Jaargang 52- nummer 3
Tijdschrift voor en door coassistenten
Doe het zelf!
advertorial
Word jij ook verzekeringsarts?
Veelzijdig vak in beweging
De richting Verzekeringsgeneeskunde heeft meer te bieden dan veel studenten denken. Allereerst volop kansen en een uitstekend carrièreperspectief. Plus intensieve begeleiding tijdens de opleiding én veel mogelijkheid tot onderzoek. Dé richting dus waar je je volop kunt ontplooien. MATTHIJS VAN SCHENDEL, VERZEKERINGSARTS IN OPLEIDING UWV
‘Midden in de maatschappij’ ‘Bij UWV kan ik arts zijn, onderzoek doen én heb ik een adviserende functie. Die combinatie spreekt mij erg aan. Ik leer ontzettend veel. Niet alleen over de medische kant van mijn vak, maar ook over de mens achter de cliënt. Snel weer aan het werk kunnen bevordert het herstel van zieke werknemers. Daar praat ik over met cliënten. Samen kijken we wat de mogelijkheden zijn en geef ik advies aan werkgever en werknemer. Je staat echt midden in de maatschappij. Veel studenten denken dat het vak van verzekeringsarts saai is, maar niets is minder waar. Je werkt in een dynamische omgeving waar elke dag iets anders gebeurt.’
DINY VAN DER GEEST, VERZEKERINGSARTS EN OPLEIDER UWV
‘Veel ruimte voor onderzoek’ ‘Een verzekeringsarts krijgt te maken met allerlei soorten mensen met de meest uiteenlopende medische aandoeningen. Dat maakt het werk erg boeiend. Plus het feit dat ons werk – mensen aan het werk houden – essentieel is voor de samenleving. Gelukkig zien steeds meer mensen dat in. Als opleider sta ik een startende verzekeringsarts bij in cliëntgesprekken en wettelijke beslissingen over cliënten. Het is erg leuk om kennis over te dragen aan jonge mensen. Tijdens de opleiding tot verzekeringsarts krijg je les in gesprekstechnieken, wetgeving en zelfstandig onderzoek. Daarnaast bevat de opleiding werkopdrachten en een stagegedeelte. Dit vakgebied staat nog in de kinderschoenen. Er is veel ruimte voor promotieonderzoek en er is een uitstekend carrièreperspectief op het gebied van beleid en management.’
Meer informatie?
Kijk op uwv.nl/ werkenbijuwv
Colofon Status Co Periodiek voor coassistenten Jaargang 32, nummer 1, maart 2015
Status Co is een periodiek tijdschrift voor en door de coassistent van de Radboud Universiteit Nijmegen, en verschijnt vier keer per jaar. Status Co wordt verzonden naar alle coassistenten en geaffilieerde ziekenhuizen waar Nijmeegse coassistenten stage lopen. Redactieadres Stichting Status Co Nijmegen Universitair Medisch Centrum St Radboud, Geert Grooteplein-Noord 15, kamer 3.06. 6525 EZ Nijmegen telefoon: 024-3616901 e-mail:
[email protected] website: www.ko-raad.nl > status co Voorzitter Elise Schulte Secretaris Tina Natroshvili Penningmeester Bart Aalders PR-redactielid Marieke van Stippent Eindredactie en lay-out Sammy Olijslagers, Lonneke Elders, Leanne Fleuren Algemeen redactieleden Angelique Slot, Caroline Hildering, Anneke Jonkman Co-auteurs Ivo Verhagen, Tessa van Kolfschooten Nicole van de Haar, Anne Boskamp, Stefan van Rooijen Drukwerk Drukkerij Verloop, www.verloop.nl Afbeelding kaft Marieke van Stippent www.mariekedestip.nl De redactie bedankt iedereen die heeft meegewerkt aan deze Status Co. De volgende Status Co verschijnt in juni 2015 de deadline voor deze editie is op 20 mei 2014. Het aanleveren van kopij wordt zeer op prijs gesteld. De redactie van Status Co is onafhankelijk; plaatsing van artikelen, mededelingen of brieven houdt niet noodzakelijkerwijs in dat de redactie de boodschap, doelstellingen of meningen van de instelling of persoon in kwestie onderschrijft. De eindredactie houdt zich het recht voor artikelen, brieven of mededelingen te wijzigen, in te korten of niet te plaatsen. Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van de redactie, gepubliceerde artikelen of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen. © 2015, Stichting Status Co Nijmegen
Woord van de voorzitter
Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Na jarenlang mijn schrijverspen aan de wilgen te hebben gehangen - na mijn schrijverscarrière op de middelbare school bij het lokale schoolkrantje - ben ik al enige tijd redactielid en ben ik vanaf deze editie ook voorzitter van de Status Co. Voor iedereen die mij nog niet kent, ik ben Elise Schulte, 23 jaar en vierdejaars student geneeskunde. Naast mijn studie vind ik het o.a. leuk om een woordje Spaans te leren en te spreken, mijn kamer te re-stylen (al ben ik allergisch voor IKEA-kasten) en te squashen. Mijn doel als voorzitter is om al dan niet medische gerelateerde artikelen op een laagdrempelige manier aan de man te brengen. Zodat je na een drukke coweek met de beentjes in de lucht kan genieten van de Status Co! Allereerst wil ik natuurlijk Anneke Jonkman, mijn voorgangster, bedanken voor al haar inspanningen de afgelopen jaren. Het thema ‘Doe het zelf’ hebben we dit keer heel letterlijk genomen door bij ‘Diagnostiek van Alledaagse Dingen’ allerlei voorwerpen uit te testen om op te hechten, variërend van een snickers tot een banaan. Ook hebben we tijdens ons redactie-uitje een pizzaworkshop gevolgd. In deze editie vinden jullie onder andere een artikel over producten uit de drogisterij - evidence based medicine of niet - feit is dat sommige patiënten hier bij zweren. Ook zal ons nieuwe bestuurslid Marieke jullie alles vertellen over lotusvoetjes, haaientandjes en kanga’s en krijgen jullie dé tip tegen spierspanningshoofdpijn. Daarnaast hebben we een nieuwe rubriek ‘Vox Medici’, waarin we een exclusief interview gehouden hebben met professor Rutger Jan van der Gaag, hoogleraar psychiatrie en voorzitter van de KNMG. Tot slot, wil ik met behulp van het voorstelrondje ook graag de enige echte redactie van de Status Co aan jullie voorstellen. Voortaan weet je tenminste welk persoon achter het stuk tekst zit zodat je weet wie je aan de (witte) mouw moet trekken voor opmerkingen/tips/ideetjes. En misschien is het jullie al opgevallen, maar vanaf heden zit de oude vertrouwde Status Co in een nieuw jasje dankzij de creatieve inspiratie van het lay-out team. Veel leesplezier!
Elise Schulte, voorzitter
Status Co | 3
16
10
8
Inhoud
3 Woord vd voorzitter
12 13 Survival medicine
21 Recept: Perencrumble
5 Uit! Agenda / Collumn 14 Fotopagina
22 Recensies
6 Voorstelrondje
15 Ko-raad
23 Blunders
16 Vox Medici: Prof van der Gaag
24 Schoonheidsidealen
18 Diagnostiek van alle daagse dingen: Hechten
28 Geslaagden / In het
Leer de redactie kennen!
8 Steeds Verassend, altijd voordelig
Alles over zelfzorgmedicijnen
10 De Doe het zelf Co Tips voor Co-klusjes
12 Help ik heb spanningshoofdpijn 4 | Status Co
Van snicker tot spons!
20 Reistip: Gent
26 Gezien: Topletsel zonnetje
2
Uit! Agenda
Collumn
17-19 april 2015 Nationaal Coassistenten Congres Het congres met als thema ‘Zenuwslopend’ vindt plaats op vrijdag 17, zaterdag 18 en zondag 19 april 2015 in Egmond aan Zee. De kaarten zijn helaas al uitverkocht. Aan de gelukkigen die wel een kaartje hebben kunnen bemachtigen, veel plezier!
It’s all in the name.
26 mei 2015 Workshop Solliciteren voor coassistenten Workshop over het vergroten van je kans op die felbegeerde opleidingsplek en over hoe jezelf te presenteren. Duur: Eén dagdeel van 3 uur Kosten: € 50,- (KNMG studentleden), € 75,- (niet-leden) Data, tijdstip en lokatie: 26 mei 2015 van 19.00 - 22.00 uur, Utrecht, locatie volgt. Voor meer info kijk op http:// knmg.artsennet.nl/Agenda.htm voor alle evenementen die door de KNMG worden georganiseerd.
2-5 juni 2015 ISCOMS 2015 Het 22e International Student Congress of (bio)Medical Sciences is één van de grootste congressen voor (bio)medische studenten van Europa. Hier vinden lezingen, presentaties en workshops plaats in het kader van wetenschappelijk onderzoek. Lokatie: Universitair Medisch Centrum Groningen. Kosten: vanaf 10 euro. Meer informatie op www.iscoms.nl.
Iedereen kent ze wel, de welbekende schaamnamen. Elk jaar verbaas ik me dan ook weer als 3FM het rijtje met de meest bizarre namen van het jaar van Kitty Miao tot Till Ball - onthult. Ik weet nog dat ik een spontane giechelbui van vijf minuten kreeg toen ik hoorde dat mister I.C. Notting serieus oogarts was geworden, meneer Baksteen piloot en dokter Vocht uroloog. Maar goed, op de radio lijkt het allemaal nog een beetje de ver-van-mijnbed show, in het echt zou het toch niet zo gebeuren? De afgelopen maand heb ik tot mijn grote plezier en vol verwondering tijdens mijn coschap gynaecologie enkele van deze namen mogen meemaken (of van lieve collegae mogen horen). Zo was er de mevrouw die haar kind graag wilde vernoemen naar de naam die op het zeeppompje stond (tja..) stond iemand anders op het punt om haar kind Chlamydia te noemen (want dat bekte zo lekker) en was er ook nog de vrouw die haar kind Julian wilde noemen omdat de buren al een ‘Ons Jan’ hadden, en nu hadden zij dan een ‘Jullie Jan’. Hi-la-risch, vinden jullie niet? Op een dag vraagt de arts waar ik meeloop of ik even de patient uit de wachtkamer wil halen. Snel kijk ik op het scherm en zie verschrikt haar naam. Een 11-karakterig woord met maar liefst 8 medeklinkers komt me tegemoet. Licht in paniek loop ik naar de wachtkamer. Iedereen kijkt naar me. ‘Mevrouw jwekljek? Uhm, nee ik bedoel mevrouw sedfklijdsfkj?’ Een lachende mevrouw komt naar me toe en geeft me een hand. ‘Noem me maar gewoon Mientje hoor! Leanne. Status Co | 5
Voorstelrondje Naam: Sammy Olijslagers Functie: Eindredactie en lay-outer Waarom lid van statusco: Het is erg leuk om een eigen tijdschrift te creëren en verantwoordelijk te zijn voor het eindproduct. Als kind was ik altijd al bezig met verhaaltjes schrijven en boekjes maken. Iets over mijzelf: Van het gezellige Belgische stadje Leuven tot de staat California, ik vind het leuk om al deze plekken te bezoeken. Helaas is het op dit moment, als bijna 6e jaars coassistent, qua tijd en financieën niet mogelijk veel van deze leuke uitstapjes te maken, maar het verlanglijstje is nog lang ;) Triviaal feitje: De topjes van mijn beide middelvingers groeien in de loop van de tijd steeds verder naar de ulnaire zijde…
Naam: Lonneke Elders Functie: Eindredactie en Lay-outer Waarom lid van statusco: Ik vind het leuk om creatief bezig te zijn en heb altijd al willen leren om iets als een tijdschrift te layouten. Iets over mijzelf: Ik ben nogal fan van (berg)wandelen en heb daarom als eerste artikel iets over EHBO in de bergen geschreven. Jammergenoeg staat dit de laatste tijd door de coschappen op een lager pitje. De rest van mijn tijd ben ik veel bezig met knutselprojectjes. Van tassen tot taarten en truien, niets is te gek om te maken. Triviaal feitje:Ik ben een van die mensen die altijd een zakmes, nagelschaartje, elastiekjes en pleisters bij zich heeft... Je weet maar nooit.
Naam: Marieke van Stippent Functie: Bestuurslid PR, redactie Waarom lid van Status Co: Na als kind dagboeken vol te hebben geschreven en werelden aan elkaar te hebben gefantaseerd, vond ik het tijd worden om mijn werk aan het grote publiek te tonen. Dat heeft een puberteit en bachelor geneeskunde geduurd, dus het heeft even op zich laten wachten. Iets over mijzelf: Creativiteit is het vlak waar mijn rechter hemisfeer zich het meest mee bezig houdt. Ik hou van tekenen en schilderen, ben zeer visueel ingesteld (wat niet altijd even prettig is), en ben daarom graag bezig met fotografie, reizen en films. Verder speel ik piano en geef ik pianoles, hartstikke leuk! Triviaal feitje: Veters strikken en een pen vasthouden doe ik op een zeer ongewone manier. Als kind heb ik dat zelf uitgevogeld, en nooit meer af kunnen leren. Als het maar functioneert, toch?
6 | Status Co
Naam: Caroline Hildering Functie: Algemeen redactielid Waarom lid van Status Co: Artikelen schrijven heb ik van jongs af aan al met veel plezier gedaan. Het begon vroeger met mijn eigen versie van de Duckstadkrant, dit groeide uit tot een vakantiebaantje bij de plaatselijke krant van Urk waarvoor ik schreef en eindredactioneel werk deed. Dus niet zo gek dat ik uiteindelijk bij de Status Co terecht gekomen ben! Iets over jezelf: Inderdaad, ik kom van Urk. Van Urk, niet uit Urk, want de eilandmentaliteit van vroeger leeft in de Urker harten nog steeds voort. En dat draag ik, zelfs al ben ik import-Urker, ook altijd met me mee! Verder ben ik momenteel eind 5e jaars en kan ik niet wachten klaar te zijn met coschappen. Triviaal feitje: Als ik ergens moet wachten en er is niemand in de buurt, doe ik (amateuristische) pirouettes.
Naam: Tessa van Kolfschooten Functie: algemeen redactielid Waarom lid van Status Co: vroeger als kind maakte ik weleens mijn eigen tijdschriften, waarin ik verhalen van alledag beschreef, puzzels verzon en recepten bedacht welke ik mijn familie liet lezen. Nu de mogelijkheid er is om deze jeugdige bezigheid tot de realiteit te maken, lijkt het me dan ook hartstikke leuk om dit met beide handen aan te pakken en jullie van leuke, nieuwe, leerzame en interessante wetenswaardigheden te mogen voorzien. Iets over mijzelf: momenteel ben ik 5e jaars geneeskundestudent en start ik elke ochtend het ontbijt met een banaan. Waarom? Wetenswaardigheidje nr. 1: het levert veel energie, speelt een rol bij de regulatie van de bloeddruk, zorgt voor positiviteit en dus voor een goede start van je dag. Je zult mij dan ook vaak goedgemutst tegenkomen. Triviaal feitje: mijn rechter duimtop kan een positie van 90 graden in retroflexie aannemen. Naam: Tina Natroshvili Functie: Secretaris Waarom lid van StatusCo: “Belofte maakt schuld”… Ik heb aan een van mijn eerste arts-assistenten beloofd om ooit met een Status Co vergadering mee te kijken. Toen ik eenmaal meegekeken had, vond ik het zeker moeite waard om te blijven. Stapje voor stapje ben ik gegroeid tot mijn huidige functie die ik al geruime tijd uitoefen. Status Co is niet alleen een tijdschrift waar aan geschreven wordt. Voor mij staat het voor een team dat aan een dynamisch proces samenwerkt. Ondanks het jarenlange bestaan van Status Co zijn er voldoende organisatorische en administratieve uitdagingen. De grenzen van het tijdschrift verleggen en toch nog steeds zichzelf te blijven is zeker een van de uitdagingen van de huidige redactiesamenstelling. Iets over mijzelf: Samengevat: it’s complicated ;) Triviaal feitje: ik houd mijn triviale feitjes liever geheim. Bovendien zou ik niet weten waar ik zou moeten beginnen met vertellen….
Status Co | 7
Steeds verassend, altijd voordelig Door Sammy Olijslagers oe verder we komen in de opleiding, hoe meer we leren over H medicijnen, maar toch sta je af en toe nog met je mond vol tanden. Regelmatig zul je een patiënt tegenover je hebben zitten die bij de drogisterij neusdruppels heeft gehaald waar je eigenlijk nog nooit van hebt gehoord, of tabletten waarvan je gewoon niet weet wat het nu eigenlijk doet. Vergis je niet wat een patiënt allemaal zelf kan kopen bij de kruidvat! Omeprazol of bisacodyl vinden we daar gewoon in de schappen, maar de voor ons minder bekende middelen als visolie en ginseng rollen daar misschien nog wel vaker over de toonbank. Hieronder zal ik een aantal van deze zelfzorgmiddelen voor je uitlichten, zodat we de volgende keer wél weten waar de patiënt het nu eigenlijk over heeft. Wellicht doet het ook nog wat met je reeds opgebouwde allergie voor homeopatische middelen. Natuurlijke gezondheid Als je bij deze categorie gaat kijken, nemen de potjes van A. Vogel en VSM de meeste ruimte in beslag. A. Vogel zal voor de meeste van ons niet heel onbekend in de oren klinken en dat is ook niet gek, want het is één van de grootste aanbieders van homeopatische geneesmiddelen en gezondheidsproducten. “De natuur geeft ons alles wat we nodig hebben om onze gezondheid te beschermen en te behouden,” is de visie van dit bedrijf. Het ontwikkelt natuurlijke zelfzorgmiddelen, voedingsmiddelen en voedingssupplementen gemaakt van verse kruiden. We vinden uit de natuur geoogste ingrediënten terug in tabletten, capsules en crèmes wat ons onder andere kan helpen bij een gezonde huid, open luchtwegen en soepele gewrichten. Alfred Vogel (1902-1996), de oprichter van het bedrijf, was ervan overtuigd dat ziekte niet een aandoening is van slechts één lichaamsorgaan of –systeem. Hij richtte zich op de mens als geheel, want alles is met elkaar verbonden. VSM is dé grootste producent van natuurlijke geneesmiddelen in Nederland. Ook de middelen van VSM vinden hun oorsprong in de natuur. Het bedrijf wil ons een natuurlijke manier bieden om beter in je vel te zitten. Bekende merknamen zijn Spiroflor, Calendulan en Nisyleen. Ook bij VSM kun je kiezen uit een heel groot assortiment van crèmes en tabletten. Vitaminen & Supplementen Calcium, vitamine D, magnesium, foliumzuur... we kunnen het allemaal bij de Kruidvat halen. Maar als je iets verder kijkt dan
8 | Status Co
deze bekende vitaminen, kom je nog veel meer interessante potjes tegen. Wat zouden wij als coassistent nou goed kunnen gebruiken? Ik kwam een veelbelovend etiket tegen wat beweert iets aan ons stress gevoel te kunnen doen. De tabletten bevatten ginseng, dat een rustgevende invloed heeft. De ginsengwortel bevat veel mineralen, vitaminen en aminozuren. Dit alles zou ervoor zorgen dat je aan de ene kant rustiger wordt en aan de andere kant gestimuleerd wordt om beter te kunnen werken. Bij vermoeidheidsklachten kan deze wortel ook hulp bieden. Misschien de moeite waard om eens te proberen? Je kunt ook Ginseng-theezakjes in de supermarkt vinden! Let wel op, want Ginseng wordt sterk afgeraden bij mensen met nierproblemen, want het kan bloedingen veroorzaken. Ook Sint Janskruid wordt al ontzettend lang gebruikt vanwege zijn rustgevende eigenschappen. Het helpt tegen lusteloosheid en beurt je op na een lange werkdag! Het is een plant uit
de ‘hertshooifamilie’. Het kruid bloeit rond het Sint-Jansfeest op 24 juni, de tijd dat de zon op zijn hoogst staat, met gele bloemen die dan worden geoogst. Sint Janskruid remt, net als de conventionele antidepressiva, de neuronale heropname van serotonine, noradrenaline en dopamine. Tevens remt het de heropname van GABA en L-glutamaat. Een aantal kleine studies laten zien dat behandeling met Sint Janskruid bij lichte tot matige depressie even effectief is als een TCA. Bijwerkingen als maag-darmklachten, verkleuring van je huid en rusteloosheid kunnen echter ook optreden. Last but not least, is het wellicht ook nog het proberen waard een Ginkgo Biloba tablet te nemen voor een beter geheugen en concentratievermogen. Het zou tevens goed zijn voor de bloeddoorstroming. Het is een Japanse notenboom uit de familie Ginkgoaceae en komt uit China. Het is een supersterke boom. Tijdens de ontploffing van de atoombom in Hiroshima stonden twee ginkgobomen op enkele honderden meters afstand van waar de bom neerkwam. De bomen verbrandden volledig, maar na enige tijd ontsproten de bomen weer! Dat klinkt toch veelbelovend... Maar het RIVM vindt onvoldoende bewijs voor de gezondheidseffecten van de boom, net als een Cochrane review uit 2009. Slaap lekker Slaapproblematiek komt ontzettend vaak voor. Artsen zijn erg terughoudend met het voorschrijven van benzodiapines in verband met de kans op tolerantie en afhankelijkheid. Er kan ook niet zomaar gestopt worden met benzo’s, omdat er dan juist een rebound-effect op kan treden met verergering van de eerdere klachten, waardoor de patiënt in een vicieuze cirkel terecht komt. Er zijn verschillende stofjes die op basis van de oorzaak van
het slaapprobleem een betere nachtrust beloven. Coffea (de koffieboon) past bij slapeloosheid door overmatige geestelijke activiteit, vaak bij hulpvaardige en gevoelige mensen. Kaliumfosfaat past bij slaapproblemen die worden veroorzaakt door studie, zorgen en zakelijke problemen. Nux vomica (gemaakt van de braaknoot) wordt gegeven aan (meestal) mannen die door drukte en stress snel geïrriteerd zijn en, hoewel ze redelijk snel inslapen, ’s nachts regelmatig wakker worden. Aconitum (monnikskap) bij slapeloosheid met hevige angst en nachtmerries. Voor ieder wat wils, dus. Voor zelfzorgmedicatie zijn de volgende middelen verkrijgbaar in de drogisterij: Dormiplant-dragees en Passiflora complex-druppels van VSM en Valeriaan-druppels van A. Vogel. Aan de slag met brandnetels De brandnetel (Urtica) is een plantengeslacht met zo’n veertig verschillende soorten, waarvan in Nederland en België onder andere de grote brandnetel (Urtica dioica) en de kleine brandnetel (Urtica urens) voorkomen. De brandnetel is rijk aan carotenen, vitamine C, zink en ijzer. Daarnaast komt er vitamine D, kalium en nitraat voor in de plant, alsook aminozuren. De brandharen bevatten acetylcholine, histamine, serotine en mierenzuur (wat zorgt voor de onmiddelijke pijn die optreedt bij lichaamscontact). De vitaliserende effecten van de thee treden niet onmiddellijk op na het drinken van één kopje. Een reinigingskuur bestaat uit minimaal drie koppen thee per dag, gedurdende minimaal tien dagen, maar maximaal vier weken. Bij langer gebruik zou dit schadelijk kunnen zijn voor de nieren. Verder heeft de thee oneindig veel positieve effecten, onder andere op je bloed, huid, haar en gewrichten. Daarnaast verminderd het de hooikoorts, is het voor de vrouwen menstruatieverzachtend en helpt het tegen een slechte adem. Ga voor meer informatie eens naar de vierde link die je onderaan dit artikel kunt vinden. Zelf maken? Een grote kans dat je al brandnetels zult vinden in het eerste bos waar je je zoektocht gaat starten. Als je een stengel hebt geplukt, knip je van de jonge loten de bovenste drie centimeter af. Deze zijn lichter groen dan de oudere takken. Je kunt de thee zowel van verse als van gedroogde brandnetelbladeren maken. Toevoegen van munt of een schijfje citroen geeft een frisse smaak aan je thee! Dit is nog lang niet alles wat er de markt van natuurlijke geneesmiddelen ons te bieden heeft. Zou je graag je haar wat sneller zien groeien of heeft je libido weer eens een boost nodig? Ga dan naar de Kruidvat of leef je uit in het bos! Literatuur 1. www.kruidvat.nl 2. www.vsm.nl 3. www.avogel.nl 4. www.homeopathie-equilibrium.nl
Status Co | 9
De Doe-Het-Zelf Co Soms sta je tijdens je coschappen op de afdeling of eerste
hulp en heb je het idee dat je niets kunt doen. Je wilt je handen uit de mouwen steken, maar weet niet echt waar je mee voor de dag kunt komen. Gelukkig is hier een oplossing voor: Prikken. Van infusen, tot bloedgassen en intra musculaire injecties. Met goede prikvaardig heden kun je voor de dag komen. Hier een korte opfrissing voor het betere naaldwerk. Door Lonneke Elders met dank aan Michael
Infuus prikken Tijdens je coschap interne heb je er kennis meegemaakt en bij veel coschappen komt het weer terug: Infuus prikken. Heeft iemand dikke kabels dan is het makkelijk, maar bij kleine rolvenen kruipt het zweet al over je voorhoofd... Gelukkig zijn er hier een aantal bruikbare basisprincipes: 1. Leg al je spullen klaar voor je begint. Ook het infuusdopje. Niets is zo naar als het dopje nog moeten vinden als je net de naald volledig uit het infuus hebt getrokken. 2. Was en desinfecteer je handen. 3. Stuw goed, dus arm laten afhangen, vuist maken en het liefst zorgen dat de arm warm is. 4. Voel waar een goed vat zit (lang niet elk vat dat je ziet is ook aan te prikken). En ontsmet de arm. 5. Trek de huid strak en houd deze strak tijdens het opschuiven van het infuus. Zo rollen je venen niet weg. 6. Prik de vene aan onder een hoek van ongeveer 10 graden tot je bloed in het reservoir ziet lopen. 7. Schuif de naald voorzichtig iets verder (1millimeter) en houd hem daarna op zijn plek terwijl je de canule opvoert. Trek je de naald terug terwijl je dit doet dan kom je naast het vat terecht. 8. Zit het infuus goed dan, plak je het af met een sticker en haal je de naald eruit terwijl je afknijpt (doe dit goed anders krijg je een zooitje) en spuit je het door met NaCl. 9. Nu kun je er een dopje op draaien (goed vast draaien) of het infuus aansluiten.
10 | Status Co
Arterieel bloedgas Arterieel bloedgas is ook een van die dingen die je bij je eerste coschap leert, maar die bijvoorbeeld op de eerste hulp terug kunnen komen. Deze techniek is een gevoelskwestie waarbij je moet opletten dat het bloed dat je prikt niet veneus is. Hier een korte opfrissing: 1. Leg je spullen klaar en vergeet het matje niet. 2. Maak een rolletje van een handdoek of washand en leg deze onder de pols van de patient waardoor deze iets oferstrekt is. Dit maakt het prikken gemakkelijker. 3. Voel de radialis. Dit is het belangrijkste. Je wilt het verloop van de radialis over een zo groot mogelijk deel palperen en in je hoofd visualiseren hoe hij loopt. 4. Nu komt het prikken. Sommige mensen palperen de radialis met twee vingers, doen deze iets uit elkaar en prikken de arterie daartussen aan. Dit geeft echter een verhoogd risico op prik accidenten. Daarom vind ik het beter om gewoon net zolang te voelen tot je precies weet op welke plek je moet prikken. 5. Prik met de opening van de naald de arterie ondereen hoek van 30 graden aan. 6. Als je goed zit loopt er nu licht pulserend helder rood bloed het spuitje in. Zie je donker rood bloed dan heb je nu een veneus bloedgas geprikt. 7. Haal de naald uit de arterie en druk direct af. 8. Verbind de pols met een drukverband. 9. Gooi de naald weg en doe het dopje op de spuit. Zorg ervoor dat het hele dopje gevuld is.
Intramusculaire injecties Van de psychiatrie tot spoed eisende hulp en huisarts, intramusculaire toediening van medicijnen is een veel gebruikt goed. Een veel gebruikte plek hiervoor is de bil. Het principe is gemakkelijk, maar kan problemen opleveren als het niet goed is uitgevoerd. Hier een korte uitleg: 1. Verdeel de gluteus maximus in 4 vlakken en prik altijd in het rechter bovenkwadrant. 2. Ontsmet de huid en zuig de medicatie op (zorg dat deze goed opgelost is) 3. Houd de naald 90 graden op het huidoppervlak vast als een dartpijltje. 4. “Dart”de naald er met een snelle beweging in en houd hem op zijn plek met de dart hand. Dit is het minst pijnlijk voor de patient 5. Trek terug om te kijken of er bloed uit komt. Is dit zo dan haal je de naald eruit. 6. Spuit de vloeistof langzaam in met je andere hand 7. Trek de naald er in een snelle vloeiende beweging uit en druk af. 8. Plak een pleister op het wondje.
Status Co | 11
HELP! Ik heb ... spanningshoofdpijn! A ls coassistent heb je altijd wel iets om over te stressen. Die moeilijke simu-
latiepatiënt, je eerste dag op een nieuwe poli, de onverwachte vragen tijdens een operatie met degene die jouw kennisgesprek af moet nemen, het mondelinge tentamen op zich natuurlijk en last but not least: de farmacotherapie toets. Stress heeft een grote invloed op je lichaam en je functioneren en kan dan ook een scala aan klachten met zich meebrengen. Waaronder, inderdaad, hoofdpijn. Door Caroline Hildering De gevolgen van stress In een acute situatie kan een stressreactie je net die boost geven die je nodig hebt. De stijging van (nor) adrenaline en cortisol maakt dat je actiever en doelgerichter te werk kunt gaan en zo vaak ook meer gedaan kunt krijgen. Je immuunsysteem krijgt zelfs even een zetje. Houdt de stress te lang aan, dan draait de situatie helaas 180 graden om: slechte concentratie, lagere productiviteit en ook een grotere vatbaarheid voor ziekmakende beestjes. En niet te vergeten het ontstaan van de spanningshoofdpijn, ofwel spierspanningshoofdpijn. Bij spanningshoofdpijn is er sprake van een continue, zeurende hoofdpijn die vaak als een band om je hoofd lijkt te zitten. Het komt geleidelijk opzetten en kan uren, maar zelfs ook dagen of weken duren. Er zijn geen bijkomende verschijnselen zoals misselijkheid en braken. Aangezien de oorzaak gelegen is in een verkramping van spieren, zal palpatie van deze spieren, zoals de m. temporalis, gevoelig zijn. Voor een langdurige spanningshoofdpijn kan massage of fysiotherapie een uitkomst zijn, maar hier heb je de
12 | Status Co
avond voor je kennistoets weinig aan. Gelukkig is er een simpele methode tegen deze hoofdpijn, zelfs als je geen paracetamol in huis hebt. Pak een potlood! Als coassistent heb je uiteraard ergens in je kamer een voortgangstoetspotlood liggen. Dit is alles wat je nodig hebt! Pak het potlood, stop het tussen je kaken en blijf zo zitten. Belangrijk daarbij is niet op het potlood te bijten, maar deze losjes tussen je tanden te houden. Waar het om gaat is dat je op deze manier je kaakspieren ontspant en het zijn meestal juist deze spieren die je tijdens stress onbewust aanspant.
Een simpele en goedkope oplossing waar je veel profijt van kunt hebben. Het proberen waard, zou ik zeggen! Literatuur 1. www.abcnews.go.com 2. www.umm.ebu
Survival medicine Door Ivo Verhagen
We leren tijdens onze studie allemaal dat je niet je eigen dokter moet spelen. Je kan niet goed objectief kijken naar je eigen klachten, we zijn allemaal erg gekleurd door onze ervaringen en van veel medische kennis wordt je al snel een beetje een hypochonder. Maar wat nu als je wel moet? Als je in de jungle zit, of in een groot nationaal park in de VS (of Nieuw Zeeland) en je mobiele telefoon doet het niet… Dan kom je niet onder ‘doe-het-zelf geneeskunde’ uit. In essentie is survival geneeskunde niet heel anders dan onze welbekende EHBO, maar met als groot probleem dat je er niet op hoeft te rekenen dat je ‘shout for help’ iets gaat opleveren. Natuurlijk kan je bij jezelf niet alle aandoeningen de baas die je bij een patiënt kan behandelen (jezelf reanimeren lijkt me bijvoorbeeld bijzonder uitdagend) maar waar het kan moet je het gewoon doen. Bovendien zal er vaak een goede dosis inventiviteit nodig zijn om de moeilijkheden van de situatie te overwinnen. Er zijn echter ook een flinke groep typische dingen van survival geneeskunde, daarvan laat ik er hier een paar de revue passeren.
Spalken Het aanleggen van een geïmproviseerde spalk bij jezelf is geen pretje, maar je kan in een situatie komen waarbij je geen alternatief hebt. Daarom toch wat tips voor het geval je zo´n pechvogel bent. Voordat je aan het spalken begint moet je eerst zorgen dat de breuk gezet is. Bij armen is dit relatief simpel, maar de kracht van je beenspieren maakt het heel moeilijk om de botstukken te verplaatsen. Daarom kan je het beste een boom gebruiken met een tak ter hoogte van het lichaamsdeel wat gezet moet worden. Haak de voet of hand tussen de stam en de tak en zet met het andere lichaamsdeel af tegen de stam. Hiermee kan je genoeg tractie genereren dat de breuk gezet wordt.
(Giftige) beten De mortaliteit bij giftige beten is bijzonder laag, de meeste roofdieren zijn berekend op veel kleinere prooien/vijanden dan zelfs het kleinste mens. Bijtwonden zijn echter wel hoog risico voor infectie en daarom alsnog een bron van ellende. Mocht je gebeten worden door iets giftigs, dan is het zinvol de circulatie te beperken, houd het aangedane lichaamsdeel stil en knel het af (bijvoorbeeld met een tourniquet). Heb je een pompje om gif te verwijderen, gebruik het dan, zo niet, probeer het er dan uit te knijpen/ masseren. Als een laatste redmiddel kan je het nog proberen eruit te zuigen, in dat geval is het wel belangrijk zeker te weten dat je geen wondjes in je mond hebt. Iedere bijtwond zonder gif gewoon goed schoonmaken en indien mogelijk desinfecteren.
Hechtsetje mee? Kwaad kan het natuurlijk nooit, zeker niet als je bedreven bent met naald en draad. Of het in de wildernis je leven zal redden is echter de vraag. Steriel werken is zachts gezegd een uitdaging, daarnaast komt nog de pijn. Als je zelf de patiënt bent is het sterk de vraag of je werkelijk het doorzettingsvermogen hebt om de pijn die je jezelf aan doet te verbijten. Voor reisgenoten ligt het natuurlijk anders, daarbij kan je hechten wat je wilt. Bij grote problemen met pijn kan je ze altijd nog goed dronken voeren voor wat centrale pijnstilling. Maar even serieus, bij voorkeur niet hechten als het niet nodig is. Je loopt een groot risico dat je een pathogeen in de wond opsluit wanneer je een vieze wond dichthecht. Dus als je vingers gaan jeuken, toch eerst goed nadenken en de risico’s afwegen.
De Tourniquet Veruit de belangrijkste handeling die je jezelf kan aanleren voor survival geneeskunde is het aanleggen van een tourniquet. Het concept is simpel, jij of je reispartner heeft een fors bloedende wond en moet zorgen dat het bloeden stopt. Je begint natuurlijk met het bekende: directe druk uitoefenen op de wond en het bijbehorende drukpunt opzoeken, zoals je bij EHBO hebt geleerd. Voor de korte termijn is je probleem getackeld, maar dan moet je een oplossing vinden voor de middellange-lange termijn. Daarvoor is een tourniquet. Je hebt hiervoor twee stukken stof nodig, een lang (T-shirt, mitella uit EHBO setje, theedoek, sjaal), en een korter stuk. Ten tweede heb je een lange stevige stok (of ander dun lang en stevig voorwerp) nodig en in een ideaal geval nog een derde stuk stof om de huid te beschermen tegen je tourniquet. Je begint met het lange stuk stof enkele malen om het aangedane lichaamsdeel te wikkelen, proximaal van de wond (minimaal 5 cm). Leg er een platte knoop in en steek het uiteinde van de stok daar doorheen. Draai de stok enkele malen rond zodat je tourniquet strakker en strakker wordt totdat de bloeding stopt. Als dit is gelukt, gebruik je het tweede stuk stof om de stok te fixeren zodat de tourniquet aangedraaid blijft. Voorkomen is beter dan genezen We hebben zojuist het een en ander geleerd over bloedingen, breuken en (bijt)wonden. Maar het grootste gevaar van ‘the middle of nowhere’ hebben we nog niet besproken. Hypo- en hyperthermie zijn veel gevaarlijker voor een slecht voorbereide reiziger dan al het bovenstaande samen. Zorg dat je altijd rekening houdt met het weer en je omgeving. Als je eenmaal een hitteberoerte hebt opgelopen, ben je te laat. Nu is zorgen voor adequate beschutting natuurlijk geen medische behandeling, maar toch is het de belangrijkste take home message van dit artikel.
Status Co | 13
Hier ook een foto van jouw cOgroep? Stuur deze naar:
[email protected] 14 | Status Co
Doe-het-selfie
Agenda
Elke student is een doe-het-zelver. Laminaatje leggen, Ikea-kast in elkaar zetten of een lamp installeren, daar draait een gemiddelde student zijn hand niet voor om. Inkoppertje. Maar ook tijdens de coschappen haalt dat mondeling zich niet van zelf. En gaan we in ons eentje backpacken of een onderzoek in het buitenland lopen, dan zijn we op deze momenten ook op onszelf aangewezen. Is er niemand in de buurt om een foto te maken? Dan gebruik je toch je selfie stick? Wij geneeskunde studenten zijn het dus wel gewend om dingen zelf te moeten doen. Maar ook de patiënten en hun mantelzorgers zullen tegenwoordig steeds meer zelf moeten gaan doen door de nieuwe wetgeving waarbij de gemeenten verantwoordelijk worden voor Jeugdzorg en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Men kijkt voortaan met name naar wat iemand zelf nog kan en wat iemand wil om de regie op zijn leven te behouden. Het Rijk gaat niet meer uit van het principe ‘zorgen voor’, maar ‘waar nodig ondersteunen van eigen mogelijkheden’. Dit heeft natuurlijk voordelen voor de patiënten. Veel problemen worden veroorzaakt door leefstijl; te weinig bewegen, ongezonde voeding, Deze problemen kun je bijvoorbeeld aanpakken door middel van sporten. Door een goede samenwerking met de welzijnsinstellingen kan iemand goed geholpen worden buiten de dokter om. Maar er zijn ook zeker nadelen. Het idee is leuk, maar de praktijk is altijd anders. Deze verandering is natuurlijk gewoon een verkapte bezuinigingsmaatregel. De gemeentes zijn nog niet voldoende voorbereid op hun nieuwe taken, krijgen een kleiner budget en de precieze uitwerking laat dan ook nog te wensen over. Er gaan nu patiënten tussen wal en schip vallen. Één ding is wel zeker, iedereen wordt verplicht een doe-het-zelver!
ma 27 april ALV
Diede Loopik Voorzitter Ko-Raad Nijmegen
22- 23-24 mei Nat Coass congres ma 25 mei ALV 3-4 juni ISCOMS 9 juni schakeljaaravond
Bestuur
Huidig bestuur (v.l.n.r.): Lieke (penningmeester), Jolijn (secretaris), Diede (voorzitter), Joelle (PR & sponsoring), Leanne (algemeen & status Co)
Per 1 April zal Jolijn van der Zande het bestuur gaan verlaten en zal Jessica Elzakkers de functie van Secretaris overnemen, Gefeliciteerd! Status Co | 15
Vox Medici
Professor Rutger Jan van der Gaag
Sinds 1 januari 2013 is hij de voorzitter van de landelijke artsenfederatie KNMG die de belangen behartigt van meer dan 53 000 artsen en studenten geneeskunde. Velen van jullie zullen hem misschien eerder kennen als docent en spreker bij de blokken Psychopathologie en Ontwikkelingspsychopathologie. Als geen ander kan hij een dwarse peuter imiteren ten overstaan van een volle Lammerszaal. Als hoogleraar in de kinder-en jeugdpsychiatrie is hij ruim twaalf jaar verbonden aan het Radboudumc te Nijmegen. In deze editie een exclusief interview over het coassistentschap, zijn drukke agenda, de psychiatrie en de zorg van de toekomst. Passie voor de geneeskunde Mijn passie voor de geneeskunde is opeens ontstaan. Ik heb mijn jeugd doorgebracht in het buitenland - Frankrijk en Engeland - en ik wilde altijd diplomaat worden. Op een dag reed ik van school naar huis en bedacht ik me dat ik biologie ook wel ongelofelijk interessant vond. Bovendien zou ik meer dienstbaar worden aan de mens wanneer ik arts zou worden in plaats van diplomaat. Dus nadat ik mijn beslissing had gemaakt, heb ik me ingeschreven bij de medische faculteit in Zuid-Frankrijk. Uiteindelijk ben ik in Nederland terechtgekomen. Ik ben hier altijd gebleven en daar heb ik nog nooit spijt van gehad.
Door Elise Schulte
vond ik echt vreselijk! Ik had echt het gevoel van dweilen met de kraan open. Mensen die totaal in de war waren werden opgenomen, werden wat opgelapt en en hups daar gaan ze weer, drinken en god weet wat nog meer. Dus daar werd ik een beetje mismoedig van. Ik had aan mijn vrouw beloofd dat ik psychiater zou worden dus ben ik kinder- en jeugdpsychiatrie gaan doen met de gedachte van ‘dan ben je er vroeg bij en kan je misschien nog iets voorkomen’. Wat er toen gebeurd is, is eigenlijk heel bijzonder, want ik vond het erg interessant. Zowel de ontwikkeling van een kind, het opgroeien in een gezin als het brede scala aan leeftijden. Ook vond ik het erg fascinerend om te zien wat er in diezelfde ontwikkeling allemaal mis kan gaan. Daarnaast was er in de tijd waarin ik werd opgeleid, in Utrecht, opeens veel mogelijk. De fysiologie, de beeldvorming en de genetica namen een enorme loop. Onwaarschijnlijk interessante ontwikkelingen op het gebied van autisme. Modeziekten Autisme en ADHD zijn ziektes die de
‘Toen ben ik psychiatrie gaan doen en dat vond ik in het begin echt vreselijk!’
Keuze voor de psychiatrie Om een hele platvloerse reden heb ik uiteindelijk voor de psychiatrie gekozen. Ik had in alle bescheidenheid redelijk goede cijfers voor mijn artsenexamen en had daardoor de luxe om te kunnen kiezen uit diverse assistentenplaatsen. Zelf was ik toen erg bezig met maag-darm-leverziekten, ook had ik onderzoek gedaan op het gebied. Echter, mijn echtgenote is dierenarts en had net een eigen praktijk gekocht en we overwogen kinderen te krijgen. Zij zag het niet zitten dat ik een hele drukke specialisatie zou gaan doen, want ze wilde niet in haar uppie de kinderen grootbrengen. Vervolgens zat ik op een zaterdagochtend de krant te lezen en bedacht me dat je als psychiater parttime kunt werken en dat leek me wel een goed idee. Toen ben ik psychiatrie gaan doen en dat
16 | Status Co
afgelopen jaren vaker worden gediagnosticeerd, ik denk echter niet dat ze daadwerkelijk vaker voorkomen maar dat er meer mensen last van hebben gekregen. We leven in een maatschappij waarin je flexibel moet zijn, snel moet kunnen schakelen én op drie schermen tegelijk moet kunnen kijken. Ik vind het erg fijn dat ik huisarts ben geweest vanwege het feit dat ik huisbezoeken heb afgelegd. Bij kinderen met autisme is de omgeving ook erg bepalend. Als het thuis een enorme puinhoop is, kan je behandelen wat je wil zonder resultaat. Het coassistentschap De coassistentschappen moet je niet doorlopen voor de faculteit, maar voor je eigen ontwikkeling als arts en voor de toekomstige patiënt. Dat betekent vragen, vragen en nog eens vragen.
Hoewel we vaak meer met de computer bezig zijn dan zelf na te denken, moet je je realiseren dat het voornaamste instrument dat je tot je beschikking hebt, jezelf is. Dat is natuurlijk voor een chirurg ietsje duidelijker dan voor een psychiater. Voor een psychiater is gesprekstechniek en je kunnen verplaatsen in het verstoorde denken net zo belangrijk als voor een chirurg die het onderscheid kan maken tussen een pees en een zenuw. Je moet ongelofelijk bezig zijn met het feit dat je een waardevol instrument wordt ten dienste van het arts zijn, dat je dit ook blijft perfectioneren. Tijdens je coschappen leer je de vingeroefeningen, maar daarna moet je pianospelen. Het thuisfront De opvoeding van onze drie kinderen hebben mijn echtgenote en ik helemaal samsam gedaan. Ik denk dat je als kinder- en jeugd psychiater geen knip voor de neus waard bent als je zegt dat het gezin iets is wat niet zo erg meetelt. We hebben daarbij ook enorm gemazzeld met ons gezin, omdat onze kinderen nooit ziek waren of problemen hebben gehad op school. We hebben ze Spartaans opgevoed; ze moesten één dag in de week koken voor het hele gezin. Nu hebben ze zich verspreid over de hele wereld. In Singapore woont onze oudste met zijn gezin, onze jongste woont gelukkig in Rotterdam en hebben nu net een kindje. Het was wel een groot contrast tussen alle moeilijkheden die ik bij pubers zag - in mijn werk - en thuis met leuke levendige kinderen. Uiteindelijk kwam het er wel op neer dat wanneer er echt wat was, de kinderen naar hun moeder vroegen en wanneer ze geld nodig hadden naar mij toe kwamen. Gemiddelde dag Nu werk ik ‘als een gek’; elke dag sta ik om half 5/5 uur op, maak ik het ontbijt klaar voor mijn echtgenote die dan nog heerlijk ligt te slapen, ga ik om 6 uur van huis en begin ik met veel leeswerk en telefoontjes en daarna word ik geleefd. De hele dag heb ik afspraken vanaf een uur of half negen tot het begin van de avond. Eén tot twee avonden per week ben ik
thuis, de rest van de avonden ben ik pas ruim na tienen thuis en dan hups weer vroeg op pad de volgende ochtend. Twee dagen in de week ben ik nog bij Karakter in Nijmegen. Het stemt mij tevreden dat een x aantal mensen mij helemaal niet meer kent op de afdeling, of alleen van naam. Dat houdt in dat het allemaal op rolletjes loopt en dat ik eigenlijk compleet overbodig ben geworden. Ik dacht vanochtend nog, ik moet maar weer ’s een praatje gaan houden hier zodat wanneer ik afscheid neem, niet iedereen denkt wie is die rare gek die hier iets staat te vertellen?
in een zijwieltjes- en hand in de nek-cultuur zitten en dat we moeten leren loslaten. De patiënt aan zet Vaak slikken patiënten alles voor zoete koek. De patiënt kan veel meer zelf de regie nemen. Werken in Nijmegen is enorm inspirerend, omdat we hier een aantal pioniers hebben zitten op het gebied van patiëntenemancipatie. In Frankrijk had je bijvoorbeeld gewoon je eigen dossier, want die Fransen zijn enorme shoppers als het gaat om dokters. Deze dokters hadden amper dossiers en de patiënten
totaal belachelijk. Dus ik weet niet hoe en wanneer de elektrische trein onze stoomlocomotief gaat vervangen, maar het symboliseert wel het proces waar we nu in zitten. Zorg van de toekomst In de huidige samenleving is er eten te over en is overgewicht een belangrijk probleem met diabetes tot gevolg. Wij als dokters zijn erg traag in het bedenken wat er dan moet gebeuren. In het blad Nature heeft ooit een stuk gestaan over dat de grootste verandering binnen de gezondheidszorg sanitatie, schoon water
‘Ik dacht vanochtend nog: Ik moet maar weer ‘s een praatje gaan houden hier zodat wanneer ik afscheid neem, niet iedereen denkt, wie is die rare gek die hier iets staat te vertellen.’ Balans Ik kan me enorm inleven in het leed van patiënten, maar zodra de patiënt de deur uit is, loop ik niet enorm te piekeren en ga ik gewoon weer over tot de orde van de dag. Dat is iets wat je echt leert in de psychiatrie, want als je alles jezelf aan gaat trekken, dan kom je helemaal nergens. Ik doe alles met enorm veel plezier, natuurlijk is er ook een gehoop ge-emmer; dokters zijn moeilijke mensen dus het gaat nooit zoals je zelf wilt. En dat is met psychiatrische patiënten net zo. Dus je kan beter je voldoening halen uit het feit dat je je inzet en niet puur naar het resultaat kijken. Betutteling Het meest fascinerende moment in de ontwikkeling van het kind vind ik het leren fietsen. Als ouder moet je aanvoelen wanneer het kind het kan om vervolgens los te laten. Wanneer je je kinderen zijwieltjes geeft en voortdurend bij de hand houdt dan is de kans dat ze zelfstandig gaan fietsen erg klein. Ik denk dat wij heel erg
De rijdende trein van nu Ik ben in Engeland opgegroeid, waar op een gegeven moment de stoomlocomotieven vervangen werden door de elektrische trein. In een stoomlocomotief had je een machinist, een stoker en een kolenschepper. In de elektrische trein had je echter maar één mannetje, namelijk die aan het hendeltje draaide. De vakbonden hebben het voor elkaar gekregen dat er gedurende tien jaar drie mannen op één elektrische trein bleven zitten. Stel je voor dat we als artsen zo stom zijn, zo weinig flexibel dat we vasthouden aan drie mannetjes op één elektrische trein, dan maken we onszelf
en riolering zijn geweest (cholera red.). Ik denk dat wij als dokters veel te weinig bezig zijn met de vraag over de riolering en het schone water in de tegenwoordige tijd. Hoe kan je ervoor zorgen dat wij huisvesting hebben waardoor mensen langer zelfstandig kunnen blijven? Hoe kunnen we onderwijs creeëren waarin iedereen past? Dit zijn de uitdagingen die artsen moeten aangaan, niet alleen, maar samen met patiënten en andere zorgverleners. Vaak is er door de enorme hoeveelheid tijd die ze besteden aan datgene wat ze al doen, te weinig tijd meer over om te innoveren. Het probleem is dat we heel veel dingen doen, omdat we die nu eenmaal zo doen. Echter, de wereld is aan het veranderen en het is dan ook noodzakelijk om na te denken over wat de patiënt wil van de toekomst. Denk aan de toename van chronisch multimorbide patiënten, zelfmanagement en de wens om langer mobiel te blijven. Je kunt je kop in het zand steken, maar je kunt ook proberen om hierop te anticiperen en samen met je patiënten en andere zorgverleners te zorgen dat dit goed werkt. Vox Medici
Student
Met de kinderen
Tijdens zijn oratie
De kunst van de pret
hadden alles zelf bij zich. Bij neurologie in Utrecht waren altijd de foto’s kwijt, want de archieven puilden uit. Dit in tegenstelling tot wanneer je het aan de mensen zelf zou meegeven, dan zou alles goed bewaard blijven. Daarnaast kom je vaak als ‘orgaan’ het ziekenhuis binnen met meerdere gezondheidsproblemen. Wie is dan de regisseur?
Citaat uit de toespraak van de bacheloruitreiking, november 2014:‘De Canadees Sir William Osler pleitte er ook voor dat het studentenleven in de breedte gevierd moest worden. Dus niet alleen met de neus in de boeken of met de stethoscoop aan het bed van de patiënt, maar de wijde wereld in en de mens in zijn context leren kennen. Velen van u doen dat al en talloze zullen ook buitenlandse stages gaan volgen om hun horizon vruchtbaar te verbreden. Maar Sir William illustreerde zelf op onnavolgbare wijze een essentieel onderdeel van het mens-zijn en zeker dokter zijn: de kunst van de pret. U zult een hoop menselijke ellende van dichtbij mee gaan maken. Wie daar mee sympathiseert, raakt er somber en mismoedig van. Wie zich maximaal inleeft met behoud van een gezonde distantie, wordt een uitstekende dokter. Die zal vaak met zijn patiënten lachen, nooit om zijn patiënten.’
Status Co | 17
Diagnostiek van alledaagse dingen Hechten Door Sammy Olijslagers Vlak voordat de start van het coschap chirurgie ga je er dan toch nog even voor zitten. Met je hechtsetje en een stuk rauwe kip kom je best ver om jezelf nog even wat extra zelfvertrouwen te geven voordat je straks echt steriel aan tafel staat en de chirurg vraagt of je de buik van dhr. A even zou willen hechten. Is die kip nou eigenlijk wel het beste hulpmiddel om je hechtskills te trainen of hebben we nog meer opties? Wij hebben het voor je getest!
dit een fijn hulpmiddel om mee te beginnen. De seniorco bij de plastische chirurgie was minder over het schuursponsje te spreken: het is totaal niet realistisch! Cijfer:
Aardappel Je moet erg diep steken om ervoor te zorgen dat het aardappelhuidje niet uitscheurt. Wees dus erg voorzichtig! Het voelt alsof je in boter aan het hechten bent en dit is dus ook niet erg realistisch. De naald glijd erg soepel door de aardappelstructuur. Misschien wil iemand het een keer proberen nadat de aardappel gekookt is? Wij horen dan graag hoe je dit hebt ervaren.
Schuursponsje De eerste tip die ik je mee wil geven: denk na bij de keuze van de kleur van het schuursponsje! Een blauwe spons met een blauwe hechtdraad is niet heel praktisch. Het hechten zelf gaat erg soepel, maar de mensenhuid geeft veel meer weerstand. Cijfer: Voor onze voorzitter was het de eerste keer hechten en vond
18 | Status Co
7
5
Mastering Medicine
Peer Deze heer is echt véél te sappig om fatsoenlijk te kunnen hechten. Let goed op de homeostase van deze patiënt, want hij verliest erg veel vocht tijdens deze sessie. Voor een anesthesioloog in spé zou dit dan weer een goede oefening zijn. Cijfer:
2
Banaan Wow, deze banaan is echt verrassend fijn om te hechten. Het voelt als een babyhuidje, dus zeker aan te raden voor onze seniorco’s van de kinderchirurgie. Het is zacht en voelt best realistisch. Af en toe verliest de patiënt wat overtollig vet. Een ander voordeel van de banaan is zijn lengte en dus genoeg oefenmogelijkheid! Intracutaan hechten lukt helaas niet. Cijfer:
8
Kip Natuurlijk is de kip altijd een favoriet. Het voelt erg natuurlijk. Een tip is een mozarella in de kip te hechten voor nog wat extra oefening. Je kunt het beste een oude kip kiezen, die je herkent aan zijn grijzere kleur en bij voorkeur eentje met vel. Dit bevordert allemaal de realiteit en kwaliteit van het hechten. Cijfer:
9
Snickers Je vraagt je vast af waarom we hier überhaupt aan begonnen zijn… Inderdaad, het is geen succes. Stukje bij beetje brokkelt het af. Na veel moeite wordt er eindelijk een hechting succesvol aangebracht, maar van de patiënt is nog maar weinig over. Dit is waarschijnlijk het meest heftige wat een snicker ooit heeft moeten ondergaan. Hij smaakte gelukkig nog wel erg lekker.
1
Cijfer: Bloedsinaasappel Ondanks zijn naam is het geen goede oefening voor onze hechtskills. De huid scheurt makkelijk door, dus ook hier moet je Conclusie: Het zal geen verraserg voorzichtig zijn en niet te hard trekken, sing zijn dat de kip als beste terwijl je de mensenhuid graag wel wat uit de test is gekomen. Wel is steviger aantrekt. Dit is dus eveneens niet realistisch. Het enige realistische is de rode het wellicht verrassend dat de vloeistof die uit de sinaasappel lekt. banaan zo’n goede vervanger Cijfer:
3
Mango Ook de mango is te zacht, waardoor je het huidje kapot trekt. Na enige oefening lukt het toch een aantal hechtingen te produceren. Cijfer:
zou zijn als de kip even niet op voorraad is. Ik zou jullie dan ook zeker aanraden dit eens voor jezelf uit te proberen!
3 Status Co | 19
Reistip: Gent M
ocht je een goede bestemming zoeken voor een romantische dag & nacht met je geliefde, inspiratie op willen doen voor je volgende LARP-meeting met als thema de Middeleeuwen of – zoals wij – gewoon veel lekkere Belgische speciaalbiertjes willen drinken, ga dan naar Gent. Wij gingen op een winderige januaridag en kregen er zeker geen spijt van. Door Bart Aalders België
Gent ligt in België, een land waar zowel Nederlandstalige Vlamingen als Franstalige Walen wonen. Ver reizen is het niet: Ongeveer 2,5 uur rijden vanaf Nijmegen. Gent ligt in Vlaanderen dus te voertaal is er Nederlands, of een afgeleide daarvan. In de stad wonen zo’n 250.000 mensen, waaronder ruim 65.000 studenten. In tegenstelling tot Leuven keren in Gent de meeste studenten echter niet in het weekend terug naar moeders nest. De stad doet erg Middeleeuws aan, met veel kerken en andere goed bewaard gebleven gebouwen die een lange historie verraden. De sfeer loont de moeite voor een stadswandeling, maar na enige tijd zullen de uithangborden van café’s je doen verleiden de middag binnen voort te zetten. Dit uiteraard onder het genot van één van de vele culturele hoogtepunten die onze zuiderburen op het gebied van brouwkunst rijk zijn.
Slapen
Gent heeft vele mogelijkheden voor een kort verblijf. Wij verbleven in Hostel Uppelink, dat ons een prima onderkomen verschafte. Het is gelegen in een prachtig gerenoveerd Middeleeuws pand en bevindt zich op loopafstand van de binnenstad.
Uitgaan
De stad leent zich bij uitstek om te stappen. Er zijn vele kroegen, vaak met prachtige namen zoals ‘De Trollekelder’, ‘’t Dreupelkot’ en ‘de Dulle Griet’. Hier schenken ze een heel scala aan Belgische speciaalbieren. Wil je maximaal gaan, begeef je dan naar de Dulle Griet. Hier lever je een schoen in en bestel je een Maxi (bier in oversized Kwakglas). Je schoen wordt omhoog getakeld in een houten emmer, en je zult de Maxi moeten overwinnen om met beide schoenen de avond te vervolgen. Het centrum is gevuld met cafés en andere uitgaansgelegenheden die zeer geschikt zijn voor ‘ne plezanten avond. Ga naar binnen daar waar het druk is, en vraag de Belgen om advies mocht je niets kunnen vinden en de weg kwijt zijn. Zij zzijn erg behulpzaam. De studentencafés bevinden zich iets buiten het centrum, namelijk in de Overpoortstraat. Het is normaal een goed idee hier heen te gaan, maar toen wij er waren hadden de Belgen net tentamenweek. Dit betekende dat de meeste gezelligheid niet in Overpoort, maar in het centrum zelf te vinden was. Vraag hier dus naar, zodat je een flinke wandeling bespaart.
20 | Status Co
Een aanrader in het centrum is Café Charlatan. Hier hebben wij ons de hele nacht vermaakt in de drie zalen die het complex rijk is. Vind je het te warm binnen, dan is er de binnentuin met bar waar je lekker kunt afkoelen. In contact stellen de Belgen zich een stuk bescheidener op dan wij botte, lompe Nederlanders. De Belgen zijn wat afstandelijker, en het valt dan ook op dat je al snel met landgenoten staat te praten die hetzelfde lumineuze idee hadden een weekend naar Gent te gaan. Voor contact met de Belgen valt aan te raden niet hoogdravend te doen over Nederland (iets dat we kennelijk snel doen). Een absolute no-go is het te laten merken hoe fantastisch je Nederland wel niet vindt, en hoe blij je bent Nederlander te zijn. Beter is het om complimenten te maken over de schoonheid van de stad, en België in het algemeen. Lovende kritieken over de Belgische brouwkunst, doen het ook goed. Op deze manier voorkom je dat de Belgen je embetant vinden en ga je een leuke avond tegemoet. Kortom: Gent is een aanrader voor zowel liefhebbers van cultuur als fervente kroeghangers. Een echte studententrip dus.
Recept: Perencrumble Inspiratieloos voor een simpel en lekker toetje? Met dit zoete dessert met kruimellaagje zit je straks niet met de gebakken peren! Door Tessa van Kolfschooten Voor 4 personen Ingrediënten - 4 à 5 handperen - Citroensap (1 el) - 100 g rietsuiker (10 el) - Kaneel (1 tl) - 75 g boter - 75 g bloem (9 el) Tips - Geen peren? Gebruik appels als alternatief. - Serveer met een bolletje ijs of slagroom.
Bereiding 1. Verwarm de oven voor op 200°C. 2. Snijd geschilde handperen in blokjes en besprenkel ze met 1 eetlepel citroensap, 2 eetlepels rietsuiker en 1 theelepel kaneel. 4. Schep alles goed door elkaar en breng het mengsel in een ingevette ovenschaal. 5. Ga verder met de crumble door de boter in kleine stukjes te snijden en samen met de bloem en 8 eetlepels rietsuiker te kneden tot een kruimelig deeg.
6. Strooi de crumble over het perenmengsel en bak het in ongeveer 20 minuten goudbruin.
Smullen maar! Status Co | 21
Filmtip: The Hobbit: The Battle of the Five Armies Na de Op=Op borrel besloten we The Hobbit te gaan kijken. In het laatste deel van deze – op één boek gebaseerde – trilogie haalt regisseur Peter Jackson op visueel gebied alles uit de kast. Of dit genoeg is het dunne verhaal te compenseren valt te bezien… Door Bart Aalders
Hoewel de dwergen hun doel hebben bereikt, en de inwoners van Meerstad hun leven weer oppakken, verraadt de speelduur dat er nog wat moet komen. Uiteindelijk verzamelen vijf legers zich op de vlakte voor de berg, vandaar de naam van de film. Gevolgd door een spectaculair, maar vooral ellenlang gevecht...
Het verhaal The Hobbit is gebaseerd op een boek over de jonge Bilbo. Hij is gekozen door Gandalf om dertien dwergen geleid door Thorin Eikenschild te helpen hun thuisland te heroveren op de draak Smaug. In de eerste twee delen hebben we al gezien dat de dwergen Smaug uit de desbetreffende berg hebben verjaagd. De film begint dan ook met een scene waarin Smaug al vliegend het nevengelegen stadje Meerstad (Esgaroth) in de as legt. Als Bard slaagt de draak met een grote, speciale pijl te doden.
Visueel spektakel De eerste twee films waren al een cinematografische traktatie, maar in dit laatste deel gaat de hele studio onder leiding van Peter Jackson écht los. Van alfa tot omega is deze film een overweldigende visuele ervaring. De bewegingen kloppen, de landschappen zijn wederom prachtig, en het is niet te overdreven dat het ongeloofwaardig is. Het leuke is ook dat de dames en heren van de special effects en de CGI aan sommige vechtscènes op geslaagde wijze een komisch tintje hebben gegeven. Als je de film gezien hebt, weet je wat ik bedoel. Humor speelt sowieso een grotere rol in deze trilogie dan in de Lord of the Rings, is dat ik prijzenswaardig vindt. Alle acteurs acteren goed, en er is niemand die echt uit de toon valt. Ook de stemmen van de computerschurken Smaug en Azog zijn er goed gedaan.
Met de dood van Smaug is het hoofddoel van de dwergen bereikt. Zij hebben hun bergrijk terug, al weet dwergenleider Thorin niet wat hij met de macht van de Arkensteen en al het goud dat de berg rijk is moet doen. Op dit moment wordt het verhaal wat warrig, en minder invoelbaar.
Verdict Dit laatste deel van de Hobbit trilogie is een erg vermakelijke en spectaculaire film. Qua verhaal steekt deze film minder goed in elkaar. Als je de eerste twee films als uitgangspunt neemt, is deze film na een half uur klaar. Smaug is dood en de dwergen leven nog lang en gelukkig. Alles wat hierna volgt, voelt overbodig en dit zorgt ervoor dat je minder meeleeft met Bilbo en de dwergen. De visuele pracht en bombarie kunnen dit slechts voor een deel compenseren. Toen de aftiteling kwam was ik tevreden, met een droge nasmaak.
Recensie: Michiel de Ruyter Intriges, samenzweringen, spectaculaire zeeslagen tegen de Engelsen met Michiel de Ruyter als aanvoerder van de Nederlandse vloot ! Door Anneke Jonkman Het verhaal In de zeventiende eeuw is Nederland een van de grootste naties over de zee ter wereld. Michiel de Ruyter wordt, na het overlijden van de legendarische admiraal Maarten Tromp, zijn opvolger. Met zijn ingenieuze strategie verplettert de Ruyter de Engelse vloot. Bij het volk wordt de Ruyter dan ook ongekend populair. Echter er spelen ook politieke problemen in Nederland. Er wordt gevochten om de macht door de Oranjeaanhangers en de republikeinen. Aan de ene kant staat de raadspensionaris Johan de Witt, de machtigste man van de Republiek, aan de andere zijde de Oranjeaanhangers die de jonge prins Willem III stadhouder van Nederland willen maken. Het huis Oranje zorgt ervoor dat de Ruyter meegesleurd wordt in de politieke ontwikkelingen. Hij en zijn gezin dreigen de dupe te worden van het Oranjebewind, waarbij
22 | Status Co
de Ruyter op een onmogelijke missie wordt gestuurd. .. Over de film De eerste minuten zijn nog wat onwennig met Frank Lammers in de hoofdrol. Ik kon me er niet van weerhouden om de woorden: ‘snijboontjes, tomaatjes’ niet in mijn
achterhoofd te hebben. In de loop van de film ben je de man, van de welbekende supermarkt, helemaal vergeten en is hij echt Michiel de Ruyter. Hij zet Michiel neer als een man die doet wat goed is voor zijn gezin en zijn vaderland. Een ander pluspunt van de film is de rol van Charles Dance, bekend als Tywin Lanister in Game of Thrones. Echt een typische rol voor hem om de toch strenge, met harde hand regerende koning van Engeland te spelen. Het verdere verhaal volgt redelijk de lijnen van de geschiedenis van Michiel de Ruyter, maar ook van Johan en Cornelis de Wit. Natuurlijk is niet alles honderd procent historisch correct, maar dat doet niet af aan de film met zijn prachtige zeeslagen! De lugubere martelingen zullen niet voor alle ogen en kinderhartjes even prettig zijn, dus ik begrijp ook goed dat er een speciale versie is voor 12 jaar en ouder. Al met al een redelijk historisch correcte film, met prachtige zeeslagen en een andere kijk op Nederland. Ik zou er zeker heen gaan!
Het is wit en het blundert, part II Wegens succes van de coassistenten blunderrubriek in de vorige
editie met leuke reacties, stiekem toch veel herkenning en nieuwe inspiratie (waarvoor dank!), hierbij deel II van de anekdotes en ‘blunders’ van mede coassistenten. Bovendien blijft het simpelweg fijn om te lezen dat je heus niet de enige bent die weleens een ‘echte coassistentenactie’ uithaalt. Daarnaast is ‘transparantie’ een populaire kreet geworden binnen de zorg. Misschien moeten we als jonge generatie dan maar het goede voorbeeld geven en de vuile was Door Elise Schulte buiten hangen. Timing Wanneer je trots je eigen patiënt wilt presenteren tijdens de overdracht, let er dan wel even op dat je dit bij het juiste stuk doet, en niet bij de ontslagen patiënten. Voorstelrondje Bij een nieuw coschap is het vaak overbodig om de titel coasssistent toe te voegen aan je naam, met het brandmerk op je voorhoofd en dat gekleurde boekje in je zak is het vaak al duidelijk genoeg. Gekke boel Tijdens het coschap psychiatrie zijn uitspraken over vreemd en excentriek gedrag erg gevaarlijk, zeker wanneer de grens tussen patiënt en medewerker soms moeilijk te maken is... Orthopedisch talent Tijdens de röntgenbesprekingen is het van belang om de juiste anatomische structuren te herkennen en datgene wat net afwijkt. Het haakje van het botstuk hamatum in de hand valt hier echter niet onder... Sesam open u Deuren die met een pasje opengaan, deuren die automatisch open gaan of toch deuren die je eerst zelf een handje moet helpen...die deur kan er wel hypermodern uitzien, maar toch behoorlijk hard aankomen als je er tegen aan knalt. Vaste klant Kluisjes die geopend moeten worden met je pasje, en die ook nog eens maximaal 20 uur beschikbaar blijven...dat gaat natuurlijk een keertje fout...toch een beetje gênant als de opgeroepen bewakingsman je begint te herkennen als diegene die vorige week ook al ’s z’n kluis heeft dichtgegooid met het personeelspasje er nog in. Rustige start ’s Ochtends is het altijd fijn om even op te starten met een kopje koffie. Staat het apparaat echter naast een vergaderzaal met glazen wanden waar ze druk aan het vergaderen zijn, dan kan je misschien beter uit voorzorg je dagelijkse shot ergens anders halen. Het zou toch jammer zijn als die machine ineens een geweldig kabaal gaat maken en de presentaties tijdelijk stil moeten worden gelegd omdat ze elkaar niet meer kunnen verstaan.
Work-aholic Het is wel even schrikken wanneer je de stem van je moeder hoort nadat jij je privételefoon uit automatisme hebt opgenomen met je achternaam, functie als coassistent en de betreffende afdeling. Kleurrijk Cliniclowns kom je niet erg vaak tegen in het ziekenhuis en daarom is het ook erg bijzonder als je net op een afdeling geweest bent waar je ze hebt gezien en ze vervolgens tot je grote verrassing weer tegen komt op een andere afdeling! Deze verbazing spreek je dan ook uit in een volle wachtruimte en is spontaan bedoeld, totdat je ontdekt dat het kleurrijk geklede echtpaar wat daar op de stoeltjes zit, niet in het ziekenhuis is met de bedoeling om andere mensen aan het lachen te maken... Schaamrood Als je van plan bent om een klemmetje van een vat af te halen tijdens een operatie, let dan eerst even op waar je op richt...in dit geval dus niet op de opererende chirurg zelf...
Jeugdig uiterlijk Tijdens mijn coschap waren er meerdere seniorco’s werkzaam op de afdeling. Dus ik vroeg in het begin van mijn coschap belangstellend aan een jonge collega die daar rondliep hoe zij nu haar coschap erFoutmeting vaarde en of ze nog tips voor me had. Na Tijdens de stationstoets Interne had ik tijdens het bloeddruk meten de arm van de een dodelijke blik zei ze dat ze in haar simulatiepatiënt per ongeluk gedeeltelijk tussen mijn eigen benen gelegd. Pas tegen derde jaar van haar artassistentschap het einde kreeg ik door dat dit misschien niet de meest handige positie was. Ook zat...foutje bedankt! mijn observator was van mening dat de bloeddruk in dit geval niet zo representatief was geweest... Veel dank aan iedereen die voor inspiratie heeft gezorgd! Heb jij nog leuke anekdotes? Zoektocht Blunders die niet aan de orde zijn gekomen Altijd op de meest onverwachte en ongelukkige momenten kan je sein/pieper in dit stuk? Een verhaal wat echt niet kan afgaan. Je moet dan maar net een telefoon in de buurt vinden anders dan blijft dat ontbreken? ding afgaan. Na wat snel speurwerk en toenemende paniek eindig je uiteindelijk Mail dan naar
[email protected] in de lift...telefoon gevonden, maar met zes paar ogen op je gericht inclusief achter- en wie weet is deel III een feit! Niet gevreesd, grondgeluid is dit toch niet de meest ideale plek om een belletje te plegen. de verhalen worden volledig geanomiseerd.
Status Co | 23
Doe het zelf: Hoe maak je jezelf mooi? Reëel is het niet, toch doen we het voortdurend; onszelf vergelijken met de onbereikbare uiterlijke schoonheid die je door billboards en facebook-spam opgedrongen wordt. Door Marieke van Stippent
H
onigs voorbeeld is relatief onschuldig: er is geen mes, naald of anderszins invasief middel gebruikt om haar uiterlijk te veranderen. Deze aanpassingen zijn slechts met Photoshop bewerkstelligd. Omdat je volgens het gezegde helaas toch pijn moet lijden om mooi te willen zijn, zullen hier een aantal bijzondere schoonheidsidealen de revue passeren. Ode aan Obesitas Prijs jezelf gelukkig als je jezelf in de categorie “obesitas” kunt scharen; in Mauritanië is dit een groot goed. Alleen bij vrouwen, welteverstaan (sorry mannen!). Dit schoonheidsideaal gaat echter dusdanig ver dat meisjes al op jonge leeftijd gedwongen overvoed worden (het zogenaamde Leblouh), zodat ze tot de ideale obese omvang komen. Alleen op deze manier kunnen vaders hun dochters uithuwelijken. Dunne vrouwen brengen schaamte voor de familie teweeg, aangezien dit een beeld van armoede oproept. Dit betekent wel dat de meisjes grote hoeveelheden voedsel nodig hebben. Daarnaast wordt vaak melk, extra olie of vet vlees voorgeschoteld. Blijkbaar worden de vaders soms zo tot wanhoop gedreven dat tegenwoordig zelfs groeihormonen, of andere middelen die oorspronkelijk uit de vleesindustrie, aan de meisjes worden toegediend. Niet alleen in Mauritanië is een voluptueus figuur iets om trots op te zijn. Ik kan me nog een bumpy ride naar een Outreach-project in Tanzania herinneren met één van de redactieleden, lekker compact achterin een Jeep met nog een stel verpleegkundestudenten. We werden uitgebreid aangestaard door de jonge vrouwen. Op de terugweg verklaarden ze dit met een compliment. Ze vertelden ons: “You are so fat!”
24 | Status Co
“Make me beautiful” Dat het schoonheidsideaal grotendeels geen natuurlijke schoonheid is heeft journalist Esther Honig wel aangetoond met haar Before & After project. Zij heeft een naturel en face foto van zichzelf verstuurd naar (bijna 40) professionele en hobbymatige fotobewerkers uit 25 verschillende landen met de opdracht ‘make me beautiful’. De resultaten waren verbluffend verschillend: van anemisch bleek tot clownesk bepoederd en beschilderd.
Verbouwereerd vroegen we of ze zich nader wilden verklaren. Blijkbaar is het in Oost-Afrika ook erg mooi om al relatief jong je rondingen te krijgen, en overgewicht is ook hier een teken van welvaart. Desalniettemin waren wij not amused met dit goedbedoelde compliment (ons BMI valt binnen de ±2SD hoor). Hoe dan ook, het is dus helemaal niet essentieel om in de tijd van Rubens te moeten leven om geadoreerd te worden vanwege je lovehandles of muffin-top! Lust voor Lotusvoetjes Maat 45 voor damesschoenen is inderdaad heel vervelend (al ligt je schoenmaat er in de uitverkoop wel vaker nog tussen), maar wees tevreden met het feit
dat je niet als welvarend kind leefde, halverwege eerste millennium in China. Destijds begon in China de traditie om bij jonge dochters de voeten in te binden. Op deze manier zouden de voeten vergroeien en klein blijven, het liefst met een maximale lengte van tien cm. Wederom is dit een teken van welvaart, gezien deze vrouwen zeker niet meer voor fysieke taken ingezet konden worden. Bovendien vonden mannen dit absoluut onweerstaanbaar. Het was erg sexy om als vrouw misvormde voetjes te hebben, waarmee ze alleen nog maar waggelend konden lopen. Begin vorige eeuw kwam er een verbod op het omzwachtelen van lotusvoeten, en de bijbehorende lotusschoentjes. Helaas werd het tegelijkertijd gebruikelijk dat ook vrouwen gingen werken, zelfs degenen met lotusvoetjes. Echter, naar deze pijnlijke taken, en het feit dat deze vrouwen nauwelijks afstanden af konden leggen, werd verder niet omgekeken. Herakles en de Haaientandjes Behalve tandenbleken, het gebruik van beugels om een strakke tandendrij te krijgen, de wens om niet al te grote hazentanden te hebben en misschien een creatieve piercingfetisj, wordt er in het westen weinig geks gedaan met het gebit. De inwoners van de Mentawai-eilanden denken hier anders over. Zij geloven in het hebben van een ziel, en het feit dat een mens waardeloos is zonder. Ook hebben je looks effect op de kwaliteit van je ziel. Deze is lelijk, als je als Mentawai ook ‘lelijk’ bent. Het vijlen en bijschaven van je tanden, totdat het een gebit van haaientanden wordt, draagt volgens dit volk bij aan de schoonheid van je ziel. Vooral meisjes en vrouwen ondergaan dit pijnlijke proces, rond de puberteit of nadat ze getrouwd zijn. Om de pijn tijdelijk te verzachten na de ingreep, kauwen ze op groene bananen (gele bananen lijken mij persoonlijk zachter, maar dat terzijde). Om het andere geslacht niet achter te laten blijven in deze uiterlijke schoonheidscompetitie dragen de mannen van dit volk een leeuwenhuid. Heeft Herakles toch nog een modestatement doorgegeven.
Kaakklem en Kanga’s In Oost-Afrika kom je de Masaï tegen, een primitief levend volk dat een aantal bijzondere gewoonten heeft. Naast het dragen van de kanga, een rode of blauwe omslagdoek, zijn er een paar permanente aanpassingen die je bij veel Masaï aan zult treffen. Ze dragen bijvoorbeeld oorbellen met gewichten om hun oorlellen uit te rekken, iets waar westerlingen alleen maar op hoeven te wachten naarmate de leeftijd toeneemt. Verder is per stam afhankelijk welke littekens op gezichten aangebracht worden. Deze littekens worden vaak al op jonge leeftijd geplaatst. Zo is duidelijk van welke stam dit kind komt. Soms worden juist bij kinderen die veel huilen een aantal kleine sneetjes rond de ogen aangebracht. Hierdoor prikken de tranen in de wondjes, en dit moet het kind bewegen minder te huilen. Geen teken van schoonheid, maar iets waar deze mensen niet trots op waren. Het fenomeen van het ontbreken van een aantal voortanden wordt ook weleens gezien bij Masaï. Echter is dit ook geen schoonheidsideaal, maar een teken van een doorgemaakte ziekte waardoor de betreffende persoon niet heeft kunnen eten. Meestal duidt dit op een doorgemaakte tetanus, waarbij neurotoxinen van Clostridium tetani trismus kunnen veroorzaken en de tanden een belemmering bij het voeden waren. Kortom: je hoeft je dus helemaal geen zorgen te maken over je lovehandles, schoenmaat, tandenrij of ondoordachte tattoos of piercings. Er is altijd wel ergens een volk waarbij jouw onzekerheid een groot goed is. En mocht emigratie nou net niet in jouw toekomstplannen liggen, is er in veel gevallen de plastische chirurgie. Of het RU sportabonnement. Literatuur 1. NTVG: http://www.ntvg.nl/artikelen/trismus-als-symptoom/volledig), 2. www.estherhonig.com
Status Co | 25
Gezien: Topletsel Wie kent het niet? Je vader heeft besloten dat hij de keukenkastjes zelf even zal repareren. Hij gaat in de weer met hamer en spijkers en eindigt vloekend en wild zwaaiend met zijn hand tussen alle onderdelen In plaats van de spijker sloeg hij vol op zijn duim. Een pijnlijke maar veel voorkomende kwaal van de doe-het-zelver... Door Lonneke Elders
Z
o ook in de huisartsenpraktijk. In de spoedkamer zat een man met om zijn duim een flink stuk duct tape. Hij had zijn vader meegenomen en keek wantrouwend mijn kant op. Op de vraag wat er aan de hand was, stak hij zijn duim naar voren. “Ik heb het topje eraf gesneden.” Meneer was kok en had iets te enthousiast een vis gefileerd met het resultaat dat zijn duim mee gefileerd werd. “Het was een scherp mes dus het was er wel in één keer af.” Nu het daadwerkelijke probleem: doe-het-zelver als hij was, had hij het topje er met een dikke laag duct tape weer op geplakt. “Tja, de pleisters waren op en duct tape fixt toch alles?” Het volgende probleem was dat hij er nu iemand naar wilde laten kijken, maar dat hij de tape er niet
26 | Status Co
meer af kreeg. Of we dat niet onder verdoving konden doen. Zo gezegd zo gedaan. Gelukkig was er slechts een wekedelen laesie, het afgesneden topje was echter niet meer te redden. Meneer ging naar huis met een zalfverband, tetanus injectie en het advies zijn vingers nooit meer met duct tape te verbinden. Bij de wondcontrole twee dagen later zag de vinger er weer een stuk beter uit.
Topletsels
Bovengenoemde patiënt was geen zeldzaamheid wat betreft zijn verwonding. Maar liefst 20% van de traumapatiënten die zich op de eerste hulp presenteren heeft een topletsel. Dit type vingerletsel is zowel op oorzaak als uitgebreidheid in
Bij een subunguaal hematoom van meer dan de helft van het nagelbed is dit niet genoeg. In die gevallen is het nagelbed zodanig beschadigd dat je het moet hechten, anders groeit een nagel niet goed terug. Hiervoor moet de nagel eerst verwijderd worden. Daarna hecht je het nagelbed met oplosbare hechtingen en zet je de nagel terug als spalk. Heb je geen nagel meer dan kun je vet gaas gebruiken. Waar je met nagelbeschadigingen ook op moet letten is of er een fractuur is. In die gevallen is het nog belangrijker de nagel terug te plaatsen. Deze spalkt namelijk de vingertop.
te delen. Zo heb je crushletsels (denk hamer of deur), snijletsels (mes, snijmachine, zaag) en gemengde letsels (grasmaaier, gehaktmolen). Qua uitgebreidheid is de meest gebruikte indeling die van Rosenthal waarbij zone één distaal van de benige matrix ligt, zone twee distaal van de lunula en zone drie proximaal van de lunula. Behandelnig van topletsels is afhankelijk van deze indeling. Zo kun je een zone 1 letsel vanzelf laten dichtgroeien, terwijl een zone 2 letsel gehecht moet worden. Meestal gebeurt dit met een VY-plastiek, maar in moeilijkere gevallen kan een plastisch chirurg met gesteelde lappen werken uit een andere vinger of soms zelfs de onderarm of het bovenbeen. Bij zone 3 letsels is het nagelbed zodanig beschadigd dat een nagel niet normaal terug kan groeien. Kleine wonden op dit punt kunnen gehecht worden, maar bij grote wonden kan de vingertop beter geamputeerd worden.
Topletsels zijn dus een veel voorkomend probleem op de eerste hulp en bij de huisarts, waarvan ik de basis principes hierboven kort heb uitgelegd. Deze letsels komen echter in veel soorten en maten voor die allemaal op een andere manier aangepakt moeten worden. Daarom is het voor de eerste hulp artsen onder ons belangrijk om te weten: Gaat een topletsel verder dan de basis of twijfel je? Roep dan een plastisch chirurg. Niets is namelijk zo belangrijk voor de klusser als een goede functie van zijn handen! Literatuur 1. Levend handletselboek voor SEH-artsen, de Klerk 2. Handletsels, 2006 Houpt 3. www.lacerationrepair.com
De blauwe nagel
Behalve snijwonden en amputaties komt een stomp trauma van de vingertop veel voor. Vaak is hierbij de nagel betrokken. Door een klap op de nagel kan een subunguaal hematoom ontstaan. Dit is een erg pijnlijke aangelegenheid. Gelukkig kun je hier op een simpele manier iets aan doen: je pakt een paperclip, verhit deze tot hij gloeit en boort er een gaatje mee in de nagel. Dit kun je zonder verdoving doen en het verlicht direct de pijn. Status Co | 27
In het zonnetje Anneke In het voorwoord is het al even genoemd. We hebben een nieuwe voorzitter. Bij deze willen we graag Anneke bedanken voor al haar inzet en doorzettingsvermogen tijdens zowel creatief goede als financieel moeilijke tijden. Mede dankzij jou inzet is de status co nu in een nieuw jasje gegoten en ligt er ieder kwartaal weer een mooi tijdschrift op de deurmat. Veel plezier tijdens je afsluitende coschappen namens de rest van de Status Co. Geslaagden, van harte gefeliciteerd! December 2014
Januari 2015
Februari 2015
Mevr I.M.A. Adan Mevr A. Barkmann Dhr A.M.J. van Daele Mevr K.H.W. Dautzenberg Mevr Z. Güveli Mevr E.W.J. Hoogstraten Dhr T. IJzermans Dhr G.W.B. Janssen Mevr L.Y. van de Laar Mevr I.H.M. Meeuwis Mevr L.J.A. Meijer Dhr P.J.C. Meurs Dhr R. Mollee Mevr R.S. Mulders Mevr F. Özin Mevr L. Paasse Mevr K.P. Pluijmen Dhr J.H. Pouwels Mevr S.E.J.M. van Schayik Dhr O.van Schijndel Mevr N.M. Schrijvers Dhr M.J.J. Smeekens Dhr R. Stokman
Dhr P.G.J. Arts Dhr J.J.M.G. van den Boogaard Dhr B. Overdorp Dhr M.T.J. Peeters Dhr R.P.H. Raijmakers Dhr S.J. van Rooijen Dhr M. Smits Dhr D.A.H. van der Steen Dhr W. Venderink Dhr J.F.M. Verbeek Dhr D.H.J. Rientjes Mevr M.G. Aarninkhof Mevr F.M. Blankert Mevr J. Bloem Mevr A. de Bruijn Mevr N.G. ten Den Mevr S.M.A. van Dorst Mevr I.A.L. van den Dungen Mevr F.J. Geessink Mevr M. Groot-Zevert Mevr E.A.M. Hesius Mevr A.L.C.J.R.M. Huijben Mevr P.J.A. Janssen Mevr R. Joosten Mevr E.S.B. van Kleef Mevr J. Kooiman Mevr L.M.A. Korf Mevr M.G.G.A. Kuijs Mevr S.J.M. Laumer Mevr E.J.C. Leer Mevr R.G.C. Nielen Mevr K.J.W. van Overdijk Mevr A.W. Pouwer Mevr E.M.I. Reus Mevr A.M. Reuser Mevr A. Scholte Mevr J.M. Schulpen Mevr L. Schuur Mevr J.P.M. van Sluisveld Mevr R. Smit Mevr M.P. Smits Mevr H.L. Spaargaren Mevr S.A.M. van de Ven Mevr I.J. Vermeer Mevr F.T. Vermeulen Mevr M.F.A. Verploegen Mevr F.E.R. Vuik Mevr M.C.W. van Wegen Mevr S.Z. Wennmacker
Dhr V.L. Aengevaeren Mevr P.J.H. Barten Mevr L.A.C. van den Bemd Mevr A.D.M. Boskamp Dhr D.O.D.S. Butenaerts Dhr D.I.M. van Dort Mevr E.G.T. Ederveen Mevr A. van Gennip Mevr M.A.P. Hems Mevr M. Hoevenaars Mevr A.F.M. Jansen Mevr P.C. Klok Mevr L.C.M. Kwekkeboom Mevr L. Lagerweij Dhr D.W.P. de Leest Mevr M.A.P. Ligthart Mevr M.M. van de Meeberg Mevr C.A. Meester Mevr C.A.M. van Otterdijk Mevr B.G.J. Pistorius Mevr N. Pollmann Mevr J. Prijs Dhr C. Reijnen Mevr D. Seljogi Mevr A.T. Smid Mevr L. Sondag Mevr I.J.M. Thoonen Mevr S.T. Timman Mevr L. Veldhoven Mevr E.M.W. van de Ven Dhr M.P.J. Voet Dhr M.A.J. van de Weijer Mevr K.L. Wijnsma Dhr J.A. Willemse Mevr S. Wuijten
Dhr S.Z. Zewari
28 | Status Co
