De en wij. Informaticabeheer. Bedrijfsbeheer. Plantyn. Magda Snoeck Inge De Deken. Proefdruk - Copyright Plantyn

De h@ndel en wij

6

Informaticabeheer Bedrijfsbeheer Magda Snoeck Inge De Deken

Plantyn Proefdruk - Copyright Plantyn - 2013 DHEW6IW inner_1-123.indd 1

30/07/13 16:46

De site www.knooppunt.net geeft je toegang tot het digitale lesmateriaal bij dit boek. Activeer jouw licentie aan de hand van de onderstaande code. Tijdens de activatie accepteer je de gebruiksvoorwaarden. Zo krijg je voor de duur van de licentie toegang tot het digitale lesmateriaal. www.knooppunt.

Plantyn Motstraat 32, 2800 Mechelen T 015 36 36 36 F 015 36 36 37 [email protected] www.plantyn.com

Dit boek werd gedrukt op papier van verantwoorde herkomst.

Code

PT-DHEW-3UK2-MN59-D3

Ontwerp binnenwerk: Zet Ontwerp omslag: Zet Opmaak binnenwerk: Camar bvba Foto’s: © Kadmy - Fotolia.com, © Robert Kneschke - Fotolia.com, © Robert Kneschke - Fotolia.com Met dank aan: Atos Worldline, Isabel NV/Isabel S.A. Illustratieverantwoording: met onze dank voor de gewaardeerde medewerking aan de firma’s, instellingen en personen waarvan we de illustraties mochten publiceren. NUR 168 © Plantyn nv, Mechelen, België Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgeverij Plantyn heeft alle redelijke inspanningen geleverd om de houders van intellectuele rechten op het materiaal dat in dit leermiddel wordt gebruikt, te identificeren, te contacteren en te honoreren. Mocht u ondanks de zorg die daaraan is besteed, van oordeel zijn toch rechten op dit materiaal te kunnen laten gelden, dan kunt u contact opnemen met uitgeverij Plantyn. ISBN 978-90-301-3934-8

20233/0

D2013/0032/0312

Proefdruk - Copyright Plantyn - 2013 DHEW6IW inner_1-123.indd 2

30/07/13 16:46

INHOUD IB 6: BEDRIJFSBEHEER COMPETENTIE 2: HET ADMINISTRATIEF LUIK VAN EEN ONDERNEMING BEHARTIGEN5 1

Kennismaking met het spilbedrijf 1 Persoonlijke gegevens 2 Een greep uit het assortiment 3 Enkele leveranciers 4 Enkele klanten 5 Personeel

6 6 6 13 14 15

2 Boekhoudkundige aspecten 1 Indeling van de ondernemingen in functie van de boekhouding 2 De inventaris en de beginbalans 3 Basisprincipes van de dubbele boekhouding 1 De balansrekeningen 2 De resultatenrekeningen 3 Het rekeningenstelsel 4 De boekhoudkundige cyclus Test je kennis Na dit hoofdstuk

16 16 21 27 27 30 33 36 45 46

3 Werken met boekhoudsoftware

47

4 De btw 1 Principe 2 De btw-verplichtingen

63 63 67

5

Aankoopfacturen inboeken 1 Eenvoudige aankoopfactuur ontleden en boeken 2 Aankoopfactuur met aankoopkosten en financiële korting 3 Aankoopfactuur met twee btw-tarieven, financiële korting en terug te sturen verpakking 4 Inkomende creditnota voor retour van handelsgoederen 5 Aankoopfactuur voor diensten en diverse goederen 6 Controleren, back-up en centraliseren van de aankopen

80 80 90 97 104 110 118

6 Verkoopfacturen opmaken en boeken 124 1 Eenvoudige verkoopfactuur 124 2 Verkoopfactuur met handelskorting 130 3 Verkoopfactuur met handelskorting, financiële korting en extra leveringskosten 136 4 Verkoopfactuur met twee btw-tarieven en terugstuurbare verpakking 142 Uitgaande creditnota opmaken en boeken voor retour ontvangen handelsgoederen 146 5 6 Uitgaande creditnota opmaken en boeken voor retour ontvangen verpakking 150 Test je kennis 154 Na dit hoofdstuk 156 7

Betalingen en inningen 1 De Europese overschrijving 2 Elektronische betalingen via Isabel 3 Andere betaalmiddelen 4 Boekhoudkundige registratie van betalingen in EUR zonder financiële korting 5 Boekhoudkundige registratie van betalingen in EUR met financiële korting 6 Boekhoudkundige registratie van inningen in EUR zonder financiële korting 7 Boekhoudkundige registratie van inningen in EUR met financiële korting Test je kennis: controle, back-up en centralisatie Na dit hoofdstuk

De h@ndel en wij IB 6 – Bedrijfsbeheer

157 157 160 162 166 172 179 184 190 190 3


30/07/13 16:46

8 Kostprijsbeleid 1 Doelstellingen van het kostprijsbeleid 2 Indeling van de kosten 3 Kostprijsberekening 1 Kostprijsberekening volgens eenvoudige opslagmethode 2 Kostprijsberekening met kostenverdeelstaat 4 Berekenen van de verkoopprijs 5 Break-evenanalyse Test je kennis Na dit hoofdstuk

191 191 194 198 198 200 206 209 214 216

COMPETENTIE 1: ONDERNEMINGSPLAN OPSTELLEN, HET FINANCIEEL PLAN

217

9 Financiering 1 Eigen vermogen versus vreemd vermogen 2 Opmaken financieel plan Na dit hoofdstuk 3 Kredietvormen op lange termijn voor ondernemingen 1 Investeringskrediet en wentelkrediet 2 Leasing 4 Kredietvormen op korte termijn voor ondernemingen Kaskrediet versus straight loan en leverancierskrediet Test je kennis Na dit hoofdstuk

218 218 221 262 263 263 269 273 273 278 280

COMPETENTIE 2: HET ADMINISTRATIEF LUIK VAN EEN ONDERNEMING BEHARTIGEN FISCALE ASPECTEN

281

10 Fiscaal statuut 1 De fiscale rechten en plichten 2 Voorafbetalingen en voorheffingen 3 De belastingaangifte invullen van een zelfstandige in de personenbelasting Test je kennis Na dit hoofdstuk

282 282 284 291 305 308

COMPETENTIE 3: HET COMMERCIËLE LUIK VAN EEN ONDERNEMING BEHARTIGEN

309

11 Verkoopstrategieën 1 Zakelijke communicatie 2 Geldigheidsvereisten koop-verkoopcontract voor goederen en diensten 3 Verkoopproces: van aandacht tot actie 1 Aandacht trekken 2 Interesse opwekken 3 Drang tot kopen stimuleren 4 De klant neemt een beslissing 5 AIDA 4 Het verkoopgesprek 5 Het imago van de verkoper Test je kennis Na dit hoofdstuk

310 310 314 323 323 325 327 329 330 331 341 343 349

Bijlagen 350

4

De h@ndel en wij IB 6 – Bedrijfsbeheer Proefdruk - Copyright Plantyn - 2013

DHEW6IW inner_1-123.indd 4

31/07/13 17:43

cOMpETENTIE 2 HET aDMINISTRaTIEF LUIk VaN EEN ONDERNEMING BEHaRTIGEN


5


30/07/13 16:46

1

kENNISMakING MET HET SpILBEDRIJF

Nougatine is een artisanaal bedrijf. Dat betekent dat de eigen producten met de hand vervaardigd worden. Daarnaast heeft Nougatine twee winkels waar het eigen assortiment pralines verkocht wordt, aangevuld met thee, nougat, confiserie, zoet broodbeleg zoals heerlijke zelfgemaakte choco en dranken in kleine verpakkingen. Kortom, alles wat in een geschenkmand kan.

1

Persoonlijke gegevens

Nougatine bvba Molenweg 42 8340 Damme tel. 050 28 84 34 fax 050 28 84 84 BE 0720 454 335 RPR Brugge bankrelatie BNP Paribas Fortis IBAN: BE16 2100 1868 4474 BIC: GEBABEBB e-mail: [email protected] Zaakvoerder: Lucas Bonneval

2

Een greep uit het assortiment

■ 1 assortiment pralines (btw 6 %)

Art. nr.

Omschrijving per kg

Kostprijs Excl. btw

Verkoopprijs Excl. btw

Leverancier

P101 Studentenhaver wit

5,90

20,50

1001

P102 Studentenhaver melk

5,95

20,50

1001

P103 Studentenhaver fondant

6,05

20,50

1001

11,40

20,50

1001

P105 Isabelle fondant

6,72

20,50

1001

P106 Manon nougat

6,10

20,50

1001

P107 Manon aardbeivulling

7,20

20,50

1001

P104 Orangette

6



30/07/13 16:46

P108 Manon koffie

7,20

20,50

1001

P109 Manon rum

7,20

20,50

1001

P110 Mont Blanc

7,20

20,50

1001

P111 Kastanje melk en praliné

7,08

20,50

1001

P112 Ballotin fondant

6,72

20,50

1001

P113 Kuipje met advocaat

7,20

20,50

1001

10,80

20,50

1001

P115 Merveille melk

6,45

20,50

1001

P116 Ruiterhelm fondant en wit

6,72

20,50

1001

P117 Portret fondant

6,72

20,50

1001

10,80

20,50

1001

P119 Esdoornblad melk en wit

6,72

20,50

1001

P120 Aardbei marsepein

9,00

20,50

1001

P121 Marsepein natuur met walnoot

7,65

20,50

1001

P122 Marsepein pistache

7,65

20,50

1001

P123 Marsepein clementine

9,00

20,50

1001

P124 Marsepein banaan

9,00

20,50

1001

P125 Marsepein peer

9,00

20,50

1001

P126 Marsepein limoen

9,00

20,50

1001

P127 Rösti melk

8,82

20,50

1001

P128 Diamant wit

6,72

20,50

1001

10,80

20,50

1001

P130 Snoekbaars wit

6,65

20,50

1001

P131 Ramson melk

7,72

20,50

1001

P132 Strik melk met vulling banaan

7,20

20,50

1001

10,80

20,50

1001

P134 Kuipje melk met karamel

7,20

20,50

1001

P135 Stronkje fondant met marsepeinvulling

7,65

20,50

1001

P136 Amanda melk en praliné

6,45

20,50

1001

P137 Caraque margriet wit

4,32

20,50

1001

P138 Caraque margriet melk

4,32

20,50

1001

P139 Caraque margriet fondant

4,38

20,50

1001

P140 Nougatine, blokje nougat omhuld met melkchocolade

4,92

20,50

1001

P114 Vijg melk

P118 Paardenkopje fondant en praliné

P129 Kuipje met praliné en chocoladeparels

P133 Witlof wit met pralinévulling

Noot: De kostprijs voor elke praline is verschillend maar rekening houdend met de btw, de verpakking en de verkoopkosten worden alle pralines tegen dezelfde verkoopprijs verkocht. Deze verkoopprijs is de prijs voor particulieren.


7


30/07/13 16:46

■ 2 assortiment choco (btw 6 %) Art. nr.

Omschrijving

Kostprijs Excl. btw

Verkoopprijs Excl. btw

Leverancier

C201 Choco in glazen achtkantig bokaaltje, 250 gram melk

1,65

2,75

1001

C202 Choco in glazen achtkantig bokaaltje, 250 gram fondant

1,80

3,00

1001

C203 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia, 250 gram melk

1,92

3,20

1001

C204 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia, 250 gram fondant

2,10

3,50

1001

C205 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia, 250 gram, dame blanche, fondant en wit

2,20

3,70

1001

■ 3 assortiment thee (btw 6 %) Art. nr.

Omschrijving

Aankoopprijs Verkoopprijs Excl. btw Excl. btw

Leverancier

T301 Earl Grey uit India per 100 builtjes

2,20

5,50

1022

T302 Earl Grey uit Ceylon los per kg

2,02

5,05

1022

T303 Zwarte thee Sri Lanka per 25 builtjes

0,66

1,65

1022

T304 English Breakfast per 100 builtjes

1,36

3,40

1022

T305 Asian white tea per 25 builtjes

0,64

1,60

1021

T306 Rozenbottel per 100 builtjes

3,18

7,95

1010

T307 Green tea Ceylon in houten kistje 50 g

2,95

6,65

1022

T308 Muntthee per 100 builtjes

2,56

6,40

1010

T309 Fruitthee van bosvruchten per 20 builtjes

0,67

1,68

1010

T310 Rooibos 100 % cafeïnevrij uit Zuid-Afrika 100 g

0,75

1,23

1010

T311 Jasmijnthee 100 g

1,20

1,95

1010

■ 4 assortiment nougat

8



30/07/13 16:46

Art. nr.

Omschrijving

Aankoopprijs Verkoopprijs LeveranExcl. btw Excl. btw cier

N401 Zachte nougat in kleine stukjes met vanillesmaak per kg N402 Nougat cappuccino met koffie en cacao per kg N403 Nougat met chocolade N404 Nougat met tropisch fruit N405 Zachte natuurlijke nougat in repen van 40 gram individueel verpakt in cellofaan N406 Mininougat voor hotels afzonderlijk verpakt, 8 gram, per doos van 100 stuks N407 Zakje met 12 nougatblokjes, zacht, 100 gram N408 Kartonnen doosje met afzonderlijk verpakte nougatblokjes, 150 gram, assortiment classic N409 Kartonnen doosje met afzonderlijk verpakte nougatblokjes, 150 gram, assortiment tropisch fruit N410 Houten kistje met 8 plakjes nougat, geschikt in verdeeldoosje, assortiment classic, 125 gram

5,83

9,72

1003

5,83 5,83 6,36 0,34

9,72 9,72 10,60 0,60

1003 1003 1003 1003

5,10

8,54

1003

0,65 1,38

1,09 2,30

1003 1003

1,50

2,50

1003

1,80

3,00

1003

■ 5 assortiment dranken (btw 21 %)

Art. nr.

Omschrijving


D501 Smeets minibar 4 x 3 cl in houten rekje

4,45

8,90

1024

D502 Appeljenever Rubens 20 % 20 cl

1,80

3,50

1024

D503 Whisky Johnnie Walker Old Scotch 20 cl

2,90

5,80

1024

D504 Witte wijn Chardonnay Jardin de France 25 cl

0,93

1,85

1024

D506 Rode wijn, Château Coufran, Haut Médoc 375 ml

3,99

7,99

1024

D507 Champagne Laurent-Perrier 375 ml

4,99

9,99

1024

D508 Champagne Piper Heidsieck 375 ml in geschenkverpakking

6,99

12,67

1024


9


30/07/13 16:46

■ 6 assortiment zoetwaren (btw 6 %)

Art. nr.

Omschrijving

Aankoopprijs Excl. btw

Z601

Vruchtenpasta op basis van agar in de vorm van citroen, ananas, kiwi per kg Vruchtenpasta in de vorm van frambozen Colabeertjes, 1 kg Woudvruchtenbeertjes, 1 kg Muisjes, drie smaken, 1 kg Cuberdons, 1 kg Zuurtjes in de vorm van vliegtuigjes, 1 kg Zuurtjes in de vorm van flesjes, 1 kg

13,20

22,00

1007

13,80 2,45 2,34 2,48 4,30 2,88 2,88

23,00 4,09 3,90 4,14 7,16 4,80 4,80

1007 1007 1007 1007 1007 1007 1007

Z602 Z603 Z604 Z605 Z606 Z607 Z608

Verkoopprijs LeveranExcl. btw cier

■ 7 assortiment koekjes (btw 6 %)

Art. nr.

Omschrijving

K701

Amandelbrood Jules Destrooper, 4 pakjes in kartonnen doos Parijse Wafels Jules Destrooper 3 zakjes in kartonnen doos Natuurboterwafels Jules Destrooper 60 stuks in kartonnen doos Mélange natuurboterwafels en amandelbrood in blikken doos, 350 g

K702 K703 K704

10


2,27

3,79

1023

2,75

4,59

1023

2,21

3,69

1023

4,05

6,75

1023



30/07/13 16:46

■ 8 assortiment recipiënten, dozen en gadgets (btw 21 %)

Art. nr.

Omschrijving

R801

Theepot 6 personen, Casca Frans aardewerk

R802


Verkoopprijs Leveranper eenheid cier Excl. btw

10,80

18,00

1016

Suikerpot met deksel Casca

4,80

8,00

1016

R803

Melkpot 6 personen

4,20

7,00

1016

R804

Ontbijtkop met schoteltje Casca

3,90

6,50

1016

R805

Vierkant diep bord

4,50

7,50

1004

R806

Soepbol 45 cl ivoorkleurig porselein

3,18

5,30

1004

R807

Schaaltje voor soepbol ø 16 cm ivoorkleurig porselein

1,20

2,00

1004

R808

Rechthoekige mandjes met oortjes 36 x 26 x h 7 per doos 96 stuks

1,36

2,20

1012


11


30/07/13 16:46

R809

Ronde bamboemandjes ø 40 x h 10 cm, per doos 60 stuks

2,44

3,90

1012

R810

Blikken dozen Country Cottage 62 x 42 x 85 mm

2,05

3,20

1005

R811

Blikken theedoos achtkantig met Schotse ruit 92 x 71 x 88 mm

2,30

3,60

1005

R812

Blikken doos poppenhuis, met pop 64 x 55 x 35 mm

3,50

5,60

1005

R813

Blikken doos met knuffelbeer 80 x 64 x 60 mm

4,98

7,90

1005

R814

Blikken doos in vorm van wagen 12,7 x 16,93 cm

6,98

11,20

1005

■■9 Verpakking (21 %) Art. nr.

Omschrijving


Leverancier

V901 V902 V903 V904 V905 V906 V907 V908 V909 V910

Ballotin mat goud/wit 1 kg per 50 stuks Ballotin mat goud/wit 750 g per 50 stuks Ballotin glanzend wit/goud 500 g per 100 stuks Ballotin glanzend wit/goud 250 g per 100 stuks Platte doos, rood, 25 x 25 x h 2,7 cm per 12 stuks Ronde doos, groen, ø 17,5 x 14 cm per 4 stuks Ronde doorzichtige doos, ø 10, h 15 cm per 40 stuks Cellofaanzakjes 8 x 5 h 25 cm, per 250 stuks Krullinten mat, 10 mm x 250 m Cellofaan rol 60 cm x 150 m

23,75 23,75 41,65 30,85 26,24 11,15 22,32 38,95 4,15 12,00

1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009

12



30/07/13 16:46

Naam

Eigen atelier

Sucron

Franca

Rietveld

Rolar

Citronel

Marcia

Terlaan

Oliva

Cloé

Alfachoc

Carlo

Belgacom

Electrabel

TMVW

Coron

Daikalu

Moralis

Dumont

Frankental

Wo sang

Rajatco

Jules Destrooper

Huis Collin

Sage Belux

Nr

1001

1002


1003

1004

1005

1006

1007

1008

1009

1010

1011

1012

1013

1014

1015

1016

1017

1018

1019


1020

1021

1022

1023

1024

1025

Rue Natalis 2

Krekelput 17

Hogebrugstraat 12

R-7 Gopal Park

C.C. Shaukiwan,Flat B, 17/F

Schulenburgstrasse 7

34, rue Gaétab Lamy

Bospolderstraat 18

Nichiei BLDG.Sth Floor4

18, Rue Jacquard

Stropkaai 14

Regentlaan 8

Koning Albert II-laan 27

Schoolweg 1

Kluizenhof 105

Berkenboslaan 9

Wittemolenstraat 103

Regenboogstraat 27

Ambachtsweg 9A

Botermarkt 1

Romeinse weg 239

Lozenberg 82

Natiënlaan 21

Biezenstraat 32

Molenweg 42

Straat en nr.

4020

9700

8647

110033

D-41466

F93300

N-2807

550

F-77400

9000

1000

1030

2930

9981

1910

8200

8800

9820

1840

1930

9600

3583

2550

8340

Postcode

Luik

Oudenaarde

Lo-Reninge

Azadpur Delhi, India

Hong Kong

NEUSS

Aubervilliers

L.J. Gouda

Osaka, Japan

Lagny

Gent

Brussel

Brussel

Brasschaat

Sint-Laureins

Kampenhout

St.-Michiels-Brugge

Roeselare

Merelbeke

Londerzeel

Zaventem

Ronse

Beringen

Kontich

Damme

Woonplaats

043437746

055 302 908

058 28 80 41

0091 1213091990

0852 2523 3208

0049 40334010

0033 382440146

0031 104008511

0081 354749773

0033 321347063

078 35 35 99

02 518 61 11

02 202 41 11

03 652 30 97

09 231 63 69

02 513 80 51

050 82 36 81

051 20 46 44

09 220 83 15

052 30 73 07

02 723 33 49

055 23 27 41

011 42 03 61

03 450 92 90

Tel.

BE59 2200 3634 4926

BE48 7380 1153 3827

BE58 2200 9929 3579

7269

4025 0668 04

DE47 3907 0020 0305 8963 00

FR76 3008 7335 8100 0154 3890 166

NL74 ABNA 0507 6122 56

0952711

FR76 3000 4025 5200 0104 4980 507

BE61 0910 1709 0217

BE80 0000 1319 0077

BE50 0001 7100 3118

BE61 3850 4044 4417

BE56 2900 4738 1588

BE81 0013 9223 3724

BE62 7374 2502 6761

BE32 3850 0013 9402

BE85 2930 5541 1206

BE13 4829 1000 3139

BE65 6300 6784 5596

BE22 4435 6841 4147

BE57 0013 8505 6835

BE25 2100 4144 1482

IBAN

GEBA BE BB

KRED BE BB

GEBA BE BB

DEUT DE DK390

CMCI FR 2Y

ABNA NL 2A

BNPA FR PPPOP

GKCC BE BB

BPOT BE B1

BPOT BE B1

BBRU BE BB

GEBA BE BB

GEBA BE BB

KRED BE BB

BBRU BE BB

GEBA BE BB

KRED BE BB

BBRU BE BB

KRED BE BB

GEBA BE BB

GEBA BE BB

BIC

Luik

Gent

Veurne

Gent

Brussel

Brussel

Antwerpen

Eeklo

Brussel

Brugge

Kortrijk

Gent

Dendermonde

Brussel

Oudenaarde

Hasselt

Antwerpen

RPR

BE 0478465663

BE0424285819

BE0426191967

DE224583377

FR35552127920

NL067461268B01

FR44562004366

BE 0200 068 636

BE 0403 170 701

BE 0202 239 951

BE 0262 172 489

BE-0468 200 291

BE-0442 190 633

BE 0404 957 875

BE 0405 978 652

BE 0444 149 241

BE 0413 825 160

BE 0465 150 137

BE 0448 495 039

BE 0429 921 915

BE 0456 366 588

Ondernemingsnr.

3 Enkele leveranciers

13

Proefdruk - Copyright Plantyn - 2013

30/07/13 16:46

Zoethoek Aline

Hotel Pannenhuis

2001

2003

14


Bakkerij Westkust

Kok & Ko

Café Wolff

Le Grand Café

Boothuis

Oaks Lagoons

Romeinse villa

Giovanni

2023

2025

2026

2027

2028

2029

2030

Scarpo

2022

2024

Orca

Trinity

2020

2021

Largo

Aristos

2018

Het kapittel

2017

2019

Rest. Pakhuis

Het landhuis

2015

Kapsalon Christina

2014

2016

Bellest

Terra nova

Koffiehuis Laagland

Zenith

2010

2011

2012

Bakkerij Koen

2009

2013

Eetcafé La tartine

Rest. Zeeparel

2007

De conciergerie

2006

2008

Boat hotel De Barge

Rest. Fort Napoleon

2004

2005

2002

Naam

Nr

Eikenlaan 11

Oude Fonteinweg 49

Mclaren Street 41

Klipperweg 16

Wellingborough

Cambridge str.

Mühlenbachweg 15

Woluwelaan 9

Victorialaan 6

Sluisjesdijk 33

Polakweg 11

Biezenstraat 27

15, rue Hauteville

Kapelstraat 32

Witte nonnenstraat 28

Krekelstraat 55

Prinsenlaan 41

Rederskaai 115

Zeelaan 5

Vlienderhaag 6

Pastoriestraat 4a

Zwaanstraat 22

Kapellestraat 71

Essendreef 16

Congostraat 9

Zeedijk 168

Vuurtorenweg z/n

Bargeweg 15

Daalberg 5

Grote Markt 12 Bruggesteenweg 182A

Straat en nr.

Tienen

Bazilles

Bornem

Hasselt

De Pinte

Blankenberge

Zeebrugge

Zeebrugge

Brugge

Moerkerke

Sijsele

Damme

De Haan

Knokke

Knokke

Oostende

Brugge

Kortrijk

Ronse Hooglede Gits

Woonplaats

Duisburg

Vilvoorde

Nieuwpoort

AH Rotterdam

0049 218 149 52 70

02 251 12 62

058 23 34 45

0031 115 612 974

0031 704 131 582

016 22 00 16

0033 383 268 989

03 889 43 95

011 34 22 82

09 220 77 66

050 42 75 34

050 55 67 01

050 55 11 21

050 31 75 70

050 50 21 20

050 72 80 53

050 31 40 66

059 80 03 23

050 62 50 70

050 67 94 30

059 33 21 60

050 31 50 75

056 20 21 65

055 23 27 41 051 20 36 15

Tel.

2980

3700

NSW206

N-6222

Zoersel

Tongeren

Australië

North Sydney

Maastricht

03 385 37 06

012 23 78 67

0031 306 860 211

NN8 1DW Northamptonshire 0044 176 731 96 70

D47208

B1800

8620

NL3087

N2288GG Rijswijk

B3300

F08140

2880

3500

9840

8370

8380

8380

8000

8340

8340

8340

8420

8300

8300

8400

8000

8500

9600 8830

Postcode

Fax.

Antwerpen

Tongeren

Brussel

Veurne

Leuven

Mechelen

Hasselt

Gent

Brugge

Brugge

Brugge

Brugge

Brugge

Brugge

Brugge

Oostende

Brugge

Brugge

Oostende

Brugge

Kortrijk

Oudenaarde Kortrijk

RPR

BE 0462 215 688

BE 0472 348 131

ABN 43 064 965 279

NL001691314B01

GB 119 588 828

DE 121 323 772

BE 0434 815 960

BE 0416 835 625

NL801828272B01

NL001193983B01

BE 0400 925 645

FR30351838115

BE 0465 968 994

BE 0452 031 579

BE 0869 763 069

BE 0419 779 772

BE 0429 466 906

BE 0865 048 275

BE 0448 661 127

BE 0406 221 746

BE 0529 195 673

BE 0437 640 442

BE 0422 632 859

BE 0458 611 248

BE 0427 827 111

BE 0447 241 165

BE 0405 134 950

BE 0884 035 729

BE 0866 105 377 BE 0589 644 786

Ondernemingsnr.

4 Enkele klanten


Proefdruk - Copyright Plantyn - 2013

30/07/13 16:46

5

Personeel

■ 1 Organisatieschema van de onderneming Zaakvoerder Lucas Bonneval

Aankoopmanager

Productiemanager

Verkoopmanager

Administratief manager

Hendrik Delbeke

Victor Decrane

Emma Debrabander

Margot Casneuf

Aankoopmedewerker

Arbeiders

Louise Van Holme

Lars Van Gerben

Commercieel Medewerker binnendienst

Cedric Van Linden

Boekhouding Simon Beckevoort

Emile Beck

Lotte Caudron

Receptie Verkopers winkel Pauline Lambert Elodie Barry Nina Wibo

Verkopers buitendienst Francis Carson

■ 2 personeelsgegevens Naam

Adres

Bedienden Lucas Bonneval Emma Debrabander Victor Decrane Hendrik Delbeke Margot Casneuf Louise Van Holme Emile Beck Elodie Barry Nina Wibo

Brutowedde

Gezinstoestand

Schaal

Molenweg 42 Molenweg 42 Moerdijkstraat 79 Cathilleweg 53 Dyver 14 Groenerei 3 Portiekenlaan 85 Duinenstraat 3 Hoornstraat 65

8340 8340 8480 8490 8000 8000 8434 8450 8340

Damme Damme Ichtegem Jabbeke Brugge Brugge Westende Bredene Moerkerke

3 920,00 EUR 3 480,00 EUR 3 150,00 EUR 2 980,00 EUR 2 875,00 EUR 2 195,00 EUR 1 983,00 EUR 1 950,00 EUR 1 878,00 EUR

2 kinderen 0 4 kinderen 2 kinderen 1 kind 3 kinderen 0 0 0

1 1 2 1 alleen 2 alleen alleen alleen

Francis Carson Simon Beckevoort Pauline Lambert

Zandvoordestraat 17 A. Vermeylenstraat 6 Veldhoekstraat 23

8460 8400 8020

Oudenburg Stene Waardamme

2 320,00 EUR 2 050,00 EUR 1 780,00 EUR

3 kinderen 2 kinderen 1 kind

2 1 alleen

Arbeiders Lars Van Gerben Cedric Van Linden Lotte Caudron

Stationstraat 71 Pastoriestraat 21 Rijselstraat 35

8470 8200 8340

Gistel Sint-Michiels Sijsele

15,00 EUR 13,00 EUR 14,00 EUR

3 kinderen 2 kinderen 0

2 1 alleen


15


30/07/13 16:46

2

BOEkHOUDkUNDIGE aSpEcTEN

1

Indeling van de ondernemingen in functie van de boekhouding

Noot vooraf Volgens het leerplan moeten we nu eerst competentie 1 afwerken met het opstellen van een financieel plan. Om een financieel plan te kunnen begrijpen en interpreteren is een basiskennis boekhouden echter noodzakelijk. Daarom beginnen wij hier met competentie 2 om daarna met kennis van zaken het vervolg van competentie 1 te kunnen aanpakken. Het letterwoord kmo is in Vlaanderen goed ingeburgerd. Elke Vlaming weet dat kmo staat voor kleine en middelgrote onderneming. Om echter te weten wat de betekenis van het begrip is, moeten we teruggaan naar de Programmawet tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap van 10 februari 1998. In die wet definieert de wetgever wat hij met kmo bedoelt. Omdat de economische wereld voortdurend wijzigt, zijn de gegevens uit de wet intussen aangepast en gevat in de wet op de boekhouding van ondernemingen van 17 juli 1975 (en haar koninklijke besluiten) en in de wet van 7 mei 1999 houdende het Wetboek van Vennootschappen.

16



30/07/13 16:46

‹ 1

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 2

2.1 2.2 2.3 2.4

Verkenning Surf naar www.agentschapondernemen.be > Kies het tabblad Thema’s. Kies onder Starten van een onderneming voor Formaliteiten na de start. Kies Voer een heldere boekhouding. Welke onderneming mag een vereenvoudigde boekhouding voeren? Wanneer is een onderneming een kleine onderneming? Waaruit bestaat de vereenvoudigde boekhouding? Wanneer behoren de bedrijven tot de categorie middelgroot? Welke boekhouding moeten middelgrote bedrijven voeren? Wanneer behoren bedrijven tot de categorie grote bedrijven? Surf naar www.juridat.be > Nederlands > Belgische wetgeving. Noteer in het veld Dossiernummer: 1975-07-17/31. Kies Opzoeking > Lijst > Detail. mer Maak kennis met de wet op de boekhouding van de ondernemingen, Wet van 17 juli 1975, en zoek op wat de volgende artikels bepalen: Art. 5 Art. 6 Art. 8 Art. 9

‹‹

Ter zake

1 Inleiding

De programmawet van 10 februari 1998 (dossier 1998-02-10/33) bepaalt wat de wetgever bedoelt met het begrip kmo. In de boekhoudwetgeving (dossiernummer 1975-07-17/31) worden ondernemingen ingedeeld volgens hun grootte. We vinden de begrippen: • kleine onderneming, • middelgrote onderneming, • grote onderneming. De wet op de vennootschappen (dossiernummer: 1999-05-07/69) gebruikt de termen: • zeer kleine vennootschap, • kleine vennootschap, • grote vennootschap.


17


30/07/13 16:46

Deze begrippen kunnen voor verwarring zorgen: de middelgrote onderneming voldoet immers aan dezelfde criteria als de kleine vennootschap. De uiteindelijke doelstelling van die opdeling is het bepalen van de boekhoudkundige verplichtingen. Aan kleine bedrijven kunnen immers niet dezelfde verplichtingen opgelegd worden met het oog op de boekhouding en de jaarrekening als aan grote bedrijven. In België dateert de kaderwet op het boekhouden, die voorschrijft wie een boekhouding moet voeren en hoe ze gevoerd moet worden, van 17 juli 1975. Omdat de economische omgeving voortdurend wijzigt en er zowel op Europees als op internationaal vlak gestreefd wordt naar good governance of degelijk bestuur, wordt de boekhoudwetgeving voortdurend aangepast. Alle wijzigingen in de wetgeving worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, dat enkel elektronisch verschijnt. Een boekhouder moet die publicaties in de gaten houden en zich regelmatig bijscholen. Het Beroepsinstituut van erkende boekhouders en fiscalisten (BIBF) helpt daarbij. www.bibf.be Een sluitend boekhoudsysteem is absoluut noodzakelijk voor alle stakeholders (belanghebbenden) van een bedrijf. Ze moeten immers op de hoogte zijn van alle belangrijke gebeurtenissen in de onderneming en willen daarvoor niet enkel afhankelijk zijn van de goede trouw van de ondernemer. Toch is het niet de bedoeling dat een bedrijf zijn geheimen te grabbel gooit.

2 Indeling van de bedrijven De indeling gebeurt aan de hand van de onderstaande criteria. Indeling van de ondernemingen Kleine ondernemingen (zeer kleine vennootschappen)

Middelgrote ondernemingen (kleine vennootschappen)

Grote ondernemingen (grote vennootschappen)

• Koopman (eenmanszaak) • Vennootschap onder firma (vof) • Gewone commanditaire vennootschappen

Andere dan kleine ondernemingen

Alle ondernemingen met meer dan 100 werknemers gemiddeld per jaar of

die

die

die

een jaaromzet hebben van minder dan 500 000,00 EUR (620 000,00 EUR voor benzinestationexploitanten)

niet meer dan een van de volgende drempels overschrijden: • 50 personeelsleden gemiddeld per jaar • 3 650 000,00 EUR balanstotaal • 7 300 000,00 EUR jaaromzet (exclusief btw)

meer dan een van de drempels voor de middelgrote ondernemingen overschrijden

EN BOVENDIEN jaarlijks gemiddeld de 100 personeelsleden niet overschrijden

18



30/07/13 16:46

3 Belang van een boekhouding De boekhouding is wettelijk verplicht. Bovendien schrijft de regelgever voor op welke manier de verrichtingen opgenomen moeten worden in de boekhouding en welke gegevens terug te vinden moeten zijn. De boekhouding geeft informatie aan: • de overheid. • de eigenaar of de bedrijfsleiding van de onderneming. De informatie die de boekhouding aan de bedrijfsleiding geeft, helpt haar om beleidsbeslissingen op korte en lange termijn te nemen. • de andere stakeholders, zoals aandeelhouders, klanten, leveranciers, banken, personeel, omgeving …

4 Te voeren boekhouding Kleine ondernemingen hebben een veel lichtere boekhoudverplichting dan middelgrote en grote ondernemingen. Kleine ondernemingen mogen een vereenvoudigde boekhouding voeren. Middelgrote en grote ondernemingen moeten een dubbele boekhouding voeren. Grote ondernemingen moeten bovendien meer cijfers publiceren dan middelgrote ondernemingen. Kleine ondernemingen (zeer kleine vennootschappen)

Middelgrote ondernemingen (kleine vennootschappen)

Grote ondernemingen (grote vennootschappen)

De vereenvoudigde boekhouding

De dubbele boekhouding

• Bijhouden van – aankoopdagboek – verkoopdagboek – financiële dagboeken met het oog op het invullen van de btw-aangifte en het opmaken van de resultatenrekening. • Bijhouden van het vermogen van de onderneming in een inventaris. • Opmaken van een interne jaarrekening.

• E fficiënte wijze van registreren met ingebouwde controlesystemen, • •

• •

volgens de regels van de dubbele boekhouding. H et vermogen wordt vanuit een dubbel standpunt belicht: de werkmiddelen (activa) en de financieringsbronnen (passiva). B ij de registratie van de verrichtingen worden de vermeerderingen en de verminderingen van het vermogen en het resultaat genoteerd. Die wijzigingen moeten geboekt worden volgens strenge wettelijke voorschriften. Bijhouden van het vermogen van de onderneming in een inventarisboek. D e jaarrekening (balans, resultatenrekening, toelichting en sociale balans) moeten volgens een wettelijk model ingevuld worden. D e middelgrote ondernemingen mogen hun jaarrekening opmaken volgens het verkorte schema. D e grote ondernemingen moeten hun jaarrekening opmaken volgens het volledige schema.

In dit handboek beperken we ons tot de dubbele boekhouding.

5 Bijhouden en bewaren van boeken Art. 6. “Elke boeking geschiedt aan de hand van een gedagtekend verantwoordingsstuk, waarnaar zij moet verwijzen. De verantwoordingsstukken worden methodisch opgeborgen en zeven jaar bewaard.” Art. 8.§ 2. “De ondernemingen moeten hun boeken bewaren gedurende zeven jaar, te rekenen van de eerste januari van het jaar dat op de afsluiting volgt.”


19


30/07/13 16:46

6 De digitale evolutie Met de opkomst van de informatietechnologie gebruikte oorspronkelijk elke afdeling eigen specifieke software: een boekhoudpakket voor de afdeling boekhouding, een logistiek pakket voor het magazijn en de expeditie, specifieke software voor de input en opvolging van verkooporders, facturatie enz. Maar als elke afdeling eigen software gebruikt, kunnen ze elektronisch met elkaar geen informatie uitwisselen. Dat kan dan enkel op papier. Daarom groepeert men nu alle pakketten in één totaalpakket, een standaardsoftware, waardoor elektronische uitwisseling van gegevens tussen alle afdelingen mogelijk is. Die standaardsoftware wordt algemeen aangeduid met ERP. ERP staat voor Enterprise Resource Planning. Het maakt de volledige bedrijfsvoering beheersbaar. Planning is mogelijk en kan onderling afgestemd worden met alle afdelingen. Alle bedrijfsfuncties worden in één standaardsoftware geïntegreerd als een ketting van informatie. Oorspronkelijk werd ERP vooral gebruikt in productieondernemingen, vandaar de verwijzing naar resources: grondstoffen, hulpmiddelen. De geïntegreerde boekhoudpakketten worden conform de boekhoudwetgeving uitgewerkt. Alle ingebouwde formulieren die bestemd zijn om te voldoen aan de aangifteplicht, zoals de btw-aangifte, of aan de publicatieplicht, zoals de jaarrekening, moeten conform de regelgeving zijn. Opdat een computerboekhouding bewijskrachtig zou zijn, gelden de onderstaande verplichtingen. • Na het afsluiten van de verrichtingen moeten zij zonder uitstel geboekt worden. • Elke boeking moet getrouw zijn, dat wil zeggen individueel zijn overgenomen en overeenstemmen met een verantwoordingsstuk. • De verrichtingen moeten geboekt worden naar tijdsorde. Dat kan zijn volgens de datum waarop de verrichting plaatsvond, de datum van het verantwoordingsstuk of de boekhoudkundige valutadatum. • De verrichtingen moeten geboekt worden in een doorlopende reeks met vermelding van de soort, plaats in de reeks en naam, de bedrijfsnaam. De boekingen mogen geen wit vak of enige weglating bevatten en in geval van correctie moet wat oorspronkelijk geschreven werd leesbaar blijven. • De boeken mogen gehouden worden door middel van geïnformatiseerde systemen. Kleine ondernemingen die niet met een boekhoudpakket werken, gebruiken ingebonden boeken. Voor de eerste ingebruikname moeten ze het identificatieformulier met onder meer het doel van het boek, de naam van de onderneming en het ondernemingsnummer neerleggen bij het ondernemingsloket. • Eens per maand of per kwartaal moet een samenvattende boeking verricht worden in het centrale boek. Dat centrale boek kan bijgehouden worden door middel van geïnformatiseerde systemen. Bovendien stimuleert en in veel gevallen verplicht de Belgische overheid de bedrijven digitaal te communiceren met de overheidsdiensten. Alle officiële documenten en alle aangiften worden digitaal doorgezonden via speciaal daartoe ontworpen elektronische platformen, zoals Dimona, Tax-onweb, Intervat, Belcotax On Web enz.

20



30/07/13 16:46

2

De inventaris en de beginbalans

Wet van 17 juli 1975 – Artikel 9 § 1. Elke onderneming verricht, omzichtig en te goeder trouw, ten minste eens per jaar de nodige opnemingen, verificaties, onderzoekingen en waarderingen om op een door haar gekozen datum de inventaris op te maken van al haar bezittingen, vorderingen, schulden en verplichtingen van welke aard ook, die betrekking hebben op haar bedrijf, en van de eigen middelen daaraan verstrekt. De inventarisstukken worden ingeschreven in een boek. De stukken die wegens hun omvang bezwaarlijk kunnen worden overgeschreven, worden in dat boek samengevat en erbij gevoegd. Een voorbeeld van een inventaris KLASSE

AARD

DOCUMENTATIE

COMMENTAAR

2

per rubriek van de rekeningen 20 tot 28

detail van de bezittingen per aard aan AP/VP en afschrijvingen

belangrijke wijzigingen

3

de voorraden van de rekeningen 30 tot 37

detail per product en werken in uitvoering

wijzigingen en verminderingen van uitgevoerde waarden

4

vorderingen en handelsschulden

balans klanten balans leveranciers

dubieus en geschillen

41

andere vorderingen

detail

opmerkingen

17 / 21 financiële schulden

detail

bankafschriften overeenkomsten opmerkingen

45

schulden met betrekking detail per rubriek tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten

50 / 53 geldbeleggingen

detail en bankgegevens

opmerkingen

54 / 58 liquide middelen

laatste bankafschriften en kasstukken

opmerkingen

‹

www.bibf.be/page.aspx?pageid=1455&menuid=1183

1 2 3 4 5 6

7

Verkenning Geef vijf concrete voorbeelden van zaken die in een inventaris worden opgenomen. Geef een synoniem voor dubieus. Geef een concreet voorbeeld voor een geschil. Wat zijn geldbeleggingen? Geef een voorbeeld van ‘detail en plaats van bewaring’. Gesteld dat we een beroep doen op het bedrijf www.stock2take.be. Hebben we dan voldoende gegevens voor de inventaris? Vergelijk hiervoor de bepalingen uit art. 9 met de werkzaamheden van het bedrijf Stock2Take. Welk document wordt opgemaakt aan de hand van de inventaris bij een startende onderneming?


21


31/07/13 17:44

‹‹

Ter zake

1 Inventaris

Een startende onderneming begint met het opmaken van een inventaris. In deze lijst worden alle bezittingen, vorderingen, schulden en verplichtingen evenals het eigen vermogen van het bedrijf opgenomen. De bezittingen van de onderneming worden gerangschikt volgens de duur dat ze in de onderneming blijven. De bezittingen die het langst in de onderneming blijven, staan eerst.

2 Beginbalans Aan de hand van de inventaris wordt de beginbalans opgesteld. De balans is een momentopname en stelt het vermogen van de onderneming voor. De balans is een onderdeel van de jaarrekening. De wetgever schrijft de vorm van de jaarrekening voor. Een startende onderneming beschikt over onvoldoende gegevens voor een volledige jaarrekening. Een jaarrekening bestaat uit de balans, de resultatenrekening, de toelichting en (indien personeel in dienst) de sociale balans. Schematisch kunnen we de balans als volgt voorstellen:

22



30/07/13 16:46

1 Benaming balans Eens per jaar wordt vanuit de inventaris een bondig overzicht gemaakt van het vermogen van een onderneming. Dit vermogen wordt bekeken vanuit twee standpunten: de werkmiddelen en de financieringsbronnen. Deze twee standpunten worden naast elkaar voorgesteld: • de werkmiddelen links, • de financieringsbronnen rechts. Omdat het op beide zijden over hetzelfde vermogen gaat, moet de linkerzijde steeds gelijk zijn aan de rechterzijde. Van iets dat aan weerszijden gelijk is, zegt men dat het in evenwicht is. Daarom heet deze voorstelling balans.

2 Boekhoudkundig denken Vanuit deze voorstelling van de balans is het boekhoudkundig denken opgebouwd. Op de linkerzijde van de balans staan de bezittingen of de werkmiddelen waarmee dagelijks gewerkt wordt. Met deze werkmiddelen is de onderneming actief bezig. De linkerzijde van de balans heet daarom de activazijde. Op deze zijde staan de activa van de onderneming vermeld. Op de rechterzijde van de balans staan de financieringsbronnen van deze werkmiddelen. Zij duiden aan waar de werkmiddelen vandaan komen. Die zijde heet de passivazijde van de balans. Op die zijde staan de passiva van de onderneming vermeld.

Vermogen

Waarmee werkt de onderneming?

Waar komen deze werkmiddelen vandaan?

BALANS ACTIVA Werkmiddelen: bezittingen

PASSIVA =


Financieringsbronnen: eigen vermogen + schulden

23


30/07/13 16:46

3 Indeling van de balans Bij de inventaris merkten we al dat de inschrijvingen gerangschikt zijn volgens de duur dat ze in de onderneming aanwezig blijven. Zowel de werkmiddelen als de bronnen worden nog verder onderverdeeld in groepen. De werkmiddelen die voorbestemd zijn om zeer lang in de onderneming te blijven, zijn bijvoorbeeld gebouwen, meubilair, kantoormachines. Zij vormen samen de vaste activa. Naast de vaste activa heeft het bedrijf ook bezittingen die voortdurend in beweging zijn. Zij vormen samen de vlottende activa. Dit zijn: • de voorraad handelsgoederen, • de vorderingen op handelsdebiteuren, • het geld op de financiële rekeningen en in de kas. Op de passivazijde maakt men een onderscheid tussen: • het eigen vermogen: wat de ondernemer zelf in de zaak heeft ingebracht. • de schulden: wat derden = vreemden in de zaak hebben ingebracht. BALANS ACTIVA

PASSIVA

Vaste activa Vlottende activa Totaal

Eigen Vermogen Schulden =

Totaal

Deze grote groepen worden dan verder onderverdeeld in rubrieken.

24



30/07/13 16:46

UIT DE pRakTIJk Dit is de balans uit de jaarrekening van het accountantkantoor bvba Van Lancker-Van Bavegem te Zottegem. Deze balans is opgemaakt volgens het wettelijk voorgeschreven model. Bovenaan links vinden we het ondernemingsnummer. Bovenaan rechts staat de bladnummering, voorafgegaan door de letters VKT. VKT staat voor ‘verkort’. Dat is een balans volgens het verkort schema. Middelgrote ondernemingen mogen de jaarrekening opmaken volgens het verkorte schema. Grote bedrijven moeten het volledig schema gebruiken. Analyseer deze balans aan de hand van de volgende vragen: 1 Langs welke zijde van de balans staat het geplaatst kapitaal? 2 Hoe groot is het geplaatst kapitaal van deze onderneming? 3 Hoe groot is het eigen vermogen van deze onderneming in dit boekjaar? 4 Wat is het bedrag van de openstaande vorderingen op klanten dit boekjaar? 5 Wat is het bedrag van de openstaande schulden aan leveranciers voor dit boekjaar? 6 Verklaar waarom dit bedrijf geen voorraden heeft.

Nr.

BE 0421.089.074

VKT 2.1

BALANS NA WINSTVERDELING Toel.

ACTIVA

VASTE ACTIVA

Codes

Boekjaar

20/28

Oprichtingskosten

Vorig boekjaar

15.997

20.498

15.997

20.498

20

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Financiële vaste activa

5.1.1

21

5.1.2

22/27 22 23 24 25 26 27

5.1.3/5.2.1

13.666

20.498

2.331

28

VLOTTENDE ACTIVA

29/58

Vorderingen op meer dan één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen

29 290 291

Voorraden en bestellingen in uitvoering Voorraden Bestellingen in uitvoering

3 30/36 37

Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen

40/41 40 41

93.518

96.316

40.338 39.201 1.137

60.237 59.126 1.111

50/53

2.233

2.201

Liquide middelen

54/58

50.946

33.877

Overlopende rekeningen

490/1

TOTAAL VAN DE ACTIVA

20/58

109.515

116.814

Geldbeleggingen

5.2.1


25


30/07/13 16:46

Nr.

BE 0421.089.074

VKT 2.2

Toel.

PASSIVA

EIGEN VERMOGEN

Codes

Boekjaar

10/15

Kapitaal Geplaatst kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal

5.3

10 100 101

Uitgiftepremies

11

Herwaarderingsmeerwaarden

12

Reserves Wettelijke reserve Onbeschikbare reserves Voor eigen aandelen Andere Belastingvrije reserves Beschikbare reserves

13 130 131 1310 1311 132 133

Overgedragen winst (verlies)

(+)/(-)

69.541

60.269

19.132 19.132

19.132 19.132

50.409 1.913

41.137 1.913

6.576 41.920

6.576 32.649

14

Kapitaalsubsidies

15

Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief

19

VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN Voorzieningen voor risico's en kosten

Vorig boekjaar

16 5.4

160/5

Uitgestelde belastingen

168

SCHULDEN

17/49

39.974

56.545

17 170/4

17.500 17.500

17.500 17.500

Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden Overige leningen Handelsschulden Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Overige schulden Schulden op ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden Kredietinstellingen Overige leningen Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden

5.5

172/3 174/0 175 176 178/9 5.5

42/48 42 43 430/8 439 44 440/4 441 46 45 450/3 454/9 47/48

17.500

22.088

17.500

38.672

455 455 2.491 2.491

11.742 11.742

5.670 5.670

20.692 12.375 8.317 6.238

13.473

Overlopende rekeningen

492/3

386

373

TOTAAL VAN DE PASSIVA

10/49

109.515

116.814

4/13

26



30/07/13 16:46

3

Basisprincipes van de dubbele boekhouding

■ 1 De balansrekeningen

Art. 4. Elke boekhouding wordt door middel van een stelsel van boeken en rekeningen gevoerd met inachtneming van de gebruikelijke regels van het dubbel boekhouden. (Alle verrichtingen worden zonder uitstel, getrouw, volledig en naar tijdsorde ingeschreven in een ongesplitst dagboek of in een hulpdagboek, al dan niet gesplitst in bijzondere hulpdagboeken. Ze worden methodisch ingeschreven in of overgebracht naar de rekeningen waarop ze betrekking hebben.) (Voor gezamenlijke mutaties die in de loop van de periode in het ongesplitste hulpdagboek of in de bijzondere hulpdagboeken zijn geregistreerd, wordt ten minste eens in de maand een samenvattende boeking verricht in een centraal boek. (Die recapitulatie geschiedt ten minste eens in de drie maanden voor de in artikel 5 bedoelde ondernemingen die hun boekhouding voeren overeenkomstig de voorschriften van de artikelen 3 en 4.) <W 01-07-1983, art. 2> (De in het vorige lid bedoelde recapitulatie omvat, hetzij het totaal van de boekingen in de gezamenlijke hulpdagboeken, uitgesplitst volgens de betrokken hoofdrekeningen die in het rekeningenstelsel van de onderneming voorkomen, hetzij het totaal van de boekingen in elk van de hulpdagboeken, wanneer de onderneming een boekhouding voert waarbij de aantekening tegelijk in de hulpdagboeken en op de betrokken rekeningen geschiedt.) .

‹ 1 2 3 4

Verkenning Lees aandachtig art. 4 van de boekhoudwet. Hoe moeten de verrichtingen in een bedrijf in de boekhouding opgenomen worden? Waarop registreert de boekhouder de verrichtingen tijdens het boekjaar? Stel een activarekening in T-vorm voor. Benoem de zijden en duid aan wat er op elke zijde komt. Stel een passivarekening in T-vorm voor. Benoem de zijden en duid aan wat er op elke zijde komt.


27


30/07/13 16:46

‹‹

Ter zake

1 Verrichtingen Tijdens de boekperiode worden alle verrichtingen nauwkeurig in de boekhouding geregistreerd. Deze dagelijkse verrichtingen zullen het vermogen en het resultaat beïnvloeden. Ten minste eenmaal per jaar wordt het resultaat boekhoudkundig bepaald. Beursgenoteerde bedrijven moeten elk kwartaal resultaten publiceren. Alle activiteiten of verrichtingen worden tijdens de boekperiode accuraat geregistreerd aan de hand van verantwoordingsstukken. De correctheid van de boeking kan de boekhouder aantonen aan de hand van deze verantwoordingsstukken die hij zorgvuldig en ordelijk bewaart. We groeperen deze documenten per soort verrichting: Activiteiten

Documenten = Verantwoordingsstukken

1 Aankopen van • handelsgoederen • diensten en diverse goederen • investeringsgoederen Correcties op aankopen

• Aankoopfacturen

2 Verkopen van • handelsgoederen Correcties op verkopen

• Dubbels van verkoopfacturen

3 Betalingen en inningen

• Rekeningafschriften van financiële instellingen • Kasdocumenten

4 Kredieten en beleggingen

• Documenten van financiële instellingen

• Creditnota’s op aankoopfacturen = inkomende creditnota’s (ICN)

• Dubbels van creditnota’s op verkoopfacturen = uitgaande creditnota’s (UCN)

5 Diverse verrichtingen: • berekening personeelskosten en -schulden • Loonstaten • aanpassing van de waarde van de activa • O.a. afschrijvingsfiches aan de inventaris

28



30/07/13 16:46

2 Basisprincipes voor het openen en bijwerken van de balansrekeningen Van elk gegeven van de beginbalans wordt een rekening geopend waarop het beginbedrag wordt geboekt. De rekeningen die de gegevens bevatten van de activazijde van de balans zijn activarekeningen. Omdat de gegevens op de linkerzijde van de balans staan, worden de activarekeningen geopend langs de linkerzijde. Dat is de positieve zijde van de rekening. De rekeningen die de gegevens bevatten van de passivazijde van de balans zijn passivarekeningen. Omdat de gegevens op de rechterzijde van de balans staan, worden de passivarekeningen geopend langs de rechterzijde. Dat is de positieve zijde van de rekening. In de loop van de boekperiode zal de balans onaangeroerd blijven en zal elke verrichting geboekt worden op rekeningen. Elke verrichting geeft aanleiding tot vermeerderingen en/of verminderingen. De bij te tellen bedragen worden op de positieve zijde van de rekening genoteerd, terwijl de af te trekken bedragen op de andere zijde geschreven worden. Op die manier krijgt de rekening de vorm van een T. Een T-rekening heeft een linkerzijde of debetzijde en een rechterzijde of creditzijde. BALANS

D

ACTIVAZIJDE

PASSIVAZIJDE

linkerzijde

rechterzijde

C

Activarekening

Beginbedrag +

D

-

Passivarekening

C

Beginbedrag +

-

Een rekening bijwerken op de debetzijde heet debiteren. Een rekening bijwerken op de creditzijde heet crediteren. Voor de balansrekeningen gelden de volgende boekingsregels. Een activarekening wordt

Een passivarekening wordt

Gedebiteerd voor:

Gecrediteerd voor:

• het beginbedrag

• het beginbedrag

• alle vermeerderingen


Gecrediteerd voor: • alle verminderingen

Gedebiteerd voor: • alle verminderingen

Dit is een basisregel uit de dubbele boekhouding. Leer deze regel uit het hoofd. Het zal je helpen bij het boekhoudkundig redeneren.


29


30/07/13 16:46

■ 2 De resultatenrekeningen Zoals de naam van deze rekeningen het zegt, behoren ze tot de resultatenrekening. De resultatenrekening verzamelt alle kosten- en opbrengsten zodat het resultaat van het boekjaar kan berekend worden.

‹ 1 2 3 4 5

Verkenning Omschrijf het begrip omzet. Geef vijf concrete voorbeelden van diensten en diverse goederen. Geef een synoniem voor bezoldigingen. Wat zijn afschrijvingen? Geef een concreet voorbeeld van uitzonderlijke kosten.

‹‹

Ter zake

Basisprincipes voor het bijwerken van de resultatenrekeningen

Het uiteindelijke resultaat van een onderneming behoort de eigenaar toe. Hij kan dit resultaat voor zich houden (uit de onderneming weghalen), maar hij kan het ook toevoegen aan het eigen vermogen van de onderneming. Indien de eigenaar het resultaat toevoegt aan het eigen vermogen, zal dit eigen vermogen vermeerderen. Dat is de vertrekbasis voor de boekingsregels van de opbrengsten- en kostenrekeningen.

30



30/07/13 16:46

Wij weten dat het eigen vermogen tot de passiva behoort. Datgene wat we van de opbrengsten overhouden, na aftrek van de kosten, zal het eigen vermogen vermeerderen. Daarom is de creditzijde de positieve zijde of +zijde van de opbrengstenrekening. De kosten verminderen het resultaat, daarom is de debetzijde de positieve zijde of +zijde van de kostenrekening. Omdat de resultatenrekeningen NIET op de balans voorkomen, hebben zij geen beginbedrag. De bedragen die op de resultatenrekeningen geboekt worden, hebben dus betrekking op maximum één jaar of de duur van een boekperiode. Op het einde van elke boekperiode worden de resultatenrekeningen verwerkt in de resultatenrekening waar het jaarresultaat bepaald wordt door het verschil te maken tussen de bedragen van de opbrengstenrekeningen en de kostenrekeningen. Dit resultaat wordt opgenomen in de balans. In het nieuwe boekjaar start de boekhouding met blanco kosten- en opbrengstenrekeningen. Passivarekening van D+C het eigen vermogen Begintoestand –

+ Resultaat

Resultatenrekeningen D

C

Kostenrekening +

D

–

C

Opbrengstenrekening –

+

De boekingsregels voor de resultatenrekeningen zijn: Een kostenrekening wordt

Een opbrengstenrekening wordt

Gedebiteerd voor:

Gecrediteerd voor:


• alle vermeerderingen Gecrediteerd voor: • alle verminderingen

Gedebiteerd voor: • alle verminderingen

Uit de praktijk Dit is de resultatenrekening van het accountantskantoor bvba Van Lancker-Van Bavegem te Zottegem. Analyseer deze resultatenrekening aan de hand van de volgende vragen: 1 In een verkort schema kunnen de bedrijven opteren voor het vermelden van de brutomarge. De brutomarge is het verschil tussen de verkopen en de kosten van de producten, diensten en diverse goederen. Hoeveel is hier de brutomarge? 2 Welk bedrag werd er betaald aan lonen en sociale zekerheid? 3 Hoeveel afschrijvingen werden er geboekt? 4 Geef een voorbeeld van financiële kosten. 5 Hoeveel bedraagt de winst vóór belasting? 6 Hoeveel belasting werd er voorzien?


31


30/07/13 16:46

7 Wat is het te bestemmen resultaat? 8 Welke beslissing werd er genomen over het te bestemmen resultaat? Nr.

BE 0421.089.074

VKT 3

RESULTATENREKENING Toel.

Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge (+)/(-) Omzet Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-) Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-) Andere bedrijfskosten Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies)

Codes

Boekjaar

50.507

76.929

21.754

48.499

8.387

8.216

631/4

-2.772

4.837

635/7 640/8

848

887

9900 70

5.6

Vorig boekjaar

60/61 62

630

649

(+)/(-)

22.289

14.491

Financiële opbrengsten

5.6

75

79

63

Financiële kosten

5.6

65

1.942

1.901

20.426

12.653

20.426

12.653

9901

Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (+)/(-)

9902

Uitzonderlijke opbrengsten

76

Uitzonderlijke kosten

66

Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting (+)/(-)

9903

Onttrekking aan de uitgestelde belastingen

780

Overboeking naar de uitgestelde belastingen

680

Belastingen op het resultaat

(+)/(-)

67/77

5.155

4.002

Winst (Verlies) van het boekjaar

(+)/(-)

9904

15.272

8.651

15.272

8.651

Onttrekking aan de belastingvrije reserves

789

Overboeking naar de belastingvrije reserves

689

Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-)

9905

Nr.

BE 0421.089.074

VKT 4

RESULTAATVERWERKING Codes

Te bestemmen winst (verlies) Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar

(+)/(-) (+)/(-) (+)/(-)

9906 9905 14P

Onttrekking aan het eigen vermogen

791/2

Toevoeging aan het eigen vermogen aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies aan de wettelijke reserve aan de overige reserves

691/2 691 6920 6921

Over te dragen winst (verlies)

(+)/(-)

Vorig boekjaar

15.272 15.272

8.651 8.651

9.272

4.651

9.272

4.651

14

Tussenkomst van de vennoten in het verlies

794

Uit te keren winst Vergoeding van het kapitaal Bestuurders of zaakvoerders Andere rechthebbenden

694/6 694 695 696

32

Boekjaar


6.000 6.000

4.000 4.000

5/13


30/07/13 16:46

■ 3 Het rekeningenstelsel Art.4 van de wet van 17 juli 1975 bepaalt verder: “De rekeningen worden ondergebracht in een voor het bedrijf van de onderneming passend rekeningenstelsel ingericht naar de eisen van de bedrijfsuitoefening van de onderneming. Dit rekeningenstelsel wordt zowel in de zetel als in de belangrijke boekhoudingsafdelingen voortdurend ter beschikking gehouden van belanghebbenden. De Koning bepaalt de minimumindeling van een algemeen rekeningenstelsel. Hij stelt vast wat de rekeningen van dat stelsel moeten bevatten en hoe ze moeten worden gebruikt.”

‹

Verkenning

1 2 3

Wat wordt er eigenlijk bedoeld met ‘De Koning bepaalt’? De rekeningen worden ingedeeld in twee grote groepen. Noem ze. Het rekeningenstelsel verdeelt de rekeningen in klassen. Dat is het eerste cijfer van het rekeningnummer. Keer terug naar het voorbeeld van de inventaris op blz. 21. Welke klassen zijn daar opgenomen? 4 Gebruik het rekeningenstelsel dat achteraan in je boek zit. 4.1 Welke rekeningen zijn ondergebracht in de klassen van 1 tot en met 5? 4.2 Welke rekeningen zijn ondergebracht in de klassen 6 en 7? 5 De Belgische boekhoudwetgeving verplicht de bedrijven het MAR te gebruiken. Waarvoor staat MAR? 6 Wat is het nut van het gebruik van een verplicht rekeningenstelsel? 7 Hoe spreken we het rekeningnummer 24100 uit?

‹‹

Ter zake

De wet van 17 juli 1975 is een kaderwet. Dat betekent dat deze wet de grote lijnen vastlegt. Alle details worden verder geregeld via Koninklijke besluiten of KB’s.

1 Indeling van de rekeningen Zoals in elke verzameling van veel verschillende dingen, worden er in de boekhoudrekeningen groepen gemaakt. Eerst hoofdgroepen, die dan op hun beurt verdeeld worden in kleine groepen. Er zijn twee hoofdgroepen: de balansrekeningen en de resultatenrekeningen. Deze hoofdgroepen worden verder ingedeeld in: • klassen, • groepen, • rekeningen. Om handig met rekeningen te kunnen werken, is het nodig ze in te delen in klassen. We zetten de klassen hier, wat vereenvoudigd, op een rij.


33


30/07/13 16:46

2 Balansrekeningen: klassen 1 tot 5 Klasse 1: Eigen vermogen en schulden op meer dan 1 jaar Klasse 2: Vaste activa Klasse 3: Voorraden Klasse 4: Vorderingen en schulden op ten hoogste 1 jaar Klasse 5: Liquide middelen

3 Resultatenrekeningen: klassen 6 tot 7 Klasse 6: Kostenrekeningen Klasse 7: Opbrengstenrekeningen Achteraan in je boek vind je een kaart met het rekeningenstelsel. Scheur dit los en zet er onmiddellijk je naam op. Dit is een zeer belangrijk hulpmiddel dat je voortaan altijd bij je moet hebben, ook op een toets of een examen.

4 Samenstelling van een rekeningnummer We nemen een voorbeeld uit klasse 4: Klasse

4

Vorderingen en schulden op ten hoogste 1 jaar

Groep

44

Handelsschulden

Rekening

440

Leveranciers

Deze indeling steunt op het principe van het decimaal systeem. Hierin beschikt men bij elke onderverdeling over 10 cijfers, nl. van 0 tot 9. Een klasse bestaat uit 1 cijfer. Een groep bestaat uit 2 cijfers. Elke groep wordt op zijn beurt onderverdeeld in 10 rekeningen. Nu hebben we al drie cijfers. Wil men nog meer gedetailleerde gegevens, dan kan men nog meer rekeningen creëren door een vierde cijfer toe te voegen. In de praktijk gaat men tot 6 cijfers. Voor de goede orde bestaan in de praktijk alle rekeningnummers in een bepaald bedrijf uit hetzelfde aantal cijfers. Nougatine koos voor 5 cijfers. Waar nodig werden dus twee extra nullen toegevoegd. Vandaar 44000 Leveranciers.

5 Organisatie van een rekeningenstelsel in de praktijk Bij het ontwerpen van de boekhouding moet de boekhouder een plan voorzien waarmee dat bedrijf optimaal kan werken in alle situaties. Dat plan heet het rekeningenstelsel. Het bedrijf moet, bij het opstellen van het boekhoudplan, rekening houden met het Minimum Algemeen Rekeningenstelsel of MAR. Dit werd verplicht bij KB van 12 september 1983 en gepubliceerd op 29 september 1983 “Koninklijk Besluit tot bepaling van de minimumindeling van een algemeen rekeningenstelsel”, dossiernummer 1983-09-12/31. Dat wil zeggen dat elke onderneming zich moet houden aan de indeling en de nummers van de rekeningen uit die lijst. Elke onderneming mag deze lijst wel aanpassen aan haar specifieke noden. Niet elke rekening moet gebruikt worden en indien er in een bepaalde groep te weinig rekeningen zijn, mogen nieuwe rekeningen gemaakt worden. Ze moeten dan wel passen in de nummering van het MAR.

34



30/07/13 16:46

6 Nut van een rekeningenstelsel Als elk bedrijf het rekeningenstelsel opmaakt volgens bepaalde wettelijke voorschriften, zullen deze rekeningenstelsels in grote mate eenvormig zijn. Deze eenvormigheid heeft het voordeel dat de boekhouding gemakkelijk kan begrepen worden door personen binnen het bedrijf en door derden die informatie wensen over het bedrijf, zoals banken. Ook in functie van de Europese Unie is eenvormigheid belangrijk.

7 Hoe spreken we een rekeningnummer uit? Een rekeningnummer is een nummer, geen getal. We spreken rekeningnummers dus niet uit in duizendtallen. We zeggen daarom eerst de groep en dan de verdere uitbreiding. Twee voorbeelden: 23000 Installaties = drieëntwintig drie nullen 23100 Machines = drieëntwintig honderd

8 Verband tussen de balans en het rekeningenstelsel: klasse 1 tot en met 5 Activa

Klasse/groep

Vaste activa

Passiva

Klasse/groep

Eigen vermogen

2

Vlottende activa

1

Schulden

Voorraden

3

Vorderingen op ten hoogste 1 jaar

Schulden op meer dan 1 jaar

40 → 41

Liquide middelen

Schulden op ten hoogste 1 jaar

1 42 → 48

5

9 Verband tussen de resultatenrekeningen en het rekeningenstelsel: klasse 6 en 7 Kosten Bedrijfskosten

Rekeningenstelsel 60 → 64

Opbrengsten Bedrijfsopbrengsten

Rekeningenstelsel 70 → 74

Financiële kosten

65

Financiële opbrengsten

75

Uitzonderlijke kosten

66

Uitzonderlijke opbrengsten

76

Uit de praktijk Op www.knooppunt.net vind je het rekeningenstelsel dat Nougatine gebruikt bij het werken in het boekhoudsoftwarepakket BOB 50.


35


30/07/13 16:46

4

De boekhoudkundige cyclus

We lezen opnieuw een artikel uit de wet van 17 juli 1975: Art. 10. § 1. Nadat de rekeningen in overeenstemming zijn gebracht met de gegevens van de inventaris, worden ze samengevat en beschreven in een staat, zijnde de jaarrekening.

‹ ‹‹

Verkenning

1 2

Geef een reden waarom de rekeningen in de boekhouding niet overeenkomen met de werkelijkheid. Geef twee concrete voorbeelden waarbij we de rekeningen in de boekhouding moeten aanpassen aan de werkelijkheid.

Ter zake

1 Start boekperiode en boekingen

We starten de boekhouding aan de hand van de inventaris en de beginbalans. Tijdens de boekperiode werken we voor elke verrichting de rekeningen bij. Bij het afsluiten van een boekperiode maken we een lijst op van alle gebruikte rekeningen in die periode. Deze lijst heet de proef- en saldibalans. We ontleden deze dubbele naam.

2 proef- en saldibalans 1 De proefbalans Bij de boeking op rekeningen moet er per verrichting evenwicht zijn. Het debet is telkens gelijk aan het credit. Als deze regel geldt voor elke verrichting afzonderlijk, geldt ze ook voor alle boekingen samen. Dat betekent dat het totaal van alle debetbedragen = het totaal van alle creditbedragen. Dit evenwicht wordt nagegaan in de proefbalans, wat letterlijk betekent ‘proef op het evenwicht’. In de proefbalans worden alle rekeningen opgenomen in de volgorde van hun rekeningnummer. Van elke rekening wordt zowel het totaal van de debetzijde als het totaal van de creditzijde genoteerd.

2 De saldibalans De controle op de totalen is een belangrijke stap. Een tweede stap is te weten hoeveel er nu precies op de rekening staat, want dat bedrag wordt in de eindbalans overgenomen. Daarom maken we van elke rekening het verschil of het saldo tussen het totaal debet en het totaal credit. Het saldo wordt genoemd naar de zijde met het hoogste bedrag. Het meervoud van saldo is saldi. Deze saldi schrijven we in de saldibalans.

36



30/07/13 16:46

Een rekening heeft een debetsaldo als het debettotaal > het credittotaal. Een rekening heeft een creditsaldo als het credittotaal > het debettotaal. Een voorbeeld maakt dit duidelijk: Nummer rekening

Rekeningen

Proefbalans

…..

…..

40000

Handelsdebiteuren

44000

Leveranciers

…..

…..

Debet

Saldibalans

Credit

2 100,00

500,00

600,00

4 500,00

Debet

Credit

1 600,00 3 900,00

3 Inventaris en regularisatieverrichtingen Op het einde van de boekperiode wordt een nieuwe inventaris opgemaakt. De inventarisgegevens worden opgenomen in de boekhouding. Daarbij worden: • de veranderingen van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen ten opzichte van de beginbalans opgenomen. • het resultaat van de onderneming tijdens de voorbije periode bepaald. De opbrengsten worden vergeleken met de kosten.

4 Resultatenrekening De berekening van het resultaat wordt uitgedrukt in de resultatenrekening. De resultatenrekening bevat: • alle kosten van een bepaald boekjaar, • alle opbrengsten van een bepaald boekjaar, • de winst of het verlies van dat boekjaar. De saldibalans is de basis voor het opmaken van de resultatenrekening. We nemen de rekeningen van klasse 6 en 7 over en schikken ze volgens soort.


37


30/07/13 16:46

Bedrijfsopbrengsten Rekeningen 70 → 74

Bedrijfswinst/ bedrijfsverlies

Bedrijfskosten Rekeningen 60 → 64 Winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting

Financiële opbrengsten Rekeningen 75 Financiële kosten Rekeningen 65

Uitzonderlijke opbrengsten Rekeningen 76 Uitzonderlijke kosten Rekeningen 66

Uitzonderljke winst/ Uitzonderlijk verlies

Winst/verlies van het boekjaar vóór belasting

De bedrijfsopbrengsten en -kosten houden verband met de bedrijfsactiviteiten Hier worden o.m. de omzet, de aankopen en de personeelskosten geregistreerd. De financiële opbrengsten en -kosten houden verband met financiële verrichtingen. Hier worden o.m. de intresten van leningen opgenomen en de intresten van spaartegoeden op termijnrekeningen. De uitzonderlijke opbrengsten en -kosten ontstaan uit uitzonderlijke situaties die kunnen voorkomen in een onderneming, zoals beschadiging door brand of overstroming, een eenmalige opbrengst uit de verkoop van een investeringsgoed.

5 Eindbalans De tweede saldibalans, die opgemaakt wordt na het afsluiten van alle rekeningen en het berekenen en toewijzen van de winst, is de basis voor het opmaken van de eindbalans. In de eindbalans komen alleen de balansrekeningen voor. Dit zijn de rekeningen van klasse 1 tot en met 5. De rekening 14000 Overgedragen winst, zal de winst van het boekjaar bevatten. Deze eindbalans is tegelijk de beginbalans van het nieuwe boekjaar.

38



30/07/13 16:46

6 Schematische voorstelling van een boekhoudcyclus Beginbalans

Begin van de boekperiode

ACTIVA

PASSIVA

Werkmiddelen

Financieringsbronnen

Bezittingen

Eigen vermogen Schulden

Totaal activa

Overname van de begintoestand op de balansrekeningen

D+

Totaal passiva

Activa

-C

D -

Passiva

Begin

+C

Begin

Tijdens de boekperiode

Activa

Boekhoudkundige registratie van de verrichtingen op basis van de verantwoordingsstukken

Passiva

D

C

Begin +

D

-

Kosten C

D

Begin +

-

C +

Opbrengsten D C

-

-

+

Einde van de boekperiode Inventarisgegevens verwerken in boekhouding

Opmaken inventaris

Proef- en saldibalans • Regularisatie aan de hand van inventaris • Resultaatberekening • Resultaatverwerking

Activa

Passiva

D

C

Begin +

-

D

Kosten C

D

Begin +

-

C +

-

Opbrengsten D C -

+

Tweede proef- en saldibalans Resultaatbepaling en -verwerking Eindbalans ACTIVA Werkmiddelen Bezittingen

PASSIVA Financieringsbronnen Eigen vermogen, inclusief overgedragen winst/verlies (-) Schulden

Totaal activa


Totaal passiva

39


30/07/13 16:46

Uit de praktijk Vennootschappen moeten een jaarrekening neerleggen bij de Balanscentrale van de Nationale Bank van België: www.nbb.be. Hierna vind je de balans en de resultatenrekening uit de jaarrekening van de Graanstokerij Filliers, te Bachte-Maria-Leerne. Dat bedrijf moet de jaarrekening neerleggen volgens het ‘volledig’ schema. We vinden bovenaan rechts daarom voor de bladnummering de letters VOL. Analyseer deze documenten en beantwoord de volgende vragen: 1 Langs welke zijde van de balans staat het geplaatste kapitaal? 2 Hoe groot is het geplaatst kapitaal van deze onderneming? 3 Hoe groot is het eigen vermogen van deze onderneming in dit boekjaar? 4 Waar komt het verschil vandaan tussen het eigen vermogen van dit boekjaar en vorig boekjaar? 5 Wat is het bedrag van de openstaande vorderingen op klanten dit boekjaar? 6 Wat is het bedrag van de openstaande schulden aan leveranciers voor dit boekjaar? 7 Wat is het bedrag van de voorraden voor dit boekjaar? 8 Hoe groot is de loonkost voor dit boekjaar? 9 Hoeveel bedroeg de bedrijfswinst dit boekjaar? 10 Hoeveel bedraagt de winst vóór belasting?

40



30/07/13 16:46

Nr.

BE 0401.021.457

VOL 2.1

BALANS NA WINSTVERDELING Toel.

ACTIVA

VASTE ACTIVA

Codes 20/28

Oprichtingskosten

5.1

20

Immateriële vaste activa

5.2

21

5.3

22/27 22 23 24 25 26 27

5.4/5.5.1 5.14

28 280/1 280 281

5.14

282/3 282 283 284/8 284 285/8

Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Financiële vaste activa Verbonden ondernemingen Deelnemingen Vorderingen Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Deelnemingen Vorderingen Andere financiële vaste activa Aandelen Vorderingen en borgtochten in contanten

VLOTTENDE ACTIVA

29/58

Vorderingen op meer dan één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen

29 290 291

Voorraden en bestellingen in uitvoering Voorraden Grond- en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product Handelsgoederen Onroerende goederen bestemd voor verkoop Vooruitbetalingen Bestellingen in uitvoering

3 30/36 30/31 32 33 34 35 36 37

Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen

40/41 40 41

Geldbeleggingen Eigen aandelen Overige beleggingen

TOTAAL VAN DE ACTIVA

Vorig boekjaar

3.552.456

3.768.621

1.322.256 913.833 368.715 39.709

1.538.471 966.800 524.744 46.927

2.230.200 2.230.000 2.230.000

2.230.150 2.230.000 2.230.000

200 200

150 150

4.081.447

3.778.524

1.640.211 1.640.211 603.278 310.859 547.155 178.919

1.596.556 1.596.556 623.741 249.782 502.113 220.920

2.125.997 2.100.621 25.377

2.047.032 2.043.831 3.201

5.5.1/5.6

50/53 50 51/53 54/58

230.777

25.630

5.6

490/1

84.461

109.307

20/58

7.633.903

7.547.145

Liquide middelen Overlopende rekeningen

Boekjaar

4/37


41


30/07/13 16:46

Nr.

BE 0401.021.457

VOL 2.2

Toel.

PASSIVA

EIGEN VERMOGEN

Codes 10/15

Kapitaal Geplaatst kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal

5.7

10 100 101

Boekjaar

Vorig boekjaar

4.248.339

4.193.401

150.000 150.000

150.000 150.000

988.225 15.000

988.612 15.000

Uitgiftepremies

11

Herwaarderingsmeerwaarden

12

Reserves Wettelijke reserve Onbeschikbare reserves Voor eigen aandelen Andere Belastingvrije reserves Beschikbare reserves

13 130 131 1310 1311 132 133

4.247 968.978

4.634 968.978

14

3.076.585

3.015.673

Kapitaalsubsidies

15

33.528

39.116

Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief

19

VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN

16

19.342

22.406

Voorzieningen voor risico's en kosten Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Belastingen Grote herstellings- en onderhoudswerken Overige risico's en kosten

160/5 160 161 162 163/5

19.342

22.406

3.366.221

3.331.337

1.011.626 1.011.626

1.381.466 1.381.466

Overgedragen winst (verlies)

(+)/(-)

5.8

Uitgestelde belastingen

168

SCHULDEN

17/49

Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden Achtergestelde leningen Niet-achtergestelde obligatieleningen Leasingschulden en soortgelijke schulden Kredietinstellingen Overige leningen Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Overige schulden

5.9

Schulden op ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden Kredietinstellingen Overige leningen Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden Overlopende rekeningen

TOTAAL VAN DE PASSIVA

17 170/4 170 171 172 173 174 175 1750 1751 176 178/9 42/48

5.9

42 43 430/8 439 44 440/4 441 46

937.258 74.368

2.339.968

1.307.098 74.368

1.940.947

374.526 247.893 247.893

385.664 39.243 39.243

1.067.488 1.067.488

714.842 714.842

590.061 475.245 114.816 60.000

681.198 552.845 128.353 120.000

5.9

45 450/3 454/9 47/48

5.9

492/3

14.627

8.924

10/49

7.633.903

7.547.145

5/37

42



30/07/13 16:46

Nr.

BE 0401.021.457

VOL 3

RESULTATENREKENING Toel.

Bedrijfsopbrengsten Omzet Voorraad goederen in bewerking en gereed product en bestellingen in uitvoering: toename (afname) (+)/(-) Geproduceerde vaste activa Andere bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Aankopen Voorraad: afname (toename) (+)/(-) Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-) Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-) Andere bedrijfskosten Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies)

5.10

70/74 70

5.10

71 72 74

5.10

60/64 60 600/8 609 61 62

5.10 5.10

Uitzonderlijke kosten Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op financiële vaste activa Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten: toevoegingen (bestedingen) (+)/(-) Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa Andere uitzonderlijke kosten Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (-)

11.109.954 10.759.908 106.119 243.928 10.868.750 5.234.174 5.171.710 62.464 4.126.996 1.057.235 374.318

11.797.148 11.581.253 21.840 194.055 11.281.649 5.616.125 5.736.242 -120.117 4.144.769 1.006.899 450.740

631/4

13.197

635/7 640/8

62.830

63.115

241.204

515.499

10.594

10.843

9901

5.11

Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (+)/(-) Uitzonderlijke opbrengsten Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa Andere uitzonderlijke opbrengsten

Vorig boekjaar

649

5.11

Financiële kosten Kosten van schulden Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) (+)/(-) Andere financiële kosten

Boekjaar

630

(+)/(-)

Financiële opbrengsten Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa Andere financiële opbrengsten

Codes

75 750 751 752/9

2.194 8.399

547 10.296

65 650

95.189 63.791

107.302 66.579

651 652/9

31.398

40.724

9902

156.609

419.040 50.913

76

760 761

5.11

762 763 764/9

913 50.000

66

660 661

5.11

662 663 664/8 669

Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting (+)/(-)

9903

Onttrekking aan de uitgestelde belastingen

780

Overboeking naar de uitgestelde belastingen

680

156.609

469.953

3.064

4.003

6/37


43


30/07/13 16:46

6920 6921

aan de overige reserves Over te dragen winst (verlies)

(+)/(-)

14


794


694/6 694 695 696

Nr.

3.076.585

3.015.673

60.000

120.000

60.000

BE 0401.021.457

120.000

VOL 3 Toel.

Belastingen op het resultaat (+)/(-) Belastingen Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen Winst (Verlies) van het boekjaar

5.12

Codes

Boekjaar

67/77 670/3

Vorig boekjaar

39.147 39.147

123.708 123.708

120.525

350.248

387

453

120.912

350.701

77

(+)/(-)

9904

Onttrekking aan de belastingvrije reserves

789

Overboeking naar de belastingvrije reserves

689

Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)/(-)

9905

7/37

Nr.

BE 0401.021.457

VOL 4

RESULTAATVERWERKING Codes

Te bestemmen winst (verlies) Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar

(+)/(-) (+)/(-) (+)/(-)

9906 9905 14P

Onttrekking aan het eigen vermogen aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies aan de reserves

791/2 791 792

Toevoeging aan het eigen vermogen aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies aan de wettelijke reserve aan de overige reserves

691/2 691 6920 6921

Over te dragen winst (verlies)

(+)/(-)

14


794


694/6 694 695 696

Boekjaar

Vorig boekjaar

3.136.585 120.912 3.015.673

3.135.673 350.701 2.784.972

3.076.585

3.015.673

60.000

120.000

60.000

120.000

8/37

7/37

44



30/07/13 16:46

? Test je kennis 1 Bij de inventarisatie van het vermogen bij meubelzaak De ark worden de volgende gegevens genoteerd op 01/01/20.. . Maak de balans op. Terreinen Geplaatst kapitaal Kantoormachines 5 000,00 EUR Schulden op lange termijn bij de bank Vorderingen op handelsdebiteuren Nog te betalen aan leveranciers Magazijnen Tegoed bij KBC Tegoed bij bpost bank Vrachtwagen Voorraad handelsgoederen In kas

10 000,00 EUR 50 000,00 EUR 15 000,00 EUR 2 500,00 EUR 5 500,00 EUR 20 000,00 EUR 6 000,00 EUR 3 500,00 EUR 11 500,00 EUR 10 000,00 EUR 2 000,00 EUR

2 Bij de inventarisatie van het vermogen bij Solferino, groothandel in laboratoriummaterieel, worden de volgende gegevens genoteerd op 01/01/20.. . Maak de balans op. Geplaatst kapitaal Gebouwen Meubilair Kantoormachines Rollend materieel Voorraad handelsgoederen Handelsdebiteuren Leveranciers Te betalen btw Tegoed bij KBC Tegoed bij BNP Paribas Fortis Kas Schulden op lange termijn bij KBC

178 314,65 EUR 144 769,82 EUR 6 197,34 EUR 1 260,98 EUR 5 597,24 EUR 26 772,50 EUR 15 970,12 EUR 21 378,34 EUR 1 349,04 EUR 6 479,94 EUR 15 092,75 EUR 1 397,80 EUR 22 496,46 EUR

3 Stel de balans op van Alimenta, groothandel in levensmiddelen. Er wordt vastgesteld dat op 31.12.20.. de zaak: • een bestelwagen heeft van 19 831,48 EUR; • een fax, kopieertoestel en computer bezit ter waarde van 3 829,71 EUR; • een computer, waarde 1 500,00 EUR; • nog 7 932,59 EUR aan leveranciers moet betalen; • een parkeerterrein in eigendom heeft van 34 705,09 EUR; • schulden op lange termijn heeft bij KBC voor 74 368,06 EUR; • een winkelpand bezit ter waarde van 123 946,76 EUR; • schulden op korte termijn heeft voor 24 789,35 EUR bij BNP Paribas Fortis; • een koelinstallatie bezit van 29 747,22 EUR; • nog te verkopen levensmiddelen heeft ter waarde van 86 762,73 EUR;


45


30/07/13 16:46

• een tegoed heeft bij KBC voor 5 899,87 EUR; • en nog 12 890,46 EUR van zijn klanten moet krijgen. De eigenaar van de zaak heeft bij de oprichting een groot deel van zijn privévermogen in zijn zaak gestopt. Bereken deze inbreng. 4 Stel de balans op van kledingzaak Louisa op 1.09.20.. . Een gebouw aangekocht voor

50 000,00 EUR

Schulden op korte termijn bij KBC

30 000,00 EUR

Tegoed op handelsdebiteuren

6 000,00 EUR

Nog te betalen aan leveranciers

5 700,00 EUR

Tegoed bij de BNP Paribas Fortis

7 000,00 EUR

Kas

3 000,00 EUR

Kledingstukken in magazijn

3 500,00 EUR

Kantoormachines, aanschaffingswaarde; reeds voor 15 % in waarde verminderd

5 000,00 EUR

Machines, aanschaffingswaarde; reeds verouderd: werkelijke waarde = 65 %

15 000,00 EUR

Geplaatst kapitaal

?? EUR

5 In de fotohandel Vitoria staan bij het begin van het boekjaar de volgende posten open. 5.1 Open voor elke post een T-rekening. 5.2 Noteer de debet- en de creditzijde op elke rekening. 5.3 Noteer de positieve en de negatieve zijde op elke rekening. 5.4 Schrijf het bedrag langs de juiste zijde van de rekening.

Kantoormachines bpost bank KBC BNP Paribas Fortis Kas Leveranciers Handelsdebiteuren Aftrekbare btw Verschuldigde btw Voorraad handelsgoederen Kapitaal Schulden op lange termijn aan kredietinstellingen Meubilair

2 300,00 EUR 2 500,00 EUR 3 580,00 EUR 2 450,00 EUR 1 200,00 EUR 3 400,00 EUR 1 500,00 EUR 570,00 EUR 2 100,00 EUR 4 400,00 EUR 6 000,00 EUR 10 000,00 EUR 3 000,00 EUR

Na dit hoofdstuk De reeks overzichtsvragen voor dit hoofdstuk vind je op www.knooppunt.net.

46



30/07/13 16:46

3

WERkEN MET BOEkHOUDSOFTWaRE

Bij de start van een boekhouding, worden de saldi van alle openstaande rekeningen opgenomen in het Diverse postendagboek OPE. Voor Nougatine hebben we dossier 90 gecreëerd en de openingspost geboekt in het diversendagboek OPE in de boekperiode 00/20.. . IB6 Bb Nougatine (Education)

Dossiernr

Dagboek Diverse posten opening (OPE)

Te centraliseren boekingen Waarden EUR Nr 1

Dat.

22109 23100 23109 23200 23209 24000 24009 24100 24109 33000 34000 49990 53100 53200 55000 55200 55300 10000 13000 14000 17300 42300 49990 45000 45100 45300 45400 49200 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000 40000

1

Blz. nr

Periode 00/2013

Rekening Omschrijving

01/01/13 22100

90

Gebouwen Opening Af schr.en waardev ermin. op gebouwen Machines Af schr.en waardev ermin. op machines Uitrusting Af schr.en waardev ermin. op uitrusting Meublilair Af schr.en waardev ermin. op meubilair Rollend materieel Af schr.en waardev ermin. op rollend mat. Voorraad gereed product Voorraad handelsgoederen Openings-/af sluitrekening Op meer dan één ma./op ten hoog.één jaar Termijndeposito's < één maand KBC BNP Paribas Fortis Belf ius Geplaatst kapitaal Wettelijke reserv e Ov ergedragen winst Inv esteringslening Binnen bj v erv all. inv esteringslening Openings-/af sluitrekening Geraamde Belg. belastingen op winst Te betalen btw Ingehouden bedrijf sv oorhef f ing Rijksdienst v oor Sociale Zekerheid (RSZ) Toe te rekenen kosten Zoethoek (2001) 2001 Hotel Pannenhuis (2003) 2003 Boat hotel De Barge (2004) 2004 De conciergerie (2006) 2006 Eetcaf é La tartine (2007) 2007 Rest.Zeeparel (2008) 2008 Kof f iehuis Laagland (2010) 2010 Zenith (2011) 2011 Bellest (2012) 2012 Terra nov a (2013) 2013 Rest. Pakhuis (2015) 2015 Het landhuis (2016) 2016 Het kapittel (2017) 2017 Largo (2018) 2018 Aristos (2019) 2019 Orca (2020) 2020 Trinity (2021) 2021 Scarpo (2022) 2022

BTW-basis

Valuta

Over te dragen

Debet

320.000,00

Credit 126.060,60

280.760,10 235.367,03 80.420,30 40.210,15 55.700,00 35.500,00 20.800,00 10.400,00 13.462,36 35.944,80 131.819,32 100.000,00 50.000,00 17.671,03 38.126,88 12.325,20 18.550,00 1.855,00 370.428,32 129.323,98 23.403,57 127.263,40 6.840,00 8.260,20 8.460,25 13.254,89 1.852,60 2.478,63 9.456,12 1.945,75 2.415,96 2.157,36 3.050,96 4.521,63 5.781,93 6.147,30 8.124,63 7.419,56 6.147,84 7.412,84 4.710,24 3.147,58 2.145,30 9.147,35 1.475,31 1.244.716,28

1.157.029,99

C Sage BOB - IB6 Bb Nougatine (Education) For educationa l purposes only - Not for production use PLANTYN


47


30/07/13 16:46

IB6 Bb Nougatine (Education)

Dossiernr


Te centraliseren boekingen Waarden EUR Nr

Dat.

BTW-basis

Overdracht

Valuta

Debet

1.244.716,28

Kok & Ko (2024) 2024 Boothuis (2027) 2027 Romeinse v illa (2029) 2029 Giov anni (2030) 2030 Openings-/af sluitrekening Opening klanten Sucron (1002) 1002 Franca (1003) 1003 Rietv eld (1004) 1004 Marcia (1007) 1007 Oliv ia (1009) 1009 Cloé (1010) 1010 Electrabel (1014) 1014 Coron (1016) 1016 Jules Destrooper (1023) 1023 Huis Collin (1024) 1024 Openings-/af sluitrekening Opening lev eranciers

40000 40000 40000 49990 44000 44000 44000 44000 44000 44000 44000 44000 44000 44000 49990

2

Blz. nr

Periode 00/2013

Rekening Omschrijving 40000

90

Credit

1.157.029,99

10.743,12 8.457,36 10.147,52 14.785,03 131.819,32 23.457,93 5.816,63 8.479,20 13.425,90 10.247,60 5.912,65 2.741,30 38.745,20 2.693,30 15.743,69 127.263,40

Totalen

EUR

1.416.112,71

IB6 Bb Nougatine (Education)

Dossiernr


Te centraliseren boekingen Waarden EUR

Blz. nr

1.416.112,71

90

1

Periode 00/2013 Centraal dagboek

Rekening

C Sage BOB PLANTYN

10000 13000 14000 17300 22100 22109 23100 23109 23200 23209 24000 24009 24100 24109 33000 34000 40000 IB6 Bb 42300 44000 45000 45100 45300 45400 49200 49990 53100 53200 55000 55200 55300 Totalen

48

Omschrijving

Debet

Geplaatst kapitaal 0,00 Wettelijke reserv e 0,00 Ov ergedragen winst 0,00 Inv esteringslening 0,00 Gebouwen 320.000,00 Af schr.en waardev ermin. op gebouwen 0,00 Machines 280.760,10 Af schr.en waardev ermin. op machines 0,00 Uitrusting 80.420,30 Af schr.en waardev ermin. op uitrusting 0,00 Meublilair 55.700,00 Af schr.en waardev ermin. op meubilair 0,00 Rollend materieel 20.800,00 Af schr.en waardev ermin. op rollend mat. 0,00 Voorraad gereed product 13.462,36 Voorraad handelsgoederen 35.944,80 Handelsdebiteuren 131.819,32 Nougatine Binnen(Education) bj v erv all. inv esteringslening 0,00 For educationa l purposes only - Not for production use Lev eranciers 0,00 Geraamde Belg. belastingen op winst 0,00 Te betalen btw 0,00 Ingehouden bedrijf sv oorhef f ing 0,00 Rijksdienst v oor Sociale Zekerheid (RSZ) 0,00 Toe te rekenen kosten 0,00 Openings-/af sluitrekening 259.082,72 Op meer dan één ma./op ten hoog.één jaar 100.000,00 Termijndeposito's < één maand 50.000,00 KBC 17.671,03 BNP Paribas Fortis 38.126,88 Belf ius 12.325,20 1.416.112,71

Credit 18.550,00 1.855,00 370.428,32 129.323,98 0,00 126.060,60 0,00 235.367,03 0,00 40.210,15 0,00 35.500,00 0,00 10.400,00 0,00 0,00 0,00 23.403,57 127.263,40 6.840,00 8.260,20 8.460,25 13.254,89 1.852,60 259.082,72 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.416.112,71



30/07/13 16:46

‹

1 2 3 3.1 3.2 4 4.1 4.2 5 6 7 8 9 10 11 12

Verkenning Open het dossier 90 in BOB 50. Open het diversendagboek OPE. Zoek de rekening Geplaatst kapitaal. Welk bedrag staat er op deze rekening? Langs welke zijde werd dit bedrag geboekt? Zoek de rekening Voorraad handelsgoederen. Welk bedrag staat er op deze rekening? Langs welke zijde werd dit bedrag geboekt? Hoe herkennen we de individuele klantenrekeningen? Hoe herkennen we de individuele leveranciersrekeningen? Print het dagboek OPE. Maak een back-up van dit dossier. Ontwerp een lijst en noteer zorgvuldig de gegevens voor deze back-up. Centraliseer het dagboek OPE. Pas de boekperiode aan. Bekijk de stand van zaken via Beheer van de ingaven.

‹‹

Ter zake

1 Openen van het dossier 90 in BOB 50

Kies op het bureaublad de knop . Kies OK in het volgende scherm. Kies het dossier waarin je zult werken. Hier is dat dossier 90.

Kies OK.


49


30/07/13 16:46

In dit scherm onderscheiden we vier balken: • De titelbalk met BOB 50 en uiterst rechts het kruisje en de mogelijkheid tot minimaliseren. • De modulebalk met vier tabbladen: – Boekhouding & Financiën, – Vaste activa, – Commercieel beheer, – Algemene configuratie. • De menubalk. • De pictogrammenbalk of besturingsbalk. Onderaan het scherm wordt aangegeven dat we werken in het dossier 90. Gezien de beperkte tijd die we kunnen besteden aan boekhouden, zullen we enkel werken in de module Boekhouding & Financiën. Wie veel meer wil weten over het boekhoudpakket, kan de boeken De h@ndel en wij 6.1 BI en De h@ndel en wij 6.1 handel raadplegen.

2 Openen van het diversendagboek OpE

Kies het tabblad Boekhouding & Financiën > Ingaven > Individuele ingaven > Diverse posten.

50



30/07/13 16:46

Kies het dagboek OPE Diverse posten opening. Navigeer in het dagboek om de volledige post na te kijken.

3 printen van het diversendagboek OpE

Kies het tabblad Boekhouding & Financiën > Afdrukken > Te centraliseren. De h@ndel en wij IB 6 – Bedrijfsbeheer

51


30/07/13 16:46

Selecteer het dagboek OPE met de rode knop wilt selecteren en klik + Ctrl in de regel. Kies de knop

52

Alles selecteren of ga op de regel staan die je

.



30/07/13 16:46

Ga van het ene blad naar het andere met de pijltjestoetsen

bovenaan in het scherm.

Kies bovenaan in het scherm de knop . Kies de knop Close om het scherm te sluiten. Sluit het selectiescherm met het kruisje.

4 Back-up maken De gegevens in het dagboek OPE staan nog niet op de rekeningen. Dat gebeurt pas op het ogenblik dat we het dagboek centraliseren. Maar als we eenmaal in de boekhouding hebben gecentraliseerd, is het corrigeren van fouten onmogelijk. Bovendien is het belangrijk dat we van elk dagboek regelmatig een kopie maken. Daarom zullen we, vooraleer te centraliseren, eerst een back-up maken van deze beginsituatie zodat we bij een eventueel probleem altijd kunnen teruggrijpen naar deze back-up. Sluit het pakket BOB 50 met het kruisje.

. Kies op het bureaublad Kies tweemaal OK in de kleine deelschermen.

Kies Onderhoud > Backup/Restore.


53


30/07/13 16:46

Kies de selectieknop in het veld Dossiers. Selecteer het dossier waarvan je een back-up wilt maken, hier is dat dossier 90. Kies de blauwe pijl naar rechts. Kies OK. Kies de selectieknop in het veld Vaste eenheid. Het pakket geeft aan waar de back-up zal worden opgeslagen. We maken een map speciaal voor de back-ups van dit dossier.

Kies de knop Nieuwe map maken. Geef de map de naam backup90 Kies OK. Het pad is nu opgenomen in het veld Vaste eenheid. Kies de knop

Uitvoeren.

Laat het systeem rustig werken. De balk geeft de vooruitgang aan.

54



30/07/13 16:46

BOB 50 geeft de inhoud van een back-up niet weer. We moeten dus zelf een lijst bijhouden met de inhoud. Om de gegevens van de back-up te kennen, kiezen we het tabblad Restore.

We leggen nu manueel een lijst aan waarin we informatie noteren over deze back-up volgens het onderstaande model. Datum

Naam dossier

Nr. back-up

Omschrijving

17/05/20..

90 Nougatine

BOB11

Dagboek OPE beginsituatie vóór centralisatie

Noteer zorgvuldig de datum, het dossiernummer, het back-upnummer en de inhoud. Berg de lijst op in je werkmap. Telkens als we een reeks boekingen hebben verricht, zullen we een back-up maken alvorens te centraliseren. Nu we van deze situatie een back-up hebben gemaakt, kunnen we met een gerust gemoed centraliseren. Mochten we achteraf toch nog fouten vinden, dan kunnen we deze back-up terugzetten via Restore en vanuit de oude situatie opnieuw beginnen. Sluit het deelscherm door op het kruisje te klikken.

5 Restore Belangrijk vooraf Vooraleer een back-up terug te zetten, is het noodzakelijk dat alle openstaande boekingen eerst gecentraliseerd worden. Een back-up overschrijft de bestaande toestand. Aangezien wij altijd een back-up maken van openstaande boekingen (niet-gecentraliseerd), kan dit conflicten geven met andere openstaande boekingen. Om een dossier terug te zetten, gaan we te werk zoals bij een back-up. We kiezen de module BOB 50 System.

Kies Onderhoud > Backup/Restore. De h@ndel en wij IB 6 – Bedrijfsbeheer

55


30/07/13 16:46

Kies het tabblad Restore.

Selecteer de back-up die je wilt terugzetten en kies Laat het systeem rustig werken. Sluit het menu met het kruisje. Sluit de module met het kruisje.

Uitvoeren.

6 centraliseren De beginsituatie bij Nougatine is op dit ogenblik nog niet gecentraliseerd. Dat betekent dat de bedragen nog niet op de rekeningen staan, maar voorlopig werden genoteerd in een dagboek. Als de gegevens eenmaal gecentraliseerd zijn, zijn wijzigingen niet meer mogelijk, daarom is het van essentieel belang alle voorlopige boekingen grondig te controleren. Opslaan actief. Met deze Als een verrichting in een dagboek in evenwicht is, wordt de knop functie worden de gegevens slechts voorlopig opgeslagen. Je kunt nog altijd wissen, corrigeren of een regel tussenvoegen. Met de knop Opslaan worden de gegevens immers niet naar de rekeningen gestuurd. Pas als je kiest voor centralisatie, worden de bedragen ingeschreven op de rekeningen en is het aanbrengen van wijzigingen niet meer mogelijk. Nu we een kopie (back-up) hebben opgeslagen van de boekingen in het diversendagboek OPE, kunnen we het dagboek centraliseren. Open de module BOB 50 en het dossier 90. Open het dagboek OPE. Het pakket biedt verschillende mogelijkheden om te centraliseren.

56



30/07/13 16:46

1 Centraliseren vanuit het dagboek OPE

Kies onderaan in het dagboek

Centraliseren.

2 Centraliseren via Ingaven > Te centraliseren

Kies het tabblad Boekhouding & Financiën > Ingaven > Te centraliseren.


57


30/07/13 16:46

Klik in de regel om te selecteren of kies

Alles selecteren.

Kies Verrichting uitvoeren. Het systeem geeft via een deelscherm de status aan. Laat het rustig werken. Sluit het scherm met het kruisje.

3 Centraliseren via Beheer van de ingaven

Kies het tabblad Boekhouding & Financiën > Ingaven > Beheer van de ingaven.

Hier geeft het systeem aan dat er één journaalpost moeten worden gecentraliseerd en dat de volgende boekpost het nummer 2 zal krijgen. Klik in de regel OPE Diverse posten opening om te selecteren. Centraliseren. Kies Dit scherm geeft tevens een overzicht van de bewerkingen die al of niet werden uitgevoerd.

58



30/07/13 16:46

7 controle van de grootboekrekeningen na centralisatie

Kies in het tabblad Boekhouding & Financiën > Afdrukken > Grootboek > Algemene rekeningen.

Vul dit scherm in zoals hierboven aangegeven. Kies

.


59


30/07/13 16:46

Ga met de pijltjes bovenaan in het scherm naar de volgende bladzijde.

Om een gecentraliseerd journaal van een dagboek af te drukken, kiezen we:

Afdrukken > Dagboeken. 60



30/07/13 16:46

Vul dit scherm in zoals hierboven aangegeven. Kies in de rechtermarge Afdrukken of Afdrukvoorbeeld. Opdracht Vergelijk deze afdruk met de afdruk voor centralisatie. Wat is het verschil?

8 periodebeheer Na het centraliseren van de openingspost kunnen we de beginperiode die aangeduid wordt met **/20.., afsluiten. Zodra we beginnen met de boekhoudkundige verrichtingen, kiezen we een nieuwe periode om in te werken. Voor dit dossier werken we in januari 20.. . Kies het tabblad Boekhouding & Financiën > Extra > Periodebeheer.


61


30/07/13 16:46

Vink de periode 01/2013 aan. Belangrijke noot: Plaats geen vinkjes in het gebied Sluiting. Wat daar aangevinkt is, is definitief afgesloten en kan niet meer worden geopend.

62



30/07/13 16:46

4

DE BTW

1

Principe

In België moeten de bedrijven een boekhouding voeren volgens door de overheid strikt voorgeschreven regels. De norm voor deze boekhouding heet Belgian GAAP (GAAP = generally accepted accounting principles). Het Belgische boekhoudrecht regelt onder meer de relatie tussen een schuldenaar (de onderneming) en een schuldeiser (de fiscus). De overheid vertrekt van het principe dat de boekhouding dienst doet als basis voor de vaststelling van de belastbare winst. Maar ook op de belasting over de toegevoegde waarde moet de boekhouding een duidelijk beeld geven.

‹ 1 2 3

3.1 3.2 4 4.1 4.2 4.3 4.4 5 5.1 5.2 6 7 8

Verkenning Waarvoor staan de letters btw? Hoeveel btw-tarieven zijn er? Surf naar www.fisconet.fgov.be > Betreed Fisconetplus > Fiscaliteit > Belasting over de toegevoegde waarde > Wetgeving en reglementering > Koninklijke besluiten - BTW BTW. Scrol naar beneden. Kies KB nr. 20. Kies art. 1. Wat is het ‘normale’ btw-tarief? Welke andere tarieven bestaan er? Kies de link Inhoudstafel. Scrol iets naar beneden tot Tabel A. Wat is het btw-tarief van de goederen die opgenomen zijn in Tabel A? Geef twee concrete voorbeelden van goederen die onderworpen zijn aan 6 % btw. Geef de rubriek en het nummer waarmee het KB aangeeft dat scheerwol onder het tarief van 6 % valt. Geef twee concrete voorbeelden van diensten die onderworpen zijn aan 6 % btw. Kies Inhoudstafel om terug te keren naar de vorige bladzijde. Scrol naar Tabel B. Geef twee concrete voorbeelden van producten die onderworpen zijn aan 12 % btw. Geef twee concrete voorbeelden waar de bouw onderworpen is aan 12 % btw. Waarom zeggen we dat de btw een verbruiksbelasting is? Bewijs aan de hand van een concreet voorbeeld wie de belastingdrager is. Bewijs dat dit een belasting is over de toegevoegde waarde.

‹‹

Ter zake

1 De btw is een verbruiksbelasting

In België voorziet de overheid drie btw-tarieven. Het normale tarief is vastgelegd op 21 %. Daarnaast zijn er twee verlaagde tarieven, nl. 6 % en 12 %. Aangezien het normale tarief 21 % bedraagt, somt de wet de uitzonderingen op voor de verlaagde tarieven. De meeste voedingsmiddelen, bestemd voor menselijke consumptie, vallen onder het verlaagd tarief van 6 %. Tot deze categorie behoort ook de sociale huisvesting. Banden en binnenbanden voor landbouwvoertuigen en margarine zijn voorbeelden van goederen die onderworpen zijn aan een verlaagd tarief van 12 %. Het btw-bedrag dat de consument betaalt bij zijn aankoop, vloeit naar de overheid via de diverse ondernemingen, betrokken bij het produceren en verkopen van een product. Elke onderneming De h@ndel en wij IB 6 – Bedrijfsbeheer

63


30/07/13 16:46

die een toegevoegde waarde aan het product geeft, zal het verschil tussen de btw betaald aan de leverancier en de btw ontvangen van de klant, doorstorten aan de overheid. Dit kunnen we duidelijk illustreren aan de hand van een bedrijfskolom voor een product uit het gamma van Nougatine. Voor de eenvoud kiezen we voor het product D502 Appeljenever Rubens. We vertrekken van een partij appelen, aangekocht bij de fruitteler door de likeurstokerij. We nemen aan dat met het distillaat 100 flesjes gebotteld worden. Naast btw heft de overheid ook accijnzen op alcohol, maar deze extra belasting laten we hier buiten beschouwing. OVERHEID Fruitteler

20,70 1,24 21,94

17,66

38,43 EUR – 18,90 EUR=

19,53

73,50 EUR – 38,43 EUR =

35,07

=

73,50

Goederen Btw Totaal

Nougatine = Kleinhandel

350,00 73,50 423,50

18,90 EUR – 1,24 EUR =

Goederen Btw Totaal

Groothandel

183,00 38,43 221,43

1,24

Goederen Btw Totaal

Distilleerder

90,00 18,90 108,90

1,24 EUR =

Goederen Btw Totaal

Consument

64



30/07/13 16:46

In dit schema ontdekken we dat: • de consument 73,50 EUR btw betaalt, • deze 73,50 EUR btw in verschillende stappen bij de overheid terechtkomt. Hieruit kunnen we besluiten dat de consument de belastingdrager is en dat de btw een verbruiksbelasting is.

2 De btw is een belasting over de toegevoegde waarde We vertrekken van een aankoop-verkoop tussen handelaars. Een voorbeeld: Nougatine verkoopt 50 flessen, Château Coufran, Haut Médoc 375 ml. Op vraag van klant Terra Nova te Zeebrugge heeft Nougatine elke fles afzonderlijk ingepakt in een luxeverpakking. Prijs 399,50 EUR + 21 % btw. Nougatine kocht eerst de wijn bij haar leverancier Huis Collin, Oudenaarde voor 199,50 EUR. Leverancier Huis Collin Aankoopprijs Btw 21 % Totaal

Klant Terra Nova 199,50 EUR 41,90 EUR 241,40 EUR

1

Verkoopprijs Btw 21 % Totaal

399,50 EUR 83,90 EUR 473,40 EUR 2

Nougatine Betaalde btw Ontvangen btw 41,90 EUR 83,90 EUR 3

Op de btw-aangifte: Ontvangen btw = SCHULD aan de overheid Betaalde btw = VORDERING op de overheid

83,90 EUR 41,90 EUR

Uiteindelijk te betalen aan de overheid

42,00 EUR 4 Overheid

Nougatine moet 42,00 EUR betalen aan de overheid. Dat is het verschil tussen de ontvangen btw en de btw betaald aan de leverancier. Dat betekent dat Nougatine eigenlijk enkel het saldo (verschil) doorgeeft aan de overheid en geen euro uit eigen zak betaalt. Met een eenvoudige berekening ontdekken we bovendien dat deze 42,00 EUR precies de belasting is op de waarde die Nougatine toegevoegd heeft aan de aankoopprijs van de goederen.


65


30/07/13 16:46

Aankoopprijs

+

Toegevoegde waarde

=

Verkoopprijs

199,50 EUR

+

200,00 EUR

=

399,50 EUR

Belasting op toegevoegde waarde 21 % op 200 EUR = 42,00 EUR De toegevoegde waarde is de waarde die de handelaar aan de aankoopprijs toevoegt om de verkoopprijs te bepalen. Het schema hierboven geeft weer dat de btw berekend op de toegevoegde waarde precies gelijk is aan het bedrag dat de handelaar aan de overheid moet betalen. De handelaar speelt de rol van tussenpersoon: hij ontvangt btw van zijn klant, hij betaalt btw aan zijn leverancier. Het verschil tussen deze twee btw-bedragen vereffent hij met de overheid. Zowel de ontvangen btw als de betaalde btw en de bedragen waarop de btw berekend werd, moet de handelaar aangeven aan de overheid. Hiertoe vult hij een btw-aangifte in, op het door de wetgever voorgeschreven formulier en binnen de verplichte termijn. Wie in de Europese Unie wil controleren of zijn zakenpartner een geldig btw-nummer heeft, kan dit controleren op deze website http://ec.europa.eu/taxation_customs/vies of www.europa.eu > Nederlands > EU-instellingen en -organen > Leven en zakendoen in de EU > BTW en belastingen > Controleer een door een EU-land toegekend btw-nummer.

66



30/07/13 16:46

2

De btw-verplichtingen

De boekhouding van een bedrijf moet zo georganiseerd zijn dat alle verplichte aangiften gemakkelijk ingevuld kunnen worden. Afhankelijk van de grootte van de omzet moet elke onderneming maandelijks of driemaandelijks een btw-aangifte opmaken en doorsturen naar de overheid. BTW-AANGIFTE

Naam en adres aangever : ALGEMENE INLICHTINGEN

Periode : Maand Kwartaal Aanvraag om terugbetaling (Vak aankruisen)

Btw-nr. aangever :

Aanvraag van betaalformulieren

B E 0

(Vak aankruisen)

UITGAANDE HANDELINGEN

A. Handelingen onderworpen aan een bijzondere regeling B. Handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de aangever :

- aan het tarief van 6 pct.



C. Diensten waarvoor de buitenlandse btw verschuldigd is door de medecontractant

D. Handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de medecontractant

E. Vrijgestelde intracommunautaire leveringen verricht in België en ABC-verkopen

F. Andere vrijgestelde handelingen en andere handelingen verricht in het buitenland

Hier vouwen a. u. b.

G. Bedrag van de uitgereikte creditnota’s en de negatieve verbeteringen: - met betrekking tot de handelingen ingeschreven in de roosters 44 en 46

- met betrekking tot de andere handelingen van kader II

INKOMENDE HANDELINGEN

A. Bedrag van de inkomende handelingen rekening houdend met de ontvangen creditnota’s en de andere verbeteringen :

1 R/V

- handelsgoederen, grond- en hulpstoffen

- diensten en diverse goederen

- bedrijfsmiddelen

B. Bedrag van de ontvangen creditnota’s en de negatieve verbeteringen : - met betrekking tot de handelingen ingeschreven in de roosters 86 en 88

- met betrekking tot de andere handelingen van kader III

C. Intracommunautaire verwervingen verricht in België en ABC-verkopen

D. Andere inkomende handelingen waarvoor de btw verschuldigd is door de aangever

E. Intracommunautaire diensten met verlegging van heffing

625 - N - 2013 2011


67


30/07/13 16:46

De en wij. Informaticabeheer. Bedrijfsbeheer. Plantyn. Magda Snoeck Inge De Deken. Proefdruk - Copyright Plantyn

Recommend Documents