VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
De 9e row-patiëntendag Leven met Hartfalen Een reanimatiecursus volgen Zo raakt u buikvet kwijt
September 2015
COLOFON
INHOUD
Regiomagazine Noord-Holland Noord.
VAN DE VOORZITTER
2
Correspondentieadres: Corrie Balvers, Klokschildpad 17 1704 VC te Heerhugowaard tel.: 072-5714541, e-mail:
[email protected]
DE 9E ROW-PATIËNTENDAG
3
“ DE SIGAAR “
4
HART- EN VAATPUNT WESTFRIESGASTHUIS HOORN
5
HARTFALEN
6
LEVEN MET HARTFALEN
8
Voorzitter: Vacant Contributie: Minimaal € 20,- per jaar. Lotgenotencontacten & reanimatiecursussen Hans Anderson tel : 072-5715130 / 06-53296474 Coby van der Sluis, tel: 0224-551614 Greet Hoffman-Weijtze, tel: 0229-561591
DRESS RED DAY
10
EEN REANIMATIECURSUS VOLGEN
11
Contactpersoon : informatievoorziening & website Corrie Balvers: Klokschildpad 17, 1704 VC Heerhugowaard
IN GESPREK MET: COBY VAN DER SLUIS
13
OVERGANG EN HARTKLACHTEN
15
Contactpersoon Leefstijl en Bewegen: Bernard van Ruiven tel.: 072-5742791 / 06-42474124 Eindredactie: Annet Jansen, tel: 06-46196710
[email protected] Website: www.hartenvaatgroep.nl Layout en druk Nolin Uitgevers B.V. www.nolin-binnenhofprojecten.nl De uitgever en de vereniging zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/of verspreid zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of de vereniging.
EEN NIEUWE BROCHURE OVER SPATADEREN 12
RECEPT GESCHIKT VOOR MENSEN MET HARTFALEN
16
VROUWEN EN HART- EN VAATZIEKTEN
17
VERNIEUWD VAATKEURMERK BIEDT INZICHT IN ZORG AAN ANEURYSMA EN HALSSLAGADER
18
ZO RAAKT U BUIKVET KWIJT
20
BEWEEGWIJZER
22
MOPJES
23
DE HART&VAATGROEP
24
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
1
BESTE LEZERS, In de voorgaande edities van het regioblad treft u op deze bladzijde een voorwoord aan van de voorzitter van De Hart & Vaatgroep regio Noord-Holland-Noord, de heer Peter Michielse. Peter heeft zijn functie met ingang van 1 juli jl. om gezondheidsredenen moeten neerleggen. Het regioteam vindt het erg jammer, maar heeft begrip voor zijn beslissing. Wij danken Peter vanaf deze plaats voor zijn vele werk ten behoeve van mensen met hart- en vaatproblemen en wensen hem het allerbeste toe. De vakantieperiode is voorbij en ik hoop dat u thuis of op uw vakantieadres heeft kunnen genieten van het mooie weer. Mooi weer is ontspannend en dit is goed voor de gezondheid. Na de vakantieperiode kunt u weer bij uw sportclub terecht en/of een lezing volgen bijv. bij het Hart- en Vaatpunt in het Westfries Gasthuis in Hoorn. Ik wil uw aandacht vragen voor de Dress Red Day, die wordt op 29 september 2015 gehouden. Op deze dag wordt aandacht besteed aan de hart- en vaatziekten bij vrouwen. In verschillende ziekenhuizen worden lezingen gegeven en vrouwen worden opgeroepen om iets roods te dragen. De Hart & Vaatgroep werkt hier graag aan mee door op verschillende plaatsen met stands te staan. Hier kunt u foldermateriaal over hart- en vaataandoeningen vinden. Wij hopen u op onze stands te mogen begroeten. Corrie Balvers, secretaris
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
2
DE 9E ROW-PATIËNTENDAG Deze tweejaarlijkse informatiebijeenkomsten, waarvoor altijd veel belangstelling is, zijn een vervolg op de eveneens tweejaarlijkse internationale conferenties over de ziekte van Rendu-Osler-Weber. Zo zal op zaterdagmiddag 14 november 2015 een aantal aan het ROW-Centrum verbonden artsen weer de meest recente informatie verstrekken over de mondiale onderzoeken die in juni j.l. aan de orde zijn geweest tijdens de HHTconferentie in de USA. Deze Patiëntendag vindt plaats in het Conferentiecentrum Zonheuvel in Doorn. Alle al dan niet bij De Hart&Vaatgroep aangesloten ROW-patiënten zijn van harte welkom. De ROW-Patiëntendag is ook toegankelijk voor belangstellenden, zeker ook voor mensen met onverklaarbare neusbloedingen. De ziekte van Rendu-Osler-Weber (ROW), ook wel bekend als hereditaire hemorragische teleangiëctastieën (HHT), wordt gekenmerkt door een verkeerde aanleg van bloedvaten. Meest bekende manifestatie van deze erfelijke ziekte is de aanwezigheid van arterioveneuze malformaties (AVM's), bloedvatafwijkingen dus, die in meerdere organen kunnen voorkomen. Deze AVM's variëren van klein tot groot en kunnen, afhankelijk van de locatie, verschillende symptomen veroorzaken. Kleine AVM's in bijvoorbeeld de neus kunnen heftige neusbloedingen veroorzaken, terwijl de grote AVM's in de longen de oorzaak kunnen zijn van een afgenomen zuurstofgehalte in het bloed en een verstoorde filterfunctie van de longen waardoor een zeer gevaarlijke hersenontsteking kan ontstaan. Ook kunnen AVM’s in het spijsverteringskanaal voorkomen, alsmede in de hersenen, met gevaar voor levensbedreigende hersenbloedingen. De ziekte is door de zeldzaamheid onbekend bij de meeste huisartsen. De ROWPatiëntendag voorziet dan ook in een grote behoefte aan informatie. Vanaf medio augustus vindt u op de website van De Hart&Vaatgroep informatie over agenda en aanmelding. Riet Alaverdy-van der Knijff, voorzitter Diagnosegroep ROW
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
3
" DE SIGAAR " (ingezonden stuk door de heer J.Vriend) Mijn opa Jacob Vriend (1891-1980) stond aan het hoofd van een gezin met 10 kinderen. Zijn laatste levensjaren bracht hij door in het bejaardenhuis . En ik weet nog goed als je zijn kamertje binnen kwam, dat het blauw stond van de sigarenrook . Hij rookte Willem || met van die oranje bandjes er om heen. Ze zaten in een rood blikje. Mijn opa was een goede man, streng en rechtvaardig en had veel met de gemeenschap op. Hij runde een agrarisch bedrijf en allen werkten daar in mee . Naast vee, aardappelen, groenten en bonen werd er ook tabak verbouwd. Mijn opa kreeg er geen tabak van, want hij bleef het nog jaren doen . Maar om van tabak sigaren te maken liet hij via transport bedrijf Gebr. Besseling uit Hem, de bladeren naar Hoorn vervoeren. Naar een sigaren fabriek, ik vermoed "Pool" ,kan ook Bernardo zijn geweest. Daar kwam een belastingzegel om het doosje van 10 sigaren (zie foto). Helaas geen sigarenbandje.Vroeger spaarde ik ze en omdat ik de sigaar ben (vanwege mijn hart) ben ik weer verder gegaan met sigarenbandjes sparen (dit is tevens een oproep ,
[email protected]). Mijn vader Meindert Vriend was ook agrariër ,en alle weken hebben we het wel over onze agrarische "roots". Met het bedrijf van mijn vader ben ik verder gegaan. En heb me gespecialiseerd in het kweken van tulpenbollen.Wegens mijn gezondheid ben ik gestopt in 2013. Ik had daar erg veel moeite mee, ook omdat ik de laatste afstammeling was (stamboom sinds 1700), die een agrarisch bedrijf runde. Maar er komen ook nieuwe dingen op je pad. Ik heb een fruittuin aangelegd van 50 bomen en bessen stuiken . Ook sigaren roken leek mij wel wat, maar het schijnt niet zo gezond te zijn voor je hart en vaten en voor je het weet krijg je een by-pass. Dus sigaren roken dan maar niet. Roken vind ik wel mooi, dus ik rook af en toe een makreel met een bloedverdunner en dat is toch mooi man! Groet, Jaap Vriend (van sportvrienden dinsdag 1 "Hard tegen Hart ", Hoorn e.o.) E-mail:
[email protected]
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
4
HART- EN VAATPUNT WESTFRIESGASTHUIS HOORN Regionieuws augustus 2015 Wat is een HART&VAATPUNT? Het is een laagdrempelig lotgenotencontact welke 7 maal per jaar plaats vindt. Ook mensen die meer willen weten over hartproblemen in bijvoorbeeld de eigen familie zijn van harte welkom.Voor deze middagen worden diverse sprekers uitgenodigd. U kunt tijdens deze middagen vragen stellen en is er uiteraard voldoende tijd om tussen een kopje koffie of thee een mede hartpatiënt te spreken. Deze middagen kunt U samen met uw partner of belangstellende gratis bezoeken. Medewerkers van het HART&VAATPUNT en van de ziekenhuisCARDIO-bezoekgroep zijn allemaal vrijwilliger van de Hartstichting en / of de Hart&Vaatgroep. Zij organiseren de jaarlijkse Hartweekcollecte of hebben zitting in het Regiobestuur van de Hart&Vaatgroep regio Noord-Holland Noord. Al 22 jaar zijn zij actief in het Westfriesgasthuis. Wat dat betreft, mensen die graag een luisterend oor voor u willen zijn. De HART&VAATPUNTmiddagen starten weer op; Donderdag; 17 september; Thema Etalagebenen; Mw. M. Drost, van de afdeling vaatchirurgie, komt uitleg geven over deze kwaal. Hoe kom je eraan en wat is er eventueel aan te doen? Donderdag; 15 oktober; Thema CVA beter bekend als herseninfarct en de problematiek daaromheen. dr. T. van der Ree van de afdeling neurologie is de spreker voor deze middag. Donderdag; 19 november; Thema Cholesterol en Familiair Cholesterolemie. Deze middag is de spreker dhr. D. Basart, gepensioneerd cardioloog en komt speciaal voor u weer even terug in het WFG.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
5
We ontmoeten u, eventueel met uw partner of belangstellende graag. Inloop bij het restaurant vanaf 14.45 uur. Start programma 15.00. Einde van deze middagen ca. 16.30 uur. Aanmelden is gewenst i.v.m. de ruimte in het restaurant.Vrij entree. Aanmelden bij; Greet Hoffman-Weijtze in Spierdijk, telefoon 0229-561591 e-mail;
[email protected] of Nancy Evers in Hoorn, telefoon: 06-53399731 email:
[email protected]
HARTFALEN Wat is nou precies hartfalen? Persoonlijk kende ik de term helemaal niet tot ik op de afdeling cardiologie kwam. Tijd om eens te onderzoeken wat dit nou precies inhoudt. Wie krijgt het, waar moet je op letten en wat voor effect heeft het op je leven. Allereerst is het belangrijk te weten op welke symptomen moeten we letten? In geval van hartfalen is er in ongeveer 80 % van de gevallen een eerder hartinfarct de boosdoener. De hartspier is beschadigd en dat herstelt niet meer. In de plaats hiervan vormt zich stug bindweefsel wat de hartspier stijver maakt. Hoe stijver de hartspier, hoe moeilijker het hart zich vult met bloed. Met hartfalen bedoelen we meestal chronisch hartfalen. Dat betekent dat de klachten langzaam ontstaan. Er is ook nog acuut hartfalen; door bijvoorbeeld een ontsteking aan de hartklep functioneert het hart niet meer. We gaan het eerst hebben over de chronische variant. Bij kortademigheid, kriebelhoest, vermoeidheid en slecht slapen is het raadzaam om even bij de huisarts langs te gaan. Hartfalen wordt vaak pas laat ontdekt omdat men er bij deze toch redelijk alledaagse klachten niet aan denkt dat er iets aan de hand is. Het is echter niet nodig om je niet goed te voelen, met goede medicatie en een aangepaste leefstijl kunnen uw klachten flink afnemen. Dus: Heeft u last van één of meerdere van de bovenstaande klachten, ga er dan mee naar de huisarts. Jaarlijks krijgen ca 35.000 mensen last van hartfalen. Er zijn nu ongeveer 180.000 patienten in Nederland. Mensen die ongezond leven, zoals roken, overmatig alcohol drinken, weinig bewegen of veel te zwaar zijn hebben meer kans op hoge bloeddruk of een hartinfarct en daarmee op hartfalen. Doordat in een beschadigd hart de resterende hartcellen extra hard moeten werken om het hart goed te laten functioneren raken de gezonde spiercellen overbelast waardoor ze langzaam maar zeker ook beschadigen. Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
6
Dit zal in de loop van de tijd de klachten verergeren. Bij extra belasting zoals bijvoorbeeld een zware griep of een longontsteking kan de situatie plotseling verergeren. Hartfalen komt het meest voor bij mensen van 70 jaar en ouder, met het stijgen van de leeftijd neemt het risico toe, negentig op de duizend mensen hebben last van hartfalen in die leeftijdsgroep tegenover drie op de duizend in de leeftijdsgroep van 45 tot 65 jaar. Betekent dit alles dat er niets aan te doen is? Nee het is te behandelen, maar de schade aan de hartspier is meestal niet te herstellen. Maar met medicijnen kunnen de klachten verminderen en zoveel mogelijk voorkomen dat de pompfunctie van het hart nog verder achteruitgaat. Verder moeten patiënten vooral verstandig en gezond leren leven. Hoe ze dat het beste kunnen doen kunnen ze leren bij de speciale hartfalenpoli van het ziekenhuis. Meestal is een combinatie van medicijnen en een aangepaste leefstijl voldoende. In enkele gevallen moet er een tweezijdige pacemaker geïmplanteerd worden die er voor zorgt dat de linker- en de rechterhartkamer gelijktijdig blijven samentrekken. Patiënten die niet goed op behandeling in de vorm van een gezondere leefstijl en medicijnen en een tweezijdige pacemaker reageren kunnen in het uiterste geval een harttransplantatie nodig hebben. Hier komen echter door het beperkte aantal donoren maar slechts enkele mensen per jaar voor in aanmerking. Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
7
LEVEN MET HARTFALEN Interview met Cees van der Sluis Wanneer werd je voor het eerst geconfronteerd met hartfalen? In mei ’99 waren we op vakantie aan het fietsen toen ik ineens pijn op de borst kreeg. Ik begon vreselijk te transpireren en had het benauwd. Het zit bij mij in de familie, maar ik had geen idee dat het om mijn hart ging. Eerlijk gezegd dacht ik dat er iets met mijn longen aan de hand was.We zijn nog terug naar de camping gefietst. De beheerster van de camping zag wat er aan de hand was en wist dat het niet goed was en belde direct de ambulance. Toen de ambulance er was ging ik onderuit met een hartstilstand. De ambulancebroeders gooiden me van de bank af om me te reanimeren, en mijn vrouw riep: “Pas op voor zijn rug”, zich niet realiserend hoe ernstig het eigenlijk was. Onderweg naar het ziekenhuis kreeg ik er nog een hartstilstand over heen. Ik ben met spoed opgenomen in Zwolle, daar ben ik. gedotterd en heb een stent gekregen. Na drie dagen in Zwolle ben ik vervoerd naar Alkmaar waar ik op hartbewaking kwam te liggen. De eerste ervaring was niet prettig. De medisch maatschappelijk werker stelde daar als eerste de vraag of ik wel een begrafenisverzekering had. Een week op hartbewaking daarna op zaal. Ik deed niets als huilen. Kregen jullie geen duidelijke informatie en/of begeleiding? Later kreeg ik wel heel goede begeleiding. Ik kon niet in een groep revalideren omdat ik ook rugpatiënt ben. Daardoor toen 6 maanden individuele fysiotherapie gehad. Hier heb ik ontzettend veel aan gehad. Daarna was het zaak om mijn conditie weer op peil te krijgen. In het begin was ik heel erg teleurgesteld over wat ik kon. Een kilometer of twee op de fiets en ik was klaar. Natuurlijk speelde angst ook een rol. De cardioloog had me verteld dat mijn pompfunctie van mijn hart nog maar 20 / 25 % was.Wij zijn heel goed op de voeding gaan letten, langzaam kreeg ik meer conditie. Goed naar mijn lichaam luisteren en steeds mijn grenzen op zoeken. Dat heeft mij zover gebracht dat ik na ongeveer 10 jaar weer in staat was om zo’n 55 / 60 km te fietsen op een gewone fiets. In 2010 heb ik nogmaals een infarct en weer gedotterd en een stent gekregen. Toen vond de cardioloog dat ik een goede conditie had, dat het niet noodzakelijk was om te revalideren.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
8
Ik kreeg een flinke terugslag, niet alleen lichamelijk maar ook emotioneel. De angst omdat je je bewust wordt van je eigen sterfelijkheid. Dat speelt een enorme rol. Ik huilde om alles. Als mijn kinderen en kleinkinderen kwamen huilde ik tranen met tuiten. Helaas is daar geen begeleiding voor, gelukkig konden wij goed met onze huisarts praten. Voor mijn vrouw was het enorm moeilijk, ik ben niet een persoon die heel gemakkelijk over emoties praat. Ik probeer me ook groot te houden tegenover haar, ik wil haar niet nog bezorgder maken dan zij al is. Ik heb in 2006 een ICD gekregen. Het is een inwendig apparaatje dat een schok geeft als het hart er mee stopt. In 2014 is hij vervangen. Heeft u nog tips voor mensen wie dit net is overkomen? Vaak hoor je van mensen die Hartfalen hebben dat ze niet zoveel kunnen, maar in mijn geval is het absoluut niet zo. Het heeft lang geduurd maar door vol te houden om steeds mijn grenzen op te blijven zoeken heb ik een redelijk goede kwaliteit van leven. Natuurlijk moet ik met bepaalde dingen op blijven passen, zoals mijn vochtinname en heel goed op mijn gewicht blijven letten maar er is voor mij prima mee te leven. Ik besef heel goed dat het niet bij iedereen zo is, maar ik kan iedereen aanraden om binnen zijn/haar eigen grenzen te bewegen. Luister naar je lichaam en niet noodzakelijkerwijs naar andere mensen. Daar staat tegenover: spiegel je ook niet aan andere mensen. Ieder geval staat op zich.Ik kan iedereen aanraden: zorg dat je alle informatie krijgt die je nodig hebt om je beter te voelen. Als u informatie wilt hebben zoek dan niet zo maar op internet maar ga naar de website van de Hartstichting en de Hart- en Vaatgroep zij bieden u ter zake kundige informatie die duidelijk en overzichtelijk is.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
9
DRESS RED DAY
Dinsdag 29 september 2015 roept de Hartstichting alle vrouwen in Nederland op iets roods te dragen om zo aandacht te vragen voor vrouwen en hart- en vaatziekten.Onderzoek is tot nu toe vooral bij mannen gedaan. Er zijn belangrijke verschillen tussen vrouwen en mannen. Op deze dag is er aandacht voor hart-en vaatziekten bij vrouwen (wereldwijd) doodsoorzaak nummer 1. In Nederland overlijdt bijna 1 op de 3 vrouwen hieraan. Meer vrouwen dan mannen overlijden aan hart-en vaatziekten. Daarom verdienen vrouwen meer aandacht zodat het sneller wordt herkend en ze eerder worden behandeld. De Hart & Vaatgroep (patiëntenvereniging van en voor mensen met hart- of vaatziekten) zal op deze dag vanaf 09.00 uur met een informatie stand in de hal van het MCA Alkmaar aanwezig zijn. Het team van cardiologie organiseert in het kader van "Dress Red Day" een informatie avond over hart- en vaatziekten bij vrouwen. Aanvang 19.30 uur. Sprekers: mw . drs M.A.Sluman cardioloog MCA mw. A.Vredenburg -Jimmink verpleegkundig specialist MCA Locatie Pieter van Foreestzaal (015) Zaal open 19.00 uur Om deze avond bij te wonen is aanmelden gewenst. Belangstellenden kunnen contact opnemen met de balie van patiëntenvoorlichting van MCA Tel:072-5483500 of
[email protected] De toegang is gratis De patiëntenvereniging De Hart & Vaatgroep zal hier ook met informatiestand aanwezig zijn.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
10
EEN REANIMATIECURSUS VOLGEN
Een hartstilstand komt altijd onverwacht. Het overkomt elk jaar 15.000 à 16.000 Nederlanders. Zorg er voor dat u dan niet hulpeloos toekijkt. Iedereen vanaf 14 jaar kan het leren. Door het volgen van een reanimatie- en AED-cursus, bent u voorbereid. In gemiddeld 4 uur leert u een hartstilstand herkennen, hartmassage toepassen en mond-op-mond beademing geven. Ook leert u de Automatische Externe Defibrillator (AED) gebruiken. Dit laatste heet ÂdefibrillerenÊ. De instructeur is in het bezit van een certificaat van de Nederlandse Reanimatie Raad (NRR). Uw instructeur leert u reanimeren en defibrilleren op een oefenpop met een AED-trainer. U ontvangt het lesboek "basale reanimatie inclusief AED". Dit lesboek wordt u gratis aangeboden door de Hartstichting. Na de cursus ontvangt u een officieel diploma van de Hartstichting. Wij adviseren u om jaarlijks een herhalingsles te volgen om zo de vaardigheden en kennis op peil te houden. Kosten De Reanimatiepartners van de Hartstichting zijn vrijwilligers. Er is geen winstoogmerk, dus de cursuskosten zijn laag: tussen de €15,- en €55,-. De Reanimatiepartners vragen een prijs die de kosten dekt voor zaalhuur, koffie/thee, etc. Vraag het uw Reanimatiepartner! In Nederland zijn zoÊn 437 cursuslocaties. Neem contact op met deReanimatiepartner bij u in de buurt. Hij of zij vertelt u wat de prijs is, hoe lang de cursus duurt, waar het plaats vindt en wanneer er een plek voor u beschikbaar is.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
11
EEN NIEUWE BROCHURE OVER SPATADEREN Spataderen zijn zichtbare blauwe en verdikte of voelbare kronkelige aderen. Zij ontwikkelen zich doorgaans aan de (onder)benen maar kunnen ook elders in het lichaam ontstaan. Eén op de vier volwassen blijkt een vorm van spataderen te hebben, die met de leeftijd gestaag toeneemt. Vrouwen hebben er meer last van dan mannen. Vorig jaar is de richtlijn Varices (spataderen) voor medisch specialisten vernieuwd. Op basis daarvan heeft een aantal beroepsorganisaties, waaronder De Hart&Vaatgroep en de Hartstichting, een nieuwe brochure Spataderen aangemaakt met informatie over de verschillende soorten spataderen en de verschillende behandelingen die in Nederland worden gegeven. Ook de oorzaken, de soorten spataderen, de daarbij behorende lichamelijke klachten, het onderzoek en aanbevolen leefregels worden in de brochure beschreven. De brochure is te downloaden via www.hartstichting.nl en telefonisch (T 0900 3000 300) of per email (
[email protected]) verkrijgbaar. Op de website van De Hart&Vaatgroep kunt u nagaan welke ziekenhuizen en klinieken zodanige spataderzorg verlenen dat zij het spataderkeurmerk hebben verkregen. Zie daarvoor www.hartenvaatgroep.nl/behandeling/kies-uw-vaatzorg/ spataderkeurmerk.html.
Riet Alaverdy-van der Knijff
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
12
IN GESPREK MET: COBY VAN DER SLUIS
Naar aanleiding van mijn interview met Cees van der Sluis kwam ik tot de conclusie dat er best heel veel aandacht is voor de patiënt, maar dat maar weinig mensen er stil bij staan dat er vaak aan die patiënt ook een partner verbonden is voor wie het hele gebeuren minstens zo ingrijpend is. Naast de zorg voor haar man, had zijn vrouw ook te maken met haar angst en haar onwetendheid over hartfalen.Wat gebeurt er, je leven staat op zijn kop. Maar je weet ook niet waar je de informatie vandaan moet halen. Hier had ik ook een gesprek met haar over: Coby, hoe was het voor jou toen jouw man zomaar uit het niets een hartstilstand kreeg? In eerste instantie wist ik helemaal niet wat er aan de hand was maar toen ik me het realiseerde sloeg de paniek toe. Ik heb beide reanimaties gezien en dat is heel ingrijpend. Vroeger ging je er aan dood. dus ik had niet verwacht dat mijn man er toch weer bovenop zou komen. Dat heeft weliswaar een lange tijd geduurd, maar het was wel een gezamenlijke strijd die wij geleverd hebben. Wat was voor jou het meest frustrerende? Toen Cees vanuit Zwolle overgeplaatst werd en in Alkmaar op de hartbewaking kwam te liggen, vroeg ik aan de verpleegster waar al die apparatuur voor was, maar zij vond het niet nodig dat ik alles moest weten. Zij begreep niet dat ik ook volledig in paniek was, mijn man lag daar! Twee dagen later kreeg ik pas te horen via een verpleegster die daar wel begrip voor had waar alles voor diende. Ik was zo opgelucht na dat gesprek. Later hadden we wel positieve ervaringen hoor, met de afdeling cardiologie, maar die eerste reactie is me wel heel erg bij gebleven.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
13
Wat was het moeilijkste in de hele periode? Je bent zo ontzettend op zoek naar antwoorden en wist helemaal niet waar je die kon vinden. Doordat ik er zo weinig van wist en ik geen lotgenoten kende ben ik lid geworden van toen nog "Hartenzorg" Hierdoor kreeg ik steeds meer kennis over hartfalen, waardoor ik ook iets meer vertrouwen kreeg.We gingen naar iedere lezing en informatie bijeenkomsten die aangeboden werden door Hartenzorg. Wat deed je om er mee om te gaan? Wij kregen ook heel tegenstrijdige informatie, de cardioloog zei: luister naar je lichaam en doe wat je kunt en onze huisarts zei doe rustig aan wees voorzichtig. Ik werd daar heel bang van. Je wist niet aan wie je je nu vast moest houden. Ik heb de angst heel lang bij me gedragen. Ik durfde in het begin niet de bewoonde wereld uit te gaan. Als we gingen fietsen dan keek ik altijd naar de straatnaam, zodat als er iets gebeurde ik wist waar we waren. Dat was altijd in mijn achterhoofd.
Hoe meer informatie je verzamelt hoe minder de angst wordt. Ik heb ook heel snel een reanimatiecursus gedaan. Natuurlijk zijn we ons er van bewust dat het noodlot zomaar kan toeslaan, maar we kunnen er nu goed mee leven. Zowel met de ziekte als met de emoties er om heen. Door er beter mee om te leren gaan ben ik vrijwilliger geworden bij de Hart en Vaatgroep, waar ik nu elke maand patiënten bezoek. Ik hoop hier mee te bereiken dat ik mensen kan helpende die net als ik toen, met hun emoties geen kant op kunnen en bij mij een klankbord vinden. Als ik dan hoor, hoe blij ze zijn dat ze hun verhaal even kwijt kunnen bij iemand die begrijpt waar ze mee rondlopen. Dat geeft mij heel veel voldoening.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
14
OVERGANG EN HARTKLACHTEN
Tot de overgang lijken vrouwen een bescherming te hebben tegen tegen hart- en vaatziekten.Na de overgang neemt het risico toe en krijgen ze vaker te maken met risicofactoren voor hart- en vaatziekten: • • • •
hoge bloeddruk verhoogd cholesterolgehalte overgewicht diabetes
Hormonen lijken voor de overgang een natuurlijke bescherming te geven tegen hart- en vaatziekten. Extra hormonen slikken lijkt dan een oplossing, maar dit geeft mogelijk ook weer andere risico's.Vrouwen die vroeg in de overgang komen, moeten wel extra alert zijn en regelmatig hun bloeddruk en het cholesterolgehalte laten testen. 9 tips voor vrouwen Om het gesprek met de arts voor te bereiden en te voeren: 1. Ga na of u klachten heeft die horen bij angina pectoris of een hartinfarct. 2. Houd in een dagboek bij wanneer klachten optreden en hoe lang ze duren. 3. Stel alle vragen en geef aan als u zich zorgen maakt. 4. Beoordeel of u risicofactor heeft voor hart- en vaatziekten, b.v. met de risicotest. 5. Laat indien nodig een aantal risicofactor testen: bloeddruk, cholesterol- of glucosegehalte. 6. Meld altijd als u hoge bloeddruk of diabetes heeft gehad tijdens de zwangerschap. 7. Meld altijd als er hart- en vaatziekten voorkomen in uw directe familie, ook als de arts er zelf niet naar vraagt. 8. Ga altijd terug naar de arts als uw klachten niet weggaan of als ze verergeren. 9. Neem een familielid of vriendin mee naar het gesprek met de huisarts en vul het gesprek aan. Bron: De Hartstichting
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
15
RECEPT GESCHIKT VOOR MENSEN MET HARTFALEN Aardappels in de oven recept voor 2 personen Ingrediënten: •
300 gram aardappels (vastkokers, bijvoorbeeld rosevall)
•
2 eetlepels olijfolie
•
knoflook
•
rozemarijn
•
tijm
•
desgewenst peper naar smaak Bereidingswijze:
•
oven voorverwarmen op 190 graden
•
knoflookteentje persen
•
aardappelen in de schil in schijfjes snijden of insnijdingen maken tot de helft
•
aardappelen omscheppen met olie, zodat alle aardappels bedekt zijn
•
aardappelen bestrooien met peper en knoflook
•
de takjes rozemarijn en takjes tijm op de aardappels leggen
•
aardappelen 20 minuten in de oven
•
na 10 minuten in de oven aardappelen omscheppen
•
als de aardappels uit de oven komen, de olijfolie afgieten
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
16
VROUWEN EN HART- EN VAATZIEKTEN Er zijn veel verschillen tussen mannen en vrouwen bij hart- en vaatziekten. Over hart- vaatziekten bij vrouwen is bekend dat: • • • • • •
hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1 zijn bij vrouwen. elke dag overlijden er 57 vrouwen en 50 mannen aan hart- en vaatziekten. de symptomen bij vrouwen anders zijn dan bij mannen. vrouwen hun klachten anders formuleren hart- en vaatziekten bij vrouwen meestal na de overgang voorkomen slagaderverkalking zich bij vrouwen vaak anders ontwikkelt dan bij mannen.
Vrouwen en mannen De meest voorkomende klacht bij een hartinfarct is een beklemmend of drukkende pijn midden op de borst die : • • •
kan uitstralen naar bovenarmen, hals, kaak, rug en maagstreek ook in rust langer dan 5 minuten duurt kan samengaan met zweten, misselijkheid of braken
Daarnaast hebben vrouwen- vaker dan mannen - een of meer van de volgende klachten: • pijn in de bovenbuik, kaak, nek of rug • pijn tussen de schouderbladen • kortademigheid • extreme moeheid • • •
duizeligheid onrustig gevoel, angst, snelle ademhaling misselijkheid of braken
Bij vrouwen komt een stil infarct vaker voor dan bij mannen. Op het hartfilmpje is een eerder hartinfarct te zien, maar niemand heeft er zelf niets van gemerkt. Bekijk of download het herkenkaartje hartinfarct op www.hartstichting.nl Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
17
VERNIEUWD VAATKEURMERK BIEDT INZICHT IN ZORG AAN ANEURYSMA EN HALSSLAGADER Vaatkeurmerk toegekend aan ziekenhuizen
De Hart&Vaatgroep reikt dit jaar het Vaatkeurmerk 2015 uit aan 84 ziekenhuizen die aan de kwaliteitscriteria van de patiëntenorganisatie voldoen. Het Vaatkeurmerk 2015 geeft een gedetailleerder beeld van de kwaliteit van de arteriële vaatzorg dan voorheen. Er wordt nu meer inzicht geboden in de zorg rondom behandelingen aan aneurysma en de halsslagader. 97 procent van alle ziekenhuizen die vaatzorg aanbieden hebben het Vaatkeurmerk weten te behalen. Dit was in 2013 90 procent. Het Vaatkeurmerk is voor veel ziekenhuizen aanleiding om de vaatzorg beter te organiseren. Vanaf vandaag kunnen patiënten en verwijzers op www.hartenvaatgroep.nl/kiesuwvaatzorg zien welke ziekenhuizen het Vaatkeurmerk 2015 ontvangen. Het keurmerk helpt vaatpatiënten een keuze te maken voor een ziekenhuis waar goede vaatzorg wordt aangeboden. Doel van het Vaatkeurmerk is het stimuleren van kwaliteitsverbetering en het informeren van patiënten, hun verwijzers en de zorgverzekeraars over de kwaliteit van de in ziekenhuizen geboden vaatzorg. Niet alle ziekenhuizen voldoen bijvoorbeeld aan de volumenorm voor aneurysma en halsslagader (minimaal 20).
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
18
De Hart&Vaatgroep hoopt dat dit in de toekomst door de ziekenhuizen wordt verbeterd. De trend van concentratie van gespecialiseerde zorg en meer samenwerking heeft zich voortgezet. Er zijn nu 63 ziekenhuizen waar aneurysma’s worden geopereerd en 55 ziekenhuizen waar interventies aan de halsslagader worden gedaan. Van deze laatste groep heeft 1 ziekenhuis geen domeinkeurmerk halsslagader gekregen, omdat het de volumenorm niet heeft gehaald. Nieuwe criteria Eén van de nieuwe criteria is dat een ziekenhuis moet voldoen aan de normen die in de indicatorensets (DSAA, DACI en DAVC) voor de behandeling van aneurysma en halsslagader staan, zie:https://www.zorginzicht.nl/bibliotheek/Aneurysmaindicatoren enhttps://www.zorginzicht.nl/bibliotheek/Carotisindicatoren. Voorheen gold voor het Vaatkeurmerk alleen het aantal behandelingen uit deze sets. Als criterium zijn nu alle indicatoren meegenomen. Deze indicatorensets zijn door alle partijen in het zorgveld, beroepsorganisaties, patiëntenorganisatie en ziekenhuizen gezamenlijk opgesteld. Verder zien patiënten of een ziekenhuis de spoedvaatchirurgie goed geregeld heeft: een Vaatkeurmerk-ziekenhuis heeft dagelijks en in de weekenden een endovasculair specialist beschikbaar voor acute vaatzorg. Om in aanmerking te komen voor het keurmerk moet aan een aantal kwaliteitscriteria worden voldaan. Deze criteria heeft De Hart&Vaatgroep opgesteld in nauwe samenwerking met de beroepsgroepen. De Hart&Vaatgroep heeft hiervoor de data gebruikt die ziekenhuizen aanleveren aan het transparantieportaal van het Zorginstituut NL. De Hart&Vaatgroep De Hart&Vaatgroep is de patiëntenvereniging van en voor mensen met een hart- of vaataandoening en hun naasten. De vereniging richt zich landelijk én regionaal op belangenbehartiging, informatievoorziening, lotgenotencontact en leefstijl. Het Vaatkeurmerk 2015 is in samenwerking met het onderzoeksbureau MediQuest uitgevoerd.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
19
ZO RAAKT U BUIKVET KWIJT
Buikvet bevindt zich tussen de organen in onze buik. Dit vet verhoogt het risico op sterftegevallen door hart- en vaatziekten. Daarom wordt aangeraden om regelmatig de taille in het oog te houden. Maar hoe raakt u dat buikvet kwijt, als het er al is? De mogelijkheden: • • •
Sporten Twee soorten buikvetten Waarom uithoudingssporten goed zijn tegen buikvet.
Sport om het buikvet weg te werken Amerikaanse onderzoekers lieten 144 mensen, mannen en vrouwen tussen de 18 en 70 jaar, sporten. Zo konden ze achterhalen welke sportactiviteit het buikvet het beste laat verdwijnen. - Eén derde deed aan uithoudingssporten. De bedoeling was om snel te wandelen op een loopband, waar klim werd nagebootst. Deze groep wandelde per week 12 mijl, wat overeenkomt met iets meer dan 19 kilometer. - Eén derde deed drie keer per week aan spiertraining. - Eén derde combineerde beide sporten.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
20
Twee soorten buikvetten De onderzoekers verzamelden vervolgens de vetgegevens die de personen rond de taille hadden. Zowel het onderhuidse vet, dat het meest zichtbaar is, als het buikvet werd onderzocht. Het buikvet dat zich rond de organen nestelt, is ook het meest gevaarlijke voor de gezondheid. Uit de resultaten blijkt: -
Vet verdwijnt in het algemeen bij een combinatie van beide sporten Het buikvet verdwijnt bij het wandelen. Bij spieroefeningen verliest een persoon het onderhuidse vet, maar er komt buikvet bij.
Waarom zijn uithoudingssporten goed tegen buikvet? Het is simpel een kwestie van calorieën. Om het buikvet te laten verdwijnen is het belangrijk om calorieën te verbranden. Een langdurige sportactiviteit, bijvoorbeeld 19 kilometer per week wandelen, is een goede manier om deze energie te verbruiken. Toch moet u niet in paniek raken als u graag uw spieren traint. De spiermassa onderhouden of verhogen is belangrijk om gezond ouder te worden. Specialisten raden dan ook aan om beide sporten te combineren. Maar met een lichte voorkeur voor de uithoudingssporten, als u teveel buikvet heeft.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
21
BEWEEGWIJZER In onze vorige uitgave gaven wij u een lijst waar u als (ex) hartpatiënt onder begeleiding kunt gaan bewegen. Tot onze spijt was de lijst niet helemaal compleet. Hieronder vind u de complete lijst en de website waar u alle informatie kunt vinden over deze beweeg-groepen
Hart Patienten Sportclub Alkmaar Alkmaar SMC IJmond - Zaanstad Beverwijk (es)Hartpatienten Vereniging Den Helder e.o. Den Helder Recreatiebad Enkhuizerzand Enkhuizen HIB groep De Hartstreek Grootebroek FitmetVisie Heemskerk Stichting Binnensportacc. Heerhugowaard Heerhugowaard HIB Wieringen Zwembad De Venne Hippolytushoef Recratie Sportgroep Hard tegen Hart Hoorn Zwembad Zaangolf Koog aan de Zaan Trimgroep Phoenix Purmerend Gymnastiek Vereniging Lygurcus-Advendo Schagen Zwemvereniging De Hartvrienden Sint Maartenszee Zwembad De Waterdam Volendam Stichting Het Kloppend Hart Volendam Hart in Beweging Kennemerland Wijk aan Zee Verantwoord Bewegen Wormer Zwembad De Slag Zaandam Vereniging De Hartenjagers Zaanstad Zaandam SMC IJmond - Zaanstad Zaandam Stichting Zwembaden Zaanstad Pak van mijn Hart Zwaag Op de website www.beweegzoeker.nl alle gegevens zichtbaar zijn en waar de locatie is en de tijden dat er gesport / gezwommen wordt.
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
22
MOPJES
Oma is honderd jaar geworden Oma is honderd jaar geworden. Groot feest natuurlijk, en voor die gelegenheid komt de burgemeester bij haar op bezoek met een grote bos bloemen. “En mevrouw, u leeft nu honderd jaar”, zegt de burgemeester,” wat is in al die jaren nou de grootste verandering in uw leven geweest?” Zonder een seconde na te denken zegt oma: “ De dokter!” De burgemeester kijkt verrast op en vraagt: “De dokter?” “Ja” zegt oma: “Toen ik twintig was en bij de dokter kwam, moest ik me helemaal uitkleden en gaan liggen, toen ik veertig was, zei de dokter dat ik mijn bloesje uit moest doen en moest gaan zitten. En toen ik tachtig was zei de dokter: Steek je tong maar uit en blijf maar even staan.”
Lekker een balletje slaan Arthur is 90 jaar oud. Hij golft elke dag sinds hij 25 jaar geleden met pensioen is gegaan. Op een dag komt hij terneergeslagen thuis. “Dat was de laatste druppel”, zegt hij tegen zijn vrouw, “ik stop met golfen. Mijn ogen zijn zo slecht geworden dat wanneer ik de bal heb geraakt, ik niet meer kan zien waar hij naar toe is gegaan.” Zijn vrouw leeft met hem mee en maakt een kopje thee voor hem. Terwijl ze gaan zitten, zegt ze: “Waarom neem je mijn broer niet mee en probeer je het nog een keer.” “Dat maakt niet uit”, zucht Arthur, “jouw broer is 103 jaar oud. Hij kan me niet helpen.” “Hij mag dan 103 jaar oud zijn,” zegt zijn vrouw, “maar zijn ogen zijn nog perfect.” Dus de volgende dag gaat Arthur met zijn zwager golfen. Hij legt de bal neer, maakt een krachtige zwaai, en staart met nijpende ogen het veld af. Hij wendt zich tot zijn zwager: “Heb je de bal gezien?” “Natuurlijk!” antwoordt hij, “ik heb perfecte ogen.” “Waar is het naartoe gegaan?” vraagt Arthur. “Dat kan ik me niet meer herinneren.”
Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
23
DE HART&VAATGROEP Wat is De Hart&Vaatgroep? De Hart&Vaatgroep is de patiëntenorganisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte. Wij werken op zowel landelijk als regionaal niveau aan informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlbegeleiding en collectieve belangenbehartiging. De Hart&Vaatgroep is opgezet voor en door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben of hun naasten. Ook mensen die (nog) niet ziek zijn en de risico’s uit eigen familie kennen, kunnen bij De Hart&Vaatgroep terecht. Wat biedt De Hart&Vaatgroep u? - Informatiebrochures over hart- en vaatziekten en daaraan gerelateerde onderwerpen - Een internetsite met onder meer een kennisbank met toegankelijke informatie - Het leefstijlmagazine ‘Vida’ met nieuws en achtergronden - Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen - Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband - Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sport- en beweegaanbod - Belangenbehartiging van alle hart- en vaatpatiënten Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, het lidmaatschap (€ 20,-) of het donateurschap op onze internetsite www.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan
[email protected] of bellen met het secretariaat 088- 1111600. U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart&Vaatgroep Postbus 300 2501 CH Den Haag --------------------------------------------------------------------------------------Graag ontvang ik meer informatie over De Hart&Vaatgroep. Naam:.............................................................................................................
Man/Vrouw*
Adres:..................................................................................................................................... Postcode/woonplaats:............................................................................................................. E-mail:.................................................................................................................................... Hart& Vaatgroep regio Noord-Holland boven het Noordzeekanaal
24
afz: Mevrouw C. Balvers Klokschildpad 17 1704 VC Heerhugowaard
Uitgave van:
van en voor mensen met een hart- of vaatziekte