UITGAVE VAN DE VAKBOND VAN NEDERLANDS CABINEPERSONEEL

VNC nummer 2 - 2013

magazine

SAMEN STERK

STEM!

OR- en GCverkiezingen

UITGAVE VAN DE VAKBOND VAN NEDERLANDS CABINEPERSONEEL

DE ZEKERHEID DAT U IN GOEDE HANDEN BENT

PARKKLINIEK EN PARK MEDISCH CENTRUM onder

één dak

In Park Medisch Centrum kunt u terecht voor verzekerde zorg voor uiteenlopende behandelingen: neurochirurgie, orthopedie en plastische chirurgie In Parkkliniek bieden wij u cosmetische behandelingen die niet door de zorgverzekeraar vergoed worden, zoals liposuctie, ooglidcorrectie, neuscorrectie, borstvergroting, buikwandcorrectie en injectables. Wij behoren tot de beste klinieken in Nederland. Een naam die wij hebben opgebouwd door te kiezen voor kwaliteit. Er staat een uitstekend team voor U klaar met in Nederland opgeleide chirurgen die ieder hun eigen specialiteit hebben. U krijgt een eerlijk advies en er worden duidelijke afspraken gemaakt. Bovendien is de wachtlijst kort. Altijd al een borstvergroting gewenst of denkt u er vaak of misschien stiekem over na. Maak vrijblijvend een afspraak voor een gratis consult waarbij u te allen tijde kunt rekenen op onze vriendelijke professionele service. Op vertoon van deze advertentie bieden wij u 15 % KORTING kortingT.E.M in de maanden MAART 2013. december 2012 en januari 2013

verzekerde zorg en onverzekerde zorg PARKMC

Plastische, reconstructieve & handchirurgie Orthopedie, - hallux valgus - hamerteen neurochirurgie

PARKKLINIEK

cosmetische chirurgie borstvergroting liposculpture ooglidcorrectie Buikwandcorrectie neuscorrectie injectables - botox - restylane

Hoofdweg 90 3067 GH Rotterdam tel.nr. 0800-5022 (gratis) www.parkkliniek.nl

Mac-collega Ze ziet eruit als het jongere zusje van Renée Zellweger. Je kent dat wel: blond haar, blauwe ogen en een gezicht dat altijd een vriendelijke uitdrukking heeft. Daarbij is ze tot in de puntjes gemaquilleerd en ziet haar uniform er tiptop uit. Zeg maar het prototype van hoe een passagier zich de Hollandse stewardess voorstelt. Samen met een vliegvriendin heeft ze deze Europa-BIP aangevraagd, omdat ze het zo gezellig vinden om samen te vliegen. En gezellig hebben ze het, overigens wel op zo’n manier dat het ook heel gezellig is voor de passagiers. Ons BIP-je valt middenin de tweede kistcrew-koppelingsproef en dat is een geluk voor de passagiers, want de door sneeuwval veroorzaakte vertraging kunnen we weer een beetje goedmaken omdat we snel kunnen omdraaien. ’s Avonds bij het eten bespreken we uitgebreid wat we van de proef vonden. Omdat de enquête pas 18 februari online gaat, vraag ik de collega’s om nu één en ander in steekwoorden op te schrijven en het na de 18e alsnog in de enquête te zetten. De proef is immers alleen goed te evalueren als zoveel mogelijk mensen hun feedback doorgeven.

Zellweger en co beloven plechtig dat te zullen doen, als ik ze uit kan leggen waarom ik dat zo belangrijk vind. Nadat de VNC, de Ledenraad en aanpassingen in werktijden versus verlaging werkdruk op Europa de revue zijn gepasseerd, is het belang van het eerlijk invullen van de enquête wel duidelijk. Toch blijft la Zellweger wat stiller. Als ex-Maccollega is ze helemaal blij met haar nieuwe werkgever. Ze vraagt zich serieus af, of na het moeizame cao-proces en bij de huidige recessie, KLM het Europaproduct bij veel negatieve feedback op de KCK niet alsnog door een van de dochterondernemingen zal laten vliegen. En wat gaat er dan gebeuren met onze baan, want zij heeft al ervaring met een luchtvaartbedrijf dat het helaas niet redde. Dat snap ik, maar angst is een slechte raadgever, lieve Zellweger, en er wordt naar je mening gevraagd, dus geef die dan ook. Vul die enquête in, want dit is het moment waarop je mening ertoe doet: na 27 maart vallen alle meningen over KCK onder het kopje ‘zinloos nakaarten’.

Arlette Bruser Hoofdredactie VNC Magazine [email protected]

www.parkmc.nl - www.parkkliniek.nl

van MEDISCH tot COSMETISCH

vnc-park 130129.indd 1

editorial

04-02-13 13:51 VNC-nr. 2 2013

1

deze maand

maart 2013

Nol Visser, Vliegt sinds 1981 en is vicevoorzitter KLM sectiebestuur

Viktor Kloos, onderhandelaar VNC

Artikelen

Columns

12

Vacature VNC

1 Editorial

26

GC en OR verkiezingen

4

28

Kieslijst OR en GC

24 Coach!

30

Opgeven is geen optie!

40 Filijntje

32

KLM Cao – De langste adem loont

54 Vluchtzinnig

36 Cao-feud 38

Groeten van Roy Turkesteen

50

In goede banen

Rubrieken 6

Goed gevonden - Lifestyle

8 Vluchtpost

Nathalie Pruijs vliegt al twee decennia, is op zoek naar enthousiaste covermodellen en interessante verhalen

Avi Wijngaarden

2

Christian Clerx geeft elke maand de beste routetips in Goed Gevonden Travel

Roy Turkensteen. All round steward die ook nog kan inchecken

Op de cover de boegbeelden van de GC & OR – verkiezingscampagne Dennis Macares (KLM) en Mikéla Groeneveld (KLC)

Medewerker VNC Servicedesk

Melissa Franck, tweebander Schrijft herkenbare columns

Sander van Dijk vliegt sinds 2006, is plaatsvervangend hoofdredacteur en doet aan vormgeving

Ingrid Brama vliegt sinds 1998, is hoofd communicatie

Leon Verberkt, sinds 1989 aan boord, heeft een passie voor coaching

Ingeborg Sebel bemant het secretariaat en ondersteunt de redactie

Michel Verbeek vliegt sinds 1989, redacteur en all round VNC-medewerker

Pia van Boven let op punten, komma's en te lange teksten

VNC-nr. 2 2013

Ondertussen op Oost

10

Destination - Oman

11

VNC Achtergrond

13 Servicedesk 14 IPB 16

KLM Achtergrond

18

Destination - Aalborg

19

KLC Achtergrond

20

Destination - Aruba

21

transavia.com Achtergrond

22

Destination - Nederland

23

ArkeFly Achtergrond

42

KLC en route

43

Standpunt Ledenraad

47

Destination - Nairobi

48

Goed gevonden - Culinair

56

Goed gevonden - Travel

58 RSVP 61 Persoonlijk 62

Goed gevonden - Crew life

65

Ten voeten uit

32 26

30

6 VNC-nr. 2 2013

3

Helaas hebben wij in Nederland niet zo’n Dagobert Ducktype dat zoveel geld in de luchtvaart wil investeren

OOO

vraagd voor de gevaren die aan het EASA-rapport kleven. Het bewuste rapport is ondertussen in Brussel aangekomen. Het Europese Parlement wilde eigenlijk snel een beslissing nemen over dit onderwerp, maar kort na de actiedag heeft men besloten die beslissing uit te stellen tot najaar 2013. Natuurlijk heeft dat niets te maken met de actiedag die in heel Europa alle aandacht op de vliegveiligheid vestigde. Of.. zou het? Haha! Wordt vervolgd.

Spannende tijden Eind januari hebben de VNC, FNV Cabin Pressure en de VNV aandacht gevraagd voor de boze plannen van EASA (European Aviation Safety Agency) aangaande het oprekken van de vliegtijden van zowel cabine- als cockpitpersoneel. Op Schiphol liepen we met bijna vierhonderd vliegende collega’s van alle maatschappijen in een lang lint tussen de vertrekkende en aankomende passagiers door. Dat trok veel bekijks, mede omdat de televisie- en radiomakende pers ook massaal waren vertegenwoordigd. In de optocht werden er flyers uitgedeeld aan passagiers om ze attent te maken op het naderende onheil. De omstanders reageerden vol begrip en hier en daar ontstonden leuke discussies. Passagiers maakten ook dankbaar gebruik van de gelegenheid om met een stewardess of vlieger - óf purser natuurlijk - op de foto te gaan. Kortom, de actie verliep in een zeer prettige sfeer. Wij hebben de mensen duidelijk gemaakt dat wij zeer trots zijn op ons werk, maar dat in een sector waar alles draait om veiligheid de plannen van EASA geen doorgang mogen vinden. Vorige maand hebben jullie op deze plek kun-

4

VNC-nr. 2 2013

nen lezen wat de gevolgen van extreem lange werkdagen in de luchtvaart kunnen zijn. Middels een ingezonden brief deelde een gepensioneerde gezagvoerder van een Nederlandse luchtvaartmaatschappij ons heel openhartig mee wat hem na een extreem lange werkdag een keer was overkomen tijdens zijn actieve carrière. En met een actie als die van vorige maand proberen wij zulke incidenten te voorkomen. In maar liefst achttien Europese landen werd met vergelijkbare activiteiten aandacht ge-

Staken Van Brussel naar Madrid, want daar heeft het personeel van Iberia aangekondigd dat het in februari en maart maar liefst vijftien dagen wil staken. Ik betwijfel of zo’n lange staking de oplossing is om uit de problemen te komen, want werkgever Iberia is al lange tijd zwaar verliesgevend. Eerlijkheidshalve moet ik er ook bij zeggen dat de eis van Iberia absurd is: zij wil dat cabine- en cockpitpersoneel maar liefst 23 procent van hun salaris inlevert. Een stevige eis, temeer omdat men ook nog eens duizenden banen wil schrappen. De angst zit er

natuurlijk goed in bij onze Spaanse collega’s. Heel begrijpelijk dat mensen in een land waar al een kwart van de bevolking werkloos is, vechten voor behoud van de banen. Ik denk alleen dat het beter aan de onderhandelingstafel kan gebeuren. Een staking van vijftien dagen gaat dit bedrijf, dat in handen is van British Airways, niet overleven, vrees ik. Ik weet dat ze in Spanje niet zo van het poldermodel zijn, maar dat zou in deze situatie wel kunnen helpen. Iberia heeft Amsterdam inmiddels uit het routenet geschrapt en is hiermee de zoveelste Europese luchtvaartmaatschappij die in grote problemen verkeert. Dagobert Een van de redenen dat de Europese luchtvaart het steeds moeilijker krijgt, is de grote drang van Emirates uit Dubai om de gehele wereldluchtvaart in handen te krijgen. Iedereen vindt het prachtig, zo’n grote A-380 aan de gate op Schiphol (het gerucht gaat dat Schiphol Emirates heeft gesponsord om met die A-380 naar Schiphol te komen) maar vergeet niet dat het wel een groot gevaar inhoudt voor onze werkgelegenheid. Emirates heeft al 190 vliegtuigen, waarvan 32 A-380 toestellen, en ze hebben er nog 58 in bestelling. Verder hebben ze 83 Boeing 777300ER machines en daarvan zijn er nog 68 in bestelling. En zo kan ik nog even doorgaan. Emirates heeft inmiddels 63.000 mensen in dienst, van 150 nationaliteiten en zoekt nog 10.000 mensen voor allerlei functies. De CEO, Sheikh Ahmed bin Saeed Al Maktoum, heeft in het afgelopen boekjaar met zijn ‘speeltje’ een omzet van ruim 18 miljard dollar behaald. Helaas hebben wij in Nederland niet zo’n Dagobert Duck-type dat zoveel geld in de luchtvaart wil investeren. Met de nieuwe luchthaven Al Maktoum International Airport wil men ook nog de titel ‘grootste luchthaven ter wereld’ binnenslepen. Capaciteit: 160 miljoen passagiers per jaar. Kortom, duizelingwekkende cijfers. Voor ons zaak om in ons kleine Nederland heel goed op te letten op de bijna iedere dag veranderende marktomstandigheden: we willen tenslotte allemaal onze leuke baan behouden! Ton Scherrenberg Voorzitter VNC VNC-nr. 2 2013

5

Goed gevonden Onder redactie van Arlette Bruser, bijdragen van Sander van Dijk, Nathalie Pruijs, Ingrid Brama en Pia van Boven

Tea Time Theeleuten of theeleuten die een cadeau

verdienen, moeten eens kijken bij de teabar. Daar kun je theepakketten bestellen voor dames of heren. In elke gift pack zitten drie blikjes heerlijke theeblaadjes met een zeefje. Leuk om te geven, nog leuker natuurlijk om te ontvangen. € 15,95 per pakket, info en bestellen: teabar.nl.

Opgeruimde kinderwagen Als je een kleine hal hebt, kan het een grote irritator zijn dat je je kinderwagen of buggy niet kwijt kunt, terwijl je hem vaak nodig hebt. Er is een oplossing voor deze sta-in-deweg: de BuggUp. Een praktische beugel voor aan de wand, speciaal om buggy’s en kinderwagens op te hangen. Hij is gemaakt van duurzaam gecoat staal en je bevestigt hem met drie bijgeleverde schroeven aan de muur. Er zijn twee modellen: voor kinderwagens en voor buggy’s tot 25 kilo.

6

VNC-nr. 2 2013

Japanse

mandoline

Sommige mensen kunnen het zelf, anderen kopen een Kitchen Aid en weer anderen doen het bij voorkeur met een Japanse mandoline. Voor de duidelijkheid: het gaat hier om het in mooie reepjes, plakjes of julienne snijden van groente en fruit. Aan mensen uit de eerste twee categorieën is dit artikel dus niet besteed, alle anderen opgelet: snijden doe je het meest professioneel met zo’n mandoline. Het schaaf- en snijinstrument helpt je om op makkelijke wijze, zonder dat het je vingers kost, allerlei groentes net zo fijn te snijden als je hartje begeert. En hij neemt nog weinig plaats in ook.

Fashionistaz Net even anders dan anders zijn de accessoires, tassen en sjaals op fashionistaz.nl. De items zijn hot & hip, maar de inkoper geeft er een eigen draai aan met als resultaat een leuke mix van diverse etnische stijlen en must haves die in de collectie van een echte fashionista niet mogen ontbreken. Persoonlijke favorieten zijn de Chinese color Nian Shawl € 79,- en Aztec Chic armband € 39,-. Daarmee kun je lekker kleurig de lente in na de lange koude winter.

Bigger & Better Hutspot is een hippe conceptstore waar alles te koop is, van de kunst aan de muur tot de lampen aan het plafond. Zo’n typisch winkeltje waar je tegen iets aanloopt waarvan je niet wist dat je het wilde hebben. Hutspot biedt jonge ondernemers de mogelijkheid hun producten te verkopen in een eigen ruimte in de winkel. Dankzij een verbouwing met een trendy nieuw interieur heeft Hutspot nu genoeg plek voor de 40 verschillende fijne merken als Diesel, Ivana Helsinki, Ivo De Mas, Kathryn van Aalst interiors en Mexicana. Nieuwe locatie: Van Woustraat 4, bij de Albert Cuyp markt in Amsterdam.

VNC-nr. 2 2013

7

vluchtpost

 Just culture of just a culture? Ik ben immens blij met mijn werkgever KLM. Het leven heeft me een aantal keer flink beetgenomen. KLM heeft me altijd gesteund. Maar er moet me toch iets van het hart. Als ik 25 jaar in dienst ben, vraag ik twee weken na die datum of ik nog op iets van een felicitatie mag rekenen. Een bos excuusbloemen volgt, twee dagen later. Ruim een jaar geleden word ik op het matje geroepen vanwege een klacht van een CA. Een aantal gesprekken later blijkt die klacht totaal ongegrond. Een excuus? Nee. Ik stel een aantal vragen aan de SOM, eerst persoonlijk op kantoor en later per mail, ondertekend met mijn eigen naam. De mail die ik terugkrijg begint met als aanhef ‘Beste Carola’ – ik heet Caroline. Eind vorig jaar heeft onze Zuid-Amerika vlucht meer dan zes uur vertraging. Mede op verzoek van de chef-vlieger, die ons op SPL opwacht, schrijf ik in het Engels een uitgebreid rapport met een verslag over de gang van zaken vanuit de SP-visie. Ook bij navraag hoor ik daar niets meer over. Zelfs niet: ‘we hebben uw rapport ontvangen.’ De UM, die een kopie heeft gekregen, zwijgt. De complimentenbrief die ik over de crew van die vlucht schreef, kwam terug in mijn eigen postvak. Binnen een jaar overlijden mijn beide ouders. Geen enkel bericht van KLM. Ik vraag voor de nazorg voor mijn moeder geen, voor mijn vader wel bijzonder verlofdagen. ‘De UM is vliegen,’ verneem ik, verder niets. Op complimentenbrieven word ik, in een reactie van de UM, meestal Carolien in plaats van Caroline genoemd. De reacties zijn standaard hetzelfde, ook al had ik er een keer drie in een maand. Bijna 34 jaar in dienst. Afgelopen week laat ik mijn UM weten dat ik van de arts antibioticum en rust voorgeschreven heb gekregen. Het geschreven antwoord van de UM luidt: ‘Doe wat de arts zei, neem die rust...’ Mijn lijst is nog langer, maar ik laat het hierbij. Misschien komt dit over als muggenzifterij, maar ‘Just Culture’ is ook kleine oneffenheden melden, omdat ze anders kunnen uitlopen tot gevaarlijke situaties. Caroline Nelissen SP  Martinair reünie Op vrijdag 24 mei 2013 bestaat Martinair Holland 55 jaar. Diezelfde dag houden we een reünie van19.00 tot 01.00 uur bij Claus Event Center in Hoofddorp. Het gaat om een samenzijn van alle onderdelen van Martinair: cockpit, cabine, passage, TD en kantoor. Zelf heb ik twaalf jaar bij Martinair gewerkt als cabinepersoneel en ik hoop vele collega’s uit alle afdelingen van de afgelopen 55 jaar te kunnen begroeten. Je kunt alle informatie vinden op reunieplanners.nl/Martinair reünie. Daar kun je tot 24 maart ook een ticket downloaden. Mocht je nog vragen hebben, stel ze dan via [email protected]. Kirsten Gielen Reacties op de inhoud van VNC Magazine en pittige discussies over ons vak zijn van harte welkom bij Vluchtpost. Anonieme inzendingen worden alleen geplaatst mits de inzender bekend is bij de redactie en lange brieven kunnen worden ingekort. De redactie behoudt zich het recht voor om streamers te plaatsen. Stuur je reactie per mail naar [email protected] onder vermelding van Vluchtpost, of per post naar VNC, Stationsplein NO 406, 1117 CL Schiphol-Oost of deponeer je bijdrage in de VNC postbus op het Bemanningencentrum.

8

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

9

Destination VNC

Blauwe enveloppen In het begin van het nieuwe jaar stromen de blauwe enveloppen weer binnen. De nodige collega’s weten ons te vinden voor de belastingaangifte. Wil je ook een eenvoudige aangifte laten verzorgen voor jou en je eventuele partner? Neem dan tijdig contact op en maak een afspraak via secretariaat@ vnconline.nl. Algemene Ledenvergadering Op woensdag 26 juni 2013 houdt de VNC haar jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. De vergadering begint om 15.00 uur en we sluiten hem vanzelfsprekend af met een hapje en een sapje. Als je erbij wilt zijn, kun je jezelf aanmelden via [email protected]. Op de agenda staan in ieder geval de cijfers over het afgelopen jaar en de begroting voor 2014. Zet 26 juni vast in je agenda, we zien je dan graag.

Oman 10

VNC-nr. 2 2013

foto Renee Rakhorst

Autoabonnement Denk je over de aanschaf van een nieuwe auto? Kijk dan eerst eens naar het VNC autoabonnement. In samenwerking met Pon’s Automobielhandel hebben wij een unieke regeling waarbij VNC-leden een uitstekende auto (Volkswagen, Audi, Skoda of Seat) kunnen huren voor een prima prijs. Die huurprijs is bovendien inclusief onderhoud, bandenservice, reparatie, mobiliteitsgarantie en all risk verzekering. Kosten heb je dus niet, je betaalt verder alleen brandstof. Kijk voor verdere details op onze website.

Cao-nieuws KLM: Op het moment van schrijven ligt het cao-protocol klaar voor stemming in de Ledenraad. Na het laatste overleg heeft KLM teksten opgestuurd en alle bonden zijn daar met een stofkam doorheen gegaan. Als de Ledenraad positief stemt over dit onderhandelingsresultaat hebben we eindelijk een nieuwe cao! KLC: Deze tafel is ook al geruime tijd bezig. Eind februari is er verder gesproken over de cao; op de VNC-website en Facebook-pagina lees je het laatste nieuws. transavia.com: Onze groene collega’s zijn klaar met de huidige cao, maar die loopt per april 2013 af. Binnenkort gaan we dus weer aan de bak. Dit was het weer voor deze maand. Mocht je geen lid zijn en dit magazine toevallig lezen, meld je alsjeblieft aan via vnconline.nl en word lid van de enige vakbond alleen voor cabinepersoneel! Chris van Elswijk Algemeen secretaris VNC

VNC-nr. 2 2013

11

servicedesk

vacature

Vacature VNC Sectiebestuurslid KLM

Stars and Stripes

De statutaire zittingstermijn van Annette Groeneveld, bestuurslid en voorzitter KLM-Sectie, loopt per juni 2013 af. Zij zal zich herkiesbaar stellen, maar formeel is er sprake van een vacature.

Deze maand is de Servicedesk over veel uiteenlopende onderwerpen gebeld en gemaild. Ik licht er een aantal voor jullie uit.

De Ledenraad van de VNC zal tijdens de Ledenraadsvergadering van juni 2013 stemmen over de invulling van deze vacature. De statuten schrijven voor dat een bestuurslid voor een periode van vier jaar wordt gekozen. Als bestuurslid werk je in een team van vliegende collega’s, dat wordt ondersteund door een professioneel onderhandelaar. Je bent als voorzitter en bestuurder van de KLMSectie verantwoordelijk voor alle bij die functie behorende taken binnen de VNC. Ben je geïnteresseerd? Dan kun je meer informatie opvragen bij ons secretariaat. Kandidaat stellen Volgens de statuten moet je je schriftelijk kandidaat stellen en verklaren dat je bij benoeming bereid bent om een bestuursfunctie te aanvaarden. Dat doe je door de onderstaande bereidverklaring volledig in te vullen en naar de VNC te sturen. Verder hebben wij een CV, een brief met je motivatie en een (digitale) pasfoto van je nodig. Twaalf collega’s dienen bovendien jouw kandidatuur met hun handtekening te ondersteunen. Je kunt de bereidverklaring samen met de andere documenten mailen naar [email protected], inleveren bij het VNC postvak op het Bemanningencentrum of langsbrengen/opsturen naar VNC, Stationsplein 406 te Schiphol-Oost. Je kandidaatstelling moet voor donderdag 16 mei 2013 bij de VNC binnen zijn. KLM-Sectiebestuur Bereidverklaring Ik ben KLM’er, lid van de VNC en geen lid van een andere vakbond. Ik stel mij kandidaat als VNC-bestuurslid voor het KLM-Sectiebestuur. Naam



Personeelsnummer

……………………… ………………………………...………... ……………………… ……………………………………………

Postvaknummer ……………………… …………………………………………… Functie aan boord

………….……… ………….……………………...……………...

In dienst sinds

…………………… ………………………………………………

Handtekening …………………… ……………………………………………… (Let wel: zonder recente foto is de aanmelding niet geldig!)

12

VNC-nr. 2 2013

Avi Wijngaarden

Stars and stripes Onlangs belde een collega over een sterblok. Hij had vier sterretjes en drie streepjes. De streepjes zijn gegarandeerd vrij. Je weet echter tot twee weken van tevoren nog niet welke vlucht je zult vliegen. De streepjes kunnen op allerlei manieren worden ingedeeld, bijvoorbeeld RV (reisverlof), NIZ (Niet Inzetbaar) of CS (Compensatie Saldo), maar het belangrijkste is dat je die dagen vrij bent. Het sterblok van de collega werd opgevuld met 4/2 omloop en een CS-dag. Dat is dus correct. Nevenopdracht gratis Ook dit jaar kunnen er weer de nodige cursussen op je rooster verschijnen. Naast de reeds bekende recurrents zijn er ook skills en omscholingen te verwachten. Zo is er voor de eenbanders de R53-dag. Per jaar mag KLM twee van die cursussen in je reisverlof laten doen. Daarna moeten ze óf buiten je reisverlof worden gepland of ín je reisverlof mits je er een CS-dag voor terugkrijgt. Mocht je een cursus op je rooster hebben, houd dan je NG-teller (Nevenopdracht Gratis) goed in de gaten. Als je twijfelt, kun je ons altijd bereiken via de bekende kanalen. Kist-crew-koppeling Op het moment van schrijven wordt de pilot Kist-Crew-Koppeling (KCK) gevlogen op Europa. Collega Eric Manders schreef hier uitgebreid over in het vorige nummer. Een van de veranderingen tijdens deze test is de vliegurenlimiet die tijdelijk wordt opgehoogd van viereneenhalf naar zes uur. Na de test zal iedereen weer volgens de cao vliegen. Als je te maken krijgt met de KCK, vul dan alsjeblieft de enquête in, want de proefperiode zal worden geëvalueerd door de bonden en KLM. Ook op de Servicedesk vernemen we graag wat jullie ervaringen zijn. Waar liggen de pijnpunten, waar zijn jullie tevreden over en waarover vooral niet? Top 3 van februari Voor deze maand wens ik jullie 1. WRR mooie vluchten, gezellige crew2. JV-dagen borrels en alle andere leuke bezig3. Vervangende werkzaamheden heden op de route.

VNC-nr. 2 2013

13

tekst Arlette Bruser foto Pia van Boven

IPB Patagonië is een enorm gebied (1 043 076 km2) in de zuidpunt van Zuid-Amerika. Het grootste deel ligt in Argentinië, een kleiner deel in Chili. De Portugese ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan was de eerste Europeaan die Patagonië aandeed, tijdens zijn reis om de wereld in 1520. De reusachtige mensen die de

14

VNC-nr. 2 2013

bemanning van het schip aan de kust ontwaarden, gaven het gebied zijn naam: ‘patagonie’ betekent ‘grote voeten’. Patagonië is beroemd om de lege vlakheid, de droogte en de eeuwige wind die mensen gek schijnt te maken. Uren kun je er rijden zonder iemand te zien. Er wonen minder dan twee mensen per km2, maar in sommige gebieden

slechts 1 op 250 km2. Maar de kant van Chili en de Andes op is het ook het land van schitterende natuurreservaten en beroemde gletsjers, zoals de Perito Moreno en de Viedma. Patagonie eindigt in Vuurland, bij het meest zuidelijke stadje ter wereld: Ushuaia. Kortom een prima plek om op zoek te gaan naar je in-

nerlijke kracht. Niet leeg genoeg naar je zin? Het is van daar af nog maar 1000 kilometer varen naar Antarctica.

Buenos Aires: 283 euro Buenos Aires - Ushuaia: 42,32 euro VNC-nr. 2 2013

15

KLM

Met z’n allen naar de A330 Met een slinkend aantal MD-11 machines en nog slechts vier bestemmingen voor dit type zijn de dagen van dit unieke 3-motorige vliegtuig geteld. De omscholing naar de A330 is dan ook in volle gang. Dat heeft de afgelopen weken tot wat onrust geleid. Veel collega’s kregen de typetraining A330 (T9) middenin een reisverlof en dat is iets wat onze cao niet toelaat. We kennen ‘nevenopdrachten gratis’, maar geen trainingen middenin reisverlof. Het is zeker een optie om eens te onderzoeken of het reisverlof (RV) van een verzoek onder voorwaarden over een reeds in de indeling geplaatste training heen kan vallen. Je hoeft er dan niet omheen te plannen en het verzoek hoeft niet te worden afgewezen omdat de training middenin het harde verlof staat. Zover is het echter nog niet, dus tot die tijd geldt de cao: hard reisverlof mag niet worden onderbroken. Wel grappig dat tijdens een discussie bleek dat KLM al sinds 2009 op bovenstaande manier met B777 trainingen omging en daarover nauwelijks klachten waren. Zou het soms aan het vliegtuigtype liggen? Voor nu geldt dat typetrainingen vooraf inzichtelijk in de indeling moeten staan, zodat wij er omheen kunnen plannen. Doe je dat niet, dan loop je het risico dat je verzoek wordt afgewezen. Cao-perikelen Eind 2012 kwam de VNC-onderhandelingsdelegatie met KLM tot een onderhan-

16

VNC-nr. 2 2013

delingsresultaat van de cao 2011-2014. Nu de definitieve teksten gereed zijn, kan de KLM Ledenraad van de VNC zich over dit resultaat gaan uitspreken. Alle bonden, en dat zijn er in totaal negen, moeten akkoord gaan met de verwoording van de afspraken in een tekst. Dat is een hele uitdaging. De verwachting is dat het cao-resultaat tijdens de Ledenraad van maart kan worden beoordeeld. Elders in dit magazine geeft onderhandelaar Victor Kloos een uitgebreide inkijk op onze cao-onderhandelingen. Kort dag Als de Ledenraad het cao-protocol goedkeurt, gaat de afspraak in dat wij structureel 1 JV-dag (Jaarlijks Verlof) inleveren van het zomerverlof. De garantie van 22 dagen vrij van dienst gaat daarmee naar 21 dagen vrij van dienst. De dag zal aan het begin van het toegekende zomerverlof 2013 worden ingehouden. De eerste paar dagen van het verlof zijn altijd reisverlofdagen en zo ontstaat de minste hinder. Het wordt langzamerhand wel kort dag. De zomervakanties zijn al toegekend en per 1 mei barsten die los. Let dus goed op wat je eerste dag JV gaat worden. Collega’s waarbij die dag aan de voorkant op serieuze problemen stuit, kunnen contact opnemen met P&A om de dag er aan de achterkant af te laten halen. Let wel: dat kan pas nadat de afspraken formeel zijn goedgekeurd door de Ledenraad! Toen de cao-afspraken werden gemaakt, was de zomer van 2012 voorbij. Om de afspraak over 2012 te realiseren, wordt één

Typetrainingen moeten vooraf inzichtelijk in de indeling staan, zodat wij er omheen kunnen plannen dag in mindering gebracht op het jaarrecht 2013. Die dag gaat dus niet van de zomer af. Verzoekensysteem Door de afronding van de cao-onderhandelingen krijgen we hopelijk weer meer tijd voor andere belangrijke zaken. Bijvoorbeeld voor het verzoek van de VNC aan KLM om de werkgroep verzoekensysteem nieuw leven in te blazen. Toen besloten werd dit systeem te behouden, heeft de VNC een aantal knelpunten bij KLM neergelegd. Omdat iCrew nog niet operationeel was, konden die niet worden opgelost, maar dat mag nu geen probleem meer zijn. We gaan opnieuw aan de slag en het is de verwachting dat de uitbreiding van non flight requests met onder andere regio’s en types al in mei is geregeld. Bovendien is het hoog tijd om de afspraken van het huidige verzoekensysteem in onze cao te verankeren. Nu schakelen we immers nog tussen afspraken uit de PBS en Plan&Go periodes en een heldere set afspraken in de cao is voor iedereen prettiger.

Walk out for Safety Op Schiphol en op 18 andere Europese luchthavens is eind januari actie gevoerd tegen de voorgenomen aanpassingen in de EU/ FTL (European Flight Time Limitations). Die actie heeft al enig succes geboekt: de beslissing over de voorgenomen verslechtering van onze werk- en rustomstandigheden die ze in Brussel moeten nemen, is uitgesteld tot dit najaar. Er wordt dus meer tijd genomen om zich te buigen over dit dossier, dat onder meer wetenschappelijke stukken bevat die onderbouwen dat de oprekking van de vliegtijden onacceptabel is. Verder zijn er twee bijeenkomsten met de betrokken partijen gepland om alle afwegingen mee te laten wegen in de definitieve beslissing. De VNC was erg blij met de opkomst van collega’s. De wandeling over Schiphol van ruim 300 cabine- en cockpitcollega’s in uniform heeft de aandacht getrokken van onze passagiers en de media. Dat was precies de bedoeling!

Annette Groeneveld Voorzitter KLM-sectie

VNC-nr. 2 2013

17

Destination KLC

Cabine Crew- Vote for VNC!! Van 25 maart t/m 15 april 2013 vinden er verkiezingen plaats voor de Groepscommissie en de Ondernemingsraad. Momenteel vervullen drie collega’s, alle drie lid van de VNC, twee zetels in de GC51 en een zetel in de KLM Ondernemingsraad waar KLM Cityhopper deel van uitmaakt. Dit willen wij graag zo houden. En liefst willen we zelfs meer zetels om meer invloed te kunnen uitoefenen. Daarom is het van groot belang dat jullie je stem laten horen! Hoe werkt het? Halverwege de maand maart ontvang je een e-mail op je KLM4U e-mail adres met daarin een link die jouw unieke stemcode is. Klik de link aan en breng meteen je stem uit op een VNCkandidaat. Zorg er dus voor dat je toegang hebt tot je KLM4U e-mail en dat je mailbox niet te vol zit. Mocht je problemen hebben met je KLM4U e-mail dan kun je bellen naar de IT Helpdesk: 020-6491324. Hoe meer stemmen wij hebben, hoe beter wij - met onze jarenlange ervaring - jullie belangen kunnen behartigen!

Aalborg 18

VNC-nr. 2 2013

foto Monika van Evelingen

Safety Walk Eind januari voerde de VNC samen met andere bonden actie tegen de plannen van de EASA (European Aviation Safety Agency) om werktijden op te rekken. Want dat zou natuurlijk ten koste van de veiligheid gaan! KLC was bij deze demonstratie vooral goed vertegenwoordigd door de vliegers en deels door cabinepersoneel. De stoet liep van het Sheraton Hotel langs de aankomst- en vertrekhallen. Wij hopen dat wij minister Schultz wakker hebben geschud en dat zij haar invloed inzet in Brussel om de belachelijke plannen snel van tafel te doen verdwijnen!

Einde-contract-gesprek Bij sommige van onze collega’s is het contract niet verlengd. Als zij dit uiterst vervelende bericht krijgen, vragen deze collega’s de VNC vaak of wij nog iets kunnen doen. Als een contract afloopt, kan KLC in feite doen wat ze wil, zonder hierbij wetten te overtreden. De beslissing is dus definitief. Het KLC-Sectiebestuur neemt na akkoord met de betreffende collega contact op met de CCM om kort te sluiten of het inderdaad om een definitieve beslissing gaat of dat ontslag nog kan worden voorkomen. Als dat zo is, kunnen wij uiteraard ter ondersteuning meegaan naar een vervolggesprek. Blijf lid bij doorstroom naar KLM! Stroom je binnenkort door naar KLM? Dan blijft je lidmaatschap bij de VNC geldig, je moet alleen wel bij [email protected] melden dat je bent doorgestroomd. Wij wensen je alvast heel veel succes en vooral veel plezier met je carrière bij KLM! Namens het KLC Sectiebestuur Karin Kwakman

VNC-nr. 2 2013

19

Destination transavia.com

Capaciteiten Tot 2008 kon iedereen die lang genoeg in dienst was bij Transavia purser worden. Op basis van de verschillende evaluaties en beoordelingen die bij de Unit Coach bekend waren, een met succes afgeronde Engelse talentest, een positief PPG (Purser Potentieel Gesprek) en een succesvolle promo, werd je purser. Toen werd het ‘assessment’ ingevoerd, omdat transavia.com wil weten of een persoon voldoende capaciteiten bezit om purser te worden. Aan de hand van twee rollenspellen, gesprekken met een psycholoog en diverse persoonlijkheidstesten wordt dit bepaald. Een IQ test moet uitwijzen of je een bepaald denkniveau hebt.

Aruba 20

VNC-nr. 2 2013

foto Chris van Elswijk

Transparantie Veel vragen over het assessment gaan over het feit dat sommigen vorig jaar een herkansing hebben gekregen en anderen niet. transavia.com heeft aangegeven dat dit op individuele basis met de desbetreffende personen is afgesproken. De VNC vindt dat hier een transparant beleid voor moet komen. Het kan niet zo zijn dat door het jaar procedures worden aangepast, zonder dat dit naar de medewerkers wordt gecommuniceerd. transavia.com eist tegenwoordig dat wie purser wil worden over een MBO4 denkniveau moet beschikken. Volgens het bedrijf is dit geen nieuwe eis, maar een bestaande die nu strenger wordt toegepast. Wie dat denkniveau niet heeft, kan geen purser worden en alleen

als freelance CA bij transavia.com blijven vliegen. Veel CA’s, seizoeners, worden na jaren dus opeens de dupe van een strikter beleid. De VNC pleit daarom voor een transparante en heldere overgangsfase. Het beleid van transavia.com is dat CA’s worden voorbereid om purser te worden. Alleen als purser kun je bij het bedrijf blijven vliegen (tenzij je freelancer wordt). Als medewerkers hun loopbaan bij transavia.com alleen op basis van een bepaald werk- en denkniveau mogen voortzetten, moet dat bij de sollicitatie al worden getest; of op zijn minst moet duidelijk worden aangeven wat de consequenties zijn als het denkniveau te laag is. De VNC zal in ieder geval de discussie omtrent het assessment met het bedrijf blijven voeren. Mocht je over dit onderwerp vragen en/of opmerkingen hebben, schroom dan niet om contact met ons op te nemen! Sander Kok Martine Romeijn Sectiebestuur transavia.com

VNC-nr. 2 2013

21

Destination ArkeFly

Nog even geduld… Achter gesloten deuren wordt bij ArkeFly nog steeds vergaderd, onderhandeld en overlegd. Concrete ontwikkelingen zijn er echter nog niet te melden. We hopen natuurlijk dat dat volgend VNC Magazine wel zo is. En mocht er eerder nieuws zijn, dan kun je dat meteen op de vnconline.nl en Facebook vinden.

Nederland 22

VNC-nr. 2 2013

foto Roberto Tunzi

VNC-nr. 2 2013

23

coach!

Altijd fit Ken ik jou niet ergens van? Die vraag wordt vaak veroorzaakt door een minuscuul klein fotootje in VNC Magazine. Met mijn zilveren jubileum voor de boeg toch een verrassend fenomeen. Niets mis met de vraag overigens, maar herkenning aan de hand van beeld werkt klaarblijkelijk sterker dan de lengte van iemands dienstverband. Persoonlijk vind ik de vervolgvraag wat ik als coach zoal doe lastiger, aangezien de belangstellende daarmee uitleg vraagt over de essentie van het woord. Ik kom dan met termen als het begeleiden van een leerproces, het verbeteren van potentiële kwaliteiten en het stellen en behalen van doelen. Bewust vermijd ik woorden als mentoring en counseling, terwijl therapie überhaupt niet over mijn lippen komt. Het woord alleen al. Containerbegrip In feite is coaching een ‘containerbegrip’, een woord zonder duidelijke betekenis. Mijn maag protesteert direct zodra een containerbegrip in beeld dreigt te komen. Hij wordt al flauw bij ‘apart’, zet de eigen zuurfabriek in werking bij ‘respect’ of ‘excuses’, om over te schakelen op gevaarlijk krampbewegingen zodra ‘communicatie’ de hoek om zeilt. Alles heeft zijn reden, zeg ik maar. ‘Apart’ gebruiken we allemaal wel eens als we een modern interieur of artistieke kleding bij iemand zien die vraagt wat we ervan vinden. ‘Respect’ werd een issue nadat pesten en geweld tegen hulpverleners en scheidsrechters groteske vormen aannam. ‘Excuses’ kwamen er in veelvoud van de heren bankiers, politici en epo-gebruikende wielrenners. Ondertussen zit ik met dat label ‘coach’ dat ik me langgeleden heb opgeplakt. En als labels eenmaal hangen, zie ze dan maar eens te verwijderen. Coachen is vragen, veel vragen, jezelf ondergeschikt maken. Luisteren, veel luisteren. Coachen is de brei van woorden en achterliggende bedoelingen registreren en trachten de essentie van gedachten en acties aan elkaar te rijgen. De ene dag als schoolmeester de orde handhaven, een ander moment zijdezachte complimenten uitdelen. Ideeën aandragen, bouwen aan motivaties, theorieën verduidelijken, leerdoelen achterhalen, rollenspelen schrijven en simuleren. Maar bovenal het vergrootglas leggen op een individu, alsof hij het enige is dat op dat moment telt. Een coach is altijd fit, tot hij aan het einde van de dag is leeggelopen als een te vol geblazen ballon. Coachen is coachen, containerbegrip of niet. Een coach herken je nu eenmaal niet aan een foto in een magazine. Leon Verberkt SP en Sollicitatie- en Loopbaancoach

24

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

25

OR & GC verkiezingen

CABIN CREW – REPORT TO VNC WHAT WHEN WHERE

verkiezingen Ondernemingsraad & Groepscommissie 25 maart t/m 15 april 2013 digitaal stemmen, thuis, op het BMC of op de route

Waarom stemmen? Voor een termijn van drie jaar hebben wij de eer om jou als medewerker van het grootste KLM bedrijfsonderdeel te vertegenwoordigen in de Ondernemingsraad en de Groepscommissie. Vanuit onze passie voor het vliegen zetten wij ons in voor een florerende en gezonde KLM en KLC, met goede arbeidsomstandigheden voor al het cabinepersoneel. Volle agenda’s en lange vergaderdagen zijn allemaal de moeite waard als wij het paspoort weer door de aanmeldcomputer halen om aan de volgende vlucht te mogen beginnen. Jullie helpen ons met alle feedback en met de nieuwe inzichten die jullie ons geven. Eens in de drie jaar hebben wij jullie steun keihard nodig bij het verdedigen van onze belangen en dat is nu! Hoe stemmen? Tijdens de verkiezingsperiode (18 maart t/m 15 april) ontvang je via KLM4u.com een e-mail met een link. Klik op die link en je kunt direct je stem uitbrengen op een VNC-kandidaat van de GC en een van de OR. Het maakt verschil! Inflight Services is het bedrijfsonderdeel met de meeste medewerkers en dus met de meeste Ondernemingsraad- en Groepscommissieleden. Maar drie jaar geleden hebben te weinig medewerkers hun stem uitgebracht. Dat moet anders! Laat het bedrijf zien dat je jouw vertegenwoordigers steunt. Hoe meer stemmen er worden uitgebracht, des te sterker is onze onderhandelingspositie bij de bedrijfsleiding. Die kan niet om onze standpunten heen als wij gesteund worden door het overgrote deel van de medewerkers, jullie dus. Op wie stemmen? De VNC is bij KLM de grootste vakbond en heeft aan de arbeidsvoorwaardelijke tafel dus een ijzersterke positie. Omdat te weinig collega’s bij de vorige verkiezingen hun stem hebben uitgebracht, hebben wij een kleiner aantal zetels gekregen dan waar we recht op hadden. Dat is zonde! Bij deze roepen we alle collega’s en vooral onze VNC-leden op om hun e-mail te openen, op de link te klikken en hun stem op een VNC-kandidaat uit te brengen! Als je graag wilt weten wie onze kandidaten zijn en waar ze voor staan, kun je dat lezen in de Verkiezingskrant en op de VNC website en Facebook. Ook kun je de kandidaten treffen tijdens vluchten of op het Bemanningencentrum. Spreek ons vooral aan of stuur een mail en stel kritische vragen. We doen dit werk tenslotte voor en namens jullie!

26

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

27

Dit zijn onze kandidaten. Zij verdienen jouw stem! Binnenkort meer in de VNC verkiezingskrant.

Kieslijst GC31 1. Bert Daudeij

2. Jürgen Nagelkerke

Kieslijst OR 1. Terence Tilgenkamp

4. Dave Schildwacht(KLC)

9. Annelie Bijpost

14. Robert van Sloten

2. Fenna den Hartog

5. Paul Beuvink

10. Judith Bannenberg

15. Bert Daudeij

3. Wendie Oechies

6. Roelien Eppinga

11. Frans Berghuis

16. Erik Raphet Meeng

7. Trudy Bijl

12. Vincent Haberland (KLC)

17. Jürgen Nagelkerke

3. Mark Broekhans

4. Margreet Hubert

5. Marije Kroese

6. Carolina Bouwer

7. Dani Marculescu

8. Ton Souren

9. Brendan van de Ruit

10. Helga Petersen

11. Eva Bosnjakovic

12. Lilian Vyth

8. Petra Bovenhoff

13. Janet Schaap

13. Lilian de Jager

14. Erik Raphet Meeng

15. Avi Wijngaarden

16. Harmienke van der Graaf

17. Daniëlle Wilms

18. Willeke van den Boomgaard

19. Hanneke van Zoelen

20. Robbert Jan Velzeboer

21. Nathalia Kustarjo

22. Tanja van Buuren

23. Judith van Berkom

24. Diederik Swart

25. Jeannette Zuidhof

26. Ruud Schoonheijt

27. Paul Millward

18. Marion Leguijt

Kieslijst GC51 KLC 1. Eveline Jacobs

28

VNC-nr. 2 2013

2. Alicia van Dongen

VNC-nr. 2 2013

29

helpen

Opgeven is geen optie! Ieder jaar worden wij bij de VNC opgeschrikt door de melding dat collega’s ernstig ziek zijn of zelfs zijn overleden. Helaas is maar al te vaak een vorm van kanker de oorzaak. Deze afschuwelijke ziekte maakt nog steeds ongelofelijk veel slachtoffers, vaak ook in de directe omgeving. Voor de patiënten is opgeven zelden een optie, ze proberen er het beste van te maken. Door onderzoek wordt de overlevingskans voor een aantal soorten kanker gelukkig wel steeds groter, maar dat onderzoek kost enorm veel geld. Alpe d’HuZes Een aantal jaar geleden vatte een groep vrienden, waarvan er één herstellende was van kanker, het idee op om geld in te zamelen voor onderzoek naar kanker. Zij hebben toen het plan bedacht om met z’n zessen zes keer de Alpe d’Huez in de Franse Alpen op te fietsen, en wel op één dag! Alpe d’HuZes was geboren. Het jaar daarop waren er 66 fietsers en nu, in 2013, heeft men de inschrijving moeten beperken tot 8000 deelnemers. Naast de fietsers leveren inmiddels ook lopers en rolstoelers eenzelfde prestatie - allemaal voor het goede doel. Het evenement kent een strikt ‘anti-strijkstok-beleid’. De complete organisatie, het werk van honderden vrijwilligers: alles gebeurt belangeloos. VNC doet mee De VNC weet dat een aantal van haar leden ook dit jaar weer de uitdaging aangaat. Daarvoor moeten zij voldoen aan de inschrijfregels en de verplichte bijdrage van 2.500 euro storten. Dat bedrag wordt veelal door sponsoren en vrienden bijeengebracht. De VNC wil er ook een bijdrage aan leveren. Ben je zelf lid van de VNC en ga je meedoen met Alpe d’HuZes? Stuur dan een mail naar [email protected]. Vermeld je personeelsnummer, de maatschappij waar je werkt, je startnummer (als je dat al hebt) en eventueel de dag dat je gaat rijden. Wij nemen dan contact met je op. Vrijwilligers De VNC zou het ook leuk vinden om de VNC-vrijwilligers in het zonnetje te zetten. Dus ben jij net als ik vrijwilliger? Laat mij dat dan via bovenstaand mailadres ook weten. Geef duidelijk aan wat je dit jaar gaat doen. De VNC hoopt op veel positieve reacties.

foto Nol Visser

30

VNC-nr. 2 2013

Nol Visser Vicevoorzitter KLM-Sectie VNC-nr. 2 2013

31

KLM cao

Een aanvaardbaar onderhandelingsresultaat ligt op tafel

De langste adem loont! Wel anderhalf jaar duurden de cao-onderhandelingen tussen KLM en alle bonden. VNC-onderhandelaar Victor Kloos kijkt terug op die veelbewogen periode, die gelukkig met een goed onderhandelingsresultaat werd afgesloten. tekst Victor Kloos foto’s Rita Zovanyi

Het zijn misschien wel de meest heftige cao-onderhandelingen met KLM geweest van de afgelopen vijftien jaar. In september 2011 stuurde de VNC nog een uitgebreide brief met voorstellen voor een gewone loonsverhoging en aanvullende zaken, om vervolgens bij de eerste onderhandelingsronde door KLM geconfronteerd te worden met wel een heel dramatisch verhaal over de toekomst van KLM. De onderhandelingsdelegatie van de VNC was meteen op haar hoede, het gebeurt immers wel vaker dat KLM een slecht verhaal vertelt… was het de vorige keer niet net zo gegaan? Eerst loonmatiging afspreken om daarna geconfronteerd te worden met goede resultaten bij KLM? En waarom was niet in de zomer van 2011 – daags voor het cao-gekletter - al de stormbal gehesen? Het antwoord was dat in die twee maanden de luchtvaartwereld en haar toekomst er heel anders was uit komen te zien. KLM toonde zich resoluut: er moest wat gebeuren om de kosten fors terug te dringen, ook de arbeidskosten. Dat was dus duidelijk: inleveren geblazen. Want al krijg je een kleine loonsverhoging, de inflatie is momenteel veelal hoger. De VNC heeft toen op vier zaken ingezet: Een loonsverhoging, een concrete maatregel voor werkdrukvermindering, onderzoek naar nut en noodzaak van de voorgestelde maatregelen en een werkgelegenheidsgarantie. Het CAO-team met vlnr Roberto Tunzi, Ingrid Brama, Victor Kloos, Annette Groeneveld en Chris van Elswijk

32

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

33

niet zover, omdat het externe onderzoek nog niet was afgerond. Datzelfde gold voor de VNV, de vakbond van de vliegers. De meeste andere bonden wilden ook door. Het was jammer dat KLM dacht en ook suggereerde dat pauzeren een vertragingstactiek zou zijn van de VNC en er zijn toen best harde woorden gevallen. Maar de VNC gaat zoals gezegd voor zorgvuldigheid: het gaat wel om jullie arbeidsvoorwaarden. In de zomer is de Ledenraad geïnformeerd over de uitkomsten van het externe onderzoek. Op basis van deze uitkomsten heeft de Raad geconstateerd dat er ‘iets’ moest gebeuren, maar dan wilde de Ledenraad er ook ‘iets’ voor terug. Een zeer belangrijk onderdeel is natuurlijk de werkgelegenheidsgarantie. Zo zijn wij - de cao-delegatie van het Sectiebestuur en ik - op pad gestuurd met het zogenaamde ‘geven en nemen’-scenario.

Onderzoek De VNC is in eerste instantie met KLM gekomen tot een ‘tussen-cao’. Daarin is een kleine loonsverhoging afgesproken (1,25% structureel per 1 januari 2012 en een eenmalige uitkering van 1,25% per 1 april 2012) en daarnaast werd het - op uitdrukkelijk verzoek van de VNC - mogelijk gemaakt om een extern bureau de onheilstijding van KLM te laten onderzoeken. Want de VNC stelt zich op het standpunt dat cabinepersoneel het gezicht is van KLM, dat door jullie de service van KLM goed door klanten wordt gewaardeerd. In ruil hiervoor hebben we een werkgelegenheidsgarantie gekregen. Voordat we gingen inleveren, moesten we goed van de noodzaak worden overtuigd (overigens: de VNC heeft genoemd onderzoek zelf betaald, om ‘rumours’ nog maar even de kop in te drukken). De afspraak werd ook gemaakt om in mei en juni 2012 verder te onderhandelen om tot een volledige cao te komen. Duidelijke boodschap De eerste maanden van 2012 kwamen de cabinebonden en KLM geregeld bij elkaar om de voorstellen te bespreken die KLM voor haar personeel in

34

VNC-nr. 2 2013

petto had. Parrallel daaraan verliep het externe onderzoek dat door Boer & Croon werd uitgevoerd. Nou, en KLM had wat voor het cabinepersoneel in petto! Een nieuw loongebouw, maar ook een harde aanval op de WRR. De VNC-delegatie heeft regelmatig betoogd hoe belangrijk jullie zijn voor KLM en dat aantasting van de WRR tot veel meer werkdruk zou leiden. En dat het dan veel moeilijker wordt om alsmaar vriendelijk en klantgericht te blijven opereren. KLM was niet echt gevoelig voor deze argumenten en benaderde de aanval op de WRR alleen vanuit het kostenaspect. Gelukkig was de Ledenraad heel helder: ‘handen af van de WRR’. Als onderhandelaar van de VNC heb ik rond het cao-traject een aantal Ledenraden bij mogen wonen, en als ‘handen af van de WRR’ uiteindelijk de conclusie is, gebeurt dat op basis van een inhoudelijke en soms felle discussie. Voor een onderhandelaar, en ook voor jullie Sectiebestuur, is het heel prettig om met zo’n duidelijke boodschap op pad te worden gestuurd. En tja, dan ben ik wel iemand die er volledig voor gaat… Spannend En toen werd het echt nog spannend ook. In juni wilde KLM dooronderhandelen. De VNC was nog

Samen sterk Wat ik niet onvermeld kan laten, is dat er ook spannende momenten zijn geweest tussen de bonden onderling. Zo vond de grondbond van Hoger KLM Personeel (VHKP), daarin gesteund door De Unie, dat cabinepersoneel veel meer moest inleveren. En zo vond de UNC - de (ex-Martinair) vakbond bij KLM aan tafel - dat de WRR in eerst instantie wel degelijk kon worden aangepakt. Wel positief was de samenwerking tussen de VNC en FNV Cabin Pressure. We hebben er bewust voor gekozen samen op te trekken en volgens mij had KLM dat niet verwacht en al helemaal niet gehoopt. Intussen is de VNC sterk onder druk gezet om wat aan de WRR te doen. Er is wat ‘afgebokst’ op dit onderwerp. Maar de grote verslechteringen zijn van tafel… de langste adem loont, want al heeft het lang geduurd, er ligt nu een onderhandelingsresultaat waar we tevreden over mogen zijn. Het is voor jullie Sectiebestuur en mij heel belangrijk geweest dat jullie achter ons zijn blijven staan. Dank voor de vele aanmoedigende mails is hier dan ook op zijn plaats. Uiteindelijk realiseerde KLM zich dat het bedrijf een onbegaanbaar pad was ingeslagen. Minder leuk Is het dan allemaal hosanna? Nee, we moeten dit jaar wel in overleg met KLM over een nieuw loongebouw voor nieuwe medewerkers. Dat is voor die

Het is voor jullie Sectiebestuur en voor mij heel belangrijk geweest dat jullie achter ons zijn blijven staan groep ronduit een verslechtering van de arbeidsvoorwaarden, want voor hen worden in de cao nieuwe aanvangssalarissen ingevoerd die op het niveau zijn van de KLC-cao. Niet leuk voor al het personeel is de 0% loonontwikkeling tot eind 2014. Dat leidt immers zonder meer tot koopkrachtdaling. Een schrale troost is dat er veel bedrijven zijn waar deze 0% wordt afgesproken. Nog een minpuntje: het structureel inleveren van een JV dag. Positief Nog wat kleinere punten in de nieuwe cao die wel goed uitpakken: de werkgelegenheidsafspraken zijn voortgezet. De 16% opslag op de sundries keert terug in het daggeld dat hiermee weer op het oude niveau komt. Bovendien blijft de afspraak van de purser boven de sterkte - die hiermee is gefinancierd - van kracht. Verder komt er een extra keuze voor zwangere collega’s, je kunt voortaan ziekengeld ontvangen in plaats van vervangend werk te verrichten. En op termijn krijgt iedereen een vaste 13e maand. Erg leuk voor collega’s die niet hebben mogen kiezen voor een vaste eindejaarsuitkering: hier bovenop kun je nog een winstuitkering krijgen. Deze is gebaseerd op een staffel op basis van het bedrijfsresultaat. Al met al vind ik het een aanvaardbaar onderhandelingsresultaat, zeker gezien de situatie waarin de luchtvaart en de Nederlandse economie verkeren. Maar bedenk: de Ledenraad heeft hierover het laatste woord. Zij gaat zich hierover binnenkort uitspreken. Hoe dan ook: de VNC staat volledig op de kaart met een duidelijke resultaat - dankzij jullie! Proficiat leden van de VNC! VNC-nr. 2 2013

35

cao-feud

En daar raak ik u kwijt In de ruim anderhalf jaar die het KLM-cao-traject duurde, vloog er heel wat jargon over de onderhandelingstafel. Drie keer woordwaarde, twee keer letterwaarde... Ik wil jullie deze onuitputbare schat aan uitdrukkingen niet onthouden, wellicht bruikbaar als je aan boord even geen tekst hebt ;-) tekst Ingrid Brama

Meters maken Ligt in het cabinemandje

Polderen

We moeten die kaart trekken

Door de bocht gaan

Dimdammen In alle eerlijkheid Unilateraal koekhappen

Naarmate zaken in de puntzak komen wordt het spannend

Plat gezegd

Over de schutting gooien

En daar raak ik u kwijt

Piketpalen slaan Natte lap in de nek krijgen

Met alle Niet gaan ‘jij-bakken’ Exploreren Majeure beweging respect Pingpongen In all fairness In alle nuchterheid

Couleur locale

Op twee tafels leggen

foto Lotte Nägele en Hanne Vroon

36

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

37

groeten van

Roy Turkesteen

Tekst Roy Turkesteen

Roy Turkesteen vliegt sinds juli 2011 bij KLM en vloog vijf seizoenen bij transavia.com. Toen hij een tijdje wilde gaan flexen, kwam hij bij Martinair terecht op afdeling passenger handling. Een periode die veel voldoening gaf.

38

VNC-nr. 2 2013

‘In mijn vliegtijd bij transavia.com moest je er in de wintermaanden uit en dat beviel me niet. Dus besloot ik na mijn vierde seizoen te kijken of ik ernaast kon flexwerken. Ik had gehoord dat ze via het uitzendbureau vaak flexers zochten voor de afdeling Customer Ground Handling (PG). Ik was bekend met deze afdeling door mijn oud Martinair-collega’s die daar zijn ingestroomd toen Martinair Passenger Handling (PH) werd opgeheven. Na twee gesprekken mocht ik beginnen aan een tweeweekse cursus voor iets dat ik eigenlijk al kon. Maar het bleek een hele goede opfrisser, want er was toch wel een hoop veranderd. De afdeling waar ik voor kwam te werken in de functie als HV-agent heet PG: Customer Ground Handling. Wat inhoudt dat je alle transavia.com-vluchten incheckt en bagage inneemt. Eén van de uitdagendste taken bleek het alleen aan de gate staan als de passagiers instappen: ik was met van alles in de weer. Je bent aanspreekpunt van passagiers en staat ze tegelijk te boarden en paspoorten te controleren. De purser belt omdat er een aantal spullen ontbreekt. Je piept de Teamleider Omdraai (TLO-er) op omdat er opeens een rolstoel naar beneden moet die niet in het systeem stond. Je moet op de tijd letten - kunnen de deuren al open, en liefst een minuut eerder dan de bedoeling is. Dan komt de cockpitcrew eraan, die moet je een papier

met de gewichtsverdeling meegeven. Het is een lekker gevoel dit alles in je eentje te kunnen doen. Er is gelukkig altijd wel een controller die oplet, want alle stappen die je tijdens het instapproces doorloopt, moet je bijhouden in het systeem. Te laat We moeten er ook voor zorgen dat iedereen op tijd is. Daar zijn slots voor ingebouwd, momenten wanneer wij iets moeten ondernemen, zodat het vliegtuig niet te laat van de gate weggaat. We moeten bijvoorbeeld de omroep Schiphol bellen als wij enkele passagiers missen en meteen ook zoeken naar de eventueel ingecheckte bagage. Door een aantal codes in het systeem kun je vrij snel zien waar de bagagestukken zich bevinden en die worden er vervolgens uitgehaald. Ik heb regelmatig meegemaakt dat ik een passagier niet meer op een vlucht kon accepteren.

Ontwikkelen In februari 2011 besloot ik te solliciteren bij KLM. Dat ging heel voorspoedig, begin maart had ik al een tweede gesprek. De wachttijd zou ongeveer zes maanden zijnen ik besloot nog een zomer terug te gaan naar transavia.com. Maar op de dag van terugkomst kreeg ik een telefoontje: Inflight Services KLM, of ik 10 juni kon beginnen. Die kans heb ik direct gepakt en zo kwam mijn ‘nevenfunctie’ even helemaal stil te liggen. Toen ik mijn draai binnen KLM had gevonden, heb ik toch het formulier tweede werkgever ingevuld en ik werk nog steeds als flexer bij PG. Hoe lang ik het een en ander nog kan combineren, weet ik niet. In elk geval wil ik mijzelf blijven ontwikkelen bij Inflight Services. Niet alleen met mijn talen, maar wie weet tot purser, trainer of misschien wel bij Cabin Flight Support. Ook al vind ik het vliegen erg leuk, ik wil mezelf op meer terreinen binnen KLM ontwikkelen.’ VNC-nr. 2 2013

39

filijntje

Vernieuwing Elk jaar rond dezelfde tijd is het weer tijd om naar Schiphol Oost te gaan en het flight safety examen te doen. Er wordt zwaar gestudeerd en vooral op tijd vertrokken: deze afdeling slaagt er al jaren in om vrijwel iedereen op tijd in het lokaal te krijgen. Niet op tijd? No hard feelings, maar je komt er niet meer in. De examenlocaties zijn al decennia hetzelfde. Ik kan me herinneren dat ik met mijn vader (ook werkzaam geweest bij KLM) mee mocht om alle nieuwe cabinesimulatoren te bekijken. Ze waren state of the art, een voorbeeld in de luchtvaart en het bewijs hoe serieus KLM haar vliegveiligheid nam! Het was best vreemd om een paar jaar later als prille CA zelf van de slides af te glijden. De training werd gegeven door enthousiaste en super gemotiveerde collega’s die vaak zelf ook vlogen. De examens werden heel modern gemaakt met stemkastjes in de tafels, later moest het op papier, waarschijnlijk om het op te kunnen slaan. Het brandhok lag dicht tegen de ringvaart aan, een paar minuten wandelen. Ooit is er een wettdrill voorgesteld in die ringvaart, is die er ooit van gekomen? Ook toen droegen we overalls met als ‘sokken’ de slippers uit de Royal Class. Voor de dames rode met een gouden strik, voor de mannen simpele blauwe. We zijn inmiddels 30 jaar verder en nog steeds zijn de trainers super gemotiveerd en behulpzaam, nog steeds zitten we op Schiphol Oost en nog steeds loopt er een techneut rond die alles in goede banen leidt. De leslokalen zijn al meer dan tien jaar ‘tijdelijk’ ondergebracht in portocabins; de grond waarop een nieuw Flight Safety gebouw zou komen ligt er al jaren braak bij. Langzaam begint de boel uit elkaar te vallen. Soms doet een verwarming het niet of blijkt dat de vliegtuigdeur waarop geoefend wordt niet meer te gebruiken is. De verplichte simulatoroefening valt in het water omdat een storing niet verholpen kan worden en het wordt onmogelijk om de dag volledig af te sluiten. Indelingen en due dates komen in het gedrang en de spanning om nóg een keer naar Oost te moeten neemt toe. Als we vliegveiligheid zo serieus nemen, wordt het dan niet de hoogste tijd om daar ‘op Oost’ in te investeren? De cockpitsimulator van de lange 8 staat er toch ook niet meer?

Filijntje Venijntje bekijkt heikele onderwerpen met een knipoog

40

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

41

Standpunt Ledenraad

KLM Cityhopper en route

Lente Toen de eerste sneeuwvlokken zich begin december lieten zien, waren wij in gedachten al bij de lente. Hoewel het een prachtig plaatje vormt als je de gordijnen opent en je uitzicht een witte deken is, zorgt sneeuw ook voor het nodige drama op de werkvloer: vertragingen, geannuleerde vluchten, irregular ops, kou, noem maar op. Zolang er geen latten aan de voeten zitten, vinden wij die winter maar niks, dus einde sneeuwpraat, op naar de zomerzon! Kristiansand Voor zonnen op het strand of aan een meer is het nog iets te koud, maar een lange wandeling met eventuele picknick kan prima. In het Noorse Kristiansand, dichtbij de stad Odderoyja, ligt een eiland. Een wandeling daaromheen duurt krap een uur. Hardlopers hebben een leuke uitdaging omdat er wat steile stukken zijn, naast trappen en de mogelijkheid te verdwalen... Je kunt verschillende routes lopen en je komt een leuk café tegen waar ze wafels verkopen. Nice/Cannes Hij is al zo oud als de weg naar Rome, maar omdat er altijd nieuwe mensen komen, mag

42

VNC-nr. 2 2013

deze tip wel weer vermeld. Op een fijne, lange inslaap in Nice huur je een scootertje voor 35 euro per dag en cross je met de wind in je haren in een half uurtje richting Cannes. Daar kun je een boottripje maken naar Iles Les Erins en genieten van de baai en de zee. Of maak een wandeling door Le Suquet, het oude Cannes en ga shoppen in de gezellige Rue d’Antibes. De droomreis! We zijn jong, zitten vol energie en willen graag wat van de wereld zien. Dan zijn twee weken vakantie vaak niet genoeg om een mooie reis te maken. Veel collega’s vragen dan ook onbetaald verlof aan om hun droomreis te verwezenlijken. Maar straks ben je opeens 67 jaar en kom je er misschien achter dat je niet genoeg pensioen hebt opgebouwd. Voor die wilde haren die je in je jonge jaren bent kwijtgeraakt, betaal je dan de tol. Het opnemen van onbetaald verlof heeft grote invloed op je pensioenopbouw. Wil je hier wat meer over weten? Neem dan contact op met het KLM-pensioenfonds. Daar worden al je vragen beantwoord. Namens het Sectiebestuur KLC Karin Kwakman

VNC-nr. 2 2013

43

Standpunt Ledenraad

Standpunt Ledenraad

Verslag

Ledenraadsvergadering februari 2013

Greep uit de groep

Ledenraadsleden

Caroline Bouwens Goede balans voor werk & privé voor iedereen

Janine Steeghs Vertegenwoordiging van het hele korps

Mimi Groenveld Voor een transparante koers

44

VNC-nr. 2 2013

Helga Petersen Terug van weggeweest in de LR

Jolly Wout Oplettend en betrokken naar een mooie toekomst

Timo Auler Weloverwogen en welbespraakt

Hilde Algera Betrokken naar een werkbare toekomst

Jan Steenberg Wat vind jij?

Jordi Esser All glory comes from daring to begin

Madeleine Luscher Samen sterk voor onze CAO

Wendy Oechies Passie voor Arbeidsvoorwaarden

Marion Leguijt Voorzitter Dagelijks Bestuur Ledenraad

Het lag voor de hand dat in deze raadsvergadering een motie over de cao-onderhandelingen zou worden behandeld. Maar omdat KLM de conceptteksten voor de cao niet op tijd kon leveren, werd de motie niet geagendeerd. Zodra KLM de punten op de i heeft gezet, zal de motie in de Raad worden behandeld. Er waren voldoende andere zaken om te bespreken, dus de agenda van februari was flink gevuld. Uiteraard stond de gebruikelijke debriefing van het Sectiebestuur over de laatste stand van zaken over allerlei onderwerpen op de agenda. En er viel deze maand ook een bijzonder onderwerp te bespreken. Uit de ledenraadsleden werd een nieuwe WRR-werkgroep gekozen. Uit tien kandidaten zijn de volgende raadsleden gekozen: Monique Mulder, Marguerite Moquette, Mariska Bazuin, Trudy Bijl en Lilian de Jager. Zij gaan zich gezamenlijk inspannen om zich de WRR (meer) eigen te maken en de Raad daar waar nodig van informatie te voorzien.

Kist-crew Een ander onderwerp dat veel stof deed opwaaien was de behandeling van de nota over kist-crew koppeling en de bijbehorende enquête die is uitgezet tijdens de proef van 4 februari t/m 13 maart. De Raad sprak zeer uitgebreid over de enquête en gaf waar nodig aanvullingen. Uit de commotie die dit onderwerp steeds oplevert, valt op te maken hoe gevoelig deze proef ligt. Voor de Raad is er maar één belang en dat is dat het cabinepersoneel een werkdrukverlaging bemerkt door de tijdelijke oprekking van de vlieguren, mogelijk in combinatie met de kist-crew koppeling. Als de resultaten van de enquêtes binnen zijn, komt dit onderwerp uiteraard weer terug in de Raad. De Ledenraadsvergadering is elke eerste donderdag van de maand. Ben je VNC-lid en wil je er als toehoorder bij aanwezig zijn? Meld je dan aan via [email protected]. Je bent van harte welkom! Dagelijks Bestuur Ledenraad

Verzoekensysteem Raadslid Vis had twee nota’s ingediend over mogelijke aanpassingen voor ons verzoekensysteem. De Raad heeft hier flink over gediscussieerd. Eén van de nota’s betrof het kunnen indienen van gratis vluchtverzoeken wanneer je op het moment van peilen de enige bent die een bepaalde vlucht aanvraagt. De andere nota ging over een systeem om zichtbaarder te maken wanneer er door het jaar heen reserveblokken aan te vragen zijn. Het plannen wordt dan voor iedereen overzichtelijker. Het eerste voorstel deed veel stof opwaaien; men zag veel haken en ogen. Het andere voorstel kreeg meer bijval. Ook het Sectiebestuur voelt wel voor het meer inzichtelijk maken van de reserves. Dat voorstel krijgt dus zeker nog een vervolg. De Raad is ook nog in afwachting van oplossingen voor de knelpunten in het verzoekensysteem die al een tijd geleden bij KLM zijn neergelegd. Het is in ieder geval goed dat de Raad blijft zoeken naar het optimaliseren van ons verzoekensysteem en met mogelijke creatieve oplossingen komt.

Standpunt Ledenraad valt onder de verantwoordelijkheid van het Dagelijks Bestuur Ledenraad.

Marguerite Moquette, Paul Millward, Marion Leguijt, Monique Mulder, Frank Oostenbrug

VNC-nr. 2 2013

45

Destination

Standpunt Ledenraad

Counterpoint Mark Broekhans

46

VNC-nr. 2 2013

Counterpoint: tegengeluid, ander inzicht, andere zienswijze. Niet alleen vanuit de Ledenraad of vanuit het VNC-bestuur worden andere zienswijzen met betrekking tot facetten van KLM richting KLM geponeerd. Ook collega-VNC-ers in de Ondernemingsraad (OR) en Groepscommissie (GC31) zijn wekelijks bezig met allerhande onderwerpen en besprekingen waarbij zij andere zienswijzen poneren richting de bedrijfsleiding - uiteraard met inachtneming van de belangen van het korps. Of het nu naar een manager is, het hoofd van Inflight of de directie van KLM, de 14 VNCers van GC31 en de 7 van de OR gaan geen discussie uit de weg. Het kan over de klachtenprocedure gaan of over implementatie van het huidige verzoekensysteem, over veiligheid, gezondheid en milieu of een nieuw hotel, onze kaderleden strijden tegen onrecht, onwil of onwetendheid waar dan ook: binnen Inflight, binnen KLM en zelfs daarbuiten. In het Grocabulletin (ook wel het groene blaadje genoemd) worden jullie maandelijks op de hoogte gehouden van alles waar wij mee bezig zijn.

De VNC loopt voorop in het behartigen van de belangen van haar leden en van alle cabineleden. En terecht. Dat wordt gewaardeerd, want de VNC groeit in ledenaantal. De GC en OR verkiezingen starten dit jaar op 25 maart. Ook dit jaar wordt er digitaal gestemd. Via je mailbox van klm4u ontvang je je inlogcode en daarmee kun je heel gemakkelijk en heel snel twee stemmen uitbrengen op je VNC-collega’s: één stem voor de OR en één stem voor de GC. Heb je in het verleden gestemd? Dan wil ik je hartelijk bedanken voor je moeite! Je laat er je waardering mee blijken voor al het harde werk van onze collega’s. Heb je nog nooit gestemd?Doe het dan alsjeblieft nu! Deze 21 VNC-ers zetten zich met hart en ziel in om op te komen voor de belangen van cabinepersoneel. Jij kunt ervoor zorgen dat de VNC goed vertegenwoordigd is in de GC en OR door op onze kandidaten te stemmen. Zij verdienen je steun! Mark Broekhans Ledenraadslid en voorzitter GC31

Nairobi -

foto Ingrid Brama

VNC-nr. 2 2013

47

Goed gevonden culinair

Sweet chicken Bijna iedereen houdt van gestoofde kip. Zeker als er een zoet smaakje aan zit, zoals bij deze schotel. Je kunt hem van tevoren maken, dan staat hij snel op tafel als je laat landt. tekst & recept Pia van Boven

Dit gerecht valt of staat met de kwaliteit van de kip. Maak er wat moois van en ga op zoek naar een puike kwaliteit maïskip, volwaardkip, Franse Bressekip of biologische kip. Het feit dat je een hele kip gebruikt die van een goede afkomst is, geeft al veel smaak aan je gerecht.

Ingrediënten voor 4 personen - 1 hele kip (ongeveer 1,2 kg) - 2 à 3 eetlepels zonnebloemolie - 3 sjalotten of 1 ui - 150 gram kastanjechampignons - 4 appels - zout, peper - 75 gram amandelschaafsel - 3 dl kippenbouillon - 3 eetlepels droge sherry of witte wijn

Bereiden Verdeel de kip in acht stukken. Dat kan met een hakmes of een wildschaar: knip of hak hem eerst in de lengte doormidden, haal dan de poten eraf en hak de rest in gelijke stukken. Pel de sjalotten of de ui en hak ze fijn. Borstel de kastanjechampignons schoon en snijd ze in vieren. Was de appels, halveer ze, verwijder de klokhuizen en snijd ze in schijfjes. Verhit de olie in een braadpan en bak de stukken kip in gedeelten om en om circa 5 minuten aan. Neem de aangebakken stukken kip uit de pan en bestrooi ze met zout naar smaak. Dep de pan droog met keukenpapier. Giet er weer een scheutje olie in en bak de sjalotten of ui op niet te hoog vuur aan. Voeg de champignons en de schijfjes appel toe en bak alles even door. Schenk dan de kippenbouillon en de sherry erbij, breng alles aan de kook en voeg de stukken kip weer toe. Zet het vuur lager en laat de kip in ongeveer 45 minuten gaar smoren. Rooster intussen het amandelschaafsel goudbruin in een droge koekenpan met antiaanbaklaag. Breng het gerecht op smaak met zout en peper en strooi er voor het serveren het amandelschaafsel eroverheen. Lekker met aardappelpuree, pommes duchesse of grof boerenbrood en een flinke rauwkostsalade.

48

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

49

achtergrond

In goede banen tekst & interview Arlette Bruser en Michel Verbeek

Op bezoek bij Paul Riemens, CEO bij Luchtverkeersleiding Nederland, voor een gesprek over goed geoliede processen die op de achtergrond plaatsvinden. ‘Luchtverkeersleiding Nederland is dienstverlenend aan het burgerluchtverkeer in het gebied waarvoor Nederland verantwoordelijk is: de Amsterdam Flight Information Region (FIR). De Amsterdam FIR strekt zich uit boven het Nederlandse grondgebied en een groot deel van de Noordzee. Het luchtverkeer leiden gaat door middel van het geven van klaringen en aanwijzingen aan luchtvaartuigen op het gebied van koers, snelheid en hoogte, primair om ongelukken te voorkomen. De luchtverkeersleiding is opgesplitst in een drietal deeldisciplines: algemene verkeersleiding (area control), approach control (naderingsverkeersleiding) en plaatselijke verkeersleiding (aerodrome control). Strak Het in goede banen leiden van luchtverkeer is een van A tot Z strak geregisseerd proces om een veilige en doelmatige vluchtuitvoering mogelijk te maken. We geven een vertrekkende cockpitbemanning informatie over het weer langs de vliegroute, inlichtingen over wijziging in de bruikbaarheid van navigatiehulpmiddelen en veranderingen in de staat van luchtvaartterreinen en faciliteiten.

50

VNC-nr. 2 2013

foto Michel Grollé VNC-nr. 2 2013

51

Vervolgens geven we het vliegtuig op enig moment toestemming om langs een door ons bepaalde route naar de startbaan te taxiën. Wanneer het toestel aan de beurt is, krijgt het een klaring om op te stijgen en daarna de van tevoren bepaalde route te vliegen. Bij aankomst verloopt dit proces in omgekeerde volgorde. Voorpaginanieuws ‘Het normale proces van vluchtafhandeling is vrij onbekend bij het publiek, maar als er een vliegtuig uit de lucht valt, heeft opeens iedereen een mening. We hebben bijvoorbeeld bij de crash van Turkish Airlines gezien dat het beeld van de luchtverkeersleider onder de loep is genomen. Het naar buiten brengen van nieuws moest uiterst zorgvuldig gebeuren, niet alleen voor alle betrokkenen maar ook voor de consequenties die het zou kunnen hebben voor eventuele rechtszaken. We moesten bovenop het proces zitten omdat fouten in zo’n situatie bijna niet te herstellen zijn. Dit, tezamen met het gigantische proces van het coördineren van de hulpdiensten en het afhandelen van het luchtverkeer, zorgde voor een grote druk. Elke beweging die je maakt wordt geregistreerd, niet alleen door de verzamelde pers, maar ook door het publiek met zijn mobieltjes en camera’s. Hierdoor krijg je als organisatie een vrij krampachtige beleving van zaken. Door alle emoties die vrijkomen bij een dergelijk incident sneeuwt vaak onder wat er goed is gegaan. Rustig afwachten tot het officiële rapport uitkomt, duurt dan, met name voor het publiek, te lang. Hoe triest een dergelijke gebeurtenis ook is, we hebben er veel van geleerd. Inmiddels

52

VNC-nr. 2 2013

De luchtverkeersleiding wordt pas een publieksonderwerp als er zaken heel erg misgaan worden we ingehaald door nieuwe technologieën, die we zelf mee helpen ontwikkelen en die de rol van de luchtverkeersleider steeds verder terugdringen.’ Het nieuwe luchtruim ‘LNVL staat voor de uitdaging om het gigantische afhandelingsproces seamless te maken. Ofwel: hoe krijgen we de toren, de radarzaal, het verkeer op de grond en in de lucht op één lijn. Ook is de vraag hoe we ervoor gaan zorgen dat het tekort aan capaciteit het operationele niveau niet beïnvloedt. Om deze problemen te ondervangen, wordt er gesleuteld aan het concept van de verkeersleider. Wanneer we werken aan een systeem waarbij het uitwisselen van informatie gaat via een datalink tussen vliegtuig en luchtverkeersleiding, praten we over een verregaande vorm van automatisering waarbij ook de rol van de vliegers danig verandert en uiteindelijk geminimaliseerd wordt. KLM en Lufthansa experimenteren al met dit zogeheten 4D-traject waarbij de operationele ruimte veel efficiënter benut kan worden. Ook SES, Single European Sky, heeft tot doel de af-

foto Michel Grollé

handeling van luchtverkeerefficiënter maken, bijvoorbeeld doordat kortere routes kunnen worden gevlogen.’ Van 3D naar 4D ‘Op dit moment hebben de luchtverkeersleiders nog veel invloed op het vliegproces, maar de toekomst van de luchtverkeersleiding is automatisering. Daar waar processen in de cockpit al verregaand geautomatiseerd zijn, zal dat ook bij de luchtverkeersleiding steeds meer het geval zijn. Het hierboven genoemde 4D-traject zal een grote impact hebben op het werk van de luchtverkeersleiders. Wanneer we straks net zover geautoma-

tiseerd zijn als de vliegers, verworden we tot een soort systeemoperator. In feite werken we eraan mee om onszelf overbodig te maken. Ik roep tijdens meetings wel eens tegen de vliegers, wie doet er straks het licht uit, wij of jullie?’ Dr. Paul Riemens is CEO bij Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en voorzitter van de internationale organisatie van luchtverkeersleidingsorganisaties CANSO. Paul Riemens is de eerste Nederlander aan het roer bij deze organisatie, die sinds 1998 bestaat.

VNC-nr. 2 2013

53

vluchtzinnig

Verliefd Ze ziet er stralend uit, mijn maatje. Met haar blonde haren en aanstekelijke lach lijkt ze wel een zonnetje in de cabine. Smoor is ze, verliefd tot over haar oren. ‘Ik ken hem nu een maand of twee’, zegt ze. ‘Vliegt hij ook?’ vraag ik. Op de een of andere manier is het altijd de eerste vraag die ik in zo’n geval aan een collega stel. Daarna pas ‘hoe heet hij, waar woont hij en hoe hebben jullie elkaar leren kennen?’ Eigenlijk niet eens zo vreemd als je nagaat hoeveel setjes er binnen vliegend KLM zijn. Of het nu de eerste of tweede ‘leg’ is of een routeliefde, het maakt niet uit, want tenslotte gaat het allemaal om aantrekkingskracht. Laten we eerlijk zijn, de werkomstandigheden zijn er bij het vliegend personeel ook naar. Een crewborrel in de bar of een leuk tripje op de route maakt het makkelijker om op je best te zijn. Op de route hoef je namelijk even niets. Even geen verplichtingen of huishoudelijke taken. En soms is er dan iemand die je niet gewoon leuk vindt, maar die je ‘leuk - leuk’ vindt, zoals mijn puberdochter altijd zegt. Iemand die je op de een of andere manier raakt. Niet dat je er meteen iets mee moet, maar het is goed te merken dat je nog een beetje in de markt ligt, om het maar even plat te zeggen. Flirten op zijn tijd is gewoon leuk. Even een doordringende blik of een schaterlach om een grapje dat op zich helemaal niet zo leuk is. Onschuldig, voelen dat je leeft en dat je er mag zijn. Langzaam maar zeker word ik er steeds beter in. Toch best jammer, op een leeftijd dat het aftakelingsproces al begonnen is, hoor ik een stemmetje in mijn hoofd zeggen. ‘Nou ja, beter laat dan nooit, want flirten maakt je leven een stuk lichter’, spreek ik dat stemmetje tegen. Maar soms komt een verliefdheid onverwachts, BAM!, zo je leven in geknald,

54

VNC-nr. 2 2013

zonder dat je ernaar op zoek was. Er zullen misschien collega’s zijn die zeggen, ‘nou, dan zat er vast iets niet goed in je relatie’, maar daar ben ik het niet mee eens. Het overkomt je. Zo ook bij mij - jaren geleden - toen ik nog een jong blaadje was. Als beginnend enthousiast stessje ging ik naar een bijzondere bestemming, maar liefst een stop-over van drie volle dagen naar donker Afrika. Met een leuke, enthousiaste bemanning, waar mijn scharrel in zat, maar dat wist ik toen nog niet. Ik vond alles leuk en geweldig, alles was één groot feest. Zon, zee en strand en ’s avonds kampvuren met goede gesprekken. Het geluid van de ruisende zee zorgde voor sfeer op de achtergrond. Opeens gebeurde het, tijdens het kampvuur. Midden in een gesprek werden we als twee magneten naar elkaar toegetrokken. Spontaan begonnen we te zoenen. Ik kan me nu niet meer herinneren dat er collega’s bijgezeten hebben, dat zou zomaar gekund hebben. Ik was smoor. Hyper stapte ik een dag later aan boord. Bijna niet geslapen, maar zo fit als een hoentje en giechelend als een bakvis dwarrelde ik door de cabine. Op Schiphol konden we maar geen afscheid van elkaar nemen, maar toen ik uiteindelijk stijf van de cafeïne in mijn auto stapte, bedacht ik me dat het allemaal niet veel voorstelde en dat het snel weer over zou gaan. Niets was minder waar. Thuis liep ik op rozen en dromerig met mijn hoofd in de wolken. Ik zag alles letterlijk door een roze bril. Wachtend voor denkbeeldige stoplichten, niet kunnen eten van verliefdheid. Je kunt het vergelijken met een soort virus dat je hebt opgelopen. De persoon lijkt in je bloed te zitten en er niet meer uit te gaan, wat je ook probeert. Soms is het heel prettig en hoop je dat het nooit meer over-

Een crewborrel in de bar of een leuk tripje op de route maakt het makkelijker om op je best te zijn gaat, maar het kan ook heel vervelend zijn. Natuurlijk was het een verboden liefde, ik was al jaren bij mijn vriend en de collega in kwestie was getrouwd en had jonge kinderen. In die tijd moesten we het doen met kaartjes in elkaars postvak en af en toe een belletje. Niets app’en, sms’en of mailen, wat het nu allemaal veel makkelijker of misschien juist wel lastiger maakt. Het is maar wat je met je verliefdheid wilt doen. Mijn verliefdheid is er langzaam uitgesleten. Nu koester ik die periode als een bijzondere ervaring die ik niet had willen missen.

Melissa Franck, tweebander

VNC-nr. 2 2013

55

Goed gevonden travel

Le Galopin

Op elke bestemming stel je de vraag: waar moet ik zijn en wat is leuk? In minimale tijd het maximale kunnen doen. Christian Clerx, steward bij KLM en initiatiefnemer van Cityzapper.nl, tipt ons over de leukste hotspots wereldwijd. Heb je zelf iets leuks gespot, e-mail het dan naar [email protected].

Parijs

Cinco Lounge Lissabon

Parijs is een top IPB-bestemming. Als je er bent, bezoek dan dit kleine restaurant aan het mooie Sainte-Martheplein. In de keuken staan de broers Romain en Maxime Tischenko.

Voor diverse locals is de mediterraan getinte Cinco Lounge het

De jonge chef Romain is winnaar van het televisieprogram-

startpunt voor een avondje stappen. Londenaar Dave Palethorpe

ma Top Chef 2010 en kookt een modern, creatief Frans

is eigenaar en schepper van deze cocktailtempel. Dorstige be-

menu. Hier ervaar je een culinaire beleving met moderne

zoekers kunnen kiezen uit een serie van maar liefst honderd

mousses en sauzen. De porties zijn klein, maar van uitste-

cocktails. Een drietal barmannen maakt ware kunstwerken van de

kende kwaliteit. Na drie voorgerechten, zoals een amuse

mixdrankjes. De vloeibare en kleurrijke verrassingen worden ver-

van rauwe vis met lente-uitjes en citroenschuim, kun je nog

fraaid met geklutst ijs, een creatief gedraaide komkommerschil

twee overheerlijke hoofdgerechten en twee nagerechten

en een suikerlaagje in een elegant glas. Uitblinkers zijn Green

verwachten. In totaal zijn er maar liefst zeven minigangen,

Destiny (wodka, appel en kiwi) en Princess Scarlett met zoetig

die elk een smaakexplosie geven. De bediening is attent en

lekkers als Campari en limoncello. Belangstellenden kunnen zelf

geeft goede wijnadviezen voor bij het eten. Reserveer wel

experimenteren met het brouwen en shaken door deel te nemen

van tevoren.

aan een cocktailles.

A Rue Sainte-Marthe 34

A Rua Ruben A. Leitao 17

T +33 142 060 503

T +35 213 424 033

American Museum of Natural History

New York

Alles in de Verenigde Staten is ‘big’. Zo ook het American Museum of Natural History. Met meer dan 32 miljoen objecten is dit één van de grootste natuurhistorische musea ter wereld. Je kunt er onder andere het 30 meter lange skelet van een blauwe vinvis aanschouwen, de grootste saffier en een collectie dinosaurusskeletten. Er is een uitgebreide antropologische sectie en je vindt er alle mogelijke flora en fauna (opgezet natuurlijk). Maar het meest spectaculair is wel het Rose Center for Earth and Space. Hier ervaar je het ontstaan van het universum in een geweldige IMAX-bioscoop, die zich in een enorme ronde bol bevindt. Een aanrader - en weer een wat anders dan shoppen. A Central Park West 79th St T +12 127 695 100

56

VNC-nr. 2 2013

Vaughan Johnson Wine Shop Kaapstad Zuid-Afrika maakt uitstekende wijnen die niet altijd de erkenning krijgen die zij verdienen. In Vaughan Johnson Wine Shop worden tal van flesjes rode en witte Afrikaanse toppers aangeboden. Het assortiment telt meer dan honderd heerlijkheden, geselecteerd uit meer dan vijfduizend Afrikaanse wijnen. Er zit uiteraard altijd wel een lekker flesje voor je bij, en anders doen de wijnen het ook erg goed als souvenir. De winkel bevindt zich op het levendige en gezellige V&A Waterfront in Kaapstad. Korting met je KLM-ID. A Dock Road T +27 214 192 121

VNC-nr. 2 2013

57

RSVP Rapt Choreograaf Douglas Wright, icoon van de moderne dans in Nieuw-Zeeland en een van de meest visionaire danskunstenaars van Australië, komt eindelijk weer naar Nederland! In twee exclusieve voorstellingen verkent Wright de drempel tussen waken en slapen, leven en dood. Een aaneenschakeling van prikkelende beelden en spookachtige, onvergetelijke dansseries, die uitblinken in rust en kracht, alles op muziek van de 17e-eeuwse barokcomponist Heinrich Franz Biber en de hedendaagse Amerikaanse componist David Lang. Rapt is doordrenkt van de zuivere en humoristische handtekening van de meesterchoreograaf. Door critici wordt Wright omschreven als perfectionist en een buitengewoon creatief talent dat met passie, humor en grote sensibiliteit de betekenis van het leven onderzoekt. Zijn werk was in Nederland slechts één keer eerder te zien, in 1991, met zijn toenmalig kersvers opgerichte gezelschap. Nu zijn ze terug in het Lucent Danstheater Den Haag met een dansvoorstelling van de fijnste soort, waarin Wright ons met volle kracht van de verrukking van het leven overtuigt. Een regelrecht succes! Kijk voor de trailer op holland-dance.com.

foto Douglas Wright Dance Company

58

VNC-nr. 2 2013

Winnen! Speciaal voor lezers van VNC Magazine mogen we 5x2 vrijkaarten verloten. Wil jij op 11 april naar Rapt in het Lucent Danstheater Den Haag? Stuur voor 22 maart een e-mail o.v.v. Rapt, je naam en adres naar [email protected]. De winnaars krijgen bericht.

VNC-nr. 2 2013

59

persoonlijk …een kleine, aan huis gevestigde, maar zeer professionele salon. Permanente make-up is dé manier om je wenkbrauwen en eyeliner altijd perfect op orde te hebben. Perfect onder alle omstandigheden, waar je ook bent en wat je ook doet. In het zwembad, tijdens het sporten, een bezoek aan de sauna, of u nu huilt of lacht; U zult er altijd perfect uit blijven zien.

Geboren

Tegen inlevering van deze advertentie 15% korting op uw behandeling!

10 december

Sil Fedde, zoon van Mirelle Prins en Jordi van der Sluis

3 februari

Tijl Pim, zoon van Patrick Ridders en Eline Wareman

Geldig t/m augustus 2013.

25 jarig lidmaatschap

Nieuwsgierig…?? www.PermanentMakeUp4You.nl

1 maart 1 maart 1 maart 1 maart 1 maart 2 maart 2 maart 2 maart 5 maart 5 maart 12 maart 12 maart 22 maart 26 maart 26 maart 26 maart 28 maart 28 maart 31 maart

Lupine 10 3191 RK Hoogvliet T: 06-24689408 [email protected]

vnc-permanent 121001.indd 1

08-10-12 16:01

Klaas Hilverda Jacqueline van der Laarse Ditty Kingma Monika Buitink Marc Seignette Ingrid Repko-Vermij Yvonne Potting Anne-Marie van der Vlies Anne-Marie Boonen Bianca Aquabona Tine Vanderaa-Witteveen Nienke Boot Andre Staal Bianca Steenbergen Paul Vreugdenhil Margitte van Pul Anne-Marie Blom-Vos Netty van der Velden Clara van Nederveen

60

VNC-nr. 2 2013

T OR

WW W.

WIN

GS

RG T.O

SOFSUPPO ING R W

OF SUP

P

Ook iets persoonlijks te melden? De geboorte/verwelkoming van een kindje, ben je in het huwelijksbootje gestapt/een verbintenis aangegaan of ga je binnenkort met pensioen? Mail het aan [email protected] of stuur een kaartje naar: VNC, Stationsplein 406, 1117 CL Schiphol-Oost. Je ontvangt een leuke attentie.

VNC-nr. 2 2013

61

Goed gevonden crew life

Welcome to JAL’s new sky Japan Airlines (JAL) heeft turbulente tijden achter de rug. Na het faillissement van drie jaar geleden is het bedrijf terug en heeft het de winstverwachting voor zijn gebroken boekjaar verhoogd. Het concern verwacht nu een resultaat van 140 miljard yen (ruim 1,3 miljard euro). Afgelopen januari presenteerde JAL haar eerste Boeing 777-300 ER met een compleet nieuwe cabine-inrichting. De retrofit, die onder de naam JAL Sky Suite 777 bekend staat, valt op doordat je in elke klasse het gevoel hebt een klasse hoger te zitten. Het ontwerp van de cabines was in handen van GK Industrial in Tokyo en de beroemde frequent flyer en auteur Kundo Koyama. Hij bracht vooral het persoonlijke aspect van reizen naar voren. Voor first class passagiers zijn er acht suites in een 1-2-1 configuratie. De stoelen, met de toepasselijke naam Venus, zijn van Contour. De suite van JAL is compleet met turndown-service en een Tempurmatras en kussen. In de nieuwe Business class heb je ook het gevoel in een mini-suite te reizen. Er staan maar liefst 49 stoelen, die elke passagier direct toegang tot het gangpad geven. Ook de economy-sectie is JAL absoluut niet vergeten. Ruimte was daar de focus. In Premium Economy staan nu Sicma business class stoelen die meer ruimte geven dan de vroegere JAL Sky Shell Business Class stoel. In een configuratie van 2-4-2 is er plaats voor 40 passagiers. In de nieuwe Economy class staan 135 stoelen van ZIM Flugsitz. In een configuratie van 3-3-3 bieden ze een stoel pitch van 33-34 inch aan. Dat is een merkbare 2 inch meer dan de oude economy class. Daarbij zijn de stoelen iets breder geworden en hebben ze een houder voor smart phone en waterfles. Tevens hebben alle stoelen een USB port en een 10.6 inch touch-panel tv met de Manga e-comic functie. Wil je meer zien? Zoek op Youtube onder Japan Airlines Welcome! New Sky.

62

VNC-nr. 2 2013

Ontslag door ‘tagging’ Vorige maand kon je lezen hoe een collega van Cathay Pacific in de problemen kwam door een Facebookbericht. Afgelopen maand stond de foto van een Aeroflot-collega in alle Internationale kranten. Daarop is te zien hoe deze haar middelvinger opsteekt naar de passagiers in de cabine. Een vriend van de stewardess had de bewuste foto in 2011geplaatst op haar persoonlijke account op Vkontakte, een populaire Russische versie van Facebook. Daarna was de stewardess door een tag gekoppeld aan de foto. Een Russische blogger verspreide de foto op Twitter en hij werd ontelbare keren geretweet. Aeroflot kondigde op Twitter prompt het ontslag van de stewardess aan. ‘Door deze foto te posten, toont de stewardess hoe ze omgaat met onze passagiers.’
De stewardess geef in haar verweer aan dat het niet haar arm is die op de foto staat, en dat het niet gaat om een toestel van Aeroflot. Na de vele steunbetuigingen en oprechte excuses van de stewardess heeft Aeroflot besloten haar een tweede kans te geven, met een proeftijd van zes maanden.

Wings

Comfort food

zoekt Support!

Ook nooit zin om te koken na een long haul vlucht? Maar vette pizza’s zijn geen goed alternatief! Goulash@home heeft de perfect oplossing. Onder het motto: een gezonde maaltijd aan de deur, brengen ze heerlijke goulash zo je huiskamer in. Met of zonder vlees en altijd met warm brood, een bakje zure room, pittige saus en peterselie. Puur genieten, alsof mama het zelf gekookt heeft. Alles is vers bereid, home made en gratis thuisgebracht. Kijk voor meer informatie op Goulashathome.com.

Wings of Support (WOS) helpt over de hele wereld. Al jaren geeft WOS hulp aan kinderen in de landen waar wij op vliegen. Aandachtspunten zijn onderwijs, opvang en medische hulp. Maar nu heeft de organisatie jullie hulp nodig! Gezocht wordt naar vrijwilligers die de communicatie van de organisatie in handen willen nemen. Heb jij what it takes? Kijk dan snel op wingsofsupport.org voor meer informatie en maak ook meteen een donatie!

VNC-nr. 2 2013

63

colofon

ten voeten uit

Miep Dekker moeder van stewardess Annemarie Starrenburg. Foto is uit 1956. Heb je ook een mooie oude vliegfoto? Wij plaatsen hem graag. Mail je foto naar [email protected].



Hoofdredacteur en Art Direction Arlette Bruser Sander van Dijk plaatsvervanger

Redactie Sander van Dijk, Nathalie Pruijs, Michel Verbeek Medewerkers deze maand Christian Clerx, Melissa Franck, Avi Wijngaarden, Roy Turkesteen, Jannette Passchier, Ton Scherrenberg, Leon Verberkt, Rita Zovanyi, Victor Kloos en Nol Visser EINDREDACTIE Pia van Boven Hoofd Communicatie Ingrid Brama

Drukkerij & DTP Cees van der Steldt Gerben den Ouden Van der Perk B.V. Groot-Ammers

Samen sterk 64

Adres Stationsplein NO 406 1117 CL Schiphol-Oost T (020) 502 04 80 F (020) 348 45 20 postbus VNC in het Bemanningencentrum op Schiphol-Centrum www.vnconline.nl [email protected]

Advertentieverkoop Bureau van Vliet BV contactpersoon: Sharon de Vries [email protected] T (023) 571 47 45 VOLGEND MAGAZINE 5 april 2013 Inzenden kopij voor volgend nummer vóór 18 maart 2013 Redactie e-mail [email protected] LID WORDEN? Surf naar het VNC vnconline.nl en druk op de button 'word lid'.

Het VNC Magazine wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de VNC. Het VNC magazine wordt ook online geplaatst en de inhoud is dus online leesbaar. De inhoud van het VNC Magazine weerspiegelt niet noodzakelijk het standpunt van de VNC. Overname van artikelen is toegestaan na overleg met het bestuur van de VNC. De VNC kan zich niet verantwoordelijk stellen voor de inhoud van de geplaatste advertenties. ISSN 1382-3930

Barbara Graef werkte bij KLM Cityhopper voordat ze in 1999 doorstroomde naar KLM, waar ze nu tweebander is. In de winter vliegt zij bij voorkeur op warme bestemmingen, met zoveel mogelijk een 24-uursstop, waar ze dan de dagboeken bijwerkt die ze voor haar kinderen bijhoudt. Wat ze het meest mist als ze aan het werk is, is de lach van haar kinderen. Barbara vindt het heerlijk om te kunnen slapen zonder op de tijd te hoeven letten. Aan boord drinkt ze veel tomatensap omdat het zo goed voedt, en lekker hartig en gezond is. Ook sushi gaat er op de route altijd wel in.

VNC-nr. 2 2013

VNC-nr. 2 2013

65

Mind your step, mind your step, mind your step Overstappen naar een andere hypotheek doe je niet zomaar.

VLIEG Hypotheken: Geen mooie praatjes, het gaat om visie! VLIEG Hypotheken Amstelveen is het bureau voor luchtvaart en academici wanneer het gaat om persoonlijk advies. Met als leidraad onze visie, helpen onze onafhankelijke adviseurs u graag bij het vinden van een geschikte hypotheek. Uiteraard geheel op één lijn met de mogelijkheden die de toekomst voor u in huis heeft. Onze visie is al drieendertig jaar succesvol en vormt de drijvende kracht bij het maken van een weloverwogen financiële keuze, waar u mee verder kunt. VLIEG Hypotheken, uw thuishaven voor een betaalbare toekomst. Bel voor een afspraak met een van onze adviseurs (020) 645 05 52, VLIEG Hypotheken, Amsterdamseweg 490, 1181 BW Amstelveen Beëdigde Adviseurs

www.vlieg.nl

Makelaardij

Hypotheken

Verzekeringen

Pensioenen