VERSLAG
Vergadering Commissie Samenleving 27 november 2013
1
Index verslag vergadering commissie Samenleving 27 november 2013 Algemeen 1.
Vaststellen agenda
3
2.
Mededelingen van de voorzitter
3
3.
Bestuursagenda/kwartaalplanning/toezeggingen college
3
4.
Vaststellen verslag vorige vergadering d.d. 2/3 oktober 2013
3
Portefeuille Sociale zaken 5.
Mededelingen van en vragen aan wethouder Rensen
3
6.
Vooruit- en terugblik regionale aangelegenheden
3
Portefeuilles Welzijn en zorg, cultuur en monumentenzorg 7.
Mededelingen van en vragen aan wethouder Van der Want
3
8.
Vooruit- en terugblik regionale aangelegenheden
5
9.
Aanwijzing van gebieden Hilversum Zuid (Tuindorp Zuid en Plan Zuid) en Hilversum Oost (Tuinwijk Oost) als rijksbeschermde dorpsgezichten Transformatie in het sociaal domein
5
10.
12
Portefeuilles Onderwijs, Sport en Jeugdzaken 11.
Mededelingen en vragen aan wethouder Boog
17
12.
Vooruit- en terugblik regionale aangelegenheden
17
13.
Instemming Jaarrekening 2012 Gemeentelijk Gymnasium Hilversum
17
14.
Regionaal transitiearrangement jeugdzorg 2015 Gooi en Vechtstreek
17
2
COMMISSIE SAMENLEVING Locatie: Raadzaal gemeentehuis Voorzitter: J.C.M. van der Heyden Griffier: mw. W.G.J. Drenth.
Aanwezigen: Fracties: D66: J.E.M.G. Göbbels en mw. E. Stroucken; VVD: M.F. Vogel en G. Weda; PvdA: mw. N.M. Degenhart; P.H.A Hermans en J.B. van Rooijen; Hart voor Hilversum: mw. M.M.C. van Dalen; GroenLinks: F.R. Kool en mw. H.C.L. Logtenberg; CDA: N.G.T. van Voorden; SP: P.H.J.R. van Rooden; Leefbaar Hilversum: H.P. Blok en M.G. Kooloos; ChristenUnie: mw. A.F. Vreugdenhil-de Blécourt; PVW: --; Fractie Hans Roos (FHR): --. College: J.J.M.P. Rensen en E.G.J. van der Want, wethouders.
1. Vaststellen agenda De voorzitter opent de vergadering om 20.00 uur en heet allen welkom. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 2. Mededelingen van de voorzitter Er zijn geen mededelingen. 3. Bestuursagenda/kwartaalplanning/toezeggingen college De bestuursagenda en de kwartaalplanning worden ongewijzigd vastgesteld. 4. Vaststellen verslag vorige vergadering d.d. 2/3 oktober 2013 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. 5. Mededelingen van en vragen aan wethouder Rensen Er zijn geen vragen en mededelingen. 6. Vooruit- en terugblik regionale aangelegenheden Er zijn geen vragen en mededelingen. 7. Mededelingen van en vragen aan wethouder Van der Want Wethouder Van der Want deelt mee dat de VNG zich op 29 november zal buigen over de kabinetsplannen rondom de decentralisaties en met name de ontkoppeling met langdurige zorg. Op 28 november vindt in de regio overleg plaats over het in te nemen standpunt daarbij. Vragen van de PvdA over raadsinformatiebrief 94 van 2013 Op 15 november heeft de raad de raadsinformatiebrief 2013-94 ontvangen. De wijze waarop de inhoud van deze is geformuleerd en de in staccato summier verstrekte informatie roept meer vragen op dan dat die informatie verstrekt. Wat toch uiteindelijk de functie van een raadsinformatiebrief zou moeten zijn. Zo geeft de eerste alinea aan dat de gemeente een aantal proefprojecten voorbereidt. Rept de kernboodschap over een convenant en vermeldt de derde alinea dat er wel en geen kosten verbonden zijn aan het convenant. Kortom, onduidelijkheid troef. Nu kan de PvdA een heleboel vragen gaan stellen zoals:
3
1. over welke proefprojecten het precies gaat; 2. over welk convenant het gaat; 3. wat de kosten zijn die zijn verbonden aan de uitvoering van proefprojecten en het digitale leefplein. De kernvraag is natuurlijk, waarom informeert de wethouder de raad zo laat en zo summier over projecten die essentieel zijn voor de verdere vormgeving van de decentralisatie (3 d’s). En waar in het beleid dat door de raad is vastgesteld worden de betreffende proefprojecten en het digitale leefplein expliciet genoemd? Het betreft hier wederom een voorbeeld dat de raad achteraf wordt geïnformeerd en geconfronteerd met geoperationaliseerd regionaal beleid, zonder dat de raad daarover geïnformeerd wordt, om advies gevraagd wordt of over besloten heeft. Het digitale leefplein – hoe goed het project ook moge zijn – is op 1 juli gestart en via Tendernet heeft de aanbesteding van het project ‘digitaal leefplein’ inmiddels plaatsgevonden. De inschrijving is op 28 oktober gesloten. Pas op 15 november informeerde de wethouder de raad over dit ‘digitale leefplein’ in een terloops geformuleerde bijzin in raadsinformatiebrief 2013-94. Wat de kosten zijn, wat het convenant inhoudt en wat het project precies inhoudt, als raad mogen we er naar gissen. Wethouder Van der Want stelt dat de suggestie dat zaken niet aan de raad zijn voorgelegd onterecht is. Het college bereidt allerlei zaken voor om tot een geslaagde decentralisatie te komen. Colleges moeten daartoe proefdraaien en de definitieve voorstellen op basis van dat proefdraaien worden ook aan de raad voorgelegd. Het convenant suggereert niet meer dan dat partners in de regio zich voorbereiden op de decentralisatie om een geruisloze overgang mogelijk te maken. Daaronder valt het uitwisselen van gegevens in het digitale leefplein. Daarvoor is ruim € 200.000,- aan provinciale subsidie ontvangen. Een en ander gaat in het goede tempo. De PvdA vindt de raadsinformatiebrief vreselijk onduidelijk. Er is niet toegelicht waarover het convenant gaat, waar dat vandaan komt en wie contractpartijen zijn. Ook is gesteld dat er geen directe kosten zijn, maar dat aan de uitvoering van het convenant wel kosten zijn verbonden. Niet is vermeld wat de kosten zijn en wie die betaalt. De fractie vindt dat de raad hierover eerder en beter geïnformeerd had moeten worden, wat niet is gebeurd. De wethouder geeft aan dat er wordt proefgedraaid en dat wordt bezien of pilots opgestart kunnen worden. Eerder is al bezien dat de regio sneller gaat, maar besluitvorming uiteindelijk door de raad moet plaatsvinden. Wethouder Van der Want stelt dat een en ander gaat conform de afspraken met de raad. De raad gaat over het beleid en het college over de uitvoering. Hier betreft het allemaal zaken die te maken hebben met het voorbereiden van de uitvoering. Hij verklaart zich bereid om het convenant aan de raad te laten zien. Als het college echter elk aspect van de voorbereiding voor de decentralisaties moet voorleggen, dan wordt het een ongelooflijk gigantische zaak. Het is een zaak van het college. De suggesties dat het college de raad niet informeert wijst hij af. Het convenant gaat over praktische zaken. Op basis van het convenant wil hij de samenwerking vormgeven. De PvdA herhaalt de raadsinformatiebrief onhelder te vinden. Vraag van de PvdA over de Clemenskerk Op 20 november heeft de raad een wethoudersbrief ontvangen over de Clemenskerk. Hierin wordt nader ingegaan op de toekomstige bestemming van de Clemenskerk. Enerzijds is de PvdA blij dat de kerk nu in gebruik genomen gaat worden, anderzijds vindt zij het jammer dat er geen maatschappelijke bestemming als functie voor deze kerk is gevonden. De brief roept echter ook een aantal vragen op. Vragen die in de raad hadden kunnen worden beantwoord door de wethouder indien de Clemenskerk door de wethouder op de raadsagenda was geplaatst. Want dat is wat de wethouder op 13 maart 2013 heeft toegezegd op vragen van GroenLinks over de Clemenskerk. De besluitenlijst van 13 maart 2013 vermeldt het als volgt: Op vragen van GroenLinks over de Clemenskerk zegt wethouder Van der Want toe tijdig met een voorstel over de door BOEi voorgestelde invulling van de kerk naar de raad te komen. Daarbij wordt ernaar gestreefd de kerk toegankelijk te houden (T13/56).
4
Nu blijkt dat er inmiddels een omgevingsvergunning wordt aangevraagd voor een bestemming van de Clemenskerk lijkt de voorgestelde bestemming een definitief karakter te hebben gekregen. Echter zonder dat de raad hierover vooraf is geïnformeerd of om advies is gevraagd. De toezegging van de wethouder van 13 maart jl. is nog niet nagekomen. Daarom stelt de fractie voor de op 21 november gepubliceerde aanvraag omgevingsvergunning op te schorten en het voorstel eerst ter bespreking aan de raad voor te leggen. Wethouder Van der Want deelt de opvatting van de PvdA over de Clemenskerk niet. Als de PvdA zou uitgaan van het voorleggen van een raadsvoorstel, dan heeft de PvdA dat verkeerd begrepen. Als men uitgaat van goede informatieverstrekking aan de raad en omwonenden over wat er met de Clemenskerk gaat gebeuren, dan is aan die toezegging volledig voldaan. Voor de zomer was er een bijeenkomst in de Clemenskerk voor omwonenden waarbij ook de raadsleden waren uitgenodigd. Daarbij zijn de drie mogelijke opties aangegeven. Onlangs was er weer een bijeenkomst, waarvoor ook raadsleden waren uitgenodigd. Daarin is de overgebleven optie toegelicht. Ook heeft de raad de raadsinformatiebrief met plannen gekregen. De gemeente gaat niet over het verhuren van de Clemenskerk, maar BOEi. Gelet op het feit dat er veel geld in het pand is gestopt en dat het van maatschappelijk belang is dat het pand is gerestaureerd heeft hij er alles aan gedaan om te wijzen op openstelling van de kerk, dat zo min mogelijk problemen zich voordeden met verbouwingen en te wijzen op de mogelijkheid om culturele activiteiten te organiseren met de omgeving. Dat is met dit voorstel gelukt. Als er een maatschappelijke bestemming in de kerk gekomen zou zijn, dan was er een vloer in gelegd, waren er compartimenten aangebracht en zou het bouwwerk verstoord zijn. Er wordt nu na een kleine ingreep een commerciële instelling in gevestigd die oog heeft voor de activiteiten en de buurt. Overigens is de winkeliersvereniging uitermate blij daarmee. Over die procedure heeft hij de raad meer dan geïnformeerd. De PvdA is van mening dat de wethouder niet alleen moet communiceren met raadsleden op informatieavonden waar ook bewoners bij zijn. Verantwoording wordt aan de raad afgelegd en aan niemand anders. De wethouder heeft toegezegd tijdig met een voorstel over de door BOEi voorgestelde invulling voor de kerk naar de raad toe te komen, wat niet is gebeurd. Wat dat betreft heeft de wethouder zich volgens de fractie niet aan zijn woord gehouden. Vraag van het CDA over het aanleggen van een register over aanwezige AED’s in de gemeente. Het CDA informeert de stand van zaken met betrekking tot het aanleggen van een register met de aanwezige AED´s in Hilversum. Wethouder Van der Want ging er van uit dat die kwestie al in 2011 was afgehandeld. Alle AED’s in de gemeente zijn geïnventariseerd. Wat betreft aansluitingen en trainingen is er aanmerkelijke sommen geld mee gemoeid, circa € 150.000,-. Er zijn tot nog toe geen aanwijzingen dat door het ontbreken van adequate omgang met defibrilatoren problemen zijn ontstaan. Naar aanleiding van de gestelde vraag zal het onderwerp nog op de gemeentelijke website worden geplaatst. Vraag van de SP over het registreren van gehandicaptenparkeerkaarten De SP heeft op 20 november wethouder Boog in een vergadering van de commissie Verkeer en Beheer een vraag gesteld over het registreren van gehandicaptenparkeerkaarten. Geantwoord werd dat het onderwerp behoort tot de portefeuille van wethouder Van der Want. Gevraagd wordt of die registratie zal plaatsvinden en op welke termijn dat gebeurt. Wethouder Van der Want weet van wethouder Boog dat de vraag is gesteld en hij komt daarop terug. Het gaat om een voor hem ingewikkeld proces waarin hij zich nog wil verdiepen. Hij komt daarop terug. 8. Vooruit- en terugblik regionale aangelegenheden Geen opmerkingen.
5
8.
Aanwijzing van gebieden Hilversum Zuid (Tuindorp Zuid en Plan Zuid) en Hilversum Oost (Tuinwijk Oost) als rijksbeschermde dorpsgezichten Woordvoerders: fracties: D66: J.E.M.G. Göbbels; VVD: M.F. Vogel; PvdA: P.H.A. Hermans; Hart voor Hilversum: mw. M.M.C. van Dalen; GroenLinks: F.R. Kool; CDA: N.G.T. van Voorden; SP: P.H.J.R. van Rooden; Leefbaar Hilversum: mw. M.G. Kooloos; ChristenUnie: mw. A.F. Vreugdenhil-de Blécourt; PVW: --; fractie Hans Roos: --. college: E.G.J. van der Want, wethouder. Ambtelijke ondersteuning: mw. A. Koenders. Eerste termijn insprekers De heer D. Klees, inspreker namens Historische Kring Albertus Perk, het Kuypersgenootschap (behoud bouwkundig erfgoed uit de 19e en 20e eeuw), de Bond Heemschut (particuliere vereniging voor bescherming van cultuurmonumenten) en Hilversum Pas Op (behoud historische of architectonisch belangrijke gebouwen en gebieden in Hilversum), stelt vast dat op 11 december a.s. een raadsbesluit zal worden genomen over de aanwijzing tot beschermde dorpsgezichten in twee bijzondere wijken, Tuindorp-Zuid en Oost. Het zijn uitbreidingswijken, waarvoor gemeentearchitect Dudok destijds de stedenbouwkundige visie heeft bepaald. Ze behoren tot de meest waardevolle en gave tuinwijken van Nederland. De raad beslist of de hoge kwaliteit in de toekomst behouden zal blijven. De wijken ontlenen hun bijzondere waarde grotendeels aan hun karakteristieke dakenlandschap. Door structuur, schaal, vorm, materiaal en kleur is een unieke stedenbouwkundige samenhang gecreëerd. Hilversum mag trots zijn op deze geslaagde wijken die de gemeente internationale faam hebben gegeven. Ze verdienen het dus ook om voor de toekomst te worden beschermd. In andere gemeenten is bewezen dat het aanwijzen van wijken tot beschermde stadsgezichten nut heeft. In Utrecht bijvoorbeeld floreren winkelstraten daardoor weer en leven woonwijken weer op. De raad kan de bijzondere waarden voor de toekomst nu zeker stellen. Hij vraagt vervolgens aandacht voor het aspect duurzaamheid. Het is duurzaam om wijken goed te onderhouden. Het college noemt in de handleiding duurzame instandhouding beschermde dorpsgezichten het kappenlandschap een belangrijk onderdeel van het straatbeeld. Dat is ook bepalend voor de hoge ruimtelijke kwaliteit van de wijken Oost en Noord. Er is ook veel begrip voor bewoners die energiebesparende voorzieningen willen treffen, zoals investeren in zonnepanelen. De raad heeft de unieke kans om de tuindorpwijken Zuid en Oost duurzaam te beschermen. Conserveren betekent niet dat het besluit voor de eeuwigheid onwrikbaar vast moet komen te liggen. Er zijn al zonnepanelen verkrijgbaar in andere kleuren dan in blauw en zwart. Het duurt niet lang meer voordat dakpannen geproduceerd worden met ingebakken zonnecellen, misschien al over vijf of tien jaar. Daarom geeft hij de commissie in overweging te zijner tijd een nieuwe overweging te maken, waardoor zonneenergie kan worden opgewekt op plaatsen waar dat nu nog door optische vervuiling ongewenst is. Daarom beveelt hij aan om de discussie open te houden en ervoor te zorgen dat zonnepanelen niet op de schuine daken aan de voorzijde van woningen en gebouwen mogen worden geplaatst. Hij beseft daarmee dat eigenaren van woningen die met hun voorzijde op het zuiden zijn gericht hierdoor in het nadeel zijn. Vandaar zijn warme steun om de gemeente te laten uitzoeken hoe gebruik kan worden gemaakt van complexen met grote platte daken elders, waarop bewoners hun zonnecellen kunnen plaatsen of die kunnen leasen. De huidige techniek stelt in staat om per paneel op afstand overzichtelijk bij te houden wat de opbrengst per deelnemer is, hoeveel elektriciteit die gebruikt en hoeveel elektriciteit weer aan het net teruglevert. De heer Olde spreekt in op persoonlijke titel als bewoner van Hilversum-Oost en vermoedt dat de nieuwste regelgeving over daken dusdanig complex wordt dat er van collectieve opwekking van zonne-energie op daken voorlopig niets terecht komt. Als inwoner van het aangewezen gebied deelt hij het enthousiasme voor de wijken gezien de ruime opzet, de architectuur, de zichtlijnen, de samenhang en het groen.
6
Het zou zonde zijn als die zouden verdwijnen. Toch vraagt hij af te zien van het vaststellen van beschermd gezicht voor het gebied en ook af te zien van het geven van een positief advies daarover. De vraag is namelijk wat het probleem is. Hij is nergens tegengekomen wat er beschermd moet worden. Er wordt blijkbaar iets bedreigd. De wijk is al 75 jaar mooi. Mensen leven daar, maar er wordt niets bedreigd. De enige dissonanten in de wijk zijn zaken objecten de gemeente zelf toestemming heeft gegeven, zoals de brandweerkazerne. De blokken ontworpen door Dudok zijn intact en daar wordt geleefd. Naar zijn mening zijn woningen niet alleen bedoeld om in te wonen,maar ook om in te leven. Mensen moeten dus hun woning kunnen aanpassen aan hun persoonlijke wensen van dat moment. De huidige regels volstaan of de hoofdlijnen van het stadsaanzicht te bewaren. Mensen moeten een redelijke vrijheid hebben om hun woning aan te passen aan hun woonwensen. Hij wil het grote stedenbouwkundig patroon behouden en mensen ervan bewust maken dat ze in unieke wijken wonen. De gemeente kan stimuleren dat mensen hun huis op verantwoorde wijze onderhouden. Er kunnen mogelijkheden gecreëerd worden zodat buurtbewoners gezamenlijk hun wijk leefbaar en aantrekkelijk kunnen houden. Dat moet niet met aanvullende regels gebeuren. Er is volgens hem geen probleem, zodat ook geen nieuwe regels nodig zijn. Men kan stimuleren dat bewoners per rij of blok in samenhang materialen of kleuren gebruiken, maar de gemeente hoeft dat niet dwingend voor te schrijven. De vraag is ook wie zal handhaven. Ten slotte gaat hij in op de discussie over het aanbrengen zonnepanelen. Daarin moet mensen naar zijn mening vrijheid gegund worden. Niemand zal ze op een dak leggen omdat ze mooi zijn. Mensen doen dat uit andere motieven en pas nadat andere energiebesparende maatregelen genomen zijn. De overheid moet erop vertrouwen dat mensen daarin een goede afweging maken. Als er een maatschappelijk alternatief is voor zonnepanelen, zoals collectieve daken, dan verwacht hij dat er niet meer daken komen met zonnepanelen, zodat er ook geen regels nodig zijn. De heer Van Oorschot spreekt in namens Sterk, een ingenieursbedrijf, dat zich bezig houdt met duurzaamheid en energie. Wat betreft zonnepanelen zoekt hij naar mogelijkheden om collectief te werken, waarbij monumentale panelen kunnen worden ontzien van zonnepanelen. De technologie verandert steeds en in de toekomst kan het tot materialen komen waardoor zonnepanelen in daken worden bevestigd, zonder dat dat te zien is. Tot op heden is dat nog niet het geval. Hij wil toewerken naar het zoveel mogelijk bedienen van mensen met een collectief dak. Sterk.co wil bezien of dat middels een leaseproject mogelijk wordt. Vragen aan de insprekers GroenLinks vindt het voorstel moeilijk en vraagt of regels juist vernieuwing in de weg staan. Het pakket aan regels kan juist een hindernis zijn om tot een bepaald doel te komen. Het CDA informeert waarom de heer Olde niet gelooft in een collectieve voorziening. De heer Klees vindt het onvermijdelijk om regels te stellen, maar het gaat erom hoe men daarmee omgaat. Er moeten achterliggende redenen zijn om de het aanzien van de wijken te behouden. Die argumenten pleiten ervoor om de regels niet rigoureus te veranderen, zodat de aanblik niet totaal anders wordt. De regeldruk wil hij beslist niet groter laten worden. Er kunnen ook standaard dakkapellen en kozijnen komen waaruit men per straat een keuze kan maken, waarvoor dan een standaardvergunning verleend kan worden. Hij wil de discussie open houden en als een wijziging geen inbreuk maakt op het stads/dorpsgezicht, dan moet men die mogelijk kunnen maken. De heer Olde deelt mee dat minister Kamp op 31 oktober vragen heeft beantwoord en voorstelt om lokale energiecoöperaties belasting in rekening te laten brengen bij de eigenaren van het dak. Daarmee is het bureaucratisch en onaantrekkelijk om collectieve daken te exploiteren. Eerste termijn fracties De SP vraagt zich af waarom een beschermd dorpsgezicht nodig is voor een plan dat de gemeente ook zonder beschermd dorpsgezicht kan uitvoeren. Het beschermd dorpsgezicht leidt tot een bepaalde status, maar ook ertoe dat de gemeenteraad er niets meer over te zeggen heeft.
7
De fractie vraagt wat het college zal doen om te voorkomen dat de regeling voor beschermde dorpsgezichten wordt misbruikt om huren in het gebied van het beschermd dorpsgezicht tot aan 15% te verhogen. D66 memoreert dat het Rijk het voorlopige besluit om Hilversum-Zuid en Oost aan te wijzen als beschermde dorpsgezichten in 2008 al bekend heeft gemaakt. Vijf jaar laten mag de raad een inhoudelijk advies aan de betrokken ministeries geven. Dat advies wordt gevolgd door een besluit dat Hilversum als tuinstad formele en materiële continuïteit verschaft en dat ver uitstijgt boven de houdbaarheidsdatum van bijvoorbeeld zonnepanelen. Overigens zou de regel om zonnepanelen aan de voorzijde niet toe te staan om die reden heel goed te begrijpen zijn. Niet voor niets wijzen historische verenigingen, corporaties en andere gemeenten deze aantasting van de voorgevels af. Hilversum wijkt af van wat gangbaar is, wat ook iets zegt over het te doorlopen traject, dat intensief is met een luisterend oor. Ook spreekt het doel aan om met meer informatie vooraf achteraf minder noodzaak te hebben om repressief te moeten optreden. Er zijn volgens de fractie voldoende waarden en de karakteristieken. D66 staat positief tegenover de bescherming van de dorps- en stadsgezichten Het Kamrad en de Bloemenbuurt, welk citaat staat in het coalitieakkoord ´De bakens verzetten.´ De PvdA vindt evenals de heer Olde de kernvraag welk probleem wordt opgelost door het nemen van het besluit over beschermd dorpsgezicht. De fractie ziet het instellen van een beschermd dorpsgezicht als een top down-manier om zeer gedetailleerd vergunningaanvragen te toetsen voor wijzigingen aan woningen. Wijken kennen een grote samenhang vanuit het onderliggende stedenbouwkundige plan. Vervolgens komen er veel regels op mensen af. Als zij kozijnen een andere kleur willen geven, moeten zij dat bij een beschermd dorpsgezicht aan de gemeente vragen. Dat is volgens de PvdA niet de juiste manier van overheidsbemoeienis. Een ander nadeel van een beschermd dorpsgezicht betreft duurzaamheid. Zonnepanelen kunnen vervangen worden bij een betere technologie en betekenen geen permanente schade aan een gebouw. Ook moeten mensen kosten gaan maken voor aan te brengen wijzigingen, zoals een dakraam. Die benadeling vindt de fractie te ver gaan. Daarnaast is er de mogelijkheid dat huren van sociale huurwoningen met 15% stijgen. De PvdA meent dat de gemeente probeert een openluchtmuseum te maken met allerlei nadelen voor bewoners. Daarom adviseert zij niet positief over het voorstel. Hart voor Hilversum kan grotendeels meegaan met de PvdA en de SP en erkent dat onder bepaalde voorwaarden sprake kan zijn van 15% meer huur. De fractie vraagt daarom om de garantie dat nieuwe huurders in de genoemde buurten niet geconfronteerd worden met 15% huurverhoging. De bijgeleverde plattegrond vindt Hart voor Hilversum erg onduidelijk en zij informeert waar de termen ‘Tuindorp-Zuid’ en ‘Tuindorp-Oost’ vandaan komen en waar precies de grenzen van het gebied lopen. Er zijn namelijk twee grensaanpassingen en de fractie vraagt waarom twee hoekjes zijn toegevoegd. Tot slot geeft de fractie de tip dat er binnenkort zonnepanelen in de vorm van dakpannen op de markt komen. GroenLinks stelt dat dakpannen er in de eerste plaats liggen om de regen tegen te houden. In de jaren 1600 of 1700 maakten mensen zich niet druk over het daklandschap en de discussie daarover loopt nu heel erg op. Kennelijk kan men over een daklandschap heel erg twisten. De zorg van de fractie betreft het gevaar van betutteling. Die wil GroenLinks vermijden. De allergrootste waarde volgens het stuk is dat er onder de Hilversumse bevolking een enorm besef is van de waarde. Dat betekent dat die waarde heel erg gedragen wordt. Als men een boekje samenstelt met beperkingen wordt dat draagvlak volgens de fractie ondermijnd. De vraag is dus of het aanwijzen van een beschermd dorpsgezicht de goede manier is. Het instellen van een welstandscommissie is een keuze en de vraag is wat er zou zijn gebeurd als die er niet zou zijn en het gebied toch aangewezen was als beschermd dorpsgezicht. Ook vreest GroenLinks dat regels en inperkingen een beperking zijn voor het doorontwikkelen van groene energie. Als mensen graag in hun huis wonen doen ze graag een investering in energiebesparing. Door regelgeving bereikt men misschien het tegendeel daarvan.
8
De VVD staat positief tegenover het voorstel en uiteindelijk gaat het om het aangezicht van de straat en hoogwaardige kwaliteit. Als een bewoner een totaal andere kleur bij zijn huis wil toepassen is er regelgeving en het beschermde karakter om te zorgen in de juiste stijl te blijven. De VVD is niet voor extra regels, maar vindt wel het behoud van kwaliteit van Hilversum heel erg belangrijk. Voor aanpassingen zijn vergunningen nodig waarvoor men leges moet betalen. Voor leges moet de gemeente ook iets kunnen terugdoen, zoals duurzaamheidsondersteuning. Gevraagd wordt hoe de wethouder daarnaar kijkt. De PvdA stelt vast dat de VVD als liberale partij nu voorstander is van regelgeving en vraagt daarop een reactie. Leges voor een dakraam moeten volgens de VVD worden besteed aan duurzaamheid. De VVD vindt het goed dat mensen die op een goede manier in hun woning investeren niet dubbel gepakt worden. Als er extra kosten zijn kan de gemeente bezien om die deels te compenseren. Wel vindt de VVD dat er tussen wijken niet te grote verschillen moeten zijn. Uiteindelijk is de eenvormigheid de grootste meerwaarde voor het gebied. GroenLinks meent dat woningen met zonnepanelen ook meerwaarde hebben. Het CDA heeft veel over het onderwerp gediscussieerd, maar nog geen standpunt ingenomen. Zij voelt zich aangesproken door de collectieve voorziening en de nieuwe regelgeving is misschien wel een belemmering. Gevraagd wordt waarom de hoek Orchideestraat-Eikbosserweg-Neuweg-Gijsbrecht van Amstelstraat in het gebied is meegenomen. Dat vindt de fractie niet nodig. De fractie complimenteert het college met de nota, omdat die zeer zorgvuldig is uitgevoerd en waarover veel mensen zijn gehoord. Ook vindt het CDA dat de beide buurten niet onder een glazen stolp terecht moten komen. Gevraagd wordt daarom naar een reactie op het modellenboek. De lastige afweging is volgens de fractie in dezen of men een huis moet willen met een kunststof kozijn of een huis dat verloedert. Die afweging blijft lastig. Het niveau van de groenvoorziening in de wijk zou verhoogd kunnen worden. De ChristenUnie heeft ook heftig binnen haar fractie over het voorstel gesproken en is van mening dat het aanwijzen van beschermde gebieden een beetje doorschiet. De vraag is wat men ermee wint als men bepaalde gebieden als beschermd gebied aanwijst. Wel vindt de fractie dat de stad op esthetisch gebied nog kan verbeteren, want Hilversum is volgens haar niet de meest mooie stad in Nederland. Zij heeft veel moeite met de betuttelende regelgeving en beperking van de vrijheid van de burger. De huidige Welstandscommissie hanteert een bepaalde regelgeving die voldoende zou moeten zijn. Die zou voor heel Hilversum moeten gelden en daarvoor hoeft men geen beschermd dorps- of stadsgezicht in te stellen. Wellicht kan ook voor dergelijke gebieden een mentaliteitsverandering van de burger plaatsvinden. De gemeente wil dat het er mooi en zorgvuldig uitziet en kan het vertrouwen aan de burgers geven dat zij zich verantwoordelijk opstellen. Juist door regelgeving kunnen mensen de hakken in het zand gaan zetten. Leefbaar Hilversum stelt dat veel wijken voldoen aan de structuur, schaal en vorm van een uniek stedenbouwkundig aanzicht, wat eigenlijk een compliment is voor Hilversum. Verschillende kleuren maken daarbij niet zoveel uit. De vorm, structuur en schaal worden niet door verschillende kleuren aangetast. Daarom wil de fractie wat soepeler zijn met regelgeving. Mensen kunnen met subsidie gestimuleerd worden om een keuze te maken voor duurzame materialen, wat voor heel Hilversum kan gelden. Men kan wat betreft zonnepanelen wachten totdat zonnepanelen in dakpannen ontwikkeld zijn. Ook Leefbaar Hilversum heeft moeite met energiebelasting op zonnepanelen, omdat er al genoeg belastingen zijn en daarvan ook geen stimulerende werking uitgaat. Leefbaar Hilversum is niet voor een betuttelende rol van de overheid, maar wil die meer stimulerend laten optreden, bijvoorbeeld door subsidies. Het Rijk wil de beide wijken eind 2013 aanwijzen als beschermd dorpsgezicht en wellicht komt het advies van de gemeente daarvoor te laat. Na het aanwijzingsbesluit van het Rijk behoeven de bestemmingsplannen binnen een bepaalde termijn aanpassing.
9
Alle vergunningaanvragen moeten dan aangehouden worden. Het werk voor de nieuwe bestemmingsplannen moeten volgens de fractie dan al klaar zijn. Een aanwijzing van het Rijk is volgens de fractie niet nodig voor de inhoud van het bestemmingsplan. De Welstandscommissie moet volgens de fractie zoveel mogelijk erbuiten gelaten worden. Beantwoording wethouder Wethouder Van der Want heeft veel begrip voor de naar voren gebrachte punten en is blij met de intensieve discussies binnen de fracties, maar er is een zorgvuldig proces doorlopen. Het Rijk heeft een vraag gesteld en de gemeente heeft nu de gelegenheid om een advies te geven, dat ook genuanceerd kan zijn. Hij neemt de commissie mee in zijn denklijn. Het college heeft niet gezegd regels te willen. Wel is gesteld dat een beschermd dorpsgezicht zeer de moeite waard is, ook internationaal gezien. Bepaalde punten zijn in de afgelopen jaren in Hilversum verpest. De brandweerkazerne hoort niet in de wijk te staan en was er niet gekomen bij een beschermd dorpsgezicht. De Zuiderkerk zou worden afgebroken, maar is uiteindelijk behouden en is een gemeentelijk monument geworden. Het dak daarvan is weer in oude stijl hersteld met rode leistenen. Dat bedoelt hij met een beschermd stadsgezicht. Het is nu een icoon geworden. Het gaat dus om heel kleine dingen waardoor wordt geprobeerd de kwaliteit van de buurt te behouden. GroenLinks stelt vast dat de gemeente het grootste gevaar is voor het stadsgezicht, terwijl nu de burger wordt ingeperkt. De PvdA noemt het dak van de Zuiderkerk en de brandweerkazerne punten waarover de gemeenteraad zelf gaat en waarvoor het niet nodig is om bewoners ‘onder curatele te stellen’. Hart voor Hilversum informeert waarom er belangstelling was vanuit het Rijk voor een bepaald stukje Hilversum. Wethouder Van der Want betitelt de rol van de overheid zelf als heel erg. De kleur van het dak van een kerk lijkt een detail, maar dat is het niet. De brandweerkazerne had er niet moeten staan, maar de gemeente was afhankelijk van het gemeentebestuur dat er toen toevallig zat. Hij wil de burgers niet allerlei regels opleggen. Als men een gebied wil beschermen moet men een aantal maatregelen nemen. Geprobeerd is om maatregelen en vergunningen zo simpel mogelijk te maken. Er zijn natuurlijk regels, maar geprobeerd is binnen bepaalde kaders mogelijkheden bieden. Van zaken vrij laten is hij geen voorstander. Mensen krijgen ook waardering als zij in een erkend mooie buurt wonen. De gemeente zal altijd moeten doorgaan met voorlichting en communicatie en dat is niet afhankelijk van al dan niet regels opleggen. Regels zullen volgens hem helpen in de beleving van het stadsgezicht. Het argument over het verhogen van huren is gebaseerd op de vrees dat de kwaliteit omhoog gaat. Dat betekent dus dat het beschermd dorpsgezicht heel waardevol is. Hij is overigens niet voor huurverhoging. De SP stelt dat er al een plan is waarmee de gemeente overweg kan en waarvoor het beschermde dorpsgezicht niet nodig is. De nadelige aspecten van een beschermd dorpsgezicht zijn hogere huren en een betuttelende regelgeving. Men zou daarom zelf kaders kunnen stellen om te voorkomen dat regelgeving van een hogere overheid bepaalt wat er in een gebied gebeurt. Wethouder Van der Want zegt dat de aanwijzing van een beschermd dorpsgezicht nodig is voor het uitvoeren van het handboek. Dat is de juridische kaderstelling waarbinnen de gemeente moet werken. Hij begrijpt dat besluitvorming binnen fracties moeilijk is. De wijk van Dudok vindt het Rijk zo de moeite waard dat gewenst wordt die aan te wijzen als beschermd dorpsgezicht. Dat wil hij op een zo simpel mogelijke manier regelen. Waarom het gaat bij een beschermd dorpsgezicht is voor langere perioden te waarborgen dat de kwaliteit overeind blijft. Het gaat om tientallen jaren. Hilversum heeft de genoemde kwaliteit. Leefbaar Hilversum vraagt of een beschermd dorpsgezicht gelijk staat aan regelgeving door de gemeente. Wethouder Van der Want reageert dat de gemeente een grote kwaliteit wil behouden met behulp van enkele regels. Als men die regels voor mooie wijken instelt zullen bewoners dat ook waarderen. Geprobeerd is het aspect van regelgeving te minimaliseren. De ChristenUnie zei dat Hilversum niet zo mooi is. Daarop stelt hij dat men in een stad op hoofdlijnen niet zo heel veel kan verpesten, maar met kleine dingen kan men heel veel kwaliteit toevoegen. Daarop zijn mensen dan trots. Er is nu geen instrumentarium en de welstandstoets is individueel van aard. Er kan nu veel meer dan men denkt.
10
Kleurgebruik is niet helemaal vastgelegd en aan de voorkant van woningen mogen zonnepanelen toegepast worden. Het gaat om de samenhang in de buurt en om te proberen daarin eenheid te krijgen. Het Rijk wil de gemeente Hilversum als voorbeeld noemen hoe het zou kunnen. De ChristenUnie wil proberen van regelgeving naar faciliteren te gaan. Men kan streven naar een mentaliteitsverandering waardoor mensen van een wijk gaan houden. Als voorbeeld kan een modellenboek voor dakkapellen mensen stimuleren om de wijk mooier te maken. Zo kan men meer dingen bedenken voor het geven van vertrouwen, waardoor men meer bereikt dan door regelgeving. Wethouder Van der Want probeert juist te stimuleren, maar daarvoor zijn wel een aantal afspraken nodig. De rijksdienst is aangegeven dat het plan in februari zal worden vastgesteld. Het beschermd dorpsgezicht zal eind 2014 vastgesteld worden. Hij wil door het beschermd dorpsgezicht aan te wijzen voorkomen dat er geen milieu- en duurzaamheidsmaatregelen genomen kunnen worden. In de plannen is daarvoor nog steeds ruimte. Wat betreft zonnepanelen betreurt hij het uitermate dat minister Kamp daarover belasting gaat heffen. Met name collectieve voorzieningen wil hij heel graag stimuleren. Hij kan zich goed voorstellen om in de brief aan de rijksdienst een advies mee te geven inhoudende eraan te hechten dat collectieve voorzieningen betaalbaar zijn. Hij kan niet exact zeggen dat huren niet omhoog zullen gaan, maar het vraagt wel overleg met de corporaties om daarover afspraken te maken. Hij wil daarover ook met wethouder Rensen overleggen. Het principe dat een wijk in kwaliteit verbetert kan op termijn wel iets betekenen voor de huurprijzen. Dat aspect lijkt hem de moeite waard om nader uit te werken. GroenLinks gaat het ook om vertrouwen dat in het verleden bij mensen is verdwenen. Het spreekt de fractie wel aan dat de overheid wel gaat meedenken. Telkens beperkingen opleggen geeft echter geen vertrouwen. Wellicht kan de voorwaarde gesteld worden dat het Rijk ophoudt met het opleggen van voorwaarden. Wethouder Van der Want houdt wel van dat soort statements, maar wijst erop dat de gemeente een advies geeft. Wel kan hij zich voorstellen dat collectieve voorzieningen mogelijk worden en dat vindt hij daarom een goede suggestie. De toegevoegde delen betreffen de gebieden bij de Zuiderkerk en het tuinwijkje bij de Erfgooiersstraat. Als men naar het gebied kijkt qua architectuur en qua bouw horen die bij het geheel. In antwoord op een vraag van GroenLinks vindt hij het goed om een beschermd dorpsgezicht te hebben, los van de vraag om welstandstoezicht te hebben. Een beschermd dorpsgezicht gaat om een hele straat/wijk en niet om een individuele welstandsaanvraag. Het stoppen met welstand betekent dat het geen zin heeft om een beschermd stadsgezicht aan te wijzen. Mevrouw Koenders gaat in op de vraagt waar de namen Tuindorp Oost en Tuindorp Zuid vandaan komen. Zij zet daarover uiteen dat het gaat om stedenbouwkundig-technische termen. Hilversum is een jonge stad die tussen 1850 en 1940 is ontstaan. De stad is wereldberoemd geworden vanwege de kwaliteiten van de stedenbouwkundige en architectonische ontwerpen, met name van Dudok. In die periode ging het erom of de invulling volgens de tuindorpstijl werd gedaan. Dat ziet men vooral in Zuid terug. Hilversum heeft dus twee tuinwijken, waarmee het een tuinstad is. Een ander deel wat men terugziet is de beëindigingsgedachte van Dudok: de relatie tussen de bebouwing en de natuur. Die is uniek in Nederland. Daarom heeft de rijksoverheid gezegd dat die wijken zo uniek en exemplarisch zijn voor die gedachte dat ze bescherming verdienen. Wethouder Van der Want neemt de suggestie mee om te bezien om leges te laten terugvloeien naar de wijk. Leges moeten echter wel de kosten dekken. Gesteld is op welke plekken er extra aandacht voor groen moet zijn. De kwaliteit van Hilversum wordt met name gekenmerkt door het groen, zeker in de tuinwijken. Het lijkt hem echter niet dat er daarvoor apart beleid moet komen. Het CDA vindt een goed onderhoudsniveau heel belangrijk en dat kan passen in bestaand beleid. Wethouder Van der Want adviseert het CDA dat mee te nemen in haar overwegingen. Tweede termijn insprekers De heer Klees benadrukt betutteling door een overdaad aan regels niet te verwarren met goede afspraken over wat kwetsbaar is. De geschiedenis heeft uitgewezen dat het loslaten van dergelijke afspraken onherroepelijk leidt tot verrommeling en veel verloedering.
11
Eén groot openluchtmuseum is echter het andere uiterste. Het gaat erom nu nog niet mogelijk te maken dat het dorpsgezicht zo sterk en nadelig wordt aangetast. In reactie op de ChristenUnie staat niet regelgeving liefde voor de wijk in de weg, maar verloedering en verwaarlozing. Die moeten met duidelijke afspraken alleen maar voorkomen worden. De opmerking van de wethouder dat de kleinste regels vaak heel veel kunnen bewerkstelligen is hem uit het hart gegrepen en die wil hij onderstrepen. De heer Olde deelt de opvatting niet dat het plan bijdraagt aan de kwaliteit van de wijk. De overheid wil op het gebied van het sociaal domein meer taken en verantwoordelijkheden bij burgers wegleggen en komt nu op dit gebied met een plan met meer regels. De vraag is welk signaal daarmee wordt afgegeven. Hij vraagt zich af of de gemeente daadwerkelijk zal controleren als hij zijn kozijnen in een andere kleur verft. Dat ziet hij niet gebeuren, maar wel maakt hij zich er druk over dat de overheid de mensen in hun vrijheid belemmert. De heer Van Oorschot herhaalt dat zonnepanelen met een belastingvoorwaarde komen. Ondanks de belastingeisen zijn ze echter nog steeds interessant. Tweede termijn fracties De SP wil voor de raadsvergadering vernemen welke stappen ondernomen zullen worden, onder andere met de woningcorporaties. Wethouder Van der Want zegt dat toe. Leefbaar Hilversum vraagt of bescherming in de Welstandsnota opgenomen kan worden. Bij bepaalde subsidieregelingen kunnen mensen ook gestimuleerd worden om zaken aan hun woning te veranderen. Ambtelijk wordt aangegeven dat de raad zelf bepaalt welke regels in de Welstandsnota worden opgenomen. Wethouder Van der Want zegt toe na te gaan in hoeverre collectieve voorzieningen in de regeling opgenomen kunnen worden. Advisering aan de raad De PvdA, de ChristenUnie, Hart voor Hilversum, de SP en het CDA maken een voorbehoud met debat. D66 adviseert positief. GroenLinks ziet de waarde van een beschermd dorpsgezicht wel degelijk en maakt een voorbehoud. De VVD maakt een technisch voorbehoud. De FHR heeft vooraf aangegeven een voorbehoud te maken.
9. Transformatie in het sociaal domein Woordvoerders: fracties: D66: mw. E. Stroucken; VVD: G. Weda; PvdA: J.B. van Rooijen; Hart voor Hilversum: mw. L. Sazias; GroenLinks: mw. H.C.L. Logtenberg; CDA: N.G.T. van Voorden; SP: --; Leefbaar Hilversum: mw. M.G. Kooloos; ChristenUnie: mw. A.F. Vreugdenhil-de Blécourt; PVW: --; fractie Hans Roos: --. college: E. Boog, J.J.M.P. Rensen en E.G.J. van der Want, wethouders
12
De PvdA vindt de consequenties van de transformatie moeilijk te overzien, omdat er nog veel regelgeving moet komen die nog anders kan uitpakken en omdat de gemeente ook met allerlei andere partijen te maken heeft. Het stuk lezende lijkt het dat de gemeente na de decentralisatie in een totaal andere wereld met een andere overheid en met andere instellingen zal belanden. De werkelijkheid zal echter weerbarstiger zijn en de gemeente zal er behoorlijk aan moeten trekken om te komen waar zij wil zijn. Het stuk vermeldt de eigen kracht van de burger te versterken en daarom laat de gemeente veel regelgeving los. De onderste trap van de piramide wordt versterkt door preventief werken. De vraag van de PvdA is met name hoe de eigen kracht van de burger zal versterken. Het stuk gaat heel veel over de manier van organiseren van de overheid. Wat betreft de vraagverheldering krijgt het loket door de decentralisatie een meer centrale rol wat betreft toeleiding en toewijzing. De fractie vraagt welke kwaliteiten functionarissen aan het loket moeten hebben en hoe vraagverheldering zodanig wordt georganiseerd dat mensen ook direct op de juiste plek terecht komen. De fractie vraagt zich af of men mensen wel allemaal bij het loket moet willen hebben en hoe men de buurt en wijk meer kan betrekken bij het toeleiden naar voorzieningen. Het zwaartepunt ligt nu sterk op het centrale loket. De rollen van de overheid zijn die van financier, verwijzer en regisseur en die komen in het stuk niet helder tot uitdrukking. Een regisseur wil het beste voor de klant, maar een financier wil zo weinig mogelijk uitgeven. De burger die eigen kracht moet ontwikkelen is onvoldoende uitgewerkt, met name naar de buurten toe. Het stuk is goed gelardeerd met praktijkvoorbeelden en voornemens. Of voornemens SMART geformuleerd zijn weet de PvdA niet. De vraag is ten slotte hoe de raad kan beoordelen of doelen zijn gehaald. Het CDA is van mening dat een ontzettend moeilijk en groot dossier voorligt en vraagt hoe raadsleden worden gefaciliteerd om het proces goed te controleren. Dat gebeurt al door bot-overleggen, maar moet ook door stukken op tijd voor te leggen, zodat raadsleden zich goed kunnen voorbereiden. De beoordeling gaat van markt naar de gemeente en de professional bepaalt straks of iemand een voorziening krijgt. Daarbij wordt het mandaat verder uitgewerkt en wellicht kan de raad meegenomen worden in wat het mandaat van die professional is. Wellicht kan voor de eerste periode een soort ombudsman aangewezen worden. Een onafhankelijk persoon zou als ombudsman de aanvraag moeten kunnen toetsen. De ChristenUnie informeert hoe het CDA de relatie ziet tussen de ombudsman en de huidige sociaal raadslieden van Versa. Het CDA leest dat de toegangsmedewerkers in dienst zijn van de gemeente. De fractie wil de suggestie van het door de gemeente hebben van een belang wegnemen. De kerken kunnen nog intensiever worden betrokken bij het signaleren van eerste signalen. Overigens wil het CDA weten hoe doe eerste signalen goed getrechterd worden, zodat ze goed bij de gemeente terechtkomen. Daarnaast mist de fractie de impact voor de organisatie in het document. Het CDA wil ten slotte weten hoe de gemeente aankijkt tegen de relatie met de zorgaanbieders. GroenLinks vindt het nu tijd om keuzen te maken vanwege de beperkte financiële middelen. De fractie wil daartoe meer informatie vanuit de regio, waar het uitvoeringsprogramma sociaal domein al wordt gesproken. De fractie wil meer handvatten krijgen voor het voeren van scherpe discussies. Hart voor Hilversum vraagt zich met grote zorgen af of het lukt om in het tweede kwartaal van 2014 de bestekken voor de aanbesteding te maken. Niet bekend is of regisseurs in gemeentelijke dienst komen. Daarom maakt de fractie zich zorgen en wordt zij zenuwachtig over de oplopende wachtlijsten en de jeugd GGZ, waarmee niet geëxperimenteerd kan worden. De VVD heeft in oktober suggesties gedaan die zij niet terugziet in het document, bijvoorbeeld het uitgangspunt voor de transities om samenwerking tussen instellingen te stimuleren, het laten verdwijnen van de schotten tussen de instellingen en vanuit de tweede lijn van zwaardere en gespecialiseerde zorg weer de beweging naar boven te creëren.
13
Naast zorg is ook de Participatiewet onderdeel van de drie transities. Die gaat over mensen zonder werk en dat deel komt er in het stuk bekaaid af. Samenwerking met andere gemeenten vindt de fracties goed en nodig, maar wel van belang is dat de gemeente het beleid zelf kan bepalen. GroenLinks is van mening dat het stuk niet helpt om de discussie te voeren. De ChristenUnie ziet het stuk als een verhaal met goede uitgangspunten. Er zijn ook veel open einden en in die zin zijn de nota en het spoorboekje een groeidocument. Visie wordt beïnvloed door budget: de onbekende factor. Wellicht moet men later nog op het document terugkomen. De VVD vraagt of de ChristenUnie het budget leidend laat zijn voor haar visie of het budget beperkend laat zijn voor wat men met een visie kan doen. De ChristenUnie stelt dat men een prachtige visie kan hebben, maar zonder voldoende geld gaat men daaraan automatisch afbreuk doen. Het probleem is dus in hoeverre de gemeente kan vasthouden aan de visie en de uitgangspunten als de budgetten helder zijn. Dat ervaart de fractie als een dilemma. Er is regionale samenwerking, maar wel een eigen verantwoordelijkheid van de gemeente voor de regels. Gemeenten kunnen dus verschillende verordeningen vaststellen en gevraagd wordt in hoeverre men daarbij rekening houdt met de herindeling. De PvdA stelt dat het probleem al ingewikkeld is en de herindeling het nog ingewikkelder maakt. De ChristenUnie zou wel rekening houden met de herindeling en vraagt of de gemeente een eigen keuze heeft in het schuiven tussen de drie transities. D66 vindt een aardig visiestuk over de transformatie sociaal domein voorliggen, maar deelt de mening van de VVD dat de focus behoorlijk op zorg ligt en de Participatiewet een beetje onderbelicht is. De visie behoeft ook nog een behoorlijke uitvoeringsslag. De Wmo-adviesraad beoordeelt de visie nu positief en adviseert ook als zodanig. In veel zaken kan de fractie zich vinden, zoals de focus op preventie. Onder andere leraren hebben een signaleringsfunctie. Dat is op zich goed, maar zij hebben wel te maken met 30 kinderen in de klas en D66 vraagt daarom in hoeverre zij hun taak als signaleur waar kunnen maken. Het is een voor D66 item om van eigen kracht uit te gaan, maar zij wil daarin niet doorslaan. De omgeving mag echter niet te erg worden belast, zodat er balans nodig is met het vangnet van de gemeente. GroenLinks vraagt D66 op dat punt iets concreter te worden en ideeën naar voren te brengen, onder andere over het benodigde vangnet van de gemeente. De PvdA heeft al gewezen op de preventieve functie. Preventie heeft betrekking op een andere doelgroep, onderin de piramide. Het gaat om mensen die nog wel participeren, maar die men wel voorlicht. Het is maar net in hoeverre de eigen kracht gaat. Wederkerigheid is bij participatie belangrijk. Er zijn een heleboel mensen in de samenleving die die wederkerigheid niet kunnen bieden. Daarover leest de fractie weinig in het stuk terug. Het gaat dan om economisch zwakke groepen in de samenleving die geen eigen kracht meer kunnen opbrengen en het meest aan ondersteuning behoefte hebben. Hart voor Hilversum wijst erop dat er bij jeugd en de GGZ vaak geen sprake meer is van eigen kracht. Leefbaar Hilversum vindt het een nobel streven om in een steeds individualistischer wordende samenleving uit te gaan van hulp die men elkaar in een buurt geeft. De ChristenUnie stelt dat eigen kracht misschien om een nadere definiëring vraagt. Het begrip heeft een hele bandbreedte en die kan met voorbeelden toegelicht worden. Het CDA was op 19 november bij de jeugdzorg en die organisatie is blij met eigen kracht. De druk op de hulpverlening neemt daardoor af vanwege het organiseren van een netwerk rondom een persoon die hulp nodig heeft. Dat vergt een kleine inspanning van de omgeving. De raad moet ook begeleid worden om goed te kunnen controleren. GroenLinks komt op voor degenen die het betreft, de mensen op de werkvloer. Als eigen kracht in de praktijk niet werkt is het de vraag of die te organiseren is. D66 vindt eigen kracht een zorgpunt vanwege de groep die in het algemeen niet over veel daarvan beschikt. Het gaat niet alleen om individuele eigen kracht, maar ook de eigen kracht van het netwerk van degene die zorg behoeft.
14
Het is van belang dat mensen een breed netwerk hebben en in eerste instantie en beroep doen op familie en vrienden. Er mag niet zodanig een beroep op het netwerk gedaan worden dat ook mensen daaruit weer hulpbehoevend worden. Preventie verdient men terug door te voorkomen dat andere mensen niet weer hulp nodig hebben door zorg voor een ander. Preventie is dus beter dan het te veel belasten van een netwerk van degene die hulp nodig heeft. Leefbaar Hilversum vraagt of D66 preventie wil toepassen op mantelzorgers die niet zichzelf te veel inzetten. D66 wil bezien wat een netwerk kan doen, maar niet alles wat gedaan moet worden moet daar terecht komen, omdat mensen daaruit dan weer omvallen. De ChristenUnie wil niet op de stoel van de hulpverlener gaan zitten en maakt onderscheid tussen beleid maken en het ingaan op details. Voor het laatste wil zij oppassen. GroenLinks heeft het over een andere eigen kracht dan bij de Jeugdwet. Zij concludeert dat het stuk verdere uitwerking behoeft. D66 is het ermee eens dat men niet teveel in detail moet gaan, maar vindt de uitwerking van het begrip ‘eigen kracht’ geen detail, maar iets dat men bij het uitvoeringsplan moet meenemen. Wederkerigheid betekent het verwachten van een wederdienst, maar ook dat moet men niet overtrekken, omdat het gaat om een kwetsbare groep mensen. Veel aandacht voor positieve bewonersinitiatieven in de wijk en het versterken van bureau Wijkzaken onderschrijft de fractie van harte. Enerzijds is omschreven dat de gemeente gaat voor maatwerk, maar anderzijds wordt aangestuurd op zoveel mogelijk collectieve in plaats van individuele voorzieningen. Dat onderschrijft de fractie, maar wel moet er zo nodig sprake zijn van maatwerk. Als een individuele voorziening in het kader van maatwerk als enige past moet men daarvoor wel kiezen. Leefbaar Hilversum denkt dat er voornamelijk behoefte is aan een korte en bondige lijst met ideeën. Na een aantal bijeenkomsten over het onderwerp is steeds sprake van herhalingen, omdat bepaalde begrippen niet duidelijk zijn. Voor Leefbaar Hilversum wordt alles ook steeds verwarrender. Er moet bezuinigd worden, maar toch moet hulp aan mensen geboden worden. Zorg wordt in de toekomst een probleem. Het idee is om te bezuinigen en problemen met mantelzorgers op te lossen. Het is echter niet vanzelfsprekend dat die mantelzorg zal worden geboden en de overheid kan die ook niet afdwingen. Het gaat bij mantelzorg ook om bepaalde kwaliteiten. Het probleem kan ontstaan dat mantelzorgers een burn-out krijgen. Voor het komende jaar moet er duidelijk komen in afwachting van de invoering in 2015. Ook voor de fractie moet er helderheid komen over het begrip ‘eigen kracht’. Buurten en wijken betrekken is belangrijk, maar het is de vraag hoe de gemeente dat gaat doen. De gemeente kan niet dwingen. Goede samenwerking met andere gemeenten is nuttig en noodzakelijk, zodat het wiel niet opnieuw uitgevonden hoeft te worden. Wethouder Van der Want stelt dat sprake is van een complex geheel waarover de commissie nu vragen kan stellen. Er komen uitvoeringsplannen die altijd naar de raad komen. GroenLinks zou het prettig vinden als voordat zaken met de regio besproken worden ze ook aan de raad voorgelegd worden. Wethouder Van der Want zegt in januari/februari een bijeenkomst toe, waarin alle zaken aan bod komen, zoals het benutten van eigen kracht, mantelzorg, buurt- en clubhuiswerk, het maken van netwerken in de samenleving en de rol van de gemeente daarin. Deels is daarbij de regio nodig. De onzekerheid rondom de financiering leidt tot onduidelijkheid of de invoering zal worden gehaald. Hij vindt het goed dat het Rijk taken aan de gemeenten overdraagt en dat de gemeente dichter bij de burger komt te staan. Het is een kwestie van ingroeien en doorontwikkelen totdat een nieuw evenwicht is ontstaan. Men zal enorm moeten letten dat niemand buiten de boot valt. Organisaties ziet hij als partners, maar wel met een zekere marktwerking. Er is een zekere marktwerking. De gemeente krijgt een andere rol in de relatie met de aanbieders van zorg. Zij doet de inkoop, de financiering en de toewijzing van zorg. Het is volgens hem erg van belang om samen op te trekken. Hij wil ook rekening houden met organisaties en hun personeel. De burger moet men ook daarin meekrijgen.
15
De PvdA voegt naast de rollen van de gemeente en de zorgaanbieders de rol van de cliënt/consument toe. Het stuk ademt voor de fractie uit dat het vooral gaat om een gemeentelijke aangelegenheid. Een gemiste kans in het stuk is eigenlijk dat er eigenlijk weinig innovatieve ideeën zijn over bijvoorbeeld indicatiestelling en de rol van zorgaanbieders in de buurt bij het toewijzen van zorg. De gemeente wil de touwtjes strak in handen houden, maar de PvdA wil de rollen van de zorgaanbieders en cliënten meer helder hebben. Wethouder Van der Want erkent dat de gemeente haar positie helder wil hebben om duidelijk aan de burger aan te geven wie waarover gaat. Hij vindt het wel begrijpelijk om nu wat kaders te stellen. Als mensen een voorziening nodig hebben ze een keukentafelgesprek en dat gebeurt door de gemeente. De volgende fase is wat de samenleving zelf kan organiseren voordat iemand via het loket bij een voorziening terecht komt. Hij meent dat meer sprake is van een fasering. De gemeente heeft de financiële mogelijkheid om te ontschotten en zij denkt daarmee de zorg beter overeind te kunnen houden en de zelfredzaamheid beter te bevorderen. Het spijt hem dat onvoldoende uiting is gegeven aan zelfredzaamheid en burgerkracht. Als de VVD dat alsnog aangepast wil hebben, dan doet hij dat. De intentie is om daarvan uit te gaan. Het gaat echter om een spoorboekje richting de toekomst. Het college wil de raad daarin meenemen en dat zal misschien ook betekenen dat de gemeente een andere weg inslaat en zaken moet aanpassen. Het CDA vraagt of er indicaties zijn dat dat zal gebeuren. Wethouder Van der Want zegt dat dat nu nog niet het geval is. Als de VNG op 29 november zegt niet te willen meewerken weet hij niet tot welke patstelling dat leidt. Het CDA heeft een goede suggestie gedaan om een ombudsman in het leven te roepen. Hij is met de cliëntenraad en Wmo-raad in gesprek over het borgen van kennis en kunde. De Wmo-raad is geen belangenbehartiger, maar heeft wel het overzicht over het geheel. Als er een voorziening niet wordt toegekend is er een beroepsmogelijkheid, maar de functie van ombudsman wil hij in zijn overwegingen meenemen om ook de cliëntenrechten goed te waarborgen. Het CDA bedoelde dat laagdrempelig en als second opinion. Wethouder Van der Want houdt geen rekening met een gemeentelijke fusie. Wel kan het sociaal domein aanleiding zijn tot een fusie. Beleidsregels zijn van gemeenten zelf. Over eigen bijdragen gaat dus de gemeenteraad en daarover is er nog geen eenduidige afspraak. Over de signaleringsfunctie en eigen kracht wordt de komende tijd nog van gedachten gewisseld. D66 gaf de spanning tussen maatwerk en collectieve voorzieningen aan en dat is een belangrijk thema. Nagegaan moet worden wat onder buurt- en wijkgericht werken wordt verstaan. Men kan zeggen dat elke wijk een buurtcentrum moet hebben. Maar ook kan men zeggen dat er pas een buurtcentrum is als er mensen zijn die dat willen runnen en als daartoe in de wijk aanleiding is. Hij is van mening dat er altijd een vangnet voor mensen moet zijn. Soms moet men een vangnet en stimulering bieden, zodat mensen weer in hun eigen kracht komen. In de komende tijd staat een aantal thema’s op de agenda, zoals vereenzaming, verwaarlozing en dementie. Maatwerk betekent ook het stimuleren van mantelzorg in de buurt en de omgeving. Als mensen overbelast raken moet er echter ook respijtzorg zijn. Dat is een collectieve voorziening. Wethouder Boog vindt het bij jeugdzorg belangrijk om aan te sluiten bij buurten en het onderwijs. Toeleiding naar zwaardere hulp wordt bij het onderwijs georganiseerd en dat sluit aan bij de structuren van het onderwijs. Hij wil met de transformatie doorgaan, mits de gemeente ook in staat gesteld wordt om verantwoordelijkheden waar te maken. Dan moet er echter nog heel wat gebeuren, ook bij de rijksoverheid. De gemeente wil echter graag door, maar dan moet aan randvoorwaarden worden voldaan. Teams van leraren moeten in staat worden gesteld om te werken volgens de nieuwe werkwijze. Dat betekent binnen het passend onderwijs dat er meer ondersteuning is in de klas, ook voor docenten. De gedachte is minder naar het speciaal onderwijs door te verwijzen, maar dat betekent meer ondersteuning in de klassen zelf en expertise vanuit jeugdzorg, ook voor leraren. Bink helpt met jeugdzorgexpertise bij leidsters in de kinderopvang, zodat zij eerder kunnen signaleren en doorverwijzen.
16
Het is heel erg van belang om de komende tijd te blijven discussiëren over wat eigen kracht betekent. Mensen willen serieus genomen worden en ook zeggenschap hebben over hun eigen zorgen en keuzen. Ze kunnen niet alles zelf en soms kan een netwerk ondersteunen. Het begint ermee dat ze zelf verantwoordelijk worden voor de gemaakte plannen. Hulpverleners hebben de neiging om hulp te verlenen en moet ook geleerd worden om los te laten. Anderzijds moeten mensen in staat worden gesteld om zonder hulpverleners met elkaar te spreken over bijvoorbeeld opvoeden. Dat moet men wel organiseren. Wethouder Rensen heeft met de nota’s ‘Meedoen naar vermogen’ en ‘Kansen creëren en kansen pakken’ gereageerd op de conceptwet Werken naar vermogen. Die wet ging vooraf aan de Participatiewet. Voor veel zaken in de Participatiewet is al beleid gemaakt. Veel behoeft nog verdere uitwerking, maar de gemeente zit al ver op koers. Er zijn wel veranderingen, zoals de overlappingen met de Wmo. Het gaat om de Wajong en de WSW. Met Hart voor Hilversum maakt hij zich ook zorgen, maar hij probeert met de Participatiewet mee te gaan. Veel meer dan bij de Wet werken naar vermogen moet de gemeente mensen met een uitkering om een tegenprestatie te vragen. Hij heeft echter geen zin om mensen papier te laten prikken of werk te laten doen waarvan ze net ontslagen zijn. Mensen met bijstand wil hij wel laten integreren in sociale en wijknetwerken, om ervoor te zorgen dat de eigen kracht vanuit de samenleving ook door deze mensen versterkt kan worden. Daarmee kunnen ze in hun werkritme blijven. Tegelijkertijd versterkt men de functie in wijken en buurten. In sommige buurten wordt dat ook al uitgevoerd, bijvoorbeeld door buurthulpcafés. Momenteel wordt er veel gediscussieerd over de toekomst en de rol van de gemeenteraad ten opzichte van colleges en hun kaderstellende functie. Gesteld is dat gemeenteraden steeds meer op afstand komt te staan. Hij wil niet teveel naar details te kijken, maar kaders heel belangrijk maken. Het zou heel mooi zijn als organisaties meer betrokken zijn, maar tegelijkertijd vraagt de PvdA om meer controlemechanismen. Als men zaken uit handen geeft aan zorgorganisaties zijn ze echter niet meer te controleren. Dat betekent wel een discrepantie waarover hij nog wil praten. Het CDA steunt dat van harte en hoopt dat dat wordt opgepakt en wordt geïnitieerd. Advisering aan de raad D66 adviseert positief, vooral over de opmerking van wethouder Boog met betrekking tot de wijze waarop leraren worden ondersteund. De andere fracties maken een voorbehoud. 11. Mededelingen van en vragen aan wethouder Boog Er zijn geen vragen en opmerkingen. 12. Vooruit- en terugblik regionale aangelegenheden Er zijn geen vragen en opmerkingen. 13. Instemming Jaarrekening 2012 Gemeentelijk Gymnasium Hilversum Woordvoerders: Fracties: D66: mw. E. Stroucken; VVD: G. Weda; PvdA: mw. F.F. van Drooge; Hart voor Hilversum: mw. L. Sazias; GroenLinks: mw. H.C.L. Logtenberg; CDA: N.G.T. van Voorden; SP: P.H.J.R. van Rooden; Leefbaar Hilversum:--; ChristenUnie: mw. A.F. Vreugdenhil-de Blécourt; PVW: --; fractie Hans Roos: --. College: E. Boog, wethouder. De PvdA vindt het goed om te zien dat de jaarrekening op tijd is aangeleverd. GroenLinks vindt het onvoorstelbaar dat de jaarrekening over 2012 in november 2013 voorligt. De gemeente neemt de huur van de locatie Badhuislaan en de tijdelijke noodlokalen deels voor haar rekening en de fractie begrijpt daaruit dat de gemeente een vordering heeft. Wethouder Boog heeft geen vordering op het Gemeentelijk Gymnasium, maar de school verwachtte dat de gemeente het geld beschikbaar zou stellen. Er zijn echter afspraken gemaakt over die verdeling. De school heeft kosten gemaakt en die krijgt men niet in totaliteit vergoed.
17
Advisering aan de raad De SP maakt een voorbehoud. Alle andere fracties adviseren positief. 14. Regionaal transitiearrangement jeugdzorg 2015 Gooi en Vechtstreek Woordvoerders: Fracties: D66: mw. E. Stroucken; VVD: G. Weda; PvdA: mw. F.F. van Drooge; Hart voor Hilversum: mw. L. Sazias; GroenLinks: mw. H.C.L. Logtenberg; CDA: N.G.T. van Voorden; SP: P.H.J.R. van Rooden; Leefbaar Hilversum: mw. M.G. Kooloos; ChristenUnie: mw. A.F. Vreugdenhil-de Blécourt; PVW: --; fractie Hans Roos: --. College: E. Boog, wethouder. GroenLinks ziet dat het transitiearrangement veel cijfers en getallen bevat en had daarvan meer verwacht. Eigenlijk maakt de fractie zich meer zorgen dat de gemeente er lang over heeft gedaan om die cijfers boven tafel te krijgen en tegelijkertijd vraagt zij zich af hoe het verder moet. De vraag is dus op welke wijze het ene loket georganiseerd moet worden en of dat wel de oplossing is. GroenLinks vraagt daarom om een inhoudelijke gedachtewisseling over wat wel en niet werkt. De raad gaat over de kaders, maar als men de praktijk niet voor zich ziet is het wel lastig om de kaders te controleren. Hart voor Hilversum noemt het transitiearrangement een schoorvoetende intentieverklaring met duidelijke voorbehouden van een aantal instellingen, omdat er geen duidelijkheid is over de frictiekosten. De intentie is positief, maar feitelijk gaat het om een heel vaag document, vanwege de vele openstaande vragen. De gemeente moet het document inleveren, maar Den Haag zet de gemeente steeds op een verkeerd been. Ook het signaal uit de Tweede Kamer is dat alles niet voor 1 januari 2015 gereed zal zijn. Wellicht is het dan beter om een signaal naar Den Haag af te geven dat het de gemeente niet lukt om een transitiearrangement te maken. Dit om aan te geven dat er meer tijd nodig is. De VVD is enigszins in verwarring. Het document moest voor een bepaalde datum ingeleverd worden. Dat is ook gebeurd en er is ook een beoordeling/eindrapportage gekomen van de Transitiecommissie. Zij schrijft dat het document de komende twee maanden nog verdere uitontwikkeling behoeft. De Transitiecommissie beveelt ook aan dat het Rijk uiterlijk 1 december 2013 komt met een nader inzicht in budgetten. Dat is dus over vier dagen, terwijl er nog aan het document gesleuteld moet worden en wellicht is het stuk dan een formaliteit. Het document is samen met andere gemeenten in de regio opgesteld en de fractie vindt het heel belangrijk dat de raad in het vervolgproces aan het stuur blijft zitten als het gaat om beleidsvorming rondom jeugdzorg en de beschikbaar te stellen budgetten. Daarover heeft de fractie niet zoveel teruggelezen en daarom vraagt zij de wethouder hoe hij die rol van de raad in dezen ziet. D66 vindt het positief dat partijen betrokken bij jeugdzorg verplicht met elkaar om de tafel moesten gaan en elkaar moesten vinden. Wel is het problematisch dat een document vastgesteld moet worden terwijl de budgetten en de aantallen cliënten nog onbekend zijn. Er is dus nog veel onduidelijk, zodat het moeilijk is om een plan te maken. Het plan vermeldt dat de regiogemeenten niet van plan zijn om op te draaien voor de frictiekosten en de vraag is dus wie dat dan wel doet. De SP is niet erg tevreden over het transitiearrangement en verbaast het dat het vastgesteld is kunnen worden. De eindrapportagebeoordeling is onvoldoende. De jeugdzorgorganisaties geven aan dat ze er niets in zien. Ze hebben een intentieverklaring ondertekend, maarwilden dat eigenlijk niet doen. Er is weinig bekend, omdat de wet nog niet is aangenomen. De budgetten zijn ook niet bekend. Ook is er geen bevoegdheid om jeugdzorgbudgetten vast te stellen. De fractie stelt daarom voor om het arrangement niet vast te stellen en dat hooguit voor kennisgeving aan te nemen.
18
Het CDA is ook in verwarring vanwege de onduidelijkheid. De vraag is of op basis van het document beleid wordt gemaakt. Men moet echter oppassen om beleid te maken zonder dat de impact bekend is. Organisaties moeten de kans krijgen om de verandering mee te maken. Daarover vraagt de fractie meer duidelijkheid. De ChristenUnie heeft begrip voor de verplichting om het transitiearrangement vast te stellen en dat het onvolledig is. Wellicht kan de raad het conceptarrangement of deel 1 daarvan aanbieden. Het kan namelijk ook een groeidocument zijn. Er zijn nog zoveel onzekerheden dat het niet als een definitief plan kan worden aangeboden. Het plan is al aangeboden aan en beoordeeld door de Transitiecommissie. De fractie vraagt of het nog mogelijk is om het transitiearrangement aan te vullen. Het gaat om een onderzoek en een constatering van een aantal feiten, maar het is niet compleet. Vermeld is dat de instellingen verantwoordelijk voor de frictiekosten zijn, maar uiteindelijk moet het geld uit het budget van de transitiepot komen. Wellicht is er een andere pot waarover instellingen beschikken en van waaruit ze frictiekosten kunnen betalen. Anders gaat het volgens de ChristenUnie om een broekzak-vestzakverhaal, waarbij onderscheid mogelijk is in verantwoordelijkheden. De PvdA heeft ook geworsteld met de inhoud van het stuk en de transitie van de jeugdzorg in het algemeen, ook omdat er nog veel onzeker is. Het hele gebied van jeugdzorg is ook nieuw voor de gemeente. Er zijn volgens de fractie zeker mogelijkheden om het arrangement verder uit te werken. Over inhoudelijke informatie kan alvast wel worden nagedacht. Deels gaat het om afspraken maken en deels onderzoeken hoe de situatie momenteel is. Ook gaat het om schattingen voor 2015. De fractie heeft het stuk bekeken vanuit de doelstelling waarvoor het stuk opgesteld moet worden: ervoor zorgen dat bestaande cliënten bij jeugdzorg na 1 januari 2015 zorg blijven krijgen. Wat er gebeurt met mensen die na 1 januari 2015 met jeugdzorg te maken krijgen is nog niet bekend. De ChristenUnie vraagt of de PvdA de opvatting onderschrijft dat de continuïteit van zorg voor de huidige kinderen die zorg krijgen eigenlijk de enige afspraak van het arrangement is. De PvdA bevestigt dat. Voorts is het de vraag wat de frictiekosten zijn en hoe die beperkt kunnen blijven. Beperkingsmaatregelen zijn nog niet uitgewerkt, wat te maken heeft met de vraag wie verantwoordelijk is. De verantwoordelijkheid voor de frictiekosten zou volgens de VNG bij de instellingen liggen en niet bij gemeenten. Er is echter nog steeds een risico als die frictiekosten heel erg oplopen. Dan kan de continuïteit van instellingen een probleem vormen. Daarover moet dus meer uitgewerkt worden. De vraag is ook wat de risico’s zijn voor andere partijen buiten de regio die nieuwe cliënten gaan ondersteunen. Dan lopen de frictiekosten voor de huidige partijen veel hoger op, omdat zij klanten verliezen. Daarom heeft de PvdA de behoefte om meer over dergelijke scenario’s te weten te komen. Wellicht zijn dan ook de huidige cliënten niet meer gegarandeerd van goede jeugdzorg. Het CDA vraagt of op basis van de huidige informatie geen beleid gemaakt kan worden. De PvdA meent dat zo snel mogelijk gekeken moet worden wat er gaat gebeuren bij het aanbesteden van nieuwe cliënten. Anders blijven instellingen met die onzekerheid zitten. Over de verantwoordelijkheid voor frictiekosten en beheersmaatregelen moet meer onderzocht worden. Er zit licht tussen de inschattingen van het Rijk en de regio. De regio schat dat de kosten veel hoger in dan het Rijk. Dat betekent dat de gemeente meer dan 15% bezuinigingen moet verwerken, wat ook een groot risico is. Ook dat baart de fractie ernstige zorgen. Ook is er een risico met betrekking tot het inschatten van de cliënten, waarover nog geen of weinig cijfers bekend zijn. Voor de jeugd GGZ, de jeugd AWBZ en de jeugd pgb op cliëntniveau is aanvullend onderzoek nodig. De vraag is ook wie dat aanvullend onderzoek doet en wanneer daarover meer informatie te verwachten is. Daarnaast wil de PvdA weten of het gaat over een groot of klein deel van de totale jeugdzorg. Het risico is tevens een toename van indicaties in 2014 om de continuïteit van zorg te garanderen. De vraag is hoe groot dat risico is in te schatten. Leefbaar Hilversum vraagt of de gemeente ook verantwoordelijk is voor het opvullen van lege plaatsen.
19
Vermeld is dat nader onderzoek nodig is om geconstateerde verschillen te kunnen verklaren. Daarvoor zijn op instellingsniveau gegevens van de zorgverzekeraar nodig. De fractie is benieuwd of die gegevens reeds zijn opgevraagd. De fractie wil daarnaast weten of er ook bij de jeugdzorg één regisseur per dossier komt, zodat zorg gecombineerd wordt binnen een instelling. Wethouder Boog kan zich heel goed voorstellen dat de commissie worstelt met het stuk en de ontwikkelingen in de jeugdzorg en dat doet het college ook, zeker als het gaat om het transitiearrangement. Het is een lastig stuk. De kern van het transitiearrangement is dat cliënten met recht op zorg voor de transitie ook in 2015 die zorg krijgen en dat instellingen die zorg continueren en garanderen. De daarmee gemoeide kosten neemt gemeente op zich en zij staat daarvoor garant. Dat is de enige afspraak in het stuk en over andere zaken moeten nog afspraken volgen. Dat zegt ook de Transitiecommissie. Dat men de jeugdzorg zou slopen, zoals de SP eerder zei, als men met het transitiearrangement instemt stoort hem heel erg en dat slaat helemaal nergens op. De gemeente overlegt namelijk met jeugdzorginstellingen en andere gemeenten. Een heleboel afspraken moet nog gemaakt worden, juist in de volgorde der dingen. Op basis van de goede cijfers beleid worden afspraken gemaakt. Over de zorgcontinuïteit zijn al afspraken gemaakt. Het CDA vraagt of dat de commissie nog nieuwe cijfers krijgt of cijfers nog nagekeken worden. Wethouder Boog stelt dat tot nog toe sprake is van inschattingen van budgetten, het aantal cliënten en de frictiekosten. Het Rijk moet nog heel veel gegevens aanleveren. De staatssecretaris heeft toezeggingen gedaan en beloofd met duidelijkheid over budgetten te komen. Cijfers moeten op tafel komen voordat er afspraken gemaakt worden. De raad stelt met dit transitiearrangement geen jeugdzorgbudgetten vast en dat gebeurt volgend jaar bij de begroting. Ook stelt de raad geen beleidskader of bekostiging vast en dat moet allemaal nog gebeuren. Dat is onzeker, ook voor cliënten. Hij zou het een totaal verkeerd signaal vinden om nu niet het transitiearrangement vast te stellen, wat zou bijdragen aan nog meer onduidelijkheid en onrust. Vanuit het Rijk is niet opgelegd een vervolg op het transitiearrangement te maken. Voor de regio moet er volgens de Transitiecommissie een aantal afspraken komen. Nu moet het wel komen tot een jeugdhulpplan op basis van de nog door de Eerste Kamer te behandelen Jeugdwet. In het jeugdhulpplan moeten nu onduidelijke zaken helder worden. Het advies van de Transitiecommissie aan de staatssecretaris is gemeenten rust en ruimte geven om afspraken te maken en beleid vast te stellen. Afspraken moeten volgend jaar worden vastgesteld. Als helder wordt wanneer wat wordt opgeleverd, wordt dat in het spoorboekje opgenomen. Ook dat wordt geactualiseerd. Begin volgend jaar, naar verwachting in februari, wordt gesproken over het bekostigingsmodel. 2015 is waarschijnlijk een overgangsjaar. Bureau Jeugdzorg verdwijnt en is onderdeel van de transformatie. Die gecertificeerde organisatie kan een aantal producten leveren aan de gemeente. Wellicht kunnen andere instellingen producten bieden, maar die ruimte is beperkt, omdat er niet zomaar andere aanbieders klaar staan. Men moet ook koesteren wat men heeft. Wel kan worden bezien of met Bureau Jeugdzorg Utrecht zaken kan worden gedaan en dat wordt nu verkend. Afgesproken is om in het eerste kwartaal van 2014 duidelijkheid aan Bureau Jeugdzorg te verschaffen over de afname van haar producten. De ChristenUnie vraagt of de wethouder in gedachten al verder is met de aanbesteding van organisaties. Zij heeft liever niet dat aanbesteed wordt, omdat het ingewikkeld en onnodig is. Gezien de wettelijke regelingen moet dat echter wel gebeuren. Mevrouw Hamelink licht toe dat de staatssecretaris komt met een advies over preferred suppliers om ook de continuïteit van zorg te kunnen bieden. Het CDA is er voorstander van om te kijken wat andere aanbieders kunnen doen. Vanwege de onduidelijkheid is het misschien te snel om dat nu al te bezien. Wethouder Boog zegt dat het onderdeel is van de verkenning. Met de verkenning komt hij terug naar de commissie, maar wel in een breder kader. Hart voor Hilversum informeert binnen welke termijn de verkenning afgerond zal zijn. Wethouder Boog zal daarover in het eerste kwartaal van 2014 helderheid verschaffen. Hart voor Hilversum vraagt of de bestekken voor aanbesteding begin tweede kwartaal 2014 klaar zullen zijn. Wethouder Boog zegt dat geen sprake is van aanbesteding.
20
Voor mevrouw Hamelink is dat de vraag. Er zijn ook signalen in de media dat de jeugd GGZ nog drie jaar door de zorgverzekeraar wordt uitgevoerd. Aanbesteden op dat terrein is dan in ieder geval niet aan de orde. Het CDA vindt zaken nog niet helemaal duidelijk en wil weten waarover de verkenningen gaan. Wethouder Boog antwoordt dat ze gaan over jeugdbescherming en jeugdreclassering; de taken die de nieuwe gecertificeerde instelling moet bieden. Het kunnen veel aanbieders zijn. De verkenning is beperkt tot een ander Bureau Jeugdzorg en gaat over de producten die zij aanbiedt, de werkwijze en of die aansluit op de gedachten in de Gooi en Vechtstreek. Die duidelijkheid wil hij in het eerste kwartaal van 2014 bieden. Het CDA vraagt of toezeggingen aan andere instellingen worden gedaan voordat de wethouder naar de raad komt. Wethouder Boog zegt van niet. In mei 2014 zijn de meest actuele cijfers over de budgetten beschikbaar. Dat is bepalend om de begroting op een goede manier te kunnen inrichten. Vervolgens moeten concrete afspraken worden vormgegeven in het door de raad vast te stellen jeugdhulpplan. Het ontwerpkader volgt in april/mei 2014. Definitieve besluitvorming vindt plaats in oktober 2014. In de begroting staat het geld dat de raad ter beschikking stelt. Dat is ook besproken met de instellingen. Zij hebben begrip voor de onzekerheden. Uiteindelijk hebben alle instellingen het transitiearrangement getekend, maar wel met voorbehouden. Zij hebben vertrouwen in het overleg met de gemeenten. Door echter breder te kijken en om te zien naar nieuwe aanbieders vernieuwt men wel. De ChristenUnie wil weten hoe een meer uitgewerkt arrangement eruit ziet. Wellicht kan de wethouder een voorbeeld daarvan geven vanuit andere gemeenten. Wethouder Boog weet dat de groene categorie voldeed aan de checklist van het Rijk. Dat waren de regio’s die hebben gekozen voor meerjarenafspraken. De vraag is echter of men op dit moment al meerjarenafspraken moet maken. De ChristenUnie begreep dat niet en begreep dat de gemeente moet aanbesteden. Wethouder Boog stelt dat nog moet blijken of men meerjarenafspraken moet maken. Voorlopig vindt hij het beste om met een bredere blik ook naar andere aanbieders te kijken. De gemeente moet nu een aantal logische stappen zetten en moet daarvoor van het Rijk ruimte en duidelijkheid krijgen. Dat geldt ook voor de frictiekosten. Landelijk is er nog geen duidelijkheid over de omgang daarmee. De gemeente heeft aangegeven de frictiekosten niet op te pakken, maar dat wil niet zeggen dat die bij de instellingen terecht komen. Ze kunnen ook bij de provincie terechtkomen. Hij wil daarop nog niet vooruit lopen. De PvdA meent dat het idee van het Rijk was om de frictiekosten te beperken door de intentieverklaringen zoveel mogelijk naar het meerjarenperspectief te laten gaan. Juist doordat het Gooi het besluit daarover openlaat lijkt het risico op heel hoge frictiekosten een stuk groter. Bureau Jeugdzorg kan in de problemen komen doordat het Gooi heeft besloten veel uit te besteden aan Bureau Jeugdzorg in Utrecht. De fractie wil weten wat de gedachten van wethouder Boog zijn over die volgens haar onwenselijke situatie. Wethouder Boog herhaalt dat nog geen besluit is genomen en dat gebeurt pas volgend jaar. Dan wordt het aspect frictiekosten als onderdeel van de keuze daarvan meegenomen. De ChristenUnie beveelt daarom een kleine aanpassing in het transitiearrangement aan: de gemeente zoekt nog naar andere manieren van financiering. Zodoende is het duidelijk dat het geld niet uit dezelfde pot komt. Wethouder Boog wijst op de onduidelijkheid en dat andere partijen daaraan kunnen bijdragen. Volgens hem is het niet nodig om het transitiearrangement daarop aan te passen. Volgens hem is de gemeente consequent. De gemeente doet nu de verkenning bij Bureau Jeugdzorg Utrecht, maar het idee dat alles omgaat, dat instellingen zouden verdwijnen en dat er hoge frictiekosten zouden zijn is niet reëel. Jeugdzorginstellingen weten dat ook en hebben het transitiearrangement getekend. Hij wil daarom het beeld tegenspreken dat alles anders wordt. Als er kansen voor vernieuwing zijn gaat hij die bekijken. Er wordt nu goed werk verricht en dat wil hij niet zomaar omgooien. De PvdA informeert of de cliënten bij de jeugd AWBZ en pgb op cliëntniveau nog onderzocht worden en of die bij de verkenning behoren. Mevrouw Hamelink zegt dat die zaken bij het proefdraaien horen en bij de mensen die straks in de gemeentelijke toegang werken. Op die manier krijgt de gemeente meer voeling met cliënten. Het geldt met name voor het persoonsgebonden budget.
21
De ChristenUnie hoorde de ervaring dat mensen liever minder geld willen, wel de regie over hun eigen leven willen voeren, maar wel meer zorg in natura willen. In de weken erna is de fractie die mening verschillende keren tegengekomen en zij vraagt of daarnaar onderzoek is gedaan. Mevrouw Hamelink bevestigt dat kwalitatief onderzoek onder 20 pgb-gezinnen is gedaan. De VVD vraagt hoe zij de opmerking dat de komende tijd het jeugdhulpplan wordt gemaakt moet plaatsen tegen het rapport van de Transitiecommissie dat afspraken de komende twee maanden concreet worden (paragraaf 3.3 op bladzijde 8). Verder informeert de fractie hoe het college omgaat met zeggenschap van de raad over het stellen van kaders op het gebied van beleid en de financiële aspecten in relatie tot samenwerking in de regio. Wethouder Boog antwoordt dat de raad de kaders en het budget vaststelt en ook het jeugdhulpplan. Er wordt wel regionaal samengewerkt, maar het gaat om lokaal maatwerk. Mevrouw Hamelink stelt dat de passage in paragraaf 3.e vooral doelt op de duidelijkheid voor Bureau Jeugdzorg. In het eerste kwartaal van 2014 maakt de gemeente een definitieve keuze. Wethouder Boog kijkt nog naar die passage. Advisering aan de raad De SP ziet er niets in om het transitiearrangement vast te stellen en wil dat slechts ter kennisgeving aannemen. Wellicht dat de wethouder dat wil aanpassen, omdat het zoals het voorligt een slechte zaak is voor de jeugdzorg. De fractie maakt een voorbehoud. Leefbaar Hilversum en D66 adviseren positief. De VVD, Hart voor Hilversum, het CDA, de ChristenUnie, en de PvdA maken een voorbehoud. GroenLinks en FHR hebben vooraf aangegeven een voorbehoud te maken. De voorzitter sluit de vergadering om 23.50 uur. Aldus vastgesteld in de vergadering van de commissie Samenleving van 19 december 2013, De griffier,
De voorzitter,
K.E. Driehuijs
J.C.M. van der Heyden.
22