StatuS Co Magazine voor coassistenten
Jaargang 29 - nummer 4 - DECEMBER 2011
Pro Persona Pro Persona geestelijke gezondheidszorg, is een organisatie met vestigingen in de regio’s Arnhem, Ede, Nijmegen en Tiel. Wij bieden geestelijke gezondheidszorg aan jeugdigen, volwassenen en ouderen met psychische en psychiatrische problemen. Deze zorg wordt aangeboden in een klinische situatie, in deeltijdbehandeling of ambulant en is altijd zo licht als mogelijk en zo zwaar als noodzakelijk. Een breed pakket aan behandelingen zorgt ervoor dat wij optimaal tegemoet kunnen komen aan de vraag en behoefte van cliënten. Onze behandelingen helpen cliënten beter te worden of zich beter te voelen en zelf keuzes te maken die de kwaliteit van hun leven verbeteren. Hebt u vragen of wilt u meer weten over het zorgaanbod van Pro Persona? Kijk dan op www.propersona.nl of neem contact op met Astrid Bransen, Pro Persona in Tiel, telefoonnummer (0344) 65 61 11.
- pagina 2 -
Colofon Status Co
Inhoud
Periodiek voor coassistenten Jaargang 29, nummer 4, december 2011
Op naar 2012! 4 Agenda 4 Hoe voorkom je een kerstcrisis? 5 Abstract 6 Wat zie jij? 7 Specialisme uitgelicht: Psychiatrie 8 Greetings from... Greece! 10 Hulpverlenen zonder grenzen 11 De psychische gezondheid van artsen, arts-assistenten en geneeskunde13 studenten Ko-Raad 14 Recensie: The Constant Gardener 16 Recensie: Witte jassen en bruinhemden 16 Uitbraak 17 Coschappen in Doetinchem 17 Hypertensieve crisis 18 Crisis puzzel 19 Happen tijdens de coschappen: Tapas a la student 20 Column: Crisis 20 'Dat beloof ik', en dan? Ervaringen van een beginnend arts-assistent 21 De kerstman en zijn identiteitscrisis 23 Cartoon 24 Bezuinigingen in een notendop 24 Reistip: Sardinië 25 Horoscoop 26 Geslaagden 28
Status Co is een periodiek tijdschrift voor en door de coassistent van de Radboud Univer siteit Nijmegen, en verschijnt vier keer per jaar. Status Co wordt verzonden naar alle coassistenten en geaffilieerde ziekenhuizen waar Nijmeegse coassistenten stage lopen. Redactieadres Stichting Status Co Nijmegen Universitair Medisch Centrum St Radboud Geert Grooteplein-Noord 15, kamer 3.06 6525 EZ Nijmegen telefoon: 024-3616901 e-mail:
[email protected] website: www.ko-raad.nl > status co Redactie Amilie Boonstra, Maartje Cissen, Elke van Herpen, Sabine Janssen, Pim Keurlings, Mijke Pelkman, Sarah Sloot, Marieke Wever, Ivo Verhagen, Angelique Slot, Vicky van Duynhoven, Irene Frenay, Tessa Schut, Mar leen van Houdt Co-auteurs Eefje van der Heijden, Lidewij Overweg, Ni cole Huijbregts, Sharon Vrooijnk Hoofdredactie Sarah Sloot (h.t.), Sabine Janssen (f.t.) Eindredactie & lay-out Pim Keurlings (chef), Elke van Herpen, Maartje Cissen, Irene Frenay, Marleen van Houdt, Tessa Schut, Sabine Janssen Secretaris Elke van Herpen (h.t.), Irene Frenay (f.t.) Penningmeester Marieke Wever (h.t.), Vicky van Duynhoven (f.t.) Drukwerk Jonge Helden bv, Giesbeek (oplage: 1100) De redactie bedankt iedereen die heeft meegewerkt aan deze Status Co. De volgende Status Co verschijnt in maart 2012, de deadline voor deze editie is op 20 februari 2012. Het aanleveren van kopij wordt zeer op prijs gesteld. De redactie van Status Co is onafhankelijk; plaatsing van artikelen, mededelingen of brieven houdt niet noodzakelijkerwijs in dat de redactie de boodschap, doelstellingen of meningen van de instelling of persoon in kwestie onderschrijft. De eindredactie houdt zich het recht voor artikelen, brieven of mededelingen te wijzi gen, in te korten of niet te plaatsen. Het is niet toegestaan om, zonder vooraf gaande toestemming van de redactie, ge publiceerde artikelen of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of an derszins openbaar te maken of te verveel voudigen. © 2011, Stichting Status Co Nijmegen
- pagina 3 -
Op naar 2012!
Agenda
Meestal verandert er niet zoveel tijdens de jaarwisseling. Je hebt misschien een paar goede voornemens, die je al dan niet langer dan een week volhoudt; je hebt wat wilde plannen (een reisje naar het buitenland, misschien een Tropico), maar daarna kom je gewoon weer terug en ga je als vanouds verder.
Door: Sarah Sloot Kerstcircus, Goffertpark 21 december t/m 1 januari Tijdens de kerstvakantie vindt de tweede editie van het Nijmeegse Kerstcircus plaats. Het programma omvat onder meer een huisclown (Érico’), acrobatische lucht toeren, en, voor de dierenliefhebbers, een olifant en drie Spaanse stieren. Studenten krijgen korting op de toegangsprijs. www.kerstcircus-nijmegen.nl
Voor de Status Co verandert er wel nogal wat in de overgang van 2011 naar 2012. Ons vol tallige bestuur en halve lay-outteam stappen op, wegens afstuderen en Tropico's. Dat had zomaar kunnen uitmonden in een forse crisis, maar gelukkig hebben we een capabel nieuw bestuur en een aantal enthousiaste nieuwe redactieleden gevonden die de Status Co in 2012 met plezier gaan voortzetten. Onderstaande foto is dus niet meer geheel up-to-date, maar daar wordt aan gewerkt. Geen crisis binnen de Status Co dus, maar met de feestdagen kom je wel op allerlei andere gebieden crises tegen. Hoe kom je die feestdagen het beste door? Hoe handel je bij patien ten die letterlijk in crisis (lees: shock) zijn? En als je dacht dat je het er tijdens je studie nog vrij goed vanaf bracht, hebben we slecht nieuws in ons artikel over crises bij artsen: depres sies en middelenverslaving komen helaas veelvuldig voor. Gelukkig hebben we onze jaar lijkse eindejaarshoroscoop om je te waarschuwen voor dergelijke verschrikkingen op je pad. En ach, volgens de Maya's wordt 2012 toch ons laatste jaar, dus we kunnen er maar beter van genieten. Zelf heb ik nog een keertje uitgepakt met zes jaar aan verzamelde simpele tapas-recepten, gegarandeerd crisisproof. En dan geef ik het stokje over. Namens de gehele redactie wens ik jullie een fijn 2012! Sarah Sloot, voorzitter Status Co
De redactie van Status Co (van links naar rechts): Pim Keurlings, Sabine Janssen, Amilie Boonstra, Elke van Herpen, Sarah Sloot, Maartje Cissen en Marieke Wever. Op de foto ontbreken Mijke Pelkman en de zes nieuwe redacteurs: Ivo Verhagen, Angelique Slot, Vicky van Duynhoven, Irene Frenay, Tessa Schut en Marleen van Houdt.
- pagina 4 -
Kerstmarkt, Nijmegen Centrum Zondag 18 december 10.00-17.00 uur Mis hem niet, de kerstmarkt! Waar steeds meer steden hun centrum al vanaf eind november ombouwen tot een gezellig feestje vol koek en zopie, beperkt Nijme gen zich nog tot een enkele dag winterple zier. Wel belooft Nijmegen meer dan 300 kraampjes te verzamelen op de grote markt. Ook de brandweer is aanwezig met tips voor een veilige kerst.
Cabarestafette, Keizer Karel Podia Donderdag 12 januari 20.00-21.30 uur Het recept voor de jaarlijkse cabarestafette is simpel: bied een drietal winnaars van her en der gehouden cabaretwedstrijden gedurende een avond een plekje op een podium en trek met dit trio door Neder land. Elke cabaretier krijgt een half uurtje om zijn kunsten te vertonen. De avond wordt aan elkaar gepraat door een presen tator, die in voorgaande edities de neiging had gratis boekjes de zaal in te gooien. Vanaf een kwartier voor aanvang geldt, mits er nog plaatsen over zijn, last-minu te-studentenkorting. Kaartjes zijn dan nog maar tien euro. www.cabarestafette.nl
Hoe voorkom je een kerstcrisis? Kerst. De een kan er geen genoeg van krijgen en zou het liefst het hele jaar door in een gebreide rendiertrui onder de kerst boom "I Wish It Could Be Christmas Every Day" zingen. De ander vindt het allemaal ‘commerciële onzin’ en houdt zich het liefst à la The Grinch ver verstoken van dit geneuzel. Maar of je nou een kerstliefheb ber of kersthater bent, niemand ontkomt met kerst aan de vele verplichtingen en exorbitante hoeveelheden voedsel. Daar om is hier voor beide kampen een aantal praktische tips om kerst te overleven. Zo wordt het nòg leuker. Of gewoon draag lijk.
suiker, kruidnagel, fruit naar keuze, kaneel. De instructies: roeren. Zorg ervoor dat niet alle alcohol verdampt, want dat is zonde. En dan genieten geblazen! Tip 3: Kerstdiner met vrienden Op Kerstavond kun je natuurlijk naar de kerk. Je kunt dat ook gewoon niet doen en je beste vrienden optrommelen om een romantisch diner in elkaar te knutselen. Het voordeel hiervan is dat het altijd gezellig is en dat je niet naar "All You Need Is Love" of "Annie" hoeft te kijken. Daarnaast is dit de perfecte gelegen heid om je te buiten te doen aan de nodige (gloei)wijn en je dus de volgende dag niet zo bewust hoeft mee te maken. Dat scheelt.
Door: Nicole Huijbregts Tip 1: Kerstliedjes Iedereen kent natuurlijk "Last Christmas" en "All I Want For Christmas Is You" en iedereen is deze tegen de tijd dat kerst zich echt aan dient ook meer dan beu. Zeker als je soms noodgedwongen naar SkyRadio moet luiste ren, wat nog wel eens wil voorkomen in zie kenhuizen. Gelukkig is er meer dan dit. Elk jaar zo rond kersttijd klimt menig artiest weer in de pen om kneuterige kerstliedjes te schrij ven, niet alleen degenen zonder zelfrespect. Zo hebben The Killers een heuse kersthit en heeft ook Coldplay’s Chris Martin de verlei ding niet kunnen weerstaan een kerstkraker te produceren. Dus zet SkyRadio af, zoek op youtube/spotify/etc. en breid je kerstplaylist uit met alles wat muziekland nog meer te bieden heeft dan Mariah Carey en Wham!
Tip 4: Vlucht naar het buitenland Kerst in het buitenland vieren biedt vele voordelen, zowel voor de liefhebbers als de haters. Aan de ene kant wordt kerst in andere landen vaak een stuk uitbundiger gevierd omdat ze daar nou eenmaal geen Sinterklaas hebben die de voorpret bederft. Leuk voor de liefhebbers dus. Daarnaast kun je zelf het kli maat kiezen. Wil je sneeuwgarantie dan ga je naar Finland, houd je niet zo van koude dan is kerst op het strand ook altijd mogelijk in zuidelijkere oorden. Aan de andere kant zijn er de voordelen voor de kersthaters. Zo doen ze in het buitenland vaak niet aan tweede kerstdag, laat staan aan het steeds vaker ge vierde fenomeen ‘derde kerstdag’. Een dag (of twee) minder bikkelen dus. Of ze vieren er überhaupt geen kerst, helemaal mooi meege nomen.
Tip 2: Glühwein, heel veel glühwein Kersttijd betekent glühwein. Niet alleen leuk op de kerstmarkt in Düsseldorf, maar ook een erg goed idee voor thuis op de bank. Het verdooft, het verwarmt en het vernachelt je tanden. Wat wil je nog meer? Het wordt nog beter als je zelf glühwein gaat maken. De in grediënten: rode wijn, een scheutje cognac,
Tip 5: Zoek op internet Een simpele google search naar tips om kerst te overleven levert de meest briljante zoekre sultaten op. Van voorlichtingsfolders van postbus 51 (inderdaad, de overheidsinstel ling) over de ‘kerstpsychose’ waarin ons land jaarlijks verkeert tot het advies van ene Caro line Fransen om van tevoren met het gezin
om de tafel te gaan zitten en de praktische zaken en emotionele valkuilen die jullie te wachten staan te bespreken. Genoeg materi aal dus om je mee te vermaken als de verve ling even toeslaat! Tip 6: Eet (niet) teveel Vooruit, we zullen ook wat aandacht beste den aan het gevreesde onderwerp eten. Als je even op internet zoekt naar ‘tips’ en ‘kerst’ stuit je op talloze vrouwenblogs en adviezen van weightwatchers om te voorkomen dat je met kerst tien kilo aankomt. Dat is ook niet zo gek, want als je de gemiddelde persoon vraagt hoe zijn kerst was, zal deze al wrijvend over zijn of haar zichtbare extra zwembandjes altijd iets antwoorden in de trant van ‘Gezel lig, veel gegeten, en jij?’ Het dringende devies luidt als volgt. Stop het gewoon niet in je mond. Fabrikant Milner heeft gelijk: wat er niet aankomt, hoeft er ook niet af. En elk pondje gaat nog altijd eerst door het mondje. Maar voor wie toch wil genieten zijn er ook nog minder strenge tips. 1. Kies je kransje, dat wil zeggen eet alleen datgene wat je echt lekker vindt en geniet daar optimaal van. 2. In tegenstelling tot eerdere aanbevelingen: drink niet teveel, alcohol schijnt principes te doen vervagen. 3. Maak een kerstwandeling om de nodige calorietjes te verbranden. Voor degenen die er ondanks deze tips toch niet in slagen zich niet totaal te buiten te gaan aan de overdaad: wees gerust. Je komt heus geen tien kilo aan in twee dagen. Tenzij je diabeet bent, met het voornemen jezelf dit jaar eens geen keto-acidose te eten, hoef je je dus niet te schamen en/of in te houden. Hopelijk gaan jullie nu allemaal goed gewa pend de kerst in. En of je nu iets aan deze adviezen hebt of niet, het komt sowieso goed met je. Het duurt namelijk maar twee dagen. Prettige kerstdagen.
- pagina 5 -
Abstract Deze keer Dorien Kiers die onderzoek ge daan heeft naar het effect van vroege re suscitatie op acute nierschade bij septi sche patiënten in Vancouver, Canada.
van IC’s in het buitenland. In Vancouver zou den we samen kijken wat voor onderzoek ik kon doen. Het werd een samenwerking met een onderzoeker die onderzoek deed naar de mortaliteit bij septische patiënten.”
Door: Vicky van Duijnhoven Hoe zag je stage eruit? “Het was een statusonderzoek waarbij ik een database opgezet heb en vervolgens stati sche analyses heb gedaan. In de eerste maand zat ik in het statusarchief. Met de analyses had ik alleen internet nodig en zat ik regelmatig in de Starbucks te werken.”
Hoe ben je in Vancouver terecht gekomen bij dit onderzoek? “Aangezien ik een onderzoek bij de IC wilde doen, nam ik contact op met Prof. Pickkers, gebonden aan de Research Intensive Care van het Radboud. Ik wilde ook graag naar een Engelstalig land en besloot dus e-mailadres sen op te zoeken van onderzoekers/artsen
Wat deed je zoal naast je onderzoek? “Ik woonde bij een hospita in huis met meer dere studenten. Samen met hen heb ik uit stapjes gemaakt naar bijvoorbeeld Vancou ver Island. Daarnaast zijn mijn moeder en een vriendin langsgekomen. Met allebei heb ik geskied in Whistler, waar een jaar later de Olympische Spelen waren. Daarnaast ben ik gaan paragliden. Het leek me ook leuk om mee te kijken bij de SEH en IC. Dit heb ik allebei een week gedaan. De SEH ziet er echt uit als de tv-serie ER. Re gelmatig worden mensen binnengebracht met schotwonden en mensen met kleine kwaaltjes zitten uren te wachten. Psychiatri sche patiënten die opgenomen willen wor den zitten in bruine pakken te wachten in de wachtkamer.” Hoe vond je Vancouver en Canada? “De mensen zijn erg vriendelijk. Eerst dacht ik dat ze misschien deden alsof, maar ze menen
het echt. Zo kunnen mensen op straat je aanspreken dat je leuke schoenen aan hebt en dan menen ze dat ook echt en willen ze niet meteen iets van je! Voor vakantie wil ik graag nog een keertje terug naar Canada. Het land is erg mooi, vooral de natuur.” Had je vanaf het begin al het idee om te publiceren? En hoe is dat gegaan? “Ja ik heb meteen aangegeven dat ik een ar tikel wilde schrijven. Als je een artikel wil schrijven kun je dat gewoon aangeven, dat werkt het beste. Dan gaat er natuurlijk een tijd overheen met corrigeren van het artikel en uiteindelijk was het aangenomen!” Zijn er nog dingen die je graag zou willen zeggen? “Het is erg belangrijk voor alle basisartsen dat je sepsis vroegtijdig herkent, dan voorkom je de meeste schade. Hoe eerder de patiënt hemodynamisch stabiel is, hoe beter de uit komst.”
Effect of early achievement of physiologic resuscitation goals in septic patients admitted from the ward on the kidneys. Kiers HD, Griesdale DE, Litchfield A, Reynolds S, Gibney RT, Chittock D, Pickkers P, Sweet DD. Department of Medicine, Vancouver General Hospital, Vancouver, British Columbia, Canada. PURPOSE: The aim of the study was to evaluate if early achievement of physiologic goals of resuscitation in critically ill septic patients ad mitted from the ward may prevent acute kidney injury (AKI). MATERIALS AND METHODS: Patients admitted to the intensive care unit (ICU) with a diagnosis of sepsis were retrospectively identified. Mean arterial pressure greater than 65 mm Hg, central venous pressure greater than 8 mm Hg, and central venous oxygenation greater than 70% achieved within 6 hours after ICU consultation at the ward was considered early achievement. Acute kidney injury was defined by the RIFLE criteria. RESULTS: Of 85 patients, 29% achieved all goals within 6 hours, 42% had late or no achievement of goals, and 28% had incomplete docu mentation of goals. Of these, 52% developed AKI. Patients who eventually developed AKI had a significantly higher creatinine level at ICU consultation before resuscitation. Delay in achievement of goals results in a 3.4% creatinine level rise per hour in multivariate analysis (P = .03). The development of AKI was significantly influenced by delayed achievement of physiologic goals on the ICU (P = .02). CONCLUSIONS: Although most of AKI occurred before ICU consultation, early physiologic resuscitation and achievement of hemodynamic goals on the ICU is associated with a decrease in development of AKI of septic patients admitted from the ward. Copyright (c) 2010 Elsevier Inc. All rights reserved. J Crit Care. 2010 Dec;25(4):563-9. Epub 2010 Jun 19.
- pagina 6 -
Wat zie jij? Door: Pim Keurlings Een 56-jarige man wordt gezien door de in ternist in verband met een wond op zijn rechter grote teen. In de voorgeschiedenis is hij sinds 1995 bekend met perifeer vaatlijden en diabetes mellitus type 2. De wond op zijn teen was een jaar geleden ontstaan en was al enkele maanden geleden genezen. Echter tien dagen geleden heeft hij de teen opnieuw gestoten en is het wondje weer open gegaan. Nu komt er wat vocht uit. De voet is niet pijnlijk. Bij onderzoek van de rechter voet valt een gezwollen en rode eerste straal op, met een oppervlakkig wondje bij de mediale nagel hoek (zie foto). De lichaamstemperatuur is 36,1 graden Celsius. Bij laboratoriumonderzoek zijn behalve een CRP van 27 geen afwijkingen aanwezig. Een X-voet toont echter opvallend genoeg het beeld van hiernaast. Wat zie jij? Kijk op pagina 13 voor de juiste oplossing! Geplaatst met toestemming van de patiënt.
De eerste BKV-trainees zijn gestart per 1 september! Zoek jij ook een veelzijdig Traineeship? BKV biedt je een tweejarig contract met vele voordelen. Je bent achtereenvolgens binnen drie verschillende specialismen werkzaam. Neem contact op
+31 (0)888 - 22 55 88 of
[email protected] vacatures - open dagen - traineeship - opleidingsplaatsen - sollicitatieadvies - job alert > www.bkv-groep.nl
A16361_210x148_MFVNStatusCo.indd 1
18-11-11 15:02
- pagina 7 -
Specialisme uitgelicht: Psychiatrie Psychiaters zijn zelf gek. Dat is wat de meeste leken in Nederland van het vakge bied psychiatrie denken. Je zou zelf zwe verig moeten zijn, veel persoonlijke pro blemen moeten hebben en vooral goed moeten kunnen praten. In deze rubriek zal de opleiding tot psychiater uitgediept worden, wat menigeen nog wel eens zou kunnen verrassen.
De ‘likes’ van het vak Psychiaters noemen de boeiende inhoud van het vak als één van de meest aantrekkelijke aspecten. Ook het feit dat in de psychiatrie de patiënt in zijn geheel bekeken wordt, wordt als een positieve kant van het vak gezien. Verder zijn de specialisten tevreden over het intensieve patiëntencontact en bestempelen ze hun vak als afwisselend.
Door: Mijke Pelkman
De ‘dislikes’ van het vak Een groot deel van de werkzame psychiaters noemt de regelgeving van de overheid als één van de minst aantrekkelijke aspecten van hun beroep. Opmerkelijk is ook dat een groot aantal vindt dat psychiaters ondergewaar deerd worden en een te lage status genieten. Nog steeds kunnen zij andere specialisten niet goed duidelijk maken dat zij ook een écht specialisme bedrijven. Ook niet geheel onbe langrijk is de fysieke en emotionele belasting die het vak met zich meebrengt. Zoals een psychiater ooit schreef: “een overweldigende portie dagelijks menselijk leed”.
Een psychiater is een medisch specialist die zich op de eerste plaats bezighoudt met psychische klachten. Van een psychische klacht is sprake als iemand problemen heeft met zijn of haar gedachten of gevoelens. Maar het is niet zo dat alle patiënten van een psy chiater geestelijk in de war zijn. Hij of zij be handelt bijvoorbeeld ook echtparen met re latieproblemen. De psychiater richt zich voornamelijk op de integratie van biologische, sociale en emoti onele problemen, waarbij het bij sommige casus (neem langdurige opgenomen psycho tische patiënten) nogal eens een zware kluif kan zijn om de juiste oplossing te vinden.
De dagelijkse praktijk De opleiding psychiatrie duurt vierenhalf jaar:
drie jaar basisopleiding psychiatrie, een half jaar sociale psychiatrie en één jaar keuzesta ges. Wat nog niet genoemd is bij de aantrek kelijke aspecten van het vak, maar wat niet geheel onbelangrijk is, zijn de werkweken. Psychiaters werken gemiddeld 39 uur per week, bijna zestig procent werkt hooguit veertig uur per week. Dat psychiatrie voornamelijk een ‘denk’ vak is, zal velen niet raar in de oren klinken. Zoals de AIOS in het stuk op de volgende pagina ook zal aangeven; je bent zelf het ‘instrument’ waarmee gewerkt wordt. Gemiddeld heeft een psychiater 28 patiënt contacten per week, waarvan ruim de helft poliklinische patiënten betreft. Bijna de helft heeft een chronische klacht, ongeveer een derde is gezond of gezond doch met gezond heidsklachten. Deze gezondheidsklachten zijn uiteraard voornamelijk psychisch en psychosociaal van aard, bij slechts twaalf procent van de patiënten gaat het om licha melijke aandoeningen. Literatuur 1. Medische Profielenboek, KNMG, 2005 2. www.propersona.nl, geestelijke gezond
Veel patientencontact tijdens psychiatrie Mijn coschap psychiatrie liep ik bij GGZ Nijmegen op Langeberg 1. Dit is een open afdeling voor kortdurende opname en hier zie je van alles. Het varieert van mensen die psychotisch zijn tot borderline persoonlijkheden en depressies. In mijn eerste week was er een opname en deze mocht ik meteen zelf doen. Best even wennen want het is totaal anders dan de andere specialismen. Maar zeker zo interessant, want je mag alles vragen en je mag de patiënt echt leren kennen. Het is zelfs beter als je de patiënt echt kent. Toen een van mijn patiënten vertelde dat ze ontzettend veel om haar cavia gaf was voor mij de logische vraag hoe de cavia heette. De patiënte begon meteen te glunderen en vertelde uitgebreid over haar cavia. De rest van de tijd kon ik goed met haar praten door dat ene moment van gewone interesse. Een andere patiënte die me erg bij gebleven is, is een depressieve vrouw. Deze vrouw liep regelmatig over de afdeling heen te jammeren. Als ik langs kwam was het altijd: “Dokter coassistent, dokter coassistent, ik ga dood, ik eet niet meer, ik douche niet meer….” In het begin had ik de neiging om haar te ontwijken, maar tijdens mijn gesprekken met haar ging het goed. Ik kreeg haar tijdens de gesprekken stil en we konden het een en ander bespreken zonder gejammer. Aangezien dat lukte mocht ik bijna alle gesprekken met haar voeren. Het leuke aan psychiatrie is dat je zelf heel goed voorstellen kunt doen en dat daar wat mee gedaan wordt. Zo had ik bij deze vrouw het idee om haar een boekje bij te laten houden wanneer ze dan wel at of douchte of iets bijzonders deed. Dat moest ze zelf opschrijven en als ze dan jam merde dat ze niet at kon ze in het boekje kijken en zien dat dat niet klopte. Ik stelde aan haar voor om het boekje bij te houden en dat wilde ze wel doen. De week erna hoorde ik van de verpleging dat ze heel trots het boekje aan iedereen liet zien wat ze allemaal gedaan had! Een simpel trucje had dus heel wat opgeleverd. Regelmatig wordt er ook gelachen op de afdeling. Zeker wanneer je een patiënt hebt die ernstig psychotisch is en denkt dat Paul McCart ney onder de grond zit en daar muziek speelt. Toen wij vertelden dat we daarvoor de pilletjes gaven antwoordde de patiënt: “Ik heb hele maal geen pillen nodig. Je moet gewoon de muziek uitzetten. Ik snap niet dat jullie dat niet horen.” De voordelen van het specialisme psychiatrie zijn dat je je patiënt erg goed kunt leren kennen. Je kunt er echt zijn met alle problemen die ze tegenkomen. Er is ruimte genoeg om alles te bespreken. Het is ook niet alleen maar somber, er zijn regelmatig mooie momenten als mensen opknappen of bijzondere uitspraken doen. Het nadeel is dat je veel minder somatische dingen ziet en doet. Aan de psychiaters merk je dat deze het grotendeels verleerd zijn. Maar als je houdt van patiëntencontact dan is dit zeker een leuk specialisme! Vicky van Duijnhoven, coassistent
- pagina 8 -
Het verhaal van een AIOS psychiatrie Ik ben een maand na mijn afstuderen begonnen als AIOS psychiatrie in Radboud. Eigenlijk ben ik pas laat begonnen met solliciteren maar voor ik het wist had ik een opleidingsplaats en een promotieplaats in de pocket. Daarvoor heb ik mijn wetenschappelijke stage daar afge rond naar effecten van cocaïne en cannabis op impulsiviteit. Ik werk momenteel drieënhalve dag in de kliniek op de open opname afdeling en ik heb anderhalve dag voor mijn onderzoek, een uitstekende combi! Waarom ik voor psychiatrie heb gekozen? Omdat mijn interesse uitgaat naar de ontwikkeling van de mens, de interactie van de individu ele drijfveren, persoonlijke ervaringen en de invloed van omgeving op gedrag. Ik heb op dit moment veel patiënten met een depressie en omdat we een academische instelling zijn krijgen we over het algemeen veel verwijzingen van mensen die al ergens anders in behandeling zijn geweest en al een uitgebreid dossier hebben. Over het algemeen spreek ik patiënten een keer in de week waarbij ik de opname en de klachten evalueer. Ik geef mensen de ruimte om hun verhaal te doen. Daarnaast wil ik weten waar ze tegenaan lopen en waar ze het liefst aan zouden willen werken. Communicatie speelt een belangrijke rol. Het is zowel je diagnosticum als je therapeuticum. Mensen zijn over het algemeen zeer open en ruimhartig over hun problematiek en voorgeschiedenis en wat ze allemaal hebben meegemaakt. Soms is het best heftig, dat je denkt: zoveel pech in één mensenleven is bijna onmogelijk en toch gebeurt het. Mensen kampen vaak met grote verlie zen zoals overlijden van enig kind en andere dierbaren. Ze hebben vaak geen perspectieven meer en hebben niks om naar terug te keren. Alles lijkt dan zinloos, ze voelen zich overspoeld door emoties en weten niet hoe ze in godsnaam hun leven nog kunnen opbouwen. Dat is best heftig en zeer invoelbaar. Ze verliezen zich in suïcidale gedachten wat ze als een opluchting ervaren en het kost veel inzet om ze uit de neerwaartse spiraal te halen. Bij een depressie kun je niet achterover leunen en wachten tot het over is. Je moet keihard aan jezelf gaan werken, want medicatie biedt ondersteuning maar met pillen alleen kom je er niet. Ik waardeer de openheid van patiënten en ik bedank ze vaak voor het gesprek en het vertrouwen dat ze aan me schenken. Naast patiëntencontact volg je als AIOS twee keer in de week een dagdeel onderwijs. Daarnaast moet je ook regelmatig een richtlijn, een casus of een wetenschappelijke artikel presenteren. Naast je gewone werktijd heb je een aantal diensten in de maand. Het zijn bereikbaar heidsdiensten, dus je moet binnen een half uur in het ziekenhuis zijn. Het gaat vaak om automutilaties of een tentamen suïcide op de Spoedeisende Hulp. Psychiatrie wordt tevens in consult gevraagd op andere afdelingen bij middelenmisbruik, delier of psychotische ont regelingen. Als je in opleiding bent moet je ook zelf starten met therapie. Je bent dan even geen arts meer maar een patiënt. Ook al denk je dat je leven prima verloopt en je niks te klagen hebt dan zijn er toch nog dingen waar je over kunt praten en met je leertherapeut kunt bespreken. Wat er dan aan bod komt verschilt natuurlijk enorm per persoon. Bij psychiatrie is communicatie zeer belangrijk, net als interesse in de mens en uiteraard geduld. Maar het is niet alleen maar praten. Omdat we een afdeling zijn van het ziekenhuis hebben we veel somatische co-morbiditeit. Patiënten met ontregelde diabetes, schildklieraandoe ningen, ontstekingen, hartfalen en andere chronische aandoeningen zoals COPD. Ook dat moet je adequaat kunnen beoordelen en beleid er op aanpassen. Er is veel ontwikkeling binnen de psychiatrie en er is veel aandacht voor neuropsychiatrie waarbij correlaten worden gelegd tussen hersenen en gedrag. Het gaat om stoornissen in aandacht, geheugen, emoties, taal, waarnemen van de omgeving en het eigen lichaam. Om deze effecten van hersenziekten te begrijpen is kennis over relatie tussen normale informatie verwerkende processen en anatomie onontbeerlijk. In mijn onderzoek hou ik me bezig met impulscontrole en agressie onder invloed van oxytocine en vasopres sine. Het zijn belangrijke peptiden die naast perifere werking (uteruscontracties bij oxytocine en antidiurese bij vasopressine) ook een centrale werking hebben. Ze beïnvloeden emotionele herkenning, angst, stressreactie en seksueel gedrag. Al met al is psychiatrie een ontzettende boeiend en breed vak waarin je zelf de accenten kunt leggen van je interesse, van psychoanalyse tot spijkerharde biologische psychiatrie. Isabella Plato, AIOS psychiatrie
Meest voorkomende ziektebeelden - Depressie - Paniek/angststoornis - Psychose - Persoonlijkheidsstoornis - Kinderpsychiatrie Bron: Medische profielenboek, KNMG, 2005
Isabella Plato, AIOS psychiatrie
- pagina 9 -
Greetings from… Greece! Turn on the radio, TV or a news page and it won’t take long before you hear, see or read something about Greece. More speci fically: its economical crisis. With such emphasis on financial aspects, you would almost forget there’s more in Greece than a crisis. Like a herd of medical students on their way to become doctors. In this article, I aim to give an inside in the life of a medi cal student in Greece. What is medical school like, what are the pros and cons of studying in Greece, and finally: how does the crisis affect student life?
on the other hand, believe the power of these groups allows for bargaining and corruption amongst students and university authorities.
By: Christos Peveretos (Fresh graduate of the Medical University of Athens, currently resident in Germany)
Pros Apart from the education, the university provides students with a wide range of bene fits to help them fulfill their studies without problems. The most important of them are the student residencies and the medical books which are provided for free. Also, the university restaurant offers free breakfast, lunch or dinner to students. This way, even students who work and study at the same time do not have to face additional expenses for their studies. Cons Of course, like everywhere, there are also problems in the uni that complicate a stu dent’s life. First of all: the organization of the administrative authorities is sometimes dis appointing, with the central secretary being open to students only for a few hours a day, resulting in long waiting times. Furthermore, most departments and clinics work practi cally independent, implying that students have to visit each of them separately to gather for example their lecture schedule. Due to the lack of a good organization or internet web site, obtaining information on lectures, exams and exam dates is a constant struggle. Regar ding the website there’s hope though: in the past few years efforts have been made to build a solid central university internet web site. Finally.
Medical school The biggest medical university in Greece is the one in Athens, with around 350 students in each year. Three years of pre-clinical edu cation with mostly lectures and some labs, and three more years of clinical training through rotations in various clinics, add up to a total study length of six years. The first clini cal year comprises general surgery and inter nal medicine. The second year is filled with one-month rotations in different clinics, like cardiology, urology, et cetera. The last year is a compilation of the previous two: internal medicine, surgery and rotations in different clinics. Although the quality of the lectures and cli nics varies, there is a good overall standard of both theoretical and practical knowledge. At the end of each semester there is an exam, which students in their clinical years can take right after the clinic relevant for this exam. When one has passed all exams and clinics, he can graduate. A limit on the years of studies didn’t exist until recently. Political student groups Political student groups play an important role in the lifes of medical students. These groups of students are organized according to their specific political perspective. Stu dents vote for these groups through yearly elections. According to the power a group gets in the elections, they represent the stu dents in the university councils. Amongst their tasks are informing students about problems of the university and the Greek so ciety in general, providing notes for exams, organizing parties and trips, and supporting a student’s life where possible and necessary. However, role is controversial. For some stu dents, these groups are of big help in their daily life and in representing students. Others,
- pagina 10 -
Crisis Until recently, the medical university did not get too affected by the crisis that has struck Greece the past few years. Unfortunately, this changed last summer when the minister of education presented a new law regarding universities. This law will greatly restrict the representation of students in management councils and sets a more solid maximum time for fulfilling both studies as well as semester lectures. Also, it will cut down on many stu dent support services, like free books. At the beginning of the new Winter semester, stu
dents involved in university political groups decided to take over their universities to complain about the new measures, and many students took part in protests against the new law. This resulted in a lot of lost exam dates and lectures and an interruption of educatio nal and research procedures. Afraid a whole semester would get lost, universities returned to their normal functioning. Another problem medical students have to face, is that due to new austerity measures in the public health sector, many doctors do not get their night duties paid. This resulted in strikes of doctors and instability in the hospi tals. This, in its turn, lead to big problems in the training of the students in the clinics, be cause of cancellation of lectures and lack of supervision. However, the biggest problem for a medical student is still the scarcity of residency places in Greece. Many freshly graduated students have to wait for years until they can start their specialty, while being practically unemploy ed. This problem already exists for more than a decade now, but together with the crisis, the cut of the salaries and the fact that things change from one day to the other, many students leave Greece after graduating, to work in countries like England, Germany, France or the USA. And I am one of them! In the end, the main problems for Greek me dical students and people in general are the instability and insecurity about the future. Things change constantly and all try to adapt to the new situations, but the prolonged crisis is psychologically affecting and tiring people. But: student life remains student life, and students try to enjoy it with every opportuni ty they have and to view things optimistically. And who knows, maybe the light at the end of the tunnel is closer than we think!
Hulpverlenen zonder grenzen De een moet er niet aan denken, voor de ander is het een droombaan: hulpverlenen ten tijde van crisis. Een onafhankelijke hulporganisatie die overal ter wereld te vinden is waar crisis heerst, is Artsen zon der grenzen. Door: Elke van Herpen Artsen zonder Grenzen is de Nederlandse dochterorganisatie van Médecins Sans Fron tières. Médecins Sans Frontières is in 1971 opgericht gedurende de Nigeriaanse Biafraoorlog. Het Rode Kruis voorzag de opstandige regio van hulpverlening, maar bepaalde de Nigeriaanse regering aan wie zij daadwerke lijk hulp mochten bieden. De burgers in het gebied van de rebellen kregen zo geen le vensreddende hulp. Twee Franse artsen van het Rode Kruis, Bernard Kouchner en Max Reclamier, wilden ervoor zorgen dat voortaan iedereen in een acute noodsituatie hulp krijgt, ongeacht wat de regering daarvan vindt. Bij terugkeer van het front richtten zij de organisatie Médecins Sans Frontières op. In 1999 werd de Nobelprijs voor de Vrede aan de organisatie uitgereikt. De prijs werd toege kend voor zowel het medische werk als het optreden als pleitbezorger voor mensen en bevolkingsgroepen in nood. Onafhankelijk Veertig jaar later is dat nog steeds waar de organisatie voor staat: onafhankelijke nood hulp verlenen aan alle wereldburgers, onge acht hun afkomst, religie of politieke overtui ging. Er bestaat een netwerk van organisaties in negentien verschillende landen: Australië, België, Canada, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Hongkong, Italië, Japan, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zweden en Zwitserland. In 2010 werd er noodhulp geboden in zestig landen, hierbij waren meer dan 27.000 mede werkers betrokken. Het belangrijkste geza menlijke doel is het redden van levens en het verlenen van medische hulp aan slachtoffers van rampen, oorlogen en epidemieën.
Medische noodhulp De werkzaamheden die door Artsen zonder Grenzen verricht worden, zijn zeer divers. Je kunt denken aan spoedchirurgie bij slachtof fers van oorlogsgeweld, maar ook aan op het eerste oog minder heldhaftige taferelen als distributie van noodhulpgoederen, zwanger schapsbegeleiding of het voorkomen van epidemieën door het toepassen van betere hygiëne en het verstrekken van vaccinaties. Ook psychologische begeleiding, bijvoor beeld aan vrouwen die slachtoffer zijn van seksueel geweld, maakt deel uit van de dage lijkse werkzaamheden. Werken voor AzG Naast artsen, verpleegkundigen, verloskundi gen werken er analisten, technici en finan ciële adviseurs voor Artsen zonder Grenzen. Als arts bestaan de dagelijkse werkzaamhe den naast klinisch werk ook uit training van lokale gezondheidswerkers en ben je betrok ken bij het verzamelen en analyseren van medische data. Artsen zonder Grenzen orga niseert trainingen op verschillende gebieden als obstetrie, kindergeneeskunde, infectie ziekten en spoedeisende hulp. Om als arts voor Artsen zonder Grenzen te kunnen werken moet je wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Je moet natuurlijk BIG-geregistreerd staan in het land van her komst en ten minste twee jaar werkervaring hebben opgedaan als arts. Ook wordt van je verwacht dat je de leiding kunt nemen in onverwachte en vaak moeilijke situaties. Werk- en reiservaring in niet-Westerse landen komen goed van pas. De officiële taal van de organisatie is Engels, maar het is een groot
Greep uit de projecten van AzG: voedselcrisis Somali Somalië kampt al meer dan twintig jaar met gewapende conflicten. De laatste tijd is er sprake van een enorme crisis in het land, met name veroorzaakt door ernstige droogte, geweld, hoge voedselprijzen en de afwezig heid van toegankelijke gezondheidszorg. Vluchtelingenkampen in Kenia en Ethiopië zijn overvol omdat veel Somaliërs de grens over zijn gevlucht. Artsen zonder Grenzen heeft meer dan dertig hulpprojecten in Zuid- en Centraal-Somalië, Noord-Kenia en Oost-Ethiopië. Er worden met name veel kinderen behandeld voor ernstige onder voeding. De ondervoeding en de uitbraak van mazelen in deze regio vormen een vaak dodelijke combinatie. Ook de behandeling en het vaccineren tegen de mazelen maken daarom deel uit van de noodhulp. Vluchte lingen worden verder behandeld voor cho lera en er is voorlichting over hygiëne. voordeel als je ook Frans, Spaans, Portugees, Arabisch of Russisch spreekt. Verder dien je minstens negen maanden beschikbaar te zijn voor de organisatie. Literatuur 1. Website Artsen zonder grenzen, www.art senzondergrenzen.nl 2. Website Médecins Sans Frontières, www. msf.org - pagina 11 -
- pagina 12 -
De psychische gezondheid van artsen, arts-assistenten en geneeskunde studenten Dagelijks zijn we bezig om andere mensen beter te maken en te ondersteunen in hun ziek zijn. Maar hoe gezond zijn we nu zelf echt? Door: Vicky van Duijnhoven Dag in dag uit komen we in aanraking met mensen die ziek zijn en al hun emoties daar omheen. Maar hoe staat het nu eigenlijk met onze eigen emoties? Het is al langer bekend dat artsen een groter risico hebben op psychi sche klachten en dat zelfmoord vaker voor komt onder artsen. Maar hoe groot is het probleem daadwerkelijk?
en vaker voor onder arts-assistenten met een burn-out. Middelenmisbruik Cijfers over middelenmisbruik onder Neder landse artsen zijn niet bekend. In Canada en Amerika is ongeveer negen tot twaalf procent verslaafd. Dit komt overeen met het aantal verslaafden onder de algemene Nederlandse bevolking. Gevolgen Logischerwijs zijn de consequenties van deze aandoeningen ernstig. Zo bleek uit meerdere onderzoeken dat mannelijke artsen een rela tief risico op suïcide hebben van 1.40 en vrouwen van 2.27 ten opzichte van de alge mene populatie. Daarnaast werd er vaker suïcide gepleegd met medicijnen. Door middelenmisbruik lopen artsen het risi co permanent arbeidsongeschikt te raken. Ook het risico op fouten wordt groter, het geen in de geneeskunde ernstige consequen ties kan hebben.
Burn-out Van de AIOS maken 13 tot 20% een burn-out episode mee tijdens hun opleiding. Het voorkomen van burn-outs verschilt per spe cialisme. Voor de meer stressgevoeligen onder ons is het slim om daar rekening mee te houden wanneer de vervolgopleiding ge kozen wordt. De meeste burn-outs onder AIOS komen voor bij de psychiatrie, de min ste bij AIOS gynaecologie. Er leek een trend te zijn dat AIOS die zich bezighouden met goed behandelbare ziekten minder snel een burn-out kregen. Daarnaast was het percen tage AIOS met burn-out het hoogste in GGZinstellingen, hetgeen mogelijk samenhangt met het feit dat het hier om AIOS psychiatrie gaat. Er was geen verschil tussen academi sche en perifere ziekenhuizen. Depressie en suïcide gedachten Uit onderzoek in Amerika blijkt dat 22 tot 49% van de geneeskunde studenten last heeft van depressieve symptomen, waarbij vrouwen en minderheden vaker aangedaan zijn. Daar naast blijkt uit onderzoek dat zeven procent van de geneeskunde studenten suïcidale ideaties heeft. Voor Nederlandse geneeskun de studenten is dit nog onbekend. Er is wel onderzoek gedaan bij arts-assistenten. Hier uit bleek dat van 2115 arts-assistenten twaalf procent eenmalig zelfmoordgedachten heeft gehad en één procent dit meerdere ma len heeft gehad. Suïcidale gedachten kwam-
AIOS met een burn-out maken significant meer fouten door ervaring en tijdsdruk dan AIOS zonder burn-out. Voor de AIOS zelf leek de burn-out weinig invloed te hebben op hun geluk. Zij geven gemiddeld een 7,7 aan hun leven ten opzichte van een 7,5 van de overige werkende Nederlandse bevolking. Daarnaast werd er weinig ziekteverzuim ge zien. Slecht 65% had zich in een jaar tijd ziek gemeld waarvan 61% maximaal drie dagen ziek was. 79% gaf aan gewerkt te hebben terwijl men (te) ziek was.
van gesprekken, urine en bloedcontroles en zal hij zelf een dagboek bij moeten houden over zijn middelengebruik om terugval te voorkomen.
Tot nu toe kunnen alleen artsen zichzelf aan melden bij het steunpunt. In de toekomst wordt het waarschijnlijk mogelijk dat colle ga’s een verslaafde arts kunnen aanmelden. Aanmelden kan door te mailen naar abs-art
[email protected] of te bellen met het ACSW, telefoonnummer 024-3611175. Literatuur 1. Prins JT; Burnout among Dutch medical residents. The international journal of beha vioral medicine 2007;14:119-25 2. Goebert D et al. Depression in medical students and residents: A multi-school study. Acad Med.2009;84:236–241. 3. www.knmg.nl/abs-artsen 4. Deen N; Het geluk van werkend Nederland 2005, een onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van de Nederlandse werkne mer. Randstad Nederland BV, 2005
Meldpunt artsenverslaving Vanaf 1 maart 2001 bevindt zich een meld punt voor artsen om hun verslaving te mel den in het Academisch Centrum Sociale We tenschappen (ACSW) te Nijmegen. Dit meld punt heet ABS-artsen, wat staat voor absti nentie van artsen. Het meldpunt is in het leven geroepen, omdat verslaving onder artsen nog een taboe is en artsen vaak minder geneigd zijn om hulp in te roepen, terwijl de consequenties des te groter kunnen zijn wanneer fouten gemaakt worden tijdens de beroepsuitoefening. Het KNMG wil daarom dat artsen zich laagdrempelig kunnen mel den om zo de kwaliteit van de gezondheids zorg te behouden.
Wat zie jij? - Oplossing
De beoordeling van de ernst begint vervol gens met diverse onderzoeken naar de situa tie, de werksituatie en de persoonlijkheid van de arts. Op basis hiervan wordt een behande ling afgesproken. Vaak leidt dit tot een opna me in een afkickkliniek. Na de behandeling zal de arts gecontroleerd worden door middel
Hoewel patiënt uitgebreid antibiotisch werd behandeld, moest noodgedwongen worden besloten zijn teen te amputeren.
Op de röntgenopname is een duidelijk beeld van uitgebreide destructie van de distale falanx te zien, passende bij een osteomyelitis. Omdat de huidige verschijnselen niet goed passen bij een acute osteomyelitis, is het meest waarschijnlijk dat er sprake is van een chronische osteomyelitis, waarbij de meest fulminante periode al achter de rug is. Waarschijnlijk heeft die periode zo asymptomatisch kunnen verlopen door een uitgesproken sensibiliteitsuitval op basis van een diabetische polyneuropathie.
- pagina 13 -
- pagina 14 -
Beste coassistent, Welkom op de Ko-Raad pagina van de mooie Status Co, alweer de laatste editie van het jaar 2011. Vlak voor de feestdagen ook een mooi bruggetje naar mijn laatste letters op deze bladzijde. Net voor de welverdiende kerstvakantie zal ik na een bestuursperiode van 15 maanden het stokje overdragen aan Anne de Veer, de nieuwe voorzitter van de Ko-Raad! Misschien ken je haar al, anders kun je haar herkennen van de foto hiernaast. En voor de oplettenden: Anne was ook aanwezig bij het cogroepvertegenwoordigersuitje, hierover later meer. Ik wil Anne heel veel succes en plezier wensen in haar nieuwe functie. Jullie en het huidige Ko-Raad bestuur van harte gefeliciteerd met de aanwinst van een nieuwe voorzitter, op naar 2012 met nieuwe energie en creativiteit! Wel nu; het thema Crisis! Wikipedia schrijft: Crisis(situatie), een noodsituatie waarbij het functioneren van een stelsel ernstig verstoord raakt; Economische crisis, Financiële crisis, Crisis (biologie), een biologisch proces waarin cellen sterven. Als co krijg je hier sowieso mee te maken. Proberen we laatstgenoemde met onze kennis zo lang mogelijk uit te stellen, op de 'centencrisis' kunnen we minder invloed uitoefenen.... Je kan geen krant openslaan of nu.nl raadplegen, dagelijkse kost zijn de berichten over 'de crisis'. Ik doel op de financiële crisis; moet de hand op Sinterklaas' zijn knip? Verschijnen er dit jaar minder kado's onder de kerstboom? Van een dergelijke crisis merk ik zelf nog weinig, de stad is nog steeds gezellig druk op zaterdagmiddag en de kroegen blijven gevuld, of komt het later op gang? Eerst wat goedkoper thuis iets drinken en dan pas buitenshuis aan de pils? Bangmakerij of niet; ondanks je bezuinigingen op de boodschappen, een crisis in de porte monnee van de coassistent zit er zeker aan te komen. De 'maatregel langstudeerders' is al een feit, vanaf september 2012 moet je een boete betalen wanneer je meer dan 4 jaar over je coschappen doet. Voor de Radboudianen misschien niet zo'n groot probleem gezien de strakke planning van de sneltrein vanaf interne via chirurgie naar de senior..... Maar dan, de studiefinanciering. Voor mij een geluk dat ik in 2006 ben begonnen en dus mijn stufi er in 2012 toch doorheen heb. Een paar keer slikken als je nu een nieuwe coassistent bent, krijg je vanaf september 2012 je stufi nog, of moet je 'm lenen? Met de eerste van de vijf wetsvoorstellen over de studiefinanciering is ingestemd; een strengere controle op de uitwonendenbeurs. De echt gevreesde wetsvoorstellen zijn voorlopig nog voorstellen maar hou de site van DUO in de gaten of vraag het aan je cogroepvertegenwoordiger, misschien hebben zij van de Ko-Raad de nieuwste ontwikkelingen gehoord. Ik besef me dat ik met bovenstaande woorden misschien ook meedoe aan de somber ge stemde mediaberichten, tijd om af te sluiten. Bij de Ko-Raad voorlopig nog geen redenen tot sparen; we hadden de mogelijkheid jullie cogroepvertegenwoordigers te bedanken en een fameuze midgetgolf te organiseren en natuurlijk werd de avond afgesloten met een borreltje in Samson, hoezo crisis?! Geniet even mee met de foto's van een paar van jullie cogroepvertegenwoordigers, samen met hun team, op de achtergrond het prachtige decor van Mystic Golf! Succes met je coschappe en succes met opstaan wanneer het buiten koud en donker is! Suzanne van Cromvoirt voorzitter Ko-Raad Nijmegen
Check onze website www.ko-raad.nl
Nieuwe voorzitter: Anne de Veer!
Agenda December 13-12-11 Workshop Solliciteren BKV 26-12-11 Kerstvakantie! (t/m 8 januari) Januari 9-1-12 ALV Ko-Raad 13-1-12 Nieuwjaarsborrel CoStaCie 11 en 18-1-12 Cursus 'Omgaan met stress' Februari 6-2-12 ALV Ko-Raad 14-2-12 Cursus 'Beeldvorming fracturen' 15-2-12 Voortgangstoets
Heb je vragen, tips, klachten, op- of aanmerkingen? Je kunt ons mailen via
[email protected]. En kijk voor meer informatie, het laatste nieuws, geplande activiteiten, coschap-tips en nog veel meer op www.ko-raad.nl!
- pagina 15 -
Recensie: The Constant Gardener Justin Quayle neemt afscheid van zijn vrouw Tessa. Zij gaat een trip maken naar het noorden van Kenia. Wat ze niet weten is dat dit de laatste keer is dat zij elkaar zullen zien. Enkele dagen later krijgt Justin het bericht dat zijn vrouw vermoord is. Wat heeft er zich in Kenia afgespeeld? En hoe is dit verbonden met haar dood? Justin gaat op zoek naar antwoorden, waarom is zijn vrouw vermoord, wat wist zij allemaal en wie is er verantwoordelijk voor haar dood? Door: Angelique Slot De film gaat van start met het moment waar op Tessa en Justin elkaar voor het eerst ont moeten. Tessa is een echte activiste die zich inzet voor minder bedeelden en het onrecht in de wereld probeert te bestrijden. Justin Quayle is een diplomaat met een voorliefde voor tuinieren, vandaar de titel "The Constant Gardener". Hij laat alles liever zoals het is en wacht tot onrecht vanzelf weg gaat. Je kunt immers niet iedereen helpen. Wanneer hij wordt geplaatst in Kenia om daar te werken voor de ambassade, neemt hij zijn vrouw
mee. Maar wat gebeurt er als je een activiste plaatst in een land met zoveel onrechtvaar digheid? Tessa komt in contact met Dr. Arnold Bluhm en helpt hem in zijn strijd voor goede gezondheidszorg in Kenia. Samen ontdekken ze vreselijke misstanden en komen ze op het spoor van een samenzwering die het daglicht niet kan verdragen. De film volgt de zoek tocht van Justin naar de waarheid.
backs te zien zijn van de tijd dat het koppel nog gelukkig was. Al met al een romantische en indrukwekkende film met een interessant onderwerp en een prachtig einde.
In de film komen tal van onrechtvaardighe den aan bod, zoals de oneerlijke gang van zaken in ontwikkelingslanden en het mis bruik daarvan door de Westerse farmaceuti sche industrie. Een dreigende epidemie, productie van nog onvoldoende geteste medicijnen en de corruptie die hiermee ge paard gaat. The Constant Gardener is een indrukwekkend verhaal met interessante morele kwesties. Het schetst een beeld van de macht van Westerse landen over de ontwikkelingslan den en hoe weinig je er tegen kan doen. De tijdlijn past goed bij de film en het is ook erg mooi hoe er later in de film nog korte flash
_______________________________________________________
Recensie: Witte jassen en bruinhemden Witte jassen en bruinhemden is een veel besproken boek dat vorig jaar door de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) is uitgegeven. Dit intrigerend boek, ge schreven door Joost Visser et al., gaat over de bijzondere gebeurtenissen van genees kundestudenten en artsen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog (WO II).
artsen hier lid van worden. Veel artsen wilden hier geen lid van worden en als gezamenlijke protestactie haalden veel artsen de naam bordjes bij hun praktijk weg. Hierdoor gaven ze aan dat ze liever hun bevoegdheid neerge legde dan lid te worden van een door de Duitsers in het leven geroepen Artsenkamer. Achteraf gezien was dit een van de grootste artsenprotesten en een forse nederlaag voor de Artsenkamer.
Kortom een prachtig boek over allerlei ge beurtenissen en dilemma’s in WO II, rijk geïl lustreerd met originele documenten en foto materiaal. Zeker een aanrader voor mensen die wat meer over de geschiedenis van de geneeskunde willen weten, tegen welke problemen ziekenhuizen en organisaties aanliepen, maar vooral hoe individuen beslis singen namen over deelname aan het verzet en omgang met de vijand.
Elk hoofdstuk begint met een indrukwekkend verhaal in verhaalvorm, vervolgens wordt er dieper op ingegaan en worden de gebeurte nissen in een bredere context geplaatst. De schrijftaal is eenvoudig te lezen en in elk hoofdstuk leest men wel iets wat je vaker gehoord hebt, maar waarvan je de precieze achtergrond nog niet wist. Zoals de oprich ting van het Medisch Contact, het ziek verkla ren van gezonde mannen en de deportatie van psychiatrische patiënten. Met trots las ik verhalen van het verzet en hulp aan Nederlandse zieken, maar het doet me goed dat artsen over het algemeen de zorg aan individuele Duitse patiënten niet weiger den. Het lezen van de verhalen over sommige SS-, NSB-, en Duitse artsen heeft mij diep ge raakt, hoe kan het dat ze zo geïndoctrineerd waren dat ze een van de belangrijkste pijlers van het arts zijn uit het oog verloren: menslie vendheid.
Door: Amilie Boonstra In dit boekwerk worden aangrijpende verha len van artsen en geneeskundestudenten verteld die WO II hebben meegemaakt. Elk verhaal wordt toegelicht met wetenswaardi ge feiten, documenten en foto’s. Een van de verhalen is van Max Hamburg, een genees kundestudent ten tijde van WO II. Hij vertelt over het niet meer kunnen volgen van onder wijs, het illegaal lopen van coschappen en het onderduiken. Uiteindelijk komt hij terecht in een deportatiekamp waarna hij op transport gaat naar een vernietigingskamp en uiteinde lijk in Auschwitz terecht komt. Een ander verhaal gaat over ‘de bordjesactie’. De Duitsers wilden de volledige regie in han den hebben over alle Nederlanders. Om Ne derlandse artsen wetten en plichten op te leggen richtten ze de Artsenkamer op. Om praktijk te mogen blijven voeren, moesten
- pagina 16 -
Uitbraak Om al te grote gevolgen van uitbraken van infectieziekten te voorkomen, liggen hele draaiboeken klaar. En om die allemaal in werking te stellen, moet er eerst een mel ding komen. In dit artikel meer over de maatregelen bij een uitbraak, zoals vast gelegd in de Wet Publieke Gezondheid én een overzichtje van de meldingsplichtige ziekten. Door: Marieke Wever Het meest spannend is een uitbraak van een ziekte in groep A. Er dient dan direct contact te worden opgenomen met een arts infectie ziektenbestrijding van de GGD. Die meldt het geval vervolgens aan de veiligheidscoördina tor van de regio. Deze coördinator heeft grote mogelijkheden om zijn taken te kunnen uit voeren: het is mogelijk een persoon ter isola tie op te nemen als deze niet vrijwillig mee werkt, en het is zelfs mogelijk deze persoon te laten onderzoeken, als op een andere ma nier geen onderzoek mogelijk is. Dit moet wel via de rechter. Bij een geval van een ziekte in groep B1 heeft de burgemeester, die in dat geval het onder zoek en de bescherming van de volksgezond heid leidt, overigens dezelfde mogelijkhe den. Na het vaststellen of het waarschijnlijker maken van de diagnose en het eventueel ter isolatie opnemen van de eerste patiënt, is het belangrijk om aan bron- en contactopsporing te beginnen. Contacten kunnen dan eventu eel in quarantaine worden geplaatst en kan de bron bestreden worden. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk uit te zoeken welke maatregelen genomen kunnen worden om de rest van de bevolking te be schermen. Het is immers niet direct te ver wachten dat met bron- en contactopsporing en behandeling/isolatie van deze patiënten
alle gevaar afgewend kan worden. Dan moet er gedacht worden aan vaccins, of deze reeds beschikbaar zijn of wanneer ze beschikbaar komen. En vervolgens rijst de vraag wie er gevaccineerd moeten worden; risicogroepen of iedereen? En kom je dan uit met de vaccins? Dezelfde vragen kunnen gesteld worden bij een geneesmiddel, dat de symptomen kan verminderen of de overle ving verbeteren. Over deze zaken is natuurlijk voor een groot deel al nagedacht, bij ziekten met een bekend patroon, en dat ligt dan ook vast in de proto collen, richtlijnen, draaiboeken, net hoe ze ze genoemd hebben. Bij de ziekten in groep B2 en C, is de haast iets minder groot (de arts infetieziektenbestrij ding hoeft hier in het weekend niet voor te worden gestoord) en zijn de maatregelen minder vergaand. Er wordt in deze gevallen meer geconcentreerd op bron- en contactop sporing. Het verschil tussen deze groepen bestaat er alleen uit dat het bij een ziekte van groep B2 verplicht is om aan het onderzoek mee te werken, en bij een ziekte in groep C is het op basis van vrijwilligheid. Literatuur 1. http://www.st-ab.nl/wetten/ 2. http://www.ggdhvb.nl/
Meldingsplichtige ziekten Groep A Bij vermoeden of vaststellen, direc te melding aan arts infectieziektenbestrijding Influenza A (H1N1), pokken, polio, severe acute respiratory syndrome (SARS) Groep B1 Bij vermoeden of vaststellen mel den binnen 24 uur aan arts infectieziektenbestrijding Humane infectie veroorzaakt door een aviair influenzavirus, difterie, pest, rabies, tuberculose, virale hemorragische koorts Groep B2 Als de diagnose is vastgesteld, binnen een werkdag melden bij arts infectie ziektenbestrijding, verplichte maatregelen voor bron- en contactonderzoek Buiktyfus (typhoid fever), cholera, hepati tis A, B en C, kinkhoest, mazelen, paratyfus, rubella, shigellose, shiga toxine produce rende escherichia (STEC)/enterohemorra gische escherichia coli-infectie, invasieve groep A streptokokkeninfectie, voedselin fectie, voor zover vastgesteld bij twee of meer patiënten met een onderlinge relatie wijzend op voedsel als een bron Groep C Als de diagnose is vastgesteld, bin nen een werkdag melden bij arts infectie ziektenbestrijding, mogelijkheden contac topsporing op basis van vrijwilligheid. Antrax (miltvuur), bof, botulisme, brucello se, ziekte van Creutzfeldt-Jakob (klassieke en variantvorm), gele koorts, invasieve H. influenzae type b-infectie, hantavirusin fectie, legionellose, leptospirose, listerio se, malaria, MRSA-infectie (clusters buiten het ziekenhuis), meningokokkenziekte, invasieve pneumokokkenziekte bij kinde ren t/m 5 jaar, psittacose, Q-koorts, teta nus, trichinose, West-Nilevirusinfectie
Coschappen in Doetinchem Doetinchem is vaak een bestemming voor de laatst overgebleven kiezers. Wonen in een cohuis met tien andere studenten die je misschien niet kent en waarmee je nu slaapkamers moet delen. Ver verwijderd van het gezellige Nijmegen. Op en neer reizen is bijna niet te doen en patiënten die zeggen: ‘Nou, mijn klachten zijn wel slim mer geworden’. Door: Esma Nadi Het lijkt misschien niet zo aantrekkelijk, maar toch valt een coschap in Doetinchem reuze mee en is eigenlijk zelfs hartstikke leuk! Wij willen de nieuwe coassistenten wat informa tie geven over de coschappen in Doetinchem en over het cohuis, zodat je een weloverwo gen beslissing kunt nemen.
Gelukkig was er voor ons allen een plekje in het cohuis. Het cohuis ligt op loopafstand van het station, tien minuutjes fietsen vanaf het ziekenhuis (en onderweg kom je een Appie, Jumbo en Lidl tegen). Er zijn twee apparte mentjes, die naast elkaar liggen. Beide appar tementen hebben drie slaapkamers en een woonkamer, keuken en badkamer. Apparte ment H: een eenpersoonskamer en twee tweepersoonskamers. Appartement I :een eenpersoonskamer, een twee persoonska mer en een driepersoonskamer. In totaal zijn er dus elf plekken, maar er zijn nog wat extra matrassen voor mensen die geen plek heb ben of voor als iemand wil blijven logeren. Bij ons was dit niet nodig, aangezien er mensen in de buurt woonden of liever naar Nijmegen op neer reisden, wat overigens redelijk goed te doen is (ongeveer een uurtje reistijd).
De slaapkamers zijn ruim, met veel kasten en plek voor je spullen, zodat je niet twee maan den vanuit je tas hoeft te leven. Ook is er een wasmachine en een droger (die het alleen niet zo goed doet) en verder zijn er een aantal fietsen die je kunt gebruiken. De sleutel hier voor krijg je op de eerste dag van je coschap. Daarbij geldt: wie het eerst komt, die het eerst maalt! Wat erg jammer is, is dat je pas op de maandag dat je met je coschap begint, te horen krijgt of je wel of geen plek hebt. Probeer er vooraf achter te komen wie er al in het cohuis woont, zodat je eventueel de dag ervoor al terecht kunt. Er zijn twee extra matrassen aanwezig in het cohuis, maar helaas kun je er niet zo maar van uit gaan dat je hier gebruik van kunt maken. Bespreek dit altijd even met degenen die er al wonen.
- pagina 17 -
Hypertensieve crisis ‘Waar denkt u aan bij crisis?’ De gemiddel de Nederlander zal antwoorden ‘de kre dietcrisis’, de krantlezer ‘het Midden-Oos ten’ en de ijdeltuit: ‘een bad-hair-day’. Maar schiet bij jou, medicus in spé, niet direct ‘hypertensieve crisis’ door je hoofd? Gevolgd door de gedachte...’tsja, maar hoe zit dat nu ook alweer...’? Door: Sabine Janssen Casus Een 26-jarige man had sinds drie weken klachten van wazig zien en een grijze vlek voor het linker oog. Patiënt was fanatiek hardloper en had behoudens bovenbuiks klachten welke als ‘functioneel’ waren ge duid, geen klachten. Bij onderzoek was de visus van het rechter oog 0.5 en die van het linker oog 0.3. Het fundoscopisch beeld (zie afbeelding 1) toonde afwijkingen kenmer kend voor maligne hypertensie en zodoende werd de bloeddruk gemeten: deze bleek 250/120 mmHg. De diagnose ‘maligne hyper tensie met retinopathie’ werd gesteld. Patiënt werd opgenomen en behandeld met fentola mine (een α-receptor blokker) en captopril, later met metoprolol en nifedipine. Aanvul lend onderzoek leverde geen aanwijzingen voor secundaire hypertensie op. Na twee maanden had de visus rechts zich hersteld tot 1.25, links was de visus 0.2. Het fundoscopisch beeld was verbeterd, maar nog niet genorma liseerd. De bloeddruk was 140/95 mmHg. Maligne versnelde hypertensie Volhard en Fahr beschreven in 1914 voor het eerst het bestaan van ‘ernstige/maligne ver snelde hypertensie, samengaand met nier ziekten en tekenen van vasculaire schade aan hart, hersenen, retinae en nieren met een snel fataal verloop naar hartaanval, nierfalen en beroerte’. Dit ziektebeeld is na enkele naams wisselingen omgedoopt tot ‘hypertensieve crisis’, maar de omschrijving is vrijwel onver anderd. Definities ‘Hypertensieve crisis’ wordt gedefinieerd als een sterke verhoging van de bloeddruk (>120-130mmHg diastolisch en >200-220mmHg systolisch), die wordt of kan worden gecom pliceerd door acute schade aan hersenen, hart, nieren, grote bloedvaten of ogen. De hypertensieve crisis wordt vervolgens onder verdeeld in ‘hypertensief noodgeval’, waarbij ten gevolge van reeds opgetreden orgaan schade snelle en gecontroleerde intraveneu ze bloeddrukverlaging noodzakelijk is, en ‘hy pertensieve urgentie’ waarbij de behandelaar enkele uren wordt gegund de zeer hoge bloeddruk met orale medicatie te verlagen om orgaanschade te voorkómen. Epi & Eti Per jaar maken zo’n 160 tot 480 personen in
- pagina 18 -
Afbeelding 1: Fundoscopie van het rechter oog. Deze toont het typische aspect van maligne hypertensie met retinopathie graad 4: papiloedeem, exsudaten, retinale bloedingen, smalle retinale arteriën en ma culaoedeem. (Polak B.C.P. et al., 2009) Nederland een hypertensieve crisis door en samen nemen zij 0.5% van de aanmeldingen bij de spoedeisende hulp voor hun rekening. Meer dan de helft van deze patiënten is reeds bekend met hypertensie, welke veelal slecht gecontroleerd is. Bij 20-40% van de patiënten met een hypertensieve crisis en retinopathie kan een secundaire oorzaak worden aange toond, waarvan primaire nierziekten en nierarteriestenosen de belangrijksten zijn. Pathofysiologie In principe kan iedere vorm van hypertensie ontsporen naar een hypertensieve crisis, hoe precies is grotendeels onbekend. Veronder steld wordt dat de fikse bloeddrukstijging wordt geïnitieerd door een abrupte verho ging van de systemische weerstand, gemedi eerd door humorale vasoconstrictors. Moge lijk speelt hierbij overactivatie van het RAAS- systeem een rol. Veel RAAS = weinig Spaß en leidt tot verhoging van de vaatweerstand en productie van pro-inflammatoire cytokines. De ontstane hoge bloeddruk veroorzaakt mechanische epitheelschade en hierdoor een verhoogde vaatpermeabiliteit, activatie van trombocyten en de stollingscascade en depositie van fibrine. Dit leidt tot necrose van arteriolen, ischemie van achterliggend(e) or ga(a)n(en), afgifte van vaso-actieve mediato ren...en we zijn weer terug bij af. Kliniek De meest voorkomende klachten bij hyper tensieve crisis zijn hoofdpijn, pijn op de borst, kortademigheid en duizeligheid. Wanneer reeds een retinopathie is ontstaan, geeft dit bij de helft van de patiënten visusstoornissen. Bij een hypertensieve encefalopathie presen teren patiënten zich meestal met een vermin derd bewustzijn, variërend van sufheid/ traagheid tot coma, verwardheid, motorische onrust, (corticale) blindheid of een tonisch- clonisch insult. Aanvullend Onderzoek Het laboratoriumonderzoek in de acute fase
is er op gericht microangiopathische hemo lyse, nierinsufficiëntie en eventuele elektro lytafwijkingen aan te tonen en bestaat uit de bepaling van Hb, trombocyten, reticulocyten, fragmentocyten, LDH, haptoglobine en KNUK in het serum en eiwit en creatinine in de urine. Overig aanvullend onderzoek is gericht op identificatie van orgaanschade en snel te behandelen oorzaken. Een oogheelkundig onderzoek, ECG en X-thorax worden aanbe volen, op indicatie kan ook een echo van de nieren, CT-hersenen en/of CT-angio thorax en abdomen worden verricht. Wanneer de bloeddruk van patiënt en behan delaar weer tot acceptabele waarden zijn gedaald, wordt aanvullend onderzoek ver richt om de oorzaak van de hypertensieve crisis op te sporen. Behandeling Bij een hypertensieve urgentie wordt een geleidelijke daling van de bloeddruk binnen enkele uren nagestreefd, bij voorkeur met orale medicatie. Middelen die hiervoor in aanmerking komen zijn de gecombineerde bèta-alfablokker labetalol, de ACE-remmer captopril, en de calciumantagonist nifedipine met vertraagde afgifte. Wanneer de bloed druk <200/120 mHg, of beter nog: <180/110 mmHg, is, wordt ontslag bespreekbaar. Bij de behandeling van een hypertensief noodgeval wordt een daling van de Mean Arterial Pressure met 25% in minuten tot uren nagestreefd, afhankelijk van de orgaanscha de. Zo’n acht intraveneuze middelen staan hiervoor ter beschikking, waarbij de keuze wordt bepaald door de onderliggende patho fysiologie en de voorkeur van je supervisor. Prognose Toepassing van antihypertensieve en nier functievervangende therapie heeft de vier jaarsoverleving opgeschroefd van 10% naar 90%. De belangrijkste complicatie is nierin sufficiëntie: één op de vijf patiënten met een hypertensieve crisis met retinopathie is in de vier jaar na hun initiële presentatie afhankelijk van nierfunctievervangende therapie. Dit was in een notendop het antwoord op de gedachte: ‘hypertensieve crisis, hoe zat dat ook alweer?’ Nog één belangrijk punt: denk bij ‘crisis’ niet alleen aan hypertensieve crisis. Want uiteraard zijn er ook nog de Addisonse crisis, blastencrisis, thyrotoxische crisis... Literatuur 1. Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) (2010) ‘Richtlijn Hypertensieve crisis’ Geraad pleegd op 23/10/2011. 2. Van den Meiracker A.H. en Dees A. (1999) ‘Hypertensieve crisis: definitie, pathofysiolo gie en behandeling’ NTVG;143:2185-90 3. Polak B.C.P. et al. (2009) ‘Visusklachten als uiting van verhoogde bloeddruk’ NTVG;153: A379
Crisis puzzel Verbind het juiste woord met het juiste plaatje
Addisonse crisis
Kleding crisis
Blasten crisis (CML)
Midlife crisis
Cuban Missile crisis
Myasthene crisis
Energie crisis
Financiële crisis
Hypertensieve crisis
Identiteitscrisis
Politieke crisis
Renale crisis
Sickle cell crisis
Voedselcrisis
- pagina 19 -
Happen tijdens de coschappen: Tapas a la student Tapas zijn hip en happening. Nu denk je bij tapas al snel aan ingewikkelde construc ties en veel werk, maar je kunt prima met een studentenbudget een feesttafel met tapas maken. De truc is om warme hapjes af te wisselen met snel gemaakte dingen. Bovendien zeer crisisbestendig, want als een van je tapas mislukt, kieper je hem gewoon weg in de prullenbak, je houdt er nog genoeg over. Door: Sarah Sloot Sardientjes met citroen Marineer grof gesneden sardientjes uit blik een half uurtje in citroensap, geperste knoflook en fijngesneden spaanse peper. Giet ze af en bestrijk met geperste knoflook, spaanse peper, zout, peper en dille. Rauw eten kan, maar garen in de oven (20-30 min. op 180 graden) is ook aan te raden.
(minimaal 2-3 uur, maar liever nog een nacht je) marineren. Kook de chorizo vlak voor het opdienen droog en serveer hem warm. Marokkaanse salade Snijd ui en tomaat in een verhouding 1:1 in kleine stukjes en meng ze goed. Kruid met een beetje zout en peper en wat verse peterselie. Knoflookchampignons Tapas is een synoniem voor heel veel knof look. Bak een doosje in partjes gesneden champignons aan op laag vuur in wat ge smolten roomboter en 3-4 teentjes geperste knoflook. Laat de champignons een minuut of vijftien sudderen, tot ze aan alle kanten mooi bruin zijn. Bovenstaande gerechten wissel je af met
schaaltjes met plakjes komkommer, stukjes kaas en groene olijven uit een potje. Voor fancy olijven omwikkel je de olijven met in de lengte gehalveerde ansjovis uit blik en zet je ze vast met een prikker. Bladerdeeg is ook geweldig; vul het met wat je maar wilt, zoals spinazie en feta. Bak aardappelpartjes op met knoflook. Zet daarnaast een aantal broden, bij voorkeur ciabatta, op tafel, daar eten mensen veel van en het vult goed. Je kunt er een bakje kruidenboter bij zetten of bruschetta, een tomatendip die o.a. te koop is bij de Xenos en je alleen nog maar hoeft aan te lengen met olie en water. Of maak een heerlijke guace mole door een avocado te prakken en daar een fijngesneden tomaat, een teentje gepers te knoflook, het sap van een limoen, een handvol verse koriander, zout en peper aan toe te voegen.
Gehaktballetjes in tomatensaus Kneed je eigen gehaktballetjes van 500 gram gehakt. Gebruikt hiervoor 1 ei en 1 versnip perde witte boterham zonder korstjes. Je kunt ook een handjevol paneermeel gebruiken. Als je wilt kun je een uitje snipperen en dat vermengen met het gehakt. Braad de gehakt balletjes aan in een pan. Voeg, als ze gaar zijn, kleine blikjes tomatensaus toe. Chorizo in rode wijn Iets minder snel, maar wel een klassieker. Snijd een chorizo in twee of drie grove stuk ken en kook hem twintig minuten lang in twee dl rode wijn. Voeg optioneel wat kruid nagels toe. Haal de chorizo van het vuur, snijd hem in plakjes en laat hem zo lang mogelijk
Column: Crisis Voor mijn debuut als columnist is mij gevraagd wat te schrijven over het thema crisis. ‘Nou dat moet toch niet zo moeilijk voor jou zijn’ was de eerste reactie van mijn lieftallige vriendje. Waarschijnlijk doelde hij daarmee op het feit dat ik eens in de zoveel weken in existentiële crisis verkeer en denk dat A) mijn leven saai is, B) ik dus een nieuwe hobby nodig heb en C) ik allerlei dingen op me neem waarvan altijd maar de helft terecht komt. Het exploiteren van mijn ‘schrijftalent’ is daar een mooi voorbeeld van. Deze keer is het alleen níet de bedoeling dat er maar de helft terecht komt, want ik heb een deadline. En een heuse crisisgeïnduceerde crisis. Waarom heb ik me ook alweer in mijn hoofd gehaald ‘dat ik wel even een column kan schrijven’? Waarover in vredesnaam? Kan ik überhaupt wel schrijven? Ik besloot een hulplijn in te schakelen en mijn naasten te vragen of zij nog leuke ideeën hadden. ‘Schrijf dan over toen je blut was en jezelf avonden hebt zitten pijnigen door de nieuwe collectie van de H&M online te bekijken’. Dat was inderdaad crisis. Ik had namelijk op dat moment zowel een garderobecrisis, een regelmatig terugkerende variant op mijn existentiële crises, als een financiële crisis. En de nieuwe collectie was ook nog eens behoorlijk bekoorlijk. Een andere suggestie was om over mijn coschappen en bijbehorende ellende te schrijven. Ook op dit gebied heb ik de nodige crisissituaties moeten doorstaan. Zo was ik het op een bepaald punt gewoon een beetje beu om telkens op het krukje naast de dokter te moeten zitten. Het dieptepunt bereikte ik toen ik op een gegeven moment zelfs naar de prullenbak werd verwezen omdat de seniorco al op de kruk zat. Toen heb ik toch maar vriendelijk bedankt. De volgende crisis kondigt zich ook alweer aan, en wel in de vorm van oud&nieuw. Elk jaar is het weer hetzelfde dilemma. Ga ik het vieren met familie of met vrienden? Moet ik een duur kaartje kopen voor een of ander feest? Of kan ik mezelf maar beter opsluiten op mijn kamer met de kat en een fles wijn om teleurstellingen te voorkomen? Het probleem met oud&nieuw is altijd dat dit ‘het feest van het jaar’ moet worden en dat dit altijd een deceptie is. Goede feestjes laten zich namelijk niet plannen. Daarom heb ik besloten dit jaar de crisis te slim af te zijn door zelf een feestje te geven. Ik heb de genodigden nadrukkelijk op het hart gedrukt dat ze vooral niet moeten verwachten dat het een knalfeest wordt. Of überhaupt leuk. Want als niemand iets verwacht wordt het misschien toch nog leuk. En dan kan ik meteen aan mijn vriendje laten zien dat ik niet alleen aan crisisinductie doe, maar ook aan crisispreventie! Nicole Huijbregts
- pagina 20 -
‘Dat beloof ik’, en dan? - Ervaringen van een beginnend arts-assistent Hier heb je je stempel, je dicteerapparaat en receptenblok en dit is je secretaresse’. Ik verslik me in mijn welkoms kopje koffie. Ik heb een secretaresse?? Ik ben er nog niet helemaal van overtuigd dat ik in de maling wordt genomen, maar niemand lacht. En dus knik ik braaf en ga verder met handen schudden en me voorstellen. Mijn digitale agenda vertelt me dat ik nog meer afspra ken heb en dat is handig, maar ook een beetje eng. Gelukkig valt de rest van de eerste dag als arts-assistent reumatologie in de Maartenskliniek erg mee. Ik ben er twee maanden eerder keuze-coassistent geweest, dus het is allemaal niet helemaal nieuw. Maar toch. Door: Chantal Bouman Het duizelt me al sinds het arbeidsvoorwaar dengesprek dat ik twee weken eerder had en dat gevoel duurt nog totdat alles in kannen en kruiken is, van badge tot vakantie-uren. En hoewel vakantie-uren leuk klinken is het nog een behoorlijk vraagstuk om zelf te kiezen wanneer en hoeveel. En dan verzucht je bijna: wat was het leven eigenlijk simpel toen je vakanties en vrije dagen gewoon waren vastgelegd door de universiteit. Slechts enke le weken tevoren had ik nog op de IC in Arn hem met de intensivisten en assistenten met twee grote taarten gevierd dat het mijn aller laatste dag als coassistent zou zijn. En even daarna was er de glorieuze eed van Hippocra tes tijdens de buluitreiking. De papieren waren ingeleverd voor de BIG-registratie en was het moment van echt dokter zijn daar. En dan begint natuurlijk het echte werk. Ik werk inmiddels alweer twee maanden als ANIOS in de Sint Maartenskliniek, op de afde ling reumatologie. Daar is plek voor dertig patiënten reuma en reumachirurgie, waarvan ik de reumatologische patiënten deel met een andere ANIOS reumatologie. Daarnaast kijk ik met de assistent orthopedie naar de reumachirurgie patiënten en ben ik aan spreekpunt voor de dagopnames. Er is veel multidisciplinair overleg en de supervisie is uitstekend. En dat is met name in de eerste spannende weken als assistent ontzettend hemels. Zeker als je een patiënt uit moet leggen dat hij eigenlijk een bijna volledig in compleet CREST syndroom heeft met atypi sche kenmerken… Verder heb ik een eigen poli op vrijdagmid dag, waarvoor ik direct in discussie moest met de secretaresse, die meende dat ik wel met een een volwaardige, overvolle poli weg kon werken. Ik ben toch maar begonnen met twee nieuwe patiënten per poli, uitgebreid met nog vier controles, telefoontjes en af en toe een spoedpatiënt. De vrijdagmiddag is im-
mers berucht, zo ontdek je al tijdens je co schappen. En als assistent kan ik beamen dat het nog steeds klopt. Want daar sta je dan, wachtend op overleg met je supervisor terwijl je al vier telefoontjes van de afdeling hebt gepareerd met vragen over de hoge bloed druk van Mw. X en het kuchje van Dhr. Y. Het is vier uur ‘s middags en er resteren nog zestig minuten voordat je mag overdragen. Nog twee poliklinische patiënten in de wachtka mer, overleg op de afdeling en mogelijk een spoedopname... Dan vraag je je toch af of het besmettelijk is: de acute aanval van nietpluis-gevoel onder huisartsen, met een statis tische piek op vrijdagmiddagen. Ook als alle assistenten en een groot deel van de staf op congres zijn en ik dus voor het eerst de hele week de afdeling alleen doe, is een spannend moment. En dan merk ik ook meteen dat ik patiënten dan het liefst allemaal opneem, nog een dagje langer wil laten blijven of ze nog maar een keertje terug laat komen op de poli. Want stiekem vraag je je toch af of alles wel echt goed geregeld is en je niet nog een keertje bloed moet prikken. En ook al is mij als coassistent al meermaals ter oren gekomen van gefrustreerde zaalartsen dat je dat dus nooit moet doen, als je dan eenmaal zelf aan het roer staat, dan doe je dat toch lekker ei genwijs nog maar een keertje. Voor de zeker heid. Wel heel accuraat, maar als je je op bo vengenoemde ‘drama-drukte-crisis!’-vrijdag middag bevindt, totaal onpraktisch. Heerlijk en broodnodig is het dan om met je collegae assistenten en supervisoren daarna het weekend in te luiden met een goede borrel. Ook een geheel nieuwe ervaring is het feit dat je echt een eigen plek hebt op de artsenkamer
en je dus niet na één of twee maanden weer weggaat. Erg prettig. Al betekent het ook dat die stapel uitslagen, correcties en die vijf statussen om te dicteren daar ook speciaal voor jou blijven liggen. Gelukkig bevind ik me nog in de fase waarin dicteren nog enigszins uitdagend is, met name omdat het veel kunsten vliegwerk vereist om kort en bondig te blijven zonder té kort en bondig te blijven. Een ander punt van aandacht voor mij bij het schrijven van mijn brieven was daarbij ook de ondertekening: het was mijn supervisor die mij erop wees dat de secretaresse mij nog foutief betiteld had als coassistent. Het was mij nog niet eens opgevallen… Maar inmiddels is het wel tot me doorgedron gen dat de letters ‘co’ nu echt zijn wegge streept. Op dit moment zijn de rollen zelfs al helemaal omgedraaid en begeleid ik nu ook een coassistent. Een vreemde situatie, aange zien de coassistente in kwestie een cogroep genootje is. Toch is het erg leuk en heb ik gemerkt dat ik vooral heel hard mee aan het juichen ben als er na mijn uitleg ‘raak’ is ge prikt in de synoviaalholte van een dikke knie. Al met al heb ik de eerste twee maanden als assistent inmiddels alweer achter de rug. En het was spannend en gaaf en alles wat je ervan verwacht en nog meer. Maar het is vooral ontzettend leuk om na zes jaar hard studeren en veel ‘luctor et emergo’ momen ten helemaal mee te tellen en aan het echte werk te beginnen. En in plaats van ‘ik wil dokter worden’ zeg je dan ‘ik ben dokter’. En dat is al het harde werken meer dan waard. Dat is waar we het allemaal voor doen.
- pagina 21 -
Anios gezocht aantrekkelijke functies in sTZ Ziekenhuis in de Randstad Intermediair voor medici
Waarom in zee met ViaMedica? Samen kiezen we een ANIOS plaats die past bij jouw individuele wensen
Werving en selectie
Een marktconform salaris Loopbaanbegeleiding tijdens jouw ANIOS periode
Clinical leaders Intensivistenpool Anesthesiologenpool Waarneming
Het netwerk van ViaMedica verhoogt je kansen op een opleidingsplaats Waar staat ViaMedica voor? Wij zijn dé partner voor medici die kiezen voor een dynamische carrière die ze zelf kunnen regisseren. Uit ervaring weten we dat medici beter en met meer plezier presteren, als zij in iedere fase van hun loopbaan actief de balans vinden tussen professionele ontwikkeling, werk en privé. Wij combineren uw persoonlijke wensen met de door u gewenste carrièrestappen. Daarbij is steeds ons uitgangspunt `de juiste professional op de juiste plaats´.
ANIOS bemiddeling
Belangstelling gewekt? IFMS Support
Mail je CV naar
[email protected] of bel 035 699 75 75. Of kijk op onze site www.viamedica.nl. ViaMedica staat garant voor discretie.
Maatschapscoaching Loopbaanbegeleiding Consultancy
Werken zonder zorgen!
Vind je het interessant om je eens te verdiepen in de vele mogelijkheden die er voor jou zijn wanneer je je studie hebt afgerond? MFVN
Carrièredag Carrière onder de loep
15 februari 2012 na de voortgangstoets! Locatie: Medische Faculteit Onder andere: Plenaire sessie ‘solliciteren’ Informatiemarkt met stands van bedrijven/specialisten Vele interessante workshops Uitgebreid diner
- pagina 22 -
Gratis
De kerstman en zijn identiteitscrisis Misschien niet het meest bekende feitje over de kerstman, maar toch is het echt zo. De kerstman lijdt aan een identiteitscrisis. Of in medische termen: een dissociatieve identiteitsstoornis. Even voor de achter grond, dat is een stoornis waarover de DSM-IV schrijft: “Mensen met een dissoci atieve identiteitsstoornis (DIS) hebben minstens twee verschillende identiteiten of persoonlijkheidstoestanden, die vaak hun gedrag, gedachten en waarneming bepalen.” Door: Ivo Verhagen Zoals uit deze omschrijving is af te leiden moet de kerstman dus tenminste twee ver schillende identiteiten hebben. Nou, sterker nog, hij heeft er zelfs drie! Terwijl je deze klap -die waarschijnlijk min stens zo hard aankomt als toen je ouders vertelden dat sinterklaas niet bestond- ver werkt, zal ik het uitleggen. Wodan en Sleipnir De eerste en oorspronkelijke identiteit van de kerstman stond een paar duizend jaar gele den vooral op de voorgrond, daar begint ons verhaal. Lang geleden, nog voordat de Ro meinen vanuit midden Europa ons land kwa men bewonen om er de mooie stad Novioma gus te stichten, leefde in deze gebieden het volk der Germanen. Het was een heidens volk met vreemde goden en gebruiken, sommige van deze goden zijn nog steeds bekend. Zo was in hun geloof Thor de god van de donder, en zijn vader, Wodan (ook wel Odin), was de oppergod. Wodan was een machtig en held haftig figuur, altijd bijgestaan door zijn trou we ros: Sleipnir, het witte paard met acht benen. Sleipnir was het sterkste en snelste paard op aarde en op zijn rug reed Wodan door de hemel. Maar ook een paard machtig als Sleipnir moest goed eten, daarom zette kinderen van deze Germaanse stammen hun schoenen met wortels en hooi ’s avonds bij de schoorsteen om Wodan tevreden te stem men. En dat werkte: gedurende de nacht haalde hij het op en gaf als dank de kinderen snoep terug. Sint Nicolaas Plotseling veranderde er iets. Missionarissen kwamen uit het zuiden om de heidenen te bekeren tot (‘het ware geloof van’) het chris tendom. Om dit doel te bereiken waren ze zeer creatief. Er was geen plaats meer voor Wodan of Sleipnir in deze monotheïstische religie, en ook het midwinterfeest (waarbij in de Scandinavische landen jaarlijks mensenof fers werden gebracht om vruchtbaarheid te bevorderen) paste niet in het christendom. Daar moesten de missionarissen dus wat op verzinnen. Zij losten dit op door de ideeën en
tradities van deze volkeren niet te ingrijpend te veranderen en in plaats daarvan te verchristenlijken Het midwinterfeest werd om gedoopt tot kerstmis en Wodan werd vervan gen door een goedheiligman genaamd Sint Nicolaas, de bisschop uit Myra. Ook hij had een wit paard en ook hij bracht snoep in ruil voor wortels en stro. Zo zorgde de versprei ding van het christendom ervoor dat Wodan langzaam veranderde in Sint Nicolaas.
vriendelijke man die in zijn slee met acht rendieren (inclusief namen) langs de huizen gaat om kerstsokken van brave kinderen te vullen met speelgoed. Ongeveer 59 jaar later, geïnspireerd op dit gedicht werd door Tho mas Nast (“the father of the American car toon”) het nieuwe uiterlijk van Santa claus/de kerstman vereeuwigd. Met de jaren werd de link tussen Sint Nicolaas en Santa Claus steeds minder duidelijk.
Santa Claus Voor lange tijd beviel dat vrij goed, elk jaar mocht hij snoep uitdelen en, zoals het een goed christen betaamt, de kinderen uit arme gezinnen cadeautjes brengen zodat ook zij de winter door kwamen. Maar na honderden jaren van relatieve rust begon de tweede volksverhuizing: De Nieuwe Wereld was ont dekt, en gedurende de gouden eeuw vertrok ken scheepsladingen Nederlanders naar Nieuw Amsterdam en andere nederzettingen om daar een nieuw leven te beginnen. Daar hielden zij de Sinterklaastraditie in ere. Maar toen Nieuw Amsterdam in Engelse handen viel in 1664 groeide de groep Engelsen zo snel uit dat zij steeds meer hun stempel op de cultuur en gebruiken drukte. In de loop van jaren werd de naam ‘Sinterklaas’ verbasterd tot ‘Sinter Klass’ en later ‘Santa Klass’. De en gelsen waren van huis uit gewend om kerst mis uitgebreid te vieren, en hun “father christmas”, (de personificatie van het kerst feest) begon samen te smelten met Santa Klass om uiteindelijk in 1773 voor het eerst erkend te worden in de krant als ‘St. A. Claus’.
Dat brengt ons bij het heden, waar de disso ciatieve identiteitsstoornis van Wodan een zodanig ernstige vorm heeft aangenomen dat zijn alternatieve identiteiten te dominant zijn geworden waardoor de originele Wodan bijna in de vergetelheid is geraakt. Alleen een kleine groep Noord-Europese neopaganisten (Ásatrú) erkent hem nog als de machtige god die hij eigenlijk is.
Het belangrijkste moment in de transitie van Sinterklaas tot Santa Claus was in 1823. Toen schreef Clement Clarke Moore het razend populaire gedicht “A visit from St. Nicholas” met de nog steeds klassieke eerste regel: "Twas the night before Christmas". In dit ge dicht schrijft Moore over St. Nick, de dikke
Belangrijke jaartallen 13e eeuw: 6 December wordt uitgeroepen tot de dag van Sint Nicolaas Eind 15e eeuw: In Europa zijn al meer dan 2000 kapellen en kloosters vernoemd naar Sint Nicolaas Begin 16e eeuw In Engeland wordt Father Christmas bedacht, hij verving St. Nicolaas toen er na de reformatie een weerstand ont stond tegen het vereren van heiligen. (12) 17e eeuw: Nederlandse kolonisten nemen de Sinterklaastraditie mee naar Amerika 1823: Het gedicht “A visit from St. Nicholas” wordt gepubliceerd 1841: In Philadelphia wordt een acteur inge huurd om als kerstman reclame te maken voor een winkel 1897: In de krant “New York Sun” stelt Virginia, een 8 jarig meisje, de vraag of Santa Claus echt bestaat, de redactie antwoordt: “Yes, Virginia, there is a Santa Claus“ 1930: Coca Cola begint de kerstman te gebrui ken voor reclame doeleinden Leuke feitjes Sint Nicolaas is de beschermheer van de ste den Moskou en Amsterdam Woensdag is vernoemd naar de Germaanse god Wodan In 1087 stuurde een Italiaanse stad een expe ditie naar het graf van Sint Nicolaas om het leeg te roven zodat ze met de relikwieën pelgrims konden lokken. Asatrú is een sinds 1972 officieel erkend ge loof waarvan de volgelingen o.a. Wodan vereren
Literatuur 1: www.thehistoryofchristmas.com 2: en.wikipedia.org 3: www.the-north-pole.com/history
- pagina 23 -
De nachtmerrie van elke coassis tent: de crisis dringt in het zie kenhuis door tot bij de koffieauto maat... door Janne Keurlings [ www.jannekeurlings.nl ] Dit is de laatste cartoon van Janne Keurlings voor Status Co. De redactie bedankt Janne voor haar inzet.
Bezuinigingen in een notendop Het feit dat Den Haag gaat bezuinigen moge inmiddels duidelijk zijn, de volle omvang van de bezuinigingen is dat voor de meeste studenten niet. De langstudeer dersboete is na het studentenprotest van 20.000 studenten op het Malieveld eerder dit jaar wel bekend, maar hoe zit dat met het leenstelsel voor de master? De inper king van het reisrecht? De strengere eisen voor de aanvullende beurs? Door: Sarah Sloot Leenstelsel Met name het afschaffen van de studiefinan ciering voor de master pakt voor geneeskun de studenten erg ongunstig uit. De geplande overstap naar het leenstelsel kost de gemid delde geneeskunde student bijna tiendui zend euro in totaal, 3200 euro per jaar. Dat strookt niet zo goed met het regeerak koord, waarin mooie fraseringen staan als ‘ Nederland heeft de ambitie om te behoren tot de top vijf van kenniseconomieën’ en ‘er komt meer ruimte voor vakmanschap in het onderwijs.’ Politiek Den Haag heeft daar echter inmiddels aan toegevoegd dat stude ren ‘investeren is in de eigen toekomst’ en daarmee is de kous af. Zo heel goed doen de universiteiten het niet in internationale ran kings. De hoogste positie in een internationa
- pagina 24 -
le ranglijst is voor de Universiteit van Utrecht, die in de ‘Academic Ranking of World Univer sities’ eindigt op een vijftigste plek. Het Grote Bespaarplan Met het invoeren van een leenstelsel voor de master, waarvoor echter nog geen wetsvoor stel is aangenomen, is het Grote Bespaarplan nog niet uitgeput. Als het aan de regering ligt, gaan de eisen voor een aanvullende beurs omhoog. Het is bijvoorbeeld niet langer mo gelijk om een aanvullende beurs te krijgen wanneer een student een zeer ernstig conflict heeft met zijn ouders en van hen financieel niets kan verwachten. Dan is er nog de harde knip, die voor geneeskundestudenten weinig effect zal hebben. De (voorlopig) laatste maatregel is het inkorten van het OV-reisrecht naar de nominale studieduur plus een jaar. Nu is dat nog de studieduur plus drie jaar. Na twee jaar nog ingeloot worden, wordt dus een dure aangelegenheid. Uit coulance wil de regering wel de terugbetalingstermijn ver lengen naar twintig jaar (is nu vijftien) en de leengrens in de master verhogen. De NS doen gezellig mee Per 1 januari doen ook de NS een duit in het zakje. Vanaf dan moeten studenten verplicht in- en uitchecken wanneer ze met de trein reizen, anders riskeren ze een boete. Het is
overigens verstandig om ook nu al standaard in- en uit te checken, want Syntus deelt op haar trajecten al boetes van 25 euro uit. Staat aangeklaagd Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) hebben in november de staat voor de rechter gesleept vanwege de langstudeerdersboete. Ze stellen dat de maatregel de toegang tot het hoger onderwijs in gevaar brengt. Literatuur 1. Volkskrant 2. www.lvsb.nl 3. http://www.lkvv.nl/factsheets/factsheet_af schaffen_basisbeurs.pdf (factsheet bezuinigingen) 4. http://www.vsnu.nl/Universiteiten/Feiten- Cijfers/Onderwijs/International-University-Ran kings.htm (universitaire rankings)
Reistip: Sardinië Je wilt op vakantie en je budget is niet al te groot. Dus je zoekt een reisbestemming die bediend wordt door Ryanair en die niet té toeristisch en duur is. Dan kun je zomaar uitkomen op Sardinië. Door: Marieke Wever Sardinië is een autonome regio van Italië. Het eiland is 24.090 km2 groot en ligt direct onder Corsica, ten westen van de laars van Italië. De hoofdstad is Cagliari, op het zuidelijke puntje van het eiland. In de geschiedenis, met de eerste bewoners vroeg in de prehistorie, is het eigendom geweest van zeer veel verschillen de groepen, dit heeft vele sporen nagelaten, volgens zeggen ook in de inwoners. Het zijn in ieder geval typische mensen, want hoewel ze op een eiland wonen, eten ze weinig vis en zeevruchten. Die staan meer op de kaart voor de toeristen. Naast Cagliari heeft ook Alghero, in het noordwesten, een luchthaven die door de eerder genoemde budgetluchtvaartmaat schappij wordt bediend. Na een vlucht van drie uur, komt de kust van Sardinië in zicht en land je op een spannend korte landingsbaan. Alghero Alghero is een schattig kustplaatsje, het cen trum is omgeven door vestingwallen. Het noordwesten van Sardinië hoorde ooit bij het rijk van de Catalanen. Om dat te gedenken, heeft de grote kerk van Alghero een mooi gekleurde Gaudí-stijl koepel. Ook is het dia lect een zusje van het Catalaans. Als je de toeristische highlights allemaal gezien hebt, ben je toch een flinke wandeling en een middag verder. Verwacht geen grote wonde ren, maar mooie kerken, torens en prachtig uitzicht over de zee en de haven vanaf de vestingmuren. Bij de haven begint de boule vard, mét een fietspad. Een eindje verder begint het zandstrand, het Lido strand, een van de mooiste stranden van Sardinië als je de boekjes moet geloven. Het water is helder, rustig golvend omdat de baai is afgeschut en heeft een lekker temperatuurtje (in ieder geval in september). Langs het strand liggen ook alle hotels, in alle prijsklassen vertegen woordigd. En niet te vergeten een grote camping. Op het strand kom je trouwens niet
alleen toeristen tegen. Het is ook de locatie van de kinderopvang, en de oudjes van Alg hero vechten er hun ruzies uit. Capo Caccia Door over het fietspad, dat op de boulevard begint, naar het noorden te fietsen kom je richting Capo Caccia, de rotsformatie die op iedere foto van de zonsondergang te vinden is. Natuurlijk houdt het fietspad al snel een keer op, het is Nederland niet. Maar via rede lijk rustige grote wegen kun je verder. Onder weg kom je nog nuraghi tegen, die overal op Sardinië te vinden zijn. Het zijn stenen torens, die rond 1500 voor Christus het middelpunt waren van prehistorische nederzettingen. Vanaf de 180 meter hoge kaap heb je uitzicht over de zee, over Alghero én de mogelijkheid om deze 180 meter met een trap naar bene den te gaan. Op zeeniveau ligt de namelijk de Grotto di Nettuno. (Voor minder actieve mensen ook te bereiken met een bootje vanaf de haven van Alghero.) In de grotten krijg je een korte tour. Met de nadruk op kort: je hebt net goed en wel een uitleg gehad over stalagmieten en stalactie ten, of er wordt een klassiek muziekje gestart om je te vergezellen op de wandeling door de grot. En als je een ietsje langer blijft staan om te bedenken hoe het nou ook alweer zat met die stalagmieten en stalactieten, en dat er hier écht heel veel zijn, komt de gids je achterop. Daarna mag je de 180 meter weer via dezelfde trap bedwingen. Met verraderlijke bochten, die je telkens laten denken dat je er bijna bent… Gelukkig krijg je op een gegeven moment de kiosk in het vizier, waar je de laatste meters heen klimt en een welverdiend koud drankje kunt halen.
Sassari Een dertig kilometer naar het binnenland ligt Sassari, de tweede stad van Sardinië. Vanuit Alghero is Sassari te bereiken met de Trenino Verde. Dit treintje maakt zijn naam helemaal waar, het bestaat namelijk uit een korte cabi ne, die naast alle roestvlekken inderdaad groen is. Als je met gebruik van je beste Itali aans weet waar je het kaartje kan kopen, kan je mee. Vanuit de trein zijn rotsachtige heu vels te zien met diepe dalen, soms in de verte een boerderij en wat schaapjes. Dan Sassari zelf. De grote trekpleister is de Piazza d’Italia, met de provinciale regerings gebouwen en paleis van justitie. Om er te komen loop je door licht hellende, met keitjes bestrate straten, met typisch Italiaanse hui zen en een hoop Afrikanen (die laatste ston den in geen van de boekjes vermeld…). De kathedraal is van de buitenkant een imposant bouwwerk, met vooral heel veel aangebouw de stukken, allemaal versierd. De binnenkant is stukken soberder. In een kleiner kerkje te genover de kathedraal, wordt polikliniek ge houden.Verder is er het stadspark, waar ze druk aan het verbouwen waren, maar waar je lekker onder een palmboom kunt zitten. En natuurlijk kun je er winkelen, alle grote ketens zijn vertegenwoordigd in het centrum. Eten en drinken Typisch Sardijns eten is varken van het spit of slakken met knoflook, met brood en een soepje. Natuurlijk heeft Sardinië zijn eigen wijn, honing, kaas, worst, pasta… Voor mensen met een budget is de gewone Italiaanse keuken een meer haalbare kaart, je kunt de pizza zelfs per meter kopen. Kortom: genieten van een paar daagjes zon, zee, strand en een heerlijk Italiaans gevoel..
- pagina 25 -
Horoscoop voor 2012 Door: Lidewij Overweg Boogschutter 23 november – 21 december Leven: Pluto vertelt ons dat de Boogschutters een stabiele tijd tegemoet gaan. Vrienden en familie blijven belangrijk, in onderlinge ban den zal er weinig veranderen. De co-schap pen vragen meer energie dan je kunt opladen in de spaarzame vrije tijd, waardoor je dreigt overspannen te raken. Waak hiervoor, wees bewust van je grenzen en zorg voor voldoen de ontspanning in tijden van stress. Product: de afstandbediening. Lied: Sweet child o’ mine, Sheryl Crowe Steenbok 22 december – 20 januari Leven: Mars straalt uit dat er een goede peri ode aan zal breken, met gunstige financiële tegemoetkomingen en positieve wendingen in de liefde. De single steenbok overkomt een richtinggevende ontmoeting waar de hippo campus zijn beste beentje voor moet zetten. Raak niet al te veel afgeleid van je verantwoor delijkheden, zoek en vind de balans tussen moeten en willen. Product: de wekker. Lied: Ik neem je mee, Gers Pardoel Waterman 21 januari – 18 februari Leven: Neptunus en zijn stand laat ons zien dat er donkere tijden in aantocht zijn. Er lijken grote beren op de weg, maar blijf relativeren. Soms lijkt het alsof men je niet waardeert om wie je bent, blijf dan beseffen dat je evenveel recht hebt op het leven als een ander wezen. Het is nog nooit zo donker geweest, of het wordt wel weer licht. Product: het fietslampje. Lied: Paradise, Coldplay Vissen 19 februari – 20 maart Leven: Venus staat in het hemelrijk en wil de ‘vissen’ iets duidelijk maken; er komt een pe riode aan waarin zelfreflectie een grote rol gaat spelen. Weet je eigenlijk wel hoe je overkomt en wie je bent? In de opleiding wordt er een beroep gedaan op je filosofische kwaliteiten, al sluit het misschien niet aan, het kan je een stap verder brengen in de richting die je voor ogen hebt. Product: de spiegel. Lied: Miracle, Ilse Delange Ram 21 maart – 20 april Leven: Jupiter staat zo in het hemelruim dat het bijna niet anders kan dan dat de Ram heel wat te wachten staat als het gaat om uitda gingen. Diepe dalen, waaronder persoonlijke gezondheidsproblematiek en grote pieken, met ondermeer gunstige beoordelingen,
- pagina 26 -
staan voor de deur. Kortom, er wordt een beroep gedaan op je flexibiliteit en veer kracht. Als je jezelf niet verliest in de zorg voor anderen duiden de sterren op veel goeds. Product: de tandenborstel. Lied: Rolling in the deep ,Adele Stier 21 april – 21 mei Leven: De verre planeet Saturnus duidt ons dat er een periode aanbreekt waarin je geduld op de proef wordt gesteld. Langlopende zaken komen tot een keerpunt en met je vastberadenheid kun je het tot een voor jou goed einde brengen, al moet je daarvoor anderen teleurstellen. Waak voor een al te koppige houding. En wie wat bewaart, die heeft wat, dat is zeker waar, maar het kan in een specifieke situatie verstandiger zijn om je principes wat los te laten. Product: het nietapparaat. Lied: Bad, Michael Jackson Tweelingen 22 mei – 21 juni Leven: Uranus zegt dat de Tweelingen multi ple situaties gaan ervaren waarin het afstem men tussen spanning en ontspanning erg belangrijk is. Heel algemeen, het blijft een horoscoop, lijkt de prefrontale cortex het te verduren te krijgen de komende tijd. Een oude relatie wordt nieuw leven in geblazen, welke je toekomstig arts-zijn zal kleuren. Je ondergaat een grote vooruitgang in je per soonlijk functioneren. Product: de stemvork. Lied: Somebody that I used to know, Gotye ft Kimbra Kreeft 22 juni – 21 juli Leven: Dan is er nog Mercurius die de toe komst laat zien voor de Kreeften onder ons. Het sleutelwoord lijkt “luisteren”. Tracht ge duld te koesteren, tracht de ander te begrij pen, dit zal je veel opleveren in je ‘cirkel van vertrouwen’ (Meet the parents, red.) De tijd die je investeert in sociale contacten zal wor den beloond. In het patiënt-contact onder vind je een bijzondere waardering die je zult meenemen in je carrière als arts. Product: de stethoscoop. Lied: Society, Eddie Vedder. Leeuw 22 juli – 22 augustus Leven: De riem van Orion staat aan de hemel om bewonderd te worden, net als jij. Al heb je zo nu en dan wat bekrachtigende feedback nodig, met je creativiteit vind je voor elk probleem wel een oplossing. Laat je finan ciële zaken niet versloffen, want dit kan nade lige gevolgen hebben. Je liefdesleven kent een niet voorziene boost in de goede richting, geniet ervan en behoud je voorziene koers.
Product: de schaar. Lied: Sexy and I know it, LMFAO Maagd 23 augustus – 23 september Leven: Het W-vormig sterrenbeeld Casiopeia lijkt te duiden dat er als co-assistent pittige tijden aankomen. Negatieve feedback impo neert niet opbouwend, maar een door stress afgereageerde reactie van de supervisor. Blijf geloof houden in je kunnen, laat je niet onze ker maken. Je hulpvaardigheid en handigheid slaan je er doorheen, probeer middels positief denken reflexief je heropname van serotoni ne te remmen en je zult de tango met het leven weer aankunnen. Product: de reflexhamer. Lied: Moves like Jagger, Maroon 5 ft Christina Aguilera Weegschaal 24 september – 23 oktober Leven: Een pas ontdekt sterrenstelsel, vol neutrino’s sneller dan het licht, maakt duide lijk dat je rechtvaardigheid het te verduren krijgt. In de wereld van vandaag de dag zijn vele zaken onrechtvaardig, wat je tegen de borst stuit. Een bijzondere casus biedt veel leermogelijkheden, en dwingt je tot ethische besluitvorming. Blijf je verwonderen, dit kan een drijvende kracht zijn. Als persoon vol elegantie lijken warme momenten in het vooruitzicht, maar houd je geweten schoon. Product: de afwasborstel. Lied: Canto Ostinato, Simeon ten Holt Schorpioen 24 oktober – 22 november Leven: De Planeet X laat met zijn stand zien dat je de behoefte hebt te sprankelen in een veilige omgeving. Enkele, voor jezelf onver wachte, opmerkingen brengen anderen ver lichting, geven hen contrast. Als je nog niet helder hebt wat je van het leven verwacht, zijn er richtinggevende momenten die maken dat je dromen je duidelijk worden. Zorg voor zo min mogelijk ontregeling van je amygdala, zij is kwetsbaar, maar te beschermen met je frontale cortex. Product: het ooglampje. Lied: Imagine, John Lennon
JE LOOPBAAN START MET HET MEDISCH STUDENTEN PAKKET Volg je een medische studie? Dan weet jij als geen ander dat jouw opleiding langer duurt dan de meeste andere. Je bankzaken regel je dus liever in één keer goed, zodat je er tijdens je studie geen omkijken naar hebt. Voor jou is er daarom het Medisch Studenten Pakket van ABN AMRO; speciaal voor studenten geneeskunde, tandheelkunde, diergeneeskunde en farmacie. Ook een Medisch Studenten Pakket afsluiten? Je regelt het snel bij een ABN AMRO vestiging bij jou in de buurt. Of bij een van de medische faculteitsshops in de studentensteden. Vraag onze adviseurs om meer informatie of kijk op abnamro.nl/medischestudent
210009175 0991 Adv medisch studenten pakket.indd 1
06-04-11 10:08
- pagina 27 -
Indien onbestelbaar retour: Stichting Status Co, Geert Grooteplein-Noord 15, Kamer 3.06, 6525 EZ Nijmegen
De volgende coassistenten hebben hun artsenbul ontvangen:
Geslaagden september 2011
Geslaagden oktober 2011
Geslaagden november 2011
Mw. C.H.M. Aarts Mw. K.J. Bekelaar Dhr. J.B. Bezuidenhout Mw. K.C.C.R. Blokken Mw. M.J.M. Broes Mw. D. Deelen Mw. L. Kleijn Dhr. B.W. Kooistra Dhr. T.E. van der Krieken Dhr. B. Leijtens Dhr. A.C.M. Mulders Mw. M.J.M.A. Pijnenburg Mw. D.M. Rellum Mw. I.M. Rood Dhr. M. de Rooij Mw. N.T.M. Saksens Mw. K.S. van Summeren Dhr. A.J.C.M. Tillie Mw. R.J.H.M. Verheggen Dhr. N. Versteegde Dhr. H.S. de Vries Mw. S. Wendt Mw. R.A. van Zoest
Mw. E.C.A.M. Ackermans Mw. C.A.M. Bouman Dhr. R.P.G. ten Broek Mw. A. van Eijk Mw. M.G.E. Fenten Dhr. A.S. Gijsbers Mw. N.W. Houtsma Dhr. P.P.A. Lestrade Mw. H.D. Kiers Dhr. J.A.A.M. Schuurmans Dhr. J. Vonk Dhr. J.W. van Weelden Mw. F. Struik
Mw. F. van Asten Mw. M. Besseler Mw. L.C.W.J. van Brakel Mw. A. Breedijk Dhr. J. Burgemeester Mw. L.A.E. Cox Mw. N.D. van Dam Mw. B.G. Dijkman Mw. S. Ebbers Mw. S.M.C. van Erp Mw. M. Extercate Mw. H.S.F. Hagenmaier Mw. A.A.M. van Hal Dhr. F.H.M. van Herpen Mw. J.T. Holtslag Mw. I.M. Humblet Mw. E.J.S. Jansen Mw. S.L. Jansen Mw. E.B.M. Keltjens Dhr. E. Krijger Mw. L.E.C.M.M. van Leerdam Mw. L.N. Palmen Mw. R.S. Peters Mw. R.J.H. Richters Dhr. T.J.M. Roberts Dhr. S.H.P.P. Roerink Dhr. K.A.P. van der Sanden Mw. S. Sloot Mw. M.W.A. Teunissen Dhr. T. Tomesen Mw. S.C.M. Tops Mw. N.C.M. Visser Mw. S.A.E. Waltmans Dhr. R. Zaal Dhr. S. Zahmat Dhr. J. Zweegers
Van harte gefeliciteerd! Wij wensen jullie heel veel succes met jullie verdere carrière. De redactie van Status Co
- pagina 28 -