StatuS Co. Magazine voor co-assistenten. Jaargang 27 - nummer 4 - DECEMBER pagina 1 -

StatuS Co Magazine voor co-assistenten

pagina 1 Jaargang 27 - nummer 4 - DECEMBER- 2009

FINANCIELE ONDERSTEUNING VANAF JE CO-SCHAPPEN AF TE SLUITEN VANAF HET 3e STUDIEJAAR Vanaf het moment dat je co-schappen gaat lopen, krijg je te maken met uitgaven die moeilijk van je studiefinanciering te betalen zijn. Een stage in het buitenland bijvoorbeeld. Dan is financiële ondersteuning wel zo prettig. Het Medisch Anticipatie Krediet van ABN AMRO kan je daarbij helpen. Het is speciaal bedoeld voor studenten geneeskunde, tandheelkunde, diergeneeskunde en farmacie. Het Medisch Anticipatie Krediet is af te sluiten tegen gunstige voorwaarden

én het kan met je meegroeien tijdens je medische carrière. Loop daarom vandaag nog binnen bij een ABN AMRO vestiging in de buurt. Je moet kunnen aantonen dat je 3e jaars medisch student bent en je moet een geldig legitimatiebewijs meenemen. Meer informatie over het Medisch Anticipatie Krediet inclusief de kredietprospectus en de speciale dienstverlening van ABN AMRO aan medici vind je op onze site www.abnamro.nl/mak

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.ABNAMRO.NL/MAK

- pagina 2 -

STATUS CO

Inhoud

Periodiek voor co-assistenten Jaargang 27, nummer 4 December 2009   Redactieadres Universitair Medisch Centrum St Radboud Geert Grooteplein-Noord 15, kamer 3.06 6525 EZ Nijmegen tel: 024-3616901 e-mail: [email protected]     Hoofdredacteur Sarah Sloot   Lay-out en eindredactie Sandra van Aarle en Elke van Herpen   Redactie Sandra van Aarle, Saskia van Berkel, Tanja Dekkers, Corry van den Heuvel, Elke van Herpen, Elke Nuijen, Heleen Oudenhoven, Nina van de Steeg, Sarah Sloot, Christine Timmer   Penningmeester Nina van de Steeg   De redactie bedankt iedereen die heeft meegewerkt aan deze Status Co!

Redactioneel Gewelddadig gedrag Interview met chirurg-traumatoloog Edward Tan Recensie: Se7en Groeten uit Ghana Lourdes Wist-je-datjes Casus: vragen Recensie: The House of God Ko-raad pagina Fotopagina Medische missers Beroemdheden in het rooster van de medische student Casus: antwoorden Octomum Het Loca zoekt commissieleden! Co van de maand Obesitas in de VS Happen voor tijdens de coschappen Sint Radboud De Zeven Zonden Vrijwilligerswerk door artsen Geslaagden

4 5 6 7 9 10 11 12 12 14 15 16 18 18 19 20 21 22 23 24 25 26 28

Drukwerk Jonge Helden BV, Giesbeek. Oplage: 1100     De volgende Status Co verschijnt in maart, de deadline voor het aanleveren van kopij is 20 februari 2010                    Status Co is een periodiek voor alle coassistenten van de RU Nijmegen en ver­ schijnt 4 keer per jaar. Status Co wordt verzonden naar alle co-assistenten en geaffilieerde ziekenhuizen waar Nijmeegse co-assistenten stage lopen. Plaatsing van artikelen, mededelingen of brieven houdt niet noodzakelijkerwijs in dat de redactie de boodschap, doelstel­ lingen of meningen van de instelling of persoon in kwestie onderschrijft. De re­ dactie houdt zich het recht voor artike­ len, brieven of mededelingen te wijzigen, in te korten of niet te plaatsen. ©2009 Stichting Status Co

- pagina 3 -

Redactioneel

De Status Co zoekt jou!

Dwaling   Als kersverse interim-voorzitter valt mij de eer ten deel een mooie introductie te schrij­ ven voor de nieuwe Status Co, deze keer met het thema 'Sinners and Saints'. Ondertussen zit onze voorzitter in het buitenland voor een ontwikkelingscoschap, maar geen zor­ gen, in het eerste nummer van 2010 is ze weer terug.   Sinners and Saints dus. Tijdens onze drie­ maandelijkse brainstormsessie verbaasde de redactie zich erover hoeveel daarover te vertellen is en hoe actueel het thema blijkt te zijn; we hoeven daarvoor alleen maar te kijken naar alle recente ophef over de En­ schedese neuroloog, of naar de frequentie waarmee je iets leest of hoort over tuchtza­ ken. Niet alleen artsen zijn zondaars, patiën­ ten kunnen er ook wat van; roken en over­ gewicht zijn goed te verhelpen risicofacto­ ren, maar hoe vaak komen we op ons spreekuur niet een patiënt tegen die zich aan beide bezondigt?   Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel. Om tegenwicht te bieden aan onze sombere berichtgeving over obesitas in waar anders - Amerika, hebben we artikelen over het Wonder van Lourdes en niemand minder dan Sint Radboud, de beschermhei­ lige van het UMCN. Daarnaast besteed ook deze Status Co natuurlijk weer aandacht aan je vrijetijdsbesteding in de vorm van recen­ sies, uiteraard geheel binnen thema.   Enjoy!   Sarah Sloot    

Omdat een aantal redactieleden ons binnenkort helaas weer gaat verlaten, is de Status Co op zoek naar nieuwe redactieleden! Nog even in het kort: de Status Co is een periodiek voor co-assistenten van de RU Nijmegen en verschijnt vier keer per jaar. Je kunt de redactie komen versterken als je bezig bent met je co-schappen of binnenkort begint. Lijkt het je wat om stukjes te schrijven, mee te denken over boeiende onderwerpen, beroemde Ne­ derlanders te interviewen en samen iets moois te maken? Aarzel dan niet om een mailtje te sturen voor meer informatie of aanmelding naar [email protected].                                   .

- pagina 4 -

Gewelddadig gedrag, hoe komt het zover? Wanneer er een geweldsdelict wordt ge­ pleegd is het eerste wat ik me afvraag hoe dit heeft kunnen gebeuren. Om als buiten­ staander te proberen dit te begrijpen, is het nodig eerst uit te zoeken hoe geweld­ dadig gedrag eigenlijk ontstaat en welke factoren hierbij meespelen.   Door: Elke Nuijen   Gewelddadig gedrag komt zowel bij gezonde als bij zieke mensen voor. Geweld is een middel om een doel te bereiken. Normaal gesproken weegt men af of het effect van het geweld opweegt tegen het resultaat. Maar soms ook niet en kan er plotseling een situatie ontstaan waarin gewelddadig gedrag ge­ pleegd wordt.   Impuls Om te begrijpen hoe im­ pulsief gewelddadig ge­ drag kan ontstaan, is het van belang inzicht te heb­ ben in het proces dat zich afspeelt in de hersenen bij dit gedrag. Het geheel begint in de amygdala waar nieu­ we sensorische informatie van betekenis wordt voorzien (het ervaren van emoties zoals bijvoorbeeld angst). Bij gewelddadig gedrag is dit ‘aversief gevaar'. Deze primaire betekenis wordt omgezet in een primaire impuls, in dit geval ‘aanvallen’, en dit wordt doorgestuurd naar de hogere hersengebie­ den. Daar wordt de neiging om aan te vallen cognitief gewogen (‘is dat nou wel verstan­ dig’) en vanuit het geheugen geëvalueerd (‘hoe ging het de vorige keer’). Er vindt dus secundaire betekenisgeving plaats, wat resul­ teert in een secundaire impuls. Dit kan de primaire impuls afremmen (als het gedrag bijvoorbeeld de vorige keer resulteerde in arrestatie). Verder zijn er waarschijnlijk meerdere hersen­ gebieden betrokken bij de impuls tot geweld­ dadig gedrag: ·         orbitofrontale cortex: respect voor de           ander ·         cingulatus anterior: liefde voor de ander ·         mediale prefrontale cortex: extinctie ·         rechter pariëtale kwab: schelden Zo kan de impuls tot gewelddadig gedrag ook afgeremd worden door respect voor het slachtoffer en kan het worden afgereageerd door te schelden in plaats van geweld te ge­ bruiken.   Te weinig stress In bedreigende situaties ervaart een gezond persoon stress. Het lichaam heeft deze stress­ reactie nodig; het activeert ons autonome

zenuwstelsel, en maakt ons gereed te vech­ ten of te vluchten. Bij plegers van geweldda­ dig gedrag verloopt deze stressreactie abnor­ maal. Waar een normaal stresssysteem zou reageren op angst met de aanmaak van cort­ isol (via de hypothalamus-hypofyse-bijnier­ schorsas), blijft bij deze mensen de stijging van cortisol achter. Zo bleek in een onderzoek onder jongens van 12-14 jaar die voor het eerst gepakt waren voor gewelddadig gedrag dat zij een relatief lage cortisolspiegel had­ den. Mogelijk dat deze jongens stressonge­ voeliger zijn en sneller gewelddadig gedrag vertonen omdat ze weinig angst hebben voor de negatieve consequenties.       Te weinig serotonine Naast cortisol blijkt er nog een ander belang­ rijke stof in ons lichaam gerelateerd te zijn met stress, agressie en gewelddadig gedrag. Een tekort aan serotonine wordt vaak in ver­ band gebracht met agressie, dit is recent is onderzocht bij muizen. Dit zou verklaard kunnen worden door het remmende effect van serotonine op reactieve agressie, mede doordat het de impulsiviteit vermindert. Hoe dit precies werkt is nog niet opgehelderd, het is wel bekend dat het circuit voor emotiere­ gulatie veel serotoninereceptoren omvat. In een onderzoek van agressief gedrag bij mui­ zen werd geconcludeerd dat een ontregeld emotioneel hersencircuit de oorzaak zou zijn van ‘koelbloedige’ muizen die extreem agres­ sief zijn. Ook reageerden deze muizen bij agressie niet met verhoogde activiteit van het autonome zenuwstelsel zoals een verhoogde hartslag.   Tekort aan voedingsstoffen Uit onderzoek blijkt dat tekorten aan voe­ dingsstoffen in de eerste levensjaren verband houden met later antisociaal gedrag. Dit zou mogelijk ontstaan door een ontregeling van

het serotonine-neurotransmittersysteem waar­ door de emotie- en stressregulatie verstoord raakt. Dat voeding op latere leeftijd nog steeds verband heeft met agressief gedrag, werd vastgesteld in Amerika. Daar vond een onderzoek plaats onder jongvolwassenen in de gevangenis waar jongens die voedings­ supplementen kregen 35% minder overtre­ dingen vertoonden dan de placebo-groep. Een opmerkelijke daling. De reden hiervoor werd met name gezocht in een tekort aan wateroplosbare vitaminen. Dit zou schadelijk zijn voor de hersenen die ver­ volgens minder zouden functioneren.     Andere factoren Behalve bovenstaande bevindingen, spelen er nog meer factoren een rol bij het ontstaan van (impulsief) gewelddadig gedrag. Sociale en psychische aspecten hebben ook een grote rol, maar deze zijn hier buiten beschou­ wing gelaten. Daarnaast zijn er ook nog ver­ scheidene andere neurobiologische verkla­ ringen te vinden, naast bijvoorbeeld disfunc­ ties van de prefrontale cortex en amygdala. Kortom, bovenstaande is enkel een kleine verheldering en daarbij voor een groot deel hypothetisch. Het moge in ieder geval duide­ lijk zijn dat je niet zomaar tot een geweldda­ dige daad komt, gelukkig.  

Literatuur: 1. http://www.kenniscentrumpsychologie.nl 2. Trimbos instituut, http://www.trimbos.nl 3. Brouwers RC, Appelo MT, Oei TI Impulsief gewelddadig gedrag. Een literatuuronder­ zoek. Tijdschrift      voor psychiatrie. 47 (2005) 8, 533-542 4. Schuitemaker GE, Voeding en voedings­ supplementen bij agressief gedrag. TIG Jaar­ gang 21/22 Deel 1: Voeding in de gezond­ heidszorg en geneeskunde

- pagina 5 -

'Traumatologie: a way of living' Welke jonge arts in spe droomt er niet van uitdagende, levensreddende operaties? In de praktijk zal een minderheid van de artsen zich bezighouden met dit soort acute taferelen. Als het ergens om leven of dood gaat, dan is dat wel in de traumato­ logie. In deze Status Co een interview met een van de helden uit deze tak van de ge­ neeskunde: militair chirurg-traumatoloog Edward Tan. Hij maakt deel uit van de af­ deling Heelkunde-Traumatologie van het UMC St. Radboud en tegelijkertijd is hij ook specialist bij het Mobiel Medisch Team (MMT). De belevingswereld van deze arts reikt echter veel verder dan het land van Maas en Waal. Tweemaal droeg hij zijn steentje bij aan de missie van Defensie in Afghanistan.   Door: Elke van Herpen   Het is niet zo dat Edward Tan tijdens zijn studie geneeskunde in Nijmegen direct wist dat hij chirurg-traumatoloog wilde worden. “Voor een deel voelt dit werk als een roeping, maar tijdens mijn coschappen vond ik alles leuk. Later ontdekte ik dat mijn hart absoluut bij de acute geneeskunde ligt. In de chirurgie kan ik het beste mijn ei kwijt, vandaar de keuze voor de algemene heelkunde. Het is prettig om de patiënt zo goed te kunnen volgen in het traject van diagnose en behan­ deling. Na lichamelijk en aanvullend onder­ zoek kun je testen of je diagnose juist was en de patiënt zelf van zijn klachten afhelpen. Dat is erg lonend werk.”

Tijdens de diensten is hij vooral bezig met de spoedeisende geneeskunde. “Soms ben ik ook niet acuut bezig, bijvoorbeeld bij geplan­ de chirurgische ingrepen zoals het verwijde­ ren van eerder geplaatste platen en pinnen of de behandeling van pseudoartrose. Ook draai ik poli voor controleafspraken met eerder geopereerde patiënten. Naast mijn diensten op de afdeling maak ik tevens deel uit van het Mobiel Medisch Team. Het doel van het MMT is om zo snel mogelijk een gespecialiseerd team ter plaatse van een patiënt te krijgen om de beste toegepaste zorg op straat te kunnen verlenen. Belangrijk hierbij is dat er prehospi­ taal met adequate behandeling gestart wordt. Ons mandaat is uitgebreider dan dat van de ambulancedienst, we kunnen bijvoor­ beeld narcosemiddelen toedienen en kleine chirurgische ingrepen uitvoeren.”

- pagina 6 -

                                              Continu 24-uursdiensten Zoals gezegd is Tan niet alleen werkzaam voor het UMC St. Radboud, maar daarnaast is hij aangesloten bij het Instituut samenwer­ king Defensie en Relatieziekenhuizen (IDR, http://www.idr-worldwide.nl). In twaalf Ne­ derlandse ziekenhuizen stationeert het IDR militaire teams die op uitzending kunnen worden gestuurd. Doel hiervan is dat een uitgezonden militair medische hulp kan krij­ gen die vergelijkbaar is met de zorg in Neder­ land. In 2007 vertrok de 38-jarige Nijmege­ naar voor zijn eerste oorlogsmissie naar Af­ ghanistan. Hij gaf daar leiding aan het me­ disch specialistisch team wat tewerkgesteld was in het Uruzgan Medical Center op Kamp Holland en bedreef oorlogschirurgie, vaak met beperkte middelen. Hij vond het een in­ drukwekkende en leerzame periode. “Ik was de enige chirurg in dat hospitaal en dat geeft een bepaalde verantwoordelijkheid. Ik be­ paalde de operatieprogramma’s en draaide tien weken lang continu 24-uursdiensten. Mijn werkzaamheden bestonden onder an­ dere uit het behandelen van oorlogsgerela­ teerde letsels zoals schotenwisselingen en letsels door explosies. In verband met de be­ perkte voorzieningen werd er vaak een be­ roep gedaan op mijn vermogen tot improvi­ seren. Het was zwaar werk en ik maakte lange dagen, maar het heeft me ook veel opgele­ verd. Terug in Nederland merkte ik dat het me meer zelfvertrouwen en zelfstandigheid heeft gebracht. Bovendien heb ik intussen veel ervaring opgedaan met oorlogschirurgie die me in Nederland van pas kan komen bij schotwonden of grote trauma’s met meerde­ re slachtoffers.”   Bewust van gevaar Aan het begin van dit jaar vertrok hij opnieuw voor twee maanden naar Afghanistan, dit­ maal naar Kandahar. “De faciliteiten van dit internationale ziekenhuis waren vele malen

                                              beter dan in Uruzgan. Op dat moment was de leiding in Canadese handen en zodoende waren we te gast in het ziekenhuis.” Naast het team van Tan en een Canadese chirurg waren er ook een kaakchirurg en een neurochirurg aanwezig. “Internationale samenwerking was hier de orde van de dag en dat heb ik als zeer prettig ervaren.” In Kandahar bood de bevlo­ gen arts met zijn team hulp aan zowel Af­ ghaanse militairen als ISAF-soldaten (militai­ ren van NAVO-eenheden), maar ook aan burgers. “Vooral bermbommen zijn een pro­ bleem in Afghanistan. Er kwamen dagelijks slachtoffers binnen waarbij we ernstige extre­ miteitsletsels moesten behandelen.” Als traumatoloog werd Tan niet direct gecon­ fronteerd met het geweld in het land. Toch was hij zich steeds bewust van het mogelijke gevaar. “Als arts ga je niet zomaar de poort uit. Je krijgt vooral uit verhalen mee wat er in de buitenwereld gebeurt. Toch was ons ver­ blijf niet ongevaarlijk. Het kamp wordt name­ lijk af en toe beschoten met mortieren. Dat is heftig, maar voordat ik naar Afghanistan

vertrok, kende ik de risico’s.” De periode in Afghanistan kent ook positieve herinneringen.“Werken in een oorlogsgebied is voornamelijk erg dankbaar werk. Helaas spreek ik zelf geen Afghaans, maar bij contro­ leafspraken van patiënten op de polikliniek zag ik aan hun ogen en lichaamstaal dat ze ontzettend dankbaar zijn voor wat ik voor hen

heb kunnen betekenen. Het doet je goed om op deze wijze je steentje bij te kunnen dragen aan de wederopbouw van dit land.”   Lange adem De media spreken zelden positief over de missie in Afghanistan. Er is reeds vanaf het begin van de missie kritiek op de Nederlandse betrokkenheid. Tan deelt die mening niet. “­ Dit is een missie van een lange adem. Er is jarenlang oorloggevoerd in dit land. De infra­ structuur is behoorlijk aangetast en boven­ dien weet de bevolking niet anders dan dat er altijd gevochten is. Het gezondheidsniveau op het platteland is daar te vergelijken met de middeleeuwen. Er is dus erg veel verbetering mogelijk en ik vind dat Nederland op deze wijze de wederopbouw bevordert. Medisch gezien zijn we zéker met opbouw bezig, door het creëren van opleidingen voor Afghaanse artsen en verpleegkundigen en het bouwen van ziekenhuizen. Uiteraard is het de bedoe­ ling dat de Afghanen uiteindelijk op eigen benen gaan staan, maar dat heeft tijd nodig. Ik heb het dan niet over een paar jaar, maar het zal nog tientallen jaren duren voordat  

Afghanistan zelfstandig kan functioneren.” Defensie zal niet heel veel langer deel uitma­ ken van de opbouw van Uruzgan, maar Tan verwacht niet dat defensie het land geheel

gaat verlaten. “Je kunt niet zomaar zeggen: ‘zoek het maar uit’. Daarom houd ik er reke­ ning mee dat ik wellicht nog een keer terug zal gaan naar het oorlogsgebied. Als je een contract bij Defensie hebt, weet je dat je be­ schikbaar moet zijn. De keerzijde is dat ik dan niet bij mijn vrouw en mijn zoon kan zijn. Dat is de mindere kant van het vak en daar moet je een balans in zien te vinden.”    

Buitenlandse ervaring onmisbaar Tot slot wil de arts de coassistent nog wel een aantal dingen meegeven. “Als coassistent ben je in de bevoorrechte positie om overal een kijkje in de keuken te nemen. Haal hier dan ook het maximale uit. Geniet van je stu­ dententijd, maar zorg er ook voor dat je de tijd nuttig besteedt door zelfstudie en voor­ bereiding. Een buitenlandse ervaring is on­ misbaar. Je leert dan met beperktere midde­ len toch passende zorg te leveren en boven­ dien leer je de luxe standaard van Nederland­ se zorg te waarderen. Coassistenten die inte­ resse hebben in de traumatologie raad ik een wetenschappelijke stage of een keuze co-­ schap op onze afdeling aan. Je moet je wel realiseren dat dit vak niet voor iedereen is weggelegd. Traumatologie is niet alleen maar een vak, maar eerder ‘a way of living’. Je hebt te maken met veel diensten en onregelmatig­ heid. Het vergt dan ook veel van je, maar is ontzettend dankbaar.” Foto's beschikbaar gesteld door Edward Tan  

Recensie: Se7en Door: Nina van de Steeg   In de naïeve veronderstelling dat dit een romantische film zou zijn met Brad Pitt in de hoofdrol, keek ik deze film mee met mijn broertje. Ik ben zelf geen fan van horrorfilms, maar ik bleef bij deze film geboeid tot het eind. En deze film past na­ tuurlijk helemaal in het thema van deze Sinner-and-Saint Status Co. Se7en kwam in 1995 uit en werd een groot succes. Hij kreeg een nominatie voor een Oscar en won drie MTV Movie Awards voor beste film, beste slechterik (Kevin Spacey) en meest begeerde man (Brad Pitt). Fijn voor de regisseur aangezien zijn vorige film, Alien 3, enorm geflopt is. Het centrale thema in deze film zijn de zeven hoofdzonden. Dit zijn volgens de katholieke kerk: Superbia (hoogmoed), Avaritia (hebzucht), Luxuria (onkuisheid), Invidia (jaloezie), Gula (gulzigheid), Ira (wraak) en Acedia (luiheid). Rechercheur William Sommerset (Morgan Freeman) heeft nog één week te gaan voor zijn pensioen. Dan vindt er een reeks gruwelijke moorden plaats die hij in zijn laatste week moet oplossen. Samen met zijn opvolger David Mills (Brad Pitt) leidt hij het onderzoek. Al gauw blijkt dat deze moordenaar (Kevin Spacey) zijn moorden pleegt met de zeven zonden als leidraad. Hoe ze gepleegd worden verklap ik niet, dat mogen jullie zelf gaan bekijken. De twee rechercheurs zijn de moordenaar al snel dichter op het spoor dan ze daadwerkelijk denken. Mills legt later in een confrontatie met de moordenaar bijna het loodje. Dan volgt de spannende zoek­ tocht naar de moordenaar en de locaties van de moorden. De film speelt zich af in een donkere en sombere stad. Dat maakt de sfeer direct passend bij het verhaal. In de film wordt al gauw duidelijk dat er bij elke moord een zonde hoort. Het blijft dan interessant om bij iedere moord eerst zelf te gissen welke zonde erbij zal horen. En je verwondert je er iedere keer weer over hoe de volgende moord gepleegd wordt. Omdat de gruwelijke details ons bespaard blij­ ven zit je niet achter een kussen of tussen je vingers door naar de enge stukken in de film te kijken (ik ben vast niet de enige die dit doet…). Het verhaal blijft boeiend en je blijft tot het eind nog in onzekerheid over de afloop. De film eindigt deels verwacht, deels onverwacht. Ik keek met een voldaan gevoel naar de aftiteling. Dit is echt een film die je gewoon gezien moet hebben!

- pagina 7 -

Nu en straks.

Met VvAA haal je meer uit je studie, je werk en de rest van je leven: nu en straks. VvAA is namelijk dé dienstverlener voor de (para)medisch student. Bij VvAA kun je als student niet alleen terecht voor bijvoorbeeld een aantrekkelijke handenverzekering. We helpen je ook bij je verdere ontwikkeling met verschillende workshops en lezingen. Tenminste, als je lid bent van VvAA. En laat dat voor studenten - tot je dertigste - nu eens gratis zijn. Kijk op vvaa.nl/studeren.

Met VvAA haal je meer uit je studentenleven.

490-01-035 Adv_Bier-Infuus_210x297.indd 1

- pagina 8 -

03-08-2009 17:27:18

Groeten uit Ghana Een ontwikkelingscoschap: je denkt van tevoren dat je toch best aardig bent voor­ bereid op alle dingen die je zult gaan zien en meemaken. Niets is minder waar. Het is iedere dag weer een avontuur waarbij je de meest uiteenlopende problemen te­ genkomt; van alternatieve genezers tot glucosestripjes die op zijn, van erysipelas tot malaria.  Bij deze een greep uit mijn ervaringen van de maanden die ik samen met mijn collega Sjoerd Steendijk doorbracht op verschil­ lende afdelingen in het Holy Family Hospi­ tal te Berekum, Ghana.   Door: Hylke van der Heijden Met twee dagen ervaring in het ziekenhuis kan ik eigenlijk alleen maar zeggen dat de gezondheidszorg hier in alle opzichten an­ ders is dan in Nederland. Om een voorbeeld te noemen: het woord privacy komt niet voor in het Ghanese woordenboek. Te pas en te onpas lopen mensen zonder te kloppen bin­ nen, ongeacht of er iemand ontkleed of niet op de onderzoekstafel ligt. Als dat gebeurt, is dat ook voor beide partijen geen enkel pro­ bleem, en ben ik de enige die zich er verve­ lend over voelt. De dokter heeft hier veel aanzien. Zijn of haar patiënten knikken vooral ja en amen. Helaas komen de patiënten vaak veel te laat naar het ziekenhuis, bijvoorbeeld als een wondje op het been een osteomyelitis is geworden, of een buikabces zo groot is dat de bult door de kleding heen te zien is. Het gevolg is dat we veel bijzonder schrijnende gevallen zien, waarvoor de artsen hun uiterste best doen maar ook vaak letterlijk met lege handen staan omdat de middelen en mogelijkheden beperkt zijn.                            Aan het Afrikaanse leven ben ik intussen be­ hoorlijk goed gewend. Alles gaat hier twee keer zo langzaam…. Mensen lopen twee keer zo langzaam, bewegen twee keer zo lang­ zaam, wachten vier keer zo lang op iets als wij zouden doen. Om dat te compenseren rijden ze in de auto wel twee keer zo hard en claxo­ neren ze tien keer meer. Muziek staat hier op het dubbele volume en er wordt minstens de halve dag gebeld of gesmst. Om vooral niet te efficiënt te communiceren met al dit gete­

lefoneer praat men weer heel zacht, het liefst binnensmonds een combinatie van Twi en Engels. Maar het went, de mensen zijn name­ lijk allemaal erg aardig, lachen veel, zijn geïn­ teresseerd en willen ons echt wat leren. We voelen ons welkom!   Laat ik eens een gemiddeld consult bij een doorgewinterde (ja hoor, winter in Ghana, haha) Ghanese dokter beschrijven: klein kantoortje, misschien uitgerust met een on­ derzoeksbank, misschien ook niet. Telefoon van de betreffende arts ligt vaak met de radio aan op het bureau. Aan het bureau zit ook een assistent die wat administratieve taken ver­ richt, of privé zit te bellen (want dat gaat hier de hele dag door). Patiënt wordt binnenge­ roepen en neemt plaats. Handen schudden of voorstellen wordt niet gedaan. Medicijnen geven is bij vrijwel ieder consult aan de orde, wanneer een patiënt eigenlijk niks nodig heeft wordt er wel een MV-tje (multivitamine) of P’mol (paracetamol, wat hier uitgesproken wordt als ‘piemol’ en dus hilarische taferelen oplevert in de buurt van Nederlanders) voor­ geschreven.                                           Afgelopen weekend zijn we naar een luxe hotel geweest (Sjoerd en ik samen met vier Nederlandse verpleegkundestudenten uit Utrecht). Het was luxe, maar toch Ghanees. Laat me dat proberen uit te leggen: er is lekker warm douchewater, maar de douchekop kan niet aan de muur bevestigd worden en de slang is net iets te kort om er helemaal onder te kunnen staan. Er is een zwembad, maar er staat een hek omheen en op zondag was de sleutel van het hek zoek, dus kon er niet ge­ zwommen worden. Ze hebben er lekker eten, maar het eten komt niet tegelijk en dus aten we om de beurt (we waren ook met z’n zessen, wellicht teveel voor 1 kok). De pizza was echt heerlijk, maar werd op het terras geserveerd in een pizzadoos. Ze hebben vanalles te drinken, maar je moet het wel twee keer be­

stellen voordat het daadwerkelijk gebracht wordt. En als klap op de vuurpijl is er een cocktailbar met een barman die één cocktail kent… Nu ik het zelf nalees lijkt het echt verschrikkelijk. Wij zijn echter inmiddels zo ingeburgerd dat we niet meer de verwach­ ting hebben dat alles in een keer goed gaat en we hebben een heerlijke tijd gehad! We kunnen er weer een week tegenaan!   Mijn collega Sjoerd zorgt altijd voor de grap­ pige noten, zoals ook zichtbaar is op de foto hieronder. De opmerking van de week wil ik jullie niet onthouden: Sjoerd wilde de eerste dagen toch graag de aap uit de boom kij­ ken…   Na de mannen- en vrouwenafdeling zit ik eindelijk waar het liefst zit; op de kinderafde­ ling. Ik voelde me deze week als een vis in het water. Op zaterdag wordt er net als doorde­ weeks een zaalronde gedaan, zo ook deze zaterdag. Halverwege de ronde kwam een oma met een bewusteloos en uitgemergeld 6-jarig AIDS-patientje de zaal op gerend. Het jongetje was al vaak opgenomen en iedere keer iets aangesterkt weer naar huis gegaan. Nu bleek hij een onmeetbaar laag glucosege­ halte te hebben. Met vier artsen (nou ja, drie artsen en ik dus) hebben we een uur lang geprobeerd om een infuus in te brengen. Armen, benen, hoofd, hals, liezen, alle plaat­ sen hebben we geprobeerd. Letterlijk 25 in­ fuusnaaldjes en een mopperende anesthesist later lukte het eindelijk om een blijvend in­ fuusje te plaatsen. Na het geven van wat glucose kwam het jochie al snel bij. Helaas werd ik ’s middags door de verpleegkundige op de hoogte gesteld van het feit dat het jongetje alsnog was overleden. Ik kon niets meer doen dan de vereiste papieren invullen. Dat is toch even pittig. Ik realiseer me dat het kindje toch geen lang leven meer voor zich had en dat we alles hebben gedaan wat we konden, maar toch… Sjoerd en ik hebben ook iedere week een avonddienst. Dinsdagavond was ik weer ‘on call’. Dit keer een redelijk rustige dienst, wat inhoudt dat de patiënten op de Eerste Hulp allemaal stabiel waren en de spoedgevallen niet bijzonder spoedeisend. Een ‘leuke’ pa­ tiënt was een man die binnen werd gedragen, schreeuwend van de pijn in zijn buik. De man kreeg zuurremmers en kalmeerde al vlug. Binnen een half uur zat hij op een stoel, com­ pleet pijnvrij, aan mij zijn verontschuldigin­ gen aan te bieden voor zijn overdreven ge­ drag. Als ze toch allemaal zo makkelijk te be­ handelen waren!   Binnenkort kom ik weer terug naar het koude Nederland en is dit avontuur weer afgelopen, op naar een volgend jaar en een volgende avontuur.  

- pagina 9 -

Lourdes, de plek waar miraculeuze genezingen plaatsvinden? Lourdes, de plek waar verschijningen van de Heilige Maagd Maria gezien zijn, de plek waar wonderbaarlijke genezingen plaatsvinden. Lourdes, een plek die tot de verbeelding spreekt. Hoe is deze plek zo belangrijk geworden voor de katholieke kerk en hoe echt zijn deze miraculeuze genezingen?   Door: Sandra van Aarle   Lourdes Lourdes is een stad gelegen in het zuiden van Frankrijk. Het is de grootste katholieke bede­ vaartplaats van Frankrijk en heeft ongeveer 17.000 inwoners. In 1844 was Lourdes een onbetekenend plaatsje aan de voet van de Pyreneeën, bestaande uit een paar pleinen en smalle straatjes. De mensen verdienden er voornamelijk de kost met het ontginnen van marmer- en leisteengroeven. Het leven was er eenvoudig. Niemand had ooit gedacht dat het dorp een groot bedevaartsoord zou wor­ den waar mensen van over de hele wereld naar toe komen.   Bernadette Soubirous Bernadette Soubirous, dochter van een mo­ lenaar, werd op 7 januari 1844 geboren in de moulin de Boly. Ze leed aan astma en tuber­ culose. Door haar zwakke gezondheid en de armoede thuis kon ze niet vaak naar school. Bernadette was een vriendelijk en behulp­ zaam meisje. Niets wees erop dat er ooit iets bijzonders in haar leven zou gebeuren tot die dag van de eerste verschijning.   Bernadette Soubirous.                                           Op 11 februari 1858 kreeg de 14-jarige Berna­ dette een verschijning van een 'mooie dame, gekleed in het wit met een blauwe ceintuur en op beide voeten een gele roos'. Deze ver­ schijning vond plaats in de grot van Massa­ bielle, die in een verlaten en rotsachtige om­

- pagina 10 -

-geving ligt. Bij de negende verschijning gaf zij Bernadette de opdracht om bij de grot te graven naar water. Na diverse pogingen ontdekte Bernadette een modderpoel. Op bevel van de mooie dame begon zij zich met modder te wassen. De omstanders dachten ­ dat Bernadette gek geworden was. Na enige tijd verscheen er helder water uit de grond dat volgens de verschijning geneeskrachtig zou zijn; het water van Lourdes. Dit water wordt sindsdien massaal afgetapt door bede­ vaartgangers in de hoop de helende werking ervan te mogen ervaren. Bij de zestiende verschijning, op 25 maart 1858, onthulde de dame aan Bernadette dat zij de Onbevlekte Ontvangenis was, ofwel de Heilige Maagd Maria. Heiligverklaring Bernadette Soubirous trad in 1866 in het klooster van de Soeurs de la Charité van Saint-Gildars in Nevers. Ze stierf op 16 april 1879, amper 35 jaar oud. Op haar sterfbed zou de Maagd Maria voor de achttiende en laatste maal aan haar verschenen zijn. Al snel na Bernadettes overlijden werd haar zaligverkla­ ringsproces gestart. In verband hiermee werden in september 1909 haar stoffelijke resten opgegraven. Haar lichaam bleek nog volledig intact te zijn. In 1919 werd ze voor een tweede keer opgegraven. Opnieuw bleek haar lichaam ongeschonden; haar gezicht was echter ietwat verkleurd, vermoedelijk veroorzaakt door de wassing na de eerste opgraving. Bernadette werd op 8 december 1933 heilig verklaard door paus Pius XI. Haar lichaam is nog steeds intact en ligt opgebaard in het klooster in Nevers. Haar gezicht en handen zijn echter wel bedekt met een laagje was zoals te zien is op de foto.   Sint Bernadette opgebaard in Nevers.

  In 1864 werd er een standbeeld opgericht ter ere van Onze Lieve Vrouw van Lourdes bij de plaats van de verschijningen. Er werd een kapel gebouwd die al spoedig te klein werd en ging dienen als crypte voor de eerste ba­ siliek, de Basiliek van de Onbevlekte Ontvan­ genis. In de loop der jaren kwamen hier nog twee basilieken bij en verschillende andere gebouwen, die thans alle deel uitmaken van het Heiligdom van Onze Lieve Vrouw van Lourdes.  

 Wonderbaarlijke genezingen Inmiddels is Lourdes vermaard om zijn mira­ culeuze genezingen. In de loop van de ge­ schiedenis heeft de Rooms-Katholieke Kerk verschillende wonderbaarlijke genezingen erkend die toegeschreven worden aan Onze Lieve Vrouwe van Lourdes. Hiervoor werd in 1905 het Bureau van de medische vaststellin­ gen en in 1947 het Internationaal Medisch Comité van Lourdes opgericht. Op 11 novem­ ber 2005 werd door het Vaticaan de 67ste officiële wonderbaarlijke genezing erkend. Daarnaast registreerde de Kerk sinds de Ma­ ria-verschijningen in Lourdes ongeveer 7000 onverklaarbare genezingen. Deze cijfers staan in het boek Il medico di fronte ai mira­ coli ('De arts tegenover wonderen') van de Vereniging van Italiaanse Katholieke Artsen (AMCI).   Ansicht uit 1972. De grot van Massabielle hangt vol met krukken van genezen invaliden.                  Wetenschappelijk onderzoek Alle vermeende wonderen van Lourdes wor­ den wetenschappelijk onderzocht. Dat heeft paus Pius X in 1905 zo bepaald. Het medisch bureau van Lourdes verklaart dat het weten­ schappelijk onderzoek wil vaststellen of een genezing "zeker, onherroepelijk en medisch onverklaarbaar is". Wetenschappers kunnen dus niet bepalen of het om een wonder gaat. Dat valt immers buiten de competentie van de wetenschap. Er zijn vier criteria voor het "zekere, onherroe­ pelijke en medisch onverklaarbare" karakter van een genezing: 1) het feit van de ziekte is vastgesteld en correct gediagnosticeerd 2) de prognose moet erop wijzen dat de ziekte chronisch of op korte termijn terminaal is 3) de genezing heeft onmiddellijk plaatsge­ vonden, dus zonder herstelperiode, en is volledig en blijvend 4) de voorgeschreven behandeling kan onmogelijk de oorzaak van of een bijdrage tot de genezing zijn   Medisch dossier Zieke mensen die met een georganiseerde groepsbedevaart naar Lourdes reizen, wor­ den altijd begeleid door een arts die in het bezit is van de medische dossiers van de pelgrims. Op basis daarvan start het onder­ zoek in het geval een pelgrim zegt genezen te zijn. Het medisch bureau roept dan een aantal artsen bijeen die in Lourdes aanwezig zijn. Als die willen meewerken, wordt het

dossier bestudeerd. Daarna wordt de gene­ zen pelgrim aan een medisch onderzoek on­ derworpen. Aan het einde daarvan worden nog geen definitieve conclusies getrokken. De artsen nodigen de pelgrim vervolgens uit het volgend jaar weer voor de commissie te verschijnen en eventueel ook de jaren nadien. Als driekwart van de artsen van het onder­ zoeksteam dat wenst, wordt na meerdere succesvolle onderzoeken het dossier van de genezing naar de Internationale Medische Commissie Lourdes gestuurd. Deze commis­ sie telt dertig leden. Het zijn medisch specia­ listen, chirurgen en professoren uit verschil­ lende landen. Eenmaal per jaar houden zij een plenaire vergadering. Een patiënt die zegt genezen te zijn wordt gedurende zeven jaar door deze commissie gevolgd. Pas als deze commissie van oordeel is dat de genezing "zeker, onherroepelijk en onverklaarbaar" is, gaat het dossier naar de bevoegde kerkelijke autoriteiten.

diocees waar de genezen pelgrim woont om de genezing tot wonder te verklaren. Ook bepaalt hij of het wonder wereldkundig wordt gemaakt. Eerst dient de bisschop ech­ ter te overleggen met een diocesane commis­ sie, bestaande uit priesters, kerkjuristen en theologen. Als zij het positieve oordeel van de artsen in Lourdes bekrachtigen, dan kan de commissie verklaren dat de genezing van God komt.

Verklaring tot wonder Het komt slechts toe aan de bisschop van het

Het Heiligdom van Onze Vrouwe van Lourdes

Het hele jaar door, maar vooral vanaf maart tot oktober, komen pelgrims uit heel Europa en uit andere delen van de wereld, naar het heiligdom van Onze Lieve Vrouwe van Lour­ des om er te bidden en zich te laven aan het bronwater van de grot waaraan heilzame kwaliteiten toegedicht worden. Of er nu daadwerkelijk wonderbaarlijke gene­ zingen zijn die plaatsvinden door de helende werking van Onze Lieve Vrouwe van Lourdes is nog steeds de vraag. Voor- en tegenstan­ ders zijn het niet met elkaar eens en dat zal ook wel nooit gebeuren. Niettemin blijft het een boeiend studieobject voor de medische wetenschap en de katholieke kerk.   Literatuur: 1. www.wikipedia .nl 2. www.rkkerk.nl 3. Jason Szabo; Seeing is believing? The form an substance of French medical debates over Lourdes. Bull. History of Medicine, 2002, 76:

_________________________________________________________________________________________  Wist je dat … er in de geschiedenis ook dieren heilig zijn verklaard. Een voorbeeld is Guinefort van Bourgondië. Guinefort zou vóór de 13e eeuw hebben geleefd in de buurt van Lyon. Volgens de legende verdedigde Guinefort een kind in een wieg tegen een slang. De thuiskomende vader zag de omgevallen wieg en de met bloed besmeurde hond, concludeerde on­ juist dat deze zijn kind had aangevallen en doodde Guinefort. Na het vinden van het ongedeerde kind en de doodgebeten slang kwam het inzicht dat Guinefort het kind juist had gered en werd de hond begraven. Spoe­ dig deden geruchten de ronde dat er wonder­ baarlijke genezingen bij het graf hadden plaatsgevonden en Guinefort werd heilig verklaard.   … je alleen heilig verklaard kan worden na je dood. Vanaf het moment van overlijden geldt onder normale omstandigheden een mini­ male wachtperiode van twaalf jaar. Om heilig te kunnen worden verklaard is het binnen de rooms-katholieke Kerk noodzakelijk om twee wonderen te hebben verricht die door de kerk als zodanig erkend zijn. Bij één erkend won­ der kan iemand zalig worden verklaard. Een heiligverklaring kan tegenwoordig alleen door de paus worden uitgesproken   … er ondertussen zo veel heiligen zijn dat ze hun heiligendagen met elkaar moeten delen. Vooral Paus Johannes Paulus II heeft hier aan bijgedragen. Vanaf het moment dat hij in 1978 paus werd, verklaarde hij bijna 500 mensen heilig. Dat is even veel als al zijn voorgangers in de 4 eeuwen voor hem samen.   … de patroonheiligen van Nijmegen Paus Gregorius de Grote en Stefanus zijn. Paus

Gregorius de Grote leefde omstreeks 500 na Christus en was de 64ste paus van de Katho­ lieke Kerk. Stefanus staat bekend als de eerste martelaar van het christendom. Hij was de eerste diaken die werd aangesteld door de apostelen om de aalmoezen eerlijk te verde­ len onder de weduwen. Hij werd gestenigd na in Jeruzalem de hogepriester en de oude­ ren te hebben beschuldigd van de moord op de Messias.   … er naast de zeven hoofdzonden ook zeven hoofddeugden bestaan. De tegenhangers van superbia (trots), avaritia (hebzucht), luxuria (lust), invidia (jaloezie), Gula (vraat­ zucht), Ira (woede) en acedia (luiheid) zijn prudentia (wijsheid), Iustitia (rechtsvaardig­ heid), temperantia (zelfbeheersing), fortitudo (moed), Fides (geloof), spes (hoop) en caritas (naastenliefde).   … de criminaliteit in Nederland sinds 1995 daalt. Ook in het aantal fietsen dat gestolen wordt, merk je dit. Zo meldde in 1995 nog 11,7% van de bevolking het slachtoffer te zijn geweest van fietsdiefstal en in 2007 slechts 5,3%.   … de grootste seriemoordenaar aller tijden bijna 1000 mensen vermoorde. Volgens het Guinness Book of Records zou dat de Indiër Behram (of Buhram) zijn. Hij behoorde tot het genootschap der thugs, die ritueel mensen wurgden als eerbetoon aan de doodsgodin Kali. De bronnen zijn vaag, maar hij vermoord­ de naar het schijnt 931 mensen tussen 1790 en 1830, allemaal door wurging met zijn wurgdoek.   … er in Nederland jaarlijks zo’n 150 moorden

worden gepleegd. Het landelijk gemiddelde ligt iets boven één slachtoffer per honderd­ duizend inwoners, waarmee Nederland 14e (van de 22) is op de ranglijst van meeste moorden binnen Europa.   …er in 1999 vijf Bulgaarse verpleegkundigen en een Palestijnse arts in Libië ten onrechte ter dood werden veroordeeld, omdat zij 426 kinderen besmet zouden hebben met het hiv-virus. Hoewel de bekentenissen door marteling blijken te zijn verkregen en uit on­ derzoek blijkt dat veel kinderen voor opname al HIV-positief waren of tijdens opname be­ smet werden door hergebruik van naalden, werd ook door de hoge raad het vonnis van de doodstraf uitgesproken. In hoger beroep werd dit omgezet in een levenslange gevan­ genisstraf. De EU keerde 1 miljoen dollar uit aan de families van ieder besmet kind. Na een diplomatiek offensief werden de medici in juli 2007 vrijgelaten.   … dat er naar schatting bij 4-17% van de ziekenhuisopnamen schade voor de patiënt optreedt. Ongeveer 50% hiervan blijkt ver­ mijdbaar te zijn. Bij een onderzoek in Neder­ land in 2004 bleek dat er van de 1,3 miljoen mensen die werden opgenomen in een zie­ kenhuis er 74100 (5,7%) te maken kregen met onbedoelde schade. In iets minder dan de helft van deze gevallen (2,3% van het totaal) bleek er sprake van vermijdbare schade.   … dat er bij het medisch tuchtcollege jaarlijks zo’n 1300-1400 klachten binnenkomen. On­ geveer 85% van de klachten wordt jaarlijks teniet verklaard. Tweehonderd artsen wor­ den jaarlijks veroordeeld.

- pagina 11 -

Casus: vragen Nieuw in de Status Co: een casus ter leering ende vermaeck. Antwoorden zijn te vinden op pagina 18.   Je ziet een 59-jarige vrouw op de spoedeisende hulp. Ze is op weg naar de supermarkt gevallen met haar fiets en heeft daarbij de klap met uitgestrekte armen moeten opvangen. Bij binnenkomst op de SEH is je patiënt nogal van streek. Ze klaagt over pijn aan haar linkerpols.   Vraag 1: Wat staat differentieel diagnostisch bovenaan na deze anamnese? Vraag 2: Welke standsafwijking verwacht je te zien bij het lichamelijk onderzoek?   Je onderzoekt je patiënt. Bij neurologisch onderzoek zijn er geen afwijkingen. Wel heeft ze verschillende schaafwonden, vooral aan haar handen. Haar linkerpols is gezwollen en pijnlijk. De linkerhand is naar dorsaal gebogen. De test voor asdrukpijn is positief.   Vraag 3: Wat is de voornaamste risicofactor voor deze fractuur? Vraag 4: Hoe heet de fractuur waarbij er een standsafwijking van de hand naar de volaire zijde bestaat?   Je besluit dat het een goed idee is om een röntgenfoto te laten maken. Wanneer je de foto beoordeelt, zie je een duidelijke fractuur. Je overweegt de verschillende opties ter behandeling van je patiënt.   Vraag 5: Wanneer kies je ervoor je patiënte conservatief te behandelen? Vraag 6: Waaruit bestaat de post-operatieve behandeling?   Literatuur: 1. http://www.lumc.nl/rep/cod/redirect/5010/fractuurleer/colles_fractuur.htm 2. http://www.heelkundezuidfriesland.com/trauma/pols.html  

Recensie: Samuel Shem – The House of God Als er één boek is dat overtuigend neerzet dat artsen geen heiligen zijn, is het wel The House of God. Auteur Samuel Shem stu­ deerde zelf geneeskunde en pende alle hiёrarchische onvolkomenheden haarscherp neer. En ook al verscheen deze satirische roman al in 1978, gedateerd is hij nog lang niet.   Door: Sarah Sloot   Het boek volgt Roy Basch, die na een studie Geneeskunde aan de BMS (Best Medical School) vol goede moed aan zijn artsencarriè­ re begint...en dat in het Huis van God, een ziekenhuis dat grotendeels wordt bevolkt door Gomers (‘get out of my emergency room’), de schrik van elke idealistische arts. Gelukkig zijn er behalve gomers ook vriende­ lijke LOLs in NAD (little old ladies in no appa­ rent distress). Tijdens zijn eerste maanden wordt Basch bijgestaan door de Fat Man, arts in opleiding, die de lange uren, het slaapge­ brek en de vervreemding van vrienden en familie enigszins draaglijk weet te maken. Hij produceert onmisbare praktische wijsheden, bekend als de wetten van het Huis van God, die ervoor zorgen dat Basch in een paar maanden tijd van een stuntelende nieuwe­ ling een vrij succesvolle arts wordt... Tot het tijd is te verhuizen naar de volgende afdeling,

- pagina 12 -

waar de arts in opleiding duidelijk geen kaas heeft gegeten van het feit dat je patiёnten zoveel mogelijk met rust moet laten.                                       Iedere poging om The House of God in een korte samenvatting recht te doen, faalt on­ herroepelijk. Misschien is het veelzeggender dat de roman door de Lancet werd betiteld als een van de belangrijkste Amerikaanse ro­ mans uit de 20e eeuw, dat het boek meer dan twee miljoen keer verkocht werd in dertig

verschillende talen...of dat de populaire serie ‘Scrubs’ heel veel kleine verwijzingen naar de roman bevat. The House of God is hoe dan ook een must-read.   The Laws of the House of God   1. GOMERS DON’T DIE. 2. GOMERS GO TO GROUND. 3. AT A CARDIAC ARREST, THE FIRST PROCE­ DURE IS TO TAKE YOUR OWN PULSE. 4. THE PATIENT IS THE ONE WITH THE DISEA­ SE. 5. PLACEMENT COMES FIRST. 6. THERE IS NO BODY CAVITY THAT CANNOT BE REACHED WITH A #14G NEEDLE AND A GOOD STRONG ARM. 7. AGE + BUN = LASIX DOSE. 8. THEY CAN ALWAYS HURT YOU MORE. 9. THE ONLY GOOD ADMISSION IS A DEAD ADMISSION. 10. IF YOU DON’T TAKE A TEMPERATURE, YOU CAN’T FIND A FEVER. 11. SHOW ME A BMS (Student) WHO ONLY TRIPLES MY WORK AND I WILL KISS HIS FEET. 12. IF THE RADIOLOGY RESIDENT AND THE MEDICAL STUDENT BOTH SEE A LESION ON THE CHEST X-RAY, THERE CAN BE NO LESION THERE. 13. THE DELIVERY OF GOOD MEDICAL CARE IS TO DO AS MUCH NOTHING AS POSSIBLE.

Job Alert Wanneer je gebruik wenst te maken van de Job Alert, word je per mail op de hoogte gehouden van de laatste vacatures. Je kunt zelf de regie in de hand houden door te bepalen voor welk vakgebied en/of welke regio je deze vacatures wilt ontvangen. Bezoek onze website en geef je op voor de Job Alert op www.werkvoorartsen.nl.

Daarom BKV BKV is als intermediair marktleider in tijdelijke en vaste banen, waarnemingen en interim-opdrachten voor basisartsen, medisch specialisten en managers in de zorg. Dankzij het consequent toepassen van effectieve, bewezen methodes staat BKV erom bekend steevast een succesvolle match tussen kandidaten en opdrachtgevers tot stand te brengen. Als voorloper in de markt is BKV breed geïnformeerd over alles rond werving & selectie, (interim-)management en outplacement. De consultants volgen de ontwikkelingen op de voet, kennen het brede aanbod en kunnen putten uit een waardevol en uitgebreid netwerk. Kortom: met BKV verhoog je de kans op de juiste baan of werknemer.

Vacatures • Opleidingsplaatsen binnen de Interne Geneeskunde, Algemene Chirurgie, Geriatrie en Gynaecologie bij diverse klinieken in Nederland en net over de grens in Duitsland • Arts assistent SEH • Arts assistent IC • Basisarts verstandelijk gehandicaptenzorg • Arts in opleiding tot AVG • Basisarts ouderengeneeskunde • ANIOS ambulante psychiatrie • Opleidingsplaats psychiatrie bkv

CV-check

Een goed Curriculum Vitae bevat persoonlijke gegevens, correcte en recente informatie over opleiding en werkervaring en is afgestemd op de functie en de functie-eisen. Wil je er zeker van zijn dat jouw CV correct en duidelijk is opgesteld? Laat dan je CV vrijblijvend door onze deskundige consultants controleren. Zij doen voor jou een snelle CV-check en geven je waar nodig tips en adviezen. Zodat je zeker weet dat je met een goed CV een volgende stap in jouw carrière kunt maken. Neem voor nadere informatie contact op met BKV op 0888-225588 of bezoek onze website www.werkvoorartsen.nl. Ook kun je een e-mail sturen naar [email protected].

Loopbaanwijzer

Loop mee met een JGZ-arts bij een instelling bij jou in de regio! Ben je benieuwd naar de werkzaamheden van een JGZ-arts en wil je graag een aantal vragen stellen over het vak, de opleiding, het toekomstperspectief en de bedrijfscultuur binnen een JGZinstelling, neem dan contact op met BKV en loop een dag mee met een JGZ-arts.

Welke artsenfunctie past het beste bij jou? Om hierop antwoord te kunnen geven, dien je allerlei functieaspecten te overwegen. Gemakkelijker is het om de loopbaanwijzer in te vullen. De loopbaanwijzer is een professionele test die in samenwerking met verschillende (medisch) specialisten en artsen is samengesteld. In tien minuten weet je in hoeverre de verschillende functies aansluiten bij jouw kwaliteiten en voorkeuren. De loopbaanwijzer houdt rekening met uiteenlopende doelgroepen en activiteiten, maar ook met de mate waarin een bepaalde werkomgeving bij je past. BKV heeft voor zowel klinische als niet klinische functies een loopbaanwijzer ontwikkeld. Heb je even? Vul dan de loopbaanwijzer in op www.loopbaanwijzer.tv en ontvang binnen tien minuten per e-mail direct de uitslag.

Neem voor nadere informatie contact op met BKV op 0888 - 22 55 88 of bezoek onze website

www.werkvoorartsen.nl Ook kun je een e-mail sturen naar [email protected]

bkv

Oranjesingel 2 Postbus 2178 4800 CD Breda T 0888 - 22 55 88 F 0888 - 22 55 99 KVK 20104894 E [email protected] I www.werkvoorartsen.nl

- pagina 13 -

Beste co-schappers, Een nieuwe Status-Co, een nieuw stukje proza van een nieuwe voorzitter. Nieuwer kan ei­ genlijk niet. Voor diegene die het ontgaan was; sinds eind september jongstleden kent het bestuur van de Ko-raad twee nieuwe gezichten. Namelijk Eef Hendriks, Algemeen bestuurs­ lid Website&Promo, en daarnaast mijzelf Tom Arends, Voorzitter. Samen met de zittende bestuursleden Myrte, Saskia en Emmi draaien wij met veel plezier nu zo’n drie maanden het Ko-raadbestuur. Het was daarentegen wel een verrassing voor mij dat van de voorzitter ook een stukje werd verwacht in de Status-Co. Dat stond niet in de gegeven taakomschrijving ten tijden van de sollicitaties, maar ach, vaak lopen de dingen zoals je ze niet had verwacht. Neem nu de eerste en tweede dag van mijn co-schap.   Samen met mijn co-genootje Karlijn startten we op maandagochtend 8 uur op de afdeling. Ik had direct de eer en het genoegen een patiënt te mogen opnemen. Bij de nabespreking van deze patiënt met mijn assistent had hij nogal een en ander op te merken, voornamelijk op de wijze waarop ik overdroeg. Het aspect van opbouwende kritiek werd hierbij redelijk op de achtergrond gelaten, desalniettemin werd het mij zeer duidelijk dat het op deze afde­ ling niet gewaardeerd werd als er af en toe een “euh..” in je mondelinge rapportage voorkwam en dat de volgorde van presenteren ook zeer strak gehandhaafd werd. “Fair enough, het was je eerste patiënt en iedereen moet wennen”, aldus mijn assistent, wat hij hierbij vergat te vertellen is dat ik het maar beter goed kon herzien en opnieuw voorbereiden voor de vol­ gende ochtend, omdat daar van mij verwacht werd dat ik het tegenover alle stafleden ook mondeling ging overdragen.   Zodoende zat ik de volgende ochtend weer samen met Karlijn in de artsenkamer en met het welbekende kartonnen bekertje met daarin dampende zwarte DE-koffie begonnen we aan de overdracht. Enkele namen passeerden terwijl ik mijn laatste beetje slaap uit beide ogen wreef, tot ik mijn assistent hoorde zeggen: “…en dan mw. J., die heeft Tom gisteren gezien; Tom ga je gang!”. Een gevoel van kraken in het ijs terwijl je midden op het meer staat, het gevoel van in de auto met alle kracht op de rem trappen en tegelijkertijd beseffen dat een botsing onvermij­ delijk is. Daar zat ik. Onvoorbereid in de artsenkamer tegenover alle stafleden die overdui­ delijk aan mijn gezicht konden aflezen dat ik dit niet had zien aankomen en niet konden wachten tot ik mijn verbale gestuntel tentoon ging stellen. Hakkelend en stotterend begon ik mijn verhaal, wat deze keer nog slechter in elkaar stak dan de dag ervoor. Naam en reden van komst kon ik nog aflezen van het overdrachtsblaadje wat voor mij lag, maar daarna ging het snel bergafwaarts. Halverwege mijn zeer moeizame vertaling van de anamnese begint Dr. Blakenstijn met een imitatiestem van Inimini: “…En toen gingen we naar de speeltuin en toen mocht ik van mama een ijsje kopen en toen mocht ik nog van de glijbaan en toen gingen we nog bij de aapjes kijken..”, waarna hij met bulderende toon vervolgde: “Zo werkt het hier dus niet Arends! Mijn kleuter van 4 vertelt nog een gestructureerder verhaal dan jij! Als je hier zo durft te komen kun je dan niet misschien beter thuis blijven?!” Het was doodstil in de zaal, iedereen staarde naar zijn of haar blaadje. Ik besloot in stilte dat de laatste vraag van Dr. Blakenstijn van retorische aard was en niet beantwoord hoefde te worden. Dit moment, dat een eeuwigheid leek te duren, werd verbroken door Dr. Blakenstijn zelf die, al turende over zijn ronde bril met gouden montuur, op norse toon zei: “Zorg dat je dit morgen beter doet..”.   Later hoorde ik van andere assistenten dat dit nou eenmaal eens in de zoveel tijd voorkwam en ik het niet persoonlijk moest opvatten en dat mijn beoordeling hier ook zeker niet onder zou komen te lijden. Dit bleek later ook zo te zijn. Hoewel het niet een van mijn meest glori­ euze momenten was tijdens mijn coschap, was het wel een van de leerzaamste. Geen enke­ le keer is het mij nog overkomen dat ik slecht voorbereid een patiënt moest overdragen en later op de poli hoorde ik meermaals dat ik toch zo duidelijk en gestructureerd over kon dragen.   Wat dit met het thema Sinner and Saint te maken heeft laat ik aan de interpretatie van de lezer over, maar de boodschap moge duidelijk zijn.   Succes met de co-schappen! Tom Arends, Voorzitter Ko-Raad   Om privacy redenen zijn de namen in bovenstaande tekst gefingeerd en is het specialisme buiten beschouwing gelaten, mochten personen zich denken te herkennen in de gebruikte personages dan berust dit louter op toeval.

- pagina 14 -

Check onze website  

www.ko-raad.nl  

Agenda   December 08-12-09: Meeting Stichting Hippocrates "Maag-, darm- en leverziekten" 09-12-09: Voortgangstoets 21-12-09: Kerstvakantie (t/m 04-01-10)   Januari 04-01-10: ALV Ko-Raad 06-01-10: MFVN Wetenschapsdag "Forensische Geneeskunde" 08-01-10: CoStaCie Bowlingtoernooi OllRound 22-01-10: CoStaCie Nieuwjaarsborrel Aesculaaf   Februari 01-02-10: ALV Ko-Raad 10-02-10: Voortgangstoets   Maart 01-03-10: ALV Ko-Raad 28-03-10: Zomertijd

Ko-Raad bestuur: vlnr: Eef Hendriks, Saskia van Berkel, Tom Arends, Myrte Hulleman, Emmi Broenen

Heb je nog vragen, tips, opof aanmerkingen? Je kunt ons mailen op [email protected]. Voor meer info, het laatste nieuws, geplande activiteiten en nog veel meer kijk je op: www.ko-raad.nl

CoStaCie-feest                            16 oktober '09                            "Onder water"

- pagina 15 -

Medische missers Medische missers zijn een hot item. Op de AVRO zijn onder het mom van ‘infotainment’ inmiddels vier reeksen van het populaire programma ‘Missers’ uitgezonden, Medisch Contact doet wekelijks verslag van een tucht­ zaak en zaken zoals die rondom de neuroloog uit Enschede worden breed uitgemeten in het nieuws.

planning of uitvoering van een taak. Als het druk is op een afdeling, worden er logischer­

Door: Sarah Sloot

                          Feiten&cijfers Eerst maar eens een rijtje cijfers, zodat we weten in welke orde van grootte we praten als we het hebben over medische missers. De meest beschikbare cijfers zijn alweer wat ouder. Per jaar worden in Nederland 19.000 mensen in het ziekenhuis opgenomen door problemen met geneesmiddelengebruik waarvan er 1200 overlijden. Het aantal poten­ tieel vermijdbare sterfgevallen lag in 2004 op 1735 – dat is twee keer zoveel als het jaarlijks aantal verkeersdoden - en het aantal patiën­ ten dat vermijdbare gezondheidsschade op­ loopt rond de 30.000, waarbij die schade in 6000 gevallen blijvend was. Het aantal patiën­ ten dat te maken krijgt met onbedoelde schade ligt zelfs nog hoger, namelijk 76.000 mensen, 5,7% van alle ziekenhuisopnames. Met onbedoelde schade wordt dan bedoeld ‘schade die mede veroorzaakt wordt door het (niet) handelen van een zorgverlener of zorgsysteem’. Meer dan de helft van de onbe­ doelde schade wordt veroorzaakt bij patiën­ ten die worden opgenomen voor chirurgi­ sche ingrepen. De hoogste aantallen moge­ lijk vermijdbare schade met blijvende ge­ zondheidsbeperkingen of overlijden komen voor bij cardiologie. Gemelde incidenten verschillen overigens per afdeling. Op de SEH gaat het vooral om incidenten die gerelateerd zijn aan de samen­ werking met andere afdelingen en specialis­ men én incidenten met betrekking tot mate­ rialen en apparatuur, terwijl bij de Interne Geneeskunde medicatiefouten de bulk vor­ men. Voorbeelden zijn een pomp die op een verkeerde inloopsnelheid wordt ingesteld, een patiënt die een gift medicatie mist of het verwisselen van patiënten bij het geven van medicatie. De meeste incidenten worden veroorzaakt door zorgverleners buiten de afdeling of zijn het gevolg van een verkeerde

- pagina 16 -

wijs meer fouten gemaakt.

De patiënt en de arts Bij verschillende groepen patiënten worden verschillende fouten gemaakt. Zo zijn vooral ouderen en kinderen gevoelig voor medica­ tiefouten. Het gaat dan om het uitschrijven van recepten die niet geschikt zijn voor oude­ ren of het voorschrijven van te hoge doserin­ gen. Bij kinderen valt op dat steeds vaker antidepressiva worden voorgeschreven, waar­ door het suïciderisico stijgt. Als er dan eenmaal een misser is geweest, wil de patiënt meestal vooral een gedetailleerde uitleg over wat er precies fout is gegaan, waarom het fout is gegaan, wat de conse­ quenties zijn, hoe de fout hersteld wordt en wat er wordt gedaan om herhaling te voorko­ men. Excuses van de arts vormen daarop een mooie aanvulling. Artsen daarentegen vinden het belangrijk hun woorden zorgvuldig te kiezen wanneer ze een patiënt vertellen dat er iets is misge­ gaan en vermijden het vaak om uitgebreide informatie te geven. Excuses zitten er al hele­ maal niet in; artsen maken zich zorgen om de dreiging van een rechtszaak met bijbehoren­ de schadeclaim, die als een zwaard van Da­ mocles boven hun hoofd hangt, wanneer ze hun fout erkennen door middel van excuses. De meldingsbereidheid van artsen blijft dan ook laag. De Inspectie voor de Gezondheids­ zorg wil weliswaar bereiken dat medewerkers incidenten veilig kunnen melden waarbij veilig betekent dat het melden van een incident geen nadelige gevolgen heeft voor de melder – maar de cultuur daarvoor groeit slechts langzaam.   Initiatieven Wanneer iets veelvuldig in het nieuws is, worden er projecten opgestart om de proble­ men te verbeteren. Daarom hebben we zo­ juist de vijfde nationale Week van de Patiënt­ veiligheid achter de rug, die werd gehouden tussen 23 en 27 november 2009, inclusief 100.000 uitgedeelde exemplaren van de speciaal hiervoor gedrukte Veiligheidskrant en de uitreiking van de Nationale Patiëntvei­ ligheid Award 2009. Een ander plan is het Veiligheidsmanage­ mentsysteem, kortweg VWS, dat in 2008 is

gestart. Doel daarvan is de patiëntveiligheid in de Nederlandse ziekenhuizen in vijf jaar tijd met 50% te verbeteren. In dit systeem is er­ voor gekozen de veiligheid te verbeteren door tien concrete thema’s te formuleren. Alle tien zijn ze verantwoordelijk voor eenvoudig te voorkomen missers. De thema’s variëren van het voorkomen van postoperatieve wondinfecties en lijnsepsis tot de behande­ ling van ernstige sepsis. Voorbeelden zijn dan een afdelingswerkplan met concrete verbe­ terdoelen, de scholing van medewerkers, protocollen voor kritische momenten in het zorgproces, het signaleren van verbetermo­ gelijkheden door gebruik van indicatoren, incidentanalyse en risicoanalyse, en het maken van afspraken over samenwerking tussen afdelingen. Het is overigens niet allemaal kommer en kwel; als willekeurige positieve punten zijn te noemen dat de decubitusprevalentie al jaren gestaag daalt en het aantal ziekenhuizen met een pijnteam toeneemt. Zoals Atul Gawande, Amerikaans chirurg en schrijver, treffend omschreef: "De centrale paradox van de ge­

zondheidszorg is dat deze goed functioneert, maar toch nooit goed genoeg." Literatuur: 1. http://www.vmszorg.nl 2. Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:868 3. Ned Tijdschr Geneeskd. 2003;147:515 4. http://www.igz.nl/dossiers/patientveiligh/ 5. http://www.sin-nl.org/index/feiten_en_­ cijfers 6. http://www.igz.nl/publicaties/staatvande­ gezondheidszorg/sgz2004 7. Rapport Nivel/Emgo, “Oorzaken van Inci­ denten en onbedoelde Schade in Ziekenhui­ zen 8. van Incidenten”, 2008 9. www.minvws.nl 10. Rapport NVZ/Orde/LEVV/V&VN/NFU, “­ Veiligheidsprogramma Voorkom schade, werk veilig in de Nederlandese ziekenhui­ zen”, 2007 11. Gallagher TH et al, Patients' and physi­ cians' attitudes regarding the disclosure of medical errors, JAMA. 2003 Feb 26;289 (8):1001-7.    

Hoe zat het ook alweer met de classificatie van medische fouten? Adverse event Een onbedoelde uitkomst die is ontstaan door het (niet) handelen van een zorgverlener en/of door het zorgsysteem met schade voor de patiënt zodanig ernstig dat er sprake is van tijdelijke of permanente beperking dan wel overlijden van de patiënt. Complicatie Een onbedoelde en ongewenste uitkomst tijdens of volgend op het handelen van een zorgverlener, die voor de gezondheid van de patiënt zodanig nadelig is dat aanpassing van het medisch (be-)handelen noodzakelijk is dan wel dat er sprake is van onherstelbare schade. Fout Het niet uitvoeren van een geplande actie (fout in de uitvoering) of het toepassen van een verkeerd plan om het doel te bereiken (fout in de planning). Incident Een onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces die tot schade aan de patiënt heeft geleid, had kunnen leiden of (nog) zou kunnen leiden. Near miss Een onbedoelde gebeurtenis die: - voor de patient geen nadelen oplevert omdat de gevolgen ervan op tijd zijn onderkend en gecorrigeerd. - waarvan de gevolgen niet van invloed zijn op het fysiek, psychisch of sociaal functioneren van de patiënt. Schade Een nadeel voor de patiënt dat door zijn ernst leidt tot verlenging of verzwaring van de behandeling, tijdelijk of blijvend lichamelijk, psychisch en/of sociaal functieverlies, of tot overlijden. Vermijdbare adverse event Een onbedoelde uitkomst die is ontstaan door het niet of onvoldoende handelen volgens de professionele standaard en/of door tekortko­ mingen van het zorgsysteem met schade voor de patiënt zodanig ernstig dat er sprake is van tijdelijke of permanente beperking dan wel overlijden van de patiënt   Literatuur: http://www.onderzoekpatientveiligheid.nl/begrippenkader.htm  

- pagina 17 -

Beroemdheden in het rooster van de medische student Charcot, een veel geziene naam in het rooster van de Nijmeegse co-assistenten. Bij deze de persoon en zijn verdiensten achter de naam Charcot.   Door: Sandra van Aarle   Jean-Martin Charcot werd geboren op 29 november 1825 in de Franse hoofdstad Parijs. Charcot wordt beschouwd als de grondleg­ ger van de moderne neurologie. Hij was de meest vooraanstaande neuroloog van het 19e eeuwse Frankrijk en werd de ‘Napoleon van de Neurose’ genoemd. Zeker vijftien aandoeningen zijn verbonden aan zijn naam waaronder de ziekte van Charcot-MarieTooth en amyotrofische lateraal sclerose.

Jean-Martin Charcot studeerde en promo­ veerde aan de Universiteit van Parijs. Na zijn promotie werkte hij enkele jaren elders in een ziekenhuis maar keerde toch weer terug naar zijn geboortestad waar hij ging werken in het Hôpital de la Salpêtrière. Hij werd benoemd tot professor in de pathologische anatomie en vestigde de eerste neurologie afdeling van Europa in het Hôpital de la Salpêtrière.

Zoals gezegd ging Charcot’s primaire focus uit naar de neurologie. Hij verrichtte zeer veel onderzoek naar de anatomie en pathologie van het zenuwstelsel. Jean-Martin Charcot ontdekte de ziekte ALS en was de eerste die de ziekte MS beschreef. Ook Charcots arthro­ pathie, een degeneratie van gewrichtsvlak­ ken door een verlies aan proprioceptie, is een van zijn ontdekkingen. Hij deed onderzoek naar de functies van de verschillende onder­ delen van het brein en de rol van arteriën in cerebrale bloedingen. In 1861 voegde Char­ cot symptomen toe aan de al bestaande kli­ nische beschrijving van James Parkinson en benoemde dit syndroom officieel tot de ziekte van Parkinson. In 1882 werd speciaal voor Charcot de eerste leerstoel voor ziekten aan het zenuwstelsel ingesteld aan het Hôpi­ tal de la Salpêtrière in Parijs. In de latere jaren van zijn carrière deed Char­ cot onderzoek naar de verschijnselen van een aandoening die destijds hysterie genoemd werd. Charcot geloofde dat hysterie een neurologische aandoening was die veroor­ zaakt werd door erfelijke afwijkingen in het zenuwstelsel. Deze ziekte zou uitgelokt kun­ nen worden door een traumatische gebeur­ tenis zoals een ongeval, maar was vervolgens progressief en ongeneeslijk. Om de patiënten met hysterie op zijn afdeling te kunnen on­ derzoeken leerde Charcot de techniek van het hypnotiseren, destijds een relatief nieuwe en omstreden techniek. Charcot geloofde dat een staat van hypnose vergelijkbaar was met een aanval van hysterie. Om deze reden hypnotiseerde Charcot zijn patiënten om hen symptomen te ontlokken en deze te bestude­ ren. Hij hypnotiseerde patiënten voor groe­ pen studenten en andere toeschouwers waardoor hij de bijnaam ‘Napoleon van de Neurose’ kreeg. Op de afbeelding hieronder demonstreert Charcot hypnotisatie op 'hyste­ rische' patiënte Marie Wittman, die onder­ steund wordt door dr. Joseph Babinski. Hoe­ wel de hedendaagse wetenschap zowel zijn technieken als conclusies weerlegt, wordt hij nog steeds geroemd omdat hij als eerste fysi­ ologische en psychische processen aan elkaar probeerde te koppelen.  

Naast zijn onderzoek had Charcot een gewel­ dig reputatie als docent en trok daarmee

studenten vanuit heel Europa aan. In plaats van de bekende ziekenhuisrondes in de och­ tend gaf hij klinische demonstraties en nam anamneses af in het amphitheater van het ziekenhuis. Charcot staat bekend (of zou be­ kend moeten staan) om zijn ontdekkingen, maar ook zijn studenten hebben belangrijke bijdragen geleverd aan de medische weten­ schap. Onder hen bevonden zich Sigmund Freud, Georges Gilles de la Tourette, CharlesJoseph Bouchard en Joseph Babinski.   Als dank en erkenning voor zijn werk werd Jean-Martin Charcot in 1883 benoemd tot lid van de Académie de médecine en de Acadé­ mie des sciences. Hij overleed op 16 augustus 1893 in Morvan, Frankrijk.   Literatuur: 1. www.wikipedia.org 2. http://www.pbs.org/wgbh/aso/databank/ entries/bhchar.html 3. http://www.indiana.edu/~intell/charcot. shtml  

Casus: antwoorden De bijbehorende casus is te vinden op pagina 12. Vraag 1: De anamnese, vooral het ongevalsmechanisme, is typisch voor een Collesfractuur (ook wel ‘fractura radii typica’). De Collesfractuur, waarbij een fractuur bestaat in de distale radius, is de meest voorkomende polsfractuur. De distale radius disloceert daarbij naar dorsaal. In 50% van de gevallen is de processus styloideus ulnaris eveneens gebroken. Vraag 2: De ‘dinner-fork’ stand Vraag 3: Osteoporose Vraag 4: Smith-fractuur Vraag 5: Conservatieve behandeling is mogelijk als het botstuk minder dan 10° naar dorsaal gekanteld is en wanneer de radius niet verkort is t.o.v. de ulna. Vraag 6: De patiënt dient geopereerd te worden wanneer het niet lukt om het bot te reponeren, de patiënt jonger is dan 65 jaar, er een verkorting van meer dan 2 mm bestaat en een dorsieflexie van meer dan 10°. De post-operatieve behandeling bestaat uit vier weken on­ derarmsgips, gedurende een week een mitella en oefeninstructies.

- pagina 18 -

´Octomum’ en IVF-arts onder vuur Groot nieuws vanuit de Verenigde Staten bereikte de wereld in januari van dit jaar. Voor de tweede keer in de geschiedenis werd er een achtling geboren. Al snel bleek er nog meer aan de hand te zijn. De moeder van de kinderen, Nadya Suleman, had na­ melijk al zes kinderen. Al haar veertien kinderen zouden verwekt zijn met behulp van In Vitro Fertilisatie (IVF) door dezelfde spermadonor.    Door: Elke van Herpen  

De media berichten al direct groots over dit voorval in de Amerikaanse staat Californië. Het gaat goed met de baby’s en al snel zijn ze de langst levende achtling ter wereld. Elke dag wordt er wat meer bekend over de ge­ zinssituatie van de 33-jarige Nadya Suleman en de achtling Noah, Maliyah, Isaiah, Nariyah, Makai, Josiah, Jeremiah en Jonah. Zo blijkt dat de ‘Octomum’ een alleenstaande moeder is, zonder eigen huis en zonder baan. De positie­ ve verslaglegging die hoort bij een dergelijke uitzonderlijke geboorte slaat snel om. Er wordt getwijfeld aan de capaciteiten en mo­ gelijkheden van Nadya om al haar kinderen op te voeden. Bovendien rijzen de kosten de pan uit. Er wordt geschat dat de ziekenhuis­ kosten zullen oplopen tot een bedrag tussen de anderhalf en drie miljoen dollar, omdat de premature kinderen hoogstwaarschijnlijk zullen kampen met een diversiteit aan ge­ zondheidsproblemen. Wie gaat dit betalen?   Michael Kamrava Intussen komt ook de gynaecoloog van de ‘Octomum’, Michael Kamrava, in beeld. Hij staat aan het hoofd van een IVF-kliniek in Beverly Hills en zou voor alle veertien kinde­ ren van Nadya de fertiliteitbehandeling voor zijn rekening hebben genomen. In eerste in­ stantie wenst hij niet te reageren op de situa­ tie. Later blijkt dat hij voor de laatste zwanger­ schap van Nadya zes embryo’s heeft geplaatst die nog ‘over’ waren van een eerdere vrucht­ baarheidsbehandeling. Ook voor Amerikaan­ se begrippen is dit zeer onconventioneel. Volgens de Amerikaanse voortplantingsdes­ kundigen is er een richtlijn die aangeeft dat er maximaal twee embryo’s geplaatst dienen te worden bij vrouwen jonger dan 35 jaar. Er zijn geen wettelijke afspraken over het aantal embryo’s, de behandelaars worden geacht met hun gezond verstand handelen. Het is moeilijk te bedenken wat deze arts heeft be­ wogen over te gaan tot de eindeloze IVF-be­ handelingen bij deze alleenstaande moeder.

Toch blijkt deze zwangerschap niet op zich­ zelf te staan. In 2007 bleek uit cijfers van de Society for Assisted Reproductive Technolo­ gy dat Kamrava in dat jaar gemiddeld 4.1 embryo’s per patiente heeft teruggeplaatst.   Nadya Suleman hunkerde al van kinds af aan naar een groot gezin, omdat ze volgens eigen zeggen als enig kind een moeilijke jeugd gehad heeft en altijd op zoek was naar gene­ genheid. Kamrava is mogelijk veel te ver meegegaan met het recht op autonomie van zijn patiënt. Naast het feit dat de arts zich niet heeft gehouden aan de richtlijn die het aantal embryo’s voor terugplaatsing aangeeft, is het merkwaardig dat hij deze vrouw überhaupt is gaan behandelen. Hij voorzag haar in de jaren daarvoor meerdere malen van IVF-behande­ lingen en was volledig op de hoogte van haar positie als alleenstaande moeder. Kamrava had in moeten zien dat een volgende behan­ deling bij deze moeder grote gevolgen zou hebben. Niet alleen voor het gezin, maar ook voor de maatschappelijke discussie rondom IVF. De fouten in deze casus moeten dus fei­ telijk niet bij Nadya, maar bij haar arts gezocht worden. Naar aanleiding van de ‘casus-Sule­ man’ wordt er een onderzoek ingesteld naar het handelen van deze voortplantingsarts. Kort na presentatie van de resultaten heeft het Amerikaanse genootschap van voort­ plantingsgeneeskunde, the American Society for Reproductive Medicine, besloten om Kamrava het lidmaatschap van het genoot­ schap te ontzeggen.    Risico´s meerlingzwangerschappen Ook in Nederland is er een richtlijn die ver­ meldt dat er maximaal twee embryo’s terug­ geplaatst dienen te worden. Waarom toch zoveel ophef over het terugplaatsen van de embryo’s? Wat zijn de risico’s? Prof. Didi Braat, verbonden aan het UMC St. Radboud, bracht in 2002 de risico’s van meerlingzwanger­ schappen in kaart. Dit deed zij in de rede die zij uitsprak bij aanvaarding van haar hoogle­ raarschap. Vrouwen die een meerlingzwan­ gerschap ondergaan, hebben ten eerste een sterk verhoogde kans op abortus. Door de vaak premature geboorte van de meerlingen staan neurologische aandoeningen en pul­ monale problemen vaak op de voorgrond. Ook komen op latere leeftijd frequent leer­ stoornissen aan het licht. Bovendien zijn de risico’s voor de moeder groter dan bij zwan­ gerschap van een eenling, voornamelijk door de verhoogde kans op pre-eclampsie en dia­ betes. Prof. Braat pleit voor het terugplaatsen van maar één embryo per behandeling. De kosten die bespaard blijven door de afgeno­ men zorgvraag bij meerlingen kunnen wor­ den gebruikt om paren meerdere IVF-behan­ delingen aan te bieden.   Reality soap Alle risico´s op gezondheidsproblematiek ten spijt, de media-aandacht voor de achtling

komt Nadya nog helemaal niet zo slecht uit. In maart bezoekt zij de talkshow van televisie­ persoonlijkheid Dr. Phil. Hij voorziet haar van een nieuwe woning en een groep nanny’s om haar te helpen bij de zorg van de kinderen. Bovendien biedt zich een buitenkansje aan wanneer Eyeworks, het productiebedrijf van Reinout Oerlemans, haar een contract aan­ biedt om voor $ 250 per kind per dag opna­ mes te mogen maken van het gezin. Oerle­

mans wil het gezin zes keer per jaar filmen en dit vervolgens uitbrengen in een reality soap. In eerste instantie zal het programma uitge­ zonden worden in Groot-Brittannië. Of het programma in de Verenigde Staten hoge kijkcijfers zal trekken is nog maar de vraag. De Amerikanen zijn intussen doodgegooid met verhalen over de ‘Octomum’ en kunnen bo­ vendien weinig sympathie meer voor haar opbrengen. Zeker is dat de kinderen uit de Suleman-fami­ lie geen doodgewoon leven tegemoet gaan. Zij zullen de aandacht van hun moeder altijd moeten delen met hun vele broertjes en zusjes. Bovendien zal de negatieve aandacht  wel even aanhouden en zullen de schijnwer­ pers nog wel een poosje op dit gezin gericht staan. Er staat hen zeer waarschijnlijk een zware toekomst te wachten.   Literatuur: 1. Mike Celizic, Octuplet mom defends her onconventional choices, 5 februari 2009 2. Rita Rubin, ‘Octomum’ doctor expelled from fertility group, 19 oktober 2009 3. Complications and Problems associated with Multiple Births, American Society for Reproductive Medicine (ASRM) 4. Didi Braat, Artsen met Grenzen, rede uitge­ sproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar in de Obstetrie en Gynaecologie, 8 mei 2002 5. Maarten Bloem, Cashen over rug van koters wordt een kluif voor mama, De Pers, 29 juli 2009  

- pagina 19 -

Locacongres zoekt commissieleden m/v! Begin 2011 staat het weer te gebeuren: het 3e Loca congres. Co-assistenten uit heel Nederland zijn dan welkom om onder andere lezingen en workshops te volgen, verzorgd door artsen en paramedici uit het hele land.   Door: Corry van den Heuvel   Misschien zijn jullie zelf al eens geweest want het is het grootste congres voor co-assistenten in Nederland. Vorig jaar was een groot succes. Er waren zo'n 40 sprekers: van kinderarts tot chirurg, van straatdokter tot neuroloog. Er werden lezingen gegeven over solliciteren, kinder­ mishandeling, verliefdheid, specialiseren in Zweden, hypotheken, acute hulpverlening, edele delen, de zin van het leven, mogelijkheden na het artsexamen, noem maar op. Het congres biedt lezingen over zeer afwisselende en verassende onderwerpen, en heeft zo voor ieder wat wils. Nijmegen heeft dit jaar geluk, want wij hebben de 'commisie sprekers & comité van aanbeveling' toegewezen gekregen. Met andere woorden, Nijmegen mag de sprekers regelen. Nu is het zo dat zich maar weinig Nijmeegse co's hebben aangemeld. Jullie hebben misschien de posters zien hangen op de faculteit, maar gedacht: “Een congres organiseren? Dat doe je niet in een weekendje!”   Klopt. Maar zo hoog is die werkdruk ook weer niet, je begint namelijk al geruime tijd van te voren. Af en toe ga je op zaterdag naar Utrecht om met de andere commissies af te spreken. Verder bepaal je welke sprekers komen en moet je contact houden om een 'no show' te voorkomen. Je begeleidt de sprekers ook tijdens het congres. Zo leer je veel mensen kennen. Erg leuk om te doen, en óók nog erg leuk voor je curriculum vitae. Mocht het je tegenhouden te reageren: het maakt niet uit als je tegen die tijd al arts bent - of dat in ieder geval in de planning hebt staan. Je kunt gewoon meedoen. Hoe meer zielen hoe meer vreugd. Ben je geinteresseerd: stuur een mailtje naar [email protected]

Geïnspireerd door mensen Werving

•

Selectie

•

Interim

Management

Onze fullservice Human Resources: • Werving & Selectie • Interim Management • Projectmanagement • HR Consultancy • Detachering

Detachering

•

Payrolling

•

Uitzenden

Healthcare industrie

• Uitzenden • Stagebemiddeling

•

Stagebemiddeling

Consumer Health

Training

Diagnostica

Farmaceutische industrie Medische Voeding

Thuiszorg

Openbare Farmacie Ziekenhuizen

Ministerie van Volksgezondheid

Apotheekketens Biotechnologie

Overheden

Zorgverzekeraars Privéklinieken

Zorg instellingen

Klinische Research Organisaties

Smelt Human Capital • Amalialaan 41B, 3743 KE Baarn • T 035 - 543 00 21 • F 035 - 656 98 76 • [email protected] • www.smelt.nl

- pagina 20 -

•

Ziekenhuisapotheken

Medical Devices

Groothandels

• Payrolling

• Training

•

Co van de Maand: coördinator van het Rode Kruis Nijmegen Deze keer zochten wij voor de Co van de Maand een sinner of een saint. Het is niet handig een ‘zondaar’ met zijn kop in een krant te zetten als die krant ook naar de toekomstige bazen gestuurd wordt. Maar als saint kan dat natuurlijk wel. Status Co ging op zoek naar een co die actief bezig is met vrijwilligerswerk, en we vonden Pim de Ruijter. Hij is coördinator bij het Nijmee­ gse Rode Kruis.   Door: Corry van den Heuvel   Waarom het Rode Kruis? Op de basisschool kregen wij een EHBO-cur­ sus en ik vond dat gefrunnik met die verband­ jes meteen al leuk. In 6 VWO wilde ik wat gaan doen met EHBO en heb met een vriend in Breda een cursus gevolgd. Daarna ben ik be­ gonnen bij het Rode Kruis. Toen ik ging stu­ deren ben ik overgestapt naar Nijmegen. Ik heb hier toen anderhalf jaar als ‘gewone EHBO-er’ geholpen op festivals en andere evenementen.   Hoe ben je coördinator geworden? Toen de coördinator Evenementenhulp eind 2005 weg ging, vroegen ze of ik het leuk vond zijn functie over te nemen. Dat wilde ik wel, gezien ik een aantal dingen binnen het Rode Kruis graag anders zou zien. Er waren veel mensen die al járen dezelfde functie hadden en er was dus niet veel ruimte voor vernieu­ wing. Ik heb toen samen met anderen, zoals Ronald Goorden, voor een paar veranderin­ gen gezorgd. Op de faculteit zat toen nog geen EHBO-cur­ sus in het curriculum. De cursus die door de MFVN wordt gegeven, werd in 2005 opgeno­ men in het curriculum, iets waar ik al vanaf het begin bij betrokken ben. Ik was de jongste instructeur in de blokcommissie van Vaardig­ heden Acute Geneeskunde (VAG). Via het EHBO-blok VAG kunnen de geneeskundestu­ denten nu bij het Rode Kruis actief worden.  Verder geef ik voor de Studentendesk van het Rode Kruis, samen met Dieuwertje de Waardt, een EHBO-cursus voor niet-medische studen­ ten. Dat is een groot succes. Zo komen er steeds meer jonge mensen en ook relatief meer hoog opgeleiden bij het Rode Kruis. Die mix van studenten en ‘doorsnee’ Rode Kruis mensen is erg leuk en zorgt voor de nodige uitdagingen. Ook is het Nijmeegse Rode Kruis door deze cursussen misschien wel de “jong­ ste” van Nederland. En dat is goed voor het imago, want over het algemeen wordt dat als nogal suf gezien. “Bij het Rode Kruis zitten toch alleen maar grijze duiven?“ Dat klopt dus niet meer.   Wat houdt je functie verder in? Buiten de Studentendesk geef ik niet zoveel les meer. Als blokcommissielid zorg ik wel voor de peer-review van mede-instructeurs zodat we samen kunnen zorgen dat het blok

nog beter wordt. Binnen het Rode Kruis regel ik EHBO’ers voor op evenementen. Ik krijg bijvoorbeeld een aanvraag voor een festival, en ga dan kijken hoeveel vrijwilligers er nodig zijn en welke spullen zij nodig zullen hebben. Ik zorg dan dat uiteindelijk alles en iedereen op de goede plek komt. Op de dag zelf stuur ik samen met een andere coördinator de EHBO-ers aan. Één van ons zit in de meldkamer, de andere is ter plaatse. Ik rijd dan rond op mijn fietsje en zorg dat de meldkamer goede informatie krijgt over wat er gebeurt en wie waar is. Ik stuur aan waar nodig. Bij de Zevenheuvelenloop is het bij de finish ontzettend druk. Als er dan een 112 melding komt kunnen we sneller hulp bieden als er ter plaatse overzicht is. De EHBO-ers zijn druk bezig met de patiënt en ik zorg dan voor de communicatie. Dat is vooral belangrijk bij meerdere slachtoffers of bij iets ernstigs zoals een reanimatie.   Op welke evenementen staan jullie? Zoals gezegd bij de Vierdaagse. We zijn bij de feesten, ons team zit dus niet blaren door te prikken in de tent. Verder staan we ook bij de andere Nijmeegse happenings, zoals de Ze­ venheuvelenloop, de Marikenloop en natuur­ lijk de NEC-wedstrijden. Doordat wij een jonge groep mensen zijn, zijn wij ook graag gezien bij popconcerten zoals die in het Gof­ fertpark.    Heb je nog een paar mooie anekdotes? Altijd mooi om te vertellen is het verhaal over het Tokio Hotel concert in het Goffert Park. Daarvóór had Tokio Hotel al in Ahoy gespeeld en bij de eerste tonen gingen al zo’n 100 meisjes tegen de vlakte. Er kwamen toen na meerdere 112-meldingen 17 ambulances opdraven met veel hysterie en dramatiek er­ omheen. Dat wilden wij in Nijmegen dus graag voorkomen. Er werd een grote circus­ tent opgezet die vol met brancards kwam te staan en buiten stonden 50 stoelen waarop vagale en hyperventilerende meisjes plaats konden nemen. We hadden ook veel meer EHBO-ers ingezet dan eigenlijk nodig zou zijn. Uiteindelijk hadden we 10 meisjes liggend in de circustent en ruim 450 hyperventilerende meisjes buiten zitten. De truc om hun uit hun dramatische moment te halen was: een spek­ je in hun mond stoppen en dan goed laten zuigen. Wij maken ook regelmatig mee dat feestgan­ gers knetterzat van een hoogte springen of vallen. Bij de Vierdaagsefeesten was er een dronken man vanaf een tweede verdieping naar beneden gesprongen, een hoog energe­ tisch trauma dus. Het mooie is dat die mensen zo zat zijn dat ze (vaak) niets breken. Diezelfde avond lag er een man op de trap bij het Valk­ hof. Hij was uitgegleden en kon zijn been niet meer bewegen. In het UMC hielp de patiënt vervolgens de verpleegkundige mee om zijn broek uit te trekken. Toen de verpleegkundi­

ge hier iets van zei, stond hij op en liep boos het ziekenhuis uit. Hij was alleen op zoek naar een slaapplaats.   Kun jij je hoofd koel houden? Ja hoor, ik ben als coördinator bij een aantal reanimaties geweest. Één keer deed ik zelf de hartmassage. In die situaties kan ik mijn hoofd wel koel houden. Ik ben in ieder geval iemand die niet snel zenuwachtig wordt. Je leert dat door het vaker te doen.   Wat wil je later gaan doen? Ik weet niet of ik bij het Rode Kruis blijf aan­ gezien het toch veel tijd kost. Dat hangt af van waar ik me in wil gaan specialiseren. Ik wil in ieder geval een praktisch beroep, acute ge­ neeskunde vind ik leuk.   Hoe is in zo´n  vrouwencogroep? Tja, ik ben natuurlijk onderdeel van de 33% man uit mijn cogroep. Het is wel grappig ei­ genlijk, vrouwen hebben problemen waar mannen zich dus echt niet druk over kunnen maken. Maar daar ga ik natuurlijk geen voor­ beelden van geven. We hebben een erg ge­ zellige groep.   Je vriendin in je cogroep, hoe is dat? Het is juist wel fijn om met hetzelfde bezig te zijn, dan kun je daar goed met elkaar over praten. Verder heb je altijd samen vakantie, ook belangrijk. We zorgen er wel voor dat we waar mogelijk in andere ziekenhuizen zitten.   En, ben jij een Saint? Nou, ik doe dit omdat ik het leuk vind. We zijn met een leuk team, ik kom op plaatsen waar je niet snel komt en we staan iedere keer voor nieuwe uitdagingen. Op evenementen kun je mensen in een acute situatie helpen en mede door onze inspanningen kan het Rode Kruis zich ook op andere gebieden inzetten. We maken samen het verschil. Of dat je een saint maakt? Ik denk het niet.  

- pagina 21 -

Obesitas in de Verenigde Staten In ieder land zijn er “sinners”, maar in de Verenigde Staten is de vijfde zonde, (vraat­ zucht, gulzigheid of onmatigheid) wel erg prominent aanwezig. Obesitas is hier ge­ zondheidsprobleem nummer 1. Ik ben voor de Status Co op stap gegaan om deze zonde te bestuderen.   Door: Nina van de Steeg Persoonlijk had ik verwacht dat het erger zou zijn. Dat het moment dat ik Amerika binnen zou stappen ik een heleboel enorm dikke mensen zou zien. En eigenlijk viel het wel mee. Je hebt wel wat gezette mensen, maar ook een heleboel slanke mensen. En op straat zie je altijd wel iemand hardlopen. Ik landde in Pittsburgh, een studentenstad, zou dat misschien uitmaken?   McDonalds De eerste avond, na een lange vliegreis, be­ sloten mijn vriendje, die mij ophaalde van het vliegveld, en ik even een salade te eten in de McDonalds. (De andere eetgelegenheden waren niet meer open om 23 uur 's avonds). Meteen de Amerikaanse cultuur opsnuiven dus! En daar zagen we ineens wel dikkere mensen. Wij vielen nogal op, met salade, normaal postuur en twee grote koffers. Met twee menu’s voor hun neus, in hun eentje, werkten ze alles in recordtempo naar binnen. Er hing namelijk een bordje aan de muur met de maximum tijd (20 minuten) dat je hier je eten moet opeten. Dan moet je je plekje verlaten voor een nieuwe hongerige klant. Dit was eigenlijk wel een beetje het idee wat ik had van Amerika… Het ligt in de lijn van verwachting, maar ik zag hier wel een relatie tussen McDonalds en obesitas.

   

- pagina 22 -

Giant Eagle We gingen naar de supermarkt, de Giant (hoe toepasselijk) Eagle. Er zijn een paar obese klanten, maar ook genoeg mensen met een gezond gewicht. Aan het begin staat een grote afdeling met groente en fruit, helaas wel redelijk prijzig. Een komkommer of een paprika kost 3 dollar. Dan staat bij iedere rij met boodschappen aan het einde een groot display met chips, snoep of koekjes. Naast het WC-papier, naast de kazen, naast het brood, het is overal aanwezig. De afdeling met vlees is natuurlijk heel groot, dat is hier belangrijk. Verder heb je overal de mega-grote verpak­ kingen. Standaard flessen cola van 2 liter, melkpakken van 1 gallon, pakken koekjes van 100 stuks. En natuurlijk ook extra grote win­ kelswagens met cupholder. In het algemeen kost het eten in Amerika ook net iets meer dan in Nederland. Je eet hier (als je goedkoop boodschappen doet) voor ongeveer 7 dollar per persoon als je zelf kookt. Ik kan me goed voorstellen dat een snelle hap buiten de deur van 4 dollar dan aantrekkelijker is.

  Thank God it’s Friday's We hebben ook wel eens bij een ander res­ taurant gegeten. TGI Friday’s. Dat zag er uit als een Amerikaans wegrestaurant (als in de film), waar je uiteraard ook burgers kon krij­ gen. Ik bestelde een van de vele burgers. Die was enorm, je kon niet eens een hap nemen van de hele burger, maar van de helft. Terwijl je de burger vasthoudt, druppelt het vet op je bord. Na de eerste hap voel je het vet al in je mond en aan het einde van de burger (als je dat al haalt) voel je je erg misselijk. Dat wordt alleen maar erger als je naar de enorme plas gestold vet op je bord kijkt. Ik was weer een ervaring rijker en kan me goed voorstel­ len dat je bij dagelijkse consumptie hier wat obees van wordt.   Per toeval sprak ik een Nederlandse student die meeschrijft aan een project over obesitas in Allegheny County, de provincie waar Pitts­ burgh in ligt. Aan de hand van zijn rapport en andere bronnen een overzicht over obesitas in Pittsburgh en de Verenigde Staten.   Definitie Men spreekt van obesitas bij een BMI > 30 kg/

m2, van overgewicht bij een BMI > 25 kg/m2.   Epidemiologie In de V.S. is sinds 1960 een daling van de meeste cardiovasculaire risicofactoren te zien. Van 1960 tot 2000 vond er een afname plaats van roken (39 naar 26%), hypertensie (31 naar 15%) en hypercholesterolemie (34 naar 17%). Helaas neemt de prevalentie van obesitas toe van 15 naar 30%. Het risico om in je leven overgewicht of obesitas te ontwikke­ len in de V.S. is resp. 50 en 25%. Het blijft hier een groot probleem.

  Volgens een algemeen gezondheidsonder­ zoek (CDC Behavorial Risk Factor Surveillance System) uit 2001 heeft in Pennsylvania (de staat waarin Pittsburgh ligt) 64% van de mannen en 40% van de vrouwen overge­ wicht. Dit percentage is het hoogst bij man­ nen tussen de 40 en 65 jaar. Mannen maken zich minder druk om hun overgewicht en proberen minder vaak af te vallen dan vrou­ wen (29 vs. 43%). Overgewicht komt meer voor in de groep met een lager inkomen (> $ 25,000/jaar). Het percentage obesitas in Allegheny County is lager (24%) dan in de rest van de staat Pennsylvania (27%) en de V.S.(26%).   Morbiditeit Mensen met een BMI > 25 hebben een ver­ hoogd risico op het ontwikkelen van hyper­ cholesterolemie, diabetes mellitus (OR 1.6-5.1) en hypertensie (OR 2.6-4.8). Meer dan 80% van de mensen met diabetes mellitus type 2 heeft dit op basis van hun overgewicht. Wanneer diabetici afvallen, verbetert de glucosetolerantie bij 75%. Ze kunnen hun glucosespiegel beter reguleren of zelfs stoppen met hun medicatie.   Mortaliteit Als je een te hoog BMI hebt is de kans om vroegtijdig te overlijden hoger, met name aan cardiovasculaire ziekten. Bij een BMI > 25 is het risico verhoogd om te sterven aan ische­ mische hartziekte en -infarct (HR 1.39), diabe­ tes ( HR 2.16), nierziekte (HR 1.59), kanker (HR 1.10) en respiratoire ziekte (HR 1.20). De levensverwachting is sterk verlaagd. In de Framingham studie is de levensverwachting bij obesitas op hun 40e jaar vergeleken met

mensen met een BMI < 25, 6 tot 7 jaar korter. Bij overgewicht is dit 3 jaar en bij mensen die   roken met obesitas 13 tot 14 jaar korter. Het aantal geschatte doden door overgewicht en obesitas in de Verenigde Staten is ongeveer 365.000 per jaar.   Kosten Met de toename van de prevalentie van obesitas, nemen ook de gezondheiskosten toe. In 2001 gaven obese mensen gemiddeld $3,976 uit aan medische zorg, bijna 37% meer dan mensen met een normaal gewicht. In 2001 betrof het grootste deel van deze extra uitgaven hartziekten (86% meer) diabetes (335% meer) en hyperlipidemie (229% meer). In 2006 waren de totale medische kosten $858 miljard met $303 miljard uitgegeven door mensen met obesitas. Van de gehele kosten van de gezondheidszorg is 5,3% uit­ gegeven aan de directe gevolgen van obesi­ tas.   Plannen voor de toekomst De “National Health and Nutrition Examinati­ on Survey” doet onderzoek in de gehele Amerikaanse populatie. Zij hebben op basis van hun uitkomsten verschillende doelen opgesteld. Kort samengevat: 1. Goede voorlichting aan de bevolking

(scholen, buurthuizen) en de gezondheids­ medewerkers. 2. Actie ondernemen zoals; de bevolking meer laten sporten, minder tv kijken, betere voeding en goede gezondheidszorg. 3. Meer onderzoek doen naar het voorkomen, de oorzaken en preventie van obesitas.

Conclusie Obesitas is gezondheidsprobleem nummer 1 in de Verenigde Staten. Heel wat ziekten zijn hiermee te koppelen. Als je goed om je heen kijkt valt het toch wel op, er zijn wel meer dikke mensen dan in Nederland. Mijn voor­ oordelen zijn hier deels bevestigd. Hoewel bijna iedereen op gympen loopt, zijn dege­ nen die je daadwerkelijk ziet sporten bijna

allemaal slank. En degenen die in de rij staan bij een fastfoodketen zijn vaak te dik. Toch vond ik het aantal obese mensen in het straatbeeld meevallen. Aangezien ik hier beide doe, ben ik benieuwd of ik na terugkomst 5 kilo zwaarder ben…   Literatuur 1) Project: Obesity in Allegheny County. Car­ negie Mellon University. Nov 2009. Met dank aan Bart                   Kloosterboer 2) http://www.uptodate.com, Health hazards associated with obesity in adults 3) Stagnitti, Marie. "Trends in Health Care Ex­ penditures by BMI Category for Adults in the U.S. Civilian             Noninstitutionalized Popu­ lation, 2001 and 2006." Medical Expenditures Panel Survey 247 2009): 1-4. 4) http://www.achd.net/chrond/pubs/pdf/­ menchron.pdf 5) http://www.healthypeople.gov/ 6) http://www.cdc.gov/nchs/nhanes/nhanes_­ products.htm 7) http://www.surgeongeneral.gov/topics/ obesity/calltoaction/fact_vision.htm (Over­ zicht van plannen                 healthcare VS)  

Happen voor tijdens de coschappen De winter komt er weer aan, de temperatuur zakt langzaam naar beneden en zo langzamerhand krijg je weer zin in stamppot met rookworst. Naast de meer geijkte stamppotten zoals die met boerenkool, wortels of rauwe andijvie is er de stamppot appeltjes, oftewel de hete bliksem. Het gerecht wordt zo genoemd omdat appels zoveel vocht bevatten dat ze gloeiend heet worden als ze tot stamppot worden gekookt; een gegarandeerd succes voor gure avonden dus.   Door: Sarah Sloot   Hete bliksem Voor 4 personen   800 g aardappelen 1,5 kg appels (goudreinetten) 2 laurierbladeren 6 kruidnagels Peper en zout Kaneel Klontje boter     Schil de aardappelen en kook ze in 15-20 minuten gaar in water met een beetje zout. Schil de appels, verwijder de klokhuizen en laat ze de laatste 5-10 minuten meekoken met de aardappels. Voeg tegelijkertijd met de appels ook de laurierbladeren en de kruidnagels toe. Giet de appels en aardappelen af, haal de laurierbladeren en de kruidnagels uit het mengsel en mix of stamp er een mooie stamppot van. Breng op smaak met een klontje boter, kaneel en een heel klein beetje peper en zout. Eet de stamppot direct, zodat hij nog gloeiend heet is. Kijk er vooral niet raar van op als het lijkt alsof je vreselijk veel eten hebt...het komt wel op! Tip: Als vlees kun je kiezen voor rookworst, sukade­ lapjes of spekjes.  

- pagina 23 -

Sint Radboud Sint Radboud, wie is die man eigenlijk? Goed geboerd, die Sint Radboud, als je aan zo’n instelling als het UMC je naam mag geven. Maar wie het eigenlijk was, geen student die het weet. Bij Erasmus kunnen we ons nog enigszins voorstellen waarom een universiteit naar hem vernoemd is. Maar Radboud? Misschien moeten we even terug in de tijd om te begrijpen waarom Sint Radboud onze patroonheili­ ge is.   Door: Corry van den Heuvel   De Radboud Stichting De geschiedenis van het UMC St. Radboud gaat terug tot 1905. Nederland zit dan mid­ den in de verzuiling. In dat jaar ontstaat vanuit de katholieke gemeenschap de Radboud Stichting, ter bevordering van het rooms-ka­ tholiek hoger onderwijs. Die stichting heeft als opdracht een katholieke universiteit op te richten. In 1923 is het dan zover: het katholie­ ke volk heeft lang genoeg gespaard. De Ka­ tholieke Universiteit Nijmegen gaat van start met drie faculteiten: godgeleerdheid, lette­ ren en rechten. In 1951 ontstaat de medische faculteit, na een besluit van de regering om ook de bijzondere universiteiten volledig te subsidiëren.                           De oprichting van het UMC St. Radboud Niet veel later zijn de eerste medische studen­ ten toe aan praktijkonderwijs. Hiervoor roept de universiteit in 1956 een academisch zie­ kenhuis in het leven. Het krijgt de naam St. Radboud, zoals de stichting waaruit universi­ teit en ziekenhuis ontstonden. Vanaf het begin werken beide organisaties nauw samen. In 1999 verandert het St Radboudzie­ kenhuis in een geheel nieuwe organisatie: het Universitair Medisch Centrum St. Radboud. Dit betekent niet dat het UMC St. Radboud afscheid neemt van de universiteit. De nauwe banden blijven bestaan. Om dit te benadruk­ ken, kiest ook de universiteit in 2004 een nieuwe naam: Radboud Universiteit Nijme­ gen. Beide organisaties, de universiteit en het ziekenhuis, hanteren vanaf dat moment het­ zelfde wapen in het logo. Er werd nog even

- pagina 24 -

gedacht over de naam ‘Keizer Karel Universi­ teit’, maar Radboud wint het dan toch. Dat is niet mis, Karel de Grote overtreffen. Om dat te begrijpen moeten we eerst iets over Rad­ bouds leven weten.   Sint Radboud Omstreeks het jaar 850 werd Radboud gebo­ ren in de streek Lomange in Zuid-Frankrijk. Zijn vader was van aanzienlijke Frankische herkomst. Zijn moeder was een afstammelin­ ge van de Friese koning Radboud. Die ‘groot­ vader’ Radboud was anders dan anderen. Hij weigert zich te dopen en is een fel verdediger van het heidendom en ‘vijand van God’. Radboud besluit een ander pad te kiezen dan zijn voorvader. Zijn jeugd brengt hij door aan de kathedraalschool in Keulen en later aan de hofschool van Karel de Kale in Frankrijk. Daar wordt hij geschoold in de theologie en filoso­ fie. Tegen zijn dertigste jaar staat Radboud bekend als een groot geleerde. Karel de Kale was koning van het westelijk deel van het Frankische rijk. Dit rijk was nog maar pas uit­ gebreid door veroveringen van 'onze' Karel, Karel de Grote. Alles wat later Nederland, België, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Luxemburg en een gedeelte van Italië zou worden hoorde erbij. Na Karels dood treedt Radboud in bij de orde der Benedictijnen. Hier leidt hij een ascetisch en teruggetrokken leven. Hij wijdt zich volledig aan God, de let­ teren en de wijsbegeerte.   Bisschop van Utrecht Om zijn geleerdheid en levenshouding kiest de katholieke gemeenschap Radboud in 899 tot bisschop van Utrecht. Keizer Arnulf van Karinthië, regent van het oostelijk deel van het Frankische rijk, haalde Radboud uit het klooster en zette hem op de troon. Radboud voert zijn ambt als bisschop bevlogen uit. Dagelijks preekt hij, bezoekt zieken, kleedt en voedt armen en deelt heel zijn vermogen uit. Liefdadigheidswerk alom dus. Ook reist hij veel om het geloof uit te dragen. Alsof dat nog niet genoeg was, had Radboud ook nog eens een dapper hart. In die tijd wordt Utrecht geteisterd door regelmatig terugkerende in­ vallen van de Noormannen. Ondanks dat Radboud regelmatig in de handen van de Noormannen valt, blijft hij zijn ambt uitoefe­ nen.   Heiligverklaring De laatste periode van zijn leven besteedt Radboud aan gebed, studie en filosofie. Hij is daarnaast een bekend en begaafd kunstenaar die proza, poëzie en muziek schrijft. Alles in dienst van zijn werk. Bekend zijn ook Rad­ bouds profetische gaven, waarmee hij zijn opvolger Balderik aanwijst, zijn dood voor­ spelt en de toekomst van zijn bisdom be­ schrijft. Op 29 november 917 overlijdt hij,

precies zoals voorspeld. De gemiddelde his­ toricus neemt die legende toch net wat an­ ders op; volgens hen wilde Balderik graag een heilige voorganger en heeft daarom wat wonderen op de naam van Radboud laten zetten. Zo veranderde Radboud het water in zijn bokaal in wijn en bij een andere gelegen­ heid liet hij een paar Noormannen dood neervallen. Waar of niet, niet lang na zijn dood verklaart de katholieke kerk hem heilig. De verering van Radboud als heilige bleef in de Middeleeuwen beperkt tot het bisdom Utrecht, maar sinds 1905 is dus ook Nijmegen over de brug. Nog steeds wordt Sint Radboud herdacht op zijn sterfdatum. Voor 29 novem­ ber zijn we al te laat, maar er is altijd nog 25 juni. Dit is de dag dat zijn relieken vroeger feestelijk van kerk naar kerk hobbelden. Dus zet maar in je MFVN-agenda. In Dei Nomine Feliciter De spreuk ‘In Dei Nomine Feliciter’ komt ook van het bisdom Utrecht. Het betekent ‘Mogen wij in Gods naam gelukkig voortgaan’ en werd al gebruikt door de eerste bisschop van Utrecht, Willibrord. In de beginperiode van de universiteit diende hij als ondertekening van akten. Het kruis in het UMCN-wapen staat voor aartsbisdom Utrecht. Veel plaats in het wapen voor Sint Radboud, maar toch komt onze Karel ook nog wat eer toe. Al is de universiteit uiteindelijk toch niet naar hem genoemd: de kroon verwijst naar hem en symboliseert de band tussen de uni­ versiteit en Nijmegen.   Radboud als symbool Die Radboud was dus een manusje-van-alles, en een intelligente ook. Bisschop, geleerde, dichter én fanatiek in liefdadigheidswerk voor armen en zieken. Tijdens zijn leven was hij beschermheer van het rooms katholieke hoger en universitair onderwijs. Om die rede­ nen en omdat hij de eerste christelijke geleer­ de van Noord-Nederland is, koos de Rad­ boudstichting hem tot patroon. Radboud heeft nu een symboolfunctie voor het huidige UMC St Radboud. Hij vertegenwoordigt een lange traditie van christelijke waarden. Deze komen naar voren in de patiëntenzorg, de medische ethiek en de nauwe contacten met Derde Wereldlanden. Radbouds veelzijdige persoonlijkheid als geleerde en cultuurdra­ ger, staat symbool voor het UMC als kennis­ centrum. En daarom is hij dus onze Sint.     Literatuur: 1) www.dimitri.nu 2) www.umcn.nl 3) www.wikipedia.nl 4) www.devolkskrant.nl

De zeven zonden Als je als student een nacht doorzakt, ge­ niet van talrijke glazen bier, grote verha­ len aan je vrienden vertelt, jaloers naar je ex-lover kijkt die je net gedumpt heeft, waarna je hem/haar als wraak “per onge­ luk” laat struikelen, vervolgens na het stappen gulzig een döner naar binnen werkt en dan ergens in de middag wakker wordt in een vreemd bed heb je alle 7 zonden begaan….   Door: Nina van de Steeg   Er werd voor het eerst over de zonden ge­ schreven in de 4e eeuw na Chr. door de monnik Evagrius Pon­ ticos. Hij beschreef er acht. In 590 na Chr. herschreef paus Gregorius I deze tot de on­ dergenoemde zeven zonden. De katholieke kerk verdeelt de zonden in de “dagelijkse zonde” en de doodzonde”. De dagelijkse zonde is een relatieve kleine zonde, die ver­ geven kan worden door de Sacramenten van de kerk, bijvoorbeeld communie doen. Door het doen van een doodzonde kan met niet meer in de hemel komen. De doodzonde kan slechts vergeven worden door een oprecht volmaakt berouw of het Sacrament van de Biecht. De zeven hoofdzonden Superbia: Hoogmoed, ijdelheid of trots. Dit is de ergste zonde, alle andere zonden komen uit deze voort. Typerende kenmerken zijn het belangrijker en aantrekkelijker willen zijn dan anderen, het werk van anderen niet kunnen waarderen en excessieve liefde voor jezelf hebben (meer dat voor God). Peter Binsfield (1589) verbond iedere zonde met een demon. Bij Superbia hoort de demon Lucifer. Lucifer is een gevallen Engel, die door zijn trots om het op te willen nemen tegen God uit de hemel viel en transformeerde in Satan. Avaritia: Hebzucht of gierigheid. Door de kerk wordt met name rijkdom gezien als deze zonde. De daden die hier bij passen zijn: on­ trouw, verraad, omkoping, diefstal en Simo­ nie (handelen in geestelijke zaken, bijvoor­ beeld kopen van een gave). De verpersoonlij­ king is de demon Mammon. De Syrische rijke­ lui werden ook wel Mammon genoemd. Luxuria: Onkuisheid, lust of wellust. Deze zonde spreekt voor zichzelf. De daden die hierbij horen zijn ontucht,overspel, verkrach­ ting, perversiteit of incest. De bijbehorende demon is Asmodeus. Hij is een van de zeven prinsen van de hel. Hij vermoorde zeven maal de echtgenoot van de maagd Sarah voor de huwelijksnacht plaats kon vinden. De man­ nen waren om verkeerde, seksuele, motieven in het huwelijk getreden. Invidia: Ook wel nijd, jaloezie of afgunst. Ty­ perend voor deze zonde is het jaloers zijn op iemand omdat die heeft wat jij wilt en het

wensen dat de ander ontnomen wordt. Tho­ mas van Aquino beschreef dit als “zorgen hebben over andermans goederen”. De bij­ behorende demon is Leviathan, een mensen­ etend zeemonster en tevens een gevallen engel. Degenen die deze zonden gepleegd hebben worden in de hel als eerste belaagd door hem. Gula: Onmatigheid, gulzigheid of vraatzucht. Volgens de bijbel is dit een zonde, omdat je de armen dan van eten onthoudt. Thomas van Aquino maakt onderscheid in de verschil­ lende manieren om je schuldig te maken aan deze zonde; te vroeg eten, te duur eten, te veel eten, te gretig eten, te berekenend eten of te wild eten. De bijbehorende demon is Beëlzebub, een gevallen engel. Hij werd vaak in verband gebracht met vrouwen die beze­ ten van hem zouden zijn. Ira: Woede, toorn of wraak. Passende kenmer­ ken zijn ontkenning van de waarheid, zelfontkenning, ongeduldigheid, wraak zoeken buiten het juridische systeem en anderen kwaad toewensen. Daden die hierbij passen zijn moord, het plegen van aanslagen en ge­ nocide. Zelfmoord werd gezien als een van de meest extreme uitingen van Ira, de ultieme weigering van Gods gave. Bijbehorende demon is Satan, de duivel en de koning van de hel. Acedia: Gemakzucht, traagheid of luiheid. De emoties die hierbij passen zijn depressie en melancholie. Volgens de katholieke kerk toon je door geen plezier te hebben geen respect voor de goedheid van God en de mooie we­ reld die hij geschapen heeft. Apathie leidt alleen maar af van het beleiden van de gods­ dienst. Bijbehorende demon: Belpoghor, die mensen verleidt door ze een uitvinding aan te bieden die ze rijk zal maken. Hij wordt af­ gebeeld als mooie jonge vrouw of als een gehoornd monster met baard en lange na­ gels.

  Divina Comedia Dante (1265-1321) schreef over de zeven zonden in zijn 3-delige werk Divina Comedia in de delen “Inferno” en “Purgatorio”. In “In­ ferno” is de hel in 9 cirkels verdeeld, waarvan 4 cirkels direct naar 5 zonden wijzen (lust, vraatzucht, hebzucht en woede/luiheid). In “Purgatorio” is de berg Purgatorio verdeeld in zeven terrassen, elk met een van de zeven

zonden, die de zondaar een voor een moet bestijgen om in de hemel te komen. Bij ieder terras moeten ze boete doen voor de betref­ fende zonde. De zeven terrassen betreffen: 1. De ijdele zondaars worden gedwongen grote stenen op hun rug te dragen, zodat ze gebukt het gevoel van onderdanigheid kun­ nen ondervinden. 2. Bij de jaloerse zondaars worden hun ogen dichtgenaaid omdat ze eerder genoten van het zien van leed van anderen. 3. De wraakzuchtigen moeten rondlopen in dichte rook, om te beseffen hoe woede ver­ blindt. 4. De gemakzuchtigen moeten continue rennen. Pas als ze ijverig hun boete doen, mogen ze een terras hoger. 5. De hebzuchtigen werden vastgebonden met hun gezicht richting aarde gelegd omdat ze zich teveel op aardse gedachten hebben gericht. Ze moeten leren hun liefde voor materiële goederen om te zetten in liefde voor God. 6. De gulzigaards krijgen geen eten en drin­ ken. Ze moeten langs watervallen lopen zonder te mogen drinken. 7. De zondaars van lust moeten door een grote muur van vlammen lopen om zo hun sexuele gedachten te reinigen.   The study of evil Er bestaat zelfs een studie naar de zeven zonden. De Amerikaanse geograaf Thomas Vought heeft in begin 2009 zijn studie gepu­ bliceerd over de zeven zonden. Hij heeft in meer dan 3000 Amerikaanse gemeentes de distibutie van zonden in kaart gebracht. Hij heeft dit berekend door een aantal kenmer­ ken te scoren zoals; het gemiddelde inkomen vergeleken met het aantal inwoners levend onder de armoedegrens (hebzucht), aantal SOA’s (lust), aantal gewelddadige misdaden (wraak), diefstal (jaloezie), aantal fastfoodres­ taurants per inwoner (gulzigheid), uitgaven aan recreatie vergeleken met werkeloosheid (luiheid) en het totaal van deze score (hoog­ moed). Mocht je benieuwd zijn naar zijn kaarten, zie de link beneden.   De zeven deugden De katholieke kerk kent ook zeven deugden. Het zijn de tegenovergestelden van de zon­ den. Het zijn Prudentia (wijsheid), Iustitia (rechtvaardigheid), Temperantia (zelfbeheer­ sing), Fortitudo (moed), Fides (geloof), in La­ tijnse teksten vaak omschreven als Pietas, Spes (hoop) en Caritas (naastenliefde). Literatuur: http://ww.wikipedia.org http://www.newadvent.org Thomas Vought “The Spatial Distribution of the Seven Deadly Sins Within Nevada”. http:// www.lasvegassun.com/news/2009/mar/26/onenation-seven-sins/

- pagina 25 -

Vrijwilligerswerk door artsen: verschil maken tussen leven en dood Welke student geneeskunde heeft er niet aan gedacht? Als arts werken daar waar medische zorg het hardst nodig is. Heel even zagen we onszelf staan als rots in de branding voor slachtoffers van een na­ tuurramp of de moeilijkste operaties tot een succes brengen met enkel mes en vork. Meestal echter komen we tot de conclusie dat een tropencoschap al heldhaftig ge­ noeg is. Mocht je toch iets voelen kriebe­ len, hier zijn drie voorbeelden uit een groot scala aan alternatieven voor de op­ leiding tot tropenarts.    Door: Corry van den Heuvel   Artsen zonder Grenzen. Médecins Sans Frontières is de meest beken­ de hulporganisatie voor noodhulp op me­ disch gebied. Voorop staat het redden van levens en het verlenen van medische hulp aan slachtoffers van rampen, oorlogen en epide­ mieën. Artsen zonder grenzen zorgt niet al­ leen voor basiszorg, ook noodchirurgie, vac­ cineren, traumaverwerking, het uitdelen van voedsel en dekens, en het installeren van water- en hygiënische voorzieningen be­ hoort tot hun taken. Het hele pakket. Zo be­ handelen ze mensen met ziekten als tubercu­ lose en malaria, begeleiden zwangere vrou­ wen rondom de bevalling, geven aidsrem­ mers aan mensen die zijn geïnfecteerd met hiv en helpen vrouwen die slachtoffer zijn van seksueel geweld.Ook opkomen voor men­ senrechten en campagne voeren voor betere, betaalbare medicijnen maakt deel uit van het werk.

de ‘Médecins Sans Frontières-taal’, maar in Afrika werkt men vooral in Franstalige gebie­ den. Als vrijwilliger wordt je uitgezonden, en kun je dus niet kiezen waar je geplaatst wordt. Er wordt een project uitgekozen waar jij met jouw kwaliteiten het hardst nodig bent. Je krijgt een salaris waar wij als co-assistent al­ leen maar van kunnen dromen: het bedraagt 750 euro plus een reis- en onkostenvergoe­ ding.   AMREF Flying doctors. AMREF (African Medical Research Foundati­ on) is een Afrikaanse organisatie, die medi­ sche hulp biedt aan oost- en zuidelijk Afrika. Al meer dan 50 jaar werkt deze organisatie voor een betere gezondheid in Afrika, een streven dat door de jaren heen meer dan 30 miljoen Afrikanen heeft bereikt en een duur­ zaam verbeterde gezondheid heeft gebracht. Toen AMREF in de jaren 1957 werd opgericht door arts Michael Wood was het logistiek vrijwel onmogelijk om de inheemse bevol­ king medische hulp te bieden. Daarom namen ze het vliegtuig. Zo boden de Flying doctors mensen in afgelegen gebieden in Afrika toegang tot goede zorg. Nu richt AMREF zich op alle mensen voor wie een goede gezondheid moeilijk bereikbaar is. Dat kunnen nog steeds stammen in afgelegen

Jij als arts zonder grens De organisatie werkt niet alleen waar oorlog is, maar ook op het platteland en in geïsoleer­ de gebieden. Dus wil je je bij deze organisatie aansluiten, dan moet je er misschien aan wennen in een hut zonder elektriciteit te leven of in een gat in de grond je behoefte te doen. Verder kan in conflictgebieden je be­ wegingsvrijheid behoorlijk beperkt zijn om­ wille van de veiligheid. Als arts heb je een leidinggevende rol en moet je goed zelfstan­ dig én samen kunnen werken. Belangrijk is dat je je hoofd koel kan houden in stressvolle situaties en om kan gaan met extreme armoe­ de.  Als je geplaatst wilt worden voor een project moet je minimaal 2 jaar werkervaring hebben en 9-12 maanden beschikbaar zijn. Engels is

- pagina 26 -

gebieden zijn maar ook kinderen, zwangere vrouwen, moeders, prostituees, en bewoners van sloppenwijken. AMREF besteed veel

aandacht aan onderzoek en goede oplei­ dingsprogramma’s, zodat Afrikanen zelf aan een beter gezondheidssysteem kunnen wer­ ken.   Jij als vliegende dokter AMREF zendt niet zomaar Nederlandse artsen uit. Het is de bedoeling dat de organisatie voor 97% uit Afrikanen bestaat. Er is wel be­ perkt plaats voor vrijwilligers bij AMREF's Flying Doctor Emergency Service in de Air Ambulance (een helicopter dus). Je moet minimaal 4 jaar gewerkt hebben als arts, met ervaring in de acute geneeskunde en intensi­ ve care.   Rotary Doctors Nederland. Deze stichting zendt (tand)artsen uit naar gebieden in ontwikkelingslanden waar de lokale gezondheidszorg nagenoeg of geheel ontbreekt. De Nederlandse Rotary doctors zijn actief in Kenia en Suriname. Er is een dental clinic en twee jeeplines, waarbij de arts zich per jeep naar afgelegen gebieden ver­ plaatst en daar werkt als ‘huisarts’. Ernstig

zieke patiënten, voornamelijk kinderen, wor­ den voor verdere behandeling meegenomen naar het ziekenhuis. Verder werkt men aan verbetering van al aanwezige faciliteiten. Ook zendt de Rotary medische specialisten naar lokale ziekenhuizen, vooral chirurgen en gy­ naecologen zijn nodig. Uiteindelijk is het de bedoeling de activiteiten aan de lokale bevol­ king over te dragen, wat niet zo makkelijk is. Jij als rotarian RDN zendt zoveel mogelijk ‘rotorians’ uit, dus leden van de club. Je moet voor 6-8 weken beschikbaar zijn. De Rotary Foundation be­ taalt voor een gelimiteerd aantal vrijwilligers de kosten.   Mocht dit alles toch te avontuurlijk en te ver van je bed zijn: niet getreurd. In Nijmegen wonen vele bejaarde mensen die nauwelijks de deur uitkomen, rolstoelen duwen mag al­ tijd. Wie geeft, krijgt wat terug.   Literatuur: 1. www.artsenzondergrenzen.nl 2. www.amref-org/flying-doctors 3. www.rotariandoctors.com 4. www.rotary.nl      

- pagina 27 -

Indien onbestelbaar retour: Stichting Status Co, Geert Grooteplein-Noord 15, Kamer 3.06, 6525 EZ Nijmegen

De volgende co-assistenten hebben hun artsenbul ontvangen:      

Geslaagden september '09

Geslaagden oktober '09

Geslaagden november '09

mw. F.A.M. van den Brand dhr. F. van den Broek mw. K.M. Eggink mw. F.A.B. Grimme mw. I.M. van Hooft mw. I. van Houwelingen mw. S.A. Keulers dhr. S.S.B. Liem dhr. J.E.G. Meuleman mw. F. Sa'ado mw. M.A. Schmits dhr. J.P.H. van de Ven dhr. K.A. Venne mw. N.J.D. Weegerink mw. M. Hoving            

dhr. M. Afzalzada mw. O.V. Anisimova mw. M. Boerjan dhr. G.M.J. Bökkerink mw. E. Bons mw. M. Chrispijn mw. W.M. Dambacher mw. S. Gagic mw. M. Geerdes mw. I.A. Hoevenaren mw. M.L. Maas mw. M. Martens mw. J.C. Verheul mw. L.M. Verkleij mw. R. Wester             

mw. L.C. Anker mw. A.A. van Boekholt mw. M.M. Cadée dhr. R. Dirven mw. L. Faut mw. S.C. Geboers dhr. J.R. Holtman dhr. P. Krijtenburg mw. K.C. Kuppens mw. H.M. Lankveld mw. A.C. Leen dhr. B.P. Mollen mw. M. Soer mw. M.D. Sprockel mw. A.C. de Waal dhr. A.N.B. van der Windt           

Wij wensen jullie heel veel succes met jullie verdere carrière   Van harte gefeliciteerd!       De redactie van Status Co

- pagina 28 -