Informatiebrochure voor nieuwe verpleegkundigen en studenten. Afdeling: MEDISCHE BEELDVORMING

az groeninge Kortrijk

Informatiebrochure voor nieuwe verpleegkundigen en studenten

Afdeling: MEDISCHE BEELDVORMING

AZ GROENINGE

[ Hier komt een foto van de afdeling ]

Inhoudstafel Welkom ................................................................................................................................................... 3 1.

Voorstelling van de afdeling ............................................................................................................ 4 1.1

Opbouw van de afdeling ........................................................................................................ 4

1.2

Doelstelling van de afdeling ................................................................................................... 4

1.3

Bezoekuren van de afdeling ................................................................................................... 5

1.4

Werken op de afdeling........................................................................................................... 5

1.4.1

Werkuren ........................................................................................................................... 5

1.4.2

Verantwoordelijke zorgmanager en verpleegkundigen .................................................... 5

1.5 1.5.1

De artsen en de meest voorkomende pathologieën op onze afdeling ................................. 6 Artsen ................................................................................................................................ 6

2.

Een dag op de afdeling .................................................................................................................... 9

3.

Specifieke informatie..................................................................................................................... 10

4.

3.1.

Algemene afspraken omtrent het toeren ............................................................................ 10

3.2.

Frequent gebruikte afkortingen op de afdeling................................................................... 11

Procedures..................................................................................................................................... 13 4.1.

De meest voorkomende onderzoeken ................................................................................ 13

4.2.

De meest voorkomende ingrepen ....................................................................................... 16

4.3.

De meest voorkomende materialen .................................................................................... 16

4.4.

De meest voorkomende technieken.................................................................................... 16

5.

Patiëntenvoorlichting .................................................................................................................... 17

6.

Communicatie ............................................................................................................................... 18 6.1. 6.1.1.

7.

Telefonie .............................................................................................................................. 18 Afdelingsgerelateerde afdelingen ................................................................................... 18

6.2.

Informatica (IT) .................................................................................................................... 18

6.3.

Buizenpost............................................................................................................................ 18

6.4.

Interne communicatie.......................................................................................................... 18

Personeelsinformatie .................................................................................................................... 20 7.1.

Dienstrooster ....................................................................................................................... 20

1

7.2.

Overuren .............................................................................................................................. 20

7.3.

Verlof.................................................................................................................................... 20

7.4.

Ruilen van shift of verlofdagen ............................................................................................ 20

7.5.

Ziekte.................................................................................................................................... 21

7.6.

Vorming................................................................................................................................ 21

7.7.

Functioneringsgesprek ......................................................................................................... 22

8.

Aandachtspunten .......................................................................................................................... 22

9.

Persoonlijke notities ...................................................................................................................... 40

10. Studenten ...................................................................................................................................... 40

2

Welkom Uw collega’s heten U van harte welkom op Uw nieuwe dienst. Vroeger was dit een zeer duistere plaats, maar door de tijd heen is dit een klare en open dienst geworden. Onze dienst is volledig gedigitaliseerd en maakt de donkere kamer overbodig. Uw nieuwe collega’s zullen U graag begeleiden en uitleg verschaffen over de werking van de dienst en de uit te voeren onderzoeken. Dit is ook van toepassing voor onze studenten, die wij zo goed mogelijk willen begeleiden in het leerproces van hun toekomstige en boeiende job.

1. je twijfelt, vraag dan hulp ! Doe dit beter te vroeg dan te laat !

3

Voorstelling van de afdeling 1.1 Opbouw van de afdeling Onze dienst medische beeldvorming bestaat nog altijd uit vier verschillende lokaties 1) Reepkaai : - pet , ct en klassieke opnamen,orthopedisch en abdominaal vooral voor geriatrie Bestaat uit : pet-ct op nucleaire, een tele-zaal, echo-en een bobbyzaal 2) Vercruysselaan : -gespecialiseerd in opnames voor orthopedie en urologie Bestaat uit : twee tele-zalen een klein skeletzaal en een ct 16slices, een echozaal en een mobiel toestel 3) Kennedylaan : gespecialiseerd in mammo, gynecologie, interne, abdominale chirurgie, neurologie, tandheelkunde of stomatologie, pediatrie, interventionele en cone-beam-CT Bestaat uit : een mammoblok , een angiozaal, een telezaal, een echozaal, een ct 64 slices en een Cone-beam CT 4) Loofstraat : gespecialiseerd in radiologie voor spoed, cardio , pneumo, chirurgie, neurochirurgie en alle onderzoeken magnetische resonantie. Bestaat uit: MR 1,5 tesla, MR 3 tesla, twee tele-zalen, een echozaal, een ct 64 slices, en orthopanto zaal en een pneumozaal op de dienst pneumologie Alle diensten bezitten een secretariaat uitgenomen de Reepkaai waar het secretariaat opgevolgd wordt door de aanwezige technieker.

1.2 Doelstelling van de afdeling Het plannen, coördineren en uitvoeren van de radiologische onderzoeken binnen de dienst MBV, in teamverband met artsenradiologen, ten einde een snelle en patiëntvriendelijke service te geven, en een zo optimale beeldvorming af te leveren om op een zo gunstig mogelijke manier, een juiste diagnose te kunnen laten stellen.

4

1.3 Bezoekuren van de afdeling Onze dienst op de Loofstraat is 24u op 24u bereikbaar. De VL en KL is open van 8u tot 18u30 De RK is bemand in de voormiddag tussen 7u30 en 12u, in de namiddag wordt hij voorzien van een mogelijk terugkommoment tussen 15u30 en 16u30

1.4 Werken op de afdeling 1.4.1

Werkuren

Zie verder onder specifieke informatie 3.1. , waar alle schiften verduidelijkt worden.

-

1.4.2 Verantwoordelijke zorgmanager en verpleegkundigen Zorgmanager zorggroep Foto Mevr Van der heyde Frederika Tel. 056/636044 E-mail [email protected]

-

Hoofdverpleegkundige Foto

Wanzeele Rik Tel. 056/634015 E-mail [email protected]

-

Adjuct-hoofdverpleegkundige Foto Dhr Lacaeyse Henk Tel. 056/634025 E-mail [email protected]

l

5

-

Referentiverpleegkundigen Hef en til : Eric Meert

-

Stagementoren Wyseur Sarah (alleen voor medische beeldvormers, HUB) Logistieke assistente van de vervoersdienst o Heidi Dubaere o Regine Huysentruyt o Anja Meddour o Conny Deconinck o Katrien Vandenborre

-

1.5 De artsen en de meest voorkomende pathologieën op onze afdeling 1.5.1

Foto

Artsen

Diensthoofd DR. Vanovermeire O. Tel.056/634052 E-mail: [email protected]

Foto

Dr. Brugman E. Tel.056/634041 E-mail: [email protected]

Foto

Dr. Dedeurwaerder B. Tel.056/634044 E-mail: [email protected]

Foto

Dr. Vandevelde D. Tel. 056/634050 E-mail : [email protected]

Foto

Dr. Bruneel M.

6

Tel.056/634042 E-mail: marc/[email protected] Foto

Dr. Friberg J. Tel.056/634046 E-mail: [email protected]

Foto

Dr. Deconinck K. Tel.056/634043 E-mail: [email protected]

Foto

Dr. Herpels V Tel.056/634047 E-mail: [email protected]

Foto

Dr Devlies Fr. Tel.056/634045 E-mail: [email protected]

Foto

Dr. Vanrietvelde Fr. Tel.056/634053 E-mail: [email protected]

Foto

Dr Mortelé B. Tel.056/634048 E-mail: bart.mortelé@azgroeninge.be

Foto

Dr Van Damme S. Tel.056/634054 E-mail: [email protected]

7

Foto

Dr Vanherreweghe E. Tel.056/634051 E-mail: [email protected]

Foto

Dr Seynaeve Patrick. Tel.056/634049 E-mail: [email protected]

8

2 Een dag op de afdeling Vroegdienst: 06u30 – 15u00 LS - kl , VL : 08u00-17u00, RK 07u30-16u30 Overdracht van de Nacht, calibreren van ct, spoed afwerken. Alle zalen opstarten RK Ct afwerken op pet en alle zalen opstarten VL en KL Calibreren en starten met onderzoeken RK,VL en KL Passieve wacht tussen 06u30 en 08u00 LS

LS VL en KL RK,VL en KL

LS

RK, VL en KL

Avonddienst: 12u00 – 20 u30 op VL, kl en VL 10u30 tot 19u00 Afwerken van afspraken en onderzoeken en verdere permanentie voor spoed Afwerken van afspraken en ter beschikking staan voor consultatie en dringende zaken Passieve wacht van 18u30 tot 20u45

Nachtdienst: 20U45-06u45 Permanentie voor spoed, telefonische bijstand algemene waken op de andere campus. Onderhouden van de verschillende zalen en aanvullen van materiaal op zalen. Passieve wacht tussen 18u30 en 20u45 en Algemene waken tussen 20u45 – 18u30

Patiëntenzorg primeert op alles, patiëntenadministratie primeert op algemene neventaken

9

3 Specifieke informatie 3.1Algemene afspraken omtrent werking en schiften Schiften voor de mensen die hoofdzakelijk werken op RK,VL en KL -

7u30 – 16u30 : pet-ct en RK

-

V-dienst : 08u00 – 17u00

-

D-dienst: 08u30 – 17u30

-

A-dienst: 10u00 – 18u30

-

Passieve Wacht : 6u30 – 20u00 en 18u30 – 20u30

Schiften voor LS -

1 week : 08u00 – 17u00

-

2 week: 06u30 – 15u00

-

3 en 5 week: 08u30 – 17u30

-

4 en 6 week : 12u00 – 20u30

-

Nacht : 20u30 – 06u30

Weekend VL :

v-dienst : 06u30 – 15u00 d-dienst : 08u00 – 16u30 a-dienst : 12u30 – 20u30 Passieve wacht : doet alle opnamen tussen 6u30 en 20u30 op de campi VL, KL, en RK. Wordt actief in LS tussen 16u30 en 20u30 als tweede man op LS, Blijft de oproepen doen voor KL,VL en RK

Alle personeel is in staat om over alle campi te werken, dus er wordt geroteerd Dienst MR - LS: -

V1-dienst : 7u00 – 15u30

-

V2-dienst: 7u30 – 16u00

10

-

D-dienst: 8u00 – 16u30

-

L1-dienst: 10u30 – 19u00

-

L2-dienst: 12u00 – 20u30

-

Zaterdagdienst: 8u00- 16u30

Interventionele KL : -

altijd de dinsdag en donderdag van 08u00 – 17u00

-

de maandag namiddag Facet – infiltraties.

Mammografie KL : -

iedere dag tussen 8u00 – 17u00 op afspraak

-

Screenings worden op dezelfde uren gedaan

3.2 Frequent gebruikte afkortingen op de afdeling

f

: face

p

: profiel

¾

: gedraaide opnames links en rechts

pa

: posterior-anterior (buikligging)

ap

: anterior-posterior (rugligging)

11

decubitus (rugligging) craniaal : hoofd caudaal : naar de stuit of achterzijde toe axiaal : dwars in de richting van de as cranio-caudale : van boven naar beneden caudo-craniale : vanonderen naar boven lateraal , sagitaal : zijwaarts dorsaal : naar de rug toe ventraal : naar de buik toe mediaal : naar het midden toe

12

4.Procedures 4.1De meest voorkomende onderzoeken Alle procedures zowel van klassieke, CT en werking van de spuitpompen zijn volledig uitgeschreven elektronisch en terug te vinden op PC, http://sws/sites/RX

Skeletopnamen :



schedel



orthopantho



CWZ



LWZ



DWZ



SIG



Coccyx



Bekken



Heupen



Femora



Knieën



Tibiae



Enkels



Voeten



Hielen



Schouders



Humeri

13



Ellebogen



Onderarmen



Polsen



Handen

Abdominaal :



Slokdarm



Slikfunctie



Abdomen liggend en staande



Nierstreek en blaasstreek



Slokdarm maag duodenum



Slokdarm maag duodenum transit



Colon gastrografine



Colon dubbel contrast

Intraveneuze en andere contrastonderzoeken :

14



Intraveneuze pyelografie



Hystrerografie



Mictie cystogografie



urethragrafie

Andere invasieve onderzoeken :



Punctie onder echo of CT



Drainage van vochtcollecties



Arthrografie (pols,schouder en heup)

CT-scan :



Schedel



Abdomen



Bovenbuik



Onderbuik



Bot



Sinussen



Porus acusticus internus



Thorax

15

Alle angiografische onderzoeken op CT : halsvaten, intracraniële vaten, abdominale vaten, onderste ledematen, coronaire vaten. 

Echografie en doppler :

4.2 De meest voorkomende ingrepen De meest voorkomende ingrepen zijn de interventionele radiologie, puncties onder CT en echo, evacuerende drainages onder ct of echo, Facet infiltraties en Vertebroplastie

4.3De meest voorkomende materialen - zijn de spuitpompen gebruikt op CT en MR - Radiologie toestellen - luchtinsuflatie (co2) toestel voor de virtuele coloscopie

4.4de meest voorkomende technieken 

Assisteren bij punctie



Steriele velden kunnen klaarleggen



sonderen



Plaatsen van een maagsonde of Bilbao sonde in het duodenum



Weet hebben van reanimatie Procedure kennen en kunnen toepassen bij allergisch patiënt Intra veneus aanprikken Kunnen zelfstandig onderzoeken uitvoeren volgens order van de radioloog

16

5. Patiëntenvoorlichting De dienst hecht veel belang aan een juiste en correcte informatie aan de patiënt en de eventuele begeleider of familie. De patiënt wordt duidelijk geïnformeerd over het onderzoek en het verloop. Bij inspuiten van de patiënt wordt er altijd geïnformeerd naar allergieën. De patiënt wordt geïnformeerd wat de gewaarwordingen zijn bij het inspuiten van joodhoudend contrast. Ook heel belangrijk is de systematische vraag naar het al of niet zwanger zijn van de patiënt tussen de ….jaar en … jaar. Er bestaan folders voor de virtuele CT-coloscopie en coronaro – CT . De folders vervangen nooit de uitleg van de verplegende Indien na een onderzoek nazorg nodig is, wordt de patiënt daarvan op de hoogte gebracht. Voor MR krijgt de patiënt een vragenblad in te vullen, zodanig dat de patiënt duidelijk gemaakt wordt wat kan en niet kan om een risicoloos onderzoek te ondergaan. De verplegende overloopt het blad bij het binnenbrengen van de patiënt.

Volledige en begrijpbare informatie schept vertrouwen bij de patiënt.

17

6.Communicatie 6.1Telefonie 3.1.1. Afdelingsgerelateerde afdelingen - secretariaat VL : 4006 - secretariaat RK : 4005 - secretariaat LS: 4003 - Secretariaat kl: 4000 3.1.2. Noodnummers - Brand - Interne MUG - Security

9977 9999 9966

6.2Informatica (IT) Wij gebruiken het ziekenhuis informatica systeem Qdoc, daaraan gebonden hebben Wij een dienstgebonden informatica-systeem het RIS nr. waar alle patiënten hun foto’s en protocol aangekoppeld worden. Foto’s en protocol worden opgeslagen op de Pacs. Al onze foto’s en protocol kunnen geconsulteerd worden door bevoegden. Naar de privacy toe kan er nagegaan worden wie de protocols heeft geconsulteerd.

6.3Buizenpost Buizenpost is voorzien op alle campi, uitgenomen in de loofstraat

6.4Interne communicatie - De dokters hebben een maandelijkse zaakvoerdersvergadering - Er bestaat een overlegvergadering van de hoofdverpleegkundigen, cluster en het diensthoofd. Dit wordt samengeroepen op vraag van de Hoofdverpleegkundige of het diensthoofd. - Per jaar worden 2 a 3 personeelsvergaderingen of bijscholingen gehouden volgens noodzaak.

18

19

7.Personeelsinformatie 7.1 Dienstrooster Zie 3.1 algemene afspraken wat betreft werking en schiften. Daar in wordt uitvoerig de schiften besproken. Er wordt gewerkt met een zes - wekensysteem en een drie - wekensysteem

7.2 Overuren Overuren worden genoteerd in een map op het voorziene document en overgezet in het pepsysteem. Overuren worden teruggenomen wanneer het past voor de dienst of in overleg met de hoofdverpleegkundige. Boven de 10u kan de hoofdverpleger initiatief nemen om overuren te laten terugnemen.

Overuren dienen verantwoord te zijn! Wees eerlijk en collegiaal.

7.3 Verlof Groot verlof wordt ingediend tegen eind het jaar voor het volgende jaar, zodanig dat zo vlug mogelijk de goedkeuring kan gegeven worden aan het personeel. De losse verloven worden aangevraagd tegen de eerste van de maand voor de maand van het gevraagde verlof, vb tegen 1 feb om in maart verlof te krijgen. Indien er niet kan voldaan worden wordt door de hoofdverpleegkundige initiatief genomen naar het personeelslid en gezocht naar een oplossing. In de mate van het mogelijke wordt er met uw wensen rekening gehouden.

7.4 Ruilen van schift of verlofdagen Ruilen van schiften en verlofdagen met collegae mag altijd, maar de hoofdverpleegkundige wordt op de hoogte gebracht. Ook de hoofdverpleegkundige kan u vragen de shift te wisselen om de continuïteit te behouden van de dienst (ziekte collega, noodzakelijk om in goede omstandigheden de onderzoeken te laten doorgaan met als gevolg wissel naar een andere campus). Indien er gezondigd wordt tegen het gezond verroosteren moet het daartoe gemaakt document ingevuld worden.

20

7.5 Ziekte Indien je wegens ziekte niet tijdig aanwezig kan zijn op het werk, moet je (persoonlijk of via derden) de hoofdverpleegkundige (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) verwittigen. De plaats en de telefoon waar de zieke collega is moet kenbaar gemaakt worden aan de hoofdverpleegkundige. Na het bezoek aan een arts wordt de hoofdverpleegkundige (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) gewaarschuwd van het aantal toegekende dagen. Dit geldt ook wanneer je het werk vroeger hervat. Indien de afwezigheid langer duurt dan 24 uur, dien je het geneeskundig getuigschrift te bezorgen aan jouw hoofdverpleegkundige (bij afwezigheid: aan het medisch diensthoofd). Hierop staat vermeld: aanvangsdatum ziekte, vermoedelijke einddatum, verlaten van de woonst al dan niet toegelaten. Het ziektebriefje moet zo snel mogelijk gebracht worden naar de hoofdverpleegkundige, zodanig dat hij kan verifiëren en alles in het pep systeem brengen. Dan pas wordt het ziektebriefje opgestuurd naar de personeelsdienst. Indien de arbeidsongeschiktheid de aanvankelijk voorziene datum overschrijdt, moet je de hoofdverpleegkundige (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) verwittigen, voor het einde van de eerste periode. Na elke ziekteperiode van minstens vier weken moet je vooraf de hoofdverpleegkundige (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) en de arbeidsgeneeskundige dienst (Provikmo) verwittigen, alvorens het werk te hervatten. Het bewijs van werkhervatting (kaartje) bezorg je aan de personeelsdienst, zodat zij dit ingevuld aan het ziekenfonds kunnen overmaken.

7.6 Vorming Om de kwaliteit te verzekeren van de gezondheidszorg die we onze patiënten bieden, rekenen we op enthousiaste en competente medewerkers. Wij stimuleren en ondersteunen initiatieven van medewerkers om aan interne of externe opleidingen, lezingen, enz. deel te nemen indien deze een meerwaarde hebben voor onze dienst. Medewerkers moeten zelf het initiatief nemen en hebben de opdracht om zich minstens acht uur per kalenderjaar bij te scholen. Welke houder is van een het attest radioprotectie dient zelf te zorgen dat hij voldoet aan de voorwaarden opgelegd door de FANC. Jaarlijks wordt de mogelijkheid geboden in een personeelsvergadering om een bijscholing over radioprotectie te volgen. De groeipool zorgt ervoor dat je in dit ziekenhuis een mooi en toenemend aanbod van vormingsactiviteiten vindt in verschillende deelgebieden. De aankondiging van alle interne georganiseerde opleidingen worden op het intranet gepubliceerd en de doelstelling en inhoud ervan kan je daar raadplegen. Alle aanvragen voor interne en externe bijscholingen verlopen via

21

de groeipool. Je kan er ook terecht voor inlichtingen omtrent de diverse opleidingen. De hoofdverpleegkundige is de sleutelfiguur bij het maken van een keuze uit het grote opleidingsaanbod. Hij kent de doelstellingen van de afdeling en de nood aan opleiding bij elke medewerker. Hij stimuleert de medewerkers om het geleerde op de werkvloer toe te passen en kennis en vaardigheden aan elkaar door te geven. De hoofdverpleegkundige bepaalt of een opleiding ‘noodzakelijk - meerwaarde – geen meerwaarde’ is voor het goed functioneren op de afdeling. Geef zelf eerlijk aan of je een opleidingsbehoefte of andere begeleiding nodig hebt.

7.7 Functioneringsgesprek Een functioneringsgesprek is een gesprek tussen jou en je hoofdverpleegkundige waarin zowel de voortgang t.o.v. de doelstellingen, als eventuele knelpunten, de interne samenwerking, de sfeer, enz. kunnen besproken worden. Het is een opvolgingsgesprek dat je in staat stelt alle zaken aan de orde te stellen die rechtstreeks of onrechtstreeks met je werk te maken hebben. Daarnaast is het gesprek ook bedoeld om te praten over aspecten die je verder wil ontwikkelen en je loopbaanperspectieven. In het functioneringsgesprek wordt geen oordeel uitgesproken, er worden wel afspraken gemaakt die genoteerd worden om ze verder gemakkelijk te kunnen opvolgen. Het gesprek wordt jaarlijks met iedere medewerker georganiseerd

8. Aandachtspunten

algemeen - Één van de belangrijkste aandachtspunten is de dosisbeperking dat gegeven wordt aan de patiënt, het ALARA-principe.

22

Blindelings centreren wordt steeds belangrijker. - Onderhoud van rolmatten en tilliften - reinigen van tafels - onderhoud van loden schorten en ophangen ervan. - goede en correcte identificatie van patiënt. - Goed de aanvragen lezen en laten nazien van radioloog voor het onderzoek - Bij zwangere patiënten altijd radioloog verwittigen voor het geven van stralen. - De hulpmiddelen gebruiken om uw rug te sparen.

Specifiek verwachtingen wat de opleiding betreft nieuwe collegae Streefdoel voor collegae van de opleiding Medische Beeldvormers(HUB). Voor nieuwe collegae van verpleegkundige opleiding worden die tijdslimieten verdubbeld: Na 14 dagen

:

- kennis mobiel toestel - alle kleine skeletfoto’s

Na 1 maand

:

-

RX thorax face – profiel

-

RX abdomen staande en liggend

-

axiaal skelet alle bobby’s kunnen nemen

barium onderzoeken (reeds enkele malen meegemaakt of zelf gedaan)

Na 2 maand

:

- vlotte kennis van alle onderzoeken die dagelijks gebeuren

23

Na 3 maand

: U hebt de eerste kennismaking gehad met CT-onderzoeken, waaruit wij veronderstellen, dat U kennis hebt van het principe. Nu kunt U zelfstandig een CT schedel en abdomen nemen, zodat U vanaf nu wacht kunt doen (dit voor iemand met opleiding medische beeldvorming)

Na 5 maand

:

- zelfstandig CT kunnen -

Na 6 maand

:

kennis hebben van alle onderzoeken die gebeuren op klassieke en CT-scan

- volledig zelfstandig kunnen werken op dienst -

bij alle onderzoeken assisteren en de zalen kunnen voorbereiden

Specifieke aandachtspunten op MR

MR of Magnetische Resonantie is een relatief nieuwe beeldvormende methode die in België zijn ingang vond in de jaren’80. Aanvankelijk werd deze techniek aanzien als de opvolger van de CT-scan, maar al snel is gebleken dat beide onderzoeksmethoden zowel voor- als nadelen hebben. Ze zijn dus eerder complementair en behouden beide hun specificaties.

Principe van MR

Het menselijk lichaam is opgebouwd uit allerlei atomen, waaronder waterstofprotonen die zich gedragen als micromagneetjes. Wanneer een patiënt in de tunnel (= magnetisch veld) wordt

24

gebracht, worden deze protonen in eenzelfde richting gealigneerd, namelijk de lengte-as van de patiënt. Loodrecht hierop wordt een radiofrequente puls aangebracht om de protonen in dit vlak uit hun evenwicht te brengen. Na het onderbreken van die puls keren de protonen automatisch terug naar hun evenwichtstoestand. Door de relaxatie van de protonen ontstaat een signaal, dat kan gedetecteerd worden door een ‘coil’ of antenne, aangebracht rond het te onderzoeken lichaamsdeel. De relaxatietijden zijn verschillend voor alle weefsels en aan de bekomen signalen wordt een grijswaarde toegekend. Na veelvuldige herhaling van dit fenomeen en een sterke computer, die de grote hoeveelheid informatie afkomstig van de patiënt verwerkt, ontstaat het beeld dat we te zien krijgen. Afhankelijk van de instellingen kan een verschillend contrast aan de weefsels worden gegeven. T1gewogen beelden laten water als zwart zien, T2-gewogen opnames laten het water als wit zien. Er bestaan echter zeer veel parameters die kunnen ingesteld worden. De combinatie van instellingen noemen we een sequentie. Afhankelijk van de klinische inlichtingen wordt door de radioloog de meest geschikte sequentie gekozen om de pathologie best in het licht te stellen. Nadien kunnen de bekomen beelden verder verwerkt worden: vergroting, 3D-reconstructies, substracties, metingen,…

Voor- en nadelen van MR

De voordelen van deze techniek:

Er wordt geen gebruik gemaakt van ioniserende stralen Er bestaat een sterk contrast tussen de verschillende weefsels Beeldvorming is mogelijk in meerdere vlakken – axiaal, sagitaal en coronaal – zonder verlies aan beeldkwaliteit Het gaat om een niet-invasieve techniek Door de toediening van contraststof (gadolinium) bekomt men nog beter weefselcontrast Er zijn geen allergieën gekend aan contraststoffen, die voor MR gebruikt worden De toediening van contraststof is niet altijd vereist: vb MRA

25

De nadelen van deze techniek:

Lange duur van een onderzoek door lange opnametijden Relatief dure techniek Storende effecten van metalen voorwerpen Lange wachtlijsten Mobiliteit en medewerking van de patiënt is vereist Claustrofobie is mogelijk Geluidshinder tijdens het onderzoek Minder toepasselijk voor onderzoek van bewegende organen( darmen, hart en longen)

Voorzorg en contra-indicaties voor MR

Voorzorg voor deze techniek:

Gezien het toestel een zeer hoge veldelektromagneet is, dienen de nodige voorzorgen te worden genomen. Er mag geen ferromagnetisch materiaal in de magneetruimte binnengebracht worden. Om ongevallen te vermijden mogen personeelsleden, vreemd aan de dienst MR, de ruimte niet betreden. Bedden, rolstoelen, zuurstofflessen en elektronische apparatuur mag niet binnen een zone van 2 meter van de ingangsdeur van de magneetruimte. Om alle misverstanden te vermijden is de kleur van de vloerbekleding aangepast in deze risicozone (groene cirkels worden groter evenredig met toenemend gevaar).

26

Contra-indicaties voor deze techniek

Pacemakers, vaatclips, neurostimulatoren, prothesen,… Metalen voorwerpen: juwelen, uurwerken, kledij,… tandprothesen bankkaarten, muntstukken,… zuurstofflessen elektronisch materiaal Osteosynthesemateriaal 6 weken postoperatief

Psychische voorbereiding

Gezien het een relatief nieuwe beeldvormende methode is, staan veel patiënten huiverig tegenover een MR-onderzoek. Net zoals bij alle andere onderzoeken is een degelijke voorbereiding van de patiënt noodzakelijk en van groot belang. Nog meer dan bij andere onderzoeken zal men de patiënt moeten motiveren en uitleg geven omtrent de noodzaak en het belang van een MR-onderzoek.

27

Een correcte, eenvoudige en aan de patiënt aangepaste uitleg zal de angst en gespannenheid doen wegnemen. De opvang en de voorbereiding van de patiënt zijn bepalend voor het goede verloop van het onderzoek. Bij goed voorgelichte patiënten verloopt het onderzoek vlotter en zullen bewegingsartefacten tot een minimum herleid worden.

Fysische voorbereiding

Uit de voorstelling blijkt dat deze techniek complexer is dan RX. Daaruit volgt dat de omgang en de voorbereiding van de patiënt en de positionering anders verloopt. Voor de verpleegkundige betekent dit dat hij/zij een andere houding zal moeten aannemen. Waar men op de RX-afdeling zichzelf en anderen tegen ioniserende straling moet beschermen, zal men op de MR-afdeling rekening moeten houden met het statisch magneetveld.

Daarom is het controleren van de vragenlijst en een gesprek van essentieel belang. We moeten absolute zekerheid hebben dat er geen metalen voorwerpen samen met de patiënt de magneetruimte binnengaan. De vraag naar heelkundige antecedenten kan heel wat waardevolle informatie opleveren: pacemaker, aneurysmaclips,.… Tevens lichten we de patiënt in over het maken van veel lawaai tijdens het onderzoek; het aanbieden van de hoofdtelefoon of oordopjes is dan ook noodzakelijk. Gezien de patiënt het ganse onderzoek binnenin een smalle magneetbuis geïsoleerd ligt, is een goede observatie nodig. Indien de patiënt zich tijdens het onderzoek toch onwel mocht voelen, dan kan hij de verpleegkundige verwittigen dmv een belletje. Niettemin houden we de patiënt toch continu in het oog. Dit kan gebeuren dmv : - glasraam -

intercom EKG, O2-saturatie, …

De patiënt hoeft niet nuchter te zijn, behalve voor een MRCP. Bij abdominale onderzoeken lichten we de patiënt in over apnoe tijdens het scannen om bewegingsartefacten te voorkomen. Indien nodig geven we de patiënt 4l O2. Tevens geven we Buscopan om de darmperistaltiek te onderdrukken tijdens het onderzoek Wanneer we zeker weten dat de patiënt IV contrasttoediening zal krijgen, plaatsen we vooraf een waakinfuus, voorzien van een lange leiding en een driewegkraan.

28

Hoe verloopt een MR-onderzoek ?

Voorbereiding

Zie hoger

Aanvraag

De patiënt dient zich steeds aan te melden in het secretariaat MBV voorzien van een aanvraagformulier en SIS-kaart. Op die manier kan de secretaresse de patiëntengegevens registreren en de patiënt inschrijven. Bij het aanmelden ontvangt de patiënt een informatiebrochure en een vragenlijst. Wanneer alle gegevens geregistreerd zijn, kan de patiënt plaats nemen in de wachtzaal. Aan de hand van de aanvraag, die alle klinische inlichtingen bevat, bepaalt de radioloog het soort en aantal sequenties.Dus steeds aanvraag, vooraleer aanvang van het onderzoek, aanbieden aan de radioloog !!!!

Positionering

29

Vooraleer we de patiënt positioneren, moeten we een aantal dingen nagaan: Aanvraag? Klinische inlichtingen? Radioloog bepaalt sequenties? Wat wil men visualiseren? Rug- of buiklig? Hoofd of voeten eerst? …

Aan de hand van die vragen kan de meest geschikte ‘antenne’ of ‘coil’ gekozen worden, in functie van het uit te voeren onderzoek en de patiënt. Dit heeft tot gevolg dat bijna voor ieder onderzoek een andere coil zal gebruikt worden.

Coils

SCHEDEL Antenne waar de patiënt het hoofd moet inleggen, voorzien van kussentjes ter fixatie van het hoofd. Deze antenne wordt ook gebruikt wanneer men beide voeten wil visualiseren.

NV-ARRAY ( neurovasculair) Deze antenne wordt gebruikt wanneer men de bloedvaten van de hals of de weke delen van de hals in beeld wil brengen.

30

CTL Dit is een rugcoil die op tafel gelegd wordt, waar de patiënt op gaat liggen. Naargelang het te onderzoeken rugsegment wordt een centragepunt gekozen en de daarbij horende coil:

CWZ: antenne voorzien van bovenstuk centrage thv kin coil: ctl-top DWZ: antenne voorzien van stop centrage thv xyphoïd coil: ctl-mid LWZ: antenne voorzien van stop centrage thv bekken coil: ctl-bot

Op die manier kan men het ganse ruggenmerg scannen zonder de patiënt uit de tunnel te halen. Men hoeft alleen maar de juiste coil te kiezen. ( zie info GE CTL 1.5T )

MAMMO Deze antenne is voorzien van 2 kuipjes waar de borsten inpassen. Gezien de patiënt in buiklig gepositioneerd wordt en de lange duur van het onderzoek, is het zoeken naar de meest comfortabele houding van groot belang.

TORSO Deze antenne wordt rond de patiënt aangebracht en wordt gebruikt bij onderzoeken van het abdomen, bekken,…

31

SCHOUDER Antenne die over schouder aangebracht wordt. Steeds handdoek over schouder aanbrengen in functie van een goede vetsaturatie.

POLS Polsgewricht in het midden van de antenne plaatsen.

KNIE / ENKEL / ELLEBOOG Het te onderzoeken lichaamsdeel in het midden van de antenne plaatsen en de antenne zoveel mogelijk in het midden van de tafel positioneren. KNIE / ENKEL:

ruglig voeten eerst

ELLEBOOG:

buiklig hoofd eerst arm gestrekt naar voor

Onderzoek

Eenmaal de juiste sequenties, de juiste coil bepaald is en de patiënt gepositioneerd is, kan het onderzoek gestart worden. Het uitvoeren van de localiser geeft ons onmiddellijk beelden in 3 vlakken:

AXIAAL : boven naar onder ( S / I )

32

SAGITAAL : rechts naar links ( R / L) CORONAAL : voor naar achter ( A / P )

De localiser laat ons toe om de gevraagde sequenties in te stellen. Tijdens het onderzoek moet de patiënt stil blijven liggen. Toedienen van contrast indien nodig.

Nazorg

De patiënt informeren omtrent : Foto’s, CD en verslag worden opgestuurd naar de aanvragende arts ( +/- 2 dagen) Betaling regelen in secretariaat Infuus verwijderen Patiënt helpen aankleden Patiënt geruststellen …

Post-processing

33

De bekomen beeldjes worden manueel op film geplaatst met een aangepast window. Het ganse onderzoek wordt eventueel doorgestuurd naar AW, waar verdere verwerking mogelijk is: Reconstructies Subtractie: beelden zonder contrast aftrekken van de contrastbeelden Dynamische opnames: curve berekenen, die de snelheid van contrastcaptatie weergeeft …

Meest voorkomende onderzoeken op MR

Hersenen



Standaard



Tumor



Sinussen

34



TMG



Epilepsie



Acoustic



Pediatrie



Hypofyse



Angiografie



Spectroscopie



Onder anesthesie

Hals



CWZ



Hals weke delen



Angiografie Carotiden

Thorax



DWZ



Full Spine



Mammografie



Hart

35



Sternum



Mediastinum

Bovenste Ledematen



Schouder



Elleboog



Pols



Vinger

Abdominaal



LWZ



MRCP



Lever



Pancreas



Angiografie nieren

36

Pelvis



SIG



Tumor dij



Heupen



Uterus



Prostaat



Urethra



Anale sfincter



Defecografie

Onderste Ledematen



Knie



Achillespees



Enkels



Angiografie van de onderste ledematen

3.8 Schema inwerkplan

37

Streefdoel

 na 14d:

- eerste kennismaking met de dienst MR kennis van basisprincipes MR, contra-indicaties en voorbereiding van de patiënt kennis over gebruik van de coils en correct kunnen positioneren van de patiënt ifv uit te voeren onderzoek

 na 1m:

- vlot kunnen uitvoeren van een MR van de knie - notie MR van de LWZ

 na 2m:

- MR van de LWZ en MR hersenen standaard

 na 3m:

- MR van de CWZ, DWZ en Full Spine

 na 4m:

- alle musculo-skeletale onderzoeken

 na 6m:

- alle andere onderzoeken mbt MR van de hersenen

 na 8m:

- MR mammo

 na 9m:

- alle abdominale en pelvische onderzoeken

 na 1j:

- volledig zelfstandig alle MR-onderzoeken kunnen uitvoeren

38

4. Besluit :

Gezien de vooropleiding niet van iedereen gelijk zijn, houden wij er rekening mee dat de opleiding van niet allemaal even snel verloopt. Tijdens het verlof in dienst treden wil zeggen dat de tijd soms ontbreekt gezien de mindere bezetting. Wij willen ons daarvoor verontschuldigen, maar iedereen zal zijn best doen U zo goed mogelijk te helpen. Normaal gezien moet U beginnen meedraaien in het systeem vanaf de derde maand. De hoofdverplegende zal dit opvolgen en eventuele bijsturingen meedelen.

Wij heten u dan ook als nieuwe collega, bijzonder welkom en is het onze grootste bekommernis dat u zich thuis voelt op onze dienst. Wij willen u veel geven als u de goede ingesteldheid hebt om onze dienst te verrijken met uw inzet en nieuwe suggesties.

39

9. Persoonlijke notities

40

10.

Studenten

Wij heten u van harte welkom en zelf zijn wij blij u te kunnen opleiden als een goede medische beeldvormer, wetende dat u ooit een collega kunt worden. Na het doornemen van deze brochure weet u al het een en ander van onze dienst. Zaken die niet duidelijk zijn vraag het ons gerust. Wij verwachten van u inzet, interesse en discretie en een sterk beroepsgeheim. Daartegen zullen wij een degelijke uitleg geven op al uw vragen en zorgen. Wij zullen u de kans geven u zo goed mogelijk bij te scholen in de technieken die nodig zijn om een goede beeldvormer te worden. Het is een van onze hoofdbekommernissen u een opleiding te geven waar u nog vaak zult aan terugdenken, door de kansen dat u gekregen hebt op onze dienst. Het is de moeite waard van tijd en energie te steken in eendere welke student, want hij is de toekomst voor onze job waar wij fier op zijn.

41

Enkel nog dit … 42

Wanneer je deze bundel hebt doorgenomen, zit je waarschijnlijk met vragen en onzekerheden. Aarzel niet om naar ons toe te komen. Ook wij hebben het ganse inwerktraject moeten doorlopen Met een goede ingesteldheid, motivatie en de ondersteuning van jouw collega’s wordt dit zeker een boeiende uitdaging. We zijn ervan overtuigd dat ook wij van jou kunnen leren. Aarzel dus nooit om ook jouw nieuwe, verfrissende ideeën kenbaar te maken.

43