JAARVERSLAG 2011 en 2012

JAARVERSLAG 2011 en 2012

JAARVERSLAG 2011 en 2012

Inhoud Bestuursverslag 7 Verslag van het bestuur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Raad van Toezicht 2011 - 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Organisatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Aard en omvang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Ambities. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Realisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Werkwijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Onze partners. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

CO2-verantwoording 19 CO2-verantwoording. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslag berekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CO2-balans 2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CO2-balans 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CO2-compensatie 2011 en 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CO2-reductieprojecten 2011 en 2012. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20 21 23 24 25 29

Bijlagen 41 Bijlage 1: Assurance-rapport accountant.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Bijlage 2: Emissiefactoren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Bijlage 3: Certificaat.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Tabellen Tabel 1: Totale CO2-reductie opgaaf 2010-2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 2: Spreiding bijdrage Klimaatfonds .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 3: CO2-balans 2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 4: CO2-balans 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 5: CO2-compensatie 2011 en 2012 .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 6: Overzicht CO2-reductieprojecten 2011 en 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 7: Uitgangspunten berekening Boeddhistisch Centrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 8: Uitgangspunten berekening Vereniging Wereldkinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 9: Uitgangspunten berekening led actie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 10: Gloeilamp vs led lamp: CO2-footprint per geproduceerde lamp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 11: Uitgangspunten berekening Gemeentemuseum Den Haag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 12: Uitgangspunten berekening HTM Groen Gas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 13: Uitgangspunten berekening Theater de Regentes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 14: Uitgangspunten berekening Toneelgroep de Appel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 15: Uitgangspunten berekening Museon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 16: Uitgangspunten berekening Christelijk Lyceum Sorghvliet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 17: Uitgangspunten berekening Ipse de Bruggen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 18: Uitgangspunten berekening Dunea. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 19: Uitgangspunten berekening Dierenambulance. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 20: Uitgangspunten berekening Librijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 21: Emissiefactoren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20 22 23 24 25 29 30 30 30 33 33 34 35 35 36 37 37 37 38 38 43

Figuren Figuur 1: Werkwijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Figuur 2: Partners 2011 en 2012. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

6 | Klimaatfonds Haaglanden

BESTUURSVERSLAG

Verslag van het bestuur Dit is het jaarverslag van het Klimaatfonds Haaglanden voor de jaren 2011 en 2012. Anders dan u van ons gewend bent, hebben wij ditmaal twee verslagjaren samengevoegd. Een praktische reden voor deze keuze is, dat de beoordelingen van de CO2-administratie 2011 en 2012 gelijktijdig zijn afgerond. De beoordeling van de projecten van 2011 heeft plaatsgevonden in 2012, maar een aantal projecten had extra onderbouwing nodig. Dat heeft geleid tot enige vertraging bij de beoordeling van de projecten. Gemeld kan worden dat alle projecten uiteindelijk positief beoordeeld zijn door de accountant. Het jaarverslag begint met een bestuursverslag voor de jaren 2011 en 2012.

2011 De naamswijziging van Klimaatfonds Den Haag naar Klimaatfonds Haaglanden laat zien, dat het Klimaatfonds zich met CO2-reductieprojecten wil richten op de hele regio. Deze wijziging heeft ook tot gevolg gehad dat de provincie Zuid-Holland de zetel in de Raad van Toezicht heeft overgedragen aan het Stadsgewest Haaglanden. Het Stadgewest heeft tevens de CO2-uitstoot van de eigen organisatie berekend en deze uitstoot gecompenseerd via het Klimaatfonds Haaglanden. Het jaar 2011 heeft niet alleen in het teken gestaan van het reduceren van CO2-uitstoot van de gemeentelijke organisatie van Den Haag en andere organisaties, zoals het Nutshuis en Fonds 1818. Ook de wijze waarop klimaatbeleid op lokaal niveau zichtbaar wordt gemaakt, heeft een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt. In de eerste plaats wil ik wijzen op de toenemende samenwerking met het bedrijfsleven. Dankzij GreenFox kon zeer efficiënt bespaard worden op


energiegebruik van TL verlichting. De besparing was in een aantal gevallen zo groot, dat de relatief kleine bijdrage van het Klimaatfonds voor de CO2-reductie al tot een sluitende business case leidde. Daarnaast heeft Sita een duurzaam papieren koffiebekertje op de markt gebracht, waarvan de CO2-uitstoot, die vrijkomt bij de productie en het transport van de bekertjes, wordt gecompenseerd via het Klimaatfonds. Tenslotte heeft Dunea een innovatieve wijze gevonden om bij te dragen aan de klimaatdoelstelling van het fonds door de CO2-reductie die ontstaat door de toepassing van led verlichting op het Pompstationsterrein te berekenen. De reductie is vervolgens door Dunea overgedragen aan het Klimaatfonds en toegevoegd aan de CO2-administratie van het fonds. Op deze wijze wordt de aantoonbare CO2-reductie van energiebesparende maatregelen van partners zichtbaar. Uiteindelijk is het ondanks deze positieve ontwikkelingen noodzakelijk gebleken het bedrijfs-

model van het Klimaatfonds te wijzigen. In eerste instantie was 25% van de ontvangen reductie — gelden bestemd voor de organisatorische kosten. Het bleek dat het management van de projecten, naast het in stand houden van het Klimaatfonds, veel meer tijd in beslag nam, dan uit die 25% kon worden vergoed. Daarom is het bedrijfsmodel van het Klimaatfonds gewijzigd, zonder dat de effectiviteit is verminderd. In het jaarverslag kan in de paragraaf werkwijze gelezen worden hoe het model er nu uitziet. Al met al heeft het fonds in 2011 voldoende CO2-rendement opgeleverd om de doelstellingen te halen.

kan in de toekomst bezien worden op welke wijze kan worden samengewerkt. Het Klimaatfonds Haaglanden heeft na een zware toelatingsprocedure een rekening gekregen bij de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). Voor zover ons bekend, is het Klimaatfonds het eerste lokale klimaatfonds dat een rekening in het register van de NEa heeft. De reden van het openen van een rekening, is dat het Klimaatfonds de CO2-reductie uit energiebesparingsprojecten wil borgen. Energiebesparing leidt tot reductie van CO2-uitstoot bij energiebedrijven. Maar deze bedrijven hebben de mogelijkheid de daardoor vrijvallende CO2-certificaten te gebruiken bij andere projecten.

2012 In 2012 heeft het Klimaatfonds Haaglanden een door gemeenten in Haaglanden gedragen project tot een goed einde gebracht. De zo succesvolle LED actie in Den Haag is met veel succes herhaald in een aantal gemeenten in Haaglanden. De medewerking van gemeenten Den Haag, Pijnacker-Nootdorp, Westland, MiddenDelfland, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk was uitstekend. Ook de samenwerking met de uitdeelpunten verliep goed. Met deze actie is aangetoond dat een aantal steden in Haaglanden de samenwerking met het Klimaatfonds Haaglanden op prijs stellen. In 2012 is ook geprobeerd om een samenwerking op touw te zetten met de regio Holland Rijnland. De samenwerking was er op gericht om de regio Holland Rijnland te helpen met het opzetten van een klimaatfonds zoals in Haaglanden en met dat fonds een samenwerkingsverband aan te gaan. Hoewel er goede en constructieve gesprekken hebben plaats gevonden en aan de bestuurders van de regio de werkwijze van het Klimaatfonds uit de doeken is gedaan, is het opzetten van een klimaatfonds in die regio vooralsnog niet gelukt. Indien een klimaatfonds zoals in Haaglanden ook in de regio Holland Rijnland tot stand kan komen,

Dit heeft tot gevolg dat alleen de CO2-reductie, die bij de eindgebruiker is gerealiseerd, is gegarandeerd, maar dat we het woord “klimaatneutraal” niet kunnen gebruiken. Voor sommige bedrijven, die graag door het Klimaatfonds klimaatneutraal willen worden gemaakt en meestal ook voor evenementen, was dit een obstakel om daadwerkelijk met het Klimaatfonds in zee te gaan. Om dit te voorkomen, wil het Klimaatfonds voor evenementen en sommige bedrijven die daar om vragen, aantoonbare ex post CO2-reductie gepaard laten gaan met het uit het ETS systeem halen van evenveel CO2-certificaten. Het is als het ware een extra slot op de deur. De kosten hiervan dienen te worden gesponsord door leden van de Raad van Toezicht of uit de inkomsten van het Klimaatfonds te worden gefinancierd. Dit leidt tot een verdere wijziging van het bedrijfsmodel van het Klimaatfonds. Het betekent in ieder geval, dat het Klimaatfonds lokale zichtbare projecten het predicaat klimaatneutraal kan geven, hetgeen van belang is voor de samenwerking met bedrijven, die hun bedrijfsvoering klimaatneutraal willen maken via het Klimaatfonds Haaglanden. Hetzelfde geldt voor evenementen, die eenmalig CO2 veroorzaken en dat in een keer gecompenseerd willen hebben.

Jaarverslag 2011 en 2012 | 9

Niet alleen via zichtbare lokale projecten, maar ook via certificaten. Het Klimaatfonds Haaglanden heeft in het verslagjaar een aantal projecten afgerond en partners uit het bedrijfsleven mogen begroeten. Zo zal Focuskoeriers de koeriersdienst klimaatneutraal maken via het Klimaatfonds Haaglanden en ook drukkerij Opmeer zal hetzelfde doen vanaf 2013. In het verslagjaar hebben theater de Regentes en toneelgroep de Appel het predicaat klimaatvriendelijk gekregen vanwege energiebesparingsprojecten, die door het Klimaatfonds zijn ondersteund. Ook de Internationale school Den Haag heeft via de plaatsing van zonnepanelen, mede ondersteund door het Klimaatfonds het predicaat klimaatvriendelijke organisatie gekregen. Ondanks deze zichtbare en succesvolle projecten,


heeft het Klimaatfonds niet voldaan aan de doelstelling voor CO2-reductie in 2012. Een verklaring daarvoor was het feit dat bij de ondersteuner van het Klimaatfonds (Om Den Haag) zeer veel tijd ging zitten in de voorbereidingen voor de komst van het duurzaamheidcentrum Duurzaam Den Haag. In 2013 zal dit tekort in CO2-reductie worden gedicht.

Robert van Lente

Directeur - Bestuurder

Raad van Toezicht 2011 - 2012 De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken in de stichting. Onderwerpen die aan bod komen zijn: organisatie (beleid en financiën), communicatie, partners en projecten (voortgang behalen doelstelling en CO2-administratie). De vergaderingen hebben in 2011 plaatsgevonden op: 18 januari, 15 februari, 29 maart, 24 juni, 23 september en 29 november. In 2012 hebben de vergaderingen plaatsgevonden op 9 maart, 11 oktober en 22 november.

In 2011 en 2012 is de Raad van Toezicht van samenstelling gewijzigd ten opzichte van 2010. Per april 2011 is Jan Harm Brouwer (Provincie Zuid-Holland) vervangen door Marinus Stulp (Stadsgewest Haaglanden). Vanwege de uitbreiding van Den Haag naar Haaglanden is het Stadsgewest gevraagd toe te treden als lid van de Raad van Toezicht.

Albert Jaap van Santbrink heeft in 2012 zijn zetel in de Raad van Toezicht beschikbaar gesteld voor een nieuwe deskundige op het gebied van klimaat (beleid). Deze positie is nog vacant. In 2012 heeft een wisseling plaatsgevonden van vertegenwoordiging door Eneco en Siemens. Eneco wordt vanaf 2012 vertegenwoordigd door Jan-Willem Beukers en Siemens door Leo Freriks.

Otto den Ouden Gemeente Den Haag Voorzitter RvT

Hans Kursten Eneco Lid RvT t/m 2011

Koos Lichtendonk Siemens Lid RvT t/m 2011

Marinus Stulp Stadsgewest Haaglanden Lid RvT vanaf 2011

Jan-Willem Beukers Eneco Lid RvT vanaf 2012

Leo Freriks Siemens Lid RvT vanaf 2012

Albert Jaap van Santbrink Terre des Hommes Lid RvT t/m 2012


Organisatie Stichting Klimaatfonds Haaglanden (bij oprichting Klimaatfonds Den Haag) is opgericht op 17 maart 2009 op initiatief van het Platform Duurzaam Den Haag. Het Klimaatfonds Haaglanden is het eerste lokale klimaatfonds in Nederland en wordt gedragen door zowel bedrijfsleven als overheid. Het fonds is uniek door de lokale werkwijze en de aantoonbare CO2-reductie die het fonds realiseert.

Het Klimaatfonds is opgericht vanuit het besef dat het noodzakelijk is te investeren in klimaatvriendelijke en klimaatneutrale projecten in Den Haag en omgeving. Tijdens het oprichtingssymposium van het Platform Duurzaam Den Haag in 2006 is uitgebreid gesproken over lokaal klimaatbeleid. Na voorbeelden uit het buitenland te hebben bestudeerd en na zorgvuldig onderzoek heeft het Platform Duurzaam Den Haag besloten het Klimaatfonds Den Haag op te richten. Het fonds moet een zichtbare en meetbare bijdrage leveren aan de vermindering van CO2-uitstoot in Den Haag en daarmee aan de doelstelling van de gemeente om van Den Haag een klimaatneutrale stad te maken. Het werkterrein van het Klimaatfonds is inmiddels uitgebreid tot de regio Haaglanden.

stichtingen opgemaakt en worden de werkzaamheden en financiën bewaakt door de Raad van Toezicht van Om Den Haag en de Raad van Toezicht van het Klimaatfonds Haaglanden.

Aard en omvang

Het fonds bereikt dit door verkregen gelden die gerelateerd zijn aan de hoeveelheid CO2 die is veroorzaakt door organisaties in de regio, te investeren in projecten die evenveel CO2-uitstoot verminderen in de stad. De projecten zijn in eerste instantie gericht op maatschappelijke organisaties die klimaatvriendelijke projecten uitvoeren. Het fonds wil deze organisaties hiervoor extra financiële ondersteuning bieden en laten profiteren van kennis, kunde of producten van partners van het Klimaatfonds. Dit streven om lokale gelden lokaal en transparant te investeren maakt het Klimaatfonds uniek.

Het Klimaatfonds Haaglanden is een onafhankelijke stichting. De leden van het Platform zijn de founding fathers van het fonds. Stichting Ontwikkelingsmaatschappij Den Haag (Om Den Haag) is secretaris van het Platform en heeft de oprichting van het Klimaatfonds in goede banen geleid. Medewerkers van Om Den Haag zijn tevens werkzaam voor het Klimaatfonds. Beide stichtingen hebben dezelfde directeur. Om belangenverstrengeling te voorkomen is een samenwerkingsovereenkomst en een rekening-courant overeenkomst tussen beide


De stichting kent een platte organisatiestructuur: Robert van Lente, directeur - bestuurder Shalini Siwpersad, sr. projectleider en plv. directeur Yvonne Bledoeg-Hoefsloot, projectmedewerker en office manager

Ambities Het Klimaatfonds wil een bijdrage leveren aan zichtbaar lokaal klimaatbeleid, waarbij de voordelen van lokaal klimaatbeleid worden vertaald naar voordelen voor burgers en bedrijven.

Om projecten mogelijk te maken, werkt het Klimaatfonds nauw samen met overheid en bedrijfsleven. Door effectieve samenwerkingen met onze partners zijn vanaf 2010 meetbare energiebesparende projecten tot stand gekomen in de regio. Naast de klimaatambities van de gemeente Den Haag, onderschrijft het Klimaatfonds ook die van andere gemeenten uit de regio Haaglanden. Daarom is het werkgebied van het fonds in 2011 uitgebreid tot Haaglanden en heeft het Stadsgewest een plaats gekregen in de Raad van Toezicht.

3. Een afgeleide doelstelling is om organisaties en burgers in Haaglanden te informeren over de gevolgen van CO2-uitstoot en de economische voordelen van klimaatneutraliteit. Een bijkomend effect van deze doelstelling is dat de regio minder afhankelijk wordt van fossiele brandstoffen. Bovendien wordt een verwachte stijging van de brandstofprijzen op een duurzame wijze opgevangen.

De wijze van opereren blijft hetzelfde: een gemeentelijke organisatie of een bedrijf in een bepaalde gemeente kan de eigen CO2-uitstoot via het Klimaatfonds compenseren in reductieprojecten, die zoveel mogelijk worden uitgevoerd in dezelfde gemeente.

Het Klimaatfonds Haaglanden behaalt deze ambities door: 1. het geven van extra financiële steun aan maatschappelijke organisaties om energiebesparingsprojecten in de regio Haaglanden uit te voeren. Zonder deze extra steun zouden deze projecten niet of veel later worden uitgevoerd; 2. het benutten van kennis, kunde en producten van partners van het Klimaatfonds ten bate van bovengenoemde ambities.

Realisatie van de ambities

Werkwijze

De ambities van het Klimaatfonds worden behaald door drie stappen te volgen: 1. Het toepassen van de trias energetica: organisaties, bedrijven en burgers moeten eerst gewezen worden op mogelijkheden om de CO2-uitstoot met maatregelen te verminderen: - Beperking van het energieverbruik door verspilling tegen te gaan; - Maximaal gebruik van duurzame energie bronnen; Zo efficiënt mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen.

Het Klimaatfonds ontvangt gelden van partners en partijen die via het Klimaatfonds de resterende CO2-uitstoot van hun organisatie, huishouden of evenement willen compenseren. Per ton CO2 wordt € 20,- in het fonds gestort. Het fonds dient vervolgens evenveel CO2 te reduceren als de partijen veroorzaken die zich via het fonds klimaatneutraal willen maken.

De resterende CO2-uitstoot wordt op een onderbouwde wijze berekend en lokaal gecompenseerd. 2. Het compenseren van de resterende uitstoot wordt gerealiseerd door het ondersteunen van zichtbare projecten bij scholen, culturele instellingen, sportverenigingen en welzijnsinstellingen die meetbaar en aantoonbaar leiden tot evenveel CO2-reductie.

Dit gebeurt door energiebesparingsprojecten in de stad te steunen die leiden tot aantoonbare CO2-reductie. Voor elke ton CO2 die bespaard wordt, geeft het Klimaatfonds een bijdrage van maximaal € 15,- per ton. Het fonds biedt ook advies en begeleiding bij de uitvoering van projecten. Als er veel uren besteed worden aan projectmanagement, direct gerelateerd aan CO2-reductieprojecten, wordt dit gefinancierd uit die beschikbare € 15,- per ton. Ten opzichte van 2010 is dit een belangrijke verandering voor


organisaties die een aanvraag doen bij het fonds. Dit geldt overigens pas als meer uren besteed worden aan een project dan de behandeling van de gemiddelde aanvraag, met een maximum van 50%. Dat betekent dat organisaties nog altijd minimaal € 7,50 per ton CO2-reductie van het Klimaatfonds ontvangen.

De volgende uitgangspunten worden gehanteerd: De organisatie (of een onderdeel ervan) kan aantonen dat zij duurzaamheid nastreeft en activiteiten ontwikkelt om CO2-reductie te bereiken. De organisatie erkent de doelstellingen van het Klimaatfonds Haaglanden.

Organisaties kunnen er ook voor kiezen om gebruik te maken van uren van het Klimaatfonds ten behoeve van energiebesparingsprojecten. De CO2-reductie wordt in ruil daarvoor meegenomen in de CO2-administratie van het fonds. Figuur 1 geeft de werkwijze van het Klimaatfonds weer. Via het Klimaatfonds kunnen bedrijven, overheden, huishoudens en evenementen klimaatneutraal worden gemaakt. Voor elke ton CO2-uitstoot wordt een bedrag in het fonds gestort. De CO2-uitstoot wordt berekend aan de hand van verbruiken voor elektriciteit, gas, autokilometers, openbaar vervoer kilometers, vliegreizen en overnachtingen.

Klimaatneutraal worden gebeurt stapsgewijs: a. Bereken het huidige energieverbruik, brandstofverbruik voor (zakelijk) vervoer en overnachtingen. De berekening wordt gemaakt op basis van facturen en registraties, zoals de gas- en energierekening. b. Stel een energiebesparingsplan op. Het Klimaatfonds Haaglanden werkt samen met organisaties die een energiebesparingsplan kunnen opstellen. De kosten zijn voor rekening van de aanvrager. c. Reduceer de resterende CO2-uitstoot via het Klimaatfonds Haaglanden. De totale CO2-uitstoot wordt berekend door de resterende verbruiken om te rekenen naar CO2-uitstoot aan de hand van de emissiefactoren die in 2011 zijn vastgesteld door het Klimaatfonds (zie bijlage 2). De resterende CO2-uitstoot kan worden gereduceerd door een bedrag in het fonds te storten.

Sponsors & Partners

Klimaatneutrale partijen --Bedrijven --Huishoudens --O verheidsinstellingen --Evenementen

CO2-uitstoot Figuur 1: Werkwijze


Financiële bijdrage/ structurele samenwerking

€ 15,per ton CO2 + Advies + Coördinatie projecten

€ 20,per ton CO2

=

Projecten in de stad Maatschappelijke organisaties --Onderwijsinstellingen --Sporteverenigingen --Culturele instellingen --Welzijnsinstellingen Innovatieve projecten

CO2-reductie

Het Klimaatfonds financiert lokale, klimaatvriendelijke projecten die evenveel CO2 reduceren als de organisatie na de besparingsmaatregelen nog produceert. De gelden van het fonds worden besteed aan projecten in de stad die leiden tot besparingen en daarmee ook tot CO2-reductie. Deze reductie wordt beoordeeld door de accountant. De projecten dienen te voldoen aan een aantal voorwaarden. De aanmeldprocedure verloopt via de volgende stappen: een organisatie geeft te kennen een klimaatvriendelijk project te willen uitvoeren dat voldoet aan alle voorwaarden die het Klimaatfonds heeft opgesteld. Hiervoor kan het aanvraagformulier op onze website worden ingevuld en verstuurd; het Klimaatfonds beoordeelt de aanvraag en toetst deze aan de door het fonds opgestelde criteria; de uitkomst van deze beoordeling wordt schriftelijk meegedeeld aan de betreffende organisatie; indien het project geschikt wordt geacht voor ondersteuning door het fonds volgen verdere afspraken over betaalwijze en eventuele begeleiding en advies. Innovatieve projecten, zoals de toepassing van duurzame energie (zonne-energie, windenergie en biogas) en duurzaam vervoer (vervoer op aardgas, groen gas of elektrisch vervoer), komen ook in aanmerking voor een financiële bijdrage.


Onze partners Sinds de oprichting in 2009 hebben veel organisaties zich aangesloten bij het Klimaatfonds. Wij werken graag samen met onze partners, die elk op eigen wijze een bijdrage leveren aan het fonds. Dit kan door het beschikbaar stellen van uren, expertise, producten en diensten tegen gereduceerde tarieven. Ook een financiële bijdrage is mogelijk. Dankzij de samenwerking met onze partners, kunnen lokale projecten tot stand worden gebracht, die aantoonbaar leiden tot CO2-reductie.

Met trots presenteren wij u onze partners in 2011-2012:

Figuur 2: Partners 2011/2012




CO2-VERANTWOORDING

CO2-verantwoording Het Klimaatfonds houdt een CO2-administratie bij, waarin per organisatie geadministreerd wordt hoeveel CO2 gecompenseerd moet worden en door middel van welke projecten CO2 wordt gereduceerd. Deze administratie wordt jaarlijks beoordeeld door een onafhankelijke accountant.

De reductieopgaaf sinds de oprichting van het Klimaatfonds is 28.025 ton CO2. Hiervan is tot eind 2012 23.757 ton gereduceerd door middel van lokale energiebesparingsprojecten. Dit betekent dat circa 85% van de doelstelling tot eind 2012 is bereikt. In 2010 was de doelstelling een reductie van 7.608 ton CO2. Er is in dat jaar 8.350 ton CO2 gereduceerd. Het positieve saldo hiervan (742 ton CO2) is meegenomen naar 2011 en staat als beginsaldo op de CO2 balans van 2011.

In 2012 is de opgaaf 9.301 ton CO2. Hiervan is 4.838 ton CO2 daadwerkelijk gereduceerd in 2012. Met het positieve resultaat van 2011 komt de totale CO2 reductie voor 2012 uit op 5.033 ton CO2. Hier ontstaat een negatief saldo van 4.267 ton CO2. Dit saldo komt op de beginbalans van 2013 te staan als “nog te reduceren”. Dit zal bovenop de CO2 reductie opgaaf van 2013 gereduceerd moeten worden. Totale CO2-reductie opgaaf van het Klimaatfonds 2010-2012 Jaar

In 2011 was de opgaaf 11.116 ton CO2, waarvan daadwerkelijk 10.569 ton is gereduceerd in 2011. Met het positieve resultaat van 2010 komt de totale CO2-reductie voor 2011 uit op 11.311 ton CO2. Ook hier ontstaat een positief saldo van 195 ton CO2 die op de beginbalans van 2012 is opgenomen.


Compensatie in ton CO2

Reductie in ton CO2

2010

7.608

8.350

2011

11.116

10.569

2012 Totaal

9.301

4.838

28.025

23.757

Tabel 1: Totale CO2-reductie opgaaf 2010-2012

Grondslag berekeningen Bij de oprichting van het Klimaatfonds Haaglanden in 2009 zijn de emissiefactoren vastgesteld door KPMG Sustainability. In hetzelfde jaar heeft een team analisten van NIBC de emissiefactoren nogmaals gecontroleerd en vastgesteld. Dit heeft geleid tot een onderbouwd CO2-omrekensysteem dat gehanteerd wordt vanaf in 2010.

In mei 2011 zijn de emissiefactoren up-to-date gemaakt door het Klimaatfonds en Carbon Matters. Hierbij zijn in eerste instantie de gegevens van het Greenhouse Gas Protocol aangehouden. Ook zijn gegevens van Defra (2008) en Agentschap NL gebruikt. Deze instanties hebben autoriteit op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Op de website van het Klimaatfonds zijn de emissiefactoren verwerkt in de CO2-calculator, die wordt gebruikt om te berekenen wat de CO2-footprint is van een organisatie, evenement of huishouden. Ook wordt de CO2-calculator gebruikt om te berekenen wat de CO2-reductie is die wordt bereikt met besparende maatregelen bij projecten in de stad.

Het Klimaatfonds voert een globale controle uit, de verantwoordelijkheid voor de berekening ligt bij de aanvrager.

Rekenmethode en proces projecten in de stad De compensatiegelden die het Klimaatfonds ontvangt, worden besteed aan projecten in de stad die leiden tot evenveel CO2-reductie als de berekende CO2-uitstoot van de klimaatneutrale partijen.

Organisaties, huishoudens en evenementen kunnen hun CO2-uitstoot berekenen door het invullen van de verbruiken in de CO2-calculator op de website van het Klimaatfonds. De berekening wordt gemaakt voor het verbruik van gas en elektriciteit, auto, openbaar vervoer, vliegreizen en overnachtingen.

Organisaties binnen de doelgroep van het Klimaatfonds kunnen een aanvraag indienen voor een financiële bijdrage. De projecten die het Klimaatfonds ondersteunt moeten gericht zijn op aantoonbare CO2-reductie door: de vermindering van het energieverbruik door besparingsmaatregelen; de toepassing van duurzame energie (zoals zonne-energie, windenergie en biogas) en duurzaam vervoer (vervoer op aardgas, of elektrisch vervoer); een efficiënter gebruik van traditionele energiebronnen, zoals “grijze” stroom, of fossiele brandstoffen.

Na het invoeren van de gegevens in de CO2-calculator, wordt de CO2-uitstoot berekend in tonnen CO2. Door € 20,- per ton te storten in het Klimaatfonds wordt de berekende CO2-uitstoot gecompenseerd via CO2-reductieprojecten in de stad.

De CO2-reductie van projecten wordt berekend aan de hand van de besparingen die met de maatregelen zijn gerealiseerd (bijvoorbeeld energie- of gasbesparing). Deze besparingen worden door middel van de CO2-calculator omgerekend naar CO2-reductie.

Rekenmethode en proces klimaat neutrale partijen


Bij projecten waarbij investeringen in bedrijfsmiddelen plaatsvinden wordt de totale CO2-reductie berekend voor de gehele levensduur (maximaal 15 jaar). Voor elke ton CO2 die wordt gereduceerd geeft het Klimaatfonds een bijdrage van maximaal € 15,-. Aanvraagprocedure Het Klimaatfonds controleert de aanvraag aan de hand van een onderbouwing van de levensduur en de besparingen die wordt geleverd door een deskundige, te denken aan een besparingsdeskundige, een fabrikant of een adviesbureau. Bij de beoordeling van de projecten wordt gevraagd om een aantal documenten aan te leveren: facturen genomen maatregelen; onderbouwing levensduur en besparing door middel van een verklaring van een erkend bedrijf en/of productspecificaties; meest recente energienota/jaaroverzicht; kopie uittreksel Kamer van Koophandel; dekkingsplan. Sinds juni 2011 zijn de voorwaarden van het Klimaatfonds aangescherpt. Als een organisatie energiebesparende maatregelen uitvoert, moeten deze tezamen minimaal 100 ton CO2 reduceren over de gehele gegarandeerde levensduur. De aanvraag voor financiële ondersteuning dient binnen 3 maanden na uitvoering van de maatregelen te worden ingediend bij het Klimaatfonds. Indien meerdere maatregelen gedurende het jaar worden uitgevoerd, kan alsnog een aanvraag worden ingediend, in overleg met het Klimaatfonds. De projecten worden secuur beoordeeld en een financiële bijdrage wordt uitsluitend gedaan als aan alle voorwaarden is voldaan, alle stappen zijn doorlopen en de bovengenoemde documenten zijn aangeleverd.


Vaststelling bijdrage De bijdrage van het Klimaatfonds wordt als volgt vastgesteld: Maximaal € 15,- en minimaal € 7,50 / ton CO2, berekend over de gehele levensduur van de maatregel (afhankelijk van eventuele projectkosten die gemaakt worden); Maximaal 50% van de investering; Indien de bijdrage van € 7,50 / ton CO2 hoger is dan 50%, zal de bijdrage worden vastgesteld op 50%. Spreiding betaling over een maximale periode van vijf jaar, afhankelijk van de hoogte van de bijdrage Klimaatfonds. Spreiding bijdrage Klimaatfonds < € 2.500

1 jaar

€ 2.500 - € 5.000

2 jaar

€ 5.000 - € 10.000

3 jaar

€ 10.000 - € 25.000

4 jaar

> € 25.000

5 jaar

Tabel 2: Spreiding bijdrage Klimaatfonds

CO2-balans 2011 Onderstaande tabel is een specificatie van de CO2-reductie doelstelling voor 2011 en hoeveel CO2 daadwerkelijk is gereduceerd.

CO2-balans 2011 Compensatie via het Klimaatfonds Haaglanden

Doelstelling in ton CO2

Gemeente Den Haag

CO2-reductieprojecten

11.023

Realisatie in ton CO2

Resultaat 2010

742

Fonds 1818

26

Boeddhistisch Centrum

Nutshuis

61

Vereniging Wereldkinderen

Stadsgewest Haaglanden

0*

Den Haag LED op!

1.368

Gemeentemuseum Den Haag

1.232

HTM Groen Gas

6.442

Biological Solutions / SITA – Cup 2 Paper

Totaal

6

11.116

18 224

Theater de Regentes

110

Toneelgroep de Appel

453

Museon

278

Christelijk Lyceum Sorghvliet

182

Ipse de Bruggen

124

Dunea

138

Totaal

11.311

Tabel 3: CO2-balans 2011 * Het Stadsgewest Haaglanden compenseert vanaf 2011 de CO2-uitstoot van de organisatie via het Klimaatfonds. Deze compensatie vindt in 2012 plaats via het project “Haaglanden LED op!”

In 2010 is 742 ton CO2 meer gereduceerd dan beoogd was. Dit saldo is als resultaat meegenomen op de CO2-balans van 2011. Per saldo

is in 2011 195 ton CO2 meer gereduceerd dan beoogd was. Dit saldo wordt als resultaat meegenomen in de CO2-administratie van 2012.


CO2-balans 2012 Onderstaande tabel is een specificatie van de compensatie verzoeken en reductieprojecten in 2012.

CO2-balans 2012 Compensatie via het Klimaatfonds Haaglanden Gemeente Den Haag Stadsgewest Haaglanden

Doelstelling in ton CO2

CO2-reductieprojecten

8.584 523*

Resultaat 2011 Haaglanden LED op!

GreenFox

8

Ipse de Bruggen

SuXus bv

5

Stg. Dierenhospitaal en Ambulancedienst Den Haag

Focus Koeriers

56

Biological Solutions / SITA

56

Fonds 1818

22

Nutshuis Totaal

47 9.301

Librijn scholen - OBS Nicolaas Beetschool - OBS De Eglantier Tanthof - OBS Simon Carmiggeltschool - OBS Freinetschoolv Totaal

Realisatie in ton CO2 195 3.834 285 85

634

5.033

Tabel 4: CO2-balans 2012 * Het Stadsgewest Haaglanden compenseert vanaf 2011 de CO2-uitstoot van de organisatie via het Klimaatfonds. De doelstelling is de noodzakelijke compensatie voor 2011 en 2012.

In 2012 heeft het Klimaatfonds een CO2 opgaaf gehad van 9.301 ton CO2, waarvan 5.034 ton CO2 daadwerkelijk is gereduceerd. In 2013 wordt dit tekort ingelopen door de inkoop van gold standard certificaten gerelateerd aan het aardgas gebruik


van openbaar vervoer in Haaglanden. Daarnaast zullen ook in 2013 andere lokale projecten worden ondersteund die aantoonbaar energie besparen en daarmee ook CO2 reduceren.

CO2-compensatie 2011/2012 Jaarlijks ontvangt het Klimaatfonds van organisaties in de stad het verzoek de CO2-uitstoot van (een onderdeel van) de organisatie te compenseren via lokale projecten. Onderstaande tabel maakt inzichtelijk van welke partijen een bijdrage is ontvangen voor de compensatie van CO2-uitstoot in 2011 en 2012. Organisaties kunnen zelf aangeven van welk onderdeel van de organisatie de CO2-uitstoot gecompenseerd moet worden via het Klimaatfonds.

CO2-compensatie 2011 en 2012 Compensatie via het Klimaatfonds Haaglanden

Omschrijving

2011 Doelstelling in ton CO2

2012 Doelstelling in ton CO2

11.023

8.584

1. Gemeente Den Haag

Compensatie organisatie + drukwerk Klimaatplan Den Haag

2. Fonds 1818

Compensatie organisatie

26

22

3. Nutshuis


61

47

4. Stadsgewest Haaglanden


0*

523

5. Biological Solutions / SITA

Compensatie product

6

56

6. GreenFox


0

8

7. SuXus


0

5

8. Focus Koeriers

Compensatie kilometers

Totaal

0

56

11.116

9.301

Tabel 5: CO2-compensatie 2011 en 2012 * Stadsgewest Haaglanden compenseert vanaf 2011 de CO2-uitstoot van de organisatie via het Klimaatfonds. De doelstelling is de noodzakelijke compensatie voor 2011 en 2012.

Per organisatie wordt hieronder een toelichting gegeven. ad 1) Gemeente Den Haag De gemeente Den Haag heeft de ambitie om Den Haag tot een klimaatneutrale stad te maken in 2040. Hiervoor heeft de gemeente Den Haag een klimaatplan opgesteld en worden de komende jaren verschillende projecten uitgevoerd. Zo komt er een Duurzaamheidcentrum in Den Haag, worden in Duindorp woningen verwarmd met zeewater en wordt de boulevard van Scheveningen versterkt.

Om als gemeente hierin het goede voorbeeld te geven, geeft de gemeente aan sinds 2010 een CO2-neutraal gemeentelijke organisatie te zijn. Om dit te bereiken is op drie sporen ingezet: besparen, verduurzamen en compenseren. Als voorbeeld richting de stad voert de gemeente in haar gebouwen energiebesparende maatregelen uit. Ook koopt Den Haag al haar stroom groen in, bijvoorbeeld voor de openbare verlichting. De CO2-uitstoot van de gemeentelijke organisatie die (nog) niet bespaard of verduurzaamd kan worden, wordt gecompenseerd via het Klimaatfonds Haaglanden.


ad 2) Fonds 1818 Fonds 1818 houdt zich sinds 2004 heel bewust bezig met duurzaamheid. In die tijd is een speciaal budget ingesteld voor donaties op het gebied van natuur en milieu. Dat budget groeide in de loop der jaren naar een miljoen euro waarvoor inmiddels heel veel duurzame projecten zijn gefinancierd. Wie anderen oproept om verstandig met de natuur om te gaan, kan zelf natuurlijk niet achter blijven. Daarom is in de loop der jaren de huishouding van het fonds verduurzaamd. Bovendien compenseert Fonds 1818 vanaf 2010 de CO2-uitstoot van de eigen organisatie via het Klimaatfonds Haaglanden.

ad 4) Stadsgewest Haaglanden De regio Haaglanden is de dichtstbevolkte regio van Nederland. Om de schaarse ruimte zo goed mogelijk te gebruiken, is regionale afstemming en samenwerking van groot belang. Het Stadsgewest Haaglanden biedt daarvoor een platform. De negen gemeenten pakken binnen Haaglanden taken op die regionaal uitgevoerd moeten worden of op regionale schaal efficiënter aangepakt kunnen worden. De organisatie is actief op zes beleidsterreinen: verkeer en vervoer, wonen, ruimte, economie, milieu en jeugdzorg. De gemeenschappelijke doelstelling van de negen gemeenten is om te komen tot een goed bereikbare regio met een sterke economische concurrentiepositie en een aantrekkelijk leef-, woon- en vestigingsklimaat. Het dagelijks bestuur van het Stadsgewest stelde in 2008 de Visie op duurzame ontwikkeling vast. Doel van de visie is duurzaamheid in de regio op een hoger niveau te tillen door het bevorderen van duurzaam denken en doen in beleid, het meetbaar maken van de mate van duurzaamheid, de dialoog aangaan met andere partijen over de streefwaarden van duurzaamheid in de regio.

Foto 1: Boudewijn de Blij (directeur fonds 1818) en Robert van Lente (Klimaatfonds) bij het bordje “klimaatvriendelijke organisatie” in het pand van Fonds 1818.

ad 3) Nutshuis Het Nutshuis hecht veel belang aan duurzaamheid. Zelf proberen zij al zoveel mogelijk te zorgen voor een duurzame kantoorhuishouding. In de Nutstuin is die duurzaamheid terug te zien, natuurlijk door het gebruik van duurzame materialen. Ook de manier van tuinieren is zo milieuvriendelijk mogelijk. Via het Klimaatfonds Haaglanden wordt vanaf 2010 de CO2-uitstoot van de organisatie gecompenseerd via besparingsprojecten in de stad.


Ook binnen de eigen (kantoor) organisatie wordt aandacht besteed aan duurzaamheid, bijvoorbeeld door energiebesparing en het aanbieden van biologische producten in het bedrijfsrestaurant. Door stringent beleid worden voor woon-werkverkeer en dienstreizen vrijwel geen autokilometers gemaakt. Klimaat en energie is een speerpunt in het regionaal beleid, waarvoor in het Regionaal Structuurplan doelstellingen zijn vastgelegd: vermindering van de uitstoot van CO2 met 30% in 2020 ten opzichte van 1990; vermindering van de uitstoot van CO2 met 50% in 2030 ten opzichte van 1990; de regio is klimaatneutraal in 2050.

Het Stadsgewest ziet het Klimaatfonds als een belangrijke partner bij het realiseren van deze doelstellingen. Het Stadsgewest compenseert de CO2-uitstoot van de organisatie via het Klimaatfonds Haaglanden. ad 5) Biological Solutions / SITA – Cup 2 Paper In samenwerking met Biological Solutions heeft SITA cup2paper ontwikkeld: de duurzaamste wegwerpbeker. Kartonnen bekers voorzien van een milieuvriendelijke coating, waardoor ze na gebruik in de oudpapierstroom van SITA gerecycled kunnen worden. Met het unieke totaalconcept is grote milieuwinst een kleine moeite. Met cup2paper wordt maar liefst 76% minder milieu impact bereikt dan een plastic beker die bij het restafval gaat. Daarnaast stimuleert het slimme ontwerp het hergebruik van de bekers. Zo zijn er minder bekers nodig, wat uiteraard goed is voor het milieu én tegelijkertijd kosten bespaard.

ad 6) GreenFox GreenFox is gespecialiseerd in het energiezuinig maken van bestaande TL verlichting. Zij bouwen armaturen om, zodat energiezuinige lampen met behulp van een gepatenteerd opzetstuk in bestaande TL armaturen passen. Door dit ombouwproces wordt een bijdrage geleverd aan de CO2-reductie en dus klimaatverbetering. Het ombouwen van bestaande armaturen gebeurt in sociale werkplaatsen. Door deze GreenFoxmethode blijven de productiekosten laag en worden mensen met afstand tot de arbeidsmarkt betrokken. Tijdens dit ombouwproces werken zij volgens het ‘cradle to cradle’-principe: ze maken zoveel mogelijk gebruik van bestaande materialen. De nieuwe lampen en elektronica van Osram die vervolgens in de armaturen worden geplaatst, gaan twee tot drie keer langer mee en besparen, afhankelijk van de situatie, tot wel 52% energie. Op deze wijze investeert GreenFox in duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. GreenFox is partner van het Klimaatfonds Haaglanden. Deze samenwerking wordt zichtbaar gemaakt door middel van advies en financiële steun. Zo is met hulp van het Klimaatfonds het Haags Gemeentemuseum voorzien van energiezuinige TL verlichting. In 2012 heeft GreenFox besloten het Klimaatfonds verder te ondersteunen door de compensatie van de CO2-uitstoot van de eigen organisatie.

Foto 2: Cup2Paper

SITA houdt volledige controle op de keten, inclusief de inname en verwerking van de retourstroom. Hierdoor is hoogwaardige recycling van het karton mogelijk. De resterende CO2-uitstoot (8 gram CO2 per beker) wordt gecompenseerd via het Klimaatfonds Haaglanden.

ad 7) SuXus bv SuXus Managed IT Services is een ambitieuze ICT onderneming gericht op professionele hosting. Al ruim 10 jaar levert suXus een breed scala aan internetdiensten aan het midden- en kleinbedrijf. Gedurende de jaren heeft suXus verschillende duurzaamheidsaspecten geïntegreerd in de organisatie.


De datacentra die gebruikt worden zijn ISO 9001- en ISO 27001-gecertificeerd en dragen het predicaat van The Green Fan. In de datacentra zijn maatregelen genomen die hebben geleid tot aanzienlijke energiebesparingen, er wordt gebruik gemaakt van groene energie en er worden investeringen gedaan in CO2-compensatieprojecten. Deze servers worden ingezet voor veel klanten zodat er een betere verdeling van resources/bronnen is, met als gevolg grote energiebesparingen. Suxus werkt graag samen met het Klimaatfonds en ondersteunt de ambities van het fonds met een aanbod van groene IT-oplossingen, zoals: (Green) Hosting Advies en implementatie milieuvriendelijk IT-beleid Advies en implementatie virtuele werkplekken Energiezuinige systemen (thin clients).

Sinds 2012 compenseert suXus bv de CO2-uitstoot van de eigen organisatie via het Klimaatfonds. ad 8) Focus Koeriers Focus Koeriers is een in Rijswijk gevestigd koeriersbedrijf dat met 10 eigen auto’s een behoorlijke speler in de regio is. Focus Koeriers is van mening dat maatschappelijk verantwoord ondernemen gecombineerd moet kunnen worden met een financieel verantwoorde manier van ondernemen. In het Klimaatfonds Haaglanden hebben zij een partner gevonden waarin klimaatneutraal koerieren een tastbare bijdrage levert in de regio Haaglanden. Vanaf 2012 compenseert Focus Koeriers de CO2-uitstoot gereden kilometers via het Klimaatfonds Haaglanden.

Foto 5: Het klimaatfonds logo op het busje van Focus Koeriers, een bijzondere bezegeling van de samenwerking.


CO2-reductie projecten 2011/2012 Het Klimaatfonds heeft in 2011 aan 10 projecten financiering toegekend. Dunea heeft een CO2-donatie gedaan aan het Klimaatfonds. Deze CO2 reductie is opgenomen in de CO2 administratie waardoor het Klimaatfonds meer steun kan geven aan andere projecten. In 2012 zijn 7 projecten ondersteund. Librijn wordt genoemd als een project, maar bestaat uit aanvragen van vier scholen. Onderstaande tabel geeft een weergave van de projecten die het Klimaatfonds in 2011 en 2012 heeft ondersteund. Tenzij anders vermeld, worden de emissiefactoren van 2011 gehanteerd bij de berekeningen. CO2-reductieprojecten

Omschrijving maatregelen

Resultaat 2010

Saldo 2010

Doelstelling in ton CO2 742

2011 1.

Boeddhistisch Centrum

Dubbel glas en energiezuinige HR Ketel

2.

Vereniging Wereldkinderen

Energiezuinige verlichting

18

3.

Den Haag LED op!

Inruilactie gloeilamp voor led lamp

1.368

4.

Gemeentemuseum Den Haag

TL renovatie

1.232

5.

HTM Groen Gas

Inkoop groen gas HTM bussen

6.442

6.

Theater de Regentes


110

7.

Toneelgroep de Appel

Energiezuinige verlichting, ketels, isolatie

453

8.

Museon

Zonnepanelen op het dak

278

9.

Christelijk Lyceum Sorghvliet

Zonnepanelen op het dak

182

10. Ipse de Bruggen


124

11. Dunea


138

224

2012 12. Haaglanden LED op!

Inruilactie gloeilamp voor led lamp

13. Ipse de Bruggen


285


85


634

14.

Stg. Dierenhospitaal en Ambulancedienst Den Haag

15. Librijn scholen

3.834

Tabel 6: Overzicht CO2-reductieprojecten 2011/2012


Per project wordt hieronder een toelichting gegeven. 1. Boeddhistisch Centrum Uitgangspunten berekening Gasbesparing Besparing / jaar Emissiefactor CO2-reductie / jaar Levensduur CO2-reductie / 15 jaar

686 m3 1,78 kg CO2/m3

medewerkers van de Haeghe Groep. Medewerkers van deze sociale werkplaats hebben, middels een door GreenFox ontwikkelde methode, de bestaande armaturen omgebouwd, waardoor deze geschikt zijn voor de nieuwe energiezuinige T5 lampen. De totale kosten hiervan vallen fors lager uit dan de vervanging van de bestaande verlichting, waardoor een zeer korte terugverdientijd wordt bereikt.

1,22 ton 15 jaar 18 ton

Tabel 7: Uitgangspunten berekening Boeddhistisch Centrum

Het Boeddhistische Centrum is verhuisd naar een nieuwe locatie en heeft bij de verhuizing aangegeven energiebesparende maatregelen te willen uitvoeren. Mede dankzij een financiële bijdrage van het Klimaatfonds Haaglanden is dubbel glas geplaatst en is de CV ketel vervangen door een HR ketel.

Het project is in 2011 uitgevoerd en ondersteund door het Klimaatfonds Haaglanden. Het fonds heeft naast de begeleiding ook een financiële bijdrage geleverd om het project mogelijk te maken.

2. Vereniging Wereldkinderen Uitgangspunten berekening

Foto 4: Marc Tijhuis (Wereldkinderen) en Robert van Lente

Elektriciteitsbesparing Besparing / jaar CO2-reductie / jaar

(Klimaatfonds) proosten op de samenwerking na de onthulling

9.861 kWh per jaar 14,9 ton per jaar

Levensduur

> 15 jaar

CO2-reductie / 15 jaar

224 ton

Tabel 8: Uitgangspunten berekening Vereniging Wereldkinderen De besparingsberekening is gemaakt op basis van gegevens die aangeleverd zijn door GreenFox, waarbij rekening is gehouden met blindstroom. Emissiefactor 2010 toegepast.

De vereniging Wereldkinderen in Den Haag reduceert aantoonbaar 224 ton CO2 door de renovatie van de huidige armaturen (lichtbakken) en het plaatsen van energiezuinige verlichting. Bij de renovatie van de armaturen is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de bestaande materialen om de hoeveelheid afval te minimaliseren. De oude lampen en materialen zijn milieuvriendelijke afgevoerd. De oude verlichting is op “cradle to cradle” basis gerenoveerd door hiervoor opgeleide


van het bord “klimaatvriendelijk organisatie 2011”.

3. Led acties Elektriciteitsbesparing Uitgangspunten berekening Aantal lampen Levensduur Emissiefactor / lamp Totale CO2-reductie

2011

2012 3.490*

9.788

Totaal aantal branduren: 25.000

Totaal aantal branduren: 25.000

0,392 kg CO2/kWh

0,392 kg CO2/kWh

0,392 * 3.490 = 1.368 ton

0,392 * 9.788 = 3.179 ton

Tabel 9: Uitgangspunten berekening led actie * Totaal zijn in de actieperiode Den Haag LED op! in 2010/2011 circa 13.500 lampen ingeruild, waarvan 3.490 lampen worden meegenomen in de berekening van 2011

Het Klimaatfonds heeft in 2010/2011 de grootschalige inruilactie Den Haag LED op! georganiseerd. In 2012 is deze actie opnieuw georganiseerd voor zes Haaglanden Gemeenten. Bewoners van Den Haag konden tegen een sterk gereduceerd tarief led lampen aanschaffen. Via een speciale actiesite konden bewoners maximaal zes led lampen per huishouden bestellen en ophalen bij diverse inruillocaties in de regio. Een voorwaarde was wel dat voor elke bestelde led lamp, een oude gloeilamp van minimaal 40 watt moest worden ingeleverd. Een gemiddeld huishouden kan eenvoudig veel geld besparen door gloeilampen te vervangen door energiezuinige led lampen. Om een idee te geven: als een gloeilamp van minimaal 40 Watt, die gemiddeld 4 uur per dag brandt, vervangen wordt door een led lamp van 8 Watt, wordt per jaar ongeveer 10 euro bespaard per vervangen lamp. Binnen 1 jaar is de led lamp terugverdiend en met de lange levensduur van de led lampen, blijft de besparing oplopen. Goed voor het milieu én de portemonnee. Het Klimaatfonds Haaglanden en de samenwerkende partners wilden met de actie energiebesparing stimuleren en inwoners in Haaglanden bewust maken van de mogelijkheden die er zijn om zelf bij te dragen aan een schoner milieu. Den Haag LED op! (2010/2011) Aan de eerste led actie van het Klimaatfonds – Den Haag LED op! – konden alleen bewoners van Den Haag meedoen. De lampen zijn tegen een sterk gereduceerd tarief beschikbaar gesteld door Philips. De actie is in december 2010 gestart en duurde drie maanden. In die drie maanden hebben bewoners van Den Haag massaal hun gloeilampen ingeruild voor led lampen. In de actieperiode zijn in totaal circa 13.500 gloeilampen voor led lampen ingeruild.

In 2010/2011 waren de inruillocaties het stadhuis en de vijf Haagse Gamma vestigingen. De oude gloeilampen zijn op een duurzame manier verwerkt door Van Gansewinkel. De huurders van woningbouwcorporatie Haag Wonen hebben in totaal meer dan 4.600 lampen ingeruild. Haag Wonen heeft haar huurders een extra korting aangeboden op de actie-prijs van de led lamp. Staedion heeft voor haar huurders 3.000 lampen beschikbaar gesteld. Aardwarmte Den Haag heeft 1.500 lampen beschikbaar gesteld aan bewoners, die rondom de locatie voor het geothermieproject wonen en last hebben ondervonden van de boringen. De resterende led lampen zijn gekocht door andere inwoners van Den Haag, die hiermee hebben laten zien dat energiebesparing van deze tijd is en dat iedereen een steentje kan bijdragen aan een beter milieu. Den Haag LED op! was een initiatief van het Klimaatfonds Den Haag in samenwerking met de gemeente Den Haag, Philips Electronics, Deutsche Bank, Van Gansewinkel, Haag Wonen, Staedion, Gamma, Aardwarmte Den Haag, suXus managed IT services en Delta III visuals & communication. Het succes van de LED actie is te danken aan de goede samenwerking met deze partijen.


Haaglanden LED op! (2012) Het Klimaatfonds Haaglanden is 1 februari 2012 gestart met de grootschalige gloeilamp inruil actie Haaglanden LED op!. Inwoners van zes deelnemende gemeenten in Haaglanden konden hun oude gloeilampen inruilen en tegen een sterk gereduceerd tarief luxe energiezuinige OSRAM led lampen aanschaffen. De actie was een vervolg op ‘Den Haag LED op!’. Vanwege het grote succes in Den Haag is besloten de actie een vervolg te geven, maar dan voor de regio Haaglanden.

Gedurende de actieperiode van 2 maanden konden inwoners van deelnemende gemeenten via de website www.haaglandenledop.nl maximaal zes OSRAM led lampen bestellen tegen een sterk gereduceerde prijs van € 8,95 (winkelwaarde € 32,95). Voor elke bestelde led lamp moest een oude gloeilamp van minimaal 40 Watt worden ingeleverd. Op verschillende inruillocaties in de regio konden vervolgens de bestelde led lampen tegen inlevering van de oude gloeilampen worden opgehaald. De inruillocaties waren tijdens deze actieperiode uitgebreid ten opzichte van de eerste led actie. In 2012 waren de inruillocaties: 8 Gamma vestigingen in de regio, Woningbouwcorporatie Vidomes, Woningbouwcorporatie Wooninvest, Hubo Pijnacker, De Dorpshoeve, Publieksbalie Rijswijk, van den Belt Elektra (Rijswijk), Intratuin ’s-Gravenzande, Bibliotheek Maasland en Bibliotheek Den Hoorn. De oude


gloeilampen zijn ingezameld en op een duurzame manier verwerkt door SITA. Haaglanden LED op! was een initiatief van het Klimaatfonds Haaglanden in samenwerking met de gemeenten Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk en Westland en woningbouwcorporaties Haag Wonen (Den Haag), Wooninvest (Voorburg) en Vidomes (Leidschendam). Overige partners die de actie mogelijk hebben gemaakt zijn Stadsgewest Haaglanden, Gamma (vestigingen Loosduinen, Scheveningen, Leidschenveen, Zoetermeer, Dekkershoek, Megastores, Leidschendam, Naaldwijk), OSRAM, SITA, suXus Managed IT services, Delta 3, Deutsche Bank, De Dorpshoeve, HUBO Pijnacker, Publieksbalie Rijswijk, van den Belt Elektra in Rijswijk, Intratuin ’s-Gravenzande, Bibliotheek Maasland en Bibliotheek Den Hoorn. Onze dank gaat uit naar al deze partijen, voor hun bijdrage aan het succes van de actie. Toelichting uitgangspunten besparingsberekening led actie Voor de berekening van de CO2-reductie is gebruik gemaakt van de input van onze partner Carbon Matters. Aantal lampen De lampen die in 2010 gekocht zijn en waarvan de betaling in 2010 heeft plaatsgevonden, zijn meegerekend voor 2010. Op basis van de facturen van Philips en de bankafschriften van het Klimaatfonds is vastgesteld dat in totaal 10.008 lampen in 2010 zijn gekocht door het Klimaatfonds. Totaal zijn 13.490 lampen verkocht, 3.490 lampen worden dan ook meegerekend in 2011. Tijdens de actieperiode Haaglanden LED op! in 2012 zijn 9.788 lampen ingeruild. Aantal branduren led lamp en bepaling levensduur Het aantal branduren over de gehele levensduur van de led lamp, wordt door Philips gegarandeerd voor in totaal 25.000 uur. Uitgaande van 2000

Type

Vermogen

Levensduur

Gebruik

(W)

(hr)

gCO2

GLS 40W Master LED Glow 8W

Productie

Transport

Verpakking

Totaal

40

1.000

490,0

2,8

0,24

0,49

494

8

25.000

98,0

3,9

0,05

0,01

102

Totale reductie per lamp (in gram CO2)

392

Tabel 10: Gloeilamp vs led lamp: CO2-footprint per geproduceerde lamp (productie-verpakking-transport)

branduren per jaar per lamp, wordt een crediteringsperiode van 12,5 jaar aangehouden. Hetzelfde geldt voor de OSRAM lampen die gebruikt zijn voor de actie in 2012. Omrekenfactor elektriciteit Voor de Nederlandse situatie wordt de feitelijke conversiewaarde per kWh elektriciteit sterk bepaald door het feit dat in de Nederlandse elektriciteitsproductie een grote bijdrage zit van elektriciteitsopwekking op basis van aardgas. In andere landen wordt meer olie en steenkool gebruikt. Deze waarden kunnen van jaar tot jaar variëren afhankelijk van de wijzigingen in de energiemix. Voor de Nederlandse situatie geldt voor 2010 een waarde van 490 gCO2/kWh. In 2011 en 2012 is deze waarde ook aangehouden.

Het Gemeentemuseum Den Haag reduceert aantoonbaar 1.232 ton CO2 door de renovatie van de huidige armaturen (lichtbakken) en het plaatsen van energiezuinige verlichting. Het project is in 2011 uitgevoerd en ondersteund door het Klimaatfonds Haaglanden.

Foto 5: Het gemeentemuseum

Omrekenfactor CO2-reductie led lampen In tabel 10 wordt de berekening van de CO2-reductie per lamp over de gehele levenscyclus van de led-lamp vergeleken met de cyclus van de gloeilamp. 4. Gemeentemuseum Den Haag Uitgangspunten berekening Elektriciteitsbesparing Besparing / jaar Emissiefactor

167.624 kWh 0,49 kg CO2/kWh

CO2-reductie / jaar

82 ton

Levensduur

15 jaar


1.232 ton

Bij de renovatie van de armaturen is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de bestaande materialen om de hoeveelheid afval te minimaliseren. De oude lampen en materialen zijn milieuvriendelijke afgevoerd. De oude verlichting is op “cradle to cradle” basis gerenoveerd door hiervoor opgeleide medewerkers van de Haeghe Groep. Medewerkers van de sociale werkplaats hebben, middels een door GreenFox ontwikkelde methode, de bestaande armaturen omgebouwd, waardoor deze geschikt zijn voor de nieuwe energiezuinige T5 lampen. De totale kosten hiervan vallen fors lager uit dan de vervanging van de bestaande verlichting, waardoor een zeer korte terugverdientijd wordt bereikt.

Tabel 11: Uitgangspunten berekening Gemeentemuseum Den Haag De besparingsberekening voor de TL renovatie is gemaakt door GreenFox, waarbij uit is gegaan van 4.000 branduren per jaar.

Het Klimaatfonds Haaglanden heeft naast de begeleiding ook een financiële bijdrage geleverd om het project mogelijk te maken.


5. HTM Groen Gas

aardgasnet wordt ingevoerd. Deze methode is gelijk aan de methode voor groene stroom.

Uitgangspunten berekening Duurzaam vervoer Verbruik 2011

3.596.761 m3

Emissiefactor

1,791 kg CO2/m3

CO2-reductie aardgas vs groen gas

6.442 ton CO2

Tabel 12: Uitgangspunten berekening HTM Groen Gas

De busvloot van HTM maakt sinds 2009 een transformatie door. De dieselbussen zijn vervangen door aardgasbussen. De keuze voor aardgas is een keuze voor het meest duurzame openbaar vervoer, maar leidt nog steeds tot CO2-uitstoot. Klimaatfonds koopt evenveel groen gas in als nodig is om deze CO2-uitstoot te compenseren. Het Klimaatfonds zorgt via CNG Net en Essent dat het equivalent van het door HTM gebruikte aardgas aan groen gas wordt gekocht en in het

Foto 6: HTM bus op groen gas


Groen gas wordt geproduceerd door de vergisting van biomassa (GFT, mest) of komt vrij bij waterzuivering. Na zuivering wordt het opgewaardeerd tot Slochteren aardgaskwaliteit en ingevoerd in het bestaande aardgasnet. Op deze wijze rijden de aardgasbussen van HTM CO2-neutraal. CNG Net levert elk halfjaar een opgave van het aardgasverbruik door HTM bussen, mede ondertekend door HTM. Aan de hand van deze verbruiken maakt het Klimaatfonds een berekening van de gerealiseerde CO2-reductie door eenzelfde hoeveelheid groen gas. CNG levert een certificaat (zie bijlage 3) aan het Klimaatfonds dat aantoont dat er werkelijk groen gas is geproduceerd. Met dit project is in 2011 6.442 ton CO2 gereduceerd.

6. Theater de Regentes Uitgangspunten berekening Elektriciteitsbesparing Besparing / jaar Emissiefactor

14.893 kWh 0,49 kg CO2/kWh

CO2-reductie / jaar

7,30 ton CO2

Levensduur CO2-reductie / 15 jaar

15 jaar 110 ton CO2

Tabel 13: Uitgangspunten berekening Theater de Regentes

Theater de Regentes heeft door de vervanging van de verlichting in haar theater een CO2-reductie van 110 ton bereikt. Energie wordt bespaard op theaterverlichting en de verlichting in de entree. Voor theaters geldt een bijzondere regeling met Fonds 1818, deze is in 2011 tot stand gekomen in

samenwerking met de gemeente Den Haag en Fonds 1818. Milieu inspecteurs verrichten hun reguliere inspectie bij theaters en verzorgen een rapportage met concrete energiebesparende maatregelen die genomen kunnen worden. Indien de maatregelen worden uitgevoerd, kan het Klimaatfonds een financiële bijdrage geven. Fonds 1818 verdubbelt deze bijdrage. 7. Toneelgroep de Appel De Appel heeft in 2011 een grote duurzaamheidslag gemaakt. In het gehele pand is de verlichting, waar mogelijk, vervangen door energiezuinige verlichting. De Appel wilde meer maatregelen nemen en besloot een aanvraag te doen voor een financiële bijdrage bij het Klimaatfonds. Fonds 1818 heeft deze bijdrage verdubbeld.

Uitgangspunten berekening vervanging ketel, isolatie, optimalisatie Elektriciteit- en gasbesparing Besparing / jaar Emissiefactor CO2-reductie / jaar Levensduur CO2-reductie / 15 jaar Uitgangspunten berekening vervanging pomp Besparing / jaar Emissiefactor CO2-reductie / jaar Levensduur CO2-reductie / 15 jaar

9.382 m3 1,79 CO2/m3 16,79 ton 15 jaar 252 ton 505 kWh 0,49 kg CO2/kWh 0,24 ton 15 jaar 4 ton

Uitgangspunten berekening renovatie TL Besparing / jaar Emissiefactor CO2-reductie / jaar Levensduur CO2-reductie / 15 jaar Uitgangspunten berekening vervanging TL Besparing / jaar Emissiefactor CO2-reductie / jaar

16.201 kWh 0,49 kg CO2/kWh 7,94 ton 15 jaar 119 ton 16.058 kWh 0,49 kg CO2/kWh 7,87 ton

Levensduur

10 jaar


78 ton

Tabel 14: Uitgangspunten berekening Toneelgroep de Appel De besparingsberekening is gemaakt op basis van productspecificaties van de ketel en een onderbouwing van het installatiebureau. De besparingsberekening voor de TL renovatie is gemaakt door GreenFox, waarbij is uitgegaan van 2.860 branduren per jaar.


Er is een geheel nieuw ketelhuis gemaakt. Er zijn nieuwe energiezuinige ketels aangeschaft, minder ketels geplaatst, één frequentiegeregelde pomp (in plaats van meerdere ‘normale’ pompen), betere plaatsing van het ketelhuis waardoor er minder leidingwerk nodig was en volledige isolatie van al het leidingwerk. Daarnaast is een groot gedeelte van de conventionele TL bakken door het bedrijf GreenFox omgebouwd tot HF TL bakken. Op andere plekken is gekozen (i.v.m. hoeveelheid en/of moeilijke bereikbaarheid en/of relatief jonge leeftijd van de bakken) om te werken met adaptersets (waarbij je de conventionele TL lamp vervangt door een adapterset met HF TL lamp). 8. Museon Uitgangspunten berekening Elektriciteitsbesparing Besparing / jaar Emissiefactor

37,829 kWh 0,49 kg CO2/kWh

CO2-reductie / jaar Levensduur CO2-reductie / 15 jaar

18,54 ton CO2 15 jaar

Foto 7: De zonnepanelen op het dak van het Museon

Het plaatsen van de zonnepanelen op het dak van het Museon is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen gemeente Den Haag, Eneco, het Museon en het Klimaatfonds Haaglanden. Tempus, het installatiebedrijf van Eneco, heeft de zonnepanelen geïnstalleerd. Het project was een initiatief van EDO Advies. Vanuit een gedeelde toekomstvisie op duurzame ontwikkeling van energievoorziening in Den Haag wordt zonneenergie voor het Museon mogelijk. Deze partijen hebben het zonneproject gezamenlijk gefinancierd. De bezoekers van het Museon kunnen dagelijks via displays in het museum zien hoeveel energie de zonnepanelen opwekken.

278 ton CO2

Tabel 15: Uitgangspunten berekening Museon

In 2011 zijn 200 zonnepanelen geïnstalleerd op het dak van het Museon in Den Haag. De zonnepanelen op het Museon wekken op jaarbasis 38.000 kWh groene stroom op. De stroom uit de zonnepanelen, die 700 m2 dakoppervlak vullen, wordt geheel in het museum zelf gebruikt. Het Museon is een zeer geschikte locatie om zonnepanelen te installeren. Er is voldoende dakoppervlakte beschikbaar, de oriëntatie ten opzichte van de zon is ideaal en er is geen beschaduwing van hoge gebouwen of bomen in de directe omgeving.


Foto 8: (vlnr) Robert van Lente (Klimaatfonds), Rabin Baldewsingh (wethouder Duurzaamheid), Bert Molsbergen (Museon) en Herman Exalto (Eneco) bij de ingebruikneming van de installatie van de zonnepanelen op het dak van het Museon.

9. Christelijk Lyceum Sorghvliet

GreenFox geleverd. Het ombouwen van de armaturen is gedaan door eigen verstandelijk gehandicapten cliënten onder begeleiding van medewerkers van Ipse de Bruggen.

Uitgangspunten berekening Elektriciteitsbesparing Besparing / jaar Emissiefactor CO2-reductie / jaar

24.769 kWh 0,49 kg CO2/kWh 12,14 ton CO2

Levensduur CO2-reductie / 15 jaar

15 jaar 182 ton CO2

Door bovenstaande maatregelen wordt circa 409 ton CO2 bespaard. 11. Dunea

Tabel 16: Uitgangspunten berekening Christelijk Lyceum Sorghvliet

Uitgangspunten berekening Elektriciteitsbesparing

Op het dak van het Christelijk Lyceum Sorghvliet zijn 124 zonnecollectoren geplaatst. Hiervoor is naast de subsidie van de gemeente ook aan het Klimaatfonds gevraagd een bijdrage te leveren. Met de plaatsing van de zonnecollectoren wordt 182 ton CO2 gereduceerd. 10. Stichting Ipse de Bruggen Stichting Ipse de Bruggen is een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke handicap. Zij hebben zo’n 350 zorglocaties verspreid over Zuid-Holland. Op twee locaties is de verlichting vervangen door duurzame verlichting. In de sporthal van locatie Nootdorp is de verlichting vervangen. De bestaande 54 conventionele armaturen zijn omgebouwd waardoor energiezuinige T5 verlichting geplaatst kon worden. In de sporthal zijn ook aanwezigheids- en schemerschakelaars geplaatst. In het pand Bizzi zijn nog eens 75 conventionele armaturen omgebouwd. De materialen die hiervoor nodig waren zijn door

Besparing / jaar Emissiefactor

18.819 kWh 0,49 kg CO2/kWh

CO2-reductie / jaar

9,22 ton

Levensduur

15 jaar


138 ton

Tabel 18: Uitgangspunten berekening Dunea

Op 29 juni 2011 heeft Dunea twee nieuwe pompgebouwen geopend op haar productielocatie aan de pompstationsweg in Scheveningen. Een belangrijke stap voor Dunea en haar klanten, omdat hiermee ook bij grote verstoringen in de drinkwaterproductie de drinkwatervoorziening in de Haagse regio verzekerd blijft. Waar in het verleden bij dit soort investeringen als maatschappelijk gebaar vaak een kunstwerk werd onthuld, heeft Dunea dit maal besloten extra te investeren in duurzaamheid. In dit kader zijn op de productielocatie in Scheveningen alle conventionele armaturen van de terreinverlichting vervangen door led armaturen.

Uitgangspunten berekening Elektriciteitsbesparing Besparing / jaar Emissiefactor CO2-reductie / jaar Levensduur CO2-reductie / 15 jaar

Bizzi

Sporthal

16.907 kWh

38.769,12 kVah

0,49 kg CO2/kWh

0,49 kg CO2/kWh

8,28 ton

18.97 ton

15 jaar

15 jaar

124 ton

285 ton

Tabel 17: Uitgangspunten berekening Ipse de Bruggen De besparingsberekening voor de TL renovatie is gemaakt door GreenFox, waarbij uit is gegaan van 2.600 branduren per jaar en rekening is gehouden met blindstroom.


De energiebesparing en de CO2-reductie die hiermee is bereikt, is gedoneerd aan het Klimaatfonds Haaglanden, ter ondersteuning van het streven van de gemeente Den Haag om in 2040 CO2 neutraal te zijn.

verbruikt tot de helft minder energie. Bovendien worden de oude TL-lampen op een goede manier gerecycled, waardoor deze geen belasting voor het milieu vormen. 15. Librijn scholen

14. Dierenambulance Den Haag

Uitgangspunten berekening

Uitgangspunten berekening

Elektriciteitsbesparing

Elektriciteitsbesparing

Besparing / jaar

Besparing / jaar

Emissiefactor

Emissiefactor

11.543 kVAh 0,49 kg CO2/kWh


5,65 ton CO2 15 jaar 85 ton CO2

86.173 kWh 0,49 kg CO2/kWh


42,22 ton CO2 15 jaar 634 ton CO2

Tabel 20: Uitgangspunten berekening Librijn

Tabel 19: Uitgangspunten berekening Dierenambulance

GreenFox bouwde in het pand van De Dierenambulance Den Haag de bestaande armaturen om waardoor deze geschikt zijn voor de energiezuinige verlichting. Dit werd helemaal gedaan door medewerkers van de Sociale werkvoorziening. Doordat zij moeilijk aan een ‘reguliere’ baan komen, deden ze met dit project relevante werkervaring op. Hierdoor wordt het voor toekomstige werkgevers aantrekkelijker om ze in dienst te nemen. De nieuwe verlichting die zij plaatsten

Foto 9: TL renovatie bij de Dierenambulance


De scholengemeenschap Librijn De stichting Librijn verzorgt en bestuurt het openbaar onderwijs in de gemeenten Delft en Rijswijk. Ze draagt de verantwoordelijkheid voor 11 scholen met 18 uitvoeringslocaties. Bij 4 vestigingen van stichting Librijn Openbaar Onderwijs is traditionele TL verlichting vervangen door energiezuinige TL van GreenFox. Het gaat om de volgende vestigingen: OBS Nicolaas Beetschool, OBS De Eglantier Tanthof, OBS Simon Carmiggeltschool, OBS Freinetschool. Door de TL renovatie is totaal 634 ton CO2 gereduceerd.



BIJLAGEN

Bijlage 1: Assurance-rapport accountant


Bijlage 2: Emissiefactoren Tabel 21: Emissiefactoren

Verbruik Totale hoeveelheid gas(m3) Hoeveelheid stroom (kWh) (geen groene stroom) Hoeveelheid stadswarmte (GJ) Vervoer - auto

Emissiefactor 2010

Emissiefactor per juni 2011

Eenheid

1,78

1,791

kg CO2/m3

0,59686

0,490

kg CO2/kwh

16,8

16,80

kg CO2/GJ

Emissiefactor 2010


Eenheid

Totale hoeveelheid benzine

0,2315

2,327

kg CO2/l

Totale hoeveelheid diesel

0,2630

2,681

kg CO2/l

Totale hoeveelheid LPG Totale hoeveelheid aardgas Totale afstand afgelegd met benzine voertuigen

0,1495

1,530

0,27278

2,082

kg CO2/l g CO2/kg

0,207

0.207

kg CO2/km

0,1979

0.198

kg CO2/km

Totale afstand afgelegd met LPG voertuigen

0,2243

0.224

kg CO2/km

Totale afstand afgelegd met aardgasvoertuigen

0,224.3

0.224

kg CO2/km

0,126

kg CO2/km

Totale afstand afgelegd met diesel voertuigen

Totale afstand afgelegd met hybride voertuigen Vervoer – OV

0,1065 Emissiefactor 2010


Eenheid

Aantal km busvervoer

0,0686

0.069

Aantal km tramvervoer (geen RandstadRail HTM)

0,0420

0.042

Aantal km trein (nationaal)

0,050

0.060

Aantal km trein (internationaal)

0,018

0.018

Vliegreizen Europa

Emissiefactor 2010


kg CO2/pkm kg CO2/pkm kg CO2/pkm kg CO2/pkm Eenheid

400

400

kg CO2/vlucht

Noord-Amerika

1800

1800

kg CO2/vlucht

Zuid-Amerika

2400

2400

kg CO2/vlucht

Verre Oosten

2100

2100

kg CO2/vlucht

Midden Oosten, Centraal Azië of Rusland

1000

1000

kg CO2/vlucht

Afrika

1500

1500

kg CO2/vlucht

Oceanië

4000

4000

kg CO2/vlucht

Overnachtingen Aantal overnachtingen

Emissiefactor 2010 21


Eenheid 21

kg CO2/nacht


Bijlage 3: Certificaat



Klimaatfonds Haaglanden Bezoekadres: Postadres:

Brouwersgracht 2 2512 ER Den Haag Postbus 622 2501 CP Den Haag

Telefoon: 070 364 30 70 E-mail: [email protected] Website: http://www.klimaatfondshaaglanden.nl


JAARVERSLAG 2011 en 2012

Recommend Documents