Examen Federatie Financieel Planner 18 juni 2010
DEEL II 13.30 - 16.00 uur - Casuïstiekbehandeling Dit deel van het examen bevat een instructie en 1 Casus (geen bijlagen) op 5 pagina's; controleer dit s.v.p. goed
INSTRUCTIE BIJ DE CASUÏSTIEKBEHANDELING
1.
U hebt 150 minuten voor de uitwerking van de casus.
2.
Begin met de uitwerking van iedere vraag op een nieuwe set examenpapier.
3.
Een set examenpapier bestaat uit: wit voorblad: inleveren nà examen; gele doorslag: kopie bestemd voor uzelf, mee te nemen nà examen.
4.
Leg bij het schrijven, om doordrukken te voorkomen, telkens slechts ÉÉN SET EXAMENPAPIER OP de kartonnen ONDERLEGGER.
5.
Zet uw examennummer en geboortedatum op iedere set examenpapier.
6.
Geef elke set examenpapier een paginanummer en geef tevens het totaal aantal pagina’s aan.
7.
Het uitwerken van de casus is slechts toegestaan met een ZWARTSCHRIJVENDE PEN.
8.
Schrijf duidelijk en in een beknopte stijl.
9.
Let op de vraagstelling en geef antwoord op de gestelde vragen. Betrek hierbij de gegevens en de probleemstelling van deze casus. Voorkom algemeenheden. U krijgt uitsluitend punten voor relevante antwoorden op de vragen bij de casus.
10.
Voorzie uw antwoord - waar nodig en steeds binnen het kader van de vraagstelling - van een analyse of onderbouwing.
11.
Etaleer - op beknopte wijze - uw kennis binnen het kader van de vraagstellingen.
12.
Pas dus op voor: - wijdlopigheid in hetgeen u opschrijft; - het etaleren van kennis welke met de casus geen direct verband houdt; - een chaotische probleemaanpak; - een onleesbaar handschrift.
12.
Na het eindsignaal mag u NIET meer schrijven. Doe uw WITTE antwoordbladen in de enveloppe en plak deze dicht; zorg ervoor dat de enveloppe door u is getekend; daarna kunt u deze inleveren bij de surveillant.
Veel succes!
CASUS ANTOINE DE WIT EN BINE DE BRUIN
Deel 1 (algemeen) Antoine de Wit, geboren op 13 januari 1944 (66) en Bine de Bruin, geboren 14 februari 1950 (60), zijn gehuwd. Zij hebben geen huwelijkse voorwaarden, noch een testament laten opmaken. Ze hebben twee dochters, Carmen van 30 en Dorien van 32 jaar, die op hun beurt ook al weer elk een kindje hebben gekregen. De beide kinderen van Antoine en Bine zijn ook gehuwd. Antoine en Bine hebben elkaar leren kennen bij een studieproject in Frankrijk. Nadat ze in Nederland hun studie hadden afgerond, zijn ze hier in 1972 ook getrouwd. Vervolgens hebben ze één jaar in Nederland en daarna 10 jaar in Frankrijk gewoond. In 1983 zijn ze naar Nederland teruggekeerd, waar Antoine altijd heeft gewerkt als anesthesist in het lokale ziekenhuis. Naast zijn AOW-uitkering geniet Antoine jaarlijks een uitkering uit het Pensioenfonds voor Medisch Specialisten (S.P.M.S.) van € 35.000 bruto, een pensioen uit zijn eigen besloten vennootschap (BV) van € 10.000 bruto en een levenslange uitkering van een stamrecht, eveneens uit zijn eigen BV van € 15.000 bruto. Na zijn overlijden gaan de pensioen- en stamrecht-uitkeringen voor 70% over op Bine. Ten slotte ontvangt Antoine al vanaf zijn 65 e jaar een lijfrenteuitkering van € 5.000 bruto per jaar. Deze loopt 5 jaar tot zijn 70 e jaar. Deze tijdelijke uitkering gaat na zijn overlijden voor 70% over op Bine en eindigt dan ook uiterlijk op 13 januari 2014. Antoine Antoine heeft zijn praktijk in het ziekenhuis uitgeoefend via zijn eigen BV. Deze BVstructuur is na zijn pensionering intact gebleven. Hij is 100% aandeelhouder van “De Wit Beheer BV”. Deze BV heeft een tweetal 100% deelnemingen, te weten “De Wit Anesthesist BV” en “De Wit Advies BV”. De drie BV‟s vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. In “De Wit Anesthesist BV” worden na pensionering van Antoine geen activiteiten meer uitgeoefend. Vanuit “De Wit Advies BV” geeft hij nog steeds betaalde adviezen in de medische wereld. Op de balans van “De Wit Beheer BV” staan naast een bedrag aan liquiditeiten en de deelnemingen, een aan derden verhuurd kantoorpand met een werkelijke waarde van € 350.000, de pensioenvoorziening in eigen beheer en de stamrechtvoorziening. De omzet van de BV‟s bestaat o.a. uit huurpenningen, rente-inkomsten en adviesfacturen. De totale geconsolideerde jaarwinst bedraagt € 150.000 na vennootschapsbelasting. Er zijn geen afschrijvingen op activa. Deze winst is al jaren stabiel. Antoine is van alle BV‟s de enige statutair directeur; er zijn verder geen werknemers in dienst. Er wordt geen salaris uitgekeerd. Wel wordt elk jaar de volledige winst uitgekeerd als dividend, zowel vanuit de deelnemingen aan de Beheer BV als uit de Beheer BV naar privé.
©2010, Stichting Certificering FFP
Pagina 1 van 5
De fiscale balans van “De Wit Beheer BV” per 31 december 2009 ziet er als volgt uit (in €): Activa Pand (verhuurd) Deelnemingen Bank Totalen
500.000 100.000 345.000 -----------945.000 ======
Passiva Eigen vermogen Stamrechtvoorziening Pensioenvoorziening
570.000 225.000 150.000 -----------945.000 ======
De waarde van de deelnemingen betreft diverse activa. Er zijn geen schulden. Bine Bine was in de verpleging werkzaam en heeft zich opgewerkt tot directielid van het ziekenhuis. Zij werkt nog tot 1 januari 2013 en gaat dan genieten van haar pensioen. Bine rijdt al jaren in een auto van het ziekenhuis, een Porsche Cayenne met een cataloguswaarde van € 100.000. Van de auto wordt consistent ruimhartig privé gebruik gemaakt, ten minste 30.000 km per jaar. Haar inkomen over 2010 zal uitkomen op bruto € 150.000. Op 31 december 2012 gaat ze de auto overnemen voor € 20.000. Woning Antoine en Bine wonen in een prachtig appartement in Amsterdam. Zowel de WOZwaarde, als ook de waarde in het economisch verkeer, bedraagt heden € 315.000. Op de woning rust nog een hypothecaire aflossingsvrije bankschuld van € 24.000. De rente op de lening bedraagt 7% en staat nog vast tot eind 2014. Spaargeld en effecten Het gezamenlijk vermogen bestaat uit spaargeld en effecten. Ze hebben een goede spreiding aangebracht in hun spaargeld. Alle bedragen staan sinds 1 januari 2010 voor 2 jaar vast. Het is als volgt verdeeld: L Bank te Amsterdam, deposito à 3,5% I Bank te Alkmaar, deposito à 4,0% G Bank te Leeuwarden, achtergesteld deposito à 6,0% X Bank te Arnhem, vast sparen à 2,5%
€ 150.000 € 150.000 € 150.000 € 150.000
Antoine en Bine hebben een klein effectendepot bij een internetbroker. Deze beleggingen behandelen ze helemaal zelf, dus zonder advies. Momenteel hebben ze de volgende beleggingen in portefeuille, met als huidige waarde: Aandelen Koninklijke Olie Obligatie 4% Nederland tot 2022 B-Bank cash dividend fund (Europese aandelen met hoog dividend) D-Bank deelnemingen fund (Nederlandse midcap-aandelen)
€ € € €
20.000 20.000 20.000 20.000
De effecten keren jaarlijks gemiddeld 4% netto aan rendement (dividend en/of rente) uit. ©2010, Stichting Certificering FFP
Pagina 2 van 5
Grachtenpand Daarnaast bezit Antoine een grachtenpand in Alkmaar met een waarde in het economisch verkeer van € 650.000 dat door hem uit erfenis is verkregen van zijn ouders, onder een uitsluitingclausule inhoudende dat het pand nooit onderdeel kan zijn van een gezamenlijk vermogen. Het is een ideaal huis om de oude dag te vieren. Het pand wordt tot 1 januari 2011 verhuurd voor netto € 30.000 per jaar. Daarna gaan zij er zelf in wonen. Het huidige appartement willen ze dan verkopen. Het appartement zal zijn waarde van € 315.000 bij verkoop wel opleveren. Oldtimers Antoine heeft ook nog een drietal Citroën oldtimers, zijn grote passie. Twee van deze auto‟s staan in de stalling in de buurt van hun woning. Ze hebben er zelf geen ruimte voor. De huur van de stallingruimte bedraagt € 500 per maand. Deze twee auto‟s worden regelmatig gebruikt. De derde is zo mooi dat deze altijd wordt uitgeleend voor exposities. Momenteel staat deze in het Autotron te Rosmalen voor een drie maanden durende tentoonstelling van klassieke automobielen. Antoine is lid en onbezoldigd secretaris van de Vereniging van Citroën oldtimers, waarvoor hij jaarlijks een verplichte contributie betaalt van € 2.000. Schenken Antoine en Bine gaan dit jaar aan elk van hun beide kinderen eenmalig een bedrag schenken van € 100.000. Ook zijn ze dol op de twee kleinkinderen van 3 en 5 jaar. Naar verwachting zullen er nog meer kleinkinderen komen. Het liefst willen ze schenken zonder de zeggenschap over dat geld te verliezen. In ieder geval gaan ze door met het gebruikmaken van de jaarlijkse schenkingsvrijstelling voor zowel de kinderen als ook de kleinkinderen. CBI Het gewenst jaarlijks consumptief besteedbaar inkomen (CBI) van Antoine en Bine bedraagt € 60.000.
©2010, Stichting Certificering FFP
Pagina 3 van 5
Vragen deel 1 (algemeen):
Betrek bij het beantwoorden van de vragen de volgende elementen: a. belastingen; b. recht; c. pensioenen, sociale zekerheid en verzekeringen; d. sparen, beleggen en financieringen. Ga er voor de berekening van het consumptief besteedbaar inkomen (CBI) 2010 van uit dat het vermogen per 1 januari en per 31 december hetzelfde is als het in de casus gegeven vermogen. Met kosten of vermogensmutaties (zoals bijv. groeirendement van effecten) die niet in de casus zijn gegeven behoeft geen rekening te worden gehouden. 1. Geef cijfermatig inzicht in het CBI van Antoine en Bine over 2010. Geef een aanvullende toelichting op de posten van het CBI. 2. Geef cijfermatig aan hoe groot het vermogen is per 31 december 2010 met daarbij onder welke fiscale box het vermogensbestanddeel valt. 3. Geef uw analyse en advies voor Antoine en Bine in het kader van hun financiële planning.
De delen 2 en 3, hierna bevatten aanvullende informatie die u bij de beantwoording van de vragen van deel 1 niet mee dient te nemen.
Deel 2 (aankoop woning Frankrijk) Frankrijk bleef voor Antoine en Bine wel een passie en daarom hebben de echtelieden besloten een kleine boerenwoning in Frankrijk aan te kopen om als ze straks allebei zijn gepensioneerd van het Franse leven te genieten. Het is de bedoeling in het voorjaar en in het najaar telkens circa 2 maanden in Frankrijk te verblijven. Ze willen het huis uitsluitend zelf gebruiken. De aankoopprijs van de woning zal € 135.000 bedragen, nog te vermeerderen met € 13.500 kosten koper. Overdracht en betaling van het Franse pand zal plaatsvinden in februari 2011.
©2010, Stichting Certificering FFP
Pagina 4 van 5
Vraag deel 2: 4. Geef uw analyse en advies voor Antoine en Bine in het kader van hun financiële planning. Betrek hierbij ook het financieringsvraagstuk van de woning in Frankrijk vanuit Nederlands perspectief en houd voor zover relevant rekening met de volgende elementen: a. belastingen; b. recht; c. pensioenen, sociale zekerheid en verzekeringen; d. sparen, beleggen en financieringen. U behoeft geen rekening te houden met in Frankrijk verschuldigde belastingen en u behoeft niet opnieuw een CBI-berekening te maken.
Deel 3 (lijfrente) Bine wordt op 30 december 2010 gedwongen te stoppen met werken. Haar pensioenuitkering bij het pensioenfonds gaat in op haar 65 e jaar (1 maart 2015). Tot die tijd wil ze het geld gebruiken dat ze heeft gespaard in haar lijfrentepolissen. Daarnaast krijgt ze nog een „gouden handdruk‟, een eenmalige uitbetaling van haar werkgever. Vanwege haar arbeidsverleden en het genoten salaris, zal de eenmalige uitbetaling € 150.000 bedragen. De lijfrentepolissen betreffen een polis die is betaald uit de spaarloonregeling en een polis die is betaald uit de premiespaarregeling. De premiespaarregeling is fiscaal beëindigd in 2004 en dat jaar is er dus ook voor het laatst premie betaald. Op de polis uit spaarloon is in 2009 voor het laatst ingelegd. De kapitalen in de beide polissen bedragen thans elk € 30.000. Bine wil de beide polissen en het bedrag uit de „gouden handdruk‟ als dat kan graag per 31 december 2010 omzetten in een direct ingaande periodieke uitkering totdat haar pensioen ingaat.
Vraag deel 3: 5. Geef uw aanvullende analyse en advies voor Antoine en Bine naar aanleiding van deze aanvullende informatie. Besteed daarbij vooral aandacht aan de mogelijkheden voor Bine om met de drie bedragen de komende tijd te overbruggen. U behoeft niet opnieuw een CBI-berekening te maken. Houd voor zover relevant rekening met de volgende elementen: a. belastingen; b. recht; c. pensioenen, sociale zekerheid en verzekeringen; d. sparen, beleggen en financieringen.
©2010, Stichting Certificering FFP
Pagina 5 van 5