Jaarstukken 2007 Gemeente Drimmelen

Jaarstukken 2007 Gemeente Drimmelen

Concept jaarstukken 2007 (raadsvergadering d.d. 26 juni 2008)

2

Aan de leden van de gemeenteraad van de gemeente Drimmelen

Datum

15 mei 2008

Uw brief van Betreft

Aanbieding jaarstukken 2007

Ons kenmerk Beh. door Doorkiesnummer

W.W. van Mourik 0162-690255

Geacht raadslid, Voor u liggen de jaarstukken 2007 van de gemeente Drimmelen bestaande uit het jaarverslag en de jaarrekening. Met het jaarverslag legt ons college verantwoording af over de uitvoering van de programma’s. De jaarrekening geeft inzicht in de financiële gevolgen. Uw raad heeft in het huidige duale bestel een vertegenwoordigende, een kaderstellende en een controlerende rol. Bij de begroting liggen de accenten op de vertegenwoordigende en de kaderstellende rol. Met de jaarstukken geeft u invulling aan uw controlerende rol. Bij de programma’s in de begroting hebben wij vermeld wat we wilden bereiken, wat we ervoor zouden doen en wat het mocht kosten. Als verantwoordingsdocument geven wij in de programmaverantwoording antwoorden op de vragen zoals, wat hebben we in 2007 bereikt, wat hebben we daarvoor gedaan en -last but not least- wat heeft het gekost. De indeling van de programma’s is overeenkomstig de programmabegroting 2007.

Met vriendelijke groet, Burgemeester en wethouders van Drimmelen,

mr. C.M.G.H. Wortel secretaris,

drs. G.L.C.M. de Kok burgemeester

Inhoudsopgave

Aan de Raad ............................................................................................................................................................7

Accountantsverklaring ........................................................................................................................................11 Programmaverantwoording 2007 .......................................................................................................................17 1.

Relatie met de burger ...................................................................................................................................19

2.

Veiligheid ......................................................................................................................................................24

3.

Openbare Ruimte .........................................................................................................................................28

4.

Verkeer en vervoer .......................................................................................................................................32

5.

Economische zaken en toerisme..................................................................................................................36

6.

Jeugd en jongeren ........................................................................................................................................40

7.

Ruimte en Wonen .........................................................................................................................................44

8.

Zorg ..............................................................................................................................................................50

10.

Sociale infrastructuur ....................................................................................................................................62

11.

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ................................................................................................66

Paragrafen ............................................................................................................................................................71 §A

Weerstandsvermogen...................................................................................................................................75

§B

Lokale heffingen ...........................................................................................................................................86

§C

Onderhoud kapitaalgoederen .......................................................................................................................90

§D

Financiering ................................................................................................................................................106

§E

Bedrijfsvoering............................................................................................................................................112

§F

Verbonden partijen .....................................................................................................................................116

§G

Grondbeleid ................................................................................................................................................126

§H

Grote projecten...........................................................................................................................................132

§I

Begrotingsrechtmatigheid ...........................................................................................................................140

4

Jaarrekening 2007.............................................................................................................................................. 145 Programmarekening ............................................................................................................................................ 147 Recapitulatie ........................................................................................................................................................ 147 Balans per 31 december 2007............................................................................................................................. 148 Grondslagen voor resultaatbepaling .................................................................................................................... 150 Exploitatiesaldo 2007 en resultaatbestemming.................................................................................................... 151 Claims 2007......................................................................................................................................................... 152 Toelichting resultaat............................................................................................................................................. 155 Toelichting balans ................................................................................................................................................ 163 Bijlage Single Information Single Audit ................................................................................................................ 195

5

6

Aan de Raad Made, 15 mei 2008

Aan de commissie: Datum vergadering: Agendapunt :

Nummer raadsnota:

Raadsvergadering: 26 juni 2008

Onderwerp: Programmarekening 2007 Portefeuillehouder: Drs. B.M.J. Hennekam Ambtelijke coördinatie: afdeling Middelen Steller: W.W. van Mourik

Bijlagen: 1. Raadsbesluit 2. Jaarstukken 2007

Ter inzage: 1. rapport van bevindingen n.a.v. de controle van de jaarstukken 2007

Samenvatting: De jaarrekening sluit in financiële zin, per saldo, vrijwel overeenkomstig de het begrotingstekort welke in de laatste Bestuursrapportage werd aangegeven. U wordt echter wel gevraagd in te stemmen met het dekkingsvoorstel en de claims.

VOORGESCHIEDENIS Op 9 november 2006 is de programmabegroting 2007 vastgesteld en vervolgens gedurende 2007 financieel en beleidsmatig bijgesteld middels de twee bestuursrapportages. Tevens zijn de besluiten m.b.t. alle raadsvoorstellen verwerkt in deze begroting. In 2008 is door de ambtelijke organisatie de jaarrekening opgesteld en door het college van B&W vastgesteld. Ingevolge uw opdracht zijn deze jaarstukken door onze accountant gecontroleerd. De bevindingen van de accountant zijn weergegeven in het terzake uitgebrachte rapport dat wij op de gebruikelijke wijze voor u ter inzage hebben gelegd. WAT IS ER AAN DE HAND? Als sluitstuk van de planning & control cyclus 2007 zijn de jaarstukken over het boekjaar 2007 opgesteld, die u hierbij ter vaststelling worden aangeboden.

WAT WILLEN WE BEREIKEN? Dat uw raad op een transparante wijze inzicht krijgt in de voortgang van de doelstellingen en de oorzaken van de afwijkingen. Ieder jaar wordt getracht verbeteringen door te voeren in de jaarrekening. Dit jaar zijn de paragrafen Kapitaalgoederen en Verbonden Partijen daarom uitgebreid. Tevens is dit de eerste jaarrekening waarbij per programma de investeringen en prestatiegegevens zijn aangegeven. HOE PAST DIT BINNEN BELEID EN WETGEVING? De jaarrekening is opgesteld conform de Gemeente wet en het Besluit Begroten en Verantwoorden en tevens heeft een rechtmatigheidscontrole plaatsgevonden op alle door uw Raad vastgestelde verordeningen en externe weten regelgeving m.b.t. recht, hoogte en duur. HOE GAAN WE DIT DOEN? n.v.t.

WIE ZIJN DE BETROKKEN PARTIJEN? n.v.t. WAAR MOETEN WE OP LETTEN? De jaarrekening sluit met een tekort van € 562.024. Dit tekort wijkt in negatieve zin slechts € 51.000 van af van de bijgestelde Tweede Bestuursrapportage. Voor de verklaring van deze afwijkingen wordt verwezen naar “Toelichting resultaat”. Het dekkingsvoorstel is opgenomen onder “Exploitatiesaldo”. Toelichtingen op de claims staan vermeld in het jaarrekeningdeel onderdeel ‘Claims 2007’. HOE GAAN WE COMMUNICEREN? De jaarstukken worden na vaststelling gepubliceerd op de gemeentelijke website. WAT IS HET ADVIES VAN COMMISSIE De jaarstukken zijn behandeld in de vergadering van de onderzoekscommissie “jaarrekening 2007” van 19 juni jl. Tijdens de vergadering zal mondeling verslag worden gedaan van de bevindingen van de commissie.

Burgemeester en wethouders van Drimmelen, mr. C.M.G.H. Wortel Secretaris

8

drs. G.L.C.M. de Kok Burgemeester

De raad van de gemeente Drimmelen; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 27 mei 2008; gelet op de gemeentewet en het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten; Besluit: 1. 2. 3.

4. 5.

Akkoord te gaan met de jaarstukken 2007 gemeente Drimmelen Het exploitatiesaldo van € 562.023,57 negatief, te dekken door opheffen van reserve btwcompensatiefonds € 1.009.839,87 De volgende claims te honoreren: a. Onderzoek functioneren afdeling Grondgebied € 17.400 b. Inhuur t.b.v. GBA audit € 13.800 c. Onderzoek huisvesting brandweer Zwaluwe € 6.435 d. Smartboard crisesruimte € 7.500 e. Onderwijskundige vernieuwingen € 17.146 f. Personele knelpunten € 17.000 g. Opschoning archieven € 8.300 h. Digitalisering documenten € 22.500 i. Benchmark € 5.000 j. Evaluatie publiekshal € 10.640 k. Inzet toeristenbelasting: actieplan 'Drimmelen aan de Biesbosch' € 20.405 l. Kosten ontwikkeling Elektronisch Kinddossier € 10.596 m. Vrijwilligersondersteuning € 9.564 n. Actualisatie milieubeleidsplan € 3.300 Het restant van € 278.229,89 te storten in de Algemene Reserve Goedkeuren van de geconstateerde begrotingsafwijkingen i.h.k.v. de rechtmatigheid

Made, 26 juni 2008 De raad voornoemd, Griffier,

Voorzitter,

mr. M.J.N. Schetters-Schuurbiers

drs. G.L.C.M. de Kok

9

10

Accountantsverklaring

11

12

Aan de gemeenteraad van de gemeente Drimmelen T.a.v. mevrouw mr. M.J.N. Schetters-Schuurbiers Postbus 19 4920 AA DRIMMELEN

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2007 van gemeente Drimmelen, bestaande uit de balans per 31 december 2007 en de programmarekening over 2007 met de toelichtingen, gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Drimmelen is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven, en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting, en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante weten regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

13

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, lid 2 van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten en het controleprotocol inclusief normenkader zoals dit op 24 januari 2008 door de gemeenteraad is vastgesteld voor de controle van de jaarrekening 2007. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de weten regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van de gemeente heeft gemaakt, een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening, alsmede een evaluatie van het normenkader voor rechtmatigheid zoals vastgesteld door de gemeenteraad op 24 januari 2008 en de operationalisering van het normenkader voor rechtmatigheid in het toetsingskader van de gemeente. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Deze goedkeuringstolerantie is door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 24 januari 2008 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van Drimmelen een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2007 als van de activa en passiva per 31 december 2007 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen.

14

Verklaring betreffende regelgevende instanties

andere

wettelijke

voorschriften

en/of

voorschriften

van

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213, lid 3 onder d Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Breda, 27 mei 2008 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: drs. W. Veldhuis RA

15

16

Programmaverantwoording 2007

17

18

1.

Relatie met de burger

De hoofddoelstelling van het programma ‘Relatie met de burger’ is: Het vergroten van het vertrouwen van de burgers in de gemeente.

Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 1.1 1.2 1.3 1.4

Het vasthouden, maar liever nog verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening Het meer betrekken van de burger bij de beleidsvorming Het maken van een cultuuromslag Het zijn van een betrouwbare partner

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Het vasthouden, maar liever nog verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening 1.1.1 Opzetten frontoffice ‘nieuwe stijl’. Begin 2007 is de nieuwe publiekshal in gebruik genomen en zijn alle loketten in de frontoffice geïntegreerd (fysiek, telefonisch, e-mail en post). De medewerkers hebben in december 2007 de opleiding medewerker frontoffice afgerond. Naast het theoretische deel, is in 2007 een start gemaakt met “training on the job”. Uiteindelijk zal de frontoffice 70 tot 80 % van de vragen/producten zelfstandig af moeten kunnen handelen. De klant wordt zo veel mogelijk door één medewerker geholpen (de één-loket-gedachte) en de backoffice-medewerkers krijgen meer tijd voor de beantwoording van de meer specialistische klantvragen. Dit kost echter wel enkele jaren, aangezien de “winkel open moet blijven tijdens de verbouwing”. Voor een verder afstemming met de backoffice zijn enkele werkgroepen ingesteld zodat de informatie uitwisseling gewaarborgd wordt. Via het klantbegeleidingssysteem wordt de klant verwezen naar het juiste loket en op een adequate manier geholpen. Verder is er een start gemaakt met het analyseren van het aantal bezoekers aan de balie, voor welk product men komt en hoe lang het duurt (op basis van het klantbegeleidingssysteem). Voor een goed beeld vereist dit een goede technische “inregeling” en een goed gebruik van het systeem door de medewerkers. Voor 2008 zal dit maandelijks worden bijgehouden en vergeleken. In verband met de beveiliging van waardedocumenten op de afdeling, is een aparte kluis aangeschaft voor de dagvoorraad die bij de balies beschikbaar moet zijn. Daarnaast is er een geldtelmachine aangeschaft voor een snelle en juiste telling van de kas. In het laatste kwartaal is een start gemaakt met de evaluatie van de nieuwe werkwijze binnen de Publiekshal. De ervaringen en wensen van de burger (maar ook van de medewerkers) met de nieuwe werkwijze van dienstverlening, worden daarbij in kaart gebracht. Speerpunten hierbij zijn: telefonische bereikbaarheid (technisch en kwalitatief), klanttevredenheidsonderzoek en enquête tussen medewerkers Frontoffice en Backoffice. In april 2008 worden de resultaten aan het college voorgelegd. 1.1.2 Het beschrijven van een tweede deel van de werkprocessen. Voor dit punt, dat onderdeel uitmaakte van het project KSD (Kwaliteits Slag Drimmelen) geldt dat de middelen hiervoor bij het vaststellen van de begroting voor 2007 is komen te vervallen. 1.1.3 Verdere uitbouw websites. Er zijn acties uitgezet voor verdere uitbouw van de website. Er is een plan van aanpak opgesteld voor intranet. Uitbouw van internet heeft in 2007 plaatsgevonden door de invoering van digitale dienstverlening met behulp van Digi-D. Er kunnen nu 5 producten online worden besteld en betaald via de website. Daarnaast heeft Drimmelen deelgenomen aan de projecten Bekendmakingen en Samenwerkende catalogi van de Rijksoverheid, programma Andere Overheid. Burgers kunnen nu op basis van postcode alle voor hen geldende bekendmakingen en producten opvragen van de gemeente, provincie, waterschap en de rijksoverheid via onze website.

19

1.1.4 Invoeren Burger Service Nummer. Op 26 november 2006 is het Burger Service Nummer ingevoerd. De omzetting van het sofinummer naar het Burger Service nummer heeft zonder problemen plaatsgevonden. 1.1.5 Invoering authentieke basisregistraties. Begin 2007 is een bestandsvergelijking gemaakt om een beeld te krijgen van de vervuiling van de gemeentelijke basisadministratie voor personen (GBA), die als primair bestand dient om te komen tot een authentieke basisregistratie adressen en gebouwen. In het vierde kwartaal van 2007 is een Plan van Aanpak (PvA) opgesteld waarin naast een activiteitenplanning ook de personele en financiële aspecten onderdeel van uitmaken. Er is een projectleider benoemd die voldoende tijd aan het project kan besteden en voor projectgroepleden is ruimte gereserveerd in afdelingsplannen. In december 2007 en januari 2008 hebben bijeenkomsten plaatsgevonden met de leverancier van de module basisregistraties welke in maart 2008 geleverd en geïmplementeerd gaat worden. Hoewel we nog een flinke inspanning moeten verrichten is de planning er op gericht om in februari 2009 zover te zijn dat de procedure voor het aansluiten op de landelijke voorziening kan worden gestart. Dit laatste traject neemt nog eens drie maanden in beslag. Voor zover nu te overzien is het beschikbare krediet toereikend. 1.1.6 Digitalisering. De website dient als een portaal voor zowel externe klanten als de interne klanten (de medewerkers). In 2007 zijn stappen gezet om de dienstverlening aan de burgers en bedrijven te verbeteren. Denk hierbij aan productencatalogus (en samenwerkende catalogi), interactieve formulieren, gebruik van DigiD en de invoering van het klantbegeleidingssysteem. In 2008 zal (binnen de kaders van het ICT beleid) verder gekeken worden naar digitalisering van producten. 1.1.7 Opstellen startnotitie deregulering. De Kamer van koophandel West-Brabant is binnen het kamergebied in 2005 een project gestart om de omvang van de gemeentelijke regelgeving die van toepassing is op bedrijven te reduceren en de kwaliteit van deze regeleving te verbeteren. Als gevolg van een herindeling van het kamergebied is de gemeente Drimmelen ondergebracht bij de Kamer van koophandel Zuidwest-Nederland en heeft de gemeente aansluiting te zoeken bij het in dit kamergebied ingezette dereguleringstraject. Hiertoe is het najaar van 2007 is opdracht verstrekt aan Sira Consulting . die in een drietal stappen een 60-tal nader te bepalen producten (vergunning, toestemming, ontheffing) op dereguleringsmogelijkheden onderzoekt. Dit zal in het voorjaar van 2008 resulteren in dereguleringsvoorstellen voorzien van met de dossierhouders afgestemde risisco's en een raming van de reductie van de administratieve lasten, gevolgd door een eindrapportage.Vervolgens dient dit dereguleringsadvies, indien het wordt overgenomen door college en raad, geïmplementeerd te worden. Dit traject valt buiten de opdracht die aan Sira is verleend. Het meer betrekken van de burger bij de beleidsvorming 1.2.1 Training om te komen tot interactieve beleidsvorming a.d.h.v. concrete beleidsprocessen. In het kader van Bestuurlijke vernieuwing hebben trainingen plaatsgevonden door het bureau de Beuk aan beleidsambtenaren over interactieve beleidsvorming en kaderstelling. De documenten van de Beuk zijn door de afdeling communicatie samen met een afvaardiging van beleidsambtenaren verwerkt tot een praktische werkwijze in de vorm van het stroomschema burgerparticipatie, dat in maart 2008 aan de raad wordt voorgelegd. In de werkwijze voor burgerparticipatie is het schrijven van een startnotitie c.q. projectplan voor het college en de raad opgenomen. 1.2.2 Trainingen schrijven beleidsnotities. In het kader van Bestuurlijke vernieuwing heeft er een training plaatsgevonden door het bureau de Beuk aan beleidsambtenaren over het schrijven van beleidsnotities. De documenten van de Beuk zijn door de afdeling communicatie en de griffie samen met een afvaardiging van beleidsambtenaren verwerkt tot een nieuw raadsformat dat per 1 januari 2008 is ingevoerd. Met het nieuwe raadsformat is aan de wens van de raad tegemoet gekomen om de raadsvoorstellen duidelijker en leesbaarder op te stellen. In raadsvoorstellen wordt voortaan benoemd wat de voorgeschiedenis is, wat er aan de hand is, wat we willen bereiken, hoe dit past binnen beleid en wetgeving, hoe we dit gaan doen, wie de betrokken partijen zijn, waar we op moeten letten, wat we nodig hebben, hoe we gaan communiceren en wat het advies van de commissie is. 1.2.3 Oriëntatie op anders vergaderen. In 2007 is in aansluiting op de in 2006 vastgestelde startnotitie bestuurlijke vernieuwing een interactief uitvoeringstraject opgestart waar als belangrijk onderdeel in zit de oriëntatie op

20

anders vergaderen. Uiteindelijk is in de raad van december 2007 besloten tot een aangepaste werkwijze per 1-8-2008, het z.g. driefasenmodel (informatie – opinie – besluitvorming) in een vierwekelijkse vergadercyclus. 1.2.4 Vormgeven van het burgerinitiatief. Het burgerinitiatief houdt in dat burgers onder bepaalde voorwaarden onderwerpen op de raadsagenda kunnen zetten. In het raadsprogramma 2006-2010 is opgenomen de invoering van het burgerinitiatief. Bij het besluit omtrent de aangepaste vergaderwijze zoals vermeld de onder 1.2.3 is afgesproken dat de aangepaste vergaderwijze wordt geëvalueerd in de 2 helft van 2009. Deze evaluatie wordt afgewacht voordat de raad al dan niet besluit tot invoering van het burgerinitiatief naast andere mogelijke meespreek-/inspreekvormen van burgerparticipatie. 1.2.5 Invoering wijkgericht werken in alle kernen. In 2007 is gestart met het wijkgericht werken in alle kernen. Voor inhoudelijke rapportage hierover verwijzen u naar programma 3. Openbare Ruimte. Het maken van een cultuuromslag 1.3.1 Het verbeteren van de bedrijfsvoering m.b.v. het INK (Instituut Nederlandse Kwaliteit)model. 1.3.2 Verder aanpakken en realiseren van de eerste 10 verbeterpunten. 1.3.3 Verzorgen van trainingen op het gebied van klantgericht schrijven. Voor deze drie punten, die onderdeel uitmaakten van het project KSD (Kwaliteits Slag Drimmelen) geldt dat deze bij het vaststellen van de begroting voor 2007 zijn komen te vervallen. Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006

Prim. Begroting 2007

na wijziging 2007

Realisatie 2007

1.501.313

1.685.763

1.800.691

1.729.244

553.555

595.918

671.605

605.117

306.997

332.399

316.017

298.820

378.750

311.803

318.940

379.195

339.945

467.763

478.349

522.296

361.733

359.933

366.203

334.284

29.997

32.709

63.126

36.154

48.388

101.816

99.167

42.846

3.520.677

3.888.104

4.114.098

3.947.955

bestuursorganen bestuursondersteuning voormalig personeel voorlichting burgerzaken front-office burgerzaken back-office samenwerking griffie

Totaal lasten bestuursorganen bestuursondersteuning voormalig personeel voorlichting burgerzaken front-office burgerzaken back-office samenwerking griffie

Totaal baten Totaal budget

10.265

-

-

5.320

-

-

-

188

-

-

-

-

-

-

-

-

354.671

440.108

470.549

493.442

16.092

415

1.966

1.966-

-

-

-

-

-

-

-

-

381.028

440.523

472.515

496.983

3.139.648

3.447.581

3.641.583

3.450.972

Tabelinvesteringen: Krediet Bestuursorganen Raadsinfosysteem fase 2001

108.907 108.907

Uitgaven tm 2007 103.673 103.673 21

Prestatie-indicatoren Afhandelingstermijn bezoekers frontoffice (m.b.v. klantbegeleidingssysteem); Aantal klachten (bejegening) Afdoeningstermijnen brieven en e-mail (nog te ontwikkelen) Aantal bezoekers website per maand (afgeronde getallen) - eerste 3 kwartalen: - laatste kwartaal (vernieuwde website in gebruik): Afname regelgeving (nog te ontwikkelen) Aantal interactieve beleidsprocessen Aantal insprekers bij commissievergaderingen Aantal raadsvoorstellen Cijfer burgerenquête Aantal in gang gezette verbeterpunten

2006 15 min

begroot 12 min

werkelijk 11 min. 13

20.000

20.000

28.000

1 Onbekend 129 7,4

3 30 onbekend -

3 33 117 -

Voor een goed beeld van de afhandelingstermijn is een goede technische “inregeling” van het klantbegeleidingssysteem en een goed gebruik van het systeem door de medewerkers vereist. Dit kost enige tijd. De cijfers van 2007 zijn is dan ook nog niet nauwkeurig. De afhandelingstermijn kan per product verschillen. Bijvoorbeeld klanten aan het WMO loket of voor Bouwen en Wonen, vergen over het algemeen meer tijd voor een goede begeleiding en afhandeling van de vragen. Voor de overige “standaardproducten” is de gemiddelde afhandelingstermijn (inclusief wachttijd) in 2007 niet boven de 12 minuten uit gekomen. Voor 2008 zal dit maandelijks worden bijgehouden en vergeleken. Op die manier wordt een steeds beter beeld gekregen van de afhandelingstermijn.

22

23

2.

Veiligheid

De hoofddoelstelling van het programma ‘Veiligheid’ is: Het verhogen van het algemene veiligheidsgevoel Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 2.1 2.2 2.3

Politie- en brandweerkorpsen op voldoende sterkte houden, voldoende geoefend houden en zoveel mogelijk komen tot regionale samenwerking Het bevorderen van de nalevingbereidheid Activiteiten in de openbare ruimte ordelijk en veilig laten verlopen

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Politie- en brandweerkorpsen op voldoende sterkte houden, voldoende geoefend houden en zoveel mogelijk komen tot regionale samenwerking 2.1.1 Uitwerken van het regionaal samenwerkingsverband. De uitwerking van het regionale samenwerkingsverband in volle gang. Er heeft in 2007 een inventarisatie plaatsgevonden van de met de brandweer verbonden kosten. Deze inventarisatie was noodzakelijk voor het bepalen van de wijze van de ontvlechting van de brandweer uit de gemeentelijke begroting en de toekomstige financiering. 2.1.2 Implementatie 3 x rood. De implementatie van 3 x Rood is een feit. Alle benoemingen hebben plaatsgevonden en werkafspraken zijn gemaakt. Thans wordt gewerkt aan de verdere uitwerking van de procedures en de stroomlijning van de werkzaamheden. Een voorbeeld van de integratie is het feit dat met ingang van 1 januari 2008 door de drie gemeenten met één gemeenschappelijke database wordt gewerkt voor het kennisprogramma Fireman. 2.1.3 Huisvestingsonderzoek brandweerpost Lage Zwaluwe. Eind 2007 is aan een bureau opdracht gegeven het huisvestingsonderzoek te verrichten. Naar verwachting zullen de resultaten van het onderzoek in het eerste kwartaal van 2008 beschikbaar komen. 2.1.4 Opstellen van het oefenplan 2007. In 2007 is het oefenprogramma uitgevoerd conform de planning. 2.1.5 Versterken positie gemeente in Veiligheidsregio. Door samenwerking in het kader van het project 3x oranje met de gemeenten Oosterhout en Geertruidenberg wordt getracht ter voorbereiding van de vergadering van het AB van de Veiligheidsregio onderling informatie uit te wisselen waarmee beoogd wordt de kwaliteit van advisering te verhogen en daarmee de positie van de gemeente(n) in de veiligheidsregio te versterken. Op 1 mei is het samenwerkingsplan 3x oranje akkoord bevonden door de respectievelijke gemeentesecretarissen. De werkgroep zal met de daadwerkelijke uitvoering van de voorgestelde activiteiten aan de slag gaan. 2.1.6 Oefenen en opleiden gemeentepersoneel i.v.m. de rampenbestrijding. In 2007 zijn wij er weer in geslaagd om alle gemeentelijke deelprocessen een keertje te oefenen/op te leiden met behulp van Octaaf Adviesgroep. Voor sommige processen hield dat in een zogenaamde tabletop oefening, voor andere een workshop. Daarnaast heeft het gemeentelijk beleidsteam een GRIP 4 situatie geoefend in het kader van een door het waterschap Brabantse Delta geïnitieerde oefening "droge voeten". 2.1.7 In stand houden waterpolitie Drimmelen. Per 1 juli 2007 is tussen de KLPD waterpolitie en de gemeente Drimmelen, nadat in april 2004 het KLPD het voornemen bekend had gemaakt om de Dienst waterpolitie te herstructureren, een convenant gesloten met betrekking tot het dragen van de exploitatiekosten van de post waterpolitie in Drimmelen. Hiermee is verzekerd dat minimaal de komende vier jaar de politiepost in Drimmelen behouden blijft. Verder is in november 2007, mede door de beleidsgroep, de overeenkomst getekend tussen de KLPD en regiopolitie Midden en West Brabant over het politietoezicht in de Biesbosch voor de

24

jaren 2008 en 2009. Kortom er bestaat, in tegenstelling tot voorgaande jaren meer zekerheid betreffende het toezicht op veiligheid in de Biesbosch. Het bevorderen van de nalevingbereidheid 2.2.1 Opstellen en uitvoeren van het Handhavinguitvoeringsplan 2007. Voor het bevorderen van de nalevingbereidheid is voor het jaar 2007 een handhavinguitvoeringsprogramma (HUP) opgesteld. Inmiddels is het 2008 en kunnen we concluderen dat de doelstellingen die in het HUP 2007 staan behaald zijn. Tevens is in het jaar 2007 naar aanleiding van opmerkingen die in het VROM-breed onderzoek stonden en de kwaliteitscriteria van de Provincie een naleefeffectrapportage opgesteld. Naar aanleiding van de uitkomsten van de naleefeffectrapportage kan er geconcludeerd worden dat het naleefgedrag binnen onze gemeente op een adequaat niveau ligt. Activiteiten in de openbare ruimte ordelijk en veilig laten verlopen 2.3.1 Het komen tot een helder en integraal evenementenbeleid en horecabeleid. Op 24 januari 2008 is de nota integrale veiligheid vastgesteld door de gemeenteraad. Eén van de prioriteiten genoemd in deze nota is de totstandkoming van horecabeleid. Begin 2008 zal een jaaruitvoeringsprogramma (JUP) worden opgesteld waarin horecabeleid een plaats krijgt. 2.3.2 Het veiligheidsdenken in de gemeente integraal verder uitwerken. Met de vaststelling van de integrale veiligheidsnota zal de komende jaren het veiligheidsdenken ingebed raken in de organisatie. 2.3.3.

Uitvoering geven aan creatieve en preventieve projecten om de jeugdoverlast tot een minimum te beperken Vanuit de districtelijke werkgroep jeugd en overlast is de werkwijze van de begeleidingscommissie jeugd en veiligheid versterkt. 2.3.4. Implementatie veiligheidsstructuur. Zie 2.3.2. Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006 openbare orde en veiligheid A.P.V. brandrepressie brandpreventie rampenbestrijding

Totaal lasten openbare orde en veiligheid A.P.V. brandrepressie brandpreventie rampenbestrijding



na wijziging 2007

Realisatie 2007

479.103

502.047

493.447

111.168

75.704

76.704

116.067

1.088.966

975.085

1.037.821

1.009.019

116.378

125.289

124.589

104.755

68.099

126.377

118.502

93.040

1.863.714

1.804.502

1.851.063

1.798.773

9.000

5.000

5.000

8.450

-

-

475.891

-

-

5.494

2.500

3.373

5.849

6.309

2.500

2.500

3.806

-

-

-

-

20.803

10.000

10.873

18.105

1.842.911

1.794.502

1.840.190

1.780.668

Tabelinvesteringen: Krediet brandrepressie Watervoerende apparatuur Hydraulisch redgereedschap Bevelvoerderskaarten OGS-materialen

3.819 25.210 35.000 14.496 78.525

Uitgaven tm 2007 3.266 24.370 23.213 50.849 25

Prestatie-indicatoren Aantal brandveiligheids adviezen bouwen milieuvergunning Aantal controles evenementen in het kader van brandveilheid Aantal gecontroleerde gebruiksvergunningen panden Aantal verstrekte gebruiksvergunningen panden Aantal oefeningen regulier Aantal oefeningen realistisch Aantal korpsleden in- en uit Uitruktijden brand/hulpverlening [mate waarin wordt voldaan aan de norm] Cijfers politie (nog te ontwikkelen) Realisatie Handhavingsuitvoeringsplan Aantal waarschuwingen KLPD in Biesbosch Aantal bekeuringen KLPD in Biesbosch Aantal evenementenvergunningen Aantal geïmplementeerde projecten op de benoemde veiligheidsvelden Resultaten “Brom effe normaal” - aantal gecontroleerde bestuurders brom- en snorfietsen - aantal bekeuringen Resultaten aanpak drugsoverlast op straat

26

2006 15

begroot 15

werkelijk 19

57

30

39

114 14 29 3 12/5 90%

60 5 29 1 -/3 90%

69 6 29 1 -/7 88% 100% 282 250 325

180 65 27 aanhoudingen 39 x softdrugs 14 x harddrugs

27

3.

Openbare Ruimte

De hoofddoelstelling van het programma ‘Openbare ruimte’ is: Het schoon, heel en veilig houden van de woon- en werkomgeving in de gemeente met (zo mogelijk actieve) betrokkenheid van bewoners en bedrijven. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 3.1 3.2 3.3

Het schoon, heel en veilig houden van de woon-, recreatie- en werkomgeving in de gemeente Voorkomen van wateroverlast Vergroting (zo mogelijk actieve) betrokkenheid van bewoners en bedrijven

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Het schoon, heel en veilig houden van de woon-, recreatie- en werkomgeving in de gemeente 3.1.1. Er wordt een scala van werkzaamheden uitgevoerd in het kader van het schoon, heel en veilig houden. Gedeeltelijk gebeurt dit door de eigen dienst, hierover later meer, daarnaast gebeurt dit, via aanbesteding, door de aannemerij. Het werk wat wordt aanbesteed is voor een deel planmatig en is aanbesteed in (langdurige) onderhoudscontracten. Bijvoorbeeld de onderhoudscontracten openbaar groen. Daarnaast zijn regelmatig op incidentele basis werkzaamheden aanbesteed. Het betreft hier zaken die door de eigen dienst gaandeweg het jaar worden gesignaleerd ofwel die via het een melding worden aangegeven en waar de eigen dienst niet de middelen/ mogelijkheden voor heeft. Bijvoorbeeld grotere onderhoudswerkzaamheden aan bestrating, straatreiniging e.d.. Voor wat betreft de eigen dienst geldt dat vanaf januari 2007 is gewerkt in 4 wijkploegen. Vanaf januari 2007 is gewerkt in 4 wijkploegen. Iedere ploeg heeft een wijk tot hun aandachtsgebied en is verantwoordelijk voor het uitvoeren van een scala van werkzaamheden in het kader van het Schoon, Heel en Veilig houden van hun wijk. Het jaar 2007 is voor de buitendienst een jaar geweest om vanuit de uitvoering te leren en het werk beter vorm te geven: Wat zijn precies taken die door hen uitgevoerd moeten/ kunnen worden, hoe moet met meldingen worden omgegaan, wat is de capaciteit en kwaliteit die in de verschillende wijken nodig is enz. Inmiddels is door de opgedane ervaring duidelijker wat precies de verwachting is en hoe het werk zich in de verschillende wijken ten opzichte van elkaar verhoudt. Dit heeft er inmiddels al toe geleid dat in het vroege voorjaar van 2008 kleine wijzigingen in de opzet zullen worden uitgevoerd. Een uitgebreidere evaluatie is te verwachten in het voorjaar van 2008. Er is een start gemaakt met het opstellen van wijkjaarplannen. In 2 kernen zijn bewonersavonden gehouden, in alle kernen zijn wijkschouwen georganiseerd. Bij het maken van het onderhoudsprogramma van de afdeling Openbare werken is, waar mogelijk, rekening gehouden met, zaken die hieruit naar voren gekomen zijn. Bij de uitvoering van de projecten worden inmiddels, waar mogelijk, omwonenden betrokken. Ook is duidelijk dat, door het op deze manier werken in de wijken en het bewoners vragen mee te denken over hun wijk, er andere zwaartepunten in de wijk zijn komen liggen. Door hun betrokkenheid is bijv. meer aandacht gegaan naar straatmeubilair, groenmaatregelen en maatregelen in het kader van onderhoud en verbeteren van speelplekken. Op grond hiervan is de inzet van de afdeling Openbare Werken buitendienst zodanig gewijzigd ten opzichte van voorgaande jaren dat er meer uren zijn besteedt aan openbaar groen, straatmeubiliar, evenementen e.d. Voor verdere uitleg verwijzen u naar de “Jaarrekening 2007 - Toelichting resultaat”. Een eerste wijkjaarplan voor de kernen Hooge en Lage Zwaluwe is inmiddels verschenen. Een verdere uitwerking hiervan zal in de komende jaren blijvend aandacht vragen. Het aantal meldingen zegt niet direct iets over de kwaliteit van de openbare ruimte, of over de tevredenheid van de burgers. Doordat de medewerkers van de gemeente vaker in de wijken zijn, schoon, heel en veilig als aandachtsgebied hebben en de wijk steeds beter leren kennen, is het mogelijk om preventiever te werk te gaan. Echter de veelvuldige aanwezigheid roept ook extra verwachting en daarmee vragen op. Zeker

28

als burgers merken dat het zin heeft om zaken te melden (want ze worden vervolgens goed afgewerkt), zullen ze eerder een nieuwe melding doen. Vandaar dat we bij het verbeteren van het werkproces rondom de afhandeling van meldingen, ons niet zozeer hebben geconcentreerd op het verminderen van het aantal meldingen. Het streven is er meer op gericht geweest om meldingen af te handelen binnen de afgesproken termijn van 5 werkdagen en indien dit niet lukt, hierover duidelijk te communiceren met de melder. Inmiddels zijn een aantal stappen gezet om versnelling in de afhandeling en communicatie hierover met de burger te verbeteren. Voor het opnieuw meten van de algemene tevredenheid van de burgers zal een tevredenheidonderzoek moeten plaatsvinden. Zodra een algemeen onderzoek gepland wordt zal hierop worden aangesloten.

Voorkomen van wateroverlast 3.2.1 Vaststelling van een integraal waterplan en een nieuw Gemeentelijke Riolerings Plan (GRP). In de raad van 24 mei 2007 is het “Waterbeleidsplan Gemeente Drimmelen waarin opgenomen het verbreed Gemeentelijk rioleringsplan 2007 t/m 2010” vastgesteld. In dit plan zijn diverse inspannings-, en resultaatsverplichtingen opgenomen. Ter voorkoming van de wateroverlast zijn optimalisatiestudies en afkoppelplannen opgenomen. Uiteraard wordt ook aan alle “traditionele”verplichtingen, voortvloeiend uit het GRP, gevolg gegeven. Ook speelt het waterbeleidsplan in op de toekomst. Zo is in 2007 al een voorzet gegeven in ons plan over de wet gemeentelijke watertaken. Zodoende zijn er activiteiten opgenomen die vast inspelen op de zorgplicht van het afstromend hemelwater en de zorgplicht grondwater. Definitieve maatregelen en verplichtingen vanuit de Europese Kaderrichtlijn water zullen in 2010 bekend zijn. Mede om die reden zal in 2010 ons waterplan worden herzien. 3.2.2

Wegwerken achterstallig onderhoud watergangen en overdracht van het beheer van het stedelijk water aan het waterschap. In 2006 is op basis van het vigerend baggerplan (2002 – 2009) besloten dit in 2008 te actualiseren. Dit is noodzakelijk omdat de opgenomen rapportages van de bemonsterde waterbodems zijn verouderd. Deze kunnen niet meer dienen als uitgangpunt voor de noodzakelijke baggerwerkzaamheden. Om tot een goede staat van onderhoud te komen voor de watergangen heeft de raad 1,3 miljoen beschikbaar gesteld. Door de verandering in wet-, en regelgeving (wederom de wet gemeentelijke watertaken) is het mogelijk vanaf 2008 deze werkzaamheden te dekken vanuit het verbreed rioolrecht. Om deze reden is er 9 ton teruggevloeid naar de algemene reserve (raadsbesluit 13 december 2007). Voor het resterende bedrag is het baggerwerk Ganshoeksingel opgestart en zal tweede kwartaal 2008 gestart zijn met de daadwerkelijke uitvoering. In 2008 zal verder gevolg gegeven worden aan de verschillende baggerprojecten zoals deze worden opgenomen in het geactualiseerde baggerplan. Na het baggeren is een nulsituatie gecreëerd. Het waterschap heeft aangegeven vanaf dit moment bereid te zijn watergangen over te nemen. Let op, dit betreft enkel en alleen functioneel water binnen de bebouwde kom! Dus geen siervijvers e.d.

3.2.3

Waar, op basis van de capaciteit van het stelsel, noodzakelijk gescheiden stelsels aanleggen bij de ontwikkeling van woningbouwprojecten en bestaande wijken. Daar waar er twijfel is over de capaciteit van de riolering ligt dit vaak aan de toename in verhard oppervlak op voornamelijk particuliere terreinen en de toename van intense buien.

29

Om maatregelen te nemen ter voorkoming van water op straat situaties (welke binnen de vastgestelde definitie geen wateroverlast problemen zijn) zal de aanleg van gescheiden stelsels met eventueel infiltratievoorzieningen uitkomst bieden. Op basis van het vigerende BRP (BasisRioleringsPlan) zijn een aantal water op straat situaties in beeld gebracht. Om in te spelen op de lopende optimalisatiestudies zijn in het waterplan reeds enkele 'no regret' afkoppelmaatregelen opgenomen. Een ‘no regret’maatregel is een maatregel die nooit indruist tegen de OAS, KRW of andere veranderende wet - of regelgeving. Het effect van afkoppelen is altijd positief en zal de wateroverlast verminderen. Dit betreft het afkoppelen van industrieterrein Stuivezand, Groningenlaan en omgeving, Wethouder Crezeelaan en omgeving en Biesboschweg. Reeds op het uitgevoerde project afkoppelen Fresiastraat is subsidie verleend door het waterschap. Het betrof hier een subsidie regeling tot en met 2007. Afhankelijk van het besluit van het bestuur van het waterschap is subsidie ook nog mogelijk voor het project Groningenlaan. Bij het opstellen van het masterplan afkoppelen zal op de resterende water op straat projecten uit het BRP dieper worden ingegaan. Nieuwbouwplannen worden altijd afgekoppeld. Dit kan onder andere door middel van een gescheiden stelsel plaatsvinden. Vergroting (zo mogelijk actieve) betrokkenheid van bewoners en bedrijven 3.3.3. In 2007 is gestart met het wijkgericht werken in alle kernen. Dit heeft ertoe geleid dat een coördinator Wijkbeheer is aangesteld. Het afgelopen jaar heeft hij veel tijd geïnvesteerd in het opbouwen van een netwerk. De bedoeling was immers om samen met de bewoners en de wijkpartners (woningcorporaties , jongerenwerk, politie, scholen e.d) het wijkgericht werken tot een succes te maken. Vanuit deze samenwerking zijn een aantal concrete projecten uitgevoerd. Bij alle projecten is veel inzet gepleegd door bewoners, hetzij daadwerkelijk in de uitvoering, in de communicatie naar medebuurtbewoners ofwel bij het zoeken van sponsoren om de activiteiten te kunnen bekostigen. Zo zijn enkele speelplekken ontstaan en verbeterd, wordt momenteel een skatebaan gerealiseerd, is een aanhangerproject uitgevoerd en zijn er initiatieven om het Drenkelingenkerkhofje te reconstrueren. In 2 wijken zijn bewonersavonden georganiseerd geweest om te peilen hoe de bewoners denken over hun wijk en waar de prioriteit gelegd moet worden bij het aanpakken van knelpunten. Verder hebben wijkschouwen plaatsgevonden waarbij bewoners de politiek, de ambtenaren en de diverse wijkpartners, op een rondleiding door de wijk hebben meegenomen om knelpunten en wensen kenbaar te maken. Waar mogelijk is daarna direct uitvoering gegeven aan het oplossen van knelpunten. Bij projecten die opgenomen zijn in het beheerprogramma worden bewoners, waar mogelijk, betrokken bij de uitvoering. Inmiddels hebben we (om persoonlijke redenen) alweer afscheid moeten nemen van de coördinator en zal de nieuwe coördinator per 1 april 2008 in dienst treden.

30

Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006 wegen en verlichting waterkering natuurbescherming plantsoenen speelterreinen riolering begraafplaatsen

3.779.934


wegen en verlichting waterkering natuurbescherming plantsoenen speelterreinen riolering begraafplaatsen

Realisatie 2007

2.262.504

2.316.389

756

756

-

432

1.641

1.641

783

2.877.703

1.561.691

1.543.541

1.849.514

63.522

80.559

97.366

111.128

1.780.440

1.745.483

1.745.483

1.820.860

-

Totaal lasten

na wijziging 2007

2.364.312

153.570

144.759

151.475

146.853

8.655.601

5.797.393

5.856.651

6.293.449

703.094

37.406

45.184

1.948

54.514

904.514

905.369

1.897.498

1.900.567

1.900.567

1.967.411

121.195

144.758

114.758

97.980

2.726.715

2.137.245

2.965.023

2.972.708

5.928.886

3.660.148

2.891.628

3.320.741

4.926 -


Tabelinvesteringen: Krediet wegen en verlichting gladheidsbestrijding Kruispunt Wagenberg tractie Rolbezem openbaar groen Landschapsbeleidsplan: groenvoorziening speelterreinen Aanleg/herpl. skatebaan Thd. riolering luchtfoto's / onderlegerbeelden vrijverval riolering vervanging gemalen maatregelen vuilemissiespoor begraafplaatsen

Uitgaven tm 2007

36.007 452.309 7.797

17.715 173.012 -

148.828

93.217

55.000

-

40.000 3.673.782 485.726 983.505 191.336 6.074.291

166.405 112.814 680.993 175.977 1.420.134

Prestatie-indicatoren 2006

begroot

Tevredenheid burger met Openbare Ruimte Verlaging van het aantal meldingen

werkelijk

doel 7,0 * -20% #

* zal bij volgende burgerenquête moeten worden vastgesteld.# # zie ook toelichting onderdeel 3.1.1

31

4.

Verkeer en vervoer

De hoofddoelstelling van het programma ‘Verkeer en Vervoer’ is: Het programma Verkeer en Vervoer kent als doelstelling het bevorderen van een duurzaam veilige infrastructuur met voldoende aandacht voor leefbaarheid en bereikbaarheid. Het beleid van de gemeente Drimmelen is gericht op een goede bereikbaarheid van alle kernen, een leefbare woonomgeving en de veiligheid in het verkeer. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

het veilig gebruik van de gemeentelijke wegen garanderen voor langzaam en snel verkeer; het bevorderen van het gebruik van de fiets door het definiëren van een fietsnetwerk met bijbehorende eisen en het vervolgens aanpassen van de huidige fietspaden aan eerder genoemde eisen; een goede bereikbaarheid voor het gemotoriseerd verkeer door het optimaliseren van de inrichting van de wegen conform de wegencategorisering; beperken van de parkeeroverlast door middel van het volgen van eenduidige en heldere parkeernormen; het toegankelijk maken van het openbaar vervoer voor iedereen, ook voor minder validen; het verbeteren van de kennis op gebied van verkeer bij diverse groepen verkeersdeelnemers door een betere voorlichting en educatie.

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Beleidsplan verkeer en vervoer 4.1.1 De door de raad gekozen actiepunten, genoemd in het nieuwe beleidsplan verkeer en vervoer. Veel van de actiepunten komen onderstaand terug. Kortheidshalve wordt hiernaar verwezen. Fietsvoorzieningen 4.2.1 Het Actieplan Fietsvoorzieningen, opgesteld in 2006, waarin een meerjarenuitvoeringsprogramma is opgenomen voor de verbetering van de hoofdfietsroutes. Aangezien er in de GGA-regio Breda behoefte bestond aan actualisering van het regionaal fietsnetwerk, is hiermee onder leiding van de Gemeente Drimmelen (want levert de voorzitter van de Werkgroep Fiets) in 2007 gestart. Dit plan behelst niet alleen de vaststelling van een nieuw regionaal fietsnetwerk, maar ook een toetsing van dit vastgestelde netwerk aan kwaliteitseisen. Uit deze toetsing volgt dan vervolgens een lijst met knelpunten. Voor het oplossen van deze knelpunten wordt subsidie gegeven. Het voornoemde Actieplan (was een stagerapport) heeft voor de Gemeente Drimmelen hierbij als basis gediend. In juni 2008 zal het regionale plan vastgesteld worden. Vanaf dat moment kunnen knelpunten uit het regionale plan aangemeld worden voor het regionaal uitvoeringsprogramma. Alleen projecten die in dit uitvoeringsprogramma opgenomen worden, komen in aanmerking voor cofinanciering. 4.2.2

Haalbaarheidsstudie naar de mogelijkheid voor een fietsoversteek richting de Biesbosch. Dit zal in nauwe samenwerking met het taakveld Toerisme moeten gebeuren aangezien het voornamelijk een toeristische voorziening betreft. Is doorgeschoven naar 2008.

Parkeervoorzieningen 4.3.1 Integreren van parkeervoorzieningen bij nieuw te ontwikkelen woningbouw. Dit gebeurt nu, getuige de vele bouwplannen (Ligne, Made-Oost etc.) die ter controle aan het taakveld ‘Verkeer’ worden voorgelegd.

32

4.3.2

• • • •

Verdere implementatie van maatregelen ter oplossing van parkeerproblematiek in de kern Drimmelen naar aanleiding van een parkeeronderzoek naar de gevolgen van het betaald parkeren op de centrale parkeerplaats. Op 22 maart 2007 zijn tijdens een informatieavond in het Dorpshuis in Drimmelen de resultaten van het parkeeronderzoek aan de bevolking gepresenteerd. Belangrijkste conclusie van het parkeeronderzoek is dat er een parkeerprobleem is in de oude haven en in de aan de oude haven grenzende straten. Om de problemen hier te verminderen, worden de volgende acties ondernomen: Aanleggen parkeervakken Havenkade; Instellen parkeerverbodzone havengebied (oude en nieuwe havens); Afspraken maken met BMD (Biesbosch Marina Drimmelen) omtrent handhaving; Zoeken naar locaties in of aan de rand van de kern voor extra parkeervakken. De eerste 2 punten komen in 2008 in uitvoering. Omtrent de handhaving is nog steeds geen knoop doorgehakt. Voor de extra parkeervakken aan de rand van de kern moet nog financiering gezocht worden.

4.3.3

Uitbreiden parkeervoorzieningen woongebieden Op 20 september 2007 heeft uw raad ingestemd met het beschikbaar stellen van € 75.000 uit het Fonds Bovenwijkse Voorzieningen voor het uitbreiden van parkeervoorzieningen in diverse wijken in onze gemeente. Na dit besluit is gestart met het opstellen van plannen hiervoor. Deze plannen zijn gezamenlijk met (een vertegenwoordiging van) bewoners opgesteld; bewoners zijn dus aan de voorzijde al betrokken bij de planvorming. Deze werkwijze is door bewoners als zeer positief ervaren. Deze werkwijze heeft echter wel een lange doorlooptijd, waardoor het niet mogelijk is gebleken al in 2007 tot uitvoering over te gaan. De eerste straat waar een uitbreiding van parkeervoorzieningen zal plaatsvinden is de Gomarusstraat in Wagenberg. Hier is namelijk als eerste overeenstemming over de uitbreiding. Naar verwachting worden de nieuwe parkeervakken in de Gomarusstraat in april 2008 aangelegd. De overige straten volgen daarna. Naar nu blijkt zal de beschikbaar gestelde € 75.000 niet voldoende zijn voor alle 9 straten die onderdeel uitmaakten van het raadsvoorstel waarin het budget werd aangevraagd. Voor de beeldvorming: in de Gomarusstraat worden 14 parkeervakken aangelegd. Kosten hiervoor: € 14.000. In de wijk Kastanjelaan / Plataanstraat / Cederpad / Olmenpad blijkt het parkeerprobleem fors te zijn; er is een tekort van ongeveer 50 parkeerplaatsen. Kosten: ongeveer € 50.000. Met deze 2 straten / wijken is het budget al bijna op, terwijl er nog 7 straten op de lijst stonden voor uitbreiding van het aantal parkeervoorzieningen. Mede daarom volgt in 2008 een verzoek om aanvullend budget; dit verzoek zal een onderdeel zijn van de gevraagde Nota Parkeerbeleid.

Verkeersoverlast 4.4.1 Maatregelen bekijken die het reguliere sluipverkeer in de polders moeten doen afnemen. Zo zal uitvoering worden gegeven aan het project 'Essentiële Herkenbaarheids Kenmerken' (EHK), waarbij wegen worden voorzien van o.a. de juiste markering. Aanbesteding en opdrachtverlening van het project EHK heeft in 2007 plaatsgevonden, uitvoering volgt in 2008. Daarnaast zal in 2008 opdracht gegeven worden voor het uitvoeren van een verkennend onderzoek / nut en noodzaak van een andere ontsluiting voor Helkant, Hooge Zwaluwe, Blauwe Sluis en een deel van Lage Zwaluwe. 4.4.2

Reconstrueren van de Stationsweg/Dorpsstraat te Drimmelen. Reconstructie van de Stationsweg is in 2007 aangemeld voor subsidie. Reactie van de provincie was dat alleen subsidie wordt gegeven voor het wijzigen van de kruispunten. In 2008 wordt hieraan uitvoering gegeven.

4.4.3

Plan opstellen voor een nieuwe ontsluiting van de haven van Lage Zwaluwe. Dit valt binnen het project Haven Lage Zwaluwe en hoort in dit programma niet thuis.

Openbaar vervoer 4.5.1 Verbetering, daar waar mogelijk, van de service aan de openbaar vervoer reizigers.

33

Wat openbaar vervoer betreft gaat de gemeente alleen over de haltes. Die worden met het project ‘Toegankelijk openbaar vervoer’ (zie onderstaand) al opgeknapt. Verder is openbaar vervoer een zaak van provincie Noord-Brabant zijnde de concessieverlener. 4.5.2

Uitvoering geven aan het project toegankelijk openbaar vervoer (door middel van een Halteactieplan), gericht op een sterke verbetering van de toegankelijkheid van het Openbaar Vervoer voor minder validen en ouderen. Ook dit project is in 2007 aangemeld voor subsidie. Inmiddels is hierop een positief besluit van de provincie gekomen. In 2008 wordt gestart met de uitvoering.

Voorlichting en educatie 4.6.1 Project Brabants verkeerveiligheidslabel (BVL) In het kader van BVL is een werkgroep (gemeente + basisscholen) opgericht die 3 à 4 maal per jaar samenkomt. Doel hiervan is verkeerseducatie een permanente plek te geven in het onderwijs. De gemeente op haar beurt draagt bij aan een verkeersveilige schoolomgeving. Elk jaar worden diverse activiteiten / projecten vanuit de werkgroep opgestart. Zo is in 2007 wederom gezamenlijk het verkeersexamen georganiseerd, evenals de fietsverlichtingsactie. Ook is in 2007 gestart met het schoolzoneproject. Voor meer informatie hierover verwijs ik naar de toelichting bij het krediet “GVVP” (zie toelichting § C. Kapitaalgoederen – onderdeel Verkeer). 4.6.2

Project BROEM Jaarlijks wordt de BROEM-dag georganiseerd in samenwerking met SWO (Stichting Welzijn Ouderen). Dit om de verkeersvaardigheid van 50-plussers te verbeteren. In 2007 heeft deze dag op 26 april plaatsgevonden.

4.6.3

Project Brom effe normaal Het project Brom- effe- normaal is in 2004 van start gegaan. Doel van dit project is: het terugdringen van verkeersoverlast en verkeersonveiligheid veroorzaakt door jeugdigen door middel van gerichte bromfietscontroles. In 2007 heeft dit project op een laag pitje gestaan. Dit hield verband met de reorganisatie van de politie (“Zien naar 2010”) waardoor veel medewerkers van de lokale politieteams zijn opgegaan in het districtelijke team noodhulp. In het district Oosterhout is afgesproken het project Bromeffe-normaal voort te blijven zetten. In 2008 zullen wederom enkele gerichte bromfietscontroles in het kader van dit project worden gepland.

4.6.4

Regionale verlichtingsactie De organisatie hiervan ligt elk jaar bij een andere gemeente in de GGA-regio Breda. In 2007 lag de organisatie niet bij de Gemeente Drimmelen.

4.6.5

Opstellen campagnekalender Wordt jaarlijks in regionaal verband gedaan.

Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties:

verkeer openbaar vervoer

Totaal lasten verkeer openbaar vervoer


34

Realisatie 2006


na wijziging 2007

Realisatie 2007

703.469

640.085

786.359

634.656

13.461

10.612

27.512

38.194

716.930

650.697

813.871

672.850

41.064

11.518

61.518

41.574

113

61

16.961

57

41.178

11.579

78.479

41.630

675.752

639.118

735.392

631.219

Tabelinvesteringen: Krediet

Uitgaven tm 2007

verkeer Uitvoering GVVP Kruising Zeggelaan / Provinciale weg

3.107.742 212.663 3.320.405

2.928.310 2.928.310


Aantal burgers tevreden over verkeerssituatie in afzonderlijke kernen * zal bij volgende burgerenquête moeten worden vastgesteld

begroot

werkelijk

doel

> 70%

35

5.

Economische zaken en toerisme

De hoofddoelstelling van het programma Economische zaken en toerisme is: Bevorderen van de economische vitaliteit en werkgelegenheid in Drimmelen. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5

5.6

Versterken van de arbeidsmarkt door vergroting van de samenwerking en afstemming tussen economische zaken en sociale zaken Versterken van de economische structuur, in het bijzonder door revitalisering van bestaande bedrijventerreinen en het verbeteren van de ontwikkelingskansen van de detailhandel in alle kernen Het initiëren van meer regionale samenwerking en het stimuleren van een actievere deelname aan regionale samenwerkingsverbanden (met name in de Amerstreek) ter versterking van de lokale economie Optimaliseren van de dienstverlening aan bedrijven Het toeristisch recreatief product en de gemeente “op de kaart zetten” en ontwikkelingen stimuleren / nieuwe impulsen geven, waarbij bijzondere aandacht voor de Linies rond Terheijden, Gebiedsplan wijde Biesbosch, verdere ontwikkeling van de haven van Lage Zwaluwe en uitwerking van het plan voor samenwerking in de Amerstreek Vergroten van het verblijfstoerisme

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Versterken van de arbeidsmarkt door vergroting van de samenwerking en afstemming tussen economische zaken en sociale zaken. 5.1.1 Arbeidsmarktbeleid is opgesteld en behandeld door gemeenteraad. Daarnaast is in samenwerking met gemeente Oosterhout, CWI en UWV het WerkgeversServicePunt opgestart. Informatiebijeenkomst hierover in onze gemeente is gepland voor 2008.

Versterken van de economische structuur, in het bijzonder door revitalisering van bestaande bedrijventerreinen en het verbeteren van de ontwikkelingskansen van de detailhandel in alle kernen. 5.2.1 Met het project revitalisering bedrijventerrein Stuivezand is begin 2006 een herstart gemaakt. De investeringen in het openbare gebied zijn in beeld gebracht en hiervoor is gedeeltelijke financiële dekking gereserveerd. Tevens is er een overeenkomst gesloten met de Brabantse OntwikkelingsMaatschappij. Er heeft een inventarisatie plaatsgevonden onder de grondeigenaren van de grotere bedrijfskavels op Stuivezand. Vervolgens is een stedenbouwkundig bureau ingeschakeld voor de uitwerking van een visie. Er is gebruik gemaakt van de Wet voorkeursrecht gemeenten om een betere regie te kunnen voeren op de gewenste ontwikkelingsrichting. De mogelijke visies zijn eind 2007 gepresenteerd aan de commissie grondgebiedzaken.

5.2.2

5.2.3

36

Voor de oude havens in Drimmelen is een bijeenkomst belegd met een klankbordgroep. Daarnaast zijn drie stedenbouwkundige bureaus benaderd voor het uitbrengen van een offerte voor het opstellen van een nieuwe visie en de revitaliseringsmogelijkheden voor de oude havens. Er hebben gesprekken plaatsgevonden met initiatiefnemers aan de Thijssenweg voor de ontwikkeling van 4 bedrijfswoningen met loods, twee kleinere bedrijfsverzamelgebouwen, één groot bedrijfs(verzamel)gebouw, enkele nieuwe bedrijfskavels en doorverkoop van de zoutopslagloods. Afhankelijk van de gesprekken over de te sluiten overeenkomsten en de bestuurlijke besluitvorming zullen deze plannen in 2008 in procedure worden gebracht. In verband met de vele plannen in een relatief korte periode is een informatieavond gehouden voor belanghebbenden bedrijven en burgers en een tweede bijeenkomst voor belanghebbenden burgers. In Lage Zwaluwe is een bedrijfspand gekocht en verkocht t.b.v. een noodzakelijke bedrijfsverplaatsing t.b.v. Lage Zwaluwe West en om de vraag naar huisvesting in een bedrijfsverzamelgebouw te kunnen faciliteren. De toewijzing van de beperkte uitbreiding van De Zwingel in het plan Lage Zwaluwe West is vastgelegd in de door de

gemeenteraad goedgekeurd exploitatieovereenkomst. Over de havenplannen in Lage Zwaluwe kan tenslotte worden opgemerkt, dat de provincie het door de gemeenteraad vastgestelde toekomstbeeld heeft afgewezen. Hierdoor zullen in 2008 initiatieven worden opgestart voor een nieuwe visie waarbij intensivering van de Louisepolder onderdeel uitmaakt. Het initiëren van meer regionale samenwerking en het stimuleren van een actievere deelname aan regionale samenwerkingsverbanden (met name in de Amerstreek) ter versterking van de lokale economie. 5.3.1 Tijdens de bijeenkomst van SES West-Brabant en NV Rewin heeft ook in 2007 beperkte regionale afstemming plaatsgevonden. Daarnaast heeft er met een collega beleidsmedewerker Economische Zaken van de drie omliggende gemeente éénmalige afstemming plaatsgevonden. In 2008 wordt een onderzoek naar de ruimtebehoefte onder bedrijven mogelijkerwijs in samenspraak met de kamer van koophandel en de gemeenten Geertruidenberg en/of Moerdijk opgepakt.

Optimaliseren van de dienstverlening aan bedrijven. 5.4.1 Voorbereidingen voor het kunnen houden van een onderzoek naar de ruimtebehoefte onder bedrijven zijn gestart t.b.v. de kernen Made, Drimmelen, Terheijden en Wagenberg. Voor de kernen Hooge en Lage Zwaluwe heeft dit onderzoek t.b.v. Lage Zwaluwe West en de Havenplannen reeds plaatsgevonden. 5.4.2

Door het aantal projecten in gebieden met bedrijvenclusters (Stuivezand, Thijssenweg en Lage Zwaluwe) en het vertrek van de beleidsmedewerker T&R is het accountmanagement onder druk komen staan. Sinds augustus 2007 wordt een nieuwe parttime accountmanager ingewerkt. Zodra in april 2008 ook de beleidsfunctie T&R weer is ingevuld, zal de gewenste extra aandacht voor accountmanagement weer worden opgepakt. De invoering van de omgevingsvergunning kan hiervoor een extra aanleiding worden. Er wordt o.a. gestreefd naar een pro-actief relatiebeheer naar de honderd grootste ondernemingen die goed zijn voor bijna 2/3 van de werkgelegenheid.

5.4.3

Project uitvoeren vereenvoudiging regelgeving (o.a. schrappen tegenstrijdige en overbodige regels, administratieve lasten verminderen, organisatie omgevingsvergunning realiseren). De voor het project deregulering benodigde subsidie is toegekend en de doorlichting van de eerste 32 geselecteerde producten is opgestart. Het project omgevingsvergunning is opgestart en in uitvoering. De invoeringsdatum 1 door het Rijk opgeschoven naar 1 januari 2009. Het project zal volgens planning voor deze datum zijn afgerond.

5.4.4

Betere dienstverlening via de gemeentelijke internetsite heeft plaatsgevonden d.m.v. een aparte link t.b.v. bedrijven, het digitaal bedrijvenloket en een beperkte uitbreiding van de informatie t.b.v. bedrijven.

5.4.5

Prioriteitslijst op basis van de adviezen uit het Distributie Planologisch onderzoek (DPO) is nog niet opgesteld, maar is uitgezet bij het ondernemersplatform. Actualisatie van het DPO waarschijnlijk in 2009.

Het toeristisch recreatief product en de gemeente “op de kaart zetten” en ontwikkelingen stimuleren / nieuwe impulsen geven, waarbij bijzondere aandacht voor de Linies rond Terheijden, Gebiedsplan wijde Biesbosch, verdere ontwikkeling van de haven van Lage Zwaluwe en uitwerking van het plan voor samenwerking in de Amerstreek. 5.5.1 De door de gemeenteraad gewenste ontwikkelingsvisie voor de haven in Lage Zwaluwe is afgewezen door de provincie. De bijstelling van de visie is in voorbereiding. 5.5.2

Er is een nieuw toeristisch beleidsplan opgesteld. In 2008 en de jaren daarna moet uitvoering worden gegeven aan dit toeristisch beleidsplan met daarin (o.a.) regionale samenwerking (verdedigingslinies en Brabant aan de Biesbosch). De Stichting Cultuurhistorie West-Brabant heeft in 2007 een totaalvisie gemaakt m.b.t. de verdedigingslinies en het recreatief benutten daarvan. Dit is ambtelijk ondersteund (Kleine Schans te Terheijden). In 2008 worden de plannen besproken.

37

5.5.3

Samenwerking / platform toeristische branche (+ natuur en cultuur) Vanwege capaciteitsproblemen (vacature nagenoeg geheel 2007 van beleidsmedewerker t&r) is de aan de opening van het toeristisch seizoen geen uitvoering gegeven en zijn nieuwe initiatieven uitgebleven. Per 1 april 2008 is de vacature weer ingevuld. In 2008 zal in samenwerking met het Toeristisch Platform Drimmelen uitvoering worden gegeven aan het uitvoeringsprogramma.

5.5.4

Profilering gemeente Drimmelen (o.a. jaarlijkse opening toeristisch seizoen Drimmelen Vanwege capaciteitsproblemen (vacature nagenoeg geheel 2007 van beleidsmedewerker t&r) is de aan deopening van het toeristisch seizoen geen uitvoering gegeven en zijn nieuwe initiatieven uitgebleven. Per 1 april 2008 is de vacature weer ingevuld.

5.5.5

Openluchtrecreatie / verblijfsrecreatie. Organisatie van routegebonden recreatie Zie 5.5.4.

Vergroten van het verblijfstoerisme. Zie toelichting onder 5.5.1. t/m 5.5.5. Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006 industriehaven markten en standplaatsen bevordering bedrijf/ werk deelname nutsbedrijven waterrecreatie recreatie recreatieschap de Biesbosch mediazaken

Totaal lasten industriehaven markten en standplaatsen bevordering bedrijf/ werk deelname nutsbedrijven waterrecreatie recreatie recreatieschap de Biesbosch mediazaken



na wijziging 2007

Realisatie 2007

4.454

11.744

11.744

3.980

30.914

32.850

32.850

38.566

196.375

145.974

145.974

165.087

24.713

18.651

18.651

29.804

378.252

275.791

276.007

294.388

184.540

212.391

241.429

139.281

56.471

64.356

69.608

53.159

14.036

16.632

15.982

16.060

889.754

778.389

812.245

740.325

13.968

15.116

15.116

14.113

19.110

20.350

20.350

18.253

-

-

-

-

11.953.560

277.100

306.661

29.561

127.760

125.852

125.673

121.717

53.376

57.545

57.545

63.705

20.576

20.576

20.576

20.748

-

-

-

-

12.188.349

516.539

545.921

268.097

11.298.595-

261.850

266.324

472.228


waterrecreatie Verbetering toeristische infrastructuur L.Z. Aanleg fietspad buitendijk L.Zwaluwe recreatie stroomkasten markten/kermissen

38

Uitgaven tm 2007

404.071 468.280

351.989 417.361

56.000 928.351

56.213 825.564

Prestatie-indicatoren Realisatie beleidsplan EZ Verbeteren ondernemersklimaat

2006 -

begroot -

werkelijk -

Mate van uitvoering revitalisering bedrijventerrein Stuivezand Fase in bestemmingsplanprocedure Stuivezand Realisatie plan voor private gebied Stuivezand Implementatie parkmanagement Stuivezand Aantal dat is deelgenomen aan regionale samenwerkingsverbanden Aantal bijgewoonde bijeenkomsten van Drimmelense ondernemersverenigingen Aantal klantencontacten

20%

60%

40%

20% 0% 0% 4

40% 10% 10% 4

30% 40% 10% 4

8

8

8

doel Bij beste 10% landelijke benchmark EZ

200

200 / 300 400 Snelheid afhandeling verzoeken <= 6 <= 6 <= 6 weken weken weken Aantal bijgewoonde regionale bijeenkomsten 7 7 7 Realisatie onderzoek modernisering regelgeving 10% 100% 50% Realisatie wetwijzer en digitaal bedrijvenloket 25% 100% 100% Aantal geplaatste documenten op Website 0% 25% 25% Realisatie implementatie omgevingsvergunning n.v.t. 100% 25% Aantal informatiebrieven aan bedrijven 0 2 0 (nieuwsbrieven) Realisatie evenement opening toeristisch seizoen 1 x 1x 0 jaarlijks Realisatie lange termijn visie verdedigingswerken 20% 100% 75% Aantal subsidies REAP 1 Aantal overnachtingen toeristenbelasting Aantal nieuwe initiatieven 3 3 0

39

6.

Jeugd en jongeren

De hoofddoelstelling van het programma Jeugd en Jongeren is: Het scheppen van voorwaarden c.q. stimuleren dat alle jongeren in de gemeente kansen hebben om op te groeien tot volwaardige burgers en deel te nemen aan de maatschappij. Tevens wordt extra inzet gepleegd om mogelijke achterstanden van jongeren op te sporen, te voorkomen en te beperken c.q. op te heffen. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5

Het behoud van de kwaliteit van de onderwijsvoorzieningen Inzicht verkrijgen in de mate van schooluitval en werkloosheid onder jongeren Behoud deelname jongeren aan maatschappelijke activiteiten zoals sport, muziek, cultuur en recreatie Versterken netwerken Jeugd en jongeren in de vorm van ketenzorg ten behoeve van vroegtijdige signalering en aanpak Bevorderen van een gezonde leefstijl van jongeren

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Het behoud van de kwaliteit van de onderwijsvoorzieningen 6.1.1 Uitvoering aan vigerende Integraal Huisvestings Plan onderwijs In 2007 is verdere uitvoering gegeven aan het vigerende IHP. Zo is in 2007 met betrekking tot de brede school in Hooge Zwaluwe in combinatie met zorgwoningen, steunpunt en buurtwinkel een aantal stappen gezet. De basisscholen in Hooge Zwaluwe zijn samengegaan in basisschool De Schittering en hebben per schooljaar 2007-2008 de tijdelijke huisvesting op de locatie van de Frederik Hendrik school in gebruik genomen. Met Goed Wonen zijn afspraken gemaakt over de kostenverdeling. Ook zijn voorjaar 2007 de inwoners van Hooge Zwaluwe geïnformeerd over de stand van zaken van het project. In 2007 zijn de plannen voor herontwikkeling van het Oranjeplein in Terheijden, inclusief vervangende nieuwbouw van basisschool De Zonzeel verder uitgewerkt. De klankbordgroep en andere partners zijn nauw bij dit traject betrokken. Na aanbesteding van de vervangende nieuwbouw brede school De Windhoek in Terheijden heeft de gemeenteraad medio 2007 een krediet beschikbaar gesteld. Najaar 2007 is gestart met de bouw van de vervangende nieuwbouw. Eind 2007 is de uitbreiding van het Dongemondcollege afgerond en heeft een feestelijke opening plaatsgevonden. Afsluiting van het krediet vindt voorjaar 2008 plaats. 6.1.2

Actualisering van het Integraal Huisvestings Plan voor de periode 2007-2010 In 2007 is het Integraal Huisvestings Plan onderwijs (IHP) door de gemeenteraad vastgesteld voor de periode 2007-2010. Hierbij is opdracht gegeven om in 2008 de visie op onderwijskundige ontwikkelingen zoals onder meer met betrekking tot brede school en buitenschoolse opvang in Drimmelen verder te ontwikkelen. Eind 2007 is aan ICS adviseurs opdracht verstrekt om gezamenlijk met alle partners het programma van eisen voor de brede school in Lage Zwaluwe West te ontwikkelen.

6.1.3

Uitvoering lumpsumfinanciering openbaar onderwijs In 2007 is uitvoering gegeven aan de lumpsumfinanciering voor het openbaar onderwijs. In 2007 is voor het eerst in het kader van de lumpsumfinanciering een Elektronisch Financieel Jaarverslag (EFJ) ingediend bij het ministerie.

6.1.4

Financiering onderwijsbegeleiding De gemeenteraad heeft bij vaststelling van de programmabegroting besloten om de bezuiniging op onderwijsbegeleiding terug te draaien. In 2007 heeft uitvoering plaatsgevonden van de nieuwe wijze van financiering en inkoop van onderwijsbegeleiding. Hiervoor zijn met de schoolbesturen en Edux, de onderwijsbegeleidingsdienst, afspraken gemaakt.

40

Inzicht verkrijgen in de mate van schooluitval en werkloosheid onder jongeren 6.2.1 Nulmeting schooluitval en werkloosheid jongeren In 2007 hebben diverse aanvullingen op de gemeentelijke leerlingenadministratie plaatsgevonden ten behoeve van een nulmeting, die gepland staat voor 2008. 6.2.2

Uitvoering project Voortijdig Schoolverlaten In 2007 is beperkt uitvoering gegeven aan het project Voortijdig Schoolverlaten. Dit heeft enerzijds te maken met het relatief geringe aantal schoolverlaters. Anderzijds is de reguliere formatie van de leerplichtambtenaar en de casemanagers sociale zaken te beperkt voor een volledige uitvoering van het project voortijdig schoolverlaten.

Behoud deelname jongeren aan maatschappelijke activiteiten zoals sport, muziek, cultuur en recreatie 6.3.1 Uitvoering contracten professionele jeugdorganisaties In 2007 is uitvoering gegeven aan de contracten met professionele jeugd en jongerenorganisaties, waaronder Blitz, Trema en Peuterspeelzaalwerk. 6.3.2

Uitvoering Buurt-Onderwijs-Sport project (Bos) In 2007 is een aangepast plan opgesteld voor het Bos project, gelet op het raadsbesluit geen aanvullende middelen beschikbaar te stellen. Eind 2007 is een eerste start gemaakt met de uitvoering van het plan (zie programma sociale infrastructuur).

6.3.3

Huisvestingsprobleem scoutingclubs De gemeenteraad heeft in het kader van de inzet reserve maatschappelijke knelpunten bepaald dat een oplossing gezocht moet worden voor de huisvestingsproblemen van de scouting. De raad heeft hiervoor gelden geoormerkt in afwachting van een beleid op het gebied van scouting. Eind 2007 is scoutingbeleid opgesteld, dat voorjaar 2008 aan de gemeenteraad wordt voorgelegd.

6.3.4

Ontwikkeling van een visie op muziekonderwijs voor de periode 2008-2012 De gemeenteraad heeft eind 2007 ingestemd met het visiedocument muziek, waaronder een verhoging van het subsidiebudget voor Centrum voor de Kunsten Amadeus ten behoeve van het zogenaamde hafa-onderwijs.

Versterken netwerken Jeugd en jongeren in de vorm van ketenzorg ten behoeve van vroegtijdige signalering en aanpak 6.4.1 Visie en beleid jeugd en jongeren Herijking van de beleidsnota jeugd en jongeren 2004-2007 is een belangrijk speerpunt. Hierbij dient aangegeven te worden op welke wijze de gemeente de vijf preventieve functies jeugdzorg gaat uitvoeren in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Medio 2007 is een start gemaakt met de herijking van het beleid. Op grond van de laatste landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de verplichting tot ontwikkeling van lokale centra voor Jeugd en Gezin wordt het beleid aangevuld en eerste helft 2008 ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. 6.4.2

Uitvoering diverse projecten In 2007 is uitvoering gegeven aan van diverse projecten op het gebied van jeugd en jongeren, zoals Bemoeizorg, Stevig ouderschap, Sociale kaart, Budgetlessen voor jongeren en Cultuureducatie.

Bevorderen van een gezonde leefstijl van jongeren en dit item betrekken bij de nieuwe beleidsnota Volksgezondheid 2008-2011 6.5.1 Uitvoering contracten GGD en thuiszorgorganisaties In 2007 is uitvoering gegeven aan de contracten met GGD en thuiszorgorganisatie. 6.5.2

Nieuw lokaal volksgezondheidsplan In 2007 is een start gemaakt met de voorbereidingen voor een nieuw lokaal volksgezondheidsplan 2008-2011. Zo heeft de GGD West-Brabant de lokale gezondheidssituatie in beeld gebracht in “gezondheid telt! In Drimmelen” en gepresenteerd tijdens een informatieve raadscommissie. Op grond van een eind 2007 opgestelde startnotitie zal in 2008 het nieuwe lokaal volksgezondheidsplan opgesteld worden en ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden.

41

6.5.3

Invoering Elektronisch Kinddossier Vanaf 2009 worden organisaties als GGD en Thuiszorg verplicht om met het elektronisch kinddossier te gaan werken. Gemeenten en organisaties zijn verantwoordelijk voor uitvoering en financiële consequenties. Inmiddels heeft de GGD de regierol op zich genomen en zijn de kosten voor de gemeente verwerkt in de begroting.

Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006


na wijziging 2007

Realisatie 2007

openbaar basisonderwijs bijzonder basisonderwijs bijzonder voortgezet onderwijs onderwijsverzorging jeugd- en jongerenwerk peuterspeelzalen Totaal lasten

1.087.171

1.053.232

1.108.658

1.156.409

888.170

916.138

939.973

151.083

165.095

165.095

151.571

703.499

667.464

662.464

660.403

226.432

204.713

240.017

222.957

163.172

163.126

163.126

160.124

3.487.766

3.141.800

3.255.498

3.249.542

openbaar basisonderwijs bijzonder basisonderwijs bijzonder voortgezet onderwijs onderwijsverzorging jeugd- en jongerenwerk peuterspeelzalen Totaal baten

831.032

795.762

813.762

836.502

80.241

5.000

27.968

54.708

-

-

-

83.101

23.309

23.309

33.826

37.587

97

35.833

35.786

5.315

5.367

5.367

5.373

1.037.277

829.535

906.239

966.195

Totaal budget

2.450.490

2.312.265

2.349.259

2.283.347

1.114.513

-

Tabel investeringen: Krediet

Uitgaven tm 2007

onderwijs openbaar basisonderwijs bijzonder basisonderwijs bijzonder voortgezet onderwijs

2.220.000 56.000 1.320.000 3.596.000

345.017 54.115 1.309.008 1.708.140


Tevredenheid onderwijsvoorzieningen Nulsituatie en streefcijfers voortijdig schooluitval Deelname jongeren aan maatschappelijke activiteiten Aantal buurtnetwerken 3 Budgetlessen Dongemondcollege

42

begroting

werkelijk

doel

nulsituatie

p.m. p.m. p.m.

94% p.m. 65%

3 3 Alle klassen 135 1-2 leerlingen vmbo2

3 p.m.

43

7.

Ruimte en Wonen

De hoofddoelstelling van het programma Ruimte en Wonen is: Het behouden en versterken van een goede ruimtelijke kwaliteit en woonkwaliteit.

Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7. 7.8. 7.9.

Het versterken van de groen/blauwe identiteit van onze gemeente, o.a. door uitvoering te geven de revitalisering van de gemeentelijke havens, Binnenpolder in Terheijden, uitvoeringsplannen Wijde Biesbosch Een verhoging van de kwaliteit van de leef- en woonfunctie van de Drimmelense kernen Een duurzaam en vitaal buitengebied zoals vastgelegd in het gebiedsplan Wijde Biesbosch Bestemmingsplannen zijn actueel (niet ouder dan 10 jaar) en digitaal toegankelijk. Verbetering van de dienstverlening aan de burger door modernisering van regelgeving (samenvoegen of vereenvoudigen) Realiseren van het gemeentelijk woningbouwprogramma, waarvan 60% koop en 40% huur Meer betaalbare woningen realiseren voor de doelgroepen starters en senioren zowel in de huur- als koopsector Het scheppen van een veilig en leefbaar woonmilieu Versterken van het gemeentelijk bouwtoezicht

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Het versterken van de groen/blauwe identiteit van onze gemeente, o.a. door uitvoering te geven de revitalisering van de gemeentelijke havens, Binnenpolder in Terheijden, uitvoeringsplannen Wijde Biesbosch. 7.1.1 Gebiedsplan Wijde Biesbosch uitwerken d.m.v. uitvoeringsplan Gat van den Ham en waterberging Schuddebeurs In 2007 is hier middels deelprojecten verder uitvoering aangeven. Waterberging de Schuddebeurs is in 2007 volledig gerealiseerd. Als toegevoegde fase staat voor 2008 de aanleg van een bruggetje vanaf de Zwaluwsedijk gepland, opdat een aantrekkelijke recreatieve route vanuit de kern Lage Zwaluwe ontstaat. Deze fase past ook binnen de doelen van het Gebiedsplan. De inrichting van percelen welke in eigendom zijn van terreinbeherende organisaties in de natte natuurparel Binnenpolder van Terheijden is in 2007 gerealiseerd. Als uitvloeisel van het integraal deelgebiedsplan RNLE Gat van den Ham is in 2007 concreet gestart met de integrale kavelruil. Aangegeven is welke gronden de gemeente in wil zetten en welke doelen zij wil behalen. De gemeente neemt bovendien actief deel in de werkgroep kavelruil Gat van den Ham. Een duurzaam en vitaal buitengebied zoals vastgelegd in het gebiedsplan Wijde Biesbosch. Zie activiteit bij 6.1.1. Bestemmingsplannen zijn actueel en digitaal toegankelijk. 7.4.1 Herziening bestemmingsplan buitengebied Hooge en Lage Zwaluwe en Helkant In 2007 is een bredere doorstart gemaakt met de herziening van het bestemmingplan buitengebied. Er wordt dus gewerkt aan het maken van één nieuw bestemmingsplan buitengebied voor de gehele gemeente. Om regionale afstemming te verkrijgen (gebied Wijde Biesbosch) en vanwege efficiency voordelen te behalen is samenwerking gezocht met de gemeenten Geertruidenberg en Woudrichem. Inmiddels zijn voor Drimmelen voldoende financiële middelen gevonden en is het e project in het 4 kwartaal echt van start gegaan. Een plan van Aanpak is opgesteld, zijn er bijeenkomsten met doelgroepen gehouden en is gestart om ruimtelijk gezien de nulsituatie in beeld te brengen.

44

7.4.2

Het opstellen van een duidelijke planning voor het actualiseren van bestemmingsplannen Voor vier van de zes kernen zijn de afgelopen jaren bestemmingsplannen voor de gehele kern gemaakt. Met uitzondering van de kern Made en de kern Drimmelen. Voor de kern Made is prioriteit gegeven aan het realiseren van woningbouwplannen alvorens alle plannen worden samengevat in één conserverend plan voor de gehele kern. Vervolgens zal een nieuwe planning voor herziening van plannen worde gemaakt.

7.4.3

Digitaliseren en toegankelijk maken van alle gemeentelijke bestemmingsplannen Behalve het bestemmingsplan voor de kern Made zijn alle bestemmingsplannen digitaal voorbereid (en IMRO-gecodeerd). Gelet op de eisen van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke ordening (nWRO) zal er een nieuwe standaard IMRO worden ingevoerd. Onze plannen moeten daarop worden aangepast. Op dit moment is deze standaard nog niet bekend. Het is daarom verstandig daar op te wachten. Overigens is de termijn waarop plannen verplicht digitaal moeten zijn uitgesteld naar juli 2009. Er is opdracht verstrekt tot het aankopen van een module bestemmingsplannen binnen de gemeentelijke GIS-applicatie. Verdere uitrol in 2008.

7.4.4

Bijhouden register van vrijstellingen (artikel 11, 15, 17, 19 WRO) In het bouwvergunningen registratiesysteem Provas wordt ook bijgehouden welke vrijstellingsverzoeken zijn aangevraagd en verleend omdat ze over het algemeen gekoppeld zijn aan bouwvergunningen. Voor het beperkt aantal losstaande vrijstellingsverzoeken wordt een lijst bijgehouden en worden digitaal de vrijstellingsbesluiten bewaard.

Verbetering van de dienstverlening aan de burger door modernisering van regelgeving (samenvoegen of vereenvoudigen). 7.5.1 Implementeren van de omgevingsvergunning in de gemeentelijk organisatie Project is gestart en loopt volgens planning. Raad is geïnformeerd bij raadsbrief en betrokken middels een workshop (bepaling ambitieniveau). Realiseren van het gemeentelijk woningbouwprogramma, waarvan 60% koop en 40% huur. 7.6.1 Het laten realiseren van woningen, waarvan 60% koop en 40% huur Deze percentages zijn geen blauwdruk , maar veeleer streefpercentages waar naar te handelen. Andere factoren die hierop van invloed zijn de omvang van een woningbouwproject en het al dan niet hebben van een gemeentelijke grondpositie. Om meer sturing te kunnen geven aan genoemde streefpercentages zijn in 2007 sturingscriteria opgesteld en door de raad vastgesteld. 7.6.2

Cijfermatige woningbouwmonitor bijhouden en indien daar aanleiding voor is het aanpassen van het woningbouwprogramma In 2007 is een woningbouwmonitor opgezet en deze wordt structureel bijgehouden. Op basis hiervan wordt advisering vanuit volkshuisvesting voor woningbouwplannen gegeven. Vanaf 2008 zal er per kwartaal aan de raad over worden gerapporteerd.

7.6.3

Actief samenwerken met woningstichtingen, zorginstellingen en bewonersorganisaties om de woningbouw te stimuleren door middel van structureel overleg Met beide gemeentelijke Woningstichtingen wordt actief bij diverse woningbouwprojecten samengewerkt. Met Woningstichting Volksbelang vindt een structureel projectenoverleg plaats om afstemming te bewerkstelligen en voortgang van plannen te bewaken.

7.6.4

Actualiseren van prestatieafspraken met de lokale Woningstichtingen De prestatieafspraken zijn geactualiseerd.

Meer betaalbare woningen realiseren voor de doelgroepen starters en senioren. 7.7.1 Uitvoering geven aan het startersbeleid In de grote projecten Made-Oost, Lage Zwaluwe-West, Prinsenpolder en De Ligne worden meer betaalbare woningen gerealiseerd dan bij inbreidingslocaties vaak haalbaar is. Meer nog dan bij andere plannen is hier duidelijk en met resultaat hard in onderhandeld. In samenwerking met Woningstichting Volksbelang en met de opgerichte startersvereniging is een nieuw initiatief opgestart voor het zgn. Collectief Particulier

45

Opdrachtgeverschap (CPO). Het is voor de eerste keer dat dit in onze gemeente plaatsvindt. Met de deelnemers heeft enkelen malen overleg plaatsgevonden. 7.7.2

Het realiseren van starterswoningen Zie onder 7.7.1

7.7.3

Het realiseren van seniorenwoningen In grote projecten als Made-Oost, Lage Zwaluwe-West en Prinsenpolder is een grote differentiatie van woningbouw in de plannen opgenomen, waaronder ook seniorenwoningen. Naast de realisatie van seniorenwoningen worden op een aantal inbreidingslocaties met name seniorenwoningen gerealiseerd (o.a. hoek Adelstraat/ Meidoornlaan te Made).

Het scheppen van een veilig en leefbaar woonbaar leefmilieu. 7.8.1 Starten met toepassen Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) bij nieuwbouwprojecten woningbouw en specifieke cursussen volgen op het gebied Het woningbouwproject van Woningstichting Volksbelang op de hoek Adelstraat / Meidoornlaan te Made is het eerste project waarop bij de bouwvergunning getoetst is op het politiekeurmerk. Vanwege de ondercapaciteit bij het cluster bouwen woningtoezicht en de focus die op plantoetsing lag zijn nog geen cursussen op dit gebied gevolgd. Dit zal in 2008 plaatsvinden. 7.8.2

Infrastructuur en groeninrichting als maatwerk aanbrengen Als uitgangspunt voor alle woningbouwplannen is dat er nadrukkelijk aandacht zal zijn voor de kwaliteit van de inrichting van de infrastructuur, de inrichting van de openbare ruimte (kwaliteitseisen, duurzaamheid) en voldoende groen in de plannen. Dit vanuit de gedachte dat deze in belangrijke mate bijdragen aan een goede leefomgeving en daarmee ook woonbeleving.

Het versterken van het gemeentelijk bouwtoezicht. 7.9.1 Vaststellen bouwbeleidsplan. Door het openstaan van vacatures binnen het cluster bouwen en wonen gedurende heel 2007 is het noodzakelijk geweest voor de beleidsmedewerker bouwen woningtoezicht meer tijd heeft besteed aan het ondersteunen van collega’s bij het behandelen van bouw aanvragen. Hierdoor is het aantal uren dat aan beleidstaken is besteed substantieel beperkt. De resterende uren voor beleidstaken zijn voornamelijk toegepast voor het ontwikkelen van een gewijzigde Welstandsnota. Gevolg is echter dat het bouwbeleidsplan is doorgeschoven op de planning. In het eerste kwartaal van 2008 zal weer een aanvang worden gemaakt met het uitwerken van het bouwbeleidsplan. 7.9.2

Het verhogen van het aantal preventieve bouwcontroles (controle tijdens de bouw). Tot en met het eerste kwartaal van 2007 is slechts 0,6 fte beschikbaar geweest voor het uitvoeren van bouwtoezicht. Vanaf het tweede kwartaal van 2007 is deze capaciteit opgeschroefd tot 1,0 fte. Hierdoor is vanzelfsprekend ook het aantal bouwcontroles toegenomen.

7.9.3

Het uitvoeren van integrale handhavingscontroles (opsporing van illegale bouw) Het opsporen van illegale bouwwerken heeft in 2007 hoofdzakelijk plaatsgevonden n.a.v. meldingen. Wanneer een multidisciplinaire aanpak vereist is worden deze controles integraal (door zowel een ambtenaar bouwtoezicht als een ambtenaar handhaving) uitgevoerd.

7.9.4

Het controleren van gereedmeldingen Tot en met het eerste kwartaal van 2007 is slechts 0,6 fte beschikbaar geweest voor het uitvoeren van bouwtoezicht. Vanaf het tweede kwartaal van 2007 is deze capaciteit opgeschroefd tot 1,0 fte. Hierdoor is vanzelfsprekend ook het aantal controles van gereedmeldingen toegenomen.

46

Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006 kadaster klokken en uurwerken monumenten ruimtelijke ordening woningbouw stads- en dorpsvernieuwing volkshuisvesting bouwzaken woonwagencentrum grondzaken huursubsidie

20.060

20.060

6.651

6.651

8.486

68.443

65.716

64.376

112.737

482.332

447.525

489.184

634.487

2.733

9.170

10.319

7.640

18.441

18.378

18.378

18.377

Totaal budget

10.406

117.380

88.999

90.564

96.388

523.944

607.831

733.831

579.477

281.906

26.455

25.076

25.940

2.013.493

2.361.910

2.786.320

6.291.184

3.652.695

-

-

4.244.759

7.785.123

-

-

-

-

-

-

-

1.500

2.002

4.250

4.250

4.117

105.281

47.636

49.436

160.831

10.028

10.229

10.229

9.952

-

-

-

39.968

115.675

102.099

103.447

111.212

424.618

440.000

270.000

275.726

116.514

6.340

27.810

27.760

2.378.340

2.592.353

3.172.403

6.599.782

5.854

Totaal baten

Realisatie 2007

7.187

3.529.901

kadaster klokken en uurwerken monumenten ruimtelijke ordening woningbouw stads- en dorpsvernieuwing volkshuisvesting bouwzaken woonwagencentrum grondzaken huursubsidie

na wijziging 2007

11.214

2.827

Totaal lasten


-

-

3.158.313

3.202.907

-

3.637.575

7.230.849

371.588

449.788

607.184

554.274


monumenten Restauratie Molen "De Arend"

Uitgaven tm 2007

70.882 70.882

30.690 30.690

Prestatie-indicatoren Aantal uitgevoerde uitvoeringsplannen Wijde Biesbosch Aantal uit werkgroepen voortvloeiende initiatieven Mate van uitvoering project Fase in bestemmingsplanprocedure b.p. buitengebied Realisatie implementatie omgevingsvergunning inde organisatie Aantal geschrapte c.q. vereenvoudigde regels Realisatie startersbeleid Realisatie voorbereiding pilot goedkope starterswoningen Totaal aantal gerealiseerde woningen Aantal verleende

2006 0

begroting

werkelijk

doel

voorbereiding Inventarisatiefase Voorontwerp en ontwerpfase Oriëntatiefase Realisatie voorbereiding ontwikkeling

voorbereiding Vaststelling door raad In uitvoering

Realisering project

Project uitvoering

in

voorbereiding

In uitvoering

-

272

47

bouwvergunningen Wachtlijst woningzoekenden huurwoning (extern) Aantal gerealiseerde starterswoningen Aantal gerealiseerde seniorenwoningen Aantal aan PKWV getoetste bouwvergunningen (nieuwbouw) Score uit burgerenquête t.a.v. leefbaarheid Realisatie bouwbeleidsplan Aantal bouwcontroles Aantal stilleggingen Aantal gecontroleerde gereedmeldingen Formatie bouwtoezicht als percentage van de totale formatie bwt

48

-

1 8

voorbereiding realisatie e 179 (t/m 3 kwartaal) e 6 (t/m/ 3 kwartaal) -

Voorbereiding 304

10%

18%

15%

6 90 > 25%

49

8.

Zorg

De hoofddoelstelling van het programma Zorg is: De gemeente wil bevorderen dat ook kwetsbare groepen mee blijven doen aan de samenleving en wil voorkomen dat mensen in een kwetsbare positie terechtkomen. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9

In 2010 is 75% van de klanten en mantelzorgers tevreden over de WMO dienstverlening (informatievoorziening, verleende zorg en ondersteuning) Het beperken van het verstrekken van uitkeringen aan de doelgroep WWB-ers tot 30 jaar In het kader van de modernisering van de WSW per 2008 wordt onderzoek gedaan naar een efficiëntere en effectievere uitvoering van de WSW In 2007 is bekend in hoeverre Drimmelen ouderenproof is en welke stappen gezet moeten worden om alle kernen ouderenproof te maken In 2010 is het welzijnswerk in de Gemeente Drimmelen versterkt door middel van onderlinge samenwerking Met betrekking tot de uitvoering van de Wet Kinderopvang wordt per 2007 meer nadruk gelegd op handhaving van de wettelijke kwaliteitseisen In 2008 is een nieuwe nota Volksgezondheid vastgesteld, waarin maatwerk is geregeld voor specifiek Drimmelense gezondheidsproblemen en de aanpak hiervan In 2010 is er een toename van het aantal bereikte slachtoffers van huiselijk geweld door inzet van het steunpunt huiselijk geweld Overige

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? In 2010 is 75% van de klanten en mantelzorgers tevreden over de Wmo dienstverlening (informatievoorziening, verleende zorg en ondersteuning) 8.1.1 Starten met het WMO-loket als onderdeel van de frontoffice van het gemeentehuis Bij de start van de Wmo per 2007 is het Wmo loket ingesteld, waar klanten met hun vragen over de Wmo terechtkunnen en aanvragen kunnen indienen voor individuele Wmo-voorzieningen, zoals gebruik van de deeltaxi en hulp bij het huishouden. 8.1.2

Verstrekking van individuele voorzieningen op grond van verordening en beleidsregels en periodieke evaluatie van de uitvoering van de verordening Eind 2006 heeft de gemeenteraad de verordening “voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Drimmelen 2007” vastgesteld. Op grond van de besluitvorming wordt de verordening jaarlijks geëvalueerd en zijn het eerste jaar kwartaalrapportages uitgebracht.

8.1.3

Uitvoering geven aan cliëntenparticipatie Sinds voorjaar 2006 is in de Gemeente Drimmelen het Wmo platform actief. Het platform adviseert de gemeente over de Wmo, zowel ten aanzien van de beleidsontwikkeling als de –uitvoering. Tevens is in 2007 uitvoering gegeven aan cliëntenparticipatie door met diverse maatschappelijke organisaties, veelal in de vorm van klankbordgroepen, te overleggen over visie, beleid en uitvoering van de Wmo. Zo zijn alle relevante organisaties actief betrokken bij de opstelling van het vierjarig beleidsplan Wmo 2008-2012 “Samen werken aan nieuwe verbanden”.

8.1.4

Vaststelling visie op de WMO en opstellen van een vierjarig beleidsplan De gemeenteraad heeft op 1 februari 2007 het visiedocument Wmo vastgesteld. Tevens is voldaan aan de wettelijke taak om per 2008 een vierjarig beleidsplan Wmo gereed te hebben. Het plan is tot stand gekomen met inspraak van inwoners, belangengroepen en doelgroepen van de Wmo en biedt invulling aan de 9 prestatievelden die onder de Wmo vallen. Het Wmo beleidsplan “Samen werken aan nieuwe verbanden” is op 24 januari 2008 door de gemeenteraad vastgesteld.

50

8.1.5

Uitvoeren van een jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek Opdracht is verstrekt aan SGBO, het onderzoeksbureau van de VNG om het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek voor Drimmelen uit te voeren. Ruim 800 klanten uit Drimmelen die aanspraak hebben gedaan op de Wmo zijn in november 2007 gevraagd mee te doen aan het onderzoek. De resultaten van het e klanttevredenheidsonderzoek worden 2 kwartaal 2008 verwacht.

Het beperken van het verstrekken van uitkeringen aan de doelgroep WWB-ers 8.2.1 Voorbereiding en start van Work First Als een van de mogelijkheden tot reïntegratie is landelijk de afgelopen jaren het instrument Work First ontwikkeld. De gemeentelijke reïntegratieverordening en uitvoeringsbesluit biedt Drimmelen de mogelijkheid om het instrument Work First in te zetten. De drie reïntegratiebedrijven met wie Drimmelen een contract heeft gesloten kunnen een aanbod Work First realiseren. In 2007 is een startnotitie Work First opgesteld, besluitvorming en uitvoering vinden de eerste helft van 2008 plaats. Binnen Drimmelen wordt gestart met Work First voor de WWB-ers tot 35 jaar. 8.2.2

Voorbereiding en start van een werkgeversservicepunt In 2006 hebben de ketenpartners CWI, UWV, gemeenten Oosterhout, Geertruidenberg en Drimmelen het initiatief genomen om te komen tot een Werkgeverservicepunt (WSP). De ketenpartners willen op deze wijze optimaal gebruik maken van de mogelijkheden op de arbeidsmarkt om uitkeringsgerechtigden snel en duurzaam te plaatsen. Eind 2007 is een start gemaakt met het WSP, op grond van het vastgestelde businessplan WSP. De Gemeente Drimmelen neemt deel aan het WSP, onder meer door de inzet van een werkmakelaar. Gekozen is voor een groeimodel waarbij klein gestart is en het WSP in de loop van 2008 verder ontwikkeld wordt.

In het kader van de modernisering van de WSW per 2008 wordt onderzoek gedaan naar een efficiëntere en effectievere uitvoering van de WSW 8.3.1 Voorbereiding en implementatie van de nieuwe WSW Per 1 januari 2008 is Wet tot modernisering van de Wet sociale werkvoorziening (WSW) in werking getreden. Gemeenten krijgen hierbij nadrukkelijk de regie over de uitvoering van de WSW. Dit leidt tot een aantal veranderingen, die passen bij het lopende veranderingsproces van “de teugels aanhalen” bij Wava. In 2007 heeft een ambtelijke werkgroep in samenwerking met Wava de visievorming Wsw voorbereid, nadere besluitvorming vindt plaats in 2008. In de visie wordt aandacht besteed aan een drietal opgaven aan de gemeenten, te weten de sociale opgave, de regieopgave en de financiële opgave. Ook zijn in 2007 de nodige voorbereidingen getroffen voor de financiering van de uitvoering WSW die per 2008 door het rijk alleen nog aan gemeenten plaatsvindt. Daarnaast is een start gemaakt met voorbereidingen voor een drietal verordeningen die in 2008 door de gemeenteraad vastgesteld dienen te worden. In 2007 is bekend in hoeverre Drimmelen ouderenproof is en welke stappen gezet moeten worden om alle kernen ouderenproof te maken 8.4.1 Uitvoering project ouderenproof Begin 2007 is gestart met het project ouderenproof. Het doel van het project is zoveel mogelijk senioren in Drimmelen mee te laten praten en denken over het huidige en toekomstige ouderenbeleid in Drimmelen. In zes werkgroepen, een werkgroep voor iedere kern, zijn de thema’s wonen, welzijn en participatie, dienstverlening en zorg behandeld. Eind 2007 is de eindrapportage aan de gemeente overhandigd. Inmiddels is een verankeringsgroep geïnstalleerd die de uitvoering van de aanbevelingen gaat bewaken. 8.4.2

Uitvoering van de nota ouderenbeleid, inclusief afstemming met de WMO, en het in beeld brengen van de jaarlijkse stand van zaken In 2007 is uitvoering gegeven aan de nota ouderenbeleid 2005, waaronder het genoemde project ouderenproof. Ook is in het beleidsplan Wmo 2008-2012 een relatie gelegd naar het ouderenbeleid.

8.4.3

Verdere planvorming m.b.t. diverse projecten In 2007 is het project brede school Hooge Zwaluwe in combinatie met zorgwoningen en een steunpunt verder ontwikkeld (zie punt 6.1.1). Dit geldt ook voor de verplaatsing van zorgcentrum De Ganshoek in het kader van de ontwikkeling van het project Lage Zwaluwe West (zie paragraaf H. Grote projecten).

51

In 2010 is het welzijnswerk in de Gemeente Drimmelen versterkt door middel van onderlinge samenwerking 8.5.1 Samenwerking welzijnsinstellingen in Drimmelen. In 2007 hebben de welzijnsorganisaties zich nader georiënteerd op versterking van hun organisatie door samenwerking met lokale dan wel regionale organisaties. Blitz heeft gekozen voor samenwerking met de regionale organisatie Markenlanden/Surplus en per 2008 maakt Blitz onderdeel uit van betreffende organisatie. Stichting Peuterspeelzaalwerk heeft in 2007 een intentieverklaring ondertekend met Stichting Katholiek Onderwijs Drimmelen (SKOD) gericht op verdere samenwerking. Stichting Welzijnswerk Ouderen Drimmelen (SWO) heeft in 2007 onderzoek uitgevoerd naar de meest geschikte samenwerkingspartner. De gesprekken met zorgcentrum De Wijngaerd met betrekking tot intensieve samenwerking zijn in een vergevorderd stadium. De samenwerking tussen stichting Vluchtelingenwerk Drimmelen en het regionale vluchtelingenwerk is inmiddels een feit. Met betrekking tot de uitvoering van de Wet Kinderopvang wordt per 2007 meer nadruk gelegd op handhaving van de wettelijke kwaliteitseisen 8.6.1 Voorbereiding en uitvoering van de verordening handhaving kinderopvang In 2007 is uitvoering gegeven aan de gemeentelijke taken op het gebied van kinderopvang, zoals bijhouden register, kwaliteit en handhaving. 8.6.2

Voorbereiding van buitenschoolse opvang op iedere basisschool Vanaf schooljaar 2007-2008 zijn de schoolbesturen verplicht buitenschoolse opvang aan te bieden indien daar behoefte aan is. Bij de start van het schooljaar is het niet alle schoolbesturen gelukt om buitenschoolse opvang aan te bieden. Inmiddels heeft de stichting Eskadee uiterste inspanning verricht om buitenschoolse opvang voor alle kernen aan te bieden. Ook is Eskadee in overleg met de sportverengingen om de mogelijkheden voor combinatie met buitenschoolse opvang te onderzoeken. Voor basisschool ’t Klaverblad was de behoefte aan buitenschoolse opvang te beperkt om deze tegen een redelijk prijs aan ouders aan te bieden. Per schooljaar 2008-2009 wordt wederom bezien in hoeverre een start met buitenschoolse opvang in Drimmelen mogelijk is.

In 2008 is een nieuwe nota Volksgezondheid vastgesteld, waarin maatwerk is geregeld voor specifiek Drimmelse gezondheidsproblemen en de aanpak hiervan 8.7.1 Evaluatie van de nota lokaal volksgezondheidsplan De ervaringen van de vigerende nota lokaal volksgezondheidsplan worden betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw vierjarig plan. Besloten is derhalve geen aparte evaluatie op te stellen. 8.7.2

Voorbereiden van een nieuw vierjarig lokaal volksgezondheidsplan Op basis van de Wet collectieve preventie volksgezondheid zijn gemeenten verplicht om iedere vier jaar een nota gezondheidsbeleid vast te stellen. Voor de periode 20082011 zal derhalve een nieuwe nota volksgezondheid opgesteld moeten worden. In 2007 is een start gemaakt met de voorbereidingen voor een nieuw lokaal plan. Zo heeft de GGD West-Brabant de lokale gezondheidssituatie in beeld gebracht in “gezondheid telt! In Drimmelen” en gepresenteerd tijdens een informatieve raadscommissie. Op basis van een startnotitie zal in 2008 het nieuwe lokaal volksgezondheidsplan opgesteld worden en ter besluitvorming aan de gemeenteraad ter vaststelling worden aangeboden.

In 2010 is er een toename van het aantal bereikte slachtoffers van huiselijk geweld door inzet van het steunpunt huiselijk geweld 8.8.1 Uitvoering geven aan de publiciteitscampagne Advies- en Steunpunt Huiselijk geweld In 2007 is uitvoering gegeven aan de publiciteitscampagne, de Gemeente Drimmelen heeft onder andere in de hal van het gemeentehuis aandacht gevraagd voor het Advies- en Steunpunt Huiselijk geweld. 8.8.2

52

Uitvoering geven aan de werkzaamheden door het Advies- en Steunpunt Huiselijk geweld In 2007 is een tussenevaluatie van het Advies- en Steunpunt vastgesteld. Op grond van de evaluatie is een aantal maatregelen genomen, zoals voorlichting en informatie

aan scholen en huisartsengroepen. De gemeente betaalt een jaarlijkse bijdrage aan de instandhouding van het steunpunt voor de duur van het project. Overige 8.9.1 Uitvoering vervolgtraject fraudeaanpak Vanaf 2007 wordt gebruik gemaakt van de integratie-uitkering voor opsporing en controle voor de periode 2007-2010. Een van de casemanagers sociale zaken is vanaf voorjaar 2007 gedeeltelijk vrijgemaakt voor de werkzaamheden op het gebied van preventie en aanpak van fraude. In 2007 is aan alle klanten van sociale zaken een informatiemap uitgereikt, waarin rechten en plichten expliciet vermeld zijn. Ook is eind 2007 gestart met controle op maat door middel van uitvoering van het controle- en heronderzoekplan rechtmatigheid. 8.9.2

Voorbereiding nieuwe Wet Inburgering Nieuwkomers Op 12 april 2007 is de Verordening Inburgering Drimmelen vastgesteld en deze vormt de basis voor de uitvoering van de nieuwe Wet Inburgering. De uitvoering met betrekking tot trajectbeleiding en voorlichting is uitbesteed aan de stichting Vluchtelingenwerk Drimmelen. Duale trajecten, bestaande uit taalstudie en voorbereiding op de arbeidsmarkt, worden ingekocht bij ROC West Brabant en diverse reïntegratiebedrijven.

8.9.3

Uitvoering contracten met de professionele welzijnsorganisaties In 2007 is uitvoering gegeven aan de contracten met de professionele welzijnsorganisaties zoals Markenlanden en SWO.

8.9.4

Herijking verordening welzijnssubsidies De Verordening welzijnssubsidies Gemeente Drimmelen 2000 is in 2007 geactualiseerd naar aanleiding van diverse ontwikkelingen, zoals rechtmatigheid en beleidsgestuurde contractfinanciering. De gemeenteraad heeft najaar 2007 de Algemene Subsidieverordening Drimmelen 2007 vastgesteld.

53

Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006 volwassenen- en basiseducatie bijstandsverlening werkeloosheid-/werkgelegenh inkomensvoorziening maatschappelijke begeleiding ouderenzorg zorg voor gehandicapten vluchtelingenzorg wmo kinderdagopvang WMO gehandicaptenvoorzieningen gezondheidszorg

Totaal lasten volwassenen-/basiseducatie bijstandsverlening werkeloosheid-/werkgelegenh inkomensvoorziening maatschappelijke begeleiding ouderenzorg zorg voor gehandicapten vluchtelingenzorg wmo kinderdagopvang WMO gehandicaptenvoorzieningen gezondheidszorg



na wijziging 2007

Realisatie 2007

554.485

496.200

503.589

515.095

2.185.349

2.536.609

2.231.562

2.273.735

1.292.670

690.050

1.871.558

1.847.475

301.308

381.504

291.082

275.352

286.335

191.464

191.464

197.000

265.499

267.235

280.537

286.858

47.422

4.895

4.895

8.016

85.176

94.500

94.500

145.773

-

1.938.289

2.124.868

2.087.926

46.673

46.673

19.868

1.501.969

1.528.969

1.569.312

117.5061.630.156 764.546

795.348

832.600

884.823

7.295.441

8.944.736

10.002.297

10.111.233

538.238

488.179

495.568

508.378

1.578.158

1.596.505

1.292.081

1.359.104

415.923

417.174

393.118

393.118

336.138

349.280

258.858

259.606

-

-

-

-

1.086

1.200

10.276

9.076

4.368

2.715

2.715

2.834

80.471

75.000

75.000

120.301

-

224.594

224.594

227.415

-

-

-

-

384.778

99.443

176.740

236.397

307.871

323.273

335.260

374.485

3.647.031

3.577.363

3.264.210

3.490.714

3.648.410

5.367.373

6.738.087

6.620.519

Tabelinvesteringen: Voor dit programma zijn geen kredieten opgenomen in de jaarrekening. Prestatie-indicatoren 2006 Tevredenheid WMO-dienstverlening Aantal WMO-verstrekkingen: WVG (vervoer, hulpmiddelen, woonaanpassingen) en Huishoudelijke zorg Aantal deelnemers project Alleenstaande moeders Aantal WSW-ers Percentage gecontroleerde kinderdagverblijven in het kader van handhaving Percentage gerealiseerde BSO-en op basisscholen Aantal bereikte slachtoffers huiselijk geweld Wet Werk en Bijstand Aantal WWB-uitkeringen: • totaal • tot 30 jaar Aantal aanvragen < 65 jaar Uitstroom < 65 jaar Aantal uitkeringsgerechtigden: Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Reïntegratie Aantal trajecten Uitstroom naar werk Uitstroom zonder werk

54

2.100 115

2007 94% 2.241 760 6 115 1 13

doel 75% p.m.

p.m. 75

100% 130

120 18 75 63

119 11 3 60 4 60

4 19 46 43

1 15 46 5 41

92 5 8

97 7 7 11

6

2

p.m. p.m. 100%

p.m. 10

Schuldhulpverlening Aantal trajectbegeleiding Aantal wachtlijst 1. 2. 3. 4. 5 6 7

18 18

19 18

Het betreft 13 reguliere jaarlijkse inspectiebezoeken. Daarnaast hebben 3 bezoeken plaatsgevonden op grond van meldingen nieuwe kinderdagverblijven/BSO's en 2 keer een inspectie bij de start van de exploitatie WWB, inclusief ioaw/ioaz Inclusief aanvragen die afgewezen zijn. Betreft totale uitstroom, inclusief verhuizingen, overlijden, klanten die 65 jaar geworden zijn en uitstroom naar werk. Voor een beperkt gedeelte van de uitkeringsgerechtigden is fasering niet van toepassing. Totaal 97 trajecten, waarvan 18 nog in onderzoek, 12 loonkostensubsidie, 16 NT2 trajecten en derhalve 51 reïntegratietrajecten. Betreft de uitstroom van de uitkeringsgerechtigden die in een reïntegratietraject zitten (totaal 51).

55

9.

Milieu

De hoofddoelstelling van het programma Milieu is: Het bereiken van en onderhouden van een duurzame leefkwaliteit in Drimmelen met als uitgangspunt het doelbewust nemen van eigen verantwoordelijkheid. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8

Waarborgen en streven naar verbetering van de milieukwaliteit van het eigen gemeentelijk grondgebied en uitvoering geven aan internationaal, nationaal en provinciaal beleid en regelgeving Meer aandacht voor duurzaamheid en bescherming van de fysieke leefomgeving De vervuiler betaalt. Het beperken van de hoeveelheid afval die de burgers aanbieden. Tevredenheid over de inzamelmethodiek bij de burgers Burgers en bedrijven zijn op de hoogte van doel en achtergronden van milieubeleid en zijn op de hoogte van wat er in de gemeente op milieugebied speelt Gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen reduceren tot nul Milieuhinderlijke bedrijven worden indien mogelijk uitgeplaatst Vermindering van de overlast van honden

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? Waarborgen en streven naar verbetering van de milieukwaliteit van het eigen gemeentelijk grondgebied en uitvoering geven aan internationaal, nationaal en provinciaal beleid en regelgeving. 9.1.1. Vaststellen van het milieubeleidsplan in het eerste kwartaal van 2007 Het milieubeleidsplan is in het laatste kwartaal van 2007 vastgesteld (1 november). In 2006 waren er veel juridische werkzaamheden. Omdat men hierbij aan termijnen gebonden is, hebben deze werkzaamheden voorrang gekregen. Verder zijn de bestuurswisseling en het belang dat gehecht werd aan het feit dat er eerst een evaluatie zou plaatsvinden van het milieubeleidsplan 2003-2006 oorzaken geweest voor een vertraging in de planning. De aangepaste planning is echter reeds in december 2006 (en ook nog in juni 2007) aan de in- en extern betrokkenen medegedeeld. 9.1.2

Uitvoering geven aan de gemeentelijke milieutaken op basis van het milieuuitvoeringsprogramma 2007. Het gaat om grotendeels om uitvoeringsgerichte taken / activiteiten die jaarlijks terugkeren Tegelijk met het nieuwe milieubeleidsplan is ook het Milieu-uitvoeringsprogramma 2007/2008 vastgesteld. In het eerste kwartaal van 2008 wordt een milieujaarverslag over 2007 opgesteld. Dan wordt ook duidelijk of alle activiteiten uit het uitvoeringsprogramma 2007 zijn uitgevoerd.

9.1.3

Uitvoering geven aan het uitvoeringsprogramma 2007 milieucommunicatie – en educatie In 2007 is het communicatieplan geïntegreerd in het Milieubeleidsplan. Terugkoppeling hierover gebeurd middels het milieujaarverslag. In 2007 zijn een aantal acties opgepakt. Aan boomfeestdag is invulling gegeven. Een drietal scholen heeft onder begeleiding van mensen van gemeentewerken een speciale boom gepland. Aan de jaarlijkse zwerfvuildag is invulling gegeven en in december hebben we buurtvereniging Wijngaardstraat in het kader van de Zwerfafvalpakkers in het zonnetje gezet voor hun inzet om de buurt schoon te houden. Een aantal verenigingen hebben een ondersteuning gekregen voor uitvoering van natuureducatie voor scholen. In Terheijden heeft het educatieschip van Reinwater gelegen. Vier basisscholen hebben hier gebruik van gemaakt. In regionaal verband is meegewerkt aan het opstellen van een meerjarenplan voor natuuren milieueducatie. Dit plan zal in 2008 verder worden uitgewerkt.

9.1.4

Aan het beleidsplan milieucommunicatie zullen jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s worden gekoppeld, waarin voor dat jaar de uitvoering van de communicatieactiviteiten is weergegeven

56

9.1.5

9.2.1

Het communicatiebeleidsplan is geïntegreerd in het milieubeleidsplan. Hierin zijn dan ook de activiteiten opgenomen per beleidsveld. De activiteiten zullen jaarlijks terugkomen in het Milieu-uitvoeringsprogramma voor dat jaar. Implementeren van de omgevingsvergunning in de organisatie De inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en daarmee dus ook de omgevingsvergunning is uitgesteld tot 1 januari 2009. De interne planning is daarom ook aangepast. In het laatste kwartaal van 2007 is gestart met het uitvoering geven aan het implementeren van de omgevingsvergunning. Dit gebeurt door middel van een groot project, dat is opgedeeld in 2 fases: opstellen implementatieplan en de implementatie zelf. Het is de bedoeling dat via het uitvoeren van dit project de omgevingsvergunning per 1 januari 2009 is ingevoerd in de gemeentelijke organisatie. Het project verloopt volgens schema. Intern betrokkenen en de raad zijn op de hoogte gesteld van het project en de planning via intranet, een startbijeenkomst (voor betrokken medewerkers, MT-leden en collegeleden) en een raadsbrief. Meer aandacht voor duurzaamheid en bescherming van de fysieke leefomgeving. Implementeren van externe veiligheid in de organisatie In 2007 is een onderzoek gedaan naar Vervoer gevaarlijke stoffen. Het rapport wordt in 2008 verwacht. Vanwege capaciteitsgebrek is aan het opstellen van het externe veiligheidsplan geen uitvoering gegeven. Met dit plan zal in 2008 worden gestart. Voorafgaand aan dit plan zal een coachingdag worden gehouden zodat voor betrokkenen meer duidelijk wordt wat externe veiligheid organisatiebreed inhoudt.

De vervuiler betaalt. Het beperken van de hoeveelheid afval die de burgers aanbieden. 9.3.1 Permanente aandacht voor afvalinzamelsysteem Het afvalsysteem (Diftar) heeft continu aandacht. Dit geldt zowel voor de systematiek, de registratie van de ledigingen, de afvalhoeveelheden, de illegale dumpingen, de toeen/of afname van de hoeveelheden en kwaliteit van het aangeboden afval. 9.3.2

Uitvoering geven aan het Verpakkingen Convenant: organiseren van een separate inzameling van kunststof verpakkingen Als wettelijke plicht zal ook onze gemeente uitvoering geven aan het Verpakkingen Convenant. In 2007 zijn de landelijke voorbereidingen getroffen om de kunststof verpakkingen per 1 januari 2008 separaat in te gaan zamelen. Daar er nog de nodige financiële (landelijke vergoedingen per ton) en logistieke obstakels te nemen waren is de datum van 1 januari 2008 niet haalbaar gebleken. Onze gemeente, die zoals bekend is aangesloten bij de regeling Milieu en Afval Regio Breda (MARB), zal in gezamenlijkheid met de andere 11 MARB-gemeenten, waarschijnlijk medio 2008 uitvoering geven aan het Verpakkingen Convenant, waarvan de separate inzameling van kunststof verpakkingen onderdeel uitmaakt.

Tevredenheid over de inzamelmethodiek bij de burgers. 9.4.1 Het permanent monitoren van de afvalinzameling Jaarlijks wordt de afvalinzameling gemonitord. Deze monitoring behelst de controle van toeen/of afname van de fvalstromen die huis-aan-huis en via de milieustraat worden ingezameld. Ook wordt hierbij gekeken naar de kwaliteit van het aangeboden afval. Het monitoren van de kostenaspecten van de storten verwerkingskosten van de deelstromen van de milieustraat is een continu proces. Dit heeft alles te maken met de marktwerking. Voor deze afvalstromen worden dan ook door ons geen langdurige contracten afgesloten. 9.4.2.

Het houden van sorteeranalyses Om de kwaliteit van het huis-aan-huis ingezamelde huishoudelijk afval (restafval en GFT-afval) te kunnen bepalen en bewaken wordt er tweemaal per jaar een sorteeranalyse uitgevoerd. Op basis van deze analyses kan richting inwoners worden gecommuniceerd, om te komen tot een nog betere scheiding van het huishoudelijk afval.

9.4.3

Aantal klachten In 2007 zijn er via de Diftarinfolijn 224 klachten geregistreerd over de afvalinzameling. Dit is op een totaal van 11.277 aansluitingen die wekelijks worden bediend (ene week

57

restafval en andere week GFT-afval) circa 4 klachten per week. Het streven is om het aantal klachten in 2010 te reduceren tot 10%. 9.4.4

Houden van een burgertevredenheidsonderzoek Met betrekking tot de afvalinzameling is er eind 2007 opdracht verleend voor het houden van een bewonersonderzoek. Inmiddels (begin maart 2008) is dit onderzoek afgerond.

Burgers en bedrijven zijn op de hoogte van doel en achtergronden van milieubeleid en zijn op de hoogte van wat er in de gemeente op milieugebied speelt. 9.5.1 Treffen van verdere maatregelen ter verbetering van de toegankelijkheid / ontsluiting van milieu-informatie Gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen reduceren tot nul. 9.6.1 Vermindering gebruik chemische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt Sinds 2007 vind onkruidbestrijding, conform recente wetgeving, plaats middels de DOB-methode (Duurzaam Onkruid Beheer). Dit betekent selectief en gecontroleerd gebruik van chemische middelen, beperkt aangevuld met mechanische methode. In 2007 is een beleidsvoorstel opgesteld om het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen te reduceren tot nul. In 2008 zal in de Raad besluitvorming plaatsvinden of vanaf 2009 volledig overgegaan wordt op mechanische onkruidbestrijding op verhardingen. Milieuhinderlijke bedrijven worden indien mogelijk uitgeplaatst. 9.7.1 Mogelijkheden onderzoeken naar verplaatsingsmogelijkheden voor milieuhinderlijke bedrijven en daarvoor de noodzakelijke ruimtelijke procedures opstarten c.q. begeleiden In het kader van bedrijfsverplaatsingen hebben we in 2007 de lijst met wenselijk te verplaatsen bedrijven weer geactualiseerd. In 2007 is onze gemeente in gesprek geweest met: • een aantal te verplaatsen bedrijven uit de kern Wagenberg voor verplaatsing naar de Thijssenweg; • een te verplaatsen bedrijf in het kader van de planvorming rondom Lage Zwaluwe West; In 2008 zullen m.b.t. bedrijfsverplaatsingen o.a. gesprekken plaatsvinden in het kader van de revitalisering van bedrijventerrein Stuivezand en de visie voor de haven in Lage Zwaluwe. Vermindering van de overlast van honden. 9.8.1 Onderzoek doen naar de afschaffing van hondenbelasting Dit onderzoek heeft plaatsgevonden. Het resultaat is weergegeven is de visie”wel of niet in stand houden hondenbelasting en toezicht kleine ergernissen”. Aan de hand van deze visie heeft de raad op 8 november 2007 besloten vooralsnog de hondenbelasting in stand te houden. 9.8.2

Uitvoering geven aan meer toezicht en meer communicatie met betrekking tot regels voor honden In 2006 en 2007 heeft er onderzoek plaatsgevonden naar het geven van invulling aan meer en beter toezicht. De commissie Grondgebiedzaken is van de voortgang van dit onderzoek een paar keer op de hoogte gesteld. Op 8 november 2007 is het resultaat van het onderzoek, de visie “wel/niet in stand houden van de hondenbelasting en toezicht kleine ergernissen”in de vergadering van de gemeenteraad besproken. Met betrekking tot het toezicht heeft de raad een amendement aangenomen. Dit amendement houdt in dat bekeken moet worden of een BOA (Buitengewoon Opsporingsambtenaar) voor meerdere beleidsvelden ingezet kan worden. In 2008 wordt er een nieuw voorstel hieromtrent voorgelegd. Met betrekking tot communicatie heeft er enkele keren een artikel met betrekking tot het hondenbeleid in ’t Carillon en op de gemeentelijke website gestaan. Er is nog geen plan van aanpak opgesteld. Oorzaak hiervoor was de beschikbare capaciteit. In 2005

58

is besloten dat het hondenbeleid overgedragen moest worden aan afdeling Openbare Werken omdat de betreffende medewerkster van het cluster milieu zich met andere werkzaamheden bezig moest gaan houden. Omdat het geheel overdragen van het hondenbeleid niet mogelijk was vóór 1 januari 2008, heeft de betreffende medewerkster voor zover mogelijk deze taak toch nog opgepakt. Gelet op de beschikbare tijd hiervoor heeft zij zich echter met name bezig gehouden met het toezicht en heeft dus geen aandacht meer kunnen besteden aan communicatie. Wat gaat het kosten ? Tabel financiële consequenties: Realisatie 2006


na wijziging 2007

Realisatie 2007

2.351.523

2.312.307

2.323.419

2.288.206

149.652

154.015

169.146

145.648

235.388

342.316

342.316

341.852

25.619

10.168

10.168

4.152

2.777

2.070

2.070

678

2.764.960

2.820.876

2.847.119

2.780.537

2.810.236

2.729.825

2.740.937

2.788.379

149.652

154.015

154.015

145.631

2.939

2.522

2.817

26.112

reiniging hondenoverlastbestrijding milieu ongediertebestrijding destructie

Totaal lasten reiniging hondenoverlastbestrijding milieu ongediertebestrijding destructie

40-

Totaal baten

-

2.962.787

Totaal budget

-

-

4.145

4.145

-

2.890.507

2.901.914

2.960.122

197.828-

69.631-

54.795-

179.585-

Tabelinvesteringen: Krediet hondenoverlast bestrijding Faecaliënzuiger

Uitgaven tm 2007

42.955 42.955

-

Prestatie-indicatoren Aantal milieuvergunningen Aantal meldingen (art. 8.40 en 8.19 Wet Milieubeheer) Deelname aan provinciale projecten Externe Veiligheid Totaal vermogen Duurzame Energie Hoeveelheid afval per deelstroom

2006 30 75

begroot 30 75

werkelijk 20 30

5

3

3

Onbekend

Onbekend

2,7% 5% reductie eind reductie in 2007 2010

In afvalmonitor 6x 2x < 6 weken uit n.v.t.

Afvalmonitor Sorteeranalyse Aantal afvalpublicaties Aantal klachten Afdoeningstermijn van klachten Cijfer burgertevredenheidsonderzoek Uitgifte Afvalwijzer Aantal Publicaties in ‘t Carrillon Aantal reacties op Website Aantal via Website toegankelijke milieudocumenten

1x Wekelijks 10

In afvalmonitor 6x 2x Minus 10% < 6 weken

247 < 6 weken

1x

1x

20

9

doel

6x 2x

59

Gebruikte hoeveelheid gebruikte onkruidbestrijdingsmiddelen Aantal uitgeplaatste bedrijven Aantal publicaties hondenoverlastbestrijding Aantal klachtbrieven hondenoverlast

700 liter

< 700 liter

-

3 -

-

10% Ca. 2 minder dan in 2006 < 2006 30 Wordt door politie niet geregistreerd < 2006 Idem

Aantal klachtmeldingen hondenoverlast Aantal processen verbaal hondenoverlast Aantal overtredingen tegen hondenoverlastbestrijding

60

regels -

Reduceren tot nul 0

61

10.

Sociale infrastructuur

De hoofddoelstelling van het programma Sociale Infrastructuur is: Het programma is gericht op voorzieningen ten behoeve van de sociale leefbaarheid in de kernen. Hierbij gaat het om het beschikbaar stellen van accommodaties en het subsidiëren van instellingen en organisaties die zich inzetten ten behoeve van leefbaarheid en participatie. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5

In 2010 voelen burgers zich nog net zo verantwoordelijk voor hun leefomgeving als gemeten bij de burgerenquête in 2006 In 2010 zijn jongeren in de Gemeente Drimmelen op de hoogte van de mogelijkheden die zij hebben om binnen de gemeente vrijwilligerswerk te doen en worden vormen van kennismaking met vrijwilligerswerk aangeboden In 2010 stoppen minder jongeren in de leeftijdsgroep van 12 tot 17 jaar met sporten dan bij het sportdeelname onderzoek uit 2005 het geval was In 2010 maken sportverenigingen gebruik van het inzetten van sport als middel tot integratie, fair play, jeugdparticipatie en gezondheid In 2010 is het voorzieningenniveau in de kernen versterkt door onder meer realisering van een brede school, nieuwe sportvoorziening, steunpunt en zorgwoningen

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt? In 2010 voelen burgers zich nog net zo verantwoordelijk voor hun leefomgeving als gemeten bij de burgerenquête in 2006. 10.1.1 Opknappen kunstwerken van de kunstwerken in Drimmelen De kunstkring heeft in 2007 diverse kunstwerken in Drimmelen laten opknappen op grond van het vastgestelde onderhoudsplan kunstwerken. 10.1.2

Uitvoering geven aan het adoptieplan kunstwerken De kunstkring heeft bij het onderhoud van diverse kunstwerken in 2007 de buurtbewoners betrokken. Het betrekken van scholen en buurtbewoners bij het blijven onderhouden van de kunstwerken komt later in het traject aan de orde.

In 2010 zijn jongeren in de Gemeente Drimmelen op de hoogte van de mogelijkheden die zij hebben om binnen de gemeente vrijwilligerswerk te doen en worden vormen van kennismaking met vrijwilligerswerk aangeboden. 10.2.1 WMO-loket inrichten t.b.v. informatieverstrekking aan jongeren over vrijwilligerswerk Dit onderdeel wordt meegenomen bij de realisering van een Centrum voor Jeugd en Gezin in Drimmelen. De Gemeente Drimmelen heeft van het Rijk de opdracht gekregen om in de periode 2008-2011 een centrum voor Jeugd en Gezin te realiseren, waaronder een fysiek loket voor ouders en jongeren. 10.2.2

Vrijwilligersstages organiseren c.q. maatschappelijke stages voor jongeren Voorbereidingen zijn gepland voor 2008, uitvoering vindt naar verwachting plaats in 2009.

In 2010 stoppen minder jongeren in de leeftijdsgroep van 12 tot 17 jaar met sporten dan bij het sportdeelname onderzoek uit 2005 het geval was. Uitvoering Bos-project. 10.3.1 Uitvoering Bos-project In 2007 is een aangepast plan opgesteld voor het Bos project, gelet op het raadsbesluit geen aanvullende middelen beschikbaar te stellen. Eind 2007 is een eerste start gemaakt met de uitvoering van het plan, waaronder het Kidsproject. 10.3.2

62

Uitvoering Sportnota In 2007 is verdere uitvoering gegeven aan de sportnota. De gemeenteraad heeft in het kader van financiële reserve maatschappelijke knelpunten besloten om éénmalig een extra dotatie toe te voegen aan de onderhoudsvoorziening buitensport en de onderhoudsvoorziening Planon. Hiermee kan een aantal knelpunten in de buitensport opgelost worden. Ook zijn in 2007 verdere stappen gezet m.b.t. vervanging c.q. de

toekomst van een aantal binnensportaccommodaties in het kader van onder meer de projecten Lage Zwaluwe West en Oranjeplein. In 2010 maken sportverenigingen gebruik van het inzetten van sport als middel tot integratie, fair play, jeugdparticipatie en gezondheid. 10.4.1 Uitvoering Bos-project Zie punt 10.3.1 10.4.2

Uitvoering Sportnota Zie punt 10.3.2

In 2010 is het voorzieningenniveau in de kernen versterkt door onder meer realisering van een brede school, nieuwe sportvoorziening, steunpunt en zorgwoningen. 10.1.1 Inrichting en ingebruikname tijdelijke sportvoorziening in Lage Zwaluwe en start bouw van nieuwe sporthal De voorbereidingen voor een nieuwe sporthal in Lage Zwaluwe en de tijdelijke sportvoorziening maken onderdeel uit van het project Lage Zwaluwe West (zie paragraaf H. Grote Projecten). Eind 2007 heeft de gemeenteraad ingestemd met de exploitatieovereenkomst met de Bouwcombinatie, waar genoemde punten deel van uitmaken. Hiermee is een belangrijke stap gezet en kan de R.O. procedure vervolgd worden en voorbereidingen getroffen worden voor inrichting van de tijdelijke voorziening en bouw van een nieuwe sporthal. 10.1.2

Planvorming gymzaal als onderdeel van de planontwikkeling Oranjeplein Terheijden In 2007 is in overleg met alle betrokkenen gewerkt aan de verdere uitwerking van de plannen met betrekking tot de herontwikkeling van het Oranjeplein in Terheijden, waaronder de gymzaal (zie paragraaf I, Grote Projecten). De vervanging/renovatie van de huidige gymzaal maakt procesmatig integraal onderdeel uit van de herontwikkelingsplannen Oranjeplein. In 2007 zijn verdere plannen ontwikkeld met betrekking tot de financiering van een nieuwe gymzaal, mogelijk op basis van een Publiek Private Samenwerking (PPS).

10.1.3

Planvorming m.b.t. vervanging gymzaal Romboutstraat Made De gymzaal Romboutstraat in Made verkeert in een slechte staat van onderhoud waardoor de onderhoudskosten niet meer beheersbaar zijn. Voor vervanging van de gymzaal heeft de Gemeente Drimmelen geen middelen beschikbaar. De gemeente heeft in 2007 de mogelijkheden onderzocht in samenwerking met een externe partner met betrekking tot vervanging van de gymzaal.

10.1.4

Besluitvorming m.b.t. verzoek Madese Boys Voor de kosten van renovatie van de bestaande kleedaccommodatie van Voetbalvereniging de Madese Boys in combinatie met een uitbreiding van het aantal kleedlokalen, gelet op een sterke aanwas van het aantal jeugdleden, was onvoldoende dekking beschikbaar in de gemeentelijke onderhoudsvoorziening Planon. De gemeenteraad heeft in het kader van financiële reserve maatschappelijke knelpunten besloten om éénmalig een extra dotatie toe te voegen aan de onderhoudsvoorziening buitensport en de onderhoudsvoorziening Planon. Op grond hiervan is in 2007 door de Madese Boys gewerkt aan verdere voorbereiding van de renovatie en uitbreiding van de kleedaccommodatie.

10.1.5

Doorstart horecagedeelte Driedorp Eind 2006 heeft een doorstart plaatsgevonden van het horecagedeelte van sporthal Driedorp in Wagenberg. Naast de nodige bouwkundige aanpassingen aan het horecagedeelte is een nieuwe exploitant gestart met het beheer van de horeca.

10.1.6

Besluitvorming m.b.t. behoud dan wel afstoten van enkele gemeentelijke gebouwen In 2007 is onderzoek verricht naar de af te stoten gemeentelijke gebouwen. Voorjaar 2008 wordt een notitie gepresenteerd, waarin eveneens het huidige tekort in de onderhoudsvoorziening Planon wordt meegenomen.

63

Wat heeft het gekost? Tabel financiële consequenties:

openbaar bibliotheekwerk emancipatie muziekonderwijs volksontwikkeling zwembaden binnensport accommodaties sportzaken buitensportaccommodaties kunst oudheidkunde volksfeesten/evenementen accomm. soc.cultureel werk

Totaal lasten openbaar bibliotheekwerk emancipatie muziekonderwijs volksontwikkeling zwembaden binnensport accommodaties sportzaken buitensportaccommodaties kunst oudheidkunde volksfeesten/evenementen accomm. soc.cultureel werk


Realisatie 2006


na wijziging 2007

Realisatie 2007

492.900

476.811

476.811

472.967

17.971

17.971

1.172

117.991

117.991

120.037

14.391111.604 85.928

85.693

85.693

91.987

487.259

465.916

475.200

472.290

1.010.841

942.994

906.709

866.014

165.519

156.462

156.462

153.970

496.102

491.654

971.324

948.788

60.557

27.753

36.967

50.115

38.983

22.499

22.499

22.763

69.707

60.740

63.240

96.578

834.762

784.435

794.882

774.638

3.839.772

3.650.919

4.125.749

4.071.318

41.269

41.454

41.454

38.484

245

163

163

163

-

-

-

-

-

1.000

-

-

281.425

384.083

340.966

341.654

483

57

47

47

47

98.769

102.106

100.106

100.274

428

-

9.214

9.215

6.017

6.076

6.076

6.083

-

-

-

-

173.724

175.367

174.185

172.931

602.415

710.296

672.211

668.850

3.237.357

2.940.623

3.453.538

3.402.468


Uitgaven tm 2007

Binnensport Renovatiewerkz.gymz.Romboutsstraat Gymzaal Terheijden: Vloerafwerking gymzaal Soc. Culturele accom. Zonwering screens "De Zonzeel"

28.709 30.094

-

16.958 75.761

16.373 16.373

Prestatie-indicatoren 2007 Percentage inwoners dat zich verantwoordelijk voelt voor eigen leefomgeving Aantal opgeknapte kunstwerken Percentage jongeren (12-17 jaar) dat stopt met sporten Aantal jeugdleden sportverenigingen (t/m 17 jaar) Bereik sportkennismaking op basisscholen *1 *2

64

begroting werkelijk p.m.

doel 94%

16

p.m.

100% (2011) 7%

3.122 p.m. *2

3.250 100%

10%

11 *1

11 kunstwerken zijn in 2007 opgeknapt, 3 kunstwerken zijn tijdelijk opgeslagen Bos-project waaronder het Kidsproject start pas in 2008

65

11.

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

De hoofddoelstelling van het programma Algemene Dekkingsmiddelen is: Het komen tot een structureel sluitende begroting. Het programma kent de volgende subdoelstellingen: 11.1 11.2

Het realiseren van een aanvaardbaar lastenniveau. Het goed benutten van bronnen.

Wat zouden we daarvoor doen en wat hebben we bereikt ? 11.1

Het realiseren van een aanvaardbaar lastenniveau. Tegenover alle lasten die de gemeente heeft, staan ook inkomsten. De belangrijkste inkomstenbronnen bestaan uit de lokale belastingen en bijdragen van het rijk. De onroerende zaakbelastingen en de algemene uitkering zijn de belangrijkste. De hoogte van de algemene uitkering is gebaseerd op de fysieke en sociale structuur van de gemeente. Voor gemeente Drimmelen is de hoogte nauwelijks beïnvloedbaar. Mutaties in de algemene uitkering door rijksbeleid geven ook mutaties in de exploitatie. Wel heeft een toename van het aantal woningen (en inwoners) een positief effect op de hoogte. Deze toename wordt in de berekening (ook meerjarig) meegenomen.

11.1.1

Het aantal inwoners 2007 blijft nagenoeg gelijk (voorlopig + 26 tot 26.601) t.o.v. 2006. Het aantal woningen bedraagt 10.514 en is t.o.v. 2006 met 7 afgenomen.

11.1.2

De hoogte van de lokale lastendruk van de gemeente Drimmelen is een belangrijke factor voor haar burgers. Grote schommelingen in de jaarlijkse lasten zijn niet gewenst. Voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht zijn egalisatievoorzieningen gecreëerd. Zo wordt een systeem van gesloten financiering met duurzame (100%) kostendekkendheid rioolrechten en afvalstoffenheffing verkregen. Voor tariefegalisatie rioolheffing is op 1 januari 2007 in de voorziening een bedrag beschikbaar van € 1.246.000. Aan deze voorziening wordt voor 2007 een bedrag gestort van € 54.000. De stand per 31 december 2007 bedraagt derhalve € 1.230.000. Voor tariefegalisatie afvalstoffenheffing is op 1 januari 2007 een bedrag beschikbaar van € 862.000. Van deze egalisatievoorziening is voor 2007 een bedrag van € 300.000 onttrokken. De stand per 31 december 2007 bedraagt derhalve € 562.000. De lasten in de exploitatie stijgen elk jaar met een loon- en prijscomponent. In de zogenaamde mei/junicirculaire gemeentefonds van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt een indicatie voor de loon- en prijsontwikkeling aangegeven. De gegevens zijn afkomstig van het Centraal Planbureau. Deze percentages vormen de grondslag voor de berekening van de jaarlijkse verhoging van de OZB-tarieven. Voor 2007 betekende dit een indexatie van 2,7%. De overige tarieven worden jaarlijks verhoogd met een bepaald inflatiepercentage. In de paragraaf Lokale heffingen wordt een en ander verder toegelicht.

11.2.1

Het goed benutten van bronnen

11.2.2

Behalve de beperkt autonome tariefsstelling voor de lokale lasten, zoals in 11.1.1 is weergegeven, heeft de gemeente ook de beschikking over algemene reserves en in mindere mate over bestemmingsreserves, over het wel of niet activeren van kapitaalgoederen en de wijze waarop e.e.a. wordt verwerkt, en over de wijze waarop overtollige of benodigde middelen worden uitgezet c.q. worden aangetrokken. De gerealiseerde onttrekkingen van de reserves in 2007 zijn verantwoord op het betreffende programma. In paragraaf Treasury zijn de in 2007 uitgezette gelden verantwoord (er zijn geen gelden aangetrokken gezien de in 2006 ontvangen Intergasgelden).

66

Resultaat van de voor 2007 geplande activiteiten: • Het actualiseren van de bestaande nota reserves en voorzieningen. Deze nota is in het laatste kwartaal van 2007 geactualiseerd en door de raad geaccordeerd in zijn vergadering van 24 januari 2008. Alle onderhavige reserves en voorzieningen zijn gescreend op doel/bestemming, voeding/onttrekking, tijdpad (indien relevant) enz. Dit heeft geleid tot diverse mutaties. Deze mutaties worden in 2008 verwerkt en gelden pas vanaf 2008. • Het actualiseren van het treasurystatuut. Helaas zijn wij door tijdgebrek niet e aan deze actualisatie toegekomen. Deze staat nu gepland voor de 1 helft 2008. • Verordeningen van de lokale lasten. Deze heeft u in de raad van december 2007 vastgesteld.

Algemene uitkering uit Gemeentefonds Gemeenten krijgen van diverse ministeries specifieke uitkeringen. Deze specifieke uitkeringen mogen alleen worden besteed aan de omschreven taak (geoormerkte middelen). Daarnaast ontvangen gemeenten een algemene uitkering uit het gemeentefonds. Deze uitkering is vrij besteedbaar, hoewel een aantal wettelijke taken hier tegenover staan. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties brengt jaarlijks een aantal circulaires uit, waaronder de mei- en de septembercirculaire. De meicirculaire is gebaseerd op de Voorjaarsnota van het Rijk. In de septembercirculaire worden de laatste bijstellingen verwerkt op grond van de Miljoenennota. De uitgangspunten in de meicirculaire zijn voor gemeenten vooral belangrijk voor het opstellen van de eigen begroting en de meerjarenramingen. Naast bestuurlijke informatie geeft de circulaire ook informatie over de financiële ontwikkelingen. Op grond van genoemde circulaires kan de algemene uitkering aan de gemeente worden berekend. De algemene uitkering kent twee belangrijke factoren die de omvang van de uitkering bepalen, te weten: het accres en de gemeentelijke taken. Via het accres worden de meer- of minderuitgaven van het Rijk gecompenseerd. Geeft het Rijk meer geld uit, dan krijgen gemeenten ook meer geld uit het fonds en andersom. Het accres is voor iedere gemeente gelijk. De zogenaamde ‘meicirculaire’ is pas begin juli 2007 vrijgegeven. Het wachten was op de verwerking van de consequenties van het Bestuursakkoord 2008-2011. Een eerste verwachting was dat de ‘meicirculaire’ voor de gemeenten, dus ook voor Drimmelen, niet positief zou uitpakken. De berekeningen op basis van de circulaire laten echter een aanzienlijk positief beeld zien. Ook de septembercirculaire gaf een positief resultaat. In onderstaande tabel zijn de mutaties aangegeven in de Algemene uitkering vanaf de primitieve begroting 2007. Overzicht uitkeringen uit gemeentefonds (afgerond en x € 1.000) Circulaire

2007

AU volgens september-circ.2006 (primitieve begroting 2007)

16.227

Mutaties december-circ. 2006

- 105

Mutaties maartcirculaire 2007

- 81

Stand maart 2007 (Berap I)

16.042

Mutaties Juni-circulaire 2007

139

AU op basis van juni-circ 2007

16.181

Diverse nagekomen mutaties

129

Mutaties septembercirculaire 2007

91

Totaal begroot AU 2007

16.402

Totaal rekening AU 2007

16.320

Verschil tussen primitieve begroting en jaarrekening

81

67

De belangrijkste mutaties betreffen: •

• • • • • • • •

In het Bestuursakkoord zijn afspraken gemaakt voor een gezamenlijke aanpak (Rijk en gemeenten) inzake maatschappelijke problematiek op het terrein van zorg, openbare orde en veiligheid, wijken, onderwijs, armoedebeleid, schuldhulpverlening en jeugd en gezin. De middelen hiervoor zijn verwerkt in het accres (is vrij besteedbaar/algemene middelen). Dit accres is dan ook aanzienlijk verhoogd. Verder is het accres ook verhoogd voor loon- en prijsbijstelling. Verlagen uitkeringsfactor als gevolg van het naar beneden bijstellen van ramingen OZB en het aanpassen van verdeelmaatstaven. Inhouding behoedzaamheidreserve. Dit is een vast onderdeel. Het voornemen is om met ingang van 2008 de inhouding met betrekking tot deze reserve te halveren. Aanpassing WMO-budget 2007. Het budget is gecorrigeerd op: Indexering huishoudelijke verzorging en PGB (persoonsgebonden budget). Herstel registratiefouten vanaf 2007; correctie coördinatie vrijwillige thuiszorg en mantelzorg. Correctie diensten bij wonen met zorg en zorgvernieuwingsprojecten ggz. Uitvoering motie Mosterd in 2007. Verschuiving van de uitname uit het BTW-compensatiefonds van 2006 naar 2007.

Meerjarenperspectief: Het positieve beeld voor 2007 wordt door de regering doorgetrokken naar de jaren 2008-2010. Dit komt tot uitdrukking in het stijgende verloop van de uitkeringsfactor. Financieel kader Op 28 september 2006 heeft de raad het raadsprogramma 2006-2010 vastgesteld, inclusief de bijbehorende bijlage 1. In deze bijlage zijn randvoorwaarden opgenomen voor het financieel kader. In zijn vergadering van 1 november 2007 is de raad akkoord gegaan met enkele aanpassingen. 1. (Meerjaren-)begroting. Er zijn 2 momenten in het jaar om integraal de begroting te bespreken: in het voorjaar bij de vaststelling van de Kadernota en in het najaar bij de behandeling van de Programmabegroting. Voorstellen die buiten de daar vastgestelde budgettaire kaders vallen worden, bij het ontbreken van afdoende dekkingsmogelijkheden, niet eerder dan bij het volgende besluitvormingsmoment in behandeling genomen. 2. De meerjarenbegroting dient structureel sluitend te zijn. Nader uitgewerkt betekent dit: a. structurele middelen mogen structureel of incidenteel/eenmalig worden ingezet; b. incidentele middelen mogen uitsluitend incidenteel worden benut; c. er worden zoveel mogelijk geen structurele lasten in de begroting opgenomen zonder structurele dekking. 3. Het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen dient te zijn: a. er is een algemene reserve en een algemene risicoreserve, welke mede dient als buffer voor het opvangen van risico’s en onvoorziene tegenvallers; b. aan alle reserves en voorzieningen dient een gedegen bestedingsplan ten grondslag te liggen, dat wordt jaarlijks getoetst op actualiteit; c. de omvang van reserves en voorzieningen dient afgestemd te zijn op de daaraan gekoppelde bestemming. 4. Financiële mee- en tegenvallers: a. tegenvallers in de beleidsmatige sfeer worden in principe opgevangen binnen het desbetreffende Programma dan wel door het faseren van nieuw beleid en/of het snijden in bestaand beleid; b. tegenvallers in de bedrijfsvoering worden in principe opgevangen binnen de bedrijfsvoering, waarbij inzet van gelden beschikbaar gesteld voor beleid niet aan de orde is; c. tegenvallers, de normale bedrijfsvoering (alles wat binnen de begroting is voorzien) overstijgend, worden gedekt uit de algemene (risico)reserve; d. meevallers – voor zover niet nodig ter compensatie van tegenvallers, worden betrokken bij de integrale afweging. Onder bedrijfsvoering wordt verstaan alles wat nodig is om een goede bedrijfsvoering te kunnen uitoefenen. Hieronder vallen de zgn. PIOFAH-taken (personeel, informatievoorziening, organisatie, financiën, automatisering en huisvesting), maar ook het beschikbare materieel.

68

5.

Lokale lasten/heffingen: a. de OZB alsook de overige gemeentelijke lasten en tarieven worden slechts verhoogd met een percentage dat is gebaseerd op de algemene kostenstijging, bestaande uit diverse componenten. Voor de gemeente Drimmelen zijn deze het gewogen gemiddelde van de verwachte inflatie en een inschatting van de loonkostenstijging van het ambtelijk apparaat; b. voor de afvalstoffenheffing en het rioolrecht geldt het systeem van gesloten financiering met duurzame (100%) kostendekkendheid. 6. Er dient een gezond weerstandvermogen te zijn om toekomstige risico’s te kunnen afdekken en dus dient evenwicht te bestaan tussen risico’s en afdekking. De incidentele weerstandscapaciteit dient voldoende te zijn om de incidentele financiële risico’s te bekostigen. Zodra financiële tegenvallers een structureel karakter krijgen – en dus niet meer als risico aangeduid kunnen worden - dienen deze in de exploitatiebegroting te worden verwerkt. 7. Financiering. De treasury-activiteiten van de gemeente zijn gericht op de uitoefening van de publieke taak. Ze dienen een prudent karakter te hebben en niet gericht te zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van een overmatig renterisico. 8. Kapitaalgoederen (onderhoud): voor gemeentelijke goederen, die onderhevig zijn aan meerjarig duurzaam instandhouding en onderhoud dient: a. een actueel beleids-/beheersplan beschikbaar te zijn met een planningshorizon voor minimaal 4 jaar / een bestuursperiode; b. ten minste een minimaal kwaliteitsniveau gerealiseerd te worden. 9. Verbonden partijen: de gemeente neemt alleen deel in externe organisaties, indien daarmee aantoonbaar een gemeentelijk belang wordt gediend. 10. Grondbeleid: het actieve beleid heeft een dubbel oogmerk: a. het realiseren van de ruimtelijke doelstellingen op het gebied van sociaal beleid, volkshuisvesting, economie, onderwijshuisvesting etc. en b. het genereren van financiële middelen mede ter dekking van de aan plannen toe te rekenen kosten. Post onvoorzien Voor de post onvoorzien was in de begroting 2007 een bedrag opgenomen van € 117.222 Ten laste van deze post zijn in 2007 gebracht: • Het treffen van voorzieningen aan de panden Wilhelminastraat 2b en basisschool “de Zonzeel” ( Raadsbesluit 21 juni 2007) € 10.000 • Onderzoek naar het functioneren van de afdeling grondgebied (Raadsbesluit 1 november 2007) € 17.400

69

Wat heeft het gekost ? Tabel financiële consequenties

Beleggingen Algemene uitkeringen Algemene baten en lasten Plaatselijke belastingen Saldo kostenplaatsen mutatie reserves Exploitatiesaldo

Realisatie 2007

34.504

11.501

11.501

10.482

11.831

14.180

14.180

8.465

-

117.924

90.524

-

425.570

374.934

440.676

169.041 13.197.624

32.355505.254 30.0341.012.040

286.100 1.987.725 323.6342.441.330

1.0801.987.095 42.609 2.488.247

1.536.011

1.147.740

1.889.948

1.908.137

14.117.135

16.227.392

16.401.520

16.320.430

2.732.267

Totaal baten

70

na wijziging 2007

12.517.828

Beleggingen Algemene uitkeringen Algemene baten en lasten Plaatselijke belastingen Saldo kostenplaatsen mutatie reserves Exploitatiesaldo

Tabelinvesteringen: N.v.t.


464.418

Totaal lasten

Totaal budget

Realisatie 2006

-

-

3.037.746

3.004.746

2.989.208

261.920

511.329

388.510

109.450

4.591.237

891.450

3.207.185

2.935.849

86.500

-

17.811

-

23.325.069

21.815.657

24.909.720

24.263.074

10.127.445-

20.803.617-

22.468.390-

21.774.827-

Paragrafen

71

72

Inleiding paragrafen In het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten is in artikel 9 bepaald dat de begroting naast het programmaplan, paragrafen dient te bevatten waarin de beleidslijnen worden vastgelegd met betrekking tot beheersmatige aspecten en de lokale heffingen. Paragrafen zijn ingesteld om een dwarsdoorsnede van de begroting te geven van onderwerpen die versnipperd in de begroting staan. De paragrafen maken een goede beoordeling van de financiële positie van de gemeente op de korte en langere termijn mogelijk. Actuele beleidsnota’s kunnen onderdeel uitmaken van de toelichting. In deze gevallen wordt verwezen naar de relevante beleidsnota’s.

73

74

§A

Weerstandsvermogen

Inleiding Het doel van de paragraaf weerstandsvermogen is inzicht te geven in de ontwikkelingen die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente Drimmelen. Tezamen met de meerjaren begrotingsruimte is het weerstandsvermogen een indicator voor de financiële gezondheid van een gemeente. Het weerstandsvermogen is te definiëren als het vermogen van de gemeente Drimmelen om financiële risico’s te kunnen opvangen teneinde de taken te kunnen voortzetten. Voor het weerstandsvermogen zijn de aanwezige weerstandscapaciteit en de risico’s van belang. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om tegenvallers te kunnen dekken. De relevante risico’s voor het weerstandvermogen zijn die risico’s die niet anderszins zijn te ondervangen. Voor deze risico’s zijn geen voorzieningen getroffen of verzekeringen afgesloten. De in deze paragraaf genoemde risico’s kunnen wel van invloed zijn op de financiële weerbaarheid van de gemeente. Het weerstandsvermogen wordt ook wel weergegeven als de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s die de gemeente loopt. In het vervolg van deze paragraaf worden de weerstandscapaciteit en de risico’s binnen de gemeente Drimmelen nader uitgewerkt en toegelicht. Beleid De raad heeft in oktober 1997 de nota ‘Heroriëntatie reservepositie gemeente Drimmelen‘ vastgesteld. In die nota zijn de diverse reserves en voorzieningen geanalyseerd en heeft een herschikking plaatsgevonden. Deze nota werd geactualiseerd in de ‘notitie herijking reserves en voorzieningen’; in de raadsvergadering van 14 april 2005 is deze vastgesteld. Eind 2007 is het beleid t.a.v. reserves en voorzieningen opnieuw geactualiseerd. Deze nota is door de raad in zijn vergadering van 24 januari 2008 vastgesteld. Voor de jaarrekening 2007 geldt overigens nog het beleid uit de nota van 14 april 2005. Het bestaande beleid voor deze paragraaf is vastgelegd in de volgende beleidsnota: Notitie herijking Reserves en voorzieningen, vastgesteld op 14 april 2005. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit omvat de volgende onderdelen: Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve; De onbenutte belastingcapaciteit; De post onvoorzien; De (eventuele) stille reserves. Onderscheid kan worden gemaakt in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met incidentele weerstandscapaciteit wordt bedoeld het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat deze invloed heeft op de voortzetting van taken op het geldende niveau. Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om structurele tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de bestaande taken. Bestemmingsreserves kunnen op grond van het vorenstaande geen onderdeel zijn van de weerstandscapaciteit. Aanwending van bestemmingsreserves in het kader van het weerstandsvermogen heeft tot gevolg dat de oorspronkelijk door uw raad gegeven bestemming komt te vervallen. Dit betekent dat voor de oorspronkelijk aangegeven bestemming een alternatieve dekking gezocht moet worden. Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve De algemene reserve is ingesteld om de continuïteit van de organisatie te waarborgen door als buffer te fungeren bij het tijdelijk opvangen van negatieve exploitatieresultaten en van onvoorziene interne alsook externe ontwikkelingen.

75

De algemene reserve van de gemeente Drimmelen bestaat uit twee onderdelen: Vast kapitaal van de algemene dienst, waarvan de rente structureel ten gunste van de exploitatie komt en dus niet vrij aanwendbaar is en daardoor buiten beschouwing blijft voor de bepaling van de weerstandscapaciteit; Algemene reserve, waarvan een gedeelte beklemd is voor o.a. kapitaallasten van investeringen. De algemene reserve dient ook aan een minimale provinciale norm te voldoen. De provincie hanteert deze norm in het beleidskader voor het financieel toezicht en het is de minimale hoogte die de gemeente moet aanhouden voor de algemene reserve als buffer voor mogelijke rekeningtekorten en als algemeen weerstandsvermogen (= 5 x 2% van verdeelmaatstaven algemene uitkering). Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve is als volgt te berekenen: Omschrijving (x € 1.000) Saldo per 31-12-2007 Resultaat 2007 (voor bestemming)

Bedrag 3.430 5622.868

Toevoeging 2008: Verschuiving bouwleges naar 2008 Beklemmingen: Restant oude claims Claims jaarrekening 2007 Investering inrichting omgeving gemeentehuis Beklemmingen op investeringen Convenant Samenwerking West-Brabant Provinciale norm 10% van euro 16.474.000 Vrij te besteden algemene reserve

Toevoeging reserve BCF Vrij te besteden algemene reserve na resultaatbestemming (na Prov. norm)

220

213203905387301.6472971.009 712

De vrij te besteden algemene reserve is op basis van de Provinciale norm (10%) niet toereikend. Bij de resultaatbestemming wordt daarom voorgesteld het restant van de Reserve BCF toe te voegen aan de Algemene Reserve. Algemene reserve De belangrijkste mutaties in de Algemene reserve t.o.v. de primaire begroting 2007 waren: Resultaat 2006 WAVA -/- € 0,9 miljoen Vrijval voorziening baggeren € 0,9 miljoen Minder opbrengsten bouwleges -/- € 0,2 miljoen Geen jaarrekeningtekort 2006 € 0,6 miljoen Groter jaarrekeningtekort 2007 € 0,6 miljoen Stille reserves De stille reserves zijn activa die tegen nul of lager dan de opbrengstwaarde zijn gewaardeerd en direct verkoopbaar zijn. Het is niet in te schatten hoe groot eventuele stille reserves zijn. De bouwgrondexploitatie waarvoor reserves en voorzieningen zijn gevormd, blijven in onderstaande berekening buiten beschouwing. Het grondbeleid wordt in een aparte paragraaf beschreven. Onbenutte belastingcapaciteit De ruimte die gemeenten nog hebben om hun tarieven op te trekken, werd aangeduid met de onbenutte belastingcapaciteit. Bij de berekening van de onbenutte belastingcapaciteit voor de OZB werd een relatie gelegd met de maximaal te heffen OZB. Op basis van het Bestuursakkoord heeft de Tweede Kamer besloten tot wijziging van de Gemeentewet waarbij de huidige bepalingen m.b.t. maximumtarieven en het stijgingspercentage zijn komen te vervallen. Hierdoor heeft het begrip maximale belastingcapaciteit geen waarde meer. Post onvoorzien De provincie heeft in het kader van het financieel toezicht een norm vastgesteld voor de minimale omvang van de post onvoorziene uitgaven (=0,6% van de som van alle verdeelmaatstaven en de inkomstenmaatstaf OZB van de algemene uitkering uit het

76

gemeentefonds). De post onvoorziene uitgaven voor 2007 kwam op basis van deze norm uit op € 117.222 en er resteert nog een bedrag van € 89.822. Buiten beschouwing gelaten reserves Reserve grondbedrijf De algemene bedrijfsreserve grondbedrijf dient als buffer voor het opvangen van financiële tegenvallers en potentiële risico’s van grondexploitaties, het waarborgen van de continuïteit van het grondbedrijf, alsmede het beschikbaar stellen van middelen voor het vormgeven van faciliterend grondbeleid. Per 31 december 2007 bedraagt deze reserve € 5.268.000. De reserve bovenwijkse voorzieningen heeft de functie om gelden te besteden ten behoeve van voorzieningen van openbaar nut voorzover de binnen het exploitatiegebied liggende onroerende zaken door deze voorzieningen direct dan wel indirect gebaat zijn. Per 31 december 2007 bedraagt deze reserve € 508.329. De reserve groenaanleg heeft een reserveringsfunctie en biedt de mogelijkheid om gekoppeld aan de uitgifte van grond voor rode (stedelijke) functies per m2 een bedrag in deze reserve te storten en dit bedrag in te zetten voor kwaliteitsverbetering in het buitengebied (inclusief kernrandzones). Per 31 december bedraagt deze reserve €1.718. Deze bovengenoemde reserves worden voor de bepaling van het weerstandscapaciteit buiten beschouwing gelaten (zie toelichting § G Grondbeleid en toelichting op de balans). Risico’s In deze paragraaf staan de risico’s vermeld die meegenomen worden bij de beoordeling van het weerstandsvermogen. Het gaat hierbij om risico’s groter dan € 10.000 die niet op een andere manier zijn te ondervangen. Risico’s die zich regelmatig voordoen en die meestal goed meetbaar zijn (reguliere risico’s) maken hier geen deel van uit. Voor deze risico’s zijn reeds voorzieningen gevormd of kunnen verzekeringen worden afgesloten. De risico’s binnen de gemeente Drimmelen worden jaarlijks bij de begroting en de jaarreke-ning geïnventariseerd. Hieronder zijn de belangrijkste risico’s opgenomen. De risico’s zijn onderverdeeld in de volgende categorieën: a. b. c. d. e.

Risico’s voortvloeiende uit eigen beleid; Risico’s voortvloeiende uit wettelijke regelingen; Risico’s voortvloeiende uit de samenwerking met andere gemeenten of instanties; Risico’s voortvloeiende uit het doen/nalaten van derden; Risico’s voortvloeiende uit niet te beïnvloeden (autonome) ontwikkelingen.

a. Risico’s voortvloeiende uit eigen beleid Beleidsgestuurde contractfinanciering De afgelopen jaren heeft, gelet op de financiële positie van de gemeente Drimmelen geen trendmatige verhoging plaatsgevonden van de subsidies aan de welzijns- en zorginstellingen. De financiële grenzen zijn hiermee bereikt en dit heeft inmiddels consequenties voor het takenpakket van betreffende instellingen (vermindering producten en uren). Bij de BCFafspraken (beleidsgestuurde contractfinanciering) voor de komende jaren dient ruimte gecreëerd te worden voor de instellingen om een weerstandsvermogen op te bouwen. Het risico voor de gemeente Drimmelen wordt maximaal geschat op € 95.000. Dit is 5% van de totale subsidies aan professionele organisaties. De kans dat de gemeente substantieel financieel moet bijdragen wordt als klein ingeschat. Brandweer Huisvesting Lage Zwaluwe Eind 2007 is aan een bureau opdracht gegeven het huisvestingsonderzoek te verrichten. Naar verwachting zullen de resultaten van het onderzoek in het eerste kwartaal van 2008 beschikbaar komen. Tevens wordt in samenwerking met de afdeling RO en de regionale brandweer gewerkt aan een locatieonderzoek. De resultaten van de verschillende onderzoeken zullen onderbouwen welke verdere stappen ondernomen dienen te worden om te voorzien in een adequate brandweerkazerne. De omvang van het financiële risico varieert van een grondige verbouwing van de brandweerpost in Lage Zwaluwe tot een complete nieuwbouw van de brandweerpost. Na het onderzoek zal hier duidelijkheid overkomen. Wel kan al gesteld worden dat de nieuw aan te schaffen brandweerauto voor Lage Zwaluwe te hoog is voor de huidige garage. De kans op aanzienlijke investeringen (€ 1,4 miljoen) voor deze brandweerpost is dus groot. De omvang van de kosten is mede afhankelijk van de keuze huur, verbouw of

77

nieuwbouw en de eventuele tussenoplossing in verband met de huisvesting van de nieuwe brandweerauto die eind 2008 geleverd zal gaan worden. De jaarlijkse meerkosten van huur of koop zijn naar globale schatting € 75.000. Paraatheid Op dit moment staan de paraatheid/opkomsttijden van de brandweerposten erg onder druk. Om te blijven voldoen aan de gestelde opkomstnormen voor de brandweer (gemiddeld acht minuten) is de kans groot dat geïnvesteerd moet worden in de vrijwillige brandweer om vooral tijdens de kantooruren de paraatheid te blijven garanderen. Eén van de oplossingen is om bij het uitrukpersoneel vrijwilligers bovenformatief aan te stellen, hetgeen extra opleiding en oefenkosten met zich meebrengt. De omvang van het financiële risico is op dit moment lastig in te schatten, omdat op een aantal varianten wordt gestudeerd mede in relatie met samenwerking ‘3 x rood’ en omdat het resultaat van de werving van nieuwe bovenformatieve vrijwilligers vooraf nauwelijks in te schatten is. Voorzieningen onderhoud gebouwen Het perspectiefbeeld heerst dat de voorzieningen ten behoeve van het onderhoud van gebouwen (Planon) nauwelijks toereikend zijn om adequate instandhouding van de eigendommen structureel op een redelijk niveau te waarborgen. De situatie is nijpend. Voorafgaand aan de optimaliseringslag en de actualisatie van het Gebouwenbeheersysteem zal de storting in de voorzieningen, indien het huidig gebouwenbestand niet wijzigt en het huidig onderhoudsniveau gehandhaafd moet blijven, structureel verhoogd moeten worden met ± € 652.000 per jaar. Dit tekort op de huidige voorzieningen is voor een groot gedeelte ontstaan doordat vanaf 2002 tot en met 2005 de stortingen niet zijn geïndexeerd, wijzigingen in het huidige gebouwenbestand, aangepaste inspecties niet zijn doorgevoerd in de jaarlijkse storting in de voorziening en een aantal gebouwen waarbij het onderhoud een aantal jaren tot een minimum is beperkt nu zijn meegenomen om deze te brengen op de nulsituatie. Afhankelijk van besluitvorming inzake de toekomstvisie beheer gemeentelijke gebouwen zal de storting in de voorziening moeten worden aangepast. In de storting van € 652.000 zijn de navolgende renovatie en grootonderhoudskosten opgenomen: Omschrijving

Jaartal Bedrag (incl Btw) Mayboom Made: groot onderhoud lift en werktuigbouwk. 2013 € 144.0000 installatie Amerhal Made: renovatie vloer en wanden 2008 € 103.0000 Amerhal Made: renovatie plafond 2012 € 147.0000 Amerhal Made: renovatie gevels en gevelopeningen 2016 € 60.0000 Klaverblad Drimmelen: renovatie vloerbedekkingen 2012 € 50.0000 Zonzeel Hooge Zwaluwe: renovatie plafonds gymzaal 2011 € 45.0000 Zonzeel Hooge Zwaluwe: renovatie plafonds horeca 2012 € 45.0000 Den Domp: renovatie gehele gebouw 2009 € 1.020.0000 Willem Snickerime Hooge Zwaluwe: renovatie gebouw 2009 € 490.0000 Zonzeel gymzaal Terheijden: renovatie gebouw 2009 € 435.0000 Centrale kleedaccommodatie Madese Boys Made: renovatie 2009 € 572.000 gebouw BS de Zeggewijzer: renovatie gevels en gevelopeningen en 2009 € 250.000 dakconstr. BS Elzenhof: renovatie gevels en gevelopeningen 2010 € 250.000 Totaal grote investeringen (*) € 3.611.000 (*) Gemiddeld in periode van 10 jaar betekent dit een storting van € 361.100. Openbare Verlichting In 2007 is gestart met het maken van een beleidsplan Openbare verlichting. De reden hiervan was dat het areaal Openbare verlichting (hoeveelheid masten) aan de ene kant erg verouderd is en veel masten aan vervanging toe zijn. Aan de andere kant zijn ook de armaturen sterk verouderd en hebben daardoor een erg hoog energieverbruik. In het verleden heeft steeds op ad-hoc basis vervangingsonderhoud plaatsgevonden. De ouderdom van de materialen maakt het noodzakelijk om een beter inzicht te hebben in het areaal, de staat van onderhoud en de kosten voor structureel onderhoud en vervanging. Het beleidsplan moet inzicht gaan geven in een meerjarig onderhouds/ en vervangingsprogramma alsmede in het gebruik van duurzamere en energiezuinigere materialen. Uit de beschikbare inventarisatie blijkt dat een groot deel van de lichtmasten momenteel 35 jaar en ouder zijn, waarmee de vervangingstermijn hiervan is overschreden. Als in één keer deze inhaalslag wordt uitgevoerd, is hier een budget van € 1,5 - € 2 miljoen voor

78

nodig. Bij de behandeling van het beleidsplan zullen enkele alternatieven worden voorgelegd hoe met deze achterstand om gegaan zou kunnen worden. Diverse objecten in de openbare ruimte In de openbare ruimte zijn diverse materialen aanwezig welke vanuit gemeentewege zijn geplaatst, die ook vanuit gemeentewege (moeten) worden onderhouden en als de tijd rijp is, moeten worden vervangen (gemeente als wegbeheerder). Van diverse materialen bestaat op dit moment geen goed beeld van de hoeveelheid, en de staat van onderhoud ervan. Zonder dit beeld is het niet mogelijk om goed inzicht te geven in de kosten die voor onderhoud en vervanging van deze materialen noodzakelijk zijn. Toch is duidelijk dat bij een aantal materialen sprake is van een grote onderhoudsachterstand. Afhankelijk van de aard, is er sprake van een grotere/ kleinere mate van risico wat de gemeente loopt ten gevolge van deze achterstand (bv.aansprakelijkheid). Voorbeelden van materialen met onderhoudsachterstand zijn: de objectbewegwijzering, de verkeersbebording, de civiele kunstwerken (bruggen, duikers e.d.) en in mindere mate de banken. In de loop van 2008 zullen op de genoemde onderdelen inventarisaties van hoeveelheden en de staat van onderhoud worden uitgevoerd om deze vervolgens te koppelen aan een beheerprogramma met een kostenprognose. b. Risico’s voortvloeiende uit wettelijke regelingen Een aantal regelingen, die de gemeente uitvoert, heeft nog het karakter van een ‘openeindregeling’. Dit houdt in dat door externe factoren voordelige of nadelige afwijkingen kunnen optreden ten opzichte van de door de gemeente gemaakte ramingen. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de sociale uitkeringen, de behoedzaamheidreserve en de planschades zijn de belangrijkste openeindregelingen. Wet Maatschappelijke Ondersteuning - Huishoudelijke Verzorging Per 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning in werking getreden en is de gemeente naast de huidige WVG (Wet voorziening gehandicapten) ook verantwoordelijk voor de huishoudelijke verzorging. Het budget voor huishoudelijke verzorging is vanaf 2008 gebaseerd op een objectief verdeelmodel; dit impliceert herverdeeleffecten welke over drie jaren worden verdeeld. De gemeente kan binnen bepaalde kaders een eigen bijdrage vragen voor huishoudelijke verzorging. De verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Drimmelen 2007 geeft aan op welke voorzieningen inwoners van de gemeente Drimmelen aanspraak kunnen maken op het gebied van vervoer, rolstoelen, woningaanpassingen en hulp bij het huishouden. Ook de individuele voorzieningen in het kader van de WMO hebben een open eind karakter. Nog steeds zijn er diverse onzekerheden m.b.t. het WMO-budget. In de te ontvangen algemene uitkering van het Rijk is een bijdrage opgenomen voor het WMO budget van € 2,0 miljoen. De WMO reserve 2007 bedraagt op dit moment € 82.000, te bestemmen voor WMO beleidsplan en Steunpunt Mantelzorg HOOM. Wet Maatschappelijke Ondersteuning – Gehandicaptenvoorzieningen Het aantal verstrekte gehandicaptenvoorzieningen blijft de laatste jaren ongeveer gelijk. Dit geldt ook voor de budgetten, die gemiddeld met het voor de marktsector geldende indexcijfer stijgen. Vanaf 2007 is het niet meer mogelijk om voor grote woningaanpassingen een deel van de kosten te declareren. Indien in 2008 grote woningaanpassingen worden uitgevoerd, zal dit in de Bestuursrapportages worden gemeld. Het financiële risico van grote woningaanpassingen is op grond van historische declaraties maximaal € 100.000. Gelet op het beperkt aantal aanvragen is in 2007 het beschikbare budget niet overschreden. Voor 2008 blijft het financiële risico bestaan. Wet Werk en Bijstand Met de invoering van de Wet Werk en Bijstand per 1 januari 2004 is het financiële risico voor het verstrekken van bijstandsuitkeringen vrijwel volledig op het bord van de gemeenten komen te liggen. Of de beschikbare budgetten, zoals het inkomensdeel voor de uitkeringen en het werkdeel voor de financiering van de activiteiten om het klantenbestand te activeren en uitstroom te bevorderen toereikend zijn, is sterk afhankelijk van de dagelijkse ontwikkelingen en de door het Rijk beschikbaar gestelde budgetten. Voor overschrijdingen is een voorziening gevormd welke een maximale omvang heeft van het maximale risico voor de gemeente van 10% van het budget WWB (€ 1.108.000) en 15% van budget BBZ/IOAZ (€ 141.000) voor één jaar. Naar verwachting zal de voorziening eind 2008 volledig uitgeput zijn. Het risico bedraagt vanaf 2009 € 141.000, omdat dit bedrag niet bij het Rijk gedeclareerd kan worden. De kans hierop is gemiddeld.

79

Arbo- en milieuwetgeving Zowel de huidige milieu- als arbowetgeving (onder andere: bouwstoffenbesluit, bouwprocesarbobesluit en maatregelen bij werken in uitvoering) is zodanig dat de gemeente er rekening mee dient te houden dat zij als eindverantwoordelijke c.q. opdrachtgever van werken aangesproken kan worden voor kosten die een gevolg zijn van mogelijke overtredingen of schadeclaims voortvloeiend uit eerder genoemde wetten en regelingen. Denk hierbij aan bodemverontreinigingen door grondwerken en gevolgen bouwprocesbesluit. De omvang van het risico is afhankelijk van de mogelijke aansprakelijkheidsstelling en de grootte van de ingediende claims. Wet Ketenaansprakelijkheid De gemeente kan op grond van de Wet Ketenaansprakelijkheid aangesproken worden voor het niet afdragen van belastingen en premies sociale verzekeringen door aannemers. Over de werkingssfeer van de Wet Ketenaansprakelijkheid is inmiddels meer duidelijkheid ontstaan. In het kader van deze wet is de gemeente niet aansprakelijk als het gaat om de aanleg van gemeenschapsvoorzieningen, zoals wegen, rioleringen en watergangen in het openbaar gebied. Dit is het leeuwendeel van de projecten. Bij projecten die niet onder openbare voorzieningen vallen, is de wet wel volledig van toepassing. Hierbij valt te denken aan het ophogen van bouwterreinen en andere zaken die voor de verkoop bestemd zijn. De omvang van het risico is dus niet erg groot. Om het risico te beperken kunnen maatregelen genomen worden. Naast het opvragen van verklaringen van goed betaalgedrag wordt gebruik gemaakt van zogenaamde G-rekeningen voor betalingen aan aannemers. Planschade De gemeenten worden in toenemende mate geconfronteerd met verzoeken om vergoeding van planschade ten gevolge van bestemmingsplanwijzigingen. Omdat de gemeente Drimmelen verhoudingsgewijs meer woningbouw realiseert middels herstructurering en inbreiding is het risico van planschade evenredig hoger. Het beleid is erop gericht de risico’s van planschade zo mogelijk mede af te wentelen op projectontwikkelaars. Als gevolg van de wijziging van de Wet Ruimtelijke Ordening en ook in de op 1 juli 2008 aanstaande nieuwe Wet op de Ruimtelijke ordening (nWRO) blijft, met wat nuanceverschillen, de planschadefiguur bestaan. Het blijft derhalve mogelijk overeenkomsten te sluiten met de verzoekers tot wijziging van een bestemmingsplan om zodoende de schade te verhalen. Zowel bij ontwikkeling van bouwplannen door marktpartijen als bij een eigen ontwikkeling is het vast beleid om een risico-inventarisatie planschade te doen. Daarmee wordt de mogelijk te verwachten planschade kwantitatief in beeld gebracht. Voorts dient als gevolg van de wetswijziging WRO (artikel 49) door een aanvrager planschadevergoeding een drempelbijdrage te voldoen alvorens zijn verzoek in behandeling wordt genomen. Bij actualisering van bestemmingsplannen valt niets overeen te komen. Elke aanpassing in een geactualiseerd plan dat voor iemand negatieve gevolgen kan hebben, is een potentiële schadeclaim. Dit kan zowel volgen uit een beperking van bouwmogelijkheden als uit een verruiming van de mogelijkheden. Zeker gezien de nagestreefde uniformering met de daaraan gekoppelde wens om potentiële (ver)bouwers zo min mogelijk te beperken, is het aantal mogelijke claims groot. Planschadeclaims volgen nu altijd na een reguliere bestemmingsplanwijziging of een zelfstandige projectprocedure. Vroeg of laat zal er een trend ontstaan om ook bij vrijstellingen op grond van artikel 19, tweede (artikel 19, lid 1 en artikel 19, lid 2 worden in de nWRO projectbesluit genoemd) of derde lid, WRO te gaan claimen. Ook voor binnenplanse vrijstellingen (art 15) zal de mogelijkheid gaan ontstaan om planschade te claimen. Op basis van historische gegevens ligt het financiële risico tussen de € 50.000 en € 75.000 (excl. Grondbedrijf) met een grote kans. Bestemmingsplannen In 2007 is een wettelijke verplichting ontstaan binnen de Ruimtelijke Ordening om archeologische onderzoeken te gaan uitvoeren. In samenspraak met de deelnemende gemeenten via het regiobureau Breda is een regioarcheoloog voor in eerste instantie drie jaar in dienst getreden. De regioarcheoloog zal adviseren inzake bestemmingsplannen, vooronderzoek, vervolgonderzoek, beleidszaken en publiekszaken. De gemeente zal diensten afnemen op basis van voorhanden zijnde plannen en vrijstellingsprocedures. Het aantal voorgedragen plannen ter beoordeling bepaalt de bij te dragen kosten aan de regioarcheoloog. Er wordt uitgegaan van het principe ‘De Verstoorder betaalt’. Dit wil zeggen de kosten worden doorberekend aan de ontwikkelaar. Mogelijkerwijs kan dit leiden tot een toename aan advieskosten. Op dit moment vindt in regionaal verband onderzoek plaats om dit zo efficiënt mogelijk te organiseren. Op basis van de archeologische waardekaart is de inschatting dat het financiële risico voor onze gemeente beperkt is (€ 25.000-€ 50.000 met een geringe kans). Bovendien kan, afhankelijk van de uitkomsten van een archeologisch onderzoek, altijd besloten worden om

80

(woningbouw)plannen niet verder te ontwikkelen als de financiële risico’s naar verwachting te groot zullen zijn. Behoedzaamheidreserve De behoedzaamheidreserve is een afgezonderd deel van de algemene uitkering die, afhankelijk van de ontwikkeling van de financiële positie van het rijk, al dan niet wordt uitgekeerd. In de begroting 2007 en 2008 is ervan uitgegaan dat 50% van de behoedzaamheidreserve uiteindelijk wordt uitgekeerd. Uit de laatste informatie blijkt dat de behoedzaamheidreserve 2007 niet wordt uitgekeerd. Deze lagere uitkering (ten bedrage van circa € 60.000) is verwerkt in de jaarrekening 2007. c. Risico’s voortvloeiende uit de samenwerking met andere gemeenten of instanties Gemeenschappelijke regelingen De gemeente heeft zich verplicht bij te dragen in eventuele nadelige saldi van een aantal gemeenschappelijke regelingen. De structuur van deze regelingen is veelal zo dat de gemeente individueel slechts beperkte invloed uit kan oefenen op de uitgaven. Inhoudelijk wordt op de gemeenschappelijke regelingen ingegaan in de paragraaf verbonden partijen. Sociale werkvoorziening - !GO Eind 2006 heeft de gemeenteraad op grond van de resultaten van een extern bureau, de jaarrekening 2005 en de begroting 2007 van de Gemeenschappelijke Regeling Wava/Go een aantal besluiten genomen m.b.t. de financiële positie en de toekomst van de GR Wava/Go. Besloten is om de teugels aan te halen en hiermee het accent weer te leggen bij de uitvoering van de wettelijke taak, te weten het realiseren van passende arbeid en zorg voor de doelgroep. Tevens is besloten om de tekorten uit het verleden en het verwachte verlies voor 2006 aan te zuiveren en jaarlijks extra bij te dragen ter afdekking van toekomstige tekorten. De deelnemende gemeenten, waaronder Drimmelen, hebben zich uitgesproken om het gemeentelijk opdrachtgeverschap als ‘preferred supplier’ te intensiveren. Per 1 januari 2008 is de nieuwe wetgeving modernisering WSW (Wet Sociale Werkvoorziening) in werking getreden. In nauwe samenwerking met Wava/Go en de deelnemende gemeenten zullen voorstellen ontwikkeld moeten worden voor de uitvoering van de gemoderniseerde WSW. Zoals bekend betaalt de gemeente jaarlijks een bijdrage per geplaatste WSW-er plus een bijdrage in het exploitatietekort. Voor 2007 is deze bijdrage in totaal geraamd op € 219.093,-. De exploitatieresultaten van WAVA/GO over de eerste 3 kwartalen van 2007 zijn € 1,4 miljoen slechter dan geraamd (rekening houdend met extra exploitatiebijdrage WAVA-gemeenten). Als deze trend zich voortzet zal WAVA/GO geconsolideerd uitkomen op een krappe € 2 miljoen exploitatieverlies over 2007. Het aandeel van onze gemeente in dit geraamde tekort bedraagt 12,83% = plm. € 256.000. Dit bedrag is in de jaarrekening en begroting 2007 verwerkt. De bijdrage 2008 is in de primaire begroting geraamd op € 161.917,- (73 personen) en is ca. 12,8 % van de totale gemeentelijke bijdragen en is eveneens het aandeel waarvoor de gemeente verantwoordelijk is bij aanzuivering van eventuele tekorten. Onlangs heeft het bestuur van WAVA de begroting 2008 aan de gemeente aangeboden. Op grond hiervan moet een aanvullende gemeentelijke bijdrage 2008 geraamd worden van € 118.962. Dit bedrag wordt in de Voorjaarsnota van 2008 opgenomen. Op 6 maart 2008 heeft de gemeenteraad ingestemd met dit voorstel. Daar de laatste jaren al driemaal een aanzienlijke financiële injectie (aanzuivering negatief vermogen en/of extra exploitatiebijdrage) heeft plaats gevonden wordt o.b.v. historische cijfers e t/m 2006 en de cijfers t/m 3 kwartaal 2007 het financiële risico op jaarbasis ingeschat op € 195.000 structureel. Dividenduitkeringen Van een aantal bedrijven, respectievelijk instellingen ontvangt de gemeente jaarlijks een dividenduitkering (Intergas, Biesbosch Marina Drimmelen, Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten en de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)). Het dividend is afhankelijk van het behaalde resultaat bij deze bedrijven en instellingen, m.u.v. Biesbosch Marina Drimmelen en Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten. De belangrijkste dividenduitkering betreft Intergas. In de raadsvergadering van 1 februari 2007 heeft uw raad besloten om het aandelenbezit van de gemeente Drimmelen (1.380 aandelen) in Intergas te handhaven (handhaving status quo). Bij schrijven van 2 mei 2007 heeft Intergas de aandeelhouders medegedeeld dat de fusiegesprekken met NRE/Macquarie zijn beëindigd. Directe aanleiding hiervoor is het gewijzigde politieke klimaat ten aanzien van (minderheids)privatisering van netbedrijven. Dit betekent dat Intergas voorlopig als zelfstandige onderneming blijft voortbestaan.

81

Volgens de laatste informatie zal het dividend over 2007 fors lager zijn dan over 2006. Wegens ontbreken van formele besluitvorming is dit dividend niet in 2007 verantwoord. Het verwachte lagere dividend is grotendeels het gevolg van de herkapitalisatie van eind 2006. Omdat Intergas een relatief kleine speler is op een turbulente energiemarkt neemt het risico op daling van het dividend toe. Op middellange termijn lijkt samenwerking/fusie voor Intergas onafwendbaar. In de zomer 2008 zal Intergas het traject opnieuw oppakken en de mogelijkheden van aansluiting in kaart brengen. De verwachte dividenduitkering bedraagt € 160.080 en is hiermee het maximale risico, echter niet voor 2007. Van de BNG is in 2007 € 65.000 regulier dividend ontvangen. Daarnaast is in 2007 € 327.000 extra dividend uitgekeerd. Het voornemen bestaat om in 2009 € 130.000 als incidenteel extra dividend uit te keren. Omdat e.e.a. van invloed kan zijn op de rating van deze bank is hierbij enige terughoudendheid geboden. Gezien de omvang van het reguliere dividend behoeft vooralsnog geen rekening te worden gehouden met een substantiële daling van de hier bedoelde uitkeringen in de nabije toekomst. De winstuitkering van het Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten (een gegarandeerd bedrag) en de Biesbosch Marina Drimmelen zijn opgenomen in de begroting voor respectievelijk € 74.238 en € 24.504. Verder wordt hierop ingegaan in de paragraaf verbonden partijen. Geconcludeerd kan worden dat de komende jaren het totale dividendniveau redelijk stabiel is en de risico`s relatief gering. Veiligheidsregio Verwacht wordt dat in de toekomst de Veiligheidsregio meer kosten met zich meebrengt als gevolg van een landelijke trend in het kader van uitbreiding taken voor brandweer en G.H.O.R. In het kader van het project regionalisering beheer brandweer wordt op dit moment in de vorm van een pilot onderzocht wat de ontvlechtingsconsequenties zijn wanneer het beheer van de brandweer wordt geregionaliseerd. In de eerste helft van 2008 zal hier duidelijkheid over bestaan. Over financiële risico’s en kansen zijn daarom op dit moment geen realistische uitspraken te doen. d. Risico’s voortvloeiende uit het doen/nalaten van derden Aansprakelijkheidsstellingen Er is in de samenleving een tendens van toenemend claimgedrag en in de rechtspraak een tendens van toename van toewijzende vonnissen. De gemeente heeft echter een goede verzekering ter dekking van het aansprakelijkheidsrisico. Enkele thans nog lopende grote zaken geven aan dat een verzekering, hoewel niet goedkoop, zeker onmisbaar is. Juist de kleinere dossiers nemen in aantal toe en daarbij gaat het vaak om bedragen die beneden het eigen risico blijven en daarom door de organisatie zelf worden afgehandeld. De kosten hiervan liggen tussen de € 15.000 en € 25.000 met een kans van 100% op het minimale bedrag en 50% op het maximale bedrag. Milieuaangelegenheden In algemene zin geldt dat voor de gemeente altijd een financieel risico aanwezig is van saneringen van (on)bekend zijnde locaties met bodemverontreiniging en van het verwerken van vrijkomende licht verontreinigde grond in ontwikkelingsgebieden. De algemeen gestelde risico’s zijn vooraf niet aan te geven en worden sterk bepaald door factoren als eigendomssituatie, oorzaak van de bodemverontreiniging, eigen werken waar vrijkomende grond in kan worden verwerkt en dergelijke. Gemeentegaranties De gemeente heeft zich, ter bevordering van het eigen woningbezit, in het verleden garant gesteld voor een aantal geldleningen (€ 11,9 miljoen, o.b.v informatie van banken). Deze garantstelling is overgenomen door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Het risico is hiermee afgenomen. Alleen verliezen boven een bepaalde drempel kunnen leiden tot een financiële bijdrage door de gemeente. Het aantal gedwongen verkopen is over de jaren zeer gering gebleken en als gevolg van de stijging van de huizenprijzen zullen veel woningen een overwaarde hebben. De regeling voor gemeentegarantie bestaat niet meer en is in 1995 overgegaan in de Nationale Hypotheek Garantie waardoor het bedrag afneemt. Het risico wat de gemeente loopt als gevolg van de garantstellingen is dus zeer beperkt. Ook aan de in de gemeente opererende woningbouwverenigingen (€ 81,768 miljoen) zijn garantstellingen verleend. Ook de hieraan verbonden risico’s zijn laag. Daarnaast staat de gemeente garant voor enkele geldleningen van sportverenigingen. De omvang van deze geldleningen is zodanig dat wij aanspraken in de nabije toekomst onwaarschijnlijk achten.

82

Gemeentegarantie t.b.v. BMD In 2004 is bij besluit van het college, de raad gehoord, een gemeentegarantie verstrekt op een geldlening van de Exploitatie Maatschappij Nieuw jachthaven B.V. (hierna “Exploitatiemaatschappij”), ter grootte van € 10,8 miljoen. Indien de Exploitatiemaatschappij niet aan de betalingsverplichting van rente en aflossing kan voldoen, wordt de gemeente op grond van de verstrekte garantie hiervoor aangesproken. Om voldoende zicht te kunnen houden op dit potentieel risico, is aan de garantie de voorwaarde verbonden dat, overeenkomstig onze interne planning & control-cyclus, de Exploitatiemaatschappij gehouden is om tweemaal per jaar tussentijdse informatie te verschaffen over de voortgang van het project, inclusief de daarbij behorende financiële aspecten. Tevens is een eerste recht van hypotheek gevestigd ten behoeve van de gemeente op de onroerende zaken van de Exploitatiemaatschappij. Het risico als gevolg van deze gemeentegarantie heeft zich in het jaar 2007 niet voorgedaan. Voor komende jaren blijft het risico bestaan, waarbij het minimale risico € 0,= bedraagt en het maximale risico € 10,8 miljoen. De procentuele kans dat dit risico zich verwezenlijkt, is op dit moment niet aan te geven. Momenteel wordt onderzocht of continuering van het gemeentelijk aandeelhouderschap in Biesbosch Marina Drimmelen wel gewenst is, en zo ja in welke vorm. f.

Risico’s voortvloeiende uit niet te beïnvloeden (autonome) ontwikkelingen

Wachtgeldverplichtingen ambtelijk personeel Tot de kleine groep van oud-medewerkers die een beroep kunnen doen op de wachtgeldregeling behoren een tweetal oud- medewerkers. Over 2007 zijn beide elders fulltime werkzaam geweest. Dit heeft tot gevolg gehad dat één persoon geen beroep heeft hoeven te doen op de wachtgeldregeling en dat aan de andere persoon slechts een aanvulling behoefde te worden uitbetaald waarmede een bedrag van € 7.100,- is gemoeid. Voor 2008 en volgende jaren geldt nog steeds onverkort dat indien er geen emplooi is, dat het recht op wachtgeld volledig herleeft. Mocht dit laatste aan de orde zijn, dan zal hierbij op jaarbasis een bedrag gemoeid zijn van circa € 33.000 respectievelijk € 64.500. Wachtgeldverplichtingen voormalige bestuurders De wachtverplichtingen van de huidige oud bestuurders zijn opgenomen in de begroting c.q. meerjarenbegroting. In 2007 konden zeven oud-wethouders aanspraak maken op wachtgeld. Bij drie oud-wethouders stopte in de loop van 2007 het wachtgeld omdat de uitkeringstijd was verstreken. Omdat niet alle gegevens konden/werden overlegd, kunnen twee oud-wethouders eventueel over een gedeelte van 2007 nog aanspraak maken op wachtgeld. Mochten deze aanspraken worden verzilverd, dan zullen op dat moment de meerkosten worden berekend en meegenomen worden in de eerstvolgende bestuursrapportage. Naar verwachting zullen twee oud-wethouders, waarvan in 2007 de uitkeringstijd is verstreken, gebruik gaan maken van hun recht tot overheveling van opgebouwde pensioenrechten tijdens de wachtgeldperiode. Op het moment van overheveling worden de meerkosten berekend en meegenomen worden in de eerstvolgende bestuursrapportage.

83

Samenvattend leiden bovenstaande risico’s tot het volgende overzicht. Omschrijving

Risicoinschatting (% kans) < 50%

Beleidsgestuurde contractfinanciering Brandweer huisvesting Lage Zwaluwe

50%

75.000

Brandweer paraatheid Voorzieningen onderhoud gebouwen

p.m. 652.000

Openbare verlichting Opjecten in de openbare ruimte Wet Maatschappelijke Ondersteuning Arbo- en milieuwetgeving Wet Ketenaansprakelijkheid Wet WVG woningaanpassingen Wet Werk en Bijstand Planschade Bestemmingsplannen Behoedzaamheidsreserve Gemeenschappelijke regelingen Wava/Go Dividenduitkeringen Veiligheidsregio Aansprakelijkheidsstellingen Milieuaangelegenheden

> 50%

95.000

p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 100.000 141.000 62.500 37.500 60.000 p.m. 195.000 314.504 p.m. 20.000 p.m.

Gemeentegaranties Gemeentegarantie t.b.v. BMD Wachtgeldverplichtingen ambtelijk personeel Wachtgeldverplichtingen voormalige bestuurders

p.m.

Totaal

943.004

p.m. 97.500 p.m. 769.500 723.626

137.500

Uit dit overzicht blijkt dat de gekwantificeerde risico’s gezamenlijk hoger zijn dan de vrij te besteden algemene reserve en dat van enkele risico’s nog geen inschatting van het bedrag en/of kans gemaakt kan worden. Hier tegenover staat dat onze weerstandscapaciteit (lees: onbenutte belastingcapaciteit) in theorie onbeperkt is om structurele tegenvallers op te vangen.

84

85

§B

Lokale heffingen

Deze paragraaf heeft betrekking op zowel de heffingen waarvan de besteding is gebonden (retributieve heffingen) als heffingen waarvan de besteding vrij is (ongebonden). De onroerende zaakbelastingen, de hondenbelasting en de toeristenbelasting hebben het karakter van een algemeen dekkingsmiddel. Dat wil zeggen dat de opbrengst in principe vrij aanwendbaar is ter dekking van de algemene gemeentelijke kosten en een belangrijke inkomstenpost betekent naast de uitkering uit het gemeentefonds. De overige heffingen en rechten worden geheven om de kosten te verhalen die de gemeente maakt bij realisering en onderhoud van specifieke voorzieningen of verleende diensten. Hierbij wordt uitgegaan van 100% kostendekking. Dit betekent dat alle kosten die gemaakt worden volledig dienen te worden goedgemaakt in de tarieven. In de begroting is hiervan ook uitgegaan. Onderstaand treft u per heffing de relevante nadere toelichting aan.

Onroerende zaakbelastingen en Wet WOZ

zakelijk recht woningen per € 2.500 zakelijk recht niet-woningen per € 2.500 feitelijk gebruik niet-woningen per € 2.500 Totaal woningen Totaal niet-woningen

2006

2007

€ 1,78 € 2,90 € 2,33 € 1,78 € 5,23

€ 1,74 € 2,81 € 2,26 € 1,74 € 5,07

Mutatie in nominaal % -/- 2,25 -/- € 0,04 -/- 3,10 -/- € 0,09 -/- 3,00 -/- € 0,07 -/- 2,25 -/- € 0,04 -/- 3,06 -/- € 0,16

Met ingang van het jaar 2007 wordt jaarlijks de waarde van alle onroerende zaken vastgesteld. De waardepeildatum voor 2007 was 1-1-2005. De waarden zijn gebaseerd op de gerealiseerde verkopen omstreeks de waardepeildatum. De daling van het tarief per eenheid is het gevolg van de doorberekening van de waardestijging van de onroerende zaken tussen de peildata 1 januari 2003 en 1 januari 2005 in het tarief. Per 1 januari 2007 is de samenwerking op het gebied van WOZ/OZB en hondenbelasting met de gemeente Tilburg van start gegaan. Zoals verwacht werden we geconfronteerd met aanloopperikelen die ertoe hebben geleid dat de aanslagen/wozbeschikkingen met 1 maand vertraging werden opgelegd. Voor 2008 liggen alle werkzaamheden op schema. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing wordt geheven met betrekking tot de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen en is sinds 2003 gebaseerd op het Diftar principe. Deze heffing wordt binnen de gemeente Drimmelen aangemerkt als een 100% kostendekkende heffing. Uit de ervaringscijfers blijkt dat de geraamde inzamelfrequenties afwijken van de werkelijk-heid. Het tarief 2007 is op de meest recente ervaringscijfers gebaseerd:

86

g.f.t. 140 liter restfractie 240 liter

2004 8,5x per jaar 11,5x per jaar

vastrecht tarief - per lediging gft containerinhoud 25 liter - per lediging gft containerinhoud 140 liter - per lediging ov.huish.afvalst. cont.-inh. 40 liter - per lediging ov.huish.afvalst. cont.-inh. 240 liter - per perceel bij verzamelcontainers Inzameling grove huishoudelijke afvalstoffen - per aanvraag - per 0,5 m³ Inzameling grof tuinaanval - per aanvraag Aanbieding op de milieustraat - grove huishoudelijke afvalstoffen per kilogram - bouwen sloopafval per kilogram - schoon puin per kilogram

2005 9x per jaar 13x per jaar



2006

2007

Mutatie in % nominaal

€ 132,36 € 0,74 € 3,31 € 1,18 € 5,67 € 100,90

€ 127,56 € 0,74 € 3,31 € 1,18 € 5,67 € 100,90

-/- 3,63 -

-/- € 4,80 -

€ 15,00 € 25,00

€ 15,00 € 25,00

-

-

€ 40,00

€ 40,00

-

-

€ 0,19 € 0,19 € 0,03

€ 0,19 € 0,19 € 0,03

-

-

Rioolrechten 2006 vast tarief - waterverbruik 0 – 250m³ : per m³ - waterverbruik 251 – 500m³: € 100 + per m³ - waterverbruik 501 – 1000m³: € 167,50 + per m³ - waterverbruik >1000m³: € 197,50 + per m³

€ 123,48 € 0,40 € 0,27 € 0,06 € 0,02

2007 Mutatie in % nominaal € 124,68 € 0,40 € 0,27 € 0,06 € 0,02

0,97 -

€ 1,20 -

De inning van de rioolrechten, alsmede de afvalstoffenheffing, geschiedt door Brabant Water, naar onze tevredenheid. De kaders waarbinnen de ontwikkeling van het tarief rioolrecht dient plaats te vinden, zijn vastgelegd in het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) voor een periode van vijf jaar (2003 t/m 2007). Eén van de uitgangspunten is 100% kostendekkendheid. In het GRP was vastgesteld dat het rioolrecht jaarlijks zou stijgen met vier procent + inflatiecorrectie om geleidelijk te groeien naar het niveau van volledige kostendekkendheid. Door kostenbewust onderhoud en doordat het rioolstelsel in een betere staat verkeert dan in het GRP werd verondersteld, kunnen de investeringen op een later tijdstip worden gedaan. De lagere kapitaallasten zorgen ervoor dat het tarief niet zo fors behoeft te stijgen als in het GRP is aangenomen. Hondenbelasting Het beleid is dat de kosten van hondenoverlastbestrijding en invordering hondenbelasting geheel gedekt kunnen worden uit de opbrengst hondenbelasting.

Belasting per hond Belasting per kennel

2006

2007

€ 66,00 € 238,80

€ 66,72 € 241,20

Mutatie in %

Nominaal

1,09 1,01

€ 0,72 € 2,40

87

Toeristenbelasting Met ingang van 2006 wordt op grond van de, in de vergadering van 22 december 2005 vastgestelde verordeningen 'Watertoeristenbelasting 2006' en 'Landtoeristenbelasting 2006' toeristenbelasting geheven. Het tarief is bepaald op € 0,85 per persoon per overnachting. Medio augustus 2007 zijn definitieve aanslagen over 2006 opgelegd op basis van de ontvangen aangiften. Met dagtekening 31 oktober 2007 zijn de voorlopige aanslagen toeristenbelasting 2007 opgelegd. Medio januari 2008 zijn de aangiftebiljetten over 2007 verzonden. Naar verwachting kunnen medio mei 2008 de definitieve aanslagen 2007 worden opgelegd. De opbrengst toeristenbelasting blijft achter bij eerdere prognoses. De geraamde opbrengst is verlaagd van € 120.000 naar € 85.000. Lastendruk De gemiddelde lastendruk per huishouding kan als volgt schematisch worden weergegeven: Belastingsoort Onroerende zaakbelastingen Rioolrechten Afvalstoffenheffing (gemiddeld) Milieustraat (gemiddeld) Totaal gemiddeld per huishouden

lastendruk 2006 € 165,54 € 166,68 € 242,43 € 19,22

lastendruk 2007 € 177,50 € 167,88 € 237,63 € 19,22

mutatie in%

nominaal

7,22 0,72 -/- 2,02

€ 11,96 € 1,20 -/-€ 4,80

€ 593,87

€ 602,23

1,41

€ 8,36

Bij de berekening van de lastendruk is de waarde van een woning voor de onroerende zaakbelastingen 2006 gesteld op € 233.000 en voor 2007 op € 254.900 (de gemiddelde waardestijging tussen deze jaren was 9,4%). Daarnaast zijn de rioolrechten en de afvalstoffenheffing gebaseerd op een gemiddeld tarief voor een huishouden in onze gemeente, op basis van het aantal huishoudens en de inkomsten.

Kwijtschelding Als een belastingplichtige niet beschikt over vermogen en/of voldoende betalingscapaciteit kan geheel of gedeeltelijk kwijtschelding van de opgelegde belastingen worden verleend. In de gemeente Drimmelen kan kwijtschelding worden aangevraagd voor de onroerende zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolrechten. De gemeente volgt hierbij de landelijk te hanteren normen voor vermogen en inkomen. Over 2007 hebben 162 (2006; 183) personen kwijtschelding aangevraagd. Hiervan zijn 130 (2006;157) aanvragen volledig toegewezen en 32 (2006;26) afgewezen. Het totaal bedrag dat is kwijtgescholden over 2007 bedraagt € 60.500 en is als volgt onderverdeeld over de belastingen: 2007 2006 Rioolrechten € 24.600 € 18.000 € 31.600 Afvalstoffenheffingen € 35.900 totaal kwijtschelding € 60.500 € 49.600 De bedragen die worden kwijtgescholden voor rioolrecht en afvalstoffenheffing worden in de tariefstelling meegenomen. Dit betekent uiteindelijk dat het bedrag aan verleende kwijtschelding voor rioolrecht en afvalstoffenheffing door de overige belastingbetalers moet worden opgebracht. Eventuele kwijtschelding van onroerende zaakbelasting komt voor rekening van de gemeente. Omdat het gebruikersdeel van deze belasting is afgeschaft en voor het eigenarendeel de vermogenstoets doorgaans negatief uitvalt, is de aanspraak op kwijtschelding van onroerende zaakbelasting nihil.

88

89

§C

Onderhoud kapitaalgoederen

De gemeente Drimmelen beheert ca. 385 ha aan openbare ruimte. Elke burger, inwoner, bezoeker en werknemer in de gemeente Drimmelen maakt gebruik van deze openbare ruimte voor vele diverse activiteiten zoals wonen, werken en recreëren. Voor deze activiteiten zijn veel kapitaalgoederen nodig: wegen, riolering, kunstwerken, groen, straatmeubilair, verlichting en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan zijn van invloed op de kwaliteit van het voorzieningenniveau, maar daarmee ook op de jaarlijkse lasten. Hieronder wordt voor de belangrijkste kapitaalgoederen een toelichting gegeven op het bestaande beleid en de ontwikkelingen in het jaar 2007: • Wegen • Openbare verlichting • Verkeer en vervoer • Riolering en stedelijk water • Baggeren havens • Openbaar groen • Gemeentelijke gebouwen • Onderwijshuisvesting • Buitensportaccommodaties • Kunst in de openbare ruimte Wegen Het beleidskader met betrekking tot Wegen en verkeer is vastgelegd in de nota’s: Beheerbeleid wegen Drimmelen 2006-2010 Operationele planning wegen 2007 Beleidsuitgangspunten Voor de kwaliteit van de te beheren wegverharding zijn er allerlei richtlijnen die direct afgeleid zijn van beleidskeuzes die maatschappelijk als minimaal worden ervaren om de gebruikswaarde van de infrastructuur op peil te houden. De bijbehorende beleidskeuze wordt daarom het basiskwaliteitsniveau R (referentieniveau) genoemd. Binnen het gehanteerde model worden steeds de minimale kosten berekend die verwacht mogen worden voor de uitvoering van de beheerwerkzaamheden. Het model biedt de mogelijkheid te rekenen met of zonder rehabilitatie (reconstructie). De beheerintensiteit voor wegen is afhankelijk van wegtype, kwaliteitsniveau en ondergrond. Voor de verhardingen wordt de beheerintensiteit bepaald door de beheercyclus. Tot op zekere dag de gewone beheermaatregelen niet meer volstaan. Een stuk weginfrastructuur kan niet eindeloos onderhouden worden. Na een bepaalde periode voldoet het niet meer aan de eisen zodat het verstandiger is om een forsere ingreep te doen: rehabiliteren. De weg wordt opnieuw aangelegd waarna dezelfde beheercyclus weer aan de orde is. De kosten zijn de eeuwigdurende kosten. Dat wil zeggen: de kosten op de langere termijn, waarin alle elementen, inclusief de kosten die bijvoorbeeld eens in de 25 jaar voorkomen worden meegenomen. De berekende beheerkosten zijn de kosten die gemiddeld genomen elk jaar nodig zijn om de infrastructuur te laten functioneren conform het gekozen kwaliteitsniveau. Het gaat hier dus niet om de kosten op de korte of middellange termijn, waarmee bijvoorbeeld, in het geval van de gemeente Drimmelen, door dgDIALOG wordt gerekend, en waarin de kosten voor rehabilitatie niet zijn meegenomen. Immers de rehabilitaties worden in de meeste gevallen apart gefinancierd. De beheerskostensystematiek attendeert erop dat ook voor rehabilitaties middelen gereserveerd dienen te worden. Combinatie van de korte of middellange termijn kosten van de beheerder en de kosten van rehabilitaties zou gemiddeld genomen overeen dienen te komen met de berekende gemiddelde jaarlijkse kosten inclusief rehabilitatie. Juist omdat het om eeuwigdurende kosten gaat, moet de kwaliteit van de infrastructuur steeds zodanig zijn dat kapitaalvernietiging door uitstel van noodzakelijk onderhoud (gevolgschade) voorkomen wordt (gevolgschade leidt tot duurdere reparatiemaatregelen). Het niveau is voldoende hoog om, volgens de gangbare praktijk in Nederland, er van uit te

90

kunnen gaan dat de beheerder in de regel juridisch niet terecht aansprakelijk gesteld kan worden. Om de beheerkosten te bepalen, is steeds de bestaande inrichting en functie van de onderdelen van de openbare ruimte als uitgangspunt gekozen. De keuze voor de herinrichting of ‘upgrading’ (functiewijziging) zit niet in de berekende beheerkosten. Functiewijziging zal in het algemeen leiden tot een wijziging van de benodigde middelen. In de kostenberekeningen blijven de volgende kosten buiten beschouwing: • Apparaatskosten; • Kosten van voorbereiding, administratie en toezicht (VAT); • BTW; • Kosten van calamiteiten en vandalisme; • Kosten voor eventuele schaden (ook de verhaalbare); • Mogelijke storten verwerkingskosten (waaronder teerhoudend asfalt); • Kapitaalllasten van oudere investeringen; • Kosten van voorlichting; • Kosten van handhaving; • Kosten van controles en administratie van de onderhoudstoestand. Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen Exploitatie

Begroting

Realisatie

‘Groot’ onderhoud wegen (voorziening) ‘Klein’ onderhoud wegen asfaltverhardingen

726.126 20.334

* 1.203.992 21.990

‘Klein’ onderhoud wegen elementenverhardingen

89.689

96.016

Totaal exploitatie

836.149

1.321.998

Kruispunt Wagenberg

452.309

173.052

Kruising Zeggelaan / Provinciale weg luchtfoto's/onderlegerbeelden

212.663 40.000

212.663 40.000

Investeringen

Totaal investeringen 704.972 425.715 * Realisatiebedrag is het werkelijk bedrag aan uitgaven op de voorziening; de dotatie aan de voorziening is even hoog als de raming (€ 726.126) Realisatie t.o.v. planning De planning behelsde de uitvoering van een asfaltbestek buitengebied en de aanpak van trottoirs in het kader van de kabelwerkzaamheden van Casema. Dit is gerealiseerd. Met name in de kern Made is een groot areaal van de trottoirs volledig herstraat. Daarnaast zijn de volgende wegvakken onderhouden (exclusief werkzaamheden waarvan het bedrag van de opdracht lager is dan € 5.000): Vogelstraat Wagenberg, Hoevenseweg Wagenberg, ’t Spijck Terheijden, Heidehof Made, Nieuwlandsedijk Lage Zwaluwe, Romboutstraat-Reestraat-Coehoornstraat Made, Zoutendijk Hooge Zwaluwe, Ganzenweel-Bergen Terheijden, Rijakkers Made, Markkant-BolderikEvenakkers Terheijden, Passeerstroken Moerseweg Made en de Fazantenlaan Made. Investeringen Kruispunt Wagenberg en Kruising Zeggelaan / Provinciale weg Gewacht wordt op uitsluitsel van de provincie op de verleende subsidie (definitieve afrekening). Het restantkrediet is toereikend. Openbare verlichting Het beleidskader met betrekking tot de Openbare verlichting zal middels een beleidsplan aan de raad ter besluitvorming worden voorgelegd in 2008. Beleidsuitgangspunten Oude masten worden het eerst vervangen. Er wordt voor zover mogelijk ingezet op meeliften met integrale projecten.

91

Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

Exploitatie Onderhoudscontract (groepsremplace)

116.616

121.233

Vervanging lichtmasten (voorziening)

101.000

* 85.182

Totaal exploitatie 217.616 206.415 * Realisatiebedrag is het werkelijk bedrag aan uitgaven op de voorziening; de dotatie aan de voorziening is even hoog als de raming (€ 101.000) Realisatie t.o.v. planning Van Duivenvoordestraat Lage Zwaluwe, Vogelstraat Hooge Zwaluwe, Prinsenpolderstraat, Nieuwelaan en Van Wijngaardenstraat. Verkeer Het beleidskader met betrekking tot verkeer en vervoer is vastgelegd in de nota: Beleidsplan Verkeer en Vervoer (2006). Dit beleidsplan is de opvolger van het G.V.V.P. 1 (2000) Beleidsuitgangspunten Langzaam verkeer • Onderscheid wordt gemaakt in primaire en secundaire fietsroutes met bijbehorende kwaliteitseisen. • Primaire routes verdienen prioriteit boven secundaire fietsroutes bij de realisatie van de fietsroutes. • Opstellen van een Actieplan Fietsvoorzieningen, dat beleidskeuzes vertaalt naar een meerjarenuitvoeringsprogramma. • Het huidig recreatief fietsknooppuntensysteem is een krachtig toeristisch product. Themafietsroutes en wandelknooppuntensystemen bieden kansen. • Oversteek Amertak en Biesbosch bieden kansen. Bereikbaarheid en Leefbaarheid • Verkeersruimte en verblijfsgebieden kennen hun eigen beleidsuitgangspunten, waarbij belang verkeer versus ruimtelijke ordening inzichtelijk wordt gemaakt. • De voorgestelde variant voor de wegcategorisering kenmerkt zich door rekening te houden met actuele landelijke richtlijnen, door rondwegen rond nieuwbouwwijken en door een duidelijke en logische indeling naar verkeer- en verblijfsgebieden. Parkeren • Parkeernormen vaststellen die voor de Gemeente Drimmelen praktisch toepasbaar zijn bij bestaande en nieuwe situaties, gebaseerd op het ASVV 2004. • Bij menging van functies wordt een parkeerbalans toegepast. • Het college van B&W kan besluiten af te wijken van de parkeernormen. Communicatie • Het managen van verwachtingen is het sleutelbegrip bij een goede samenspraak met burgers en belangenvertegenwoordigers. • Per soort plan (beleids-, thema- of uitvoeringsplan) is andere samenspraak wenselijk: samenspraak op maat. • In beleids- en themaplannen moet bij de start een communicatieparagraaf worden opgenomen. • Gebruik de expertise en ondersteuning van de afdeling Communicatie. • Organiseer vaste overlegstructuren voor ‘Openbaar vervoer’ en ‘verkeersveiligheid’. Openbaar vervoer • De verplichting om alle haltes beter toegankelijk te maken, is een flinke opgave, waarbij provincie en regio ruime handreikingen doen voor ondersteuning en financiering. • Opstellen halteactieplan moet prioritering haltes en wenselijke uitvoeringsstrategie duidelijk maken. • Op dit moment zijn initiatieven voor een extra buurtbus niet logisch, met name omdat het huidig openbaar vervoer in de gemeente weinig plaats laat voor een extra buurtbus.

92

• •

Het openbaar vervoer is en blijft sterk in ontwikkeling, wat om een actieve houding van de gemeente vraagt. De ambitie is minimaal het huidige voorzieningenniveau van het openbaar vervoer te handhaven.

Verkeersveiligheid • Streven naar het terugbrengen van het aantal verkeersdoden en ziekenhuisgewonden, door inzet infrastructurele en gedragsmaatregelen. • Uitvoering van permanente verkeerseducatie, gericht op alle leeftijden (o.a. door BVL (kinderen) en BROEM (ouderen)). • Het opstellen van een campagnekalender voor de gedragsmaatregelen, in samenwerking met diverse partijen zoals 3VO en de politie. • Stimuleren van het opzetten van een afdeling van 3VO in de Gemeente Drimmelen. • De gemeente speelt een coördinerende rol bij uitvoer van projecten en stimuleert regionale samenwerking. Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

Exploitatie Uitbreiding parkeerplaatsen

75.000

0

Kleine reconstructies wegen *

25.666

21.391

Totaal exploitatie

106.666

21.391

3.107.742

2.928.310

Totaal investeringen 3.107.742 * betreft verkeerskundige aanpassingen.

2.928.310

Investeringen Uitvoering G.V.V.P.

Realisatie t.o.v. planning Uitbreiding parkeerplaatsen (€ 75.000; raadsbesluit 20-09-2007) Op 20 september 2007 heeft uw raad ingestemd met het beschikbaar stellen van € 75.000 uit de reserve Bovenwijkse Voorzieningen voor het uitbreiden van parkeervoorzieningen in diverse wijken in onze gemeente. Na dit besluit is gestart met het opstellen van plannen hiervoor. Deze plannen zijn gezamenlijk met (een vertegenwoordiging van) bewoners opgesteld. Hiervoor is de volgende werkwijze gevolgd: 1. Parkeerbalans opstellen; 2. Formeren werkgroep met daarin de beleidsmedewerker verkeer, beleidsmedewerker groen, de wijkcoördinator en een aantal bewoners uit de wijk (buurtvereniging?); 3. Eerste bijeenkomst werkgroep: aanwijzen mogelijke locaties extra parkeerplaatsen; 4. Maken voorlopig ontwerp (VO); 5. Tweede bijeenkomst werkgroep: bespreken VO; 6. Maken definitief VO; 7. Organiseren informatieavond hele wijk met reactieformulieren; 8. Derde bijeenkomst werkgroep: bespreken reacties na informatieavond; 9. Maken definitief ontwerp (DO); 10. Laatste bijeenkomst werkgroep: bespreken DO en planning uitvoering; 11. Uitvoering. Deze werkwijze is door bewoners als zeer positief ervaren. Deze werkwijze heeft echter wel een lange doorlooptijd, waardoor het niet mogelijk is gebleken al in 2007 tot uitvoering over te gaan. De eerste straat waar een uitbreiding van parkeervoorzieningen zal plaatsvinden is de Gomarusstraat in Wagenberg. Hier is namelijk als eerste overeenstemming over de uitbreiding. Naar verwachting worden de nieuwe parkeervakken in de Gomarusstraat in april 2008 aangelegd. De overige straten volgen daarna. Langzaam Verkeer Het Actieplan Fietsvoorzieningen wordt in regionaal verband (project ‘Actualisatie Regionaal Fietsnetwerk) gedaan; gemeente Drimmelen levert de projectleider. Hiermee is in 2007 gestart, afronding van het plan volgt in 2008. Met de uitvoering wordt gestart in 2009.

93

Openbaar vervoer In 2007 zou gestart met het toegankelijk maken van de eerste haltes in de gemeente. Dit vanwege het zekerstellen van subsidie. In eerste instantie moest het hele project, inclusief financiële afhandeling, voor 2008 gereed zijn. Deze deadline is één jaar opgeschoven. Dit kwam goed uit, omdat zo meer tijd besteed kon worden aan het maken van goede ontwerpen. Eind 2007 zijn de ontwerpen en kostenramingen van de eerste 17 haltes ingediend voor cofinanciering. Uitvoering volgt van 2008 – 2010. Straatmeubilair en bewegwijzering Voor het groot onderhoud c.q. vervanging van straatmeubilair en bewegwijzering zijn beperkte tot geen middelen voorhanden. Binnen het dagelijks onderhoud wordt getracht het huidig niveau in het kader van “Wijkgericht werken” te handhaven. Gezien de vele klachten over de kwaliteit van de bewegwijzering in de gemeente, is in 2007 gestart met het maken van een plan voor objectbewegwijzering in de kern Drimmelen. Dit dient als pilot voor de rest van de gemeente. Er wordt naar gestreefd voor het begin van het nieuwe watersportseizoen een eenduidig bewegwijzeringsysteem operationeel te hebben. Investeringen Uitvoering G.V.V.P. Eind 2007 is er met de inwoners van Hooge Zwaluwe gesproken over de aanpassing van de kruisingen. Naar verwachting zullen de kruispunten voorjaar 2008 aangepast worden. Hiervoor is nog een bedrag benodigd van ca. € 45.000. Daarnaast wordt er uitvoering gegeven aan het project ‘Schoolzones Gemeente Drimmelen’. Dit project houdt in dat rondom alle basisscholen een schoolzone wordt gerealiseerd. Het project heeft tot doel om de verkeersveiligheid rondom de scholen verder te verbeteren, met als uiteindelijk doel het halen en brengen van kinderen met auto’s te verminderen. Er is afgesproken met SOAB (opdrachtnemer) dat de inrichting van de schoolzones ongeveer € 5.000 per school mag bedragen (dus geen hele kostbare oplossingen bedacht mogen worden). Met 11 scholen komt dat op een totaal uit van ongeveer € 55.000. De provincie geeft subsidie voor dit soort projecten. Deze subsidie kan oplopen tot wel 80% en wordt pas verkregen nadat er een uitvoeringsplan ligt. Het streven is om voor het begin van het schooljaar 2008-2009 het plan uitgevoerd te hebben. Riolering en stedelijk water Het beleidskader met betrekking tot Riolering en Water is vastgelegd in de nota’s: • GRP 2003-2007 • Waterbeleidsplan (waarin opgenomen het verbreed gemeentelijke rioleringsplan 2007 t/m 2010) • Baggerplan Gemeente Drimmelen (7 mei 2002, Wiiteveen & Bos / Waterschap Land van Nassau) Beleidsuitgangspunten G.R.P.: • Het algemene doel wordt in het kader van dit (V)GRP vertaald in de onderstaande zes doelen. o Inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerde afvalwater. o Inzameling van het vrijkomend hemelwater en grondwater dat niet mag of kan worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding. o Transport van het ingezamelde water naar een geschikt lozingspunt. o Ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en grondwater zoveel mogelijk voorkomen. o Zo min mogelijk overlast voor de omgeving veroorzaken (in de breedste zin van het woord). o Doelmatig beheer en een goed gebruik van de riolering. Waterbeleidsplan: • Duidelijk maken hoe Drimmelen integraal met water omgaat (referentiekader voor het beleid en werking van het watersysteem en de waterketen). In deze het waterbeleidsplan wordt daarom weergegeven hoe de gemeente Drimmelen haar watertaken de komende planperiode(n) vorm wil geven. • In dit plan komen alle in de Leidraad Riolering opgesomde “traditionele taken” terug. Door gebrek aan personeel en tijd kan echter geen uitvoering gegeven worden aan alle watertaken. In het plan wordt daarom een heldere prioritering (van maatregelen) gemaakt.

94

• • •

De verschillende verantwoordelijkheden helder beschrijven; Welke taken horen bij de gemeente en welke bij de overige waterbeheerders en welke veranderingen gaan hierin in de nabije toekomst optreden. Helder in beeld te brengen hoe de verschillende “waterorganisaties” structureel samenwerken in de toekomst. Een integrale lange termijnvisie en bijbehorende gebiedsdekkende streefbeelden bevatten.

Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

‘Klein’ Onderhoud vrij verval riolering

97.649

121.457

‘Klein’ Onderhoud drukriolering Voorziening baggeren bebouwd gebied

150.831 400.000

251.608 * 122

Totaal Exploitatie

648.480

373.187

Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2003 Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2005

918.320 918.487

166.047 359

Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2006 Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2007

918.487 918.487

0 0

Totaal A. Vervangingsinvesteringen vrij verval

3.673.782

166.405

B. Vervanging Gemalen vrij verval / drukriolering Vervanging Gemalen vrij verval / drukriolering

303.326

0

Gemaal Merelhof (mech./electrisch/bouwkundig) (Afgesloten)

182.400

112.814

Totaal B. Vervanging gemalen vrij verval / drukriolering

485.726

112.814

Exploitatie

Investeringen A. Vervangingsinvesteringen vrij verval riolering

C. Maatregelen vuilemissiespoor Aanpassing overstort Hofstad

211.815

22.153

Aanvullende maatregelen stelsels Terheijden / Wagenberg Verbrede zorgplicht IBA's

138.140 487.600

20.159 507.163

Basis meetprogramma Vervangen oude onderstations door CARs onderstations

87.475 58.475

98.775 32.742

Totaal C. Maatregelen vuilemissiespoor

983.505

680.993

Totaal investeringen 5.143.013 960.213 * Realisatiebedrag is het werkelijk bedrag aan uitgaven op de voorziening; de dotatie aan de voorziening is even hoog als de raming (€ 400.000) Realisatie t.o.v. planning Ombouwen telemetrie onderstations In 2007 zijn naar aanleiding van de diefstal van de telemetrie computer eerder dat jaar, 24 gemalen voorzien van een nieuw onderstation. Op deze manier hebben wij nu één universeel systeem. De werkzaamheden zijn uitgevoerd zoals in het B&W voorstel van 21 maart 2007. Onderhoud gegevens DG-Dialog Naar aanleiding van het schrijven van het BRP voor de gemeente Drimmelen zijn er tijdens het gebruik van het systeem nog hiaten aan het licht gekomen. Om onze rioleringsgegevens op to date te hebben en te houden is er een actualisatie ronde uitgevoerd. Opstellen waterplan Later dan gepland is het waterplan formeel goedgekeurd. Drimmelen beschikt momenteel over een goedgekeurd waterbeleidsplan met hierin opgenomen een GRP+.

95

Opstellen BRP Later dan gepland, maar afgerond in 2007 is het Basis RioleringsPlan. Dit plan bevat de basale rioleringsgegevens van de gehele gemeente. Het plan is het uitgangspunt voor onze berekeningen maar ook voor de lopende optimalisatie studies. Deelname OAS Het watershap is initiatiefnemer voor de uitvoering van optimalisatie afvalwater studies. Tijdens deze studies wordt gestreefd een optimale situatie in de waterketen te creëren voor minder meer kosten. Het gemeentelijke stelsel en afvoercapaciteit wordt afgestemd op de zuivering en de waterschapsgemalen. Als referentie wordt de basis inspanning, waterkwaliteitsspoor en de kaderrichtlijn water aangehouden. Gemeente Drimmelen participeert in drie OAS studies. Met de namen die verwijzen naar de zuivering waarop de kernen lozen. Te weten OAS Dongemond (Made en Drimmelen), OAS Nieuwveer (Terheijden en wagenberg) en OAS Lage Zwaluwe (lage en Hooge Zwaluwe). Implementatie KRW De Europese Unie heeft in 2000 de Europese Kaderrichtlijn Water uitgevaardigd. De KRW heeft tot doel het verbeteren van met name de kwaliteit van het oppervlaktewater en grondwater in haar lidstaten. Zoals gezegd is de KRW een kaderrichtlijn. Dit houdt in dat in de KRW wel (ecologische en fysisch/chemisch) doelen zijn geformuleerd met betrekking tot de kwaliteit van verschillende watersystemen, maar dat de manier waarop deze doelen worden bereikt in grote mate wordt overgelaten aan haar deelstaten. Aan het niet halen van de doelen heeft de Eu strenge sancties verbonden. Verschillende waterbeherende organisaties zijn overeengekomen dat de opgaven die uit de KRW voortvloeien door middel van een gezamenlijke inspanning moeten worden gerealiseerd. In dit kader participeert Drimmelen in de implementatie van de KRW voor het stroomgebied Maas samen met de andere gemeenten en het waterschap. Jaarlijkse rioolinspectie De jaarlijkse reiniging en inspectie van 10% van het gehele vrijvervalstelsel heeft volgens planning plaatsgevonden. De resultaten worden beoordeeld en maatregelen na inspectie worden uitgevoerd. Drukleiding tuinbouwgebied Door de bouw van diverse kassen / bedrijven in het glastuinbouwgebied zijn door de wijzigende activiteiten op bepaalde momenten afvoer problemen met het bestaande druksysteem. Door de aanleg van een extra leiding zijn wateroverlast problemen voorkomen. Exploitatie Door de invoering van het wijkgericht werken hebben taakverschuivingen plaatsgevonden en zijn grotendeels de rioleringsonderhoudswerkzaamheden aan derden uitbesteedt. De eigen buitendienst van de afdeling Openbare Werken heeft nagenoeg zelf geen rioolonderhoudswerkzaamheden uitgevoerd (bijv. vervanging kolken, verhelpen wateroverlast, ontstopping kolken, verwijderen wortelgroei, eenvoudige storingen drukriolering, reiniging drukrioolputten etc). In 2007 zijn meer rioolgemaalstoringen door de aannemer opgelost dan voorheen het geval was. Een oorzaak hiervan kan zijn dat door het minder frequent reinigen (voorheen door de eigen dienst) meer storingen zijn opgetreden. Per saldo is de overschrijding op het “klein” onderhoud als gevolg van de uitbesteding € 120.000 duurder uitgevallen (zie ook “Toelichting resultaat” van programma 3. Openbare Ruimte). Baggeren bebouwd gebied In de voorziening baggeren is een bedrag opgenomen van € 400.000 ten behoeve van werkzaamheden 2007. Het overige restant van € 900.000 is besloten om vrij te laten vallen ten behoeve van de dekking van de GO! (raadsbesluit). De geplande werkzaamheden 2008 e.v. zijn opgenomen in het Waterbeleidsplan (waarin opgenomen het verbreed gemeentelijke rioleringsplan 2007 t/m 2010) middels de investeringsprognose 2008. Gepland was om in 2007 uitvoering te geven aan baggerwerkzaamheden in de Ganshoeksingel te Lage Zwaluwe en in de ganzenweel te Terheijden. Vanwege bezwaren vanuit de directe omgeving en de afhandeling hiervan alsmede het gevolg dat er opnieuw berekeningen moesten worden uitgevoerd zijn de werkzaamheden vertraagd. De berekeningen zijn uitgevoerd ten behoeve van de bepaling van de noodzakelijke berging in onder andere aanpalende waterpartijen. De werkzaamheden zullen in 2008 worden uitgevoerd.

96

Investeringen A. Vervangingsinvesteringen vrij verval riolering Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2003 Tijdens de rioolinspectie 2003 is gebleken dat de riolering in de Groningenlaan toe is aan vervanging alsmede de Drentelaan, Frieslandlaan en Utrechtlaan. Gezien de optredende wateroverlastproblemen zal bij de vervanging van het huidige gemengde stelsel een gescheiden stelsel worden aangelegd. De werkzaamheden zullen medio 2008 starten. Voorlopig lijkt het krediet niet te voldoen. Na aanbesteding en nacalculatie zullen de werkelijke kosten bekend zijn. Eventuele mutaties zullen worden gemeld in de Voorjaarsnota. Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2005 Krediet gebruiken voor verbetering, aanleggen gescheiden stelsels, reparatie en vervanging naar aanleiding van uitgevoerde inspecties en beoordelingen. Voor Made betreft dit werkzaamheden aan de stelsels in de Kastanjelaan, Rozenbloemstraat, Prinsenpolderstraat, Patronaatstraat, Berkenlaan, Parklaan en Boslaan. Met de uitbreiding van de cluster riolering zal getracht worden al deze projecten minimaal op te starten in 2008. Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2006 Krediet gebruiken voor verbetering, aanleggen gescheiden stelsels, reparatie en vervanging naar aanleiding van uitgevoerde inspecties en beoordelingen. Voor Lage Zwaluwe betreft dit werkzaamheden aan de stelsels in de Vijverstraat, Dr. Dooremanstraat, Kruisstraat, Oudlandstraat, Kilstraat, Plasstraat. Met de uitbreiding van de cluster riolering zal getracht worden al deze projecten minimaal op te starten in 2008. Maatregelen n.a.v. beoordeling rioolinspectie 2007 Krediet gebruiken voor verbetering, aanleggen gescheiden stelsels, reparatie en vervanging naar aanleiding van uitgevoerde inspecties en beoordelingen. Voor Wagenberg en Terheijden betreft dit werkzaamheden aan de stelsels in de Nieuwstraat, Vierhoven, Kalkvliet, Hoekbeemden, Maarweide, Liesveld. Met de uitbreiding van de cluster riolering zal getracht worden al deze projecten minimaal op te starten in 2008. B. Vervanging Gemalen vrij verval / drukriolering Vervanging Gemalen vrij verval / drukriolering In het kader van renovatie gemalen zijn op basis van technische levensduur voor 2005 enkele gemalen opgenomen. Na inspectie is gebleken dat de opgesomde gemalen aan vervanging toe zijn. De vervanging van de opgesomde gemalen zullen als één werk worden aanbesteed. Inmiddels zijn de voorbereidende werkzaamheden afgerond (werkomschrijving en tekeningen). Na aanbesteding kan in het tweede kwartaal 2008 gestart worden met de werkzaamheden. Gemaal Merelhof (mech./elektrisch/bouwkundig) (afgesloten krediet) Door de meevallende aanbesteding is er een onderschrijding op het krediet, daarnaast is een alternatieve uitvoeringsmethode gekozen welke goedkoper was. De werkzaamheden zijn uitgevoerd en inmiddels is de onderhoudstermijn verstreken. Het krediet kan worden afgesloten. C. Maatregelen vuilemissiespoor Aanpassing overstort Hofstad en Aanvullende maatregelen stelsels Terheijden / Wagenberg Na een jarenlange gang naar de rechtszaal als belanghebbende in de zaak tussen een particulier en het waterschap is eindelijk het waterschap in het gelijk gesteld en heeft de gemeente Drimmelen de noodzakelijke vergunningen verkregen. Het destijds ingeschakelde ingenieursbureau heeft de werkzaamheden weer opgepakt en aanvullende, noodzakelijke onderzoeken zijn uitgevoerd. In kwartaal twee van 2008 zullen deze voorbereidende werkzaamheden resulteren in een definitief bestek met tekeningen. De aanvullende maatregelen stelsels Terheijden / betreffen het aanpassen van interne en externe overstortdrempels in Wagenberg. Dit project heeft een directe relatie met het krediet "Aanpassing overstort Hofstad" en zal derhalve gelijktijdig worden uitgevoerd. Verbrede zorgplicht IBA's (Individuele Behandeling Afvalwater) Bij de raming van het project is bepaald dat elke particulier die een iba moest gaan gebruiken een eigenbijdrage van € 750 moest betalen. Het merendeel heeft betaald. Momenteel wachten wij echter nog op de betaling van 11 iba gebruikers (€ 8.250). Per saldo zal het krediet worden overschreden met circa € 11.500. Deze overschrijding is veroorzaakt door het oplossen van technische problemen die aan het licht zijn gekomen na de onderhoudstermijn. Dit kon gebeuren, omdat na opstarten van een iba het systeem enkele maanden nodig heeft om zich te stabiliseren en dat de monstername één keer per jaar plaats gevonden heeft.

97

Basis meetprogramma Bij de Tweede Managementrapportage 2007 is gesignaleerd dat dit krediet zou worden overschreden. Abusievelijk is dit niet in de Tweede Bestuursrapportage 2007 verwerkt. Het betreft het voorzien van registratie van de overstorten (wettelijke verplichting vanuit Waterschap). Bij de raming is uitgegaan van de plaatsing van de meetapparatuur, registratieapparatuur en communicatieapparatuur. Bij de uitvoering bleek op een aantal locaties dat een bovengrondse uitvoering van de meetkast niet mogelijk was. Om toch aan de verplichting te kunnen voldoen, is gekozen voor een ondergrondse oplossing. Deze geavanceerde uitvoering van de meetkast is de reden van de kredietoverschrijding. Vervangen oude onderstations door CARs onderstations Ten tijde van de uitbreiding van het aantal projectleiders bij de aannemer is door miscommunicatie het laatste deel van dit project verlaat uitgevoerd. Het betrof hier de vervanging van de onderstations van vier bergbezinkbassins welke meer geavanceerde apparatuur nodig hebben dan de standaard gemalen. De werkzaamheden zullen begin april 2008 gereed zijn. De verwachting is dat het huidige krediet toereikend zal zijn. Baggeren havens Het beleidskader met betrekking tot Baggeren havens is vastgelegd in de nota’s : • Beleidsnota Baggerbeleidsplan (d.d. B&W 21 juli 2000; commissie Ruimtelijke Zaken 15 augustus 2000; raadsbesluit juni 2002 (jaarrekening 2001)) • Rapport Onderhoudsbaggeren Jachthavens Gemeente Drimmelen (Grontmij Advies & Techniek d.d. 31 mei 2000) Beleidsuitgangspunten De gemeentelijke havens, die door aanslibbing in hun functionaliteit worden aangetast, uit te kunnen baggeren. Dit betreft de havens die gemeentelijk bezit zijn t.w.: haven Drimmelen (oude haven Drimmelen, industriehaven Drimmelen), jachthaven Terheijden en binnen- en buitenhaven Lage Zwaluwe. De laatste baggerbeurten zijn geschiedt in het jaar 1996 en 1997. Het rapport is gebaseerd op een referentieperiode van 10 jaar, wat tevens de voorgestelde baggerfrequentie is. In 2008 / 2009 zal worden bezien in hoeverre er slibaanwas heeft opgetreden en de hieruit voortvloeiende uitvoeringsmaatregelen en herziening van het beleidsplan. Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

Storting voorziening baggeren diverse havens

64.807

64.807

Totaal Exploitatie

64.807

64.807

Exploitatie

Realisatie t.o.v. planning In 2007 hebben er zich Beleidsuitgangspunten.

geen

baggerwerkzaamheden

voorgedaan.

Zie

toelichting

Openbaar groen Het beleidskader met betrekking tot Openbaar groen is vastgelegd in de nota’s: • Groenbeleidsplan 2005-2015; Kwaliteit in beeld • Groenstructuurplannen gemeente Drimmelen • Landschapsbeleidplan gemeente Drimmelen (kern Made en Drimmelen) • Groenonderhoudsplannen Beleidsuitgangspunten Beleidsuitgangspunten Groenbeleidsplan 2005-2015 ‘Kwaliteit in Beeld’ (vastgesteld 7 juni 2005): De gemeente streeft er naar om de komende jaren de groenstructuur in zowel bebouwde kom als in landelijk gebied binnen de gemeente Drimmelen duurzaam en kwalitatief in stand te houden en waar mogelijk te verbeteren. De inrichting en het beheer zullen daarbij zijn gericht op een optimale gebruikswaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde. Hierbij past op termijn een ecologische en milieuvriendelijke werkwijze.

98

De visie bestaat vervolgens uit beleidsdoelstellingen ten aanzien van: 1. Omvang en samenstelling (gewenste inrichting van het groen) De gemeente zal: • Bij groenrenovaties de openbare ruimte integraal beoordelen en indien noodzakelijk het groenareaal uitbreiden; • Snippergroen (< 100 m2) dat moeilijk en intensief te onderhouden is zo mogelijk verkopen of verhuren (= bijzondere omstandigheid) mits er géén waardevolle bomen in aanwezig zijn; • In die kernen waar de bestaande verhouding beplanting/gras sterk afwijkt van de landelijke norm 60% gras / 40% beplanting van het areaal beplanting verkleinen, mits de stedenbouwkundige opzet dit toelaat. 2. Natuurlijk groen De gemeente zal: • Jaarlijks 10% biologisch geproduceerd plantmateriaal gebruiken; • De groenvoorzieningen beheren zonder chemische bestrijdingsmiddelen; • Bij de inrichting en het beheer van de groenvoorzieningen streven naar een geringe milieubelasting en hergebruik van groenafval. 3. Beheerkwaliteit (gewenste onderhoudsniveau en onderhoudsmethoden) De gemeente zal: • Door renovaties recht doen aan de functies waarvoor groenvoorzieningen zijn aangelegd; • De groenvoorzieningen zo vorm geven en aanleggen dat de natuurlijke mogelijkheden en (landschappelijke) kwaliteiten van de plaatselijke situaties tot haar recht komen; • Door toepassing van de juiste soortkeuze bomen en heesters de ruimte geven om zich te kunnen ontwikkelen tot volwassenheid. 4. Veiligheid De gemeente zal: • Bij de inrichting van de groenvoorzieningen verkeer- en sociaal onveilige situaties voorkomen. 5. Planmatig werken (gewenste beleidsinstrumenten en organisatie) De gemeente zal: • Op basis van het groenbeleidsplan en de groenstructuurplannen inrichtings-, groenrenovatie- en groenbeheerplannen blijven ontwikkelen; • Een bomennota opstellen en vooruitlopend hierop de bomenlijst van de bomenstichting hanteren als een lijst van te beschermen monumentale bomen; • Betrokken bewoners en ondernemers regelmatig informeren over de voorgenomen activiteiten aan de groenvoorzieningen middels publicaties in ´t Carillon en/of bewonersbrieven; • Zorgen voor continuïteit in het beheer van de groenvoorzieningen. Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

Renovaties openbaar groen

98.392

104.240

Totaal Exploitatie

98.392

104.240

Landschapsbeleidsplan: groenvoorziening

148.828

93.217

Totaal investeringen

148.828

93.217

Exploitatie

Investeringen

Landschapsbeleidsplan/Agrarisch landschapsbeheer Om deel te kunnen nemen aan het Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten is een uitvoeringsprogramma opgesteld. In dit uitvoeringsprogramma staat hoe met behulp van het stimuleringskader bestaand (gemeentelijk / provinciaal) beleid voor verbetering van de kwaliteit van het buitengebied gestimuleerd kan worden. Op een werkkaart zijn de gebieden aangewezen waar agrarisch landschapsbeheer gestimuleerd zou moeten worden. Aan deze gebieden zijn pakketten gekoppeld waarmee de kwaliteitsverbetering bereikt zou kunnen worden. Een voorbeeld van een pakket is het pakket "Bloemrijke rand" waarmee wordt geprobeerd om een gevarieerde kruidachtige en bloemrijke vegetatie terug te krijgen aan

99

akkerranden. In 2007 heeft twee keer een klankbordgroepbijeenkomst plaatsgevonden om het uitvoeringsprogramma door te nemen. Afspraken over het uitvoeringsprogramma worden vastgelegd in een gebiedscontract. Dit contract wordt ondertekend door de deelnemende partijen (o.a. overige gemeenten, waterschap, provincie). Op 24 januari 2008 heeft de gemeenteraad besloten om deel te nemen aan het Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten. In het eerste kwartaal van 2008 zal het bijbehorende gebiedscontract door het college ondertekent kunnen worden. Ecologische verbindingszones (EVZ) Voortkomend uit het revitaliseringsplan Wijde Biesbosch staat de gemeente samen met het waterschap Brabantse Delta voor de opgave om een aantal EVZ's in de gemeente te realiseren. Hierbij geldt de principeafspraak dat het waterschap een breedte van 10 meter EVZ realiseert en de gemeente 15 meter. Het betreft hier voor de gemeente een inspanningsverplichting. Het grootste deel van de EVZ's wordt door middel van aankoop gerealiseerd. Een deel van de EVZ's kan echter ook met behulp van het Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten worden gerealiseerd. Er moeten dan wel goede afspraken worden gemaakt die de duurzaamheid van de EVZ waarborgen. Op dit moment wordt op ambtelijk niveau in overleg tussen het waterschap Brabantse Delta en de gemeente Drimmelen een samenwerkingsovereenkomst ten behoeve van de realisatie van de EVZ's in de gemeente opgesteld. In deze overeenkomst komt onder andere het aantal te realiseren EVZ's (hectares), de planning, financiën en de benodigde RO-procedures aan de orde. Bomenbeleidsplan Het onderwerp bomen wordt slechts summier uitgewerkt in het groenbeleidsplan 2005-2015. Bomen zijn evenwel van belang voor een aansprekend landschap en voor een aangenaam stedelijk leef- en woonmilieu. Van alle groenelementen zijn bomen in feite het belangrijkst. In het groenbeleidsplan wordt aangegeven dat de gemeente een bomennota gaat opstellen om het bomenbeleid meer vorm te geven. Naar verwachting zal in het tweede kwartaal van 2008 het bomenbeleidsplan door de Raad vastgesteld kunnen worden. Ten behoeve van het bomenbeleidsplan is een startnotitie opgesteld die de commissie Grondgebied ter kennisname heeft ontvangen. Realisatie t.o.v. planning De groenvoorzieningen die “functioneel” versleten zijn of waar gelijk opgetrokken dient te worden met civieltechnische werken (integrale benadering) worden als eerste aangepast. In 2007 is het wijkgericht werken opgestart. Als gevolg hiervan zijn meerdere knelpunten op functioneel en beheersmatig gebied naar voren gekomen en aangepakt door de wijkteams. Door de eigen dienst gecombineerd met de inzet van aannemer(s) zijn knelpunten in diverse plantsoenen opgelost. Voor het wijkwerk van de eigen dienst waren géén extra uitvoeringsbudgetten beschikbaar gesteld en zijn bovengenoemde knelpunten ten laste van het groenbudget gekomen. Naast het wijkwerk heeft de aanleg van het glasvezelnetwerk van de Casema onvoorzien extra werk opgeleverd. Dit met name in de wijk Lijsterhof/Merelhof te Made. In 2007 hebben, naast diverse kleine objecten in de verschillende kernen, in de onderstaande straten groenrenovaties plaatsgevonden: Hooge en Lage Zwaluwe: Drentelaan, Groningenlaan, Limburglaan, Gelderlandlaan en Oude weg/Groenendijk; Terheijden en Wagenberg: Garsdries, Hofjesweg, Norbartstraat, Liesveld en Buurtpark; Made en Drimmelen: Emmaweg, Lijsterhof/Merelhof/Valkenhof, Patrijsflat, Cyclaamstraat, Diverse rotondes, Nachtegaalstraat, Vinkenlaan, Hazelaar en Dreef. Uitvoering in voorbereiding Antwerpsestraat (Made), Molenstraat (Made) en Wilhelminastraat (Made).

100

Groenstructuurplannen Belangrijk onderdeel van het groenbeleid (Groenbeleidsplan ‘Kwaliteit in Beeld’; vastgesteld in de raadsvergadering van 30 juni 2005) zijn de groenstructuurplannen. Hierin is per kern de gemeentelijke visie met betrekking tot het groen weergeven: ze beschrijven de ruimtelijke samenhang van het groen (groenstructuur). Groenstructuurplannen worden opgesteld voor een periode van 10 tot 15 jaar. Het groenstructuurplan voor Made en Drimmelen is door B&W behandeld (1996). Het groenstructuurplan voor Terheijden en Wagenberg is door de Raad vastgesteld (3 maart 2005). Groenbeheer Plantsoenbestekken In navolging van B en W besluit 28-11-2006 (regnr. 2006-1403) is voor 2007 het groenonderhoud in Hooge en Lage Zwaluwe, Made Noord en Drimmelen opnieuw voor 2 jaar aanbesteed conform de gemeentelijke inkoop- en aanbestedingsprocedure. In het onderhoudsbestek is de verplichting opgenomen dat tenminste 15% van de aanneemsom uitgevoerd dient te worden door een SW-bedrijf waarbij de gemeentelijke voorkeur uitgaat naar de !GO te Oosterhout. Grasbestek/Nieuwe ontwikkeling Bij gemeenten wordt steeds vaker het onderhoud aan de grasvelden en het onderhoud aan de plantsoenen gebundeld in een integraal bestek. In de wijk heb je dan maar te maken met één aannemer die je op het onderhoud kunt aanspreken. In 2005 heeft er een aanbesteding plaatsgevonden van het grasbeeldbestek (B en W besluit 15-3-2005). De werkzaamheden zijn daarbij naar de laagste inschrijver gegaan. Het is de bedoeling dat in 2008 het bestek voor 1 jaar onderhands wordt gegund zodat eind 2008 het grasbestek geïntegreerd kan worden in de plantsoenbestekken. Investering Landschapsbeleidsplan: groenvoorziening Op 24 januari 2008 heeft de Raad besloten om deel te nemen aan het Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten. Daarbij is de Raad akkoord gegaan om in 2008 en 2009 een bedrag van € 20.000 in te zetten uit het krediet Landschapsbeleidsplan: groenvoorziening. Momenteel is het Waterschap Brabantse Delta bezig met het realiseren van diverse projecten, waarbij inrichting van natte ecologische verbindingszones (EVZ’s) vaak een doel vormt. De gemeente heeft op dit moment geen beleid ten aanzien van haar bijdrage hierin. Gemeentelijke gebouwen Het beleidskader met betrekking tot Gemeentelijke gebouwen is vastgelegd in de nota: E.e.a. is vastgelegd in diverse B&W nota’s. •

•

B&W nota globaal stappenplan inzake onderhoudsbeheersysteem Planon d.d. 19 april 2007. College heeft kennis genomen van stand van zaken en betrekt e.e.a. integraal bij het project optimaliseringslag 2007-2008. In het 1e kwartaal van 2008 wordt een nota aangeleverd waar integraal is opgenomen de onderhoudssituatie van het totale gebouwenbestand in relatie tot mogelijk afstoten en hergebruiken e.e.a. afgestemd met afdeling Maatschappelijke Aangelegenheden. Eerste kwartaal 2008 actualisatie waardoor aanpassing storting noodzakelijk zal zijn om beleidsuitgangspunt te handhaven. B&W nota gebouwbeheersysteem Planon in relatie tot optimaliseringslag 2007/2008 d.d. 10 mei 2007. In deze nota wordt een voorlopige inschatting gemaakt van de benodigde storting in de voorziening.

Beleidsuitgangspunten Het streven van het gemeentelijke gebouwenbeheer dient erop gericht te zijn het onderhoud van de gebouwde eigendommen te waarborgen op de “nulsituatie”. Hieronder wordt verstaan: een nulsituatie waarbij sprake is van een normale onderhoudscyclus en waarbij het gebouw of delen van het gebouw niet toe is/zijn aan vervanging als gevolg van achterstalling onderhoud en waarbij er geen sprake is van noodzakelijke renovatie van (delen van) het gebouw. Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Uit herijking in 2004 kwam reeds naar voren dat om het gewenste onderhoudsniveau te kunnen handhaven, een verhoging van de storting in de voorziening noodzakelijk is. Zie ook hiervoor de toelichting bij § A. Weerstandsvermogen, onderdeel a. Risico’s voortvloeiende uit eigen beleid.

101

Bedragen

Begroting

Realisatie

Exploitatie (voorziening Planon)

467.880

* 622.117

Exploitatie (Planon: Maatschappelijke Knelpunten)

255.000

*0

Totaal Voorziening Planon

722.880

622.117

Zonwering screens "De Zonzeel"(afgesloten) Renovatiewerkz.gymz.Romboutsstraat

16.958 28.709

16.373 0

Gymzaal Terheijden: Vloerafwerking gymzaal Restauratie Molen "De Arend"

30.094 70.882

0 30.690

Investeringen

Totaal investeringen 129.685 30.690 * Realisatiebedrag is het werkelijk bedrag aan uitgaven op de voorziening; de dotatie aan de voorziening is even hoog als de raming (€ 467.880 en € 255.000) Realisatie t.o.v. planning De werkzaamheden die volgens het uitvoeringsprogramma zijn gepland in 2007 zijn gelet op de inzet van een medewerker gebouwenbeheer voor de bouw van het nieuwe gemeentehuis gedurende geheel 2006 en heel 2007, niet volledig uitgevoerd. In overleg met de betreffende afdelingen en portefeuillehouder is de prioriteit van de door te schuiven werkzaamheden aan de orde gesteld. In 2007 was de storting incidenteel € 255.000 hoger in verband met deelrestauratie en uitbreiding centrale kleedaccommodatie v.v. Madese Boys. Dit bedrag is beschikbaar gesteld op basis van besluitvorming over de besteding van de reserve Maatschappelijke knelpunten. Echter mede gezien de groei van het ledenaantal v.v. Madese Boys is er overleg gaande voor mogelijke nieuwbouw. Voor 2007 waren de volgende werkzaamheden gepland: Renovatie en uitbreiding centrale kleedaccommodatie v.v. Madese Boys. Groot onderhoud kleedlokalen tribune sportpark Schietberg. Vervangen vloer Madelief. Onderhoudswerkzaamheden toren NH-kerk Made. Onderhoudswerkzaamheden toren NH-kerk Drimmelen. Straatwerken BS Duinschool te Made. Heemkundekring Raadhuisstraat 3 onderhoudswrkzmh. torentje en dakkapellen. Diverse onderhoudswerkzaamheden vernieuwbouw gemeentehuis. Vernieuwen neon verlichting Mayboom. Vernieuwen cv-ketels enz Plexat Wagenberg. Vernieuwen flexibel vouwwanden Amerhal te Made. Vernieuwen cv-ketels Den Domp Lage Zwaluwe. Vernieuwen sportvloer dorpshuis Zonzeel te Hooge Zwaluwe. Vernieuwen puien en herstraten schoolplein BS Stuifhoek te Made. Vernieuwen deel zinken goten BS Elsenhof te Wagenberg. Uitgevoerd zijn de volgende werken: Deelvervanging riolering zijde Fazantenlaan BS Duinschool Herstelwerkzaamheden dakkapellen Heemkundekring Diverse onderhoudswerkzaamheden bestaande gedeelte vernieuwbouw gemeentehuis ( B$W nota mei 2007) Vernieuwen neon verlichting en boiler Mayboom Vernieuwen cv-ketels enz. Plexat Wagenberg. Amerhal Made alleen de opwikkelbanden zijn vervangen Vervangen ketels Den Domp Vernieuwen sportvloer sportzaal Zonzeel Vernieuwen puien en straatwerk schoolplein Stuifhoekschool Vernieuwen deel zinken goten BS Elsenhof Dorpshuis Drimmelen aanpassen noodverlichting en ketel Vervangen inbraakbeveiliging brandweer Lage Zwaluwe Buitenschilderwerk Brakkensoos Terheijden Aanpassen CV-leiidngen BS Rietland e Dakisolatie 2 fase BS Rietland Totaal

102

€ €

7.300 6.000

€ 125.000 € 6.000 € 16.280 € 4.000 € 16.200 € 47.200 € 291.416 € 3.300 € 10.000 € 2.000 € 2.000 € 5.000 € 10.400 € 552.096

Het verschil tussen werkelijk uitgevoerd € 622.116 en het bedrag van € 552.096 is opgebouwd uit onderhoudscontracten en klein onderhoud werkzaamheden bij de gemeentelijke gebouwen. Uit het bovenstaande is op te merken dat een aantal werkzaamheden niet of deels zijn uitgevoerd. Deze werkzaamheden zijn doorgeschoven en verwerkt in de toekomstvisie beheer en onderhoud gebouwen , hierin is opgenomen de actualisatie van Planon van 2008 - 2017 van februari 2008. Investeringen Zonwering screens "De Zonzeel" (afgesloten krediet) De werkzaamheden zijn gereed. Het krediet kan worden afgesloten. Renovatiewerkz.gymz.Romboutsstraat en Gymzaal Terheijden: Vloerafwerking gymzaalIn het kader van mogelijke ontwikkelingen zijn deze werkzaamheden niet uitgevoerd. Vooralsnog wordt voorgesteld het krediet niet af te sluiten totdat er meer duidelijkheid is. Restauratie Molen "De Arend" De werkzaamheden zijn uitgevoerd en de subsidie is zijn ontvangen. Echter uit het meerjarenplan komt naar voren dat er voor de komende 6 jaar ongeveer € 100.000 benodigd is voor groot onderhoud. De voorziening in Planon is hiervoor ontoereikend. E.e.a. zal in relatie worden bezien met de herijking van Planon. Vooralsnog wordt voorgesteld om het restantkrediet niet af te sluiten. Onderwijshuisvesting Het beleidskader met betrekking tot Onderwijshuisvesting is vastgelegd in de nota: • Integraal Huisvestingsplan 2007-2011 (20 september 2007) Dit plan is in de raadsvergadering van 20 september 2007 vastgesteld als actualisering van het plan voor de periode 2003-2007. De uitvoering is een voortschrijdende taak van de gemeente. Beleidsuitgangspunten Voldoen aan de wettelijke verplichting om de scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs binnen de gemeentegrenzen te voorzien van adequate huisvesting, volgens de wettelijke regelingen. Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

Exploitatie (storting reserve IHP)

165.000

* 165.000

Dongemondcollege

1.320.000

1.309.000

Windhoek (incl. voorber. krediet) Totaal investeringen

2.220.000 3.540.000

345.017 1.654.017

Investeringen

* Realisatiebedrag is de werkelijke dotatie aan de voorziening. Realisatie t.o.v. planning Tot 2007 werd jaarlijks een bedrag gestort in de reserve onderwijshuisvesting en werden alle kapitaallasten hieruit onttrokken. Vanaf 2008 zijn alle investeringen conform het IHP opgenomen in de begroting en worden daarom geen bedragen meer gestort in de reserve. In 2007 is de uitbreiding en verbouwing van het Dongemondcollege in Made voltooid. Hiermee is een bedrag van € 1.320.000 gemoeid geweest. De financiële afrekening vindt plaats in het tweede kwartaal van 2008. Het gevoteerde krediet is vooralsnog voldoende. Ook is in 2007 een aanvang gemaakt met de uitbreiding en verbouwing van de openbare basisschool de Windhoek te Terheijden tot een brede school, waarin tevens de peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf en een buitenschoolse opvang worden gehuisvest. Het hiervoor benodigde krediet bedraagt € 2.170.000. Dit bedrag is in de raadsvergadering van 20 september 2007 beschikbaar gesteld. Met de bouwwerkzaamheden is in het najaar van

103

2007 begonnen. Het gevoteerde krediet is hierdoor nog nauwelijks aangesproken, zodat gesteld kan worden dat dit vooralsnog toereikend is. Voor de brede school in Hooge Zwaluwe zijn in 2007 de voorbereidingen verder gegaan. Met ingang van het schooljaar 2007-2008 is de gefuseerde bijzondere basisschool de Schittering (voorheen Sint Janschool en Frederik Hendrikschool) gehuisvest in de voormalige Frederik Hendrikschool en de daarbij geplaatste tijdelijke units. Hierdoor kan de fusie ook fysiek worden gerealiseerd. De vrijgekomen Sint Janschool aan de Burgemeester Godwaldtstraat is –ter voorkoming van kraken – tijdelijk in beheer gegeven van een interim vastgoedbeheer-bedrijf. In het tweede kwartaal van 2008 wordt de exploitatieovereenkomst met de woningstichting Goed Wonen ondertekend. Hierna zal de voormalige Sint Janschool worden gesloopt. Voordat met de nieuwbouw kan worden begonnen dient het bestemmingsplan gewijzigd te worden. De procedure hiertoe wordt in het voorjaar van 2008 gestart. De gemeentelijke bijdrage voor de nieuwbouw van de school bedraagt € 400.000. De ontwikkelingen rondom het Oranjeplein in Terheijden zijn in 2007 verder gegaan. Hierover zijn nog geen definitieve besluiten genomen. Het realiseren van een nieuwe school voor de bijzondere basisschool de Zonzeel zou aanvankelijk uit de planexploitatie bekostigd worden. De investering is daarom niet opgenomen in het op 20 september 2007 vastgestelde IHP. Wel is deze investering opgenomen in de risico’s van het IHP. Zodra de plannen en de overeenkomst met de woningstichting Volksbelang definitief zijn, wordt Uw raad een en ander ter besluitvorming voorgelegd. Buitensportaccommodaties Het beleidskader met betrekking tot Buitensportaccommodaties is vastgelegd in de nota’s: • Sportnota gemeente Drimmelen 2006 – 2010 vastgesteld in de Raad van 10 november 2005. Beleidsuitgangspunten • Vervanging en onderhoud van primaire buitensportvoorzieningen. • NOS/NSF/ISA normen en gerelateerde normen van sportbonden als richtsnoer. • Op een adequaat, sober doch doelmatig niveau handhaven van de bestaande voorzieningen. Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

Exploitatie

279.576

* 279.576

Investeringen n.v.t. n.v.t. * Realisatiebedrag is de werkelijke dotatie aan de voorziening. T.b.v. het groot onderhoud/vervanging wordt jaarlijks een bedrag gestort in de voorziening t.l.v. de exploitatie. Vanaf 2009 wordt de voorziening ruim € 31.000 verhoogd en in de Voorjaarsnota 2008 zal worden voorgesteld de indexatie van de voorziening aan te passen aan de kostenontwikkeling (2% i.p.v. 1%). In 2007 was de storting incidenteel € 206.000 hoger t.b.v. kunstgras hockey Schietberg. Dit bedrag is beschikbaar gesteld o.b.v. besluitvorming over de besteding van de reserve Maatschappelijke knelpunten. In 2009 zullen wederom incidentele bedragen worden toegevoegd aan de voorziening t.l.v. de eerder genoemde reserve (€ 505.800). Hierdoor is de voorziening de komende jaren toereikend om de geplande werkzaamheden uit te voeren. Realisatie t.o.v. planning Voor 2007 waren de volgende objecten gepland: • Onderhoud schilderwerk trainingsveldverlichting Schietberg • Vervanging kunstgrasmat en hekwerk hockey Schietberg • Onderhoud verhardingen en oefenkooi tennis Schietberg • Hekwerken en vervanging beregeningsinstallatie voetbal Ruitersvaart • Hekwerken en vervanging beregeningsinstallatie voetbal Heesterbosch • Vervanging beregeningsinstallatie voetbal Moerbos Hoge Zwaluwe Uitgevoerd zijn de volgende werken: • Onderhoud verhardingen en oefenkooi tennis Schietberg € 22.033 • Doorspuiten drainage Ruitersvaart Terheijden cyclisch 1x per 3 jaar € 3.753

104

• • •

Vervanging 4 doelen en netten voetbal Heesterbosch € 4.720 Cyclisch groot onderhoud/reparatie drainage sportpark Kwarrenhoek € 23.272 Aanschaf haspelwagen sportparken € 6.248 Totaal: € 54.491 Qua uitvoering doorgeschoven naar 2008: • Onderhoud schilderwerk trainingsveldverlichting Schietberg • Vervanging kunstgrasmat en hekwerk hockey Schietberg • Hekwerken en vervanging beregeningsinstallatie voetbal Ruitersvaart • Hekwerken en vervanging beregeningsinstallatie voetbal Heesterbosch • Vervanging beregeningsinstallatie voetbal Moerbos Hooge Zwaluwe Zie ook: Actualisering overzicht meerjaren onderhoudsprogramma investeringen buitensportaccommodaties 2008 –2011 van 12 maart 2008

en

vervangings-

Kunst in de openbare ruimte Het beleidskader met betrekking tot Kunst is vastgelegd in de nota: • Beleidsplan “Samen sterk voor een kunstwerk”, onderhoudsplan 2006 – 2011 (vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 14-12-2006). Beleidsuitgangspunten • In de periode 2006/2011 aan de hand van inventarisatie door de Kunstkring en het onderhoudsplan de onderhoudswerkzaamheden uitvoeren; • De kunstkring coördineert de onderhoudswerkzaamheden; • Werkzaamheden worden uitgevoerd in overleg met betrokken kunstenaars en door professionele kunstenaars; • De gemeente verricht handen spandiensten (o.a. regelen vervoer van kunstwerken als tijdelijke opslag aan de orde is, verrichten van klein onderhoud, onderhoud groen rondom kunstwerken). Financiële vertaling in begroting en jaarrekening Bedragen

Begroting

Realisatie

Exploitatie

1.449

* 1.449

Investeringen n.v.t. n.v.t. * Realisatiebedrag is de werkelijke dotatie aan de voorziening. Realisatie t.o.v. planning In 2007 zijn de volgende actiepunten opgepakt: • Racewagen in Terheijden is opgeknapt i.o.m. kunstenaar. • Er zijn drie sculpturen in Wagenberg tijdelijk opgeslagen. Deze beelden zijn gescheurd. Oorzaak scheuren is onderzocht en er wordt gezocht naar geschikt bedrijf (het gaat om specialistisch werk) om herstelwerkzaamheden uit te voeren. • Er zijn zes kunstwerken in Made en Drimmelen opgeknapt door een kunstenaar uit Breda. • In Hooge en Lage Zwaluwe zijn vier kunstwerken opgeknapt. Herstelwerkzaamheden lopen volgens schema onder coördinatie van de Kunstkring. De voorziening is financieel toereikend: ultimo 2007 bedroeg deze € 55.000.

105

§D

Financiering

Treasury is het vakgebied dat zich bezighoudt met het besturen en beheersen, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. Iedere gemeente is ingevolge de in december 2000 van kracht geworden wet FIDO (Financiering Decentrale Overheden) verplicht een treasurystatuut vast te stellen. Het treasurystatuut van de gemeente Drimmelen is vastgesteld in januari 2001. Hierin worden de randvoorwaarden geschapen waaronder de treasury/financieringsfunctie wordt uitgeoefend. Het treasurystatuut voldoet nog niet in zijn geheel aan de wettelijke eisen. De effecten van het invoeren van de Wet Dualisering zijn nog niet in het treasurystatuut opgenomen. Een nieuw treasurystatuut staat in de loop van 2008 in de planning. In deze financieringsparagraaf wordt de realisatie van de beleidsvoornemens zoals opgenomen in de programmabegroting 2007 ten aanzien van risicobeheer en de financieringspositie verantwoord. Het bestaande beleid voor deze paragraaf is vastgelegd in de beleidsnota: 1. Treasurystatuut (2001)

A.

Risicobeheer

Ten behoeve van het risicobeheer wordt een analyse gegeven van de risicoaspecten die verbonden zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie binnen de gemeente Drimmelen. In algemene zin kunnen de relevante risico’s worden onderverdeeld in renterisico’s, kredietrisico’s, koersrisico’s en valutarisico’s. Onderstaand wordt een toelichting gegeven op het renterisico (A 1.) en het kredietrisico (A 2.). De overige vermelde risico’s zijn niet op onze gemeente van toepassing. A 1.

Renterisico’s Renterisico’s worden onderscheiden in het renterisico van de vlottende schuld (de kasgeldlimiet) en het renterisico van de vaste schuld (de renterisiconorm). A 1.1. Renterisico vlottende schuld: kasgeldlimiet De wet FIDO verplicht gemeenten om per drie maanden aan de toezichthouder (Provincie) een rapportage te verstrekken over de liquiditeitspositie. Hierbij wordt vastgesteld of sprake is van een vlottende schuld of van een overschot aan vlottende middelen. Aan de vlottende schuld is een maximum gesteld van 8,5% van het begrotingstotaal aan lasten vóór bestemming (dus afgezien van stortingen in reserves). Dit is de kasgeldlimiet. Als deze limiet gedurende twee achtereenvolgende kwartalen wordt overschreden, dient de financiering te worden omgezet in een langlopende lening. De kasgeldlimiet wordt jaarlijks vastgesteld aan de hand van de betreffende ministeriële regeling bij de wet FIDO. Voor 2007 komt het totaal aan lasten vóór bestemming voor de gemeente Drimmelen uit op circa € 36,1 miljoen. Op grond van deze gegevens is de volgende berekening worden opgesteld.

106

Berekening kasgeldlimiet per 31 december 2007 ( bedragen Omschrijving x € 1.000) Begrotingstotaal m.u.v. functie 980

36.142

1. Toegestane kasgeldlimiet in procenten van de grondslag in een bedrag

8,50% 3.072

2. Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden korten dan 1 jaar Schuld in rekening-courant Gestorte gelden door derden korten dan 1 jaar Overige geldleningen, niet zijnde vaste schuld 3. Vlottende middelen Contante in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar 4. Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld (2) - (3) Toegestane kasgeldlimiet (1) Ruimte (+) c.q. overschrijding (-) (1) - (4)

705

0 1578

-873 3.088 -3.961

Omdat de gemeente Drimmelen, dankzij het ontvangen eenmalig dividend van Intergas eind 2006, gedurende geheel 2007 een overschot aan vlottende middelen hebben gehad, is in 2007 geen sprake geweest van renterisico op vlottende schuld. A 1.2. Renterisico vaste schuld: rente risiconorm Vaste geldleningen worden doorgaans afgesloten voor een periode van 25 tot 40 jaar. De rente kent veelal een rentevaste periode van 10 jaar. Dit impliceert een risico dat na het verstrijken van de rentevaste periode de rentekosten fors kunnen toenemen door hogere rentepercentages. Dit renterisico kan niet worden uitgesloten. Als de tijdstippen waarop de rentevaste periode van diverse geldleningen aflopen, samenvallen in een boekjaar neemt het risico op een onevenredige toename van de rentekosten in dat jaar en de daaropvolgende (9) jaren toe. Hiervoor is een rente risiconorm vastgesteld die in de wet FIDO is bepaald op 20% van de stand van de vaste schuld per 1 januari. Concreet betekent dit dat het bedrag aan leningen dat in een bepaald jaar aan renteaanpassing onderhevig is niet meer mag bedragen dan 20% van de totale vaste schuld. De vaste schuld is hierbij gedefinieerd als de opgenomen leningen met een rentetypische looptijd groter of gelijk aan 1 jaar.

107

Omschrijving (exclusief financiering toegelaten instellingen)

( bedragen x € 1.000)

1a. Renteherziening op vaste schuld o/g 1b. Renteherziening op vaste schuld u/g 2. Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b)

0 0 0

3a. Nieuwe aangetrokken vaste schuld 3b. Nieuwe verstrekte lange leningen 4. Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b)

0 0 0

5. Betaalde aflossingen 6. Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 7. Renterisico op vaste schuld (2+6)

1.139 0 0

Renterisiconorm 8. Stand van vaste schuld per 1 januari 9. Het bij Min. Regeling vastgesteld % 10. Werkelijk renterisiconorm

7.242 20% 1.448

Toets renterisiconorm 10. Werkelijk renterisiconorm 7. Renterisico op vaste schuld 10. Ruimte (+) c.q. overschrijding (-)

1.448 0 1.448

Aan de staat van langlopende geldleningen zijn voor 2007 de volgende gegevens ontleend: In 2007 heeft geen renteherziening op vaste geldleningen plaatsgevonden. Overigens heeft de gemeente Drimmelen een relatief lage vaste schuldpositie en dientengevolge ook lage rentekosten. Uit het bovenstaande mag de conclusie worden getrokken dat het renterisico op de vlottende en vaste schuld beperkt is. A 2.

Kredietrisico’s Het kredietrisico bepaalt in welke mate de gemeente het risico loopt dat verplichtingen door een tegenpartij niet (tijdig) nagekomen kunnen worden als gevolg van insolventie en deficit (tekort). Kredietrisico’s worden beperkt door de eisen die de wet FIDO stelt aan tegenpartijen en producten op de gelden kapitaalmarkt. Kredietrisico’s kunnen zich op twee manieren manifesteren. Ten eerste is er het risico dat direct wordt gelopen uit hoofde van door de gemeente verstrekte leningen en uitgezette beleggingen. Ten tweede is een kredietrisico aan de orde ten aanzien van verstrekte gemeentegaranties (ook wel borgstellingen genoemd). Dit laatste kan worden omschreven als een indirect kredietrisico. A 2.1 Kredietrisico op leningen en beleggingen De gemeente Drimmelen heeft uit hoofde van haar publieke taak in het verleden leningen verstrekt en beleggingen gerealiseerd. Het kredietrisico is nagenoeg nihil. A 2.2 Kredietrisico ten aanzien van gemeentegaranties (borgstellingen) De gemeente Drimmelen staat jegens geldgevers borg voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen die door organisaties, instellingen of verenigingen zijn aangetrokken die activiteiten verzorgen welke in het verlengde liggen van de gemeentelijke publieke taak. Deze borgstellingen beperken zich hoofdzakelijk tot de woningbouwverenigingen, sportverenigingen en Biesbosch Marina Drimmelen.

108

Met betrekking tot de borgstellingen aan een groot gedeelte van de woningbouwverenigingen staat de gemeente Drimmelen garant als achtervang op het Gewaarborgde geldleningen (bedragen x € 1.000) Zorginstellingen Woningbouwverenigingen Sportverenigingen Garantieverleningen op grond van deelnemingen Woningbouwverenigingen onder WSW verband

Restantbedrag per 31-dec-07 3.443 6.401 131 10.555 88.408

Aflossing 2007 213 174 11 487 2.610

Totaal 108.938 3.495 Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Op basis van de jaarrekening 2007 kan het navolgende overzicht worden gegeven.

Als uitgangspunt hanteert de gemeente Drimmelen het volgende: ‘Geen gemeentegarantie verlenen voor geldleningen die worden aangegaan door derden (stichtingen en verenigingen) met uitzondering van de herfinanciering van reeds bestaande geldleningen waarvoor in het verleden gemeentegarantie is verleend en met uitzondering van geldleningen, aan te gaan door sportverenigingen, alsmede welzijn-zorginstellingen, zulks onder voldoende zekerheid, telkens apart te beoordelen’. Het kredietrisico uit hoofde van de borgstellingportefeuille wordt minimaal geacht.

B.

Financieringspositie

Financieringsfunctie Onder de financieringsfunctie valt het aantrekken van financiële middelen en eventueel uitzetten van tijdelijk overtollige gelden e.e.a. afhankelijk van het tempo waarin de programma’s binnen de door de raad vastgestelde kaders van de begroting uitgevoerd worden. De uitvoering van deze financieringsfunctie vereist snelle beslissingen in een complexe geldmarkt. Dit heeft budgettaire gevolgen, ondermeer afhankelijk van het risicoprofiel. Onder de financieringsfunctie valt niet het garanderen van rente en aflossing van geldleningen aan derden. Algemene ontwikkelingen; rentebeleid Een belangrijke algemene ontwikkeling betreft de ontwikkeling op de gelden kapitaalmarkt en dan met name de rente op de kapitaalmarkt. De korte rente (looptijd < 1 jaar) fluctueerde tussen 4,0% en 4,8% hetgeen redelijk stabiel te noemen is. De lange rente (looptijd > 1 jaar) fluctueerde tussen 4,2% en 5,1% hetgeen eveneens stabiel te noemen is. Er zijn momenteel geen indicaties die wijzen op substantiële ontwikkelingen in de rente op de kapitaalmarkt. Omdat hier een veelheid aan (internationale) factoren een rol spelen kan het stabiele beeld op een korte termijn drastisch wijzigen. In 2007 zijn geen vaste geldleningen aangetrokken. De investeringen in ondermeer de vernieuwbouw van het gemeentehuis konden gefinancierd worden uit de extra dividenduitkering van Intergas die eind 2006 werd ontvangen. Gedurende het jaar zijn de tijdelijk overtollige gelden belegd in deposito en behoefde geen beroep te worden gedaan op de rekening-courant faciliteit. Overigens was ultimo december 2007 de deposito geslonken tot een bedrag van € 1,5 miljoen. Solvabiliteit Een oordeel over een vermogenspositie kan worden gevormd middels een bepaling van de solvabiliteitsratio. Solvabiliteit kan daarbij worden gedefinieerd als de mate waarin een instelling in staat is aan haar korte en lange verplichting te voldoen. Deze maatstaf kan worden bepaald door de verhouding te bepalen tussen het eigen vermogen (reserves) en het vreemd vermogen (opgenomen financiering). Het spreekt voor zich dat de ratio wordt bepaald aan de hand van het eigen vermogen, omdat dat immers als buffer dient voor het opvangen van eventuele stroppen. Ten behoeve van de beoordeling van de solvabiliteit kan de verhoudingen tussen eigen en vreemd vermogen per begin en eind 2007 worden gemaakt berekend:

109

De solvabiliteit is dus uitermate solide. Omschrijving

Eigen vermogen Vreemd vermogen Ratio (EV/VV)

Boekwaarde Boekwaarde 31-12-2007 31-12-2006 (bedragen x € 1.000) (bedragen x € 1.000) 38.029 16.938 225%

36.438 13.398 272%

Financiering vaste activa De gemeente Drimmelen bezit per 31 december 2007 voor een bedrag van € 45,1 miljoen aan vaste activa. Deze zijn gefinancierd door middel van € 6,1 miljoen aan opgenomen geldleningen en € 43,7 miljoen aan reserves en voorzieningen. Renteomslag De renteomslag wordt bij de begroting en bij de jaarrekening berekend aan de hand van: • de rentelasten van langlopende geldleningen; • de rentelasten van kortlopende leningen; • de rente van eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen); • het totaal geïnvesteerd vermogen (boekwaarde per 1 januari). Voor het jaar 2007 is de renteomslag voor de gemeente Drimmelen berekend op 2,7 %. Bij de toerekening van rente op investeringen wordt in het jaar 2007 uitgegaan van een vast rentepercentage van 3%. Het voordelige verschil (administratief) tussen de toerekening van het rentepercentage en de renteomslag voor het jaar 2007 is berekend op ca. € 57.000. C. EMU-saldo Medio 2007 is in het BBV de verplichting opgenomen om, mede ter bevordering van de bewustwording rond het begrip EMU-saldo – met name in slechte tijden - het EMU-saldo op te nemen in de gemeentelijke begroting, echter niet in de jaarrekening. De berekening van het EMUsaldo is niet opgenomen omdat dit niet verplicht is en omdat andere rapportages deze berekening vervangen.

110

111

§E

Bedrijfsvoering

Algemeen Het wettelijke kader van de paragraaf bedrijfsvoering wordt gevormd door het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 (BBV). Hierin wordt aangeven dat de bedrijfs-voeringparagraaf inzicht geeft in de stand van zaken m.b.t. de beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering. Daarnaast schrijft de Gemeentewet voor dat ingegaan wordt op de rekenkamer en de doelmatigheid- en doeltreffendheidonderzoeken. De gemeente Drimmelen is volop in beweging en heeft veel ambitie en daarnaast worden door burgers en overheden eisen gesteld op het gebied van transparantie, betrouwbaarheid, rechtmatigheid, etc. Om aan deze eisen te voldoen en uitvoering te geven aan de ambities uit de programma’s is de kwaliteit van de bedrijfsvoering een belangrijke factor. In deze paragraaf is aangegeven wat van het voorgenomen beleid rondom de bedrijfsvoering is gerealiseerd. Onderscheiden worden de terreinen personeel en organisatie, informatisering en automatisering, financiën, huisvesting en facilitaire zaken en communicatie. Veel van deze zaken houden verband met de vernieuwbouw van het gemeentehuis.

Personeel en organisatie Instroom, doorstroom, uitstroom In 2007 zijn dertien vacatures ontstaan door diverse redenen. Hierbij valt te denken aan het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, vertrek naar andere organisaties of door invulling van vacatures door interne kandidaten. Er zijn twaalf nieuwe medewerkers in dienst gekomen. Besloten is om een aantal uren vacatureruimte in te zetten voor secretariële ondersteuning voor de afdelingen, waardoor managers en medewerkers minder tijd kwijt zijn aan administratieve taken en zich meer kunnen richten op het eigen vakgebied. De totale invulling van de secretariële ondersteuning is per 1 januari 2008 gerealiseerd. Personele knelpunten Door omstandigheden van diverse aard hebben we ca. 25 tijdelijke krachten moeten inhuren. Enerzijds had dit te maken met langdurige zieken, zwangerschaps- en bevallingsverlof, korter werken en anderzijds door extra taken die werden opgedragen en waarvoor onvoldoende capaciteit beschikbaar was. Nota strategisch opleidingsbeleid De beleidsnota uit 2005 is op enkele onderdelen aangepast; met name op het vlak van opleidingsfaciliteiten voor de medewerkers. Eind 2007 is de voorlopig vastgestelde nota ter instemming aan de OR aangeboden. In 2008 zal het opleidingsplan verder vorm moeten krijgen. De voorgenomen in-company training projectmatig werken is doorgeschoven naar 2008. Reden is de verhuizing naar de vernieuwbouw, de vele projecten die speelden en de hoge werkdruk van het afgelopen jaar. Loopbaantraining In het eerste kwartaal heeft de ‘pilot’ loopbaantraining plaatsgevonden. Hieraan hebben twaalf medewerkers deelgenomen. Doelgroep is de medewerker die al langer in onze organisatie werkzaam is en die wil veranderen zonder er een concrete invulling aan is te geven. Het resultaat van de loopbaantraining is geweest dat de medewerkers gerichte opleidingen zijn gaan volgen, afgestemd op hun kwaliteiten en een constant veranderende organisatie als een kans zien in plaats van een bedreiging. Het heeft tevens geleid tot meer beweging in de organisatie middels interne doorstroom naar een andere functie, dan wel het realiseren van taakverschuivingen. Strategische personeelsplanning De samenwerking met de 19 Westbrabantse gemeenten heeft op dit vlak zoden aan de dijk gezet. Door de aankoop van hetzelfde automatiseringspakket (personeels- en salarisapplicatie) bij elf omliggende gemeenten wordt het na de implementatie per 1 januari 2009 mogelijk bij onderbezetting, bij de personeels- en salarisadministratie, onderlinge uitruil c.q. vervanging mogelijk te maken. Naar verwachting zal het nieuwe softwarepakket meer efficiency en kwaliteit brengen voor dit onderdeel van P&O, de managers en de medewerkers.

112

De digitale loopbaanwinkel (werkeninwestbrabant.nl), waaraan Drimmelen reeds een aantal jaren aan deelneemt, heeft tot doel de arbeidsmobiliteit te verhogen via een betere benutting van vraag en aanbod. Alle vacatures in de regio worden op deze site geplaatst. Getracht wordt het “uit- en inlenen” van medewerkers onderling in de regio te vergroten en het verkleinen van de inhuur van dure externe bureaus. Daarnaast is een bijdrage geleverd aan de eerste aanzet om te komen tot een pool van technisch personeel in de regio. Met het inrichten van een medewerkerspool wordt meer continuïteit in het aanbod van technisch personeel beoogd. Samenwerken op het gebied van gemeentelijke belastingen Per 1 januari 2007 zijn de werkzaamheden voor de WOZ/OZB en de hondenbelasting uitbesteed aan gemeente Tilburg en zijn twee werknemers van onze gemeente in dienst getreden bij genoemde gemeente.

Automatisering en informatievoorziening Nieuwbouw Het jaar 2007 is voor het cluster ICT een bijzonder jaar geweest. De verhuizing naar de nieuwbouw heeft voor automatisering veel extra werk met zich meegebracht. Alle werkstations zijn vernieuwd, er is een volledig nieuwe computerruimte ingericht en er is een compleet nieuwe infrastructuur aangelegd. De telefooncentrale is vernieuwd en gebaseerd op Voice over IP (VOIP), hetgeen zoveel betekent dat de telefooncentrale volledig is geïntegreerd in het datanetwerk. De "losse" fileservers, mailserver en databaseservers zijn vervangen door een nieuwe virtuele serveromgeving. Als laatste is een glasvezelverbinding van GemNet gerealiseerd ten behoeve van de gegevensuitwisseling bevolkingsregister (GBA) en ter voorbereiding op de overige landelijke voorzieningen in relatie met de basisadministratie adressen en gebouwen (BAG). Hiermee is de automatisering van de gemeente Drimmelen up-to-date en voorbereid op de ontwikkelingen in de nabije toekomst. Digitalisering/digitale dienstverlening Op het gebied van de informatievoorziening is in 2007 de inkomende post gedigitaliseerd en zijn de eerste voorbereidingen getroffen om in de loop van 2008 digitale archivering en dossiervorming mogelijk te maken. Ook hebben de gemeentelijke websites (intranet, internet en RIS) de nodige aanpassingen ondergaan om de informatievoorziening te verbeteren. In de productencatalogus worden een vijftal producten aangeboden die digitaal kunnen worden aangevraagd. Hiervoor was invoering van DigiD en elektronisch betalingsverkeer nodig. Daarnaast zijn nog verschillende kleinschalige informatiesystemen in gebruik genomen of vervangen, zoals bijvoorbeeld het systeem voor het beheer van de sportaccommodaties en het toegangscontrole systeem voor het gemeentehuis. Om beter inzicht te krijgen in de samenhang tussen projecten als digitalisering, digitale dienstverlening BAG, omgevings- en andere vergunningen, burger service nummer, wordt overleg gevoerd en is advies ingewonnen bij buurgemeenten (Oosterhout, Waalwijk). De gemeente Drimmelen heeft zich aangemeld bij het programma Egem-I. In dit programma biedt EGEM de gemeente overzicht, samenhang en houvast in het veranderingsproces naar digitale dienstverlening met betrekking tot de ‘andere overheid’. Het programma EGEM-I ondersteunt op verzoek van de gemeente bij de invoering van de basisvoorzieningen en het elektronisch maken van de dienstverlening. Eind 2007 is een voorstel voor invoeringsaanpak door een EGEM-adviseur opgesteld en wordt begin 2008 de mogelijkheid geboden om een gecertificeerde externe adviseur in te zetten die helpt bij het opstellen van realisatieplannen om de invoering gestalte te geven.

Huisvesting en facilitaire zaken Het jaar 2007 is een hectisch jaar geweest in verband met de realisering van de (ver)nieuwbouw huisvesting gemeentelijk apparaat. Gedurende een half jaar was de huisvesting niet optimaal. De organisatie was over twee bouwdelen (noodbouw en nieuwbouw) verdeeld. Daarnaast was er veel overlast van stof en lawaai vanuit de bouw. Gaandeweg het proces moest het nieuwe bedrijfsconcept en de nieuwe manier van werken handen en voeten krijgen. De beslissingen met betrekking tot ‘cleandesk’, ‘flexplek’ en digitalisering hebben gevolgen voor de ondersteunende functie van facilitaire zaken. Dit zal in 2008 een vervolg krijgen. Zo zal er ook een evaluatie van de huisvesting plaatsvinden.

113

Archief In het begin van 2007 is een actie gehouden onder de werknaam Wervelwind. De bedoeling was om de overtollige papieren op de oude afdelingen te verwijderen, opdat alleen nog maar archiefbescheiden voorhanden waren. Daarnaast is gekozen om het archiveren decentraal, d.w.z. op de werkplek zelf, te laten plaatsvinden door archiefmedewerkers. Door vacatures, zorgverlof en vele wisselingen in inhuurkrachten is dit nog niet goed van de grond gekomen. Een besluit of deze werkwijze wordt voortgezet, vindt begin 2008 plaats. Daarnaast hebben de gehouden wervelwinden voor een enorme toename van archiefbescheiden geleid. Het gevolg hiervan was dat de bestaande achterstanden in archiefwerkzaamheden aanzienlijk zijn toegenomen. Een inventarisatie heeft inmiddels plaatsgevonden en tezamen met de formatieve perikelen wordt een voorstel voorbereid om het gehele cluster DIV (documentaire informatievoorziening) goed neer te zetten. Verder zijn de activiteiten van Buro Den Boer (opschoning van archieven van de voormalige gemeenten) door persoonlijke omstandigheden helaas nog niet afgerond. Zoals hierboven reeds is gemeld, is de inkomende post in 2007 gedigitaliseerd. Dit vergde uiteraard extra tijd van de medewerkers van posten archief. Bij de eerste bestuursrapportage (Berap 1) zijn hiervoor extra middelen (€ 36.000) beschikbaar gesteld en is personeel ingehuurd. Ook voor 2008 zijn middelen nodig. Vooralsnog wordt het restant van 2007 hiervoor ingezet.

Financiën Rekenkamer De ingestelde Rekenkamer heeft in 2007 onderzoek verricht naar het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. Zij heeft onderzocht hoe de gemeente waarborgt dat de gewenste resultaten via de aanbesteding worden bereikt, hoe de controle op deze resultaten plaatsvindt en of het aanbestedingsproces op een open wijze plaatsvindt. In haar rapport ‘Werkwaard(ig)’ doet de Rekenkamer een aantal aanbevelingen. Deze zijn door het College overgenomen en in 2008 uitgevoerd. Werkgroep Planning en Control De doelstelling van de werkgroep P&C die bestaat uit raadsleden, portefeuillehouder middelen en ambtenaren, is de raad te adviseren over een betere rol van de raad in de P&C-cyclus (kadernota, jaarrekening, begroting en tussentijdse rapportages), zowel procedureel als inhoudelijk. De werkgroep heeft zich in 2007 onder andere gebogen over: Planning P&C-cyclus in het algemeen; Mogelijke clustering van Berap I met de Kadernota; Hoe kunnen we de raad in een eerder stadium betrekken bij de voorbereiding van Kadernota/conceptbegroting; Verbreding van de rechtmatigheidtoets; Tien financiële uitgangspunten voor de accountant; Aanpassing tien financiële uitgangspunten (financieel kader).

114

Investeringen Krediet

Uitgaven tm 2007

Huisvesting Gemeentehuis Vervanging tractie / gereedschappen wijkgericht werken

10.205.000

9.817.430

223.565

249.896

434.537

132.148

ICT Project Digitalisering

Project Vervanging softwarepakket belastingen Project Vervanging P.C.'s en laptops Project Vastgoed/BAG Vervanging servers Vervanging overige hardware Vervanging overige software Opwaardering GBKN-B naar NORM-GBKN

76.674

-

121.815

130.679

216.064

105.688

46.557

3.531

218.462

140.832

334.732

263.789

103.255

106.241

11.980.660

10.950.235

115

§F

Verbonden partijen

Inleiding De paragraaf verbonden partijen geeft inzicht in de relaties en verbindingen van de gemeente met verbonden partijen. Van een verbonden partij is sprake wanneer bestuurlijke invloed wordt uitgeoefend en er financiële belangen mee gemoeid zijn. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan een zetel hebben in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld en dat bij financiële problemen de gemeente aangesproken kan worden. Concreet gaat het om deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen.

Doel verbonden partijen Een gemeente kan bepaalde (wettelijke) taken zelf uitvoeren of de uitvoering regelen via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten, omdat ze te klein is om deze taken zelf efficiënt en effectief uit te kunnen voeren of omdat het wettelijk verplicht is. De gemeente houdt wel de eindverantwoordelijkheid voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds overeenkomen met die van de gemeente en/of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden. Een tweede belang betreft het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden partijen kan lopen. De gemeente zal steeds moeten afwegen welke aanpak de beste garantie geeft dat de taak wordt uitgevoerd op een manier die de gemeente voor ogen heeft. De gemeente moet ook afwegen op welke manier de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel toezicht, heeft op het uitvoeren van een taak.

Wettelijk kader Het besluit Comptabiliteitsvoorschriften 1995 is, onder andere vanwege de Wet Dualisering Gemeentebestuur vervangen door het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (17 januari 2003). Aangegeven wordt dat een paragraaf ‘Verbonden partijen‘ onderdeel is van de programmabegroting. De paragraaf is gewenst vanwege de bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en risico’s die worden veroorzaakt door deelname aan derde rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële belang heeft in deze rechtspersonen. Als gevolg van de bovenstaande voorschriften is in door de raad in november 2003 de ‘Financiële verordening gemeente Drimmelen’ vastgesteld conform artikel 212 van de gemeentewet. Artikel 21 van de verordening luidt: In de begroting en de jaarstukken wordt in de paragraaf verbonden partijen in elk geval ingegaan op nieuwe verbonden partijen, het beëindigen van bestaande verbonden partijen, het wijzigen van bestaande verbonden partijen en eventuele problemen bij bestaande verbonden partijen.

Beleid ten aanzien van verbonden partijen In de raadsvergadering van 2 oktober 2003 heeft de raad een opiniërend debat gehouden inzake de beleidsnota Verbonden Partijen. De raad heeft deze nota omarmd als een richtinggevend instrument. Doel van de nota is: • verbetering van de afstemming tussen en met de diverse belanghebbende externe partijen; • bezien hoe de (interne) gemeentelijke organisatie beter kan worden afgestemd op de informatieverstrekking vanuit de externe partijen; • verbetering van de financiële beheersbaarheid; • tijdige informatie over ongewenste beleidsmatige en vooral financiële risico’s.

116

In de raadsvergadering van 3 maart 2005 zijn door de raad de financiële kaders t.b.v. gemeenschappelijke regelingen vastgesteld. Bij deze financiële kaders is aansluiting gezocht met de systematiek van het gemeentefonds. Hierbij zijn de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen gekoppeld aan de ontwikkelingen van het accres van het gemeentefonds. Hiermede is een koppeling gelegd naar een onafhankelijke parameter en vindt geen bemoeienis plaats met de bedrijfsvoering van de samenwerkingsverbanden.

Overzicht verbonden partijen Onze gemeente heeft met veel participanten een relatie die onder de verbonden partijen gerekend kunnen worden. In dit kader beperken wij ons in deze rapportage tot die partijen waarbij sprake is van een aanmerkelijk financieel en bestuurlijk belang. De belangrijkste verbonden partijen voor onze gemeente zijn: • Veiligheidsregio • Openbare Gezondheidszorg West-Brabant • Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord • Werkvoorzieningschap Werk Voor Allen • Recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch • Sociaal Economische Samenwerking West-Brabant • Milieu en Afval Regio Breda Deelneming

Belang Nominaal bedrag Drimmelen (%) 31/12/2007 N.V. Brabant Water 1,3 € 120.251,76 Bank Nederlandse Gemeenten 0,065 € 82.646,99 Exploitatie maatschappij Jachthaven Drimmelen B.V. 90 € 116.222,90 Intergas Holding B.V. 6,7 € 125.245,32 Voorts neemt de gemeente deel in het maatschappelijk kapitaal (aandelen) van: Hieronder zijn de belangrijkste ontwikkelingen in 2007 van de deelnemingen van de gemeente Drimmelen genoemd. N.V. Brabant Water Is ontstaan uit een fusie in 2002 tussen de waterleidingbedrijven West Noord-Brabant en Oost Brabant, heeft in 2007 geen dividend uitgekeerd en keert vooralsnog ook in de toekomst geen dividend uit. Bank Nederlandse Gemeenten Het dividend van de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten is jarenlang stabiel. In 2007 is, evenals in 2006, een extra dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders ten laste van de reserves. Voor 2007 betrof dit een bedrag van € 327.000. Voor 2009 is wederom een extra dividend in het vooruitzicht gesteld tot een bedrag van € 130.000. Exploitatie maatschappij Jachthaven Drimmelen N.V. De Exploitatie maatschappij Jachthaven Drimmelen N.V. keert jaarlijks een vast bedrag uit van € 24.504. Intergas Holding B.V. Onze gemeente bezit momenteel 1.380 aandelen in Intergas Holding B.V. Over 2007 wordt verwacht dat een dividend uitgekeerd zal gaan worden van € 160.080. De formele besluitvorming vindt plaats in 2008. Deze inkomsten worden dus verwerkt in de jaarrekening van 2008. Het dividend is belangrijk lager dan in voorgaande jaren. Debet hieraan is de afname van het bedrijfsresultaat dat mede door de herkapitalisatie van het vermogen eind 2006 fors is afgenomen. De belangrijkste participaties op een rij:

117

Veiligheidsregio Vestigingsplaats Tilburg De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Per 1 januari 2005 is de gemeenschappelijke regeling “Veiligheidsregio Midden - en West Brabant” in werking getreden. Een samenwerkingsverband tussen de brandweerregio Midden en West Brabant en de GHOR-organisatie. Met ingang van 1 januari 2007 maakt de GMK deel uit van de Veiligheidsregio. Een meldkamer waarin tevens de politie participeert. Het doel van Veiligheidsregio is het bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van de werkzaamheden, bedoeld in artikel 1, zesde lid van de Brandweerwet 1985 en voorts het bevorderen van een goede hulpverlening bij ongevallen en rampen. Door de fusie van de drie voormalige brandweerregio’s is per 1 januari 2005 sprake van een regionale brandweer Midden - en West Brabant die territoriaal congruent is met de politieregio Midden - en West Brabant. Relatie met programma en doelstellingen De ontwikkelingen in de Veiligheidsregio dragen mede bij aan de hoofddoelstelling van het programma Veiligheid genoemd in de programmabegroting; het verhogen van het algemene veiligheidsgevoel. Met name waar het de subdoelstelling betreft waarin staat vermeld de politieen brandweerkorpsen op voldoende sterkte te houden, voldoende geoefend te blijven en zoveel mogelijk te komen tot regionale samenwerking. Bestuurlijk belang De burgemeester vertegenwoordigt de gemeente in het AB van de Veiligheidsregio. In het AB zitten de portefeuillehouders van de 26 deelnemende gemeenten. Financieel belang en risico De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage per inwoner. Deze bijdrage is conform het in 2004 bestuurlijk vastgestelde harmonisatiemodel (een meerjarig financieel perspectief voor de periode 2005-2008). Voor 2008 is de werkelijke inwonerbijdrage voor de brandweer € 4,624; voor de GHOR € 1,237 en voor de GMK € 1,054 (excl. randapparatuur C2000 en excl. intekentaken). Totaal voor de Veiligheidsregio bedraagt de bijdrage per inwoner € 6,915. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen

01-01-2006 € 1.254.218 01-01-2006 € 7.227.320

31-12-2006 € 1.688.931 31-12-2006 € 8.984.652

Resultaat verbonden partij Resultaat verbonden partij € 319.013. Ontwikkelingen Bij de behandeling van de begroting 2008 van de Veiligheidsregio heeft de raad kennis genomen van de begroting Veiligheidsregio 2008. Onderdeel brandweer: In 2006 heeft het Algemeen Bestuur het plan van aanpak “Doorontwikkeling brandweer” vastgesteld. Doel van dit proces is om per 1 januari 2009 te komen tot één geïntegreerde brandweerorganisatie, waarin op effectieve wijze de gehele veiligheidsketen wordt vormgegeven en beheerd. Het bestuur heeft een stuurgroep belast met de opdracht om voorstellen in deze te ontwikkelen. In het personeelsbeleid in het bijzonder en in de doorontwikkeling van de brandweer in zijn algemeenheid schuilen grote financiële risico's. Deze risico's zijn nu nog niet kwantificeerbaar en nu ook niet meegenomen bij de begroting. Ze dienen in het project, dat door de Regionale Brandweer wordt uitgevoerd, te worden meegenomen. Als voorbereiding op deze regionalisering wordt op dit moment gebruik gemaakt van de resultaten vanuit een onderzoek/pilot “Ontvlechting en borging”. In het kader van de rampenbestrijding wordt in de gemeentelijke kolom hard gewerkt aan het regionaal optimaliseren van de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisaties (project Optigem). De gemeentelijke staf en kennis- en beheersteams werken aan kennisvergroting, professionalisering, bereikbaarheid en onderlinge uitwisselbaarheid van sleutelfiguren in de rampenbestrijding.

118

Onderdeel GMK: Een van de lopende trajecten is het plan van aanpak “Verbeterproces meldkamer”. Onderdeel politie: In 2007 is de bestuurlijke integratie van de politie in de veiligheidsregio voorbereid.

Openbare Gezondheidszorg West-Brabant Vestigingsplaats Breda De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd De Openbare gezondheidszorg West-Brabant heeft als doel het inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en de door de deelnemende gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de openbare gezondheidszorg. Het samenwerkingsverband omvat de volgende activiteiten: • Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst West-Brabant (GGD) • Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie bij Ongevallen en Rampen (GHOR) Relatie met programma en doelstellingen Programma Zorg. De gemeente Drimmelen heeft de zorg voor kwetsbare inwoners die onvoldoende in staat zijn om zelfredzaam te opereren, o.a. gezondheid of leefomstandigheden. De gemeentelijke taken richten zich op uitvoering van o.a. collectieve preventieve gezondheidszorg. Bestuurlijk belang Wethouder Krook vertegenwoordigt de gemeente in het Algemeen Bestuur van de Openbare Gezondheidszorg West-Brabant. Financieel belang en risico De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage per inwoner. In de vergadering van het Algemeen bestuur van de GROGZ d.d. 29 juni 2006 is de beleidsbegroting 2007 vastgesteld. In deze beleidsbegroting was een overzicht van de gemeentelijke bijdrage opgenomen, uitgesplitst in een bijdrage categorie I, categorie II (alleen desintegratiekosten), sociaal statuut, achterblijvende verplichtingen en BOPZ-online. Daarnaast heeft de GGD begin 2007 afspraken gemaakt met de afzonderlijke gemeenten over de levering van categorie II producten. Op basis van het vorenstaande is aan de GROGZ over 2007 een voorschot uitbetaald van € 396.234 (exclusief bijdrage voor maatwerk- en desintegratieproducten ad € 5.111 voor 2007). Het in 2007 te compenseren BTW bedrag is op basis van de beheersbegroting berekend op een bedrag van € 6.311. Daarnaast heeft de GROGZ een extra bijdrage ontvangen van € 14.208 i.v.m. BTW-compensatie nieuwbouw GGD. Deze BTW kan worden gecompenseerd bij het BTW compensatiefonds. De jaarrekening 2007 GROGZ moet nog door het Algemeen bestuur worden vastgesteld. Voor 2008 is de totale inwonerbijdrage voor de GGD vastgesteld op een bedrag van € 416.440. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen

01-01-2006 € -4.865.899 01-01-2006 € 17.904.866

31-12-2006 € -1.913.254 31-12-2006 € 12.684.424

Resultaat verbonden partij Resultaat verbonden partij € 2.929.826. Ontwikkelingen Voor GGD West-Brabant zijn in 2008 geen financiële risico’s te verwachten. Behoudens een jaarlijkse indexering is geen verhoging van de gemeentelijke bijdrage te verwachten.

Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord Vestigingsplaats ’s-Hertogenbosch

119

De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Op 26 mei 2005 heeft de gemeenteraad ingestemd met de nieuwe gemeenschappelijke regeling Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord. De gemeenschappelijke regeling werd met ingang van 1 november 2005 gerealiseerd. Hoewel de nieuwe Gemeenschappelijke regeling één organisatie is, bestaat deze uit twee aparte RAV’s, op schaal van de gelijknamige veiligheidsregio’s: RAV Midden/West-Brabant en RAV Brabant Noord. De regeling is gebaseerd op de Wet gemeenschappelijke regelingen en op de Gemeentewet. De GR RAV Brabant Midden-West-Noord heeft tot doel het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg. Zij tracht dit doel te bereiken met alle wettelijke toegestane middelen, die daaraan een bijdrage kunnen leveren. De GR RAV Brabant Midden-West-Noord heeft tot taak: • Het instellen en instandhouden van een Regionale Ambulancevoorziening ten behoeve van het werkgebied West- en Midden-Brabant en Brabant-Noord; • Het instandhouden van een meldkamer ambulancezorg ten behoeve van het werkgebied Midden-en West-Brabant en Brabant-Noord; • Het vaststellen en (doen) uitvoeren van het Regionaal Ambulance Plan van de regio’s Midden-en West-Brabant en Brabant-Noord; • Het (doen)leveren van een bijdrage aan de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen ten behoeve van de Veiligheidsregio Midden-en West-Brabant en de Hulpverleningsdienst Brabant-Noord. Relatie met programma en doelstellingen Het programma Veiligheid; een goed functionerende RAV dient de hoofddoelstelling van dit programma: het verhogen van het algemene veiligheidsgevoel. Tevens is het verweven in het programma Zorg. Bestuurlijk belang Wethouder Krook vertegenwoordigt de gemeente in het Algemeen Bestuur van GR RAV Brabant Midden-West-Noord. Financieel belang en risico De gemeente Drimmelen betaalt een bijdrage van € 4.138 in de meerkosten als gevolg van de publieke rechtspositie van de medewerkers van de RAV. Daarnaast betaalt de gemeente een bij wijze van voorfinanciering een bijdrage in de kosten verbonden aan de regeling bezwarende beroepen van € 29.924. Voor 2008 gaat het voor Drimmelen om een bijdrage van € 7.012 t.w. € 2.789 in de kosten van C2000 en € 4.223 in de meerkosten publieke organisatie. In het kader van de Regeling bezwarende beroepen betaalt de gemeente een bijdrage van € 51.523 voor 2008. Om de bestaande knelpunten op het gebied van voorzieningenniveau en financiën op te lossen heeft het Rijk onder bepaalde voorwaarden extra middelen toegezegd. Eén van deze voorwaarden was een nieuwe gemeenschappelijke regeling voor de RAV. De gemeenteraad van Drimmelen heeft hiermee ingestemd alsook met het besluit om mee te werken aan de sanering van de voormalige RAV. Met als doel om niet langer een financiële bijdrage beschikbaar te hoeven stellen in de exploitatiekosten van de ambulancevoorziening. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen

01-01-2006 € 719.441 01-01-2006 €12.907.363

31-12-2006 € 61.841 31-12-2006 € 18.818.182

Resultaat verbonden partij Resultaat verbonden partij negatief € 657.600. Ontwikkelingen Met ingang van 1 januari 2005 is de beleidsregeling voor Functioneel Leeftijdsontslag (FLO) gewijzigd door de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza). Als gevolg hiervan werd het vervroegd uittreden niet meer vergoed door het Nza. Naar aanleiding van een kort geding heeft het Nza begin 2006 een voorlopige overgangsregeling vastgesteld. Hierdoor worden de kosten we vergoed van de medewerkers die tot en met 2004 met FLO zijn. Voor medewerkers die vanaf 2005 gebruik maken van de Regeling bezwarende beroepen is een beperkt budget beschikbaar gesteld. De kosten van deze regeling zijn echter beduidend hoger. Het Algemeen Bestuur heeft op 5 april 2007 besloten om voor de hele RAV regio voor een periode van vijf jaar een vast bedrag per inwoner

120

per jaar op te nemen ter voorfinanciering van de meerkosten van de regeling bezwarende beroepen. Het bedrag is € 1,94 per inwoner inclusief indexering 2008 (Drimmelen € 51.523 ). Indien na vijf jaar blijkt, dat een positief saldo resteert, dan zal dit saldo met de gemeentelijke bijdrage worden verrekend.

Werkvoorzieningschap Aanvullend werk Voor Allen (WAVA) Vestigingsplaats Oosterhout De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Het doel van het werkvoorzieningschap is het uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) in het rechtsgebied van de Gemeenschappelijke Regeling (GR) door op een zo doelmatig mogelijke wijze de taken en bevoegdheden op het terrein van de gesubsidieerde arbeid en de arbeidsreïntegratie te behartigen. Het werkvoorzieningschap heeft voor de uitvoering van haar taken de werkmaatschappij !GO BV opgericht. Deze werkmaatschappij is onderdeel van WAVA Beheermaatschappij BV. De GR WAVA is de enige aandeelhouder van deze beheermaatschappij en kan zo sturing aan het gehele proces geven. De belangrijkste taak van de GR is toe te zien op een juiste uitvoering van de WSW. Hiertoe is met !GO een overeenkomst afgesloten (incl. verhuur onroerend goed en detachering personeel). Relatie met programma en doelstellingen De hoofddoelstelling van het programma Zorg is, dat de gemeente wil bevorderen dat ook kwetsbare groepen mee blijven doen aan de samenleving en wil voorkomen dat mensen in een kwetsbare positie terechtkomen. Onderdeel van deze hoofddoelstelling is de inzet van werkgelegenheidsmaatregelen, arbeidsreïntegratie en de invulling van de wettelijke taak op grond van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). De GR WAVA is in regionaal verband in het leven geroepen om de gemeentelijke zorgplicht WSW en de reïntegratieplicht te kunnen vervullen. Bestuurlijk belang De gemeente heeft één vertegenwoordiger, te weten wethouder Vos in het Algemeen Bestuur (AB) van WAVA. In dit AB zitten de portefeuillehouders van de zes deelnemende gemeenten. In het kader van de op handen zijnde nieuwe juridische structuur van WAVA zullen in de toekomst twee vertegenwoordigers vanuit het college van B&W van iedere gemeente in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd zijn. De gemeenteraad heeft op 13 december 2007 met deze statutenwijziging ingestemd. Financieel belang en risico De gemeente betaalt jaarlijks een bijdrage per geplaatste WSW-er plus een bijdrage in het exploitatietekort. Voor 2007 is deze bijdrage in totaal geraamd op € 219.093,-. De exploitatieresultaten van WAVA/GO over de eerste 3 kwartalen van 2007 zijn € 1,4 miljoen slechter dan geraamd (rekening houdend met extra exploitatiebijdrage WAVA-gemeenten). Als deze trend zich voortzet zal WAVA/GO geconsolideerd uitkomen op een krappe € 2 miljoen exploitatieverlies over 2007. Het aandeel van onze gemeente in dit geraamde tekort bedraagt 12,83% = plm. € 256.000. Dit bedrag is via de Tweede Bestuursrapportage van 2007 in de begroting 2007 opgenomen en verwerkt in deze jaarrekening. De bijdrage 2008 is in de primaire begroting geraamd op € 161.917,- (73 personen). Onlangs heeft het bestuur van WAVA de begroting 2008 aan de gemeente aangeboden. Op grond hiervan moet een aanvullende gemeentelijke bijdrage 2008 geraamd worden van € 118.962. Dit bedrag wordt in de Voorjaarsnota 2008 opgenomen. Het college is op 22 januari jl. met dit voorstel akkoord gegaan. Op 6 maart 2008 neemt de gemeenteraad een besluit over dit voortstel. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen 1

01-01-2006 € -884.000 01-01-2006 € 34.433

31-12-2006 € 548.000 31-12-2006 € 24.760

1

na aanzuivering negatief resultaat

Resultaat verbonden partij Resultaat 2006 verbonden partij negatief € 11.260.000.

121

Ontwikkelingen Op 14 december 2006 heeft de gemeenteraad op grond van de resultaten van een extern bureau, de jaarrekening 2005 en de begroting 2007 van de Gemeenschappelijke Regeling Wava/Go een aantal besluiten genomen m.b.t. de financiële positie en de toekomst van de GR Wava/Go. Besloten is om de teugels aan te halen en hiermee het accent weer te leggen bij de uitvoering van de wettelijke taak, te weten het realiseren van passende arbeid en zorg voor de doelgroep. Tevens is besloten om de tekorten uit het verleden en het verwachte verlies voor 2006 aan te zuiveren en vanaf 2007 jaarlijks extra bij te dragen ter afdekking van toekomstige tekorten. De betreffende financiële transacties zijn inmiddels in mei 2007 afgehandeld. Voorts hebben de deelnemende WAVA-gemeenten, waaronder Drimmelen, zich uitgesproken om het gemeentelijk opdrachtgeverschap als ‘preferred supplier’ te intensiveren (bijv via contractcompliance/social return). Per 1 januari 2008 treedt de nieuwe wetgeving modernisering WSW (Wet Sociale Werkvoorziening) in werking. In nauwe samenwerking met Wava/Go en de deelnemende gemeenten zullen in 2008 verdere voorstellen ontwikkeld worden voor de uitvoering van de gemoderniseerde WSW. Voor een toelichting op de aanvullende financiële risico’s wordt verwezen naar de paragraaf Weerstandsvermogen. Natuur- en recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch Vestigingsplaats Provinciehuis te ‘s-Hertogenbosch De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Het recreatieschap behartigt het belang van bescherming en ontwikkeling van natuurschoon, het bewaren en ontwikkelen van het landschappelijk karakter en de zorg voor en ontwikkeling van de recreatie. Daartoe heeft het schap onder andere de volgende taken: • Het opmaken en vaststellen van beleids- en werkplannen. • Advisering en leveren van medewerking aan plannen van het Overleg orgaan Nationaal Park de Biesbosch en deelnemende gemeenten. • Verkrijgen van financiële middelen en subsidiëring van werken en het vaststellen van verordeningen. Relatie met programma en doelstellingen In programma Economische zaken, is als subdoelstelling in dit programma opgenomen: het op de kaart zetten de gemeente en het toeristisch en recreatief product en het ontwikkelen, stimuleren en het geven van nieuwe impulsen waarbij onder andere bijzondere aandacht wordt geschonken aan het Gebiedsplan wijde Biesbosch. Bestuurlijk belang De gemeente Drimmelen heeft in het Algemeen Bestuur en in het Dagelijks bestuur één vertegenwoordiger zitten in de persoon van wethouder Vos. Op 24 mei 2007 is de gemeenteraad akkoord gegaan met de vaststelling van een nieuwe gemeenschappelijke regeling naar aanleiding van de uittreding van enkele participanten. Financieel belang en risico De gemeente Drimmelen draagt jaarlijks op basis van de gemeenschappelijke regeling Natuuren recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch 25% bij in het negatieve saldo van het Natuuren recreatieschap NP de Biesbosch. De kosten hiervoor bedragen in 2007 € 30.287 oplopend tot € 30.300 in 2010. Ten behoeve van de uitvoering en coördinatie van de beleidsgroep integrale veiligheid NP de Biesbosch ontvangt de gemeente van het recreatieschap jaarlijks een bedrag van € 4.538 op basis van het convenant beleidsgroep integrale veiligheid Biesbosch. Het Biesbosch informatie centrum te Drimmelen is door het Natuur- en recreatieschap NP de Biesbosch overgedragen aan Staatsbosbeheer. Met betrekking tot de huur is in 2001 een regeling afgesproken tussen de gemeente en het recreatieschap over betaling van de huur. De gemeente Drimmelen neemt van 2001 tot en met 2005 de kosten van de huur van de grond van het bezoekerscentrum op zich. Vanaf 2006 tot 2010 is er sprake een afbouwregeling waarbij de gemeente haar bijdrage jaarlijks met 20% vermindert tot uiteindelijk nul in 2010. Dit bedrag is geïndexeerd en voor 2007 € 9.367.

122

Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen

01-01-2006 € 202.646 01-01-2006 € 143.626

31-12-2006 € 182.139 31-12-2006 € 70.091

Resultaat verbonden partij Resultaat 2006 verbonden partij € 18.065. Ontwikkelingen Onlangs zijn een aantal gemeenten uit de gemeenschappelijke regeling getreden. De Raad van de gemeente Drimmelen heeft besloten de deelname aan de GR voort te zetten. Overgebleven zijn de provincie, de gemeente Werkendam en de gemeente Drimmelen. Als grondgebiedgemeente moet de verantwoordelijkheid genomen worden en belangen behartigd worden. De gemeente kan meer haar stempel zetten op het toekomstig beleid. Halverwege 2007 zijn de gesprekken met het Hollandse Natuur- en recreatieschap en de gemeente Dordrecht weer opgang gekomen. Het streven is erop gericht om in 2010/2011 één parkschap te vormen.

Sociaal Economische Samenwerking West-Brabant Vestigingsplaats Het kantoor van SES West-Brabant is gevestigd in Roosendaal. De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd Op basis van een gemeenschappelijke regeling werken de achttien West-Brabantse gemeenten (ca. 677.000 inwoners) samen in het openbaar lichaam SES West-Brabant aan een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde afstemming tussen de gemeenten op de sociaal economische beleidsterreinen in de ruimste zin van het woord. Dit betreft de beleidsterreinen economische zaken, bedrijventerreinen, arbeidsmarkt & werkgelegenheid en toerisme & recreatie. Relatie met programma en doelstellingen In de programmabegroting 2008 staat o.a. vermeld dat we de lokale werkgelegenheid willen bevorderen. Om dit te monitoren worden jaarlijks werkgelegenheidsenquêtes uitgevoerd door SES en wordt beleidsmatig de bevordering van de werkgelegenheid in de regio ondersteund. Verder staat in de programmabegroting dat we ontwikkelingskansen willen voor de detailhandel in alle kernen. Er wordt gewerkt aan een regionale detailhandelsnota om op termijn de ongebreidelde groei van winkelvloeroppervlak in de regio te kunnen voorkomen. Tenslotte is ook in de programmabegroting 2007 aangegeven, dat het toeristisch recreatief product de gemeente “op de kaart zet”, ontwikkelingen stimuleert en nieuwe impulsen geeft. Ook daarin kan het SES ondersteuning bieden. Bestuurlijk belang De gemeente Drimmelen wordt door wethouder Vos vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. Het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling SES West-Brabant wordt gevormd door de achttien West-Brabantse gemeenten. Uit het Algemeen Bestuur is een Dagelijks Bestuur van zeven leden geformeerd, dat standpunten en reacties formuleert namens de regio als resultaat van gezamenlijke afweging. Financieel belang en risico Financiering van de gemeenschappelijke regeling vindt plaats op basis van het aantal inwoners per gemeente. In de begroting was uitgegaan van een bijdrage van € 60.520. De werkelijke bijdrage is € 59.951. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen

01-01-2006 € 24.717 01-01-2006 € 1.296.056

31-12-2006 € 213.414 31-12-2006 € 1.322.113

Resultaat verbonden partij Resultaat 2006 verbonden partij € 91.558. Ontwikkelingen Geen relevante ontwikkelingen.

123

Milieu en Afval Regio Breda (MARB) Vestigingsplaats Breda De reden waarom de gemeente participeert c.q. het openbaar belang dat op deze wijze wordt behartigd De Gemeenschappelijke Regeling Milieu en Afval heeft als doel het bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde afstemming tussen de gemeenten op de beleidsterreinen milieu en afval en de uitvoering van gemeenschappelijke taken op het gebied van afval, alsmede het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeenten bij de nazorg van de Regionale Stortplaats Zevenbergen en de Afvalstoffenberging Bavel-Dorst. Relatie met programma en doelstellingen In het coalitieprogramma “Samen realistisch vernieuwen” is aangegeven dat in het nieuwe milieubeleidsplan aandacht moet worden besteed aan duurzaamheid. Uit de startbijeenkomst met de relevante doelgroepen, ten behoeve van het opstellen van het milieubeleidsplan 2007-2010, is uitdrukkelijk als wens naar voren gekomen dat aandacht moet worden besteed aan duurzaamheid. In het derde kwartaal van 2007 is het milieubeleidsplan vastgesteld voor de periode 2007-2010. Hierbij heeft de raad het nieuwe milieubeleid bepaald en prioriteiten gesteld, afhankelijk van beschikbare personele en financiële middelen. De duurzaamheidsscan is onderdeel van het milieubeleidsplan. Duurzaamheid krijgt op internationaal en nationaal niveau steeds meer aandacht: verlagen EPC-norm, energielabel voor woningen en aanscherpen nationale doelstelling met betrekking tot duurzame energie. De regionale doelstelling (MARB-verband) is om in 2010 5% van de dan benodigde energie duurzaam op te wekken. Alle gemeentebesturen van de regio hebben ingestemd met deze doelstelling. Om de doelstelling te bereiken moeten alle zeilen bijgezet worden, hetgeen betekent dat de gemeente hier actiever op moet insteken. Er gebeuren reeds activiteiten op het gebied van duurzaamheid (onder andere de regionale projecten op het gebied van duurzame energie), maar er bestaat niet echt inzicht in wat de situatie binnen de gemeente Drimmelen nu precies is op het gebied van duurzaamheid en wat de mogelijkheden zijn. Met behulp van een duurzaamheidsscan kan hierin inzicht worden verkregen. Aan de hand van de resultaten van deze duurzaamheidsscan kan de gemeente bepalen wat daadwerkelijk moet worden gedaan op het gebied van duurzaamheid. Eventueel kan bij het realiseren van duurzaamheid samengewerkt worden met andere gemeenten. Voor het uitvoeren van de duurzaamheidsscan is specialistische kennis nodig, welke niet binnen de gemeentelijke organisatie aanwezig is. Externe ondersteuning is daarom noodzakelijk. De kosten worden geschat op € 10.000. Het gaat om incidentele (eenmalige) kosten welke gedekt kunnen worden uit de Reserve Grondbedrijf. Bestuurlijk belang Onze gemeente wordt vertegenwoordigd door wethouder Bakker in het Algemeen Bestuur van de MARB. In dit AB zitten portefeuillehouders van de twaalf aangesloten gemeenten. Financieel belang en risico Gemeente Drimmelen betaalt jaarlijks een netto (na bcf) bijdrage van € 0,905 per inwoner. Voor 2008 resulteert dit in een begrote bijdrage van € 24.246. Binnen het kader van de transportkostenpooling (afvoer huis-aan-huis ingezamelde rest- en GFT-afval naar verwerker in Moerdijk) krijgt onze gemeente (afhankelijk van de ingezamelde en afgevoerde tonnages) in 2008 een bedrag uitgekeerd dat ligt rond de € 19.600. Vermogenspositie Eigen vermogen Vreemd vermogen

01-01-2006 € 1.467.865 01-01-2006 € 22.653.657

31-12-2006 € 1.545.270 31-12-2006 € 20.949.651

Resultaat verbonden partij Resultaat 2006 verbonden partij € 109.255. Ontwikkelingen Op afvalgebied loopt, via de MARB namens de aangesloten gemeenten, een onderzoek naar de ontwikkeling van de toekomstige gft-afvalinzameling en verwerking in het perspectief van de beëindiging verwerkingscontracten gft-afval begin 2012. Hierbij wordt een koppeling gemaakt met de ontwikkelingen in de verwerkingstechniek (is vergisting naar duurzame energie toepassen mogelijk) in plaats van de huidige compostering en wat zijn de mogelijkheden in combinatie met torrefactie. Ook zal de inzamelmethodiek nader worden onderzocht.

124

Gemonitord zal worden de ontwikkeling van de aanleverplicht op onderdelen (grof) huishoudelijk restafval en gft-afval. Op milieugebied is reeds onderzoek naar de verwerking van biomassa en geluidssanering van woningen met een te hoge geluidsbelasting door wegverkeer binnen de bebouwde kom. Hier komen nog bij gebouwgebonden opties (duurzame energie), windenergie, monitoring duurzaam bouwen, natuuren milieueducatie en luchtkwaliteit. Voormalige verbonden partijen Het beleid ten aanzien van verbonden partijen is kritisch, en elke gelegenheid die zich voordoet, wordt gebruikt om de huidige samenwerkingsvormen tegen het licht te houden. Voor de jaarrekening 2007 zijn een aantal voormalige verbonden partijen te noemen, waarmee we nog wel een relatie hebben in 2007, maar die gericht zijn op afbouw. Havenschap Moerdijk Het doel van het havenschap is het doen aanleggen en exploiteren van een complex industrieterreinen en havens in de gemeente Moerdijk. Per 1 januari 2004 is de gemeente Drimmelen gezamenlijk met de gemeente Breda uitgetreden en is dus niet meer vertegenwoordigd. De Raad van Bestuur heeft, bij besluit van 29 maart 2004, ingestemd met het verzoek tot uittreding zonder dat een uittreedvergoeding betaald behoeft te worden. De belangrijkste voorwaarde verbonden aan het uittreden is een garantstelling voor tekorten gedurende de jaren 2004 tot en met 2008 voor een maximum van € 475.000. Regionaal Archief West-Brabant De zorg voor oudarchief is in 2004 ondergebracht bij het Regionaal Archief Tilburg (R.A.T.). Verschillende archiefdelen zijn reeds overgebracht naar Tilburg. Tot 2004 was deze archiefzorg toevertrouwd aan het Regionaal Archief West Brabant, locatie Oosterhout. Voor de gemeenschappelijke regeling is onlangs de jaar- en liquidatierekening vastgesteld. Daar nog enkele zaken met betrekking tot personele aangelegenheden niet geheel afgerond zijn, is besloten om de gemeente Oosterhout aan te wijzen om zorg te dragen voor de uitvoering en kosten werkgeversplichten. Middels een overeenkomst zullen de kosten bij de (oud) deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling in rekening gebracht worden. De financiële consequenties zullen naar verwachting in 2011 beëindigd zijn. Tussentijdse rapportages geven aan dat de liquidatie momenteel geen aanvullende financiële bijdragen zal vergen. Volledige zekerheid over de toekomst ontbreekt. Half september 2006 heeft de gemeenteraad van Tilburg groen licht gegeven voor verzelfstandiging van de musea en het archief, waaronder het Regionaal Archief Tilburg organisatorisch valt. Daarnaast hebben half november Gedeputeerden Staten van NoordBrabant eveneens ingestemd met de verzelfstandiging. Hierop volgend is de Stichting Mommerskwartier opgericht. Naast het Regionaal Archief Tilburg vallen ook het Textielmuseum Tilburg en het Stadsmuseum Tilburg organisatorisch onder verantwoordelijkheid van de stichting. Voor de afgesloten dienstverleningsovereenkomst heeft dit geen gevolgen. N.V. Vliegveld Seppe De gemeente Drimmelen beschikte over drie aandelen in het maatschappelijk kapitaal van de NV Vliegveld Seppe. Per 31 december 2007 zijn deze aandelen overgegaan naar een private partij. De verkoopopbrengst van € 3.119,35 per aandeel is onder aftrek van kosten ten gunste gebracht van het exploitatieresultaat terwijl de boekwaarde van de aandelen is afgeboekt.

125

§G

Grondbeleid

Onder grondbeleid verstaan we het gehele instrumentarium dat de gemeente ter beschikking staat om de vastgestelde ruimtelijke, en deels ook economische, doelstellingen te realiseren. Een gemeente speelt bij de uitvoering van het grondbeleid een actieve of een faciliterende rol met uiteraard diverse gradaties daar tussen.

Grondnota Op 14 april 2005 heeft de raad een nieuwe Grondnota en de daarin genoemde beleidsregels c.q. spelregels vastgelegd. Deze Grondnota vormt het beleidskader waarbinnen activiteiten op het gebied van grondexploitatie plaatsvinden. Daarnaast maken ook externe factoren zoals de invoering van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de wettelijke eisen op het gebied van rechtmatigheid dat een geformaliseerd beleidskader wenselijk is. De Grondnota gaat in op de volgende onderwerpen: • strategische visie rondom de grondexploitaties • beleidsregels rondom winstneming • reservepositie • risico-inschatting • grondprijzen • (budget voor) strategische verwervingen • spelregels voor grondexploitaties • informatievoorziening • toerekening van apparaatskosten • control op het gebied van grondexploitaties • omgang met marktpartijen Van passief naar actief grondbeleid Strategisch gezien is het voor de gemeente Drimmelen erg moeilijk om een actieve grondpolitiek te voeren, gezien de huidige grondmarkt en de gemeentelijke grondpositie. Hierbij dient echter rekening gehouden te worden dat op een groot aantal locaties reeds posities zijn ingenomen door andere partijen, waarmee de mogelijkheden tot actieve grondpolitiek, zeker op korte termijn, worden beperkt. Ondanks de beperkte gemeentelijke grondpositie en de toename van de financiële risico’s is de totale omvang van de reserves grondbedrijf, middels de resultaatsbestemming van de jaarrekening toegenomen in 2007 (zie ook toelichting Balans). Van actief grondbeleid is sprake als de gemeente zelf gronden aankoop, zo nodig tijdelijk beheert en vervolgens uitgeeft. Het exploitatierisico is bij een actief grondbeleid maximaal; hiertegenover staat dat er substantiële winsten kunnen worden gegenereerd. In de praktijk blijkt echter dat ontwikkelaars veelal een dermate grondpositie innemen dat volledige planuitvoering door de gemeente niet mogelijk is. In Drimmelen is dit dikwijls het geval. Hierdoor wordt de gemeente in een andere, meer faciliterende rol gedwongen. De gemeente wordt dan verzocht het bestemmingsplan te herzien om het bouwen van nieuwe woningen op grond van de exploitatieverordening met projectontwikkelaars af te sluiten. Deze overeenkomsten zijn gebaseerd op volledige verrekening van de gemeentelijke kosten en realisering van diverse gemeentelijke doelstellingen. Het risico van planschade kan worden afgedekt door het afsluiten van planschadeovereenkomsten. In 2007 zijn nog planschadevergoedingen uitgekeerd, welke in het verleden niet zijn afgedekt door een planschadeovereenkomst. Op basis van verzoeken tot planschadevergoeding is in 2007 een bedrag van € 111.021 toegekend, waarvan een bedrag van € 7.000 verhaald is op de ontwikkelaars. De gemeente Drimmelen heeft een forse ambitie op het gebied van de woonomgeving, wat met name resulteert in een taakstelling van 600 te bouwen woningen voor de periode 2005-2008 en voor de periode tot en met 2015 nog eens 425 woningen. Daarnaast wil de gemeente Drimmelen een actievere rol gaan spelen in het kader van het doelgroepenbeleid (met name starters en senioren). Voorgenomen is dan ook om een actievere grondpolitiek te gaan voeren.

126

Bouwactiviteiten in 2007 Drimmelen Met uitzondering van de beoogde bouwactiviteiten door Biesbosch Marina Drimmelen, zijn geen bouwactiviteiten ondernomen in de kern Drimmelen. Hooge Zwaluwe In de kern Hooge Zwaluwe werd de locatie aan de Vogelstraat / Wetering verder bouwrijp gemaakt, waardoor de woningbouw in 2007 verder gerealiseerd is. Inmiddels is het overgrote deel van de uit te geven gronden (ongeveer 85%) verkocht. In 2008 zal het plan verder woonrijp gemaakt worden en in een afrondende fase verkeren. Lage Zwaluwe In 2007 is het bestemmingsplan Kruisstraat/Onderstraat verder woonrijp gemaakt. Alle overdrachten hadden reeds plaatsgevonden in 2006. Het plan kan definitief in 2008 afgesloten worden, na de laatste werkzaamheden in dit plangebied, waaronder het aanleggen van een speeltuintje. Met het project Lage Zwaluwe West wil de gemeente de ruimtelijke inrichting van de kern Lage Zwaluwe een kwaliteitsimpuls geven en de leefbaarheid verhogen. Inzake de realisatie van dit project is in december 2007 een exploitatieovereenkomst afgesloten tussen de gemeente, stichting WSG en Woningstichting Goed Wonen (tezamen vormend de Bouwcombinatie). Ook heeft de overdracht van de grond plaatsgevonden tussen de gemeente, de Dienst der Domeinen en de Bouwcombinatie. Met deze ondertekening is een belangrijke stap gezet naar de realisering van dit omvangrijke bouwplan. Naast de bouw van ruim tweehonderd woningen is in het plan opgenomen een nieuw zorgcentrum De Ganshoek, een nieuwe sporthal, nieuwe winkels en de uitbreiding van basisschool 't Rietland naar een brede school. In 2008 zal de procedure inzake het wijzigen van het bestemmingsplan verder worden doorlopen, waarna de definitieve vaststelling zal plaatsvinden en gestart kan worden met de bouwactiviteiten. Verder ontwikkelingen in Lage Zwaluwe inzake woningbouwprojecten zijn aan de Brugdam en aan de Lisdodde. In 2008 worden de procedures hiervoor in gang gezet. Made Op 22 december 2005 heeft de gemeenteraad besloten tot het realiseren van 51 woningen aan het Burgemeester Smitsplein te Made. De financiële consequenties hiervan zijn 2007 verder uitgekristalliseerd en op dit moment zijn de onderhandelingen hierover in een afrondende fase. Zodra in 2008 de samenwerkingsovereenkomsten zijn getekend, kan men overgaan tot verder realisatie van dit plan. Het project De Ligne betreft de invulling van het gebied dat ligt ingeklemd tussen de Nachtegaalstraat, de Stuivezandsestraat, de huidige begraafplaats en het fietscrossterrein aan de Vinkenlaan te Made. Het plan voorziet, naast uitbreiding van de algemene begraafplaats, in het oprichten van 34 woningen, betreffende: 8 vrije kavels, 12 patiowoningen, 8 rijtjeswoningen (huur, via Woningstichting Volksbelang) en 6 starterswoningen. In 2007 is gestart met het proces voor de bestemmingsplan wijziging. In 2008 zal de procedure verder worden doorlopen, waarna in de 2e helft van 2008 verder realisatie mogelijk zal zijn. Voor het gebied ten westen van de Prinsenpolderstraat te Made wordt op dit moment een woningbouwproject voorbereid. In maart 2007 is een eerste visie gepresenteerd voor woningbouwontwikkeling, onder meer starterswoningen, rijtjeswoningen, twee-onder-eenkapwoningen, vrije kavels en patiowoningen. In maart 2008 is het concept bestemmingsplan voorgelegd, waarna de ruimtelijke procedures verder worden gestart. Projecten in ontwikkeling bij derden Het woningbouwplan Made-Oost is gelegen aan de oostzijde van de kern Made. De woningbouwlocatie maakt onderdeel uit van een grotere blokstructuur die gevormd wordt door de Kalverstraat, de Zandstraat, de Voorstraat en de Plukmadestraat. Op basis van de opgestelde verkaveling, welke is opgenomen in het voorontwerp-bestemmingsplan, biedt het gebied ruimte aan circa 151 woningen. De procedures worden in 2008 verder behandeld, waarna in 2009 een verder ontwikkeling van dit gebied plaats kan vinden. In maart 2007 heeft de gemeenteraad ingestemd met het verzoek voor het oprichten van 20 zorgappartementen en 18 grondgebonden startershuurwoningen op een binnenplein begrensd door de Lucia Eijckenstraat, Plukmadestraat en de Kalverstraat te Made. Hiervoor is een

127

vrijstellingsprocedure artikel 194, vierde lid opgestart. Verwachting is dat in 2008 met de bouwactiviteit gestart kan worden. In oktober 2007 zijn de overeenkomsten ondertekend voor het woningbouwproject welke gesitueerd wordt op de hoek Adelstraat /Meidoornlaan te Made. Dit plan voorziet in 26 appartementen en twee twee-onder-een-kap woningen. Een procedure voor vrijstelling van het bestemmingsplan is opgestart en in 2008 zal de procedure verder doorlopen worden. Op de hoek van de Godfried Schalckenstraat / Van den Houtstraat is een eerste plan gepresenteerd voor de bouw van 33 woningen, te weten 16 grondgebonden woningen en 17 appartementen. In 2008 zal het plan verder uitgewerkt worden. Kleinere projecten in ontwikkeling bij derden in de kern Made zijn op dit moment: Blasiuskerk, Kloosterstraat 18, Marktstraat 27, Hoefkensstraat / Notariskantoor en Nieuwstraat 21-23-25. Terheijden Het plan Oranjeplein omvat de herontwikkeling van een viertal locaties aan het Oranjeplein en de Brabantstraat te Terheijden. Met dit plan wil de gemeente samen Woningstichting Volksbelang nieuwbouw voor basisschool de Zonzeel realiseren en invulling geven aan volkshuisvestingsbeleid door onder andere te bouwen voor de doelgroepen starters en senioren. In het project Oranjeplein is vooralsnog uitgegaan voor de realisatie van 17 geschakelde woningen, 1 vrijstaande woning, 52 appartementen, een basisschool en een bibliotheek. In 2008 vind de verder procedure plaats voor het in ontwikkeling brengen van dit project. In 2007 is de inbreidingslocatie ‘t Doeltje te Terheijden gerealiseerd. De appartementen zijn via het gemeentelijk toewijzingsbeleid aangeboden. Op dit moment vinden er onderhandelingen plaats inzake het voetbalveld te Terheijden, het zogenaamde F-veld. Er is nog geen duidelijkheid over het type en aantal woningen. Wel is bekend dat een gedeelte van dit gebied bestemd is voor starters uit de gemeente Drimmelen. Projecten in ontwikkeling bij derden Het project Gruytpark is in een afrondende fase. De bouw van 16 twee-onder-een-kap woningen en 4 patiowoningen zijn gerealiseerd en de toewijzing heeft plaatsgevonden. In Terheijden is een project in ontwikkeling aan de Zeggelaan (zusterflat). Dit project voorziet in 30 huurwoningen en wordt gerealiseerd door de woningstichting Volksbelang. Wagenberg Projecten in ontwikkeling bij derden In Wagenberg is een project in ontwikkeling aan de Postweg. Dit project voorziet in 34 diverse woningen (en het nieuwe, aangepaste gebouw van het zorgcentrum). Actuele prognoses van de te verwachten resultaten van de onderhanden werken, waaronder gronden in exploitatie Prognose Antwerpsestraat 4a Vogelstraat III ’t Doeltje

Boekwaarde 31-12-2007 61-

Te maken Verwachte kosten opbrengsten 25 nihil

Verwacht expl. resultaat* 36-

Jaar van afsluiting 2008

54921-

513 21

270nihil

2008 2008

234-

* - is positief resultaat / + is negatief resultaat

Bij de samenstelling van de jaarstukken 2007 van de gemeente heeft een actualisatie van deze paragraaf plaatsgevonden. De te verwachten resultaten zijn hierboven weergegeven. De resultaten zijn berekend tegen contante waarde per 1 januari 2008. Onderbouwing van de onderhanden werken Het totale overzicht van de boekwaarden per 31 december 2007 van onderhanden werken is opgenomen in de balanstoelichting onder vlottende activa. In de hierboven vermelde prognose is uitgegaan van de projecten, welke reeds in exploitatie zijn en waarvan uitgegaan wordt dat er winst c.q. verlies behaald wordt. Bij de

128

begrotingsopstelling voor het jaar 2007 was nog uitgegaan van andere winstprognoses, aangezien bij de opstelling van de jaarrekening bij bovenvermelde projecten tussentijdse winstnemingen zijn gerealiseerd. Voor toelichting op de tussentijdse winstnemingen zie verder in deze paragraaf. De overige projecten zijn allen in de afrondende fases, waarbij wordt aangetekend dat een winst- c.q. verliesnemingen bij deze projecten minimaal zijn, met uitzondering van het project zoutopslag / Thijssenweg. In 2007 is de zoutopslagloods door de gemeente aangekocht, met dien verstande dat er vooralsnog vanuit gegaan wordt dat er geen verlies c.q. winst op dit project wordt gerealiseerd. Onderbouwing van de niet in exploitatie genomen bouwgronden Het totale overzicht van de boekwaarden per 31 december 2007 van de niet in exploitatie genomen bouwgronden is opgenomen in de balanstoelichting onder vlottende activa. Bij de begroting 2007 is uitgegaan dat het Burgemeester Smitsplein een verliesgevend project is. In 2005 is reeds een voorziening voor dit project getroffen van € 1.040.000. De berekeningen, welke bij de begroting 2007 zijn gehanteerd, waren gebaseerd op de conceptovereenkomsten 2005. Begin 2008 vinden er nog onderhandelingen plaats met daaraan gekoppeld de overeenstemming met de diverse partijen over de af te sluiten overeenkomsten. De kosten - baten analyse kan pas geactualiseerd worden nadat de onderhandelingen en de overeenkomsten zijn afgesloten. Het risicobeeld zoals dit bij de begroting is weergegeven kan dus geheel verschillen met het toekomstige scenario. Vooralsnog dient men met het hoge risicoscenario, welke is opgenomen bij de begroting 2007, rekening te houden bij de vrij te besteden reserves. Het hoge risico was begroot op € 82.000. Door de voorziening die reeds in 2005 is getroffen is het risico aanzienlijk beperkt. Verder is bij de begroting 2007 uitgegaan van een eventueel risico bij gronden welke gelegen zijn aan de Geraniumstraat te Made. Deze gronden zijn gewaardeerd tegen een boekwaarde van € 183.000 (€ 35,75 per m2). Het risico hierbij is dat de gronden relatief hoog gewaardeerd zijn terwijl de bestemming nog niet vaststaat. Bij de taakstelling van het project Lage Zwaluwe West is opgenomen dat zij de projectexploitatie bij beëindiging van de exploitatieovereenkomst een neutraal saldo oplevert. Bij de overige projecten wordt ervan uitgegaan dat de te ontwikkelen planvarianten in alle gevallen tot een kostendekkende exploitatie zullen leiden of dat er in 2008 meer duidelijkheid zal komen inzake de exploitaties. Dat laatste geldt voornamelijk voor het project Oranjeplein te Terheijden. Reserves grondbedrijf in relatie tot de risico’s Duidelijk is dat op het totaal van de plannen een positief resultaat is becijferd. Gezien het feit dat de verwachte planresultaten in totaal positief zijn, is geen extra buffer nodig voor het afdekken van negatieve planresultaten. Veiligheidshalve is het nodig een reserve voor grondexploitatie aan te houden die gelijk is aan de negatieve planresultaten waarvoor nog geen voorziening is getroffen. Uit een oogpunt van voorzichtigheid wordt daarbij uitgegaan van het hoge risicoscenario. Het gaat dan om de volgende plannen: Burg. Smitsplein Geraniumstraat Totaal verwachte hogere negatieve planresultaten

€ 82.000 € 183.000 € 265.000

Als buffer dient de reserve grondexploitatie. Daarmee kunnen risico’s voortvloeiend uit de ondernomen activiteiten worden opgevangen. De omvang per 31 december 2007 van de Algemene bedrijfsreserve grondbedrijf (voor resultaatbestemming) € 5.268.136 * Claims op de bedrijfsreserve grondbedrijf bedragen Inzet tijdelijke medewerkers RO voor nieuwe bouwlocaties (zie raadsbesluit van 12 april 2007) = € 250.000 Negatieve planresultaten (zie hiervoor)

€

250.000

€ 265.000 € 515.000 Totale vrije reserves per 31 december 2007 € 4.753.136 * Inclusief de toevoeging van het restantbedrag van de voorziening stads- en dorpsvernieuwing (cfm eerder genomen besluit). Hieruit kan worden geconcludeerd dat de grondexploitatie op dit moment een gezonde financiële positie heeft. Naast de genoemde afdekking van risico’s wordt een buffer aangehouden van € 1 miljoen voor het opvangen van eventuele tegenvallers (daar er

129

vooralsnog van wordt uitgegaan dat de te ontwikkelen planvarianten in alle gevallen tot een kostendekkende exploitatie leiden). De overige beschikbare middelen kunnen worden gebruikt voor het realiseren van taakstellingen in het kader van de woningbouw of voor bedrijventerreinen. Deze speelruimte wordt nodig geacht om faciliterend op te kunnen treden op de grondmarkt. Daarbij valt te denken aan het leveren van een geldelijke bijdrage dan wel het afdekken van lasten c.q. een strategische aankoop door de gemeente. Naast de bedrijfsreserve grondbedrijf beschikt de gemeente over een reserve “bovenwijkse voorzieningen” en een reserve “groenaanleg”. Per 31 december 2007 beloopt de reserves “bovenwijkse voorzieningen” € 508.329. De reserve wordt gevoed uit verkoop van gronden van plannen in exploitatie of door specifieke bijdragen van derden. De reserve heeft de functie om gelden te besteden ten behoeve van voorzieningen van openbaar nut voorzover de binnen het exploitatiegebied liggende onroerende zaken door deze voorzieningen direct dan wel indirect gebaat zijn. De reserve “groenaanleg” heeft per 31 december 2007 een saldo van € 1.718. De reserve heeft een reserveringsfunctie en biedt de mogelijkheid om gekoppeld aan de uitgifte van grond per m2 een bedrag in deze reserve te storten en dit bedrag in te zetten voor de realisatie van “groene” plannen voortkomend uit het gebiedsplan Wijde Biesbosch. Op dit moment zijn twee projecten gestart: de ecologische verbindingszones en het agrarisch landschapsbeheer. In het raadsbesluit van 24 januari 2008 (deelname aan stimuleringskader blauwe groene diensten) is voor de uitvoering van het landschapsbeheer (landschapsbeleidsplan ) een dekking opgenomen vanuit deze reserve groenaanleg voor de jaren 2010-2011 van in totaal € 42.000. Het project ten behoeve van de ecologische verbindingszones wordt door het waterschap gerealiseerd en de kosten doorberekend aan de gemeente. Op dit moment wordt een raadsbesluit hieromtrent voorbereid. Naast de hiervoor genoemde gronden die al of niet in exploitatie zijn, heeft de gemeente agrarische gronden in bezit die verpacht worden. De boekwaarde van deze gronden, die in totaal 21.28.27 ha beloopt, is eerder uit een oogpunt van voorzichtigheid afgewaardeerd naar € 2,50 per m2. Overigens zijn daarnaast meer gronden in eigendom, waaronder zogenaamde restgronden. Momenteel heeft de gemeente nog geen sluitende registratie van de gemeentelijke eigendommen.

130

131

§H

Grote projecten

Inventarisatie project: (ver-)nieuwbouw gemeentehuis Projectomschrijving

(Ver-)nieuwbouw gemeentehuis

Projectopdracht

Het realiseren van een eigentijdse huisvesting en invoering van een passend nieuw kantoorconcept (front/backoffice)

Verantwoordelijk Projectleider Portefeuillehouder

Middeleninzet

Planning

Communicatie

Voortgangsrapportage

132

C. Wortel G. de Kok

gemeentesecretaris burgemeester

Door de raad gevoteerde kredieten: raadsbesluit d.d. 8 mei 2003 raadsbesluit d.d. 5 februari 2004 raadsbesluit d.d. 3 maart 2005 raadsbesluit d.d. 22 juni 2006 Totaal kredietstelling Overboeking vanuit kredietstelling automatisering Sub-totaal Raadsbesluit 9 nov. 2006 Beschikbaar budget Raadsbesluit 6 maart 2008 Totaal beschikbaar krediet Bestedingen/verplichtingen op basis van rapportage raad d.d 6 maart 2008.

78.000,00 250.000,00 8.500.000,00 1.282.000,00 10.110.000,00 140.000,00 10.250.000,00 -45.000,00 10.205.000,00 69.000,00 10.274.000,00

Restant

10.168.459,00 105.541,00

Activiteiten: * oplevering nieuwbouw (incl. parkeerterrein)

2007 12.10.2007

* parkeergarage operationeel voor de verhuur * parkeergarage operationeel voor personeel Intranet Coordinatieteam Bouwteam en projectteam

2008

2009

2010

01.11.2007 12.10.2007

Op 8 oktober a.s. wordt het nieuwe gemeentehuis officieel geopend, gevolgd door een open dag op 13 oktober 2007 Op 6 maart heeft de raad een aanvullend krediet van € 69.000,-- beschikbaar gesteld voor zaken welke zich in de nazorgfase hebben aangediend en welke niet voorzienbaar waren doch onvermijdbaar zijn en om een oplossing vragen. Concreet betreft het hier zaken als het aanbrengen van een lichtschaal; aanpassingen crisisruimte en balies publiekshal ivm inval zonlicht. Deze zaken worden de komende tijd opgepakt.

Inventarisatie project: Brede School Hooge Zwaluwe Projectomschrijving

Brede school Hooge Zwaluwe

Projectopdracht

Samenvoeging twee huidige basisscholen in Hooge Zwaluwe tot een brede school in samenwerking met peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Ter verhoging van de leefbaarheid de volgende aanvullende voorzieningen realiseren: circa 30 zorgwoningen voor ouderen/gehandicapten; een steunpunt en een winkelvoorziening.

Verantwoordelijk Projectleider Portefeuillehouder

J. Hendrikx K. Krook

Middeleninzet

Maximale gemeentelijke bijdrage 400.000,--

Planning

Activiteiten: Planvoorbereiding R.O

Beleidsmedewerker afd. Maatschappellijke aangelegenheden wethouder

Ontwikkeling bouwkundig + bouw school Realisering woningen/steunpunt en winkel

2007

2008

2009

2010

O O O

O/U U O

O/U U O/U

U U

Communicatie

In mei 2007 zijn de buurt en betrokken organisaties geinformeerd over de stand van zaken en planning m.b.t. het project Hooge Zwaluwe. Ook de komende periode zullen zij tijdig geinformeerd worden over de ontwikkelingen.


De raadscommissies Grondgebied en Inwonerszaken hebben op 15 februari 2006 ingestemd met de voorbereidingen voor een nieuwe brede school in Hooge Zwaluwe in combinatie met zorgwoningen, een steunpunt en een buurtwinkel onder voorwaarde van een maximale gemeentelijke bijdrage van € 400.000. In 2007 zijn de plannen verder uitgewerkt en is de buurt geinformeerd over de stand van zaken en planning. De R.O. procedure wordt in het eerste kwartaal van 2008 gestart. De fusie van de basisscholen Sint jan en Fredrik Hendrik was per augustus 2007 een feit. Op verzoek van de scholen zijn per augustus noodlokalen bij de Frederik Hendrikschool beschikbaar gesteld om de gefuseerde school samen met de peuterspeelzaal en de kinderopvang te huisvesten. Met Goed Wonen vinden nog afrondende gesprekken plaats over de juiste juridische en fiscale opstelling van de realisatieovereenkomst. Met name dient te worden vermeden, dat er staatssteun wordt verleend. Ook dient de aanbesteding van het werk goed te worden geregeld. In de raadsvergadering van april 2008 zal de overeenkomst ter vaststelling worden voorgelegd.

133

Inventarisatie project: Burgemeester Smitsplein Projectomschrijving

Herinrichting Burgemeester Smitsplein

Projectopdracht

Herinrichting van het Burgemeester Smitsplein d.m.v. het realiseren van 51 woningen (27 huurwoningen en 24 koopwoningen), dit alles met de partners Woningstichting Volksbelang en Dura Vermeer Bouw BV.

Verantwoordelijk: Projectleider

C. segeren

Afd. Grondgebied

Portefeuillehouder

H. Bakker

Wethouder

Middeleninzet

De gemeente brengt haar eigendommen in, bestaande uit de bebouwing met ondergrond en het plein als ondergrond voor bebouwing inclusief stallinggarage (parkeerkelder) en als ondergrond voor de infrastructurele werken. Als tegenprestatie ontvangt de gemeente bij de start van de uitvoering van het project voor de inbreng van haar gronden een koopsom van € 1.675.000,--

Planning

Activiteiten:

2007 O

2008

Planvoorbereiding Procedure RO starten

O/U

A

Start realisatie woningbouw

2009

2010

U

U

Communicatie

Overleg partners / doelgroepen. Coördinatieteam grote projecten. `t Carrilon en website.


De gemeente heeft een winkelpand met daarboven gelegen woningen in eigendom aan het Burgemeester Smitsplein te Made en heeft zich ten doel gesteld tot herinrichting van een groot deel van het Burgemeester Smitsplein over te gaan. Daarmee wordt een ruimtelijke kwaliteitsimpuls gegeven aan deze projectlocatie. Er zullen binnen het project 51 huur- en koopappartementen worden gerealiseerd. Het bestemmingsplan "Burgemeester Smitsplein, Made" is op 1 februari 2007 door de raad vastgesteld en op 20 november 2007 door Gedeputeerde Staten goedgekeurd. Het plan is reeds onherroepelijk. Medio 2007 is door de provincie de door de gemeente ingediende subsidieaanvraag in het kader van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) gehonoreerd. Het bedrijft een subsidiebijdrage van ongeveer € 180.000,=. De tussen en met de partijen opgestelde samenwerkingsovereenkomst wordt beoordeeld op juridische en fiscale aspecten en zal naar verwachting in het 2e kwartaal van 2008 worden ondertekend. Naar verwachting zal eind 2008/begin 2009 worden gestart met daadwerkelijke uitvoering van het plan.

134

Inventarisatie project: Lage Zwaluwe-West Projectomschrijving

Ruimtelijke kwaliteitsimpuls gebied ten westen van de kern Lage Zwaluwe.

Projectopdracht

Kwaliteitsimpuls door gevarieerde woningbouw (277 woningen) alsmede het realiseren van nieuw te bouwen sporthal, zorgcentrum, winkelvoorzieningen en een brede school.


H. v. Steenoven

Afd. Grondgebied

Portefeuillehouder

H. Bakker

Wethouder

Middeleninzet

In het kader van voorfinanciëring zijn in het verleden gelden voor dit project beschikbaar gesteld (RB 27 januari 2004 € 50.000,--). Doelstelling is om het project budgettair neutraal te laten verlopen. Ook van de Provincie is een vergoeding ontvangen in het kader van de "Ruimte voor Ruimte" regeling. Definitieve afrekening met de Provincie moet nog plaatsvinden.

Planning

Activiteiten: Onderhandeling exploitatieovereenkomst met bouwcombinatie

2007 A

2008

2009

2010

U

U

O/A

Vaststelling bestemmingsplan Verwerving grond Domeinen en doorlevering aan bouwcombinatie

A

Beeindiging pachtovereenkomst

A

Start bouwactiviteiten incl.voorzieningen

Communicatie

Inspraakprocedure heeft inmiddels plaatsgevonden. - Informatie burgers via informatieavonden, internet en gemeente-pagina in `t Carrilon. - Overleg met direct belanghebbenden en instellen van een klankbordgroep. - Stuurgroep met extern betrokkenen. - Gezamenlijke commissievergaderingen Inwonerszaken en Grondgebied. - Raadsbrieven en coördinatieteam


De gemeenteraad heeft in 2003 besloten tot ontwikkeling over te gaan van het gebied ten westen van de kern Lage Zwaluwe met als doel een ruimtelijke kwaliteitsimpuls geven aan de kern Lage Zwaluwe. Deze bestaat naast gevarieerde woningbouw o.a. uit de nieuwbouw van een sporthal, zorgcentrum, winkelvoorzieningen en de realisatie van een Brede school. In december 2007 is met de pachter overeenstemming bereikt over beëindiging van de pachtovereenkomst. Daarin worden tevens afspraken gemaakt over het ter plaatse uitvoeren van bodemonderzoeken ten behoeve van het ontwerp bestemmingsplan. Er wordt naar gestreefd nog dit jaar besluitvorming te laten plaatsvinden over het aangaan van de exploitatieovereenkomst met de bouwcombinatie en de (door)levering van gronden van de Dienst der Domeinen en de gemeente aan de bouwcombinatie. In december 2007 zijn ook de onderhandelingen met de bouwcombinatie, bestaande uit Woningstichting Goed Wonen te Lage Zwaluwe en Woningstichting WSG te Geertruidenberg, over het aangaan van een exploitatieovereenkomst voor de realisatie van de projectlocatie afgerond en heeft ook de raad op 13 december 2007 daarmee ingestemd. Op 17 december is de exploitatieovereenkomst ondertekend. Daarmee is een 2007 een belangrijke stap in het project stapgezet. Zowel aan de nieuwbouw van het zorgcentrum als de sporthal is bestuurlijk hoge prioriteit toegekend. Voor de nieuwbouw van het zorgcentrum en van de sporthal worden daarom gelijktijdig met de bestemmingsplan-procedure afzonderlijke ruimtelijke ordeningsprocedures doorlopen teneinde vooruitlopend op het nieuwe (onherroepelijke) bestemmingsplan met de nieuwbouw van het zorgcentrum en de sporthal te kunnen starten. Deze vrijstellingsprocedures kunnen pas worden opgestart, op het moment dat alle noodzakelijke onderzoeken voor het moederplan zijn doorlopen. De voorbereidingen hiervoor zullen begin 2008 worden afgerond. In 2007 is gewerkt aan een nieuwe schets die instemming heeft van Bouwcombinatie WPM. De plaats van het winkelcentrum is gewijzigd, de parkeerplaatsen liggen beter en verkeer door de Onderstraat wordt ontmoedigd. Het programma van eisen kan binnen de ruimte voor de brede school worden gerealiseerd. De inspraakreacties n.a.v. inspraakavond op voorontwerp bestemmingsplan zijn beantwoord. Beantwoording van de schriftelijke inspraakreacties is complex. Ze zijn deels beantwoord, de verdere beantwoording is afhankelijk van de te kiezen oplossingsrichtingen. Vervolgens dient het voorontwerp bestemmingsplan te worden aangepast tot een ontwerp bestemmingsplan voordat het ter inzage wordt gelegd. Voor wat betreft het aspect communicatie over de ontwikkelingen in het plan is een aantal bijeenkomsten gehouden met een daartoe in het leven geroepen klankbordgroep.

135

Inventarisatie project: ontwikkeling haven Lage Zwaluwe Projectomschrijving

Ontwikkeling haven Lage Zwaluwe

Projectopdracht

Verbetering (infra)structuur haven Lage Zwaluwe. Na vaststelling van de visie door gemeenteraad en provincie wordt fasering opnieuw vastgesteld. Fase 1 zal daarbij in elk geval bestaan uit een nieuwe westelijke ontsluitingsweg en het Degaterrein. Het sta-caravanterrein en de oostelijke havenkom kunnen daar eveneens onderdeel van uitmaken. De volgende fase bestaat uit de ontwikkeling van de Louisepolder en de westelijke kop van de haven. Dit wordt overgelaten aan particulier initiatief, uiteraard binnen door de gemeente vast te stellen randvoorwaarden. De ontwikkeling van de buitenhaven zal gekoppeld worden aan één van de voorgaande fasen.


R. Smolders

Afd. Grondgebied

Portefeuillehouder

M. Vos

Wethouder

Middeleninzet

Bij raadsbesluit van 25 februari 1999 is besloten om de bestemmingsreserve in te zetten voor verbetering van de infrastructuur. De stand van de reserve per 1 januari 2008 bedraagt ca. € 261.000,--. Insteek is om het project -buiten de inzet van de bestemmingsreserve- budgettair neutraal te laten verlopen.

Planning

Activiteiten:

2008

Plan van aanpak in comm. Grondgebiedz.

A

Plan van aanpak in raadsvergadering van Overleg belanghebbenden en mogelijke ontwikkelaars

A

Start Ruimtelijke procedure 1e fase

O

2009

2010

2011

I U

Communicatie


De haven van Lage Zwaluwe kan in de West Brabantse Waterrand tussen Bergen op Zoom en Geertruidenberg voor toerisme en recreatie een rol van betekenis spelen. Hiertoe dient de ruimtelijke kwaliteit een impuls te krijgen. In 2001 is op basis van ambities, gebiedskwaliteiten en haalbaarheidsperspectief een ruimtelijke visie ontwikkeld, waarin de noodzakelijke kwaliteitsimpuls wordt nagestreefd. Hierin is voor (recreatief) wonen, vaart, voorzieningen, bedrijven en verkeer een programma opgesteld. De provincie is niet akkoord gegaan met het in 2007 door de gemeenteraad goedgekeurde toekomstbeeld voor de binnenhaven en de Louisepolder. D.m.v. een raadsbrief wordt in april 2008 aan de gemeenteraad voorgesteld om het toekomstbeeld voor met name de Louisepolder ingrijpend te wijzigen. In overleg met de diverse belangenpartijen wordt een nieuwe visie uitgewerkt. Er wordt naar gestreefd om deze nog dit jaar te laten vaststellen door zowel gemeenteraad als provincie. Daarna kan de fasering opnieuw worden vastgesteld en kunnen de voorbereidingen starten voor het opstellen van een voorontwerp bestemmingsplan voor de 1e fase

136

Inventarisatie project: Oranjeplein Terheijden Projectomschrijving

Herstructurering Oranjeplein Terheijden.

Projectopdracht

Herstructurering van het Oranjeplein dat voorziet in de realisatie van een nieuwe school, een bibliotheek, de vervanging van bejaardenwoningen alsmede de realisering van starters- en doorstroomwoningen.

Verantwoordelijk: Projectleider Portefeuillehouder

F. Veldkamp H. Bakker

extern ingehuurd wethouder

Middeleninzet

Uitgangspunt is dat het plan financieel budgettair neutraal te realiseren is. De woningbouw moet dienen als financiële drager van het plan. Samenwerking met woningstichting Volksbelang.

Planning

Activiteiten: Planvoorbereiding RO-procedure Realisatie voorzieningen Realisatie woningbouw

Communicatie

2007

2008 O/A U

2009

2010

U/A U U

U/A U/A

Structureel overleg doelgroepen/belanghebbenden. `t Carrilon, website en raadsbrieven. Coördinatieteam grote projecten. De gemeente Drimmelen heeft in samenwerking met woningbouwvereniging Volksbelang het initiatief opgepakt om te komen tot herontwikkeling van een aantal gebieden nabij het Oranjeplein te Terheijden.

Voortgangsrapportage De aanleiding voor deze herontwikkeling is enerzijds gelegen in basisschool Zonzeel, gesitueerd in een schoolgebouw dat verouderd is en in functioneel opzicht ook niet meer voldoet aan de eisen cvan deze tijd. Nieuwbouw van de basisschool is nodig om in de toekomst op een goede manier te kunnen onderwijzen. Anderzijds is een cluster van 16 seniorenwoningen aan de Brabantstraat sterk verouderd.De bouwtechnische staat van de woningen is slecht, waardoor Volksbelang het voornemen heeft deze woningen te slopen en nieuwbouw te plegen. De twee bovengenoemde initiatieven vormen de basis van het project , maar in de loop van de tijd zijn meer deelgebieden betrokken geraakt. De bibliotheek heeft aangegeven interesse te hebben in verplaatsing richting Oranjeplein en de bebouwing van het voormalig politiebureau en twee belendende woningen kunnen eveneens bij de ontwikkeling worden betrokken. Hiermee wordt het gehele Oranjeplein onderwerp van studie en kunnen kansen voor het plein worden benut. Ook de gymzaal is verouderd en er ontstaat een probleem door gezamenlijke kleedruimte van zwemmers en gebruikers van de gymzaal.

In december 2006 heeft er een herstart van het project plaatsgevonden. Uit de oriëntatiefase van de nieuwe projectleider blijkt onder meer dat de relatie tussen het uitgewerkte Plan X en de stedenbouwkundige visie onvoldoende is, de keuzes niet voldoende onderbouwd zijn, er geen gebiedsgewijze benadering is, er een tekort aan draagvlak bij bewoners is, maar dat er bij alle betrokken partijen bereidheid bestaat om positief mee te denken in de planvisie. Bij de gebiedsontwikkeling moet uitgegaan worden van het zoeken van balans in de ontwikkeldriehoek: programma – ruimte – realisatie. Het doel is om zodoende te komen tot een variant die recht doet aan gewenst programma, stedenbouwkundige inpassing in het gebied en realiseerbaar is, bij voorkeur met draagvlak bij zoveel mogelijk partijen. Vanuit stedenbouwkundige randvoorwaarden zal Plan X worden beoordeeld en waar mogelijk aangepast/verbeterd. Om enerzijds duidelijker sturing te kunnen geven aan de voortgang en anderzijds een transparant proces te garanderen waarin de deelnemende partijen participeren, zal met een gelede organisatie worden gewerkt van stuurgroep – projectgroep – klankbordgroep. Het streven was er op gericht om nog voor de zomer van 2007 naar buiten te kunnen treden met een plan wat aan alle gestelde uitgangspunten voldeed. De eerste helft van 2007 is benut om nadrukkelijk in samenspraak met de betrokken maatschappelijke groeperingen (klankbordgroep) in beeld te brengen of op basis van bovengenoemde uitgangspunten een maatschappelijk, ruimtelijk en financieel en haalbaar plan te realiseren valt.

137

Inventarisatie project: Oranjeplein Terheijden (vervolg) De voorkeursvariant van de klankbordgroep, besproken op 23 april 2007, bleek echter financieel niet realiseerbaar. Gemeente en woningstichting hebben vervolgens veel tijd geïnvesteerd in het financieel optimaliseren van het plan, zonder onevenredige schade aan de stedenbouwkundige uitgangspunten te berokkenen. Daarnaast is ook veel tijd geïnvesteerd in het komen tot een samenwerkingsovereenkomst tussen Volksbelang en de gemeente. In oktober en december 2007 is het geoptimaliseerde plan gepresenteerd aan de klankbordgroep, de gecombineerde commissie grondgebiedzaken en inwonerszaken en omwonenden. Het aangepaste plan werd overwegend positief ontvangen. Wel werd door alle partijen de wens uitgesproken om de gymzaal in het proces mee te nemen. In het eerste kwartaal van 2008 worden de financiële aspecten van het project nader uitgezocht en wordt verder gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst met Volksbelang. Daarnaast worden onderhandelingen gevoerd om de gymzaal in het project te kunnen herontwikkelen. De resultaten van deze onderhandelingen zijn tot dusverre positief. Tenslotte zal nog extra aandacht besteed worden aan de inrichting van het Oranjeplein, parkeerplaatsen en de situering van de gymzaal. In het twee kwartaal van 2008 moet de raad zich over het plan buigen en kunnen de ruimtelijke procedures beginnen. In het grotendeels goedgekeurde bestemmingsplan Kern Terheijden is voor het projectgebied een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Deze is echter niet meer passend voor het laatste plan. Er zal dan ook een aparte vrijstellingsprocedure ex art. 19.2 Wet op de ruimtelijke ordening opgestart moeten worden.

138

Inventarisatie project: Wet Maatschappelijke Ondersteuning Projectomschrijving

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

Projectopdracht

Invoering Wet Maatschappelijke Ondersteuning

Verantwoordelijk: Projectleider Portefeuillehouder

Eva Landa, Projectleider WMO per 3-3-2008 K. Krook wethouder

Middeleninzet

WMO Algemeen

Planning

Activiteiten: Start WMO-loket Versterkking individuele voorzieningen Uitvoering clientenparticipatie Opstellen visie WMO Opstellen 4-jarigbeleidplan Uitvoeren jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek

Communicatie


2007 U U U U O u

2008

2009

2010

U U

U

U

U U

U U

U U

Op de website wordt de laatste informatie over de WMO verstrekt. Bij beleidsuitvoering worden Platform en alle relevante organisaties betrokken.

Het vierjarig beleidsplan WMO is vastgesteld door de Gemeenteraad (24 januari 2008) en kan tot uitvoering worden gebracht, onder coordinatie van de projectleider WMO die per 3 maart 2008 aangetrokken is voor 1 jaar. De resultaten van de benchmark/ klanttevredenheidsonderzoek 2007 zijn ontvangen en zullen ter kennisname gebracht worden van College en Raad.

139

§I

Begrotingsrechtmatigheid

Bij de rechtmatigheidcontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de toelichting op het BAPG wordt begrotingsrechtmatigheid omschreven als: “Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, alsmede het begrotingsjaar van belang zijn.” Indien een begrotingswijziging niet meer in het jaar zelf is voorgelegd zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Toch kan voor de accountant bij de controle vaststaan dat een aantal (begrotings)overschrijdingen binnen de beleidskaders van de gemeenteraad vallen. Door het vaststellen van de rekening door de raad waarin die uitgaven wel zijn opgenomen, worden de desbetreffende uitgaven alsnog geautoriseerd. Het gaat om overschrijdingen waarbij het college bij het doen van de uitgaven binnen het door de raad uitgezette beleid is gebleven. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen exploitatie (uitgaven op de programma’s) en kredieten. Exploitatie Bij vier programma’s is er sprake van lasten welke hoger zijn dan de begrote lasten.

openbare ruimte ruimte en wonen zorg algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Begroting 2007

Realisatie 2007

Verschil

5.856.651 4.244.759 10.002.297 2.441.330

6.293.449 7.785.123 10.111.233 2.488.247

436.7983.540.364108.93646.917-

Programma 3. Openbare ruimte Deze kostenoverschrijding op dit programma wordt grotendeels veroorzaakt door een drietal oorzaken: In december 2006 is besloten om te gaan werken met wijkteams in het kader van het Wijkgericht Werken. In dit kader is de keuze gemaakt om voor het werk van de milieustraat en de riolering een aannemer in te schakelen voor de uitvoering in plaats van uitvoering door de eigen dienst. Door de nieuwe werkwijze hebben er zich personele verschuivingen plaatsgevonden van de onderdelen Riolering en Reiniging (programma 9. Milieu) naar Wegen (o.a. straatmeubilair, straatvegen, onkruidbestrijding), Openbaar Groen en Speelterreinen. Bovengenoemde taakverschuivingen hebben geleid binnen programma 3. tot een grotere ureninzet van € 173.000 en een hogere overheaddoorbelasting ten grootte van € 81.000 (oorzaken hogere overhead: hogere brandstofprijzen, onderhoudskosten tractie en gereedschappen, hogere kapitaalslasten vervangingsinvesteringen als gevolg van veranderde wetgeving met betrekking tot BPM, extra aanschaf diverse materialen ten behoeve van wijkteams en een hogere urenbesteding op de interne producten waardoor de werkelijke opslag is toegenomen). Het besluit om te gaan werken met wijkteams is genomen in de raadsvergadering van 14 december 2006. In de begroting 2007 is tevens vastgelegd dat de tevredenheid van de burger met betrekking tot de openbare ruimte van cijfer 6,7 naar 7 (tevredenheidonderzoek). Bovenstaande uitgavenoverschrijdingen passen dus binnen het door uw Raad uitgezette beleid en zijn hierom niet onrechtmatig. Bij de start van het wijkgericht werken is afgesproken om na één jaar de werkwijze te evalueren. Inmiddels is de evaluatie uitgevoerd. Naar aanleiding hiervan hebben inmiddels een aantal verbeteracties plaatsgevonden om deze overschrijdingen naar de toekomst te voorkomen: milieustraat is opnieuw in eigen beheer genomen conform raadsbesluit vaststelling begroting 2008, inpassen van de rioleringswerkzaamheden per 1 juli

140

2008 in de wijkteams wordt ter besluitvorming voorgelegd aan het College op 13 mei 2008 en zal tevens ter kennisgeving aan de Raad worden gepresenteerd. -

In de begroting is een deel van de overhead van de Openbare Werken abusievelijk verwisseld met de brandweer. De overhead Openbare Werken op het programma is nu hierdoor werkelijk € 45.000 hoger. Dit nadeel is echter een voordeel voor met name het programma Veiligheid.

Bovenstaande uitgavenoverschrijdingen passen dus binnen het door uw Raad uitgezette beleid en zijn hierom niet onrechtmatig. -

De overschrijding op het onderdeel openbaar groen valt uiteen in een aantal componenten, nl. hogere kosten inhaalslag renovaties openbaar groen (stortkosten € 26.000, uitvoering renovaties derden € 8.000, inboet/plantmateriaal € 5.000). Deze overschrijding is tevens een gevolg van het wijkgericht werken. Medewerkers worden makkelijker op tekortkomingen gewezen door burgers en van hen wordt verwacht dat zij zelf ook oog hebben voor misstanden en deze oplossen. Een bedrag van € 10.000 is veroorzaakt als gevolg van stormschade bomen Kerkdijk Hooge Zwaluwe. Deze calamiteit was niet te voorzien.

Bovenstaande uitgavenoverschrijdingen passen dus binnen het door uw Raad uitgezette beleid en zijn hierom niet onrechtmatig. Daarnaast is een bedrag van € 52.000 veroorzaakt als gevolg van van bijsturing type beheersgroepen (bestek) en gebrekkige inventarisatiegegevens. Dit heeft ertoe geleid dat we hogere kosten hebben gemaakt in het kader van uitbesteding van de reguliere bestekken. Hierbij is steeds het vastgestelde kwaliteitsniveau gehanteerd. In 2008 wordt bij de Berap-1 extra budget aangevraagd ten behoeve van het actualiseren van de inventarisatie teneinde eind 2008 de groenbestekken opnieuw aan te besteden. Uitvoering van dit onderdeel valt binnen het vastgestelde beleid en is daarmee ook niet onrechtmatig. Wel geldt dat hierop maatregelen moeten worden genomen om een dergelijke overschrijding in de toekomst te voorkomen. Maatregelen zijn inmiddels zoals hierboven is aangegeven ingezet. De overschrijding op het onderdeel Bermen en bermsloten wordt veroorzaakt door hogere stortkosten afvoeren slootvuil bermen i.k.v. ontvangstplicht gemeente (€ 15.000), kosten aanbesteding bestek bermen en bermsloten inclusief bijkomende kosten (€ 8.000) en het wegwerken van achterstallig onderhoud c.q. herprofileren van een aantal bermen (€ 8.000). Bovenstaande uitgavenoverschrijdingen zijn gedeeltelijk te voorzien geweest en niet ter besluitvorming voorgelegd aan de Raad en kunnen derhalve als onrechtmatig bestempeld worden. Programma 7. Ruimte en Wonen Het programma wordt aan de lastenkant overschreden met een bedrag van € 3.540.364. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het product grondzaken wat overschreden wordt met een bedrag van € 3.504.864. Tegenover deze overschrijding staat ook een extra ontvangst van € 3.593.274 waarvan een bedrag van € 3.427.379 betrekking heeft op product Grondzaken. Per saldo sluit dus het programma positief met een bedrag van € 52.910 (zie ook toelichting jaarrekening 2007 – onderdeel Toelichting resultaat. De overschrijding op het product kent een aantal oorzaken, te weten het later afsluiten van diverse projecten zoals bijv. Vogelstraat (€ 717.786), Antwerpsestraat (€ 167.000) dan was begroot zodat er nog een boekwaarde resteert. Daarnaast heeft meer grondverkoop plaatsgevonden m.b.t. project ’t Doeltje Terheijden voor een bedrag van € 265.000. Dit heeft ertoe geleid dat de uitgaven (= lees boekwaarde) aan de uitgavenkant hoger uitvalt dan was geraamd. het aangaan van exploitatieovereenkomsten na de laatste bestuursrapportage, zoals Lage Zwaluwe (€ 2.633.946).

141

-

de aanschaf van een zoutopslagloods -/- € 576.272 (raadsbesluit, werkelijk aagekocht op 3 oktober 2007). Een lagere werkelijke tussentijdse winstneming bij Antwerpsestraat € 100.000, Vogelstraat III € 270.000 en ’t Doeltje € 80.000 dan was geraamd. een afboeking van een dubieuze debiteur van project ’t Spijck € 154.160 in de exploitatie (een gedeelte was op opgenomen in de balans). Het restantverschil van € 38.000 wordt veroorzaakt door mutaties in de diverse “kleinere” projecten zoals bijv. Zandstraat/Blockmekerstraat, Blasiuskerk, Antwerpsestraat 9b, Gruijtpark Terheijden en revitalisering Stuivezand.

Bovenstaande uitgaven c.q. inkomstenoverschrijdingen passen dus binnen het door uw Raad uitgezette beleid en zijn hierom niet onrechtmatig. Programma 8. Zorg De kostenoverschrijding op dit programma kent verschillende oorzaken: De belangrijkste afwijking heeft betrekking op het BOS-project. Tegenover de niet geraamde uitgaven staan de ontvangen BOS-gelden. Per saldo leidt dit dus niet tot een afwijking. Tevens laat het product inburgering een lastenoverschrijding zien. Deze overschrijding betreft een storting in een voorziening. De begrote rijksmiddelen waren afgestemd op de verwachte uitgaven. Het overschot aan rijksmiddelen dient terugbetaald te worden en is hierom gestort in de voorziening. Tevens waren de uitgaven voor WMO voorzieningen hoger a.g.v. besteding van meer uren. Daarnaast waren de kosten voor de WVGvervoersvoorzieningen hoger door de toename van het aantal pashouders (openeinderegeling) en leidt een verlate invoering van de btwcompensatie tot een nadeel op dit product. Bovenstaande uitgavenoverschrijdingen passen dus binnen het door uw Raad uitgezette beleid en zijn hierom niet onrechtmatig. Programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien De kostenoverschrijding op dit programma kent verschillende oorzaken: Per 1 januari 2007 zijn de werkzaamheden verband houdende met o.m. de Wet Woz ondergebracht bij de gemeente Tilburg. Na deze overdracht resteerde nog een aantal af te werken bezwaar- en beroepsprocedures betreffende de belastingjaren 2005 en 2006. In de begroting waren hiervoor geen uren geraamd (€ 54.000). Gedurende het jaar is als gevolg van besluitvorming het begrotingstekort toegenomen. Dit begrotingstekort is gepresenteerd binnen dit programma. Omdat tegenover dit tekort geen werkelijke inkomsten staan, leidt dit nu tot een overschrijding. In de jaarrekening dient het vorderingensaldo te worden gewaardeerd, rekening houdend met de inbaarheid van de vorderingen. Als gevolg de beoordeling op inbaarheid is de voorziening dubieuze debiteuren verhoogd met ruim € 42.000. Bovenstaande uitgavenoverschrijdingen passen dus binnen het door uw Raad uitgezette beleid en zijn hierom niet onrechtmatig. Kredieten Van het totale bedrag aan gevoteerde kredieten van € 26,3 miljoen is € 3,7 miljoen in 2007 gevoteerd en was het restant ouder. Van de afgesloten kredieten (€ 1,035 miljoen) resteert nu per saldo € 115.000. Echter vier kredieten zijn overschreden voor in totaal € 42.544 waardoor deze uitgaven in principe onrechtmatig zijn. 1. Vervanging overige software (€ 16.298,24) In 2006 zijn per abuis de betaalde releases verantwoord op het krediet (€ 19.673) terwijl deze op de reguliere exploitatie waren geraamd. Dit kon niet meer worden gecorrigeerd in de jaarrekening 2006. In 2007 is het project afgerond en zijn er geen kosten meer gemaakt. Het krediet kan nu worden afgesloten. 2. Project Vervanging stroomkasten (€ 213,40) T.b.v. dit project is een bedrag van € 56.000 gevoteerd. De overschrijding bedroeg € 213,40. 3. Opwaardering GBKN-B naar NORM-GBKN (€ 2.986,48) In 2006 is het project van de opwaardering afgerond echter de eindafrekening is in januari 2007 binnengekomen. Zoals het er nu voor staat wordt het krediet met ca. € 15.000 overschreden. De kosten zijn vooraf geraamd. Drimmelen heeft nogal een groot buitengebied. Met name in dit

142

buitengebied waren er weinig punten bekend in de GBKN-B. Daarom heeft het meer moeite (=geld) gekost om de situatie hier in beeld te brengen. 4. Vervanging tractie / gereedschappen wijkgericht werken (€ 23.259,50) Het totale krediet is overschreden met € 23.259,50, doordat er een navordering is gekomen van de belastingdienst (december) met betrekking tot de regelgeving BPM. In 2007 is de BPMregelgeving gewijzigd. Tijdens de oude regelegeving werd alleen bij particulieren BPM in rekening gebracht. Als gevolg van de nieuwe regelgeving wordt altijd de BPM in rekening gebracht en kunnen bedrijven en gehandicapten de BPM terugvorderen. Onduidelijk was of gemeenten ook als bedrijf zouden worden beschouwd. Ten tijde van de aanbesteding is dit risico ook gemeld. In december werd de gemeente geconfronteerd met het feit dat de gemeente niet als bedrijf werd gezien waardoor het krediet werd overschreden en uw Raad in 2007 niet tijdig meer kon worden geinformeerd en worden verzocht tot verhoging van het krediet. Op de lopende kredieten (ca. € 25,2 miljoen) is in totaal € 18 miljoen uitgegeven. Bij drie kredieten is het gevoteerde bedrag voor in totaal met € 39.727,11 overschreden. De overschrijding zal in de loop van 2008 halveren a.g.v. nog te ontvangen bedragen. Zie onderstaande toelichting. 1. Project Vervanging P.C.'s en laptops (€ 8.863,03) In verband met diefstal zijn nieuwe PC's aangeschaft. Met deze aanschaf is het krediet overschreden. Van de diefstal is aangifte gedaan en bij de verzekeringsmaatschappij gemeld. Tot op heden is nog geen bericht ontvangen van de verzekering over de hoogte van het uit te keren bedrag. Zodra dit bekend wordt en ontvangen, dient de uitkering ten goede te komen van krediet waarna het krediet kan worden afgesloten. 2. Basis meetprogramma (€ 11.300) Bij de Tweede Managamentrapportage 2007 aan B&W is gesignaleerd dat dit krediet zou worden overschreden. Abusievelijk is dit niet in de Tweede Bestuursrapportage 2007 verwerkt. Het betreft het voorzien van registratie van de overstorten (wettelijke verplichting vanuit Waterschap). Bij de raming is uitgegaan van de plaatsing van de meetapperatuur registratieapparatuur en communicatieapparatuur. Bij de uitvoering bleek op een aantal lokaties dat een bovengrondse uitvoering van de meetkast niet mogelijk was.Om toch aan de verplichting te kunnen voldoen is gekozen voor een ondergrondse oplossing. Deze geavanceerde uitvoering van de meetkast is de reden van de krediet overschrijding. In de Voorjaarsnota 2008 zal alsnog aan u worden voorgesteld het krediet te verhogen. 3. Verbrede zorgplicht IBA's (€ 19.563,28) Bij de raming van het project is bepaald dat elke particulier die een IBA moest gaan gebruiken een eigen bijdrage van € 750,- moest betalen. Van elf gebruikers (€ 8.250) dient de bijdrage nog ontvangen worden. Per saldo zal het krediet daardoor overschreden worden met circa € 11.500,-. Deze overschrijding is veroorzaakt door het oplossen van technische problemen die aan het licht zijn gekomen na de onderhoudstermijn. Dit kon gebeuren, omdat na opstarten van een IBA het systeem enkele maanden nodig heeft om zich te stabiliseren en dat de monstername één keer per jaar plaats gevonden heeft. In de Voorjaarsnota 2008 zal alsnog aan u worden voorgesteld het krediet te verhogen.

143

144

Jaarrekening 2007

145

146

Programmarekening

Recapitulatie (in € 1.000) Omschrijving programma relatie met de burger

Raming begrotingsjaar vóór wijziging Baten

lasten

Raming begrotingsjaar ná wijziging

Saldo

Baten

Lasten

Realisatie 2007

Saldo

Baten

Lasten

Saldo

441

-3.888

-3.448

473

-4.114

-3.642

497

-3.948

-3.451

10

-1.805

-1.795

11

-1.851

-1.840

18

-1.799

-1.781

2.137

-5.797

-3.660

2.965

-5.857

-2.892

2.973

-6.293

-3.321

12

-651

-639

78

-814

-735

42

-673

-631

economische zaken en toerisme

517

-778

-262

546

-812

-266

268

-740

-472

jeugd en jongeren

830

-3.142

-2.312

906

-3.255

-2.349

966

-3.250

-2.283

ruimte en wonen

3.203

-3.653

-450

3.638

-4.245

-607

7.231

-7.785

-554

zorg

3.577

-8.945

-5.367

3.264

-10.002

-6.738

3.491

-10.111

-6.621

milieu

2.891

-2.821

70

2.902

-2.847

55

2.960

-2.781

180

710

-3.651

-2.941

672

-4.126

-3.454

669

-4.071

-3.402

14.326

-35.130

-20.804

15.455

-37.923

-22.468

19.114

-41.451

-22.337

3.038

-426

2.612

3.005

-375

2.630

2.989

-441

2.549

16.227

-14

16.213

16.402

-14

16.387

16.320

-8

16.312

veiligheid openbare ruimte verkeer en vervoer

sociale infrastructuur Subtotaal programma's

Omschrijving algemene dekkingsmiddelen Lokale heffingen Algemene uitkeringen Dividend (beleggingen) Saldo financieringsfunctie Saldo compensabele btw en uitkering BCF

1.148

-12

1.136

1.890

-12

1.878

1.908

-10

1.898

20.413

-451

19.962

21.296

-401

20.896

21.218

-460

20.758 -111

0

-211

-211

0

-211

-211

0

-111

Overige algemene dekkingsmiddelen

511

156

667

406

158

565

109

70

179

Subtotaal alg. dekkingmiddelen

20.924

-507

20.417

21.703

-454

21.249

21.327

-501

20.826

Onvoorzien Resultaat voor bestemming

0

-118

-118

0

-91

-91

0

0

0

35.251

-35.637

-386

37.157

-38.377

-1.219

40.441

-41.952

-1.511

56

Toevoeging onttrekking reserves relatie met de burger

0

0

0

87

0

87

56

0

42

0

42

42

0

42

49

0

49

0

0

0

84

-945

-861

67

-945

-878

129

0

129

221

-164

57

200

-239

-39

30

0

30

95

0

95

76

jeugd en jongeren

270

-165

106

310

0

310

253

0

253

ruimte en wonen

veiligheid openbare ruimte verkeer en vervoer economische zaken en toerisme

76

25

-341

-316

307

-350

-43

295

-192

103

zorg

0

0

0

1.068

0

1.068

1.030

-82

948

milieu

0

0

0

6

0

6

0

0

0

12

0

12

473

0

473

484

0

484

312

0

312

294

-478

-184

194

-478

-284

71

0

71

219

-50

169

233

-50

183

891

-505

386

3.207

-1.988

1.219

2.936

-1.987

949

36.142

-36.142

0

40.365

-40.365

0

43.377

-43.939

-562

sociale infrastructuur algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Bedrijfsvoering/intern Subtotaal mutaties reserves Resultaat na bestemming

De gepresenteerde cijfers betreffen het saldo van het programma. Een positief cijfer is per saldo een inkomstenpost. Een negatief cijfer is een kostenpost.

147

Balans per 31 december 2007 Balans per 31 december 2007 Bedragen x € 1.000 ACTIVA

Ultimo 2007

Ultimo 2006

Vaste activa Immateriële vaste activa -Kosten verbonden aan het sluiten van geldlen. en het saldo van agio en disagio -Kosten van onderzoek en ontwikkeling Materiële vaste activa -Investeringen met een economisch nut -Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa -Kapitaalverstrekkingen aan: -deelnemingen -gemeenschappelijke regelingen - overige verbonden partijen

-overige verbonden partijen -Leningen aan: -woningbouwcorporaties -deelnemingen -overige verbonden partijen -Overige langlopende leningen u/g -Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van een jaar of langer -Bijdragen aan activa in eigendom van derden

3 3

58 58

43.691 38.030 5.662

39.611 33.506 6.105

1.359

1.673

819 5

821 5 0

491

502 0 297 31 0 17

29 14

Totaal vaste activa

45.053

41.342

52

2.457

Vlottende aciva Voorraden - Grond- en hulpstoffen -niet in exploitatie genomen bouwgronden -overige gronden hulpstoffen -Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie -Gereed product en handelsgoederen -Vooruitbetalingen Vorderingen -Vorderingen op openbare lichamen -Verstrekte kasgeldleningen -Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen -Overige vorderingen -Overige uitzettingen Liquide middelen -Kassaldi -Bank- en girosaldi -Kruisposten Overlopende activa -Nog te ontvangen/vooruitbetaalde bedragen Totaal vlottende activa Totaal - generaal

148

222

2.486 0 -31 2

-173 2

4.789

14.038

0

6.000

4.765 24

8.038

2.451 1 2.432 18

1.177 1 1.176

1.433

1.105

8.726

18.777

53.779

60.119

1.433

PASSIVA

Ultimo 2007

Ultimo 2006

Vaste passiva Eigen vermogen -Algemene reserve : Algemene Reserve (s) -Bestemmingsreserves -Reserves van het grondbedrijf -Resultaat na bestemming -Algemene Dienst -Grondbedrijf Voorzieningen -Voorzieningen voor verplichtingen,verliezen en risico's -Onderhoudsegalisatievoorzieningen -Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting

37.080 21.936 9.367 5.778

37.700 22.016 10.055 5.630

-562 -872 310

329 -36 365

7.237 882 5.709 645

9.694 1.929 6.991 774

0 -Tekorten grondexploitatie Vaste schulden met een rentetypische looptijd van een jaar of langer -Obligatieleningen -Onderhandse leningen van: -binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen -binnenlandse banken en overige financiële instellingen -binnenlandse bedrijven -overige binnenlandse sectoren -Waarborgsommen -Verplichtingen uit hoofde van financial-lease overeenkomsten

0

0 0

6.104

7.244

6.104

7.242

0

2

Totaal vaste passiva

49.859

54.967

2.512

3.461

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan een jaar -Kasgeldleningen -Bank- en girosaldi -Overige schulden

Overlopende passiva -Nog te betalen/vooruit ontvangen bedragen Totaal vlottende passiva

2.512

3.461

1.408

1.691

3.920

5.152

Totaal - generaal

53.779

60.119

Gewaarborgde geldleningen Garantstellingen

20.530 88.408

21.415 81.768

1.408

149

Grondslagen voor waardering De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van de onderscheiden posten en onderdelen van de jaarrekening zijn als volgt: De immateriële vaste activa betreffen activa die niet stoffelijk van aard zijn en evenmin als financiële vaste activa kunnen worden aangemerkt. Zij zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, verminderd met een eventuele subsidie en bijdrage van derden en uit reserves en/of voorzieningen, alsmede verminderd met de jaarlijkse afschrijvingen. De materiële vaste activa zijn altijd stoffelijk van aard, m.u.v. software. Ze worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, verminderd met eventuele subsidies en bijdragen van derden en bijdragen uit reserves en/of voorzieningen. Daarnaast zijn de jaarlijkse afschrijvingen op basis van geschatte gebruiks- of nuttigheidsduur in mindering gebracht. De hierboven beschreven zogenaamde netto-methode wordt nog gehanteerd voor investeringen gedaan tot ultimo 1998. Inmiddels wordt conform de nota waardering en afschrijving (december 2006) de bruto-methode gehanteerd. Als gevolg hiervan zullen beide methoden enige tijd naast elkaar bestaan. Op basis van de nota waardering en afschrijving worden uitgaven kleiner dan € 10.000 en/of de jaarlijkse kapitaallasten minder dan € 1.000 niet meer geactiveerd. Afschrijving van de activa vindt plaats vanaf het moment, dat de investering nut oplevert. De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. De waardering van de financiële vaste activa vindt als volgt plaats: • de leningen u/g tegen de nominale waarden, verminderd met de aflossingen; • de deelnemingen tegen verkrijgingsprijs; • de bijdragen in activa in eigendom van derden tegen de nominale waarde verminderd met afschrijvingen. De voorraden zijn gewaardeerd tegen historische kosten. Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen voor dubieuze vorderingen worden in mindering gebracht op de vordering. Ook de liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De waardering van de reserves, de voorzieningen en de kortlopende schulden vindt plaats tegen nominale waarde. In afwijking op de in 2005 vastgestelde nota ‘Reserves en Voorzieningen’ is het gehanteerde rentepercentage voor investeringen in onderwijshuisvesting 3% en niet het renteomslagpercentage. De gevolgen van de nota ‘Reserves en Voorzieningen’ welke vastgesteld is in 2008 hebben geen invloed op de jaarrekening 2007. De leningen u/g worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met de aflossingen t/m 2007. Ook voor de verantwoording in de exploitatie is de nominale waarde als grondslag gehanteerd. Grondslagen voor resultaatbepaling Onder baten worden verstaan de baten die rechtstreeks aan het jaar zijn toe te rekenen en die in het jaar als gerealiseerd kunnen worden beschouwd. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.

150

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Contract openbare verlichting De aanbesteding van het onderhoud van de openbare verlichting heeft in 2005 niet volgens de (Europese) aanbestedingsregels plaatsgevonden. Het betreft een contract met een totale waarde van € 1,1 miljoen, voor een periode van tien jaar. Onderzocht is of ontbinding van deze overeenkomst mogelijk was. Eenzijdig kan de nietigheid van deze overeenkomst niet worden ingeroepen aangezien het proceduregebrek de andere partij niet kan worden verweten. Tevens is bezien of de overeenkomst in overleg zodanig kon worden aangepast dat de strijdigheid met de aanbestedingsregels kon worden opgeheven dan wel beperkt. Hieraan wilde de wederpartij niet meewerken. Indien zich in de toekomst door bijvoorbeeld wijziging van omstandigheden mogelijkheden voordoen zal alsnog de mogelijkheid worden bezien de overeenkomst aan te passen. Lease containers Na het doorlopen van een Europese aanbestedingsprocedure heeft de gemeente Drimmelen een overeenkomst gesloten (ca. € 0,25 miljoen) voor de levering van minicontainers (en chips) t.b.v. de invoering van Diftar. De overeenkomst is in werking getreden op 1 oktober 2002 en eindigt op 30 september 2012. Aansluitend is voor dezelfde looptijd als die van het containercontract, een full-service contract afgesloten met dezelfde leverancier. Doel hiervan was het afdekken van mogelijke financiële risico's voor de gemeente en daarnaast het afkopen van alle inspanningsverplichtingen voor de gemeente betreffende reparatie en vervanging van containers. Exploitatiesaldo 2007 en resultaatbestemming Saldo van baten en lasten excl. mutaties reserves Begroot Werkelijk Mutatie reserves Begroot onttrekking per saldo Werkelijk onttrekking per saldo Verschil

€ 1.219.460 € 1.510.778

lasten lasten € 291.318 nadelig

€ 1.219.460 € 948.754 € 270.706 nadelig

Deze mutatie reserves betreffen in hoofdlijnen:

Stortingen Overschot budget WMO Huishoudelijke verzorgingwmo-huish.verz Minder positief resultaat Grondbedrijf Voorziening Stads- en dorpsvoorziening naar Reserve Grondbedrijf Per saldo minder gestort Onttrekkingen Restant claims jaarrekening 2006 Uitgaven tlv reserve Maatschappelijke knelpunten Hogere kapitaallasten tlv reserves Inzet reserve tijdelijk personeel (tekort knelpuntenpot) Subsidie gemeentelijke monumenten Bijdrage tbv regionale samenwerking W-Brabant vanaf 2008 ipv 2007 div. onttrekkingen GB div. ov.onttrekkingen hfdfie 8 Vervallen vereveningspercentage BCF Per saldo minder onttrokken Per saldo minder onttrokken

82.395 -197.995 39.968 -75.631

218.532 -47.207 -30.928 -12.290 -11.718 30.500 85.136 14.313 100.000 346.337 270.706

151

Resultaatbestemming Bovenstaande afwijkingen leiden dus tot een saldo van € 562.023,98 negatief. Het hierin begrepen resultaat van de grondexploitatie bedroeg € 308.597,59 positief (exclusief storting reserves). Naast dit te dekken tekort wordt tevens voorgesteld vanwege eerdere besluitvorming en/of onontkoombaarheid de volgende claims te honoreren: Onderzoek functioneren afdeling Grondgebied € 17.400 Inhuur t.b.v. GBA audit € 13.800 Onderzoek huisvesting brandweer Zwaluwe € 6.435 Smartboard crisesruimte € 7.500 Onderwijskundige vernieuwingen € 17.146 Personele knelpunten € 17.000 Opschoning archieven € 8.300 Digitalisering documenten € 22.500 Benchmark € 5.000 Evaluatie publiekshal € 10.640 Totaal € 125.721 Claims wenselijk om te honoreren: Inzet toeristenbelasting: actieplan 'Drimmelen aan de Biesbosch' € 20.405 Kosten ontwikkeling Elektronisch Kinddossier € 10.596 Vrijwilligersondersteuning € 9.564 Actualisatie milieubeleidsplan € 3.300 Totaal € 43.865 Hierdoor wordt besluitvorming gevraagd over de volgende resultaatbestemming Negatief jaarrekeningsaldo € 562.023,98 Claims onontkoombaar - 125.721,00 Claims wenselijk - 43.865,00 Te dekken tekort € 731.609,98 Vrijval reserve BTWcompensatiefonds Te storten in Algemene reserve

-/- € 1.009.839,87 € 278.229,89

Claims 2007 Programma Relatie met de burger Onderzoek functioneren afdeling Grondgebied (€ 17.400) De raad heeft in zijn vergadering van 1 november 2007 besloten dat er een onderzoek wordt ingesteld naar het functioneren van de afdeling grondgebied. Dit onderzoek is inmiddels gestart en zal in de loop van 2008 worden afgerond. De kosten van dit onderzoek bedragen circa € 17.400 t.l.v. van de post onvoorzien 2007. Inhuur t.b.v. GBA audit (€ 13.800) In november 2007 is een kwaliteitsmodule GBA en een digitaal beveiligingshandboek van BMC aangeschaft. Door ziekte is pas begin december 2007 gestart met de voorbereidingen op de GBA-audit die op 28 maart 2008 staat gepland. Omdat de werkzaamheden later gestart zijn en het gemeentehuis de laatste 1,5 week van 2007 was gesloten, konden de werkzaamheden niet eerder worden uitgevoerd. Om te kunnen slagen voor de audit is de inzet van derden noodzakelijk. Deze personen zullen zich voornamelijk bezighouden met het herstellen van de meest voorkomende fouten. Hiervoor is het restantbudget van € 13.800 noodzakelijk. Als uit de audit blijkt dat de kwaliteit niet voldoet, moet de gemeente de totale kosten € 7.500 zelf betalen, samen met de kosten van een verplichte heraudit en zijn eventuele verdere sancties, bv. het opnieuw toe moeten treden op het landelijke GBA-netwerk van toepassing. Bij het slagen van de audit op de 3 onderdelen, inhoudelijk, proces en privacy, krijgen we een tegemoetkoming van het Ministerie.

152

Programma Veiligheid Onderzoek huisvesting brandweer Zwaluwe (€ 6.435) Middels de laatste berap 2007 is een bedrag beschikbaar gesteld van € 12.500 t.b.v een onderzoek naar de meest geschikte locatie voor een nieuwe brandweerkazerne in Lage Zwaluwe. In december 2007 is aan Oranjewoud opdracht gegeven om het onderzoek te verrichten voor Het onderzoek is in december gestart en zal in het eerste kwartaal 2008 worden afgerond. Omdat de werkzaamheden in 2007 niet zijn afgerond zijn de werkzaamheden niet gefactureerd in 2007. In de begroting 2008 is hiermee geen rekening gehouden en is ook geen ruimte voor een dergelijke uitgave waardoor budgetoverheveling naar 2008 noodzakelijk is. Smartboard crisesruimte (€ 7.500) Voorgenomen om te investeren in outillage crisisruimte na gereedkomen nieuwbouw. Door bijzondere omstandigheden bij leverancier heeft dit vertraging opgelopen, waardoor uitvoering van de opdracht pas in eerste kwartaal 2008 heeft plaatsgevonden. In de begroting 2008 ontbreekt de nodige financiële ruimte voor een dergelijke investering.

Programma Economische zaken en toerisme Inzet toeristenbelasting: actieplan 'Drimmelen aan de Biesbosch' (€ 20.405) Door eerst de ziekte en daarna het vertrek van de beleidsambtenaar is uitvoering op het beleidsterrein Toerisme en Recreatie in 2007 op een laag pitje komen te staan. De prioriteit lag bij het formuleren van nieuw beleid. Afgesproken is dat de opbrengsten van toeristenbelasting voor 100% ingezet worden op het beleidsterrein toerisme en recreatie. Het restant van 2007 zijnde € 20.405 wordt dan ook geclaimd voor de uitvoering van het in maart 2008 door de gemeenteraad goedgekeurde actieplan 'Drimmelen aan de Biesbosch'.

Programma Jeugd en jongeren Onderwijskundige vernieuwingen (€ 17.146) Vanaf 2005 zijn deze gelden gereserveerd voor de uit te voeren werkzaamheden bij de vernieuwbouw van de school tot brede school. De uitvoering heeft , mede vanwege juridische verwikkelingen, op zich laten wachten. In de kredietstelling op 20 september 2007 voor de vernieuwbouw is deze post meegenomen in de dekking van de (aanpassings-) kosten. Met de bouwwerkzaamheden is begonnen en deze duren nog het gehele jaar 2008.

Programma Zorg Personele knelpunten (€ 17.000) In de programmabegroting 2008 zijn op het gebied van sociale zaken diverse speerpunten opgenomen. Voor uitvoering van herijking beleid en verordeningen WWB is aanvullende inzet nodig aangezien de reguliere formatie ontoereikend is voor de totale beleidstaakstelling sociale zaken. Kosten ontwikkeling Elektronisch Kinddossier (€ 10.596) In het kader van het bestuursakkoord met de VNG ''Samen aan de slag'' heeft het kabinet toegezegd naast het eenmalige bijdrage van € 6,5 miljoen (voor Drimmelen € 10.596 in de invoeringskosten) oplopend tot 2011 in totaal € 20 miljoen structureel voor het EKD en de Verwijsindex beschikbaar te stellen via het gemeentefonds. Op het bedrag van 2007 wordt voorgesteld een claim te leggen voor de financiering van het wettelijk verplichte EKD. Dit bedrag wordt in 2008 door GGD aan de gemeente in rekening gebracht t.b.v. de ontwikkeling van het EKD en dus in 2007 gemaakte kosten. De VNG adviseert de gemeenten om middelen te reserveren om de invoering van het EKD te bekostigen. Vrijwilligersondersteuning (€ 9.564) In het Wmo beleidsplan worden ten behoeve van ondersteuning van vrijwilligers diverse actiepunten genoemd, zoals maatschappelijke stages, betrekken van kwetsbare doelgroepen bij vrijetijdsactiviteiten. In 2008 is werkbudget nodig om e.e.a. te realiseren. Hiervoor zijn geen middelen beschikbaar, behalve het regulier in de begroting opgenomen bedrag van € 6.264 dat

153

geheel aangewend gaat worden voor de totstandkoming van een website voor vrijwilligers. Aangezien ondersteuning van vrijwilligers één van de prestatievelden Wmo is, is het voorstel om het restant 2007 ad € 9.564 aan te wenden voor de uitvoering van Wmo actiepunten gericht op vrijwilligers.

Programma Milieu Actualisatie milieubeleidsplan (€ 3.300) In de begroting 2007 was t.b.v. de actualisatie van het milieubeleidsplan € 3.800 opgenomen. Dit budget mag aangewend worden t.b.v. de vormgeving, drukkosten, publicatie en advieskosten m.b.t. de actualisatie van het milieubeleidsplan. Met betrekking tot de vormgeving is eind 2007 reeds opdracht verstrekt. De rekening hiervan wordt in januari/februari verwacht (zie hierboven). Het milieubeleidplan moet echter ook nog gedrukt worden. Het drukken van voldoende exemplaren vindt naar verwachting in februari 2008 plaats (dus niet meer in 2007). Daarom is de wens om het restantbedrag voor de actualisatie van het milieubeleidsplan als claim neer te leggen voor 2008.

Programma Bedrijfsvoering Opschoning archieven (€ 8.300) In het kader van de Archiefwet dienen alle bescheiden ouder dan twintig jaar overgedragen te worden aan de archivaris (Regionaal Archief Tilburg / RAT). Om aan deze verplichting te voldoen dienen de archieven van de voormalige gemeenten bewerkt, opgeschoond, geïnventariseerd en toegankelijk gemaakt te worden. Daarnaast dienen de archieven in zuurvrij materiaal verpakt te worden. Gezien de beperkte ruimte in de archiefkelder van het gemeentehuis dient een opschoning plaats te vinden. Digitalisering documenten (€ 22.500) Begin 2007 zijn we gestart met de invoering van de digitale postafhandeling van ingekomen poststukken. Na een geslaagde pilot bij een van de afdelingen, is volgens planning de postregistratie ook op de overige afdelingen operationeel gemaakt. Ondersteuning is gegeven door een medewerkster postregistratie (0,5 fte) en een medewerkster DIV (Digitale Informatie Voorziening; archief 1 fte) . Zij zijn zo veel mogelijk vrijgemaakt voor deze werkzaamheden. Om hun reguliere werkzaamheden op te vangen is bij de eerste bestuursrapportage 2007 € 36.000 gevraagd om capaciteit in te huren. Hiermee heeft u ingestemd. Enerzijds heeft de hele implementering vertraging opgelopen; anderzijds is het inhuren voor met name archiefwerkzaamheden niet altijd gemakkelijk gebleken. Voor inhuur is in 2007 een bedrag van € 13.490 uitgegeven. Het resterende bedrag van € 22.500 willen wij benutten om de inhuur in 2008 voort te zetten. Benchmark (€ 5.000) Bij de eerste bestuursrapportage 2007 bent u akkoord gegaan met een bedrag van € 15.000 voor het (mede) onderzoeken, analyseren en ´benchmarken´ van onze gegevens met die van vergelijkbare gemeenten. In augustus 2007 bent u akkoord gegaan om van dit bedrag ook een formatieonderzoek te laten uitvoeren. Van genoemd bedrag is een deel (€ 6.000) gebruikt voor een globale financiële benchmark met o.a. de vergelijkbare gemeenten op de (hoofd-) functies en deels voor het laten uitvoeren van een formatieonderzoek (€ 4.000). Voor dit laatste onderzoek bent u akkoord gegaan op 30 augustus 2007. Voor de vergadering van 14 februari 2008 van de commissie ABM zijn beide onderzoeken ter inzage gelegd. U bent vervolgens akkoord gegaan met verdiepende onderzoeken in die organisatieonderdelen waar de huidige formatie niet toereikend is. Uitgangspunt daarbij is dat deze onderzoeken intern plaatsvinden en geen extra kosten met zich mee brengen. Toch vragen wij u het resterende bedrag van € 5.000 te mogen reserveren voor 2008 om mogelijke nog niet voorziene extra kosten op te vangen. Evaluatie publiekshal (€ 10.640) Middels de tweede bestuursrapportage is eenmalig een bedrag beschikbaar gesteld van € 17.500 voor de uitvoering van de evaluatie Publiekshal. De uitgave heeft niet volledig in 2007 kunnen plaats vinden. Alle voorbereidende activiteiten zijn wel in 2007 gestart en is een deel gefactureerd, maar de meeste werkzaamheden vinden plaats in het eerste kwartaal van 2008. Met deze kosten is geen rekening gehouden bij de begroting 2008, maar moeten niettemin nog wel worden betaald bij afronding van de werkzaamheden (technische meting lijnverbinding, kwalitatieve meting bereikbaarheid medewerkers en schriftelijk klanttevredenheidsonderzoek).

154

Toelichting resultaat In deze paragraaf worden per programma de oorzaken van de belangrijkste financiële afwijkingen per programma aangegeven. Programma 1 Bestuurlijke vernieuwing

Lasten Baten Saldo

Realisatie 2006 3.520.677 381.028 3.139.648

Prim. Begroting na wijziging 2007 2007 3.888.104 4.114.098 440.523 472.515 3.447.581 3.641.583

Realisatie 2007 3.947.955 496.983 3.450.972

Saldo 166.143 Voordelig 24.468- Voordelig 190.611 Voordelig

Het voordelige verschil wordt met name veroorzaakt door urenverschuiving incl. lagere overhead (€ 122.000 voordelig). Daarnaast is een claim opgenomen i.v.m. het onderzoek bij de afdeling Grondgebied (€ 17.500) en voorbereidingen GBA-audit (€ 14.000). Daarnaast waren de legesopbrengsten burgerzaken hoger (€ 16.000) met name a.g.v verstrekking van meer paspoorten en rijbewijzen. Als gevolg van het feit dat de ondertekening van de overeenkomst Regiofonds eerst in 2008 zal plaatsvinden, ontstaat de betalingverplichting ook pas in 2008 (€ 26.500). Deze eenmalige kosten zouden worden onttrokken uit de algemene reserve. Deze onttrekking vindt daarom plaats in 2008. Programma 2 Veiligheid

Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 1.863.714 1.804.502 1.851.063 20.803 10.000 10.873 1.842.911 1.794.502 1.840.190

Realisatie 2007 1.798.773 18.105 1.780.668


De belangrijkste oorzaak heeft betrekking op de overhead van de brandweer. In de begroting is een deel van de overhead van de Openbare Werken abusievelijk toegerekend aan de brandweer. De overhead brandweer op dit programma is nu hierdoor € 45.000 lager. Dit voordeel is echter een nadeel voor met name het programma Openbare ruimte. Daarnaast wordt verzocht tot het honoreren van een claim m.b.t. onderzoekskosten brandweergarage Lage Zwaluwe (€ 6.500). Programma 3 Openbare ruimte

Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 8.655.601 5.797.393 5.856.651 2.726.715 2.137.245 2.965.023 5.928.886 3.660.148 2.891.628

Realisatie 2007 6.293.449 2.972.708 3.320.741

Saldo 436.798- Nadelig 7.685- Voordelig 429.113- Nadelig

De overschrijding op het programma wordt grotendeels veroorzaakt door een drietal oorzaken, nl. gewijzigde werkwijze, toename van de overheadkosten (opslag op uurloon) van de afdeling Openbare Werken buitendienst en toegenomen exploitatiekosten van o.a. product Openbaar groen. Gewijzigde werkwijze In december 2006 is besloten om te gaan werken met wijkteams in het kader van het Wijkgericht Werken. Binnen het wijkgericht werken is de hoofdtaak het schoon, heel en veilig houden van de openbare ruimte. In de begroting 2007 is tevens vastgelegd dat de tevredenheid van de burger met betrekking tot de openbare ruimte van cijfer 6,7 naar 7 (tevredenheidonderzoek). In dit kader is de keuze gemaakt om voor het werk van de milieustraat en de riolering een aannemer in te schakelen voor de uitvoering in plaats van uitvoering door de eigen dienst. Door de nieuwe werkwijze hebben er zich personele verschuivingen plaatsgevonden van de onderdelen Riolering en Reiniging (programma 9. Milieu) naar Wegen (o.a. straatmeubilair, straatvegen, onkruidbestrijding), Openbaar Groen en Speelterreinen.

155

Consequenties • Door de wijziging zijn uren, welke in het verleden verantwoord werden op programma 9. Milieu – onderdeel Reiniging en Hondenoverlastbestrijding, nu verantwoord op de bovengenoemde producten binnen programma 3. Openbare Ruimte. Dit heeft geleid tot hogere werkelijke uitgaven van € 72.000 naar Programma 3. Openbare Ruimte. In programma 9. Milieu heeft dit voor onderdeel Reiniging niet tot minder uitgaven geleid in verband met de inhuur van derden (*). • Voor het product Riolering (onderdeel programma 3.) heeft eveneens een verschuiving plaatsgevonden naar de bovengenoemde andere producten van programma 3. Dit heeft geleidt tot hogere werkelijke uitgaven op diverse producten (€ 101.000) en daarnaast heeft het door de uitbesteding eveneens geleid tot hogere uitgaven binnen het product Riolering (zie ook toelichting § C. Kapitaalgoederen – onderdeel Riolering). De genoemde overschrijding is een nadeel voor de rekening daar deze uitgaven niet meer gedekt worden door middel van een tariefsgebonden product (Riolering). (*) Medio 2007 is naar aanleiding van een onderzoek van BMC naar de pro’s en contra’s van uitbesteding van de milieustraat geconcludeerd dat uitbesteding tot meerkosten zou leiden. Als gevolg hiervan is in het kader van de Optimaliseringslag besloten de milieustraat weer in eigen beheer te exploiteren (zie ook toelichting raadsvoorstel Programmabegroting 2008). Toename van de overheadkosten (opslag op uurloon) In totaal bedraagt de hogere werkelijke doorbelasting van de afdeling Openbare Werken buitendienst op het programma 3. Openbare Ruimte € 115.000. Doordat in de begroting de doorbelastingen van de hulpkostenplaats Middelen abusievelijk is verwisseld met de doorbelasting aan de Brandweer met Openbare Werken Buitendienst bedraagt de “corrigeerde” overschrijding € 81.000. Deze overschrijding kent een aantal verschillende oorzaken, te weten: hogere brandstofprijzen alsmede toename in de vervoersbewegingen (€ 16.000), hogere onderhoudskosten aan tractie en gereedschappen inclusief schades (€ 22.000), hogere kapitaalslasten vervangingsinvesteringen als gevolg van veranderde wetgeving met betrekking tot BPM (€ 22.000), extra aanschaf van bladzuigers en kantensnijmachines en accuboormachines ten behoeve van wijkteams (€ 5.000) en een hogere urenbesteding op de interne producten waardoor de werkelijke opslag is toegenomen (€ 16.000). Toegenomen exploitatiekosten product Openbaar Groen (incl. bermen en bermsloten) In totaal is er een overschrijding van ca. € 102.000 op het onderdeel Openbaar Groen en € 31.000 op onderdeel Bermen en bermsloten (exclusief de urenverschuiving van de buitendienst: zie bovengenoemde toelichtingen). De overschrijding op het onderdeel openbaar groen valt uiteen in een aantal componenten, nl. hogere kosten inhaalslag renovaties openbaar groen (stortkosten € 26.000, uitvoering renovaties derden € 8.000, inboet/plantmateriaal € 5.000), stormschade bomen Kerkdijk Hooge Zwaluwe (€ 10.000) en € 52.000 hogere kosten uitbesteding reguliere bestekken. De hogere kosten van de reguliere bestekken worden veroorzaakt door extra benodigde schoffelbeurten aan de gerenoveerde locaties (in het aanvangsjaar brengt nieuwe beplanting hogere kosten met zich mee), extra uitgaven als gevolg van bijsturing type beheersgroepen (bestek) op basis van klachten en bijstelling van de inventarisatiegegevens. De overschrijding op het onderdeel Bermen en bermsloten wordt veroorzaakt door hogere stortkosten afvoeren slootvuil bermen i.k.v. ontvangstplicht gemeente (€ 15.000), kosten aanbesteding bestek bermen en bermsloten inclusief bijkomende kosten (€ 8.000) en het wegwerken van achterstallig onderhoud c.q. herprofileren van een aantal bermen (€ 8.000). Programma 4 Verkeer en vervoer

Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 716.930 650.697 813.871 41.178 11.579 78.479 675.752 639.118 735.392

Realisatie 2007 672.850 41.630 631.219

Saldo 141.021 36.849 104.173

Voordelig Nadelig Voordelig

Verkeer: parkeervoorzieningen Het voordelig verschil wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het project “Uitbreiding parkeerplaatsen” (€ 75.000; raadsbesluit 20-09-2007) is vertraagd. De dekking voor het project geschiedt middels een onttrekking uit de reserve Bovenwijkse voorzieningen, welke verantwoord is op programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien.

156

Verkeer: uitvoering G.V.V.P. Tevens is door een onderuitputting op het krediet “Uitvoering G.V.V.P.” een onderschrijding op de kapitaallasten ten grootte van ca. € 19.500. Voor een uitvoerige verklaring voor de vertraging van beide projecten wordt verwezen naar § C. Kapitaalgoederen – onderdeel Verkeer. Verkeer: bijdrage markeringen en belijningen Daarnaast is een bedrag van ca. € 12.000 voor een gemeentelijke bijdrage in de jaarlijkse onderhoudskosten van verharding en markeringen van gemeentelijke aansluitingen binnen provinciaal beheersgebied abusievelijk dubbel geraamd. Programma 5 Economische zaken en toerisme Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 889.754 778.389 812.245 12.188.349 516.539 545.921 11.298.595261.850 266.324

Realisatie 2007 740.325 268.097 472.228

Saldo 71.920 Voordelig 277.824 Nadelig 205.904- Nadelig

Deelname nutsbedrijven: Intergas Onze gemeente bezit momenteel 1.380 aandelen in Intergas Holding B.V. Over 2007 wordt verwacht dat een dividend uitgekeerd zal gaan worden van € 160.080. De formele besluitvorming vindt plaats in 2008. Deze inkomsten worden dus verwerkt in de jaarrekening van 2008. Dit betekent per saldo ten opzichte van de raming een lager bedrag van € 277.000 (zie ook de toelichting in § A Weerstandsvermogen en § F Verbonden partijen). Recreatie: toeristenbelasting Bij de jaarrekening 2006 is het overschot van de niet bestede netto-opbrengst toeristenbelasting als claim opgenomen voor een bedrag van € 65.000. Dit bedrag is in 2007 niet besteed. Daarnaast is ook in 2007 per saldo een onderuitputting op de inzet van de netto-opbrengst toeristenbelasting van ca. € 20.000 waarvan wordt voorgesteld een claim te leggen (zie toelichting “Claims 2007”). Recreatie: vliegveld Seppe De gemeente Drimmelen beschikte over drie aandelen in het maatschappelijk kapitaal van de NV Vliegveld Seppe. Per 31 december 2007 zijn deze aandelen overgegaan naar een private partij. De verkoopopbrengst bedraagt in totaal ca. € 12.000. Programma 6 Jeugd en jongeren

Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 3.487.766 3.141.800 3.255.498 1.037.277 829.535 906.239 2.450.490 2.312.265 2.349.259

Realisatie 2007 3.249.542 966.195 2.283.347


Het voordelige verschil wordt met name veroorzaakt door minder kapitaallasten (€ 30.000) met name door het nog niet volledig afronden van het krediet Dongemondcollege (€ 24.000). De gelden m.b.t. de claim 2006 onderwijskundige vernieuwing openbare basisschool de Windhoek (€ 28.000) zijn nog niet volledig besteed en voorgesteld wordt het budget 2007 (€ 17.000) naar 2008 over te hevelen. Deze besteding is vastgelegd in het raadsbesluit tot kredietstelling van 20 september 2007. Ook is binnen het product onderwijshuisvesting een provinciale subsidie ontvangen die niet geraamd was (€ 34.000). Tevens vielen de kosten voor het leerlingenvervoer mee doordat het in het laatste kwartaal niet nodig is geweest om extra lijnen in te huren en waren de kosten van aangepast en/of individueel vervoer lager (€ 30.000). Tegenover bovenstaande positieve afwijkingen staan een urenverschuiving incl. overhead (€ 43.000 nadelig).

157

Programma 7 Ruimte en wonen Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 3.529.901 3.652.695 4.244.759 3.158.313 3.202.907 3.637.575 371.588 449.788 607.184

Realisatie 2007 7.785.123 7.230.849 554.274

Saldo 3.540.364- Nadelig 3.593.274- Voordelig 52.910 Voordelig

Bouwzaken: bouwleges Als gevolg van vertragingen in de ontwikkelingen van grote bouwplannen zijn bij de Berap-2 2007 de begrote leges inkomsten met € 220.000 naar beneden bijgesteld tot € 270.000. In werkelijkheid bedraagt de legesopbrengst over het jaar 2007 € 276.000. Bouwzaken: bouwvergunningen Door het openstaan van o.a. vacatures voor bouwplantoetsing vanwege de grote krapte op de arbeidsmarkt en door een verschuiving van een deel van plantoetsing naar bouwtoezicht zijn er minder kosten gemaakt voor vast personeel van in totaal € 186.000. Hiertegenover zijn er meer kosten gemaakt aan de inhuur van externe met een bedrag van € 15.000. Bouwzaken: bijzonder handhavingtraject Tevens is er in 2007 een bijzonder handhavingtraject uitgevoerd voor de schoonmaak van een ernstig vervuilde woning (Berap-2 2007). Bij aanvang van het traject is het moeilijk geweest een goede inschatting te maken van alle te verrichten noodzakelijke werkzaamheden. In de uitvoering van het traject is gebleken dat er meer werkzaamheden moesten worden uitgevoerd, als aanvankelijk verwacht. Dit heeft er in geresulteerd dat totaal € 36.000 is besteed aan de schoonmaak van deze woning, hetgeen een overschrijding betekent van € 12.000. Stads- en dorpsvernieuwing: opheffen voorziening In de nota Waarderen en afschrijven (notitie reserves en voorzieningen) is besloten om de voorziening Stads- en dorpsvernieuwing op te heffen. In 2006 is dit abusievelijk niet verwerkt en geeft derhalve voor 2007 een incidentele baat ten grootte van € 40.000 (gestort ten gunste van de reserve Grondbedrijf – programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien). Monumenten: molen Zeldenrust In verband met de aankoop van grond is er een overschrijding van € 31.000. Dit betreft de uitbetaling van twee termijnen aan de stichting molen "Zeldenrust". De dekking hiervan is opgenomen in de bestemmingsreserve Maatschappelijke knelpunten (programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien). Monumenten: restauratiesubsidies gemeentelijke monumenten In 2007 is de uitbetaling van restauratiesubsidies aan eigenaren van gemeentelijke monumenten (verordening) met € 12.000 hoger uitgevallen dan was geraamd. Deze overschrijding moet conform het vastgestelde beleid ten laste worden gebracht van de bestemmingsreserve Behoud gemeentelijke monumenten. Beide bovengenoemde overschrijdingen worden gedekt door middel van onttrekkingen uit reserves welke in programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien zijn verantwoord. Grondzaken Het verwachte batig saldo van het Grondbedrijf was gecalculeerd op een nettobedrag van € 386.000. Het geraamde voordelig saldo kwam voornamelijk tot stand door het nemen van tussentijdse winstnemingen (o.a.Vogelstraat III en ’t Spijck). Door vertraging van diverse projecten zijn de kosten doorgeschoven naar volgende jaren wat een voordeel betekent voor 2007. Hiertegenover staat echter ook dat per saldo de tussentijdse winstnemingen naar beneden zijn bijgesteld (met name Vogelstraat III). Tevens hebben enkele definitieve afrekeningen met projectontwikkelaars nog niet plaatsgevonden (bijv. Blasiuskerk Made, Parkbos Terheijden, Abtslaan Terheijden e.d.) en is een oninbare vordering (planschade) met betrekking tot het project ’t Spijck ten grootte van € 31.000 afgeboekt wat niet voorzien was. Per saldo heeft dit er toe geleid dat er een nadeel is van ca. € 78.000 in 2007. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar § G Grondbeleid en de toelichting op de balans. Ruimtelijke Ordening Op Ruimtelijke Ordening is werkelijk ca. € 7.000 minder aan leges ontvangen. De oorzaken hiervan hebben betrekking op vertraging van diverse plannen. Zie hiervoor ook de toelichting op Grondzaken en Bouwzaken. Om de diverse plannen te versnellen is er extra personeel ingehuurd wat een overschrijding betekent op de werkelijke uren voor een bedrag van € 27.000. Ook hier ligt een relatie met het Grondbedrijf (grondzaken).

158

Programma 8 Zorg Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 7.295.441 8.944.736 10.002.297 3.647.031 3.577.363 3.264.210 3.648.410 5.367.373 6.738.087

Realisatie 2007 10.111.233 3.490.714 6.620.519

Saldo 108.936- Nadelig 226.504- Voordelig 117.568 Voordelig

Per saldo waren de sociale verstrekkingen WWB inkomensdeel € 100.000 lager dan geraamd (met name terug loop aantal cliënten 65- en afname verstrekte leningen). Tekorten/ overschotten worden gestort in de voorziening WWB zodat dit per saldo geen effect heeft. Per saldo was de rijksvergoeding desondanks € 29.000 lager dan de gemaakte kosten. Het aantal verstrekkingen bijzondere bijstand was tevens lager (€ 31.000). In 2008 wordt dit beleid herijkt. Gebleken is dat de WMO uitgaven Persoonsgebonden budget aanzienlijk hoger lagen dan waar het Rijk vanuit is gegaan. Hier tegenover staan veel minder aanvragen voor huishoudelijke verzorging. De totale uitgaven WMO-Huishoudelijke verzorging waren hierdoor per saldo € 40.000 lager dan de rijksvergoeding zoals aangegeven in de septembercirculaire. Dit voordeel wordt gestort in de reserve WMO huishoudelijke verzorging. Tevens zijn de huurkosten van de rolstoelvoorzieningen € 20.000 lager dan begroot doordat een deel van de middelen die wij huren economisch zijn afgeschreven, maar technisch nog goed bruikbaar zijn. Dit heeft geleid tot een korting op de huurkosten. Vanaf 2007 is het niet meer mogelijk om kosten van 'dure' aanpassingen te declareren. In 2007 is echter nog een niet begrote declaratie over 2006 ontvangen van € 39.000. Budget amendement Irrgang m.b.t. verlichten wachtlijstproblematiek WSW van € 30.000 is bij jaarrekening 2006 als claim meegenomen t.b.v. 2007. In 2007 nog niet besteed; claim blijft gehandhaafd en zal na vaststelling van de jaarrekening in 2008 aan WAVA ter beschikking gesteld worden voor inzet wachtlijst. Programma 9 Milieu Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 2.764.960 2.820.876 2.847.119 2.962.787 2.890.507 2.901.914 197.82869.63154.795-

Realisatie 2007 2.780.537 2.960.122 179.585-


Reiniging (afvalstoffenheffing) Per saldo bedraagt is het werkelijk resultaat € 87.000 voordelig. Dit bedrag is gestort in de egalisatievoorziening Reiniging (zie ook toelichting Balans – onderdeel voorzieningen). Grotendeels is dit veroorzaakt door een tweetal oorzaken, nl. een hogere opbrengst van de afvalstoffenheffing inclusief lagere kosten met betrekking tot de kwijtschelding (€ 40.000) en minder stortkosten als gevolg van een lager aanbod en het afsluiten van gunstiger storttarieven (€ 49.000). Milieu: milieubeleidsplan Het positief verschil van het taakveld Milieu bedraagt per saldo € 24.000. Het opstellen van het nieuwe milieubeleidsplan is volledig in eigen beheer gebeurd en zijn er alleen kosten gemaakt inzake de vormgeving / lay out van het milieubeleidsplan. Het vervaardigen van voldoende exemplaren van het milieubeleidsplan kon niet meer plaatsvinden. Derhalve is voorgesteld om een restantbudget van € 3.300 hiervoor als claim in te dienen (zie toelichting “Claims 2007”). Milieu: besluit externe veiligheid In 2007 is een budget geraamd ten behoeve voor het ontwikkelen van ruimtelijk beleid in relatie tot externe veiligheid (€ 10.000). Vanwege capaciteitsproblemen op de afdeling Grondgebied is dit beleid niet in 2007 ontwikkeld (de dekking hiervan verloopt via een reserve – programma 11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien).

159

Programma 10 Sociale infrastructuur

Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 3.839.772 3.650.919 4.125.749 602.415 710.296 672.211 3.237.357 2.940.623 3.453.538

Realisatie 2007 4.071.318 668.850 3.402.468

Saldo 54.431 3.361 51.070

Voordelig Nadelig Voordelig

De totale kosten zijn € 65.000 lager dan begroot met name als gevolg van besteding van minder uren/overhead (€ 62.000). Programma 11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Lasten Baten Saldo

Realisatie Prim. Begroting na wijziging 2006 2007 2007 13.197.624 1.012.040 2.441.330 23.325.069 21.815.657 24.909.720 10.127.44520.803.617- 22.468.390-

Realisatie 2007 2.488.247 24.263.074 21.774.827-

Saldo 46.917- Nadelig 646.646 Nadelig 693.563- Nadelig

Algemene uitkeringen De Algemene uitkering is per saldo € 81.000 lager dan was geraamd (zie onderstaande toelichting “Algemene uitkering” en programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien). Algemene baten en lasten: post onvoorzien Het restantbedrag van de post onvoorzien bedraagt ca. € 90.000 (zie onderstaande toelichting “Onvoorzien”). Plaatselijke belastingen Per 1 januari 2007 zijn de werkzaamheden verband houdende met o.m. de Wet Woz en de invordering OZB ondergebracht bij de gemeente Tilburg. Na deze overdracht resteerde nog een aantal af te werken invorderings-, bezwaar- en beroepsprocedures betreffende de belastingjaren 2005 en 2006. Daarnaast was de inzet met betrekking tot de toeristenbelasting en overige belastingen te hoog ingeschat. Per saldo heeft dit geleidt tot een overschrijding van € 81.000 nadelig. Mutatie reserves In totaal is een bedrag van € 270.000 minder onttrokken uit de reserves dan was geraamd. Bij het onderdeel van de Exploitatiesaldo 2007 is een overzicht gegeven van de diverse mutaties. De lagere onttrekking wordt grotendeels veroorzaakt door grote mutaties, te weten restant claims jaarrekening 2006 (€ 218.000) en de vervallen vereveningspercentage BCF (€ 100.000: zie toelichting “BTW compensatiefonds”). Het merendeel van de nog niet besteedde restant claims van de jaarrekening zijn op de diverse programma’s hierboven toegelicht zoals: Beleidsplan Openbare verlichting € 17.000 (Programma 3.); diverse claims inzet toeristenbelasting € 65.000 (programma 5.); Onderwijskundige vernieuwingen Windhoek € 28.000 (programma 6.); wachtlijstproblematiek WSW € 30.000 (programma 8.). Daarnaast is er nog een restantbedrag onbenut ten behoeve van de Interne producten ten grootte van € 49.000 (zie hiervoor o.a. toelichting onderdeel Archief in de paragraaf § E Bedrijfsvoering en toelichting “Claims 2007”). Exploitatiesaldo Het begroot exploitatiesaldo voor 2007 bedraagt € 511.000 negatief. Voor een toelichting van het werkelijk saldo wordt verwezen naar het onderdeel “Exploitatiesaldo 2007”. Bij Mutatie reserves is aangegeven dat de vereveningspercentage BCF van € 100.000 is komen te vervallen en derhalve niet onttrokken is uit de reserve (nadeel). Hiertegenover staat dat de functionele boeking derhalve ook niet geboekt is (voordeel). Met andere woorden de afschaffing van het vereveningspercentage heeft dus geen invloed op het jaarrekeningsaldo (zie toelichting “BTW compensatiefonds”). Daarnaast was er een correctie op de totale kapitaaluitgaven opgenomen van € 70.000 als gevolg van de actualisatie van de activa (nota waarderen en afschrijven). De werkelijke kapitaallasten zijn aan de diverse programma’s doorbelast waardoor er per saldo een onderschrijding is ten grootte van de geraamde correctie. Tevens is op basis van herijking van het debiteurenbestand een lagere dotatie aan de voorziening Dubieuze debiteuren benodigd met € 42.000. Bovenstaande mutaties leidden ertoe dat het onderdeel “Exploitatiesaldo” met een nadeel sluit van € 384.000.

160

Algemene dekkingsmiddelen De gemeente kent de volgende niet bestedings gebonden gemeentelijke heffingen: Prim. Begroting 2007

Onroerendezaakbelasting Toeristenbelasting Precariobelasting Baatbelasting riolering

2.774.844 120.000 12.642 340 2.907.826 126.880 3.040 3.037.746

Vergoeding Wet WOZ Invorderingskn OZB Totaal plaatselijke belastingen

na wijziging 2007

2.774.844 87.000 12.642 340 2.874.826 126.880 3.040 3.004.746

Realisatie 2007

Afwijking

2.770.887 86.949 14.034 340 2.872.210 116.998 2.989.208

3.957511.392 0 2.6169.8823.04015.538-

Bovenstaande bedragen sluiten aan met de Lokale heffingen zoals opgenomen in de recapitulatie. De vergoeding wet WOZ evenals de invorderingskosten OZB zijn geen gemeentelijke heffingen, maar wel een inkomst a.g.v. de gemeentelijke heffingen (OZB). Naast bovenstaande inkomsten ontvangt de gemeente ook hondenbelasting. Deze inkomsten worden echter verantwoord op programma 9. Prim. Begroting 2007

Hondenbelasting (progr. 9)

154.015

na wijziging 2007

154.015

Realisatie 2007

Afwijking

145.631

8.384-

Algemene uitkering Prim. Begroting na wijziging 2007 2007

Algemene uitkering

16.227.392

16.401.520

Realisatie 2007

Afwijking

16.320.430

81.090-

De werkelijke inkomsten zijn gebaseerd op de circulaires tot en met december 2007 en de berichtgeving over het niet uitkeren van de behoedzaamheidsreserve (febr. 2008). Op grond hiervan bedraagt de Algemene Uitkering 2007 € 16.149.000. Daarnaast zijn nabetalingen over voorgaande jaren (2005 + € 49.000 en 2006 + € 124.000) ontvangen waardoor in 2007 de totale inkomsten € 16.320.000 bedroegen. De belangrijkste mutaties ten opzichte van de primaire begroting hadden onder meer betrekking op aanpassing WMO budget, ontwikkeling gemeentefonds vanwege toename rijksuitgaven die gekoppeld zijn, inhouding van de behoedzaamheidsreserve, nacalculatie over 2006 en verschuiving uitname BCF van 2006 naar 2007. Gedurende het boekjaar en in de daaropvolgende jaren worden geraamde aantallen op diverse onderdelen (zoals bijvoorbeeld aantal inwoners, aantal minderheden, aantal uitkeringsgerechtigden etc.) definitief. De begroting is voor het laatst bijgesteld op basis van de septembercirculaire aan de hand van de op dat moment bekende parameters. Dividend Verantwoord zijn de navolgende dividenden: Belang Nominaal Drimmelen 31-12-2007

NV Brabant Water Bank Nederlandse gemeenten Intergas Exploitatiemaatschappij Hypotheekfds Noordbrabantse Gem.

1,300% 0,065% 6,700% 90,000% 0,00%

120.251,76 82.646,99 125.245,32 116.222,90 0,00%

Prim. Begroting na wijziging 2007 2007

414.786 277.100 24.504 74.238 790.628

391.944 306.661 24.504 74.238 797.347

Realisatie Afwijking 2007

391.944 29.641 24.503 74.238 520.326

277.0201277.021-

De herkapitalisatie van het eigen vermogen Intergas heeft een neerwaarts effect op het bedrijfsresultaat. Het gevolg daarvan is dat de dividendverwachting begroot werd op 2/3 gedeelte van het dividend 2006 (€ 407.100). Uit voorlopige berekeningen van Intergas blijkt dat de winstprognose 2007 fors moet worden bijgesteld. Er wordt thans een dividend verwacht van € 116,00 per aandeel. Op basis van 1.380 aandelen zal dit een bedrag van € 160.080 betekenen. Daar de besluitvorming pas plaatsvindt in 2008, dient dit dividend in de

161

jaarrekening van 2008 te worden verwerkt. De afrekening over 2006 leverde een positief effect op van € 29.561. Van bovenstaande dividenden is alleen de BNG verantwoord onder ‘Beleggingen’ (zie recapitulatie) binnen het programma Algemene dekkingsmiddelen. ‘Beleggingen’ bestaat uit: Belang Nominaal Drimmelen 31-12-2007

Bank Nederlandse gemeenten 0,065% Financiering korter dan 1 jaar Financiering langer dan 1 jaar Totaal Beleggingen (aansluiting recapitulatie)

82.646,99

Prim. Begroting na wijziging 2007 2007

415.272 732.468 1.147.740

392.430 170.662 1.326.856 1.889.948

Realisatie Afwijking 2007

392.429 188.852 1.326.857 1.908.137

118.190 1 18.189

A.g.v. hogere beginsaldi van de reserves en voorzieningen is middels de Bestuursrapportage de bijschrijving van rente op de reserves en bespaarde rente de begroting bijgesteld. Voor het begrotingssaldo had dit nagenoeg geen effect. De afwijking tussen begroot en werkelijk wordt veroorzaakt door ontvangst van meer rente op de depositos BTW compensatiefonds Prim. Begroting na wijziging 2007 2007

211.390

211.390

Realisatie 2007

Afwijking

111.390

100.000-

In de primaire begroting was een onttrekking uit de reserve BCF opgenomen van € 111.390 ter dekking van negatieve effecten invoering BCF. Dit bedrag is conform verwerkt in de jaarrekening. Tevens was in de primitieve begroting een onttrekking opgenomen ter dekking van de vijf procent niet declarabele BTW (vereveningspercentage). Op basis van de voorafgaande jaren is in 2007 een bedrag geraamd van € 100.000. Eind 2007 is gebleken dat de volledige declaratie wordt uitgekeerd doordat het vereveningspercentage is afgeschaft. Negatieve financiële effecten van het BTWcompensatiefonds worden onttrokken uit de reserve. De afschaffing van het vereveningspercentage heeft dus geen invloed op het jaarrekeningsaldo. Onvoorzien In de begroting is in het programma algemene dekkingsmiddelen een post voor onvoorziene uitgaven opgenomen van € 117.222. De raming is gebaseerd op richtlijnen van de provincie zijnde: 0,6% van de som van alle verdeelmaatstaven (rekening houdend met de aftrekpost OZB) en de inkomstenmaatstaf OZB van de algemene uitkering. In het begrotingsjaar zijn de volgende begrotingswijzigingen ten laste van onvoorzien gebracht: Onderzoek afdeling Grondgebied (Raad 1 november) € 17.400 Kosten gebruiksvergunningen gemeentelijke panden (Raad 21 juni) € 10.000 Het restant van € 90.524 is niet besteed en heeft geleid tot een voordeel in het programma Algemene dekkingsmiddelen. Overzicht incidentele baten en lasten Voorziening stads- en dorpsvernieuw. Intergas: doorschuiven dividend 2007 Bijzonder handhavingtraject Lagere bouwleges 2007 GO! Resultaat 2006 Voorziening Baggerfonds Stedelijk Water Inhaalafschrijvingen Verkoop aandelen vliegveld Seppe

162

€ 40.000 voordelig t.g.v. reserve Grondbedrijf € 160.000 nadelig € 36.000 nadelig € 214.000 nadelig t.l.v. Algemene reserve € 924.000 t.l.v. Algemene reserve € 900.000 t.l.v. Algemene reserve € 52.000 nadelig € 12.000 voordelig

Toelichting balans (bedragen x € 1.000,--)

VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

3 3

Kosten van onderzoek en ontwikkeling Totaal

58 58

De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden afgeschreven in 5 jaar. Dit is vastgesteld in de nota afschrijvingsbeleid conform het Besluit Begroting en Verantwoording. Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2007: Boekwaarde

Investe-

Afschrij-

Bijdragen

Boekwaarde

1-1-2007

ringen

vingen

van derden

31-12-2007

Kosten van onderzoek en ontwikkeling Totaal

58 58

3 3

58 58

3 3

0

Het betreffen vier activa waarvan twee (huidige boekwaarde € 0) annuïtair worden afgeschreven. Per 31-12-2007 resteert één actief welke lineair nog twee jaar wordt afgeschreven. Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:

Investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Totaal

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

38.030 5.662 43.691

33.506 6.105 39.611

In het BBV artikel 59 is beschreven het onderscheid tussen investeringen met een (beperkt) economisch nut en investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met een economisch nut. Het is hierbij niet relevant of de investering in zijn geheel kan worden terugverdiend. De investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Grond-, weg-, en waterbouwkundige werken Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

315 22.724 8.713 616 1.889 3.773 38.029

315 19.632 7.987 510 1.053 4.010 33.506

163

Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer:

Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Grond-, weg-, en waterbouwkundige werken Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

Boekwaarde

Investe-

Afschrij-

Bijdragen

Boekwaarde

1-1-2007

ringen

vingen

van derden

31-12-2007

315 19.632

4.007

905

7.987 510

1.027 244

301 138

1.053 4.010 33.506

1.084 97 6.459

248 333 1.925

315 22.724

10

8.713 616 1.888 3.773 38.029

1 11

Van de gronden is € 70.251 uitgegeven in erfpacht. De bedrijfsgebouwen worden grotendeels lineair afgeschreven m.u.v. 15 activa (grotendeels schoolgebouwen uit eind jaren zeventig) waarvan de boekwaarde nog € 1.787.162 bedraagt. De grond-, weg-, en waterkundige werken betreffen grotendeels investeringen in het rioleringsstelsel. Daarbij wordt meestal de annuïtaire afschrijvingsmethode gehanteerd (€ 7.119.011). De vervoersmiddelen worden volledig lineair afgeschreven. De machines, apparaten etc. worden lineair afgeschreven m.u.v. de rioleringsinvesteringen (€ 505.003). De overige vaste activa worden eveneens lineair afgeschreven, m.u.v. enkele investeringen m.b.t. zwembad de Randoet (€ 816.177), aanleg kunstgras tennisbanen (€ 10.677) en een achttal investeringen welke worden gedekt uit de tarieven (€ 1.088.213). Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de investering. De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen met economisch nut (> € 50.000) staan in onderstaand overzicht vermeld: Beschikbaar gesteld krediet

Nwb.gem.huis/park.garage Verbw. de Windhoek (Brede school) Uitbreiding Dongemond Nwb.gem.huis/herinr.omgev Maatregelen nav rioolinspectie 2003 5 bedrijfswagens 2 bussen Nwb.gem.huis/inv.kst Verv.techn.infrastructuur Verv.inv ICT Voorb.kred brede school de Windhoek Stroomkasten kermissen Overige

7.128 2.170 1.220 965 918 84 49 934 204 122 50 56 8.146 22.046

Werkelijk besteed in 2007

Cummulatieve uitgaven

2.931 295 807 956 51 135 73 760 134 131 10756 226 6.448

Restant

6.924 295 1.209 956 166 135 73 760 134 131 50 56 3.423 14.312

204 1.875 11 9 752 5124174 70 94.723 7.734

De investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld: Boekwaarde ultimo

31-12-2007

31-12-2006

Gronden en terreinen Grond-, weg-, en waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties

171 3.445 0 2.046 5.662

171 3.728 0 2.205 6.105

Overige materiële vaste activa Totaal

164

Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut weer: Boekwaarde 1-1-2007

Investeringen

Afschrijvingen

Bijdragen van derden

Boekwaarde 31-12-2007

Gronden en terreinen Grond-, weg-, en waterbouwkundige werken

171

0

0

0

171

3.728

26

224

86

3.445

Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal

0 2.205 6.105

0 4 30

0 163 387

0 0 86

0 2.046 5.662

Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven. De grond-, weg-, en waterkundige werken worden grotendeels lineair afgeschreven, m.u.v. Reconstructie Sluizeweg (€ 81.117). De bijdrage van derden heeft betrekking op ‘Rotonde kruispunt Wagenberg’ waarvoor een provinciale subsidie is ontvangen. Op overige materiële vaste activa wordt uitsluitend lineair afgeschreven. De volgende investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn in het boekjaar geactiveerd: Afschrijvings

Reserve

termijn

Aanleg fietspad buitendijk L.Zw. Landschapsbeleidsplan: groenvoorz. Uitvoering GVVP

30 jaar 30 jaar 20 jaar 40 jaar

Kruispunt Wagenberg Totaal

-

Beschikbaar

Werkelijk

Cummulatieve

gesteld krediet

besteed in 2007

uitgaven

468 149 3.108 452 4.177

GVVP -

26 4 86-56

417 93 2.929 173 3.612

Restant

51 56 179 279 565

Restant kredieten Per saldo resteert een bedrag van € 8,3 miljoen. Deze gelden zijn via raadsbesluiten beschikbaar gesteld. In onderstaand overzicht geven wij u per programma de stand van de kredieten per balansdatum. Krediet Programma 1 Programma 2 Programma 3 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 7 Programma 8 Programma 9 Programma 10 Programma 11 Interne produkten Totaal investeringen

Uitgaven tm 2006

Uitgaven 2007

Uitgaven tm 2007

Restant

108.907

103.510

163

103.673

5.234

78.525

33.864

16.986

50.849

27.676

6.074.291

1.340.364

79.769

1.420.134

4.654.157

3.320.405

2.928.310

-

2.928.310

392.095

928.351

729.860

95.704

825.564

102.787

3.596.000

760.137

948.002

1.708.140

1.887.860

70.882

40.106

9.417-

30.690

40.193

-

-

-

-

-

42.955

-

-

-

42.955

75.761

-

16.373

16.373

59.388 -

11.980.660

5.703.479

5.246.755

10.950.235

1.030.426

26.276.737

11.639.631

6.394.335

18.033.966

8.242.771

Van het totale bedrag aan gevoteerde kredieten van € 26,3 miljoen is € 3,7 miljoen in 2007 gevoteerd en was het restant ouder. Van het totale bedrag kan nu bij de jaarrekening € 1 miljoen worden afgesloten waarvan € 0,04 miljoen niet besteed is. Een belangrijk deel hiervan betreft gelden voor vervangingsinvesteringen rioleringen en software pakketten. Van de niet afgesloten kredieten (€ 25,3 miljoen) resteert nog een bedrag van € 8,2 miljoen. De belangrijkste lopende kredieten zijn: Gevoteerd Restant Riolering/gemalen € 4,96 miljoen € 4,11 miljoen Het restant van € 4,11 miljoen is grofweg in drie onderdelen te splitsen: vervanging riolering, vervanging gemalen en maatregelen vuilemissiespoor (zie ook toelichting § C. Onderhoud kapitaalgoederen). Het overgrote deel van het restant heeft betrekking op de vervangingsinvesteringen van het vrijverval-stelsel (€ 3,5 miljoen). In 2007 heeft de nadruk gelegen op de verandering in weten

165

regelgeving (AOS-studies, Stedelijke wateropgave, kaderrichtlijn water e.d.), het uitvoeren van het Basis Riolerings Plan (BRP) en het opstellen van het Waterbeleidplan inclusief Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP). Mede hierdoor heeft de uitvoering van de e vervangingsinvesteringen riolering en de vervanging van de gemalen (2 gedeelte: € 0,37 miljoen) vertraging opgelopen. In 2008 zal een aanvang worden gemaakt om de achterstanden van de vervangingsinvesteringen riolering in te lopen. Voor de vervanging van de gemalen zijn inmiddels de voorbereidende werkzaamheden gereed en is de verwachting dat na de aanbesteding in het tweede kwartaal van 2008 tot uitvoering kan worden overgegaan. Daarnaast is er in 2007 verdere uitvoering gegeven aan de afwikkeling van de projecten om te kunnen voldoen aan de basisinspanning 1e spoor (zgn. vuilemissiespoor: € 0,3 miljoen). Het betreft de projecten Aanpassing overstort Hofstad in combinatie met aanvullende maatregelen stelsels Terheijden / Wagenberg, verbrede zorgplicht IBA’s (Individuele Behandeling Afvalwater), basis meetprogramma t.b.v. overstorten en het vervangen van oude onderstations door CAR onderstations.

Vernieuwbouw de Windhoek (brede school) € 2,17 miljoen € 1,87 miljoen De gemeenteraad heeft op 20 september 2007 een bouwkrediet beschikbaar gesteld voor de brede school De Windhoek. De vernieuwbouw bestaat uit het vervangen van de noodlokalen, aanbouw van een ruimte voor kinderopvang en buitenschoolse opvang. De bouw is eind 2007 gestart en de bouwactiviteiten verlopen volgens planning. Het tot op heden uitgegeven bedrag is besteed aan architectkosten, afvoeren grond, plaatsen palen en verhuiskosten. Naar verwachting wordt de bouw begin 2009 afgerond en kan het krediet worden afgesloten. G.v.v.p. en kruisingen € 3,77 miljoen €0,67 miljoen Eind 2007 is er met de inwoners van Hooge Zwaluwe gesproken over de aanpassing van de kruisingen. Naar verwachting zullen de kruispunten voorjaar 2008 aangepast worden. Hiervoor is nog een bedrag benodigd van ca. € 45.000. Daarnaast wordt er uitvoering gegeven aan het project ‘Schoolzones Gemeente Drimmelen’. Dit project houdt in dat rondom alle basisscholen een schoolzone wordt gerealiseerd. Het project heeft tot doel om de verkeersveiligheid rondom de scholen verder te verbeteren, met als uiteindelijk doel het halen en brengen van kinderen met auto’s te verminderen. Er is afgesproken met SOAB (opdrachtnemer) dat de inrichting van de schoolzones ongeveer € 5.000 per school mag bedragen (dus geen hele kostbare oplossingen bedacht mogen worden). Met 11 scholen komt dat op een totaal uit van ongeveer € 55.000. De provincie geeft subsidie voor dit soort projecten. Deze subsidie kan oplopen tot wel 80% en wordt pas verkregen nadat er een uitvoeringsplan ligt. Het streven is om voor het begin van het schooljaar 2008-2009 het plan uitgevoerd te hebben. Voor afrekening van de kruising Zeggelaan / provinciale weg (€ 213.000) en Kruispunt Wagenberg (€ 194.000,-) wordt nog steeds gewacht op uitsluitsel van de provincie op de verleende subsidie (zie ook toelichting § C. Onderhoud kapitaalgoederen). ICT € 1,35 miljoen € 0,62 miljoen In totaal is er een onderschrijding op de ICT-kredieten van ca. € 0,62 miljoen. Het betreft Digitalisering / workflow (€ 0,3 miljoen), vervanging technische infrastructuur en servers (€ 0,12 miljoen), Vastgoed- informatiesysteem / invoering wet KPB (Puberr) (€ 0,11 miljoen) en vervanging diverse softwarepakketten (€ 0,09 miljoen). Het merendeel van bovengenoemde projecten heeft vertraging opgelopen vanwege het project nieuwbouw gemeentehuis (invoering nieuw kantoorconcept etc.) (zie ook toelichting § E Bedrijfsvoering en § H. Grote Projecten). Nieuwbouw gemeentehuis € 10,2 miljoen 0,39 miljoen In de vergadering van 29 januari 2008 heeft het college besloten om het project vernieuwbouw ook in financiële zin - af te sluiten. Inmiddels hebben zich in de nazorgfase een aantal zaken aangediend die niet voorzienbaar waren, doch onvermijdelijk zijn en om een oplossing vragen. Het is om die reden dat het college in de raadsvergadering van 6 maart 2008 de raad verzocht heeft om aanvullende financiële middelen tot een bedrag van € 69.000,-beschikbaar te stellen. De Raad heeft hier ook mee ingestemd. In de loop van 2008 zal een evaluatie van het project worden gehouden. Hierbij zullen zich ongetwijfeld nog zaken aandienen die om een oplossing vragen. Landschapsbeleidsplan: groenvoorzieningen € 0,15 miljoen € 0,06 miljoen Op 24 januari 2008 heeft de Raad besloten om deel te nemen aan het Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten. Daarbij is de Raad akkoord gegaan om in 2008 en 2009 een bedrag van € 20.000 van dit krediet in te zetten. Momenteel is het Waterschap Brabantse Delta bezig met het realiseren van diverse projecten, waarbij inrichting van natte ecologische verbindingszones

166

(EVZ’s) vaak een doel vormt. De gemeente heeft op dit moment geen beleid ten aanzien van haar bijdrage hierin.

Aanleg fietspad buitendijk L.Zwaluwe € 0,47 miljoen € 0,05 miljoen Het restantkrediet dient gehandhaafd te blijven om het onderhoud uit te voeren. In 2008 zal een controle plaatsvinden door het ministerie van LNV in verband met de verstrekte subsidie. Verbetering toeristische infrastructuur L.Z. € 0,40 miljoen € 0,05 miljoen Het krediet dient gehandhaafd te blijven voor verdere planontwikkeling en uitvoering van de project haven Lage Zwaluwe (zie ook toelichting § H. Grote Projecten). Aanleg skatebaan Terheijden € 0,05 miljoen 0 ,05 miljoen In 2007 heeft overleg plaatsgevonden met diverse belanghebbenden. Dit heeft geresulteerd in een voorstel (Raad november 2007). Aanbesteding heeft in samenwerking met het Inkoopbureau plaatsgevonden. Naar verwachting zal de skatebaan 1 mei 2008 opgeleverd kunnen worden.

167

Financiële vaste activa De financiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: Boekwaarde 1-1-2007

Kapitaalverstrekkingen aan: deelnemingen gemeenschappelijke regelingen overige verbonden partijen Leningen aan: woningbouwcorporaties deelnemingen overige verbonden partijen Overige langlopende geldleningen u/g Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van een jaar of langer Bijdrage activa in eigendom van 3den Totaal

Investeringen

Afschrijv./ aflossingen



821 5 -

-

2 -

-

819 5 -

502 297 31

-

11 297 2

-

491 29

-

-

-

-

-

17 1.673

2 314

15 1.359

De verdere uitsplitsing van de kapitaalverstrekkingen / diverse leningen zijn als volgt:

Deelnemingen Deelneming NV Intergas Deelneming NV Waterleidingmij. Aandelenkapitaal Exploitatie Maatschappij Jachthaven Aankoop aandelen Beheersmij. Participatie Vliegveld Seppe Cum.pref.aandelen Bouwfonds Aandelen BNG Waardepapieren sociale Zorg Totaal

Boekwaarde

Investe-

Afschrijv./

Bijdragen

Boekwaarde

1-1-2007

ringen

aflossingen

van derden

31-12-2007

125 120

-

-

-

125 120

116 361 2 4 83 10 821

-

-

-

116 361 4 83 10 819

2 2

Per 31 december 2007 zijn deze aandelen van vliegveld Seppe, met een aanschafwaarde van € 1.361,34 overgegaan naar een private partij. Boekwaarde

Investe-

Afschrijv./

Bijdragen

Boekwaarde

1-1-2007

ringen

aflossingen

van derden

31-12-2007

Gemeenschappelijke regelingen Deelname in de NV RWI

5

-

-

-

5

Totaal

5

-

-

-

5

Boekwaarde

Investe-

Afschrijv./

Bijdragen

Boekwaarde

1-1-2007

ringen

aflossingen

van derden

31-12-2007

Woningbouwcorporaties Diverse bouwen grondkosten

502

-

11

-

491

Totaal

502

-

11

-

491

Boekwaarde

Investe-

Afschrijv./

Bijdragen

Boekwaarde

1-1-2007

ringen

aflossingen

van derden

31-12-2007

Overige verbonden partijen Verstrekk achtergestelde lening WAVA

297

-

297

-

-

Totaal

297

-

297

-

-

168

Bijdrage aan activa in eigendom derden Bijdrage huisvesting Schuttersgilde

Totaal

Boekwaarde

Investe-

Afschrijv./

Bijdragen

Boekwaarde

1-1-2007

ringen

aflossingen

van derden

31-12-2007

17 17

Boekwaarde 1-1-2007

Overige langlopende leningen Lening muziekschool Halderberghe Kosten verleende gemeentegaranties Depotstorting PTT Made

Totaal

-

Investeringen

4 23 4 31

2 2

Afschrijv./ aflossingen

-

-

14 14



-

2 23 4 29

2 2

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden

De in de balans opgenomen voorraden (op grond van artikel 36 BBV) worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: niet in exploitatie genomen bouwgronden overige gronden hulpstoffen Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen Totaal

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

222 1732 -

2.486 312 -

52

2.457

Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgend overzicht worden gegeven: Omschrijving

Dorpstraat Drimmelen Burg. Smitsplein Lage Zwaluwe West Oranjeplein De Ligne Begraafplaats Vooghtstr Vierendeel - , Prinsenpstr t Doeltje Terheijden Dahliastr 75a-76 Lisdodde Lz Geraniumstr Made Agrarische gronden Totalen

Boekwaarde Rentebij- InvesteDes winstuitNaar Boekwaarde Verwervings 31-12-2006 schrijvingen ringen investerin name/verlies- gronden in 31-12-2007 prijs gen dekking exploitatie per m2 60 2 62 38,60 1.253 38 28 1.319 944,67 153 5 191 2.6342.28511 0 45 56 23 1 29 54 5 0 50 2 0 15 17 3 0 159 265101 261 8 15 284 1 1 169,90 183 183 35,68 532 532 2,50 2.486 53 484 2.8995101 222

Ter toelichting is het volgende te vermelden: Dorpsstraat Drimmelen Vooralsnog is nog niet duidelijk hoe het plan verder ontwikkeld zal worden en wat daarvan de financiële gevolgen zijn. Burg. Smitsplein Made Ten laste van 2005 is een voorziening getroffen van € 1.040.000 ter afwaardering van de boekwaarde van het plan. De voorziening is gebaseerd op een inschatting van het verlies. Het genoemde bedrag is op de boekwaarde in mindering gebracht. Het bestemmingsplan is inmiddels vastgesteld door de raad. Het financiële eindresultaat van het plan is in een aantal opzichten nog onzeker. Op dit moment is de conceptversie van de

169

samenwerkingsovereenkomst ter bespreking voorgelegd aan de andere partijen. Bij de calculatieopzet is rekening gehouden met een vaste bijdrage van € 1.300.000, eventueel te vermeerderen met BTW en een variabele bijdrage van € 820.000. Daarvan is € 220.000 gegarandeerd, maar het meerdere is afhankelijk gesteld van de marktsituatie bij verkoop van de woningen. Deze visie is op dit moment nog niet geactualiseerd. In 2008 worden de overeenkomsten getekend en zal de verdere kosten – baten analyse worden geactualiseerd en opgesteld. Lage Zwaluwe West Het plan betreft de invulling van het gebied tussen de Ganshoeksingel en de Kruisstraat te Lage Zwaluwe. Het gebied zal door derden (Stichting WSG en Woningbouwstichting Goed Wonen, tezamen “De Bouwcombinatie”) tot ontwikkeling worden gebracht. Hiervoor is per 17 december 2007 een exploitatieovereenkomst afgesloten tussen de gemeente, stichting WSG en Woningstichting Goed Wonen. De taakstelling is dat de projectexploitatie bij beëindiging van de exploitatieovereenkomst een neutraal saldo oplevert. In het plan heeft de gemeente circa 3 ha. grond in eigendom waar geen boekwaarde tegenover staat. Dit perceel grond is verkocht in december 2007 verkocht aan “De Bouwcombinatie” voor € 2.633.946 2 ( € 51,- per m ). Dit heeft geleid tot een forse positieve boekwaarde per 31 december 2007. Er zal nog een kosten baten analyse gemaakt moeten worden. Informatie hierover volgt in de loop van 2008. Oranjeplein Naar verwachting zal in 2008 meer duidelijkheid komen inzake de bouwontwikkeling aan het Oranjeplein te Terheijden. De samenwerkingsovereenkomst alsmede de ruimtelijke procedure worden voorbereid en na ondertekening van de overeenkomst zal de procedure voor verdere planontwikkeling worden opgestart. De boekwaarde per 31-12-2007 betreft hoofdzakelijk advies en beheerskosten. De Ligne Het plan betreft de invulling van het gebied dat ligt ingeklemd tussen de Nachtegaalstraat, de Stuivezandestraat, de huidige begraafplaats en het fietscrossterrein aan de Vinkenlaan te Made. Naar verwachting zal in de loop van 2008 een exploitatieovereenkomst worden afgesloten. Het plan betreft een kleiner project en hoe het financiële resultaat van het plan eruit zal zien is op dit moment moeilijk in te schatten. Begraafplaats Vooghtstraat De boekwaarde van dit plan bedroeg per 31 december 2007 € 5.165,16. Aangezien dit project voorlopig 10 jaar geen doorgang kan vinden (de begraafplaats dient nog minimaal 10 jaar in gebruik te blijven) is de boekwaarde afgeboekt ten laste van de exploitatie. Vierendeelstraat / Prinsenpolderstraat Bestemmingsplan procedure is in 2007 opgestart. Naar verwachting zal in 2008 de exploitatieovereenkomsten worden opgesteld en ondertekend. In dat kader zal ook een exploitatieberekening worden gemaakt. Momenteel kan over de uitkomsten daarvan nog niets gezegd worden. ’t Doeltje Terheijden Dit project is in 2007 in exploitatie genomen en zodoende overgeboekt naar gronden in exploitatie. Zie voor de verdere toelichting hieronder. Dahliastraat 75a/76 In 2006 is in de Dahliastraat een pand aangekocht. Verder wordt in 2008 de opstallen van Dahliastraat 82 aangekocht, wat in dit project verder wordt doorberekend. Naar verwachting zullen de woningen gesloopt worden en de grond voor woningbouw verkocht worden. Wat hiervan het financiële resultaat zal zijn, is bij de samenstelling van de jaarrekening 2007 nog niet duidelijk. Geraniumstraat Made Het betreffende perceel grond à 5.120 m2 diende eerst als mogelijke ruilgrond bij de revitalisering van het bedrijventerrein Stuivezand. Momenteel is voor de grond in de Geraniumstraat geen aanwending. De boekwaarde van de grond is relatief hoog, maar zou bij een eventuele bedrijfsvestiging wel goedgemaakt kunnen worden.

170

Agrarische gronden De oppervlakte agrarische grond met een boekwaarde die de gemeente in eigendom heeft, beloopt 21.28.17 ha. Eerder heeft een afwaardering van de grond plaats gevonden naar een niveau van € 2,50 per m2. Deze afwaardering ad € 583.000 is in mindering op de boekwaarde gebracht. Voor de agrarische gronden worden pachten ontvangen. Van de onderhanden werken, waaronder gronden in exploitatie kan het volgend overzicht worden gegeven: Omschrijving

Kerkstrt. Wagenb. Kerkstrt. Lage Zw. Antw.strt. 4a Kruisstrt. / Onderstrt. t Spijck Brieltjenspolder Vogelstraat lll deel 2 en 3 t Doeltje Terheijden Zoutopslag/Thijssenweg Totalen

Boekwaarde Rentebij- InvesteOpwinstuitVan gronden Boekwaarde 31-12-2006 schrijvingen ringen brengs- name/verliesniet in 31-12-2007 ten dekking exploitatie 404562586 168100 6142116 281635135 31 227128261 8 269 1.357270 54980 10121576 576 311- 1.004 1.494450 101173-

Ter toelichting is het volgende te vermelden: Kerkstraat Wagenberg Voor dit plan zullen nog in beperkte mate kosten worden gemaakt. Naar verwachting zal het plan in 2008 kunnen worden afgesloten. Kerkstraat Lage Zwaluwe Alle grond voor dit plan is in 2006 verkocht. Rekeninghoudend met de nog te maken kosten in 2008 is vooruitlopend op de afsluiting van het plan in de jaarrekening 2006 een winst verantwoord van circa € 253.000. Verder wordt er nog rekening gehouden met kosten voor woonrijp maken van € 45.000. De boekwaarde van € 58.000 is hiervoor toereikend en in 2008 kan dit project definitief worden afgesloten. Antwerpsestraat 4a In de jaarrekening 2005 was voor dit plan een voorlopig batig saldo verantwoord van circa € 233.000. Daar de gemaakte kosten in 2006 enigszins hoger uitvallen dan was voorzien, is bij de afsluiting van het bebouwde deel van het plan in 2006 een correctie op de winst (verlies) verantwoord van circa € 3.000. In 2007 heeft de gemeente 1.360 m2 grond verkocht voor de aanleg van een parkeerterrein. Er is een bedrag van € 167.650 hiervoor ontvangen. Bij de jaarrekening 2007 is van dit bedrag een voordelig saldo van € 100.000 verantwoord. Dit resulteert in een positieve boekwaarde per 31-12-2007 van € 61.000. In 2008 zijn nog kosten te verwachten inzake lichte verontreinigingkosten. De verwachting is dat in 2008 de werkzaamheden afgerond worden en de definitieve afsluiting kan. Kruisstraat / Onderstraat Voor het plan Kruisstraat / Onderstraat is in de jaarrekening 2005 tussentijds winst genomen tot € 1.081.000. In 2008 zijn nog kosten te verwachten waarna het plan financieel zal kunnen worden afgesloten. Bedrijventerrein ’t Spijck Voor dit plan was in 2005 rekening gehouden met een verlies van € 31.000. In 2006 bleken nog planschadekosten betaald te moeten worden, waarmee eerder geen rekening was gehouden. Om die reden is vooralsnog in 2006 het verwachte verlies verantwoord tot € 169.000. De boekwaarde was per 31-12-2006 € 163.000 positief, waaruit de kosten van woonrijp maken en planschade konden worden bekostigd. Voor 2008 worden nog enkele uitgaven verwacht, waarna het plan definitief financieel afgesloten kan worden. Bedrijventerrein Brieltjenspolder Verwacht wordt dat in 2008 de resterende werkzaamheden (vrachtwagenparkeerplaats en groenaanleg) in het bedrijventerrein Brieltjenspolder plaats zullen vinden en dat het plan in dat jaar zal kunnen worden afgesloten. Vogelstraat III In 2007 zijn inmiddels het overgrote deel van de uit te geven gronden verkocht. Hierdoor is bij de opstelling van de jaarrekening 2007 reeds een voorlopig batig saldo van € 270.000

171

verantwoord (dit is 50% van de geprognosticeerde winst). In 2007 is aangevangen met de werkzaamheden inzake het woonrijp maken. In 2008 zal het plan verder ontwikkeld worden. De kosten worden op dit moment geactualiseerd en in 2008 zal hierover verder gerapporteerd worden. ’t Doeltje Terheijden De grondruil heeft in 2007 plaatsgevonden wat een opbrengst heeft opgeleverd van € 265.000. De kosten van infrastructurele werken staan daar tegenover, wat resulteert in een boekwaarde per 31 december 2007 van € 100.541. De infrastructurele werken welke gepland staan voor 2008 worden ongeveer begroot op een bedrag van € 10.000. Aangezien de werken in een afrondende fase zitten is bij de jaarrekening 2007 reeds een voorlopig batig saldo geboekt van € 80.000. In 2008 worden de definitieve bedragen bekend en zal het project worden afgesloten. Zoutopslag / Thijssenweg In 2007 is de Zoutopslagloods, gelegen aan de Thijssenweg 8A te Hooge Zwaluwe aangekocht van de provincie Noord-Brabant. De mogelijkheden inzake deze loods, alsmede met het omliggende gebied wordt op dit moment voorbereid en in kaart gebracht. Van de post gereed product en handelsgoederen kan het volgend overzicht worden gegeven:

Voorraad eigen verklaringen Voorraad rijbewijzen Voorraad parkeerkaarten

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

1 -

1 -

Totaal

1

1

2

2

Vorderingen De in de balans opgenomen vorderingen (op grond van het BBV) worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:

Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening courantverhoudingen met niet financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen Totaal

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

-

6.000

4.765 24

8.038 -

4.789

14.038

De overige vorderingen bestaan uit de volgende onderdelen: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Debiteuren -/- dubieuze debiteuren Verstrekte leenbijstand e.d. sociale zaken Nog te vorderen gemeentelijke belastingen Overigen

4.410 216 115 24

6.946 864 156 72

Totaal

4.765

8.038

172

Overige uitzettingen: De gemeente heeft een lening verstrekt van € 30.000 aan de vereniging Fanfare-Corps “Concordia” De lening wordt afgelost in 20 jaarlijkse termijnen van € 1.500. Het schuldrestant per 31 december 2007 bedraagt € 24.000.

Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

BNG Rabobank Postbank ABN/Amrobank Kruisposten Kas Totaal

Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

2.187 173 71 1 18 1 2.451

1.005 109 41 21 0 1 1.177

Overlopende activa

De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen

1.329 104

1.038 67

Totaal

1.433

1.105

VASTE PASSIVA Eigen vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Algemene reserves Bestemmingsreserves Reserves van het Grondbedrijf Resultaat na bestemming Algemene dienst Grondbedrijf

21.936 9.367 5.778

22.016 10.055 5.630

0 0

-36 365

Totaal

37.080

38.029

173

Het verloop in 2007 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven: Saldo

Bestemm

31-12-2006

Rente

Overige

Onttrek-

Saldo

resultaat

toevoe-

toevoe-

kingen

31-12-2007

2006

gingen

gingen

Algemene reserves algemene dienst Vast kapitaal van de alg. dienst

18.599

Algemene reserve Totaal algemene reserves algemene dienst

3.416 22.016

329 329

112 112

0

0

18.599

1.020 1.020

1.541 1.541

3.336 21.936

Bestemmingsreserves Res.verbetering infrastr.haven L Zwaluwe Reserve huisvesting onderwijs Reserve behoud gem. monumenten

276

0

0

0

14

262

3.358

0

101

164

241

3.383

74

0

0

0

12

62

Reserve GVVP

1.284

0

39

0

119

1.203

Reserve nieuwbouw gemeentehuis

1.196

0

36

0

65

1.167

723

0

22

0

41

704

0

0

0

0

0

0

816

0

0

0

82

734

Reserve nieuwbouw brandweerkazerne Made Reserve organisatievernieuwingstraject Reserve inconv.uitkering Intergas Reserve B.C.F. Reserve herziening bestemmingsplannen Reserve regionale brandweer Reserve maatschappelijke knelpunten Reserve tijdelijke inhuur personeel Reserve WMO-huish.verzorging Totaal bestemmingsreserves

1.121

0

0

0

111

1.010

177

0

0

41

16

201

30

0

0

0

1

29

1.000

0

0

0

508

492

0

0

0

50

12

38

0 10.055

0 0

0 197

82 337

0 1.222

82 9.367

5.127

0

154

40

52

5.268

503

0

15

110

120

508

0

0

0

2

0

2

5.630

0

169

152

172

5.778

37.700

329

478

1.509

2.936

37.080

Reserves van het grondbedrijf Algemene bedrijfsreserve grondbedrijf Reserve opslag grote werken Reserve groenaanleg Totaal reserves grondbedrijf Totaal reserves

Onder bestemming resultaat staan de toevoegingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaande boekjaar.

Toelichting algemene reserves, bestemmingsreserves, en reserves grondexploitatie Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende onderdelen: • Algemene reserve : exploitatie en bedrijfsreserves algemene dienst • Bestemmingsreserves • Reserves van het grondbedrijf • Resultaat na bestemming algemene dienst grondbedrijf Reserves Voor een specificatie van alle reserves wordt verwezen naar de afzonderlijke staat van reserves die als bijlage bij deze jaarrekening is opgenomen. In deze staat zijn ook de claims op de reserves van de lopende investeringen en van de voorgenomen investeringen opgenomen. Van het totaalverloop van de reserves kan het volgende overzicht worden gegeven (bedragen x € 1.000):

174

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007

37.700

Bij:resultaatbestemming 2006

329

Rentebijschrijving

478

t.l.v. exploitatie

1.339

t.l.v. reserves

170

overige vermeerderingen

0 2.316 40.016

Af:t.g.v. exploitatie

2.766

t.g.v. reserves

170 2.936

Saldo per 31.12.2007

37.080

Vast kapitaal van de algemene dienst

18.599

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Saldo per 31.12.2007

18.599 18.599

Toelichting: Niet van toepassing. Doelstelling: Deze reserve is een afgezonderd vermogensbestanddeel van de algemene reserve, en maakt een belangrijk onderdeel uit bij het bepalen van het weerstandsvermogen van onze gemeente. De rente (3%, dit jaar € 557.984) wordt gebruikt als permanente inkomensfunctie. Algemene reserve 3.336

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: rentebijschrijving Vermeerdering t.l.v. exploitatie Vermeerdering t.l.v. reserve

3.745 112 900 120 1.132 4.877

Af:

verminderingen t.g.v. exploitatie verminderingen t.g.v. reserve

Saldo per 31.12.2007

1.491 50 1.541 3.336

Toelichting: De vermeerdering t.l.v. de exploitatie betreft: • Gedeeltelijke vrijval voorziening baggeren bebouwd buitengebied (t.b.v. tekorten WAVA/GO) 900 • De vermeerdering t.l.v. reserves betreft een tweetal bijdragen uit het fonds bovenwijkse voorzieningen (75.000 t.b.v. parkeervoorzieningen en € 45.000 voor de skatebaan Terheijden) 120 De verminderingen van de Alg.reserve t.g.v. de exploitatie hebben betrekking op: WAVA/ GO 924 Opschonen activastaat (2006) 9 Kapitaallasten bouw school Drimmelen 7 Kapitaallasten bouw gemeenschapshuis Drimmelen 12 Kapitaallasten Uitv. Structuurvisie W.R.C.D. 31 Claims 244 Kapitaallasten nieuwbouw gemeentehuis (herinrichting.omgev) 50 Vertraging bouwleges 214

175

De vermindering van de Algemene reserve t.g.v. een reserve heeft betrekking op vorming van de reserve ‘Tijdelijke inhuur personeel’ 50

Doelstelling: De algemene reserve dient o.a. voor: • Het waarborgen van continuïteit; • Het opvangen van echt onvoorziene uitgaven, zoals schadeclaims, garanties geldleningen etc.; • Het afdekken van incidentele tekorten van enig jaar (om schommelingen in de exploitatie op te vangen); • Eenmalige uitgaven en als dekking voor investeringen (geen vervangingsinvesteringen); • Het opvangen van potentiële risico’s. De algemene reserve maakt deel uit van het weerstandvermogen en heeft geen specifieke oorsprong. Bestemmingsreserves Doelstelling bestemmingsreserves Overige bestemmingsreserves worden ingesteld voor een specifiek doel. Als er een beleidswijziging optreedt kan de gemeenteraad nog besluiten de bestemming te veranderen. Er zijn bestemmingsreserves gevormd voor enkele specifieke doeleinden zoals (ver)nieuwbouw gemeentehuis en brandweerkazerne, het monumentenbeleid, verkeers-veiligheid, bestemmingsplannen etc. Deze bestemmingsreserves dienen idealiter in omvang een zelfde niveau te hebben als de omvang van de beoogde bestemming of investering en zijn hiervoor dan ook beklemd. Aan een bestemmingsreserve voor een investering wordt 3% rente bijgeschreven. De rentecomponent van de investering bedraagt eveneens 3%. Reserve verbetering infrastructuur haven Lage Zwaluwe

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Af: t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

262

276 14 262

Toelichting: De vermindering van de reserve t.g.v. exploitatie betreft kapitaallasten krediet ‘Verbetering toeristische infrastructuur haven Lage Zwaluwe’ (€ 13.740). De reserve is nog beklemd voor € 52.082 vanwege bovenstaand krediet. Doelstelling: Het toerisme in de kern Lage Zwaluwe te stimuleren middels het aantrekkelijk maken van de haven.

Reserve huisvesting onderwijs

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: rentebijschrijving t.l.v. exploitatie Af: t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

3.383 3.358 101 165 3.624 241 3.383

Toelichting: De vermeerdering van de reserve t.l.v. exploitatie betreft de jaarlijkse storting op grond van het integraal huisvestingsplan (€ 164.494). De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie betreft dekking van de kapitaallasten van de diverse investeringen m.b.t. de onderwijshuisvesting totaal (€ 240.503). De reserve is grotendeels beklemd (€ 3.264.612). Het onbeklemde deel zal in 2008 kunnen worden ingezet ter gedeeltelijke dekking van risico’s lopende projecten.

176

Vanaf 2008 vinden geen stortingen meer plaats t.g.v. de reserve. Kapitaallasten van de investeringen na 2007 zullen niet meer uit de reserve worden onttrokken (Besluit IHP 2007).

Doelstelling: De onderwijshuisvesting binnen wettelijke kaders te waarborgen. De reserve wordt gevoed door een jaarlijkse storting. De kapitaallasten voor investeringen t/m 2007 zoals nieuwbouw, uitbreidingen en verbouwingen, eerste inrichting van eventueel nieuwe scholen etc. worden uit deze reserve gedekt. Dit voor zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs. 62

Reserve behoud gemeentelijke monumenten


74 12 62

Toelichting: In 2007 was er een exploitatietekort van € 11.718,18 als gevolg van een hoger werkelijk bedrag aan uitbetaalde subsidies ten behoeve van gemeentelijke monumenten. Dit tekort is conform vastgesteld en ten laste gebracht van de reserve. Doelstelling: Te komen tot egalisatie van de kosten van subsidieaanvragen voor het behouden en eventueel restaureren van panden en objecten, geen rijksmonumenten zijnde, doch voor de gemeente wel van belang om te behouden. Deze panden zijn na een positief advies van de gemeentelijke monumentencommissie aangewezen als gemeentelijk monument. Reserve gemeentelijk verkeersveiligheidsplan (G.V.V.P.)

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: rentebijschrijving Af: t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

1.203

1.284 38 1.322 119 1.203

Toelichting: De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie (€ 119.194) betreft gedeeltelijke dekking van de kapitaallasten van de investeringen met betrekking tot het G.V.V.P. (30/60 kilometerzones). Deze reserve is momenteel beklemd voor € 1.196.027. Doelstelling: De reserve G.V.V.P. is bedoeld voor afronding van het G.V.V.P. 1, een programma waar nadruk lag op fysieke maatregelen ter verbetering van de verkeersveiligheid en als opstart voor het G.V.V.P. 2. De uitwerking van het G.V.V.P. plan bevindt zich in een eindfase. De subsidiebedragen van het rijk in het kader van het inrichten van 30 en 60 km zones zijn in deze reserve gestort. Reserve nieuwbouw gemeentehuis


1.167 1.196 36 65 1.167

Toelichting: De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie betreft de kapitaallasten van het voorbereidingskrediet nieuwbouw gemeentehuis (€ 64.764). Deze reserve is momenteel beklemd voor € 1.068.646.

177

Doelstelling: Het waarborgen van de financiële gevolgen voor de (ver)nieuwbouw van het gemeentehuis. De raad heeft in 2005 een krediet ad € 8,5 miljoen gevoteerd (inmiddels via diverse begrotingswijzigingen opgehoogd tot € 10,2 miljoen) waarvan € 1,2 miljoen t.l.v. de reserve. Reserve nieuwbouw brandweerkazerne


704 722 22 744 40 704

Toelichting: Zoals in de kredietvotering is aangegeven is de opbrengst uit de verkoop van vrijkomende grondpercelen t.b.v. woningbouw gestort in de reserve. De jaarlijkse kapitaallasten worden onttrokken uit de reserve. De reserve is momenteel nagenoeg hierdoor volledig beklemd (€ 702.379). Doelstelling: Ter dekking van de investeringslasten ten behoeve van de brandweerkazerne aan de Nieuwelaan te Made. Reserve Inconv. uitkering Intergas


734 816 82 734

Toelichting: De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie betreft de compensatie van de jaarlijkse bijdrage Intergas aan de exploitatie (€ 82.262) t/m 2016. Deze reserve is in zijn geheel beklemd. Doelstelling: Derving van de jaarlijkse inkomsten uit de inconveniëntenuitkering door Intergas op te vangen. Intergas keerde tot 2002 aan zijn aandeelhouders, waaronder de gemeente Drimmelen, jaarlijks een zogenaamde inconveniëntenuitkering uit als vergoeding voor het hebben van ondergrondse leidingen in de gemeente. Reserve BTW Compensatie Fonds


1.010 1.121 111 1.010

Toelichting: De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie betreft het effect van de invoering van het BCF t.g.v. de exploitatie 2007. De nadelig effecten van de invoering van het BCF als gevolg van het geactiveerd hebben van activa van voor de invoering van het BCF zijn vanaf 2008 nihil. Daarnaast wordt met ingang van 2007 de declaratie uit het BCF niet meer gekort (het zogenaamde vereveningspercentage van 5%) waardoor deze reserve thans onbeklemd is. Bij de verwerking van de resultaatbestemming jaarrekening 2007 wordt dan ook voorgesteld de resterende middelen toe te voegen aan de Algemene Reserve. Doelstelling: Met ingang van 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds ingevoerd. Uitgangspunt ter invoering van het fonds is dat zowel, voor het Rijk als voor de collectiviteit van de gemeenten, het BTW-compensatiefonds budgettair neutraal dient te verlopen. Deze reserve is gevormd, omdat besloten is de verlate uitname uit het gemeentefonds niet

178

te gebruiken om de “oude” investeringen (van voor 1-1-2003) BTW-vrij te maken. Bij de invoering van het BCF is berekend wat de nadelige effecten zijn. Deze bedragen worden nu jaarlijks onttrokken uit de reserve samen met het effect van het vereveningspercentage. Reserve herziening bestemmingsplannen

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: t.l.v. exploitatie Af: t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

201 177 40 217 16 201

Toelichting: De vermeerdering ten laste van de exploitatie betreft storting t.l.v. exploitatie bestemmingsplannen 2007 (€ 40.500). De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie heeft betrekking op de werkelijke kosten tbv de actualisatie van bestemmingsplannen. In 2007 hadden deze grotendeels betrekking op het bestemmingsplan buitengebied. De reserve is in zijn geheel beklemd. Doelstelling: In het kader van het B.B.V. mogen immateriële activa niet meer worden afgeschreven. Ook de kosten van bestemmingsplannen behoren tot de immateriële activa ondanks het feit dat een bestemmingsplan in principe een geldigheidsduur heeft van tien jaar. De kosten die met bestemmingsplannen gemoeid zijn aanzienlijk en fluctueren per jaar sterk. Om deze kosten te egaliseren is deze reserve gevormd. Reserve regionale brandweer

29


30 1 29

Toelichting: De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie betreft de kapitaallasten van het krediet ‘Bevelvoerderskaarten’ (€ 1.200). Het restant bedrag is grotendeels benodigd ter dekking van de kapitaallasten van dit krediet (€ 19.115). Doelstelling: Ter dekking van incidentele uitgaven om de verdere professionalisering van de vrijwillige brandweer gestalte te geven. Reserve Maatschappelijke knelpunten


492 1.000 508 492

Toelichting: Bij de vaststelling van de begroting 2007 is besloten € 1 miljoen euro van het ‘super’dividend Intergas niet te storten in het vaste kapitaal, maar hiervoor een bestemmingsreserve te vormen. In de raadsvergadering van 1 maart 2007 zijn de criteria bepaald waaraan de inzet van de reserve moet voldoen en tevens is aan een bedrag van € 461.000 een bestemming gegeven. Besloten is in totaal € 1.495.910 te onttrekken uit deze reserve. Hiervoor zal in 2009 een aanvullende storting plaatsvinden. In 2007 zijn de volgende bedragen onttrokken t.b.v.: Storting Planon Kleedgebouw Madese Boys Storting BUSPO hockey Made Voorschot omroepapparatuur SLOD Voorschot fanfare Concordia H. Zwaluwe huisvesting

255.000 206.000 2.500 7.850

179

Waarderingsubsidie St. Calimero Voorschot bijdrage aankoop grond en opstallen molen Zeldenrust Bijdrage kleding jeugdbrandweer

2.000 31.357 3.500 508.207

Doelstelling: Met de inzet van de reserve maatschappelijke knelpunten wordt een bijdrage geleverd aan het oplossen van maatschappelijke knelpunten in de gemeente Drimmelen op het terrein van welzijn, gezondheid, leefbaarheid, cultuur en sport. Reserve tijdelijke inhuur personeel

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: t.l.v. exploitatie Af: t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

38 0 50 12 38

Toelichting: Besloten is van de claim “knelpuntenpot” deze reserve te vormen. In 2007 waren de vrijgevallen vacaturegelden (€ 474.450) niet geheel toereikend om de kosten van daaruit volgende knelpunten te dekken (€ 486.740,04) waardoor er een onttrekking van € 12.290,04 noodzakelijk was. Doelstelling: De bestemmingsreserve vormt een buffer om knelpunten in de vaste formatie van de organisatie op enig moment gedurende het jaar op te vangen. In de exploitatie is een zogenaamde knelpuntenpot opgenomen die wordt gevuld door vacaturegelden en aanvullingen als gevolg van langdurige ziekte. De voeding kan op enig moment lager zijn dan het benodigd bedrag waarna een onttrekking uit deze reserve mogelijk is. Reserve WMO Huishoudelijke verzorging

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: t.l.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

82 0 82 82

Toelichting: In de raadsvergadering van 8 november 2007 is besloten deze reserve, met resterende rijksgelden, te vormen. Toevoeging bestaat uit het overschot op de exploitatie en aanvullende middelen welke middels de Algemene uitkering eind 2007 zijn ontvangen in het kader van de WMO/mantelzorg. Doelstelling: De bestemmingsreserve vormt een buffer om knelpunten in de uitvoering van de WMO op te vangen. Vanaf 2007 heeft de gemeente het WMO-onderdeel huishoudelijke verzorging erbij gekregen, evenals de door het Rijk ingeschatte benodigde middelen. Door de gemeenteraad is bij besluitvorming over de begroting 2007 aangegeven dat werkzaamheden binnen de door het Rijk verstrekte middelen zouden moeten worden uitgevoerd en overschotten beschikbaar zouden moeten blijven voor de WMO huishoudelijke verzorging. Reserves van het grondbedrijf Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de jaarrekening van het Grondbedrijf, welke is opgenomen als bijlage. Algemene bedrijfsreserve Grondbedrijf

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007

180

5.268 5.127

Bij: rentebijschrijving t.l.v. exploitatie Af: t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

154 40 5.320 52 5.268

Toelichting: De vermeerdering t.l.v. de exploitatie betreft de toevoeging van het restant bedrag van de voorziening stads- en dorpsvernieuwing (conform reeds eerder genomen besluit). De vermindering van de reserve t.g.v. de exploitatie heeft, zoals besloten middels de eerste Bestuursrapportage 2007, betrekking op dekking inhuur personeel grondbedrijf (€ 52.349). Reserve opslag grote werken Grondbedrijf

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij:rentebijschrijving t.l.v. exploitatie Af: t.g.v. reserve(s) Saldo per 31.12.2007

508 503 15 110 628 120 508

Toelichting: De vermeerdering van de reserve heeft betrekking op een bijdrage van derden in het fonds bovenwijkse voorzieningen (€109.955). Op basis van de exploitatieberekeningen van de 2 plannen is een bedrag per, in 2007 verkochte m , toegevoegd m.b.t. de gerealiseerde verkopen. De vermindering t.g.v. reserves heeft betrekking op storting in de algemene reserve van een tweetal bijdragen ( €75.000 parkeervoorzieningen en € 45.000 skatebaan Terheijden). Reserve groenaanleg grondbedrijf


2 0 2 2

Toelichting: De vermeerdering van de reserve heeft betrekking op een bijdrage van derden in de groenaanleg (€1.718).

181

VOORZIENINGEN Het verloop van de voorzieningen in 2007 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Saldo

Toevoe-

31-12-2006

gingen

Vrijval

Aanwen-

Saldo

dingen

31-12-2007

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Voorziening wet APPA Voorziening kunst Voorziening Streefbaarheid Wijde Biesbosch Voorziening stads- en dorpsvernieuwing

631

115

0

-6

56

1

0

-3

740 55

-16

118

0

-58

44

41

0

-40

-1

0

1.216

0

0

-1.173

43

Voorziening onderhoud gebouwen PLANON

973

723

0

-622

1.074

Voorzieningen buitensportaccomodaties

125

280

0

-55

350

1.478

726

0

-1.204

1.000

435

65

0

0

500

52

101

0

-85

68

1.300

0

-900

0

400

Egalisatievoorziening reiniging

862

-357

0

0

505

Egalisatievoorziening riolering

1.246

54

0

0

1.300

Voorziening risico verbonden parijen Voorzieningen voor onderhoud

Voorziening groot onderhoud wegen Voorziening baggerfonds havens Voorziening onderhoud openbare verlichting Voorziening baggeren bebouwd gebied Egalisatievoorzieningen

Egalisatievoorziening hondenoverlastbestrijding

60

-31

0

0

29

160

-29

0

0

131

25

53

0

0

78

0

0

0

0

0

276

0

0

0

276

Voorziening mat. instandhouding openbare school

119

19

0

-8

130

Voorziening schoolbudget openbare scholen

104

17

0

0

122

Voorziening W.S.N.S. openbare scholen

0

0

0

0

0

Voorziening spaarverlof openbare scholen

0

0

0

0

0

Voorziening meerjarensubsidie vrijwilligersbeleid

0

0

0

0

0

Voorziening Hoogwaardig handhaven

0

0

0

0

0

438

4

0

-133

309 0

Egalisatievoorziening inkomensdeel WWB Egalisatievoorziening inburgering Egalisatievoorziening begraafplaatsen Voorziening nazorg stortplaats Zevenbergen Onderwijs

Rijksgelden

Voorziening WWB werkdeel Voorziening stimulering klantmanagement

57

0

0

-57

Voorziening regel uitbr. kinderopvang min. VWS 01

0

0

0

0

0

Voorziening rijksgelden voortijdige schoolverlaters

55

34

0

-5

84

ISV-geluid regiobudget MARB

0

0

0

0

0

Voorziening brede school Hooge Zwaluwe

0

0

0

0

0

9.694

1.892

-940

-3.409

7.237

Totaal voorzieningen

182

Van het totaalverloop van de voorzieningen kan het volgende overzicht worden gegeven (bedragen x € 1.000):

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: t.l.v. exploitatie Ontv. subsidies Af:

aanwending t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

9.694 1.907 42 11.643 3.409 940 7.294

Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten en bestaande risico’s op balansdatum terzake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is. • kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie. • van derden verkregen middelen die specifiek besteed moet worden. • alle voorzieningen zijn voor de daarvoor bestemde doelen in zijn geheel beklemd.

Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s Voorziening wet APPA

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: t.l.v. exploitatie Af: aanwending Saldo per 31.12.2007

740 631 115 746 6 740

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft de jaarlijks vastgestelde storting 2007 vanuit de exploitatie (€ 115.031) o.b.v. de jaarlijkse actuariële berekeningen. De aanwending betreft de pensioenkosten van een oud wethouder. Doelstelling: Toereikende voorziening aanleggen voor pensioenrechten van de wethouders als gevolg van de sinds 2001 gestelde verplichting in de Wet APPA. De financiële gevolgen van de waardeoverdracht van pensioenen van wethouders te waarborgen. Voorziening kunst

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: t.l.v. exploitatie 57 Af: aanwending Saldo per 31.12.2007

55 56 1 2 55

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft de jaarlijks vastgestelde storting (€ 1.449) vanuit de exploitatie. De vermindering van de voorziening betreft met name kosten voor herstel en reparatie aan kunstwerken in de openbare ruimte (€ 2.175). Doelstelling: Deze voorziening is bestemd voor het opknappen van kunstwerken in de openbare ruimte van de gemeente Drimmelen. Hiervoor is door Stichting Kunstkring Drimmelen een meerjarig onderhoudplan opgesteld. Zie voor verdere toelichting de paragraaf Kapitaalgoederen.

183

Voorziening Streefbaarheid Wijde Biesbosch

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Bij: ontvangen subsidie t.l.v. exploitatie Af: aanwending Saldo per 31.12.2007

44 -/- 16 42 75 102 58 44

Toelichting: De ontvangen subsidie betreft: • Definitieve subsidievaststelling (provincie) van het project “Wandelplan Schuddebeurspolder (€ 9.000); • Provinciale subsidie t.b.v. ondersteuning van het reconstructieproces (€ 33.480), eerste voorschot. De vermeerdering t.l.v. de exploitatie betreft de op eindafrekening revitaliseringproces. De vermindering van de voorziening betreft uitgaven welke gemaakt zijn ter uitvoering van het revitaliseringsproces waarvoor de subsidie wordt ontvangen (€ 57.736). Na afrekening van de provinciale subsidies is het saldo van de voorziening nihil.

Doelstelling: De kosten ten behoeve van het revitaliseringproces in het cluster Wijde Biesbosch te kunnen bekostigen. Voorziening stads- en dorpsvernieuwing

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Af: aanwending t.g.v. exploitatie Saldo per 31.12.2007

0 41 1 40 0

Toelichting: De aanwending betreft controlekosten (€ 610). Het restant bedrag van deze reserve (€ 39.968) is conform een reeds eerder genomen besluit (nota reserves & voorzieningen 2005) toegevoegd aan de algemene bedrijfsreserve van het grondbedrijf. Doelstelling: De nog niet bestede subsidiebedragen een bestemming te geven in overeenstemming met de wet op stads- en dorpsvernieuwing. Elke besteding in overstemming met de doelstelling van de verstrekking is akkoord. Voorziening risico verbonden partijen

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Af: aanwending Saldo per 31.12.2007

43 1.216 1.173 43

Toelichting: De aanwending van de voorziening betreft: • Bijdrage exploitatieverliezen WAVA 2005 en 2006 (resp. € 285.359 en € 520.800); • Afboeking van een achterstallige lening van de WAVA (€ 297.443); • Tussentijdse (2005-2006) afrekening liquidatie Regionaal Archief West- Brabant (€ 69.787). Doelstelling: Deze voorziening heeft tot doel aanwijsbare financiële risico's af te dekken welke de gemeente loopt door deelname aan gemeenschappelijke regelingen en andere verbonden partijen.

184

Onderhoudsegalisatievoorzieningen Deze voorzieningen worden gevormd door een zestal onderhoudsvoorzieningen en een zestal egalisatievoorzieningen. Voorzieningen onderhoud Tot deze voorzieningen behoren:

Voorziening onderhoud gebouwen PLANON Voorziening buitensportaccommodaties Voorziening groot onderhoud wegen Voorziening baggerfonds havens Voorziening onderhoud openbare verlichting Voorziening baggeren bebouwd gebied

Voorziening onderhoud gebouwen Planon


1.074 973 723 1.696 622 1.074

Toelichting: Deze voorziening is via het gebouwenbeheersysteem, planon, erop gericht het onderhoud van de gemeentelijke eigendommen te waarborgen op een situatie waarbij sprake is van een normaal onderhoudscyclus en waarbij achterstallig onderhoud wordt voorkomen. Zie voor verdere toelichting in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Vermeldingswaardig is nog dat naast de reguliere stortingen in de betreffende voorzieningen er in dit kader dit jaar, een eenmalige dotatie heeft plaatsgevonden met als dekking de reserve ‘Maatschappelijke knelpunten’ van in totaal € 255.000 (Schietberg). Voorziening groot onderhoud buitensportaccommodaties


350

125 280 55 350

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft: • de jaarlijkse vastgestelde geïndexeerde storting vanuit de exploitatie (€ 73.576); • een extra bijdrage van € 206.000 vanuit de reserve maatschappelijke knelpunten (Raad maart 2007). De vermindering van de voorziening betreft diverse uitgaven ten behoeve van buitensportaccommodaties (€ 54.729). Voor een meer uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Actualisering meerjaren onderhoudsprogramma en vervangingsinvesteringen buitensportaccommodaties zijn in 2004 vastgesteld voor de komende jaren. Begin 2008 is de actualisatie vastgesteld. Doelstelling: Deze voorziening is bedoeld voor het kunnen plegen van vervangingsinvesteringen en het uitvoeren van cyclisch groot onderhoud aan de primaire buitensportaccommodaties. Voorziening groot onderhoud wegen


1.000 1.478 726 2.204 1.204 1.000

185

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft de jaarlijks vastgestelde storting t.l.v. de exploitatie voor 2007 bepaalt op (€ 726.126). De vermindering van de voorziening betreft uitvoering groot onderhoud gemeentelijke wegen n.a.v. de jaarlijkse inspectie van deze wegen (€ 1.203.992). Voor een meer uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.

Doelstelling: Deze voorziening is bedoeld voor het uitvoeren van groot onderhoud aan de gemeentelijke wegen met asfalt- en elementenverhardingen, zowel binnen als buiten de kom. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een zgn. wegenbeheersplan (referentieperiode 5 jaar). 500

Voorziening baggerfonds havens


435 65 500

Toelichting: De vermeerdering t.l.v. de exploitatie betreft de jaarlijks vastgestelde geïndexeerde storting t.l.v. de exploitatie (€ 64.807). Doelstelling: De gemeentelijke havens, die door aanslibbing in hun functionaliteit worden aangetast, uit te kunnen baggeren. Dit betreft de havens die in gemeentelijk bezit zijn te weten: oude haven Drimmelen, industriehaven Drimmelen, jachthaven Terheijden en de jachthaven Lage Zwaluwe. 68

Voorziening onderhoud openbare verlichting


52 101 85 68

Toelichting: De vermeerdering t.l.v. de exploitatie betreft de middels de begroting 2007 jaarlijks vastgestelde storting t.l.v. de exploitatie (€ 101.000). De vermindering van de voorziening betreft diverse uitgaven ten behoeve van vervanging lichtmasten (€ 85.182). In 2008 wordt een beleidsplan Openbare Verlichting opgesteld voor het in beeld brengen van de juiste omvang en onderhoudstoestand c.q. mogelijkheden / besparingen vervanging van armaturen en eventuele omschakeling wit / geel licht. Voor een meer uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen. Doelstelling: Deze voorziening is bedoeld voor vervangen van lichtmasten en armaturen. Voorziening baggeren bebouwd gebied


400 1.300 900 400

Toelichting: Vanaf 2008 mogen in het kader van de nieuwe waterwetgeving, kosten van baggeren stedelijk water, worden toegerekend aan riolering. Doordat in 2007 al diverse toezeggingen zijn gedaan (met name in Zwaluwe) is er veiligheidshalve voor gekozen € 400.000 in de voorziening te laten

186

staan. Besloten is een bedrag van € 900.000 functioneel te laten vrijvallen en te storten in de Algemene Reserve (Raad 13 december 2007).

Doelstelling: Het baggeren van functioneel stedelijk water binnen de bebouwde kom. Egalisatievoorzieningen Deze voorzieningen worden gevormd door een zestal egalisatievoorzieningen. Egalisatievoorziening reiniging


505 862 -/- 357 505

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft het saldo van het tekort van de exploitatie incl. onttrekking inzake het leasecontract minicontainers (€ 90.000). Doelstelling: De reserve dient voor de opvang van tussentijdse schommelingen in het uitgavenpatroon voor de afvalstoffen tussen de primitieve begroting en de werkelijke exploitatie. Het tarief is voor 100% kostendekkend. Op deze voorziening ligt een jaarlijkse beklemming van ongeveer € 90.000 inzake het leasecontract minicontainers over de periode 2003 tot en met 2012. Voorziening nazorg stortplaats Zevenbergen


276 276 276

Toelichting: Niet van toepassing Doelstelling: In verband met de financiële onzekerheden rond de definitieve vaststelling door het College van G.S. van het doelvermogen voor de nazorg van de stortplaats Zevenbergen is besloten deze bedragen hiervoor onderdeel uit te laten maken van de voorziening reiniging, maar deze separaat te presenteren totdat volledig zeker is dat de bedragen ten gunste van de gemeente komen. Egalisatievoorziening riolering


1.300 1.246 54 1.300

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft het saldo van het overschot van de exploitatie (per saldo € 54.425). Doelstelling: De voorziening dient ter egalisering van tekorten en overschotten van de lopende exploitatie ten einde stabiliteit in het te heffen rioolrecht te realiseren.

187

Egalisatievoorziening hondenoverlastbestrijding


29

60 -/- 31 29

Toelichting: De vermeerdering aan de voorziening t.l.v. de exploitatie betreft het saldo van het tekort op de exploitatie (€ 30.637). Doelstelling: De reserve dient ter egalisering van tekorten en overschotten op de exploitatie hondenoverlast bestrijding. Egalisatievoorziening Inkomensdeel WWB


131 160 -/- 29 131

Toelichting: De mutatie van de voorziening betreft: • onttrekking a.g.v. ontoereikende rijksvergoeding (€ 29.495). Doelstelling: Het opvangen van het eigen risico lumpsumvergoeding WWB inkomensdeel. Het eigen risico bedraagt 10% van de WWB lumpsum voor de bijstandsuitgaven 65- en 65+ verhoogd met 15% van de lumpsum van de IOAW, IOAZ en Bbz 2004. Egalisatievoorziening inburgering


78 25 53 78

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening wordt veroorzaakt door het niet realiseren van de taakstelling 2007 waardoor er in 2009 een terugbetaling plaats zal vinden (€ 52.669). Doelstelling: Deze voorziening zorgt ervoor dat de rijksinkomsten in het juiste jaar worden verantwoord en de terugbetaling van subsidies geen financiële gevolgen heeft in het jaar van afrekening. Egalisatievoorziening begraafplaatsen


0 0 0

Toelichting: Daar de voorziening geheel leeg is, kunnen de exploitatietekorten niet meer onttrokken worden uit de voorziening. Doelstelling: De egalisatievoorziening begraafplaatsen vormt een voorziening om ervoor te zorgen dat de begraafplaatsen voor 100% kostendekkendheid in de exploitatie opgenomen kunnen worden.

188

Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Deze voorzieningen worden gevormd door: onderwijsgelden rijksgelden

Voorzieningen onderwijs De voorzieningen onderwijs zijn gevormd door nog niet bestede rijksgelden voor specifieke doeleinden. Voorziening materiële instandhouding openbare scholen


130

119 19 138 8 130

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft het exploitatieoverschot Klaverblad (€ 7.568) en Windhoek (€ 10.939). De vermindering van de voorziening betreffen uitgaven m.b.t. vervanging tafels en laptop voor ’t Klaverblad en De Windhoek (in totaliteit € 7.525). Doelstelling: De voorziening is bedoeld voor niet-jaarlijkse uitgaven zoals klein onderhoud, schilderwerk, vervanging vloerbedekking, vervanging lesmethoden etc van de beide vestigingen van de openbare school. In onze gemeente hebben we twee vestigingen van de openbare school te weten: ’t Klaverblad en De Windhoek. Voorziening schoolbudget openbare scholen


122 104 18 122

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft exploitatieoverschot : O&O gelden (€ 17.368). Doelstelling: De uitgaven ten behoeve van diverse onderdelen die in het budget personeels- en arbeidsmarktbeleid (schoolbudget) zijn opgenomen te kunnen dekken. Voorzieningen rijksgelden De voorzieningen rijksgelden zijn gevormd door nog niet bestede rijksgelden voor specifieke doeleinden. Als deze gelden niet besteed worden, geldt een terugbetalingsregeling aan het Rijk. Voorziening WWB – werkdeel


309 438 4 442 133 309

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft het overschot gelden WWB werkdeel (€ 4.282) welke in de toekomst besteed of terugbetaald moeten worden. De vermindering van de voorziening betreft de afrekening 2006 van het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid (€132.730).

189

Doelstelling: Van het budget werkdeel WWB (reïntegratiegelden) worden de niet-bestede gelden in deze voorziening gestort. Het overschot op het werkdeel WWB-fonds kan niet ingezet worden voor het inkomensdeel (lees uitkeringen). Het overschot kan wel besteed worden voor reïntegratie volgende jaren en moet indien dit niet gebeurt “getrapt” worden terugbetaald aan het ministerie. Het betreft de loonkosten oud Wiw en oud ID incl. verwervingskosten; uitvoeringskosten en kosten voor integratietrajecten, scholing en activering Wiw (incl. Nuggers en Anw-ers en REA). Voorziening stimulering klantmanagement

Verloopoverzicht: Saldo per 01.01.2007 Af: aanwending Saldo per 31.12.2007

0 57 57 0

Toelichting: De vermindering van de voorziening betreft de terugbetaling van teveel ontvangen subsidie over de jaren 2002 t/m 2006 aan het agentschap SZW (€ 57.275, restant ad. € 1.331 is functioneel verantwoord). Doelstelling: Via het verstrekken van subsidie het klantmanagement op sterkte te brengen, mits de betrokken gemeente bereid is een resultaatverplichting af te spreken met betrekking tot activering en uitstroom van personen die zijn aangewezen op een uitkering. De niet bestede uitvoeringskosten klantmanagement worden in deze voorziening gestort. Bij een lagere realisatie dan in de subsidieregeling is opgenomen dient het budget naar rato terugbetaald te worden. Voorziening rijksgelden voortijdige schoolverlaters


84 55 34 89 5 84

Toelichting: De vermeerdering van de voorziening betreft: • Ontvangst van gemeente Breda inzake bijdrage RMC-gelden 2007 (€ 28.826). • Ontvangst van het regionaal samenwerkingsverband Breda inzake een bijdrage schoolmaatschappelijk werk (€ 5.000) voor de VMBO afdeling van het Dongemond College. De vermindering van deze voorziening betreft doorbetaling van deze laatste bijdrage aan het Dongemond College i.v.m. schoolmaatschappelijk werk (€ 5.000).

Doelstelling: Gelden zijn bestemd voor het voorkomen en bestrijden van vroegtijdig schoolverlaten. De ontvangen en niet bestede rijksgelden voor de bestrijding van voortijdig schoolverlaten beschikbaar te houden.

190

VASTE SCHULDEN MET EEN RENTETYPISCHE LOOPTIJD VAN EEN JAAR OF LANGER Onder de vaste passiva behoren de vaste schulden met een rentetypische looptijd van een jaar of langer. Op deze post worden de geldleningen die zijn afgesloten ter financiering van de gemeentelijk activiteiten verantwoord, alsmede de waarborgsommen. De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Obligatieleningen Onderhandse leningen van: binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstell binnenlandse banken en overige financiële instell binnenlandse bedrijven overige binnenlandse sectoren Waarborgsommen Verplichtingen uit hoofde van financial-lease overeenk

0

0

0 6.104 0 0 0 0

0 7.242 0 0 2 0

Totaal

6.104

7.244

In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het boekjaar. Saldo

Vermeer-

1-1-2007

deringen

Onderhandse leningen Waarborgsommen

7.242 2

-

Totaal

7.244

-

Aflossingen

Saldo 31-12-2007

1.138 2 1.140

6.104 0 6.104

De totale rentelast voor het boekjaar met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 307.956,11.

VLOTTENDE PASSIVA Onder de vlottende passiva behoren de netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan een jaar en de overlopende passiva. Deze zijn als volgt opgenomen: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Schulden korter dan een jaar Overlopende passiva

2.512 1.408

3.461 1.691

Totaal

3.920

5.152

191

Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Kasgeldleningen Overige schulden

0 2.512

0 3.461

Totaal

2.512

3.461

De specificatie van de post overige schulden is als volgt: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Crediteuren Verstrekte leenbijstand e.d. sociale zaken W.V.G. Overigen

2.428 0 82 2

2.851 470 85 56

Totaal

2.512

3.461

De overlopende passiva bestaan uit de volgende onderdelen: Boekwaarde

Boekwaarde

31-12-2007

31-12-2006

Nog te betalen bedragen Vooruitontvangen bedragen

1.392 16

1.690 1

Totaal

1.408

1.691

WAARBORGEN EN GARANTIES Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte gewaarborgde geldleningen kan als volgt naar de diverse aard van instellingen gespecificeerd worden: Oorspronkelijk bedrag

Stg de Wijngaard Woningstichting Volksbelang Diverse overige woningstichtingen Exploitatiemij. Jachthaven Diverse sportverenigingen

Totaal

3.317 7.248 2.523 11.185 232 24.505

Percentage borgstelling

100% 100% 100% 100% 100%

Restant begin jaar 2007

1.826 6.106 2.299 11.042 142 21.415

Restant eind jaar 2007

1.658 5.945 2.241 10.555 131 20.530

Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte garanties (als achtervang bij de W.S.W.) kan als volgt naar de diverse aard van instellingen gespecificeerd worden: Oorspronkelijk bedrag

Woningstichting Volksbelang (17) Woningstichting Goed Wonen (22) WSG Geertruidenberg (11) Woonzorg Nederland (2)

Totaal

49.170 13.981 33.050 1.363 97.564

Percentage borgstelling

100% 100% 100% 100%

Restant begin jaar 2007

42.446 11.280 27.362 680 81.768

Restant eind jaar 2007

48.869 11.567 27.394 578 88.408

Met een garantie van het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) kunnen corporaties voordelige leningen afsluiten op de kapitaalmarkt. Het WSW is namelijk de hoogste rating toegekend (AAA) door zowel Standard & Poor’s als Moody’s Investors Service.

192

Gemeenten hebben hierbij een achtervangpositie. Zij vormen samen met het Rijk de tertiaire zekerheid in de zekerheidsstructuur van het WSW. In het kort; corporaties kunnen zich aansluiten bij het WSW, waardoor zij tegen zo laag mogelijke kosten en zo gunstig mogelijke condities toegang hebben tot de kapitaalmarkt. De primaire zekerheid wordt gevormd door het eigen vermogen van de aangesloten corporaties. De secundaire zekerheid wordt gevormd door het vermogen van het WSW. Het totale garantiefonds van het WSW bedraagt momenteel meer dan € 2,2 miljard. De tertiaire zekerheid wordt dus gevormd door Rijk en gemeenten samen. Indien noodzakelijk moeten Rijk en gemeenten op verzoek van het WSW een renteloze lening verstrekken. Bij ieder verzoek voor een lening door een corporatie trekt het WSW de financiële positie van de corporatie na en verleent de lening slechts indien het vermogen van de corporatie voldoende dekking biedt. Daarnaast worden alle corporaties jaarlijks door het WSW, in samenwerking met het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), gescreend. Het CFV voert namens het ministerie de financiële controle op corporaties.

193

194

Bijlage Single Information Single Audit Single information en single audit voor specifieke uitkeringen heeft sinds 2006 ten doel de verantwoordings- en controlelasten voor gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen te verminderen. Dit gebeurt enerzijds door als Rijk per specifieke uitkering minder verantwoordingsinformatie te eisen en anderzijds door minder controle, omdat wordt uitgegaan van de reguliere jaarrekening (incl. controle) van gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen. Het principe van sisa geldt voor het verantwoordingsjaar 2007 voor 80 specifieke uitkeringen. De gemeente Drimmelen ontvangt slechts twaalf van deze specifieke uitkeringen. Sisa heeft belangrijke gevolgen voor de wijze waarop en aan wie gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen verantwoordingsinformatie verstrekken over specifieke uitkeringen. Over het verantwoordingsjaar 2007 moeten medeoverheden deze informatie aan het CBS verstrekken die namens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de intermediaire rol vervult tussen medeoverheden en vakdepartementen. De jaarrekening wordt dus als instrument gebruikt om op bondige wijze verantwoording af te leggen over de doeluitkeringen. Op de volgende bladzijden staat het aan te leveren overzicht.

195

196

Jaarstukken 2007 Gemeente Drimmelen

Recommend Documents