Examen Federatie Financieel Planner
Vrijdag 13 december 2013
DEEL II 13.30 - 16.00 uur - Casuïstiekbehandeling Dit deel van het examen bevat: een instructie op 1 pagina, één (1) Casus met twee (2) bijlagen en vier (4) vragen, op totaal negen (9) pagina's; controleer dit s.v.p. goed U dient te blijven zitten tot 16.00 uur en totdat uw enveloppe is opgehaald door een surveillant.
©2013, Stichting Certificering FFP
INSTRUCTIE BIJ DE CASUÏSTIEKBEHANDELING
1.
U hebt 150 minuten voor het uitwerken van de casus.
2.
Schrijf met een zwartschrijvende pen. Zorg ervoor dat uw handschrift leesbaar is. Onleesbare teksten worden niet beoordeeld.
3.
Bij dit examen wordt gebruik gemaakt van sets met FFP-uitwerkbladen. Elke set van uitwerkbladen bestaat uit: een wit voorblad: deze pagina levert u in na het examen; een geel doorslag: deze kopie is bestemd voor u zelf. Gebruik voor het beantwoorden van iedere vraag een nieuwe set uitwerkbladen. Schrijf op elke set van een uitwerkblad in de rechterbovenhoek: uw examennummer; uw geboortedatum; het paginanummer; het totale aantal pagina’s. Leg om ongewenst doordrukken op meerdere examensets te voorkomen, telkens slechts één set uitwerkbladen op de kartonnen onderlegger.
4.
Houd bij het uitwerken van de casus rekening met de volgende aspecten: Ga alleen in op de inhoud van de casus en schrijf niet teveel algemeenheden op. Het etaleren van algemene kennis die geen direct verband houdt met de casus levert geen punten op. U kunt dus alleen met antwoorden die betrekking hebben op de casus, punten verdienen; Voorzie uw antwoord waar nodig van een analyse of onderbouwing. Betrek daarbij de informatie uit de casus; Schrijf in een beknopte stijl en voorkom langdradige uitweidingen.
5.
Na het eindsignaal mag u niet meer schrijven. Zorg er dus voor dat u voor het eindsignaal uw uitwerkbladen genummerd heeft en dat u het totale aantal pagina’s heeft vermeld. Haal de sets met uitwerkbladen uit elkaar. Doe de witte uitwerkbladen in de examenenveloppe en plak de enveloppe dicht. Plaats uw handtekening op de enveloppe en blijf zitten totdat uw enveloppe door een surveillant is opgehaald. Neem de gele uitwerkbladen mee naar huis.
Veel succes!
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 1 van 9
Casus Maurice Snijder en Corrie Beter Algemeen Maurice Snijder (geboren 2 januari 1974) en Corrie Beter (geboren 2 januari 1970) wonen sinds 1 januari 2008 samen. Zij hebben in een notarieel vastgelegde samenlevingsovereenkomst geregeld dat de kosten van de gemeenschappelijke huishouding worden gedeeld naar rato van hun inkomen. Mocht het inkomen niet toereikend zijn, dan wordt naar rato van het vermogen van elke partner bijgedragen. Kosten die samenhangen met in eigendom verworven goederen en hiermee verband houdende schulden, worden naar rato van de eigendomsverhouding in het goed gedragen. Er is verder een verblijvingsbeding opgenomen voor gemeenschappelijke goederen, waardoor bij overlijden van de ene partner de andere partner het aandeel in de goederen om niet verkrijgt en verplicht is om de gemeenschapsschulden voor zijn/haar rekening te nemen. Maurice is niet eerder gehuwd geweest, terwijl Corrie eerder 15 jaar gehuwd is geweest. Dit huwelijk is op 2 januari 2007 ontbonden door inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in het register van de gemeente. Koos, de ex-partner van Corrie, ontvangt een alimentatie van € 10.000 per jaar van Corrie, conform de wettelijke regels. Uit het huwelijk van Corrie en Koos zijn twee kinderen geboren, Petra (15) en Erik (12). Maurice en Corrie hebben samen een zoon, Lars (5). De drie kinderen wonen bij Corrie en Maurice. Maurice en Corrie hebben beide geen testament opgesteld. Wel hebben ze ieder een levenstestament opgesteld, waarin is geregeld dat de partners elkaar kunnen vertegenwoordigen bij alle rechtshandelingen. Gezamenlijk vermogen Gezamenlijke eigen woning (50/50) Maurice en Corrie hebben een eigen woning met een vrije verkoopwaarde en WOZ-waarde in 2012 en 2013 van € 800.000. De woning is op 1 januari 2010 gekocht en geleverd en voor de financiering van de gehele aankoop is door ABC bank een geldlening verstrekt van € 800.000. De lening is als aflossingsvrije geldlening verstrekt met een 15 jaar vaste rente van nominaal 6,5% per jaar. Zowel Maurice als Corrie zijn hoofdelijk kredietnemers voor deze financiering. Aan de geldlening is een spaarrekening eigen woning gekoppeld met een 30-jarige looptijd, waarop vanaf 2010 maandelijks € 350 door hen wordt gestort. Het saldo op 1 januari 2013 is afgerond € 14.300. Gezamenlijke betaalrekening (50/50) Verder hebben Maurice en Corrie een gezamenlijke, renteloze betaalrekening met een saldo per 1 januari 2013 van € 20.000. Dit bedrag willen Maurice en Corrie op deze rekening handhaven voor onverwachte uitgaven.
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 2 van 9
Privévermogen Maurice Maurice werkt vanaf 1 januari 2007 als specialist via Snijder B.V. in maatschapsverband in een ziekenhuis in de buurt van Amersfoort. Maurice bezit alle aandelen van de B.V. De verkrijgingsprijs van de aandelen Snijder B.V. is € 18.000. Voor deelname in de maatschap heeft Snijder B.V. op 1 januari 2007 € 250.000 goodwill betaald en dit bedrag heeft de B.V. geheel gefinancierd met een bancaire lening. De restantfinanciering bij ABC bank is geheel 2013 € 100.000. Maurice is hoofdelijk medeschuldenaar voor deze lening. De verwachte omzet in 2013 uit het maatschapsaandeel is € 250.000 op jaarbasis. Snijder B.V. keert in 2013 geen dividend uit. De economische balans van Snijder B.V. per 1 januari 2013 ziet er als volgt uit:
Activa Auto Inventaris Goodwill/maatschapsaandeel Debiteuren RC vordering DGA Overige activa Totaal
Balans Snijder B.V. Passiva 50.000 Aandelenkapitaal 10.000 Winstreserves 250.000 Pensioen 20.000 Lening ABC bank 20.000 Lease auto P.M. Crediteuren Latente claim Vpb 350.000 Totaal
18.000 7.000 150.000 100.000 45.000 30.000 P.M. 350.000
De goodwill heeft per 1 januari 2013 een fiscale boekwaarde van € 100.000, waarbij er in 2013 € 25.000 wordt afgeschreven. Verder zijn er geen stille reserves aanwezig in de overige activa en passiva. De fiscale afschrijvingen op de vaste activa bedragen in 2013 € 10.000. Over de rekening-courantvordering wordt een rente berekend van 4%, welke jaarlijks door Maurice wordt betaald. De vordering is ontstaan door consumptieve privé-uitgaven, die zijn betaald door de B.V. Verder zijn de ouders van Maurice nog beide in leven en hebben ze 5 nog in leven zijnde eigen kinderen. Zij hebben een vermogen van € 100.000 bestaande uit een spaarrekening. Verder wonen zij in een huurwoning.
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 3 van 9
Privévermogen Corrie Eigen woning De vorige eigen woning van Corrie staat sinds 2008 te koop. Deze woning staat sinds 2 januari 2010 leeg. De vrije verkoopwaarde is getaxeerd op € 400.000, hetgeen ook de WOZwaarde 2012 en 2013 is. Corrie heeft de woning bij de verwerving in 2006 voor 100% gefinancierd uit eigen vermogen, dat afkomstig is uit de erfenis van haar vader die is overleden in 2005. In het testament van haar vader was een uitsluitingsclausule opgenomen. De moeder van Corrie is in 2000 overleden. Effectenportefeuille In bijlage 1 is de effectenportefeuille opgenomen van Corrie. De portefeuille is in vermogensbeheer gegeven bij DEF bank. Inkomen Maurice Maurice heeft in 2013 een salaris van € 175.000 bruto van Snijder B.V. Hij gebruikt de auto van de B.V. volgens zijn opgave niet voor privédoeleinden. Pensioen Maurice Maurice heeft een pensioen opgebouwd in eigen beheer bij Snijder B.V. De pensioen-ingangsdatum is volgens de pensioenbrief uit 2007 65 jaar. Het gaat om een middellloonregeling. Het salaris is vanaf 2007 niet gewijzigd. Het opbouwpercentage is 2,25% per jaar van het pensioengevend loon. De AOW-franchise is vanaf 2007 ongewijzigd € 20.000. Maurice heeft verder geen ander pensioen opgebouwd. Inkomen Corrie Corrie werkt als interimmanager bij McKnowledge en heeft een salaris van € 90.000 bruto per jaar. Bovendien stelt de werkgever haar een auto ter beschikking, die Corrie en Maurice ook voor privédoeleinden mogen gebruiken. In privé rijden ze meer dan 500 kilometer per jaar met deze auto. De catalogusprijs van de in 2013 nieuw in gebruik genomen leaseauto inclusief BPM is € 40.000 en de CO2-uitstoot is 200 gram per kilometer. Pensioen Corrie Corrie heeft in het verleden pensioen opgebouwd bij verschillende werkgevers. Volgens de in 2010 verstrekte Uniform Pensioen Overzichten (UPO’s) heeft ze vanaf haar 65e jaar recht op een ouderdomspensioen van € 20.000 bruto per jaar op basis van deze regelingen. Het pensioen bij haar huidige werkgever McKnowledge is gebaseerd op een beschikbare premieregeling, die is ondergebracht bij een premiepensioeninstelling. Er is geen eigen bijdrage verschuldigd door Corrie. De regeling is in bijlage 2 opgenomen. Gewenst besteedbaar inkomen/wens Maurice en Corrie willen blijven wonen in hun huidige woning. Zij wensen verder een besteedbaar inkomen van € 80.000 per jaar.
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 4 van 9
VRAGEN Deel 1 (algemeen) Betrek bij het beantwoorden van de vragen de volgende elementen: a. Belastingen b. Recht c. Pensioen, sociale zekerheid en verzekeringen d. Sparen, beleggen en financieren Met kosten of vermogensmutaties (zoals bijvoorbeeld rendement van effecten) die niet in de casus zijn gegeven, behoeft geen rekening te worden gehouden.
Vraag 1 Geef cijfermatig inzicht in het Consumptief Besteedbaar Inkomen (CBI) van Maurice en Corrie over 2013. Geef een aanvullende toelichting op de posten van het CBI.
Vraag 2 Geef cijfermatig aan hoe groot het nettovermogen van Maurice en Corrie, ieder afzonderlijk en gezamenlijk, is per 1 januari 2013 met daarbij de fiscale box waaronder het vermogensbestanddeel valt. Vraag 3 Geef uw analyse en advies voor Maurice en Corrie in het kader van hun financiële planning.
vraag 4: zie volgende pagina
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 5 van 9
Deel 2 Arbeidsongeschiktheid Maurice Aanvullende informatie ten behoeve van vraag 4. Faillissement ziekenhuis Het ziekenhuis verkeert sinds enige tijd in financiële moeilijkheden. Naar verwachting zal op 1 januari 2014 het faillissement van het ziekenhuis worden uitgesproken. Hierdoor worden alle overeenkomsten tussen de maatschap en het ziekenhuis waardeloos. Gevolgen Maurice Maurice heeft door de situatie een burn-out gekregen per 1 januari 2014. De burn-out is dusdanig ernstig dat het niet de verwachting is dat Maurice weer aan het werk komt als arts/specialist. In 2014 moet nog blijken wat zijn verdiencapaciteit gaat worden. Zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft de volgende kenmerken: - Wachttijd 365 dagen; - Uitkering bij volledige beroepsarbeidsongeschiktheid; - Uitkering € 165 bruto per dag, rekening houdend met een uitkering op basis van 365 dagen in een jaar. Gevolgen Snijder B.V. - De economische balans van Snijder B.V. per 1 januari 2014 (voor de liquidatie) ziet er als volgt uit:
Activa Auto Inventaris Goodwill/maatschapsaandeel Debiteuren RC vordering DGA Overige activa Totaal
Balans Snijder B.V. Passiva 40.000 Aandelenkapitaal 8.000 Winstreserves 0 Pensioen 0 Lening ABC bank 20.000 Lease auto P.M. Crediteuren Latente claim Vpb 68.000 Totaal
18.000 -/- 285.000 175.000 100.000 40.000 20.000 P.M. 68.000
-
Het debiteurensaldo per 1 januari 2014 bestaande uit een vordering op het ziekenhuis van € 100.000 is afgewaardeerd naar nihil, in verband met feitelijke oninbaarheid ten gevolge van het aanstaande faillissement. Maurice en Corrie nemen samen de schuld van de B.V. aan ABC bank over voorafgaande aan de liquidatie van de B.V. ABC bank verstrekt hiervoor aan hen een geldlening van € 100.000 als 5-jarige lineaire lening tegen een rente van 6%. - De rekening-courantverhouding met de B.V. door Maurice wordt afgelost uit een schenking in 2014, vrij van recht van zijn vader. - De auto wordt rechtstreeks overgenomen door Maurice voor € 20.000, eveneens te financieren uit een schenking in 2014, vrij van recht van zijn vader. De B.V. heeft daarna geen verplichtingen meer aan de leasemaatschappij. - Snijder B.V. zal geliquideerd worden na afwikkeling van het faillissement van het ziekenhuis en de voorgaande transacties.
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 6 van 9
Vraag 4 Geef uw analyse en advies over de gevolgen voor de financiële positie van Maurice en Corrie door de arbeidsongeschiktheid van Maurice en de liquidatie van Snijder B.V. per 1 januari 2014.
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 7 van 9
Bijlage 1
Effectenportefeuille Corrie per 1 januari 2013 Aandelen Naam AEX-fondsen (Tracker) Dow Jones-Fund Emerging Markets Fund Call-optie AEX 450, longpositie, expiratie dec 2017
©2013, Stichting Certificering FFP
Waarde
Dividendopbrengst voor dividendbelasting
€ 20.000 € 40.000 € 20.000
400 0 0 0
€ 20.000
pagina 8 van 9
Bijlage 2
Startbrief Pensioen Corrie Uw werkgever heeft voor u een pensioenregeling afgesloten bij Zekerheid PPI. Uw pensioenuitvoerders zijn Zekerheid PPI, Zekerheid levensverzekering N.V. en Zekerheid Schadeverzekering N.V. Pensioendatum De pensioendatum is de eerste dag van maand waarin u 65 jaar wordt. U bent niet verplicht om op de pensioendatum met pensioen te gaan. U mag dat ook eerder of later doen. Pensioengrondslag De pensioengrondslag is het pensioengevend salaris minus de AOW-franchise. Het pensioengevend salaris is gemaximeerd op € 300.000 (2013). Beschikbare premie Zodra u deelneemt aan de pensioenregeling, heeft u recht op een beschikbare premie volgens de premie staffel. Vanaf leeftijd 20 25 30 35 40 45 50 55 60
80% van de max staffel 4.80% 5.84% 7.12% 8.72% 10.64% 13.04% 16.00% 19.84% 24.88%
De premiestaffel in de tabel is een zogeheten netto-staffel. Dit betekent dat we geen kosten, geen premies voor het Nabestaandenpensioen en geen premie voor premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid in mindering brengen op de beschikbare premie. Naast de aanspraak op de beschikbare premie zijn de volgende pensioenaanspraken voor u verzekerd: - Nabestaandenpensioen, voor het geval u overlijdt voor de persoonlijke pensioendatum. Uw partner ontvangt een partnerpensioen en elk kind een wezenpensioen. - WIA-excedent, voor het geval u arbeidsongeschikt wordt. U ontvangt dan een arbeidsongeschiktheidspensioen. - Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid, de opbouw van uw pensioen volgens de premiestaffel gaat door als u arbeidsongeschikt wordt en daarvoor een arbeidsongeschiktheidsuitkering van de overheid ontvangt.
©2013, Stichting Certificering FFP
pagina 9 van 9