Zelfstandigen, handelaars, KMO’s... Welke oplossingen om de moeilijke periode vanaf november 2015 te doorstaan? Gids voor Brusselse ondernemers
1
Inhoudstafel Inleiding ................................................................................................................................................... 3 Begeleiding .............................................................................................................................................. 5 Begeleidingsmaatregel .................................................................................................................... 5 Financiering en subsidies......................................................................................................................... 6 Crisiskrediet ‘microfinanciering’ - finance.brussels......................................................................... 6 Crisiskrediet voor leningen van meer dan € 20.000 - finance.brussels........................................... 7 Gewestelijke waarborg op thesauriekredieten ............................................................................... 8 Algemene investeringssteun ........................................................................................................... 9 Uitstel of vermindering van fiscale lasten ............................................................................................. 10 BTW en beroepsvoorheffing ............................................................................................................. 10 Minnelijk afbetalingsplan (btw en voorheffing) - FOD Financiën ................................................. 10 Lokale belastingen ............................................................................................................................. 11 Uitstel of vermindering sociale lasten ................................................................................................... 12 Sociale bijdragen zelfstandigen ......................................................................................................... 12 Betalingsuitstel bijdragen – RSVZ .................................................................................................. 12 Verlaging van de bijdragen voor getroffen sectoren – RSVZ ........................................................ 13 Hervorming van de commissie voor vrijstellingen – RSVZ ............................................................ 14 Sociale bijdragen werkgevers ............................................................................................................ 15 Betalingsuitstel voorafbetalingen en saldo voor een kwartaal – RSZ ........................................... 15 Kort afbetalingsplan – RSZ............................................................................................................. 16 Minnelijk afbetalingsplan – RSZ .................................................................................................... 17 Alternatieven voor ontslag .................................................................................................................... 18 Tijdelijke werkloosheid door overmacht ....................................................................................... 18 Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken – arbeiders ........................................... 19 Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken – bedienden ......................................... 20
2
Inleiding De voorbije weken publiceerde de pers alarmerende cijfers ... Een op de vier horecazaken zou op het randje van het faillissement staan, terwijl de helft van alle zaken in de problemen zit. Nog meer cijfers in die strekking vallen te verwachten naarmate de schade wordt opgemeten. Die algemene cijfers geven hoe dan ook slechts een onvolmaakt beeld van de heel uiteenlopende situaties die nu al op het terrein waarneembaar zijn. We willen de toestand niet dramatiseren, maar evenmin de kop in het zand steken: we moeten toegeven dat we al betere lentes hebben gekend (op het economische vlak dan toch). De “lockdown” van november 2015, de invoering van de verkeersvrije zone in het stadscentrum, de sluiting van de tunnels en vooral ... de aanslagen van 22 maart 2016 hadden een onbetwistbare, negatieve impact op de Belgische economie in het algemeen en op de Brusselse in het bijzonder. Iedereen is het erover eens, want het ligt voor de hand: het is nu eerst en vooral zaak om Brussel weer aantrekkelijk te maken, het vertrouwen van de toeristen terug te winnen en hen - net als de Brusselaars zelf - overtuigen om naar de stad en vooral naar het stadscentrum terug te keren. Initiatieven in die zin worden (binnenkort) genomen. De privésector blijft zelf niet bij de pakken zitten en lanceert acties zoals de Pyjamas’ Night of #DiningforBrussels. Toch is dit een werk van lange adem en ook al worden er heel wat inspanningen geleverd, kan niemand helaas echte resultaten garanderen. Tot de toestand zich normaliseert, of misschien zelfs beter wordt dan voordien, worden diverse maatregelen genomen om de impact voor de getroffen zelfstandigen, handelaars en kmo’s wat af te zwakken. Al valt niet alles onder gewestelijke bevoegdheid. Maakt niet uit! Zolang die maatregelen u kunnen helpen, zetten we ze voor u op een rij. Enkele van die maatregelen leveren echte besparingen op (we denken aan de belastingvrijstellingen) en het zou absurd zijn om ze niet aan te vragen als u er recht op heeft. Andere maatregelen geven of vergemakkelijken de mogelijkheid om uitstel te krijgen (RSVZ, RSZ, btw, bedrijfsvoorheffing ... ), en vermijden eventueel de boetes die aan een laattijdige betaling vasthangen. Maar in dit geval komt er van uitstel geen afstel! U dient dus bovenal na te gaan of u die bedragen (en eventuele vermeerderingen en boetes) na het uitstel - dus na een maand, 2 maanden of een jaar - zal kunnen neertellen. Nog andere maatregelen bevorderen de (nieuwe) samenstelling van werkkapitaal dat een flinke deuk kreeg of zelfs helemaal verdween na een drastische daling van de omzet. Vóór u overweegt om uw bijdragen uit te stellen, maar niet weet hoe u ze na het uitstel zal kunnen betalen, willen we u graag de raad geven om u te laten adviseren door uw boekhouder of door een begeleidingscel bereikbaar via het com (centrum voor ondernemingen in moeilijkheden) waarin private en publieke spelers verenigd zijn (Impulse, Atrium, finance.brussels e.a.). Vragen? Bel 1819 dat, trouw op post, eerstelijnsinfo geeft en u zal doorverwijzen naar de meest aangewezen partner om u te helpen of indien nodig, u zal begeleiden.
3
Het doel van dit document is een overzicht geven van de maatregelen die genomen werden door de overheid om de ondernemers te helpen deze crisis door te komen. Wij werken momenteel aan een interctieve tool die u zal toelaten de maatregelen te vinden die u rechtstreeks aanbelangen. In afwachting en teneinde u zo snel mogelijk te informeren, vind u hierbij een lineair obverzicht van de verschillende maatregelen.
4
Begeleiding Begeleidingsmaatregel
Wie? o
o
Wat? o
Elke onderneming opgericht sinds april 2014 of bij wie een omzetdaling van 30 % werd vastgesteld tussen de periode van oktober 2015 tot april 2016 en dezelfde periode een jaar eerder, aan de hand van de btw-aangiften. Gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Voor elke ondernemer in moeilijkheden wordt een specifiek en gratis begeleidingssysteem uitgewerkt om er sneller weer bovenop te raken, dankzij de gecombineerde expertise van de overheid (impulse, Atrium, finance.brussels) en de privésector (het COM (Centrum voor Onderneming in Moeilijkheden), externe deskundigen).
Hoe? o
De geïnteresseerde ondernemer wordt uitgenodigd om de dienst 1819 te contacteren die een eerste informatie geeft en hem vraagt om een afspraakverzoek op de site van het COM (Centrum voor Ondernemingen in Moeilijkheden) in te vullen. o Het COM controleert of de ondernemer aan de voorwaarden voor een specifieke begeleiding voldoet (zie hoger), maakt samen met hem een diagnose van de vereiste expertises (juridisch, boekhouding, marketing, financiering, ...) en stelt een afspraak met een account manager (via Atrium of impulse) en de aangestelde deskundigen voor. o Link met de financiering: indien één van de vereiste expertises financiering is, worden de verschillende fianncieringsmogelijkheden doorlopen, inclusief de financieringsoplossingen die specifiek in het leven werden geroepen door het gewest. Indien één van deze oplossingenn in aanmerking komt, worden onmiddellijk de nodige stappen ondernomen naar finance.brussels en/of het Brussels Waarborgfonds.
Opmerkingen o Het aflossingsvermogen moet als “afdoende” beschouwd worden. o Voor ondernemingen opgericht na oktober 2014 is een nog uitgebreidere motivering vereist.
Meer info Voor een eerste info betreffende deze maatregel en om toegang te krijgen kan u contact opnemen met de dienst 1819 o Per telefoon : van maandag tot vrijdag van 8.30u tot 13u, alsook dinsdag van 17u tot 19.30u o Per mail :
[email protected]
5
Financiering en subsidies Crisiskrediet ‘microfinanciering’ - finance.brussels
Wie? o o
Wat? o o
o o o o
Hoe? o
o
Elke onderneming (zko) die haar exploitatiezetel in Brussel heeft. Daling van de omzet met 30 % vastgesteld vanaf oktober 2015 tot april 2016 (op grond van de btw-aangiften)
Investeringskrediet: maximaal € 20.000. Doel: cashflow (een optimaal werkkapitaal verzekeren). Technisch gezien gaat het wel degelijk over een investeringskrediet, dat hier uitzonderlijk zal aangewend worden voor de financiering van een kasbehoefte. Rentevoet: 2 % Vrijstelling in kapitaal toegekend tot 31.12.2016. Aflossingsduur: 1 tot 3 jaar (inclusief de vrijstellingsperiode) Waarborg verleend door het Brusselse Waarborgfonds.
Neem liefst contact op met de dienst 1819 die u wegwijs zal maken in de procedure: een eerste screening van uw situatie zal toelaten om uw behoeften beter in te schatten en de nodige stappen te ondernemen naar finance.brussels. U kan ook rechstreeks contact opnemen met finance.brussels (zie infra)
Opmerkingen o Financiële analyse en begeleiding van de onderneming door Brupart, dochtermaatschappij van de GIMB-groep.
Meer info o finance.brussels o Stuur een mail naar
[email protected]
6
Crisiskrediet voor leningen van meer dan € 20.000 - finance.brussels
Wie? o o
Wat? o o
o o o o
Hoe? o
o o
Elke onderneming (kmo) die haar exploitatiezetel in Brussel heeft. Daling van de omzet met 30 % vastgesteld vanaf oktober 2015 tot april 2016 (op grond van de btw-aangiften)
“Investeringskrediet”: maximaal € 250.000. Doel: cashflow financieren Technisch gezien gaat het wel degelijk over een investeringskrediet, dat hier uitzonderlijk zal aangewend worden voor de financiering van een kasbehoefte. Rentevoet: 4 % Vrijstelling in kapitaal toegekend tot 31.12.2016. Aflossingsduur: 1 tot 3 jaar (inclusief de vrijstellingsperiode) Waarborg verleend door het Brusselse Waarborgfonds.
Neem liefst contact op met de dienst 1819 die u wegwijs zal maken in de procedure: een eerste screening van uw situatie zal toelaten om uw behoeften beter in te schatten en de nodige stappen te ondernemen naar finance.brussels. U kan ook rechstreeks contact opnemen met finance.brussels (zie infra) Tot 31.12.2016.
Opmerkingen o Financiële analyse en begeleiding van de onderneming door Brupart, dochtermaatschappij van de GIMB-groep.
Meer info o finance.brussels o Stuur een mail naar
[email protected]
7
Gewestelijke waarborg op thesauriekredieten
Wie? o o
Wat? o o o
Hoe? o
Elke onderneming (zko) die haar exploitatiezetel in Brussel heeft. Daling van de omzet met 30 % vastgesteld vanaf oktober 2015 tot april 2016 (op grond van de btw-aangiften)
Het Brussels Waarborgfonds vergemakkelijkt de toegang tot het bankkrediet door bijkomende waarborgen te geven indien deze onvoeldoende zijn. Voor aftrekbare kredieten staat het Fonds garant voor maximaal 65 % van het kredietbedrag. Voor starters bedraagt dat percentage maximaal 80 %. Voor niet-aftrekbare kredieten, met inbegrip van borgstellingskredieten, bedraagt de tussenkomst maximaal 50 %.
De tussenkomst van het Brussels Waarborgfonds heeft tot doel het risico van de bank te dekken (en hen zo toe te laten het gewenste krediet toe te staan). De aanvragen voor het Brusselse Waarborgfonds dienen ingediend te worden via de banken waaraan u een krediet vraagt.
Opmerkingen o Gezien de specifieke context, kunnen de criteria voor de indicatoren van de financiële structuur (financiële onafhankelijkheid, positief werkkapitaal ...) iets soepeler toegepast worden.
Meer info o Brussels Waarborgfonds
8
Algemene investeringssteun
Wie? o
Wat? o
Hoe? o
Elke zelfstandige of kmo die in 2014 of 2015 investeringssteun kreeg toegezegd van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (ordonnantie economische expansie).
Opgelet, het gaat hier niet om een nieuwe subsidie, maar wel om de vervroegde uitkering van de premieschijven 2016, zonder de ‘einddatum van de beslissing’ af te wachten.
Deze maatregel wordt automatisch toegepast, de onderneming hoeft hiervoor niets te doen.
Opmerkingen o Het is uiteraard de bedoeling de betrokken ondernemingen meer financiële ademruimte te geven.
Meer info o Brussel Economie en Werkgelegenheid
9
Uitstel of vermindering van fiscale lasten BTW en beroepsvoorheffing Minnelijk afbetalingsplan (btw en voorheffing) - FOD Financiën
Wie? o o Wat? o o o o o
Hoe? o o
o
Zelfstandigen en ondernemingen uit alle sectoren. Die kunnen aantonen dat ze in moeilijkheden kwamen als gevolg van de aanslagen.
Betalingsfaciliteiten (mogelijkheid om betalingen te spreiden in maandelijkse afbetalingen); vrijstelling van nalatigheidsinteresten (9,6 % op de btw, 7 % op de voorheffing); vrijstelling van boetes voor niet-betaling of laattijdige betaling (15 % op de btw, 10 % op de voorheffing). Voor de maandelijkse indieners: de aangegeven btw-handelingen of bedrijfsvoorheffing voor de maanden maart tot en met september 2016. Voor de kwartaalindieners: de aangegeven btw-handelingen of bedrijfsvoorheffing voor het 1e, 2e en 3e kwartaal 2016
Aanvragen zodra u betalingsmoeilijkheden ervaart. Gemotiveerde aanvraag (aan de hand van documenten die het volgende aantonen: omzetdaling, annulatie(s) van bestellingen en/of boekingen, kettingreactie bij partnerbedrijven enz.). Eén adres en één totaalplan.
Opmerkingen o Neem contact op met uw zelfstandige boekhouder.
Meer info o FOD Financiën - info en formulier
10
Lokale belastingen De Brusselse Rgeering is de discussie aangegaan met de gemeenten om een gedeeltelijke of volledige vrijstelling van lokale belastingen te bekomen, zoals de « City tax » (verblijfsbelasting die rust op de hotelsector) of de belasting op terrassen. Het eventuele verlies van inkomsten voor de betrokken gemeenten zal gecompenseerd worden door het fiscale Compensatiefonds, dat specifiek voor dergelijke situaties werd opgericht. Momenteel is er nog geen concrete uitvoering, maar wij zullen niet nalaten u op de hoogte te houden en deze gids aan te passen van zodra er nieuws is.
11
Uitstel of vermindering sociale lasten Sociale bijdragen zelfstandigen Betalingsuitstel bijdragen – RSVZ
Wie? o o o Wat? o o
Hoe? o
o
Zelfstandigen in hoofdberoep (of meewerkende echtgenoten met het maxistatuut) Horeca en handel Gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (of Zaventem)
Uitstel van betaling van de bijdragen voor de eerste twee kwartalen 2016, respectievelijk tot 31 maart 2017 en tot 30 juni 2017. Zonder verhogingen
Via een schriftelijk verzoek aan uw sociaal verzekeringsfonds, ingediend vóór 31 mei 2016, met de volgende vermeldingen: naam, voornaam, adres, bedrijfsnummer, handelsnaam en exploitatiezetel. Heeft u geen specifieke motivering, dan volstaat de erkende crisis op zich als reden.
Opmerkingen o Deze maatregel is niet van toepassing op reeds betaalde bijdragen. o De maatschappelijke rechten blijven behouden op voorwaarde dat de bijdragen binnen de termijn betaald worden. o De bijdragen worden van de bedrijfsbelastingen afgetrokken in het jaar waarin ze daadwerkelijk betaald worden.
Opmerkingen o Vraag uw sociaal verzekeringsfonds om raad.
12
Verlaging van de bijdragen voor getroffen sectoren – RSVZ
Wie? o o Wat? o
Hoe? o o
Handel en horeca Gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (of Zaventem)
Mogelijkheid om een (per definitie tijdelijke) verlaging van de bijdragen te vragen bij problemen om die bijdragen te betalen.
Schriftelijke aanvraag via uw sociaal verzekeringsfonds Verantwoording op grond van minstens twee “objectieve elementen” die de inkomstendaling aantonen. De erkende crisis in de sector is al een eerste objectief element. Het tweede element kunt u bewijzen aan de hand van btw-aangiften of zelfs btw-ramingen als u onder het forfaitair stelsel valt. Kijk echter uit voor de regularisatie en voor vermeerderingen indien uw inkomsten te laag geraamd werden.
Opmerkingen o Vraag uw sociaal verzekeringsfonds om raad.
13
Hervorming van de commissie voor vrijstellingen – RSVZ
Wie? o Wat? o
Hoe? o
o
Iedere zelfstandige in hoofdberoep, actief sinds minstens 1 jaar
Indien u problemen hebt voor de betaling van uw sociale bijdragen als zelfstandige, is het mogelijk een uitsel te vragen
Aantonen dat er een behoefte is of een situatie die de staat van behoefte benadert. Om de staat van behoefte van een zelfstandige te beoordelen, houdt de Commissie meer bepaald rekening met de inkomsten en lasten van de personen die deel uitmaken van het gezin. De aanvraag dient ingedien te worden bij uw sociaal secretariaat.
Opmerkingen o Inn principe behoudt de zelfstandige zijn recht op uitkeringen, behalve zijn recht op pensioen o Een hervorming van de commissie van vrijstellingen staat in de startblokken. Deze voorziet onder andere een limitatieve lijst van redenen die toelaten de vrijstelling te bekomen alsook de graad waarop men beroep kan doen op het fonds.
Meer info o Vrijstelling betaling sociale bijdragen zelfstandigen o Vraag advies aan uw sociaal verzekeringsfonds
14
Sociale bijdragen werkgevers Betalingsuitstel voorafbetalingen en saldo voor een kwartaal – RSZ
Wie? o o Wat? o o
Hoe? o
Alle Belgische ondernemingen die personeel tewerkstellen. En die in orde zijn met hun bijdragen tot nu toe.
Een maand meer tijd voor de betaling van de voorafbetalingen en van het verschuldigde saldo voor een kwartaal. Geen vermeerderingen, forfaitaire boetes of interesten.
Neem contact op met de cel Minnelijke afbetalingsplannen van de RSZ. De cel Minnelijke afbetalingsplannen elke werkdag bereiken tussen 8.30 uur en 17.00 uur op het nummer 02 509 20 44. U kunt uw vraag ook opsturen per e-mail
[email protected].
15
Kort afbetalingsplan – RSZ
Wie? o o Wat? o o o
Hoe? o
Alle Belgische ondernemingen die personeel tewerkstellen. En die in orde zijn met hun bijdragen tot nu toe.
Twee maanden meer tijd voor de voorafbetalingen en van het verschuldigde saldo voor een kwartaal. Met toepassing van een vermeerdering (10 %) en interesten (7 %). Maar vrijstelling van die vermeerdering indien het volgende kwartaal binnen de wettelijke termijn betaald wordt (de interest blijft wel verschuldigd).
Neem contact op met de cel Minnelijke afbetalingsplannen van de RSZ. De cel Minnelijke afbetalingsplannen elke werkdag bereiken tussen 8.30 uur en 17.00 uur op het nummer 02 509 20 44. U kunt uw vraag ook opsturen per e-mail
[email protected].
16
Minnelijk afbetalingsplan – RSZ
Wie? o o Wat? o o o
Hoe? o
Alle Belgische ondernemingen die personeel tewerkstellen. En die niet gerechtelijk vervolgd worden.
Opstelling van een minnelijk afbetalingsplan over maximaal 18 maanden. Vaste maandelijkse aflossingen. In principe blijven de sancties behouden; een vrijstelling kan schriftelijk aangevraagd worden.
Gemotiveerde schriftelijke aanvraag ondersteund met bewijzen.
Opmerkingen o Zo kunt u gerechtskosten vermijden. o En kunt u verder blijven inschrijven op overheidsopdrachten.
Meer info o Neem contact op met de cel Minnelijke afbetalingsplannen van de RSZ. De cel Minnelijke afbetalingsplannen elke werkdag bereiken tussen 8.30 uur en 17.00 uur op het nummer 02 509 20 44. U kunt uw vraag ook opsturen per e-mail
[email protected].
17
Alternatieven voor ontslag Tijdelijke werkloosheid door overmacht
Wie? o o Wat? o
Hoe? o
o
Alle Belgische ondernemingen die personeel tewerkstellen. Gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Zaventem
Een aanvraag voor tijdelijke werkloosheid door overmacht kan ingediend worden voor alle werknemers (bedienden en arbeiders) die hun arbeidsovereenkomst niet konden uitvoeren als gevolg van de aanslagen van 22 maart 2016.
De erkenning van tijdelijke werkloosheid door overmacht moet schriftelijk of per email ingediend worden bij het werkloosheidsbureau bevoegd voor de bedrijfszetel. In die aanvraag moet de reden van overmacht beschreven worden. Een gewone verwijzing naar de aanslagen van 22.03.2016 volstaat. De werkgever of het sociaal secretariaat wordt gevraagd een elektronische aangifte in te dienen via de portaalsite van de sociale zekerheid om het dossier sneller te kunnen verwerken. U geeft de volgende reden van overmacht op in die elektronische aangifte: “Aanslagen van 22.03.2016 - zie schriftelijk verzoek / e-mail van ...”.
Opmerkingen o Dit geval van overmacht wordt zonder verdere motivering aanvaard tot 30 juni 2016. Na die datum moet het uitzonderlijke karakter van de toestand opnieuw aangetoond worden.
Meer info o Vraag raad aan uw sociaal secretariaat voor werkgevers. o RVA - info
18
Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken – arbeiders
Wie? o Wat? o
o
Hoe? o
o
Elke onderneming die personeel onder het statuut van arbeider in dienst heeft.
U kunt tijdelijke werkloosheid ‘werkgebrek wegens economische oorzaken’ aanvragen als blijkt dat, in de periode na de aanslagen, alleen een geleidelijke herneming van de activiteiten mogelijk is of wanneer het werk op andere tewerkstellingsplaatsen verminderd is. Duur: 4 weken volledige schorsing, 13 weken ‘grote schorsing’, onbepaalde ‘kleine schorsing’ (één week werkhervatting volstaat om een nieuwe schorsingsperiode aan te vragen).
Naleving van de opgelegde procedures: maandelijkse aangifte aan het werkloosheidsbureau, melding aan de ondernemingsraad of anders aan de vakbondsafvaardiging, werkloosheidsformulieren enz. De kennisgeving aan de werknemers, die in principe 7 dagen vooraf moet gebeuren, mag in deze bijzondere context zonder die termijn gegeven worden.
Opmerkingen o Gezien het plotse karakter van de gebeurtenissen, kan de directeur van het werkloosheidsbureau een afwijking toestaan op de termijn van de voorafgaandelijke mededeling en laattijdige mededelingen aanvaarden indien deze betrekking hebben op de periode onmiddellijk aansluitend op de aanslagen.
Meer info o RVA - info
19
Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken – bedienden
Wie? o o
o
Wat? o
o
Hoe? o
o
Elke onderneming die personeel onder het statuut van bediende in dienst heeft en erkend is als ‘onderneming in moeilijkheden’. Elke onderneming die een significante daling van de activiteit (daling van de omzet, de productie of de bestellingen met 10 %, of economische werkloosheid bij de arbeiders van 10 %) wordt in principe als dusdanig erkend. In noodgevallen kan het moeilijk zijn om die daling van de activiteit formeel te bewijzen. Daarom wordt een nieuwe mogelijkheid ingevoerd: werkloosheid wegens ‘onvoorziene omstandigheden’ (zoals de aanslagen van 22.03.2016).
U kunt tijdelijke werkloosheid ‘werkgebrek wegens economische oorzaken’ aanvragen als blijkt dat, in de periode na de aanslagen, alleen een geleidelijke herneming van de activiteiten mogelijk is of wanneer het werk op andere tewerkstellingsplaatsen verminderd is. Duur: 16 weken volledige schorsing of 26 weken deeltijdse arbeid.
Naleving van de opgelegde procedures: de opstelling van een cao of bedrijfsplan, maandelijkse aangifte aan het werkloosheidsbureau, melding aan de ondernemingsraad of anders aan de vakbondsafvaardiging, werkloosheidsformulieren enz. De kennisgeving aan de werknemers, die in principe 7 dagen vooraf moet gebeuren, mag in deze bijzondere context zonder die termijn gegeven worden.
Meer info o Vraag advies aan uw sociaal secretariaat o RVA - info
20
