VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

Nieuwe voorzitter Hart in drie dimensies Antistollingspas Hartweek 2013

Juni 2013

advertenties binnenvoor

COLOFON

INHOUD

Regionieuws Noord-Holland boven het Noordzeekanaal verschijnt één keer in de drie maanden.

Voorwoord

Correspondentieadres: Regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal Pietie Snoodijk-de Klerk Noorderkade 516 1823 CJ Alkmaar tel.: 072-5122307 e-mail: [email protected] Contributie Minimaal € 20,- per jaar. Contactpersoon Lotgenotencontacten: Adri Drubbel tel.: 020-6910782 Contactpersoon reanimatiecursussen: Hans Anderson tel.: 072-5715130 / 06-53296474 Website: www.hartenvaatgroep.nl

2

Samenwerking Ned. Hartstichting en de Hart&Vaatgroep 3 Hartweek 2013

6

Ik heb een lage bloeddruk

9

ICE

11

Lopen om te kunnen blijven lopen 13 Hart in drie dimensies

17

Eet minder zout

19

Natrium hetzelfde als zout

21

Verlichting taak cardiologen

23

Wat is apneu

24

200e keer Cardiobezoekgroep

26

Wie grasduinen er straks in mijn Patiëntendossier

27

Bent u patiënt bij de trombosedienst

29

Het vrouwenhart

30

Antistollingspas

31

Chocolade eten

31

Wat zijn de symptomen van boezemfibrilleren

32

U denkt dat uw eten flauw smaakt zonder zout 34

Layout en druk Nolin Uitgevers B.V. www.nolin-binnenhofprojecten.nl

Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

1

(Foto Hans Anderson)

VOORWOORD De Hart&Vaatgroep regio “Noord-Holland boven het Noordzeekanaal” heeft een nieuwe voorzitter. Eerst wil ik de vertrekkende bestuursleden bedanken voor hun werk en inzet. Ik ben Peter Michielse, met pensioen en woon al geruime tijd in Schagen. Het vrijwilligerswerk, en vooral gezondheidszorg is voor mij bekend terrein. Ruim tien jaar in het Landelijk bestuur van de Posttraumatische Dystrofie Patiënten Vereniging gewerkt. (Posttraumatische Dystrofie is een ernstige spierziekte). En ruim tien jaar bij Hart in Beweging (HIB) als coördinator voor de gehele provincie Noord-Holland. De HIB is nu opgegaan in de Hart&Vaatgroep. Dus uw voorzitter is weer terug op het oude nest, zal zich volledig inzetten als voorzitter van de Hart&Vaatgroep “Noord-Holland boven het Noordzeekanaal”. Peter Michielse


2

SAMENWERKING NEDERLANDSE HARTSTICHTING EN DE HART&VAATGROEP Volop kansen en mogelijkheden genoemd tijdens vrijwilligersbijeenkomsten. Op 16, 22 en 23 mei jl. hebben in respectievelijk Soesterberg, Assen en Zaltbommel bijeenkomsten plaatsgevonden om de vrijwilligers van De Hart&Vaatgroep te informeren en te consulteren over de samenwerking met de Hartstichting. Onderstaand een impressie van de drie bijeenkomsten opgesteld door Hadewych Cliteur die aan alle drie de bijeenkomsten heeft deelgenomen. Tijdens de eerste twintig minuten van de bijeenkomst deelde Margo Weerts een stuk historie over de Hartstichting. De Hartstichting (HS), opgericht in 1964 door 2 cardiologen, is nu uitgegroeid tot een professionele organisatie met 120 fte, 5.500 vaste vrijwilligers en ongeveer 80.000 collectanten. Volgend jaar viert de HS haar vijftigjarig bestaan. Een van de belangrijkste ontwikkelingen die de Hartstichting het afgelopen jaar heeft doorgemaakt is het veranderingsproces van ‘’fund naar friend’’. Daar waar de belangrijkste doelstelling eerst lag op het geven van voorlichting en het genereren van zoveel mogelijk geld, voor onderzoek en wetenschap, ligt de nadruk nu op het verwerven en verkrijgen van zoveel mogelijk vrijwilligers, die betrokken willen worden bij de realisatie van de vijf huidige speerpunten: • Ernst en urgentie van de ziekte is duidelijk • Nederland heeft een hartgezondere samenleving • Wetenschappelijk onderzoek gericht op doorbraken en impact • Patiënten krijgen regie over eigen leven en zorg • Heel Nederland een 6-minuten zone. De taken van de vrijwilligers van de Hartstichting zijn beduidend anders dan de taken van de vrijwilligers van De Hart&Vaatgroep. De mensen van De Hart&Vaatgroep zijn bezig met de verbetering van de kwaliteit van leven en zorg voor mensen met een hart- en of vaataandoening en de mensen van de Hartstichting geven voorlichting of halen geld op (collecte, sponsorlopen etc.). Dat gaat in de toekomst veranderen met de gezamenlijk geformuleerde missie en de huidige hierboven genoemde speerpunten. Eerst de mensen en dan pas de middelen. In onderstaand overzicht wordt duidelijk waar de aanknopingspunten liggen.


3

advertenties 1


4

Kerntaken vrijwilligers DH&VG Informatievoorziening Lotgenotencontact Belangenbehartiging Leefstijlbegeleiding Onderzoek Beleidsontwikkeling

Kerntaken vrijwilligers HS Informatievoorziening Fondsenwerving Reanimatiepartner

Nieuwe taken vrijwilligers DH&VG en HS 6 minuten zone Ernst & Urgentie Wetenschappelijk onderzoek Hartgezonde samenleving Op dit moment is de Hartstichting nog bezig met de herstructurering en herverdeling van taken van de vrijwilligers en hun coördinatoren. Als dit eenmaal zijn beslag heeft gekregen liggen er voor de vrijwilligers van beide organisaties legio mogelijkheden tot samenwerking en realisatie van gemeenschappelijke doelen.

VAN EN

De bijeenkomsten We kunnen omzien op een hectische, maar geslaagde ‘tour’. De bijeenkomsten verliepen van Zuid naar Noord in een positieve sfeer, met hier en daar een inhoudelijk accent verschil. Een ieder kreeg de kans om zijn of haar mening te geven. Overeenkomst tussen alle bijeenkomsten bleek uit het feit dat de aanwezigen, vrijwel unaniem, het een aantrekkelijk vooruitzicht vonden om onder de naam van de Hartstichting te kunnen gaan opereren. Keer op keer werd opgemerkt dat hierdoor deuren open gingen die anders niet, of met moeite geopend worden. De vorm en daarbij behorende juridische entiteit is hier en daar ter sprake gekomen. Dit thema is tijdens de bijeenkomsten niet dieper inhoudelijk bediscussieerd. De samenwerking met een potentieel aan menskracht werd in alle bijeenkomsten als een kans ervaren. Wel werd opgemerkt dat de vrijwilligers van de Hartstichting op dit moment nog niet zo gedegen geïnformeerd zijn als de vrijwilligers van de Hart&Vaatgroep. Daar zag de zaal nog een opdracht voor de Hartstichting. Ook in de communicatie van de Hartstichting mag hier en daar wat meer ‘’liefde en genegenheid’’ doorklinken voor de gezamenlijkheid, zo werd door verschillende aanwezigen opgemerkt. Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

5

De wijze waarop de samenwerking met de vrijwilligers onderling moet gaan plaatsvinden moet er één zijn van organische aard en vooral bottum up. Daar waar gemeenschappelijke doelen en activiteiten liggen (shared values) niet nalaten elkaar op te zoeken, zo was de vaak gehoorde mening vanuit de zaal. Ook is geopperd, dat samenwerking via een pilot project zou kunnen verlopen, waarbij per regio een verschillend project kan worden ontwikkeld. Of dat er als alternatief vanuit het landelijk bureau een pilot wordt aangeleverd. Aan het einde van de bijeenkomsten kregen bestuur en directie altijd nog wel een paar adviezen mee naar huis: ‘’begin met het plukken van laaghangend fruit’’, zoals: voortaan één stand op beurzen en symposia, in plaats van twee naast elkaar. ‘’Geef alleen nog gemeenschappelijke brochures uit, met twee namen’’. ‘’Laat niet 5.500 vrijwilligers klakkeloos los op tweehonderd vrijwilligers, maar segmenteer’’. “Creëer functies en taken en maak gebruik van de diversiteit aan competenties die er zijn. Werk met werkgroepen, verdeel de taken en houd de werkzaamheden overzichtelijk en beheersbaar’’. “Laten we voortaan alleen nog maar over ‘wij’ spreken en niet over ‘wij en zij’. ‘’Hoe groot we ook worden door deze schaalvergroting, behoud de aantrekkelijkheid van de huidige kleinschaligheid, dit geeft ruimte voor warmte en menselijk contact”. ‘’Wacht niet te lang de samenwerking op vrijwilligers niveau gestalte te geven, we zijn nu enthousiast; begin!” Kortom, het waren bijzondere bijeenkomsten, waarin levendig is gediscussieerd over de kansen en de mogelijkheden die de samenwerking met zich mee brengt.

HARTWEEK 2013 Van 14 t/m 20 april 2013 vond de jaarlijkse “Hartweek” plaats. In deze week kwamen niet alleen de collectanten bij u aan de deur, maar werd er ook zo veel mogelijk informatie gegeven over hart- en vaatziekten op tv en in de bladen. De Hart&Vaatgroep in de regio “Noord-Holland boven het Noordzeekanaal” en het Medisch Centrum Alkmaar vinden dat wat extra informatie over deze aandoeningen geen kwaad kan. Vrijwilligers van de Hart&Vaatgroep stonden dan ook weer, zoals elk jaar, met een uitgebreide informatiestand in de hal van het ziekenhuis in Alkmaar. Dit werd zeer gewaardeerd door de bezoekers. Op de meeste vragen over informatiemateriaal kon goed antwoord worden gegeven en was men blij met de aanwezige brochures van de Hartstichting en de Hart&Vaatgroep, waarin diverse zaken uitgebreid worden uitgelegd. Brochures over gewicht, gezond eten, te hoog cholesterol, hypertensie (hoge bloeddruk) en bewegen zijn voor vrijwel iedereen van belang en deze informatiebladen mochten zich verheugen op grote belangstelling.Voorkomen is tenslotte altijd nog beter dan genezen. Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

6

Ook heeft men duidelijk behoefte om even zijn of haar verhaal kwijt te kunnen over zichzelf of een familielid. De meeste vrijwilligers van de Hart&Vaatgroep zijn zelf hart- of vaatpatiënt en kunnen zich toch een beetje inleven in de problemen van anderen op dit gebied. Zij zijn geen arts, dus voor medische vragen is doorverwijzen naar de specialist of huisarts de aangewezen weg. Ook personeelsleden van het MCA uitten hun waardering over de inspanningen van de vrijwilligers van de Hart&Vaatgroep. Dat is fijn om te horen en geeft toch een steuntje in de rug om door te gaan met dit soort activiteiten. Een vrijwilliger

(foto Hans Anderson)


7

advertenties 2


8

IK HEB EEN LAGE BLOEDDRUK Een lage bloeddruk hoeft niet echt verontrustend te zijn. Het nadeel van een “lage bloeddruk” is het risico van duizeligheid, sufheid of flauwte. Maar het is duidelijk dat een raadpleging zich opdringt als deze symptomen vaak voorkomen. Een lage bloeddruk is niet zo erg Heel wat jonge vrouwen hebben hier last van, ze hebben een bloeddruk van 100 of 110 voor het bovenste cijfer (systolische druk), soms zelfs nog wat lagere lage bloeddruk kan een familietrek zijn, maar het is ook iets wat typisch is voor grote en slanke vrouwen. Het kan bovendien het gevolg zijn van een ziekte of medicamenteuze behandeling. Maar ook vermoeidheid en stress kunnen een invloed hebben op de bloeddruk. Een lage bloeddruk vormt op zich geen enkel criterium van ernst, op voorwaarde dat de bloeddrukcijfers niet overdreven schommelen. Belangrijke variatie Men moet erop letten dat de waarden niet te fel afwijken van de gewoonlijke waarden. Het organisme is gesteld op stabiliteit en afwisselend hoge en lage cijfers worden niet goed verdragen. Brutale bloeddrukval Opgelet ook dat de bloeddruk niet plots onder het vitale minimum daalt. Onder die grens is het hart namelijk niet meer in staat om alle lichaamsdelen correct te bevloeien en in die omstandigheden hebben de hersenen het meest te lijden. Deze uiterst dringende situatie komt bijvoorbeeld voort uit een ernstige bloeding of een allergische shock. Risico’s van duizeligheid en flauwte in geval van lage bloeddruk Het ongemak van een lage bloeddruk is het risico van duizeligheid, sufheid of zelfs flauwte zonder aantoonbare reden. Deze problemen komen vooral voor in bijzondere omstandigheden: erg warme ruimtes, lang rechtstaan, stress, vermoeidheid. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een bezoek aan een grootwarenhuis betaald moet worden met een kleine flauwte. Als de bloeddruk al laag is, kan elke bijkomende daling moeiteloos leiden tot dit soort probleempjes. Als deze flauwtes echter vaak voorkomen, is het beter een arts te raadplegen om na te gaan of er geen ziekte aan de basis zou kunnen liggen.


9

Opgelet voor een dalende bloeddruk bij het opstaan Het dalen van de bloeddruk bij het opstaan kan verrassend zijn. In dit geval is het de overgang van de liggende positie naar de rechtstaande positie die de daling van de bloeddruk veroorzaakt, wat meestal gepaard gaat met duizeligheid. Dit fenomeen is te wijten aan een slechte regeling van de bloeddruk in de hersenen: dit is orthostatische hypotensie. Lang neerliggen, lang rechtstaan of het feit dat men aan een slechte terugstroom van de aderen lijdt, wat bijvoorbeeld tot uiting komt door spataders, kan dit fenomeen stimuleren. Maar ook bepaalde geneesmiddelen (antidepressiva, antihypertensiva, geneesmiddelen voor het hart...) en uitzonderlijker een neurologische ziekte kunnen een oorzaak zijn. Het is dus beter er met een arts over te praten. Marion Garteiser, Dr. Philippe Presles

Flauwte, bloeddrukval: Enkele tips Flauwte In geval van flauwte: vanaf het eerste gevoel van duizeligheid gedurende een tiental minuten gaan zitten of beter nog gaan liggen met de benen omhoog om het bloed naar de hersenen te sturen. Dalende bloeddruk In geval van een dalende bloeddruk bij het opstaan: even terug gaan liggen en daarna heel rustig rechtstaan nadat u eerst een tiental seconden bent blijven zitten. Om de bloeddruk weer omhoog te halen Men moet veel drinken - vooral natriumrijk mineraalwater, maar zeker geen alcohol - en veel zout eten. Hoewel zout in geval van hypertensie wordt afgeraden, is het dan weer aanbevolen als men een lage bloeddruk heeft omdat het de eigenschap heeft het water in de aderen vast te houden, waardoor de bloeddruk weer stijgt.


10

ICE (IN CASE OF EMERGENCY) Een ambulancemedewerker heeft opgemerkt dat heel dikwijls bij een ongeluk, de slachtoffers een GSM bij zich hebben, maar het urgentiepersoneel weet vaak niet welke persoon te bellen uit de grote lijst met telefoonnummers. Het zou dus een goed idee zijn om een code te gebruiken om snel de juiste persoon te kunnen vinden. Hij stelt voor dat iedereen in zijn GSM een adres creëert onder de naam “ICE” (=In Case of Emergency). Onder deze naam sla je het telefoonnummer op van de persoon die gebeld moet worden in geval van nood. “ICE” IS ONDERTUSSEN AL INTERNATIONAAL ERKEND ALS AFKORTING. Vanaf dan weten de politie, de ambulancemedewerkers, de dokter, enz... wie ze moeten benaderen als contactpersoon. Indien u verschillende nummers wilt opslaan, maak dan gebruik van de namen: ICE1, ICE2, ICE3 ,... Het Is gemakkelijk te realiseren, kost niets en kan zeker een verschil maken als het snel moet gaan. Maak nu meteen een ICE-adres met telefoonnummer aan in uw GSM. Het is voor uw eigen veiligheid.


11

advertenties 3


12

LOPEN OM TE KUNNEN BLIJVEN LOPEN Het klinkt misschien gek maar zo voel ik het. Sinds 5 jaar heb ik bilclaudicatio waardoor mijn billen niet voldoende van bloed worden voorzien. Daardoor treedt bij lopen snel verzuring op en na een tijdje wordt die verzuring zo erg dat ik niet verder kan. Mijn problemen met mijn vaten begonnen 25 jaren geleden. Ik kreeg vaak pijn in mijn onderrug en lopen ging steeds moeilijker. Hiervoor was ik al menigmaal bij de huisarts geweest en bij de neuroloog maar zonder dat die een diagnose konden stellen. Door een andere oorzaak kwam ik op een zekere dag op de eerste hulp van het ziekenhuis terecht waar de dienstdoende arts vroeg of ik slecht kon lopen waarop ik bevestigend antwoordde. Hij zei dat het probleem waarschijnlijk werd veroorzaakt doordat de bloedtoevoer niet goed was en de problemen waarschijnlijk werden veroorzaakt door een vernauwing in de aorta. Daarna kwam ik in de bekende molen van onderzoeken en werd een vernauwing in de aorta vastgesteld en kreeg in ik een broekprothese. Na een zware operatie herstelde ik snel en na zes maanden kon ik weer tennissen. Probleem opgelost. Na 20 jaar in 2006, toen ik er al vrijwel nooit meer aan dacht dat ik een broekprothese had, kreeg ik vaak pijn in mijn onderbuik. Na een paar maal bij de huisarts te zijn geweest werd ik verwezen naar de internist. Na een paar dagen werd de pijn toch nog steeds erger en daar we na een paar dagen op vakantie zouden gaan heb ik toch nog maar eens de huisdokter geraadpleegd. Na mij nogmaals te grondig te hebben onderzocht kwam hij tot de conclusie dat ik vrijwel zeker een aneurysma had en misschien wel twee. Hierop ging ik direct naar het ziekenhuis in Lelystad. Daar werd vastgesteld dat er aan weerszijde van de broekprothese aan de onderkanten een aneurysma was ontstaan. Een met een doorsnede van 6 cm en een met een doorsnede van 6,5 cm. Daar de vaatchirurg bang was dat een van de aneurysma’s zou scheuren werd ik de dag daarna met spoed geopereerd en kreeg ik een langere broekprothese die ook de plekken van de aneurysma’s beschermden. Na 10 dagen mocht ik weer naar huis. Ik was wel erg verzwakt maar ik dacht dat wordt snel weer beter. Na de vorige operatie was dat immers ook. Helaas dit keer dus niet. Ik kon amper 100 meter lopen en ik was al helemaal op. Ook gingen mijn billen heel veel pijn doen. Na verloop van tijd werd ik wel weer wat sterker maar het lopen bleef moeilijk. Na ongeveer 200 meter moest ik al stoppen vanwege de pijn in mijn billen. Toen ik dan ook bij de vaatchirurg op controle kwam heb ik dat aangekaart. Toen pas heeft hij mij uitgelegd wat waarschijnlijk de reden was van het moeilijke lopen.


13

Doordat er een langere broekprothese was geplaatst ging die voorbij de aftakking van de diepe dijbeenslagader. Hiervoor moest de diepe dijbeenslagader worden afgesloten waardoor er dus veel minder bloed naar mijn billen ging. Helaas het kon niet anders een andere optie was er niet. Ook droeg hij niets aan waardoor het misschien wat beter zou worden. Hierdoor was ik toch wel erg geschrokken. Dingen die ik vroeger graag deed zoals wandelen in het bos ging niet meer. Ook de wandeltochten tijdens de vakantie in Beieren was er niet meer bij. Zelfs eenvoudige zaken zoals met mijn vrouw gaan winkelen kon niet meer. Ergens was ik de vaatchirurg dankbaar dat de operatie goed was verlopen. Tegelijkertijd ook erg boos dat hij mij voor de operatie niet had medegedeeld wat voor consequenties de operatie zou hebben. Ik ben dan ook gaan Goochelen om te kijken of er een andere oplossing met een stent mogelijk was geweest. Daar kon ik echter nergens een bevestiging van krijgen. Wel kwam ik op de site van de toenmalige Vereniging van Vaatpatiënten, die bij de fusie is opgegaan in de Hart&Vaatgroep, een artikel tegen over looptraining voor patiënten met claudicatio intermittens. De meeste patiënten die dat deden hadden baat bij de looptraining. Looptraining is er op gericht om collateralen te vormen die in de plaats komen van de vaten die voor een groot gedeelte zijn dichtgeslibd. Bij mij waren de vaten naar mijn billen niet meer aangesloten en voerden dus ook geen bloed meer aan. Maar als looptraining voor claudicatio intermittens helpt zou het bij mij ook wel eens een gunstig effect kunnen hebben. Dus ben ik voor mezelf gaan kijken hoever ik kon lopen en probeerde ik steeds verder te lopen. En waarachtig het werkte. Niet dat ik na een paar weken al weer een sprintje trok maar heel langzaam werd de loopafstand groter. Het was wel een kwestie van geduld en pijn lijden. Pijn lijden is niet leuk en geduld is ook niet mijn beste kant maar ik ging door. Wel merkte ik doordat de loopafstand zo kort was mijn conditie niet erg verbeterde. Daarom ben ik maar eens gaan fietsen en dat ging prima. Met fietsen had ik geen last van verzuring in mijn billen. Omdat het fietsen goed ging ben ik dat ook steeds meer gaan doen. In plaats ven het vroegere wandelen ging ik fietstochtjes met mijn vrouw maken. Wel ging ik door met looptraining en kon ok ook weer met mijn vrouw gaan winkelen en een rondje wandelen. Helaas ging het eind februari 2011 weer mis. Ik kreeg een Ileus (darmafsuiting) die was ontstaan door littekenweefsel en verklevingen van de vorige operaties. Ik moest diezelfde nacht nog met spoed worden geopereerd om de ileus op te heffen.


14

De operatie vond plaats in het ziekenhuis Sint Jansdaal in Harderwijk daar ik niet zo tevreden was over mijn behandeling in Lelystad. De operatie ging voorspoedig, maar helaas traden er diverse complicaties op waardoor ik ruim 4 weken in het ziekenhuis vertoefde. Bij mijn thuiskomst was ik heel zwak en heel erg vermagerd. Gelukkig kreeg ik vanuit het ziekenhuis speciale voeding waardoor er al vlug weer wat aan gewicht bij kwam. Ook kreeg ik een verwijzing naar de fysiotherapie om oefeningen te doen om aan te sterken. Daar ik nu in dit ziekenhuis was voor mijn ingewanden wilde ik de controle van mijn vaten ook graag door een vaatchirurg in dit ziekenhuis laten doen. Dit was geen probleem. Bij mijn eerst bezoek aan de vaatchirurg vroeg die gelijk of ik al eens looptraining had gedaan bij een fysiotherapeut die looptraining geeft en aangesloten is bij het ClaudicatioNet. Toen ik aangaf dat ik wel zelf aan looptraining had gedaan maar nog nooit onder deskundige begeleiding, kreeg ik gelijk een verwijzing en kon ik op zoek naar een fysiotherapeut die is aangesloten bij het ClaudicatioNet. Dit zoeken ging vrij makkelijk via de site van het ClaudicatioNet.Van deze vaatchirurg hoorde ik ook dat waar ik last van had bilclaudicatio wordt genoemd. Ik had voorheen zelf aan looptraining gedaan maar dit was toch wel beter. Eerst werd gekeken hoe de situatie was en aan de hand daarvan werd een trainingsschema opgesteld. Nu trainde ik twee keer bij de fysiotherapie op de band en kreeg ik oefeningen om mijn beenspieren te versterken. Voor thuis werd ook een schema opgesteld wat ik goed aanhield. Zo met goede begeleiding had de looptraining meer effect en werd de afstand die ik kon lopen zonder al te veel pijn weer wat meer. Door de looptraining kan ik nu weer vrijwel alles doen wat ik wil. Lange wandelingen zoals vroeger zijn er echter niet meer bij. Nu ga ik lekker met mijn vrouw fietstochten maken, kleine wandelingen en doe veel tuinieren. Verder ben ik actief als vrijwilliger bij de Hart&Vaatgroep. Uiteraard blijf ik de looptrainingen doen om mijn loopafstand op peil te houden. Ik heb namelijk ook ondervonden dat als je een tijdje stopt met de looptraining de pijnvrije loopafstand minder wordt. Dus lopen om te kunnen blijven lopen!! Koos de Punder Voor meer informatie over claudicatio intermittens (etalagebenen) en looptraining zie: www.hartenvaatgroep.nl of www.claudicationet.nl


15

advertenties 4


16

HART IN DRIE DIMENSIES ‘Alsof je het hart in je handen houdt.’ Zo beschrijft Eduard Holman, hartspecialist in het LUMC, hoe het voelt om te werken met de nieuwe driedimensionale afbeeldingstechniek voor het hart. De afdeling Hartziekten gebruikt de techniek sinds oktober 2011. Het resultaat: unieke beelden, die meer duidelijkheid geven dan ooit. Om bij een patiënt met hartproblemen te bepalen wat er precies aan de hand is, wordt meestal een echo gemaakt. Een traditionele tweedimensionale echo laat tegelijkertijd slechts een stukje van het hart zien. Je moet een ervaren echoscopist zijn om die beelden goed te interpreteren. ‘De nieuwe apparatuur maakt het mogelijk om het hart in 3D te bekijken’, vertelt Holman. ‘Je hebt nu een overzicht van een groot deel van het hart. De beelden zijn zo duidelijk dat ook artsen die niet in echoscopie zijn gespecialiseerd ermee uit de voeten kunnen. Dat geeft grote voordelen op het gebied van diagnose en behandeling.’ Patiëntbespreking in 3D Het apparaat dat de afdeling gebruikt om 3D-beelden te projecteren heet een Personal Space Station (PSS) en is ontwikkeld door het Amsterdamse bedrijf PS-Tech. De echobeelden van de echocardiograaf worden in de PSS samengevoegd tot een 3D-beeld. Met behulp van een speciaal scherm, een 3D-bril en twee dobbelsteenachtige afstandsbedieningen kun je vervolgens door het hart ‘wandelen’. Je kunt het hart van alle kanten bekijken en op elk gewenst punt een dwarsdoorsnede maken. Het kostte wat tijd, maar steeds meer collega’s delen nu zijn enthousiasme voor 3D, vertelt Holman. Het is een nieuwe techniek en het opnemen van de 3D-beelden op een echocardiograaf vraagt om handigheid en ervaring. Een 3D-echo maken en bekijken kost nog wat meer tijd dan het maken en bekijken van een traditionele echo. En tijd, dat is nou net wat artsen altijd te weinig hebben. Toch worden de 3D-beelden steeds meer gewaardeerd. We houden nu regelmatig patiëntbesprekingen in 3D. De beelden worden geprojecteerd op een groot scherm en alle aanwezigen dragen een 3D-bril. Vooral de chirurgen zijn enthousiast over de nieuwe techniek omdat die zo’n realistisch beeld geeft. Neem bijvoorbeeld een patiënt met een gaatje in het tussenschot tussen de twee boezems van het hart. Holman: ‘Op een 2D-echo is het erg lastig de precieze plaats van dat gat te bepalen. In 3D is het meteen duidelijk. Dat helpt bij het nemen van de beslissing op welke manier het gat het best gedicht kan worden. De cardioloog of chirurg komt zo minder snel voor verrassingen te staan.’


17

Beste behandeling PS-Tech, het bedrijf dat de PSS ontwikkelt, is gespecialiseerd in 3D-visualisatie en -interactie. Holman werkt nauw samen met Arjen Brinkman, medeoprichter van het bedrijf. Brinkman: ‘We zijn erg geïnteresseerd in de ervaringen van onze klanten, want die helpen ons het product beter te maken. Zo kijken we naar de mogelijkheid om niet alleen 3D-beelden mooi te tonen maar ook de analyse van 3D-beelden nauwkeuriger te maken ten opzichte van traditionele echo’s.’ Holman ervaart veel voordelen van het samenwerken met een bedrijf als PS-Tech. ‘Het is fijn dat ze direct kunnen inspelen op onze wensen. We werken samen aan een zo goed mogelijk product, met als doel de beste diagnose en behandeling voor de patiënt.’ Toepassing 3D heeft duidelijk de toekomst. Je kunt je alleen al binnen het ziekenhuis zo een heleboel andere toepassingen voorstellen. Brinkman vertelt: ‘Wij zien in de medische wereld momenteel vooral nuttige toepassingen bij afdelingen waar een goede beeldvorming voor een ingreep essentieel is. De cardiologie dus. Maar je kunt ook denken aan oncologie, als het gaat om het verwijderen van een tumor.’ Bron: Cicero, contactblad LUMC


18

EET MINDER ZOUT Gemakkelijker gezegd dan gedaan! Kaas, brood, vleeswaren: overal lijkt zout in te zitten. Wat nu? Zout geeft smaak aan het eten. Het meeste zout zit in brood, vlees, vis en eieren en het minste in groenten en fruit. Driekwart van het zout in onze voeding is afkomstig van bewerkte voedingsmidden. Wist u dat... ... brood veel zout bevat? Gemiddeld eet de Nederlander 4 sneetjes brood. Brood bevat veel B-vitamines en vezels, maar is ook relatief zout: 20 tot 25% van onze dagelijkse zoutinname komt uit brood. Bakkers gebruiken wel steeds minder zout in hun brood. ... oude kaas zouter is dan jonge kaas? Tijdens de bereiding wordt kaas een tijdje in een zoutbad gelegd. Het zout geeft de kaas smaak en bevordert de houdbaarheid. Na dit zoutbad moet de kaas rijpen. Jonge kaas rijpt 4 weken en oude kaas wel 10 maanden. Langer rijpen maakt de kaas droger en zouter en geeft de kaas een pittigere smaak. ... er kaas is die minder zout bevat? Kaasfabrikanten gebruiken steeds minder zout voor hun kaas. Kaassoorten die minder zout bevatten zijn Hüttenkäse, cottage cheese, Maaslander 30+ en Milner 30+ met minder zout. Deze soorten bevatten bovendien minder verzadigd vet. In onderstaande tabel ziet u de verschillen tussen diverse soorten kaas voor op brood.

* 1 gram natrium = 2,5 gram keukenzout ... veel vleessoorten erg zout zijn? Bewerkte vleeswaren zoals ham, bacon en snijworst bevatten relatief veel zout. Dit geldt ook voor rookworst, knakworst, gekruid of gemarineerd vlees. Kies bij voorkeur voor vers vlees met zo min mogelijk toevoegingen.


19

... zeevis niet zouter is dan zoetwater vis? Verse vissoorten bevatten relatief weinig zout. Zelfs zeevis. Gerookte vis, gepaneerde vissoorten (zoals lekkerbekje en vissticks) en gepekelde vis (zoals haring) bevatten in verhouding wel veel zout. ... soep uit de winkel erg zout is? Soepen uit pakjes, blik en glas bevatten veel zout. Ook soep gemaakt van bouillonblokjes is erg zout. Kijk op het etiket hoeveel natrium de soep bevat. Soepen met het Ik Kies Bewust-logo bevatten iets minder zout dan soepen zonder dit logo. Maak bij voorkeur zelf soep met veel verse groenten en verse tuinkruiden. ... diepvriesgroenten weinig zout bevatten? Verse groente bevat vrijwel geen zout. Dit geldt ook voor diepvriesgroente. Let wel op met bereide diepvriesproducten, zoals spinazie à la crème. Zij bevatten weer wel veel zout. Groenten uit pot bevatten toegevoegd zout. Vergelijk ook hier weer de etiketten.Steeds meer fabrikanten nemen het initiatief om hun producten minder zout te maken. ... kanten -klaarmaaltijden erg zout zijn? Een kanten -klaarmaaltijd, dat is lekker gemakkelijk! In het vries- of versvak van de supermarkt is er keuze genoeg: van boerenkool tot pizza. De meeste van deze maaltijden zijn erg zout. ... augurken en olijven veel zout bevatten? Veel snacks, zoals frikadellen of saucijzenbroodjes bevatten flink wat zout.Wees ook matig met hartige snacks zoals chips en zoutjes. Zoetzure augurken, zilveruitjes of olijven bevatten weinig vet en calorieën. Een nadeel: ze zijn relatief zout. Kies liever voor ongezouten nootjes of plakjes verse komkommer of wortel. ... zoete drop ook zout is? Alle soorten drop bevatten zout. Ook Engelse drop en andere zoete soorten. Daarnaast bevat drop glycerinezuur, een extract uit de zoethoutwortel. Door glycyrrhizinezuur houden de nieren meer vocht vast en stijgt de bloeddruk. Als u een hoge bloeddruk heeft, is het beter om geen drop te nemen en producten met zoethout te vermijden, zoals zoethoutthee. Kies bij zoete trek liever voor bijvoorbeeld suikervrije kauwgum dan voor drop. Bron: www.hartstichting.nl/gezond


20

OP DE MEESTE ETIKETTEN ZIE IK NATRIUM STAAN. DAT IS TOCH HETZELFDE ALS ZOUT? Nee, zout en natrium zijn niet hetzelfde! Zout bestaat uit twee delen: natrium en chloride. Samen bepalen ze het gewicht van zout. Zout is 2,5 keer zo zwaar als natrium. Onthoud: 1 gram natrium = 2,5 gram keukenzout Als u op een etiket een natrium gehalte tegenkomt, moet u dit vermenigvuldigen met 2,5 om de hoeveelheid zout te krijgen. Het advies is om per dag niet meer dan 6 gram zout te eten. Dat is vergelijkbaar met 2,4 gram natrium. Rekenvoorbeeld • een diepvriespizza met vlees van 350 gram bevat gemiddeld 0,54 gram natrium per 100 gram • dat is 0,54 x 2,5 = 1,35 gram zout per 100 gram • de gehele pizza van 350 gram bevat 3,5 x 1,35 = 4,7 gram zout U ziet dat u met 1 pizza ruim driekwart binnenkrijgt van de 6 gram zout die maximaal aanbevolen wordt! Kijk dus kritisch naar het zout- of natriumgehalte op de etiketten van producten. Vergelijk verschillende producten en kies voor het product met het minste zout. Rookworst bevat bijvoorbeeld 17,5 keer zoveel natrium als kipfilet! Bron: http://www.hartstichting.nl/gezond


21

advertenties 5


22

VERLICHTING TAAK CARDIOLOGEN N Nieuwe allied professionals of speciaal eciaal daarvoor opgeleidee beroepskrachten verlichten taak cardioloog. dioloog. nten op de poli’s cardio-In de nabije toekomst zullen patiënten andeld door zogenaamdee logie steeds vaker worden meebehandeld allied professionals, verpleegkundig specialisten en physician og steeds de belangrijkstee assistants. Hart- en vaatziekten zijn nog doodsoorzaak en door de vergrijzingg en het groeiende aantall en, stijgt ook de zorgvraag. g g. mensen met chronische aandoeningen, n van professio-Om de patiënt te blijven verzekeren zakelijkk nele cardiologische zorg, is het noodzakelijk oog en dat het takenpakket van de cardioloog andsee zijn staf wordt herzien. De Nederlandse VVC) C)) Vereniging voor Cardiologie (NVVC) tiee heeft met de publicatie van de notitie “Taakherschikking in het hart van dee zorg ”het initiatief genomen om tott een duidelijke verdeling van taken en verantwoordelijkheden te komen.. De zogeheten allied professionals in ken de cardiologie zullen steeds vaker taken overnemen van de arts en zelfstandigg patimplexe enten behandelen, uitgezonderd complexe behandelingen en ingrepen. De druk om doelmatiger te werken neemt toe en nieuwe inzichten en technieken maken een verschuiving van oste gaat van de kwaliteit. Denk taken mogelijk zonder dat dit ten koste hierbij aan de zorg voor specifieke patiëntencategorieën zoals die mett et een hartinfarct of boezemfibril-hartfalen, controles van patiënten met en. leren en toezicht op operatiepatiënten. Allied professionals vormen geen homogene groep. Afhankelijk van de opgebouwde expertise zal de bekwaamheid en bevoegdheid van de allied professional uiteenlopen. Dit vraagt een actieve rol van zowel de allied professional zelf als de cardioloog. Experts van de NVVC hebben aangegeven welke invasieve cardiologische ingrepen beschouwd dienen te worden als hoog-complex en daarom niet voor taakherschikking in aanmerking komen. Denk hierbij aan ingrepen waarbij het risico op beschadigingen of perforatie van organen aanwezig is.


23

Het consensusdocument “Taakherschikking in het hart van de zorg” is opgesteld door de werkgroep Allied Professionals van de NVVC. De taken, bevoegdheden, opleiding en competenties van de allied professionals met betrekking tot cardiologische behandelingen en ingrepen staan in dit document beschreven. Op lokaal niveau wordt in samenspraak de mate van gewenste consultatie en supervisie bepaald. De allied professional werkt onder supervisie van een cardioloog die altijd de hoofdbehandelaar is. Ook is het bij wet verplicht dat de patiënt instemt met de behandeling door een allied professional. De NVVC hoopt met dit document een leidraad te geven bij het proces van taakherziening in de cardiologische zorg. (bron: Stin journaal april 2013) Noot redactie: allied = verbonden, geallieerd, bondgenootschappelijk, verwant. physician = dokter, geneesheer.

WAT IS APNEU? Het begint met vage klachten Veel mensen lopen rond met vage klachten. Ze zijn snel vermoeid, voelen zich niet lekker en zijn prikkelbaar. Dit is meestal nog geen reden om naar de dokter te gaan. Toch kunnen het voortekenen zijn van apneu. Geleidelijk kunnen de klachten erger worden. Slaperigheid overdag en zelfs in slaap vallen bij het lezen van de krant, tijdens televisie kijken of autorijden. Het kan voorkomen. Maar ook moeilijk onder controle te krijgen hoge bloeddruk, hartkloppingen en hartritmestoornissen. Of concentratieverlies en geheugenstoringen. Apneu leidt tot prikkelbaarheid en plotselinge woedeaanvallen. De gang naar de huisarts wordt vaak lang uitgesteld, omdat de klachten zich geleidelijk ontwikkelen. Energietekort leidt er vaak toe dat mensen met apneuklachten niet in actie komen en naar de dokter gaan. Apneu komt het meest voor bij mannen. Mensen ontkennen vaak dat er iets aan de hand is. Omdat zij zelf niet merken dat zij ademstops hebben ‘s nachts en als er wordt gesnurkt dit niet als reden zien om naar de dokter te gaan. Maar achter dat stoppen met ademhalen gaat een serieuze aandoening schuil. De klachten kunnen ernstig worden Apneuklachten hebben effect op het karakter van mensen. Vermoeidheidsklachten en prikkelbaarheid kunnen de relatie met partners onder druk zetten of het gezin uit balans brengen. Ook op het werk ondervinden mensen met apneu effect van hun klachten. Hun energiebron is snel uitgeput. Overspannenheid of burn-out is een voor de hand liggende gedachte. Arbeidsongeschiktheid komt dichterbij en is soms het resultaat.


24

Huisartsen herkennen apneu niet onmiddellijk of denken in de verkeerde richting. Apneu is nog niet zo lang bekend, waardoor de kennis bij artsen en specialisten nog niet algemeen aanwezig is. Zij schrijven antidepressiva of slaapmiddelen voor, of verwijzen mensen door naar allerlei specialisten. Meestal heeft dit geen resultaat. De voorgeschreven medicijnen hebben vaak een tegenovergestelde werking.

Ergens gaat een lampje branden Mensen met apneu worden zelf vaak niet wakker van hun onrustige slaapgedrag. Integendeel, zij slapen altijd en overal. Vooral partners van mensen met apneu hebben de verschijnselen in de gaten. Zij horen het herhaaldelijk stoppen met ademhalen tijdens de slaap, gevolgd door een keiharde snurk en soms zelfs spiertrekkingen. Geen wonder dus dat de partner in veel gevallen als eerste aan de bel trekt en ook vaak als eerste het woord ‘apneu’ laat vallen. Of misschien gaat het lampje branden bij de huisarts, psychiater, neuroloog of cardioloog. Alle klachten zouden veroorzaakt kunnen worden door ademstilstanden tijdens de slaap ofwel apneu. Het probleem met het ontdekken van apneu • De klachten sluipen er in en kunnen veel oorzaken hebben. • De klachten ervaart u overdag. Het probleem zit in de nacht. • De ernst van de ademstops en daaropvolgende snurken wordt door mensen met apneu gemakkelijk ontkend en als normaal afgedaan. Heeft u ademstilstanden tijdens de slaap? Dan kunt u apneu hebben.Test uw klachten met onze checklist.. Bron: Apneu vereniging, www.apneuvereniging.nl/checklist


25

200STE KEER CARDIOBEZOEKGROEP IN HET WESTFRIESGASTHUIS IN HOORN Zondagmorgen 26 mei jl. was het de 200ste keer dat vrijwilligers van de Cardiobezoekgroep Hoorn bij patiënten een praatje aan bed of aan tafel maakten. Een kleine dertig patiënten werden deze ochtend bezocht op de afdeling Cardiologie waaronder een klein aantal op de CCU. Een zondagochtend waar wij mensen spraken uit alle delen van Westfriesland. Enkhuizen, Wijdenes, Grootebroek, Lutjebroek, Hoorn, Scharwoude en een aantal mensen uit de Wieringermeer. Opmerkelijk was het dat er deze keer veel patiënten uit De Streek waren. Heel onplezierig is het als je voor een paar dagen vanuit Frankrijk op familie bezoek in Nederland gaat en je door je vrouw bij het ziekenhuis moet worden gebracht omdat het onderweg niet goed gaat. En dan te weten dat je bijna thuis zou zijn bij je kinderen. Het kan raar gaan. Toch ben je dan blij dat je in goede handen bent op de afdeling Cardiologie. Gesprekjes met soms een diepgaande achtergrond, over biologische hartklepoperaties, hartritmestoornis, het wachten op onderzoeken, de angst voor het onbekende en hoe moet het straks verder. Maar ook gesprekken over wat er buiten het ziekenhuis gebeurt om even in de sfeer te blijven van het hedendaagse. Over de Streek en het Grootslag, de Stoomtram in haar bedrijvigheid waar je zo mooi op uitkijkt vanaf de vierde etage en uiteraard het weer dat maar niet wil beteren. En zoals het in WestFriesland gaat, iedereen kent bijna iedereen. We komen dan ook vaak bekenden tegen of het is, “nou dan ken je die en die van die en die ook wel denk?”. Een aantal patiënten mocht deze ochtend weer naar huis en dat is natuurlijk heel plezierig. Nergens kan je beter opknappen dan thuis in je eigen vertrouwde omgeving, hoe goed de zorg ook is op de afdeling. We wensen iedereen, indien mogelijk, een goed herstel toe. Namens de Cardiobezoekgroep in Hoorn, Nico, Herman en Greet


26

HET ELEKTRONISCH PATIËNTEN DOSSIER (EPD) Wie grasduinen er straks in mijn Patiëntdossier? Iedereen die dat wil, krijgt binnenkort een Elektronisch Patiëntdossier. Zorgverleners kunnen dan elkaars dossiers over een patiënt inzien. Hoe zit dat met de privacy? Waarom krijg ik een Elektronisch Patiëntdossier (EPD)? Omdat het goed is voor u, zo vinden huisartsen, apothekers en ziekenhuizen.Wie na een ongeluk in coma een ziekenhuis wordt binnengebracht, loopt een groot risico. Het ziekenhuis weet dan niets van de patiënt, die ook niets kan worden gevraagd. Misschien heeft de comateuze patiënt kwalen of allergieën die een risico zijn bij de eerste hulp. Maar er worden ook veel fouten gemaakt met medicijnen. Daardoor overlijden volgens onderzoeken jaarlijks honderden personen en vinden duizenden vermijdbare ziekenhuisopnamen plaats. Een landelijk Elektronisch Patiëntdossier kan dan uitkomst bieden. Via het burgerservicenummer, dat op de identiteitskaart of het rijbewijs staat, kunnen medische gegevens worden opgevraagd bij de huisarts, apotheken en andere ziekenhuizen. Voor forenzen die ver buiten hun regio in het ongerede raken, kan het uitkomst bieden, ook als zij alleen maar medicijnen bij een apotheek ver buiten de woonplaats willen halen. Maar ook voor gewone gevallen biedt het EPD uitkomst. Patiënten hoeven niet steeds opnieuw hun verhaal te vertellen bij de huisarts, bij de huisartsenpost, bij de specialist in het ziekenhuis en bij de apotheek. De zorgverleners kunnen via het EPD de diagnose van de collega zien, de behandeling bekijken en inzage krijgen in de voorgeschreven medicijnen. Wat weten ze van me? Iedere huisarts houdt al een dossier bij over iedere patiënt. Dat doen ook het ziekenhuis en de apotheek. In principe heeft de huisarts het overzicht. Als die een patiënt doorstuurt naar een medisch specialist, krijgt hij bericht hoe de behandeling is verlopen. Dat gaat in het dossier van de huisarts. Als de patiënt daarna naar een andere specialist in een ander ziekenhuis gaat, begint die weer op nul, hij heeft dat dossier niet. In steden en regio’s functioneren al EPD’s waarbij zorgverleners elkaars dossiers kunnen inzien. Wie bij een huisartsenpost langsgaat, weet dat de arts daar kan inloggen in het dossier van de eigen huisarts. Het College Bescherming Persoonsgegevens heeft geconstateerd dat dergelijke EPD’s vaak ‘lek’ zijn - eenvoudig te hacken - en in strijd met de wet, omdat patiënten niet om toestemming is gevraagd voor


27

de inzage door anderen dan de eigen huisarts. Ook de digitale dossiers van ziekenhuizen zijn vaak onveilig, zoals vorig jaar bleek bij het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda. Hackers konden eenvoudig medische dossiers bekijken. De Vereniging van zorgaanbieders voor zorgcommunicatie, Vzvz, dat de uitwisseling van medische dossiers gaat regelen, verzekert dat het ‘landelijk schakelpunt’ veilig is. Via dat schakelpunt kunnen zorgverleners medische dossiers bij elkaar inzien. Wat is het risico voor mij? In een medisch dossier kan veel staan. Bij een blindedarmoperatie doet de angststoornis van jaren geleden die met therapie en pillen is verholpen niet ter zake. Dat hoeft de chirurg niet te weten. Hetzelfde kan gelden voor geslachtsziekten of ongewenste zwangerschappen. Iedereen mag ook nu al bij elke zorgverlener zijn dossier bekijken en uitleg vragen over de zin en onzin van vermeldingen. Een probleem is dat zorgverleners vaak hun eigen wijze van noteren hebben. Een beenbreuk of het medicijngebruik is nog met standaardnoteringen te vatten en door andere zorgverleners te begrijpen. Maar een beschrijving van bijvoorbeeld omstandigheden die de fysieke en mentale gesteldheid weergeven, die tot stress leiden en fysieke klachten, zijn vaak multi-interpretabel. De inhoud van het dossier valt altijd onder het medisch beroepsgeheim van huisarts, medisch specialist en apotheker. Die mogen er niet met anderen over praten. Zij mogen ook geen dossiers inzien zonder behandelrelatie. Alleen zorgverleners met een zogeheten BIG-registratie kunnen inloggen. Hebben ze zomaar zonder reden een dossier bekeken, dan kunnen zij die registratie kwijtraken. De apotheker, huisarts en medisch specialist mag zonder BIG-registratie zijn vak niet uitoefenen. Is het nu of nooit? Nee. De komende maanden zal u door huisartsen, apothekers en ziekenhuizen waarschijnlijk worden gevraagd toestemming te geven.Wie weigert, krijgt geen EPD. Die toestemming kan op elk gewenst moment alsnog worden gegeven - en weer ingetrokken. Chronisch zieken die vaak bij zorgverleners komen, zullen de vraag eerder krijgen en er mogelijk sneller baat bij hebben dan iemand die eens per jaar bij de huisarts komt. Maar ook die kan morgen bij een ongeluk betrokken raken en in een ziekenhuis buiten de regio terechtkomen. Wie graag een EPD wil, kan bellen met zijn huisarts. Bron: De Volkskrant Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

28

Bent u patiënt bij de trombosedienst? Dan is het goed om meer van vitamine K te weten.Vitamine K zit in al onze voeding. Het heeft invloed op de werking van uw bloedverdunner. Lees hier alles over in het Vitamine K Kookboek van de Trombosestichting. Zie www.trombosestichting.nl. Een recept uit het Vitamine K Kookboek: Mangosalade met koriander en chilipeper. Voor 4 personen: • 2 grote, rijpe mango’s, in blokjes • 1 zoetzure appel (bijvoorbeeld Granny Smith), in blokjes • 1 rode ui, in dunne reepjes • 1 rode chilipeper, zonder zaadjes, in reepjes • sap van 1 limoen • 1 el sesamolie • 1 el olijfolie • handvol verse koriander, fijn gehakt 1. Doe de mango samen met de appel en ui in een kom of schaal 2. Doe voor de dressing de overige ingrediënten in een aparte kom en roer goed door elkaar. Breng op smaak met zout en peper. 3. Schenk dit over het mango-appelmengsel en schep alles om. 4. Serveer op vier borden en strooi er wat verse koriander over. Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

29

HET VROUWENHART; BEGEERD MAAR MISKEND In de literatuur zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen een veelbesproken onderwerp. Afhankelijk van de bron berust dit verschil op de samenstelling van onze chromosomen, de afkomst van verschillende planeten of op het vermogen om kaart te lezen, in te parkeren of kleuren te zien. Op deze lijst mag nu ook de sterfte aan hart- en vaatziekten worden opgetekend. Helaas overlijden er heden ten dage meer vrouwen dan mannen aan de gevolgen van hart- en vaatziekten. Zorgwekkend omdat nog steeds veel mensen hart- en vaatziekten zien als een mannenkwaal. Aderverkalking Uit onderzoek is naar voren gekomen dat het proces van aderverkalking vaak anders verloopt. Mannen hebben vaker een obstructief (verstopt) coronair lijden met een inspanning gebonden klachtenpatroon. Bij vrouwen is er vaak een diffuse atherosclerose (verspreide plaque) over het gehele cardio(micro)vasculaire vaatbed. Dit kan leiden, tevens onder invloed van wisselende hormoonspiegels tot spasmen en AP(angina pectoris) klachten, niet per se inspanning gebonden. Onderhandeling Het afwijkende klachtenpatroon in combinatie met het vaak niet vinden van obstructief vaatlijden bij de cardioloog zorgt voor een retour huisarts met ontslagdiagnose: klachten niet cardiaal. Onderhandeling, vooruitgang van het (micro vasculaire) atherosclerotisch proces, toename klachten en in het ergste geval ischemie (plaatselijk geen bloeddoorstroming) met een dodelijke ritmestoornis tot gevolg. Preventie Door het niet onderkennen van een cardiaal probleem bij niet obstructief vaatlijden begint de vaak menopauze vrouw een zoektocht in het medisch circuit naar de oorzaak van haar klachten. Niet nodig, goede uitleg over de aard van de klachten, adequate preventieve therapie, bloeddrukbehandeling, ace-remmers en statines hebben een gunstig effect op het endotheel evenals sporten en gezonde voeding. Hartweek In 2005 werd het eerste ‘Hart alarm voor vrouwen” afgegeven door de Nederlandse Hartstichting. Heel veel winst is er helaas nog niet geboekt. Bibliografie cardiologe, J. W. //www.artsennet.nl. /Janneke-Wittekoek/ Het-vrouwenhart-begeerd-maar-miskend.


30

ANTISTOLLINGSPAS Gebruikt u bloedverdunners zoals ascal, clopidogrel, acenocoumarol of fenprocoumon? Vraag dan de Antistollingspas aan van de Trombosestichting Nederland. Met de Antistollingspas kunt u overal laten zien dat u bloedverdunners gebruikt. Dit is belangrijk in verband met het bloedingsgevaar bij diverse behandelingen. Met de gegevens op de Antistollingspas kunnen behandelaars beter inspelen op uw medische situatie. Dit verkleint de kans op vervelende gevolgen van uw bloedverdunnergebruik. Wij raden u aan uw Antistollingspas altijd bij u te dragen. Gebruik de pas bij: • Bezoek aan huisarts, specialist of tandarts. • Het ophalen van medicijnen bij apotheken in binnen- en buitenland. • De aankoop van medicijnen bij de drogist. • Bezoek aan pedicures, fysiotherapeuten, mondhygiënisten enz. • Bezoek aan de GGD i.v.m. vaccinaties. Op de Antistollingspas staan uw persoonlijke gegevens vermeld, de bloedverdunner(s) die u gebruikt en de contactgegevens van uw huisarts of uw trombosedienst. De Antistollingspas heeft het formaat van een creditcard en past gemakkelijk in uw portefeuille. De gegevens op de pas zijn strikt persoonlijk en ook vertaald in het Engels. De eerste keer dat u deze pas aanvraagt is het kosteloos. Bij een volgende kaart (bijv. verhuizing) wordt een vrijwillige bijdrage aan u gevraagd. Zie: www.trombosestichting.nl (bron: Trombosestichting Nederland)

CHOCOLADE ETEN! Op chocolade eten staat nog steeds een taboe. Maar is het echt alleen maar een caloriebom? Er zitten gelukkig ook voordelen aan. Als u chocolade eet dan: • Gaat de bloeddruk omlaag, • Gaat het cholesterolgehalte omlaag, • Gaat aderverkalking tegen, • Werkt ontstekingsremmend, • Gaat veroudering tegen, • De aderen verwijderen zich, • De structuur van de bloedvaten worden gezonder, • De structuur van de bloedvaten worden beschermd,


31

• • • • •

De bloedsomloop functioneert beter, Het lichaam wordt beschermd tegen schadelijke processen, Het lichaam wordt beschermd tegen vrije radicalen, Het lichaam wordt beschermd tegen oxiderende stoffen, Veel chocolade eten kan een beroerte voorkomen.

Echter, dit geldt voor pure chocolade. Waarom zouden we dus zoveel boodschappen doen als we het met pure chocolade afkunnen!

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN VAN BOEZEMFIBRILLEREN Hebt u last van hartkloppingen, een versnelde hartslag, onregelmatige samentrekkingen of ademnood? Misschien lijdt u wel aan boezemfibrilleren. Boezemfibrilleren, ook wel voorkamerfibrillatie genoemd, is de meest voorkomende hartritmestoornis. Maar wat is het precies. Normale hartslag: hoe werkt het? De hartslag regelt de bloedstroom binnen in het hart zodat eerst de linker- en rechtervoorkamer gevuld raken, van daaruit de hartkamers om dan het bloed verder te stuwen door de rest van het lichaam. De hartslag hangt af van een elektrisch signaal waarvan de startimpuls door de sinusknoop (of knoop van Keith en Flack) wordt gegeven. Die bevindt zich in de rechterboezem. Door deze impuls trekken de hartboezems samen en wordt het bloed naar de hartkamers gestuwd. Het elektrisch signaal loopt dan door naar de atrioventriculaire knoop (of Aschoff-Tawaraknoop) die in de hartkamers ligt. Die trekt samen, waardoor de hartpomp geactiveerd wordt en het bloed naar de longen en de rest van het lichaam stroomt. Wat gebeurt er bij boezemfibrilleren Bij boezemfibrilleren is het elektrisch signaal dat uit de hartboezems komt ontregeld (snel en onregelmatig). Het ritme tussen de hartboezems en de hartkamers raakt verstoord en de functie van de hartpomp verslechtert. Door de onregelmatige samentrekkingen van de hartboezems raken de hartkamers moeilijk gevuld en wordt het bloed niet voortgestuwd zoals het hoort. Boezemfibrilleren vergroot het risico op een cerebrovasculair accident (CVA) met factor drie. Deze hartstoornis moet zeker behandeld worden, want door de verstoorde samentrekkingen van het hart kan het bloed blijven staan en kan er zich een bloedprop vormen. Zo’n bloedstolsel kan zich via de bloedsomloop verplaatsen en een slagader in de hersenen verstoppen, met een cerebrovasculair accident als gevolg. Daarom is een hartonderzoek hier noodzakelijk.


32

Soms is medische opvolging voldoende. Maar bij ernstig boezemfibrilleren zal de arts medicatie tegen ritmestoornissen voorschrijven - die moet de hartslag weer normaal krijgen - en/of bloedverdunners voorschrijven om het risico op een bloedprop in te perken. Soms zal de arts beslissen om te opereren om de hartslag te herstellen (pacemaker, verwijdering van de aritmogene zone). Wie zijn risicopersonen voor boezemfibrilleren Mensen die lijden aan boezemfibrilleren zijn vaak: • Oudere mensen, vooral 65-plussers. • Hogebloeddruklijders: drie kwart van de mensen met boezemfibrilleren heeft last van hypertensie. • Mensen met andere cardiovasculaire risico’s zoals hartfalen, diabetes, aandoeningen van de kransslagader, een voorgeschiedenis van transitoir ischemisch accident (TIA), enz. • Mensen met hyperthyreoïdie.( verhoogde werking van de schildklier) Wie tegen de vijftig loopt, heeft zeker al eens heel kortstondig het gevoel gehad dat zijn hart plots feller slaat of een slag overslaat. Bij boezemfibrilleren kunnen die snelle en onregelmatige slagen 5, 30, tot 60 minuten duren. Daarna pas vindt het hart weer zijn normale en regelmatige ritme terug. Bij hartkloppingen kan het hart 100 tot 175 keer slaan per minuut of meer. Als u dit type hartkloppingen hebt, moet u naar de dokter voor een hartonderzoek. Andere symptomen van boezemfibrilleren De hartkloppingen kunnen gepaard gaan met andere symptomen: • Ademnood. • Duizeligheid of zelfs flauwvallen. • Gevoel van algemene zwakte. • Soms ook pijn in de borst, vooral bij inspanningen. Boezemfibrilleren en toch geen symptomen Soms kan iemand last hebben van boezemfibrilleren zonder dat hij symptomen heeft. Hij voelt zijn hart dus niet onregelmatig kloppen. Daarom moeten risicopersonen regelmatig worden gecontroleerd. Isabelle Eustache


33

U DENKT DAT UW ETEN FLAUW SMAAKT ZONDER ZOUT. IS DAT ECHT ZO? Nee, dat is niet zo. Zout is een aangeleerde smaak. Er zijn genoeg andere smaakmakers voor een lekkere maaltijd. Als u besluit de zoutpot te laten staan, zult u verrast zijn over de natuurlijke smaak van verse producten en de nieuwe smaak van specerijen. Wel is het verstandig om uw zoutgebruik langzaam af te bouwen, in bijvoorbeeld 2 tot 3 weken. Tijdens het koken Gebruik tijdens het koken verse producten en voeg geen zout toe. Let op: zeezout, aromazout, uien- en selderijzout bevatten evenveel natrium als keukenzout! Vermijd: • smaakmakers zoals ketjap (sojasaus) of Maggiblokjes • gemengde kruidenmixen, zoals gehaktkruiden, nasi- of bamimix • bouillonblokjes • mosterd • sambal Mineraalzouten met kalium Wilt u toch een beetje zout gebruiken, kies dan voor zout met minder natrium. Er zijn zoutsoorten waarbij 70% van het natrium vervangen is door bijvoobeeld kalium. Voorbeelden zijn JOZO Bewust en LoSalt. Het nadeel van deze mineraalzouten is dat u niet went aan een minder zoute smaak. Het kalium in dieetzout kan een probleem zijn bij nieren leverziekten. Ook als u kaliumbesparende medicijnen heeft, kan het gebruik van kaliumzout een probleem opleveren. Overleg daarom altijd van tevoren met de diëtist of arts welk dieetzout u het beste kunt gebruiken. Kalium verhoogt uw bloeddruk niet. Integendeel. Het helpt om het teveel aan natrium uit het lichaam te verwijderen. Zo heeft kalium een gunstig effect op uw bloeddruk. Veel kalium zit in verse groenten en fruit, aardappelen, vlees, brood en melk.


34

Natuurlijke smaakmakers Maak gebruik van natuurlijke smaakmakers, zoals: • tuinkruiden (vers, diepgevroren of gedroogd) • ongemengde specerijen zoals peper, paprikapoeder, gember of kruidnagel • een gefruit uitje • knoflook • citroen- of sinaasappelsap • zet alleen een pepervaatje op tafel Uit eten In restaurants zijn de maaltijden vaak zout.Vraag bij het bestellen: • of de kok geen zout aan uw maaltijd toevoegt • of uw saus apart geserveerd wordt Proef of de saus niet te zout is en bepaal dan hoeveel u wilt toevoegen aan uw maaltijd. Lukt het niet om minder zout te eten? Een keertje te zout eten is niet erg. Lukt het u echter niet om met minder zout toch smakelijk te eten? Ga dan voor advies naar een diëtist bij u in de buurt. Vraag uw arts om een verwijzing als u om gezondheidsredenen minder zout moet eten. Bron: http://www.hartstichting.nl/gezond


35

DE HART&VAATGROEP Wat is De Hart&Vaatgroep? De Hart&Vaatgroep is de patiëntenorganisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte. Wij werken op zowel landelijk als regionaal niveau aan informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlbegeleiding en collectieve belangenbehartiging. De Hart&Vaatgroep is opgezet voor en door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben of hun naasten. Ook mensen die (nog) niet ziek zijn en de risico’s uit eigen familie kennen, kunnen bij De Hart&Vaatgroep terecht. Wat biedt De Hart&Vaatgroep u? - Informatiebrochures over hart- en vaatziekten en daaraan gerelateerde onderwerpen - Een internetsite met onder meer een kennisbank met toegankelijke informatie - Het leefstijlmagazine ‘Vida’ met nieuws en achtergronden - Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen - Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband - Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sporten beweegaanbod - Belangenbehartiging van alle hart- en vaatpatiënten Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, het lidmaatschap (€ 20,-) of het donateurschap op onze internetsite www.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan [email protected] of bellen met het secretariaat 088- 1111600. U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart&Vaatgroep Postbus 300 2501 CH Den Haag --------------------------------------------------------------------------------------Graag ontvang ik meer informatie over De Hart&Vaatgroep. Naam:.............................................................................................................

Man/Vrouw*

Adres:..................................................................................................................................... Postcode/woonplaats:............................................................................................................. E-mail:.................................................................................................................................... Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

36

advertenties binnenachter

afz: P. Snoodijk-de Klerk Noorderkade 516 1823 CJ Alkmaar

Uitgave van:

van en voor mensen met een hart- of vaatziekte

VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal

Recommend Documents