JAARVERSLAG 2014 OCMW | Binnenhof 2 3630 Maasmechelen | telefoon 089 48 28 00 | www.ocmwmaasmechelen.be
VOORWOORD
Beste lezer Na een toch wel bewogen jaar 2013 werd in 2014 verder gewerkt op de ingeslagen weg: een zo efficiënt en effectief mogelijke inzet van het personeel en de financiële middelen om de wettelijke opdracht van het OCMW uit te voeren. Voor de financiële dienst lag in 2014 de klemtoon op de implementatie van BBC, die overigens zonder grote problemen is verlopen. Met het oog op de opmaak van een nieuw personeelsbehoeftenplan en organogram werd van onze medewerkers gevraagd om een taakenquêteformulier in te vullen. In het kader van de gewijzigde wetgeving inzake preventie en bescherming op het werk werd bij de medewerkers een bevraging gedaan naar hun psychosociaal welzijn. De resultaten van deze bevraging zullen worden opgenomen in een actieplan. In de aanloop naar de werelddag van verzet tegen extreme armoede werden medewerkers en raadsleden in september opgeroepen om gedurende één maand te leven met een budget gelijk aan het leefloon. Het uitbouwen van wijkgebonden werkingen is één van de doelstellingen geformuleerd in onze meerjarenplanning. Na het succes van de wijkwerking in Uikhoven ging in april alvast wijkwerking Het Contact van start in ontmoetingscentrum Concordia in Vucht. Op deze manier krijgen mensen de gelegenheid tot ontmoeting en sociaal contact in hun eigen buurt. Het eerste Kastanjefeest in dienstencentrum De Bolster was een schot in de roos. Bijna duizend bezoekers maakten op deze manier kennis met de werking van het dienstencentrum en samenwerkende verenigingen. In december keurde het beleid de principes van een intensieve samenwerking OCMW-gemeente goed. De integratie van de diensten zal dè grote uitdaging zijn voor de eerstkomende jaren.
Albert Peters Secretaris
Erik Ver Berne Voorzitter
1
JAARVERSLAG 2014 OCMW MAASMECHELEN Inhoudstafel
Voorwoord _________________________________________________________ 1 Inhoudstafel _______________________________________________________ 2 Algemeen _________________________________________________________ 5 1. 2. 3. 4. 5. 5.
Identificatiegegevens ___________________________________________ Samenstelling Raad ____________________________________________ Overzicht en samenstelling comités _______________________________ Overzicht van de diensten – Openingsuren __________________________ Managementteam _____________________________________________ Organogram __________________________________________________
5 5 5 5 7 8
Algemene diensten __________________________________________________ 9 1. Beleidsmanagement ___________________________________________ 9 1.1. Budget en meerjarenplan ___________________________________ 9 1.2. Taakenquêtes ____________________________________________ 9 1.3. Studies _________________________________________________ 9 1.4. Projecten/subsidies ________________________________________ 9 1.5. Interne controle _________________________________________ 10 2. Onthaal Sociaal Huis __________________________________________ 2.1. Bezoekersaantallen Sociaal Huis _____________________________ 2.2. Telefonische oproepen ____________________________________ 2.3. Reservaties vergaderzalen _________________________________ 2.4. Reservaties dienstwagens __________________________________
10 10 11 11 11
3. Secretariaat _________________________________________________ 3.1. Vergaderingen beleidsorganen ______________________________ 3.2. Postbehandeling _________________________________________ 3.3. Frankeren ______________________________________________
12 12 12 13
4. Personeelszaken _____________________________________________ 4.1. Tewerkstellingsstatuut en tewerkstellingsregime op 31.12.2014 ____ 4.2. Personeel op basis van geslacht en leeftijd op 31.12.2014 ________ 4.3. Absentiecijfer wegens ziekte ________________________________ 4.4. Fietsvergoeding __________________________________________
13 13 14 15 16
5. Personeelsbeleid _____________________________________________ 5.1. Selecties _______________________________________________ 5.2. Functionele loopbaan _____________________________________ 5.3. Onthaal nieuwe medewerkers _______________________________ 5.4. Evaluatie _______________________________________________
17 17 18 18 18
6. Vorming ____________________________________________________ 19 6.1. Vormingsprogramma’s ____________________________________ 20 6.2. VTO-budget _____________________________________________ 20 7. Economaat __________________________________________________ 21 8. Communicatie _______________________________________________ 21 8.1. Beschikbare communicatiekanalen ___________________________ 21 8.2. Groepsbezoeken _________________________________________ 22 2
9. Dienst informatica ____________________________________________ 9.1. Projecten en aankopen ____________________________________ 9.2. Personeel _______________________________________________ 9.3. Hardware _______________________________________________ 9.4. Software updates en releases _______________________________
22 22 22 23 23
10. Informatieveiligheid ___________________________________________ 23 Financiële dienst ___________________________________________________ 24 1. 2. 3. 4.
Beleids- en beheerscyclus ______________________________________ Werking ____________________________________________________ Budgetmeteropladingen gas en elektriciteit ________________________ Terugvorderingen cliënteel sociale dienst __________________________
24 24 25 25
Sociale dienst _____________________________________________________ 26 1. Organisatie en personeelsbezetting _______________________________ 26 2. Algemeen maatschappelijk werk _________________________________ 2.1. Cliëntcontacten __________________________________________ 2.2. Dossiers _______________________________________________ 2.3. Hulpvragen _____________________________________________ 2.4. Briefwisseling ___________________________________________ 2.5. Steungerechtigden _______________________________________ 2.6. Dringende steunen _______________________________________ 2.7. Beroepsmogelijkheid ______________________________________ 2.8. Budgetbeheer ___________________________________________
26 26 26 26 27 27 29 29 29
3. Dienst schuldbemiddeling ______________________________________ 30 4. Dienst thuisbegeleiding ________________________________________ 33 5. Asielzoekers _________________________________________________ 5.1. Financiële steunverlening __________________________________ 5.2. Illegalen _______________________________________________ 5.3. Lokaal Opvanginitiatief ____________________________________
35 35 35 35
6. Lokaal cliëntoverleg ___________________________________________ 36 7. Dienst tewerkstelling __________________________________________ 7.1. Cliënten ________________________________________________ 7.2. Resultaten ______________________________________________ 7.3. Opleidingen _____________________________________________ 7.4. Afsluitingen en stopzettingen _______________________________
38 38 40 40 40
8. Energiewerking ______________________________________________ 8.1. Stookoliefonds ___________________________________________ 8.2. Lokale adviescommissie ___________________________________ 8.3. Energiescans ____________________________________________
40 41 41 42
9. Diverse opdrachten en initiatieven _______________________________ 43 Dienst rechtshulp __________________________________________________ 44 1. 2. 3. 4.
Rechtshulp __________________________________________________ Schuldbemiddeling ____________________________________________ Commissie voor Juridische Bijstand _______________________________ Vorming ____________________________________________________ 3
44 45 45 45
Dienst Ouderen en thuiszorg _________________________________________ 46 1. Ambulante dienstverleningen ___________________________________ 1.1. Praktische dienstverleningen ________________________________ 1.1.1 Huishoudelijke hulp _________________________________ 1.1.2 Gezinszorg ________________________________________ 1.1.3 Aanvullende thuiszorg _______________________________ 1.2
46 46 46 46 47
Administratieve dienstverleningen ___________________________ 48 1.2.1 Zorgloket: loket voor tegemoetkomingen en uitkeringen ____ 48 aan ouderen en personen met een handicap 1.2.2 Zorgbemiddeling ___________________________________ 51
2. Transmurale dienstverleningen __________________________________ 2.1. Dienstencentrum De Bolster ________________________________ 2.1.1 Werking __________________________________________ 2.1.2 Seniorencentrum ___________________________________ 2.1.3 Wijkwerkingen _____________________________________ 2.1.4 Bezoekersteam ____________________________________ 2.1.5 Minder Mobielen Centrale ____________________________ 2.1.6 Aangepast Vervoer voor Rolstoelgebruikers ______________ 2.1.7 Palliatieve uitleendienst ______________________________ 2.1.8 Dwaaldetectie _____________________________________
55 55 55 57 58 59 60 60 61 61
2.2. Dagverzorgingscentra _____________________________________ 61 2.3. Praatcafé dementie _______________________________________ 64 3. Vrijwilligerscentrale ____________________________________________ 64 Woonzorgcentrum Heyvis ____________________________________________ 66 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Dagprijs en RIZIV-forfait _______________________________________ Bewoners ___________________________________________________ Bezetting ____________________________________________________ Werking ____________________________________________________ Dienstenaanbod ______________________________________________ Besluit _____________________________________________________
66 66 68 69 72 76
Centrum voor Kortverblijf ____________________________________________ 77 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Bewonersprofiel ______________________________________________ Redenen voor een opname in kortverblijf __________________________ Aanvragers __________________________________________________ Verblijfssituatie voor de opname _________________________________ Gemeente van herkomst _______________________________________ Gemiddelde verblijfsduur _______________________________________
77 78 78 78 79 79
Facilitaire dienst ___________________________________________________ 80 1. 2. 3. 4.
Patrimoniumbeheer ___________________________________________ De technische dienst __________________________________________ De interne poetsdienst _________________________________________ Milieuwetgeving ______________________________________________
80 80 81 81
Dank ____________________________________________________________ 82
4
ALGEMEEN 1. Identificatiegegevens
3. Overzicht en samenstelling comités
OCMW Maasmechelen Binnenhof 2 3630 MAASMECHELEN
Het Vast Bureau Het Vast Bureau is belast met het afhandelen van de zaken van het dagelijks bestuur.
telefoon 089 48 28 00 fax
089 76 79 10
e-mail
[email protected]
website
www.ocmwmaasmechelen.be
Voorzitter Erik Ver Berne Leden: N. Dexters, M. Gerets, T. Stappers
Bijzonder Comité Sociale dienst
2. Samenstelling Raad Voorzitter Erik Ver Berne (NV-A), voorzitter
Voorzitter: Erik Ver Berne Leden: M. Milissen, M. Gerets, T. Stappers, B. Smeets, H. Van Nerum, S. Leysen
Bijzonder Comité Ouderenzorg
Raadsleden Nancy Dexters (Open VLD), ondervoorzitter Cevdet Er, Miranda Gerets, Tonny Stappers (CD&V) Martin Milissen (NV-A) Diego Ciarlo, Bernd Smeets, Hermine Van Nerum (Open VLD) Sylvain Leysen, Giel Vranken (sp.a-Groen)
Voorzitter: Erik Ver Berne Leden: M. Milissen, C. Er, T. Stappers, D. Ciarlo, B. Smeets, G. Vranken
4. Overzicht van de diensten Openingsuren Het OCMW van Maasmechelen verleent een uitgebreide dienstverlening aan de inwoners van de gemeente. Het Sociaal Huis is op werkdagen telefonisch doorlopend bereikbaar van 8.00 tot 17.00 uur (donderdag en vrijdag tot 16.30 uur). Donderdagnamiddag gesloten.
Secretaris Albert Peters 089 48 28 00 @
[email protected] Financieel beheerder Bart Tulleners 089 48 28 00 @
[email protected]
5
is
het
Sociaal
Huis
Sociale dienst Binnenhof 2 | telefoon 089 48 28 00
Dienstencentrum De Bolster Kastanjelaan 61 | telefoon 089 48 28 50
Algemeen maatschappelijk werk
De maatschappelijk werkers zijn dagelijks op hun zitdagen bereikbaar van 9.00 uur tot 11.30 uur of na afspraak.
Gespecialiseerde dienstverlening:
Budgetbegeleiding Energie: uitbetaling stookolietoelage, energiescans, oplaadpunt budgetmeter Lokaal cliëntoverleg Lokaal opvanginitiatief voor asielzoekers Lokale adviescommissie Rechtshulp Schuldbemiddeling Sociale en culturele participatie en ontplooiing van cliënten bevorderen Tewerkstellingsdienst Thuisbegeleiding
Dienst Ouderen en thuiszorg Binnenhof 2 | telefoon 089 48 28 00
Centrum voor ontmoeting, vorming, informatie en dienstverlening voor alle inwoners van Maasmechelen. Ruim aanbod aan informatieve, vormende en recreatieve activiteiten. Het Bolsterkaffee is de centrale ontmoetingsplaats en is 35 uur per week geopend. Van maandag tot en met vrijdag wordt een middagmaal geserveerd. Donderdagnamiddag: bloeddruken gewichtscontrole. Er wordt samengewerkt met een pedicure. Seniorencentrum Palliatieve uitleendienst Vervoer: o Aangepast vervoer voor rolstoelgebruikers o Mindermobielencentrale Vrijwilligerscentrale
Woonzorgcentrum Heyvis Rijksweg 106 | telefoon 089 48 28 60
Centraal zorg- en infoloket voor ouderen en personen met een handicap Coördinatie thuisgezondheidszorg Mantelzorgtoelage Praktische dienstverlening: o Dienst Gezinszorg en Aanvullende thuiszorg o Huishoudelijke hulp Zorgverzekering
Woonzorgcentrum Heyvis telt 120 woongelegenheden, gespreid over vier afdelingen. Binnen één afdeling werd in 2011 een afdeling voor Bijzondere zorg ingericht. Hier kunnen dementerenden in de best mogelijke omstandigheden wonen.
Centrum voor Kortverblijf Rijksweg 106 | telefoon 089 48 28 60 Binnen het woonzorgcentrum zijn er vier kamers voor kortverblijf.
Dagverzorgingscentrum De Linde Rijksweg 106 | telefoon 089 48 29 80 Dagverzorgingscentrum De Moerbei Heufkensweg 4 | telefoon 089 48 29 70 Opvangmogelijkheid gedurende de dag voor 15 bezoekers. Werkdagen van 10 uur tot 16 uur.
6
5. Managementteam Samenstelling managementteam Secretaris Financieel beheerder Diensthoofd sociale dienst Directeur woonzorgcentrum Diensthoofd ouderen en thuiszorg Diensthoofd facilitaire dienst Diensthoofd algemene diensten Coördinator onthaal en secretariaat
voorzitter van het M-team lid lid lid lid lid lid lid en verslaggever
De OCMW-voorzitter kan deelnemen aan de vergaderingen van het M-team, met raadgevende stem. Het managementteam vergaderde 23 keer en ondersteunde en coördineerde de diensten van het OCMW bij de beleidsvoorbereiding, -uitvoering en -evaluatie. Het managementteam bewaakt de eenheid in de werking, de kwaliteit van de organisatie en de werking van de diensten van het OCMW, alsook de interne communicatie. De belangrijkste agendapunten van 2014: - Afsprakennota M-team/beleid - Voorbereiding en terugkoppeling van de vergaderingen van de beleidsorganen - Opvolging kwartaalrapportages - Opvolging (financiële) meerjarenplanning - Opvolging investeringen - Budget en budgetwijziging - Agressiebeleid - BBC - Budgethouderschap - Aankoopprocedure - Preventie en bescherming - Personeelszaken - Implementaties nieuwe software - Evaluatie besparingsmaatregelen - Beheersinformatiesysteem - Risicoanalyse psychosociale aspecten - Missie en visie - Intervisie - Rapport evaluaties - Telefoniedossier - Verzuimbeleid - Taakenquêtes i.f.v. opmaak personeelsbehoeftenplan - Terugkoppeling opleidingen en studiedagen - Communicatieafspraken
7
6. Organogram
(1) artikel 95 OCMW-decreet: de voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn maakt met raadgevende stem deel uit van het managementteam
8
ALGEMENE DIENSTEN 1. Beleidsmanagement 1.1.
Budget en meerjarenplan
De opmaak van het meerjarenplan 2014-2019 gebeurde in 2013. In 2014 lag de focus op de opvolging van deze meerjarenplanning. Maandelijks worden de indicatoren voor de realisatie van de doelstellingen opgevolgd. Ook werd een overzicht bijgehouden van de gerealiseerde en nog uit te voeren acties voor 2014. Verder werd het budget 2015 met de bijhorende doelstellingennota en de aanpassing aan het meerjarenplan 2014-2019 opgesteld. 1.2.
Taakenquêtes
In de meerjarenplanning 2014-2019 werd de opmaak van een nieuw personeelsbehoeftenplan opgenomen. Met het oog op de opmaak hiervan gekozen om te werken met taakenquêteformulieren. Om een beeld te taakinvulling en de tijdsbesteding die hieraan gekoppeld is, werd aan de gevraagd om een taakenquête in te vullen.
organogram en heeft het beleid krijgen van de personeelsleden
De resultaten werden per functie en per deelwerking verwerkt. In een globaal overzicht op dienstniveau werden vervolgens de totalen per subdienst naast elkaar gezet. Dit vormde de basis voor een ontwerp voor organogram en personeelsbehoeftenplan dat in 2015 aan het beleid wordt voorgelegd. 1.3.
Studies
Op vraag van het beleid werden er twee uitgebreide studies uitgevoerd: -
kostprijs van het wassen van kleding en beddengoed voor het woonzorgcentrum en mogelijke alternatieven
-
kostprijs van het maaltijdgebeuren door de centrale keuken van het woonzorgcentrum en mogelijke alternatieven.
1.4.
Projecten/subsidies
In 2014 heeft het OCMW geen nieuwe subsidieaanvragen ingediend. Door besparingen op provinciaal niveau zijn er bovendien minder projectoproepen om op in te schrijven. Het provinciaal project dwaaldetectie voor dementerenden, toegekend in 2013, werd verlengd tot eind 2014. Na het indienen van de inhoudelijke en financiële verantwoordingsstukken werd het subsidiebedrag (10.560 euro) volledig ontvangen. Het OCMW nam deel aan het project “op-stap naar solidariteit”, een initiatief van vzw mobiel 21. Opzet was om ouderen, voorgesteld door het OCMW, op stap te laten gaan met jongeren uit het vijfde middelbaar. De vzw mobiel 21 vond echter geen geïnteresseerde jongeren.
9
Agressiebeleidsplan In 2014 keurde de Raad het agressiebeleidsplan goed dat opgemaakt werd door een interne werkgroep met vertegenwoordigers uit alle diensten. Zij bereidden het plan voor, bestaande uit een agressieprotocol, richtlijnen per dienst, een actieplan en de noodzakelijke instrumenten. De implementatie en communicatie op de diensten gebeurt in de loop van 2015. Voor alle risicogroepen van agressie wordt een vorming ‘agressiebeheersing’ voorzien. Een opleiding ‘herstel en nazorg’ wordt georganiseerd voor alle leidinggevenden. 1.5.
Interne controle
In het kader van interne controle is het noodzakelijk om de bestaande werkingsprocessen binnen het OCMW op papier te zetten. In 2014 werden deze aangevuld met bijkomende procedures: o
Agressie: verschillende procedures bureelbezoeken, huisbezoeken, …
o
Verzuimbeleid
In het kader van een beheersinformatiesysteem werden alle bestaande cijfergegevens binnen het OCMW gecentraliseerd in één dienstoverschrijdende map. Ook nuttige cijfers, die tot nu toe nog niet werden geregistreerd, werden opgenomen. Diensthoofden kunnen deze cijfergegevens gebruiken ter ondersteuning van hun werking en dossiers. Het stock- en voorraadbeheer van drank in het woonzorgcentrum, DVC De Moerbei en het dienstencentrum werd verfijnd.
2. Onthaal Sociaal Huis Het onthaalteam staat in voor het onthaal, informatieverstrekking, registratie en doorverwijzing van bezoekers. Daarnaast zorgen zij ervoor dat het telefoonverkeer in goede banen wordt geleid. Het onthaal is 44 uur per week open: op werkdagen doorlopend van 08.00-17.00 uur, op donderdag en vrijdag tot 16.30 uur. Ook op de sluitingsmiddag donderdag blijft het onthaal bemand in functie van informatieverstrekking, leveringen en dringende situaties. 2.1
Bezoekersaantallen Sociaal huis
Het onthaal registreert de bezoekers in het Sociaal huis via ‘Cliëntonthaal en trajectopvolging New Horizon’, geïntegreerde software voor registratie en cliëntdossier. In 2014 registreerden zij in totaal 27.341 bezoekers. De onthaalmedewerkers verwezen 20.954 personen door naar de eigen dienstverleningen van het Sociaal huis, de overige 6.387 bezoekers met informatievragen, leveringen, afgifte poststukken, etc. deden enkel beroep op het onthaal.
10
Bezoekersaantallen Sociale dienst Algemeen maatschappelijk werk Stookolietoelage Gespecialiseerde hulpverlening Financiële dienst Algemeen Oplaadpunt budgetmeter Ouderen en Thuiszorg Zorgloket Algemene diensten Onthaal Andere diensten Totaal aantal bezoekers °
2012 12.239
2013 11.570
9.003 1.022 2.214
8.520 949 2.101 7.513
8.273 847 1.743 6.588
1.377 6.136
1.065 5.523° 2.499
1.979
2014 10.863
5.253 492 4.761°
2.771 2.106
1.843 6.662 1.290 32.046
1.445 1.239
1.309 6.155 2.015 30.408°
1.347 6.387 2.046 27.341°
° Vanaf de invoering van het ‘zelfstandig opladen’ van de budgetmeter is het niet meer haalbaar om alle gebruikers van de budgetmeter via het onthaal te registreren: zie cijfers financiële dienst 2.2
Telefonische oproepen
Het onthaal in het Sociaal huis verwerkte 35.549 telefonische oproepen (buitenlijnen) met een gemiddelde van 119 oproepen per dag. Maandag is de drukste dag met dagelijks gemiddeld 151 inkomende lijnen. Oktober was de drukste maand op vlak van telefonische oproepen, augustus de minst drukke maand. 2.3
Reservaties vergaderzalen
De reservaties van de vergaderzalen worden in het Sociaal Huis vastgelegd bij het onthaal. Dienst Sociale dienst Ouderen en thuiszorg Algemene diensten Facilitaire dienst Externe diensten M-team Beleidsorganen Totaal
2.4
Aantal reservaties 2013 237 82 257 0 37 18 56 687
Aantal deelnemers 2013 1.633 846 1.607 0 440 149 619 5.294
Aantal reservaties 2014 250 57 226 7 60 23 63 686
Aantal deelnemers 2014 1.480 628 1.376 32 631 189 342 4.678
Reservaties dienstwagens
Voor het afleggen van huisbezoeken, werkbezoeken en deelnames aan studiedagen staat in het Sociaal huis een wagenpark ter beschikking, dat bestaat uit 4 dienstvoertuigen. De reservaties worden centraal bijgehouden door het onthaal. Dienst Sociale dienst Ouderen en thuiszorg Facilitaire dienst Woonzorgcentrum Algemene diensten Totaal
Aantal reservaties 2012 274 398 79 160 354 1265°
11
Aantal reservaties 2013 311 341 86 165 367 1.270
Aantal reservaties 2014 440 217 79 194 383 1.313
3. Secretariaat Het secretariaat staat hoofdzakelijk in voor de voorbereiding en afwerking vergaderingen van de beleidsorganen. Daarnaast verzorgt men de volledige inkomende en uitgaande postbehandeling. 3.1
van
de
Vergaderingen beleidsorganen
De vergaderingen van de beleidsorganen worden voorbereid in het notulenbeheerprogramma Cobra en de dossiers worden voor de raadsleden elektronisch ter beschikking gesteld via Cobra@home. In 2014 vonden er 11 raadszittingen, 13 vergaderingen van het Vast Bureau, 11 vergaderingen van het Bijzonder Comité Ouderenzorg en 49 zittingen van de secretaris plaats. Verder vonden er 19 zittingen plaats van het Bijzonder Comité Sociale Dienst (zie hoofdstuk Sociale Dienst) die niet via het notulenbeheerprogramma Cobra worden verwerkt omwille van de persoonlijke levenssfeer van de cliënten. In totaal werden er via Cobra 1.133 beslissingen (zonder beslissingen BCSD) voorbereid.
Aantal beslissingen 500 400
407
347
300 200
214
165
Aantal beslissingen
100 0
3.2
Postbehandeling
De ArcoMailManager (AMM), software voor het digitaal beheer en opvolging van de inkomende en uitgaande documentenstroom is in 2014 getest en op punt gesteld, maar nog niet ingevoerd. De nodige voorbereidende stappen zijn gezet om vanuit de Arco Mail Manager een digitale dossierstructuur op te zetten, voor zowel cliëntdossiers als algemene dossiers. Een dynamisch document management wordt zo een feit. Een knelpunt is echter de moeizame ondersteuning bij de implementatie vanuit Arco Information nv. Omdat de impact op de interne werking groot is, zijn bij de voorbereiding meerdere diensten betrokken en gebeurt dit gefaseerd.
12
3.3
Frankeren
Het secretariaat frankeerde in 2014 37.086 poststukken voor een totaalwaarde van € 41.792. Een daling t.o.v. 2013 met ca. 12.000 eenheden en een daling van de kosten met € 5.687 door o.a.: - stimulering van meer digitale verzending - vermindering van het aantal te verzenden facturen - evaluatie van de efficiëntie en de noodzaak van bepaalde verzendingen. Overzicht per maand 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000
Aantal
2.000
Euro
1.000 0
4. Personeelszaken – Het personeel in cijfers 4.1.
Tewerkstellingsstatuut en tewerkstellingsregime op 31.12.2014
Het tewerkstellingsstatuut is de aard van de overeenkomst of van het contract tussen het OCMW en de medewerker. Het tewerkstellingsregime is de duur van de prestaties van het personeelslid. TEWERKSTELLINGSREGIME TEWERKSTELLINGSSTATUUT Statutair Contractueel Gesubsidieerde contractuelen Wep+ Art. 60 §7 (soc. tewerkst.) Sine contract Activa TOTAAL
100%
80%
75%
50%
35 44 13
12 24 3
2 17 10
13 3
12 1 1
2
108
53
31
13
10 63 40 9 1 16 1 140
40%
30%
Tot.
1
1
1
1
%
VTE
59 149 66 9 26 23 2
17,66 51,10 44,61 107,75 19,76 42,90 2,69 4,50 7,78 23,10 6,89 13,70 0,60 1,30
334
100 244,35
4.1.1.
Aantal personeelsleden volgens het tewerkstellingsstatuut op 31.12.2014 (%)
45 40
Statutair
35
contractueel
30
gesco
25
wep+
20
art 60
15
Sine
10
Activa
5 0
4.1.2. Aantal personeelsleden volgens het tewerkstellingsregime op 31.12.2014 (%)
aantal personeelsleden
150
4.2.
100 50 0 100%
80%
75%
50%
40%
30%
tewerkstellingsregime
Personeel opgedeeld op basis van geslacht en leeftijdscategorie op 31.12.2014
350 300 60
250
50 - 59
200
40 - 49
150
30 - 39
100
20 - 29
50
<20
0 man
vrouw
totaal
14
Man
4.3.
Vrouw
Totaal
< 20 20–29 30–39 40-49 50-59 > 60
0 3 7 12 20 8
0 37 69 87 80 11
0 40 76 99 100 19
Totaal
50
284
334
-
-
85,03% van alle medewerkers zijn vrouwen en 14,97% zijn mannen 62,68% van alle vrouwelijke medewerkers is boven de 40 jaar, 32,04% is boven de 50 jaar en 3,88% is zelfs boven de 60 jaar 80% van alle mannelijke medewerkers is boven de 40 jaar, 56% is boven de 50 jaar en 16% is zelfs boven de 60 jaar
Absentiecijfer wegens ziekte
Het absenteïsme wegens ziekte (inclusief het langdurige absenteïsme) van het personeel bedraagt 7,08%. We spreken over langdurig absenteïsme bij meer dan 30 opeenvolgende dagen afwezigheid. Het kortdurend absenteïsme wegens ziekte van het totaal personeel bedraagt 2,19%. Voor het langdurig absenteïsme is er een stijging t.o.v. verleden jaar. Maar hier is de stijging groter bij de sociale tewerkstelling nl. van 6,92% naar 8,86% dan bij het regulier personeel, stijging van 5,20% naar 6,77%. Het kortdurend absenteïsme is gelijk gebleven in vergelijking met verleden jaar. Alleen is er een verschuiving waar te nemen. Zo is er bij het regulier personeel een stijging van 1,91% naar 2,38%, terwijl er bij de sociale tewerkstelling een daling is van 3,56% tot 1,01%. Ook werden er 9 personeelsleden niet in de statistieken opgenomen omdat ze meer dan 1 jaar afwezig zijn wegens ziekte. (1): (2): (3): (4):
alle personeelsleden die in dienst waren in 2014 kalenderdagen ziektedagen x 100/aantal personeelsleden in dienst / 365 het cijfer 393 is het aantal personeelsleden dat over het gehele jaar in 2014 in dienst is geweest
regulier personeel per dienst Algemene dienst Onthaal Financiële dienst Sociale dienst WZC/adm+ par WZC/verzorging WZC/ logistiek WZC/keuken Ouderen en thuisz. OTZ/DHH OTZ/DVC De Moerbei OTZ/DVC De Linde OTZ/ busbegeleiding OTZ/DGAT OTZ/Gezinszorg FAD/Interne poetsdienst FAD/Techn. dienst Externe diensten totaal
aantal personen in dienst (1)
ziektedagen incl. langdurig absenteïsme (2)
ziektedagen enkel kort absenteïsme (2)
18 4 9 28 24 94 26 7 18 21 7
170 79 71 296 430 2977 971 149 566 426 359
103 23 71 247 229 1061 48 62 140 243 23
8 3
360 125
41 12
12,33 11,42
1,40 1,10
7 22 24
353 400 352
54 260 194
13,82 4,98 4,02
2,11 3,24 2,21
12 3
181 9
86 9
4,13 0,82
1,96 0,82
335
8274
2906
6,77
2,38
15
% verhouding aantal pers/ ziektedagen langdurig absenteïsme (3) 2,59 5,41 2,16 2,90 4,91 8,68 10,23 5,83 8,61 5,56 14,05
% verhouding aantal pers/ ziektedagen kort absenteïsme (3) 1,57 1,58 2,16 2,42 2,61 3,09 0,51 2,43 2,13 3,17 0,90
sociale tewerkstelling
aantal personen in dienst (1)
ziektedagen incl. langdurig absenteïsme (2)
ziektedagen enkel kort absenteïsme (2)
Artikel 60 WEP
39 19
1506 369
121 118
totaal
58
1875
239
algemeen totaal (regulier personeel + sociale tewerkstelling ) inclusief langdurig absenteïsme regulier personeel sociale tewerkstelling totaal
totaal aantal personen in dienst in 2014
algemeen totaal kortdurende absenteïsme
totaal aantal personen in dienst in 2014 335 58 393 (4)
regulier personeel sociale tewerkstelling totaal
% verhouding aantal pers/ ziektedagen kort absenteïsme (3) 0,85 1,70
8,86
totaal aantal ziektedagen
335 58 393 (4)
% verhouding aantal pers/ziektedagen langdurig absenteïsme (3) 10,58 5,32
1,13
% verhouding aantal pers/ziektedagen (3)
8274 1875 10149
6,77 8,86 7,08 %
totaal aantal ziektedagen
% verhouding aantal pers/ziektedagen (3)
2906 239 3145
2,38 1,13 2,19
Vergelijking voor de laatste 4 jaar van zowel het langdurig als het kortdurend absenteïsme van het regulier personeel en de sociale tewerkstelling. absenteïsme (inclusief langdurig absenteïsme) Regulier personeel Sociale tewerkstelling kortdurend absenteïsme Regulier personeel Sociale tewerkstelling
4.4.
2012
2013 5,02 7,30
2012
2014 5,20 6,92
2013 1,79 3,06
2014 1,96 3,56
Fietsvergoeding
In 2014 legden 39 personeelsleden (31 vrouwen en 8 mannen) in totaal 17761,66 km met de fiets af. Er werden in het totaal 196 fietsvergoedingen ingediend: 42 keer door mannelijke personeelsleden en 154 keer door vrouwelijke personeelsleden. De mannen legden in totaal 7013,88 km af en de vrouwen 10747,78 km.
16
6,77 8,86
2,38 1,01
5. Personeelsbeleid Een aantal projecten afgerond en enkele opgestart.
Stokkem). Deze applicatie is gebaseerd op het loonverwerkingsprogramma en kan de gevraagde cijfers en informatie veel efficiënter en meer gestandaardiseerd reproduceren.
uit 2013 werden nieuwe projecten
De webapplicatie eSuite, waarmee medewerkers elektronisch verlof kunnen aanvragen, is helemaal ingeburgerd en op alle diensten in gebruik genomen.
5.1.
Selecties
In 2014 werden selectieprocedures gestart voor volgende functies:
Aansluitend werd in 2014 het softwarepakket GPS-Planning voorbereid en uitgetest. GPS-Planning is planningssoftware om werkroosters op te maken in het WZC Heyvis, onthaal Sociaal Huis, gezins- en aanvullende thuiszorg en de dienst huishoudelijke hulp. In december 2014 en begin 2015 werden alle planners opgeleid door de personeelsdienst en gingen ze van start met dit nieuwe softwarepakket.
-
De opmaak van nieuwe competentiegerichte functieprofielen loopt verder. In 2014 werden alle functiekaarten op niveau B afgewerkt. In 2015 wordt het project afgerond door de herwerking van de functieprofielen op Cen D-niveau. Daarnaast wordt het nieuw evaluatiesysteem uitgewerkt dat aansluit bij de nieuwe competentiegerichte functieprofielen.
-
De drie rechtspositieregelingen voor het personeel (specifieke functies, bijzondere diensten en gelijklopende functies) werden aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving en aan de opmerkingen vanwege het Agentschap Binnenlands Bestuur.
-
-
Om zicht te krijgen op de psychosociale risico’s van onze medewerkers werd in samenwerking met de externe preventiedienst Arista een enquête gehouden bij een representatief aantal personeelsleden. De resultaten van deze enquête worden in 2015 verwacht, samen met de acties die eruit voortvloeien.
op-
Directeur woonzorgcentrum Doelgroepmedewerker dienst Ouderen en thuiszorg/Aanvullende thuiszorg Hoofdcoördinator algemeen maatschappelijk werk sociale dienst Ergotherapeute woonzorgcentrum Technisch beambte Wep+ voor de facilitaire dienst/interne poetsdienst (3x) ICT-deskundige (2de procedure) Juriste voor de dienst rechtshulp Maatschappelijk werker voor de sociale dienst/dienst tewerkstelling via interne mobiliteit Maatschappelijk werkster voor de dienst Ouderen en thuiszorg Technisch beambte facilitaire dienst/ interne poetsdienst Technisch beambte dienst Ouderen en thuiszorg/dienst huishoudelijke hulp Werfreserve van maatschappelijk werkers Zorgkundigen voor de dienst ouderen en thuiszorg/dienst gezinszorg Zorgkundigen voor het woonzorgcentrum (meerdere wervingen voor tijdelijke contracten) Technisch beambte logistiek voor woonzorgcentrum/keuken.
Voor sommige functies betreft het een volledige selectieprocedure met openverklaring, bekendmaking, schriftelijke en mondelinge proef, psychotechnische proeven. Voor andere tijdelijk vacatures betreft het een beperkte selectieprocedure met enkel een selectiegesprek met kandidaten uit sollicitantenbestand of aangebracht door VDAB.
De nieuwe Beleids- en beheercyclus (BBC) vereist een doorgedreven rapportage van kengetallen en een opvolging van indicatoren. De rapporten die de dienst personeelszaken vanuit het softwarepakket van de firma Cevi kon halen, vereisten heel wat manipulaties en combinaties om geschikte, duidelijke en overzichtelijke beleidsinformatie te genereren. Daarom werd beslist om met de webapplicatie Biper van de firma Logins te werken (in samenwerking met het OCMW van Dilsen-
Er werden een aantal vacatures gelanceerd waarvoor de selecties nog doorlopen in 2015: Hoofdverpleegkundige woonzorgcentrum Heyvis (2de procedure) Orthopedagoge voor de sociale dienst voor het project ter bestrijding van kinderarmoede in samenwerking met de gemeente 17
5.2.
Functionele loopbaan
de nieuwkomers bij een traktatie een presentatie krijgen over alle OCMWdiensten. In 2014 werden op deze manier 40 werknemers onthaald.
De voorwaarden voor de doorschaling in de functionele loopbaan zijn het bereiken van een bepaalde schaalanciënniteit en een gunstig evaluatieresultaat. Het doorlopen van de functionele loopbaan is niet meer gekoppeld aan vorming. In 2014 konden 15 personeelsleden overgaan naar een hogere weddenschaal in het kader van de functionele loopbaan. B1->B2 B2->B3 BV1->BV2 BV2->BV3 C1->C2 C2->C3 C3->C4 D1->D2 E1->E2 5.3.
5.4.
Evaluatie
Eind maart 2014 werd de evaluatieperiode 2012-2013 afgesloten. De evaluatie is een instrument om duidelijk te communiceren of de medewerker voldoet aan de verwachtingen, die door de organisatie worden gesteld. Indien nodig kan er worden bijgestuurd via een verbetertraject.
1 2 2 1 3 1 3 1 1
Aan de hand van het evaluatieformulier worden een aantal criteria beoordeeld door de evaluator. Deze criteria zijn geclusterd rond volgende domeinen: -
Onthaal nieuwe medewerkers
In eerste instantie gebeurt het onthaal van de nieuwe medewerkers door de dienst personeelszaken. Iedere nieuwe medewerker krijgt bij het ondertekenen van het contract een exemplaar van het personeelshandboek en het arbeidsreglement. Deze documenten worden overlopen en iedere nieuwe medewerker krijgt op deze manier uitgebreide informatie over loon, ziektebeleid, brandveiligheid, arbeids- en werktijdenreglement enzovoort. De overige informatie krijgen ze van hun meter of peter en van hun leidinggevende. In het onthaaltraject werd er voor iedere dienst een checklist aangemaakt zodat men de veelheid aan informatie gespreid meegeeft en er niets wordt vergeten.
werkgedrag samenwerkingsgedrag algemeen gedrag leiding geven (indien van toepassing)
Van de 305 medewerkers die statutair of contractueel in dienst waren bij het afsluiten van deze evaluatieperiode werden er 51 vrijgesteld van een evaluatie (omwille van langdurige afwezigheid, kortlopend contract of dergelijke). De overige 254 medewerkers kregen allen een evaluatie. De score C is de norm, dit betekent dat de prestaties van de medewerker naar verwachting zijn. Bij een score B overtreffen de prestaties de vereisten en bij een score A zijn de prestaties uitstekend tot uitzonderlijk. De eindscores A, B en C resulteren in een gunstige evaluatie. Binnen de ongunstige evaluaties betekent een score D dat de prestaties voor verbetering vatbaar zijn en een score E dat men niet voldoet aan de vereisten. Globaal genomen kregen 164 personen (64,10%) als eindbeoordeling C. Er waren 87 personen (34%) met eindbeoordeling B en 2 personen (0,8%) een A. Er waren 3 personen (1,2%) met een eindbeoordeling D. De nieuwe evaluatieperiode 2014-2015 start met het voeren van een startfunctioneringsgesprek. Alle diensthoofden en leidinggevenden werden opgeroepen om als uitvloeisel van dit gesprek specifieke doelstellingen die meetbaar, realistisch en tijdsgebonden zijn, op te nemen in de afspraken.
Om alle nieuwe medewerkers degelijk te informeren, worden ze in de loop van hun eerste maanden uitgenodigd voor een onthaaldag. Dit houdt een bezoek in aan de verschillende instellingen van het OCMW Maasmechelen: het woonzorgcentrum, het dienstencentrum en een korte stop bij het dagverzorgingscentrum. De informatieve rondgang eindigt in het Sociaal huis waar 18
6. Vorming (VTO) Binnen het VESOC1-actieplan werd onze aanvraag tot subsidiëring van een Loopbaan- en diversiteitsplan voor het woonzorgcentrum goedgekeurd. Hiervoor is het OCMW een samenwerkingsverband aangegaan met Trainingsbureau Trace bvba rond de thematiek van het ‘Leidinggeven en samenwerken met diverse teams op de werkvloer’, binnen het WZC Heyvis.
Binnen het managementteam werd afgesproken dat voor alle medewerkers die een score lager dan C hadden op één of meer deeldomeinen tijdens het functioneringsgesprek extra aandacht voor deze ontwikkelpunten wordt gevraagd. Er dient hiertoe een verbetertraject opgesteld te worden.
Het project bestaat uit drie stappen: 1. Afnemen van diepte-interviews van het leidinggevend personeel, waarbij gepeild wordt naar hun werkervaringen en visie rond leidinggeven en samenwerken met het divers personeelsbestand en met de verschillende afdelingen van WZC Heyvis.
Het leidinggevend middenkader somde een aantal tekortkomingen op van het evaluatiesysteem: -
2. Een trainingsmoment van twee dagen voor de leidinggevenden en de directie, met als doelstelling het zoeken naar oplossingen voor de aangehaalde verbeterpunten tijdens de diepteinterviews.
Geen koppeling met de functiekaarten en de functioneringsgesprekken Soms weinig relevante en vage criteria die te zeer voor interpretatie vatbaar zijn Weinig motiverend Moeilijk in gebruik.
3. Terugkoppeling van de resultaten hiervan naar het totale personeelsbestand tijdens een trainingsmoment van één dag.
De leidinggevenden zijn overtuigd van een evaluatiesysteem met een verplichtend karakter. Men wil naar een competentiegericht evaluatiesysteem waar duidelijke coachingtrajecten voor de medewerkers op gestoeld kunnen worden.
Het traject management- en leiderschapsontwikkeling, een project in samenwerking met het VVSG, loopt al enkele jaren. Dit traject omvatte onder andere intervisiesessies voor leidinggevenden. Intervisie is een goed hulpmiddel om samenwerking, gedrag en communicatie tussen leidinggevenden verder te bevorderen. Intervisie kan tevens ondersteunend werken bij de stapsgewijze invoering en opvolging van de ‘visie op leidinggeven’ binnen de organisatie. In 2014 werd de borgingsfase ingezet. Enkele leidinggevenden kregen een train-the-trainer-sessie, zodat de intervisiesessies opnieuw konden opstarten onder begeleiding van eigen medewerkers.
In 2014 kwam een werkgroep voor de eerste maal samen om een nieuw evaluatiesysteem op te zetten. Het resultaat wordt in 2015 verwacht.
1
Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC): overlegplatform van de Vlaamse sociale partners (vakbonden en werkgevers) over sociaal-economische thema’s 19
6.1.
Vormingsprogramma’s in 2014
Thema Brandpreventie nieuwe medewerkers Brandveiligheid basis Dementie en omgeving Eerste interventieploeg: herhaling EHBO Functioneringsgesprekken voor leidinggevenden Gebruik GPS planning voor planners Gebruik van reminiscentieboxen Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk: preventie voor leidinggevenden Omgaan met agressie Omgaan met diversiteit in het team Probleemgedrag bij ouderen Reorganisatie werking zorgpersoneel Slikstoornissen Vroegtijdige zorgplanning Weerbaarheid en agressie Wondzorg
6.2.
Dienst Alle diensten Alle diensten Woonzorgcentrum Alle diensten Alle diensten Alle diensten Alle diensten Woonzorgcentrum Alle diensten OTZ thuiszorg en huishoudhulp IPD Woonzorgcentrum Woonzorgcentrum Woonzorgcentrum Woonzorgcentrum Dagverzorgingscentrum Woonzorgcentrum Dienstencentrum Woonzorgcentrum Dagverzorgingscentrum Woonzorgcentrum
Aantal deelnemers 10 57 39 24 80 19 10 8 24 39 5 14 29 26 38 13 28
VTO-budget
In 2014 werd er in totaal 44.022,04 euro uitgegeven aan vorming, dit is inclusief het inschrijvingsgeld en de kilometervergoeding of treinkosten voor verplaatsingen naar vormingen. Jaarlijks wordt er per personeelslid gemiddeld zo’n € 131,80 euro aan vorming besteed. Het totaal aantal gevolgde uren vorming over het jaar 2014 bedroeg 3678,25 uren. Dienst
Uitgaven
Algemene en financiële dienst
14.921,29 €
495
Sociale dienst
2.636,83 €
287
Facilitaire dienst
1.857,46 €
196
Woonzorgcentrum Heyvis
20.373,21 €
Keuken
212,01 €
Ouderen en thuiszorg totaal
4021,24 €
Aantal uren
768,5 24 1907,75
OTZ - Gezinszorg en aanvullende thuiszorg
961,68 €
227,5
OTZ - Dienst huishoudelijke hulp
942,00 €
114
OTZ - Dienstencentrum De Bolster
365,93 €
OTZ - Dagverzorgingscentrum De Linde
947,22 €
140
OTZ - Dagverzorgingscentrum De Moerbei
391,09 €
1205
TOTAAL
44.022,04 € 20
77,75
3678,25
7. Economaat
8. Communicatie
Voor WZC Heyvis werden volgende zaken aangekocht:
8.1.
Intern Nieuwsbrief bij de loonbrief Personeelsblad infOCMW: verschijnt vier maal per jaar Intranet
2 pompen voor de pompput om verstopping van de riolering tegen te gaan 1 actieve tillift 1 beenfiets voor de kiné 5 printers voor de dokterslokalen 1 laptop voor de directeur.
Extern Gemeentelijk informatieblad: verschijnt tweemaandelijks Website www.ocmwmaasmechelen.be In 2014 telde de website 14.364 bezoekers waar er dit in 2013 16.383 waren.
In de centrale keuken gebeurde een herinrichting van de koelcel in functie van een efficiënter gebruik van de ruimte. In DVC De Moerbei werd het terras winddicht gemaakt door windzeilen aan te kopen.
Het rapport van Google Analytics toont dat het meest gezocht wordt naar informatie over de sociale dienst, het woonzorgcentrum Heyvis en dienstencentrum De Bolster. De publicatie van vacatures op de website zorgt voor een aanzienlijke stijging van het aantal bezoekers.
Er werd een bestelwagen aangekocht met middelen van LOI. De dienst informatica investeringen:
deed
Beschikbare communicatiekanalen
volgende
aankoop 12 breedbeeldschermen bij Logins optimalisatie Microsoft licenties netuitbreiding Infraxnet uitbreiding geracc.net voor het woonzorgcentrum aankoop planningsmodule GPS.
8.2.
Groepsbezoeken
Regelmatig brengen groepen een bezoek aan het Sociaal Huis voor een algemene kennismaking met de OCMW-diensten. In 2014 kregen volgende groepen een voorstelling van de dienstverlening: deelnemers aan de inburgeringscursus in het kader van hun lessen maatschappelijke oriëntatie een bezoek aan het Sociaal Huis: een Arabische groep, een Italiaanse groep en twee Poolse groepen – telkens 12 à 15 personen met hun begeleidende leerkracht drie klassen TSO-BSO van de Helix weduwenwerking Mechelen-aan-deMaas tien werknemers van het Sociaal Bedrijvencentrum Maasmechelen onthaaldagen nieuwe medewerkers OCMW.
Aan de woning gelegen Heirstraat, Opgrimbie (LOI) moest een buitenmuur onderschoeid worden om verdere barsten in de zijgevel te voorkomen. Naast bovengenoemde investeringsaankopen gebeurde ook één verkoop, namelijk een perceel grond in Opgrimbie voor een bedrag van 24.000 euro.
Op 12 oktober was er voor het eerst een Kastanjefeest in dienstencentrum De Bolster. Het OCMW stelde ter plaatse zijn diensten voor. Op 17 oktober, de Werelddag van verzet tegen extreme armoede, was Maasmechelen de Limburgse gemeente waar in dit kader een aantal evenementen werden georganiseerd. Het Sociaal Huis
Koelcel in de centrale keuken
21
werd als halteplaats opgenomen in de welzijnswandeling.
9.2.
In juli 2014 werd de dienst informatica versterkt met een nieuwe leidinggevende ICT-deskundige. Dit resulteerde op korte termijn in enkele kleine toepassingen die veel tijd besparen bij de administratieve medewerkers van de sociale dienst.
9. Dienst informatica 9.1.
Personeel
Projecten en aankopen
Het Vast Bureau keurde de aankoop van de nieuwe planningsmodule van GPS goed. Deze module werd tijdens de tweede helft van 2014 effectief in gebruik genomen waardoor personeels-planning en tikkloksysteem op eenzelfde platform draaien. De straalverbindingen tussen de verschillende locaties werden in juni 2014 vervangen door glasvezel en coaxverbindingen van Infrax-net voor data. Telefonie via Infraxnet werd uitgesteld tot de vernieuwing van het bestaande telefoniesysteem uitgevoerd is. Eind 2014 werd dit dossier aan Siecom (Nextel) gegund. Uitvoering zal gebeuren tijdens het eerste kwartaal van 2015. Tot de volledige oplevering van deze nieuwe configuratie werd het onderhoudscontract met Belgacom voor de Cisco netwerkswitches verlengd met 1 jaar.
-
Automatisch invullen van maandelijkse beheerskosten van budgetrekeningen
de de
-
Automatische creatie van nieuwe documenten voor budgetbeheer.
Daarnaast werden Accessontwikkelingen gestart voor inventarisbeheer en de dienst personeelszaken. Einde 2014 werden de consultancy contracten met ICT-Steunpunt opgezegd, met uitzondering van de opvolging van het dossier ‘Vervanging Telefonie en Intelligent materiaal’ dat loopt tot de definitieve oplevering in 2016. 9.3.
Hardware
Qua hardware werden de oude monitoren één voor één stuk vervangen door 19” monitoren of 23” monitoren voor de personen die moeten werken met grote planningstabellen. De 19” monitoren werden nog geput uit de groepsaankoop die in 2013 gebeurde.
In mei 2014 startte Microsoft een Software Asset Management (SAM) binnen het OCMW. Hierbij werd alle gebruikte Microsoft software in kaart gebracht en bepaald waar het OCMW tekorten had aan licenties. Ingevolge het voortdurende streven naar automatisatie van diensten en processen, waarbij steeds meer personeelsleden gebruik moeten maken van een computeren e-mailapplicatie, leidde dit tot een tekort aan gebruikersgebonden licenties. Eind 2014 werd het tekort geregulariseerd.
Het UPS-systeem in het serverlokaal van het Sociaal Huis diende hersteld te worden. Ook de vervanging van de UPS in WZC Heyvis werd einde 2014 gestart en zal uitgevoerd worden in 2015 om zo het nieuwe netwerkmateriaal beter te beschermen tegen plotse stroomuitval.
In het woonzorgcentrum Heyvis werd het elektronisch aanmaken van medicatievoorschriften en de automatische doorzending naar apotheek Multipharma ingevoerd. Hiervoor werd de module medicatiebeheer binnen Geracc.net in gebruik genomen en werden 5 specifieke labelprinters aangekocht om de voorschriften op het door het RIZIV voorgeschreven formaat af te drukken. Naast de invoering van het medicatiebeheer werden ook de eerste besprekingen gevoerd voor de invoering van het ‘Elektronisch Zorgdossier’. Op de server werd een testdatabase geïnstalleerd zodat de hoofdverpleegkundige zich reeds de nodige kennis over het systeem kan eigen maken.
In opvolging van performantieproblemen van het server platform diende de Hyper-V server van meer werkgeheugen voorzien te worden om een vlotte werking van het virtuele serverplatform te blijven garanderen. 9.4.
Software updates en releases
De dienst informatica werd zo veel mogelijk betrokken bij alle nieuwe en lopende softwaregebonden projecten van de diverse diensten om op deze wijze gepast advies te verstrekken.
22
Zoals ieder jaar werden de bestaande toepassingen geactualiseerd aan de geldende wetgeving (update) of uitgebreid met nieuwe mogelijkheden (releases). De dienst informatica speelt een centrale rol bij het implementeren van deze softwareaanpassingen.
werkgever RSZPPO federale overheidsdiensten met toegevoegde waarde: digiflow (overheidsopdrachten).
Einde 2014 werd het gebruikersbeheer Digitaal Loket Mijn Binnenland toegevoegd aan de opdrachten van de veiligheidsconsulent. In deze toepassing dienen de rollen gecreëerd te worden voor de gebruikers van het digitaal loket voor het doorsturen van beslissingen en rapporten naar het Agentschap Binnenlands Bestuur. De toegang tot de mappenstructuur wordt opgebouwd volgens het principe van “need-to-know”. Dit betekent dat elke gebruiker enkel toegangsrecht heeft op die mappen en documenten die hij nodig heeft om efficiënt te werken. Elke aanvraag voor een nieuwe gebruiker of een gewijzigde toegang loopt via de veiligheidsconsulent die haar advies door-stuurt naar de dienst informatica. De veiligheidsconsulent van de POD MI stuurde einde november een veiligheidsadvies in verband met een datalek dat plaatsvond bij Mensura Absenteisme waarbij verschillende persoonsgegevens door hackers werden gepubliceerd op het internet.
10. Informatieveiligheid Een vaststelling is dat digitale rapportering steeds belangrijker wordt. De omgeving waarin dit gebeurt, moet veilig zijn. Het is de taak van de verantwoordelijke toegangen entiteit/lokaal beheerder toegangen sociale zekerheid om de vereiste rollen aan te maken voor de diverse rapporteringen:
OCMW Maasmechelen maakt gebruik van deze dienst. De dienst personeelszaken geeft de aanvragen voor de controlearts door via de beveiligde klantenzone en niet via het onbeveiligde webformulier.
uniek verslag sociale dienst: verantwoording saldi voor subsidiëring huurwaarborgen, personeelskosten, sociaal energiefonds, socio-culturele participatie Vesta, elektronische gegevensuitwisseling tussen het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en de diensten voor gezinszorg (basis voor subsidiëring van de diensten gezinszorg) Handiweb E-loket zorg en gezondheid: animatiedossier en registratie kwaliteitsindicatoren WZC residentiële instellingen WZC Heyvis, kortverblijf, DVC De Linde en De Moerbei
Naar sensibilisering van de medewerkers verschenen in het personeelsblad rond informatieveiligheid volgende artikels: policy wachtwoordbeleid: herhalen van de afspraken rond het veilig gebruik van wachtwoorden ontvangen van ‘vreemde’ e-mails: de medewerkers bewust maken van de gebruikte phishingtechnieken en hoe ermee omgaan. Deelname aan de vorming die halfjaarlijks voor de veiligheidsconsulenten van het secundair netwerk wordt georganiseerd door POD MI.
23
FINANCIËLE DIENST 1. Beleids- en beheerscyclus (BBC) Ook in 2014 lag de klemtoon voor de financiële dienst op de implementatie van BBC. Het was immers het eerste jaar dat de boekhouding volgens de nieuwe regels van BBC moest toegepast worden. De invoering van de nieuwe boekhouding is zonder grote problemen gebeurd en de dagdagelijkse werking van de financiële dienst is hierdoor niet in het gedrang gekomen.
2. Werking Binnen de financiële dienst kunnen twee belangrijke deelwerkingen onderscheiden worden, m.n. de beleidsvoorbereiding en –evaluatie (opmaak meerjarenplan, budget en jaarrekening) en de boekhouding en facturatie. In 2014 werden in totaal 1439 kassaverrichtingen geregistreerd. Deze cijfers hadden voornamelijk betrekking op volgende zaken: 2014
2013
346
456
88
83
8
6
29
51
Centrale keuken: vergoeding oude frituurolie
7
7
Oud ijzer
1
Dringende/eenmalige steunen/kledingtoelage Transfer Drankautomaat SH Facilitaire dienst: keuring dienstvoertuigen
Soepbonnen Sociaal Huis
29
Wijkwerking Ukever Sjakel
10
30
Diversen Sociaal Huis (waarborg badge, verloren badge, postzegels, pasje maaltijdcheques) Bestelbonnen personeel Sociaal Huis
16
52
182
239
Lokaal Opvanginitiatief
562
1120
Leefgeld
52
77
Steunlijst (leefloon, maandelijkse steun, voorschotten, …)
41
126
Stookolietoelage
4
4
Socio-culturele toelage
4
5
29
44
Wachtrekening
8
14
Terugbetalingen terugvordering
5
11
Afbetaling facturen
4
Betaling facturen
9
Uitstap cliënten sociale dienst
3
MMC bijdrage rittenboekje
1
Opleidingsvergoeding
1
Provisie
24
27
3. Budgetmeteropladingen gas en elektriciteit
Er werden 510 dringende steunen uitgekeerd voor een totaalbedrag van 53.921,36 euro, waarvan 334 via kas (loket financiële dienst) voor een bedrag van 28.919,47 euro en 176 via overschrijving voor een bedrag van 25.001,89 euro. Daarnaast werden in 2014 in 425 gevallen een socio-culturele toelage uit-gekeerd en werden 1.150 facturen (dokter, apotheek, …) ten laste genomen van cliënteel van de sociale dienst.
Dienst huishoudelijke hulp
7086
1526 627
Gezinszorg
990
Aangepast vervoer rolstoelgebruikers
286
DVC De Linde
334
DVC De Moerbei
333 1557
Seniorencentrum
248
Computercursussen
265
Taal- en hobbycursussen
157
Aantal facturen ALFC
Totaal aantal opladingen terminal OCMW
149
Aantal facturen
Aanvullende thuiszorg
WZC
6937
Door aanpassingen aan het systeem kunnen gebruikers zelf opladingen doen. Toch moest het personeel van de financiële dienst nog 760 keer tussenkomen voor hulp bij de oplading.
In het kader van de dienstverlening die het OCMW van Maasmechelen aanbiedt, werden in 2014 door de financiële dienst 3.460 facturen opgemaakt en verstuurd.
Dienst
Aantal directe opladingen via ATOSterminal Aantal opladingen via postoverschijving
3460
In het kader van de transacties voor de werking van het WZC Heyvis werden in 2014 27 hypotheken gevestigd en werden er 17 hypothecaire inschrijvingen doorgehaald (= vrijgegeven). Zowel de vestigingen als de doorhalingen werden geregistreerd.
4. Terugvorderingen cliënteel sociale dienst JAAR
Voor nieuwe bewoners werden er 26 verblijfswaarborgrekeningen geopend waardoor er ook 26 werden vrijgegeven in 2014 (bij overlijden).
BEDRAG
BETAALD
OPENSTAAND
2012
971.692,38
497.607,33
352.729,80
2013
482.249,43
364.661,21
222.935,56
2014
439.997,11
239.042,33
219.259,57
In 2014 stelde het BCSD een bedrag van 439.997,11 euro aan financiële steunverlening terugvorderbaar. Hiervan werd 239.042,33 euro terugbetaald en staat 219.259,57 euro nog open voor terugbetaling.
25
SOCIALE DIENST 1. Organisatie en personeelsbezetting De sociale dienst, waarvan het individueel werk de hoofdopdracht blijft, heeft in de loop van het jaar 2014 inhoudelijk geen wijzigingen ondergaan.
De relatieve verhoging in VTE binnen het algemeen maatschappelijk werk ten opzichte van vorig jaar is slechts tijdelijk, doordat twee deeltijdse maatschappelijk werkers ervoor kozen meer te werken (0,5 VTE) terwijl een tijdelijk contract (0,5 VTE) einde januari 2015 afloopt.
De effecten van de crisis, met bijhorende groei van cliëntcontacten, steunaanvragen, enz. verminderden weliswaar maar hebben zich zeker nog niet volledig hersteld.
2. Algemeen maatschappelijk werk Hoofdopdracht is de individuele hulpverlening, dit houdt ondermeer in: begeleiding op administratief vlak en psycho-sociaal vlak, doorverwijzing naar andere diensten, financiële hulpverlening, budgetbegeleiding, enz.
Personeelsbezetting Opvallende elementen inzake personeelsbeleid, met de nodige organisatorische consequenties, waren: de voormalige coördinator individuele hulpverlening neemt de functie van afdelingshoofd waar - de functie van coördinator individuele hulpverlening wordt sinds juli terug ingevuld.
Daarnaast gebeurt er in het kader van de sociale dienst overleg, begeleiding en samenwerking met het plaatselijk welzijnswerk en opvolging van het kansarmoedebeleid.
Eind 2014 was de bezetting van de dienst: Omkadering -afdelingshoofd (waarnemend) -coördinator individuele hulpverlening -coördinator gespecialiseerde diensten Individuele hulpverlening -maatschappelijk werkers -administratie Schuldbemiddeling -maatschappelijk werkers -administratie Thuisbegeleiding -maatschappelijk werker -opvoeder Budgetbeheer -administratie Lokaal cliëntoverleg -maatschappelijk werker Tewerkstelling -begeleidster Lokaal Opvanginitiatief -maatschappelijk werker Stookoliefonds en Energie -maatschappelijk werker Rechtshulp -juriste Totaal
1 1 0
2.1.
Cliëntcontacten
In 2014 tellen we 8502 cliëntcontacten, een beperkte daling ten opzichte van het jaar voordien. Het gaat over 8273 bureelbezoeken en 229 huisbezoeken.
12,75 1 1 0,3
2.2.
Dossiers
Het aantal geregistreerde dossiers bleef doorheen de jaren vrij stabiel, na een forse stijging de voorbije jaren nam het aantal in 2014 licht af. Zo werden er in 2014 toch 1704 dossiers geregistreerd binnen het algemeen maatschappelijk werk, éénmalige contacten en vragen voor informatie niet inbegrepen. Het betreft hier in 1171 gevallen dossiers die overgedragen werden van vorige jaren, 401 maal handelde het over nieuwe dossiers en 132 dossiers werden heropend nadat er gedurende een periode van drie jaar geen contact meer geweest was.
0,3 0,8 1,3 0,5 1,3 0,4 0,4 0,7
Het aantal nieuwe dossiers – mensen die nooit eerder gekend waren bij het OCMW blijft de laatste jaren enorm hoog.
22,75 VTE
26
1
2.3.
Hulpvragen
Ter voorbereiding van elk comité wordt een ‘vooroverleg’ georganiseerd, waarbij elk dossier eerst collegiaal besproken wordt. Zo zijn er acht halve dagen van vooroverleg voorzien, die verder uitgebreid kunnen worden naargelang het aantal dossiers en naarmate er zich nieuwe elementen in bepaalde dossiers aandienen.
Uit de registratie van het algemeen maatschappelijk werk blijkt dat 36% van de cliënten intensief beroep doet op de maatschappelijk werker door de sociale dienst minstens maandelijks te contacteren. Met iets meer dan 10% van de cliënten is er wekelijks contact.
In 2014 werd 2219 keer een dossier voorgelegd aan het BCSD, een bevestiging van de dalende trend die in 2013 werd ingezet, na het piekmoment dat het OCMW vanaf 2008 kende als gevolg van de economische crisis.
De hulpvragen zijn divers en meervoudig. Zo stelt 93,66% van de cliënten informatieve vragen, 66,84% rekent op de sociale dienst voor administratieve hulpverlening. Voor 36% wordt er een financiële steunaanvraag in orde gemaakt. Eenzelfde percentage van de cliënten wordt met zijn hulpvraag doorverwezen naar een meer gespecialiseerde dienst. Een kwart van de cliënten psychosociale hulpverlening.
bieden
Hierbij dient opgemerkt dat eenzelfde cliëntsituatie meermaals per jaar kan voorgelegd worden aan het BCSD.
we
Met het oog op de presentatie van de steunaanvragen op het Bijzonder Comité voor de sociale dienst werd een typologie ontwikkeld waarin iedere aanvraag ondergebracht kan worden. Eén hiervan is het basisverslag waarbij een goedkeuring van het hulpverleningsplan gevraagd wordt. Enkel deze verslagen, aangevuld met de zogenaamde “uiteenzettingen” worden nog systematisch besproken op het BCSD. De andere verslagen zijn ter inzage van het BCSD en worden enkel op vraag van de leden van het Comité besproken, weliswaar telkens na nieuw en uitgebreid sociaal onderzoek.
Daarnaast vormen het treffen van afbetalingsregelingen (25,11%) en de hulp bij het in orde maken van het inkomen (18,31%) verdere aspecten van de hulpverlening. 2.4.
Briefwisseling
De problematiek waarmee de cliënten zich aanbieden op de dienst is zeer complex. Dit weerspiegelt zich in de contactnames met cliënten en diverse diensten. In het kader van de algemene hulpverlening, werden naast een onbekend aantal telefonische contacten, 2515 brieven verstuurd naar cliënten en tal van diensten en instanties. Sinds een aantal jaren stijgt het mailverkeer sterk, ook met externe diensten. Het aantal verstuurde brieven verminderde daardoor al gedurende een aantal jaren. 2.5.
Dit heeft ook zijn effect op de wijze waarop meer eenvoudige cliëntsituaties voor het BCSD voorbereid worden binnen de sociale dienst, in het bijzonder tijdens het vooroverleg. Dit betekent dat de sociale dienst zowel tijdens de bespreking op het Bijzonder Comité als tijdens de voorbereiding meer tijd kan besteden aan meer ingewikkelde cliëntsituaties en structurele problemen.
Steungerechtigden
Het meest gekend bij de bevolking is wellicht de financiële steunverlening waarvoor men terecht kan bij de sociale dienst. Binnen het algemeen maatschappelijk werk is dat dan ook een luik waaraan het grootste deel van de tijd besteed wordt. Na iedere steunaanvraag moet er immers een sociaal onderzoek verricht worden, waarna de maatschappelijk werker een voorstel dient te formuleren aan het Bijzonder Comité voor de sociale dienst dat hierin uiteindelijk een beslissing neemt. Het comité vergadert om de drie weken. 27
Ingevolge de bepalingen van de wet op het leefloon dient er extra aandacht te gaan naar de jongeren en beschikken zij over een subjectief recht op tewerkstelling. Desgevallend dient een geïndividualiseerd contract inzake maatschappelijke integratie opgesteld te worden.
De problematiek van de jongeren is behoorlijk uiteenlopend, al valt – net als voorgaande jaren - ook in 2014 het relatief groot aandeel van de studenten op; niet toevallig wellicht gezien het belang dat aan deze groep besteed wordt in de wet op het recht op maatschappelijke integratie.
In de wetgeving werd expliciet voorzien dat de sociale dienst in het jaarverslag een evaluatie dient te maken van betreffende integratiecontracten.
Conform de wettelijke opdracht wordt deze groep jongeren intensief begeleid door de sociale dienst en de dienst tewerkstelling van het OCMW. Ingevolge opleiding en tewerkstelling is er een zeker verloop bij een deel van deze groep waarneembaar. Opvallend is het groot aantal jongeren waarbij de begeleiding ook effectief resulteerde in een tewerkstelling of een inschakeling in een dagbestedingsinitiatief.
Wanneer we deze populatie -25 jarigen nader bekijken blijkt dat in de loop van 2014 in totaal 46 jongeren op een bepaald moment leefloon gehad hebben. Een daling ten opzichte van het voorbije jaar. Zoals de voorgaande jaren werd een analyse gemaakt van deze groep jongeren op 31 december. Type aantal op Geïndividualiseerde projecten voor maatschappelijke integratie: Begeleiding naar opleiding Begeleiding resulterend in opleiding Begeleiding naar tewerkstelling Begeleiding resulterend in tewerkstelling/dagbesteding Combinatie opleiding/tewerkstelling Student(e) Deeltijds onderwijs Andere soort integratiecontract: -RMI als voorschot op sociale uitkering -Handicap/arbeidsonbekwaam -RMI psychiatrie (en opleiding) -RMI met intensieve begeleiding (drugs, zwanger, budgettering, begeleid wonen,..) -RMI voor verblijfskosten onthaal- of ontwenningscentrum TOTAAL aantal GPMI’s
31.12 2004
31.12 2005
31.12 2006
31.12 2007
31.12 2008
31.12 2009
31.12 2010
3
2
1
5
1
5
4
2 2
4 11
5 4
2 7
2 3
3 6
2 2
1 7 1
1 1
9
7 1
7
4 7
31.12 2012
31.12 2013
31.12. 2014
2
4
1
7
4 2
6 1
3
9
10
2 1
1
3
2
1 5
1 7
2 1 2
1
4
3
1
2
31.12 2011
15
1 15
17 1
10 2
3 1
1
1 2 3
7
1
3
5
1
4
1
9 1
1
2
20
32
22
31
27
30
36
35
36
28
21
Voor wat het globaal cliëntenbestand betreft, ontvingen over het ganse jaar 2014 zo’n 205 personen of gezinnen gedurende een bepaalde periode leefloon van het OCMW; een daling van 15% ten opzichte van 2013. Een duidelijke oorzaak voor deze daling is er niet. Uit de cijfers blijkt dat alle leeftijdsgroepen, behalve het aantal vijftigers dat leefloon ontvangt, een dalende trend kende. De impact van het in de tijd beperken van de inschakelingsuitkering zal pas in 2015 tot uiting komen. Klassiek ligt het aantal vrouwen binnen de groep leefloners hoog. Toch vinden we de daling van het aantal mensen met leefloon enkel bij de vrouwen terug. Het aantal mannen blijft met 82 personen even hoog als het jaar voordien. 28
Naar leeftijd levert dat volgende verdeling op: Mannen Vrouwen Totaal
-25 19 27 46
25-30 9 17 26
31-40 16 25 41
41-50 16 20 36
51-60 13 21 34
60+ 9 13 22
Totaal 82 123 205
Opvallend blijft de grote groep jongeren, maar ook het aantal 60-plussers die leefloon ontvangen blijft redelijk hoog. Daarnaast ontvingen 35 personen leefloon gedurende hun periode van tewerkstelling in het kader van art. 60 §7.
2.6.
Dringende steunen
Het aantal beroepsschriften ten opzichte van het totaal aantal aan het BCSD voorgelegde dossiers is verwaarloosbaar, mede doordat uitgebreid tegemoet gekomen wordt aan de motiveringsplicht. Net zoals het jaar voordien werd in 2014 tegen 8 beslissingen beroep aangetekend.
Dat de draagkracht van de mensen doorheen de jaren afneemt, stellen we ondermeer vast door het aanzienlijke aantal dringende steunen dat uitgekeerd dient te worden; fenomeen dat nog versterkt werd door de crisis.
In totaal behandelde de Arbeidsrechtbank in 2014 zo’n 10 beroepsschriften tegen het OCMW Maasmechelen, in 3 gevallen handelde het nog over beslissingen genomen in 2013 en in één geval moet de inleidende zitting voor een beroep tegen een beslissing genomen in 2014 nog plaats vinden.
In de loop van 2014 heeft de voorzitter 510 maal gebruik moeten maken van de wettelijke mogelijkheid om in dringende gevallen een financiële steun toe te kennen die daarna bekrachtigd wordt door de OCMW-Raad, samen goed voor 53.921,36 euro. In totaal kregen 209 verschillende gezinnen of personen een dringende steun.
Van de 10 behandelde beroepsschriften werd voor 2 dossiers nog geen vonnis uitgesproken en in één dossier vond een doorhaling plaats.
Hier stellen we een opvallende daling vast ten opzichte van de piekjaren. Ter vergelijking: in 2009 werden nog 1105 dringende steunen uitgekeerd aan 402 verschillende personen en gezinnen voor een totaalbedrag van 180.368,50 euro. 2.7.
In de andere zaken werd het beroep 5 maal ongegrond verklaard en 2 maal deels gegrond.
Beroepsmogelijkheid 2.8.
Wanneer een cliënt het niet eens is met de beslissing van het BCSD beschikt hij of zij over de mogelijkheid om hiertegen beroep aan te tekenen bij de Arbeidsrechtbank.
Budgetbeheer
Naast een groep van mensen die problemen hebben met het beheer van geld op zich, blijft de categorie die, ingevolge overdadige 29
leningslast, in de problemen raakt erg groot.
voor mensen met zware financiële problemen. De dienst geeft informatie in schuldendossiers, kijkt budgetteringen na op de rechtsgeldigheid van contracten, adviseert collectieve schuldenregeling voor budgetteringen die niet haalbaar zijn, bemiddelt met de advocaat-schuldbemiddelaars om de betaling van het leefgeld en de vaste kosten te garanderen en organiseert – indien nodig - het opstarten van een budgettering in het kader van een collectieve schuldenregeling. Na de opstartfase van het budgetbeheer worden sommige dossiers terug overgeheveld naar de maatschappelijk werker van de sociale dienst, terwijl bepaalde dossiers in beheer blijven bij de dienst schuldbemiddeling en/of opgevolgd worden tot de collectieve schuldenregeling ten einde is.
Doordat zij soms al geruime tijd zelf trachten te overleven, door afbetalingsregelingen te treffen, deze niet steeds nakomen, enz. is het vaak zeer moeilijk om zulke situatie recht te trekken op het ogenblik dat men de stap zet naar het OCMW voor budgetbeheer en is dat dikwijls een werk van zeer lange adem. In 2014 zijn in totaal 391 personen of gezinnen in budgetbeheer geweest bij het OCMW. Nagenoeg evenveel als in 2013. Om cliënten enigszins wegwijs te maken in het dagelijks omgaan met hun budget wordt er al verscheidene jaren, in samenwerking met Basiseducatie, een cursus ‘Slim Beheer’ georganiseerd. In deze cursus wordt gedurende tien lessen aandacht besteed aan ondermeer energieverbruik, winkelen, inzicht in het eigen budget, enz.
In 2014 heeft een maatschappelijk werker van de algemene sociale dienst ook de basisopleiding bij het Vlaams Centrum Schuldbemiddeling gevolgd. Vanaf 2015 zal zij binnen haar takenpakket op het algemeen maatschappelijk werk enkel nog dossiers budgetbeheer met een collectieve schuldenregeling doen, haar overige taken veranderen niet. Het is het opzet om nog enkele maatschappelijk werkers van de sociale dienst deze basisopleiding te laten volgen zodat budgetbeheer met een collectieve schuldenregeling bij een beperkt aantal personeelsleden geconcentreerd worden.
3. Dienst schuldbemiddeling Afbetalingsregelingen treffen voor cliënten is inherent verbonden met het werk van de sociale dienst. Op het ogenblik dat de wetgever een decreet op dit terrein uitvaardigde, vroeg het OCMW een erkenning aan om dit verder te kunnen blijven doen. Het OCMW heeft al sinds maart 2000 een erkende dienst voor schuldbemiddeling.
De dienst schuldbemiddeling behandelde in 2014 in totaal 209 dossiers. De juridische dienst had daarnaast nog 72 dossiers in behandeling waarin zeer specifieke problemen omtrent schuldendossiers werden nagekeken, al dan niet verwezen door de sociale dienst en/of de dienst schuldbemiddeling.
De wetgever betrachtte met het decreet een aanzienlijke kwaliteitsverbetering in deze materie te brengen, zodat een zekere specialisatie binnen de dienst zich opdrong. De bezetting aan maatschappelijk werkers op de dienst schuldbemiddeling is 1 VTE. Zij worden bijgestaan door één deeltijdse juriste en ondersteund door een administratieve kracht (0,3 VTE). Dit team heeft zich gespecialiseerd in de wetgeving inzake Consumentenrecht en de Wet op Collectieve Schuldenregeling via o.a. een basisopleiding, georganiseerd door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en schoolt zich voortdurend bij via diverse specialisatiemodules. De maatschappelijk werkers maken ook deel uit van de Provinciale Werkgroep budgeten schuldhulpverlening.
Naast 164 rechtstreekse cliëntcontacten onder de vorm van 135 bureelbezoeken en 29 huisbezoeken, is er een aanzienlijke correspondentie met tal van diensten, schuldeisers en cliënten. Zo werden in 2014 124 brieven verstuurd door de dienst schuldbemiddeling. Zo’n 76 dossiers van de sociale dienst werden nagekeken op het gebied van de Wet op Consumentenrecht. De contracten worden opgevraagd, de rechtsgeldigheid van de schuldvorderingen wordt nagekeken ondermeer op het gebied van verjaring en onrechtmatige clausules, de intrest-
Vanuit de dienst schuldbemiddeling wordt een bijkomende dienstverlening verstrekt 30
berekening wordt gecontroleerd met eigen software, er wordt bemiddeld met de schuldeisers tot vermindering, bevriezing of correctie van de schadevergoeding en de intresten.
en volgt de dienst schuldbemiddeling het dossier mee op voor de problemen die verbonden zijn aan een collectieve schuldenregeling die vaak een looptijd heeft van ettelijke jaren en waarin zich allerlei onverwachte zaken kunnen voordoen.
Voor drie gezinnen werd een verzoekschrift tot collectieve schuldenregeling opgesteld. Sinds de hervorming van de dienst schuldbemiddeling wordt omwille van de werkdruk aan (pro-Deo)advocaten gevraagd om het verzoekschrift op te stellen. De intake van een schuldendossier gebeurt nog steeds door de algemene sociale dienst, waarna het dossier besproken en opgevolgd wordt door de maatschappelijk werker van de dienst schuldbemiddeling indien een collectieve schuldenregeling nodig blijkt.
Ten slotte werd in 116 dossiers uitvoerig advies gegeven en in 91 dossiers was bemiddeling met één of meerdere schuldeisers nodig.
Sinds 2001 werden reeds 284 verzoekschriften tot collectieve schuldenregeling door de dienst opgesteld. Hiervan werden in 2014 ruim 105 dossiers verder opgevolgd, hetgeen betekent dat er vanuit de dienst schuldbemiddeling onderhandeld wordt met de door de arbeidsrechtbank aangestelde advocaat-schuldbemiddelaar om de betaling van het leefgeld en de vaste kosten te garanderen. Hiervoor gaan de twee maatschappelijk werkers met de cliënten mee naar de advocaat. Soms gaan de maatschappelijk werkers of de juriste ook mee naar de Arbeidsrechter indien er een discussie is met de schuldbemiddelaar of indien er een kwijtschelding dient te worden gevraagd.
Verder wordt gewerkt aan preventie en wordt de mensen gewezen op de verlokkingen van kredietkaarten, leningen, en dergelijke meer. Dit kan via het onderwijs, maar ook via bijscholing en het weerbaarder maken van het cliënteel. In 2004 werd gestart met een cursus budgetbeheer in samenwerking met Basiseducatie Maasmechelen. Elk jaar proberen we een lessenreeks te organiseren van 15 weken waaraan telkens zo’n 12 mensen deelnemen. Het is de bedoeling deze mensen hun budget meer zelfstandig te laten beheren, zodat het budgetbeheer binnen het OCMW op termijn eventueel kan afgebouwd worden.
Ook blijkt de start of de continuering van een budgettering voor de vaste kosten en leefgeld door de dienst schuldbemiddeling en de sociale dienst nog steeds vaak noodzakelijk, gelet op het problematische bestedingspatroon van de gezinnen.
Teneinde een beeld te krijgen over de kredietverstrekking aan de bewoners van Maasmechelen en de evolutie hiervan staan hieronder de cijfers uit de statistieken van de Nationale Bank. De gemeentes zijn in deze statistieken gerangschikt volgens postcode en kunnen zodoende vergeleken worden met de cijfers van de omliggende gemeentes: 3630 en 3631 betreft Maasmechelen.
Zo werden in 2014 nog 83 budgetteringen opgestart en/of verdergezet door de dienst schuldbemiddeling en de sociale dienst voor mensen waarvoor een collectieve schuldenregeling werd aangevraagd. De dienst schuldbemiddeling doet vaak de opstart van dergelijke dossiers omdat de beginfase van de collectieve schuldenregeling een aantal specifieke problemen met zich meebrengt. Zodra de collectieve schuldbemiddeling goed loopt, kan de sociale dienst het dossier overnemen
31
Jaar: 2014
Uitstaande kredieten: aantal
Postcode
Lening op afbetaling
Verkoop op afbetaling
Kredietopening
Hypothecair krediet
3600
12.441
1.439
35.408
16.892
3620
3.051
263
8.835
5.561
3621
709
55
1.806
1.444
3630
7.149
742
17.053
9.603
3631
581
44
1.396
1.192
3640
1.285
95
4.483
3.784
3650
3.486
289
9.565
6.473
3660
1.692
132
4.844
3.785
3665
1.384
102
4.091
2.818
Uitstaande achterstallige kredieten: aantal en achterstallig bedrag (x 1 000 €)
Jaar 2014 Uitstaande kredieten: aantal
Aantal kredietnemers met minstens één ... Nieuwe Nieuwe kredieten: aantal achterstallige en kredietbedrag Niet kredieten: (x 1 000 €) geregulariseerd aantal Krediet achterstallig krediet
Aantal
Postcode
Bedrag
Niet geregulariseerd
Totaal
3600
66.180
3.955
3.053
23.024 €
9.628
334.952 €
1.087
36.456
2.118
3620
17.710
925
728
8.260 €
2.255
106.557 €
233
11.281
553
3621
4.014
202
163
1.784 €
623
36.752 €
60
2.367
108
3630
34.547
2.157
1.715
15.280 €
5.129
170.033 €
563
19.094
1.232
3631
3.213
110
86
754 €
395
16.390 €
34
1.906
65
3640
9.647
226
156
1.426 €
1.462
67.944 €
68
6.513
132
3650
19.813
811
613
5.873 €
2.884
120.489 €
238
11.578
474
3660
10.453
325
242
2.709 €
1.496
69.317 €
85
6.046
153
3665
8.395
284
215
1.660 €
1.176
47.038 €
70
4.750
138
Uitstaande achterstallige kredieten: aantal en achterstallig bedrag (x 1 000 €) Lening op afbetaling
Verkoop op afbetaling
Kredietopening
Hypothecair krediet
Jaar: 2014 Aantal
Aantal
Aantal
Niet geregulariseerd
Bedrag
Totaal
3600
1.380
1.147
9.087 €
293
238
3620
301
260
2.188 €
40
3621
75
61
435 €
9
3630
803
688
5.769 €
3631
37
34
259 €
Postcode
Niet geregulariseerd
Bedrag
Totaal 502 €
1.903
1.420
38
178 €
406
7
10 €
93
113
94
222 €
6
5
Totaal
Niet geregulariseerd
Bedrag
Aantal Bedrag
Totaal
Niet geregulariseerd
2.518 €
379
248
10.918 €
307
588 €
178
123
5.306 €
74
101 €
25
21
1.238 €
956
745
1.248 €
285
188
8.041 €
4€
50
36
61 €
17
11
431 €
3640
63
52
567 €
3
<3
1€
113
71
111 €
47
31
747 €
3650
297
239
1.977 €
36
26
49 €
355
258
410 €
123
90
3.438 €
3660
129
98
755 €
20
16
41 €
135
100
353 €
41
28
1.560 €
3665
100
84
752 €
11
10
11 €
144
100
172 €
29
21
726 €
32
4. Dienst thuisbegeleiding
gedaan, staat in voor het begeleiden van de opvoedster.
Maatschappelijk werkers stellen soms vast dat een aantal cliënten een intensievere begeleiding nodig hebben dan ze zelf kunnen bieden. Die begeleiding kan de bedoeling hebben om zowel een aantal praktische, sociale of pedagogische vaardigheden bij te brengen.
De opvoedster vertaalt, in nauw overleg met de maatschappelijk werkster, de probleemstelling van de dossierhouder in een werkbaar stappenplan en een operationele hulpverleningsdoelstelling. De opvoedster blijft maximaal ingeschakeld in de thuissituatie van de cliënt. Samen staan ze in voor de evaluatie en bijsturing van de geboden hulpverlening, met een regelmatige terugkoppeling naar de dossierhouder die de cliënt doorverwezen heeft.
Deze vaststelling en het feit dat andere diensten op dezelfde vragen ook geen antwoord kunnen bieden, of een doorverwijzing soms zeer moeilijk is omwille van de problematiek van de cliënt, heeft geleid tot de oprichting van de dienst thuisbegeleiding.
De thuisbegeleidster observeert en bevraagt de cliënten en bepaalt samen met hen wat er nodig is voor het verbeteren van hun levenssituatie en welzijn. Belangrijk hierbij is dat er tussenkomsten zijn in de thuissituatie, die een groeibevorderend effect bewerkstelligen. Wanneer er weerstand is, gebrek aan zelfinzicht of een gebrek aan vaardigheden tot zelfinzicht, moet de doelstelling mogelijk aangepast en eventueel bijgesteld worden om de levenskwaliteit van de persoon en het aanleren van de vaardigheden alsnog realiseerbaar te maken. Het rechttrekken van een scheefgetrokken situatie vergt tijd, intentioneel handelen en inspanningen van alle betrokken partijen.
Centrale opdracht van de dienst thuisbegeleiding is het aanleren van vaardigheden bij de cliënt met het oog op het verhogen van zijn zelfredzaamheid. Wanneer er wordt vastgesteld dat de cliënt op het voor hem of haar hoogst mogelijke niveau functioneert, kan thuisbegeleiding ingeschakeld worden om de cliënt te handhaven in zijn functioneren. Belangrijk hierbij is dat de cliënt zicht heeft, of minstens krijgt, op zijn eigen mogelijkheden en beperkingen. Hij of zij moet ook gemotiveerd zijn om aan de slag te gaan in zijn thuissituatie waarbij er wordt gewerkt aan het verbeteren van zijn welzijn.
In 2014 waren 29 gezinnen of alleenstaanden in begeleiding. Het betrof 18 nieuwe aanvragen, naast 2 lopende dossiers die uit 2012 dateren en 9 van 2013.
De vaardigheden worden vanuit een integrale benadering aangeleerd. De thuisbegeleidster vertrekt vanuit de thuissituatie van de cliënt waarbij ze op een procesmatige manier, op maat van de cliënt en met respect voor de eigenheid van de cliënt en zijn omgeving werkt. De hulp wordt opgezet als er geen aanbod is van andere diensten of waar doorverwijzing zeer moeilijk is. Een doorverwijzing of begeleiding naar andere dienstverlening kan ook onderdeel uitmaken van de begeleiding.
Hierbij 4 3 15 5 2
ging het om: alleenstaande mannen alleenstaande vrouwen alleenstaande vrouwen met kinderen samenwonenden met kinderen samenwonenden
In 2014 werden in totaal 15 dossiers beëindigd, waarbij er 5 tijdens of na de begeleiding konden doorstromen naar een meer gespecialiseerde dienst. Bij de afgesloten dossiers werd in 13 gevallen het hulpverleningsdoel, dat samen met de cliënt vooropgesteld werd, bereikt. In één afgesloten dossier werd de doelstelling niet bereikt omdat de cliënt in de loop van het traject afhaakte.
De hulp kan daarnaast preventief opgevat worden door een aantal vaardigheden aan te leren, waardoor mogelijke problemen vermeden of kunnen worden opgelost zonder meer gespecialiseerde hulpverlening in te schakelen. De dienst bestaat uit een gegradueerde orthopedagoge (80%), en een deeltijds maatschappelijk werkster (30%). De maatschappelijk werkster, die zelf jarenlang algemeen maatschappelijk werk heeft
In 23 dossiers werd, om de vooropgestelde doelstelling te bereiken, samengewerkt met interne en externe diensten: 33
binnen het OCMW: voornamelijk met de diensten gezinszorg en poetshulp
-
externe diensten: ondermeer CGG, CAD, Basiseducatie, Reval Genk, CAW Limburg en Noolim.
De hulpverlening spitst zich toe op sociaal, pedagogisch en praktisch vlak. In de praktijk is er regelmatig een combinatie van deze elementen. Zo werd in 4 dossiers pure praktische ondersteuning aangeboden, in 15 dossiers was het een combinatie van praktische en sociale hulpverlening, in 4 dossiers ondersteunden we op sociaal vlak, in 2 dossiers werd er pedagogische ondersteuning geboden. In 3 dossiers werden de 3 werkgebieden opgenomen in de doelstellingen. In 1 dossier werd er praktische en pedagogische ondersteuning geboden.
problemen op het vlak van Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL).
De samenwerking vanuit thuisbegeleiding met andere externe diensten zoals Basiseducatie, ontmoetingscentrum Soma, de gemeentelijke dienst Diversiteit en Home Fabiola stond dit jaar in het teken van het samenbrengen van maatschappelijk kwetsbare mensen met als doel leerervaringen aan te bieden en gelijktijdig in te spelen om het verruimen van hun sociaal netwerk. In het najaar van 2014 werd gedurende 10 weken in samenwerking met Basiseducatie een cursus ‘Gezond leven, bewegen en voeding’ georganiseerd in het Sociaal Huis. Negen cliënten van de dienst thuisbegeleiding kwamen telkens een halve dag samen om bewuster om te gaan met hun gezondheid.
Aangezien de dienst als uitgangspunt heeft dat er in de thuissituatie wordt gewerkt, vonden er doorheen het jaar 305 huisbezoeken en 15 bureelbezoeken plaats, in totaal 320 cliëntcontacten. De aanvragen en begeleidingen in 2014 leerden ons: -
dat het aanleren van praktische vaardigheden in 85% van de aanvragen de belangrijkste hulpvraag is, veelal in combinatie met sociale en pedagogische vaardigheden.
-
dat de groep maatschappelijk kwetsbare mensen sterk vertegenwoordigd is bij de cliënten van de dienst thuisbegeleiding. Zij vragen een langdurige begeleiding waarbij er tijd gemaakt wordt om vaardigheden aan te leren in hun eigen vertrouwde omgeving. We zien bij hen vaak een combinatie van problemen, voornamelijk: mentale beperkingen en een tekort aan sociale vaardigheden medische problemen, cliënten met psychische en fysieke klachten, al dan niet chronisch psychiatrische problemen en persoonlijkheidsstoornissen, die al dan niet gediagnosticeerd werden. afhankelijkheidsproblemen (drugs of alcohol) financiële problemen relationele problemen beperkte pedagogische vaardigheden beperkte communicatieve en sociale vaardigheden
Nieuw in 2014 was de cursus ‘Leren fietsen’ die in samenwerking met de gemeentelijke dienst diversiteit, dienstencentrum De Bolster en thuisbegeleiding werd opgezet. De doelgroep van deze cursus waren vrouwen vanaf 18 jaar die nooit hebben leren fietsen. Het initiatief kende veel succes. Er was wekelijks een goede opkomst van de 9 ingeschreven dames. 8 van de 9 dames konden na de lessen zelfstandig fietsen. De samenwerking met deze partners resulteerde in 2014 niet alleen in het aanbieden van vorming, maar zorgde er ook voor dat cliënten makkelijker activiteiten van deze organisaties bezochten zoals ‘de zoete mamanamiddag’ in het ontmoetingscentrum Soma en de vormingsavonden opvoedingsondersteuning van de dienst diversiteit.
34
5. Asielzoekers
5.2.
De asielprocedure en de regeling over de opvang van asielzoekers wijzigde de afgelopen vijftien jaar regelmatig. De wijzigingen in de procedure waren soms het gevolg van aanpassingen omwille van een uitspraak van de rechtbank, latere wijzigingen hadden voornamelijk als bedoeling de procedure te verkorten en te vereenvoudigen.
Ook in 2014 werd de sociale dienst nog slechts sporadisch geconfronteerd met het fenomeen van hulpverlening aan illegalen. Mensen zonder legaal verblijf in België hebben enkel recht op dringende medische hulp. De overheid voorziet in een regeling waardoor maatschappelijke dienstverlening verstrekt kan worden nodig voor het levensonderhoud van kinderen van illegalen, maar enkel in de context van een federaal opvangcentrum. Voor de illegalen die geen gebruik wensen te maken van deze mogelijkheid blijft hulpverlening beperkt tot dringende medische hulp. In Maasmechelen ging het in 2014 over een heel beperkte groep mensen.
Ook de opvang van asielzoekers was sterk onderhevig aan veranderingen. In eerste instantie met de bedoeling de asielzoekers te spreiden over het volledige grondgebied, daarna werd materiële hulpverlening en bijhorende opvang in opvanginitiatieven de norm. 5.1.
Financiële steunverlening
5.3.
Ondanks het principe van materiële opvang tijdens de asielprocedure keert het OCMW nog steeds financiële steun uit aan enkele kandidaat-politiek vluchtelingen. Het gaat voornamelijk over asielzoekers die zich in de bestaande regeling vrij vestigden in de gemeente of die omwille van hun statuut het opvanginitiatief mochten verlaten.
Lokaal Opvanginitiatief
Omdat de grote opvangcentra de toevloed van vluchtelingen niet meer konden verwerken, spoorde de Staat de OCMW’s eind 1999 aan om Lokale Opvanginitiatieven op te richten. De mensen krijgen geen financiële steun meer van het OCMW doch enkel materiële opvang, met de mogelijkheid om ze wekelijks leefgeld te geven waarmee ze zelf voor hun levensonderhoud moeten instaan.
Vanaf 2010 viel het aantal kandidaatpolitiek-vluchtelingen in steunverlening op spectaculaire wijze terug. Oorzaak hiervan was de toekenning van verblijfsdocumenten omwille van een regularisatieaanvraag om medische of humanitaire redenen. De laatste jaren merken we de effecten van de lagere instroom van vluchtelingen, waardoor het aantal kandidaat-politiekvluchtelingen gevoelig daalde. In 2014 ontvingen in het vluchtelingen een equivalent leefloon. Op 31 december 2014 nog 18 vluchtelingen met steunverlening.
Illegalen
Sinds 1/7/2000 heeft het OCMW van Maasmechelen een overeenkomst met de Minister voor de opvang van een aantal asielzoekers, in ruil hiervoor ontvangt het OCMW een dagvergoeding per persoon. De opvangcapaciteit bedroeg in eerste instantie 34 bedden en werd later, door een reorganisatie van de opvang in de Oude Burelen, uitgebreid naar 39 bedden. Onze opvang is verspreid over 4 locaties.
totaal 32 van het telden we financiële
In 2013 stelde de Minister vast dat er een overaanbod aan beschikbare plaatsen was, waardoor er drastisch werd gesnoeid in het aantal opvangplaatsen. In Maasmechelen werden zeven opvangplaatsen door Fedasil opgezegd tegen 1/4/2014 en werden vanaf 1/1/2014 zeven plaatsen als bufferplaatsen voorzien. Dit betekent dat Fedasil mits voorafgaande verwittiging een beroep kan doen op deze plaatsen. In 2014 bedroeg de opvangcapaciteit nog slechts 25 plaatsen. Na de beslissing over de reorganisatie van het netwerk in september 2013 werden de bufferplaatsen en de plaatsen die opgezegd werden, systematisch niet meer ingevuld. 35
Dit was een kentering ten opzichte van de voorbije jaren die zich kenmerkten door een groot gebrek aan materiële opvangplaatsen in heel het land. Zeker wetende dat de Minister sinds 2009 een aantal opvallende maatregelen nam om het dichtslibbende netwerk van materiële opvang voor asielzoekers weer vlot te krijgen door de versnelde doorstroom van asielzoekers naar financiële steunverlening en huisvesting op de privémarkt.
verschillende huizen waar de asielzoekers gehuisvest zijn. Net zoals vorig jaar deed de verantwoordelijke voor het LOI in 2014 regelmatig huisbezoeken. Die huisbezoeken hebben een meerwaarde voor de contacten met de asielzoekers. Zij krijgen op die manier een betere begeleiding vanuit hun woonsituatie. Naast hun persoonlijke vragen bieden die huisbezoeken onder meer de mogelijkheid om te controleren of ze hun gemeenschappelijke taken al of niet hebben uitgevoerd.
In 2014 was de gemiddelde bezettingsgraad 55,61%, hetgeen opvallend lager is dan in 2013 waarin er een bezettingsgraad nog 73,99% was. De oorzaak hiervan ligt in eerste instantie in de gevoelige daling van het aantal asielaanvragen. Bijkomend koos de regering ervoor om gezinnen voornamelijk in grotere centra op te vangen, waardoor een aantal bedden in het LOI permanent onbezet bleven bij gebrek aan een toewijzing. Tevens is er een overaanbod aan plaatsen voor alleenstaande mannen. De uitstroom van asielzoekers was het voorbije jaar duidelijk groter dan de instroom.
Mede door de lagere bezetting liep het aantal bureelbezoeken in 2014 wat terug. De asielzoekers kunnen net als voorheen met hun problemen en diverse vragen op de zitdag van de verantwoordelijke van het LOI terecht. De taallessen en de zorg rond dagbesteding voor de asielzoekers vormden een belangrijke peiler binnen de werking van het opvanginitiatief, doch met de versnelde asielprocedure kwam vanaf 2003 de zinvolheid en haalbaarheid van deze aspecten in vraag. Toch werden en worden nog heel wat asielzoekers ingeschakeld in taallessen.
Naar aanleiding van de begrotingscontrole voerde de overheid in 2012 een aantal wijzigingen door in de betoelaging van de Lokale Opvanginitiatieven. Vanaf mei 2012 werd de toelage voor een bed dat niet bezet wordt van 60% naar 40% teruggebracht.
Qua dagbesteding is vrijwilligerswerk voor asielzoekers sinds juni 2014 toegestaan, maar tot op heden heeft niemand zich gemeld als kandidaat-vrijwilliger. We stelden in 2014, net zoals in 2013, weer vast dat sommige asielzoekers een arbeidscontract afsloten en de materiële hulp cumuleerden met beroepsinkomsten. Zij zochten vooral werk in de fruitsector als seizoenarbeider. Bij een mogelijke tewerkstelling zijn de bewoners van het Lokaal Opvanginitiatief als financiële compensatie een bijdrage aan Fedasil verschuldigd.
Vervolgens werden de dagvergoeding voor begeleide kinderen verminderd van 100% naar 55% van de dagvergoeding voor volwassenen. Door de opzegging van het aantal opvangplaatsen en de lagere bezetting verminderde in 2014 de betoelaging op jaarbasis voor het OCMW van Maasmechelen gevoelig. In 2014 merken we vooral een instroom van asielzoekers uit oorlogsgebieden. Velen krijgen de status van subsidiaire bescherming. Dit statuut wordt toegekend aan mensen die niet als politiek vluchteling erkend worden, maar ook niet kunnen terugkeren naar hun land van herkomst omwille van het gebrek aan veiligheid. We stellen ook vast dat meer asielzoekers via het Terugkeerloket naar hun thuisland vertrekken.
6. Lokaal Cliëntoverleg Ingevolge de vaststelling dat enerzijds bij een aanzienlijk aantal cliënten van de sociale dienst heel wat hulpverleners van diverse diensten over de vloer komen en dat anderzijds de complexiteit van de problematiek in heel wat gezinnen enorm verzwaarde, werd in het SIF-beleidsplan 2000 de oprichting van een Lokaal Cliëntoverleg opgenomen.
In 2014 waren er 489 cliëntcontacten, verdeeld over 433 bureelbezoeken en een huisbezoek per drie weken bij de 36
Het Lokaal Cliëntoverleg (LCO) ontstond uit de maatzorgmethodiek, een methodiek voor het begeleiden van kansarmen. Het wordt gezien als een zinvol en efficiënt instrument in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting.
Aandachtspunten voor verbetering zijn: Er dient nog meer tijd en energie gestoken in de voorbereiding van de cliënt voor de deelname aan het overleg. - Er dienen duidelijke afspraken gemaakt over wie de rol van spilfiguur opneemt in het overleg en in het volledige hulpverleningstraject. De spilfiguur is het eerste aanspreekpunt van de cliënt over de inhoud van het Lokaal Cliëntoverleg en de gezamenlijke afspraken die daar gemaakt worden.
Lokaal Cliëntoverleg, inmiddels een ingeburgerd gegeven, wil hulpverleners samen met de cliënt rond de tafel brengen. De verschillende hulpverleners die actief bezig zijn in of rond een bepaald gezin, worden samengebracht met de bedoeling informatie uit te wisselen, de hulpverlening op elkaar af te stemmen en te komen tot een gemeenschappelijke visie.
Het is opvallend dat hulpverleners vaak onder de indruk zijn van de inbreng van de cliënt. Die inbreng draagt bij tot het inzicht in de problematiek van zowel de hulpverlener als de cliënt.
Deze werkvorm wordt toegepast in situaties waar meerdere hulpverleners, elk vanuit hun eigen invalshoek, de cliënt willen helpen. De meerwaarde van het overleg ligt in het centraal stellen van de cliënt en het overeenkomen van hulpverleningsplan. Het is belangrijk dat de cliënt dit hulpverleningsplan begrijpt en ermee akkoord gaat. Het lokaal cliëntoverleg wil de hulpverlening op die manier toegankelijker en efficiënter maken voor de zwakste groepen in de samenleving.
De voorbije jaren bemerken we een toenemende differentiatie van overlegvormen in de hulpverlening. Dit heeft onder meer te maken met het streven naar vermaatschappelijking van de (psychiatrische) zorg en de ontwikkeling binnen integrale jeugdhulp waarbij cliëntoverleg een belangrijke plaats inneemt. In het kader hiervan nam de begeleidster van het Lokaal Cliëntoverleg deel aan de vorming voor externe voorzitters voor cliëntoverleg binnen integrale jeugdhulp.
Het Lokaal Cliëntoverleg probeert de individuele situatie te overstijgen door oog te hebben voor de structurele uitsluitingsmechanismen waarmee cliënten te maken hebben.
In 2014 vonden er 67 overlegmomenten plaats. Gemiddeld waren er per overleg 6 personen aanwezig.
Sinds oktober 2002 werkt een deeltijdse kracht binnen de gespecialiseerde dienst, Lokaal Cliëntoverleg. Ze neemt deel aan de provinciale werkgroep die het Lokaal Cliëntoverleg als werkinstrument wil perfectioneren. Het draaiboek “Lokaal Cliëntoverleg” is door deze werkgroep opgesteld, en wordt regelmatig bijgewerkt en geüpdatet.
De aanvragers waren: Cliënt zelf Thuisbegeleiding OCMW Jeugdrechtbank O.J.C. Sociale dienst OCMW O.T.Z. C.A.W. Noolim Justitiehuis Sherpa D.O.P. Tewerkstelling B.W. ’t Veer G.T.B. D.A.B. C.K.G. Molenberg S.V.K. Ommersteyn Kind en Gezin De Steiger Politie K.P.C. Genk Psych. centrum St. Jozef
Minstens twee maal per jaar organiseert de provinciale werkgroep een bijeenkomst voor de coördinatoren. De bedoeling is een onderdeel van de methodiek uit te diepen, ervaringen uit te wisselen en beginnende coördinatoren te ondersteunen. In 2009 werd gestart met een provinciaal registratiesysteem. Dit systeem werd de voorbije jaren verder uitgewerkt en geautomatiseerd. Uit de registratie blijkt dat er een grote tot zeer grote tevredenheid is over de werking van de LCO‘s. Zowel hulpverleners als cliënten vinden dat het overleg bijdraagt tot een betere hulpverlening aan kansarmen. 37
3 9 1 6 6 2 3 1 4 7 1 2 2 2 4 6 1 1 1 1 1 1 2
Bovendien namen in totaal 137 verschillende hulpverleners uit 74 diensten of voorzieningen deel aan de diverse overlegmomenten.
In het kader van de begeleiding waren er 346 bureelbezoeken in het Sociaal Huis en 192 in de Werkwinkel; daarnaast waren er 86 bezoeken op de werkplek en 27 externe vergaderingen.
De cliënt was telkens op de hoogte van het cliëntoverleg. Op 57 overlegmomenten was de cliënt zelf aanwezig, hetzij tijdens het volledige overleg, hetzij in aansluiting op een voorafgaandelijk overleg tussen de hulpverleners.
7.1.1 Geslacht Man Vrouw TOTAAL
De cliënt bleef ook het voorbije jaar centraal staan in het lokaal cliëntoverleg. Alle afspraken worden in overleg met hem gemaakt. Iedere afspraak wordt samen met de cliënt getoetst op zijn haalbaarheid.
46,4% 53,6% 100%
Iets meer dan de helft van de cliënten zijn vrouwen. 7.1.2 Leeftijd De verdeling van de cliënten over de verschillende leeftijdsgroepen was in 2014 als volgt verdeeld.
Indien de cliënt niet deelneemt aan het overleg wordt hij nadien, door de ‘spilfiguur’ op de hoogte gebracht van de afspraken die gemaakt werden. Tevens wordt gekeken of de cliënt zich in deze afspraken kan vinden.
Leeftijd M
Aansluitend op het cliëntoverleg evalueren de deelnemers het overleg mondeling. Hieruit blijkt dat ze het communiceren met elkaar over het hulpverleningsproces, de probleembenoeming en het omzetten van afspraken in een stappenplan als zinvol en waardevol ervaren.
V
Totaal
Aandeel
< 25 jaar
20
28
48
21,62%
26-30 jaar
19
17
36
16,22%
31-40 jaar
24
31
55
24,77%
41-50 jaar
28
25
53
23,87%
> 50 jaar
12
18
30
13,51%
103
119
222
100,00%
Eindtotaal
Opvallend is dat het aandeel van de groep 50 plussers de voorbije twee jaar aanzienlijk gestegen is.
7. Dienst tewerkstelling
2014 2013 2012 2011 2010
De dienst tewerkstelling staat in voor de begeleiding van het OCMW-cliënteel op vlak van opleiding en tewerkstelling. De dienst wordt bemand door een 0,80 VTE begeleider en een 0,50 VTE maatschappelijk werkster. 7.1 Cliënten De dienst tewerkstelling telde in 2014 99 nieuwe cliënten. Van de vorige jaren werden er 123 cliënten overgedragen. De langdurige trajecten betreft enerzijds mensen van vreemde origine, die Nederlandse les volgen waardoor het traject naar tewerkstelling langer is, anderzijds gaat het dikwijls over cliënten uit multiproblem gezinnen die een blijvende ondersteuning nodig hebben. In totaal begeleidde de dienst tewerkstelling in 2014 222 cliënten 2014 2013 2012
103 119 222
222 cliënten 264 cliënten 263 cliënten 38
13,51% 13,54% 9,13% 9,09% 8,53%
7.1.3 Nationaliteit
taalproblematiek spelen zeker een rol bij deze cijfers.
Minder dan de helft van de cliënten van de dienst tewerkstelling heeft de Belgische nationaliteit.
7.1.5 Inkomen bij opstarten traject
Opvallend is dat voor het 2de jaar op rij bijna 10% van de cliënten de Iraakse nationaliteit heeft; gevolgd door Nederlanders (9,01%) en mensen met de Marokkaanse nationaliteit (8,11%). Daarna volgen cliënten met de Turkse nationaliteit en de Italiaanse nationaliteit, beide met 5,41%. M
V
Totaal
4
1
5
2,25%
Albanië
2
1
3
1,35%
Algerije
1
0,45%
België
48
1 53
101
45,50%
Bosnië
1
1
2
0,90%
Bulgarije
1
3
4
1,80%
2
2
0,90%
Congo Duitsland
15
29
2
3
5
2,25%
63
85
148
66,67%
Loon
1
1
2
0,90%
OCMW steun
7
4
11
4,95%
16
10
26
11,71%
1
1
0,45%
Leefloon
Werkloosheidsuitkering Ziekte-uitkering Eindtotaal
2
0,90%
1
0,45%
Indonesië
1
1
0,45%
Geen
12
9
21
9,46%
Lager onderwijs
4
8
12
5,41%
BUSO
1
1
0,45%
BSO
1
0,45%
Kameroen
Scholing V
M
0,45%
18
29
13,06%
4
6
10
4,50%
4
15
19
8,56%
9
17
7,66%
3
1,35%
11
BSO afgemaakt
8
9
9
18
8,11%
Leercontract
3
Nederland
8
12
20
9,01%
Deeltijds W-L
Pakistan
2
2
0,90%
Palestina
1
1
0,45%
Polen
1
1
0,45%
TSO afgemaakt Buitenlands onderwijs
Rusland
1
1
0,45%
Rwanda
1
1
0,45%
2
0,90%
Tsjetsjenië
3
4
7
3,15%
Turkije
6
6
12
5,41%
103
119
Eindtotaal
222 100,00%
7.1.4 Origine M
V
Totaal
Aandeel
Belgische herkomst
28
24
52
23,42%
EU-origine
10
30
40
18,02%
Niet-EU-origine
65
65
130
58,56%
103
119
222
100,00%
Eindtotaal
Wanneer we kijken naar de origine (criterium is de geboorteplaats van de moeder), dan zien we dat meer dan driekwart (76,58%) van alle cliënten in begeleiding van niet-Belgische oorsprong is, wat eens te meer wijst op het multiculturele aspect van onze gemeente. Elementen als de achterstelling op de arbeidsmarkt en de
39
Aandeel
1
Marokko
1
Totaal
1
1
1
13,06%
103 119 222 100,00%
Macedonië
Syrië
Aandeel
7.1.6 Scholing
1
Italië
Tot.
Twee derde van de cliënten ontvangt leefloon bij de start van een arbeidstraject bij de dienst tewerkstelling van het OCMW.
Filippijnen Irak
2
V
14
Inkomen van partner
Aandeel
Afghanistan
M Geen inkomen
13
3
16
7,21%
6
4
10
4,50%
43
57
100
45,05%
Bachelor
1
1
2
0,90%
Onbekend
9
6
15
6,76%
103
119
222 100,00%
Bijna de helft van de cliënten volgde onderwijs in het buitenland. De daar behaalde diploma’s worden dikwijls niet gehomologeerd. In België worden ze daarom beschouwd als laaggeschoold. Het aandeel van de mensen met een diploma secundair onderwijs of hoger is heel beperkt. Dit bevestigt voor een deel de stelling dat naast de andere kenmerken van kansarmoede, de ongekwalificeerde uitstroom uit het onderwijs de kansen op de arbeidsmarkt sterk hypothekeert.
7.2 Resultaten
-
7.2.1 Tewerkstellingen in de reguliere sector
-
22 cliënten, verwezen naar onze dienst, hebben tijdens hun traject in de loop van 2014 gewerkt via interim of rechtstreeks bij een privéwerkgever (normaal arbeidscircuit -NAC).
-
-
7.2.2 Tewerkstellingen via tewerkstellingsmaatregelen
-
Daarnaast werden in 2014 49 sociale tewerkstellingen voor OCMW- cliënten gerealiseerd:
-
14 cliënten werden tewerkgesteld met een tijdelijk (gesco)wep+contract van 1 jaar waarvan 8 vrouwen en 6 mannen. 35 cliënten werden tewerkgesteld in het kader van art. 60 §7, waarvan 26 vrouwen en 9 mannen. Het gaat telkens om mensen die leefloon of steun gelijk aan leefloon ontvingen.
Bijna de helft van de arbeidstrajecten werden beëindigd omdat de cliënt over een inkomen uit arbeid of een ander vervangingsinkomen beschikte.
-
8. Energiewerking Het thema energie wordt de laatste jaren zeer nadrukkelijk voor voren geschoven.
In totaal hebben er in 2014 71 cliënten gewerkt .
Binnen het OCMW werd er aanvankelijk voor gekozen om de hele werking rond energie, inbegrepen de aanvragen voor het stookoliefonds, vanaf 1/10/2010 te centraliseren bij één maatschappelijk werker. Maar omwille van een herverdeling van het takenpakket werden de zitdagen voor de stookolietoelagen vanaf oktober 2013 van 3 naar 2 teruggebracht en verdeeld over 2 medewerkers.
7.3 Opleidingen 113 OCMW-cliënten volgden een opleiding tijdens hun arbeidstraject: -
-
-
38 cliënten hebben een interne opleiding als vrijwilliger gevolgd bij een OCMW-dienst, of een sociaal-economieinitiatief. 54 cliënten volgden in 2014 Nederlandse lessen bij ofwel het Centrum Basiseducatie, ofwel een Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO de Helix, Nederlands voor anderstaligen via de VDAB). 9 cliënten volgden een opleiding bij VDAB of bij derde organisaties en 12 cliënten volgden sollicitatietraining met computertoepassingen via Basiseducatie
In de realiteit van ons cliënteel heeft energie een aanzienlijke impact op het budget. Daarnaast heeft de liberalisering van de energiemarkt voor heel wat onduidelijkheid gezorgd bij een deel van de bevolking. Mensen hebben vaak geen zicht meer op het kluwen van leveranciers, de relatie tot de netbeheerder, en dergelijke meer.
7.4 Afsluitingen en stopzettingen Er werden 86 trajecten beëindigd. De trajecten werden omwille verschillende redenen stopgezet: -
4 arbeidstrajecten werden omwille van ziekte of gevorderde leeftijd van de cliënt stopgezet 17 cliënten hebben een vervangingsinkomen verworven 3 cliënten zijn voor specifieke begeleiding of specifieke opleiding doorverwezen naar de VDAB bij 20 cliënten werd het arbeidstraject stopgezet omdat zij geen OCMW-cliënt meer waren en niet kozen voor een verdere begeleiding bij 2 cliënten werd het arbeidstraject stopgezet omwille van gevangenschap en ten slotte vonden 22 cliënten - al dan niet tijdelijk – werk.
van
12 cliënten verhuisden naar een andere gemeente 6 arbeidstrajecten werden omwille van onvoldoende medewerking beëindigd
40
Omwille van de hoge verwarmingskosten komt de overheid – via het OCMW - reeds een aantal jaren financieel tussen in de facturen van gezinnen met een laag inkomen.
er 25 geweigerd werden omdat men niet aan de voorwaarden voldeed. 8.2.
Ingevolge het decreet op de minimumlevering van elektriciteit, gas en water werd een Lokale Adviescommissie (LAC) opgericht, waarvan de verantwoordelijke van de sociale dienst het voorzitterschap waarneemt, en waarin een OCMW-raadslid zetelt naast een vertegenwoordiger van de distributeurs. Het OCMW dient eveneens het secretariaat van de Lokale Adviescommissie op zich te nemen.
Ook inzake energie laat de crisis zich voelen. Zo heeft het OCMW in 2014 voor 34 personen een financiële tussenkomst moeten doen in een of meerdere rekeningen voor elektriciteit en/of aardgas. Het totale bedrag van deze tussenkomsten bedroeg ruim 15.171,85 euro. Net als vorig jaar kwamen er geregeld vragen naar een VREG-test. VREG staat voor Vlaams Regulator van de Elektriciteitsen Gasmarkt. Met de V-test kan men achterhalen welke leverancier de goedkoopste energieprijzen op de markt heeft. Voor zowel gas als elektriciteit werd de beste leverancier gezocht.
De commissie dient bijeen te komen wanneer de distributeur de volledige afsluiting vraagt omwille van klaarblijkelijke onwil of wanneer een abonnee die afgesloten is een heraansluiting vraagt. Midden 2007 wijzigde de regelgeving en specificeerde de wetgever het begrip klaarblijkelijke onwil, in die zin dat de netbeheerder enkel nog afsluiting mag vragen in een vijftal concrete situaties.
Er werden zitdagen ‘Gas-Elektriciteit: durf vergelijken!’ georganiseerd in samenwerking met de FOD Economie, de gemeente en dienstencentrum De Bolster. In 2014 contacteerden 26 mensen de dienst energiewerking met vragen rond energie en verbruik in het algemeen. 8.1.
Lokale Adviescommissie
Inspelend op de bevraging vanuit het Limburgs Steunpunt voor OCMW’s (LSO) n.a.v. 10 jaar LAC, de aanbeveling die hieruit voorvloeide rond de goede werking van de LAC, de brochure van Samenlevingsopbouw ter zake en het Lokaal Sociaal Beleidsplan Maasmechelen, nam het OCMW vanaf 1/2/2008 een halftijdse maatschappelijk werkster in dienst.
Stookoliefonds
Eind oktober 2004 verscheen naar aanleiding van de hoge brandstofprijzen een Koninklijk Besluit tot oprichting van een stookoliefonds, waardoor mensen met een laag inkomen een toelage kunnen aanvragen wanneer de prijzen bepaalde waarden overschreden hebben. Deze regeling kreeg vervolgens een wettelijke basis.
Deze had ondermeer tot opdracht om de sociale onderzoeken te verrichten die noodzakelijk zijn vooraleer de Lokale Adviescommissie een beslissing kan nemen aangaande een vraag tot afsluiting of heraansluiting.
Ook in 2014 werden, zoals de voorgaande jaren, zitdagen georganiseerd om antwoord te kunnen bieden op de massale respons van de bevolking.
Omwille van de reorganisatie, waardoor de beschikbare uren voor energie gehalveerd zijn, werden vanaf 01/10/2013 de sociale onderzoeken herleid tot een minimum.
De volgende regelgeving werd aangehouden: men kan het ganse jaar door een toelage vragen en er is recht op een toelage ongeacht de prijs die men dient te betalen.
De Lokale Adviescommissie van Maasmechelen behandelde in 2014 ruim 545 dossiers in 37 zittingen. Concreet werd 294 maal een vraag tot afsluiting vanwege Infrax en 235 maal een vraag tot afsluiting vanwege de Watergroep voorgelegd. Vanwege de abonnee was er 16 maal een vraag tot heraansluiting, waarvan 3 voor gas en/of elektriciteit en 13 voor water.
Dit maakt dat er zich in 2014 ruim 850 personen aanboden op de dienst om zich te bevragen of een aanvraag voor een toelage deden. Er werden in 2014 ongeveer 790 aanvragen voor een stookolietoelage gedaan, waarvan 41
De watermaatschappij stelde tot 2013 geen vragen tot afsluiting meer, aangezien zij niet afsloten maar een incassobureau inschakelden in hun invorderingsprocedure. Hun vernieuwde beroep op het LAC zorgt voor een aanzienlijke toename van het aantal dossiers.
8.3 Energiescans De overheid heeft aan de netbeheerder – in Limburg is dit Infrax – opdracht gegeven om een pakket energiescans uit te voeren. Infrax heeft ter zake een overeenkomst afgesloten met het gemeentebestuur. Infrax mikte hierbij op de groep kansarmen, teneinde hen toe te laten te besparen op hun energiekosten.
Een opvallende constante doorheen de jaren is dat slechts een uiterst beperkt aantal mensen (ongeveer 20%) reageren op de aangetekende uitnodiging om te verschijnen op de Lokale Adviescommissie. Door de inschakeling van onze “energieambtenaar” en de verhoogde inspanningen om in contact te komen met betrokkenen bleek dat we tot voor de reorganisatie meer mensen konden bereiken: -
bij extra briefwisseling en uitnodigingen tot gesprekken tussen de 40% en 50%
-
bij aangekondigde huisbezoeken meer dan 80% van de mensen die opgeroepen werden voor afsluiting vóór of tijdens de zitting.
Vandaag mogen er te allen tijde energiescans worden uitgevoerd en krijgen alle aanvragers een energiescan, in zoverre ze tot één van de prioritaire doelgroepen behoren: Beschermde afnemer zijn Personen voor wie een dossier op de Lokale Adviescommissie werd ingediend Personen met een actieve budgetmeter voor aardgas of elektriciteit Personen die in begeleiding bij het OCMW zijn omdat ze de facturen voor gas of elektriciteit niet kunnen betalen en waarbij het FRGE ( Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost) tussenkomt Personen die huren via een sociale huisvestingsmaatschappij of een sociaal verhuurkantoor of via het OCMW - Personen die huren op de privémarkt met een huurovereenkomst van minimum 1 jaar en met een maximale huurprijs van 450 euro.
Door de reductie van de bezetting konden eind 2013 minder huisbezoeken gedaan worden in voorbereiding van de Lokale Adviescommissie. Momenteel kunnen we vaststellen dat er meer mensen spontaan reageren bij een mogelijke afsluiting van het water (iets meer dan 40%) dan bij een mogelijke afsluiting van gas of elektriciteit (ongeveer 20%).
Een scan impliceert dat iemand een algemene doorlichting van de woning maakt en tips geeft om rationeler om te gaan met energie. Hierbij kunnen ook een aantal aanpassingen in de woning doorgevoerd worden, zoals plaatsen het plaatsen van radiatorfolie, een spaardouchekop of spaarlampen.
In 2014 woonden 26 personen de zitting van de Lokale Adviescommissie persoonlijk bij.
Infrax besteedde de daadwerkelijke uitvoering van de scans bij de mensen uit aan Stebo. Omwille van de reorganisatie van de dienst energiewerking konden er in 2014 minder acties ondernomen worden voor het toeleiden van kandidaten. De meeste aanvragen voor een energiescan gebeurden via de sociale dienst en de gespecialiseerde diensten. Volgens de gegevens van Stebo werden in 2014 in Maasmechelen 136 scans uitgevoerd: -
42
121 basisenergiescans, 13 opvolgscans type 1 (uitbreiding van de basisenergiescan),
-
2 opvolgscans type 2 (begeleiding en bijstand bij energiebesparende maatregelen) waarvan beide opvolgscans type 2A (isolatie).
Dankzij de financiële inbreng van Hart voor Kinderen, werd voor de cliënten opnieuw een Sinterklaasactie opgezet. Ruim 277 kinderen tussen 0 en 12 jaar, uit 147 gezinnen bekend bij de sociale dienst, ontvingen een extra verrassing. Bij 27 kinderen ging de Sint de pakjes persoonlijk aan huis brengen.
De sociale diensten van de vijf Maaslandse OCMW’s organiseerden naar jaarlijkse gewoonte een uitstap voor het cliënteel. Vanuit Maasmechelen was de respons zo groot dat een bijkomende bus moest voorzien worden. Maar liefst 115 cliënten van ons OCMW trokken begin juli naar Bellewaerde, 63 volwassenen en 52 kinderen.
9. Diverse opdrachten en initiatieven
De wet van 30/11/98 verplicht het OCMW de meest passende vorm van hulpverlening aan te bieden wanneer door een verhuurder een procedure tot uithuiszetting ingeleid wordt of wanneer er een betekening van een vonnis ter zake door de deurwaarder gebeurt. Bijkomend werd de bemiddelingsopdracht in het kader van het sociaal huurbesluit uitgebreid. In dit verband werden 74 dossiers aan het OCMW overgemaakt met de vraag om een aanbod tot bemiddeling te formuleren.
Inzake de subsidie om de sociale en culturele participatie en ontplooiing van cliënten te bevorderen, kon het OCMW rekenen op 17.546 euro. Sinds 2010 stelt de overheid een toelage beschikbaar voor de OCMW’s om te werken rond bestrijding van kinderarmoede. Maasmechelen kreeg hiervoor 11.070,91 euro ter beschikking in 2014. Sinds de herziening van het reglement op de socio-culturele toelage twee jaar geleden worden vooral de langdurige engagementen in clubverband beter ondersteund. In het verlengde hiervan werd een overeenkomst afgesloten met vzw Rap op Stap, met een wekelijkse zitdag in Maasmechelen, ondermeer in het Sociaal Huis. Het afgelopen jaar ontving Rap op Stap 114 mensen in het Sociaal Huis. In het totaal werd er 639 keer door iemand uit Maasmechelen een activiteit uit hun aanbod geboekt.
43
DIENST RECHTSHULP De juridische dienst is in 1985 opgestart als een intergemeentelijke dienst in samenwerking met de OCMW’s van Kinrooi, Maaseik en Dilsen-Stokkem en later ook Lanaken. Door de uitbreiding van het takenpakket van de juridische dienst en hiermee samenlopend het aantal juristen, beslisten de OCMW‘s van Dilsen-Stokkem, Lanaken en Maaseik om zelf een jurist in dienst te nemen. Het OCMW van Maasmechelen heeft sinds 2009 enkel nog een samenwerkingsverband met het OCMW van Kinrooi.
1. Rechtshulp
Aard van de vragen en cliëntenaantal
De dienst rechtshulp heeft een tweeledige functie: enerzijds is er de externe functie, die bestaat uit het geven van rechtshulp aan alle inwoners van de betreffende gemeente. Iedereen mag de dienst rechtstreeks contacteren, wat niet belet dat een groot aantal cliënten doorverwezen wordt door de sociale dienst. De hulpverlening bestaat uit het geven van informatie, documentatie meegeven, telefoneren en bemiddelen, brieven opstellen, begeleiden en doorverwijzen. Anderzijds heeft de dienst een interne functie die zich richt op het juridisch ondersteunen van de sociale dienst. De maatschappelijk werkers van de sociale dienst stuiten immers heel regelmatig op vragen of problemen van juridische aard: zij ontvangen van hun cliënten vonnissen, deurwaardersexploten, contracten, en andere stukken die enige uitleg vragen.
Net zoals in de voorgaande jaren werden in 2014 voornamelijk vragen gesteld over: familierecht: relatieproblemen (o.a. toelichting over de diverse proceduremogelijkheden en de wetgeving inzake beëindiging van een samenwoonst, feitelijke scheiding, echtscheiding) en vragen over onderhoudsgeld (o.a. indexatie, invordering achterstallen, combinatie met leefloon), de vereiste stukken helpen verzamelen voor het indienen van een dossier bij DAVO. contractenrecht: huurgeschillen (o.a. opzeggingen en indexberekeningen nakijken) en nazicht van leningen, kredietopeningen voor de aankoop van diverse goederen en controle van facturen, o.a. van energiemaatschappijen en telefonie die vaak met incassobureaus werken. gerechtelijk recht: beslagrecht en informatie over de advocatuur (recht op pro-Deo bijstand, vragen over ereloon, het verloop van procedures).
Hun motivatie hiervoor was dat het stafmodel het beste aansluit bij de vereisten voor goede rechtshulp. Studies spreken over de 5 B’s: -
-
In 2014 werden er 539 bureelbezoeken geregistreerd voor de dienst rechtshulp te Maasmechelen en 2 huisbezoeken. Er werd voor 167 cliënten een dossier samengesteld omdat de hulpverlening meer inhield dan het geven van louter informatie en er ook vaak meer dan één contactmoment nodig was; terwijl aan de overige “niet-dossiercliënten” éénmalig advies werd gegeven.
Bereikbaarheid (toegankelijke locatie die geen psychologische weerstand oproept) Beschikbaarheid (vaste spreekuren op passende tijdstippen, zodat een continue relatie kan worden opgebouwd met dezelfde deskundigen) Betaalbaarheid (gratis) Begrijpbaarheid (informatieverstrekking op het niveau van de cliënt) Bruikbaarheid van de informatie (met oog voor een praktische en niet steeds een puur juridische oplossing)
44
2. Schuldhulpverlening
4. Vorming
In 2000 is deze dienst opgestart binnen het OCMW. Samen met twee maatschappelijk werksters verleent de juriste in Maasmechelen een bijkomende dienstverlening voor mensen met zware financiële problemen. De juriste kijkt de budgetteringen na waarbij de rechtsgeldigheid van contracten onderzocht wordt, de intresten en schadevergoedingen berekend worden en afrekeningen betwist worden van leningen die opgezegd werden of kredietopeningen waarbij vaak hoge intresten worden aangerekend. In 2014 werden 72 dossiers door de juriste nagekeken.
Teneinde een waarborgen noodzakelijk. werden door gevolgd:
De juriste heeft wekelijks overleg met de maatschappelijke werksters van de dienst schuldbemiddeling waarop samen de plannen van advocaat-schuldbemiddelaars en nieuwe schuldendossiers van de sociale dienst worden besproken. De cijfers over behandelde dossiers bij de dienst schuldbemiddeling zijn te vinden onder het hoofdstuk ‘Sociale dienst’ onder schuldbemiddeling en budgetteringen.
3. Commissie voor Juridische Bijstand De juriste is lid van de Commissie voor Juridische Bijstand te Tongeren. Deze Commissie heeft tot doel de eerstelijnsrechtshulp van de advocatuur in elk gerechtelijk arrondissement te organiseren. Op deze wijze krijgen de OCMW-juristen de kans om met hun reeds opgebouwde ervaring mee te werken aan een verbetering van de juridische hulpverlening. In het arrondissement Tongeren geven advocaten twee maal per maand gratis advies op de plaatselijke Vredegerechten met uitzondering van Genk waar dit wekelijks gebeurt. In Maasmechelen wordt dit gratis advies op het Vredegerecht door een advocaat gegeven elke eerste en derde vrijdag van de maand van 10.30 uur tot 12.30 uur (tijdens de maanden juli en augustus is deze dienstverlening er niet).
45
correcte dienstverlening te is permanente vorming De volgende studiedagen Mireille Van Caenenberghe
studiedag over onbewoonbaarverklaring in Kessel-Lo op 15.5.2014 studiedag over de nieuwe wetgeving inzake beschermingsmaatregelen in Hasselt op 16.5.2014 studiedag over Actualia Familierecht in Hasselt op 10.10.2014
DIENST OUDEREN EN THUISZORG 1. Ambulante dienstverleningen 1.1
Er was geen of slechts een beperkte wachtlijst voor huishoudelijke hulp via dienstencheques.
Praktische dienstverleningen
1.1.1 Huishoudelijke hulp De dienst huishoudelijke hulp helpt ouderen of zorgbehoevenden die omwille van gezondheidsredenen of sociale omstandigheden problemen hebben met het onderhoud van hun woning. De klemtoon ligt op het uitvoeren van onderhoudstaken, indien nodig afgewisseld met beperkt strijken. De dienst huishoudelijke hulp werkt via dienstencheques. In principe geldt er geen leeftijdsbeperking en inkomensgrens voor het bekomen van huishoudelijke hulp, maar ouderen en zorgbehoevenden krijgen voorrang. Er wordt gevraagd dat cliënten thuis aanwezig zijn als de helpster komt. Huishoudelijke hulp Aantal dossiers Aantal poetsvrouwen Voltijdse equivalenten Nieuwe cliënten Stopzettingen Totaal aantal uren hulp Gem. cliëntbijdrage/u Max. cliëntbijdrage/u
2012 163 20 11,05 50 29 16.553 7,18 EUR 7,50 EUR
2013 155 21 11,80 22 17 16.536 8,50 EUR 8,50 EUR
1.1.2 Gezinszorg
2014 151 19 10,20 14 29 15.305 9,00 EUR 9,00 EUR
Alle cliënten betalen sinds begin 2013 één dienstencheque per uur, ongeacht het inkomen. Hiervan kan 30% worden gerecupereerd via de personenbelasting. Meerdere cliënten gaven aan dat ze omwille van de prijs de poetshulp terugbrachten van wekelijkse hulp naar tweewekelijks of zelfs maandelijks.
De dienst gezinszorg kan ondersteuning aanbieden:
volgende
-
persoonsverzorging;
-
huishoudelijke taken: boodschappen, was en strijk, koken, beperkte poetstaken;
-
algemene psychosociale en pedagogische ondersteuning en begeleiding.
De dienst draagt bij tot het behoud, ondersteuning en/of herstel van de zelfzorg en/of mantelzorg door het aanbieden van zorg op maat.
In 2014 werden 1.231 uren minder gepresteerd dan in 2013. Twee personeelsleden zijn op pensioen gegaan (0,5 VTE vanaf 01/02 en 0,5 VTE vanaf 01/05) en één personeelslid ging van 75% naar 50% prestaties (loopbaanonderbreking medische bijstand). De voornaamste redenen voor stopzetten van de hulp waren overlijden van de cliënt, opname in een WZC, geen verdere nood aan hulp, overname van de hulp door familie, of een te hoge kostprijs.
De dienst gezinszorg en aanvullende thuiszorg is één van de praktische vormen van hulpverlening binnen de dienst ouderen en thuiszorg. Het OCMW ondersteunt personen in hun thuissituatie door het inschakelen van een gezinshelpster of een logistiek medewerker.
De wettelijke cliëntbijdrage wordt vastgesteld op basis van de inkomsten en de gezinssituatie van de hulpvrager. Dienst gezinszorg Aantal dossiers Gem. bijdrage / uur Aantal gezinshelpsters Voltijdse equivalenten Nieuwe cliënten Stopzettingen Gesubsidieerde uren Aantal gepresteerde uren 46
2012 126 4,59 EUR 23 17 52 42 23.085 24.265,15
2013 109 4,85 EUR 23 16,15 24 27 23.085 23.127,55
2014 119 5,11 EUR 20 15,75 33 37 23.085 23.550
Het is belangrijk dat het aantal gepresteerde uren zo dicht mogelijk bij het gesubsidieerd urencontingent (23.085 uren) ligt. Elk uur boven de norm wordt niet gesubsidieerd door de hogere overheid. Indien we minder presteren lopen we echter het risico in de toekomst gesubsidieerde uren te verliezen.
wettelijke cliëntbijdrage individueel vastgesteld, rekening houdend met de inkomsten en de gezinssituatie van de hulpvrager. Ook hier zijn binnen de regelgeving bepaalde kortingen mogelijk. Aanvullende thuiszorg Aantal dossiers Gem. bijdrage / uur Aantal helpsters Voltijdse equivalenten Nieuwe cliënten Stopzettingen Aantal gepresteerde uren
Goed 69 personen genoten van een korting omwille van een score van ≥35 op de BELprofielschaal, 50 daarvan kregen daarnaast nog een extra korting omdat ze al langer dan één jaar hulp kregen. De nieuwe cliënten werden hoofdzakelijk doorverwezen vanuit andere dienstverleningen binnen de dienst ouderen en thuiszorg, of via familie of kennissen.
2012 76 5,00 EUR 9 4,5 53 16 6.432,37
2013 67 4,78 EUR 6 4,5 45 12 6.204,15
2014 79 4,85 EUR 7 4 24 23 6.293,00
Zo’n 36 personen kregen een korting omwille van een score van ≥35 op de BEL– profielschaal. De nieuwe cliënten werden hoofdzakelijk doorverwezen via de eigen OCMW-diensten en familie of kennissen. De voornaamste redenen die werden opgegeven voor stopzetting van de hulp waren een opname in een woonzorgcentrum, het feit dat hulp niet langer noodzakelijk was, en overlijden van de cliënt.
De voornaamste redenen voor stopzetting waren overlijden van de cliënt, opname in een woonzorgcentrum, verhuis naar een andere gemeente en het feit dat hulp niet langer noodzakelijk of gewenst was. De gezinshelpster heeft een belangrijke signaalfunctie naar de hulpverlening toe. Zij moet naast de directe ook de indirecte hulpvragen opvangen. In periodieke overlegmomenten met de hulpverlener worden deze situaties en vastgestelde noden besproken. Zo vond er 46 keer een individueel werkoverleg plaats met de gezinshelpsters, en waren er 7 teambesprekingen.
Er vond 20 keer een individueel werkoverleg plaats met de gezinshelpsters, en er waren 11 gezamenlijke teambesprekingen. Daarnaast namen de medewerksters deel aan vormingen over EHBO, omgaan met agressie en intervisie rond omgaan met psychiatrische patiënten. In 2014 daalde onze erkenning naar vier voltijdse equivalenten. De vraag om hulp is nochtans groter. Daarom krijgen mensen die hulp aanvragen via de dienst aanvullende thuiszorg de mogelijkheid om via dienstencheques (dienst huishoudelijke hulp) geholpen te worden, maar daar ligt de prijs hoger.
Daarnaast nam de dienst 11 keer deel aan een zorgoverleg en 16 keer aan een lokaal cliëntoverleg (een verdubbeling t.o.v. 2014) en ging het begeleidend personeel naar regionaal overleg van de thuiszorgdiensten Maasland en naar vergaderingen van het Regionaal Ondersteuningspunt Kwaliteitszorg en de provinciale werkgroep thuiszorgdiensten.
Kwaliteitsassessment
Verder namen de medewerksters deel aan vormingen over slikstoornissen, vroegtijdige zorgplanning, EHBO en intervisie rond omgaan met psychiatrische patiënten.
In 2014 werd de dienst aanvullende thuiszorg (als initiatief betreffende lokale diensteneconomie) door het ESF Agentschap Vlaanderen uitgenodigd om deel te nemen aan een kwaliteitsassessment met de bedoeling om de dienst te professionaliseren. Als voorbereiding werd een grondige zelfevaluatie van de dienst gedaan. Vervolgens voerden twee assessoren een audit uit aan de hand van een kwaliteitsgroeimodel. Met dit model werden 9 aandachtsgebieden met 22 vaste aandachtspunten bekeken. Elk aandachts-
1.1.3 Aanvullende thuiszorg Sinds 2011 maakt de dienst aanvullende thuiszorg deel uit van de overkoepelende dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg. Aanvullende thuiszorg wordt vooral ingezet als aanvulling op gezinszorg, voornamelijk voor schoonmaakhulp, karweihulp en oppashulp. Net zoals bij de dienst gezinszorg wordt de 47
punt is daarbij uitgewerkt in 5 fasen/ kwaliteitsniveaus.
-
Onze dienst kreeg een zeer positieve beoordeling. In het auditverslag en tijdens de daaropvolgende evaluatie werden enkele verbeterprojecten aangegeven (vb. bevraging medewerkers). De Koepel Lokale Diensteneconomie kan zorgen voor begeleiding bij de verdere uitwerking van deze verbeterprojecten.
Om aanspraak te kunnen maken op een tegemoetkoming moet de handicap door de FODSZ erkend worden en moet men voldoen aan enkele administratieve voorwaarden (het inkomen mag bijvoorbeeld niet te hoog zijn). Deze erkenning van de handicap geeft onder bepaalde voorwaarden ook recht op sociale en fiscale maatregelen (sociaal tarief telefoon, gas en elektriciteit, belastingverminderingen, parkeerkaart …).
Doorstroming medewerkers Volgens het nieuwe decreet rond de Lokale Diensteneconomie moet een inschakelingsen doorstroomtraject worden opgestart om de doelgroepmedewerkers voor te bereiden op doorstroming naar het reguliere arbeidscircuit. Dit houdt ondermeer in dat tegen uiterlijk 01/01/2018 voor iedere doelgroepmedewerker een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) moet worden opgesteld. Ter voorbereiding hiervan nam de verantwoordelijke van de dienst deel aan diverse vormingen rond dit thema, o.a. opleidingen tot POP-ambassadeur en POPcoach.
1.2
Verder is er een mogelijkheid om bijkomende kinderbijslag te krijgen. Hiervoor wordt eveneens een medische beslissing genomen door de FODSZ. De erkenning van de handicap van het kind geeft onder bepaalde voorwaarden ook recht op sociale en fiscale maatregelen en/of een tegemoetkoming. Personen die omwille van hun handicap ernstige moeilijkheden hebben om zich te verplaatsen, kunnen een parkeerkaart aanvragen.
Administratieve dienstverleningen
Slechtzienden of blinden kunnen aanspraak maken op een verminderingskaart op het openbaar vervoer.
1.2.1 Zorgloket: loket voor tegemoetkomingen en uitkeringen aan ouderen en personen met een handicap Tegemoetkomingen Zekerheid
FOD
Bij de FODSZ kan men drie tegemoetkomingen aanvragen volwassenen met een handicap:
Wie niet akkoord gaat met de beslissing van de FODSZ over de erkenning van de handicap, kan binnen de 3 maanden een heropening aanvragen (hiervoor is een beargumenterende brief van de behandelende arts nodig) of beroep indienen bij de arbeidsrechtbank.
Sociale soorten voor
-
De integratietegemoetkoming (IT): voor volwassenen tussen 21 en 65 jaar die omwille van hun handicap moeilijkheden hebben met dagelijkse activiteiten zoals zich verplaatsen, het huishouden doen, zich verzorgen, contacten onderhouden, …
-
De inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT): voor volwassenen tussen 21 en 65 jaar die omwille van hun handicap maar tot een derde kunnen verdienen van wat een gezond persoon kan verdienen op de reguliere arbeidsmarkt.
De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB): voor volwassenen vanaf 65 jaar die omwille van hun handicap moeilijkheden hebben met dagelijkse activiteiten zoals zich verplaatsen, het huishouden doen, zich verzorgen, sociale contacten onderhouden, …
48
Dienstverlening
-
Het zorgloket staat in voor: -
Uitleg geven rond voorwaarden en procedures Berekening maken van vermoedelijke rechten Aanvragen/herzieningen en hulp bij administratie Uitleg/controle rond de administratieve en financiële beslissing Administratieve hulp bij het instellen van de beroepsprocedures Administratieve hulp bij aanvragen tot verzaking bij terugvorderingen Aanvragen/controleren van sociale en fiscale voordelen zoals:
-
-
Tijdens een uitgebreid intakegesprek vormt de maatschappelijk werker zich een zo breed mogelijk beeld van de lichamelijke, sociale, psychische en financiële factoren waar de handicap een rol speelt. Op deze manier is gericht advies, informatie en doorverwijzing mogelijk. Cliëntcontacten Cliëntcontacten Huisbezoek Bureelbezoek
verhoogde tegemoetkoming sociaal tarief voor kabel sociaal tarief voor telefoon gas en elektriciteit vermindering heffing oppervlaktewater verminderingskaart voor het openbaar vervoer verlaagd BTW-tarief bij aankoop wagen abonnement/begeleiderpas De Lijn parkeerkaarten vermindering personenbelasting vermindering onroerende voorheffing
2013 82 2.106
2014 21 1.155
Hulpvragen De registratie van de hulpvragen gebeurt pas systematisch sinds september. Daarvoor werden meervoudige vragen vaak slechts onder één noemer geregistreerd. Ook tijdens ziekteperiodes gebeurde er niet steeds een volledige registratie door collega’s. Onderstaande cijfers liggen dus lager dan het werkelijk aantal hulpvragen.
kankerfonds voor vergoedingen voor kankerpatiënten Vlaams agentschap voor personen met een handicap thuiszorgdiensten sociale dienst verwarmingstoelage fonds voor beroepsziekten ziekenfondsen (voor aanvraag zorgverzekering, verhoogde tegemoetkoming, …)
Hulpvragen
Samenwerking en overleg met
2012 181 1.977
Het aantal cliëntcontacten ligt in 2014 beduidend lager dan in 2013. De reden hiervoor is dat de dienst af te rekenen kreeg met langdurige ziekte van de medewerker.
Informeren over en doorverwijzen naar andere instanties:
Externe communicatie en voorlichting naar diverse doelgroepen (cliënten, huisartsen, andere interne en externe diensten, …).
dienst ouderen en thuiszorg OCMW sociale dienst OCMW WZC Heyvis: overleg uitkeringen FOD en Katz-schalen sociale dienst ziekenhuizen sociale dienst ziekenfondsen pensioendienst gemeente FOD: wekelijks overleg (mail, telefoon ...)
49
2014
Aanvraag IVT/IT
204
Aanvraag THAB
257
Aanvraag parkeerkaart
161
Informatie over rechten
240
Administratieve hulp
181
Opvragen attesten
40
Diverse (pensioen, belasting, …)
51
Tegemoetkoming Hulp Aan Bejaarden (THAB) Inkomensvervangende Tegemoetkoming (IVT) Integratietegemoetkoming (IT)
Parkeerkaarten Parkeerkaarten
Aanvragen IVT – IT Eerste aanvragen Aanvragen herziening (*) THAB Eerste aanvragen Aanvragen herziening (*)
2012
2013
2014
153
114
157
115
117
133
2012
2013
2014
206
158
148
151
203
160
Uitkeringen 2012
2013
2014
IVT – IT
3.705.149,28
4.639.243,55
4.801.380,36
THAB
2.229.010,73
2.398.135,79
2.337.949,67
5.934.160,01
7.037.379,34
7.139.330,03
Bovenstaande bedragen betreffen de uitkeringen voor heel Maasmechelen, dus zowel op aanvraag via het OCMW als na aanvraag via de ziekenfondsen. De betaling van deze tegemoetkomingen gebeurt via de FOD Sociale Zekerheid.
82
94
358
Aanvraag via OCMW
Geen eerdere gegevens beschikbaar
151
Toegekend op basis aanvraag Automatisch toegekend
32
49
50
193
182
183
Totaal toegekend
225
231
233
1.450
1.472
1.529
In het verleden werden er geen parkeerkaarten onbepaalde duur toegekend. De langdurig niet-mobiele mensen kregen een kaart met als einddatum 2014. Deze mensen hebben in de loop van het jaar een kaart van onbepaalde duur aangevraagd, dit verklaart het hoge aantal aanvragen dit jaar. In totaal zijn er in Maasmechelen 1.529 parkeerkaarten in omloop. Zitdagen sociale dienst Federale Overheidsdienst Sociale Zaken (FODSZ)
Totaal uitkeringen IVT - IT - THAB
De maatschappelijk werkster van de sociale dienst van de FODSZ houdt een maandelijkse zitdag in het Sociaal huis voor het afhandelen van problematische of geblokkeerde dossiers.
8,00 € Bedrag in miljoenen
2014
In 2014 werden 358 aanvragen voor een parkeerkaart voor gehandicapten ingediend, waarvan 151 via het OCMW. Dit resulteerde in 50 toekenningen. Bovendien werden nog eens 183 kaarten automatisch toegekend op basis van een IVT-IT of THAB aanvraag.
Herzieningen om medische redenen, wijziging gezinssamenstelling, …
TOTAAL
2013
In omloop in Maasmechelen
*
Uitkeringen
2012
Aanvragen uit Maasmechelen
6,00 € 4,00 €
Mensen uit heel Limburg kunnen elke eerste donderdag van de maand in de voormiddag hun dossier komen bespreken. Het merendeel van de cliënten is afkomstig uit het Maasland en werd doorverwezen door de eigen hulpverleners. Cliënten die zich moeilijk of niet kunnen verplaatsen kunnen ook een huisbezoek aanvragen.
2,00 € 0,00 € 2010
2011
2012
2013
2014
Eind 2014 telde Maasmechelen 644 rechthebbenden IVT-IT en 786 rechthebbenden THAB. Over voorgaande jaren beschikken we niet over cijfers van de FOD SZ met betrekking tot het aantal rechthebbenden.
In de namiddag kunnen onze eigen maatschappelijk werkers hun dossiers bespreken. Tendensen
50
De Directie-Generaal Personen met een Handicap van de FOD Sociale Zekerheid krijgt jaar na jaar meer aanvragen. De
economische crisis en de vergrijzing zijn ook bij onze doelgroep zeker voelbaar. Om behandelingstermijnen in te korten kunnen sinds november 2013 aanvragen ook via de ziekenfondsen gebeuren. In Maasmechelen doen mensen vaak een aanvraag via onze dienst omdat ze graag gebruik maken van onze informatieverstrekking en administratieve ondersteuning.
De vorige regering besliste de inschakelingsuitkering voor personen die omwille van hun handicap moeilijk werk kunnen vinden, te beperken tot drie jaar. Opleidingen
Personen die hun inschakelingsuitkering verliezen worden nu door de RVA doorverwezen naar de FODSZ om een inkomensvervangende tegemoetkoming of integratietegemoetkoming aan te vragen. Ook deze trend is voelbaar op onze dienst.
Pas op 20 juni was het mogelijk een eerste opleiding te volgen bij het FOD te Brussel. De dienst is vragende partij voor bijkomende opleidingen en voor maandelijkse casusbesprekingen. In maart 2015 staat de volgende opleiding ingepland.
Het FOD heeft een stijgend aantal aanvragen waardoor de onderzoeken van deze aanvragen strenger worden afgehandeld. Een vaststelling in onze werking is dat in geval van een herziening het aantal toegekende punten bij sommige mensen daalt in plaats van stijgt. Als men door een verminderd aantal punten in een lagere categorie van zorgbehoevendheid terechtkomt, leidt dit ook tot een vermindering van de tegemoetkomingen waar men recht op heeft.
1.2.2 Zorgbemiddeling Dagelijks komen er vragen voor zorgbemiddeling binnen bij de zorgbemiddelaar (eveneens overlegcoördinator). Elke vraag wordt ‘integraal’ benaderd: de zorgbemiddelaar onderzoekt de hulpvraag, geeft alle informatie betreffende de thuiszorgdiensten en tegemoetkomingen. Daarna worden de aanvragen ingediend, indien nodig opgevolgd en/of er wordt doorverwezen naar de juiste diensten. Tendensen in 2014: -
Pas vanaf mei is de dienst opnieuw goed van start kunnen gaan met drie halftijdse personeelsleden. Door opleiding, een inwerkingsperiode en gemotiveerde inzet is de achterstand geleidelijk aan weggewerkt. Mensen kunnen inmiddels weer onmiddellijk terecht bij het zorgloket.
De wachtlijsten van o.a. diensten voor gezinszorg en dagverzorgingscentra zijn korter dan vorige jaren. Bij situaties waar dringende opstart van hulp nodig is (bv. na een ziekenhuisopname) stelt zich vooral nog een probleem tijdens vakantieperiodes en feestdagen.
-
Om lange wachttijden in de wachtzaal te vermijden is geopteerd om enkel via afspraken te werken. Dit blijkt in de praktijk goed te werken tot tevredenheid van de klanten.
Zorgbehoevenden en/of hun familie stellen steeds vaker zeer specifieke eisen naar de zorg (hulp enkel op welbepaalde dagen en/of uren) waardoor de diensten niet altijd onmiddellijk op de hulpvraag kunnen ingaan.
-
Tevens blijft er een hulpverleningsaanbod:
Personeelsbezetting De start van het zorgloket in 2014 verliep moeizaam. De dienst werd geconfronteerd met langdurige ziekte.
51
hiaat
in
het
ondersteuning en begeleiding in psychiatrische thuiszorgsituaties voor +65 jarigen ontbreekt en er is een wachtlijst voor de -65 jarigen
-
zorgcoördinatie voor cliënten zonder sociaal netwerk, waar enkel zorg door hulpverleners voorhanden is bemiddeling bij familiale problemen
Overlegcoördinatie Bij het opstarten van thuiszorg of bij een complexe, moeilijk lopende thuiszorgsituatie waarbij meerdere hulpverleners betrokken zijn, kan er een beroep worden gedaan op de overlegcoördinator om een multidisciplinair overleg te organiseren. Zij brengt alle betrokken hulpverleners, huisarts, familie en indien mogelijk de hulpvrager rond de tafel. Tijdens deze teamvergaderingen wordt de thuiszorgsituatie besproken. De activiteiten van de hulpverleners worden middels afspraken in het zorgplan op elkaar afgestemd en de nodige hulpverlening wordt opgestart of aangepast.
Ondanks alle inspanningen om zorgbehoevende personen zolang mogelijk aan huis te verzorgen, zijn er mensen die (noodgedwongen) opgenomen moeten worden in een woonzorgcentrum. Indien er geen opname mogelijk was in WZC Heyvis konden de inwoners van Maasmechelen in 2014 bij een dringende opnamevraag meestal wel terecht in een ander woonzorgcentrum (in Genk en sinds februari 2014 in WZC De Maasmeander). De hogere kostprijs of grotere afstand werden door de betrokkenen wel als nadelen ervaren.
De overlegcoördinator staat in voor: -
Positief is de uitbreiding van de mogelijkheden voor kortverblijf in de regio Maasmechelen (wegens opening van WZC De Maasmeander: 10 extra kamers).
-
Ook positief is het bestaan van het ROOM-overleg (regionaal overleg ouderen Maasland) en de oprichting van ROOM-i (lokaal overleg met het oog op het bespreken van moeilijke casussen), waar de overlegcoördinator aan deelneemt.
-
-
Praktische en administratieve voorbereiding en afhandeling van het overleg Voorzitten van het overleg Bundelen van de afspraken in een zorgplan Opmaken van het begeleidingsplan i.o.m. de referentiepersoon bij een psychiatrisch multidisciplinair overleg. Jaarlijkse opvolging van zorgplannen Zorgbemiddeling tijdens en na het overleg (specifiek voor Maasmechelen, zie ook onder “Zorgbemiddeling”).
De voornaamste redenen voor een aanvraag van een overleg in 2014 waren:
Er is een nauwe samenwerking tussen het OCMW en de ouderenpsychologe van het CGG m.b.t. de aanpak van cliënten. Zij biedt handvatten aan voor hulpverleners, en we kunnen handig gebruik maken van haar expertise.
-
Zowel onze eigen diensten als de eerstelijnshulpverleners zoals huisartsen en verpleegkundigen ervaren een hiaat in de hulpverlening op het gebied van ondersteuning en begeleiding bij dementieproblematiek. We trachten mantelzorgers te ondersteunen via de inschakeling van de ouderenpsychologe van het CGG en door onze praatcafés dementie, maar er is nood aan extra hulp en advies.
-
-
Het Plaatselijk Overlegplatform diende een project in bij het RIZIV om in het kader van projecten rond zorgvernieuwing extra ondersteuning te kunnen geven aan mantelzorgers van personen met dementie. Dit project werd echter niet weerhouden.
-
52
Motiveren tot zorgverlening bij hulpweigering/gebrek aan ziekte-inzicht Organiseren van ondersteunende thuiszorgdiensten bij overbelasting of ontbreken van mantelzorgers Psychiatrische problematiek: bij ontslag uit psychiatrisch ziekenhuis en ter opvolging van thuiszorgsituaties Ziekenhuisontslag met nood aan onmiddellijke opstart van hulpverlening Opvolging van gekende cliënten met een complexe problematiek Ontslag uit een woonzorgcentrum op vraag van de zorgbehoevende persoon Complexe thuiszorgsituaties waar thuiszorg niet meer verantwoord is en een opname in een woonzorgcentrum aangewezen is Palliatieve thuiszorgsituaties Dementieproblematiek
Overlegcoördinatie Aantal dossiers Nieuwe cliënten Aantal teamvergaderingen Cliënten meervoudig overleg
2012 137 26 47 12
2013 111 24 32 7
2014 101 19 31 6
-
Door een striktere afbakening van de situaties waar teamoverleg rond georganiseerd wordt, is het aantal vergaderingen sinds begin 2013 globaal aanzienlijk gedaald.
-
In 2014 waren er 101 zorgenplannen, waarvan er 29 werden stopgezet o.w.v. opname in een instelling/WZC (17), overlijden (10) of verhuis naar een andere gemeente (2). De meerderheid van de personen hebben meerdere jaren intensieve thuiszorg gehad.
-
Zorgverzekering De Vlaamse zorgverzekering biedt aan zwaar zorgbehoevende personen (zowel in een thuiszorgsituatie als bij een residentiële opname) een tegemoetkoming in de kosten voor niet-medische zorgen. De toelage bedraagt 130 euro per maand. De uitbetaling gebeurt door de zorgkassen.
Tevens waren er in 2014 22 aanvragen voor een zorgoverleg waar, na contact met alle betrokkenen, uiteindelijk geen effectief overleg heeft plaatsgevonden. De redenen hiervoor waren opname in een instelling, overlijden van de cliënt of geen behoefte tot deelname door de betrokken partij(en) o.w.v. diverse redenen. Bij deze dossiers is er wel een intensieve zorgbemiddeling gebeurd.
Het OCMW is lokale agent voor de Vlaamse Zorgkas, die instaat voor het beheer van de zorgverzekering. De Vlaamse Zorgkas erkent, subsidieert en controleert de zorgkassen, die in feite de uitvoerders zijn. Het recht op uitkering wordt onder andere bepaald aan de hand van een indicatiestelling. Het OCMW ontvangt 75 euro per indicatiestelling.
Coördinatie POP-werking Maasmechelen Het Plaatselijk Overlegplatform (POP) moet de samenwerking tussen de verschillende actoren binnen de eerstelijnsgezondheidszorg optimaliseren en de kwaliteitszorg stimuleren. Het POP is als overlegplatform voor zorgaanbieders verplicht om minstens drie keer per jaar te vergaderen rond volgende doelstellingen: -
-
-
Voornaamste taken van de zorgbemiddelaar aangaande de zorgverzekering: -
Thuisverzorging bekendmaken en stimuleren; Verspreiden van nuttige informatie voor zorgbehoevenden en thuisverzorgers; Taakafspraken maken tussen alle leden en andere geïnteresseerde personen of organisaties uit de thuiszorg; Projecten of andere initiatieven opstarten die de kwaliteit van de thuiszorg bevorderen of de thuisverzorgers ondersteunen; Organiseren of op elkaar afstemmen van vormingsinitiatieven.
-
informeren over de toelage; een eerste aanvraag of herziening indienen bij de zorgkas; contacten met de zorgkassen over de stand van het dossier; verzenden van nodige documenten naar de zorgkassen.
In 2014 werden 6 indicatiestellingen gedaan door de zorgbemiddelaar en 58 aanvragen bij de zorgkassen.
Voor 2014 betekende dit ondermeer: -
Verzenden van de POP-flash Dagelijkse werking POP via maandelijks overleg: organiseren en voorbereiden van vorming, kerngroep, bespreking projecten, … Organiseren van vormingsavonden Deelname aan de werkgroep ter indiening van het protocol 3 project Deelname aan overleg: ROOM & ROOMi, spiderproject, overleg LISTEL-OCMW, Thuisgezondheidsoverleg Maasmechelen, Lokale BegeleidingsCommissie ZOL, Lokaal Multidisciplinair Netwerk, intervisie via LISTEL.
Volledige actualisatie en uitgave van de brochure: ‘Wie of wat kan helpen als je ziek of hulpbehoevend wordt in Maasmechelen?’ 53
Mantelzorgtoelage
Het merendeel van de mantelzorgers (75%) zijn vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de mantelzorgers is 62 jaar. 40% van de mantelzorgers is ouder dan 65 jaar en heeft daardoor zelf een verhoogd risico op zorgbehoevendheid.
De mantelzorgtoelage wordt toegekend als blijk van waardering voor de vrijwillige inzet die mantelzorgers leveren bij de permanente opvang en thuisverzorging van een zwaar zieke of hulpbehoevende persoon. Deze toelage wordt door het OCMW maandelijks uitgekeerd aan de mantelzorger en heeft als doelstelling de thuiszorg te ondersteunen zodat zorgbehoevende personen zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen verzorgd worden.
50% van de mantelzorgers zorgt voor een partner, 44% voor een ouder, 4% voor broer of zus en 2% voor een grootouder. Van de zorgbehoevenden woont 40% in bij de mantelzorger. Hun gemiddelde leeftijd is 76 jaar. Er is een groter aandeel mannen (59%) dan vrouwen. We krijgen nog bijna wekelijks informatievragen rond de mantelzorgtoelage. Hoewel dit slechts in een zeer gering aantal gevallen leidt tot een toekenning, resulteren deze aanvragen wel in het onderzoeken van de zorgsituatie (recht op tegemoetkoming, nood aan hulp) en volgt er vaak een doorverwijzing naar andere diensten.
Sinds 1 januari 2014 is er een nieuw reglement van kracht; mensen komen enkel nog in aanmerking voor een mantelzorgtoelage indien de zorgbehoevende persoon minstens 55 jaar is en zwaar zorgbehoevend is. Dit dient aangetoond te worden hetzij via het bewijs dat men de palliatieve toelage ontvangt ofwel beschikt over een attest zorgbehoevendheid van 17 of 18 punten toegekend door de FODSZ. Elk dossier wordt minstens jaarlijks herzien.
Opnameloket
Begin 2014 waren er 36 actieve dossiers rond mantelzorgtoelage, einde 2014 waren er dit 41. Er gebeurden 14 stopzettingen (telkens wegens overlijden van de zorgbehoevende) en er werden 19 nieuwe dossiers opgesteld. Er werd in totaal voor 19.320 euro aan mantelzorgtoelagen uitgekeerd.
Een maatschappelijk werkster van de dienst ouderen en thuiszorg verzorgt het opnameloket. Dit is het centraal aanmeldpunt voor aanvragen rond opnames in het WZC. Aanvragers worden ingeschreven op de wachtlijst en krijgen daarnaast ook uitleg over de thuiszorgdiensten en tegemoetkomingen waarop zij mogelijk Mantelzorgtoelage 2012 2013 (1) 2014 (2) recht hebben. Dossiers (per 31/12) 672 282 41 Uitgekeerd (in EUR) 224.828,59 160.507,50 19.320,00 In 2014 werden 133 personen uit Maasmechelen ingeschreven op de (1) Sinds 01/07/2013: mits een attest van minstens wachtlijst waarvan 28 personen (geen 12 punten of palliatieve toelage van het ziekenfonds echtparen) voor een effectieve inschrijving (2) Sinds 01/01/2014: enkel nog mits een attest van 17 of 18 punten of palliatieve toelage van het en 105 personen (17 echtparen) voor een ziekenfonds preventieve inschrijving. Voor 8 andere inwoners werd een aanmelding gedaan maar deze werd niet verder afgehandeld door de aanmelder. Uitgekeerde bedragen mantelzorgtoelage Bij de aanvragen van inwoners buiten Maasmechelen, werden er 12 administratief ingeschreven. De anderen kregen informatie en werden doorverwezen naar naburige woonzorgcentra.
€ 250.000,00 € 200.000,00 € 150.000,00 € 100.000,00
De dienst wordt gemiddeld 18 keer per maand gecontacteerd met vragen over ouderen die al op de wachtlijst staan. Deze vragen gaan over de plaats op de wachtlijst, wijziging preventieve naar effectieve inschrijving, zorgprofiel in functie van een opname, dringende opnamevraag (waarbij eventueel ook doorverwijzing
€ 50.000,00 € 0,00 2010 2011 2012 2013 2014
54
gebeurt naar andere WZC’s) en de vraag om hun inschrijving op de wachtlijst te behouden bij opname in een ander WZC.
Via samenwerkingsverbanden met andere organisaties worden mensen doorverwezen en toegeleid en worden gezamenlijke activiteiten uitgewerkt.
Het personeelslid dat het opnameloket bemant, neemt ook deel aan de opnamecommissie in het WZC. Hier worden de wachtlijst en de geplande opnames besproken.
Activiteiten
In 2014 zijn er verschillende vergaderingen geweest in functie van het opmaken van de conceptnota wachtlijstbeheer en opnamebeleid van het WZC m.i.v. van 01-01-2015.
2. Transmurale dienstverleningen 2.1 Dienstencentrum De Bolster
Decretaal is dienstencentrum De Bolster verplicht activiteiten van algemeen informatieve, algemeen vormende en recreatieve aard te organiseren. Daarnaast bieden we ondersteuning bij activiteiten uit het dagelijks leven, met name via maaltijden, pedicure, gezondheidsadvies, ... Het activiteitenaanbod wordt bepaald door de behoeften van de gebruikers en het aanbod van de vrijwilligers.
2.1.1 Werking
Informatieve activiteiten
Gezelligheid, sociaal contact, activiteiten, informatie en dienstverlening in functie van de zelfredzaamheid staan centraal in onze werking, evenals een naadloze toeleiding naar de diverse thuiszorgdiensten. We streven dan ook naar een flexibel aanbod van activiteiten ‘met een lage drempelwaarde’, aangepast aan de behoeften van de doelgroep.
Jaarlijks moet het dienstencentrum tien informatieve activiteiten aanbieden. Thema’s zijn de dienstverleningen van het OCMW, slaapproblemen, energiebesparing, … In 2014 organiseerde het dienstencentrum 15 informatieve activiteiten. Daaraan namen 624 deelnemers deel. Een aantal activiteiten werd georganiseerd in samenwerking met de eigen OCMWdiensten, de provincie Limburg, de gemeentelijke diensten cultuur en diversiteit.
In het programma-aanbod staat een actief ouderenbeleid centraal, voor en met ouderen, en met bijzondere aandacht voor specifieke doelgroepen: senioren, allochtone ouderen, mensen met een verhoogd risico op vereenzaming, kansarme ouderen en mantelzorgers.
Vormende activiteiten
De vlotte dagelijkse werking wordt mede gegarandeerd dankzij de inzet van de vele vrijwilligers, voor wie vrijwilligerswerk vaak een manier is om een sociaal netwerk uit te bouwen en te verstevigen of om hun vroegere beroep te kunnen blijven uitoefenen.
Dit zijn activiteiten die gericht zijn op de persoonlijke ontwikkeling en verrijking op vlak van kennis en/of vaardigheden van de gebruikers. Er moeten minstens 100 dergelijke activiteiten met minstens 5 verschillende onderwerpen georganiseerd worden. Voorbeelden zijn computerlessen, taallessen, crea-lessen, tekenlessen, bloemschikken, … Een aantal van onze computerlessen worden georganiseerd samen met het Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs (PCVO) Maasland. In het tweede semester van 2014 werd hier een prijswijziging doorgevoerd: 16 lessen voor 50 euro in plaats van 15 lessen voor 45 euro. Nieuw in het tweede semester van 2014 was de opstart van de lessen iPad en tablet Android voor beginners. 55
Binnen de computerlessen zijn er 20 verschillende keuzelessen. In totaal namen 224 cursisten hieraan deel. Bij de taallessen volgden 154 cursisten 14 verschillende keuzelessen. Recreatieve activiteiten Het gaat om activiteiten die gericht zijn op ontmoeting, ontspanning en zinvolle tijdsbesteding. Het doel is het sociale netwerk te versterken. Binnen de erkenning is een aanbod van minstens 75 activiteiten van minstens 5 verschillende soorten vereist.
Dienstverleningen
Voorbeelden zijn: petanque, koor, kaarten, wandelingen, haak- en breiclub, …
Bolsterkaffee Het Bolsterkaffee staat als ontmoetingsplaats centraal in de werking van het dienstencentrum en is 35 uur per week geopend. In 2014 registreerden we in totaal 14.820 bezoekers.
Haak- en breiclub In februari 2014 is het dienstencentrum gestart met een wekelijkse haak- en breiclub. Deelnemers nemen hun handwerk mee en kunnen tijdens deze middag uitleg vragen aan de begeleidende vrijwilliger. Het haak- en breiclubje wordt wekelijks bezocht door een 25-tal enthousiaste dames.
Maaltijden in het Bolsterkaffee Vanuit de centrale keuken van WZC Heyvis werden van maandag tot en met vrijdag warme maaltijden geleverd in het dienstencentrum. Vrijwilligers staan in voor de persoonlijke bediening aan tafel in het Bolsterkaffee. De maaltijd (soep, hoofdgerecht, dessert, water) moet vooraf gereserveerd worden. De prijs van de maaltijden is vanaf 1 april 2014 verlaagd van 7 euro naar 6 euro.
Project: leren fietsen In samenwerking met de sociale dienst, de dienst diversiteit en de sportdienst van de gemeente startte in 2014 een fietscursus voor vrouwen. Deze werd gratis aangeboden en vond plaats in Home Fabiola. In totaal waren er 7 fietslessen; de politie verzorgde één namiddag een les over het verkeersreglement. Er waren 9 deelnemers.
Er bestaat ook de mogelijkheid om alleen soep te kopen aan 1 euro. In het Bolsterkaffee kan ook een zelf meegebrachte broodmaaltijd worden genuttigd. Hiervoor heeft het dienstencentrum in 2014 haar huishoudelijk reglement gewijzigd.
Kastanjefeest Op 12 oktober 2014 organiseerde het dienstencentrum samen met Tuinwijk 2020 een educatief, cultureel en erfgoedgebonden evenement, met name het Kastanjefeest. Het doel van deze activiteit is de culturele, de erfgoed- en de landschappelijke waarden en de vergroening van de tuinwijk te promoten, en dit via een samenwerking tussen diverse organisaties en verenigingen binnen de Parkcité.
In 2014 werden in totaal 5.354 maaltijden geserveerd in het Bolsterkaffee. Bloeddruk- en gewichtscontrole In 2014 werd de verpleegster-vrijwilliger 665 keer geraadpleegd voor gewicht- en bloeddrukcontrole. Verder zorgt zij ook voor informatieverstrekking en doorverwijzing naar thuiszorg- en gezondheidsdiensten Van elke gebruiker wordt een persoonlijke fiche bijgehouden. De dienstverlening is gratis. Bij serieuze medische klachten of indicaties wordt de gebruiker doorverwezen naar zijn huisarts.
Daarnaast was het uiteraard belangrijk om het lokaal dienstencentrum binnen de lokale gemeenschap nog bekender te maken. Het Kastanjefeest werd bezocht door 973 personen.
56
Pedicure
Samenwerkingsverbanden
Voor deze dienstverlening werd een samenwerkingsverband afgesloten met een medisch geschoolde pedicure (podologe). De dienstverlening staat open voor 55plussers, personen met verhoogde tegemoetkoming en personen met een invaliditeit van minstens 66%. Belangrijk bij de pedicure is het sociale contact. Verder is zij een belangrijke schakel wat betreft valpreventie en heeft zij een signaalfunctie.
Conform de algemene erkenningsvoorwaarden van een lokaal dienstencentrum lopen er samenwerkingsovereenkomsten met een aantal organisaties, meer bepaald:
Dienstverleningen De Bolster Bolsterkaffee Maaltijden Pedicure Verpleegpost
2012
2013
2014
14.604 5.615 285 701
14.308 4.812 243 607
14.820 5.354 322 665
vzw Vrijwilligers in de Welzijnszorg Maasmechelen Gemeentelijke politie (wijkagent van de zone Eisden-Tuinwijk) Gemeentelijke sportdienst Gemeentelijke cultuurdienst Dienst Samenleven & wijkpreventie Dienst duurzaamheid Basisschool de Griffel Sociale dienst OCMW Trefpunt Soma Dagcentrum De Giek Tuinwijk 2020
2.1.2 Seniorencentrum Het seniorencentrum is een ontmoetingsplaats waar senioren met een verhoogd risico op vereenzaming terecht kunnen. Het maakt deel uit van het dienstencentrum. Seniorencentrum Aantal bezoeken Aantal bezoekers Gemiddelde bezetting per namiddag (grote groep) Gemiddelde bezetting per namiddag (kleine groep) Nieuwe bezoekers Stopzettingen Gemiddelde leeftijd (grote groep) Gemiddelde leeftijd (kleine groep) Komen met eigen vervoer Opgehaald door bus/ MMC
Vrijwilligerswerking Een duidelijke troef van het dienstencentrum is het vrijwilligerswerk. Heel wat senioren willen zich nuttig en betrokken voelen. Zij willen zich nog inzetten voor anderen en hun sociaal netwerk uitbreiden. Vrijwilligerswerk is een dankbare manier om dit te bereiken. In 2014 waren er 73 vrijwilligers actief in het dienstencentrum. Sommige vrijwilligers hebben meerdere taken in het centrum: Vrijwilligerstaken De Bolster Cafetaria Gastvrouw/heer ICT-lesgevers Andere lesgevers en begeleiders Bloeddruk- en gewichtscontrole Bolsterband Klusjes in het dienstencentrum Administratie
2012
2013
2014
17 10 6
30 10 6
22 10 6
21
22
17
2
1
1
14
18
17
2
2
2
1
5
5
2012 3.219 92
2013 2.513 66
2014 1.524 42
16
12
10,5
10
8
3
44 36
11 30
8 19
83
83
81,4
81,5
81
82
15 77
15 51
10 32
Twee namiddagen worden specifiek voorzien voor ouderen met een verminderde zelfredzaamheid: o.a. mensen met dementie of cognitieve beperkingen, gewezen psychiatrische patiënten. Verloop Deze groep, die begin 2014 nog uit 9 personen bestond, ging geleidelijk over naar het dagverzorgingscentrum. Vanaf april 2014 waren er dus enkel nog personen met een grotere kans op vereenzaming in het seniorencentrum. Tot eind november was dit nog 3 namiddagen per week. Vanaf december enkel nog op maandag en woensdag. De groep bestond toen uit 20 deelnemers waarvan de leeftijd 57
ligt tussen 76 jaar en 93 jaar. Hun vraag was om elkaar te kunnen blijven ontmoeten.
project ‘Alleen in je huis, samen in de wijk’ vinden sinds midden 2010 twee keer per maand ontmoetingsnamiddagen plaats. Deze wijkwerking kreeg de naam ‘Ukever Sjakel’.
We noteerden 19 stopzettingen:
9 personen stapten over naar het dagverzorgingscentrum; 3 personen werden opgenomen in een WZC; 3 personen stopten wegens gezondheidsproblemen; 1 oudere haakte vrijwillig af; 2 personen zijn overleden; 1 persoon is verhuisd naar Nederland.
Twee donderdagen per maand kunnen de bezoekers in het wijkcentrum tussen 12.00 en 13.00 uur een maaltijd gebruiken voor 6 euro. Deze maaltijd bestaat uit soep, een hoofdgerecht en een dessert en wordt geleverd door Hoeve Gervan. Aansluitend wordt er telkens een gevarieerde activiteit georganiseerd: gezelschapsspellen, een wandeling, een uitstapje, informatie over ouderenvoorzieningen, ... De wijkwerking is een echt succes. Er is een geëngageerde groep van 14 vrijwilligers, voornamelijk jong-senioren, die vrij zelfstandig werken. De deelnemers behoren voornamelijk tot de beoogde doelgroep van alleenstaande hoogbejaarden. In 2014 werden gemiddeld 42 maaltijden per activiteit geserveerd. Ukever Sjakel
2012
2013 2014
850 22
908 1.001 23 23
maaltijden /jaar Aantal activiteiten/jaar Gemiddeld aantal deelnemers / activiteit
Evolutie Einde 2014 stopte de werking van het seniorencentrum in de bestaande vorm. De bezoekers van het seniorencentrum kunnen vanaf 2015 terecht in de Bolsterclub in dienstencentrum De Bolster.
39
39
44
Wijkwerking Het Contact In april 2014 startte in zaal Concordia een tweede wijkwerking, ‘Het Contact’. Ook deze wijkwerking kende onmiddellijk zeer veel succes. Er vonden 18 activiteiten plaats. Gemiddeld werden per keer 46 maaltijden geserveerd. Einde 2014 waren er 11 vrijwilligers actief.
In de Bolsterclub worden passende activiteiten georganiseerd, onder andere voor de voormalige bezoekers van het seniorencentrum. Deze activiteiten worden begeleid door vrijwilligers. De Bolsterclub komt samen op maandagen donderdagnamiddag. De deelnemers moeten zelf instaan voor hun vervoer, eventueel met familie of met de MMC. 19 bezoekers besloten om voortaan van deze mogelijkheid gebruik te maken.
Het Contact Aantal maaltijden Aantal activiteiten Gemiddeld aantal maaltijden/activiteit
2.1.3 Wijkwerkingen Wijkwerkingen zijn een ideaal middel om de sociale cohesie in buurten of dorpen te (re)activeren. Ze voorkomen vereenzaming en zijn een belangrijk hulpmiddel voor een gerichte toeleiding naar hulpen dienstverleningen. Wijkwerking Uikhoven In het kader van de projectsubsidie die door de provincie werd toegekend voor het 58
vanaf 04/2014 968 18 46
Wijkwerking Opgrimbie Tegen einde 2019 wil het OCMW in elk kerkdorp van Maasmechelen een wijkwerking hebben. Daarom werden in 2014 de nodige contacten gelegd voor het opstarten van een bijkomende wijkwerking in Opgrimbie. Door praktische problemen (voornamelijk m.b.t. de locatie) werd de effectieve startdatum van deze wijkwerking uitgesteld naar maart 2015. Buurtmaaltijden in Heyvis Naar analogie van het aanbod in dienstencentrum De Bolster worden in cafetaria De Mèrt van WZC Heyvis van maandag tot en met vrijdag warme maaltijden aangeboden voor buurtbewoners. De maaltijden worden dagelijks bereid in de eigen keuken van het woonzorgcentrum en bestaan uit soep, een hoofdgerecht en een dessert. Bezoekers betalen 6 euro.
Werkwijze Iedere alleenstaande inwoner van Maasmechelen die in het lopende jaar 80 jaar wordt, krijgt indien gewenst een bezoekje van de verantwoordelijke van het bezoekersteam. Tijdens dit bezoek luistert de verantwoordelijke naar de noden van de oudere en geeft ze informatie over de OCMW-diensten waarop senioren in Maasmechelen een beroep kunnen doen. Indien gewenst krijgt de senior nog bezoekjes van vrijwilligers.
Op deze manier kunnen senioren uit de ruime omgeving hun sociaal netwerk uitbreiden en op een laagdrempelige manier kennismaken met de algemene werking van het woonzorgcentrum. In 2014 werden zo 2.626 ‘buurtmaaltijden’ geserveerd.
Om het sociaal contact tussen de senioren onderling te stimuleren, organiseert het bezoekersteam naast de huisbezoeken ook enkele gezamenlijke activiteiten, zoals bloemschikken, een kerstfeest, ... .
2.1.4 Bezoekersteam In maart 2014 is het bezoekersteam gestart met als doel vereenzaming bij ouderen tegen te gaan. Het bezoekersteam bestaat uit een personeelslid, als verantwoordelijke, bijgestaan door 17 vrijwilligers die affiniteit hebben met ouderen.
In 2014 werden er in Maasmechelen 64 alleenstaande personen 80 jaar. Zij kregen een brief met de vraag of ze een bezoekje wensten te krijgen:
De vrijwilligers worden verdeeld over 5 wijken:
Beerensheuvel en Vucht Opgrimbie Eisden-Dorp Eisden-Cité Leut en Meeswijk.
16 personen lieten weten dat ze geen bezoek wensten 16 personen reageerden niet en konden we ook niet bereiken 32 personen wilden een bezoek 8 personen hiervan wilden verder bezoek krijgen van de vrijwilligers van het bezoekersteam.
49 senioren krijgen nu regelmatig bezoek:
8 senioren via de huisbezoeken bij de 80–jarigen 27 personen zijn overgekomen van het vroegere buurtopbouwwerk 8 personen via hulpverleners, het seniorencentrum, … 6 personen werden via de vrijwilligers zelf aangebracht.
In 2014 werden in totaal 233 huisbezoeken afgelegd. 59
Evaluatie - knelpunten
Evolutie aantal cliënten Minder Mobielen Centrale
Vrijwilligers hebben niet altijd zelf een vervoermiddel. Dat maakt het moeilijk als ze bezoekjes moeten brengen. Ze kunnen dan niet ingezet worden in een andere wijk als daar op dat moment meer vraag is.
400 350 300 250 200 150 100 50 0
In 2015 wordt de werking van het bezoekersteam verder op punt gesteld, en wordt er extra aandacht besteed aan bekendmaking van het bezoekersteam bij de hulpverleners.
2010
2011
2012
2013
2014
2.1.5 Minder mobielen centrale (MMC) De minder mobielen centrale is een vervoersdienst die wordt aangeboden binnen het kader van Taxistop. De dienst richt zich tot ouderen, mindervaliden of personen in een sociale noodsituatie. Deze dienstverlening wordt voorbehouden voor personen met een beperkt inkomen en voor verplaatsingen waar geen ander vervoer voor mogelijk is.
We zien in 2014 een stijging van het aantal leden, waardoor ook het aantal ritten en afgelegde kilometers is gestegen.
Men betaalt een jaarlijks lidgeld van 10 euro voor een alleenstaande of 15 euro voor een koppel of samenwonenden. Per rit betaalt men bovendien een vaste vergoeding van 0,34 euro per kilometer. Dit bedrag is jaarlijks indexeerbaar.
Verdere knelpunten blijven:
Hoewel er voldoende chauffeurs ingeschreven stonden, kan er een onderscheid gemaakt worden tussen chauffeurs die wekelijks rijden (10 vrijwilligers) en chauffeurs die sporadisch ritten verzorgen.
Het vervoer wordt verzorgd door vrijwillige chauffeurs. Daarnaast wordt de dienst sinds 2014 versterkt door 4 vrijwilligers die helpen met de administratie. Minder mobielen centrale Aantal leden Aantal vrijwillige chauffeurs Totaal aantal ritten Totaal aantal afgelegde km Gemiddeld afstand per rit
2012 346 11 1.781 62.415 35,06
2013 305 18 2.563 59.094 23,06
2014 369 15 3.211 76.541 23,84
De toenemende zorgbehoevendheid van onze gebruikers waardoor onze chauffeurs vaak uitgebreid ondersteuning moeten bieden. Niet alle vrijwillige chauffeurs staan hiervoor open; De betaling van de ritten voor cliënten die in budgetbeheer zijn of onder bewindvoering staan; Het tekort aan vrijwillige chauffeurs die wekelijks beschikbaar zijn; De kosten voor benzine, onderhoud aan de wagen e.d. staan niet in verhouding tot de ontvangen kilometervergoeding.
2.1.6 Aangepast vervoer voor rolstoelgebruikers (AVR)
Evolutie aantal ritten Minder Mobielen Centrale
De dienst aangepast vervoer voor rolstoelgebruikers is een vervoersdienst voor mensen die door een handicap, ziekte of leeftijd rolstoelgebonden zijn. De gebruikers betalen een vast bedrag per kilometer.
3500 3000 2500 2000 1500
Het OCMW beschikt over twee volledig aangepaste wagens, specifiek uitgerust voor het vervoer van rolstoelgebruikers.
1000 500 0 2010
2011
2012
2013
2014
Aangepast vervoer Totaal aantal ritten Totaal aantal afgelegde km Aantal gebruikers
60
2012 947 26.935 199
2013 824 25.477 172
2014 574 16.869 184
Evolutie aantal ritten AVR
1400
1200 1000 800 600
de overlegcoördinator: organiseert, regelt en bemiddelt; provinciale palliatieve ondersteuningsequipe Pallion; het palliatief thuiszorgforfait; de palliatieve uitleendienst; de palliatieve wachtkit (voor artsen en verpleegkundigen).
In de loop van het voorbije jaar maakten 21 personen gebruik van de palliatieve uitleendienst, en werden 43 hulpmiddelen of palliatieve materialen uitgeleend.
400 200 0 2010
2011
2012
2013
2014
Evolutie aantal cliënten AVR
2.1.8 Dwaaldetectie
2011
Sinds 2014 biedt het OCMW via een subsidieproject van de provincie Limburg een systeem voor dwaaldetectie aan. Het dwaaldetectiesysteem is een hulpmiddel om in huis te gebruiken bij personen met dementie die (nachtelijk) dwaalgedrag vertonen. De bewegingsmelder wordt op een strategische plaats gezet. Als de persoon met dementie hier voorbij komt, wordt het toestel geactiveerd en geeft het een luid piepsignaal.
200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2010
2012
2013
2014
Het dwaaldetectiesysteem werkt met een ontvangtoestel in huis. Er is geen aansluiting voorzien op een alarmcentrale via de telefoon.
In 2014 zien we opnieuw een daling van het aantal ritten en de gereden kilometers. Redenen hiervoor zijn: - overgang van 2 naar 1 vaste chauffeur (0,30 VTE), aangevuld met 1 PWAkracht aan 45 uur per maand. - overuren van chauffeurs moesten worden afgebouwd - defecten aan beide wagens.
Het systeem is eenvoudig in gebruik en voorkomt het aantal valincidenten. De inwonende mantelzorger kan (’s nachts) dankzij dit toestel veel geruster zijn. Het toestel is te huur via het OCMW. De huurprijs bedraagt 10 euro per maand. Er wordt een waarborg van 30 euro gevraagd. Er zijn 10 toestellen beschikbaar.
2.1.7 Palliatieve uitleendienst
In 2014 maakten slechts 2 personen hier gebruik van.
Bij de palliatieve uitleendienst kunnen mensen in een palliatieve thuiszorgsituatie gratis hulpmiddelen en palliatieve materialen lenen die moeilijk verkrijgbaar zijn bij andere diensten of die zeer prijzig zijn: alternatingmatrassen, antidecubituskussens, pijnpomp, elektrisch hoog-laagbed, … .
2.2 Dagverzorgingscentra Een dagverzorgingscentrum richt zich voornamelijk tot gebruikers die geen intensieve medische behandeling en toezicht nodig hebben, maar wel behoefte hebben aan reactivering, verpleging, verzorging of begeleiding in de activiteiten van het dagelijkse leven.
Moeilijk verkrijgbare en dure materialen worden aangekocht in samenwerking met het Plaatselijk Overlegplatform (POP) Maasmechelen en de vzw Palliatieve Thuiszorg Oost-Limburg. Daarnaast ontvangt de dienst regelmatig schenkingen.
De bezoekers komen onder meer naar een dagverzorgingscentrum om de mantelzorgers te ondersteunen. Bijkomend spelen ook lichamelijke afhankelijkheid en beginnende dementie een rol.
De palliatieve uitleendienst kadert in een ruimer aanbod rond palliatieve thuiszorg: 61
2.2.1 Dagverzorgingscentrum De Linde De Linde Aantal bezoeken Gemiddelde bezetting Aantal bezoekers Ontslagen Opnames % Maasmechelen/Dilsen Gemiddelde leeftijd % man/vrouw % alleenstaand/gehuwd % alleenwonend/inwonend % forfaitgerechtigden
2012 3743 15 42 14 9 69/31 78 40/60 45/50 7/93 88
2013 3653 14,6 39 10 10 77/23 79 41/59 44/54 3/97 85
Reden afwezigheid
2014 3910 15,6 42 14 12 81/19 79 43/57 38/62 12/88 88
2014
Ziekte (zonder ziekenhuisopname)
45,9%
Opname in ziekenhuis
38,3%
Opname in kortverblijf
3,9%
Diverse redenen (bezoek, familiefeest, activiteit ziekenzorg, …) Bezoek aan dokter of specialist
8,6% 3,3%
Personeelsbezetting DVC De Linde telt 5,8 VTE: 1 VTE paramedicus. 1 VTE verpleegkundige (75% een A2en 25% een A1-verpleegkundige) 2,55 VTE verzorgenden (één voltijds, één 80% en één 75%) 0,25 VTE kinesiste 1 VTE logistiek via artikel 60.
Profiel Van onze bezoekers is 88% forfaitgerechtigd. Het betreft hier personen die een vrij hoge graad van zorgbehoevendheid halen, met minimum een B op de Katzschaal. Dit wil zeggen dat zij fysiek of psychisch afhankelijk zijn. De aanzienlijke zorgbehoevendheid van de bezoekers laat zich duidelijk merken in de dagelijkse werking van het dagverzorgingscentrum.
Daarnaast bieden 12 vrijwilligers gedurende een 20-tal uren per week aanvullende ondersteuning. Zij assisteren hoofdzakelijk bij de maaltijd- en busbegeleiding en bij uitstappen/wandelingen.
De jongste gebruiker was 60 jaar, de oudste 92. De gemiddelde leeftijd bedroeg 79 jaar. Gemiddeld komen de bezoekers 3 dagen per week naar het dagverzorgingscentrum.
2.2.2 DVC De Moerbei De Moerbei Aantal bezoeken Gemiddelde bezetting Aantal bezoekers Ontslagen Opnames % Maasmechelen/Dilsen Gemiddelde leeftijd % man/vrouw % alleenstaand/gehuwd % alleenwonend/inwonend % forfaitgerechtigden
Bezettingsgraad In 2014 bezochten gemiddeld 29,6 ouderen per maand het dagverzorgingscentrum. De gemiddelde dagbezetting was 15,6. Het totale aantal bezoeken bedroeg 3.910. Verloop In 2014 waren er in totaal 12 nieuwe opnames, 11 nieuwkomers waren afkomstig uit Maasmechelen, 1 uit Dilsen-Stokkem. Van de 14 stopzettingen waren er 6 wegens overlijden van de bezoeker, 6 omwille van een rusthuisopname, 1 persoon bleef liever gewoon thuis en 1 persoon verhuisde naar een andere gemeente.
(*)
2012
2013
2014
590 8,8 22 0 22 82/18 80 41/59 50/50 27/73 86
3.359 13,5 55 27 33 89/11 80 42/58 51/49 24/76 82
3.758 15 41 15 10 90/10 81 41/59 56/44 37/63 85
(*)
DVC De Moerbei is open sinds oktober 2012
Profiel 85,4% van de bezoekers is forfaitgerechtigd. Net zoals in DVC De Linde laat de aanzienlijke zorgbehoevendheid van de bezoekers zich ook in De Moerbei duidelijk merken in de dagelijkse werking. De jongste gebruiker was 63 jaar, de oudste 90. De gemiddelde leeftijd was 81 jaar. Gemiddeld komen de bezoekers 3,2 dagen per week naar het centrum.
Registratie afwezigheden Om een betere kijk te krijgen op de afwezigheden wordt een registratie bijgehouden van het aantal afwezigheden en de reden van afwezigheid.
Bezettingsgraad
We kunnen uit deze registratie afleiden dat onze bezoekers in 2014 gedurende 12,7% van de tijd afwezig waren. De redenen voor afwezigheid waren:
In 2014 bezochten maandelijks gemiddeld 27,67 ouderen het dagverzorgingscentrum. De gemiddelde dagbezetting was 15. Het totale aantal bezoeken bedroeg 3.758. 62
Verloop
wachttijd tot opname bedroeg ongeveer 2 maanden.
In 2014 waren er in totaal 13 nieuwe opnames, 11 nieuwkomers waren afkomstig uit Maasmechelen, 2 uit Dilsen-Stokkem. Van de 15 stopzettingen waren er 5 wegens overlijden van de bezoeker, 3 omwille van een rusthuisopname en 2 omwille van langdurige ziekenhuisopname. 4 personen bleven liever gewoon thuis, 1 persoon gaf geen reden op.
Er was een beperktere instroom vanuit de gemeente Dilsen-Stokkem dan in de voorbije jaren. Het OCMW van DilsenStokkem zag hiervoor geen duidelijke oorzaak. In de samenwerkingsovereenkomst met de gemeente DilsenStokkem is overeengekomen dat 30 bezoekersdagen per week kunnen ingevuld worden door inwoners van die gemeente. In 2014 werden gemiddeld 27 bezoekersdagen per week effectief ingevuld.
Voor 2014 was er oorspronkelijk een verhoging van de dagprijs met 4 euro voorzien. De FOD Economie keurde echter slechts een gefaseerde dagprijsverhoging goed: een verhoging met 2 euro vanaf 01/03/2014 en een volgende verhoging met 2 euro met ingang van 01/01/2015.
Er waren minder bezoekers afwezig door opname in kortverblijf. In DVC De Moerbei was hiervoor geen duidelijke reden. In DVC De Linde koos een aantal bezoekers er voor om tijdens de periode van het kortverblijf toch het dagverzorgingscentrum te blijven bezoeken, ondanks de dubbele kost.
In 2014 bestond dagverzorgingscentrum De Linde 25 jaar. Tijdens de feestweek in september werd dit gevierd met bijzondere activiteiten zoals een receptie, een uitstap naar Bokrijk, een zoete namiddag voor vrijwilligers en familieleden, een optreden van een koor en een feestmaaltijd.
Registratie afwezigheden Uit de registratie van de afwezigheden blijkt dat de bezoekers van De Moerbei in 2014 gedurende 14,6% van de tijd afwezig waren. De redenen voor afwezigheid waren: Reden voor afwezigheid
2014
Opname in ziekenhuis
57%
Diverse redenen (bezoek, familiefeest, activiteit ziekenzorg, …) Opname in kortverblijf
13%
Ziekte (zonder ziekenhuisopname)
10%
9%
Vakantie
4%
Bezoek aan dokter of specialist
7%
Personeelsbezetting DVC De Moerbei telt 4,60 VTE: 0,80 VTE paramedicus 1,00 VTE verpleegkundige (75% een A2- en 25% een A1-verpleegkundige) 2,00 VTE verzorgenden (1 voltijds en 2 halftijds) 0,25 VTE kinesiste 0,80 VTE logistiek Daarnaast bieden een 7-tal vrijwilligers om de twee weken aanvullende ondersteuning bij de uitstappen. Per week helpt er één vaste vrijwilliger gedurende een hele dag. Verder komen regelmatig vrijwilligers ondersteuning bieden tijdens de maaltijden. Voor de busbegeleiding voor beide dagverzorgingscentra (4 bussen) wordt 3 x 0,5 VTE eigen personeel ingezet, aangevuld met 2 x 45 uur PWA per maand. 2.2.3 Gezamenlijke aandachtspunten
In 2014 bereikten beide dagverzorgingscentra een volledige bezetting (De Moerbei werd in 2012 en 2013 geleidelijk opgestart).
Einde 2014 stonden 11 personen op de effectieve wachtlijst. De gemiddelde
63
2.3 Praatcafé dementie
informatieblad en affiches op diverse plaatsen. Daarnaast werden een aantal waarderingsmomenten voor de bestaande vrijwilligers georganiseerd: nieuwjaarsreceptie, vrijwilligersbrunch, filmavond.
Een praatcafé dementie is een bijeenkomst voor familieleden, mantelzorgers en mensen die te maken krijgen met dementie. Doel is ondersteuning te bieden door informatie te verstrekken en dementie bespreekbaar te maken. Tijdens de bijeenkomsten geeft een deskundige uitleg over telkens een ander aspect van dementie. Aansluitend kunnen de bezoekers vragen stellen en ervaringen uitwisselen.
Vrijwilligers bij het OCMW Eind 2014 werden er binnen ons OCMW in totaal 237 vrijwilligersfuncties ingevuld door 220 vrijwilligers. Vrijwilligersfuncties per dienst DVC De Linde DVC De Moerbei DC De Bolster Seniorencentrum Minder Mobielen Centrale Wijkwerking Ukever Sjakel Wijkwerking Het Contact Bezoekersdienst Administratie WZC Heyvis Totaal
In 2014 vonden drie praatcafés plaats met als thema:
Juridische en financiële aspecten van dementie (43 deelnemers); Documentaire: “Het leven zoals het is … dementie in Limburg” (20 deelnemers); Vroegtijdige zorgplanning (26 deelnemers).
Het praatcafé dementie blijkt een groot succes: de belangstelling is groot en de feedback is zeer positief wat de nood aan dit soort ondersteuning aantoont.
Opmerking:
De praatcafés dementie vinden plaats in de cafetaria van WZC Heyvis en worden voorbereid en begeleid door een groep hulpverleners van de dienst ouderen en thuiszorg en WZC Heyvis. Daarnaast neemt de overlegcoördinator twee keer per jaar deel aan de werkgroep Dementie Limburg, waar de diverse praatcafés regionaal gecoördineerd worden.
2012
2013
2014
17 7 79 6 11 16 19 2 5 57 219
17 7 94 7 22 19 22 0 4 77 269
12 8 73 4 20 14 11 17 4 74 237
Doordat enkele vrijwilligers op meer dan één locatie ingezet worden ligt het totaal aantal vrijwilligers lager dan het totaal aantal functies uit bovenstaande tabel.
vzw Vrijwilligers in de Welzijnszorg Maasmechelen De coördinator van de vrijwilligerscentrale coördineert niet enkel het vrijwilligersbeleid binnen het OCMW maar ondersteunt ook de vzw ‘Vrijwilligers in de Welzijnszorg Maasmechelen’. De aangesloten organisaties werken met professionele krachten maar schakelen daarnaast ook regelmatig vrijwilligers in. Het aanbod van de vzw gaat van gemeenschappelijke rekrutering en selectie tot het aanbieden van vorming, verzekering en professionele ondersteuning.
3.
De volgende organisaties zijn aangesloten bij de vzw: OCMW Maasmechelen, CAW ’t Verschil, Dagcentrum ‘De Giek’, Gezinsbond, vzw Mané, Sint-Vincentiusvereniging, Bezoekersdienst, Zorgcampus de Maasmeander, Trefpunt SOMA, Ziekenzorg, Beschut wonen ’t Veer, CGG Samenspel in Kleuren, Vakantiehuis Fabiola en het Seniorenforum.
Vrijwilligerscentrale
Doorheen de jaren werd binnen de OCMWdiensten een uitgebreid en divers aanbod aan vrijwilligerstaken opgebouwd. Hierdoor heeft elke kandidaat-vrijwilliger ruime keuze om zijn engagement in te vullen. Het profiel van de vrijwilligers en hun taakinhoud is dan ook zeer uiteenlopend.
Profiel van de vrijwilligers De vrijwilligers hebben zeer uiteenlopende achtergronden (leeftijd, opleidingsniveau, statuut, …) en zijn precies daardoor ook zeer ruim inzetbaar.
De rekrutering van vrijwilligers gebeurde via publicaties in het gemeentelijk 64
Het “gemiddeld profiel” van een vrijwilliger ziet er als volgt uit: een gepensioneerde vrouw van 65 tot 70 jaar, met een opleiding secundair onderwijs, die zich uit eigen beweging heeft aangemeld.
GTB (Geïntegreerde Traject Begeleiding) verwijst kandidaten door voor een activeringsstage: door een aantal maanden vrijwilligerswerk te doen moeten ze aantonen over voldoende arbeidsattitude te beschikken.
Verloop vrijwilligers 2014
OPZ Rekem adviseert geregeld patiënten om vrijwilligerswerk te doen met als doel te reïntegreren in de maatschappij en opnieuw een netwerk op te bouwen.
De dienst Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen stuurt mensen door die een bepaald aantal uren vrijwilligerswerk of gemeenschapswerk moeten presteren als alternatieve strafmaatregel.
Het voorbije jaar startten 70 nieuwe vrijwilligers, en stopten 35 personen met vrijwilligerswerk. Kandidaat-vrijwilligers komen op diverse wijzen bij ons terecht. Sommigen melden zich op eigen initiatief, vaak na het lezen van een artikel over vrijwilligerswerk, of door mond-aan-mond reclame van vrienden of familie. Er wordt ook gericht voornamelijk door:
Met deze vrijwilligers wordt regelmatig een evaluatiegesprek gevoerd samen met hun begeleiders.
doorverwezen,
sociale diensten verenigingen (Soma, wijkwerking, …) scholen Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (OPZC) in Rekem de dienst Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen (AGM) het Limburgs Centrum Autisme (LCA) diensten Geïntegreerde Trajectbegeleiding (GTB) centrum voor beschut wonen ’t Veer de dienst voor beschermd en beschut wonen Sherpa.
Opmerkelijk voor deze vrijwilligers is dat hun inzet toch vaak minder groot is dan bij kandidaten die zich uit eigen beweging aanmelden. Ze hebben veel sturing, begeleiding en extra coaching nodig die het personeel niet altijd kan bieden. Vorming en ondersteuning In 2014 werden voor de vrijwilligers twee vormingen voorzien:
In de loop van 2014 beëindigden 35 bestaande vrijwilligers hun engagement. Met elk van hen wordt een afsluitend gesprek gevoerd. Stopzettingen vrijwilligers Werk gevonden Persoonlijke redenen (*) Gezondheidsredenen Onenigheid / problemen met afspraken Gestart met een opleiding Geen match Tijdelijk vrijwilligerswerk Wenst geen reden op te geven Totaal
Slikproblemen bij personen met dementie Vorming basiscommunicatie: hoe omgaan met ouderen en assertief reageren.
Evolutie Door de toename van vrijwilligers die vaak toegeleid worden door sociale instanties, wordt het moeilijker om een geschikte vrijwilligerstaak voor deze vrijwilligers te vinden. Voor het personeel vormt deze groep vrijwilligers ook een extra druk omdat zij intensieve begeleiding nodig hebben, die men door de eigen werkdruk niet altijd kan bieden.
2014 11 10 3 3 2 2 1 3 35
Dit heeft tot gevolg dat wij onze criteria moeten aanpassen, maar ook dat sommige van deze vrijwilligers worden teleurgesteld omdat ze niet worden aangenomen als vrijwilliger, waardoor zij nog onzekerder worden. Ook worden kandidaten wel doorverwezen naar de Soma waar zij als bezoeker kunnen deelnemen aan activiteiten.
(*)
geen opvang voor klein(kinderen), zorg voor familielid, andere engagementen, tijdsgebrek, …
We krijgen nog steeds regelmatig te maken met ‘vrijwilligers’ die verplicht zijn om voor een bepaalde periode vrijwilligerswerk te doen:
65
WOONZORGCENTRUM HEYVIS WZC Heyvis heeft 120 erkende woongelegenheden, waarbij 76 bedden een bijkomende RVTerkenning hebben. Er is tevens een erkenning en 4 woongelegenheden kortverblijf. Er zijn in totaal vier afdelingen, nl. Heikant, Bongerd, ’t Greeven en de afdeling Wingerd, waar ook een deelwerking bijzondere zorg, de Dreef, is ondergebracht. De algemene leiding is in handen van een directeur, die voor de dagelijkse leiding van de afdelingen werd bijgestaan door drie hoofdverpleegkundigen en één dienstdoend hoofdverpleegkundige.
1. Dagprijs en RIZIV-forfait
2. Bewoners
Naast de jaarlijkse indexaanpassing van de dagprijs, keurde het Ministerie van Economische Zaken een prijsverhoging goed.
2.1
Profiel en verloop
Bewoners aanwezig op 31/12/2014 85 vrouwen 33 mannen
Deze aanpassing gebeurde in twee fasen, een verhoging met 2,5 euro vanaf 1 maart en een tweede verhoging met 2,5 euro vanaf 1 december.
Totaal aanwezig: 118 Gemiddelde leeftijd op 31/12/2014: Vrouwen: 87j 8m 28d Mannen: 84j 0m 8d Totaal gemiddelde leeftijd: 86j 11m 23d
Er worden nog enkel éénpersoonskamers aangeboden. Ook echtparen betalen dezelfde dagprijs per persoon. Om de reeds verblijvende echtparen niet meteen te confronteren met dit gegeven werd voor hen een stapsgewijze verhoging toegepast.
De meeste bewoners bevinden zich in de leeftijdscategorie van 84 tot 89 jaar, nl. 41, waarvan 32 vrouwen en 9 mannen. Zij vertegenwoordigen 34,75% van de totaal aanwezige bewoners op 31/12/2014.
Dagprijzen Vanaf 1/3/2014 48,56 euro: eenpersoonskamer voor inwoners van Maasmechelen 53,52 euro: eenpersoonskamer voor niet-inwoners van Maasmechelen 74,92 euro: echtparen die reeds opgenomen waren in het WZC Heyvis. Deze prijs wordt jaarlijks opgetrokken om te komen tot eenzelfde prijs als voor een eenpersoonskamer. - 97,12 euro: echtparen opgenomen na 1/3.
Gemiddelde leeftijd op 31/12/2014 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Vanaf 1/12/2014 51,06 euro: eenpersoonskamer voor inwoners van Maasmechelen 56,02 euro: eenpersoonskamer voor niet-inwoners van Maasmechelen. 102,12 euro: echtparen opgenomen na 1/3. RIZIV- forfait In 2014 werden volgende RIZIV-forfaits per dag per aanwezige bewoner toegekend: 1/1/2014: 54,33 euro 1/4/2014: 54,47 euro. 66
85
23
32
vrouwen
15 8 22 43 9 9 8 0 1 1 1 0 0
33
mannen
Aantal opnames: 36, waarvan: -
Tabel overzicht zorgprofielen aanwezige bewoners op 1/1/2014 en 31/12/2014
11 uit thuissituatie 8 uit ander woonzorgcentrum uit kortverblijf WZC Heyvis 12 uit ziekenhuis 1 uit OPZ Rekem gemiddelde leeftijd bij 84j 10m 9d
Profiel ROB O A B D (*) C Cd Totaal ROB Profiel B C Cd Totaal RVT Alg. totaal
opname:
Aantal overlijdens: 34, waarvan: -
29 in WZC Heyvis 5 in ziekenhuis gemiddelde leeftijd 89j 8m 16d
bij
overlijden:
In 2013 waren er 39 opnames en 39 overlijdens, waarvan er 29 bewoners in het WZC en 10 bewoners in het ziekenhuis overleden.
9 17 5 2 2 7 42 1/1/2014 30 19 27 76 118
Profiel ROB O A B D (*) C Cd Totaal ROB Profiel B C Cd Totaal RVT Alg. totaal
31/12/2014 10 23 0 2 2 5 42 31/12/2014 24 18 34 76 118
(*) D-forfait voor de diagnose dementie. Dit zorgprofiel geldt enkel voor ROB-residenten met een Katzscore O’, A’, of B’ en een diagnostisch bilan opgesteld door een specialist.
De gemiddelde verblijfsduur van de overleden bewoners in het WZC Heyvis bedraagt 2 jaar 7 maanden en 19 dagen, ten opzichte van 3 jaar 5 maanden en 19 dagen voor 2013. 2.2
1/1/2014
O en A-categorie: bewoners die minder zorg nodig hebben Gerealiseerde ligdagen: 10.286 gemiddeld 28,18 bewoners per dag.
Zorgprofiel en zorggraad
of
B, C, C-dement en D: zwaar zorgbehoevende bewoners in ROB Gerealiseerde ligdagen: 4.487 of gemiddeld 12,29 bewoners per dag
Op 31/12/2014 waren 107 bewoners totaal afhankelijk om zich te wassen, 101 om zich te kleden, 88 bewoners hadden hulp nodig bij het eten, 83 bewoners moesten geholpen worden bij toiletbezoek en 105 bewoners konden zich niet zonder hulp verplaatsen.
B, C en C-dement: zwaar zorgbehoevende bewoners in RVT Gerealiseerde ligdagen 27.740 of gemiddeld 76 bewoners per dag.
In de RVT hebben 46 van de 76 RVTbewoners of 60,53% een dementie-profiel.
De zorggraad doorheen het hele jaar is gemiddeld 75,81% ten opzichte van 78,22% in 2013 en 72,5% in 2012.
In de ROB hebben 16 van de ROBbewoners een lichte tot zwaardere vorm van dementie, of 38,10%.
Vooropgesteld werd om een permanente zorggraad van 75% te behalen. Het is zeker belangrijk om zorggraad nauwlettend op te volgen daar dit gevolgen heeft voor personeelsbezetting en financiering.
In totaal lijdt 52,54 % aan een lichte tot zware vorm van dementie ten opzichte van 54,23 % in 2013.
2.3
Financieel beheer
Voor de bewoners zonder zaakgelastigde of netwerk, kunnen de financiële verrichtingen door het WZC gebeuren (systeem I). In 2014 gebeurde dit voor 47 bewoners (44 in 2013). Zeven bewoners waren ten laste van ons eigen OCMW; hiervan verblijven er twee in WZC Heyvis en vijf in een ander WZC.
67
3. Bezetting Het theoretisch maximaal te realiseren aantal ligdagen voor het WZC Heyvis bedraagt voor dit jaar 43.800. Dit is echter geen realistische situatie. Om diverse redenen wordt het theoretisch aantal te realiseren ligdagen niet gehaald. Ziekenhuisopnames en het aantal dagen leegstand tussen het overlijden en de nieuwe opnames hebben vanzelfsprekend invloed op de bezettingscijfers. Daarnaast zijn er ook interne verhuizingen omwille van organisatorische redenen en opnames van echtparen. Bij leegstand van de kamer wordt van de gelegenheid gebruik gemaakt om de kamers op te knappen. Uit de bezettingsstatistiek verblijfsdagen blijkt dat we in 2014 43.506 ligdagen gerealiseerd hebben. Dit levert een gemiddelde bezetting van 99,33%. In 2013 bedroeg dit gemiddelde 99,28%. Hierin zijn de dagen afwezigheden van ziekenhuisopnames, verlof (individueel of familie) meegerekend. Immers voor een dag afwezigheid wordt een verminderde dagprijs aangerekend (dagprijs – 11,58 euro). Het aantal ziekenhuisopnames bedroeg 80 ten opzichte van 84 in 2013. Het aantal dagen dat de bewoners in de ziekenhuizen verbleven ligt gemiddeld rond de 12 dagen, hetgeen lager is dan in 2013 (= 13 à 14 dagen). Er waren enkele uitschieters, waaronder 2 personen met een verblijf van respectievelijk 154 en 117 dagen in ziekenhuis en in Munsterbilzen. Er was één bewoner gedurende 7 dagen afwezig wegens vakantie. Het totaal aantal dagen afwezigheid, door ziekenhuisopnames en vakantie, bedraagt 963 dagen. De bezetting daalt dan tot 97,13%.
Overzicht maandelijks gefactureerde ligdagen aan bewoners in 2014 Maand
Capaciteit bedden
Aantal dagen
Gefactureerde ligdagen (1)
%
Hospitalisatie (2)
Verlof (3)
TOTAAL (1)-(2)-(3)
%
januari
120
3720
3678
98,87%
86
0
3592
96,56%
februari
120
3360
3330
99,11%
70
0
3260
97,02%
maart
120
3720
3689
99,17%
83
0
3606
96,94%
april
120
3600
3582
99,50%
133
0
3449
95,81%
mei
120
3720
3694
99,30%
128
0
3566
95,86%
juni
120
3600
3600
100,00%
88
7
3505
97,36%
juli
120
3720
3708
99,68%
89
0
3619
97,28%
augustus
120
3720
3711
99,76%
84
0
3627
97,50%
september
120
3600
3590
99,72%
64
0
3526
97,94%
oktober
120
3720
3706
99,62%
45
0
3661
98,41%
november
120
3600
3559
98,86%
9
0
3550
98,61%
december
120
3720
3659
98,36%
77
0
3582
96,29%
TOTAAL
1440
43800
43506
99,33%
956
7
42543
97,13%
Erkenning voor 120 woongelegenheden Kolom Totaal bevat gefactureerde ligdagen (1) met aftrek van hospitalisatie (2) én verlofdagen (3)
68
Op basis van de RIZIV-facturatie blijkt uit de bezettingsstatistiek dat er 42.513 ligdagen gefactureerd werden.
4.3.
De missie en visie werd ontwikkeld in 2012. Het was echter pas in 2014 dat de sleutelwoorden: wederzijds respect, klantgerichte zorg, open huis, welkom, positief arbeidsklimaat, samenwerking, open communicatie en gezond financieel beleid, geïmplementeerd werden in de dagelijkse werking van het WZC.
In de RVT was er een volledige bezetting van 100% met 27.740 gerealiseerde dagen. De verklaring hiervoor is te vinden in de transfers tussen ROB en RVT. Wanneer een RVT-bed vrijkomt door ziekenhuisopname of overlijden wordt dit meteen ingenomen door een bewoner uit de ROB met een RVTprofiel.
4.4.
In de ROB werden 14.773 ligdagen gerealiseerd, hetgeen een bezetting van 91,99% oplevert. De gemiddelde bezettingsgraad 97,06% voor ROB en RVT samen.
is
dan
4.5.
In 2014 werd heel wat gerealiseerd op vlak van verbetering van de efficiëntie. Onze prioriteiten werden mede bepaald door de reorganisatie, regelgevingen en zelfevaluatie.
Projectmatig werken
Omdat efficiëntie en effectiviteit centraal staan binnen onze werking, werd in 2014 het projectmatig werken geïmplementeerd. Voor ieder project wordt een projectverantwoordelijke aangeduid. De standaard projectfiches helpen om gefocust te blijven op de doelstelling, resultaat en de deadline. Dit zorgde voor een transparantie en uniformiteit binnen de opgestarte projecten.
Reorganisatie
De reorganisatie die in 2013 in een voorbereidingsfase zat, werd in 2014 op de werkvloer geïmplementeerd. Via taakuitzuivering werd er een strikte scheiding gemaakt tussen verpleegkundige en zorgkundige taken. De hoofdverpleegkundigen zien toe op de correcte uitvoering ervan.
Volgende projecten werden opgestart en/ of verdergezet.
in
2014
4.5.1 Fixatiebeleid Het project fixatiebeleid is in april 2014 van start gegaan en nog steeds lopende. Op iedere afdeling is er een sleutelfiguur die deel uitmaakt van de werkgroep. Deze werkgroep overlegt om de twee maanden. De sleutelfiguren (verpleegkundigen van de verschillende afdelingen) testten reeds verschillende formulieren en bewaken het juist toepassen van vrijheidsbeperkende middelen. De coördinatie is in handen van een hoofdverpleegkundige.
Directieteam
Het directieteam bestaat uit de verpleegkundigen kwaliteitszorg.
en
Enkel de kanalen en organen die een effectieve en efficiënte werking bevorderen werden behouden en duidelijke omschreven.
In februari 2014 werd het leidinggevend kader uitgebreid met een hoofdverpleegkundige (afdeling Wingerd/ Dreef) en in juli werd een nieuwe directeur aangesteld.
4.2.
Inventarisatie overlegcommunicatiekanalen
Met het oog op de verbetering van de interne communicatie en een meer efficiënte transparante werking, werden alle bestaande interne overlegorganen en communicatiekanalen geïnventariseerd en geëvalueerd.
4. Werking
4.1.
Missie en visie
overlegt wekelijks en directeur, de hoofden de medewerker
De directeur staat in voor de coördinatie, opvolging en bijsturing. Efficiëntie en uniformiteit binnen de werking staan centraal.
69
Twee belangrijke instrumenten van kwaliteitszorg zijn het kwaliteitshandboek en de kwaliteitsplanningen. 4.6.1 Vlaams Indicatorenproject Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid heeft een aantal indicatoren ontwikkeld om de kwaliteit van zorg te meten en op die manier de woonzorgcentra te ondersteunen bij het ontwikkelen van kwaliteitszorg. Het is een hulpmiddel bij de zelfevaluatie, om alzo verbeterprojecten op te starten en te komen tot een verbetering van de dienstverlening.
4.5.2 Digitaal medicatiebeheer (Multipharma) Het gebruik van het robotsysteem is een zeer tijdsintensief project. Het werd in 2014 enkel geïmplementeerd op afdeling ’t Greeven. Nadat alle knelpunten zijn weggewerkt staat implementatie op de andere afdelingen gepland voor begin 2015. De coördinatie is in handen van een hoofdverpleegkundige
De volgende kwaliteitsindicatoren werden gemeten: Kwaliteit van zorgverleners en zorgorganisatie - Aantal uren vrijwilligerswerk Kwaliteit van zorg en veiligheid % bewoners met een doorligwonde % bewoners met een onbedoelde gewichtsafname van 3 kg of meer (periode van 3 maanden) % bewoners met 1 of meer valincidenten % bewoners met dagelijks vrijheidsbeperkende maatregelen tijdens de dag (ondersteund door een fixatiedocument) % bewoners die te maken hadden met een medicijnincident % bewoners met meer dan 5 geneesmiddelen voorgeschreven door een huisarts % zorgpersoneel gevaccineerd tegen influenza % bewoners met een up-to-date plan rond levenseinde - % bewoners overleden in het WZC.
4.5.3 Elektronisch zorgdossier Het project is in handen van een hoofdverpleegkundige die voor het gebruik van dit programma werd opgeleid. In een eerste testfase werden de bestaande parameters geïnventariseerd, geëvalueerd en indien nodig aangevuld. De noodzakelijke technische aanpassingen, de vorming van de andere medewerkers en de uiteindelijke implementatie zal in 2015 plaatsvinden. 4.5.4 Noodplan/brandveiligheid In 2014 werd gestart met de inventarisatie en evaluatie van het bestaand noodplan van het WZC. Een werkgroep werd hiervoor opgericht. Het noodplan en de actiekaarten werden geüpdatet. In 2015 wordt het aangepast noodplan ter goedkeuring aan de Raad voorgelegd en daarna volgt de implementatie. 4.6.
De geregistreerde gegevens moeten twee keer per jaar aan het Agentschap Zorg en gezondheid worden bezorgd. Kwaliteit van leven In het kader van het Vlaams indicatorenproject, werd WZC Heyvis geselecteerd om deel te nemen aan een tevredenheidsonderzoek. Zestig bewoners werden bevraagd over de kwaliteit van leven in ons woonzorgcentrum.
Kwaliteitszorg
Kwaliteitszorg wordt beschouwd als systematische zorg voor de beste kwaliteit. Deze zorg omvat alle domeinen binnen het WZC: bewonerszorg, financieel beleid en personeelsbeleid. Het decreet m.b.t. kwaliteitszorg binnen welzijnsvoorzieningen bepaalt de voorwaarden waaraan voldaan moet worden. De externe inspectie controleert systematisch of er aan deze voorwaarden wordt voldaan.
Er 70
werd gepeild naar de volgende thema’s: lichamelijk welbevinden en gezondheid woon- en leefklimaat integratie en sociale activiteiten vraaggerichtheid inspraak en onderhandelde zorg.
Het Agentschap Zorg en Gezondheid financiert deze driejaarlijkse bevraging; controleert de gegevensverzameling en verwerkt de gegevens. De resultaten van het eigen woonzorgcentrum worden vergeleken met alle woonzorgcentra in Vlaanderen. Het individueel rapport wordt in 2015 toegestuurd en wordt openbaar gemaakt. De bovengenoemde registraties vormen een onderdeel van de inspecties. Kwaliteitsvolle zorg is gelijk aan veilige zorg. We streven naar veilige zorg voor onze bewoners en onze medewerkers. In 2014 werden op dit vlak verschillende acties ondernomen: 4.6.2 Sensibilisering griepvaccinaties
60
In het kader van de kwaliteitsindicatoren dienen jaarlijks het aantal tegen influenza gevaccineerde zorgpersoneelsleden te worden doorgegeven aan het Agentschap Zorg en gezondheid.
50
2012 2013 2014
Log. 3 6 11
Verpl./ verz 13 18 30
2013
10
2014
Totaal WZC
In 2014 was er een stijging van het aantal gevaccineerde medewerkers. Een opvallende stijging (60%) deed zich voor binnen de functiegroepen verpleging/ verzorging. Mogelijk is een continue sensibilisering, in combinatie met een persoonlijke benadering noodzakelijk om de vaccinatiegraad van de medewerkers te verhogen.
In samenwerking met de personeelsdienst, werd in 2013 een sensibilisatiecampagne opgestart. In 2014 werd deze voortgezet, aangevuld met een persoonlijke benadering van de medewerkers. Op de verschillende personeelsvergaderingen werden de cijfers van 2013 toegelicht en gekaderd binnen de regelgevingen. Tevens werd gepolst naar mogelijke redenen voor weigering van deze vaccinaties. Ten slotte werden de aanvraagformulieren door de hoofdverpleegkundigen persoonlijk aan de medewerkers in de zorg overhandigd. Paramed. 3 3 5
2012
20 0
Ook in het kader van het ziekteverzuim speelt de vaccinatie een rol.
Adm. Keuken 4 5 3 8 3 5
2011
30
De meeste bewoners worden jaarlijks gevaccineerd, maar het gevaar schuilt nog in het contact met medewerkers die de ziektekiemen kunnen meebrengen. Het is daarom noodzakelijk de kwetsbare bewoners te beschermen en actief beleid te voeren.
Jaar
2010
40
4.6.3 Sensibilisering handhygiëne
Totaal WZC 28 38 54
71
Omdat een adequate handhygiëne een belangrijke pijler is in het preventiebeleid werden in 2014 een aantal acties ondernomen. Alle affiches met betrekking tot correcte handhygiëne werden geactualiseerd. Een vernieuwde dienstnota zorgde voor duidelijke afspraken hieromtrent. Tijdens de dagelijkse briefings werden de medewerkers gemotiveerd om de handhygiëne adequaat toe te passen en het risico op zorginfecties te verminderen. De leidinggevenden voerden systematische controles uit op de werkvloer. De resultaten van deze controles werden op de personeelsvergaderingen besproken. Ook hier blijft een continue sensibilisering noodzakelijk.
4.6.4 Medicijnincidenten Veilige zorg betekent ook een correct medicatiegebruik. Naar aanleiding van het aantal geregistreerde medicijnincidenten in 2014 (9 bewoners hadden op een registratieperiode van 7 dagen te maken hadden een medicijnincident), werd de werking met betrekking tot medicijnincidenten geëvalueerd en bijgestuurd. Er werden uniforme standaardregistratieformulieren ontworpen en een werkprocedure werd uitgeschreven. De cijfers van de geregistreerde incidenten worden vervolgens geanalyseerd zodat gerichte acties ondernomen kunnen worden.
5. Dienstenaanbod Naast de verpleging en verzorging staan diverse medewerkers iedere dag klaar om voor onze bewoners een thuis te creëren. Samenwerking is een bouwsteen van onze kwaliteitsvolle klantgerichte zorg.
4.6.5 Preventie prikaccidenten De werking met betrekking tot veilig opbergen van scherp medisch materiaal werd bijgestuurd. De medewerkers werden met behulp van beeldmateriaal gemotiveerd tot het correct gebruiken van de naaldcontainers.
5.1. De keuken De chef-kok en een diëtiste (0,50%) staan samen met hun keukenteam dagelijks in voor een kwaliteitsvolle voedingszorg.
4.6.6 Deskundigheidsbevordering
In 2014 vond er een ingrijpende reorganisatie plaats in de centrale keuken. De dienst maaltijden aan huis werd begin 2014 stopgezet. Daarnaast werd de logistieke dienst gereorganiseerd. Om te komen tot een verantwoorde, efficiënte kwalitatieve werking die voldoet aan de strenge HACCP-regelgeving, werden alle maaltijdgerelateerde taken van de voedingsassistenten (de vroegere logistieke medewerkers), ondergebracht bij de centrale keuken.
In 2014 werden 790 uren vorming gevolgd, ten opzichte van 886,95 uren in 2013. Een greep uit de interne en externe vormingen die aan bod zijn gekomen: Dementie en omgeving Reorganisatie werking zorgpersoneel Problemen bij ouderen Wondzorg Vroegtijdige zorgplanning Slikstoornissen Intervisie animatoren Fixatie-arm beleid Omgaan met diversiteit Eerste interventieploeg ….. 4.7.
De volledige equipe voedingsassistenten maakt nu deel uit van één vaste ploeg die het maaltijdgebeuren op de afdelingen verzorgt en ondersteunt. Dit team wordt aangestuurd door de verantwoordelijke van de keuken en de diëtiste. Zij staan op hun beurt in voor de werkorganisatie, naleving van de opgelegde regelgeving, controle op de uit te voeren taken, het opmaken van de uurroosters en de aansturing van de volledige equipe.
Vrijwilligerswerking
In 2014 konden we beroep doen op een groot aantal zeer gemotiveerde vrijwilligers. Ook dit jaar was hun inzet onmisbaar in de zorg, het cafetaria en de animatie. Er werden op jaarbasis 7708 uren gepresteerd. In 2013 werden 7293 uren vrijwilligersuren gepresteerd.
In 2014 werden door de keuken in totaal 59.599 warme maaltijden bereid, ten opzichte van 99.254 in 2013. Gemiddeld waren dit 180 maaltijden/dag (WZC, De Linde, De Moerbei, Bolster en buurtmaaltijden WZC), waarvan 60% gewone en 40% dieetmaaltijden. In 2013 was er nog een gemiddelde van 300 maaltijden per dag. 72
Enkel voor het WZC werden er 120 maaltijden/dag bereid, waarvan 55% gewone en 45% dieetmaaltijden.
De dalingen zijn voornamelijk toe te schrijven aan de afschaffing van de dienst warme maaltijden.
De keuken leverde in 2014 2300 liter soep ten opzichte van 2.892 liter in 2013. Overzicht maaltijden DIENST DVC De Moerbei
JAN 293
FEB 295
MAA 319
APR 324
MEI 327
JUNI
JULI
AUG
SEPT
OKT
NOV
DEC
TOTAAL
323
321
297
332
345
283
303
3.762
357
298
336
333
322
298
330
336
356
361
255
297
3.879
3589
3260
3603
3448
3562
3502
3619
3627
3526
3661
3548
3588
42.533
Kortverblijf
113
92
83
83
51
98
81
77
86
80
102
91
1.037
De Bolster
337
334
419
379
372
346
430
393
433
424
451
503
4.821
33
30
40
41
31
35
45
42
48
45
40
35
465
194
180
193
208
221
197
216
189
196
196
169
160
2.319
Vrijwilligers en personeel
29
19
28
22
28
29
32
33
38
31
30*
18
307
Kinderopvang soep
84
80
110
200
95
90
330
225
50
120
60
60
1.504
- ouder dan 6 jaar
27
25
25
26
31
16
15
30
24
18
15
20
272
- jonger dan 6 jaar
12
14
16
19
22
12
13
20
16
22
20
18
204
0
0
0
0
0
0
16
0
0
0
0
0
16
80
80
80
84
72
76
0
0
88
88
72
60
780
DVC De Linde WZC Heyvis
Vrijwilligers en personeel Buurtmaaltijden Heyvis
Kinderopvang middagmaal
Kinderopvang PWA soep Sociaal huis soep
Totaal aantal maaltijden Totaal liters soep
5.2. Animatie
59.599 2.300
Heyvisnieuws, via een weekprogramma en persoonlijke uitnodiging.
De animatie heeft als opdracht de bewoners zich thuis te laten voelen. Dit kan aan de hand van zinvolle activiteiten, maar ook de manier van omgaan met bewoners speelt een belangrijke rol. De animatie richt zich op het persoonlijk, sociaal en maatschappelijk welzijn van iedere bewoner.
Voor de bewoners is het vanzelfsprekend ook belangrijk om hun sociaal en maatschappelijk welzijn te stimuleren. Er zijn vrije bezoekuren en er wordt getracht familie en vrienden te betrekken bij de activiteiten. Om de voeling met de wereld buiten het woonzorgcentrum te behouden worden seizoensgebonden en streekgebonden activiteiten georganiseerd. Regelmatig komen kleuters en leerlingen uit het lager onderwijs op bezoek en het contact met het verenigingsleven wordt gestimuleerd. Er worden uitstappen georganiseerd.
De animatiewerking kadert haar activiteiten binnen een aantal strategische doelstellingen die vertaald worden in operationele doelstellingen. Het is belangrijk een huiselijke en rustgevende omgeving te creëren voor de bewoners. Hierbij is er de nodige aandacht voor een degelijke opvang bij de opname en de mogelijkheid om de kamer een persoonlijke toets te geven.
De bewoners worden op de hoogte gehouden van de actualiteit door voor te lezen uit de krant.
Om het persoonlijk welzijn van de bewoners te stimuleren wordt gepeild naar hun individuele behoeften, ondermeer door observatie, gesprekken en de organisatie van de gebruikersraad. Op deze wijze kunnen activiteiten op maat worden aangeboden en kan worden gewerkt aan het stimuleren van de zelfstandigheid. De bewoners worden op de hoogte gebracht van de activiteiten via het rusthuiskrantje: 73
Animatie staat niet op zichzelf, samenwerken met de andere aanwezige disciplines is nodig met het oog op het welbevinden van de bewoners.
bijgestuurd. De klemtoon ligt hierbij op het activeren, valideren en onderhouden van de beschikbare energie en de aanwezige capaciteiten tot handelen. Bij sterk zorgbehoevende hulpvragers richten we ons op levenscomfort en de mogelijkheid tot zelfbeschikking door:
Bovendien is de inzet van vrijwilligers onmisbaar voor een geslaagde werking. Soorten animatie–activiteiten
-
Individuele activiteiten: Handverzorging Maaltijdbegeleiding Individuele gesprekken
-
Groepsactiviteiten per afdeling: Nieuwjaarsreceptie Kerstfeest Kienen Knutselen Kook en bakactiviteiten Geheugenspelen Intergenerationeel project: samenwerking met de naburige scholen Belevingsgericht theater
advies te geven, te ondersteunen en begeleiden bij alternatieve handelingen, adviseren over en verstrekken van hulpmiddelen of aanpassingen in de leefomgeving de passiviteit accepteren en richten op comfortzorg op maat: analyseren, uitwerken, adviseren en instrueren van de gepaste technieken, hulpmiddelen en aanpassingen, tegemoetkomend aan de hulpvragen van de zorgvrager, familie of professionelen.
Soorten ergo-activiteiten ADL-trainingen Relaxatiebaden Beweging Geheugengroep Levensloopgroep Geheugenkoor Individuele trainingen o Stimuleren van psychosociaal welbevinden o Handfunctietraining o (Gang)revalidatie Valpreventie Groepsactiviteiten voor specifieke doelgroepen, bv. personen met dementie, CVA, geheugenproblemen Belevingsgericht theater Hulpmiddelen o Bestellen indien nodig o Uitleg en advies indien nodig Tweemaandelijks inventariseren van de hulpmiddelen PDL Assessment Deelname teamvergadering
Groepsactiviteiten per 2 afdelingen: Kienen Kookgroep Uitstap Groepsactiviteiten voor alle bewoners Carnavalsfeest Restaurantdag Quiz IJssalon Modeshow Zangkoor Kiennamiddag Optredens Zitdansen Ontbijt jarigen Crea Bewoners met dementie: Geheugenkoor
5.3. Ergotherapie
5.4. Kinesitherapie
De ergotherapeut richt zich tot de zorgvrager die op fysiek, cognitief, psychosociaal vlak tijdelijk/blijvend beperkt is in zijn functioneren. Het gaat om belemmeringen op vlak van het uitvoeren van activiteiten van het dagelijkse leven (ADL) of om participatieproblemen.
De afdeling kinesitherapie bestaat uit vier kinesitherapeuten (1,8 VTE), ondersteund door twee vrijwilligers. De kinesitherapeuten verstrekken enkel kinébehandelingen aan RVT-bewoners en op voorschrift van de behandelende arts.
Aan de hand van doelgerichte oefeningen en activiteiten worden de handelingen waarin de zorgvrager beperkt is,
Het doel van de kinesitherapie is om de bewoners zo lang mogelijk een actief en comfortabel leven te bieden. Door de toe74
name van de zorgbehoefte en een stijging van het aantal dementerenden worden de pathologieën steeds complexer. Interdisciplinair samenwerken wordt steeds belangrijker. Het blijft een dagelijkse uitdaging om de bewoners te stimuleren aan beweging te doen.
die extra begeleiding of oefentherapie nodig hebben of een aanpassing van schoeisel of bril nodig hebben. Week van de valpreventie: De activiteiten in het kader van de provinciale week van de valpreventie gebeuren in samenwerking met de ergo/ animatie en de steun van vrijwilligers. Dit jaar was het thema Bewegen door te dansen.
Cijfers Aantal verschillende bewoners
Aantal behandelingen
2013
186
9598
2014
164
6123
De volgende activiteiten werden in dit kader georganiseerd: valquiz rolstoel- en rollatorparcours bewegingsactiviteiten zitdansen op muziek tips om veilig op te staan,…
De grote verschillen t.o.v. 2013 zijn waarschijnlijk te wijten aan het niet correct registreren en/ of doorgeven van de uitgevoerde behandelingen. De bovenstaande resultaten zijn bijgevolg niet relevant als indicator naar behandelingen toe, maar blijken wel een belangrijke indicator bij de evaluatie van de werking van de dienst. In 2015 zullen bijgevolg accenten gelegd worden op het “efficiënt en effectief registreren van gegevens” .
Er waren gemiddeld 15 bewoners aanwezig per activiteit. Rugschool In 2014 werd de rugschool opgestart. Het voornaamste doel hiervan is het voorkomen en bestrijden van rugklachten op de werkvloer. Door de juiste ergonomische houding aan te leren kunnen chronische klachten en dus ook ziekteverzuim voorkomen worden. Het programma bestaat uit 7 stappen. In 2014 werden reeds een aantal stappen gezet:
Naast het uitvoeren van de voorgeschreven behandelingen besteden de kinesisten ook nog aandacht aan: Rolstoelbeleid Samen met de ergotherapie gebeurt er een continue opvolging van het zit- en ligcomfort van de bewoners. Er wordt nagegaan of iemand een rolstoel of een rollator nodig heeft. De rolstoelen zitten in een huursysteem. Hierdoor is het mogelijk dat de rolstoel steeds aangepast wordt aan de gezondheidstoestand van de bewoner. De rollators zijn wel eigendom van de bewoners.
Voor 2015 werden al praktijkgerichte vormingen (tiltechnieken en ergonomische transfers) voor verplegend en verzorgend personeel ingepland.
Valpreventiebeleid De opvolging en implementatie van de valpreventie wordt in samenwerking met de ergo uitgevoerd:
-
-
-
affichecampagne waarbij de medewerkers individuele rugklachten kunnen melden, evenals een affiche met tips om rugklachten te voorkomen één van de kinesisten volgde een gerichte vorming ontwerp transferboekje.
Er werd een volledig parcours van een fit-o-meter opgemaakt met oefeningen in twee moeilijkheidsgraden. Een affiche met de belangrijkste aandachtspunten werd op de afdelingen uitgehangen. Er gebeurden ook testings (Tinetti-test, Stand-up-and-go-test) om het valrisico te berekenen. Op die manier werd het mogelijk om snel bewoners op te sporen 75
Deelname overleg Briefing, bewonersbesprekingen, gebruikersraad, werkgroep fixatie-arm beleid.
6. Besluit 2014 stond in het teken van reorganisatie. Zo was er onder meer de wijziging op vlak van het leidinggevend kader en de implementatie van de in 2013 voorgestelde reorganisatiemaatregelen (taakuitzuivering bij verpleegkundigen en zorgkundigen, integratie van het team logistieke medewerkers binnen de keukenequipe). Ten slotte hebben diverse regelgevingen ook dit jaar weer een deel van onze werking bepaald en werd het digitaal medicatiebeheer geïmplementeerd op afdeling ’t Greeven.
Stagiairs In 2014 werden 6 studenten van de UHasselt begeleid. De werking van de dienst kinesitherapie, werd geëvalueerd en bijgestuurd. Uniformiteit en efficiëntie stonden ook hier centraal.
5.5. De sociale dienst Ook de werking van de sociale dienst werd geëvalueerd en bijgestuurd. De begeleiding en ondersteuning van de bewoner en zijn familie/vertegenwoordiger stond hierbij centraal. - Om een nog betere uniforme werking te kunnen realiseren werd de sociale dienst in één kantoor ondergebracht en er werd een ontvangstruimte ingericht voor gesprekken met bewoner/familie. - Om algemene dienstverlening beter te organiseren, worden de cliënten op vaste momenten ontvangen - Het onthaalbeleid werd bijgestuurd. - De schriftelijke opnameovereenkomst en de afsprakennota werd aangepast en geïmplementeerd.
Projectmatig werken is van primordiaal belang voor onze kwaliteitsvolle werking. Om in 2015 een continue kwaliteitsverbetering te kunnen garanderen, werden maandelijks een aantal prioriteiten bepaald en uitgeschreven in een tijdspad voor 2015. Dit zorgt voor meer transparantie binnen onze organisatie. Prioritaire kwaliteitsplanningen voor 2015: Implementatie elektronisch zorgdossier voor het volledig WZC Implementatie digitaal medicatiebeheer op alle afdelingen Implementatie noodplan brandveiligheid Evaluatie, aanpassing en implementatie kwaliteitshandboek Project kwaliteitsindicatoren Aanwerving nieuwe hoofdverpleegkundige.
76
CENTRUM VOOR KORTVERBLIJF Woonzorgcentrum Heyvis telt vier erkende kamers kortverblijf. De hulp- en dienstverlening is dezelfde als in het woonzorgcentrum. De kamers worden gereserveerd op basis van beschikbaarheid. In 2014 steeg de dagprijs stapsgewijs: -
tot 28/02/2014: 48,66 euro zonder onderscheid voor zowel inwoners als niet-inwoners van Maasmechelen
-
van 01/03/2014 tot 30/11/2014:
-
vanaf 01/12/2014:
51,16 euro voor inwoners van Maasmechelen 56,12 euro voor niet-inwoners Maasmechelen
53,66 euro voor inwoners Maasmechelen 58,62 euro voor niet-inwoners Maasmechelen
1. Bewonersprofiel In 2014 waren er 60 opnames in kortverblijf, waarvan 47 verschillende gebruikers (10 mannen en 37 vrouwen), ten opzichte van 79 opnames in 2013. De gemiddelde leeftijd was 83,5 jaar (bij de mannen 79,3 jaar en de vrouwen 84,6 jaar). De oudste bewoner was 95 jaar en de jongste 67 jaar. Aantal bewoners in kortverblijf
80 60 2013
40
2014
20 0 aantal
77
2. Redenen voor een opname in kortverblijf Zoals in 2013 waren de belangrijkste redenen van opname de afwezigheid van mantelzorgers en een vermindering van de belasting van de mantelzorger. Reden van opname Crisisopvang Afwezigheid mantelzorgers Herstel na ziekte Afwachting van definitieve opname proefperiode Sociaal isolement Vermindering belasting mantelzorgers Tijdelijk verminderde zelfredzaamheid
2013 42 6 4 1 2 19 5
2014 1 30 6 9 2 1 11
3. Aanvragers Net als in 2013 gebeurden de meeste aanvragen door de familie van de ouderen. Slechts twee aanvragen kwamen rechtstreeks van de bewoner. 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
De gebruiker zelf Familie Mantelzorgers Thuiszorgdienst Sociale dienst
4. Verblijfssituatie voor de opname 4.1
Woonsituatie bij opname
Woonsituatie Alleenstaand Samenwonend met partner Samenwonen met familie 4.2
27 11 22
Verblijfssituatie voor de opname
Verblijfssituatie Thuis Ziekenhuis Andere centra voor kortverblijf Familie Andere
33 9 1 16 1
78
5. Gemeente van herkomst Gemeente Maasmechelen Dilsen-Stokkem Lanaken Andere (buiten Maasland) 60
2013 37 4
2014 53 5 1 1
1 53
Maasmechelen
50 40
37
Dilsen- Stokkem
30 Lanaken
20 Andere (buiten Maasland)
10 0 gemeente van herkomst 2013-2014
6. Gemiddelde verblijfsduur De gemiddelde verblijfsduur in 2014 bedroeg 19 dagen, waarvan het kortste 4 dagen en de langste opname 70 dagen, ten opzichte van een gemiddelde verblijfsduur van 31 dagen in 2013.
35 30 25 20
2013
15
2014
10 5 0
79
FACILITAIRE DIENST 1. Patrimoniumbeheer De facilitaire dienst staat in voor onderhoud van volgende locaties: -
het
het Sociaal Huis het Oud Klooster aan het Binnenhof (tot eind 2014) het woonzorgcentrum Heyvis, incl. DVC de Linde het dienstencentrum de Bolster, incl. het seniorencentrum Centrum de Oude Burelen, incl. DVC de Moerbei 4 woongelegenheden in Kotem 3 woningen in het kader van Lokale Opvanginitiatieven.
Daarnaast is er nog het onderhoud van het rollend materieel (23 voertuigen).
2. De technische dienst
Buiten werden de patio’s, de paadjes en het tuinmeubilair in het voorjaar grondig schoongemaakt.
In het woonzorgcentrum werden in 45 residentiële kamers werken uitgevoerd. Deze werken werden uitgevoerd in samenspraak met de interne poetsdienst.
De terrastegels en klinkers van de patio’s werden heraangelegd omwille van de verzakkingen.
-
-
-
In de keuken werden de nodige aanpassingswerken uitgevoerd i.f.v. de aankoop van de nieuwe braadslee en de snelkoeler. Van de oude frigoruimte werd een opslagruimte gemaakt.
5 kamers werden grondig gepoetst na overlijden, 12 kamers werden grondig gepoetst, de vloer werd gestript en opnieuw voorzien van een boenlaag, 21 kamers werden grondig gepoetst, gestript, voorzien van een boenlaag en volledig opnieuw geverfd er vonden 4 interne verhuizingen plaats, 1 kamer werd ontruimd na overlijden.
In het kader van ‘Zuinig omgaan met energie’ werden in het Sociaal Huis en in het WZC de thermostatische kranen van de radiatoren/convectoren begrensd. In het Sociaal Huis werden de gangen en de trappenhallen opnieuw geverfd.
Betreffende de kamers kortverblijf in het woonzorgcentrum werden -
De geluidsisolatie werd in 4 opvanglokalen verbeterd d.m.v. de plaatsing van een nieuwe tussenwand. Verder werden er enkele herstelwerken in eigen beheer uitgevoerd.
69 kamers grondig gepoetst, 2 kamers gepoetst, gestript en geboend, 2 kamers gepoetst, gestript, geboend en geverfd, 1 kamer verhuisd.
In de Oude Burelen en in het WZC werden bijkomende elektriciteitswerken uitgevoerd als gevolg van gewijzigde wetgeving.
Een jaarlijkse inventaris van alle ‘reserve’meubilair werd gemaakt.
De definitieve oplevering van de Bolster werd gecoördineerd. In de Bolster werd het buitenschrijnwerk voorzien van een nieuwe vernislaag. 80
Ook werd het debiet van de afzuigkap van de keuken vergroot d.m.v. een vergroting van de diameter van de afzuigbuizen.
Enkele mensen tewerkgesteld aan opleidingsvergoeding deden eenvoudige verhuizingen, opruimingswerken en het wassen van de 23 dienstvoertuigen.
De woonst gelegen aan de Heirstraat 449 werd voorzien van een volledig nieuwe onderschoeiing.
Onderhoudswerken zoals het verven van het buitenmeubilair, de renovatie van kamers, de renovatie van woningen van asielzoekers, … werden in eigen regie uitgevoerd.
In samenspraak met de gemeentelijke diensten werd de site ‘Oud Klooster’ technisch ondersteund. Het resterend meubilair werd verhuisd en opgeslagen.
Alle werken uit het jaarlijks preventieplan van de arbeidsgeneesheer werden uitgevoerd.
Uiteraard werden de normale “klussen” in de andere activiteitencentra en woningen uitgevoerd. Voor het WZC werden 931 ‘aangevraagde klussen’ uitgevoerd. In werkelijkheid is dit aantal hoger aangezien niet iedereen de opdrachten op de voorziene wijze doorgeeft.
3. De interne poetsdienst De interne poetsdienst staat in voor het onderhoud van alle activiteitencentra en eigendommen van het OCMW.
De technische dienst voert ook voortdurend opdrachten uit die verder gaan dan enkel het onderhoud van het patrimonium.
Hiervoor kunnen we beroep doen op een personeelsbestand van 40 personeelsleden. Slechts de helft van deze groep heeft een vaste tewerkstelling. De andere helft is tijdelijke sociale tewerkstelling (art. 60, opleidingsvergoeding, wep+). Deze jaarlijkse wisseling van personeel resulteert in een toename van de werkdruk en belasting voor het vast personeel.
Op vraag van de sociale dienst en de dienst ouderen en thuiszorg werden 33 klussen bij particuliere cliënten uitgevoerd. Vooral aanvragen aangaande verwarmingsproblemen in de winter en aanvragen voor herstellingen van huishoudelijke elektro primeerden. Er werden 6 kleine verhuizingen gedaan voor cliënten.
Medio 2014 werd de samenwerking met de gemeente aangaande het poetsen van het Oud Klooster beëindigd.
Voor de St.-Vincentiusvereniging wordt in de periode april – oktober wekelijks naar de vroegmarkt in Mechelen gereden. Maandelijks wordt naar de voedselbank in Hasselt gereden.
4. Milieuwetgeving
De chauffeurs van de technische dienst verzorgen met de vier bussen alle ritten voor het OCMW. Zij staan in voor de ochtenden avondritten voor de dagverzorgingscentra. Van maandag tot vrijdag worden de bezoekers van het seniorencentrum en enkele vrijwilligers opgehaald.
Het OCMW leverde de nodige inspanningen op vlak van milieuvriendelijke maatregelen:
Wekelijks worden de uitstappen verzorgd voor: -
de dagverzorgingscentra de Linde en de Moerbei
-
het WZC Heyvis.
Incidenteel werd vervoer verzorgd voor enkele externe diensten: vakantiekampen voor kinderen van cliënten, asielzoekers,…
81
-
selectief ophalen van afval;
-
aangifte voor de heffing op de waterverontreiniging en de grondwaterwinning;
-
aparte opvang en regenwater voor installaties;
-
ondergronds bufferbekken voor afvoer van water in het woonzorgcentrum;
-
selectief wegbrengen van alle restafval vanuit de verschillende locaties.
recuperatie van de sanitaire
Dank aan degenen die meewerkten aan dit jaarverslag: Carine Berben Rita Biasi Gustaaf Cuyvers Els Deckers Miranda Houben Peter Kohlbacher Renee Linkens Arlette Niessen Dirk Noppen Viviane Opsteyn Bart Tulleners Mireille Van Caenenberghe Ruth Vanhaelen Walter Wampers
Fotografie: Marcel Van Coile Walter Wampers
Eindredactie: Carine Gregoor
Eindverantwoordelijke: Albert Peters
Maasmechelen, maart 2015
OCMW | Binnenhof 2 | 3630 MAASMECHELEN telefoon 089 48 28 00 | fax 089 76 79 10
[email protected] | www.ocmwmaasmechelen.be 82
