StatuS Co. Magazine voor coassistenten. Made in Nijmegen

StatuS Co Magazine voor coassistenten

Made in Nijmegen Jaargang 29 - nummer 2 - JUNI 2011

JE LOOPBAAN START MET HET MEDISCH STUDENTEN PAKKET Volg je een medische studie? Dan weet jij als geen ander dat jouw opleiding langer duurt dan de meeste andere. Je bankzaken regel je dus liever in één keer goed, zodat je er tijdens je studie geen omkijken naar hebt. Voor jou is er daarom het Medisch Studenten Pakket van ABN AMRO; speciaal voor studenten geneeskunde, tandheelkunde, diergeneeskunde en farmacie. Ook een Medisch Studenten Pakket afsluiten? Je regelt het snel bij een ABN AMRO vestiging bij jou in de buurt. Of bij een van de medische faculteitsshops in de studentensteden. Vraag onze adviseurs om meer informatie of kijk op abnamro.nl/medischestudent

210009175 0991 Adv medisch studenten pakket.indd 1

- pagina 2 -

06-04-11 10:08

Colofon Status Co

Inhoud

Periodiek voor coassistenten Jaargang 29, nummer 2 Juni 2011

   Altijd Nijmegen Van de redactie Uit! Agenda Met het oog op de boog Greetings from... Nijmegen Happen tijdens de coschappen Column: De kleren maken de dokter Korte- en lange termijneffecten van kernstraling op het menselijk lichaam Bevries je oöcyt: wel of niet? Recensie: Tess Gerritsen - Koud hart Recensie: Herman Koch - Zomerhuis met zwembad Specialisme uitgelicht: Huisartsgeneeskunde Ko-Raad Eeuwenoude verhalen in het prachtige Egypte Virtuele kroegentocht door Nijmegen "Op zoek naar het geluk in Kronenburg Park" Kruiswoord-cryptogram Wat zie jij? Een grensoverschrijdend weekend: het LOCA-COngres Proeverij streekproducten UMC St Radboud: Verleden, heden en toekomst Coschap van het jaarverkiezing 2010: and the winner is... Column: Wat een streek! Co van de maand: Whitney Koeiman Abstract Oplossingen kruiswoord-cryptogram & Wat zie jij? Geslaagden

Status Co is een periodiek tijdschrift voor en door de coassistent van de Radboud Univer­ siteit Nijmegen, en verschijnt vier keer per jaar. Status Co wordt verzonden naar alle coassistenten en geaffilieerde ziekenhuizen waar Nijmeegse coassistenten stage lopen. Redactieadres Stichting Status Co Nijmegen Universitair Medisch Centrum St Radboud Geert Grooteplein-Noord 15, kamer 3.06 6525 EZ Nijmegen telefoon:    024-3616901 e-mail:        [email protected] website:     www.ko-raad.nl > status co Redactie Amilie Boonstra, Maartje Cissen, Eef Hen­ driks, Elke van Herpen, Sabine Janssen, Pim Keurlings, Lidewij Overweg, Mijke Pelkman, Sarah Sloot, Marieke Wever Co-auteurs Eefje van der Heijden, vacatures   Hoofdredactie Sarah Sloot Eindredactie & lay-out Pim Keurlings (chef), Elke van Herpen, Maartje Cissen Secretaris Elke van Herpen Penningmeester Marieke Wever Drukwerk Jonge Helden bv, Giesbeek (oplage: 1100)

4  4 4 5 6 6 7 8 10 11 11 12 14 16 17 18 19 19 20 21 22 24 24 25 26 27 28

 

De redactie bedankt iedereen die heeft meegewerkt aan deze Status Co. De volgende Status Co verschijnt in sep­ tember 2011, de deadline voor deze edi­ tie is op 20 augustus 2011. Het aanleve­ ren van kopij wordt zeer op prijs gesteld. De redactie van Status Co is onafhankelijk; plaatsing van artikelen, mededelingen of brieven houdt niet noodzakelijkerwijs in dat de redactie de boodschap, doelstellingen of meningen van de instelling of persoon in kwestie onderschrijft. De eindredactie houdt zich het recht voor artikelen, brieven of mededelingen te wijzi­ gen, in te korten of niet te plaatsen. Het is niet toegestaan om, zonder vooraf­ gaande toestemming van de redactie, ge­ publiceerde artikelen of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of an­ derszins openbaar te maken of te verveel­ voudigen. © 2011, Stichting Status Co Nijmegen

Foto hierboven: Verpleegstersflat (1958). Foto's op de voorkant van de Status Co: linksboven Huize Heyendaal, rechtsboven de kraamafdeling (1956), linksonder de afdeling Radiologie (1960), rechtsonder terreinfoto vanuit de lucht (1956). Foto's beschikbaar gesteld door de productgroep Communicatie van het UMC St. Radboud.

- pagina 3 -

Altijd Nijmegen

Uit! Agenda

'Altijd Nijmegen' is, voor wie het nog niet wist, al sinds 2008 de slogan van Nijmegen. Deze slogan combineert namelijk 'het unieke historische kenmerk van de oudste stad van Neder­ land met de hedendaagse dynamiek en het innovatieve klimaat van de stad'.

Iedere vrijdag Caribbean Salsa Party Heb je ooit in een ver verleden een salsa­ cursus gevolgd en ben je benieuwd wat er nog van over is? Ga je op vakantie en wordt het tijd je heupen los te gooien? Iedere vrijdag is er bij dansschool Ammanne een salsa-avond, van 21.00 uur tot diep in de nacht. Tot 22.30 uur is de entree gratis, daarna kost het € 5,00.   Vrijdag 10 juni Nijmegen Zingt Op de Grote Markt begint om 20.00 uur ‘­ Nijmegen Zingt’, waarbij onder het pu­ bliek krantjes worden verspreid met mee­ zingers. Muzikale begeleiding vindt plaats door een voorzingend koor op het voor de gelegenheid opgebouwde podium. Je hoeft niet in je eentje te zingen; vorig jaar werd het evenement door meer dan 3500 mensen bezocht.   Zondag 26 juni Kleurrijk Hatert Vond je Hatert maar een saaie boel? Ben je blij dat je je kamer in Vossenveld eindelijk hebt kunnen verruilen voor iets dat dichter bij het bruisende centrum van Nijmegen ligt? Op deze dag knokt multi-culti Hatert zich van 11.00-17.00 uur keihard terug! Op het marktterrein worden een braderie, rommelmarkt, multiculturele manifestatie en infomarkt georganiseerd.

Met het grootste evenement van het jaar, de Vierdaagse, in het verschiet, vond de redactie het hoog tijd een nummer te wijden aan Nijmegen en omstreken. Daarbij focussen we na­ tuurlijk op ons eigen Radboud in een drieluik over verleden, heden en toekomst van het ziekenhuis, maar andere typisch Nijmeegse dingen (zoals de veneuze boog... wie herinnert hem nog van Interne?) ontbreken niet. Als specialisme is deze keer Huisartsgeneeskunde aan de beurt en verder zijn we Nijmegen in gedoken om kroegen te testen en Marikenbrood te verorberen. De redactie wenst iedereen een prettige vakantie en veel plezier bij de Vierdaagsefeesten! Sarah Sloot, voorzitter Status Co

De redactie van Status Co: Bovenste rij (v.l.n.r.): Pim Keurlings, Sabine Janssen, Amilie Boonstra, Maartje Cissen, Mijke Pelkman. Onderste rij (v.l.n.r.): Eef Hendriks, Marieke Wever, Elke van Herpen, Sarah Sloot, Lidewij Overweg.

Van de redactie Rectificatie Op de achterzijde van de afgelopen editie Status Co (jaargang 29 nummer 1) stond per abuis bij de geslaagden van februari 2011 vermeld: Mw. L.E.M. Schoenmaker. Dit had moeten zijn: Mw. L.E.M. Schoenmakers. Onze excuses, de eindredactie. Oproep: word co-auteur! Sinds deze editie van Status Co is er een nieuwe functie in het leven geroepen binnen onze groep van Status Co’ers: de zogenaamde co-auteurs. Dit zijn min of meer vaste artikelschrij­ vers, die zo nu en dan (of juist elke editie, afhankelijk van wat je zelf wil) een artikel schrijven voor de Status Co. Een co-auteur neemt geen zitting in de redactie en is daarmee niet belast met redactionele taken, maar benut wel zijn schrijverstalenten om thema-artikelen, me­ disch-technische artikelen of rubrieken als de column of de recepten te verzorgen. Momen­ teel zijn nog enkele co-auteurplekken vrij. Lijkt het je dus wel wat, vraag dan vrijblijvend om meer informatie of probeer het gewoon eens uit tijdens de komende SC-editie. Stuur een bericht naar [email protected].

- pagina 4 -

  Zaterdag 16 t/m vrijdag 22 juli Vierdaagsefeesten Het is weer zo ver: de Vierdaagsefeesten barsten in volle hevigheid los! Het pro­ gramma bestaat onder andere uit Waylon en het traditionele vuurwerk ‘De Waal in Vlammen’. Meelopen kan natuurlijk ook.   Zaterdag 27 en zondag 28 augustus Gebroeders van Limburg Festival Voor wie het nog niet spontaan was opge­ vallen: al enkele jaren is Nijmegen Cen­ trum gedurende het laatste weekend van augustus gehuld in Middeleeuwse sferen. Het programma is nog niet volledig be­ kend, maar net als vorig jaar zal het volk worden zoet gehouden met Brood en Spelen.

Met het oog op de boog Verkregen, verguist en vergeten: het lot van menig veneuze boog. Het enthousias­ me van menig Nijmeegs internist ten spijt lijkt dit medisch-diagnostisch hulpstuk op weg een museumstuk te verworden. Reden te meer om dit omstreden diagnos­ tisch hulmiddel in dit themanummer "­ streekproduct" eens onder de aandacht te brengen. Een veelgehoorde kreet is dat de boog enkel in regio Nijmegen nog een bestaan kent. Is dit altijd al zo geweest? Hoe bekend is hij buiten Nijmegen? En wat doen Nijmeegse coassistenten over het algemeen met hun veneuze boog? Dit, en weinig meer, in onderstaand artikel. Door: Sabine Janssen Verleden Het gebruik van de vena jugularis externa als manometer om de druk in het rechter atrium te meten, werd in 1930 voor het eerst be­ schreven door Lewis, een cardioloog en on­ derzoeker aan de University College Hospital in Londen. Borst en Molhuysen, beiden ver­ bonden aan de Universiteit van Amsterdam, modificeerden de initiële meetmethode. Hiermee bestond een relatief eenvoudige en goedkope methode om te differentiëren tussen cardiale en niet-cardiale oorzaken van bijvoorbeeld dyspneu en oedeem. Met de komst van de directe drukmeting en de echocardiografie gingen steeds meer stem­ men op om meting van de centraal veneuze druk bij lichamelijk onderzoek te beperken tot een grove inschatting als "te hoog" / "normaal". In 1999 deed de Maastrichtse prof. dr. De Leeuw nog een oproep in het NTvG om een (correcte) toepassing van de veneuze boog in de kliniek te behouden. In 2003 klonk, vanuit het UMC St Radboud, de laatste wan­ hoopskreet om dit hulpmiddeltje in ere en gebruik te houden, ditmaal uit de mond van prof. dr. Van ’t Laar. Kortom: hoewel de veneu­ ze boog tegenwoordig met name als een Nijmeegs stokpaardje wordt beschouwd,

heeft deze in het verleden aanhangers uit verschillende steden en landen gekend. Heden Hoe bekend is de veneuze boog buiten de regio Nijmegen? Studenten van verschillen­ de medische faculteiten bestudeerden een plaatje van de boog en opperden wat dit stukje vernuft is en waar het mogelijk voor dient: “Het is een veneuze boog om de centraal veneuze druk te meten. Een van onze huis­ arts-docenten zweert bij dit ding, dus we hebben er ook al flink mee moeten oefenen. Maar verder ken ik geen enkele AMC-arts die er regelmatig mee werkt, dus ik betwijfel of we het zelf ooit fanatiek gaan gebruiken.” Anouk, 3e jaars (UvA, Amsterdam) “Hm, dit voorwerp ben ik tijdens mijn co­ schappen in Maastricht nog nooit tegengeko­ men. Het lijkt gevuld te zijn met een vloeistof en links lijkt een luchtbel te zitten... Het doet me dus enigszins denken aan een waterpas. Misschien dat het dient als een soort graden­ boog om de gibbus-hoek bij een scoliose te bepalen?”  Floris, 5e jaars (UM, Maastricht) “Tsja, dit is iets om de druk mee te meten. Nooit gebruikt, nooit gekocht, maar heb er wel ooit eens uitleg over gekregen.” Maarten, 6e jaars (UU, Utrecht) “Nooit gezien. Misschien is het een slangetje om een holte mee op te meten? Of een alter­ natief intubeerslangetje?” Lisette, 4e jaars (VUmc, Amsterdam) Toekomst Als onderdeel van het populaire "pakketje co" behoort de veneuze boog tot de basisuitrus­ ting van vrijwel iedere Nijmeegse coassistent. Tijdens het coschap Interne geneeskunde mag hij ook vaak nog mee op stap; hierna is z’n bestemming onzeker. Via het UMCN stu­ dentenprikbord vroeg ik wat er met jullie boogjes was gebeurd. Enkele bestemmin­ gen: 1. In praktijk toegepast • “Ik gebruik het ambachtelijk ontworpen in­ strumentje enkel als tijdverdrijf tijdens de minder spannende momenten van de co­ schappen: prachtig om dat luchtbelletje zo soepeltjes te zien glijden door de gele olie.” 2. Diep weggestopt en niet meer tevoorschijn gehaald • “In de periferie word je uitgelachen als je met dat ding aan komt zetten." • “Toen een cardioloog begon te lachen en vroeg wat ik met dat ding allemaal wel niet

van plan was, ben ik er maar mee gestopt." • "Ik heb de mijne maar verkocht, nadat een assistent Interne (buiten Nijmegen) mij een CVD zag meten en mij lachend vroeg wat ik in godsnaam aan het doen was." • “Bij mij werd bij elke patient de opmerking gemaakt: 'En wat doen jullie dan in Nijmegen? ' 'Doe maar!' En dan sta je daar, met je veneu­ ze boog... wat een onding!”

3. Gesneuveld • “De mijne heeft het na één coschap al bege­ ven, de bel is nu zo groot, kan er helemaal niks mee...” • “Die van mij is geëindigd in de wasautomaat van het Radboud, in mijn derde week Interne. Tijdens Gynaecologie vond ik een nieuwe, in de schone was, welke nu nog maagdelijk ongebruikt in mijn medisch instrumenten tasje zit.” • “Ik heb ‘m na CIKF nooit meer gebruikt. Hij is ook overleden in mijn tas, wat een zooi die olie!” • “Tijdens mijn tweede week Interne ontdekte ik tijdens de treinreis naar huis een grote vlek in mijn rok, waarvan ik de herkomst niet kon bedenken. De volgende dag haalde ik mijn veneuze boog tevoorschijn: in twee stukken. De boog heb ik nooit meer gebruikt, de vlek is er helaas nooit meer uit gegaan.” • “Toen ik dat ding tijdens CIKF wilde gaan gebruiken was de luchtbel zelfs verdwenen... Heb ‘m daarna nooit meer gebruikt dus.” 4. Tweede bestemming • “De mijne heeft een tweede leven als water­ pas gekregen!” • “Mijn veneuze boog is nog van mijn vader geweest. Na zijn coschappen heeft hij hem bewaard, om schilderijtjes recht mee op te hangen!” In conclusie: het is te betwijfelen of de veneu­ ze boog een status als Nijmeegs streekpro­ duct verdient. Weliswaar zal iedere UMCNopgeleide coassistent dit item herkennen, de meesten stoppen ‘m diep weg zodra ze uit het gezichtsveld van de Radboud internist zijn. Toch jammer, want hij is zo handig... in theo­ rie! Literatuur 1. McGee (1998), Am Heart J; 136(1):10-8. 2. Borst (1952), Lancet II:304-9. 3. Lewis (1930), BMJ;I:849-52. 4. De Leeuw (1999), NTvG;143:1692-6. 5. Van 't Laar (2003), The Neth J of Med; 61 (7): 268-72.

- pagina 5 -

Greetings from... Nijmegen “Groeten uit…” verandert voor deze ene maal in “Greetings from...”. Een greep uit de reacties die buitenlandse studenten gaven over Nijmegen. Zij hebben via IFMSA een maand stage gelopen in het UMC St. Radboud. In de meeste reacties kun je een beetje proeven dat het ze allemaal heel erg mee­ viel, wonen en werken in Nijmegen, na de lichte teleurstelling die indeling in een onbekende stad, waarvan je de naam niet eens kunt uitspreken, met zich meebrengt.

Chirurgie: “I really didn’t expect being treated so well in the department. They treated me like I was an “arts-assistant” or the others Dutch students. I even could assist some surgerys and every­ one was worried about my learning. They really wanted that I enjoyed the clerkship.”

Door: Marieke Wever Virág en Martón uit Hongarije, na hun stage op Interne Geneeskunde en Orthopedie: “Nijmegen looked very friendly on pictures, like a city where you find yourself at home. We arrived on a sunny, warm Sunday afternoon. The buildings and the hospital were very charming for the first time.Later on, du­ ring the month we just enjoyed the city every single day. We lived five minutes from the center, all kind of shops were close . The whole city is very nice, great buildings, river, bridges, cycling roads. If any of my friends will travel to your country I will suggest them to visit Nijmegen (but first learn the pronunciation).” Gabriel uit Brazilië, na zijn stage op Plastische

Marie-Claire uit Malta, na haar stage op Neu­ rologie: "I also enjoyed Nijmegen centre, there are many shops so there is quite a selection. I loved walking along the Waalkade, this was one of my favourite places in Nijmegen." Hermann uit Brazilië, na zijn stage op Heel­ kunde: “I had a wonderfull time here in Holland, and I completely fell in love with Nijmegen. A liked here so much that I miss here more than my home town.” Daniel uit Ghana, na de stage op Heelkunde: “With respect to living in Nijmegen, I found out that prices of goods were more expensive

than I expected. Also, it was initially difficult to find my way around the city although I had a map at my disposal.” Michal uit Polen, na zijn stage op Kindercardi­ ologie: “All I can say it is a beautiful and charming country and Nijmegen is a place for fun, work and study - all in one.” Heleno uit Brazilië, na zijn stage op Heelkun­ de: "I felt very well being in Nijmegen. The city is very interesting and the weather is fine. The hospital is outstanding and very well organi­ zed: lovely." Adnan uit Turkije, na de stage op Medische Oncologie: “The first feeling was wired when I heard that I’m going to do an internship in Nijmegen. Because I didn’t write Nijmegen as a choice and I just wanted to do my internship in Am­ sterdam like every foreign student. However, I liked nearly everything about the hospital, about the service and about the city that i’ve done my internship.” Citaten uit verslagen van de studenten, ge­ plaatst met medeweten van de betreffende studenten.

Happen tijdens de coschappen Pasta puttanesca Door: Sarah Sloot Pasta puttanesca, of, in de vertaalde versie, ‘hoerenpasta’, is een heerlijk lichte zomerpasta die het ondanks zijn wat exotische ingrediënten prima doet in de studentenkeuken. Er doen verschillende theorieën de ronde over de herkomst van de naam: de een zegt dat pasta putta­ nesca traditioneel geserveerd werd door de dames van lichte zeden in Italië, de ander zegt dat de naam afkomstig is van de rode en zwarte kleur van de saus. Hoewel de saus eigenlijk met spaghetti moet worden gegeten, past hij ook prima bij penne. Ansjovisfilets zijn uit zichzelf al heel zout, dus de saus heeft geen extra zout nodig. Ingrediënten (voor 4 personen) Olijfolie, 2 teentjes knoflook (gesneden, niet geperst), 1 aubergine, 1 kleine rode peper, 2 blikjes ansjovisfilets, 1 blik tomaten, 2 verse tomaten, een half potje zwarte olijvenringetjes, 400 gram spaghetti, zout, peper en oregano. Recept 1.    Snijd de aubergine in dunne plakken. Halveer de plakken en gril ze in een pan        met wat olie aan beide kanten tot ze zacht zijn. 2.    Snijd ondertussen de knoflook en de pepers fijn en fruit ze in een pan met        wat olie. 3.    Snijd de ansjovis in grove stukken en voeg die toe aan de pan. 4.    Snijd de tomaten in stukjes (haal het kroontje eruit) en voeg ze samen met        de tomaten uit blik, de olijven en de oregano toe aan de pan. 5.    Breng alles aan de kook en laat het zachtjes een minuut of 10 doorkoken. 6.    Doe de plakken aubergine erbij en kook nog een kleine 5 minuten door. 7.    Kook ondertussen de pasta in een pan kokend water met wat zout. 8.    Strooi wat peper over de saus.  

- pagina 6 -

Column: De kleren maken de dokter Al enkele maanden mag ik mezelf 'coassistent' noemen. Okee, soms sjoemel ik met ‘dokter in opleiding’ of ‘bijna-arts’, maar al snel genoeg merken de patiënten dat ik niet degene ben die de uiteindelijke knoop zal doorhakken. In deze eerste, hopelijk terugkerende, column wil ik een van mijn onzekerheden waar ik als coassistent mee te kampen heb delen; de klederdracht van de co.  “De kleeren maken den man” luidt het eeuwenoude spreekwoord. We worden beoordeeld, geschat en geacht op de kleding die we dragen, daar hoeft geen wetenschappelijk onderzoek aan gewijt te worden, zou je denken. Zou menig specialist die kiest voor de fameuze ‘(rode) pantalon’ dit ook hebben gedacht? Waar de coassistent van nu zich nog laat zien met een casual spijkerbroek, daar verruilt de specialist dit voor een net gestreken katoenen versie. In principe is hier niks op tegen, draag vooral waar je je zelf comfortabel en fijn in voelt. Zo dacht ik er tot mijn coschap Neurologie over.

Op een zonnige lentedag was ik mijn warme leren winterlaarsjes zat. Peinzend stond ik voor mijn schoenenrek, met als belangrijkste vraag “Op welke schoenen kan ik een dag blaarloos volbrengen?”. De ballerina’s vielen al snel af en ook de té lompe Birckenstocks leken geen optie. In alle gekte trok ik mijn half hoge off-white All-Stars aan. Halverwege de dag, uiteraard blaarloos, kwam er tijdens de lunch een discussie tussen mij en mijn mede-co op gang, met als conclusie aan diens zijde dat mijn gympen toch echt ‘not done’ waren. Schouder­ optrekkend vertelde ik deze dat deze opvatting mij niet zoveel deed, zij het niet dat ik een paar weken later tijdens mijn eindgesprek door de opleider opnieuw werd aangesproken op mijn sneaker-gedrag. “Niet fatsoenlijk” en “gebrek aan vertrouwen bij patiënt” waren de hoofdargumenten van deze twee personen in kwestie. Nu was het bij mijn volgende coschap Psychiatrie geen dooddoender om je tussen de bloemen-blousjes van de psychiaters wat casual te kleden, maar toch heb ik mijn All-Stars veilig in het rek laten staan. Tijdens de naweek herrees tijdens de thema-werkgroep de vraag opnieuw. We praatten over klederdracht, de do’s en de don’ts. Zwijgend hield ik mijn mond toen het over fatsoenlijk kleden ging, waarbij ik dacht “Moet ik me dan echt wat meer zakelijk gaan kleden”?  In Groningen deden ze hier afgelopen jaar onderzoek naar. Zij gingen op zoek of de kledingstijl van een arts invloed heeft op de mate van vertrouwen van patiënten. 116 patiënten (allen 65 jaar en ouder en afkomstig uit het Noorden) en een groep professionals (meerendeel arts), kregen een aantal kledingstijlen op foto’s te zien, waarbij er werd gescoord op een numerieke schaal van 0 tot 10. De stijlen waaruit gekozen kon worden waren respectievelijk zakelijke-, formele-, semiformele  en vrijetijdskleding. Een van de conclusies uit dit onderzoek was dat vooral bij oudere artsen het dragen van vrijetijdskleding weinig gewaardeerd werd. Daar kan ik zeker inkomen. Om nu bijvoorbeeld Prof. Dr. Van der Meer op Adidas schoenen tegen te komen, nee, dat roept ook bij mij zo z’n vraagtekens op. Een andere conclusie was, dat voornamelijk de professionals zich de kledingstijl van een collega aan leken te trekken. Opvallend genoeg bleek dit voor de patiëntengroep een minder groot issue te zijn, er was slechts een lichte voorkeur voor een semi-formele look. Toch kwamen de auteurs met een overall statement dat de ijdelheid van een arts een functionele eigenschap is. Met andere woorden; een beetje verwaandheid met een tikkeltje trots kan geen kwaad. Zelf vind ik deze term wat overrated, want ijdelheid is niet per definitie een positieve eigenschap en staat wat mij betreft niet synoniem aan een verzorgd uiterlijk.

Waar over de manier van kledingdracht dus geen eenduidig advies kan worden gegeven, is daar over het ‘witte-jas’ effect wel bewijs. 68% van de patiënten heeft meer vertrouwen in een arts die een witte jas draagt. En ik spreek denk ik niet alleen voor mezelf als ik zeg dat ik me daar dan zeer zeker wel in kan vinden. Tijdens mijn coschap Psychiatrie heb ik dat oversized witte kledingstuk soms oprecht gemist. Eerlijk moet ik bekennen dat ik het tot op de dag van vandaag nog niet heb aangedurfd mijn All-Stars opnieuw onder te binden. Daaren­ tegen draag ik nog steeds niet consequent nette spijkerbroeken of rokken/jurken tot over mijn knieën. Maar na het lezen van bovenstaan­ de artikelen, denk ik dat ik de uitdaging binnenkort maar weer eens aanga, mét witte jas, dat dan weer wel. Mijke Pelkman Literatuur 1. J.W.H. Kocks et al. Kleren maken de dokter. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A2898 2. Nihalani ND, Kunwar A, Staller J, Lamberti JS. How should psychiatrists dress? Community Ment Health J. 2006;42:291-302 3. Rehman SU, Nietert PJ, Cope DW, Kilpatrick AO. What to wear today? Effect of doctor’s attire on the trust and confidence of patients. Am J Med. 2005;118:1279-86

- pagina 7 -

Korte - en lange termijneffecten van kernstraling op het menselijk lichaam Op 11 maart 2011 trof een aardbeving van 9.0 op de schaal van Richter de oostkust van Japan. Het totale aantal slachtoffers van de aardbeving en dienvolgende tsuna­ mi moet nog worden vastgesteld, echter de officiële schatting reikt tot boven de 14.000. Het natuurgeweld veroorzaakte ook substantiële schade aan de Fukushima Daiichi kerncentrale. De gevolgen hiervan zijn nog onduidelijk. De geschiedenis en literatuur tonen ons aan de hand van de ongelukken op Three Mile Island in Penn­ sylvania in 1979 en Tsjernobyl in Oekraïne in 1986 wat potentiële gevolgen van kern­ rampen kunnen zijn.

De brandstof in een kerncentrale, een isotoop van uranium of plutonium, ondergaat splij­ ting om energie te produceren, nodig voor de productie van stoom om turbine aangedre­ ven generatoren aan te jagen. Naast de vrij­ komende energie, ontstaan radioactieve splijtproducten. In geval van een ongeluk is de grootste zorg dat de beschermende struc­ tuur, de kern, die de brandstof en splijtpro­ ducten bevat, schade oploopt, waarbij radio­ actieve elementen kunnen ontsnappen. Eén oorzaak is falen van het koelsysteem van deze kern. Op zo'n moment kunnen de kernreactor en zelfs de brandstof zelf, partiëel tot com­ pleet smelten. Verhoogde temperaturen en drukken kunnen leiden tot explosies in de reactor, waardoor radioactief materiaal ver­ spreidt. In de meeste kerncentrales zijn de potentiële effecten van falen van het koelsys­ teem geminimaliseerd door de kernreactor te omringen met een stalen vat, die op zijn beurt is omringd door een luchtdichte, gewapend betonnen structuur, ontworpen om radioac­ tief materiaal oneindig te kunnen herbergen. Bij de partiële meltdown op Three Mile Island vervulde de beschermende structuur haar doel, waardoor een minimale hoeveelheid straling vrijkwam. De Tsjernobyl kernreactor was helaas niet voorzien van een zulke be­ scherming. De explosies en de daaropvolgen-

                                          Figuur 1   de brand stuurden een enorme wolk radioac­ tief materiaal de atmosfeer in. Het ongeluk op Three Miles Island heeft nog niet geleid tot meetbare gezondheidseffecten; Tsjernobyl leidde tot 28 doden gerelateerd aan stralings­ blootstelling in het eerste jaar na het ongeluk. De situatie in Fukushima, hoewel nog spelen­ de, zal qua ernst in straling en gezondheidge­ vaar waarschijnlijk tussen de twee voorge­ noemde terecht komen.        Blootstelling van mensen aan straling ten gevolge van ongelukken met een kernreactor kan op drie manieren plaatsvinden: totale of partiële lichaamsblootstelling als resultaat van nabijheid bij een stralingsbron, externe contaminatie, en interne contaminatie. Tota­ le of partiële lichaamsblootstelling ontstaat indien een externe bron het lichaam, opper­ vlakkig op de huid, dan wel diep in interne organen, bestraalt, waarbij de diepte afhangt van het type en de energie van de straling. Bèta-straling penetreert ondiep, met name alleen de huid, waarbij hoog energetische gamma-straling tot in de diepte komt. Bij kerncentrale ongelukken worden alleen di-

                                  

                               

Door: Eef Hendriks

- pagina 8 -

                                            recte medewerkers en reddingsdiensten aan deze totale of partiële lichaamsblootstelling onderworpen. Indien zij niet zijn gecontami­ neerd, zijn zij niet radioactief voor mensen om hen heen. Externe contaminatie ontstaat wanneer splijtproducten zich op het mense­ lijk lichaam nestelen. Bewoners in de nabij­ heid van een kernreactor ongeluk wordt hierom geadviseerd een periode binnenshuis te blijven. Interne contaminatie ontstaat wanneer splijtproducten worden ingeslikt, geïnhaleerd of het lichaam via open wonden binnenkomen. Dit is het primaire mechanis­ me waardoor grote aantallen mensen rond een ongeluk met een kernreactor bloot komen te staan aan straling. Na Tsjernobyl hebben naar schatting vijf miljoen mensen in de regio een overdosis straling ondervonden, met name door interne contaminatie. Tussen de stralingsblootstelling in Tsjernobyl en Japan zitten een aantal verschillen, onder andere de lang- versus kortdurende bloot­ stelling en de met name interne - versus ex­ terne contaminatie. Afhankelijk van dynami­ sche meteorologische condities, waaronder wind, bewolking, temperatuur, vochtigheids­ graad, samen met verschillende eigenschap­ pen van de radioactieve deeltjes, werd in Tsjernobyl en wordt in Fukushima, radioacti­ viteit verspreid (Figuur 1). Kernreactor ongelukken kunnen een reeks radioisotopen de omgeving in laten ontsnap­ pen. Het gezondheidsrisico van elk radioiso­ toop is afhankelijk van een aantal factoren. Radioisotopen met een zeer korte halfwaar­ detijd, een zeer lange halfwaardetijd, isoto­ pen in gasvorm en isotopen in zeer lage hoeveelheden veroorzaken weinig interne en externe contaminatie. Daarentegen is iodi­ ne-131 een belangrijke bron van morbiditeit vanwege zijn hoeveelheid bij vrijkomen, en  

neiging zich in de grond te nestelen. Het kan worden geïnhaleerd of geconsumeerd, nadat het de voedselketen is binnengekomen, met name via fruit, groenten, melk en grondwater. Eénmaal het lichaam binnen, accumuleert het snel in de schildklier, vanwaar het bèta-­ straling uitzendt. Bij Fukushima kan een addi­ tionele route zijn aangedaan, namelijk de zeeflora. In zee vindt echter snelle verdun­ ning plaats. Op moleculair niveau is het primaire gevolg van stralingsblootstelling DNA schade. Deze wordt volledig hersteld, is onschuldig, of zal resulteren in dysfunctie, carcinogenese of celdood. Het klinische effect van stralings­ blootstelling is afhankelijk van een aantal variabelen, als het type blootstelling, het type weefsel dat is blootgesteld, het stralingstype, de diepte of penetratie van de straling in het lichaam, de totaal geabsorbeerde dosis en de periode waarover de dosis is geabsorbeerd (dosis rate). Stralingsblootstelling kan resul­ teren in korte - en lange termijn effecten in elk orgaansysteem van het lichaam. Twee potentiële gevolgen van stralingsblootstel­ ling zijn acute stralingsziekte en het verhoog­ de lange termijn risico op kanker. Indien vrijwel het gehele of het gehele li­ chaam is blootgesteld aan een enkele dosis van meer dan 1 Gray (Gy) straling, kan acute stralingsziekte ontstaan. Acute stralingsziek­ te wordt tijdens een kernreactor ongeluk, niet in de algemene bevolking gezien. Een groot deel van de kennis over dit ziektebeeld komt voort uit stralingsongelukken in de medische wereld. In Tsjernobyl waren alle 134 patiënten met bevestigde acute stralingsziekte kern­ centrale medewerkers of hulpverleners. Bij Three Mile Island zijn geen casus beschreven. Veel van de korte termijn morbiditeit en mortaliteit, geassocieerd met een (bijna) to­ tale lichaamsbestraling, is het gevolg van hematologische, gastro-intestinale of cutane gevolgen. Alle 134 patiënten uit Tsjernobyl leden aan beenmergdepressie, 19 hadden een diffuse radiatie dermatitis en 15 hadden ernstige gastro-intestinale complicaties. Been­ merg en intestinaal epitheel zijn radiosensi­ tief vanwege hun hoge intrinsieke replicatie ratio. Cutane toxische effecten zijn te verkla­ ren doordat laag energetische gamma-stra­ ling en bèta-straling hoofdzakelijk door de huid worden geabsorbeerd. Indien de totale lichaamsdosis meer dan 20 Gy bedraagt, kan ernstig acuut neurovasculair falen ontstaan. Acute stralingsziekte kan worden gecatego­ riseerd in een prodromale, latente en ziekte­ fase. Initiële stap in therapie blijft het behandelen van de meest acute problemen door trauma en verbrandingen. Daarna dienen externe en interne contaminatie te worden vastgesteld. Behandeling is afhankelijk van de totale dosis, vastgesteld aan de hand van symptomen, lymfocyten depletie kinetiek en cytogeneti­ sche analyse. Bij een blootstelling van meer

                                              dan 2 Gy, staat behandeling van het been­ mergfalen voorop, middels behandeling van infecties met antibiotica, antivirale en anti­ fungale middelen, het toedienen van hema­ topoïetische groeifactoren en mogelijk een controversiële beenmergtransplantatie, waar­ bij slechte resultaten zijn behaald.  Bij gastrointestinale gevolgen kan aan profylactische probiotica worden gedacht. Cutane gevol­ gen, ontstaand na weken, worden behandeld met topicale glucocorticoïden met preventie van secundaire infecten. Studies onder Japanse atoombom overleven­ den, toonden een verhoogd voorkomen van leukemieën en solide kankers, zelfs bij een relatief lage totale lichaamsblootstelling. Echter, tussen het type straling en de dosis ratio geassocieerd met de atoombom en een kernreactor ongeluk zitten verschillen. Rond Tsjernobyl zijn deze verhoogde risico’s niet eenduidig aangetoond. In de regio rond Three Mile Island was er een tijdelijke stijging in het aantal diagnoses kanker in de jaren na het ongeluk, mogelijk veroorzaakt door uit­ gebreide screeningsprogramma’s in de regio. De lange termijn heeft geen verhoogd risico op mortaliteit ten gevolge van kanker laten zien. Wel is er sterk bewijs op een verhoogd risico op schildklierkanker onder kinderen, die iodine-131 hebben binnengekregen.  Het betreft hier schildklierkanker met een korte latentieperiode tussen blootstelling aan straling en manifestatie van ziekte. Het risico zou met een factor van twee tot vijf omhoog gaan, per 1 Gy in de schildklier. Deze relatieve toename is groot, echter de basisincidentie is extreem laag. Factoren die het carcinogene effect vergroten zijn een jonge leeftijd, ge­ boortedatum vóór de rampdatum en een jo­ diumdeficiëntie op het moment van bloot­ stelling. Studies over het effect van stralings­ blootstelling van de schildklier in utero of als volwassenen zijn niet eenduidig. Indien iodi­ ne-131 in de omgeving vrijkomt, dienen personen hun consumptie van lokaal groei-

     

                 

 

ende producten en grondwater te minimali­ seren. De halfwaardetijd van iodine-131 is 8 dagen, dus na twee à drie maanden zijn de hoeveelheden te verwaarlozen. Medicinale inname van natriumiodide blokkeert de op­ name van iodine-131 door de schildklier. Dit dient voor of een aantal uren na blootstelling te worden ingenomen. De morbiditeit van het middel is zeer laag. Geschat wordt dat 1 25% van de omwonenden in de gecontami­ neerde gebieden rond Tsjernobyl deze ta­ bletten kort na het ongeluk in heeft geno­ men. Tijdens een ongeluk in een kernreactor, een zeer zeldzame aangelegenheid, is heldere communicatie, zowel naar individuele pa­ tiënten, als met de betrokken gemeenschap, over de stralingsblootstelling en het gerela­ teerde risico evident. Op deze wijze kunnen de juiste maatregelen en algoritmen in wer­ king worden gesteld. Literatuur 1. Christodouleas JP, Forrest RD, Ainsley CG, Tochner Z, Hahn SM, Glatstein E. Short-Term and Long-Term Health Risks of Nuclear-Po­ wer-Plant Accidents. N Engl J Med. 2011 Apr 20. [Epub ahead of print] 2. Saenko V, Ivanov V, Tsyb A, Bogdanova T, Tronko M, Demidchik Y, Yamashita S. The chernobyl accident and its consequences. Clin Oncol (R Coll Radiol). 2011 May;23 (4):234-43. Epub 2011 Feb 22.                        

- pagina 9 -

Bevries je oöcyt: wel of niet? Al tientallen jaren is het mogelijk zaadcel­ len en embryo’s in te vriezen met bevredi­ gende resultaten. Eerder konden oöcyten niet worden ingevroren vanwege de klei­ ne overlevingskansen. De recent ontwik­ kelde vitrificatie-techniek biedt echter nieuwe mogelijkheden en indirect daar­ aan ook de behoefte. Recent stelden de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en de vereniging voor klinisch embryologen (KLEM), op verzoek van het ministerie van Volksge­ zondheid, Welzijn en Sport (VWS), dat ar­ gumenten voor het invriezen van eicellen om niet-medische redenen onvoldoende steekhoudend zijn. Je eicellen in de vriezer voor later, het kan en mag dus. Door: Lidewij Overweg “Ook aan het begin van het leven wordt Dar­ win zonder aarzelen buitengezet als het erom gaat kansarme borelingen in leven te houden. We spannen ons in om moeizaam vruchtbare echtparen die uitermate gemengde zegen van het ouderschap deelachtig te doen wor­ den. Kortom wij doen er op vele plaatsen alles aan om ook de ‘slechtste’ soortgenoten eten, drinken, bescherming en zelfs nageslacht te gunnen.” (Bert Keizer, Zonder handschoe­ nen) De medische vriezer Wat staat er momenteel in de medische vrie­ zers? Semen (1953), embryo’s (1983), oöcyten (1986), testiculair weefsel: spermatozoa (1993), spermatozoa stamcellen, ovariële cortex (2004). Met tussen haakjes de eerste succesvolle menselijke zwangerschap. Mon­ diaal wordt in de meeste centra gebruik ge­ maakt van “slow-freezing” methoden als het gaat over het invriezen van humane embryo’s na fertilisatie. Sinds enkele jaren is, voorname­ lijk in het buitenland, de “vitrificatie-techniek” een nieuwe methode voor cryopreservatie van embryo’s. Nu blijkt de laatst genoemde techniek ook geschikt voor de cryopreserva­ tie van humane eicellen, welke niet mogelijk geacht werd middels de slow-freezing tech­ niek. Slow-freezing versus vitrificatie In wetenschappelijke studies zijn beschrijvin­ gen over in totaal 3896 eicellen die met slowfreezing zijn ingevroren en 1547 via vitrifica­ tie, waarbij de overleving respectievelijk 64% en 82% bedroeg. Meerdere studies wijzen uit dat de vitrificatie-techniek lijdt tot meer klini­ sche zwangerschappen en meer levend ge­ borenen, maar er zijn nog geen gerandomi­ seerde studies beschikbaar. In vergelijking met de slow-freezing techniek behelst de vi­ trificatie hoge concentraties cryoprotectie, een hoge koelsnelheid (ultra-fast freezing, > 20.000 °C/minuut), kleinere volumes in direct

- pagina 10 -

contact met vloeibare stikstof van -196 °C. De periode van hoge cryoprotectie heeft bij vitri­ ficatie echter een kortere incubatieduur met schadelijke temperatuursomstandigheden, de concentraties chemicaliën kennen geen verschillen bij beide technieken. De slowfreezing techniek is voor oöcyten niet toepas­ baar, waarschijnlijk omdat de cellen te groot zijn. Mogelijke indicaties vitrificatie - Dreigend prematuur ovarieel falen door medische behandeling (chemotherapie, ra­ diotherapie, methotrexaat, beenmergtrans­ plantatie) - Dreigend prematuur ovarieel falen door ziekte of aandoening (bv. Turner syndroom) - Onverwacht slechte zaadkwaliteit tijdens IVF - Onverwacht dun endometrium tijdens IVF - Dreigend ovarieel hyperstimulatie syn­ droom (OHSS) tijdens IVF - Morele of levensbeschouwelijke overwegin­ gen bij IVF indicatie - (Dreigend) ovarieel falen bij verwant of fa­ milielid - Dreigend ovarieel falen door natuurlijke oorzaak (leeftijd) - Eiceldonatie Wat zijn de risico's voor het kind? De vraag is of de verschillende invries-tech­ nieken ook verschillende risico’s voor het ongeboren kind veroorzaken. Omdat bij vitri­ ficatie hogere concentraties, mogelijk toxi­ sche, cryoprotectantia worden gebruikt kun­ nen deze anders zijn, gezien het feit dat de meïotische spoelfiguren in de eicellen gevoe­ lig zijn voor temperatuur- en concentratiever­ schillen en beschadiging daarvan leidt tot aneuploïdie of polyploïdie in embryo’s. De literatuur wijst uit dat er minder afwijkingen zijn in de spoelfiguren bij vitrificatie. In 1999 werden de eerste voldragen zwangerschap­ pen beschreven uit gevitrificeerde eicellen in case-reports, met weinig informatie over de neonatale condities. De geboorten na vitrifi­ catie presenteerden zich 2-3 keer vaker als partus prematurus dan bij slow-freezing ge­ boorten. Wel is van belang dat de leeftijd van invriezen van eicellen verband heeft met de kans op chromosoomafwijkingen bij de on­ geborene en daarmee de kans op vroegge­ boorte. Prof. Dr. Jan Kremer, gynaecoloog bij het UMC St. Radboud, stelt dat de eerste re­ sultaten geen aanleiding geven tot zorg. De zwangerschapskans na gebruik van gevitrifi­ ceerde eicellen is hoger dan na de tot nu toe bekende manier van invriezen (slow-free­ zing) en komt in de buurt van de kans na ge­ bruik van verse eicellen. Een oöcyt voor later? Prof. Dr. Jan Kremer, namens de NVOG, in de media: ‘Er zijn de afgelopen tijd meerdere

argumenten aangevoerd om invriezen van eicellen voor later reproductief gebruik niet toe te staan. Wij hebben deze argumenten tegen het licht gehouden en zijn tot de slot­ som gekomen, dat ze veelal onvoldoende steekhoudend zijn. Ook als het gaat om niet-medische redenen vinden we het invrie­ zen van eicellen voor later gebruik onder voorwaarden toelaatbaar.' De gemiddelde maternale leeftijd voor een primigravida is in Nederland 29.4 jaar en de gemiddelde leeftijd van IVF patiënten (AMC) is 35.7 jaar, meer dan 20% is ouder dan 40 jaar. De huidige leeftijdsgrens die wordt aange­ houden is 45 jaar, welke wellicht opgerekt zal worden in de loop der jaren. Een ei voor later is dus mogelijk, een jonge eicel in een ouder lichaam zal zorgen voor minder complicaties en productievere voortplanting. Een klein wonder in onze tijd. Ter overpeinzing een ci­ taat van Midas Dekkers in ‘Vergankelijkheid’: 'Toen wij mensen nog in onze blote billen door het bos renden, haalden we de over­ gang ook niet. Al ons leven na de veertig is een toegift van onze cultuur, waar de natuur niet op had gerekend. Toch komt het biolo­ gisch wel goed uit dat de natuur ons voor die toegift geen extra pakket vruchtbaarheid meegeeft. Behalve door de overgang is de mens immers ook vrij uniek door de lange verzorging die zijn jongen nodig hebben.' Kernpunten voor de coassistent - Laboratoria zijn reeds tientallen jaren in staat tot het invriezen van semen, embryo’s, oöcy­ ten, testiculair weefsel en ovarieel weefsel. - Middels vitrificatie kunnen oöcyten snel worden ingevroren zonder celschade door ijskristalvorming. - Recent kwam het invriezen van eicellen om niet-medische redenen in opspraak. - Het invriezen van eicellen is in Nederland toegestaan door beroepsgroepen (NVOG, KLEM) als experimentele methode, mits de geboren kinderen worden gevolgd in hun ontwikkeling. - Er zijn in Nederland momenteel 28 kinderen ter wereld gebracht middels ICSI met gevitri­ ficeerde oöcyten. Literatuur 1. www.nvog.nl 2. documentaire “Een ei voor later”, www. hollanddoc.nl 3. A.A. de Melker, H.A. Verhoeve et al. Voort­ planting met behulp van gevitrificeerde oö­ cyten. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154: A1715 4. Kernboek Obstetrie en gynaecologie, Prof. dr. M. J. Heineman et al. Vijfde herziene druk. 5. Gardner DK, Sheehan CB, Rienzi L, KatzJaffe M, Larman MG. Analysis of oocyte phy­ siology to improve cryopreservation proce­ dures. Theriogenology. 2007 Jan 1;67 (1):64-72.

Recensie: Tess Gerritsen - Koud hart Koud Hart is een zeer meeslepende medi­ sche thriller over geneeskunde student Norris Marshall, het verhaal speelt zich voornamelijk af rond het jaar 1830. Door: Amilie Boonstra Tess Gerritsen is een internationale bestseller auteur, maar is haar carrière begonnen als internist. Tijdens haar zwangerschapsverlof beviel het schrijven zo goed dat ze gestopt is met werken. Oorspronkelijk schreef ze ro­ mantische thrillers, de laatste tien jaar heeft ze zich toegespitst op medische thrillers.Haar boeken worden in meer dan 37 talen uitge­ geven en ze heeft meerdere gerenommeerde boekenprijzen gewonnen. Inmiddels is er ook een succesvolle tv-serie uit over rechercheur Rizoli en patholoog-anatoom Isles, de hoofd­ personen van een reeks boeken. ‘Koud hart’ is een intrigerend boek met twee verhaallijnen. Het ene verhaal speelt zich af in het heden waarbij Julia Hamill een schedel met sporen van moord vindt. Ze is vastbeslo­ ten om het verhaal achter de schedel te ach­ terhalen en komt zo op het spoor van Norris

Marshall. Norris Marshall is een straatarme student geneeskunde die als ‘opgraver’ (ie­ mand die graven leegrooft om de stoffelijke overschotten te verkopen aan medische fa­ culteiten) werkt om zijn studie te bekostigen. Tot er op een dag een gewelddadige moord op een verpleegster, en later ook op een arts, wordt gepleegd en hij als hoofdverdachte wordt gezien. Wat volgt is een zoektocht naar de enige ooggetuige, Rose Connoly. Het verhaal speelt zich af rond het jaar 1830. Het interessante aan dit boek is dat er naast de boeiende verhaallijn verschillende dingen uit het begin van de 19de eeuw, zoals anato­ mische lessen en de ontdekking van vroed­ vrouwenkoorts, beeldend worden beschre­ ven.

hangmat of strand! Tip: Lees dit boek in het Engels ('The Bone Garden')

De Rizoli en Isles reeks bestaat inmiddels uit acht boeken. Het is een boeiende serie, als je begonnen bent met lezen kun je moeilijk stoppen. De boeken zijn goed afzonderlijk van elkaar te lezen, afgezien van ‘De chirurg’ en ‘De leerling’. Echte aanraders voor mensen die van medische thrillers houden. De verhaallijnen zijn meeslepend, de schrijf­ taal is eenvoudig, ideaal voor een dagje

Recensie: Herman Koch - Zomerhuis met zwembad Na de bestseller ‘Het diner’ komt Herman Koch met ‘Zomerhuis met zwembad’, een vermakelijke roman die de lezer – zeker die met een medische achtergrond – de wenk­ brauwen doet fronzen. Door: Elke van Herpen

 

“In een praktijk als de mijne is het zaak om het niet te nauw te nemen met de medische normen”. Zo begint een van de eerste hoofd­ stukken. Hoofdpersoon is Marc Schlosser, huisarts met een praktijk vol artistieke en beroemde patiënten. Dat Schlosser de medi­ sche normen aan zijn laars lapt, wordt al snel duidelijk door de amfetaminen die hij zijn patiënten veelvuldig voorschrijft en de bor­ relglaasjes met dodelijke cocktails die hij verstrekt. Dit levert weinig sympathie op voor de huisarts en zijn sarcastische manier van vertellen geeft zelfs een wat ongemakkelijk gevoel. Dat verandert wanneer de huisarts wat meer prijs geeft over zijn gezin, waaruit blijkt dat hij toch weldegelijk ook een warme en beschermende persoonlijkheid bezit, weliswaar met bijzondere karaktertrekjes. Het verhaal gaat kort gezegd over een medi­ sche fout. Marc Schlosser neemt rigoureus een stuk weefsel (waarvan hij duidelijk ziet dat het kwaadaardig is) af, zorgt hierdoor voor talloze metastasen en verzaakt vervolgens om het weefsel op te sturen naar de patholo­ gie. Gevolg van deze actie is het overlijden van de beroemde acteur Ralph Meier. Schlos­ ser moet zich verantwoorden bij de tucht­ raad, maar daar maakt hij zich totaal geen zorgen over. “Een schorsing van een paar maanden, daar komt het op neer. We kennen elkaar allemaal, meer zal het niet worden". Aangezien de huisarts een appeltje te schillen

heeft met de acteur, wordt het al snel duidelijk dat het hier niet gaat om een medische fout, maar dat moord tot de mogelijkheden be­ hoort. In de veelvuldige flashbacks in het boek, blijkt de band tussen Marc Schlosser en Ralph Meier behoorlijk complex. Ralph kijkt wel erg verlei­ delijk naar Caroline, de vrouw van Marc. An­ derzijds deinst Marc er niet bepaald voor terug om Ralphs vrouw Judith te versieren. Hij gaat in op een uitnodiging van Ralph om de familie te bezoeken in hun zomerhuis met zwembad en neemt zijn vrouw en dochters mee. Hier begint Marc een affaire met Judith, die echter niet erg liefdevol verloopt. Ook voor Ralph – een dikke, agressieve man – krijgt de lezer weinig sympathie. Hij ziet iede­ re vrouw als een prooi, en deinst niet terug voor tienermeisjes. Hij is dan ook hoofdver­ dachte als Julia, dochter van Marc, verkracht wordt op het strand. Deze gebeurtenis veran­ dert het beeld van Marc enigszins. Hij mag dan een onbekwame huisarts zijn en zijn vrouw voor haar eigen ogen bedriegen, als vader komen zijn dochters toch echt op de eerste plaats. Dit maakt hem een menselijker personage. Het boek zit vol morele vraagstukken, die Herman Koch op formidabele wijze weet te beschrijven.  

- pagina 11 -

Specialisme uitgelicht: Huisartsgeneeskunde Dit keer in Status Co een specialisme wat niet echt een specialisme is, aangezien het gaat om het meest brede vakgebied wat het artsenvak rijk is: de huisartsgenees­ kunde. Als eerste aanspreekpunt voor de patiënt, is de huisarts hét gezicht van de gezondheidszorg. Door: Elke van Herpen Een familiegesprek voeren over leven en dood, het klinisch diagnosticeren van iedere aandoening die je maar kunt bedenken en natuurlijk ook de kleine chirurgische ingre­ pen. Al deze aspecten maken deel uit van de dagelijkse praktijk van de huisarts. Binnen de huisartspraktijk is zowel plaats voor ‘denken’ als ‘doen’. De huisarts is in staat om zelfstandig veel problemen af te hande­ len. Enerzijds werkt hij heel autonoom, maar anderzijds is er ook veel contact met andere disciplines. Ook de samenwerking tussen huisartsen onderling is vaak groot, en deze wordt in de toekomst steeds belangrijker. In 1970 werkte twee procent in een groepsprak­ tijk, tegenwoordig is dat het geval bij meer dan de helft van de huisartsen. Zeker in de steden en bij vrouwen die voor het huisart­ senvak kiezen is de groepspraktijk populair. Verwacht wordt dat dit aantal alleen maar zal stijgen. Van de nieuwe generatie huisartsen, voor het grootste deel bestaand uit vrouwen, ziet slechts drie procent een solopraktijk zit­ ten. Toekomstige huisartsen hebben een brede oriëntatie nodig met een interesse in de tota­ le geneeskunde. De huisarts in spe moet ook kunnen leven met onzekerheden. Je bent niet altijd bij machte om zelf direct een diagnose te stellen. Kansberekening is daarbij de orde van de dag, wat zeker voor een beginnend arts wel lastig kan zijn. De mooie kanten van het vak Huisartsen zijn vooral enthousiast over hun vak omdat het een breed, afwisselend en veelzijdig vak is. Er is een grote afwisseling aan ziektebeelden. Tevens biedt het vak mo­ gelijkheden om een eigen interessegebied wat verder uit te bouwen. Een ander voordeel is het intensieve contact met de patiënt. De huisarts staat dicht bij zijn patiënten en hun maatschappelijke omgeving, waarbij het mogelijk is om de patiënt vanuit zijn eigen achtergrond te benaderen. Dit zorgt voor een wederzijdse vertrouwensrelatie. Anders dan bij een klinisch specialisme, ben je vaak arts van het hele gezin. Veel huisartsen beschrij­ ven verder nog hun onafhankelijkheid als een aantrekkelijk aspect. De minder mooie kanten van het vak Het huisartsenberoep kan door de onregel­ matige (nacht-) diensten stressvol zijn. De werkdruk is hoog, al hebben de centrale

- pagina 12 -

    Huisartsgeneeskunde: een impressie       Mevrouw Rietmans, 60 jaar, kijkt mij blij opgelucht   aan. Gelukkig valt er veel te doen aan   de frequente nachtelijke mictie van haar man,  die ook haar nachtrust verstoort. Zij heeft   die rust hard nodig. Haar chronische colitis is  weliswaar goed onder controle, maar de   bijkomende vermoeidheid speelt haar danig parten.   Op haar initiatief is er voor hem een   afspraak op mijn spreekuur gemaakt. Overigens   vindt hij alles best, ook het lichamelijk   onderzoek inclusief het rectaal toucher .         Dat is anders bij Jacobijn van 15 jaar. Jacobijn voelt   zich helemaal niet blij en wil ook geen   afspraak. Ze wil eigenlijk naar geen enkele hulpverlener   toe. Als het dan toch van haar   ouders en school moet dan ben ik, haar huisarts,    zo blijkt, nog het minst erg. Afgelopen   weekend is ze straalbezopen op de SEH beland.   Jacobijn, tenger, mobieltje in de aanslag,   loopt ruim achter moeder naar mijn spreekkamer. Ze   straalt onverschilligheid uit, ik voel   de weerstand om te praten. Ze is onaangenaam  tegen haar moeder. Minuten later, zonder   moeder, praten we: ze vindt zich te dik, is vaak  misselijk, wordt op school door een groep   meiden gepest, er is een eetprobleem, ze voelt  zich “helemaal niet lekker in haar vel zitten”,   er is verdriet. Verdriet over thuis, over vriendinnenverraad,   te privé om hier te noemen.   Ernstige problematiek vind ik, ze is somber, en  het zal een hele kunst zijn om haar gemoti­   veerd voor hulp te verwijzen en tegelijk haar ouders   steun te geven. Overigens is er onbe­   schermde en ongewenste seks geweest, denkt  ze, vorig weekend. Daar heeft ze het op de   SEH niet over gehad…       in een tehuis, is nu 35 jaar en heeft   Dat ligt weer heel anders bij Karel. Karel is opgegroeid     hulp, heel veel hulp thuis, omdat hij een lichte  verstandelijke beperking heeft. Ik ken zijn infarct, hetgeen hem tot risicopatiënt   moeder nog , veel te vroeg overleden aan een acuut     maakt. Hij kan niet lezen en schrijven, heeft geen   werk. Hij kan niet zonder die hulp en is er is te zwaar, en lijdt aan angststoor­   content mee. Hij heeft net als zijn moeder ook diabetes,   altijd begroet hij me reuze opgewekt   nissen. Gelukkig is hij met het roken gestopt . Zoals     met “Ha Lagro” en dan iets grappigs. Hij noemt   me altijd “Lagro” , soms “doc”, zoals in de met seksueel misbruik en   film. Zijn partner Klaartje heeft een belaste voorgeschiedenis   Ze heeft wel haar lagere school   heeft vaak gezien hoe haar vader moeder mishandelde.   in de schoonmaak. Haar traumatische   afgemaakt, maar weinig vervolgopleiding en werkt     jeugd maakt haar kwetsbaar. Nu komt Karel voor   veel pijn aan de schouder na het witten   van de woonkamer. Ik onderzoek de schouder,  het is een pijnlijk acuut beeld, echt iets voor   een injectie met een corticoïd. Overigens willen  ze samen over anticonceptie praten. Klaar­ geen kinderen. Ik geef Klaartje/hen   tje vergeet de pil toch te vaak en ze willen vooralsnog     alvast informatie mee o.a. over een evt plaatsen   van een IUD, maar dat zullen we allemaal   in een vervolgconsult bespreken.        over het belang van adequate   Zomaar wat voorbeelden vanuit de huisartsgeneeskunde:     diagnostiek met eenvoudige middelen en kennis   van ziekteleer en behandeling, over de   zieke centraal stellen in een biopsychosociale  aanpak, over vertrouwen, over langdurige en context aanwenden ten behoe­   arts-patiënt relaties, over kennis van familie, levensloop   ve van de patiënt, over continuïteit van zorg, over kwetsbare patiënten, over aandacht voor     zoveel meer. Huisarts zijn is voor mij   de individuele patiënt en oog voor preventie, over…   professie bij de mensen die je op dat   persoonlijke betrokkenheid vanuit mijn medische     moment nodig hebben, zodat ze zelf met minder   beperkingen op hun eigen manier verder    kunnen.           Prof. dr. Toine Lagro-Janssen, huisarts           huisartsenposten wel een deel van de hoge derlandse onderwijsinstituten. Instromen in werkdruk weggenomen. Ook heeft het inten­ de opleiding kan, na een sollicitatieronde, in sieve patiëntencontact nadelen, met name maart en in september. door een toename van verbaal en fysiek Het eerste en derde studiejaar van de oplei­ agressieve patiënten. ding vindt plaats in de huisartsenpraktijk. Het tweede jaar bestaat voornamelijk uit stages De opleiding in een verpleeghuis, op de spoedeisende De opleiding tot huisarts duurt na het artsexa­ hulp en bij de GGZ. Eens per week is er een men nog drie jaar. Parttime studeren behoort terugkomdag voor onderwijs waar casuïstiek tot de mogelijkheden en de opleiding is ook besproken wordt, maar er ook aandacht te combineren met wetenschappelijk onder­ wordt geschonken aan het oefenen van zoek. De opleiding is de volgen aan acht Ne- vaardigheden.

Als co bij de huisarts Hoeveel je uit je coschap huisartsgeneeskunde haalt, hangt heel erg af van de plek waar je terechtkomt. Ik kreeg na korte tijd al een eigen spreekuur en moest vervolgens overleggen met de huisarts met wie ik mee liep. Dat mocht telefonisch bij ongecompliceerde dingen, of anders wandelde ik zijn spreekuur binnen en kwam hij even meekijken. Ik zag, afhanke­ lijk van hoe druk het was, zes tot tien mensen op een dag. Het leukste van huisartsgenees­ kunde vond ik dan ook de stap die je zet naar zelfstandigheid. Je overlegt elke patient zodat je altijd back-up hebt, maar ondertussen doe je dingen wel echt zelf, veel meer dan in het ziekenhuis. Het nadeel bij mijn huisarts was dat ik op mijn spreekuur vooral ‘kleine kwalen’ zag, verkoudheden en verstuikte enkels, en dus weinig met gecompliceerde patiënten te maken had, want die wilde de huisarts natuurlijk liever zelf zien. Wel keek ik twee dagdelen per week mee met mijn huisarts, zodat ik ook bijvoorbeeld psychosociale problematiek zag.

De dagelijkse praktijk Gemiddeld heeft een huisarts 127 patiënt­ contacten per week. En, anders dan bij veel klinische specialismen, is de patiënt heel vaak gezond, of gezond met enkele gezondheids­ klachten. Slechts 16% van de patiënten heeft een chronische aandoening. Deze patiënten komen natuurlijk vaak wel meer dan de ge­ middelde patiënt op het spreekuur. Bij een wat kleine groep patiënten gaat het op acute problematiek of terminale zorg. Huisartsen werken gemiddeld zo'n 45 uur per week, waarbij twee derde van de tijd aan di­ recte patiëntenzorg wordt besteed. Het huisartsenvak is dus ontzettend veelzij­ dig en als poortwachter van de gezondheids­ zorg kun je vaak al heel veel voor je patiënt betekenen. De huisarts in spe moet daarbij niet terugdeinzen voor psychosociale proble­ matiek. Het begeleiden en sturen van een patiënt en het bieden van een luisterend oor zijn van grote waarde in de gezondheidszorg. De huisarts vervult hierin een onmisbare rol.

                               

Het was voor mij het eerste coschap waarin ik intensief mensen volgde, want in het zieken­ huis zie je patiënten vaak maar een keer en komen ze de volgende keer weer op een ande­ re poli terug. Bij de huisarts heb ik een terminale patiënt met kanker kunnen volgen, en wanneer je iemand vaker ziet, leer je hem echt kennen. Bovendien is het heel anders om mensen thuis te zien, omringt door hun eigen spulletjes en prullaria, dan in het opgeruim­ de, kale ziekenhuis. Huisartsgeneeskunde is een heel breed coschap, dus je komt echt van alles en nog wat tegen op het spreekuur. Je kunt niet alleen veel patiënten zien, maar ook een aantal han­ delingen verrichten, zoals hechten, hechtingen verwijderen, uitstrijkjes maken en spiraal­ tjes plaatsen. Nadelen zijn er natuurlijk ook. Een groot deel van de cogroep moet ver reizen voor huis­ artsgeneeskunde, en de hoeveelheid patiënten die je ziet is heel erg afhankelijk van je huisarts. Bij sommige huisartsen moet je heel lang wachten voor je je patiënten kunt be­ spreken, of er is weinig tijd voor uitleg en begeleiding. En er zijn ook huisartsen die vaak geen kamers beschikbaar hebben, zodat je alleen maar mensen samen met de huisarts kunt zien. En een nadeel is dat het wel moet klikken met je huisarts; vaak werken er een of twee huisartsen in je praktijk, waarmee je twee maanden optrekt. Een voordeel daarvan is dan weer dat je huisarts je na twee maanden goed kent en je waardevolle dingen kan meegeven voor in de rest van je coschappen. Ook heel zinvol zijn de terugkomdagen, waar je ervaringen vergelijkt met de rest van je cogroep. Omdat je in je eentje bij een huisarts zit, vraag je je soms af of je wel genoeg pa­ tiënten ziet, of je wel voldoende begeleiding krijgt en meer vragen, waarop je dan antwoord krijgt. Al met al denk ik dat huisartsgeneeskunde voor iedereen een leuk coschap is, of je die kant nu uit wilt of niet, waar je veel uit kunt halen zolang je maar gemotiveerd bent. Sarah Sloot, coassistent

Literatuur: 1. Van hometeam tot HOED-constructie, Huisarts en Wetenschap, jaargang 2007, nummer 13:690-694 2. Medische Profielenboek, KNMG, 2005 3. Huisartsopleiding Nederland, www.huis­ artsopleiding.nl       Meest voorkomende ziekte    beelden   - klachten van het bewegingsapparaat   - psychosomatische klachten   - bovenste luchtweginfecties / luchtwegklachten   - cardiovasculaire klachten   - huidziekten   - hypertensie   - infectieziekten   - gastro-intestinale klachten     Bron: Medisch Profielen Boek, KNMG, 2005    

- pagina 13 -

- pagina 14 -

Beste coassistent, Welkom op de Ko-Raad pagina, onze vaste plek in de mooie Status Co. Sinds de vorige editie heeft er een gedeeltelijke bestuurswissel plaatsgevonden. Voorzitter Tom Arends en secre­ taris Emmi Broenen zijn inmiddels aangekomen bij hun senior-coschap en hebben het be­ stuur verlaten om zich nog beter op het naderende artsenbestaan voor te bereiden. Namens het gehele bestuur en de Nijmeegse coassistenten dank ik Tom en Emmi hartelijk voor hun inzet de afgelopen jaren en wens ik hen heel veel succes met het behalen van hun diploma! Myrthe de Vrijer, net begonnen aan cko3v heeft de functie van secretaris op zich genomen en Amilie Boonstra, gloednieuwe coassistent, zal de functie van Algemeen Bestuurslid & Status Co overnemen. Ik wens hen beide heel veel plezier en succes in ons bestuur. En de voorzitter dan? Er heeft een interne bestuurswissel plaatsgevonden waardoor ik de taken van Tom heb overgenomen en daarmee onder andere de eer heb dit stukje Status Co te vullen. Kortom: een fris en fruitig nieuw bestuur, we kijken uit naar komend jaar!  Streekproduct: dit thema liet mij beseffen dat ik de afgelopen jaren toch wel een beetje om Nijmegen ben gaan geven. Ging ik in de eerste jaren trouw elk weekend terug naar Brabant, nu ga ik liever op zaterdagmiddag na een leuke stapavond in de Billabong even uitwaaien in de Ooijpolder met een cappucino bij Oortjeshekken toe. Maar niet alleen de stad en de omgeving zelf: ook het studeren in de Keizerstad. Bij landelijke vergaderingen kom ik er toch weer achter dat het Radboudiaanse curriculum misschien wat schools, maar zeker goed in elkaar zit.... Terug in de trein vanaf gezellig Utrecht baal ik dan een beetje omdat we in Nij­ megen niet met een kano door de grachten kunnen varen maar we hebben wél de Vierdaag­ se en daarmee in het Radboud zelfs recht op een vrije dag! Hierdoor ga ik voortaan 'naar mijn ouders' en is Nijmegen inmiddels veranderd van ´kamer´ naar ´thuisthuis´ waarmee ik toe moet geven straks als arts misschien zelf wel een streekproduct te zijn geworden van deze Oostelijke studentenstad! Veel plezier met het lezen van deze editie en succes met de coschappen! Suzanne van Cromvoirt voorzitter Ko-Raad Nijmegen

Check onze website                             www.ko-raad.nl  

Nieuwe Ko-raad bestuur: v.l.n.r Myrthe de Vrijer (secretaris), Magriet de Bont (penningmeester), Amilie Boosntra (alge­ meen bestuurslid & Status Co), Suzanne van Cromvoirt (voorzitter), Henri Vallen (bestuurslid PR & website).

Agenda Juni 06-06-11 ALV Ko-raad 06&07-06-11: MFVN-musical 12&13-06-11: Pinksteren 14-06-11 Cursus Radiologie: ‘Gewrichten’ 17-06-11 CoStaCie-bowlingtoernooi   Juli 04-07-11 ALV Ko-raad    Augustus 01-08-11 Breekweek 08-08-11 ALV Ko-raad   September 5-09-11 ALV Ko-raad  

Heb je vragen, tips, klachten, op- of aanmerkingen? Je kunt ons mailen via [email protected]. En kijk voor meer informatie, het laatste nieuws, geplande activiteiten, coschap-tips en nog veel meer op www.ko-raad.nl! Cogroep 113  Wat beleefd of een leuke activiteit gehad met je cogroep, of wil je gewoon een keer volop de aan­ dacht?! Mail dan jouw ludieke foto naar [email protected]. 

- pagina 15 -

Eeuwenoude verhalen in het prachtige Egypte De meeste Nederlandse toeristen kennen Egypte van badplaatsen als Hurghada en Sharm al-Sheikh, maar het land heeft ont­ zettend veel meer te bieden. Waarschijn­ lijk is Egypte ’s werelds oudste reisbestem­ ming. De eeuwenoude geschiedenis zorgt voor talrijke monumenten die vaak prach­ tige verhalen met zich meebrengen. Door: Elke van Herpen Caïro Zodra je het vliegtuig uitstapt, maak je direct kennis met het handelsmerk van deze hoofd­ stad: het verkeer. Er lijken geen verkeersre­ gels te zijn en gedeukte auto’s, overvolle bussen en een koor van claxons bepalen het straatbeeld. Die drukte is niet zo verwonder­ lijk; Caïro heeft een oppervlakte van zo’n 450 km2 en is daarmee half zo groot als New York, maar heeft twee keer zoveel inwoners. Het bekende Tahrirplein is voor Caïro wat de Dam is voor Amsterdam. Het plein is een druk trefpunt vol mensen en verkeer. Enkele weken na de revolutie zijn er nog duidelijk sporen van de opstand te zien, een regerings­ gebouw van Mubarak is volledig verbrand. Vlak naast het afgebrande gebouw, staat het Egyptische museum, dat zeker een bezoekje waard is. Het museum heeft bijna uitsluitend trofeeën uit het faraonisch tijdperk. De schat­ ten van Toetanchamon, waarvan het gouden masker het meest bekend is, vormen zonder twijfel het hoogtepunt. Toetanchamon was een redelijk onbetekenende farao die maar tien jaar regeerde en op zijn achttiende stierf, maar van geen enkele andere farao zijn er zoveel kunstschatten teruggevonden. Aan de rand van de hoofdstad zijn de pirami­ des van Gizeh te bewonderen. Van de zeven wereldwonderen uit de oudheid zijn alleen de piramides bewaard gebleven, en alleen daarom moet je ze dus gezien hebben! Ver                 

           

 

- pagina 16 -

wacht alleen niet de piramides in de woestijn aan te treffen, de voorsteden van Caïro reiken bijna tot aan de Sfinx. Egypte heeft meerdere piramides, maar de drie in Gizeh (piramides van Cheops, Chefren en Mycerinus) zijn de grootste en de mooiste. Meer dan 4500 jaar geleden werden ze gebouwd als koninklijke graftombes. De bouwwerken zijn werkelijk gigantisch en het is moeilijk voor te stellen hoe ze daar jaren geleden zo vakkundig zijn neergezet. Westelijke woestijn Als je door de binnenlanden van Egypte trekt, ontkom je er niet aan: de woestijn. Uren, zo niet dagen kun je over de hobbelige wegen trekken en zo de drukte van de stad ontglip­ pen. Er bestaan ook georganiseerde trekkin­ gen door de woestijn, waarbij je ’s nachts onder de blote hemel slaapt. Na een paar dagen in Egypte raak je echter wel op al dat zand uitgekeken. Gelukkig zijn er de oases. In de westelijke woestijn, die meer dan tweeder­ de van het grondgebied van het land beslaat, zijn vier prachtige oases die op de route lig­ gen van een tocht van Caïro in het noorden naar Luxor in het zuiden. In de oases kom je eindelijk weer tekenen van leven tegen. Naast boomgaarden met dadels, olijven en sinaas­ appels, wonen er ook hele families. Er zijn dorpen te vinden met redelijk wat voorzienin­ gen: scholen, moskeeën en plaatselijke mark­ ten. Het leven in de oases is conservatief, blote benen of schouders zijn not done, maar dat is juist zeer effectief tegen zonverbranding! Het meest de moeite waard in de westelijke woestijn is het deel dat de Witte woestijn wordt genoemd. De bodem van de Witte woestijn bestaat uit een mengeling van kalk en kalksteen die op sneeuw lijkt. Er staan grote rotspieken die door winderosie zijn gevormd. Bij zonsondergang worden deze witte rotsen roze, oranje en blauw van kleur.                                                

Zittend op een van de rotsformaties geeft dat een adembenemend uitzicht.                                               Tempels In de dertig eeuwen van het Faronische tijd­ perk van circa 3000 tot 333 voor Christus werden er in het Oude Egypte ontzettend veel tempels gebouwd. De functie van een tempel was het vereren van de vele goden, die zich in de loop der tijd tot complexe per­ soonlijkheden ontwikkelden. Een van de meest indrukwekkende tempels is Aboe Simbel in het zuiden van het land, vlakbij de grens met Sudan. Deze tempel is gebouwd door de machtigste farao aller tij­ den: Ramses II. De ingang van de grote tempel bestaat uit vier enorme beelden die de farao zelf voorstellen. Deze beelden zijn volledig uitgehouwen in de rotsen van de oevers van de Nijl. De tempel dreigde door de bouw van de Assoeandam onder water te verdwijnen, maar met de hulp van Unesco is het hele bouwwerk tweehonderd meter verderop geplaatst. De tempel van Luxor is een andere tempel die je als toerist gezien moet hebben. De tempel is tegenwoordig omgeven door de moderne stad en ligt aan de Nijl. De prachtige verlich­ ting rond de tempel laat het bouwwerk ’s nachts volledig tot leven komen. Naast Aboe Simbel en Luxor, zijn de tempels van Karnak, Kom Ombo, Edfoe en Philae zeer de moeite waard. Op sommige stukken zijn de prachtige kleuren van muurschilderingen van goden en farao’s erg goed bewaard ge­ bleven en kun je daarnaast pogingen doen om de talrijke hiërogliefen te ontcijferen. Rode zee De laatste jaren is de toeristenindustrie in Egypte ontzettend veranderd. Steeds meer toeristen laten de piramides en tempels links    

liggen en genieten van de diepblauwe zee en witte stranden op de kusten van de Rode Zee en de Sinaï. De avontuurlijke toerist is hier toch ook op zijn plaats, want de koraalriffen van Egypte zijn op een andere manier net zo spectaculair als de piramides. Op de lijst van beste duikgebieden komen de wateren rond de Sinaï op een tweede plaats na Great Barri­

er Reef in Australië. Vooral in de toeristenoor­ den Sharm al-Sheikh en Hurghada worden talloze duikcursussen gegeven. Een tip is wel om het hoogseizoen te mijden, zeker als je er niet van houdt om met honderden Hollan­ ders samen je buitenlandse vakantie te bele­ ven.

Egypte biedt dus voor elk wat wils. Helaas heeft de revolutie geleid tot een terugloop van het aantal toeristen. Hopelijk zorgt de stabiele situatie in het land ervoor dat Egypte weer op de kaart komt te staan, zodat het publiek kan blijven genieten van haar schoonheid.

_____________________________________________________  

Virtuele kroegentocht door Nijmegen - vijf cafés die je als student bezocht móet hebben Al zes jaar studeer ik in de stad aan de Waal. En al sinds mijn prille jeugd ben ik in ‘t Nimweegse te vinden. Kon ik op mijn 15e met enig geluk alleen de Stretto binnenko­ men, heb ik tegenwoordig keuze uit de 160 kroegen die Nijmegen rijk is. Ik neem jullie mee op een kleine culturele kroegentocht naar plaatsen waar ik al aardig wat uurtjes heb doorgebracht tijdens mijn studenten­ jaren, met daarbij een lichte voorkeur voor een aantal cafés.

bierviltjes mag jij je verzoekje indienen bij de live band, of je gebruikt ze natuurlijk voor andere doeleinden. Ben jij meer van de smartlappen, ga dan op zondag. Dan wordt er alleen maar Nederlandstalig gedraaid. 

lend uitziet, is het van binnen gemoedelijk, ­ bijna elitair. Ook hier is een ratjetoe aan mensen te vinden: van IB-groep terende stu­ denten tot gepensioneerde ambtenaars. En als je geluk hebt, tref je zelfs Frank Boeijen hier aan. Leuke activiteit is de opnieuw uitgevon­ den pubquiz: Opera Pubquiz 2.0, een echte aanrader! Deze virtuele gezellige kroegentocht eindigen we in het Oosten van Nijmegen, bij een klassieker!

Door: Mijke Pelkman TKB - In de Betouwstraat 12 Twee Keer Bellen is uitgegroeid tot één van Nijmeegs meest populaire kroegen. Het ont­ staan van deze trekpleister kent een opzien­ barend verhaal. Ongeveer 10 jaar geleden kregen twee bijna afgestudeerde HEAO stu­ denten het in hun bol om een studentencafé te openen.  Een universitaire vervolgstudie moest toch te combineren zijn met een studentencafé en studeren alleen is tenslotte ook niet alles. Mede door de grote binding met studie- en studentenverenigingen en studenten in het algemeen is TweeKeerBellen een begrip ge­ worden in de Nijmeegse Studentenscène.

We vervolgen onze weg naar een iets minder levendig straatje, maar met niet de minste kroeg. Café de Fuik – Eerste Walstraat 6 Van jong tot oud, van student tot nooit afge­ studeerd, van alles is wat aanwezig in de Fuik. Of je nou zin hebt om een avondje flink te dansen of gewoonweg komt afpilsen na een uitje of sportevenement, iedere dag van de week is het druk in dit (bruine) café. Aanrader is de donderdag Kleintje Amstel Live. Op

Als we de straat oversteken komen we in één van de dans-kroegen met een klein buitenlands tintje. Café de Billabong – van Welderenstraat 126 De Billabong: de één is er niet weg te slaan, de ander loopt er liever met een boog om­ heen. Het is er soms een tikkeltje apart met een Australische nasmaak, maar naar mijn mening wel één van de leukste dans-cafés in Nijmegen. Met iedere donderdag een LessYour-Thirst-day (bier-wijn-fris €1,50!) mag deze dan ook zeker niet ontbreken op de ideale studentenstapavond. Elke woensdag is er een singer-songwriters avond waar je live veelbelovende acts kunt aanschouwen. Mocht je op de vrijdag of zaterdag een dans­ je willen wagen in deze kroeg met een klein Ozzie-tintje, kom dan niet voor 01.00 uur, mits je veel ruimte nodig hebt om te dansen. Een iets onbekender café, maar met een zeer aangename sfeer, vinden we aan het Konings­ plein. Café de Opera – Koningstraat 34 Dit café, vroeger ook wel de Koning ge­ noemd, is te vinden naast zijn broertje, café ­ de Deut. Hoewel het er van buiten onopval­

Café Jos – Daalseweg 309 Dat café Jos een bijzonder café is, is zeker. Al jaren gooit dit sfeervolle ‘buurtcafé’ hoge ogen in de café top 100. Mocht je het norma­ le Amsterdammertje in de overige cafés beu zijn, dan biedt café Jos zo’n 115 soorten bie­ ren van de fles, en maar liefst 16 bieren van de tap. En voor de echte die-hards zijn er ook nog eens 135 soorten whiskey te proberen. Ook leuk als cadeau: een whiskeymenu! De medewerkers willen vooral dat iedereen zich hier op z’n gemak voelt. En dat lukt, ouders met kinderen, buurtbewoners, studenten, bier- of andere drankliefhebbers, mensen die na werktijd komen borrelen, je kunt het zo gek niet bedenken of het geniet van een welverdiend drankje in het gezellige Oost.

Helaas, het einde van deze korte virtuele tour door het Nijmeegse uitgaansleven is aange­ broken. Ik hoor menig student om mij heen wel eens klagen over het gebrek aan leuke uitgaansgelegenheden in Neerlands oudste stad, maar heb je dan echt alle 160 cafés al eens geprobeerd? Nee, dat dacht ik al... Veel plezier! 

- pagina 17 -

"Op zoek naar het geluk in Kronenburg Park" Met deze zin uit het lied "Kronenburg Park" van onze eigen Nijmeegse Frank Boeyen kreeg Nijmegen een gastrolletje in de Nederpop. Een korte maar doeltreffen­ de zinsnede. Want streven wij niet alle­ maal ons geluk na in het Kronenburg(‘-er’, foutje, van Frank Boeyen) park, of groter genomen: in Nijmegen? Bij velen van ons lukt dat heel aardig en Nijmegen heeft dan ook een respectabel plaatsje in menig studentenhart veroverd. En zoals dat gaat met interesses, wil je deze graag delen met mensen die deze nog niet kennen. Toch is het vaak moeilijk om te omschrijven wat Nijmegen nu zo Nijmegen maakt. Dit arti­ kel biedt een ondersteuning voor als je op reis, stage of congres ‘onze stad’ wilt pro­ moten: wat vertel je, welke producten neem je mee, en waar neem je gasten mee naartoe? Door: Sabine Janssen Er was eens... ...een zootje Bataven en Romeinen, die in het hoogliggende gebied aan de Waal een ge­ schikte militaire basis en handelsnederzet­ ting zagen. Zij stichtten een stad ongeveer ter plaatse van het Valkhof, lang (heel lang) voor het museum haar deuren opende. Deze stad wisselde over de jaren verschillende malen van naam en heerser: in den beginne het ‘Oppidum Batavorum’ van de Bataven, toen het ‘Ulpia Noviomagus Batavorum’, ook van de Bataven, afgekort tot ‘Noviomagus’ door de Romeinen, toen ‘Numaga’ als onderdeel van het Frankische Rijk vroeg in de middel­ eeuwen, verbasterd tot ‘Nieumeghen’ en ‘­ Nimmegen’ in de late middeleeuwen, en uit­ eindelijk naar het huidige ‘Nijmegen’, in han­ den van de Studenten. Poch je met Nijmegen als ‘oudste stad van Nederland’, weet dat dit mogelijk gevoelig ligt bij gesprekspartners uit Maastricht. Zij plachten Nijmegen haar zelf-toebedeelde titel af te nemen met de argumenten dat het handelscentrum van Nijmegen circa 69 na Christus enkele kilometers verplaatst is en dat de Nijmeegse bevolking na de Romeinse tijd enkele eeuwen uitblonk in afwezigheid. Maastricht lijkt inderdaad permanent be­

woond te zijn geweest, doch was lange tijd een gehucht onder de rook van het grootse Tongeren. Ook niet echt ‘de oudste stad’ te noemen dus. Afijn, een semantische discus­ sie: beiden zijn oud.

  Dan: het fictieve verhaal van Mariken von Nimwegen. Iedereen heeft het wel eens voorbij horen komen, maar hoe zat het nu precies? Mariken von Nimwegen (of oor­ spronkelijk: ‘van Nieumeghen’) moest voor haar oom naar de markt in Nijmegen. Haar tante weigerde haar een overnachting waar­ op zij de gastvrijheid van Moenen, de duivel, aanvaardde. Zij kreeg echter berouw, waarop Moenen haar op de plavuizen van het markt­ plein liet vallen. De Paus deed haar voor straf vijf ringen om haar hals en armen, welke pas afvielen na jaren boetedoening. Wetenswaar­ digheidje voor tijdens de stadswandeling: de ringen zijn te vinden om een paaltje aan de Vijfringengas. Wil je nog wat vertellen over het huidige Nij­ megen, dan kun je natuurlijk niet om de Vierdaagse heen. Even wat cijfertjes om de blits mee te maken: in 1909 is de eerste, soort van, Wandelvierdaagse georganiseerd. Hier­ bij legden 350 militairen en 10 burgers 150 km te voet af over 15 parcoursen die hen van garnizoen naar garnizoen door heel Neder­ land leidden. In de hierop volgende jaren werd het aantal routes ingeperkt, in 1925 gereduceerd tot één route uitgaande van Nijmegen. Over de jaren is het evenement flink gegroeid in populariteit, internationale bekendheid en deelnemersaantal. In 2004 is voor het eerst een deelnemerslimiet opge­ steld, waarbij het maximale aantal van 47.000 deelnemers binnen 6 weken stond ingeschre­ ven. Nogmaals een wetenswaardigheidje: in de jaren dertig kreeg de populariteit van de Vierdaagse een flinke boost, wat voor een belangrijk deel wordt toegeschreven aan de legendarische nasimaaltijd van de Koloniale reserve in Nijmegen... Nijmeegse presentjes Met welke ‘koek en zopie’ kun je mensen nu letterlijk iets van Nijmegen laten proeven? Mijn eerste gedachte: bar weinig. Natuurlijk zijn er het Marikenbrood (soort krentenbrood met spijs, pudding en glazuur) en riftkoekjes

- pagina 18 -

(geraspte aardappelen vermengd met eieren, zout en bloem, gebakken in olie), maar dat deze slechts op één à twee plaatsen in Nijme­ gen te koop zijn, zegt voldoende over het ‘ty­ pisch Nijmeegs’-gehalte. Maar met een lekker Botterik biertje van brouwerij D’n Hemel of een Mispelwijn van Wijnmakerij Bulskempke uit Oosterhout, maak je ook best vrienden. Ga je voor culinair van een ander niveau, knutsel dan een ‘friet waterfiets’ in elkaar: bedek twee frikadellen met friet, besmeur rijkelijk met mayonaise of frietsaus, curry en uitjes en top het geheel af met een klein schepje friet. Nog een wetenswaardigheidje: de ons aller welbekende Elstar appels komen oorspronkelijk uit... Elst! Leuk weetje, maar waarschijnlijk scoor je beter met een Hemels biertje dan met een zak appels als souvenier.

  Eerst zien, dan geloven Heb je succes gehad met je enthousiaste verhalen, kan het zomaar gebeuren dat je gasten op de stoep hebt die al die Nijmeegse pracht wel eens in het echt willen zien. Wat nu? Geen paniek. Is je gast weinig veeleisend? Maak dan een mooie wandeling over de Waalkade, wijs even trots naar de Waalbrug en strijk daarna neer op een terrasje. Heeft je gast meer in zijn/haar mars: regel een (krak­ kemikkige) fiets en ga de Ooijpolder in: ‘oh’ en ‘ah’ gegarandeerd. Geef niet toe dat je er de weg niet weet, er is een fietsroutenetwerk aangelegd waarbij je van knooppunt naar knooppunt kunt rijden. Zo kun je de route al naargelang de zuurgraad van de billen ver­ leggen, en iedere paar kilometer staat er een nieuw routebordje om je oriëntatie bij te stellen. Briljant. Samengevat: wat betreft culinaire streekpro­ ducten mag Nijmegen dan geen hoogvlieger zijn, op geschiedkundig gebied kun je best pochen met ‘onze waalstad’. Wordt alle oud­ heid van de binnenstad je even te veel, fiets dan een rondje door de rijke omgeving van Nijmegen, hierbij en passant een bezoek brengend aan bierbrouwerij D’n Hemel of een boomgaard in Elst. Veel plezier met je zoek­ tocht naar het geluk!

Kruiswoord-cryptogram De sudoku-liefhebbers onder ons zijn afgelopen editie van Status Co volop aan hun trekken gekomen... Dit keer een heel ander soort puzzel, meer bedoeld voor al die "cryptische types" (we kennen ze allemaal..!). Peinig je hersenen met de onderstaande dertien cryptische omschrijvingen van een bepaald woord of begrip. Als je alle woorden hebt weten te ontcijferen, is een beroemde ziekte te lezen als uitkomst van deze kruiswoord-cryptogram. Mocht je niet zo'n crypto-expert zijn, wie weet kom je dan toch achter de uiteindelijke oplossing: lingo-kijkers zien overeenkomsten met het tienletterwoord! Ook al is die van ons zelfs dertien letters lang! Succes en... blader niet te gauw door naar pagina 27 voor de oplossing. Door: Lidewij Overweg 

Opgaven 1. Paardenziekte (16) 2. Relatie ziekte (15) 3. Lullige arts (7) 4. Daar is men uitgedokterd (14) 5. Bier van een dokter (4) 6. Leren om de ziekte van Lyme te      voorkomen (8) 7. De dokter geeft hem bijna voor niets (6) 8. Ongerustheid bij artsen en verpleging      (4) 9. Diagnose van de huidarts (7) 10. Voedingsadvies van de arts (6) 11. Zeeziekte (11) 12. Ziekte die zo te horen op een zacht         vlammetje staat (8) 13. Die medische gebeurtenis is         onvoorspelbaar (6)

____________________________________________________  

Wat zie jij? Door: Pim Keurlings Een 53-jarige dakloze man meldt zich op de spoedeisende hulp. Vanwege fors alcoholge­ bruik kent de anamnese een mistige strek­ king. Een mee naar het ziekenhuis gekomen vriend beweert dat de linker wang van patiënt steeds boller is geworden in een tijdsbestek van enkele maanden. Bovendien zou het eten van vast voedsel steeds moeizamer verlopen. En inderdaad, bij lichamelijk onderzoek pal­

peert de keel- neus- oorarts een weinig mo­ biele massa met vaste consistentie ter hoogte van de linker kaakhoek. Besloten wordt om beeldvormend onderzoek in te zetten om meer duidelijkheid te verkrijgen over de massa, mede gezien de weinig bijdragende anamnese. De gemaakte MRI-scan blijkt niet zonder resultaat. Wat zie jij? Kijk op pagina 27 voor het juiste antwoord. Geplaatst met toestemming van de patiënt

Gezocht: organisatoren voor het LOCA-congres Was jij ook zo enthousiast over Het Natio­ nale Coassistenten Congres 2011? Of heb je het congres niet bezocht, maar heb je zin om je samen met een aantal andere coassistenten uit Nijmegen én afgevaar­ digden van alle medische faculteiten in Nederland in te zetten voor de organisatie van het volgende Nationale Coassistenten Congres (2013)? Mail dan naar spre­ [email protected] om je interesse te laten blijken en help mee om het volgende congres net zo succesvol te maken als het congres van april 2011! We horen graag van je! Organisatie 2011 http://www.locacongres.nl

- pagina 19 -

Een grensoverschrijdend weekend: het LOCA-COngres “Je bent coassistent en je wilt wat... Zo werkt het nu eenmaal. Je wilt een goede beoordeling, je wilt dat basaalcelcarci­ noom leren verwijderen, die spiraal leren plaatsen of zelfs het slechtnieuwsgesprek voeren. Als coassistent wil je dit soort dingen, aan het einde van je cocarrière wil je weer andere dingen. Je wilt weten of en hoe je nu verder moet; je leven tijdens je studentencarrière lag behoorlijk vast, met hier en daar wat zijstapjes richting de kroeg, buitenland, sociëteit of andere met name afleidende en leuke activiteiten. Maar nu... Geen zekerheid over wat je over een jaar aan het doen bent. Over enkele maanden sta je daar dus echt, met je diplo­ ma, eed afgelegd, verantwoordelijk voor twintig patiënten. Hoe plan je de rest van je loopbaan? Maar ook zou het fijn zijn nog even een update van de weggezakte ken­ nis te krijgen, want hoe zit het ook alweer met het ECG, brandwonden en ál die lab­ waarden? Wij hebben de oplossing... Het Landelijk Coassistentencongres 2011!”   Door: Suzanne van Cromvoirt

  Met deze woorden van de voorzitter van de congresorganisatie, Maarten van Gemeren, werd er de weken voorafgaande aan hét coassistenten congres, veel reclame gemaakt deel te nemen aan een ‘grensoverschrijdend’ congres. Voor hen die een dure vroege treinreis op zaterdag wilden ontlopen en graag een wijn­ tje lustten, was er een vrijdagavondprogram­ ma opgezet. Na de aankomst, die overigens perfect soepel verliep, was er een wijnproe­ verij met 15 wijnen georganiseerd door Me-­ Doc; via de bubbels naar de rosé en tenslotte de dessertwijn luidde menig coassistent het congres goed in. Een enkeling was dapper

- pagina 20 -

genoeg, of noem het een stommiteit, de Noordzee te trotseren. Om 8.30 uur stond het ontbijtbuffet klaar voor de overnachters en konden de nieuwkomers zich inschrijven, al­ vorens eerder genoemde voorzitter het con­ gres mocht openen.   Zaterdag 16 april Prof. Dr. H.A.P. Pols, vice-voorzitter RvB en decaan Erasmus MC Rotterdam, opende de dag met zijn kijk op het thema Grensover­ schrijdend; het kan een negatieve of een po­ sitieve associatie oproepen. Hij stond stil bij hoe mooi het is dat wij ‘grensoverschrijdend’ onderwijs kunnen volgen, maar gaf ook de grens aan van gunstbetoon aan artsen. Daarna was het woord aan de Belgische dagvoorzitter Dr. L.G.A. Bonneux, epidemio­ loog en publicist, die op verschillende manie­ ren duidelijk maakte dat naarmate onze ge­ zondheid groter, onze levensduur langer en onze maatschappij vrediger wordt, we steeds meer te verliezen hebben: “Wees ervan be­ wust dat we ‘ziek zijn van preventie’.” Kortom, een pittige opening die aanzette tot denken, waar overigens weinig tijd voor was; de eerste parallelle sessie van de dag stond op het programma. Iedereen was ingedeeld in een programma; voor mij gold programma H en dus werd ik verwacht bij een lezing over fo­ rensische geneeskunde, tot dat moment een voor mij onbekende tak van sport. Daarna was het tijd voor een perfect verzorgde lunch met kroketjes en salades, en met gevulde maagjes was het tijd voor de tweede parallelle sessie: ethiek van geneesmiddelenonderzoek. An­ deren volgden workshops van Q-koorts tot tropengeneeskunde en van het oude ver­ trouwde infuusbeleid tot het leren schrijven van een klinische les. Na het middaguur wer­ den we weer richting de grote conferentie­ zaal gedreven om daar een lezing over medi­ sche missers van chirurg Prof. Dr. J.F. Lange bij te wonen: “Elke arts heeft op den duur zijn eigen kerkhofje, de een wat groter dan de ander”, waarin hij het belang voor de patiënt van checklists benadrukte en ons vertelde dat we zélfs als coassistent onze mond mogen opentrekken tegen een blunderende specia­ list, om zo later zelf beter tegen kritiek te kunnen.      Wat? 3e nationale coassistenten COngres  Waar? Hotel Zuiderduin, Egmond aan Zee  Wanneer? 15-16-17 april 2011  Wie? 800 coassistenten uit heel Nederland  Thema? Grensoverschrijdend  Met? Lezingen, lekker eten, feesten!      Daarna werden op de infomarkt de nodige zieltjes gewonnen met een overload aan merchandise en winacties. Na het scoren van pennen werd de middag afgesloten met nog

twee parallelle sessies. Zo was er een sessie door onze eigen Drs. Micha Holla of kon je erachter komen hoe het fysiologisch in elkaar steekt als je verliefd bent… Na een hele dag binnenzitten kozen enkele coassistenten ervoor wat frisse zeewind op te pikken. Er was wat vrije tijd om op te tutten of bij te komen maar niet zonder eerst nog te genieten van een heerlijk buffet; van de verse zalm via de gerookte beenham naar de on­ weerstaanbare toetjes. Met een goede bodem konden de voetjes van de vloer op de coversounds van band Session en DJ-duo Billie Brothers. De alcohol vloeide rijkelijk maar gelukkig werd het congresthema niet te letterlijk genomen. Ook deze nacht kon een grote groep artsen in spé het niet laten de Noordzee te verkennen, dit keer bij volle maan…  

Zondag 17 april De nacht bleek kort, want om 10.00 uur open­ de welbekende Prof. Dr. J.W.M. van der Meer de dag. Daarna was er een lezing over bijna dood ervaringen door Dr. Pim van Lommel en een ervaringsdeskundige; voor sommigen een confrontatie met hun niet al te beste bewustzijn ten gevolge van de biertjes de avond ervoor. Tijdens de tweede infomarkt kon een redbull of vitamineboost in de vorm van een smoot­ hie worden gescoord en was het weer tijd voor een lunch. Het eind van het congres was bijna in zicht, maar niet voordat er twee BN’ers ten tonele zouden verschijnen. Rob Oudkerk, voormalig politicus, huisarts en criticus, was uitgenodigd een pleidooi te houden, provocerend, om ons jonge dokters bewust te maken van de maakbaarheid van de gezondheidszorg. De grote vraag die steeds in zijn praatje terugkwam was: “Wie wordt waar beter van en waarom?” Als begin­ nende artsen mogen wij dit niet vergeten: “Het is jullie taak de dozen gebakken lucht die ziekenhuizen uitdelen, te herkennen, com­ municatie is verdommunicatie’’. Het pro­ gramma was goed gevuld dus workshop 6 mocht niet ontbreken voordat Lebbis! het congres met een spetterend stuk cabaret mocht afsluiten. Conclusie van dit alles: een prachtig, goed georganiseerd congres met leerzame mo­ menten, veel stof tot nadenken en bovendien een hoop gezelligheid!!

Proeverij: streekproducten Door: Sarah Sloot Voor deze Status Co wilde de redactie een proeverij houden met typisch Nijmeegse streekproducten. Daarbij stonden we al snel voor een probleem: Nijmegen heeft, zo blijkt, behalve het zogeheten Marikenbrood, weinig typische producten. Vastbesloten toch een proeverij te houden bedachten we daarop het Marikenbrood te vergelijken met twee andere streekproducten, namelijk de Zeeuwse Bolus en de Twentse Kozak. Eet smakelijk!

De Twentse Kozak

De Zeeuwse Bolus

Marikenbrood

De Twentse Kozak is een ronde of recht­ hoekige koek met een vulling van zachte cake, room en een beetje jam, omhuld met chocolade en een rand van marsepein. De gemiddelde Twenste bakker heeft een ruime voorraad liggen.

De Zeeuwse Bolus is een poepbruin, mier­ zoet broodje, dat je behoort te eten met – jawel – een dikke laag roomboter erop gesmeerd. Het broodje stamt uit de 17e eeuw en elk jaar is er een ‘De week van de Bolus’, waarin Zeeuwse bakkers strijden om de Bolustrofee voor het beste exem­ plaar. 

Marikenbrood bestaat uit krentenbrood met spijs, gele room en mandarijntjes en is natuurlijk vernoemd naar onze Mariken van Nimwegen. Het wordt slechts op twee plaatsen in Nijmegen verkocht en is dus­ danig populair dat het in de diepvries be­ waard wordt. 

Hoe ziet het eruit? Mijke: ‘om op te eten!’ Sabine: ‘beetje simpel, maar ik zie direct veel chocolade. Dat is goed.’   Eerste reactie Maartje: ‘mmm, heerlijk!’ Pim: ‘echt lekker! Meer!’   Smaak Marieke: ‘het smaakt als een platte merg­ pijp.’ Sabine: ‘yummie, room! En succes gega­ randeerd met die chocola.’ Pim: 'ik wil nog een stukje! Hoe heet dit? Waar koop ik dit?' Amilie: 'die verschillende structuren hap­ pen lekker zacht weg.' Conclusie De redactie is aangenaam verrast over de lekkernij die Twente heeft weten voort te brengen en beloont dat met een 8. Alsnog een eerste plaats voor Twente!

Hoe ziet het eruit? Sabine: ‘bah. Zoet, plakkerig en ongezond, maar toch niet erg lekker.’ Marieke: ‘smaak is belangrijker dan uiter­ lijk...toch?’   Eerste reactie In koor: ‘plakkerig!’ Lidewij: ‘gadver, kleverig en onsmakelijk!’   Smaak Amilie: ‘een soort goedkope kopie van suikerbrood, maar lang niet zo lekker.’ Pim: ‘droog...’ Sarah: 'mwoah.' Mijke: 'nat, klef, veel te hartig'   Conclusie Hoewel Marieke de bolus het liefst direct naar Nijmegen zou importeren, is de rest van de redactie beduidend minder en­ thousiast over dit plakkerige, droge brood­ je. Daarbij moeten we wel vermelden dat onze bolus van de Albert Heijn afkomstig was en de Zeeuwse bakkers dat misschien beter kunnen. Een 6,5.

Hoe ziet het eruit? Mijke: ‘teveel inhoud! Teveel kleuren! En bah, krenten!’ Lidewij: ‘mislukte taart met krenten en pudding.’   Eerste reactie Sarah: ‘hij is nog half bevoren!’ Pim: ‘onverwacht lekker!’ Sabine: 'hij is koud! Hoe kan zo'n patisserie dit nou in de diepvries bewaren?'   Smaak Maartje: ‘een romig puddingbroodje met vers krentenbrood.’ Sabine: ‘lekker krentenbrood met een boel zoete toelie erin.’   Conclusie Hoewel de redactie zich aanvankelijk liet ontmoedigen door het uiterlijk van dit baksel, bleek de smaak honderd procent mee te vallen en die wordt er waarschijnlijk alleen maar beter op wanneer het brood helemaal ontdooid is. Het Marikenbrood krijgt eveneens een 8 en staat daarmee op de tweede plek.

- pagina 21 -

UMC St Radboud: Verleden, heden en toekomst Wie heeft zich nooit afgevraagd wie St. Radboud nou eigenlijk was? Met hoeveel geneeskundestudenten we precies zijn? En waar alle verbouwingen in het zieken­ huis toe gaan leiden? Meestal zoek je geen antwoord op deze vragen, je bent al snel weer met andere dingen bezig. Maar in dit nummer over de streek, kan een antwoord op deze vragen niet missen. Door: Marieke Wever Het verleden De bisschoppen van Nederland richtten in 1905 de Radboudstichting op, om met hoger onderwijs aan katholieke jongeren de eman­ cipatie van de katholieke bevolkingsgroep te bevorderen. De naam ‘Radboud’ werd geko­ zen omdat deze geleerde, veelzijdige heilige

Sint Radboud Sint Radboud is een afstammeling van de Friese koning Radboud, die ironisch ge­ noeg verkoos om niet gedoopt te worden om in de hel te komen met zijn voorvade­ ren. Hij werd rond het jaar 850 geboren in de buurt van Namen. Omdat zijn ouders van adel zijn, is een goede opleiding voor hem weggelegd aan de kathedraalschool in Keulen en vervolgens aan de hofschool van koning Karel de Kale. Na zijn opleiding treedt hij in bij het kloos­ ter van de Benedictijnen in Tours. Verhalen over zijn geleerdheid en deugdzaamheid bereikten ook de Nederlanden en Rad­ boud wordt in 900 benoemd tot bisschop van Utrecht. In deze stad komt hij echter niet te wonen, omdat de Noormannen daar geregeld huishouden. De zetel is verplaatst naar Deventer.

een goed voorbeeld zou zijn voor deze jon­ geren.   In 1923 werd de Katholieke Universiteit Nij­ megen geopend, met faculteiten voor god­ geleerdheid, letteren en rechten. De universi­ teit groeide gestaag, wel met een onderbre­ king van 1943 tot 1945, toen de deuren geslo­ ten moesten worden omdat de rector weiger­ de een loyaliteitsverklaring te tekenen met de Duitsers. De medische faculteit werd in 1951 geopend op voormalig landgoed Heijendaal, vijf jaar later volgt de opening van het academische Radboudziekenhuis. Een medische faculteit zonder opleidingsziekenhuis is immers niet veel waard. Het huidige A-gebouw was toen het gehele ziekenhuis. Nieuwe faculteiten als wis- en natuurkunde volgen en ook de elders in de stad gevestigde faculteiten verhuizen naar de campus. De universiteit groeit snel, van 3000 studenten in 1960 tot 15.000 in 1980.   Heijendaal      Het landgoed Heyendaal werd in 1949   aangekocht door de Radboudstichting. Het kasteeltje, of Huize Heijendaal is het meest duidelijke teken dat het ooit een landgoed is geweest. Het huis, in neore­ naissancestijl, inmiddels uitgeroepen tot Rijksmonument, is tussen 1912 en 1914 gebouwd naar ontwerp van Charles Es­ tourgie.

Geert Grooteplein

In Deventer verzorgt Radboud zieken en armen (in die tijd was het verschil tussen deze groepen niet zo groot) en preekt dagelijks. Daarnaast vindt hij nog tijd voor studie, wetenschap en poëzie en hij schrijft veel over deze onderwerpen. In 917 overlijdt Radboud en wordt begra­ ven in Deventer.

- pagina 22 -

Vernoemd naar de boeteprediker Geert Groote uit de 14e eeuw, die Geneeskunde studeerde en daarnaast Theologie en Recht. Hij had een kritische houding en bond de strijd aan met gehuwde priesters en rijke monniken. Deze mensen waren het natuurlijk niet al te zeer met hem eens en hij kreeg een preekverbod. Hierna legde hij zich toe op de zorg voor zieken en de wetenschap. In 1384 overlijdt Geert Groote aan de gevolgen van de Pest, die hij opliep door voor pestlijders te zorgen.     Het heden Zo komen we aan in de tegenwoordige tijd. Een aantal cijfers uit 2010 laat zien dat er heel wat gebeurt aan de noordelijke kant van de

campus: -         146.389 nieuwe patiënten op de poli -         27.487 bezoeken aan de eerste hulp -         19.376 electieve operaties -         2.624 wetenschappelijke publicaties -         135 proefschriften Inmiddels zijn er 2197 studenten geneeskun­ de ingeschreven bij de medische faculteit, van wie er 292 in het afgelopen jaar de eed zworen. Natuurlijk heeft ‘Het Radboud’ zo zijn specia­ liteiten, hieronder zullen er een aantal wor­ den uitgelicht. Verwijdering van hypofysetumoren: in 1995 werd in Nijmegen voor het eerst een hypofy­ setumor endoscopisch verwijderd (met als voordeel dat het neusseptum niet meer ver­ wijderd hoeft te worden om een speculum te plaatsen, de camera gaat via het ene neusgat en de instrumenten via het andere). Vanaf 2000 worden ongeveer 70 patiënten uit bin­ nen- en buitenland geopereerd via de endo­ scopische techniek, die overigens ook op andere plaatsen wel wordt toegepast tegen­ woordig. Q-koorts expertisecentrum: patiënten met gecompliceerde Q-koorts of (een hoog risico op) chronische Q-koorts worden behandeld in het UMC St. Radboud. Er is een overleglijn voor huisartsen en specialisten met vragen over Q-koorts en door de centralisatie kan groter opgezet onderzoek plaatsvinden naar de afweer tegen Q-koorts en diagnostiek en behandeling van de infectie. Prostaatcentrum: sinds maart is het prostaat­ centrum van het UMC open. Het bijzondere is de speciale MRI scanner, die een zeer nauwkeurig driedimensionaal beeld geeft tot op moleculair niveau. Het is direct zichtbaar of er sprake is van een carcinoom, waar de tumor in de prostaat precies zit en na een MRI-geleide punctie ook hoe agressief de kanker is. De patiënt heeft meteen uitsluitsel. Er wordt uitgezocht of de scan kan worden ingezet bij mannen die bij screening een verhoogde PSA-waarde hebben. Nijmegen Center for Mitochondrial Disorders: het centrum staat internationaal aangeschre­ ven voor geïntegreerde zorg, diagnostiek, voorlichting en fundamenteel onderzoek voor patiënten en familieleden met een stoornis in de energievoorziening van de cel. Patiënten hoeven niet per se naar Nijmegen te komen, het is ook mogelijk een (ingevro­ ren) biopt in te sturen voor analyse en DNA onderzoek. Malaria-onderzoek: Het UMC St Radboud doet al meer dan twintig jaar onderzoek naar malaria en mogelijke vaccins. Hiervoor had men al de beschikking over een malarialab,

waar malariamuggen worden gekweekt en besmet met de malariaparasiet. Het malaria­ lab is uitgegroeid tot één van de belangrijkste instituten ter wereld voor de combinatie van fundamenteel èn klinisch malariaonderzoek. Vorig jaar zijn de mogelijkheden nog verder uitgebreid, zodat de parasieten via een injec­ tie kunnen worden toegediend en een mug­ genbeet niet meer nodig is. Het nieuwste onderzoek wordt gedaan naar vaccinatie met

genetisch gemodificeerde parasieten, in sa­ menwerking met het LUMC. De toekomst Sinds we studeren hebben er eigenlijk conti­ nu steigers gestaan bij het ziekenhuis. Het verbouwen is zelfs al begonnen in 1994. Het idee is om de afstanden binnen het zieken­ huis kleiner te maken (en iedereen die wel eens consulten heeft gelopen in het Radboud zal beamen dat dit een prima plan is!). Het is niet alleen de bedoeling dat de totale afstand van Ingang Oost naar Ingang West wordt gereduceerd tot 500 meter, door meer ge­ bruik te maken van hoogbouw, maar ook om de afstand tussen afdeling en veel gebruikte voorzieningen te verkleinen.

het Geert Grooteplein. Het moet dan de ‘huiskamer’ worden van het ziekenhuis, met horecavoorzieningen en meer internetmoge­ lijkheden dan die nu aanwezig zijn bij de hoofdingang. Mocht je je ooit vervelen, het is mogelijk met een webcam mee te kijken op het bouwter­ rein, via de site van het UMC. Literatuur 1. www.nu.nl 2. www.umcn.nl 3. ‘Geloven in Mensen’ uitgave van UMC St. Radboud 4. ‘Goed, beter…’ Jaarbeeld 2010 van UMC St. Radboud

De hoofdingang zal over een poosje ook verplaatst worden richting het midden van

______________________________________________________  

Het UMC St Radboud van de toekomst: terug naar de uit­ straling van de streek...                                                                                                                                                                                     door Janne Keurlings  [ www.jannekeurlings.nl ]

- pagina 23 -

Coschap van het jaarverkiezing 2010: and the winner is... Vrijdagavond 27 mei 2011 was het weer tijd voor één van de weinige beoordelings­ momenten die voor opleiders spannender is dan voor coassistenten: de jaarlijkse ‘co­ schap van het jaarverkiezing’. Aan de hand van IOWO-formulieren en positieve en negatieve punten aangedragen bij KoRaad vergaderingen werd per coschap de meest gewaardeerde locatie genomi­ neerd. Dit maal werd extra aandacht ge­ schonken aan ‘quality time’ tussen oplei­ der en coassistent. Voor hen die helaas niet bij deze avond aanwezig konden zijn bij deze een verslag. Door: Sabine Janssen

Het openingspraatje werd verzorgd door Prof. Dr. Tack, internist in het Radboud. Begin­ nend met de wikipedia-verklaring van het begrip ‘quality time’, gaf hij zijn visie op het belang en de vorm van quality-time gezien vanuit zowel coassistent- als opleidersper­

spectief. Hoeveel van zijn stellingen daadwer­ kelijk bij zijn gespannen gehoor zijn aangeko­ men is twijfelachtig: de vele flessen wijn, en­ kele plakkaten en die felbegeerde glimmen­ de zilveren beker lonkten veelbelovend vanaf de zijlijn. Dit jaar werd voor het eerst ook een prijs uit­ gereikt aan het beste coschap ‘huisartsge­ neeskunde’, welke gezien hun geringe om­ vang per locatie buiten de reguliere verkie­ zing vallen. Huisartsenpraktijk ‘Millbergen’ uit Leuth, ‘eerstelijnscentrum’ uit Tiel, ‘de Pil­ grim’ uit Gaanderen, ‘Artois’ uit Eindhoven, ‘Coevering’ uit Geldrop en ‘Dalfsen’ uit Dalf­ sen streden voor deze titel. Ietwat beduusd maar zichtbaar trots ging huisartspraktijk ‘Artois’ uit Eindhoven met de prijs naar huis. Minder beduusd maar minstens zo trots nam Drs. Van Linge, docent bij CKO3 (heelkunde) voor de derde maal de prijs in ontvangst voor ‘beste CKO-Voor blok’. Niet geheel onvoorbe­ reid sprak hij een dankwoord uit aan hen die deze overwinning mogelijk hadden gemaakt (waaronder de secretaresse), verklaarde ne­ derig dat het bijna genant was deze prijs voor de derde keer te ontvangen, droeg enkele oorzakelijke factoren van deze overwinning aan en kon niet nalaten in dit gezelschap van beroepsfanaten nog te verkondigen dat ‘chi­ rurgie nu eenmaal het leukste vak is’. Ge­ waagd. En toen brak het moment van de waarheid toch echt aan! Internisten van het Jeroen Bosch ziekenhuis, locatie Carolus, Den Bosch; neurologen van het UMC St. Radboud, Nijme­

gen; psychiaters van GGNet, Zutphen; chirur­ gen van het Slingeland Ziekenhuis, Doetin­ chem; kinderartsen van zowel het Twee Ste­ den ziekenhuis Tilburg en Rijnstate, locatie Zevenaar; gynaecologen van het Twee Ste­ den ziekenhuis Tilburg; KNO-artsen van het Gelre ziekenhuis, Zutphen; dermatologen en oogartsen van het Jeroen Bosch ziekenhuis, locatie Carolus, Den Bosch; en geriaters van het Rijnstate, locatie Arnhem schoven naar het puntje van hun stoelen voor het uiteinde­ lijke oordeel. Geroemd om haar kleinschalig­ heid en scheutige quality-time tussen arts en coassistent is de gelukkige winnaar gewor­ den...het coschap Kindergeneeskunde van het Rijnstate, locatie Zevenaar! 

Een verkiezing met als thema ‘quality time’ kon niet anders eindigen dan met een gezel­ lige borrel in de aesculaaf. Nu rest mij alleen nog de taak de winnaars van deze verkiezing te feliciteren met hun overwinning, en alle overige opleiders te bedanken voor hun deelname aan de strijd om ons een fantas­ tisch en leerzaam coschap te bezorgen!

Column: Wat een streek! Ooit kwam ik als 18-jarige wetenschapslustige nog-net-niet-studente vanuit Almelo naar Nijmegen. De kamernood was in die tijd -het lijkt zo lang geleden- al groot, waardoor ik in eerste instantie voor een woonplek moest uitwijken naar Arnhem. (Onzekerheid en kijkavonden zijn geen goede combinatie, ondervond ik.) Als enigszins wereldvreemd meisje uit het Oosten plande ik fanatiek mijn 2 maanden (!) durende vakantie vol met ochtend- en avonddien­ sten in de thuiszorg. Omdat ik werkte via een uitzendbureau, kwam ik terecht in allerlei wijken met een brede keur aan menstypes, sociaal economische status en dito daginvulling. Zonder enig besef van de grootsheid van de Vierdaagse in Nijmegen plande ik op die dagen diensten in, uitgerekend in de wijk Sint Anna-Brakkenstein (rondom de route van de Vierdaagse). Fietsend van cliënt tot cliënt, over de Sint Annastraat en terug, werd mij de impact van deze internationale happening meer dan duidelijk. Een dienst van 4 uur werd er een van 6, of 7, met het oversteken van de Sint Annastraat als grootste onmogelijkheid in deze. Evolutionair gezien is de omvang van dit evenement minstens opmerkzaam. Hebben mannetjes die vier dagen lang vele kilometers kunnen wandelen een betere kans op voortzetting van de soort? Survival of de Fittest is in ieder geval van toepassing, als we terugdenken aan diegenen die het leven lieten in deze wandeltocht. Van ver buiten Nederland komen militairen in Nijmegen vier dagen lopen, heuvel op en heuvel af, met als resultaat… een kruisje. Bijzonder toch? Maakt het uniform vrouwen bronstig of komt de eisprong dan makkelijker op gang? Misschien is het 't broederschap, het doorzettingsvermogen, het gezamenlijk voor iets gaan en de troost die dat biedt. Ik weet het niet, maar vrijwillig de blaren op mijn voeten lopen? Neu, niet echt iets voor mij. Van de Vierdaagse naar de stad Nijmegen. Eerder vertelde een begeleidend gynaecoloog mij op OK, gedurende een laparoscopische ad­ nexextirpatie, dat hij in de tijd die hij woonachtig was te Utrecht nooit in de Dom was geweest. Terwijl hij op vakantie in ieder klein dorpje of stadje de eerste beste kerk bezocht en zich verwonderde. Na 8 jaar bezocht hij dan toch de Dom, een Utrechtse ervaring. Zijn jullie wel eens in de Stevenskerk te Nijmegen geweest? Over de streek gesproken... Een bezoek aan de Stevenskerk bracht ik dankzij het Honoursprogramma “Music in the making”, over de klassieke muziek en de compo­ nisten. Als studenten kregen we de opdracht de vraag te beantwoorden: wat is muziek? De strakke witte wanden maakten met het geklak van de hakken en het gefluister van bezoekers mijn muziek. Een klein streekproduct… Als coassistenten worden wij min of meer een product van de Nijmeegse geneeskunde-opleiding, gevormd door onze ervaringen gedu­ rende de studie, los van onze persoonlijke voorgeschiedenis en de in onze genen verankerde informatie over wie wij zijn. Wij worden dokters uit Nijmegen. Dus loop eens de Stevenskerk binnen als je in de stad bent; een streek-ervaring rijker!                                                                                                                                                                                                                                                              Lidewij Overweg

- pagina 24 -

Co van de maand: Whitney Koeiman Door: Lidewij Overweg Wiki over Curaçao Curaçao (Papiaments: Kòrsou) is een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, met sinds 10 oktober 2010 een status apartus, de benedenwindse eilanden, ook wel de ABCeilanden genoemd. De hoofdstad en grootste plaats op het eiland is Willemstad, tevens voormalig hoofdstad van de Nederlandse Antillen. Curaçao heeft bijna 600.00 inwoners, aldus Whitney. Op Curaçao zijn veel overblijf­ selen van het koloniale verleden en vanwege de aard en dichtheid van de gebouwen staat een gedeelte van de binnenstad van Willem­ stad op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Over de oorsprong van de naam Curaçao bestaan verschillende theorieën. Een gang­ bare verklaring is dat het is afgeleid van het Portugese woord voor 'hart' (coração), wat zou verwijzen naar het eiland als een centrum van handel. Dit werd dan door Spanjaarden overgenomen als Curaçao, wat gevolgd werd door de Nederlanders. Een andere uitleg is dat Curaçao verwant is met de naam die de oorspronkelijke inwoners gebruikten om zichzelf mee aan te duiden. Deze theorie wordt ondersteund door vroege Spaanse reisverslagen, die de inboorlingen aanduid­ den als "Indios Curaçaos". De naam "Curaçao" heeft een associatie gekregen met een speci­ fieke blauwtint, en wordt soms gebruik als een adjectief, afkomstig van een diepblauwe likeur met de naam "Blue Curaçao".

het bijna vanzelfsprekend dat je die kant ook op gaat. En waarom Nijmegen als stad? Een tante van mij studeerde op dat moment in Nijmegen aan de HAN, waar ik gedurende mijn eerste bezoek 2 maanden bij logeerde. Ik zat toen in 5 VWO. Eenmaal in Nederland ben ik bij open dagen geweest voor Genees­ kunde in Leiden, Utrecht en Nijmegen. Daar­ naast heb ik deelgenomen aan de “Nijmeegse 2-daagse”, waarbij je 2 dagen kon meelopen met een student. Omdat Geneeskunde geen optie was, heb ik via de studie BMW een kijk­ je genomen op de universiteit. En eigenlijk vond ik het meteen al een leuke, overzichte­ lijke universiteit met veel mogelijkheden. Daarbij kwam dat de geneeskundestudie in Nijmegen dat jaar de beste was van Neder­ land, dus toen was de keuze snel gemaakt. De stad zelf is rustig, gezellig en gaf me vanaf het begin een goed gevoel. Waarom koos je eigenlijk voor de studie Geneeskunde? Omdat ik op mijn achtste al wist dat ik dokter wilde worden en ik het menselijk lichaam al­ tijd interessant heb gevonden. Als we het op de basisschool over het menselijk lichaam hadden, werd ik altijd enthousiast. Later op het voortgezet onderwijs is dit onveranderd gebleven en daarom ben ik Geneeskunde gaan doen, ik heb niet lang getwijfeld. Geluk­ kig was ik meteen de eerste keer ingeloot en kon ik in 2005 beginnen. En heb je ooit andere studies overwogen? Omdat ik van dansen houd, heb ik ooit over­ wogen prima ballerina te worden. De eisen die gesteld worden, vond ik erg hoog en die audities zijn zwaar. Als iemand die van ‘bui­ ten’ komt, was ik ook bang voor discriminatie.

Nu over naar het interview met Whitney Koeiman, co-assistent uit co-groep 125. Zij is op 1 maart 1988 geboren te Curaçao. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: waarom ben je naar Nederland gekomen om te studeren? Omdat ik van jongs af aan al dokter wilde worden en om Geneeskunde te studeren ben ik naar Nederland gekomen, dat kan op Cu­ raçao niet. Om een opleiding te volgen gaan er per jaar zo’n 500 aankomend studenten vanuit Curaçao richting Nederland. Een uni­ versitaire studie kan ook in Amerika gedaan worden, maar dat kost meer geld. Als de meerderheid in Nederland gaat studeren is

Waarin verschilt Nederland/ Nijmegen van Curaçao? Het weer! Daar schijnt bijna altijd de zon en zijn er minder uitgesproken verschillen tus­ sen de seizoenen. Aan die regen moest ik echt wennen. Verder is alles in Nederland beter geregeld wat betreft vergoedingen, subsidies en bijvoorbeeld het verkeer. Als je op Curaçao geen auto hebt, kun je nergens naar toe. Qua sociale omgang wordt er wel gezegd dat de mensen in Nederland meer individualistisch zijn, hier is het meer ieder voor zich. Maar zelf heb ik daar nog niet veel van gemerkt.

Wat vind je van de Nijmeegse wandelvier­ daagse? Wel eens meegedaan? Eigenlijk heb ik nooit echt veel van de wan­ delvierdaagse meegemaakt, ik heb de wan­ delaars nooit aangemoedigd langs de kant. Wel van de gezellige zomerfeesten die dan in de stad zijn, druk bezocht en erg leuk. Of ik wel eens heb meegedaan? Nee, daar heb je conditie voor nodig, en zo veel heb ik die niet. Welke Nijmeegse ervaring koester je? In Nijmegen heb je voor mensen van Curaçao een soort ‘eigen’ feest: “De dag van de vlag” geheten. Dat is een feest in de Jan Massinkhal met eten, drinken, muziek en spulletjes van Curaçao. Ook wordt er bij Amannée groots carnaval gevierd zoals op Curaçao, met een kleine optocht, muziek en alles erop en eraan. Ik weet niet of ze dat in andere steden ook zo hebben. Waar heb je in Nijmegen het lekkerst gege­ ten? Ik ben uit eten geweest in verschillende res­ taurants, als Pinnokio, Donatello’s en bij de bioscoop. Bij Donatello’s ben ik altijd erg te­ vreden, voor weinig geld heerlijk eten. Mee­ stal bestel ik de penne a la pollo, een aanrader! En in Nijmegen is de allerbeste Dürum Döner te krijgen, die heb je nergens zo lekker. Mijn favoriete Nederlandse gerecht is stamppot boerenkool met spekjes en rookworst, hmmm. Heb je nog toevoegingen over de stad Nijmegen? Wat ik bijzonder vind, is dat de huisvesting in Nijmegen voor buitenlandse studenten zo goed geregeld is. Dat maakt het studeren hier eveneens veel prettiger. Bedankt voor dit interview. Is er nog iets dat je kwijt wilt? Ik vind het gewoon leuk in Nijmegen!

Wat vind je de mooiste plek van Nijmegen? Euhm, even nadenken hoor. Oh! Ik weet het! Het zicht op Nijmegen dat je hebt als je met de trein Nijmegen binnenkomt, de waalkade met zijn gebouwen en de kerktoren erachter. Echt een prachtig gezicht vind ik dat, de sky­ line van Nijmegen, het voelt als een soort thuiskomen, maar dan anders.

- pagina 25 -

Abstract Vanaf deze editie zullen we niet meer al­ leen een abstract plaatsen van het onder­ zoek van een van onze medecoassisten­ ten, maar ook het verhaal over hoe dit al­ lemaal tot stand is gekomen. De aftrap wordt gedaan door Eveline van der Klift, zij vertelt over haar onderzoek naar acu­ punctuur. Waar heb je je wetenschappelijke stage gelopen? "In het Inselspital, het Universiteitsziekenhuis van Bern, op de afdeling Anesthesiologie en Pijnbestrijding."

Hoe ben je daar terechtgekomen? "In het keuzeblok Pijn en Pijnbestrijding be­ sloot ik de begeleider van ons onderzoeks­ voorstel te vragen of hij nog contacten had in het buitenland. Ik wilde al langer naar het buitenland en vond pijn en pijnbestrijding een heel leuk onderwerp. Hij kwam toen met dit onderzoek in Zwitserland, en dat leek me supertof. Ik moest even wennen aan het idee dat het met acupunctuur te maken had, toch iets zweverig overkomend, maar weten­ schappelijk onderzoek naar het effect is dat totaal niet."

bij je naast het bed zit van een ' onrustige' patient. Bijvoorbeeld iemand met een delier. En dan moet jij ze tegenhouden als ze het infuus er uit willen trekken bv. Daar verdiende ik goed geld mee dus ik heb een beetje van het Zwitserse leven kunnen proeven. In mijn vrije tijd kon ik mooi mijn geld uitgeven aan skiën, Zwitserland verkennen, kaasfondue eten, stappen.... Ik zou zo weer terug willen!"    

Hoe zag je stage eruit? "Het begon met een literatuurstudie. Daarna moesten natuurlijk de proefpersonen wor­ den gezocht en onderzocht. Ik deed zelf de acupunctuur, de arts deed de drukmetingen voor het vaststellen van de pijndrempel."   En naast de stage? "Als geneeskundestudent kun je in Zwitser­ land diensten draaien in het ziekenhuis waar­

The effect of brief electrical and manual acupuncture stimulation on mechanical experimental pain. Schliessbach J, van der Klift E, Arendt-Nielsen L, Curatolo M, Streitberger K.   Objective: Although manual and electrical stimulation are frequently used in acupuncture analgesia, studies comparing both stimulation modalities are contradictory. This blinded, placebo-controlled cross-over study investigates effects of brief manual and electrical acupuncture stimu­ lation on pressure pain detection thresholds (PPDT) compared with nonpenetrating sham acupuncture (NPSA).   Interventions: Forty-five healthy volunteers received electrically and manually stimulated acupuncture and NPSA at large intestine 4 and 11 in randomized order. PPDT was assessed using pressure algometry at the second toe before; during; and 0, 2, and 5 minutes after each intervention. Sti­ mulus intensity during stimulation was rated on a 0-10 numeric rating scale (NRS).   Results: PPDT rose from 316 kPa (standard deviation [SD] 149) to 398 kPa (SD 157) and 405 kPa (SD 184) im­ mediately after acupuncture with manual and electrical stimulation, respectively, and to 380 kPa (SD 175) and 367 kPa (SD 168) after NPSA with simulated manual and electrical stimulation, respectively. During the intervention, electroacupuncture produced a higher PPDT increase than any other pro­ cedure (P<0.001). Immediately after, both acupuncture procedures were significantly more effective than NPSA (P<0.001) but did not mutually differ (P=0.082). NRS ratings differed significantly: manu­ al acupuncture 4.1, electroacupuncture 2.7, manual NPSA 2.5, electro-NPSA 1.2 (P<0.001 except for electroacupuncture vs manual NPSA, P=0.271). Conclusion: Electroacupuncture produced higher PPDT elevation than manual acupuncture, and acupuncture in general showed significantly greater analgesic effect than NPSA. These effects seem to be short lasting (<5 minutes) in the context of only brief acupuncture. The superiority of acupuncture to NPSA provides further evidence for acupuncture-specific analgesic effects.   Pain Med. 2011 Feb;12(2):268-75

- pagina 26 -

Oplossing van Wat zie jij? (pagina 19) Door: Pim Keurlings Op de MRI-beelden is een grote massa zichtbaar in de linker parafaryngeale ruim­ te, met maximale afmetingen van 6 x 3,5 x 6,5 cm. Het proces gaat uit van de diepe kwab van de glandula parotis. Patholo­ gisch onderzoek van cytologisch materiaal toont aan dat sprake is van een pleiomorf adenoom, een benigne tumor van de speekselklier. Op de MRI-beelden is te zien dat het ruimte-innemend proces forse compressie veroorzaakt van de orofarynx, het palatum en de tongbasis, hetgeen de slikproblemen van patiënt kan verklaren. Er zijn geen pathologisch vergrote lymfe­ klieren in de hals zichtbaar. In overleg met patiënt wordt besloten om de tumor in principe operatief te verwijde­ ren, echter tot op heden heeft patiënt zich niet meer gemeld voor medische zorg.

Oplossing van de kruiswoord-cryptogram (pagina 19) 1. Schimmelinfectie 2. Contactallergie 3. Uroloog 4. Dagbehandeling 5. Pils 6. Tekenles 7. Prikje 8. Zorg 9. Uitslag 10. Recept 11. Waterpokken 12. Miltvuur 13. Toeval Oplossing: Engelse ziekte (synoniem voor rachitis). Deze benaming is ontleend aan het gegeven dat ra­ chitis in de 18e eeuw veelvuldig voorkwam in de volgebouwde geïndustrialiseerde wijken van Lon­ den, waar inwoners weinig zonlichtexpositie had­ den. Vooral bij kinderen, die van drie uur 's morgens tot zeven uur 's avonds moesten werken, ont­ stond een vitamine D-deficiëntie met typerende ossale malformaties.

Spaar je voor een gezellige vakantie met je vrienden? BKV heeft voor jou in 2011 een medische bijbaan om extra geld te verdienen. Ben jij minimaal derdejaars student en voor 2 of 3 werkdagen per week beschikbaar? Aarzel niet en reageer nu. Neem contact op

+31 (0)888 - 22 55 88 of [email protected] vacatures - carrièreplanning - open dagen - traineeship – opleidingsplaatsen > www.werkvoorartsen.nl

113842_StatusCo_rood.indd 1

19-05-11 15:25

- pagina 27 -

Indien onbestelbaar retour: Stichting Status Co, Geert Grooteplein-Noord 15, Kamer 3.06, 6525 EZ Nijmegen

De volgende coassistenten hebben hun artsenbul ontvangen:  

Geslaagden maart 2011

Geslaagden april 2011

Geslaagden mei 2011

Mw. N.O. Alers Mw. E. van Beek Mw. S.G.M. Bergervoet Mw. L.A. van Bijleveld Mw. S. Bons Dhr. S. van den Bosch Dhr. R.D.A. ter Braak Mw. M.K.B. Cox Mw. A. van der Geest Mw. A.M. de Grauw Mw. A.A.E.M. Hendrikx Mw. C.C. van den Heuvel Mw. M. Hulleman Mw. M. Lamers Dhr. J. Meinsma Mw. F.Z. Naib Mw. C.M.H. Nierkens Mw. M. Olde Bekkink Mw. M.L. Pijl Mw. M.S. Pourier Mw. R.F. Ravesloot Dhr. S.R.J. Robberts Mw. M.L. van der Werf Dhr. T. Xi

Mw. I.C. van Aarle Dhr. W. Bekkers Dhr. J.L.P. Beltman Dhr. T.H.P. Draak Mw. L. Geurts Dhr. D.H.F. Gommans Mw. A.G.M. Hendriks Dhr. M.P. Lamberts Mw. N. Lesuis Dhr. J.A. van der Meer Mw. A. Oosterling Mw. M.S. van Roest Dhr. T.H. Stal Mw. C.S.B. Tollenaar Mw. M. van der Velden Dhr. R.A.W. van de Wetering Mw. L.S. van den Wijngaart Mw. M.J.D. de Wijs Mw. M.A.J. van Zanten          

Mw. B. Aansorgh Dhr. J.F. van den Berg Dhr. A. van den Bogerd Mw. D.M.D. van Brunschot Mw. M.G. Diender Mw. R.T.M. van den Elzen Mw. W.A.M. van Gemert Mw. L. Horstink Mw. N. Knijn Dhr. V.B. Konijn Mw. P.B.C. Linssen Mw. L. Martens Mw. A.P.M. van der Pluijm Mw. L.A.H. Pothof Mw. J.M.P.A. van den Reek Dhr. D. Roelofs Mw. A. van Rumund Mw. L.C.L. Smulders Mw. S.C.H.A. van der Steen Mw. S.R.E. Stevelmans Mw. S.A.E. Waltmans Dhr. F.T.W.E. van Workum Mw. W.P.L. Zentjens   

Van harte gefeliciteerd! Wij wensen jullie heel veel succes met jullie verdere carrière!   De redactie van Status Co

- pagina 28 -