ARBEIDSZAKENKRANT VOOR DE GESPECIALISEERDE AANNEMER

jaargang 3

Confederatie Gespecialiseerde Aannemers

nr. 1 - 2007

AR B EI DSZAKEN KRANT VOOR DE G ES P EC IALI S E ER DE AAN N EM ER Arbeidstijdenwet vereenvoudigd

In dit nummer

3

■ De regels rond arbeidstijden zijn vereenvoudigd en gaan in per 1 april aanstaande. In de nieuwe wet staan nog maar vier regels over de maximum arbeidstijd. Dat wil zeggen dat er acht zijn geschrapt. De nieuwe Arbeidstijdenwet schrijft een maximum arbeidstijd voor van 12 uur per dienst en 60 uur per week. In een periode van 4 weken mag een werknemer onder de nieuwe wet gemiddeld maximaal 55 uur per week werken en per 16 weken gemiddeld 48 uur. Door deze versoepelingen krijgen werkgevers en werknemers meer ruimte de arbeidstijd per dag en per week zelf in te vullen, als het gemiddelde over langere tijd de 48 uur per week maar niet overschrijdt. Ook mogen werkgever en werknemers zelf afspraken maken over pauzes en dergelijke. Bij diensten van 5,5 uur of langer moet wel een pauze ingelast worden. Voor sectoren die een cao hebben afgesloten komt er een overgangsregeling. In deze sectoren wordt de nieuwe wet van toepassing op het moment dat die cao in 2007 afloopt, of eerder wanneer cao-partijen dat afspreken. Uiterlijk op 1 januari 2008 geldt de wet voor alle sectoren.

Einddatum herbeoordeling WAO opgeschoven ■ De einddatum van de herbeoordelingen van mensen met een WAO-uitkering (Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering) wordt tien maanden opgeschoven, naar 1 april 2008. Dat hebben minister De Geus van Sociale Zaken en de uitvoeringsinstantie UWV afgesproken. De minister zegt dat hij meer tijd nodig heeft voor een zorgvuldige herbeoordeling van WAO-ers. Bovendien zegt de minister toe dat het UWV bij de herbeoordelingen voortaan zorgvuldiger te werk zal gaan. Zo zijn er afspraken gemaakt met cliënten- en patiënten-organisaties.

Soepele regels en hoge boetes

4 Jongeren leren bij GA-bedrijven

5 Personeelsbeleid belangrijke succesfactor Een Slowaakse auto bij Nederlandse bouwplaatsen is normaal, volgens Holterman. Een terughoudende opstelling van de AI is dus gepast

HOLTERMAN: PRAKTIJK HANDHAVING SPOORT NIET MET DE LETTER VAN DE WET

Europeaan in hart en nieren Hij begrijpt het niet en hij wil het niet begrijpen. De houding van arbeidsinspecteurs dwingen hem tot rechterlijke stappen. Een pionier noemt hij zich, op zoek naar vrijheid van ondernemen binnen de grenzen van de wet. Die instelling bracht hem in Slowakije. Gerard Holterman (60) vraagt zich hardop af of de directeur Arbeidsmarktfraude van de Arbeidsinspectie wel weet op welke wijze zijn inspecteurs opereren. “Ze roepen hier om het hardst dat ze de illegalen bij Holterman wel eens even zullen aanpakken. Terwijl alles wat ik doe keurig binnen de grenzen van de wet blijft. Het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) beschikt over alle informatie die ik volgens de Europese en Nederlandse wetgeving verplicht ben te overleggen. Het lijkt wel of de inspecteurs de wet niet kennen. Dat schaadt de reputatie van het bedrijf enorm. En ik ben ook niet van plan ’t erbij te laten zitten. Inmiddels heeft een gerenommeerde advocaat zich op de zaak

gestort. Ik heb hem opdracht gegeven de mogelijkheden van een schadeclaim te onderzoeken.”

Prima ondernemersklimaat Wat is er aan de hand? Ongeveer vier jaar geleden trok Gerard Holterman richting Slowakije. Als rasechte ondernemer met dadendrang zag hij in dat land kansen voor dezelfde activiteiten waarmee hij elders - drie vestigingen in >> lees verder op pagina 2

“De grote rivieren zijn de logistieke verbindingen die de boel bijeenhouden”

Startersaftrek voor arbeidsongeschikte ■ Goed nieuws voor (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten die een onderneming willen beginnen. Sinds begin van dit jaar komen zij in aanmerking voor een speciale startersaftrek. Voorwaarde is dat de ondernemer op het moment dat hij met zijn onderneming start nog geen 65 jaar is én recht heeft op een uitkering op grond van de WIA, WAO, WAZ of Wajong. Verder moet hij voldoen aan een urencriterium van 800 uren per kalenderjaar. De eerste drie jaar dat een IBondernemer van de startersaftrek gebruik maakt, mag hij achtereenvolgens 12.000, 8000 en 4000 euro van zijn winst aftrekken. Door de aftrek mag echter geen verlies ontstaan. In het vierde en vijfde jaar kan hij vervolgens de gewone startersaftrek toepassen.

GAzet 1-2007 | 1

“Mijn handelen sluit aan bij het regeringsbeleid en is in lijn met de handhavingrichtlijnen van de AI, maar stuit op iets waar ik geen vinger achter kan krijgen”

>> Vervolg pagina 1

CDA-Kamerlid Eddy van Hijum

Buitenlandse aannemers ondermijnen Arbowet Opdrachtgevers moeten aansprakelijk worden gesteld voor de veiligheid van werknemers van buitenlandse onderaannemers. CDA-Kamerlid Eddy van Hijum wil dat het afschuiven van aansprakelijkheid op buitenlandse onderaannemers wettelijk onmogelijk wordt gemaakt. Dat zei hij onlangs in het programma Netwerk. Van Bijum en zijn collega TweedeKamerlid Jet Bussemaker van de PvdA reageerden op de zaak van een betonbedrijf dat de verantwoordelijkheid voor de dood van een Poolse werknemer zou proberen door te schuiven naar een Poolse onderaannemer. De 55-jarige Pool werd vorig jaar verpletterd door een betonbewapeningsconstructie van anderhalve ton. In de bouw wordt vaak gewerkt met ‘schijnconstructies’, aldus het Kamerlid: opdrachtgevers besteden klussen uit aan buitenlandse onderaannemers en huren zo eigenlijk verkapt buitenlanders in als uitzendkrachten.

Colofon Uitgever: Conga (Confederatie Gespecialiseerde Aannemers) Dukatenburg 90-03, 3437 AE Nieuwegein Contactpersoon: Truus Remkes Telefoon: 030-6381938 Fax: 030-6342040 E-mail: [email protected] Webadres: www.conga-ic.nl Ontwikkeling en realisatie: MCP bv Simonsplein 15, 7001 BM Doetinchem Telefoon: 0314-327523 Contactpersoon: Ad van der Salm Bladmanagement: Jasper Bosman (MCP bv) Telefoon: 0314-327523 Hoofdredactie: Arie Grevers Redactie: Arie Grevers, Henk Stam Eindredactie: Truus Remkes, Ruud van Bergen Fotografie: Joke Mulder-Mijdenga Illustraties: Hennie Vaessen, Coert de Boe Vormgeving: Klaas van Wieren, Margreet Hondebrink (MCP Studio bv) © 2007. MCP. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste geweten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

2 GAzet 1-2007 |

Nederland, vier in Duitsland en één in Polen - groot geworden is: wapeningstaal, vlecht- en betonwerk. Een walhalla voor pioniersgeesten, zegt Holterman. “Een hoop werk te doen. Een overheid die het belang inziet van een goed ondernemersklimaat. En aan gemotiveerde vaklieden en grondstoffen geen gebrek. Een totaal andere situatie dan in Nederland.” Ter illustratie vertelt hij graag een anekdote. “Ik had vakmensen nodig. Maar, hoe kom je daaraan? Een krant voor een personeelsadvertentie heb je niet in het stadje. Wel een soort intercom met luidsprekers aan straten en pleinen. Als er nieuws is, krijgen de inwoners dat te horen. De burgemeester vond het belangrijk nieuws en kroop hoogstpersoonlijk achter de microfoon. Binnen een halve dag had ik vijftien vakmensen aangenomen.”

“Slowakije is een walhalla voor pioniersgeesten” Logistiek Slowakije, daar voelt hij zich thuis. Zo goed, dat hij inmiddels afscheid heeft genomen van Nederland. Zijn zoon Michael heeft hier de zaak overgenomen en bestuurt de onderneming vanuit de Markelose vestiging, dat - niet helemaal toevallig gelegen is aan het drukbevaren Twentekanaal. Met vaarwegen heeft Holterman wel iets. “Waterwegen staan centraal in mijn logistieke denken. Het 70 ha grote industrieterrein dat ik gekocht heb, staat via het water in directe verbinding met het Nederlandse bedrijf. Goedkoop en relatief snel kun je grote hoeveelheden en forse constructies over een paar duizend kilometer verplaatsen. Dat inzicht is niet nieuw, dat wisten de oude Romeinen al. Wie naar het waterwegennetwerk van Europa kijkt, ziet het in één oogopslag. De landsgrenzen moet je even wegdenken. Het deltagebied aan het einde van de grote rivieren is het ‘Europese New York’. Of voor de klassiek georiënteerde mens: het ‘Europese Carthago’. Een hoogontwikkeld gebied aan zee met een achterland dat daarmee via rivieren verbonden is. Net als dat voor New York het geval was, komt in mijn visie de bouwcapaciteit in de toekomst uit het achterland. De rivieren zijn de logistieke verbindingen die de boel bijeenhouden.”

Ruimte voor belangstellenden Het aangekochte industrieterrein in Slowakije is fors. Wat

gaat hij ermee doen? “Er is ruimte voor een flink aantal ondernemingen. Ook Nederlandse ondernemers die er mogelijkheden zien. Een aannemer, twee betonfabrikanten en een wegenbouwer hebben al belangstelling getoond.” Het Oost-Europa avontuur begon eigenlijk door een ontmoeting met de Slowaakse Viera Dingová, een ingenieur die hier in Nederland een adviesbureau heeft om Nederlandse ondernemers wegwijs te maken in haar vaderland. Het bureau staat hem ook nu weer terzijde bij de exploitatie van het industrieterrein. Voor belangstellenden is Dingová te bereiken op [email protected] “Zonder haar bemoeienis was ik niet zover gekomen. Als je de mentaliteit niet kent, krijg je geen poot aan de grond. En wil je met de lokale overheid en bevolking iets bereiken, dan is een beheersing van de taal noodzakelijk. Andersom vind ik dat ook belangrijk. Wie bij mij komt werken krijgt een cursus Duits aangeboden. En verder besteden we aandacht aan de nieuwste technieken en de vaardigheid complexe tekeningen te lezen. Helaas kan ik me daarmee door tijdgebrek niet zo intensief bemoeien, maar als het even kan sta ik met die jongens in de bouwput of in de fabriek om het hun voor te doen.”

mijn rug is niet zo best meer. Voor mij een signaal om nu meer aandacht te besteden aan de arbeidsomstandigheden dan dat vroeger het geval was. Ik streef ernaar op bouwlocaties - ook in Slowakije - de bouwkraan optimaal in te zetten.”

verbazen, dat opdrachtgevers daardoor kopschuw zijn geworden. Het gedrag van de inspecteurs zoals ik dat heb kunnen waarnemen, is in strijd met het streven naar volledig open arbeidsgrenzen binnen de EG.”

Discriminerend

Vierde macht

Dat klinkt goed, maar het Slowaakse bedrijf van Gerard Holterman richt zich toch in de eerste plaats op opdrachten aldaar. Wat hebben die werknemers dan hier te zoeken? “Het is heel raar in Nederland. Als je weinig werk hebt, is het bijna niet te doen mensen te ontslaan. En als je het druk hebt, kun je geen vaklieden vinden. Een onmogelijke spagaat, waarvoor Europa een oplossing kan bieden. Nu de bouw weer wat aantrekt door de opbloeiende economie van de laatste tijd, kan mijn zoon Michael niet aan vaklieden komen. Op zijn verzoek heb ik vanuit Slowakije in Nederland werk aangenomen en uitgevoerd met Slowaakse mensen. Helemaal volgens de regels, niks aan de hand - dacht ik. Totdat de inspecteurs op de bouwplaats verschenen en beschuldigingen uitten, die ronduit discriminerend waren. Bovendien onjuist en slecht voor de reputatie van de onderneming. Het zou me niks

Holterman is een pionier die naar eigen zeggen - altijd binnen de grenzen van de wet opereert. Maar die grenzen wel opzoekt. Die instelling leidt hem niet altijd langs geëffende paden. “Ja, zo gaat dat bij mij. Ik ben ondernemer en ik zoek optimale vrijheid. Dat botst soms. Meestal kan ik me wel voorstellen hoe dat komt. Maar in dit geval begrijp ik ’t helemaal niet. Mijn handelen sluit aan bij het regeringsbeleid en is verder in lijn met de handhavingrichtlijnen van AI (zie elders in deze uitgave, red.), maar stuit op iets waar ik geen vinger achter kan krijgen. De macht van de ambtenaren, misschien? Een macht met een politiek kleurtje? Ik weet het niet. En ik wil het ook niet weten. Europa is onze toekomst en die moeten we niet de rug toekeren, maar omarmen.”

Goed salaris

Oost-Europeanen op Nederlandse steigers

“Juist dat soort mensen, zeg maar het kader in de fabriek of op de bouwplaats dat kennis van zaken heeft en anderen kan begeleiden, ontbreekt tegenwoordig. In mijn tijd was het zo, dat je ging werken als je uit een nest kwam waar men het niet zo breed had. Daar zaten slimme jongens tussen. HTS en MTS-niveau, van dat slag. En die knapen namen het voortouw. Ze konden een tekening lezen en aan de anderen uitleggen wat er moest gebeuren. Maar in Nederland zitten die gasten tegenwoordig allemaal op een kantoor. Ik begrijp dat wel, want daar kun je meer verdienen. Toch is het jammer en ook niet helemaal correct. Die mensen die op de bouwplaats of in de fabriek de kar kunnen trekken; de voorman, die een ploeg van vijf of meer vlechters kan aansturen. Daar moeten we het uiteindelijk van hebben. Deze mensen verdienen respect en waardering. Een eerste stap in de goede richting is een goede beloning. Voor mijn part hetzelfde als de hoofdcalculator. Dat is goed voor hun status en moeder de vrouw kan zich wat extra’s veroorloven. Ik weet dat vrijwel alle ouders hun kinderen liever op kantoor zien dan in de uitvoerende bouw of de fabriek. Mijn vader werkte dagelijks op de bouwplaats en ook hij zag liever dat mij dat bespaard bleef. Toch heb ik het nog veel gedaan. Teveel misschien, want

(De foto op de voorpagina is geënsceneerd. De afgebeelde personen hebben niets met Holterman te maken.)

Het zijn niet alleen Poolse bouwvakkers die op Nederlandse steigers staan. De overheid heeft het ook voor werknemers uit zes andere EU-lidstaten gemakkelijker gemaakt om in de Nederlandse bouw en in vijftien andere sectoren aan de slag te gaan. Het gaat om Tsjechië, Hongarije, Estland, Letland, Litouwen, Slowakije en Slovenië. De nieuwe regeling geldt sinds 17 december vorig jaar. Werkgevers moeten nog wel een tewerkstellingsvergunning aanvragen bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Het CWI zal een vergunning afgeven, als blijkt dat de huisvesting voor de werknemers goed is geregeld en dat zij hetzelfde gaan verdienen als Nederlandse werknemers. Daarmee komt de verplichting voor werkgevers te vervallen om eerst te zoeken naar personeel uit Nederland of andere landen die voor 2004 tot de EU zijn toegetreden (de zogenoemde arbeidsmarkttoets).

Soepele regels en hoge boetes Wat zijn de regels voor werknemers uit de nieuwe EU-landen? Wanneer is er sprake van illegale arbeid? En wat zijn uw verantwoordelijkheden als werkgever als u buitenlanders aan het werk zet? We vroegen het aan Lex van Dijk, directeur van de Arbeidsinspectie. Arbeidsinspectie. Zijn afdeling is sinds 2002 uitgebreid tot 175 inspecteurs, bijna een verdrievoudiging.

8000 euro

Lex van Dijk, directeur Arbeidsinspectie

Voorlopig zitten de inspecteurs van zijn afdeling nog niet zonder werk. Ook niet als de nieuwe lidstaten van de EU dezelfde status krijgen als de oude. Dus volledig vrij arbeidsverkeer. “Dan verschuift de arbeidsmarktcriminaliteit zich oostwaarts, richting Rusland en Oekraïne. Ondanks een streng handhavingsbeleid is er altijd een categorie die blijft proberen om over de ruggen van werknemers en de grote groep welwillende ondernemers rijk te worden. Dat is niet uit te bannen.” Lex van Dijk is directeur Arbeidsmarktfraude bij de

En, heeft dat geholpen? “Jazeker, in die zin dat we aanvankelijk een enorme toename zagen van het aantal geconstateerde overtredingen. Logisch, want meer ogen zien meer. Op dit moment daalt het aantal overtredingen. Dat komt door de preventieve werking van de hoge boetes én door de versoepeling van de regelgeving.” De boetes liegen er niet om. Een werkgever die een loopje neemt met de Wet Arbeid Vreemdelingen, kan rekenen op 8000 euro per illegale werknemer bij een eerste overtreding. Bij de tweede overtreding is dat al 12.000 euro. Voor particulieren die buitenlanders zonder werkvergunning klussen laten opknappen, liggen die bedragen op 4000 en 6000 euro. Dan kan een simpel verbouwinkje toch behoorlijk in de papieren lopen. De versoepeling van de regelgeving voor werknemers uit de nieuwe lidstaten is een eerste stap op weg

Verantwoordelijkheden werkgever Een tewerkstellingsvergunning kan aan werkgevers verleend worden voor werknemers uit de nieuwe EU lidstaten als: u de persoon in kwestie het cao-loon voor een volwassene gaat betalen, ongeacht of hij de werkzaamheden in deeltijd verricht; de arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden of arbeidsverhoudingen in uw bedrijf minimaal op het niveau liggen dat wettelijk vereist is en/of in de bedrijfstak gebruikelijk is; u voor de werknemer geschikte huisvesting beschikbaar stelt.

naar gelijkschakeling met de oude. Zo kan men sneller een werkvergunning krijgen en voor een flink aantal sectoren is de arbeidsmarkttoets komen te vervallen doordat de verdringing minimaal geacht wordt. Dat wil zeggen, dat de werkgever niet eerst in eigen land of in de zogenaamde EER-landen de kaartenbakken heeft moeten doorploegen of advertenties moet hebben geplaatst op zoek naar geschikt personeel. Ook voor de bouwnijverheid hoef je sinds kort niet meer aan te tonen dat je een arbeidsmarkttoets hebt uitgevoerd. Het overheidsbesluit tot versoepeling is genomen na overleg met de sociale partners. Voor werknemers van buiten de EER’s plus de nieuwste lidstaten Roemenie en Bulgarije blijft de arbeidsmarkttoets gehandhaafd. De EER-landen zijn de landen uit de Europese Economische Ruimte: de oude lidstaten plus Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Lichtenstein.

Melden Al met al betekent dat nog niet dat elke Pool of elke Tsjech zomaar aan de slag kan in Nederland. “Zover is het nog niet. De werkgever zal zeker nog aan een aantal eisen moeten voldoen (zie kader). En daar letten we ook op. En wij niet alleen. Iedereen die meent dat er ergens een overtreding plaatsvindt kan dat voor de bouwsector melden bij de Commissie Naleving (zie kader).” Dat klinkt goed, maar hoe zit het met de werknemers die in de landen zelf geronseld worden door uitzendbureaus en onder het mom van zzp-er hier hun ding komen doen? “Daar prik je snel genoeg doorheen. Alleen een VARbeschikking zelfstandigen zegt

Commissie Naleving De sociale partners in de bouwnijverheid hebben ter bestrijding van illegale arbeid de Commissie Naleving in het leven geroepen. Wie meent dat er ergens ongeoorloofde, illegale arbeidspraktijken plaatsvinden, kan dat melden bij deze commissie. Het heeft niet zoveel zin om bij het minste of geringste vermoeden aan de bel te trekken. Want dat zou de commissie onnodig belasten, waardoor het aan het feitelijke werk niet toekomt.

Waar moet je op letten? Zijn er werknemers buiten de normale werktijden actief? Wordt er bij voortduring langer gewerkt dan volgens de bouw-cao is toegestaan? Zijn de werknemers naar behoren ondergebracht? Verdient de betreffende werknemer minder dan het minimumloon? Staan er veel auto’s met buitenlandse kentekens op de bouwplaats? Zijn er instructies verstrekt over veilig het gezond werken? Zijn er buitenlandse werknemers via een uitzendbureau ingehuurd? Na een serieuze melding neemt de commissie contact op met de betrokken werkgever en vraagt om opheldering. Blijft die achterwege of is die onvoldoende, dan zal de commissie zich beraden over vervolgstappen. De commissie zelf heeft geen controlebevoegdheden, maar kan een melding doorgeven aan de Arbeidsinspectie.

“Als iemand niet eens over goede gereedschappen of een eigen bedrijfsbusje beschikt, voel je op de klompen wel aan dat er iets niet in de haak is” niet zoveel. Een registratie als zzp’er helpt wel maar is niet zaligmakend. En als zo iemand niet eens over goede gereedschappen of een eigen bedrijfsbusje beschikt, voel je op de klompen wel aan dat er iets niet in de haak is. Een kwestie van gewoon goed opletten, gezond verstand gebruiken en een beetje voorzichtig zijn. Dat geldt overigens ook voor de websites waarop Poolse zelfstandigen zonder personeel zich aanbieden.”

Gemakkelijker Voor bedrijven die wél officieel geregistreerd staan in één van de nieuwe lidstaten is het sinds eind 2005 gemakkelijker geworden hier werk uit te voeren. Toen presenteerde het kabinet een notificatiesysteem. Bonafide bedrijven uit de nieuwe lidstaten van de Europese Unie hoeven geen tewerkstellingsvergunningen meer aan te vragen.

Als ze tenminste vooraf betrouwbare informatie over hun bedrijf, hun diensten en de identiteit van hun werknemers hebben verschaft aan het Centrum voor Werk en Inkomen, CWI. En hoe zit het met een Nederlandse ondernemer die in die landen een bedrijf opricht om in Nederland werk uit te voeren met werknemers van daar? “Dat mag op voorwaarde dat hij voldoet aan de wet. Dus bijvoorbeeld voor een goede huisvesting zorgt voor de werknemers en voldoet aan veiligheids- en arbovoorschriften en ten minste het hier geldende netto minimumloon uitbetaalt. Zijn voordeel zit ‘m dan met name in de premie- en belastingafdracht over de lonen. Die is in landen als Polen en Slowakije beduidend lager dan hier. Overigens moet het wel om een heuse vestiging gaan in dat land. Dus geen postbusconstructie.”

GAzet 1-2007 1-2005 | 3

VRAAG &ANTWOORD De rubriek Vraag & Antwoord is een platform voor u als ondernemer. Hier vindt u voorbeelden van vragen die gespecialiseerde aannemers recentelijk aan Conga hebben gesteld. Maandelijks beantwoordt Conga tientallen van dergelijke vragen van leden. Ook niet-leden krijgen met deze rubriek een kijkje in de keuken. Hoe moet ik in het 2e ziektewetjaar de opgave loon en premie (OLP) invullen voor een zieke werknemer in verband met de opbouw van pensioen premie? U vult op de OLP de code “ZKG” in. Alleen als u deze code in uw opgave vermeldt , is het BPF-bouw in staat om de gekorte pensioenopbouw, vanwege de reduceerde loondoorbetaling, aan te vullen. Mag ik in het tweede ziektewetjaar (70% loondoorbetaling) voor de pensioenafdracht het uurloon op de OLP verlagen? Nee, dat mag niet. Om tot een correcte afdracht en pensioenopbouw te komen is het van belang dat het 100% uurloon op de OLP wordt ingevuld. Er zijn twee manieren op dit correct op te geven. Dit kan als volgt: het 100% uurloon te vermenigvuldigen met 70% van het aantal uren in die periode; of 70% van de 100% BTER-grondslag te nemen.

Jongeren leren bij GA-bedrijven Jongeren die bij het Bouwopleidingscentrum Gespecialiseerde Aannemers vandaan komen, kennen een vak en kunnen meteen aan de slag. Je kunt ze om een boodschap sturen, aldus Stan Schoenmakers, directeur van BGA-Nederland. “Je hebt een categorie leerlingen die willen gewoon een vak leren. Net zoals je dat vroeger op de technische school deed. Deze jongens en meisjes moet je niet opzadelen met theoriekennis waar ze de rest van hun leven helemaal niets mee doen. Wie bij ons komt, krijgt vooral veel praktijklessen. Hoe ga je om met gereedschappen en machines. Met welke materialen krijg je te maken als je voor een GA-baas werkt? Vooral veel praktijklessen en niet teveel theorie. En natuurlijk de combinatie werken en leren.” Stan Schoenmakers is directeur van BGA-Nederland. Deze organisatie stond tot voor kort bekend onder de naam Bouwopleidingscentrum Gespecialiseerde Aannemers. De plaats van de hoofdvestiging is nog steeds Boxtel; ook in Nieuwleusen is een opleidingscentrum. Bedrijven aangesloten bij AVM, Bovatin, HHD, Voga en VNV participeren in het opleidingsinitiatief onder meer door de leerlingen leer/werkplekken aan te bieden. Ook de toeleverende industrie levert een bijdrage.

BGA-Nederland maakt zich ook sterk voor de begeleiding van loopbaantrajecten. “Bovendien doen we mee aan omscholingsprojecten. Ik durf wel te zeggen, dat we hèt kennis- en opleidingscentrum zijn voor betonstaallassers, betonstaalvlechters, dakdekkers hellende daken, gevelreinigers, metselaars, leidekkers, tegelzetters en voegers.”

Waardering

behoort op te doen, waar je in de samenleving iets mee kunt.” Geen grootspraak. Het studieaanbod spreekt boekdelen met vakgroepen als: betonstaallassen,

Voorbeeld Werknemer (CAO Bouw) gaat het 2e ziektejaar in. De werkgever levert per vier weken aan. 100% vastovereengekomen uurloon = € 15,Tijdens het 2e ziektejaar heeft werknemer recht op 70% van zijn vast overeengekomen loon. De BTER grondslag wordt dan: 160 uur x €15,- = € 2.400,Premieafdracht: Soort regel ZKG BTER dagen 20 70% van € 2.400,€ 1.680,Uurloon € 15,of 70% van 160 uur = 112 uur x € 15,00 = € 1.680,-.

Zijn de onkostenvergoedingen gewijzigd in de nieuwe CAO voor de Bouwnijverheid vanaf 1 april 2007? Nee, de onkostenvergoedingen zijn ten opzichte van 2006 ongewijzigd gebleven.

Ook een vraag? Mail hem! Het woud aan regels wordt steeds dichter. Ziet u ook even door de bomen het bos niet meer en heeft u een vraag over bijvoorbeeld wetgeving, arbo, de cao of reïntegratie? Mail de vraag dan aan Conga ([email protected]) en laat uw collega’s in de branche meeprofiteren van het antwoord. Een helder antwoord vindt u in de eerstvolgende editie van Gazet. Leren van elkaar, dat is ondernemen!

4 GAzet 1-2007 |

“Leerbedrijven motiveren de jongeren en leveren een essentiële bijdrage aan de opleiding van vakbekwaam personeel” Kritisch Schoenmakers is, als zo velen, kritisch over het huidige beroepsonderwijs. “Geen doelgericht leerprogramma en veel te grote scholen waar weinig plaats is voor onderwijs gericht op de behoefte van de leerling én van de markt. Dat is niet onze aanpak. Wij vinden dat je op school kennis

betonstaalvlechten, dakdekken hellende daken, gevelreinigen, metselen, leidekken, tegelzetten en voegen. Geen algemeen vormend onderwijs, maar specialismen. “Ja, dat is een doelbewuste keuze geweest. Jongeren die bij ons vandaan komen, kennen een vak en kunnen meteen aan de slag. Je kunt ze, zogezegd,

Langere loondoorbetaling: minder ziekte De langere loondoorbetaling bij ziekte, waartoe werkgevers in 2004 werden verplicht, heeft er onder meer toe geleid dat het aantal aanvragen voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen is gedaald en het ‘ziekteverzuim op een laag niveau is gebleven’. Dat meldt Minister De Geus van Sociale Zaken in een evaluatie op de effecten van de ‘Wet Verlenging Doorbetalingsverplichting bij ziekte.’ Door die verlenging kregen werkgevers de verplichting het loon bij ziekte door te betalen en dus de eerste twee ziektejaren de volledige financiële verantwoordelijkheid voor het verzuim van hun werknemers. Werkgevers hebben dus financieel voordeel bij een zo snel

Stan Schoenmakers

mogelijke werkhervatting. Ook blijkt uit de evaluatie dat de hoeveelheid verzekeringen tegen financiële schade door ziekte enorm is toegenomen. Overigens blijkt wel dat de kennis van werkgevers over rechten en plichten bij doorbetaling en reïntegratie vaak te wensen overlaat.

om een boodschap sturen. Daar zijn we best een beetje trots op. En ook onze leerlingen. Je ziet ze opbloeien. Ze raken gemotiveerd en ontdekken, dat ze meer kunnen dan ze zelf denken. Een ontwikkeling tot voorman of zelfs uitvoerder behoort ineens tot de mogelijkheden. Wie wil, kan immers echt wat bereiken in onze vakgebieden.” De bestaande algemene vakopleidingen laten volgens de directeur te weinig zien van het feitelijke vak. “Ik zie in de brede en weinig doelgerichte aanpak één van de oorzaken van het schrijnende tekort aan vakbekwame jonge mensen. Pas als je weet wat het vak precies inhoudt, kun je er enthousiasme voor ontwikkelen. En dat willen wij nu juist bereiken.”

De samenwerking met leerbedrijven verloopt soepel, volgens Schoenmakers. Al kunnen ’t er nooit genoeg zijn. “Het zijn stuk voor stuk hooggekwalificeerde leerbedrijven, waar de leerlingen intensief worden begeleid. De ondernemers leveren op deze wijze een zeer verdienstelijke bijdrage aan de instroom van gekwalificeerde medewerkers. Medewerkers die zelfstandig kunnen werken en zich verantwoordelijk voelen voor de prestaties van het bedrijf waar ze in dienst zijn. Ze hebben tijdens hun opleiding immers al handelingen verricht, die er werkelijk toe doen. Ze worden afgerekend op het eindresultaat en dat geeft een duidelijke prikkel om te scoren. Bovendien ontdekken ze al tijdens hun opleiding dat de bouw een mooie bedrijfstak is waar de arbeidsomstandigheden uitstekend zijn en het ziekteverzuim laag is. Een boeiende job met veel afwisseling en het salaris is ook nog eens goed.” Schoenmakers waardeert de nauwe samenwerking met de brancheorganisaties. “Juist door die contacten kunnen we ons programma continu afstemmen op de actuele opleidingsbehoeftes.”

Minimumloon gestegen De bruto bedragen van het wettelijk minimumloon en het minimumjeugdloon zijn per 1 januari gestegen. Voor een werknemer van 23 jaar of ouder is het bruto minimumloon bij een volledig dienstverband per 1 januari 2007 per maand € 1300,80, per week € 300,20 en per dag € 60,04. De wettelijke minimumjeugdlonen zijn ook aangepast, en wel volgens de onderstaande tabel. Houd wel in de gaten dat de minimum (jeugd)lonen alleen van toepassing zijn op vakantiewerkers en werknemers die niet onder de werkingssfeer van de CAO Bouwnijverheid vallen. Leeftijd 22 jaar 21 jaar 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar 15 jaar

% van het minimumloon 85% 72.5% 61.5% 52.5% 45.5% 39.5% 34.5% 30%

Per maand

Per week

Per dag

1.105,70 943,10 800,00 682,90 591,85 513,80 448,80 390,25

255,15 217,65 184,60 157,60 136,60 118,55 103,55 90,05

51,03 43,53 36,92 31,52 27,32 23,71 20,71 18,01

BAAS&BEDRIJF Personeelsbeleid belangrijke succesfactor

Gestage groei De dagelijkse leiding van Geelhoed Betonwapening bv uit ’s Heer Arendskerke is in handen van twee neven. Sinds zij de scepter zwaaien is groei de norm. Hun geheim? Een goed personeelsbeleid en kijken naar marktontwikkelingen en nieuwe technieken. Zegt woordvoerder Leendert Geelhoed. Ruim vijftig jaar bestaat het familiebedrijf, dat hij dertien jaar geleden samen met financieel specialist en neef Leo overnam van zijn vader en oom. Leendert Geelhoed doet de

“Wil je groeien, dan doe je er goed aan oog te houden voor de ontwikkelingen op de markt. Dus meedenken met de opdrachtgever en je onderscheiden met advies en service. Een voorbeeld: op basis van de berekening en tekening van de constructeur maken we het meest optimale wapeningsplan. Daarbij kan een kleine aanpassing soms tot behoorlijke besparing leiden.” Maar ook nieuwe technieken volgt Leendert op de voet. “Als één van de eerste vlechtbedrijven hebben we Rolmat omarmd. Een nieuwe techniek waarbij de staven in één richting zijn

“Investeren in de juiste man op de juiste plek”

Leendert Geelhoed

acquisitie en stuurt de projecten aan. Die combinatie blijkt te werken. Want sinds zij gezamenlijk aan het roer staan, is het personeelsbestand gegroeid van dertig naar tachtig. Niet met horten en stoten, zegt Leendert Geelhoed. “Maar een geleidelijk groei. Dat is ons doel en tot heden mogen we niet klagen.” Innovatie Een ander speerpunt in het beleid van de onderneming is innovatie.

gelast op zacht bandstaal. Je krijgt dan matten van maximale afmetingen 12x12 m met een gewicht van 1500 kg. Het geheel wordt door de machine opgerold en kun je op locatie als een loper weer uitrollen. Weinig materiaalverlies bij de koppeling van de netten en je kunt heel snel werken. Bindingen van staven onderling zijn immers niet meer nodig. En dat verlicht dan weer het werk van de vlechter.” Constructeur En voor de toekomst? Zijn er nog wensen behalve een voorzichtige en gestage groei? “Zelf de wapening bereken en tekenen. Zeg maar het werk van de constructeur. Dat is een discipline die we nog niet in eigen huis hebben. Ik zou best eens willen onderzoeken of dat mogelijk is. Op voorhand denk ik, dat we daardoor efficiënter en goedkoper kunnen werken.”

Taalproblemen met Polen op werkplek Sinds 1 januari van dit jaar mogen Poolse werknemers in Nederland in de bouw werken. Volgens Arend van Wijngaarden, voorzitter van de Hout- en Bouwbond CNV gaat dit ten koste van de veiligheid van de bouw. Verreweg de meeste Polen spreken namelijk geen woord Nederlands, waarmee ze een groot gevaar vormen voor hun collega’s en voor zichzelf. Vooral de bouw

kent allerlei gevaarlijke situaties, aldus Van Wijngaarden, situaties waarbij het van het grootste belang is dat werknemers elkaar kunnen waarschuwen. Van Wijngaarden pleit daarom in het AD voor een soort gereedschapskisttraining op de werkplek, waarbij zowel Poolse als Nederlandse werknemers betrokken zijn. Ook zouden de Polen een veiligheidscursus in hun

eigen taal moeten krijgen. “De Arbo-eisen zijn hier veel strenger dan in Polen. Daar wippen ze bijvoorbeeld even via een betonsilo van het ene huis naar het andere. Dat is hier ondenkbaar.” Begin januari is de CNV een project in Polen gestart om werknemers die naar Nederland willen komen vroegtijdig te informeren over hoe het er hier aan toe gaat.

GA bouwen aan vernieuwing Het vernieuwingsakkoord tussen Conga en Regieraad Bouw is een feit. Doel: een inspanningsverplichting om de ingeslagen weg van vernieuwing krachtdadig voort te zetten. Conga, de lidverenigingen en de aangesloten aannemers werken al jaren intensief aan het niveau van ondernemerschap, dienstverlening, veiligheid en gezondheid. Kortom: aan het maatschappelijk verantwoord ondernemen en de professionalisering in de meest brede zin van het woord.

Voorbeelden van vernieuwing Voorbeelden te over. Onlangs is er een databank in gebruik genomen waarin de lidbedrijven de gereedschappen vinden om hun bedrijfsvoering verder te professionaliseren. Dit jaar start Conga in samenwerking met Syntens de ontwikkeling van strategie- en marketinginstrumenten. Met Syntens zullen ook campagnes

De heren A.C. Blonk, voorzitter van Conga (rechts), en dr. J.C.M. Hovers, voorzitter van de Regieraad Bouw, ondertekenen het Vernieuwingsakkoord

gehele GA-sector. Jongeren wordt hier niet alleen vakmanschap, maar ook een bredere ontwikkeling meegegeven. Het voornaamste doel is het versterken van het innovatieve karakter van de branche. Conga begint binnenkort met het opstellen van een eigen gedragscode die vervolgens zoveel moge-

Blonk: “Aanscherpen professionaliteit ligt aan de basis van volwaardig partnerschap in de bouwketen” worden opgezet om de achterban te ondersteunen bij automatisering. Conga zal het toepassen van standaardsystemen voor digitale communicatie tussen bouwpartners bevorderen. Voorts wordt er gewerkt aan een kwaliteitsregeling die kan leiden tot een keurmerk voor gespecialiseerde aannemers. Zeer recent heeft Conga een onderwijsinstelling opgericht voor de

lijk zal worden afgestemd op de gedragscode van de hoofdaannemers. Enzovoort.

Vernieuwingsakkoord Om dat alles nog eens te onderstrepen en een nieuwe impuls te geven heeft Conga - net als dertien andere organisaties van opdrachtgevers, opdrachtnemers en adviseurs in de bouwnijverheid -

het zogenaamde Vernieuwingsakkoord gesloten met de Regieraad Bouw. Dit is bezegeld op 11 november jl. door ondertekening van het document door de heren A.C. Blonk, voorzitter van Conga, en dr. J.C.M. Hovers, voorzitter van de Regieraad Bouw. Nieuw elan en op een hoger plan tillen zijn de doelstellingen aldus de voorzitters. De ondertekening is te zien als een belofte de ingeslagen weg vastberaden voort te zetten. “Uiteindelijk,” zegt Blonk, “moeten onze inspanningen ertoe leiden dat de gespecialiseerde aannemer zijn rol als volwaardig partner in de bouwketen kan opeisen.” De Regieraad is in het leven geroepen door de ministeries van EZ, VROM en V&W om noodzakelijke veranderingen in de Bouw te stimuleren. Belangrijke pijlers van de gewenste cultuurverandering zijn Transparantie, Innovatie en Kwaliteit/prijsverhouding binnen de sector.

GAzet 1-2007 | 5

Principeakkoord CAO voor de Bouwnijverheid 2007-2009 Op 9 januari jl. hebben partijen een principeakkoord afgesloten voor een CAO voor de Bouwnijverheid 2007-2009. Onderstaand treft u de hoofdpunten van het principeakkoord aan.

Looptijd De nieuwe CAO voor de Bouwnijverheid heeft een looptijd van 1 april 2007 tot en met 30 juni 2009.

Loonsverhogingen Bouwplaats- en UTA-medewerkers Gedurende de looptijd van de CAO ontvangen alle werknemer de volgende structurele loonsverhogingen: Per 1 juli 2007: 1,75 % Per 1 januari 2008: 1,50 % Per 1 juli 2008: 1,75 % Per 1 januari 2009: 1,50 % Per 30 juni 2009: 0,25 %

Eenmalige uitkering Bouwplaats- en UTA-medewerkers

(Seksuele) intimidatie soms vervelende valkuil Door een wetswijziging ligt de bewijslast bij (seksuele) intimidatie op de werkvloer niet meer bij het vermeende slachtoffer, maar bij degene die van intimidatie wordt beschuldigd. De Klachtenregeling Ongewenste Omgangsvormen probeert te voorzien in een zorgvuldige klachtenafhandeling. Stelt u zich het volgende eens voor. Morgen roept u uw secretaresse in uw kantoor om haar aan te spreken op haar functioneren. Zij is het met uw kritiek niet eens. Uw gesprek met haar verloopt nogal heftig en zij verlaat kwaad uw kantoor. Een paar weken later beschuldigt zij u er van dat u haar tijdens het gesprek seksueel hebt

en veroordeelt u daarbij tot betaling van een hoge ontslagvergoeding. Omgekeerde bewijslast Is het bovenstaande scenario fictie of werkelijkheid? Helaas zou het wel eens werkelijkheid kunnen blijken te zijn. Door een wetswijziging in 2006 wordt de

Een werknemer die geïntimideerd wordt kan dat maar zelden bewijzen geïntimideerd. Zij zou zich enkele dagen na het gesprek met u daarover ook bij haar huisarts hebben beklaagd. Omdat de arbeidsverhouding verstoord is, vraagt zij de kantonrechter de arbeidsovereenkomst met u te ontbinden, onder toekenning van een zeer forse ontslagvergoeding vanwege het feit dat u haar seksueel geïntimideerd zou hebben. De rechter draagt u vervolgens op te bewijzen dat van seksuele intimidatie geen sprake is. Omdat bij het gesprek met de medewerkster geen derde persoon aanwezig was, kunt u dit bewijs niet leveren. De kantonrechter besluit vervolgens de arbeidsovereenkomst te ontbinden

6 GAzet 1-2007 |

bewijslast ter zake van intimidatie en seksuele intimidatie tussen werkgever en werknemer ten nadele van de werkgever omgekeerd, indien de werknemer feiten aanvoert en aannemelijk maakt dat sprake is van (seksuele) intimidatie. Het bovengenoemde voorbeeld maakt duidelijk, dat beschuldigingen van (seksuele) intimidatie de werkgever in een heel lastig parket plaatsen. Als rechters geconfronteerd worden met dergelijke beschuldigingen is het meestal zo dat zij er niet de vinger achter kunnen krijgen wat er werkelijk heeft plaatsgevonden. Toch is dat voor hen heel vaak geen reden om de vorderingen van de werknemer

Klachtencommissie Om werkgevers hierbij te helpen is de Stichting Klachtenregeling Ongewenste Omgangsvormen ingericht. Werkgevers die zich bij de Stichting aansluiten worden tegen beperkte kosten onder meer voorzien van een vertrouwenspersoon en een klachtenregeling die voorziet in zorgvuldige afhandeling van klachten door een onafhankelijke en deskundige klachtencommissie. Nadere informatie is te verkrijgen via telefoonnummer (013) 463 55 99.

dan maar af te wijzen. Een werknemer die (seksueel) geïntimideerd wordt, kan dat immers zelden bewijzen. In veel gevallen komt de rechter de werknemer tegemoet met een schadevergoeding of een hoge ontslagvergoeding. Die wordt dan gebaseerd op verwijten aan de werkgever ten aanzien van het beleid dat de werkgever heeft gevolgd om (seksuele) intimidatie te voorkomen of ten aanzien van

de procedure die de werkgever heeft gevolgd nadat de beschuldiging van (seksuele) intimidatie is geuit. Daarom doen werkgevers er verstandig aan om een beleid te voeren dat (seksuele) intimidatie ontmoedigt en een procedure in te richten voor het onderzoeken en afhandelen van klachten over (seksuele) intimidatie. Hetzelfde geldt voor klachten over pesten, agressie, gebruik van geweld en discriminatie.

Afdrachtvermindering met terugwerkende kracht ■ Werkgevers mogen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2006 gebruik maken van de afdrachtvermindering onderwijs, die is afgesproken in het belastingplan 2007. Voor voormalig werklozen die worden opgeleid tot niveau startkwalificatie, kan de werkgever een fiscale tegemoetkoming krijgen. Deze is verhoogd van € 1.500,- naar € 3.000,- per kalenderjaar. Daarnaast is er een nieuwe regeling, die een tegemoetkoming biedt bij stages in de beroepsopleidende leerweg (bol) (‘dagonderwijs’). Deze bedraagt € 1.200,- per kalenderjaar. Voorwaarde is dat de leerlingen minstens twee maanden stage lopen.

Gedurende de looptijd van de CAO ontvangen alle werknemer de navolgende eenmalige uitkering: Per 30 juni 2009 : 0,25 %

Levensloop Per 1 januari 2009 stelt de werkgever jaarlijks een extra bijdrage van 0,25% beschikbaar op de bestaande bijdrage van 1% voor de levensloopregeling. De totale bijdrage wordt 1,25%. Werknemers die niet deelnemen aan de levensloopregeling krijgen de 1,25% over het jaarloon uitbetaald.

Tijdspaarfonds Om fiscale redenen (afdracht loonheffing en sv-premies gelijk aan genietingsmoment) wordt de CAO-tekst met betrekking tot het Tijdspaarfonds als volgt aangepast: de mogelijkheid om ook de vakantietoeslag direct te kunnen opnemen wordt geopend (de werknemer kan dus het tegoed aan waarde van de 18 dagen, als de waarde van de 8% vakantietoeslag tussentijds opnemen); Werknemers die in enige kalenderjaar de 18 dagen (die nu aan het Tijdspaarfonds worden betaald) niet (geheel) hebben opgenomen, kunnen de aanspraak in tijd van de 18 dagen niet meenemen naar het volgend kalenderjaar.

Discontinuïteit Partijen zullen ter vermindering van de discontinuiteit in de opdrachtenstroom gezamenlijk afspraken maken met de overheid.

Overige afspraken De overige afspraken in de CAO voor de Bouwnijverheid 20042007 blijven onverminderd van kracht

Schuivende posities zijn ze eerder geneigd werkzaamheden te delegeren. Vind ik een goede ontwikkeling en het scheelt faalkosten. Klein voorbeeld: de bouwplaatsinrichting. Laat mij nou bepalen waar en hoe de gevelstenen gelost worden, of waar de silo moet staan. Als ik de verreiker voor het opperen inzet, moet de machinist de stenen ook kunnen opnemen. Dus zeg ik: overleg in de bouwkeet hoe je de logistiek op de bouwplaats regelt. Bij voorkeur al voor de start van de bouw.”

Vaste samenwerking Een ondernemer is iemand die inspeelt op marktontwikkelingen. Die kansen ziet waar de verhoudingen in beweging zijn. Lakenman is zo’n ondernemer. “De toekomst op de bouwplaats is aan de gespecialiseerde aannemers. Dat is geen wijsheid van mij, maar een citaat van een directeur bij één van grootste hoofdaannemers van Nederland. Dus uit onverdachte en onverwachte hoek. Ik denk overigens wel dat

verbeteringen in de bouw via onder andere de branchevereniging. Zo pleit hij onder meer voor een GA-benchmark. Dat is een norm om de prestaties van collega-bedrijven met elkaar te vergelijken. Een ondernemer dus, in hart en

Maar niet alleen op de bouwplaats zijn volgens de ondernemer uit Heemskerk de geesten rijp voor een nieuw tijdperk gebaseerd op meer onderling vertrouwen in elkaars capaciteiten. Ook op de kantoren. “Dat wil zeggen, dat er een duidelijke tendens is naar vaste samenwerkingsverbanden. Het inzicht daagt dat we vooral gezamenlijk de strijd tegen faalkosten kunnen winnen. Dus in

nemer - doordat er zo’n bult werk ligt - op voorhand bouwcapaciteit reserveert met vaste prijsafspraken. Het kan soms even duren voordat het werk loskomt. Eventueel prijsverhogingen van materialen worden dan uiteraard doorberekend. Ook de complexiteit wordt verrekend. Neemt die toe, dan kan de metselaar logischerwijs minder stenen per uur verwerken.”

Krapte En hoe zal de onderlinge samenwerking zijn, als er krapte is? “Dan zal dat anders zijn. Maar het heeft geen zin dan direct met een vingertje naar de hoofdaannemer te wijzen. Die wordt dan een treetje hoger in de keten door de opdrachtgever uitgeknepen. In wezen zit hij als er weinig werk is, in precies dezelfde situatie. Of verwacht je dat de opdrachtgever genereus is, als hij dat niet hoeft te zijn? Zo zit de wereld nu eenmaal niet in elkaar. Als we

“De toekomst op de bouwplaats is aan de gespecialiseerde aannemers” hij gelijk heeft.” Jan Lakenman, directeur van BDV metselbedrijf De Vennen, is zich al zeker tien jaar bewust van deze ontwikkelingsrichting. Getuige zijn niet aflatende inzet voor de opleiding van vakbekwaam personeel. Maar liefst twaalf leerlingen en zeven bevoegde leermeesters lopen er - naast het andere eigen personeel rond op zijn bouwplaatsen. Getuige verder zijn inspanning om, los van leverancier van kwalitatieve bouwcapaciteit, ook ondernemer te willen zijn die meedenkt. Hij volgt bijvoorbeeld, samen met zijn meewerkende echtgenoot Eva, de Syntenscursus Anders Denken Anders Bouwen. Getuige ten slotte zijn deelname aan de discussie over

nieren. Met hem praat Gazet over de verstandhouding met de partners in de keten, in het bijzonder de hoofdaannemer. En hoe staat het met de veelbesproken ketenintegratie?

Nieuwe generatie “Ja, de hoofdaannemer doet op de bouwplaats steeds vaker een beroep op de expertise van de gespecialiseerde aannemer. Dat is toch wel aan het veranderen de laatste vijf à zes jaar. De oude generatie uitvoerders verdwijnt en daarmee de strikte hiërarchie. Jonge mensen met mbo of hbo-opleiding komen ervoor in de plaats. Anders dan hun voorgangers hebben ze weinig of geen praktische ervaring. Bovendien

Lakenman: “Overleg in de bouwkeet

bouwteamverband waarbij de logistiek op de bouwplaats hoog op de agenda staat. Ik vind het ook zinvol vooraf al te praten over hoe de keten is samengesteld. Welke gespecialiseerde aannemers worden uitgenodigd? Kunnen ze allemaal op hetzelfde niveau meepraten? En met elkaar leg je de bouwvolgorde vast. En nog belangrijker: alle betrokken partijen in de keten komen de afspraken na. Op dit moment is samenwerking geen probleem. Het is zelfs zo, dat de hoofdaan-

hoe je de logistiek op de bouwplaats regelt. Bij voorkeur al voor de start van de bouw”

elkaars positie begrijpen, komen we er - ook in periodes van slapte gezamenlijk uit. Wanneer het minder gaat, hoeft niet direct het vertrouwen geschaad te worden.”

Ondernemerschap Lakenman verwacht dat er onder de gespecialiseerde aannemers mogelijk nog een tweedeling plaatsvindt. “Er zullen GA’s

“Als we elkaars positie begrijpen, komen we er gezamenlijk uit” komen die zich certificeren en die zich - heel indentiteitsbewust ontwikkelen tot echte ondernemers. En er blijven bedrijven die vooral capaciteit leveren. Ik acht het niet uitgesloten, dat de eerste categorie zich ontwikkelt tot een bouwplaatsorganisator en ik hoop dat de tweede categorie iets van dit goede voorbeeld oppikt. Je ziet al ontwikkelingen in die richting. Wij werken bijvoorbeeld volop met zzp-ers, die voor ons capaciteit leveren; in wezen een verlenging van de keten. Leveren ze goed werk, dan kunnen ze rekenen op een stukje continuïteit. Het heeft geen zin dit soort ontwikkelingen tegen te houden. Je kunt er maar beter op inspelen.” De posities verschuiven. De toekomst op de bouwplaats is aan de gespecialiseerde aannemer die zich profileert als ondernemer!

COLUMN

Alweer wat doen met uw pensioen Natuurlijk is in 2006 in de media vooral veel aandacht besteed aan het wetsvoorstel ‘Werken aan winst’. Iedere ondernemer wordt er dit jaar immers door getroffen. Maar in de slipstream van dit ingrijpende wetsvoorstel is ook de pensioenwetgeving weer gewijzigd. Ik zeg ‘weer’ omdat het kennelijk traditie is jaarlijks de regels rondom uw pensioen te veranderen. Nog niet zo lang geleden (2004) moest de pensioentoezegging bijvoorbeeld aangepast worden aan de ‘Witteveen-wetgeving’. Deze wet beoogde vooral de fiscale pensioenregels flexibeler te maken. Op praktisch niveau had dit voor de meeste DGA’s (directeuren-groot aandeelhouders) twee gevolgen: Het maximaal te bereiken pensioen werd minder én er moest een nieuwe ‘pensioenbrief’ opgesteld en getekend worden. Maar de inkt was nog niet droog of de regels werden wéér gewijzigd. Nu omdat een ‘vergrijzingsgolf’ dreigend op ons allen afrolt. Om het tij te keren besloot het toenmalige kabinet-Balkenende dat iedereen, en dus ook de DGA, langer moet doorwerken. Een pensioen dat eerder ingaat dan op 65-jarige leeftijd is maatschappelijk niet meer verantwoord. Deze gedachte werd in 2005 vastgelegd in de ‘Wet VPL’ (ofwel de Wet ‘Aanpassing fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie levensloopregeling’. En weer moesten veel DGA’s hun pensioenregeling (lees: de pensioenbrief) wijzigen. Bedenk hierbij dat elke wijziging wel de nodige kosten met zich meebrengt. Het opstellen van een goede pensioenbrief is nu eenmaal maatwerk. Wie denkt dat na de Wet VPL de regelgeving rondom het pensioen afgerond is, komt bedrogen uit. De PSW (ofwel de Pensioen- en spaarfondsenwet), een in 1952 ingevoerde wet die de pensioenrechten van werknemers beoogt te waarborgen, werd ondertussen ook onder de loupe genomen. Het resultaat is inmiddels bekend. De PSW is met ingang van 2007 vervallen en vervangen door de Pensioenwet. En wéér moet de DGA zich aanpassen aan nieuwe pensioenregels. Naar het schijnt hoeft de DGA zijn pensioenbrief deze keer niet aan te passen, dus dat valt mee. Wel moet de DGA in 2007 de vraag beantwoorden of hij wel of niet onder de Pensioenwet wil vallen. De gevolgen zijn ingrijpend. Een weloverwogen keuze is daarom van groot belang. Waarschijnlijk heeft u advies van uw accountant of fiscalist nodig. Wederom moet u dus rekening houden met extra advieskosten door gewijzigde pensioenwetgeving. Mr F.J. Kerkhof Fb Alfa Accountants en Adviseurs

GAzet 1-2007 | 7

Reageren? Heeft u vragen of opmerkingen over onderwerpen uit deze krant? Stuur uw reactie naar Conga o.v.v. GAzet, Dukatenburg 90-03, 3437 AE Nieuwegein, of per e-mail naar: [email protected]

Bedrijfstakatlas 2006: staalkaart van de bouwnijverheid

Seminar natte bouwplaatsen Natte bouwplaatsen zijn voor personeel en materieel slecht toegankelijk. Daardoor stagneert de bouw en zijn noodmaatregelen nodig. Onderzoek van Stichting Arbouw toont aan dat één op de drie bouwplaatsen kampt met moeilijke begaanbaarheid. Negen van de tien bouwplaatswerknemers krijgen hierdoor (arbo)klachten. Bouwpartijen zouden daarom hun krachten moeten bundelen om wateroverlast op bouwlocaties tegen te gaan. Om ieders belangen boven tafel te krijgen, organiseren SBR en de CAO-partijen op 29 maart in het

Bouwhuis in Zoetermeer het WaterWeg-seminar. Dit gratis toegankelijke seminar maakt deel uit van het WaterWeg-project. Voor het WaterWeg-project ontwikkelde Arbouw een checklist die inzicht geeft in de persoonsbegaanbaarheid voor bouwplaatsen na regenval. Die checklist wordt nu op 20 bouwplaatsen getoetst op praktische bruikbaarheid en daarna eventueel bijgesteld. De Handreiking Waterweg is te downloaden op: www.waterweg.info Kijk voor informatie over deelname aan het seminar op www.sbr.nl.

Broedplaats Begin december kreeg Eelco het verzoek om bij een relatie een vrij ingrijpende verbouwing uit te voeren. Het ging om een bestaand pand uit de jaren dertig. Vroeger was er een garage gevestigd, maar zo’n vijftig jaar geleden was het pand omgebouwd tot woonhuis met kantoor. De huidige eigenaar wilde zijn assurantiekantoor uitbreiden en meende dat hij de noodzakelijke bouwactiviteiten het best kon overlaten aan het team van Eelco, die het hier uiteraard volledig mee eens was. Nu had Eelco onlangs gelezen dat het bestaande bouwstoffenbesluit zou worden gewijzigd/aangepast en dat ook de naam zou veranderen in Besluit Bodemkwaliteit. Zo gauw Eelco het woord ‘bodem’ las en dacht aan een voormalige garage, meende hij toch maar eerst eens op onderzoek

8 GAzet 1-2007 |

De Bedrijfstakatlas 2006 van de Stichting Arbouw brengt in kaart hoe werknemers in de bouwnijverheid hun werksituatie, arbeidsbelasting, gezondheid en welzijn ervaren. Ook geeft de atlas inzicht in hun leefstijl, werkvermogen en kans op arbeidsongeschiktheid. Omdat ‘de bouw’ uiteenlopende bedrijven omvat, zijn de gegevens uitgesplitst naar soort werk, sector en beroep. Ook is er gekeken naar bedrijfsgrootte en leeftijd van de werknemers. Opvallend is onder meer dat bouwplaatspersoneel in de bedrijfsgrootte 1 t/m 10 werknemers in 2006 duidelijk minder vaak ziek is geweest, terwijl ze wel vaker gezondheidsklachten zeggen te hebben door het werk. Hieruit zou afgeleid kunnen worden dat personeel in kleine bedrijven en zzp-ers langer doorlopen met klachten. De gegevens in de Bedrijfstakatlas

AVM

Het doel van de Algemene Vereniging van Metselwerken (AVM) is belangenbehartiging in de ruimste zin van het woord. Op dit moment wordt de prioriteit gelegd bij de maatschappelijke, financieel-economische, juridische, zakelijke en gezondheidsbelangen. Informatie: Dukatenburg 90-03 3437 AE Nieuwegein Tel.: (030) 603 27 97 [email protected] www.avmmetselwerken.nl

Boorinfo

Boorinfo B.V. is een snelgroeiende brancheorganisatie voor betonboorbedrijven met als doel een landelijk netwerk van samenwerkende betonboorbedrijven te realiseren. Goede bedrijfsvoering is meer dan alleen vakmanschap. Informatie: De Meerpaal 5 6916 DE Tolkamer Tel.: (0316) 54 74 57 [email protected] www.boorinfo.nl

Bovatin

De Bond van Aannemers van Tegelwerken In Nederland (Bovatin) richt zich op belangenbehartiging voor de leden, met veel aandacht voor het bevorderen van hun vakbekwaamheid en economische zelfstandigheid. Leden kunnen verder terecht voor individueel advies. Informatie: Postbus 85 7460 AB Rijssen Tel.: (0548) 53 85 05 [email protected]

HHD

2006 komen uit twee onderzoeken waarvan werknemers in de bouw vrijwillig gebruik kunnen maken: het Periodiek Arbeids Gezondheidskundig Onderzoek (PAGO) en het Gericht Periodiek Onderzoek (GPO). De resultaten van het onderzoek zijn in te zien op www.arbouw.nl

COLUMN MIKE MORTEL

uit te gaan. Hij had na een gesprek van een half uur niet al te veel vertrouwen in de parate kennis van de desbetreffende gemeenteambtenaar. Die had hem wel gewezen op een website met de naam ‘Bodemplus’. Hij had op internet gekeken bij Vrom, SenterNovem en onder meer Bodemplus. Het eerste wat hij las op de website van Bodemplus, was dat het bouwstoffenbesluit voorlopig niet zou veranderen. Een andere instantie meende weer dat deze berichtgeving onjuist was. Volgens de website is Bodemplus van en voor de overheid, dus ook van en voor hem, meende Eelco. Onder punt 4 had hij iets gelezen over de taken van Bodemplus. Het gaat om ondersteunig van ambtelijke instanties, uitvoering van wettelijke taken, een schakelfunctie tussen praktijk en beleid en, nu komt het, broedplaats voor intellectuele innovatie. Hij probeerde telefonisch met die jongens en meisjes van Bodemplus in contact te komen. “Al onze medewerkers zijn momenteel in gesprek, een ogenblik geduld alstublieft.” Deze leugenachtige opmerking wordt vervolgens 40 minuten lang herhaald. Toen hij uiteindelijk een mens aan de telefoon kreeg en vroeg of het bouwstoffenbesluit nu wel of niet werd gewijzigd, moest hij eerst verklaren wie hij was, waarom hij dat was en waarom hij dit wilde weten. Althans, zo kwam het op hem over. Het ontbrak er nog maar aan, dat hij zijn bankrekening en sofinummer moest vermelden. Vervolgens kreeg hij te horen dat hij ‘in de wacht’ werd gezet voor een deskundige en dat als het te lang duurde, hij maar gewoon moest opleggen. Hij zou dan wel worden teruggebeld. Nu was Eelco ook niet voor één gat te vangen, dus belde hij maar eens het nummer van VROM. En ja hoor, ook hier waren alle medewerkers in gesprek (wellicht met elkaar) en ook hier werd om een ogenblik geduld gevraagd. En ook hier duurde een ogenblik langer dan een halfuur. En wat denkt u? Laat Eelco nu dezelfde ‘helpdesk’ aan de lijn krijgen en moest hij dus eerst weer dezelfde vragen beantwoorden. Toen hij te kennen gaf dat hij dit allemaal had opgegeven, kreeg hij te horen dat dit nu eenmaal het protocol was. Nee, men wist ook niet hoe het nu precies zat, maar hij zou worden teruggebeld. En ja hoor, dat is ook werkelijk gebeurd. Na een halfuurtje bellen weten de deskundige en Eelco nog steeds niet hoe het nu precies zit. Hij wil zich nu graag opgeven voor een broedplaats voor minder intellectuele innovatie. Een broedplaats waar men zich niet bezighoudt met het leggen van gedachtekeutels, maar met het invoeren van een systeem, waarbij serieuze mensen met serieuze vragen op een serieuze manier te woord worden gestaan, en dat allemaal binnen een redelijke tijd.

Het Hellende Dak (HHD) is een landelijk opererende vereniging voor bedrijven die zijn gespecialiseerd in het aannemen en uitvoeren van daken die worden voorzien van hellende bedekkingen. HHD werkt nauw samen met de Stichting Opleiding Hellende Daken. Informatie: Dukatenburg 90-03 3437 AE Nieuwegein Tel.: (030) 634 34 54 [email protected] www.hhd.nl

NVK

De Nederlandse Vereniging van Kitverwerkende bedrijven (NVK) behartigt de belangen van ondernemers die (bijna) uitsluitend op professionele wijze kitten verwerken. De belangenbehartiging beslaat een breed terrein. Informatie: Postbus 41 1483 ZG De Rijp Tel.: (0299) 68 26 12 [email protected] www.nvkit.org

VNV

De Vereniging Nederlandse Voegbedrijven (VNV) maakt zich sterk voor de kwaliteit van voegwerk, een duidelijke juridische positie van haar leden ten opzichte van opdrachtgevers en een goede en gedegen opleiding. Informatie: Dukatenburg 90-03 3437 AE Nieuwegein Tel.: (030) 638 19 38 [email protected] www.vnv-voeg.nl

VOGA

Het Verbond Ondernemers Gespecialiseerde Aanneming (VOGA) is een landelijk opererende vereniging voor betonstaalverwerkende bedrijven. Om het belang en de kennis over wapeningsstaal onder de aandacht te brengen, werkt VOGA nauw samen met de RBW, VEST en NSPB in de Stichting Promotie Wapeningsstaal - SPW. Informatie: Dukatenburg 90-03 3437 AE Nieuwegein Tel.: (030) 638 19 39 [email protected] www.voga.nl

VSB

De Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingsbedrijven (VSB) vertegenwoordigt naar opdrachtgevers, overheden, instellingen en organisaties de belangen van de leden. De vereniging bepleit een rationeel en realistisch beleid, dat de leden in staat stelt om hun slagkracht te behouden. Informatie: Postbus 190 2700 AD Zoetermeer Tel.: (079) 353 12 66 [email protected] www.vsb-online.nl