OCMW OUD-HEVERLEE
JAARVERSLAG 2014
OCMW – sociaal huis Oud-Heverlee Gemeentestraat 10 3054 Oud-Heverlee tel. sociale dienst 016 38 88 90 tel. administratie 016 38 88 80
[email protected] www.oud-heverlee.be 1
INHOUDSTAFEL I. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. II. III. 1. 2. 3. 4.
5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. IV. 1. 2. 3. V. 1. 2. VI. 1. 2. 3. 4.
OCMW .......................................................................................................................5 Aantal inwoners van de gemeente ........................................................................... Samenstelling van de raad voor maatschappelijk welzijn......................................... Personeelsbestand .................................................................................................... Personeelskosten ....................................................................................................6 Kaskosten en kasopbrengsten van het OCMW .......................................................8 Evolutie van de gemeentelijke toelage .................................................................13 Investeringen............................................................................................................. De missie van het OCMW van Oud-Heverlee Sociale dienst...........................................................................................................16 Opbrengsten en kosten............................................................................................. Cliënten ..................................................................................................................... Huisbezoeken en spreekuren ................................................................................17 Financiële steunverlening .....................................................................................18 a. Overzicht van de kosten ....................................................................................... b. Leefloon............................................................................................................19 c. Terugvorderbare financiële steun ....................................................................20 d. Niet terugvorderbare financiële steun .............................................................21 e. Sociaal educatieve toelagen ................................................................................. f. Premie aan studenten met leefloon.................................................................22 g. Steunverlening aan behoeftigen zonder inschrijving in het bevolkingsregister... h. Steunverlening aan behoeftigen in de lokale opvanginitiatieven ....................23 i. Sociaal verwarmingsfonds .................................................................................... j. Mantelzorgtoelagen k. Tussenkomsten in kosten voor verblijf in woonzorgcentra..............................25 l. Socio-culturele en sportieve participatiepremie .................................................. Sociale tewerkstelling............................................................................................26 Voedselbedeling........................................................................................................ Referentieadres bij het OCMW .............................................................................27 Vakantieparticipatie .................................................................................................. Noodopvang ..........................................................................................................28 Gerechtelijke uithuiszettingen .................................................................................. Individueel verminderd tarief kinderopvang............................................................. Projectwerking: aanpak financiële problemen en armoedebestrijding ................29 Oplaadpunt voor budgetmeter voor gas en elektriciteit ......................................32 Dienst schuldbemiddeling .......................................................................................34 Cliënten ..................................................................................................................... Lokale Advies Commissie Energie (LAC) ................................................................35 Samenwerkingsovereenkomst met advocate .......................................................37 Juridische bijstand ...................................................................................................38 Samenwerkingsovereenkomst met advocate ........................................................... Justitiehuis Leuven .................................................................................................... Lokale opvanginitiatieven (LOI) ...............................................................................39 Opvangplaatsen ........................................................................................................ Cliënten ..................................................................................................................... Werking .................................................................................................................40 Overzicht van de opbrengsten en kosten..............................................................41 a. Overschot ............................................................................................................. b. Leefgeld ............................................................................................................42 2
VII. 1.
2.
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. VIII. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. IX. 1.
2.
c. Schooltoelagen ..................................................................................................... d. Inrichting, technisch onderhoud en herstellingen............................................43 Ouderenbeleid.........................................................................................................44 Inleiding..................................................................................................................... a. Omgevingsanalyse ................................................................................................ b. Samenwerking gemeente-OCMW betreffende senioren, jeugd en kansengroepen c. Reorganisatie sociale dienst ................................................................................. Dienst huishoudhulp .............................................................................................47 a. Cliënten ............................................................................................................48 b. Wachtlijst..........................................................................................................49 c. Prestaties .............................................................................................................. d. Medewerkers....................................................................................................50 e. Ziekteverzuim ...................................................................................................51 f. Jobstudenten ........................................................................................................ g. Opleidingen ......................................................................................................52 h. Dag van de Thuiszorg............................................................................................ i. Sportdag ............................................................................................................... j. Varia...................................................................................................................... k. Overzicht van uren, opbrengsten en kosten ........................................................ Dienst maaltijdbedeling ........................................................................................53 Project ‘huisbezoeken bij alleenstaande 80+’ers’ .................................................54 Project ‘Buren voor Buren’....................................................................................59 Klussendienst ........................................................................................................62 Boekendienst aan huis ..........................................................................................63 Oppas- en gezelschapsdienst (Seniorama)................................................................ Panal......................................................................................................................65 Gezins- en bejaardenhulp ......................................................................................... Thuisgezondheidszorgteam (TGZ).........................................................................66 Samenwerkingsinitiatief EersteLijnsgezondheidszorg (SEL) en GezondheidsOverleg Arrondissement Leuven (GOAL)................................................................................ Project woonzorgzone ‘De Kouter’..........................................................................67 Bouwperceel ............................................................................................................. Voorlopige vergunningen.......................................................................................... VIPA-procedure ......................................................................................................... Publiek private samenwerking en oprichting vzw.................................................68 Architectuuropdracht............................................................................................71 Stuurgroep ................................................................................................................ Plan van eisen .......................................................................................................72 Technisch financieel plan ......................................................................................... Woonbeleid .............................................................................................................73 Werken aan ‘wonen’ ................................................................................................. a. Gemeentelijke beleidsvisie over ‘wonen’............................................................. b. Wooninfopunt ...................................................................................................... c. Fonds voor de reductie van de globale energiekost (FRGE) .............................74 d. Energiesnoeiers .................................................................................................... e. Decreet grond- en pandenbeleid......................................................................75 i. Bindend sociaal objestief ................................................................................ ii. Gemeentelijke heffing op leegstaand ..........................................................76 iii. Gemeentelijk actieprogramma ........................................................................ iv. Sociale last voor bepaalde private bouw- en verkavelingsprojecten .............. Sociaal verhuurkantoor (SVK)................................................................................77 3
X. XI. 1. 2. 3. 4. XII. XIII. XIV.
Psychosociaal interventieplan (PSIP) .......................................................................79 De informatieverstrekking.......................................................................................81 Gemeentelijk informatieblad .................................................................................... Opendeurdagen voor leerlingen lagere school ......................................................... Informatiebrochures ................................................................................................. Gemeentelijke website .........................................................................................82 Nieuwe beleids- en beheerscyclus ..........................................................................83 Intern beheerssysteem............................................................................................84 Samenwerking gemeente en OCMW ......................................................................85
Bijlagen 1. Jaarrekening 2014: financieel verslag 2 Verslag personeelsbeheer secretaris: - opleidingen - toekenningen onbetaald verlof en loopbaanonderbreking 3. Verslagen budgethouders 4. Omgevingsanalyse op basis van gegevens van de studiedienst van de Vlaamse regering
4
I. OCMW 1. Aantal inwoners van de gemeente op 22 februari 1977 op 31 december 1980 op 31 december 1990 op 31 december 2000 op 31 december 2005 op 31 december 2010 op 31 december 2011 op 31 december 2012 op 31 december 2013 op 31 december 2014
7.422 8.465 9.958 10.641 10.888 10.973 11.056 11.020 11.003 10.985
2. Samenstelling van de raad voor maatschappelijk welzijn (legislatuur 2013-2018) voorzitter Diane Grauwels raadsleden Hilda Vanlinthout Berte Raeymaekers Yvette Desmet Jenny Van Wynendaele Dirk Vandueren Jan Meertens Katty Mommaerts Tania Rondou 3. Personeelsbestand Het personeelsbestand zag er per 31 december 2014 als volgt uit in dienst statuut schaal uren FTE secretaris 1 Van de Walle Caroline 16/08/2010 statut. decret. 38 1 beleidsmedewerker & verantwoordelijke sociale dienst 2 Vandezande Nadine 08/05/1989 statut. B4 30,4 0,8 maatschappelijk assistenten (sociale dienst & ouderenbeleid) 3 Christiaens Britt 01/01/2007 statut. B2 38 1 4 Claeskens Marijke 12/07/2010 contr. B1 30,4 0,8 5 Dothée Pieter 01/01/2003 statut. B2 30,4 0,8 6 Pynket Gudrun 13/03/1991 statut. B3 30,4 0,8 7 Meeus Shari 01/04/2014 contr. B1 38 1 Annelies Guilluy 05/11/2014 contr. B1 38 1 verantwoordelijke interne zaken & waarnemend financieel beheerder 8 Natalie Desmet 1/05/2002 statut. C4 38 1 technisch assistente / maaltijdbedeling 9 Hilde Vanermen 01/10/2000 statut. D3 38 1
afwezig
zwangerschapsverlof ouderschapsverlof uit dienst 1 jan. 2015 vervangingsovereenk. vervangingsovereenk.
huishoudhulpen (HHH) 1 1
Dienst huishoudhulp: stand van zaken personeel einde juni 2015 november 2014 in totaal 14,10 FTE of 20 huishoudhulpen min 0,84 FTE huishoudhulp werd 13,26 FTE of 19 huishoudhulpen min 0,18 FTE huishoudhulp werd 13,08 FTE of 19 huishoudhulpen
tot november 2014 sedert 1 december 2014 sedert 1 januari 2015 5
10 (Breeus Cindy) Dehennin Sylvie 11 Lembrechts Michèle 12 Malcorps Karla 13 Michiels Anita 14 Molz Monika 15 Op De Heyde Veerle Peeters Katty 16 Stroeykens An 17 Vanderheyden Corine 18 Van der Stappen Sandra 19 Van Hole Chantal 20 Vandenwaeyenberg Claire 21 Vanderveken Marleen 22 Vandezande Nancy 23 Vanlommel Daisy 24 Vleminckx Goedele 25 Wouters Helga 26 Wouters Sandra
12/05/2005 18/12/2006 19/08/2002 05/08/2002 01/02/1994 06/06/2013 27/02/2006 01/02/1998 01/08/1998 01/08/2002 09/07/2007 01/12/2006 01/09/2005 07/05/2007 05/09/2005 16/09/2005 20/01/2000 01/03/2010 01/12/2008
contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr. contr.
E2 E2 E2 E2 E3 E1 E3 E2 E2 E3 E2 E3 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2 totaal
19 28 28 19 30 19 33 19 38 34 31 19 27 23 31 28 19 24 35 HHH
(0,5) (0,74) 0,74 0,5 0,79 0,5 0,87 (0,5) 1 0,89 0,82 0,5 0,71 0,61 0,82 0,74 0,5 0,63 0,92 13,28
jaar 2014 ziek uit dienst 6 mrt. 2015
vanaf 1 jan. 2015 30u uit dienst 6 mrt. 2015
vanaf 1 jan. 2015 19u
(- 1,93 = 11,35 FTE)
4. Personeelskosten2 De totale personeelskosten 2014, met inbegrip van presentiegelden, verzekeringen, maaltijdcheques, etcetera, bedragen 1.224.469 EUR. T.o.v. de totale personeelskosten in 2013 betekent dit een daling met 5,93 %. 2010 2011 2012 2013 2014 daling
€ 1 176 573 % verschil € 1 223 110 + 3,95 € 1 197 106 - 2,12 € 1 301 692 + 8,73 € 1 224 469 - 5,93 € 77 223
In 2014 bedroegen de personeelskosten 70,74 % van de totale werkingskosten In 2013 bedroeg deze verhouding 72% en in 2012 65%. Op vlak van personeelskosten dient opgemerkt te worden dat het initieel budget voor 2014 1.358.772,82 EUR bedroeg. De uitgaven voor personeelskosten blijven dus binnen het voorziene budget. Op volgende figuur ziet u hoe de personeelskosten, met inbegrip van presentiegelden, verzekeringen, maaltijdcheques, etcetera, verdeeld zijn over de verschillende activiteiten:
20% min 1,24 FTE huishoudhulp werd plus 0,84 FTE huishoudhulp werd
11,84 FTE of 12,68 FTE of
22% 17 huishoudhulpen 18 huishoudhulpen
sedert maart 2015 sedert mei 2015
Hierbij wordt enkel rekening gehouden met werkelijke kaskosten. Niet-kaskosten zoals voorzieningen, 5% afschrijvingen, waardeverminderingen en herwaarderingen worden m.a.w. niet in rekening gebracht. 2
6
Indien we alleen rekening houden met de brutolonen en de werkgeversbijdragen (zonder de lonen van personen in sociale tewerkstelling), dan stellen we, ten aanzien van 2013, een daling van de personeelskosten met 4,37 % vast.
100/99 alg. bestuur 832/45 huishoudhulp 832/46 maaltijdbed. 832/50 LOI 832/99 soc. dienst
2011 139 103,33 535 137,12 47 027,53 46 051,23 206 891,86 974 211,07
2014 2012 2013 % verschil 152 735,47 195 095,14 189 875,70 - 2,67 560 370,03 580 877,62 532 401,41 - 8,35 52 655,05 49 403,23 51 198,61 2,84 61 812,64 50 304,45 52 056,33 18,74 218 005,03 233 925,44 227 783,80 - 2,63 1 064 528,60 1 030 818,21 1 113 153,14 -4,37
100/99 alg. bestuur ontslag door financieel beheerder op 31/5/2014 832/45 dienst huishoudhulp vermindering aantal huishoudhulpen3 7
832/46 maaltijdbedeling tweejaarlijkse loonverhoging 832/50 LOI verplaatsing statutair maatschappelijk assistente en vervanging door persoon met meer anciënniteit 832/99 alg. soc. dienst verplaatsing statutair maatschappelijk assistente en vervanging door persoon met minder anciënniteit (die op haar beurt tijdens zwangerschapsverlof vervangen werd) en twee maatschappelijk assistenten tijdelijk 4/5de omwille van ouderschapsverlof 5. Kaskosten en kasopbrengsten van het OCMW (geconsolideerd)4 Het totaal van de exploitatiekosten van het OCMW bedroeg in 2014 1.731.004,68 EUR, tegenover 1.824.011,15 EUR in 2013. Dit betekent een daling met 5,10 %.
28%
25%
8% 34%
5%
Het totaal van de exploitatieopbrengsten van het OCMW bedroeg in 2014 908.656,09 EUR, tegenover 1.047.174,45 EUR in 2013. Dit betekent een daling met 13,23 %.
3
Dienst huishoudhulp: stand van zaken personeel einde juni 2015 november 2014 in totaal 14,10 FTE of 20 huishoudhulpen min 0,84 FTE huishoudhulp werd 13,26 FTE of 19 huishoudhulpen min 0,18 FTE huishoudhulp werd 13,08 FTE of 19 huishoudhulpen min 1,24 FTE huishoudhulp werd 11,84 FTE of 17 huishoudhulpen plus 0,84 FTE huishoudhulp werd 12,68 FTE of 18 huishoudhulpen
tot november 2014 sedert 1 december 2014 sedert 1 januari 2015 sedert maart 2015 sedert mei 2015
Hierbij wordt enkel rekening gehouden met werkelijke kaskosten. Niet-kaskosten zoals voorzieningen, afschrijvingen, waardeverminderingen en herwaarderingen worden m.a.w. niet in rekening gebracht. 4
8
21%
14%
15%
46%
5%
35%
37%
1% 7%
20%
Het kasresultaat over het boekjaar 2014 sluit af met een negatief saldo van -822.348,59 EUR. Dit betekent een verslechtering tegenover 2013 met 5,86%. Het resultaat over het boekjaar 2014 is 104.982,00 EUR beter dan het vooropgestelde resultaat.
9
werkingsopbrengsten financiële opbrengsten uitzonderlijke opbrengsten TOTAAL KASOPBRENGSTEN werkingskosten financiële kosten uitzonderlijke kosten TOTAAL KASKOSTEN kasresultaat vh boekjaar
2011 1.061.208,38 38.440,50 16.116,41
2012 2013 1.130.791,20 1.024.207,48 35.369,60 14.475,99 1.771,20
2014 % verschil 877.806,82 -14,29 28.039,27 93,70
8.490,98
2.810,00
-66,91
1.115.765,29
1.167.932,00 1.047.174,45
908.656,09
-13,23
1.856.357,25 35.670,94 5.951,20 1.897.979,39 -782.214,10
1.829.725,98 1.803.902,66 1.721.062,03 33.442,85 20.058,49 9.942,65 0,00 50,00 0,00 1.863.168,83 1.824.011,15 1.731.004,68 -695.236,83 -776.836,70 -822.348,59
-4,59 -50,43 -5,10 -5,86
Op kostenvlak worden 81% van de totale kosten vertegenwoordigd door: - specifieke kosten sociale dienst (leefloon, financiële steun, medische kosten, verblijfskosten,…) - wedden, bezoldigingen en presentiegelden, werkgeversbijdragen RSZ Op opbrengstenvlak wordt niet minder dan 89,35% vertegenwoordigd door: - werkingssubsidies (dienstencheques, gemeentefonds, Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG)) - subsidies sociale dienst (POD Maatschappelijke Integratie) Zowel aan kosten- als aan opbrengstenzijde wordt sedert 2014 een bedrag van € 113.704 voorzien voor huur die aan de gemeente betaald wordt voor de kantoren van het sociaal huis. Binnen de gemeentelijke toelage aan het OCMW werd eenzelfde bedrag voorzien. In de twee onderstaande grafieken vindt u een overzicht van de evolutie van deze voornaamste kosten en opbrengsten.
‘bezoldigingen’ in bovenstaande tabel = inclusief wedden, bezoldigingen en presentiegelden, werkgeversbijdragen RSZ 10
De kosten vertonen een daling van 5,1% in vergelijking met 2013. Dit is voornamelijk het gevolg van: - personeel uit dienst (financieel beheerder, verantwoordelijke dienst huishoudhulpen, huishoudhulpen) - minder uitkeringen "specifieke kosten sociale dienst": o.a. leefloon en kandidaat vluchtelingen - minder tussenkomsten allerhande: o.a. verwarmingstoelage, huur, medische en farmaceutische kosten,… - de klussendienst werd volledig uitgegeven aan IGO waardoor we geen subsidies meer moeten betalen, alleen een tussenkomst aan de klanten (de kosten dalen, maar het resultaat blijft min of meer gelijk, aangezien de opbrengsten (= terugbetaling door klanten) wegvielen) - een daling van de algemene werkingskosten (opleidingen, receptiekosten, uitgaven technische werking,…) - de uren van de advocaat schuldbemiddeling werden teruggeschroefd van 3u. naar 2u. per week Aan de keerzijde liggen ook de opbrengsten in 2014 lager dan in 2013. De belangrijkste rubrieken met lagere opbrengsten zijn: - de daling in de uitgaven sociale dienst (o.a. leefloon een asielzoekers), leidt er uiteraard ook toe dat de opbrengsten lager uitvallen. De opbrengsten komen enerzijds van de subsidies vanuit de POD Maatschappelijke Integratie en anderzijds vanuit terugvorderingen t.o.v. de cliënten. In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de evolutie en de verhoudingen tussen de specifieke uitgaven sociale dienst, de terugvordering op en de subsidiëring van deze uitgaven.
specifieke kosten SD alg. 832/99 specifieke kosten LOI 832/50 (leefgeld) TOTALE KOSTEN recuperatie specifieke kosten SD 832/99 recuperatie specifieke kosten LOI 832/50 TOTALE RECUPERATIE
2012 248.513,97 76.099,28 324.613,25 70.697,93 3.031,36 73.729,29
2013 210.265,80 63.796,08 274.061,88 59.877,21 971,83 60.849,04
2014 155.285,33 31.720,00 187.005,33 35.718,00 358,00 36.076,00
% verschil - 26,15 - 50,28 - 31,77 - 40,35 - 63,16 - 40,71 11
subsidies SD 832/99
195.132,68
118.317,77
109.961,37
- 7,06
subsidies LOI 832/50 TOTALE SUBSIDIES
193.751,11 388.883,79
168.502,59 286.820,36
133.406,00 243.367,37
- 20,83 - 15,15
28,45% 3,98%
28,48% 1,52%
23,00% 1,13%
78,52% 254,60%
56,27% 264,13%
70,81% 420,57%
recuperatiegraad SD 832/99 recuperatiegraad LOI 832/50 subsidiegraad SD 832/99 subsidiegraad van het leefgeld LOI 832/50
Uitgesplitst per AC, krijgen we het volgende beeld: algemeen bestuur 100/99 kaskosten kasopbrengsten kasresultaat
2013 2014 verschil % verschil 322.218,16 428.412,39 106.194,23 32,96 142.575,55 126.191,43 -16.384,12 - 11,49 -189.642,61 -302.220,96 -112.578,35 - 59,36
dienst huishoudhulp 832/45 kaskosten kasopbrengsten kasresultaat
2013 2014 655.366,33 587.397,62 477.289,08 421.360,86 -178.077,25 -166.036,76
dienst warme maaltijden 832/46 kaskosten kasopbrengsten kasresultaat klussendienst 832/47 kaskosten kasopbrengsten kasresultaat LOI 832/50 kaskosten kasopbrengsten kasresultaat sociale dienst 832/99 kaskosten kasopbrengsten kasresultaat
verschil % verschil -67.968,71 - 10,37 -55.928,22 - 11,72 12.040,49 6,76
2013 96.171,27 40.916,49 -55.254,78
2014 94.780,91 40.890,59 -53.890,32
verschil % verschil -1.390,36 - 1,45 -25,90 - 0,06 1.364,46 2,47
2013 16.460,93 7.988,52 -8.472,41
2014 7.935,72 0,00 -7.935,72
verschil % verschil -8.525,21 - 51,79 -7.988,52 - 100,00 536,69 6,33
2013 169.466,66 169.774,86 308,20
2014 134.459,44 133.766,73 -692,71
verschil % verschil -35.007,22 - 20,66 -36.008,13 - 21,21 -1.000,91 - 324,76
2013 2014 554.327,80 477.910,60 208.629,95 186.446,48 -345.697,85 -291.464,12
verschil % verschil -76.417,20 - 13,79 -22.183,47 - 10,63 54.233,73 15,69
12
6. De evolutie van de gemeentelijke toelage In het besluit van de Vlaamse Regering van 25 juni 2010 wordt de ingewikkelde berekening van de gemeentelijke toelage achterwege gelaten. De gemeentelijke toelage, die in de nieuwe BBC-boekhouding geboekt wordt als een exploitatieontvangst, wordt bepaald op basis van een consensus tussen de gemeente en het OCMW in plaats van op basis van een verplicht berekeningsschema. Er moet wel nagegaan worden of het meerjarenplan van het OCMW, op basis van deze gemeentelijke toelage, in evenwicht is. Om dit evenwicht aan te tonen worden dezelfde normen gebruikt als bij de berekening van het financiële evenwicht van de gemeente (namelijk het resultaat op kasbasis moet per financieel boekjaar groter dan of gelijk aan nul zijn en de autofinancieringsmarge van het laatste financiële boekjaar waarop de financiële nota van het meerjarenplan betrekking heeft, moet groter dan of gelijk aan nul zijn - ook mogen er geen andere elementen zijn waaruit blijkt dat het financiële evenwicht fictief is). Daarbij komt voor de OCMW’s nog een extra norm, namelijk dat de som van de autofinancieringsmarges voor de ganse periode van de financiële nota groter of gelijk aan nul moet zijn. Die laatste norm werd in het besluit opgenomen (artikel 14, 3°) om te vermijden dat het OCMW verplicht zou worden activa te verkopen om het financiële evenwicht in stand te houden. De autofinancieringsmarge is positief met 104.982 euro
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ontvangen GT berekende GT 720.000 407.532 734.400 567.753 322.695 480.425 520.900 790.527 797.229 848.041 958.225 850.331 963.825 744.402 978.000 841.789 951.9585
Saldo 312.468 166.647 -157.730 -269.627 -50.812 107.894 219.422 136.211
% verschil berekende GT 39,31 -15,38 64,55 7,28 0,27 -12,46 13,08
7. Investeringen Sedert de opmaak van het budget 2014 en het meerjarenplan 2014-2019 in de nieuwe BBCboekhouding, worden de investeringsbudgetten volledig vanaf nul geïdentificeerd. een overzicht van de investeringen/desinvesteringen: saldo: -54.471,53 euro o verbouwing LOI -37.639,67 euro o verbouwing doorgangswoning -17.018,94 euro o aankoop wagen -15.972,00 euro o aankoop toepassing BBC - 3.562,67 euro 5 Zowel aan kosten- als aan opbrengstenzijde wordt sedert 2014 een bedrag van € 113.704 voorzien voor huur
die aan de gemeente betaald wordt voor de kantoren van het sociaal huis. Binnen de gemeentelijke toelage aan het OCMW werd eenzelfde bedrag voorzien, hetgeen vóór 2014 niet het geval was 13
saldo uitgaven o subsidie voor doorgangswoning o verkoop grond o tekort LOI saldo ontvangsten
-74.193,28 euro 17.018,94 euro 4.960,00 euro -2.257,19 euro 19.721,75 euro
Het OCMW ontving van de Nationale Loterij een subsidie voor de renovatie van de doorgangswoning gelegen te Oud-Heverlee, Waversebaan 125 van 34.000 euro. In de loop van 2014 werd hiervan reeds 17.018,94 euro aangewend.
14
II. De missie van het OCMW van Oud-Heverlee De missie van het OCMW wordt als volgt geformuleerd in artikel 1 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn: “Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.” Het decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de OCMW’s vult dit aan met volgende doelstellingen: - op het lokale niveau duurzaam bijdragen tot het welzijn van de burgers; - een burgernabije, democratische, transparante en doelmatige uitoefening van bevoegdheden verzekeren. De OCMW-dienstverlening kan van materiële of sociale aard zijn. Het OCMW verleent hulp volgens de meest aangepaste methoden van sociaal werk en heeft hiervoor professionele medewerkers ingeschakeld binnen de sociale dienst en de dienst ouderenbeleid, maar werkt ook actief samen met externe organisaties.
15
III. Sociale dienst De sociale dienst van het OCMW van Oud-Heverlee verleent eerstelijnshulp aan de inwoners van Oud-Heverlee. Elke inwoner kan bij het OCMW terecht met vragen van administratieve, financiële, psychologische of juridische aard. De maatschappelijk assistenten van de sociale dienst bieden ondersteuning bij allerlei problemen en zoeken samen met de cliënt naar oplossingen. 1. Opbrengsten en kosten6 sociale dienst algemeen (zonder subactiviteit) werkingsopbrengsten recuperatie specifieke kosten (=terugvordering) toelagen hulpfonds gas en elektriciteit staatstoelagen financiële steunverlening vergoeding oplaadterminal + subsidie buren voor buren andere opbrengsten uitzonderlijke opbrengsten totaal opbrengsten specifieke kosten sociale dienst leveringen en diensten loongerelateerde kosten financiële kosten minderwaarden op de realisatie van werkingsvorderingen uitzonderlijke kosten totaal kosten kasresultaat van het boekjaar
2012
2013
2014
1.660,80
50,00
70.697,93 26.077,20 195.132,68 * 5.111,70 200,00 298.880,31 248.513,97 67.089,62 259.158,86 86,77
verschil
100,00
% verschil
50,00
+ 100,00
59.877,21 19.109,12 118.317,77
35.717,18 -24.160,03 32.961,64 13.852,52 109.961,37 -8.356,40
- 40,35 + 72,49 - 7,06
8.436,13 2.835,25 4,47 208.629,95 210.265,80 53.640,20 290.296,39 75,41
1.825,42 -6.610,71 5.880,87 3.045,62 0,00 -4,47 186.446,48 -22.183,47 155.285,23 -54.980,57 44.200,89 -9.439,31 277.342,95 -12.953,44 6,00 -69,41
- 78,36 + 107,42 - 100,00 - 10,63 - 26,15 - 17,60 - 4,46 - 92,04
0,00 0,00 1.075,53 1.075,53 0,00 50,00 0,00 -50,00 574.849,22 554.327,80 477.910,60 -76.417,20 -275.968,91 -345.697,85 -291.464,12 54.233,73
- 100,00 - 13,99 + 15,69
Het aantal personen met leefloon daalde. Dit zorgde in 2014 voor minder uitgaven en dus ook minder staatstoelagen (50-60 % van deze uitgaven worden betoelaagd). Er waren ook minder dossiers van kandidaat-vluchtelingen (equivalent leefloon), minder tussenkomsten in huur, minder verwarmingstoelagen, minder begrafeniskosten en minder tussenkomsten in medische, hospitalisatie- en farmaceutische kosten. 2. Cliënten aantal cliënten
2011 622
2012 726
2013 616
2014 621
% verschil + 0,8
Van de 621 cliënten die zich in 2014 aanmelden wensten er 13 anoniem te blijven. Het gaat hier doorgaans om cliënten die zich éénmalig aanbieden op het OCMW met een informatieve vraag.
Hierbij wordt enkel rekening gehouden met werkelijke kaskosten. Niet-kaskosten zoals voorzieningen, afschrijvingen, waardeverminderingen en herwaarderingen worden m.a.w. niet in rekening gebracht.
6
16
leeftijd cliënten aantal (incl. dienst huishoudhulp e.a.) < 20 jaar 2 20 - 29 jaar 14 30 - 39 jaar 25 40 - 49 jaar 44 50 - 64 jaar 62 65 - 74 jaar 66 75 - 85 jaar 219 > 85 jaar 121 onbekend 68 totaal 621 Bijna tweederde van de cliënten is ouder dan 75 jaar. 3. Huisbezoeken en spreekuren
2011 2012 2013 2014
aantal huisbezoeken aantal gesprekken tijdens spreekuur 708 970 1.062 1.062 843 834 644 678
We stellen zowel een daling van het aantal huisbezoeken als van het aantal cliënten die tijdens het spreekuur langskomen vast. Er is hier niet onmiddellijk een verklaring voor. Een mogelijke reden kan zijn dat de registratie in 2014 niet correct gebeurde omdat er veel personeelswissels waren omwille van zwangerschapsverlof en langdurige ziekte. Het hoge aantal huisbezoeken in 2012 had te maken met de opstart van het huisbezoekenproject 80+ en de inhaalbeweging die hiervoor in 2012 gebeurde. Voor alle nieuwe dossiers wordt minstens één huisbezoek afgelegd bij de opstart van het dossier. Indien de cliënt zich zelfstandig kan verplaatsen worden daarna afspraken gemaakt tijdens de spreekuren op het OCMW. Gezien de ouder wordende bevolking, blijven huisbezoeken belangrijk. Ouderen zijn minder mobiel en kunnen vaak moeilijker naar het OCMW komen. Bovendien is het OCMW moeilijk bereikbaar met het openbaar vervoer. tabel: aantal cliënten, aantal huisbezoeken en aantal aanmeldingen tijdens de spreekuren
17
4.
Financiële steunverlening
a. Overzicht van de kosten In 2014 zijn de ‘specifieke kosten sociale dienst’ gedaald met 26,15% %. De onderstaande tabel geeft het detail weer van rubriek 'specifieke kosten sociale dienst'. financiële tussenkomsten/specifieke kosten toelage opvoeders gehand. kinderen bijdrage in medische kosten KV bijdrage voor begrafenis- kosten bijdrage voor farmaceutische kosten bijdrage voor hulp psychologische diensten bijdrage voor kosten medische verzorging bijdrage voor kosten paramed. verzorging bijdrage voor ondersteunende diensten bijdrage voor prestaties derde gezins- en bejaardenhulp crisisopvang geïndividualiseerd integratie project hospitalisatiekosten inschrijving vreemdelingen register installatiepremie integratieproject met student leefloon 50% tot 65% leefloon aan ex-daklozen mantelzorgtoelage nachtopvang convenant sociaal culturele participatie sociaal educatieve toelage steun in speciën tegemoetkoming en bijdrage in de huur tegemoetkoming in de verwarmingskosten toekenning leefgeld kandidaat-vluchtelingen toekenning van dienstverlening in natura
2011 18.874,44 0,00 4.191,64 3.447,14 1.917,96
11.794,85 0,00 0,00 2.415,29 5.081,94 987,09 31.646,24 103.056,51 0,00 0,00 2.953,00 3.627,25 3.085,00 9.278,99 2.880,00 22.800,12 48.011,73
2012
2013
6.221,81 1.176,44 4.157,60 1.582,87 4.446,31 348,02 1.871,18
7.197,46 3.038,74 4.089,98 973,60 2.298,94 837,51 1.945,90
10.838,59 0,00 1.651,54 2.983,23 20.425,06 3.142,44 21.306,75 75.216,91 258,50
12.409,01 39,95 534,23 2.206,89 7.732,73
13.006,75 124,00
15.381,28 30.361,57 336,04 6.036,00 1.500,00 3.208,98 2.565,00 14.417,18 6.825,00 31.112,34 22.587,04 116,00
6.663,02 18.845,78 0,00 6.550,00 1.500,00 3.549,40 2.425,00 7.875,21 5.305,00 23.536,66 11.645,72
1.500,00 3.225,39 2.945,00 6.092,86 4.873,90 32.354,35 29.354,10
2014 2.700,00 3.174,19 487,60 1.479,96 135,00 554,14 790,63 2.263,16
989,45 5.853,35
% ververschil schil 2.700,00 -4.023,27 - 55,90 -2.551,14 - 83,95 -2.610,02 - 63,13 -838,60 - 86,13 -1.744,80 - 75,90 -46,88 - 5,60 317,26 + 16,30 597,74 + 4,82 84,05 210,39 -534,23 -1.217,44 - 55,17 -1.879,38 - 24,30 0,00 -8.718,26 - 56,68 -11.515,79 - 37,93 -336,04 514,00 + 8,52 0,00 340,42 + 10,61 -140,00 - 5,46 -6.541,97 - 45,38 -1.520,00 - 22,27 -7.575,68 - 24,35 -10.941,32 - 48,44 -116,00 18
toelage palliatieve thuiszorg Leuven verblijfskosten van bejaarden in rusthuizen voorschotten op KB en geboortepremies voorschotten op lonen en dergelijke voorschotten op pensioenen voorschotten op tegemoetk. gehandicapten voorschotten op uitkeringen AO en BZ voorschotten op werkloosheidsuitkeringen voorschotten op ZIV-uitkeringen totaal
1.613,59 5.325,35 0,00 0,00 0,00 0,00
1.500,00 2.773,06 5.497,32 0,00 0,00 0,00 0,00
1.500,00 27.645,77 499,34
1.500,00 34.081,21 250,00
wordt nu elders geboekt
1.271,79 1.023,74 2.869,32 0,00 1.747,00 284.640,87 248.513,97 210.265,80 155.285,23
0,00 6.435,44 + 23,28 -249,34 - 49,93 0,00 0,00 0,00 0,00 / 0,00 -54.980,57
b. Leefloon In 2014 werd in 10 dossiers leefloon toegekend. Dit zijn er 5 minder dan in 2013. In 2012 en in 2011 werd dit nog in 29 dossiers toegekend. toekenning leefloon - alleenstaande - gezin - samenwonende totaal
aantal 5 4 1 10
aantal weigeringen aantal stopzettingen aantal schorsingen
1 5 0
11 dossiers betreffende leefloon werden besproken op de zittingen van de raad voor maatschappelijk welzijn (RMW). In 2013 waren dit nog 16 verschillende dossiers. Omwille van volgende redenen werden 5 dossiers stopgezet in de loop van 2014: - verhuis naar andere gemeente 3 - verwerving inkomsten 2 - overlijden 0 - geen student meer 0 In geen enkel dossier werd het leefloon geheel of gedeeltelijk geschorst. 1 aanvraag werd geweigerd omdat betrokkene onvoldoende medewerking verleende aan het sociaal onderzoek. Met 1 student leefloon werd een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie (GPMI) opgesteld. 60 % van het leefloon voor studenten wordt betoelaagd. In de overige dossiers leefloon werd ook een GPMI opgesteld. Deze GPMI’s zijn gericht op het zoeken naar werk en/of opleiding en algemene afspraken. In het kader van de activering van de personen die genieten van financiële ondersteuning en rekening houdende met de wettelijke vereisten waaraan moet worden voldaan om de toekenning van leefloon te kunnen schorsen, is het werken met een GPMI noodzakelijk. 19
- 26,15
In 1 dossier werd de socio-professionele integratie (SPI)-vrijstelling toegepast7. Wie in Oud-Heverlee een informatieve vraag naar leefloon stelt, wordt door de sociale dienst als volgt voortgeholpen: de woonsituatie en de mogelijkheid tot het verwerven van eigen inkomsten worden onderzocht, indien zinvol wordt onmiddellijk doorverwezen naar sociale tewerkstelling, er wordt een budgetplan opgesteld, … Na deze screening beslissen de meesten geen effectieve aanvraag tot het bekomen van leefloon in te dienen. Ze beseffen immers dat wonen met een leefloon in Oud-Heverlee zo goed als onmogelijk is en verkiezen een andere oplossing, nl. een woonst zoeken in een stad en daar een aanvraag tot leefloon doen. c. Terugvorderbare financiële steun
2012 2013 2014
aantal cliënten 16 12 17
aantal steunen 20 14 21
toekenningen weigeringen 14 19
2 0
De 21 toegekende terugvorderbare financiële steunen betroffen : huurwaarborg 1ste maand huur aankoop stookolie plaatsingskosten voorschotten Ten laste name begrafeniskosten aankoop badlift voorkomen waterafsluiting totaal
6 4 3 2 3 1 1 1 21
In 8 dossiers nam de voorzitter bij hoogdringendheid een beslissing. Het betrof aanvragen huurwaarborg, eerste maand huur, aankoop stookolie, voorkomen waterafsluiting, toekenning voorschot en ten laste name begrafeniskosten. Deze dossiers werden op de eerstvolgende raad voor maatschappelijk welzijn voorgelegd ter bekrachtiging. In 11 dossiers werd een maandelijkse terugbetaling aan de cliënt gevraagd. Voor 2 dossiers werd een hypotheek genomen op de gezinswoning. De andere steunen konden gerecupereerd worden bij de betrokken instanties.
7 Een leefloner die een erkende beroepsopleiding volgt of gaat werken, ontvangt een vergoeding of loon. Tot
een bepaald bedrag - de socio-professionele vrijstelling - worden deze inkomsten niet afgetrokken van het leefloon. De socio-professionele vrijstelling bedraagt algemeen: 234,55 EUR per maand inkomsten uit artistieke activiteiten: 2.814,65 EUR per jaar inkomsten uit arbeid door studenten: o met studiebeurs: 65,42 EUR per maand o zonder studiebeurs: 234,55 EUR per maand (bedragen geldig op 1 december 2012) 20
d. Niet terugvorderbare financiële steun
2012 2013 2014
aantal cliënten 25 20 16
aantal steunen 24 21 17
De toegekende financiële steun betrof : medische, farmaceutische, paramedische en hospitalisatiekosten energiekosten begrafeniskosten dringende medische kosten aanstelling voorlopig bewindvoerder herstellingskosten auto ifv woon-werkverplaatsing ten laste namen kosten huishoudhulp tussenkomst vervoer
aantal 10 1 1 1 1 1 1 1
1 aanvraag tot tussenkomst in huur werd geweigerd omwille van een illegaal verblijf in ons land. Het merendeel aan niet terugvorderbare steunen wordt toegekend aan cliënten die reeds een intensieve begeleiding kennen bij de sociale dienst onder vorm van budgetbegeleiding of budgetbeheer. De begeleidend maatschappelijk werker doet een voorstel tot tussenkomst in medische, paramedische, hospitalisatie of andere kosten, bvb. voor psychologische ondersteuning. Vaak is ook extra ondersteuning in de vorm van bvb. gezinshulp bij deze gezinnen noodzakelijk. Hiervoor wordt soms een tussenkomst vanuit het OCMW gevraagd. Deze vorm van ondersteuning betekent heel veel voor de gezinnen met financiële problemen en veel schulden. T.o.v. 2013 merken we een daling van het aantal niet-terugvorderbare steunen en een stijging van het aantal terugvorderbare steunen. e. Sociaal educatieve toelagen Er werden in 16 dossiers voor een totaal bedrag van 2.250 EUR aan sociaal educatieve toelagen uitgekeerd. De toegekende premies betroffen : - 30 EUR voor een kind in het kleuter onderwijs - 40 EUR voor een kind in het lager onderwijs - 75 EUR voor een kind in het middelbaar onderwijs - 100 EUR voor een kind in het hoger onderwijs In totaal werd voor 33 kinderen een premie uitgekeerd. 4 aanvragen werden geweigerd: tweemaal omwille van te hoge inkomsten, in 1 dossier beschikten we over onvoldoende gegevens om een beslissing te kunnen nemen en in 1 dossier waren de kinderen niet gedomicilieerd in Oud-Heverlee.
21
jaar 2011 2012 2013 2014
aantal cliënten 29 17 19 16
We blijven een daling van het aantal toekenningen van sociaal educatieve toelagen vaststellen. In 2013 werd de inkomensgrens verhoogd tot grens voor het recht op een verhoogde verzekeringstegemoetkoming. Voor 2014 waren de inkomensvoorwaarden tot het bekomen van een sociaal educatieve toelage de volgende: het gezamenlijk belastbaar inkomen van de aanvrager en van alle andere personen die met hem dezelfde woning betrekken, van 2 jaar voorafgaande aan het jaar van de aanvraag, mag niet hoger zijn dan 16.743,70 EUR + 3.099,72 EUR per kind ten laste. We stellen vast dat deze aanpassing niet leidde tot een verhoging van het aantal aanvragen. De inkomensgrens ligt dus waarschijnlijk nog te hoog. De vraag is echter of we de alleenstaande ouder met een ‘hoger’ inkomen financieel wensen te ondersteunen. Een andere reden kan zijn dat de personen uit de doelgroep onvoldoende op de hoogte zijn van het bestaan van de premie. De premie wordt bekendgemaakt via het gemeentelijk infoblad en de website, maar misschien lezen velen dit niet. De gemeentelijke basisscholen en de kinderkribbe van de gemeente zijn bereid hierover vanaf 2015 via mailing informatie aan de ouders te verschaffen. Er is geen staatstoelage voor sociaal educatieve toelagen. f. Premie aan studenten met leefloon In 2014 ontving 1 student met leefloon en 1 studente met equivalent leefloon een studiepremie. Totaal uitgaven: 175 EUR Het bedrag van de studiepremie is gelijklopend met de sociaal educatieve toelage. jaar 2011 2012 2013 2014
aantal cliënten 6 3 0 2
g. Steunverlening aan behoeftigen zonder inschrijving in een bevolkingsregister Er werden 3 dossiers equivalent leefloon (financiële steun) geregistreerd in 2014. In 2013 betrof het eveneens 3 dossiers. Deze 3 dossiers waren alle reeds lopend sedert minstens 2013. Een persoon met equivalent leefloon startte in 2012 met een tewerkstelling o.b.v. art. 60§7 OCMW-wet. Deze tewerkstelling liep af begin 2014. Alle begunstigden ontvingen een equivalent leefloon (of loon via de tewerkstelling o.b.v. art. 60§7 OCMW-wet) en/of een terugbetaling van medische- en farmaceutische kosten (indien niet in regel met mutualiteit).
22
De begeleiding van deze cliënten beperkt zich niet tot financiële en administratieve ondersteuning. Daar de meesten in onze gemeente verblijven is intensieve begeleiding nodig. Over het algemeen wonen zij immers voor het eerst zelfstandig. Voor sommigen werd een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie (GPMI) opgesteld. Elke verandering in hun levenssituatie (asielprocedure of werk) moet steeds gemeld worden. Om misbruiken te vermijden wordt sedert 2007 elke maand via de Kruispuntbank Sociale Zekerheid nagegaan of de begunstigden al dan niet werken. h. Steunverlening aan behoeftigen in de lokale opvanginitiatieven (LOI) In 2014 waren er 5 dossiers, tegenover 10 in 2013. Er waren geen nieuwe dossiers (alleenstaanden/gezinnen) in 2014 (4 in 2013), terwijl 2 dossiers dat jaar werden stopgezet (vorig jaar 6) . Dit komt doordat het aantal plaatsen door Fedasil verlaagd is van 18 naar 12. Het blijft moeilijk om voor gezinnen met (tijdelijke) verblijfsdocumenten een nieuwe woonst te vinden wanneer zij het LOI dienen te verlaten. Uiteraard is dit nog moeilijker voor gezinnen die het LOI zonder papieren dienen te verlaten. Om deze reden werden terugkeercentra opgericht. Voor meer informatie betreffende de lokale opvanginitiatieven, zie verder. i. Sociaal Verwarmingsfonds Het Sociaal Verwarmingsfonds komt gedeeltelijk tussen in de betaling van de verwarmingsfactuur van personen die zich in een financieel moeilijke situatie bevinden. Het Sociaal Verwarmingsfonds wordt gespijsd via een solidariteitsbijdrage op alle olieproducten die bestemd zijn voor verwarming (huisbrandolie en bulk propaangas). Het OCMW treedt op als tussenpersoon en ontvangt hiervoor een beheerskost van 10 EUR per dossier. aantal aantal toegekende cliënten toelagen
aantal weigeringen of uitstellen
staatstoelagen en tussenkomst uitgaven verschil terugbetalingen werking € 24.182,29 € 25.218,90 € 1.036,61
totaal saldo
2011
141
133
8
2012
156
180
7 en 5
€ 32.354,35
€
32.040,83
€
313,52 € 1.560,00
€ 1.873,52
2013
145
176
4 en 1
€ 31.112,32
€
30.482,12
€
630,20 € 1.450,00
€ 2.080,20
2014
131
128
3
€ 24.166,66
€
26.786,66 € 1.180,00
€ 1.180,00 € 1.440,00
De aanvraagperiode voor de verwarmingstoelage liep van 1 januari tot en met 31 december 2014. Tijdens deze periode werden 128 toelagen toegekend betreffende leveringen in 2014. Dit cijfer verschilt van de boekhouding omdat op de raad van januari er ook nog beslissingen werden genomen betreffende leveringen in 2013 en deze werden uitbetaald in 2014. j. Mantelzorgtoelagen Sedert januari 2013 kent het OCMW de mantelzorgtoelagen toe. Voordien was het de gemeente die de premie uitkeerde. Een mantelzorgtoelage kan worden toegekend onder volgende voorwaarden: een mantelzorger is iemand die vrijwillig, daadwerkelijk en onbezoldigd zorgen verleent aan een inwoner van Oud-Heverlee die zorgbehoevend is 23
de zorgbehoevende is door ziekte, ongeval, handicap van ten minste 66% of omwille van gevorderde leeftijd niet meer in staat zichzelf te verzorgen en dagelijkse elementaire huishoudelijke taken te verrichten zodat hulp van een derde persoon noodzakelijk is. de zorgbehoevende heeft geen recht op toelagen van de Vlaamse zorgverzekering het inkomen van de zorgbehoevende mag niet hoger zijn dan tweemaal het leefloon met het kadastraal inkomen (KI) van de eigen woning van de zorgbehoevende wordt geen rekening gehouden; er wordt wel rekening gehouden met het niet geïndexeerd KI van betrokkenes andere eigendommen x 3 en dit wordt bij het inkomen geteld de mantelzorger neemt minstens 3 zorgtaken op de partner die voor zijn echtgenoot zorgt komt niet in aanmerking de zorgbehoevende moet in de gemeente wonen, de mantelzorger moet niet in de gemeente wonen de raad voor maatschappelijk welzijn beslist over de toekenning van de toelage. Bij een gunstige beslissing heeft de toekenning uitwerking vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de datum waarop de aanvraag is ingediend. De mantelzorgtoelage wordt driemaandelijks uitgekeerd. wanneer de zorg niet verleend wordt gedurende een periode van 1 maand of langer (wegens hospitalisatie of andere redenen), wordt de toelage voor die periode niet uitbetaald. Bij overlijden of verhuis van de zorgbehoevende buiten de gemeente, wordt de zorgtoelage stopgezet vanaf de eerste dag van de maand die volgt op het overlijden of de verhuis de centrale mantelzorger en de zorgbehoevende zijn verplicht het OCMW in te lichten omtrent wijzigingen die een invloed hebben op de toekenning van de zorgtoelage. Bij misbruik wordt de toelage teruggevorderd. Het aanvraagdossier bestaat uit: aanvraagformulier = sociaal onderzoek doktersattest inkomstenbewijs bewijs kadastraal inkomen De premie wordt uitgekeerd aan de centrale mantelzorger (1 persoon). Bedrag mantelzorgtoelage = 50 EUR/maand voor een alleenstaande of voor meerdere zorgbehoevenden op eenzelfde adres. De dossiers worden om de drie maanden (in lijstvorm) aan de raad voor maatschappelijk welzijn voorgelegd waarna de uitbetalingen aan de mantelzorger gebeuren. Elke zorgbehoevende wordt één keer per jaar aan huis bezocht en zijn toestand wordt opnieuw geëvalueerd. Bij voorkeur is ook de mantelzorger bij dit gesprek aanwezig.
2013 2014
aantal begunstigden 11 12
totaal uitgaven 6.022 EUR 6.550 EUR
In totaal ontvingen 12 personen een mantelzorgtoelage. We ontvingen 2 nieuwe aanvragen. De andere dossiers liepen reeds van in 2013. 3 dossiers werden stopgezet: 2 omwille van overlijden van de zorgbehoevende en 1 omdat het inkomen van de zorgbehoevende boven de vastgestelde grens lag. 24
k. Tussenkomsten in kosten voor verblijf in woonzorgcentra Er werden 2 nieuwe betalingsverbintenissen afgesloten in 2014. 6 betalingsverbintenissen waren lopende. Voor 4 (van de 8) personen werd effectief tussengekomen in de betaling van verblijfskosten in een woonzorgcentrum. aantal 5
uitgaven 34.081,21
terugbetalingen 20.999,99
verschil 13.081,22
l. Socio-culturele en sportieve participatiepremie aantal 60 jaar 2011 2012 2013 2014
uitgaven 3.549,40
subsidies 3.549,40
subsidie 3.158,65 3.232,00 3.204,00 2.553,00 996,40 via dienst vrije tijd 3.549,40
verschil 0,00 EUR aantal begunstigden
40 46 14
Doelgroep: cliënten leefloon cliënten in budgetbeheer/budgetbegeleiding cliënten in langdurige begeleidingen Subsidie 1 - toelagen voor sociale, culturele en sportieve participatie: tbv 1.565 EUR Het betreft tussenkomsten voor inschrijvingsgeld, lidgeld, benodigdheden, uitrusting en toegangstickets voor: - activiteiten van een vereniging, (sport)club, jeugdbeweging,… - schoolreizen of schooluitstappen - vakantiekampen of speelpleinen - dagtoerisme of georganiseerde vakanties via het Steunpunt Vakantieparticipatie De toelage bedraagt maximaal 100 EUR per gezinslid. De premies worden toegekend tot uitputting van het bedrag waarover het OCMW beschikt. Welke bewijzen? 1. bewijs van betaling van het lidmaatschap, de activiteit, de uitrusting of de benodigdheden 2. bewijs van inschrijving of deelname aan schooluitstap, sportkamp, … Subsidie 2 - toelagen voor maatschappelijke integratie van kansarme kinderen: tbv 988 EUR Het betreft een tussenkomst voor de maatschappelijke integratie van kansarme minderjarigen voor: 1. schoolondersteuning, bijvoorbeeld: schoolboeken, fotokopieën, bijlessen. 2. ondersteuning van het kind door een specialist, bijvoorbeeld: opsporen van specifieke leerstoornissen: dyslexie, dyscalculie,… vroegtijdig opsporen van psychische problemen bij kinderen 25
omgaan met trauma’s en rouwsituaties omgaan met emoties en stress herstellen van de gezinsband 3. paramedische ondersteuning, bijvoorbeeld: raadpleging of tussenkomst van een specialist: diëtist, logopedist, kinesitherapeut, oogarts, … aankopen van noodzakelijke benodigdheden: bril, hoorapparaat, tandprothese, … aankoop van pedagogische hulpmiddelen of spelletjes De toelage bedraagt maximaal 100 EUR per kind. De premies worden toegekend tot uitputting van het bedrag waarover het OCMW beschikt en op basis van afdoende bewijzen. Subsidie 3 - sportieve participatie (BLOSO via de gemeente): t.b.v. 1.500 EUR De dienst vrije tijd van de gemeente is verplicht een gedeelte van de subsidie voor sport en cultuur, die ze ondermeer via BLOSO ontvangt, te besteden aan kansengroepen. Begin 2014 werden hierrond afspraken gemaakt tussen het OCMW en de dienst vrije tijd van de gemeente. Om de privacy van de leden van de doelgroep te waarborgen, werd ervoor gekozen om de subsidie integraal aan het OCMW te storten ter aanvulling van de subsidie sociaal culturele participatie Voor het jaar 2014 ontving het OCMW 655,98 EUR minder voor subsidie 1 en 2. Dankzij de aanvullende subsidie via de gemeente konden uiteindelijk toch alle aanvragen gehonoreerd worden. 5. Sociale tewerkstelling 2 personen waren in de loop van 2014 aan het werk op basis van artikel 60§7 OCMW-wet. Beide genoten vóór deze tewerkstelling van een leefloon. Vermindering van uitgaven tov. 2013 = 6.172,17 euro jaar 2011 2012 2013 2014
aantal 4 5 3 2
6. Voedselbedeling Sedert 1990 ontvangt het OCMW van het Belgisch Interventie en Retributie Bureau (BIRB) voedingswaren. Vanaf 2014 werd deze dienstverlening overgenomen door de POD maatschappelijke integratie, door het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD). In 2014 werden volgende voedingswaren bedeeld:
melk zalm makreel in tomaat vanillepuddingpoeder olie erwten en wortelen
2100 liter 396 blikken 450 blikken 504 dozen 60 liter 516 blikken 26
confituur stoofvlees gepelde tomaten champignons fruitcocktail aardappelvlokken macaroni
252 potten 828 blikken 504 blikken 696 blikken 780 blikken 850 dozen 590 dozen
Omdat enkele producten laat geleverd werden vond de effectieve verdeling pas begin 2015 plaats. Deze voedingswaren werden door de sociale dienst verdeeld onder personen die genieten van het (equivalent) leefloon, kandidaat vluchtelingen, personen in budgetbegeleiding of budgetbeheer en andere behoeftige personen. De toegekende hoeveelheid werd bepaald aan de hand van de gezinssamenstelling. In totaal ontvingen 86 volwassenen en 26 kinderen (jonger dan 15 jaar) een voedselpakket. 7. Referentieadres bij het OCMW Om te vermijden dat daklozen een aantal rechten, zoals bijvoorbeeld het recht op uitkeringen, zouden verliezen omdat ze administratief onbereikbaar zijn, heeft de wetgever de mogelijkheid voorzien dat zij een referentieadres nemen bij het OCMW. Dit geldt enkel voor daklozen en niet voor bijvoorbeeld campingbewoners, woonwagenbewoners, ... Bovendien moet de dakloze aan een aantal voorwaarden voldoen. In 2014 deden 4 personen een aanvraag tot toekenning van een referentieadres. Aan 2 van hen werd dit toegekend. 2 werden geweigerd omwille van geen ambtelijke schrapping en voldoende inkomen. 8. Vakantieparticipatie Binnen Toerisme Vlaanderen werd in mei 2001 het Steunpunt Vakantieparticipatie opgericht. Het steunpunt richt zich vooral op mensen die omwille van financiële, familiale of andere redenen niet de mogelijkheid hebben om op vakantie te gaan. Het aanbod bestaat uit - daguitstappen - individuele vakanties - groepsvakanties - georganiseerde vakanties De daguitstappen kunnen rechtstreeks via het OCMW gereserveerd worden bij de ‘attractie’ zelf. Voor de vakanties begeleidt het OCMW de cliënt bij de aanvraag via het Steunpunt. In vergelijking met 2013 zien we dat er in 2014 evenveel daguitstappen georganiseerd werden. In 2014 werden, na tussenkomst van het OCMW, 11 daguitstappen gereserveerd. In 2014 gingen 3 gezinnen op vakantie na tussenkomst van het OCMW. Dit is 1 minder dan in 2013. Omdat de meerwaarde van vakantieparticipatie hoog wordt ingeschat zullen cliënten in 2015 actiever geïnformeerd worden over de werking. De bedoeling is om de drempel te verlagen en meer mensen gebruik te laten maken van het aanbod. 27
9.
Noodopvang
Het is noodzakelijk binnen de gemeente te beschikken over de mogelijkheid tot opvang van inwoners in een acute crisissituatie. De mogelijkheden tot opvang binnen de reguliere noodopvang in het Leuvense zijn immers beperkt. De diensten zijn er overbevraagd. Het OCMW beschikt sedert 2 juni 2009 op de Waversebaan 125 over een eigen studio met twee plaatsen voor noodopvang. De crisisopvang geraakte in 2012 in onbruik omwille van het stukgaan van de verwarmingsketel. De gehele studio was dringend aan renovatie toe. In 2014 werd gestart met de renovatiewerken. De werken worden uitgevoerd door doelgroepwerknemers van IGO Leuven. Zij krijgen de kans om verschillende facetten uit hun opleiding bouw in de praktijk te brengen. Omdat het hier om doelgroepwerknemers gaat verlopen de werken trager dan voorzien. De werken zullen pas medio 2015 afgerond zijn. Voor de uitvoering kunnen we rekenen op een subsidie van de Nationale Loterij van € 41.500, waarvan € 34.000 voor de renovatie- en verbouwingswerken en € 7.500 voor de inrichting en uitrusting. In 2014 kregen we 1 aanvraag voor crisisopvang: 1 koppel uit La Hetraie werd tijdelijk opgevangen in een appartement in de vroegere pastorie van Sint-Joris-Weert 10. Gerechtelijke uithuiszettingen Het OCMW wordt preventief op de hoogte gebracht wanneer vorderingen tot uithuiszetting bij de rechtbank worden ingeleid omdat een huurder zijn contractuele verplichtingen niet nakwam (bvb. huur niet betaalde). Indien het proces is ingeleid bij vrijwillige verschijning of verzoekschrift, dan is het de griffier die het OCMW waarschuwt. Ging aan het vonnis een dagvaarding vooraf, dan zal de gerechtsdeurwaarder het OCMW op de hoogte brengen. Na deze verwittiging contacteert het OCMW de huurder om hulp of begeleiding aan te bieden. In 2014 ontvingen we slechts 1 melding. In 2013 ontvingen we nog 5 meldingen van gerechtelijke uithuiszettingen. In 2012 waren dit er 4. Bij navraag bij de juriste verbonden aan het OCMW blijkt dat er bij de rechtbank nog weinig vorderingen tot uithuiszetting worden ingeleid. De procedure is voor de verhuurder ingewikkeld en vraagt veel tijd. De meeste verhuurders proberen een onderlinge overeenkomst met hun huurder af te sluiten. 11. Individueel verminderd tarief kinderopvang Sedert 1 april 2014 hebben de OCMW’s een extra taak. Zij dienen het sociaal onderzoek te voeren voor ouders die gebruik maken van een kinderopvangvoorziening en recht zouden hebben op een individueel verminderd tarief. Er zijn in de regelgeving 3 redenen opgenomen die ouders, voor wie het onmogelijk is om het berekende inkomenstarief te betalen, recht geven op een individueel verminderd tarief. Concreet gaat het om volgende situaties: een ouder die leefloongerechtigd is: deze ouder zal het minimumtarief moeten betalen voor een opvangdag, zijnde 1,56 EUR in 2014; een ouder die werkloosheidsuitkeringen ontvangt: er volgt een herberekening op basis van de inkomensgegevens werkloosheid; een moeilijke financiële situatie. 28
12. Projectwerking : aanpak van financiële problemen en kansarmoedebestrijding Aanvullend op de huidige werking en de bestaande acties van de sociale dienst werden in 2014 voor de eerste keer een aantal projecten georganiseerd, specifiek naar kansengroepen, zoals voorzien in de meerjarenplanning. De doelgroep kansengroepen werd als volgt afgebakend: personen in budgetbeheer en begeleiding, schuldbemiddeling, met (equivalent) leefloon of tewerkgesteld onder artikel 60§7 en inwoners met een beperkt inkomen (bijvoorbeeld gekend via de sociaal educatieve toelage). In eerste instantie heeft de sociale dienst gewerkt rond het thema energie en de daaraan gelinkte armoedebestrijding. De projecten werden georganiseerd in samenwerking met de externe partners WoonInfoPunt Wonen tussen Dijle en Velp (hierna WIP genoemd) en LOGO. De groepswerking liet toe mensen te informeren en op een aangepaste manier te ondersteunen. Een bijkomende meerwaarde was dat personen met elkaar en dus met personen die in vergelijkbare omstandigheden verkeren, in contact kwamen. Ze konden hun verhaal en ervaringen delen en tips uitwisselen. Cliënten werden rechtstreeks geïnformeerd tijdens de gewone contacten binnen de begeleiding door het OCMW en gesensibiliseerd om actief deel te nemen aan de groepswerking. Volgende acties werden ondernomen : Individueel thema ENERGIE De infobrochure ‘hoe waterverbruik beperken?’ werd meegegeven aan de cliënten die een voedselpakket afhaalden. Deze brochure ging uit van de VMM (Vlaamse Milieu Maatschappij). Het doel was om het waterverbruik te verminderen. Daarnaast werd een handdoek meegegeven, die ter beschikking werd gesteld door de VMM. De personen uit de doelgroep werden uitgenodigd om op 2 oktober 2014 langs te komen op het OCMW bij een medewerker van het WIP voor een V-test. De Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt, kortweg VREG, laat toe aan de hand van de gegevens van de laatste afrekening van de energiefactuur (gas en/of elektriciteit) online te berekenen bij welke leverancier iemand op dat moment het minste zou betalen. De 9 vastgelegde afspraken werden nageleefd. Bij 2 personen kon de V-test niet uitgevoerd worden wegens het niet bijhebben van de factuur. Zij konden hun factuur later nog binnenbrengen bij de sociale dienst, zodat het Wooninfopunt op een later moment die V-test alsnog kon uitvoeren. Dit is slechts door 1 persoon gebeurd. Sommigen cliënten brachten uit eigen initiatief hun waterfactuur mee. De medewerker van het WIP heeft deze ook met hen besproken. Bij 3 personen werd vastgesteld dat een voordeliger tarief mogelijk was en is een effectieve overstap gebeurd naar een nieuwe leverancier. 29
Doordat 2 personen recht hadden op het sociaal tarief voor elektriciteit en/of gas, was de overgang naar een nieuwe leverancier niet van toepassing. De energiekostprijs is in dit geval steeds dezelfde, ongeacht de leverancier. Enkele cliënten hadden een hoog elektriciteits- en waterverbruik. De medewerker van het WIP besprak dit uitgebreid met de cliënt en gaf tips om energie en water te besparen. Bij 1 cliënt ging hij aan huis om ter plaatse na te gaan wat de oorzaak zou kunnen zijn van het hoge verbruik. Bij een aantal cliënten werd vastgesteld dat een energiescan nuttig zou zijn. Tijdens een energiescan wordt nagegaan welke maatregelen kunnen bijdragen tot het verlagen van het energieverbruik. Verder worden er concrete acties ondernomen zoals: o gloeilampen worden vervangen door spaarlampen o isolatie van buizen o folie achter radiatoren o douchekop vervangen door spaardouchekop Indien uit de scan of tijdens een huisbezoek door een medewerker van het OCMW blijkt dat men een woning of appartement huurt met gebreken die ten laste zijn van de eigenaar, wordt dit doorgegeven aan het WIP. Dit zal zeker gebeuren bij geen of onvoldoende dakisolatie. De medewerker van het WIP zal de eigenaar informeren over de nieuwe wetgeving met betrekking tot de dakisolatie, de bestaande premies en eventuele sancties. Onder bepaalde voorwaarden kan de verhuurder genieten van een extra hoge premie als hij zich in regel brengt met dakisolatie, dit in kader van het sociaal dakisolatieproject. Om de cliënten effectief door te verwijzen voor een energiescan dienen er eerst nog contacten gelegd met Kringwinkel Hageland (zie verder onder ‘woonbeleid’). Na afloop van de V-testen werden deze uitgebreid toegelicht aan de betrokken maatschappelijk assistenten van de sociale dienst. In samenspraak met de medewerker van het WIP werden afspraken gemaakt over het verdere verloop van de opvolging. De sociale dienst en de medewerker van het WIP vonden de eerste editie van de V-test een geslaagd initiatief. De samenwerking verliep heel vlot en werd door beide partijen als zeer positief ervaren. De maatschappelijk assistenten waren tevreden over de opkomst van de cliënten. Sommigen hadden effectief verlof genomen om de V-test te laten uitvoeren. De test heeft ertoe bijgedragen dat mensen zich bewuster zijn van hun energiekost en verbruik. Het is nodig om de test minstens eens per jaar te herhalen om zich bewust te blijven van de energiekosten alsook van het energieverbruik en om ervoor te zorgen dat de cliënten over het meest voordelige tarief kunnen beschikken. Bij aanvang werd overwogen om de test om de 6 maanden uit te voeren, maar aangezien het WIP ook jaarlijks een V-test aanbiedt binnen de gemeente voor alle inwoners, menen we dat een extra jaarlijkse sessie, specifiek voor de cliënten van het OCMW, volstaat. thema ARMOEDEBESTRIJDING 30
Tijdens de cliëntencontacten op de sociale dienst werd gewezen op de voordelen waarvoor ze in aanmerking komen, zoals vakantieparticipatie, studietoelagen, sociaal educatieve toelagen, … Alle mogelijke besparingsmaatregelen werden met hen bekeken: bv. goedkoper GSM-abonnement, doorverwijzing van sociale kruidenier en kringwinkel, … Afbouw cliënten budgetbeheer Het OCMW kende ook in 2014 een continue instroom van cliënten rond budgetbegeleiding, budgetbeheer en schuldbemiddeling. Alle maatschappelijk assistenten zijn erkend als schuldbemiddelaar en worden wekelijks ondersteund door een advocate verbonden aan de dienst. Budgetbeheer is een integrale begeleiding. Het financiële heeft immers invloed op alle levensdomeinen van de betrokkene (wonen, voeding, gezondheid, opleiding, …). Deze begeleiding heeft een verregaande impact op het leven. Het biedt stabiliteit en zekerheid, maar leidt ook tot een zekere afhankelijkheid, hetgeen de afbouw vaak bemoeilijkt. De sociale dienst startte in 2014 met een nieuwe methodiek inzake budgetbeheer. Een cliënt werd bij aanvang gewezen op de einddoelstelling, namelijk dat deze persoon in de toekomst opnieuw zou kunnen instaan voor de eigen financiële situatie. Hierbij is er een bepaalde taak weggelegd voor de maatschappelijk assistent, namelijk dat, in tegenstelling tot hetgeen vroeger soms gebeurde, van in het begin de cliënt zo maximaal mogelijk betrokken wordt bij de eigen financiële en administratieve situatie met de bedoeling (meer) invloed uit te oefenen op zijn eigen leven (empowerment). Deze werkwijze zorgt ervoor dat de cliënt minder afhankelijk wordt van de maatschappelijk assistent en vergemakkelijkt de afbouw op het einde van het budgetbeheer. De bedoeling is deze methodiek verder op punt te stellen en uit te schrijven. Groepswerking Jaarlijks zal op basis van actuele thema's en het beschikbare aanbod ingezet worden op groepswerking. Groepswerking biedt afwisseling voor de klassieke 1 op 1 benadering en biedt de mogelijkheid aan de cliënten om hun ervaringen te delen. Het kan bijdragen tot het besef dat ze niet alleen staan, dat er nog mensen zijn in vergelijkbare situaties. Mensen leren (opnieuw) contacten leggen, hetgeen belangrijk is voor hun sociale leven en hun zelfbeeld. In juli 2014 onderzocht de sociale dienst de mogelijkheden binnen het aanbod van WIP en LOGO en werd er gekozen om in te gaan op het thema ‘gezond binnenmilieu’. Ongeveer 30 personen werden telkens per brief uitgenodigd. In de week voorafgaand aan de workshops werden diegenen die nog niet gereageerd hadden, persoonlijk gecontacteerd. Enkelen gaven aan niet te kunnen komen omdat ze moesten werken of nog studeerden. Anderen hadden onvoldoende kennis van de Nederlandse taal en sommigen waren bang om in groep samen te komen. De sociale dienst stelde vast dat het opstarten van een groepswerking en het motiveren van de cliënten om deel te nemen niet zo evident is. Cliënten moeten echt overtuigd worden van de meerwaarde. 31
De eerste workshop vond plaats op 17 november 2014, onder begeleiding van LOGO met het thema 'gezond thuis'. Aan deze workshop namen 5 personen deel. 3 cliënten konden er op het laatste moment omwille van omstandigheden niet bijzijn. De cliënten leerden het verschil tussen een gezonde en een ongezonde woning. Per woonvertrek ging LOGO samen met de aanwezigen na welke stappen men kan nemen om een gezonde leefomgeving te creëren. Er werd door iedereen actief medewerking verleend en zowel de cliënten als de begeleider vonden het een leerrijke ervaring. Cliënten gingen tijdens de workshop op een spontane manier met elkaar in gesprek en deelden een aantal tips en ideeën. De twee volgende workshops rond 'energievriendelijk wonen' en 'gezonde lenteschoonmaak' waren gepland voor 2015 en gingen door op 29 januari en 4 mei 2015 respectievelijk in samenwerking met het WIP en LOGO. Op basis van de eerste workshop mogen we besluiten dat het samenbrengen van cliënten een goede manier is om bepaalde informatie over te brengen en om met elkaar in contact te komen en van elkaar te leren. Bij de toekomstige groepsmomenten willen we nog steeds de nadruk leggen op het informeren van de cliënten alsook ruimte creëren om meer ontspannende activiteiten te organiseren. Op die manier hopen we op meer diepgaande contacten tussen de cliënten en op de vorming van een (H)ECHTE groep. Bijna iedereen die een of meerdere workshops heeft gevolgd, is enthousiast om in de toekomst nog deel te nemen aan nieuwe initiatieven. We hebben besloten de groepswerking niet verplicht te maken, maar blijven telkens opnieuw iedereen motiveren en uitnodigen. 13. Oplaadpunt voor budgetmeter voor aardgas en elektriciteit OCMW Oud-Heverlee beschikt sedert december 2010 over een oplaadpunt voor de budgetmeter aardgas. Sedert 1 augustus 2011 is het ook mogelijk op te laden voor de budgetmeter elektriciteit. Huishoudelijke cliënten die, omwille van wanbetaling, door hun commerciële energieleveranciers worden opgezegd (en geen andere leverancier vinden) komen bij hun distributienetbeheerder terecht, die dan als sociale leverancier optreedt. De bedoeling hiervan is te voorkomen dat zij plots zonder energie vallen. In Oud-Heverlee is de sociale leverancier voor gas en elektriciteit Infrax. Indien de cliënt de facturen van deze sociale leverancier evenmin correct betaalt en in gebreke wordt gesteld, zal deze een budgetmeter plaatsen. Op die manier wordt ervoor gezorgd dat de cliënt verder energie kan verbruiken en wordt vermeden dat er een nieuwe schuld ontstaat. Mensen in budgetbeheer kunnen ook zelf een budgetmeter aanvragen. In 2014 beschikten 21 inwoners over een budgetmeter voor elektriciteit en/of gas. De budgetmeter werkt enkel indien hij opgeladen is met een kaart. Deze kaart ziet eruit als een bankkaart en kan opgeladen worden in de oplaadterminal bij het OCMW. De cliënt kan een bedrag op de kaart plaatsen en beschikt dan over gas of elektriciteit voor dat bedrag. De betaling en oplading gebeurt sedert begin 2014 door de cliënt zelf via een oplaadterminal die zich in de hal van het OCMW bevindt. 32
Voordien gebeurden de opladingen via een PC in het bureel van de maatschappelijk assistenten. De nieuwe manier van werken biedt meer privacy voor de cliënt. De terminal in de hal is beter beschikbaar en de cliënt hoeft zich niet te houden aan de openingsuren van het OCMW. Voor de maatschappelijk assistenten betekent het een tijdsbesparing. Zij bieden assistentie aan de personen die dit wensen, maar de meesten kunnen na een paar opladingen zelfstandig de terminal bedienen. jaar 2011 2012 2013 2014
aantal opladingen 47 61 101 75
Infrax plaatste ook oplaadterminals in het OCMW van Leuven en op andere locaties. Cliënten kunnen zo op weg naar of van hun werk vlot een oplading uitvoeren. Hierdoor daalde het aantal opladingen bij ons OCMW t.o.v. 2013. Voor het ter beschikking stellen van een ruimte en het begeleiden van personen bij de oplading ontving het OCMW van Infrax een vergoeding van 1.825,42 EUR.
33
IV.
Dienst schuldbemiddeling
Het OCMW heeft sedert 2004 een erkenning om aan schuldhulpverlening te doen en ontvangt subsidies voor de tewerkstelling van een halftijds personeelslid. De dienst schuldbemiddeling wordt sinds 1 juni 2009 niet langer als een aparte dienst binnen het OCMW gezien: de schuldhulpverlening wordt opgenomen door alle maatschappelijk assistenten van de sociale dienst. De cijfers rond schuldhulpverlening worden apart vermeld omdat deze gegevens sedert 2007 ook apart worden doorgegeven aan het Energiefonds, het Vlaams Centrum Schuldbemiddeling en de Vlaamse regering. Om dubbele registratie te voorkomen gebruiken we voor dit jaarverslag eenzelfde indeling. 1. Cliënten aantal cliënten 2004 2005 35 36
2006 45
aantal contacten 2004 huisbezoek 40 spreekuur 121 totaal 176
2005 33 140 178
2007 62
2006 50 142 196
2008 88
2007 88 217 312
2009 84
2008 144 235 383
2010 2011 2012 2013 2014 152 153 158 131 109
2009 205 359 564
2010 191 643 834
2011 129 557 686
2012 195 633 828
2013 235 421 656
2014 114 313 427
budgethulpverlening zonder schulden 2014 budgetbegeleiding budgetbeheer totaal
3 4 7
schuldhulpverlening 2014 eenmalige schuldbemiddeling (LAC + cliënten met beperkte opvolging) schuldbemiddeling + budgetbegeleiding schuldbemiddeling + budgetbeheer schuldbemiddeling + budgetbeheer + budgetbegeleiding
6 + 59 LAC 8 16 6
collectieve schuldenregeling : - enkel voorbereidende werkzaamheden 0 - budgetbeheer/begeleiding bij externe aanstelling 7 totaal 109 toelichting budgetbegeleiding de cliënt heeft het beschikkingsrecht over zijn inkomen en beheert zijn budget met advies en steun van de begeleider; budgetbeheer het beheer van de gelden van de cliënt wordt geheel of gedeeltelijk overgelaten aan een maatschappelijk assistent van het OCMW; eenmalige bemiddeling eenmalige schuldbemiddeling waarbij geen verdere opvolging is vereist; 34
schuldbemiddeling + budgetbegeleiding schuldbemiddeling in het kader van budgetbegeleiding; schuldbemiddeling + budgetbeheer schuldbemiddeling in het kader van budgetbeheer; collectieve schuldenregeling deze bemiddeling kadert in een procedure van collectieve schuldenregeling via de Arbeidsrechtbank; budgetbeheer/begeleiding bij externe aanstelling er werd een externe schuldbemiddelaar aangesteld, maar het OCMW neemt wel het budgetbeheer of de budgetbegeleiding op tijdens de procedure van collectieve schuldenregeling.
Het aantal cliënten met budgethulpverlening zonder schulden is gehalveerd t.o.v. 2013. Het aantal cliënten met schuldenproblematiek is met 22 gedaald: in 2013 waren er 131 cliënten en in 2014 waren dit 109 cliënten. Er komen veel minder cliënten binnen voor éénmalige interventies. De cliënten worden veel complexer en zijn bijna allemaal langlopend en in combinatie met budgetbeheer. Van de 109 dossiers waren er 33 in combinatie met budgetbeheer. Cliënten die, mits de nodige begeleiding, hun budget opnieuw in eigen handen konden nemen, werden daartoe aangespoord. Tegelijkertijd werd extra aandacht besteed aan de nazorg. 2. Lokale Advies Commissie Energie (LAC) De netbeheerder of waterleverancier die een verbruiker wil afsluiten, moet in bepaalde gevallen eerst advies vragen aan de Lokale Adviescommissie (LAC). In die commissie zitten, naast vertegenwoordigers van het OCMW, de netbeheerder of waterleverancier en eventueel de schuldbemiddelaar van de verbruiker. Het OCMW onderzoekt de situatie van de verbruiker. Als het probleem niet opgelost kan worden, bespreekt de LAC het dossier op een vergadering. De verbruiker wordt uitgenodigd op de vergadering teneinde gehoord te worden indien hij dit wenst. De LAC beslist over afsluiting of heraansluiting van elektriciteit, aardgas of water. Voorwaarden De netbeheerder moet de Lokale Adviescommissie (LAC) toestemming vragen om de verbruiker af te sluiten van elektriciteit en/of aardgas als de verbruiker een afbetalingsplan weigert of niet naleeft als de netbeheerder geen toegang krijgt tot de ruimte van de meter of budgetmeter voor plaatsing, inschakeling, controle van de meter of opname van de meterstand als de netbeheerder geen toegang krijgt tot de ruimte van de budgetmeter om de stroombegrenzer te kunnen uitschakelen als het leveringscontract werd opgezegd om een andere reden dan wanbetaling en de verbruiker geen leveringscontract met een andere energieleverancier heeft gesloten. De waterleverancier moet de Lokale Adviescommissie (LAC) toestemming vragen om de verbruiker (van water voor huishoudelijk gebruik) af te sluiten: als de verbruiker weigert om met de waterleverancier een regeling uit te werken voor de betaling van openstaande facturen of de regeling niet nakomt als de waterleverancier geen toegang krijgt tot de ruimte van de watermeter om de aansluiting of die watermeter te controleren als de verbruiker weigert om de procedures te volgen voor de overname van de waterlevering of voor een vernieuwde indienststelling van de waterlevering. 35
Ook de verbruiker kan de LAC een verzoek sturen om heraangesloten te worden. Dan kan alleen als de reden voor afsluiting niet langer geldt en de netbeheerder of waterleverancier een verzoek tot heraansluiting toch heeft geweigerd. De netbeheerder mag de elektriciteit niet afsluiten tijdens de winterperiode, die normaal loopt van 1 december tot 1 maart. Op basis van de weersvoorspellingen besliste de minister van Energie om deze periode in 2015 te verlengen tot en met 15 maart 2015. Uitzonderingen In deze gevallen kan de netbeheerder de verbruiker afsluiten zonder advies te vragen aan de LAC: als de woning niet bewoond is als de verbruiker fraude heeft gepleegd en niet toelaat dat de situatie wordt rechtgezet als de toestand onveilig is (gevaar voor brand, elektrocutie, …) als de verbruiker verhuisd is en zijn verhuis niet goed geregeld heeft. In deze gevallen kan de waterleverancier de verbruiker afsluiten zonder advies te vragen aan de LAC: als de woning niet bewoond is als de verbruiker of eigenaar fraude heeft gepleegd zodra en zolang als er gevaar is voor de volksgezondheid (en er een bevel tot afsluiting is van een toezichthoudende ambtenaar) als de verbruiker geen keuring, inventarisatie, controle of onderhoud toelaat van het huishoudelijk leidingnet (en er een bevel tot afsluiting is van een toezichthoudende ambtenaar) als bij keuring blijkt dat het huishoudelijke leidingnet niet volgens de regels is (en er een bevel tot afsluiting is van een toezichthoudende ambtenaar). jaar 2014 2013 2012
aantal cliënten 59 39 44
In 2014 hebben 4 vergaderingen van de LAC plaatsgevonden: - tweemaal over gas + elektriciteit (Infrax) 19 cliënten - tweemaal over water (De Watergroep) 40 cliënten in totaal kwamen er 59 cliënten voor de LAC. Het aantal cliënten dat aan de LAC wordt voorgelegd stijgt, maar de cijfers blijven in vergelijking met andere gemeenten beperkt. Dankzij de goede samenwerking met de energiemaatschappijen worden immers veel problemen voorkomen en worden personen met betalingsmoeilijkheden vroegtijdig opgespoord en gecontacteerd. Aantal cliënten sociale leverancier elektriciteit
2010 2011 2012 2013 2014
Aantal geplaatste budgetmeters elektriciteit op 31/12/2014 Aantal cliënten sociale leverancier gas
25 35 43 42 40 17
2010 17 2011 15 2012 13 36
2013 12 2014 18 Aantal geplaatste budgetmeters gas op 31/12/2014
2
3. Samenwerkingsovereenkomst met advocate Schuldbemiddeling behoort tot een van de opdrachten van de advocate met wie het OCMW een overeenkomst voor juridische bijstand heeft (zie verder). Betreffende schuldbemiddeling onderneemt zij volgende acties: * verzoekschrift opstellen collectieve schuldenregeling voor cliënten * brieven schrijven gerechtsdeurwaarders, schuldeisers, voor cliënten * dossiers van cliënten voorbereiden voor de rechtbank * nazicht en controle gerechtsbrieven van cliënten * nazicht en controle contracten, overeenkomsten van cliënten *… In 2014 werden 155 acties ondernomen in cliëntendossiers door de advocate. Er kwamen opvallend minder cliënten op spreekuur bij haar maar er kwamen wel veel meer inwoners naar het gratis juridisch advies (80 t.o.v. 51 in 2013) aantal interventies tel. actie binnen dossier brieven cliënten op spreekuur telefonisch advies advies via email werking binnen dossier totaal van alle acties
2006 21 196 33
2007 20 198 38
2008 14 180 40 11
2009 31 207 43 9
2010 17 146 46 20
2011 5 77 13 4
2012 6 167 40
68 297
88 344
86 331
98 388
74 272
74 173
77 290
2013 1 168 62 2 3 57 293
2014 6 76 20
53 155
37
V.
Juridische bijstand
1. Samenwerkingsovereenkomst met advocate Zoals vermeld heeft het OCMW een samenwerkingsovereenkomst met een advocate. Tot eind 2013 was zij 3u. per week aanwezig op het OCMW. Sedert 1 januari 2014 is zij nog maar 2u. per week aanwezig. Iedere maandag van 13u tot 14u biedt zij ondersteuning bij dossiers in het kader van schuldbemiddeling en van 14u tot 15u verstrekt zij gratis juridisch advies aan de bevolking van Oud-Heverlee. uitgaven =
erelonen advocate 6.510,00 EUR voor bijstand bij dossiers schuldbemiddeling en voor juridische bijstand samen
In 2014 hebben zich 80 personen tijdens het spreekuur (69), telefonisch (8) of per mail (3) aangemeld met vragen over huur, erfenis, nalatenschap, faillissement, familiale problemen, burenhinder of andere. In 2013 meldden 51 personen zich aan. De hulpvragen betroffen: - huur & huisvesting - (echt)scheiding en regeling kinderen - testament, erfenis, schenking, bewindvoering - contracten allerhande - burengeschillen - werk, faillissement, vakbond, zelfstandige - vreemdelingen(recht): - boetes, veroordelingen, …: - energie-, telefoon-, internetcontracten - collectieve schuldenregeling - overig familierecht - verzekeringsrecht - vennootschapsrecht - wettelijke samenwoning
2013 8 11 7 13 3 4 1 4 0
51
2014 12 19 5 15 13 5 1 1 4 1 1 1 2 80
Overige vragen vanwege medewerkers OCMW: voorwaarden stookoliefonds 2014 vraag over voorlopige bewindvoering: wetswijziging PV van uittrede: huur bespreking vreemdelingenwetgeving invorderingsdossiers studentenjobs: brief nazien 2. Justitiehuis Leuven Naast de eigen organisatie van juridisch advies verwijzen we ook personen door naar het justitiehuis te Leuven. Er wordt advies verleend na telefonische afspraak.
38
V. Lokale opvanginitiatieven (LOI) 1. Opvangplaatsen In 2013 beschikten we nog over 18 gesubsidieerde opvangplaatsen maar op 1 oktober 2013 zei Fedasil (met een opzegtermijn van 6 maanden) 6 plaatsen op waardoor we sedert 1 april 2014 nog slechts over 12 gesubsidieerde plaatsen beschikken, verdeeld over 2 locaties. adres
Ijzerenwegstraat 5, Sint-Joris-Weert startdatum 01.02.2002 einddatum 11.09.2014 capaciteit 0 bezetting
0
Waversebaan Oud-Heverlee 01.04.2009
125, Leibeekstraat 2, Oud-Heverlee 01.07.2008 04.2014 0 gezin
6 plaatsen verhuis van Leibeekstraat gezin van 6 0 (momenteel gezin van 4 en 2 vrije plaatsen)
Beekstraat 1 Sint-Joris-Weert 15.05.2011 6 plaatsen gezin van 4 en een gezin van 2 (of ouder met kind)
start huur start 2002 aankoop beslist in huur van 1 juli huur sedert of aankoop einde september april 2012 2008 15 mei 2011 2014 renovatie klaar april tot 31 maart 2014 2014 2. Cliënten Er werden in totaal 5 dossiers behandeld. In 2013 waren dit 10 dossiers. In 2014 werden geen nieuwe dossiers geopend (4 in 2013). 2 dossiers werden in de loop van 2014 stopgezet (2 in 2012). - een persoon kreeg een erkenning als vluchteling; - een persoon moest het LOI verlaten wegens een weigering van erkenning en subsidiaire bescherming. In 2014 verbleven personen, afkomstig uit volgende landen, in het lokale opvanginitiatief: Guinea Haïti Rwanda Afghanistan Bosnië-Herzegowina Volgens het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CVGS) werden in 2014 17.213 asielaanvragen ingediend. Dit is een stijging met 8,7 % ten opzichte van 2013 (15.840 aanvragen in 2013, 21.463 aanvragen in 2012, 25.479 aanvragen in 2011, 19.941 aanvragen in 2010, 17.186 aanvragen in 2009). 36,2 % van de asielaanvragen die in 2014 in België werden ingediend, zijn meervoudige asielaanvragen (aanvragen ingediend door personen die al een asielbeslissing hebben gekregen bij een vorige aanvraag). De eerste asielaanvragen stegen met 7,7 % in vergelijking 39
met 2013 (van 10.975 tot 10.193). De meervoudige asielaanvragen stegen in vergelijking met 2013 met 10,50 % (van 6.238 tot 5.647). Er werden in 2014 4.805 (in 2013 2.986) erkenningen uitgesproken en in 1.341 (in 2013 1.951) dossiers werd een subsidiaire beschermingsmaatregel uitgesproken.
2013 2014
asielaanvragen
meervoudig
enkelvoudig
erkenningen
15 840 17 213 (+8,7%)
5 647 6 238 (+10,5%)
10 193 10 975 (+7,7%)
2 986 4 805
subsidiaire beschermings maatregel 1 951 1 341
De top-4 nationaliteiten voor aanvraag asiel in 2014: Afghanistan 40,8 % van de aanvragen werd erkend Syrie 71,60 % Irak 31,40 % Guinee 49,40 % In oktober 2014 volgde Theo Francken Maggie De Block op als staatssecretaris voor Asiel en Migratie. Hij legde zich toe op bv. de afschaffing van de snel Belg-wet en de verstrenging van de procedure voor gezinshereniging. Meer informatie vindt u op de website van het Commissariaat voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) of van Fedasil. 3. Werking In principe gaat de maatschappelijk werker verantwoordelijk voor het LOI een keer per week op huisbezoek bij de bewoners. Tijdens de huisbezoeken wordt de administratie (ontvangen briefwisseling, …) in orde gebracht en kunnen de kandidaat-vluchtelingen allerlei vragen stellen, bijvoorbeeld betreffende hun asielprocedure. Indien nodig worden zij doorverwezen naar hun advocaat. Met de bewoners wordt naar een zinvolle daginvulling gezocht (o.a. het volgen van Nederlandse lessen). De bewoners krijgen toelichting over hoe het er in België aan toe gaat bv. huisvuil leren sorteren, hoe omgaan met kostbare energie,…. De toestand van de woning : poetsen, tuin onderhouden…. wordt gecontroleerd. In 2014 kon de maatschappelijk werker beroep doen op 4 vrijwilligers voor Nederlandse lessen, begeleiding personen naar andere organisaties, hulp bij het zoeken naar een hobby, … Een vrijwilliger heeft halverwege 2014 afgehaakt wegens communicatiemoeilijkheden. 636,67 EUR werd uitgegeven voor de betaling van verplaatsingsonkosten aan de vrijwilligers en verzekeringskosten. Jaarlijks wordt een daguitstap en een eindejaarsreceptie met de vrijwilligers en de bewoners georganiseerd. In 2014 gingen ze, via de korting aangeboden door Vakantieparticipatie, naar de Zoo in Antwerpen. Dit kostte 404,35 EUR.
40
Begin 2014 werd een eindejaarsreceptie gehouden in De Zoete Bron, waar iedereen kon genieten van een drankje en een hapje. Voor de kinderen werd een cadeautje voorzien van maximaal 10 EUR. Kandidaat vluchtelingen met een lopende asielprocedure van minstens 6 maanden bij het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) mogen tijdens hun verblijf in de LOI-woning een arbeidskaart aanvragen en werken. 1 kandidaat vluchtelinge uit Haïti maakte in 2014 gebruik van deze maatregel en werkte als huishoudhulp binnen een dienstenchequeonderneming. De persoon met definitieve verblijfsdocumenten die het LOI diende te verlaten, had veel problemen bij het zoeken naar een nieuwe woonst. Dit blijft een aandachtspunt in de begeleiding. 4. Overzicht van opbrengsten en kosten8 lokale opvanginitiatieven AC 832/50 opbrengsten huur en andere recuperatie specifieke kosten SD staatstoelagen financiële opbrengsten totaal opbrengsten specifieke kosten sociale dienst leveringen en diensten loongerelateerde kosten totaal kosten kasresultaat van het boekjaar
2011 2012 5.866,45 0,00 2.600,76 3.031,36 173.780,77 193.751,11 1.471,20 182.247,98 198.253,67 62.282,03 76.099,28 72.544,53 68.676,25 47.187,21 50.691,40 182.013,77 195.466,93 234,21 2.786,74
2013 242,93 971,83 168.502,59 57,51 169.774,86 63.796,08 51.403,56 53.845,26 169.044,90 729,96
2014 0,00 361,04 133.405,69 0,00 133.766,73 31.719,85 40.739,30 62.000,29 134.459,44 -692,71
verschil % verschil -242,93 -610,79 - 62,85 -35.096,90 - 20,83 -57,51 -36.008,13 - 21,21 -32.076,23 - 50,28 -10.664,26 - 20,75 8.155,03 + 15,15 -34.585,46 - 20,46 -1.422,67
De loongerelateerde kosten stegen omwille van de verplaatsing van een statutair maatschappelijk assistente naar een andere dienst en de vervanging door een persoon met meer anciënniteit. Het aantal LOI-plaatsen daalde, hetgeen een dalende invloed had op de uit te keren leefgelden. Tegelijkertijd daalden de toelagen aanzienlijk omwille van de verminderde subsidiëring van de opvangplaatsen voor kinderen en van de niet-opgevulde plaatsen. a. Overschot Het OCMW ontving van de federale overheid tot einde 2012 méér staatstoelagen dan het bedrag dat het OCMW als exploitatiekosten uitgaf voor de materiële steunverlening binnen de lokale opvanginitiatieven. De POD Maatschappelijke Integratie is gemachtigd om deze overschotten terug te vorderen indien ze gebruikt worden om andere diensten te financieren. Daarom werden de overschotten sedert 2010 gereserveerd voor (toekomstige) investeringen en geboekt onder de post ‘vooruitbetaalde investeringssubsidies’. Saldo rekening ‘vooruitbetaalde investeringssubsidies’ 2013 60.449,50 EUR 2014 20.552,40 EUR (saldo 2013 - investeringen 2014 - tekort 2014) 8
Hierbij wordt enkel rekening gehouden met werkelijke kaskosten. Niet-kaskosten zoals voorzieningen, afschrijvingen, waardeverminderingen en herwaarderingen worden m.a.w. niet in rekening gebracht. 41
Dit jaar hadden we een tekort van 2.257,19 euro in de exploitatie waardoor de pot voor de investeringen afneemt met datzelfde bedrag. Het overschot werd opgenomen in de bestemde gelden voor investeringen 20.552 EUR. Wanneer het OCMW investeringen doet in verband met LOI, kunnen deze gelden hiervoor aangewend worden. Hierdoor zal de gemeentelijke toelage, in het jaar dat de investeringen worden gedaan, niet stijgen. De investeringen in het LOI gelegen te Waversebaan zijn t.e.m. 2014: jaar 2012 2012 2013 2014
omschrijving aankoop gebouw aankoop grond verbouwing IGO keuken verwarming verbouwing IGO
TOTAAL
bedrag 90 516,25 180 000,00 13 903,80 10.000,00 3.735,20 23.904,47 322.059,72
b. Leefgeld Het wekelijks leefgeld wordt berekend op basis van de familiale situatie. Ook in 2014 waren er geen wijzigingen aan de bedragen van het wekelijks leefgeld, zakgeld of subsidies . De bedragen bleven dus als volgt: ° het wekelijks leefgeld: volwassene € 63 meerderjarige in gezinsverband € 44 vermeerdering eenoudergezin €8 kind tot 3 jaar (babypoeder NIET inbegrepen) € 30 kind tussen 3 en 12 jaar € 17 kind tussen 12 en 18 jaar € 19 ° in het wekelijks leefgeld is onderstaand zakgeld inbegrepen: - minderjarige onder de 12 jaar of van 12 jaar en ouder die geen school loopt € 4,50 - schoolgaande minderjarige van 12 jaar of ouder € 7,40 - volwassene € 7,40 ° de subsidies: - bezette plaats voor een volwassene € 37,77 - vrije plaats voor een volwassene € 15,11 - bezette plaats voor een begeleide minderjarige € 20,78 - vrije plaats voor een begeleide minderjarige € 8,31 c. Schooltoelagen Ook in 2014 kwamen bewoners van het LOI in aanmerking voor een schooltoelage overeenkomstig de sociaal educatieve toelage. Elke inwoner die schoolgaande was of schoolgaande kinderen had ontving, afhankelijk van het onderwijstype (kleuter, lager, secundair of hoger onderwijs), een forfaitair bedrag. Sedert september 2012 werd dit evenwel aangepast en kon men een eenmalige financiële steun bekomen na afgifte van een betalingsbewijs van een individuele aankoop van bijvoorbeeld schrijfgerei, papier, kaftpapier enz. Het bedrag is afhankelijk van het studiejaar en bedroeg maximaal: 42
- kleuter - lager - secundair - hoger
20 EUR 30 EUR 50 EUR 50 EUR
(vóór 1/9/2012 was het 30 EUR forfaitair) (vóór 1/9/2012 was het 40 EUR forfaitair) (vóór 1/9/2012 was het 75 EUR forfaitair) (vóór 1/9/2012 was het 100 EUR forfaitair)
d. Inrichting, technisch onderhoud en herstellingen De verantwoordelijke sociale dienst is sedert 1 december 2010 budgethouder voor de bestelling van dringende herstellingswerken, technisch onderhoud, meubilair, keukentoestellen, materiaal voor binnenhuisinrichting en allerlei kleine aankopen voor de lokale opvanginitiatieven. In 2014 werd een bedrag van 609,99 EUR uitgegeven aan een bed. In 2013 bedroeg deze post 4.826 EUR.
43
VII.
Ouderenbeleid
1. Inleiding a. Omgevingsanalyse Uit gegevens van de Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR), met name de projecties van de bevolking en de huishoudens voor Vlaamse steden en gemeenten, 2015-2030 (publicatiedatum 29/1/2015) blijkt dat de gemeente Oud-Heverlee, voor de periode 20142024) behoort tot de 50 van de 308 Vlaamse gemeenten met de hoogste toename van 65plussers. Hieronder en in bijlage bij dit jaarverslag vindt u enkele cijfers uit de studie: Oud-Heverlee: projecties periode 2016-2030 aantal inwoners naar leeftijd - er is een daling van het aantal 0-19 jarigen met - 11,9 % 2.480 wordt 2.215 - er is een daling van het aantal 20-64 jarigen met - 15,7 % 6.364 wordt 5.498 - het aantal 65-plussers neemt toe met + 39,7 % 2.168 wordt 3.030 de de (in 2016 zijn 1/5 65-plus en in 2030 1/3,5 ), waardoor Oud-Heverlee behoort tot 50 van de 308 Vlaamse gemeenten met de hoogste toename van 65-plussers (periode 20142024): - er is vooral een toename van de oudste ouderen: - het aantal 80-plussers neemt toe met + 71 % 530 wordt 908 - het aantal 85-plussers neemt toe met + 71 % 258 wordt 441 - het aantal 90-plussers neemt toe met + 132 % 71 wordt 166 aantal private huishoudens naar omvang - de bevolking neemt af, maar het totaal aantal huishoudens neemt toe met 3,3 %: - eenpersoonshuishoudens + 19,3 % 979 wordt 1.168 - tweepersoonshuishoudens + 9,3 % 1.584 wordt 1.732 - driepersoonshuishoudens - 11,9 % 645 wordt 576 - vierpersoonshuishoudens - 12,2 % 687 wordt 612 - vijf- of meerpersoonshuishoudens - 13,8 % 404 wordt 355 - het aantal huishoudens met 3 of meer personen neemt af, terwijl het aantal 1- en 2persoonshuishoudens toeneemt - Oud-Heverlee behoort tot 46 van de 308 Vlaamse gemeenten met de hoogste toename van het aantal eenpersoonshuishoudens - er is vooral een toename van het aantal alleenwonende ouderen: - alle alleenwonenden + 19,3 % 979 wordt 1.168 - min-65 jarigen - 9,5 % 501 wordt 453 - plus-65 jarigen + 49,6 % 478 wordt 715 Er is vooral een toename van het aantal alleenwonende ouderen en van de oudste ouderen, hetgeen volgens de SVR9 volgende risico’s inhoudt: - hoger risico op sociale uitsluiting, armoede, vereenzaming - bijzonder kwetsbaar wanneer zorgbehoevend 9
Zie powerpoint p. 36-37 http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/afbeeldingennieuwtjes/demografie/bijlagen/proj2014_huishoudens_r esultaten_150129.pdf 44
- meer nood aan externe hulp en zorg dan ouderen van wie huisgenoten mantelzorg verlenen (ook de mantelzorgverstrekker in tweepersoonshuishouden wordt trouwens met steeds meer fysieke beperkingen geconfronteerd) - vraag naar formele hulp zal toenemen - grotere kans te moeten verhuizen naar residentiële voorziening - ouderen blijven doorgaans in hun (te grote) woning, zeker wanneer ze eigenaar zijn van hun woning, hetgeen in Oud-Heverlee meestal het geval is. In functie van een betere benutting van het bestaand woningpatrimonium is het wenselijk dat zij doorschuiven naar een kleinere woning Ondermeer omwille van de veroudering van de bevolking van Oud-Heverlee werd in het voorjaar van 2014 beslist het doelgroepenbeleid voortaan op een andere wijze te zullen aanpakken. Ouderen behoren traditioneel tot een van de belangrijkste doelgroepen van OCMW’s. b. Samenwerking gemeente-OCMW betreffende senioren, jeugd en kansengroepen Gemeente en OCMW werken steeds nauwer samen. Ook omtrent seniorenbeleid, jeugdbeleid en beleid betreffende kansengroepen zijn afspraken gemaakt voor efficiëntere samenwerking. Het beleid betreffende senioren, jeugd en kansengroepen is een gemeenschappelijk beleid tussen gemeente en OCMW. Zowel de gemeente als het OCMW hebben rond deze doelgroepen actiepunten en budgetten voorzien in hun meerjarenplanning. Om overlappingen te voorkomen, het beleid beter op mekaar af te stemmen en op efficiëntere wijze tot acties en resultaten te komen, werd de verantwoordelijke sociale dienst / beleidsmedewerker van het OCMW aangeduid als coördinator doelgroepenbeleid (seniorenbeleid, jeugdbeleid en beleid betreffende kansengroepen). Zij stelde een inventaris op van de acties die gemeente en OCMW reeds ondernemen of plannen ten voordele van senioren, jeugd en kansengroepen. c. Reorganisatie sociale dienst De sociale dienst van het OCMW heeft zich sedert april 2014 gereorganiseerd. Zoals vermeld werd de verantwoordelijke sociale dienst / beleidsmedewerker van het OCMW aangeduid als coördinator doelgroepenbeleid, waaronder seniorenbeleid. Daarnaast zijn twee maatschappelijk assistenten voortaan vrijgesteld voor ouderenzorg. Hun hoofdopdrachten zijn - het afleggen van huisbezoeken voor de intake voor de dienst maaltijdbedeling - het afleggen van huisbezoeken voor de intake en de opvolging en coördinatie van - de dienst huishoudhulp - de externe klusjesdienst - de externe boekendienst aan huis - de externe oppas- en gezelschapsdienst - de voorbereiding en verwerking *van dossiers tot toekenning van mantelzorg- en verwarmingstoelagen - het afleggen van huisbezoeken bij alleenstaande 80-plussers - de coördinatie van het project Buren voor buren - het organiseren van informatiesessies voor senioren (o.a. via seniorenverenigingen) - maatzorg voor 65-plussers - de organisatie en ondersteuning vergaderingen van het TGZ (thuisgezondheidsteam) - het organiseren van activiteiten voor senioren in het kader van het meerjarenplan 45
- de regiefunctie thuisdiensten uitwerken - … We willen komen tot een zorgloket waar mensen terecht kunnen voor het hele continuüm van voorzieningen die we als OCMW aanbieden. Zo komen alle zorgvragen op één punt binnen en wordt op basis daarvan een huisbezoek afgelegd: wat is de meest geschikte of de best mogelijke zorg, is een woonzorgcentrum de enige mogelijkheid, wat kan er ondertussen gebeuren? Via één telefoonnummer wordt je als cliënt direct geholpen of goed doorverwezen . Het is een totale benadering van de persoon. De maatschappelijk assistent doet een volledig sociaal onderzoek en is niet alleen met die ene hulpvraag bezig. Voor elke cliënt wordt onderzocht waar we hem/haar op maat kunnen ondersteunen. Wat betreft thuiszorg wordt steeds nagestreefd om de cliënten op een veilige en comfortabele wijze zo lang mogelijk thuis te laten wonen. De integrale zorg staat centraal. Bovendien streven we voor elke hulpvrager naar inkomensverbeteringen. Vaak weten mensen niet op welke premies of financiële ondersteuning ze een beroep kunnen doen. Voor personen die alle zorg proberen te mijden doch zorgbehoevend zijn en daarom door anderen worden aangemeld wensen we komen tot een aanklampende-zorgproject. Deze mensen zijn niet gemakkelijk te detecteren. We dienen anderen te sensibiliseren om die signalen door te geven. Een maatschappelijk assistente zal, naast haar hoofdactiviteiten in het kader van de opvang van kandidaat-vluchtelingen, activiteiten organiseren voor jongeren (bvb. inzake schuldpreventie, zuinig omgaan met energie, informatie betreffende OCMWdienstverlening, …). In samenwerking tussen de sociale dienst van het OCMW en de dienst vrije tijd van de gemeente zullen tevens activiteiten voor kansengroepen worden ontwikkeld, bijvoorbeeld in het kader van sportieve, sociale en culturele participatie. Specifiek betreffende ouderenbeleid Vanuit de administratie neemt de verantwoordelijke sociale dienst / beleidsmedewerker van het OCMW deel aan de vergaderingen van de seniorenadviesraad, zowel namens de gemeente als namens het OCMW. Vragen, voorstellen ... vanuit de seniorenadviesraad en vanuit andere kanalen (bvb. LOGO, IGO, seniorenverenigingen, …) worden door haar meegenomen naar en besproken met de best geplaatste ambtenaar van gemeente of OCMW (bvb. de verantwoordelijke van de dienst vrije tijd, de verantwoordelijke van de sportdienst, een van de twee maatschappelijk assistenten die werken rond ouderenbeleid, …). Er wordt afgesproken wie het voorstel verder uitwerkt en met of dit met budgetten van gemeente of OCMW zal gebeuren. Afhankelijk hiervan worden de vragen of voorstellen voorgelegd aan het schepencollege dan wel aan de OCMW-raad. Activiteiten ten voordele van senioren Bij voorkeur wordt in het begin van het kalenderjaar een planning van de activiteiten ten voordele van senioren opgesteld door de verantwoordelijke sociale dienst / beleidsmedewerker, in overleg met de verantwoordelijke van de dienst vrije tijd, de verantwoordelijke van de sportdienst, de maatschappelijk assistenten ouderenbeleid, de seniorenadviesraad, de bevoegde schepenen en eventuele anderen. Op deze wijze kunnen activiteiten tijdig aangekondigd worden en gespreid plaatsvinden over het kalenderjaar. College- en/of raadsbeslissingen betreffende budgetverdeling, aanduiding verantwoordelijke ambtenaren, etcetera kunnen dan ineens ook genomen worden. Bij voorkeur worden activiteiten gepland over verschillende domeinen: sport, cultuur, vrije tijd of welzijn. 46
Seniorenfeest Voor de organisatie van het seniorenfeest 2014 werkten de beleidsmedewerker van het OCMW en het diensthoofd vrije tijd van de gemeente samen. In 2014 namen de medewerkers van het OCMW voor de tweede keer actief deel aan de logistieke ondersteuning van het seniorenfeest, georganiseerd voor alle 60plussers uit OudHeverlee. Besluit Gemeente en OCMW werken voortaan actiever samen aan de uitbouw van het seniorenbeleid , het jeugdbeleid en het beleid naar kansengroepen binnen de gemeente. De diensten werken nauwer samen, stemmen hun acties op mekaar af, plannen beter, ... De verantwoordelijke sociale dienst / beleidsmedewerker van het OCMW werd aangesteld als coördinator van dit samenwerkingsproces tussen gemeente en OCMW. Op dit moment begint de samenwerking tussen gemeente en OCMW rond de doelgroep senioren echt vorm te krijgen. Wellicht zullen hier heel wat nieuwe ideeën en initiatieven uit voortvloeien. 2. Dienst huishoudhulp Een senior heeft meestal meer nodig dan alleen maar iemand om te poetsen. Wie alleen maar een huishoudhulp nodig heeft kan terecht bij private dienstencheque-bedrijven (indien ze plaats hebben), maar een dienst huishoudhulp vanuit het OCMW kan veel meer bieden. Onze huishoudhulpen zijn allemaal Nederlandstalig, hetgeen belangrijk is voor onze senioren. Velen zien uit naar het wekelijks of tweewekelijks contact met de huishoudhulp voor een babbel en nieuwtjes uit de gemeente. De private dienstencheque-bedrijven werken meestal met anderstaligen die niet in de buurt wonen en dus ook geen nieuws hebben over wat er reilt en zeilt in Oud-Heverlee. Onze dienst biedt continuïteit aan in de dienstverlening. Bij afwezigheid van een huishoudhulp wordt onderzocht welke van haar cliënten het dringendst hulp nodig hebben en de meest hulpbehoevenden krijgen hulp van een andere huishoudhulp. Private dienstencheque-bedrijven houden hier geen rekening mee. Indien de poetshulp ziek is, verlenen zij geen hulp, ongeacht de staat van hulpbehoevendheid van de cliënt. Onze dienst biedt ook continuïteit in personeel: een huishoudhulp blijft steeds bij dezelfde cliënt tenzij er door één van beide partijen om een wissel verzocht wordt. Vertrouwen is immers heel belangrijk voor de meeste senioren: ze weten graag wie er komt en bouwen een band op met de huishoudhulp. Onze huishoudhulpen zijn goed geïnformeerd over de voordelen en diensten die bestaan voor senioren. Zij wijzen de senioren op mogelijke voordelen en verwijzen door naar een maatschappelijk assistent binnen het OCMW of signaleren een probleem of vraag van een cliënt aan hun verantwoordelijke. We spelen kort op de bal bij problemen. Bij beginnende dementie, bijvoorbeeld, kunnen we tijdig de nodige maatregelen nemen. Dit zijn duidelijke meerwaarden die we als OCMW dienst huishoudhulp kunnen bieden aan onze senioren. Het is belangrijk dat we binnen het OCMW niet alleen de meest extreme hulpbehoevende senioren helpen, want dit zou ons personeel te zwaar belasten. Binnen de private dienstencheque-bedrijven is er een afwisseling voor het personeel: een woning poetsen van wie uit werken is of een woning van een dementerende bejaarde poetsen is een groot 47
verschil. Sommige dementerenden gaat steeds achter de huishoudhulp aanlopen of steeds hetzelfde vragen of hen beschuldigen dat ze iets gestolen hebben … Besluit : de dienst HHH van OCMW biedt meer dan alleen poetsen. De ‘integrale aanpak’ van onze hulpverlening is een onbetaalbare meerwaarde. a. Cliënten In 2014 werden 209 gezinnen geholpen door de dienst huishoudhulp. Indeling naar leeftijdscategorie 2011 81 jaar of ouder 114 75 tot en met 80 jaar 46 74 tot en met 70 jaar 20 minder dan 70 jaar 27
55% 22% 10% 13%
2012 129 46 16 25
2013 60% 121 21% 60 7% 17 12% 21
2014 55% 126 27% 55 8% 9 10% 19
60% 26% 4% 10%
In 2014 stellen we een kleine stijging vast van het aantal begunstigden uit de leeftijdscategorie 80+. Er is een kleine daling in de leeftijdscategorie van 74 jaar tem 70 jaar. De reden hiervoor is dat personen jonger dan 75 jaar enkel op de wachtlijst geplaatst kunnen worden door middel van een sociaal onderzoek. Indien deze personen zich vlot tot een private dienst kunnen wenden, zal er doorverwezen worden. Bij personen ouder dan 75 jaar worden de meest zorgbehoevenden prioritair geholpen. Personen die minder dan 75 jaar zijn kunnen omwille van volgende redenen hulp van het OCMW ontvangen: tijdelijke hulp omwille van acute gezondheidsproblemen in afwachting van overschakeling naar een andere dienst; personen die in begeleiding zijn bij het OCMW en wegens hun persoonlijke problemen moeilijk terecht kunnen bij een andere dienst; personen die wegens een ernstige aandoening zo weinig zelfredzaam zijn dat een continue hulpverlening noodzakelijk is. Personen die voldoende zelfredzaam zijn, worden door de verantwoordelijke van de dienst huishoudhulp geholpen bij hun hulpaanvraag bij een private dienst. Zij krijgen informatie over de dienstenchequebedrijven die huishoudhulp binnen onze gemeente aanbieden. 48
Indien zij dit wensen, doet de verantwoordelijke namens hen een aanvraag bij het bedrijf van hun keuze. In 2014 werden 34 hulpverleningen stopgezet wegens overlijden, plaatsing in een woonzorgcentrum of verhuis. 3 hulpverleningen werden stopgezet gezien deze personen opnieuw voldoende zelfredzaam waren. Indeling naar frequentie van de hulp 2011 2012 2013 2014 wekelijkse hulp 127 61% 123 57% 121 55% 88 42% tweewekelijkse hulp 80 39% 93 43% 98 45% 121 58% De tendens naar meer aanvragen voor hulp om de 14-dagen, die in 2011 is gestart, blijft in 2014 aanhouden met een stijging van 13% ten opzichte van 2013.
b. Wachtlijst Op 31 december 2014 stonden 3 hulpbehoevenden op de wachtlijst voor huishoudhulp. Deze personen behoren tot de doelgroep en kunnen zich niet wenden tot private diensten. aanvraag voor tweewekelijkse hulp 1 gezin aanvraag voor wekelijkse hulp 2 gezinnen c. Prestaties In 2014 werden 18.956 uren gepresteerd bij hulpbehoevende gezinnen en alleenstaanden. Deze prestaties werden met papieren dienstencheques vergoed.
49
Aangezien de prestaties vergoed worden met dienstencheques, mogen de huishoudhulpen volgende taken uitvoeren: - poetsen - wassen en strijken - maaltijden bereiden - boodschappen doen - herstellen van kledij In de praktijk bestaat de hoofdtaak van onze huishoudhulpen uit het poetsen van de woning. Daarnaast wordt hen regelmatig gevraagd te strijken. In 2014 deden 3 cliënten beroep op de huishoudhulp voor het doen van hun boodschappen. Het bereiden van maaltijden en het verstellen van kledij wordt nooit of slechts uitzonderlijk gevraagd. Door de beperking van de doelgroep naar hulpbehoevende ouderen en de trend naar meer aanvragen voor tweewekelijkse hulp, is het werk voor de huishoudhulpen fysiek zwaarder geworden. De cliënten die tweewekelijkse hulp vragen zijn meestal nog in staat het lichtere werk, zoals bv. afstoffen, zelf uit te voeren. De huishoudhulp wordt dan voornamelijk ingeschakeld voor de zwaardere opdrachten zoals dweilen, schuren, ramen poetsen, enz. Dit zijn de taken die onze doelgroep van hulpbehoevenden niet meer zelfstandig kunnen uitoefenen. d. Medewerkers Op 31 december 2014 waren 19 huishoudhulpen in dienst (waarvan 1 reeds meer dan een jaar op non-actief staat wegens ziekte). Dit komt overeen met een voltijds equivalent van 13,28 huishoudhulpen die effectief prestaties uitvoeren. - 1 huishoudhulp met een contract van 32u/week heeft zijn ontslag aangeboden
Het personeelsbestand van de dienst huishoudhulp werd in 2014 verder afgebouwd. 50
e. Ziekteverzuim Met 12,06 % ziekteverzuim in 2014 stijgt het algemene ziektepercentage met ongeveer 3,8 % ten opzichte van 2013. Deze stijging is te verklaren door een verhoging van het aantal onbetaalde en langdurige ziektes naar aanleiding van operaties en kwetsuren bij de huishoudhulpen. Er waren ook vaker huishoudhulpen gedurende kortere periodes ziek.
Het percentage betaalde ziekte kent een stijging naar 5,50%. Indien een huishoudhulp langer dan twee weken afwezig is wegens ziekte, heeft deze persoon, na twee weken, geen recht op gewaarborgd loon.
f. Jobstudenten Tijdens de zomermaanden juli, augustus en september waren vijf jobstudenten aan de slag om de afwezigheden van de huishoudhulpen op te vangen en zo een continue dienstverlening te garanderen. Tijdens de andere schoolvakanties was 1 jobstudente aan het werk. Zij werkten samen 569 uren voor het OCMW. 51
g. Opleidingen In februari 2014 volgden onze huishoudhulpen een halve dag opleiding rond ‘veiligheidsonthaal'. Met deze cursus werden handvaten aangeboden om zelf de risico's en gevaren binnen de werkzaamheden en binnen het huis van de cliënt correct in te schatten en te beperken. Zo zijn onder andere de thema's brandpreventie, ergonomie, EHBO, COpreventie en risico op besmettelijke ziektes aan bod gekomen. h. Dag van de thuiszorg Op dinsdag 18 november 2014 werden onze huishoudhulpen in de bloemetjes gezet tijdens de Dag van de Thuiszorg. Nadat het werk van de voormiddag erop zat, werden de huishoudhulpen getrakteerd op een gezellige lunch, gevolgd door een lekker dessertenbuffet. Samen met een tasje koffie werd bijgepraat en werden ervaringen met elkaar uitgewisseld. i. Sportdag Op dinsdagnamiddag 18 september 2014 kregen de huishoudhulpen, samen met het gemeente- en OCMW-personeel van Oud-Heverlee en van andere gemeenten, de kans om nieuwe sportieve talenten te ontdekken. Dit jaar ging de sportdag door in de sporthal in Boutersem. Er kon deelgenomen worden aan groepslessen zoals spinning, zumba,e.d. Daarnaast kon men ook buitensporten beoefenen zoals mountainbiken of geocaching. j. Varia In 2014 was één medewerker van de dienst huishoudhulp tijdens haar taken als vakbondsafgevaardigde 24u afwezig van de dienst. k. Overzicht van uren, opbrengsten en kosten 2010 contractuele uren 34.766 onbetaalde uren 4.877 verlof(loopbaanonderbreking) 1.693 ziekte 3.184 totaal betaalde uren 29.889 betaalde feestdag in uren 932 betaalde uren verlof/ziekte 6.708 verlof 5.093 ziekte 1.615 aanwezige uren 22.249 uren andere prestaties 573 uren OCMW 122 medisch onderzoek 29 cursus 123 interne opleiding 7 syndicale verplichtingen 0 andere(maaltijden,kv,bloedgeven) 259 uren prestatie bij cliënt 21.676
2011 30.682 2.483 1.065 1.418 28.199 1.353 5.253 4.267 986 21.593 602 205 29 77 22 42 257 20.991
2012 30.694 1.806 1.210 596 28.888 1.194 5.740 4.205 1.535 21.954 518 154 26 70 38 31 199 21.436
2013 30.299 1.943 877 1.066 28.356 1.265 5.084 3.738 1.346 22.007 501 155 22 78 27 39 180 21.506
2014 28.419 2.414 476 1.938 26.005 1.245 5.344 3.914 1.431 19.415 459 79 20 70 25 24 241 18.956 52
aantal ontvangen cheques aantal verzonden cheques aantal nog te verzenden cheques toelichting contractuele uren = totaal betaalde uren = aanwezige uren = uren OCMW =
21.676 21.676
20.988 20.988 3
21.432 21.432 4
21.506 21.504 0
18.956 18.926 30
totaal betaalde uren + totaal onbetaalde uren betaalde feestdag + betaalde uren verlof/ziekte + aanwezige uren uren andere prestaties + uren prestaties bij cliënt niet gepresteerd bij cliënt omwille van sportdag, nieuwjaarsreceptie, dag van de thuiszorg of onvoorziene omstandigheden
dienst huishoudhulp AC 832/45 te ontvangen subsidies in EUR totaal opbrengsten loongerelateerde kosten andere werkingskosten totaal kosten kasresultaat van het boekjaar
2011 446.113,57 451.218,88 582.978,56 27.738,83 610.717,39 -159.498,51
2012 463.801,09 467.289,59 600.337,21 22.772,92 623.110,13 -155.820,54
2013 473.037,44 477.289,08 630.005,73 25.360,60 655.366,33 -178.077,25
2014 418.550,62 421.360,86 564.070,00 23.327,62 587.397,62 -166.036,76
% verschil - 11,52 - 11,72 - 10,47 - 8,02 - 10,37 6,76
3. Dienst maaltijdbedeling Iedere dag een volwaardige warme maaltijd koken is op een bepaalde leeftijd een hele opdracht. Daarom levert het OCMW warme maaltijden aan huis. Bovendien is het contact met de medewerkster die maaltijden bedeelt voor velen het enige sociale contact. Daarnaast heeft de medewerkster een belangrijke signaalfunctie naar de sociale dienst. Dagelijks brengt zij verslag uit betreffende de vragen die de cliënten stellen of de moeilijkheden die zij vaststelt. Eén voltijds medewerkster zorgt voor de bestelling van de maaltijden, voert de maaltijdbedeling uit en stelt de facturen op. Buiten deze taken neemt zij ook taken binnen andere diensten op, met name de sociale dienst, de lokale opvanginitiatieven en de dienst huishoudhulp. De maaltijden worden bereid door Ma Cuisine, een traiteur uit Tienen. De maaltijden worden tussen 11u en 13u warm aan huis gebracht. In 2014 werden 7.576 maaltijden bij 53 verschillende personen bedeeld. Dit zijn 47 maaltijden minder dan in 2013. In de loop van 2014 werden 26 stopzettingen geregistreerd omwille van volgende redenen: - plaatsing 10 - overleden 3 - herstel 5 - tijdelijk afwezigheid mantelzorg 3 - niet tevreden 3 - te duur 2
53
Aantal m aaltijden 12000 10446
10000
9466 8231
8111
8000
7243 6369
6000
6019
7623
7576
6062
4000 2000 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Overzicht van de opbrengsten en de kosten Zie punt I.5. 4. Project ‘huisbezoeken bij alleenstaande 80+’ers’ jaar 2012 2013 2014
aantal huisbezoeken 146 43 21
26 personen werden gecontacteerd die: - in 2014 de leeftijd van 80 jaar bereikten - al ouder waren dan 80 jaar voor 2014, maar nog niet alleenstaande waren Indeling volgens deelgemeente: - Blanden: 6 - Haasrode: 7 - Vaalbeek: 1 - Oud-Heverlee: 8 - Sint-Joris-Weert: 4 Indeling volgens leeftijd: - 80 jaar: 16 - 81-84 jaar: 4 - 85-89: 5 - 90 jaar: 1 Indeling volgens geslacht: - M: 10 - V: 16
54
Van de 26 gecontacteerde 80-plussers, wensten 2 personen geen huisbezoek vanuit het OCMW. 2 personen bleken reeds opgenomen te zijn in een woonzorgcentrum en 1 persoon was overleden. Uiteindelijk werden er slechts 21 personen aan huis bezocht door een maatschappelijk assistent van het OCMW. Het huisbezoek werd vooraf aangekondigd met een schrijven. Indien de oudere geen huisbezoek wenste, kon hij/zij dit meedelen. Tijdens het huisbezoek werd: - de dienstverlening van het OCMW voorgesteld - nagegaan of de oudere zijn rechten op voordelen heeft uitgeput - nagegaan welke noden de oudere heeft door het invullen van een vragenlijst. Onderstaande resultaten betreffen de 21 bezochte personen. Contacten Kinderen 19 personen hebben contact met hun kinderen, waarvan: - dagelijks 11 - wekelijks 8 - maandelijks / - jaarlijks / Eén persoon is kinderloos. Kleinkinderen 19 personen hebben contact met hun kleinkinderen, waarvan: - dagelijks 1 - wekelijks 8 - maandelijks 9 - jaarlijks 1 2 personen hebben geen kleinkinderen. Andere familie 17 personen hebben contact met andere familieleden, waarvan: - dagelijks 2 - wekelijks 5 - maandelijks 5 - jaarlijks 5 Buren 20 personen hebben regelmatig contact met de buren, waarvan: - dagelijks 7 - wekelijks 4 - maandelijks 6 - jaarlijks 3 Vrienden 17 personen hebben contact met vrienden, waarvan: 55
- dagelijks - wekelijks - maandelijks - jaarlijks
1 6 10 /
Huisarts - dagelijks / - wekelijks / - maandelijks 12 - jaarlijks 8 Veel mensen gaan maandelijks preventief naar de huisarts. Anderen gaan uitsluitend wanneer het nodig is (ziekte, voorschrijven medicatie, enz.) Verpleging Er zijn 4 personen waarbij verpleging aan huis komt, waarvan: - dagelijks 3 - wekelijks / - maandelijks 1 Kinesist 3 personen doen beroep op een kinesist, waarvan: - dagelijks / - wekelijks 2 - maandelijks 1 Pedicure 7 personen maken gebruik van de pedicure, waarvan: - wekelijks / - maandelijks 7 Gezinshulp 5 personen maken gebruik van gezinshulp, waarvan: - dagelijks / - wekelijks 2 - maandelijks 3 Huishoudhulp met dienstencheques: 7 personen maken gebruik van een huishoudhulp met dienstencheques, waarvan: - wekelijks 5 - maandelijks 2 Warme maaltijden: 5 personen maken gebruik van de dienst warme maaltijden, waarvan: - dagelijks: 4 - wekelijks: 1 56
Van de ondervraagden heeft 95% contact met de kinderen. Deze contacten zijn eerder dagelijks (55%) en wekelijks (40%). Ook met de kleinkinderen en andere familieleden is er bij de meeste ondervraagden regelmatig contact, al is dat meer op wekelijkse en maandelijkse basis. Zo'n 20% heeft geen andere familie meer. Vaak zijn broers en/of zussen, neven en/of nichten reeds overleden. Tijdens de gesprekken voelden de maatschappelijk assistenten aan dat de meeste mensen zulke verliezen moeilijk kunnen verwerken. Het is voor hen zwaar om dragen als familie en vrienden stilaan rond hen wegvallen. Een groot percentage (95%) heeft contact met zijn buren. Dit gaat van eerder oppervlakkige contacten (vb.: goeiedag zeggen, een kort praatje slaan), tot redelijk intense contacten waarbij er eerder sprake is van vriendschap. Zo goed als alle ondervraagden vinden contact met de buren nuttig en positief. Meer dan de helft heeft contact met vrienden. Dit loopt gelijk met de resultaten van 2013. De meeste ondervraagden zijn nog steeds mobiel en kunnen dus gemakkelijker vriendschapsrelaties onderhouden. Ongeveer 52% heeft maandelijks contact met de huisarts. Zo'n 33% van de ondervraagden gaat enkel wanneer dit nodig is, bijvoorbeeld wanneer ze ziek zijn of voorschriften voor medicatie nodig hebben. Niemand heeft dagelijks of wekelijks contact met de huisarts. Slechts 19% maakt gebruik van thuisverpleging. Dit is een lichte daling in vergelijking met 2013. Slechts 3 personen gaan wekelijks tot maandelijks naar de kinesist, meestal gaat het om een behandeling van bepaalde duur. 7 ondervraagden (33%) gaan om de 6 weken naar de pedicure. Zo'n 23% maakt gebruik van gezinshulp. 33% doet beroep op huishoudhulp met dienstencheques. Deze cijfers zijn heel gelijklopend met 2013. Activiteiten Er zijn 5 personen lid van een seniorenvereniging binnen de gemeente. 4 van deze ondervraagden nemen actief deel aan de activiteiten. Niemand is actief in een seniorenvereniging buiten de gemeente. 4 personen zijn lid van ziekenzorg binnen de gemeente, waarvan 2 actief. 2 ondervraagden zijn actief lid van een culturele vereniging binnen de gemeente. 4 personen zijn lid van een hobbyvereniging (36%). Dit is vergelijkbaar met het percentage (29%) van 2013. Slechts 2 personen doen aan sport of zitten in een sportvereniging. Andere activiteiten: tuinieren, duivenbond, schrijfatelier volgen, kaarten, enz. 57
Mobiliteit 20 personen geven aan nog mobiel te zijn buitenshuis. 71% van de ondervraagden verplaatst zich te voet, zonder het gebruik van hulpmiddelen. 5 mensen hebben hulp nodig met wandelen. Deze mensen maken gebruik van een rollator of stok om zich te verplaatsen. Lang wandelen is meestal niet mogelijk. Slechts 1 persoon gebruikt een fiets om zich te verplaatsen. De meeste ondervraagden geven aan dat ze bang zijn om nog te fietsen. Vaak voelen ze zich niet meer zeker genoeg en zijn ze bang om te vallen. Ongeveer de helft (52%) gebruikt nog zelfstandig de wagen om zich te verplaatsen. Zo'n 23% rijdt niet meer zelf, maar kan beroep doen op familie of vrienden om hen te vervoeren. 42% gebruikt nog regelmatig het openbaar vervoer. Daarvan is er een persoon die hulp nodig heeft bij het nemen van de bus. Instappen en uitstappen gaat zeer moeilijk voor deze persoon. Rechten en voordelen Tijdens de huisbezoeken werden 14 nieuwe voordelen toegekend: - sociaal telefoontarief - gemeentelijke mantelzorgpremie - Vlaamse Zorgverzekering - tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden - verwarmingsfonds
voor 5 personen aangevraagd en 5x 2x 3x 1x 3x
Wanneer blijkt dat iemand recht heeft op een bepaald voordeel, heeft hij/zij meestal recht op meerdere voordelen. Dit komt omdat bijvoorbeeld het sociaal telefoontarief en de verwarmingstoelage gebaseerd zijn op het inkomen. Andere voordelen, zoals bijvoorbeeld een tegemoetkoming hulp aan bejaarden en de mantelzorgpremies, hangen dan weer af van de graad van zelfredzaamheid. 6 personen ontvingen reeds één of meerdere voordelen. 8 personen (38%) hadden geen recht op voordelen die gebaseerd zijn op het inkomen omdat hun inkomen te hoog was. Zo'n 6 personen (28%) hadden geen recht op voordelen die gebaseerd zijn op de graad van hulpbehoevendheid, omdat de zelfredzaamheid te hoog was. Resultaat De huisbezoeken zijn belangrijk om de mensen te informeren. Niet iedereen kent de werking en de taken van een OCMW. De maatschappelijk assistent legde de manier van werken en de taken uit aan de hand van de brochure voor 65-plussers. Deze brochure mochten de mensen ook bijhouden.
58
Zo goed als alle ondervraagden vonden het spontaan huisbezoek een zeer goed initiatief. Ook voor diegenen die nog niet meteen hulp nodig hebben, was de brochure handig. Zo zijn deze mensen al op de hoogte van de hulpverlening waarop ze in de toekomst eventueel beroep zouden kunnen doen. Buiten het aanvragen van een aantal voordelen (Vlaamse Zorg, verwarmingsfonds, …) en het geven van informatie, hebben de maatschappelijk assistenten weinig concrete acties kunnen ondernemen. Slechts enkele personen hadden vaak een sterk gevoel van eenzaamheid, ondanks het feit dat op regelmatige basis kinderen en/of buren langskomen. De meeste 80-plussers weten zich nog goed te redden. Ze zijn nog op de hoogte van alles, weten zich goed bezig te houden en hebben interesses en hobby's. 2 personen wensten geen huisbezoek. Ze gaven aan reeds goed geholpen te worden en hadden geen nood aan verdere informatie. 2 personen werden opgenomen in het ziekenhuis of een woonzorgcentrum. Een persoon was reeds overleden toen het huisbezoek gepland werd.
Algemeen besluit Dit project werd op poten gezet om eenzaamheid te detecteren bij 80-plussers in de gemeente Oud-Heverlee. Er werd echter geen grote eenzaamheidsproblematiek vastgesteld. Toch is het nuttig om deze huisbezoeken in de toekomst te blijven uitvoeren. Voor sommige mensen is hulp vragen aan het OCMW een grote stap. Velen weten niet altijd voor welke problematieken ze bij het OCMW terechtkunnen. Dankzij deze huisbezoeken kunnen betrokkenen alvast kennismaken met de taken en opdrachten van een OCMW. Op deze manier zullen deze mensen, wanneer ze in de toekomst toch met een vraag of probleem zitten, sneller geneigd zijn een beroep te doen op het OCMW. 5. Project ‘Buren voor Buren’ Het aantal hoogbejaarde en kwetsbare ouderen, met of zonder zieke partner, binnen de gemeente neemt toe. Hun afnemende mobiliteit, de hogere graad van zorgbehoevendheid en de dalende mantelzorg heeft vaak toenemend isolement tot gevolg. Toch blijkt uit recent onderzoek dat 4 op 5 alleenstaande ouderen van Oud-Heverlee regelmatig contact hebben met hun buren. Veel inwoners, ook de nieuwkomers binnen de gemeente, blijken vaak geëngageerd te zijn. Desalniettemin blijkt uit het onderzoek dat vele alleenstaande ouderen uit de gemeente een regelmatig huisbezoek bijzonder zouden appreciëren. Omdat werd vastgesteld dat er vooral in de deelgemeente Sint-Joris-Weert een gebrek is aan verenigingen, waardoor minder mobiele tachtigplussers weinig contacten hebben en meer geïsoleerd leven, is het OCMW in 2013 gestart met het pilootproject 'Buren voor buren' in Sint-Joris-Weert.
59
Het project vertrekt vanuit een integrale visie op goede zorg, waarbij wordt bijgedragen tot het welzijn en de verbetering van de levenskwaliteit van oudere en kwetsbare personen, met aandacht voor een zorgzame samenleving. Doelstellingen : - bij het wegvallen of het ontbreken van een natuurlijk, spontaan sociaal netwerk, biedt ‘buren voor buren’ een alternatief om vereenzaming tegen te gaan - het project draagt bij tot het zo lang mogelijk thuis blijven wonen van ouderen - het project verhoogt de betrokkenheid van de inwoners met hun wijk en creëert een positieve verbondenheid tussen buurtbewoners. Het project richt zich tot ouderen met een beperkte mobiliteit en/of een toenemende graad van zorgbehoevendheid. Zij kunnen geconfronteerd worden met kleine praktische problemen, waarvoor een buur vaak een oplossing zou kunnen bieden. Het OCMW doet beroep op vrijwilligers om mee te werken aan het behoud en de verbetering van de levenskwaliteit van de inwoners van de gemeente, in de eerste plaats door buren te helpen bij akkefietjes van diverse aard: categorie hulp voorbeelden - praktische hulp bij het dagelijks leven rolluiken optrekken, lamp vervangen, … - sociale hulpverlening invullen document, tel. naar overheidsinstantie, … - boodschappen brood of krant of andere zaken meebrengen - gezelschap bezoekje, wandelingetje maken, heel even op demente persoon passen terwijl partner naar apotheek gaat Concrete aanpak We zochten vrijwilligers die graag meewerken aan het project ‘Buren voor Buren’. Hiertoe spraken we een aantal sleutelfiguren binnen de gemeente aan. We vonden tevens drie coachende vrijwilligers die meewerkten aan de concrete uitwerking van het project en een luisterend oor zijn naar de vrijwilligers toe. Het project werd bekendgemaakt via een oproep in het gemeentelijk infoblad, affiches, mond-aan-mondreclame, lokale apotheken, ... Er werden tevens informatievergaderingen georganiseerd. Geïnteresseerde kandidaat-vrijwilligers kregen de kans om meer uitleg te krijgen over het project en vragen te stellen. Met elke kandidaat-vrijwilliger werd een individueel gesprek gevoerd om samen af te toetsen of ze zouden toetreden tot het project. Eens we beschikten over een team van gemotiveerde vrijwilligers werd in november 2013 een receptie en startvergadering gehouden. Met een hapje en drankje hebben de vrijwilligers met elkaar kennis gemaakt. Op deze vergadering hebben de vrijwilligers onderling de straten binnen Sint-Joris-Weert verdeeld. Elke vrijwilliger heeft een straat voor zijn rekening genomen om daar het project bij de bewoners bekend te gaan maken en als er vragen komen van de bewoners te kijken op welke manier de vrijwilliger daar hulp kan bieden. Na deze startvergadering hebben we een nieuwe samenkomst gehouden op 24 maart 2014. Tijdens deze samenkomst werd besproken hoe het posten van de flyers verliep en of de vrijwilligers veel vragen kregen van de inwoners. Daarnaast kregen de vrijwilligers nog een vorming. Op 18 september 2014 werden de vrijwilligers opnieuw uitgenodigd. We startten de avond met een korte vorming over veerkracht bij het ouder worden. Nadien werd besproken hoe de afgelopen maanden voor de vrijwilligers verliepen. Daarnaast werd gepolst of er interesse was om mee te werken aan een koffietafel voor de 75+ers die reeds enkele keren in SintJoris-Weert georganiseerd werd. Dit was een mooie gelegenheid om de inwoners op een informele manier wat beter te leren kennen en zo het project nog meer te laten groeien. 60
Op 29 november 2014 hielpen 14 vrijwilligers vanuit het project ‘Buren voor Buren’ mee aan het feest voor de senioren uit Sint-Joris-Weert waarop zo'n 60 senioren aanwezig waren. De vrijwilligers stellen vast dat er heel weinig individuele vragen komen. Ze doen spontaan bezoekjes bij de senioren, maar daarnaast komen er heel weinig vragen van de senioren rechtstreeks aan de vrijwilligers. Als er al eens een vraag komt is dit meestal voor vervoer naar ziekenhuis of dokter. Daarom stellen we voor om het project een andere wending te geven en in 2015 de vrijwilligers die hiervoor interesse hebben, een aantal groepsactiviteiten te laten uitwerken en begeleiden. Deze idee werd op 29 november aan de tijdens de koffietafel aanwezige senioren voorgelegd. Zij reageerden enthousiast. Bingo, gezelschapsspelletjes en een dansfeest dragen de meeste voorkeur weg. We hopen om vanuit de nieuwe input met groepsactiviteiten de drempel voor het stellen van individuele vragen te verkleinen. Er zal immers op een informele manier kennis kunnen gemaakt worden met de vrijwilligers. Dankzij de Koning Boudewijnstichting hebben we budget kunnen gebruiken om drukwerken te laten maken om vrijwilligers op te roepen, de vrijwilligers te onthalen met een ontbijt op informatiesessies, een receptie aan te bieden bij de start- en andere vergaderingen, folders te laten maken die de vrijwilligers aan de bewoners kunnen bezorgen,… . Alle vrijwilligers zijn verzekerd tegen schade door ongeval, ziekte, contaminatie, lichamelijke schade en voor burgerlijke aansprakelijkheid. OVERZICHT UITGAVEN: folders buurtwerking broodjes lunchvergadering receptie 28/11/13 bureelmaterieel bloemstukjes vergadering kostenvergoeding vrijwillige coaches verzekering vrijwilligers vergadering 24/3/14 (veel over van vorige vergad.) vergadering 18/9/14 75+ bijeenkomst 29/11/14 totaal
169,40 EUR 15,55 EUR 113,00 EUR 127,91 EUR 6,00 EUR 238,99 EUR 333,33 EUR 3,61 EUR 40,37 EUR 52,00 EUR 1.100,16 EUR
In 2013 ontving het OCMW als ondersteuning voor het project een subsidie van 5.000 EUR vanuit de Koning Boudewijnstichting. Gezien de nieuwe wending van het project naar meer groepsactiviteiten plannen we begin 2015 nog de aankoop van materiaal zoals een bingospel en gezelschapsspellen. We denken eraan een dansfeest te organiseren in een zaal, met een DJ, ... Bij aanvang van het pilootproject werd beslist om dit eventueel uit te breiden naar de andere deelgemeenten. In 2014 werd beslist dit nog niet te doen en te wachten tot het project in Sint Joris Weert echt van de grond is. Bovendien stelden we vast dat in de andere deelgemeenten actieve ziekenzorgkernen werkzaam zijn die een gelijkaardige doelstelling nastreven.
61
6. Klussendienst Sedert 1 januari 2006 beschikt het OCMW over een klussendienst. Hiervoor werd samengewerkt met Wonen en Werken uit Leuven. ‘Wonen en Werken’ wijzigde in de loop van 2013 eenzijdig de contractuele voorwaarden waardoor de uurprijs enorm steeg. Na grondig onderzoek van alternatieve mogelijkheden besliste de raad tot stopzetting van de samenwerkingsovereenkomst met ‘Wonen en Werken’ vanaf einde 2013. Het OCMW sloot vanaf 1 januari 2014 een samenwerkingsovereenkomst af met Intergemeentelijk Opbouwwerk Interleuven (IGO) voor de uitvoering van beperkt tuinonderhoud en ‘kleine’ aanvullende klussen in en rond woningen van personen met verminderde zelfredzaamheid en welzijnskansen. Het OCMW opteert voor een samenwerking met een sociaal economie initiatief als IGO omdat dit tewerkstellingskansen biedt aan kansengroepen. Kansengroepen zijn groepen van personen waarbij de tewerkstellingsgraad lager ligt dan gemiddeld bij de totale Vlaamse beroepsbevolking. Deze groepen zijn voornamelijk langdurig werklozen, laaggeschoolden, allochtonen en ouderen. IGO werkt met vaste tarieven. Voor 2014 was dit 23,50 EUR per uur (BTW inclusief). De cliënten betalen de factuur rechtstreeks aan IGO Leuven Het OCMW komt, na sociaal onderzoek, voor bepaalde cliënten financieel in deze factuur tussen op basis van een door de raad voor maatschappelijk welzijn vastgesteld subsidiereglement. Het OCMW komt alleen tussen in de uurkost en niet in de prijs van aangekochte of gebruikte materialen. Voordat de hulp kan starten gaat een maatschappelijk werker langs bij de aanvrager en doet een sociaal onderzoek, waarbij het volgende onderzocht wordt: - de zelfredzaamheid van de cliënt - de aard van de werken - het inkomen van de cliënt De zelfredzaamheid: cliënt mag omwille van ouderdom, medische of psychische toestand of handicap niet in de mogelijkheid zijn de werken zelf uit te voeren. Aard van de werken: - werken dienen beperkt te zijn in omvang en tijd. De klussendienst is aanvullend en wil niet in de plaats treden van bestaande professionele hulp. - voor cliënten met subsidie wordt het gras maximaal 15 keer per jaar afgereden. - voor de andere klussen wordt maximaal een subsidie van € 500 EUR per jaar per cliënt voorzien. - de werken mogen geen concurrentie betekenen voor de zelfstandigen in onze gemeente. - indien afval naar het containerpark moet gebracht worden moet de cliënt hiervoor zelf knipkaarten aankopen op de gemeente (uitgezonderd gras en snoeiafval) Inkomen: het OCMW komt voor een bepaalt percentage tussen in de factuur, afhankelijk van het inkomen van de cliënt. 62
In 2014 werden 35 klussen uitgevoerd. In 2013 bedroeg dit aantal 31. Van deze klussen waren de helft tuinklussen. De andere klussen betroffen verfwerken, behangen, dakgoten leegmaken en kleine herstellingen zoals knellende deuren, rolluiklint vervangen, kranen vervangen,… Tijdens de zomermaanden werd bij 20 cliënten gras afgereden. De eerste week van april startten de maaibeurten op vaste dagen en uren, zodat de cliënten vooraf wisten wanneer de ploeg zou komen. Om de 14 dagen wordt het gras gereden tot in oktober of november, afhankelijk van het weer. Stopzettingen klussendienst in 2014 - overlijden 2 - te duur 3 Einde 2014 was er een kleine wachtlijst voor klussen. Overzicht van de opbrengsten en de kosten10 Zie punt I.5. 7. Boekendienst aan huis De boekendienst aan huis is tot stand gekomen dankzij een samenwerking tussen de openbare bibliotheek, het OCMW en een vrijwilligster. Het OCMW voert het sociaal onderzoek bij de begunstigden. De vrijwilligster brengt maandelijks boeken rond. jaar 2011 2012 2013 2014
aantal begunstigden 5 9 10 9
De toename sedert 2012 is een gevolg van de toelichtingen over de dienstverlening aan huis tijdens huisbezoeken bij alleenstaande 80-plussers. De kosten beperken zich tot de verplaatsingskosten van de vrijwilligster en bedroegen in 2014 89,47 EUR. 8. Oppas- en gezelschapsdienst (Seniorama) Sedert 1 mei 2008 heeft het OCMW een overeenkomst met de oppas- en gezelschapsdienst van Seniorama. De dienst richt zich tot personen die ervoor kiezen zolang mogelijk thuis te blijven wonen. Bij deze personen zorgen vrijwilligers voor oppas en gezelschap. Zij voeren gesprekken met de betrokken personen, maken samen een wandeling, spelen een gezelschapsspel, doen een kleine boodschap, … Wanneer de betrokken persoon erg zorgafhankelijk is, voeren de vrijwilligers ook kleine zorgtaken uit. Ook door niet-ouderen kan beroep op de dienst gedaan worden. Tot de doelgroep behoort iedereen die zorgbehoevend of eenzaam is of behoefte heeft aan oppas of gezelschap. Hierbij wordt enkel rekening gehouden met werkelijke kaskosten. Niet-kaskosten zoals voorzieningen, afschrijvingen, waardeverminderingen en herwaarderingen worden m.a.w. niet in rekening gebracht. 10
63
Seniorama heeft een erkenning van de Vlaamse Gemeenschap als oppasdienst. Oorspronkelijk werkten zij alleen voor Leuven, maar zij opereren sedert enkele jaren ook binnen de gemeenten Herent en Oud-Heverlee. Het OCMW van Oud-Heverlee kent Seniorama sedert 2012 een vast subsidiebedrag van 1.500 EUR per jaar toe. Kostprijs voor de gebruiker: - nachtopvang: 25,00 EUR per nacht (een nacht loopt van 22.00u tot 7.00u); - dagopvang: 2,60 EUR per uur. Personen die kunnen aantonen dat ze een laag inkomen hebben, kunnen aanspraak maken op een sociale correctie. De kostprijs is dan aangepast aan het inkomen. Gebruikers nachtopvang Oud-Heverlee (uren) dagopvang Oud-Heverlee (uren)
2009 477 2009 599,5
2010 0 2010 88,00
2011 684 2011 396
2012 837 2012 331
2013 756 2013 349,5
2014 810 2014 665
Totaal aantal uren 2014: 1.475u Seniorama hielp in totaal 79 personen over de verschillende gemeenten. In totaal maakten in 2014 8 personen uit onze gemeente gebruik van de dienstverlening. Het ging om : - 3 mannen waarvan 1 man van 97 jaar voor nachtoppas, de 2 anderen deden beroep op dagoppas - 5 vrouwen waarvan 1 mevrouw beroep deed op nachtoppas en de anderen op dagoppas. 2 van de 8 personen zijn zeventigers, de overige zijn 80 en 90 plussers. Niemand uit Oud-Heverlee deed in 2014 beroep op de babbellijn. Deze dienstverlening wordt bekend gemaakt via volgende kanalen: het gemeentelijk informatieblad, de gemeentelijke website, de informatiebrochures van het OCMW en het thuisgezondheidszorgteam (TGZ). Vrijwilligers Seniorama zorgt zelf voor de werving van vrijwilligers in Oud-Heverlee. Vrijwilligers moeten de minimumleeftijd van 18 jaar hebben. Er is geen specifieke vooropleiding nodig. Werving en bekendmaking gebeuren via Seniorama, de website van de gemeente, het infoblad, de eigen diensten, het thuisgezondheidszorgteam (TGZ), SIT,… De vrijwilligers krijgen een vergoeding van 25,00 EUR voor een nacht en voor dagoppas 1,50 EUR per uur. Ze mogen niet meer dan een bepaald aantal uren presteren (zie vrijwilligersdecreet). In 2014 kon Seniorama rekenen op de inzet van 50 vrijwilligers, 38 vrouwen en 12 mannen. Vrijwilligers uit Leuven zetten zich ook in voor de personen uit Oud-Heverlee. In 2014 waren er geen vrijwilligers uit Oud-Heverlee die actief gezelschapsdienst opnamen. Een vrijwilligster uit Oud-Heverlee ondersteunt het telefonisch onthaal en de 64
administratieve taken op de dienst te Leuven. Er is nood aan bijkomende vrijwilligers uit Oud-Heverlee voor dagoppas. 9. Panal Dankzij de herziening van de samenwerkingsovereenkomst met Seniorama en het toekennen van een gehalveerd vast subsidiebedrag kwamen budgetten vrij om vanaf 2012 een subsidie van 1.500 EUR aan het Palliatief Netwerk Arrondissement Leuven (PANAL) toe te kennen. Ook in 2014 werd een subsidie van 1.500 EUR aan PANAL toegekend. PANAL staat voor ondersteuning en optimale uitbouw van palliatieve zorg in het arrondissement. Het omvat twee structuren, elk met een specifieke opdracht: enerzijds het ‘Netwerk’ met als opdracht het sensibiliseren en informeren van de bevolking en in het bijzonder de sector van de gezondheids- en welzijnszorg en anderzijds de ‘Multidisciplinaire Begeleidingsequipe’ met als opdracht de palliatieve zorg in de thuis- en thuisvervangende situatie mee mogelijk te maken. In 2014 begeleidde Panal 8 palliatieve patiënten in de gemeente Oud-Heverlee (2012: 18, 2013: 12). 10.
Gezins- en bejaardenhulp
De gezins- en bejaardenhelp(st)er helpt ouderen bij het gewone huishoudelijk werk, zoals het koken, het dagelijks onderhoud van de woning, de was, de strijk, het boodschappen doen en springt indien nodig bij voor de gewone hygiënische verzorging. Het OCMW Oud-Heverlee beschikt zelf niet over een dienst gezins-en bejaardenhulp, maar koos ervoor de diensten die hulp verlenen aan inwoners binnen onze gemeente financieel te ondersteunen door het verlenen van een subsidie van 1 EUR per gepresteerd uur. In de loop van 2014 presteerden deze diensten binnen onze gemeente 13.006,75 uren, waarvan door - Familiehulp: 5.450,25 uur - Landelijke Thuiszorg: 7.556,50 uur Solidariteit voor het gezin (vroeger OTV) presteert eveneens uren in Oud-Heverlee, maar vraagt hiervoor sedert 2004 geen toelagen meer.
Familiehulp Landelijke thuiszorg
65
11.
Thuisgezondheidszorgteam (TGZ)
Maandelijks komt het thuisgezondheidszorgteam (TGZ) in het OCMW-gebouw samen tijdens een lunchpauze. Een maatschappelijk assistente van het OCMW biedt logistieke ondersteuning en coördinatie. De leden van het team komen uit verschillende disciplines: - huisartsen 6 - verpleegkundigen 11 - kinesisten 3 - maatschappelijk assistente OCMW 1 Het TGZ bespreekt zowel situaties van patiënten als patiëntoverschrijdende thema’s. Zo werd het oriëntatie- en opvolgingstraject in thuiszorg (OOT) besproken en werd het project ‘Buren voor Buren’ voorgesteld. In de loop van het jaar werd het thema dementie verscheidene malen besproken. Het team nam ook deel aan de platformvergadering van het SEL (samenwerkingsinitiatief eerste lijnszorg) met als thema ‘de rol van de apotheker in de thuiszorg’. 12.
Samenwerkingsinitiatief EersteLijnsgezondheidszorg (SEL) en GezondheidsOverleg Arrondissement Leuven (GOAL)
In Vlaanderen en Brussel zijn er 15 door de Vlaamse overheid erkende SEL’s actief en SEL GOAL is daar één van. SEL staat voor Samenwerkingsinitiatief EersteLijnsgezondheidszorg en GOAL is de afkorting van GezondheidsOverleg Arrondissement Leuven. SEL GOAL is een organisatie van zorg- en hulpverleners (waaronder OCMW Oud-Heverlee), verenigingen van mantelzorgers en vrijwilligersorganisaties, actief in de eerstelijnsgezondheids- en welzijnszorg en werkzaam binnen het hele arrondissement Leuven. Het hoofddoel is de samenwerking tussen de lokale en regionale eerstelijnsactoren (en de samenwerking met de andere lijnen) te verbeteren om zo de zorg rond de individuele patiënt te optimaliseren. Om een grotere betrokkenheid met de lokale actoren te garanderen wordt arrondissement Leuven opgesplitst in negen SEL-regio’s. In 2014 organiseerde de regionale afdeling van het SEL GOAL, met name het SEL van OudHeverlee, Huldenberg, Bertem en Bierbeek, twee vergaderingen. De sociale dienst van het OCMW werd er vertegenwoordigd. Tevens werd het OCMW, samen met het TGZ, vertegenwoordigd op de platformvergadering rond ‘de rol van de apotheker in de thuiszorg'.
66
VIII. Project woonzorgzone ‘De Kouter’ Omdat er in de gemeente Oud-Heverlee, op een 20-tal serviceflats na, geen residentiële voorzieningen voor ouderen zijn en omwille van de ernstige vergrijzing binnen de veroudering in Oud-Heverlee, werd beslist een woonzorgzone op te richten. 1. Bouwperceel Het OCMW van Oud-Heverlee kocht in 2002 twee aansluitende percelen grond, samen ongeveer 3,6 ha groot, in het centrum van Blanden, tussen de Kouterstraat (aan de Haasroodsestraat) en de Kartuizerstraat. Een deel van het terrein voldoet aan de stedenbouwkundige vereisten om er een woonzorgzone op te richten en een gedeelte zal ‘groene zone’ blijven omwille van een beschermd uitzicht op de kerk. De gemeente gunde midden 2010 de opdracht om een ontwerp van ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) op te stellen. De bestendige deputatie van Vlaams-Brabant keurde het RUP op 30 juli 2012 goed. 2. Voorlopige vergunningen Het OCMW van Oud-Heverlee beschikt over een voorlopige vergunning voor oprichting van een woonzorgcentrum met 102 woongelegenheden, een centrum voor kortverblijf met 3 woongelegenheden en een lokaal dienstencentrum. De voorlopige vergunningen voor de oprichting van het woonzorgcentrum en het centrum voor kortverblijf werden van het OCMW overgedragen naar de vzw Woonzorgzone De Kouter (zie verder). Het project voorziet tevens in de realisatie van 25 ouderenwoningen en een dagverzorgingscentrum. 3. VIPA-procedure In principe zullen we subsidies van het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA) ontvangen. Het VIPA subsidieert een vast bedrag per m2 dat overeen komt met ongeveer 55 à 60% van de geraamde bouwkost. Het betreft de kosten voor bouwen en uitrusting bij het oprichten, uitbreiden, verbouwen of leasen van gebouwen. De eerste stap in het kader van de VIPA-procedure betrof de opstelling van een zorgstrategisch plan met een grondige omgevingsanalyse en een kwalitatieve beschrijving van de dienstverlening die het OCMW binnen de woonzorgzone wenst aan te bieden. Einde 2010 besliste de raad voor maatschappelijk welzijn opdracht te geven om een zorgstrategisch plan op te stellen. Na een eerste principieel akkoord van de OCMW-raad betreffende de inhoud van het zorgstrategisch plan in juni 2011, vond een afstemmingsvergadering met de andere ouderenvoorzieningen uit de regio plaats. Er werd tevens overleg gepleegd met het schepencollege en met een werkgroep van de seniorenadviesraad. In juli 2011 werd het zorgstrategisch plan definitief door de raad voor maatschappelijk welzijn goedgekeurd. In december 2011 kregen de voorzitter en de secretaris de gelegenheid het OCMW te vertegenwoordigen op de zitting van de commissie zorgstrategie voor de ouderenzorg, alwaar het ingediende zorgstrategisch plan werd besproken. Op 5 januari 2012 keurde de minister van welzijn, volksgezondheid en gezin het zorgstrategisch plan voor de realisatie van volgende projecten uiteindelijk goed: - de nieuwbouw van een woonzorgcentrum met 102 woongelegenheden; 67
-
de nieuwbouw van een centrum voor kortverblijf met 3 woongelegenheden; de nieuwbouw van een centrum voor dagverzorging met 5 verblijfseenheden; de nieuwbouw van een lokaal dienstencentrum.
4. Publiek private samenwerking en oprichting vzw Aangezien het OCMW van Oud-Heverlee nooit een woonzorgcentrum heeft gebouwd noch uitgebaat, bezit het geen deskundigen met enige ervaring in de materie. Het OCMW bezit onvoldoende knowhow om de woonzorgzone op een doelmatige en efficiënte wijze te realiseren. Het OCMW zal het project niet zelf ontwerpen, bouwen, (pre)financieren (eventueel met VIPA-subsdies), onderhouden en uitbaten. Dit zou immers te verregaande verplichtingen en risico’s inhouden voor het OCMW, hetgeen niet wenselijk is voor een gemeente als Oud-Heverlee. In april 2011 besliste de raad voor maatschappelijk welzijn daarom om, via een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking, een consultancykantoor aan te stellen om de implicaties van twee mogelijke vormen van publiekprivate samenwerking (PPS), met name de contractuele en de participatieve PPS, te onderzoeken. Het bestek werd goedgekeurd en opdracht werd gegeven dit voor offerteaanvraag naar acht organisaties te verzenden. Begin mei 2011 kreeg een consultancykantoor de opdracht om de implicaties van de twee PPS-opties te onderzoeken. Uit de studie bleek dat de participatieve PPS-vorm voor Oud-Heverlee de meest voordelige is. Daarom kon begin augustus 2011 een nieuwe overheidsopdracht uitgeschreven worden, ditmaal met de bedoeling een consultancykantoor aan te stellen om het OCMW te begeleiden bij de procedure tot aanstelling van één of meerdere private partner(s). Het bestek werd, voor offerteaanvraag, naar elf organisaties verzonden en in september werd aan een kantoor opdracht gegeven om het OCMW te begeleiden bij de procedure tot aanstelling van één of meerdere private partner(s). In september 2011 besliste de raad voor maatschappelijk welzijn officieel de intentie te hebben, voor wat betreft het ontwerpen, bouwen, financieren, onderhouden en exploiteren van de woonzorgzone De Kouter, in de toekomst samen te werken met een of meerdere private partner(s) en daartoe een vereniging op te richten, overeenkomstig hoofdstuk 3, titel VIII van het decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de OCMW’s. Kort daarna besliste de gemeenteraad eveneens deze intentieverklaring goed te keuren. In november en december 2011 werden, in het kader van de onderhandelingsprocedure met bekendmaking, achtereenvolgens de door de consultants opgestelde selectieleidraad, de gunningscriteria en het bestek door de raad voor maatschappelijk welzijn goedgekeurd. Op 10 januari 2012 keurde de OCMW-raad het verslag tot selectie van de kandidaat-private partners goed. Op 6 maart 2012 kon de OCMW-raad beslissen tot definitieve selectie van de kandidaat-private partner(s) voor verdere deelname aan de onderhandelingsprocedure met bekendmaking en op 19 april 2012 werd de definitieve offerte die door de tijdelijke handelsvennootschap Foyer de Lork vzw - Probis Corporate nv werd ingediend volledig en formeel regelmatig verklaard. Tevens werd de tijdelijke handelsvennootschap Foyer de Lork vzw - Probis Corporate nv als voorkeursbieder aangeduid. Foyer de Lork heeft ruime ervaring met de realisatie en de uitbating van woonzorgcentra.
68
Uiteindelijk kon de OCMW-raad op 21 mei 2012 beslissen tot gunning, tot oprichting en toetreding tot de vereniging en tot goedkeuring van de oprichtingsakte (statuten van de vereniging) en van de samenwerkingsovereenkomst en de bijlagen die er integraal deel van uitmaken. Op 4 september 2012 viel het besluit van de Vlaamse Minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand waarbij het OCMW van OudHeverlee werd gemachtigd om een vereniging woonzorgzone De Kouter vzw op te richten, overeenkomstig hoofdstuk III van titel VIII van het OCMW-decreet. De vzw werd op dinsdag 11 september opgericht ten kantore van een notaris. Het OCMW heeft zich, in de samenwerkingsovereenkomst, tot volgende inbreng in de vzw geëngageerd: - een recht van erfpacht op de projectgrond voor een duur van 37 jaar; - de voorafgaande vergunningen; - een kapitaal ten belope van 200.000 EUR; - een renteloze lening ten belope van maximaal 800.000 EUR die in twee schijven ter beschikking worden gesteld. De private partner heeft zich ertoe verbonden om alle redelijke inspanningen te leveren teneinde uiterlijk het derde jaar na afgifte van het beschikbaarheidscertificaat11, een aanvang te nemen met de terugbetalingen van de renteloze lening; - alle redelijke inspanningen leveren om via haar bestaande publieksfunctie bewoners aan te trekken. De private partner zorgt voor de inbreng van kennis en expertise op het gebied van de uitbating van ouderen- en welzijnsvoorzieningen. OCMW, gemeente en de private partner hebben, als deelgenoten van de vzw, volgende verbintenissen aanvaard: - een overheidsopdracht te lanceren met het oog op de aanduiding van één of meerdere architecten alsook de aanduiding van een aannemer; - overeenkomsten af te sluiten met de architect(en) en de aannemer(s) die ingevolge de offerteaanvraag als economisch meest voordelige inschrijvers worden gekozen. De private partner verbond zich ertoe om het ontwerp en de bouw van de voorzieningen voor te bereiden en te begeleiden. Foyer de Lork vzw staat in voor het dagelijks bestuur van de uitbating van de voorzieningen.
11
Beschikbaarheidscertificaat: een schriftelijke kennisgeving van de overheid aan de opdrachtnemer waarin de opdrachtgever bevestigt dat aan de openstellingseisen is voldaan. De realisatie van het bouwproject moet door de opdrachtnemer in overeenstemming met de beschikbaarheidseisen gebeuren. De overheid zal, na afloop van de bouwwerkzaamheden, aan de hand van de beschikbaarheidseisen beoordelen of de infrastructuur beschikbaar is. Wanneer de overheid oordeelt dat aan de beschikbaarheidseisen is voldaan, wordt een beschikbaarheidscertificaat afgeleverd. De dag waarop het beschikbaarheidscertificaat wordt afgeleverd is de beschikbaarheidsdatum. De afgifte van het beschikbaarheidscertificaat vormt een sleutelmoment in de realisatie van het project. Vanaf dat ogenblik wordt de beschikbaarheidsvergoeding betaald. De infrastructuur zal in de regel vanaf die dag beschikbaar zijn en in gebruik worden genomen. Om die reden worden de beschikbaarheidseisen ook wel eens de openstellingseisen genoemd. 69
De toewijzing (opnames) van bewoners gebeurt door het personeel van vzw Woonzorgzone De Kouter. Bij de toewijzing van bewoners aan het woonzorgcentrum worden volgende opnamecriteria, in de volgorde hierna weergegeven, verplicht toegepast: 1. Zorgbehoevendheid (volgens de Katz-schaal): zwaar zorgbehoevende personen krijgen voorrang tot het door het Definitief Bestek vooropgestelde maximumzorgprofiel van 75% is bereikt 2. Voorrangsregels, opnieuw in volgorde van prioriteit: a) Bewoner zijn van de ouderenwoningen (en daar o.w.v. zorgbehoevendheid niet langer zelfstandig meer kunnen wonen) b) Inwoner zijn van Oud-Heverlee c) Partner zijn van een bewoner van het woonzorgcentrum (en zelf zwaar zorgbehoevend zijn of passen binnen de zorgprofilering van het woonzorgcentrum) d) Naaste familie (broer/zus, vader/moeder of zoon/dochter) zijn van een bewoner van het woonzorgcentrum (en zelf zwaar zorgbehoevend zijn of passen binnen de zorgprofilering van het woonzorgcentrum) 3. De chronologie op de wachtlijst (volgens datum van inschrijving of datum van inschrijving op de actieve of passieve wachtlijst). Enkel voor de eerste persoon op elke wachtlijst wordt de plaats 'vastgeklikt'. Onder inwoner van de gemeente Oud-Heverlee wordt verstaan: - een persoon die tijdens de laatste 6 jaar voorafgaand aan de opname, ten minste 3 jaar in de gemeente Oud-Heverlee heeft gewoond of die tijdens zijn of haar levensloop 15 jaar in de gemeente Oud-Heverlee heeft gewoond. Personen die in de bevolkingsregisters van de gemeente Oud-Heverlee ingeschreven zijn of ingeschreven zijn geweest, worden behoudens tegenbewijs geacht in de gemeente Oud-Heverlee te wonen of te hebben gewoond, of; - een persoon die op grond van een zwaarwichtige en langdurige omstandigheid een maatschappelijke, familiale, sociale of economische band met de gemeente OudHeverlee heeft opgebouwd. De private partner zal de know-how aanwenden teneinde voor de uitbating van de voorzieningen gekwalificeerd personeel aan te brengen. De private partner verbindt zich ertoe om, tegen betaling, volgende diensten ter beschikking van vzw Woonzorgzone De Kouter te stellen: - opzetten van een gestructureerd budgetteringssysteem (input boekhouding ter plaatse); - eindredactie boekhoudkundige rapportering; - rapporteringsmodules d.m.v. KPI's (financieel-economisch en organisatorisch) en boordtabellen; - liquiditeitsplanning; - opvolgen en optimaliseren van externe financieringsbronnen door implementatie van PartnerPlan (RIZIV, derde luik, eindeloopbaan) …); - consultancy op het gebied van IT-ondersteuning (incl. helpdesk); - deelname directie en kader aan relevant overleg Foyer de Lork vzw (kenniscentrum, directiecomité, werkgroepen kwaliteitszorg …); - deelname aankoopcentrale (samenaankoop, aanreiken lastenboeken of delegatie bevoegdheid tot aankoop); 70
-
permanent advies personeelsaangelegenheden (HR en administratie); advies opmaak vormings- en opleidingsplannen; alle andere diensten die op het ogenblik van de ondertekening van deze Overeenkomst geacht kunnen worden noodzakelijk te zijn voor de normale operationele uitbating van de Voorzieningen. Onder geen beding mag een restrictieve interpretatie van de draagwijdte van deze diensten prevaleren.
De private partner is voor de terbeschikkingstelling van deze centrale diensten gerechtigd op een jaarlijkse vergoeding van 181.500 EUR. Deze vergoeding wordt jaarlijks op basis van de gezondheidsindex geïndexeerd. De publicatie van de oprichting en de statuten van de vzw Woonzorgzone De Kouter, KBO 0848.738.221, met maatschappelijke zetel te Gemeentestraat 10, 3052 Oud-Heverlee, gebeurde in het Belgisch Staatsblad op 26 september 2012 onder nr. 12160602. Op 27 september 2012 kwam de Algemene Vergadering van de vzw voor het eerst samen en werd de raad van bestuur aangesteld. Op 28 september 2012 werd voor de notaris de Projectgrond, waarop de woonzorgzone beschreven in het zorgstrategisch plan moet worden gerealiseerd, in erfpacht overgedragen aan de vzw Woonzorgzone De Kouter. Op 23 oktober 2012 werd, bij besluit van de administrateur-generaal van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, de voorafgaande vergunning verleend aan de vzw Woonzorgzone De Kouter voor het bouwen van een woonzorgcentrum in de woonzorgzone gelegen langs de Haasroodsestraat in Oud-Heverlee (de Projectgrond). Op 13 februari 2013, bij de start van de nieuwe legislatuur, werden de organen van de vzw overeenkomstig de statuten opnieuw samengesteld. 5. Architectuuropdracht De raad van bestuur van de vzw Woonzorgzone De Kouter besliste begin 2013 een procedure te starten voor de aanduiding van een architectenbureau voor de realisatie van het project. De beperkte offerteaanvraag tot aanstelling van een architect in functie van de realisatie van woonzorgzone verliep in twee fasen. Na de officiële publicatie (einde maart 2013) met bijhorende selectieleidraad waarop een twintigtal dossiers werden ontvangen, gebeurde een doorselectie en werd aan de geselecteerde kandidaten een bijzonder bestek overhandigd. Finaal werd door de raad van bestuur na het horen van de kandidaten een architect weerhouden. De bekendmaking van de resultaten van de gunning aan de kandidaten gebeurde in september 2013. De vzw Woonzorgzone De Kouter selecteerde architect AMV uit Wetteren uit de 22 architecten die een offerte hadden ingediend. Begin 2014 startte AMV met de architectuuropdracht. 6. Stuurgroep Op 12 maart 2013 beslist de raad van bestuur van de vzw Woonzorgzone De Kouter een stuurgroep op te richten met volgende samenstelling: - acht leden raad van bestuur vzw WZZ De Kouter & OCMW-voorzitter & OCMW-secretaris - vijf vertegenwoordigers van politieke strekkingen - twee vertegenwoordigers van seniorenadviesraad - vijf ambtenaren van OCMW en gemeente - twee vertegenwoordigers zorgforum 71
Op 18 april 2013 bezochten zeventien leden van de stuurgroep drie geïntegreerde projecten, met name het woonzorgcentrum met lokaal dienstencentrum Wedbos te Geel, het woonzorgcentrum met lokaal dienstencentrum De Wending te Turnhout en het woonzorgcentrum met seniorenflats Seniorplaza te Willebroek. De reacties naar aanleiding van de bezoeken werden in een document opgenomen. Er werd rekening mee gehouden tijdens de opstelling van het plan van eisen. 7. Plan van eisen Het plan van eisen voor het lokaal dienstencentrum werd op 15 oktober 2013 goedgekeurd door de raad voor maatschappelijk welzijn. Het plan van eisen voor het woonzorgcentrum met centrum voor kortverblijf werd in het najaar van 2013 door de raad van bestuur van de vzw Woonzorgzone De Kouter goedgekeurd, na voorlegging aan de stuurgroep. Er werden tevens specifieke duurzaamheidscriteria opgesteld. 8. Technisch financieel plan Het technisch financieel plan met de aanvraag voor bouwsubsidies werd einde 2014 bij VIPA (Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden) ingediend. De vzw Woonzorgzone De Kouter hoopt een subsidiebelofte in de wacht te slepen en zal zo spoedig mogelijk een bouwvergunning aanvragen12. In een latere fase zal worden overgegaan tot de selectie van een aannemer. Aangezien er, sedert de recentste staatshervorming, heel wat bevoegdheden van de federale naar de Vlaamse overheid zijn overgeheveld, en rekening houdende met de beperkte financiële middelen, is op dit moment niet duidelijk wanneer noch of de vzw Woonzorgzone De Kouter dit jaar nog een subsidiebelofte mag verwachten.
12
De bouwaanvraag werd op 24 juli 2015 ingediend. 72
IX. Woonbeleid 1. Werken aan ‘wonen’ a. Gemeentelijke beleidsvisie over ‘wonen’ De gemeente en het OCMW van Oud-Heverlee participeren, samen met de gemeenten Bertem, Bierbeek, Boutersem, Haacht en Rotselaar en hun respectievelijke OCMW’s, sedert 1 april 2008 aan het intergemeentelijk woonproject “Wonen tussen Dijle en Velp”. Binnen dit project wordt aan een aantal doelstellingen gewerkt, waaronder het aanbieden van gestructureerde basisinformatie aan de inwoners. Dit gebeurt op de Wooninfopunten (zie b.). Oud-Heverlee werkt zowel lokaal als intergemeentelijk via twee overlegorganen aan een beleid rond wonen: het lokaal woonoverleg en de intergemeentelijke stuurgroep wonen. Het OCMW is vertegenwoordigd in beiden. Binnen het lokaal woonoverleg - dat is samengesteld uit de betrokken actoren van gemeente en OCMW, een vertegenwoordiger van de Provincie Vlaams-Brabant en van Wonen Vlaanderen, de coördinator van Wonen tussen Dijle en Velp en sociale woonactoren - werd in 2009 een eerste gemeentelijk woonbeleidsplan opgesteld. Hierin worden doelstellingen en acties geformuleerd die een antwoord bieden op de noden die naar voor kwamen uit de voor Oud-Heverlee uitgevoerde omgevingsanalyse en die binnen de mogelijkheden van een lokaal bestuur vallen. Zowel gemeente als OCMW nemen taken en verantwoordelijkheden op. Het woonbeleidsplan werd in 2011 geactualiseerd met een looptijd tot 2013. In 2014 werd dit plan geëvalueerd, getoetst aan de meerjarenplanning en bijgestuurd waar nodig. Het werd goedgekeurd door gemeente- en OCMW-raad een heeft een looptijd van 2014 tot 2019. Tijdens het lokaal woonoverleg worden de acties uit het woonbeleidsplan opgevolgd en worden sociale woonprojecten, ervaren knelpunten en specifieke lokale acties besproken en opgevolgd. Acties die intergemeentelijk kunnen worden uitgewerkt, worden behandeld in de stuurgroep wonen. Deze stuurgroep is samengesteld uit twee vertegenwoordigers per gemeente, waaronder de OCMW-voorzitter. Hier is ruimte om aan een intergemeentelijk woonbeleid te werken, om dieper in te gaan op bepaalde onderwerpen en om ervaringen uit te wisselen. b. Wooninfopunt De inwoners van de zes gemeenten kunnen met al hun vragen rond wonen op het Wooninfopunt Oud-Heverlee terecht. Het Wooninfopunt Oud-Heverlee houdt elke dinsdag spreekuur in het Sociaal Huis (10-12u) en heeft avondspreekuur in het Gemeentehuis iedere tweede dinsdag van de maand van 18 tot 20u. Daarnaast is er telefonische permanentie en is men bereikbaar via mail. Indien nodig leggen de medewerkers van het Wooninfopunt een huisbezoek af. Inwoners kunnen tevens, na telefonische contactname of doorverwijzing door de medewerkers van de Wooninfopunten, beroep doen op een technisch adviseur voor technische vragen rond duurzaam, ecologisch en energiebewust wonen, veiligheid en algemene kwaliteit van woningen. In 2014 kwamen 147 nieuwe begunstigden aankloppen bij het Wooninfopunt (2013: 121) en werden 395 contacten geregistreerd (2013: 347). De vragen die werden gesteld betroffen voornamelijk premies (31,14%), energiepremies (19,75%), energie (17,47%), kwaliteitsnormen en –problemen (12,66%) en huren (5,06%). 73
Opvallend voor 2014 was de toename van vragen over energie, in 2013 bedroeg dit nog 7,49%. Hoewel het om een relatief klein aandeel van het totaal aantal vragen gaat, werd er voor 2014 een verdubbeling van het aandeel vragen over huren geregistreerd ten opzichte van 2013 (5,06% ten opzichte van 2,31% in 2013). Vanuit het Wooninfopunt hielpen ze al heel wat mensen bij het vergelijken van de prijzen van de verschillende energieleveranciers door middel van de V-test. In 2013 werd tijdens een teamoverleg van de sociale dienst van het OCMW informatie gegeven over de V-test, doorverwijzing van cliënten naar het Wooninfopunt en begeleiding bij overstap naar een andere energieleverancier. Ook doorverwijzing naar andere diensten en trajecten zoals de technisch adviseur van het woonproject (woningkwaliteit), de Energiesnoeiers (besparen van energie door gedragsverandering), het Sociaal Dakisolatieproject (voordelig isoleren van dak voor eigenaar-verhuurders aan kwetsbare groepen), het FRGE (energielening aan 2%) enz. kwam aan bod. Ook in 2014 werd verder gewerkt rond energie. Vanaf de zomer werd een groepswerking rond energie voorbereid. Op 2 oktober organiseerden de sociale dienst en het Wooninfopunt een zitdag specifiek voor mensen die bij het OCMW gekend zijn omwille van hoge energiefacturen. Tijdens deze zitdag werden de tarieven van de verschillende leveranciers vergeleken en werd ondersteuning geboden bij eventuele overstap naar een andere leverancier. Op 21 november kon een breder publiek terecht in het Sociaal Huis voor deze V-test. c. Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost (FRGE) OCMW en Gemeente participeren sinds eind 2010 aan het intergemeentelijk project in het kader van het Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost (FRGE). Het FRGE werd in 2006 opgericht door de federale overheid. Het FRGE maakt energiebesparende investeringen in woningen mogelijk door het verstrekken van goedkope leningen. De bedoeling is de energiekost in woningen te doen dalen. De energiebesparende investeringen hebben een positief effect op het milieu. Iedereen kan lenen aan 2%, voor kansengroepen is de lening beschikbaar aan 0%. Het FRGE werkt samen met “lokale entiteiten” die middelen krijgen om: o goedkope leningen te verstrekken; o te voorzien in begeleiding van een specifieke doelgroep (meest behoeftigen); Gemeente en OCMW delegeerden aan IGO de nodige bevoegdheden om als ‘lokale entiteit’ binnen de gemeente op te treden. Gezien de nauwe samenwerking tussen de medewerker FRGE en het Wooninfopunt, wordt het verstrekken van de nodige informatie rond eventuele premies of andere voordelen alsook het bieden van technisch advies ook binnen het kader van het FRGE verzekerd. Op het Wooninfopunt worden de intakegesprekken voor de FRGElening verzorgd. Vanaf 1 januari 2015 werd het FRGE overgeheveld naar de Vlaamse overheid en werd de lening herdoopt naar ‘Energielening’. Het OCMW ontving in 2014 de vraag van IGO om advies uit te brengen omtrent het al dan niet toekennen van een energielening aan een persoon uit de doelgroep. Het OCMW bracht positief advies uit. d. Energiesnoeiers De gemeente doet, in het kader van het project ‘energiesnoeiers’, beroep op IGO voor de uitvoering van de energiescans binnen de gemeente. Zoals vermeld (zie hoger), werkt het OCMW hier actief aan mee door alle aanvragers van een verwarmingstoelage in te lichten over de mogelijkheid om een energiescan te laten uitvoeren. 74
Tijdens een bezoek in de woning kijken de Energiesnoeiers naar de energiesituatie en of er mogelijkheden zijn om energie te besparen. Daarnaast geven de Energiesnoeiers een heleboel besparingstips. Waar het zinvol is, voeren ze een aantal energiebesparende maatregelen uit (voor de waarde van 20 EUR) zoals het plaatsen van spaarlampen, buisisolatie, radiatorfolie of een spaardouchekop. Voor wie? De energiescans zijn in het bijzonder bedoeld voor financieel of maatschappelijk kwetsbare doelgroepen. Sinds 2014 zijn de scans enkel nog voor deze mensen gratis. De gemeente bepaalt in samenwerking met het OCMW welke adressen in aanmerking komen. Prioritaire doelgroepen zijn: personen met een verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds personen in een collectieve schuldenregeling personen die budgetbegeleiding genieten residentiële beschermde begunstigden [1]met een laag inkomen personen met een budgetmeter personen met een stookoliepremie (via het OCMW) gebruikers van maaltijden of de dienst huishoudhulp van het OCMW e. Decreet Grond- en Pandenbeleid i. Bindend sociaal objectief Op 1 september 2009 trad het decreet Grond- en Pandenbeleid in werking. Eén van de doelstellingen van dit decreet is de invoering van maatregelen inzake betaalbaar wonen. Tegen 2020 wil Vlaanderen een aantal extra sociale huur- en koopwoningen en sociale kavels gerealiseerd zien. Er werd een nulmeting uitgevoerd waarbij voor elke gemeente het percentage sociale huurwoningen, gerealiseerd voor 31 december 2007, ten opzichte van het aantal private huishoudens werd berekend. Gemeenten bij wie dit percentage kleiner was dan 9%, moeten een bepaald aantal extra sociale huurwoningen realiseren tegen 2023. Indien het percentage lager ligt dan 3%, moet er nog een aantal extra sociale huurwoningen worden gerealiseerd tegen 2025, de specifieke inhaalbeweging genoemd. Het totaal van deze te realiseren sociale huurwoningen noemt men het bindend sociaal objectief voor sociale huurwoningen. De provincie voerde een soortgelijke berekening uit voor het vastleggen van het bindend sociaal objectief voor sociale koopwoningen en sociale kavels voor elke gemeente. Het bindend sociaal objectief voor Oud-Heverlee bestaat uit 3 deelobjectieven: 72 + 27 (specifieke inhaalbeweging) sociale huurwoningen, 33 sociale koopwoningen en 2 sociale kavels. Deze moeten worden gerealiseerd tegen 2020. Eind 2014 verhuren SHM Dijledal en SVK Spit 29 sociale woningen op het grondgebied van de gemeente Oud-Heverlee. Dit zijn er 2 meer dan bij de nulmeting. Deze 2 woningen worden in mindering gebracht van het bindend sociaal objectief voor sociale huurwoningen. Het decreet Grond- en Pandenbeleid reikt de gemeenten, als regisseur van het lokaal woonbeleid, verschillende instrumenten aan om deze objectieven te verwezenlijken.
residentiële beschermde begunstigden zijn begunstigden die beschermd worden voor hun hoofdverblijfplaats (een persoon kan nooit beschermd worden voor een eventuele tweede woonst). [1]
75
ii. Gemeentelijke heffing op leegstand Sinds 1 januari 2013 heeft de gemeente een gemeentelijke heffing op leegstand. Sommen die via deze weg worden geïnd, worden ingezet ten behoeve van het lokaal woonbeleid. Het invoeren van een leegstandsheffing heeft onmiskenbaar bewegingen in het leegstandsregister tot gevolg.
aantal aktes teruggetrokken aktes beroepen ingediend toegekend waarvan geschrapt bewoond gesloopt 2e verblijf nu nog leeg
2010 17 9 9 3
5
2012 15 1 6 3 1 5 5
2013 17 15 3 2 2 1 9
2014 17 3 7 2 1 1 10
iii. Gemeentelijk actieprogramma Het Decreet Grond- en Pandenbeleid verplicht de gemeente om 25% van de oppervlakte van de gronden die in handen zijn van publieke en semipublieke besturen, in te zetten voor de realisatie van een sociaal woonaanbod. Op die manier wordt de gemeente ertoe aangespoord om actief een beleid te voeren en zelf aan een sociaal woonaanbod te werken. Ook deze lijst van onbebouwde percelen uit het actieprogramma wordt in het lokaal woonoverleg besproken. Er werd een inventaris opgemaakt van de bouwgronden en kavels in de gemeente in eigendom van een Vlaams Bestuur of een Vlaamse semipublieke rechtspersoon. Hieruit bleek dat er in Oud-Heverlee vier betrokken actoren zijn: Gemeente Oud-Heverlee; OCMW Oud-Heverlee; Kerkfabriek van de parochie Sint-Anna en Sint-Maria Magdalena; Kerkfabriek van de parochie Sint-Joris Tijdens de voorgaande jaren werd overleg gepleegd met alle betrokken actoren en werd er nagegaan welke locaties effectief kunnen worden aangesneden voor sociale woningbouw. Er werd verder onderhandeld met sociale bouwmaatschappijen voor de realisatie van sociale woningen in de Overwegstraat (grond in eigendom gemeente) en de Fazantenlaan (grond in eigendom van het OCMW). Deze inspanningen resulteerden in de opmaak van een actieprogramma dat zowel door gemeente- als OCMW-raad werd goedgekeurd. Het actieprogramma wordt gekaderd in een bredere visie rond de creatie van betaalbare woningen binnen de gemeente, de visienota. In 2014 werden het actieprogramma en de visienota aangepast. In 2014 werd in elk overleg lokaal woonbeleid de stand van zaken van de verschillende projecten waarin sociale woningen zullen worden gerealiseerd opgelijst en besproken. iv. Sociale last voor bepaalde grotere private bouw- en verkavelingprojecten / Reglement sociaal wonen In het verleden werd voor grotere bouw- en verkavelingsprojecten (zowel door private als door publieke actoren) een sociale last opgelegd. Oud-Heverlee beschikte over een gemeentelijk Reglement Sociaal Wonen, waarin de gemeente opteerde om de wettelijk 76
bepaalde maximale percentages sociale last op te leggen. Het Grondwettelijk Hof oordeelde eind 2013 echter dat een aantal aspecten van de sociale lasten, zoals opgenomen in het decreet Grond- en pandenbeleid, onwettig waren en vernietigde de betreffende artikelen met terugwerkende kracht. Hierdoor diende de gemeente haar gemeentelijk reglement in te trekken en is de rechtsgrond om sociale lasten op te leggen onder deze vorm verdwenen. De bepalingen met betrekking tot het bindend sociaal objectief en het actieprogramma blijven echter wel overeind. 2. Sociaal verhuurkantoor (SVK) In september 2004 sloot het OCMW van Oud-Heverlee een samenwerkingsovereenkomst af met vzw SVK-SPIT[2] tot uitbreiding van haar werkingsgebied met Oud-Heverlee. Dankzij deze overeenkomst kunnen personen, die voldoen aan de inkomensvoorwaarden, zich bij het sociaal verhuurkantoor inschrijven op de wachtlijst voor een sociale huurwoning. Een sociaal verhuurkantoor vormt een schakel tussen eigenaar en huurder. Als hoofdhuurder verhuurt een SVK op haar beurt aan mensen die omwille van hun inkomen, verleden, huidskleur,… moeilijk aan bod komen op de private huurmarkt. Het SVK kan de eigenaar mooie condities bieden : het SVK sluit met de eigenaar een negenjarig huurcontract af. Gedurende die negen jaar treedt het SVK op als hoofdhuurder en is het verantwoordelijk voor alle huurdersverplichtingen zoals de maandelijkse stipte betaling van de huur, huurdersbrandverzekering,…; er is bevriezing van het kadastraal inkomen van de woning voor een periode van 9 jaar; het SVK vraagt geen commissieloon, de werkingskosten worden gedragen door de Vlaamse Overheid; vanuit de provincie Vlaams Brabant heeft het SVK een eigen klusjesdienst ter beschikking, die binnen het gehuurde patrimonium overal inzetbaar is. Op die manier blijft de eigendom in goede staat en behoudt het zijn waarde; het SVK biedt ook huurbegeleiding aan. De huurders worden geholpen bij de uitoefening hun rechten en plichten als huurder. Zij worden gevormd in weerbaarheid en woonvaardigheden; als de woning toe is aan een opknapbeurt, kan de eigenaar genieten van tal van ondersteunende maatregelen vanuit verschillende overheden. In ruil voor deze zekerheden verwacht het SVK van de eigenaar: een betaalbare huurprijs die voor de doelgroep en voor de eigenaar interessant is maar die lager ligt dan de gangbare prijzen op de private huurmarkt. In 2005 kwam binnen Oud-Heverlee een eerste woning (Dassenstraat, Haasrode) in beheer van het SVK. In 2006 kwam hier een tweede woning bij (Speelbergstraat, Sint-Joris-Weert). In 2007 en 2008 kwamen er geen woningen bij omdat de onderhandelingen steeds vastliepen op huurprijs (maximum 500 EUR + 7 % per persoon ten laste). Weinig eigenaars in Oud-Heverlee blijken bereid hun woning voor die prijs te verhuren. Op de privémarkt kunnen ze immers veel meer krijgen. Daarom besliste het OCMW in 2009 om een lokale huursubsidie aan het SVK SPIT te verlenen voor een periode van 3 jaar, verlengbaar per 3 jaar.
[2]
SPIT: Structurele Participatie en Integratie Thuislozen 77
De subsidie werd vastgesteld op maximaal 6.000 EUR voor 2009 en maximaal 10.000 EUR voor de volgende jaren. Onderhandelingen over de huurprijs van de woningen worden overgelaten aan het SVK. Het SVK sluit steeds huurcontracten af voor 9 jaar. Zij verwachten dan ook dat het OCMW zich voor 9 jaar engageert. Eind 2014 huurde SVK SPIT 8 panden binnen onze gemeente. Voor 5 van die panden verleende het OCMW een huursubsidie geïndexeerde verhuurbij SVK sedert hoofdhuurprijs prijs
subsidie OCMW/mnd
01/07/2006
431,89
434,94
0
01/08/2009
647,83
460,43
150,00
01/01/2010
558,44
345,75
194,19
01/10/2010
748,00
543,77
200,00
15/12/2010
621,34
545,34
200,00
01/07/2014
625,00
Ijzerenwegstraat 5-0101, SJW
01/11/2014
390,00
Ijzerenwegstraat 5-0102, SJW
01/11/2014
390,00
461,00 164,00 nog niet verhuurd 0 nog niet verhuurd 0
adres Speelberg 24, SJW Grezstraat 21, VA (2 slpkamers) alleenstaande moeder met 2 kinderen die leefloon heeft Grezstraat 23, VA (1 slpkamer) alleenstaande vrouw A. Vanhoofstraat, OH (2 slpkamers) Beekstraat 44 , SJW (3 slpkamers) Leibeekstraat 2 , OH (3 slpkamers)
Voor de subsidie die het OCMW jaarlijks toekent aan het SVK werd in 2014 het jaarlijks maximumplafond van 10.000 EUR bereikt. Dit plafond wordt jaarlijks geïndexeerd op basis van de gezondheidsindex van januari 2009. Dit geeft voor 2014 onderstaande berekening : 10.000 x gezondheidsindex jan 2014 = 10.000 x 121.49/111.36 = 10.909,66 gezondheidsindex jan 2009 Voor het jaar 2014 kon het OCMW dus een maximimhuursubsidie van 10.909,16 EUR toekennen. Het OCMW keerde voor 2014 een totale subsidie van 9.914,28 uit. In 2013 bedroeg de huursubsidie 9.717,14 EUR.
78
X. Psychosociaal interventieplan (PSIP) en psychosociaal hulpverleningsnetwerk (PSH) Het psychosociaal interventieplan (PSIP) is een plan voor psychosociale hulp aan getroffenen van rampen en maakt deel uit van het gemeentelijk algemeen nood- en interventieplan (ANIP). Het psychosociaal hulpverleningsnetwerk (PSH) bestaat uit een lokaal team dat vlug ter plaatse kan zijn om snel de eerste psychosociale hulpverlening aan de getroffenen te kunnen bieden. Een voordeel is dat de leden van het team elkaar kennen en dat de regio bekend terrein is. Samenstelling van het PSH Het PSH van Oud-Heverlee is samengesteld uit: - medewerkers van OCMW en gemeente - vrijwilligers uit de lokale gemeenschap Ingeval van grote ramp bieden hulpverleners van de Dienst Dringende Sociale Interventie (DSI) van het Rode Kruis versterking en ondersteuning aan het lokale team. Schematische voorstelling ANIP (= algemeen nood- en interventieplan) ↓ PSIP (= Psychosociaal interventieplan) ↓ PSH (= psychosociaal hulpverleningsnetwerk) - personeel OCMW en gemeente - DSI Rode Kruis - vrijwilligers Doel PSH De doelstelling van het PSH is tegemoet te komen aan de psychosociale behoeften bij een collectieve noodsituatie, met het oog op het herstellen van het psychosociaal evenwicht, zodat de betrokken personen op langere termijn zo weinig mogelijk negatieve psychische gevolgen zouden ervaren. De doelgroep bestaat uit alle getroffenen: gewonden, nietgewonden, hun naasten, hulpverleners, getuigen en eventuele andere groepen. Opdrachten van het PSH Het PSH heeft volgende opdrachten: - het groeperen van niet-gewonden op het rampterrein; - begeleiden van niet-gewonden tijdens busvervoer van rampgebied naar onthaalcentrum; - installeren en uitbouwen van een onthaalcentrum voor niet-gewonden (informatie doorgeven, emotionele ondersteuning verlenen, …); - primaire behoeften vervullen : voeding, comfort, families verenigen,…; - de getroffenen beschermen tegen inmenging van de media; - detecteren van kwetsbare personen; - opvang van verwanten van niet-gewonden, overledenen en vermisten; - installeren en uitbouwen van een telefonisch informatiecentrum (informatie verschaffen aan familie en vrienden, registratie van familieleden, gegevens verzamelen over de identiteit van vermisten); - registreren van identiteiten van niet-gewonden; - inrichten van een rouwkapel en organiseren van opvang van familie van overledenen; - nazorg organiseren. 79
Wanneer wordt het PSIP geactiveerd? Het PSIP wordt geactiveerd: - bij de afkondiging van een medisch interventieplan (MIP) en/of bij het ontstaan van een collectieve noodsituatie; - in andere situaties na overleg met de federaal gezondheidsinspecteur (FGI) en de psychosociaal manager (PSM). Hoe wordt het PSIP geactiveerd? De 100-centrale verwittigt de FGI en de PSM (in geval van MIP of algemeen noodplan). De FGI verwittigt de Burgemeester (ramp binnen gemeente) of de Provinciegouverneur (gemeenteoverschrijdende ramp). Deze richten een gemeentelijk of provinciaal coördinatiecomité (CC) op. Vanuit het CC wordt het PSIP geactiveerd. Als eerste wordt de verantwoordelijke PSH gecontacteerd die op haar beurt de verschillende verantwoordelijken moet contacteren. Vrijwilligers Voor het PSIP konden we ook in 2014 nog rekenen op 44 vrijwilligers. Op 2 december 2014 werden zij uitgenodigd in zaal De Roosenberg voor een oefening waarbij een onthaalcentrum werd geopend en geactiveerd. Aan de oefening namen 28 vrijwilligers en PSH coördinatoren deel. Activiteiten 2014 - januari 2014 : rondgang met alle verantwoordelijken, coördinatoren en noodplanambtenaar in alle opgegeven locaties voor onthaalcentra. Van iedere locatie werd een technische fiche opgesteld - september 2014 : oefening installeren gemeentelijke coördinatie cel. - november 2014 : oefening veiligheidscel - december 2014 : oefening openen en activeren onthaalcentrum
80
XI.
Informatieverstrekking
1. Gemeentelijk informatieblad In 2014 verschenen volgende artikelen van het OCMW in het gemeentelijk informatieblad: - data juridisch advies door advocate - sociaal verwarmingsfonds - toelage voor het thuis opvoeden van een kind met een handicap - dag zonder krediet - huisbezoekenproject 80-plussers - Oud-Heverlee "Gezonde gemeente" - voorrang in woonzorgcentrum en centrum voor dagverzorging Ter Meeren - opendeurdagen zesdeklassers - project woonzorgzone De Kouter - dienst huishoudhulp - dienst Ondersteuningsplan - Mobiliteitscentrale Aangepast Vervoer - vakantieparticipatie - sociaaleducatieve toelage - Buren voor Buren 2. Opendeurdagen voor leerlingen lagere school De leerlingen van vijf klassen zesde leerjaar uit de basisscholen uit Blanden, Haasrode en Oud-Heverlee kwamen in mei 2014 op bezoek bij het OCMW. Het concept van de voorgaande jaren bleef behouden: met toneelstukjes werd de jongeren duidelijk gemaakt met welk soort vragen men bij het OCMW terechtkan. Daarna kregen ze een powerpointvoorstelling waarin de verschillende diensten van het OCMW werden voorgesteld. De informatiesessie werd afgesloten met een quiz over het OCMW. De opendeurdagen voor de basisscholen lopen al meerdere jaren en zijn een goede formule om deze groep jongeren, net voor ze naar de secundaire scholen buiten de gemeente gaan, informatie mee te geven die ze in de toekomst misschien nog kunnen gebruiken. We hopen op deze manier ook de ouders en grootouders van deze jongeren te bereiken en de drempel naar het OCMW te verlagen. 3. Informatiebrochures In 2014 werd gekozen om geen brochures meer te laten drukken. De informatie wijzigt vaak heel snel en daarom is het handiger om zelf een aantal brochures af te printen en deze bij te printen volgens de vraag. Op deze manier kan de informatie up to date gehouden worden. Er zijn infobrochures ter beschikking over : - maaltijdbedeling aan huis - klussendienst - boekendienst aan huis - huishoudhulp - voordelen en diensten voor 65-plussers De brochures zijn ter beschikking in het OCMW en worden tijdens huisbezoeken overhandigd. 81
4. Gemeentelijke website De dagorde van de maandelijkse zitting van de raad voor maatschappelijk welzijn wordt vooraf telkens op de website van de gemeente Oud-Heverlee bekendgemaakt. Men vindt er tevens een overzicht van alle niet privacygevoelige beslissingen van de raad voor maatschappelijk welzijn. Op de website leest men informatie over de huidige dienstverlening van het OCMW, met een vermelding van de contactpersonen.
82
XII.
Nieuwe beleids- en beheerscyclus
De beleids- en beheerscyclus (BBC) is het nieuwe plannings-, registratie- en evaluatiesysteem van de lokale besturen. Sedert begin 2014 passen alle gemeenten en OCMW's de beleids- en beheerscyclus toe. De BBC stimuleert besturen om geïntegreerd te plannen en te werken. Daarbij staan de beleidskeuzes van het bestuur centraal. Aan de beleidskeuzes worden de vereiste financiële middelen gekoppeld. De BBC kan gekaderd worden in de context van ‘nieuw public management’ waarbij men van een eerder inputgericht beleid evolueert naar een outputgericht beleid: - de beheerscyclus heeft vooral een interne dimensie en betreft ‘beheersbare’ / ‘controleerbare’ dingen: doen we de dingen goed / efficiënt? - de beleidscyclus betreft de externe dimensie. Is het beoogde effect bereikt? Zijn we effectief? Doen we de goede dingen? Op de externe dimensie hebben we minder vat. Bij een outputgericht beleid/management combineert men beide. Men wil bvb. vermijden intern perfect georganiseerd te zijn (efficiënt) om zinloze (niet effectieve) doelstellingen te bereiken. Er wordt in de BBC een duidelijke link gelegd van doelstellingen naar budgetten: men gaat van een (gemeentelijke) ‘begroting’ met vele artikelen en details (maar zonder toelichting betreffende doelstellingen) naar een budget met enveloppes. Ook voor gemeenten is er voortaan een duidelijke koppeling van middelen aan doelstellingen. Ook het financieel management wordt outputgericht. De bedoeling is dat de gemeente- en OCMW-raden sturen op hoofdlijnen. In het kader van de BBC worden, o.b.v. een omgevingsanalyse, doelstellingen vooropgesteld. De doelstellingen worden ingedeeld in - prioritaire doelstellingen o.a. waarmee onderscheidt OCMW Oud-Heverlee zich van andere OCMW’s? waarin zijn we goed? waarop zijn we trots? wat is innoverend? - niet-prioritaire doelstellingen o.a. recurrente (lopende) doelstellingen waarover we, o.a. financieel, wensen te rapporteren - overige doelstellingen doelstellingen waarover we niet zullen rapporteren (niet elke EUR wordt gekoppeld aan doelstellingen) Het verschil ligt dus in de graad van verantwoording. Per 30 december 2013 werd de omgevingsanalyse ter voorbereiding van het strategisch meerjarenplan voor het OCMW Oud-Heverlee voor de periode 2014-2019 goedgekeurd. Begin 2014 kon het financieel meerjarenplan voor de periode 2014-2019 met toelichting (inclusief de strategische nota met indeling van de beleidsdoelstellingen in prioritaire en overige beleidsdoelstellingen, actieplannen en acties) goedgekeurd worden.
83
XIII.
Intern beheerssysteem (interne controle)
Op basis van de artikelen 86, 98, 99 en 100 van het decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de OCMW’s is de secretaris ‘belast met de werking van de diensten inzake de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie van het beleid’ en ‘met de interne controle op de werking van de diensten’. ‘Interne controle is het geheel van maatregelen en procedures die ontworpen zijn om een redelijke zekerheid te verschaffen over: 1° het bereiken van de doelstellingen; 2° het naleven van wetgeving en procedures; 3° de beschikbaarheid van betrouwbare financiële en beheersinformatie; 4° het efficiënte en economische gebruik van middelen; 5° de bescherming van activa; 6° het voorkomen van fraude.’ Het algemene kader van het interne controlesysteem werd op 24 juli 2014 door de raad voor maatschappelijk welzijn vastgelegd. Aan de hand van de tool uit de ‘leidraad organisatiebeheersing voor lokale besturen’ van de Vlaamse overheid werd, in samenwerking met medewerkers van de binnendienst van het OCMW, betreffende 10 thema’s een interne omgevingsanalyse opgesteld. De resultaten van de zelfevaluatie geven een beeld van de sterke punten en van de werkpunten van de werking van het OCMW. De belangrijkste risico’s werden in kaart gebracht. Naast een heel aantal vrij concrete vragen, werd ondermeer een antwoord gezocht op volgende algemene vragen: - bereiken we onze doelstellingen? - doen we dit op efficiënte wijze? - wordt de wetgeving bij ons nageleefd? - worden onze personele middelen goed gebruikt? - worden onze financiële en materiële middelen goed en zo zuinig mogelijk besteed en gebruikt? - krijgen medewerkers kansen om fraude te plegen? bestaat hiertoe risico? - weten raadsleden en medewerkers wat hun rol is en hoe een en ander kadert binnen de doelstellingen? - welke extra controlemaatregelen (beheersmaatregelen) zijn wenselijk en waar? controlepunten? frequentie? wie doet wat? Op basis van de zelfevaluatie werd een lijst van verbeteractieplannen en acties opgesteld, werden deadlines vastgelegd, verantwoordelijken en uitvoerders aangeduid en prioriteiten gesteld. De raad voor maatschappelijk welzijn nam hiervan kennis op 26 maart 2015. Ook het meerjarenplan voor de periode 2014-2019 bevatte verbeterprojecten. Gezien de relatief kleine schaal van het OCMW van Oud-Heverlee en de ‘sociale controle’ die hiervan het gevolg is, zijn de werkprocedures eenvoudig, de hiërarchische lijnen kort, gebeurt heel wat overleg op informele wijze en zijn de risico’s eerder beperkt. Het bestuur beschikt jaarlijks over een uitgebreid verslag bij de rekening, dat heel wat informatie bevat betreffende het bereiken van doelstellingen en gelinkt wordt aan de financiële implicaties. 84
XIV. Samenwerking OCMW en gemeente Gemeente en OCMW Oud-Heverlee hebben reeds een lange traditie van samenwerking en er wordt voortdurend naar extra samenwerkingsopportuniteiten gezocht: - beide besturen zijn op eenzelfde site in de deelgemeente Vaalbeek gehuisvest - het technisch onderhoud en het poetsonderhoud van de gemeenschappelijke gebouwen gebeurt door gemeentepersoneel - server, telefooncentrale en toegangscontrole- en tijdsregistratiesystemen worden gedeeld - de informaticus en de communicatieambtenaar van de gemeente voeren tevens opdrachten uit voor het OCMW - teneinde te genieten van schaalvoordelen bij bepaalde aankopen treedt de gemeente voor bepaalde overheidsopdrachten namens het OCMW op (bvb. schattingen van gronden door landmeters, aankopen van ICT-materiaal, software, kantoormaterialen en dranken, …) - het OCMW neemt binnen de gemeentelijke noodplanning de psyschosociale hulpverlening op zich (in december 2014 heeft Oud-Heverlee als eerste gemeente in Vlaanderen een geslaagde PSH-alarmeringsoefening gedaan) - beide besturen doen beroep op eenzelfde externe preventiedienst (PremedInterleuven) en weddecentrale - medische controles, brandoefeningen, nieuwjaarsrecepties, sportdagen of teambuildingsactiviteiten worden samen georganiseerd - de OCMW-secretaris is een vast lid van het managementteam van de gemeente en neemt actief deel aan de vergaderingen - medewerkers van het OCMW en de gemeente verenigden zich in een personeelskring en organiseren 2 keer per jaar een activiteit waar medewerkers van OCMW en gemeente elkaar ontmoeten - recent besloot de gemeenteraad, in het kader van de informatieveiligheid, beroep te doen op dezelfde externe veiligheidsconsulent als het OCMW - ... Ook omtrent seniorenbeleid, jeugdbeleid en beleid betreffende kansengroepen zijn afspraken gemaakt voor efficiëntere samenwerking. Zowel de gemeente als het OCMW hebben rond deze doelgroepen actiepunten en budgetten voorzien in hun meerjarenplanning. Om overlappingen te voorkomen, het beleid beter op mekaar af te stemmen en op efficiëntere wijze tot acties en resultaten te komen, werd de verantwoordelijke sociale dienst / beleidsmedewerker van het OCMW aangeduid als coördinator doelgroepenbeleid. Zij woont, namens OCMW én gemeente, de vergaderingen van de seniorenadviesraad bij. Vragen, voorstellen en adviezen van de seniorenadviesraad en vanuit andere kanalen (bvb. LOGO, IGO, seniorenverenigingen, …) worden door haar meegenomen naar en besproken met de best geplaatste ambtenaar van gemeente of OCMW (bvb. de verantwoordelijke van de dienst vrije tijd, de verantwoordelijke van de sportdienst, een van de twee maatschappelijk assistenten die werken rond ouderenbeleid, …). Er wordt afgesproken wie het voorstel verder uitwerkt en met welke budgetten (gemeente of OCMW). Afhankelijk hiervan wordt de vraag of het voorstel voorgelegd aan het schepencollege, aan de OCMWraad of aan beide.
85
Onderzocht wordt op welke wijze de ondersteunende diensten van gemeente en OCMW, met name de personeelsdienst, de financiële dienst en het secretariaat, op termijn samengevoegd zouden kunnen worden.
86