INFORMATIEVE RAAD 3 OKTOBER 2013 Notulen van de vergadering
Voorzitter: de heer F.J. Mulder Griffier: de heer H. Nubé Tevens aanwezig: de heer R. Pengel (PvdA), mevrouw F. Poslbroek (PvdA), de heer R. Verheuvel (PvdA), de heer M. Israel (Democraten Diemen), de heer J. Jägers (VVD), mevrouw B. Wielage (VVD), mevrouw R. Herder (Leefbaar Diemen), de heer K. de Haan (D66), de heer J. Klaasse (D66), mevrouw T. Schmitz (SP), de heer P. Visser (SP), de heer W. van Vugt (SP), de heer F. Eerkens (GroenLinks) en mevrouw N. van Engelen (GroenLinks) Vanuit college aanwezig: wethouder R.P. Grondel Ambtelijke ondersteuning: mevrouw C. Spierenburg-Mellink, mevrouw E. Smit, mevrouw M. van der Weide. 1. Opening en mededelingen door de voorzitter, vaststellen agenda De voorzitter heet iedereen van harte welkom. Met de agenda wordt ingestemd. 2. Mededelingen portefeuillehouder Wethouder Grondel memoreert dat bij de gemeente getallen hebben gecirculeerd van wat van het rijk wordt verkregen voor de jeugdzorg. Uit de berekeningen die zijn gekregen blijkt dat voor jeugdzorg in totaal 3,9 miljoen wordt uitgegeven in Diemen waarvan 2 miljoen aan jeugdzorg sec, 1 miljoen voor licht verstandelijk beperkten en 1 miljoen voor jeugdpsychiatrie. Aanvankelijk was de veronderstelling dat van het rijk 3,1 miljoen zou worden gekregen op 1 januari 2015 maar dit blijkt 3,8 miljoen te zijn en dat is maar een ton korting. Daarna gaat het in drie trappen omlaag naar een nader te bepalen bedrag dat nog niet bekend is. 3. Stand van zaken transitie AWBZ Wethouder Grondel merkt op dat bij een aantal onderwerpen in het stuk staat dat wordt gewacht totdat besluitvorming heeft plaatsgevonden over de toekomst van de SWD. Die besluitvorming heeft inmiddels plaatsgevonden in die zin dat de gemeente een lokale SWD 1
wil houden. Dat is vooral relevant voor de Vrijwilligerscentrale want anders zou er sprake zijn van opknippen van de SWD. PvdA constateert dat de participatie van huisartsen wat achterblijft. Is de afspraak op 29 oktober aanstaande zowel met de gezondheidscentra als met de zelfstandige huisartsen en wat is de insteek van de gemeente in het gesprek met de huisartsen? Er is een grote groep mensen die niet in staat is om eigen verantwoordelijkheid te nemen. In hoeverre geeft de gemeente hierover signalen af richting Den Haag? In de samenwerking met Ouder-Amstel, Uithoorn en De Ronde Venen valt het op dat alleen Diemen en Amsterdam dezelfde zorgaanbieders gebruiken. VVD heeft ook een vraag over de betrokkenheid van de huisartsen. Op pagina 4 wordt onder de kop: ‘het plan is erop gericht dat’ de gezondheidszorg gemist. De huisartsen zijn immers moeilijk over te halen om in allerlei groepen te participeren. Op pagina 5 wordt gesproken over cliëntondersteuning op ieder moment van de dag. Kunnen mensen hier 24 uur per dag terecht als er acute nood is? Volgens de gemeentelijke website kan dit nog niet terwijl dit in andere gemeenten wel mogelijk is. Het lijkt erg goed als dat snel wordt gerealiseerd. Klopt de korting van € 600.000 op pagina 8 als het gaat om Diemense cliënten met een indicatie voor persoonlijke verzorging? Is er rekening mee gehouden in dit bedrag dat ook wordt gekeken naar het eigen vermogen van mensen? Zo ja, welk bedrag wordt dan alsnog tekort gekomen gezien het huidige budget? In de planning wordt opgenomen dat in het vierde kwartaal van 2014 met alle huidige cliënten het Brede Gesprek wordt gevoerd om te bezien welke arrangementen passend zijn bij de cliënt maar de nieuwe afspraken gaan in per 1 januari 2015 en dat lijkt dan kort dag. De vrijwilligers gaan een steeds belangrijker rol spelen in de komende jaren. Vandaar dat de VVD steeds hamert op een goede lokale welzijnsorganisatie omdat bij het aantrekken van vrijwilligers juist een lokale organisatie heel belangrijk kan zijn. Is er een planning van wanneer de gemeente alles moet weten om alles goed op de rails te zetten? Er gaat een voorstel worden uitgewerkt samen met de SWD om ‘t Kruitvat de functie van Huis van de Buurt te geven maar is er over nagedacht om bijvoorbeeld de brede scholen hierbij te betrekken, de gezondheidscentra of de Omval? Is de planning op pagina 13 een interne planning en zo ja, waarom is hier niet de planning voor de raad meegenomen wanneer er raadsbesluiten nodig zijn om de zaken goed op de rails te krijgen? Dat zou hieraan moeten worden toegevoegd. Leefbaar Diemen verbaast het dat de huisartsen in het hele proces pas eind oktober worden geïnformeerd. Het is kwalijk dat zij nog niet erg betrokken zijn bij de hele gang van zaken want zij moeten zich ook inwerken op alle veranderingen. Op pagina 2 staat dat nieuwe cliënten in 2014 een beroep kunnen doen op huishoudelijke hulp en dat de gemeenten 60% van het huidige budget krijgen in plaats van 25%. Is dat positief? Wethouder Grondel zegt dat dit minder negatief is. Leefbaar Diemen leest op pagina 3 dat de gemeente mantelzorgers en vrijwilligers moet ondersteunen en voorkomen dat inwoners op professionele ondersteuning aangewezen zijn. Hoe denkt het college dit voor elkaar te krijgen? Op pagina 5 wordt gesproken over het vermogen van de cliënt en zijn echtgenoot. Hier moet staan zijn of haar partner. Bij 2
Algemene maatregelen en algemene voorzieningen: hoe wordt een luisterend oor georganiseerd? Op pagina 7 staat bij Overige bepalingen: ‘in de verordening worden de basistarieven voor huishoudelijke hulp in het kader van een werkvoorziening vastgesteld’. Wat wordt hiermee bedoeld? Worden de Brede Gesprekken in een groep gevoerd of individueel? Op pagina 9 staat: ‘Ten tweede participeert de vrijwilliger door het vrijwilligerswerk ook in de maatschappij’. Dat is een erg pedante uitspraak want de vrijwilligers zijn al vrijwillig en doen het vanuit een bepaalde motivatie. Het is een goed idee dat ‘t Kruidvat de functie krijgt als Huis van de Buurt gezien hoe het de laatste tijd met ‘t Kruitvat gaat. De thuisverpleging is niet iets nieuws want dat was er vroeger al. Het is wel prettig dat het terugkomt maar er is in Diemen al verpleging die kan worden ingehuurd. Cliënten worden vaak veel te hoog geïndiceerd door instellingen vanwege het feit dat de vergoeding dan hoger uitvalt. Dat is een hele kwalijke zaak en hopelijk kan de gemeente hierop alert reageren. Diemen en Amsterdam hebben dezelfde zorgverleners maar hier zal in DUOplus verband wel een oplossing voor worden gevonden. Democraten Diemen vindt dat een inventarisatie van wat de kaart in Diemen inhoudt en de omvang daarvan ontbreekt. Er wordt gesproken over huisartsen maar veel van hen zijn verbonden aan centra in noord, zuid en midden. Die centra bieden meer aan dan alleen geneeskundige hulp. Er zitten ook mensen van de Madi en een vertegenwoordiger van de Jellinek. Als de AWBZ opnieuw wordt georganiseerd, zijn dat dus belangrijke centra om dat daar op te zetten. In de Brede Hoed zijn 14 loketten en cliënten moeten erg zijn ingevoerd om bij het juiste loket terecht te komen. Dat is nogal verontrustend voor mensen in de Wmo of de AWBZ. Het geheel is nogal ingewikkeld en hopelijk komt er een puntsgewijze vertaling van het stuk want dan kan er makkelijker over worden gesproken. D66 vraagt in hoeverre het zeker is dat waar nu over gepraat wordt niet meer gaat veranderen en in hoeverre de planning realistisch is gezien het feit dat nog niet bekend is of de wet überhaupt wordt vastgesteld en in welke vorm. Kan naar aanleiding van eventuele wijzigingen de planning nog worden aangepast? In de verordening moet onder andere worden opgenomen op welke wijze het college zorg draagt voor de jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers. Waarom heeft de wetgever daarvoor gekozen en niet dat de gemeente mantelzorgers moet ondersteunen in hun dagelijkse werkzaamheden? Hoe moet worden gelezen ‘beschikbaar voor op ieder moment van de dag’? Betekent dit dag en nacht of alleen op kantooruren en hoe gaat dit daadwerkelijk worden uitgevoerd als die verplichting blijft bestaan? Om hoeveel mensen gaat het in Diemen waaraan opvang en beschermd wonen moet worden geboden? Is bekend om welke doelgroep dit gaat? Hoe moet worden gelezen de zin op pagina 6 dat de regering het wenselijk acht dat financiële beloning van niet-professionals beperkt blijft tot die gevallen waarin dit aantoonbaar tot betere en effectievere ondersteuning leidt? Zijn er inmiddels vorderingen in de onderhandelingen tussen de VNG en het rijk over hoe de overgangssituatie gefinancierd gaat worden? Is er een kans dat de VNG hier nog iets kan regelen? In hoeverre kan er een beroep worden gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers en hen dan nog steeds vrijwilligers noemen? Wordt het dan niet meer een soort onbetaalde arbeid? Hoe 3
meer het rijk van vrijwilligers verwacht, hoe minder zij bereid zijn om wat te doen en dat lijkt een punt van zorg. Bij welke stappen wordt de gemeenteraad nadrukkelijk betrokken en bij welke stappen wordt de SWD betrokken in dit hele verhaal aangezien daar waarschijnlijk een aantal taken terecht zullen komen? Bij welke punten in de planning ziet de wethouder problemen met de huidige capaciteit van de SWD? SP constateert dat ZZP-ers 1 en 3 met een lichamelijke beperking gewoon thuis kunnen blijven maar er is enige verwarring hoe het dan zit met ZZP 2 en 4. Hoe gaat de gemeente dit compenseren als er meer mensen een beroep doen op psychiatrische hulp? Als in 2015 ZZP3-ers de wijk in moeten, komen zij waarschijnlijk te wonen in goedkopere woningen. Wordt er dan ook aan de buurt gedacht want onbekend maakt onbemind? Wat wordt bedoeld met de ruimer geformuleerde resultaatverplichting ten opzichte van de compensatieplicht? Hoe gaan alle benodigde vrijwilligers worden geworven? Welke innovaties en verbeteringen worden toegepast om al die vrijwilligers naar binnen te halen? Kunnen de scholen niet worden benaderd op de vrijwilligers te ondersteunen zoals het doen van een boodschap of om de rolstoel te duwen? Waaraan moet worden gedacht bij aansprekende activiteiten in het Huis van de Buurt? Waaraan moet worden gedacht bij dagbesteding gericht op maatschappelijke bijdragen? GroenLinks vindt het zorgelijk dat er grotere aantallen vrijwilligers nodig zijn. Daarbij gaat het ook om een groep waarbij continuïteit van de zorg belangrijk is en een vrijwilliger kan er wellicht wat makkelijker mee stoppen dan iemand die ervoor betaald wordt. Hoe gaat dit geborgd worden? Zorgwekkend is dat de kosten die gepaard gaan met het overgangsrecht geheel voor de gemeente zijn. Dat is grofweg schandalig. Met hoeveel zorgverzekeraars gaat er overlegd worden en hoe gaat dit in zijn werk? Dient de inkoop van de zorg Europees te worden aanbesteed? Wethouder Grondel zegt dat een deel in de notitie feitelijke informatie is om te weten hoe dingen werken en hoe ze worden opgepakt. Staatssecretaris Van Rijn maakt veel draagvlak in de samenleving kapot op de manier waarop hij het beschrijft. Veel mensen hebben te maken met mantelzorg en dat soort activiteiten en dit heeft een sterk draagvlak in Diemen. De overheid maakt nu echter de kaders terwijl veel mensen zelf willen bepalen hoe de zorg gaat lopen. Veel kerken en ouderenbonden doen nu al heel veel voor hun netwerken en de kracht van dit model is dat dit wordt ondersteund en versterkt waardoor preventie beter kan lopen. Professionele hulp en overheidssteun is onmisbaar maar het is niet de bedoeling dat iemand de buurman onder de douche moet zetten. De bedoeling is dat een systeem wordt gemaakt waarop men kan rekenen en dat voor een heel groot deel bestaat uit wat er al is en wat je wilt versterken en ondersteunen. De huisartsen zijn altijd een moeilijk te organiseren groep. Er is goed contact met de directeur van het gezondheidscentrum maar die is geen huisarts. Hij kan procesafspraken maken maar de huisartsen dienen zelf aan tafel te komen. Er is met hen gepraat over modelontwikkelingen maar het wordt voor hem pas spannend als ze weten wat de gemeente gaat doen terwijl nu nog lang niet alles bekend is. Het is nu tijd om concreet met ze te gaan 4
praten en het is ook belangrijk dat de zorgverzekeraars in beeld komen want de huisartsen werken samen met de zorgverzekeraars. In Diemen is Achmea de zorgverzekeraar voor 50% van de cliënten maar Achmea praat niet met gemeenten waar minder dan 50.000 cliënten van Achmea wonen. Spreker is daarom aan het lobbyen om de zorgverzekeraars wettelijk te verplichten om met alle gemeenten afspraken te maken. Alle gemeenten hebben hun lokale netwerkfuncties en daarom zullen er lokale afspraken moeten worden gemaakt. Verder is het de representatiebeginsel afgeschaft. Dat betekende dat de dominante zorgverzekeraar zorgafspraken kon maken namens alle verzekeraars maar nu moeten alle verzekeraars apart afspraken maken met hun aanbieders. Cordaan werkt in Amsterdam en Haarlemmermeer maar niet in de rest van de regio en dat is lastig maar in DUOplus verband wordt de mogelijkheid verkend van gezamenlijke inkoop. Dat mag op basis van uitnodiging. Op dit onderwerp is Amsterdam overigens minder benaderbaar dan bij jeugdzorg maar in informatie uitwisselen en samen kennis opbouwen wordt steun bij elkaar gevonden in DUOplus. Gezondheidszorg moet niet worden opgenomen op pagina 4 want hier gaat het om het lijstje van de gemeentelijke taken. De aansluiting tussen het gezondheidszorgsysteem en de Wmo is echter cruciaal en daarvoor is een overlegstructuur opgebouwd met steun van het AMC. De communicatielijnen worden daar versterkt. Met name wordt samenwerking gezocht met de praktijkondersteuners ouderenzorg. Vragen die de huisartsen meekrijgen bij hun huisbezoeken worden nu opgenomen in de vragenlijst van WonenPlus. Op deze wijze kunnen de huisartsen ook met ondersteuners verbinding leggen maar er is een avond met de huisartsen belegd om met elkaar door te praten over hoe dingen kunnen worden verbeterd. Van groot belang is dat zij hun kennis verbeteren over welke zorgsystemen er zijn. Het punt van de acute zorg gaat over Sensor. De burgemeester is voorzitter van de landelijke Sensor. Dat is het luisterend oor en het is 24 uur per dag bereikbaar. Er is een schatting gemaakt op basis van gegevens van het zorgkantoor wat er wordt uitgegeven in Diemen maar de gemeente heeft de patiëntgegevens nog steeds niet gehad van de zorgverzekeraars en de zorgkantoren. Hierdoor kan de gemeente zich nog steeds niet goed voorbereiden en blijven de cijfers op pagina 8 een schatting. Het ministerie heeft nu toegezegd dat er in oktober een circulaire komt met de gegevens over de uitgaven en inkomsten rond de AWBZ maar deze is nog steeds niet ontvangen. De gemeente moet rekening houden met de overgang maar is wettelijk verplicht om de afspraken te maken. Mensen houden een jaar lang hun recht en de besparing van 25% is alleen maar mogelijk voor nieuwe cliënten mits het systeem klaar staat terwijl het systeem nu nog wordt opgebouwd. De SWD is de belangrijke partner bij het werven van vrijwilligers. Er zijn afspraken tussen instellingen op dit moment aan de gang hoe vrijwilligers worden geworven. Er komt één punt waar mensen zich kunnen melden maar het is ook belangrijk dat informele netwerken daarbij benoemd worden omdat bijvoorbeeld vaak mensen die eerst mantelzorger zijn doorgroeien naar vrijwilliger en de gehele groep gaan begeleiden in plaats van alleen hun partner. De notitie hierover komt in oktober. Als het goed is, zijn de elementen die naar de raad moeten, al verwerkt in de termijnagenda maar dit zal voor alle zekerheid worden nagezocht. VVD vindt het handig voor de raad dat die termijnen in dit stuk worden genoemd. 5
Wethouder Grondel zegt dat het mogelijk is om het lijstje van stukken aan de raad te laten zien. In ‘t Kruidvat vindt de pilot plaats met betrekking tot het Huis van de Buurt. De locaties zullen dynamisch zijn. De gezondheidscentra zijn er qua ruimte niet zo geschikt voor maar de brede scholen zouden hiervoor 's avonds kunnen worden ingezet en de Omval is ook een optie. Bij ondersteuning van mantelzorg kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de € 10.000 extra die vorig jaar is uitgetrokken voor ondersteuning door Markant. Een aantal jaren geleden heeft het rijk bedacht dat alle mantelzorgers € 200 kunnen krijgen als ze zich aanmelden. Nu krijgt de gemeente dit geld en dat heet een waardering voor mantelzorgers. Geprobeerd zal worden om te waarderen via ondersteuning. Dan kan dat geld nuttig worden gebruikt. Op pagina 7 moeten de woorden ‘van een werkvoorziening’ waarschijnlijk worden vervangen door ‘van een beleidsregel’. Een aantal maanden geleden is de notitie Cliëntbenadering vastgesteld waarin staat dat het Brede Gesprek per definitie individuele gesprekken zijn, het keukentafel gesprek. Een medewerker neemt dan alle aspecten van de levensgebieden door en kijkt dan waar hulp nodig is en wat de betrokkene eventueel zelf kan doen. Bij de zin dat vrijwilligers op deze wijze deelnemen aan de maatschappij wordt gedacht aan bijvoorbeeld de psychiatrische patiënt die ook vrijwilligersactiviteiten onderneemt en op die manier deelneemt aan de samenleving. Vrijwilligerswerk is ook een prima kans voor mensen om zich te verbinden met anderen en op die manier sociale contacten op te doen. Leefbaar Diemen denkt dat veel gebruik wordt gemaakt van mensen die eigenlijk hulp nodig hebben. Ze worden ingezet voor iets dat de overheid zelf niet kan waarmaken. Wethouder Grondel herhaalt dat staatssecretaris Van Rijn het vaak zo neerzet dat mensen zich verplicht voelen terwijl er veel energie in de samenleving zit en mensen dit graag willen. Er zijn mooie voorbeelden van licht verstandelijk gehandicapten die in een bejaardenhuis prima werk doen. Wijkverpleging is wegbezuinigd en komt nu weer terug want het staat opnieuw in de wet. De zorgverzekeraars krijgen 250 miljoen om de wijkverpleging te organiseren en de gemeenten 50 miljoen. De opschaling van de indicatie om naar verpleegtehuizen te gaan is op zich begrijpelijk omdat mensen soms niet een hogere indicatie hadden omdat ze de zorg kregen die ze nodig hadden maar ze zijn eigenlijk niet geschikt om zelfstandig te wonen en dan kijk je nog een keer naar de indicatie of die hoger moet. Overigens wordt de indicatie door het CIZ afgegeven. De gemeente gaat nu zelf indiceren. Het college is zeer voor de decentralisaties omdat nu de kans bestaat om alle wildgroei te bundelen en de gedachte van de Brede Hoed is ook dat er één loket komt waar achter altijd andere loketten bereikbaar zijn zodat de mensen naar het juiste loket worden verwezen. De zorgverzekeraars hebben een offensief geopend om de verzorging vanuit de AWBZ niet naar de gemeenten maar naar de zorgverzekeraars te laten gaan. Alle voorbereiding die samen met Cordaan is gedaan scheurt nu weer omdat het aan verpleging wordt gekoppeld. De kans dat dit doorgaat, zit in het feit dat de zorgverzekeraars hebben beloofd dat er ontzettend veel wordt bezuinigd op de verzorging. Omtrent het PGB is de mening van de regering geciteerd maar dit is ook wel een mening die het college zelf heeft. Het is een moeilijke discussie of het reëel is dat een aantal mensen het 6
PGB aan zichzelf betaalt. Als hiermee meer professionele hulp wordt geblokkeerd, is dat misschien niet de meest juiste oplossing. Wat betreft de overgangsregeling: de VNG praat op dit moment niet meer met de staatssecretaris vanwege de verzorgingskwestie, dus nu wordt even niet gelobbyd maar waarschijnlijk zal dit via de Kamer moeten worden gespeeld. Het punt van de capaciteit bij de SWD was de reden om voor te stellen om € 20.000 extra beschikbaar te stellen voor uitbreiding van de denkcapaciteit in dit jaar om meer in de werkgroepen en de voorbereiding mee te kunnen denken. D66 vraagt bij welke stappen die in de planning zijn genoemd de SWD een rol zal krijgen. Wethouder Grondel zegt dat dit is bij de begeleiding van Huis van de Buurt en de vrijwilligers. Mevrouw Spierenburg-Mellink legt uit dat er per doelgroep verschillende ZZP’s zijn en dat er daarom een bijlage is toegevoegd om te laten zien wat wordt bedoeld. LG3 heeft met name betrekking op de hulp bij persoonlijke verzorging en 2 en 4 hebben dat niet. De ZZP zit zeer ingewikkeld in elkaar en kent verschillende gradaties per onderwerp. Wethouder Grondel zegt wat betreft psychiatrie dat dit een resultaatverplichting wordt en dat wanneer iemand duidelijk een stoornis heeft dit betekent begeleiding en therapie. Ondersteuning bij het wonen door Querido kan in de vorming wordt ingepast. In Diemen Zuid heeft Querido een aantal psychiatrische patiënten wonen. De draagkracht van wijken moet worden versterkt om te leren omgaan met ingewikkelde mensen en dat is zeker een punt van aandacht. De compensatieplicht wordt resultaatverplichting. Bij de eerste Wmo is er nadrukkelijk voor gekozen om geen wettelijk recht op te nemen voor allerlei voorzieningen omdat alle gemeenten het dan op dezelfde wijze moeten doen en daarom is het begrip compensatieplicht gekozen. De gemeente moet kunnen aantonen waarin iemand een probleem heeft en gecompenseerd moet worden en nadrukkelijke actie ondernemen dat tot resultaat leidt. Dat kan zijn een algemene voorziening of een Huis van de Buurt of een traplift. Het beschrijven van dat verhaal wordt gedaan in het Brede Gesprek en vastgelegd in een verslag. Vervolgens moet dit worden vertaald in een resultaatverplichting. De SWD krijgt een sleutelrol wat betreft de vrijwilligers maar het gaat er ook om om dingen met elkaar te doen. Dat zal veel via informele lijnen lopen. Het is jammer dat er geen maatschappelijke stages meer zijn bij de middelbare scholieren maar er kan best geprobeerd worden om die verbindingen te leggen. Hoe het concreet gaat werken, kan nu nog niet worden gezegd want daar moeten nog nadrukkelijk stappen in worden ondernomen voordat het daadwerkelijk gaat werken. Het is niet waar dat er minder vrijwilligers zijn. Wellicht zijn er nog nooit zoveel vrijwilligers geweest als nu maar er zijn heel veel soorten. Organisaties die aan het eind van hun levenscyclus zijn, klagen dat ze geen vrijwilligers meer kunnen krijgen. Andere organisaties zie je juist enorm groeien omdat ze precies aansluiten op de tijdgeest. PvdA vraagt of de wethouder bekend is met de zelfredzaamheidmatrix die door de GGD Amsterdam is gelanceerd en of dat ook wordt meegenomen in onderhavig stuk. 7
VVD vraagt waar de mensen terecht kunnen die bijvoorbeeld vallen in huis buiten kantoortijden. SP leest dat in een van de werkgroepen ook een mantelzorger meedraait. Hoe is het dan gesteld met de privacy van de cliënt? Wethouder Grondel zegt dat de zelfredzaamheidmatrix van de GGD wordt gebruikt bij de gesprekken. Als iemand gevallen is in huis, kan die 112 bellen of de huisartsenpost. Als men medische problemen heeft, is thuiszorg 24 uur per dag bereikbaar. De wet bevat heldere bepalingen over privacy en daar houdt de gemeente zich aan. SP merkt op dat de professionals een opleiding hebben gehad om de privacy te waarborgen maar dat de mantelzorger daar niet voor is opgeleid. Wethouder Grondel legt uit dat een mantelzorger op basis van een emotionele band aan iemand hulp verleend. De privacy in de werkgroep is een verantwoordelijkheid voor de mantelzorger. In de werkgroepen gaat het overigens om beleidsontwikkeling en niet over personen. 4. Verordening WMO GroenLinks is blij dat aanwijzingen van de Wmo raad in de verordening zijn verwerkt. In artikel 6 wordt vrij streng gesproken over de verantwoordelijkheid van de belanghebbenden terwijl het voor een belangrijk deel over de doelgroep gaat waarvan je je kunt afvragen in hoeverre die in staat is om de verantwoordelijkheid te dragen. De belanghebbenden mogen daar uiteindelijk niet de dupe van zijn. Voorts heeft de fractie een amendement in voorbereiding ten aanzien van artikel 5 dat gaat over de verantwoordelijkheid van het college. Daaraan zou een lid moeten worden toegevoegd waarin benoemd wordt dat het college expliciet de belanghebbenden erop moet wijzen dat deze een belangenbehartiger mee mag nemen gedurende het gehele proces van de aanvraag om zo te voorkomen dat mensen onnodig in de problemen komen. In artikel 11 wordt onder meer gezegd dat er gekeken wordt naar de aanwezige huisgenoten en in hoeverre die in staat zijn om werkzaamheden over te nemen maar hoe wordt bepaald of iemand daartoe in staat is en welke criteria worden dan gehanteerd? SP vraagt of artikel 5d niet beter zo kan worden geformuleerd dat het college onderzoekt of er eigen kracht aanwezig is. Wat gebeurt er als een belanghebbende niet in staat is om samenwerking te verlenen en hoe slaat dit terug op de persoon zelf? D66 vraagt of alle opmerkingen van de WMO raad zijn verwerkt. Graag een aantal voorbeelden hiervan. In artikel 4i staat het woord ‘betreft’ dat er niet thuishoort. In artikel 20 lid 4 wordt gesproken over een plafondbedrag in beleidsregels. Zijn die beleidsregels er al een is het plafondbedrag al vastgesteld? Kan het college bevestigen dat het de voorkeur heeft dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen en dat de woning wordt aangepast in plaats van dat moet worden verhuisd naar een meer geschikte woning. Dat er dus wordt gekeken of er aanpassingen mogelijk zijn zonder dat dit financieel te gek wordt?
8
Leefbaar Diemen vraagt wat de wettelijke termijn is in artikel 12. Er wordt gesproken over een redelijke termijn waarbinnen wordt beslist maar wat wordt hiermee bedoeld? Het kan zo zijn dat iemand zo is geïntegreerd in de buurt dat wanneer die wordt verplaatst naar een meer geschikte woning in een andere wijk dit de levensduur van de betreffende persoon verkort. VVD begrijpt dat de kanteling aardig is doorgevoerd in de verordening. Hoe wordt er voor gezorgd dat het maatwerk ook goed wordt geborgd en of er discussie mogelijk blijft of dingen wel of niet kunnen worden uitgevoerd? Inwoners kunnen hun zelfredzaamheid soms anders inschatten dan de gemeente dat doet. Kunnen zij in beroep tegen de beslissing en heeft de WMO raad hierover ook een advies gegeven? Waar ligt het primaat als iemand moet verhuizen en hoe wordt hiermee omgegaan? De VVD wil graag de aanvullende beleidsregels zien omdat dit gaat over een substantiële wijziging in het beleid. Hoe wordt de nazorg geborgd? Vindt er bijvoorbeeld na een aantal maanden na de beslissing een bezoek plaats zodat kan worden ingeschat of de genomen maatregelen nog steeds kloppen na de inschatting tijdens het eerste gesprek? Hoe vindt de training plaats van de Wmo consulenten en worden partijen als huisartsen en aannemers meegenomen in de kantelingsgedachte? PvdA constateert bij Opmerkingen over de uitvoering op pagina 2 van het raadsvoorstel dat de laatste zin hiervan niet loopt. Het is belangrijk dat er aandacht is voor de consequenties van de kanteling per cliënt. Wethouder Grondel zegt dat het belangrijk is dat de gemeente maatwerk blijft leveren bij kwetsbare cliënten. Mensen verschillen immers qua competenties, inkomen en vermogen. Aan competente mensen moeten meer mogelijkheden worden gegeven om zelf te handelen en aan incompetente mensen dient meer ondersteuning te worden gegeven met zoveel mogelijk behoud van hun eigen keuzes. Het is de huidige praktijk dat aanvragers iemand mogen meenemen en dat staat ook in de huidige beleidsregels. De regels voor inschakeling van huisgenoten blijven hetzelfde. In de zin waar de PvdA op wees is bedoeld dat de beleidsregels ter informatie aan de raad worden gezonden maar de vaststelling hiervan is een bevoegdheid van het college. De gemeente gaat uit van het feit dat mensen graag hun eigen lot in handen nemen. Het eigen krachtbeginsel zegt dat wordt geprobeerd om uit te gaan van wat mensen kunnen. Mensen willen graag zelf regelen wat voor steun ze nodig hebben en dat is hier bedoeld. Als mensen het niet zelf kunnen, moet dit uit het Brede Gesprek naar voren gekomen en dan moet die hulp er ook komen. Als iemand bijvoorbeeld ruzie heeft met zijn hele familie gaat de gemeente niet eisen dat de familie maar voor betrokkene moet zorgen. Als iemand het gespreksverslag niet wil ondertekenen omdat hij het er niet mee eens is of wat er in aanbevolen wordt niet adequaat vindt, kan in beroep worden gegaan. Dat geldt hetzelfde voor de afwijzing van een aanvraag. Omdat het om kwetsbare personen gaat, zal een vorm moeten worden gevonden om te toetsen of het wel goed gaat, bijvoorbeeld via de WMO raad. Dit is een belangrijk punt dat aandacht verdient. De grenzen van verhuizing staan ook in de huidige beleidsregels. Als er bijvoorbeeld een traplift moet worden aangelegd, wordt ook gekeken of er niet een begane grondwoning beschikbaar is. Dat wordt in overleg gedaan en daar zijn soms conflicten over. In ieder geval wordt altijd naar de persoonlijke situatie gekeken. Aan de regel van eerst aanpassen en dan 9
verhuizen zijn financiële grenzen maar dat kan pas als er een andere woning beschikbaar is. Er moet dan binnen een aantal maanden een geschikte woning zijn. Anders moet de huidige woning worden aangepast. Leefbaar Diemen constateert dat er altijd een andere woning beschikbaar is als iemand een traplift nodig heeft. Wethouder Grondel betwijfelt dit. In de verordening is inderdaad de kanteling neergelegd. Het is het borgen van maatwerk. In beginsel moet het effect zijn dat er beter naar de cliënt wordt gekeken. Omdat er breder wordt gekeken, heeft de gemeente ook beter in beeld of er andere zorgen zijn. Het Brede Hoedteam wordt ook uitgebouwd tot deze leeftijdsgroep en dan hoort er dus een functionerend netwerk te zijn waarin signalen worden uitgewisseld en langs die lijn moet er nazorg komen. Nagedacht zal worden over de suggestie om na een aantal maanden weer een bezoek te brengen om dit te incorporeren in de werkwijze en zeker in het begin. De Notitie klantbenadering is gedeeld met de partners in het dorp. Er is ook aan hen gevraagd of ze die visie delen want dat is van belang voor de samenwerking in de Brede Hoed. Bij het invoeren van die werkwijze zal ook nadrukkelijk worden gecommuniceerd met relevante partners en zeker ook huisartsen. VVD zegt dat het ook handig is om bijvoorbeeld aannemers op de hoogte te stellen van wat wel of niet vergoed wordt op grond van deze regeling. Wethouder Grondel geeft aan dat dit niet aan de orde is omdat het niet gaat om een beleidswijziging daar de beleidsregels hetzelfde blijven. Wat betreft de opmerkingen van de WMO raad: bijvoorbeeld is de volgorde bij artikel 10 aangepast en zijn suggesties over begeleiding overgenomen. In artikel 12 wordt verwezen naar de wettelijke termijn zodat wanneer de wet wijzigt de verordening niet hoeft te worden gewijzigd. De wettelijke termijn is acht weken met een verlenging van acht weken. De redelijke termijn hangt van de vraag af want wanneer iemand iets heel complex vraagt wat veel onderzoek vergt, is de termijn langer. Leefbaar Diemen blijft van mening dat de redelijke termijn beter moet worden omschreven in de verordening. Wethouder Grondel legt uit dat als het gaat om zaken die wettelijk vast liggen het acht weken is en dat staat dan ook in de brief. Als het gaat om bijvoorbeeld een hele ingewikkelde medische complicatie waar één arts in Nederland verstand van heeft, moet eerst een afspraak met die arts worden gemaakt en vervolgens moet de gemeente daar weer mee aan de gang en dan is de redelijke termijn afhankelijk van wat er aan de hand is. Betrokkene wordt dan ook individueel geïnformeerd over de termijn. Democraten Diemen vraagt of van de verordening een vertaling wordt gemaakt voor het publiek. D66 vraagt wanneer de aanvullende beleidsregels naar de raad worden gestuurd.
10
Wethouder Grondel zegt dat er folders en factsheets komen voor de burger. De verordening kan niet worden gebruikt voor communicatie met de burgers. In oktober liggen de beleidsregels in het college en daarna worden ze ter informatie naar de raad gestuurd. Conclusie: De voorzitter concludeert dat het voorstel als bespreekstuk naar de raad gaat. 5. Aanpassing subsidiebeleid n.a.v. rekenkameronderzoek PvdA is erg gelukkig met deze tendens want de fractie roept al een aantal jaren dat de verhoudingen zakelijk moeten zijn. Het gaat erom dat we van elkaar weten waar we aan toe zijn. Deze voorstellen lijken heel erg op de afspraken die met de SWD zijn gemaakt en er wordt voor 100% mee ingestemd. VVD zegt dat er zo een meer gestructureerde communicatie met de raad kan plaatsvinden met betrekking tot het doel van subsidies en afspraken die gemaakt worden met de gesubsidieerde instellingen. Door deze verbeterde informatie kan de raad meer invloed uitoefenen met betrekking tot de subsidieverlening en wordt zo minder afhankelijk van insprekers en dergelijke bij de begrotingsbehandeling. Op elk moment moet een discussie kunnen worden gestart over subsidies die wellicht hun doel voorbijschieten. SP valt het op in bijlage 2 dat de subsidie aan EDOG een factor 10 hoger is dan van de rest. Waar ligt dat aan? Verder valt op dat ontbreken de subsidies die zijn verleend aan sportclubs zoals de eenderde regeling, de opblaashal en het kunstgras waar laatst een behoorlijk bedrag voor is uitgetrokken. GroenLinks hoopt dat op deze wijze de publieke geldstroom inzichtelijker is en een duidelijker verantwoording met zich meebrengt. Bij het vijfde invulvakje in bijlage 3 staat de zin: ‘Vermeld aan de hand van welke indicatoren u als instelling laat zien welke prestatie u heeft geleverd en in welke mate deze heeft bijgedragen aan de doelstelling van de gemeente’. Het is lastig om bij de aanvraag van de subsidie al aan te geven welke prestatie geleverd is. Daarom moet de zin worden veranderd in: ‘ Vermeld aan de hand van welke indicatoren u als instelling zal laten zien enzovoort’. Het idee van de adoptie is dat een raadslid een organisatie zou kunnen adopteren. Dit levert zeker meer inzicht voor het raadslid maar is er sprake van een gevoelde noodzaak voor een dergelijke adoptie? Is er geen kans voor belangenverstrengeling en zo nee, kan dan aan de raadsleden ook worden gevraagd om bijvoorbeeld de SWD of de Stichting de Omval te adopteren? D66 vraagt wat onder noodzaak wordt verstaan. GroenLinks zegt dat als een suggestie wordt gedaan iets te gaan doen er altijd een noodzaak voor is. Wethouder Grondel merkt op dat de kanttekeningen van GroenLinks gaan over suggesties en in het stuk wordt voorgesteld om die al dan niet verder uit te werken. Dan is het logisch om de kanttekeningen van GroenLinks bij die uitwerking mee te nemen. De gedachte van de werkgroep was dat op die manier een andere manier van informatiestroom naar de raad 11
wordt geborgd. Iemand is verantwoordelijk om kennis te nemen wat een club doet en daar de raad over te informeren. Met een klein clubje uit de raad zou dit verder kunnen worden uitgewerkt en dan zou het op een open manier met de raad kunnen worden besproken. De suggestie van GroenLinks met betrekking tot de tekst is juist. Het gevoel van noodzaak was in de commissie zeker aanwezig omdat er te weinig concrete informatie is. De gemeente krijgt papieren informatie maar wil ook op een andere manier informatie zien. EDOG krijgt een langjarige subsidie. De grijze balken zijn bedoeld om aan te geven dat dit instellingen zouden kunnen zijn waar de gemeente prestatieafspraken van zou willen zien gezien de omvang van de instelling. PvdA vraagt waarom bij het Diemer Festijn en het Loswal Festival geen grijze balk staat. Wethouder Grondel zegt dat deze lijken op EDOG. De afspraak is om een festival te doen. De raad kan een prestatieafspraak maken met het Diemer Festijn in de zin van bijvoorbeeld: een afspiegeling van de Diemer bevolking moet zijn geïnteresseerd in het festival. Dit zijn dingen die met elkaar moeten worden besproken op dit thema. PvdA kan zich een prestatieafspraak voorstellen als: hoeveel mensen uit Diemen maken er gebruik van en hoeveel mensen buiten Diemen. Wethouder Grondel zegt dat dan ook de kosten moeten worden bekeken om dit te meten en dan zouden ook oud-Diemenaren moeten worden meegenomen. Er zou kunnen worden nagedacht over het feit of er sportsubsidies zijn die er onder moeten vallen. In het voorbeeld van de SP gaat het vooral om incidentele subsidies en hier is sprake van structurele subsidies. SP is van mening dat de eenderde regeling structureel is omdat het gaat over opeenvolgende aanvragen die steeds hetzelfde worden behandeld. Wethouder Grondel stelt dat dit een investeringsregeling is. Het is bovendien iedere keer een andere vereniging die het vraagt. Conclusie: De voorzitter concludeert dat het voorstel als hamerstuk naar de raad gaat. 6. Jaarverslag Leerplicht PvdA leest met plezier dat de werkzaamheden van de leerplichtambtenaren nu naar volle tevredenheid worden verricht. Goed is dat de beschikbaarheid van cijfers van de scholen is verbeterd. Merkwaardig is dat de ouders zijn vrijgesteld van de verplichting om hun kind op een school in te schrijven als zij bezwaren hebben tegen de levensbeschouwelijke richting van de school. Er is immers altijd een openbare school in de buurt waar het kind dan wel naartoe kan gaan. Dit is een uitzondering die niet meer zou mogen gelden. Voorts zegt de wet dat de mogelijkheid bestaat om een kind in het buitenland naar school te laten gaan en even later staat in het stuk dat die kinderen nauwlettend worden gevolgd. De fractie is in ieder geval tevreden met de opgaande lijn.
12
GroenLinks is blij met de verbeteringen die in het stuk naar voren komen nu de formatie op orde is. Het is ook een goede zaak dat men ambitieuzer is geworden in de overige werkzaamheden die zijn opgepakt. D66 ziet een hoge stijging van het signaalverzuim, het beginnend verzuim en het RMC verzuim. Kunnen de leerplichtambtenaren met de huidige capaciteit dit nog wel aan? Wethouder Grondel legt uit dat ouders ook het recht hebben om bezwaar te kunnen hebben tegen een openbare school. Kinderen zullen in het buitenland waarschijnlijk alleen administratief worden gevolgd maar dit is maximaal een jaar toegestaan en dat wordt gecontroleerd. Het is een goede zaak dat de leerplichtambtenaren meer ambities kunnen pakken. Ze kunnen op dit moment de werkzaamheden nog aan maar het moet niet veel meer worden. Conclusie: De voorzitter concludeert dat het voorstel als hamerstuk naar de raad gaat. 7. Afdekken financiële risico’s duurzaamheidsleningen GroenLinks zegt dat de fractie verheugd is met dit voorstel omdat dit mensen een zetje in de rug geeft om deze belangrijke dingen te doen. Op pagina 4 bovenaan staat dat er geld geleend wordt aan het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Is dat de gevraagde € 50.000? Zijn er percentages bekend van leningen die niet (geheel) worden afgelost? Hoe kan een risico waarvan je nog niet weet of je dit gaat betalen in de begroting opnemen? SP leest op pagina 3 dat de gemiddelde terugverdientijd van zonnepanelen 8-9 jaar is maar enige tijd geleden zijn op de sporthal ook zonnepanelen geplaatst en toen is rekening gehouden met een termijn van 12 jaar. Toen is al de opmerking gemaakt dat de terugverdientijd acht jaar was. Hoe kan het dat bij de sporthal met een hogere terugverdientijd rekening is gehouden? D66 begrijpt dat het niet altijd bekend is bij SVn of de woning is verkocht. Zijn er mogelijkheden om het risico in te dekken of te verkleinen? Hoe wordt getoetst dat het geld dat wordt uitgeleend ook werkelijk ook gebruikt wordt voor de geplande verbouwing? Als een inwoner gebruikmaakt van de lening en enkele jaren later weer een duurzaamheidsmaatregel wil nemen, krijgt hij dan opnieuw zo'n lening? VVD neemt aan dat de € 50.000 een eenmalig bedrag is. Gaat het hier om nieuw beleid of is dit een gevolg van het Actieplan energie? Een van de redenen van afwijzing van de aanvraag kan zijn dat het budget niet toereikend is. Dat kan echter niet gebeuren omdat de gemeente geen maximum budget heeft vastgesteld. Derhalve zou moeten worden opgenomen in de verordening dat ook een afwijzing kan plaatsvinden als de € 50.000 op is. Hoe is het bedrag van € 50.000 tot stand gekomen? Kan de gemeente tegen dit soort lage rentes ook zelf geld lenen om het vervolgens uit te lenen of moet de gemeente er een klein bedrag op toeleggen?
13
PvdA is zeer content met het voorstel omdat het voor de gemeente een verplichting is om zoveel mogelijk aandacht te besteden aan onderwerpen die te maken hebben met duurzaamheid. In het stuk wordt alleen maar uitgegaan van eigenaar-bewoners en niet van huurders. In de gemeente Amsterdam kunnen huurders ook een lening krijgen tegen een hele lage rente om daarmee hun woningen te voorzien van dubbel glas. Het is vreemd dat een grote groep bewoners van deze regeling geen gebruik kan maken omdat ze een woning huren. Wil de wethouder bekijken of het ook mogelijk is om huurders dezelfde mogelijkheden te geven? Wethouder Grondel zegt dat dit een onderdeel is van het werkplan van de energiecoördinator. Gezocht wordt naar methodes met woningcorporaties om ook huurders te kunnen benaderen. In Diemen zijn echter veel particuliere huurders die ver weg zijn maar er zal zeker worden gekeken naar het Amsterdamse model of dit ook hier toepasbaar is. De € 50.000 blijft in feite op de balans staan want het is een lening en het gemeentelijk vermogen gaat daarom niet achteruit. In overleg met de afdeling Financiën is ingeschat dat een bedrag van € 50.000 voldoende is om de uitvoering van de regeling te dekken. Het risico is laag omdat de praktijk is dat er veel wordt afgelost. Het gaat ook om relatief kleine bedragen met een korte aflossingstijd. SP merkt op dat wanneer het een bedrag van € 50.000 wordt uitgeleend de gemeente daar geen rente over ontvangt. Wethouder Grondel geeft aan dat de te ontvangen rente zelfs iets hoger is dan wat aan de gemeente wordt gerekend in het kader van de wet HOF. De financiële en technische deskundigen in huis hebben de afschrijvingstermijn van de sporthal bepaald en de langere termijn betekent dat het ook goedkoper is voor de gemeente. SP blijft van mening dat de afschrijvingstermijn acht jaar is. Wethouder Grondel zegt dat toen dat besluit is genomen op basis van de technische gegevens. Op de sporthal liggen ook geen zonnepanelen maar zonnefolie. Onderhavige zonnepanelen zijn gebaseerd op de huidige prijzen en de termijnen gaan tegenwoordig snel omlaag en daarom is het logisch dat dit binnen twee jaar ook korter kan zijn. Het juridisch risico is benoemd omdat het er is en het niet zo eenvoudig is op te lossen. Het probleem is echter niet dramatisch want de lening blijft gewoon staan. Als iemand zijn huis verkoopt en de lening niet aflost, moet betrokkenen toch blijven aflossen en daartoe zal de gemeente hem ook dwingen. Het juridische risico is dus beperkt. Dat de daadwerkelijke investering ook wordt uitgevoerd, kan waarschijnlijk worden bewaakt doordat men de rekening moet laten zien maar het antwoord wordt nog nagegaan. Ook de vraag van het opnieuw lenen kan op dit moment niet worden beantwoord. In beginsel is het één lening per persoon maar ook hier zal worden gecheckt hoe het zit met de regels. Er is een budget milieu in de begroting van € 15.000 per jaar. Zolang dat niet op is, wordt het als eerste gebruikt als dekking voor het risico. De achterdekking is de algemene reserve waarin een verbijzondering wordt aangegeven en die is meer dan voldoende om risico's in de komende jaren te dekken. Als het helemaal uit de hand loopt, moet een nader besluit worden genomen. Dan kan de regeling helemaal worden gestopt of de reserve worden verhoogd. 14
VVD lijkt het verstandiger om een artikel in de verordening op te nemen dat de aanvraag kan worden afgewezen als het harder gaat dan gedacht. Wethouder Grondel zegt dat dan gewoon de verordening kan worden ingetrokken maar er worden niet spectaculair veel aanvragen voor een lening verwacht. VVD merkt op dat dan de regel over de budgetoverschrijding ook niet in de verordening had hoeven te worden opgenomen. Wethouder Grondel legt uit dat die zin is blijven hangen omdat de ambtenaar aannam dat niet meer kon worden geleend dan die € 50.000 maar dat is niet zo omdat het risico veel kleiner is dan dat bedrag. Conclusie: De voorzitter concludeert dat het voorstel als hamerstuk naar de raad gaat. 8. Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om 22.15 uur.
15
