Informatiebrochure voor nieuwe verpleegkundigen en studenten

az groeninge Kortrijk

Informatiebrochure voor nieuwe verpleegkundigen en studenten

Afdeling: Dialyseafdeling

Campus: Loofstraat

Inhoudstafel Welkom ......................................................................................................................... 3 1.

Voorstelling van de afdeling ...................................................................................... 6 1.1

Opbouw van de afdeling ................................................................................... 7

1.2

Doelstelling van de afdeling .............................................................................. 7

1.3

Disciplines op de afdeling ................................................................................. 7

1.4

Bezoekuren van de afdeling .............................................................................. 7

1.5. Werken op de afdeling .................................................................................. 7 1.5.1 1.5.2

werkuren ..................................................................................................... 7 Nachtdialyse - instemmingsformulier.................................................................. 8

1.5.3. Huishoudelijk regelemnt nachtdialyse: info verpleegkundigen ..Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.

Practische afspraken dienstroosterplanning .............................................................. 11

3.

Praktische afspraken uurrooster .............................................................................. 17 3.1.

Verantwoordelijke zorgmanager en verpleegkundigen ....................................... 17

3.2. De artsen en de meest voorkomende pathologieên op onze afdeling …………………………………..14 1

4.

Een dag op de dialyseafdeling ....................................................................................................... 18

5.

Specifieke informatie..................................................................................................................... 18

6.

Procedures..................................................................................................................................... 19 6.1.

7.

8.

Doel ...................................................................................................................................... 19

6.2.

Zorgplanning .................................................................................................................... 19

6.2.1.

hemodialyse ......................................................................................................................... 19

6.2.2.

Peritoneale dialyse ............................................................................................................... 20

6.2.3.

Gebruik specifieke apparaten .............................................................................................. 26

Patientenvoorlichting .................................................................................................................... 28 7.1.

Pre-dialyse............................................................................................................................ 28

7.2.

Hemo-dialyse ....................................................................................................................... 28

7.3.

Peritoneale dialyse ............................................................................................................... 28

Communicatie………………………………………………………………………………………………………………………… 26 8.1. elefonie………………………………………………………………………………………………………………………….….26 8.1.2. Afdelingsgerelatteerde nummers………………………………………………………………………...………. 26 8.1.3.Noodnummers…………………………………………………………………………………………………………….….27 8.2. Informatica……………………………………………………………………………………………………………………27 8.2.1. IT………………………………………………………………………………………………………………………………..27 8.2.2. Buizenpost……………………………………………………………………………….………………………………..27 8.2.3. Interne communicatie………………………………………………………………………………………………..28

9.

Persoonneelsinformatie……………………………………………………………………………………………………………29 9.1. Dienstrooster……………………………………………………………………………………….……………………………29 9.2. Overuren……………………………………………………………………………………………………………………………29 9.3. Verlof………………………………………………………………………………………………………………………………..29 9.4. Ruilen van shift of verlofdagen…………………………………………………………………………………………30 9.5. Ziekte…………………………………………………………………………………………………………………………………30 9.6. Vorming……………………………………………………………………………………………………………………………31 9.7. Evaluatiegesprek .................................................................................................................... 31

10. Persoonlijke notities………………………………………………………………………………………………………………..31 11. Studenten. ................................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.3

2

Welkom

Welkom op de hemodialyseafdeling, AZ Groenige campus Loofstraat.

Waarschijnlijk is dit een dienst waar je, of wat angstig, of vol enthousiasme naar uitkijkt. Laat het je vooral niet afschrikken, het valt allemaal best mee.

We stellen alvast dat we bereid zijn om heel wat energie te steken in de opleiding van nieuwe collega’s. We zullen je zoveel mogelijk ondersteunen en begeleiden om je vlot te laten inwerken op onze afdeling. Je krijgt een peter of meter aangesteld, die je gedurende een hele periode zal bijstaan, tot je voldoende vertrouwd bent met deze dienst, zijn werking en gewoontes. Zit je met vragen, aarzel dan niet om ze te stellen. We zullen proberen er een zo goed mogelijk antwoord op te geven.

Namens het volledige team wensen we je een leerrijke en aangename loopbaan toe!

3

1. Voorstelling van de afdeling 1.1

Opbouw van de afdeling

De hemodialyseafdeling werd in gebruik genomen op 01 mei 1971. De huidige afdeling bestaat uit 2 zalen voor high care hemodialyse ( max. 28 bedden ) , low-care afdeling met 9 zetels, Mid- care 1 afdeling met 8 bedden , Mid-care 2 bestaande uit een isolatieruimte van twee bedden ( voor de hepatitis B positieve patiënten en MRSA positieve patiënten) en een aparte zaal met 2 bedden en 3 zetels Op maandag – woensdag – vrijdag VM : mid care 2 : de isolatieruimte voorbehouden voor de hepatitis B positieve patiënten Op dinsdag – donderdag – zaterdag VM : mid-care 2 : de isolatieruimte voorbehouden voor de MRSA positieve patiënten) Op alle ICU kamers ( zowel op campus Loofstraat als op campus Kennedylaan ) zijn connecties aanwezig om zwaar zieke patiënten ( al dan niet beademd ) op de ICU te kunnen dialyseren, Op de CCU zijn er ook twee kamers geïnstalleerd om de cardiaal belaste patiënten tijdelijk op een veilige manier te dialyseren. De 5 zalen zijn voorzien van een centraal concentraatcircuit, ringleiding met gedeïoniseerd water en aansluiting op zuurstofleiding en perslucht.

Op de high care dialyseafdeling , mid -care dialyseafdeling en op de low-care afdeling is aanwezig : -

een kleine verdeelkeuken een magazijn voor het materiaal kleedkamers voor de dialysepatiënten bureel hoofdverpleegkundige burelen voor de dokters wachtplaats voor de patiënten opgesteld in de gang

4

1.2

Doelstelling van de afdeling

De meeste patiënten die op onze dienst terecht komen, krijgen vaak jarenlange hemodialyse en peritoneale dialyse aangeboden in een vaste setting. Deze frequente patiëntencontacten maken van onze afdeling iets unieks: de relatie patiënten – gezondheidswerkers ( nefrologen, verpleegkundigen, secretariaatsmedewerkers, dialysetechnici,sociale dienst, diëtiste) is daarom zeer specifiek en erg persoonlijk. De manier van werken, de apparatuur, kan bij de patiënt en zijn familie een grote impact met zich meebrengen. Hierbij wacht je als verpleegkundige een belangrijke taak. Wees steeds bedacht dat we op onze afdeling de patiënt ( en zijn familie) centraal stellen. Je werkt binnen een multidisciplinair team om de patiënt een optimale fysische, psychische, sociale zorg te bieden.

1.3 Disciplines op de afdeling Hemodialyse van zowel chronische als acute dialysepatiënten. Peritoneale dialyse ( PD ) opleiding + begeleiding van APD + CAPD patiënten , hun familie of thuisverpleegkundigen . Plasmaferese sessies. Transplantatiepatiënten worden ambulant opgevolgd door de nefrologen op de consultatiedienst.

1.4

Bezoekuren van de afdeling

Om de privacy te bewaken is er geen bezoek toegelaten op onze afdeling. Enkel in heel bijzondere omstandigheden worden familieleden toegelaten bij de dialysepatiënten.

1.5

Werken op de afdeling

1.5.1 Werkuren DAGINDELING op de weekdagen:

Voormiddagdienst

: 08.00 uur – 16.30 uur 5

( 30 min. onderbreking )

Namiddagdienst

07.30 uur – 16.00 uur

( 30 min. onderbreking )

: 11.45 uur – 20.00 uur

( 15 min. onderbreking )

DAGINDELING op zaterdag

Voormiddagdienst

: 06.30 uur – 15.00 uur

(30 min. onderbreking )

Namiddagdienst

: 11.15 uur - 19.30 uur

(15 min. onderbreking)

1.5.2 Nachtdialyse - instemmingformulier.

Nachtelijke dialyse kan een meerwaarde betekenen omwille van de langere dialyseduur (in principe drie keer per week acht uur). Op die manier kunnen meer afvalstoffen uit het bloed worden verwijderd. De zuivering gebeurt op een veel “zachtere” manier, met minder neveneffecten (krampen, bloeddrukval, dialysekater). Met dagdialyse is het voor de meeste patiënten moeilijk aan het werk te blijven omwille van het werkverlet tijdens de dialysesessies. Nachtelijke dialyse kan dit probleem opvangen.

Tijdens nachtelijke dialyse is de medische supervisie beperkter dan bij dagdialyse. De patiënten worden bij het begin van de dialysesessie bezocht door de nefroloog van wacht. De nefroloog is echter niet aanwezig tijdens de volledige duur van de dialyse. Bij problemen tijdens het verloop van de dialyse is hij telefonisch beschikbaar. Bij urgente problematiek wordt de interne MUG- equipe opgeroepen. Andere artsen die bij problemen soms in consult worden geroepen (vaatchirurgen, orthopedisten, hartspecialisten…) zijn evenmin in het ziekenhuis aanwezig tijdens de nachtdialyses. Daarom moeten de patiënten die willen in aanmerking komen voor nachtdialyse voldoen aan een aantal strikte medische en niet-medische voorwaarden. Het aantal plaatsen voor nachtdialyse is beperkt. Bij een te groot aantal kandidaten kan het zijn dat u op een wachtlijst wordt geplaatst. Wanneer er bij een patiënt in nachtdialyse problemen optreden (fistelproblemen, medische problemen) waardoor hij niet meer aan de voorwaarden voldoet, wordt hij tijdelijk (of definitief) overgeschakeld naar dagdialyse, tot deze problemen zijn opgelost. Op dat moment wordt de patiënt zo hij dit wenst terug opgenomen in nachtdialyse. Indien de problemen waardoor de patiënt werd overgeschakeld naar dagdialyse lang aanslepen kan 6

het gebeuren dat de plaats in nachtdialyse werd ingenomen door een medepatiënt op de wachtlijst. In dat geval wordt de patiënt, eens de reden voor overschakeling naar dagdialyse van de baan is, wanneer hij dit wenst, op de wachtlijst nachtdialyse geplaatst. Wanneer het aantal kandidaten voor nachtdialyse groter is dan het aantal beschikbare plaatsen wordt voorrang gegeven aan patiënten die beroepshalve actief zijn. Voorwaarden voor nachtdialyse:

1. Gemotiveerd zijn voor de nachtdialyse en bereid zijn hieraan actief mee te werken. Nachtdialyse bestaat in principe uit drie sessies die ieder acht uur duren. 2. De gegeven instructies met betrekking tot de dialyse, het dieet, de medicatie correct opvolgen. 3. Zich houden aan het huishoudelijk reglement met betrekking tot de praktische aspecten van de nachtdialyse. Het tijdschema voor de nachtelijke dialyse dient strikt gerespecteerd te worden. Indien dit niet het geval is (bv systematisch te laat toekomen) wordt u overgeschakeld naar dagdialyse. 4. Bij medische problemen die niet in verband staan met de dialyse, en waarvoor de tussenkomst van een specialist niet- nefroloog vereist is, zal een consultatie of technisch onderzoek worden gepland tijdens de normale werkuren van deze artsen, buiten de dialysesessies. U moet zich akkoord verklaren deze afspraken na te komen. 5. Een taal spreken of zich tenminste kunnen verstaanbaar maken in een taal die door artsen en verpleegkundigen wordt begrepen (Nederlands, Engels, Frans, Duits). Tolken zijn ’s nachts niet beschikbaar. 6. Geen medische problemen hebben die voorzienbare acute problemen tijdens de dialysesessie kunnen veroorzaken zoals ritmestoornissen, frequente bloeddrukval… 7. Geen problemen met de toegang tot de bloedbaan (fistel, katheter) hebben. 8. Geen nieuwe recente medische problemen vertonen (verwardheid, epilepsie, koorts, buikpijn, hartproblemen, moeilijk te regelen bloedsuiker…). Indien zich een belangrijke wijziging in de gezondheidstoestand voordoet zal u in nachtdialyse tijdelijk worden overgeschakeld naar dagdialyse. Deze beslissing wordt genomen door de nefroloog die u tijdens de nachtdialyse bezoekt. 9. U voldoet aan de criteria voor low care dialyse. Dit omvat onder meer dat u zelfredzaam bent en zich volledig zelfstandig kan behelpen (aan- en uitkleden, maaltijden…) 10. U geeft uw schriftelijk akkoord met bovenstaande voorwaarden en de naleving ervan Ondergetekende, ………., verklaart wat voorafgaat volledig te hebben begrepen, en hiermee akkoord te gaan. U verklaart bovendien het huishoudelijk reglement nachtdialyse te hebben ontvangen, te hebben gelezen, en dit strikt te zullen naleven Naam Handtekening

7

1.5.3. Huishoudelijk reglement nachtdialyse : info verpleegkundigen

Praktische organisatie van de nachtdienst: start maandag 16 januari 2012 o Er wordt gedialyseerd in zaal 1 High Care o De verpleegkundigen zijn aanwezig van 20 u tot 06 u en er is steeds 1 van de 2 verpleegkundigen aanwezig in de dialysezaal HC 1 . o Aansluitprocedure start om ongeveer 20.30, met wisselende volgorde van aansluit o Dialyseduur is 8 uur o Lichten, TV, GSM en laptop uit om 23 uur o Er is een staande lamp om op de desk te plaatsen + een verrolbare lamp te gebruiken bij problemen bij een patiënt: vermijden om centrale verlichting aan te schakelen o Twee individuele zaklampen zijn aanwezig : te gebruiken bij de zaalronde om het uur o Afsluitprocedure start om ongeveer 04.30 u o Douchemogelijkheid : o voor de dames in de stapelruimte van de dialyseafdeling o voor de mannen op afdeling 1 A o Er wordt een ontbijt aangeboden aan de patiënten o Ann en Joke zorgen voor extra brood en toespijs: ontbijt klaar te maken door de nachtverpleegkundigen vanaf 04.00uur o De nachtverpleegkundigen brengen hun broodje zelf mee of kunnen een warme maaltijd of koude schotel bestellen door een bonnetje aan te kopen aan de receptie : kostprijs 3.30€ o Dialysevervoer : patiënten worden afgehaald door ambulancedienst vanaf 05u30 o 5 patiënten komen met eigen vervoer o 1 patiënt met bus o 1 met ambulance Luc + 1 patiënt met Mediq Elite Medisch toezicht van de nachtdienst: o Nefroloog met wachtdienst zal kort na de aansluit de patiënten komen zien en blijft verder telefonisch beschikbaar ( DECT, GSM, privé- nummer ). Bij urgente problematiek wordt de interne MUG- Equipe opgeroepen. Uitzonderlijk kan de assistent- interne met wachtdienst opgeroepen worden (na telefonische contactname met de nefroloog van wacht )

8

Niet dialyse - gerelateerde medische problemen waarvoor de electieve tussenkomst van een specialist niet- nefroloog vereist is, moeten gepland worden tijdens de normale werkuren, onafhankelijk van de dialysesessies. Noodnummers tijdens de nachtdienst - problemen met waterbehandeling : dialysetechnicus met wachtdienst - algemene waak : Dect nr. 5265 - Security : 9966: de afdeling afsluiten tijdens de nacht !! - reanimatie / interne MUG : 9999 - brand : 9977 Sociale dienst kan enkel geraadpleegd worden tijdens de normale werkuren Zelfde regeling voor de diëtiste (de diëtiste zal minimum 1 maal per jaar een zaaltoer organiseren en dieetadvies verschaffen ) Dialysevoorschrift o 8 uur dialyse o 1 naald dialyse : QB maximaal zonder uitlokken van alarm ( evt ook voor technisch moeilijke fistels) o 2 naald dialyse : QB 250 ml o Anticoagulatie : Fraxiparine bij aansluit, startdosis te herhalen na 4 uur dialyse o Bloedafnames : identiek aan dagdienst Parametercontrole ‘s nachts : o Bloeddruk :  voor / na aansluit en vervolgens om de 2 uur.  bij hoge UF nood: minimum om het uur.  Bij afsluit  Bij hypotensie : extra controles inlassen  Op vraag van de patient o Controle op dialysezaal: elk uur + korte vermelding op het volgblad  de veneuze naald extra goed bevestigen ( gebruik van opsite) Standaarddialyse wordt voorzien: geen citraat , geen HDF, geen laag Calciumbad steeds K 3 + Calcium 1.5 Bij acute noodzaak van citraatdialyse ( na valpartij of hematurie) wordt de nefroloog van wacht gecontacteerd om de procedure van de nachtelijke citraatdialyse te bespreken. . De patiënten ondertekenden een instemmingsformulier waarbij de voorwaarden om toegelaten te worden tot nachtdialyse, duidelijk omschreven zijn. Bij het negeren van die voorwaarden worden de patiënten terug overgeschakeld naar dagdialyses. . Er is 35% extra vergoeding voor de nachtprestatie. . Voorlopig wordt er nog geen premie toegekend voor onverwachte nachtprestaties. o

9

2. Praktische afspraken dienstroosterplanning X zwart = vrije dagen van de week

X blauw = supplementaire vrije dagen ¾ = 5 dagen op 4 weken.

C-dag :

- FT : 1 vaste dag per maand (in overleg met personeel) - ¾ : systeem 3 x 1 vaste dag of 2 halve dagen per maand 4e maand telkens geen C -dag : april – augustus – december

3. Praktische afspraken uurrooster Verdeling over 11 weken: afwisselend 5 weken namiddagdienst – 5 weken vroegdienst – 1 week vervanging ( = vroeg- of avonddienst). Zie schema. Op maandag, woensdag, vrijdag :

optimaal 24 personeelsleden aanwezig

 12 pers. vroegdienst  12 pers. avonddienst

Op dinsdag, donderdag : · optimaal 20 personeelsleden aanwezig  12 pers. vroegdienst  8 pers. avonddienst

Op zaterdag : optimaal 18 personeelsleden aanwezig  11 pers. vroegdienst  7 pers. avonddienst

10

Werkdagen in aaneengesloten uren van 8 : FT -

¾

- 80% werktijd

Pauze : middagpauze = 30 minuten

Wachtdienst -

van vrijdagavond tot de week erop vrijdagmorgen. steeds 2 verpleegkundigen, elk om beurt ( = beurtrol in samenspraak met verpleegkundigen) waaronder 1 verpleegkundige specifiek voor PD wachtdienst, maar die tegelijk ook van wacht is voor de hemodialyse. pas van wacht na volledige opleiding op de dialyseafdeling.

3.1. Verantwoordelijke zorgmanager en verpleegkundigen -

Zorgmanager zorggroep Naam Tel. E-mail

-

Vanhoutte Antoon 056/63.60.42 [email protected]

Hoofdverpleegkundige Naam Van Wyngene Ludwijn Tel. 056/63.33.65. E-mail [email protected]

-

Adjuct-hoofdverpleegkundige Naam Masselis Annie Tel. 056/63.33.65. E-mail [email protected]

11

-

-

Referentieverpleegkundigen o Pre-dialyse : Ludwijn Van Wyngene + Annie Masselis o Peritoneaal dialyse : Greta Lefebre + Lily Cornelis + Ann Ghesquiere + Kathy Lietaer + Sabine Puype + Thomas Christiaens o Ziekenhuishygiëne : Ann Vergote + Nathalie Opsomer o Stockbeheer : Peter Vandendriessche + Stijn Tack + Michaël Villani o Wondzorg : Elien Bauwens + Charline Gevaert + Rob Muller o Hef en til : Ann Ghesquiere + Nathalie Opsomer + Rob Muller o Apotheek : Ilse Vanhaverbeke + Bart Wyseur + De Rycker Julie + Thomas Christiaens + Laurence Seynhaeve o Cyberlab : Vanessa Ranson + Stijn Tack + Debbie Derijcke + Ann Segaert o Diabeteszorg : Marieke Demeestere + Griet Plasman + Iris Fryns + Nicky Ameye o Info + pre-transplantonderzoeken : Ann Segaert + Marieke Van De Putte o Palliatieve zorg : Sabine Puype o Opmaken en bijhouden patiëntendossiers: Isabel Vermeulen + Lindsay Knockaert Stagementoren o Isabel Vermeulen + Bart Wyseur + Peter Vandendriessche Logistieke assistente o Jo Nottebaere + An Lecque + Tamara Demeere

12

3.2. De artsen en de meest voorkomende pathologieën op onze afdeling Naam Janssens L. Tel. 056/63.33.72 E-mail [email protected]

Naam Doubel P. Tel. 056/ 63.33.71. E-mail [email protected]

Naam Meeus G. Tel. 056/63.33.73. E-mail [email protected]

Naam Decupere M. Tel. 056/63.33.70. E-mail [email protected]

Naam Schockaert O. Tel. 056/63.33.74. E-mail [email protected]

13

3.2.1. -

Pathologie

De frequentste oorzaken van nierbeschadiging die kunnen aanleiding geven tot noodzaak van nierfunctievervangende therapie zijn: o Hoge bloeddruk o Diabetes o Medicatie o Giftige stoffen ( lood, kwik ) o Ongeval en trauma o Auto-immuunziekten o Pyelonifritis o Cysten

4. Een dag op de dialyse afdeling

-

-

6 personen komen een half uur vroeger op dienst ( 7u30 ) om de dialysetoestellen op te starten: gedurende het weekend staan de toestellen onder een sterk desinfectantia om bacteriële contaminatie te voorkomen . Dit desinfectans moet de maandag morgen uitgespoeld worden+ gecontroleerd op de aanwezigheid van resten desinfectantia. ‘s morgens worden de toestellen opgestart en wordt de autotest van de toestellen uitgevoerd IV ijzer spuiten – natriumcitraat en calciumchloride spuiten worden opgetrokken het extra corporeel circuit wordt ’s morgens met fysiologisch en daarin heparine doorspoeld en luchtvrij gemaakt de patiënten komen om 08.30 de high care zalen binnen en worden aangesloten: hetzij via een aanprik in de art. – ven fistelvenen; hetzij via permanente of tijdelijke dialysekatheters: afhankelijk van de toegangsweg tot de bloedbaan de patiënten van mid care en low-care worden om 08.00 uur aangesloten ( voor een vlottere aansluit is deze spreiding noodzakelijk): enkel patiënten met low-care statuut mogen aangesloten voordat een dokter nefroloog aanwezig is op de afdeling.) 14

tijdens de dialysesessie worden de patiënten en het dialysetoestel om het half uur door de zaalverpleegkundigen gecontroleerd: -

taken -

-

-

bloeddruk pols gewichtsdaling algemeen welzijn glycemie controle bij de diabetespatiënten anti-coagulatie regelen : bijspuiten fraxiparine eventuele wondverzorging eventuele zuurstoftoediening - toestelcontrole - dialysaatkwaliteit - temperatuur - intra renale drukken - gewichtsverlies - eventueel controle hartritme via EKG monitor - aanwezigheid van knikken in de leidingen van het extra corporeel circuit tijdens het verloop van de dialyse de administratie i.v.m. met de patiënten - bijhouden gegevens op het dagboek - aanpassen en uitprinten van de dialyse volgbladen ( = dialysevoorschriften ) volgende dialyse - verslag maken naar de afdeling toe bij de gehospitaliseerde patiënten - aanvullen van het heen en weer schriftje bij de zwakke of onmondige patiënten op de HC afdeling het gerief voor de volgende dialysesessies wordt bij elkaar gelegd - kunstnier - bloedlijnen - aansluitpakje - aanpriknaalden - fraxiparine als anticoagulantia of natriumcitaat - bloedtubes voor de bloedafname - zakken met fysiologisch serum - dialyse volgbladen - helpen opdienen van middagmaal en/of avondmaal ( zo nodig hulp bij het eten geven) labo’s plannen via Cyberlab materiaal aanvullen in de zalen afsluitpakjes klaarmaken : spuiten fysiol. oplossing en + heparine optrekken

over de middag worden de patiënten na het verstrijken van de dialysetijd afgesloten 15

-

de hospitalisatiepatiënten worden terug opgehaald door de verpleegkundigen van de verpleegafdeling - de ambulante patiënten worden afgehaald door taxi – ambulance of vertrekken met eigen vervoer naar huis de patiënten van de namiddagsessie worden ongeveer een uur na de afsluit van de voormiddag – groep aangesloten

Patiëntenzorg primeert op alles, patiëntenadministratie primeert op algemene neventaken

16

5. Specifieke informatie 5.1. Algemene afspraken over zaalverantwoordelijkheid Alle dialyseverpleegkundigen worden na 1 jaar interne opleiding zaalverantwoordelijke. In iedere dialysezaal op de high care zijn twee zaalverantwoordelijken aanwezig en in de low care afdeling en midcare afdeling is er één zaalverantwoordelijke. Deze worden telkens bijgestaan door 1 verpleegkundige als collega. De zaalverantwoordelijken begeleiden de nefrologen bij het toeren in de dialysezaal. Na het toeren worden medicatieschema’s en dialysevoorschriften voor de volgende geplande dialysesessies aangepast.

5.2. Frequent gebruikte afkortingen op de afdeling CVD

: centraal veneuze druk : druk wordt gecontroleerd via de centrale permanente – of tijdelijke subclaviakatheter

PC

: packed cells

UF

: ultrafiltratie : hoeveelheid vocht via dialyse uit de patiënt te verwijderen tijdens de dialysesessie

VKF

: voorkamerfibrillatie

APD

: automatische peritoneale dialyse ( ’s nachts met de cycler )

CAPD : continue ambulante peritoneale dialyse : overdag 4 spoelingen met elk 2000 ml spoelvloeistof ACE inhibitor : afkorting van Angiotensine converterend enzym : anti- hypertensiva ACT : afk. van Activated clotting ( coagulation) time PD : peritoneale dialyse

17

6. Procedures

6.1. Doel In deze policy worden alle procedures gebundeld die volgens de JCI-standaard COP.3.6 vastgelegd en toegepast moeten worden.

6.2. Zorgplanning 6.2.1. Hemodialyse

Informatie en voorbereiding op nierfunctievervangende therapie In de procedure chronische dialyse opstarten, wordt beschreven welke aandachtspunten van belang zijn bij de verpleegkundige anamnese en verpleegkundige diagnostiek. Planning vaatacces: o Instructies over tijdelijke dialysekatheters o Plaatsing definitieve katheter Checklist voor de start van de hemodialyse Aan- en afsluiten patiënten: o Procedure katheterzorg o Katheterlocking o AV fistel aanprikken o Afsluiten AV fistel Supervisie tijdens hemodialyse Nazorg en communicatie (bij ambulante patiënten en opgenomen patiënten).

Een aantal procedures geeft weer welke acties ondernomen moeten worden bij volgende complicaties (patiëntgerelateerde):

o

Bio-incompatibiliteit 18

o o o o o o o o

Cardio-vasculaire complicaties Glycemie-ontregeling Infectieuze complicaties Inwendig vaatacces Kalium- problematiek Pijn Disfunctie getunnelde katheters Toediening vasopressoren en inotropica

Specifieke zorgen o MRSA- isolatie o Fixatiebeleid o Preventie decubitus o Regionale citraatanticoagulatie o Nutritiebeleid o Niet starten of stoppen met dialyse

Voorbereiding geplande chirurgie en interventionele onderzoeken Plasmaferese Pre-transplantonderzoeken

6.2.2. Peritoneale dialyse Complicaties o Peritonitis o Ultrafiltratiefalen o Exit-site infectie o Dialysaatlekken

Specifieke zorgen o Intraperitoneale drukmeting o Uitvoeren PET test volgens Twardowski o Exit-evaluatie en Exit-site care o Adequacy peritoneale dialyse o OCPD behandeling opstarten o Actosolv slot peritoneale dialysekatheter o UF doel instellen bij APD o Herstel toegangsweg bij perforatie o Procedure na contaminatie transferset

19

Vereiste documentatie voor zorgteam Voorblad dialysedossier Wondzorgopvolging matrijs Sociale anamnese Dialysevoorschriften Medicatie Lijst Marevan Voedingsanamnese Medische antecedenten Laboresultaten

Consent-overwegingen Zie toestemmingsverklaring (Informed consent). Toestemmingsverklaring (nederlandstalig en franstalig) Monitoring Bij alle dialysepatiënten worden een aantal parameters standaard bepaald (zie o.a. voorblad dialysedossier). Zie ook checklist voor de start van hemodialyse

Kwalificaties personeel Nieuwe verpleegkundigen op de afdeling dialyse volgen naast het algemeen inwerktraject een specifiek stappenplan. Zij krijgen daarenboven opleiding van de dialysetechnicus (zie procedure technische opleiding).

Er is een functiebeschrijving beschikbaar over de functie van de hoofdverpleegkundige (zie FB Van Wyngene Ludwijn).

20

6.2.3. Gebruik specifieke apparatuur Dialysetoestellen - Gebruiksaanwijzing AK200S - Technische problemen met dialysetoestellen - Gebruiksaanwijzing Cobe - Neutralisatieprocedure Cobe - Gebruiksaanwijzing Innova - Neutralisatieprocedure Innova - Desinfectieschema Kortrijk

Hulpapparatuur - EKG toestel Instructies waterbehandeling - Staalafname badwater - Instructies waterbehandeling tijdens wachtdienst

21

22

7. Patiëntenvoorlichting Om de patiënten en hun familie optimaal te informeren beschikt de dialyseafdeling over drie uitgewerkte infobrochures

7.1.       

   

Pre-dialyse Info inzake de functie van de nieren De rol van de nefroloog De achteruitgang van de nierwerking zoveel mogelijk vertragen Voorbijgaande oorzaken van een gestoorde nierwerking opsporen en behandelen De gevolgen van eeg gestoorde nierwerking opvangen Aanpak van de cardiovasculaire risicofactoren Keuze van nierfunctievervangende therapie  Hemodialyse  Peritoneale dialyse  niertransplantatie Voorbereiding op nierfunctievervangende therapie Vriendenkring nierpatiënten Kortrijk ( VNK ) Ondersteuning sociale dienst dialyse Ondersteuning diëtiste van de dialyseafdeling

7.2. Hemo-dialyse         

Functie van de nieren De art.-ven. Fistel De dialysekatheter Wat is hemodialyse De eerste dialyse Dialyse na ontslag uit het ziekenhuis Dieet Vervoer Vakantie als dialysepatiënt

23

7.3.        

Peritoneale dialyse Functie van de nieren Wat is peritoneale dialyse? De peritoneale katheter Plaatsing van de katheter De PD opleiding Dieet Ontslag Vakantie

24

Volledige en begrijpbare informatie schept vertrouwen bij de patiënt.

8 .Communicatie 8.1 Telefonie 8.1.1. Artsen en dienstnummers - dr. Janssens

056/63.33.72.

- dr. Doubel

056/63.33.71.

- dr. Meeus

056/63.33.73.

- dr. Decupere

056/63.33.70.

- dr. Schockaert

056/63.33.74

- secretariaat nefrologie

056/63.33.60

- verantwoordelijken A/L

3365

- High Care zaal 1:

3380

- High Care zaal 2:

3381

- Low care:

3388

- Mid Care 1:

3385

vaste telefoon

- Mid Care 1:

3384

dect

- Mid Care 2:

3386

- PD

3363

- dialysetechnicus Peter V.

3396

- dialysetechnicus Tom

3395

- dialyse logi. Assistenten

3390

- dialysesecretaris Danny

3366

- dialysesecretaris Greta

3367

8.1.2. Afdelingsgerelateerde afdelingen Afdeling nefrologie Spoedopname Medische beeldvorming

056/63 1432 056/63 6112 056/63 4000 25

Operatiezaal campus LS Labo IC campus LS IC campus KL CCU CHS zorghotel Chirurgisch dagziekenhuis Secretariaat vaatheelkunde Diabetisch voetkliniek

056/63 5150 056/63 4200 056/631642 056/631600 056/631740 056/457498 056/632560 056/633840 056/633180

8.1.3.Noodnummers -

Brand Interne MUG Security

9977 9999 9966

8.2Informatica (IT) 8.2.1. Informatica (IT) Binnen az groeninge zijn de informaticatoepassingen in opmars. We beschikken in alle dialysezalen over vaste PC’ s . De PC’s worden enkel gebruikt voor professionele doeleinden. Iedere medewerker werkt met zijn/haar eigen login (persoonlijk paswoord + login). Volgende IT toepassingen zijn in gebruik:  KWS (= elektronisch patiëntendossier)  Cyberlab (elektronisch labovoorschrift)  Intranet

8.2.2. Buizenpost De bedoeling is om zoveel mogelijk via de buizenpost te versturen waardoor er belangrijke stappen kunnen gespaard worden. Dit kan zijn: labostalen, onderzoeksaanvragen, voorschriften apotheek, … De lijst met nummers bevindt zich vooraan de buizenpost. Enkele aandachtspunten hierbij:  Hulzen goed sluiten voor het verzenden  Maximum 1 kg per huls  Geen waardevolle voorwerpen (identiteitskaart, geld, sleutels, …) 26

  

Geen vloeistoffen tenzij in daarvoor voorziene bescherming Alle stalen verzenden met nodige bescherming (plastiek zakje) Nooit stalen verzenden met mogelijks besmettingsgevaar (ontvanger niet altijd gekend)

8.2.3.Interne communicatie Mondelinge en schriftelijke communicatie zijn heel belangrijk op de afdeling. Zo kunnen er duidelijke afspraken gemaakt worden en voorkomt men misverstanden. Volgende tools zijn hiervoor beschikbaar op de Y drive:

       



Verslagen patiëntenbesprekingen Verslagen teamoverleg Verslagen werkgroepen en referentieverpleegkundigen Boek verlofaanvragen Procedureboek via intranet Lijst met contactgegevens personeel infoborden in gang HC: algemene informatie ziekenhuisgerelateerd + variabord Patiëntenoverdracht Bij aanvang van iedere shift Bij ontvangst getransplanteerde patiënt op de dialyseafdeling: mondelinge overdracht + dossier volgt de patiënt Bij vertrek van gehospitaliseerde patiënt naar zijn/haar hospitalisatieafdeling: overdrachtsformulier invullen Intranet: ziekenhuisbreed

27

9.Personeelsinformatie 9.1.Dienstrooster Op onze afdeling werken we met een 11-wekensysteem (= roulement) dat telkenmale terugkomt. Bij de opmaak werd rekening gehouden met het gezond roosteren. Voor de verlofperiode (juli-augustus) kan hiervan ietwat afgeweken worden in overleg tussen hoofdverpleegkundige en verpleegkundige(n). Het dienstrooster is beschikbaar tegen de 20e van iedere maand.

9.2.Overuren De gemaakte overuren worden genoteerd in een speciale map (datum, aantal minuten of uren, handtekening verantwoordelijke). Dit wordt ook opnomen in de PEP-registratie. De overuren kunnen terug genomen worden in onderling overleg met de hoofdverpleegkundige en/of met de collega’ s die op dit moment op de afdeling aanwezig zijn. Bij het terugnemen ervan wordt dit ook genoteerd in dezelfde map.

Overuren dienen verantwoord te zijn! Wees eerlijk en collegiaal.

9.3.Verlof Je kunt jouw verlofdagen aanvragen door deze te noteren in het wensenboek en dit tegen de 1e dag van de maand voor de maand erop (bvb. tegen 1 mei voor de maand juni). Verlofdagen kunnen enkel gegeven worden wanneer je ze vooraf hebt aangevraagd. In de mate van het mogelijke zal met jouw wensen rekening gehouden worden. Wanneer dit niet lukt, zullen de verantwoordelijken dit vooraf met jou bespreken. Je mag natuurlijk ook afspreken met een collega om te ruilen.

28

9.4. Ruilen van shift of verlofdagen

Er mag steeds geruild worden van shift of verlofdag met een collega. Je dient wel de wijziging door te geven aan de verantwoordelijken die dit noteren op het uurrooster . Ook de verantwoordelijken kunnen je vragen om te wisselen van shift of verlofdag om de continuïteit op de afdeling te verzekeren (bvb. bij ziekte van een collega).

9.5. Ziekte Indien je wegens ziekte niet tijdig aanwezig kan zijn op het werk, moet je (persoonlijk of via derden) de verantwoordelijken verwittigen. (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) Na het bezoek aan een arts worden de verantwoordelijken (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) verwittigd over het aantal toegekende dagen. Dit geldt ook wanneer je het werk vroeger hervat. Indien de afwezigheid langer duurt dan 24 uur, dien je het geneeskundig getuigschrift te bezorgen aan de verantwoordelijken (bij afwezigheid: aan het medisch diensthoofd). Hierop staat vermeld: aanvangsdatum ziekte, vermoedelijke einddatum, verlaten van de woonst al dan niet toegelaten. Indien de arbeidsongeschiktheid de aanvankelijk voorziene datum overschrijdt, moet je de verantwoordelijken (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) verwittigen, voor het einde van de eerste periode. Na elke ziekteperiode van minstens vier weken moet je vooraf de hoofdverpleegkundige (bij afwezigheid: het medisch diensthoofd) en de arbeidsgeneeskundige dienst (Provikmo) verwittigen, alvorens het werk te hervatten. Het bewijs van werkhervatting (kaartje) bezorg je aan de personeelsdienst, zodat zij dit ingevuld aan het ziekenfonds kunnen overmaken.

29

9.6. Vorming Om de kwaliteit te verzekeren van de gezondheidszorg die we onze patiënten bieden, rekenen we op enthousiaste en competente medewerkers. Wij stimuleren en ondersteunen initiatieven van medewerkers om aan interne of externe opleidingen, lezingen, langlopende opleidingen, voortgezette opleidingen, enz. deel te nemen. Medewerkers moeten zelf het initiatief nemen en hebben de opdracht om zich minstens acht uur per kalenderjaar bij te scholen. De groeipool zorgt ervoor dat je in dit ziekenhuis een mooi en toenemend aanbod van vormingsactiviteiten vindt in verschillende deelgebieden. De aankondiging van alle interne georganiseerde opleidingen worden op het intranet gepubliceerd en de doelstelling en inhoud ervan kan je daar raadplegen. Alle aanvragen voor interne en externe bijscholingen verlopen via de groeipool. Je kunt er ook terecht voor inlichtingen over de diverse opleidingen. De hoofdverpleegkundige is de sleutelfiguur bij het maken van een keuze uit het grote opleidingsaanbod. Hij kent de doelstellingen van de afdeling en de nood aan opleiding bij elke medewerker. Hij stimuleert de medewerkers om het geleerde op de werkvloer toe te passen en kennis en vaardigheden aan elkaar door te geven. De hoofdverpleegkundige bepaalt of een opleiding ‘noodzakelijk - meerwaarde – geen meerwaarde’ is voor het goed functioneren op de afdeling. Geef zelf eerlijk aan of je een opleidingsbehoefte of andere begeleiding nodig hebt.

9.7. Evaluatiegesprek Een evaluatiegesprek is een gesprek tussen jou en je hoofdverpleegkundige en vormt een uitgelezen moment om feedback te geven en te ontvangen, verwachtingen op een open manier te bespreken en samen naar oplossingen te zoeken. Dit gesprek draagt bij tot de ontwikkeling van de medewerker. Het is een opvolgingsgesprek dat je in staat stelt alle zaken aan de orde te stellen die rechtstreeks of onrechtstreeks met je werk te maken hebben. Daarnaast is het gesprek ook bedoeld om te praten over aspecten die je verder wil ontwikkelen en je loopbaanperspectieven. Het gesprek wordt jaarlijks met iedere medewerker georganiseerd.

30

10. Persoonlijke notities

31

11. Studenten

Voorwoord: Graag willen we jullie van harte welkom heten voor een stage op onze dienst.

De dialyseafdeling is een heel specifieke medisch technische dienst die driebelangrijke nierfunctievervangende therapieën aanbied aan een 180 tal chronische patiënten: hemodialyse, peritoneale dialyse en niertransplantatie. We willen je graag laten kennismaken met deze medisch technische specialiteiten. Doelstellingen: Voor alles is de basishouding: “de patiënt staat centraal” hier echt geldend. Elke verpleegkundige krijgt per shift de verantwoordelijkheid over een bepaald aantal patiënten. Dat houdt in: de eigenlijke patiëntenzorg, de handelingen met de hoog technologische toestellen , de administratie en enkele algemene taken. Het spreekt voor zich dat het de patiënt zelf is, die onze allereerste prioriteit verdient. Een stage op onze dienst duurt meestal 4 weken We bieden u een algemene kennismaking met de dienst aan en de dienst -specifieke taken. Algemene dingen worden uitgelegd (de dienst en de werking zelf, de dialysetoestellen ) en informeren u inzake de thuisdialyse( peritoneale dialyse ) en de niertransplantatie . Je werkt mee met de mentor en krijgt uitleg over alles wat gebeurt. Verwachtingen naar jullie toe: Uiteraard zou het handig zijn, mocht je de opgedane theoretische kennis op gebied van nefrologie heropgefrist hebben alvorens je op stage komt. Het zal je helpen om vlotter met de praktijk om te gaan, en je kunt op die manier meer uit je stage halen: datgene te weten komen wat je werkelijk wilt weten en leren. 32

Wees ook eerlijk met ons: een open communicatie is heel belangrijk. We staan ook open om van jullie te leren! Alle bedenkingen, vragen of problemen zijn welkom. Je kunt terecht bij de stagementoren of andere leden van het team. Je bent zelf verantwoordelijk voor de nodige feedback, mondeling en schriftelijk. Ook je eigen administratie (het stageboek) behoort tot jouw verantwoordelijkheden. We vragen je de dienst te bellen bij afwezigheid: 056/63.33.65, en wij willen graag jullie telefoonnummer zodat wij jullie kunnen bellen. Gelieve op voorhand de dienst te contacteren over de te werken uren.

Enkel nog dit …

Wanneer je deze bundel hebt doorgenomen, zit je waarschijnlijk met vragen en onzekerheden. Aarzel niet om naar ons toe te komen. Ook wij hebben het ganse inwerktraject moeten doorlopen Met een goede ingesteldheid, motivatie en de ondersteuning van jouw collega’s wordt dit zeker een boeiende uitdaging. We zijn ervan overtuigd dat ook wij van jou kunnen leren. Aarzel dus nooit om ook jouw nieuwe, verfrissende ideeën kenbaar te maken.

33