Status Co. Magazine voor coassistenten

Status Co Magazine voor coassistenten

Jaargang 31 - nummer 1 - MAART 2013

- pagina 2 -

Colofon Status Co

Inhoud

Periodiek voor coassistenten Jaargang 31, nummer 1, maart 2013

Zo Retro Uit! Agenda Onze geleerde voorgangers Diagnostiek van alledaagse dingen Retro futurisme, de toekomst volgens het verleden Column: Retrograad, de co die gaat.. Wat zie jij? Reistip: Singapore Abstract Uit de Oude Doos Recensie: The artist Ko-raad Stethoscopen door de jaren heen Back to the basics: labdiagnostiek Specialisme uitgelicht: Tropengeneeskunde Groeten uit... Suriname! Column: Retro in Afrika Antwoorden en vragen: Ervaringen van een beginnend arts-assistent Nijmegen: De oudste stad van Nederland 'Een bestelling opnemen op de SEH' Twijfelen is heel normaal?! Mysterieuze hysterie Oplossing: Wat zie jij? Specialisatie arts-seksuoloog! In het zonnetje! Geslaagden

Status Co is een periodiek tijdschrift voor en door de coassistent van de Radboud Univer­ siteit Nijmegen, en verschijnt vier keer per jaar. Status Co wordt verzonden naar alle coassistenten en geaffilieerde ziekenhuizen waar Nijmeegse coassistenten stage lopen. Redactieadres Stichting Status Co Nijmegen Universitair Medisch Centrum St Radboud Geert Grooteplein-Noord 15, kamer 3.06 6525 EZ Nijmegen telefoon: 024-3616901 e-mail: [email protected] website: www.ko-raad.nl > status co Redactie Marlies van Altvorst, Anne Boskamp, Vicky van Duijnhoven, Irene Frenay, Marleen van Houdt, Sabine Janssen, Anneke Jonkman, Karlien Mul, Angelique Slot, Carla Timmer, Ivo Verhagen Co-auteurs Valerie Feskens, Nicole Huijbregts, Bas Oude Ophuis, Lidewij Overweg, Mijke Pelkman, Carlijn Roumans Hoofdredactie Sabine Janssen (h.t.), Anneke Jonkman (f.t.) Eindredactie en lay-out Anne Boskamp, Irene Frenay, Marleen van Houdt, Karlien Mul, Carla Timmer Secretaris Irene Frenay (h.t.), Angelique Slot (f.t.) Penningmeester Vicky van Duijnhoven Drukwerk Jonge Helden bv, Giesbeek (oplage: 1100)

4 4 5 6 8 9 9 10 11 12 13 14 16 17 18 21 22 22 23 24 24 25 25 26 26 28

De redactie bedankt iedereen die heeft meegewerkt aan deze Status Co. De volgende Status Co verschijnt in juni 2013, de deadline voor deze editie is op 20 mei 2013. Het aanleveren van kopij wordt zeer op prijs gesteld. De redactie van Status Co is onafhankelijk; plaatsing van artikelen, mededelingen of brieven houdt niet noodzakelijkerwijs in dat de redactie de boodschap, doelstellingen of meningen van de instelling of persoon in kwestie onderschrijft. De eindredactie houdt zich het recht voor artikelen, brieven of mededelingen te wijzi­ gen, in te korten of niet te plaatsen. Het is niet toegestaan om, zonder vooraf­ gaande toestemming van de redactie, ge­ publiceerde artikelen of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of an­ derszins openbaar te maken of te verveel­ voudigen. © 2013, Stichting Status Co Nijmegen

- pagina 3 -

Zo Retro

Uit! Agenda

De modernste technologieën overstromen de markt, het nieuwste van het nieuwste is al verouderd voor het goed en wel verspreid is, alles roept: “vooruit, vernieuw!”. Maar eigenlijk hoef je niet altijd vooruit te gaan om te vernieuwen, want ook in het verleden is er al veel goeds bedacht en ontwikkeld dat, soms met enig afstoffen, ook in de huidige tijd prima te gebruiken is. Denk bijvoorbeeld aan basaal laboratorium onderzoek en oude instrumenten. En zelfs een stukje geschiedenis dat geen potentie heeft tot reactivatie in het heden, kan interessant zijn om op zijn minst over te lezen. Bijvoorbeeld: naar wie zijn de lokalen in onze faculteit eigenlijk genoemd? En wat is de geschiedenis van de stad Nijmegen? En wat waren in het verleden eigenlijk de ideeën over de toekomst en voldoet het heden aan dat vroege­ re toekomstbeeld? Kortom: inspiratie te over om een editie te wijden aan het thema ‘Retro’.

Go Short Film Festival 13 t/m 17 maart 2013 www.goshort.nl Go Short is een fris, vernieuwend filmfesti­ val voor de korte film. Het is een uniek evenement in Nederland waarbij het pu­ bliek getrakteerd wordt op korte films, veelal gemaakt door jonge, talentvolle filmmakers uit verschillende Europese landen. Soms een beetje absurd, maar des te meer de moeite waard!

Niet heel retro maar meer naar het credo “vooruit, vernieuw!” zal ik vanaf volgende editie het voorzittersstokje doorgeven aan Anneke Jonkman die de Status Co verder zal leiden. Ondertussen doe ik een stapje terug en blik vol tevredenheid terug op een fantastische en leerzame tijd. Alle redactieleden, coauteurs, schrijvers van losse inzendingen en natuurlijk lezers: bedankt!

Marikenloop - Nijmegen 26 mei 2013 www.marikenloop.nl Duizenden vrouwen en meiden, groten­ deels gestoken in vrolijk roze, zullen weer aan de start staan van de 5 of de 10 kilo­ meter. Ren mee of kom aanmoedigen: het gaat weer een fantastische dag worden!

Sabine Janssen, voorzitter Status Co

  Bemmelse Dweildag 9 juni www.dweildag.nl Bemmel trilt jaarlijks op de tweede zondag in juni op haar grondvesten door het ge­ luid van circa 2000 muzikanten in 110 dweilorkesten. De beste dweilorkesten uit binnen- en buitenland komen naar Bem­ mel om deel te nemen aan de Bemmelse Dweildag. Dit mag, maar wil je niet missen! Gebroeders van Limburg festival 23 t/m 25 augustus 2013 www.gebroedersvanlimburg.nl/limburgfestival Paardenhoeven kletterend op de kasseien, schaapskuddes versperren je de weg en worstel je je hier doorheen dan loop je straatventers, boogschutters, troubadours, valkeniers, miniatuurschilders en am­ bachtslieden tegen het lijf. Even een mo­ ment van verwarring en dan weet je het weer: het Gebroeders van Limburg festival is weer in de stad.

Achterste rij v.l.n.r.: Irene Frenay, Marleen van Houdt, Sabine Janssen, Vicky van Duijnhoven, Carlijn Rou­ mans. Voorste rij v.l.n.r.: Marlies van Altvorst, Anne Boskamp, Valerie Feskens.  Op de foto ontbreken: Anneke Jonkman, Karlien Mul, Angelique Slot, Carla Timmer, Ivo Verhagen.

- pagina 4 -

Bridge to Bridge 8 september 2013 www.bridgetobridge.nl Verkeerde geslacht of er gewoon niet aan gedacht, kortom: heb je niet mee gedaan aan de Marikenloop? Herkansing voor je hardloopschoenen, want dit jaar wordt alweer de 28ste editie van de beroemde Arnhemse bruggenloop 'Bridge to Bridge' georganiseerd.

Onze geleerde voorgangers De onderwijsperiode is weer begonnen en je rooster is bekend. Werkgroep in De Moulin. De Moulin? Waar zit dat ook al­ weer? We hebben hoogstens een keer of twee in het derde jaar daar gezeten om die gang vervolgens nooit meer te betreden. Maar nu wordt de goede heer De Moulin weer van stal gehaald om ons studenten wat wijze lessen in de geneeskunst te leren. Maar kunnen we ook wat van de heren (de emancipatie is nog niet doorge­ drongen in de lokalen) zelf leren, naast wat ons onderwezen wordt inhún lokaal?

en vergelijken hiervan. Zo werd in Parijs dus de stethoscoop uitgevonden door René Lae­ nnec. 

drukmeter is. Om een bloeddrukmeting via deze wijze te documenteren, noteerde men de afkorting van Scipione’s achternaam, RR. Tegenwoordig zien we deze notering nog wel eens terug in statussen, hoewel kwikmeters niet meer in de praktijk gebruikt worden.

Dr. Laennec

Door: Marlies van Altvorst Nu we het toch over hem hebben, laten we dan ook maar beginnen bij dokter De Moulin. Hoewel ik alijd heb gedacht met een Frans­ man te maken te hebben, is deze Daniël toch een echte kaaskop van eigen bodem! Een chirurg die met name zijn vernoeming heeft verdiend door zijn inzet voor het verzet tij­ dens de Tweede Wereldoorlog. Hij was preses van het College van Ephoren, de verzetsraad, en weigerde de loyaliteitsverklaring te onder­ tekenen. Dit was een document waarin een student beloofde zich van elke handeling tegen het Duitse Rijk te onthouden. Anderen die een plekje in onze ere-lokalen hebben gevonden en stiekem toch een Ne­ derlands paspoort hebben, zijn doctor Emile Jan Moeys (vaatchirurg en promotor van Da­ niel de Moulin); doctor Noyons (klinisch che­ micus en pionier van dit nieuwe specialisme); en dokter Slooff (kinderarts met een grote rol bij het opzetten van de consultatiebureaus). Nooit gedacht dat zij landgenoten waren. Hoewel vrijwel de helft van alle lokaalnamen van onze Nederlandse voorbeelden zijn ge­ leend, zijn ook de Fransen goed vertegen­ woordigd met zes afgevaardigen. Ik neem voor het gemak even aan dat we allemaal weten waar doctor Raynaud, mijnheer Pas­ teur, dokter Poupart en doctor Babinski be­ kend om zijn geworden. Maar wat heeft die Laennec gedaan om zo maar in Nijmegen een lokaal te krijgen? En dan ook nog één waar we altijd zitten (en op gokken als we even niet meer weten waar we les hebben). Doctor Laennec was chirurg en gezegend met de prachtige voornamen René Théophi­ le. Zijn subspecialisme was hart en longen maar in zijn tijd hadden ze nog geen 1e en 2e harttoon, crepiteren of een gallopritme. Op straat zag hij een groepje kinderen spelen met wat takjes. Ze stopten de uiteindes van twee houten stokjes in hun oren om te kun­ nen luisteren naar het gekras met een ijzeren pinnetje. Hij kwam op een idee en maakte een 30 cm lange holle cilinder uit hout. Hiermee kon hij de hart- en longgeluiden beluisteren en spendeerde drie jaar aan het interpreteren

Ook doctor Charcot heeft grootse dingen gedaan. Hij was een geleerde man en had zowel Sigmund Freud als Georges Gilles de la Tourette onder zijn hoede als leerling. Deze dokter was zowel neuroloog als psychiater, oftewel zenuwarts toendertijd, en bekleedde de eerste leerstoel voor ziekten van het ze­ nuwstelsel in de wereld, een positie die spe­ ciaal voor hem werd gecreeërd door de Fran­ se regering. Zijn onderzoek en publicaties leidde ertoe dat multiple scleroseals een af­ zonderlijke ziekte werd beschouwd en dia­ gnosticeerde de ziekte als eerste bij een le­ vende patiënt. Collegae noemde hem de “wizard clinician”. Uiteindelijk zijn er maar liefst 18 eponiemen van hem ontstaan. De man had echter maar één hobby: klassieke muziek (Van Beethoven).

De sfygmomanometer van dr. Riva Rocci

En we maken de cirkel rond door te eindigen met enkele Nederlandse geleerden die een lokaal hebben weten te bemachtigen op onze faculteit. Hoewel we er niet vaak zitten, verdient doctor Wijdeveld toch zeker een plekje in ons geheugen gezien zijn verdien­ sten op het gebied van nierziekten. Deze nefroloog kwam naar Nijmegen om onder dokter Majoor zich te specialiseren in nier­ ziekten. Hij introduceerde de percutane nier­ bioptie in de Nederlandse kliniek en alsof dat niet genoeg was, begon hij in 1964 ook met hemodialysebehandelingen in het St Rad­ boud. Vier jaar later ging het transplantatie­ programma van start. En dan natuurlijk mijnheer Lammers, de man met de grootste zitplaatsencapaciteit. We kennen hem allemaal, maar hoeveel weten dat hij anatoom was? En wat voor één. Zijn studenten droegen hem op handen vanwege zijn uitbeeldingsvermogen waardoor de medisch stof van ingewikkelde anatomie tot leven kwam. Hij kreeg in 1952 de eer om be­ schermheer van de Medische Faculteitsvere­ niging te worden toen deze werd opgericht.

Dr. Charcot

Over van de Fransen naar de Italianen, of beter gezegd, Italiaan want we hebben maar één exemplaar in onze lokalencollectie. Dok­ ter Riva Rocci heeft ook een prachtige voor­ naam, Scipione. Met zo’n naam waan je je overal in mediterane sferen! Deze kinderarts kwam uit Turijn en ontwikkelde de sfygmo­ manometer, een apparaat met een kwikko­ lom dat de voorloper van de moderne bloed­

En dat waren dan de geleerde mannen van onze faculteit. Hoewel de man-vrouw verhou­ ding van tegenwoordig niet is weerspiegeld in onze lokalen, hebben we altijd Aletta Ja­ cobs nog om onze feministische gevoelens op een hoog vuurtje te houden. En wie weet hangt jouw naam over een aantal jaar wel naast zo’n mooie blauwe deur! Literatuur 1. Beijer, T en Apeldoorn, CGL. Woordenboek van epische eponiemen. 2008, Houten. Bohn Stafleu Van Loghum. 2. Charcot in Medical Eponyms. Arup KR Kundu. JAPI • VOL. 52 • SEPTEMBER 2004 3. www.whonamedit.com  

- pagina 5 -

Diagnostiek van alledaagse dingen – Retro vs. New Cosme­ tics, the battle “Vroegâh deden we dat nog niet zo slecht!” plachten sommige ouderen ons telkens wijs te maken. Al die moderne tonics, cleansing milks, crèmes (dag- en nachtver­ sies uiteraard), shampoos voor blond, ge­ kleurd, droog, dor, futloos, snel vet, slap, beschadigd, kroezig, gespleten en als je dat zo hoort bijna uit elkaar vallend haar… heeft het allemaal zin? Hebben oma’s theezakjes, eieren, bier en ga zo maar door toch ongeveer hetzelfde effect of zijn die nieuwe dingen zeker niet alleen commer­ ciële prullaria? De Status Co-leden gingen de strijd van oud versus nieuw aan middels een singlecenter enkelblinde, gerandomi­ seerde gecontroleerde trial met aan één zijde het oude product en aan de andere zijde het nieuwe product. Let the battle begin!   Door: Valerie Feskens  

Bier versus Garnier verstevigende shampoo Links: Bier Gebruiksgemak/ Het is koud en schuimend en heeft een schrale geur. Inspectie/ Glanzend en volumineus, goede krullen, geen alopecia. Geur/ neutraal tot een beetje muf, biergeur Palpatie/ Ziet er goed uit, maar mist substan­ tie. Distaal iets stijver, proximaal geen ver­ schil. Er was discussie over welke zijde meer verstevigend was. Punten/ 1   Rechts: Garnier verstevigende shampoo Gebruiksgemak/ Makkelijk in te brengen en ruikt lekker. Inspectie/ Voller dan links. Geur/ Fruitig. Palpatie/ Glad, zachte puntjes. Iets soepeler. Punten/ 5   Diagnose: Garnier verstevigende shampoo heeft de voorkeur, met uitzondering van carnavalstijd, als er met genoeg bier gegooid wordt om een normale douche te vervangen.  

- pagina 6 -

Komkommer versus placebo tegen wallen Links: Komkommer Gebruiksgemak/ 30 minuten visusverlies in een druk coassistentenbestaan is zeer onhan­ dig. Wel fris en verkoelend. Inspectie/ Van “meer walvorming/oedema­ teus” tot “ongerimpeld” en “wellicht wat strakkere huid”. Geur/ Niet meer nader te bepalen. Palpatie/ Glad, week-elastisch, zacht, fluctu­ atie -. Punten/ 1   Rechts: Placebo

Gebruiksgemak/ Makkelijk, kost (wonder­ baarlijk genoeg) helemaal geen tijd. Inspectie/ Iets minder oedemateus, bijna geen wallen. Geur/ Geen specifieke geur. Palpatie/ Gladdere huidstructuur dan links, zacht. Punten/ 4   Diagnose/ Zoals iemand uit de jury zei: Als je nog geen wallen hebt, werkt het prima. Je kunt je de moeite besparen om komkommer te gebruiken, behalve met een gezichtsmas­ ker, ontspannend muziekje en een ochtend rust.   Theezakje versus Kruidvat Q10 Antirimpelcrème

Links: Theezakje Gebruiksgemak/ Het gebruikte zakje een nacht in de koelkast laten liggen is onhandig als je een beauty-moment ‘s avonds wilt in­ plannen. Inspectie/ Openere blik, minder ptosis, onge­ rimpeld, minimaal oedeem en iets meer wal­ len. Geur/ theezakje zelf ruikt naar aardbei. Op de huid niet terug te bekennen. Palpatie/ Soepel, glad, iets zalvig. Punten/ 2,5   Rechts: antirimpelcrème Gebruiksgemak/ Zeer makkelijk rond ogen te smeren, soepele textuur, hoeft geen nacht

in de koelkast. Inspectie/ Normale huidskleur, minimaal oe­ deem of zwelling. Geur/ Reacties als “ruikt als vanille/citroenroomtaart”, “een beetje gek” en “best prima” werden gehoord. Palpatie/ Licht palpabele massa suborbitaal, glad en iets meer xerosis dan links. Cijfer/ 2,5   Diagnose/ Geen verschil tussen theezakje en antirimpelcrème volgens de jury. En, zoals de verkopers al zeiden: “dat heb je op deze leef­ tijd echt nog niet nodig hoor!” Goh…   Normale Max factor lippenstift versus Max factor Lipfinity

Links: Maxfactor lippenstift Gebruiksgemak/ Zoals gewone lippenstift, wordt makkelijk aangebracht. Inspectie/ erythemateus, fulminant, glan­ zend, mooie kleur. Een aantal hyperemische plaques, volgens anderen egaal. Geur/ “Vanille achtig”, anderen geven “bloe­ mig” en “chemisch” aan. Palpatie/ licht squameus, geeft niet af. Glad­ der en zacht. Punten/ 3   Rechts: Max Factor Lipfinity Gebruiksgemak/ Net als lipgloss, maar als je buiten de lijntjes gaat word je meteen afge­ straft: no way dat je die “verfvlekken” binnen 24 uur wegpoetst! Inspectie/ mat, mooie kleur, egaal, subtiel. Geur/ In de verte een beetje naar pepernoten. Palpatie/ zacht, fluweelachtig, geeft niet af, dubieus meer squameus dan links. Behoud van egaliteit na aantal palpaties.

Punten/ 3 Diagnose/ Je hebt geen lipfinity nodig om mooie, rode lippen te krijgen. En waarschijn­ lijk kun je mensen in dit opzicht toch van alles wijsmaken!   Gewone shampoo versus droogshampoo Links: Gewone shampoo Gebruiksgemak/ Heel fijn, ruikt lekker. Inspectie/ parallel gerangschikt, vetloos, mooi glanzend haar. Een aantal onderzoekers geven 0,00001% vettiger dan rechts aan, an­ deren andersom. Geur/ Ruikt lekker en fris. Palpatie/ zacht en glad. Punten/ 4    

Rechts: Droogshampoo Gebruiksgemak/ Ruikt penetrant en erg sterk. Ik durfde er niet mee naar buiten zonder de vorige avond er nog shampoo overheen te gooien.

Inspectie/ glanzend, iets meer strengvormig. Geur/ Van “goedkope luchtverfrisser” tot “Jip en Janneke shampoo” en “artificieel maar wel lekker”. Palpatie/ zacht, wat vettig. Punten/ 2   Diagnose/ Er gaan meer stemmen op voor de gewone shampoo. Een grotere RCT met lan­ gere tijdsperiode is nodig om sterkere conclu­ sies te kunnen trekken, alhoewel de uitkomst van een week lang droogshampoo vermoe­ delijk al voorspeld kan worden.   Ei versus crèmespoeling Links: Herbal essences conditioner Gebruiksgemak/ Ruikt lekker, is heerlijk zacht en je kunt het makkelijk in je haar brengen. Inspectie/ Glanzend, golvend, pluist niet, oogt “lentefris”, beetje slapper dan rechts. Geur/ Ruikt volgens sommigen frisser dan rechts, anderen vinden geen links-rechts verschil.

Palpatie/ Zeer glad, zacht en schoon, soepel, niet vettig. Punten/ 4

  Rechts: Ei Gebruiksgemak/ Enigszins coördinerend vermogen is geïndiceerd als de badkamer­ vloer niet helemaal besmeurd wil worden onder het ei. Het idee van “eierhaar” is niet fris. Inspectie/ Ziet er fris(ser) uit, meer krullend, levendig. Geur/ Van “fris en fruitig” tot “gewoon, als haar”. Palpatie/ Van “glad” tot “stug” tot “zoals re­ clame-haar zou moeten voelen, maar toch minder dan links”. Punten/ 2          

Diagnose/ Ook ei kan mooi krullend haar geven, alhoewel het gebruik enige weerstand kan oproepen.   Conclusie Het is verrassend hoeveel onderzoekers het bij het verkeerde eind hadden. De beperkte

duur van het gebruik van de verschillende testobjecten was echter een beperking, aan­ gezien vaak pas na bepaalde tijd het effect van het product in kwestie zichtbaar zal zijn. Een week de testproducten gebruiken was echter cosmetisch, sociaal en in enkele geval­ len olfactorisch gezien niet realistisch. Uit ons kleine onderzoek bleek echter dat in veel gevallen het niet uitmaakt wat je gebruikt, uitgezonderd de haarproducten. In dat geval zijn we er de laatste jaren toch op vooruit gegaan, op de droogshampoo na. Deze zou bij tijdsgebrek een goed alternatief zijn, maar kan verder maar beter gemeden worden. En wat retro producten betreft: uitproberen kan altijd zolang je jezelf er goed bij voelt. Try before you die!

_____________________________________________________  Twijfelen

is heel normaal?!

Bij vrijwel elke keuze die gemaakt moet worden, steken ze de kop op: twijfels! Ze helpen om goed na te denken over een beslissing, maar kunnen ook de last van het maken van een keuze verzwaren. Naarmate het einde van de opleiding na­ dert begint iedereen dit te voelen: het kiezen van het seniorcoschap, de keuzeco­ schappen en de wetenschappelijke stage. Daarna komt de keuze voor een ANIOSplek en een mogelijke vervolgopleiding. Ook dit kan behoorlijk wat twijfels oproe­ pen, want kiezen is verliezen. Wat je ook kiest, alle andere opties kies je niet. Keu­ zestress! En zelfs als een keuze is gemaakt, kunnen ze nog toeslaan, want was dit wel de juiste keuze?   Door: Marieke de Kuyper   Ondanks het feit dat iedereen natuurlijk zelf zijn eigen keuzes moet maken, bleek het erg zinvol te zijn om hierover met elkaar te praten en deze twijfels te spiegelen aan artsen die

hetzelfde doorgemaakt hebben. Tijdens een kleinschalige avondsessie werden de twijfels en onzekerheden besproken welke spelen bij 6e-jaars geneeskunde studenten en hoe dit was en nu nog is bij een aantal artsen. Deze bijeenkomst bleek in een behoefte te voor­ zien, waarna met veel enthousiasme is beslo­ ten deze avond nogmaals te organiseren maar dan voor een grotere groep studenten. Hierbij werd het forum artsen uitgebreid voor een zo divers mogelijke groep artsen. Zeven artsen met zeer verschillende loopba­ nen waren bereid plaats te nemen in een panel en toe te lichten hoe zij tot bepaalde keuzen zijn gekomen in hun werk- en privéle­ ven. Stellingen werden gepresenteerd om de groep te prikkelen en de discussie op gang te krijgen. In de pauze was er gelegenheid om onder het genot van een hapje en drankje in een kleiner groepje verder te praten. De avond werd afgesloten met een terugblik waarin gezamenlijk conclusies werden ge­ trokken.

Na afloop bleek uit de ingezonden evaluaties dat de avond als erg positief werd ervaren. Het werd als prettig ervaren dat de sfeer erg open was en 'rolmodellen' zich bloot gaven. Daarnaast bestond er consensus over een aantal dingen. Ten eerste dat het leven, dus ook je carrière, niet volledig te plannen is. Ten tweede dat keuzes niet altijd definitief hoe­ ven te zijn: je mag verkeerd kiezen. En tot slot dat twijfelen mag, het is namelijk heel nor­ maal en, onafhankelijk van leeftijd of ge­ slacht, er blijft getwijfeld worden! Voor iedereen die niet aanwezig kon zijn: volgend jaar zal de avond opnieuw worden georganiseerd met een divers artsenpanel. Twijfel dan niet, en meld je (ter zijner tijd) aan!   De twijfelavond is tot stand gekomen door een samenwerkingsverband tussen de ‘werkgroep voor Diversiteitsbevordering door Vrouwelijke Academische Specialisten’ (DIVAS) en coassis­ tenten.

- pagina 7 -

Retro futurisme, de toekomst volgens het verleden. Wat zal de toekomst ons brengen? Gaan intraveneuze nanobots patiënten gene­ zen? Gaat de wereld draaien op groene energie? Zal de kloof tussen arm en rijk kleiner worden? Loopt iedereen over 10 jaar met Google Glass? (Ken je het niet? Zoek “project glass: one day” youtube!) Door: Ivo Verhagen Vragen als deze houden ons van tijd tot tijd bezig, maar dat is natuurlijk niets nieuws. Al­ tijd zijn er mensen geweest met een visie over (of fascinatie met) de toekomst. Klassieke werken als ‘Utopia' van Thomas More (1516), ‘Also sprach Zarathustra’ van Nietszche (1883) maar ook ‘Star Trek’ beschrijven een glorieuze toekomst voor de mensheid. Wanneer elementen uit een toekomstbeeld van vroeger worden gebruikt in hedendaag­ se kunst, dan heet dit “Retro futurisme”, met als meest sprekende en bekendste symbolen waarschijnlijk de raket en de UFO. Retro futurisme wordt vaak satirisch gebruikt maar kan ook het doel hebben om een lof­ zang over de toekomst te nuanceren door te verwijzen naar werken die de gevaren van de toekomst beschrijven.

Dit nuanceren is erg interessant omdat ge­ dachten over de toekomst vrijwel altijd gepo­ lariseerd zijn. De meeste verwachtingen (zo­ als de bovenstaande) zijn utopistisch, men­ sen verwachten dat technologische vooruit­ gang alle problemen zal oplossen en dat de mens zal leven in een ideale wereld. Aan de andere kant zijn er ook denkers die waarschuwen voor een dystopische wereld.

- pagina 8 -

Bekende voorbeelden van dystopieën zijn te vinden in boeken als ‘1984’ van George Orwell en ‘A Clockwork Orange’ van Anthony Bur­ gess. Maar ook films als ‘Metropolis’ (1927), ‘The Time Machine’(1960/2002) en ‘The Is­ land’(2005) schetsen een beeld van een toe­ komst die door technologische vooruitgang en maatschappelijke veranderingen onmen­ selijk is geworden. Van zowel de utopische werken als de dysto­ pische werken zal ik er een bespreken, te be­ ginnen met Also Sprach Zarathustra. Dnt meesterwerk van Nietszche is niet zozeer de moeite waard omdat de utopie die hij be­ schrijft zo mooi is, het is het kennen waard omdat het een onvoorstelbaar grote impact heeft gehad op de wereldgeschiedenis. Also Sprach Zarathustra is in 1883-1885 geschre­ ven en was bedoeld als een tegenhanger van de heilige boeken van wereldgodsdiensten. Via de hoofdpersoon vertelt Nietszche de lezer over zijn filosofie. Het boek vertelt over Zarathustra, de profeet, die na 10 jaar een kluizenaarsbestaan in de bergen te hebben geleefd naar beneden komt om zijn profetie en zijn wijsheid met de mensheid te delen. Hij vertelt over de komst van de übermensch, een nieuw soort mens die beter aangepast is aan het leven in de moderne tijd dan de hui­ dige mens. Daardoor zijn zij superieur aan hen zoals wij superieur zijn aan de mensapen. De mensheid neemt zijn boodschap niet serieus maar uiteindelijk verzamelt Zarathustra toch een groep volgelingen. Zij worden onderwe­ zen om het beste uit zichzelf boven te halen en zo übermenschen te worden. De leefwijze die hen dan wordt aangeraden is zo extreem dat de meeste sektes die sindsdien zijn ont­ staan Nietzsche als inspiratiebron hebben gebruikt. In het kort raad hij zijn volgelingen het vol­ gende aan: Zweer godsdienst af. Leef voor jezelf. Leef gevaarlijk (het leven van een strij­ der). Oorlog is niet alleen een middel om je doelen te bereiken,oorlog kan ook een doel op zich zijn. Er bestaat geen goed of slecht, laat jezelf dus geen regels of wetten voorschrijven, maak je eigen wetten en leef daarnaar. Wacht niet op de dood maar kies de dood wanneer je geen rol van beteke­ nis kan spelen in het verwerkelijken van je doelen. Natuurlijk is het bovenstaande volle­ dig uit zijn verband gerukt, en wanneer je het boek van voor tot achter zou lezen worden deze extreme uitspraken in de loop van het boek wat afgezwakt en blijkt dat zelfs Zarat­ hustra de profeet van tijd tot tijd twijfelt aan zijn profetie. Toch heeft dit niet voorkomen dat zowel Nazi´s als andere groepen extremis­ ten, zichzelf identificeerde als deze übermen­ schen. De utopie die Nietszche verwerkelijkt

ziet worden door de übermensch is er een van chaos, maar binnen die chaos zijn deze ultiem individualistisch en egocentrische übermen­ schen wel allemaal heroïsche figuren die hun leven leiden zoals ze “echt” zijn. Het feit dat de (über)mens(ch)en zichzelf kunnen zijn en daarmee ultiem vrij zijn maakt dat deze toe­ komst van chaos een ideaal wereldbeeld zou moeten zijn. Van de dystopische boeken wil ik jullie graag kennis laten maken met “brave new world”, een boek geschreven in 1931 door Aldous Huxley. Het boek speelt zich af rond het jaar 2540 wanneer de mensheid al geruime tijd in een wereld leeft waar vrede, gelijkheid en tevre­ denheid een feit zijn. Dit wordt bewerkstelligd door natuurlijke voortplanting te verbieden, in de plaats daarvan baby’s te creëren en het bevolkingsaantal niet de 2 miljard te laten overschrijden. De baby’s worden vanaf hun aller vroegste ontwikke­ ling geconditioneerd om zo goed mogelijk te passen bij de kaste waartoe zij zullen gaan behoren. In deze samenleving werkt iedereen zonder tegenzin, aan de ene kant omdat iedereen een baan heeft waarvoor hij of zij geknipt is (vanwege de vroege conditionering) en aan de andere kant omdat men altijd kan rekenen op “soma” een drug die door de staat wordt verstrekt om om te kunnen gaan met tegen­ slagen en behoefte aan spirituele verdieping en dergelijke. In het boek wordt het de lezer via de verhalen van enkele karakters gecon­ fronteerd met de leegte van deze perfecte samenleving waar vrijwel alles bereikt is waar de mensheid ooit naar heeft verlangd. Ook dit boek heeft veel stof doen opwaaien, het schetst (hoewel niet expliciet) het lot van een wereld waar (futuristisch)communisme de staatsvorm is. Al met al twee oude boeken met een interes­ sante en bijna paradoxale kijk op de toekomst waardoor ze veel stof tot denken geven. Is een ultiem vrije wereld vol chaos en geweld een ideale wereld? En moeten we streven naar een wereld van vrede en geluk als dit ten koste gaat van vrijheid, respect voor het indi­ vidu en diepgang van het gevoelsleven. De beste manier om je mening er over te vormen is waarschijnlijk door de boeken te lezen, nu weet ik dat dat geen kleinigheidje is in het geval van deze 2 boeken, maar als je ze leest kunnen ze een verrijking zijn voor je leven.

Column: Retrograad, de co die gaat Het toeval maakte dat het thema van deze Status co “Retro” mocht zijn. Mijn laatste column, en de coschappen in retrospectie. Beschouwing in het licht van de toekomstige ervaringen als afgestudeerd geneeskundige, heel internationaal ook wel ‘Master of Medical Science’. Dokter Anders dus. En anders was ik, ben ik en blijf ik. Grote idealen hebben mij, of mijn brein-genen-en-omgeving, ooit doen beslissen de keuze te maken voor de studie geneeskunde. De mensen helpen, misschien bij artsen zonder grenzen mijn steentje kunnen bijdragen aan het welzijn van de wereld, dat is wat ik wilde, am­ bitieus en ergens ook naïef. Na het eerste jaar van de studie, doordrenkt met de anatomie, morfologie, chemie en fysiologie van het mense­ lijk lichaam, vroeg ik mij af waar ik aan begonnen was. Gelukkig bracht de pathofysiologie, de ziekteleer, in het tweede en derde jaar daar verandering in. Eindelijk duidelijkheid wat ziekte is en betekent, kennis maken met mogelijkheden de ‘ziekte’ te bestrijden, klachten van patiënten te verminderen, mensen te helpen. Er begon zich een fundament te vormen in overeenstemming met mijn initiële idealen. Toen begonnen de coschappen… Het eerste coschap: interne geneeskunde, een beschouwend, breed vakgebied, en het moment voor de eerste stappen als coassistent. Die eerste kijk in de medische keuken vond ik confronterend, nooit had ik een idee gehad van hoe al die theorie zijn weg vond in de ‘echte’ praktijk. In een academisch ziekenhuis zijn er bij patiënten met reguliere klachten allerhande bijzondere diagnosen mogelijk. De zee aan informatie, protocollen en administratieve rompslomp maakte dat ik begon te twijfelen; wilde ik wel dokter worden, was dit wat ik altijd gewild had? Eenmaal dermate gevorderd in de studie geneeskunde wilde ik het ook niet beëindigen en besloot ik de studie af te ronden, ten koste van wat dan ook. Nu, na ruim drie jaar verschillende, uiteenlopende coschappen te hebben gelopen, kijk ik terug op een verstan­ dige beslissing. Deze studie heeft mij een ontwikkeling geboden in mijn kennis, maar ook in het omgaan met anderen, ernstig zieken, en in het omgaan met jezelf. Dokter worden is een proces van introspectie, retrospectie en anterospectie. Voor je persoonlijke ontwikkeling is deze studie een meer dan geweldige opleiding. Op diverse vlakken word je uitgedaagd om het beste uit jezelf te halen, tot middennacht in de boeken te duiken, er iedere dag te zijn, te leren van alles wat je meemaakt, kennis uit al je ervaringen in je brein op te slaan. Welk specialisme je ook kiest, zorg dat het een vakgebied is wat bij je past, en kijk naar het werk van de afgestudeerde specialist; want dat is het werk wat je minstens de komende 25 jaar zult doen. Belangrijke afwegingen, wat wil je met je leven? Grote vragen, zonder heldere antwoorden. Je be­ slissing is jouw beslissing, en daarom altijd goed. Momenteel loop ik een van mijn laatste keuze coschappen, en dat maakt mij iedere dag weer enthousiast. Een dergelijk enthousiasme, dat je iedere dag graag naar je werk/coschap gaat, geeft mij de bevestiging dat ik de juiste keuze heb gemaakt. De omgang met patiënten, de intrigerende weg van klacht naar diagnose en vervolgens naar de juiste ‘evidence beest’ behandeling. Arts worden en zijn; een veelzijdig, uitdagend, inspirerend en verrijkend beroep! Lidewij Overweg

Wat zie jij? Een tweeentwintig jarige vrouw, met blanco voorgeschiedenis, presenteert zich met alge­ hele malaise en palpitatieklachten waarbij zij het hart eenmalig voelt overslaan. Opvallend is dat de klachten cyclusgebonden lijken te zijn. Bij verdere anamnese en lichamelijk on­ derzoek worden geen bijzonderheden ge­ zien. Na aandringen bij de huisarts, is op initiatief van de patient gestart met ritmeobservatie middels een event recorder. Bij het uitlezen wordt een AV-block vastgesteld (er wordt een P-top gezien die niet gevolgd wordt door een QRS-complex), waardoor patiente naar de afdeling cardiologie doorverwezen. Aldaar wordt een ritmestrook, vergelijkbaar met onderstaande strook, gezien. Verdieping (spoiler alert!) Er bestaan twee variaties van het Wencke­

bach block: de klassieke en atypische variant. Bij de klassieke vorm wordt een geleidelijke toename van het PQ-interval gezien, vaak een geleidelijk afnemend RR-interval en uiteinde­ lijk een uitgevallen slag. Hierbij is meestal sprake van een 3:2, 4:3 of 5:4 ratio, waardoor clusters met afnemende R-R-intervallen her­ haald worden. Conductieratio’s boven 7:6 tonen meestal de atypische variant. Bij de atypische vorm, met conductieratio’s boven 6:5 of 7:6, wordt de progressieve toe­ name van PQ-tijd onvoorspelbaar, waardoor het PQ-interval stabiel verlengd blijft. De PQ-tijd neemt dus wel toe, maar deze verlen­ ging is niet bij elke slag zichtbaar. De meest­ voorkomende verklaring is dat de sinussnel­ heid verandert, waardoor het PQ-interval door hemodynamische en autonome effec­ ten beinvloed wordt. De slagen rondom de uitgevallen slag laten de variatie in PQ-tijd het

beste zien: De uitgevallen slag wordt vooraf­ gegaan door een slag met de langste PQ-tijd, en gevolgd door een slag met de kortste PQ-tijd. Vervolgens neemt de PQ-tijd in de tweede slag na de uitgevallen slag toe..       Indeling AV-block   - Eerstegraads, PQ-tijd >0.21s.   - Tweedegraads type I: Wenkebach, geken­   merkt door progressieve PQ-tijd verlenging   gedurende enkele slagen voorafgaand aan   de niet-voortgeleide P-top.   - Tweedegraads type II: Mobitz. De PQ-tijd   blijft onveranderd voorafgaand aan een P  top die plots niet ventriculair voortgeleid   wordt.   - Derdegraads: totaalblock.  

- pagina 9 -

Reistip: Singapore Singapore, derived from the Malay word Singapura which means Lion City, is offici­ ally the smallest country in South-East Asia. English is the common language, although there are three other official languages: Chinese, Malay, and Tamil. Evi, a citizen of this beautiful small country, will tell about where to go for sightseeing and the best places to stop by.   By: Evi Sugiarto Bugis street When you're a shopaholic or you just want to shop cheap you MUST go to Bugis Street! When you first enter Bugis street, like any other ‘market’ which have full of shops in rows, you can hear the noise of people talking and the loud sellers inviting you to their shops. You can find things like souvenirs but also casual T-shirts and pants, bikinis, lingerie to even the ever-popular Korean and Japane­ se styles trendy clothes. There are hair saloons catered to the shops too. And not to worry for the tired shoppers, you can always pamper yourself and soak your feet in the manicure and pedicure shops. When you are hungry, you can always go to the first or third floor for some local delights and Thai and Korean food. Currently Bugis Street houses about 800 shops, which makes Bugis Street the largest street shopping place in Singapore! Opposite of Bugis Street is the Bugis Junction Mall, which sells soaps and body scrubs, and where branded shops such as Topman and Gucci are located. Basement floors are filled with bake­ ries, Japanese, local, Chinese and Western cafes, restaurants and small snacks shops. What can be better than catch a movie after your day of shopping, shopping and shop­ ping? Just head up to the highest floor and be greeted with a Cinema waiting for you.   Haji Lane Don’t forget to visit Haji Lane when you are near to Bugis Street. You can eat Middle Eas­ tern food in the cafes located there. Haji Lane also focuses on clothes, from formal clothes to casual fashionable clothes. The prices are more to the high-end side but if you are truly looking for more ‘original’ clothing, this is the best place you can go to. Some shops sell shoes, boots, accessories and also handbags as well!   Arab Street Different than Bugis street and the well-lit high building malls in Orchard Road, which is the most popular shopping street of Singapo­ re, Arab street is a more subtle and less renown area. For those that love and intend to buy cheap silks and carpets, you can always head here. Locals go there to bargain and the shops are filled with people before Chinese New Year or the festivals Hari Raya and Dee­ vapali to make their own clothes.

- pagina 10 -

Chinatown Need Chinese items, tea, food and clothes? Well, just head down to Chinatown. It’s a po­ pular destination with the westerner tourists. The food places are flooded with tourists gobbling down the ever-so-yummilicious food! They sell old antiques as well. It’s best to come during the Chinese New Year or Mooncake festival as the place will be ador­ ned with beautiful decorations. Don’t forget to try barbequed minced pork slices or ‘Ba Kwa’ as the locals called it. Its taste is worth every penny. When night falls, be surprised by the stalls of local delicacies that will cover a street in Chinatown. People will be seated in an outdoor seating arrangement, dining under the night sky!   Singapore flyer It’s a 165meter Ferris wheel located near the shore of Singapore’s Marina Bay. You can see the nearby Indonesian islands of Batam when you take it. Costing around SGD 30, you will be in for a 30-minutes ride in air-conditioned capsules overviewing Singapore, basked in twinkling lights and reflections. For those guys who want to give a really special some­ thing for their special someone or for guys who want top proposals to their girls, you can actually book the whole capsule for yourself and your partner and order candlelight meal in there! I’m not sure about the cost but, well, it’s another awesome idea isn’t it?   Garden by the Bay A MUST for the garden loving visitors! This newly built attraction has two cooled conser­ vatories, which show many different flowers, plants and trees from Mediterranean and other semi-arid tropical regions. It features a 42-metre "Cloud Mountain", ac­ cessible by an elevator, and visitors will be able to descend the mountain via a circular path where a 35-metre waterfall provides vi­ sitors with refreshing cool air.

  Supertrees The Supertrees are home to unique and exotic ferns, vines, orchids and also a vast collection of other plants. There is an elevated walkway, the OCBC Skyway, bet­ ween two of the larger Supertrees for visitors to enjoy a breathtaking aerial view of the Gardens. There is food and beverage located at this place as well, so not to worry when your tummy grumbles! It’s best to go at night as the structure will be lit up with small lights all over. It is definitely worth the trouble to go there just to see the view.

Marina Bay Sands Marina Bay Sands is another popular destina­ tion for the tourists as that is where Singapo­ re’s casinos are located. It’s a resort in the shape of three towers connected by a sands skypark. The resort includes a five star hotel, a museum, two large theatres, seven celebri­ ty chef restaurants, two floating Crystal Pavi­ lions, an ice skating rink and the world's lar­ gest atrium casino with 500 tables and 1,600 slot machines. The complex is topped by a 340m-long SkyPark with a capacity of 3,900 people and a 150m infinity swimming pool, set on top of the world's largest public canti­ levered platform. With paying about SGD 30 you can go into the pool upstairs and take a look at Singapore from the highest floor of the Marina Bay Sands Hotel. The Double Helix Bridge close by is a pedestrian bridge linking Marina Centre with Marina South in the Mari­ na Bay area in Singapore.

  Sentosa Sentosa is an island resort which has attracti­ ons like a beach, Fort Siloso, two golf courses, two five-star hotels, an observation tower, a butterfly and insect park, an oceanarium, a light show, a 4D theatre, a cinema ride and the biggest Universal Studio in the world. The Universal studios Singapore consists of seven themed zones which surround a lagoon. Each zone is based on a blockbuster movie or a television show, featuring their own unique attractions, character appearances, dining and shopping areas. The park features the world's tallest pair of dueling roller coasters that are based on the television series Batt­ lestar Galactica; a castle from the world of Shrek; and Monster Rock, a live musical show featuring the Universal Monsters.   Singapore is a nice and clean little country which is modern yet also traditional. Especi­ ally for people who want to see Asia with lots of different cultures and races, all living in harmony, and lots of different food and nice shopping centres Singapore is the right place to go. See you in Singapore!   Sources 1. www.singaporeflyer.com/ 2. www.marinabaysands.com/ 3. www.sentosa.com.sg/en/

Abstract Inge van den Munckhof heeft sinds haar derde jaar geneeskunde meegewerkt aan een aantal onderzoeken. Er zijn een aantal publicaties waaraan ze heeft meegeschre­ ven en zij heeft inmiddels zelf een artikel gepubliceerd over de invloed van leeftijd en geslacht op vaatwandverdikking. In dit interview vertelt zij hoe zij tot deze onder­ zoeken is gekomen. Door: Valerie Feskens Hoe ben je bij deze onderzoeken terechtgekomen? In mijn derde jaar wilde ik meer weten over het doen van onderzoek, vandaar dat ik via prikbord op zoek ben gegaan naar interessan­ te onderzoeken. Hierdoor kwam ik terecht bij de afdeling Fysiologie met een project over hyperthermie bij deelnemers aan de Zeven­ heuvelenloop. Toen dit onderzoek was afge­ rond, vroegen ze of ik een ander project wilde gaan leiden. Dit onderzoek betrof een verge­ lijking van de vaatstructuur in verschillende vaten in ons lichaam. In eerste instantie deden alleen jongeren mee en later ook van ouderen. Dit is mijn eerste artikel, waarvan ik 1e auteur ben geworden. Wat deed je tijdens het onderzoek? Tijdens het onderzoek heb ik bijna alles zelf mogen organiseren: de informatiebrief typen, de vragenlijsten maken en vrijwilligers werven. Daarnaast moest ik de artsen regelen die echo's konden maken na mijn metingen en moest ik de tijden afstemmen met de be­ schikbaarheid van een lokaal en de vrijwilli­ gers. Tijdens zo’n meting verrichtte ik eerst de basale metingen als bloeddruk, gewicht,

heupomtrek en dergelijke. Later in het project werd besloten bij iedereen de cholesterol- en glucosewaarden te vergelijken, waarvoor ie­ dereen nogmaals is opgeroepen. Nadat ik alle echobeelden van een vrijwilliger had gekre­ gen, volgde een analyse waar ook veel uren in gingen zitten. Het scheelt dat je er steeds beter in wordt. Van iedere proefpersoon hadden we 12 echobeelden: van zes grote vaten verdeeld over het lichaam werden tel­ kens twee beelden gemaakt. Per proefper­ soon was ik gemiddeld 2 tot 3 uur bezig. Hoe ging het publiceren? Het was heel tijdrovend, ik kreeg regelmatig van mijn begeleider het stuk terug met nog maar een paar zinnen van mezelf erin. Ik had overigens wel ontzettend fijne begeleiding tijdens het hele project, dat scheelt erg veel! Uiteindelijk hebben we het opgestuurd en het eerste blad was meteen positief. We moesten nog een e-mail sturen met daarin de antwoorden op een aantal vragen. Hierna werd het aangenomen en het blad gaf aan dat er een editorial, een aanbeveling aan het begin van het tijdschrift om een artikel te lezen, over kwam. Het onderzoek heeft name­ lijk voor het eerst bewezen dat er geen ver­ schil is in de vaatwandverdikking tussen mannen en vrouwen, tussen perifere vaten en de arteria carotis en tussen de armen en benen. Dit was een hele eer.

maand aan de onderzoeken buiten de vakan­ ties, dus het is goed te combineren met mijn hobby’s. Ik hoef er niets voor te laten en ik vind het heel leuk om te doen. Verder doe ik ook veel contacten in het ziekenhuis op en ont­ moet ik er internationale studenten mee. Heb je nog bepaalde suggesties of tips voor andere coassistenten? Ik heb met onderzoek een heel leuke tijd gehad, je kunt een belangrijke bijdrage aan de wetenschap leveren en je voelt je echt betrokken bij een team. Je doet er verder veel extra kennis mee op en je krijgt goede con­ necties. Als je onderzoek wilt doen, dan is nu de tijd!  

Hoe lukt het je om naast de coschappen onderzoek te doen? In mijn derde jaar deed ik het onderzoek vrijwillig, maar sinds de coschappen ben ik als student-assistent op de afdeling komen te werken. Ik werk gemiddeld zo’n 15 uur per

Impact of age and sex on carotid and peripheral arterial wall thickness in humans   van den Munckhof I, Scholten R, Cable NT, Hopman MT, Green DJ, Thijssen DH BACKGROUND: Although previous studies have reported age-related wall thickening in carotid arteries, it is not clear whether this is a systemic phenomenon which is also apparent in peripheral conduit arteries or whether conduit wall thickness (WT) changes occur to a si­ milar degree in men and women. AIM: To determine whether sex modifies the impact of ageing on WT or wall-to-lumen ratio (W:L) in atherosclerosis-prone (i.e. carotid artery, femoral, superficial femoral, popliteal artery) and atherosclerosis-resistant (i.e. brachial artery) conduit arteries. METHODS: We included 30 young (23 ± 2 year; 15M : 15F) and 31 older (70 ± 5 year; 18M : 13F) healthy subjects. High-resolution ultrasound was used to measure diameter, WT and wall-to-lumen ratio (W/L) in all arteries. RESULTS: Older subjects had increased WT and W/L in the carotid, femoral, superficial femoral, popliteal and brachial arteries (all P < 0.05). Compared with women, men demonstrated larger diameter and WT (both P < 0.01) across all arteries. Sex did not impact upon age-related changes in WT or W/L (P = 0.39 and 0.43 respectively). CONCLUSION: Our data suggest that age-related wall thickening, evident in the carotid artery, is also apparent in the arteries of the upper and lower limbs. The impact of age on wall thickening did not differ between men and women. These data support the presence of syste­ mic increases in WT and W/L with age in apparently healthy humans, independent of sex.   Acta Physiologica, Volume 206, Issue 4, pp. 220–228, December 2012

- pagina 11 -

Uit de Oude Doos Nieuwe producten en instrumenten over­ spoelen continu de markt. Dat op zich is niets nieuws; het is een fenomeen van alle tijden. Niet alle ooit-uitgevonden instru­ menten zijn nu nog in gebruik, velen zijn in de Oude Doos verdwenen. En soms, kunnen ze daar ook beter in blijven. Door: Ivo Verhagen  

Amputatiemes Deze kruising tussen een machette en een arabisch kromzwaard werd tot de 18 e eeuw gebruikt om amputaties uit te voeren. Met een vloeiende circulaire beweging werden huid, bindweefsel, vaten, zenuwen en spieren die in de weg zaten onverbiddelijk doorgeno­ men. Hierna kon de chirurg de botzaag (die verdacht veel op de hedendaagse hand-ijzer­ zaag lijkt) erbij pakken om de amputatie te voltooien. Het ging lekker snel maar postoperatief was het niet ideaal, daarom werd vanaf de 19e eeuw een recht mes gebruikt en hield men een huid flap over om de stomp mee te bedekken.  

  Pijl verwijderaar Zoals de descriptieve naam hierboven al  

- pagina 12 -

suggereert is het niet helemaal duidelijk of dit werktuig een eigen naam had. Het komt im­ mers uit zo’n oude doos dat het allemaal niet zo goed is blijven hangen bij de medische stand. Waarvoor het gebruikt werd weten we gelukkig nog wel: artsen verwijderden hier­ mee pijlen uit lichaamsdelen van pechvogels die deze hadden opgevangen. Dit instrument was nodig om de pijl te verwijderen zonder de weerhaken bij de punt schade aan te laten richten aan omliggende weefsels. De schacht van het werktuig werd door de gang die de pijl had gemaakt opgevoerd, dan werden de twee punten aan weerszijde uit elkaar ge­ drukt zodat er ruimte ontstond om de pijl samen met de pijlverwijderaar er (relatief) veilig uit te trekken.  

Mondstop Nog zo´n bijzonder instrument wat niet meer helemaal van deze tijd is. Deze houten schroef werd rond 1880-1910 gebruikt om de lucht­ weg van patienten vrij te houden. De anes­ thesie stond toen nog in zijn kinderschoenen en zoals bij alle nieuwe vakgebieden was er bij hen ook sprake van trial and error. Na de 30 jaren dat dit ding gebruikt is, moeten ze zich hebben gerealiseerd dat de luchtweg niet alleen bedreigd is bij de mondopening, maar dat ook de tongbasis een probleem veroorzaakt voor patiënten onder zeil. Geluk­ kig kunnen we tegenwoordig rekenen op professionele anesthesie met intubatie en real time nauwkeurige monitoring.

  Neus corrector Kwakzalverij is nooit ver weg, vandaag de dag niet, maar vroeger vond je het al helemaal op elke hoek van de straat. Toch is dit neuskapje door echte artsen voorgeschreven aan het begin van de 20e eeuw. De bedoeling was zoals bij een beugel, je oefent druk uit (net als in een orthodontistenbeugel door schroefjes  

aan te draaien) en door middel van remode­ ling op cellulair niveau komt je neus na enige tijd weer mooi recht te staan. Het bleek echter niet te werken dus al snel viel dit bijzondere neuskapje uit de gratie bij artsen en patiën­ ten.

  Bloedzuiger Omdat we toch op de kwakzalverij toer zijn, mag dit juweeltje niet ontbreken. In 1840 is dit instrument ontwikkelt om aderlaten extra effectief te laten verlopen. De scherpe punten spreken voor zich, maar ook de cilinder van dit instrument speelt een belangrijke rol. Daarmee kon namelijk een vacuüm ge­ creëerd worden, zodat bloed nóg sneller het lichaam verliet. De naam bloedzuiger (in het Engels: artificial leech) komt waarschijnlijk van deze zuigfunctie die afgekeken is van het vervelende en onooglijke ongewervelde waterdiertje, de ‘echte’ bloedzuiger.

  Aluminium pessarium Dit voorbehoedsmiddel werd gebruikt tus­ sen 1930 en 1950, daarmee is het ook het jongste medische voorwerp wat besproken zal worden. Dat wil echter niet zeggen dat het veel minder onvoorstelbaar is in zijn gebruik als de andere voorwerpen. Dit pessarium werd namelijk in de cervix vastgehecht om er ten minste een maand te blijven zitten! De mate van onverstandigheid van een dergelij­ ke therapie illustreert mooi hoe ontzettend blij we mogen zijn met de voorbehoedsmid­ delen van de moderne tijd. Bedenk maar eens wat voor een gigantisch infectierisico de vrouwen met dit pessarium liepen. Deze in­ fecties zijn ook de reden dat dit voorbehoeds­ middel jaren voordat de anticonceptiepil op de markt kwam (in de 60’er jaren) niet meer gebruikt werd.    

  Spermatorrhoe ring Na de ellende voor vrouwen in de vorm van een pessarium nu dan ook nog wat mannen ellende, mede mogelijk gemaakt door: religi­ eus fanatisme! Tja, in een wereld waar de kerk

je vertelt dat masturbatie, natte dromen en seks voor het huwelijk zonden zijn, dan zou een godvrezende man het in zijn hoofd kun­ nen halen om een spermatorrhoe ring aan te schaffen. Deze werd gedragen om de basis van de penis en afgesteld op de diameter van de niet-erecte schacht. Wanneer je autonome zenuwstelsel het dan nog in zijn hoofd zou halen om te reageren op een aantrekkelijke vrouw of onkuise gedachte, dan zou de pijn die dat veroorzaakte dat “probleem” snel oplossen. Dat je er als gezonde man elke ochtend vanwege het natuurlijke fenomeen van de ochtenderectie ook aan moest gelo­ ven, tja, dat is gewoon pech hebben.   Kortom: voorbeelden te over van instrumen­ ten die ooit zijn uitgevonden en vol overtui­

ging op de markt zijn gebracht, maar inmid­ dels uit het zicht zijn verdwenen. Dan ga je je toch afvragen: welke hedendaagse uitvin­ ding zal ook ooit heimelijk in die bomvolle oude doos worden gestopt om hier hoog­ stens nog voor een smeuiig overzichtsartikel in een studententijdschrift te worden uitge­ haald? Literatuur 1. http://www.healthfiend.com/info/old-me­ dical-instruments-and-tools/ 2. http://acidcow.com/pics/8802-old-surgi­ cal-tools-21-pics.html  

____________________________________________________  

Recensie: The Artist Hij is retro, absoluut. Erg zwart-wit, ook. Maar bovenal is het een stomme film. En wel de beste (oké en eerste) stomme film die ik ooit heb gezien. Ik heb het over de in 2011 uitgebrachte film ‘The artist’, een film van Michel Hazanavicius. Door: Sabine Janssen Regie: Michel Hazanavicius | Cast: Jean Dujar­ din (George Valentin), Bérénice Bejo (Peppy Miller), John Goodman (Al Zimmer), James Cromwell (Clifton), Penelope Ann Miller (Doris), e.a. | Speelduur:100 minuten | Jaar: 2011                       Het is 1927 en de gevierde filmster George Valentin prijst zich rijk met zijn knappe uiter­ lijk, charisma, rijkdom en hordes vrouwen aan zijn voeten. Eén van die vrouwen, Peppy Miller, valt letterlijk voor hem. Valentin raakt direct door deze schoonheid gecharmeerd en helpt haar omhoog: van de grond maar ook binnen de filmwereld. Ondertussen is een grote verandering gaande in Hollywood, want de overgang van de zwijgende naar de gesproken film dient zich aan. Valentin verzet zich heftig tegen de geluidsfilm en neemt ontslag bij de studio om van zijn eigen geld

films te produceren. Zijn eerste, uiteraard zwijgende, film wordt echter een flop, de beurs stort in, zijn vrouw verlaat hem en hij gaat failliet. Inmiddels is Miller via bijrolletjes opgeklommen tot de ster van de geluidsfilm en bezit ze naam en faam die slechts enkele jaren eerder aan Valentin toekwamen. Maar Miller is niet vergeten wie haar het opstapje naar Hollywood heeft verleend en stiekem ook haar hart heeft gestolen. Ze biedt Valen­ tin de helpende hand wanneer deze dieper en dieper wegzakt en weet zowaar een car­ rièreperspectief voor hen beiden te creëeren. Eind goed, al goed. Zoals van een stille film te verwachten is, wordt er op enkele woorden na niet gespro­ ken. Geholpen door voortdurende muziek, korte geschreven tekstjes, een enkele keer achtergrond geluiden en bovenal een over­ daad aan uitbundige gezichtsuitdrukkingen krijg je echter alle nuances van de film feilloos mee. Ben je eenmaal gewend aan de retro feel en sound van deze stille zwart-wit film en richt je je op de verhaallijn, dan scoort deze hoog op romantiek maar ook op voorspelbaarheid. Het meest onverwacht was nog wel dat er zowaar een lassie-scène is ingebouwd. De setting van de film is best interessant en toont de twee gezichten van Hollywood met ener­ zijds onbegrensde glitter and glamour en anderszijds harde armoede. Welke moraal je uit de film haalt is natuurlijk persoonsgebon­ den, maar hoogmoed, grenzeloze trots en onvoorwaardelijke vriendschap zijn in ieder geval belangrijke thema’s. Al met al komt The Artist overtuigend over als zwijgende film uit de jaren twintig, met een

prettig fris en modern tintje wat het een leuke film maakt om naar te kijken. Heel geschikt om in je eentje te kijken (zonder pratende mensen er doorheen kun je je nog beter vereenzelvigen met de film), met vrienden (de film blijft prima te volgen als er mensen doorheen praten) of met je date (voldoende gespreksstof over de gebruikte filmtechnie­ ken). Overigens is de The Artist bekroond met vijf oscars, namelijk voor beste film, regie, acteur, muziek en kostuums. Zoals Valentin zelf de film besluit met zijn enige gesproken tekst: ‘perfect’.                                                  

- pagina 13 -

- pagina 14 -

Check onze website

Beste Coassistent, Leuk dat je weer op onze pagina bent beland. Ondertussen ben je weer gewend om 2013 achter elke datum te plaatsen en lijkt iedereen behoefte te hebben aan wat zonneschijn. Dus laat de lente maar weer komen. Samen met de jaarwisseling hét moment om weer vooruit te kijken en een nieuwe start te maken. Zo ook de Ko-Raad, want per 1 maart is ons bestuur voor een groot deel gewisseld. In deze editie wil ik de kans aangrijpen om onze nieuwe bestuursleden voor te stellen, maar ook om weer al het nieuws en aankomende activiteiten met jullie te delen.   Nog even gauw terugblikkend op de relatief rustige maand december: het KNMG studen­ tenplatform organiseerde een discussie over de beoordeling van coassistenten, waarin duidelijk werd hoezeer dit moeilijke punt op elke faculteit leeft, maar waar helaas nog geen kant en klare oplossing voor is. Wie weet brengt het nieuwe jaar ook nieuwe ideeën. Daarnaast organiseerde de CoStaCie een gezellige Nieuwjaarsborrel met de bijbehorende oliebollen en konden jullie deelnemen aan de cursussen over infuusbeleid en solliciteren.   In januari zijn we druk bezig geweest met de sollicitaties voor de vrijkomende bestuursfunc­ ties. In deze tijden van crisis en bezuinigingen, merken de medezeggenschapsorganen ook dat er zuinig gestudeerd word. De Stufi wordt afgeschaft, de OV kaart gaat waarschijnlijk verdwijnen en studenten richten zich alleen nog puur op het halen van tentamens. Daarom zijn wij extra blij dat we drie zeer enthousiaste leden hebben gevonden die zich wel willen inzetten voor de kwaliteit van ons onderwijs, om zowel nu als later een goede opleiding voor toekomstig artsen te garanderen. Vol vertrouwen geven Sanne, Marlies en ik het stokje door aan respectievelijk Eline Laro, Anne Boskamp en Hisse Arnts.   Even een klein voorstelrondje: Eline is net begonnen aan episode 1 en zal de functie Website & PR bekleden en brengt een frisse, nieuwe blik met zich mee. Anne is vijfdejaars, zit momenteel midden tussen de partussen bij het coschap Gynaecologie en neemt de functie Algemeen bestuurslid & Status Co op zich. En last but not least Hisse, bijna klaar met Psychiatrie en hij zal zijn bestuurservaring gebrui­ ken om als voorzitter er een succesvol jaar van te maken met de Ko-Raad.   Tenslotte wil ik de laatste regels van deze rubriek gebruiken om de nieuwe bestuursleden veel plezier, succes en leerervaringen toe te wensen in hun nieuwe functie. Tevens de kans om afscheid te nemen van het Ko-Raad bestuur, met wie ik met veel plezier heb samenge­ werkt, en van jullie als lezers of als cogroepvertegenwoordiger. Hartelijk bedankt en veel succes en plezier tijdens de coschappen!    Anne de Veer Voorzitter Ko-Raad Nijmegen

                             www.ko-raad.nl

Agenda Maart Vr 1:          Bestuurswissel Wo 13:     Cursus Gezondheidsrecht Vr 15:        MFVN Gala   April Wo 3:        ALV (ivm 2e paasdag) Za 6:         Medisch Interfacultair Congres,                    Utrecht Vr 12 t/m Zo 14 :                    Nationaal Coassistenten                    Congres, Egmond aan Zee Mei Ma 6:          ALV Vr 24:         Coschap van het Jaar-verkiezing   Juni Ma 3:          ALV

v.l.n.r. Anne Lelieveld (penningmeester), Sanne van Hoeckel (website & PR), Ellen Simons (secreta­ ris), Anne de Veer (voorzitter), Marlies van Altvorst (alg. bestuurslid & Status Co)

Heb je nog vragen, tips, klachten, op- of aanmerkingen?

v.l.n.r. Eline Laro (website & PR), Hisse Arntz (voor­ zitter), Anne Boskamp (alg. bestuurslid & status co)

Themabijeenkomst KNMG Studentenplatform: Beoordeling van coassistenten, Utrecht

Je kunt ons altijd mailen via koraad@gmail. com   En kijk voor meer informatie, het laatste nieuws, geplande activiteiten, coschap-tips en nog veel meer op www.ko-raad.nl!

- pagina 15 -

Stethoscopen door de jaren heen De trouwe compagnon van vrijwel iedere arts en coassistent: de stethoscoop. We weten allemaal hoe hij eruit ziet, bijna al­ lemaal hoe je ‘m gebruikt, maar wie weet hoe hij eigenlijk tot z’n huidige model is gekomen? Jij in ieder geval wel na het lezen van dit artikel over de niet al te rechtlijnige evolutie van de stethoscoop. Door: Anneke Jonkman Anatomie van de stethoscoop Een standaard stethoscoop bestaat uit een aantal onderdelen; de oorbeugels, oordop­ jes, oorbuizen, instelbaar membraan + dia­ fragma, de nippel, de slang en het borststuk.                        De eerste stethoscoop: 'le cylindre'     Geschiedenis van de stethoscoop Voordat de stethoscoop werd uitgevonden, gebruikte men percussie, palpatie en luister­ de men met het oor op de thorax (directe auscultatie), om verschillende ziektebeelden van hart en longen zo goed mogelijk te dia­ gnosticeren. In 1817 moest de Franse arts René-ThéophileHyacinthe Laënnec (1781-1826) een patiënte onderzoeken. Hij rolde een hoop papiervel­ len op tot een cilinder en plaatste één uitein­ de op de hartstreek en het andere aan zijn oor. Hij vernam dat hij de hartactie beter kon waarnemen, dan wanneer hij zijn oor direct op de borst plaatste. Laënnec was een bedreven houtdraaier en begon met de maak van de eerste stetho­ scoop, welke in feite een houten buis was, bestaande uit drie delen, bedoeld voor één oor en noemde het in eerste instantie ‘Le Cylindre’ (de cilinder). Zijn collega artsen vonden dat de uitvinding een betere naam nodig had en zo noemde Laënnec zijn uitvin­ ding ‘Stethoscoop’, afgeleid van de griekse woorden ‘stethos’ (borst(kas)) en ‘scopos’(kij­ ker). Laënnec publiceerde in 1819 de resulta­ ten van zijn eerste stethoscoop in een boek, dat de geneeskunde wereld op zijn kop zette. Veel andere artsen namen de nieuwe auscul­ tatie techniek met de stethoscoop van Laën­ nec over en patiënten eisten om onderzocht te worden met een stethoscoop. Vele bekende namen in de geneeskunde

- pagina 16 -

gebruikten de stethoscoop van Laënnec, zoals Sir James McGrigor, die de stethoscoop in veldhospitalen introduceerde: Thomas Hodgkin, welke verslag legde over de ziekte van Hodgkin. Auscultatie werd meer en meer gebruikt en er werden heel wat verbeteringen gedaan aan de stethoscoop van Laënnec, waarvan de meest opmerkelijke die van Pierre Adolphe Piorry in 1828. Piorry voegde aan de stetho­ scoop een ander diagnostisch instrument toe, namelijk de "plessimeter". De originele Piorry stethoscoop was gemaakt van hout en had een ivoren oor- en borststuk, circa 1828. Het borststuk van de stethoscoop kon ook gebruikt worden als plessimeter (klopplaatje dat gebruikt wordt bij percussie). De meeste stethoscopen die na 1830 werden gemaakt, werden dan ook gebaseerd op die van Piorry. Tot 1850 werden er verschillende stethosco­ pen gemaakt, die gebaseerd werden op de stethoscoop van Laënnec en Priorry. Er kwa­ men hulpstukken voor de stethoscoop be­ schikbaar voor artsen, waaronder een ver­ lengstuk. Dit was een groot voordeel voor de schuchtere arts of voor de arts waarvan de patiënt een niet prettig aroma verspreidde. In 1835 kwam er onder andere een Pirorry flexi­ bele stethoscoop uit, welke helemaal uitge­ rold kon worden. Bij sommige starre stetho­ scopen kwam vingergrepen in het ivoor of hout.   De binaurale stethoscoop In het begin van 1850 kwamen er ideeën over een nieuwe stethoscoop die in twee oren gebruikt kon worden: de binaurale stetho­ scoop. Het eerste model, gemaakt door Arthur Leared (1828-1879), was gemaakt van rubber en bevatte het eerste diafragma. Deze stethoscoop verdween echter snel, omdat hij veel te zwaar was! Dokter George Philip Cammann (1804-1868) verbeterde het model van Leared en voegde een klok toe aan de stethoscoop. De monaurale stethoscopen bleef men in deze tijd ook gebruiken. Rond 1873 maakte Scott Allisond de ‘differen­ tiaal stethoscoop’ die uit twee onafhankelijke borststukken bestond en bedoeld was om de geluiden van twee streken uit de borst te kunnen vergelijken. Het toestel was onprak­ tisch, omdat het bepaalde borstgeluiden dempte en werd dus ook amper gebruikt. Rond 1880 werd de stethoscoop van Lynch gelanceerd, deze kon ‘opgevouwen’ worden en verminderde zo de lengte van de stetho­ scoop. Rond 1890 werkten bijna alle artsen met de binaurale stethoscopen en waren de monaurale stethoscopen nauwelijks meer in omloop. Denison kondigde in 1892 zijn uitgebreide verbetering aan van de Cammann stetho­

scoop, welke geleverd werd met zes klokken. De grootste klok werd gebruikt voor auscul­ tatoire percussie, wat betekent dat de patiënt de klok voor de open mond hield, terwijl de arts de borst percuteerde. Denison vond dat deze techniek ervoor zorgde dat men ‘holle’ geluiden kon horen van long caviteiten. Het praktische diafragma voor de stetho­ scoop werd ontwikkeld en gepatenteerd door Robert C.M. Bowles in 1894. De origine­ le versie van deze stethoscoop had een plat borststuk dat op het diafragma geschroefd werd om de hartgeluiden te lokaliseren. De eerste versies van deze stethoscoop hadden enkel het diafragma borststuk, maar de latere modellen hadden zowel de klok als het dia­ fragma welke uitwisselbaar waren op hetzelf­ de borststuk. Er werden ook andere types stethoscopen ontworpen om de kwaliteit van de ausculatoire geluiden te verhogen. Bazzi en Bianchi maakten in 1894 voor het eerste gebruik van een membraan voor het diafrag­ ma.                              De stethoscoop van Bowles met diafragma   Verdere ontwikkeling In de twintigste eeuw kwam er enorm veel interesse om stethoscopen te ontwikkelen, die de intensiteit van hart- en longgeluiden onderscheiden. Met de komst van de rönt­ genstralen, hoefden artsen zich niet meer in te beelden hoe de binnenzijde van de borst eruit zag. In 1945 concludeerde een officieel debat, dat de stethoscoop niet langer het diagnostisch hulpmiddel bij uitstek was. Desalniettemin bleef de stethoscoop van groot belang; ze waren namelijk draagbaar, niet invasief en relatief goedkoop en er was geen hulp nodig van andere artsen zoals bij de röntgen. Er werden andere kleinere verfijningen aan de stethoscoop gemaakt tot David Littmann, begin van de jaren 1960, een nieuwe stetho­ scoop ontwierp die lichter was dan de vorige modellen en een verbeterde akoestiek had. In Amerika werd de Littmann stethoscoop snel dé stethoscoop in Amerika en is nog altijd de basis van de meeste stethoscopen!  

Back to the basics: labdiagnostiek Net begonnen met de coschappen of al een tijdje onderweg en dus ook een tijdje ge­ leden dat je interne geneeskunde had: dan willen de labwaarden nog wel eens gaan duizelen. Hoe zit het ook alweer allemaal? Wat zeggen de standaard labwaarden al­ lemaal en wat moet je ermee doen? Een aantal van de belangrijkste labuitslagen zullen hieronder aan de orde komen. Door: Vicky van Duynhoven Anemie Als opwarmertje het Hb. Normaalwaarden zijn voor mannen tussen de 8,5 en 11 mmol/ L en bij vrouwen tussen de 7,5 en 10 mmol/L. Wanneer een anemie geconstateerd wordt, kan een Mean Corpuscular Volume (MCV) helpen. Een te hoog MCV (>100 fl) wijst rich­ ting een vitamine B12 of foliumzuur deficiën­ tie. Een te laag MCV wijst richting een ijzerge­ breksanemie. Tenslotte is er nog de normocy­ taire anemie welke meestal het beginstadia is van de andere vormen of voorkomt bij (re­ cent) acuut bloedverlies. Soms is dit ook zichtbaar bij chronische nierinsufficiëntie en chronische leverziekten door een verminder­ de aanmaak van erytropoëtine.  Schildklierhormonen TSH, thyroïdstimulerend hormoon dat wordt geproduceerd in de hypofyse, heeft normaal­ waarden tussen 0,4 en 3,5 mU/L. TSH zet de schildklier aan tot productie van thyroxine 3 en 4 (T3 en T4). Beide zitten voor het grootste deel gebonden aan thyroid binding hormone (TBG), albumine en pre-albumine. Het deel wat ongeboden is, heet vrij T4 (fT4) of vrij T3 (fT3) en is het actieve deel. fT4 is het inactieve prohormoon wat in nieren, lever, hersenen, spieren en hypofyse omgezet worden in het actieve hormoon fT3. Er wordt aangenomen dat fT3 de synthese van ribonucleinezuur (RNA) beinvloedt, wat de synthese van diver­ se enzymen induceert. Dit resulteert in stimu­ latie van de koolhydraat-, vet- en eiwitstofwis­ seling. Zowel T3 als T4 hebben een negatieve feed­ back op TSH en remmen dus de productie bij hoge waarden (zie figuur). Zo zal bij een hy­ perthyreoïdie een overschot aan T4 zorgen voor een laag TSH. Omgekeerd zal een hypo­ thyreoïdie een tekort aan T4 opleveren wat zorgt voor een hoog TSH (zie tabel).                      Tabel: Interpretatie schildklierhormonen    

                                                                                                 Algoritme anemie. Afkomstig uit NHG standaard Anemie.           Als screening is het laten bepalen van het TSH bumine moet samen met protrombinetijd voldoende. Wanneer deze afwijkend is kan bepaald worden. Normaalwaarden zijn tus­ fT4 bepaald worden. Bij follow-up is het han­ sen 36 en 53 g/L. Verlaagde serumalbumine dig om beide te bepalen. samen met verlaagde stollingsfactoren is te vinden bij leverinsufficiëntie. Leverenzymen   De enzymen alanine-aminotransferase (ALA­ Nierfunctie T) en aspartaat-aminotransferase (ASAT) zit­ Kreatinine is de beste parameter voor nier­ ten in levercellen en komen vrij bij verval van functiestoornissen. Normaalwaarden voor deze cellen. ASAT zit daarnaast veel in spier­ mannen zijn tussen 65 en 110 µmol/L en voor weefsel. Daarom is ALAT specifieker bij (ver­ vrouwen tussen 50 en 100 µmol/L. Ureum kan moeden van) leverfunctiestoornissen ten helpen bij het bepalen van de soort nierfunc­ opzichte ASAT. ASAT kan onder andere sterk tiestoornissen die is ontstaan. Wanneer verhoogd zijn bij een acuut myocardinfarct. ureum sterker verhoogd is dan kreatinine is Bij leverfunctiestoornissen zal ALAT meestal de oorzaak vaak prerenaal. Wanneer ureum hoger verhoogd zijn dan ASAT. ASAT waar­ relatief minder verhoogd is, dan is er sprake den die hoger zijn dan ALAT waarden worden van een postrenale oorzaak. vooral gezien bij cirrose. Een ALAT verhoging Ureum, normaal tussen 3 en 7 mmol/L, kan > 1000 IU/L wijst op een hepatitis. om verschillende reden verhoogd zijn, zoals Serumbilirubine, normaal tussen 5 en 17 µ­ verhoogde omzetting van eiwitten door bij­ mol/l, is verhoogd bij icterus. Normaal is bili­ voorbeeld corticosteroiden, na het nuttigen rubine in het serum ongeconjugeerd. Bij he­ van een eiwitrijke maaltijd, dehydratie, ver­ molyse of stoornissen van de conjugatie is de minderde glomerulaire filtratiesnelheid, ver­ ongeconjugeerde vorm verhoogd aanwezig. minderde doorbloeding van de nieren zoals Bij hepatitis of cholestase bevat het bloed ook hartfalen en chronische obstructie van de la­ geconjugeerd bilirubine.Alkalische fosfatase gere urinewegen zoals prostaathypertrofie. (AF) wordt aangemaakt in hepatocyten en Ureum kan verlaagd zijn bij eiwit-arme voe­ ook in botweefsel, de dunne darm en de ding, veelvuldig braken, ernstige leverfunc­ placenta. Gammaglutamyltranspeptidase (gam­ tiestoornissen, zwangerschap of waterover­ ma-GT) wordt vooral door hepatocyten ge­ schot zoals bij diabetes insipidus. produceerd. Cholestase geeft een verhoging van AF en gamma-GT. Bij leverbeschadiging Literatuur kan een gamma-GT stijging samen gaan met 1. http://memoboek.dynapaper.nl/ een ALAT en ASAT stijging. Als gamma-GT 2. http://www.huidziekten.nl/diversen/nor­ sterk verhoogd is, kan dat komen door alco­ maalwaarden3.htm holgebruik, medicatie gebruik, obesitas, dia­ 3. http://nhg.artsennet.nl/ betes en hyperthyreoïdie. Overige referenties zijn op te vragen bij de Serumeiwitten, zoals serumalbumine geven auteur. een indicatie over de leverfunctie. Serumal     

- pagina 17 -

Specialisme uitgelicht: Tropengeneeskunde Noem het ‘traditioneel’, ‘conventioneel’ of ‘ouderwets’: enig retro is de tropenge­ neeskunde in ieder geval niet vreemd. Onbekendheid overigens ook niet, want hoewel veel coassistenten zich laten ver­ leiden tot een coschap in de tropen kiezen er maar weinig voor de opleiding tot tro­ penarts. Voldoende reden om ditmaal de tropengeneeskunde in het voetlicht te brengen! Door: Sabine Janssen De tropengeneeskunde heeft een duaal ka­ rakter waarin zowel curatieve geneeskunde als publieke gezondheidszorg worden ge­ dekt. Tropenartsen kunnen zowel in het bui­

tenland als in Nederland aan het werk. Velen beginnen hun carrière in de tropen om na enkele jaren terug te keren naar Nederland waar zij hun opgedane kennis over tropen­ ziekten en ziekten ten gevolge van klimaat­ verandering, mobiliteit en migratie inzetten voor publieke gezondheidszorg. De tropen­ geneeskunde is op dit moment nog geen officieel erkend vakgebied maar dit gaat veranderen. In september 2012 heeft het College Geneeskundige Specialismen (CGS) de “Internationale Gezondheidszorg en Tro­ pengeneeskunde” (IGT) erkend als profiel en zijn de opleidingseisen vastgelegd. Hiermee is het schot gelost maar de kogel nog niet door de kerk, dus het zal nog tot 1 januari 2014 duren voor het medisch werkveld een offici­

eel erkend vakgebied rijker is. De tropenarts zal hiermee de officiële titel “Arts Internatio­ nale Gezondheidszorg en Tropengeneeskun­ de” (AIGT) krijgen. Literatuur 1. http://knmg.artsennet.nl/Diensten/Beroeps­ keuze/Vervolgopleidingen/Tropengeneeskun­ de.htm 2. Profiel tropengeneeskunde: http://knmg. artsennet.nl/Opleiding-en-Registratie/Algeme­ ne-informatie/Nieuws/O-R-Nieuwsartikel/Tro­ pengeneeskunde-als-profiel.htm 3. Opleidings-, erkennings- en herregistrati­ eeisen IGT zijn te vinden via: http://knmg. artsennet.nl/Opleiding-en-Registratie/CGS-1/ Actuele-themas-CGS/Tropengeneeskunde.htm.

Tropi-Co Aan het begin van de coschappen, tijdens het onderwijs van CKO1 voor, krijgt iedereen een inleidend hoorcollege over het Tropencoschap. Dit college maakte ons enthousiast en heeft ervoor gezorgd dat wij van september t/m december 2012 in Indonesië hebben gewoond en daar als coassistent hebben gewerkt. Onze aandacht werd allereerst getrokken door de prachtige foto’s van landschappen, waar wij abso­ luut niet aan gewend waren, en het idee van reizen naar een ver en onbekend land. Later kregen we interesse in de verschillende (infec­ tie)ziekten die we mogelijk zouden gaan zien.  Als je interesse hebt in een coschap naar de tropen woon je informatieavonden bij over de verschillende landen. Daarna vindt er een loting plaats om te bepalen wie naar welke bestemming gaat, en zijn er thema-avonden over veel voorkomende tropische ziekten. Kort samengevat wordt er tijdens je coschap van je verwacht dat je alles wat normaal is hier in Nederland opzij zet en dat je in een totaal andere omgeving moet functioneren. Je moet soms een nieuwe taal leren spreken, je komt terecht in een cultuur met vaak andere normen en waarden en maakt soms zelfs een ware cultuurshock mee. Wat betreft de geneeskunde, is het een uitdaging om met weinig middelen toch een juiste differentiaal diagnose te maken en op basis daarvan de behandeling in te zetten. Tijdens dit hele proces leer je nadenken over de kosten van de benodigde diagnostiek of therapie, aangezien in sommige landen niet alle patiënten verzekerd zijn. Dit alles kan erg frustrerend zijn, vooral als je je realiseert dat een patiënt veel beter behandeld zou kunnen worden in een meer ontwikkeld land en jij niets kunt veranderen aan diens situatie. Wat wij erg bijzonder vonden in Indonesië was om te beseffen dat de economische status van je patiënt, bepaalt wanneer hij/zij bij de dokter komt. Hierdoor zie je als arts de complicaties van patient-delay die wij alleen uit de boeken kennen. Bijvoorbeeld bij de heelkunde zijn tumoren met een diameter van meer dan 10 cm of grote pussende wonden geen uitzondering. Verder is het natuurlijk interessant om patiënten te zien met infectieziekten die in Nederland alleen voorkomen als importziekten via toerisme. Omdat wij leven in een multiculturele samenleving is het belangrijk deze ziektes te herkennen en te kunnen behandelen. Aangezien patiënten met een andere culturele achtergrond soms ook een andere klachtenpresentatie hebben is het goed om te leren hoe je hiermee kunt omgaan. Zo viel het in Indonesië vooral op, dat patiënten, wanneer ze goed óf slecht niews kregen, erg neutraal reageerden en dus weinig emoties toonden. Naast deze bijzondere ervaringen heeft een coschap in de tropen nog veel meer te bieden. Je krijgt de kans een nieuwe taal te leren, je leert andere culturen kennen (denk aan religie, eten, leefstijl, geschiedenis), je leert omgaan met mensen van andere culturen, je medische kennis wordt uitgebreid en je leert vertrouwen op je klinische blik en op je lichamelijk onderzoek. Ook krijg je de kans om te discussiëren over verschillen tussen Nederland en het land waar je het coschap loopt en soms kun je de artsen zelfs nog wat kennis bijbrengen. Daarnaast kun je in je vrije weekenden lekker reizen en zelf prachtige foto’s maken van bijzondere landschappen. Wij zijn blij dat we de kans hebben aangegrepen om een coschap in de tropen te doen. Vanuit onze faculteit is alles heel goed geregeld wat betreft subsidies, huisvesting en begeleiding aldaar. Ongetwijfeld kom je met een koffer (of, in ons geval, een backpack) vol levenser­ varing terug naar Nederland en wordt daar ongetwijfeld een ander mens door. Ellen van den Wittenboer; Özlem Baysal en Rosalyn Berg

- pagina 18 -

In the jungle De opleiding Tropengeneeskunde houdt zich bezig met de internationale gezondheidszorg en zorg in ontwikkelingslanden. Je werkt in zeer diverse gebieden, van groene jungle in Congo tot de droge savanne in Kenia. De naam die het nieuwe profiel krijgt dekt de lading dan ook beter: Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT). Als tropenarts werk je eigenlijk als algemeen arts, beschouwend en snijdend.                                                                                            Je bent vaak de enige arts in een kliniek of ziekenhuis. Je behandelt bijvoorbeeld een                                                                                            luchtweginfectie bij een kind met HIV, een ernstige fractuur bij een jonge man en je verricht                                                                                            een sectio bij een gecompliceerde bevalling, dit alles op één dag. De omstandigheden zijn,                                                                                            vergeleken bij een westers ziekenhuis, vaak zeer minimaal. Er is weinig apparatuur voor                                                                                            diagnostiek en behandeling voorhanden, een chronisch tekort aan medicatie en een                                                                                            beperkte hygiëne. Daarnaast zijn er vele lokale gewoontes en geloven die haaks staan op                                                                                             het westerse idee van goede gezondheidszorg. Hier moet je als tropenarts een goed                                                                                            evenwicht in zien te  vinden.                                                                                                                                                                                       Tijdens de huidige opleiding doe je klinische ervaring op in een Nederlands ziekenhuis. Er                                                                                            bestaan twee profielen. Het klassieke profiel waarbij je een jaar als TAIO (tropenarts in                                                                                            opleiding) op de chirurgie werkt en een jaar op de gynaecologie. Je leert er de                                                                                            basisvaardigheden van de chirurgie en de  verloskunde. Bij het moeder-kind profiel werk je                                                                                            een jaar als TAIO op de kindergeneeskunde en een jaar op de gynaecologie. Dit profiel richt                                                                                            zich met name op “safe motherhood” (zorg rondom moeder en kind), het principe dat ook                                                                                            goed vertegenwoordigd is in de millennium doelen van de World Health Organization. Aan                                                                                            het einde van je klinische periode volg je de tropencursus bij het Koninklijk Instituut voor de                                                                                            Tropen, waarin je wordt voorbereid op administratie en management van een ruraal                                                                                            ziekenhuis.                                                                                            Als tropenarts zijn er verschillende mogelijkheden naar het buitenland te gaan. Je kunt in                                                                                            een ruraal ziekenhuis gaan werken in een ontwikkelingsland. Hier ben je vaak de enige (wes­ terse) arts en run je het ziekenhuis. Naast klinisch werk ben je hier dan ook veel bezig met beleid en management van het ziekenhuis. Dit kunnen ziekenhuizen zijn van de lokale overheid maar ook missieziekenhuizen die door een kerkelijke stichting gefinancierd worden. De missieziekenhuizen staan vaak in een gemeenschap waar ook een kerk en een schooltje zijn gebouwd. Je kan er ook voor kiezen om via orga­ nisaties, zoals bijvoorbeeld Artsen zonder Grenzen, mee te gaan op missie naar een crisisgebied. Dit zijn vaak tijdelijke functies in instabiele gebieden, waar net een ramp heeft plaats gevonden of gebieden die verkeren in staat van oorlog. Het werken als arts in een ontwikkelingsland is een grote uitdaging in een heel andere omgeving dan we in Nederland gewend zijn. Dit was voor mij, en vele anderen, een motivatie om te kiezen voor deze opleiding. Het avontuur om te gaan werken in een vreemd land, een vreemde cultuur en een ander spectrum van ziekten waarbij je de mensen helpt die de zorg het hardst nodig hebben. Carolien Bouwman, tropenarts in opleiding (TAIO)

De opleiding tot tropenarts De opleiding tot tropenarts bestaat vanaf het begin van de jaren ’60. Sedert de beginjaren is de Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg (NVTG) hierbij betrokken geweest. De huidige opleiding wordt georganiseerd door het Concilium Opleiding Tropische Gezondheidszorg (COTG) van de NVTG, dat tevens toeziet op de kwaliteit van de opleiding. De tropenop­ leiding in Nederland is uniek in de wereld. De vraag naar goed opgeleide tropenartsen blijft nog altijd bestaan en het aanbod van jonge enthousiaste Nederlandse artsen voor het werk als tropenarts is groot. De opleiding bestaat uit twee jaar klinische stages waarbij gekozen kan worden tussen de profielen "klassiek tropenarts"  en " moeder-en-kindzorg". Tijdens deze stages dienen de arts-assistenten cursusdagen te volgen waarop capita selecta worden behandeld onder meer op het gebied van kindergeneeskunde, heelkunde, dermatologie, oogheelkunde, KNO, gynaecologie en obstetrie en interne geneeskunde. Daarna wordt gedurende 3 maanden de Nederlandse Tropencursus (NTC) gevolgd aan het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) te Amsterdam. Hier wordt men voorbereid op de uitvoering van de curatieve zorg, administratie en beheer van een ruraal ziekenhuis, management van districtsgezondheidszorg en onderzoek. De NTC wordt georganiseerd door een consortium van ken­ nisinstituten, bestaande uit de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en het Koninklijk Instituut voor de Tropen. De NTC is tevens onderdeel van het Europese Master programma International Health. Toekomst van de tropenopleiding De laatste jaren hebben NVTG en COTG veel tijd gestoken in het verkrijgen van een erkende tropenopleiding in Nederland. Recent is deze inspanning succesvol geweest: op 01-01-2014 start een officieel opleidingsprofiel, erkend door het College Geneeskundige Specialismen. De nieuwe opleiding is opgebouwd uit 18 maanden klinische opleiding in Nederland (9 maanden heelkunde en 9 maanden obstetrie/gy­ naecologie, dan wel 9 maanden kindergeneeskunde en 9 maanden obstetrie/gynaecologie), 3 maanden NTC, en tot slot een 6 maanden durend opleidingsonderdeel met kliniek en public health in een daartoe gecertificeerd ziekenhuis in de tropen. Met de profielopleiding AIGT heeft de opgeleide arts na een eventuele (eerste) tropenperiode uitzicht op een verdere carrière in de internationale gezondheidszorg in Nederland en daarbuiten. Literatuur 1 www.nvtg.org, COTG/NVTG januari 2013

- pagina 19 -

› Lorem ipsum dolor › Specialistenopleiding in sit amet, consectetuer Duitsland heeft vele voordelen adipiscing elit

› Geen wachttijden, direct aan je opleiding beginnen. › Vergelijkbare opleidingstijd en -qualiteit met die in Nederland. › Erkenning van de opleiding invelit de gehele EU en dus ook in Nederland. in henderit in vulputate › Vrijheid om de opleiding zelf in te vullen met keuzestages en cursussen. › Vele nederlandse collega‘s. Nog meer › Hogere salarissen en dienstvergoedingen. › gratis taalcursus en ondersteuning bij het zoeken naar woonruimte.

Voor meer correspondentie in het Nederlands of Duits: Ulrike Adam ›› Telefoon: 0049 (2821) 490 10 38 ›› [email protected] ›› www.kkikk.de Katholische Kliniken im Kreis Kleve Trägergesellschaft mbH, Albersallee 5-7, 47533 Kleve

- pagina 20 -

Groeten uit... Suriname! Nadat ik samen met Eline bijna anderhalve maand in Zuid-Amerika had rondgereisd (Colombia, Ecuador en via Trinidad en To­ bago naar Guyana) kwamen we in Parama­ ribo aan. Vergeleken met mijn vorige be­ stemmingen was dit een bron van welvaart en ontwikkeling. Maar hier aankomen be­ tekende ook dat het ‘echte’ leven weer zou gaan beginnen; niet meer elke dag op­ staan en bedenken wat ik eens zou gaan doen. Het schema voor de komende der­ tien weken lag vast: elf weken interne ge­ neeskunde in het Diakonessenhuis en dan nog twee weken radiologie in een zelfstan­ dige kliniek tegenover het academisch ziekenhuis.

De communicatie bleek (ondanks dat ieder­ een Nederlands sprak) toch een grote uitda­ ging, maar zolang je de hoofdzuster te vriend wist te houden bleek er veel mogelijk. Voorts werden we geconfronteerd met het Suri­ naamse verzekeringssysteem: elke verzeke­ ringsmaatschappij heeft zijn eigen recepten­ blokjes, aanvraagformulieren en declaratie­ mogelijkheden. Sommige medicatie wordt bij de ene verzekeraar niet vergoed en bij de ander wel en soms is een CT-scan geen pro­ bleem, terwijl het bij een ander ook dagen kan duren (CT-longembolie!) voordat alle papie­ ren in orde zijn. Dit vergt enige creativiteit en flexibiliteit. Ook het je eigen maken van de Surinaamse mentaliteit (No spang!) is een waardevolle aanvulling.

zicht zeggen). Indirecte communicatie (bij­ voorbeeld via verpleegkundigen) wordt daardoor veel belangrijker. Tot slot valt nog op dat vrijwel elke patiënt op een of andere manier ‘alternatieve geneeskunde’ aanhangt. Middelen als gember voor urineweginfectie, kattensnor voor niersteenkoliek, het creëren van brandwonden met kruiden tegen aller­ hande pijnen en handoplegging tegen icte­ rus zijn wijdverbreid ingeburgerde en geac­ cepteerde behandelmethoden. Een patiënt zal dit zelden zelf melden. Echter met enige welgemeende interesse zal de patiënt dit beamen, waardoor de vaak extreme patient delay verklaard kan worden.  

Door: Rob Arts Drie september was de eerste dag in het zie­ kenhuis op de interne geneeskunde. Deze week was ook de eerste week van mijn super­ visor, een interniste in opleiding uit Neder­ land. Samen werden we dus in het diepe ge­ gooid op de afdelingen mannen interne (maximaal 25 patiënten), vrouwen interne (maximaal 25 patiënten) en de IC (maximaal vier patiënten). In eerste instantie waren er veel overeenkomsten met het Nederlandse systeem, maar de verschillen werden ook al snel duidelijk. Het bleek dat de verpleging minder goed was opgeleid dan we dachten en dat de informatie die de verpleegkundige tijdens de visite gaf toch wel met een korreltje zout genomen mocht worden. Voorts bleek soms bepaalde medicatie op te zijn. Zo kon er bijvoorbeeld vijf weken geen Augmentin voorgeschreven worden, omdat het op was in het gehele land. In november moesten alle chemotherapieën twee weken uitgesteld worden, omdat de levering van 5-FU ver­ traagd was. Echter, als je op de juiste momen­ ten de juiste personen wist te vinden, bleek er toch veel mogelijk. Zo heeft het hoofd van de IC een geheime voorraad aan medicatie, waardoor er toch natriumbicarbonaat be­ schikbaar was om een ernstige metabole acidose te behandelen, terwijl dit al minstens een week op was in het gehele ziekenhuis.  

 

Ook het patiëntcontact is een interessant onderwerp. Patiënten uit het binnenland worden in principe (door de medische zen­ ding) naar het Diakonessenhuis verwezen. Derhalve komt het met enige regelmaat voor dat er patiënten opgenomen werden die geen Nederlands spraken. Met enig geluk sprak een patiënt (een mondje) Sranantongo en kon er dus een anamnese met een van de zusters of kamergenoten als tolk geschieden. Voor de betrouwbaarheid van deze anamne­ se gelden uiteraard de bekende argumenten. Wanneer de patiënt geen Sranantongo sprak, was er geen anamnese mogelijk, totdat er een familielid aanwezig was dat Nederlands of Sranantongo sprak, wat vaak enkele dagen duurde. Dit zorgde uiteraard voor een extra medische uitdaging. Verder viel het op dat het kennisniveau van de gemiddelde Surinamer lager ligt dan dat van de gemiddelde Nederlander. Vaak is er nauwelijks sprake van enige kennis van de basale anatomie. Het gegeven dat slokdarm, maag en darmen elkaar opvolgen in de trac­ tus gastro-intestinalis mag absoluut niet als vanzelfsprekende kennis worden beschouwd. Ook viel in de loop der tijd op dat het ziekte­ proces geëxternaliseerd wordt. Een ziekte overkomt je, je kunt daar zelf geen enkele invloed op uitoefenen. Deze aanname is een erg groot probleem waar je dagelijks tegen­ aan loopt. Het meest tekenende voorbeeld blijft wat mij betreft diabetes mellitus type 2. Diabeteseducatie vergt vergaande inspan­ ning. Een bijkomend probleem is dat de Suri­ naamse patiënt alles wat je vertelt zal beamen met “Jawel, dokter”. Echter worden adviezen als afvallen middels beweging door de fysio­ therapeut en het dieet van de diëtiste maar zelden nageleefd. Enerzijds omdat dit niet binnen de (eet)cultuur van Suriname past, anderzijds omdat de dokter een medicijn moet voorschrijven wanneer je ziek bent (ook al zal geen enkele patiënt dit recht in je ge­

  Behoudens mijn bezigheden in het zieken­ huis was er ook nog voldoende tijd om mijn vakantiegevoel (waaraan je niet kunt ontko­ men in Suriname) nog enigszins te bevredi­ gen. De weekenden leenden zich hier uitste­ kend voor, aangezien de werkdagen min­ stens net zolang duren als in Nederland. Multipele uitstapjes naar het prachtige bin­ nenland zorgden voor voldoende prikkeling van de avontuurlijke mens in mij. Maar ook de gastronomische kwaliteiten van Suriname kwamen ruimschoots aan bod; aangezien het Surinaamse volk uit verschillende etniciteiten bestaat, die uiteraard elk hun eigen keuken hebben, is er aan variatie geen gebrek. Zo ook niet aan nationale feestdagen, want elke be­ volkingsgroep heeft zijn eigen feestdagen, die vrijwel allemaal uitgeroepen zijn tot een nationale vrije dag. Ergo: cultuur in overvloe­ d! Concluderend duurt het enige dagen tot weken voordat je het systeem enigszins be­ gint te begrijpen, maar uiteindelijk was het een geweldig coschap: veel lol met de zusters (maar helaas ook enige vervelende confron­ taties, omdat de mañana-mañana-mentali­ teit mij in de acute situatie niet erg aanstaat), veel zelfstandigheid en een geweldig leerza­ me ervaring rijker. Uiteindelijk is het allemaal veel te snel voorbij gevlogen, maar als ik nogmaals de keuze zou hebben, zou ik het wel weten: Suriname it is!    

- pagina 21 -

Column: Retro in Afrika Laatst was ik op een markt in Mwanza, Tanzania. Te midden van de stoffige kraampjes met zonnebrillen, zakjes pinda’s en geïmporteerd schoeisel belandde ik onverwacht aan in de hemel op aarde toen ik naast een lokale vuilnishoop een grote hoop retrokleding aantrof. Vin­ tagefan als ik ben, begon ik te grabbelen in de stapel afgedankte kleding. Dit tot grote hilariteit van mijn omgeving. De hel barstte los in het paradijs. Mensen begonnen te gillen, kledingstukken vlogen in het rond en langs alle kanten werden suggesties gedaan of ik dat ene gewaad in maat 56 met kanten kraagje en schoudervulling ter grootte van een hoofdkussen echt niet wilde hebben. Binnen enkele minuten stonden er minstens twintig joelende Tanzanianen mee te zoeken naar iets wat blijkbaar door Mzungu’s (blanken) als hip wordt beschouwd.   Toegegeven, zonder fantasie of kleermaker had de kleding niet heel veel potentie, maar als je gaat shoppen in Afrika mag je niet te kritisch zijn. Daarnaast moet je als vintageverslaafde in Nederland meestal eveneens gezegend zijn met een rijke fantasie. Een goedgevulde porte­ monnee is tevens een vereiste, aangezien aan het predikaat ‘vintage’ meestal een aardig prijskaartje hangt. In Afrika beseffen ze dat nog niet zo, dus betaal je gewoon een zeer schappelijk Afrikaans prijsje voor mode van weleer.   Mijn keuze viel uiteindelijk op een jaren ‘60 jurkje wat waarschijnlijk erg leuk was als het zo’n 30 centimeter korter was. Mijn shopbuddy had haar hart verloren aan een zwart-wit gewaad en bloemenbroekpakje. Na deze superdeal verkeerde iedereen in staat van euforie. Ik was blij omdat ik thuis de blits kon gaan maken met een hip tweedehands item, de verkoper omdat hij omgerekend toch zeker 75 cent aan me had verdiend en mijn geweten was blij omdat ik de lokale economie gestimuleerd had. Tevreden met onze nieuwste aanwinsten en trots omdat we een plekje in de hemel hadden verdiend na deze goede daad verlieten we het vintage walhalla. Twee weken na onze ontdekking keerden we terug en lieten we ons volledig gaan, dit keer tot nog grotere tevredenheid van onze garderobe, de verkoper en onze gewetens.   Dat onze goede daad wellicht niet zo nobel was als we zelf hadden gehoopt, beseften we pas toen iemand ons er op wees dat onze nieuwe garderobe eigenlijk was opgestuurd voor het Goede Doel. Ongetwijfeld had niemand hun kleding afgestaan aan Arm Afrika met de intentie een stelletje rijke stinkerds te faciliteren in het uitvoeren van een soort omgekeerde Robin Hood actie. Desondanks hoopten we toch aan de hemelpoort op zijn minst een goedkeurend knikje te krijgen van Petrus, al is het alleen al omdat we de afgedankte jurken van Tante Miep uit Meppel een tweede kans hebben gegeven   Nicole Huijbregts

Vragen en antwoorden – Ervaringen van een beginnend arts-assistent Mariel Teunissen werkt in het ziekenhuis Rijnstate in Arnhem als ANIOS op de neu­ rologie. Hieronder schrijft zij over haar belevenissen als ANIOS (red.). Door: Mariel Teunissen Als je eindelijk aan het werk gaat, is het leukste dat je zelf aan de slag mag. Het nadeel is gelijk dat dat samen gaat met verantwoordelijkhe­ den, en dat betekent beslissingen nemen. Dan kom je erachter dat de ‘gewone en sim­ pele’ vragen het moeilijkste zijn. Dat zijn na­ melijk de vragen waar geen richtlijn voor is, wat je niet kan opzoeken in het farmacothe­ rapeutisch kompas of vergelijkbare site. Zelfs het acute boekje heeft niet altijd het gewens­ te antwoord. Wat doe je dan? Je supervisor zal niet blij zijn als je om elk wissewasje opbelt of als je tijdens het bespreken van de visite elk infuusbeleid uitgebreid moet gaan bespre­ ken. Zelfs je collega’s hebben niet de behoef­ te, en vaak niet de tijd om alles uitgebreid elke keer door te nemen. Hier is het juiste woord ervaring. Maar wat doe je als je daar nog niet zoveel van hebt?   Zo kan een infuusbeleid al erg lastig zijn. Maar in een aantal weken leer je al snel dat als ie­

- pagina 22 -

mand 1,5-2 liter per dag binnen krijgt, dit over het algemeen prima is. En je leert ook snel genoeg dat je bij een aantal, cardiaal belaste patiënten, goed op de vochtbalans moet letten. Doe je dit niet, zal je vanzelf merken dat de patiënt er last van krijgt, dus doe je het een volgende keer wel. Wanneer moet er een EMV en MRC (respectievelijk schaal voor be­ wustzijn en kracht (red.)) worden gescoord? Dan blijkt een strokeprotocol toch heel han­ dig, waar alles, inclusief controles, protocol­ lair zijn afgesproken. Dus dat is al weer een zorg minder.

  En dan zijn er nog vragen, over medicijnen. Als iemand plotseling zijn pillen niet heeft ingenomen, moet hij deze inhalen? Of kun­ nen ze worden overgeslagen? Komt de pa­ tiënt dan niet in de problemen? En als iemand een half uur na inname van zijn pillen heeft gebraakt? Zijn ze dan nog wel werkzaam? Een aantal dingen kan je natuurlijk wel nazoeken en navragen, maar uiteindelijk is het belang­ rijk om je boerenverstand te gebruiken. Dan zal je zien dat je veel meer weet dan dat je dacht.   Maar het leukste zijn misschien de geheel onverwachte vragen nog wel. Zoals wanneer een verpleegkundige je opbelt, tijdens een drukke dienst, om te vragen wat ze moet doen met de patiënt die net zichzelf heeft laten overgeven en het nu weer opeet? Of ik niet even wil komen kijken? Nou, nadat zijn braak­ sel is opgeruimd, kan hij het niet meer opeten en wil ik best een kijkje komen nemen…   Men zegt wel eens, door schade en schande leert men, toch wil je de schade en schande binnen de geneeskunde zoveel mogelijk be­ perken lijkt me. Succes daarmee!  

Nijmegen: oudste stad van Nederland Zoals de meeste mensen wel weten, is Nijmegen de oudste stad van ons land. En dat is ook gelijk waar voor velen de kennis over de geschiedenis van Nijmegen op houdt. Vandaar hier een kort overzicht van de rijke geschiedenis van onze stad. Door: Anneke Jonkman Hoe het allemaal begon De geschiedenis van Nijmegen gaat terug tot het begin van onze jaartelling. Nijmegen be­ hoorde toen tot het onderdeel ‘Limes’ van het Romeinse Rijk. Limes (= lijn) was de rand van het Romeinse Rijk en grensde aan het gebied van de Bataven, welke in deze tijd bondgeno­ ten waren van de Romeinen. De stad werd dan ook “Oppidum Batavorum” (stad van de Bataven) genoemd. Rond het jaar 70 kwamen de Batavieren echter in een opstand en werd de stad verwoest. De Romeinen bouwden een nieuwe stad welke “Ulpia Noviomagus Batavorum” (Nieuwe Ulpische Markt in het land van de Bataven) werd genoemd. De naam ‘Nijmegen’ is afgeleid van ‘Novioma­ gus’. Rond het jaar 300 werd Nijmegen alleen nog gebruikt als een handelsnederzetting, aangezien de grenzen van het Romeinse Rijk steeds moeilijker te verdedigen waren. Aan het begin van de vijfde eeuw viel Nijmegen in handen van de Germanen. De Middeleeuwen In de achtste eeuw werd Nijmegen onderdeel van het Heilige Roomse Rijk van keizer Karel de Grote. Hij behoorde tot de Franken welke een groep vormden binnen de Germanen. Karel de Grote liet in Nijmegen een burcht bouwen (geen rotonde). De bijnamen ‘Karel­ stad’ of ‘Keizerstad’ zijn aan deze periode ontleend. In de dertiende eeuw kwam Nijmegen in Gelderse handen onder leiding van koning Willem II. Onder leiding van Graaf Otto II kwam Nijmegen verder tot ontwikkeling en werd de eerste stad van Gelre. Zij bouwden de burcht verder uit en lieten de kerspelkerk die buiten de omwalling van de burcht stond herbouwen binnen de omwalling. Dit werd later de St. Stevenskerk. In het begin van de zestiende eeuw kwam er een einde aan het Hertogdom Gelre en viel Nijmegen onder Spaans-Habsburg bestuur.

Valkhofburcht

                                                De sterke positie die Nijmegen had, werd te­ ruggebracht. In 1588 werd Gelre onderdeel van ‘de Republiek der Zeven Verenigde Ne­ derlanden’ onder leiding van prins Maurits. Vrede van Nijmegen In 1678 en 1679 was Nijmegen het centrum van Europa, omdat hier de vredes onderhan­ delingen plaatsvonden. De onderhandelin­ gen leidden tot een reeks van verdragen tussen verschillende Europese staten en wordt ‘de Vrede van Nijmegen’ genoemd. Deze verdragen moesten een einde maken aan de spanningen binnen de Europese sta­ ten. Nijmegen in de achttiende eeuw Ondanks ‘de Vrede van Nijmegen’ drongen in de achttiende eeuw de Fransen toch Nijme­ gen binnen. De stad werd met groot geschud beschoten en er ontstond veel schade aan de burcht. Aangezien het herstel van de burcht veel geld zou kosten, werd de burcht ge­ sloopt, waarbij alleen de Sint Nicolaaskapel en een deel van de Sint Maartenskapel behou­ den bleven. Recentere geschiedenis In de jaren erna werd de stad Nijmegen flink uitgebreid en kreeg door de katholieke emancipatie beweging een Rooms-katholie­ ke universiteit: de Katholieke Universiteit Nijmegen (later: Radboud Universiteit) (1923). De tweede wereldoorlog verliep in Nijmegen in eerste instantie rustig. Echter op 22 febru­ ari 1944 werd een groot deel van de binnen­ stad van Nijmegen verwoest door bommen­ werpers van de geallieerden. Door de vele schade werd er in Nijmegen na de oorlog veel gesloopt en herbouwd. De wederopbouw, die traag op gang kwam, begon met de bouw van noodwoningen en noodwinkels. In de stad werd een nieuw plein aangelegd (Plein

                         

   

1944) en kreeg een van de modernste winkel­ centra van het land. De eerste fase van de wederopbouw van de stad was in 1956 vol­ tooid. Hierna is de stad nogmaals flink uitge­ breid met de stadsdelen Dukenburg, Hatert, Hees, Neerbosch en Lindenholt. Nijmegen nu Nijmegen telt nu ongeveer 165.200 inwoners en wordt gekenmerkt als een echte studen­ tenstad, met de HAN en de Radboud univer­ siteit. Zoals beschreven heeft Nijmegen een bloeiend en rijk cultureel leven. Nijmegen is hedendaags vooral bekend door zijn Vier­ daagse loop.

                                         Sint Nicolaaskapel   Kortom: ga je voor een rijke geschiedenis of juist voor het bruisende heden: het is heerlijk om in deze stad te wonen! 

- pagina 23 -

‘Een bestelling opnemen op de SEH’ Nynke Nagtzaam is 25 jaar, vorig jaar afge­ studeerd in Nijmegen en werkt sindsdien op de SEH in Doetinchem. De place to be voor mensen die van alles willen zien en tegen een beetje hectiek kunnen.   4 'fractuurtjes', een verdenking appendicitis, 'pien op de borst' en oh ja, ook nog een HET in de aanmelding..... Als ik in de horeca had gewerkt was ik zeker beter voorbereid geweest op het werk van de SEH. Een volle SEH heeft namelijk nogal wat overeenkomsten met een vol terras in de zomer van een gemiddelde studentenstad. Om hier te werken moet je namelijk stressbe­ stendig zijn en met gemak vijf bestellingen (lees: belletjes/aanmeldingen nieuwe patiën­ ten/huisartsen) tegelijkertijd kunnen aanne­ men. Daarbij moet je zorgen dat er genoeg doorstroom is zodat je alle ‘tafeltjes’ (patiën­ tenkamers) zo goed mogelijk bezet houdt, maar ook is het belangrijk dat er niemand te lang aan de bar (in de wachtkamer) hoeft te wachten. En dat natuurlijk allemaal met een glimlach en professioneel gedrag want pa­ tiënt is koning.  

Ik heb de afgelopen 11 maanden als arts acute zorg (AAZ) gewerkt in Doetinchem. Naast werken op de SEH zie je tevens patiënten op de CCU (cardiac care unit) en word je inge­ werkt om een aantal maanden op de IC te werken. Een pittige werkplek, maar daardoor ook enorm afwisselend, uitdagend en onge­ looflijk leerzaam.   Je begint met een goede mise en place. Ste­ thoscoop op zak, lampje: check, reflexhamer en natuurlijk het acute boekje. Daarna begint de dag, in eerste instantie vaak nog vrij rustig. Een lege SEH, nog niks in de aanmelding. Het is even genieten, maar ook weer een beetje onwennig. Rustig op gang komen en tijd voor een kopje koffie met de verpleging. Je checkt je werkmail en je loopt nog even de zieke patiënten na die je de dag daarvoor hebt opgenomen. Zou die mevrouw van de trom­ bolyse nu weer kunnen praten of is ze nog steeds halfzijdig verlamd? Hoe is het met mijn septische patiënt op de IC? Gelukkig heeft de kleine Michiel die ik met drukverband en krukken naar huis heb gestuurd inderdaad geen fractuur, lees ik terug uit het verslag van de radioloog.  

Dan rond een uurtje of 10, half 11 druppelen de eerste ‘bonnetjes’ vaak tegelijkertijd bin­ nen. Dan zijn er nog lege kamers genoeg en heb je alle tijd. Aan de slag dan maar! Alle kennis uit je coschappen passeert de revue tijdens het werken op de SEH. Je wisselt van chirurgie naar de longpatiënt en van interne naar de neurologie. Om 12.00 uur staat de telefoon roodgloeiend en dit houdt niet meer op tot een uurtje of 20.00. Tijdens een goede dienst weet je het zo te managen dat er geen mensen met hun bed op de gang hoeven te wachten. Op drukke dagen is dit helaas niet te voorkomen. Gelukkig heb ik tegen de tijd dat de telefoon weer afkoelt mijn stokje kun­ nen overdragen aan de avondploeg.  Morgen is er weer een dag, met nieuwe patiënten en een ander dagmenu. Na bijna een jaar op de SEH ga ik nu als ANIOS Geriatrie aan de slag in het Catharina Zieken­ huis Eindhoven, om uiteindelijk te gaan solli­ citeren voor de huisartsenopleiding. Een compleet andere windrichting met een com­ pleet ander tempo, maar ik kijk er enorm naar uit. Na de gastronomische ervaring van de SEH, zullen er vast nog verrassende gerechten in Eindhoven op het menu staan! 

_____________________________________________________  

Wat voor arts wil jij zijn? Op de website beroepskeuze voor artsen vind je voor elk medisch specialisme en profiel praktische informatie over de medische vervolgopleiding, geïllustreerd met een film over het beroep en carrièregerichte informatie.

www.knmg.nl/beroepskeuze - pagina 24 -

Mysterieuze hysterie Als je aan hysterie denkt, zal een door het lichaam rondzwevende baarmoeder op zoek naar een kind niet het eerste zijn wat bij je opkomt. Een waarschijnlijkere ver­ klaring ligt meer op het gebied van een gemoedstoestand waarbij iemand niet meer helemaal de controle heeft over zijn doen en laten. Daar dachten een aantal fi­ guren uit de geschiedenis anders over. Door: Carlijn Roumans Zo hebben personen als Hippocrates en Sig­ mund Freud hun gedachten hierover opge­ schreven. ‘Gynaiki hypo hysterikon enochlou­ menei’, zo schrijft Hippocrates in een van zijn leerteksten, wat vertaald kan worden als: ‘wanneer een vrouw lijdt aan hysterika, of een moeilijke bevalling heeft, kan een nies iets goeds zijn’. In de manier waarop wij tegen­ woordig naar de geneeskunde kijken, is deze uitspraak reden genoeg om deze retro aan­ doening eens wat beter onder de loep te nemen!  στέρα Wat blijkt is dat er al in de 5e eeuw voor Christus werd gesproken over de symptomen van hysterie. Er werd toen door Plato geschre­ ven over een uterus die door het lichaam wandelde, niet alleen op zoek naar een kind, maar ook de ademhaling blokkeerde en ziektes veroorzaakte. Vandaar dat later door Hippocrates de naam ' στέρα', oftwel 'hystera' aan de ziekte werd gegeven, wat Grieks is voor baarmoeder. De vrouwen die deze dia­ gnose kregen, waren vermoeid, nerveus, seksueel verlangend, slapeloos, oedemateus, kortademig, geïrriteerd en zij veroorzaakten problemen.                             Vibrerende therapie Nu was de diagnose gemakkelijk te stellen, maar wat was dan de oorzaak? De meest bi­ zarre redenen zijn ervoor bedacht door de heren in het verleden. Zo is iedereen wel een keer een plaatje tegengekomen van een hulpverlener met een vibrator tussen de benen van een vrouw. De reden daarvoor was dat het in eerste instantie opviel dat de ziekte vooral voorkwam bij vrouwen die niet veel

seks hadden, zoals maagden, weduwes en nonnen. De hypothese dat het zou komen door seksuele onderdrukking kwam tot stand. Deze vrouwen kregen het advies om seks te hebben, dit was alleen vaak niet af­ doende. De verloskundige kon dan nog bek­ kenmassage toepassen. Daarnaast was een andere oorzaak die men bedacht had, dat er vrouwelijk vocht binnen bleef, dat naar bui­ ten moest en met het mannelijke semen vermengd moest worden. Dit kwam natuur­ lijk overeen met het feit dat het vooral bij maagden, weduwes en nonnen voorkwam. In de 19e nam het aantal vrouwen dat aan hysterie leed toe. Sommige zeggen dat het zelfs om een kwart van alle vrouwen ging. Er werden steeds geavanceerdere manieren bedacht om deze vrouwen te helpen. Zo kwam nog 10 jaar voor het elektrische strijk­ ijzer de vibrator in 1870 op de markt. Eerst alleen gebruikt door de artsen, later ook voor vrouwen zelf beschikbaar, toen ook individu­ ele huishoudens elektriciteit kregen. Sigmund Freud Zo snel als het voorkomen van hysterie geste­ gen was in de 19e eeuw, zo snel daalde het weer in de 20e eeuw. Dit kwam onder andere doordat er steeds meer bekend werd over de aandoening, waardoor er ook nieuwe diagno­ ses werden gesteld bij vrouwen die anders de stempel hysterie hadden gekregen, zoals epilepsie. Dit kwam onder andere doordat Sigmund Freud zijn visie op de hysterie be­ schreef. Naarmate de tijd vorderde, werd er meer bekend rondom de psychologie achter de aandoening. Zo heeft Freud een boek ge­ schreven, 'de Studien', waarin hij beschrijft dat het om een ziekte gaat waarbij er sprake is van onverwerkte trauma's in de jeugd. Met deze nieuwe visie op de etiologie veranderde ook de behandeling van hysterie. Freud be­ dacht dat bij deze patiënten de emoties rondom de meegemaakte trauma's terugge­ haald moesten worden. Vervolgens zouden deze tijdens de therapie met grotere intensi­ teit beleefd worden. Deze aanpak wordt ook wel catharsis genoemd en op deze manier konden de patiënten zich bewust worden van het onderbewuste, een deel waarin de pijn van de trauma's zit opgeslagen. Door deze therapie is de psychoanalyse in opkomst ge­ komen. Een andere aanpak bestond uit het hypnotiseren van de vrouwen. De trauma's waarover gesproken werd, waren voornamelijk seksuele trauma's. Hier­ bij kan gedacht worden aan misbruik van de patiënt als kind. Freud merkte dat hij zich ging irriteren aan de manipulatieve eigenschap­ pen van de hysterische vrouwen. Hij was daarmee de eerste persoon die het verschijn­ sel 'overdracht' beschreef.

Fallische fantasieën Blijft natuurlijk de vraag waarom dan alleen vrouwen last hadden van dit ziektebeeld. Bij de eerste verklaring van de 'wandering womb' oftewel 'wandelende baarmoeder' was het duidelijk. De verklaring van Freud kan echter toegepast worden op zowel mannen als vrouwen. De clou is dat vrouwen naast trauma's mogelijk ook onderdrukte fanta­ sieën zouden hebben, waarbij het dan met name om de 'fallische fantasieën' gaat. Het is dus onduidelijk of het lijden gebaseerd is op werkelijke gebeurtenissen of fantasieën. Hoe langer de aandoening onder de loep genomen werd, hoe beter men doorhad hoe de vork in de steel stak. Het werd meer en meer duidelijk dat hysterie waarschijnlijk niet één aandoening was, maar onderverdeeld kon worden in verschillende onderdelen. Zo kennen we nu conversiestoornissen, angst­ stoornissen, posttraumatische stressstoornis, borderline en narcistische persoonlijkheids­ stoornis. Het blijft echter onduidelijk wat nu het onderliggend probleem is van de uit hysterie voortkomende aandoeningen. Het zou kunnen gaan om werkelijke gebeurtenis­ sen, maar ook om gebeurtenissen die door bepaalde karaktertrekken anders ervaren worden, of gewoon puur fantasie. Concluderend is hysterie niet alleen die vreemde aandoening waarbij een baarmoe­ der de weg in het lichaam kwijt is, of een gy­ naecoloog die een vrouw bevredigt als thera­ pie. Het is dankzij Freud ook een aandoening die aanzet heeft gegeven tot het beschrijven van termen als psychoanalyse en overdracht. Hoewel de 'wandering womb' als oorzaak inmiddels wel uitgesloten kan worden, blijft het echte onderliggende probleem van de hysterie een mysterie! Literatuur 1. http://www.ntvg.nl/publicatie/hysterie-s­ inds-sigmund-freud/volledig 2. http://en.wikipedia.org/wiki/Female_hys­ teria 3. http://en.wikipedia.org/wiki/Hysteria

Oplossing: wat zie jij? Vanwege de relatief constante PQ-tijd, wordt patiente aanvankelijk verdacht van een tweedegraads AV-block type II, Mobitz waarvoor pacemakerplaatsing noodzake­ lijk lijkt. Bij latere analyse door een andere cardioloog, wordt geconcludeerd dat hier sprake is van een type I Wenckebach block, waardoor patiente zonder verdere behan­ deling naar huis ontslagen wordt. Een type II, Mobitz block komt zelden voor bij jonge gezonde mensen, en past niet bij dit klachtenpatroon.

- pagina 25 -

Specialisatie arts-seksuoloog! Misschien kan je je het nog herinneren vanuit het onderwijs in de bachelor. Of wellicht ben je ermee in aanraking geko­ men tijdens je coschap gynaecologie of een ander coschap: de arts-seksuoloog. Maar hoe word je nu precies arts-seksuo­ loog? Met wat voor patiënten en klachten krijgt een seksuoloog te maken? Veel ge­ neeskundestudenten weten dit niet, ter­ wijl je er eigenlijk bij elke specialisatie wel mee in aanraking kan komen. Tijd voor verdieping! Mw. drs. M. Vergeer, arts-sek­ suologe in het UMC St Radboud, vertelt over haar vak! Door: Angelique Slot Eerst even wat achtergrondinfo. Begin 20e eeuw was Freud één van de eersten die in zijn theorieën de aandacht vestigde op seksuali­ teit, wat tot die tijd taboe was. Vanaf de jaren ’70 kwam door het baanbrekende werk van Masters&Johnson de sekstherapie tot ontwik­ keling en sinds 1981 bestaat de NVVS, Neder­ landse Vereniging voor Seksuologie. Leden komen van allerlei disciplines zoals de psy­ chologie, geneeskunde, fysiotherapie, maat­ schappelijk werk en pedagogiek. Hoe wordt je arts-seksuoloog? Je kunt arts-seksuoloog worden met de pos­ t-master aan het RINO in Amsterdam of Utrecht na het behalen van je master genees­ kunde. Niet alleen als basisarts kun je je spe­ cialiseren in de seksuologie, maar je kunt de opleiding ook doen als aanvulling op je spe­ cialisme. In Amsterdam ligt het accent meer op het biopsychosociale, terwijl in Utrecht de nadruk meer ligt op het psychologisch-psychiatri­ sche. De opleiding bestaat uit één avond in de twee weken, gedurende twee jaar dus

makkelijk om naast je vaste beroep te doen. Om vervolgens geregistreerd te worden bij de NVVS moet je na het behalen van je post­ master een vastgesteld aantal uren praktijk­ ervaring opdoen en werkbegeleiding en su­ pervisie krijgen over je werk. Naast de seksuologie-opleiding voor artsen biedt het RINO ook een post-master opleiding aan voor psychologen, een post-HBO oplei­ ding voor hulpverleners en sinds kort een opleiding voor consulent seksuele gezond­ heid.

In ieder specialisme kan het aan bod komen . “

Wat voor patiënten behandel je als artsseksuoloog? De patiënten waar je mee te maken krijgt zijn erg divers. Op de polikliniek Seksuologie van het UMC St Radboud wordt ongeveer 50% doorverwezen vanuit de huisarts, 40% vanuit de gynaecoloog en 10% vanuit overige disci­ plines zoals de GGD, de uroloog en soms vanuit andere specialismen zoals radiologie of neurologie. Een veel voorkomende seksu­ ele klacht bij vrouwen is pijn bij seks, wat vaak gepaard gaat met een verminderde opwin­ ding en verminderde zin in seks. Andere problemen die gezien worden zijn vaginistisch reageren, erectieproblemen, re­ latieproblemen en orgasmeproblemen. Al deze klachten kunnen samenhangen met een ziekte of een behandeling van de patiënt, maar het merendeel van de patiënten is jong en gezond.

Op welke momenten kan je nog meer in contact komen met seksuologie? “Tijdens je coschap gynaecologie bij het Radboud kun je soms meelopen bij de seksu­ oloog en bij de perifere ziekenhuizen kun je altijd wel aanhaken als je je interesse aan­ geeft. Als AIOS gynaecoloog moet je een stage lopenbij de arts-seksuoloog . Bij de specialisatie huisarts kun je een profilerings­ stage doen als scholing voor seksuologie.”

In gesprek met arts-seksuoloog van het UMC St. Radboud, Marianne Vergeer. Wat zou u nog mee willen geven aan de ge­ neeskundestudenten? “Oefen je tijdens je coschap Gynaecologie in het bespreekbaar maken van het onderwerp Seksualiteit, want tijdens de medische speci­ alisatie ligt hier meestal geen focus meer op.

Hoe kun je dat het beste bespreekbaar maken? “Door een brug te bouwen tussen de klachten waarvoor iemand jou bezoekt en seksualiteit. Bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Veel mensen met deze klacht krijgen te maken met seksu­ ele problemen. Is dat bij u ook zo?’, maar stel dan ook altijd de vraag of iemand daar op dat moment (met jou) op in wil gaan”

Wat maakt seksuologie nou zo leuk? “Je werkt als seksuoloog in een multidiscipli­ nair verband, je werkt samen met psycholo­ gen, gynaecologen, huisartsen en het is echt een praatvak. Dat is het leuke eraan.” Met dank aan mevr. drs. Marianne Vergeer Verdere informatie: Seksuologie opleiding Utrecht: www.ri­ nogroep.nl Seksuologie opleiding Amsterdam: www. rino.nl Literatuur 1. www.nvvs.info 2. www.tijdschriftvoorseksuologie.nl 3. www.rinogroep.nl

In het zonnetje Pim Keurlings Oud Status Co-redactielid Pim Keurlings nam onlangs stralend zijn SUMMA CUM LAUDE behaalde artsenbul in ontvangst. Pim: van harte gefeliciteerd met deze fantastische prestatie! Lidewij Overweg Sprankelend en geslepen: ware juweeltjes van artikelen heb je jarenlang aan de Status Co toevertrouwd. Bedankt voor je waardevolle inbreng in de Status Co en veel succes met je carrière! Mijke Pelkman Ontzettend bedankt voor je jarenlange inzet voor de Status Co, eerst als redactielid en later als co-auteur. Uiteraard wensen we ook jou een glanzende carrière toe! Karlien Mul Bedankt voor je enthousiaste inzet om de Status Co vorm te geven. Heel veel plezier en succes in de toekomst toegewenst!

- pagina 26 -

Na het gala met je date in de wolken?

Test je medische kennis met het DR.BKVibe spel op http://www.drbkvibe.nl/gala/ en maak kans op 2 vliegtickets! Neem contact op

+31 888 - 22 55 88 of [email protected]

- pagina 27 -

www.editoo.nl

De volgende coassistenten hebben hun artsenbul ontvangen:

Indien onbestelbaar retour: Stichting Status Co, Geert Grooteplein-Noord 15, Kamer 3.06, 6525 EZ Nijmegen

 

Geslaagden december 2012

Geslaagden januari 2013

Geslaagen februari 2013

Mevr. S.L. Beumer Mevr. N.M. Bruggeling Mevr. A. Dijksteruis Mevr. L. Fikse Mevr. I.S. de Grauw Mevr. M.J.A. van Heijst Dhr. N. Hugen Mevr. A. Jansen Mevr. S.L. Jansen Mevr. R.E. Joosten Dhr. B.J. de Kleijn Mevr. L.G.E. Langerak Dhr. P. Mast Mevr. N. Ooms Mevr. T.A. Ronner Dhr. K.J. Schakel Mevr. K.T.W. Sleddens Mevr. C. Snijders Blok Dhr. J.T. Stollman Dhr. R. van Veen Mevr. P.C. van der Vegt Mevr. C.P.A. Verschuren Mevr. A.F.M. Verstraten Mevr. M.M. Vork Dhr. P.M. Westen Mevr. M. Wever Dhr. T.J. Wientjes Dhr. S.S. Zewari Mevr. A. van der Zon

Dhr. G.F. Bijlsma Dhr. R.M.G. van Bommel Mevr. L. te Brinke Dhr. J.P. Bulte Mevr. L.A.A.P Derikx Dhr. P.J.M Dings Mevr. A.M.L van Doornik Dhr. J.M. Drijvers Mevr. E.A.F Duijndam Mevr. L.M.J. Frielink Mevr. L.M. Füssenich Mevr. A. van Gelswijk Mevr. N.A.J. van Gils Dhr. M.G.E. van de Goor Dhr. S.G. Gordinou de Gouberville Mevr. E. Gülpinar Mevr. J. van der Heijden Mevr. J.J.F.M. Heijmans Mevr. E. Hoijtink Mevr. F.E.M. in ’t Hout Mevr. A.C.M. Huisinga Dhr. N. Huisman Mevr. E.H.C.C Janssen Dhr. P.A.J. Keurlings Mevr. B.M. Kok Dhr. F. van de Kracht Mevr. E.W.J. van der Leest Mevr. S. Lütje Mevr. S. Maassen Mevr. E. Öztürk Dhr. T. Roelofsen Mevr. M. Rolink Dhr. R.J.M. Sanders Mevr. D. Schutte Dhr. H.A. Seegers Mevr. I.M. van Spelde Dhr. H.F. Swinkels Dhr. L.G.P. Thissen Mevr. V.H. de Vries Mevr. H.S van Vugt

Dhr. R.M. Abegg Mevr. M.A.W. van Aken Mevr. K.L. van Baal Mevr. K.J. Barnhoorn Dhr. B. Bertens Mevr. J.F.L Blezer Mevr. M.T. Brands Mevr. A.M. Butterbro Mevr. S.M.E. van Cromvoirt Mevr. E.M. van Dijk Mevr. I. Feenstra Mevr. D.Y.H. Hallaert Dhr. K.F. Hueskes Dhr. R. Joustra Mevr. E.M. van der Klift Dhr. G.J. Knuiman Dhr. S. Kraai Dhr. M.A.M.G. van Leur Mevr. J. Mulder Dhr. M.A.J. Rasing Mevr. C.A. van Ruitenbeek Mevr. M. Smits Mevr. I. Venderbosch Mevr. M. Vlenterie Mevr. P.J.M. van den Wittenboer

 

Van harte gefeliciteerd! Wij wensen jullie heel veel succes met jullie verdere carrière! De redactie van Status Co

- pagina 28 -