1. Informatieblad voor het personeel van Tangent. oktober Deze keer in Tango: 12. Springen, 10. De Dirigent. 17. De Kring

oktober 2011 Deze keer in Tango:

Informatieblad voor het personeel van

Tangent 12. 10.

Springen,

­vliegen, duiken...

17.

opende feestelijk op

avontuurlijke bezigheden

‘muzikaal’ begin van het

22 september

van Wichelroede-leerkracht

nieuwe schooljaar

De Dirigent

De Kring

12/1 Informatieblad voor het personeel van Tangent

Kort nieuws

Inhoud

2. Van de redactie



3. Kort nieuws



3. Column



4. ‘Charles Dams, vz CvB’



6. Zelfevaluatie: van goed

naar beter 8. De Prinsenbosschool is ­veranderd!

9. Kort nieuws 10. ‘Rondleiding’ in nieuwe ­Regenboogschool 12. Canyoning (en meer) met ­Angeliek Vermeer 13. Tip van Monique van Loon

14.

Coaches klaar voor klus

16. Kort nieuws 16. Uitgelicht:

Jessica Lambooij

17. Kort nieuws 18. Ervaringen cursus Mindfulness

19. Personalia 19. Kort nieuws

2

24.

Prikbord

24.

Colofon

Van de redactie Het personeelsblad van Tangent begint met dit nummer aan zijn twaalfde jaargang. Precies vijf jaar geleden stond voor het eerst mijn naam in de colofon. Sindsdien is er nauwelijks een uitgave van Tango verschenen waarin geen melding is gedaan van ontwikkelingen rondom bouw- en verbouwactiviteiten van Tangent-scholen. In het eerste nummer waaraan ik mijn medewerking verleende deden we verslag van de opening van De Vlashof. Sindsdien passeerden feestelijke openingen van nieuwbouw voor De Lochtenbergh, Stelaertshoeve en De Kleine Akkers de revue. Den Bijstere en Rennevoirt bouwden peuterspeelzalen. Berkeloo, De Vlashof, Prins Bernhard en d’n Hazennest waren uit hun jasje gegroeid en bouwden nieuwe lokalen. Afgelopen maand was er weer een hoogtepunt op huisvestingsgebied: mfa De Dirigent, met als onderdeel daarvan bs De Regenboog, werd feestelijk geopend. Natuurlijk nemen we de Tango-lezers mee op een rondleiding door het mooie schoolgebouw. Langzamerhand komen we voor wat betreft bouwactiviteiten in rustiger vaarwater. Twee scholen staan nog op de rol voor nieuwbouw. St. Caecilia had volgens de aanvankelijke planning nu al een jaar geleden verhuisd moeten zijn. Door voortdurende perikelen rondom grondverwerving is nog niet eens duidelijk wanneer met de bouw gestart zal worden. Toch gloort er nu weer wat licht aan de horizon. Ook De Kring krijgt een nieuw schoolgebouw, maar zit nog in de aanloopfase van het realisatietraject. Verder in deze Tango een nadere kennismaking met onze nieuwe Collegevoorzitter, Charles Dams. Uitleg over het Kijkwijzer-traject, een methode van zelfevaluatie waar alle scholen het komend schooljaar mee te maken krijgen. Ook weer een gesprek met een collega met een niet-alledaagse hobby. Ga het allemaal ontdekken. Veel leesplezier! Marijke van Oploo

Studiedag 2012: Onderwijs en ICT Op 1 februari 2012 worden alle personeelsleden weer uitgenodigd voor de tweejaarlijkse studiedag van Tangent. Deze keer is gekozen voor een thema: Onderwijs en ICT. Door middel van een vragenlijst zijn inmiddels de wensen voor workshops geïnventariseerd. ICT neemt een steeds grotere plaats in. Het is niet meer weg te denken in onze dagelijkse lespraktijk: vele krijtborden zijn inmiddels vervangen door digitale borden en onze leerlingadministratie en leerlingvolgsystemen zijn geautomatiseerd. Op vele scholen zijn de rapporten al gedigitaliseerd, nieuwe methodes hebben veel software, al dan niet in webbased uitvoering, ‘de leerkracht­ assistent’ in digitale vorm, native speakers bij een methode Engels, enz. Sociale media zijn niet meer weg te denken in de maatschappij, mobieltjes, ­facebook, twitter, hyves, we worden er dagelijks mee geconfronteerd… Maar hoe gaan we ermee om? Houden we alles buiten de klas? Of maken we er dankbaar gebruik van als een vorm van communicatie? Door veel collega’s worden deze ontwikkelingen als een zegen ervaren en kan het niet snel genoeg gaan, anderen zien het als een ramp: voor hen is het nauwelijks bij te benen. Waarschijnlijk is het verschil in kennis en vaardigheden ook nergens zo groot als in de ICT. Redenen te over om ICT als thema centraal te stellen. Wij zijn te gast in de mfa De Symfonie van basisschool Stelaertshoeve. Zij zullen, in samenwerking met De Twern, hun deuren openstellen. Na een inspirerende inleiding zullen er workshops gehouden worden. Daarna presenteren wij een zo breed mogelijk aanbod van workshops: voor de beginner én voor de gevorderde, voor onderbouw én bovenbouw. Wij zullen iedereen tijdig informeren over de diverse workshops, waarop ingetekend kan worden. Zo hopen wij ook dit schooljaar weer een studiedag op maat te kunnen aanbieden! Wij houden jullie op de hoogte. Namens de werkgroep studiedag, Hans Coninx

Ad Mayen viert 40-jarig jubileum Op 1 augustus was Ad Mayen, leerkracht van De Wichelroede, veertig jaar werkzaam in het onderwijs. Hij begon zijn loopbaan in 1971 één week voor de zomervakantie in de eerste klas van basisschool St. Caecilia in Berkel-­ Enschot. Het was een tijdelijke benoeming, dus na de vakantie verkaste hij naar De Lochtenberg in TilburgNoord. Daar ging hij lesgeven in de vierde klas. Een jaar later volgde de St. Petrusschool in Udenhout. Op die school is hij nog steeds te vinden: de naam veranderende verschillende keren, maar Ad bleef. Hoewel Ad de akte MO-B sociale pedagogiek op zak heeft, is hij het basisonderwijs trouw gebleven. ‘Ik kan de kennis die ik tijdens mijn studie verworven heb goed kwijt bij het begeleiden van groepen leerlingen,’ zegt hij zelf. P.S. : Volgend jaar viert de jubilaris weer een feestje. Op 1 augustus is Ad veertig jaar leerkracht Peter Vervloed op De Wichelroede. Zijn collega’s zullen er terdege rekening mee houden.

Slimstraat 7> Prinsjesdag Dinsdag 22 september, mijn agenda vertoont aan het eind van de dag een korte notitie: ‘column voor de Tango schrijven’. Dan realiseer ik me plotseling dat het vandaag de derde dinsdag van september, dus Prinsjesdag, is. Ik besluit om onmiddellijk aan die column te beginnen: ik ben niet van plan mijn humeur of de teneur van deze column te laten verpesten door wat er straks over Nederland en het Nederlandse onderwijs uitgestort wordt. Mijn kennismaking met Tangent en mijn ronde langs alle scholen hebben mij het beeld geschetst van een organisatie in beweging (om maar eens een eufemisme te debiteren), waar allerlei hele interessante ontwikkelingen laten zien in wat voor rap tempo onderwijs in z’n algemeenheid, en Tangent in het bijzonder, professionaliseert. Met name de ontwikkeling naar een kwalitatief hoogwaardig systeem van kwaliteitszorg maakt dat we een werkelijk professionele cultuur ontwikkelen, waarin we, op termijn, onze eigen plannen maken, daarbij onze e­ igen doelen formuleren, die middels zelfevalua­tie zelf ‘checken’ en vervolgens via een audit de puntjes op de i (laten) zetten. Als we dan in- en extern verantwoording afleggen, kan het personeel van Tangent met recht zeggen: “Wij zijn professionals en zo willen we ook behandeld worden”. Kijk, en het trotse gevoel waarmee ik langs al die scholen getrokken ben, wilde ik nu niet laten overschaduwen door wat er aan bezuinigingsmaat­ regelen op ons af komt. Diezelfde professionele organisatie doet er m.i. wijs aan (na overal waar dat mogelijk is uit te hebben gelegd dat deze bezuinigingen ten koste van de kwaliteit van ons onderwijs gaan!) vooruit te kijken en te anticiperen op wat er komt. Wat weten we nu zeker en hoe kunnen we daarop preluderen? Moderne onderwijsorganisaties kijken naar buiten, analyseren de samenleving waarin zij opereren en bepalen met inachtneming van de doelgroep hun onderwijskundig handelen. Dat betekent dat vernieuwingen niet meer achter de tekentafel worden bedacht en vergezeld van heel veel euro’s en onderwijsbegeleidingsdiensten in ‘het veld’ gedropt worden, maar voortkomen uit de onderwijsorganisaties, getoetst door wetenschappelijke instellingen, als ontwikkelingen die onderwijs toekomstbestendig maken. Ik realiseer me dat mijn verhaal nog voor een deel toekomstmuziek is. Tegelijkertijd helpt dit beeld van de onderwijsorganisatie in de nabije toekomst mij wel de teneur van de troonrede en de miljoenennota te relativeren en te blijven geloven in de kracht van orgaCharles Dams nisaties als Tangent.

3

Onderwijsmens in hart en nieren

Charles Dams, vz CvB Het kennismakingsgesprek met Charles Dams op het kantoor van Tangent begon wat hectisch, of… eigenlijk begon het niet. De afspraak die ik met hem gemaakt had, liep niet synchroon met zijn agenda en dat had weer te maken met de digitale snelweg, waaraan nog wat werkzaamheden verricht moesten worden. Het gevolg laat zich raden: files. Toch lukte het Charles dusdanig te schuiven in zijn agenda dat er ruimte overbleef voor een turbo-­ interview. Het woord is aan Charles Dams. “In het verleden heb ik me veel bezig­ gehouden met de aansluiting tussen het VMBO en het MBO. In het Groen College in Goes kreeg ik bijvoorbeeld de opdracht het VMBO en het MBO wat nader tot elkaar te brengen. De twee opleidingen waren namelijk ondergebracht in één gebouw, maar

CV van Charles Dams Geboren op 5 juli 1955 in Helmond. Burgerlijke staat getrouwd met Cia Jansen; ze hebben twee kinderen. Woont in Hilvarenbeek. Opleiding Nederlands en geschiedenis in Nijmegen, onderwijskunde aan de Katholieke Leergangen in Tilburg. Carrière (een selectie) leraar Nederlands MEAO, directeur Norbertusmavo te Tilburg, directeur Groenschool in Den Bosch, voorzitter van Centrale ­Directie van Midden-Brabant College, voorzitter van het bestuur van Stichting De Oude Vrijheid (stichting voor primair onderwijs in Hilvarenbeek en omstreken), voorzitter van Centrale ­Directie van het Kandinsky College in Nijmegen. Huidige werkkring vanaf 1 augustus 2011: voorzitter van het College van Bestuur van Stichting Tangent.

4

deden niets samen. Er zat een symbolische muur tussen. Wat ik daar geprobeerd heb, was ­redelijk revolutionair: ik heb van de leerwegen van het VMBO en de niveaus van het MBO eenheden gemaakt. Die didactische reorganisatie was al een eind op de rails, toen bleek dat er verborgen problemen waren. Er moesten harde noten gekraakt worden om mijn opdracht tot een goed einde te brengen. Het was, misschien wat zwak uitgedrukt, heel leerzaam. Als voorzitter van de Centrale Directie van het Midden-Brabant College was ik belast met de portefeuilles Onderwijs en Personeel. Daar is ook mijn interesse in wat kwetsbare kinderen ontstaan. Zeventig procent van de leerlingen van het MiddenBrabant College heeft namelijk een LWOO-indicatie. Hoewel het VMBO het niet voor elkaar krijgt zijn imago te verbeteren, heb ik aan de binnenkant gezien wat voor fantastisch werk daar gedaan wordt. Ook heb ik in een denktank van het ministerie over LWOO gezeten. Zenuwen Toen ik de vijftig gepasseerd was, dacht ik: als ik nog een keer iets anders wil, moet ik het nu doen. Zo langza-

merhand komt namelijk het moment dichterbij waarop men zich in de sollicitatiecommissie afvraagt: hoe oud is die man eigenlijk? Ik ben toen voorzitter geworden van de Centrale Directie van het Kandinsky College, een scholengemeenschap van basisgerichte leerweg tot tweetalig gymnasium. Ik heb daar drie jaar mijn werk gedaan, maar ik zocht gaandeweg meer uitdaging. De gedachte daarachter was: “waar kan ik al mijn ervaring inzetten en tóch nieuwe dingen doen?” Een vriend zette me op het spoor van Tangent. Voor de eerste keer van mijn leven vroeg ik me af: als dit mijn laatste baan is, wil ik die dan echt? Ik heb links en rechts geïnformeerd en mijn enthousiasme groeide. Na de eerste gespreksronde was ik hartstikke geestdriftig. Vervolgens werd ik zenuwachtig. Misschien willen ze me helemaal niet, maalde het door mijn hoofd. Indrukken Ik werk hier nu enkele weken en mijn enthousiasme wordt niet minder. Stichting Tangent is een professionele, stabiele organisatie. Ik heb zelden een organisatie gezien waarin kinderen en onderwijs zo centraal staan. Bovendien hebben mijn voorgangers

voor een uitstekende financiële situatie gezorgd, waardoor we best wat vet op de botten hebben. Ik zie teveel organisaties waar lumpsum financiering ervoor gezorgd heeft dat het net lijkt of de organisatie er alleen maar is om geld te verdelen. Dat is bij Tangent zeker niet het geval. De afgelopen tien, twaalf jaar heeft onderwijs het financieel redelijk goed gehad. Natuurlijk zijn we nooit tevreden, maar als je ziet hoeveel geld er naar onderwijs gegaan is, hoeven we eigenlijk niet te mopperen. Misschien is mijn oordeel wat gekleurd door mijn ervaring uit het voortgezet onderwijs, want dat werd wat ruimer gefaciliteerd dan het basisonderwijs. Maar ik ben ervan overtuigd dat bezuinigen niet alleen met koud saneren hoeft. Als we beter naar de middelen moeten kijken, kunnen we hopelijk creatieve oplossingen vinden. Het is wel lastig dat de bezuinigingen samenvallen met een licht terug­lopend leerlingenaantal. Op het moment dat de leerlingenaantallen stabiliseren en we dus een betere meer­jaren­prognose kunnen maken wat betreft financiën, zal de situatie zich ten goede keren. Door maatregelen als het toepassen van payrolling proberen we te voorkomen dat Tangent nieuwe contractuele verplichtingen aangaat, om zodoende werkgelegenheid voor personeel dat al bij Tangent werkt veilig te stellen. Conclusie: ik maak me zorgen over de korte termijn, maar op langere termijn zie ik het goed komen.

maximale uit zichzelf te laten halen. Alles wat in een onderwijsorganisatie gebeurt, moet daarop gericht zijn. Dat zegt iets over onze taakgerichtheid, dat zegt iets over de manier waarop we onderwijs in moeten richten, dat zegt iets over gebouwen en financiën. Dat zegt bovenal iets over hoe ongelooflijk belangrijk goed personeel is. Mijn ervaringen in Zuid-Afrika hebben me geleerd dat je best kunt lesgeven met beperkte middelen, maar dat het niet kan zonder goed personeel. Passies Mijn grootste passie is literatuur. Ik gebruik zeker de vakanties, maar beslist niet alléen de vakanties om goede boeken te lezen. Elke dag sluit ik af met lezen. De grootste slaapkamer bij mij thuis heb ik ingericht als bibliotheek. Ook in de huiskamer heb ik een leeshoek. Ik leen nooit boeken, ik koop ze. Dat neemt flinke proporties aan. Mijn interesse is heel breed, maar in mijn top 5 staan zeker auteurs als Gabriel García Márquez en Mario

Vargas Llosa, die met hun epische vertellingen een eigen wereld kunnen creëren, waarin ik me als het ware kan onderdompelen. Ik luister graag naar klassieke pianomuziek, hoewel ik de minimal pianomusic van bijvoorbeeld Philip Glass ook heel interessant vind. Een andere grote passie van mij is koken. Ik ben een fanatiek amateurkok. Ik vind het heerlijk om vrienden uit te nodigen en samen de hele dag in de keuken te staan. Mijn voorkeur gaat uit naar de meer robuuste keuken: stoofpotten. Sporten doe ik niet, maar ik werk ­fanatiek in de tuin. Ik ben geen doorgewinterde tuinier, maar in die ­fysieke arbeid kan ik me heerlijk ontspannen. Vakantie Ik hou van luie vakanties in Italië of Spanje met weinig mensen om me heen, een schaduwrijk plekje om te lezen en een mooie stad in de buurt. Maar eerst ga ik het maximale uit mezelf halen in dienst van Tangent.” Peter Vervloed

Kindgericht De kwaliteit van het onderwijs mag niet leiden onder wat we aan geld moeten inleveren. Ik ben aangenaam verrast door de mate waarin de scholen van Tangent meedenken over opbrengstgerichtheid. Ik zie dat heel veel medewerkers inzien dat we verplicht zijn om kinderen het

5

5

Tangent inspecteert eigen onderwijs

Zelfevaluatie: van goed naar beter! In het schooljaar 2010–2011 hebben alle groepen van de basisscholen Den Bijstere en Prins Bernhard bezoek gekregen van een managementlid van de school en een extern deskundige. In iedere groep werd aan de hand van een zogenaamde ‘Kijkwijzer’ onderzoek gedaan naar de pedagogische en didactische vaardigheden van de man of vrouw voor de klas. Dit schooljaar wordt zo’n onderzoek op de andere Tangentscholen uitgevoerd. Lees er meer over... De Inspectie van het Onderwijs heeft in de voorbije jaren zijn aanpak aangepast. Voorheen werden de scholen op regelmatige basis bezocht door een inspecteur. Daar is verandering in gekomen. Op het moment dat scholen voldoen aan alle gestelde eisen, rangschikt de Inspectie ze in de categorie ‘basisarrangement’. Dat wil zeggen dat nog maar ééns per vier jaar een inspecteur een schoolonderzoek uitvoert. Niet dat de Inspectie de zaken nu op z’n beloop laat: het bevoegd gezag van de scholen wordt direct verantwoordelijk gesteld voor de kwaliteit van de scholen. Het College van Bestuur krijgt jaarlijks de Inspectie op bezoek om de resultaten van elke school toe te lichten. Het controle-instrument moet intern uitgevoerd worden, in plaats van door een externe controleur. Al onze scholen vallen onder het basisarrangement. Dat is een prachtige situatie, waar we gerust trots op mogen zijn. Natuurlijk willen we de kwaliteit van het onderwijs duurzaam borgen. We hebben daarom in ons Strategisch Beleidsplan 2010-2014 ingezet op het werken met een kwaliteitszorgsysteem, waarmee het onderwijsleerproces geëvalueerd wordt. Scholen moeten leren zelf verantwoordelijkheid te dragen voor de kwaliteit van het onderwijs via adequate kwaliteitszorg. Binnen twee jaar willen we bereiken dat Tangentscholen zijn toegerust om planmatig

6

en systematisch zelfevaluatie vorm te geven. In het afgelopen jaar is al hard gewerkt aan de ontwikkeling van het onderwijskundig leiderschap van de managementteams. Bovendien is er via verbeterplannen gewerkt aan de koppeling van opbrengst­ gericht en planmatig werken. De volgende stap is te komen tot duurzame verandering via zelfevaluatie. Hierbij is de betrokkenheid van alle lagen van de organisatie een cruciale succesfactor. Kijkwijzer Op basis van deze doelstellingen zijn we aan de slag gegaan. In mei 2010 diende Tangent in het kader van ‘Research en Development’ bij de PORaad een subsidie-aanvraag in om een scholingstraject op te kunnen zetten. De aanvraag werd gehonoreerd en Theo Lansu van Advies- en Managementbureau BMC startte het begeleidingstraject. In samenwerking tussen BMC en de Beleidscommissie Kwaliteitszorg is een pedagogischdidactische Kijkwijzer samengesteld, gebaseerd op de competenties van de leraar, de kwaliteitseisen van de inspectie en inzichten uit wetenschappelijk onderzoek over effectief

­ nderwijs. Deze Kijkwijzer is besproo ken met de directeuren en vastgesteld. Basisscholen Den Bijstere en Prins Bernhard zijn de eerste scholen waar een nulmeting, een integrale analyse van de eigen school, is uitgevoerd. Onder begeleiding van een externe expert hebben de leden van het managementteam geleerd methodisch te kijken naar de eigen organisatie met behulp van de Kijkwijzer. Alle groepen zijn bezocht door een MT-lid en een extern deskundige. De scholen hebben vervolgens een uitvoerig rapport ontvangen van de extern deskundige. Hieruit kunnen leeropbrengsten worden verklaard vanuit de resultaten op het gebied van pedagogisch-didactisch handelen, leerstofaanbod en leerlingenzorg. Vervolgens maakt de school een plan van aanpak om de kwaliteit in de school te verbeteren en te borgen.

Door deze handelwijze verzekert Tangent zich ervan dat de kwaliteit van het onderwijs van de scholen sys­tematisch en objectief wordt onderzocht. Dit biedt een garantie voor de schoolopbrengsten en levert een goede verantwoording aan de Inspectie op. Directies van scholen zijn beter in staat onderwijskundige veranderingen in de school door te voeren en de resultaten ervan te monitoren. De praktijk In de loop van het schooljaar 20112012 zullen alle andere Tangentscholen het Kijkwijzer-traject doorlopen. Een goede reden om Wim Luijten en René Los, directeuren van Den Bijstere en de Prins Bernhardschool, te vragen naar hun ervaringen.

Naar hun mening was het vaststellen van de nulmeting een gedegen proces. De school heeft vooraf allerlei documenten aangeleverd: jaarplan, schoolgids, schoolplan, trendanalyses, kwaliteitsmeting, Inspectierapport, etc. Is zo’n onderzoek spannend voor de leerkrachten? Wel enigszins, maar dat is een Inspectieonderzoek ook. En het wordt altijd wel anders ervaren als de directeur achter in de klas gaat zitten om een les te bekijken, dan dat hij binnenloopt om iets te vragen. Er werden lesobservaties uitgevoerd in de kernvakken Nederlandse taal (inclusief lezen), rekenen en wiskunde. Het doel van deze observaties is naast het systematisch verzamelen van informatie over het primaire proces, de school vertrouwd maken met een uitgebreide aanpak van klassenconsultaties. De observaties werden uitgevoerd

door twee duo’s, elk bestaande uit een expert van BMC en een lid van het managementteam van de school. Het invullen van de Kijkwijzer tijdens zo’n observatie was een hele klus. Tijdens een les van een half uur moeten maar liefst tien pagina’s met te beoordelen situaties, vaardigheden, observaties en conclusies worden ingevuld. Dat is iets waaraan je moet wennen, en vooral, wat je moet leren. Analyses Er worden negen indicatoren onderzocht: pedagogisch handelen, effectief benutten van de onderwijstijd, taakgerichte werksfeer, duidelijke uitleg, strategieën voor denken en leren, systematisch volgen van vorderingen, afstemming instructie en verwerking, actieve betrokkenheid van de leerlingen en verantwoordelijkheid van de leerlingen voor het leerproces. De waarderingen voor deze indicatoren leiden uiteindelijk tot een matrix, waarin de score in kleurvakken (rood of groen) wordt aangeduid. Dat geeft al snel een indruk van de stand van zaken op school. Veel belangrijker is echter de gedetailleerde toelichting die aan de school verstrekt wordt. De matrix is anoniem: het gaat om een beeld op schoolniveau, en niet om het beoordelen van individuele leerkrachten. Tijdens de evaluatie van deze onderzoeken zijn alleen de beoordelingen van de BMC-experts gebruikt. Het is de bedoeling dat tijdens dit leertraject de managementleden leren kijken met de ogen van de BMC-trainers, met de ogen van een inspecteur. Volgens de beide directeuren zal dat

doel nog wel wat meer training vergen, vanwege het grote aantal observaties met bijbehorende waardering in heel korte tijd. Wel zien zij absoluut de grote waarde van de schoolanalyse. Haarscherp wordt duidelijk wat goed gaat en waaraan gewerkt moet worden. Ook komen conclusies boven tafel die eigenlijk voor de hand liggen, maar toch niet opgemerkt zijn. Bijvoorbeeld: maak gebruik van elkaars talenten en expertises! Objectief Het is absoluut moeilijk om heel kritisch naar je eigen organisatie te kijken. Je bent zo gewend aan hoe het gaat, dat dingen die een ander meteen opvallen, je soms zelf niet ziet. Tijdens dit gesprek ontstaat dan ook het goede idee om gebruik te maken van de grote Tangent-organisatie: als managementleden van verschillende scholen samen een evaluatie-onderzoek uitvoeren, zal de uitkomst nog objectiever zijn dan wanneer dat alleen met interne deelnemers plaatsvindt. Dat is nu nog toekomstmuziek, want daarvoor zullen er veel meer getrainde MT-leden moeten zijn. Concluderend mag gesteld worden dat de ervaringen van deze scholen heel positief zijn. Bij het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs, zijn alleen maar winnaars. Jan van Esch, Marijke van Oploo

7

Uitspraak van Gerechtshof heeft grote invloed op asielzoekersonderwijs

Kort nieuws

De Prinsenbosschool is veranderd!

Een leerkracht als payroller Wat betekent ‘payrollen’? Dat wil zeggen dat je een andere juridische werkgever hebt dan die waarvoor je werkzaamheden uitvoert. Heel ­concreet: je bent als leerkracht werkzaam op een van onze basisscholen, maar je wordt betaald door een andere werkgever dan Tangent. Je hebt dan eigenlijk te maken met twee werkgevers: één die je salaris betaalt - de payrollorganisatie - en een werkgever die de opdrachten voor je werkzaamheden verstrekt, in dit geval één van de Tangent-basisscholen.

Vrijdag 8 juli, bijna 12.00 uur. De leerkrachten lopen nog druk spullen uit te delen. Alles moet mee naar huis, want op onze school weet je niet of je als leerling er na de vakantie nog zult zijn. Daar hangen nog schoenen en van wie is deze jas? Het was het afgelopen jaar een komen en gaan van kinderen. Op school stroomden er ongeveer 250 kinderen in en uit. Er zijn dan ook wel wat onbekende jassen die aan de kapstok achterblijven. Van een paar kinderen nemen we al echt afscheid, maar van een 30-tal weten we dat nog niet. Dan is het zover: de bel gaat en de vakantie is begonnen. Het is maandag 22 augustus even voor 9.00 uur. De leerkrachten lopen weer druk heen en weer, deze keer om de laatste zaken te regelen voor de start van het nieuwe schooljaar. Dan allemaal naar buiten en kijken welke kinderen er zijn gekomen. Er volgt een grote verrassing, want in de vakantie vertrokken nog 26 kinderen. We hebben dus nog maar 4 ‘oude’ leerlingen over. Maar dat is niet onze grootste verandering! POL en GLO De afgelopen 16 jaar ontvingen we op Prinsenbos 4600 kinderen die, rechtstreeks uit het buitenland afkomstig, bij ons Nederlands kwamen leren. Een traject waarin we zijn gespecialiseerd en dat ons helemaal in de vingers zit. Net voor de vakantie is ons schoolplan voor de komende 4 jaar gereed gekomen. En ook het

zorgplan van de school is grondig vernieuwd en klaar voor de start, maar… de nieuwe kinderen vragen iets heel anders! Met ingang van het nieuwe schooljaar vangen we op de Prinsenbosschool een tweetal groepen leerlingen op. Een groep POL-leerlingen, die rechtstreeks uit het buitenland komen en voor een viertal weken bij ons op school zijn. In een Proces­Opvang­ Locatie (POL) zitten asielzoekers die in de eerste fase van de asielprocedure zitten. Na zes weken is bij hen veelal bekend of ze wel of niet in Nederland mogen blijven en zetten ze hun procedure in Nederland voort op een ander centrum. Voor hen is onze school veelal de eerste korte kennismaking met het onderwijs en de Nederlandse Taal. De tweede groep is de groep GLOleerlingen, waarvan de ouders in

Nederland meestal zijn uitgeprocedeerd. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA) opdracht gegeven om asielzoekende gezinnen met minderjarige kinderen zonder recht op opvang, onderdak te bieden in zogenaamde gezinslocaties. Dit als gevolg van een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag van 11 januari 2011. De uitspraak geeft aan dat asielzoekergezinnen met minderjarige kinderen onderdak moeten krijgen, ondanks dat zij geen recht meer hebben op opvang. De opvang voorziet in een sober voorzieningenniveau en specifieke aandacht voor de kinderen. COA verzorgt nu voor deze groep in Gilze en Katwijk de nieuwe vorm van opvang. Een en ander is in de vakantie definitief geworden, dus onze aanpassing zal in de komende weken moeten plaatsvinden. Grote verandering Voor ons als leerkrachten op de Prinsenbosschool betekent dit nogal wat. De nieuwe groep kinderen is nog aan het groeien. De komende maanden verwacht men van 100 naar 300 opvangplaatsen te gaan. Onze schoolorganisatie moet afwachten wat dit precies voor ons gaat betekenen. Wat ons na de eerste dagen opvalt,

8

is dat de verschillen groot zijn binnen dezelfde leeftijdsgroep(en). Er zijn kinderen, die in 2001 in Nederland zijn geboren en hier op reguliere basisscholen hebben gezeten. En er zijn kinderen die sinds september 2010 in Nederland zijn en die de taal nog niet machtig zijn. Twee voorbeelden van de door ons waargenomen verandering: gebruikten we voor de vakantie bij de kleuters gebaren om duidelijk te maken dat de roller bij de klei niet bedoeld is om te timmeren, nu treffen we een leerling aan die tegen een ander kind zegt: ‘Je moet er niet mee timmeren, dat is om te rollen”. Of de leerkracht, die voor de vakantie druk bezig was een leerling van elf jaar de Nederlandse woorden een, twee, drie te laten uitspreken en te koppelen aan de juiste aantallen. Haar wordt nu ook gevraagd hoe je de decimale getallen uitspreekt en op de juiste volgorde zet. Daarnaast zullen er ook verschillen zijn ten aanzien van het sociaal emotionele aspect. Uitgeprocedeerd zijn, terug naar je land moeten, hier blijven terwijl het niet mag, je ongewenst voelen... De impact van dit alles kan

zeker van invloed zijn op de ontwikkeling van de kinderen. Ook hieraan zal nadrukkelijk aandacht moeten worden besteed. Het zal de komende weken flink wat inspanning van ons vragen om grip te krijgen op de geheel nieuwe situa­ tie. Een situatie, die ook voor COA nieuw is en wat betreft de toekomst en de (re)acties van ouders, kinderen en politiek vast gevolgd zal worden door..? Lilly, Leonardo, Aisha, Ali: ze zijn begonnen op de Prinsenbosschool. Wij volgen! Toch is dit alles slechts de start van een misschien wel heel nieuwe droom. Verrassende gebeurtenissen Het is nu 15 september en we moeten af en toe in onze arm knijpen. De nieuwe droom lijkt regelmatig op te lossen in de verrassende gebeurtenissen, die er nog steeds plaatsvinden op onze school. Fijn, dat je als collega’s zaken kunt delen en zo samen de juiste richting zoekt. Paul Evers, locatieleider Prinsenbosschool Ton van Gurp, directeur De Wildschut

Waarom heeft Tangent besloten om nieuwe contracten voor personeelsleden te payrollen? De aanleiding daarvoor ligt in het dalende leerlingen­ aantal binnen onze stichting. Daardoor hebben we minder inkomsten vanuit het Rijk en kunnen we minder personeel betalen. Maar soms komt het voor dat een school toch een tijdelijke vacature moet invullen. Dan wordt een keuze gemaakt voor payrolling. Op deze manier kan de school zijn tijdelijke vacature invullen, kunnen we toch een tijdelijke baan aan iemand verstrekken en bouwen we geen verplichtingen op aan personeel. Een win-win situatie voor iedereen! We hebben OSG HR&D ingehuurd als payrollorganisatie. Dat is de juridische werkgever van het personeelslid dat via payroll wordt uitbetaald. Een leerkracht die via payroll bij Tangent werkt heeft precies dezelfde rechten en plichten als een medewerker die in dienst is bij Tangent, geheel conform de CAO-Primair Onderwijs. Milo Bernard

9

Basisschool De Regenboog is eindelijk verhuisd

Haast té mooi om waar te zijn! De school heeft uitzonderlijk veel geduld moeten uitoefenen, maar eindelijk is dan toch de nieuwbouw opgeleverd. Op 22 september werd de school feestelijk geopend, maar voor de grote drukte losbrak, was er al gelegenheid om rond te kijken. Ruim vóór de officiële opening krijg ik een uitgebreide rondleiding van Wim Scheffers en Cock Dusée, directeur en adjunct-directeur van De Regenboog. Ze zijn terecht bijzonder trots op de nieuwe accommodatie. De Tangent-school is gesitueerd aan de rechterzijde van het bijzonder vormgegeven gebouw. Aan de linker­ kant is de islamitische school Aboe El Chayr gevestigd. Op de begane grond zijn de scholen gescheiden door de ruimtes van Thebe, Kinderstad en de Brede School, maar op de eerste verdieping komen ze bij elkaar door de aanwezigheid van vier wissellokalen en enkele spreekkamers, die naar behoefte door beide scholen gebruikt kunnen worden. Eén van die lokalen is ingericht als vergaderruimte en wordt door De Regenboog gebruikt voor teamvergaderingen. Via een chique balie kun je je melden voor een bezoek aan De Regenboog. De conciërge had voorheen een ruimte die meer leek op een werkplaats en moet nog wennen aan zijn nieuwe kantoor. Beneden zijn de onderbouwklassen. De kleuters kunnen vanuit hun klas door een eigen deur naar buiten om op de speelplaats te spelen. De juf kan via een raampje tussen de klas en de hal van de naastgelegen toiletruimte een oogje houden op kleuters die daarheen gaan. Ook op de begane grond is een verdiept aangelegde speelzaal. De blauwe vouwdeuren die de ruimte begrenzen kunnen open, en dan is er opeens met de naastgelegen ruimte een aula, compleet met ‘podium’, spotlights, en projectiemogelijkheden. Naast de aula ligt de ruime personeelskamer mét keuken. In een hoekje is nog een extra werkplek beschikbaar voor bijvoorbeeld stagiaires. Op de eerste verdieping is een documentatiecentrum ingericht. Daar staan tien pc’s, maar nog vóór oplevering werd al besloten in de lange gangen veel meer werkplekken te maken. De school heeft taalontwikkeling hoog in het vaandel, dus overal op de gangen staan kasten met boeken. Boven zijn de klassen voor midden- en bovenbouw. En, tot groot genoegen: een invalidentoilet met douche­ gelegenheid. In de ‘knikken’ in het gebouw zijn zone-scheidingen met beveiligde deuren aangebracht. Daaromheen zijn kantoren, spreekkamers, ruimtes voor remedial teaching en voor IB-ers. Vaak zijn die kamers ­grillig gevormd, en het was dan ook een uitdaging om ze bruikbaar in te richten. Nog een verrassing op de eerste verdieping: een prachtige gymzaal met volwassen afmetingen! Het gebouw is hypermodern afgewerkt en ingericht. De uitgebreide beveiliging is complex, en niet voor het eerst gaat soms per ongeluk het alarm af! De vele - opvallend grote - ramen zijn niet voorzien van zonwering, omdat het glas zelf zó zon- en warmtewerend is dat dat niet nodig moet zijn (met spanning wordt de volgende zomer afgewacht). In het hele gebouw is een klimaatbeheersings­ systeem aangelegd wat de temperatuur reguleert. Bij de ramen branden de lampen minder fel dan aan de gangkant. De lampen gaan vanzelf aan bij het betreden van een ruimte en gaan weer uit als er geen beweging meer gesignaleerd wordt, kranen in de toiletten stromen bij gewenst gebruik vanzelf en sluiten weer af, er komen ideale hoeveelheden zeep uit de pompjes. Overal is draadloos ­internet, alle lokalen hebben touch­screens en zijn optimaal ingericht met meubels van Klassehout. De school presenteert zich nu geloofwaardig: een excellente school in een excellent gebouw! Marijke van Oploo

10

11

Actief in de klas, de gymzaal en de bergen

Canyoning (en meer) met Angeliek Vermeer Ze geeft drie dagen les in groep acht van basisschool De Wichelroede. Vervolgens hijst ze zich in haar trainingspak en gaat ze nog twee dagen gymles geven aan de groepen 3 t/m 8 van dezelfde basisschool. Nog tijd over? Jawel. Maar niet om lui op de bank te gaan liggen. Lees verder, en probeer haar bij te houden…

12

ALO Een voor de hand liggende stap volgde: Angeliek deed praktisch toelatingsexamen voor de Academie Lichamelijke opvoeding in Tilburg. “Ik moest zwemmen, softballen, turnen en bewegen op muziek,” lacht ze. “Dat was wel wat anders dan wat ik

op het voetbalveld gewend was. Maar ik werd aangenomen.” Haar eerstejaars stage en haar LIOstage liep ze op basisschool De ­Wichelroede (ja, dezelfde). Tijdens de opleiding was het voor Angeliek snel duidelijk geworden dat ze geen gymlessen zou gaan geven in het voorgezet onderwijs. In tegenstelling tot de basisschool kreeg ze te vaak matig gemotiveerde leerlingen in de les. “Het is gewoon mijn doelgroep niet,” relativeert zij haar slechte ervaringen. PABO Daar Angeliek vreesde in het basisonderwijs geen fulltime baan te kunnen krijgen als gymdocente, besloot ze in de avonduren te gaan studeren om de volledige bevoegdheid voor het basisonderwijs te gaan halen. Dat was zwaar, want twee jaar lang moest ze tweemaal per week naar de PABO. Bovendien voetbalde ze in die tijd op het hoogste niveau en werd ze ook een paar maal per week op de grasmat verwacht om met haar team te trainen en wedstrijden te spelen. “Helaas moest ik wat voetballen betreft al snel een stapje terug doen,” zegt ze met lichte spijt in haar stem. “Maar ik slaagde voor de PABO.” Op basisschool De Wichelroede (ja, dezelfde) kreeg ze een eigen klaslokaal en een eigen gymzaal. Nu geeft ze van maandag t/m woensdag les in groep acht. Op donderdag en vrijdag geeft ze gymles aan de leerlingen van

groep 3 t/m 8. Ze ziet in haar werkweek dus een heleboel kinderen. Klassenjuf of gymjuf? “In mijn groep acht voel ik me écht de juf die met de leerlingen in de loop van het schooljaar een band kan opbouwen,” zegt Angeliek. “In de klas heerst over het algemeen een rustige werksfeer en ik ben meer psychisch dan fysiek bezig. Aan het eind van de dag voel ik me geestelijk vermoeid. In de gymzaal ontvang ik steeds andere groepen. Ik zie de kinderen slechts een uur per week. Hoewel ik hun namen snel van buiten leer, leer ik ze niet écht kennen. Er is in de gymzaal veel geluid. Ik noem het georganiseerde chaos. Voor mij zijn de gymlessen lichamelijk vermoeiend, al probeer ik door te werken in circuits de kinderen veel zelfstandig te laten oefenen. De groepshiërarchie is in de gymzaal anders dan in de klas. Bij de gymlessen hebben de sportieve leerlingen

VAN MONIQUE

Past die pet ons allemaal? Na de basisschool ging Angeliek naar de MAVO en stroomde ze door naar de HAVO. Toen moest ze een

vervolgopleiding kiezen. Voor Angeliek was het al duidelijk dat het geen puur theoretische opleiding moest worden, want stilzitten bleek niet haar sterkste kant. Nu kreeg ze de kans haar sportieve invulling van haar vrije tijd voor een deel te verleggen naar een beroep. Angeliek koos voor het brugjaar van de politieacademie. Natuurlijk werd daar veel sport aangeboden, maar ze kwam er snel achter dat het niet haar ding was. “Ik zag mezelf niet met een streng gezicht onder mijn blauwe pet een bekeuring uitdelen voor fietsen zonder achterlicht,” zegt ze hier zelf over. “Ik wilde iets positiefs doen met mijn sportieve kwaliteiten.”

TIP!

Als kind moest Angeliek op een of andere manier haar energie kwijt. Gelukkig werd het de ene manier: sporten. Het begon met judoën. “Al snel deed ik mee aan wedstrijden op een vrij hoog niveau,” geeft ze zelf aan. Daarnaast kwam al gauw tennissen in beeld en natuurlijk voetballen. Op 1 juni 1969 werd in Udenhout de damesvoetbalvereniging The Twinkle Stars opgericht. Deze mededeling zou hier beslist niet op zijn plaats zijn, ware het niet dat Angeliek jarenlang in de voorhoede van het eerste elftal gevoetbald heeft en later ook nogal wat activiteiten voor de pupillen van deze vereniging georganiseerd heeft. Deze leerlinge van basisschool De Wichelroede (ja, dezelfde) wist haar vrije tijd dus ruim in het vullen met sport en nog eens sport.

het hoogste woord. Kinderen die motorisch sterk zijn, zijn vaak sociaalemotioneel sterk. Sportieve kinderen zijn vaak geliefde kinderen. Voor de leerlingen van mijn groep is het in het begin moeilijk mijn twee rollen uit elkaar te houden. De gymles wordt toch over het algemeen gezien als een fijne les en dat geeft een extra positief signaal naar de vakleerkracht. Dat de sportieve juf Angeliek van die leuke gymlessen ook geacht wordt een gewone reken­les of spellingles te geven, daar hadden ze niet op gerekend. Toch zou ik niet anders willen.” Geslaagde wisselwerking Angeliek geeft per groep één gymles per week. De andere gymles wordt gegeven door de klassenleerkracht of, als die geen bevoegdheid heeft, door een collega. Zij herhalen de stof die Angeliek aangeboden heeft. Ze zegt hierover: “Deze wisselwerking is erg belangrijk. De groepsleerkracht ziet de kinderen in een ander perspectief en daar kan hij in de klas weer zijn voordeel mee doen. Ook raad ik om diezelfde reden mijn collega’s die zelf geen gymles geven aan om tijdens mijn lessen naar de verrichtingen van hun leerlingen te komen kijken.”

energiek bezig met raften, klimmen, abseilen, snowboarden en duiken én doet zij ook aan canyoning. “Het zijn sporten die niet zonder gevaar zijn,” zegt ze met een lachje. “Maar het risico is beheersbaar, nog wel.” De laatste jaren is canyoning bij Angeliek op de eerste plaats komen staan. Je volgt de loop van een rivier door een canyon, door middel van een combinatie van wandelen, klimmen, springen, zwemmen en abseilen. Voor canyoning heb je een goede uitrusting nodig die bestaat uit klimgerief, statische touwen, helmen, neo­preenpakken, klimschoenen, touwzakken… Canyoning wordt vaak gedaan in afgelegen en ruwere omgevingen. Daarom staat de groep altijd onder leiding van een ervaren gids die de omgeving kent als de binnenkant van zijn helm. Angeliek geeft toe dat ze dit jaar in de Ardeche tussen de bedrijvigheden door af en toe een dagje vrij genomen heeft om aan het strand te luieren en te lezen. Dat geeft u, beste lezer of lezeres, de kans wat op haar in te lopen. Peter Vervloed

En nu: sporten! In de vakantieperiode zit Angeliek niet vaak stil. In het spoor van het lied ‘Opzij, opzij, opzij,’ van Herman van Veen, waarin hij zingt over rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan, houdt zij zich samen met haar partner Daniëlle

Wat te doen met faalangstige kinderen? Zoek eerst uit op welke onderdelen het kind bang is om te falen. Een gesprekje hoort daar altijd bij. Soms blijven er na uitvragen maar heel weinig items over. Stel ­vervolgens haalbare doelen voor het kind. Bied bij de start van bijvoorbeeld rekenwerk altijd even ondersteuning of blijf even in de buurt bij een toets. Geef snelle feedback na gemaakt werk. Laat het kind tussentijds met zijn werkje komen. Bemoedig en beloon resultaten. Het belangrijkste is dat het kind die resul­­ taten aan zichzelf gaat toeschrijven! Dat is een echte succeservaring!

13

Zes gediplomeerde deskundigen stellen zich voor...

Tangent-coaches klaar voor klus! In het begin van het schooljaar 2009–2010 besloot Tangent eigen coaches op te leiden om coaching op onze scholen zoveel mogelijk zelf te kunnen uitvoeren. Op een oproep in Tango reageerden zes leerkrachten die de ambitie hadden individuele leraren of groepen op scholen te gaan coachen. Dat waren Ingrid Voorn, Lidewijn van Kuppevelt, Anita van Tilborg, Astrid Peters, Esther Vingerhoets en Sandra van den Broek. Tangent ging graag met deze dames in zee en bood hen een opleiding aan bij Fontys Fydes. Na individuele intake-gesprekken werd het definitieve programma samengesteld voor het eerste cursusjaar. In 6 cursusbijeenkomsten en 5 intervisiebijeenkomsten werden onze aspirantcoaches geschoold. ­Esther en Sandra hadden eerder al een opleiding gevolgd. Zij namen alleen deel aan enkele intervisiebijeenkomsten. Na het eerste cursusjaar werd besloten tot een vervolgcursus in een soortgelijke opzet. Tevens werd gestart met het aanbieden van coaching op de scholen van Tangent en het geven van voorlichting aan schoolteams. Verschillende individuele trajecten werden met succes doorlopen. In enkele schoolteams werd een begin gemaakt met intervisie in bouwgroepen. Hierbij werden ook video-opnamen ingezet. Tijdens het directeurenberaad zijn enkele voorbeelden van good practice gegeven, waardoor ook directies steeds enthousiaster werden over de mogelijkheden die onze coaches te bieden hebben.

Lidewijn, Anita en Astrid gaan zich verder scholen op het gebied van coaching. Ingrid kan haar coachingsvaardigheden goed gebruiken in haar nieuwe functie van adjunct-directeur. Tangent streeft er naar de opgeleide coaches zoveel mogelijk in te zetten op de scholen van onze stichting. De kosten hiervan zijn beduidend lager dan de dure coaching die wordt aangeboden door externe bureaus. We adviseren scholen alleen dan naar externen te gaan, als de coachingsvraag de competenties van onze coaches te boven gaat. Om scholen en leraren een idee te geven van de mogelijkheden van onze coaches, geven we een opsomming van de mogelijkheden. Individuele coaching kan bij voorbeeld worden ingezet voor: • beginnende leraren; • leraren die een geheel andere taakinvulling krijgen; • leraren die zich willen verbeteren

op communicatief gebied of beter willen leren samenwerken; • leraren die hun klassenmanagement willen verbeteren; • leraren die extra geschoold willen worden op didactisch of pedagogisch gebied; • leraren die meer zicht willen krijgen op hun verdere loopbaan. Groepscoaching kan bij voorbeeld plaatsvinden op scholen die: • intervisie willen invoeren; • intervisie willen starten met groepjes leraren; • een onderwijskundige verandering willen laten begeleiden. Aanmelden voor coaching gebeurt altijd bij Jan van Esch, stafmedewerker Onderwijs bij Tangent. Doorgaans gebeurt dat door de directeur, maar ook individuele personeelsleden kunnen met hem contact opnemen. Hij bekijkt op dat moment welke coaches beschikbaar zijn en bij wie de coachingsvraag het beste past.

De coaches stellen zich voor... Sandra van den Broek (ook namens Esther Vingerhoets) “Omdat Esther met zwangerschapsverlof is tot de herfstvakantie, vertel ik over onze werkzaamheden. Sinds vorig schooljaar werken Esther en ik voor Tangent als coaches en dit schooljaar hebben we ieder een vaste halve coachdag: Esther coacht op maandag en ik op woensdag. We zijn op verschillende scholen ingezet; bij individuele- en duotrajecten, bij het opzetten van intervisie en bij het implementeren van nieuwe onderwijsontwikkelingen. Als School Video Interactie Begeleider (SVIB) heb ik regelmatig gebruik gemaakt van de camera. Wij helpen mensen een persoonlijke hindernis te nemen in hun werkcontext. Dit doen we in een persoonlijk gesprek. We gaan uit van de krachten van de mensen. Waar liggen de sterke punten? Waar ben je goed in? Doe er meer van! En waar liggen de kansen voor ontwikkeling? Probeer uit, ontdek wat werkt en… doe er meer van!”

14

Astrid Peters “Al een aantal jaren wilde ik een opleiding voor coach gaan doen; zelf ben ik regelmatig gecoacht, wat ik als een verrijking heb ervaren. Het is geen zwakte, wat veel mensen nog denken, maar juist een kracht! Je komt steeds een stapje verder in je zelfontplooiing en dat is heel waardevol. Dit wilde ik ook graag overbrengen op andere mensen. Toen bleek dat onze stichting Tangent intern coaches op wilde gaan leiden, heb ik me daar meteen voor aangemeld. Zo zijn we vorig jaar begonnen met de Coach-de-Coach training van Tangent. Ik heb er veel van geleerd. We hebben tijdens de training veel aandacht besteed aan het individueel coachen, het oplossingsgericht coachen en aan intervisie. Het heeft me nog enthousiaster gemaakt en mijn nieuwsgierigheid naar andere mensen en wat hen beweegt, is alleen maar groter geworden. Om me nog beter te profileren als schoolcoach en om meer ervaring op te doen, ga ik komend jaar een post-HBO opleiding Schoolcoach volgen bij Avans Hogeschool. Graag zie ik mezelf als Tangent-coach voor wie dat wil, binnen mijn school en op andere scholen. Ik zie coaching als een manier om het hoogst haalbare uit mezelf en de ander te halen. Ik zie coaching bij Tangent als een evenwaardig proces waarin we samen aan het werk zijn om onszelf en ons vak van leerkracht te ontwikkelen.”

Lidewijn van Kuppevelt “Naast vele jaren ervaring als leerkracht in de onderbouw op Jenaplanschool Rennevoirt, ben ik enige tijd ook actief betrokken geweest bij het opleiden van studenten. Met veel plezier heb ik nieuwe leerkrachten begeleid bij de start van hun carrière. Ook in mijn functie als bouwcoördinator vormt begeleiding van kinderen en volwassenen een belangrijk onderdeel van mijn werkzaamheden. Tijdens de coaching/training die ik onlangs heb gevolgd, heb ik kennis gemaakt met School Video Interactie Begeleiding (SVIB). Hier kwamen veel punten naar voren waar ik meteen mee aan de slag kon: kijken naar jezelf, bewust zijn van je eigen handelen, sterke en zwakke kanten benoemen, etc. Doordat er opnames worden gemaakt van een concrete situatie, wordt duidelijk hoe je zelf in de praktijk te werk gaat en ontstaat een stuk reflectie. Videobeelden tijdens de intervisie maken het ook mogelijk om zaken concreet te maken. Als coach wil ik gebruik gaan maken van dit medium. Om hier goed en professioneel mee te kunnen werken ben ik gestart met de Master-SEN, waarbij het oplossingsgericht coachen en vooral ook de SVIB een belangrijk onderdeel van deze opleiding wordt.” Anita Boons-van Tilborg “Ik ben 30 jaar geleden geslaagd als kleuterleidster en inmiddels al in alle groepen werkzaam geweest. Daardoor heb ik natuurlijk voldoende ervaring . Momenteel geef ik weer les in een kleuterklas en ben bouwcoördinator voor de onderbouw en V.V.E.-coördinator. Toen Tangent met het plan kwam om coaches op te leiden, heb ik me meteen aangemeld omdat ik gewoon eens wat anders wilde doen binnen het onderwijs. Tijdens de cursus van Edith ben ik erg enthousiast geworden, maar helaas er was weinig tijd om de gesprekken te oefenen. De opleiding die ik momenteel volg bij Avans is daar sterker op gericht en geeft meer verdieping. Ook heb ik begeleiding gehad van Sandra om intervisie toe te passen tijdens bouwvergaderingen. Dit is een erg fijne methode om kwesties te bespreken. Iedereen is er bij betrokken en je kunt gebruik maken van elkaars kwaliteiten. Coach-ervaring heb ik nog maar weinig. maar ik wil wel graag aan de slag.” Ingrid Voorn “De afgelopen twee jaar ben ik intensief bezig geweest met de cursus ‘coachen’ bij Fontys Fydes. Ik ben al ruim 25 jaar werkzaam in het basisonderwijs. Ik ben gestart als kleuterleidster en heb in de loop der jaren vele andere groepen gehad. Zeven jaar geleden ben ik als bouwcoördinator/managementlid van de onderbouw gestart en dit schooljaar ben ik een nieuwe uitdaging aan gegaan als adjunct-directeur. Verder ben ik binnen Berkeloo de afgelopen twee jaren bezig geweest met coaching en intervisie binnen het team. Het coachen met als doel leerkrachten te leren reflecteren op eigen handelen, het ontdekken van jezelf en het leren kijken naar je eigen manier van lesgeven en handelen. Bij intervisie heb je hetzelfde doel, maar daar ga je meer van een groepsproces uit. Dit is geweldig te gebruiken binnen een groep leerkrachten met dezelfde jaargroep. De opleiding heeft mij enorm gesteund in de manieren van verschillende soorten gesprekken voeren met verschillende personen.” Meer lezen? In Tango is al eerder aandacht geschonken aan het project. In december 2010 publiceerden we een interview met Esther en Sandra, in juli 2010 een uitgebreid artikel ‘Coach de coach’, met praktijkervaringen van Lidewijn. Bekijk de artikelen via onze website (www.tangent.nl / personeelsblad / archief). Jan van Esch

15

Kort nieuws

Kort Nieuws

Afscheid van Erna Otten en Ria Horsten Eind vorig schooljaar namen Erna Otten en Ria Horsten afscheid van basisschool Den Bijstere. Juffrouw Erna heeft meer dan 40 jaar in het onderwijs gewerkt, waarvan 20 jaar op Den Bijstere. Eerst als RT-er (remedial teacher), later als IB-er (intern begeleider). Erna heeft zich al die jaren met veel enthousiasme en kennis van zaken ingezet voor de leerlingenzorg op onze school. Ze heeft heel wat kinderen individueel of in kleine groepjes begeleid, talloze onderzoeken gedaan en nog meer ouder­ gesprekken gevoerd. Erna heeft een ­belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikke­­lingen op Den Bijstere en is altijd een zeer gewaardeerde, hardwerkende en fijne collega geweest. Juffrouw Ria heeft ruim 32 jaar onderwijservaring. Zij is al 18 jaar leerkracht op Den Bijstere, waarvan het grootste gedeelte in de onderbouw (groep 1-2). Juffrouw Ria heeft meestal parttime in de groep gewerkt, vaak samen met juffrouw Josine. Ze heeft heel wat kleutertjes zien komen als 4-jarige en ook veel van die kinderen na 8 jaar onze school weer zien verlaten. Ria stond altijd klaar voor de kinderen, hun ouders en voor de collega’s. Ze heeft heel wat keren extra gewerkt om een zieke collega te vervangen. Op juffrouw Ria kon je altijd rekenen. Alles gebeurde met de grootste zorg. De collega’s van basisschool Den Bijstere bedanken Erna en Ria heel hartelijk voor hun grote inzet! Team Den Bijstere

Jessica Lambooij St. Caeciliaschool

Begeleiding Plusklassen

16

Ik werk ruim zes jaar op de Sint Caecilia­school. Daar geef ik les aan groep 5, maar één dag in de week begeleid ik de plusklassen. Na de Havo ben ik begonnen aan de opleiding SPH (Sociaal Pedagogische Hulpverlening – red.). Dit was een verkeerde studiekeuze. Na een tijdje gewerkt te hebben, kwam ik er achter dat ik de Pabo wilde gaan doen om leerkracht basisonderwijs te worden. Toen ik nog maar kort op de Sint Caeciliaschool werkte, vroeg de directeur mij of ik me wilde gaan inzetten voor een groepje meer- en hoogbegaafde kinderen. Op dat moment wist ik nog vrij weinig

over hoogbegaafdheid. Ik ben me gaan verdiepen in dit onderwerp en toen heb ik de eerste plusklas op mijn school gestart. Ik startte met vier leerlingen, één keer in de week ongeveer een uur. Het onderwerp interesseerde me zo hevig dat ik een Echa-opleiding aan de Radboud Universiteit van Nijmegen tot specialist in hoog­ begaafdheid ben gaan volgen. Deze studie heb ik bijna afgerond. Inmiddels begeleid ik drie plusklassen. Binnen Tangent bestaat de werkgroep Excellentie, waarin ik samen met vier (adjunct-)directeuren zit. We vergaderen ongeveer een keer in de zes à acht weken.

Enthousiaste start van De Kring De eerste schoolweek op De Kring had maandagochtend 22 augustus een verrassende opening met een openluchtconcert van het team van De Kring. Zij voerden OPUS 35 uit voor de kinderen en de ouders die zich om 8.20 uur op het schoolplein hadden verzameld. De keuze voor OPUS 35 was niet toevallig, want De Kring bestaat dit schooljaar 35 jaar. In de loop van het schooljaar zal daar nog nadrukkelijk aandacht aan worden besteed. Met het thema JIJ + IK = WIJ stond de eerste schoolweek in het teken van de groepsvorming. De kinderen gingen in deze eerste schoolweek in de eigen stamgroep aan de slag om elkaar te leren kennen en ons te laten zien wie zij zijn. Zo was er op woensdag extra aandacht voor kids-tegen-geweld en werden de kinderen extra beloond voor hun goede gedrag op het schoolplein tijdens de pauze. Donderdag en vrijdag had elke stamgroep leuke activiteiten, zodat goed gewerkt werd aan de sfeer en de samenhang in de stamgroep. Vrijdagmiddag stond een grote viering op het programma. De optredens waren gepland op het schoolplein, maar dat was vanwege het weer helaas niet mogelijk. De optredens werden verplaatst naar De Boodschap, het culturele centrum van Rijen. Alle dertien stamgroepen verzorgden daar een optreden. Centraal in dat optreden stond de naam van de stamgroep. Eén van de bovenbouwgroepen was van naam veranderd. De groep maakte de nieuwe naam in het optreden bekend. Timboektoe is die nieuwe naam. De kinderen maakten er met de leerkrachten een geweldige happening van. Spreekstalmeester(es) juf Sanneke praatte de optredens aan elkaar en wist de stemming er goed in te brengen en te houden. De viering werd afgesloten door Lavaganza met het Kringlied. De gehele zaal zong uit volle borst mee. Iedereen ging met een geweldig gevoel het weekend in. Op onze website (www.jps-dekring.nl) staan filmimpressies van OPUS 35 en van de viering op vrijdag. Team De Kring

Deze werkgroep heeft als doelstelling het bevorderen van uitmuntendheid binnen stichting Tangent. De werkgroep Excellentie organiseert jaarlijks een workshop ter ondersteuning van scholen en leerkrachten. Ook wordt er een nieuwsbrief verstuurd. Vanuit deze werkgroep ben ik coördinator bij Talent in Beeld. Zes Tilburgse schoolbesturen werken samen aan dit project. Zij hebben de ambities uitgesproken om voor meer- en hoogbegaafde leerlingen passend onderwijs te realiseren. Talent in Beeld valt onder WSNS Tilburg. Daar ik een doorzetter en ook wel

een perfectionist ben, heb ik me helemaal in dit onderwerp vastgebeten. Ik kan het niet meer loslaten en ik wil de plusklas naar een hoger niveau brengen. Het beleid met betrekking tot hoogbegaafdheid is constant in ontwikkeling en de doelen worden steeds naar boven bijgesteld. Door mezelf op dit gebied ook te blijven ontwikkelen, hoop ik samen met mijn collega’s een positieve bijdrage te leveren. Het werken als leerkracht van de plusklassen is zo bijzonder, omdat je deze kinderen buiten de groep speciale zorg kunt bieden. Ze zijn als het ware even samen met gelijk­ gestemden. Het is bijvoorbeeld

buitengewoon om te zien dat sommige kinderen in de klas niet uit hun schulp kunnen of willen kruipen, maar in de plusklas juist van zich laten horen, zelfs een leidersrol aannemen. Anderen komen juist wat tot rust. Binnen het huidige onderwijs zijn we een beetje doorgeslagen in onze dwang om alles vast te leggen. Graag zou ik zien dat we weer tijd zouden hebben om onze lessen goed voor te bereiden. Ik droom er soms van de wereld rond te reizen en daar een boek over te schrijven. Niet speciaal voor hoogbegaafden, maar voor iedereen die met mij mee wil dromen.

17

Accepteren, loslaten en altijd opnieuw mogen beginnen...

Personalia

Net nog even bij de kapper gemediteerd? Ja, dat is een van de verworvenheden van de mindfulness-training, een cadeautje van Tangent voor haar medewerkers. Een workshop tijdens de studiedag ‘Levensfase­ bewust Personeelsbeleid’ was aanleiding tot een vervolgcursus. En dit mediteren, is niet het zitten navelstaren, onbereikbaar voor je omgeving of het wegzweven met je geitenwollen sokken aan. Het is een van de technieken die je gaat trainen om meer in het hier en nu te leven. Een loopmeditatie, een zitmeditatie, 3 minuten of 30 minuten, een kalender invullen met prettige, of juist vervelende, gebeurtenissen, een yoga­ oefening, een dagelijkse routine nu eens niet op de automaat, maar met je volle aandacht uitoefenen, je even helemaal richten op je ademhaling, een bodyscan of met volle aandacht luisteren naar iemand die jou iets vertelt. Zoveel technieken om uit te kiezen met als enig doel af en toe die ­motor van automatische gedachtestromen te leren uitzetten, zodat je je bewust kunt worden van je gedachten en emoties. Want als je leert toelaten en accepteren van wat er is, ontstaat er ruimte om er anders naar te kijken.

Bovenstaande uitspraak is te vinden in het werkboek dat we kregen, vol met achtergrondinformatie en huiswerkopdrachten. Accepteren, loslaten en met vriendelijkheid en compassie jezelf toestaan altijd opnieuw te mogen beginnen. Van de uitgangspunten van de mindfulness training spraken de drie hierboven genoemd, mij het meest aan. Tijdens de eerste van de acht bijeenkomsten werd ons naar onze motivatie gevraagd. Die was heel divers, maar opvallend vaak werd het leren loslaten en het gevoel dat je hoofd overloopt, genoemd. Dat was ook mijn insteek. Want dat jarenlang perfect willen multitasken of, op z’n Tilburgs, proate en braaie, (wat wij vrouwen zo goed schijnen te kunnen),

Kort nieuws Een nieuwe personeelskamer voor De Cocon In de afgelopen maanden is een werkgroepje uit het team van De Cocon enthousiast aan de slag gegaan met het inrichten van een nieuwe personeelskamer. Het meubilair van onze teamkamer had zijn beste tijd gehad en was dringend aan vervanging toe. Het was onze opzet om van onze ‘vergaderruimte’ een mooie personeelskamer te maken. En dat is gelukt! Samen hebben we de meubels uitgezocht en met veel inzet zijn we zelf aan de slag gegaan om de muren te schilderen en een laminaatvloer te leggen. We zijn erg trots op het resultaat! Hans Coninx

18

begon me toch op te breken. Tijdens de terugkombijeenkomst waren de meeste deelnemers heel positief over hun deelname. Al bleek het best moeilijk om het geleerde vast te houden. Het nut van een vast mindfulness-moment in je dagritme, is voor mij nu wel duidelijk geworden. De verworvenheden van deze training zijn voor mij waardevol genoeg om er iedere dag even letterlijk bij stil te staan. En, Tangent, ik vind het niet erg om nog eens zo’n zelfde cadeautje te krijgen om me te helpen dit verder te verankeren. Want inderdaad, ook de organisatie profiteert hiervan.

Lian van der Meijs (basisschool De Vlashof)

AD EN KARIN VAN BIEZEN

Getrouwd Karin Jansen (De Vlashof) en Ad van Biezen op 10 juni 2011. Mariska van Bree (Prins Bernhard) en Maikel Smolders op 27 juli 2011. Bauke van de Ven (Berkeloo) en Robert Bindt op 25 augustus 2011.

Jente, dochter van Nicoline Smal Geboren (De Wildschut) en Bas Lavalaye op Timo, zoon van Nard (De Regen27 juli 2011. boog) en Angela Verwegen op 12 Levi, zoon van Rian (De Wichelroemei 2011. de) en Corstiaan Noordijk-van der Joab, zoon van Claudia (Achthoeven) Star op 3 augustus 2011. en Stef van Loo op 7 juni 2011. Tim, zoon van Yvette (Stelaertshoeve) en Dennis Geerts op 30 juni Jubileum 2011. Hanneke Middelkoop en Dré Job, zoon van Esther Vingerhoets ­Piederiet (De Kring): respectievelijk (Stelaertshoeve) en Eric-Jan de Jong 25 en 40 jaar in dienst van de overop 6 juli 2011. heid. Thijn, zoon van Nellie Koopmans (StelaertsLilijan van Boxtel hoeve): 40 jaar in dienst van (St. Caecilia) en Tangent. Olaf Kaal op18 Corry Gijsbrechts (De Cojuli 2011. con): 40 jaar in het onderwijs Fleur, dochter en bij Tangent. van Kim van Ad Mayen: 40 jaar in dienst Meer (Rennevan de overheid; Ans de voirt) en Paul Jong: 40 jaar in dienst van de Raaijmakers op overheid én van Tangent KIM VAN MEER EN FLEUR 25 juli 2011. (beiden De Wichelroede)

Misschien is deze lijst niet compleet. Daarom: in dienst, u­ it dienst, ­getrouwd, kind gekregen, jubileum te vieren of ­geslaagd? Geef het door: [email protected].

Kort nieuws Een veertigjarig jubileum, maar dan tweemaal ‘Hou je niet te strak aan methode of lesrooster, maar neem alle ruimte voor je leerlingen.’ Deze uitspraak van Ans de Jong is geen garantie voor een succesvolle carrière in het basisonderwijs, maar lees hem gerust nog een keer over. Op 1 augustus was Ans veertig jaar onderwijzeres en was ze hetzelfde aantal jaren verbonden aan De Wichelroede. In deze periode heeft ze les gegeven in alle groepen, op vijf verschillende gebouwen gewerkt, managementtaken op zich genomen en is ze ABP’er geworden. Pas drie jaar geleden is ze, na de geboorte van haar eerste kleinkind, één dag per week minder gaan werken. ‘Zolang ik het leuk blijf vinden, ga ik door,’ zegt ze lachend. Haar collega’s zullen haar daar zeker alle ruimte voor geven. Ze hebben haar samen met haar gezin op 7 september in Abdij Koningshoeve in het zonnetje gezet. Peter Vervloed Sinterklaasmusical: ‘Dromen over Sint’ Vorig jaar voor het eerst en nu wegens groot succes herhaald: Tangent organiseert een Sinterklaasfeest voor kinderen en kleinkinderen van Tangenters. Op zaterdag 26 november om 15.00 uur wordt in de zaal van Factorium (Koningsplein 11a, 5038 WG Tilburg; ingang: Bisschop Zwijssenstraat) de musical ‘Dromen over Sint’ opgevoerd. De voorstelling is geschikt voor kinderen van 2 tot ongeveer 8 à 9 jaar. Aanmelden kan via telefoonnummer 013 522 92 50 of [email protected]. (noem eigen naam, naam school en aantal gasten). Wacht niet te lang, want vol is vol! Kijk voor meer informatie op de nieuwsrubriek van onze website: www.tangent.nl.

19

alle krantenberichten: © Brabants Dagblad

Prikbord

Wil Broos, voormalig lid van het CvB, nam op 30 augustus afscheid van Tangent. Alle scholen werkten samen om hem een onvergetelijk afscheid te bezorgen. Hij werd per limousine om 7.45 uur opgehaald voor een feestelijk ontbijt bij De Wichelroede. Daarna startte een tocht langs alle scholen. Overal kreeg hij een opdracht: schilderen, voorlezen, een maquette bouwen. Op de Prins Bernhardschool moest hij zelfs een les geven over begrotingen. Na afloop vertelde Wil dat de begroetingen door lange rijen juichende en klappende schoolkinderen bijzonder waren. Hij weet nu hoe een beroemd voetballer zich moet voelen! Meer foto’s zien? Kijk op www.mijnalbum.nl/Album=OG3Y37QX.

Colofon Samenstelling: Peter Vervloed, Charles Dams, Marijke van Oploo (hoofd­redactie) Vormgeving en opmaak: Marijke van Oploo Tango wordt vier keer per schooljaar uitgegeven. Het volgende nummer v­ erschijnt op 20 december 2011. Kopij, reacties en tips zijn van h­ arte welkom! De redactie b­ ehoudt zich het recht voor om artikelen waar nodig te r­ edigeren of in te korten. Stuur bijdragen voor het volgende nummer vóór 29 november 2011 naar [email protected].

Stichting Tangent, palet van basisscholen en peuterspeelzalen T 013 522 92 50 F 013 522 92 59 W www.tangent.nl Postadres Postbus 85, 5070 AB Udenhout Bezoekadres Slimstraat 7, 5071 EG Udenhout