Kerkinformatie. Accra-appèl vraagt geloofskeuzen. Vrijzinnigen zijn nieuwsgierig Trouwen in de kerk

Kerkinformatie Nummer 133

Januari 2006

Accra-appèl vraagt geloofskeuzen Vrijzinnigen zijn nieuwsgierig Trouwen in de kerk

Inhoud Inhoud

Colofon

Nummer 133 Januari 2006

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

Algemeen adres 3

Vereniging Notariële Wereldraad Voorbereiding akte Protestantse Assemblee Kerk in Nederland ondertekend

4

KerkdagGeloofskeuzen Synode Voorbereidingen na Kerkdag Accra 12 juni in volle gang

6

Kroniek Pastoraal Dankbaarheid, bezoek hoop, aan toewijding Indonesië en vertrouwen

Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, fax (030) 880 13 00.

7

ICCO Samenwerking ICCO en Dienstenorganisatie Protestantse Kerk een feit Berichten

Abonnementenadministratie

8

Berichten Bezwaren Kaski-Onderzoek ‘Vrijzinnigen tgen verenigingsbesluit zijn nieuwsgierig’ afgewezen

Abonnementsprijs € 16,00 per jaar; buitenland € 22,50. Vanaf 35 ex.: € 13,75 per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected].

10 9

Intervisie ‘Trouwen’ Kerkorde Verhalen vertellen in de kerk en er van leren

10 11

Rouwen Rouw heeft gemeenschap nodig Berichten

12

BerichtenMeningen Visienota Nieuwe website en activiteiten documentatiecentra rondom ‘De Verwondering’

14 13

Fusies Geelkerkianen Wereldraad van Kerken werden Decennium hervormd tegen geweld: de tweede helft

14 16

Moslims Kerkinformatie Register Tumeult om conservatieve 2005 moslimliteratuur

Dit blad is voor visueel gehandicapten in aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo. telefoon (0341) 56 54 99.

24 15

Pastoraat Klinische Vrijwilligers ‘Pas vacatures Pastorale aan, Vorming: niet de draagvlak mensen’ en ruggensteun

Redactie-adres

26 16

HuiselijkBonders Liturgie geweld Over zien eredienst sommigeveranderen geheimen moet je praten

17 28

Vredesmissies Onherstelbaar beschadigd na een vredesmissie Berichten

18 30

Berichten Het kerkplein als speelplek Predikantswisselingen

19 31

Bijbelvertaling Leesestafette Nieuwe Bijbel Vertaling Bijbelteksten

20 32

Kerkgebouwen Beeldbepalend kerkgebouw moet behouden blijven Advertenties

22

Beleid Werkboek beleidsplan kerkelijke gemeente

Ronald Bolwijn, Mieke Brak, Ad van Oost, Frans Rozemond (eindredactie), Corinth van Schaik (hoofdredactie).

23

Jeugdwerk Provider: cool catechese!

Basisvormgeving

24

Migrantenkerken Migrantenkerken zijn onze zorg

26

Kerkgebouw Werkgroep Kerkbouw bezint zich op betekenis kerkgebouw

Johan van der Wal

27

Predikantswisselingen

Druk

28

Bijbelteksten Juni 2004

Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 08. Fax (030) 880 14 45. E-mail: [email protected] Advertenties: [email protected] tel. (030) 880 14 10.

Redactie

Total Identity, Amsterdam

Opmaak

Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht.

Kerkinformatie op internet

32de voorplaat: Bij Tentoonstelling Nederlanders en hun kerk in Sint-Petersburg

www.pkn.nl

In het visierapport ‘Leren leven van de verwondering’ spreekt de Protestantse Kerk als haar verlangen uit ‘dat er in Nederland een steeds groter wordende groep komt die het evangelie hoort en gelooft. Voor hen willen wij openstaan en kerk zijn. Ook willen wij ons nadrukkelijk gaan richten op die groepen mensen die wij met onze huidige manier van kerk-zijn niet bereiken’. Zie ook p. 12-13. Op de foto:

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

6 december 2005, een vrouw lapt de ramen van een kiosk op het Concertgebouwplein in Amsterdam.

ISSN 1380-460X

(foto: Amber Beckers/Hollandse Hoogte)

2

Kerkinformatie

WERELDRAAD VAN KERKEN

Januari 2006

Ronald Bolwijn

Voorbereiding Assemblee Wereldraad Van 14 tot en met 23 februari 2006 vindt in Porto Alegre, Brazilië, de 9e assemblee van de Wereldraad van Kerken plaats. De Raad van Kerken in Nederland organiseert begin 2006 een viertal bijeenkomsten als voorbereiding van de Nederlandse kerken die bij de Wereldraad betrokken zijn. Ook heeft de Raad een thema-nummer van het blad Oecumenische Bezinning aan de komende Assemblee gewijd.

en het Decennium tegen geweld. Prominent op de agenda van de Assemblee staat ook het onderwerp economie en gerechtigheid. De Assemblee zal daarbij ook het gesprek voortzetten over de Accra-verklaring van de WARC (zie ook p. 4-5 in dit nummer van Kerkinformatie).

Kerkleden betrekken

In februari komen ruim duizend gedelegeerden van de 350 lidkerken van de Wereldraad van Kerken naar Porto Alegre voor de negende Assemblee sinds de oprichting van de Wereldraad in 1948. Deze algemene vergadering van alle lidkerken komt eens in de zeven jaar bijeen, deze keer rond het thema “God in uw Genade, vernieuw de wereld”. Tijdens de assemblee in Porto Alegre staan onderwerpen centraal als: de plaats van religie in een pluriforme samenleving, de toekomst van de oecumenische beweging

Vanuit Nederland sturen verschillende lidkerken van de Raad van Kerken vertegenwoordigers naar Porto Alegre, waaronder de Protestantse Kerk (zie kader). Om ook de kerkleden bij de voorbereiding op de Assemblee te betrekken, organiseert de Raad van Kerken een viertal voorbereidingsbijeenkomsten. Naast bezinning en gesprek over de belangrijkste thema’s van de Assemblee is er aandacht voor ontmoeting en liturgie. De reeks bijeenkomsten start met de Oecumenlezing op 20 januari. Op 27 januari zijn er twee regionale bijeenkomsten in Meppel en Breda. Op 3 februari is er in Amsterdam een bijeenkomst speciaal bedoeld voor jongeren. Voor gebruik in plaatselijke gemeenten heeft de Raad van Kerken bovendien een thema-nummer van “Oecumenische Bezinning” uitgegeven. Naast inleidingen over de verschillende thema’s van de Assemblee bevat het nummer een bijbelstudie en het lied van de Assemblee. Het thema-nummer kost € 5,50 (excl. verzendkosten) en is te bestellen bij de Raad van Kerken. (zie kader met adresgegevens).

DE WERELDRAAD

De Wereldraad van Kerken is een gemeenschap van op dit moment 347 kerken, in 120 landen in alle continenten. De Rooms-Katholiek Kerk maakt geen deel uit van de Wereldraad, maar op verschillende terreinen wordt intensief samengewerkt. De Assemblee in Porto Alegre is de 9e algemene vergadering van de lidkerken sinds de oprichting van de Wereldraad in Amsterdam, 1948. De Assemblee wordt voorbereid door de Braziliaanse lidkerken van de Wereldraad en de Raad van Kerken in Brazilië. Nederlandse delegatie Ook de Protestantse Kerk in Nederland is lid van de Wereldraad. Namens de kerk gaat een delegatie van zes personen naar Porto Alegre. Namens het moderamen van de synode worden afgevaardigd: dr. Bas Plaisier, ds. Jan-Gerd Heetderks en ds. Ilona Fritz. Verder bestaat de delegatie uit ds. Wies Houweling, jeugdgedelegeerde mw. Jantine Heuvelink en mw. Simone Poortman. Mevrouw Poortman vertegenwoordigt in Porto Alegre EDAN – het netwerk van de Wereldraad dat zich inzet voor de positie van mensen met een handicap in en buiten de kerk.

VOORBEREIDINGSBIJEENKOMSTEN ASSEMBLEE

– Op vrijdagmiddag 20 januari (15.00 uur) vindt in Utrecht in de Geertekerk de jaarlijkse Oecumenelezing plaats. In het programma wordt met een lezing, muziek en een viering vooruitgeblikt naar de Assemblee. Informatie en aanmelding bij het bureau van de Raad van Kerken, tel. (033) 463 38 4, mail: [email protected]. De toegang is 10 euro, ter bestrijding van de onkosten.

– Een week later, op vrijdag 27 januari vinden er in Meppel en Breda regionale bijeenkomsten plaats (15.00–19.00 uur). Daar is ruimte voor gesprek over het centrale thema van de Assemblee (“God in uw genade, vernieuw de wereld”). Ook wordt er gezamenlijk gegeten. De regionale bijeenkomsten worden voorbereid met onder andere Oikos, de Friese Raad van Kerken en de Katholieke Vereniging voor Oecumene. Voor informatie en opgave: e-mail: [email protected] , of tel: (030) 236 15 00. Aan de deelnemers wordt een bijdrage van 5 euro gevraagd.

3

– Op 3 februari is er in Amsterdam een evenement voor jongeren. Onder het motto “Beat Poverty” worden jongeren uitgedaagd om zich te buigen over één van de centrale thema’s van de Assemblee – armoede en gerechtigheid. Ook Nederlandse PortoAlegre-gangers zullen bij deze bijeenkomst aanwezig zijn. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd in samenwerking met Oikos en de Remonstrantse Broederschap. Meer informatie over deze bijeenkomst is te vinden op de website van de Raad van Kerken: www.raadvankerken.nl

Kerkinformatie

SYNODE

Januari 2006

Nelleke Slootweg

Synode: ‘Economische problematiek vraagt geloofskeuzen’ De kerk mag en moet zelfs spreken over de economische verhoudingen in de wereld. Economie raakt ons allemaal. De vergadering van de Generale Synode van de Protestantse Kerk in Nederland besloot op 24 november jl. in Wageningen de nota ‘Accra’s Appèl’ en de nota ‘Zorgen om de landbouw’ te aanvaarden als oproep om ‘in gehoorzaamheid aan Jezus Christus geloofskeuzen te maken ten aanzien van onze omgang met de wereld en met elkaar’. De documenten, waarin deze keuzen zijn neergelegd, vormen het uitgangspunt voor verdere gesprekken met de overheid, de wetenschap en aanverwante organisaties over structurele economische veranderingen. Ze dienen richtinggevend te zijn in de vormgeving van het kerkelijk leven en voor de besteding van kerkelijke gelden. De besluiten die door de synode zijn genomen, zullen de inbreng bepalen van de delegatie naar de negende Assemblee van de Wereldraad van Kerken, die van 14-23 februari 2006 worden gehouden in Porto Alegre (Brazilië).

Eerdere campagnes In september 2004 deden de delegatieleden in de generale synode verslag van hun ervaringen in Accra (zie kader). De gespreksnotitie ‘Accra’s Appèl’ is daar een vervolg op; de nota biedt de synodeleden een handvat om verder te praten over dit onderwerp. De nota ‘Zorgen om de landbouw’ kan niet los gezien worden van de Accra-nota. Beide notities geven aan dat de problematiek van de rechtvaardige verdeling van de welvaart, de problemen in de wereldeconomie en de problemen in de landbouw alleen maar aan de orde kunnen komen in mondiaal perspectief.

Braziliaanse man en vrouw bezig met zaaien. (foto: Kerkinactie)

4

De gevolgen van de economische, zogenaamde neo-liberale globalisering zijn desastreus, vooral voor de arme landen in het Zuiden. Vrijhandel, snelle winsten, privatisering, een terugtredende overheid, het maakt dat de rijken nog altijd steeds rijker worden en de armen alleen maar armer. De kerken zijn al langer bezig met de discussie over geloof en economie. In oecumenisch verband, over grenzen heen, maar ook in de Nederlandse kerken. Geloof en economie was ook het thema in campagnes als ‘Nieuwe Levenstijl’, ‘Conciliair Proces voor Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping’ en ‘Economie, een zaak van

In augustus 2004 aanvaardde de 24ste Assemblee van de Wereldbond van Hervormde/ Gereformeerde Kerken (WARC) in Accra (Ghana) een verklaring over de economie in wereldverband. Met de zogenaamde Accra Verklaring doen de kerken in het Zuiden een dringend beroep op de lidkerken van de WARC om op een structurele wijze te werken aan de problemen van armoede, aantasting van het milieu en van de menselijke waardigheid. De Verklaring, die een belijdend karakter heeft, kwam tot stand na uitvoerige consultaties waaraan ook de Protestantse Kerk heeft deelgenomen.

geloven’. Op dit moment krijgt het thema aandacht in de Veertigdagentijd-campagnes van Kerkinactie en het Klimaatplan. Kerkinactie heeft in samenwerking met DISK het project Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) opgezet. Rond alle campagnes werd en wordt materiaal ontwikkeld waarmee plaatselijke kerkelijke gemeenten zelf aan de slag kunnen.

’Machteloos gevoel’ Dr. B. Plaisier zei in zijn inleiding op ‘Accra’s Appèl’ dat de kerken met de discussies over geloven en armoede staan in een lange traditie. De kerken pleiten al jaren eensgezind voor een andere wereldorde. Plaisier: ‘We leren met elkaar om door de ogen van de armen naar onszelf en de economische systemen te kijken.’ Hij vroeg om ‘concrete antwoorden en om een moedige kerk’. Veel synodeleden bleken geraakt door de woede die uit de Accra Verklaring opstijgt en door het feit dat de armen in de wereld er eerder slechter aan toe zijn door de hulp van ontwikkelingsorganisaties dan beter. Je voelt je er machteloos onder, volgens ouderling P.R. Meinders (Gouda): ‘De problemen zijn al tientallen jaren bekend. Maar hebben we er wel de juiste middelen voor? Is de kerk wel het juiste podium? Moeten we dit niet aan de economen overlaten?’ Maar, vond ds. J.H. Schrijver uit Woerden: ‘Natuurlijk is deze discussie “des kerks”! Vóór ons ligt het Woord van God. Sluit dan deze vragen maar eens uit!’ Of, zoals ouderling D.H. den Blaauwen het formuleerde: ‘Onmacht kun je ook omzetten in macht. We moeten niet alleen de ander helpen, maar ook naar onszelf kijken: je geloof van zondag ook op maandag in praktijk brengen.’ Ouderling M. Burggraaf (Ede) pleitte voor een soberder leven: ‘ Als je als kerk met gezag wilt spreken, moet je er ook zelf naar leven. Dit rapport is dus naar onszelf gericht, niet naar de wereld.’ Hetgeen ds. A. Haasnoot (Geldermalsen) deed verzuchten: ‘Hoe pak je dat aan in de gemeente? Jongeren willen best van alles doen, maar als je geen merkspijkerbroek draagt, val je uit de boot!’ Ouderling H. Hoogenhout

(Baambrugge): ‘In mijn gemeente zijn mensen die sober leven. Maar die worden meewarig bekeken.’ Diaken J. de Graaf uit Alphen aan den Rijn vertelde over haar ervaringen in het werken met vluchtelingen. De discussie over armoede moet in de kerk op gang komen, vond zij: ‘Armoede is nu ook: armoede dicht bij huis, in de eigen buurt.’ Ds. C. van Sliedregt uit Harderwijk vroeg om ‘een woord-en-daadplan’, waarmee de gemeente aan de gang kon. Gaandeweg in de discussie kwamen de synodeleden tot de slotsom dat de kerk er

door zelfbeperking, eenvoud en door verzet tegen het heersende consumentisme. De regering moet worden opgeroepen zich in te zetten voor een mondiale regelgeving, die arme landen eerlijke kansen biedt op ontwikkeling, een rechtvaardige prijsvorming voor de boeren garandeert en de keuze voor een ecologisch bewuste en milieuvriendelijke bedrijfsvoering aantrekkelijk maakt. Dit zijn de belangrijkste conclusies die de generale synode van de Protestantse Kerk op donderdag 24 november neerlegde in haar besluitvorming over de nota ‘Zorgen om de landbouw’. Dr. B. Plaisier stelde in zijn inleidende woorden nog eens nadrukkelijk dat het niet aanging om oorzaken van de problemen eenzijdig bij de boeren te leggen. Ook de consument draagt verantwoordelijkheid. Het grote publiek vraagt om goedkope producten, en duurzaam produceren kost veel geld. Tijdens de discussie bleek hoe betrokken een groot aantal synodeleden is bij de agrarische sector. Ds. G. van Zeben (Apeldoorn) meldde: ‘De boeren bij ons zijn ongelukkig met wat de kerk zegt. Ze zijn niet blij met het biologisch convenant dat de kerk heeft ondertekend. Als het allemaal biologisch moet, hebben we straks geen

Nota’s ‘Accra’s Appèl’ en ‘Zorgen om de landbouw’ besproken niet onder uit kan te spreken over de economische wereldproblematiek. Christenen uit de arme landen vragen ons er immers om. Diaken mevr. A. van Ommen: ‘We moeten reageren. Anders zijn we niet meer authentiek. De meeste synodeleden vonden dat ondersteunend materiaal het gesprek in de gemeente kan bevorderen. Er is al veel goed materiaal van Kerkinactie, dat gebruikt kan worden. Ook samenwerking zoeken met gelijkgestemde organisaties kan de invloed vergroten.

Nota ‘Zorgen om de landbouw’ Kerkenraden, predikanten en kerkelijk werkers worden opgeroepen om nadrukkelijk oog en oor te hebben voor de sociale problemen, die boeren, tuinders en andere werkers in de agrarische sector kunnen ondervinden. Daarin speelt het pastoraat een belangrijke rol. De kerk moet haar leden wijzen op hun verantwoordelijkheid als consument en hen oproepen tot een christelijke levensstijl, waarin de zorg voor de aarde en de ander richtinggevend is. Als kerk in een rijke samenleving behoren we ons in te zetten voor duurzame vormen van consumptie en productie, met name door ons te wenden tot een levenstijl, die zich kenmerkt

5

inkomen meer, zeggen ze. Daar zitten ook gemeenteleden bij.‘ Hij benadrukte nog eens het belang van pastoraat. Ouderling J. Kapteyn (Leiderdorp) vond dat het draaide om de betekenis van de kerk voor de samenleving: ’We moeten veel meer netwerken met niet-kerkelijke organisaties die in dezelfde zaken geïnteresseerd zijn.’ Men vond elkaar in de vaststelling dat de synode ook in dezen recht van spreken heeft. Zoals dr. B. Plaisier het zei: ‘We zijn als kerk in de loop van de tijd veel voorzichtiger geworden. We denken langer na over de vraag wat we in dit geval te melden hebben. Het hoort bij het kerk-zijn om diepere vragen te stellen. Het gaat over het geheel van Gods schepping. Vanuit die gedachte moeten we nadenken over de landbouw. We moeten niet bang zijn, we zijn ertoe geroepen. Het kan nog, het mag en het moet.’ Het gehele besluit werd uiteindelijk met drie stemmen tegen aangenomen.

Nelleke Slootweg is projectmedewerker Communicatie.

Kerkinformatie

KRONIEK

Januari 2006

Bas Plaisier

Pastoraal bezoek aan kerken in Indonesië

Gedurende tien dagen bracht een kleine delegatie vanuit de synode een bezoek aan Indonesië. Naast ontmoetingen met de leiding van de Gemeenschap van Kerken in Indonesië werden twee kerken bezocht. Deze kerken hebben moeilijke jaren achter de rug en staan op een kruispunt in hun bestaan: de kerk van MiddenSulawesi (‘Posso-kerk’) en de kerk op het eiland Papua. Omdat er al vele decennia een nauwe band tussen ons bestaat, was dit de tijd voor een solidariteitsbezoek waarbij wij ons ook konden oriënteren over de huidige situatie en eventuele nadere hulp. Vergeleken met tien jaar geleden is Indonesië drastisch veranderd. De democratische ruimte is toegenomen, maar corruptie en onzekerheid zijn bepaald niet verdwenen. Bepaalde radicale moslimbewegingen verstoren de veiligheid en stabiliteit van het land. Van al deze zaken heeft de kerk van Midden Sulawesi al zeven jaar zeer te lijden. Zowel moslims als christenen hebben zich schuldig gemaakt aan wreedheden, waardoor het steeds moeilijker wordt om in vrede met elkaar te leven. De moord vorig jaar op een predikante tijdens een kerkdienst en de onthoofding van drie christelijke schoolmeisjes vervullen iedereen met afschuw.

Nederlandse delegatie met leden van de kerk van Midden-Celebes

Men verhaalt ons van veertig jaar uitbuiting, plundering en geweld, door leger en regering. Als Nederlanders confronteert dat ons met ons eigen falen. Alle goede bedoelingen zijn voor de Papoea’s op rampen uitgelopen. Veel kerkleden hebben geen verwachting meer van een bijzondere autonomie binnen de Indonesische staat. Zij blijven vechten voor onafhankelijkheid. Anderen stellen dat dit gebied niet meer zonder Indonesië kan bestaan. Maar dan moeten Papoea’s wel zelf aan de slag kunnen met de exploitatie van hun bodemschatten en de inrichting van het leven. We spraken met de voorzitter en vicevoorzitter van de Volksraad - beiden gedreven christenen - die ons duidelijk maakten dat de nieuwe plannen hoop betekenen voor de Papoea’s. De besprekingen met het moderamen van de synode verliepen in een zeer vriendschappelijke en open sfeer. Wel werd duidelijk dat deze kerk grote moeite heeft om één visie te ontwikkelen voor de toekomst. Deze kerk blijkt minder groot te zijn dat oorspronkelijk werd gedacht. Zij lijkt terrein te verliezen aan andere (evangelische en pinkster-) kerken. De gigantische politieke problemen hebben ook een grote wissel getrokken op de geestelijke opbouw.

Terug bij nul Wij spraken in de kustplaats Palu met een groot deel van het synodebestuur. Het was een wonderlijke ervaring om drie van mijn vroegere studenten uit Makassar tegenover ons te vinden. Wij schrokken vooral van de verhalen over het vele geweld dat vijf jaar geleden door een groep christenen is uitgeoefend (met vele honderden doden waarvan velen ook onthoofd werden). De kerkleiding vertelde ons hoe deze gewelddadigheden tot een geestelijke crisis hebben geleid. Veel gemeenteleden zijn teruggekeerd naar de oorspronkelijke godsdienst. Zij waren tot de conclusie gekomen dat de God van de christenen hen niet kon helpen. Veel andere kerkleden hebben allerlei magische riten ingepast in hun eigen christelijk geloof en leven weer op het snijvlak tussen heidendom en christendom. Ons werd gezegd dat het kerkelijk leven volstrekt kapot was en dat men weer vanaf punt nul moest beginnen.

Diep geraakt

Papoea

De bezoeken die we brachten hebben ons diep geraakt. Enerzijds voelden we de diepe band met deze christenen die zo dicht bij ons staan; anderzijds merkten we ook de afstand – hun ervaring van lijden en achterstelling staat in feite ver bij ons vandaan. We kwamen ook tot de ontdekking dat lijden en onderdrukking niet persé leiden tot een betere vorm van christen-zijn of een dieper spiritueel leven. Opvallend was hoeveel waarde beide kerken hechten aan de relatie met de Protestantse Kerk. Zij gaven aan door dit bezoek bemoedigd te zijn. Wij keerden terug met indrukken, die we nog lang met ons zullen meedragen. Hoe geven we echt gestalte aan de verbondenheid met deze twee kerken? De komende jaren zullen voor beide kerken beslissend zijn. Ik vraag uw gebed voor hen. Zij hebben ons meeleven dringend nodig.

In Jayapura op het eiland Papoea (voormalig Nieuw Guinea) kwamen we op een zeer strategisch moment. De onlangs geïnstalleerde Volksraad werkt aan specifieke autonomie voor het gebied.

Dr. Bas Plaisier is scriba van de generale synode.

Wij hebben vooral veel geluisterd, vragen gesteld en met hen nagedacht hoe de Protestantse Kerk in deze situatie zou kunnen helpen. Men vreest een escalatie van het geweld en tienduizenden vluchtelingen aan beide kanten. Wij waren bij elkaar rond Woord en gebed en zijn uiteindelijk uiteengegaan met de woorden van Psalm 27. De andere dag preekte ik in de Immanuëlkerk van Palu over het woord van de engel aan Maria dat bij God geen ding onmogelijk was. De deuren van de kerk stonden wagenwijd open – met een bewaker tussen de dominee en de straat…

6

Kerkinformatie

Oecumenecollecte 22 januari Op zondag 22 januari wordt in veel gemeenten de oecumenecollecte gehouden. De opbrengst is bestemd voor de bijdrage van de Protestantse Kerk aan oecumenische instellingen als de Raad van Kerken in Nederland en de Wereldraad van Kerken. De datum van 22 januari is niet toevallig gekozen. Deze zondag ligt namelijk midden in de “Week van gebed voor de eenheid van de christenen”. Als christenen zijn we geroepen om “de eenheid, de gemeenschap en de samenwerking te zoeken en te bevorderen”, zegt de kerkorde van de Protestantse Kerk. In de eerste

Collecte Werelddiaconaat 5 februari Tijdens zondag Werelddiaconaat (5 februari) vraagt Kerkinactie aandacht voor de wederopbouw in Sierra Leone. In 1989 brak in Sierra Leone na een jarenlange dictatuur

Luisterend Dienendag 4 februari in Ede Op zaterdag 4 februari houdt Luisterend Dienen haar jaarlijkse ontmoetingsdag voor diakenen. Luisterend Dienen is het diaconale programma van Kerkinactie voor

Den Haag opent loket migrantenkerken De gemeente Den Haag en Stek (Stad en kerk) hebben op 10 december jl. een centraal loket geopend voor migrantenkerken. De komende anderhalf jaar kunnen religieuze instellingen, vooral migran-

Drs. G. Verweij nieuwe bestuursvoorzitter dienstenorganisatie Protestantse Kerk De generale synode van de Protestantse Kerk heeft drs. G. Verweij benoemd tot voorzitter van het bestuur van haar dienstenorganisatie. Verweij volgt F.C.C. baron

BERICHTEN

Januari 2006

plaats ligt deze taak bij de plaatselijke gemeenten. Maar ook op landelijk en internationaal niveau zijn contacten met andere kerken en christenen essentieel. Op zoek naar eenheid, om te leren van elkaars spiritualiteit en gaven. Organisaties als de Raad van Kerken in Nederland en de Wereldraad van Kerken spelen hier een onmisbare rol in. De Protestantse Kerk wil naar vermogen bijdragen aan deze organisaties en hun activiteiten. De opbrengst van de Oecumenecollecte is daarvoor van wezenlijk belang. Van harte aanbevolen.

een burgeroorlog uit. Duizenden mensen sloegen op de vlucht. Kerkinactie steunt al jaren lang ABC Development, een organisatie die tijdens de burgeroorlog noodhulp bood in vluchtelingenkampen. Sinds 2002 is de burgeroorlog voorbij. ABC Development draagt nu bij aan verzoening en wederopbouw. De organisatie betrekt de bevolking hier actief bij. “We willen dat

mensen onafhankelijk worden van voedselhulp. We verstrekken zaaigoed. Boeren zaaien en oogsten samen. Een deel van de oogst is beschikbaar voor andere boeren. Zo krijgen zij ook de kans om hun land te bebouwen en kunnen zij delen in de oogst.” Meer informatie staat in het novembernummer van Omkeer en op www.kerkinactie.nl/collectes

Gereformeerde Bondsgemeenten. Het thema van deze dag is ‘Geven of delen?’. Dr. Herman Noordegraaf zal een inleiding verzorgen. Daarnaast zijn er workshops. Meer informatie over de landelijke Luisterend Dienendag is te vinden op de website www.luisterenddienen.nl. De dag wordt gehouden in kerkgebouw De Ark, van 10.00-15.15 uur. Aanmelding: e-

mail sturen naar info@luisterenddienen. nl onder vermelding van naam, adres, woonplaats, e-mailadres de naam van uw gemeente en het aantal diakenen dat met u mee gaat. De kosten voor deze dag bedragen € 15,- p.p. (lunch inbegrepen). Na aanmelding krijgt u een bevestiging, met routebeschrijving en een acceptgiro voor het overmaken van uw bijdrage.

tenkerken, hier terecht met vragen over gebedsruimten en dergelijke. Het loket is gevestigd in het gebouw van Stek – voor stad en kerk – aan de Parkstraat 32 te Den Haag. De ontvangen verzoeken om vierplekken of gebedslokaties worden door Stek gebundeld en aangeboden aan de gemeente Den Haag (OCW). Ook wordt doorverwezen naar makelaars, gemeenteloketten (voor bijvoorbeeld vergunningen) en

andere partijen. Stek voert deze werkzaamheden uit in opdracht van en gesubsidieerd door de gemeente Den Haag. De medewerkers aan het project zijn de heer A. Abraham (Council of African Churches) en mevrouw E. Feenstra (Kerkhuis Amsterdam). Informatie: Loket Migrantenkerken, Parkstraat 32, Postbus 371, 2501 CJ Den Haag, telefoon: (070) 318 16 22.

van Tuyll van Serooskerken op, voorzitter sedert de instelling van het bestuur in 2003. De heer Verweij is op dit moment vice-voorzitter. Tijdens de synodezitting van vrijdag 25 november bedankte synodevoorzitter ds. J.G. Heetderks de heer Van Tuyll van Serooskerken voor zijn grote inzet voor de kerk en haar dienstenorganisatie in de afgelopen jaren. De synode benoemde verder ir. G.J. Kramer tot nieuw bestuurslid. Kramer was tot eind 2005 president-directeur van Fugro N.V. De heer Kramer is

belijdend lid van de Protestantse Kerk in Nederland. Hij heeft een ruime ervaring in tal van bestuurlijke functies. Voor de Protestantse Kerk was Kramer onder meer betrokken bij de commissie Buitenland van Kerkinactie. De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland telt ca. 500 medewerkers, verspreid over elf vestigingen in het land. De dienstenorganisatie heeft een omzet van circa 75 miljoen euro.

7

Kerkinformatie

Januari 2006

VERENIGING VAN VRIJZINNIGE PROTESTANTEN

Frans Rozemond

KASKI-onderzoek:

‘Vrijzinnigen zijn nieuwsgierig’ Er zijn steeds meer vrijzinnigen in de Protestantse Kerk. Toch sukkelt het ledenbestand van de Vereniging voor Vrijzinnige Protestanten achteruit. Het bestuur liet door onderzoeksbureau Kaski uitzoeken waar het hapert en benoemde een commissie om het tij te keren. Kerkinformatie informeerde bij commissievoorzitter ds. Hester Smits uit Heiloo naar de plannen.

‘Vrijzinnigen zijn er al heel lang’, zegt Hester Smits. ‘Het zijn gelovigen die moeilijk uit de voeten kunnen met onveranderlijke dogma’s en kerkelijke regels. Zij zoeken - liefst in dialoog met anderen - naar antwoorden op hedendaagse vragen. Ze zijn te vinden in allerlei geloofsgemeenschappen, binnen en buiten de Protestantse Kerk. De VVP, honderd jaar geleden ontstaan als vereniging voor vrijzinnige hervormden maakte decennia deel uit van een wereld waarin vrijzinnigen zich profileerden met bijvoorbeeld eigen jeugdwerk, pers en omroep. Maar de tijd dat vrijzinnige theologen als Roessingh, Heering en Banning een vooraanstaande rol speelden in de kerk lijkt voorbij. Een kenmerk van de vrijzinnigen is dat ze zich juist bewegen in de seculiere wereld. Er zijn nog wel bloeiende vrijzinnige gemeenten, maar het vrijzinnige gedachtegoed is niet meer zo zichtbaar in de Protestantse Kerk.’ Je kunt je afvragen of dat erg is. Ruimte van denken kan niemand je afpakken. Als vrijzinnigen zo huiverig zijn voor instituties die het denken begrenzen, waarom willen ze dan binnen de kerk zo graag met elkaar een vereniging vormen? Dan creëer je toch ook grenzen? ‘Tja’, reageert Smits lachend, ‘da’s een goeie vraag! Maar we hèbben die organisatiestructuur met plaatselijke verenigingen nu eenmaal. Mensen vinden daar geestverwantschap, soms na een lange zoektocht langs allerlei gemeenten. Ze laten zich naast de Bijbel graag aanspreken door bronnen van kunst en cultuur, lezen geen christelijke krant maar NRC of de Volkskrant, zijn vaak voorstander van de openbare school enzovoort. Ze nemen hun uitgangspunt in de menselijke verantwoordelijkheid. Het is trouwens heel lastig om er in het algemeen iets over te zeggen, want niet iedereen loopt met dezelfde vragen rond. Maar als je op het officiële geluid van de Protestantse Kerk afgaat, lijkt het soms alsof het geloof iets statisch is; een grote gemene deler, waar iedereen het over eens is. Ik denk bijvoorbeeld aan het rapport “Jezus Christus, onze Heer en Verlosser” dat enkele jaren geleden door de

triosynode werd aanvaard en voortdurend met zeker gezag wordt aangehaald. Als vrijzinnigen zetten we daar onze vraagtekens bij. Wij willen juist laten zien dat geloof in elke context veranderlijk mag zijn. Als je probeert mensen in een christologie onder één noemer te brengen dan wordt dat een christologie van compromissen; geen aanstekelijke manier van denken over Jezus.’

Nederlandse Protestanten Bond, Vereniging van Vrije Geloofsopvoeding NVVZ en het Samenwerkingsverband Vrijzinnige Jongeren (SVJ). Na iedere fase besprak de stuurgroep de herkenbaarheid van de resultaten. Zo groeide vanuit diverse invalshoeken het volgende profiel van de VVP, dat in november door de Algemene Ledenvergadering werd aanvaard:

Imago-onderzoek Niettemin zit de VVP met een imago-probleem. De doelgroep groeit, maar de vereniging niet. Er zijn steeds meer niet-leerstellige kerkleden in ‘het midden van de kerk’ die wel dezelfde vragen stellen, maar geen aansluiting zoeken bij een vrijzinnige organisatie. Het woord ‘vrijzinnig’ blijkt vaak een obstakel, het ontbreekt aan identificatiefiguren en men vindt de vrijzinnige wereld soms te geïsoleerd en te ondoorzichtig. De VVP vergrijst en daardoor wordt het steeds moeilijker het vrijzinnige gedachtegoed aan nieuwe generaties over te dragen. In opdracht van het bestuur onderzocht onderzoeksbureau KASKI de volgende vraag: wat is de rol en positie van de VVP voor de komende 5 tot 10 jaar? Onderzoeker Gert de Jong voerde het onderzoek uit samen met een door de VPP benoemde stuurgroep, bestaande uit onder anderen Anton Sepers, Hester Smits, Corrie Jacobs en Koos Bakker. Het onderzoek verliep in fasen. Eerst hield De Jong uitvoerige gesprekken met VVP-ers en vrijzinnige nietVVP-ers. Daarna interviewde hij mensen uit de Protestantse Kerk: de voorzitter van de synode en een aantal leidinggevenden in de dienstenorganisatie. Ten slotte onderzocht hij hoe de VVP zich verhoudt tot andere vrijzinnige geloofsgemeenschappen: de Zwinglibond, Remonstrantse Broederschap, Algemene Doopsgezinds Sociëteit,

Het rapport is verkrijgbaar bij de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten. Bezoekadres: Joseph Haydnlaan 2a (werkdagen van 9.00-13.00 uur), Postbus 8094, 3533 AE Utrecht, e-mail: [email protected] Website: www.vrijzinnig.nl

8

– Vrijzinnigheid is een persoonlijke manier van geloven, die geworteld is in het christendom. – vrijzinnig geloven kenmerkt zich door een vrije en kritische omgang met de Bijbel en de christelijke traditie; ‘kritisch’, want zowel Bijbel als tradities zijn gevormd binnen een bepaalde context, en ‘vrij’ omdat iedere generatie haar eigen vertaling moet maken. – Vrijzinnigheid is open naar de cultuur en gericht op menselijkheid. – Zij neemt haar plaats in binnen de Protestantse Kerk in Nederland, terwijl het gesprek met anderen in alle openheid wordt gezocht.

De vraag kan gesteld worden in hoeverre de VVP zich hiermee onderscheidt. Er zijn bijvoorbeeld meer groepen in de Protestantse Kerk die zich inzetten voor ‘een persoonlijke manier van geloven’. Hoe zit dat? Hester Smits: ‘Wij bedoelen daarmee een niet-opgelegde manier van geloven, zonder dogmatische leiband.’ Is er van opleggen dan sprake in de PKN? ‘Laat ik het zo zeggen: mensen die bij ons terecht komen zeggen dat zo te hebben ervaren. Wij kiezen voor mondigheid en leren graag van anderen. Vrijzinnigen zijn nieuwsgierig’. De VVP richt zich op de Protestantse Kerk en wil zich volgens het rapport voortaan presenteren als beweging voor eigentijds geloven. Ook dat kan reacties oproepen: zijn anderen dan ouderwets? Hester Smits: ‘Het is geen oordeel over anderen. Maar deze ondertitel is wel raak: vrijzinnig geloven is nooit traditioneel, maar contextueel, met een ontvankelijke houding voor de tijd waarin je leeft. Veranderen is intrinsiek aan vrijzinnig geloven.’

Vier wensen De VVP ziet het als haar taak het vrijzinnige gedachtegoed te verspreiden en te stimuleren binnen de PKN en de Nederlandse samenleving. In het rapport wordt een eenduidige profilering van de VVP binnen de Protestantse Kerk aanbevolen. Daarbij noemt het de volgende actiepunten: a. Gesprek met het synodebestuur De VVP wil graag regelmatig een gesprek met het moderamen van de generale synode. Tot nog toe heeft de VVP dat gesprek niet gezocht. ‘Maar’, pareert Hester Smits, ‘het moderamen heeft ons ook nooit uitgenodigd. In het KASKI-rapport wijt synodepreses Heetderks dat aan het feit dat de VVP zo onzichtbaar is in de kerk. Het is niet duidelijk of zij een levende groep in de kerk vertegenwoordigt. Andere organisaties trekken regelmatig aan de bel, zegt hij. Dat vind ik wat passief. Als het moderamen het geheel van de kerk recht wil doen, moet zij zich niet laten leiden door degenen met de brutaalste mond. Vrijzinnigen zijn geen vergadertijgers en profileren zich niet zo gemakkelijk met one-liners. Maar wij vertegenwoordigen een richting, die groeit en gehoord wil worden. Synodescriba Bas Plaisier verklaarde vorig jaar dat de Protestantse Kerk de vrijzinnigen nodig had in het gesprek met de cultuur. De openheid is er.’

satie deze te stimuleren’. Smits kent deze houding van nabij: ‘Ik ben predikant voor de toerusting van vrijzinnige gemeenten in Noord Holland en zou graag samenwerken met het Protestants Dienstencentrum in Zaandam. Maar dat is een vrij formele samenwerking. Ik mag één keer per jaar op gesprek komen en dat is het. Ontzettend jammer! Het raakt ook aan de veelkleurigheid van de PKN.’ Een landelijke functionaris blijft in elk geval een wens. ‘Momenteel heeft de VVP een halftime beleidsmedewerker en een secretaresse. We huren kantoorruimte van het landelijk dienstencentrum in Utrecht. Maar met een bureaustoel in de dienstenorgani-

ren. De VVP heeft hier een vangnetfunctie. “Missionair” is niet direct een woord voor ons, maar voor veel “zoekers” in de kerk zou een vrijzinnige geloofsgemeenschap kunnen voorkomen dat ze uit de kerk stappen. Maar dan moeten ze wel van de plaatselijke gemeente horen dat die mogelijkheid er is.’

Nooit zonder de Schrift De VVP schuwt het gesprek met andere richtingen in de kerk niet. Maar is ze eigenlijk niet gauw uitgepraat? Smits bedachtzaam: ‘Zodra de menselijkheid door leerdwang wordt beknot raak je wat ons betreft aan grenzen. Maar een gesprek hoeft daarin niet persé vast te lopen. Laat ik voor het

b. Adviseur van de synode Om te bewaken dat het vrijzinnige geluid niet ondersneeuwt zou de synode een vrijzinnig adviseur kunnen benoemen. Hester Smits: ‘Dat zou prachtig zijn. Iemand die alle vergaderrapporten becommentarieert, zodat de synode ook argumenten uit vrijzinnige hoek kan laten meewegen als zij besluiten neemt.’ Dat commentaar mag niet blijven steken in reactionair klagen. Concrete thema’s die de adviseur zou moeten aansnijden noemt Smits liever nog niet. ‘Ik ben voorzitter van de werkgroep die dit plan verder gaat uitwerken. Laat ik daar nou niet op vooruit lopen.’ c. Landelijke functionaris Een speciale landelijke functionaris zou het vrijzinnige element in het dienstenaanbod aan gemeenten en in toerustingsmateriaal kunnen bevorderen. Vergelijkbare functionarissen zijn werkzaam (geweest) namens de Gereformeerde Bond en (enige tijd) namens het Evangelisch Werkverband. De VVP beroept zich voor dit idee nadrukkelijk op de pluriformiteit van de kerk, maar of de regionale dienstencentra dat ook zo zien is nog de vraag. Weliswaar moet het dienstenaanbod zijn afgestemd op het gegeven dat de kerk pluriform is. Maar tegelijk is het aanbod ook afhankelijk van de vraag van lokale gemeenten. Eén van de PDC-hoofden verwoordde het in het rapport zo: ‘Pluriformiteit is iets dat men aantreft in de kerk en het is niet de taak van de dienstenorgani-

Ds. Hester Smits, predikant voor de begeleiding van vrijzinnige gemeenten in Noord Holland, in dienst bij de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten. Zij is tevens mede-oprichter en bestuurslid van de predikantenbeweging ‘Op goed Gerucht’ en van de Westfriese Ekklesia, loot van de Amsterdamse Ekklesia.

satie zelf zouden we de Protestantse Kerk beter van dienst kunnen zijn’, aldus Smits. d. Doorverwijsfunctie naar vrijzinnige gemeenten Gelovigen die in hun eigen gemeente vastlopen, moeten worden doorverwezen naar een gemeenschap die bij hen past, zo oppert Gert de Jong in zijn rapport. Kerkenraden moeten niet koste wat kost gemeenteleden willen vasthouden. Smits: ‘Dat laat zich niet landelijk regelen, dus hierover zullen we de predikanten en de predikantsopleidingen moeten benade-

9

contrast de gereformeerde bonders noemen. Wij delen met hen de ontroering door de bijbelverhalen en hoe dat in je leven een rol speelt. De bijbel is onze bron. Wij gebruiken ook andere bronnen, maar geloven nóóit zonder de Schrift. Over de verhouding van traditie en levensvragen in onze cultuur zouden wij een vruchtbaar gesprek kunnen hebben.’

Frans Rozemond is eindredacteur van Kerkinformatie.

Kerkinformatie

Januari 2006

KERKORDE

Margreet Willemze

‘Trouwen’ in de kerk Wie voorbereidingen treft om te gaan trouwen en zijn of haar huwelijk wil laten inzegenen in de kerk, zal er - terecht - niet bij stil staan dat zich daarbij kerkordelijke vragen kunnen voordoen. Kerkenraden hebben daarmee wel te maken.

In ord. 5-3 worden regels gegeven voor ‘de inzegening van een huwelijk van man en vrouw als een verbond van liefde en trouw voor Gods aangezicht’ (lid 1). Daarna wordt aangegeven welke procedure gevolgd dient te worden. De gang van zaken is het meest eenvoudig als bruid en bruidegom beiden behoren tot de gemeente, waar zij hun huwelijk willen laten inzegenen. Maar het komt nogal eens voor dat een van beiden ingeschreven is in het register van een andere gemeente. Is dat het geval, dan moet de kerkenraad van die andere gemeente door de kerkenraad van de gemeente waar het verzoek is ingediend, ‘onverwijld’ op de hoogte gesteld worden. Als de kerkenraad van de andere gemeente bezwaar heeft tegen de inzegening van het huwelijk, moet deze kerkenraad dat binnen twee weken laten weten aan de kerkenraad van de gemeente waar het huwelijk zal worden ingezegend. Deze laatste kerkenraad beoordeelt dan of de inzegening al dan niet kan plaatsvinden. Eenzelfde procedure wordt gevolgd - maar dan naar twee ‘andere’ kerkenraden toe – als beiden ingeschreven zijn bij een andere gemeente dan de gemeente waar men het huwelijk wil laten inzegenen.

Belemmeringen in ‘eigen kerk’ Een vergelijkbare procedure is voorgeschreven als een van de betrokkenen als gastlid tot de gemeente behoort. Degenen die als gastlid meeleven met de gemeente, zijn ook lid van een andere kerkgemeenschap. Het feit dat gastleden lid zijn gebleven van ‘hun eigen kerk’ brengt mee dat de kerkenraad waar ze als gastlid zijn ingeschreven, geen beslissingen ten aanzien van hen neemt ‘dan na overleg met het bevoegde orgaan van de eigen kerk van de betrokkene’ (art. 7 Generale regeling gastlidmaatschap). Ook wordt wel geïnformeerd naar de mogelijkheid om een huwelijk in te zegenen, als betrokkenen (of een van beiden) lid zijn van een andere kerkgemeenschap, zonder dat ze betrokken zijn bij de gemeente, waar de inzegening is gevraagd; de achtergrond van een dergelijke vraag kan gewoon ‘praktisch’

Margreet Willemze, de auteur van dit artikel. (foto PKN)

zijn, maar het komt ook voor dat deze vraag wordt gesteld omdat er in de ‘eigen kerk’ belemmeringen zijn om het huwelijk in te zegenen. Ook in dat geval dient er overleg plaats te vinden met ‘het bevoegde orgaan van de ‘eigen kerk’; zou dat overleg achterwege blijven, dan kan het voorkomen dat betrokkenen daarop in hun eigen kerk worden aangesproken.

Bevoegdheid De inzegening vindt plaats door een predikant van de gemeente of door een andere in overleg met het bruidspaar uit te nodigen predikant (ord. 5-3-5). Die andere predikant moet wel iemand zijn die bevoegd is binnen de Protestantse Kerk een huwelijk in te zegenen. Dus niet - zoals nogal eens wordt gevraagd - een bevriende proponent of kerkelijk werker; deze hebben immers niet de bevoegdheid trouwdiensten te leiden (ord. 5-5-2). Het kan in bepaalde gevallen wel een predikant van een andere kerk zijn, maar alleen als daarover afspraken zijn gemaakt tussen (de generale synode van) de Protestantse Kerk in Nederland en die andere kerk.

Kerkgebouw Veel vragen komen ook binnen over het kerkgebouw. Hoe te handelen als er veel aanvragen binnenkomen van bruidsparen

10

die niet betrokken zijn bij de gemeente, maar bij de gemeente terecht komen omdat deze in het gelukkige bezit is van een ‘pittoresk’ kerkgebouw? Ord. 5-2-2 geeft daarvoor een oplossing: de kerkenraad van de eigen gemeente kan ‘een kerkdienst ter gelegenheid van bijzondere gebeurtenissen in het leven van gemeenteleden’ zoals bijv. een trouwdienst, doen plaatsvinden in het gebied van een andere gemeente, als de kerkenraad van deze gemeente (dus de gemeente met het mooie kerkgebouw) daarmee instemt. Het is in dat geval de kerkenraad van de eigen gemeente die verantwoordelijk is voor de trouwdienst, en dus ook voor het schenken van de huisbijbel (ord. 5-3-6). In het laatste lid van ord. 5-3 wordt nog aangegeven dat alleen een naar burgerlijke wet tot stand gekomen huwelijk kan worden ingezegend. Dat betekent ook dat – als er geen duidelijkheid is over een in het buitenland gesloten huwelijk – het onderzoek daarnaar afgewacht dient te worden, voordat het huwelijk kerkelijk kan worden ingezegend.

Margreet Willemze geeft leiding aan de afdeling Juridische zaken en colleges.

Kerkinformatie

Drewermann in Beverwijk Op dinsdag 7 februari 2006 zal de bekende theoloog en psychoanalyticus Eugen Drewermann een lezing houden in de Grote Kerk te Beverwijk. Eugen Drewermann is een vertolker van de bijbel die zich bezighoudt met de diepe betekenis van de

100 jaar Bonhoeffer In 1996 (90 jaar Bonhoeffer) wijdde Wim Kloppenburg voor de IKON-radio een tweetal uitzendingen aan een onderzoek van Jan Achterkamp naar de betrekkingen van Dietrich Bonhoeffer (1906-1944) tot de muziek. Achterkamp is nog steeds gefascineerd door

Cursussen verhalen vertellen en Liturgie bij begrafenis en crematie De NBI Hogeschool is een interkerkelijke instelling voor theologische studie en vorming. Sinds 1 september 2005 is de hogeschool opgenomen in de Christelijke Hogeschool Windesheim te Zwolle en worden de theologiecursussen als activiteit van Windesheim te Utrecht en Zwolle verzorgd. Voor de volgende cursussen is nog aanmelding mogelijk:

Website liturgische zoekvragen De website www.liturgievernieuwing.nl is het product van het Documentatiecentrum Liturgievernieuwing, ondergebracht bij het Blaise Pascal Instituut van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hier is door

Handreiking pastoraat oorlogs- en geweldsslachtoffers Onlangs verscheen een nieuwe brochure in de serie Handreikingen voor het Pastoraat. Leden van de oecumenische werkgroep Pastoraat aan Oorlogs- en Geweldsgetroffenen schreven een herziene versie van een eerdere uitgave over dit onderwerp. De bedoeling van deze nieuwe tekst is om

BERICHTEN

Januari 2006

beelden. Niet alleen in de verhalen van de bijbel, maar ook in de boeken van de grote godsdiensten, in de wereldliteratuur en in de levensverhalen van mensen komt het erop aan de beelden te zien als toegang en sleutel tot waarachtig leven. Drewermann verstaat de kunst om de strekking van de bijbelverhalen bloot te leggen met het oog op de mens die op zoek is naar de waarheid en zin van zijn en haar leven.

“Slechts om niemand alleen te laten met zijn twijfels en angsten, uitzichtloosheid en afgronden, hoop en dromen” tracht Drewermann de bijbel opnieuw te interpreteren. De lezing zal vertaald worden in het Nederlands. Informatie: Stephan Kurtzahn, tel. (0251) 23 58 73 of Hester Smits, tel. (072) 533 28 40. De Grote Kerk in Beverwijk staat aan de Kerkstraat. De avond begint om 20.00 uur, entree: € 7,-.

de belangstelling die Bonhoeffer voor muziek had en verzorgt daarover lezingen met muziekvoorbeelden. Bonhoeffer moet een uitstekend pianist geweest zijn. Maar ook in de stilte van zijn cel wist hij de ongehoorde (de innerlijk gehoorde) muziek te waarderen. Hier is de muziek ontdaan van z’n materiële aspecten zoals trillingen en teruggebracht tot het wezen. Hij vergelijkt deze innerlijke muziek met het onstoffelijk lichaam van de

opgestane Christus. Op Bonhoeffers gevangenisgdicht ‘Von guten Mächten’ maakte hij een eenvoudige melodie, die door de aanwezigen onmiddellijk meegezongen kan worden. Andere onderwerpen uit de lezingen zijn: negro-spirituals, entartete musik, Hugo Distler en Heinrich Schütz. Informatie: Jan Achterkamp, Wijkseweg 94, 7396 BG Terwolde, (0571) 29 12 44 [email protected]

- Ontdek de kracht van het verhaal: om te leren vrij een verhaal te vertellen. Docent: verhalenverteller Pete Pronk. Basiscursus: Zwolle: 3 zaterdagen, start op 28 januari 2006 en op 4 november 2006; Utrecht: 3 zaterdagen, start op zaterdag 16 september 2006. Vervolgcursus (3 zaterdagen), start op 4 maart 2006 in Utrecht. - Stem geven aan je verhaal. Werkdag stemexpressie: om te leren je stem al verhalend optimaal te laten klinken. Docent: verhalenverteller Pete Pronk. Utrecht: zaterdag 13 mei 2006; Zwolle: zaterdag 25 november 2006. - Post-HBO cursus Liturgie bij begrafenis

en crematie: om te leren uitvaartdiensten voor te bereiden, vorm te geven en er in voor te gaan. Docenten zijn: Margriet van Andel-den Braber, pastoraal werker in De Meern en André Mulder, docent praktische theologie van Windesheim. Start: vrijdag 3 februari 2006. Meer informatie over een van deze cursussen: Windesheim/NBI Hogeschool voor theologie, Moezeldreef 400, 3561 GD Utrecht. tel. (030) 26 27 333, e-mail: [email protected]; website: www.nbihogeschool.nl

de beheerder, dr. Gert Landman, nieuw liturgisch materiaal verzameld: liederen, gedichten, vertalingen, (gebeds)teksten, musicals, dans en beweging in de eredienst, beeldende kunst voor kerkelijk gebruik, inrichting en aankleding van de kerkruimte, liturgische kleding, enz. Adressen van personen en instanties die zich hiermee bezighouden, zijn te vinden op de uitgebreide lijst van links. Teksten zijn op de site zelf niet

beschikbaar. Wel biedt de website een kerklied-database met diverse zoekfuncties. Het liedbestand kan worden bevraagd op titel, naam (tekstdichter of componist), liedbundel, gebruik in de liturgie (gelegenheid of kerkelijk jaar), op bijbeltekst, melodielijn en aantal lettergrepen (voor wie alternatieve melodieën zoekt).

pastoraal en diaconaal werkenden in de kerken gevoeliger te maken voor problemen van mensen die te maken hebben gehad met oorlog en geweld. Hierbij wordt ook gedacht aan mensen die werkzaam zijn in de krijgsmacht, in justitiële inrichtingen en in centra waar asielzoekers worden opgevangen. Geweldservaringen kunnen lang doorwerken en worden soms na jaren herbeleefd, bijvoorbeeld tijdens een opname in het ziekenhuis. De adviezen in deze brochure kunnen worden toegepast bij alle vormen van oor-

logs- en geweldstrauma’s. Daarbij kan ook gedacht worden aan mensen die naar het buitenland werden uitgezonden en daar te maken kregen met oorlog en conflict en aan asielzoekers die een traumatische ervaring hebben opgedaan. De brochure ‘Zit u daar nou nog altijd mee?’ verschijnt in de reeks Handreiking voor het Pastoraat en is te bestellen bij de afdeling Brochureverkoop tel. (030) 880 17 24, e-mail: [email protected], prijs € 3,50.

11

Kerkinformatie

VISIENOTA

Januari 2006

Mieke Brak

‘Verwondering doet mensen zingen’ Brede bespreking visienota PKN

De brochure ‘Leren leven van de verwondering: visie op het leven en werken van de kerk in haar geheel’ is de afgelopen weken verzonden aan alle classes, kerkenraden en predikanten. Ook is de website www.pkn.nl/DeVerwondering on line gegaan.

Leren leven van de verwondering Visie op het leven en werken van de kerk in haar geheel

Omslag visierapport (foto: PKN)

In de brochure ‘Leren leven van de verwondering’ zijn de opmerkingen verwerkt die tijdens de synodevergadering op 30 september 2005 naar voren zijn gebracht. In de begeleidende brief vraagt het moderamen aan kerkenraden en classes om ‘als kerk en kerkleden met elkaar in gesprek te gaan over de koers die de kerk en de gemeenten in de komende jaren dienen te gaan’. In de brochure is daarom ook een gesprekshandreiking opgenomen met vragen voor het gesprek in de classis, de kerkenraad en op een gemeenteavond. In de gesprekshandleiding voor classes staan vragen, waarop het synodebestuur graag antwoorden wil ontvangen. Ook verdere ‘aanvullende opmerkingen en suggesties’ zijn welkom. De reacties op de nota moeten voor 1 juni 2006 worden toegezonden aan het synodesecretariaat. Het moderamen buigt zich daarna over de binnengekomen reacties en rapporteert daarover in de tweede helft van 2006 rapporteren aan de synode.

Kerkinformatie vroeg een aantal kerkleden welk citaat uit de nota hen het meeste aanspreekt: Kees Posthumus: ‘Enthousiasme, teleurstelling, en boosheid’ Enthousiasme, vanwege het simpele feit dat deze nota er is, dat het boekje er zo fris uitziet en dat er op de foto’s bijna uitsluitend jonge vrouwen staan (in de oude-mannenkerk die de PKN is). Jarenlang mocht ik de kerkorde-debatten in de synode bijwonen. Buitengewoon boeiend, als je er van houdt. Nu gaat het, zij het wat onwennig, eindelijk weer over inhoud. Over wat wij geloven, waar onze bezieling ligt, wat wij met ons geloof doen. Da’s mooi. Teleurstelling, omdat de Protestantse Kerk zozeer inzet op “het Woord”. Ik kerk regelmatig in de oud- en rooms-katholieke kerk. Wat daar voor preek moet doorgaan is meestal vlees noch vis. Maar ze hebben zoveel kaas gegeten van beeld, ritueel, symbool. En daar komen de protestanten weer, als kerk van het Woord. Een andere kleine teleurstelling: het stuk is zo vreselijk braaf. Er vallen enkel vertogen

(foto: PKN)

12

Verwondering online Vorige maand ging www.pkn.nl/DeVerwondering on line. Op die website zijn de visienota ‘Leren leven van de verwondering’ en de gesprekshandreiking te vinden, evenals reacties daarop in de media. Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk mensen aan het gesprek over de visie en de toekomst van de PKN mee gaan doen. Daarvoor is op de website ook ruimte gecreëerd: je kunt meedoen als gespreksgroep, als kerkenraad of individueel. Verder kunnen mensen in de ‘inspiratiehoek’ een (lied)tekst, gedicht, gebed of foto plaatsen die hen verwondert of inspireert, mét daarbij hun motivatie. In de rubriek ‘Aan de slag’ kunnen gemeenten laten weten wat zij als speerpunten zien voor het beleid van hun PKNgemeente in de komende jaren. Ook kunnen ze voorbeelden geven van de manier waarop zij dat in hun gemeenten nu al vormgeven. Er wordt tenslotte al heel veel spannends en interessants gedaan in plaatselijke gemeenten.

Ik hoor hierin een hedendaagse verwoording van het sola gratia: alleen de genade van God verrast. Als een geschenk valt het je zomaar toe. Gelukkig is het woord “verwondering” in de laatste versie van het document opgenomen op de toonhoogte van het lied. Niet de apathie, maar het woord dat voortgaat doet een mens in verwondering zingen. Wonder boven wonder.’ René de Reuver is predikant hervormde gemeente Boskoop

woorden, geen humor of gepaste zelfrelativering. De ernst druipt er van af. Mag het ook een onsje vrolijker? Boosheid, omdat er zo bijster weinig aandacht is voor kerk in de samenleving, terwijl voor mij kerk en samenleving bij elkaar horen als vlam en kaars. Geloofsgemeenschappen hebben zoveel in huis dat goed is voor de wereld. Aandacht voor mensen in de marge, een meer humane moraal dan de economie voorschrijft, saamhorigheid in een gefragmentariseerde wereld. Dat gebrek aan aandacht is spijtig voor al die duizenden kerkmensen die zich, namens de kerk, inzetten voor een leefbare samenleving. Da’s jammer.’ Kees Posthumus is eindredacteur van Woord & Dienst, tweewekelijks opiniërend magazine voor de Protestantse Kerk in Nederland, en verhalenverteller in kroegen en kerken. René de Reuver: ‘Verwondering’ ‘Mijn reactie op het visiedocument is te typeren als “verwondering”. Twee zinnen raken mij. Ze staan in het eerste uitgangspunt van beleid: “Wij blijven volharden in het vertrouwen dat er alle reden is om tegenover de apathie telkens opnieuw de voortgang van het evangelie te zetten. Wij leven van de verwondering en geloven dat God het laatste woord heeft (Gezang 225:3).” In dit citaat komt als enige keer het woord “verwondering” voor. Verwondering vanwege de voortgang van het evangelie in alle tijden en culturen, zelfs in West-Europa. Niet de Protestantse Kerk in Nederland is voorwerp van verwondering, maar het evangelie waarvoor de Geest altijd weer nieuwe wegen weet te vinden. De titel van het visiedocument vind ik sterk.

Bram Grandia: ‘PKN, wat is je visioen?’ ‘Ik lees punt acht van de wilsbeschikking: de kerk wil een beweging van hoop en verwachting zijn waarin mensen elkaar wereldwijd inspireren over de grenzen van armoede, onrecht en hopeloosheid heen. Wat wil dat zeggen? Ik loop vast in zo’n zin. Ik wil horen van de kerk dat het een grof schandaal is dat de armoede niet wordt teruggedrongen, dat waar eens de treinen naar Auschwitz reden nu wanhopige vluchtelingen op de trein worden gezet.’ Bram Grandia is IKON-pastor en predikant in Wehl in de Achterhoek. Citaat uit de radiocolumn IKON-pastoraat. Aart Mak: ‘Er midden in’ ‘Ik sta er midden in, midden tussen mensen die ziek of oud zijn en via een radio troost en bemoediging zoeken en midden tussen mensen die gevarieerd in God geloven, de gewone kerk voorbij lopen, en toch iets willen… Hoezeer ik ook geloof dat er zich gemeenschap vormt rond het Woord en mensen hun eigen waarde echt ontdekken in een gemeenschap waarin de geest van Christus rondwaart, ik zou vurig willen pleiten voor al die zoekende enkelingen die latent of openlijk iets verwachten van de kerk. Dus graag een kerk die op haar beste

De brochures zijn gratis te verkrijgen (maximaal 50 stuks per adres) bij de brochureafdeling PLD, tel. (030) 880 17 24; per e-mail [email protected], of via de webwinkel van www.pkn.nl (foto: PKN)

13

‘Vang’ je verwondering in een foto ‘Verwondering’ komt in veel reacties op de visienota naar voren als een term die mensen pakt, die blijft hangen. Het blijkt een term die helemaal niet zo gemakkelijk uit te leggen valt. Het heeft iets van ‘verbazing’, maar het is meer. De rubriek Inspiratie vraagt om teksten (van liederen, gedichten of gebeden) over verwondering. Maar hoe ‘vang’ je verwondering in een foto? Stuur uw verbeelding van verwondering naar ons toe via de mail: [email protected]. De foto’s worden geplaatst op de website. De inzenders van de drie mooiste foto’s krijgen een exemplaar van de Nieuwe Bijbelvertaling met Liedboek.

momenten vergeet dat het gaat om ‘steen en hout alleen’ (Gezang 320:3) of ‘mission statements’ (zoals dit document: ‘Leren leven van de verwondering’). Mijn citaatkeuze: ‘Wij verlangen ernaar dat er in Nederland een steeds groter wordende groep komt die het evangelie hoort en gelooft. Voor hen willen wij openstaan en kerk zijn. Ook willen wij ons nadrukkelijk gaan richten op die groepen mensen die wij met onze huidige manier van kerk-zijn niet bereiken.’ Aart Mak is als predikant verbonden aan Radio Bloemendaal/Stichting Kerk Zonder Grenzen.

Mieke Brak is redacteur van Kerkinformatie.

Kerkinformatie

WERELDRAAD VAN KERKEN

Januari 2006

Kees Tinga

Decennium tegen geweld: de tweede helft Het is er in de wereld niet rustiger op geworden sinds de Wereldraad van Kerken de periode 20012010 uitriep als Decenium tegen geweld. Toch zijn er wel degelijk een heleboel programmapunten van de achtste Assemblee (Harare) uitgewerkt, ook in de Nederlandse situatie. Een stand van zaken halverwege het decennium. Wie op een zoekmachine het woordje violence intypt, moet erg goed opletten om de Decade to Overcome Violence te vinden – het internationale oecumenische ‘Decennium tegen geweld’ waaraan ook de Nederlandse kerken deelnemen. Bij Google staat het Decennium onopvallend in het negende rijtje – een bescheiden positie die overigens ook geldt voor de Verenigde Naties en Unesco als oorspronkelijke initiatiefnemers van het Decennium. Maar eenmaal op de site gaat er voor nieuwsgierigen een wereld open aan informatie, verwijzingen en doorverwijzingen naar tal van initiatieven voor preventie en bestrijding van geweld in de samenleving van vandaag.

Logo internationaal Decennium tegen geweld.

Het programma tegen geweld van de Wereldraad van Kerken is daarmee een typisch voorbeeld van een netwerkonderneming. De kleine staf van het programma ziet zich vooral als makelaar. Dat is enigszins door de nood gedwongen: ook de Wereldraad beschikt over minder financiële middelen. Maar het is ook uit overtuiging: in de samenleving van vandaag gaat het meer om ‘attenderen’ en ‘verbinden’ en meer om ‘vraaggericht’ dan om ‘aanbodgericht’ werken. Via de site van het Decennium tegen geweld worden daarom allerlei voorbeelden van studieuze, activerende en bewustmakingsactiviteiten doorgegeven en als voorbeeld gesteld. Op die manier ontstaat een overzicht van wat er op allerlei plaatsen in

de wereld in en vanuit kerken aan vredeswerk en conflictbestrijding gebeurt.

Accenten Behalve van de eigen bescheiden middelen heeft het Decennium getracht om ook van een andere nood een deugd te maken. Geweld is immers een immens gevarieerd begrip dat een enorme reikwijdte aan vormen en invalshoeken beslaat. De poging van de Wereldraad om bij het besluit over het Decennium tijdens de Assemblee in Harare enkele accenten te leggen, werd in de praktijk al snel door de werkelijkheid van de dagelijkse gebeurtenissen achterhaald. In de aanvankelijk geformuleerde doelstellingen is sprake van: – ‘oog hebben voor de veelheid van vormen van geweld, en uitwisselen van voorbeelden van analyse en van het geweld ‘te boven komen’ (voor het Engelse overcome is niet een-twee-drie een Nederlands synoniem voorhanden); – de kerken uitdagen om geweld niet theologisch te rechtvaardigen en ‘de weg van verzoening en actieve geweldloosheid verder te ontwikkelen’; – het begrip ‘veiligheid’ opnieuw te verstaan en vorm te geven; – met andere geloofsrichtingen en geloofsgemeenschappen samen over vrede, vrede stichten, en over misbruik van religie en etniciteit na te denken; – het hoofd te bieden aan groeiende militarisering, toegespitst op de handel en verspreiding van kleine en lichte wapens (deze doelstelling werd vooral vanuit en met het oog op de Derde Wereld ingebracht). Maar in de actualiteit vonden in de jaren na ‘Harare’ gebeurtenissen en ontwikkelingen plaats die andere accenten legden: internationaal terrorisme en de reacties daarop vanuit het land dat na het einde van de Koude Oorlog over een machtsmonopolie was gaan beschikken: de Verenigde Staten van Amerika. De cruciale positie van het Midden Oosten met in het brandpunt het voortdurende conflict tus-

14

sen Israël en de Palestijnen. De acties en reacties vanuit de internationale en nationale politiek en vanuit vredesorganisaties op allerlei schaal stoorden zich begrijpelijkerwijs weinig aan in Harare geformuleerde doelstellingen maar gaven wel sturing en invulling aan de praktijk, ook aan de activiteiten onder de vlag van het Decennium tegen geweld.

Geweld niet gewild Ook de Nederlandse oecumenische invulling, met als campagnetitel ‘Geweld niet gewild; kerken voor veiligheid en vrede’ werd door de gebeurtenissen in New York, Madrid en Londen, de oorlogen in Afghanistan en Irak, en de voortdurende spanning in en om Israël beïnvloed. Dat had consequenties voor de aanvankelijk gekozen drie accenten, ‘geweld in huis’, geweld in de publieke ruimte’ en ‘geweld en/in de kerk’. Die waren niet alleen lastig maar in de praktijk ook positief. Zo bleek de samenstelling van de projectgroep ‘Geweld niet gewild’, met vertegenwoordigers vanuit de Raad van Kerken en vanuit verschillende vredesorganisaties, van grote waarde bij het kiezen van een zo gezamenlijk mogelijk standpunt rond de oorlog in Irak en de keuzes die de Nederlandse regering daarbij maakte. De vele regionale en lokale initiatieven die ook in verband met de eerder gekozen accenten werden ondernomen, vielen door de internationale ontwikkelingen aanvankelijk wat minder op. Maar het strenge

Meer informatie over de activiteiten van het ‘Decennium tegen geweld’ is te verkrijgen bij de Raad van Kerken, Kon. Wilhelminalaan 5, 3818 HN Amersfoort; (033) 463 38 44; en via de coördinator van de projectgroep, Ans Brandsma (p/a Postbus 456, 3500 AL Utrecht; (030) 880 19 01; [email protected]) Op internet vindt u veel informatie via de websites van de Wereldraad van Kerken (www.wcc-coe.org of: www.overcomingviolence.org) en van de Raad van Kerken in Nederland: www.raadvankerken.nl (daar kunt u ook het resultaat van de in het artikel genoemde enquête raadplegen)

De Nederlandse invulling van het Decennium tegen geweld kreeg aanvankelijk drie accenten: ‘geweld in huis’, geweld in de publieke ruimte’ en ‘geweld en/in de kerk’ (foto: PKN)

vluchtelingenbeleid en de moorden op Pim Fortuyn en op Theo van Gogh zetten binnenslands het debat over vreemdelingenbeleid, integratie en interreligieuze dialoog op scherp en leverden zo nieuwe aanknopingspunten op voor een (inter)kerkelijke rol in preventie en bestrijding van geweld in de eigen omgeving.

Nieuw werkplan In het afgelopen jaar is de eerste helft van het Decennium tegen geweld in veel landen en plaatsen in de wereld geëvalueerd. Uit de – via internet vaak gemakkelijk te vinden – verslagen blijkt hoe bijna overal de resultaten nog bescheiden zijn geweest. De verschillende activiteiten die in en om kerken rond vrede en geweld plaats vinden, worden lang niet altijd als vanzelf tot het Decennium gerekend. De meerwaarde van het Oecumenisch Decennium wordt zelden direct ervaren en erkend. De Wereldraad zelf wil de komende vijf jaren zwaartepunten leggen bij ‘interreligieuze ontmoeting’, ’jeugd en geweld’, ‘militarisme’ en ‘een spiritualiteit van afzien van geweld’ (de laatste omschrijving dient als poging om de lastige begrippen non-violence en Gewaltfreiheit enigszins in Nederlandse taal te vatten). Tijdens de komende Assemblee in Porto Allegre zullen ongetwijfeld meer plannen naar buiten komen. In de Duitse kerken wordt sterk aangedrongen om de aandacht voor geweld in te passen in een breder kader van aandacht voor globalisering en structureel geweld (in de

sfeer van economie en ecologie). Daarmee zouden er trekken van het Conciliair Proces voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping in het Decennium terugkeren. Ook de vervolgactiviteiten van de ‘Accraverklaring’ over geloof en economie komen op die manier in beeld. De Nederlandse projectgroep heeft na grondig overleg en een kleine enquête gekozen voor een duidelijke focus op de vormen van geweld in de directe woon- en leefomgeving van mensen. Dat wil niet zeggen dat de oorspronkelijke doelstellingen helemaal verdwenen zijn. De aandacht voor wapenhandel bijvoorbeeld is ondertussen onderwerp geworden van een campagne van Amnesty International die ook door de kerken van de oecumene ondersteund wordt. Maar de actualiteit van vandaag in eigen land vraagt naar de visie van de projectgroep vooral om betrokkenheid van kerken bij lokaal beleid van preventie en bestrijding van geweld. Die overtuiging leeft ook bij de grote vredesorganisaties, IKV, Pax Christi en ‘Kerk en Vrede’. Ze sluit goed aan bij het beleid van de overheid waarin burgers worden opgeroepen zich in te spannen voor leefbaarheid en sociale cohesie. Ze kan een impuls geven aan allerlei op gang gekomen initiatieven op het gebied van interreligieuze dialoog. De enquêteresultaten geven een bevestiging van die veronderstellingen. De bijna 250 mensen (op een enkele uitzondering

15

na kerkleden uit de brede Nederlandse oecumene) die in mei en juni een vragenlijst invulden, geven met een ruime tweederde meerderheid aan dat ze op het gebied van preventie en bestrijding van geweld iets van hun lokale kerk verwachten. Sommige van de respondenten komen ook met eigen praktijkervaringen en ideeën. Helemaal in de lijn van de Decennium filosofie wil de projectgroep de komende tijd vooral ook met deze ervaringsdeskundigen en ideeënaanbrengers in nader contact komen.

David en Goliath… Een interkerkelijk Decennium tegen geweld, het maakt ook nu weer de indruk van de vredesverklaring van een muis tegenover een olifant. Maar in de kerken hebben we daar ook bijbelse beelden voor en die klinken al een stuk minder hopeloos. Mozes tegen de Farao, David tegen Goliath, en die andere verhalen over de macht van machtelozen, ze kunnen mensen met kleine initiatieven tegen grote problemen blijven inspireren. Zo worden in de Tweede Helft van het Decennium lokale kerken uitgenodigd en uitgedaagd om – naar vermogen en inspiratie - een eigen rol en aandeel te kiezen in het altijddurende verhaal van verzet tegen geweld, van verzoening en van vrede.

Kees Tinga is vanuit het team Dienst in de Samenleving van Kerkinactie Binnenland lid van de oecumenische projectgroep ‘Geweld niet gewild’.

Kerkinformatie

REGISTER 2005

Januari 2006

Register Kerkinformatie 2005 Dit register kan uit Kerkinformatie worden verwijderd. De cijfer- en lettercombinaties achter de onderwerpen geven achtereenvolgens aan: het nummer van de uitgave en het paginanummer. Geopend wordt met een register op onderwerp, op p. 21-23 vindt u het register van auteurs. Het vorige register, over het jaar 2004, is gepubliceerd in het januarinummer van 2005, nr. 122, p. 17-20. De nummers van Kerkinformatie waarop dit register betrekking heeft zijn ook te raadplegen op www.pkn.nl

(Foto: PKN)

Register op onderwerpen: A Aansprekend geloven (visiestuk Jeugdwerk) Adresgegevens, gebruik door derden Arbeidsvoorwaardenregeling PKN Armoede

122, p. 6; 124, p. 3-5

Bijbelvertaling, zie: Nieuwe Bijbelvertaling

126, p. 17

Bijzondere zorg, Commissie van [voor bezwaarde en gescheurde

122, p. 24; 130, p. 18-19

gemeenten]:

128, p. 21; 129, p. 23; 131, p. 25

- gesprekken tussen moderamina synoden PKN-HHK 124, p. 6

Asielzoekers (enquête onder diaconieën) 124, p. 17; 126, p. 26; 128, p. 8-9; 130, p. 7

- ‘Waar staan we na een jaar?’

124, p. 10

- uitspraak pastorie Goedereede

128, p. 13

- taakgroep Steunverlening gescheurde hervormde gemeenten B

130, p. 20

Beleidsplan PKN

123, p. 12; 130, p. 3; 131, p. 3 en 6

Beroepingswerk

123, p. 4-5

- toewijzing kerkgebouw Vianen aan herstelde gemeente 131, p. 8

16

C

- vrijwilligersbeleid

127, p. 12-13

Catechese:

- Leren van onze buren [Anglicaanse Kerk]

129, p. 12-13

- basiscursus Centrum voor Catechese

125, p. 17

- verdiepingscursus Centrum voor Catechese

125, p. 20

- catechesemethode Provider

- Kerkelijk kaartspel voor ontmoeting

128, p. 7; 129, p. 23

- catechese voor mensen met verstandelijke beperking 130, p. 24

Categoriaal pastoraat zie: Pastoraat CBF-keurmerk

129, p. 23

CIO-K

130, p. 26

- presentatie jeugdorganisaties

122, p. 6

- proefperiode Nieuwe Bijbelvertaling

122, p. 6

Generale Synode 11 februari 2005:

130, p. 24 - artikelen uit tijdschrift Impuls gebundeld

132, p. 23

Generale Synode 18-19 november 2004:

- moderamen herkozen

125, p. 5

- goed rendement gereformeerd pensioenfonds

125, p. 5

Generale Synode 7-8 april 2005: - opleiding en positie predikanten

126, p. 4-5

- ledenregistratie

126, p. 5

en geloofsopvoeding 125, p. 17; Eredienst en kerkmuziek 125,

- nieuwe synodeleden

126, p. 6

p. 20; Educatie 125, p. 20; Pinksterzendingsweek 126, p. 12;

- toernee moderamen langs regio’s

126, p. 24

Collecten: Oecumene 122, p. 21; paascollecte 124, 19; catechese

Generale Synode 30 september 2005:

missionair werk 127, p. 7; besteding collectegelden Binnenland 127, p. 18-19; zomercollecte Kerkinactie 128, p. 7; medisch

- Visierapport toekomst PKN

werk 128, p. 26; jeugdwerk 129, p. 7; vredeswerk 129, p. 7;

- steunverlening gescheurde gemeenten

130, p. 20

Israëlzondag, 129 p. 7; Werelddiaconaat, 129 p. 7; Najaarszen-

- presentatie gedrukte Handelingen

131, p. 7

- tournee moderamen langs regio’s

dingsweek, 131, p. 7; Diaconaat 131, p. 7; Missionair Werk,

Gereformeerde Oecumenische Raad

131, p. 26. Collecterooster 2006

131, p. 14-15 126, 3; 129, p. 6 en 22

Godsdienstlessen op openbare school

128, p. 15-19

Classis Walcheren, grensregeling

130, 3; 131, p. 3

126, p. 14-15

123, p. 9 H

D

Handelingen synode (gedrukt)

Diaconaal Jaar

Handicap zie: Kerk en gehandicapten

125, p. 12-13

Dienstboek (deel II)

131, p. 7

Hersteld Hervormde Kerk:

122, p. 15

- gesprekken tussen moderamina synoden PKN-HHK 124, p. 6

Dienstenorganisatie: - begroting 2005

- commissie van bijzondere zorg na 1 jaar

122, p. 5

124, p. 10-11

- afscheid directeur W. van Santen

122, p. 22-23

- uitspraak pastorie Goedereede

128, p. 13

- beleidsprogramma’s regiokantoren

123, p. 13-15

- steunverlening gescheurde gemeenten

130, p. 20

- Haaije Feenstra nieuwe directeur

- toewijzing kerkgebouw Vianen aan herstelde gemeente

125, p. 5; 132 p. 4

- extra kosten kerkvereniging - arbeidsvoorwaarden

131, p. 8

128, p. 13 Huwelijk

130, p. 18-19

- jaarrekening 2004 goedgekeurd

131, p. 8

- interview directeur H. Feenstra

132, p. 4-5

I India:

DISK (Dienst in de Industriele Samenleving vanwege de Kerken): - biddag

123, p. 20

- veertigdagentijd campagne

- kantoor verplaatst naar Den Bosch

128, p. 7

- studiereis predikanten

- dankdag, - Kerk in de Zuid-As Amsterdam

122, p. 24

122, p. 3 125, p. 22-25

- Noodhulp in Pakistan en India

130, p. 11

131, p. 9

Internet voor gemeenten

131, p. 20-21

130, p. 20

Interviews: E

- Ineke Bakker (algemeen secretaris Raad van Kerken)

Energie, gezamenlijke aankoop plaatselijke kerken

124, p. 12-13

130, p. 26

Eredienst zie: Liturgie

- Marcel Barnard (hoogleraar Liturgiek)

131, p. 16-17 122, p. 14-15

Ethiek, website Lindeboominstituut

127, p. 23

- Ruud Bartlema (predikant en kunstenaar)

Erfstellingen en legaten

130, p. 22

- Jacomette de Blois (verpleeghuispastor) - Duca de Bruin (Landelijke Diakonale Dag)

Europa:

129, p. 4-5 131, p. 11

- Toetreding Turkije tot Europese Unie

122, p. 21

- Christiaan Donner (justitiepastoraat)

- Kroniek B. Plaisier

127, p. 6

- Frans van Dijke (dovenpastor)

- werkdag over vluchtelingen

130, p. 7

- Josien Folbert en Bas Plaisier (kerk en moslims)

130, p. 5

- Jan Hendriks (auteur ‘Kijken met andere ogen’)

123, 6-7

G

126, p. 18-19 125, p. 8-9

- Jan Kanis, (predikant geestelijk verzorging ouderen) 131, p. 4-5

Gastleden

- Jaap van der Linden (predikant Zoetermeer)

130, p. 10

- kerkelijk beleid in middelgrote steden

131, p. 22-23

- Fred Keessen (bisdompriester en initiatiefnemer

Gemeenteopbouw:

ontmoetingsmaaltijd)

126, p. 3

17

124, p. 14

- Jelle Koolstra (musical-maker)

- Gezamenlijke verklaring aan ministerDonner

132, p. 8-10

129, p. 18-19; 130, p. 4-5

- Annelies Kreber, Wil van Halen, ds. Jan Compagner 130, p. 8-9 - openbaar gesprek Amsterdam

- Renske Oldenboom en Otto Kroeze (studentenpastores)

130, p. 16

- Kerk en moskee Zoetermeer

128, p. 4-5

131, p. 22-23

127, p. 10-11

Kerk en Wereld

- Edith Plantier (luchthavenpator)

122, p. 12-13

Kerkbalans

- Flip Poort (voorzitter luchthavenpastoraat)

122, p. 12-13

Kerkelijk werker

126, p. 4-5; 130, p. 17

123, p. 16-17

Kerkendag 2005

123, p. 19; 124 p. 12-13; 125, p. 7; 127, p. 16-17

- Rebecca Onderstal (predikant Cothen)

- Léon Rasser (koopvaardijpastor)

Kerkenwerkagenda

130, p. 7

128, p.10-11

Kerkgebouwen

131, p. 26

122, p. 22-23

Kerkinactie (zie ook: Tsunami):

- Mirjam Ribbers, Gerard Kolkman en Inge de Jong (Zelhem) - Wouter van Santen (interim- directeur PLD)

130, p. 25 123, p. 8; 132, p. 13

- Kees van Setten (theoloog-amateur kerkmusicus) 132, p. 14-15

- Veertigdagentijd campagne

122, p. 3

- Roel Schoemaker (kerkzijn in nieuwbouwwijken) 125, p. 18-19

- jeugdwerkloosheid

122, p. 21

- Marieke Schouten (tsunami-hulp)

- werkdag ‘Helpen onder protest’ (diaconale hulp)

122, p. 24

129, p. 21

- legaten en nalatenschappen (folder)

123, p. 24

131, p. 20-21

- Kerk en asielzoekers (enquête)

124, p. 17

125, p. 10-11

- Factor TIEN (Bangladesh-reis)

124, p. 18; 130, p. 14-15

- Regien Smit (onderzoeker ‘geloof op de werkplek’) - Trudie Struijs (Klinische Pastorale Vorming) - Nel Walvius, Henk en Petra Dijkema (Meeden)

- Bijeenkomst ‘Handel tegendraads’

129, p. 8-9

- Sjrik van der Zee (voorzitter Kerk & Israël N-Br./L) 123, p. 18-19

- Studiereis 14 predikanten naar India

- Michiel de Zeeuw (dominee-dichter)

- PKN steunt biologische sector

132, p. 11

- Arthur Zijlstra (Maatschappelijk verantwoord ondernemen) 124, p. 16

126, p. 12 126, p. 23

- predikantenreis Libanon en Syrië

126, p. 25

- enquête over asielzoekers

Israël (zie ook: Kerk & Israël)

- festival Mundial

IZB essaywedstrijd

125, p. 22-25

- brochure ‘Met de kerk de boer op’

Islam zie: Kerk en moslims 122, p. 8; 129, p. 16-17; 130, p. 26

124, p. 20; 127, p. 7

124, p. 17; 126, p. 26 127, p. 20

- Flevofestival

126, p. 24

127, p. 20 en 32

- vakantiehulpen De Regenboog Amsterdam J

- erfenis van Srebrenica

Jaaroverzicht 2004

- Landelijke Diaconale Dag

122, p. 7

128, p. 8-9 128, p. 20; 129, p. 5; 131, p. 11

- enquête over armoede in Nederland

Jeugd en jongerenwerk: - rapport ‘Aansprekend geloven’

125, p. 6; 132, p. 18-19 125, p. 12-13

- Heilig spel 2

130, p. 25 131, p. 9 131, p. 12-13 123, p. 23

Kerkorde:

127, p. 14-15

- Spring, magazine voor opvoeden engeloven

130, p. 16

- studiedag Diakonaal beleid en lokaleoverheid

Kerktuinen (brochure)

126, p. 23

- themaspel Sirkelslag Noord-Holland

- Luisterend Dienen

- predikantenreis naar Zuid-Afrika

126, p. 14-15

- doophemden

130, p. 16 en 23

- noodhulp in Pakistan en India

125, p. 21

- godsdienstlessen op openbare school

129, p. 23

- Microkrediet

124, p. 18; 130, p. 14-15

- Diakonaal Jaar

128, p. 22-23

- CBF-keurmerk

122, p. 21

- De Twaalf ‘apostelen’

128, p. 21

- Diaconale leefgroep Amsterdam

122, p. 6; 124, p. 3-5

- jeugdwerkloosheid - Jongerenreis naar Bangladesh

127, p. 24

- predikant van de gemeente en de kerk

127, p. 21

123, p. 10-11

- Amstelrank draagt nieuwe vruchten

128, p. 22-23

- de plaats van de wijkgemeente

- christelijke studentenvereniging SSR-NU

131, p. 18-19

- vereniging van gemeenten vereist zorgvuldigheid

125, p. 4

- Vereniging van lokale gemeenten [juridisch]

126, p. 7

- Kerstmusical De Erfenis door jongeren Justitiepastoraat

132, p. 8-10 123, p. 21; 126, p. 18-19

- gebruik van kerkelijke adresgegevens door derden

126, p. 17

- verkiezen en beroepen van predikanten

128, p. 14

K

- preekconsent voor niet-predikanten

Kerk en Boer

- gastleden

130, p. 12-13

Kerk en gehandicapten

127, p. 23, 128, p. 7

Kerk & Israël (zie ook: Israël):

- Symposium Langzij bij het Jodendom?

- ledenregistratie

131, p. 24

- quota

Kerk en Moslims: - Kerk en moskee Zaltbommel

131, p. 10 132, p. 20

Kleine synode 26 november 2004:

129, p. 5

126, p. 13

18

130, p. 10

- Wat niet in de kerkorde staat Kirchentag Hannover

122, p. 26; 123, p. 18-19 - Special Samen Gedenken 1940-1945

129, p. 10-11

- geen vereniging, toch protestantse gemeente Kerktelefoon (SIKN)

- Conferentie ‘Het gezicht van God na Auschwitz

124, p. 7

124, p. 19 125, p. 26; 128, p. 6 122, p. 4-5 122, p. 4 122, p. 5; 123, p. 23

- begroting 2005

122, p. 5

- predikantstraktementen

122, p. 5

- beëindiging ambtstermijn gereformeerde predikanten

- kernkwaliteiten van verschillende liedculturen

122, p. 5

- liedbundel ‘Op toonhoogte’

Kleine synode 14 oktober 2005:

132, p. 22

Luthers dagboek

- jaarrekening 2004 goedgekeurd

131, p. 8

Lutherse spiritualiteit

131, p. 8

M

132, p. 14-15

122, p. 16; 131, p. 7 126, p. 24; 129, p. 22

- overgangsmaatregel predikantstraktementen met drie jaar opgerekt Klinische Pastorale Vorming

Maatschappelijk ondernemen

125, p. 10-11

Midden Oosten

Kroniek: - B. Plaisier, Het jaar 2004

122, p. 7

Missionair werk

- J.G. Heetderks, Beleidsplan

123, p. 12

Monumentendag

131, p. 20-21 128, p. 3; 129, p. 15; 130, p. 24

Moslims zie: Kerk en moslims

- G. de Fijter, gesprek moderamina PKN en Hersteld Hervormde Kerk

122, p. 26; 124, p. 16. 122, p. 8-9; 129, p. 16-17; 130, p. 26

124, p. 6 N

- E. de Haan-Verduyn, Besturen op een goede en adequate manier

126, p. 6

Nederlands Bijbelgenootschap

- B. Plaisier, Europa

127, p. 6

Nederlandse Zendingsraad

- J.G. Heetderks, Wanneer uw kind u later vraagt [Kirchentag]

- J.G. Heetderks, Identificatie [Wereldjongerendagen Keulen] 130, p. 6 - B. Plaisier, Een gezamenlijke visie [visienota Leren leven van de 131, p. 6

- J.G. Heetderks, Onzekere toekomst Raad van Kerken 132, p. 6 Kunst: - Ruud Bartlema (schilderijen Hebreeuwse letters) 122, p. 14-15; 130, p. 7 - Website Stichting Kerkelijk Kunstbezit

122, p. 16

- themanummer van ‘toer’

123, p. 24

- Kerk en snelweg [Koog aan de Zaan]

- proefperiode van vier jaar

122, p. 6

- cursusmap over bijbelvertalen

123, p. 21

- NBV populair bij ouderen en randkerkelijken

125, p. 3

- Breukelmanianum over NBV

125, p. 17

- Oecumenische bezinning op NBV

125, p. 21

- website Bijbel en cultuur

127, p. 23

- Bijbel10daagse

130, p. 21

- De beproeving (boekaankondiging)

131, p. 24

- Rembrandtbijbel

132, p. 3

- website www.voederbak.nl

132, p. 23

O

124, p. 8-9

- expositie kerkkleden Putten

125, p. 18-19; 126, p. 9

Nieuwe Bijbelvertaling:

129, p. 6

verwondering]

124, p. 22

Nieuwbouwwijken, kerkzijn in

128, p. 6 - B. Plaisier, De GOR-assemblee in eigen huis

128, p. 20; 130, p. 21

Oecumene zie ook: Wereldraad van Kerken; Raad van Kerken;

127, p. 20

Gereformeerde Oecumenische Synode:

- beeldententoonstelling en concerten in bijbels museum

127, p. 20

- protestanten en katholieken in Weert-Budel

- poëzietheater voor kerken en groepen

127, p. 20

- Bezield! Kunst, foto’s liederen, gedichten gebeden

127, p. 24

- Beeldmerk PKN in Hagekerk Heeg

127, p. 25

- Open monumentendag

128, p. 3

- handleiding kerkelijk textiel

128, p. 7

P

- Rembrandbijbel in NBV

132, p. 3

Pakistan en India (noodhulp)

130, p. 8-9

Op goed gerucht studiedag Theologie in een tijd van onbehagen 127, p. 24 Ouderenpastoraat

Palestijnen L

131, p. 6-7

131, p. 9 122, p. 8; 129, p. 16-17; 130, p. 26

Pastoraat:

Ledenregistratie (landelijk) 122, p. 4; 126, p. 5; 126, p. 17; 130, p. 20; 132, p. 22 Liturgie en kerkmuziek:

- luchthavenpastoraat Schiphol

122, p. 12-13

- koopvaardijpastoraat

123, p. 16-17

- justitiepastoraat Scheveningen

- afscheid ds. Hans Uytenbogaardt

125, p. 17

- dovenpastoraat

- thema-nummer ‘toer’ over ‘Aanstekelijk vieren’

126, p. 9

- kerkzijn in nieuwbouwwijken

123, p. 21; 126, p. 18-19 125, p. 8-9 125, p. 18-19

- seminar over het einde van de Liturgische Beweging 127, p. 23

- kaartenset VU Medisch Centrum

125, p. 26

- studiedagen liturgie en kerkmuziek

127, p. 24

- geestelijke verzorging veteranen

126, p. 8-9

- handleiding kerkelijk textiel

128, p. 7

- Handreiking over omgaan met de dood op school

- Liturgiekamer Van der Leeuwstichting

128, p. 20

- studentenpastoraat Delft

- presentatie Tsjinstboek

128, p. 25

- brochure over omgaan met depressie

- crisis Liturgische Beweging (M. Barnard)

131, p. 16-17

- themaboekje over Paulus

127, p. 7 128, p. 4-5 128, p. 25 128, p. 25

- ontmoetingsdagen Thomasvieringen

131, p. 24

- verpleeghuispastoraat Bussum

- symbolisch bloemschikken

131, p. 24

- themanummer ‘toer’ over gebedsgenezing

- studiedag Gereformeerde Bond over eredienst

131, p. 25

- cursus mediteren voor predikanten en kerkelijk werkers

- muziekbundel ‘Een vleugje olijf’

132, p. 11

129, p. 4-5 129, p. 15 129, p. 22

19

- pastoraat in verpleeg- en verzorgingshuizen

131, p. 4-5

- geschiedenis geestelijke verzorging landmacht Pensioenfondsen

Register 2004

132, p. 22 127, p. 4-5

Plaatselijke gemeenten: - Amsterdam

126, p. 10-11; 131, p. 20-21

- Cothen

123, p. 23

- Goedereede,

128, p. 13

- Grou

- Paus Benedictus XVI

127, p. 7

- Wereldjongerendagen Keulen

130, p. 6

- protestanten en katholieken in Weert

127, p. 10-11

- Den Briel

122, p 17-20

Rooms Katholieke Kerk:

130, p. 8-9

- Bijbel10daagse

130, p. 21

S SHO (Samenwerkende Hulporganisaties) zie: Tsunami; India;

122, p. 25

- Koog aan de Zaan

124, p. 8-9

Pakistan

- Meeden

129, p. 8-9

Solidariteitskas

- Weert-Budel

130, p. 8-9

Stichting Intermediair Kerkomroep Nederland (sIKN): zie

- Zaltbommel

Kerktelefoon

126, p. 13

- Zelhem

128, p. 10-11

Studentenpastoraat

- Zoetermeer

131, p. 22-23

Studiedagen en cursussen:

- DVD Gezichten van de Protestantse Kerk

132, 7

Predikanten: - beëindiging ambtsbediening

122, p. 5

- traktementen

122, p. 5; 131, p. 8.

- werkgemeenschap predikanten

122, p. 10-11

- beroepingswerk

- Orgaan- en weefseldonatie (ThUK)

122, p. 16

- Charismatische vernieuwing (VU)

122, p. 24

- Theologie voor senioren (NBI-Hogeschool)

122, p. 28

- ‘Diaconie, waar begin ik aan?’

123, p. 23

- Cursus Pastoraal Agogische Vaardigheiden (CHE)

123, p. 10-11

- dr. F.T. Bos nieuwe directeur BNP

125, p. 26; 126, p. 23 - Themadag kerk en school (Hydepark)

125, p. 10-11

- opleiding geestelijke begeleiding

125, p. 17

- predikantenreis naar India

125, p. 21

- Colleges over Nederlandse Geloofsbelijdenissen (RU Leiden)

125, p. 5

- Klinische Pastorale Vorming (Hydepark)

128, p. 4-5

- ‘Christen-zijn in de Nederlandse samenleving’ (IBO) 125, p. 5

123, p. 4-5

- kerkordelijke positie in PKN

122, p. 5; 123, p. 22; 123, p. 22

125, p. 22-25

- synode over opleiding en positie predikanten 126, p. 4-5 en 20-21

126, p. 12

- Maatschappelijke organisatie (IBO)

126, p. 23

- Cursus Spiritualiteit en pastoraat

126, p. 24

- Zomerretraite leidinggevenden (Hydepark)

126, p. 25

- Theologie voor senioren

127, p. 24

- de interim predikant

126, p. 22

- Lekenprekendag Rotterdam

128, p. 13

- opleidingsgids

126, p. 26

- Theologencursus Theologie en Pastoraat

128, p. 20

- fusie pensioenfondsen

127, p. 4-5

- cursussen (Hydepark)

128, p. 24

- werktijd gemeentepredikant

127, p. 8-9

- Oecumenische conferentie Met allerespect

128, p. 24

- nieuw omslagsysteem traktementen

127, p. 22

- Hydepark-weekends

129, p. 7

- praktijk van het beroepingswerk

128, p. 14

- studiedag huiselijk geweld (CHE)

129, p. 15

130, p. 17

- cursussen voor predikanten en kerkelijk werkers (ThUK)

- expressievormen voor het kerstfeest - reis naar Zuid-Afrika

129, p. 15; 132, p. 22

131, p. 12-13 - openbare disputen Leiden

130, p. 7

129, p. 10-11

- groeikansen in de gemeente

130, p. 16

129, p. 23

- impulsdag Ouderen en Kerk

130, p. 16

Predikantswisselingen: elk nummer Preekconsent Prinsjesdag Protestantse Dienstencentra regio’s

- expressievormen Kerstfeest voor

123, p. 13-15; 131, p. 24

predikanten en docenten Q Quotum

122, p. 5

130, p. 17

- Jongeren, seksualiteit en SOA’s

130, p. 24

- God van passies, niet van Calvijn

130, p. 25

- Coming out weekend christelijke homo’s en lesbiennes R

131, p. 25

Raad van Kerken:

- Studiedag diaconie, lokaal welzijnsbeleid

132, p. 7

- Toetreding Turkije tot Europese Unie

122, p. 21

Sebrenica, asielzoekers

127, p. 8-9

- Resultaten luisterlijn na moord op Theo van Gogh

122, p. 26

Symbolisch bloemschikken

122, p. 26.

- Kerkendag 2005

Studentenvereniging SSR-NU, christelijke

123, p. 19; 124, p. 12-13; 125, p. 7; 127, p. 16-17

131, p. 18-19

Synode zie: Generale synode; Kleine synode

- Kerktuinen (werkgroep Kerk & Milieu)

123, p. 23.

- werkdag over vluchtelingen

130, p. 7

T

- financiële problemen

132, p. 6

Theologische Universiteit Kampen:

REC zie: Gereformeerde Oecumenische Raad

- benoeming K. Spronk

131, p. 7

Regio: zie Protestantse dienstencentra

- benoeming J. Hoek

132, p. 7

20

Textiel, kerkelijk

128, p. 7

- Een apostel over de vloer… / Als de apostel weer weg is…

Turkije: zie Europa

[jongerenproject De Twaalf]

Tsunami

132, p. 18-19

123, p. 3; 124, p. 15; 132, p. 12 Brak, Mieke

V

- Werkgemeenschap predikanten: ‘oefenplaats in collegialiteit’

Vakantie:

122, p. 10-11

- YMCA-kampen

123, p. 24

- Nederlandstalige kerkdiensten buitenland

- Een kritische tegenstem: overal en dichtbij [Kerkbalans], 123, p. 8

127, p. 7

- ‘Uit op zin’. Ineke Bakker over de Kerkendag 2005

Visierapport zie: Beleidsplan

- Samen aan tafel voor een gastvrije wereld [ontmoetingsmaaltijd]

Vredesweek 2005

124, p. 14

128, p. 25; 129, p. 3

Vrouwen in oorlogstijd Vrijwilligers

124, p. 12-13

- Kerk en moskee Zoetermeer

127, p. 23

131, p. 22-23

127, p. 12-13; 131, p. 25; 132, p. 16-17 Brandsma, Ans

W Wereldgebedsdag

- De Vredesweek: nog van deze tijd? 122, p. 21; 132, p. 23

Wereldraad van Kerken Wereldzendingsconferentie Athene

129, p. 3

125, p. 14-16

Bregman, Bram

126, p. 16; 128, p. 12

- De erfenis van Sebrenica

Z Zuid-Afrika

128, p. 8-9

Bijl, Dirk 131, p. 12-13

- Een kerk is heel wat waard

132, p. 13

Dam, Jan van

Register van auteurs:

- Uitzending van de Twaalf: op zoek naar vuur [apostelen jeugdwerk]

125, p. 6

Aartsen, Jeanet - Van noodhulp naar wederopbouw (Tsunami Azië)

Eenshuistra, Peter

124, p. 15

- Het nieuwe omslagsysteem centrale kas voor de Bakker, Bert

predikantstraktementen

127, p. 22

- Leren van onze buren [gemeenteopbouw Anglicaanse Kerk] Elhorst, Wielie en Irene Keesman-Versnel

129, p. 12-14

- Sirkelslag: aantrekkelijk, aanspreekbaar en appellerend Bie, Peter de - Enquête over armoede in Nederland

127, p. 14-15 128, p. 21 Fijter, Gerrit de

Bolwijn, Ronald - Kleine synode 26 november 2004

- Geen definitieve opschorting van gesprekken [kerkscheuring] (Kroniek)

122, p 4-5

- Jeugdwerkorganisaties: kies radicaal voor jongeren

122, p. 6 Gilde, Jaap ‘t

- Generale synode legt nieuwe bijbelvertaling voor aan gemeenten 122, p. 6

- Gelooft u ook dat ieder mens telt? Campagne Kerkinactie Veertigdagentijd

- Protestantse Kerk heeft eigen Klinische Pastorale Vorming - Cruciale jaren voor Wereldraad van Kerken

124, p. 6

122, p. 3

125, p. 10-11

- Bijeenkomst ‘Handel tegendraads’ [Den Haag 16 april] 124, p. 20

125, p. 14-15

- Atjeh, een jaar na de tsunami

132, p. 12

- Besluiten nemen met consensus: geen winaars en verliezers meer (Wereldraad van Kerken)

Goedendorp, Pieter

125, p. 16

- Zorg en hoop. Impressies van de delegatiereis naar het Midden

- Synode spreekt over opleiding en positie van predikanten 126, p. 4-5 - Nieuw systeem landelijke ledenregistratie

Oosten

126, p. 5

- Kerk als heelmakende gemeenschap [Wereldzendingsconferentie Athene]

Grevink, Otto

126, p. 16

- Kerkzijn in een een nieuwbouwwijk: ‘De kerk komt naar u toe’ 125, p. 18-19

- Protestantse Kerk gastvrouw assemblee Gereformeerde Oecumenische Raad - Synode bespreekt toekomstvisie Protestantse Kerk

127, p. 3 Haagsma, Sjoerd

130, p. 3

- Angst en democratie in het Midden Oosten Bosch, Henk - Geluk gevonden… in Bangladesh? [jongerenreis]

122, p. 9.

130, p. 14-15

21

129, p. 16-17

Haan-Verduyn, Elly de

- Wat is hier aan de hand?! Eens even kijken… [Oranjekerk

- Besturen op een goede en adequate manier [nieuwe

Amsterdam]

synodeleden] (Kroniek)

126, p. 6

126, p. 10-11

- ‘De fusie van de pensioenfondsen verliep moeiteloos’ 127, p. 4-5 - Lambertikerkgemeente benut mogelijkheden optimaal

Heetderks, Jan Gerd

128 p. 10-11

- Beleidslan [voor de PKN] (Kroniek)

123, p. 12

- ‘Wanneer uw kind u later vraagt’ [Kirchentag]

- Stuctureel vacant: gevaar… en nieuwe kansen [Meeden] 129, p. 8-9

128, p. 6 - ‘We hebben iets met katholieken’ [Weert-Budel]

- Identificatie [Wereldjongerendagen RKK Keulen] (Kroniek) 130, p. 6 - Onzeker toekomst Raad van Kerken

130, p. 8-9

- Geloven in gezelligheid [studentenvereniging SSR-NU] 131, p. 18-19

132, p. 6 - De erfenis van het kerstverhaal

132, p. 8-10

Hettinga, Wisse - Veranderingen (afscheid directeur PLD)

Os, Cees van

122, 22-23

- Overal een passende totaaloplossing voor kerktelefoon 124, p. 19 Hoekstra, Trinus - Werken met waarden [biddag]

Pas, Herman te

123, p. 20

- Arbeidsvoorwaarden PKN zijn altijd resultaat van overleg

- Neoliberale samenleving teert op christelijk sociaal kapitaal 124, p. 16 - Wat hebben we verdiend? [dankdag]

130, p. 18-19

130, p. 11 Plaisier, Bas

Hout, Wim van ‘t - De eerste Nederlandse Veteranendag

126, p. 8-9

Huizinga, Mirjam

- Het jaar 2004 (Kroniek)

122, p. 7

- Europa referendum (Kroniek)

127, p. 6

Roest, Jan

- Factor TIEN zoekt jonge globetrotters

124, p. 18

- ‘Kijken met andere ogen’ [rondreis langs open en gastvrije kerken]

123, p. 6-7

Kappers, Jaap - Kerk en moskee in vrede naast elkaar [Zaltbommel]

Robbemond, G.J.

126, p. 13

- ‘Bedenk uw kerk’ [erfstellingen en legaten]

130, p. 22

Katsburg, Marijke - Een Diakonaal Jaar: ontdek je andere kwaliteiten

Rozemond, Frans

125, p. 12-13

- NBV populair bij ouderen en randkerkelijken

125, p. 3

Keesman-Versnel, Irene en Wielie Elhorst

- Doven horen met hun ogen

125, p. 8-9

- Sirkelslag: aantrekkelijk, aanspreekbaar en appellerend

- Kerken open voor iedereen

128, p. 3

127, p. 14-15

- ‘Een opgelegde liturgie werkt niet meer’ [interview M. Barnard] 131, p. 16-17

Kuyk, Elza

- Liederenbundel ‘Een vleugje olijf’

- Cursus godsdienstonderwijs op de openbare basisschool

- Kees van Setten: ‘Alle liedculturen hebben kernkwaliteiten’

126, p. 14-15

132, p. 11 132, p.14-15

Leede, Bert de

Schaik, Corinth van

- Minder dominees – maar dan wel goede [opleiding en positie]

- Ramp Azië vraagt langdurige inzet hulporganisaties

126, p. 20-21.

123, p. 3

- Sri Lanka: wederopbouw na de tsunami kan beginnen 129, p. 20-21

Noort, Gert - Wereldzendingsconferentie in teken van ‘healing’

- Rembrandt, schilder en theoloog 128, p. 12

132, p. 3

- Directeur Feenstra blikt vooruit: meer accent op de jeugd 132, p. 4-5

Oortgiessen, Jan - Beroepingswerk luistert nauw

123, p. 4-5

Schiethart, David

- Werktijd van de gemeentepredikant

127, p. 8-9

- Kerk en snelweg [kunst in Koog aan de Zaan] Slootweg, Nelleke

Oost, Ad van - Kerken in Grou nemen deel aan Sint Pieterfeest

- Kerkendag 2005 in Zwolle: ‘Uit op zin’

122, p. 25

125, p. 7

- ‘Kerk wil weg uit apathie van kerkverlating en doemdenken’

- ‘Wij hebben gehoord dat God met u is…’ [conferentie Kerk & Israël]

124, p. 8-9

[visierapport]

123, p. 18-19

22

131, p. 3

Sondorp, Otto

- Gast in de gemeente

130, p. 10

- Kerk in de wereld van de ‘sterken’ [Zuid-As Amsterdam]

- Geen vereniging, toch protestantse gemeente

131, p. 10

- Wat niet in de kerkorde staat

132, p. 20

131, p. 20-21 Stelt-Hulshof, Hanny van der

Winden, Pieter van

- ‘Ouder, Spring in’ [magazine voor opvoeden en geloven]

- De interim predikant

126, p. 22

127, p. 21 Wisgerhof, Gerrit Jan Teeuwissen, Sjaak - Amstelrank draagt nieuwe vruchten

- ‘Waar staan we na een jaar, Commissie van bijzondere zorg?’ 124, p. 10-11

128, p. 22-23 Wüllschleger, Louis

Timmermans, Huub - Waar blijft het collectegeld?

- Het verdrag van Serooskerke (gemeentegrenzen classis

127, p. 18-19

Walcheren)

123, p. 9

Valstar, Peet IJken, Henk van

- Over twee dooiers en een broze eierschaal [gemeenten in middelgrote steden] - Oude en nieuwe vrijwilligers in de gemeente

126, p. 3

- Landelijk Diaconale Dag over diaconaal geld

131, p. 11

127, p. 12-13 Zeeuw, Anja de

Veenstra, Rianne,

- Liefde spiegelen in vrijwilligerswerk [n.a.v. werkboek vrijwilligers]

- Om de regenboog te zien [predikantenreis Zuid-Afrika] 131, p. 12-13 Vellekoop, Jeroen - Wijsheid in kleur (schilderijen Ruud Bartlema)

122, 14-15

Verbrugge, Douwe Anne - Luchthavenpastoraat groeit mee met Schiphol

122, p. 12-13

- Koopvaardijpastor bestrijdt sociaal onrecht

123, p. 16-17

- Cothen: protestants met een rooms tintje

127, p. 10-11

- TU-studenten zijn echte wereldverbeteraars’ [studentenpastoraat]

128, p. 4-5

- Dominee in een verpleeghuis

129, p. 4-5

- Consumenten moeten verantwoordelijkheid nemen [kerk en boer]

130, p. 12-13

Vreeke, Liesbeth - Noodhulp in Pakistan en India

131, p. 9

Waal, Paul van der - Studiereis vraagt enige hersengymnastiek (reis naar India) 125, p. 22-25 Werkman, Geesje - Enquete Kerk en Asielzoekers

124, p. 17

Willemze, Margreet - Predikant van de gemeente en de kerk

123, p. 10-11.

- de plaats van de wijkgemeente

124, p. 7

- vereniging van gemeenten vereist zorgvuldigheid

125, p. 4

- Vereniging van lokale gemeenten [juridische procedure] 126, p. 7 - Een vraag om medewerking – het Nederlands Bijbelgenootschap [over gebruik van kerkelijke adresgegevens]

126, p. 17

- Wie kan tot predikant worden verkozen en beroepen? - Preekconsent voor niet-predikanten

128, p. 14

129, p. 10-11

23

132, p. 16-17

Kerkinformatie

VRIJWILLIGERS

Januari 2006

Anja de Zeeuw

Ouderling Elly Linger uit Purmerend over vrijwilligersbeleid:

‘Pas vacatures aan, niet de mensen’

Veel werk in de gemeente is vrijwilligerswerk. Het kost vaak moeite om voor alle taken iemand te vinden. Misschien hoeft dat ook niet, stelt Elly Linger uit Purmerend. Wij spraken met haar naar aanleiding van het verschijnen van een nieuwe werkboek over kerkelijk vrijwilligersbeleid.

Iemand die veel ervaring heeft met het werken met vrijwilligers is ouderling Elly Linger van de protestantse gemeente te Purmerend. Ze was van 1999 tot 2003 ouderling-coördinator vrijwilligersbeleid. Als ouderling had ze twee taken: samen met de predikant mensen persoonlijk spiritueel begeleiden, en het coördineren van het vrijwilligerswerk in de gemeente. Drie jaar lang was ze coördinator in de praktijk, bezig met het zoeken van geschikte vrijwilligers en hun begeleiding. Het vierde jaar formuleerde ze vrijwilligersbeleid voor de kerkenraad. Vanaf het begin vulde Elly haar taak als coördinator in vanuit een spiritueel kader – dat wil zeggen in geloof en gebed – en ‘gavengericht’, dus met de nadruk op de gaven van gemeenteleden.

Object Elly vertelt over haar ervaringen: ‘Het viel me op dat er in het algemeen gedacht wordt vanuit vacatures. Nieuwe mensen in onze gemeente – en die waren er veel, want Purmerend heeft Vinex-wijken – werden bestormd met de vraag om het gat in een werkgroep op te vullen. Ze werden gezien als object, als werknemer; het speerpunt lag bij de lege plekken. De werknemer moest daaraan aangepast worden.’ Elly sloeg de weg in van werving-op-maat, dat wil zeggen: werving vanuit degene die binnenkwam. ‘Want het is beter de vacatures aan te passen aan de mensen, dan de mensen aan de vacatures.’ In haar THEORIE EN PRAKTIJK IN WERKBOEK

Het losbladige werkboek ‘Werven, begeleiden en uitzwaaien’ helpt geloofsgemeenschappen bij het benaderen van vrijwilligers, hen goed te ondersteunen en na afloop van hun werk goed uitgeleide te doen. Naast theorie over vrijwilligersbeleid bevat het werkboek ook inspirerende praktijkverhalen en werkbladen waarmee gemeenten aan de slag kunnen gaan. Een bijgesloten CD-rom maakt dit nog makkelijker. Het werkboek telt 170 pagina’s, kost € 15,- en is verkrijgbaar via [email protected], tel. (030) 880 17 24

eigen actieve gemeente was die omslag niet moeilijk te maken, want het ging er al zo toe dat ieder zijn of haar eigen inbreng had. De gemeente verbeterde dankzij Elly’s beleidsplan wel de concrete werving en het uitzwaaien van de vrijwilligers.

Eerst op proef naar twee vergaderingen ‘Ik nam van de oecumenische gemeente in Purmerend over dat een nieuwe vrijwilliger eerst twee vergaderingen van een werkgroep bijwoonde, voor hij of zij een gesprek met de voorzitter voerde,’ vertelt Elly over de verbeteringen waarvoor ze de handen op elkaar kreeg. ‘Op die manier kan voorkomen worden dat mensen zich gevangen voelen in een functie. Mensen voelen zich hier heel goed bij; dit beleid is op zich al wervend. Ze hebben het idee dat ze op een plek komen waar ze in principe passen, of waar ze naast iemand komen waardoor ze het aankunnen. Het kan ook zijn dat er een functie voor hen wordt gecreëerd die bij hen past, waardoor ze iets nieuws kunnen toevoegen aan de gemeente. Ik hoor vaak terug dat ze als mens groeiden in die functie. En ook in geloof.’ Elly heeft voorbeelden bij de hand uit het netwerk rond de Thomasvieringen dat ze coördineert. Deze vieringen zijn erop gericht mensen aan de rand van de kerk te laten participeren. ‘Een gemeentelid dat bij de dagopvang psychiatrie komt, zet zich graag in voor de Thomasvieringen en kan op maat meedoen. De ene keer richt ze een kaarsenhoek in, de andere keer staat ze bij de koffie, weer een andere keer is ze bij de hele voorbereiding betrokken. Als het eens een keer niet lukt met haar, is het geen ramp. Deze vorm biedt haar ruimte om in vrijheid te participeren. Een andere mevrouw vertelde dat ze haar eigen kwaliteiten meer ziet nu ze op basis van gelijkwaardigheid meedoet in de werkgroep voor de Thomasvieringen. Ze zei: “Jullie vertrouwen me dingen toe, ik heb die ruimte, en ik kan het ook.” Op grond van haar stem is haar nu gevraagd lector te worden. Ze is op latere leeftijd tot bloei gekomen!’

24

Uitzendbureau voor werving In Purmerend coördineert een kerkelijk uitzendbureau op initiatief van Elly de werving van vrijwilligers. Dit bureau beheert een lijst met vacatures en een lijst van mensen die iets willen doen. De vacatures worden ingediend door werkgroepvoorzitters, voorzien van een schriftelijke bijlage. Daarin staat de taakomschrijving van de gevraagde vrijwilligers, inclusief vaardigheden en eigenschappen, de tijdsinvestering die met de functie gemoeid is, de beschikbare toerusting en de contactpersoon van de werkgroep. In een persoonlijk gesprek zoekt de wervingscoördinator – de spil van het uitzendbureau – uit wat past bij iemands mogelijkheden, wensen, vaardigheden en kerkelijke achtergrond. Wil iemand bepaalde vacatures verkennen, dan kan hij of zij vergaderingen bijwonen van een werkgroep. De gesprekken met de vrijwilligers worden gevoerd aan de hand van een organogram van de kerkelijke structuur. Zo wordt het helder voor hen in welk veld ze interesse hebben of terecht kunnen. Elly vertelt dat veel activiteiten in Purmerend oecumenisch worden opgezet. Daardoor ontstaan allerlei nieuwe functies. ‘Zo is er iemand die meditatieavonden begeleidt, en iemand die gedichten inbrengt voor een meditatie-uur. Soms nemen vrijwilligers met kwaliteiten zaken over van pastores, bijvoorbeeld leerhuisbijeenkomsten. Maar het kan ook iets heel praktisch zijn: iemand die niet tot de binnenkerkelijke kern behoorde, regelde licht en geluid voor een grote musicalproductie van onze gemeente. Nu is hij VOORBEELD VAN WERVING-OP-MAAT

Een blinde rechter, gewend om te werken met zijn braille-laptop, schreef een ‘sollicitatiebrief’ naar het kerkelijk uitzendbureau in Purmerend. Hij bleek op zijn plek als notulist in het college van beheer en als mede-organisator van een theologisch café. Inmiddels is hij ouderling-kerkrentmeester en hij doet als zodanig ook dienst in de vieringen. Hij wordt dan geholpen bij het op- en afstappen van het podium, maar verder vervult hij gewoon zijn taken. In de week voor de viering krijgt hij de liturgie in braille via de mail.

Werven, begeleiden en uitzwaaien

Werkboek voor kerkelijk vrijwilligersbeleid

voor andere dingen op dit terrein gevraagd, en hij vindt dat heel leuk. Iemand anders coördineert alles rond de beamer en het scherm dat we hebben aangeschaft. Door moderne audiovisuele middelen krijgen weer andere mensen een plek dan wanneer alleen traditionele middelen worden gebruikt. We zoeken ook naar activiteiten die mensen motiveren om iets te doen.’ En de gemeente Purmerend past zaken aan als dat knelpunten oplost. ‘Typisch protestants zijn de wijkouderlingen – die horen er te zijn, en als ze er niet zijn, zorg je maar dat ze er komen. We hadden veel vacatures voor wijkouderlingen. Nu hebben we voor alle wijken een wijkcoördinator. Zij hebben wel een pastorale taak, maar zitten niet in de kerkenraad. De wijken functioneren goed, en de mensen zijn minder belast.’

Zelfde cadeau bij afscheid Ook het beleid rond waarderen, complimenten geven en bedanken is in Purmerend verbeterd. Elly: ‘We bedanken vrijwilligers die na minstens vier jaar afscheid nemen op de jaarlijkse vrijwilligersavond. Eén voor één krijgen zij het aandenken uitgereikt van de protestantse gemeente Purmerend: een

glas met daarin gegraveerd de begin- en einddatum van hun werk. Dit gebeurt met een vast ritueel in een kring. Iedereen wordt persoonlijk toegesproken. Of je nu oud papier hebt opgehaald of de kerkenraad hebt voorgezeten – iedereen krijgt hetzelfde glas. Er is gelijkheid in waardering voor de kerkelijke taken. Ook noemen we de mensen die afscheid nemen in het kerkblad, zodat ze zich gezien en gekend weten.’ Elly vindt het belangrijk dat werving van vrijwilligers niet alleen professioneel, maar ook spiritueel gebeurt. ‘Zet het in het kader van gebed op de startzondag, bijvoorbeeld. En houd het in het kader van het gebed. Het viel mij op dat ik vaak een oplossing vond voor een vrijwilligersprobleem als ik dat

deed. Zonder gebed en spirituele visie mis je het waaien van de Geest. Als creativiteit en het waaien van de Geest samengaan, gaat er een bal rollen.’ ‘Wees als kerkenraad ook bereid om je visie aan te passen’, benadrukt Elly. ‘In Purmerend zijn we naar het model van een open kerk gegroeid, omdat veel randkerkelijken iets wilden doen. Ze wilden best open-tafels helpen organiseren of in het buurthuis assisteren, maar ze zouden nooit ouderling willen worden of deel willen uitmaken van de liturgiewerkgroep. Zodoende heeft het nadenken over vrijwilligersbeleid in onze gemeente een veranderingsproces op gang gebracht.’

TIPS VAN ELLY LINGER VOOR GOED VRIJWILLIGERSBELEID

Zorg voor samenhang tussen: 1. zorgvuldigheid: organiseer het vrijwilligerswerk professioneel 2. creativiteit: zoek creatief naar een functie op maat 3. spiritualiteit: houd de werving in het kader van gebed Anja de Zeeuw is free-lance journaliste.

25

Kerkinformatie

LITURGIE

Januari 2006

Frans Rozemond

Studiedag Gereformeerde Bond:

‘Psalmen zijn het manna, gezangen de kwakkels’ Ruim 160 ambtdragers bezochten vorig najaar een studiedag van de Gereformeerde Bond over de Eredienst. In veel bondskerkenraden zijn discussies gaande over andere liederen en nieuwe vormen. Wie dat taxeert als een onvermijdelijke inhaalslag oordeelt wel erg gemakkelijk. Gereformeerde bondsgemeenten zijn over het algemeen hechte gemeenten met veel actieve leden en bloeiend, missionair gericht jeugdwerk. Trouwe kerkgang, tweemaal per zondag, is eerder regel dan uitzondering. De diensten zijn sober, er wordt veel tijd ingeruimd voor de prediking en de gebeden. Terwijl andere gemeenten in de vorige eeuw invloed ondergingen van de Liturgische Beweging, handhaafden bondsgemeenten vaak hun eenvormige, traditionele hervormd-gereformeerde orde van dienst. Volgens één van de inleiders op de studiedag, prof. dr. F.G. Immink, was de norm ongeveer: Oude Berijming en Statenvertaling en als het even kan: niet-ritmisch zingen. Het waren de kerkenraden die dit als trouwe wachters bewaakten. Maar daar komt beweging in, zo schetste ds. W.J. Dekker uit Delft, de andere inleider op deze dag. ‘Er wordt nagedacht over de bijbelvertaling die we gebruiken, over de hertaalde formulieren (voor bijvoorbeeld doop, belijdenis, avondmaal – red.), over andere liederen in de dienst dan de berijmde psalmen alleen en over de psalmberijming zelf, over de doop en het opdragen van kinderen, handoplegging in de dienst van openbare geloofsbelijdenis, over de plek van kinderen en jongeren in onze diensten, over de betekenis van het persoonlijk getuigenis tijdens

de dienst, over het gebruik van andere middelen dan de preek alleen, enzovoort.’ Volgens Dekker is ook de houding van kerkgangers aan het veranderen. ‘Velen zijn op zoek naar de gemeente en kerkdienst die bij hen past, waar ze thuiskomen en zich thuis voelen. Men is soms bereid daarvoor de eigen gemeente te verlaten en ergens in de omgeving naar de kerk te gaan’. Op zoek naar een rode draad in al deze ontwikkelingen komt Dekker uit bij het woord ‘verlangen’. ‘Gemeenteleden – jongeren en ouderen - verlangen naar een plek waar ze gezien, gekend en herkend worden. Ze verlangen naar een liturgie die verstaanbaar is en waarin werkelijk iets te beleven valt, een kerkdienst waarin ze werkelijk worden aangeraakt door God’.

Argumenten wisselen Voor een deel zijn het geen nieuwe kwesties die aangeroerd worden. Nieuw is wel de grotere openheid voor zaken die vroeger onbespreekbaar leken. De tijd is voorbij dat kerkenraden verzoeken om vernieuwing met een ferm besluit konden negeren. Er moeten argumenten gewisseld worden met de gemeente, met gemeenteleden, met voor- en tegenstanders. Dat vergt vaardigheden, die men tot voor kort niet vaak nodig had. Eén van de zes workshops op

deze studiedag ging dan ook over ‘beleid inzake de eredienst’. Workshopleider drs. M. Burggraaf adviseerde de kerkenraden drie niveau’s van argumenteren te onderscheiden. Baseren mensen zich, als ze zich uitspreken over zaken in de eredienst, op de Bijbel, op de traditie van de Kerk of op nationale of lokale groepstradities? Het niet-ritmisch zingen of het staande bidden of zingen behoort duidelijk tot lokale groepstradities, waarvoor geen bijbelse grond valt aan te wijzen. Dat de diakenen dienst doen tijdens het Avondmaal is een bijbels gegeven, maar of je Avondmaal in de banken of aan tafel viert hangt sterk samen met de gebruiken en mogelijkheden ter plaatse. De gezangenkwestie is een puur Nederlands probleem, andere landen kennen het niet. Wie graag gezangen zingt, kan genoeg bijbelse argumenten vinden. Maar wie gezangen afwijst kan zich beroepen op ontsporingen in het verleden van de kerk en veiligheid zoeken bij de psalmen als ‘Gods eigen Woord’. Later op de dag stelde iemand: de psalmen worden wel het manna van de kerk genoemd, laat de gezangen dan de kwakkels zijn!’. Heel vaak spelen emotionele argumenten een rol. Als je je bij elk vraagstuk afvraagt: op welk niveau ligt dit probleem?, dan helpt dat bij het nemen van beleidsbeslissingen, zo stelde Burggraaf.

WORKSHOP OVER SACRAMENTEN

‘Ah, we hebben een spion in ons midden’, lacht dr. C. Blenk als ik mij in zijn workshop over de sacramenten voorstel als redacteur van Kerkinformatie. Het speelt verder geen rol, want in alle openheid komen de tongen los. Om de tafel zitten zo’n twaalf broeders, onder meer uit Rhenen, Sleeuwijk, Oudewater en Assen (Sionsgemeente). Nogal wat zakenmensen, zo blijkt tijdens de kennismakingsronde. ‘Dan moet ’s avonds op de kerkenraad de knop om zeker?’, vraagt Blenk. Ja, dat is herkenbaar. Dr. Blenk vraagt naar ervaringen met de doop. In sommige gemeenten wordt de doop geweigerd als de ouders niet kerkelijk meeleven. Blenk is daar geen voorstander van. ‘Ik bespeur daarin evangelicale invloeden, zo van: alleen kinderen van gelovigen mogen worden gedoopt. U mag best weten: ik heb nog nooit een doopaanvraag geweigerd. Dat is oer-

hervormd. Wij dopen op grond van het Verbond van God met de mensen. De gemeente begint niet pas met Pinksteren, maar komen we al in Oude Testament tegen. Dat zeg ik ook tegen hen die moeite hebben met de kinderdoop, als ik het eenvoudig wil houden. De geloofsdoop gaat voorop. Maar Lydia “en haar huis” (Handelingen 16) werden ook gedoopt. Deze huisdoop is voluit bijbels. Ik zeg wel eens: evangelischen hebben het Verbond nog niet ontdekt.’ Het Avondmaal komt ter sprake. In Blenks laatste gemeente Delft gaan vrijwel alle belijdende leden aan Tafel. Tot verbazing van sommige oudere gemeenteleden: in hun jeugd mochten er bij wijze van spreken maar vijf zwarte vrouwtjes naar het Avondmaal. Wat is er veranderd? Blenk: ‘De vraag van Luther (hoe krijg ik een genadig God) kom ik bij gemeenteleden niet veel meer tegen. U wel?’. De deelnemers schudden

26

het hoofd. ‘Maar’, zegt een aanwezige, ‘men vraagt wel: hoe raak ik mijn schuld kwijt?’ Dr. Blenk wijst op een bevrijdend onderscheid: ‘Er is de schuld van de zonde en de macht van de zonde. Je bent dader, maar óók slachtoffer. Als jongeren zeggen ‘Ik kies voor Jezus’, dan heb ik de neiging te vragen: O ja? En ben je met die keus al eens omgevallen? Wezenlijk, ook voor je schuldvraag, is: Jezus doorbreekt de macht van de zonde’. De workshop wordt besloten met het zingen van een gezang (‘het is toch maar een workshop!’). Het is een avondmaalslied van de synododaal-gereformeerde ds. P.D. Kuiper, waarvan dr. Blenk erkende dat het hem vaak bij de diepte van het Avondmaal bepaald heeft: ‘Genadig Heer, die al mijn zwakheid weet’ (gez. 358).

De hang naar liturgische veranderingen is bespreekbaar geworden binnen veel gereformeerde bondsgemeenten. (foto: Marco Hofsté)

Ruimte geven Een heet hangijzer in grotere gereformeerde bondsgemeenten is de eenheid tussen de wijkgemeenten. Volgens de kerkorde zijn de wijkkerkenraden zelf verantwoordelijk voor de inrichting van hun erediensten. Maar zodra je als centrale kerkenraad verschillen toestaat, gaan kerkleden ‘shoppen’ in andere wijken. Burggraaf erkende dat de Gereformeerde Bond altijd tegen de perforatie van gemeentegrenzen is geweest. ‘Maar het is wel realiteit. In mijn woonplaats Ede “perforeert” tien procent van de hervormde kerkgangers. Je houdt het niet tegen, het is de enige manier om ze binnen boord te houden.’ Een ouderling uit Rijssen herkende dit probleem: ‘Jongeren gaan elders kerken. Waar moet je beginnen als je hen ruimte wilt geven? Een piano in de kerk neerzetten? Gezangen zingen of ook evangelische liederen? Een confessionele dominee beroepen? Hoe geef je ruimte, zonder dat anderen weghollen?’ Burggraaf vond persoonlijk het zingen van opwekkingsliederen in de kerkdienst een stap te ver gaan. Hij adviseerde niet verder te gaan dan de kerkelijk aanvaarde traditie: de psalmberijming van 1773 en/of Liedboek. ‘Maar’, vroeg iemand, ‘in preken worden vaak opwekkingsliederen geciteerd, de organisten spelen ze regelmatig. Maar zingen mag niet. Hoe leg ik dat mijn kinderen uit?’ Het antwoord van Burggraaf was voor de zaal niet erg overtuigend: ‘Juist door ze thuis en op vereniging te zingen, haal je de druk van de eredienst.’

Intussen illustreert zo’n antwoord wel de voorzichtigheid waarmee de vraagstukken over liturgie worden behandeld. Het is de kerkenraden diepe ernst. ‘We zijn allemaal aan het tobben’, zei iemand uit de zaal. Lang niet altijd is de situatie vergelijkbaar met de naoorlogse liturgievernieuwingen in ‘het midden’ van de kerk. De kerkgangers zijn mondiger dan destijds en er zijn veel meer invloeden van buiten (televisie, naburige kerken) die de besluitvorming opjagen. Daardoor worden er soms spectaculaire stappen gezet: bijvoorbeeld van de

HERZIENING STATENVERTALING

De stichting Herziening Statenvertaling werkt op initiatief van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk. Het project staat onder leiding van oud-synodepreses ds. B.J. van Vreeswijk. Het doel is de verstaanbaarheid van de Statenvertaling uit 1637 bij de huidige en komende generaties te vergroten. Binnen een aantal jaren wordt een complete uitgave van de Herziene Statenvertaling verwacht. Onlangs verscheen bij Jongbloed een deeltje met het Evangelie van Johannes. Zie ook: www.herzienestatenvertaling.nl

WIERDEN

Ouderling-kerkrentmeester A. Berkhof van de hervormde gemeente in Wierden deed tijdens de studiedag veel ideeën op. ‘Wij zijn wel een gereformeerde bondsgemeente, maar hebben ook een behoorlijk confessionele stroming. In het beroepingswerk levert dat soms wel spanningen op. Maar de kerkenraad hecht er aan dat we als één gemeente voor Gods aangezicht samenkomen. Daarbinnen is best enige ruimte voor verscheidenheid. Achttien keer per jaar gaat er een rechtsconfessionele predikant voor in één van de drie kerkgebouwen. En in één van de zes kerkdiensten per zondag wordt een gezang opgegeven. Welke dienst dat is wordt altijd duidelijk in het kerkblad aangekondigd. Daarnaast hebben we te maken met de zuigkracht van evangelische diensten in de omgeving. Zelf houden we één keer in de zes weken een Praise-avond.’ Wat Berkhof vooral waardeerde was de grote onderlinge openheid tijdens deze studiedag.

Statenvertaling regelrecht naar de Nieuwe Bijbelvertaling, met voorbijgaan aan de NBG-vertaling van 1951. Of gemeenten beginnen maar niet meer aan het Liedboek en verruilen hun oude psalmboek voor de Evangelische Liedbundel. Dat de hang naar vernieuwing verschillend gewaardeerd wordt bleek tijdens de plenaire slotbespreking. Ds. G.D. Kamphuis poneerde daar de stelling, dat de gemeenten eigenlijk niet met een liturgiecrisis kampen, maar met een geloofscrisis. Zover wilde ds. Dekker niet gaan ‘Variaties toelaten betekent nog geen crisis. Daarmee doe je onrecht aan meelevende gemeenteleden die integere vragen stellen.’

Frans Rozemond is eindredacteur van Kerkinformatie.

27

Kerkinformatie

Leesroosters in kerk en synagoge Op 28 februari en 1 maart 2006 vindt de jaarlijkse tweedaagse conferentie plaats voor predikanten, pastores, pastorale medewerkers, catecheten en ieder die zich wil verdiepen in de relatie van Jodendom

HBO-opleiding Spiritualiteit en coaching in pastoraat De post-hbo opleiding ‘Spiritualiteit en coaching in het pastoraat’ van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) start opnieuw in januari 2006 na een geslaagd eerste jaar. Pastoraat is een prachtige, maar

Nieuwe website Heidelbergse Catechismus Er is een speciale website geopend over de Heidelbergse Catechismus. Het doel daarvan is de belangstelling te stimuleren voor de Heidelbergse Catechismus (1563) als belangrijk leerboek en confes-

Raad van Kerken betuigt adhesie aan Handvest van de Aarde De Raad van Kerken in Nederland heeft op 9 november jl. adhesie betuigd aan het Handvest van de Aarde (Earth Charter). De Raad voelt zich uitgedaagd door datgene waar het Handvest toe oproept: een overgang maken naar een duurzame mondiale gemeenschap. Om te stimuleren dat de

Documenten rondom Kerkvereniging 2004 gebundeld Op 12 december jl., precies twee jaar na het verenigingsbesluit van de drie Samen op Weg-kerken, verscheen de uitgave ‘Samengebracht, Documentatie rond het ontstaan van de Protestantse Kerk in Nederland’. Dit boek werd op verzoek van

BERICHTEN

Januari 2006

en Christendom, georganiseerd door de Provinciale werkgroep Kerk en Israël voor Noord-Brabant en Limburg (NL) en de Contactgroep voor Joods-christelijke betrekkingen te Antwerpen. Het thema is De praktijk van de leesroosters in de traditie van christelijke kerk en joodse synagoge. De conferentie wordt gehouden in het Theologisch en Pastoraal Centrum te Antwerpen, Groenenborgerlaan 149, 2020

Antwerpen-Wilrijk. Aanmelding: voor 10 februari 2006 € 90,storten op bankrekeningnummer 52 10 99 978 t.n.v. A. van der Ploeg, Burg. Hagelaan 12, 4311 CG Bruinisse, onder vermelding van Conferentie Antwerpen. Voor vragen of verzoeken om meer informatie kunt u bellen met K. Minzinga, secretaris werkgroep K & I Noord Brabant en Limburg, tel. (076) 514 23 83.

moeilijke begeleidingsvorm. De opleiding ‘Spiritualiteit en Coaching’ leidt op om bij pastorale begeleiding de wezenlijke vragen te raken en mensen te stimuleren bij hun zoektocht naar antwoorden. De combinatie van pastoraat én coaching vanuit een christelijke visie is hierin uniek. De opleiding aan de CHE is gebaseerd op ‘learning by doing’. Door de deelnemers zoveel mogelijk ervaringsmomenten aan te bieden, wordt het leren niet alleen bevorderd, maar ook gelijk verankerd. De opleiding geeft de deelne-

mers de mogelijkheid om te groeien als pastoraal werker, maar ook als mens. Data: startdatum cursus donderdag 19 januari 2006 van 14.00-21.30 uur, totaal 19 studiedagen en een verblijf in een klooster. Locatie: Christelijke Hogeschool Ede, Oude Kerkweg 100, 6717 JS Ede. Kosten: € 5495,inclusief koffie/thee en avondmaaltijd. Meer informatie of aanmelden? Kijk op www.che.nl/igt of bel CHE-Transfer, tel. (0318) 69 63 22.

sioneel geschrift binnen het wereldwijde Gereformeerd Protestantisme. De tweetalige website (Nederlands en Engels) bevat zowel een wetenschappelijke als een kerkelijke toespitsing. De website kwam tot stand op initiatief van prof. dr. W. Verboom, bijzonder hoogleraar vanwege de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk aan de faculteit Godgeleerdheid van de Rijksuniversiteit

te Leiden. Bezoekers vinden de verschillende uitgaven van de Heidelbergse catechismus, verklaringen, publicaties en catechiseermethoden. De rubriek ‘Ideeën voor de preek’, ‘Recente Bijdragen’ en ‘Nieuws’ geven de site een actuele uitstraling. Ook zijn er interactieve mogelijkheden. Het adres van de site luidt: www.heidelbergsecatechismus.nl

lidkerken ermee aan de slag te gaan heeft de Raad het Handvest aan haar lidkerken toegestuurd. Verder heeft de projectgroep Kerk en Milieu van de Raad de brochure ‘Het Handvest van de Aarde: Een uitdaging voor de kerken?’ uitgegeven. Verschillende lidkerken ontwikkelden al initiatieven op het terrein van duurzaamheid. Een aantal van hen werkt samen aan het Klimaatplan, waarin klimaatverandering en mondiale gerechtigheid op elkaar worden betrokken. En begin dit jaar ondertekende dr. B. Plaisier namens de Protestantse Kerk in Nederland het ‘biolo-

gisch convenant’, dat de verkoop van biologische producten wil stimuleren. De roomskatholieke bisschoppen hebben plannen voor een bisschoppelijke brief over heelheid van de schepping. Het Handvest kan dergelijke initiatieven nieuw elan geven en hen verbinden met wat elders in de samenleving gebeurt. Een exemplaar van de brochure Het Handvest van de Aarde: Een uitdaging voor de kerken? is aan te vragen bij de projectgroep Kerk en Milieu, tel: (030) 236 15 00; e-mail: [email protected]

het moderamen van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland samengesteld door prof. dr. Leo J. Koffeman en bevat de belangrijkste documenten uit de laatste twee jaar van het Samen op Weg-proces. Opgenomen zijn officiële documenten en teksten, maar ook indringende woorden van nauw betrokken representanten van de kerken. Met elkaar geven ze een boeiend beeld van de jongste kerkgeschiedenis. Het boek is uitgegeven bij Boekencentrum in Zoetermeer. Gelijktijdig verscheen bij Boekencentrum

het boek: ‘Samen op Weg naar de Protestantse Kerk in Nederland. Het verhaal achter de vereniging’. Hierin geeft dr. B. Wallet zijn kijk op de geschiedenis van het Samen op Weg-proces (1961-2004). Wallet was van 1991-2002 secretaris van de raad van deputaten voor Samen op Weg. Het boek is in de boekhandel verkrijgbaar en kost € 26,90. Beide boeken zijn ook verkrijgbaar in één cassette voor de prijs van € 39,50. Bestellingen via de boekhandel of [email protected]

28

Kerkinformatie

BERICHTEN

Brochure over armoedebestrijding De werkgroep Arme Kant van Nederland/ EVA heeft een brochure uitgegeven over het beïnvloeden van het gemeentelijk armoedebeleid, onder de titel ‘Machiavelli en de minima’. De brochure is gemaakt met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen, die in maart 2006 gehouden zullen worden. Het boekje bevat suggesties voor beleidsbeïnvloeding door lokale groepen, die ook los van die verkiezingen bruikbaar zijn. De snel verslechterende situatie van mensen aan de onderkant van het inkomensgebouw maakt deze uitgave bijzonder actueel. De laatste jaren worden in wetgeving rond sociale zekerheid en zorgbeleid steeds meer verantwoordelijkheden bij de gemeenten gelegd. Zowel in het vormgeven van het

Studiedag Op Goed Gerucht: ‘Follow the leader’ De komende studiedag van Op Goed Gerucht staat in het teken van gemeenteopbouw en leiderschap. Onder het motto ‘Follow the leader’ zijn predikanten op vrijdag 27 januari 2006 van 10.00-16.00 uur welkom op Hydepark te Doorn. Drie sprekers zijn uitgenodigd een ‘sterk’ verhaal te houden over wervende gemeenten. BertJan Lietaert Peerbolte, docent Nieuwe

Cursussen Hydepark voor predikanten en kerkelijk werkers Leidinggeven aan catechese en kringwerk, Meerdaagse training voor het leiden van leeractiviteiten in de gemeente, o.l.v. W. Verboom, M. van Campen, I. de Zwart, 30-31 jan., 13-14 mrt. 4-5 sept., 9-10 okt. 2006, kst. € 995,-. De kunst van het voorgaan, Authentiek en aansprekend voorgaan in de liturgie, o.l.v. T. Borggrefe, R. Beurmanjer, 31 jan-1 febr., 8-9 mrt., 18-19 mei 2006, kst. € 585,-. Recht, moraal en politiek, Onze democratische rechtstaat opnieuw doordacht aan de hand van Hegel, o.l.v. B. Labuschagne, 6-7 febr. 2006, kst. € 170,-. Pastor op vreemd terrein, Categoriale zielzorg bij de overheid of een instelling, o.l.v. J. van Eck, J.P. Kraaijeveld, 13-15 febr. 2006, kst. € 230,-.

Januari 2006

beleid als in de uitvoering ervan krijgen zij een grote rol toebedeeld. Het wordt daarom ook steeds belangrijker dat plaatselijke groepen uit de anti-armoedebeweging met de gemeente in gesprek gaan over de gevolgen van beleid voor de arme kant van de bevolking. Bij ervaringsdeskundigen en bondgenoten leven tal van ideeën over een goed lokaal minimabeleid. Zij kunnen de vinger leggen bij zwakke en sterke punten van dat beleid. En zij kunnen dat op tal van manieren kenbaar maken aan politiek, instanties en media. ‘Machiavelli en de minima’ bundelt een heel scala aan mogelijkheden daarvoor. Marije van Dodeweerd, Machiavelli en de minima’, kan besteld worden bij de Werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA, prijs: € 3,50 (excl. porto), Luijbenstraat 17, 5211 BR Den Bosch, (073) 612 19 39, [email protected], www.armekant-eva.nl

Testament aan de Theologische Universiteit Kampen, put daarvoor uit zijn ervaringen in de Verenigde Staten. Gijs van den Brink, redacteur van de commentarenserie StudieBijbel, vertelt over het succes van evangelicale gemeenten. Kees Kok, directeur stichting Leerhuis en Liturgie, verkent het geheim van de Amsterdamse Ekklesia (De Rode Hoed). In de middag introduceert Jodien van Ark, docent agogische vakken aan het theologisch seminarie Hydepark, verschillende visies op leiderschap. Aansluitend laat zij deelnemers hun eigen stijl ontdekken. Verder is het de bedoeling dat op deze echte gemeentedag de bazaar niet ontbreekt!

Als beweging van predikanten uit het moderne midden van de kerk wil Op Goed Gerucht op zoek naar een creatief antwoord op teruglopende kerkelijke statistieken. Voor welke uitdaging staan gemeenten in de toekomst, en welk creatief leiderschap mag van predikanten worden verwacht? Kosten € 30, -, te voldoen bij aankomst. Opgeven voor deze Geruchtdag kan tot dinsdag 17 januari, graag per e-mail: f.van. [email protected]. Anders schriftelijk of telefonisch bij Hydepark, Postbus 220, 3940 AE Doorn, tel. (0343) 51 4 0 41. Nadere informatie over deze studiedag is verkrijgbaar via [email protected]

Pastor zijn in de nabijheid van het/ de Heilige, Kennismaking met Manfred Josuttis en zijn benadering van de mystagogie, o.l.v. H. van der Meulen, 6-7 mrt. 2006, kst. € 170,-. Beter werken in teamverband, Handvatten voor de vorming of verbetering van een collegiaal team, o.l.v. C.A. Boonstra, C. H.W. Waardenburg, 13-14 mrt. 2006, kst. € 135,-. Theologie, ever-green?, Over schepping en milieu, traditie en actualiteit, o.l.v. J.J. Boersma, J. Schravesande, 15-17 mrt., kst. € 230,-. Hetzij ‘in de Wet’, hetzij ‘in Christus’?, Miskotte over ‘Het wezen der joodse religie’, o.l.v. D. Boer, 13-16 febr. 2006, € 265,-. Sterven voor…... het Heilige?!, ‘Sterven voor…’(Levinas), ‘Sein zum Tode’(Heidegger), ‘De gave van de dood’ (Derrida), Het offer van Isaak (Kierkegaard), o.l.v. T. de Boer, 3-7 apr. 2006, kst. € 330,-. Solliciteren als dominee?, Een actieve en doelgerichte opstelling in het beroepings-

werk, o.l.v. H.J. Oortgiesen, J.D. van Ark, 26-28 apr. 2006, € 185,-. Met Noordmans op weg in de Protestantse Kerk, Kernthema’s van de theologie aan de hand van Noordmans’ gesprek met Herman Bavinck, o.l.v. G.W. Neven, A. van der Kooi, 31 mei-2 juni 2006, kst. € 385,-. Chevetogne, kennismaking met de oosters-orthodoxe spiritualiteit, Een studie/retraite-reis, o.l.v. J.J. Beumer, 22-26 juni 2006, kst. € 90,- excl. reis- en verblijfkosten. Pastorale Gespreksvoering, Bijbelse verhalen als communicatief middel, o.l.v. H.J. Bodisco Massink, 19-23 juni 2006, kst. € 330,- (Staat niet in de PAO-brochure vermeld)

29

Informatie en aanmelding via mw. J.F. van Surksum-den Besten, tel. (0343) 51 40 41, e-mail [email protected] Zie onze website www.hydepark.pkn.nl

Kerkinformatie

Januari 2006

PREDIKANTSWISSELINGEN

Predikantswisselingen

Beroepen te Aalst i.c.m. Poederoyen-Loevestein (herv.), ds. A. van Vuuren te Barendrecht; te Alphen a/d Rijn (herv. wijkgem. Adventskerk), ds. A.C. Verweij te Lisse (wijk West); te Ameide-Tienhoven (herv.), ds. G. van Goch te Huizen; te Baarn (Paaskerk), kandidaat mw. M.M. Kool-Mout te Amsterdam; te Barneveld (wijkgem. 1, herv.), ds. A.A. Floor te Elburg (herv.); te Duisburg/Ruhrort, BRD (Prot. kerk, wijkgem. Noord), proponent mw. R. Dijkman-Kuhn te Hamburg (Duitsland); te Ede, ds. A. Lunshof te Dokkum; te Ederveen (herv.), ds G. van Wijk te Wezep; te Hattem (herv. Zuidwijk), ds. E.R. Veen te Harderwijk; te Heinenoord (herv.), ds. C. Maris te Silvolde; te Middelharnis, ds. A. Visser te Apeldoorn; te Opijnen en Tuil, ds. J. Verdijk te Well-Ammerzoden; te Springford (Ref. Church of America) Canada, ds. D.J. Budding te Waarder; te Twijzelerheide (herv.), kandidaat C. Hoek te Papendrecht; te Waddinxveen (herv. Wijkgem. Oost), ds. A. Visser te Apeldoorn; te Zwolle (Emmauskerkgem.), ds. D. Jorissen te Doorn.

Aangenomen naar Amersfoort (wijkgem. St.-Joriskerk, herv), ds. G.D. Kamphuis te AmstelveenBuitenveldert; naar Amstelveen-Buitenveldert (g.v. Vreugdehof), ds. mw. M. Ockhuysen te Mijdrecht; naar Bovensmilde (SoW), ds. G.W. Werff van der te Oostwold; naar Colijnsplaat (prot. gem.; pt), ds. A. Spaans

Gebedsbijeenkomst voor vluchtelingenwerk Tijdens een viering op 15 januari zal de Raad van Kerken om Gods zegen vragen voor het werk dat vanuit de kerken wordt gedaan ten behoeve van vluchtelingen in Nederland. Ondanks alle inzet vanuit kerken en andere organisaties wordt de situatie voor veel asielzoekers en vluchtelingen, illegalen en

te Westkapelle; naar Emlichheim, BRD (Ev. Alt Ref. Kirche), ds. T.J. Oldenhuis te Coevorden; naar Hall en Voorstonden (pt), proponent H. Wagter te Nieuwegein; naar Leeuwarden (prot. wijkgem. Camminghaburen; pt), ds. mw. S.A.F. Hofstra te Ryptsjerk (SoW) beperkte werktijd; naar s-Gravenhage-Oost (geref.), ds. R.E. Stiemer te Capelle aan den IJssel (prot. wijkgem. i.w. Capelle-Oostgaarde); naar OuwsterhauleScharsterbrug, proponent J.C. Oosterwijk te Barneveld; naar Sleeuwijk/Woudrichem (geref.), ds. W. Venema te Heemskerk; als docent aan het Theologisch Seminarium te Doorn, ds. A.J. Zoutendijk te Utrecht.

Bedankt voor Ameide-Tienhoven (herv.), ds. G. van Goch te Huizen; voor Bruchem-Kerkwijk/ Delwijnen (herv.) en voor Ederveen (herv.), ds. M.A. Kuyt te Genemuiden (herv. wijk 2); voor Giessendam/Neder-Hardinxveld (wijk 3), ds. A.A. Floor te Elburg (herv.); voor Hoevelaken, Stoutenburg en Achterveld (wijk Oost), ds. J.P. Nap te Zeist; voor Kockengen

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail: [email protected]

vreemdelingen in Nederland slechter. Het gaat om uitgeprocedeerde asielzoekers die op straat belanden, mannen vrouwen kinderen, om mensen die onschuldig in detentie worden gezet in afwachting van hun uitzetting, om mensen die plaats vonden in een noodopvang, bij particulieren of bij bekenden uit hun moederland. Velen zien er geen gat meer in, hetzelfde geldt voor al die vrijwilligers en beroepskrachten die zich voor hen inspannen. Aan het begin van het nieuwe jaar vragen we tijdens een gezamenlijke viering om

30

(herv.), ds. J. van Dijk te Ridderkerk; voor Kralingen (wijkgem. Kralingen West), ds. A. van Vuuren te Barendrecht; voor Moordrecht (herv.), ds. G.D. Kamphuis te Amstelveen-Buitenveldert; voor Monster (herv.), ds. G.D. Kamphuis te AmstelveenBuitenveldert; voor Ridderkerk (herv.), ds. P.H. van Trigt te Ede; voor Streefkerk (herv.), ds G. van Wijk te Wezep; voor IJzendoorn (herv.), i.s.m. Achterberg (herv.), ds. J. van Dijk te Ridderkerk.

Beroepbaar proponent L. Hoek, Staringlaan 358, 3351 JK Papendrecht, tel. (078) 642 91 04. proponent mw. C.C.L.H. van den BergSeiffert, J. Frans van der Lindenpoort 6, 2312 VA Leiden; proponent J. Glazema, Koninginneweg 60, 1075 EB Amsterdam; proponent W. van Laar, Reitsdiepstraat 44 1e, 3522 GK Utrecht. proponent C.W. Saly, Marnixlaan 88, 3552 HG Utrecht. Tel. (030) 242 05 73, e-mail: [email protected]; proponent mw. C. Sloots, Molukkenstraat 25 3e, 1095 AS Amsterdam; proponent H.D.J. Stolk, Gageldonkseweg 1, 4815 PD Breda; proponent mw. M.S. van Tuijl, Willem de Zwijgerlaan 339, 2316 EE Leiden; proponent mw. A.M. Westra, Lageweg 38, 9843 TJ Grijpskerk; proponent mw. H.J.M. van der Woude, Kanunnik van Osstraat 6, 6525 TX Nijmegen.

Gods zegen over het werk in het komende jaar. We roepen u op om in grote getale naar deze viering te komen. Graag even van te voren aanmelden. De viering wordt gehouden op zondag 15 januari van 14.00-16.00 uur in De Wijkplaats (voormalige Vredeskerk), Joh. Camphuysstraat 101, Utrecht, www.wijkplaats.info Aanmelding en informatie: www.raadvankerken.nl of bel met Geesje Werkman (030) 880 17 56 of e-mail: [email protected]

Kerkinformatie

BIJBELTEKSTEN

Januari 2006

Januari 2006 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene. zo 1 De herders gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. Ze vertelden wat hun over dat kind was gezegd. De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen. (Lucas 2: 16-21) ma 2 Jezus zegt: De Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven om velen te redden. (Marcus 10: 35-45) di 3 Het Woord was het ware licht. Wie hem ontvingen, heeft hij het voorrecht gegeven om kinderen van God te worden. (Johannes 1: 9-12) wo 4 In het begin schiep God de hemel en de aarde. God zei: “Er moet licht komen,” en er was licht. (Genesis 1: 1-31) do 5 De mensen zeiden over Jezus: “Een groot profeet is onder ons opgestaan,” en: “God heeft zich om zijn volk bekommerd!” (Lucas 7: 11-17) vr 6 Openbaring van de Heer. Duisternis bedekt de aarde, maar over jou schijnt de Heer, zijn luister is boven jou zichtbaar. (Jesaja 60: 1-7) za 7 Wij hebben niet de geest van de wereld ontvangen, maar de Geest die van God komt, opdat we zouden weten wat God ons in zijn goedheid heeft geschonken. (1 Korintiërs 2: 12-16) zo 8 Toen de magiërs de ster zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde. Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen. (Matteüs 2: 1-12) ma 9 Toen Jezus zich liet dopen klonk er een stem uit de hemel: Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde. (Marcus 1: 6-11) di 10 Jezus zegt: Jullie Vader weet wat jullie nodig hebben, nog vóór jullie het hem vragen. (Matteüs 6: 7-15)

vr 13 Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf. (Lucas 10: 25-37) za 14 Paulus schreef over de eerste christelijke gemeenschappen: Ze zijn door ellende zwaar op de proef gesteld, maar vervuld van een overstelpende vreugde en ondanks hun grote armoede zeer vrijgevig. (2 Korintiërs 8: 1-4) zo 15 Jezus vroeg zijn eerste leerlingen: “Wat zoeken jullie?” “Meester,” zeiden zij tegen hem, “waar logeert u?” Hij zei: “Kom maar mee, dan zul je het zien.” (Johannes 1: 35-42) ma 16 Voeg u bij Christus, bij de levende steen die door de mensen werd afgekeurd maar door God werd uitgekozen om zijn kostbaarheid. (1 Petrus 2: 4-10) di 17 De Heer zegt: Ik schep water in de woestijn, mijn volk laat ik drinken. Het volk dat ik mij gevormd heb, zal mijn lof verkondigen. (Jesaja 43: 18-21) wo 18 Een lichaam is een eenheid die uit vele delen bestaat. Zo is het ook met het lichaam van Christus. Wij zijn allen gedoopt in één Geest en zijn daardoor één lichaam geworden. U bent het lichaam van Christus en ieder van u maakt daar deel van uit. (1 Korintiërs 12: 12-27) do 19 U bent mijn lamp, Heer, u, Heer, verlicht mijn duisternis, met u storm ik af op een legerbende, met mijn God beklim ik de hoogste muur. (2 Samuël 22: 21-31) vr 20 U verhoort de wens van de nederigen, Heer, u bemoedigt hen en luistert met aandacht. (Psalm 10: 14-18) za 21 Wij vertrouwen op Gods belofte en zien uit naar een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid woont. (2 Petrus 3: 8-18)

wo 11 Jezus zei tot de door hem genezen vrouw: Uw geloof heeft u gered; ga in vrede. (Lucas 8: 43-48)

zo 22 Jezus zei tegen zijn eerste leerlingen: Kom, volg mij! Ik zal van jullie vissers van mensen maken. (Marcus 1: 16-20)

do 12 Heer, weid uw volk, uw geliefde kudde die eenzaam leeft in het woud. (Micha 7: 14-20)

ma 23 Christus is beeld van God, de onzichtbare. In hem is alles geschapen, alles in de hemel en alles op aarde, het

31

zichtbare en het onzichtbare. (Kolossenzen 1:15-20) di 24 Door de genade bent u gered, dankzij uw geloof. Maar dat dankt u niet aan uzelf; het is een geschenk van God. (Efeziërs 2: 1-10) wo 25 Jakobus schreef: Wie de boodschap van God hoort maar er niets mee doet, is net als iemand die zijn gezicht in de spiegel bekijkt: hij ziet zichzelf, maar zodra hij wegloopt is hij vergeten hoe hij eruitzag. (Jakobus 1: 21-25) do 26 Elia wachtte op de Heer op de berg van God. Er stak een krachtige windvlaag op, maar de Heer bevond zich niet in die windvlaag. Toen kwam er een aardbeving, maar de Heer bevond zich niet in die aardbeving. Daarna was er vuur, maar de Heer bevond zich niet in dat vuur. Na het vuur klonk het gefluister van een zachte bries. En toen sprak de Heer tot Elia. (1 Koningen 19: 8b-13a) vr 27 Jezus zegt: Zoek eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid. Maak je geen zorgen voor de dag van morgen. (Matteüs 6: 31-34) za 28 God zei tot Ezechiël: Mensenkind, onthoud alles wat ik je zal zeggen, luister er aandachtig naar. Ga naar je landgenoten om te profeteren. (Ezechiël 3:10-11) zo 29 Jezus onderwees de mensen in de synagoge. Ze waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want hij sprak hen toe als iemand met gezag, niet zoals de schriftgeleerden. (Marcus 1: 21-28) ma 30 Er zijn verschillende gaven, maar er is één Geest; er zijn verschillende dienende taken, maar er is één Heer; er zijn verschillende uitingen van bijzondere kracht, maar het is één God die ze allemaal en bij iedereen teweegbrengt. (1 Korintiërs 12: 3-13) di 31 Laten we zonder te wankelen datgene blijven belijden waarop we hopen. Laten we opmerkzaam blijven en elkaar ertoe aansporen lief te hebben en goed te doen. (Hebreeën 10: 19-25)

Kerkinformatie

Advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/ hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 349, € 698 en € 1.394.

De Gereformeerde Kerk van Bergentheim zoekt voor haar gemeente een

kerkelijk werker m/v voor 80-100% Onze gedachten gaan uit naar een kerkelijk werker die zich enthousiast in wil zetten ten aanzien van: – het pastoraat binnen alle leeftijdsgroepen – het voorgaan in (een beperkt aantal) erediensten – het begeleiden/ondersteunen van de groothuisbezoeken – het begeleiden van het huiscatechetenteam – het geven van catechese voor jongeren vanaf 16 jaar – het activeren van jongeren en jonge gezinnen. (uiteraard bovenstaande in goed overleg) Wij bieden: – – – – –

een gemeente met 510 leden een actieve kerkenraad een team van huiscatecheten diverse werkgroepen en commissies indien gewenst: een vrijstaande woning in ons rustig gelegen dorp in het Vechtdal.

ADVERTENTIES

Januari 2006

Andere advertenties bestaan in de formaten: 1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk: € 348, € 698, € 1.394, € 2.788.

Uiterste aanleverdata:

Aanlevering

De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

Per e-mail aan [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.

PROTESTANTSE GEMEENTE RIJSWIJK ZH De Protestantse Gemeente Rijswijk ZH zoekt de dynamiek van een nieuwe

predikant(e) (voor 60% van de werktijd) Sinds 1 mei 2005 werkt de Protestantse Gemeente in Rijswijk volgens het model van de werkgroepenkerkenraad. De gemeente is ingedeeld in vier pastorale secties. De vier predikanten hebben ieder hun eigen pastorale sectie. De erediensten worden gehouden in twee kerkgebouwen. Wij vinden langzaam maar zeker onze weg na grote veranderingen. Nu is er een vacature in één van onze pastorale secties (sectie 3). Hiervoor zoeken we een man of vrouw die ons mede helpt die weg te vinden. Wij denken aan iemand die: – in heldere eigentijdse bewoordingen het Evangelie wil verkondigen

Mocht uw belangstelling gewekt zijn schroom dan niet om te reageren! Schriftelijke reacties kunt u richten aan de scriba van de kerkenraad mevrouw A. Grit-Hummel, Slotweg 8, 7691 PN te Bergentheim. Wilt u graag eerst nadere informatie, dan kunt u contact opnemen - òf met de scriba mevrouw A. Grit-Hummel, tel. (0523) 23 22 44 - òf met de voorzitter van de kerkenraad de heer G.H. Olthof, tel. (0523) 23 13 43. Uw schriftelijke sollicitatie, voorzien van uw cv, zien wij graag uiterlijk drie weken na verschijnen van dit blad op bovengenoemd adres tegemoet.

32

Maartnummer 27 januari 2006. Aprilnummer 24 februari 2006. Meinummer 24 maart 2006.

– open staat voor nieuwe vormen van liturgie – bereid is om in een team te werken – bereid is veel aandacht te besteden aan pastoraat – wij zoeken bij voorkeur een jongere predikant – in een wijk met veel ouderen tevens betrokkenheid toont bij jongere leeftijdsgroepen en hun wijze van geloven. Sectie 3 heeft 1150 leden en 750 pastorale eenheden. Er is een pastorie beschikbaar. Uw schriftelijke sollicitatie – voorzien van C.V. - kunt u voor 21 januari 2006 sturen naar: dhr. T.Bergshoeff, Delftweg 46, 2289 AL te Rijswijk tel. (070) 383 30 24. Voor inlichtingen kunt u ook terecht bij: dhr. C.v.d. Klis, H.Gerhardlaan 51, 2285 XP te Rijswijk, tel. (070) 394 67 80, of mevr. G.E.J.van Dop-van de Perk, A. Jacobsstraat 48, 2286 BP te Rijswijk tel. (070) 393 57 87.

Kerkinformatie

ADVERTENTIES RUBRIEK

De Gereformeerde Kerk van Bennekom, behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland, zoekt contact met een

De Hervormde Kloosterkerk te Ter Apel is op zoek naar een

kerkelijk werker (m/v)

predikant(e), 50%

voor 24-27 uur per week.

Wij hopen iemand te vinden, die:

Wij zoeken iemand die:

– – – –

– – – – –

Januari 2006

een hbo-opleiding theologie met preekbevoegdheid heeft, een proponent of een emeritus predikant is zich betrokken voelt bij het pastoraat het jeugdwerk wil helpen activeren onze gemeente kan inspireren en ondersteunen in het proces van éénwording (PKN)

in de eredienst ons weet aan te spreken; er plezier in heeft om jongeren te inspireren; tussen de mensen gaat staan; samenbindend wil zijn.

Wij bieden: – een levendige en pluriforme gemeente; – een grote groep actieve vrijwilligers; – ruimte voor eigen initiatief en ontplooiïng.

De Kloosterkerk wil een door de bijbel geïnspireerde open geloofsgemeenschap zijn die vrijheid in denken en geloven belangrijk vindt.

Bennekom ligt tussen Ede en Wageningen, aan de rand van de Veluwezoom en is goed bereikbaar.

De aanstelling geldt voorlopig voor een periode van drie jaren. Voor informatie kunt u bellen met de voorzitter van de beroepingscommissie, Mevr. W.C. van Oostveen - Kleijwegt, telefoon (0318) 41 88 71.

Een profielschets van de gemeente, alsmede informatie kunt u verkrijgen bij mevr. M. Bakker-Blokker, Hoofdstraat 18, 9561 JA Ter Apel, tel. (0599) 58 18 48, email: [email protected], secretaris van de sollicitatiecommissie, bij wie uw sollicitatiebrief en CV voor 1 februari 2006 worden verwacht.

Sollicitatiebrieven kunt u richten aan de secretaris van de beroepingscommissie: Dhr. H.W. Brink Florence Nightingalelaan 21 6721 BK Bennekom

De kerkenraad van de Gereformeerde Johanneskerk van Leersum zoekt een

predikant(e) voor max. 75% Onze gemeente wil graag in contact komen met iemand die samenbindt en onze gemeente wil stimuleren. Hierbij vinden wij het belangrijk dat de predikant(e): De Gereformeerde Kerk van Leersum heeft ca 460 leden. Onze gemeente werkt al jaren samen met de Hervormde Gemeente (Michaëlkerk) in Leersum. Leersum is een fraai dorp op de Utrechtse Heuvelrug met ongeveer 7500 inwoners.

– De inhoud en betekenis van de bijbel op een inspirerende en eigentijdse wijze, mede op basis van persoonlijke ervaring, verwoordt. – Samen met anderen vorm geeft aan de eredienst, waarbij jong én oud zich vanuit hun belevingswereld betrokken voelen. – Gemeenteleden inspireert en enthousiasmeert bij het pastoraat, diaconaat, catechese, eredienst en vorming & toerusting. – De participatie van jongeren en jonge gezinnen, in samenwerking met de scholen, in de kerk vergroot. – De bijzondere pastorale zorg voor onze oudere gemeenteleden begeleidt. – Samen met ons en de Hervormde gemeente onderweg is naar de Protestantse kerk van Leersum. Nadere inlichtingen en een informatiepakket (met een uitgebreide profielschets en een karakteristiek van onze gemeente) zijn verkrijgbaar bij de voorzitter van de beroepingscommissie, dhr. J.H. Neecke, tel. (0343) 45 43 96, e-mail: [email protected]. De website http://www.heuvelrugkerken.nl/johanneskerk geeft U een eerste indruk van onze kerk. Uw schriftelijke reactie ontvangen wij graag binnen twee weken na verschijnen van dit blad. Uw brief kunt u richten aan de secretaris van de beroepingscommissie, dhr. M.S. Beekelaar, M C Verloopweg 65, 3956 BN Leersum, tel. (0343) 46 11 66, e-mail: [email protected]

33

Kerkinformatie

Leerhuis “De Valkenburcht” in Maarsbergen zoekt een

De Wijkgemeente Assen-West (circa 1.900 leden) is een levendige gemeente in ontwikkeling. In april 2006 wordt begonnen met de bouw van een nieuw kerkelijk centrum, binnen een complex van school, kerk, woningen, kinderopvang en peuterspeelzaal. Er ligt een belangrijke uitdaging voor de wijkgemeente om jonge gezinnen te betrekken bij kerk en kerkenwerk.

theoloog die één keer per maand wil voorgaan in haar leerdiensten. De doelstelling van het leerhuis is door middel van leerdiensten en kringwerk, vanuit de traditie van synagoge en kerk, uitleg te geven aan en een leerproces te bevorderen rondom de bijbel voor leden en andere personen, ongeacht hun godsdienstige of kerkelijke achtergrond.

Naast de huidige predikant zoeken wij een

fulltime predikant(e)

De leerdiensten worden gehouden in het gebouw De Valkenburcht op het terrein van Valkenheide te Maarsbergen, op zondagmorgen om 10.00 uur, onder leiding van verschillende voorgangers.

die affiniteit heeft met jeugdwerk, gemeenteopbouw èn die: – zich stimulerend en begeleidend inzet voor jeugd en jongeren; – het als een uitdaging ziet jonge gezinnen te betrekken bij de kerk en kerkenwerk; – een voortrekkersrol speelt bij het initiëren van activiteiten die een impuls betekenen voor gemeenteopbouw rondom het nieuwe complex; – op aansprekende wijze voorgaat in erediensten, waardoor jong en oud worden aangesproken; – oog en oor heeft voor samenleving en diaconaat; – een flexibele instelling heeft; – bereid is bovenwijkse taken te vervullen; – een echte teamspeler is en kan werken in collegiaal verband; – bereid is via verslaglegging verantwoording af te leggen aan de kerkenraad; – een academisch-theologische opleiding en relevante ervaring heeft.

Profiel theoloog – Afgeronde universitaire theologieopleiding. – Affiniteit met leerhuis en goede kennis van de joodse traditie en rituelen. – Capabel om vanuit de grondtekst vertaling te produceren. – Bereid om vooral inzage te geven in het “keukenwerk” van de exegese. – Didactische kwaliteiten om op inspirerende wijze vorm te geven aan het leerproces. Als het over en weer ‘klikt’ bestaat de mogelijkheid om de werkzaamheden binnen het leerhuis uit te breiden. Voor verder inlichtingen: Mevrouw H.N. van Greuningen-de Geus, Coördinator van het Leerhuis. Telefoon (0343) 43 15 61.

���������������������������������� ���������������

��

Januari 2006

RUBRIEK ADVERTENTIES

De Protestantse Gemeente Assen heeft momenteel acht predikanten in zes wijkgemeenten en is bezig met een reorganisatieproces. De wijkgemeente Assen-West blijft bestaan met twee predikantsplaatsen. Een pastorie is beschikbaar. Indien uw interesse is gewekt, kunt u de profielschets van de kerkelijke- en burgerlijke gemeente opvragen bij Johan Hiemstra, Maria in Campislaan 253, 9406 JG Assen, (0592) 85 19 04, [email protected]. Zie ook www.protestantsegemeenteassen.nl

������������� �������� ������������������ ������������

Uw schriftelijke reactie zien wij graag uiterlijk 21 januari 2006 op bovengenoemd adres tegemoet.

������������������� ������������� ������������������

De Nederlandse Hervormde Gemeente van Bourtange zoekt een

�������������

(emeritus) predikant (m/v)

���������������������������������� ���������������������������������

pastoraal of kerkelijk werker (m/v)

of

parttime ca. 2/12 deel.

���������������������������������

Bourtange is een vestingplaats in het prachtige Westerwolde (Oost Groningen).

������������������������������������������������������� �������������

De Hervormde Gemeente beschikt over een ruimte moderne pastorie.

����������������������������������������������������������� ���������������

Uw schriftelijke reactie ontvangen wij graag binnen drie weken na het verschijnen van dit blad

����������������������������������������������������������� ����������������������������������������������

Inlichtingen bij de scriba: Mevr. G. Koeman-Poel Batterijenstraat 6 9545 PP Bourtange

���������������������������������������������� ������������������������������������������

34

Kerkinformatie

ADVERTENTIES

De EMMAÜSKERK, de Gereformeerde Kerk in Hattem (750 leden), behorend tot de Protestantse Kerk in Nederland, beschikt over een actieve kern van vrijwilligers. De gemeente kent vele vormen in het op weg zijn ‘naar Emmaüs’.

De Hervormde Gemeenten Ten Boer-Sint Annen en Woltersum vormen een pseudocombinatie. Beide kerkgemeenschappen liggen dichtbij de universiteitsstad Groningen.

Welke inspirerende

predikant (m/v) (0,75 fte) gaat met ons mee? We zoeken een predikant die gelovig met ons op weg wil gaan en met ons in gesprek gaat. – U leidt op creatieve wijze de erediensten. – U heeft hart voor het pastoraat en weet mensen te inspireren. – U kunt de jonge mensen van onze gemeente aanspreken en bent zelf aanspreekbaar en toegankelijk voor alle gemeenteleden. – U bent in staat met een diversiteit van mensen en hun geloofsbelevingen om te gaan. – U wilt een motor zijn als het gaat om verdere samenwerking met de Hervormde Kerk. Een aantal kenmerken die we graag bij u zien: zelfstandigheid, creativiteit, communicatief vaardig en enthousiasme. (Levens)ervaring vinden wij vereist. Hattem is een bruisende Hanzestad op de Noord-Oost Veluwe, aan de IJssel, met alle voorzieningen onder handbereik. Meer over Hattem: www.hattem.nl. Uw reactie met CV zien wij graag binnen 3 weken tegemoet op onderstaand adres. Informatie wordt graag verstrekt door: De heer G. Grit (voorzitter beroepingscommissie), telefoon (038) 444 50 56. De heer A. Berends, (praeses van de kerkenraad), telefoon (038) 444 67 96. Schriftelijke informatie kunt u op vragen bij het secretariaat van de beroepingscommissie. Op onze website, www.gereformeerdekerkhattem.org, vindt u meer informatie over onze gemeente en de profielschets van de vacature. Secretariaat beroepingscommissie: Mw. L. Eenshuistra, De Gelder 83, 8052 AM Hattem. Telefoon: (038) 466 10 56 beroepingswerk@ gereformeerdekerkhattem.org

Er is een fraai gerestaureerde pastorie beschikbaar Wij zoeken een enthousiaste

predikant v/m (75%) Wij zijn een gemeente, waarin gemeenteleden een duidelijk actieve rol vervullen. Dat blijkt ondermeer uit de werkgroep Liturgie en Lectoraat, kinder-/ tienernevendiensten en de cantorij. Naast de gewone erediensten is er ruimte voor speciale diensten, zoals de Paascyclus. Wij zoeken daarom iemand die: – mee wil werken aan de creatieve manier waarop de liturgie wordt vorm gegeven, waarin de kinderen nadrukkelijk worden betrokken; – vanuit een duidelijke visie op geloof en leven, oude tradities en nieuwe inzichten weet te verenigen. De twee gemeenten zijn bezig toe te groeien naar een Streekgemeente en willen naar buiten toe zichtbaar zijn. Wij zoeken daarom iemand die: - zich kan inleven in de verschillende karakters van de individuele gemeenten en in staat is een bindende rol te spelen; - een brug wil slaan tussen kerk en samenleving; - oog heeft voor pluriformiteit; - oecumenisch georiënteerd is. In het pastoraat zijn communicatieve vaardigheden en relativeringsvermogen van belang. Wij zoeken daarom iemand die: – zich in het midden van de gemeente opstelt en aandacht heeft voor jong en oud. Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot de heer J.T. Hoogakker, voorzitter beroepingscommissie, telefoon (050) 302 23 79. We sturen u graag een uitgebreid informatiepakket toe. Uw schriftelijke sollicitatie kunt u binnen 3 weken na het verschijnen van dit blad zenden aan de heer C.M.Westerholt, Reddingiusstraat 5, 9791 CA Ten Boer.

35

Januari 2006

De Pauluskerk in Wezep (Noord-Veluwe) is een Christus-belijdende gemeente, die probeert niet alleen op zondag, maar ook door de weeks vanuit de blijde boodschap van het Evangelie te leven. Er vindt actieve pastorale zorg plaats met een groot team van ouderlingen en wijkbezoekers. Daarnaast kent onze gemeente een sterke diaconale en missionaire gerichtheid. Onze gemeente groeit, kent inmiddels circa 2000 leden met een gemiddelde leeftijd van 35 jaar. Wij zoeken twee energieke mensen om ons in het proces van groei en uitbouw van de gemeente verder te begeleiden: een pastoraal bewogen

predikant (max. 50%) en een moderne

jongerenwerker (circa 50%) die de wereld van de jongeren kent en hun taal spreekt. Samen met de huidige fulltime predikant werken zij in teamverband samen. Van de nieuwe predikant verwachten wij, dat hij of zij op aansprekende en eigentijdse manier ook in een aantal kerkdiensten wil voorgaan. De identiteit van de Pauluskerk laat zich door drie trefwoorden karakteriseren: ‘open’, ‘van confessionele oorsprong’ en ‘met evangelische accenten’. Van beide kandidaten wordt verwacht, dat zij zelf met élk van deze drie begrippen affiniteit hebben en dat ook kunnen verwoorden. Onze gemeente kent een groot aantal bijbelkringen, er is een uitgebreid vorming- en toerustingsprogramma, er zijn alphacursussen en gemeentegroeigroepen. Voor de jongerenwerker is het goed te weten, dat er wordt gewerkt met programma’s als Rock Solid, Solid Friends, Youth-Alpha en een catecheseprogramma met kortlopende projecten. Als u denkt, dit zou een kans voor mij kunnen zijn, nodigen we u uit een informatieboekje op te vragen bij de scriba: De heer B. Hospers, de Spade 5, 8091 NG, Wezep, tel. (038) 376 30 66, email [email protected] Reacties zien we graag tegemoet voor 15 januari 2006 op dit adres.