Examen Federatie Financieel Planner 19 juni 2009
DEEL II 13.30 - 16.00 uur - Casuïstiekbehandeling Dit deel van het examen bevat een instructie, 1 Casus met 2 bijlagen, op 6 pagina's; controleer dit s.v.p. goed
INSTRUCTIE BIJ DE CASUÏSTIEKBEHANDELING
1.
U hebt 150 minuten voor de uitwerking van de casus.
2.
Begin met de uitwerking van iedere vraag op een nieuwe set examenpapier.
3.
Een set examenpapier bestaat uit: • wit voorblad: inleveren nà examen; • gele doorslag: kopie bestemd voor uzelf, mee te nemen nà examen.
4.
Leg bij het schrijven, om doordrukken te voorkomen, telkens slechts ÉÉN SET EXAMENPAPIER OP de kartonnen ONDERLEGGER.
5.
Zet uw examennummer en geboortedatum op iedere set examenpapier.
6.
Geef elke set examenpapier een paginanummer en geef tevens het totaal aantal pagina’s aan.
7.
Het uitwerken van de casus is slechts toegestaan met een ZWARTSCHRIJVENDE PEN.
8.
Schrijf duidelijk en in een beknopte stijl.
9.
Let op de vraagstelling en geef antwoord op de gestelde vragen. Betrek hierbij de gegevens en de probleemstelling van deze casus. Voorkom algemeenheden. U krijgt uitsluitend punten voor relevante antwoorden op de vragen bij de casus.
10. Voorzie uw antwoord - waar nodig en steeds binnen het kader van de vraagstelling - van een analyse of onderbouwing. 11. Etaleer - op beknopte wijze - uw kennis binnen het kader van de vraagstellingen. 12. Pas dus op voor: - wijdlopigheid in hetgeen u opschrijft; - het etaleren van kennis welke met de casus geen direct verband houdt; - een chaotische probleemaanpak; - een onleesbaar handschrift. 12.
Na het eindsignaal mag u NIET meer schrijven. Doe uw WITTE antwoordbladen in de enveloppe en plak deze dicht; zorg ervoor dat de enveloppe door u is getekend; daarna kunt u deze inleveren bij de surveillant. Veel succes!
CASUS SMITS Albert-Jan Smits (62) is gehuwd in algehele gemeenschap van goederen met Bibi van Dijk (58). Ze zijn getrouwd in 1978. Albert-Jan en Bibi hebben twee meerderjarige, uitwonende kinderen, Claire (28) en Dion (25). Ook Claire en Dion zijn allebei gehuwd in gemeenschap van goederen. Er zijn (nog) geen kleinkinderen. Albert-Jan is al sinds 1975 slijter in het dorpscentrum. Er is geen personeel in dienst. Albert-Jan is fiscaal ondernemer en werkt minimaal 150 uur per maand in de onderneming. De winst vóór toepassing van fiscale faciliteiten en nà toepassing van eventuele afschrijvingen bedraagt € 60.000. De waarde van het bedrijfspand bedraagt € 400.000 (WOZ = vrije verkoopwaarde). Bibi heeft een WIA uitkering van € 8.000 per jaar. Ze was als ziekenverzorgende werkzaam bij een kleinschalig thuiszorgbureau, maar door een sportongeval is zij sinds 12-4-2004 lichamelijk niet meer in staat om aan het arbeidsproces deel te nemen. Albert-Jan en Bibi hebben een vruchtgebruiktestament opgemaakt (zie bijlage 1). Albert-Jan heeft geen pensioen opgebouwd. Wel staat op zijn balans (zie hieronder) een Oudedagsreserve. Bibi heeft wel recht op een klein pensioen, t.w. € 233,- bruto op jaarbasis vanaf haar 65-jarige leeftijd. Het vermogen van Albert-Jan en Bibi bestaat uit de door hen zelf bewoonde woning met een waarde van € 225.000 (verkoopwaarde = WOZ waarde). De woning staat op erfpachtgrond in een buitenwijk van het dorp. De erfpachtcanon bedraagt € 5.000 per jaar en is niet afkoopbaar. Op de woning rust een hypothecaire schuld bij de Y-bank van € 30.000. Deze lening is aflossingsvrij. De rente bedraagt 5% en is in 2008 weer voor 10 jaar vastgezet (tot 1-9-2018). Albert-Jan heeft op een internetspaarrekening (dadelijk opvraagbaar; rente variabel, thans 3,5% op jaarbasis) een saldo van € 150.000 en daarnaast nog een effectendepot van € 235.000 (zie bijlage 2). De effectenportefeuille is recent nog herzien in overleg met de DSI-beleggingsadviseur bij hun lokale Y-bankkantoor. In 1988 hebben Albert-Jan en Bibi een premiebetalende gemengde kapitaalverzekering (geen KEW) afgesloten met een gegarandeerd eindkapitaal van € 296.000 dat tot uitkering komt op 65-jarige leeftijd van Albert-Jan. Op de polis is in 1988 een eenmalige hoge premie gestort van € 50.000 en daarna jaarlijks € 5.000 (huidige waarde € 220.000). Andere levensverzekeringsvoorzieningen zijn er niet. Tenslotte hebben ze aan hun beide kinderen elk € 50.000 uitgeleend ten behoeve van de aankoop van een eigen woning. Op deze leningen aan de kinderen wordt geen rente en geen aflossing berekend. Wel is er een onderhandse overeenkomst opgesteld, waarbij is bepaald dat beide leningen dadelijk opeisbaar zijn. Het gewenst consumptief besteedbaar inkomen (CBI) van Albert-Jan en Bibi is € 45.000 op jaarbasis.
Pagina 1 van 6 ©2009, Stichting Certificering FFP
De fiscale balans van Slijterij Smits per 1-1-2009 ziet er als volgt uit: Bedrijfspand € 100.000 | Oudedagsreserve € 80.000 Inventaris pm | Eigen vermogen € 120.000 Voorraad pm | Bank 100.000 | Totaal € 200.000 | Totaal € 200.000 In november 2009 komt er een intermediair (makelaar) bij Albert-Jan op bezoek. Het gaat om een intermediair die handelt namens een grote slijterijketen. De keten wil het pand en de inventaris van de slijterij overnemen voor de werkelijke waarde. Uiteindelijk is er medio januari 2010 overeenstemming over de prijs. De overnamesom bedraagt € 500.000 voor het pand, de inventaris en de voorraad. De overdracht en betaling van de overnamesom vindt plaats op 1-2-2010.
Pagina 2 van 6 ©2009, Stichting Certificering FFP
Vragen Houd bij de beantwoording van de vragen -indien relevant- rekening met de 5 vakgebieden: Belastingen/fiscaal Recht (incl. huwelijksvermogens- en erfrecht) Toekomstvoorzieningen (sociale zekerheid, levensverzekeringen en pensioenen) Sparen en beleggen Financieringen Attentie:
Betrek in de beantwoording van de vragen ook alle relevante informatie uit de bijlagen.
1. Vermogen, inkomen a.) Bereken het consumptief besteedbaar inkomen over 2009, alsmede het overschot of tekort o.b.v. het gegeven gewenst besteedbaar inkomen. U dient er van uit te gaan dat het vermogen per 1/1 en per 31/12 gelijk is aan het in de casus gegeven vermogen per heden en als rendement op de aandelen en obligaties kunt u uitgaan van 4% op jaarbasis. b.) Maak een opstelling van het vermogen van Albert-Jan en Bibi per 31-12-2009. Geef daarbij aan in welke fiscale box een vermogensbestanddeel wordt gekwalificeerd voor de inkomstenbelasting (voor waarde onderneming uitgaan van € 500.000 voor pand, inventaris en voorraad). U dient rekening te houden met een eventueel inkomensoverschot of -tekort (uit vraag 1a). c.) Geef uw analyse en advies aan de hand van inkomen en vermogen (vraag 1a+b). Attentie:
Ga bij de volgende vragen uit van de fiscale situatie van 2009. Cijfermatig kunt u volstaan met een globale berekening.
2. Verkoopscenario Geef een analyse en een advies m.b.t. de financiële gevolgen van de verkoop van de onderneming per 1-2-2010. 3. Overlijdensscenario Geef een analyse van de financiële gevolgen van het overlijden van Albert-Jan op 1-2-2011 (dus een jaar na verkoop van de onderneming). Ga er hierbij vanuit dat Albert-Jan bij verkoop van zijn onderneming volledig heeft afgerekend over de stakingswinst (inclusief oudedagsreserve). 4. Besloten Vennootschap als alternatieve ondernemingsvorm? Geef puntsgewijs een overzicht van de voor- en nadelen ten opzichte van de huidige situatie, indien Albert-Jan de onderneming zou hebben gedreven in de vorm van een B.V. Het gaat hierbij niet om de vraag of hij nu de onderneming moet inbrengen in de B.V.
Pagina 3 van 6 ©2009, Stichting Certificering FFP
Bijlage 1: TESTAMENT Heden, twee januari tweeduizenddrie ………… De verschenen persoon verklaarde de volgende uiterste wilsbeschikkingen te maken: “A. HERROEPING ---------------------------------------------------------------------------------------Ik herroep alle uiterste wilsbeschikkingen vóór deze door mij gemaakt. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
B. BENOEMING ERFGENAMEN --------------------------------------------------------------------Onder de last van het hierbij besprokene benoem ik mijn kinderen tot enig erfgenaam. -------------------------------------------------------------------------------------------------De regels van plaatsvervulling van het erfrecht bij versterf zijn op deze benoeming van toepassing. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
C. VRUCHTGEBRUIK ----------------------------------------------------------------------------------Legaten -----------------------------------------------------------------------------------------------------Ik legateer aan mijn echtgenoot ----------------------------------------------------------------------- het vruchtgebruik van mijn nalatenschap -------------------------------------------------------Mijn echtgenoot is bevoegd dit vruchtgebruik legaat slechts op een bepaald gedeelte van mijn nalatenschap/op bepaalde goederen van mijn nalatenschap te aanvaarden. -----------------------------------------------------------------------------------------Onder nalatenschap wordt in dit verband verstaan de nalatenschap, verminderd met de schulden als bedoeld in artikel 4:7 Boek 4 BW onder a en i (bestaande schulden), onder b (lijkbezorging), onder c (vereffening) en d (executele), alsmede alle (overige) kosten van boedelafwikkeling. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bepalingen betreffende het recht van vruchtgebruik -------------------------------------Met betrekking tot het recht van vruchtgebruik gelden de volgende bepalingen. Onder hoofdgerechtigde wordt begrepen zowel de hoofdgerechtigden tezamen als ieder afzonderlijk, tenzij anders aangegeven. ------------------------------------------------------------1. De aanvang van het vruchtgebruik------------------------------------------------------------Het vruchtgebruik dient binnen acht maanden na de dag van mijn overlijden te worden gevestigd. ----------------------------------------------------------------------------------------2. Beschrijving -------------------------------------------------------------------------------------------De vruchtgebruiker is verplicht op verzoek van de hoofdgerechtigde(n) zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk bij de vestiging van het vruchtgebruik, overeenkomstig de wettelijke voorschriften een boedelbeschrijving op te maken. --------------------------------3. Jaarlijkse opgave ------------------------------------------------------------------------------------De vruchtgebruiker is verplicht jaarlijks aan de hoofdgerechtigde een ondertekende, nauwkeurige opgave te zenden van de goederen die niet meer aanwezig zijn, van de goederen die daarvoor in de plaats zijn gekomen, en van de voordelen die de goederen hebben opgeleverd en die geen vruchten zijn. --------------------------------------4. Einde recht van vruchtgebruik/afgifte goederen ------------------------------------------
Pagina 4 van 6 ©2009, Stichting Certificering FFP
Na het eindigen van het recht van vruchtgebruik rust op de gerechtigde of haar rechtverkrijgende(n) de verplichting de zaken ter beschikking van de hoofdgerechtigde te stellen. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
D. BELASTINGEN ---------------------------------------------------------------------------------------Indien en voor zover een erfgenaam of legataris naar aanleiding van mijn overlijden iets verkrijgt dat niet terstond opeisbaar is of iets verkrijgt belast met een op grond van mijn overlijden te vestigen vruchtgebruik dan geldt voor de periode van niet opeisbaarheid dan wel de periode dat de verkrijging belast is met vruchtgebruik voor de fiscaliteit het volgende: ------------------------------------------------------------------------------Successierecht -------------------------------------------------------------------------------------------De vruchtgebruiker is verplicht het verschuldigde successierecht ten laste van haar mede-erfgenamen op verzoek renteloos voor te schieten. -----------------------------------De vordering die daardoor ontstaat wordt niet verrekend met eventuele vorderingen die ontstaan uit hoofde van deze uiterste wilsbeschikking.------------------------------------Inkomstenbelasting---------------------------------------------------------------------------------------Het bovenstaande is van overeenkomstige toepassing op de vermogensrendementsheffing, voor zover geen sprake is van defiscalisering. ------------------------Overige belastingen --------------------------------------------------------------------------------------Het bovenstaande is eveneens van overeenkomstige toepassing op iedere andere belasting die gedurende het bestaan van de situatie als hier onder D. bedoeld wordt geheven. ----------------------------------------------------------------------------------------------------Uitgezonderde verkrijgers ------------------------------------------------------------------------------Het hier bepaalde geldt niet voor legitimarissen, voor zover niet erfgenaam. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
E. UITSLUITINGSCLAUSULE /BESCHERMING ERFGENAMEN -------------------------Voorts bepaal ik, dat hetgeen uit mijn nalatenschap wordt verkregen en hetgeen voor een en ander in de plaats treedt alsmede de revenuen daarvan niet zullen vallen in enige huwelijksgoederengemeenschap of een gemeenschap voortvloeiende uit een geregistreerd partnerschap, waarin de verkrijger gerechtigd mocht zijn of worden en niet in aanmerking mogen worden genomen bij de toepassing van enig verrekenbeding. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
F. RECHTSKEUZE --------------------------------------------------------------------------------------Ik bepaal dat op de vererving en afwikkeling van mijn nalatenschap het Nederlands recht van toepassing zal zijn.” -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
SLOT Deze akte is verleden te Utrecht op de datum in het hoofd van deze akte vermeld. De verschenen persoon is mij, notaris, bekend.--------------------------------------------------De inhoud van de akte is aan hem opgegeven en toegelicht. De verschenen persoon heeft verklaard op volledige voorlezing van de akte geen prijs te stellen, van de inhoud voor het verlijden van de akte te hebben kennis genomen en met de inhoud in te stemmen. ------------------------------------------------------------------------------------------------Onmiddellijk daarna is de akte beperkt voorgelezen en door de verschenen persoon en mij, notaris, ondertekend.
Pagina 5 van 6 ©2009, Stichting Certificering FFP
Bijlage 2: EFFECTENDEPOT Cliëntnaam: A.J. Smits Depotnummer: 0123.456.789 Datum: 1 april 2009 Aandelen AKZO NOBEL ING GROEP CT PHILIPS KON WERELDHAVE
Valuta EUR EUR EUR EUR
Waarde 39.000 38.000 31.000 34.000
Subtotaal aandelen Obligaties 5,5% NEDERLAND 1998/2028
142.000 Valuta EUR
Waarde 58.000
Subtotaal obligaties Opties AEX PJUN09 240,00 AEX CJUN09 240,00
58.000 Valuta EUR EUR
Waarde 9.000 11.000
AKZ PDEC09 28,00 AKZ CDEC09 35,00
EUR EUR
6.000 4.000
PHI PDEC09 15,00
EUR
5.000
Subtotaal opties
35.000
Totaal effecten
235.000
- EINDE -
Pagina 6 van 6 ©2009, Stichting Certificering FFP