6.1
De h@ndel en wij
rs
ie
Handel
Magda Snoeck
pr o
ef
ve
Inge De Deken
De site www.knooppunt.net geeft je toegang tot het digitale lesmateriaal bij dit boek. Activeer jouw licentie aan de hand van de onderstaande code. Tijdens de activatie accepteer je de gebruiksvoorwaarden. Zo krijg je voor de duur van de licentie toegang tot het digitale lesmateriaal. www.knooppunt.net
Code
PT-DHEW-P4JE-S36W-38
rs
ie
Plantyn ontwikkelt en verspreidt leermiddelen voor het basisonderwijs, het secundair onderwijs, het hoger en het wetenschappelijk onderwijs en het volwassenenonderwijs. Daarnaast geeft Plantyn ook publicaties uit over schoolmanagement, leerlingenbegeleiding, personeelsbeleid voor het onderwijs en didactische ondersteuning van leerkrachten en educatief materiaal voor de thuismarkt. De uitgeverij is zowel in het Nederlandstalige als in het Franstalige landsgedeelte actief. Doorheen al onze activiteiten streven we ernaar om maximale kansen te bieden aan alle lerenden, rekening houdend met de individuele situatie en interesses, en willen we ertoe bijdragen dat leerkrachten in optimale omstandigheden kunnen werken. Het is immers onze overtuiging dat leren op een eigentijdse en aangename manier kan, wat tot uiting komt in onze slogan “’t leren is mooi”. Plantyn Motstraat 32, 2800 Mechelen 015 36 36 36 015 36 36 37
[email protected] www.plantyn.com
pr o
ef
ve
Adres: Telefoon: Fax: E-mail: Website:
Ontwerp binnenwerk: Zet Ontwerp omslag: Zet Illustratieverantwoording: XXXXXXXXXXXXX Uitgeverij Plantyn heeft alle redelijke inspanningen geleverd om de houders van intellectuele rechten op het materiaal dat in dit leermiddel wordt ge zorg die daaraan is besteed, van oordeel zijn toch rechten op dit materiaal te kunnen laten gelden, dan kunt u contact opnemen met uitgeverij Plantyn. Zij zal uw legitieme aanspraken honoreren tegen de gangbare markttarieven. NUR 168 © Plantyn nv, Mechelen, België Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN 978-90-301-2115-2
D2011/0032/147
INHOUD DEEL 1 administratief en commercieel beleid
7
1
9
Kennismaking met Nougatine 1 2 3 4 5
9 9 16 17 18 18 18
De voorraad in de onderneming
19
3
ve
rs
1 Begrip voorraad 2 Voorraadadministratie 3 Inventarisatie van de voorraad 4 Electronic Data Interchange (EDI) Test je kennis 5 Kennismaking met een professioneel boekhoudpakket 1 Beginbalans 2 Voorraadadministratie
ie
2
Persoonlijke gegevens Een greep uit het assortiment Enkele leveranciers Enkele klanten Personeel 1 Organisatieschema van de onderneming 2 Personeelsgegevens
De btw
19 24 33 45 48 53 67 82 96 96 98 108 110 114
4
Aankoopstrategieën
120
5
Aankopen met voorraadopvolging
134
1
Opmaken bestelbon voor leverancier 1 Bestelbon met nieuwe artikelfiche en handelskorting 2 Bestelbon met aankoopkosten en korting voor contant 3 Bestelbon voor goederen met verschillend btw-tarief
134 134 143 149
4 Bestelbon voor goederen en diensten 5 Overzicht van bestelbonnen voor leveranciers 6 Bestelbon voor intracommunautaire leverancier 7 Bestelbon voor een leverancier buiten de EU Test je kennis 2 Opnemen leveringsbon van leverancier 1 Levering zonder opmerkingen 2 Levering met retourzending voor afgekeurde goederen Test je kennis
155 159 160 165 171 172 172 178 183
pr o
ef
1 De btw: een verbruiksbelasting 2 De btw-aangifte 3 Jaarlijkse lijst van de btw-belastingplichtige afnemers (klantenlisting) 4 De ICL-kwartaalopgave Test je kennis
De h@ndel en wij 6.1
3
Aankoopfacturen inboeken
184
1
184 184 196 201 208 208 213 215 222 231 238 238 245 245 254 260 267 271
3 4 5 6 7
8
ie
3 2
Aankopen handelsgoederen 1 Aankoopfactuur met handelskorting en terugstuurbare verpakking 2 Aankoopfactuur met aankoopkosten en financiële korting Aankoopfactuur met 2 btw-tarieven, financiële korting en terug te sturen verpakking Creditnota’s voor retourzendingen 1 Creditnota voor retour van handelsgoederen 2 Creditnota voor retour van verpakking Aankoopfactuur voor diensten en diverse goederen Aankoopfactuur voor investeringsgoederen Aankoopfactuur voor werken in onroerende staat Aankoopfactuur voor intracommunautaire verwervingen Aankoopfactuur voor invoer uit niet-EU-landen 1 Invoer met verlegging van heffing: factuur goederen 2 Invoer met verlegging van heffing: factuur douane-expediteur 3 Invoer zonder verlegging van heffing: aankoop goederen 4 Invoer zonder verlegging van heffing: factuur douane-expediteur Controleren, back-up en centraliseren van de aankopen
Verkoopstrategieën
8
Verkopen met voorraadopvolging
Opmaken interne bestelbon klant 1 Eenvoudige bestelbon opmaken 2 Bestelbon met handelskorting 3 Bestelbon met handelskorting, financiële korting en extra leveringskosten 4 Bestelbon met twee btw-tarieven en terug te sturen verpakking 5 Bestelbon voor een intracommunautaire levering 6 Bestelbon voor Export met aanmaak van nieuwe klantenkaart Test je kennis 2 Opmaken zendnota 1 Zendnota ZENK/1 voor bestelbon BESK/1 2 Zendnota voor bestelbon BESK/2 3 Zendnota voor bestelbon BESK/3 met transportkosten 4 Zendnota voor bestelbon BESK/4 met terugstuurbare verpakking 5 Stand van zaken Test je kennis 3 Verkoopfacturen genereren 1 Eenvoudige factuur genereren uit zendnota ZENK/1 2 Verkoopfactuur met handelskorting genereren uit ZENK/2 3 Verkoopfactuur met handelskorting, financiële korting en leveringskosten genereren uit ZENK/3
pr o
ef
1
ve
7
rs
6
4 Verkoopfactuur met twee btw-tarieven en terugstuurbare verpakking 5 Opmaken creditnota voor retour ontvangen handelsgoederen 6 Uitgaande creditnota voor retour ontvangen verpakking Test je kennis
4
De h@ndel en wij 6.1
289 299 299 299 306 312 319 325 330 336 339 339 344 349 353 357 358 359 359 365 371 376 380 386 390
4 5 9
Controleren, back-up, centraliseren en raadplegen van de verkoopverrichtingen Btw-aangifte voor de maand januari
392 402
Betalingen en inningen
408
1 De Europese overschrijving 2 Elektronische betalingen via Isabel 3 Boekhoudkundige registratie van betalingen in EUR zonder financiële korting 5 Boekhoudkundige registratie van inningen in EUR zonder financiële korting 6 Boekhoudkundige registratie van inningen in EUR met financiële korting 7 Boekhoudkundige registratie van betalingen in vreemde munt 8 Boekhoudkundige registratie van inningen in vreemde munt Test je kennis
408 411 413 429 434 440 448 455 456
471
Rol en nut van een erkend sociaal secretariaat
2
Loongegevens digitaal verwerken
3
Boekhoudkundige verwerking van de personeelsadministratie met het sociaal secretariaat
494 494 498 507 516 522
rs
1
ve
DEEL 2 Personeelsadministratie via het sociaal secretariaat
ie
10 Debiteurenbeheer
486
pr o
ef
1 Betaling van de voorschotten aan de arbeiders 2 Kosten en schulden boeken op basis van het boekingsdocument van het sociaal secretariaat 3 Boeking van de factuur van het sociaal secretariaat 4 Boeking van de betaling van de schulden Test je kennis
473
De h@ndel en wij 6.1
5
ie rs ve ef pr o 6
De h@ndel en wij 6.1
pr o
ef
ve
rs
ie
DEEL 1 ADMINISTRATIEF EN COMMERCIEEL BELEID
De h@ndel en wij 6.1
7
ie rs ve ef pr o 8
De h@ndel en wij 6.1
1
KENNISMAKING MET NOUGATINE
Nougatine is een artisanaal bedrijf. Dat betekent dat de eigen producten met de hand vervaardigd worden. Daarnaast heeft Nougatine twee winkels waar het eigen assortiment pralines verkocht wordt, aangevuld met thee, nougat, confiserie, zoet broodbeleg zoals heerlijke zelfgemaakte choco en dranken in kleine verpakkingen. Kortom, alles wat in een geschenkmand kan.
1
Persoonlijke gegevens
rs
ve
2
ie
Nougatine bvba Molenweg 42 8340 Damme tel. 050 28 84 34 fax 050 28 84 84 BE 0720 454 335 RPR Brugge IBAN: BE 16 2100 1868 4474 BIC: GEBABEBB e-mail:
[email protected] Zaakvoerder: Lucas Bonneval
Een greep uit het assortiment
pr o
ef
1 Assortiment pralines (6 % btw)
Art. nr.
Omschrijving per kg
Kostprijs Excl. btw
Verkoopprijs Excl. btw
Leverancier
P101 Studentenhaver wit
5,90
20,50
1001
P102 Studentenhaver melk
5,95
20,50
1001
P103 Studentenhaver fondant
6,05
20,50
1001
11,40
20,50
1001
P105 Isabelle fondant
6,72
20,50
1001
P106 Manon nougat
6,10
20,50
1001
P107 Manon aardbeivulling
7,20
20,50
1001
P108 Manon koffie
7,20
20,50
1001
P104 Orangette
De h@ndel en wij 6.1
9
P109 Manon rhum
7,20
20,50
1001
P110 Mont Blanc
7,20
20,50
1001
P111 Kastanje melk en praliné
7,08
20,50
1001
P112 Ballotin fondant
6,72
20,50
1001
P113 Kuipje met advocaat
7,20
20,50
1001
10,80
20,50
1001
P115 Merveille melk
6,45
20,50
1001
P116 Ruiterhelm fondant en wit
6,72
20,50
1001
P117 Portret fondant
6,72
20,50
1001
10,80
20,50
1001
6,72
20,50
1001
P114 Vijg melk
P118 Paardenkopje fondant en praliné
ie
P119 Esdoornblad melk en wit P120 Aardbei marsepein
9,00
20,50
1001
7,65
20,50
1001
7,65
20,50
1001
9,00
20,50
1001
9,00
20,50
1001
9,00
20,50
1001
9,00
20,50
1001
8,82
20,50
1001
6,72
20,50
1001
10,80
20,50
1001
6,65
20,50
1001
7,72
20,50
1001
7,20
20,50
1001
10,80
20,50
1001
P134 Kuipje melk met karamel
7,20
20,50
1001
P135 Stronkje fondant met marsepeinvulling
7,65
20,50
1001
P136 Amanda melk en praliné
6,45
20,50
1001
P137 Caraque margriet wit
4,32
20,50
1001
P138 Caraque margriet melk
4,32
20,50
1001
P139 Caraque margriet fondant
4,38
20,50
1001
P140 Nougatine, blokje nougat omhuld met melkchocolade
4,92
20,50
1001
P121 Marsepein natuur met walnoot P122 Marsepein pistache
rs
P123 Marsepein clementine P124 Marsepein banaan P125 Marsepein peer P127 Rösti melk P128 Diamant wit
ve
P126 Marsepein limoen
P129 Kuipje met praliné en chocoladeparels P130 Snoekbaars wit P131 Ramson melk
ef
P132 Strik melk met vulling banaan
pr o
P133 Witlof wit met pralinévulling
Noot: de kostprijs voor elke praline is verschillend maar rekening houdend met de btw, de verpakking en de verkoopkosten worden alle pralines tegen dezelfde verkoopprijs verkocht. Deze verkoopprijs is de prijs voor particulieren.
10
De h@ndel en wij 6.1
2 Assortiment choco (btw 6 %) Kostprijs Excl. btw
Verkoopprijs Excl. btw
Leverancier
C201 Choco in glazen achtkantig bokaaltje 250 gram melk
1,65
2,75
1001
C202 Choco in glazen achtkantig bokaaltje 250 gram fondant
1,80
3,00
1001
C203 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia, 250 gram melk
1,92
3,20
1001
C204 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia, 250 gram fondant
2,10
3,50
1001
C205 Choco in glazen ronde bokaal afgedekt met canvas en touwtje van raffia, 250 gram, dame blanche, fondant en wit.
2,20
3,70
1001
ie
Omschrijving
3 Assortiment thee (btw 6 %) Art. nr.
Omschrijving
T301 Earl Grey uit India per 100 builtjes
rs
Art. nr.
Aankoopprijs Verkoopprijs Excl. btw Excl. btw
Leverancier
2,20
5,50
1022
2,02
5,05
1022
T303 Zwarte thé Sri Lanka per 25 builtjes
0,66
1,65
1022
T304 English Breakfast per 100 builtjes
1,36
3,40
1022
T305 Asian white tea per 25 builtjes
0,64
1,60
1021
T306 Rozenbottel per 100 builtjes
3,18
7,95
1010
T307 Green tea Ceylon in houten kistje 50 g
2,95
6,65
1022
T308 Muntthee per 100 builtjes
2,56
6,40
1010
T309 Fruitthee van bosvruchten per 20 builtjes
0,67
1,68
1010
T310 Rooibos 100 % cafeïnevrij uit Zuid-Afrika 100 g
0,75
1,23
1010
1,20
1,95
1010
pr o
ef
ve
T302 Earl Grey uit Ceylon los per kg
T311 Jasmijnthee, 100 g
4 Assortiment nougat
De h@ndel en wij 6.1
11
Art. nr.
Omschrijving
Aankoopprijs Verkoopprijs LeveranExcl. btw Excl. btw cier
5,83
9,72
1003
5,83 5,83 6,36 0,34
9,72 9,72 10,60 0,60
1003 1003 1003 1003
5,10
8,54
1003
0,65 1,38
1,09 2,30
1003 1003
1,50
2,50
1003
1,80
3,00
1003
rs
ie
N401 Zachte nougat in kleine stukjes met vanillesmaak per kg N402 Nougat cappuccino met koffie en cacao per kg N403 Nougat met chocolade N404 Nougat met tropisch fruit N405 Zachte natuurlijke nougat in repen van 40 gram individueel verpakt in cellofaan N406 Mininougat voor hotels afzonderlijk verpakt, 8 gram, per doos van 100 stuks N407 Zakje met 12 nougatblokjes, zacht, 100 gram N408 Kartonnen doosje met afzonderlijk verpakte nougatblokjes, 150 gram, assortiment classic N409 Kartonnen doosje met afzonderlijk verpakte nougatblokjes, 150 gram, assortiment tropisch fruit N410 Houten kistje met 8 plakjes nougat, geschikt in verdeeldoosje, assortiment classic, 125 gram
pr o
ef
ve
5 Assortiment dranken (btw 21 %)
Art. nr.
Omschrijving
Aankoopprijs Verkoopprijs LeveranExcl. btw Excl. btw cier
D501 Smeets minibar 4 x 3 cl in houten rekje
4,45
8,90
1024
D502 Appeljenever Rubens 20 %, 20 cl
1,80
3,50
1024
D503 Whisky Johnnie Walker Old Scotch 20 cl
2,90
5,80
1024
D504 Witte wijn Chardonnay Jardin de France 25 cl
0,93
1,85
1024
D506 Rode wijn, Château Coufran, Haut Médoc 375 ml
3,99
7,99
1024
D507 Champagne Laurent-Perrier 375 ml
4,99
9,99
1024
D508 Champagne Piper Heidsieck 375 ml in geschenkverpakking
6,99
12,67
1024
12
De h@ndel en wij 6.1
6 Assortiment zoetwaren (btw 6 %)
Omschrijving
Z601
Vruchtenpasta op basis van agar in de vorm van citroen, ananas, kiwi per kg Vruchtenpasta in de vorm van frambozen Colabeertjes, 1 kg Woudvruchtenbeertjes, 1 kg Muisjes, drie smaken, 1 kg Cuberdons, 1 kg Zuurtjes in de vorm van vliegtuigjes, 1 kg Zuurtjes in de vorm van flesjes, 1 kg
Verkoopprijs LeveranExcl. btw cier
13,20
22,00
1007
13,80 2,45 2,34 2,48 4,30 2,88 2,88
23,00 4,09 3,90 4,14 7,16 4,80 4,80
1007 1007 1007 1007 1007 1007 1007
rs
ve
Z602 Z603 Z604 Z605 Z606 Z607 Z608
Aankoopprijs Excl. btw
ie
Art. nr.
pr o
ef
7 Assortiment koekjes (btw 6 %)
Art. nr.
Omschrijving
K701
Amandelbrood Jules Destrooper, 4 pakjes in kartonnen doos Parijse Wafels Jules Destrooper 3 zakjes in kartonnen doos Natuurboterwafels Jules Destrooper 60 stuks in kartonnen doos Mélange natuurboterwafels en amandelbrood in blikken doos, 350 g
K702 K703 K704
De h@ndel en wij 6.1
Aankoopprijs Verkoopprijs LeveranExcl. btw Excl. btw cier
2,27
3,79
1023
2,75
4,59
1023
2,21
3,69
1023
4,05
6,75
1023
13
pr o
ef
ve
rs
ie
8 Assortiment recipiënten, dozen en gadgets (btw 21 %)
Art. nr.
Omschrijving
Aankoopprijs Excl. btw
R801
Theepot 6 personen, Casca Frans aardewerk
R802
Verkoopprijs Leveranper eenheid cier Excl. btw
10,80
18,00
1016
Suikerpot met deksel Casca
4,80
8,00
1016
R803
Melkpot 6 personen
4,20
7,00
1016
R804
Ontbijtkop met schoteltje Casca
3,90
6,50
1016
R805
Vierkant diep bord
4,50
7,50
1004
R806
Soepbol 45 cl ivoorkleurig porselein
3,18
5,30
1004
R807
Schaaltje voor soepbol ø 16 cm ivoorkleurig porselein
1,20
2,00
1004
R808
Rechthoekige mandjes met oortjes 36 x 26 x h 7 per doos 96 stuk
1,36
2,20
1012
14
De h@ndel en wij 6.1
R809
Ronde bamboemandjes ø 40 x h 10 cm, per doos 60 stuk
2,44
3,90
1012
R810
Blikken dozen Country Cottage 62 x 42 x 85 mm
2,05
3,20
1005
R811
Blikken theedoos achtkantig met Schotse ruit, 92 x 71 x 88
2,30
3,60
1005
R812
Blikken doos poppenhuis, met pop 64 x 55 x 35 mm
3,50
5,60
1005
R813
Blikken doos met knuffelbeer 80 x 64 x 60 mm
4,98
7,90
1005
R814
Blikken doos in vorm van wagen, 12,7 x 16,93 cm
6,98
11,20
1005
Aankoopprijs Excl. btw
Leverancier
9 Verpakking (21 %)
ie 23,75 23,75 41,65 30,85 26,24 11,15 22,32 38,95 4,15 12,00
1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009 1009
rs
Ballotin mat goud/wit 1 kg per 50 stuk Ballotin mat goud/wit 750 g per 50 stuk Ballotin glanzend wit/goud 500 g per 100 stuk Ballotin glanzend wit/goud 250 g per 100 stuk Platte doos, rood, 25 x 25 x h 2,7 cm per 12 stuk Ronde doos, groen, ø 17,5 x 14 cm per 4 stuk Ronde doorzichtige doos, ø 10, h 15 cm per 40 stuk Cellofaanzakjes 8 x 5 h 25 cm, per 250 stuk Krullinten mat, 10 mm x 250 m Cellofaan rol 60 cm x 150 m
pr o
ef
V901 V902 V903 V904 V905 V906 V907 V908 V909 V910
Omschrijving
ve
Art. nr.
De h@ndel en wij 6.1
15
Naam
Eigen atelier
Sucron
Franca
Rietveld
Rolar
Citronel
Marcia
Terlaan
Oliva
Cloé
Alfachoc
Carlo
Belgacom
Electrabel
TMVW
Coron
Daikalu
Moralis
Dumont
Frankental
Wo sang
Rajatco
Jules Destrooper
Huis Collin
Sage Belux
Nr
1001
16
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
De h@ndel en wij 6.1
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
Rue Natalis 2
Krekelput 17
Hogebrugstraat 12
R-7 Gopal Park
C.C. Shaukiwan,Flat B, 17/F
Schulenburgstrasse 7
34, rue Gaétab Lamy
Bospolderstraat 18
Nichiei BLDG.Sth Floor4
18, Rue Jacquard
Stropkaai 14
Regentlaan 8
Koning Albert II-laan 27
Schoolweg 1
Kluizenhof 105
Berkenboslaan 9
Wittemolenstraat 103
Regenboogstraat 27
Ambachtsweg 9A
Botermarkt 1
Romeinse weg 239
Lozenberg 82
4020
9700
8647
110033
D-41466
F93300
N-2807
550
F-77400
9000
1000
1030
2930
9981
1910
8200
8800
9820
1840
1930
9600
3583
2550
8340
P o s t code
Luik
Oudenaarde
Lo-Reninge
Azadpur Delhi, India
Hong Kong
NEUSS
Aubervilliers
L.J. Gouda
Osaka, Japan
Lagny
Gent
Brussel
Brussel
Brasschaat
Sint-Laureins
04 3437746
055 302 908
058 28 80 41
0091 1213091990
0852 2523 3208
0049 40334010
0033 382440146
0031 104008511
0081 354749773
0033 321347063
rs BE59 2200 3634 4926
BE48 7380 1153 3827
BE58 2200 9929 3579
7269
4025 0668 04
GEBA BE BB
KRED BE BB
GEBA BE BB
DEUT DE DK390
CMCI FR 2Y
ABNA NL 2A
BNPA FR PPPOP
GKCC BE BB
BPOT BE B1
BPOT BE B1
BBRU BE BB
GEBA BE BB
GEBA BE BB
KRED BE BB
BBRU BE BB
GEBA BE BB
KRED BE BB
BBRU BE BB
KRED BE BB
GEBA BE BB
GEBA BE BB
BIC
ie DE47 3907 0020 0305 8963 00
FR76 3008 7335 8100 0154 3890 166
NL74 ABNA 0507 6122 56
0952711
FR76 3000 4025 5200 0104 4980 507
BE61 0910 1709 0217
BE80 0000 1319 0077
BE50 0001 7100 3118
BE61 3850 4044 4417
BE56 2900 4738 1588
BE81 0013 9223 3724
BE62 7374 2502 6761
BE32 3850 0013 9402
BE85 2930 5541 1206
BE13 4829 1000 3139
BE65 6300 6784 5596
BE22 4435 6841 4147
BE57 0013 8505 6835
BE25 2100 4144 1482
IBAN
ve
078 35 35 99
02 518 61 11
02 202 41 11
03 652 30 97
09 231 63 69
02 513 80 51
050 82 36 81
051 20 46 44
09 220 83 15
052 30 73 07
02 723 33 49
055 23 27 41
011 42 03 61
03 450 92 90
Tel.
ef
Kampenhout
St.-Michiels-Brugge
Roeselare
Merelbeke
Londerzeel
Zaventem
Ronse
Beringen
Kontich
Damme
Woonplaats
pr o
Natiënlaan 21
Biezenstraat 32
Molenweg 42
Straat en nr.
Luik
Gent
Veurne
Gent
Brussel
Brussel
Antwerpen
Eeklo
Brussel
Brugge
Kortrijk
Gent
Dendermonde
Brussel
Oudenaarde
Hasselt
Antwerpen
RPR
BE 0478465663
BE0424285819
BE0426191967
DE224583377
FR35552127920
NL067461268B01
FR44562004366
BE 0200 068 636
BE 0403 170 701
BE 0202 239 951
BE 0262 172 489
BE-0468 200 291
BE-0442 190 633
BE 0404 957 875
BE 0405 978 652
BE 0444 149 241
BE 0413 825 160
BE 0465 150 137
BE 0448 495 039
BE 0429 921 915
BE 0456 366 588
Ondernemingsnr.
3 Enkele leveranciers
Zoethoek Aline
Hotel Pannenhuis
Boat hotel De Barge
2001
2003
2004
De h@ndel en wij 6.1
Le Grand Café
Boothuis
Oaks Lagoons
Romeinse villa
2026
2027
2028
2029
Giovanni
Café Wolff
2025
2030
Bakkerij Westkust
Scarpo
2022
Kok & Ko
Trinity
2021
2023
Orca
2020
2024
Largo
Aristos
2018
Het kapittel
2017
2019
Rest. Pakhuis
Het landhuis
2015
2016
Terra nova
Kapsalon Christina
2013
Bellest
2012
2014
Koffiehuis Laagland
Zenith
2010
Bakkerij Koen
2009
2011
Eetcafé La tartine
Rest. Zeeparel
2007
2008
Rest. Fort Napoleon
De conciergerie
2005
2006
2002
Naam
Nr
Eikenlaan 11
Oude Fonteinweg 49
Mclaren Street 41
Klipperweg 16
Wellingborough
Cambridge str.
Mühlenbachweg 15
Woluwelaan 9
Victorialaan 6
Sluisjesdijk 33
Polakweg 11
Biezenstraat 27
15, rue Hauteville
Kapelstraat 32
Witte nonnenstraat 28
Krekelstraat 55
Prinsenlaan 41
Rederskaai 115
Zeelaan 5
Vlienderhaag 6
Pastoriestraat 4a
Zwaanstraat 22
Kapellestraat 71
Essendreef 16
Congostraat 9
Zeedijk 168
Vuurtorenweg z/n
Bargeweg 15
Daalberg 5
8380
Tienen
Bazilles
Duisburg
Vilvoorde
Nieuwpoort
AH Rotterdam
2980
3700
NSW206
N-6222
Zoersel
Tongeren
Australië
North Sydney
Maastricht
Fax.
058 23 34 45
0049 218 149 52 70
02 251 12 62
03 385 37 06
012 23 78 67
0031 306 860 211
Antwerpen
Tongeren
Brussel
Veurne
Leuven
Mechelen
Hasselt
Gent
Brugge
Brugge
Brugge
Brugge
Brugge
Brugge
Brugge
Oostende
Brugge
Brugge
Oostende
Brugge
Kortrijk
Oudenaarde Kortrijk
RPR
ie
rs 0031 115 612 974
0031 704 131 582
016 22 00 16
0033 383 268 989
03 889 43 95
011 34 22 82
09 220 77 66
050 42 75 34
050 55 67 01
050 55 11 21
050 31 75 70
050 50 21 20
050 72 80 53
050 31 40 66
NN8 1DW Northamptonshire 0044 176 731 96 70
D47208
B1800
8620
NL3087
059 80 03 23
050 62 50 70
050 67 94 30
059 33 21 60
050 31 50 75
056 20 21 65
055 23 27 41 051 20 36 15
Tel.
ve
Bornem
Hasselt
De Pinte
Blankenberge
Zeebrugge
Zeebrugge
Brugge
Moerkerke
Sijsele
Damme
N2288GG Rijswijk
B3300
F08140
2880
3500
9840
8370
8380
De Haan
Knokke
Knokke
Oostende
Brugge
Kortrijk
Ronse Hooglede Gits
Woonplaats
ef
8000
8340
8340
8340
8420
8300
8300
8400
8000
8500
9600 8830
Postcode
pr o
Grote Markt 12 Bruggesteenweg 182A
Straat en nr.
BE 0462 215 688
BE 0472 348 131
ABN 43 064 965 279
NL001691314B01
GB 119 588 828
DE 121 323 772
BE 0434 815 960
BE 0416 835 625
NL801828272B01
NL001193983B01
BE 0400 925 645
FR30351838115
BE 0465 968 994
BE 0452 031 579
BE 0869 763 069
BE 0419 779 772
BE 0429 466 906
BE 0865 048 275
BE 0448 661 127
BE 0406 221 746
BE 0529 195 673
BE 0437 640 442
BE 0422 632 859
BE 0458 611 248
BE 0427 827 111
BE 0447 241 165
BE 0405 134 950
BE 0884 035 729
BE 0866 105 377 BE 0589 644 786
Ondernemingsnr.
4 Enkele klanten
17
5
Personeel
Q 1 Organisatieschema van de onderneming Zaakvoerder Lucas Bonneval
Productiemanager
Verkoopmanager
Administratief manager A
Hendrik Delbeke
Victor Decrane
Emma Debrabander
Margot Casneuf
Aankoopmedewerker
Arbeiders
Commercieel Medewerker binnendienst
Lars Van Gerben Cedric Van Linden Lotte Caudron
Boekhouding
rs
Louise Van Holme
ie
Aankoopmanager
S Simon Beckevoort
Emile Beck
Receptie
Verkopers winkel
ve
Pauline Lambert
Elodie Barry Nina Wibo
ef
Verkopers buitendienst
Francis Carson
pr o
Q 2 Personeelsgegevens Naam
Adres
Bedienden Lucas Bonneval Emma Debrabander Victor Decrane Hendrik Delbeke Margot Casneuf Louise Van Holme Emile Beck Elodie Barry Nina Wibo
Molenweg 42 Molenweg 42 Moerdijkstraat 79 Cathilleweg 53 Dyver 14 Groenerei 3 Portiekenlaan 85 Duinenstraat 3 Hoornstraat 65
8340 8340 8480 8490 8000 8000 8434 8450 8340
Francis Carson Simon Beckevoort Pauline Lambert
Zandvoordestraat 17 A. Vermeylenstraat 6 Veldhoekstraat 23
Arbeiders Lars Van Gerben Cedric Van Linden Lotte Caudron
Stationstraat 71 Pastoriestraat 21 Rijselstraat 35
18
Brutowedde
Gezinstoestand
Schaal
Damme Damme Ichtegem Jabbeke Brugge Brugge Westende Bredene Moerkerke
3 920,00 EUR 3 480,00 EUR 3 150,00 EUR 2 980,00 EUR 2 875,00 EUR 2 195,00 EUR 1 983,00 EUR 1 950,00 EUR 1 878,00 EUR
2 kinderen 0 4 kinderen 2 kinderen 1 kind 3 kinderen 0 0 0
1 1 2 1 alleen 2 alleen alleen alleen
8460 8400 8020
Oudenburg Stene Waardamme
2 320,00 EUR 2 050,00 EUR 1 780,00 EUR
3 kinderen 2 kinderen 1 kind
2 1 alleen
8470 8200 8340
Gistel Sint-Michiels Sijsele
15,00 EUR 13,00 EUR 14,00 EUR
3 kinderen 2 kinderen 0
2 1 alleen
De h@ndel en wij 6.1
DE VOORRAAD IN DE ONDERNEMING
1
Begrip voorraad
rs
ie
2
ve
De leveranciers van Colruyt leveren niet rechtstreeks aan de winkels maar aan de centrale distributiecentra in Halle, Ghislenghien en Lot. Alle goederen worden aan de receptie zorgvuldig nagekeken, ze krijgen onmiddellijk een eigen streepjescode per palet en een toegewezen plaats. Vanaf dan zijn ze door de centrale computer van Colruyt gekend met hun nummer, gewicht, afmeting enz. Zo heeft het bedrijf een perfecte controle op de in- en uitgaande goederenstroom.
ef
Wanneer ‘s nachts de verkoopgegevens van de verschillende winkels naar de centrale computer worden doorgestuurd, maakt die automatisch een leveringsnota op. De goederen worden voor elke winkel afzonderlijk klaargezet voor transport. Verse en diepvriesproducten worden in gekoelde karren gestapeld, zo kunnen alle producten in dezelfde vrachtwagen. Omdat de computer rekening houdt met het gewicht en het volume van alle producten, kunnen de opleggers voor gemiddeld 95 % volgeladen worden, zonder het maximum toegelaten gewicht te overschrijden. Wanneer de chauffeurs aankomen in het bedrijf, zijn de vrachtwagens volledig geladen en ze kunnen onmiddellijk vertrekken.
pr o
Voor de bevoorrading van de winkels moeten de planningmakers met verschillende elementen rekening houden. De gemiddelde duur van elke rit is voorzien in de computer, zodat exact kan berekend worden hoeveel ritten een chauffeur aankan, zonder teveel uren te rijden. Op die manier wordt ook berekend hoeveel chauffeurs er die dag nodig zijn. Dagelijks zijn er ongeveer 250 chauffeurs onderweg voor Colruyt. Colruyt bevoorraadt de winkels bij voorkeur ’s nachts, omdat er dan veel minder verkeer op de weg is en er geen files zijn. In winkels in een stedelijke omgeving is er wel bevoorrading overdag om lawaaihinder voor de buurtbewoners te beperken. Bij de planning wordt er ook rekening gehouden met eventuele wegenwerken of files. Na een drukke rit met veel kans op files, geven de planningmakers de chauffeur een rustiger rit. Voor de terugrit worden de vrachtwagens opnieuw geladen met lege karren, lege paletten van de dag voordien en karren met afval van karton en plastic dat centraal ingezameld wordt voor recyclage. De lege kratten en flessen gaan naar het distributiecentrum van de dranken waar de herbruikbare kratten volautomatisch gewassen worden. Bron: http://www.colruyt.be
De h@ndel en wij 6.1
19
‹
Verkenning
‹‹
ie
1 Geef twee redenen waarom Colruyt de leveranciers niet rechtstreeks aan de winkels laat leveren. 2 De distributiecentra van Colruyt centraliseren meer dan goederen. Welke activiteiten vinden er ook plaats? 3 Waarom is het belangrijk dat vrachtwagens maximaal volgeladen worden? 4 Met welke elementen moeten de planningmakers rekening houden bij het uitstippelen van de route? 5 Hoeveel chauffeurs zijn er dagelijks onderweg voor Colruyt? 6 Op welke wijze houdt Colruyt rekening met het milieu bij de organisatie van de logistiek? 7 Waarom hebben Colruytwinkels geen nood aan grote opslagruimte? 8 Als de winkels geen opslagruimte nodig hebben, is dat kostenbesparend. Verklaar.
Ter zake
rs
1 Nut
ef
ve
De klant heeft altijd gelijk! Bovendien is de klant van de 21ste eeuw een verwende klant, zowel in de B2C (business to consumer) als in de B2B (business to business). De klant wil op het door hem gekozen tijdstip de door hem gekozen goederen hebben in de door hem vastgestelde hoeveelheid. Om aan de wensen van de klant te kunnen voldoen, moet de leverancier of de producent ervoor zorgen dat hij de juiste goederen in huis heeft in de juiste hoeveelheid. De voorraad is het knooppunt tussen aan- en verkoop. Als de klant op de gevraagde goederen moet wachten, bestaat de kans dat hij gaat winkelen bij de concurrentie. Het komt er dus op aan voldoende voorraad ter beschikking te hebben.
pr o
Toch zijn er bedrijven die ervoor kiezen geen of een zeer minieme voorraad aan te houden. We denken hier vooral aan de ambachtelijke bedrijven van luxeartikelen die meestal vervaardigen op bestelling. De klant kan dan kiezen uit de bestaande modellen of kan zelf een ontwerp voorstellen. Het bedrijf produceert de bestelde stukken op maat en volgens model. De nv Vervloet in Brussel is gespecialiseerd in bouwbeslag zoals deurkrukken, raamsluitingen, trapleuningen en badkamertoebehoren in messing, brons en andere legeringen. Alle stukken worden met de hand afgewerkt en kunnen op basis van tekeningen van de klant vervaardigd worden. De voorraad in dit bedrijf is bijna onbestaande. De modellenkamer echter bevat meer dan 45 000 stukken. Voor deze met de hand afgewerkte producten wacht de (buitenlandse) klant graag tot de ambachtslui de perfectie bereikt hebben.
20
De h@ndel en wij 6.1
2 Voor- en nadelen van een voorraad 1 Voordelen Met een grote voorraad: t bied je de klant een maximale service aan. t overbrug je eventuele leveringsproblemen. t bied je de klant een grote keuze aan.
2 Nadelen
ie
Een grote voorraad: t vraagt veel opslagruimte die we moeten kopen of huren. t moet een plaats krijgen in het magazijn. Verhandelingen zijn duur en brengen het risico van schade mee. t moet voorgefinancierd worden en zet dus liquide middelen vast. t houdt het risico in dat niet alles verkocht geraakt.
3 Elementen die bijdragen tot voorraadvorming
ef
ve
rs
Er zijn een aantal marktontwikkelingen die het belang van de voorraad versterken. Voorbeelden hiervan zijn de langere aanvoerlijnen (producten of grondstoffen komen van zeer ver) en het afstoten van activiteiten door leveranciers en klanten. Zo zijn er: t de jit-levering (just in time) aan industriële afnemers waardoor de buffervoorraad moet worden verhoogd. t aanleveringen per container vanuit productielanden waardoor standaardhoeveelheden worden geleverd die vervolgens langer opgeslagen liggen. t de assortimenten die steeds breder worden, diversiteit van producten en de grilligheid van het klantgedrag. Bestaande artikelen worden niet snel uit het assortiment genomen. Hierdoor blijven assortimenten in omvang groeien.
4 Just in time delivery (jit)
pr o
Just in time is Engels voor ‘net op tijd’. Hier slaat het op de logistieke methode van voorraadbeheersing, vooral bij industriële bedrijven. Deze manier van werken is ontstaan in Japan, bij Toyota. Bij jit is het de bedoeling de levering en de productie zodanig op elkaar af te stemmen dat er geen of zeer weinig voorraden in een bedrijf nodig zijn. De leveringen gebeuren precies op tijd, zodat er niets moet worden opgeslagen. Dat zorgt voor een daling van de voorraadkosten en voorkomt het vastzetten van liquide middelen. Een groot nadeel van jit is dat de kleinste verstoring in de toeleveringen de hele productie kan plat leggen. Er zijn immers geen buffervoorraden. Bij dit logistiek systeem sluiten de productieprocessen van verschillende bedrijven nauwgezet op elkaar aan. Vooral in de autoassemblage is het jit-systeem erg ingeburgerd. Zo is het bedrijf Autoliv, een producent van o.a. airbags, gordels en andere veiligheidssystemen, gevestigd op een steenworp van Volvo Gent. Niet alleen fysieke nabijheid is nodig voor jit-leveringen. Om de logistiek goed te laten verlopen is een ERP-systeem onmisbaar. Zo krijgt Autoliv in Gent voor elke Volvo die op de productielijn geplaatst wordt digitaal een afzonderlijk order voor elk onderdeel. Dat komt neer op ongeveer één order per tachtig seconden. De order vermeldt welke producten Volvo op welk ogenblik nodig heeft voor de verdere assemblage van de wagen. Voor Autoliv komt het eropaan per auto het juiste stuurwiel, de juiste airbag en de juiste gordels aan Volvo te leveren.
De h@ndel en wij 6.1
21
5 Postponed manufacturing
6 Voorraadperiode en voorraadrotatie
ie
Postponed manufacturing, kortweg postponement, kunnen we letterlijk vertalen als ‘uitgestelde productie’. Eigenlijk betekent het dat de producent wacht met het voltooien van het product tot hij weet wat de klant precies wil. Postponed zorgt voor een lagere voorraad en een hogere reactiesnelheid in de ketting of ‘supply chain’, omdat de producent sneller kan reageren op onverwachte vragen. Logistieke dienstverleners, zoals distributiecentra, kunnen naast opslag en vervoer van goederen ook hier een toegevoegde waarde creëren voor de producenten door deze uitgestelde productieactiviteiten (postponement) te gaan organiseren en optimaliseren in het distributienetwerk. Er zijn grote verschillen in de toepasbaarheid van postponement. In de farmaceutische industrie gaat het vaak niet verder dan het verpakken van het product of het toevoegen van een bijsluiter. In de elektronica gaat het al snel over assembleren.
rs
Te grote voorraden kosten geld omdat ze te lang in het magazijn liggen. Niet enkel opslagruimte en voorfinanciering zijn duur, maar te grote voorraden brengen ook risico’s mee voor bederf, bij producten zoals voedingsmiddelen of geneesmiddelen, oudmodisch bij confectie of prijsverlagingen zoals bij elektronica.
ve
Een belangrijke indicator voor het bepalen van de optimale voorraad is de voorraadrotatie en de voorraadperiode. Deze ratio’s geven aan hoe lang een voorraad in het bedrijf blijft. De voorraadperiode wordt als volgt berekend. Je deelt de waarde van de gemiddelde voorraad tegen kostprijs, door de kostprijs van de verkochte goederen per dag. Gemiddelde voorraad tegen kostprijs
Kostprijs van de verkochte goederen/365
ef
Voorraadperiode =
pr o
Een cijfervoorbeeld maakt dit duidelijk: Gesteld dat je over de volgende gegevens beschikt: t Dit jaar was de gemiddelde voorraad in het magazijn 28 000,00 EUR waard. t Kostprijs van de verkochte goederen voor dit jaar: 205 000,00 EUR.
Voorraadperiode =
28 000,00
205 000,00/365
=
49,85 of 50 dagen
Hieruit kan worden berekend wat de voorraadrotatie is of hoeveel keer de voorraad vernieuwd wordt in een jaar. Voorraadrotatie =
365 = 50
7,3
De voorraad wordt per jaar 7,3 maal vernieuwd.
22
De h@ndel en wij 6.1
UIT DE PRAKTIJK Van schaar tot schoudertas, van sponsjes tot spiegels, van kam tot kapperstoel … er zijn nauwelijks beperkingen aan het assortiment van Sinelco International. Alles wat kappers of schoonheidsspecialisten nodig hebben, vinden ze in de uitgebreide 522 pagina’s tellende catalogus van Sinelco. De productie verhuisde naar Azië, maar het hart van het bedrijf en het distributiecentrum ligt in Ronse. Dit distributiecentrum is een van de modernste van Europa en uniek in zijn branche. Sinelco investeerde 11 miljoen euro in deze logistieke infrastructuur. Het sterk geautomatiseerde order picking systeem zorgt ervoor dat binnen 48 uur de bestellingen naar de klanten worden verstuurd.
ie
Het bedrijf bereikt de kappers via een netwerk van distributeurs (groothandelaars).
ve
rs
In het hoogbouwmagazijn rollen twee onbemande, computergestuurde kranen langzaam over de rails. Ze nemen pallets uit de rekken tot een hoogte van 20 meter en werken de klok rond. ’s Nachts nemen ze de lege pallets weg en verplaatsen ze de volle van de bulkzone naar de grijpzone. In de bulkzone staan verschillende rijen pallets van eenzelfde soort artikel. In de grijpzone krijgt elk artikel maar één pallet. Enkel in de grijpzone halen de kranen de bestelde goederen uit het magazijn. Verder is er nog een magazijn waar volledig verpakte goederen over de transportband rollen en een derde magazijn waar magazijniers losse stukken uit de dozen nemen. In de drie magazijnen worden de artikels voor verschillende klanten en verschillende orders samengesteld. Later komt alles in de consolidatiezone opnieuw per klant samen. Aangezien de goederen gescand worden en er in de laadzone nog een eindcontrole is, werkt dit systeem zo goed als foutloos.
pr o
Opdracht
ef
Automatisch is echter niet vanzelf. Om dit allemaal in goede banen te leiden is een performant computersysteem nodig. Sinelco gebruikt Warehouse Management System (WMS). Bovendien vraagt een volautomatisch systeem zeer veel discipline. Een doos mag geen 10 centimeter buiten een pallet geplaatst worden en 20 dozen op een pallet zijn er geen 21. Fouten worden altijd afgestraft. Bron: De Tijd
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Wat produceert Sinelco? Wie zijn de klanten van Sinelco? Wie is de eindverbruiker van de Sinelco-producten? Hoe maakt Sinelco zijn producten bekend aan de eindverbruiker? Hoeveel magazijnen heeft Sinelco? Op welke wijze wordt in elk van de magazijnen gewerkt? Wat wordt hier bedoeld met een consolidatiezone? Verklaar waarom Sinelco zulke grote magazijnen nodig heeft. Geef een synoniem voor performant computersysteem. Waarom is bij een volautomatisch systeem grote discipline nodig?
De h@ndel en wij 6.1
23
2
Voorraadadministratie
Noem drie belangrijke taken van de voorraadadministratie. Wat is een minimumvoorraad? Wat is een maximumvoorraad? Verklaar waarom Nougatine een verschillende bestelpolitiek voert per product. Met welke elementen moet er rekening gehouden worden bij het bestellen van goederen?
pr o
1 2 3 4 5
ef
‹
Verkenning
ve
rs
ie
De gadgets en originele kleine verpakkingen doen het zeer goed in de chocoladewinkel van Nougatine, zowel in Brugge als in Damme. Vooral de blikken doosjes zijn erg in trek bij de toeristen. Maar blikken dozen nemen veel plaats in en zijn bovendien behoorlijk duur. Nougatine heeft daarom een afspraak met zijn leverancier. Om de drie weken bestelt Nougatine via de website van de leverancier de dozen die het meest worden verkocht. Als hij de bestelling doorgeeft op maandagavond worden de dozen op woensdagochtend geleverd. De ballotins die veel minder ruimte in beslag nemen, worden om de twee maand geleverd in een vaste hoeveelheid.
‹‹
Ter zake
1 Doel en taken
De voorraadadministratie verschaft gegevens over de kwaliteit en de kwantiteit van de voorraad en beheert de goederenopslag in een bedrijf. In de voorraadadministratie worden door verschillende personen op verschillende niveaus de volgende taken uitgevoerd. t Het berekenen van de meest voordelige bestelpolitiek. t Het inboeken van ontvangen leveringsbonnen na controle van de goederen, aangekocht via een EDI-systeem (EDI = electronic data interchange).
24
De h@ndel en wij 6.1
t Nieuwe artikelenkaarten aanmaken, indien nodig. t Het beheren van de opslag van de goederen in het magazijn via adressen en labels. t Het voorbereiden van verzendingen: stapelen van uit te leveren goederen, opmaken van pak- en leveringsbons en invoeren van de voorraadmutaties zodat de andere afdelingen steeds een actuele voorraad kunnen consulteren. t Tussentijdse rapportering over de voorraadpositie aan de boekhouding. Aan de aan- en verkoopafdeling wordt permanent gerapporteerd door het up-to-date houden van de voorraad. t De jaarlijkse inventaris opmaken.
2 Begrippen en afspraken
rs
ie
Vooraleer een voorraadadministratie op te zetten, moeten een aantal begrippen en afspraken worden vastgelegd. Enkele van deze afspraken worden gemaakt met de gekozen leverancier van de goederen. Zo moet op voorhand vastgelegd worden: t het bestelmoment: wanneer moeten we bestellen? t de leveringstermijn: binnen welke periode zal er geleverd worden? t de bestelgrootte: hoeveel zullen we tegelijk bestellen?
1 Bestelmoment
ve
Het bestelmoment kan vast zijn: dagelijks, wekelijks, per seizoen, elke nacht. Dat wordt periodiek bestellen genoemd. Het bestelmoment kan variabel zijn naargelang van de behoeften. Dat wordt continu bestellen genoemd.
ef
Bij een periodieke voorraadaanvulling zal het bedrijf een relatief grote voorraad aanhouden om een voorraadbreuk te vermijden wanneer er plots een hoge vraag is. Bij continu bestellen zal de onderneming een bepaalde drempel vooropstellen waaronder de voorraad niet mag zakken. Bij het bereiken van die drempel, de minimumvoorraad, wordt automatisch een bestelling geplaatst.
pr o
De maximumvoorraad is de grootste hoeveelheid voorraad die een bedrijf wil aanhouden. De minimumvoorraad is de kleinste hoeveelheid voorraad. In principe mag de voorraad niet onder deze limiet zakken. Voorraadverloop bij maandelijkse bestelling Voorraadniveau
Maximum voorraad
Minimum voorraad
30 dagen
Tijd in werkdagen
De h@ndel en wij 6.1
25
Voorraadverloop bij dagelijks bestellen Voorraadniveau Maximum voorraad
Minimum voorraad
2
3
Tijd in werkdagen
ie
1
rs
De bestelfrequentie is gelijk aan de voorraadrotatie: het aantal keer dat de voorraad vernieuwd wordt of het aantal keer dat de voorraad herbesteld wordt.
ve
Alle voorraden die fysiek in het magazijn aanwezig zijn, worden de technische voorraad genoemd. Deze voorraad is niet gelijk aan de economische voorraad. Tot de economische voorraad behoren alle voorraden waarmee een onderneming risico loopt, ongeacht de plaats waar ze zich bevinden. Stel dat een onderneming goederen aankoopt in Azië en ze naar Antwerpen laat brengen via een containerschip. De goederen zijn eigendom van de onderneming vanaf de loskade in de haven in Azië en reizen op risico van de koper. Zij behoren tot de economische voorraad van de koper.
ef
Wanneer de gemiddelde afname groter is dan gepland of de leveringstermijn langer duurt dan gepland, kan de onderneming buiten voorraad geraken. Om dit te vermijden kan de onderneming ervoor kiezen een buffervoorraad of veiligheidsvoorraad aan te houden.
2 Leveringstermijn
pr o
De leveringstermijn maakt deel uit van de onderhandelingen tussen koper en verkoper. De duur van de leveringstermijn zal de grootte van de bestelling beïnvloeden. Een korte leveringstermijn heeft het voordeel dat er sneller kan worden ingespeeld op de verkoop en de bestelhoeveelheden kleiner kunnen zijn. Bij langere leveringstermijnen zullen de aangehouden voorraden groter zijn.
3 Optimale bestelgrootte ( EOQ - Economic Order of Quantity) Omdat voorraad en opslagruimte geld kosten, is het belangrijk de optimale bestelgrootte te bepalen. De optimale bestelgrootte hangt af van de volgende factoren: t koopgedrag van de consument t een aantal specifieke kosten: tBBOLPPQQSJKT tCFTUFMLPTUFO tWPPSSBBELPTUFO t de levertijd die de leverancier stelt.
26
De h@ndel en wij 6.1
3 Berekening van de EOQ volgens het model van vaste bestelhoeveelheid voor één product Wanneer een onderneming een zeer gelijkmatige afname heeft, past een bestelsysteem waarbij op een vast moment een vaste hoeveelheid wordt besteld. We bekijken dit probleem aan de hand van een concreet voorbeeld met vaste bestelhoeveelheid en vast bestelmoment. De levertijd die de leverancier stelt, wordt buiten beschouwing gelaten.
1 Analyse van het probleem We stellen de parameters voor in symbolen:
rs
ie
Gesteld dat Nougatine jaarlijks 153 eenheden verkoopt van het product R814, blikken doos in vorm van wagen. De aankoopprijs per eenheid = 6,98 EUR. De kosten per bestelling of orderkosten bedragen 20,00 EUR. De voorraadkosten worden geschat op 35 % van de aankoopprijs per eenheid per jaar. Opdracht: Bereken de optimale bestelgrootte voor dit product.
Vraag per jaar = verkoop per jaar
Cp =
Aankoopprijs per eenheid (C = cost)
6,98
Cv
De kosten om één eenheid gedurende één periode in voorraad te houden. Deze kost wordt meestal uitgedrukt in een percentage van de aankoopprijs per eenheid.
2,44
Co
Bestelkosten of orderkosten per bestelling. Aan de opmaak van een bestelling zijn kosten verbonden zoals het salaris van de aankoper en van de magazijnmeester, het ontvangen van de goederen, het verhandelen van de binnengekomen goederen enz.
20,00
TC
Totale kosten van de aangekochte voorraad
pr o
ef
ve
V=
Q
Veranderlijke Q = de grootte van een bestelling.
153
? ?
Te zoeken: EOQ = Optimale bestelgrootte = Q* Oplossing We definiëren de totale kosten (TC) van de bestelpolitiek in een functie van Q. Dan is: TC = aankoopkosten + bestelkosten + voorraadkosten.
De totale aankoopkosten zijn het aantal eenheden dat jaarlijks wordt aangekocht, vermenigvuldigd met de aankoopprijs per eenheid. Dus V . Cp De totale bestelkosten zijn het aantal bestellingen dat jaarlijks wordt geplaatst, vermenigvuldigd met de kosten per bestelling.
De h@ndel en wij 6.1
27
Het aantal bestellingen in een jaar is gelijk aan de jaarlijkse vraag gedeeld door de bestelgrootte of V Q Vermenigvuldigen we het aantal bestellingen met de orderkost per bestelling dan verkrijgen we de totale bestelkosten: V ⋅C Q o
ie
De totale voorraadkosten zijn de gemiddelde voorraad per periode vermenigvuldigd met de voorraadkosten per eenheid. De gemiddelde voorraad zijn de goederen die in het magazijn gemiddeld aanwezig zijn tijdens één bestelperiode. Er wordt aangenomen dat op het einde van de bestelperiode de voorraad nul is. Een tijdlijn maakt dit duidelijk:
Q=0
rs
Q Bestelde hoeveelheid bij begin van de periode
De voorraad is nul op het einde van de periode
ve
De gemiddelde voorraad is dus: Q+0 2
De totale voorraadkosten bedragen dus:
ef
Q .C 2 v
De totale jaarlijkse kosten in functie van de veranderlijke TC(Q) zijn dan:
)
V Q ⋅C o + ⋅Cv Q 2
pr o
TC (Q = V ⋅ C p +
Hierbij is Q > 0 want een bestelling van 0 is geen bestelling. Het extreem van deze functie vinden we door de nulpunten van de eerste afgeleide: C dTC V = − 2 ⋅Co + v 2 dQ Q
−
C V ⋅Co + v = 0 2 2 Q
C V ⋅Co = v 2 2 Q
(1) zie blz. 31
Daaruit verkrijgen we: Q=
2 ⋅V ⋅ C o Cv
= Q* (want Q > 0) = EOQ
Besluit: Q* is de optimale bestelgrootte of economic order of quantity (EOQ).
28
De h@ndel en wij 6.1
Oplossing van het voorbeeld
EOQ =
2 ⋅ 153 ⋅ 20, 00 = 50, 08 of 50 eenheden 2, 44
Nu kan ook het aantal bestelmomenten worden berekend: Aantal bestelmomenten
=
153 50
=
3,06 of 3 momenten
Dat betekent dat we bestellen om de: 365 3
=
121,66 of 121 dagen
ie
De totale kosten voor Q* of EOQ: TC(Q*) = (153 x 6,98 EUR) + (153/50) x 20 + (50/2) x 2,44 TC(Q*) = 1 067,94 + 61,20 + 61,00 = 1 190,14 EUR
rs
Noot: deze oefening kun je ook bespreken met de leraar wiskunde.
2 Berekening van de juiste waarde van Q* of EOQ
ef
ve
We voeren de formule voor de berekening van Q* in Excel in:
3 Grafische illustratie met behulp van Excel
pr o
1 Invoeren van de parameters
2 Opstellen van de tabel Aangezien we via onze berekening weten dat de optimale bestelhoeveelheid 50 eenheden is, kunnen we de grafiek tekenen rond dat optimum. Neem bijvoorbeeld het interval [20,100]. Nu kunnen we aan Q allerlei waarden geven. We vertrekken van een startwaarde van 20 eenheden en nemen een stapgrootte van 10 eenheden. Dat betekent dat er telkens 10 eenheden worden bijgevoegd.
De h@ndel en wij 6.1
29
ie
rs
In cel B6 noteer je de startwaarde, hier 20. In cel B7 noteer je de startwaarde + de stapgrootte, dus B6+10. Nu kopieer je deze formule van B8 tot B14 en krijg je de waarde Q telkens met 10 eenheden meer.
ve
Zoek de bijhorende waarden voor TC(Q). Noteer in cel C6 de volgende formule: C$1*C$2+(C$1/B6)*C$4+(B6/2)*C$3 Kopieer deze formule in de cellen C7 tot C14.
pr o
ef
Noteer in cel D6 de formule: C$1*C$2 en kopieer deze formule in cel D7 tot en met D14. Noteer in cel E6 de formule (C$1/B6)*C$4 en kopieer deze formule in cel E7 tot en met E14. Noteer in cel F6 de formule (B6/2)*C$3 en kopieer deze formule in cel F7 tot F14. Gebruik deze gegevens nu voor het maken van grafieken.
30
De h@ndel en wij 6.1
3 Grafische voorstelling Verloop van TC(Q) 1250,00
Kosten in euro
1240,00 1230,00 1220,00
TC(Q)
1210,00 1200,00 1190,00 0
25
50
75
100
Q = Hoevelheden
Bepalen van EOQ
1230,00 1220,00
Totale bestelkosten
1210,00 1200,00 1190,00
ve
Kosten in euro
1240,00
1180,00
150
rs
1250,00
125
ie
1180,00
Totale voorraadkosten
Q*
0
25
50
75
100
125
150
ef
Q = Hoevelheden
pr o
Besluit De formule (1) op blz. 28, is ook als volgt te schrijven: V Q ⋅C o = ⋅Cv 2 Q
Daaruit volgt dat in het optimum de totale bestelkosten gelijk zijn aan de totale voorraadkosten. (Hier is een klein afrondingsverschil.) De optimale hoeveelheid vind je op de as van de hoeveelheden onder het snijpunt van de krommen.
IN DE PRAKTIJK Maak deze oefening zelf in Excel.
De h@ndel en wij 6.1
31
UIT DE PRAKTIJK Carrefour Belgium werkt samen met IBO, Independent Barge Operator, om containers met nonfood-producten in eigen land te vervoeren. “85 % van de containers die o.a. vanuit het Verre Oosten aankomen in de haven reist via de binnenvaart uit Antwerpen naar ons depot in Vilvoorde”, zegt de verantwoordelijke van Carrefour.
ie
“We hebben in Vilvoorde een containerterminal van 70 000 m2 gebouwd. Het idee was om minder vrachtwagens op de route Amsterdam-Antwerpen-Brussel te hebben. Er komen nu jaarlijks 30 000 containers per boot, dat zijn er 150 à 200 per werkdag. De kosten van het alternatief vervoer bij Carrefour zijn ongeveer dezelfde als die van het wegtransport.
Opdracht
ve
rs
De boten zijn wel wat langer onderweg dan de trucks. Het neemt bijna twee dagen in beslag om met de boot van Antwerpen naar Brussel te varen, met de vrachtwagen is dat twee uur. Soms is er vertraging met het zeevervoer vanuit het Verre Oosten. Dan moeten de producten sneller in de winkels geraken, want ze staan al in de folder. Dat is de 15 % van de containers die nog via de weg reizen.” Bron: Vacature
pr o
ef
1 Moet Carrefour rekening houden met de leveringstijd van de leverancier bij het doorgeven van zijn bestelling? Verklaar. 2 Welke kosten zijn zeker opgenomen in de bestelkosten bij Carrefour? 3 Met welke kosten zal Carrefour rekening houden bij het vaststellen van het percentage voor de voorraadkosten? 4 Wat is de achterliggende idee om te kiezen voor vervoer over water? 5 Verklaar waarom het noodzakelijk is de goederen in een centraal depot op te slaan i.p.v. ze rechtstreeks naar de winkels te brengen.
32
De h@ndel en wij 6.1
