VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
Eet je HART gezond Weetjes over bloed Beweegclubs
De waarheid over roken
Juni 2015
advertenties binnenvoor
COLOFON
INHOUD
Regiomagazine Noord-Holland Noord
VAN DE VOORZITTER
2
Correspondentieadres: Corrie Balvers Klokschildpad 17, 1704 VC te Heerhugowaard tel.: 072-5714541, e-mail:
[email protected]
HART- EN VAATPUNT WESTFRIESGASTHUIS HOORN
2
WEETJES OVER BLOED
4
BEROERTE
5
DRESS RED DAY
7
Contributie: Minimaal € 20,- per jaar.
BEWEEGCLUBS
7
Lotgenotencontacten & reanimatiecursussen Hans Anderson tel: 072-5715130 / 06-53296474 Coby van der Sluis, tel: 0224-551614 Greet Hoffman-Weijtze, tel: 0229-561591
RECEPTEN
9
Contactpersoon: informatievoorziening & website Corrie Balvers Klokschildpad 17, 1704 VC Heerhugowaard
Voorzitter: Peter Michielse Essenlaan 22, 1741 VM te Schagen tel: 0224-296107,
[email protected]
Contactpersoon Leefstijl en Bewegen: Bernard van Ruiven tel.: 072-5742791 / 06-42474124 Eindredactie: Annet Visser-Jansen, tel: 06-46196710
[email protected] Website: www.hartenvaatgroep.nl Layout en druk Nolin Uitgevers B.V. www.nolin-binnenhofprojecten.nl De uitgever en de vereniging zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/of verspreid zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of de vereniging.
EET JE HART GEZOND
10
DIT IS MIJN VERHAAL
12
ETALAGEBENEN
13
REANIMATIEAVONDEN ALKMAAR
15
FABELS!
16
WEET U DAT ER EEN GOEDE VOORLICHTINGSAPP VOOR ICD DRAGERS BESTAAT? 18 GASVORMING
18
PUZZEL: WOORDZOEKER
19
DE WAARHEID OVER ROKEN
20
VROUWEN EN HART- EN VAATZIEKTEN
22
ZELF EEN STUKJE SCHRIJVEN?
23
DE HART&VAATGROEP
24
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
1
VAN DE VOORZITTER Beste Hartvrienden, Hierbij ontvangt u de tweede uitgave van het regioblad van De Hart & Vaatgroep Noord-Holland-Noord. We hebben weer verschillende activiteiten achter de rug, o.a. de Hartweek die weer in een aantal ziekenhuizen heeft plaatsgevonden. We stonden daar met een informatiestand om uw vragen te beantwoorden en voor de laatste informatie over Hart- en Vaataandoeningen. Een woord van dank aan alle vrijwilligers die de Hartweek weer tot een succes maakten. De zomer komt eraan, dus ook een rustige periode voor alle vrijwilligers en voor het bestuur. Ik wens u allen een mooie zomer en voor hen die op vakantie gaan vooral een gezonde en prettige vakantie. Wij hopen u na de zomer weer van dienst te zijn, in welke vorm dan ook. Peter Michielse, voorzitter N.H.-Noord
HART- EN VAATPUNT WESTFRIESGASTHUIS HOORN Regionieuws mei 2015 23 April jl. werd de laatste HART- enVAATPUNTmiddag voor de zomermaanden gehouden. We starten na de zomer weer op; 17 september; thema Etalagebenen; Mw. M. Drost, van de afdeling vaatchirurgie, komt uitleg geven over deze kwaal. Hoe kom je eraan en wat is er eventueel aan te doen? Overigens kunnen patiënten met deze kwaal meelopen met de avond4daagse in Hoorn welke dit jaar van 1 t/m 4 juni zal worden gehouden. U kunt zich opgeven bij poli 3 in het WFG en er zijn geen inschrijfkosten aan verbonden.Voor een hapje en een drankje wordt gezorgd!! Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
2
15 oktober;
CVA beter bekend als herseninfarct en de problematiek daar om heen. Dr. T. van der Ree van de afdeling neurologie is de spreker voor deze middag. 19 november; Cholesterol en Familiair Cholesterolemie. Deze middag is de spreker dhr. D. Basart, gepensioneerd cardioloog, en komt speciaal voor u weer even terug in het WFG. We ontmoeten u, eventueel met uw partner of belangstellende graag. Inloop bij het restaurant vanaf 14.45 uur. Start programma 15.00. Einde van deze middagen ca. 16.30 uur. Aanmelden is gewenst i.v.m. de ruimte in het restaurant.Vrij entree. Aanmelden bij; Greet Hoffman-Weijtze in Spierdijk, telefoon 0229-561591 e-mail;
[email protected] of Nancy Evers in Hoorn, telefoon: 06-53399731 email:
[email protected] Wij vragen u om tijdens deze middagen geen geurtjes te gebruiken omdat ook longpatiënten deze middagen bezoeken en hier last van kunnen hebben. Alvast onze ‘hart’elijke dank voor uw begrip en graag tot ziens op onze middagen.
De nieuwbouw van de poli’s in het Westfriesgasthuis van zowel van de cardiologie als het functieonderzoek zullen per oktober in gebruik worden genomen en hebben respectievelijk de nummers 72 en 74 gekregen. De Hart&Vaatgroep De Hart&Vaatgroep en de Hartstichting behartigen samen de belangen van harten vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie op de site van; Hart en Vaatgroep Noord Holland Noord www.hartenvaatgroep.nl of bel 088 1111 600. U kunt ons ook volgen op Facebook om op de hoogte gehouden te worden van alle ontwikkelingen via; https://www.facebook.com/Hartstichting https://www.facebook.com/ hartenvaatgroep Met een ‘hart’elijke groet van alle vrijwilligers van de HARTenVAATPUNTmiddagen: Metty,Trees, Herma, Klaas, Nico, Nancy en Greet Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
3
WEETJES OVER BLOED
Bloed... Wat zit er voor mij in? 1. Bloed is geel! Ja, echt waar. Als je een buisje bloed een paar uur laat staan, zakken de bloedcellen naar beneden en blijft er een heldere, gele vloeistof over. 2. Dit gele spul wordt plasma genoemd. Plasma bestaat voor 90 procent uit water en voor 10 procent uit andere stoffen, zoals de mineralen die je cellen nodig hebben om te groeien en gezond te blijven. Wetenschappers hebben ontdekt hoe ze plasma tot een poeder kunnen indrogen, dat vervolgens weer in water kan worden opgelost. 3. Stel je bloed voor als een soort warme soep die door je lichaam stroomt. Bloed zit vol met suikers en andere molecu- len uit je voedsel. Daarom zijn vampiers en muggen er ver- zot op! 4. Bloed is dikker dan water. Het is zelfs DRIE KEER zo dik. Dat is niet zo vreemd als je bedenkt wat er allemaal in je bloed zit... Dit zit er in een druppeltje van één kubieke millimeter: • • •
7000 witte bloedlichaampjes; 500.000 bloedplaatjes; dit zijn bloedcellen die een belang- rijke rol spelen bij de bloedstolling; 5 miljoen rode bloedlichaampjes.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
4
Veel, he? Maar dat is nog niets als je dit omrekent naar je hele lichaam... 5. In totaal bevat je lichaam: 35.000.000.000 (35.000 miljoen) witte bloedlichaampjes; 2.500.000.000.000 (2.500 miljard) bloedplaatjes, en 25.000.000.000.000 (25 biljoen) rode bloedlichaampjes. Natuurlijk is het een ruwe schatting, want het is onmogelijk om al die bloedlichaampjes te tellen. De moeilijkheid is niet alleen het grote aantal. Per seconde worden er drie miljoen nieuwe rode bloedlichaampjes aangemaakt in je beenmerg en sterven er drie miljoen andere af. Dus tegen de tijd dat je uitgeteld bent... kun je weer helemaal opnieuw beginnen! 6. Er is meer dan genoeg ruimte voor al die bloedlichaampjes. Je lichaam bevat zo'n 125.000 km bloedvaten. Als je je bloedvaten aan elkaar legt, zou je drie keer de wereld rond gaan. Dat is pas een snelweg! Maar als je in je eigen flitsen- de rode bloedlichaampje over de bloedsnelweg wilt scheuren, zul je wel de verkeersregels moeten kennen.
BEROERTE Ieder jaar krijgen ongeveer 41.000 mensen voor de eerste keer een beroerte. Dat zijn meer dan 100 personen per dag. Een beroerte wordt ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Letterlijk vertaald 'een ongeluk in de bloedvaten van de hersenen'. Het is de verzamelnaam voor een herseninfarct en een hersenbloeding. Bij het krijgen van een beroerte werkt een deel van de hersenen niet meer. Er is dan sprake van: •
een herseninfarct (80%); Een herseninfarct ontstaat doordat een bloedstolsel een bloedvat in het hoofd afsluit. Het hersenweefsel achter de blokkade krijgt daardoor geen zuurstof en voeding meer en functioneert niet meer goed. De gevolgen zijn meestal direct zichtbaar en snelle actie is nodig.
•
een hersenbloeding; Hersenbloeding en herseninfarct… dat is toch hetzelfde? Of toch niet? Wat is eigenlijk het verschil tussen een herseninfarct en een hersenbloeding? Een hersenbloeding komt minder vaak voor dan een herseninfarct. Bij ongeveer 20% van alle beroertes gaat het om een hersenbloeding.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
5
•
of een een TIA; Een TIA is een voorbijgaande beroerte. Het lijkt misschien niet ernstig, omdat de verschijnselen snel weg zijn. Maar een TIA kan een voorbode zijn van een herseninfarct met blijvende gevolgen. Wat is een TIA en wat moet u doen?
De gevolgen van een beroerte kunnen beperkt blijven. Snelle hulp is dan noodzakelijk. bekijk de signalen van een beroerte en weet hoe u een beroerte kunt herkennen:
Bij de volgende signalen belt u direct 112: • • •
Mond: Let op of de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt. Hulpmiddel: vraag de persoon om zijn tanden te laten zien. Arm: Let op of een arm of been verlamd is. Hulpmiddel: Laat de persoon beide armen naar voren strekken en de binnenkant van de handen naar boven draaien. Kijk of een arm wegzakt. Spraak: Let op of de persoon onduidelijk spreekt of niet meer uit de woorden komt. Hulpmiddel: Laat de persoon een zin uitspreken.
Bron (www.hartenvaatgroep.nl)
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
6
DRESS RED DAY Op 29 september is het Dress Red Day. Om aandacht te vragen voor oor rouw vrouwen met hart- en vaatziekten roept de Hartstichting iedere vrouw op om iets roods te dragen en een actie te organiseren om geld in n. te zamelen voor onderzoek naar hart- en vaatziekten bij vrouwen. Hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nr. 1 bij vrouwen.
BEWEEGCLUBS
Een overzicht van de sportgroepen voor (ex)hartpatiënten in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal Beweegt u mee? We weten uit onderzoek dat sport en bewegen belangrijk is en bijdraagt aan de gezondheid en kwaliteit van leven. Dit geldt voor iedereen, maar juist ook voor mensen met een chronische aandoening. Door te bewegen kan het herstel beter en sneller verlopen, worden de functiemogelijkheden van het lichaam onderhouden en verbeterd. Daarnaast worden sociale contacten opgebouwd en geeft bewegen gewoon simpelweg plezier. We realiseren ons echter tegelijkertijd ook juist heel goed dat bewegen met een chronische aandoening of beperking goed begeleid moet worden zodat men op een verantwoorde en veilige manier bezig kan zijn met bewegen. Het onderstaande overzicht geeft inzicht in de verschillende groepen die er zijn over de provincie Noord-Holland. Al deze groepen hebben een sportbegeleider die een speciale opleiding heeft gevolgd, gericht op werken met mensen met hart- en vaatklachten.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
7
Organisaties Hart Patiënten Sportclub Alkmaar
[email protected]
Lycurgus Advendo
[email protected]
Hart in Beweging Kennemerland
[email protected]
Trimgroep Phoenix
[email protected]
(Ex-)Hartpat.ver. Den Helder e.o.
[email protected]
Stichting Het Kloppende Hart
[email protected]
Recreatiebad Enkhuizerzand
www.zwembadenkhuizen.nl
De HartStreek
[email protected]
Fitmetvisie.nl
[email protected]
Stichting Binnensportaccomodaties Heerhugowaard
[email protected]
HIB Hollandskroon, zwembad de Venne
[email protected]
Sportfondsen Schagen Zwembad de Wiel
[email protected]
Zwemvereniging De Hartvrienden
[email protected]
Zwembad De Waterdam
[email protected]
Ver. "Hartenjagers" Zaanstad
[email protected]
SMC Zaanstad / IJmond
[email protected]
Recr.Sportgr. Hard tegen Hart
[email protected]
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
8
RECEPTEN Champignonsoep (vegetarisch voorgerecht) Ingrediënten (voor 2 personen) • • • • • • •
½ kleine ui 150 gram champignons 1 eetlepel vloeibare margarine 1 eetlepel bloem 2½ dl groentebouillon ½ dl halfvolle melk 2 takjes peterselie
Bereiding 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Snijd het stukje ui klein. Maak de champignons schoon en snijd ze in plakken. Fruit de ui in de margarine. Bak de champignons kort mee.Voeg een beetje peper toe. Strooi de bloem er over en warm de bloem goed door. Giet de bouillon er bij en breng dit al roerend aan de kook. Kook de soep nog 1 minuut door. Roer er de melk door en breng aan de kook. Was de peterselie en knip de blaadjes boven de soep klein.
Voedingswaarden per persoon Energie Eiwit Koolhydraten Vet Verzadigd vet Vezels Zout
Recept 95 kcal 5 gram 6 gram 5 gram 1 gram 1 gram 1,44 gram
(Bron:Voedingscentrum)
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
9
EET JE HART GEZOND Toen ik van de dokter te horen kreeg dat mijn cholesterol te hoog was, ben ik gaan opletten met wat ik at. Dus heb ik uitgezocht met welke voedingmiddelen ik mijn cholesterol zou kunnen verlagen zodat ik die kan gebruiken in combinatie met groenten. Ik ben zelf niet iemand die volgens een recept werkt. Ik combineer liever zelf mijn ingrediënten zodat ik zeker weet dat ik iets lekkers op tafel zet. Ik heb een paar voedingsmiddelen die cholesterolverlagend werken voor u op een rijtje gezet. Havermout; Neemt cholesterol op zodat de vetafzetting in de slagaderen verminderd wordt. Havermout is niet alleen om als pap te eten maar u kunt het ook gebruiken om taart en koekjes mee te bakken. Walnoten; Bevatten omega 3 vetzuren die bekend staan om hun gunstige effect op het cholesterolgehalte. Groene bladgroente; Groene bladgroente (vooral de donkergroene) blijken goede cholesterolverlagers te zijn. Broccoli heeft ook veel eigenschappen die goed zijn voor je cholesterol. Je kunt de groentes koken maar ook in een klein beetje olijfolie snel roerbakken. Knoflook; Knoflook verlaagt je LDL cholesterol en verhoogt HDL cholesterol. Het geeft het eten een heerlijke smaak als je er van houdt. Doe je dit echter niet of vind je de geur niet lekker dan zijn er ook capsules verkrijgbaar waar knoflook in zit. Avocado; Avocado verlaagt het slechte cholesterol waardoor het goede hoger wordt. Kip; Het vel van de kip is heel erg vet, en hierdoor niet goed voor je cholesterolgehalte. Daarom is het beter om kipfilet te eten. Dit is mager. Mocht je nou toch liever een pootje eten of een kipkarbonaadje trek dan voor het bakken of grillen het vel er van af. Het zit er vrij los om en je trekt het er heel eenvoudig af. Dit moet je echter wel voor het bereiden doen, anders heeft het geen zin.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
10
Pindakaas; Pindakaas is beter voor het cholesterolgehalte als magere vleeswaren en kaas. Het eten van pinda’s en pindakaas resulteert in een directe verlaging van het LDL cholesterol, ook wel het slechte cholesterol genoemd. Appels; In appels zitten fenolen en pectine vezels, de combinatie hiervan heeft een positief effect op het cholesterolgehalte. Bonen; Bonen bevatten oplosbare vezels die zich aan cholesterol binden en op die manier de cholesterol uit je lichaam transporteren. Doordat bonen ook je homocysteïne doen dalen, hou je ook door het eten van bonen dat niveau onder controle. Het beschadigt immers de wanden van je bloedvaten. Bonen zijn dus op meerdere manieren goed tegen hart- en vaatziekten. Paddestoelen; Het eten van caloriearme champignons, shiitakes en oesterzwammen bevordert een cholesterol verlagende werking in het bloed. Blauwe bessen; Blauwe bessen bevatten anthocyaan, een stof die de bes zijn blauwe kleur geeft. Deze stof heeft een goede werking op hart-en bloedvaten. De kleurstof kan er onder andere voor zorgen dat de vetophoping (voornamelijk cholesterol) in de bloedvaten wordt verminderd. Vette vis: Vette vis is makreel, haring of zalm. Hier zit omega 3 vetzuren in. Dit zijn de gezonde vetten. Ook hier kun je als je echt niet van vis houdt ervoor kiezen om capsules met visolie te slikken. U heeft hiermee aardig wat ingrediënten waarmee u naar hartelust kunt combineren, natuurlijk ook met andere gezonde voedingsmiddelen. Alle groenten en fruitsoorten zijn gezond. Pas echter op met vet, of dat nou boter is of vet in vlees. Dierlijke vetten zijn minder goed voor je als plantaardige vetten. Ik probeer dan ook zoveel mogelijk plantaardige vetten te gebruiken door bijvoorbeeld alles in de olijfolie te bakken en plantaardige margarine op mijn brood te gebruiken. Sowieso is het motto: Alles met mate! Eet smakelijk!
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
11
DIT IS MIJN VERHAAL Last van etalagebenen Mevrouw M.V. te B. Wanneer merkte u dat u last kreeg van uw benen? Jaren geleden ging ik met mijn zoon op visite in het ziekenhuis. Daar moesten we behoorlijke lange gangen door, en moest ik mijn zoon vragen om niet zo hard te lopen. Ik had het gevoel alsof mijn benen niet meer konden. De pijn viel nog wel mee maar ik begon al te merken dat het lopen iets moeilijker ging. Bent u daar gelijk mee naar de arts gegaan? Nee daar ben ik heel lang mee door gelopen, ik dacht niet dat het iets ernstigs was. Het sluipt er zo langzaam in, in het begin ben je er nauwelijks bewust van. Je begrijpt niet waarom je benen niet willen. Het kost veel energie om te wandelen, en de pijn wordt heel langzaam erger. Hoe ving u het op voor u wist wat er aan de hand was? Ik begon lopen te vermijden. Ik pakte voor mijn boodschappen de fiets en deed zo min mogelijk lopend. Naar de markt wilde niet meer zo goed lukken ik had er steeds meer last van. Ik was altijd blij als ik iemand tegenkwam waar ik een praatje mee kon maken want als je even stil staat kun je er weer even tegen. Daarom noemt men het ook etalagebenen, want voor een etalage kun je even blijven staan om je benen wat rust te gunnen. Ik ga niet zo snel naar de dokter, dus ik heb er mee door gelopen tot de pijn in mijn been zo erg werd dat het echt niet anders meer kon. Wat zei de dokter had zij gelijk door waar het om ging? Waarschijnlijk wel, want ze wilde gelijk een afspraak maken om het door te meten. Toen werd ik gelijk doorgestuurd naar de specialist. Daar werd ik opnieuw door gemeten, en toen bleek dat mijn linkerbeen nog voor 30 % doorstroming had en mijn rechterbeen nog voor 70%. De vernauwing in mijn linkerbeen zit in mijn knieholte en daar was een stent zetten niet mogelijk. Dus voor mij was de enige oplossing lopen. Door veel te lopen kunnen de kleine bloedvaatjes de functie van de grote verstopte bloedvaten overnemen. Ging u zelfstandig lopen? Ziekenhuis heeft me verwezen naar een fysiotherapeut en daar moest ik twee keer in de week op de loopband. Twee keer een half uur. In eerste instantie had ik wel het idee dat het hielp. Ik probeerde daarnaast wel zo veel mogelijk om iedere dag even een halfuurtje te
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
12
lopen. Ik weet dan wel precies waar de bankjes staan waar ik even op kan uitrusten. Op de loopband moet je echt door de pijngrens heen, dit is niet gemakkelijk, maar wel nodig. Na een periode op de loopband besloot ik, dat ik, aangezien het zomer werd zelf wel kon lopen en niet meer op de loopband wilde. Ik begon vol goede moed, en ging inderdaad iedere dag even een stuk lopen. Maar als je heel veel pijn hebt, mijn rechterbeen begon ook steeds pijnlijker te worden, dan wordt het steeds moeilijker om dat vol te houden. Je gaat toch wat vaker rusten en toen mijn benen mij ’s nachts uit de slaap hielden werd het echt heel erg moeilijk om het vol te houden. Ik ben terug gegaan naar de huisarts via het ziekenhuis werd ik toch direct weer terug naar de fysiotherapeut verwezen. Daar loop ik nu weer twee keer per week onder begeleiding een half uur. De therapeut probeert me wel te pushen om door de pijngrens heen te gaan, want dat is het enige dat helpt.
ETALAGEBENEN •
Wat zijn etalagebenen nou eigenlijk en waarom noemen wij dat zo?
De slagaders in uw benen voeren te weinig zuurstof aan voor de spieren die u gebruikt bij het lopen. Dit komt omdat deze slagaderen vernauwd zijn. Een vernauwing ontstaat door slagaderverkalking. U heeft misschien wel gehoord dat u 'etalagebenen' heeft. Deze term is bedacht omdat patiënten zich een houding willen geven als zij noodgedwongen rusten. Zij kijken in de etalage van een winkel. De medische term voor deze aandoening is claudicatio intermittens. Artsen gebruiken ook wel de term perifeer arteriëel vaatlijden (PAV). • Waar komt de pijn in de benen vandaan? De beenslagaders vervoeren zuurstofrijk bloed van het hart naar de benen. In de loop van de jaren kan slagaderverkalking vernauwingen of verstoppingen in de slagaders veroorzaken. Bij inspanning van de beenspieren (lopen, rennen, traplopen) neemt de vraag naar zuurstofrijk bloed toe. Heeft u vernauwingen in de slagaders? Dan komt er te weinig bloed met zuurstof bij de spieren. Er ontstaat een zuurstoftekort in de spieren. Het zuurstoftekort veroorzaakt pijn in uw been. Met rust verdwijnt de pijn weer.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
13
• Wat is de oorzaak? Risicofactoren voor vernauwingen in de beenslagader zijn: Roken hoge bloeddruk diabetes mellitus (suikerziekte) een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed overgewicht weinig lichaamsbeweging Ook spelen aanleg en leeftijd een rol. Al deze factoren zijn risicofactoren voor het ontstaan van slagaderverkalking. • Wat kunt u er aan doen? Looptraining is de meest toegepaste behandeling voor mensen met vernauwingen van de slagaders in de benen (etalagebenen). Looptraining helpt de doorbloeding in uw benen te verbeteren. Slagaders vernauwen door slagaderverkalking. De spieren in de benen krijgen dan te weinig zuurstof. Daardoor verzuren en verkrampen de spieren. U voelt de pijn in de spieren van de kuit, het bovenbeen of de bil. Lopen gaat dan bijna niet meer. Wat is het effect van looptraining? In de spieren zijn kleinere bloedvaten aanwezig, collateralen. Deze lopen evenwijdig aan de grote slagaders. Door looptraining gaan deze bloedvaten meer open staan en hierdoor krijgen de spieren meer zuurstof. De collateralen nemen de functie van de grote slagaders gedeeltelijk over. Door looptraining: • loopt u een grotere afstand • loopt u langer pijnvrij • verbeteren conditie en looptechniek • gaat uw looptempo omhoog De training heeft alleen succes als u regelmatig en veel loopt. Minimaal vijf keer per week, en bij voorkeur meerdere keren per dag. Het is niet af en toe een stukje wandelen. Bij looptraining loopt u steeds een beetje door de pijn heen en verlegt u steeds opnieuw uw grenzen.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
14
Begeleiding De training vindt meestal plaats onder begeleiding van een fysiotherapeut of een gespecialiseerde sportinstructeur. Deze stelt samen met u een persoonlijk loopschema vast voor minimaal drie maanden. Tussendoor bespreekt u uw ervaringen en indien nodig wordt het schema bijgesteld. Daarnaast krijgt u aanwijzingen om uw looptechniek te verbeteren en uw spieren beter te gebruiken. Vooral de eerste weken zijn intensief, maar gaandeweg leert u zelfstandig te trainen. Blijf ook na afloop van de looptraining dagelijks lopen, anders gaat het effect snel verloren. Voor wie? Voor veel patiënten is looptraining succesvol. Overleg dit met uw behandelend arts. De looptraining is minder geschikt als u een slechte lichamelijke conditie heeft of wondjes aan uw voeten. Hart - en Vaatpunt met als thema etalagebenen in het Westfries Gasthuis in Hoorn Op 17 september a.s. organiseert het Hart - en Vaatpunt een voorlichtingsmiddag voor mensen met deze aandoening. U krijgt hier informatie van Mevrouw Drost van de afdeling Vaatchirurgie. U kunt op deze middag ook ervaringen uitwisselen met mensen zoals u. Het kan soms zo fijn zijn om mensen te spreken die precies weten wat je voelt. Voorin dit boekje vind u de agenda van de Hart - en Vaatpuntmiddagen.
REANIMATIEAVONDEN ALKMAAR Afgelopen voorjaar zijn er 4 reanimatie avonden geweest bij het Rode Kruis Alkmaar voor de Hart & Vaat Groep leden en de Hartpatienten Sportclub (HPSC) leden met familie en kennissen. Dit gaat ook weer in het najaar gebeuren, in oktober/ november. Indien u interesse heeft kan dat voor de leden via Hans Anderson,
[email protected] of 072 5715130 of 0653296474 aanmelden kan ook via Het Rode Kruis afdeling Alkmaar Mevr. Hannie Roeland 072 5623863 alleen op donderdag van 9oo uur tot 13oo uur of per mail
[email protected] Website: www.rodekruisalkmaar.nl
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
15
FABELS! Er gaan zoveel fabels rond over gezonde voeding dat wij ze maar eens voor u op een rijtje gaan zetten. Elke dag een aspirine of een stukje pure chocolade, dan voorkom je harten vaatziekten. Fabel! Er is geen enkel bewijs dat gezonde mensen elke dag een aspirine zouden moeten slikken om een hart- of vaatziekte te voorkomen. Aspirine wordt wel voorgeschreven aan hart- en vaatpatiënten. Dus het wordt alleen in overleg met arts gebruikt en nooit op eigen initiatief. Aspirine heeft ook bijwerkingen. Er verschijnen regelmatig berichten in de media dat pure chocolade goed is voor hart- en bloedvaten. Dat zou komen door de zogenaamde flavanolen uit de cacaoboon. Mensen die elke dag een stukje pure chocolade van 10 gram eten, verlagen de kans dat zij last krijgen van hart en bloedvaten. Deze chocolade- eters hebben ook een lagere bloeddruk. Uit eerder onderzoek is bekend dat cacao de bloedvaten soepeler maakt waardoor ze beter kunnen reageren op veranderingen van de bloedstroom. Dat is gunstig . Maar er moet nog veel meer worden onderzocht voordat ‘eet elke dag 10 gram pure chocolade ‘van een fabel een feit wordt! Chocolade levert immers ook (extra) calorieën Vruchtensap zonder toegevoegd suiker kan onbeperkt worden gebruikt als je extra let op je gewicht. Fabel! Een glas ongezoet vruchtensap levert net zo veel calorieën als een glas frisdrank. Dat is ongeveer 55 kcal. Wie extra wil drinken, kan bv. (mineraal) water of ongezoete thee kiezen. Zoete drop is minder schadelijk dan zoute drop. FABEL! Zoete drop bevat ook veel zout, maar door de suikers proeft u dat niet. Daarnaast bevat drop de stof glycyrrhizine, een extract uit de zoethoutwortel. Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
16
Glycyrrhizine zorgt er voor dat de nieren meer vocht vasthouden. Zo stijgt de bloeddruk. Bij hoge bloeddruk is het dus beter bij drop en andere producten met zoethoutwortel extract (zoals zoethoutthee) niet te gebruiken. Kaas bevat altijd erg veel zout. Fabel! In veel kaas zit normaal gesproken veel zout. Maar er zijn ook soorten die minder zout bevatten en zelfs soorten die passen in een natriumarm dieet. Vraag er naar in de kaashandel. Maaslander is een kaas met minder zout, Andere soorten zijn Maasdammer, Emmentaler en Gruyère. Deze kazen bevatten ongeveer 25 tot 35% minder zout dan ‘gewone’ kaas maar wel veel verzadigd vet. Hüttenkäse, cottage cheese (bijvoorbeeld met verse tuinkruiden)of Milner (30+ en minder zout)) en nauwelijks of minder verzadigd vet. Niet meer eten na 8 uur ’s avonds, anders word je dik. Fabel! Het gaat om de energiebalans. Eet u meer calorieën dan u verbruikt, dan worden die opgeslagen in de vorm van vet. Dat heeft dus niets te maken met het tijdstip waarop u eet. Fritessaus is slecht voor het cholesterolgehalte. Fabel! Fritessaus bestaat grotendeels uit water en voor 25% of 35% uit vet. De hoeveelheid vet kan per soort en merk verschillen. Kijk dus altijd op de verpakking. Om te vergelijken: mayonaise bevat 80% vet en halvanaise 40% vet. Het vet in fritessaus is voornamelijk onverzadigd vet. Onverzadigde vetten verlagen het cholesterolgehalte. Als u saus wil gebruiken, kunt u het best kiezen voor fritessaus, yogonaise (25% vet) of rode sausen zoals tomatenketchup. Een kwarkpunt is beslist niet vet. Fabel! Een kwarkpunt (ongeveer 120 gr) levert circa 275 kcal en bevat gemiddeld 13 gram vet. Dat is vooral het ongunstige verzadigde vet, omdat er slagroom is gebruikt. Een punt vruchtenvlaai (ongeveer 85 gram) bevat veel minder vet (ongeveer 6 gram) en levert 190 kcal.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
17
WEET U DAT ER EEN GOEDE VOORLICHTINGS APP VOOR ICD DRAGERS BESTAAT? De ICD APP waarbij u gemakkelijk antwoord krijgt op al uw ICD -vragen. De ICD app is eenvoudig in gebruik en vormt een handig naslagwerk. De informatie in de app, zoals ICD - nieuws en het ICD - handboek, wordt regelmatig bijgewerkt door een team van specialisten en is gemakkelijk te delen met anderen. De ICD -app is er voor ICD - dragers, partners, familie en vrienden, maar ook voor zorgprofessionals die dagelijks te maken hebben met ICD - patiënten. De ICD - app is en blijft gratis. De ICD - app is ontwikkelt voor iPhone en Android. De ICD - app werkt daarnaast samen met Stichting ICD Dragers Nederland (STIN) en de Hartstichting. De ICD -app is een initiatief van Martijn Kampshoff, in samenwerking met Medtronic. Download hem vandaag nog. Ik heb hem zelf al een half jaar, en vindt het een geweldige app. Coby van der Sluis
Gasvorming Een klein oud vrouwtje gaat naar de dokter en zegt: Dokter, ik heb een probleem met gasvorming. Het stoort me eigenlijk niet, want mijn winden zijn altijd stil en ruiken niet. Eigenlijk heb ik sinds ik hier binnen ben gekomen al minstens 20 winden gelaten. U hebt er vast niets van gemerkt, want ze ruiken niet en ze zijn altijd stil. De dokter: Ik begrijp het, neemt u dit medicijn en kom volgende week nog maar eens terug. Een week later komt het vrouwtje weer terug bij de dokter en zegt: Dokter ik weet niet wat u mij gegeven hebt maar mijn winden zijn nog steeds geluidloos maar ze stinken verschrikkelijk. De dokter zegt: Goed zo. Nu uw neusholtes weer open zijn zullen we eens kijken wat we aan uw gehoor kunnen doen. Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
18
PUZZEL: WOORDZOEKER
C O L R C T R E K H A A K N E
A A D U E A K A A T G W E S K
R H M I I E M M M N E E R P O
A N C P E F F P P E Z S E E A
V B G S I H E S E T I P T L R
A E S I I N J L E R N E O L A
N D N T D R G I R O S N I E K
E K E E A N O G R O A V L N L
I O L B G C A S E V U A E E A
T T W E T A A T I V T N T R P
A S E B T H W R S V O G R E S
M T G L I S C W A F O E O P T
I N E O A N S U U V L R L M O
ANIMATIE
KARAOKE
TENTSTOK
BINGO
KLAPSTOEL
TOILETROL
CAMPER
LUCHTBED
TREKHAAK
CAMPINGGEVOEL
LUIFEL
VOORTENT
CARAVAN
PROVISORISCH
VOUWWAGEN
CHALET
SFEER
VRIJHEID
GASSTEL
SNELWEGEN
WESPENVANGER
GEZINSAUTO
SPELLEN
ZELFSTANDIG
KAMPEERREIS
STACARAVAN
KAMPEREN
TENT Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
N E N N G H G A L O A E P A E
A T Z R T D C O G P V N Z K L
19
DE WAARHEID OVER ROKEN Er roken meer vrouwen dan mannen in Nederland. In 2008 rookte 30% van de Nederlandse mannen en 24% van de vrouwen van 15 jaar en ouder. Bij zowel mannen als vrouwen vermindert de laatste jaren het aantal zware rokers. Ik rook alleen 1 sigaret na het eten, dat kan geen kwaad! Elke sigaret is er een te veel. Ook die ene sigaret per dag bevat stoffen die schadelijk zijn voor onze gezondheid. Stoppen met roken, daar kan niemand je bij helpen. Uw huisarts kan u adviseren bij het stoppen en eventueel naar de apotheek verwijzen voor middelen die daarbij kunnen helpen. Vraag ook altijd mensen uit u directe omgeving om u te ondersteunen. Voor vragen, advies of een steuntje in de rug, kunt u 7 dagen per week en 24 uur per dag bellen met de Informatielijn van STIVORO (het expertisecentrum voor tabakspreventie): 0900 9390 (€ 0.10 per minuut).Van maandag tot en met vrijdag kunt u tijdens kantooruren op dit nummer persoonlijke vragen stellen. Kijk ook op www.stopeffectief.nl Elk jaar lukt het 100.000 mensen om te stoppen met roken. Ze voelen zich al na een paar weken fitter, zien er gezonder uit en hebben meer energie. En elk jaar merken die 100.000 mensen dat ze meer adem en conditie hebben. Ze ruiken en proeven beter en besparen al gauw honderd euro per maand. Het gevaar van meeroken wordt sterk overdreven. Niet-rokers die wel vaak in een omgeving verkeren waar wordt gerookt, lopen wel degelijk gezondheidsrisico’s. Baby’s en jonge kinderen hebben vaker last van ontstekingen van de luchtwegen en de oren. En kinderen met aanleg voor astma krijgen daar eerder last van als hun ouders roken. Als meeroker heb je 20 tot 30% meer kans op een hartaandoening. Meeroken is ook een oorzaak van longkanker. Elk jaar sterven ongeveer 200 mensen als gevolg van het inademen van de rook van anderen. Roken is een goede manier om te lijnen. Roken is helemaal geen manier van lijnen en ook nog eens superongezond! Roken is de grootste risicofactor voor hart-en vaatziekten. Daarom is onmiddellijk stoppen van groot belang. De roker die stopt en als compensatie meer gaat snoepen en niet veel doet aan bewegen, loopt grote kans zwaarder te worden. Kijk op www.hartstichting.nl voor brochures over gezonde leefstijl of raadpleeg www.voedingscentrum.nl
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
20
Elk jaar sterven bijna 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Elk jaar gaan er bijna 15.000 mensen dood ten gevolge van roken, vooral aan longkanker, kanker in het hoofdhalsgebied en andere longaandoeningen. Ruim 5000 mensen sterven aan hart- en vaatziekten als hartinfarct, beroerte en hartfalen. Pubers raken sneller verslaafd aan sigaretten dan volwassenen. Veel pubers vinden roken stoer en denken dat het populair maakt. Daarom proberen ze wel eens een sigaret. Vooral tussen de 12 en 14 jaar neemt het aantal rokende kinderen sterk toe. Hoe jonger ze beginnen met roken, hoe vaker ze blijven roken. Pubers willen graag nieuwe dingen uitproberen. Dat hoort bij de leeftijd, maar met roken is dat gevaarlijk. Roken wordt heel snel een verslaving. Bij kinderen gaat dat nog sneller dan bij volwassenen. Roken tijdens zwangerschap heeft nadelige gevolgen voor de baby. Er zijn in elk geval aanwijzingen dat roken van de moeder tijdens de zwangerschap(en na de geboorte) de kans op sterfte en wiegendood groter maakt. Uit onderzoek blijkt dat de kans op wiegendood twee keer zo groot wordt als een baby verblijft in een omgeving waar wordt gerookt. Moeders die roken hebben een groter risico op een te vroeg geboren baby. Bovendien is de kans op een kindje met een laag geboortegewicht en niet goed werkende longen groter Rokers hebben twee keer meer kans op een hartinfarct dan niet- rokers. Door roken raakt de binnenwand van de slagaders beschadigd. De vetachtige stoffen die dan in de vaatwand dringen vormen een brijachtige massa(plaque) waarop bloedstolsels ontstaan. De slagader vernauwt, er kan minder bloed doorheen en er kunnen bloedstolsels losschieten. De stolsels kunnen ergens in een bloedvat blijven steken en de bloedtoevoer afsluiten. Dan ontstaat een hartinfarct of beroerte. Rokers worden veel vaker dan niet- rokers getroffen door een hartinfarct en beroerte. Als je al deze feiten op een rijtje ziet staan zou ik zeggen:
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
21
VROUWEN EN HART- EN VAATZIEKTEN Wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten is tot nu toe voornamelijk gedaan bij mannen. Helaas zijn de resultaten van deze onderzoeken zijn niet zomaar te gebruiken bij vrouwen. Er zijn namelijk verschillen tussen mannen en vrouwen bij hart- en vaatziekten. Over hart- en vaatziekten bij vrouwen is bekend dat: • hart- en vaatziekten wereldwijd doodsoorzaak nummer 1 zijn bij vrouwen • per jaar meer vrouwen sterven aan hart- en vaatziekten dan mannen • de symptomen bij vrouwen anders zijn dan bij mannen • vrouwen hun klachten anders formuleren • hart- en vaatziekten bij vrouwen meestal na de overgang voorkomen • slagaderverkalking zich bij vrouwen vaak anders ontwikkelt dan bij mannen Dit zijn belangrijke verschillen om rekening mee te houden in de diagnose en behandeling van vrouwen. Verschillende symptomen bij vrouwen en mannen De meest voorkomende klacht bij een hartinfarct is een beklemmende of drukkende pijn midden op de borst die: • kan uitstralen naar bovenarmen, hals, kaak, rug en maagstreek • ook in rust langer dan 5 minuten duurt • kan samengaan met zweten, misselijkheid of braken Daarnaast hebben vrouwen - vaker dan mannen - een of meer van de volgende klachten: • pijn in de bovenbuik, kaak, nek of rug • pijn tussen de schouderbladen • kortademigheid • extreme moeheid • duizeligheid • onrustig gevoel, angst, snelle ademhaling • misselijkheid of braken Bij vrouwen komt een stil infarct vaker voor dan bij mannen. Op het hartfilmpje is een eerder hartinfarct te zien, maar iemand heeft er zelf niets van gemerkt. Overgang en hartklachten Tot de overgang lijken vrouwen een bescherming te hebben tegen hart- en vaatziekten. Na de overgang neemt het risico toe en krijgen ze vaker te maken met risicofactoren voor hart- en vaatziekten: • hoge bloeddruk • verhoogd cholesterolgehalte • overgewicht • diabetes Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
22
Hormonen lijken voor de overgang een natuurlijke bescherming te geven tegen hart- en vaatziekten. Extra hormonen slikken lijkt dan een oplossing, maar dit geeft mogelijk ook weer andere risico's. Vrouwen die vroeg in de overgang komen, moeten wel extra alert zijn en regelmatig hun bloeddruk en het cholesterolgehalte laten testen. Verschillen in risicofactoren Vrouwen en mannen hebben dezelfde risicofactoren. Er zijn alleen wel verschillen in de impact en de leeftijd waarop ze zich voordoen. Roken Overgewicht Hoog cholesterol Hoge bloeddruk Diabetes Verschil in slagaderverkalking Onderzoek Hartstichting Onderzoek naar vrouwen en hart- en vaatziekten moet prioriteit krijgen. Dat vinden Nederlanders die hun stem uitbrachten voor onderzoeksthema's van de Hartstichting.
Feiten & cijfers ELKE DAG
57
vrouwen overlijden aan hart- of vaatziekten in Nederland HART- EN VAATZIEKTEN
nummer 1
doodsoorzaak bij vrouwen wereldwijd
20.733
overlijden hart en vaatziekten in Nederland Bron: Hartstichting
ZELF EEN STUKJE SCHRIJVEN? Wilt u een stukje in het Regiomagazine laten plaatsen of zou u het leuk vinden om uw verhaal terug te kunnen lezen? Schrijf ons dan een email. Ons email adres is:
[email protected] Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
23
DE HART&VAATGROEP Wat is De Hart&Vaatgroep? De Hart&Vaatgroep is de patiëntenorganisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte. Wij werken op zowel landelijk als regionaal niveau aan informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlbegeleiding en collectieve belangenbehartiging. De Hart&Vaatgroep is opgezet voor en door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben of hun naasten. Ook mensen die (nog) niet ziek zijn en de risico’s uit eigen familie kennen, kunnen bij De Hart&Vaatgroep terecht. Wat biedt De Hart&Vaatgroep u? - Informatiebrochures over hart- en vaatziekten en daaraan gerelateerde onderwerpen - Een internetsite met onder meer een kennisbank met toegankelijke informatie - Het leefstijlmagazine ‘Vida’ met nieuws en achtergronden - Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen - Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband - Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sport- en beweegaanbod - Belangenbehartiging van alle hart- en vaatpatiënten Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, het lidmaatschap (€ 20,-) of het donateurschap op onze internetsite www.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan
[email protected] of bellen met het secretariaat 088- 1111600. U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart&Vaatgroep Postbus 300 2501 CH Den Haag --------------------------------------------------------------------------------------Graag ontvang ik meer informatie over De Hart&Vaatgroep. Naam:.............................................................................................................
Man/Vrouw*
Adres:..................................................................................................................................... Postcode/woonplaats:............................................................................................................. E-mail:.................................................................................................................................... Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
24
advertenties binnenachter
afz: Peter Michielse Essenlaan 22 1741 VM Schagen
Uitgave van:
van en voor mensen met een hart- of vaatziekte