INFORMATIEVE RAAD 13 DECEMBER 2012 Notulen van de vergadering
Voorzitter: mevrouw H.G. Uiterdijk Griffier: de heer H. Nubé Tevens aanwezig: de heer R. Pengel (PvdA), de heer R. Verheuvel (PvdA), de heer M. Israel (Democraten Diemen), mevrouw Y. de Baay (VVD), de heer J. Jägers (VVD), de heer F. Mulder (VVD), mevrouw G. Smit (Leefbaar Diemen), de heer K. de Haan (D66), de heer J. Klaasse (D66), de heer P. Visser (SP), de heer W. van Vugt (SP), de heer F. Eerkens (GroenLinks) en mevrouw N. van Engelen (GroenLinks) Vanuit college aanwezig: wethouder R.P. Grondel, wethouder M. van der Mark en wethouder A.J.M. Scholten Ambtelijke ondersteuning: mevrouw I. Bruins, mevrouw M. Kok en de heer P. Sluis
1. Opening en mededelingen door de voorzitter, vaststellen agenda De voorzitter heet iedereen van harte welkom. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. Wethouder Scholten heeft geen mededelingen. 2. Presentatie Vervolgaanpak gebiedsuitwerking Diemen Zuid Wethouder Scholten memoreert dat twee jaar terug de structuurvisie is vastgesteld. Daarin is geprobeerd om een perspectief te schetsen voor Diemen. Er zijn een aantal punten in geformuleerd die nader zouden worden uitgezocht zoals de assen door Diemen en wat betreft Diemen Zuid is gezegd dat hier nader op moet worden gestudeerd en dat er uitspraken voor de toekomst over dienen te worden gedaan. De afgelopen periode zijn een aantal onderzoeken geweest op het gebied van de bewinkeling, de verbindingen, woonbeleving et cetera in Diemen Zuid. Die onderzoeken komen een dezer dagen op de website en die vormen de basis voor het gesprek dat de eerstkomende maanden zal worden gehouden met de raad, met de bewoners en alle andere betrokkenen in Diemen Zuid.
1
Het is nog actueler geworden omdat er allerlei ontwikkelingen zijn in Bergwijkpark die aansluiten met Diemen Zuid. De heer Sluis begeleidt deze aanpak en heeft de afgelopen maanden ook de ontwikkeling van het centrum begeleid. De heer Sluis zegt dat hij op veel plekken bezig is met stedelijke vernieuwing en dat hij in Diemen ook nog heeft meegewerkt aan de structuurvisie. Er zijn stappen gezet in de gebiedsvisie maar er is nog geen plan van aanpak omdat dit soort trajecten tegenwoordig heel anders gaan dan een paar jaren terug. Toen was er een uitgestippelde weg en was bekend hoe het zou lopen met het geld en de mensen die hiervoor nodig waren et cetera. De gebiedsvisie wordt opgezet vanuit een aantal woorden, namelijk waarden, ontwikkeling, verbindingen en stabiliteit. Over 10 of 20 jaar moet het ook prettig zijn. Er is een bepaalde urgentie maar geen enorme urgentie om dingen aan te pakken. De periode van visievorming zal 2013 en 2014 beslaan. Gisteravond is de participatie begonnen met een groepsgesprek met het wijkplatform. Er zijn een aantal invalshoeken om mee te beginnen. Ten eerste de structuurvisie. Diemen Zuid heeft te maken met allerlei ontwikkelingen om zich heen. Het centrumgebied is aangepakt en er gebeurt van alles in Bergwijkpark. Diemen Zuid is een belangrijk woongebied en wordt straks een schakel tussen gebieden. Naast bekende begrippen als wonen, verbindingen, groen, voorzieningen is ook de raad een belangrijke schakel in het geheel. Straks wordt aan de slag gegaan met winkeliers, ondernemers en woningbouwverenigingen. Veel bezit van de woningcorporaties is verkocht aan institutionele beleggers. De buurtregisseur is een belangrijke schakel in het gebied naast scholen en de maatschappelijke organisaties. Er is onderzoek gedaan naar de infrastructuur, veiligheid, leefbaarheid, draagvlak rondom de winkelvoorzieningen met name in relatie tot wat er gebeurt in Bergwijkpark en wat station Diemen Zuid daartussen doet en tot slot het wonen. Enige tijd geleden stond een positieve column in het Parool over Diemen Zuid maar de teneur was dat er niets gebeurt. Er gebeurt echter heel veel. Charmant wonen, dichtbij de voorzieningen en relatief goedkoop waren enkele begrippen in het artikel. Dit biedt kansen in het kader van de gebiedsvisie. Gisteren werden de busbaan, groen en water nadrukkelijk als dragers benoemd. Het gaat om de verbindingen in de wijk maar ook naar het centrum en naar Amsterdam. Er zijn drie modellen voor Diemen Zuid vanuit infrastructuur ontwikkeld. Het Bajonetmodel scoort hoog. Vanuit de Biesbosch ga je in een grote laanstructuur met twee bruggen naar de Hartveldseweg en de Muiderstraatweg. In het model Rondom ligt er rond het kerngebied , het voorzieningencentrum de Kruidenhof, een wat lager niveau weg. Daarnaast is het model Bypass een soort combinatie van de twee eerste modellen. Nu moet het gesprek worden aangegaan met andere mensen wat de vooren nadelen zijn van dit soort oplossingen. De veiligheid is onder de loep genomen. Gezien wordt dat er op het sociale en het fysieke vlak problemen zijn met de veiligheid. Dit zijn geen zaken die morgen moeten worden opgelost maar wel een rol spelen in de beleving en sfeer van Diemen Zuid. Dan gaat het fysiek om de onderdoorgangen, fiets- en wandelpaden in het groen met weinig verlichting. Sociaal: hangjongeren en alcoholverboden ingevoerd. Volgens de buurtregisseur is dit een succesvolle aanpak omdat het een beperking oplevert van de overlast.
2
Uit de leefbarometer en de burgermonitor blijkt dat de leefbaarheid niet onder druk staat maar dat er duidelijke aandachtspunten zijn: schoon, heel en veilig, speelvoorzieningen, parkeeroverlast en achter de voordeur armoede en huiselijk geweld. Het sportcentrum trekt 200.000 bezoekers per jaar en dat is heel veel in de regio. Dat is een kans. Er zijn het winkelcentrum, het sportcentrum, het gezondheidscentrum, het Berkenplein en de scholen in de buurt. Diemen Zuid geeft een zekere trots bij de bewoners en ook dat kan goed worden gebruikt bij een gebiedsvisie. Andere mensen willen juist niet die tegenstellingen binnen de gemeente. Ontwikkelingen in de omgeving: Diemervijver is verkocht, daar komen studentenwoningen en dat gaat dynamiek geven. Er zijn 43 studenten die regelmatig van het zwembad gebruik maken. Het centrumgebied is aangepakt en ook dat geeft uitstraling en als de cirkel verder wordt gelegd zijn er ontwikkelingen in het Amstelkwartier, Zuidoost en wel of niet in de Bloemendalerpolder. Diemen Zuid is in Nederland een grote bloemkoolwijk. De mensen wonen er prettig en relatief goedkoop. Een aantal onderzoeken geeft aan dat de verkoop van huurwoningen niet helpt omdat het geen mix van bewoners geeft uit verschillende inkomenscategorieën. Op welke items moet nu verder worden gegaan? Leefbaarheid, de centrumzone is sterk op sommige plekken en verdient verbeteringen op andere plekken. Daarnaast zijn er de verbindingen groen, water en de infrastructuur. Een voorzichtige conclusie: de urgentie staat op neutraal maar er moet wel worden voorgesorteerd op de komende 10-20 jaar. Dat wordt voor een deel preventief gedaan. Er wordt gekeken naar de verbindingen en de drie facetten die zonet werden genoemd en een aantal subcategorieën als leefbaarheid en veiligheid. Vroeger werden met een zak geld problemen opgelost in de wijken en nu wordt meer gekeken waar de kracht zit. Dan gaat het om sociaal kapitaal. Inzetten op wat goed is en sparen want in de begroting staat nul euro voor dit verhaal. Er moeten straks keuzes worden gemaakt over in welke mate en in welke vorm ingegrepen worden gedaan in het gebied. De mensen, het tijdsbeeld, de kwaliteit en de euro's bepalen hoe er wordt ontwikkeld. Er wordt gegaan van onderzoek naar concreet en vervolgens naar een soort actieprogramma. De gemeente is nu aan het luisteren en gaat langzaam naar participeren door het erbij halen van de partijen die in het verhaal zijn genoemd. Dat zou kunnen leiden naar een soort variantenstudie op de langere termijn. Op korte termijn zal een soort tijdslijn voor 2013 worden gemaakt. Er gaat overleg worden gevoerd met partijen met specifieke belangen en de thema's worden geprioriteerd. De onderzoeken worden op de website gezet en er zal een soort platform komen op de website voor reacties waardoor een dossier kan worden opgebouwd en iedereen digitaal mee kan lezen en bewegen in het verhaal. VVD vraagt of er ook een visie komt op de kantoorterreinen in Diemen Zuid. De heer Sluis geeft aan dat wonen een van de items is en dat daar alles bij hoort. Er wordt vooral gekeken naar de voorzieningen, de scholen, de economische activiteiten die er zijn en het winkelcentrum. Wethouder Scholten vult aan dat de kantoorwijken er nadrukkelijk niet bijhoren.
3
VVD memoreert dat de heer Sluis zei dat de woonwijk straks een schakel wordt. Wordt dan gedoeld op het wegennet? De heer Sluis zegt dat dit een gevolg is van wat in Bergwijkpark komt. Er zijn nu 600 studenten en er komen er 900 bij en er zijn plannen om er nog eens 1000 woningen neer te zetten. Daarmee wordt de positie van Diemen Zuid in Diemen een andere. VVD vraagt waarom het niet lukt om Diemen Zuid meer allure te geven door de verkoop van huurwoningen. De heer Sluis legt uit dat uitponden vaak gebeurt als de woningcorporatie toe is aan groot onderhoud en dat niet meer doet maar de woning te koop zet. Dat is een van de strategieën. Vervolgens zie je dat degene die de woning koopt het net kan betalen maar niet het geld heeft om de onderhoudsituatie op orde te brengen. Dit is echter op veel plekken weer anders en daarom kan hier niet te veel op worden gefocust. GroenLinks vraagt of er een idee is hoe de wijk zich demografisch zal ontwikkelen en als dat het geval is, of het dan invloed heeft op de plannen die worden gemaakt. De heer Sluis zegt dat die analyse nog gemaakt moet worden en dat daarna keuzes hiermee in verband kunnen worden gebracht. GroenLinks vraagt of ook wordt gedacht aan een combinatie van wonen en werken en aan duurzaamheid. Mensen die met elkaar proberen iets te ontwikkelen. Zijn dit elementen die in een ontwikkeling kunnen worden ingepast? De heer Sluis merkt op dat duurzaamheid overal in moet zitten en dat het geen apart thema meer is. De gemeente bepaalt met alle partijen waarmee zij in gesprek is wat er gaat gebeuren en daarin moeten combinaties ontstaan die een nieuwe weg inslaan. Dit betekent flexibiliteit in bestemmingsplannen maar dat geeft nog veel juridische hobbels. D66 vraagt of er ook gekeken wordt naar de verbindingen met Duivendrecht. Biesbosch is bijvoorbeeld meer verbonden met Duivendrecht en in hoeverre wordt het in een grotere fysieke context geplaatst? De heer Sluis zegt dat hier nog een slag moet worden gemaakt. D66 vraagt of in de modellen Bajonet en Bypass alleen het fietsvervoer of ook het autovervoer worden meegenomen. De busbaan is voor de inwoners uit de Biesbosch een obstakel waardoor ze via de A10 naar het centrum gaan. In hoeverre kan dit worden hersteld in de toekomst zonder dat het sluipverkeer weer toeneemt? De heer Sluis legt uit dat in de drie modellen het sluipverkeer in de berekeningen is meegenomen. Dit gaat meer de diepte in op het moment dat er meer zicht is op het hele gebied en de visie die daarop wordt neergelegd maar dit is een thema dat met alle partijen en de raad moet worden besproken omdat er politieke keuzes aan zitten. 4
Wethouder Scholten vult aan dat het niet alleen over auto's gaat maar ook over voetgangers en fietsers en de bereikbaarheid van station Diemen Zuid voor mensen die in Diemen centrum wonen en het gaat ook over sociaal veilige routes. Op zich is het vreemd dat mensen vanuit Polderland en Biesbosch liever via de A10 naar het centrum rijden. Er zijn best wel mogelijkheden om de bereikbaarheid beter te maken en het heeft ook met de sociale veiligheid te maken: het uit elkaar trekken van voetgangers- en fietsgebieden is overdag prima maar mensen vinden dat in de avonduren minder leuk. Dat zit allemaal in de studie. 3. Beleidsregels gemeentegarantie gemeente Diemen 2012 D66 vraagt of het karakter van dit agendapunt besluitvormend is. Hoeveel verenigingen en rechtspersonen vragen jaarlijks een gemeentegarantie aan? Geldt er een maximumbedrag voor de hoofdsom? Zijn de activiteiten die in 2012 hebben plaatsgevonden in lijn met wat hiervoor ligt gezien het feit dat er voor 31 december aanstaande hierover moet worden besloten? Wat zijn de jaarlijkse kosten voor de gemeente ten aanzien van gemeentegaranties? De NHG geldt waarschijnlijk niet voor deze groep maar alleen voor inwoners? Wethouder Scholten meldt dat een aantal personen een gemeentegarantie hebben. In het verleden was er namelijk een regeling dat de gemeente garant stond voor hypotheken van medewerkers maar daar is de gemeente een paar jaar geleden mee gestopt en dat zit dus in de afbouwfase. In het algemeen verstrekt de gemeente geen garanties. Een enkele keer wel en dan komen ze meestal ook bij de raad langs. Er is bijvoorbeeld gesproken over de gemeentegarantie aan manege De Eenhoorn. Dit voorstel is specifiek ingegeven door een aantal toezeggingen die zijn gedaan met betrekking tot de Kinderkorf in combinatie met de bouw van de brede school ter zake van nieuwbouw en garanties. De administratiekosten zijn altijd als een klein percentage van de lening uitgedrukt maar nu gaat het over tonnen en dan zou de gemeente vele malen die € 1000 krijgen. Zoveel administratiekosten heeft de gemeente daar niet aan daarom wordt voorgesteld om het te maximeren op € 1000. De gemeente heeft in 2007 of 2008 beleid vastgesteld omtrent garanties waarin de gemeente zichzelf aanzienlijke beperkingen heeft opgelegd. Dit komt elke keer in de raad terug maar het komt incidenteel voor. De gemeente geeft geen garanties op NHG. Daarnaast zijn er nog een aantal langlopende garanties in het kader van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw e.d. maar die vallen niet onder deze regeling. Er is sprake van een eenmalige beoordeling en een jaarlijkse beoordeling of de gemeente meer risico loopt dan het jaar daarvoor en of dat maatregelen vergt. Dit is op zich niet zoveel werk en daarom is het bedrag van € 1000 kostendekkend. Dit moet in 2012 worden besloten, wil de garantie aan de Kinderkorf ook op het maximum van de voorgestelde bijdrage kunnen worden gezet. D66 zegt dat de mogelijkheid bestaat dat de gemeente een bijdrage moet leveren voor als het misgaat. Zou het in dat kader niet verstandig zijn om een maximum hoofdsom te bepalen? 5
Wethouder Scholten legt uit dat hiervoor het beleid in 2007 is vastgesteld en de gemeente heeft zichzelf opgelegd dat die garanties alleen in uitzonderlijke gevallen worden verstrekt. Dan komt het altijd in de raad om te beoordelen en kan er een discussie worden gevoerd over het maximum. Het is apart om dat in de verordening op te nemen omdat het altijd van geval tot geval wordt bekeken. De gemeente verstrekt bovendien alleen maar een garantie als ook het belang van de gemeenschap daarmee is gediend. Het voorstel is besluitvormend want hier moet volgende week in de raad over worden besloten. De voorzitter concludeert dat het voorstel als hamerstuk naar de raad gaat. 4. Mededelingen portefeuillehouder Wethouder Van der Mark stelt mevrouw Bruins voor. Zij is beleidsmedewerker op de afdeling Samenleving en heeft onder andere inburgering in haar portefeuille. 5. Wijziging Wet inburgering 2013 GroenLinks betreurt dat er geen gelden meer beschikbaar zijn voor inburgering en dat de mensen dit zelf moeten betalen. Komen er zaken omtrent dit onderwerp nog ter besluitvorming in de raad? Tijdens de begroting heeft GroenLinks een motie ingediend dat direct linkt aan dit onderwerp. Kan de wethouder daar wat meer over vertellen? D66 vraagt of de financiële middelen die de gemeente voor 2013 ontvangt nog voldoende zijn om de lopende gevallen af te ronden. Wanneer is de gemeente helemaal klaar met inburgering en hoeft er geen aandacht meer aan te worden geschonken? Leefbaar Diemen vraagt of het wel verstandig is om een lening af te sluiten om het traject te volgen. Zijn er in het verleden al problemen geweest met de afbetaling van eventuele schulden? Hoe gaat het met de schulden wanneer de mensen het traject echt niet afronden en worden zij dan werkelijk het land uitgezet? VVD is ook benieuwd hoe het met de financiën staat. Hoeveel mensen worden er nog vrijgesteld van de inburgeringsplicht? Hoeveel mensen zitten er op dit moment in een voorschakeltraject ? Dit is immers interessant in relatie tot toekomstige kosten en hoeveel trajecten de gemeente nog moet financieren c.q. leningen moeten worden afgesloten. Wethouder Van der Mark verwacht dat het geld dat is gereserveerd in het kader van de participatie en inburgering voldoende is om de lopende trajecten af te handelen. De inschatting is dat de laatste mensen het traject afronden in 2014 of 2015 maar als er zich nog dit jaar mensen melden, moet rekening worden gehouden met 2016. Gemiddeld doen de mensen anderhalf jaar over een inburgeringstraject. Sommige mensen hebben nog een alfabetiseringstraject nodig en dan duurt het langer. Ontheffingen komen af en toe voor maar het is de inzet van het college om iedereen zo goed mogelijk te leiden naar het eind van het inburgeringstraject opdat ze een taalniveau halen waardoor ze kunnen meedraaien in de gemeenschap en hun kans op duurzaam werk vergroten. Als de raad daarin is geïnteresseerd, kunnen cijfers worden gegeven van hoeveel ontheffingen de 6
afgelopen tijd zijn verleend. Dan moet het zeker zijn dat het leervermogen onvoldoende is om het traject te kunnen volgen. De nieuwe inburgeraar moet vanaf 1 januari alles zelf regelen. Er vindt begeleiding plaats vanuit de DUO en er komen kantoren in de regio waar de nieuwe inburger terecht kan voor vragen en advies. Voor deze regio komt het kantoor in Amsterdam Nieuwwest. Betrokkene moet dan een keuze maken bij welke taalvoorziening hij het beste terecht kan en daar vervolgens eventueel een lening voor afsluiten. Nog niet bekend is welk bedrag deze mensen moeten betalen voor het hele traject maar ze kunnen maximaal € 5000 lenen. De rente is gelijkgetrokken met die voor studiefinanciering en dat is dus een lagere rente. In de nieuwe wet staat dat als een inburgeraar nog een schuld heeft, naar het land van herkomst is gegaan en weer terug is gekomen en opnieuw een inburgeringstraject ingaat betrokkene geen lening kan aanvragen omdat de oude schuld nog open staat. Het college is dus bezorgd of het betaalbaar is en of de inburgeraars voldoende zicht hebben op de kwaliteit van de taalaanbieders. De taalaanbieders moeten het keurmerk Blik op werk hebben. De motie van GroenLinks ging over een combinatie van aanpak laaggeletterdheid met inburgering. Er komt binnenkort een memo naar de raad met een eerste beantwoording van de motie. Het voorstel wordt om alle punten te onderzoeken. In het tweede kwartaal 2013 wordt gekomen met de definitieve afhandeling. Er zal een beeld worden geschetst van wat de gemeente nog doet in 2013 op het gebied van taalverbetering, hetzij vanuit integratie hetzij vanuit inburgering. Dat wordt betaald vanuit de reservering van gelden voor inburgering en vanuit het participatiebudget. Het participatiebudget is in 2013 echter drastisch ingekort en voor 2014 staat dat budget voor inburgering op 0. De vraag wordt dan of de raad wat de gemeente nog doet aan taalverbetering in stand wil houden. Het is inderdaad de vraag of het in sommige gevallen verstandig is om een lening af te sluiten. Men kan het ook zelf financieren. Of mensen kunnen worden uitgezet als ze het inburgeringstraject niet halen, is nog een punt van discussie omdat de vraag is of dit grondwettelijk wel mag. Dit wordt nog door het rijk met bevoegde instanties uitgezocht en de gemeenten worden van de uitkomst hiervan nog later op de hoogte gesteld. Mevrouw Bruins meldt ten aanzien van de mensen die alfabetiseren dat zij een gecombineerde beschikking hebben gekregen. De gemeente heeft gezegd dat zij het gehele traject van inburgering krijgen gefinancierd. Het gaat om maximaal 10 mensen die nog op die wijze worden gefinancierd. SP constateert in het voorstel dat de gemeente per 1 januari aanstaande geen verantwoordelijkheid meer heeft voor nieuwe inburgeraars maar dit mag niet gebeuren en daarom zal toch geld moeten worden gecreëerd om dit niet door te laten gaan. VVD vraagt of de SP hiervoor een motie gaat indienen. SP antwoordt bevestigend. De mensen moeten nu zelf de verantwoordelijkheid nemen voor het uitzoeken van een traject en zij worden dus eigenlijk aan hun lot overgelaten. VVD constateert dat de SP uitgaat van mensen die niet zelf na kunnen denken en vragen kunnen stellen maar de VVD gaat ervan uit dat mensen daar wel toe in staat zijn. 7
SP zegt dat het best moeilijk is voor mensen die nog gealfabetiseerd moeten worden om na te denken over welke taalcursus dient te worden gevolgd. VVD begrijpt dat de SP ervan uitgaat dat die mensen totaal geen sociaal netwerk hebben. Wethouder Van der Mark legt uit dat asielgerechtigde inburgeraars ook via de DUO hun eigen inburgering moeten organiseren maar dat zij maatschappelijk begeleiding krijgen vanuit Vluchtelingenwerk. Vanaf 2014 moet samen met Vluchtelingenwerk worden gekeken hoe het dan wordt georganiseerd en uit welke financieringsbronnen. SP vreest dat daar ook op gekort zal gaan worden en dat daar dan ook geen geld meer voor is. D66 begrijpt dat er dus nog voldoende geld is voor de inburgeraars die nog bezig zijn om het traject af te ronden. Is er nog een wachtlijst voor vrijwillige inburgeraars? Leefbaar Diemen is erg benieuwd of er mensen zijn die schulden hebben als gevolg van het inburgeringstraject en de fractie wil graag op de hoogte worden gehouden over hoe het gaat in 2013. Het is schrijnend dat mensen een toekomst voor de neus wordt gehouden nadat zij hun inburgeringsdiploma hebben gehaald terwijl voor de kassa bij Albert Heijn al een Havo diploma wordt gevraagd. Dat mensen zich in de schulden moeten steken voor een Blik op werk is mensen in de maling nemen. Wethouder Van der Mark meldt dat de gemeente eind 2010 een stop heeft ingevoerd voor de vrijwillige inburgeraars. Op dat moment was er al een wachtlijst van bijna 50 personen. Aan die mensen is nog een voorziening gegeven in 2011 en in die zin is er dus geen wachtlijst meer. De gemeente zal met Vluchtelingenwerk de vinger aan de pols houden om te zien hoe het werkt. Zij is ook benieuwd hoe zo'n kantoor van de DUO gaat werken. Nog niet kan worden gezegd wat voor rapportage wordt toegestuurd maar in ieder geval op basis van gesprekken met Vluchtelingenwerk. VVD vraagt of op basis van gesprekken met Vluchtelingenwerk een evaluatie naar de raad wordt gestuurd. In eerste instantie zei de wethouder namelijk dat er een evaluatie zou worden gehouden. Leefbaar Diemen zou graag cijfers willen zien of mensen die een inburgeringsexamen hebben gehaald ook echt aan het werk komen. Wethouder Van der Mark legt uit dat het keurmerk Blik op werk niet betekent dat de cursus alleen is gericht op werk. Leefbaar Diemen constateert dat de mensen een rad voor ogen wordt gedraaid want zij krijgen de indruk dat na het volgen van de cursus werk volgt.
8
Wethouder Van der Mark zegt dat dit goed wordt uitgelegd en dat het keurmerk al een tijd geldig is. Vanuit een zekere betrokkenheid en zorg voor deze groep mensen is zij benieuwd hoe het gaat met de uitvoering van de nieuwe wet. Vluchtelingenwerk blijft betrokken bij de groep asielgerechtigde inburgeraars en daarom is dit een goede ingang om te horen hoe het straks gaat. Dan zal die informatie ook via een memo naar de raad gaan. Verder is het aan het rijk om de gemeente op de hoogte te houden van hoe de nieuwe wet werkt. Het is voor de gemeente niet goed mogelijk om vanaf 1 januari aanstaande in de gaten te houden hoe het gaat met de schulden van de mensen in relatie tot het inburgeringstraject. Wel kan worden bekeken of in de afgelopen tijd iets bekend is van schulden in relatie tot inburgering. Nieuwe vrijwillige inburgeraars krijgen geen traject meer vanuit de gemeente aangeboden. 6. Mededelingen portefeuillehouder Er zijn geen mededelingen. 7. Beleidsnotitie mantelzorg Leefbaar Diemen vraagt hoe het college denkt de respijtzorg invulling te geven en vraagt of mantelzorgers in Diemen ook gebruik kunnen maken van het mantelzorgpas.Wat betreft de mantelzorgpas kan informatie worden ingewonnen bij Markant. PvdA vraagt naar de redenen van de overbelasting van mantelzorgers en de manieren waarop dat in het vervolg wordt tegengegaan. VVD heeft met verbazing gelezen dat van de 4000 mantelzorgers er 700 overbelast zijn en dat het voorstel is om daar € 10.000 extra aan uit te geven. Dat komt neer op een bedrag van bijna € 15 per overbelaste mantelzorger en dat lijkt een druppel op de gloeiende plaat. Het stuk kent heel veel tekst maar de inhoud is erg beperkt. Door verschillende partijen wordt aangegeven dat er nu al te weinig budget is om de huidige doelstellingen te halen. In het stuk worden echter aanvullende doelstellingen genoemd terwijl de huidige doelstellingen nog niet worden gehaald en daar heeft de fractie enige moeite mee. Waarom ligt er geen stuk voor met een hele nieuwe visie binnen het huidige budget en echte keuzes waaraan vorm en inhoud worden gegeven? D66 gaat ervan uit dat de verhoging van de subsidie aan Markant bedoeld is voor de actiepunten 4 en 6. Graag een uitleg wat er met dat geld gebeurt wat nu niet gebeurt. In de periode 2012-2015 komen twee nieuwe activiteiten. Is dat jaarlijks twee activiteiten? Als de gemeente tot nu toe terughoudend is geweest met de structurele bestemming van de gelden voor de decentralisatie AWBZ, waarom is het dan hier wel handig om een structurele bestemming te geven? GroenLinks deelt de zorg over de respijtzorg en vraagt of er concrete aanvragen zijn geweest voor de betreffende subsidie. Kan wellicht de vrijwilligersvacaturebank hier nog een rol in spelen? In en om Zaandam zijn er vrijwilligers die mensen helpen of begeleiden bij het bezoek aan een specialist in het ziekenhuis. Kan daarnaar gekeken worden? 9
Er kunnen tijdelijke omgevingsvergunningen afgegeven worden waardoor bijvoorbeeld een schuur kan worden omgebouwd of een gebouwtje in de tuin kan worden gezet. Betekent dit dat zo'n gebouw weer moet worden afgebroken als de mantelzorg niet meer nodig is en wordt daarop gehandhaafd? Wethouder Grondel legt uit dat de zwaardere vormen van respijtzorg door de ziektekostenverzekering worden betaald. Markant wijst op deze vormen van ondersteuning. Uit gesprekken met mantelzorgers blijkt dat er ook behoefte is aan informele / lichtere vormen van respijtzorg en daar wil de gemeente extra hulp voor bieden. Na de vergadering zal worden gecheckt of met het begrip mantelzorgpas hetzelfde wordt bedoeld. De getallen die worden genoemd zijn teruggerekend vanuit de landelijke cijfers en die zijn weer gebaseerd op algemene onderzoeken. De gemeente kent maar 200-300 overbelaste mantelzorgers want de rest meldt zich niet. Veel mensen definiëren zichzelf ook niet als mantelzorger. Geprobeerd wordt om via voorlichting dit begrip ook onder de aandacht te brengen, dat men zorgt voor iemand waarmee men een emotionele band heeft, dat dit heel zwaar kan zijn en dat er dingen zijn waar de gemeente bij kan helpen. Dat is onder andere het toe leiden naar de ziektekostenverzekeraar als er specifieke dingen nodig zijn. Een medewerker van Markant houdt regelmatig spreekuur. Met die € 10.000 worden aan haar meer uren gegeven en zij krijgt een meer ondersteunende rol voor de eerstelijnshulpverleners in Diemen. Zij helpt mantelzorgers die overspannen raken om hun omgeving te structureren en overtuigt sommige mensen dat het echt niet meer kan en dat het echt nodig is dat iemand naar een verpleeghuis gaat. Dit stuk is een beschrijving wat de gemeente Diemen aan mantelzorgbeleid doet en daarin wordt aangegeven dat het college op enkele punten een aanscherping of een verdieping wenst. Er zijn ook veel mensen die er geen behoefte aan hebben dat iemand zich met hen bemoeit. Daarom wordt een deel van die mensen ook niet bereikt, behalve door het geven van voorlichting en voorlichting aan steunnetwerken waardoor bijvoorbeeld de buurvrouw op hun rechten als mantelzorger wijst en kan adviseren om hulp te vragen. De twee activiteiten zijn twee nieuwe activiteiten die structureel worden doorgezet. Het budget voor de pakketmaatregel AWBZ is opzij gezet vanuit de gedachte dat de gemeente zou worden bestormd met mensen die buiten het systeem zijn gevallen. Het is zorgelijk dat dit maar heel beperkt is gebeurd. Mede door de volgende decentralisaties wordt verwacht dat het beroep op de gemeente steeds groter zal worden. Er zullen steeds meer mensen thuis blijven wonen terwijl de voorzieningen daarvoor worden afgebroken. Daar zullen deze middelen hard voor nodig zijn en daarom is het college terughoudend geweest met de bestemming van de gelden. Dit voorstel past echter absoluut binnen de doelstelling van die middelen. WonenPlus begeleidt mensen in voorkomende gevallen naar ziekenhuizen. Er zijn tegenwoordig modulaire huisvestingsmogelijkheden die bijvoorbeeld in de tuin worden gezet. Die worden weer weggehaald op het moment dat degene die zorg ontvangt naar bijvoorbeeld een verpleeghuis gaat. Het college kan ook toestaan dat een schuur tijdelijk een woonfunctie heeft. PvdA vraagt of er ook een onderzoek wordt gedaan hoe degenen die de mantelzorg ontvangen over de ontvangen zorg denken?
10
Leefbaar Diemen stelt dat een mantelzorger tegen heel veel zaken aanloopt als zij voorzieningen aanvragen. Zij lopen dan vaak tegen een muur van wetgeving op. Met de mantelzorgpas kan veel overbelasting van de mantelzorger worden weggenomen omdat in die pas staat wat de mantelzorger voor zorg biedt, de medicatie en alle contacten. Als er dus wat met die mantelzorger gebeurt, hoeft niet alles te worden uitgezocht en kan tegelijk verder worden gegaan. VVD steunt de oproep van minder regels maar de regels die er zijn, dienen wel te worden gehandhaafd. Sommige mensen vragen niet om hulp omdat ze prima hun eigen boontjes kunnen doppen. Rondom de kanteling willen we de mensen juist minder wijzen op hun rechten maar vooral kijken of samen tot een mooie oplossing kan worden gekomen en met de voorkeur dat de mensen alles zelf regelen. Vanaf 1 januari aanstaande wordt bezuinigd op de zorgzwaartepakketten. Dat geeft waarschijnlijk een belasting voor de mantelzorgers. In hoeverre is de gemeente hierop al voorbereid? D66 vraagt of als dezelfde medewerker van Markant meer uren wordt gegeven niet juist het probleem wordt vergroot dat vervanging bij ziekte en vakantie en dergelijke niet mogelijk is. Is het niet beter om er misschien een tweede medewerker naast te zetten? GroenLinks zou het een goede zaak vinden als in het onderzoek wordt meegenomen waarom mantelzorgers geen beroep doen op de ondersteuning. Huisartsen en dergelijke die in contact komen met de mantelzorger zouden hier wellicht bij kunnen helpen. Wethouder Grondel zegt dat er geen onderzoek gedaan gaat worden. In de voorbereiding van deze notitie is gesproken met mantelzorgers, ouderenbonden, professionele hulpverleners et cetera hoe zij aankijken tegen het huidige mantelzorgbeleid en waar zij accenten willen leggen. Een onderzoek hoe de zorg wordt ervaren, moet op nationaal niveau plaatsvinden want dat is een algemeen beeld. Overigens is daar wel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en enerzijds zijn de mensen heel blij dat ze worden geholpen maar anderzijds zie je ook spanning en afhankelijkheid. De medewerker van Markant helpt mensen in gesprekken om daarmee om te gaan. Er zal met Markant contact worden opgenomen of het mantelzorgpaspoort een handig model is en wanneer dat het geval is, zal het zeker worden toegepast. De professional moet bij elk contact met mensen die een vraag hebben kijken of er meer achter zit en vervolgens kijken hoe adequaat kan worden geholpen. Minder bureaucratie is niet altijd hetzelfde als minder regels want regels zijn er soms ook om een beperkte hoeveelheid geld te verdelen. VVD vindt het verdelen van budgetten op basis van criteria uitstekend. De indruk bestaat echter dat er veel regels zijn omtrent bijvoorbeeld een tijdelijke parkeervergunning die beter en makkelijker voor de burgers kunnen worden gemaakt. Wethouder Grondel deelt de ambitie om aanvraagprocessen zoveel mogelijk te vereenvoudigen. Waar het kan, wordt gebruik gemaakt van hardheidsclausules of PGBachtige constructies om maatwerk te leveren. Mensen moeten om hulp vragen als ze overspannen zijn maar dat doen mensen vaak niet. De Wmo schaft geen rechten af maar verandert rechten want in de wet staat een recht op compensatie. De zorgzwaartepakketten 1 t/m 3 worden afgeschaft en dat betekent dat 11
mensen in een lichte categorie geen recht meer hebben op plaatsing in een verpleeghuis. Dat betreft alleen nieuwe gevallen en in de komende periode zullen dus nog meer mensen langdurig thuis blijven wonen. Dat gaat op allerlei plekken druk geven waaronder op de mantelzorgers. Dat is voor het college aanleiding om dit beleid verder in te zetten en de vinger aan de pols moet worden gehouden waar moet worden ingezet met de schaarse middelen die er zijn. Bij de uitbreiding van het aantal uren zal goed worden gekeken naar vervanging met vakantie. GroenLinks meent dat iemand een abonnement moet hebben op WonenPlus en bovendien heeft het het imago van het doen van klusjes. Wethouder Grondel zegt dat dan het imago moet worden aangepast. Als de mensen echter die vraag stellen ergens in het netwerk, worden ze verwezen naar WonenPlus. PvdA vindt het logisch dat er regelmatig wordt nagegaan hoe de cliënten de service waarderen. Is het niet mogelijk om daarvoor indicatoren te ontwikkelen om te bezien of de service die de gemeente Diemen biedt ook door de klanten wordt gewaardeerd en of er aanleiding is naar aanleiding van opmerkingen van die klanten om de service aan te passen? Wethouder Grondel merkt op dat mantelzorgers zorg verlenen aan familieleden of buren. Het is per definitie op emotionele gronden verleende hulp. Anders is het vrijwilligerswerk of professioneel. Daar doe je geen onderzoek naar en bovendien is elke situatie anders. De gemeente probeert ondersteuning te bieden aan de mantelzorgers. Daar betaalt de gemeente € 20.000 voor het is niet nuttig om daar onderzoek naar te doen dat € 20.000 kost om te kijken of het werkt. Daarom is gesproken met mantelzorgers, de ouderenbonden en de WMO raad over wat men ervaart en of er tips zijn om het te verbeteren. Daarnaast wordt in heel Nederland onderzoek gedaan naar de effecten van mantelzorg. PvdA vindt dat de gemeente moet achterhalen of de cliënten tevreden zijn over de manier waarop ze verzorgd worden. Wethouder Grondel stelt dat dit hiervoor te individueel is. De rijksoverheid maakt mensen via voorlichting alert op bepaalde situaties die niet mogen voorkomen in relaties tussen de mantelzorger en degene die wordt verzorgd. Het is een persoonlijke relatie die is gebaseerd op een emotionele band en daar kan de overheid moeilijk tussen gaan zitten. VVD stelt voor dat in een raadsvoorstel voortaan ook duidelijk wordt gemaakt waarom een subsidie moet worden verhoogd. Dan roept zo'n stuk veel minder discussie in de raad op. Wethouder Grondel bedankt voor de suggestie. De voorzitter concludeert dat het voorstel als bespreekstuk naar de raad gaat. 8. Memo voortgang transitie jeugdzorg 12
D66 vraagt op welke punten de gemeente echt vooruitloopt en op welke punten de werkwijze verandert binnen de verantwoordelijkheden die de gemeente al heeft. Wat gebeurt er wanneer door de Stadsregio negatief wordt besloten op de aanvraag. Wordt dan minder gedaan of worden dan andere middelen gezocht? Wat betreft het Brede Hoed Team: wordt daarmee begonnen als het gebouw klaar is of al voor die tijd? GroenLinks bedankt voor de stukken die in Dropbox zijn geplaatst naar aanleiding van het jaarverslag leerplicht. Wethouder Grondel legt uit dat de gemeente al vooruitloopt in de pilot toegeleiding. Er wordt al anderhalf jaar een pilot gedraaid waarin het mandaat dat ligt bij Bureau Jeugdzorg om kinderen door te verwijzen naar andere instanties, is doorgeschoven naar de overleggen in scholen. Op drie scholen heeft het Zorgbreedteoverleg het mandaat om te besluiten om kinderen door te verwijzen naar jeugdzorg en dat knipt veel tijd en bureaucratie uit het systeem. Het lijkt er op dat de verwijzingen minder worden omdat ze beter weet wat wel en niet kan in de jeugdzorg en ook veel meer kennis opdoet wat ze zelf kan doen. Voorts worden nu standaard ouders uitgenodigd bij het overleg en dan blijkt dat ouders vaak heel blij zijn dat ze geholpen worden en er komen situaties voor dat de ouders ter plekke met de mensen oplossingen aandragen. De gemeente wil nu gaan naar een wijkteam. De mensen die professioneel werken in Diemen gaan samenwerken in een wijkteam voor alle scholen en krijgen het mandaat door te verwijzen naar zwaardere vormen van zorg. Later in het jaar krijgt de raad een notitie over hoe de definitieve invulling zal plaatsvinden. Het blijkt dat de twee jeugdzorgorganisaties die werken in Diemen 84 begeleiders hebben voor kinderen in Diemen waarvan twee derde buiten Diemen voor zwaardere zorg en 30 in Diemen. Daar hoort 2,5 fte bij. Als het lukt om in het wijkteam er voor te zorgen dat er nog maar drie mensen rondlopen in Diemen voor de begeleiding van kinderen is er sprake van een spectaculaire winst in reistijd, contacttijd en kennis over het dorp. Bureau Jeugdzorg is ook bezig wanneer iemand nieuw binnenkomt om te kijken in welke wijk moet worden gewerkt en een en ander geeft aan dat de decentralisatie hard nodig is. Een belangrijke reden om het wijkteam niet pas van start te laten gaan als het gebouw klaar is, is dat het team al ambulant is. Het moet vooral niet in dat gebouw maar in de scholen en in de gezinnen gebeuren. Mondeling is gemeld dat de Stadsregio de subsidie heeft toegekend maar het besluit moet nog komen. Als de subsidie niet zou worden ontvangen, kan de gemeente er een stuk minder hard mee aan de slag. PvdA heeft begrepen dat zo'n team ook wordt ingezet om verenigingen en sportverenigingen te ondersteunen bij het opvangen van moeilijke jeugd. Daar wordt in deze notitie niets over gelezen maar het lijkt een belangrijke klus om te doen. Leefbaar Diemen vraagt wat het verschil is tussen Spirit en Philadelphia. Wethouder Grondel heeft de ambitie dat zo’n team zo goed is geworteld in het dorp dat ze lichte trainingen kan geven aan professionals. Het zou mooi zijn als een trainer bij een sportclub kan toeleiden naar zo’n team. Er zijn activiteiten waar kinderen leren met elkaar om 13
te gaan zonder ruzie te maken en dat zou ook kunnen worden toegepast in een sportvereniging. Spirit is een jeugdzorghulpverlener gericht op kinderen met problemen en soms stoornissen. Philadelphia is gericht op verstandelijk beperkten en woongroepen en niet alleen op kinderen maar ook op volwassenen. 9. Nota bodembeheer Regio Amstelland-Meerlanden GroenLinks leest in het stuk dat er een regionaal toezichthouder in dienst is maar dat de gemeente Diemen het toezicht zelf regelt. Wat is hiervan de reden en betaalt de gemeente hier ook voor? Is er een risico dat vervuilde grond van elders naar Diemen komt? D66 merkt op dat wanneer alleen de bodemkwaliteitkaarten worden gebruikt die vijf jaar geldig zijn er ook tussentijdse vervuilingen zouden kunnen optreden waardoor bij grondverzet altijd de grond moet worden gecontroleerd. VVD vraagt waarom de gemeente niet gebruikmaakt van de regionale medewerker en een eigen toezichthouder handhaaft. Er was een nota die gold voor de periode 2000-2004 en er wordt nu een nieuwe nota ter goedkeuring voorgelegd. Was er in die tussentijd ander beleid geldig? Zijn er voor heel Diemen adequate bodemkwaliteitskaarten beschikbaar of is dit alleen voor een beperkt aantal wijken het geval? Wethouder Grondel legt uit dat Diemen door zijn industriële geschiedenis veel meer bodemvervuiling kende dan de andere gemeenten die behalve Amstelveen meer plattelandsgemeenten zijn. Er is heel actief bodembeleid geweest in Diemen en er was alle aanleiding om dat met behoorlijk veel formatie en kwaliteit in te zetten. Bovendien waren de kwaliteitseisen in andere gemeenten veel minder. Wellicht verandert dit in de toekomst omdat het grote aantal saneringen ten einde loopt. Wellicht wordt nu minder risico gelopen dat vervuilde grond naar Diemen komt omdat er nu met buurgemeenten afgestemd beleid is waardoor er meer zicht is op bewegingen. Er is een complete bodemkwaliteitskaart voor heel Diemen. Bij een verplaatsing van grond wordt altijd eerst historisch onderzoek gedaan. Als ineens een vat in de sloot drijft, gaat de gemeente er achteraan en op die manier wordt het dus in de gaten gehouden. Het voordeel van dit verhaal is dat niet iedere keer onderzoek hoeft te worden gedaan maar de gemeente moet wel alert blijven. Als er bijvoorbeeld grondverzet is gedaan dat de gemeente niet kent, wordt extra opgelet. Als een gemeente geen eigen grondbeleid heeft, moet ze voldoen aan strikte regelgeving van het rijk. Dat betekent veel meer bureaucratie en onderzoek. Het voordeel van deze kaarten is dat de gemeente het zich gemakkelijker kan maken en dat de grondverzetters weten waar ze aan toe zijn. De voorzitter concludeert dat het voorstel als hamerstuk naar de raad gaat. 10. Toetreding Omgevingsdienst D66 heeft het idee dat dit gedaan wordt omdat het moet. Hoeveel procent van de stemverhouding is voor Diemen? Er is 16,7% van de stemmen nodig voor een vetorecht. 14
Amsterdam en de provincie Noord-Holland hebben een vetorecht maar Diemen bepaald niet. Als er een zaak aan de orde komt waar Diemen niet verder mee wil gaan en de andere partijen wel, is er dus een probleem. Is inmiddels duidelijk hoe de dienstverleningsovereenkomst die wordt ingewisseld van de Milieu- en Bouwdienst van de gemeente Amsterdam naar de Omgevingdienst eruit komt te zien? Hoe gaat de dagelijkse gang van zaken met betrekking tot het taakveld milieu er dan vanaf 1 januari uitzien? In hoeverre kan echt gekozen worden voor de Amstelland-Meerlanden gemeenten of wordt de Omgevingsdienst op een hoger schaalniveau geprefereerd? In ieder geval zal een RUD duurder worden en wellicht wordt dit doorberekend in de leges. Met hoeveel procent gaan de leges dan omhoog? De ambitie wordt uitgesproken om eventuele vooroverleggen over milieutechnische aspecten in Diemen te laten plaatsvinden. Nemen ambtenaren van de RUD hier ook aan deel en wordt dan het uurtarief van € 80 in rekening gebracht voor de reiskosten? VVD memoreert dat in de sessie die heeft plaatsgevonden is aangegeven dat de raad zoveel mogelijk bestuurlijke invloed wil houden. Dat moet goed worden geborgd in de uitwerking. Op pagina 5 wordt gezegd dat de oprichtingskosten worden gedeeld door vier oprichtende partijen. Dat zijn het rijk, IPO en de VNG en dan wordt nog een partij gemist. De gemeente gaat een aantal basistaken uitbesteden maar de overheadkosten nemen niet af. In het voorstel wordt gesteld dat het vooral gaat om een kwaliteitsverbetering maar wat was dan de kwaliteit tot op heden en waar zit de verbetering in? In welke grootte moet worden gedacht bij de verhoging van de leges? Wethouder Grondel legt uit dat de aanleiding om dit te doen Enschede en Volendam zijn. Er is grote zorg over de kwaliteit van de milieuhandhaving. Het gaat erom of kleine gemeenten in staat zijn om hun milieutaak goed te kunnen uitoefenen. De stemverhouding is zodanig dat als andere partijen het niet eens zijn met Amsterdam deze gemeente niet zijn zin kan doorzetten. Als alle kleine gemeenten het met elkaar eens zijn, hebben ze een blokkerende stem. De vier oprichtende partijen zijn Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer en de provincie Noord-Holland. De landelijke richtlijnen zijn dat er tenminste een RUD moet komen per veiligheidsregio en deze RUD gaat over drie veiligheidsregio's. Dat is gedaan voor een samenhangende handhaving op het gehele Noordzeekanaalgebied en Schiphol. Er wordt nog steeds gediscussieerd over de DVO maar de RUD bestaat gewoon uit de Amsterdamse milieudienst en de provinciale milieudienst. Die bestaat gewoon nog maar het heet nu RUD. Dit moet nog bureaucratisch geregeld worden maar er zijn geen zorgen over de uitvoering op korte termijn. Voor de taken die niet wettelijk in de RUD zitten, is er de vrijheid om dit met de AmstellandMeerlanden gemeenten te regelen. Echter, Haarlemmermeer twijfelt nog steeds met wie ze wil samenwerken. Het college heeft de voorkeur om een aantal taken te bundelen omdat Diemen een kleine formatie heeft en dingen kunnen beter gedaan worden als iemand zich specialiseert. Er kan ook nog later worden aangehaakt met deze taken bij de RUD. VVD vraagt welke taken de AM gemeenten met elkaar zouden willen doen. Wethouder Grondel zegt dat het dan om de overige taken gaat zoals de patatbakker en de garage. De uren worden duurder maar de kwaliteit zou beter worden waardoor meer efficiënt 15
kan worden gewerkt. Een en ander is nog niet in te schatten maar de kosten zullen zeker niet met de factor 2,5 stijgen. De kosten zullen waarschijnlijk wel hoger zijn. De overhead daalt niet omdat deze formatie eruit gaat. Het gebouw blijft namelijk hetzelfde en de kosten blijven bestaan. Ze worden alleen verdeeld over minder mensen. De overheadkosten van de Omgevingsdienst worden wel betaald en dat is een kostprijsverhogend element. Het vooroverleg in Diemen gaat over vooroverleg met aanvragers. Soms zullen daar RUD mensen bij moeten zijn en dan dienen de reiskosten te worden betaald. Het gevaar bestaat nu dat de integraliteit met bouwvergunning, kapvergunning en infrastructurele effecten onvoldoende in beeld komt. Daarom wil het college dat ook dichtbij houden en er zal worden geprobeerd om accounthouders te krijgen, mensen die altijd in Diemen werken en daardoor lokale kennis hebben of opbouwen. De voorzitter concludeert dat het voorstel als bespreekstuk naar de raad gaat. 11. Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om 22.25 uur.
16
