Kerkinformatie Nieuwe Universiteit Kerk & Israël lokaal Protocol slachtoffers geweld

Kerkinformatie Nummer 144 132

December Januari 2007 2005

Nieuwe Universiteit Kerk & Israël lokaal Protocol slachtoffers geweld

Inhoud Inhoud

Kerkinformatie

BERICHTEN

Colofon

December 2005

Vooraanstaand bericht met goedgevulde kop Intro Nummer 144

Eerste tekstregel

Januari 2007

3

Pastoraal werk Bezoekwerk is het cement van de kerk

4

Predikanten ‘Opleiding wordt betrokken en kritisch, stoelend op twee tradities’

Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar als officieel orgaan van de Protestantse Kerk in Nederland.

6

Gezondheidszorg Geestelijke verzorging ont-zorgt

Algemeen adres

3 7

Vereniging Notariële akte Protestantse Kerk in Nederland ondertekend Berichten

4 8

Kerkdag Voorbereidingen Kerkdag 12 juni in volle gang Kerkrecht Identificatieplicht voor gemeenten

6 9

Kroniek Dankbaarheid, hoop, toewijding enzijn vertrouwen Protocol Kiezen voor slachtoffers en loyaal aan alle anderen

Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in Nederland, Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Utrecht, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 18 80, fax (030) 880 13 00.

7 10

ICCO Samenwerking ICCO en & Dienstenorganisatie Protestantse Kerk een feit Generale Synode Kerkinactie ICCO en ‘Pastor in beweging’.

Abonnementenadministratie

8 11

Berichten Synode Bezwaren tgen verenigingsbesluit afgewezen Generale Visienota definitief vastgesteld

9 12

Intervisie Verhalen vertellen en er van leren Kleine Synode Besluiten

10 13

Rouwen Rouw heeft gemeenschap nodig onder bij Dienstenorganisatie Kerkleden Synode brengt ledenregistratie

Artikel vanNieuwe minder belang; 12 Berichten website documentatiecentra 14 Kerk & Israël Nieuwe handreiking voor plaatselijke werkgroepen kop over een kolom

Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland € 24,–. Vanaf 35 ex.: € 15,– per jaar. U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden bij de Abonnementen-administratie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25, [email protected].

Eerste tekstregel 14 Beraad Moslims Tumeult om‘Een conservatieve moslimliteratuur 23 grote steden vreemd bekend gezicht...’

Dit blad is voor visueel gehandicapten in aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor nadere informatie CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo. telefoon (0341) 56 54 99.

15 24

Pastoraat Klinische Pastorale Vorming: draagvlak en ruggensteun Berichten

Redactie-adres

16 25

Huiselijk geweld Over sommige moet je praten Kerkleiding Moderamen synode geheimen ontvangt bisschoppen

17 26

Vredesmissies Onherstelbaar beschadigdverdwijnen na een vredesmissie Jeugdwerk Ruim 1200 jeugdwerkideeën niet naar zolder

18 27

BerichtenGeloofsgesprekdag Het kerkplein als speelplek Kerk-zijn over de doop

19 28

Bijbelvertaling Leesestafette Nieuwe Bijbel Vertaling Berichten

20 30

Kerkgebouwen Beeldbepalend kerkgebouw moet behouden blijven Komende collecten

22 31

Beleid Werkboek beleidsplan kerkelijke gemeente Predikantswisselingen

13 15

Fusies Geelkerkianen werden Register Kerkinformatie 2006 hervormd

Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17. Fax (030) 880 14 45. E-mail: [email protected] Advertenties: [email protected] tel. (030) 880 14 17.

Redactie

Artikel van minder belang; 23 Jeugdwerk Provider: cool catechese! 32 Bijbelteksten kop over een kolom 33 24

Ronald Bolwijn, Mieke Brak, Ad van Oost, Frans Rozemond (eindredactie), Corinth van Schaik (hoofdredactie).

Basisvormgeving Total Identity, Amsterdam

Advertenties Migrantenkerken Migrantenkerken zijn onze zorg

Opmaak Eerste tekstregel Werkgroep Kerkbouw bezint zich op betekenis kerkgebouw 26 Kerkgebouw

Wijziging abonnementsprijs Kerkinformatie Predikantswisselingen

Roto Smeets GrafiServices

Druk

27

Roto Smeets GrafiServices Zoals vanaf oktober 2006 in elk nummer is aangekondigd bedraagt per 1 januari 2007, in 28 Bijbelteksten Juni 2004 verband met de stijging van produktiekosten, de abonnementsprijs voor Kerkinformatie € 17,Tentoonstelling 50. Voor buitenlandse abonnees wordt hetinbedrag € 24,00 en vanaf 35 exemplaren 32 Nederlanders en hun kerk Sint-Petersburg bedraagt de abonnementsprijs € 15,00 per jaar.

Kerkinformatie op internet www.pkn.nl Overname van artikelen wordt op prijs gesteld, mits met bronvermelding. Overname van foto’s in overleg.

Bij de voorplaat: Rozebottels in de winter

ISSN 1380-460X

(Foto: Ronald Bolwijn)

2

Kerkinformatie

Januari 2007

PASTORAAL WERK

Geesje Werkman

Bezoekwerk is het cement van de kerk Zo luidt de titel van de werkdag van het Landelijk Protestants Vrouwenplatform (LPVP), waarin vrouwen uit de voormalige hervormde vrouwendienst-groepen (HVD), man-vrouw-kerk-groepen en lutherse vrouwengroepen zijn vertegenwoordigd.

Bezoekwerk is een van de taken in de kerk die vooral vrouwen vervullen. Vooral de voormalige HVD-groepen namen een groot deel van het bezoekwerk voor hun rekening. Zij bezochten vooral ouderen. Bezoekwerk is onontbeerlijk voor een kerk die ‘omzien naar elkaar’ hoog in het vaandel heeft. Door dit bezoekwerk leggen vrijwilligers de verbinding tussen kerkleden en de lokale kerk. Zo vormen zij het cement van de kerk. In het LPVP constateren we dat ons landelijke platform uitdunt. Steeds weer haakt er een vrouw af, omdat ze, gezien haar leeftijd, dit werk niet meer aankan. Sommige leden zitten er bovendien op persoonlijke titel, doordat er provinciaal geen groep meer is. En kijk je naar de professionele ondersteuning, dan zien we dat er slechts in twee provincies een gering aantal uren op de begroting staan om dit netwerk te ondersteunen. Kortom: het is triest gesteld met deze kerkelijke groepen, vooral op provinciaal en landelijk niveau. En misschien ook wel plaatselijk. Immers, het bezoeken van, onder anderen,

ouderen wordt vooral door vrouwen gedaan – meestal door 55-plus vrouwen. In onze kerken maken we ons terecht zorgen over de gevolgen van de vergrijzing voor bijvoorbeeld de inkomsten. Maar hoe zit het eigenlijk met het cement, het bezoekwerk? Zal er nog cement zijn in onze kerk, als we straks veel meer ouderen hebben, die niet meer vrijwilligerswerk kunnen doen, die eigenlijk zelf moeten worden bezocht? Kenmerkend voor deze tijd is dat zowel mannen als vrouwen werken. We zullen straks geen ‘vutters’ van 60 jaar meer hebben, doordat ook ouderen langer moeten blijven werken. Het zal niet meer zo zijn dat kinderen per definitie in de buurt wonen. Bovendien hebben de ouderen van straks gemiddeld minder kinderen dan de ouderen van nu. Ook blijven ouderen langer zelfstandig wonen.

vrijwilligerswerk in de zorg. Dat leidt tot de vraag: is het niet opmerkelijk dat in vrouwenbewegingen, ook in het platform, veelal thema’s aan de orde kwamen die te maken hadden met gender, er nu - op een moment dat veel plaatselijke vrouwengroepen en verenigingen alsmaar kleiner worden, het accent gelegd wordt op het belang van hun voornaamste taak van vroeger: bezoekwerk? Het bezoekwerk heeft kennelijk alles met gender te maken. Het traditionele bezoekwerk wordt immers over het algemeen niet zo hoog gewaardeerd. Voor dit werk, dat vooral door vrouwen wordt gedaan, is er niet zoveel aandacht. Jongeren en mannen worden er tot nu toe nog niet toe opgeroepen om taken over te nemen. Terwijl dit toch echt nodig zal zijn, willen we blijven omzien naar elkaar.

Accent

Aanmelden

Als je om je heen kijkt in de kerk, zie je dat het bezoekwerk nu vooral gedaan wordt door oudere vrouwen. Dit geldt ook voor

Op 26 januari 2007 is iedereen van harte welkom om over het thema ‘bezoekwerk als cement van de kerk’ van gedachten te wisselen tijdens de werkdag van het Landelijk Protestants Vrouwenplatform. Deze dag zal van 10.00-16.00 uur worden gehouden in het Protestants Landelijk Dienstencentrum, Joseph Haydnlaan 2A in Utrecht. Voor informatie of een folder: Marijke Gaastra, [email protected] of tel. (030) 880 18 86. Hier kunt u zich ook aanmelden voor deze dag.

Geesje Werkman is projectmedewerkster Kerkinactie binnenland. WAT IS HET LPVP?

Het Landelijk Protestants Vrouwenplatform (LPVP) heeft als doelstellingen: zichtbaar houden wat er in het land door en voor vrouwen gebeurt in maatschappij en kerk. Het signaleren van misstanden en wanverhoudingen als het gaat om de bejegening en de positie van vrouwen in maatschappij en kerk. En niet in de laatste plaats: meer vrouwen in de bovenlokale besturen, commissies en werkgroepen van de Protestantse Kerk in Nederland. Zal er straks nog bezoekwerk gedaan worden? (foto: Kerk in Actie/Jaap de Jager)

3

Kerkinformatie

OPLEIDING PREDIKANTEN

Januari 2007

Dirk Visser

Bestuursvoorzitter Van der Sar en rector Immink van de Protestantse Theologische Universiteit:

’Opleiding wordt betrokken en kritisch, stoelend op twee tradities’ Aan de nieuwe Protestantse Theologische Universiteit (PThU) zal in betrokkenheid op kerk en samenleving en met een kritische distantie theologie worden beoefend. Dat zeggen dr. Henk van der Sar en prof. dr. Gerrit Immink, vanaf 1 januari respectievelijk voorzitter en rector van het College van Bestuur van de PThU. Op die datum fuseren het Theologisch Wetenschappelijk Instituut (ThWI) te Leiden en Utrecht, de Theologische Universiteit Kampen (ThUK), het Evangelisch-Luthers seminarium te Utrecht en het Theologisch Seminarium Hydepark te Doorn. Op 25 januari vindt in de Utrechtse Domkerk de plechtige openingsbijeenkomst plaats. Het proces dat leidde tot de fusie begon eigenlijk al in 1995, toen de vier hervormde, twee gereformeerde en de ene lutherse opleiding(en) de onderlinge erkenning gingen regelen. In de jaren 1998-2000 volgde de concentratie op drie locaties (Utrecht, Leiden en Kampen). De laatste jaren dienden zich nieuwe ontwikkelingen aan. De minister van Onderwijs liet begin

2005 weten dat de duplex ordo (kerkelijke opleiding met staats- en kerkelijke hoogleraren) achterhaald is: hij wilde af van de uitzonderingspositie in de wet. Daarnaast maakte de start van de Protestantse Kerk in Nederland in datzelfde jaar een universitaire samenvoeging voor de hand liggend.

Universitaire structuur De PThU zal onder één bestuur twee typen opleiding omvatten: de driejarige bacheloropleiding gevolgd door een driejarige masteropleiding in Kampen en de driejarige masteropleiding in Utrecht en Leiden, die aansluit op de bacheloropleiding aan de universiteiten aldaar. Voorzitter dr. H.C. van der Sar en rector prof. dr. F.G. Immink

Prof. dr. G. Immink en dr. Henk van der Sar (Foto: Freddy Schinkel)

4

van het College van Bestuur van de nieuwe PThU zien veel voordelen in de nieuwe opleiding. Immink: ‘Dit is een kans om de theologiebeoefening in Nederland als universitaire activiteit mee te ontwikkelen. In plaats van versnippering kan er nu veel beter worden gecoördineerd. Door de predikantsopleiding in te bedden in de universitaire structuur, komt onze theologiebeoefening midden in de academische wereld te staan.’ Dat het aantal eerstejaars theologiestudenten de afgelopen jaren gestaag is afgenomen speelt ook een rol, zegt Van der Sar: ‘Met één universiteit kunnen we krachtiger studenten werven. Bovendien zijn de drie

Kerkinformatie

locaties niet langer elkaars concurrent. Wij interesseren studenten voor de theologiebeoefening en de kerk moet hen dan interesseren om predikant te worden. Wij hopen dat een herkenbare theologieopleiding studenten zal aantrekken. Zij kiezen niet altijd uit kerkelijke motieven voor theologie. Als ze eenmaal aan een theologische opleiding verbonden zijn, raken ze geëngageerd en kiezen velen voor het predikantschap. De breedheid van de PThU met verschillende lokale accenten moet het voor studenten interessant maken. Zij willen graag iets te kiezen hebben.’ ’Wij willen ook bevorderen dat studenten een deel van hun masteropleiding aan een door ons erkende instelling in het buitenland zullen studeren’, aldus Immink: ‘Je merkt nu al dat ze dat heel verrijkend vinden. Verder hopen we dat excellente studenten naar excellente instituten zullen gaan om op die manier voor een promotietraject in aanmerking te komen. Ook koesteren we de hoop dat buitenlandse studenten naar de PThU komen om hier te studeren.’

Schaalvergroting De voorzitter en de rector hopen dat de drie locaties Utrecht, Leiden en Kampen elk een eigen profiel zullen krijgen. Daardoor wordt het voor studenten interessant om na de driejarige bacheloropleiding in bijvoorbeeld Utrecht te switchen naar de masteropleiding in bijvoorbeeld Leiden. Verder verwachten ze dat de contacten met het buitenland steviger zullen worden, vooral door het grote netwerk van het Evangelisch Luthers Seminarium (ELS) en van de Theologische Universiteit Kampen (ThUK). Dit geldt voor de studenten, Nederlandse én buitenlandse, maar ook voor het onderzoek, dat in het algemeen toch al meer op het buitenland is gericht. Het onderwijs wordt op drie locaties gegeven, maar het onderzoek wordt één geheel. Het zal worden gekenmerkt door schaalvergroting, onderlinge samenwerking en focus op protestantse theologiebeoefening (sources, beliefs, practices: de bronnen, de inhoud van het geloof en de diverse geloofspraktijken). Door de daling van het aantal theologen wordt het bezetten van leerstoelen een probleem. Er worden de laatste tijd al buitenlandse wetenschappers aan de theologische faculteiten aangesteld omdat er in Nederland niet genoeg kwaliteit is. Van der Sar en Immink herkennen dit probleem. ‘Wij zullen er hard aan moeten trekken om

Januari 2007

de theologiebeoefening ook qua vakkennis goed op niveau te houden. De PThU heeft een bepaalde verantwoordelijkheid om over de hele breedte van het vakgebied voldoende kwaliteit op te leiden. Dat is voor de universitaire theologie van belang, en zo ook voor de kerk en de samenleving’, aldus Van der Sar.

Het publieke debat Theologen in en buiten de kerk moeten een bijdrage leveren aan het publieke debat, voegt Immink hier aan toe: ‘Het is van belang dat theologen op een zinvolle manier kunnen reflecteren op ontwikkelingen in de samenleving. Het gaat om mensen met een academische opleiding die, staande in de praktijk, weten wat godsdienst inhoudt en de plaats van de religie in de samenleving kennen. Zij moeten kritisch kunnen reageren op ontwikkelingen in de maatschappij. Het is evident dat er een goede theologische opleiding moet zijn. Professionele werkers weten met de goede kant van religie om te gaan en zien ook de aberraties ervan. De discussie over de rol van religie in de samenleving mogen we niet aan sociologen en politicologen en ook niet aan de politici overlaten. Het gaat bij de academische theologieopleiding niet alleen om kennis van de grondtalen Hebreeuws en Grieks, maar ook en vooral om het denk- en reflectieniveau.’ In de maatschappij wordt nascholing steeds belangrijker. Daarbij gaat het om de voortgaande educatie van de beroepsgroep en om de kwaliteitsbewaking. Het is voor de Protestantse Kerk van belang dat er een goede nascholing is en dat die in een academische omgeving plaatsvindt als onderdeel van postacademisch onderwijs. Daarom is het Theologisch Seminarium Hydepark in de PThU opgenomen. ‘Door een verplichte nascholing worden predikanten in staat gesteld zich verder te ontwikkelen waardoor ze vreugde in hun werk blijven houden. Ook kunnen eventuele minder sterke punten verder worden ontwikkeld. Nascholing is ook voor de opleiding van belang. De docenten krijgen dan feedback van professionele werkers in het veld’, legt Van der Sar uit.

Koekoek eenzang? Eén universiteit, die aan één kerkgenootschap is verbonden. Wordt dat geen koekoek één zang? Dat valt wel mee, denkt Immink: ‘Wij zijn niet zo beducht voor eenzijdigheid of eenkennigheid van de nieuwe

5

opleiding. Zij is al gevestigd op drie locaties met elk eigen accenten en een eigen traditielijn. Bovendien kent de universiteit een eigen dynamiek. Het vak wordt beoefend. Er zijn wetenschappelijke contacten, ook internationaal. Het ‘Protestant’ in de naam geeft stem aan zowel de gereformeerde als de lutherse traditie. De naam PThU geeft aan dat we in een bepaalde traditie willen staan en dat we theologie willen beoefenen.’ Ook de bestuursvorm staat garant voor wetenschappelijke onafhankelijkheid. De synode van de Protestantse Kerk heeft weliswaar de eindverantwoordelijkheid voor de PThU, maar voor de dagelijkse gang van zaken is het College van Bestuur verantwoordelijk. Namens de synode wordt op de universiteit toegezien door de Raad van Toezicht. Deze onderhoudt ook het contact met de Protestantse Kerk. Ook de benoemingen, zowel van de hoogleraren als van het (nieuwe) College van Bestuur, gaan via deze Raad. Dirk Visser is freelance journalist.

College van Bestuur Protestantse Theologische Universiteit De Protestantse Theologische Universiteit is het resultaat van een fusie van de ThUK, het ThWI, het Evangelisch-Luthers Seminarium (ELS) en het Theologisch Seminarium Hydepark. De PThU gaat onder meer de opleiding en nascholing van predikanten binnen de Protestantse Kerk in Nederland verzorgen. De predikantsopleiding van de nieuwe universiteit blijft gevestigd op de huidige drie locaties in Kampen, Utrecht en Leiden. De PThU presenteert zich op 25 januari 2007 voor het eerst aan de buitenwereld. Dit gebeurt met een plechtige bijeenkomst in de Utrechtse Domkerk. Het College van Bestuur van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) bestaat vanaf 1 januari 2007 uit dr. H.C. van der Sar (voorzitter) en prof.dr. F.G. Immink (rector). De Generale Synode van de Protestantse Kerk in Nederland stemde onlangs in met de benoemingen. Dr. Henk van der Sar is momenteel voorzitter van het Rectorium van de Theologische Universiteit Kampen (ThUK); prof.dr. Gerrit Immink is rector van het Theologisch Wetenschappelijk Instituut (ThWI) te Utrecht en Leiden.

Kerkinformatie

Januari 2007

GEESTELIJKE VERZORGING

Ari van Buuren en Jaap Doolaard

Reactie op decemberkroniek:

Geestelijke verzorging ont-zorgt ‘Arrogant’ en ‘intolerant’. Zo typeerde dr. Bas Plaisier op basis van één casus de geestelijke verzorging in de gezondheidszorg, in zijn Kroniek ‘Geestelijke verzorging - lege algemeenheid’ in Kerkinformatie van december 2006. Er valt echter veel meer en ook veel meer positiefs te zeggen.

Op 24 november vond de presentatie plaats van het Nieuw Handboek Geestelijke Verzorging. Dit standaardwerk (eindred. Jaap Doolaard) geeft een veel completer en genuanceerder beeld van geestelijke verzorging. Er speelt meer dan dat de geestelijke verzorging in een ‘lege algemeenheid’ terecht komt. Plaisier spreekt over ‘marginalisering van de kerk’. Sommigen in de kerk echter marginaliseren juist geestelijke verzorging en haar voorhoedefunctie.

trum en Utrechts Medisch Centrum (UMC) weerspiegelen de maatschappelijke verhoudingen.

Over een voorhoede en ont-zorging In een ziekenhuis, vaak tevens onderwijsinstelling voor medische studenten, heb je als patiënten en medewerkers ‘gewoon’ met elkaar te verkeren. Zorg is toch compassie?

Over heling en secularisatie ‘Intensive Care’ is het autobiografisch verhaal van Rosita Steenbeek over het UMCUtrecht na een dramatisch verkeersongeluk. Rosita maakt intens gebruik van geestelijke verzorging. De kerkdienst wordt haar ‘wekelijkse uitje’. Zij citeert de voorganger in de nieuwjaarsviering: ‘In het ziekenhuis zijn we om te genezen, hier vooral om te helen’. In de gezondheidszorg heeft geestelijke verzorging inderdaad een heel eigen helende functie ter verwerking van wat de Wereldgezondheidsorganisatie noemt: ‘ziektelast’. Daarom introduceerde Ari van Buuren deze werkdefinitie: ‘Geestelijke verzorging is het mobiliseren van de spirituele krachten die in elk mens schuilen’. Geestelijk verzorgers werken bij hun patiënten als vroedvrouwen. Zij werken geïntegreerd in de diverse zorginstellingen. Ze nemen deel aan wekelijkse patiëntenbesprekingen en verstaan zich met andere disciplines naast en ten dienste van de patiëntenzorg. Hun educatieve functie blijkt in klinische lessen aan verpleegkundigen en participatie in onderwijs aan hogescholen en medische studenten. Ze functioneren voorts als ethische consulenten. Steeds vaker werken zij in de poliklinische zorg. Steeds meer mensen hebben geen levensbeschouwelijk vangnet. Het belang van geestelijke verzorging groeit bij voortschrijdende secularisatie, zoals die blijkt in de prognose van het Sociaal en Cultureel Planbureau: ‘Godsdienstige veranderingen in Nederland’ (2006). In 2020 zullen naast 72% buitenkerkelijken 10% rooms-katholieken, 8% moslims en 4% PKN-leden resteren. Eigentijdse diensten ‘Geestelijke Verzorging’ zoals in het VU-medisch cen-

*AAP$OOLAARDRED

NIEUW HANDBOEK

GEESTELIJKE VERZORGING

In dat kader ontstaan interculturele/religieuze contacten. Op de werkvloer ontmoeten mensen van diverse levensbeschouwingen met heel eigen waarden en ethiek elkaar. Diensten Geestelijke Verzorging zijn breed samengesteld met katholieke, protestantse, humanistische, moslim, hindoe, winti of boeddhistische geestelijk verzorgers. De eerste moslima- en hindoe-geestelijk verzorgsters pionieren in de gezondheidszorg. Er is een groeiende dialoog. Geestelijke verzorging heeft kortom een voorhoedefunctie. De multiculturele samenleving mag dan op z’n retour lijken, in de gezondheidszorg wordt dat gelogenstraft; daar wordt samengewerkt!

6

Het nieuwe zorgsysteem kán met zijn financieringssystematiek de positie van geestelijke verzorging bedreigen. Staatsecretaris Ross van VWS liet echter afgelopen zomer weten dat zij hecht aan de Kwaliteitswet Zorginstellingen (1996), waarin geestelijke verzorging een integraal zorgonderdeel is. Dit markeert de emancipatie van geestelijke verzorging. Volgens het adviesorgaan van de staatssecretaris is geestelijke verzorging bedoeld om mensen bij te staan ter verwerking van hun ‘ziektelast’ als een bijdrage aan ‘ont-zorging’! Patiënten hebben naast medische en verpleegkundige zorg bijstand nodig om spirituele krachten aan te boren ter verwerking van ziekte, lijden en dood.

Naast de kerk Onder geestelijk verzorgers is de discussie over ambtelijke binding actueel. Ongeveer de helft binnen de beroepsvereniging VGVZ wil de ambtelijkheid loslaten. Categoriale pastores voelen zich lang niet altijd gesteund door hun zendende instantie: kerkenraad, classis, bisschop of een ander levensbeschouwelijk genootschap. Zending is echter een expliciete legitimatie van en voor een geestelijk verzorger. Ziekenhuispastores zijn inhoudelijk gezien kerkelijk gezondenen, maar als professionals werkzaam in en betaald door de gezondheidszorg. Geestelijk verzorgers opereren als specialisten náást basispastores. Ze bereiken andere mensen. Zijn basis-pastores soms zieken-pastores, geestelijk verzorgers zijn altijd ziekenhuis-pastores: interdisciplinair, deskundig en geïntegreerd werkend. Zij vormen de voorhoede van de geseculariseerde, multireligieuze samenleving. Hun expertise kan de kerk veel meer benutten. Zijn we met de door de kerken ingerichte afstudeervariant ‘geestelijk verzorger’ naast gemeentepredikant op de goede weg? Is er wederkerige solidariteit?

Ds. Ari van Buuren is Hoofd van de Dienst Geestelijke Verzorging in het UMC-Utrecht; ds Jaap Doolaard is oud-Hoofd van de Dienst Geestelijke Verzorging in het VU-mc.

Kerkinformatie

BERICHTEN

Januari 2007

Officiële mededeling Afkondiging wijzigingen kerkordelijke regelingen

De tekst van deze wijzigingen zijn gepubliceerd op de website van de Protestantse Kerk: www.pkn.nl, en zijn te vinden in het onderdeel ‘Bestuur en Organisatie’, rubriek Kerkorde.

De generale synode heeft in de vergadering van 17 november 2006 de volgende wijzigingen van de kerkordelijke regelingen vastgesteld:

De vastgestelde wijzigingen nr. 3/2006 en 4/2006 zijn beide in werking getreden op 1 december 2006.

Nr. 3/2006 - Wijziging van de kerkordelijke regelingen in verband met de oprichting van de Protestantse Theologische Universiteit Nr. 4/2006 - Wijziging overgangsbepaling 25 en 26.

Kerkbalans: preekschets beschikbaar Ter ondersteuning van de Actie Kerkbalans 2007 heeft de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving weer een preekschets beschikbaar gesteld. Predikanten die deze

preekschets al hebben besteld, krijgen die dezer dagen aangeleverd (per post of digitaal). Sinds het ontstaan van de actie Kerkbalans (1974) is steeds gesteld dat geldwerving een zaak van de gehele gemeente is. De geldwerving kent immers veel aspecten die met gemeenteopbouw te maken hebben en dat is een zaak waarbij alle ambten betrokken dienen te zijn. De Raad voor de

Plaatselijke Geldwerving vindt dat de predikant hierbij een belangrijke rol dient te spelen en geeft daarom de preekschets uit. De preekschets is te downloaden van de website www.kerkbalans.nl. Wie geen internet heeft kan de preekschets op papier toegezonden krijgen. Bestellingen: Raad Plaatselijke Geldwerving, postbus 176, 3300 AD Dordrecht, tel. (078) 639 36 66.

‘Toer’ over kerkenraad en predikant Een goede predikant brengt zijn eigen traktement mee! Zo werd er vroeger vaak over gepraat. Maar als er minder geld binnenkomt of de kerkgang loopt terug dan zoekt men soms onbewust naar schuldigen. En voor je het weet is de dominee de zondebok. Dat schrijft Herbert Wevers, regionaal adviseur voor de protestantse gemeenten in Zuid-Holland in het decembernummer van het blad ‘toer’. Het blad is geheel gewijd aan de verhouding tussen predikant en kerkenraad. Hoe een kerkenraad om gaat met haar predikant als er problemen zijn is vaak afhankelijk van de kerkelijke cultuur. Die kan per gemeente heel verschillend zijn. Er zijn kerkenraden die hun dominee zien als een werknemer die ze bijna naar believen kunnen aansturen. Er zijn ook kerkenraden

die het lastig vinden om een conflict met een predikant te hanteren – het gaat immers om een dienaar van de Heer. In dit nummer van toer komen de verschillende spanningsvelden aan bod. Er is onder meer een verhaal van een predikant die zijn weg zoekt in een gemeente waar acht jaar lang geen voorganger geweest is en de kerkenraad gewend is zelfstandig te werken. Verder een ervaring van hoe een kerkenraad omging met een predikant tijdens ziekte. ‘Toer’ is een uitgave van de Protestantse Kerk en Boekencentrum en te bestellen voor € 4,75 bij Boekencentrum, tel. (079) 362 82 82, e-mail: [email protected] Informatie over de inhoud bij de redactie, tel. (030) 880 14 82, e-mail [email protected]

NCRV en Protestantse Kerk in Nederland werken samen De NCRV en de Protestantse Kerk in Nederland werken sinds 24 december samen in het nieuwe digitale themakanaal NCRV Geloven. Het gaat om de registratie van twee kerkdiensten per week en eigen reportages uit plaatselijke gemeenten. De reportages worden gemaakt door vrijwilligers uit de gemeenten. Tevens neemt de Protestantse Kerk deel in de redactie van NCRV Geloven. Gerard Oonk, manager Nieuwe Media bij de NCRV, is verheugd met de samenwerking: ‘We bieden als protestants-christelijk geïnspireerde

mediaorganisatie al levensbeschouwelijke programma’s via de publieke netten en zenders. Met het themakanaal spelen wij in op de groeiende behoefte die er in Nederland is naar nieuwe vormen van geloven. De samenwerking met de Protestantse Kerk biedt ons nog meer mogelijkheden om redactioneel, technisch en organisatorisch inhoud te geven aan dit themakanaal.’ Bert van Rijssen, hoofd communicatie en fondsenwerving van de Protestantse Kerk: ‘De Protestantse Kerk is steeds op zoek naar nieuwe methoden om de boodschap

7

van Jezus Christus handen en voeten te geven en bij de mensen te brengen. De samenwerking met de NCRV in dit nieuwe themakanaal is hierbij een uitstekend hulpmiddel.’ Kabel- en telecommaatschappijen zijn momenteel hard bezig om Nederlandse huishoudens over te zetten van analoge naar digitale televisieontvangst. De verwachting is dat binnen drie jaar de helft van de Nederlandse huishoudens beschikt over de mogelijkheid om digitale televisie te ontvangen.

Kerkinformatie

Januari 2007

KERKRECHT

Margreet Willemze

Identificatieplicht voor gemeenten Nederlanders hebben identificatieplicht. Maar ook rechtspersonen moeten zich – als ze gebruik maken van financiële dienstverlening – kunnen identificeren. Sinds 2001 vallen kerkgenootschappen onder de Wet identificatie bij dienstverlening. Die bepaalt dat kerkelijke gemeenten en diaconieën bij het aangaan van transacties aan banken of andere financiële instellingen moeten kunnen aantonen wie ze zijn. Voor niet-kerkelijke rechtspersonen als een stichting en vereniging wordt de identiteit vastgesteld met behulp van een uittreksel uit het register van de Kamer van Koophandel of een notariële akte. ‘Kerkelijke rechtspersonen’ zoals kerkgenootschappen en hun zelfstandige onderdelen - in de Protestantse Kerk in Nederland zijn dat gemeenten, diaconieën en classes - zijn niet ingeschreven in dat register. Zij kunnen dus geen uittreksel uit het register van de Kamer van Koophandel overleggen. In de wet staat dat hun identiteit aan de hand van een eigen verklaring van het kerkgenootschap kan worden vastgesteld.

Wijkgemeenten hebben geen rechtspersoonlijkheid en ontvangen in principe geen verklaring. Een uitzondering vormen sommige wijkgemeenten van bijzondere aard; ook dat moet worden nagegaan. Een bankrekening van bijvoorbeeld de zendingscommissie of bloemenfonds moet op naam van de gemeente of de diaconie geopend worden, met een vermelding, die aangeeft waar de gelden voor bedoeld zijn (‘Protestantse gemeente t.b.v. de zendingscommissie’). De verklaring voor de gemeente (en haar diaconie) kan gebruikt worden voor deze commissies, die immers niet zelf rechtspersoon zijn.

Verklaring van het kerkgenootschap

Geldigheid

Veel colleges van kerkrentmeesters en colleges van diakenen hebben inmiddels gemerkt dat hun bank naar een identiteitsverklaring vraagt, bijvoorbeeld bij het openen van een nieuwe bankrekening of als de gemeente gaat federeren of verenigen met een andere gemeente. Tot voor kort werd een verklaring die is afgegeven door een regionaal protestants dienstencentrum door banken geaccepteerd als de verklaring van het kerkgenootschap, waarvan in de wet sprake is. Tegenwoordig vragen banken steeds vaker naar een verklaring , die is afgegeven door de (landelijke) kerk. Met de desbetreffende banken is afgesproken dat de noodzakelijke verklaring in het vervolg wordt afgegeven door de afdeling Juridische zaken van het Protestants Landelijk Dienstencentrum. Aanvragen kunnen dus gericht worden aan deze afdeling, postbus 8398, 3503 RJ Utrecht of aan het mailadres: [email protected].

De afgegeven verklaring is geldig zolang de identiteit van de gemeente niet verandert. De verklaring kan dus bij wijzigende omstandigheden (wijziging van bankrekening, nieuwe bankrekening voor een nieuwe commissie van de kerkenraad, wijziging van bevoegde personen enz.) opnieuw gebruikt worden. De verklaring meldt niet welke personen voorzitter, secretaris en penningmeester zijn en derhalve tekeningsbevoegd. Daarvan wordt immers landelijk geen register bijgehouden. Bovendien veranderen deze gegevens regelmatig, waardoor de verklaring niet meer geldig zou zijn. De verklaring moet daarom worden aangevuld door overlegging van (een uittreksel van) de notulen van de vergadering van het college van kerkrentmeesters resp. diakenen, waarin voorzitter, secretaris en penningmeester zijn benoemd.

Basisgegevens Uit de verklaring die de afdeling Juridische Zaken afgeeft moet blijken wat de (juridische) positie van de desbetreffende gemeente (en haar diaconie) in het kerkelijk bestel en het rechtsverkeer is. Elke verklaring bevat een algemeen deel en een deel dat is toegespitst op de concrete situatie van de gemeente. Met het oog op een snelle afhandeling is het daarom van belang dat bij de aanvraag naam, adres en woonplaats

worden vermeld, maar ook gegevens over de gemeente, zoals: gaat het om een protestantse, hervormde of evangelisch-lutherse gemeente dan wel een gereformeerde kerk? Leeft de gemeente in federatie met een andere? etc. Vaak is het nodig om bij de aanvraag aanvullende stukken mee te zenden. Zo dient een verenigde (protestantse) gemeente een kopie van de fusieakte mee te sturen, tenzij deze al eerder is toegezonden aan het synodesecretariaat; gemeenten die wat langer geleden verenigd zijn en als zodanig al in het jaarboek staan vermeld, hoeven geen aanvullende stukken mee te sturen. Een gemeente die ‘protestants’ is geworden, doordat de classicale vergadering de gemeente als zodanig heeft aangemerkt, moet het desbetreffende besluit van de classicale vergadering meesturen. Gefedereerde gemeenten (protestantse gemeente in wording) dienen een kopie van de federatieovereenkomst op te sturen. Daaruit zal onder meer blijken of deze gemeenten hun vermogensrechtelijke aangelegenheden gezamenlijk verzorgen of niet, wat gevolgen heeft voor de verklaring die moet worden afgegeven.

8

Ten slotte: vermeld alstublieft uw telefoonnummer en/of emailadres. In de praktijk blijkt vaak handig als er even overleg mogelijk is.

Margreet Willemze geeft leiding aan het Synodesecretariaat en de afdeling Juridische Zaken en Colleges van het Protestants Landelijk Dienstencentrum.

Kerkinformatie

PROTOCOL

Januari 2007

Henk van IJken

Bij confrontatie met (seksueel) misbruik:

Kiezen voor slachtoffers en loyaal zijn aan alle anderen Onlangs verscheen het Protocol voor gemeenten die geconfronteerd worden met (seksueel) misbruik in een pastorale en gezagsrelaties. Het gaat om richtlijnen die waarborgen dat er voor alle betrokken partijen voldoende zorg en aandacht is wanneer zich zoiets voordoet in een kerkelijke gemeente. De triosynode van de Samen op Weg-kerken sprak in 1999 nadrukkelijk uit dat seksueel misbruik zonde is: kwaad in Gods ogen en onrecht tegen de medemens. Ook verklaarde de synode dat de kerk onomwonden dient te kiezen voor de slachtoffers. Deze uitspraken vormen de basis van het protocol, dat op 6 december aan het moderamen van de synode is gepresenteerd. Het wordt ook naar alle kerkenraden toegestuurd. We vroegen Sylvia van Delden, coördinator van het interkerkelijk samenwerkingsverband tegen seksueel misbruik in pastorale relaties (SMPR) en een van de samenstellers van het protocol, om er iets over te vertellen.

wijze reageert op signalen over misbruik. Het protocol geeft kerkenraden een handvat om op een goede manier met geruchten, signalen en crisissituaties om te gaan. Het is een illusie om te denken dat seksueel misbruik met dit protocol nooit meer zal vóórkomen, maar het helpt je wel om adequaat en zorgvuldig met alle betrokkenen om te gaan. Je hebt te maken met degene die mogelijk is misbruikt en zijn of haar partner of gezin, de dader en zijn of haar gezin, mogelijke andere slachtoffers, en met de andere gemeenteleden die direct of zijdelings bij deze mensen betrokken zijn. Het protocol behandelt een zeer complexe materie. Daarom heeft het ook zo lang geduurd voordat het er was.’

Waarom is dit protocol nodig? ‘Als een kerkelijke gemeente wordt geconfronteerd met seksueel misbruik door een ambtsdrager heeft dit niet alleen gevolgen voor de misbruikte en diens nabije omgeving, maar voor de hele gemeente. Personen binnen de gemeente en de gemeente als geheel kunnen beschadigd raken. Mensen kunnen hun plaats in de geloofsgemeenschap verliezen. Soms ontstaat er zelfs een scheuring in de gemeente. Ook bestaat het risico dat mensen jarenlang stilzwijgend kunnen doorgaan met het plegen van misbruik, als niemand op adequate

Is het niet beter om klachten over seksueel misbruik aan de wereldlijke rechter over te laten? ‘De kerkelijke weg sluit een gang naar de rechter niet uit. Je regelt met beide iets verschillends. Bij politie en justitie gaat het om de beoordeling van een al dan niet strafbaar feit. In de kerken gaat het om opzicht en tucht, omdat bijvoorbeeld het ambt is geschaad, er onprofessioneel of onchristelijk is gehandeld. Ik denk wel dat je als kerk het beste een uitspraak van de rechter, als die er is, kunt overnemen om daarmee

verder te gaan. De politie heeft een opsporingsapparaat en kan aan waarheidsvinding doen. Dat is voor de kerken veel moeilijker. Maar voor veel mensen is het wel belangrijk dat de kerk hun recht doet. Juist omdat iemand van de kerk hen onrecht heeft aangedaan. Daarom kiezen veel mensen voor een kerkelijke procedure. In alle gevallen, of mensen zich nu tot het wereldlijke of tot het kerkelijke recht wenden, biedt het protocol handvatten voor de kerkenraad.’

Wat is het meest problematische bij seksueel misbruik in pastorale relaties? ‘Het gaat niet alleen om het misbruik zelf, dat op zich al grote schade kan aanrichten, maar ook om het feit dat de pleger iemand van de kerk is. Bijvoorbeeld een predikant, die Gods Woord uitlegt. Daardoor kan niet alleen het vertrouwen in een mens, maar ook in God worden geschaad. Dat is een essentieel verschil met andere vormen van misbruik. Onze vertrouwenspersonen van SMPR besteden bij de begeleiding van mogelijk misbruikten altijd aandacht aan geloofsvragen. Daarnaast raakt misbruik in pastorale relaties de geloofsgemeenschap als geheel. De geloofsgemeenschap kun je vergelijken met een gezin dat geconfronteerd wordt met incest: iedereen wordt erdoor geraakt. De hele geloofsgemeenschap moet een nieuw evenwicht vinden. Daarbij kan het protocol en kunnen de deskundigen naar wie in het protocol wordt verwezen, hopelijk helpen.’ Henk van IJken is redacteur bij de afdeling Communicatie & Fondsenwerving

• Het protocol is te beschikbaar op de website www.smpr.nl. • Het protocol is kosteloos te bestellen bij brochureverkoop, tel. (030) 880 17 24, e-mail: [email protected] • Voor vragen over het protocol of de problematiek van seksueel misbruik in pastorale relaties kunt u contact opnemen met de coördinator van SMPR, Sylvia van Delden, maandag en dinsdag, tel. (030) 880 14 77, e-mail: [email protected] Silvia van Delden (foto: Freek Visser)

9

Kerkinformatie

Januari 2007

GENERALE SYNODE

Ronald Bolwijn

Samenvoeging buitenlandwerk Kerkinactie en ICCO De Protestantse Kerk in Nederland en ICCO gaan hun activiteiten ten behoeve van werelddiakonaat, ontwikkelingssamenwerking en zending onderbrengen in één werkorganisatie. Een voorstel daartoe kreeg donderdag 16 november een ruime meerderheid in de Generale Synode. Met de samenwerking willen de organisaties hun krachten verder bundelen. Het diaconaal en missionair werk van de Protestantse Kerk in binnen- en buitenland wordt uitgevoerd onder de naam Kerkinactie. Voor delen van het buitenlandwerk (werelddiaconaat, noodhulp) werkt Kerkinactie al langere tijd samen met ICCO, de interkerkelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Door alle buitenland-activiteiten nu ook in één werkorganisatie onder te brengen, worden de krachten verder gebundeld. Naast schaalvoordelen betekent de samenwerking voor Kerkinactie extra financiële armslag, meer expertise rond ontwikkelingswerk en een verbreding van haar netwerk. Voordeel voor ICCO is een sterkere verankering van het ontwikkelingswerk in de protestantschristelijke achterban. De instemming van de synode houdt in dat de gezamenlijke werkorganisatie per 1 januari van start kan gaan. De samenwerking houdt geen fusie

in. Het Kerkinactie-werk wordt (blijvend) uitgevoerd binnen de beleidskaders van de Generale Synode. ICCO houdt zijn eigen verantwoordingsplicht aan de overheid.

Zending Binnen de gezamenlijke werkorganisatie wordt het zendingswerk van Kerkinactie in een afzonderlijk programma ondergebracht. Op die wijze blijft het typisch kerkelijk missionair werk zelfstandig en kan het ook verder ontwikkeld worden. Tevens is besloten om het werk in het Midden-Oosten niet in de gezamenlijke werkorganisatie onder te brengen. Bij de gezamenlijke programma’s zal voor het werk van Kerkinactie het door de synode vastgestelde beleid leidend blijven.

Samenwerking evalueren Naast instemming met de samenwerking tussen Kerkinactie met ICCO riep de voorgenomen samenvoeging van het buitenlandwerk ook een aantal vragen op bij de leden van de Generale Synode. De synode besloot daarom de samenwerking met ICCO over 2007 in maart 2008 te zullen evalueren. Onder meer wordt dan beoordeeld of de identiteit van de Protestantse Kerk voldoende herkenbaar is in de samenwerking. Dat zou onder meer tot uitdrukking moeten komen in ‘minimaal een consolidatie’ van de financiële bijdragen van de gemeenten aan het werk van Kerkinactie.

Generale Synode bijeen in De Werelt in Lunteren (foto: Ronald Bolwijn)

Besluit over ‘Pastor in Beweging’ uitgesteld De Generale Synode heeft tijdens haar zitting van 16 en 17 november jl. nog geen besluiten genomen over het rapport ‘Pastor in Beweging’. In het rapport stonden voorstellen om een oplossing te zoeken voor een aantal knelpunten die zich voordoen in de Protestantse Kerk, zoals een dreigend tekort aan predikanten en onduidelijkheid over de bevoegdheden van kerkelijk werkers. De Synode had zoveel opmerkingen bij de voorstellen uit het rapport dat het moderamen besloot dat besluitvorming erover nog niet goed mogelijk was. In april komt het onderwerp terug op de agenda van de generale synode. De bespreking in de synode concentreerde zich op een voorstel in het rapport ‘Pastor in Beweging’ om ook HBO-theologen toe te laten tot het predikantschap. Op dit voorstel was veel kritiek. Veel synodeleden achtten een wetenschappelijke theologische opleiding essentieel voor met name de verkondiging van het Woord. Ook het feit dat in het rapport geen visie gegeven wordt op het ambt, kwam de opstellers van het rapport – de Brede Studiecommissie predikanten – op kritiek te staan. Daardoor was het in de ogen van de synode ook niet mogelijk om een goede discussie te voeren over een ander voorstel van de Brede Studiecommis-

sie, namelijk om kerkelijk werkers die in de gemeente werkzaam zijn te bevestigen tot ouderling of diaken. Ook een derde voorstel van de commissie stuitte op bezwaren van de synode. De Brede Studiecommissie had namelijk geopperd om gemeenten meer te laten samenwerken, zodat ze bijvoorbeeld samen een predikant kunnen beroepen. De classis zou in dat plan een coördinerende rol moeten spelen. Met name dat laatste stuitte bij de synodeleden op bezwaren. Het is niet reëel om de taken van de classes uit te breiden”, zo gaf bijvoorbeeld ds. A. Haasnoot aan (classis Bommel/Tiel).

Kleine gemeenten Andere synodeleden benadrukten dat de vraagtekens die bij het rapport gezet worden er niet toe mogen leiden dat de onderliggende vraagstukken niet worden opgelost. Ouderling mw. E. Crum-van Dellen (classis Noordoost-Groningen) wees bijvoorbeeld op de situatie in kleine gemeenten in Groningen, waar naast predikanten veel kerkelijk werkers een groot deel van het predikantswerk uitvoeren – maar geen bevoegdheid hebben om de sacramenten te bedienen.

10

Ook vertegenwoordigers van de evangelisch-lutherse synoden wezen op het vraagstuk van de kleine gemeenten (waartoe de meeste lutherse gemeenten behoren). ‘De Brede Studiecommissie is ingesteld om een oplossing te zoeken voor de moeilijke situatie waarin kleine gemeenten zich vaak bevinden. Daar is in het rapport weinig meer van terug te vinden’, zo gaf de presidente van de evangelisch-lutherse synode, ds. Ilona Fritz aan.

Besluitvorming uitgesteld Uiteindelijk stelde preses ds. J.-G. Heetderks aan de synode voor om in dit stadium van de discussie niet over te gaan tot besluitvorming. ‘Nu besluiten nemen, zou geen recht doen aan de bespreking die we hier hebben gevoerd’, aldus ds. Heetderks. Het moderamen zegde toe dat zij binnenkort in gesprek gaat met de Brede Studiecommissie om te bepalen hoe dit onderwerp opnieuw op een zinvolle manier bij de synode terug kan komen. Ook de commissie van rapport – synodeleden die de besluitvorming hebben voorbereid – zal hierbij betrokken worden. Het moderamen zegde toe dat in de volgende synodevergadering – april 2007 – in ieder geval een voortgangsrapportage op de agenda zal staan.

Kerkinformatie

GENERALE SYNODE

Januari 2007

Ronald Bolwijn

Synode stelt visienota definitief vast Met slechts twee stemmen tegen aanvaardde de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland op 17 november in Lunteren de nota ‘Leren leven van de verwondering’ als uitgangspunt van beleid voor de komende jaren. In september 2005 sprak de synode ook over de nota, waarna die is voorgelegd aan de classicale vergaderingen. De reacties waren in zeer grote meerderheid positief, zodat de nota nu definitief kon worden vastgesteld.

In totaal 74 classicale vergaderingen en een aantal lutherse gemeenten hebben gereageerd op de nota. Daarnaast zijn er ook gespreksverslagen van kerkenraden binnengekomen. Veel vergaderingen hebben indringend met elkaar gesproken. Men was blij dat het gesprek weer ging over de wezenlijke zaken van het geloof en de kern van het kerk-zijn. In de synodediscussie, maar ook in de reacties uit de classes, klonk tegelijk de verlegenheid door met de vraag hoe al deze lof en waardering voor de inhoud van de visienota te rijmen valt met dat andere gevoel, namelijk dat het niet zo goed gaat met de kerk. De grote nadruk die de nota legt op de missionaire roeping van de kerk geeft misschien ook meteen wel de ‘grootste nood’ aan. Mooie woorden alleen zijn dus niet genoeg, vond de synode. Een goede analyse van wat er met de kerk nu eigenlijk precies aan de hand is en een duidelijk concretisering van de visienota, dat is volgens de synodeleden de volgende stap

die nu gezet moet worden. Of zoals ds. P. Verhoeff (classis Alkmaar) het verwoordde: ‘Als de kerk ons lief is, dan moeten we een spa dieper steken.’ In zijn reactie op de discussie verwoordde scriba ds. B. Plaisier de spanning tussen de inhoud van de visienota en de weerbarstigheid van de dagelijkse praktijk: ‘Dat hebben we zelf ook aan den lijve ervaren, het verdriet daarover. In de visienota is geprobeerd die spiraal te doorbreken. Niet in de zin van een nieuwe maakbaarheid: als we het zo doen, dan komt het allemaal wel goed. Deze nota is geen beleidsplan, maar een visie die het beleid en het leven en werken van de kerk als een magneet naar een bepaalde richting trekt.’

Inventariserend rapport In de besluitvorming van de synode is de wens om in te zetten op missionaire bezinning en toerusting van de kerkleden nog eens onderstreept. Het moderamen van

Enkele moderamenleden tijdens de vergadering, v.l.n.r. preses ds. J-G. Heetderks, scriba dr. B. Plaisier, mw. ds. S. Freitag en ouderling H. Hoogenhout. (foto: Ronald Bolwijn)

de generale synode en het bestuur van de dienstenorganisatie zullen in 2007 een inventariserend rapport over het missionaire werk uitbrengen aan de synode. In 2008 zullen zij de synode een bezinningsnota voorleggen, waarin naast analyse ook ingegaan wordt op het inhoudelijke aspect van het missionaire werk. De synode sprak verder uit dat het van groot belang is dat de nieuwe Protestantse Theologische Universiteit bij de opleiding van toekomstige predikanten nadrukkelijk aandacht zal geven aan het ontwikkelen van geestelijk leiderschap en missionaire competentie. Ook zijn er concrete voorstellen nodig om plaatselijke gemeenten te helpen bij de doordenking en verwerking van de inhoud van de visienota, zo besloot de synode. Regionale en plaatselijke bijeenkomsten kunnen daarbij helpen. Omdat in de meeste reacties van de classicale vergaderingen werd opgemerkt dat men het inhoudelijke gesprek rond de visienota zeer op prijs heeft gesteld, is besloten de classicale vergaderingen te verzoeken dit (geloofs)gesprek voort te zetten in de komende periode.

Ronald Bolwijn is redacteur van Kerkinformatie. VISIENOTA IN HET DUITS VERTAALD.

De visienota ‘Leren leven van de verwondering’ is inmiddels ook in een Duitse versie beschikbaar. Aanleiding voor de vertaling is dat er het afgelopen jaar met verschillende protestantse kerken in ons buurland gesprekken zijn gevoerd over de toekomst van de kerk in West-Europa. Ook wordt de Duitse versie, getiteld ‘Leben aus der Freude des Glaubens’, gepresenteerd op de Duitse Kirchentag, komende juni in Keulen. Tijdens de synodevergadering van 17 november jl. overhandigde synodepreses ds. Jan-Gerd Heetderks de eerste exemplaren van de vertaling aan enkele gasten uit Duitse zusterkerken. ‘Leben aus der Freude des Glaubens’ is vertaald door ds. J. Fischer en is te bestellen via [email protected]. Kosten: € 3,50 (incl. porto).

11

Kerkinformatie

Januari 2007

KLEINE SYNODE

Ronald Bolwijn

Besluiten Kleine Synode 24 november Voorzieningen voor drie hersteld hervormde gemeenten De kleine synode heeft vrijdag 24 november 2006 ingestemd met voorzieningen voor drie hersteld hervormde gemeenten. Aan de hersteld hervormde gemeente in Wijk bij Heusden wordt kerkrentmeesterlijk en diaconaal vermogen overgedragen. Aan de hersteld hervormde gemeente in Leerbroek worden de kerk, oude begraafplaats en de pastorie voor vijftig jaar in erfpacht gegeven. De hersteld hervormde gemeente

Rijssen Rehoboth krijgt alle activa en passiva overgedragen van de gemeente van bijzondere aard “Rehoboth” (onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland). De door de kleine synode goedgekeurde voorzieningen zijn opgesteld door de zogenoemde Commissie van Bijzonder Zorg. Deze door de synode ingestelde commissie kan zo’n voorziening treffen wanneer een aanzienlijk deel van de leden van een her-

Quota en bijdrage Solidariteitskas 2007

Begrotingen Kerk en Dienstenorganisatie sluitend

De percentages voor het diaconaal en kerkrentmeesterlijk quotum zullen voor het jaar 2007 gelijk zijn aan die van 2006. Ook de bijdrage voor de Solidariteitskas verandert niet. Hiertoe heeft de kleine synode op 24 november besloten. De heffingsgrondslagen voor het jaar 2007 zijn als volgt: • kerkrentmeesterlijk quotum: 4,6% over de daarvoor vastgestelde inkomsten van de gemeente • diaconaal quotum: 5,7% over de daarvoor vastgestelde inkomsten van de gemeente, plus € 1,85 per belijdend lid. • Solidariteitskas: € 5,00 per belijdend lid.

De kleine synode heeft op 24 november jl. de begrotingen 2007 van de Protestantse Kerk en de Dienstenorganisatie vastgesteld (inclusief Kerkinactie). Ondanks een verwachte daling van inkomsten (waaronder de inkomsten uit quotum) zijn de begrotingen sluitend. Dit is onder meer mogelijk door een besparing te realiseren op het aantal formatietieplaatsen in de Dienstenorganisatie. Deze besparing (van ruim 34 fte’s) is onderdeel de plannen om de formatie van de Dienstenorganisatie in de komende tien jaar terug te brengen van 400 naar 240 fte’s.

Door de heffingsgrondslagen niet te verhogen, houden de afdrachten gelijke tred met de inkomsten van de gemeenten.

Kerkinformatie

Ir. G.J. Kramer nieuwe voorzitter bestuur Dienstenorganisatie De Generale Synode heeft ir. G.J. Kramer benoemd tot voorzitter van het bestuur

Themadag Appèl Kerk en Israel Onder de titel ‘Geen woord meer over Israël! Toch?’ organiseert het platform Appèl Kerk en Israël een themamiddag over het verontrustende zwijgen in kerk en wetenschap t.a.v. Israël en de strijd tegen

vormde gemeente na de vorming van de Protestantse Kerk in 2004 geen lid wenst te blijven van de hervormde gemeente binnen de verenigde kerk en een nieuw kerkelijk leven wenst op te bouwen. Een voorziening van de Commissie van Bijzondere Zorg dient daartoe als handreiking. Inmiddels heeft de Commissie van Bijzondere Zorg voor twaalf hersteld hervormde gemeenten een voorziening getroffen.

HANDELINGEN SYNODE 2005 BESCHIKBAAR

De verslagen en besluiten van de synodevergaderingen van de Protestantse Kerk in Nederland in 2005 zijn onlangs in druk verschenen. In zijn voorwoord wijst dr. B. Plaisier er op, dat het jaardeel 2005 veel dikker is dan de Handelingen van 2004, het jaar waarin de Protestantse Kerk op 1 mei officieel van start ging. Het jaar 2005 was derhalve het eerste complete vergaderjaar van de Protestantse Kerk. In totaal kwam de generale synode vier keer bijeen. De kleine synode - een delegatie uit de generale synode die besluit over zaken van financiën, personeel en organisatie vergaderde zeven maal. Alle beraadslagingen van deze vergaderingen zijn terug te lezen in het nu uitgebrachte verslagboek. De Handelingen 2005 stond onder redactie van oud-moderamenlid drs. J. van Heijst te Bunnik en is uitsluitend verkrijgbaar bij Uitgeverij Boekencentrum (www.boekencentrum.nl). Prijs: € 27,50 (exclusief verzendkosten).

BERICHTEN

van de Dienstenorganisatie van de kerk. De benoeming gaat in op 1 januari 2007. Kramer is sinds 1 januari van 2006 lid van het bestuur. Kramer volgt drs. G. Verweij op, die aan het eind van zijn zittingstermijn is gekomen. Ir. Kramer (64) heeft een grote bestuurlijke ervaring. Van 1983 tot 1 april 2006 was hij president-directeur van Fugro N.V. Kramer is belijdend lid van de Protestantse Kerk

in Nederland. Voor de Protestantse Kerk was Kramer onder meer betrokken bij de commissie Buitenland van Kerkinactie. De Synode benoemde verder mr. P. Schreuder als nieuw lid van het bestuur. Schreuder (62) was onder meer bestuurslid van de IZB (Inwendige Zendingsbond) en is momenteel lid van de Commissie Bijzonder Zorg voor hervormde gemeenten.

het antisemitisme. Voorbeelden: voorgangers geven vaak geen concrete invulling aan de Israëlzondag; de universiteiten van Utrecht en Brussel legden een wetenschapper het zwijgen op toen deze het islamitisch antisemitisme aan de orde wilde stellen; de oorlog in Libanon, waarbij Israël opnieuw serieus bedreigd wordt vanuit de Arabische wereld, levert Israël geen steun op, wel veel kritiek. Mooie statements genoeg, aldus de organisatie, maar we branden liever niet

onze handen. Sprekers op deze dag zijn de protestantse predikanten Sjirk van der Zee (over Elie Wiesel), Geert Cohen Stuart en Pieter van der Horst. Daarnaast is er veel ruimte voor plenaire discussie. Tijd en plaats: 29 januari 2007, Maranathakerk Driebergen van 13.30-16.30 uur. Aanmelden: stort € 15,- op giro 9553726, Postbus 120,8260 AC Kampen. Informatie: www.appelkerkenisrael.nl

12

Kerkinformatie

Januari 2007

KLEINE SYNODE

Ronald Bolwijn

Synode brengt ledenregistratie onder bij Dienstenorganisatie De kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland heeft vrijdag 24 november 2006 besloten om alle activiteiten rond de landelijke ledenregistratie met onmiddellijke ingang onder verantwoordelijkheid te brengen van bestuur en directie van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk. Door het besluit wordt de verantwoordelijkheid van de SMRA voor de landelijke ledenregistratie beëindigd. Het bestuur van de SMRA heeft hiermee ingestemd. De gemaakte keuze loopt vooruit op de door de synode uitgesproken wens alle landelijke automatiseringsactiviteiten van de Protestantse Kerk op één plek onder te brengen. Ook maakt het een eind aan de bestuurlijke onduidelijkheid die de afgelopen jaren de ontwikkeling van het nieuwe systeem voor de landelijke ledenregistratie parten heeft gespeeld. Die onduidelijkheid was er mede debet aan dat de invoering van het nieuwe systeem meer tijd en geld kost dan eerder door de synode was vastgesteld.

Onderzoekscommissie Naast de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de ledenregistratie stonden ook de tegenslagen bij de ontwikkeling van het nieuwe systeem op de agenda van de kleine synode. De synode had uit haar midden een

commissie aangesteld die heeft uitgezocht waardoor het project vertraging heeft opgelopen en ruim twee keer zoveel gaat kosten (5,2 miljoen) als eerder door de synode was vastgesteld. Door slechte bestuurlijke aansturing is bij deze kostenoverschrijdingen te weinig en niet op tijd ingegrepen. Daarbij is de kleine synode soms onvoldoende geïnformeerd. Zowel het bestuur van de SMRA, als dat van de dienstenorganisatie en het moderamen van de synode gaven ter vergadering toe hierin fouten te hebben gemaakt. Ondanks deze kritiek sprak de kleine synode haar vertrouwen uit in een goede afronding van het nieuwe systeem. De synode keurde het implementatieplan voor de invoering van het nieuwe systeem goed, dat voor de rest van het traject een goede planning, kostenbeheersing en participatie van de toekomstige gebruikers garandeert. Uit de plannen blijkt bovendien dat de exploitatie van het systeem rendabel is en uiteindelijk

tot kostenbesparing zal leiden. De invoering van het nieuwe systeem start in augustus 2007.

Praktische consequenties SMRA Delft De werkzaamheden en het personeel van de SMRA in Delft worden op afzienbare termijn samengevoegd met die van het Landelijk Dienstencentrum in Utrecht. Dat is één van de consequenties van het synodebesluit om de landelijke automatiseringsactiviteiten van de Protestantse Kerk te bundelen. Dit besluit heeft geen gevolgen voor de dienstverlening van de SMRA aan gemeenten. De bestaande programma’s als Baruch worden vanuit Delft ondersteund tot de start van het nieuwe systeem voor de ledenregistratie, in het derde kwartaal van 2007. De uitrol van het nieuwe systeem vindt dan plaats vanuit Utrecht. Tijdens de kleine synode van 24 november zegde algemeen directeur van de Dienstenorganisatie, Haaije Feenstra toe dat voor die tijd zoveel mogelijk fusies en federaties van plaatselijke gemeenten in de huidige systemen verwerkt worden, zodat iedereen straks klaar is om de overstap naar het nieuwe systeem te maken. Er zal een plan gemaakt worden om de huidige achterstanden rond fusies en federaties weg te werken. Ronald Bolwijn is redacteur van Kerkinformatie.

SYNODE BENOEMT NIEUW BESTUUR SMRA

De kleine synode heeft op 24 november de leden van het bestuur van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk benoemd tot lid van het bestuur van de SMRA. Dit was noodzakelijk nadat de kleine synode had besloten de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de landelijke ledenregistratie bij het bestuur van de Dienstenorganisatie te leggen, en niet langer bij de SMRA. Deze benoeming werd mogelijk nadat de leden van het oude SMRA-bestuur ter synode aangaven hun functies te willen neerleggen, nu zij feitelijk geen verantwoordelijkheid meer dragen voor de werkzaamheden van de SMRA. Protestants Landelijk Dienstencentrum Utrecht. (foto: Ronald Bolwijn)

13

Kerkinformatie

Januari 2007

KERK & ISRAËL

Marieke den Braber

Kerk & Israël in de gemeente: hoe en wat? Kerk & Israël roept nogal eens weerstand en verzet op. Moeten we het daar nu over hebben? Tegelijk voelen kerkenraden en gemeenten zich uitgedaagd door de kerkorde, waarin staat dat we ‘onopgeefbaar verbonden zijn met het volk Israël’. Maar hoe doe je dat dan?

Wie deze vragen herkent, kan aan de slag met de onlangs verschenen brochure ‘Een kleine handreiking. Doel, opzet en werkzaamheden van een plaatselijke Kerk en Israël-commissie’. In de uitgave wordt nader ingegaan op de volgende onderwerpen: • Wat is Kerk en Israël en waarom moeten we het erover hebben in onze gemeente? • Hoe vorm ik een Kerk en Israël-groep in mijn gemeente? • Hoe krijg ik nieuwe leden, jong en oud? • Wat kan ik organiseren? • Hoe zorg ik dat Kerk en Israël ook in het beleid van onze gemeente terugkomt? • Hoe maak ik een plan voor een werkgroep in onze gemeente? • Waar vind ik meer informatie? Het boekje is bedoeld voor gemeenten die in een werkgroep aandacht willen besteden aan Kerk & Israël-onderwerpen. Maar het kan ook helpen om een speciale opdracht te formuleren voor een ouderling of een subcommissie binnen een groep Vorming & Toerusting. Voor werkgroepen Kerk & Israël die al even bezig zijn is de brochure een opsteker. Het geeft tips over de organisatie van het bovenplaatselijke werk en hoe men mensen bij het werk voor Kerk en Israël kan betrekken.

Kerk & Israël-website Op de website van de Protestantse Kerk is van alles te vinden over Kerk & Israëlwerk via www.pkn.nl/kerk&israel. Digitaal wordt allerlei praktische informatie gegeven: • Informatie over het werk van de landelijke medewerkers Kerk & Israël; • Activiteiten, leerhuizen en tentoonstellingen in het hele land; • Recensies en aankondigingen van literatuur en muziek; • Aanvullingen op het kwartaalblad Kerk & Israël Onderweg; • En nog meer… Een handreiking, een website… Alles om het werk van Kerk&Israël onder de aandacht te brengen in de gemeente. Want het blijft nodig dat christenen zich er van bewust zijn dat ze door Jezus Christus een band met de

Kerk & Israël-medewerkers Marieke den Hartog (l) en Marieke den Braber van het Protestants Landelijk Dienstencentrum. (foto: PKN/Freek Visser)

God van Israël hebben gekregen en zo deel hebben gekregen aan de Schrift. Daardoor zijn we onopgeefbaar met dit volk verbonden. Samen delen we in de verwachting van de komst van Gods Koninkrijk.

Provincies De kerk is op allerlei niveaus bezig met Joods-christelijke relaties. Op dit moment is er in de meeste regio’s een provinciale werkgroep, verbonden aan het protestantse dienstencentrum (pdc) in de betreffende regio. Hoewel de pdc’s in de komende jaren

BESTELLEN:

Wie met Kerk&Israël aan de slag wil in eigen gemeente of het werk een nieuwe impuls wil geven kan het boekje bestellen voor € 3,50 bij de afdeling Brochureverkoop van het Protestants Landelijk Dienstencentrum, (030) 880 17 24 of via [email protected] Ook kunt u het gratis downloaden van onze website, www.pkn.nl/kerk&israel

zullen worden opgeheven, verdwijnen de werkgroepen niet. Er wordt hard gewerkt aan een plan om de groepen te laten voortbestaan, want zij dragen voor een groot deel het werk in de provincie en organiseren allerlei activiteiten. In de meeste provincies denken de werkgroepen actief mee over de inzet van de provinciale werkers op het gebied van Kerk & Israël. Dat willen we in de toekomst graag zo houden.

Adviseurs Wie vragen heeft of op zoek is naar materiaal over Kerk en Israël of gewoon eens van gedachten wil wisselen over hoe het in de eigen gemeente gaat: neem contact op! Marieke den Hartog en Marieke den Braber, projectmedewerkers Kerk en Israël in het Protestants Landelijk Dienstencentrum, zullen uw vragen zo goed mogelijk beantwoorden. Marieke den Braber is projectmedewerker voor Kerk & Israël, tel. (030) 880 18 65, e-mail: m.den.braber@ pkn.nl.

14

Kerkinformatie

REGISTER 2006

Januari 2007

Register Kerkinformatie 2006 Dit register kan uit Kerkinformatie worden verwijderd. De cijfer- en lettercombinaties achter de onderwerpen geven achtereenvolgens aan: het nummer van de uitgave en het paginanummer. Geopend wordt met een register op onderwerp, op p. 20-22 vindt u het register van auteurs. Het register op jaargang 2005 staat in het januarinummer van Kerkinformatie 2006, nr. 133, p. 16-23. De nummers van Kerkinformatie waarop dit register betrekking heeft zijn ook te raadplegen op www.pkn.nl

Register op onderwerpen: A Accra-appèl Achterhoekers in Genève Adventskalender Aidsconferentie Toronto Alcoholmisbruik, bestrijding Alkmaar, classis Amnesty International Antisemitismebestrijding Arbeid en Kerk, Handboek Archieven Protestantse Kerk Armoedebestrijding

Bijbel - Jongerenbijbel - HGJB-bijbelleesproject - Nieuwe Bijbelvertaling in liturgie - Bijbelkrant Feesten - Oude bijbels op website - Beproeving Nieuwe Bijbelvertaling Bijzondere zorg GKN, commissie van Bijzondere zorg NHK, commissie van - overzicht van werkzaamheden - voorziening Abbenbroek - voorziening Achterberg - voorziening Elspeet - voorziening Garderen - voorziening Harskamp - voorziening Lunteren - voorziening Numansdorp - voorziening Zwartebroek-Terschuur

133, p. 4; 134, p. 16; 135, p. 6 143, p. 20-21 142, p. 22 141, p. 11 143, 10-11 143, p. 16-17 143, p. 24 13, p. 3 141, p. 3; 142, p. 6 141, p. 16 133, p. 29; 141, p. 7

B België (jubileum De Open Poort) Belijden Begrafenis, zie: uitvaart Bezwaren en geschillen, college Biddag voor gewas en arbeid Bibliotheek Ernst Beker Bibliotheek van de kerk/gemeente Bonhoefferherdenking Brazilië zie: Wereldraad van Kerken

134, p. 24 137, p. 4; 137, p. 22 134, p. 7 134, p. 16; 135, p. 6 138, p. 20 141, p. 10 133, p. 11

137, p. 7; 138, p. 10-11 139, p. 7 139, p. 12 141, p. 14 142, p. 24 143, p. 7 142, p. 8-9 134, p. 16-17 140, p. 13 140, p. 13 140, p. 13 142, p. 12 140, p. 13 137, p. 16 134, p. 7 142, p. 12

C Catechese, zie Jeugd- en jongerenwerk Catechismus, website CDA

15

133, p. 28 137, p. 22; 139, p. 6

CIO-K energieproject 138, p. 7 Classis Hattem 136, p. 4-5 Collectegeld, telmachine 143, p. 12-14 Collecten: Oecumene 133, p. 7; Werelddiaconaat 133, p. 7; Voorjaarszendingsweek, 134, p. 19; Luisterend Dienen 134, p. 18; Catechese 135, p. 7; Pinksterzendingsweek 137, p. 11; Missionair werk 138, p.7; Najaarszendingsweek 142, p. 22; Adventscollecte 143, p. 7; Kerstcollecte 2006, 143, p. 9 Collecterooster 2007 139, p. 15-19 Confessioneel Gereformeerd Beraad 141, p. 21 Conflicten in de kerk 137, p. 7 Crematie, zie: uitvaart

Generale Synode 24 november 2005 - Accra-appèl en landbouwnota Generale Synode 6-7 april 2006 - Transformatie Dienstenorganisatie

134, p. 18; 136, p. 3; 137, p. 4; 138, p. 5 - Paul Hollaar woordvoerder 135, p. 6 - Nederlandse Geloofsbelijdenis niet aanpassen 137, p. 4 - Protestantse Theologische Universiteit 137, p. 5 - nieuwe moderamenleden 137, p. 5 - gesprek met CDA 137, p. 22

Generale Synode 16 juni 2006 - Transformatie Dienstenorganisatie 140, p. 12 - ds. Freytag moderamenlid 140, p. 12 - commissie van overgang gecontinueerd 140, p. 12 Genève 143, p. 20-21 Gereformeerde Bond - studiedag liturgie 133, p. 26-27 - Jubileumcadeau 135, p. 6 - brochure ‘Hervormd gebleven’ 136, p. 20 - vernieuwde website 139, p. 23 - boek: In de leer bij Luther 143, p. 23 Geschiedenis Kerkvereniging 2004 133, p. 28 Gevangenispastoraat 135, p. 8-9; 143, p. 4-5 Globalisering (gesprekavonden in Steenwijk) 135, p. 12-13 Goeree Overvlakkee, bestrijding alcoholmisbruik 143, p. 10-11 GOV-Vereniging van Kerkmusici 75 jaar 136, p. 24 GPKE (Gemeenschap van Protestantse Kerken in Europa) 142, p. 18-19 Grenshospitium Amsterdam 134, p. 3 Grote Steden Beraad 136, p. 10-11

D Dankdag voor gewas en arbeid 141, p. 3 Decennium tegen geweld (Wereldraad) 133, p. 14-15 Diaconaat (zie ook: Kerkinactie, en: Luisterend Dienen) - Herbezinning op diaconaal quotum 134, p. 6 - diaconale opdracht van de gemeente 137, p. 8 - overheveling diaconaal geld 137, p. 8 - bestuur stichting Protestants Diaconaal Krediet Nederland 137, p. 16 - landelijke diaconale dag 141, p. 7; 142, p. 22 - koks landelijk dienstencentrum verzorgen kerstdiner 143, p. 3 - bestrijding alcoholmisbruik op Goeree Overflakkee 143, p. 10-11 Dienstenorganisatie - G. Verweij voorzitter bestuur 133, p. 7 - Transformatie Dienstenorganisatie 134, p. 18; 136, p. 3; 137, p. 4; 138, p. 5 - gesprek met Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer 135, p. 7 - vrijwilligers gezocht 142, p. 7; 143, p. 22 Directheid 138, p. 12-13 DISK 134, p. 16 Drewerman, Eugen (lezing) 133, p. 11 Duitsland - Kirchentag 137, p. 20; 142, p. 21 - Wereldkampioenschappen voetbal 138, p. 4-5 - Visienota EKD 141, p. 4-5 Doop, geloofsgesprekdag 140, p. 7

H Hersteld Hervormde Kerk, zie: Bijzondere zorg Historisch Tijdschrift GKN Homoseksualiteit Huwelijksbevestiging (kerkorde) Hydepark, conferentiecentrum

E

136, p. 21 141, p. 17; 142, p. 7 133, p. 11 143, p. 15

I

Europa Evangelisch Werkverband - interview Hans Eschbach - predikantendag Kerk in een Moslimbuurt - Wederkomst van Christus (EW) - groeigroepen Exodus, stichting

142, p. 18-19

IKV 140, p. 3 Impulsis 138, 13 Indonesië 133, p. 6; 139, p. 3; 140, p. 6 Interkerkelijk Werkverband voor de Recreatie (IWR) 136, p. 26 Intercity Bestemming Pasen 134, p. 17: 137, p. 6; 143, p. 24 Interviews - Annelies Bouwman (leiden van uitvaarten) 142, p. 4-5 - Reinie Bomhof-Soede (Hervormde Vrouwengroepen) 136, p. 19 - Teun Copier (SKG munten-telmachine) 143, p. 12-14 - G.F. Dekker (directeur Ruimzicht studentenhuizen) 140, p. 19 - Kees Doevendans (Werkgroep Kerkbouw) 135, p. 18-19 - Onno Doorn (predikant Zwartebroek -Kootwijkerbroek) 137, p. 14-15 - Hans Eschbach (Evangelisch Werkverband) 135, p. 4-5 - Janny van Ettekhoven (leiden van uitvaarten) 142, p. 4-5 - Ilona Fritz (presidente Lutherse synode) 141, p. 15 - Bram Grandia (reactie Visienota) 133, p. 12-13 - Peter Hoogstrate (voorzitter werkgroep Eredienst) 139, p. 10-12 - Klaas Willem de Jong (predikant Alphen a/d Rijn) 134, p. 12-13 - Herma Kamphuis (voorzitter commissie Bijz. zorg GKN) 142, p. 8-9 - Marti Koster (predikant Arkel) 136, p. 22 - Elly Linger (ouderling over vrijwilligers) 133, p. 24 - Pieter Lootsma (predikant Winsum) 136, p. 22 - Aart Mak (reactie op Visienota) 133, p. 12-13 - Frans Ort (predikant Dieren) 141, p. 8-9 - Kees Posthumus (reactie op Visienota) 133, p. 12-13

135, p. 4-5 137, p. 11 138, p. 20 140, p. 10 143, p. 4-5

F Factor TIEN (jongerenreis) Feest (cadeauboekje) Financiën - diaconaal quotum - predikantstraktementen - Kerkbalans 2006 - jaarrekeningen 2005 - collecterooster 2007 - telmachine collectegeld

133, p. 4-5

137, p. 18; 138, p. 15 134, p. 6 134, p. 6 134, p. 24; 141, p. 19; 142, p. 11 138, p. 5; 140, p. 13+15-18 139, p. 15-19 143, p. 12-14

G ‘Geen Kind in de cel’ (actie RvK) Geestelijke begeleiding, diploma’s Gemeenteopbouw - CD-rom Mensen van de weg - Kookboek voor droom van een kerk - Proefproject: Groeien bij de Bron - Iona-gemeente Schotland

135, p. 3; 136, p. 7 142, p. 12 138, p. 14; 141, p. 20 139, p. 23 139, p. 24 140, p. 10

16

- Irma Pijpers-Hoogendoorn (theologiestudent) 134, p.12-13 - Ben van Putten (classis Hattem) 136, p. 4-5 - René de Reuver (reactie op Visienota) 133, p. 12-13 - Ceel Roozeboom (manager Hydepark) 143, p. 15 - Peter Schormans (predikant Woerden) 136, p. 23 - Martine Schram (verpleegkundige en pastor) 136, p. 23 - Roel Smit (cantor-organist) 136, p. 8-9 - Hester Smits (predikant en medewerker Ver. Vrijz. Prot.) 133, p. 8-9 - Henke Troost-Laban (Hervormde Vrouwengroepn) 136, p. 19 - Harry Vergunst (voorzitter kerkenraad Zoetermeer) 136 p. 15 - Ype Viersen (gevangenispredikant) 135, p. 8-9 - Maartje Wildeman (predikant Bijlmer) 134, p. 14-15 - Henk van Wingerden (classis Hattem) 136, p. 4-5 IOB (Instituut voor Opleiding en Bezinning) 143, p. 23 Iona-gemeenschap 140, p. 10 Islam - werkdag voor christen- en moslimvrouwen 134, p.19 - studiedag over vergeving in bijbel en koran 134, p. 24 - predikantendag Kerk in een Moslimbuurt 137, p. 11 - studiedag ‘Mijn partner is moslim’, 141, p. 7 Israël, zie: Kerk en Israël IZB, naamswijziging 139, p. 23

Kerk & Milieu, zie: Milieu Kerk & Moslims, zie: Islam Kerk & School 136, p. 10+12; 139, p. 21; 140, p. 7 Kerkgebouwen - Kerkordelijke aspecten 134, p. 10 - Werkgroep Kerkbouw 135, p. 18-19 - Boekje Kerkruimte: venster naar God 136, p. 26 - CIO-K energieproject 138, p. 7 - monumentale kerkgebouwen 138, p 8-9 - energiebesparing na monitoring advies 140, p. 9 - Naambord met logo leverbaar 140, p. 14 Kerkinactie - Campagne veertigdagentijd ‘Kies bewust voor je naaste’ 134, p. 9; 135, p. 22, 23 - predikantenreis Syrie en Libanon 134, p. 22-23 - hulp tsunami-gebieden 134, p. 24; 135, p. 22 - studiedag over vergeving in bijbel en koran 134, p. 24 - opbrengst oude postzegels en kaarten 135, p. 6 - samenwerking met Nederlands Bijbelgenootschap 135, p. 7 - buitenlandse studenten zoeken gemeenten 136, p. 7 - predikantenuitwisseling Kameroen en Roemenië 138, p. 3 - Directheid – Impulsis 138, p. 12-13 - vrouwen uit Twente in Papoea 138, p. 18-19 - Duurzaamheid en recreatie 138, p. 20 - Schenk water, schenk leven 138, p. 21 - aardbeving Indonesië 139, p. 3 - jaarverslag 2005 139, p. 7 - Oikocredit en kredietwaardigheid 139, p. 25 - Vitaal christendom Indonesië 140, p. 6 - Religie en etniciteit Transylvanië 140, p. 20 - Ontmoetingsdag Kerkinactie/Open Deur 140, p. 20 - Aidsconferentie Toronto 141, p. 11 - Changemaker: jongeren en oecumene, 141, p. 12-13 - Najaarszendingsweek (Pakistan) 141, p. 18 - 15-cent-actie 142, p. 15 - Kinderen in Afghanistan 143, p. 9 Kerkrecht en kerkorde - kerkelijke rechtspraak op websites 134, p. 7 - trouwen in de kerk 133, p. 11 - zorg voor kerkgebouwen 134, p. 10 - aanstellen kerkelijk werker 135, p. 11 - privacy in plaatselijke jaarboekjes 136, p. 18 - diaconale opdracht gemeente 137, p. 8 - monumentale kerkgebouwen 138, p. 8-9 - wijziging kerkordelijke regelingen 139, p. 3 - naam van plaatselijk gemeente en landelijke kerk 139, p. 8; 140, p. 8 - federatie of fusie 140, p. 8 - geldigheid plaatselijke regelingen 140, p. 8 - verkiezing ambtsdragers 140, p. 8 - gemeenten met een uitleenbibliotheek 141, p. 10 - wijkgemeente in het plaatselijk verenigingsproces 142, p. 10 Kerkmuziek, zie: liturgie Kerkspeelplein (Leersum) 142, p. 3 Kerstbeurzen 141, p. 14 Kerstanekdotes 143, p. 24 Kirchentag 137, p. 20; 142, p. 21 Klinisch Pastorale Vorming (KPV): zie Pastoraat Kleine Synode - herbezinning op diaconaal quotum 134, p. 6 - voorzieningen hersteld hervormde gemeenten 134, p. 7; 137, p. 16; 140, p. 13; 142, p. 12 - kosten predikantstraktementen 134, p. 6 - landelijke ledenregistratie 137, p. 16; 142, p. 12 - bestuur stichting Protestants Diaconaal Krediet Nederland 137, p. 16 - samenstelling 137, p. 16 - jaarrekeningen 2005, 138, p. 5: 140, p. 13

J Jeugd en jongeren/JOP - HGJB-vakantiegids 2006 134, p. 19 - Protestants jeugdwerk Limburg 134, p. 20-21 - Gelijke behandeling jongens en meisjes 135, p.14 - Impuls over interreligieus leren 136, p. 24 - Jongerenbijbel 137, p. 7; 138, p. 10-11 - Factor TIEN 2006: Art of life in Honduras 137, p. 18 - pastoraat aan jongeren 137, p. 23 - Harmen van Wijnen adviseur jeugdwerk 138, p. 7 - Jeugdkerken 138, p. 16-17 - HGJB-bijbelleesproject 139, p. 7 - aktiviteiten nieuw jeugdwerkseizoen 139, p. 20-21 - Zijsprong-boekjes over bijbelverhalen en bidden - Flevofestival 139, p. 22 - jongeren en kerkverlating 139, p. 22 - Changemaker: jongeren en oecumene, 141, p. 12-13 - Boek: kind aan huis, werken met kinderen 141, p. 14 - Coming-out weekend christelijke homo’s 141, p. 17 - GZB-catecheseproject Mission is possible 141, p. 20 - eerste kerkspeelplein (Leersum) 142, p. 3 - conferentie ‘Think twice – de relaties van Jezus’ 142, p. 12 - training De Schakel (opvang probleemjeugd) 142, p. 14 - Bijbelmusical De Vliegende speeldoos 142, p. 17 - Oprit 2006 142, p. 20 - Het concept van JOP 143, p. 18-19 - Kerstconferentie HGJB/Windroos 143, p. 23 Judas (toneelstuk) 134, p. 21

K Kameroen 138, p. 3 Kerkbalans 134, p. 24; 141, p. 19; 142, p. 11; 143, p. 20-21 Kerkelijk werkers 135, p. 11 Kerk en Energie 140, p. Kerk & Israël - Bezinningsdag 135, p. 21 - M.C. Mulder directeur CIS 136, p. 20 - Ambassadeur Israël op Nes Ammimdag 136, p. 24 - Kerk & Israël Onderweg 136, p. 25; 138, p. 21 - Bestrijding antisemitisme 139, p. 3 - Israëlzondag 2006 140, p. 7 - afscheid Simon Schoon ThUK 142, p. 23 - Israëlisch en Palestijns bezoek classis Alkmaar 143, p. 16-17 - conferentie Vreemdelingschap en identiteit 143, p. 24

17

Kroniek - Plaisier Pastoraal bezoek aan kerken in Indonesië 133, p. 6 - Heetderks: Luisteren (Assemblee Wereldraad van Kerken) 134, p. 8 - Heetderks: Ferme taal (Assemblee Wereldraad van Kerken) 136, p. 6 - Plaisier Christelijke tijd… (leesroosters) 137, p. 6 - Heetderks: Millenniumdoelen 138, p. 6 - Plaisier Het protestantse middenveld 139, p. 6 - Plaisier Vitaal christendom Indonesië 140, p. 6 - Heetderks: Kerkelijke verzoening in Zuid-Afrika 141, p. 6 - Heetderks: De tuin van Eden (Arbeid en Kerk) 142, p. 6 - Plaisier Geestelijke Verzorging: lege algemeenheid 143, p. 6 Kunst - Feest van de Geest (Dr/Ov) 137, p. 21 - monumentale kerkgebouwen 138, p 8-9 - Rembrandt-dag ThUK 140, p. 21 - Expositie Esther Veerman 141, p. 17

- IZB-werkdag over kerktoetreders - protestants middenveld - groeigroepen Evangelisch Werkverband - ontmoetingsdag Kerkinactie/Open Deur - bijbelkrant Feesten - boek: Basiscursus geloven - folders met Bijbelteksten - adventskalender Monumentale kerkgebouwen Moslims, zie: Islam Mystiek (toer-serie)

138, p. 22; 139, p. 9 139, p. 6 140, p. 10 140, p. 20 141, p. 14 141, p. 20 142, p. 7 142, p. 22 138, p 8-9; 138, p. 15 134, p. 11; 143, 8

N Naam van kerk en plaatselijke gemeenten 139, p. 8; 140, p. 8 Naambord met logo 140, p. 14 Nederlands Bijbelgenootschap 135, p. 7; 137, p. 7; 138, p. 10-11 Nederlands Geloofsbelijdenis 137, p. 4-5 Nes Ammimdag 136, p. 24 NCRV, tv-kerkdiensten 143, p. 22

L Landbouw 133, p. 4-5 Ledenregistratie (landelijk) 137, p. 16 Leenrecht 141, p. 10 Leesroosters 139, p. 11-12; 140, p. 4-5 Liedboek, nieuw 139, p. 11 Limburg (jeugdwerk) 134, p. 20-21 Liturgie - cursus Liturgie bij begrafenis en crematie 133, p. 11 - website liturgische zoekvragen 133, p. 11 - studiedag Gereformeerde Bond 133, p. 26-27 - cantor-organist Roel Smit 136, p. 8-9 - werkboekje ziekenzalving 136, p.12 - werkboekje dopen met de dood voor ogen 136, p. 12 - materiaal rondom Hooglied 136, p. 24 - jubileum GOV-Vereniging van Kerkmusici 136, p. 24 - studiedag kerkmuziek en gemeenteopbouw 136, p. 25 - contactdag kinderkoordirigenten 137, p. 11 - liedboekdag 137, p. 22 - lutherse werkgroep voor kerkmuziek 137, p. 23 - werkgroep Eredienst PKN 139, p. 10-11 - oecumenisch leesrooster 140, 4-5 - CD met Friese Taizé-liederen 140, p. 20 - kerkmuziek op IKON-radio 141, p. 17 - presentatie Friese ‘Tuskentiden’ 141, p. 21 - uitvaarten geleid door gemeenteleden 142, p. 4-5 - melodieën Onze Vader in NBV 142, p. 23 Lucasorde 138, p. 20 Luisterend Dienen 133, p. 7; 134, p. 18; 141, p. 21 Luther en de gereformeerde bond 143, p. 23 Lutherdag 141, p. 15 Lutherse vrouwenbond 135, p. 20 Lutherse website 139, p. 9 Lutherse traditie 141, p. 15 Lutherse wereldfederatie (LWF) 143, p. 20-21 Lijden, ‘toer’-deeltje over het 141, p. 21

O Oecumene (zie ook: Raad van Kerken en: Wereldraad van Kerken) - fusie WARC en REC 135, p. 7 - Wereldkampioenschappen voetbal Duitsland 138, p. 4-5 Oikocredit 139, p. 25 Op goed Gerucht (studiedagen) 133, p. 29; 138, p. 21 Onze Vader in NBV, gezongen 142, p. 23

P Paasgroetenactie 2006 135, p. 8-9 Papoea 138, p. 18-19 Pastor in Beweging, rapport 142, p. 13 Pastoraat - Pastoraal bezoek aan kerken in Indonesië 133, p. 6 - Handreiking pastoraat oorlogs- en geweldslachtoffers 133, p. 11 - KPV-centra Hydepark en Emmaus Priorij gefuseerd 134, p. 7 - gevangenispastoraat 135, p. 8-9 - Handreiking pastoraat rond de doop 135, p. 10 - KPV-training Zon en Schild 135, p. 22: 137, p. 12-13 - pastoraat aan jongeren 137, p. 23 - handreiking ‘Bestaan op eigen grond’ (landbouwproblematiek) 137, p. 24 - cursus Spiritualiteit & Pastoraat 138, p. 21 - cursus Geestelijke Begeleiding Hydepark 142, p. 16 - Geestelijk verzorging zorgcentra 143, p. 6 - Havenpastoraat 143, p. 23 Paulus mysticus 134, p. 11 Pensioenfonds Predikanten 136, p. 7; 141, p. 22 Pinksteren 137, p.21 Plaatselijke gemeenten: - Den Haag 133, p. 7; 142, p. 7 - Alphen aan den Rijn 134, p. 12-13: 138, p.15 - Amsterdam 134, p. 14-15 - Dieren 141, p. 8-9 - Doetinchem 136, p. 8-9 - Leersum 142, p. 3 - Lochem 135, p. 6 - Ouddorp 143, p. 10 - Wierden 137, p. 17 - Woerden 137, p. 9 - Zwartebroek/Kootwijkerbroek, 137, p. 14-15 Porto Alegre (Brazilië) zie: Wereldraad van Kerken Predikanten - predikantstraktementen 134, p. 6 - differentiatie predikantsopleidingen 134, p. 7 - stages theologiestudenten 134, p. 12-13 - predikantenreis Syrie en Libanon 134, p. 22-23 - pensioenfonds 136, p. 7; 141, p. 22

M MADD vrijwilligersdag 140, p. 7 Meditatietraining 136, p. 22-23; 13-14 Migrantenkerken 133, p. 7 Milieu 133, p. 28; 136, p. 25; 140, p. 11 Millenniumdoelen 138, p. 6 Missionair werk - Intercity bestemming Pasen 134, p. 17: 137, p. 6; 143, p. 24 - campagne Evangelisch Werkverband 134, p. 4-5 - christelijke tijd (leesroosters) 137, p. 6 - Pinksterboekje ‘Verwondering’ 137, p. 21 - cadeauboekje ‘Feest!’ 138, p. 15

18

- Coming-out weekend christelijke homo’s 141, p. 17 - jongerenconferentie ‘Think twice – de relaties van Jezus’ 142, p. 12 - cursus Geestelijke Begeleiding Hydepark 142, p. 16 - cursus existentiële zielszorg 142, p. 20 - Joods-christelijke dialoog 142, p. 23

- meditatietraining 136, p. 22-23; 139, p. 13-14 - studieverlof 137, p. 3 - Protestantse Theologische Universiteit 137, p. 5 - arbeidsvoorwaarden 137, p. 7 - doorstroming oudere predikanten 137, p. 14-15 - predikantenuitwisseling Kameroen en Roemenië 138, p. 3 - cursus Spiritualiteit & Pastoraat 138, p. 21 - rapport ‘Pastor in beweging’ 142, p. 13 Predikantswisselingen: elk nummer Protestantse Theologische Universiteit 137, p. 5; 143, p. 7 Psalmen (gespreksboekje) 137, p. 21

Synode zie: Generale Synode, en: Kleine Synode

T Taizé-weekend Delft Theologische Vorming Gemeenteleden (TVG)

141, p. 14 136, p.14

Q Quotum, herbezinning op diaconaal -

U

134, p. 6

Uitvaarten

142, p. 4-5

R Raad van Kerken - adhesie aan Handvest van de Aarde - gebedsbijeenkomst vluchtelingenwerk - project Intercity bestemming Pasen - handtekeningenactie tegen kinderdetentie - protest tegen wapenhandel - werkdag vluchtelingen - Week van gebed voor de eenheid Register Kerkinformatie 2005 Roemenië Ruimzicht (studentenhuizen)

V Vereniging van Vrijzinnige Protestanten 133, p. 8-9 Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) 135, p. 7 Verkiezingen 140, p. 3 Vluchtelingenwerk 133, p. 30; 134, p. 3; 136, p. 7; 142, p. 20 Visienota ‘Leren leven van de verwondering’ - reacties van kerkleden 133, p. 12-13 - kerkenraad Zoetermeer 136, p. 15 - kerkenraad Woerden 137, p. 9 - winnaars fotoprijsvraag 139, p 4-5 - proefproject: Groeien bij de Bron 139, p. 24 - visienota Duitse kerken 141, p. 4-5 Voetbal (Wereldkampioenschappen Duitsland) 138, p. 4-5 Vredesweek 140, p. 3 Vrouwen - Lutherse Vrouwenbond vijftig jaar 135, p. 20 - Hervormde Vrouwen Groep opgeheven 136, p. 19 - Vrouwen uit Twente in Papoea 138, p. 18-19 - Werkdag Landelijk Protestants Vrouwen Platform 143, p. 25 Vrijwilligersbeleid in de kerk 133, p. 24-25; 140, p. 7

133, p. 28 133, p. 30 134, p.17 135, p. 3; 136, p. 7 137, p. 7 142, p. 20 142, p. 23 133, p. 16-23 138, p. 3; 142, p. 23 140, p. 19

S Seksueel misbruik in pastorale relaties 141, p. 17; 143, p. 7 Stichting Kerkelijk Geldbeheer (SKG), 143, p. 12-14 Studiedagen en cursussen - Verhalen vertellen (NBI) 133, p. 11 - Liturgie bij begrafenis en crematie 133, p. 11 - Gereformeerde Bond over liturgie 133, p. 26-27 - Leesroosters in kerk en synagoge 133, p. 28 - Spiritualiteit en coaching (CHE) 133, p. 28 - Leiderschap (Op Goed Gerucht) 133, p. 29 - Cursussen Hydepark 133, p. 29; 140, p. 21 - Leren in de gemeente (CHE) 134, p. 18 - werkdag voor christen- en moslimvrouwen 134, p.19 - studiedag over vergeving in bijbel en koran 134, p. 24 - Lectoraten Gemeenteopbouw en Sociale Innovatie (CHE) 134, p. 18 - Symbolisch bloemschikken 135, p. 7 - Kansen voor de kleine dorpskerk (pdc Overijssel) 135, p. 22 - Curssusen ThUK 135, p. 23; 139, p. 23 - Symposium ‘Augustinus en Noordmans’ 136, p. 12 - Theologische Vorming Gemeenteleden (TVG) 136, p.14 - Luthers Kleine Catechismus 136, p. 20 - Kerkmuziek en gemeenteopbouw 136, p. 25 - PAO-gids verschenen 137, p. 10 - studiedag (UU) ‘Om een persoonlijke God’ 137, p. 11: 140, p. 10 - symposium ‘Wanneer je kind een andere weg gaat’ 137, p. 22 - predikantendag Kerk in een Moslimbuurt 137, p. 11 - ‘En de wind steekt op’ (bruggen slaan tussen kerken/groepen) 138, p. 7 - Wederkomst van Christus (EW) 138, p. 20 - Zomerconferentie Lucasorde 138, p. 20 - cursus Spiritualiteit & Pastoraat 138, p. 21 - studiedag Renovare - Geloofsgesprekdag over de doop 140, p. 7 - Michsjol studiedag: mystiek en verzet 140, p. 10 - Religie en etniciteit Transylvanië 140, p. 20 - Theologie in dispuut (RU Leiden) 140, p. 21 - ‘Mijn partner is moslim’, 141, p. 7 - Autisme en geloof, 141, p. 17 - Symposium ‘God temidden van de goden’ 141, p. 17

W Wapenhandel 137, p. 7 Websites, kerkelijke (prijsvraag) 134, p. 19 WARC (World Association Reformed Churches) 143, p. 20-21 Wereldraad van Kerken - Assemblee Brazilië 133, p. 3, 134, p. 4-5; 134, p. 8 136, p. 6, 16-17; 138, p. 6 - Decennium tegen geweld: de tweede helft 133, p. 14-15 Wisselgeld voor collectegeld, 143, p. 12-14 Wijkgemeente in het plaatselijk verenigingsproces 142, p. 10

Z Zinwebbeurs Zuid Afrika, kerkelijke verzoening

19

140, p. 20 140, p. 6

Register van auteurs Aartsen, Janet - Hervormde Vrouwen Groep zet er na zestig jaar een punt achter: ‘Zelfbewustzijn van vrouwen is flink gegroeid’ 136, p. 19 Boer, Fop de, en Jan Woltinge - Drie avonden over globalisering in Steenwijk Boer- van Veen, Arda de - Nieuwe CD-Rom Mensen van de weg: Werkvormen voor winterseizoen

Bosch, Henk, en Marin Zorgdrager - Factor TIEN 2006: Art of life in Honduras

138, p. 14

142, p. 17

139, p. 4

Gelderen, Jaap van - Kritsch en sympathiek kijken naar gereformeerden (historisch tijdschrift) 136, p. 21 Hartog, Marieke den - Het land Israël en wij

135, p. 21

Havinga, Dieneke - Cursus Klinisch Pastorale Vorming: Oefening in echt ontmoeting 137, p. 12-13 Heetderks, Jan-Gerd (Kroniek) - Luisteren (Assemblee Wereldraad van Kerken) - Ferme taal (Assemblee Wereldraad van Kerken) - Millenniumdoelen - Kerkelijke verzoening in Zuid-Afrika - De tuin van Eden (Arbeid en Kerk)

140, p. 4-5

Hoekstra, Trinus - Gescheiden werelden (Biddag) - Zijn we gegroeid? (Dankdag)

137, p. 18

134, p. 8 136, p. 6 138, p. 6 141, p. 6 142, p. 6

134, p. 16 141, p. 3

Hoogendijk, Cees - Ambtsdragersdagen: Wierden bezint zich op kerk van morgen 137, p. 17 Holman, Heileen - Vrouwen uit Twente in Papoea 138, p. 18-19 Hop, Karen - Jeugdkerken, een uitdaging aan de kerken

Bras, Kick - Ondersteuning meditatie voor predikanten en kerkelijk werkers 139, p. 13 Bregman, Bram - Pastoraat rond de doop 135, p. 10

138, p. 16-17

Houtzaager, Alcanne - Campagne Kerkinactie Veertigdagentijd: Kies bewust voor je naaste 134, p. 9 - Protestants Woerden verdiept zich in visienota 137, p. 9 Jelsma, Auke - Was Paulus een mysticus (reeksdeeltje ‘toer’)

141, p. 18 143, p. 9

134, p. 11

Jong, Gijs de - Het plaatselijk jaarboekje en de privacy 136, p. 18 - Veelgestelde vragen (aan afd. Juridische Zaken) 140, p. 8 - De wijkgemeente in het plaatselijk verenigingsproces 142, p. 8

Broekhuizen, Jaap - Herinrichting van monumentale kerkgebouwen: Houd rekening met kerkorde en monumentenweg 138, p. 8

Jong, Nelleke de - PAO-gids 2006-2007 verschenen: ‘Ik ging naar huis met het gevoel: zó wil ik predikant zijn’ 137, p. 10

Bijl, Drik - Om te houden wat je hebt moet je veranderen (Kerkbalans) 141, p. 19 - Kerkenraad en Kerkbalans 2007: Signalen die aandacht vragen, 142, p. 11 Cuilenburg, Paula van Mystiek om te zingen

Doest, Anneke Een musical in één dag! Dijk, Janet van - Winnaars fotoprijsvraag Verwondering bekend

Brak, Mieke - ‘Verwondering doet mensen zingen’. Brede bespreking visienota PKN 133, p. 12-13 - Kerken met Stip (gevangenispastoraat) 135, p. 8-9 - ‘Wat zou de actualiteit van ons vragen?’ (visienota in Zoetermeer) 136, p. 15 - Eerste diploma’s Geestelijke Begeleiding uitgereikt 142, p. 16 - Hydepark: ontmoetingsplek van christelijk Nederland 143, p. 15

Brink-Vreeke, Liebeth van den - Creatief getuigen in Pakistan - Lichtpuntjes in Afghanistan,

136, p.14

135, p.12-13

Bolwijn, Ronald - Voorbereiding Assemblee Wereldraad 133, p. 3 - Wereldraad van kerken bijeen in Brazilië 134, p. 4-5 - Evangelisch Werkverband hoopt op groei PKN: ‘Onze voordeuren zitten potdicht’ 134, p. 4-5 - Synode bespreekt plannen heroriëntatie dienstenorganisatie 136, p. 3 - Ruim vierduizend mensen bijeen voor Assemblee in Porto Alegre 136, p. 16-17 - Bijzondere zorg voor gereformeerde kerken: ‘Protestantse Kerk op goede manier met pluriformiteit bezig’ 142, p. 8 - Generale Synode bespreek toekomst predikantschap 142, p. 13 Bosch, Roel - Oecumenisch leesrooster op twee sporen

Deens, Chris - Zomaar een cursus en toch ook weer niet! (TVG)

Kampen, Dick van - Het is al begonnen. Merk je het niet…? (Grote Stedenberaad) 136, p. 10

143, p. 8 Kemp, Ellen van der - Eerste kerkspeelplein geopend (Leersum)

Dane, Harm - Proefproject bij visienota synode: Groeien bij de Bron 139, p. 24

20

142, p. 3

Ketel, David - Kerkverwarming zuiniger na monitoring-advies Koffeman, Leo - Europa kan van de kerken nog iets leren

- Vitaal christendom Indonesië - Geestelijke Verzorging: lege algemeenheid

140, p. 9

Prang, Robert F. - Stichting Exodus begeleidt al 25 jaar ex-gedetineerden: ‘Kerk kan criminele spiraal helpen doorbreken’ 143, p. 4-5

142, p. 18-19

Kruik, Nelleke de - Veertig jaar protestants jeugd- en jongerenwerk Limburg 134, p. 20-21

Rozemond, Frans - Kaski onderzoek: ‘Vrijzinnige protestanten zijn nieuwsgierig’ 133, p. 8-9 - Studiedag Gereformeerde Bond: ‘Psalmen zijn het manna, gezangen de kwakkels’ 133, p. 26-27 - ‘Vreemdelingengevangenis geen plek voor kinderen’ 135, p. 3 - Cantor-organist Roel Smit uit Doetinchem: ‘Laat zien waar je warm voor loopt, dan krijg je de mensen mee’ 136, p. 8-9 - Ds. Doorn (58) in nieuwe gemeente: ‘Oudere predikanten kunnen nog best verkassen’ 137, p. 14-15 - ‘Leve de liturgische creativiteit’ (werkgroep Eredienst) 139, p. 10-11 - ‘Jop moet groeien vanuit de gemeenten’ 143, p. 18-19

Kruis, Sjaak van ‘t - Groeien tegen de stroom in (visienota Duitse kerken) 141, p. 4-5 Kuyk, Elza - Kerken en maatschappelijke stages op scholen

136, p. 13

Lems, Huub - Oikocredit en kredietwaardigheid

139, p. 25

Luiten, Hannie - Wereldaidsconferentie in Toronto

141, p. 11

Melle, Ferdinand van - Wekelijks bij het grenshospitium: wakkere wakers Mesman, Max - Interkerkelijke actie rondom Paasvieringen

Schaap, Mirjam - Behandel jongens en meisjes gelijk (jeugdwerk)

134, p. 17

138, p. 10-11 139, p. 20-21

Mol, Hans de - Zeven Achterhoekers in Genève Olde, Burret - Israëliër en Palestijnse gesterkt door gesprekken Oortgiessen, Jan - Ruimzicht biedt studenten spiritualiteit

134, p. 20 141, p. 15

Schelling, Joost en Ellen Tijmes - De Schakel, training voor opvang probleemjeugd

142, p. 14

Siebe, Peter - Vier de schepping (Kerk en Milieu)

140, p. 11

Slootweg, Nelleke - Synode: economische problematiek vraagt geloofskeuzen

135, p. 11

136, p. 22-23

133, p. 4-5;

Schüssler, Bert - U moet de groeten hebben… (predikantenreis Syrie en Libanon) 134, p. 22-23

143, p. 20-21 Tinga, Kees - Decennium tegen geweld: de tweede helft

133, p. 14-15

143, p. 16-17 Tijmes, Ellen en Joost Schelling - De Schakel, training voor opvang probleemjeugd

142, p. 14

Verhage, Jan - Naamplaat met logo nodig?

140, p. 14

140, p. 19

Oost, Ad van - ‘Hoort de dominee nou bij de gemeente of niet?’ - Strategie-ontwikkeling voor behoud en hergebruik kerkgebouwen 135, p. 18-19 - ‘Een classisvergadering moet een goed bestede avond zijn’ (classis Hattem) 136, p. 4-5 - Van drie kerkgebouwen naar één (Dieren) 141, p. 8-9 - Het leiden van uitvaarten door gemeenteleden 142, p. 4-5 Plaisier, Bas (Kroniek) - Pastoraal bezoek aan kerken in Indonesië - Christelijke tijd… (leesroosters) - Het protestantse middenveld

Schaik, Corinth van - Lutherse Vrouwenbond vijftig jaar jong - Groeiende belangstelling voor lutherse traditie

Schormans, Peter - Pastores op meditatietraining

Nicolai, Corry - Welkom op de kleurrijke ‘Deutsche Evangelische Kirchentag’ 137, p. 20 Noort, Gert - Het aanstellen van een kerkelijk werker

135, p. 14-15

134, p. 3

Mook, Ad - Nieuw programma met een oude traditie: Directheid. Kerkinactie gaat voor interactie 138, p 12-13 Mout, Friso - Jongerenbijbel - de bijbel die bij jou past! - Een nieuw jeugdwerkseizoen

140, p. 6 143, p. 6

Verbaan, Daan, en Ietje Wiersma - Jongeren en oecumene, terug naar de basis Verbrugge, Douwe Anne - Dominee met studieverlof: lekker weg of neus in de boeken?

141, p. 12-13

137, p. 3

Versnel, Irene - Dream Dinner 2006 (kerstmaaltijd voor 300 huishoudens) 143, p. 3

133, p. 6 137, p. 6 139, p. 6

21

Vlist, Carla van der - Kerkelijk gesprek op Goeree Overflakkee over alcoholgebruik

143, p. 10-11

Vries, Meinderd de - Thema Kirchentag 2007: ‘Levend en krachtig en scherp’

142, p. 21

Wiersma, Ietje en Daan Verbaan - Jongeren en oecumene, terug naar de basis

141, p. 12-13

Willemze, Margreet (Juridische Zaken) - ‘Trouwen’ in de kerk 133, p. 10 - Zorg voor het kerkgebouw 134, p. 10 - Diaconale opdracht van de gemeente 137, p. 8 - De naam van de plaatselijke gemeenten en de landelijke kerk 139, p. 8. - Gemeenten met een uitleenbibliotheek 141, p. 10 Wisgershof, Gerrit-Jan - Bijzondere zorg is maatwerk

135, p. 16-17

Woltinge, Jan en Fop de Boer - Drie avonden over globalisering in Steenwijk

135, p.12-13

Wijk, Philip van - Intercontinentale ontmoeting van predikanten

138, p. 3

Zeeuw, Anja de - Ouderling Anja Linger uit Purmerend over vrijwilligersbeleid: ‘Pas vacatures aan, niet de mensen’ 133, p. 24-25 - Ds. Maartje Wildeman: ‘Durf vaste vormen los te laten’ (Bijlmer) 134, p.14-15 Zorgdrager, Marin en Henk Bosch - Factor TIEN 2006: Art of life in Honduras

137, p. 18;

22

Kerkinformatie

Januari 2007

BERAAD GROTE STEDEN

Dick van Kampen

Samen op weg met migranten kerken - een werkbaar model.

‘Een vreemd bekend gezicht…’ Op vrijdag 19 januari 2007 vindt de studiedag plaats van het Beraad Grote Steden in de Protestantse Kerk. De dag staat in het teken van samenwerking en ontmoeting met migrantenkerken. In Nederland zijn er naar schatting 800.000 christenmigranten. De kerkleden komen in wel 1000 verschillende kerken, zaaltjes, garages en huiskamers bij elkaar en vertonen een enorme verscheidenheid aan geloofsuitingen en spiritualiteit. Migranten vinden er enerzijds de oude vertrouwde taal, gebruiken en liederen. Anderzijds zijn migrantenkerken voor velen een middel om zich in de Nederlandse samenleving in te passen. Ook in de protestantse traditie kennen we verscheidenheid, maar we staan voor een nieuwe situatie. We willen de traditie en oude gebruiken en gebouwen behouden, maar zien onze omgeving veranderen.

Vooroordelen Vanuit de oude, gevestigde kerken vinden we het vaak moeilijk met migrantenkerken om te gaan. Veel migrantenkerken zijn bloeiende gemeenschappen en lijken meer vitaliteit te vertonen dan wij. Dat maakt nieuwsgierig. Het lijkt verleidelijk bij hen leentjebuur te gaan spelen om het eigen kerkelijk leven te stimuleren. Anderzijds ervaren we de vroomheid, de theologie, de moraal en de culturele bagage van de migranten soms als vreemd of zelfs bedreigend. In verschillende plaatsen zijn pogingen tot intensiever contact op die vreemdheid stuk gelopen, of ze verlopen moeizaam. Op andere plekken werken kerken creatief samen. Maar altijd blijkt, dat we gehinderd worden door vooroordelen over elkaar en door een besef van eigen gelijk. Ook ligt het gevaar van eenrichtingsverkeer voortdurend op de loer.

Hetzelfde verhaal Kerk zijn in de stad, betekent samen met migrantenkerken kerk zijn. We delen een inspiratiebron maar ook een aantal problemen en zorgen. We zijn vertellers van hetzelfde verhaal in dezelfde stad. Dat is wat ons met elkaar vertrouwd maakt. We doen het op verschillende manieren, vanuit verschillende tradities en met verschillende doelen; vaak ook vanuit volstrekt verschillende maatschappelijke posities. Dat is wat ons vreemden voor elkaar maakt. We ontdekken bij elkaar “een vreemd bekend gezicht.” Hoe kunnen we elkaar zo ontmoeten, dat we op realistische wijze leren samenwerken? Zonder romantiek of opportunisme, maar

Kunnen we elkaar ondersteunen en stimuleren, zonder elkaar onvrij te maken? (foto: Margriet Drent)

vanuit het besef, dat we in dezelfde stad, door hetzelfde verhaal geïnspireerd, voor dezelfde zorgen en kansen staan. Kunnen we elkaar ondersteunen en stimuleren, zonder elkaar onvrij te maken? Kunnen we met een zeker enthousiasme samen op weg? Deze studiedag van het Beraad Grote Steden wil een eerste aanzet geven. In de och-

tend doen we dat, door iedere deelnemer de gelegenheid te bieden voor een paar goede persoonlijke gesprekken met mensen uit de migrantenkerken. In de middag bieden we een aantal workshops en ‘walkshops’ - korte, themagerichte excursies - aan. En vanzelfsprekend is er muziek, zang en eten. Ds. Dick van Kampen is voorzitter Beraad Grote Steden.

PROGRAMMA VRIJDAG 19 JANUARI 2007

10.30 uur: Ontvangst met koffie/thee 11.00 uur: Opening door Dick van Kampen. 11.15 uur: Eén op één ‘speeddaten’ tussen protestanten en leden van migrantenkerken aan de hand van vragen. Daarna bevindingen opschrijven. 12.30 uur: Lunch. 13.30 uur: Terugkoppeling en conclusies trekken. Is samenwerking tussen protestantse gemeenten en migrantenkerken mogelijk? Hoe? Ds. Willem Jansen, missionair predikant bij STEK in Den Haag en pastor Moses Alagbe van de Maranatha Community Transformation Centre in Amsterdam (onder voorbehoud) vertellen daarbij over hun kennis en ervaringen. 14.30 uur: Koffie/thee-pauze. 15.00 uur: Keuze uit zes ‘walk’shops en ‘work’shops, op locatie en in de Nieuwe Stad. Thema’s: viering, intercultureel bijbellezen, helpen wie geen helper hebben, ‘de kerk van mijn ouders is niet mijn kerk’, gebed en herderschap. 17.00 uur: Sluiting, borrel en lopend buffet. Lokatie: Kerkverzamelgebouw ‘De Nieuwe Stad’, Luthuliplein 11, 1103 TS Amsterdam Zuid-Oost. Opzet: de studiedag is bedoeld voor bestuurders, predikanten en andere (kerkelijk) werkers, ouderlingen, diakenen en belangstellende gemeenteleden uit de Protestantse Gemeenten in de grote steden en uit de migrantenkerken. Elke protestantse deelnemer vraagt iemand van een migrantenkerk uit zijn buurt of stad om mee te komen. Een goede kans om elkaar (beter) te leren kennen! Maar als u alleen komt, bent u ook hartelijk welkom. Kosten: € 50,- per duo protestant-migrant. Solo-opgave: € 35,Informatie en opgave: Margriet Drent, (020) 301 65 09 en [email protected] . Vermeld s.v.p. uw naam, postadres, e-mailadres en kerkelijke gemeente.

23

Kerkinformatie

Januari 2007

DIENSTENORGANISATIE

Leidinggevenden nieuwe regionale steunpunten benoemd De directie van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland heeft leidinggevenden benoemd voor de vier nieuwe regionale steunpunten. De steunpunten komen in de plaats van de huidige negen regionale dienstencentra (PDC’s) en krijgen ook een andere functie. Het gaat om de volgende benoemingen: • • • •

locatie Noord: dhr. drs. F. Tjeerdsma locatie Midden: mw. drs. J.M.T. Paas locatie Zuid-West: dhr. B.A. van Noord locatie Zuid-Oost: dhr. drs. W. den Braber

Fred Tjeerdsma is momenteel hoofd van het PDC Groningen-Drenthe. Marianne Paas is momenteel teamleider in het PDC Gelderland. Bart van Noord is momenteel hoofd van het PDC Zeeland. Wim den Braber is momenteel hoofd van het PDC Overijssel-Flevoland. De nieuwe leidinggevenden hebben als

Gesprekspunten bij Open Deur 2007 Medewerkers van Missionair Werk van de regionale en landelijke dienstencentra van de Protestantse Kerk maken komend jaar acht keer een gesprekshandleiding

Groene stroom via Kerkinactie

opdracht om in het komend jaar de ontwikkeling van de steunpunten ter hand te nemen. De huidige negen regionale dienstencentra zullen de komende jaren gesloten worden. De directie benoemde voorts ds. A.W. van der Plas en mw. mr. T.M. Willemze tot programma-managers van de programma’s Kerkinactie respectievelijk Institutionele Ondersteuning. De twee genoemde programma’s vormen samen met de programma’s Kerk in Ontwikkeling en JOP (jeugdwerk) de ruggengraat van de vernieuwde Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk, die de komende jaren vorm moet krijgen. De benoemingen gaan in per 1 januari 2007. Ds. Arie van der Plas is op dit moment adjunct-hoofd Buitenland van Kerkinactie. Eerder was Van der Plas voorzitter van de hervormde synode en hoofd van het protestants dienstencentrum in Zuid-Holland.

Margreet Willemze is momenteel hoofd van de afdeling Synodesecretariaat en Jurische zaken van het Protestants Landelijk Dienstencentrum. De veranderingen passen in de door de Generale Synode besloten aanpassing van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk. Om gelijke tred te kunnen houden met de dalende inkomsten van de gemeenten, zal de formatie van de dienstenorganisatie in tien jaar tijd van 400 naar 240 fte’s worden teruggebracht. Daarnaast wordt de organisatiestructuur vereenvoudigd, waardoor er meer middelen direct beschikbaar komen voor de dienstverlening aan gemeenten en kerk. Het betekent dat de komende jaren alle activiteiten van de bestaande lijnafdelingen van het Protestants Landelijk Dienstencentrum en de negen regionale dienstencentra in vier programma’s worden ondergebracht.

bij het oecumenisch tijdschrift Open Deur, ‘over vragen van geloven en leven, voor mensen binnen en buiten de kerken’. Met deze handleiding kun je als grote of kleine groep in gesprek gaan over thema’s, die zowel met het geloof als de samenleving te maken hebben. In 2007 staan themanummers gepland over onder meer mystiek, spot, verstoorde relaties, de Geest van God, beschaving en gedenken. De gesprekshand-

leiding is kant en klaar en kan zonder voorbereiding worden gebruikt. U kunt de gratis handleidingen bestellen bij Kerkinactie, mw. Jos Postma, tel. (030) 880 14 68 of e-mail [email protected]. Het bijbehorende nummer van Open Deur kunt u bestellen via www.boekencentrum.nl, e-mail: [email protected], tel. (079) 362 82 82.

dien doneert Greenchoice per aansluiting 0,25 cent per kWh in het Klimaatplan. Zo snijdt het mes aan twee kanten. U draagt bij aan een beter milieu en Kerkinactie en ICCO kunnen klimaatprojecten financieren. Sinds half december worden leden van de

Protestantse Kerk en overige donateurs van Kerkinactie gevraagd over te gaan op energie van Greenchoice. Informatie: www.klimaatplan.nl en www.greenchoice. nl/kerkinactie

Met het Klimaatplan vragen Kerkinactie en ICCO aandacht voor klimaatverandering. Het Klimaatplan roept iedereen op energiebewust te leven en minder CO2 uit te stoten. Daarnaast investeert het Klimaatplan in duurzame klimaatprojecten in arme landen. Zij worden het zwaarst getroffen door klimaatverandering, terwijl ontwikkelingslanden veel minder CO2 uitstoten. Onlangs sloot de Protestantse Kerk in Nederland, vertegenwoordigd door Kerkinactie, een samenwerkingsovereenkomst met Greenchoice, leverancier van groene stroom en groen gas. Greenchoice komt met een aantrekkelijk aanbod voor donateurs van Kerkinactie en leden van de Protestantse Kerk. Een huishouden dat energie afneemt van Greenchoice betaalt altijd 0,25 cent per kWh stroom en 0,25 cent per m3 gas minder dan de laagste prijs van een andere regionale aanbieder. Boven-

24

Kerkinformatie

Januari 2007

KERKLEIDING

Henk Witte

Ontmoeting bisschoppen en moderamen synode Eens per jaar zijn de leden van de Nederlandse Bisschoppenconferentie en het Moderamen van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) bij elkaar te gast. Dit jaar was dat op 14 november 2006 in het Landelijk Dienstencentrum te Utrecht. De jaarlijkse ontmoeting lijkt langzaamaan een goede traditie te worden. Missie en zending in Nederland was dit jaar het centrale onderwerp van de agenda. Het thema werd besproken aan de hand van recente documenten: de visienota Leren leven van de verwondering van de synode van de PKN en de bisschoppelijke brief Getuigen van de hoop die in ons leeft! Beide documenten passen in al langer lopende beleidslijnen. De rooms-katholieke bisschoppen wezen ruim tien jaar geleden al op de noodzaak van evangelisatie in Nederland. Toen werd hun oproep met de nodige scepsis ontvangen. Thans leeft er in de R.K. Kerk meer ontvankelijkheid voor hun appel. Met hun brief proberen de bisschoppen parochies en gelovigen op ideeën te brengen en te stimuleren tot een stijl van leven en geloven die Christus zichtbaar maakt. De visienota van de synode past in de herijking van het profiel van de Protestantse Kerk in Nederland na het jarenlange proces van eenwording. Wie zijn wij, wat bindt ons en waar staan wij voor, zijn daarbij leidende vragen. Bezinning op die vragen in de synode heeft bewust gemaakt van de missionaire opdracht van gemeenten. Gemeenten herkennen zich daarin ook, geven zij de synode terug. Zo gaat de oorspronkelijke betekenis van het woord ‘protestant’ weer leven. Het wijst op een publiek getuigenis van het Woord van God in Jezus Christus.

Missionaire impuls De bisschoppen en de leden van het moderamen herkenden de noodzaak van een krachtige missionaire impuls in Nederland. Zij beseften tevens dat zoiets niet eenvoudig is. De individualisering maakt het onmogelijk louter te rekenen op de veerkracht van de volkskerk. Sociologisch onderzoek wijst uit dat binnenkort driekwart van de Nederlanders geen affiniteit meer heeft met de christelijke woorden en leefstijl. Ook stelde men de vraag wat men in de afgelopen decennia gedaan heeft om het Evangelie over te dragen. Hebben wij niet te weinig de belangrijke geloofswoorden leren spellen en aan diepgaande toe-eigening gewerkt, werd aan katholieke zijde gevraagd. Hebben wij het Evangelie niet te veel ‘verdiaconaliseerd’, vroeg men zich af aan protestantse kant.

Foto van de ontmoeting in de kapel van het Protestants Landelijk Dienstencentrum in Utrecht. (foto: PKN/ Freek Visser)

In het gesprek kwamen belangrijke randvoorwaarden van een missionaire impuls aan de orde. Niemand trekt in twijfel dat de kerninhoud van het Evangelie werkelijk en diepgaand te verkondigen is. Even noodzakelijk is het centrale geloofskernen (als ‘verzoening’ of ‘verlossing’) verstaanbaar te maken in de zo andere taal en waardeschaal van tijdgenoten. Hoe lukt het ons trouw te blijven aan het belijden van het voorgeslacht? Hoe lukt het ons vrijmoedig en geduldig van Christus te getuigen? Moeten we niet helder gestalte geven aan de navolging van Christus of de heiliging van leven? Want getuigenis vraagt om woorden én daden. Daden die in maatschappelijk opzicht niet aarzelen in te gaan tegen gangbare trends. Tegelijkertijd, bij alle actieve inzet voor anderen, leven we ook zelf allereerst als ontvangende mensen, wetend wat de Heer voor ons verdiend heeft?

voor het doel van de missie. In woorden van kardinaal Ratzinger (uit de tijd vlak voor hij paus werd): het gaat erom ‘de mensen uit de zoute zee van al onze vervreemding op het land van het leven te brengen, naar het licht van God’. Ze werden met instemming van protestantse zijde aangehaald. De gesprekspartners hebben afgesproken te bezien of zij samen stem kunnen geven aan de boodschap van het Evangelie. De gedeelde missionaire insteek nam confessionele verschillen niet weg. Het oecumenisch gesprek daarover blijft nodig. Maar de verschillen waren wel even van tweede orde.

‘Naar het licht van God’ In het gesprek van moderamen en bisschoppenconferentie bleken de zorgen duidelijk gedeeld te worden. Dat gold ook

25

Dr. Henk Witte is universitair hoofddocent Dogmatiek aan de universiteit van Tilburg.

Kerkinformatie

Januari 2007

JEUGDWERK

Jan van Dam

Ruim 1200 jeugdwerkideeën verdwijnen niet naar zolder! Steeds vaker zoeken en vinden mensen hun informatie op internet. Zo ook mensen die betrokken zijn bij het kerkelijk kinder-, tiener- en jongerenwerk. Samen met JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, ontwikkelde het Arnhemse jeugdwerkbureau Lava www.jeugdwerkidee.nl. Op deze site, die sinds een half jaar online is, staan meer dan 1200 (!) ideeën om te gebruiken in levensbeschouwelijk en kerkelijk jeugdwerk. Alle ideeën op de site zijn ondergebracht in drie leeftijdscategorieën: Kinderen, Tieners en Jongeren. Een indeling die herkenbaar en gangbaar is binnen het kerkelijke werk. Binnen de leeftijdsindeling kunt u zoeken in activiteiten als Sport & Spel, Liturgie & Gebed, Symbolen & Rituelen of Zang & Muziek. In totaal zijn er negen van deze categorieën, gebaseerd op de hoofdactiviteit van een idee of programmavorm. De ideeën zijn elk ook ondergebracht in de rubrieken Leren, Vieren, Spelen en Dienen. De opzet van de site en de indeling van de ideeën maken het zoeken heel gemakkelijk. Wie niet direct kan vinden wat hij zoekt, kan ook zoeken op één of meerdere trefwoorden.

ook handmatig te bewerken is, selecteert jeugdwerkbureau Lava ook regelmatig speciaal hiervoor vier ideeën die aansluiten bij een bepaald actueel thema, of een periode van het kerkelijk jaar. Zo zullen er binnenkort ideeën te vinden zijn voor de Veertigdagentijd en Pasen. Begeleiders en groepen bedenken ook vaak eigen programma’s en werkvormen. Die worden met groot enthousiasme bedacht en vaak maar éénmalig uitgevoerd. Via

JOP COACH MAGAZINE

Een schat aan materiaal Jeugd- en jongerenwerkers in de kerk zijn regelmatig op zoek naar ideeën voor hun bijeenkomsten. JOP geeft daarvoor het JOP COACH magazine uit. Het magazine vervangt de bladen Kiosk, GR!P en Impuls die jarenlang zijn uitgegeven voor respectievelijk kinder- en tienerwerk en catechese en boordevol inspirerende en originele werkvormen stonden. De oudere jaargangen van Kiosk en GR!P raken langzamerhand uitverkocht al hebben veel artikelen nog niets van hun actualiteit en aantrekkelijkheid verloren. Door ze in gedigitaliseerd vorm via www.jeugdwerkidee.nl beschikbaar te stellen blijven ze nu voor lange tijd behouden. Hele jaargangen GR!P en Kiosk zijn gedigitaliseerd in zogenaamd pdf-formaat. Alle programma’s zijn gescand met behoud van de vormgeving. PDF-bestanden zijn gemakkelijk te downloaden en te printen, maar kunnen niet bewerkt worden. Op www.jeugdwerkidee.nl staan niet alleen artikelen uit Kiosk en GR!P, maar ook materiaal dat jeugdwerkbureau Lava zelf heeft ontwikkeld.

Vier nieuwste ideeën Een extra service op de site is de lijst ‘de vier nieuwste ideeën’ bij elke leeftijdscategorie. In dat rijtje komen automatisch de vier laatst toegevoegde ideeën. Maar omdat de lijst

JOP COACH magazine is het nieuwe tijdschrift van de Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk (JOP). Het blad wil jeugdbegeleiders tips, ideeën en concrete werkvormen geven om kinderen en jongeren in hun gemeente te stimuleren bezig te zijn met geloven. Elk nummer bevat twee vaste katernen: het KIDS-katern en het YOUNG-katern. JOP COACH magazine is de opvolger van de tijdschriften KIOSK, GR!P en Impuls en zal vijf keer per jaar verschijnen. JOP is een beweging door en voor jongeren in de Protestantse Kerk. Het magazine maakt deel uit van JOP COACH. Onder die naam ondersteunt JOP de jeugdbegeleiders in en rond de plaatselijke gemeenten met materialen en advies. Op www.jop.nl/coach zijn regelmatig nieuwe aanvullingen op het magazine te vinden, zoals spelkaarten, extra werkvormen, weblogs en filmtips. Plaatselijke jeugdbegeleiders kunnen ook eigen ideeën insturen voor plaatsing op de website, zodat ook anderen daarmee aan de slag kunnen. Een abonnement op dit full colour magazine kost nu € 35,- en vanaf 1 februari 2007 € 45,- per jaar. Voor meer informatie: www.jop.nl.

26

www.jeugdwerkidee.nl kunnen die ideeën worden aangeboden aan een groter publiek. Jeugdwerkbureau Lava controleert eerst de ingezonden ideeën en plaatst ze daarna op de site. www.jeugdwerkidee.nl kwam tot stand met subsidie van de provincie Gelderland. Hoewel de meeste ideeën voor het kerkelijk werk zijn bedacht en geschreven, zijn ze vaak zonder of met een minimale aanpassing te gebruiken op scholen of in buurt- of clubhuiswerk. Jan van Dam is freelance journalist.

Kerkinformatie

Januari 2007

LEREN LEVEN VAN DE VERWONDERING

Alida Groeneveld

Initiatief in lijn met de visienota:

Geloofsgesprekdag over de doop De Protestantse Kerk in Nederland heeft een confessionele binding met de lutherse en de calvinistische traditie. Het onderlinge geloofsgesprek wordt daarom van harte aanbevolen om vanuit de verschillende achtergronden daadwerkelijk samen kerk te zijn. De kerk wil immers aantrekkelijk en uitnodigend zijn voor nieuwkomers én voor hen die al jaren de ruggengraat vormen.

De Protestantse Kerk in Nederland wil eigentijdse vragen serieus nemen. In haar visierapport ‘Leren leven van de verwondering’ verwijst de kerk naar de gevoelscultuur, waarin het beleven van ervaringen voor mensen belangrijk is. Daarom hebben mensen behoefte aan rituelen op sleutelmomenten in hun leven en bestaat er soms wantrouwen naar statische instituten. De evangelisch-lutherse synode nam samen met de kaderschool van de Protestantse Kerk in Nederland in oprichting het initiatief tot een geloofsgesprekdag. De dag is bedoeld om als geïnteresseerde (kader-)leden binnen één kerk met elkaar in gesprek komen rond de kernzaken van het geloof. ‘De doop wordt eenmalig bediend. Juist deze eenmaligheid roept de

Vragen rond de doop Het thema van de geloofsgesprekdag op 17 februari 2007 is de doop. Veel mensen worden door de doop lid worden van de kerk. Meestal gebeurt dat bij zuigelingen, maar ook volwassenen treden wel toe door het ondergaan van de doop. Bij de doop is de gemeente in het geding. Zij belooft de ouders bij te staan in de weg van het geloof. Wat betekent de doop in een situatie waarin het zich verbinden aan een gemeenschap niet meer vanzelfsprekend is? Wat is de betekenis van de doop? In een pluriforme kerk, en in een multiculturele samenleving? Welke mogelijkheden zijn er om de doop als een dagelijks kleed te ervaren? Bij het Evangelisch Werkverband (EW) binnen de Protestantse Kerk bestaan ideeën voor een ritueel voor de bevestiging van de doop. Mensen die als baby gedoopt zijn en later bewust tot geloof komen hebben dat soms behoefte aan. Zij willen aan den lijve ervaren wat het is ‘met Christus begraven te worden en op te staan’. Dat nieuwe begin zou kunnen bestaan uit, aldus het voorstel van het Evangelisch Werkverband, een doopbevestiging door onderdompeling. Anderzijds kent de traditie van de kerk ook de doopgedachtenis in de Paasnacht en het belijdenisritueel. Deze rituelen zijn beschreven in het Dienstboek.

vraag op naar een vervolg’. (foto: Kerkinactie/T. van der Kemp-Hampel)

De doop wordt eenmalig bediend. Juist deze eenmaligheid roept de vraag op naar een vervolg. Op welke wijzen geven doopouders gevolg aan de doop? Wat is de bijdrage van de gemeente daarbij? Is een doopbevestigingsritueel een oplossing, of verdient het de voorkeur te zoeken

naar voortdurende doopcatechese? Of zijn de beschreven rituelen uit het Dienstboek voldoende? Alida Groeneveld is coördinator van de geloofsgesprekdag.

PROGRAMMA

Bovenstaande vragen bieden genoeg stof voor een boeiend gesprek. Hoe denkt de gemeente over het vieren van een doopgedachtenis of doopbevestiging? Op welke wijze kunnen de verschillende tradities in de Protestantse Kerk bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe ideeën en vormen? Plaatselijk kader, begeleiders van geloofsopvoedingsgroepen en geïnteresseerde gemeenteleden zijn van harte welkom om mee te denken. Inleiders van deze dag zijn: ds. Coen Wessels (Heerenveen), ds. Wim van Beek (Bodegraven en Woerden) en ds. Henk G. de Graaff (Rotterdam). Ds. Wessels was betrokken bij de tentoonstelling van doophemden in Utrecht in 2004. Hij heeft letterlijk ervaring met de doop als dagelijks kleed en het vervaardigen van dergelijke doophemden. Ds. Van Beek heeft zich verdiept in de dooptheologie van Luther en zijn visie op de doop als dagelijks kleed. Hij verbindt dit met de praktijk van de gemeente. Ds. De Graaff heeft een handreiking geschreven voor gesprekken over doop en opvoeding. Hij heeft zich toegelegd op doopnazorg. ’s Middags gaan de deelnemers met elkaar in gesprek Datum: Zaterdag 17 februari 2007. Tijd: 9.30-15:30 uur. Plaats: Conferentiecentrum Hydepark, Driebergsestraatweg 50, Doorn. Kosten: € 32,50 per persoon, bij aankomst te voldoen. Informatie en aanmelding: Alida Groeneveld, Rolling Stonesstraat 69, 1311 JS Almere, tel. (036) 536 69 20. Opgave is verplicht in verband met de lunch, bij voorkeur per e-mail, uiterlijk 15 januari 2007: e-mail: [email protected]

27

Kerkinformatie

Paasgroetenactie 2007 Elk jaar organiseert Kerkinactie de Paasgroetenactie: gemeenteleden sturen een Paasgroet aan politieke gevangenen en mensenrechtenorganisaties in het buitenland, aan Nederlandse gevangenen in het buitenland en aan gevangenen in Nederlandse gevangenissen. Kerkinactie werkt hierbij samen met Amnesty International,

Epafras en het Justitiepastoraat. Dit jaar is het thema van de kaarten: het doolhof. Mensen dwalen en gaan doodlopende wegen, maar Christus is onze Gids in het doolhof en nooit meer lopen wij verloren. De kaarten zijn ontworpen en gemaakt door gedetineerden uit de Koepelgevangenis te Breda, in een Paasproject van Elspeth Pikaar en Folly Hemrica (protestants justitiepastoraat). Vanaf 8 januari 2007 staat alle informatie die diakenen en zwo-commissies nodig

‘Kinderen, tieners en jongeren... Geloofwaardig!’ Onder dat motto bezoekt JOP in 2007 tweehonderd plaatselijke gemeenten. ‘Hoe houden of krijgen we jongeren weer betrokken’ is de vraag van veel gemeenten. JOP draait die vraag eerst eens om: Hoe zijn wij als gemeenteleden en gemeente betrokken op jongeren? JOP wil op een gemeenteavond graag in drie stappen in gesprek over wat de gemeente kan betekenen voor

Is er in Nederland nog een prominente plaats voor christenen en kerken weggelegd? Of komen ze langzaam in de marge van de samenleving terecht? Die vraag staat op vrijdag 19 januari centraal in de jaarlijkse Oecumenelezing, georganiseerd door de

PAO-cursussen Theologische Universiteit Kampen • 29 januari 2007: Exegese van evangelieteksten voor de veertigdagentijd (Serie: Exegese van teksten voor de prediking) Voor de zondagen van de veertigdagentijd in 2007 staan teksten uit het evangelie van Lucas op het leesrooster. Op één dag worden de meeste van deze teksten behandeld met het oog op de prediking. Ook de andere teksten die voor deze zondagen op het rooster staan, worden hierbij betrokken. Voorwaarde: kennis van het nieuwtestamentisch Grieks. Leiding: dr. L.J. Lietaert Peerbolte (universitair docent Nieuwe Testament) en prof. dr. R. Roukema (hoogleraar Nieuwe Testament). Kosten: € 55,- (incl. lunch) Tijd: 10.00-16.00 uur. Graag aanmelden vóór 8 januari 2007.

hebben voor de Paasgroetenactie op www. kerkinactie.nl/paasgroetenactie: kaarten; bestelwijze; verzending; adreslijsten; en suggesties voor planning, artikelen enz. Ook vindt u daar achtergrondverhalen over gevangenen, mensenrechtenorganisaties en de organisaties die ons de adressen van de gevangenen en de mensenrechtenorganisaties leveren. Voor vragen en informatie: [email protected]

kinderen en jongeren. Stap 1: Wie zijn de kinderen en jongeren in je gemeente? Stap 2: De eigen geloofsbeleving van de gemeente(leden). Stap 3: De relaties in de gemeente met kinderen en jongeren. De avond ‘geloofwaardig jeugdwerk’ komt voort uit de synodenota ‘Aansprekend Geloven’ van JOP in samenwerking met de Hervormd Gereformeerde Jeugdbond en Youth for Christ. Gemeenten kunnen zich nu opgeven voor deze avond of meer informatie vragen bij Hanny van der Stelt, JOP, [email protected].

JOP komt bij je langs

Oecumenelezing 2007

Januari 2007

BERICHTEN

Raad van Kerken in Nederland. Hoofdspreker van de Oecumenelezing 2007 is prof. dr. W.B.H.J. van de Donk, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Hij gaat in zijn lezing specifiek in op de plaats van de kerken in het publieke domein. Op zijn stellingname wordt onder meer gereageerd door mgr. G.J.N. de Korte, rooms-katholiek hulpbisschop van Utrecht, en André Rouvoet, fractievoorzitter van

de ChristenUnie in de Tweede Kamer. De Oecumenelezing wordt gehouden in de Geertekerk, Geertekerkhof 23 te Utrecht, van 15.00-17.00 uur. Deelname kost € 10,(€ 5,- voor studenten), te voldoen bij de ingang van de kerk. Aanmelding: e-mail: [email protected] of tel. (033) 463 38 44. Informatie: www.raadvankerken.nl.

• 5 februari 2007: Hoe gaan we theologisch op weg in de Protestantse Kerk? – II (Serie: Upgrade Dogmatiek) De reacties van kerkenraden en classes op het visiedocument van de PKN ‘Leren leven van de verwondering’ zijn verzameld. De discussie over het document is nog niet gesloten. In deze cursus gaat het om het uitdiepen van een aantal kernthema’s met het oog op bouwstenen voor een nieuwe theologie van de Protestantse Kerk. Leiding: prof.dr. G.W. Neven (hoogleraar Dogmatiek), mw.dr. A. van der Kooi (ud Dogmatiek), en dr. R.H. Reeling Brouwer (ud Theologiegeschiedenis/Symboliek) Kosten: € 55,- (incl. lunch). Tijd: 10.00-16.00 uur. Graag aanmelden vóór 8 januari 2007.

tualiteit er in de PKN zijn. Deze dag zal gaan over mystieke invloeden op Luther en Calvijn. Hierover wordt o.a. gesproken aan de hand van een hoofdstuk in de Encyclopedie van de Mystiek (J. Baers e.a. red). Leiding: o.a. prof.dr. J. Hoek (bijzonder hoogleraar Gereformeerde spiritualiteit). Kosten: € 55,(incl. lunch) Tijd: 10.00-16.00 uur. Graag aanmelden vóór 15 januari 2007.

• 12 februari 2007: Mystieke invloeden op Luther en Calvijn (Serie: Spiritualiteit in de Protestantse Kerk in Nederland) De komende jaren willen we in een nieuwe serie onderzoeken welke vormen van spiri-

28

Informatie Voor meer informatie kunt u terecht bij het bureau van de Theologische Universiteit. U kunt dan contact opnemen met mw. H. Hendriks-Krist via telefoon (038) 337 16 11 of e-mail [email protected] Meer informatie staat ook op www.thuk.nl (via Cursussen & Diensten)

Kerkinformatie

Luisterend Dienen Op 3 februari houdt Luisterend Dienen haar jaarlijkse ontmoetingsdag voor diakenen in Ede. Luisterend Dienen is het diaconale programma van Kerkinactie voor gereformeerde bondsgemeenten. Het thema

CeesJan Visser nieuwe directeur Nederlands Bijbelgenootschap Het bestuur van het Nederlands Bijbelgenootschap heeft de heer C.J. Visser (57) benoemd tot directeur. Met ingang van 1 februari a.s. zal dhr. Visser zijn werkzaam-

Bijbelse verhalen als spiegel van de ziel Drie boekjes, geschreven door Bert L. van der Woude, met eigentijdse symbolische uitleg van bijbelverhalen. Voor iedereen die de bijbel wil lezen met het oog op belangrijke levensvragen; met aandacht voor

Collecte Missionair Werk IJburg is een vinex-wijk in AmsterdamNoord. De Tronk is de naam van het ontmoetingscentrum in een heel gewone straat in de wijk. ‘De kerk is terug waar ze ooit begon’ zo meldt ‘Kerk op IJburg’ zelf: in een woonhuis. Dat huis speelt een belangrijke rol. Er worden activiteiten georganiseerd. Mensen ontmoeten er elkaar. Je kunt er binnen lopen voor een gesprek. De Tronk is in 2004 gestart als initiatief van de protestantse en katholieke kerken in Amsterdam. De Amsterdamse kerken zien het als een uitdaging om het christelijk geloof opnieuw te verwoorden voor een generatie die geen binding heeft met de kerk en de christelijke geloofstraditie. De Tronk organiseert onder meer elke week een meditatiebijeenkomst, iedere eerste zondag van de maand een viering, rituelen om de belangrijke momenten in het leven vorm te geven, activiteiten met kinderen, het project ‘eten met de buren’, lezingen en kortlopende cursussen. Bewoners van vinex-wijken behoren vaak tot de generatie die niet automatisch lid is van een kerk. Toch kan de kerk iets betekenen op bijzondere momenten in hun leven:

BERICHTEN

Januari 2007

van deze dag is ‘Armoede in beeld’. ChristenUnie-senator Eimert van Middelkoop een inleiding verzorgen. Daarnaast zijn er workshops gericht op de praktijk van het diaconale werk. Datum: Zaterdag 3 februari 2007. Tijd: 10.00-15.15 uur. Plaats: Kerkelijk Centrum ‘Emmaus’ te Ede. Kosten € 15,- per persoon (incl. lunch).

Aanmelding: info@luisterenddienen. nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats, e-mailadres, de naam van uw gemeente en het aantal diakenen dat met u mee gaat. Na aanmelding krijgt u een bevestiging, met routebeschrijving en nadere informatie over de betaling. Informatie: www.luisterenddienen.nl

heden beginnen. Hij volgt dan de huidige directeur ad interim Dick Medema op. Drs. Cees Jan Visser is sinds 2000 werkzaam als hoofd van het Protestants Dienstencentrum in Gelderland, onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland. Voor die tijd was hij onder meer hoofduitgever bij uitgeverij Kok en was hij verbonden aan het (voormalig) Catechetisch Centrum van de Theologische Universiteit Kampen. Hij publiceerde verschillende artikelen op het

terrein van godsdienstpedagogiek en materiaal voor catechese. Visser gaat bij het Nederlands Bijbelgenootschap leiding geven aan ruim 50 mensen. Daarnaast zijn zo’n 2500 vrijwilligers in het hele land actief. Het NBG is, samen met de Katholieke Bijbelstichting, verantwoordelijk voor De Nieuwe Bijbelvertaling en de jaarlijkse Bijbel10daagse. In 2007 zal het project voor het Voortgezet onderwijs ‘BibleDate – Up to You’ van start gaan.

beeldende kunst; geschikt voor leerhuizen en gespreksgroepen; voor persoonlijke bezinning. Deel I. Waar en hoe raken bijbelverhalen aan mijn levensverhaal? Dit boekje helpt door middel van zes bijbelverhalen in de zoektocht naar God en naar onszelf. Deel II. Vervolg op deel I, met in dit deel twaalf bijbelverhalen. Deel III. Over de zeven hoofdzonden als hulp tot heel wording. De drie delen Bijbelse verhalen als spiegel van de ziel zijn te bestellen bij: Afdeling Bro-

chureverkoop van de Protestantse Kerk in Nederland, telefoon (030) 880 17 24, e-mail: [email protected], www.pkn.nl. Prijs per deeltje: € 9,50.

bij de geboorte of opvoeding van kinderen, bij ziekte en sterven, bij werkloosheid, echtscheiding… In vinex-wijken wordt dan ook volop geëxperimenteerd met nieuwe vormen van aanwezig zijn als kerk. Tot 2015 worden in ons land 650.000 nieuwe huizen gebouwd in deze nieuwe wijken. Het missionaire werk wil zich nadrukkelijk richten op die groepen mensen die we met de huidige vorm van kerkzijn niet

bereiken. We benutten missionaire kansen als alle activiteiten zo vorm en inhoud geven dat gasten zich welkom voelen en geraakt worden. Daarom stimuleert en steunt het missionaire werk deze activiteiten.

29

Kerk in Actie ondersteunt het project ‘Geloven in de vinex’. In 2007 wordt hiervoor € 61.250 uitgegeven. De collecte op zondag 11 maart is bestemd voor dit project.

Kerkinformatie

COLLECTEN

Januari 2007

21 januari: oecumenecollecte Op zondag 21 januari wordt in veel gemeenten de oecumenecollecte gehouden. De opbrengst is bestemd voor de bijdrage van de Protestantse Kerk aan oecumenische instellingen als de Raad van Kerken in Nederland en de Wereldraad van Kerken. De datum van 21 januari is niet toevallig gekozen. Deze zondag ligt namelijk midden in de ‘Week van gebed voor de eenheid van

de christenen’. Als christenen zijn we geroepen om ‘de eenheid, de gemeenschap en de samenwerking te zoeken en te bevorderen’, aldus de kerkorde van de Protestantse Kerk. In de eerste plaats ligt deze taak bij de plaatselijke gemeenten. Maar ook op landelijk en internationaal niveau zijn contacten met andere kerken en christenen essentieel. Op zoek naar eenheid, om te leren van elkaars

spiritualiteit en gaven, en ook om samen in actie te komen. Organisaties als de Raad van Kerken in Nederland en de Wereldraad van Kerken spelen hier een onmisbare rol in. De Protestantse Kerk wil naar vermogen bijdragen aan deze organisaties en hun activiteiten. De opbrengst van de Oecumenecollecte is daarvoor van wezenlijk belang. Van harte aanbevolen.

Collecte Werelddiaconaat

bruggen zijn verwoest, scholen en klinieken in vlammen opgegaan. De landbouw begint zich langzaam te herstellen nu er een fragiele vrede is in Congo. De vrouwen durven weer water te halen en op het land te werken. Ze zijn tijdens de oorlog vaak mishandeld en verkracht. In Maniema heeft de Protestantse Kerk ‘luisterhuizen’ ingericht, voor vrouwen die getraumatiseerd zijn door seksueel geweld. Ze kunnen daar hun verhaal kwijt en worden indien nodig doorverwezen naar de kliniek voor een medische behandeling. Ook geeft de Protestantse

Kerk krediet aan de vrouwen, zodat zij weer een bestaan op kunnen bouwen.

Op zondag 4 februari wordt de collecte voor het Werelddiakonaat gehouden. Kerkinactie vraagt aandacht voor vrouwen wereldwijd en speciaal voor de positie van vrouwen na de oorlog in Congo. De provincie Maniema in Congo is in de afgelopen jaren het toneel geweest van oorlog en geweld. In heel Congo zijn er sinds 1998 naar schatting vier miljoen mensen omgekomen. Wegen en

Voorjaarszendingsweek In de Voorjaarszendingsweek wordt op zondag 4 maart gecollecteerd voor de Zending. De collecte valt in de veertigdagentijdcampagne en sluit qua thematiek aan bij het thema van deze campagne: ‘Zoek de balans’. Partnerorganisatie Cicpre in Kameroen, die centraal staat bij deze collecte, heeft de overtuiging dat God de schepping voortzet samen met de mens. Cipcre (Cercle International pour la Promotion de la Creation) zoekt de balans in al haar werkzaamheden. Directeur ds. Jean Blaise Kenmogne (zie foto): ‘Ik heb de overtuiging dat onze samenleving ontspoort, omdat wij door onze zonden een aantal essentiële banden hebben verbroken. De band tussen de mens met zichzelf, de band met zijn medemens, de band met God en de band met het milieu. Onze evangelisatie laat die banden zien en helpt de mensen deze weer herstellen.’ Collectemateriaal: Het campagnemateriaal van de 40dagentijd campagne: een cd met foto’s die u zelf kunt laten afdrukken, voor € 3,- te bestellen, een campagnemap met artikelen over de projecten die centraal staan in de 40dagentijd (gratis) en een liturgiekrant (gratis). Daarnaast is er een boekje uitgegeven waarin twee theologische teksten uit een theologische uitgave van Cipcre zijn opgenomen (vertaald in het Nederlands). Dit boekje kost € 2,50. Alle genoemde materialen zijn te bestellen in de webwinkel van Kerkinactie www.kerkinactie.nl of via [email protected]

30

Collectemateriaal: Bij dit collectemoment is een dvd beschikbaar. Wie collectefolders heeft besteld krijgt de dvd gratis, meegestuurd met de collectefolders. Wilt u alsnog een dvd ontvangen, dan is die vanaf 10 januari te bestellen in de webwinkel van Kerkinactie of via [email protected], voor €10,-. De korte presentatie duurt ca. 2 minuten en is uitermate geschikt om voor of tijdens de collecte te tonen.

Kerkinformatie

Januari 2007

Predikantswisselingen Beroepen te Bruchem-Kerkwijk/Delwijnen (herv.), ds. J. Harteman te Hilversum; te Bergambacht (herv.), ds. J.H. Lammers te Krimpen aan den IJssel; te Ederveen (herv.), ds. E. de Mots te Schoonhoven; te Ermelo (wijk Nieuwe Kerk Noord), ds. E. de Mots te Schoonhoven; te Gemert-Boekel (herv.), kandidaat mw. M. Soethout-Ullersma te ‘s-Hertogenbosch; te Giessendam/NederHardinxveld (wijkgem. 3), ds. E. de Mots te Schoonhoven; te Goedereede (herv.), ds. E. de Mots te Schoonhoven; te Heemskerk, dr. H.S. Benjamins te Wamel; te Kampen (herv. wijk 2), ds G. van Wijk te Wezep; te Katwijk aan Zee (herv. wijk De Noord), ds. A.J. Kunz te Groot-Ammers; te Lekkerkerk, ds. R.A. van Kooij te Lekkerkerk; te Monster (herv.), ds. A. Bloemendal te Oud Beijerland, die bedankte voor Waddinxveen (herv. wijkgem. Oost); te Oosterwolde-Noordeinde (herv.), ds. A. Snoek te Nieuwer ter Aa; te Rouveen (herv.), ds. J.H. Lammers te Krimpen aan den IJssel; te Terneuzen (geref.), ds. J.H. Becker te Klundert; te Uitwijk-Waardhuizen (herv.), proponent D. Wolters te Nieuwerkerk aan den IJssel; te Urk (herv. De Bron), ds. A. Snoek te Nieuwer ter Aa; te Waddinxveen (herv. Wijkgem. Oost), ds. A. Bloemendal te Oud Beijerland, die bedankte voor Ederveen; te Wezep (herv. wijk 3), ds. A.A. Floor te Elburg (herv.); te Zeist (herv.; wijkgem Pniël), ds. A. van de Meer te Bodegraven.

Aangenomen: naar Appingedam (prot. gem. i.w.), ds. R.C.E. Lafeber te Surhuisterveen; naar Baarn (herv. wijkgem. Pauluskerk), ds. mw. M.A. Los te Mijdrecht; naar Barendrecht (wijkg. Carnisse Haven), proponent mw.

J.M. Boers-De Jong te Maasland; naar Biddinghuizen (prot. gem.), ds. A.J. Bregman te Bunnik; naar Bladel (prot. gem.; deeltijd), ds. mw. M. de Mooij te Rotterdam-IJsselmonde (g.v. verpl.huis Antonius); naar Dordrecht (Sterrenburg), ds. mw. M.E. KraaijeveldBoogaard te Oss (g.v. GGZ Oost-Brabant); naar Ermelo (herv. wijk 3), ds. J.A. de Koeijer te Bodegraven (herv.); naar Heemskerk, ds. mw. A.J.C. Hana-Van Bruggen te Landgraaf/Kerkrade/Heerlen (prot.gem. Oude Mijnstreek); naar Katwijk aan den Rijn (geref. Open Hof), ds. C.K. Koekkoek te Hendrik Ido Ambacht; naar Katwijk aan Zee (herv.; g.v. verpl.huis Overduin), ds. G.N. Binnendijk te Noordwijkerhout; naar Molenaarsgraaf (herv.), proponent J.J. van den End te Rotterdam; naar Noorden (herv.), proponent L.J. Vogelaar te Rotterdam; naar Onstwedde (herv.), proponent J.M. Viergever te Genemuiden; naar Oudewater (prot. gem.; deeltijd), ds. mw. C.K.J. Pronk te Gouda; naar Ried-Schingen c.a. (herv.; deeltijd), ds. J.C. Dondorp te Franeker en Herbaijum; naar Roosendaal, ds. mw. N.J. Köther-Middelhoek te Wieringerwerf-Kreileroord; naar Sneek (prot. gem. i.w.), ds. A. Wiebenga te Suameer; naar Sneek (prot. gem. i.w.), ds. J.W.F. Nieboer te Gaastmeer.

ds. W. Tijink te Zwartsluis; voor Papendrecht (herv. wijkgem. west), ds. P. Nobel te Linschoten; voor Putten (herv. wijkgem. 2), ds. A.A. Floor te Elburg (herv.); voor Stolwijk (herv. wijkgem. 2), ds. A.J. Kunz te GrootAmmers; voor Werkendam (herv. wijkgem. 1), ds. F.A.J. Heikoop te ’s-Graveland; voor Woerden (wijkgem. Oost; herv.), ds J.S. Heutink te Ede; voor Wouterswoude (herv.), ds. P. van der Kraan te Bleskensgraaf; voor Zetten en Andelst (herv.), ds. G. Wassinkmaat te Hoevelaken.

Beroepbaar ds. J.A. Roetman, 64 Av. du Pdt. Paul Doumer, 59130 Lambersart, Frankrijk; proponent mw. C.M.G. van Doorn-Van den Berg, Kuinderstraat 36 hs, 1079 DM Amsterdam; proponent mw. B. Eerland-Van Vliet, Rhederoord 62, 3079 JM Rotterdam; proponent mw. J.A. van Kempen, Finsestraat 45a, 3028 SG Rotterdam; proponent mw. T.K. Kwint, Citroenvlinder 67, 7943 RE Meppel. proponent K.J.M. van der Plas, Scheldestraat 14, 7925 KR Groningen; proponent F.C. de Ronde, Stromboli 29, 3524 WP Utecht.

Bedankt voor Ameide-Tienhoven (herv.), ds. J.J. van Holten te Leerdam; voor Ermelo (wijk Nieuwe Kerk Noord), ds. P. Nobel te Linschoten; voor Genemuiden (herv. wijkgem. 2), ds. J. van Dijk te Ridderkerk; voor Hasselt (herv.), ds. J. van Dijk te Ridderkerk; voor Lekkerkerk (herv. gem. t Venster), ds. A.J. Kunz te Groot-Ammers; voor Moordrecht (herv. Gem. Bethel), ds. D.C. Floor te Ede; voor Nieuwleusen (herv. wijkgem. Noord),

Wilt u berichten over predikantswisselingen en beroepbaarstellingen doorgeven aan het Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: [email protected] Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103, 3770 AC Barneveld, e-mail: [email protected]

BERICHTEN

Cursus over het pastorale gesprek In het najaar van 2006 verscheen het boek van Johan Smit, ‘Tot de kern komen, de kunst van het pastorale gesprek’. In het boek wordt een model gepresenteerd dat pastores en vrijwilligers kan helpen om op een persoonlijke manier te werken aan bezielende pastorale ontmoetingen. Het boek sluit aan bij het probleem van veel pastores en vrijwilligers dat gesprekken vaak oppervlakkig blijven. Er is een groot

verlangen naar gesprekken waarin hart en ziel meedoen, waaraan pastor èn gemeentelid samen vreugde beleven. Maar hoe doe je dat? In ‘Tot de kern komen’ gaat het over de innerlijke ruimte van de mens. Die ruimte kun je je voorstellen als een cirkel met vier binnencirkels, de vier lagen in een gesprek. Stap voor stap werk je in een pastoraal gesprek aan het verkennen van die vier lagen en aan het komen tot de kern: spiritualiteit, het persoonlijke geloof. Pastores en vrijwilligers in het pastoraat zullen daarbij ontdekken hoe belangrijk en waardevol het is als zij hun eigen spiritualiteit durven in te

31

zetten om een gesprek te verdiepen. Johan Smit is pastoraalsupervisor, werkt bij de Stichting Philadelphia Zorg en het ITSI, Instituut voor Theologie en Sociale Integratie. Hij begeleidt regelmatig studenten en jonge predikanten in Hydepark en geeft daar cursussen over het boek. De cursussen worden nu ook aangeboden aan kerkenraden, bezoekgroepen en kringen van pastores. De cursussen worden afgestemd op de vraag van de cursisten en in de locale gemeente gegeven. Informatie: Johan Smit, [email protected] tel. (026) 474 34 04 of (06) 53 41 23 10.

Kerkinformatie

BIJBELTEKSTEN

Januari 2007

Januari 2007 Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene. ma 1Toen de herders het kind Jezus in de voederbak zagen, vertelden ze wat hun over dat kind was gezegd. Allen die het hoorden stonden verbaasd, maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. (Lucas 2: 16-21) di 2 Uit de profeet Jesaja: Dat is onze God! Hij was onze hoop: hij zou ons redden. Juich en wees blij: hij heeft ons gered! (Jesaja 25: 6-9) wo 3 God heeft bekend willen maken hoe glorierijk dit mysterie is voor alle volken: Christus is in u. (Kolossenzen 1: 24-28) do 4 De volken zullen in het licht van Christus leven en de koningen op aarde betuigen hem hun lof. (Openbaring 21: 22-27) vr 5 De Heer zegt: Ik voer mijn volk over wegen die ze niet kennen. Duisternis verander ik in licht. (Jesaja 42: 10-17) za 6 Paulus schreef: In Christus is dit mysterie geopenbaard: allen delen in dezelfde erfenis, maken deel uit van hetzelfde lichaam en hebben ook deel aan de belofte. (Efeziërs 3: 2-6) zo 7 De heilige Geest daalde in de gedaante van een duif op Jezus neer, en er klonk een stem uit de hemel: Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde. (Lucas 3: 15-22) ma 8 Wij klaagden de Heer, de God van onze voorouders, onze nood. Hij hoorde ons hulpgeroep en zag ons ellendig slavenbestaan. En de Heer bevrijdde ons uit het land van de slavernij. (Deuteronomium 26: 1-11) di 9 Jubel, mijn volk, en verheug je, want ik kom in jullie midden wonen – spreekt de Heer. (Zacharia 2: 14-17) wo 10 Als ik denk: Mijn voet glijdt weg, houdt uw trouw mij staande, Heer. (Psalm 94: 14-22) do 11 Petrus zei: God heeft bekendgemaakt dat hij door Jezus Christus het goede nieuws van de vrede is komen brengen. Deze Jezus is de Heer van alle mensen. (Handelingen 10: 34-43)

vr 12 Jesaja zei: Alle volken zullen zeggen: “Laten we optrekken naar de berg van de Heer. Hij zal ons de weg wijzen.” (Jesaja 2: 2-5) za 13 Paulus schreef: In Christus hebben wij vrijelijk toegang tot God, vol vertrouwen door ons geloof in hem. (Efeziërs 3: 7-12) zo 14 Uit de profeet Jesaja: Omwille van mijn volk zal ik niet zwijgen en ben ik niet stil, totdat het licht van haar gerechtigheid daagt. Alle volken zullen je gerechtigheid zien. Men zal je noemen bij een nieuwe naam die de Heer zelf heeft bepaald. (Jesaja 62: 1-5) ma 15 Salomo bad: Heer, luister en vergeef. Grijp in en geef ieder wat hun toekomt, want u weet wat er in hen omgaat. U alleen immers kunt de mens doorgronden. (1 Koningen 8: 22-40) di 16 Johannes schreef: We moeten niet liefhebben met de mond, met woorden, maar waarachtig, met daden. (1 Johannes 3: 14-20) wo 17 Paulus schreef: Wees standvastig en onwankelbaar en zet u altijd volledig in voor het werk van de Heer, in het besef dat door de Heer uw inspanningen nooit tevergeefs zijn. (1 Korintiërs 15: 54-58) do 18 Jezus zei: Ik loof u, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat u voor wijzen en verstandigen verborgen hebt gehouden, wat u aan eenvoudige mensen hebt onthuld. (Matteüs 11: 25-27) vr 19 Iemand die één met Christus is, is een nieuwe schepping. Het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen. (2 Korintiërs 5: 11-21) za 20 Paulus schreef: Laat de Heer uw vreugde blijven; ik zeg u nogmaals: wees altijd verheugd. De Heer is nabij. (Filippenzen 4: 4-7) zo 21 Jezus las de woorden van de profeet Jesaja: De Geest van de Heer rust op mij. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun

32

vrijheid te geven. (Lucas 4: 14-21) ma 22 Ik zal de roemrijke daden van de Heer bezingen: alles wat de Heer voor zijn volk heeft gedaan in zijn ontferming. (Jesaja 63: 7-14) di 23 Jezus zei tot zijn leerlingen: Laten we naar de dorpen in de omtrek gaan, zodat ik ook daar het goede nieuws kan brengen. (Marcus 1: 35-39) wo 24 Na de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan vroeg Jezus aan de wetgeleerde: “Wie is de naaste geworden van het slachtoffer van de rovers?” Hij zei: “De man die medelijden met hem heeft getoond.” Toen zei Jezus tegen hem: “Doet u dan voortaan net zo.” (Lucas 10: 25-37) do 25 Jezus zond zijn leerlingen uit en zei: Trek heel de wereld rond en maak aan ieder schepsel het goede nieuws bekend. (Marcus 16: 15-20) vr 26 Eli zei tegen de jonge Samuël: Wanneer je wordt geroepen, moet je antwoorden: “Spreek, Heer, uw dienaar luistert.” (1 Samuël 3: 1-18) za 27 Omdat de liefde die God voor ons heeft opgevat zo groot is, heeft hij ons, die dood waren door onze zonden, samen met Christus levend gemaakt. (Efeziërs 2: 4-6) zo 28 Paulus schreef: Al doorgrondde ik alle geheimen, al bezat ik alle kennis en had ik het geloof dat bergen kan verplaatsen – had ik de liefde niet, ik zou niets zijn. (1 Korintiërs 13: 1-13) ma 29 De Heer is mijn herder, het ontbreekt mij aan niets. U nodigt mij aan tafel, u zalft mijn hoofd met olie, mijn beker vloeit over. (Psalm 23) di 30 De Heer zegt: Ik zal komen om alle landen en volken bijeen te brengen. Ze zullen komen en mijn luister zien. (Jesaja 66: 18-21) wo 31 Wees over niets bezorgd, maar vraag God wat u nodig hebt en dank hem in al uw gebeden. (Filippenzen 4: 4-7)

Kerkinformatie

Januari 2007

ADVERTENTIES

Advertenties Kerkinformatie kent twee soorten advertenties: vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en andere advertenties. Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen in vier verschillende formaten geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/ hele pagina). Voor deze formaten gelden respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en € 1.394.

Andere advertenties bestaan in de formaten: 1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk: € 348, € 698, € 1.394, € 2.788.

Uiterste aanleverdata: Maartnummer: 26 januari 2007 Aprilnummer: 23 februari 2007 Meinummer: 23 maart 2007

Aanlevering Per e-mail aan: [email protected] (de kale tekst in een Word-bestand en logo’s uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per post aan: Kerkinformatie Advertenties (F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.

De redactie van Kerkinformatie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Bij de opmaak zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de wensen van de adverteerder.

De Gereformeerde Kerk (PKN) van Broeksterwoude zoekt een inspirerende

predikant(e) voor 50% Broeksterwoude ligt centraal in de Friese wouden. Onze gemeente telt 570 leden en heeft veel vrijwilligers. Er is een vrijwel nieuwe pastorie beschikbaar. De Gereformeerde kerk te Opperdoes (PKN) is op zoek naar een Wij zoeken een predikant(e) die – een overtuigd en blijmoedig christen is; – inspirerend voorgaat en het Woord van God weet te verbinden met de vragen van deze tijd; – eredienst en pastoraat ziet als zijn/haar kerntaken; – jongeren bij geloof en gemeentewerk weet te betrekken.

kerkelijk werker (m/v) 50% fte Wij zijn een gemeente van ca. 450 leden waarvan ca. 175 leden in meer of mindere mate betrokken is bij de vieringen of activiteiten in en van de kerk.

De aard en omvang van het takenpakket zullen in overleg worden vastgesteld.

Na emeritaat van onze predikant zijn wij gewend om veel zelf te doen, maar ervaren steeds vaker het gemis van een ‘bindende factor’ in onze gemeente. Als kerkenraad vinden we het ook belangrijk de jongeren en de ‘middengroepen’ leeftijd 20-45 jaar, aan te spreken en bij de kerk te betrekken.

Wij nodigen u van harte uit te solliciteren! Uw reactie dient uiterlijk 22 januari binnen te zijn. Inlichtingen en sollicitatie bij de heer J. Postmus, Westerlaan 27, 9108 LC Broeksterwoude, tel. (0511) 42 12 33.

Tot uw werkzaamheden zal met name behoren: – jeugdwerk – catechese – gespreksavonden voor diverse doelgroepen – pastoraat – af en toe voorgaan in kerkdiensten

De Veenkerk (PKN/RK) in Vathorst, een snelgroeiende (wordt 11.000 woningen) jonge wijk in AmersfoortNoord, zoekt een

Als u zich herkent in dit werk, HBO opgeleid bent, werkervaring heeft, en een bindende factor wilt zijn, wilt u dan binnen drie weken na verschijnen van dit blad uw sollicitatie richten tot het onderstaande adres. De aanstelling geldt voorlopig voor een periode van twee jaar.

predikant (0,5 fte) een enthousiaste, inspirerende pionier die het als een uitdaging ziet om de identiteit van de geloofsgemeenschap mee vorm te geven en visie heeft op het functioneren van de nieuw te bouwen kerk.

Mevr. M.A. Meurs-Klaver, Oosteinde 24 1674 NC Opperdoes, tel. (0227) 54 22 82, e-mail: [email protected]

Zie www.veenkerk.nl voor een uitgebreid informatiepakket. Reacties vóór 13 januari naar: Mirjam Gaasterland, Roggekamp 17, 3828 HJ Hoogland of per e-mail: [email protected] Ook voor inlichtingen, tel. (033) 455 89 68.

Op dit adres kunt u ook informatie inwinnen.

33

Kerkinformatie

Januari 2007

ADVERTENTIES

GEREFORMEERDE KERK VAN ZEVENBERGEN

De Gereformeerde kerk van Veendam is op zoek naar een

Wij zijn een kleine, maar rijk geschakeerde gemeente (ca. 300 leden) waar veel vrijwilligers in actief zijn. Wij werken op een aantal terreinen samen met de Hervormde Gemeente Zevenbergen. Als gemeente van Jezus Christus proberen we altijd midden in de samenleving te staan. Om ons hierbij te vergezellen zoeken wij voor 50% van de volledige werktijd een enthousiaste, en bij voorkeur enigszins ervaren

predikant (m/v). Wij zijn op zoek naar een man of vrouw die: – een duidelijke visie heeft op wat het inhoudt in deze tijd gemeente van Jezus Christus te zijn en hierbij enthousiast, eigentijds en begrijpelijk wil voorgaan in erediensten opdat gemeenteleden en gasten zich geïnspireerd weten door het Evangelie; – met inspiratie en creativiteit mensen weet te boeien en te binden en daarbij met openheid en respect verschillende geloofsbelevingen binnen de gemeente tegemoet treedt; – in staat is te delegeren en anderen weet te inspireren waarbij aan het diaconaat en pastoraat een warm hart wordt toegedragen; – de viering van erediensten binnen liturgische kaders wil ontwikkelen en vernieuwen. Die hierin een bindend element kan zijn in kerkenraad, commissies, gespreksgroepen en gemeente. Predikanten die zich geprikkeld en uitgedaagd voelen om in onze gemeente te werken worden hierbij van harte uitgenodigd te solliciteren. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de secretaris van de beroepingscommissie van de Gereformeerde Kerk Zevenbergen: de heer J.M. Monster, Postbus 77, 4760 AB Zevenbergen, e-mail: [email protected].

talent (0,6 fte) voor met name het jeugd- en jongerenwerk. We vinden het belangrijk dat je – een afgeronde theologische opleiding hebt, alsmede relevante ervaring in het jeugd- en jongerenwerk; – open staat voor samenwerking met de predikanten van de Nederlandse Hervormde gemeente en de Vrije Evangelische Gemeente in Veendam. Met deze gemeenten is een nauw samenwerkingstraject opgestart. Geboden wordt: – een goed werkklimaat waarin het prettig samenwerken is met de vele gemeenteleden, die op allerlei kerkelijk terrein bijdragen aan het gemeente zijn. – de parkstad Veendam; een middelgrote gemeente in de provincie Groningen, met veel voorzieningen en een goed leefmilieu. We hopen dat je interesse is gewekt en je contact met ons opneemt. Voor een informatiepakket over ons en alle andere vragen kun je contact opnemen met de scriba van de Beroepingscommissie: Ineke de Vries, tel. (0598) 63 67 89, e-mail: [email protected]

Aan hem kunt u ook, tot 15 januari 2007, uw sollicitatie richten. De sluitingsdatum voor schriftelijke reacties is 31 januari 2007.

KERKELIJKE WERKERS vertrouwd verzekerd

verzekeringen voor kerkelijke werkers in loondienst, zoals huis, inboedel en auto gmerk. zonder winstoo Donatus werkt ij aan. Dat spreekt m

DONATUS

VERZEKERT¬VERTROUWDÊSINDS¬

Postbus 500 5240 AM Rosmalen www.donatus.nl tel. 073 - 5221700

34

Kerkinformatie

- RECTIFICATIE De Protestantse Wijkgemeente Radewijk zoekt voor haar 730 leden een

ADVERTENTIES

De Wijkkerkenraad Noord van de Protestantse gemeente te Hengelo (Ov.) zoekt een fulltime

predikant (m/v)

Januari 2007

GEZOCHT HERDER M/V Voor onze gereformeerde plattelandsgemeente in De Krim zoeken wij een enthousiaste ervaren

predikant(e) 50% We kijken uit naar iemand die: Onze wijkgemeente is op 1 sept. 2006 ontstaan nadat de Protestantse Gemeente Hardenberg–Heemse is gevormd en er een herindeling van de wijken heeft plaatsgevonden. Voordien was het Gereformeerde deel van Radewijk, als ook het Hervormde deel, gekoppeld aan een Hardenbergse wijk. De wijkgemeente beschikt over een eigen kerkelijk centrum: ‘De Opgang’. Voor onze nieuwe wijkgemeente zoeken wij een predikant die: – zich met ons wil inzetten om aan onze nieuwe wijkgemeente vorm te geven en het gemeenschapsgevoel te versterken; – met nadruk aandacht besteedt aan het pastoraat; – op inspirerende en eigentijdse wijze ons voorgaat in de erediensten; – aandacht heeft voor de jeugd; – affiniteit heeft met het platteland; – zich thuis voelt in onze PKN-gemeente; – goed kan samenwerken met de collega’s van de andere wijkgemeentes; – zich betrokken voelt bij en kennis heeft van de hedendaagse theologische, liturgische en maatschappelijke vraagstukken. Radewijk is een typische plattelandsgemeente; het ligt tussen Hardenberg en de Duitse grens. Omdat de gemeenteleden verspreid wonen in dit gebied (tot in Duitsland toe) is het bezit van een auto een voorwaarde. Ook kandidaten die predikant willen worden, nodigen wij uit om te solliciteren. Een informatiepakket is op aanvraag beschikbaar bij de secretaris van de beroepingscommissie: mevr. R. HeidottingHamhuis, Löhnisweg 1, 7778 HD Loozen, tel. (0524) 56 24 16. Voor telefonische inlichtingen kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie, de heer C. Blok, tel. (0523) 26 10 69 of 06-10 824 972. Uw sollicitatie zien wij graag binnen 2 weken tegemoet op bovenstaand adres.

predikant(e) voor een dienstverband van 50 %.

– meerdere jaren ervaring heeft in een gemeente – die waarde hecht aan het geven van pastorale en diaconale zorg en hierin een actieve rol wil spelen – inspirerend en enthousiast is in de eredienst – actief betrokken is bij de jeugd – meedenkt in vorming en toerusting van gemeenteleden – goed kan omgaan met de veelkleurigheid van geloven en beleven in onze wijk – affiniteit heeft met oecumene – open, toegankelijk en communicatief is Wijk Noord ligt ten noorden van de A1 en is een relatief jonge wijk. Voor onze kerkdiensten maken we gebruik van de Thaborkerk, die we delen in goede harmonie met de katholieke parochie. Daarnaast hebben we ons eigen wijkgebouw. In onze wijk wordt een 0,5 formatieplaats ingevuld door een kerkelijk jeugdwerker. De Protestantse gemeente Hengelo richt zich bij haar werk niet alleen op haar eigen leden, maar ook op anderen in de samenleving. Het team van predikanten en kerkelijk werkers bestaat uit vier predikanten en drie kerkelijk werkers die samen 5,4 formatieplaatsen vervullen. Van de predikanten wordt verwacht dat zij ca. 20% van hun tijd besteden aan taken op stedelijk niveau. De aan te stellen predikant krijgt op stedelijk niveau als specifiek aandachtsgebied vorming en toerusting met de nadruk op kringenwerk. Voor het aanvragen van een informatieset of het stellen van vragen, kunt u contact opnemen met dhr. W. Travaille, voorzitter beroepingscommissie, tel. (06) 48 87 86 66 (bij voorkeur ’s avonds na 20.00 uur).Tevens verwijzen wij u naar onze website www.pkn-hengelo.nl Uw schriftelijke reactie kunt u voor 28 januari a.s. sturen aan de voorzitter van de beroepingscommissie: W.Travaille, Rabatstraat 8, 7559 CV Hengelo (Ov.), [email protected]

35

Onze kudde telt 350 leden en mist op dit moment de bezielende leiding van een herder die: – de gemeente vanuit de bijbel op eigentijdse wijze weet aan te spreken – wil proberen ouderen en jongeren te betrekken bij de kerk – zich van harte wil inzetten voor de verdere opbouw van onze SoWgemeente. Voelt u zich geroepen? Wij bieden u een enthousiaste gemeente met een groot aantal vrijwilligers. Voor informatie en een profielschets kunt u contact opnemen met de secretaris van onze beroepingscommissie: Dhr. H. Datema, Hoofdweg 1, 7782 PL De Krim, tel. (0524) 571213. Uw reactie is welkom binnen drie weken na het verschijnen van dit blad.

Kerkelijk werker 50 jaar, lid van de Protestantse Kerk in Nederland, met ruime ervaring in het pastoraat, zoekt een passende functie in een gemeente in het noorden van het land. Reacties kunt u sturen naar Redactie Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, onder linksbovenaan de envelop nummer 701.