DE BUITENLANDSE HANDEL IN LAND- EN TUINBOUWPRODUCTEN

FOCUS

DE BUITENLANDSE HANDEL IN LAND- EN TUINBOUWPRODUCTEN STAND VAN ZAKEN IN 2012 Vlaamse overheid | Departement Landbouw en Visserij Afdeling Monitoring en Studie

Blik op de buitenlandse agrohandel 1.Aandeel landbouw in totale Belgische handel 2. Agrarische handel en onderdelen 3. Handelspartners 4. Belangrijkste exportproducten 5. Agrarische in- en uitvoer van de EU-27 6. Vlaamse agrohandel 7. Inflatie en wisselkoers van de euro Meer informatie

BLIK OP DE BUITENLANDSE AGROHANDEL De agrarische handel in België beleefde een goed jaar in 2012: een daling van de wisselkoers van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar en het Britse pond deden de markten heropleven, wat leidde tot meer export. De inflatie bleef vrij hoog, vooral bij de verse groenten, met een gemiddelde prijsstijging 20112012 van bijna 6%. De totale invoerwaarde voor agrarische producten bedroeg in 2012 33,6 miljard euro (+3%) en de totale Belgische uitvoerwaarde 38,4 miljard euro (+8%). Landbouw, tuinbouw en visserij hebben een aandeel van 9,9% in de totale nationale import en 11% in de totale nationale export. België vertegenwoordigt 8,2% van de totale uitvoer van landbouwproducten van de 27 EU-lidstaten samen. Vlaanderen, dat een sterk exportgerichte regio is, staat voor 82% van de nationale invoer van agrarische producten en voor 81,5% van de nationale uitvoer. Onze exportproducten zijn vooral chocolade (2 miljard euro), aardappelbereidingen (1,3 miljard euro), varkensvlees (1,3 miljard euro) diepvriesgroenten (1 miljard euro) en bier (1 miljard euro). Ook de sierteeltsector mag niet vergeten worden met een uitvoerwaarde van bijna 800 miljoen euro. Ons land haalt 62% van de agrarische import en 68% van de agrarische export uit handel met de buurlanden. Dat betekent helemaal niet dat uitvoer naar derde landen onbelangrijk is; daar liggen nog heel wat mogelijkheden tot groei. De handel met Rusland neemt verder toe voor peren (87,5 miljoen euro), varkensvlees (44 miljoen euro), perziken en tomaten. 80% van de vlasproductie gaat naar China en India (samen 75 miljoen euro uitvoerwaarde). De aardappelverwerkende industrie dringt verder door in Azië, Afrika en ZuidAmerika. De Verenigde Staten zijn onze voornaamste klant voor bier buiten Europa, ter waarde van 122 miljoen euro. Tot slot staan Belgische chocoladeproducten wereldwijd bekend als luxeproduct. In exportwaarde bekleden ze een derde plaats op wereldniveau, na Duitsland en Nederland.

Meer info vindt u op www.vlaanderen.be/landbouw/studies Vermenigvuldiging en/of overname van gegevens zijn toegestaan mits de bron expliciet vermeld wordt: Samborski V. (2013), De buitenlandse handel in landen tuinbouwproducten: stand van zaken in 2012, Beleidsdomein Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel. Depotnummer: D/2013/3214/163. www.vlaanderen.be/landbouw

1

FOCUS:

De buitenlandse handel in landen tuinbouwproducten: stand van zaken in 2012

1. AAANDEEL HANDEL IN TOTALE BELGISCHE HANDEL De Belgische buitenlandse handel groeide in 2012 lichtjes, met een totale import van 340,3 miljard euro (+1,5%) en een totale export van 347,5 miljard euro (+1,6%). Na de crisis in 2010 ging de handel er in 2011 op vooruit, waardoor de situatie naar een normaal niveau teruggekeerd is. Het totale Belgische handelsoverschot krimpt tot 7,2 miljard euro (11 miljard euro in 2011). De sector landen tuinbouw en visserij neemt een aandeel van 9,7% in de totale import en van 11,3% in de totale export.

2. AGRARISCHE HANDEL EN ONDERDELEN De totale uitvoerwaarde voor agrarische producten bedroeg in 2012 38,4 miljard euro (+8%) en de totale invoerwaarde 33,6 miljard euro (+3%). De export nam sterker toe dan de import, waardoor het agrarische handelsoverschot is toegenomen tot 4,7 miljard euro (+52%). Vooral de dierlijke producten en agro-industriële producten dragen bij tot het positieve saldo, met een overschot van respectievelijk 2 miljard euro en 1,8 miljard euro. Enkel akkerbouw vertoont een klein tekort. In de volgende jaren wordt een verdere toename van de export verwacht, nu de voedingsindustrie inzet op een omzetstijging van 5 miljard euro uit de export (Fevia, 23 april 2013). De voedingsindustrie heeft volgens het communautaire concept (dus inclusief doorvoer) een aandeel van 69% in de export en van 66% in de import (Fevia). Figuur 1: Import, export en handelssaldo van agrarische producten, België, miljard euro, 2012

45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 -5

IMPORT

EXPORT

akkerbouw

dierlijke producten

agro-industriële producten

andere producten

SALDO tuinbouwproducten

Bron: Departement Landbouw en Visserij op basis van Eurostat (Comext)

www.vlaanderen.be/landbouw

2

FOCUS:


Akkerbouwproducten België voert voor 13,2 miljard euro aan akkerbouwproducten in en voor 13,1 miljard euro uit. Dat resulteert in een klein handelstekort van 43 miljoen euro. De invoer nam met +4,6% toe en de uitvoer met +7,3%, (inclusief de inflatie, zie punt 7) . In vergelijking met 2011 valt vooral een belangrijke toename van de invoer van graan in korrel op (van een aandeel van 11,9% naar 14%). Deze groep bestaat uit gerst, tarwe, rogge, triticale, maïs, rijst, enz. De invoerwaarde van maïs nam toe van 263 miljoen euro naar 354 miljoen euro (+35%), van zachte tarwe van 543 miljoen euro naar 657 miljoen euro (+21%) en harde tarwe van 98 miljoen euro naar 155 miljoen euro (+58%). Aan de uitvoerzijde exporteert België 37% meer bietsuiker en 25% meer oliehoudende bijproducten en 4% meer chocoladeproducten in vergelijking met 2011. 63% van de uitvoer van Belgische chocoladeproducten gaat naar de buurlanden. De exportwaarde voor aardappelproducten neemt verder toe van 1,2 naar 1,3 miljard euro. Er zijn ook enkele producten, waarvan minder ingevoerd is dan in 2011: koffie (-13%), rijst (-12%) en oliën (-6%). Het negatieve saldo is toe te schrijven aan een grote invoer van allerlei oliën zoals zonnebloemolie (187 miljoen euro), palmolie (298 miljoen euro) en koolzaadolie (226 miljoen euro). Palmolie en zonnebloemolie worden als grondstof gebruikt in de voedingsindustrie bij de vervaardiging van koeken en chocolades. De cijfers weerspiegelen dus een duidelijke link tussen de ingevoerde grondstoffen en het uitgevoerde eindproduct. Koolzaadolie is een bestanddeel voor krachtvoer en in mindere mate wordt het als biobrandstof aangewend. Tabel 1: in- en uitvoerwaarden voor de akkerbouwproducten en hun aandeel, miljoen euro, België, 2012 invoerwaarde

aandeel

uitvoerwaarde

aandeel

saldo

1.956

14,8%

3.428

27,2%

+1.472

881

6,7%

2.011

15,3%

+1.130

417

3,2%

1.414

11,1%

+997

64

0,5%

29

0,23%

-35

granen in korrel

1.845

14,0%

578

4,27%

-1.267

graanproducten

2.198

16,7%

3.354

24,9%

+1.156

99

0,8%

94

0,56%

-5

3.767

28,6%

1.659

12,8%

-2.108

734

5,5%

1.190

8,4%

+456

1.859

14,1%

1.350

10,4%

-509

239

1,8%

38

0,17%

-201

13.177

100%

13.134

100%

-43

afgeleide producten waarvan: -

chocoladeproducten (pralines etc.)

aardappelen en aardappelproducten droge peulvruchten

bijproducten van granen oliehoudende producten, bijproducten en zaden suikerhoudende producten, bijproducten en gewassen overige gewassen (cacao, thee, koffie, hop, tabak in bulk) zaaigoed totaal


Dierlijke producten De totale uitvoerwaarde van dierlijke producten bedroeg in 2012 7,9 miljard euro (+3,2%) en de totale invoerwaarde 5,9 miljard euro (+1,4%). 41% van de uitvoerwaarde bestaat uit zuivelproducten en 38% uit vers vlees. Bij de uitvoer van zuivelproducten staan zuivelbereidingen op kop (508 miljoen euro) gevolgd door kaas (473 miljoen euro), magere melkpoeder (437 miljoen euro) en boter en melkvet (403 miljoen euro). Vooral vers vlees speelt voor België een belangrijke rol bij de export en het positieve handelssaldo van 2 miljard euro is uitsluitend aan deze categorie te danken. Opnieuw maakt ons land zijn reputatie als exporteur van varkensvlees waar (1,3 miljard euro). In tonnage is dat 46% van al het uitgevoerde volume aan vers vlees. Ook kippenvlees (752 miljoen euro) en rundvlees (608 miljoen euro) worden in grote hoeveelheden naar het buitenland geëxporteerd.


3

FOCUS:


De helft van de invoerwaarde bestaat uit zuivelproducten. De belangrijkste ingevoerde zuivelproducten, uitgedrukt in monetaire waarde, zijn kaas (995 miljoen euro), boter en melkvet (372 miljoen euro) en magere melkpoeder (347 miljoen euro). Voor kaas realiseert België een handelstekort van een half miljard euro. Kaas wordt voornamelijk ingevoerd uit Frankrijk en Nederland. Tabel 2:in- en uitvoerwaarden voor de dierlijke producten en hun aandeel per productcategorie, in miljoen euro, België, 2012 invoerwaarde

aandeel

uitvoerwaarde

aandeel

saldo

1.228

20,8%

3.154

39,9%

+1.926

48

0,8%

51

0,6%

+3

gedroogd en gerookt vlees

109

1,8%

97

1,2%

-12

vleesbereidingen

551

9,3%

683

8,6%

+132

slacht- en gebruiksdieren

483

8,2%

295

3,7%

-188

zuivelproducten waarvan:

2.863

48,5%

3.050

38,6%

+187

vers vlees fokdieren

-

kaas

995

16,9%

473

6,0%

-522

-

volle en magere melk

311

5,3%

349

4,4%

+38

-

boter en melkvet

372

6,3%

403

5,1%

+29

eieren

138

2,3%

153

1,9%

+15

andere dierlijke producten

162

2,7%

94

1,2%

-68

43

0,7%

43

0,5%

0

272

4,6%

277

3,5%

+5

5.897

100%

7.898

100%

+2.001

bijenhonig niet-eetbare dierlijke producten totaal


Tuinbouwproducten De in- en uitvoerwaarden voor tuinbouwproducten bedragen respectievelijk 6,0 (+1,0%) en 6,6 miljard euro (+4,7%). Het beeld blijft identiek aan 2011: diepvriesgroenten (1 miljard euro), bananen (976 miljoen euro) en sinaasappelsap (729 miljoen euro) worden in grote hoeveelheden uitgevoerd. Die drie producten vertegenwoordigen 42% van de totale export van tuinbouwproducten. De diepvriesgroente-industrie exporteerde ondanks het slechte voorjaar voor 10% meer naar het buitenland dan in 2011. De helft van de doorgevoerde bananen komt terecht in onze buurlanden. Het zijn ook vaak producten die massaal ingevoerd worden, waardoor de buitenlandse handel van tuinbouwproducten deels bestaat uit doorvoer naar heel Europa. Zo worden er voor 1 miljard euro aan bananen ingevoerd, 495 miljoen euro aan sinaasappelsap en 330 miljoen euro aan diepvriesgroenten. Ook de sierteelt is het vermelden waard als kleine, maar exportgerichte sector. In totaal wordt voor 793 miljoen euro aan planten verkocht, waarvan 195 miljoen euro aan snijbloemen. Er worden wel meer sierplanten en -bomen ingevoerd dan uitgevoerd (668 miljoen euro). Het positieve handelssaldo van de tuinbouw is grotendeels te danken aan de diepvriesgroente-industrie.


4

FOCUS:


Tabel 3: in- en uitvoerwaarden voor de tuinbouwproducten en hun aandeel per productcategorie, in miljoen euro, België, 2012

invoerwaarde

aandeel

uitvoerwaarde

aandeel

saldo

685

11,4%

660

10,0%

-25

2.212

36,7%

2.021

30,8%

-191

868

14,4%

1.432

21,9%

+564

330

5,5%

1.033

15,7%

+703

1.205

20,0%

1.476

22,5%

+271

668

11,1%

793

12,1%

+125

olijfoliën en bijproducten

60

1%

13

0,2%

-47

aromatische planten

52

0,9%

28

0,4%

-24

275

4,6%

142

2,2%

-133

6.025

100%

6.565

100%

+540

verse groenten vers fruit verwerkte groenten waarvan: -

diepvriesgroenten

verwerkt fruit sierplanten en boomkwekerij

noten totaal


Agro-industriële producten Bestrijdingsmiddelen, tractoren, werktuigen en meststoffen vormen samen de groep agroindustriële producten, met een uitvoerwaarde van 4,8 miljard euro en een invoerwaarde van 3,0 miljard euro. Voor de uitvoerwaarde is dat een stijging met 21% en voor de invoerwaarde een stijging met 7% in vergelijking met het jaar voordien. De exportwaarde voor bestrijdingsmiddelen nam toe met 4,3%. De grootste stijging van de invoerwaarde is voor rekening van tractoren (+28%). Tabel 4: in- en uitvoerwaarden voor de agro-industriële producten en hun aandeel per productcategorie, miljoen euro, België, 2012 invoerwaarde

aandeel

uitvoerwaarde

aandeel

saldo

bestrijdingsmiddelen

687

22,7%

1.391

28,7%

+704

landbouwtrekkers

491

16,3%

319

6,6%

-172

landbouwmaterieel

642

21,3%

1.213

25,0%

+571

1.199

39,7%

1.925

39,7%

+726

3.019

100%

4.848

100%

+1.829

meststoffen totaal


Andere producten Deze restgroep bestaat uit alcoholische en non-alcoholische dranken, veevoeders, vis, zeeproducten en margarine. De export nam toe met 10% en bedroeg 5,9 miljard euro. De import steeg met 5% tot 5,5 miljard euro. 40% van de totale invoerwaarde voor deze categorie en 35% van de totale uitvoerwaarde heeft betrekking op dranken. België voert vooral wijn in uit Frankrijk (583 miljoen euro of 61% van de totale invoerwaarde voor wijn) en exporteert bier naar zowat overal ter wereld (1,0 miljard euro). De export van drank is met 20,7% gestegen in vergelijking met 2011 en de import met 12,1%. De bierindustrie speelt in ons land een aanzienlijke rol en vooral Nederland, Frankrijk en de Verenigde Staten kunnen Belgisch bier wel smaken. Ook de veevoederindustrie neemt een belangrijk aandeel in van onze export, met 1,1 miljard euro of een


5

FOCUS:


vijfde van de exportwaarde in deze categorie. De import van vis (784 miljoen euro) neemt af met 5% ten opzichte van vorig jaar. Tabel 5: in- en uitvoerwaarden voor de andere producten en hun aandeel per productcategorie, miljoen euro, België, 2012

veevoeders dranken waarvan:

invoerwaarde

aandeel

uitvoerwaarde

aandeel

saldo

790

14,3%

1.163

19,6%

+373

2.363

42,7%

2.297

38,8%

-66

-

wijn

956

17,3%

130

2,2%

-826

-

bier

286

5,2%

1.053

17,8%

+767

andere oliën en vetten

286

5,2%

965

16,3%

+679

vis

784

14,2%

361

6,1%

-423

schaal- en weekdieren

741

13,4%

427

7,2%

-314

31

0,5%

26

0,4%

-5

539

9,7%

684

11,5%

+145

5.534

100%

5.923

100%

+389

andere zeeproducten producten niet elders vernoemd totaal


3. HANDELSPARTNERS België heeft verschillende exportmarkten: onze buurlanden, de EU-27 (excl. buurlanden), Europese landen die niet tot de EU-27 behoren1, de Verenigde Staten, de BRIC-landen of groeiende economieën en tot slot de overige landen. Figuur 2 en Figuur 3 geven een overzicht van de aandelen in de in- en uitvoer van de verschillende markten. Beide grafieken maken duidelijk dat onze handel vooral plaatsvindt met onze buurlanden. De invoer uit onze buurlanden blijft stabiel rond een aandeel van 60% in de totale importwaarde over de periode 2008-2012, de export naar de buurlanden daalt lichtjes van 70% naar 68%. De tweede belangrijkste landengroep voor de invoer zijn de overige landen, waaruit in grote hoeveelheden producten als rijst, koffie, chocolade en palmolie ingevoerd worden. Deze landen zijn goed voor 17% van de totale invoerwaarde. Voor de uitvoer zijn de landen van de Europese Unie (zonder de buurlanden) onze belangrijkste klant, met een aandeel van 17% in de totale uitvoerwaarde. De agrohandel met de opkomende economische grootmachten, de BRIC (Brazilië, Rusland, India, China), gebeurt op kleine schaal en vertoont een handelstekort van 526 miljoen euro, die voornamelijk in de akkerbouw ligt en te wijten is aan de import van oliehoudende zaden en koffie. De handel met de Verenigde Staten en de Europese niet-EU-landen blijft beperkt.

1

Het gaat om Noorwegen, IJsland, Zwitserland, Liechtenstein, Andorra, Kroatië, Oekraïne, Bosnië-Herzegovina, Albanië, Montenegro, Servië, Kosovo en de republiek van Macedonië (FYROM).


6

FOCUS:


Figuur 2: aandeel van verschillende landengroepen in de totale agrarische invoerwaarde, België, in %, 2012

100% 17%

90%

19%

18%

19%

19%

80%

1% 11%

1%

1%

1%

1%

13%

13%

12%

12%

61%

61%

61%

60%

62%

2% 5%

2% 5%

2% 5%

2% 5%

2% 5%

2008

2009

2010

2011

2012

70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

BRIC-landen

Verenigde Staten

buurlanden

rest EU-27 (excl. buurlanden)

andere Europese landen (niet EU-27)

overige landen


Brazilië is op wereldvlak de grootste producent van koffie. België voert voor 250 miljoen euro aan koffie in uit Brazilië. Maar Vietnam heeft in de eerste 6 maanden van 2012 Brazilië ingehaald als top-exporteur (De Tijd). De Belgische import van koffie uit Vietnam is in vijf jaar bijna verdubbeld. Verder voeren we ook heel wat soja in uit Brazilië (33 miljoen euro). België importeert voor 111 miljoen aan lijnzaad uit Rusland, dat vooral gebruikt wordt bij de productie van zeep, verven, vernissen enz. Uit India voerden we voor 83 miljoen euro aan schaal- en weekdieren in. Verder koopt België er ook rijst (27 miljoen euro) en oliehoudende bijproducten (23 miljoen euro). Uit China importeert België dan weer vis (49 miljoen euro) en dierlijk restafval (10 miljoen euro). Dat laatste wordt in heel wat sectoren gebruikt waaronder de petfood-industrie en de kosmetische industrie. De Verenigde Staten zijn een belangrijke leverancier van landbouwmaterieel (297 miljoen euro), noten (81 miljoen euro) en fruit in blik (63 miljoen euro)


7

FOCUS:


Figuur 3: aandeel van verschillende landengroepen in de totale agrarische uitvoerwaarde, België, in %, 2012

100% 90% 80%

8% 1%

8% 1%

9% 1%

9% 1%

9% 2%

16%

16%

16%

16%

17%

70%

71%

70%

69%

68%

3% 3%

1% 2%

1% 3%

1% 3%

1% 3%

2008

2009

2010

2011

2012

70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

BRIC-landen

Verenigde Staten

buurlanden

rest EU-27 (excl. buurlanden)

andere Europese landen (niet EU-27)

overige landen


De exportproducten naar Rusland zijn peren (87,5 miljoen euro), die in 2012 verder werden gepromoot door de VLAM, varkensvlees (44 miljoen euro), perziken (29 miljoen euro) en tomaten (22,5 miljoen euro). 15% van alle EU-uitvoer van fruit naar Rusland is voor rekening van België. Voor de export van varkensvlees is er heel wat concurrentie, want ook Nederland, Duitsland, de VS, Canada enz. voeren uit naar Rusland. Ons land staat in voor een aandeel van 3% van de totale waarde van het totale geïmporteerde varkensvlees in Rusland volgens de recentste FAO-gegevens voor het jaar 20102. Canada en Duitsland zijn de grootste exporteurs. De handel wordt vaak belemmerd en onder controle gehouden door blokkeringen vanwege strenge kwaliteitsvoorwaarden en traceerbaarheid. Ook werktuigen en landbouwmaterieel verkopen vlot met een exportwaarde van 89 miljoen euro. Verder haalt Belgische chocolade (25 miljoen euro) en banketbakkerswerk (28 miljoen euro) ook een aanzienlijke omzet. De uitvoer naar Aziatische landen zoals China en India bestaat vooral uit leveringen voor de textielindustrie. China is al jaren een belangrijke afzetmarkt voor vlas, dat ter plaatse gebruikt wordt in de textielindustrie (67 miljoen euro). Ongeveer 80% van de Vlaamse vezel wordt uitgevoerd naar China, waar de kwaliteit sterk gewaardeerd wordt (Knack Weekend). Daarnaast voert België ook meststoffen (58 miljoen euro), dierenhuiden en pelzen uit (20 miljoen euro) naar China. Met India is de agrarische handel kleinschaliger: enkel de uitvoer van vlas (8 miljoen euro) valt daarbij op. Er worden ook in mindere mate landbouwwerktuigen geëxporteerd. Brazilië koopt meststoffen (108 miljoen euro), mout (53 miljoen euro) en aardappelbereidingen (39 miljoen euro) aan in ons land. De Verenigde Staten nemen voor 122 miljoen euro aan bier af (+17% volgens de brouwerijsector, +21% volgens Eurostat) en zijn hiermee de vierde belangrijkste klant bij onze

2

Het FAO becijfert de totale import 2010 van varkensvlees (“pig meat”+”pork”) in Rusland op 1,92 miljard euro aan een gemiddelde wisselkoers van 1 EUR = 1,3661 CAD


8

FOCUS:


brouwers, na Frankrijk, Nederland en Duitsland. Het recentste rapport van de brouwerijsector leert dat 60% van de Belgische bierproductie geëxporteerd wordt.

4. BELANGRIJKSTE EXPORTPRODUCTEN Figuur 4 geeft de producten en productgroepen weer die een belangrijke rol spelen in de nationale agrarische buitenlandse handel. Ze vertegenwoordigen samen bijna de helft van de totale agrarische export en import. De zuivelproducten blijven de grootste categorie, met een uitvoerwaarde van 3 miljard euro en een invoerwaarde van 2,9 miljard euro. De belangrijkste afzetlanden zijn Nederland (696 miljoen euro) en Frankrijk (569 miljoen euro). De export van Belgische chocolade is sterk exportgericht, met een exportwaarde van 2 miljard euro. We moeten enkel Duitsland (3,5 miljard euro) en Nederland (2,6 miljard euro) laten voorgaan. In heel wat landen zijn Belgische pralines synoniem voor delicatesse, ook in heel wat niet-EU-landen. Frankrijk (407 miljoen euro) en Duitsland (341 miljoen euro) zijn onze belangrijkste afnemers. De diepvriesgroentesector, bijna volledig in West-Vlaanderen gevestigd, legt eveneens de klemtoon op export met een volume van 1,2 miljoen ton en een uitvoerwaarde van 1 miljard euro. 90% van de uitvoerwaarde voor diepvriesgroenten wordt gerealiseerd door export binnen Europa. Spanje, tweede uitvoerder van diepvriesgroenten, volgt met 357 miljoen euro, ver achter ons land. Duitsland (250 miljoen euro), Frankrijk (239 miljoen euro) en het Verenigd Koninkrijk (151 miljoen euro) zijn de belangrijkste afnemers. De aardappelverwerkende industrie blijft het met een exportwaarde van 1,3 miljard euro goed doen, ondanks een minder productiejaar 2012, en verwerkte 3,65 miljoen ton aardappelen tot friet en andere bereidingen. De sector is hiermee wereldmarktleider en vindt steeds meer ingang in de continenten Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Figuur 4: import- en exportwaarden voor de belangrijkste producten, België, in miljoen euro, 2012 bananen

1.079

976


687

veevoeders

790

vis

784

diepvriesgroenten

1.391 1.163 361

330

vaste biet- en rietsuiker

394 465

verse groenten

685

sierplanten

668

oliehoudende zaden

660 793

1.716

granen in korrel

432

1.845

578

aardappelbereidingen afgeleide producten van cacao

bier

1.287

-157

1.336

2.011

286

oliehoudende producten

4.000

-153 881

varkensvlees

zuivelproducten

1.033

1.459

811

2.863

2.000 IMPORT 2012

1.053

3.050

0

2.000 EXPORT 2012

4.000



9

FOCUS:


Bier overschrijdt voor het eerst de kaap van de 1 miljard euro in uitvoerwaarde. Omdat de binnenlandse consumptie gedaald is, zetten brouwerijen meer in op export. Die is met 70% gestegen in 10 jaar tijd. Japan is momenteel de sterkst groeiende afzetmarkt. De Belgische export van sierteeltproducten is de voorbije tien jaar met 81% gestegen dankzij de expertise van de Vlaamse siertelers. Onze sierteeltproducten hebben evenwel nood aan blijvende investeringen en promotie om een zo breed mogelijke doelgroep te bereiken. Nederland (300 miljoen euro) en Frankrijk (202 miljoen) zijn de belangrijkste afzetmarkten. Tabel 6: exportvolumes van een aantal exportproducten, in ton, 2010-2012 2010

2011

2012

diepvriesgroenten

1.101.268

1.143.118

1.209.731

aardappelbereidingen

1.712.581

1.703.283

1.878.666

appelen

244.969

267.901

180.609

peren

295.417

287.631

280.848

vers vlees

1.414.603

1.434.026

1.485.871

waarvan varkensvlees

692.338

676.805

683.145

chocoladeproducten

459.040

491.567

523.212

bier (in miljoen liter)

1.024

1.054

1.114


5. AGRARISCHE IN- EN UITVOER VAN DE EU-27 De landen van de EU-27 voerden samen voor 467 miljard euro aan landbouwproducten uit (zowel binnen als buiten de EU) en voor 462 miljard euro aan landbouwproducten in. België heeft een aandeel van 8,2% in de totale agrarische uitvoer van de EU-27 en staat daarmee op de vierde positie na Duitsland (16%), Nederland (15%) en Frankrijk (13%). Meer dan de helft van de agrarische uitvoer door de EU-27 komt dus uit deze vier landen. België is verantwoordelijk voor 7,3% van de totale invoerwaarde van alle landen van de EU-27 samen. Ons land komt hier na Duitsland (17%), Frankrijk (11%), het Verenigd Koninkrijk (12%), Nederland (10%) en Italië (9%). Het land met het grootste handelstekort is het Verenigd Koninkrijk met -27 miljard euro. Het grootste handelsoverschot is voor Nederland met 24 miljard euro. België rangschikt zich op de vierde plaats met 4,7 miljard euro bij de hoogste agrarische handelssaldi binnen de EU-27.

6. VLAAMSE AGROHANDEL Het Vlaamse aandeel van deze verschillende producten binnen de nationale in- en uitvoer kan ingeschat worden aan de hand van de cijfers van de Nationale Bank. Deze cijfers worden via het nationaal concept verkregen, dat verschillend is van de eerder vermelde Eurostat-gegevens en lager liggen dan de cijfers verkregen via het communautaire concept. In essentie zorgt het nationaal concept er voor om zoveel mogelijk de goederenstromen van en naar filialen van internationale bedrijven die actief zijn in ons land uit de statistieken te houden. Voor de totale handel in landbouwproducten wordt het Vlaamse aandeel in de in- en uitvoer geraamd op respectievelijk 82,2% en 81,5%. Het aandeel voor de producten uit figuur schommelt veelal tussen 80% en 100%.


10

FOCUS:


Tabel 7: Belgische en Vlaamse agrohandel voor een aantal producten en productgroepen, miljoen euro, 2012 Belgische handel invoer

uitvoer

Vlaamse handel invoer

aandeel Vlaamse handel

uitvoer

invoer

uitvoer

bananen

752

643

750

601

99%

93%


481

659

426

509

89%

77%

veevoeders

647

836

569

800

88%

96%

vis (excl. siervissen)

649

219

501

192

77%

88%

diepvriesgroenten

312

1.009

286

857

92%

85%

vaste biet- en rietsuiker

242

302

211

139

87%

46%

verse groenten

656

625

512

549

78%

88%

sierteeltproducten

327

429

287

388

84%

90%

oliehoudende zaden

1.395

149

1.388

131

98%

88%

granen in korrel

1.591

378

1.387

318

87%

84%

137

1.183

119

756

87%

64%

aardappelbereidingen afgeleide

825

1.878

712

1.498

87%

80%

(chocolades varkensvlees

producten

van

cacao

154

1.310

97

1.179

63%

90%

bier

127

867

87

770

68%

89%

oliehoudende producten

1.369

753

1.251

709

91%

94%

zuivelproducten

2.614

2.725

1.574

1.740

60 %

64%

27.407

30.443

22.537

24.798

82%

81,5%

TOTAAL

Bron: Departement Landbouw en Visserij op basis van NBB

7. INFLATIE EN WISSELKOERS VAN DE EURO Zowel inflatie als de schommelingen in de koers van de euro beïnvloeden de buitenlandse handel. De prijsstijgingen van producten en diensten zorgen ervoor dat de binnenlandse consumptie afneemt en is nefast voor de export naar landen met een lagere inflatie, omdat de Belgische producten daar als duurder waargenomen worden. De inflatie zit eveneens in de buitenlandse handelscijfers vervat. De werkelijke groeicijfers in dit focusrapport liggen in werkelijkheid steeds iets lager. In 2012 was de inflatie in ons land nog vrij belangrijk, met 3,1% voor bewerkte voedingsmiddelen (3,1% in 2011) en 3,4% voor versproducten (0,4% in 2011). De sterkste prijsstijgingen deden zich voor bij de verse groenten, die gemiddeld 6% duurder zijn dan in 2011. Meer details per product kan u terugvinden in het jaarverslag van het Prijzenobservatorium. In 2012 daalde de waarde van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar en het Britse pond. De oorzaak ligt in de schuldencrisis van de overheden: door geplande leningen aan Zuid-Europese landen komen automatisch meer euro’s in omloop waardoor de waarde van de munt gaat dalen. Dat is goed voor de export: voor buitenlandse niet-Europese bedrijven is het dan voordelig om binnen de Eurozone aan te kopen. Daartegenover remt het de invoer af, aangezien wij dan duurder aankopen in het buitenland.


11

FOCUS:


MEER INFORMATIE Dit rapport wordt jaarlijks opgesteld op basis van de gegevens van Eurostat. De resultaten kunnen niet vergeleken worden met de cijfers van de Nationale Bank van België (NBB). De NBB hanteert het nationaal concept, Eurostat gebruikt het communautaire concept. Het nationale concept is gebaseerd op eigendomsoverdracht tussen een ingezetene en een niet-ingezetene. Het communautaire concept is louter gebaseerd op het overschrijden van de landsgrens door goederen, ongeacht of dat gebeurt door een Belgisch of een buitenlands bedrijf. De handel in agrarische producten wordt opgedeeld in vijf hoofdstukken:     

Akkerbouwproducten Dierlijke producten Tuinbouwproducten Agro-industriële producten Andere landbouw- en visserijproducten

De cijfers zijn uitgedrukt in monetaire waarden. Zie hoofdstuk 7 voor meer informatie over de inflatie. Geraadpleegde bronnen               

Belgapom berichtgeving, 6 mei 2013, De Belgische aardappelverwerking groeit ook verder in 2012. De Tijd, 12 september 2012, Vietnam steekt Brazilië voorbij als grootste koffie-exporteur. De Tijd, 15 december 2012, Export van sierteelt met helft gestegen. De Tijd, 25 april 2013, Export Belgisch bier blijft stijgen. Eurostat, Comext databank, mei 2013. Fevia, 2013, Economische ontwikkeling van de Belgische voedingsindustrie in 2012. Fevia, 23 april 2013, Nederland stoot Frankrijk van de troon als grootste uitvoermarkt. Flanders Investment and Trade, 2012, Samenvatting Vlaamse buitenlandse handel 2012. FOD Economie, Prijzenobservatorium, Analyse van de prijzen: jaarverslag 2012. Knack Weekend, 8 maart 2013, Vlas heeft zeker nog een toekomst bij ons. Nationale Bank van België, 2009, Nota: herziening in de statistieken van de buitenlandse handel. Proeftuinnieuws, 10 mei 2013, België blijft koploper voor diepvriesgroenten. VILT, 6 maart 2013, Prijzenobservatorium doorziet duurdere bewerkte voeding. VILT, 3 oktober 2012, Rusland koopt steeds meer Belgische groenten en fruit. VILT, 16 december 2012, Verkoop sierteelt kent lichte heropleving in 2012.


12

DE BUITENLANDSE HANDEL IN LAND- EN TUINBOUWPRODUCTEN

Recommend Documents