we veel stutmuren moesten bouwen. Ook loopt er een rivier langs de heuvel, de
Palmietrivier en om te voorkomen dat onze tuin zou weg eroderen, heb ik een enorm dikke muur van rivierkeien op de rotsbedding van de rivier moeten bouwen. Ook moest er een stutmuur komen voor het zwembad, want het eerste zwembad scheurde al snel in tweeën. Het meest urgente werk was dus al gedaan toen ik met pensioen ging. Niettemin bouwde ik gestaag door. Eerst een zogeheten ‘cabana’, een soort prieel of paviljoen, in de buurt van het zwembad. Vervolgens heb ik een ‘cottage’ gebouwd en nog meer stutmuren, allemaal van stenen uit de rivier. Tijdens een van zijn boze buien heeft de Palmietrivier de opbouw van mijn kademuur weggespoeld, dus die moet weer gerepareerd worden. Een gedeelte van het zwembad - het oude kinderbadje - heb ik omgebouwd tot visvijver. Er zwemmen nu zestien kooikarpers in met de mooiste kleuren. Ze groeien goed, van twaalf naar dertig centimeter in één jaar. Het bouwen is niet de enige activiteit waaruit mijn leven bestaat. Ik golf geregeld en ga ook altijd nog graag naar de natuurparken. Nadat ik me sinds mijn pensionering eerst met de wijnhandel had beziggehouden, stortte ik me daarna, vanwege mijn reiservaring in de regio, op het toerisme. Ik kreeg een vergunning als nationale gids bij SATOUR en
Nedlloyd • 11 • Pensioenkrant
weer later vond ik een aantal Nederlanders en een Afrikaan bereid om gezamenlijk als toeroperator op te treden. Dat werd ‘Magnet Tours’ en was behoorlijk succesvol. Uiteindelijk werd ik uitgekocht, maar op dit moment organiseer ik toch weer een tour waarin golven op de mooiste banen gecombineerd wordt met wild kijken.
Ik ben niet van plan naar Nederland terug te keren om me daar te vestigen, want ik heb te veel vrienden hier, ik vind het klimaat naar mijn zin, de winters hier zijn gewoon fantastisch, strakke blauwe luchten, niet te warm niet te koud en met de vrij warme zomers heb ik in Westville geen probleem, want we zitten hier vrij hoog, ongeveer 400 meter denk ik. Ik ga geregeld op bezoek in Nederland, maar mijn thuis is hier, ondanks de problemen die het land heeft, zoals geweld en criminaliteit, waarvan ikzelf ook reeds enige keren het slachtoffer ben geworden, maar die mij er niet van weerhouden om zelfstandig te reizen. Het geweld was voor mijn jongste zoon wel aanleiding om te emigreren uit Zuid-Afrika. Hij woont nu in Nederland. Mijn oudste zoon wil echter hier blijven dus ik ben niet alleen. En wat de problemen betreft hoop ik dat alles op een dag toch nog ’reg’ komt.
Hoe beoordeel ik ons pensioenfonds? Wanneer we de gezamen-
1996 en 2001 (resp. 7,9% en afdracht van reserves aan het 7,5%) bedrijf. Dit is bij ons inmiddels afgeschermd. Soliditeit gepensioneerden als maat- - Weliswaar worden ook bij ons fonds premiekortingen verleend, - Door het slechte beursklimaat staf nemen, dan is het NPF zijn de reserves van alle penmaar grotendeels slechts wansioenfondsen flink afgenomen. neer de dekkingsgraad zeer hoog mogelijk niet het beste Een aantal pensioenfondsen is is. Hierbij moeten we bedenken pensioenfonds van daardoor in de gevarenzone dat wij, gepensioneerden, voor gekomen en een enkeling heeft wat betreft de NPF-pensioenNederland. Het NPF is in zelfs ernstige problemen. aanspraken vrijwel allemaal desOndanks de besteding van een tijds ook zelf van premiekorting ieder geval niet het rijkste flink deel van de reserves in of -vrijstelling geprofiteerd heben ook bij lange na niet het ben. januari 2001, kan het NPF door een voorzichtig beleggingsbeleid grootste pensioenfonds. zich gelukkig nog steeds solide Indexatie Toch prijs ik me gelukkig noemen. - Er zijn nog steeds pensioenen - Omdat de pensioenregeling voor die niet geïndexeerd worden en dat mijn pensioenaansprade actieven onlangs van een bij de meeste andere fondsen is eindloonregeling in een beschikken bij het NPF zijn onder- de indexatie jaarlijks ter beoorbare premieregeling is omgezet deling van hun bestuur. gebracht. zijn de risico’s voor het fonds nu Meestal volgt men de prijsinoverzichtelijker. dex, maar in de huidige situatie geven veel fondsen een lager percentage of zijn de pensioenen Medezeggenschap zelfs bevroren. De indexatie van - Hoewel er nog steeds pensioenfondsen zonder deelnemersraad onze pensioenen is al sinds 1996 zijn, hebben wij die al jarenlang in het reglement opgenomen en en hebben de gepensioneerden sinds 2001 wordt de loonindex daarin terecht de meerderheid. toegepast. - Pensioenfondsen met gepensio- Men hoort klagen dat werkneneerden in hun bestuur komen mers de inflatie kunnen comnog maar weinig voor. Het NPF penseren met hogere looneisen heeft al sinds 1992 een gepenen dat gepensioneerden daarbij sioneerde in zijn bestuur en achterblijven. Omdat onze inmiddels zijn twee van de vijf indexatie de loonindex volgt Wie de berichtgeving in de media werknemersbestuursleden kennen wij dat probleem niet. volgt kan de laatste tijd over gepensioneerd. Tegelijkertijd is - De pers meldde onlangs nog een allerlei narigheid en onvervulde het bestuur zelfstandiger gewor“douceurtje” voor oud-HALwensen in pensioenwereld lezen den omdat bestuursbesluiten medewerkers. Wanneer dat melen laten we eens kijken hoe dat niet meer afhankelijk zijn van denswaard is, denk ik aan de bij ons zit. de instemming van de Raad van regelmatige bonussen van het Bestuur van Nedlloyd. NPF bij kerstmis, millennium, Afdrachten aan de werkgever enz.; mede ten voordele van de - Bij veel pensioenfondsen maken Slapers kleine pensioenen. En dan gepensioneerden zich nog steeds - Nadat dit wettelijk verplicht bedenk ik tevens de extra verzorgen, of voeren zelfs (juridiwerd heeft het NPF sinds 1992 hoging van onze pensioenen in sche) actie, over ongewenste
lijke wensen van
ook de pensioenen van de slapers geïndexeerd. Dat wil niet zeggen dat het NPF daarvóór niets voor slapers deed. In navolging van één van de twee door de SER ter voorkoming van pensioenbreuk geadviseerde oplossingen, hield het NPF (evenals een aantal andere pensioenfondsen) middels het levensjarenbeginsel de uitgestelde pensioenen van binnenstromend personeel op peil. In 1992 heeft de overheid evenwel het andere van de beide eerder aanbevolen systemen wettelijk voorgeschreven; t.w. de indexatie. Ofschoon niet daartoe verplicht, zijn voor de uitgestroomde slapers en ex-slapers inmiddels alle gemiste indexaties terugwerkend tot 1971 alsnog toegekend. Slapers en ex-slapers bij de meeste andere fondsen zullen ons dat benijden. Zijn er dan geen wensen meer? Jawel. Met name de vertegenwoordiging van gepensioneerden in het bestuur moet beter worden. En wanneer het fonds weer wat meer vet op de botten heeft kunnen we ook nog eens naar andere wensen en hiaten kijken. Er zal hier of daar best een pensioenfonds zijn dat op onderdelen nóg beter scoort, maar ik heb veel respect voor de opeenvolgende besturen voor de gestadige richting waarin zij, lang niet altijd zonder moeite, ons pensioenfonds hebben gestuurd. Ik meende dat dit wel eens gezegd mag worden. R.A. Corten Voorzitter Deelnemersraad.
Geachte redactie Vrouwenboten Ik wilde graag weten wanneer en hoe mijn moeder (J.C.E. Delachaux-Oosthoek, geboren 8 april 1902) in 1919 naar de oostkust van Sumatra is gegaan voor de Deli Mij. Medan. Was dat op een vrouwenboot? Mijn vader (E.V.R. Delachaux, geboren 10 juni 1890) was met lang verlof in Nederland en is nadat hij op 2 juni 1919 met mijn moeder was getrouwd, zo ver ik weet op een mannenboot weer teruggegaan naar Medan waar hij werkte bij de Deli Mij.Wanneer zijn die schepen vertrokken uit Nederland en wanneer zijn ze aangekomen in Belawan? Naar mijn weten hebben zij apart gereisd, dit moet ongeveer 11 juli 1919 zijn geweest. Ik heb wat namen van mogelijke schepen: de Papaja, de Grotius, de Patria, maar mogelijk zijn het andere schepen geweest. Zijn er nog passagierslijsten waarop hun namen voorkomen? Mischien dat iemand mij kan helpen?
Helaas hebben wij geen gegevens waarmee wij u kunnen helpen bij het beantwoorden van uw vragen, maar wellicht zijn er lezers die meer weten. In dat geval kunnen zij contact opnemen met de redactie. Reederij Amsterdam Wij ontvingen de volgende opmerking van de heer F.H. Lageman te Hilversum naar aanleiding van het artikel ''Het Tweede Leven: Verliefd op de Batavia'' (Nedlloyd Pensioenkrant 1, januari/februari 2002), waarin staat dat de overstap naar de bulkdochter van de KPM werd gemaakt. Dit moet zijn: de SMN en de voorloper van de Nedlloyd Bulk: Holland Bulk Transport moet zijn Reederij Amsterdam.
Mevr. D.H.Y. Gerkens-Delachaux Nedlloyd • 12 • Pensioenkrant
PERSONALIA OVERLEDEN 17-10-2001 Roos J.J. Gezagvoerder HSM 77 jaar 30-12-2001 Barink-de Vries G Hofmeesteres KJCPL 83 jaar 02-01-2002 Kleijn P. Declarant Ruys & Co. 66 jaar 03-01-2002 Konink J. de Gezagvoerder KNSM 77 jaar 04-01-2002 Oever A. van den Portier VNS 84 jaar 08-01-2002 Bemt M.A.A. van der Kraanmachinist Mammoet Stoof 74 jaar
13-01-2002 Bottema W. 4e Wtk KRL 71 jaar
30-01-2002 Wilms J Employe KPM 77 jaar
16-02-2002 Werf J van der Technische Dienst Nedlloyd 92 jaar
16-01-2002 Andreas P.H. Adm. Medewerker Vrachtmail 79 jaar
31-01-2002 Kastelein CG Bankwerker SMN 72 jaar
21-02-2002 Bax BR Danzas Logistics BV 54 jaar
17-01-2002 Baanders TH Gezagvoerder NSU 86 jaar
31-01-2002 Nieuwenhuizen WT van 2e Stuurman KNSM 76 jaar
17-01-2002 Pulumahunij WJ 2e Stuurman HBT 83 jaar
01-02-2002 Verweij D 2e Wtk VNS 74 jaar
20-01-2002 Haas D.J.E.T. de 2e Wtk VNS 71 jaar
04-02-2002 Hordijk GC Electricien KRL 82 jaar
21-01-2002 Kochheim J 2e Wtk SMN 75 jaar
06-02-2002 Ditters WBM VGL Euro Express 49 jaar
23-01-2002 Rozenberg RV Manager Damco Offshore 76 jaar
10-02-2002 Croese GJ Werkplaats KNSM 90 jaar
21-02-2002 Meijer R Damco Air 83 jaar 21-02-2002 Trijsburg JM Restaurateur KRL 95 jaar 22-02-2002 Olivier DJ Stuwer 1e klas SMN 84 jaar 22-02-2002 Roeleveld AJ Manager Vlootbeheer KNSM 78 jaar 23-02-2002 Brocx AG 3e Wtk KRL 65 jaar
24-01-2002 Est-Pruijssen LCA van Danzas Chemical Services 55 jaar
12-02-2002 Stijnman PC 2e Stuurman KRL 79 jaar
23-02-2002 Pieper GAF Wkm Ploegscheepsonderhoud SMN 84 jaar
08-01-2002 Smit J.G. IJzerwerker KRL 66 jaar
26-01-2002 Baan OJ van der Gezagvoerder NRD 70 jaar
14-02-2002 Hoet AJ Medewerker Nedlloyd Lijnen 73 jaar
25-02-2002 Schaap L 2e Stuurman VNS 68 jaar
09-01-2002 Berkhout J.P. Chef-hofmeester KNSM 90 jaar
26-01-2002 Wagenaar C 1e Elektricien NSU 85 jaar
14-02-2002 Wieringen G van Hoofdambtenaar NSU 83 jaar
27-02-2002 Bulder NH Kapitein KNSM 81 jaar
10-01-2002 Flinterman H. 3e Wtk VNS 68 jaar
30-01-2002 Brink RD ten 2e Stuurman VNS 64 jaar
16-02-2002 Montfroy GJF Gezagvoerder NRD 76 jaar
08-01-2002 Giel J. Medewerker Public Relations KNSM 73 jaar
Nedlloyd • 13 • Pensioenkrant
JUBILEA 25 jaar 01-05-2002 S.J. Drenthe Medewerker Public Relations/ Juridische Zaken Koninklijke Nedlloyd N.V., Rotterdam 01-05-2002 S.S.F. Balgobind Beheerder Informatieen Communicatie Technologie (ICT) Nedlloyd Interne Dienst B,V., Rotterdam 01-05-2002 M.J.G. Janssen Magazijnmedewerker Danzas Fashion B.V., Venlo 01-05-2002 P.J. Verbaarschot Chauffeur Danzas Fashion B.V., Venlo 01-05-2002 A.J.A. van Deth 1e Declarant Gerlach & Co Int. Exp. B.V., Oldenzaal 01-05-2002 R.T.L. van Sas Hoofd-declarant Gerlach & Co Int. Exp. B.V., Venlo
VUT/VERVROEGD PENSIOEN 01-05-2002 H. Hoevenberg Chauffeur Danzas Fashion B.V., Venlo 01-06-2002 T.J.H. Hendericks Chauffeur Danzas Fashion B.V., Venlo
(S)koopjes Lezers van de Nedlloyd Pensioenkrant kunnen gratis een (S)koopje plaatsen, bij voorkeur met prijsvermelding en al dan niet met een foto. Bij opgave ervan (uitsluitend schriftelijk of per email) aan Redactie Nedlloyd Pensioenkrant, Postbus 1982, 3000 BZ Rotterdam, email nedlloyd.pensioenkrant@ nedlloyd.com dienen naam, adres en telefoonnummer te worden vermeld. De redactie heeft het recht een advertentie te weigeren of de tekst aan te passen. Plaatsing valt buiten haar verantwoordelijkheid.
(S)koopjes voor de mei-juni editie dienen ons vóór 1 mei 2002 te hebben bereikt.
VAKANTIE TE HUUR: in Frankrijk bij VERNOUX 35 km ten westen van Valence in de ARDECHE ons vrijstaand comfortabel ruim vakantiehuis voor max. 6 personen met o.a. 3 slaapkamers, badkamer, grote woonkamer met keuken, zonne- en schaduwterrassen met panoramisch uitzicht over het dal en 600 m2 eigen tuin. Mogelijkheden tot vele wandelingen in mooie natuur en bossen met officiële GR routes, wildwater varen, zwemmen, tennissen, fietsen, vissen, paardrijden en om tot rust te komen. Huurprijs vanaf € 275,00/week all in. ☎ 0165-304423
nen tussen de 30-60 minuten rijden. 4 Slaapkamers, 2 badkamers, 3 toiletten. Airco en verwarming. Huur vanaf € 1.000,=. Inlichtingen en aanvraag brochure ☎ 0297-566961 of e-mail:
[email protected]
TE HUUR: Zuidwest Frankrijk/Lot (46). Gelegen aan de rivier de Lot 4 pers. Chalet op camping ***. Met tennisbaan, zwembad, bar/bistro. Kanoverhuur. Prijs: vanaf Euro 152 per week. Voor informatie: W. Schoonderwoerd, fax 00 33 (0) 565365323, e-mail: info.lechtimi@ wanadoo.fr
TE HUUR: HONGARIJE: Schitterend gelegen vakantiewoning 4-6 personen, op berghelling van Badacsony met prachtig panoramisch uitzicht over het Balatonmeer. Het huis ligt temidden van wijngaarden en heeft ook een eigen wijngaard. Het huis (150 m2) is comfortabel ingericht en heeft 3 etages. Op de bovenste etage bevinden zich 2 slaapkamers met badkamer en ligbad. Op de 2e etage een slaapkamer, zitkamer en badkamer met douche. Op de onderste etage bevindt zich de keuken, een zeer grote gezellige eethoek, een knusse zithoek en een keuken met alle apparatuur. Prijzen juni, juli en augustus € 450,00. Buiten het hoogseizoen € 300,00. ☎ 055-5330457.
TE HUUR op Bali in het Dasa Wana resort in Candidasa een bungalow TE HUUR: in Frankrijk, of superiorroom. Alles Dordogne, het land van de voorzien van airco, badkamooie natuur, de 1000 mer, kookgelegenheid, TV, kastelen, de préhistorische telefoon. Het park is grotten en het lekkere klein, bestaat uit 4 bungaeten verhuren wij een lows en 4 superiorrooms comfortabel vakantiehuis- en bevat een restaurant en je voor 2-4 personen en zwembad. Prijzen vanaf een chambre d’hôtes, in EUR 182 per week. Zeer ongerepte natuur en toch geschikt voor overwinteren. vlakbij dorp. Ideaal voor Inl.: J.J.H. van ’t Oever, wandelaars, fietsers, ☎ 010-4007659 (overdag) kanoërs, enz. Prijzen 010-4741581 (avond). Euro 272 - 460 per week. Email: jvantoever@ Méér info: ☎ 0033 553 74 compaqnet.nl 32 42 en op onze site:http://moulin.du.colo TE HUUR: In Frankrijk. Een vakantiehuisje max. mbier.free.fr 6 personen, nabij de Dordogne aan de N120 tussen Argentat en Aurillac. Indeling: zit/ TE HUUR: ZUIDeetkamer gelegen aan de FRANKRIJK/LANtuinkant met tuinset, GUEDOC. In prachtige twee ligbedden, parasol en heuvelachtige omgeving zandbak. Keuken, twee vrijstaande 5-pers. bungaslaapkamers, douche met low met tennisbaan en wastafel en toilet. zwembad (geen park). TE HUUR: 6 Persoons Fiets- en wandelroutes. stenen vakantiebungalow Zwemmen en vissen in ons eigen meertje met Diverse golfbanen. op recreatiepark met zonneheuvels en aangrensubtropisch zwembad, ☎ 0033 - 467380348/ zend bos. Prachtig wandelbuitenbad, midgetgolf, Fax 0033 - 467381695 speeltuin, tennisbaan, e.d.; en pittig fietsgebied met e-mail: molhuysen@ o.a. officiële GR routes. gelegen te Baarlo, Noordwanadoo.fr Limburg. Voor informatie Prijzen afhankelijk van het seizoen van € 205,00 TE HUUR: LUXE VILLA ☎ 077-3735236. tot € 340,00 per week. MET ZWEMBAD (8 persoInformatie in Frankrijk: nen) in de PROVENCE (ST. ANTONIN DU VAR) ☎ 0033 (0) 555 28 70 88/ 45 minuten van de kust fax: 0033 (0)555 28 36 33 (St. Maxime) en van het e-mail: jitse.dejong@ Lac St. Croix. 10 golfbaworldonline.fr Nedlloyd • 14 • Pensioenkrant
VRAAG HELP: Wie helpt mij aan het oude servies en bestek van de Koninklijke Hollandsche Lloyd. ` Alles is welkom. Jan-Hein Kok ☎ 035-5233135 E-mail: kolkplooy@ zonnet.nl Welk paar wil gratis ons huis op Curaçao, Ned. Antillen, bewonen van eind mei tot medio september 2002. Het huis is geheel gemeubileerd, incl. gebruik van linnengoed en baddoeken. Borg EURO 300 p.m., dat absoluut wordt terug gegeven als alles o.k. is. Gebruik van water, licht, gas en telefoon voor eigen rekening. Inl.: M.M. Sybesma ☎ 599-9-7673056 E-mail: max.m.sybesma@ curinfo.an
Van 8-2-1958 tot 7-6-1958 maakte ik als 4e w.t.k. een reis op het m.s. ”Weltevreden”. Bijgaande foto maakte ik van het schilderij dat aan boord werd geschilderd door een zekere W. Racké. Het kunstwerk is nog steeds in mijn bezit en ik zou het zeer op prijs stellen nog eens met de maker ervan in contact te komen. Wie kan mij iets meer vertellen? A. Bakker, ☎ 033-2982253.
AANBOD TE KOOP: 1 Hapimag Holiday aandeel à Chf 8150; 72 vakantiepunten à Chf 30 per stuk overdrachtskosten. Voor informatie: ☎ 0118-416278/ 06-44364325. Bereikbaar ’s avonds tussen 21.00-22.00 uur. TE KOOP aangeboden houten bord met touw afgewerkt; koper gestileerde kompasroos. Afm.: 47 cm hoog en 32 cm breed. Minimaal Euro 25. De opbrengst gaat naar een goed doel. Informatie: ☎ 010-4006343/4006344.
GRATIS: Voor verzamelaar studieboeken van de vooroorlogse M.T.4, waaronder o.a. Stoommachines. E. Jaques, ☎ 020-6419843.
GEZOCHT wollen Aabee deken met embleem van een scheepvaartmaatschappij. V. Theijs, ☎ 06-28229895. Gevraagd: Schotse doedelzak met drie houten pijpen. Wil wel ruilen met radiografisch bestuurbare duikboot. Type Seewoff, merk Robbe. Geheel vaarklaar met zenders en accu’s. A. van Zwienen WTK.Irg ☎ 050-3183928 Email: zwienen47@ keyaccess.nl
Internet: Hoezo, te oud? Contact! Emaillijst wordt Nedlloyd Pensioenkrant Community De Contact! Emaillijst biedt lezers van de Nedlloyd Pensioenkrant al meer dan twee jaar de mogelijkheid om in contact te komen met collega’s van vroeger of met onbekende collega’s met dezelfde interesses. Inmiddels hebben circa 300 personen zich op de lijst ingeschreven. Om meer faciliteiten te kunnen bieden (zoals een prikbord en een chatmogelijkheid) en om deelnemers zoveel mogelijk de kans te geven zelf instellingen (zoals wachtwoord e.d.) te kunnen doen, wordt de Contact! Emaillijst per 1 mei 2002 omgezet in een Microsoft Net Community. Daartoe zullen alle deelnemers medio april per email een uitnodiging ontvangen van de beheerder. Onderstaand kunt u lezen en zien hoe men zich kan aanmelden voor de nieuwe Nedlloyd Pensioenkrant MSN Community en de Contact! Emaillijst die daarvan onderdeel gaat vormen. Let op: de migratie gaat niet automatisch. U dient zich zelf aan te melden om van de nieuwe mogelijkheden gebruik te maken. Volg onderstaande stappen (let op: de onderstaande afbeeldingen laten ten behoeve van de duidelijkheid steeds slechts een gedeelte zien van wat u op uw scherm te zien is). Voor een goed begrip van wat er van u verlangd wordt, kan het geen kwaad om onderstaande handleiding eerst in zijn geheel globaal door te lezen om daarna pas de afzonderlijke stappen te maken .
Stap 1 Stap 1: Medio april ontvangen alle deelnemers van de huidige lijst van de beheerder per email een uitnodiging om lid te worden van de nieuwe Community voor lezers van de Nedlloyd Pensioenkrant. De email bevat onder andere bovenstaande tekst. Klik op ’word nu lid’.
Stap 2: Na op ’word nu lid’ in de email (Stap 1) te hebben geklikt opent uw browser zich en ziet u het bovenstaande in de browserpagina. (Als de link niet werkt kunt u ook direct naar het adres: www.comunities.msn.nl/NedlloydPensioenkrant/_whatsnew.msnw gaan en de instructies volgen om u aan te melden). Om u voor de Community te kunnen aanmelden moet u eerst een Microsoft Passport aanvragen, tenzij u dat al bezit. 1) Heeft u een passport, klik dan op de bovenste optie (ga door met Stap 5). 2) Heeft u geen passport, klik dan op de tweede optie. Wilt u eerst meer weten over het Passport, klik dan op de onderste optie.
Nedlloyd • 15 • Pensioenkrant
Stap 2
Stap 3
Stap 3: Vul het aanvraagformulier in. De ‘geheime vraag’ is om u te helpen uw wachtwoord te onthouden. Vergeet niet aan te vinken dat u de voorwaarden gelezen en geaccepteerd heeft (niet afgebeeld) anders kunt u de aanmelding niet vervolgen. Eenmaal ingevuld klikt u op ‘Ik ga akkoord’.
Stap 5
Stap 4 Stap 4: U heeft zich nu aangemeld voor het Passport. Klik op ‘Doorgaan’ (let op: niet op ‘Aanmelden’ klikken). U ontvangt op het door u opgegeven emailadres korte tijd later per email een bevestiging van uw aanmelding. Aan de hand van de email kunt u, door op de daarvoor bestemde link te klikken, evt. uw gegevens controleren en wijzigingen aanbrengen. U heeft nu een Passport, maar u bent nog niet aangemeld bij de Nedlloyd Pensioenkrant Community. Om dat te doen kunt u de link volgen die in de email staat waarmee de registratie van uw Passport bevestigd wordt, of u kunt gebruik maken van de aanmeldingslink in de oorspronkelijke uitnodiging om lid te worden van de Nedlloyd Pensioenkrant Community, zoals beschreven onder Stap 1 en voorts uzelf aanmelden zoals beschreven bij Stap 2, optie 1 (bovenste mogelijkheid aanklikken ‘Aanmelden met je Passport’). Gaan er dingen mis, dan kunt u kunt eventueel ook direct naar de Community gaan (www.comunities.msn.nl/NedlloydPensioenkrant/_whatsnew.msnw) en u daar aanmelden. Meerdere wegen leiden naar Rome!
Stap 5: U kunt zich nu aanmelden bij de Community door op ‘Aanmelden’ te klikken. Uw emailadres en uw wachtwoord zijn al ingevuld. Had u reeds een Passport, dan bent u vanuit Stap 2 hier terecht gekomen. Was het u om de een of andere manier niet gelukt om een Passport aan te vragen dan kunt u dat eventueel hier doen en later terugkeren naar dit scherm door de link in de uitnodigingsemail aan te klikken. De optie ‘Ik maak gebruik van een openbare computer’ hoeft u niet aan te vinken als u uw computer thuis of op kantoor heeft staan.
Nedlloyd • 16 • Pensioenkrant
Stap 8
Stap 8: U bevindt zich nu op een scherm waar onder andere het bovenstaande
Stap 6: Vul op dit scherm de
Stap 6
gevraagde gegevens in. Bij ‘Bijnaam’ wordt u vriendelijk verzocht gewoon uw eigen naam te gebruiken om herkenbaarheid door (voormalige) collega’s te vergroten. Stond u bekend als Jan de Vries, vul deze naam dan in i.p.v. uw volledige naam, die in dit geval misschien J.J.P. de Vries had geluid. Een bijnaam als ‘Blauwbaard’ of ‘Volle Kracht Vooruit’ heeft geen herkenningswaarde voor uw mede Community-genoten en kan daarom niet worden geaccepteerd. Wij verzoeken u eerst uw voornaam en dan uw achternaam te vermelden. Dus: Jan de Vries en niet: de Vries, Jan; of Vries, Jan de. U wordt ook verzocht de optie ‘Andere communityleden toestaan mij e-mailadres te zien’ aan te vinken.
Stap 7: Het is gelukt, u bent lid
Stap 7
is te zien. Klik op ‘Lid toevoegen (in het midden onder de oranje woorden ‘Contact! Emaillijst’) en vul de gevraagde gegevens in. U heeft een geslaagde migratie naar de Community gemaakt! Als u terugkeert naar de hoofdpagina, dan zijn de verschillende functionaliteiten wederom onder handbereik. Vergeet niet de hoofdpagina (www.comunities.msn.nl/NedlloydPensioenkrant/_whatsnew.msnw) op te nemen in uw lijstje met ‘Favorieten’ zodat u altijd snel en gemakkelijk de Community kunt vinden.
Problemen: De aanmeldingsprocedure waarbij u eerst een Passport moet aanvragen, u zich vervolgens opgeeft voor de Community en tot slotte voor de Contact! Emaillijst lijkt door de verschillende stappen wellicht nogal ingewikkeld. De aanmeldingsprocedure is, geven we grif toe, niet de meest transparante die je kunt bedenken. Er is daardoor een risico dat er ergens iets mis gaat. Maakt u een fout, probeert u dan eerst een (of meerdere) pagina(‘s) terug te bladeren door op de ‘terug’ of ‘back’ knop van uw browser te klikken en de fout te herstellen. Begrijpt u iets niet, raadpleeg dan de online help functie en keer vervolgens terug naar waar u was. U kunt eventueel ook opnieuw beginnen door nogmaals de link te volgen die in de uitnodigingsbrief (Stap1) of de bevestigingsbrief (Stap 5) te volgen. Lukt e.e.a. nog steeds niet, dan is er altijd de optie om direct naar de Community te gaan (www.comunities.msn.nl/NedlloydPensioenkrant/_ whatsnew.msnw) en u daar aan te melden.
van de Community. Verkent u eerst eens even de mogelijkheden die er zijn door de verschillende opties aan te klikken. Afhankelijk van hoe snel u na lezing van dit artikel migreert naar de Community kunt u tevens zien hoeveel anderen dat inmiddels eveneens hebben gedaan. Laat een berichtje achter op het Prikbord of kijkt u vast even bij de optie Chatten zodat u op 1 mei a.s. mee kunt doen met de openingschat (zie kader). Kijkt u ook eens bij de ‘Hulpprogramma’s van leden’ aan de rechterkant van het scherm. Meld u zich vervolgens aan voor de Contact! Emaillijst door de naam van de lijst in de menubalk links aan te klikken. Nedlloyd • 17 • Pensioenkrant
De oude Contact! Emaillijst blijft tot 1 juni 2002 actief. Daarna wordt de lijst van het Internet verwijderd. Deze handleiding is ook te raadplegen via de webpagina’s van het Nedlloyd Pensioenfonds: www.nedlloyd.com/html/contact.html
Chat met Ton Zimmerman, de directeur van het Nedlloyd Pensioenfonds. Op 1 mei, als de Nedlloyd Pensioenkrant Community officieel actief wordt, zal Ton Zimmerman, directeur van het Nedlloyd Pensioenfonds tussen 16:00 en 17:00 aanwezig zijn op de Chatbox van de Nedlloyd Pensioenkrant Community. Een mooie gelegenheid om de Chat functie van de nieuwe Community uit te proberen en om hem direct vragen te stellen.
A g e n d a
tentoonstellingen
4 0 0
Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam Jubileumexpositie ”De kleurrijke wereld van de VOC” Amsterdam,16 maart t/m 27 oktober 2002 Het Scheepvaartmuseum te Amsterdam en het Maritiem Museum te Rotterdam organiseren samen een nationale jubileumexpositie over de VOC. Deze expositie laat zien hoe in de periode 1600-1800 cultuur en samenleving in Europa veranderden als gevolg van de handelscontacten, die de VOC en andere Europese compagnieën met Azië onderhielden. Alle aspecten van het dagelijks leven komen aan bod en worden direct verbonden met hedendaagse voorbeelden. Daarnaast krijgt de bezoeker een helder beeld van het leven en de werkzaamheden van de VOC-dienaren in Azië. De expositie is in beide musea te bezichtigen: samen vormen de presentaties één geheel. Amsterdam vertelt het verhaal van thee uit China en kleurrijke stoffen uit India. In Rotterdam pronkt de kimono uit Japan en geuren de specerijen uit Indonesië en Ceylon. Beide musea organiseren verscheidene educatieve activiteiten en andere evenementen in samenhang met de expositie. Informatie: Nederlands Scheepvaartmuseum Kattenburgerplein 1, Amsterdam Tel. 020 - 523 22 22 Email:
[email protected] Website: www.scheepvaartmuseum.nl Rijksmuseum ”400 jaar VOC: de Nederlandse ontmoeting in Azië, 1600-1950” Amsterdam, 19 maart t/m 29 september 2002 In deze tentoonstelling staat de Nederlandse ontmoeting met Azië centraal. Naast de hoofdtentoonstelling zijn er nog drie andere tentoonstellingen te zien. Het VOC-jaar gaat in het Rijksmuseum van start met twee fototentoonstellingen: een koloniale ’selectie” uit de Nationale Fotocollectie en de verstilde foto's van Ferry André de la Porte (12 januari t/m 7 april 2002). De tentoonstelling ”Zuid Afrika op de kaart: de Atlas Gordon” toont achttiendeeeuwse tekeningen van Zuid-Afrika van de Schotse VOC-officier Robert Gordon (13 april t/m 14 juli 2002). Informatie: Rijksmuseum Postbus 74888 1070 DN Amsterdam Tel. 020 - 674 70 47 Email:
[email protected] Website: www.rijksmuseum.nl Amsterdams Historisch Museum ”Amsterdam - Azië - Amsterdam: 400 jaar VOC in Amsterdam” Amsterdam, 1 februari t/m 31 augustus 2002 Amsterdam en de VOC zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In Amsterdam was het hoofdkantoor van de VOC gevestigd. Er werden Oost-Indiëvaarders gebouwd en
goederen geveild, en veel van het personeel voor Azië kwam uit Amsterdam. Amsterdammers waren gefascineerd door de cultuur en natuur in de Oost. Daarvan getuigen de vele ”rariteiten” die werden meegenomen en de reisbeschrijvingen, kaarten, landbeschrijvingen en verhalen over de verre reizen. De tentoonstelling ”Amsterdam - Azië - Amsterdam” loopt als een rode draad door de vaste opstelling van het Amsterdams Historisch Museum en geeft een boeiende samenvatting van de reis naar de Oost en de kennis die werd uitgewisseld. Informatie: Amsterdams Historisch Museum Kalverstraat 92 / Nieuwezijds Voorburgwal 357, Amsterdam Tel. 020 - 523 18 22 Email:
[email protected] Website: www.ahm.nl Stedelijk Museum Het Prinsenhof, Museum Nusantara, Museum Lambert van Meerten ”Schatten in Delft: burgers verzamelen tussen 1600 en 1740” Delft, 11 april - 14 juli 2002 De tentoonstelling ”Schatten in Delft” is een samenhangende presentatie die gelijktijdig wordt getoond in het Stedelijk Museum Het Prinsenhof, Museum Nusantara en Museum Lambert van Meerten. In deze tentoonstelling staat het verzamelen van de Delftse burgers in de zeventiende en achttiende eeuw centraal. Door de internationale contacten van de VOC was het mogelijk geworden rariteiten uit vreemde landen bijeen te brengen, te bestuderen en tentoon te stellen. De VOC bracht de wereld als het ware binnen handbereik. Informatie: Stedelijk Museum Het Prinsenhof St. Agathaplein 1, Delft Tel. 015 - 260 23 58 Website: www.delft.nl Koninklijke Porceleyne Fles Delft, maart - december 2002 De Koninklijke Porceleyne Fles ontwikkelt in 2002 diverse activiteiten rondom het thema 400 jaar VOC. Een doorlopende activiteit is de schildering van een groot tegeltableau van bijna 2,5 bij 1,5 meter. Rond het tegeltableau is een expositie van aardewerk ingericht waarin de band tussen de VOC en de Koninklijke Porceleyne Fles naar voren komt. Daarnaast worden een aantal VOC-schilderworkshops georganiseerd: onder begeleiding van professionele schilders is het mogelijk een eigen VOCtegel te maken in Delfts Blauw. In het kader van de viering worden tevens een aantal speciale gedenkartikelen ontwikkeld waaronder een herinneringsbord en een tegelplaat van het tableau. Informatie: Koninklijke Porceleyne Fles anno 1653 Rotterdamseweg 196, Delft Tel. 015 - 251 20 30 E-mail:
[email protected] Website: www.royaldelft.com
j a a r
Botanische tuin TU Delft ”Henri d'Acquet, botanisch verzamelaar van de Delftse VOC” Delft, 20 april t/m 20 oktober 2002 Veel planten kwamen met de VOC uit Azie en Zuid-Afrika naar Nederland. Botanische Tuin TU Delft, Hortus Botanicus Leiden, en Paleis Het Loo Nationaal Museum houden exposities rond de planten in hun collecties die met de VOC naar Nederland zijn gekomen. De Botanische Tuin TU Delft besteedt vooral aandacht aan Henri d' Acquet, een Delftse VOC patriciër die veel naturalia en planten verzamelde, waaronder eerste introducties in de Westerse wereld. Daarnaast zal in de nieuwe oranjerie een tentoonstelling over de VOC en Delft worden gehouden, waar o.a. specerijen en andere technische plantenproducten te zien zullen zijn. In de Hortus Botanicus wordt een rondwandeling langs levende VOC-planten opgezet. In Paleis Het Loo Nationaal Museum zal met name de rol van de VOC als importeur van planten voor Koningstadhouder Willem III en zijn tuinkring wordt belicht. Informatie: Botanische Tuin TU Delft Julianalaan 67, Delft Tel. 015 - 278 23 56 Email:
[email protected] Website: www.botanischetuin.tudelft.nl Westfries Museum Hoorn, 6 april t/m 20 oktober. Het Westfries museum in Hoorn besteedt in verscheidene tentoonstellingen aandacht aan de VOC. Zo zijn er tentoonstellingen rond Henk Schiffmacher (6 april t/m 19 mei), de rede van Hoorn (26 mei t/m 7 juli), de bewindhebbers van de VOC (11 augustus t/m 6 oktober), de invloed van het VOC-kapitaal op het aanzicht van Noord-Holland (11 augustus t/m 6 oktober), contacten met Chili (31 augustus t/m 13 oktober), de route van Holland naar Japan (7 september t/m 20 oktober) en Aziatische kunstenaars. Daarnaast is het Westfries museum actief betrokken bij verscheidene TV-produkties over de VOC. Informatie: Westfries Museum Rode Steen 1, Hoorn Tel. 0229 - 28 00 28 Email:
[email protected] Website: www.wfm.nl Maritiem Museum Rotterdam Jubileumexpositie ” De kleurrijke wereld van de VOC” Rotterdam, 16 maart t/m 15 september 2002 Het Maritiem Museum te Rotterdam en het Scheepvaartmuseum te Amsterdam organiseren samen een nationale jubileumexpositie over de VOC. Deze expositie laat zien hoe in de periode 1600-1800 cultuur en samenleving in Europa veranderden als gevolg van de handelscontacten, die de VOC en andere Europese compagnieën met Azië onderhielden. Alle aspecten van het dagelijks leven komen aan bod en zij worden direct verbonden met hedendaagse
Nedlloyd • 18 • Pensioenkrant
V O C
voorbeelden. Daarnaast krijgt de bezoeker een helder beeld van het leven en de werkzaamheden van de VOC-dienaren in Azië. De expositie is in beide musea te bezichtigen: samen vormen de presentaties één geheel. Amsterdam vertelt het verhaal van thee uit China en kleurrijke stoffen uit India. In Rotterdam pronkt de kimono uit Japan en geuren de specerijen uit Indonesië en Ceylon. Beide musea organiseren verscheidene educatieve activiteiten en andere evenementen in samenhang met de expositie. Informatie: Maritiem Museum Leuvehaven 1, Rotterdam Tel. 010 - 413 26 80 Email:
[email protected] Website: www.maritiemmuseum.nl Historisch Museum Rotterdam (Schielandshuis) ”Batavia vanaf de VOC” Rotterdam, 22 februari t/m 16 juni 2002 In deze tentoonstelling toont de Atlas Van Stolk het ontstaan en de ontwikkeling van het voormalige Batavia. De vestiging kwam in 1619 onder het bewind van de Compagnie en groeide door haar gunstige ligging aan de noordkust van het eiland Java uit tot het belangrijkste handelscentrum in de Oost. Door de eeuwen heen ontwikkelde Batavia zich tot een moderne stad die steeds nieuwe inwoners aantrekt. Prenten en tekeningen brengen haar geschiedenis tot leven, tot de tijd dat zij als Jakarta aan een nieuwe episode begon. Informatie: Historisch Museum Rotterdam Schielandshuis, Korte Hoogstraat 31, Rotterdam Tel. 010 - 217 67 67 Email:
[email protected] Website: www.hmr.rotterdam.nl / www.atlasvanstolk.nl Maritiem MuZEEum Zeeland ”De VOC in Vlaanderen en Zeeland, doorgeefluik van handel en kennis” Vlissingen, 27 april 2002 t/m 12 januari 2003 In deze tentoonstelling staan de invloed van de Vlaamse migratie op de VOC en de wisselwerking van de Nederlandse VOC met andere Oostindië-compagniën centraal (o.a de Britse, Deense, Oostendse en lokale compagnieën). Kennis over scheepsbouwkennis kwam bijvoorbeeld oorspronkelijk via Vlaanderen uit Portugal, en werd weer geëxporteerd naar de Engelse East India Compagnie. Deze expositie is te zien in een onderdeel van de rijkste rederswoning van Zeeland, gebouwd door de Vlaming Lampsins. Informatie Maritiem MuZEEum Zeeland Bellamypark 21, Vlissingen (tot 27 april 2002) Nieuwendijk 15, Vlissingen (na 27 april 2002) Tel. 0118 - 41 24 98 Email:
[email protected] Website: www.lampsinshuis.nl
Maritiem & Jutters Museum Texel, Oudeschild, april t/m december 2002 Het Maritiem & Jutters Museum houdt verscheidene exposities rond de VOC. De expositie ”De Texelse erfenis van het VOC-verleden” (mei-december) toont wrak- en bodemvondsten uit Texelse musea en Texelse privé-collecties. De expositie ”Geld als water” (april-mei 2002) toont in gravures, prenten en realia de invloed van de gelden die met de VOC verdiend en belegd werden. In de tentoonstelling ”Van Zuiderzee tot rede van Texel” (permanent vanaf april 2002) staat de route van Amsterdam naar de rede van Texel middels een ”flipperkastspel” van de Zuiderzeeroute en een maquette van de rede van Texel anno 1665 centraal. Het ”Rariteitenkabinet van de Duyfken” (aprilmei 2002) toont objecten die de bemanning van de Duyfken tijdens zijn zeereis van 18,200 nautische mijlen heeft verzameld. In de tentoonstelling ”De VOC in het dagelijks leven op Texel” (april t/m oktober 2002) staat het leven van de achterblijvende zeemansvrouw centraal (locatie Oudheidkamer in Den Burg). Informatie: Maritiem & Jutters Museum Barentszstraat 21, Oudeschild, Texel Tel. 0222 - 31 49 56 Email:
[email protected] Website: www.texelsmaritiem.nl Oudheidkamer Den Burg Kogerstraat 1 1791 EN Den Burg Tel. 0222-33135 Ecomare (Centrum voor Wadden en Noordzee) ”Natuuronderzoek van VOC tot NIOZ” Texel, De Koog, november 2001 t/m oktober 2002 Deze tentoonstelling combineert een zwaartepunt in het Texelse toerisme natuur en natuurbeleving - met de VOC herdenking. Er wordt zowel aandacht besteed aan het natuuronderzoek dat VOC-koopman George Eberhard Rumphius in de Indonesische Archipel uitvoerde, als aan het 125-jarig bestaan van het op Texel gevestigde Nederlands Instituut voor het Onderzoek ter Zee (NIOZ). Informatie: EcoMare Ruijslaan 92 1796 AZ De Koog Tel 0222 - 31 77 41 E-mail:
[email protected] Website: www.ecomare.nl Maquette Rede van Texel Den Haag, maart - april 2002 Amsterdam, april - augustus 2002 Oudeschild, vanaf augustus 2002 Honderd schepen op een kalme zee, een woud van masten, zeilen en vlaggen, vierduizend matrozen, officieren, soldaten en burgers, een dorp met tweehonderd huisjes achter een dijk en een schans. Dit alles zal de vier bij achttien meter grote maquette van de Rede van Texel anno 1665 gaan vormen. Speciale effecten en aanvullende informatie geven het geheel een aparte dimensie. In 2002 is het eerste deel van de maquette gereed. Dit deel van de maquette heeft als hoofdthema de VOC. Medio maart zal de maquette worden tentoongesteld in het
gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag. Van april tot augustus is de maquette te bezichtigen in het Nederlands Scheepvaartmuseum te Amsterdam, waar het onderdeel zal uitmaken van de jubileumexpositie over de VOC. Daarna zal de maquette zijn definitieve plaats krijgen in het Maritiem en Juttersmuseum in Texel, waar in 2003 en 2004 ook de twee overige delen zullen worden geplaatst. Informatie: Artitec Maquettebouw Tel. 020 - 435 00 50 Email:
[email protected] Museum Plantin- Moretus Antwerpen ”Met Passer en Kompas: Zuid-Nederlands kapitaal en kennis als 16de-eeuwse bouwstenen voor de VOC” Antwerpen, 24 april t/m 18 september 2002 Antwerpse wetenschappers, kapitaalschieters en handelaren hebben een belangrijke invloed gehad op de VOC. Met de vele Antwerpenaren die vooral na 1585 naar de noorderlijke Nederlanden emigreerden, kwamen kapitaal, netwerken en nieuwe wetenschap naar de Republiek. In deze tentoonstelling wordt ingegaan op de innovaties van die tijd, zowel in techniek als in wetenschap, kapitaal en netwerken. De expositie is te zien in het voormalige woonhuis van een van de belangrijkste drukkers van zeekaarten uit de zestiende eeuw. Informatie: Museum Plantin Moretus Vrijdagmarkt 22-23, Antwerpen Tel. 00 - 323 - 221 14 50 E-mail:
[email protected] Paleis Het Loo Nationaal Museum ”Planten van overzee: de koning-stadhouder en zijn bestellingen bij de VOC” Apeldoorn, 1 juni t/m 1 september 2002 Veel planten kwamen met de VOC uit Azie en Zuid-Afrika naar Nederland. Paleis Het Loo Nationaal Museum, Hortus Botanicus Leiden en Botanische Tuin TU Delft houden exposities rond de planten in hun collecties die met de VOC naar Nederland zijn gekomen. In Paleis Het Loo Nationaal Museum zal met name de rol van de VOC als importeur van planten voor Koningstadhouder Willem III en zijn tuinkring wordt belicht. In de Hortus Botanicus Leiden wordt een rondwandeling langs VOC-planten opgezet. De Botanische Tuin TU Delft besteedt vooral aandacht aan Henri d' Acquet, een Delftse VOC patriciër die veel naturalia en planten verzamelde, waaronder eerste introducties in de Westerse wereld. Informatie: Paleis Het Loo Nationaal Museum Koninklijk Park 1, Apeldoorn Tel. 055 - 577 24 00 Email:
[email protected] Website: www.hetloo.nl Rijksmuseum Het Koninklijk Penningkabinet ”Binnenlopen: privé kapitaal en wissels in de boeken van de VOC” Leiden, 8 juni t/m 15 december 2002 In de periode van de VOC werden particuliere vermogens door wissels via de VOC overgemaakt en thuis geïncasseerd. De tentoonstelling in het Penningkabinet besteedt aandacht aan deze, soms zeer grote, privé-verdiensten van compagniedie-
naren en de manier waarop zij het kapitaal na het beëindigen van hun Indische loopbaan overmaakten naar patria. Aldaar werd het geld aangewend voor een glanzende vervolgcarrière of een luxe leventje. Informatie: Rijksmuseum Het Koninklijk Penningkabinet Rapenburg 28, Leiden Tel. 071 - 516 09 99 E-mail:
[email protected] Website: www.penningkabinet.nl Hortus Botanicus Leiden Rondwandeling langs VOC-planten Leiden, mei-oktober 2002 Veel planten kwamen met de VOC uit Azie en Zuid-Afrika naar Nederland. Hortus Botanicus Leiden, Botanische Tuin TU Delft, en Paleis Het Loo Nationaal Museum houden exposities rond de planten in hun collecties die met de VOC naar Nederland zijn gekomen. In de Hortus Botanicus Leiden wordt een rondwandeling langs VOC-planten opgezet. Deze zal worden vergezeld van illustraties uit de Jan Brandescollectie. In Paleis Het Loo Nationaal Museum zal met name de rol van de VOC als importeur van planten voor Koningstadhouder Willem III en zijn tuinkring wordt belicht. De Botanische Tuin TU Delft besteedt vooral aandacht aan Henri d' Acquet, een Delftse VOC patriciër die veel naturalia en planten verzamelde, waaronder eerste introducties in de Westerse wereld. Informatie: Hortus Botanicus Leiden Rapenburg 73, Leiden Tel. 071 - 527 72 49 Email:
[email protected] Website: www.hortusleiden.nl Marinemuseum (jeugdtentoonstelling) ”De voorspelling van de Vogelstruys” Den Helder, vanaf 1 juni 2002 (semi-permanent) Het Marinemuseum verzorgt een kindertentoonstelling aan boord van museumschip 'Schorpioen'. Een aantal sfeervolle ruimtes in dit 19e eeuwse oorlogsschip vormen het decor van de verbeelding van de bijzondere geschiedenis van het VOCschip Vogelstruys. De (jeudige) bezoeker volgt de levensloop van een VOC-schip dat echt bestaan heeft: van de bouw op de scheepswerf, het varen voor de compagnie en het leven aan boord, via een in 1653 werkelijk uitgevochten zeeslag naar het spannende verhaal van een officier, zijn geliefde en een struisvogel. Tijdens de schoolvakanties vinden extra activiteiten plaats (zie website voor data). Voor groep 5/6 en groep 7/8 zijn speciale programma's ontwikkeld. Informatie: Marinemuseum Hoofdgracht 3, Den Helder Tel. 0223 - 657137 Email:
[email protected] Website: www.marinemuseum.nl/vogelstruys Zijdemuseum ”De zijden kant van de VOC” Meliskerke (Zeeland), 20 april t/m 26 oktober 2002 De VOC voer met zijn zeilschepen uit naar de Oost, zoekend naar koopwaar welke in Europa veel geld kon opbrengen en bij transport vanuit de Oost maar wei-
Nedlloyd • 19 • Pensioenkrant
nig ruimte in beslag nam. Zijde was naast specerijen en thee zo'n product, en werd daarmee een belangrijk handelsproduct van de VOC. Zijde was niet alleen een belangrijk investeringsprodukt, maar ook een produkt waarmee rijkdom werd getoond. Informatie: Zijdemuseum Dorpsstraat 3, Meliskerke Tel. 0118 - 59 33 05 Email:
[email protected] Website: www.zijdemuseum.nl/wisselexposities.htm Nederlands Muntmuseum Utrecht, 13 mei t/m 30 september 2002 Tentoonstelling over VOC-munten. Informatie: Nederlands Muntmuseum Leidseweg 90, 3531 BG Utrecht. Tel. 030 - 291 04 82 Email:
[email protected] Website: www.muntmuseum.nl VOC-tuinen Lelystad, vanaf 6 april 2002 (permanent) In Lelystad komen rondom een ondergronds geconserveerd VOC-scheepswrak moderne natuur- en milieuvriendelijke modeltuinen, een grote vlindertuin met de contouren van het scheepswrak en replica's van historische VOC-tuinen. Prominente VOC-tuinen, zoals een maquette van Deshima in Japan, een replica van de originele Kaapse Compagnietuin van Jan van Riebeeck, een Oud-Hollandse tuin naar een ontwerp uit 1614 en een tropische jungletuin met VOC-historische nutplanten, worden in afzonderlijke presentaties historisch verantwoord en voor een breed publiek aanschouwelijk aangelegd en ingericht. Informatie: VOC-tuinen De Groene Velden 28 Lelystad Tel. 0321-3146 90 Email:
[email protected] Fries Scheepvaart Museum ”Friesland en de VOC” Sneek, 21 juni t/m 29 september 2002 In deze tentoonstelling zal het accent liggen op personen van Friese afkomst die een rol gespeeld hebben in de VOC als bestuurder, kapitein of koopman. Informatie: Fries Scheepvaart Museum Kleinzand 14, Sneek Tel. 0515 - 41 40 57 E-mail:
[email protected] Website: www. friesscheepvaartmuseum.nl Open Monumentendag Nederland, 14-15 september 2002 De Open Monumentendag 2002 staat in het teken van de handel. In dat kader wordt ook aandacht besteed aan de VOC. Informatie: Stichting Open Monumentendag Erfgoedhuis Herengracht 474, Amsterdam Tel. 020 - 422 21 18 Email:
[email protected] Website: www.openmonumentendag.nl
Een rijk verleden
Deze zilveren plaquette op een houten bord werd aangeboden door de gezamenlijke gezagvoerders van de Rotterdamsche Lloyd ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de maatschappij in 1908. De afmetingen bedragen 97 x 68 centimeter. Het is niet duidelijk welk schip afgebeeld is; er staat in ieder geval geen naam op. Mogelijk is een ‘generiek’ schip gekozen om een neutrale afbeelding te kunnen vervaardigen. Ter weerszijden van het wapen van de Rotterdamsche Lloyd zijn de vlaggen te zien van de gemeente Rotterdam en de Posterijen. Een contract voor postvervoer was aan het begin van de 20e eeuw buitengewoon belangrijk voor de commerciële exploitatie van diensten op de koloniën. Op het lint dat door de lauwerkrans is geweven zijn de namen van toenmalige RL-schepen te zien. De herdenkingsplaquette heeft een plekje in een van de kantoren op de hoogste verdieping van het Nedlloyd hoofdkantoor in gebouw Willemswerf.