Kerkinformatie. Vakbond Kerk en. The Passion NUMMER 201 MAART 2012

Kerkinformatie NUMMER 201 • MAART 2012

Vakbond Kerk en *EF§FM The PassionJO3PUUFSEBNŔ$MBTTJT.FQQFM XFSLUWFSOJFVXFOEŔ4UVEFSFOEFWSPVXFOJO,FOJB

2|

Internetnieuwtjes "QQōWPPSNPCJFMF TNBSUQIPOFT

)J1TZNQPTJVN

0SHFMTJOEF.BBTTUBE

www.stichtinghip.nl/symposium

www.rotterdamorgelstad.nl

Stichting HiP (Hulp in Praktijk) faciliteert kerken in Nederland in het bieden van hulp aan mensen zonder sociaal netwerk. Op 21 maart organiseert zij een symposium over informele zorg en de rol van kerken, onder het thema (N)iemand kan zonder. Tot de sprekers behoort Paul van Oosten, secretaris van de protestantse diaconie in Amsterdam. Verder sprekers uit de sectoren onderwijs, politiek, zorg en verzekeringen.

De Stichting Rotterdam Orgelstad viert in 2012 haar 10-jarig jubileum. Rotterdam Orgelstad omvat momenteel 3 concertzalen en 13 kerken, dus 16 podia waar orgelconcerten worden gegeven. De organisatie verzamelt ook Rotterdamse orgelcomposities door de eeuwen heen, die op de website geplaatst zullen worden. Op 18 mei 2012 is het jubileumconcert op alle orgels van de Laurenskerk, als startschot voor een concertreeks in de hele stad.

+POHFSFOFOBSNPFEF

'FFTUJO%FWFOUFS

www.adventskerk.info De Adventskerk in Alphen aan den Rijn maakt al jaren gebruik van internet om de communicatie in en rondom de kerk te stimuleren. Actueel nieuws verschijnt ook op Twitter en op Facebook. Daar is nu een heel bruikbaar middel aan toegevoegd: een ‘App’ die te gebruiken is op de iPhone, BlackBerry of Android telefoon. In die ‘App’ is de belangrijkste informatie direct toegankelijk: het nieuws, de kerkdiensten en de agenda. De kerk staat voortdurend voor de uitdaging om op een passende manier gebruik te maken van de mogelijkheden die nieuwe media bieden. Toch draait het niet om het zo snel mogelijk gebruikmaken van alles wat ‘hot’ is op het internet. Uitgangspunt is volgens de gemeente dat het échte contact tussen mensen onderling en met God belangrijk is. ‘Contact van hart-tot-hart’, zo werd dat laatst in de kerkdienst genoemd. Heldere communicatie via verschillende oude en nieuwe media is er om dat contact te ondersteunen. Hervormde wijkgemeente Alphen aan den Rijn: Web: www.adventskerk.info E-mail: [email protected] Mobiel: m.adventskerk.info Twitter: @Adventskerk Facebook: www.facebook.com/facebook

&FOXFCTJUFWPPSVXHFNFFOUF UFNPFJMJKL 5FEVVS /JFUIBBMCBBS ,JKLFFOTPQXXXQSPUFTUBOUTFLFSLOFU

Colofon

www.grootefestival.nl www.armekant-eva.nl/jongeren De werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA heeft een website gelanceerd waarop armoede in Nederland op een voor jongeren aansprekende manier wordt belicht. De site gaat in op: Wat is armoede? Wie zijn arm? Gevolgen en bestrijding van armoede, wat kun je zelf doen? Met veel links naar filmpjes, ervaringsverhalen, spelen, quizzen, muziekclips, etc., die gebundeld zijn in de rubriek '€xtra'.

In Deventer wordt van 16-20 mei het Grootefestival gehouden. In de historische Lebuinuskerk kunnen bezoekers op zoek gaan naar ‘hernieuwde innigheid’ in het spoor van de Moderne Devotie en haar grondlegger Geert Groote. Er zijn dagelijks lezingen en workshops: dans, theater, zang, schilderen, schrijven, mediteren, wandelen, fietsen, film. Elke dag begint en eindigt met een korte viering. Programma en aanmelding op de site.

Nummer 201 maart 2012 ISSN 1380-460X

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland. Algemeen adres Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, e-mail: [email protected]. Kerkinformatie Ŕ NBBSU

Abonnementenadministratie Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland € 24,-. Vanaf 35 ex.: € 15,- per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected] Dit blad is voor visueel gehandicapten in aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.

Redactie-adres Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17 (di, wo, do). E-mail: [email protected] Advertenties: zie achterin aan het begin van de advertentierubriek.

Opmaak Ladenius Communicatie B.V., Houten

Redactie Janet van Dijk, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur), Marloes Keller, Marieke Riedemann, Henk van IJken en Frans Rozemond (eindredactie).

Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

Basis vormgeving ReproVinci, Schoonhoven

Druk Drukkerij de Groot, Goudriaan Kerkinformatie op internet www.pkn.nl/kerkinformatie

|

5FOHFMFJEF

In dit nummer van Kerkinformatie ook een bericht over The Passion. Op Witte Donderdag wordt de Passion weer opgevoerd. Nu in Rotterdam. Met nieuwe artiesten en andere bekende (pop)nummers. The Passion vertelt met een groots en uniek muziekevenement het verhaal over het lijden, sterven en de opstanding van Jezus. De vorige Passion (2011 in Gouda) bereikte ook veel mensen die niet (meer) met het Paasverhaal vertrouwd zijn. Daarom ondersteunt ook dit jaar de Protestantse Kerk opnieuw dit evenement. Jan-Gerd Heetderks hoofdredacteur van Kerkinformatie

4

Inhoud 3FHJPOBBMTBNFOXFSLFO

4DSJCBDMBTTJT.FQQFMŌ%FDMBTTJTIBBMUKFWBOKFFJMBOEBGō 8

1BTFO

3PUUFSEBNEFDPSWBO5IF1BTTJPO 10

#FMFJE

7JTJFOPUBFSWBMUXBUUFLJF[FO 11

.JTTJPOBJSXFSL

/JFVXCPFLKF$PNQBTTJF 14

7FFSUJHEBHFOUJKE

)BBTUSFDIULPFTUFSUWFSESBBH[BBNIFJE 15

,FSLJO"DUJF

Ō7PPSEFWFSBOEFSJOHōŊ5FLFOFOWBOIPPQPQ$VCB 16

,FSLFODPNNVOJDBUJF

/JFVXFTUBSUJO5XFMMPWBTUHFMFHEPQEWE 17

5FBNCFHFMFJEJOH4USFFLHFNFFOUF.BBTFO8BBM

Ō&WJEFOUJTEBUJFNBOEWBOCVJUFONFFLJKLUō 18

#FVST

,FSLFOCFVSTWFSXBDIUXFFSEVJ[FOEFOLFSLMFEFO 19

,FSLFOXFSL

,FSLFMJKLFWBLCPOECSFEFSFOQSPGFTTJPOFMFS 20

+01

)FUXFOLFOEFQFSTQFDUJFGWBOEFMJFGEF 22

,FSLJO"DUJF

&TUIFS.PNCP ,FOJB 7SPVXFOHFMPWFOEBU(PEIVOTJUVBUJF[BMWFSBOEFSFO BI

Rubrieken J

D

6

Kroniek

E

CO VE

RFOT O

12

.FOTFO JODMVTJFGQSFEJLBOUTXJTTFMJOHFO

27

$PMMFDUFO

28

#JKCFMUFLTUFO5BJ[¥

29

Advertenties

De Bond van medewerkers in kerkelijke en daaraan verwante arbeid gaat verder als CNV Kerk & Ideëel, zie p. 19. Foto: Willem Mes

Kerkinformatie Ŕ NBBSU

KERK IN ACTIE

Je hoort niet zo dikwijls enthousiaste verhalen over activiteiten van de classes en over classicale vergaderingen. Scriba Nico Becht van de classis Meppel stelt echter: ‘De classis haalt je van je eiland af.’ In de afgelopen jaren is in de classis Emmen hard gewerkt om van de classis een levende gemeenschap te maken. ‘Bij de missie van de classis staan verantwoordelijkheid, ontmoeting en saamhorigheid centraal; onder visioen staat onder meer: Ons staat voor ogen dat de classis een levend netwerk van gemeenten wordt.’ Om dit visioen niet alleen visioen te laten blijven, is een beleidsplan opgesteld, worden themabijeenkomsten georganiseerd en wordt er een activiteitenkalender voor de classis bijgehouden. En de classicale vergadering wordt een plek van ontmoeting: inhoudelijke thema’s bepalen de agenda van de vergaderingen van de classis Meppel. Een inspirerend verhaal voor andere classicale vergaderingen?

3

4|

4DSJCB/JDP#FDIUPWFSBDUJFWFDMBTTJT.FQQFM

EN REGIONAAM MEENNWERK AS L ESN

Ō%FDMBTTJTIBBMUKFWBO KFFJMBOEBGō Een eigen folder, goedbezochte themabijeenkomsten, een activiteitenkalender en tussen de vergaderingen door veel contact onderling en met ‘Utrecht’: de classis Meppel zit bepaald niet stil. Scriba Nico Becht is bij verscheidene classisactiviteiten de spin in het web. Dat geeft hem veel voldoening. ‘De classis zorgt ervoor dat de gemeenten niet elk op hun eigen eiland blijven zitten.’ In de classis Meppel gaat het anders dan in de meeste andere classes. Dat wordt al snel duidelijk in het gesprek met Nico Becht, scriba van die classis. De afgelopen jaren hebben er nogal wat veranderingen plaatsgevonden in de classis. De wat formele vergaderingen hebben plaatsgemaakt voor themabijeenkomsten over bijvoorbeeld jeugdwerk, kerk en dorp, feest van de Geest, het gebruik van de beamer in de eredienst of over notarieel schenken, de website is flink onder handen genomen en er ligt sinds kort in alle kerken van de classis een eigen folder over wat de classis is en doet. De mensen die de classisvergaderingen bezoeken, doen dat met meer plezier dan een paar jaar geleden, zo blijkt uit een evaluatie. 0OUNPFUJOHTQMBUGPSN De classicale vergadering is de minst bekende bestuurslaag in de Protestantse Kerk. Iedere plaatselijke gemeente vaardigt twee ambtsdragers af naar de classis en de classis op haar beurt vaardigt weer mensen af naar het landelijke kerkbestuur, de generale synode. In een classicale vergadering ontmoeten gemeenten uit dezelfde regio elkaar. De classis heeft een aantal formele taken, bijvoorbeeld op het gebied van predikantsvervanging, naamgeving van een plaatselijke gemeente of advies over kerkordewijzigingen, en is daarnaast bedoeld als ontmoetingsplatform voor gemeenten uit dezelfde regio. De gemeenten kunnen binnen de classis met elkaar bespreken waar ze tegenaan lopen en hoe ze van elkaar kunnen leren of dingen gezamenlijk kunnen doen. Die inhoudelijke uitwisseling vindt lang niet altijd plaats. Op veel classisvergaderingen staan, behalve de agenda en notulen van de vorige keer, vooral huishoudelijke zaken op de rol. Tot ‘een goed gesprek’ komt het in veel classes niet of nauwelijks. Classisvergaderingen zijn over het algemeen dan ook niet populair bij de afgevaardigden uit de plaatselijke gemeenten. Kerkinformatie Ŕ NBBSU

Nico Becht In de classis Meppel moest het anders, zo werd een paar jaar geleden besloten. Van noodzakelijk kwaad moesten de classisvergaderingen veranderen in bijeenkomsten waar mensen graag naartoe gaan. %FWSBBHVJU8BQTFSWFFO Het begon met een vraag van de kleine gemeente Wapserveen aan de classis. Het lukte de gemeente, die graag zelfstandig wilde blijven, niet om ambtsdragers te vinden en ze riep de hulp in van de classis. De classis riep de hulp in van Jenneke Span, die binnen de classis als gemeenteadviseur werkt. Van het een kwam het ander. De classis vatte het plan op om alle kerkenraden uit de classis eens bijeen te brengen, om ervaringen te delen en van elkaar te

leren. ‘Het heeft weinig zin om het wiel steeds opnieuw uit te vinden’, zegt Nico Becht. Het moderamen (bestuur) van de classis inventariseerde bij de kerkenraden welke onderwerpen hen hoog zaten, waarover ze graag met andere kerkenraden in gesprek wilden en hoe ze de rol van de classis daarbij zagen. Dat mondde na verloop van tijd uit in een beleidsplan (2011-2014) voor de gehele classis. ‘Van onderop ontstaan dus’, benadrukt Nico Becht. Het beleidsplan omvat 10 A4’tjes en beschrijft niet alleen de missie en het visioen van de classis, maar ook de concrete uitwerking daarvan. Bij de missie van de classis staan verantwoordelijkheid, ontmoeting en saamhorigheid centraal; onder ‘visioen’ staat onder meer: ‘Ons staat

|

voor ogen dat de classis een levend netwerk van gemeenten wordt.’ Missie en visioen worden verder vertaald in doelstellingen, die op hun beurt weer uitgewerkt zijn in concrete acties variërend van ‘samenstellen folder’ tot ‘herschrijven huishoudelijk reglement’ en ‘opening van de classicale vergadering met een liturgisch moment’. &JHFOGPMEFS Het beleidsplan is inmiddels volop in uitvoering. De folder over het werk van de classis verscheen bijvoorbeeld recentelijk, met hulp van het Landelijk Dienstencentrum. Daarin wordt uitgelegd wat de kerkordelijke positie van een classis is en wat de bijbehorende taken zijn, maar ook, op basis van het beleidsplan, wat de classis Meppel voor ogen staat: verantwoordelijkheid, ontmoeting en saamhorigheid. Er werden zesduizend exemplaren gedrukt. ‘De folder ligt sinds kort achter in alle kerken die bij onze classis zijn aangesloten’, vertelt Nico Becht. Heel veel respons is daar nog niet op gekomen. ‘We weten nog niet precies wat de folder uitwerkt, maar we hopen op meer bekendheid over wat de classis is. Je hoort mensen weleens zeggen dat ‘alles in Utrecht wordt besloten’ of dat ‘het allemaal wel heel veel geld moet kosten’. We hopen dat de folder duidelijk maakt hoe de besluitvorming in de kerk gaat en wat daarbij de functie van de classis is.’ Die functie is volgens Becht in de eerste plaats: gemeenten met elkaar in contact brengen, zodat ze van elkaar kunnen leren en – in de goede zin des woords – kunnen profiteren. En zo werkt het in de classis Meppel sinds een paar jaar in de praktijk ook. ‘Ik hoorde bijvoorbeeld van een ambtsdrager over notariële schenkingen. In een bepaalde gemeente was de opbrengst van Kerkbalans daarmee in één jaar 4000 euro hoger dan het jaar daarvoor. Dat was voor ons aanleiding om een avond te organiseren voor kerkrentmeesters en diakenen en iemand van het Regionaal College voor de Behandeling van Beheerszaken uit te nodigen om daarover te vertellen. Het werd een heel goedbezochte avond. Dát is typisch een functie van de classis: van elkaar blijven leren, niet op de eigen eiland blijven zitten.’ ,PSUFBHFOEB Inhoudelijke thema’s bepalen de agenda van de vergaderingen van de classis Meppel. ‘We houden het huishoudelijke deel zo kort mogelijk’, zegt Becht. ‘Je moet de vergadering niet met kerkordelijke zaken belasten. Dan komen de mensen niet en dat is ook niet het belangrijkste doel van de classis.’

De classis vervult bijvoorbeeld een belangrijke rol wanneer een plaatselijke gemeente van naam verandert. Maar toen de Hervormde Gemeente Koekange veranderde in Protestantse Gemeente Koekange, ging het op de classisvergadering nauwelijks over de formele kant van die naamsverandering. ‘We hebben er op feestelijke wijze bij stilgestaan en de gemeente een vlag van de Protestantse Kerk gegeven. Die kun je voor 35 euro krijgen, dus daar hoef je het niet om te laten.’ De classis heeft bij de aangesloten kerkenraden geïnformeerd over welke thema’s ze graag met elkaar in gesprek willen. Daaruit kwamen onderwerpen als: jeugdwerk, het invullen van vacatures en missionair kerk-zijn. In de vergadering van februari ging het daarom in de classisvergadering over jeugdwerk. ‘Iedere gemeente loopt tegen hetzelfde probleem aan: hoe spreken we de jeugd aan? We hebben binnen de classis een paar gemeenten waar het jeugdwerk goed loopt: Nijeveen/Kolderveen en Westerbork. Die beide gemeenten kwamen op de vergadering vertellen hoe ze het hebben aangepakt, zodat anderen daarmee hun voordeel kunnen doen.’ Later in het jaar komt waarschijnlijk de rol van kerken bij calamiteiten nog aan de orde: wat moet en kan een gemeente doen wanneer een ramp als die in Volendam zich in de eigen omgeving voordoet, als een kind uit de gemeente omkomt of een uitgezonden militair sneuvelt? Ook dat on-

derwerp is aangedragen vanuit een van de gemeenten. 0QFOWFSHBEFSJOH In onze classicale vergaderingen zijn ook mensen welkom die niet officieel afgevaardigde zijn vanuit een gemeente, maar interesse hebben in het thema. Zo stond twee jaar geleden een bijeenkomst in het teken van het nieuwe Liedboek; de zaal zat vol cantors en organisten. ‘Die zitten dan ook bij het huishoudelijke deel van de vergadering; vandaar dat we dat zo kort mogelijk houden.’ De classis Meppel vergadert vier keer per jaar. Is dat wel genoeg om de onderlinge band tussen de gemeenten hecht te houden? ‘Dat proberen we’, zegt Nico Becht. ‘Tussendoor hebben we veel contact per mail en we proberen ook echt naar elkaar om te zien. Toen de vrouw van een predikant was overleden, hebben we namens de classis een bezoek gebracht. De classis is er niet alleen voor organisatorische zaken, maar ook voor het omzien naar elkaar. We merken trouwens dat onze pogingen om de onderlinge band te verstevigen, effect hebben, ook buiten de vergaderingen om. De classis krijgt steeds vaker vragen vanuit een kerkenraad. Blijkbaar is de drempel naar de classis de afgelopen jaren lager geworden.’ Berber Bijma freelance journalist

‘Tot een goed gesprek komt het in veel classes niet of nauwelijks. Dat moet echt anders, zo besloot de classis Meppel.’ Kerkinformatie Ŕ NBBSU

5

6|

Kroniek

%FLFSLFFOIPTQJUBBM Er zijn vergelijkingen, die even verrassend als diepzinnig zijn. Een daarvan is die tussen een kerk en een hospitaal. Deze vergelijking heeft oude papieren maar is in vergetelheid geraakt. Het is goed mogelijk dat deze afkomstig is uit de gelijkenis van een gewonde man, gevonden en verzorgd door de barmhartige Samaritaan, die naar een herberg wordt gebracht voor verdere verpleging. Volgens een bepaalde uitleg is de barmhartige Samaritaan Jezus, die gewonde mensen aan de kant van de weg opraapt en hen in de herberg brengt om te genezen. De herberg als hospitaal. En dat is dan weer een beeld van de kerk. Een verrassende en diepzinnige vergelijking, maar ik denk niet dat deze hoog scoort op het favoriete lijstje ‘beelden van de kerk’. Op het eerste gezicht is het ook niet erg aantrekkelijk. Een gemeenschap die jong is, aantrekkelijk en vitaal is dat veel meer. Een gemeenschap van mensen met een gezonde geest in een gezond lichaam ook. Toch vind ik het om een aantal redenen een vergelijking die te denken geeft. In de eerste plaats omdat we niet allemaal prettige gezonde mensen zijn. Het is juist bevrijdend dat niet te hoeven zijn om mee te kunnen doen. De kerk moet vooral niet een club worden van allemaal blije, stralende mensen, waar het van afspat en waar alles in majeur gezongen wordt. Zulke mensen zijn we niet en de kerk is gelukkig niet de plek om elkaar dat aan te praten.

ō0XJKBSNF [POEBBST CFEFMBBST POSFJOō


In de tweede plaats omdat we zo ook niet helemaal bij Jezus zouden passen. Wat zou Jezus moeten doen in een gemeenschap zonder zondaars, zieken en bedelaars? Zonder ‘oud’ en ‘verdriet’ en mensen die op een of

andere manier in elkaar geslagen zijn. Wij zijn door Jezus gevonden als gewonden langs de kant van de weg. Had Hij niet naar ons omgekeken, dan zouden we dood zijn gegaan. We zingen (zeker in de Veertigdagentijd) het lied: ‘o wij arme zondaars, bedelaars onrein’ en blijven dat doen. Daar houden we het langer mee vol dan met ons op te peppen voor God. In de derde plaats: de kerk is een plaats voor mededogen. Voor meeleven. Voor het dragen van elkaars lasten. Die zijn er genoeg en het is goed dat er een plaats is waar lasten mogen worden gedeeld. Dat is wat anders dan elkaar beklagen. Het is ook wat anders dan een verzameling van zielige mensen worden. Troost en compassie zijn bedoeld om te sterken, om op de been te brengen, om te kunnen aanvaarden. Dat vraagt om mensen die daar niet een straatje voor omlopen. In de vierde plaats: omdat de kerk een plaats is om te genezen. De kerk is niet een plaats waar we een lesje leren of een plaatje draaien, maar een plek die helpt te genezen. Van wildgroei, van scheefgroei, van trauma’s, van vooroordelen, van wanhoop, van agressie, van goddeloosheid vooral. Wij protestanten zijn dat misschien wat kwijt geraakt. Het evangelie is leer geworden. Of iets zweverigs. Te weinig een kracht die open legt en geneest, die verwondt en heelt. Het heilig avondmaal is teveel herinneringsmaaltijd of gemeenschapsmaaltijd geworden. Te weinig geneesmiddel. Dat is het van huis uit wel. Het evangelie is een kracht van God en een medicijn dat geneest. Een kerkelijke gemeenschap als ziekenhuis. Waar we de geneesheer ontmoeten. The wounded surgeon plies the steel/that questions the distempered part: ‘de gewonde arts hanteert het staal, en onderzoekt het zieke deel’. Maar wel om het beter te maken. Wel in dienst van de vreugde. Wel om het er bij de hoogmomenten toch van te laten afspatten. Arjan Plaisier scriba van de generale synode

| • BERICHTEN

• 4:.104*6.07&3/*&68&703.&/7"/,&3,;*+/ Op vrijdag 16 maart wordt in de Marcuskerk in Den Haag een symposium gehouden over nieuwe vormen van kerkzijn binnen de Protestantse Kerk. Gemeenten die zich bezinnen op nieuwe vormen, maar ook anders geïnteresseerden zijn van harte welkom. Het symposium wordt georganiseerd door Missionair Werk en Kerkgroei van de Protestantse Kerk, de IZB en het Evangelisch Werkverband. Het ochtendprogramma staat in het teken van een inhoudelijke bezinning aan de hand van het nieuwe boek van dr. René de Reuver Anders verder, missionair kerkzijn in een dynamische samenleving. Dit boek, uitgave van Ark Media, wordt overhandigd aan de scriba van de Protestantse Kerk, dr. Arjan Plaisier. 1SBLUJKLJO;FFXPMEF Het middagprogramma gaat in op het daadwerkelijk experimenteren met nieuwe vormen. De Protestantse Gemeente Zeewolde presenteert haar gevarieerde praktijk van kerkzijn. Daarnaast zijn er workshops over missionaire projecten die spontaan uitgroeiden tot gemeenten, missionaire gemeenten die doelbewust worden gesticht, leefgemeenschappen/ kloosterachtige initiatieven en fluïde netwerkachtige gemeenschapsvormen. De

Marcuskerk Den Haag. Foto: www.kerkelijkbureaupgdh.nl workshops zijn werksessies waarin mensen uit de praktijk, beleidsmakers en geïnteresseerde gemeenteleden gezamenlijk door de ‘lens’ van het ochtendprogramma een bepaalde praktijk onder de loep nemen. Kunstenaars zullen de workshops op creatieve wijze plenair terugkoppelen, waarna het symposium besloten wordt met een borrel. #F[PFLHFHFWFOT Het symposium vindt van 10.00 tot 17.00 uur plaats in de Marcuskerk in Den Haag. Daar is ruime parkeergelegenheid, en ook via OV is de kerk goed

te bereiken. De toegangsprijs bedraagt € 20,- (dat is inclusief koffie/thee en lunch), op de dag zelf contant te voldoen bij de ingang van de kerk. Het boek Anders verder kan ter plekke gekocht worden. De prijs bedraagt € 18,95. Mocht u het boek van tevoren willen ontvangen, wilt u dat dan aangeven bij uw aanmelding? Het boek wordt dan vanaf 21 februari naar u verstuurd. Aanmelden is noodzakelijk, via [email protected], o.v.v. ‘aanmelding conferentie 16 maart’. U krijgt ongeveer een week van tevoren een programmaboekje toegestuurd.

• 456%*&%"(3""%7"/,&3,&/07&3"10450-*$*5&*5 ‘In de schoenen van de apostelen’ is het thema van de studiedag over apostoliciteit die de Beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap van de Raad van Kerken organiseert. De Beraadgroep heeft vastgesteld dat verschillende discussies in de kerken teruggaan op de vraag naar apostoliciteit. Of het nu gaat om de discussie over de waardering van de ambten of om de vraag naar de legitimiteit van de sacramentsbediening, steeds weer speelt de herkenning en de erkenning van de ambtsdragers een rol. "QPTUPMJTDIFUSBEJUJF De Rooms-Katholieke Kerk en de Oosters-Orthodoxe kerken zien een rechtstreekse lijn van de eigen bisschoppen naar de apostelen in het Nieuwe Testament. Calvinisme en Lutheranisme nemen afstand van een formele apostolische successie, als zou het een garantie bieden voor waarheid en eenheid. Naar protestants inzicht manifesteert de apostolische traditie zich langs meerdere wegen. De overdracht van het evangelie en het leven van de gemeente zijn minstens zo belangrijk. De Angli-

Gemeenschap neemt als uitgangspunt voor de reflectie het studiedocument The Apostolicity of the Church, een document van de Luthers/Rooms-Katholieke Commissie voor Eenheid. In de introductie op de uitgave spreken de voorzitters van het overleg tussen Lutheranen en Rooms-Katholieken de hoop uit, dat het rapport nieuwe perspectieven opent voor oecumenische ecclesiologie.

Prof. dr. Markus Mattias belicht apostoliciteit vanuit de Lutherse traditie. caanse Kerk neemt een tussenpositie in. Zij hecht zeer aan de (historische) episcopale successie, maar op een meer protestantse wijze. De beraadgroep Geloven en Kerkelijke

4QSFLFST Dr. Karel Blei uit Haarlem is bereid gevonden het hoofdreferaat te verzorgen voor de studiebijeenkomst. Daarnaast zijn er onder meer reacties vanuit de katholiek-westerse traditie (prof. dr. Matthijs Ploeger), de EvangelischLutherse traditie (prof. dr. Markus Matthias), vanuit de basisbeweging en de vrouwenbeweging (dr. Margriet Gosker) en vanuit de pentecostale en evangelicale beweging (dr. Henk Bakker). De studiedag wordt gehouden op maandag 5 maart van 11.00-16.00 uur in het gebouw van de Raad van Kerken in Nederland, Koningin Wilhelminalaan 5 te Amersfoort. Kerkinformatie Ŕ NBBSU

7

8|

The Passion gaat verder in uw eigen gemeente

NEN ROM DNPSAES NE

Eind augustus ontvingen alle kerkenraden en predikanten namens de Protestantse Kerk en het Nederlands Bijbelgenootschap een gratis dvd van The Passion, met in de dvd-box een boekje met suggesties om in uw gemeente rond Pasen uit te voeren. In het boekje staan allerlei suggesties, van het vertonen van The Passion met gespreksvragen tot het zelf opvoeren van een passie door jongeren. Zo gaat de vertoning van The Passion verder dan de uitvoering in het centrum van Gouda in 2011. The Passion had als doel: mensen die nauwelijks bekend zijn met het evangelie van Pasen op een nieuwe manier in aanraking brengen met Jezus’ leven, dood en opstanding. Bekende Nederlanders vertelden aan de hand van Nederlandse popsongs in een groots muzikaal evenement het oude verhaal. Op de Goudse Markt stonden ruim 15.000 mensen, naar de tv keken 1,3 miljoen mensen. Ook dit jaar kunnen gemeenten aan de slag gaan met de ideeën om de dvd van de Passion missionair in te zetten. Bijvoorbeeld door een vertoning in eigen gemeente, een viering met jongeren, of een eigen passiespel met eigentijdse liederen door jongeren opgevoerd. Ideeën en uitwerkingen staan op www.pkn.nl/thepassion > Aan de slag. *;#NBUFSJBBM Ook de IZB heeft rond The Passion materiaal ontwikkeld, als een handreiking voor gespreksavonden tijdens de Lijdenstijd. Insteek: hoe voer je het gesprek over het lijdensevangelie, de verzoening, een van de kernen van het christelijk geloof? Het gaat om drie korte programma’s rond mooie afbeeldingen. De programma’s zijn te downloaden vanaf www.izb.nl. Het zijn ‘Het schilderij centraal’, ‘De kruiswoorden van Jezus’ en ‘Passie – Verrijzenis, schilderijen door Arcabas’. Wie de dvd niet meer kan vinden of nog een extra exemplaar wil, kan contact opnemen met Julia van Doorn: [email protected], tel. (030) 880 18 88. Er is nog een klein aantal beschikbaar.

Ō*LMFFSEF+F[VTLFOOFOō Eefje van Vlaardingen ging met wat jongeren van haar studentenvereniging naar de uitvoering van The Passion in de binnenstad van Gouda. Daar veranderde haar leven voorgoed. ‘Ik verzette me altijd tegen het geloof maar stond wel open voor een gesprek. Toen ik het spektakel aanschouwde, nam ik een besluit. Als dit verhaal echt gebeurd was, als Jezus op zo’n manier Zijn liefde voor de mensen toonde, wil ik mijn hart aan Jezus geven. Er waren in de binnenstad van Gouda allemaal mensen met wie je kon praten. Dat heb ik gedaan en die avond heb ik voor het eerst van mijn leven gebeden.’ Toen ze de volgende morgen wakker werd, bedacht ze dat ze zich als een gek gedragen had en zich had laten beïnvloeden door de massa. ‘Die dag ben ik een bijbel gaan halen op de universiteit en daar heb ik de hele avond in zitten lezen. Het kwam op mij zo betrouwbaar, zo puur en zo waar over dat ik op dat moment besloot om mijn leven aan de Heer te geven. Ik ben de zondag daarop naar een kerk geweest waarvan ik wist dat er een dienst was. Daar ben ik heel liefdevol opgevangen door de leden en ik zit er nog steeds. Ik kan me echt geen leven voorstellen zonder God.’ (bron: www.cip.nl)

• BERICHTEN

een spanningsveld. De werkgroep heeft, voor het gesprek over het gebruik van de paaskaars in de protestantse traditie, een handreiking opgesteld. De handreiking is te downloaden via www.pkn.nl/eredienst > werkgroep eredienst > ‘Handreiking gebruik paaskaars in de protestantse traditie’.

• 3&$03%""/5"-%&&-/&.&34 •

4*3,&-4-"(

8"//&&3#3"/%5%&1""4,""34

De werkgroep Eredienst, onderdeel van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk, krijgt regelmatig vragen over het gebruik van de paaskaars in de diensten op de drie dagen voor Pasen. Het is aan de plaatselijke gemeente om te bepalen hoe zij hiermee omgaat. Behalve de theologische uitleg speelt de beleving van mensen een rol. Daar zit Kerkinformatie Ŕ NBBSU

Rond de vijfduizend jongeren speelden op vrijdagavond 3 februari mee met Sirkelslag. Dit is een interactief spel georganiseerd door jeugdorganisatie JOP en de Evangelische Omroep. Vanaf 19.00 uur legde EO-presentator Klaas van Kruistum via het radiostation Xnoizz positive radio de vijf opdrachten uit. De rest van de avond was Sirkelslag live via radio en twitter te volgen. Zo werd op

interactieve wijze regelmatig contact gemaakt met de honderden kerkelijke jeugdgroepen in heel Nederland die op dat moment het spel speelden. Jeugdwerkorganisaties uit de breedte van de kerk hielpen mee om Sirkelslag te promoten. Met een mooi resultaat: vorig jaar deden 256 groepen mee, dit jaar deden er 380 groepen mee aan Sirkelslag. Bij elkaar zijn dat ongeveer 5000 jongeren. Sirkelslag brengt bijbelse en maatschappelijke thema’s ter sprake door het uitvoeren van spelopdrachten. De spelopdrachten waren verfilmd en zo werden de jongeren van opdracht naar opdracht geloodst. De vijf opdrachten moesten in precies 120 minuten worden uitgevoerd. De winnende groep won het ‘VIP arrangement’ voor het Xnoizz Flevofestival 2012. Informatie: www.sirkelslag.nl

|

Rotterdam decor voor The Passion Na de positieve reacties van vorig jaar wordt het muziekspel The Passion op donderdag 5 april voor de tweede keer uitgevoerd. Nu in de prachtige havenstad Rotterdam, met nieuwe artiesten en andere bekende (pop)nummers. Het unieke evenement wordt om 20.30 uur live op televisie uitgezonden op Nederland 1. The Passion vertelt met een groots en uniek muziekevenement het verhaal over het lijden, sterven en de opstanding van Jezus. Bekende acteurs & artiesten brengen het eeuwenoude lijdensverhaal tot leven door middel van hedendaagse Nederlandstalige popnummers. Op Witte Donderdag 5 april is het Willemsplein in Rotterdam het decor van The Passion. De scènes uit het lijdensverhaal spelen zich af op verschillende plekken in de stad en er is ook dit jaar weer een groots opgezette processie die door de stad heentrekt. 0SHBOJTBUJF Vorig jaar zagen ruim 1 miljoen mensen het paasverhaal tot leven komen in Gouda. The Passion is een samenwerking tussen de omroepen EO, RKK en het Nederlands Bijbelgenootschap, de Protestantse Kerk in Nederland, de RoomsKatholieke Kerk, de gemeente Rotterdam en wordt geproduceerd door Eye2Eye Media. Welke bekende Nederlandse acteurs en artiesten het paasverhaal in de havenstad tot leven brengen, wordt later bekendgemaakt. %PPEFOPQTUBOEJOH De organisatie is blij met de stad Rotterdam: ‘Als één Nederlandse stad een bijzonder decor vormt voor het Paasevangelie, dan Rotterdam. Sinds de Tweede Wereldoorlog, waarin bijna de hele binnenstad werd weggevaagd door een bommenregen, kan Rotterdam meepraten over lijden, dood en wederopstanding.’ Bovendien is Rotterdam een mooie afspiegeling van de moderne multiculturele samenleving in Nederland.

MEER WETEN?

Via www.thepassionrotterdam.nl is het laatste nieuws te volgen. Ook zoekt de organisatie via deze website kruisdragers en personen die actief willen meedoen aan dit grootse project. Via facebook (facebook.com/thepassionrotterdam), hyves (thepassion.hyves.nl ) en twitter (@thepassionrotterdam) worden nieuwsgierigen op de hoogte gehouden met een kijkje achter de schermen en het laatste nieuws over artiesten en locaties.

• #&;*//*/(4.*%%"(Ō688*- (&4$)*&%&ō

De provinciale werkgroep Kerk en Israël Utrecht organiseert elk jaar in de veertigdagentijd een bezinningsmiddag. Dit jaar is het onderwerp ‘Uw wil geschiede’. Wat wil God eigenlijk? Is alles wat gebeurt Zijn wil? Kruistochten? Ziekte? Hebben wij maar te accepteren, of hebben wij te doen? De inleiding wordt verzorgd door dr. Rachel Reedijk, cultureel antropoloog en gepromoveerd op de joods-christelijke-islamitische dialoog. Ze is lid van de Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam en bij het OJEC (Overlegorgaan Joden en Christenen) betrokken als lid van het Dagelijks Bestuur en van de ‘denktank’ de werkgroep Sja’ar. Belangstellenden zijn welkom op dinsdag 13 maart 2012 in het Koetshuis,

Zusterplein 2 in Zeist. Toegangsprijs € 10,-. Aanmelding en informatie: M. Alderliesten, tel. (030) - 6561041 of [email protected]

• 3&$)54)6-17003%",-0;& ".45&3%"..&34

De protestantse diaconie in Amsterdam heeft met andere organisaties een

juridisch steunpunt voor dak- en thuislozen geopend. De voorziening is volgens de initiatiefnemers nodig omdat de bestaande rechtshulp niet is toegesneden op de leefwereld van dak- en thuislozen. Daarom werkt de straatjuriste nauw samen met dak- en thuislozen. Zij hebben onder andere rechtsvragen over schuldenproblematiek, boetes op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening, woonrecht, zorgverzekeringen en uitkeringen. De opening werd op 26 januari verricht door burgemeester Eberhard van der Laan samen met een dakloze medeburger. Het steunpunt is een initiatief van HVO Querido, De Regenboog Groep, BADT (Belangenbehartiging Amsterdamse dak- en thuislozen), JES, (Je eigen Stek) en de Protestantse Diaconie Amsterdam. Informatie: www.protestantsamsterdam.nl/diaconie Kerkinformatie Ŕ NBBSU

9

10 |

7JTJFOPUBFSWBMUXBUUFLJF[FO

SIEDN LE M BEEN

‘Wat in de visienota staat, leeft in de kerk’, aldus Arjan Plaisier tijdens de presentatie van de visienota. ‘Ik heb hoop voor de kerk. Christus heeft Nederland nog niet in de steek gelaten. Mijn hoop zijn de mensen die zich dag in dag uit inzetten voor de kerk. Ik hoop ook dat plaatselijke gemeenten het lef hebben om te kijken waar ze mee door moeten gaan en wat ze los moeten laten. Ik hoop op predikanten, gemeenteleden, kerkenraden met vreugde voor het geloof. Zo mogen we elkaar bemoedigen.’ Tijdens een gesprek met NCRV-nestor Yko van der Goot ging de synodescriba in op een aantal speerpunten uit de nota. Zo werd er gesproken over de realistische toon in het stuk. Plaisier: ‘De visienota wijst aan waar vreugde is, waar hosanna wordt geroepen. Maar ook waar verdriet is. Waar frustratie is. Je kunt wel een vlammend betoog schrijven, maar dan ga je voorbij aan de pijn die er is.’ #F[JFMEFWFSUFMMFSTOPEJH ‘We zijn de kerk van de levende Heer. Dat is thema één’, aldus de scriba. Geloof komt niemand aanvliegen. Het gaat om inwijding. We hebben bezielde vertellers nodig! Van het verhaal dat niet kapot te krijgen is.’ Bij de presentatie waren aanwezig: vertegenwoordigers van plaatselijke gemeenten, modalitaire organisaties, medewerkers van het dienstencentrum en andere personen die bij de voorbereiding van de nota betrokken waren. MEER WETEN?

Alles over de visienota is te vinden op www.pkn.nl/ visienota2012. Daar is de visienota online te bestellen via Uitgeverij Boekencentrum of als download te vinden, inclusief een gesprekshandleiding. Ook de column die ds. Janneke Nijboer uit Breda hield is hier te lezen.

Ouderling Wimjan Hakkesteeg van de Hervormde Gemeente Streefkerk ontvangt uit handen van synodescriba dr. Arjan Plaisier het eerste gedrukte exemplaar van de visienota ‘De hartslag van het leven’. De gemeente Streefkerk was betrokken bij de voorbereiding van de nota.

• BERICHTEN

Drs. Jan Eerbeek

Christenen van de Raad van Kerken in Nederland houden op 22 maart een studiemiddag over het thema Schuld en Boete. Sprekers zijn Dostojevski-kenner prof. dr. Wil van den Bercken (Nijmegen), drs. Bikram Lalbahadoersing, hoofd van de hindoeïstische geestelijke verzorging van het ministerie van justitie, en drs. Jan Eerbeek hoofd van de protestantse geestelijke verzorging van het ministerie van justitie en daarvoor vele jaren gevangenispredikant. Plaats en tijd: Boothzaal Universiteitsbibliotheek, Heidelberglaan 3, Utrecht, donderdag 22 maart om 13.30 uur. Aanmelden uiterlijk 17 maart: [email protected] of tel. (030)2532079.

• 456%*&%"(Ō4$)6-%&/#0&5&ō

• ;&7&/%&6(%&/

Het Centrum IIMO van de Universiteit Utrecht en de Contactgroep Hindoes-

Met dit nieuwe deeltje in de Toer Reeks kun je aan de hand van bijbelse figuren


de betekenis van de zeven christelijke deugden te verkennen. Geloof, hoop en

|

11

/JFVXCPFLKF$PNQBTTJF Het woord ‘compassie’ duikt bijna dagelijks op in de media. Het is een woord waarmee organisaties zich graag afficheren. Letterlijk betekent het ‘meelijden’. Compassie is niet vanzelfsprekend. Om compassie te tonen moet je in beweging komen. En dat is misschien nog niet zo moeilijk bij de mensen die je lief zijn, maar het wordt een stuk lastiger als het gaat om ‘vreemden’. Het hardcoverboekje bevat 66 pagina’s en kost € 6,50, vanaf tien exemplaren slechts € 5,50 per boekje. Bestellen: www.pkn.nl/webwinkel, tel. (030) 880 13 37.

MISSION AIR WERK

In een pas verschenen boekje reageren zeven mensen op het thema compassie. Zeven mensen die compassie hoog in het vaandel hebben staan, van daaruit proberen te leven en het concreet maken in hun werk. Het zijn Bart van Empel, Greet Prins, Ruard Ganzevoort, Michiel van Heusden, Jitske van Dijke, Olaf Haasnoot en René van Woudenberg. Zij geven aan hoe zij compassie verstaan, vanuit welke inspiratie zij hun werk doen en welke rol compassie daarin heeft. Op elk portret volgt een korte overweging, een bijbeltekst, een gedicht en een gebed. Het boekje is geschikt voor persoonlijk gebruik of voor een gesprekskring. Achterin staat een korte gesprekshandreiking.

)FUFOFTDIBBQŕ ‘Ik ben geïnspireerd door het bijbelverhaal van de verlamde man die aan de vijver ligt en genezing kan vinden als het water in beweging komt. Maar zodra het water in beweging komt is er niemand die hem erheen kan dragen. Als je dan zo iemand kunt zijn die hem naar het water brengen kan… Dat versta ik onder compassie: bewogen zijn en vervolgens in beweging komen. En dan de beweging naar mensen aan de zelfkant van de samenleving. Met de mensen die op zondag in de kerk komen is het wel oké, maar voor mensen die niemand hebben is het mooi om iemand te zijn. Het gaat om het ene verloren schaap, niet om de 99 andere.’ (Straatpastor Bart van Empel in Compassie)

liefde vormen samen met de vier kardinale deugden uit de Oudheid (verstandigheid, rechtvaardigheid, matigheid en standvastigheid) de zeven christelijke deugden. Deze zeven deugden lopen als een rode draad door dit boek. Bij elke deugd is een bijbelse figuur gekozen met wie de betekenis ervan wordt verkend. Bijvoorbeeld Ester bij ‘verstandigheid’, Jozef bij ‘rechtvaardigheid’, Hanna bij ‘geloof’ en de verloren zoon bij ‘liefde’. Elk portret begint met een blik op de fresco’s van de beroemde Italiaanse schilder Giotto. De betekenis die hij aan de zeven deugden geeft, vormt de opmaat van elk hoofdstuk. Bestelgegevens: Hanna van Dorssen (red.), Lieve deugd. Zeven deugdelijke bijbelse figuren. Uitg. Boekencentrum, 84 p., ISBN: 9789023920779. www.boekencentrum.nl

• ,&3,*/"$5*&&/(;#8&3,&/ /"68&34".&/

Namens het moderamen van de generale synode heeft dr. Arjan Plaisier op 4 februari een intentieverklaring tot nadere samenwerking ondertekend tussen Kerk in Actie en de Gereformeerde Zendingsbond (GZB). Beide organisaties geven vanuit een eigen identiteit gestalte aan het werk van zending en diaconaat van de Protestantse Kerk. De verklaring bouwt voort op bestaande vormen van samenwerking. In de verklaring spraken zij af: • te streven naar een doorstart van de missionaire opleiding Hendrik Kraemer Instituut (HKI). • gezamenlijke bezinning op de missionaire en diaconale taak en verantwoordelijkheid van gemeenten en kerk in de huidige tijd.

• De GZB zal deelnemen aan het programma Luisterend Dienen, het onderdeel van Kerk in Actie dat zich richt op met name gereformeerde bondsgemeenten. Luisteren Dienen verzorgt voortaan in de achterbannen van Luisterend Dienen en GZB de fondsenwerving voor werelddiaconale doelen en bij noodhulp-acties.


12 |

1SFEJLBOUTXJTTFMJOHFO

MENSEN

BEROEPEN te Amsterdam-Oost (Elthetokerkgemeente), proponent M. Blootens te Amsterdam; te Barneveld (hervormd wijk 4), ds. F. Maaijen te Putten; te Hoedekenskerke, Nisse en ‘s-Heer Abtskerke, ds. E.J. Rietveld te Brielle; te Bunschoten (hervormd), ds. J. Bogerd te Scherpenzeel (Gld); te Boven-Hardinxveld (hervormd), ds. A.J. Kunz te Katwijk aan Zee (herv. wijkg. De Noord); te Hasselt (hervormd), ds. R.W. de Koeijer te Putten; te Kudelstaart, ds. J. van Dalen te Varsseveld; te Maastricht (studentenpastoraat, als predikant in algemene dienst, beroepen door de synode), proponent A.F. de Fijter te Maastricht; te Renswoude (hervormd), ds. H.J. Donken te Meerkerk; te Uddel (hervormd, ingaande 4 februari), ds. M. Noorderijk te Tiendeveen-Nieuw Balinge; te Yerseke (Rehoboth) en te Sirjansland (hervormd), proponent J.Th. Pronk te Capelle aan den IJssel; te Zwijndrecht (hervormd wijk 3 Open Hofkerk), proponent J.W. Schellingerhout te Hendrik Ido Ambacht. AANGENOMEN naar Ammerstol, proponent R.P.M. Braakhuis te Utrecht; naar Benthuizen, proponent A.P. Brabander-Schuytvlot te Wassenaar, die dit beroep heeft aangenomen; naar Breda Midden-Zuid, ds. T.O.F. van Prooijen te Breda (studentenpastor); naar Burum-Munnekezijl-Warfstermolen, ds. W.H. ten Boom te Didam; naar Colmschate/Schalkhaar, ds. W. Meijles te Arnhem (pred. alg. dienst voor JOP); naar Dedemsvaart, ds. B.G. Breunesse te Hardenberg (krijgsmachtpredikant); naar Een i.c.m. Sebaldeburen en Leek (t.b.v. evangelisatie Bidt en Werkt te Leek), proponent J.M. van Wijk te Een; naar Haulerwijk-Waskemeer, ds. C.J. van den Beukel te Leeuwarden; naar Kollum, ds. E.J.M. Peersmann te Engwierum; naar Nieuwkoop (hervormd), proponent H.J. Prosman te Woerden; naar Rotterdam-Noordrand (geestelijk verzorger De Vijf Havens in Rotterdam-Zevenkamp), ds. E.A. van Halsema te Bleiswijk; naar Wageningen (wijkgemeente Lukas-Zuid), ds. E.J. Hoebe-de Waard te Leidschendam; naar Warnsveld/ Leesten, ds. E.S. Burger te Hallum. BEDANKT voor ‘s-Grevelduin-Capelle (hervormd), ds. J. Muller te Zetten-Andelst; voor Houten, ds. W.J. Dekker te Delft; voor Rijssen (hervormd wijk 6), ds. W.J. Dekker te Delft; voor Wijk bij Heusden (hervormd), ds. J. van Dijk te Ede.

BEROEPBAAR ds. A. Visser (m.i.v. 25 april), die in maart terugkeert uit Zimbabwe, waar hij werkzaam was als zendingspredikant. E-mail: [email protected]; ds. I. Lodewijk, Valkenburgstraat 19, 6845 HW Arnhem. Tel. (026) 382 02 33, e-mail: [email protected]. Ds. Lodewijk is beroepbaar als deeltijdpredikant (50%). proponent M. Blootens, 1e Hugo de Grootstraat 13-N3, 1052 KL Amsterdam. E-mail: [email protected], tel. (020) 776 56 18; proponent W. van Dijk-Heij, Van Zuijlen van Nieveltlaan 69 3771 AB Barneveld. E-mail: [email protected]. proponent J.H. Wanink, Schillerstrasse 151, D-48151 Münster (Duitsland). E-mail: [email protected]; proponent J.Th. Pronk, Merellaan 337, 2903 GH Capelle aan den IJssel. E-mail: [email protected], tel. (010) 479 49 59; proponent G.G. van Manen, Gersthove 5, 1112 HM Diemen. E-mail: [email protected]. Tel. (020) 600 89 32; proponent F.J. de Jong, Peltlaan 149, 3527 EB Utrecht. E-mail: [email protected]. Tel. 06-10941959. OVERLEDEN 31 december G. Koenders (geb. 5 juni 1943); 4 januari C.J.P. Lam (geb. 25 januari 1928); 5 januari K.J. Arwert (geb. 4 november 1934); 21 januari T.A. Eijsenga (geb. 30 juni 1953); 15 januari W. van Beem (geb. 21 oktober 1927); 29 januari G. Kalksma (geb. 28 september 1942).

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail: [email protected]

• BERICHTEN

• /*&68&7003;*55&37&3&/*(*/( ,&3,&-*+,8&3,&34

Christiaan Boers uit Loenen aan de Vecht is verkozen tot voorzitter van de Vereniging van Kerkelijk Werkers. Hij volgt Rook Verkaik op. De Vereniging van Kerkelijk Werkers is de beroepsorganisatie voor kerkelijk werkers. Zij biedt leden ondersteuning, informatie en toerusting en komt op voor persoonlijke en collectieve belangen van kerkelijk werkers. De vereniging is vooral bedoeld voor hen die ingeschreven staan in het register van Kerkelijk Werkers. De vereniging is namens hen gesprekspartner met officiële instanties, zoals Bureau Kerkelijk Werkers (van het LanKerkinformatie Ŕ NBBSU

delijk Dienstencentrum), de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer, de Bond van Nederlandse Predikanten en de opleidingen. Daarnaast werkt de Vereniging ook samen met de overkoepelende organisatie de Bond van Kerkelijke Medewerkers. Het bestuur van de VKW bestaat naast Christiaan Boers uit: Marianne Pompert, secretaris (Dordrecht), Annie Vermeij, ledenadminstratie (Boskoop), Margriet van Andel, beleidsmedewerker (Leudsden), Pieter Quakkelaar (Maarssen), Ans van der Heiden (Doesburg), Jan Leijenhorst, redactie blad Kerk en Werk en website (Barchem). Meer informatie: www.kerkelijkwerkers.nl

| • BERICHTEN

De gevolgen van het auto-ongeluk waarbij hij en zijn vrouw in 2005 betrokken raakten en die grote invloed hadden op zijn verdere leven en loopbaan als predikant voor de werkbegeleiding, krijgen uitvoerig een plek waar ze van invloed zijn geweest op het uitvoeren van zijn werkzaamheden. Maar bovenal spreekt uit het boek het belang dat hij hecht aan werkbegeleiding en geestelijke begeleiding voor predikanten en kerkelijk werkers, het werk waar hij zich met hart en ziel voor heeft ingezet. Het boek is te bestellen via www.pkn.nl/webwinkel of tel. (030) 880 13 37. De prijs is € 8,95.

Altijd leerl ing

Mijn kijk o p de werk begeleidin van pasto g res

Een autobi ografie Gideon va n Dam

van Dam

Gideon van Dam is vele jaren predikant voor de werkbegeleiding van predikanten en kerkelijk werkers in de Protestantse Kerk in Nederland geweest. In het boek Altijd leerling. Mijn kijk op de werkbegeleiding van pastores, een autobiografie geeft hij een openhartige terugblik op zijn leven, met ruime aandacht voor de ontwikkeling van zijn visie op het predikantschap. Het boek is ontstaan uit de behoefte om te reflecteren op de vraag hoe hij geworden is wie hij is als predikant, en op de mogelijke vruchten van de jaren van zijn predikantschap. Hij heeft dat vooral toegespitst op wat hij heeft ervaren als het belang van de werkbegeleiding en de geestelijke begeleiding.

Alt ijd lee rlin g Mijn kijk op de werkb egeleiding van pastor es Een aut obiografie Gideon

• #0&,07&38&3,#&(&-&*%*/(7"/1"4503&4

• #&&-%&/7"/(&-00' )001&/-*&'%& Heeft uw kerkgebouw een raam, een schilderij of andere afbeelding die geloof, hoop en liefde uitbeeldt? Bent u in uw gemeente de afgelopen jaren op een of andere manier met het thema ‘geloof’, ‘hoop’ of ‘liefde’ aan de slag gegaan en was deze activiteit of werkvorm geslaagd? De werkgroep die het materiaal bij de startzondag van dit jaar met als thema ‘Geloof, hoop en liefde’

voorbereidt, zou graag foto’s en beproefde werkvormen/activiteiten aangeleverd krijgen van plaatselijke gemeenten. Deze kunnen dan een plek krijgen op de website van de startzondag of anderszins in het materiaal worden opgenomen. U kunt deze sturen naar [email protected]. Ook dit jaar wordt op www.pkn.nl/startzondag weer een ruime hoeveelheid suggesties geleverd

voor de invulling van de kerkdienst op startzondag en een programma na de dienst. Daarnaast komen handreikingen voor onder meer vergaderopeningen, kerkenraadsbijeenkomsten, gesprekskringen en groothuisbezoek beschikbaar. Dit vindt u vanaf 1 april op de website. In mei komt een krant beschikbaar die u in uw kerk maar ook daarbuiten uit kunt delen.

sprekskring of een gedichtenkring. Via de website is een gesprekshandreiking te downloaden: www.pkn.nl > Actief in de kerk > Plaatselijke gemeente > Gesprekken en scholing. Het setje kaar-

ten met de tien schilderijen kost, inclusief de folder met daarop de meditaties, € 3,50. Vanaf tien sets nog € 3,- per set. Alle kaarten zijn te bestellen via [email protected] of (030) 880 13 37.

• %&&-%&#&5&,&/*47"/1"4&/ Ook met Pasen wordt tegenwoordig vaak een groet gestuurd aan familie, vrienden en bekenden. De afbeeldingen op de kaarten gaan echter meestal niet verder dan kuikentjes, eieren en narcissen. Voor de kerk is Pasen het belangrijkste feest, en een mooie gelegenheid om daar iets van te delen met anderen. De Protestantse Kerk maakte daarom vier betekenisvolle kaarten bij Pasen, met een mooie tekst. Op www.pkn.nl/ missionair > Vieren en gedenken > Feest vindt u de kaarten. Het betreft vier dubbele kaarten van 10x15 cm, met een gedicht op de binnenkant. De kaarten zijn per thema in setjes van vijf exemplaren verkrijgbaar voor € 2,50 per setje. Vermeld bij uw bestelling om welk thema of om welke thema’s het gaat. Ook zijn sets van tien themakaarten bij Pasen, met kleurrijke schilderijen van de kunstenares Jeltje Hoogenkamp, te bestellen. Bij deze kaarten hoort een folder waarop korte meditaties staan. Met dit setje heeft u materiaal in handen voor eigen bezinning, voor een ge-


13

14 |

4BNFOXFSLFOEFLFSLFOJO;VJE)PMMBOETTUBEKF

VEERTIGDAGENTIJD

)BBTUSFDIULPFTUFSU WFSESBBH[BBNIFJE Zorgvuldig kijken wat we in elkaar herkennen en steeds op zoek naar bondgenoten. Zo zou je kort de bijzondere kerkelijke samenwerking kunnen noemen die het ZuidHollandse Haastrecht al bijna een kwart eeuw kenmerkt en verbindt. Een inmiddels vanzelfsprekende symbiose tussen katholiek en protestants vanuit het gezamenlijke idee voor eenheid, gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping (conciliair proces). op negatieve competitie. Als kerk bieden we de kinderen een dagdeel aan met verhalen en een poppenkast of een film met een bijbelse boodschap die kinderen aanzetten tot nadenken en bezinning.’

‘Hapis’, zo hebben de partners de samenwerking gedoopt. Dat staat voor Haastrechts platform voor interkerkelijke samenwerking. De deelnemers zijn de Sint Barnabasparochie, de Sint Gabriëlparochie, de Gereformeerde Kerk en de Hervormde Gemeente. De activiteiten van Hapis zijn talrijk en lopen uiteen van de jaarlijkse volkskerstzang en het koken voor de hulpbehoevende medemens tot protestacties tegen de 24-uurs economie en aandacht voor schuldkwijtschelding. Maar voor alles geldt dat de laagdrempeligheid een grote rol speelt. Hapis is er eerst en vooral voor de inwoners (ongeveer 4000) van Haastrecht en de deur moet voor iedereen open staan. 7FFSUJHEBHFOUJKE Dominee Anja van Alphen-Keijzer (60) van de Gereformeerde Kerk is voorzitter van de samenwerking. Zij vertelt over grote, maar ook over kleine doch zeer waardevolle initiatieven van Hapis. 'Neem alleen al de Wereldwinkel. Die is ontstaan vanuit onze samenwerking. En de diaconale hulpdienst die mensen helpt bij het doen van boodschappen of die te hulp schiet wanneer ze naar het ziekenhuis moeten, maar dat niet op eigen kracht redden.' Ook in de Veertigdagentijd laat Hapis zich niet onbetuigd. Haastrecht haakt aan bij een van de projecten uit de 40dagentijdcampagne van Kerk in Actie: KAYDA, voor thuisloze kinderen in Uganda en zoekt de basisscholen in de gemeente op. Pastor Leo Bos (64) van de Gabrielparochie: ‘We laten de kinderen nadenken over de vraag wat ze over zouden kunnen hebben voor de minderbedeelde medemens. We geven ze dit jaar een vastenspaarpotje en aan het einde van de periode kijken we wat er is bijeengebracht. We doen wel steeds iets anders. Vorig jaar hebben we met de schoolkinderen, naast de spaardoosjes, bijKerkinformatie Ŕ NBBSU

Pastor Leo Bos en dominee Anja van Alphen Foto: Gerrit Groeneveld

voorbeeld plantjes verkocht op een rommelmarkt.’ 4PDJBMFDPIFTJF Elke keer weer verheugen de partners zich over het absoluut ontbreken van ook maar de geringste vorm van vijandigheid tussen de verschillende kerken in Haastrecht. Pastor Bos: ‘We zijn steeds op zoek naar bondgenoten binnen de kerken. We kijken over elkaars muren heen. De sociale cohesie en de verdraagzaamheid onder de bevolking is groot.’ En dat zit in alle generaties. ‘Kijk maar naar de deelname van de jaarlijkse speelweek voor de basisschooljeugd, het huttendorp’, vult Anja van Alphen aan. ‘De kinderen komen uit alle hoeken en er is niets dat wijst

7PMLTLFSTU[BOH Een uitgesproken succesverhaal van Hapis is de jaarlijkse volkskerstzang. Een initiatief dat misschien wel model staat voor de oecumenische opvatting binnen Haastrecht. Een zeer laagdrempelige bijeenkomst waar jaar in jaar uit alle stoelen zijn bezet. Pastor Bos: ‘We kiezen bewust voor het gemeenschapshuis, een ‘neutrale’ omgeving. Je ziet mensen van alle gezindten binnenlopen. Dat heeft te maken met de nauwe betrokkenheid van de gemeenschap. Iedereen levert een bijdrage; de programmering komt niet alleen van de kerken, maar ook van koren, zang- en muziekgroepen en het verenigingsleven.’ Hapis wil vooral dicht bij de samenleving staan, weten wat er speelt onder de bevolking. Anja van Alphen: ‘Wanneer je weet wat er leeft op het gebied van geloof en zingeving, dan ben je ook in staat om die dingen op poten te zetten waar de bevolking echt iets aan heeft. En dat kan alleen wanneer je bereid en in staat bent om over elkaars muren heen te kijken.’ Gerrit Groeneveld freelance journalist en fotograaf

Het werk van Hapis in Haastrecht is een inspirerend voorbeeld van de manier waarop plaatselijke kerken aan de slag gaan met de 40dagentijdcampagne van Kerk in Actie. Meer informatie www.kerkinactie.nl/40dagentijd

|

15

Ō7PPSEFWFSBOEFSJOHōŊ 5FLFOFOWBOIPPQPQ$VCB Voor de Veertigdagentijdcampagne van Kerk in Actie in 2012 reisden in oktober 2011 tien jongeren met verschillende studies en kerkelijke achtergronden door Cuba, waar ze de belangrijkste partnerorganisaties van Kerk in Actie bezochten. Met als thema: ‘Voor de verandering’.

&DIUPOHFMPGFMJKL Centraal in de reis stond onder andere interkerkelijke verbondenheid. Ons reisgezelschap bezocht het oecumenisch theologisch seminarie in Matanzas, twee uur rijden vanuit Havana. Hier worden elk jaar honderden Cubanen opgeleid tot pastor in hun gemeente. Ze worden ook toegerust om hun gemeenschap te helpen ontwikkelen. Voor ons allemaal, maar in het bijzonder voor mij als student theologie, was het boeiend en inspirerend om te zien hoe daar predikanten worden opgeleid, welke vakken zij onderwezen krijgen, welke ervaring zij opdoen en hoe zij kerk willen zijn op Cuba. Er is daar groeiende interesse in het christelijk geloof en grote behoefte aan theologische scholing. Honderden Cubanen vanuit het hele land komen naar Matanzas om die scholing te ontvangen. Echt ongelofelijk. De onderlinge verbondenheid op het seminarie was ook voelbaar tijdens een kerkdienst in een huisgemeente op het platteland, vlakbij Los Arabos. We zagen de Cubaanse geloofsbeleving in de praktijk. We zagen aanstekelijke verschillen, maar het viel ook op dat er zó veel overkomsten zijn in wat jongeren bezighoudt, in de rol van ge-

loof in hun leven, in hun twijfels en onzekerheden. 3FŤFDUJFFOEJBMPPH In Cardenas bezochten de Nederlandse jongeren het Christelijk Centrum voor Reflectie en Dialoog (CCRD). Het werk van deze organisatie staat centraal op 4 maart, de tweede zondag van de 40dagentijdcampagne, die als motto ‘Voor de verandering’ heeft.

Verandering is er zeker. Het CCRD doet veel om Cardenas en de provincie tot bloei te brengen: van academische programma’s en trainingen op micro-economisch gebied, via conflictbemiddeling in kerkelijke gemeenschappen, tot een dagelijks Meals-on-Wheels (tafeltjedekje) project dat voor 120 zeer kwetsbaren in Cardenas een dagelijkse maaltijd verzorgt. Op grotere schaal werkt CCRD ook aan duurzaamheid en ontwikkeling. Er zijn maar liefst 200 biogasinstallaties bij boerderijen gebouwd, waarmee lokaal op een duurzame en betrouwbare wijze energie wordt opgewekt. Boerderijen, maar ook kerkelijke gemeenschappen, worden zo zelfstandiger. Ze kunnen onder de bezielende leiding van hun pastor, die hier echt een herder en hoeder van de gemeenschap is, bouwen aan de toekomst, werken aan groei. Groei en verandering begint op Cuba niet bij het Westen, het gebeurt niet door de Cubaanse overheid, maar het begint bij Cubanen zelf, door hun eigen nieuwe organisaties en projecten waar wordt gedroomd en gehoopt. Verandering begint ook bij al die mensen die de Cubanen door hun bijdrage aan de zendingscollecte op 4 maart ondersteunen. De jongeren die naar Cuba reisden voelen zich met de Cubanen verbonden en willen met hen meewerken aan die groei en verandering. Douwe de Roest theologiestudent in Leiden en deelnemer aan de reis naar Cuba

4QSFLFSVJUOPEJHFO

Het Christelijk Centrum voor Reflectie en Dialoog voorziet 120 zeer kwetsbaren in Cardenas van een dagelijkse maaltijd door een tafeltje-dekje-project. Foto: Kerk in Actie.

In oktober reisden tien jongeren met Togetthere, het internationale jongerenprogramma van ICCO en Kerk in Actie, en JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, naar Cuba. U kunt hen uitnodigen voor een gemeenteavond, de jeugdkerk of de jongerenclub via de website www.kerkinactie.nl/40dagentijd (rubriek Sprekers).


KERK IN ACTIE

Het doel van de reis: een intensieve en verregaande ontmoeting met een heel ander land, zowel in politiek, sociaal als cultureel opzicht. We deden er inspiratie op, maakten andere vormen van kerk-zijn mee en hoopten, verwachtten en vertrouwden gezamenlijk op verandering. Nu we weer thuis zijn, werken we daar nog elke dag aan. Met alle beelden, indrukken en verhalen op het netvlies zijn zij nu ambassadeurs van de 40dagentijdcampagne. We presenteren die op gemeenteavonden en tijdens kerkdiensten, ook voor en met jongeren. De Cuba-gangers laten dan zien hoe ook jongeren zich voor zending inzetten, dat het zendingswerk van Kerk in Actie fris, zinnig en effectief is en dat er daadwerkelijk verandering optreden kan.

16 |

/JFVXFTUBSUJO5XFMMPWBTUHFMFHE PQEWE

KERK & COMMUNICATIE

´Veelkleurig samenleven, geloven en vieren´ is de titel van de dvd die de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Twello heeft laten maken over deze gemeente. De film staat ook op de website. Aanleiding was de herinrichting van de eeuwenoude dorpskerk, die na maanden hard werken in oktober 2011 opnieuw in gebruik werd genomen. De oude dorpskerk in Twello werd vorig jaar gerenoveerd, nadat de hervormden en gereformeerden in Twello en Teuge in oktober 2009 de Protestantse Gemeente Twello hadden gevormd. Een droom werd werkelijkheid, want het Samen-op-Weg-proces leek een paar jaar geleden op dood spoor gekomen. Gelukkig kwam er nieuwe toenadering en durfden beide gemeenten zich toe te vertrouwen aan elkaar en ervoor te kiezen om samen op te trekken. Daarbij werd afgesproken om de dorpskerk opnieuw in te richten, zodat dit vernieuwde huis een thuis zou kunnen worden voor alle gemeenteleden. 0OUNPFUJOHFOHFNFFOTDIBQ Er werd een bouwen klankbordcommissie gevormd, die samen met de betrokkenen een aantal uitgangspunten formuleerde: de inrichting moet ontmoeting en gemeenschap ondersteunen; de ruimte moet multifunctioneel

In oktober vorig jaar werd de nieuwe ruimte feestelijk in gebruik genomen. Kerkinformatie Ŕ NBBSU

Het stiltecentrum is dagelijks open en trekt ook mensen die niet in de diensten komen.

worden, zodat deze ook voor andere doeleinden geschikt is; de indeling moet flexibel zijn: geschikt voor andere vormen van vieringen. Als gevolg daarvan werd gekozen voor stoelen in een halfronde opstelling rondom een liturgisch centrum. Daarmee werd het ‘tweerichtingsverkeer’ van de voorlaatste opstelling opgeheven: de gelovigen in het schip van de kerk en die in de ‘zijbeuk’ (sacristie) konden elkaar vaak niet zien! De restauratie vond plaats naar ontwerp van architect P.D. van Vliet uit Loosdrecht en werd uitgevoerd door Dijkhof Bouw uit Klarenbeek.

4UJMUFQMFL Het nieuwe interieur is een opsteker voor de gemeente. ‘Veelkleurig samenleven, geloven en vieren kan hierin meer dan ooit tot haar recht komen. Niet alleen voor kerkgangers maar ook voor dorpelingen en mensen uit de regio. Zo is in een zijbeuk van de Dorpskerk een stiltecentrum gecreëerd dat dagelijks geopend is en reeds door velen is bezocht in de afgelopen weken. Het blijkt dat ook mensen die zich niet aangetrokken voelen tot kerkdiensten soms behoefte hebben om op een stille plaats te mediteren, een voorbede te schrijven of een kaars te branden.

DVD Op de dvd staan de hoogtepunten uit de historie van de Dorpskerk, de laatste dienst in de klassieke opstelling, het tijdelijk elders ´kerken´, de werkzaamheden tijdens de verbouwing en een reportage van de eerste, feestelijke viering in de heringerichte kerk. Verder is er aandacht voor de samengegane kerken: de Gereformeerde Kerk Het Kruispunt en de Hervormde Gemeente te Twello-Teuge. De dvd is gemaakt door Jan Grijpink (regie/camera/montage) en Egbert Fokkema (productie/eindredactie) en is voor € 5,- verkrijgbaar bij het Kerkelijk Bureau Protestantse Gemeente Twello (Gerrit Bokdam), Dorpsstraat 8, 7391 DD Twello, tel. (0571) 27 20 14, e-mail: [email protected]. Meer informatie: www.pkn-twello.nl

|

17

5FBNCFHFMFJEJOH4USFFLHFNFFOUF.BBTFO8BBM

Ō&WJEFOUJTEBUJFNBOEWBOCVJUFO NFFLJKLUō ‘De samenwerking is enorm verbeterd’, zegt Mariecke Schipper, scriba van de streekkerkenraad van de Protestantse Streekgemeente Maas en Waal. De vier parttime predikanten van deze uitgestrekte gemeente hebben ruim een jaar intensief teambegeleiding gehad van Kees Waardenburg, predikant werkbegeleiding van de Protestantse Kerk in Nederland. Af en toe deed het streekmoderamen hieraan mee.

&FOEVJEJHFSCFMFJE De aanleiding voor de teambegeleiding was tweeledig. De streekkerkenraad had, te midden van een wirwar van lijnen en visies, behoefte aan een eenduidiger beleid met het oog op de toekomst. Intussen waren er vier nieuwe predikanten gekomen. Als inspirator en motivator zullen de predikanten een heel belangrijke rol in het vernieuwingsproces spelen, aldus de scriba. Aan de andere kant, zegt ds. Marion Hartman uit Druten, heeft elke predikant zijn of haar eigen koninkrijkje. ‘We wilden een hechter teamverband vormen en ook meer met elkaar doen om de plaatselijke gemeenten sterker te maken. De komst van nieuwe predikanten in de vier regio’s van de streekgemeente was een mooi moment om dat vorm te geven.’ 4QJFHFMFO ‘De kracht van Kees Waardenburg is’, zegt Schipper, ‘dat hij heel goed kan spiegelen. “Zie je wat er gebeurt, hoor je wat er wordt gezegd, kijk eens goed naar jezelf en je eigen rol.” Zonder Waardenburg had dit niet gekund. Het is lastig om ongeoefend objectief naar jezelf te kijken. Het is evident dat zo’n proces door iemand van buitenaf moet worden begeleid’, benadrukt Schipper. Hartman voegt eraan toe: ‘Aan de hand van een boekje van zijn hand vroeg Waardenburg ons wat voor soort team we wilden zijn, wat onze grenzen en

TEAMBEG ELEIDING

Voor de overgang naar één protestantse gemeente in 2009 was er sprake van een federatie van zes hervormde gemeenten en één gereformeerde kerk, elk met een eigen kleur. ‘Het is altijd een complexe situatie geweest; vier regio’s en zes gemeenten met wisselende samenwerkingsverbanden’, zegt Schipper. Na een jaar of tien van wat meer autonomie binnen de zes gemeenten ontstond er de laatste tijd meer behoefte aan nauwere banden, ook met het oog op de leger wordende kerken.

Predikanten van de streekgemeente, van links naar rechts: Marco Luijk, Marion Hartman, Marieke Muijen en voor, zittend: Conny van den Berg.

wat onze sterke kanten waren. Dat heeft enorm geholpen om zichtbaar te krijgen wat de belangen zijn van onszelf als predikant, van de eigen gemeente en van de hele streekgemeente. Die belangen lopen niet altijd parallel. Door dat in te zien is er meer begrip voor elkaars werk in en voor de streekgemeente gekomen.’ #FUFSHFSFHFME ‘Dat heeft doorgewerkt in de gemeenten. Daar werd de streekgemeente eigenlijk als iets ‘van boven’ beschouwd. Gaandeweg ontstond de opvatting ”wij zijn er niet voor hen, maar de streekgemeente helpt ons sterker te worden”. Juist de angst dat van bovenaf bepaalde dingen zouden worden opgelegd, is weggenomen’, zegt Hartman. Daarnaast zijn praktische dingen veel beter geregeld, onder meer de onderlinge taakverdeling. De predikanten hebben daarover afspraken gemaakt waarbij telkens een van de predikanten verantwoordelijk is voor een bepaalde taak.

'JEVDJF ‘Een ander groot voordeel van externe begeleiding is dat we gedwongen werden elkaar aan te spreken op elkaars gedrag. We moesten bij elkaar doorvragen. Dat was soms best persoonlijk’, aldus Hartman. ‘Hierdoor zijn we een (h)echt team geworden. Bovendien hebben we geleerd bij alle plannen en besluiten door te vragen waarom we iets willen. Dat doen we sindsdien, bijna als een tweede natuur, en heel oplossinggericht.’ ‘We zitten nu midden in een zoektocht gericht op een levensvatbaar beleid voor de toekomst. Het is niet de bedoeling dat we alles bij elkaar harken en gemeenten opdoeken; we willen dat er zoveel mogelijk ontmoetingsplaatsen blijven bestaan, waar de lofzang kan blijven klinken. Als een team laten we zien dat we daar fiducie in hebben. Dus teambegeleiding werpt zeker zijn vruchten af!’ Dirk Visser freelance journalist Kerkinformatie Ŕ NBBSU

18 |

Kerkenbeurs verwacht weer EVJ[FOEFOLFSLMFEFO

BEURS

Langzaam maar zeker begint het begrip ‘kerkenbeurs’ een plek te veroveren in de collectieve agenda van kerkelijk Nederland. Naast kleine regionale beurzen zal op 30 en 31 maart 2012 weer de landelijke beurs Kerk & Gemeente plaatsvinden. Ook deze derde editie wordt centraal in het land georganiseerd in de Jaarbeurs Utrecht.

Stand van de Protestantse Kerk tijdens de vorige beurs Kerk & Gemeente.

Het interessante van de beurs Kerk & Gemeente is dat nagenoeg alle disciplines die het ‘kerk-zijn’ faciliteren, vertegenwoordigd zijn door exposanten uit het hele land. De verschillende standhouders richten zich bovendien op alle kerken en denominaties. Juist op facilitair gebied lopen kerken tegen dezelfde werkzaamheden, vragen of problemen aan. Op zo’n beurs staat bij elkaar een schat aan ervaring. /JFUBMMFFOLFSLSFOUNFFTUFST Voor iedereen die actief is in de kerk zijn er stands op de beurs die hem of haar ondersteunen bij het werk dat wordt gedaan in de kerk. Hoewel er een groot aanbod is voor kerkrentmeesters, is Kerk & Gemeente niet alleen voor hen een goede beurs om te bezoeken. Ook predikanten, ouderlingen, diakenen, organisten, jongerenwerkers, boekhouders en pastoraal medewerkers zullen veel organisaties en bedrijven aantreffen die voor hun kerkelijke taken nuttig kunnen zijn. Dat maakt de landelijke kerkenbeurs ook daadwerkelijk breed. *OGPSNFSFO PSJ§OUFSFOFOJOTQJSFSFO De eerste twee edities van Kerk & Gemeente bleken bijzonder in trek bij kerkelijke professionals en vrijwilKerkinformatie Ŕ NBBSU

ligers uit heel Nederland. Bezoekers uit de Protestantse Kerk in Nederland vormden weliswaar de grootste groep, maar toch vertegenwoordigden alle bezoekers samen een dwarsdoorsnede van kerkelijk Nederland. De beurs blijkt soms een gelegenheid te zijn voor ontmoeting van oude bekenden, een reünie in het klein. Achter lunchpakketjes, koppen soep en koffie ontstaan ook contacten tussen mensen die elkaar niet kennen, afkomstig uit verschillende kerkgenootschappen: oecumene in de praktijk. De mix van standhouders die hun dienst of product aanbieden en het brede aanbod van workshops en debatten zorgt ervoor dat bezoekers opnieuw geïnspireerd de beurs verlaten. *OIPVE Die nadruk op samen hetzelfde delen, ongeacht kerkelijke achtergrond, komt ook naar voren in nuttige workshops over al evenzeer uiteenlopende onderwerpen. Op een centraal podium wordt dit doorgetrokken in de vorm van discussie en debat tussen landelijk bekende kerkelijke kopstukken. Op het moment dat dit nummer van Kerkinformatie naar de pers ging, was het exacte inhoudelijke programma nog niet bekend.

Protestantse Kerk met TUBOEBBOXF[JH De Protestantse Kerk in Nederland zal aanwezig zijn met een stand en medewerkers die klaar staan om vragen te beantwoorden of door te verwijzen. Op een eigen podium zal een gevarieerd programma worden verzorgd met workshops en optredens. In de stand kunnen bezoekers met leden in gesprek met leden van het moderamen van de synode over de nieuwe visienota ‘De hartslag van het leven’ (meer over de nota, zie p. 11). Verder in deze stand aandacht voor het diaconaal Vakantiebureau (www.hetvakantiebureau.nl) en JOP (www.jop.nl).

De beurs is gratis toegankelijk voor iedereen die zich vooraf via de beurswebsite registreert. Kerk & Gemeente 2012. Organisatie: Ben de Wild Productions BV te Voorthuizen. 30-31 maart – Jaarbeurs Utrecht Meer informatie: www.kerkengemeente.nl

|

19

,FSLFMJKLFWBLCPOECSFEFSFO QSPGFTTJPOFMFS De ‘Bond van medewerkers in kerkelijke en daaraan verwante arbeid’ (BKM) is op 1 januari verdergegaan als CNV Kerk & Ideëel. Dat is niet alleen een naamswijziging maar houdt tevens een vernieuwing en versterking van de bond in. Die maakt nu deel uit van CNV Publieke Zaak, de CNV-vakbond voor maatschappelijke sectoren als welzijn, zorg en overheid.

Het dienstverleningspakket aan de vroegere BKM-leden is belangrijk uitgebreid en het vakbondswerk wordt verder geprofessionaliseerd. Het ledental neemt toe doordat een aantal kerkelijke medewerkers als lid bij deze bond wordt ondergebracht. De nieuwe bond zal zich richten op werkers in de kerkelijke én de ideële sector. #FMBOHFOCFIBSUJHJOH Vakbonden komen nogal eens in het nieuws. Spanningen tussen inzetten op behoud van verworvenheden en op meewerken aan vernieuwing van de arbeidsmarkt lijken tot scheuringen te leiden. Men vraagt zich af of het poldermodel nog wel werkt. En jongere werknemers denken soms de behartiging van hun belangen op de arbeidsmarkt wel zelf af te kunnen. Maar intussen zetten vakbonden zich onverminderd in voor optimale arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden, helpen ze leden bij de oplossing van gerezen problemen, en werken óók aan de vernieuwing van de eigen organisatie. Het nieuwe CNV Kerk & Ideëel is hiervan een voorbeeld. 6OBOJFNFJOTUFNNJOH Het fusievoorstel kreeg van de leden

een verrassende, unanieme instemming. Dit ondanks het feit dat door de uitbreiding van de voorzieningen de contributie stijgt, zij het in dit geval slechts geleidelijk. De fusie werd herkend als een noodzakelijke volgende stap in de professionalisering van de dienstverlening aan de leden. Opgericht als zelfstandig overleg ten behoeve van belangenbehartiging van kerkelijke medewerkers, vergrootte de BKM in 1988 het draagvlak door zich aan te sluiten bij het CNV. Dat was een beperkte aansluiting: de BKM bleef met lage contributie de dienstverlening op vrijwilligersbasis in eigen kring uitvoeren en de leden verkregen niet de volledige dienstverlening van het CNV. Wel werd later in samenwerking met de CNVDienstenbond een juridisch vangnet gerealiseerd in aanvulling op de eigen arbeidsrechtelijke ondersteuning van leden. 7FFMCFSFJLU Het lukte de BKM in de loop der jaren om méér voor de leden te doen dan de directe individuele en collectieve belangenbehartiging. Zo leidde een behoefteonderzoek in 2007 tot initiatief op het gebied van de kwaliteit van het werkge-

1SPGFTTJPOBMJTFSJOHWBOBSCFJETWFSIPV EJOHFO CNV Kerk & Ideëel gaat, naast verdere versterking van de dienstverlening, in de komende jaren samen met de leden werken aan de positie van het betaalde werk in de kerkelijk-ideële sector. Daarbij zal aandacht gegeven worden aan de verschillende beroepsgroepen. Ook wil de bond bijdragen aan professionalisering van arbeidsverhoudingen en aan beeldvorming rond werken in de kerk en in de ideële sector. Maar in dit eerste jaar na de fusie zal zeker ook geïnvesteerd worden in kennismaking met en ontmoeting van leden. En in actieve communicatie en betrokkenheid van leden bij het werk van de bond. De omvang van de bond is stabiel en kan door verbreding van de doelgroep en ledenwerving mogelijk nog wat groeien. Wietse Klukhuhn voorzitter CNV Kerk & Ideëel MEER WETEN?

Meer informatie over CNV Kerk & Ideëel, zie: http://www.mijnvakbond.nl/ kerkenideeel


KERK EN WERK

Het bestuur van CNV Kerk en Ideëel, van links naar rechts: Marjan van der Klis, John Kersenboom, Wim Roos, Gerda van Scherpenzeel en Wietse Klukhuhn. Marijke van der Poel ontbreekt op deze foto. Foto: Willem Mes.

verschap in de kerk, met name in de plaatselijke kerkelijke gemeenten. In samenwerking met de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) en de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk werd de brochure ‘Werken in de Kerk’ ontwikkeld, een handleiding voor de toepassing van de arbeidsvoorwaarden die nog steeds verkrijgbaar is. In het verlengde hiervan worden momenteel in een onderzoek gegevens verzameld over de kerk als arbeidsmarkt. Het gaat erom zicht te krijgen op de knelpunten en kansen van werken-in-dekerk en op grond hiervan te komen tot initiatieven, bijvoorbeeld op gebieden als deskundigheidsbevordering, loopbaanontwikkeling of de kwaliteit van het werk.

20 |

JOP is jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland

1MFJEPPJWPPSHF[BNFOMJKLF HFMPPGTPQWPFEJOH

)FUXFOLFOEF QFSTQFDUJFGWBO EFMJFGEF Kinderen opvoeden in geloof. Veel ouders zouden het geen overbodige luxe vinden als ze daarvoor ook een beroep konden doen op een ‘Supernanny’, zoals die tegenwoordig op tv te zien is. Is een specialist of een cursus de oplossing of kan het ook anders? De opvoeding van kinderen is in de afgelopen decennia hoe langer hoe meer een privézaak geworden. Dat lijkt een wat vreemde constatering. Kinderen worden toch in de eerste plaats thuis opgevoed door hun ouders? Dat is waar, maar daarmee is niet alles gezegd. De horizon van de opvoeding is het samenleven. In de samenleving wordt het kind geacht later zijn of haar plaats in te nemen. Het is daarom van belang het kind juist met het oog daarop op te voeden, en dat betekent: óók op te laten voeden met en door andere volwassenen in die publieke ruimte van de samenleving. Bekende pedagogen als Micha de Winter maken zich hier al langere tijd druk over. Zij pleiten dan ook voor meer ‘samenlevingsopvoeding’.

0QWPFEFOBMTHFNFFOTDIBQ In de kerk is een zelfde ontwikkeling te zien als in de samenleving. Gelukkig wordt de roep van ouders die vragen om hulp bij de geloofsopvoeding steeds luider. Ouders vragen om ondersteuning bij de inhoud van het geloofsgesprek met hun kinderen en om middelen die dit kunnen ondersteunen. JOP probeert daaraan tegemoet te komen. Nu hebben deze vragen voornamelijk de kleine wereld van het gezin op het oog, terwijl gezinnen natuurlijk deel uitmaken van een gemeenschap die ook een deel van de opvoeding op zich kan nemen, als vreugdevolle taak. Een godsdienstpedagoog die hier oog voor heeft én er handen en voeten aan geeft is de godsdienstpedagoog Wim ter Horst. ,POJOLSJKLWBO(PE Ter Horst maakt duidelijk dat het opvoeden van kinderen niet in het luchtledige gebeurt, zeker niet als zij worden opgevoed door gelovige ouders in de gemeenschap van de kerk. Zoals De Winter spreekt over het perspectief van het samenleven als opvoedingsideaal, zo spreekt Ter Horst over het wenkende perspectief van het koninkrijk van God. Dat koninkrijk is geen plek in tijd en ruimte waarnaar we allemaal letterlijk onderweg zijn (zoals het beloofde land in het Oude Testament), maar het is een ‘perspectief aan de horizon’ dat oproept om in beweging te komen en waarvan Jezus heeft gezegd dat we er ons naartoe mogen omkeren. Kinderen mogen met het oog op dat koninkrijk worden opgevoed. Het koninkrijk van God bepaalt de richting van de opvoeding, aldus Ter Horst. 5XFFDPNQPOFOUFOMJFGEF Het koninkrijk van God is het koninkrijk van de liefde, de liefde van God zelf, die ook in de opvoeding van kinderen concreet gemaakt mag worden. Ter Horst spreekt in dit verband van ‘twee-componentenliefde’. De liefde van God in de opvoeding is een ‘van binnen naar buiten wijzende liefde, van zichzelf af naar de volle werkelijkheid met haar toekomstperspectief van het Rijk van God’. In eenvoudige woorden: kinderen worden om zichzelf opgevoed, zij mogen er zijn, én zij


| worden tegelijkertijd ook altijd opgevoed met het oog op wat verder reikt dan hun eigen directe omgeving, hun eigen kleine wereld: de ander, de gemeenschap, het samen-leven. 1BSUJDJQBUJFFODPPQWPFEJOH Dit ‘van binnen naar buiten wijzen’ zou je moeten terugvinden in de geloofsopvoeding, thuis en in de kerk. Ter Horst geeft hiervoor ten minste twee belangrijke aanwijzingen. Ze maken duidelijk dat geloofsopvoeding zich nooit alleen maar achter de voordeur afspeelt. In de eerste plaats pleit Ter Horst voor ‘participatie-opvoeding’. Opvoeden in geloof is niet alleen praten en uitwisselen, maar ook of misschien juist doen, handelen, praktijk: leren meedoen dus. Welke plaatsen kunnen thuis en in de kerk worden ‘opengebroken’ voor echte participatie van kinderen en jongeren? Veel meer dan we denken. Als kinderen niet jong leren dat zij zelf meebepalen en meebewegen (letterlijk) en wij hen alleen object van ons aanbod laten zijn, dan doen zij later ook niet meer mee. In de tweede plaats pleit Ter Horst voor ‘co-opvoeding’. Geloven en leren geloven is per definitie een zaak van samen, van de hele gemeenschap. Ter Horst spreekt hier concreet van ‘familiegroepen’ waarin niet alleen wordt uitgewisseld over de opvoeding (cursussen geloofsopvoeding hebben we al genoeg), maar waar samen wordt gespeeld, gezongen, gevierd, gegeten en ja, ook gepraat – allemaal ‘grondvormen van liefdevolle omgang’ waarmee in de opvoeding geloven-in-praktijk plaatsvindt. Waar deze grondvormen worden gepraktiseerd, komt namelijk ook het koninkrijk van God dichtbij, het wenkende perspectief van de liefde van God zelf. Wielie Elhorst senior-medewerker en predikant in algemene dienst voor JOP

Cursus over geloofsopvoeding bij u in de gemeente? .FFSJOGPSNBUJF XXXQLOOMQDUF

(FMPPGTPQWPFEJOHCFMFWFO JOVXFJHFOHFNFFOUF Boek dan nu de KIDS Express. Vijf caravans, vijf verhalen rijden door Nederland en vormen samen de KIDS Express. Ze vertellen over de reis van Rob, Esmee en Rachel door de tijd: van nu naar de tijd van de Bijbel en weer terug. In de KIDS Express worden kinderen (8-12 jaar) uitgedaagd om te ontdekken hoe ze geloof in hun eigen tijd en buurt handen en voeten kunnen geven. Een ideale gelegenheid om met hun ouders en leraren over door te praten. Sinds juni 2011 rijdt de KIDS Express door het hele land. Meer informatie en boekingen: www.kids-express.nl

#*//&/)&55)&."Ō(&-00'40170&%*/(ō )&&'5+01%&70-(&/%&130%6$5&/ .PNFOUT Moments: een inspirerend magazine met waardevolle artikelen, interviews en praktische ideeën om ouders/opvoeders van kinderen in de leeftijd van 8-12 jaar te ondersteunen in geloofsopvoeding. Dit bewaarmagazine bevat artikelen over spreken over God met je kinderen, samen bidden, omgaan met rouw en verlies en geloofsontwikkeling bij kinderen. Bij Moments hoort ook een klein magazine voor kinderen. Moments is ontwikkeld door JOP, in samenwerking met Boekencentrum. Prijs € 8,50, besteladres: www.boekencentrum.nl 8":UP(0 WAYtoGO biedt op een speelse en inhoudelijke manier input voor een heel seizoen kinderwerk. Het materiaal is bedoeld voor kinderen van 8 tot 12 jaar. WAYtoGO stimuleert kinderen om inhoudelijk bezig te zijn, door pakkende thema’s, actie en creativiteit. Werkboekjes voor de kinderen vormen de schakel in de ontmoeting met elkaar, met coaches, met ouders, met de wereld en met God. Kijk op www.jop.nl/winkel voor alle thema’s en prijzen. ,JFN Bewaarmagazine voor geloofsopvoeding thuis. Voor ouders/ opvoeders van kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. 4QSJOH Bewaarmagazine voor geloofsopvoeding thuis. Voor ouders/ opvoeders van kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. ;JKTQSPOH5IFNBCPFLKFTCJK4QSJOH Deze reeks is bedoeld voor ouders/opvoeders van kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar. De boekjes zijn ook te gebruiken voor groepsgesprekken. Thema’s: Stappen in geloofsopvoeding, Verlies en verdriet, Verschillen in geloven, Geloven vieren thuis, Kind en kerk, Bijbelverhalen en bidden, Waarde(n) vol opvoeden, Seks, lijf en relaties.

*OEFEPPQCFMPGUFHBBOXF¯¯LBMT HFNFFOUFIFUWFSCPOEJOHFMPPGT PQWPFEJOHBBO8F[JKOEBBSNFFEJSFDU HFOPEJHEPNNFFUFHSPFJFOJOHFMPPG FFOQSBDIUJHFVJUEBHJOH Miriam Bierhaus Domeinhouder Geloofsopvoeding bij JOP Kerkinformatie Ŕ NBBSU

21

22 |

&TUIFS.PNCP ,FOJBBOTFUIFPMPHF

7SPVXFOHFMPWFOEBU(PEIVO TJUVBUJF[BMWFSBOEFSFO

KERK IN ACTIE

Het is Veertigdagentijd. In deze zes weken voor Pasen voert kerk de 40dagentijdcampagne dit jaar met de slogan ‘Voor de verandering’. De campagne vraagt onder meer aandacht voor een studiebeurzenprogramma in Kenia. Vrouwen krijgen hier dankzij een beurs de kans theologie te studeren. Theologe Esther Mombo, drijvende kracht achter dit programma, was onlangs in Nederland en vertelde hoe deze beurzen bijdragen aan belangrijke veranderingen in de Keniaanse kerk en samenleving. Esther Mombo is docente aan de St. Paul’s University in Kenia, een gerenommeerd opleidingsinstituut dat mannen en vrouwen opleidt tot predikant. Mombo geniet grote bekendheid en waardering, ook ver buiten Kenia. Ze is een van de meest vooraanstaande hedendaagse Afrikaanse theologen en wordt vooral geroemd vanwege haar niet aflatende inzet voor een betere positie van vrouwen in de Keniaanse kerk en samenleving. Uit eigen ervaring wist Mombo maar al te goed dat het moeilijk is om in dit land als vrouw theologie te studeren. Toch maakte zij die keuze, misschien wel dankzij haar oma. ‘Mijn oma was een van de eerste vrouwen uit haar dorp die brak met het traditionele volksgeloof’, vertelt Esther. ‘Ze besloot naar de kerk te gaan. Die kerk bood in het dorp ook onderwijs aan en mijn oma volgde er lessen, tegen de wil van haar familie. Ze liet haar eigen kinderen onderwijs volgen en stond er ook op dat haar kleinkinderen naar school zouden gaan, ook de meisjes. Mijn oma is nog steeds een grote bron van inspiratie voor mij. Mede dankzij haar ben ik theologie gaan studeren. Zij moedigde mij aan mijn hart te volgen. Mijn ouders maakten zich zorgen over mijn studiekeuze, maar mijn oma zei: “Het zal niet makkelijk zijn, maar met Gods hulp gaat het je lukken”. Zij gaf mij het vertrouwen dat ik het kon.’

Studenten aan de theologische opleiding.

wen. Alles was ingesteld op mannen, er was zelfs geen damestoilet. Ik moest steeds voor mezelf opkomen. En altijd kreeg ik weer die ene vraag: wat ga je na deze opleiding eigenlijk doen? Als vrouw zou ik immers geen predikant worden. Toch genoot ik volop van mijn studie. Van de lesstof, van de discussies. Wel kreeg ik steeds meer vragen. Waarom zijn er zo weinig vrouwelijke studenten? Waarom geven vooral mannen leiding in de kerk, terwijl het vooral vrouwen zijn die naar de kerkdiensten komen?’

Ō*LHBGMFT BBOEPNJOFFT NBBSEJFBDDFQ UFFSEFOMBOHOJFU BMMFNBBMEBUFSFFO WSPVXWPPSEF LMBTTUPOEō

.BOOFOCPMXFSL Toen Esther Mombo ging studeren, was ze één van de weinige vrouwelijke studenten. Het opleidingsinstituut was een waar mannenbolwerk. ‘Er werd totaal geen rekening gehouden met vrouKerkinformatie Ŕ NBBSU

Ō*LCMJKGŕō Na haar studie ging Mombo lesgeven

aan een theologische school. En ook daar moest ze zich staande zien te houden in een mannencultuur. ‘Ik gaf les aan dominees, maar die accepteerden lang niet allemaal dat er een vrouw voor de klas stond. Ze protesteerden, maar mijn reactie was simpel. Ik blijf, zei ik, en wie geen les van mij wil hebben, komt gewoon niet naar mijn colleges. Maar weet je, iedere dag kwamen er nieuwe leerlingen bij!” Het is Mombo een doorn in het oog dat deze opleiding alleen mannelijke studenten kent. ‘Ik overtuigde de schoolleiding er met succes van ook vrouwen toe te laten. Niet per se om dominee te worden, maar om zichzelf te ontwikkelen en om hun stem te kunnen laten horen binnen de kerk. Als vrouwen niet zelf het woord kunnen voeren, moet altijd iemand anders voor hen spreken.’ 4UVEJFCFVS[FO Inmiddels werkt Mombo al twaalf jaar op de St. Paul’s University. In die tijd is

| het aantal vrouwelijke studenten enorm toegenomen. ‘Toen ik hier begon was het voor vrouwen heel ongebruikelijk en moeilijk een theologieopleiding te volgen. Dat kwam onder meer doordat de opleiding sterk verbonden was aan het ambt van predikant. Mannen werden zonder probleem toegelaten, vrouwen niet. Zeker niet als ze alleenstaand waren of gescheiden. Ook de kosten waren een drempel. Kerken die iemand naar onze opleiding stuurden, investeerden vaak in een man. Want kan een vrouw wel dominee worden als ze trouwt of kinderen krijgt? Ook onze traditie was en is een grote hindernis. Vanuit de Bijbel en onze cultuur zijn vrouwen lang als minderwaardig bestempeld.’ Inmiddels is er veel veranderd. ‘We hebben de opleiding losgekoppeld van het predikantschap’, licht Mombo toe. ‘Je kunt na deze studie op allerlei plekken in de kerk aan de slag. In veel kerken kunnen vrouwen tegenwoordig predikant worden, maar de opleiding biedt veel meer perspectieven, dat maakt het voor vrouwen makkelijker deze studie te kiezen. Het studiebeurzenprogramma voor vrouwelijke theologiestudenten dat Kerk in Actie ondersteunt, neemt de barrière van de kosten weg, al dragen vrouwen altijd ook zelf een deel van hun studiekosten. Nu er steeds meer vrouwen afstuderen en allerlei taken in onze kerken op zich nemen, worden zij zichtbaar. Zij praten mee en vervullen een volwaardige rol. Dat moedigt andere vrouwen aan, maar heeft ook invloed op mannen. Vroeger praatten zij over vrouwen, nu met. Bovendien ziet iedereen nu wat vrouwen kunnen. Dat neemt ongeloof of twijfel weg.’

Ondanks deze veranderingen blijft de positie van vrouwen kwetsbaar. ‘De achterstelling van vrouwen verdwijnt niet zomaar, ook bij jullie in Europa niet. Er zullen altijd vooroordelen bestaan, er zullen altijd mensen zijn die twijfelen aan de talenten en vaardigheden van vrouwen. In Afrika heeft aids bovendien een grote impact op de rollen en taken van vrouwen. Het zijn de vrouwen die het meeste lijden onder de aidsepidemie. Niet alleen als zij zelf geïnfecteerd raken. Vrouwen zorgen voor zieke familieleden of nemen hun kleinkinderen in huis als ouders overlijden.’ Dat vrouwen vaak veel leed met zich meedragen, blijkt ook uit een boekje dat Esther Mombo onlangs samenstelde. Ze tekende de verhalen op van vijftien vrouwelijke studenten aan de St. Paul’s University en schrok van de ellende die schuil gaat achter al die leergierige gezichten. ‘Ik zie mijn studenten elke dag, maar je praat niet snel over elkaars afkomst en verleden. Sommige verhalen zijn ongelofelijk, vrouwen hebben zoveel meegemaakt voor ze hier komen studeren. Sommigen hebben hun man of een kind verloren, anderen zijn jarenlang mishandeld of leven in extreme armoede. Toch hebben ze de veerkracht om een studie te volgen. Daar heb ik enorme bewondering voor.’ #FWSJKEJOH Volgens Mombo kunnen we veel leren van deze gedreven vrouwen. ‘Man en vrouw zijn geschapen naar Gods beeld. Hij heeft beide geroepen Hem te dienen. Je kunt je afvragen waarom Keniaanse vrouwen de kerk al die tijd trouw zijn gebleven, als ze zo aan de zijlijn stonden. Toen ik daar met een van onze studentes over sprak zei zij: ‘Omdat vrouwen het Koninkrijk van God zoeken.’ Deze vrouwen zoeken vrede en gerechtigheid en blijven naar de kerk komen, omdat ze geloven dat God hun situatie zal veranderen. Zonder geloof zouden vrouwen niet de kracht hebben alle ellende te verdragen die op hun pad komt. Het geloof is een bevrijdende kracht en een enorme troost voor hen. Het geeft hen de hoop dat dingen veranderen, beter zullen worden. Onze studentes kiezen ervoor om God te dienen. Daarin kunnen zij anderen tot voorbeeld zijn.’

Heleen Platschorre freelance journalist Esther Mombo op bezoek in Nederland (2011).

Samen met uitgezonden medewerker Heleen Joziasse-Jansen tekende Esther Mombo de aangrijpende verhalen op van vijftien vrouwelijke theologiestudenten aan de St. Paul’s United Theological College in Kenia. De verhalen zijn gebundeld in het (Engelstalige) boekje ‘If you have no voice, just sing!’. ‘Voordat vrouwen bij ons komen studeren, hebben ze al zoveel meegemaakt’, aldus Mombo. ‘Toch hebben ze de veerkracht om te studeren. Die kracht willen we in dit boek laten zien.’ Het boekje is voor € 5,- te bestellen in de webwinkel van Kerk in Actie: www.kerkinactie.nl/webwinkel

EBHFOUJKE Voor de verandering Op Aswoensdag 22 februari is de 40dagentijd begonnen. Deze periode van vasten en bezinning loopt door tot en met stille zaterdag 7 april. Het thema van de 40dagentijdcampagne die Kerk in Actie voert is Voor de verandering. In de 40dagentijd richten we ons door bezinning en vasten op God en onze naaste. We leven toe naar Pasen, het feest dat echte verandering mogelijk maakt. Dichtbij en ver weg bidden mensen om verandering in hun persoonlijke leven of in de situatie in hun land. Wij kunnen elkaar daarbij tot steun zijn. De vijfde zondag van de 40dagentijd, 25 maart, staat in het teken van het studiebeurzenprogramma in Kenia. Veel kerken zullen dit project onder de aandacht brengen. Meer informatie over de campagne is te vinden op www.kerkinactie.nl/40dagentijd

Keniaanse studente VJUOPEJHFO Lydia Chemei is een Keniaanse theologiestudente van St. Paul’s University die nog tot de zomer aan de Protestantse Theologische Universiteit in Kampen studeert. U kunt haar uitnodigen voor een bijeenkomst of kerkdienst door contact op te nemen met Hannie Luiten, gemeenteadviseur Kerk in Actie Interactief: [email protected] Kerkinformatie Ŕ NBBSU

23

24 | • BERICHTEN

• $634644&/&/456%*&%"(&/1$5& Hieronder staat het overzicht van de basis- en vervolgtrainingen en de landelijke cursussen van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie in de komende maanden. Aanmelding en nadere informatie over cursusinhoud, ook over het aanvragen van een cursus op maat voor de eigen gemeente: www.pkn.nl/pcte. Vragen? PCTE, Postbus 8503 RM Utrecht, tel (030) 880 1558, e-mail: [email protected] U kunt zich nog inschrijven voor de volgende cursussen en activiteiten:

Geloven in Leren Cursusoverzicht 2011

Basiscursus Nieuwe Ambtsdragers 1 maart Zuilichem 8 maart Vriezenveen

Studiedag: De Klacht in de Eredienst 17 maart Maarssen

Cursus preeklezen 6 maart Beilen

Lectorentraining 21 maart Utrecht

Cursus voor de scriba 6 maart Sneek 7 maart Zuidlaren 16 april Rhoon

Studiedag Tijd voor Eeuwigheid 23 maart Doorn Conferentiecentrum Hydepark

Basiscursus Pastoraat 6 maart Zwolle 13 maart Purmerend

Basiscursus Diaconaat 1 maart Zuid-Beijerland

Pastoraat bij rouw 13 maart Dordrecht

Cursus ‘Omgaan met eenzaamheid’ 13 maart HardinxveldGiessendam

Basiscursus Kerkrentmeesters 12 maart Doetinchem 15 maart Leek 28 maart IJsselmuiden

Cursus Presentatie Voorgangers 12 april Houten 8 mei Drachten Uitvaartdiensten leiden door gemeenteleden 26 april Drachten

- 2012

M PROTESTANTS CENTRU EN EDUCATIE VOOR TOERUSTING

Cursus ‘Armoede in Nederland’ 12 maart Schagen

Basiscursus Liturgie 13 maart Hardenberg 12 april Lutten

• 456%*&.*%%"(07&37&$)5&/ 5&(&/%&,-0,

Stress en tijdgebrek, wie heeft er geen last van? Hoe leer je anders omgaan met je tijd? Over die vragen organiseert het Bezinningscentrum een studiedag op 23 maart 2012, die als thema ‘Tijd en eeuwigheid’ meekreeg. In de christelijke traditie betekent tijd meer dan strijd tegen de klok. Het gebruik van het wat onbeholpen woord ‘eeuwigheid’ is daarvan een voorbeeld. Wat betekent dat woord in het dagelijks jachten en jagen van velen? Bij Søren Kierkegaard (1813-1855) is Eeuwigheid niet een abstract en grenzeloos ‘altijd’ en ook niet de tijdloze rust van een ‘hiernamaals’. Het besef van eeuwigheid is voor hem de enig mogelijke manier om in het hier en nu te leven zonder er door in beslag genomen te worden, zonder geregeerd te worden door tijdgebrek en stress. Reden om eens terug te gaan naar deze grondlegger van theologie en geloofsleven in de 20e eeuw. Sprekers: Joke Hermsen, filosofe en schrijfster. Zij schreef Stil de Tijd, een aanklacht tegen onze zenuwslopende en asociale omgang met tijd; Pieter Vos, theoloog, lector morele vorming aan de Gereformeerde Hogeschool te Zwolle, over De troost van het ogenblik, Kierkegaard over God en het lijden; DeKerkinformatie Ŕ NBBSU

siree Berendsen, theologe en docente filosofie in het VWO, over Eeuwig geloof in de tijd. Onno Zijlstra, docent filosofie aan de PThU, over Kierkegaards navolging van Christus. Plaats en tijd: Hydepark Doorn, 13.3017.00 uur, kosten: € 25,-. Abonnees van Festus gratis. Aanmelden via: www.pkn.nl/pcte •

• Ō%&,&3,*4&37003.*+ō Hoe veelkleurig zijn gemeenten die zich graag zo noemen? Dat bedacht Nynke Dijkstra van het landelijk Missionair Team, toen zij eind januari in het kader van de Missionaire Ronde op bezoek was in de classis Hoofddorp. In haar weeklog (www.pkn.nl/missionair) beschreef zij de volgende ervaring: ‘De classis Hoofddorp is niet zo groot, begrijp ik van gemeenteadviseur Peter den Hoedt. We komen bijeen in Uit-

Opfriscursus Homiletiek 8 mei Utrecht Geestelijk Leiderschap 14 september Maarssen Introductiecursus Meditatie 2 november Maarssen

hoorn, in De Schutse. Dat er twaalf predikanten komen is prachtig! Had ook Jezus niet iets met dat getal…? Taco Koster, onze pionier in Getsewoud bij Nieuw-Vennep, is er ook bij. De gesprekken met de predikanten zijn open en zoekend: hoe ontmoet je nieuwe doelgroepen zonder je van de oude te vervreemden? Ik denk dat een eerlijk gesprek op de kerkenraad nodig is. Kunnen we komen tot een meersporenbeleid, of zoals ze dat in Engeland noemen een mixed economy? Dat betekent iets voor de houding van de bestaande gemeente: dat niet alles wat bedacht en georganiseerd wordt speciaal voor jou is. Dat je bedenkt en weet: ik kan iets misschien niet zo waarderen, maar anderen waarderen het des te meer. Je zou verwachten dat die houding in een pluriforme gemeente normaal is, maar de praktijk valt tegen. ‘De kerk is er voor mij’ is kennelijk toch een grondtoon. We merken het ook in de commentaren op de inspiratiecatalogus. Mensen rekenen ons af op een paar ‘producten’. Als ik wijs op ander materiaal, zeggen ze dát wel te waarderen. ‘Voor elk wat wils’ is niet echt een kerkelijke gedachte. Probleem is natuurlijk wel: hoe verbind je mensen? Want ‘eenheid’ is wel een kenmerk van de kerk, zonder dat dat ‘eenheidsworst’ betekent. En zeker niet: gesloten, hechte gemeenschap. Welnu, stof te over.’ •

| • VANAF DE WERKVLOER

• 1""4(30&5&/"$5*& Zoals elk jaar sturen veel gemeenteleden in 2012 een paasgroet aan gevangenen in binnen- en buitenland en aan mensen en organisaties die zich, vaak onder moeilijke omstandigheden, inzetten voor een betere wereld en voor mensenrechten. Dit jaar hebben alle kaarten hetzelfde thema: herstelde relaties. Voor iemand in de gevangenis is het vaak moeilijk om goed contact te houden met familie, vrienden en anderen die buiten de gevangenis een heel ander leven leiden. Juist daarom kan voor een gedetineerde elk contact buiten de muren, zoals een paasgroet, waardevol zijn. Het justitiepastoraat in de penitentiaire inrichting in Vught heeft de paasgroetenkaart in 2012 samen met gedetineerden uitgewerkt. Plaatselijke diaconieën en de zwogroepen, voor zending-, werelddiaconaat en ontwikkelingssamenwerking, voeren deze actie al jaren met een enorme inzet uit in de protes-

• 4:.104*6.-*563(*&&/,&3,*/Ŵ 5&3*&63

De Beraadsgroep Eredienst en Kerkmuziek van de Protestantse Kerk in Friesland organiseert op zaterdagmiddag 3 maart een mini-symposium over de spanning tussen het historische kerkinterieur in Noord-Nederland en hedendaagse vormen van liturgie. De dag is bedoeld voor kerkrentmeesters, kerkenraden, liturgiecommissies en iedereen die geïnteresseerd is in het historische kerkinterieur. Door veranderingen in de liturgie en lokale verenigingsprocessen ontstaat vaak de behoefte bij kerkbesturen de monumentale inrichting van de voor-

Foto: J.G. Gruijs (Marsum 2007)

%�&-014$)6%%&/

Paasgroetenactie

2012

Een goede wens met Pasen voor gedetineerden binnen en buiten Nederland . Stuurt u ook een kaar t?

Paasgroetenactie, een initiatief van Kerk in Actie, Epafras, Protestan ts Justitiepastoraat en Boekencentrum Uitgever s.

www.kerkinactie.nl/paas groetenactie

tantse gemeenten. Daarbij worden ze ondersteund door Kerk in Actie, Stichting Epafras, het Justitiepastoraat, het Boekencentrum en Amnesty International. Wie mee wil doen of meer informatie zoekt: www.kerkinactie.nl/paasgroetenactie •

malig hervormde kerken aan te passen. Daarbij gingen vroeger soms historisch waardevolle onderdelen van het interieur verloren. Vaak werden de veranderingen na verloop van tijd weer teruggedraaid. Aan de hand van beeldmateriaal zullen de sprekers deze problematiek belichten. Dr. Justin Kroesen (universitair docent Architectuur en Iconografie van het Christendom te Groningen) zal ingaan op de grote cultuurhistorische waarde van de kerkinterieurs van Noord-Nederland en dr. Regnerus Steensma (oud-hoofddocent Architectuur en Iconografie van het Christendom in Groningen en directeur van het Instituut voor Liturgiewetenschap) spreekt over meer of minder geslaagde aanpassingen van het kerkinterieur in Friese kerken. Plaats en tijd: Dorpskerk te Huizum, Huizum Dorp 67, Leeuwarden, zaterdagmiddag 3 maart, 13.30 uur. Entreeprijs: € 5,-. Meer informatie: [email protected] of www.kruspunt.nl •

‘Wat stelde de beroepingscommissie goede vragen zeg. Echt professioneel. Zo had ik het nog niet eerder meegemaakt.’ Dat kreeg ik terug van een predikant die in een gemeente in gesprek was gegaan met de beroepingscommissie. Na wat doorvragen bleek dat ik aan die betreffende commissie en de bijbehorende kerkenraad de cursus beroepingswerk had gegeven. Een van de onderwerpen in die cursus is de meer professionele vorm van gespreksvoering. Het stellen van de juiste vragen, een gepaste vorm en het doorvragen op onderwerpen. Het doet goed als je dit terugkrijgt van een predikant. Daar doen we het voor. Het bijzondere van het werk als gemeenteadviseur is dat je soms met allerlei processen tegelijk bezig bent in een gemeente. Dit gebeurt vooral in de grotere of zeer grote gemeenten. Een voorbeeld hiervan is de combinatie van een plan van alle wijken richting de toekomst – samen met de algemene kerkenraad en een werkgroep – met daarnaast processen van visie en beleid in die wijken. Sommige wijken combineren dat met het beroepingswerk. De dynamiek van deze combinatie kost veel tijd en energie van vrijwilligers in de gemeente, maar tegelijkertijd geeft het met kracht richting naar de toekomst. Ik geef toe, dit soort bewegingen moet je niet elk jaar willen maken, maar het kan geen kwaad om toch met enige regelmaat de boel eens op te schudden. De wezenlijke vragen over het gemeentezijn komen dan op tafel, waarbij ook de inhoudelijke bezinning een belangrijk element is, of beter gezegd de grondtoon vormt in het gehele proces. Als de beroepingscommissie dit op professionele wijze bespreekt met de kandidaten die deze gemeente graag willen dienen, dan is de cirkel weer rond. Jack de Koster gemeenteadviseur in de classes Breukelen en Hilversum

Foto: Clickflash Kerkinformatie Ŕ NBBSU

25

26 | • BERICHTEN

Op de dood mag geen taboe meer bestaan, meent de commissie BeZinning en BeZieling van de Protestantse Gemeente Enschede. Foto: Hollandse Hoogte

• &/4$)&%&58&&.""/%&/*/)&5 5&,&/Ō-&7&/4&*/%&ō

Van kunstexposities en muziekvoorstellingen tot dans en film: tussen 25 februari en 15 april worden er in Enschede onder de noemer ‘Is sterven nog doodgewoon’ diverse activiteiten georganiseerd. Initiatiefnemer is de Commissie BeZinning & BeZieling van de Protestantse Gemeente Enschede. Het thema ‘levenseinde’ wordt vanuit verschillende invalshoeken belicht. Doel van het project is om op een open en inspirerende manier ingrijpende vragen over de zin van het leven, het lijden en de dood bespreekbaar te maken. Uniek is dat twaalf organisaties in Enschede zich aan het project hebben verbonden en een eigen bijdrage leveren. &VUIBOBTJF Binnen het programma is veel ruimte voor actuele onderwerpen die met het thema levenseinde te maken hebben, zoals euthanasie en het recht op zelfbeschikking. ‘We vinden het belangrijk dat we deze onderwerpen bespreekbaar maken’, vertelt initiatiefnemer Karel Pool. ‘Door het brede programma en de aansprekende activiteiten geven we iedereen de kans om het thema op een Kerkinformatie Ŕ NBBSU

eigen manier te beleven en stil te staan bij de vele vragen die het onderwerp biedt. Doel is dat mensen van elkaar leren en dat zij een bredere blik krijgen op het thema. In deze tijd mag er op dit onderwerp, dat de kern van ons bestaan raakt, geen taboe meer bestaan.’ 1SPHSBNNB Na de opening op 25 februari worden er op twaalf dagen activiteiten georganiseerd over het thema levenseinde. Veel organisaties uit de stad - zoals Rijksmuseum Twenthe, Medisch Spectrum Twente en het Wilminktheater doen mee aan het project en vullen hun eigen aandeel zelf in. Zo zal schrijfster Connie Palmen bij de Bibliotheek Enschede vertellen over haar boek over Hans van Mierlo. In het museum is er onder andere een lezing met het thema ‘Lijden en sterven in de beeldende kunst’ en binnen Theater Prismare wordt ingegaan op palliatieve zorg door prof. dr. Zuurmond. Daarnaast wordt het toneelstuk ‘LEEF-TIJD‘ uitgevoerd door het Haarlems Toneel, waarin gesprekken tussen een ernstig zieke moeder (Josine van Dalsum) en haar zoon centraal staan. Meer informatie en het programma zijn te vinden op www.rondomlevenseinde.nl. •

• *,71"9$)3*45*,3*+(5)"-'

.*-+0&/7"/1045$0%&-05&3*+

De interkerkelijke vredesorganisatie IKV Pax Christi is een van de nieuwe goede doelen van de Nationale Postcode Loterij geworden. Jaarlijks besteedt de loterij vijftig procent van haar opbrengst aan verschillende goede doelen. In de komende vijf jaar krijgt IKV Pax Christi een jaarlijkse bijdrage van 500.000 euro voor haar wereldwijde vredeswerk. De vredesorganisatie zal de helft hiervan gebruiken voor algemene vredesactiviteiten in vijftien landen waar de organisatie actief is en de andere helft voor de realisatie van het project MasterPeace, een internationaal vredesinitiatief dat door verschillende campagnes mensen wil mobiliseren voor vredeswerk. I KV Pax Christi is een samenwerkingsverband tussen het katholieke Pax Christi en het Interkerkelijk Vredesberaad dat actief is namens verschillende kerken, waaronder de Protestantse Kerk, Remonstrantse Broederschap en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit. (Bron: IKON-Kerk-nieuws) •

| • COLLECTEN

naar school van te laten gaan. In een stad als Kampala worden kinderen uit arme gezinnen er vaak op uitgestuurd om zelf wat geld te verdienen. Soms worden ze ook mishandeld of verwaarloosd of hebben ze helemaal geen familie meer die voor hen kan zorgen. De organisatie KAYDA biedt deze kinderen midden in de krottenwijk een ‘thuis’. Zo kunnen ze er terecht voor een maaltijd, een slaapplaats en een opleiding, maar ze vinden er ook warmte en geborgen-

• $0--&$5&+011"4&/"13*-

deze materialen te ontwikkelen en om in de gemeenten aanwezig te zijn met bijzondere projecten. Samen kunnen we het geloof doorgeven aan onze kinderen. Voor deze collecte kunt u een poster en advertentievellen downloaden via www.pkn.nl/ steunons. Daar vindt u ook een korte toelichting en een collecteafkondiging.

"13*- Joweria woont samen met haar moeder en vier zussen in een eenkamerwoning in Katwe, een krottenwijk vlakbij het centrum van Kampala in Uganda. De enige inkomsten van het gezin bestaan uit de winst van een klein marktkraampje met uien en tomaten in de wijk. Dit is bij lange na niet genoeg om de zes gezinsleden van te voeden en al helemaal niet om de vijf meisjes van

Het Paasfeest wordt al bijna 2000 jaar gevierd. Van generatie op generatie wordt de boodschap van de opstanding van Jezus Christus doorgegeven. JOP, het jeugdwerk van de Protestantse Kerk, wil grootouders, ouders en opvoeders helpen bij het doorvertellen van de boodschap van Pasen aan kinderen en jongeren. Daarom ontwikkelt JOP ook in 2012 nieuwe en aansprekende materialen om nog meer kinderen te bereiken met het Evangelie en het geloof. Zo is er de KIDS Express, de Wereld Express en Sirkelslag. Ook zijn er materialen om thuis te gebruiken. Met al deze activiteiten en materialen kunnen kinderen en jongeren zelf ontdekken wat het geloof voor hen kan betekenen. Maar JOP heeft de financiële steun van gemeenteleden nodig. Om al

heid. Ook Joweria heeft bij KAYDA een tweede thuis gevonden. Bij deze collecte zijn posters en folders beschikbaar, via [email protected] of (030) 880 13 37. Een powerpointpresentatie, filmpje, foto’s etc. zijn te vinden op de website van de 40dagentijdcampagne: www.kerkinactie. nl/40dagentijd (bij Projecten).

Foto: David Jagersma

• $0--&$5&,&3,*/"$5*&505""-

GEEF VOOR HET JEUGDWERK PAASCOLLECTE 8 APRIL 2012

www.jop.nl ING 1207 38

• $0--&$5&&3&%*&/45&/

,&3,.6;*&,ŵ"13*-Ŷ ;*/(&&//*&68-*&%

w lied Zing een nieu muziek rk

FOTO: CEES F. DE WITH

/ WWW.BEELD-EN-ON

TWERP.NL

Eredienst en Ke

Wat zou onze eredienst zijn zonder muziek? Muziek inspireert en het zingen van een lied brengt de woorden tot leven. In muziek en lied brengen we God de eer en kunnen we onze gevoelens uiten, van dankbaarheid en vreugde, maar ook van zorg en verdriet. We putten daarbij uit een rijke traditie. Maar tijden veranderen. En daarmee verandert ook het karakter en de vorm van de kerkdienst en de liederen die graag gezongen worden. De synode van de Protestantse Kerk heeft daarom op-

dracht gegeven voor de ontwikkeling van een nieuw liedboek, dat in mei 2013 zal verschijnen. Ook zijn er allerlei cursussen en opleidingsmogelijkheden voor predikanten, kerkmusici en gemeenteleden op het terrein van liturgie en kerkmuziek. Zo draagt de Protestantse Kerk zorg voor toepasselijke en eigentijdse invullingen voor de eredienst, waar we het geloof met elkaar mogen delen. Voor deze collecte kunt u een poster en advertentievellen downloaden via www.pkn.nl/steunons. Daar vindt u ook een korte toelichting en een collecteafkondiging.

22 APRIL 2012 ESTANTSE KERK COLLECTE PROT ING 5261


27

28 |

#JKCFMUFLTUFONBBSU Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door dit rooster te gebruiken verbonden met de wereldoecumene. do 1

vr 2

za 3

zo 4

Zie erop toe dat niemand kwaad met kwaad vergeldt en streef altijd naar het goede, zowel voor elkaar als voor ieder ander. (1 Tessalonicenzen 5: 12-22) Jezus zegt: Ik verzeker jullie: wie niet als een kind openstaat voor het koninkrijk van God, zal er zeker niet binnengaan. (Marcus 10: 2-16) Als ik denk: Mijn voet glijdt weg, houdt uw trouw mij staande, Heer. (Psalm 94: 14-22) Voor de ogen van zijn leerlingen veranderde Jezus van gedaante. De schaduw van een wolk viel over hen, en uit de wolk klonk een stem: Dit is mijn geliefde Zoon, luister naar hem! (Marcus 9: 2-10)

ma 5 Wij volgen u met heel ons hart, Heer, wij hebben ontzag voor u en zoeken u. Red ons door uw wonderbare daden. (Toevoegingen aan Daniël A: 18-20) di 6

Paulus schreef: Door de kerk zal de wijsheid van God in al haar schakeringen bekend worden, naar het eeuwenoude plan dat hij heeft verwezenlijkt in Christus Jezus. (Efeziërs 3: 7-13)

wo 7 Petrus schreef: Het woord van de Heer blijft eeuwig bestaan. Dit woord is het evangelie dat u verkondigd is. (1 Petrus 1: 22-25) do 8

vr 9

Of we nu leven of sterven, we zijn altijd van de Heer. Want Christus is gestorven en weer tot leven gekomen om te heersen over de doden en de levenden. (Romeinen 14: 7-15) Jezus zegt: Ieder die alles heeft achtergelaten omwille van mijn naam, zal veel meer ontvangen en deel krijgen aan het eeuwige leven. (Matteüs 19:27-29)

za 10 Paulus schreef: Het is God die het handelen bij u teweegbrengt, opdat u onberispelijke kinderen van God bent te midden van de wereld, waarin u schittert als sterren aan de hemel. (Filippenzen 2: 12-18) zo 11 Paulus schreef: Wij verkondigen een gekruisigde Christus, voor de Kerkinformatie Ŕ NBBSU

volken een dwaasheid. Maar voor ons is Christus Gods kracht en wijsheid. (1 Korintiërs 1: 22-25) ma 12 Het Woord was het ware licht, dat ieder mens verlicht en naar de wereld kwam. (Johannes 1: 1-18) di 13 Paulus schreef: Toen ik bij u kwam om het geheim van God te verkondigen, beschikte ik niet over uitzonderlijke welsprekendheid of wijsheid. Ik had besloten u geen andere kennis te brengen dan die over Jezus Christus – de gekruisigde. Uw geloof moet niet op menselijke wijsheid steunen, maar op de kracht van God. (1 Korintiërs 2: 1-5) wo 14 Paulus schreef: Uiterlijke regels zijn slechts een schaduw van wat komt – de werkelijkheid is Christus. (Kolossenzen 2:16-23) do 15 In Christus hebt u de boodschap van de waarheid gehoord, het evangelie van uw redding, in hem bent u, door uw geloof, gemerkt met het stempel van de heilige Geest. (Efeziërs 1:3-14) vr 16 Paulus schreef: Wanneer wij met Christus zijn gestorven, geloven we dat we ook met hem zullen leven. (Romeinen 6: 4-11) za 17 De Heer zegt: Ik ben het die jullie troost. Hoe kun je dan bang zijn voor een sterveling? (Jesaja 51: 12-16) zo 18 God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gestuurd om een oordeel over haar te vellen, maar om de wereld door hem te redden. Over wie in hem gelooft wordt geen oordeel uitgesproken. (Johannes 3: 14-21) ma 19 Een engel van de Heer verscheen Jozef in een droom en zei: Wees niet bang je vrouw Maria bij je te nemen, want het kind dat ze draagt is verwekt door de heilige Geest. Ze zal een zoon baren. Geef hem de naam Jezus, want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden. (Matteüs 1: 18-24) di 20 Jezus zegt: Wie een lamp aansteekt, zet hem niet weg in een donkere nis, of onder een korenmaat, maar plaatst hem op de standaard, zodat degenen die

binnenkomen het licht kunnen zien. (Lucas 11: 33-36) wo 21 Christus heeft zichzelf voor ons gegeven om ons van alle zonde vrij te kopen en ons tot zijn volk te maken. (Titus 2: 11-14) do 22 Paulus schreef: Omdat u zijn kinderen bent, heeft God ons de Geest van zijn Zoon gegeven, die “Vader” roept. (Galaten 4: 1-7) vr 23 Jezus zei tot iemand: Eén ding ontbreekt u. Verkoop alles wat u hebt en verdeel de opbrengst onder de armen, dan zult u een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg mij! (Lucas 18: 18-23) za 24 Dit zegt de Heer: Ik heb de afvallige wegen van mijn volk gezien, maar toch zal ik hen genezen en hun barmhartigheid bewijzen. (Jesaja 57: 14-19) zo 25 Jezus zegt: Wie zijn leven liefheeft verliest het, maar wie in deze wereld zijn leven haat, behoudt het voor het eeuwige leven. (Johannes 12: 23-26) ma 26 De Heer zegt: Roep mij aan, en ik zal je antwoorden, ik zal je grote, wonderlijke dingen bekendmaken, dingen die je volkomen onbekend zijn. (Jeremia 33:1-3) di 27 Jezus zei: Wie mij ziet, ziet hem die mij gezonden heeft. (Johannes 12: 37-50) wo 28 Het oog van de Heer rust op wie hopen op zijn trouw: bij hongersnood zal hij hun leven sparen. (Psalm 33) do 29 Toen Jezus langs het Meer van Galilea liep, zag hij Simon en Andreas, de broer van Simon, die hun netten uitwierpen in het meer; het waren vissers. Jezus zei tegen hen: “Kom, volg mij! Ik zal van jullie vissers van mensen maken.” (Marcus 1: 16-20) vr 30 Paulus schreef: De liefde berokkent uw naaste geen kwaad, dus de wet vindt zijn vervulling in de liefde. (Romeinen 13: 8-10) za 31 Jezus zegt: Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is. Veroordeel niet, dan zul je niet veroordeeld worden. (Lucas 6: 36-38)

|

• ADVERTENTIES

29

Advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394. Het aantal woorden wordt berekend met de functie ‘Woorden tellen’ onder Extra in tekstverwerkingsprogramma Word. Andere advertenties kunnen worden aangeboden bij de drukker. Formaten, tariefkaart en aanleverinformatie: www.bdu.nl > Koninklijke BDU Uitgevers > mediadocumentatie.

Aanlevering vacatureadvertenties Per e-mail aan: kerkinformatie.advertenties@ pkn.nl (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand) of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht. Naam en logo’s De afkorting PKN wordt zoveel mogelijk vermeden. Wanneer het logo van de Protestantse Kerk wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste naamtekst) te worden afgedrukt. Dit in verband met de optimale en eenduidige werking ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen in Kerkinformatie worden geweigerd. Andere eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.

Uiterste aanleverdata (zie ook www.pkn.nl homepage, linksboven onder tijdschriften/nieuwsbrieven): Aprilnummer Meinummer Juninummer

5 maart 2 april 29 april

De advertentiepagina’s in Kerkinformatie worden vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op www.pkn.nl > klik rechtsboven op: Vacatures. De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

De protestantse gemeente te Bloemendaal en Overveen is, na een intensief bezinningsproces, voor haar veelvormige en veelzijdige gemeente op zoek naar een

1SFEJLBOU F

Onze gemeente is op 1 januari 2009 ontstaan uit een vereniging van drie kerkelijke gemeenschappen in Bloemendaal en Overveen. De gemeente heeft een eigen radiozender, Radio Bloemendaal. Nauwe samenwerking is er met Kerk zonder Grenzen. Het is de bedoeling dat een ouderenpastor en, tijdelijk, een jeugdwerker worden aangesteld. De ervaren predikant zal zich in het bijzonder richten op: • een aansprekende en goed verzorgde eredienst, waarbij traditie naast vernieuwing kernwoorden zijn; • ontwikkeling van nieuwe vormen van pastoraat voor jongere gemeenteleden; • opzet van bezinnende en andere aansprekende activiteiten voor mensen binnen en buiten onze gemeente; • de spirituele dimensie van gemeente-zijn. De predikant heeft het volgende in huis: • diepgaande en doorleefde kennis van de bronnen van de

christelijke traditie en de ons omringende cultuur; • gevoel en oog voor verscheidenheid van opvattingen in de gemeente en de samenleving; • een dienstbare, uiterst communicatieve attitude; • kennis van en ervaring met gemeenteopbouw en leerprocessen; • affiniteit met jongere gemeenteleden; • gezond zelfvertrouwen naast een dosis zelfrelativering; • in staat tot reflectie op het eigen werk en functioneren. Als u dit aanspreekt, kunt u binnen 3 weken schriftelijk reageren bij Jantien Westra, secretaris van de beroepingscommissie (Essenlaan 8, 2061GB Bloemendaal, [email protected], telefoon: (023) 545 80 60). Bij haar zijn ook de profielschets en het beleidsplan van onze gemeente beschikbaar. Een assessment kan deel uitmaken van de sollicitatieprocedure

De Protestantse gemeente te Almelo en de IZB zoeken een

Missionair predikant Kleine, springlevende Gemeente zoekt

1SFEJLBOU NW bij voorkeur met voltooide predikantsopleiding. www.remonstrantenleeuwarden.nl

1 fte | Almelo

Meer informatie:

www.izb.nl


30 |

• ADVERTENTIES

De Evangelisch-Lutherse gemeente te Leiden wil graag in contact komen met een

LFSLFMJKLXFSLFSNWWPPSGUF Wij zijn een kleine gemeente met een historisch kerkgebouw in de binnenstad van Leiden. Ons kerkelijk gebied strekt zich uit over de regio. Wij zoeken • een kerkelijk werker met een theologische opleiding op HBO-niveau en die is ingeschreven in het register van kerkelijk werkers • affiniteit heeft met de lutherse liturgie • zich kan inleven in de leefwereld van jong en oud en dit met name tot uitdrukking brengt in het pastoraat Communicatief is en een vertaalslag kan maken vanuit het Evangelie naar de actualiteit van vandaag. Wij staan open voor vernieuwende voorstellen en acties van de sollicitant, die niet binnen de gewone routine van de gemeente vallen.

Wij bieden • een hartelijke en informele sfeer in de gemeente • een actief meedenkende kerkenraad • arbeidsvoorwaardenregeling Protestantse Kerk in Nederland. De aanstelling wordt aangegaan voor 1 jaar met de intentie tot verlenging. Voor verder informatie kunt u contact opnemen met de voorzitter van de kerkenraad mevrouw G. Graner-Bijma, telefoon (0252) 41 48 87. Uw sollicitatiebrief met curriculum vitae kunt u (t/m 2 weken na verschijningsdatum) sturen naar de secretaris van de kerkenraad, mevrouw C.C. Pet - Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden.

Deze kerk in Abcoude zoekt een voorganger

De Gereformeerde Kerk te Nieuwendijk is een actieve dorpsgemeente met ca. 1200 leden. Het dorp bevindt zich aan de rand van het natuurgebied De Brabantse Biesbosch en aan de A27. Wij zoeken een

QSFEJLBOU F WPPS die wil samenwerken met onze predikant.

Maar niet zo maar 1!! Deze kerk zoekt een inspiratiebron voor een levendige en diverse gemeente, een herder (0,8 FTE) die extra aandacht voor ouderen maar ook voor jonge gezinnen heeft en vooral ook iemand die midden in onze kleine dorpsgemeenschap staat. Voelt u zich aangesproken door deze kerk? Wilt u meer informatie? Kijk dan op www.dorpskerkabcoude.nl of bel met de heer W.J. Wessel op (0294) 28 47 83 (b.g.g. 28 40 99) Reacties of sollicitaties per post of mail voor 21 maart 2012: Beroepingscommissie Abcoude Postbus 38 1390 AA Abcoude [email protected]

En deze pastorie zoekt een bewoner


Wij zijn: • een gemeente met hart voor het evangelie van Jezus Christus • een traditionele gemeente met ruimte voor nieuwe vormen • een gemeente met meerdere commissies, werkzaam op verschillende terreinen voor jong en oud. Wij komen graag in contact met iemand die: • met toewijding en in heldere bewoordingen het evangelie in de erediensten uitdraagt voor deze tijd • communicatief vaardig is en onze gemeente(leden) op een natuurlijke manier benadert • de jeugd weet aan te spreken • open staat voor verschillende manieren van geloofsbeleving en tevens oog heeft voor de tradities en gebruiken binnen onze gemeente. Meer informatie bij Jaap van Elzelingen, voorzitter van de beroepingscommissie, (0183) 40 21 16 of op onze website www.gknieuwendijk.nl Wij zien graag uw reactie uiterlijk op 31 maart tegemoet op e-mail [email protected]

|

• ADVERTENTIES

Protestantse Gemeente Kollum zoekt een

Gastvrije Gemeente in de Achterhoek zoekt een

JOTQJSFSFOEFQSFEJLBOU GUF NW

IFSCFSHJFS GUF

Vanaf mei 2008 zijn wij, gereformeerd en hervormd, samengegaan. Momenteel werken we aan de groei van onze open en gastvrije gemeente. De gemeente is gefundeerd op de omgang met God, gemeenschap met elkaar en dienstbaarheid aan de samenleving. Onze rijk geschakeerde gemeente telt ca. 3500 leden en heeft 3 fulltime predikantsplaatsen. We hebben de beschikking over de Maartenskerk, de Oosterkerk en het kerkelijk centrum Pro Rege. Wij hechten aan het zijn van een vertrouwde gemeente. Daarnaast staan we open voor het zoeken naar moderne vormen van toerusting, vorming en gemeenteviering. Een bij deze tijd passende manier om ons tot God en tot elkaar te brengen. • Van de predikant verwachten wij dat hij of zij:vanuit de Bijbelse boodschap gemeenteleden inspireert met het oog op hun persoonlijke leven en hun taak in de samenleving. Dit vanuit de liefde van en voor onze drie-enige God en onze medemensen. • bijdraagt aan de pastorale zorg binnen de sectie en aan ondersteuning van de taakgroepen. • initiatieven ontplooit voor nieuwe (aanvullende) vormen van gemeenteopbouw. • manieren helpt vinden randkerkelijken meer betrokken te krijgen bij het kerkelijk werk. • respectvol omgaat met de pluriformiteit van onze gemeente. • zich herkent in de volgende eigenschappen: is open, heeft humor en tact, is relativerend en communicatief vaardig zowel op de kansel als in de dagelijkse omgang. • bij voorkeur valt in de leeftijdcategorie van ouders met kinderen op de basisschool. • ervaring heeft in één gemeente of net is afgestudeerd. Als u zich aangesproken voelt en meer wilt weten over onze gemeente, kunt u informatie vinden op onze website www. pknkollum.nl. U kunt ook contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie, de heer R. Halbersma, tel. (0511) 45 27 72 / 06-21 30 11 56. Schriftelijke reacties kunt u tot 14 dagen na het uitkomen van dit blad richten aan de secretaris van de beroepingscommissie, p/a Mw. T. Poelstra, Cantecleer 71, 9291 AR, Kollum of via haar mail [email protected].

Wij zoeken: • een inspirerende predikant • een betrokken dorpsgenoot • een pastor met open oog en hart voor jong en oud • een bruggenbouwer. Onze gemeente staat voor: • open armen • een groot hart • handen om uit de mouwen te steken • vruchtbare grond en onderdak. Voor meer informatie en/of het informatiepakket kunt u zich richten tot de beroepingscommissie. Graag zien wij uw sollicitatiebrief met CV tegemoet. Deze dient voor 20 maart 2012 in ons bezit te zijn. Beroepingscommissie Protestantse Gemeente Halle. Nijmansedijk 20a 7025 EJ Halle. of via de mail: [email protected]

De Hervormde Gemeente te Ingen zoekt een

QSFEJLBOU NW met met een warme persoonlijkheid die in staat is om samen met gemeenteleden te bouwen aan de Ingense gemeente, waardoor zowel jongeren als senioren zich geroepen en betrokken voelen. En daarnaast zorg draagt voor inspirerende diensten en schriftuitleg, toepasbaar in de hedendaagse cultuur en samenleving. Informatie: Meer informatie over onze gemeente vindt u op www.nhkerk-ingen.nl. De profielschets en het beleidsplan kunnen op uw verzoek worden toegestuurd. Wij zien uw reactie aan de beroepingscommissie graag uiterlijk 27 maart 2012 tegemoet. U kunt dit richten aan: de heer G. van Ewijk Ganzert 4, 4031 KC Ingen E-mail: [email protected]


31

32 |

• ADVERTENTIES

De Protestantse Gemeente te Schagen e.o. (i.w.) is op zoek naar een

QSFEJLBOU NW WPPSGUF www.pgschagen.nl/vacature Schagen - halverwege Alkmaar en Den Helder (ruim 18.000 inwoners) - vervult een regionale functie. Dat betekent dat alle voorzieningen (NS-station, openbaar vervoer, basis-, voortgezet en speciaal onderwijs, bibliotheek, sportverenigingen, zwembad en een ruim aanbod van winkels en horecagelegenheden) aanwezig zijn. We zijn op zoek naar een predikant die: • de oude geloofsverhalen - wetend van onze joodse wortels naar deze tijd kan vertalen; • gevoel heeft voor liturgie en kerkmuziek; • weet dat de kinderen een eigen plek hebben in de kerk; • een inspirerende bijdrage kan leveren aan de opbouw en het pastoraat in de gemeente, met speciale aandacht voor de leeftijdsgroep 25-50 jaar. Wat hebben wij te bieden? • Een pas gerenoveerde pastorie in het centrum van Schagen met een aparte toegang tot de studeerkamer.

• Een cantrix-organiste, tevens dirigente van de cantorij die veel diensten muzikaal ondersteunt. De predikant hoeft het gelukkig niet allemaal alleen te doen. Naast een ervaren pastoraal werkster kan hij/zij steunen op een groot aantal actieve vrijwilligers. Meer informatie over onze gemeente vindt u op de website http://www.pgschagen.nl/ Hier leest u wat we nog meer te bieden hebben. Inlichtingen bij Henk van Zanten (0224 296 358) en Rik Laernoes (0224 218 289) Sollicitaties (binnen 14 dagen na verschijning van dit blad) te richten aan: Secretaris beroepingscommissie: Rik Laernoes Dorpsstraat 1 1769 HA Haringhuizen tel. 0224 218 289 [email protected]

Protestantse Gemeente Eindhoven De Protestantse Gemeente Eindhoven heeft vier wijkgemeenten en een studentengemeente, elk met een eigen karakter, die op veel gebieden met elkaar samenwerken. De Ontmoetingskerkgemeente en de Adventskerkgemeente slaan de handen ineen om kerken gemeente-zijn vorm te geven, gericht op een toekomst waarin een nieuwe generatie de kerk zal dragen. Deze verandering vraagt om creativiteit en aandacht, vooral van het nieuw te vormen team van twee predikanten en een kerkelijk werker.

Wij zoeken een

en een

LFSLFMJKLXFSLFS *

QSFEJLBOU GVMMUJNF

• met ervaring in gemeenteopbouw en affiniteit met de doelgroep 20- tot 50-jarigen • met goede sociale en communicatieve vaardigheden en gevoel voor nieuwe media • die actief betrokken is bij het pastoraat • die in teamverband kan en wil werken

• die met inspiratie het Woord uitlegt binnen een verzorgde liturgie • die oprechte aandacht heeft voor pastoraat • die vorming en toerusting verdiept en uitbreidt • die de vele vrijwilligers ondersteunt en enthousiasmeert • die in teamverband kan en wil werken

die samen gaan werken in Eindhoven, een stad met een levendige bedrijvigheid, veelzijdige cultuur, uitstekende onderwijsvoorzieningen en een goede bereikbaarheid in een groene omgeving. *De vacature van kerkelijk werker betreft een aanstelling voor 4 jaar, met de intentie om deze daarna om te zetten in een vast dienstverband. Meer informatie is te vinden op www.pkn-eindhoven.nl/vacatures. Voor inlichtingen en sollicitaties kunt u contact opnemen met de secretaris van de beroepingscommissie, Arno Breunese, Hoekwal 33, 5509 KJ Veldhoven, [email protected], telefoon 040-2026468. Uw reactie ontvangen we graag voor 1 april 2012.


|

• ADVERTENTIES

150 Psalmen met antifonen en vierstemmige chants voor kerk en koor Psalmen zijn de longen van de liturgie. ’s Zondags en doordeweeks nemen mensen overal ter wereld deze eeuwenoude teksten, die alle stemmingen van het hart verwoorden, op de lippen.

€ 29,90 excl. € 1,95 verzendkosten

Om de psalmen ook in de tekst van de NBV in de eredienst te laten klinken, stelden Nico Vlaming en Christiaan Winter dit boek samen, als aanvulling op het Dienstboek van de Protestantse Kerk in Nederland en als hulp voor het zingen van de getijden. Het resultaat: honderdvijftig psalmen en de cantica in eenvoudige abdijstijl met twee antifonen en in vierstemmige chants naar anglicaans model, om te zingen in kerk en koor. isbn: 9789023967583 | 544 pag. | gebonden

www.boekencentrum.nl @boekencentrum

Hierbij bestel ik .... ex van het boek Heel mijn ziel à € 29,90 excl. € 1,95 verzendkosten

Bestelbon

Naam: Adres: PC/Woonplaats: Portovrij opsturen naar: Uitgeverij Boekencentrum, afd. verkoop, Antwoordnummer 10291, 2700 VB Zoetermeer.


33

/GGTYGVGP QXGTPCNCVGP !

voor de verandering 1 APRIL 2012 COLLECTE KERK IN ACTIE TOTAAL ING 456

JAARGANG 24 | NR 4

Een thuis,

fotograaf: Roel Burggraaff

DAGENTIJD

Kerkinformatie. Vakbond Kerk en. The Passion NUMMER 201 MAART 2012

Recommend Documents