Regeling voor starters OP DE BRES OM MOEILIJKE TIJD TE DOORSTAAN. in dit nummer ARBEIDSZAKENKRANT VOOR DE GESPECIALISEERDE AANNEMER

in dit nummer

3

Campagne Werkbuddies

A R B E I DSZ AKENKRANT VOOR D E GESP EC IALISEERD E AANNEMER

5

“De jongens zijn eigenlijk te duur” ah, fokkema!

!

tsjie

7

De crisis woekert voort. Ook 2013 ziet er ronduit slecht uit voor vele AFNL-bracheorganisaties. Pas in 2014 zijn de eerste contouren van voorzichtig herstel te verwachten. Pas in de loop van 2015 tot 2017 zal er sprake zijn van een bouwproductie die per jaar met 3,5% groeit. Aldus de Marktstudie vooruitzichten 2012-2017 die het EIB in opdracht van AFNL heeft uitgevoerd. Taco van Hoek, directeur EIB, presenteerde de studie op 17 december in Nieuwspoort, het perscentrum van de Tweede Kamer. Naar aanleiding

van de resultaten ging hij in gesprek met een vijftal kamerleden. Met name de metselbedrijven, dakdekbedrijven en tegelzetbedrijven krijgen het zwaar te verduren. Aanleiding om de resultaten voor te leggen aan de betreffende brancheorganisaties. Hoe denken de ondernemers 2013 door te komen? En op welke wijze zullen de brancheverenigingen hun terzijde staan. Achtereenvolgens komen aan het woord: Gerard Reus (Bovatin), Jos van den Heuvel (AVM) en Koos Hanse (HHD). Gerard Reus “Vrijwel elk tegelzetbedrijf heeft in 2012 verlies geleden. Ook was er een regen van faillissementen. Uit het onderzoek dat de EIB in opdracht van de AFNL heeft uitgevoerd, blijkt nu dat 2013 alles behalve rooskleurig wordt. Daar zijn vele oorzaken voor. Voor de tegel>> vervolg op pagina 2

Wie werkloos raakt, niet bij de pakken wil neerzitten en wil proberen voor zichzelf te beginnen, kan sinds 1 januari 2013 gebruikmaken van de aangepaste startersregeling. Mocht u dit overkomen en vervolgens voor u zelf willen beginnen, dan ontvangt u voor een vaste periode van 26 weken 29% minder WW-uitkering. Tijdens deze startperiode mag u alles doen wat nodig is voor uw eigen bedrijf: opdrachten binnenhalen en uitvoeren, een bedrijfspand inrichten of een winkel openen. Heeft u recht op minder dan 26 weken WW? Dan kunt u toch gebruikmaken van de startersregeling. Als u bijvoorbeeld nog maar 20 weken recht op WW heeft, krijgt u nog 20 weken lang 29% minder WW-uitkering.

2013

Komend jaar gemiddeld nog een krimp van drie procent. Dat zijn de voorspellingen. Kunnen de mkb-ondernemers nog een jaar van malaise verdragen? Hoe gaan ze om met die gedachte? Wat hebben ze in deze tijd aan een branchelidmaatschap? Dat vragen we aan enkele bestuurderondernemers uit brancheorganisaties die aangesloten zijn bij de AFNL.

Regeling voor starters

|

Overleven

Loonopschorting bij weigering re-integratie

GAZET NUMMER 1

OP DE BRES OM MOEILIJKE TIJD TE DOORSTAAN

het spijt me, maar ik heb zojuist je loon opgeschort!

1

GAZ01-2013.indd 1

12-02-13 15:51

Gerard Reus (links): “De leden van Bovatin zoeken elkaar op; ook buiten hun regio”

GAZET NUMMER 1

|

2013

zetters is een belangrijke oorzaak op dit moment de bezuinigingen bij woningcorporaties. Aangekondigde renovatieprojecten worden afgeblazen. Ze moeten eerst berekenen of er nog genoeg geld over is, nadat zij aan hun verplichtingen hebben voldaan. Voor mijn bedrijf is het directe gevolg hiervan dat ik voorlopig niet door mag met de renovatie van honderd woningen. Dat is dubbele pech, want het zijn weerdichte en verwarmde woningen, waarin je mooi tijdens de vorst aan de slag kunt. Persoonlijk mag ik echter niet klagen, want ik kan de eindjes nog aan elkaar knopen. Daarvoor moet ik wel projecten aannemen voor een zeer lage prijs, zodat de ploegen in ieder geval aan de gang blijven. Iedereen probeert te overleven en zoveel mogelijk werk naar zich toe te halen. Dat is gunstig voor de opdrachtgever. Een particulier die 5 ton te besteden heeft, kan iets neerzetten wat een paar jaar geleden nog 7,5 ton kostte. De villawijken in Bloemendaal stammen niet voor niets uit de crisistijd van de jaren dertig. De geschiedenis herhaalt zich. Hoe nu verder? Dat is de grote vraag natuurlijk. Als voorzitter van Bovatin wil ik oproepen tot samenwerking. Niet alleen door collegiaal inlenen; ook door samenwerking zodat je grotere klussen aankunt. Maar pas ook op. Als je zomaar door een nieuwe aannemer wordt gebeld, wees dan op je hoede. Bel de tegelzetter waar die aannemer normaal mee werkt en vraag waarom hij de klus niet krijgt. Het is niet uitgesloten dat hij nog fors bedrag van hem tegoed heeft. Gelukkig is de collegialiteit onder de tegelzetbedrijven groot. Ik zie dat de solidariteit tijdens de crisis zelfs groter is geworden. De leden van de Bovatin zoeken elkaar op. Ook buiten hun regio.”

Jos van den Heuvel “Dit jaar is het voor de meeste metselbedrijven wederom een kwestie van erop of eronder. Als je niet een kwart goedkoper kunt werken, kun je ’t tegenwoordig wel schudden. Je ziet zelfs dat er werken worden aangenomen tegen verlies. Zo ziet de markt er nu uit; de laagste prijs mag aan de slag. Partijen die achterin de keten zitten, hebben de hardste klappen te verduren. Als dit zo doorgaat, voorspel ik dat slechts 40% van de huidige metselbedrijven overblijft. Bedrijven die zich niet verzekerd hebben tegen faillissementen van opdrachtgevers, lopen een bijzonder risico. Werk aannemen lijkt in die gevallen wel wat op Russische roulette. Sinds vorig jaar zijn wij verzekerd. Vroeger zagen we het nut er niet van in ons scheel te betalen aan de premies. Maar goed, nu zijn we blij dat 90 procent van de betaling voor de opdrachten tot een ton gegarandeerd is, als een opdrachtgever niet in staat is te voldoen aan zijn betalingsverplichtingen. Veel ondernemers merken in deze tijd de meerwaarde van een branchevereniging en de koepel. Ze worden bijgestaan in moeilijke beslissingen die ze moeten nemen en hebben het gevoel dat ze er niet helemaal alleen voor staan. Het is aan de AVM en de AFNL de achterban te blijven overtuigen van het belang van een branchevereniging. Voor de toekomst voorzie ik een aantal trends. Bijvoorbeeld de afnemende vraag naar woningen en de toenemende efficiëntie van het bouwproces. Laten we realistisch zijn: er zullen over tien jaar gewoon minder bouwbedrijven nodig zijn. Wel denk ik dat de vraag naar kleinschalige woningen toe zal nemen, evenals de vraag naar onderhoud. De beste overlevingskans genereer je door je aan te passen aan de tijd. Ik denk dat dat de belangrijkste boodschap is in deze zware tijd. Ik denk overigens dat er ook morgen nog genoeg werk is voor de goede gespecialiseerde aannemer, al zullen bedrijven wel terug moeten naar een kleinere schaal. Dat is niet per se een ramp. Zo sprak ik laatst een directeur van een metselbedrijf, die niet zo lang geleden de helft van het personeel heeft moeten ontslaan. Die man staat nu zelf weer op de bouwplaats. Hij vertelde dat zijn leven er leuker op is geworden. Doordat hij er zelf bij is, kan hij de kans op bouwfouten verminderen en erop toezien dat er efficiënter wordt gewerkt. Het goede van deze tijd is dat je scherper wordt en je meer gaat focussen op doelmatigheid.” Koos Hanse “Als ondernemer zoek je altijd naar nieuwe wegen die rendement opleveren. Toen er in 1994 een verbod kwam op het gebruik van asbesthoudende golfplaten op daken, hebben er ons gekwalificeerd voor asbestsanering. Daarna ging het een tijdje goed met de nieuwbouw, denk aan de grote vinexwijken. In dat gat zijn we ook gesprongen. Toen daar geen werk meer

Koos Hanse: “Blijf wakker, kijk om je heen en werk samen met andere ondernemers. Zoek de mogelijkheden”

in was, legden we ons toe op grootschalige renovatie. Dat ging goed, tot hierin begin verleden jaar de klad kwam. Nu zoeken we de asbestsaneringen weer op. In Den Haag ligt er een notitie dat in 2024 alle asbest uit de gebouwschil verwijderd moet zijn. Dat is nu nog een notitie, maar je merkt dat men daarop anticipeert. In de agrarische sector bijvoorbeeld, waar veel boeren dankzij een geslaagde aardappeloogst extra geld hebben te besteden. We halen asbesthoudende platen weg, zorgen voor een nieuwe dakbedekking en weten de boeren soms te interesseren voor zonne-energie systemen. Wat wil ik daar nou mee zeggen? Als ondernemer moet je continu om je heen kijken hoe de markt zich ontwikkelt. En daar moet je op in spelen. Doe je dat niet, dan komt de crisis dubbelhard aan.

Taco van Hoek presenteerde de Marktstudie vooruitzichten 2012-2017

We weten, dat sinds de crisis mkb-ondernemers er een concurrent bij hebben: de zzp’er. Zzp’ers hebben minder verplichtingen dan ondernemers met personeel. Oneerlijke concurrentie, dus. En wat zie je – overigens heel begrijpelijk – gebeuren? Ondernemers proberen van hun vaste personeel af te komen. Toch een gevaarlijke tendens, want zo verdwijnt het vakmanschap uit onze bedrijven. Om dit te voorkomen, denk ik dat de arbeidsverhoudingen in de toekomst helemaal op de schop moeten. We moeten toe naar kortlopende arbeidscontracten en een meer flexibele cao. Een belangrijke taak voor onze koepel de AFNL. Het Hellende Dak kan intussen de uitwisseling van informatie tussen de dakdekkende ondernemers bevorderen. Elkaar informeren. Hoe ga jij om met minder werkaanbod? Verder projectoverschrijdende samenwerking stimuleren. Ik ben een groot voorstander van nauwere samenwerking tussen de brancheorganisaties die te maken hebben met de buitenschil. Is je bedrijf gevestigd in een grensstreek, kijk dan ook eens aan de andere kant van de grens. Wat kun je daar als ondernemer? Kortom: Blijf wakker en kijk om je heen. Zoek de mogelijkheden.”

2

GAZ01-2013.indd 2

12-02-13 15:51

COLUMN

Campagne Werkbuddies

Daarnaast blijven kennis en kunde voor het bedrijf behouden in een tijd dat vakkundig personeel schaarser wordt en door vergrijzing de uitstroom van ervaren vakmensen verder zal toenemen. Het tijdig delen

Vertrouwen zorgt dat kennis en ervaring voor een bedrijf niet verloren gaan en dat is investeren in de toekomst. ‘Werkbuddies’ is ontwikkeld door VeiligheidNL (voorheen Consument en Veiligheid). De campagne wordt als eerste in de metaal geïntroduceerd en vervolgens in de bouw uitgerold. Zie ook www.werkbuddies.nl.

Strengere controles Inspectie SZW Dit jaar gaat de Inspectie SZW minder werkgevers controleren, maar de intensiteit van de controles zal toenemen. Om misstanden en notoire overtreders strenger aan te pakken, heeft de inspectie sinds januari dit jaar de mogelijkheid om fors hogere boetes op te leggen. Door de Wet aanscherping handhaving en sanctionering SZW-wetgeving kan de Inspectie SZW dubbele

of zelfs driedubbele boetes opleggen bij een eerste of tweede herhaling van een overtreding binnen een periode van vijf jaar. Een herhaling van een ernstige overtreding binnen tien jaar kan leiden tot een verdriedubbeling van de boetes. Ook kan een organisatie preventief worden stilgelegd bij een dubbele herhaling van een overtreding binnen vijf jaar of een eenmalige herhaling van een ernstige overtreding binnen tien jaar.

Naarmate de crisis langer duurt, raak ik er steeds meer van overtuigd dat wij (u en ik dus) daar de oorzaak van zijn. De crisis zit in ons hoofd en zolang die daar niet uit is, woekert hij schijnbaar niet te stoppen voort. Begrijp mij goed: natuurlijk is de crisis reëel. Ik zie de gevolgen dagelijks bij veel ondernemers (en trouwens ook bij niet-ondernemers). Maar de brandstof daarvoor zit in ons hoofd. Het is niet de huizenmarkt zèlf die besluit van de ene dag op de andere dag vast te zitten. Evenzo heeft de utiliteitsbouw niet zèlf besloten dat er maar niet meer gebouwd wordt. Nee, dat hebben wij gedaan. Lamgeslagen door de voortdurende stroom van slecht economisch nieuws hebben wij vroeg of laat, maar uiteindelijk collectief, besloten de crisis te accepteren en daarnaar te handelen. Geld uitgeven en investeren doen wij, als voorzichtige koopmannen, voorlopig maar even niet. ‘Voorlopig’ betekent in de praktijk ‘zolang de crisis duurt’. En de crisis blijft voortduren, zolang wij alleen het hoogst noodzakelijke aanschaffen of vervangen. Hierdoor is de dynamiek volledig uit onze economie verdwenen. Door de crisis, zegt u. Doordat wij in de crisis geloven, zeg ik. Het lijkt sterk op het domino-effect. Als de eerste steen valt, valt vroeg of laat iedere steen die daarmee in de keten verbonden is. De steen in het midden weet vanaf het eerste ogenblik dat het slechts een kwestie van tijd is dat de vallende stenen ook hem bereiken en aanvaardt zijn lot. Evenzo de laatste steen. Het lot is duidelijk en kennelijk onvermijdelijk.

Mr. F.J. Kerkhof Fb Alfa Accountants en Adviseurs te Wageningen [email protected]

GAZET NUMMER 1

|

Maar wat gebeurt er als één steen besluit uit de keten te stappen? Inderdaad, de keten wordt verbroken en alle stenen achter hem blijven staan. En zo kan het ook gaan met de crisis. Natuurlijk weet ik ook wel dat het ‘allemaal niet zo simpel is’ en dat veel economen hier smalend om lachen, maar laat mij dan maar simpel zijn. U en ik hebben de crisis gemaakt tot wat hij is. Evengoed kunnen wij de crisis breken. Daarvoor is ‘slechts’ vertrouwen nodig. Bij u, bij mij en uiteindelijk bij iedereen. Vertrouwen dat het anders kan. Dat is dan ook mijn wens voor 2013: haal de crisis uit uw hoofd en heb weer vertrouwen in de toekomst!

2013

Jongere werknemers zijn kwetsbaar voor arbeidsongevallen. Jongeren zijn door onervarenheid en soms jeugdige onbezonnenheid relatief vaker het slachtoffer dan oudere, meer ervaren werknemers. Oudere werknemers beschikken over veel praktijkervaring. Met de campagne ‘Werkbuddies’ koppelen bedrijven één op één jonge onervaren nieuwkomers aan oudere, ervaren collega’s met als doel kennis en ervaring te delen en van elkaar te leren.

3

GAZ01-2013.indd 3

12-02-13 15:51

Veiliger opbouwen Het aantal ongevallen op de bouwplaats door vallen van hoogte is nog steeds hoog. De cijfers liegen er niet om. Met name de omgang met rolsteigers blijkt vaak problematisch. Inspectie SZW houdt nieuwe acties en de strafmaat voor overtreding van de richtlijnen is aangescherpt. VSBleden leveren een bijdrage door de ontwikkeling van nieuwe hulpstukken. Ook presenteerde de VSB een routekaart voor een nieuwe scholingsstructuur. Kortom: de resultaten van een symposium. Het is zo langzamerhand een traditie geworden: elke donderdag in de week van de Internationale Bouwbeurs te Utrecht organiseert VSB in één van de congreszalen van de Jaarbeurs een symposium. Niet zelden staat ‘veilig werken op hoogte’ centraal. Ook dit jaar weer. En aandacht voor veiligheid is helaas nog steeds bittere noodzaak, aldus Marga Zuurbier, directeur

Colofon Uitgever: Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra Dukatenburg 90-03, 3437 AE Nieuwegein Contactpersoon: Truus Remkes Telefoon: (030) 603 58 54 Fax: (030) 634 20 40 E-mail: [email protected] www.aannemersfederatie.nl

GAZET NUMMER 1

|

2013

Ontwikkeling en realisatie: MCP bv, www.mcp.nl Doetinchemseweg 59, 7007 CB Doetinchem Telefoon: (0314) 327 523 Contactpersoon: Ad van der Salm Bladmanagement: Geert Hilferink (MCP bv) Hoofdredacteur: Arie Grevers Redactie: Henk Stam, Truus Remkes Fotografie: Kees Stuip, Jasper Bosman Eindredactie: Truus Remkes Illustraties: Hennie Vaessen Vormgeving: MCP bv © 2013. MCP. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste geweten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Inspectie SZW, in haar toespraak tot een aandachtig publiek in een goedgevulde congreszaal. Zij illustreerde die noodzaak met voorbeelden uit de praktijk en keiharde cijfers over 2011. Ruim twintig procent van alle arbeidsongevallen betreft vallen van hoogte. In 2011 waren dat 1660 individuele gevallen, waarvan 430 na een val van meer dan 2,50m. Hoe komt dat? Los van een zeker risico door onvoorzichtig gedrag komt het nog te vaak voor dat de richtlijnen onvoldoende in acht genomen worden. Dat wordt nog eens bevestigd door de resultaten van de inspecties. Tijdens de bouwactie in het voorjaar van 2012 zijn 653 bouwlocaties bezocht. Maar liefst 84 procent van de bezochte bouwlocaties voldeed niet aan de wettelijk vastgestelde veiligheidsrichtlijnen. Daarbij zijn er 833 overtredingen vastgesteld. Maar liefst in 51 procent van de gevallen was een rolsteiger in het geding. Hoge boetes De cijfers zijn verontrustend. Reden voor de Inspectie SZW om ook dit jaar weer een actie te houden. Zuurbier: “Bouwlocaties in binnensteden kunnen rekenen op extra controles en ook eerder beboete bedrijven kunnen zullen we weer bezoeken. Bedrijven die qua veiligheidsmaatregelen slecht te boek staan, houden nauwlettend in de gaten.” De sancties liegen er niet om. Heeft men de zaakjes na een eerste waarschuwing niet op orde, dan ontvangt de overtreder direct een boete van 4000 euro. Zelfs als de waarschuwing tot vier jaar geleden gedaan is. Wordt hetzelfde bedrijf nog een keer betrapt op overtreding, dan verdubbelt de Inspectie het boetebedrag. Bij een derde overtreding is de boetesom opgelopen tot drie keer het oorspronkelijke strafgeld: 12.000 euro plus stillegging van een maand. De boete gaat naar de werkgever. In sommige gevallen is ook de opdrachtgever aan de beurt. En waar de werknemer ondanks uiterste inspanningen van de werkgever zich opzettelijk risicovol gedraagt, hangt ook hem een boete van 250 euro boven het hoofd. Rolsteigers blijken dus een risicofactor van betekenis te zijn. Maar er is in de afgelopen tijd hard gewerkt aan verbetering. Niet alleen aan bewustwording en kennisverspreiding over een veilige opbouw. De fabrikanten en VSB-leden Altrex, ASC, Custers, Layher en Skyworks hebben eveneens hun rolsteiger uitgebreid met een voorloopconstructies die de opbouw van de steiger veiliger maken. Dit nieuwe veiligere opbouwen is het resultaat van afspraken die zijn gemaakt na afstemming met de Inspectie SZW

Marga Zuurbier, directeur Inspectie SZW, ontvangt een exemplaar van de uitgave Nieuwe, veiligere opbouw van rolsteigers uit handen van VSB-voorzitter Frank Klessens

en bij de totstandkoming van het A-blad Rolsteigers. Deze afspraken zijn ingegeven door het feit dat de rolsteiger veelal wordt gebouwd door de gebruiker, wiens kernactiviteit niet het monteren van aluminium rolsteigers is. Schilders, gevelwerkers, installateurs, zzp’ers en particulieren: allemaal maken ze gebruik van de rolsteiger voor het uitvoeren van werkzaamheden op hoogte. Het opbouwen moet dan ook zó eenvoudig zijn, dat er alleen maar veilig gemonteerd of gedemonteerd kan worden. Veiliger opbouwen De nieuwe, veiligere opbouw is door de genoemde fabrikanten ‘vertaald’ naar hun rolsteigers. Uitgangspunt hierbij is de bescherming tijdens het opbouwen: het platform mag nu pas worden betreden nadat deze rondom beveiligd is met heupleuningen. Op deze manier wordt voorkomen dat de gebruiker bij de montage vrij staat en dat er sprake is van valgevaar. Daartoe wordt door de fabrikanten gebruik gemaakt van leuningconstructies, voorloopleuningen, verplaatsbare voorloopleuningen en voorloopleuningen die buitenom met speciale haken dan wel binnenuit van onderaf naar boven worden gebracht. De komst van het nieuwe, veiligere opbouwen betekent dan ook niet dat nieuwe rolsteigers moeten worden aangeschaft. Het betreft hulpmiddelen en werkmethoden die op de bestaande rolsteigerconfiguraties kunnen worden toegepast. Als eerste stap naar een nieuwe toekomst ontving Marga Zuurbier uit handen van VSB-voorzitter Frank Klessens het eerste exemplaar van een uitgave waarin de nieuwe, veiligere opbouw van rolsteigers wordt gepresenteerd. De presentatie van een routekaart naar een nieuwe scholingsstructuur markeerde een tweede hoogtepunt van het symposium. Peter

4

GAZ01-2013.indd 4

12-02-13 15:51

BAAS&BEDRIJF

“De jongens zijn eigenlijk te duur” Het aantal leerlingen in de bouw en infra is de afgelopen tijd fors, zeg maar dramatisch afgenomen. Niet alleen de economische tegenwind is hier debet aan, maar ook de prijs. “Het loon is te hoog”, zegt Gert Peek.

Rijnbeek, mede voorzitter van de Richtlijn Steigers, schetst de onduidelijkheden die er blijken te bestaan rond de waarde van certificaten en vakbekwaamheid van steigermonteurs. Er blijkt behoefte aan een eenduidig, objectief en controleerbaar scholingssysteem. Met een aanvulling op de Richtlijn Steigers, initiatief van de branche zelf, worden alle onduidelijkheden weggenomen. Ook vindt er eens in de drie jaren een upgrading plaats, waarvoor samenwerking met opleiders en certificeerder gezocht is. Veiligheid in crisistijd Ten slotte hield Bob Gieskens, Hoofd Brancheontwikkeling van Bouwend Nederland, het publiek voor dat veiligheid in deze crisistijd niet het kind van de rekening mag worden. Veilig werken, aldus Gieskens, vormt een aspect dat integraal deel uitmaakt van het nieuwe bouwproces.

Gert en zijn broer Hennie Peek geven samen leiding aan het familiebedrijf Peek Bouw & Infra in Houten. Het bedrijf leidt al sinds jaar en dag leerlingen op, maar dat is zeer gebruikelijk in de bouw en infra. De onderneming is al sinds 1984 aangesloten bij de SPG Infra vakopleidingen. Dat is een organisatie die bestaat uit bedrijven die werkzaam zijn in de sector Grond-, Weg- en Waterbouw. Peek is er voorzitter van, evenals van de Vesin, de overkoepelende organisatie. Het aantal leerlingen dat bij de SPG een opleiding volgt, is dit jaar dramatisch gezakt, van 600 naar 300. De leerlingen worden traditioneel door de opleider uitgeleend aan de aangesloten bedrijven, die ze binnen de onderneming opleiden en een baan aanbieden. ‘”Leerlingen zijn noodzakelijk voor je onderneming. Er wordt altijd geprobeerd om de jongens te behouden voor de bedrijfstak. Nu het economisch tegenzit, valt dat eigenlijk niet goed te verkopen. Hoe leg je aan oudere werknemers uit dat er geen werk meer is, terwijl je die jongeren in dienst probeert te houden. Daar schuilt een onrechtvaardigheid in en zo wordt dat ook gevoeld.” Maar er speelt nog iets, dat de terugloop van aantallen leerlingen veroorzaakt. “De uurlonen zijn veel te hoog, maar helaas

kunnen we daar niets aan doen, want we mogen niet afwijken van de bouw-cao. Maar dat ze te duur worden gevonden is een feit. Zodra ze van de opleiding komen, verdienen ze vrijwel net zoveel als een werknemer met jaren ervaring. Dat is niet vol te houden en niet uit te leggen. Gecombineerd met de neerwaartse economische spiraal, levert dat een dramatische teruggang op. Trouwens, de GWW-collega’s verdienen vanaf deze plek een pluim voor hoe ze omgaan met jongeren en hoe ze proberen om ze binnenboord te houden. De moraliteit is hoog, maar het tij zit even niet mee.” Hoewel de bouw en infra het branchebreed te

“De moraliteit is hoog, maar het tij zit even niet mee” verduren heeft, mag het bedrijf uit Houten niet klagen. Peek telt grote opdrachtgevers, waaronder Rijkswaterstaat en Prorail. Een van de specialiteiten is het plaatsen van geluidsschermen. Een van de bekendste is wel het ongeveer vier kilometer lange betonnen scherm aan weerszijden van de rijksweg A12 tussen De Meern en Woerden. Op de schermen zijn roosters geplaatst voor de begroeiing van planten. De ondernemer uit Houten verwacht een economische opleving in 2015, ervan uitgaand dat de zeven magere jaren die begonnen met de crisis in 2008 dan voorbij zullen zijn. “Maar zeker weten doe ik het niet: ik ben ook maar een profeet die brood eet.”

Premiekorting door mobiliteitsbonus

| GAZET NUMMER 1

De premiekorting bedraagt €7.000 per jaar voor iemand die 50 jaar of ouder is en een uitkering heeft; hetzelfde bedrag voor iemand met een ziekte of handicap, en als deze werknemer minimaal het minimumloon verdient; € 3.500 per jaar voor iemand met een ziekte of handicap, en als deze werknemer met loondispensatie gaat werken. De huidige premiekorting voor het in dienst hebben van een werknemer van 62 jaar of ouder vervalt.

2013

Sinds 1 januari krijgt een werkgever een mobiliteitsbonus als hij iemand in dienst neemt van 50 jaar en ouder met een uitkering of iemand met een ziekte of handicap. Deze mobiliteitsbonus geldt voor maximaal drie jaar.

5

GAZ01-2013.indd 5

12-02-13 15:51

Einde wanpraktijken Ha-Sa Insaat in Eemshaven Duizenden bouwvakkers van het Turkse bouwbedrijf Ha-Sa Insaat krijgen binnenkort een forse nabetaling van hun werkgever. Dat heeft de rechter in Groningen bepaald. Ook moet Ha-Sa Insaat een schadevergoeding van € 250.000 betalen aan sociale partners. Dit is een van de hoogste schadevergoedingen die ooit aan sociale partners in Nederland is toegewezen.

De cao-partijen zijn door de rechtbank op 5 december jl. op alle punten in het gelijk gesteld, met als gevolg dat Ha-Sa Insaat over de gecontroleerde periode een forse nabetaling moet doen. Het vonnis is een belangrijke overwinning voor de werkgevers en bonden in de bouwsector (AFNL, Bouwend Nederland, OBN, NVB, Vereniging van Waterbouwers, CNV Vakmensen

en FNV Bouw). Samen spreken zij niet alleen de bouw-cao met elkaar af, maar als cao-partijen zien zij ook toe op naleving daarvan. Als de regels voor iedereen gelijk zijn, kunnen bouwbedrijven eerlijk met elkaar blijven concurreren.

Ha-Sa Insaat is een internationaal opererend Turks bedrijf, gespecialiseerd in het ijzervlechtwerk van grote betonconstructies. Daarom werkte Ha-Sa Insaat aan de bouw van energiecentrale van RWE in de Eemshaven. Het Bureau Naleving & Werkingssfeer van de cao-partijen kreeg diverse meldingen binnen dat de cao door Ha-Sa Insaat slecht nageleefd werd. Bij controle bleek heel veel mis: onderbetaling, er werd de hand gelicht met rusttijden, wettelijk verplichte afdrachten werden niet gedaan en toelages voor bouwplaatswerknemers werden niet uitbetaald. Omdat de bouw-cao geldt voor alle bedrijven, ongeacht nationaliteit van bedrijf of werknemers, werd Ha-Sa Insaat voor deze overtredingen gedagvaard door de cao-partijen en moest zich vervolgens verantwoorden bij de rechter.

Termijnen van betaling bij wet vastgelegd

GAZET NUMMER 1

|

2013

Q De betalingstermijnen bij overeenkomsten tussen bedrijven en bij overeenkomsten tussen bedrijven en overheden worden in maart van dit jaar wettelijk vastgelegd. Nu bepaalt de wet alleen dat de betalingstermijn niet onredelijk mag zijn. Voor bedrijven onderling (B2B) geldt dat binnen 30 dagen na de factuurdatum moet worden betaald, tenzij iets anders wordt afgesproken.

In de overeenkomst mag een langere betaaltermijn van maximaal 60 dagen worden afgesproken. Een betalingstermijn van langer dan 60 dagen is alleen toegestaan als aangetoond kan worden dat dit voor geen van beide partijen nadelig is. De betalingstermijn bij overeenkomsten tussen bedrijven en overheden bedraagt 30 dagen. Hiervan afwijken is bijna niet mogelijk. Er komt geen wettelijke minimumbetalingstermijn.

Meer mensen met een beperking aan het werk Werkgevers moeten hun deuren wijder open gaan zetten voor mensen met een beperking. Grote ondernemingen met 25 of meer personeelsleden moeten op termijn 5% werknemers met een beperking in dienst hebben. Dat valt te lezen in de participatiewet, die per 1 januari 2014 in werking treedt. In de brief aan de Tweede Kamer verwijst staatssecretaris Klijnsma naar ervaringen met een quotum voor mensen met een arbeidsbeperking in het buitenland. Een belangrijke voorwaarde is het toezien op de naleving van een dergelijke regeling. In landen waar een quotum strikt wordt toegepast en gehandhaafd zijn de ervaringen positief. Zo bestaat in Duitsland 4% van het werknemersbestand in de private sector uit mensen met een beperking. In de publieke sector is dat zelfs 6,4%. Een voorwaarde voor succes blijkt echter een strikte naleving van het quotum. De Wajong is vanaf 1 januari 2014 alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die volledig en duur-

zaam arbeidsongeschikt zijn. Mensen die in het nieuwe systeem niet meer in aanmerking komen voor beschut werk of de Wajong kunnen een beroep doen op de gemeente. Dankzij het quotum komen voor deze mensen straks banen beschikbaar. Concreet betekent het dat een gemeente met 50.000 inwoners per jaar gemiddeld dertig mensen extra aan werk moet helpen (minder dan drie per maand). Bij gemeenten van 100.000 inwoners gaat het gemiddeld om vijf extra plaatsingen per maand. Hiervoor kunnen gemeenten diverse instrumenten voor werkgevers inzetten (loonaanvulling, jobcoach, no-risk polis e.d.). Werkgevers die mensen met een arbeidsbeperking in dienst nemen komen in aanmerking voor een mobiliteitsbonus. De bezuinigingen op de Wsw gaan een jaar later in dan in het wetsvoorstel van de Wet werken naar vermogen was voorzien en deze worden niet over drie, maar over zes jaar doorgevoerd. Hierdoor ontvangen gemeenten een hogere subsidie per werkplek voor mensen die met een Wsw-indicatie bij een sociaal werkbedrijf aan de slag zijn.

6

GAZ01-2013.indd 6

12-02-13 15:51

Loonopschorting bij weigering re-integratie Als een werknemer niet aan zijn re-integratieverplichtingen voldoet, kan een werkgever op een gegeven moment zijn loon stopzetten. Ook kan de werkgever het loon opschorten als sanctiemiddel, om ervoor te zorgen dat de werknemer toch aan zijn reintegratieverplichtingen gaat voldoen. Wat zijn de regels hiervoor? Weigert een werknemer om passende arbeid te verrichten of belemmert hij zijn genezing opzettelijk, dan heeft een werkgever het recht om de loondoorbetaling van de werknemer stop te zetten. Hij moet de werknemer hiervan schriftelijk op de hoogte stellen en hem ook laten weten wat de reden is voor de loonsanctie. Beweert een werknemer dat hij ziek is maar weigert hij om naar de bedrijfsarts te gaan, dan mag de werkgever het loon van de werknemer niet direct stopzetten. Hij mag het loon dan wel opschorten. De werkgever betaalt het loon van de werknemer dan tijdelijk niet uit, tot het moment dat de werknemer wel naar de bedrijfsarts gaat. Op het moment dat de werknemer toch aan zijn re-integratieverplichtingen gaat voldoen, heeft hij met terugwerkende kracht recht op het loon dat hij niet ontvangen heeft. Ook bij een loonopschorting geldt dat de werkgever de werknemer hier

vooraf schriftelijk van op de hoogte moet stellen. Het verschil tussen loon stopzetten en loon opschorten is dat loon stopzetten definitief is. De werknemer kan achteraf geen aanspraak meer maken op het loon.

ah, fokkema!

e!

tsji

het spijt me, maar ik heb zojuist je loon opgeschort!

Onderzoek naar werkdruk Q Veranderingen in het bouwproces leiden tot een verhoging van werkdruk en werkstress bij UTA-personeel, blijkt uit onderzoek. Zo zet een groeiende concurrentie de kostprijs en de doorlooptijd van bouwprojecten onder druk, terwijl bouwprojecten steeds complexer worden.

Werknemers die werkdruk en werkstress ervaren verzuimen vaker en zijn bovendien minder productief. Arbouw heeft daarom TNO gevraagd een onderzoek uit te voeren binnen de bouwnijverheid. In dit onderzoek gaat TNO samen met werknemers en werkgevers in gesprek om te achterhalen welke specifieke werksituaties werkdruk en werkstress veroorzaken bij uitvoerders. Daarnaast worden handzame tips en maatregelen op bedrijfsniveau en beleidsopties op sectorniveau geformuleerd voor de aanpak van werkdruk en werkstress in de bouwnijverheid. Het onderzoek wordt naast Arbouw ook begeleid door een werkgroep van sociale partners.

Arboprijs voor simpel, maar doeltreffend hulpmiddel

2013

bovendien nog te veel ongelukken, waar iedereen de voorbeelden wel van kent. We willen daarom blijven werken aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Ook na hun pensioen moeten de mensen uit de bouw nog volop van het leven kunnen genieten.”

|

De MultiBuddy is niet meer dan een handvat waarmee de gebruiker afsteunt, terwijl hij met de andere hand kan inmeten en lijmen. Het blijkt een ergonomische verbetering. Geelen kwam op het idee toen hij zelf kampte met rugklachten. “Ik ging naar het werk, pakte een pleisterspaan, boorde er acht schroeven door en het prototype was klaar.” Uit handen van FNV-voorman Charley Ramdas neemt Geelen de felbegeerde trofee in ontvangst. De uitvinder mag daarnaast 10.000 euro besteden aan het verder ontwikkelen en vermarkten van zijn product. De Arboprijs die FNV elke twee jaar uitreikt, mag worden gezien als belangrijke stimulans voor Willy Wortels, waarvan er dit jaar 37 meededen. Met

de prijs geeft de bond een duidelijk statement af: de arbeidsomstandigheden zijn belangrijk en bovendien voor verbetering vatbaar. “De realiteit is niet florissant. Van alle sectoren is het percentage gezondheidsklachten onder bouwvakkers het grootst”, zegt Ramdas. “Er gebeuren

GAZET NUMMER 1

Hulpmiddelen die de arbeidsomstandigheden verbeteren, hoeven niet ingewikkeld en duur te zijn. Dat is de slotsom na de uitreiking van de Arboprijs FNV Bouw eind december. Tegelzetter Twan Geelen uit Roermond wint deze prijs. Zijn winnende vinding ‘de MultiBuddy’ is even simpel als doeltreffend en hoeft maar zo’n 35 euro te kosten.

7

GAZ01-2013.indd 7

12-02-13 15:51

WILMA

SROI betekent Social Return On Investment en ik heb ermee te maken, zei de gemeentelijke ambtenaar Sociale Zaken. Tenminste als ik voor zijn gemeente wil werken. “Sosjul rieturn in me vest?” zei m’n calculator Karel met een vette knipoog. De ambtenaar snapt de grap niet en wil uitleggen. “Een kwantitatieve maatstaf voor de maatschappelijke impact van een kapitaalsinvestering”, zegt hij. Karel op zijn beurt: “U bedoelt dus, dat wij pas voor jullie kunnen werken als we langdurig werkelozen uit de kaartenbakken of mensen met een arbeidsbeperking inzetten. Die inzet moet dan overeenkomen met 5% van de aanneemsom.” De ambtenaar: “Dat zei ik toch.” Karel: “Nee, dat zei u niet. Overigens, sommige gemeenten doen dat al meer dan tien jaar, maar je kunt grote vraagtekens zetten bij de effectiviteit.….” Wij aan de slag. Karel belt naar de brancheorganisatie en daar wijzen ze hem op de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO); enkele collega’s zijn al in het bezit van het certificaat. Die collega-ondernemers verzekeren hem dat het behalen van het certificaat voor een mkb-bouwer een fluitje van een cent is. ’t Is inderdaad een makkie. In no-time staan we op de hoogste trede van de prestatieladder en kunnen in principe profiteren bij aanbestedingen. Je mag namelijk bedragen op je oorspronkelijke inschrijving in mindering brengen. Door deze fictieve inschrijving wordt je concurrentiepositie beter. Dus ik met certificaat naar die ambtenaar. Nou, dat vindt hij wel mooi. Tenminste, aanvankelijk. Want de volgende dag hangt hij aan de telefoon. Die prestatieladder daar kan hij toch echt niet mee uit de voeten. Verder geen argument. Ik kan er wel twee geven. 1. Bedrijven die hoog scoren op de PSO investeren écht in moeilijk bemiddelbare werkzoekenden. Voor de ambtenaar staat alleen de kaartenbak centraal. 2. Het grootbedrijf heeft grote moeite een PSO-certificaat te halen. Hierdoor kunnen ze niet optimaal profiteren van het concurrentievoordeel. En dat mag natuurlijk niet… Bestaat er een certificaat voor een Faalladder Socialer Ondernemen? Direct toekennen aan die ambtenaar dan!

Aannemers Vereniging Metselwerken (AVM)

Noordelijke Vereniging Burgerlijke en Utiliteitsbouw (NVBU)

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 27 97 E-mail: [email protected] www.avmmetselwerken.nl

Postbus 33 - 7963 ZG Ruinen Telefoon: (0522) 47 03 39 E-mail: [email protected] www.nvbu.nl

Boorinfo Branche Vereniging

Nederlandse Vereniging van Kitverwerkende bedrijven (NVK)

Bocholtsestraatweg 50 - 7121 GD Aalten Telefoon: (0543) 76 90 06 E-mail: [email protected] www.boorinfo.nl

Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland (Bovatin) Postbus 85 - 7460 AB Rijssen Telefoon: (0548) 53 85 05 Email: [email protected] www.bovatin.nl

Postbus 41 - 1483 ZG De Rijp Telefoon: (0299) 68 26 12 E-mail: [email protected] www.nvkit.org

Verbetering Mechanisatie Straattechniek Dukatenburg 90-03, 3437 AE, Nieuwegein Telefoon: 030 – 603 37 67 E-mail: [email protected] www.vmsnet.nl

Het Hellende Dak (HHD)

Vakfederatie Rietdekkers

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 634 34 54 E-mail: [email protected] www.hhd.nl

Postbus 1003 - 3860 BA Nijkerk Telefoon: (033) 246 44 50 E-mail: [email protected] www.riet.com

Nederlandse Vereniging van leidekkers

Vereniging van Kalkzandsteen Lijmbedrijven (VKL)

Postbus 151 8440 AD Heerenveen tel.: 0513-624058 fax.: 0513-633446 E-mail:[email protected]

Postbus 310 - 3900 AH Veenendaal Telefoon: (0318) 54 73 97 E-mail: [email protected] www.vkl-web.nl

Vereniging Aannemers Sloop

De Zinkmeesters

Postbus 159 - 4190 CD Geldermalsen Telefoon: (0345) 47 13 90 E-mail: [email protected] www.sloopaannemers.nl

Postbus 2322 - 5500 BH Veldhoven Telefoon: (040) 842 81 10 E-mail: [email protected] www.zinkmeesters.nl

Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingsbedrijven (VSB)

Vereniging Nederlandse Voegbedrijven (VNV)

Postbus 190 - 2700 AD Zoetermeer Telefoon: (079) 353 12 66 E-mail: [email protected] www.vsb-online.nl

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 638 19 38 E-mail: [email protected] www.vnv-voeg.nl

Vereniging Wapeningsstaal Nederland (VWN)

Ondernemersorganisatie MKB Bouw

Deventerstraatweg 552 B, 7325 XZ Apeldoorn Telefoon: (055) 578 29 59 E-mail: [email protected] www.wapned.nl

Dukatenburg 90-033437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 62 39 E-mail: [email protected] www.mkbbouw.nl

GAZET NUMMER 1

|

2013

Faalladder

De volgende organisaties zijn aangesloten bij Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra:

Vereniging van Infrabedrijven MKB INFRA Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 79 14 E-mail: [email protected] www.mkb-infra.nl

8

GAZ01-2013.indd 8

12-02-13 15:51