Nedlloyd. Pensioenkrant. Indexatie 2003 Sibajak Nedlloyd resultaat

N e d l l oy d

Pensioenkrant J a a r g a n g

8

-

n u m m e r

2

-

m a a r t / a p r i l

2 0 0 3

• Indexatie 2003 • Sibajak • Nedlloyd resultaat

Boek over Costa Rica C

o

l

o

f

o

n

De Nedlloyd Pensioenkrant is een gratis uitgave voor deelnemers aan het Nedlloyd Pensioenfonds, zij die een pensioen genieten van het fonds en voor zogeheten ‘slapers’. Deze uitgave verschijnt 4 tot 6 keer per jaar.

Twee jaar geleden stond er in de Nedlloyd

Santa Domingo in Costa Rica. Meneer Teunissen was, samen met Esther van der Wel, bezig met het schrijven van een boek over de geschiedenis van de Nederlandse aanwezigheid in het MiddenAmerikaanse Costa Rica.

Redactie Ronald van Erkel (hoofdredacteur) Redactiecommissie: Aad Bongers Rob de Fluiter Balledux Ton Gijzen Ton Zimmerman Paul Zwolsman Redactie-secretariaat Hanny Tetteroo 010 - 400 70 22 Fotografie: Ben Wind Vormgeving/Lay-out Ronald Schreutelkamp/ Fred de Jongste Lithografie/Druk Efficiënta BV, Krimpen aan den IJssel

nedlloyd.pensioenkrant @nedlloyd.com

Het boek "Nederlanders in Costa Rica - Club Holandés de Costa Rica 1952-2002" is inmiddels verschenen en vertelt de geschiedenis van de eerste Nederlanders in Costa Rica (de Nederlandse piraat Edward Mansvelt) en de komst (met foto's) van de eerste schepen van de KWIM en KNSM, plus de namen van de mensen die in Costa Rica voor KNSM en Nedlloyd gewerkt hebben (met o.a. een foto van het kantoor in 1935).

Meer informatie over het boek en hoe het besteld kan worden kunt u vinden op de website van Nederlandse vereniging in Costa Rica: www.ilisa.com/chc

Rectificatie Tot onze spijt is er een fout geslopen in de levensloop van de heer R.C. Rooseman zoals vermeld onder ‘Verkiezing Deelnemersraad’ (Nedlloyd Pensioenkrant jrg. 8, nr. 1, pag. 8). Er staat ten onrechte dat de heer Rooseman van 1980 tot heden directeur is van Havelaar Shipping. Dat is niet juist want door ziekte is zijn loopbaan bij Havelaar Shipping in 1990 beëindigd. Voorts is onvermeld gebleven dat de heer Rooseman ook bedrijfseconomisch geschoold is. Onze verontschuldigingen voor deze onjuistheid.

Afwerking Binderij Bruystens BV/ Multimail Correspondentie-adres: Nedlloyd Pensioenkrant Postbus 1982 3000 BZ Rotterdam

Pensioenkrant een oproep van Cor Teunissen uit

Dodenherdenking Op 4 mei a.s. te 10.30 uur vindt de jaarlijkse dodenherdenking plaats bij het monument ”Zeeman op de Uitkijk” van de voormalige N.V. Stoomvaart Maatschappij Nederland.

Het monument staat nu op de kop van het Java-eiland en is met eigen vervoer te bereiken vanaf de Oostelijke Handelskade over de strekdam of over de nieuwe Jan Schäferbrug.

Met het openbaar vervoer is het monument bereikbaar met bus 32 of 59 van het G.V.B. vanaf het Centraal Station.

www.nedlloydpensioenfonds.nl © 2003 Stichting Pensioenfonds van de Koninklijke Nedlloyd.

Oproep KJCPL. Op 3 mei vindt de jaarlijkse reünie voor leden van de Vereniging van Oud-Personeel der Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen N.V. plaats. Dit jaar in de ARA-zaal van Vogelpark Avifauna te Alphen aan de Rijn. Inlichtingen bij het secretariaat van de Vereniging: Rozengaardseweg 34-03, 7001 DP Doetinchem, tel. 0314-345973 of Julianalaan 4-201, 3743 JG Baarn, tel./fax 035-5418414.

Lydia Caron begon in haar Tweede Leven een secretarieel ondersteuningsbureau. Zie pag. 10. Nedlloyd

Pensioenkrant Jaargang 8 - nummer 2 - maart/april 2003

Agenda April Mei

- 3

Mei Mei Mei Mei

-

7 7 21 23

Installatie nieuwe Adviesraad Jaarlijkse reünie voor leden van de Vereniging van Oud-Personeel der KJCPL te Alphen aan de Rijn Algemene Vergadering van aandeelhouders Koninklijke Nedlloyd NV Eerste kwartaalresultaten Koninklijke Nedlloyd NV Vergadering Bestuur Nedlloyd Pensioenfonds Culturele dag Nedlloyd Pensioenfonds

Evenementen en gebeurtenissen voor de agenda kunt u opgeven bij: Redactie Nedlloyd Pensioenkrant • Antwoordnummer 3012 • 3000 WB Rotterdam • email: [email protected] • Indexatie 2003 • Sibajak • Nedlloyd resultaat

Nedlloyd • 2 • Pensioenkrant

inhoud

inhoud Oorlog In tijden van oorlogs gaan de gedachten onwillekeurig uit naar die oorlog waarvan het einde (in Nederland) op 4 en 5 mei

Biografen van de zee Nico Guns en Frans Luidinga schrijven de scheepsbiografieën van de Rotterdamsche Lloyd. Een boek over de Sibajak loopt nu van stapel.

wordt herdacht. Buiten de herdenkingsdagen zijn er de monumenten die ons aan

4

de Tweede Wereldoorlog herinneren, inclusief de monumenten voor de koopvaardij. Daarvan zijn er in Nederland verscheidene,

In memoriam: Lucien Ruys Lucien Ruys was een van de architecten van het huidige Nedlloyd. “Terecht de meest geschikte eerste man in de rederijenfusie.”

waaronder het inmiddels terug geplaatste

Voor alle opvarenden van de Nederlandse koopvaardijvloot die tijdens oorlogs-

8

Nedlloyd Nieuws Nedlloyd 2002 resultaten.

9

Tweede Leven Lydia Caron werd ondernemer na een carrière bij Gerlach en Nedlloyd Road Cargo.

KRL-monument in de Calandstraat (eerst: Parksluizen) te Rotterdam.

Nieuws van het Nedlloyd Pensioenfonds Met: Indexatie 2003 en Uitslag verkiezingen Adviesraad.

English Summary

SMN-monument in Amsterdam en het

6

handelingen om het leven kwamen is er het ‘algemene’ koopvaardijmonument op de kop van de Rotterdamse Leuvehaven: ‘de Boeg’. Hiermee stuit ik op een

10

aantal kwesties die in deze Nedlloyd Pensioenkrant aan de orde komen. In de eerste plaats de verhuizing van het SMN-monument naar de oorspronkelijke locatie aan de Javakade (zie pag. 2). Ten tweede het interview met Nico Guns en Frans Luidinga die vanaf pag. 4 vertellen over de Sibajak en

11

de ondergang van de Slamat, waarop de vader van Frans Luidinga gezagvoerder was. Tijdens het afnemen van dit interview betreurde Frans Luidinga het dat ‘de Boeg’ het nog

Weet je nog wel…? Raad het mysteryschip en win een vergroting.

12

Personalia

13

(S)koopjes

14

Geachte redactie

15

altijd moet stellen zonder de namen van de slachtoffers en bepleitte hij het opstellen van een zogeheten ‘roll of honour’. De ‘roll of honour’ bestaat inmiddels wel (grotendeels), maar uitsluitend op Internet. Daarover gaat deze keer onze Internetrubriek (zie pag. 15) die ook interessant is voor niet-Internetters. Tenslotte lopen we vooruit op een oproep die in het volgende nummer zal staan om te komen tot een inventarisatie van alle oorlogsmonumenten voor de

Internet: Hoezo te oud? Oorlogsmonumenten.

15

Een rijk verleden

16

Nederlandse koopvaardij (in binnen- en buitenland), waarvan de resultaten gepubliceerd zullen worden in het maart-april nummer van volgend jaar. Ronald van Erkel Hoofdredacteur

Nedlloyd • 3 • Pensioenkrant

Schrijversduo komt met monografie ‘Sibajak’

Foto: Ben Wind.

Biografen van de zee

Nico Guns en Frans Luidinga komen binnenkort met een nieuw boek. Het gaat over de Sibajak en is de derde titel in een reeks scheepsbiografieën die uiteindelijk vijf werken zal omvatten. Welbeschouwd zijn ze onderdeel van ons erfgoed: de oceaanreuzen van de grote Nederlandse rederijen uit de vorige eeuw. De Oranje, de Willem Ruys, de Sibajak… Het liefst zouden we ze nog steeds tegenkomen. Aan de kades van Amsterdam en Rotterdam, aan de monding van de Nieuwe Waterweg of bij de sluizen van IJmuiden. Desnoods in het dok van een scheepvaartmuseum. IJdele

hoop. Weg zijn ze, samen met hun vaak bijzondere, speciaal vervaardigde interieurs. Vergaan, getorpedeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog of afgedankt aan ‘mindere’ buitenlandse rederijen en vervolgens gesloopt. De tijd van de grote koopvaardijen passagiersschepen is definitief voorbij. Wat gebleven is, zijn de archieven met scheepsjournaals, kapiteinsbrieven en de Nedlloyd • 4 • Pensioenkrant

verslagen van administrateurs en hoofdwerktuigkundigen. Daarnaast foto’s en voorwerpen. Maar bovenal, voor zo lang het duurt, de persoonlijke herinneringen van opvarenden en passagiers. Gezamenlijk vormt het de grondstof waaruit de chroniqueurs van de Nederlandse maritieme geschiedenis het verhaal, de biografie, van de mooiste schepen opnieuw weven en tot leven wekken.

Twee van zulke ’scheepsbiografen’ zijn Nico Guns en Frans Luidinga. Sinds 1999 heeft het schrijversduo al twee belangrijke levensbeschrijvingen van schepen het licht doen zien: ‘Dempo en Baloeran - de mooiste schepen van het Oosten’ en ‘Indrapoera - een schip van naam’. Op dit moment voegen Guns (54, werkzaam bij de inspecteur-generaal van de krijgsmacht) en gepensioneerd rijksambtenaar Luidinga (68) daar een nieuwe titel aan toe: ‘Sibajak - Grand Old Lady van de Rotterdamsche Lloyd’. Wat beweegt twee heren, die zelf nimmer voor een rederij hebben gewerkt, om deze boeken te schrijven? Het zijn strikt persoonlijke redenen die hen ertoe hebben aangezet en die elkaar uiteindelijk tot samenwerking hebben gebracht. Frans Luidinga’s maritieme belangstelling vloeide voort uit het leven zijn vader, Tjalling Luidinga die als kapitein op roemruchte Lloydschepen als de Slamat, de Indrapoera en de Sibajak had gevaren. “Tijdens de Duitse invasie van Griekenland in 1941,” vertelt zoon Luidinga, “werd de Slamat, onder gezag van mijn vader, ingezet om het Britse expeditieleger uit Griekenland te evacueren. In de Egeïsche zee werd het schip door Duitse vliegtuigen gebombardeerd. De vele honderden overlevenden werden vervolgens door Britse torpedojagers gered, maar tijdens hun vlucht naar de veiligheid werden zijzelf gebombardeerd waarbij bijna iedereen omkwam, inclusief mijn vader. Het maakte als kind natuurlijk diepe indruk op mij. Toen het boek ‘Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog’ van Bezemer uitkwam, las ik daarin nieuwe feiten over de ondergang van de Slamat. Ik ben toen uitgebreid research gaan doen in de archieven in binnen- en buitenland, voor een biografie van mijn vader en sprak met de weinige overlevenden en met de kinderen van opvarenden. Het één leidde tot het ander en in 1995 heb ik in eigen beheer het boek ‘Het scheepsjournaal van Tjalling Luidinga 1890-1941’ gepubliceerd. Een van de lezers was Nico Guns.” Guns: “Nadat ik zijn boek gelezen had, besloot ik contact op te nemen met Frans. Ik was namelijk bezig met een boek over twee prachtige schepen van de Rotterdamsche Lloyd: de Dempo en de Baloeran. Het boek was ontstaan toen ik, in de koopvaardij geïnteresseerd geraakt door mijn hobby als modelbouwer, besloot om meer te weten te komen over die schepen en, in het kader van een artikel, op zoek ging naar gedetailleerde en betrouwbare informatie. Die was moeilijk te vinden. Pas toen ik het Lloyd-archief in het Gemeentearchief in Rotterdam raadpleegde, bleek er veel over die schepen gedocumenteerd te zijn en ook bij de Schelde, waar ze gebouwd waren, was veel informatie. Tot dan had nauwelijks iemand de moeite genomen om zich er grondig in te verdiepen. Het artikel dat ik wilde schrijven groeide allengs uit tot een boek waar een uitgever direct belangstelling voor had. Tijdens mijn research kwam ik het boek tegen van Frans Luidinga over zijn vader. Tjalling Luidinga is

immers eerste officier en gezagvoerder op de Dempo en de Baloeran geweest. Ik heb Frans toen opgebeld en we zijn met elkaar aan de praat geraakt. Frans had dezelfde worsteling als ik doorgemaakt: hoe kom je aan betrouwbare informatie en ik kon toen goed gebruik maken van de adviezen die Frans mij gaf. Uiteindelijk werd hij mijn referent en mentor en toen het boek af was heb ik hem gevraagd of hij het ‘ten geleide’ wilde schrijven, wat hij deed. Belangrijker nog was dat Frans me vroeg: ‘Wat ga je nu doen?’ Ikzelf was van plan om over andere tweelingschepen te gaan schrijven, maar hij adviseerde om me op de KRL te concentreren. We hadden inmiddels goede toegang tot de KRL-archieven in het Rotterdamse Gemeentearchief en ook bleek er onder het publiek veel belangstelling te zijn voor de schepen van de KRL.”

een leven hadden. Dat leven in al zijn details te herontdekken is ons grote plezier.” Het tweetal doet gemiddeld twee jaar over de research en het schrijven van een boek. Per boek wordt per auteur ruim tweeduizend pro deo - uren gewerkt. Veel tijd gaat op aan bronnenonderzoek. Een belangrijke bron is het KRL archief. Welke archiefstukken worden zoal geraadpleegd bij het schrijven van de boeken? Guns: “Belangrijke bronnen zijn de scheepsjournaals, de kapiteinsbrieven - die een verslag vormen van de wederwaardigheden aan boord - en de aantekeningen van de hoofdwerktuigkundige en de administrateur. De laatste hield het sociale leven aan boord bij. Dat had een hele praktische oorzaak. Aan boord van zo’n schip gebeurde van alles en

De Sibajak

Luidinga was na het schrijven van het boek over zijn vader niet van plan de pen weer op te pakken, maar toen Guns vroeg hem te helpen met het schrijven van de volgende monografie, die over de Indrapoera, was hij snel verkocht. De samenwerking van Guns en Luidinga heeft inmiddels - als we ‘Sibajak’ meerekenen - tot drie boeken geleid. Wat maakt die oude schepen zo interessant? “De schepen van toen waren niet zoals nu alleen maar bedrijfsmiddelen,” zegt Luidinga. “Ze hadden een plek in het bewustzijn van de meeste Nederlanders. Vanwege hun techniek, vormgeving en buitengewone interieurs. Maar ook door de functie die ze hadden als verbinding tussen het moederland en Indië, als emigratieschip of repatriëringschip. Bovendien was er in die periode van vóór het massatoerisme nog een bepaalde magie rond de namen van de bestemmingen. En vergeet ook niet dat een zeereis destijds - vaak in politiek woelige tijden - een onderneming was die mensen heel intensief beleefden. Voor de emigrant van na de oorlog was het schip waarop hij naar zijn nieuwe vaderland reisde het laatste stukje vaderlandse bodem. Dat alles maakte dat die schepen werkelijk Nedlloyd • 5 • Pensioenkrant

nog wat, leuke dingen en minder leuke dingen. Er waren soms klachten of ruzies en ongelukken. Het was belangrijk dat de maatschappij tijdig van de hoed en de rand wist. De administrateur kon de maatschappij dan bijvoorbeeld berichten dat ze een klacht konden verwachten van een zekere meneer X die hij vervolgens afschilderde als querulant en die bovendien al aan boord was gecompenseerd voor zijn klachten; bij de rederij kon hij verder geen verhaal halen. Soms ook vond men dat het personeel niet voldeed en moest de rederij geïnformeerd worden over iemands functioneren. Dat gebeurde vaak aan de hand van de beschrijving van concrete voorvallen.” De schepen toen waren varende dorpen met de kapitein als burgemeester; er was een burgerlijke stand; er waren geboorten en sterfgevallen. Luidinga: “Er zijn dus prachtige documenten waarin zeer betrouwbaar beschreven staat wat er aan boord gebeurde, soms heel vermakelijk, soms heel triest, ook ruzies kwamen daarin voor, dat leest als een roman. Dit in aanvulling op de scheepsjournaals waarin van moment tot moment alles staat met betrekking tot het schip, je kunt aan de hand daar-

de andere belangrijke bron van informatie. Luidinga: “Bij het schrijven van onze boeken spreken we met talloze mensen die uit eerste hand hun ervaringen op de schepen kunnen beschrijven, ongeacht of het bemanningsleden of passagiers waren.” “Wat we wel altijd doen,” vult Guns aan, “is het checken van de verhalen aan de hand van wat er op papier geregistreerd is.” “Als iemand beweert dat het schip een keer 45 graden slagzij maakte, en het scheepsjournaal houdt het op 30 graden, dan prevaleert het scheepsjournaal boven het ooggetuigeverslag,” zegt Luidinga. “Het is vaak ook allemaal al lang geleden,” zegt Guns, “herinneringen raken soms vervormd of gebeurtenissen worden in de herinnering vergroot of juist verkleind. Alles wat we horen wordt aan de hand van de archieven gevalideerd.” De tijd werkt dus soms in het nadeel van de betrouwbaarheid van de ooggetuigenissen, maar is tegelijkertijd een belangrijke bondgenoot voor scheepsbiografen als Guns en Luidinga. Er zijn nu immers nog mensen in leven die hun verhaal kunnen vertellen. Een boek zoals over de Sibajak zou er heel anders uitzien als het over vijftig jaar geschreven werd en de schrijver zou zich uitsluitend moeten baseren op archieven. Overigens hebben Guns en Luidinga, die beiden geen achtergrond als historicus hebben, de lat hoog gelegd wat betreft de kwaliteit van hun inspanningen. Luidinga: “We gaan zo professioneel mogelijk te werk. We willen het goed doen. Behalve de grote zorgvuldigheid die we zelf betrachten, hebben we een aantal referenten die alles wat we schrijven vanuit hun specifieke deskundigheid heel kritisch lezen en die regelmatig met aanwijzingen en verbeteringen komen. De tekst zelf wordt onder handen genomen door een professionele corrector en ook de uitgever voert nog een strenge kwaliteitstoets uit voordat het boek gedrukt wordt. van van uur tot uur de vaart van het schip reconstrueren. Zo komt het schip weer tot leven: we noemen onze boeken dan ook scheepsbiografieën. Het zijn niet alleen operationele biografieën waarin staat hoe het schip is ontstaan, waar het gebouwd is, wie de bouwmeester was, welke kunstenaars eraan gewerkt hebben, hoe het was ingericht en hoe de uitvoering en de indeling was, maar ook beschrijvingen van de levensloop van het schip: waar werd het voor ingezet, met welke bemanningen en passagiers, wat speelde zich aan boord af.” In het geval van de Sibajak belooft dat een boeiend beeld op te leveren. Het schip, dat in 1927 te water gelaten werd, kende een lange en rijke geschiedenis. Het luxe schip werd eerst door de Rotterdamsche Lloyd ingezet als motormail op de vaart naar Nederlands-Indië. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het schip gevorderd door de regering in ballingschap en onder Brits beheer ingezet voor het vervoer van troepen.

In die periode werden ruim 75.000 militairen vervoerd en daarmee werden zo’n 410.000 zeemijlen afgelegd (dat is negentien maal rond de aarde). Na de oorlog vervoerde de Sibajak slachtoffers van de Japanse kampen terug naar Nederland. In juni 1948 was zij het laatste repatriëringschip. Ook werden Nederlandse militairen naar en van Nederlands-Indië vervoerd in verband met de politionele acties. Begin jaren vijftig werd de Sibajak verbouwd tot specifiek emigrantenschip en vervoerde tot 1957 duizenden emigranten naar hun nieuwe overzeese vaderland. Uiteindelijk, in 1957, kon de KRL de Sibajak weer voor eigen rekening in de vaart brengen en ging zij een rond-de-wereld-passagedienst verzorgen. In 1959 viel het doek voor het schip en vertrok zij voor haar laatste reis naar Hongkong waar de slopershamer wachtte. Diegenen die op de Sibajak en de andere schepen die Guns en Luidinga beschrijven, gevaren hebben, vormen naast de archieven Nedlloyd • 6 • Pensioenkrant

Nu het boek over de Sibajak bij de drukker ligt, zijn Guns en Luidinga zich aan het voorbereiden op hun volgende taak: het schrijven van een boek over de Willem Ruys. De ondertitel luidt: ‘De kroon op de vloot’, maar het boek wordt nog niet de kroon op het werk van het schrijverskoppel want na de Willem Ruys - dat naar verwachting in 2005 zal verschijnen - gaan de auteurs terug naar de beginperiode van de Rotterdamsche Lloyd om in één boek de vroege schepen van de Lloyd te beschrijven. De titel? ’Van Batavia tot Slamat, vroege schepen van de Lloyd’. Wie er benieuwd naar is, moet nog even geduld hebben. Het boek zal naar verwachting op zijn vroegst in 2007 van stapel lopen. Nico Guns en Frans Luidinga: “Sibajak - ‘Grand Old Lady’ van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd” 600 blz., 23,5 x 31,5 cm, 1250 foto’s waarvan vele in kleur; gebonden; prijs ca. € 57,ISBN 90 6881 098 7 Verschijnt: april 2003

In memoriam Lucien Ruys

In de zomer van 1961 nam Lucien Ruys de honneurs waar voor de Rotterdamsche Lloyd tijdens de tewaterlating van de Main Lloyd op de werf van de RDM. Op 10 januari overleed ir. Lucianus (‘Lucien’) Peter Ruys op 93-jarige leeftijd. Lucien Ruys werd op 27 juni 1909 geboren als telg van het redersgeslacht Ruys. In 1933, op 24-jarige leeftijd, studeerde hij af als werktuigkundig ingenieur, maar bijna onontkoombaar voor een Ruys begon hij in 1938 als firmant van de firma Ruys en Co in Antwerpen. Bij het uitbreken van de wereldoorlog vertrok hij naar Londen. Daar was hij functionaris bij de Nederlandsche Scheepvaart- en Handelscommissie, de tijdelijke beheerder van de nationale vloot. In 1944 werd Ruys een van de bewindvoerende directeuren die de zelfstandigheid van de Nederlandse rederijen gingen voorbereiden. Na de oorlog keerde Ruys terug naar Nederland en in 1948 ging hij werken bij Ruys en Co in Rotterdam. In 1950 werd hij firmant van Wm Ruys en Zoon en als dusdanig stond

hij mede aan het roer van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd. In 1963 was Ruys nauw betrokken bij de samenwerking van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd en de Stoomvaartmaatschappij Nederland die onder de naam Nedlloyd Lijnen het levenslicht zou zien. Inmiddels was hij bestuurslid van de Koninklijke Nederlandse Redersvereniging, International Chamber of Shipping (Londen) en lid van het scheepvaartcomité van de Internationale Kamer van Koophandel te Parijs. Hij instigeerde de luchtvaartactiviteiten van de KRL en investeerde samen met de SMN in het luchtvaartbedrijf van Martin Schröder, dat bekend werd als Martinair. De containerisatie noopte tot samenwerking van de grote Nederlandse reders en in 1968 begonnen de gesprekken die eerst zouden leiden tot de Nederlandse Scheepvaart Unie waarvoor hij in 1974 de eerste voorzitter van de Raad van Bestuur werd - en uiteindelijk: Nedlloyd. Hij heeft dat 5 jaar

gedaan tot zijn pensionering in 1979. Daarna, tot 1984, was Ruys lid van de Raad van Commissarissen van Nedlloyd. Hoe wordt Ruys thans herinnerd? Eelco Postuma, voormalig directeur van Nedlloyd Lijnen, heeft Lucien Ruys diverse keren ontmoet en heeft de volgende herinneringen aan hem opgetekend: “In 1970 maakte Ruys zijn afscheidsreis als voorzitter van de Raad van Bestuur van Nedlloyd. Als RIL-man was ik net aangesteld als Nedlloyd agent in Z.O.-Azië (Singapore) en ik zag enigszins tegen dat bezoek op: de recente fusie had de RIL ervaren als een bittere pil en er was veel weerstand en wantrouwen tegen alles wat Nederlands was. Het klikte echter en tot diep in de avond hebben mijn vrouw en ik met hem gesproken, onder andere over de oorlog. Met geen woord is er gesproken over scheepvaart of zaken. Ik - die wantrouwig tegenover de fusie had gestaan - dacht: ’Als Ruys de fusie belichaamt, dan zal het allemaal wel meevallen’. In ’74/’75 werd de RIL ook fysiek ingelijfd

Nedlloyd • 7 • Pensioenkrant

bij de Nedlloyd. Er volgden veel kennismakingsreizen van de RILdirectie, waartoe ik inmiddels ook behoorde, aan Nederland. Het waren de woelige jaren van krakers en flower-power. Tevens woedde er nog een bloedgroepenoorlog en was er wantrouwen tegen die ’verwende en wat bekakte’ ex-patriats. Als de spanning weer eens naar boven kwam - vaak - dan wist Ruys door zijn gevoel voor humor, relativeringsvermogen en rustige autoriteit alles weer in goede banen te leiden. Zo heb ik hem toen ervaren en dat doe ik nog, met erkentelijkheid: ’een bruggenbouwer’.” Ben van Liempt was destijds directeur personeelszaken bij Nedlloyd: “Ja LPR, Lucien Ruys dus; werkte onder en met hem van 1952 tot aan z’n pensioen! Hij was: sterke, slimme, snelle reder/bestuurder, terecht de meest geschikte eerste man in de rederijenfusie; niet overlopend van nuances, soms bot, maar als je ’m kende (en hij jou), aardig en geestig.”

Nieuws van het Uitslag verkiezingen Adviesraad De verkiezingscommissie Adviesraad heeft op 6 maart jl. de uitslag van de verkiezingen voor de Adviesraad namens de ex-deelnemers vastgesteld. De Adviesraad van het Nedlloyd Pensioenfonds zal vanaf 1 april 2003 bestaan uit de volgende personen: Dhr. R.A. Corten Dhr. S.J. Drenthe (namens de deelnemers) Dhr. W. Grootenboer Dhr. A.P. Poldervaart Dhr. D.E. Sikkens Dhr. Th. C. Versloot In april vindt de installatievergadering plaats, waarna de nieuwe Adviesraad zijn werkzaamheden kan aanvangen.

Indexatie, een verworven recht? Er is inmiddels veel gezegd en geschreven over het aanpassen van de pensioenen aan de gestegen kosten van levensonderhoud. Hebben de gepensioneerden een recht? Is er sprake van voorwaardelijke of onvoorwaardelijke indexatie? Wat is welvaartsvast en wat waardevast? Hoe is indexatie bij ons fonds geregeld? Welke indexatie krijgen de gepensioneerden dit jaar? Op deze en vele andere vragen vindt u in dit artikel een antwoord. Historie Hoewel er in de pensioenreglementen tot 1996 niets vermeld staat over indexatie worden sinds 1971 bij het Nedlloyd Pensioenfonds de ingegane pensioenen geïndexeerd. Voor die datum was het lang niet algemeen gebruik om te indexeren. Tot 1996 geschiedde de toeslagverlening doordat het bestuur een in principe discretionair besluit nam over de jaarlijkse aanpassing van de ingegane pensioenen. Vanaf 1992 worden ook de opgebouwde slaperrechten geïndexeerd. De toeslag, die door het bestuur werd verleend, was in die jaren gebaseerd op de door het CBS gepubliceerde ‘Consumentenprijsindex laag en afgeleid’. In de consumentenprijsindex wordt de prijsontwikkeling gemeten van een mandje goederen en diensten dat door Nederlandse huishoudens gemiddeld wordt aangeschaft. De toevoeging ’laag’ slaat op werknemers met een laag inkomen en de toevoeging ’afgeleid’ houdt in dat het effect van veranderingen in de tarieven van

Nedlloyd Pensioenfonds

product- en consumptiegebonden belastingen en subsidies uit de prijsontwikkeling worden geëlimineerd. Als onderdeel van het pakket maatregelen dat in 1996 werd ingevoerd is de indexatie gereglementeerd. Dat wil zeggen dat er vanaf dat moment op grond van het pensioenreglement sprake is van een voorwaardelijk recht op indexatie. Deze voorwaardelijkheid heeft vanzelfsprekend voornamelijk betrekking op de financiële positie van het pensioenfonds, d.w.z. dat er voldoende middelen moeten zijn om de in enig jaar toegezegde indexatie nu en in de toekomst te kunnen betalen. Per 1 april 2000 werd de reglementaire indexatieregeling aangepast en werd deze gebaseerd op de ’Consumentenprijsindex alle huishoudens’, aangezien deze index beter aansloot bij de doelgroep en doorgaans ook iets hogere indexcijfers te zien gaf. Wat betekent waardevast of welvaartsvast? Door pensioenen te koppelen aan een prijsindex wordt prijsinflatie tegengegaan. De pensioenuitkeringen blijven dan waardevast. Als daarentegen de pensioenen worden gekoppeld aan een loonindex worden ze welvaartsvast gehouden. Hoe ziet de huidige indexatieregeling eruit? Per 1 april 2001 is in het kader van het pakket maatregelen dat in december 2000 werd aangekondigd de huidige indexatieregeling tot stand gekomen (zie Nedlloyd Pensioenkrant jaargang 6, nummer 1 van januari 2001), waarbij het Nedlloyd Pensioenfonds ernaar streeft de ingegane en uitgestelde pensioenen aan te passen met de door het CBS gepubliceerde Algemene Loonindex (voor particuliere bedrijven). Dat wil zeggen dat het Bestuur naar het welvaartsvast houden van de pensioenen streeft. Dit betekent dat indien de financiële positie van het pensioenfonds dat toelaat er geïndexeerd wordt met de algemene loonindex. Er is dus nog altijd sprake van een voorwaardelijk recht op indexatie, waarbij de volgende voorwaarden gelden : 1. Als de Dekkingsgraad van het pensioenfonds op 31 december van het jaar voorafgaande aan de indexatie hoger is dan 130%

2000 2001 2002

Eenjaars rendement

Dekkingsgraad

2,8% - 0,4% - 5,8%

155% 144% 126%

wordt de loonindex gehanteerd als richtlijn, maar als de dekkingsgraad lager is dan 130% wordt er niet met de loonindex geïndexeerd maar met de laagste van de loon- of de prijsindex. De huidige indexatieparagraaf bevat een ’inhaalregeling’ die inhoudt dat als de berekende wijziging van de loonindex in enig jaar niet kan worden verleend het verschil wordt ingehaald in de jaren waarin dat wel mogelijk is. E.e.a. met in achtneming van de hier besproken randvoorwaarden. 2. Voorts geldt dat de procentuele stijging van de pensioenen nimmer groter mag zijn dan het gemiddelde van de fondsrendementen over de afgelopen vijf jaar verminderd met de rekenrente. Rekenrente Wat wordt bedoeld met rekenrente? Bij het opbouwen van de pensioenvoorziening wordt er vanuit gegaan dat alle ingelegde gelden gemiddeld in ieder geval 4% rendement opleveren. Hiermee is rekening gehouden bij de bepaling van de premies. Ook tijdens de periode dat het pensioen uitgekeerd wordt gaat men er vanuit dat de nog resterende pensioenvoorziening in ieder geval gemiddeld 4% rendement zal opleveren. Deze 4%, die toegevoegd wordt aan de voorziening, kan dus niet gebruikt worden voor indexatie. Met het rendement boven 4% kan dit onder voorwaarden wel gedaan worden. De reglementaire ruimte om te indexeren werd in de afgelopen jaren dus al geringer onder invloed van de lage rendementen; de slechte ontwikkelingen op de financiële markten heeft ook ons fonds geraakt, en als gevolg van het in de laatste jaren fors gedaalde vijfjaars gemiddelde is de ruimte om te indexeren nu wel heel erg beperkt. 3. Het Bestuur kan, wanneer de financiële positie van het fonds dat toelaat, in positieve zin afwijken van hiervoor besproken voorwaarden. Bij de beoordeling van de

Nedlloyd • 8 • Pensioenkrant

Vijfjaars rendement -/- rekenrente = overrente 12,5% 9,5% 5,4%

4% 4% 4%

8,5% 5,5% 1,4%

financiële positie zijn onder meer van belang de dekkingsgraad, de rendementen van de afgelopen vijf jaar, de aan het bestuur ter beschikking staande sturingsinstrumenten en de (financieeleconomische) vooruitzichten. Met sturingsinstrumenten wordt gedoeld op de mogelijkheden die het Bestuur van het pensioenfonds heeft om het beleid bij te sturen als de dekkingsgraad van het pensioenfonds verder dreigt te dalen. Aan het Bestuur van het Nedlloyd Pensioenfonds staan in de praktijk slechts twee sturingsinstrumenten ter beschikking, namelijk het indexatiebeleid en het beleggingsbeleid. Het premiebeleid is, gezien het kleine aantal actieve deelnemers, van zeer beperkte betekenis. Het is daarom voor het Nedlloyd Pensioenfonds van het allergrootste belang dat voorkomen wordt dat de Dekkingsgraad in de gevarenzone van 100-105% terechtkomt. Want als ons pensioenfonds daar eenmaal in terechtgekomen is dan kan het heel lang duren voordat het fonds weer een voor indexatie acceptabele dekkingsgraad heeft bereikt met alle risico’s (verplichte herverzekering) van dien. 4. Het Bestuur zal voorts rekening dienen te houden met de brief van de Pensioen- & Verzekeringskamer (PVK) van 30 september 2002 waarin staat vermeld dat pensioenfondsen een minimale Dekkingsgraad dienen te hebben van 100% plus 5% extra voor algemene risico’s. Daarnaast dienen er afhankelijk van de beleggingsmix beleggingsbuffers aanwezig te zijn. Met deze beleggingsbuffers moeten de pensioenfondsen in staat zijn om een 40% waardedaling van de aandelen en het vastgoed op te vangen. Voorts moet er afhankelijk van de rentestand maximaal een 10% buffer aanwezig te zijn op de vastrentende waarden. In de toekomst zullen daartoe de nodige buffers opgebouwd moeten worden. Binnen de hierboven geschetste kaders heeft het Bestuur in het

verleden diverse malen bewust besloten om positief af te wijken van de wijziging van de prijsindex, omdat de financiële positie van het fonds zodanig werd geacht dat er wat extra ruimte beschikbaar was. Het Bestuur heeft daarbij steeds korte en lange termijn aspecten meegewogen. In de tabel vindt u een overzicht van de sinds 1992 verstrekt toeslagen. Belangrijk zijn te noemen de extra toeslag herijking 1996 van 7,7% en de extra toeslag 2001 van 7,5% met minimum verhogingsbedragen van € 340 voor ouderdomspensioenen en € 238 voor nabestaandenpensioenen.

Indexatie 2003 Zoals algemeen bekend, maar ook reeds aangegeven in bovenstaande beschouwing is de financiële positie van het fonds in korte tijd zeer snel gewijzigd. De aanhoudende verslechtering van de financiële markten en de onzekerheden van de laatste maanden geven aanleiding tot extra voorzichtigheid bij het uitstippelen van het beleid. In de huidige situatie moet voorkomen worden dat de dekkingsgraad te ver daalt, want dan kan het heel lang duren voordat er weer een voor indexatie acceptabel niveau bereikt is. En -in tegenstelling tot sommige optimisten die Periode Toeslag Periode Toeslag denken dat de 1-1-1992 3,35% 1-1-1999 2,0% 4) economische 1-1-1993 3,25% 1-4-2000 2,5% 5) situatie zich 1-1-1994 1,80% 1-1-2001 7,5% 6) weer snel zal 1-1-1995 2,30% 1-4-2001 3,3% 7) herstellen- gaat 1-1-1996 1,1% + 7,7%1) 1-4-2002 5,0% 8) het Bestuur uit 1-1-1997 2,1% 2) van een wat 1-1-1998 2,6% 3) langere periode 1) De 7,7% betreft de herijkingtoeslag. Aan gepensioneerden werd in december 1996 een van financiële jubileumuitkering ad € 113 belastingvrij verstrekt. instabiliteit. 2) Extra toeslag boven op wijziging prijsindex: 0,1%. Er werd ook een Kerstgeschenk ad In de bestuurs€ 113 belastingvrij verstrekt. vergadering van 3) Extra toeslag boven de wijziging prijsindex: 0,5%. Bodembedragen € 136 resp. ƒ 210. 4) Extra toeslag boven op wijziging prijsindex: 0,4%. Paasgeschenk € 136 belastingvrij 10 maart 2003 en millenniumbonus € 227 bruto heeft het 5) Voor het eerst gebaseerd op de Consumentenprijsindex alle huishoudens. Bestuur, gezien Kerstgeschenk € 136 belastingvrij

de reglementaire randvoorwaarden en de hiervoor besproken overwegingen, besloten de ingegane en uitgestelde pensioen te verhogen met 1,4% (het binnen die kaders maximaal haalbare). Dit voorgenomen besluit is voor advies voorgelegd aan de Adviesraad, waarin gepensioneerden en deelnemers zijn vertegenwoordigd. De Adviesraad kwam zelfstandig op grond van de hiervoor vermelde overwegingen tot het advies om bij de indexatie van ingegane en uitgestelde pensioenen in 2003 de in het pensioenreglement genoemde beperkende bepalingen strikt toe te passen. Het Bestuur heeft met instemming kennis genomen van het unanieme advies van de Adviesraad, dat tot dezelfde conclusie leidt, namelijk dat het thans verstandig is ons te beperken tot de reglementaire indexatie van 1,4%. Het Bestuur hoopt natuurlijk dat de economische situatie zich snel zal beginnen te herstellen, want dan komt er weer iets meer ruimte voor de komende jaren. Maar we zijn ook blij dat we in de afgelopen jaren al een paar keer in positieve zin hebben kunnen afwijken van de prudente regels.

6) Generieke eenmalige verhoging met bodembedragen (€ 340 resp. € 238) 7) Voor het eerst gebaseerd op de Algemene Loonindex, eind december 2001. Kerstgeschenk € 136 belastingvrij. 8) Kerstgeschenk € 125 belastingvrij.

Nieuws van Jaarcijfers Op 6 maart maakte Koninklijke Nedlloyd bekend over het jaar 2002 een nettoresultaat van € -160 miljoen (2001: € 6 miljoen) te hebben geboekt. Het aandeel in het resultaat van Nedlloyd van P&O Nedlloyd bedroeg over heel 2002 € -162 miljoen. In 2001 was de bijdrage aan Nedlloyd van P&O Nedlloyd € 8 miljoen. Het bedrijfsresultaat van P&O Nedlloyd voor het jaar 2002 bedroeg voor reorganisatiekosten US $ -206 miljoen, (2001: US $ 102 miljoen). Het nettoresultaat over geheel 2002 bedroeg US $ -304 miljoen (2001: US $ 21 miljoen). De teruggang werd verklaard

Koninklijke Nedlloyd

doordat de gemiddelde opbrengst per TEU ten opzichte van 2001 met bijna 12% daalde. Ook de nog steeds hoge brandstofkosten beïnvloedden het resultaat over 2002 nadelig met US $ 56 miljoen. Over geheel 2002 steeg het vervoerde volume met 12%. Het eind 2001 gestarte kostenbesparingsprogramma van US $ 350 miljoen ligt volgens Nedlloyd op schema. Hiervan werd reeds US $ 290 mln op jaarbasis in 2002 gerealiseerd. Het volledige effect zal in 2003 zichtbaar worden. Martinair keerde in 2002 terug in de zwarte cijfers. Na een verlies van € -1 miljoen in 2001, boekte de luchtvaartmaatschappij

afgelopen jaar een bedrijfsresultaat van € 23 miljoen. De verbetering kwam uit de vrachtactiviteiten van Martinair. Over geheel 2002 bedroeg het aandeel van Nedlloyd in het resultaat van Martinair € 2 mln (2001: € -3 mln). Ondanks het verlies wil Nedlloyd het enige jaren terug ingezette beleid om jaarlijks een dividend van € 1 per aandeel uit te keren, ook over 2002 handhaven. Wegens het ontbreken van winst zal aandeelhouders worden voorgesteld deze uitkering ad € 1 per aandeel ten laste van de reserves te brengen. In de vooruitzichten is Nedlloyd niet somber. De sterke volume-

groei in 2002 heeft ervoor gezorgd dat de overcapaciteit in de containerscheepvaart is geabsorbeerd. Hierdoor is in de loop van derde kwartaal van 2002 een tariefsherstel ingezet. Het concern verwacht dat de resultaten uit de containerscheepvaart over 2003 in belangrijke mate zullen verbeteren. Bij deze verwachting is uitgegaan van verder tariefsherstel, de invloed van de kostenbesparingsprogramma’s, de huidige US $ koers en de huidige brandstofkosten. De mogelijkheid van een verstoring van het huidige wereldpolitieke klimaat is hierbij buiten beschouwing gelaten.

English News Summary The deteriorated economic climate of the recent years has also had an impact on the Nedlloyd Pensionfund, which is now finding itself in a position of lower reserves than those of a few years ago. The current financial situation calls for extra prudency in setting out the Fund’s financial policies for the

years to come; especially since there is no clear end of this period of financial instability in sight. In these circumstances, the Board of the Nedlloyd Pensionfund has decided to increase pensions by 1.4%, which is the highest increase possible within the framework of conditions that rule indexation. If

the financial position of the Fund improves again in the future and the reserves allow it, compensatory measures can be granted. The proposal for this increase was submitted to the Advisory Council, who supported the Board’s decision. The Board is of course hopeful that the economic situation will soon start to show

Nedlloyd • 9 • Pensioenkrant

signs of recovery, which will allow some more financial breathing space in the future. At the same time the Board is happy that in the past decade -when the financial situation allowed thisit has been able to adopt a more generous policy, leading to indexations that were higher than what the rules dictated.

Oud?

Mijn hele wezen komt in opstand!

Het tweede leven

Lydia Caron’s carrière als directiesecretaresse bij Nedlloyd werd ruw afgebroken toen haar arbeidsplaats kwam te vervallen. Energiek en ondernemend als de 62-jarige is, besloot ze niet bij de pakken neer te zitten. Ze begon een eigen bedrijfje. Nedlloyd • 10 • Pensioenkrant

In deze rubriek vertellen lezers over de wereld die voor hen is opengegaan nadat ze van hun werkzame leven hadden afgesloten. Kent u iemand die inmiddels ook zijn handen vol heeft aan een bijzondere hobby of interesse, of heeft u zelf veel te vertellen over uw tweede leven? Laat het ons dan weten. Schrijf aan: Redactie Nedlloyd Pensioenkrant, Antwoordnummer 3012, 3000 WB Rotterdam (geen postzegel nodig). Emailen kan ook: [email protected]

“

“Ik heb 26 jaar bij Gerlach Internationale Expediteurs gewerkt, waar ik begon als assistent directiesecretaresse. In die dagen was er nog sprake van een dubbel directeurschap omdat de beide broers Gerlach de directie vormden en al spoedig was ik voor één van hen directiesecretaresse. Gerlach was een echt familiebedrijf en dat betekende dat je altijd veel steun kreeg, zowel zakelijk als privé. Het was een hechte club waarin je altijd een beroep kon doen op de sociaal voelende directie. Tot het midden van de jaren zeventig was het bedrijf zelfstandig, maar daarna werd het een onderdeel van Van Gend & Loos, dat zelf weer in eigendom was van de Nederlandse Spoorwegen. Voor het functioneren van het bedrijf maakte het niet zoveel uit, want verder bleef alles zoals het was. Wel breidde Gerlach enorm uit in de Benelux en Duitsland en begon het met de douane expeditie activiteiten die het later verder zou uitbouwen. Gerlach was in die tijd een begrip. Wie kende niet de donkerblauwe wagens met het witte logo en de witte belettering? Op een gegeven moment werd wel duidelijk dat het met Van Gend & Loos niet geweldig ging. Dat veroorzaakte veel onrust, hoewel Gerlach wel goed draaide en altijd nog functioneerde als het familiebedrijf dat het was. Het heeft een tijdje gerommeld totdat we plotseling het nieuws kregen dat Van Gend & Loos, inclusief alle activiteiten - waaronder Gerlach - was overgegaan naar Nedlloyd. Dat Gerlach was meegegaan, gebeurde zonder slag of stoot. Er was een management buy-out in voorbereiding die het bedrijf weer zelfstandig had moeten maken, maar die ging op het laatste moment niet door. Uiteindelijk was iedereen tevreden met de nieuwe, grote Nedlloyd-moeder. Om ineens onderdeel te zijn van een internationaal opererend concern, dat gaf wel een geweldig gevoel. We waren er best trots op tot dat bedrijf te horen met dat mooie, nieuwe hoofdkantoor aan de Maas in Rotterdam. Ineens zagen we ook veel mensen van Nedlloyd binnen ons bedrijf en dat leidde tot allerlei nieuwe impulsen. Toen meneer Gerlach in 1987 met pensioen ging, kwam Paul Bijvoets vanuit Nedlloyd als directeur. In 1988 werd ik langdurig ziek en toen ik weer terugkwam, was mijn functie vervallen. Ik kreeg van de toenmalige directeur van Nedlloyd Road Cargo, Flip Verhulst, het aanbod om hem te helpen het nieuwe hoofdkantoor van Nedlloyd Road Cargo in Hoofddorp op te zetten. Dat leek me wel wat. Er was daar alleen een kaal betonnen gebouw, verder niets. Ik heb toen de inrichting verzorgd, het kantoormeubilair besteld, afspraken met de schoonmakers gemaakt en administratief personeel aangenomen. Het was een leuke tijd. Onder de nieuwe directeur, Huub van Gorp, verhuisde Nedlloyd Road Cargo International naar Rotterdam. Ik ben toen meegegaan. Nedlloyd had destijds veel problemen om

NRC winstgevend te maken en bij een reorganisatie in 1992, kwam mijn functie te vervallen. Dat was niet leuk en dan druk ik me nog diplomatiek uit. Ik was er eerlijk gezegd ondersteboven van. En dan ga je na een paar jaar solliciteren en wat blijkt dan: dat je met 55 jaar als onplaatsbaar wordt gekwalificeerd. Je bent gewoon te oud en te duur. Ik had altijd met het idee gelopen om als ik de kans kreeg een secretarieel ondersteuningsbureau te beginnen. Dat heeft in de jaren dat ik geen werk kon krijgen vorm gekregen. Dankzij relaties heb ik dat in 1999 ook gerealiseerd. Ik ben eerst heel rustig van start gegaan als freelancer. Werk genereert echter werk en ik kreeg gaandeweg steeds meer te doen. Toen werd het tijd om de zaken officiëler aan te pakken. Ik begon een eenmanszaak en inmiddels heb ik vier regelmatige opdrachtgevers. Zoals dat bij een bedrijfje gaat, heb ik het soms heel erg druk en soms is het wat minder. Over het algemeen ben ik toch wel druk bezet met dit werk. Vaak acht uur per dag, soms zes uur. Alleen bij uitzondering wil ik in het weekend werken. Er moet natuurlijk tijd overblijven voor mijn man, de hobby’s en de vakanties – die we het liefst in verre landen doorbrengen. Wat ik zoal doe? Meestal zijn het de zaken waar men op het secretariaat van een bedrijf niet aan toekomt omdat het buiten de routine valt, zoals rapporten schrijven, verslagen maken, concepten en begrotingen uitwerken. Het is vertrouwelijk werk, want vaak gaat het om gegevens die niet zijn bestemd voor mensen buiten het bedrijf. Discretie is dan ook mijn handelsmerk. Het meeste werk doe ik hier, thuis, in mijn kantoor, maar soms ook werk ik extern. Op het moment, bijvoorbeeld vervang ik twee dagen per week een zieke directiesecretaresse. Onlangs heb ik ook een leuke opdracht gekregen om een ‘incentive’ te verzorgen voor een race op

Nedlloyd • 11 • Pensioenkrant

Zandvoort voor 30 mensen. Daarbij komen mijn organisatorische kwaliteiten goed van pas. Ik heb me uiteraard vertrouwd moeten maken met de nieuwe technieken die tegenwoordig onontbeerlijk zijn zoals email en Internet. Ik heb het mezelf allemaal eigen gemaakt, stapje voor stapje en ze hebben geen geheimen meer voor me. Mijn belangrijkste motivatie om dit te doen is om bezig te zijn. Je blijft op de hoogte, blijft in de running. Het houdt me jong. Soms lees ik in de krant iets over een ‘bejaarde vrouw’ met wie iets is gebeurd. En als ik het artikel dan lees dan blijkt het te gaan om iemand van 60 jaar. Dan denk ik ‘oud?’ is dat ‘oud?’. Dan komt mijn hele wezen in opstand!

”

PERSONALIA OVERLEDEN Helaas bereikte ons het bericht van het overlijden van de volgende personen: 29-12-2002 Mevr. I.H.M. SpaanPerry Ambtenaresse Indonesië (Passage) SMN 96 jaar

09-01-2003 Dhr. G. Vis Ladingschrijver A SMN 71 jaar

23-01-2003 Dhr. W.J. Sneek Stuwer 1e klas SMN 74 jaar

07-02-2003 Dhr. I.S. Figee 4e Werktuigkundige KRL 60 jaar

20-02-2003 Dhr. J. Halewijn Ambtenaar KNSM 77 jaar

12-01-2003 Dhr. H.B. Stunnenberg 2e Stuurman SMN 70 jaar

24-01-2003 Dhr. E.C.W. Kuipers 2e Stuurman KRL 65 jaar

08-02-2003 Dhr. H.F. Veugelers Chef van Dienst buiten Europa KJCPL 81 jaar

21-02-2003 Dhr. P.J. Gaillard Directeur Intraned 86 jaar

29-01-2003 Dhr. W.H. van Hasselt 08-02-2003 12-01-2003 Dhr. B.M. Schnitger Directeur Intraned Dhr. R.H. Bosje Directeur Kroonvlag 91 jaar Acquisiteur Curaçao VNS KNSM 01-02-2003 92 jaar 01-01-2003 89 jaar Dhr. P. Elgersma Dhr. K. Nauta Chef Hofmeester 21-01-2003 Werkplaats 08-02-2003 Dhr. W.J. van Amstel SMN KNSM Dhr. J.A. Bandell 85 jaar Employee 92 jaar Medewerker KPM Personeelszaken 02-02-2003 87 jaar 02-01-2003 NRD Dhr. R.E.J. van Dijk Dhr. J.A. Borstlap 84 jaar Gezagvoerder 22-01-2003 Kantoor employee KJCPL Dhr. T.J. Tielrooij Nedlloyd 12-02-2003 75 jaar Administratief Rederijdiensten Dhr. A. Wennekus Medewerker 86 jaar Walpersoneel 05-02-2003 KNSM KNSM Dhr. W.F.C. van de 71 jaar 02-01-2003 68 jaar Mortel Dhr. J.B. Lutke 1e Electricien 22-01-2003 Farwick 15-02-2003 VNS Dhr. J.I. Willems 3e Werktuigkundige Dhr. G. Grootveld 69 jaar Directie Chauffeur VNS 2e Werktuigkundige KNSM 77 jaar VNS 06-02-2003 69 jaar 72 jaar Dhr. D.J. van Nes 08-01-2003 2e Stuurman 22-01-2003 Dhr. A.M. van den 18-02-2003 VNS Dhr. J. Groeneveld Bosch Dhr. W. Teeuwen 79 jaar Boekhoud Machinist Sorteerder Chauffeur KNSM Damco van Swieten RSK 07-02-2003 84 jaar 79 jaar 74 jaar Dhr. E. Scheidema 2e Werktuigkundige 22-01-2003 08-01-2003 18-02-2003 Dhr. A. van der Toorn Dhr. A.Termorshuizen KPM Dhr. P. Roozen 73 jaar Kantoor employee Kapitein Nedlloyd Gezagvoerder Ruys & Zn Rederijdiensten KNSM 95 jaar 77 jaar 78 jaar

Promotie In oktober 1999 verscheen in de Nedlloyd Pensioenkrant een artikel over ”het tweede leven” van Henk Rijken, voormalig employé voor de Holland West-Afrika Lijn in Nigeria en Ghana. Na zijn pensionering begon hij in 1987 met de studie Kunstgeschiedenis om vervolgens zich bezig te houden met een promotieonderzoek m.b.t. de geschiedenis van de tuinkunst. Na zeven jaar studie en archiefonderzoek was het eindelijk zover en mocht hij zijn proefschrift ”De Leidse Lustwarande - de geschiedenis van de tuinkunst op kastelen en buitenplaatsen rond Leiden van 1600 tot 1900” op 12 maart in het openbaar aan de Universiteit van Leiden verdedigen. Ook vele kennissen en oud-collega's uit de Afrika-periode gaven acte de présence. Op de foto wordt de kersverse Doctor in de Letteren na afloop op de receptie gefeliciteerd door Jan Soomer. Verder van links naar rechts Jans vrouw Lydia, Har van Groningen met Marianne en Han Bruinier.

Nedlloyd • 12 • Pensioenkrant

22-02-2003 Dhr. M. den Hertog Bediende Ruys & Zn 89 jaar 27-02-2003 Dhr. E.J. Robijns 3e Stuurman KPM 76 jaar

03-03-2003 Dhr. J. van Willigen Hoofdwerktuigkundige Nedlloyd Rederijdiensten 76 jaar 03-03-2003 Dhr. B. Vliegenthart 1e Stuurman VNS 71 jaar 05-03-2003 Dhr. N. Dijkshoorn Directeur STEAC 82 jaar

JUBILEA 02-03-2003 Dhr. J.G. Bergers Medewerker Reparatiebedrijf KRL 87 jaar 03-03-2003 Dhr. A. van den Dool Medewerker Kapiteinskamer Ruys & Co 77 jaar 03-03-2003 Dhr. H. de Water 2e Werktuigkundige VNS 72 jaar 03-03-2003 Dhr. J. den Hamer Electricien KJCPL 88 jaar

25 jaar 24-04-2003 JA Vonk Expediteur I Damco Netherlands, Rotterdam 01-06-2003 JHL Stijns Commercial Manager Damco Netherlands, Rotterdam 100 PLUSSERS JA Dikker 10 juni 1901 102 jaar Mevr. T. de JongeMebius 12 juni 1902 101 jaar

(foto: collectie Willem H. Moojen)

Doe mee en win een vergroting!

Weet je nog wel? Meer dan vijftig inzendingen mochten we ontvangen naar aanleiding van de ‘mystery’ schoorsteen die we vorige keer in deze rubriek toonden. Dat de opdracht deze keer moeilijker was dan de eerste keer, moge blijken uit een flink aantal inzendingen die er naast zaten. Wat was er vorige keer te zien? De schoorsteen behoorde toe aan m.s. Oranje (1939), het passagiersschip en vlaggenschip van de Stoomvaart Maatschappij Nederland. Het schip voer onder andere op NederlandsIndië en maakte cruises rond de wereld. De winnaar is: J. Riesebos te Zwolle De nieuwe opdracht: Dit schip, uitgaand op het Noordzeekanaal naar zee, behoorde tot een aantal schepen van diverse klassen, die een riviernaam kregen. Wat is de naam van het schip? Weet u de goede oplossing? Dan dingt u mee naar een gratis vergroting op A4 formaat van de foto. Schrijf de oplossing op een briefkaart en stuur die (ongefrankeerd) naar het Nedlloyd Pensioenfonds, Antwoordnummer 3012, 3000 WB Rotterdam, o.v.v. “Prijsvraag”. (Emailen kan ook: [email protected]). Vergeet niet uw naam en volledig adres te vermelden. Onder de goede inzenders wordt de prijs verloot. De naam van de winnaar wordt in de volgende Nedlloyd Pensioenkrant gepubliceerd. Gebruik uw inzending niet voor het doen van andere mededelingen. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Inzendingen moeten ons op het hierboven genoemde adres bereikt hebben vóór 28 april 2003.

Nedlloyd • 13 • Pensioenkrant

(S)koopjes Lezers van de Nedlloyd Pensioenkrant kunnen gratis een (S)koopje plaatsen, bij voorkeur met prijsvermelding en al dan niet met een foto. Bij opgave ervan (uitsluitend schriftelijk of per email) aan Redactie Nedlloyd Pensioenkrant, Postbus 1982, 3000 BZ Rotterdam, email nedlloyd.pensioenkrant@ nedlloyd.com dienen naam, adres en telefoonnummer te worden vermeld. De redactie heeft het recht een advertentie te weigeren of de tekst aan te passen. Plaatsing valt buiten haar verantwoordelijkheid. (S)koopjes voor de mei/juni-editie dienen ons vóór 28 april 2003 te hebben bereikt.

VAKANTIE TE HUUR: HONGARIJE: Schitterend gelegen vakantiewoning voor 4 tot 6 personen, op berghelling van Badacsony met prachtig panoramisch uitzicht over het Balatonmeer. Het huis ligt temidden van wijngaarden en heeft ook een eigen wijngaard. Het huis (150 m2) is comfortabel ingericht en heeft 3 etages. Op de bovenste etage bevinden zich 2 slaapkamers met badkamer en ligbad. Op de 2e etage een slaapkamer, zitkamer en badkamer met douche. Op de onderste etage bevindt zich de keuken, een zeer grote gezellige eethoek, een knusse zithoek en een keuken met alle apparatuur. Prijzen juni, juli en augustus € 450,00. Buiten het hoogseizoen € 300,00. ☎ 055-5330457

TE HUUR: ZUIDFRANKRIJK/ LANGUEDOC in prachtige heuvelachtige omgeving vrijstaande 5-pers. bungalow met schitterend/eindeloos uitzicht. Comfortabel gemeubileerd. 2 slaapkamers, badkamer met bad/douche, apart toilet. Eetkeuken en woonkamer. Tuinmeubelen en barbecue. 40 min. van de Middellandse Zee. Tennisbaan en zwembad (geen park). Fiets- en wandelroutes. Diverse golfbanen. Nog vrij in april, mei, juni en vanaf 9 augustus 2003. ☎ +0033 (0) 467380348 Fax. +0033 (0) 467381695 Email: molhuysen@ wanadoo.fr TE HUUR: LUXE VILLA MET ZWEMBAD (8 personen) in de Provence (ST. ANTONIN DU VAR). 45 minuten van de kust (St. Maxime) en van het Lac St. Croix. 10 Golfbanen tussen de 30-60 minuten rijden. 4 Slaapkamers, 2 badkamers, 3 toiletten. Airco en verwarming. Huur vanaf € 1.060,(buiten hoogseizoen). Inlichtingen en aanvraag brochure ☎ 0297 - 566961 of email: [email protected].

TE HUUR: in Frankrijk, Dordogne, het land van de mooie natuur, de 1000 kastelen, de préhistorische grotten en het lekkere eten verhuren wij een comfortabel vakantiehuisje voor 2 - 4 personen en een chambre d’hôtes, in

ongerepte natuur en toch vlakbij dorp. Ook ideaal voor wandelaars en fietsers. Prijzen € 280,485,- per week. Méér info: ☎ 0033 553 74 32 42 en op onze site: www.moulin.du.colo mbier.free.fr

CORRECTIE: ZUID FRANKRIJK: Te huur 4-persoons appartement in GRUISSAN. Gelegen aan de jachthaven en 5 minuten van het strand. Schitterend achterland, het Katharengebied, het natuurgebied ”La Clape” en oude steden als Narbonne en Carcassone. Prijzen in juni, juli en augustus € 350,per week. Buiten het hoogseizoen € 250,per week. ☎ 0575 5 222 02 (Géén fax, zoals abusievelijk vermeld in vorige uitgave). BED- & BREAKFAST. Achterhoek (Gld). In bosrijke omgeving; nabij zwembad & viswater. Veel fietsmogelijkheden. Gezellige acc. Goed verz. ontbijt. ☎ 0545-293856 b.g.g. 292619

HUISOPPAS. Welk paar wil gratis ons huis op Curaçao, Ned. Antillen, bewonen van eind mei tot medio september 2003. Het huis is geheel gemeubileerd, incl. gebruik van linnengoed en baddoeken. Borg € 300 p.m.; die absoluut wordt terug gegeven

als alles o.k. is. Kosten gebruik van water, elektra, gas en telefoon voor eigen rekening. ☎ +5999-7673056 Email: [email protected] TE HUUR op Bali in het Dasa Wana resort in Candidasa een bungalow of superiorroom. Alles voorzien van airco, badkamer, kookgelegenheid, TV, telefoon. Het park is klein, bestaat uit 4 bungalows en 4 superiorrooms en bevat een restaurant en zwembad. Prijzen vanaf € 182 per week. Zeer geschikt voor overwinteren. Inlichtingen bij J.J.H.van ’t Oever. ☎ 010 - 4007659 (overdag), ☎ 010 - 4741581 (avond); e.mail: jvan [email protected] LOGIES met ontbijt in Berdorf bij Echternach (Luxemburg). Mooie kamers in nieuw huis. Gunstig gelegen aan de rand van het Müllertal. Vraag onze folder aan. ☎ 020-4976200 of 00352-91-662255 TE HUUR op de Z.H.-eilanden-Goeree op park een vakantiehuisje nabij zee en viswater of een vrijstaande vakantiebungalow op park in de bossen van Overijssel in de gemeente Ommen. Beide 5-persoons geen huisdieren. Prijzen € 230,00 380,00 per week. Inl./folder ☎ 0297-563314

Nedlloyd • 14 • Pensioenkrant

TE HUUR: in de ALGARVE: LUXE VILLA MET ZWEMBAD. Gelegen nabij Lagos met een prachtig uitzicht, op 5 minuten van het strand van Praia da Luz. Lagos ligt op 45 minuten rijden van Faro. De bungalow heeft 2 slaapkamers met elk een eigen badkamer. Achter het zwembad is een cottage met slaapkamer en badkamer. Dus voor totaal 6 personen. Huurprijs juni tot half september: € 1025,- per week en € 825,- voor vier personen. Prijzen voor juli en augustus: € 1275,per week en € 1100,voor vier personen. ☎ 00351-282 788 342 (gaarne na 19.00 uur) E-mail adres is: op [email protected]

GEZOCHT Kamer in Groningen voor eerstejaars studente aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Voor het studiejaar 2003-2004 en volgende. ☎ 072-5746918 of ☎ 023-5377981 Email: [email protected]

VRAAG GEVRAAGD: Daar ik sinds mijn pensionering o.a. postzegels ben gaan sparen, zou ik graag in contact komen met mensen die nog wat hebben liggen en dat willen afstaan of verkopen tegen een redelijke prijs. Gaarne reactie aan: C.E. Flinterman, Tromplaan 2, 1403 VB Bussum Ex ”Reederij Amsterdam”-HBT

GEVRAAGD: Ik was aan boord van de ”Waterman” begin vijftiger jaren en zou het erg op prijs stellen als iemand mij kan helpen aan een aantal ”Interieur” foto’s van dit schip. Gaarne uw telefoontje: ☎ 023-5847293

AANBOD TE RUIL AANGEBODEN: 1948 Kroningsalbum van H.M. Koningin Juliana, z.g.a.n., 34 pag., 29x20 cm; WW II-memorabilia: nieuwsbericht van de ondergrondse, 2 ausweisen, legitimatiebewijs, voedselstamkaart, vrijstelling rijwielverordening, luchtbescherming lidmaatschap en meer; voor een interessant kunstvoorwerp om op te hangen of neer te zetten. Geen sieraden; geen Delfts blauw. Frans Scheefhals, USA ☎ 00-1-1410-2959097

Internet: Hoezo, te oud? Roll of Honour

Geachte redactie Er heeft ons een aantal brieven bereikt waarin melding werd gemaakt dat P&O Nedlloyd was gestaakt met het toezenden van het informatiebulletin Frontline aan deelnemers van het Fonds die zich hiervoor geruime tijd geleden hadden aangemeld. Navraag bij P&O Nedlloyd heeft ons geleerd dat het slechts om een tijdelijke onderbreking van de toezending van Frontline betrof. Eén en ander had te maken met de verhuizing van een stafafdeling van Rotterdam naar Londen. Binnenkort zullen al diegenen die Frontline gewend waren te lezen, wederom

In de Angelsaksische wereld is de term ‘Roll of Honour’ een bekend begrip. Monumenten ter nagedachtenis aan gesneuvelden tijdens de oorlogen van de afgelopen eeuw gaan er vrijwel zonder uitzondering vergezeld van een overzicht van de namen van de betrokkenen. Wie kent niet het indrukwekkende monument in Washington D.C. voor de Amerikaanse gesneuvelden tijdens de oorlog in Vietnam? Op zwartmarmeren platen staan daar de duizenden en duizenden namen van de omgekomen militairen. Ook in Frankrijk kan een dorp niet zo klein zijn of het heeft een monument ter nagedachtenis aan ‘La grande guerre’, waarmee de Fransen de Eerste Wereldoorlog bedoelen. Per definitie staan er de namen van de gesneuvelden uit het dorp bij vermeld, vaak aangevuld met een extra rijtje namen uit de Tweede Wereldoorlog. In Nederland leeft de traditie van de ‘Roll of Honour’ niet zo sterk. Wellicht dat daarom de door de Engels-Nederlandse Van Dale als vertaling genoemde ‘lijst der gesneuvelden’ zo vlak en weinig heroïsch klinkt. Veel oorlogsmonumenten gedenken anonieme slachtoffers, een misplaatste bescheidenheid (of zuinigheid?). Een schrijnend voorbeeld daarvan is het monument voor de slachtoffers die vielen onder het personeel van de Nederlandse koopvaardij tijdens de Tweede Wereldoorlog. We hebben het over monument ‘De Boeg’ dat prominent in het centrum van Rotterdam op het hoofd van de Leuvehaven staat. Veteranen dringen er al geruime tijd op aan om alle slachtoffers die het monument herdenkt, ook met naam te noemen. Nog in 1998/1999 toen de gemeente Rotterdam plannen maakte voor de herinrichting van het gebied is er overleg geweest om tot een ‘Roll of Honour’ te komen, maar tevergeefs. Het monument aan de Veerhaven (Calandstraat) ter hoogte van het voormalige hoofdkantoor van de Rotterdamsche Lloyd, vermeldt wel de namen van de omgekomen medewerkers van de rederij. “Niemand wist echter nog wie die mensen waren,” stelt Lloyd-kenner en scheepshistoricus Frans Luidinga (met wie, samen met co-auteur Nico Guns, een interview staat op bladzijde 4). “Daarom staan nu alle 300 personen met extra informatie op de virtuele ‘Roll of Honour’ van de Rotterdamsche Lloyd op de website (http://home.kabelfoon.nl/~popta).” Bij gebrek aan in steen gebeitelde gegevens is het Internet inderdaad een goed toevluchtsoord om de met de tijd vervluchtigende gegevens vast te leggen en voor iedereen toegankelijk te maken. Misschien een idee voor ‘De Boeg’? Mogelijk dat dan, net als op bovengenoemde site, niet alleen de namen van de gesneuvelden genoemd kunnen worden, maar ook een aantal aanvullende gegevens. MSN Groep De MSN Nedlloyd Pensioenkrant Community heet sinds enige tijd niet meer Community, maar ‘Groep’. Microsoft Nederland zegt met de naam Groep beter tegemoet te kunnen komen aan de wensen van Nederlandse gebruikers. Voor de deelnemers maakt het allemaal niets uit. Inmiddels zijn er daar bijna tweehonderd van en wie de Groep op Internet regelmatig bezoekt, zal kunnen vaststellen dat er behoorlijk druk gebruik van wordt gemaakt. Iedere week worden er berichten op het prikbord achtergelaten en inmiddels zijn er tientallen foto’s van met name schepen te vinden. Ook de agenda wordt gebruikt. Alleen met het chatten wil het nog maar niet lukken. Wie mee wil doen surfe naar: http://groups.msn.com/NedlloydPensioenkrant

exemplaren gaan ontvangen.

Nedlloyd • 15 • Pensioenkrant

Een rijk verleden

Dit 550x230 cm metende wandkleed heeft de toepasselijk naam ‘Golven’. Het wandkleed werd in 1969 aangeboden bij de opening van het nieuw VNS kantoor in Rijswijk. Het wandkleed is gemaakt van diverse touwsoorten. De maker is helaas onbekend.