CASUSBESCHRIJVING
2013 Museumkompas Lectoraat Crossmedia Business www.museumkompas.nl Hogeschool Utrecht BMC Adviesmanagement
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Inhoudsopgave Pagina 1.Beschrijving
3
1.1 Locatie
3
1.2 Wie is het Paleis het Loo?
3
1.3 Wat wil het Paleis het Loo?
4
1.4 Doelgroepen
5
1.5 Collectie
6
1.6 Publieksactiviteiten
6
1.7 Communicatie en marketing
7
1.8 Samenwerkingsverbanden
9
1.9 Archetype
9
2. De opdracht
12
2.1 Opdrachtomschrijving
12
2.2 Uitvoering van de opdracht
13
2.2.1 Museum Battle
13
2.2.2 Veldtest afstudeerproject ‘Pompey’
21
3. Impact
31
3.1 Service domein
31
3.2 Technische domein
32
3.3 Organisatie domein
33
3.4 Financiële domein
34
4. Reflectie best practices
35
4.1 Conclusies
35
4.2 Betekenis voor andere musea
36
Referenties, 37
[2]
Museumkompas
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
1. Beschrijving Paleis het Loo In het eerste hoofdstuk wordt Paleis het Loo inhoudelijk beschreven. Hierbij worden de locatie, doelstellingen, missie, collectie, bezoekers, activiteiten, inkomsten, communicatie en de betreffende archetypen besproken om een compleet beeld te vormen van het museum. 1.1 Locatie Koninklijk Park 1 7315 JA Apeldoorn T 055-5772400 F 055-5772408 E
[email protected] www.paleishetloo.nl facebook.com/hetloopalace Twitter: @Tuinenhetloo Contactpersoon: Pien Harms Zakelijk adjunct-directeur T 00 31 (0) 55 5772474 M 0031 (0) 6 19403058 E
[email protected] 1.2 Wie is Paleis het Loo? In het hart van Nederland, aan de rand van Apeldoorn, ligt het ruim 300 jaar oude Paleis Het Loo. Paleis Het Loo is het enige volledig ingerichte paleis in Nederland dat voor publiek is opengesteld. Het bestaat uit een ensemble van een laat-17de eeuws paleis met de grootste baroktuin van Nederland en een stallencomplex uit 1907-1909. Het Loo is door koning-stadhouder Willem III gebouwd als buitenverblijf en jachtslot. Veel aandacht ging uit naar de omvangrijke tuinen met de fonteinen, die dankzij het hoogteverschil in het landschap permanent functioneerden. Het complex belichaamt de politieke ambities van de Oranjes in de 17de en 18de eeuw en hun aspiraties om de Republiek onder hun leiding een machtsfactor van grote betekenis te laten zijn in het Europese krachtenspel. Sinds 1984 is dit voormalige Koninklijk Paleis na een grondige restauratie als museum opengesteld voor het publiek. In de stallen is een grote collectie rijtuigen uit het bezit van het Koninklijk Staldepartement te zien. In de zijvleugel van het paleis bevindt zich het Museum van de Kanselarij van de Nederlandse Orden waar een van de belangrijkste collecties binnenlandse en buitenlandse ridderorden en onderscheidingen te zien zijn. Ook worden er regelmatig wisselende tentoonstellingen in het museum gehouden zoals “Juliana in Beeld” (2009) en “Maxima 10 jaar in Nederland” (2011).
[3]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Het museum kent een driehoofdige leiding: een directeur-bestuurder en twee adjunct-directeuren. Een heeft een inhoudelijk takenpakket met de leiding over de conservatoren en de afdelingen educatie, behoud en beheer, registratie en bibliotheek. De andere stuurt de zakelijke poot van het museale bedrijf aan met de financiële afdeling, P&O, facilitaire dienst, tuindienst, bewaking en beveiliging. De afdeling PR & Marketing wordt aangestuurd door de algemeen directeur. De afdelingshoofden zijn met de directie verenigd in een managementteam dat een belangrijke rol heeft in de aansturing van de dagelijkse werkzaamheden. De leden van de Raad van Toezicht zijn afkomstig vanuit verschillende disciplines en worden geworven overeenkomstig een vastgesteld profiel. Zowel de museumdirectie als de Raad van Toezicht opereert conform de richtlijnen van de code voor Cultural Governance. De directie voert periodiek overleg met de Ondernemingsraad; de Raad van Toezicht doet dat incidenteel. 1.3 Wat wil Paleis het Loo?
Missie: Paleis Het Loo is een publieksgericht samenspel van paleis, tuin en museum, waar met passie de geschiedenis van het Huis Oranje-Nassau en zijn wooncultuur op een aansprekende wijze wordt getoond.
Visie: “Paleis Het Loo wil een internationaal toonaangevend museum zijn, dat met een grote verscheidenheid aan activiteiten het heden en verleden met elkaar verbindt. We willen een zo groot en breed mogelijk publiek bereiken”. Paleis Het Loo hanteert bij al zijn activiteiten de volgende kernwaarden: Extern: gastvrij, koninklijk, kwaliteit, veelzijdig, verrassend Intern: ambitie, betrouwbaar, professioneel De missie en visie zijn vertaald in zeven strategische doelstellingen die de essentie van het beleid voor de komende jaren bepalen: 1. Een aantrekkelijke dagattractie zijn met een breed aanbod waar zoveel mogelijk bezoekers zich welkom voelen, verrijkende ervaringen opdoen en graag terugkomen. Waarbij verbindingen tussen heden, verleden en toekomst worden gelegd. 2. Een hoogwaardige collectie die op professionele wijze wordt beheerd nastreven. 3. Het paleis, de stallen, de tuinen en de museumcollectie op een aantrekkelijke en toegankelijke manier presenteren. Aansprekende tentoonstellingen van hoog niveau maken. 4. Een breed scala aan evenementen en activiteiten die passen bij het museum, paleis, stallen en de tuinen organiseren. 5. Paleis Het Loo als een sterk merk positioneren om meer bezoekers en inkomsten te genereren. 6. Een aantrekkelijke werkgever die medewerkers motiveert, inspireert en talenten en capaciteiten zo goed mogelijk inzet. 7. Een financieel gezonde organisatie die op een bedrijfsmatige wijze opereert.
[4]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
De activiteiten van Paleis Het Loo voor de jaren 2013-2016 zijn gebaseerd op de missie, visie en strategische doelstellingen. De essentie van het beleid is vergroting van het publieksbereik en verbreding van het aanbod. Streven naar een toename van het bezoekersaantal van 300.000 naar 400.000 bezoekers per jaar; Het verleden, als bron van inspiratie en verwondering, relevant willen maken voor het heden; Het bestaande aanbod aan activiteiten, evenementen en tentoonstellingen zowel kwalitatief als kwantitatief willen versterken. 1.4 Doelgroepen In de visie van Paleis Het Loo staat vermeld dat ze een zo groot en breed mogelijk publiek willen bereiken. De eerste strategische doelstelling is daarbij leidend: “we zijn een aantrekkelijke dagattractie met een breed aanbod waar zoveel mogelijk bezoekers zich welkom voelen, verrijkende ervaringen opdoen en graag terugkomen”. Paleis Het Loo is al jaren aantrekkelijk voor een breed publiek waarvan veel bezoekers doorgaans niet snel ‘traditionele’ musea bezoeken. In de periode 2009-2012 bezochten gemiddeld 315.000 mensen per jaar het museum. Uit publieksonderzoek kwam naar voren dat de algehele waardering met een 8,4 hoog was en men de klantvriendelijkheid met een 8,7 beoordeelde. De gemiddelde verblijfsduur was lang vergeleken met andere musea: 150 minuten. Paleis Het Loo onderscheidt drie doelgroepen: Consumentenmarkt. Dit vormt de grootste groep van bezoekers. Twee belangrijke subdoelgroepen binnen de consumentenmarkt zijn: o
Senioren. Uit publieksonderzoek blijkt dat bijna 60% van de bezoekers van Het Loo bestaat uit bezoekers ouder dan 50 jaar. Het betreft vooral senioren die een dagje uit gaan.
o
Verblijfstoeristen. 48% van de bezoekers komt van een ander adres dan het huisadres naar Paleis Het Loo. Deze verblijfstoeristen brengen hun vakantie hoofdzakelijk door op De Veluwe, waarbij Het Loo als een van de musts wordt gezien. Het gaat veelal om gezinnen met kinderen.
Onderwijs. Jaarlijks bezoeken ruim 7500 leerlingen Paleis Het Loo in schoolverband. Scholen worden apart benaderd met mailingen, beurzen, advertenties in vakbladen en contact met digitale communities voor leerkrachten en vakdocenten. Zakelijke markt. Er is een grote diversiteit aan relaties binnen het hogere segment dat gebruik maakt van de exclusieve ruimtes van Paleis Het Loo. Door het unieke karakter en de koninklijke uitstraling bevindt Paleis Het Loo zich in het topsegment van de locatiemarkt. De relaties kiezen bewust voor de uitstraling van het paleis.
[5]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
1.5 Collectie Paleis Het Loo beheert een collectie van 160.000 objecten van uiteenlopende aard. De voornaamste collectiegebieden zijn: o
Het Paleis zelf met de tuinen, stallen, bouwfragmenten, plattegronden en het restauratiearchief
o
Schilderijen, tekeningen en prenten
o
Meubelen en interieurtextiel
o
Overige kunstnijverheid: zilver, ceramiek, klokken, serviezen, glas, lichtornamenten
o
Kleding: uniformen, kostuums
o
Memorabilia, Oranjesouvenirs
o
Historische fotografie
o
Orden, onderscheidingen en penningen
o
Handschriften, oude drukken, archivalia en historische documentatie
o
Aanspanningen, rijtuigen, sledes en historische auto’s van de Oranjes
o
De historische plantenverzameling met vele tientallen citrusbomen die vanwege hun bijzondere kwaliteit en diversiteit deel uitmaken van de Nationale Plantencollectie
De objecten worden in hun historische samenhang gepresenteerd. Het belangrijkste object in de collectie is het paleis zelf. Een aparte plek binnen het museum wordt ingenomen door het Museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden, een van de belangrijkste collecties ridderorden en onderscheidingen ter wereld. Kern daarvan vormt de verzameling Koninklijke onderscheidingen, die getuigt van de bijzondere band tussen Nederland en Oranje. De collectie van Paleis Het Loo omvat, naast de stukken die het voor de Nederlandse Staat beheert, omvangrijke bruiklenen van onder andere HM de Koningin, het Rijk, de Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau, de Stichting tot Instandhouding van het Museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden en diverse particulieren. De collectie wordt jaarlijks uitgebreid door schenkingen, aankopen en langdurige bruiklenen. Een belangrijke financier is de Stichting ’t Konings Loo, een onafhankelijke steunstichting die met 200 vrijwilligers de winkel exploiteert, rondleidingen verzorgt en meehelpt in het onderhoud van de tuinen. Online is de collectie op diverse plekken te vinden. Naast de eigen website kunnen geïnteresseerden onder meer op de sites van Collectie Gelderland, de Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau, de Vereniging Rembrandt en op het project Delfts Aardewerk door de collectie bladeren. Op een aantal van deze platformen is ook ruimte voor discussie rondom objecten. Dit levert soms waardevolle informatie op. 1.6 Publieksactiviteiten Een belangrijke activiteit van Paleis Het Loo het afgelopen jaar was de realisatie van de interactieve presentatie ‘Nederland & Oranje, vijf eeuwen samen’. Op 14 oktober werd deze nieuwe multimediale‘aanwinst’ geopend in de Stallen. Dit project werd mogelijk gemaakt door een aanzienlijke [6]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
gift van de BankGiro-Loterij. Nederland & Oranje’ geeft bezoekers informatie over de betekenis van de Oranjes (monarchie en stadhouderschap) in de geschiedenis en het staatsbestel van Nederland. De
Tijdlijn maakt het mogelijk de geschiedenis van Oranjes naast de geschiedenis van Nederland te bekijken, zodat duidelijk is hoe deze twee elkaar hebben beïnvloed. De vijf touch screens vertellen over de Nederlandse geschiedenis en over de rol van de Oranjes hierin, van Willem van Oranje tot en met koningin Beatrix. Daarnaast geven de vier Thema’s een beeld van het ontstaan van het stadhouderschap en de monarchie, de levens van de Oranjes, hun betrokkenheid bij de maatschappij en het vorstelijk vertoon. Elk thema begint met een introductiefilmpje waarin het thema wordt toegelicht. Vervolgens kan de bezoeker extra informatie opvragen in de vorm van teksten en afbeeldingen. Ook kunnen bij elk thema spellen worden gespeeld. Extra’s zijn de Oranje-stamboom en de kaart met alle Oranje-paleizen. Het doel is daarmee bereikt: de presentatie is een bron van informatie voor de bezoekers van Paleis Het Loo. Dit geeft meer diepgang aan een bezoek aan Het Loo als paleis van de Oranjes.
In en rond het paleis worden verschillende activiteiten en evenementen georganiseerd, zowel door Paleis Het Loo zelf als door externe partijen. Een greep uit de activiteiten zijn: de prinsen en prinsessendagen, het openluchtconcert, ballons boven het Loo, spirit of winter, kinderfeestjes en kerst op het loo. Ook neemt Paleis Het Loo deel aan het Museumweekend en monumentendag. Vanuit de pr en marketingactiviteiten is Paleis het Loo onder andere deelnemer van de Libelle beurs, de Kwekerijdagen Bingerden, Uitmarkt Amsterdam, 50+Beurs, Margriet Winter Fair, en de vakantiebeurzen in Essen en Antwerpen worden gerealiseerd. De vakbeurzen worden veelal volledig door de afdeling PR & Marketing bemenst. 1.7 Communicatie en marketing Begin 2011 heeft Paleis Het Loo een nieuw marketingbeleid geformuleerd voor de komende jaren. De inzet is de vergroting van de bezoekcijfers en de intensivering van het gebruik van het museum door de zakelijke markt. Centraal staat het positioneren Paleis Het Loo als een sterk merk. Dit doen ze door:
[7]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
―
Museumkompas
Veel contactmomenten met geïnteresseerden via traditionele middelen zoals posters flyers en advertenties, free publicity, landelijke media en online media.
―
Een online strategie middels een nieuwe website en andere digitale media zoals Mijn Gelderland en Google Art.
―
Digitaal klantenbestand opzetten waarmee bezoekers en belangstellenden geïnformeerd worden over activiteiten en producten om herhaalbezoek te stimuleren.
―
Imago bewaken door strategische samenwerkingspartners te zoeken.
―
Productlijn in samenwerking met commerciële partners ontwikkelen die in de paleiswinkel en winkels verkocht kunnen worden
Online Op Google wordt er per maand meer dan 18.000 keer gezocht op “paleis het loo” en meer dan 40.000 keer op “het loo”. Een groot deel van deze zoekopdrachten vertaalt zich in een bezoek aan paleishetloo.nl. De website geeft daarmee een belangrijke eerste indruk voor veel mensen. De website bevat vooral algemene informatie en laat een deel van de collectie zien. Ook is er een speciale mobiele website. Door het sturen van een e-mail kunnen bestellingen geplaatst worden in de ‘webshop’. De aanleiding voor het werken aan een nieuwe digitale strategie is de staat van de huidige website. De website is verouderd en de wens bestaat om deze te vervangen door een nieuwe site die in 2013 gerealiseerd zal worden. Op sociale media springt vooral de aanwezigheid van de tuinen op Twitter in het oog. Er wordt enthousiast gesproken over alles wat er in de tuinen gebeurt en er worden vragen van geïnteresseerden beantwoord. @TuinenHetLoo heeft ruim 900 volgers. Kleine activiteiten, zoals de Prinsessendagen, worden vooral op de eigen website aangekondigd. Grotere evenementen worden veelal met een eigen website, in een eigen stijl, gericht op de specifieke doelgroep van het evenement, in de markt gezet.
Op Facebook bestaat een fanpage met foto’s, video’s en nieuws, die niet door Het Loo wordt beheerd en waarschijnlijk door een enthousiaste fan wordt onderhouden. Opvallend is dat er weinig over Paleis Het [8]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Loo te vinden is op sociale netwerken zoals Foursquare en Instagram, waar het gaat om het direct delen van belevingen. De slechte mobiele dekking op delen van het terrein en in het paleis en het ontbreken van een publiek toegankelijk Wifi netwerk zijn hier waarschijnlijk de oorzaak van.
Regelmatig genereren tentoonstellingen en evenementen landelijke en regionale televisieaandacht in programma’s als Blauw Bloed (EO), RTL Nieuws, NOS Journaal, SBS Hart van Nederland en Shownieuws, RTL Koffietijd, Een Vandaag (TROS/AVRO) en Opium (AVRO). Het aantal bezoekers van de website is in 2011 gestegen van 300.000 naar 360.000. In ruil voor free exposure werden verschillende kortingsacties en joint-promotions opgezet met voor Paleis Het Loo interessante partners. Door middel van kortingen op de entreeprijs, barterdeals of give-aways konden samenwerkingen worden opgezet met o.a. Stichting Museumkaart, Nuon, de Nederlandse Spoorwegen, Super de Boer, Prins Bernhard Cultuurfonds en Stayokay 1.8 Samenwerkingsverbanden Paleis Het Loo werkt nauw samen met Cultuurwijzer, het cultuureducatie-loket van de gemeente Apeldoorn, en via Cultuurwijzer met andere culturele instellingen in Apeldoorn en Gelderland. Voor de komende jaren wordt gewerkt aan een gezamenlijk aanbod voor scholen. De komende tijd wordt de samenwerking uitgebreid naar andere organisaties, zoals andere musea, provinciale instellingen, onderwijsorganisaties en educatieve uitgeverijen. Een van de doelen daarin is om de educatieve programma’s van het museum in te passen in de doorlopende leerlijn. 1.9 Archetype De museumwijzer is ingevuld om te bekijken welke archetypen voor Paleis het Loo van toepassing zijn, en te bekijken welke ontwikkeling op het gebied van positionering het museum de komende jaren wil maken. De Museumwijzer is ingevuld door twee directieleden van Paleis het Loo. Opvallend was dat de uitkomsten bijna exact waren, namelijk het heiligdom in de huidige situatie en het experience center in de gewenste situatie. Customer journey heiligdom: De bezoeker die naar een “heiligdom” gaat verwacht specifieke collecties en tentoonstellingen die informatief zijn en waarbij diep op het thema of onderwerp van het museum of de desbetreffende tentoonstelling ingegaan wordt. Het museum toont zo veel mogelijk objecten en informatie [9]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
om de desbetreffende collectie zo compleet mogelijk over het voetlicht te brengen. Het is voor de bezoeker prettig wanneer er enige affiniteit of interesse in het thema is, omdat er veel gelijkgestemden naar het museum komen. Tijdens het museumbezoek kan de bezoeker genieten van de authenticiteit van de objecten, die een leerzame en verdiepende werking hebben op de belevingswereld van de bezoeker. Customer journey experience center: De bezoeker die naar een “experience centre” gaat zal vooral een plezante en ontspannende culturele middag beleven. Tijdens het bezoek zijn er relevante en vermakende attracties en activiteiten te ondervinden die aansluiten op de onderwerpen uit de tentoonstelling(en). Soms kunnen de uitgevoerde activiteiten in het museum digitaal terug gekeken worden, waardoor bezoekers ook buiten de locatie van het museum kunnen genieten. In het museum komt de bezoeker in aanraking met een diverse doelgroep, die hun eigen beleving bij het museum creëren, en allemaal bezig zijn met het ervaren van een plezierige culturele middag. Dit betekent dat Paleis het Loo zich meer een externe oriëntatie wil aannemen en een sterkere nadruk wil leggen op beleving. Op de vraag “tijdens het museumbezoek richten we ons op dit moment vooral op” werd dan ook beantwoord met “de nadruk leggen op de bijzondere objecten” (heiligdom) en op de vraag “tijdens het museumbezoek zouden we ons meer moeten richten op” werd beantwoord met “het begeleiden van bezoekers die een leuk uitje willen” (experience center). In de museumwijzer is ook aangegeven dat de ruimten van Paleis het Loo meer gericht moeten zijn op belevingen in plaats van objecten. In de toekomst willen ze draagvlak bij het publiek creëren door bezoekers te verassen met uitdagende activiteiten (experience center) en wat minder middels het aanreiken van betekenissen over de objecten (heiligdom). De ontwikkeling van heiligdom naar experience center komen dichter bij elkaar doordat Paleis het Loo wil insteken op de verhalen achter de objecten om het museum meer tot leven te brengen. Michel van Maarseveen geeft dit aan in het document … “Zowel op de website als in en rond het paleis zijn deze
verhalen grotendeels onzichtbaar. De collectie van Paleis Het Loo heeft allerlei ‘haakjes’ voor verhalen. De Koninklijke familie biedt de mogelijkheid om het hele verhaal persoonlijk te maken. Elke koets en elke kamer heeft een verhaal. Elke tafel is van iemand geweest.” De directeur is ervan overtuigd dat door met alle mogelijke elementen van Paleis Het Loo in te spelen op actuele gebeurtenissen de interesse van een groter publiek gewekt worden.
[10]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Afbeeldingen: Uitkomsten Museumwijzer huidige en gewenste situatie gevisualiseerd in spinnenweb en cirkeldiagrammen
[11]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
2. De opdracht In dit hoofdstuk zal de opdracht die het Paleis het Loo heeft gegeven aan de studenten van de Hogeschool Utrecht beschreven worden. De studenten hebben deze opdracht tijdens de Museum Battle uitgewerkt. De concepten worden in de tweede paragraaf van dit hoofdstuk beschreven. 2.1 Opdrachtomschrijving Inleiding Het aantrekkelijker en toegankelijker maken van Paleis Het Loo is een van de doelstellingen voor de komende jaren. Daarbij wordt specifiek gekeken naar het aantrekken van gezinnen en kinderen. Paleis Het Loo probeert al op verschillende manieren kinderen aan te trekken. De bestaande prinsessendagen zijn een groot succes en trekken veel kinderen. De speciale kinderaudiotour en de speurtochten door paleis, tuinen en stallen worden veelvuldig gebruikt. Toch blijkt dit nog onvoldoende te zijn om op een structurele basis meer gezinnen met kinderen te trekken. Paleis Het Loo is daarom op zoek naar manieren om het bestaande aanbod te verrijken en het Paleis met nieuwe activiteiten aantrekkelijker te maken voor kinderen. Gedacht wordt aan speelgoed gebaseerd op de collectie, een aparte kinderopstelling en meer dieren op het Loo. Vooral het laatste zal voor veel jonge, maar ook volwassen bezoekers het paleis letterlijk en figuurlijk verlevendigen. In het verleden waren dieren een vanzelfsprekende verschijning rond het paleis, daar getuigen de pauwen op het stallencomplex nog altijd van. Ze zullen in de komende beleidsperiode in samenwerking met o.a. de Stichting Zeldzame Huisdierrassen de paarden in de stallen en de weide terugbrengen, de volière met exotische vogels van Willem V reconstrueren en historisch veerassen en pluimvee tonen. Deze toevoegingen voor gezinnen worden opgenomen in het educatief programma. Opdracht De vraag luidt: op welke manier kan Paleis Het Loo aantrekkelijker worden voor kinderen van 6 t/m 12
jaar? Neem als uitgangspunt dat het bijdraagt aan de historische beleving tijdens het museumbezoek en dat kinderen een verrijkende ervaring opdoen (“een dag wanen in een bewoond koninklijk paleis ”). Het is geen vereiste om het speelgoed- en/of dierenthema in het concept te verwerken. Jullie zijn vrij om alternatieven te bedenken. Zorg ervoor dat het concept past binnen het verhaal van Paleis Het Loo waarmee het bestaande aanbod permanent verrijkt wordt. Hierbij kunnen traditionele aspecten net zo goed een rol spelen als nieuwe multimediale innovaties, zolang het maar past bij het verhaal van Paleis Het Loo. Het concept moet er voor zorgen dat er meer kinderen naar het Paleis komen. Daarbij is het ook de bedoeling dat de vorm en inhoud van het concept gebruikt kan worden in de communicatie naar buiten. Houd hier ook rekening mee en geef aan op welke manier de toevoegingen aan het aanbod in de markt gezet kunnen worden.
[12]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
2.2 Uitvoering van de opdracht In totaal hebben vijf groepen tijdens de Museum Battle aan de opdracht van Paleis het Loo gewerkt. Het waren allemaal studenten van de afstudeerrichting “Creatieve Industrie”. 2.2.1 MuseumBattle
Groep 1 “De verloren schat uit de verboden kamer” Een interactief samenspel (game) door het paleis en de tuinen tussen kind en paleis dat de geschiedenis van het paleis ontrafelt. Het kind is prins(es) die tijdens het spelen het schilderij waar ongelooflijk veel waarde aan wordt gehecht vernield in veel stukjes en vlucht naar de stallen om zich te verstoppen voor de lakei. Het keukenmeisje Pien heeft het gezien en de stukjes opgeraapt, maar is deze onderweg verloren waardoor de stukjes door het hele paleis liggen. Taak aan de prins(es) is om deze stukjes terug te vinden en het schilderij weer in elkaar te zetten waarna hij te horen krijgt dat het keukenmeisje dat hem hielp in het complot zat. Dit gaat als volgt: 1. Het kind krijgt uitleg in de gang onder de koningstrappen waar een scherm staat. De uitleg houdt in dat het kind zoveel mogelijk puzzelstukken moet zoeken. Dit is expliciet zonder tijd om er voor te zorgen dat ook de ouders rustig mee kunnen lopen en kunnen kijken. 2. Het kind loopt nu door te tuinen op zoek naar puzzelstukken. Er liggen bijvoorbeeld stukken bij de fonteinen, maar ook bij andere karakteristieke onderwerpen. 3. Bij elk van deze “puzzelstukken” hangt een RFID lezer die er voor zorgt dat wanneer jij een stukje gevonden hebt, dat het wordt opgeslagen in de database voor later gebruik. Tevens hangt er een kort stukje tekst om het kind/ouders van informatie te voorzien. Bijvoorbeeld: “Dit is de favoriete fontein van Willem III”. 4. Dit onderdeel is nooit voorbij. Mocht het kind op later tijdstip nog een keer in de tuin komen kan hij nog steeds op zoek naar stukjes. Het schilderij kan in elkaar gezet worden in de verboden kamer. Dit is een kamer in het paleis waar boven staat dat het de verboden kamer is. Dit is voor het kinds extra spannend omdat hij/zij dan weet dat hij op een plek komt waar hij niet mag komen. 1. Het kind komt de kamer binnen en ziet een tussenschot met zowel links als rechts een beamer en kinect. 2. Het kind gaat voor het scherm staan en krijgt de mogelijkheid om met een kinect het schilderij met de gevonden puzzelstukken in elkaar te zetten.
[13]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
3. Als dit gelukt is komt de koning in beeld die verteld dat het een groot complot is. Het keukenmeisje is van begin af aan aangesteld geweest om jou in de gaten te houden. Omdat de koning supertrots is op jou zal hij jou kronen tot koning. 4. De koning verwijst jou door naar de troon. Die is om de hoek. Er staat een schot tussen beamer en troon om voor extra rust te zorgen. 5. Je mag nu op de troon gaan zitten waar je een foto kunt maken. Het kind zit in gewaad op de troon en haalt zijn bandje langs een scanner om de foto te maken. Deze wordt direct aan het profiel gekoppeld zodat ze thuis deze foto kunnen downloaden. Naderhand kan er online een game gespeeld worden in de “verboden kamer”.
Groep 2 “Verrassend koninklijk” In het concept van groep 2 zijn ze uitgegaan van de kernwaarden “Verrassend koninklijk”. In dit concept is het mogelijk om als familie verhalen van het paleis te weten te komen via Lakei Lodewijk. Het avontuur begint al bij het bestellen van de e-tickets via de website van Paleis het Loo. Dan wordt je vervolgens persoonlijk uitgenodigd door de koning dat krijg je thuis opgestuurd. Vervolgens ontvangt ieder bij de entree een zegelring die te gebruiken is in en buiten het museum bij betreffende tafellopers. Kinderen krijgen daarnaast ook een zakje mee waar ze later meer informatie over ontvangen. Door je in te loggen met een zegelring (met RFID chip) aan de tafelloper, die in de verschillende kamers van het paleis staan start Lodewijk zijn verhaal. Bijvoorbeeld dat de kleur rood erg duur was en werd gemaakt door handgeplukte cactus luizen. Zo heeft iedere kamer een eigen verhaal. Tegelijkertijd is Lodewijk oud en vergeetachtig. Daardoor verliest hij weleens spullen. Kinderen krijgen daarom een zakje mee met attributen die ze terug moeten leggen in het museum.
[14]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Groep 3 Koningshuis sparen aan de hand van Amalia “We brengen de passie van de medewerkers van Paleis ’t Loo over op kinderen door ze met items & games (interactief) kennis te laten maken met het dagelijkse leven van een vorst op ’t Loo. Aan de hand van een rondleiding door Amalia nemen we de kinderen mee langs de dagelijkse hobby’s van het koningshuis.” Voorafgaand aan het bezoek, is het mogelijk om poppetjes (speelfiguren) te sparen, waarmee de kinderen kunnen spelen in hun zelfgemaakte Paleis Het Loo. Deze poppetjes worden geproduceerd door Playmobil en zij vormen samen de Koninklijke familie. Het is mogelijk om deze speelfiguren te sparen via bijvoorbeeld: de VVV in Apeldoorn, bij de campings en bungalowparken in de buurt van Paleis Het Loo of bijvoorbeeld pretpark Koningin Juliana Toren. Door middel van het verzamelen van de speelfiguren hebben kinderen al verschillende leden van het koningshuis en hebben ze vooraf al een positieve ervaring met Paleis Het Loo. Ze worden door middel van de verzameling nieuwsgierig naar deze personen en het speelpaleis. Dit stimuleert hen om naar het museum te gaan en zo echt kennis te maken met de Koninklijke familie. Amalia zal de kinderen en hun families spelenderwijs rondleiden, en daarbij vertellen over haar familie. Aan het eind kunnen de kinderen bij Amalia aanschuiven voor een heerlijk diner. Als de kinderen binnenkomen in het museum, dan krijgen ze een tas – de buidel – met daarin allerlei attributen. Deze attributen kunnen allemaal worden hergebruikt. De kinderen moeten deze attributen inwisselen op verschillende locaties op Paleis Het Loo. In ruil voor het inleveren van deze attributen kunnen de kinderen munten (Loorijnen) verdienen en spelletjes doen. Op de Loorijnen wordt op de voorzijde het gezicht van de betreffende persoon uit het Koningshuis afgebeeld. Op de achterzijde zie je het voorwerp dat bij de persoon hoort. Op deze manier zien de kinderen ook later (wanneer ze bij de volgende opdracht bezig zijn), nog wie bij welk voorwerp hoort. Aan het eind van de ontdekkingstocht is de buidel leeg en hebben de kinderen een volle portemonnee. Met deze volle portemonnee kunnen ze aan het einde van hun bezoek bij de kassa hun eigen Paleis het Loo kopen. Dit is een knutselpakket van karton, dat de kinderen thuis heel eenvoudig zelf in elkaar kunnen zetten en in kunnen kleuren.
[15]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
1. Koets & Pubiek: Bij deze activiteit is het de bedoeling dat je gaat zwaaien. Als je de koets binnenstapt, begint er een rit langs het publiek. Vanuit de koets zie je het publiek dat op schermen naast de koets wordt geprojecteerd. Het publiek wordt uitbundig als je zwaait, maar als je niet zwaait, wordt het publiek ook minder enthousiast. Door middel van een kinect wordt gedetecteerd hoe veel er gezwaaid wordt. 2. Versier je eigen tas: Op de tas die de kinderen krijgen staat een kleurplaat gedrukt. De tas is van katoen gemaakt, zodat er makkelijk op gekleurd kan worden. Met stift en kleine decoraties kunnen de kinderen de tas helemaal opfleuren. Dit kan eventueel gekoppeld worden aan het kindermenu in het restaurant. Wanneer de bezoekers een kindermenu bestellen, dan ontvangen zij hierbij een aantal textielstiften. Tijdens de maaltijd kunnen de kinderen de tas dan versieren!
3. Etiquette: Bij het inleveren van de lepel krijgen de kinderen de mogelijkheid om een paar van de gebruiken bij het diner van een Koninklijke familie te leren. Onder begeleiding van personeel in karakter wordt humoristische wijze geleerd hoe de kinderen netjes dienen te eten volgens de tijdsgeest van toen. 4. Memory met dieren: Het is de bedoeling om een grote tafel met een touch-screen neer te zetten waarop de kinderen het memory spel kunnen spelen. De dieren die in het spel voorkomen bestaan uit dieren waarop gejaagd wordt en waarmee men jaagde.
[16]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Begeleidende brief:
[17]
Museumkompas
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Groep 4 Acteurs en social media
WHY
100.000 bezoekers extra
HOW
Door te switchen van type museum (van heiligdom / kennishuis naar experience centre).
WHAT
- Acteurs die het leven van toen naspelen (ik-vorm, verschilende perspectieven “butler”) - Normen en waarden van toen overnemen - Eten en drinken verkopen in de stijl van toen - Manier van schrijven in oude stijl - facebook / twitter / bordjes (“gij snodaard”) - Per jaargetijde een andere tentoonstelling - Muziek / geluiden uit die tijd - Kinderen laten ervaren hoe het was om vroeger kind te zijn - De keuze geven of je naar het ‘normale’ of het ‘oude’ toilet wil - Onderscheid maken tussen kind en ouder in de tour - Geschiedenis naspelen (nabootsen van situatie in het paleis) - Mensen sporten van vroeger laten doen - Site aanpassen aan de missie - Meer beeldmateriaal (impressies) - Goede en uitnodigende content (aanspreekbaarheid) - Karakters of personages uit het paleis communiceren ook naar buiten - Twitter - Facebook
[18]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Groep 5 Interactief spel Deze groep heeft een interactief spel bedacht waarbij het gezin als gezamenlijk team vragen beantwoordt, waarbij ieder teamlid individueel een op leeftijd toegespitste vraag moet beantwoorden. Deze vragen leveren punten op, en met deze punten kan er in de souvenir shop iets worden gekocht met korting.
Scenario customer journey: Familie Janssen bestaat uit ouders Jan & Karin, zij hebben een zoon (Sam, 7 jr) en een dochter (Femke, 11 jr). Samen gaan ze naar Paleis het Loo op een zaterdagmiddag. ―
Eenmaal aangekomen en auto geparkeerd kopen ze entreebewijzen en lopen door naar de balie waar ze zich kunnen aanmelden voor het interactieve door hun namen, leeftijden en een e-mail adres op te geven. Ook kunnen ze op de foto in traditionele koninklijke kleding. Ze krijgen een speciale badge/tag device/horloge met daarin een RFID chip waar al deze gegevens op staan.
―
Ze kunnen beginnen aan hun eigen route door het museum, hierbij hanteert het museum geen vaste route. Dat maakt dat een gast zijn eigen route kan kiezen, en dat kinderen ook kunnen gaan en staan en kriskras van ruimte naar ruimte kunnen.
―
In iedere kamer van het museum is één (of zijn meerdere) touch screen(s) op een statief te vinden waar de badge gescand kan worden. Eenmaal gescand komen de vragen op het scherm te staan die relevant zijn voor de gezinsleden. De vragen hebben betrekking op interessante en leuke weetjes en feiten die je zonder het spel niet te weten was gekomen, en het wordt op een leuke manier gebracht. De interface is simpel, interactief en kindvriendelijk met een leuk personage (Willem III bijvoorbeeld, Willem van Oranje). Als de vragen goed worden beantwoord worden er punten toegekend, als de vragen fout worden beantwoord worden er geen punten toegekend.
Een alternatief voor de schermen in de kamers (bij drukte bijvoorbeeld) is een app die dezelfde functie heeft als de schermen in de kamers van het paleis. ―
Als het gezin alle kamers heeft gezien, en de vragen heeft beantwoordt worden de gegevens bij de balie uitgelezen nadat ze de badge hebben ingeleverd. De punten worden door de balie medewerker met een veer en inkt op een soort perkament gezet, tezamen met de naam van de familie als een soort certificaat. De punten kunnen ze gebruiken als korting op een item uit de souvenir shop, en de kinderen krijgen sowieso een kleine prijs als aandenken aan Paleis het Loo.
―
De familie kan met een URL op het certificaat naar een website waar zij hun foto kunnen downloaden, het algemeen klassement van alle deelnemende families en hun positie daarin kunnen bekijken en meer informatie kunnen vinden over Paleis het Loo en de door hen beantwoorde vragen. Ook kunnen ze hier nog een kleine quiz doen waarmee ze korting kunnen winnen op een volgend bezoek.
[19]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Conclusie Paleis het Loo heeft groep 2 met “Verrassend Koninklijk” als winnende concept uitgekozen. De reden hiervoor was het aansprekende concept van Lodewijk die als verteller het gezin mee neemt door het paleis, afgestemd op hun behoeften (zegelring). Ook het spelelement voor de kinderen past erg goed bij het verhaal van Paleis het Loo. Daarnaast werd het gezien als een concept dat relatief gemakkelijk toegepast kon worden. Echter, ook de andere concepten waren goed in de smaak gevallen. Dat betroffen de volgende elementen: poppetjes sparen in samenwerking met lego en op andere punten (Julianatoren), munten verzamelen, de ‘koets en zwaai’ activiteit met kinect-techniek, verlenging van de beleving met behulp van een online game.
[20]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
2.2 Veldtest afstudeeronderzoek “Pompey” Na de Museumbattle is de casus van Paleis het Loo door een student van de opleiding Communicatie & Media Design uitgewerkt in een afstudeeronderzoek (veldtest). In deze paragraaf worden inzichten uit zijn onderzoek en het ontworpen prototype toegelicht. De teksten zijn afkomstig uit de scriptie. De volledige versie van het rapport is te vinden op www.crossmedialab.nl
De onderzoeksvraag luidde: “Welk concept kan de museumbeleving van Paleis het Loo aantrekkelijker
maken en indirect zorgen voor meer bezoekers tussen de 6 en 12 jaar?” Binnen deze vraag zijn drie deelvragen behandeld: 1. Welke elementen zorgen voor een aantrekkelijkere museumbeleving bij kinderen tussen de 6 en 12 jaar? 2. Wat zijn de mogelijkheden om musea aantrekkelijker te maken? 3. Welk verhaal van Paleis het Loo is aantrekkelijk voor kinderen tussen 6 en 12 jaar? 1. Literatuuronderzoek Om antwoord te geven op de vraag: ‘Welk concept kan de museumbeleving van Paleis het Loo aantrekkelijker maken en indirect zorgen voor meer bezoekers tussen de 6 en 12 jaar?’ is literatuuronderzoek gedaan en een begrippenkader uit een gezet. Daarnaast zijn verschillende Nederlandse musea in kaart gebracht worden die door middel van praktijkvoorbeelden laten zien hoe zij hun museum aantrekkelijker maken en het bezoek van kinderen stimuleren. Musea zijn leuk, maar ze moeten wel wat te bieden hebben dat aansluit bij de belevingswereld en interesses van kinderen. Entreekosten zijn niet de kosten die bezoekers ervan weerhouden naar een museum te gaan, maar het zijn de sociale aspecten als weinig actualiteit en attractiviteit die ze er van weerhoudt. Het museum moet kinderen iets te bieden hebben. Kinderen zijn een grote groep en daarom is onderscheid maken van groot belang, want een kind tussen de 6 en 10 jaar heeft andere interesses dan een kind van 10 tot 12 jaar. Uit onderzoek van het OIG (Onderwijs Innovatie Groep) blijkt dat scholen zich bij de keuze om wel of niet naar een museum te gaan voornamelijk laten leiden door de inhoudelijke aspecten. Het museum moet leuk zijn voor kinderen en gerichte activiteiten hebben die ook aansluiten bij het lesprogramma. Verschillende onderzoeken en experimenten hebben gezorgd voor inzichten en maatregelen die kinderen stimuleren vaker een museum te bezoeken. Het gaat niet alleen om een goed programma voor
[21]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
kinderen, maar meer elementen zorgen voor interactie tussen musea en kinderen. Bezoekers in zowel school- als gezinsverband zijn aan bod gekomen en de volgende conclusies zijn te trekken: Gratis toegang en het inzetten van vervoer blijkt niet tot meer museumbezoekers te leiden. Museumbezoek in schoolverband wordt gestimuleerd als het aanbod aansluit bij de lesprogramma’s. Daarnaast vinden scholen de activiteiten die speciaal gericht zijn op kinderen erg belangrijk. Vervoer naar het museum wordt in veel gevallen verzorgd door ouders, namelijk 43%. Toegangsprijs en bereikbaarheid spelen een rol bij motivaties om niet te gaan, maar spelen geen belangrijke rol bij motivaties om wel te gaan. Scholen zijn dus bereid een toegangsprijs te betalen. Door middel van games en sociale netwerken kunnen kinderen in gezinsverband worden bereikt. Het platform mijnTIKKIT.nl is een groot succes en laat kinderen door middel van games kennis maken met musea en cultureel erfgoed. Het stimuleert tevens het museumbezoek. Musea die aansprekende en doordachte concepten voor kinderen bieden binnen hun museum, krijgen een aanzienlijk hoger aantal kinderbezoekers. De hoeveelheid manieren waarop ingespeeld kan worden om meer interactie binnen musea te creëren voor kinderen is groot. Bij elk praktijkvoorbeeld zijn elementen te zien die zorgen voor een hoger bezoekersaantal. Speciale activiteiten voor kinderen zoals een hoorcollege of speurtocht waar kinderen zowel fysiek als digitaal leren op een leuke manier werken. Door de beleving van kinderen te verbeteren kunnen ze gebonden worden aan het museum. Deze beleving is te verbeteren zodra het mogelijk wordt om meer zintuigen te gebruiken door voorwerpen aan te raken, te eten, te ruiken of bijvoorbeeld een audiotour te horen. Veel musea werken met competitieve spellen die zowel in het museum als op de website gespeeld kunnen worden. Ook kunnen al deze spellen, producten en activiteiten onder een paraplu gevoegd worden zoals bij Ridder Hoen. Kinderen vinden een complete en overkoepelende stijl herkenbaar. Interactie is belangrijk zowel op het gebied van media als fysiek tussen mensen. Het blijkt dat wanneer speciale aandacht voor kinderen geboden wordt, er meer bezoekers komen. Naast het succes van de verschillende praktijkvoorbeelden zijn er valkuilen waar rekening mee gehouden kan worden. 2. Ontwerpproces Na het literatuuronderzoek en de belangrijke begrippen te hebben gedefinieerd is het ontwerpproces begonnen. Welk verhaal wil Paleis het Loo overbrengen om te zorgen voor een aantrekkelijkere museumbeleving bij kinderen? Dat er meer gedaan moet worden voor deze doelgroep is duidelijk, maar wat wil het paleis ze meegeven? Is een aparte speelkamer waar kinderen kunnen tekenen genoeg? Of
[22]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
moet elk gezin met een Ipad door het museum? Door verschillende stakeholders te interviewen, de bestaande audiotour te doen en gezinnen te observeren, zullen inzichten gevormd worden.
Conclusies interviews: Door werknemers met verschillende werkzaamheden te interviewen is Paleis het Loo vanuit vier invalshoeken bekeken. Deze inzichten zijn de basis voor een concept dat kinderen in gezinsverband een aantrekkelijkere beleving van Paleis het Loo geeft. Door de vier werknemers van Paleis het Loo is bevestigd dat Paleis het Loo oubollig en onaantrekkelijk voor kinderen is. Hoewel de audiotour goed ontvangen wordt mist het paleis interactie met kinderen. Deze interactie zal voor vernieuwing zorgen, maar de traditie en geschiedenis moeten centraal blijven staan volgens alle geïnterviewden. Het is een jachtpaleis en bij dit paleis hoort zowel een verhaal als een sprookje. Willem en Mary vormen de rode draad, maar om actueel te blijven is het betrekken van de huidige koning Willem-Alexander en zijn gezin belangrijk. Creativiteit en meer tastbare elementen voor kinderen in gezinsverband zullen ervoor zorgen dat het paleis aantrekkelijker wordt. Of dit nu door middel van een speeltuin, speurtocht, knutselruimte of applicatie gebeurt, ligt voor de geïnterviewden niet vast. Door goed naar de verhalen en ruimtes te kijken kan een oplossing bedacht worden die kinderen een actieve en interessante ervaring oplevert. Daarnaast is de communicatie belangrijk en zal zowel in het paleis als op de website meer aandacht aan de jongere doelgroep besteed moeten worden.
Analyse huidige audiotour: De tweede onderzoeksmethode in de ontwerpfase was een analyse van de audiotour. Hierbij is in de huid van de kinderen gekropen. Welke stukken kunnen beter? Is de tour te lang? Voegt het iets toe aan de beleving van kinderen? Op deze vragen kan antwoord gegeven worden nadat de tour zelf ondergaan is. Het verhaal en de gevoelens tijdens het testen van de audiotour zijn genoteerd. Vervolgens heeft de test met de audiotour meer inzicht en deels antwoord gegeven op de vraag: Met welke boodschap wil Paleis het Loo kinderen tussen de 6 en 12 jaar bereiken? De speciale audiotour voor kinderen is naast de prinsen- en prinsessendagen vrijwel de enige en grootste kindervoorziening die Paleis het Loo biedt. Deze tour vertelt de geschiedenis van het paleis en geeft toelichting bij bijzondere elementen. De tour wordt verteld door Willem 0, dit is de knecht van het paleis die voor een dag de tour overneemt van de saaie volwassen tourgids. Willem is een beetje gemeen en dol op kinderen. Vooral kinderen van Koninklijke afkomst ‘lust’ hij graag. Samen met Willem ontdekken kinderen het paleis en door de geluiden en afwisseling is de audiotour voor kinderen vergelijkbaar met een hoorspel.
[23]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
De tour is al verouderd, maar het verhaal blijft leuk en zorgt voor meer verbeelding bij kinderen. Er zijn veel positieve reacties gekomen van bezoekers, maar de tour is niet voor iedereen geschikt. Zo vinden christelijke scholen de tour soms wat brutaal en ouders hebben weleens geklaagd over de gemene en soms zelfs pedofielachtige manier van spreken van Willem tijdens de audiotour. De tour kent een aantal punten die verbeterd kunnen worden. Zo moet erg goed gekeken worden naar de nummers, want wordt er één gemist dan kan verwarring ontstaan en haken kinderen dan vaak af. Op bepaalde momenten wordt gevraagd om naar buiten te kijken, alleen zou een luisteraar het liefst ook naar buiten gaan. De tour is voornamelijk binnen. Om de beleving compleet te maken zijn beelden ideaal. De audiotour vertelt op een leuke en actieve manier, maar kamers waar niet meer dan een tafel te zien zijn, worden daardoor niet aantrekkelijker voor het oog. Tot slot is de beleving erg individueel en mist de luisteraar de beleving in gezinsverband. De audiotour is een goed element die kan bijdragen aan de beleving van kinderen. Door hier een groepsaspect en meer interactie aan toe te voegen kan het een succesvolle gezinsbeleving worden.
Observatie doelgroep: De derde onderzoeksmethode in de ontwerpfase was de observatie. Door twee maal kinderen te observeren in gezinsverband is het gedrag en de houding vastgelegd tijdens het bezoek aan Paleis het Loo. De observatie zal direct en ongestructureerd plaatsvinden. Deze kwalitatieve manier van onderzoeken is erg nuttig, omdat het begrip museumbeleving centraal staat en bij observeren het gedrag in kaart wordt gebracht dat dicht bij de beleving staat. De twee gezinnen die geobserveerd werden zijn willekeurig gekozen. Het observeren verliep op tijd en na verschillende minuten is het gedrag van het gezin beschreven. Naar aanleiding van de observaties is een customer journey map ontwikkeld die de huidige museumbeleving in kaart brengt. Belangrijke momenten staan omschreven en laten de ‘reis’ zien die in dit geval moeder en haar twee dochters maakten.
[24]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Tijdens de observatie werd duidelijk dat een tweede bezoek niet aantrekkelijk is voor kinderen tenzij er een andere route zou zijn. Vooral het mooie weer zorgt ervoor dat kinderen liever naar buiten willen. Wat “Jelle” bijvoorbeeld leuk vindt, zijn de dieren die binnen te zien zijn. Samen met zijn vader vermaakt hij zich, alleen had hij nog meer plezier gehad als hij de IPad kon gebruiken voor foto’s en spellen. De tijdelijke tentoonstelling is een groot succes en de geobserveerde moeder gaat met haar twee dochters een kijkje nemen. De kinderen maken veel foto’s en delen met elkaar wat ze mooi vinden. Op het terrein en in de tuin is genoeg ruimte voor een korte pauze. Zodra kinderen al een tentoonstelling hebben gezien, zijn ze sneller afgeleid en is concentreren in het paleis lastiger. De meisjes merken op dat bordjes slecht leesbaar zijn en wederom maken de kinderen veel foto’s. Kleine details en dieren in het paleis trekken de aandacht, maar het liefst willen ook zij naar buiten. Kinderen hebben meer actie nodig en willen zelf creatief bezig zijn. De huidige museumbeleving is niet interactief, want er is geen wisselwerking te zien tussen kinderen en het museum. Daarnaast komt duidelijk naar voren dat kinderen in gezinsverband geen verhaal meekrijgen als ze de audiotour niet nemen. De geschiedenis en dan met name de verhalen van toen worden niet overgebracht op de bezoekers. Voor een aantrekkelijkere museumbeleving is dit belangrijk. Na het literatuuronderzoek en de inzichten die zijn opgedaan met behulp van de interviews en de observatie kunnen de voorwaarden en richtlijnen vastgelegd worden. Aan de hand van deze voorwaarden en richtlijnen wordt een concept gecreëerd. Het kind in gezinsverband staat centraal Kinderen binnen de leeftijdsgroep 6 tot en met 12 jaar Zowel op een fysieke als digitale manier zal het concept betrekking hebben Een applicatie zal de digitale manier vervullen De applicatie kan zowel thuis als op het paleis gedownload worden Meer zintuigen dan alleen de ogen moeten worden gebruikt door kinderen Het concept zal een competitie/spel element bevatten De paleistuinen worden erbij betrokken Koning Willem III & Mary (17e eeuw) staan centraal Kleine details uitlichten voor kinderen Humor is een element binnen het concept Gezellig dagje uit staat centraal Niet langer dan 45 minuten de stijlkamers bekijken Het concept hoort bij het paleis en zal hier een passende plaats in vinden, bijvoorbeeld door middel van dezelfde huisstijl. • Dieren trekken de aandacht en kunnen kinderen vermaken. • Koning Willem-Alexander, Maxima en hun dochters zijn actueel. [25]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
• Evenementen spelen een grote rol. • Tentoonstellingen zullen wisselen en zijn ook voor kinderen interessant. • Eten op het paleis kan meer aansluiten bij de geschiedenis. • Bestaande speurtochten en de audiotour terug laten komen in een nieuwe applicatie. • Inhaken op het Multimediaal centrum dat er volgend jaar komt over de drie koningen die Nederland bouwden. • Inhaken op de bestaande multimediatafels die in de stallen informatie bieden. • Foto’s maken is een groot succes bij kinderen. • Speciale website of platform voor kinderen. 3. Concept Op basis van literatuur- en observatieonderzoek is een prototype ontwikkeld bedoeld voor de jonge bezoekers van Paleis het Loo. Dit prototype dient als ontwerp voor een applicatie die geschikt zal zijn voor kinderen in gezinsverband en werkt op de Iphone en Ipad. Daarin worden verschillende verhalen, personen en museumstukken verwerkt. Willem van Oranje, de overgrootvader van Willem III, had een jachthond die Pompey heette. Deze jachthond was zijn grote vriend en heeft Willem van Oranje geholpen en bijgestaan in tijden van oorlog. Pompey was zo trouw en lief dat hij Willem van Oranje zelfs heeft gered van de dood. Dit gebeurde begin september 1572 toen Willem van Oranje in de stad Bergen in België zijn kamp had opgebouwd. De 80-jarige oorlog was in volle gang en toen op 11 september zijn kamp werd overvallen, gebeurde dit in een tempo waar geen van zijn lijfwachten tegen opgewassen was. Gelukkig was Pompey er en is de hond gaan blaffen en op het hoofd van Willem van Oranje gaan staan. Dit zorgde ervoor dat Willem van Oranje op tijd kon ontsnappen en niet vermoord werd. Hij was zijn hond eeuwig dankbaar en heeft gezegd nooit meer ergens naartoe te gaan zonder Pompey. Zes jaar later ging het helaas mis, want toen Willem van Oranje na zijn lunch de trap naar zijn werkkamer opliep, werd hij doodgeschoten door Balthasar Gerards. Pompey was ontroostbaar en mistte zijn baasje enorm. De hond was zo verdrietig dat hij geen hap meer door de keel kreeg en uiteindelijk van verdriet en honger dood ging. Pompey ging niet naar de hondenhemel, maar naar Paleis het Loo. Willem van Oranje wilde het beste voor zijn familie en daarom heeft hij ervoor gezorgd dat Pompey zijn heldhaftige karakter verder voort kon zetten. Pompey zal op Paleis het Loo waken en alle prinsen, prinsessen, koningen en koninginnen helpen die na zijn baasje, Willem van Oranje, op het paleis wonen. Wat deze ooikerhond geschikt maakt is zijn heldendaad binnen de Oranje familie en daarnaast is Pompey een jachthond die als geen ander past bij jachtpaleis het Loo. De trouwe vriend is lief en kan goed met elk gezin omgaan. Uit de observaties kwam naar voren dat de meest aantrekkelijke aspecten voor kinderen van Paleis het Loo met dieren te maken hebben. Deze jachthond zorgt ervoor dat het overkoepelende concept mediumonafhankelijk is, want ook zonder een applicatie blijft Pompey overeind. Pompey is de mediumonafhankelijke factor binnen het concept en verbindt alles met elkaar. De [26]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
hond past bij kinderen, families en het paleis. Daarnaast is hij graag buiten en als kooikerhond een jachthond die thuishoort op een jachtpaleis. Pompey is overkoepelend en speciaal gericht op kinderen. Door hem wordt een oubollige en saaie beleving voor kinderen omgebouwd en aantrekkelijker gemaakt. Ook biedt dit concept tal van mogelijkheden in de toekomst, want Pompey kan overal aan gekoppeld worden.
Customer journey map concept ‘Pompey’:
[27]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Voorbeeldschermen applicatie ‘Pompey’:
[28]
Museumkompas
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Conclusie deelvraag 1 ‘Welke elementen zorgen voor een aantrekkelijkere museumbeleving bij kinderen tussen de 6 en 12 jaar?’. Op de eerste plaats werd vastgelegd dat de toegangsprijs geen invloed heeft op het bezoek van kinderen in een museum. Gratis toegang kan zelfs leiden tot een slecht imago. Attractiviteit is het tweede element en dit mist vooral bij kunstmusea. Zodra een museum de mogelijkheid biedt om actief deel te nemen, is de attractiviteit hoger voor kinderen. Vooral in gezinsverband wordt gekeken naar de voorzieningen die het museum aanbiedt. Dit hangt nauw samen met de kindvriendelijkheid, want wordt een verhaal met passie en enthousiasme aan kinderen overgebracht dan wordt dit gezien als kindvriendelijk. Leeftijd speelt hierbij een belangrijke rol en musea doen er goed aan hier onderscheid in te maken. Ook het verschil in school of gezinsverband is een element waar musea zorgvuldig mee om moeten gaan. Gezinnen willen een dagje uit en kijken eerst op de website of er voorzieningen voor kinderen zijn. Is dit het geval dan is er een grotere kans op bezoek van kinderen in gezinsverband.
Conclusie deelvraag 2 ‘Wat zijn de mogelijkheden om musea aantrekkelijker te maken?’ Zelfstandige programma’s richten zich op kinderen in gezinsverband en hebben vaak een aparte pagina voor kinderen op de website. Deze programma’s zijn altijd aanwezig en bevatten zowel spellen als speurtochten [29]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
speciaal voor kinderen. Naast programma’s zijn er musea die helemaal gericht zijn op kinderen of een kinderafdeling hebben. Zo zijn er vaak activiteiten in en buiten het museum, maar worden ook concepten met aankleding speciaal gericht op kinderen. Sommige musea kiezen ervoor om speciale tentoonstellingen voor het hele gezin of kinderen te doen. Door tijdens de schoolvakantie te richten op kinderen introduceren musea zich en is publiciteit eenvoudiger te krijgen. Ondersteunend aanbod is geschikt voor kinderen en verschillende musea bieden speurtochten, spellen of tours speciaal voor kinderen aan. Vaak is het museum niet op kinderen gericht, maar zo wordt het aantrekkelijker. De laatste categorie is de paraplu. Dit overkoepelend geheel richt zich volledig op kinderen door bijvoorbeeld een karakter in te zetten dat bekendheid en herkenning creëert. Het belangrijkste resultaat dat uit dit onderzoek naar voren kwam is dat het kiezen van een categorie moet passen bij het type museum. Om het museum voor kinderen aantrekkelijker te maken is dit van groot belang, want elk museum is anders.
Conclusie deelvraag 3 ‘Welk verhaal van Paleis het Loo is aantrekkelijk voor kinderen tussen 6 en 12 jaar?’ Op de eerste plaats werden vier medewerkers geïnterviewd en kon vastgelegd worden dat het paleis nu eenmaal saai en oubollig is voor kinderen. Toch willen ze allemaal dat de geschiedenis overgebracht wordt en dan met name het verhaal van stadhouder Willem III & Mary. Dit moet wel gekoppeld worden aan Koning Willem-Alexander, want actueel is wat kinderen aanspreekt. Naast deze personen willen ze meer creativiteit en betere communicatie met kinderen. Een aspect dat bij de audiotour naar voren komt is dat humor en op een verbeeldende manier vertellen, de aandacht van kinderen trekt. De tour is erg individueel, duurt bijna twee uur en is alleen binnen. Deze nadelen kunnen verbeterd worden en vervolgens het verhaal omzetten in een aantrekkelijkere beleving voor kinderen in gezinsverband. De bezoekers vinden het paleis mooi, maar alles lijkt op elkaar. Daarnaast is er voor kinderen weinig te doen, willen ze graag naar buiten om te spelen en vervelen zich snel. Positief is dat ze dierlijke elementen interessant vinden, kleine weetjes leuk vinden en graag foto’s maken. Aan de hand van dit onderzoek zijn voorwaarden opgesteld waar het concept aan moet voldoen. Na het beantwoorden van drie deelvragen is een concept ontwikkeld dat antwoord geeft op de hoofdvraag: “Welk concept kan de museumbeleving van Paleis het Loo aantrekkelijker maken en indirect
zorgen voor meer bezoekers tussen de 6 en 12 jaar?” Een speelse fototour met het hondje Pompey is het concept dat uitgevoerd wordt in een applicatie op de Iphone. Het gezin kan deze applicatie gebruiken tijdens hun bezoek aan het museum en wordt rondgeleid door de jachthond Pompey. Kinderen leren over de geschiedenis van de belangrijkste kamers en personen door middel van films en foto’s. De tour is niet lang en zorgt voor een actieve beleving. Daarnaast zijn de paleistuinen erbij betrokken en kunnen kinderen in ruimte verder spelen. Het spelelement zorgt voor motivatie en een beloning achteraf. De familiefoto met Pompey in een gouden lijst is het einde van de tour. [30]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
3. Impact In dit hoofdstuk zal in worden gegaan op de impact die het prototype “Pompey” kan gaan hebben in de toekomst. De impact zal geanalyseerd worden middels het uitvoeren van een Quick Scan van het Business Model van STOF. Dit business model gaat in op vier domeinen: service, technisch, organisatorisch en financieel. Vaak wordt de term business model verward met de term verdienmodel. Een verdienmodel gaat in op de vraag hoe een organisatie meerwaarde creëert. Een businessmodel beschrijft alle facetten die invloed hebben op het creëren van deze meerwaarde. De term business model heeft dus een veel ruimere betekenis. Een business model is een blauwdruk voor hoe een netwerk van organisaties wil samenwerken om waardecreatie en –behoud van de nieuwe innovatieve dienst (of product) te realiseren. Het heeft uiteindelijk als doel om de levensvatbaarheid van de dienst te analyseren. Bij museum Speelklok is de belangrijkste vraag in hoeverre het concept van de herinrichting past binnen de gehele strategie van het museum. 3.1 Service domein
Wat is het? De dienst die voor een aantrekkelijkere museumbeleving en voor meer bezoekers tussen de 6 en 12 jaar zal zorgen is een fototour met de jachthond van Paleis het Loo ‘Pompey’. Deze tour wordt gedaan met behulp van de Iphone waarmee kinderen over de geschiedenis van verschillende personen en kamers in het paleis leren. Door middel van films en het maken van foto’s ontdekken kinderen het paleis. De tour is niet lang en zorgt voor een actieve beleving met familiefoto op het einde. Het concept met de jachthond Pompey zorgt voor prikkels vooraf, laat kinderen spelen in het paleis en brengt ze samen met een mooie geschiedenis. Alle drie de elementen komen samen met Pompey en zorgen voor een aantrekkelijkere museumbeleving. Het gezin download de applicatie thuis of in het paleis. Vervolgens wordt Pompey geïntroduceerd en het verhaal van hem en Willem van Oranje verteld. Ook is een tijdlijn te zien met een overzicht van alle bewoners en de jaren dat zij op Paleis het Loo woonden. De tour begint en bij verschillende kamers moeten de kinderen het nummer dat op de bordjes staat invoeren. Pompey begint dan te vertellen over de bewoners van de kamer, gebeurtenissen die er plaatsvonden en uiteindelijk vraagt hij kinderen om een voorwerp terug te vinden en dit te fotograferen. Zodra alle kamers in het paleis voltooid zijn, wordt er een overzicht getoond van de acht foto’s en kunnen ze gecontroleerd worden. Zijn ze goed dan win je een fotolayer met zilveren lijst. Er is ook nog de keuze om een bonusopdracht met Pompey te doen. Dit is in de tuin en daar gaan kinderen op zoek naar het laatste voorwerp. Is deze gevonden en gefotografeerd, dan winnen ze een gouden fotolayer. Tot slot de familiefoto met Pompey en een leuke dag op paleis het Loo zit erop.
[31]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Aan de hand van het literatuuronderzoek kan gezegd worden dat musea aantrekkelijker worden zodra ze iets voor kinderen doen met een verhaal en passie. Hoewel Paleis het Loo een audiotour voor kinderen had, was de huidige beleving niet aantrekkelijk voor kinderen. Het model van IN10 is gedurende het onderzoek als houvast gebruikt en na de observaties kon geconcludeerd worden dat de huidige beleving niet aan het model voldeed. Het concept Pompey past beter in dit model: 1. Faciliteren wordt met Pompey gedaan door het ‘geven’ van deze speelse fototour via een applicatie die zowel thuis als op het paleis te downloaden is. Zodra Pompey ook op de website komt zal dit bezoekers prikkelen. 2. Participeren is de belangrijkste factor van het concept met Pompey. De fototour zorgt ervoor dat kinderen foto’s maken en iets tastbaars aan het doen zijn. Tegelijk leren en spelen ze zowel met de applicatie als buiten in de tuinen van het paleis. 3. Verbinden is de laatste factor en vindt plaats na de fototour. De beleving kan achteraf gedeeld worden met vrienden en familie, want de foto’s en familiefoto zijn een herinnering die is vastgelegd. De foto laat zien dat Pompey en de fototour het paleis met een gezin samenbrengt.
Voor wie? De applicatie voor Paleis het Loo is gericht op kinderen in gezinsverband. Voor hen zorgt dit concept dat de museumbeleving aantrekkelijker wordt. Het concept zorgt voor een aantrekkelijkere beleving bij kinderen tussen de 6 en 12 jaar. Uit gesprekken met Karlien Dijkstra van Educatie en de inhoud van het concept kan gezegd worden dat de applicatie beter geschikt is voor kinderen vanaf 8 jaar. Beter onderzoek hiernaar kan voorkomen dat jonge kinderen de applicatie gebruiken en deze slecht beoordelen. Naast het concept met de fototour voor kinderen zou een aparte applicatie voor volwassenen ook erg succesvol kunnen zijn. Tijdens de observatie bleek dat ook ouders weinig verstand hebben van de geschiedenis en het paleis. Daarnaast zou deze applicatie gekoppeld kunnen worden aan de bestaande interactieve tafels in de paardenstallen.
3.2 Technisch Domein Verschillende elementen zullen de applicatie vullen en zorgen voor een compleet concept. Hier worden het besturingssysteem en de verbinding behandeld die belangrijk zijn voor de applicatie. Uit onderzoek naar het marktaandeel van onder andere Android en IOS, dat is uitgevoerd door IDC (International Data Corporation, 2013) blijkt dat Android sterker groeit, maar IOS van Apple nog steeds marktleider is.
[32]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Daarbij komt dat Paleis het Loo met dit concept in de toekomst wellicht van smartphone naar tablet wil overstappen. De Ipad staat nog steeds bovenaan volgens IDC en daarom zal gekozen worden voor het besturingssysteem IOS van Apple. Naast het besturingssysteem zullen er ook keuzes gemaakt worden binnen het paleis. Voor een optimaal gebruik van de applicatie zal door het hele paleis en de paleistuinen een WIFI verbinding nodig zijn. Gezinnen die geen smartphone tot hun beschikking hebben moeten de optie hebben een telefoon te lenen van het paleis om de applicatie te gebruiken. Binnen dit onderzoek wordt niet verder ingegaan op de verbinding en het bezit van een Iphone, maar zal het concept centraal staan. De dienst vereist verschillende (technische) vaardigheden en kennis van personeel van Paleis het Loo. Bij technische problemen met bijvoorbeeld de WIFI verbinding zal deze snel opgelost moeten worden om veel overlast te voorkomen. Daardoor is het bijna noodzakelijk om een of meerdere personen aan te stellen als verantwoordelijk over de dienst. De ontwikkeling van de applicatie kan eventueel uitbesteed worden aan een partij wanneer de technische kennis ontbreekt. Echter, er moet goed nagedacht worden over het (technische) onderhoud van de dienst. 3.3 Organisatorisch Domein Paleis het Loo is de initiatiefnemer en de centrale aanbieder in het waardenetwerk. Bij technisch onderhoud en ontwikkeling kan allicht een (technische) partner betrokken worden zoals bij het technische domein is besproken. Pompey is het mediumonafhankelijke concept en kan overal aan gekoppeld worden. Bijvoorbeeld aan producten en een eigen plek op de website. Het concept met Pompey en de fototour zal het meest tot zijn recht komen als de website een aparte plek voor kinderen heeft. Pompey zal de hoofdrol zijn en dienen als herkenbaar icoon dat kinderen aantrekt. Zo kunnen er online games met Pompey ontwikkeld worden en kan hij het gezicht worden van alle activiteiten voor kinderen buiten het paleis om. De succesvolle prinsessendagen kunnen gekoppeld worden aan Pompey. Hoewel scholen in groepen komen en er aparte programma’s binnen het paleis gedaan worden, kan een applicatie of creatieve ruimte ze meer mogelijkheden bieden. Ook kan Pompey doorgevoerd worden in het schoolprogramma om het voor kinderen nog aantrekkelijker te maken. De dienst is dus als het ware een paraplu waar meerdere diensten binnen het museum als wel programma’s buiten het museum aan opgehangen kunnen worden. Het concept van de ‘verteller Pompey’ is goed te integreren en uit te breiden in de rol als hoofdfiguur in diverse inhoudelijke (school of educatieve) programma’s. Het succes van de dienst hangt echter grotendeels af van de afname van de applicatie. Als
[33]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
weinig bezoekers afweten van de dienst is de applicatie gedoemd te mislukken. Het is dus nodig om een (cross mediale) campagne op te zetten zodat de dienst zijn nodige bereik behaald. In het onderzoek is hier weinig aandacht aan besteed. Hier zal Paleis het Loo dan ook nog de enige (media)strategieën voor moeten bedenken als ze besluiten om de applicatie te ontwikkelen. Gedacht kan worden aan kanalen waar ze hun (specifieke) doelgroep kunnen benaderen: tv-programma’s, websites, sociale netwerken, games, etc. waardoor ze via diverse kanalen in contact komen met Pompey en nieuwsgierig raken naar het verhaal van hem.
3.4 Financieel Domein De prijs van de dienst hangt af van de tarieven van de ontwikkelaar en de eisen die eraan gesteld worden door het museum. Het prototype kan als basis dienen om verder uit te werken door een professionele ontwikkelaar van mobiele diensten. Het zou ook door een student (programmeur) ontwikkelt kunnen worden, dit zal veel geld schelen, maar het is dan niet gegarandeerd dat het een professionele en goedwerkende applicatie wordt. De app zal beschikbaar gesteld worden op het iOS systeem voor Iphones en Ipads. Er zal extra geld beschikbaar gesteld moeten worden om de app ook op Android telefoons te laten draaien. Het werk van de prototype kan niet gemakkelijk gekopieerd worden naar Android telefoons. Android telefoons vergen een andere manier van programmeren dan het iOS systeem.
Paleis het Loo zal in eerste instantie moeten betalen voor de dienst –of zal voor externe financiering moeten zorgen- zodat de app ontwikkelt kan worden. Bezoekers van Paleis het Loo, specifieker nog: kinderen, zijn de uiteindelijke eindgebruikers van de dienst. Het achterliggende doel van de dienst is om jaarlijks meer jonge bezoekers te trekken naar Paleis het Loo. Met sec de dienst wordt geen winst beoogd. Bezoekers kunnen dus op basis van hun entreeticket gratis de dienst gebruiken. Het zou een afweging kunnen zijn om de ontwikkelingskosten (deels) te verrekenen met de entreeprijs. Op dit moment bedraagt de entreeprijs 14,50 euro. Wanneer Paleis het Loo zal overwegen om de investeringskosten van de dienst deels te verrekenen met de entreeprijzen is het aan te raden om de entreeprijzen te vergelijken met collega-musea of attractieparken zoals dierentuinen waar Paleis het Loo in de (vrijetijds)markt mee concurreert. Het Beeld en Geluid Museum vraagt bijvoorbeeld een entreeprijs van 15,00 en Zuiderzeemuseum vraagt 14,50. Wanneer het met het doorberekenen van de kosten van de dienst een substantieel hogere entreeprijs in vergelijking met hun ‘concurrenten’ zal zijn, zal de drempel voor bezoekers hoger zijn om naar Paleis het Loo te komen.
[34]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
4. Best practices Tenslotte zal in dit laatste hoofdstuk terug geblikt worden op de casus waarmee Paleis het Loo aan het onderzoeksproject Museumkompas heeft deelgenomen. Eerstens een reflectie op de waarde van hun deelname aan de museumbattle en het onderzoek (de veldtest) dat is uitgevoerd door een afstudeerder van de opleiding CMD. Tenslotte zal ingegaan worden op de betekenissen die uit deze casus getrokken kunnen worden voor andere musea. 4.1 Conclusie en reflectie Concluderend kan gezegd worden dat Paleis het Loo met een interessante en uitgebreide casus bij het project Museumkompas betrokken is geweest. Allereerst heeft Paleis het Loo als opdrachtgever in de Museumbattle van februari 2013 een opdracht aan de studenten van de afstudeerrichting Creatieve Industrie voorgelegd. Deze opdracht was ingekaderd in actuele vraagstukken en ontwikkelingen van het museum. Paleis het Loo wil namelijk graag de komende jaren het museum aantrekkelijker en toegankelijker maken, daarbij wordt specifiek gekeken naar het aantrekken van gezinnen en kinderen. De opdracht die aan de studenten is voorgelegd tijdens de MuseumBattle was het bedenken van een concept om het museumbezoek voor kinderen te verrijken waarbij traditionele aspecten net zo goed een rol kunnen spelen als nieuwe multimediale innovaties, zolang het maar past bij het verhaal van Paleis het Loo. Uit de concepten die de verschillende teams tijdens de MuseumBattle hebben opgeleverd zaten creatieve ideeën waar Paleis het Loo de toegevoegde waarde van inzag. De MuseumBattle zagen ze dan ook vooral als een goede vorm om in een kort tijdsbestek inspiratie op te doen en ideeën te verzamelen om hun doelstelling –het aantrekkelijker maken van het museum voor kinderen- meer vorm te geven. Met name de elementen die goed bij de belevingswereld van kinderen passen (spelelementen, uitbreiding naar –online- games, interactieve toepassingen, etc.) ontvingen ze met open armen. In de fase waar Paleis het Loo zich verkeert, staan ze open voor creatieve out-of-the-box ideeën om inspiratie op te doen en hun doelstellingen uit het beleidsplan meer vorm te geven. Vanuit deze instelling was Paleis het Loo dan ook erg enthousiast om een veldtest in te gaan en een goed werkbaar prototype te testen en ontwikkelen. Deze taak is opgenomen door Ruben Theunissen van de opleiding Communicatie & Media Design. Gedurende het onderzoek van Ruben zijn er meerdere werknemers van Paleis het Loo betrokken geweest bij het onderzoek en is de voortgang van het prototype regelmatig besproken. De veldtest is een vorm van usability onderzoek geweest waarbij vanuit de literatuur, diepte-interviews, observaties randvoorwaarden zijn opgesteld en is achterhaalt waar de bezoekers vastlopen in hun gebruik van de (huidige) dienst. Het doel was om problemen in kaart te brengen en deze mee te nemen als praktische oplossingen in de nieuwe dienst zodat het gemakkelijker is voor de bezoekers om de dienst te gebruiken en deze voor de doelgroep meer waarde heeft. Het prototype is daarmee een ontwikkelproces ondergaan om de bruikbaarheid, waarde en doeltreffendheid te optimaliseren. [35]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Museumkompas
Het prototype dat is ontwikkeld in de veldtest geeft Paleis het Loo de mogelijkheid om de beleving van de jonge museumbezoeker tijdens het museumbezoek te verlevendigen en te versterken met innovatieve (digitale) activiteiten. 4.2 De betekenis voor andere musea Paleis het Loo heeft met behulp van de MuseumBattle ideeën verzameld en inspiratie opgedaan voor mogelijk (nieuwe) te ontwikkelen diensten. De vraagstelling die in deze casus centraal stond was het creëren van een aantrekkelijk museumbezoek voor jonge kinderen. De ideeën die er voor Paleis het Loo uit sprongen en van betekenis achtte waren de ideeën die zich richtten op de koersverandering (meer nadruk op ervaring en verhalen) en goed aansloten op de beleving die jonge bezoekers opdoen in het museum. Dit komt overeen met de resultaten uit de Museumwijzer waar de zogenoemde wezensvragen en (gewenste) identiteit centraal staat. Uit de Museumwijzer is namelijk gebleken dat Paleis het Loo op dit moment voornamelijk wordt gezien als een heiligdom. Dit betekent dat de authenticiteit van de objecten voornamelijk benadrukt worden. Echter, Paleis het Loo wil graag hun presentatie naar het publiek ietwat wijzigen door zich als een aantrekkelijk museum te positioneren met behulp van vermakende activiteiten en het vertellen van boeiende verhalen over de inhoud van het museum die aansluiten op de belevingswereld van de bezoekers. Ze zien graag dat bezoekers door Paleis het Loo een plezierige culturele middag beleven. Paleis het Loo wil daarom, meer dan voorheen, aantrekkelijke activiteiten aan het (jonge) publiek aanbieden. Vanuit deze achtergrond is er enthousiast gereageerd op een aantal voorgedragen ideeën en ontwerpen uit de MuseumBattle en het geteste prototype van de afstudeerder. Het deelnemen aan het project museumkompas heeft Paleis het Loo in ieder geval veel nieuwe ideeën opgebracht voor digitale innovatie, en een bruikbaar (basis) prototype waar ze aan de slag kunnen gaan en in de praktijk kunnen brengen. Afhankelijk van de beschikbare tijd die er is om het prototype gereed te maken ofwel geld om het prototype door een externe partij te ontwikkelen zal de dienst al dan niet in de praktijk worden gebracht.
[36]
Casusbeschrijving Paleis het Loo
Referenties
Activiteitenplan Paleis het Loo Afstudeerverslag Ruben Theunissen. 2013. Pompey: Paleis het Loo. Concepten studenten Creatieve Industrie Museum Battle Inspiratiedocument Digitale Strategie Paleis het Loo Jaarverslag Paleis het Loo 2011 van Lier, M. (2012). Rapportage Museumwijzer Archetypen. ErfgoedWerf. Verkregen via www.museumkompas.nl/museumwijzer
[37]
Museumkompas