Provinciale Staten
Verslag van de vergadering van Provinciale Staten op 24 maart 2015 Aanwezig: dhr. Van Baak, dhr. Bakker, dhr. Van Boheemen, mw. Van den Born, mw. BosmanHuizinga, dhr. Van Dijk, dhr. Ebbers, dhr. Van Eck, mw. Groot, dhr. Groot, dhr. de Haan, mw. M.J. Hartman-Oosterink, mw. Hedin-Penninx, mw. Hijman, dhr. Van ’t Hoog, mw. Hulsbergen, dhr. Hutten, dhr. Van Kaathoven, dhr. Van Kampen, dhr. Kerris, dhr. Klein, dhr. Koster, mw. Kouwenberg, mw. Van der Leur, mw. Lewe, mw. Liebrand, dhr. Meerburg, mw. Van Milaan, dhr. Mulder, dhr. Plug, mw. Prins, mw. Rijssenbeek-van Pijkeren, dhr. Ruitenberg, dhr. Saes, mw. Van der Schalk, dhr. Scheffer, dhr. Schol, mw. Schriks, dhr. Uenk, dhr. Van der Veer, dhr Venema, dhr. Verheul, dhr. de Vos, dhr. de Waal, mw. Waardenburg, dhr. Waltmans, dhr. Wanrooij, mw. Wieggers, dhr. Wullink en dhr. Zoet. Afwezig met bericht: dhr. Van den Bos, mw. Reesing-Som, dhr. Sözen en mw. Faber-van de Klashorst. Genodigden: gedeputeerden mw. Bieze, dhr. Van Dijk, dhr. Markink, mw. Meijers, mw. Traag, dhr. Van Kalmthout (secretaris) Voorzitter: dhr. Cornielje Griffier: dhr. Roelofs 1001
1002
1
Opening en mededelingen van de voorzitter
2
Vaststelling besluitenlijst van de vergadering van Provinciale Staten op 25 februari 2015 De besluitenlijst wordt vastgesteld conform ontwerp.
3
Onderzoek geloofsbrieven van de op 18 maart gekozen en benoemde Statenleden Dhr. Klein (SGP) rapporteert namens de procedurecommissie over het onderzoek van de geloofsbrieven en de rechtmatigheid van de verkiezingen. De procedurecommissie adviseert het ingediende bezwaar ter zijde te leggen en het verloop van de verkiezingen rechtmatig te bevinden. Daarnaast heeft de procedurecommissie de geloofsbrieven in orde bevonden en adviseert u betrokkenen toe te laten als lid van Provinciale Staten. Stemt u daarmee in? Besluit: conform het advies van de procedurecommissie besluiten PS de volgende personen toe te laten als lid van Provinciale Staten: dhr. van Baak, mw. Bieze, mw. Blom, dhr. Bos, mw. Braam, dhr. Bruins, dhr. E. van Dijk, dhr. J.J. van Dijk, mw. Doppen, mw. Faber, dhr. Gemmink, dhr. De Haan, mw. Hedin, dhr. Heldoorn, dhr. Hellegers, dhr. Van ’t Hoog, mw. Huisman, mw. Jeurink, dhr. Jonk, dhr. Van Kaathoven, dhr. Kerris, dhr. Komdeur, dhr. Kops, dhr. Kusters, mw. Lewe, dhr. Maouche, dhr. Markink, dhr. Meerburg, mw. van Milaan, mw. Moulijn, dhr. Mulder, dhr. Peters, dhr. Plug, mw. Poortinga, mw. Prins, dhr. Ruitenberg, mw. Van der Schalk, dhr. Scheers, dhr. Scheffer, mw. Schouten, mw. Slingerland, dhr. Spoelstra, mw. Van Steenbrugge, dhr. van der Veer, dhr. Venema, dhr. Verheul, dhr. Visser, mw. Vliegenthart, dhr. De Vos, dhr. Vreugdenhil, dhr. Waltmans, dhr. Wanrooij, dhr. Van de Weerd, dhr. Westra, dhr. Zoet.
1003
4
Afscheid statenleden De voorzitter richt het woord tot Provinciale Staten:
1
De kiezer heeft gesproken op 18 maart. Gelderland krijgt een nieuw parlement en we nemen vandaag van velen van u afscheid. Evenals vier jaar geleden is de campagne in de landelijke media vooral gevoerd op Haagse thema’s. Niet iedereen is het daarmee eens of is er blij mee, maar het is een gegeven waar wij, maar ook de gemeenteraden niet meer omheen kunnen. Gelukkig hebben we Omroep Gelderland en de Gelderlander nog. Vier jaar geleden verwachtte ik dat de omgangsvormen in de Staten zouden veranderen. De toen gekozen Staten bestonden immers voor 60% uit nieuwkomers en twee partijen waren voor het eerst vertegenwoordigd in de Gelderse Staten. Het is niet ongewoon dat er nieuwe fracties in de Staten worden gekozen. Het aantal zetels dat ermee is gemoeid was in 2011 wel bijzonder. Maar liefst 7 zetels, 6 voor de PVV en 1 voor 50PLUS. Zijn de omgangsvormen nu wezenlijk gewijzigd?: Er zijn cultuurverschillen, er zijn botsingen geweest en incidenten. De toon is zeker zo nu en dan scherp. Maar dit is eigenlijk nooit anders geweest. En zeker zo lang de scherpe toon zich niet richt op de persoon, maar op de zaken is dat zelfs heel goed. Het is de taak van de politiek, van Provinciale Staten, om kritisch te zijn op de voorstellen, en kritisch te zijn op argumenten, die van de ander, maar ook op die van jezelf. Overmorgen treden de nieuwe Staten aan. Nu zal 50% nieuwkomer zijn. Er treden geen nieuwe partijen toe. Ik verwacht dat ook die Staten weer fris en monter het debat met elkaar aan willen gaan. Terugkijkend is er de afgelopen vier jaar één overheersend thema geweest: de economische crisis. Dit thema verbond vrijwel alle fracties in de strijd tegen werkloosheid en voor het stimuleren van de Gelderse economie. Eén van de programma’s die daarvoor werd ingezet was de robuuste investeringsimpuls. Een deel van het stamkapitaal werd daarvoor aangewend. Inmiddels hebben we de economische crisis achter ons gelaten, Nederland klimt weer uit het dal. Een ander project van formaat was de Omgevingsvisie. Met name de leden van de commissie ROW zijn nagenoeg de hele Statenperiode intensief bezig geweest met deze visie. In dit traject is ook het woord co-creatie in zwang gekomen. Sommigen van u verfoeien dit woord als het zoveelste miserabele voorbeeld van beleidstaal. Maar het staat ook voor een vernieuwde bestuursstijl. Voor de Staten zoals hier nu aanwezig zit het werk er nu echter op. U hebt hard gewerkt. Zoals u weet worden de statistieken van de Staten bijgehouden. Hoeveel amendementen en moties heeft u ingediend en hoeveel zijn ervan aangenomen. Hoeveel Statenvragen zijn er gesteld. U kunt de cijfers erop naslaan, dus ik zal ze nu niet noemen. Wel wil ik vermeld hebben dat u niet alleen hard hebt gewerkt maar u was ook plichtsgetrouw: De Gelderse Statenleden zijn bijna altijd aanwezig bij vergaderingen van Provinciale Staten, zo blijkt uit een onderzoek van NOS en de regionale omroepen. Een percentage van maar liefst 96,4% aanwezigheid, koploper in Nederland. Dit is een applaus voor uzelf wel waard. Ik hoop dat in de toekomst dit trouwe contact blijft. U kunt als ambassadeur voor de provincie nog veel betekenen. Het was een voorrecht uw Staten te mogen voorzitten. Vooral in het begin van de periode heeft u vaak onder leiding van de ondervoorzitter vergaderd. Ik kom er later vandaag nog op terug maar ik wil nu Eppie Klein en Mijnke Bosman en over hun hoofd heen ook nog Alexander Vos de Wael bedanken voor het aandeel dat elk van jullie erin heeft gehad. 2
Ik zou Eppie en Mijnke willen verzoeken even naar voren te komen (overhandigen bloemen). Niet alleen de ondervoorzitters hebben gezorgd voor een vlot verloop van Statenvergaderingen. De commissies doen belangrijk voorbereidend werk onder leiding van hun eigen voorzitters. Ik verzoek Renske Waardenburg, Albert Schol, Anja Prins, Pieter Plug, Agnes Lewe en Mike Waltmans ook om naar voren te komen (overhandigen bloemen). Dames en Heren, Een groot aantal Statenleden neemt vandaag afscheid. Sommigen uit vrije wil, omdat ze zich niet meer herkiesbaar hebben gesteld. Anderen hadden gehoopt op een nieuwe termijn. Ik hoop u allen op een ander moment nog eens te treffen. Ik nodig u nu reeds uit om volgend jaar bij de nieuwjaarsreceptie van de provincie van de partij te zijn! Waar dat zal zijn weet ik nog niet, omdat het Huis der Provincie tijdelijk zal sluiten. Ik zal u allen nu persoonlijk toespreken. En als dank voor uw werk aan een beter en mooier Gelderland, ontvangt u de Statenpenning. Jeroen de Waal Je bent geïnstalleerd op 24 september 2014 als opvolger van Alexander Vos de Wael. In je maidenspeech in januari sprak je over het rapport van de Rekenkamer over het Gelderse programma voor energietransitie. Je benadrukte dat het provinciaal beleid moet leiden tot minder afhankelijkheid van fossiele energie, en tot meer werkgelegenheid. Je vindt dat er een actieve marketing nodig is om bedrijven naar Gelderland te halen. We hebben hiervoor ambassadeurs nodig en die rol geef ik jou nu graag bij je afscheid. Mag ik jou de Statenpenning overhandigen. Marco Mulder Marco, jij volgde in juli 2014 Peter Lucassen op die wethouder werd in Gennep. Jouw maidenspeech ging over een onderwerp dat jouw fractie heel na aan het hart ligt, namelijk wonen en de (ver)bouw van woningen. Je hebt moeiteloos de draad opgepakt en het SP-standpunt over het impulsplan woningen uitgedragen. Je bent niet herkozen in de Staten, maar hou er rekening mee dat je opnieuw aan de slag moet. De SP was de afgelopen periode hofleverancier voor wethoudersposten en je weet maar nooit hoe het de komende vier jaar zal gaan. Marco, ik overhandig je graag de Statenpenning als aandenken. Elsa Rijssenbeek-Van Pijkeren Elsa, jij werd op 13 november 2013 beëdigd, als opvolger van Evy van Hemmen. Prompt diende je schriftelijke vragen in over de zorg. Je had er duidelijk op zitten wachten. Dat is ook niet zo verwonderlijk want je was al eerder Statenlid en je kende het klappen van de zweep. In de vorige Statenperiode was je een fervent strijder voor klimaatmaatregelen. In deze periode heb je je sterk gemaakt voor de zorg. De verkiezingsuitslag zorgt ervoor dat je (waarschijnlijk weer voor korte tijd?) terug moet treden, maar gooi je agenda en tablet nog niet weg. We houden sowieso contact en we zien je graag weer terugkeren op een later moment in de Staten. Elsa, mag ik jou je tweede Statenpenning overhandigen? Pieter Bakker Pieter, je volgde in april 2013 Daniel ter Haar op. Mochten we denken met een backbencher te maken te hebben, nou vergeet het maar. Je soupeerde prompt alle spreektijd van de fractie op met je maidenspeech over het Gelders microkrediet. Maar gelukkig had je een coulante voorzitter die de fractie wederom veel tijd heeft gegeven. Ik moest het toch even zeggen. Je hebt verteld dat je het statenlidmaatschap heel erg leuk vindt en je pakt ook je volksvertegenwoordigende rol op en belde met mensen om je te laten informeren. Mooi detail is dat jij in 3
jaquet aan het kerstdiner van de Staten deelnam. Pieter, ik overhandig je graag de Statenpenning. Paula Wieggers Jou plaats op de kandidatenlijst blijkt telkens de scheidslijn te zijn, waardoor je afhankelijk bent van wisselingen in de fractie. Jij was in de periode 2007-2011 tweemaal kort lid van Provinciale Staten. In deze periode volgde je in november 2012 Josan Meijers op als Statenlid. Deze keer heb je dus de tijd gekregen om echt invulling te kunnen geven aan je Statenlidmaatschap. Dit heb je vooral gedaan op het thema jeugdzorg. In de tijdelijke commissie monitoring transitie jeugdzorg en daarbuiten toonde je je zeer betrokken bij dit onderwerp. Het betekende wel dat je werk vooral in de commissies gebeurde en je in deze Staten pas bij het eindrapport van deze commissie het woord kon voeren. Paula, ook jou overhandig ik graag je tweede statenpenning. Anja Hulsbergen Anja, jij was fractievolger en lid van de commissie Landelijk Gebied, Cultuur en Jeugdzorg vanaf maart 2011. In december 2012 volgde je Remco Dijkstra op. Je twitterde daarover “en dan gaat het beginnen, #provinciale staten #vvd” en even later “Mijn maidenspeech gedaan, onderwerp nota Gelderland Cultuurprovincie is behandeld. Eerste dag #psgld bijna voorbij!!!”. En cultuur was ook echt jouw ding. Zelfs op de laatste commissiedag van deze Statenperiode organiseerde je nog een werkbezoek naar het Belevenismuseum in Winterswijk. Anja, mag ik jou de Statenpenning overhandigen als dank. Marja Hartman Marja, we hebben in ieder geval één ding met elkaar gemeen wat de andere aanwezigen in deze zaal niet kunnen zeggen: we zijn namelijk allebei op dinsdag 10 juni 1958 geboren. En dan nog zo jong eruit zien. Je volgde, volgens de Gelderlander toch wel tot je eigen verrassing, op 13 april 2011 Conny Bieze op in de Staten. In de artikelenreeks ‘Als het aan … ligt’ gaf je aan dat we als provincie de gemeenten er van moeten overtuigen dat regelgeving drastisch verminderd moet worden. Gemeenten gaan krampachtig om met meer verantwoordelijkheid bij de burger te leggen. Deze ervaring zul je zelf zeker ook opgedaan hebben in het melkveehouderij bedrijf dat je samen met je man runt. Dat dit een belangrijk punt voor je is was in je bijdragen als lid van de commissie Ruimtelijke Ordening, Water en Wonen ook zichtbaar. Als woordvoerder wonen droeg je het succesvolle Impulsplan Wonen een warm hart toe. Om met jouw woorden te spreken: de juiste woning op de juiste plaats! Je keert niet terug in de Staten en daarom nemen we vandaag afscheid van jou. Ik wil je graag de Statenpenning overhandigen. Ingrid Hijman Je kwam op 13 april 2011 in de Staten door de toetreding van Co Verdaas tot het college. Als het aan Ingrid Hijman ligt..... dan kunnen Provinciale Staten het vergaderen anders aanpakken. Je hebt hier een bijdrage aan geleverd door in 2012 het initiatief te nemen om te experimenteren met verschillende werkvormen voor de commissie ROW. Als lid van de commissie ROW was je zeer betrokken bij het proces van cocreatie rond de omgevingsvisie. Je maiden speech ging over de Startnotitie rond dit onderwerp en in juli 2014 was je woordvoerder bij de uiteindelijke vaststelling er van. Naast je aanwezigheid bij alle door de provincie georganiseerde bijeenkomsten en hoorzittingen heb je namens de PvdA ook meerdere bijeenkomsten georganiseerd over de omgevingsvisie. Je had in het hele proces intensief contact met de Statenleden van andere fracties, waaronder Alexander Vos de Wael. Toen Alexander in september 2014 afscheid nam kon je er niet bij zijn en heb jij mij als voorzitter bereid gevonden om namens jou ook een aantal woorden richting Alexander te spreken. 4
Het Statenwerk ligt je na aan het hart en je ligt er zelfs wakker van blijkt uit je bijdrage bij de Structuurvisie Waalweelde West afgelopen december. Met anderen nam je deel aan de Herdenkingsreis van Stichting Sobibor. Dit leidde tot een bezoek van de Poolse marshal bij de Airborneherdenkingen. En tot bestellingen van Poolse drank bij mensen die naar Polen gaan. Ook ben je fan van ‘Oranje’. Om onze jongens een hart onder de riem te steken had je tijdens de Statenvergadering van 9 juli 2014 mooie rood-wit-blauw-oranje schoenen aan. Ingrid, je hebt ervoor gekozen je niet meer verkiesbaar te stellen, daarom wil ik je als herinnering nu de statenpennning overhandigen. Chris van den Bos Chris is helaas afwezig maar ik wil toch een paar woorden aan hem richten. “Als je als gereedschap alleen maar een hamer hebt, blijf je elk probleem als een spijker zien”. Aldus Chris van den Bos in de Gelderlander van 8 mei 2012. Een mooie uitspraak, die ook wel aangeeft hoe jij politiek bedrijft. Een ideeënman ben je, die de gereedschapskist voller en voller stopt. En dat alles om maar vooral van die vermaledijde spijker af te komen: de windmolen. Windmolens en Van den Bos. Die horen bij elkaar als water en vuur. Je moet er niets van hebben. Waarom niet al dat geld besteed aan energiebesparende maatregelen? Waarom niet windwokkels geplaatst als alternatief? Ik durf best te zeggen dat je de schrik was van menig ambtenaar en een enkele gedeputeerde. En wellicht ook van collega-Statenleden. Je kennis van de energiesector is ongeëvenaard en in het debat was je scherp en snedig. Uiteindelijk legde de provincie in de Windvisie vast waar voor 230,5 MW aan windmolens mag worden geplaatst. Maar dit moest door een aangenomen amendement van jou wel in twee rondes. We doen je echter tekort als nu alleen het beeld van een strijder tegen windmolens achterblijft. Je drive om innovatie te stimuleren als motor van de Gelderse economie mag niet onvermeld blijven. Andere vormen van hernieuwbare energie hebben je volle aandacht. En graag was je, als rapporteur van de Staten, alle lokale gemeenschappen langsgegaan om mensen warm te maken voor lokaal opgewekte energie. Je vindt ook dat Gelderland veel meer internationaal aan de bak moet. Je vertegenwoordigde onze provincie in de Euregioraad en bij motie riep je het college op meer werk te maken van de samenwerking tussen OostNederland en Noordrijn Westfalen. We weten allemaal dat je graag nog vier jaar was doorgegaan als Statenlid. Het mag helaas niet zo zijn. Ik zal er voor zorgen dat ook jij op een later moment de Statenpenning overhandigd krijgt. Wouter van Eck Wouter, sinds maart 2011 ben je lid van Provinciale Staten en fractievoorzitter van GroenLinks. Je reputatie snelde je al vooruit, want daarvóór was je activist bij Milieudefensie en actief raadslid in Nijmegen. Je streed met succes tegen de totstandkoming van het Multimodaal Transportcentrum bij Valburg. En in 2002 stond je aan de basis van ‘Havana aan de Waal’ en werd je landelijk bekend met je voorstel voor een verbod op de ‘PC Hoofttractors’ in de Nijmeegse binnenstad. In een interview gaf je aan graag te provoceren om ‘politieke issues aan te zwengelen’. Bij de bespreking van de begroting voor 2015 zei je: “Het zou goed zijn als de Staten eens 20 jaar vooruit durfden te denken” en “Soms zijn de Staten te lief voor het college..….We laten ons met een kluitje in het riet sturen”. Het waren jouw woorden. Maar achter dat provoceren schuilde altijd de betrokken Wouter van Eck met een groot gevoel voor rechtvaardigheid. En met gevatte tussenzinnen wist je het venijn in jouw bijdrage altijd wat te relativeren. Je scherpe analyses zal ik echt missen. Eind 2011 stemden Provinciale Staten in met het ‘Onderhandelingsakkoord natuur’. Je zorgde toen voor een betrekkelijk unicum door mij te verzoeken dit besluit voor vernietiging voor te dragen omdat het volgens jou in strijd was met geldende wet- en regelgeving. Hoewel er toen geen grond was om jouw verzoek te honoreren, toonde het jouw betrokkenheid bij natuur en milieu. 5
Van jongs af aan gaan natuur en milieu je immers aan het hart. Of dat nu is als campagneleider Landbouw en Voedsel bij Milieudefensie, als directeur van de Stichting Floron (een kennisinstituut voor inheemse flora), als voorzitter van een ecologisch tuinvereniging of als lid van GroenLinks. In 2009 heb je een grote stap gezet met de aankoop en vervolgens aanleg van Foodforest Ketelbroek bij Groesbeek. Je hebt daar nu je handen aan vol met beheer en onderhoud, en met het geven van lezingen over het concept voedselbos. Ik verwacht dat we in dat verband nog veel van je zullen horen. Ik verzoek je naar voren te komen zodat ik je de Statenpenning kan overhandigen. Muus Groot Dhr. Groot. Je trad in 2011 opgewekt aan als Statenlid zonder te vermoeden dat je al snel door je fractie zou worden aangewezen als fractievoorzitter, omdat Josan Meijers gedeputeerde werd. Je verzuchting in de Staten was: “Ach Josan, wat doe je me aan!” Ooit was je baas van Omroep Gelderland en gaf je leiding aan het journaille, dat we vaak graag te woord staan, maar waar we soms ook van verzuchten dat ze niet volledig citeren. Waarschijnlijk denk jij dan: geen wonder, als je zulke lange zinnen met zoveel mitsen en maren nodig hebt. Voor een mediaman is een medium als twitter niet te negeren. Jij bent dan ook zeer actief met woordspelingen, kwinkslagen en soms ook kleine steken onder water. Een paar voorbeelden: ‘Links over rechts: het zijn wolven! Links over wolven: Hoera!” of “Het kost een paar bewindslieden, maar dan heb je de provinciale verkiezingen ook helemaal Haags gemaakt”. Je beschouwingen in de Staten stonden op papier, maar je voordracht ging min of meer uit de vrije hand, waardoor menigeen zich wel eens heeft afgevraagd of ‘meneer Muus’ bij het begin van een zin al zicht had op het einde. In de commissie AFW had je regelmatig de lachers op je hand, en vergat je bij voortduring om via de strenge, doch rechtvaardige voorzitter te spreken. Ik herken dat eerlijk gezegd en voel mee met de voorzitter van de commissie. In die commissie nodigde je Jan Markink uit om mee te gaan naar Apeldoornse Boys in Apeldoorn, zodat je hem kon laten zien hoe belangrijk sportverenigingen zijn voor de jeugd. Want dat was een onderwerp dat jou pakte. Je hebt je niet meer verkiesbaar gesteld, terwijl je eigenlijk nog wel verder had gewild. Maar je wilt de toekomstige fractievoorzitter niet voor de voeten lopen en ook je leeftijd heb je in beschouwing genomen. Toch verwacht ik dat we je nog wel zullen zien, met das (geen stropdas) en hoed op. Mag ik jou de Statenpenning overhandigen. Wieneke Groot Je staat bekend als nuchter, helder en kort van stof. In deze Statenperiode heb je diverse functies bekleed: lid van de commissie Ruimtelijke Ordening, Water en Wonen, vice-fractievoorzitter en sinds november 2014 ben je fractievoorzitter. Daarnaast ben je een eigen adviesbureau begonnen. Je hebt dus bepaald niet stilgezeten de afgelopen vier jaar. Als het aan Wieneke Groot ligt… moet het eigenlijk niet uitmaken of er nu krimp of groei is van de Gelderse bevolking. Er moet een visie op papier komen te staan waarmee en waarbinnen burgers zelf zaken kunnen regelen zoals bijvoorbeeld hun eigen bibliobus. Je zorgde voor veel lekkers tijdens de Statenvergaderingen. Dit werd volop gedeeld met al je collega’s. En meestal kon je de smachtende blikken van de voorzitter en griffier ook niet weerstaan en werden die ook getrakteerd met heerlijke drop. Ik heb me laten vertellen dat je bij de snoep keuze rekening hield met de onderwerpen op de agenda. Zo had je bij de discussie rond het Vrijheidsmuseum niet alleen muntdrop maar ook Napoleon ballen bij je. De plek op de kandidatenlijst was een grote teleurstelling voor je, maar je dwong veel respect af door met heel veel inzet de fractie onder jouw leiding op een goede manier naar het einde van deze Statenperiode te brengen! Wieneke, je persoonlijke verkiezingsslogan: Denk ruim, Stem Groot! ten spijt, we nemen vandaag afscheid van je.
6
Mark van Kampen Mark, we hebben jou in 2011 leren kennen als een belangrijke steun voor Petra Kouwenberg. Een gelukkige bijkomstigheid hierbij was dat jij en Petra graag tussen de bedrijven door een ‘luchtje’ gingen scheppen bij de ingang van het Huis der Provincie. En die slechte gewoonte moet je toch maar afleveren, denk ik. Mark ik wens je alle goeds en overhandig je graag de Statenpenning. Petra Kouwenberg Je bent de politiek ingegaan om je hard te maken voor de zorg. In je werk als psychiatrisch verpleegkundige word je regelmatig geconfronteerd met het schrijnend tekort aan verpleegkundigen. Op 10 maart 2011 was je even het bekendste Statenlid van Nederland. Je kreeg veel media aandacht en telefoontjes op van onder andere Pauw en Witteman en De Wereld Draait Door. Ik denk dat het een ervaring was die je graag had willen missen, en wij ook trouwens! Als lid van de commissie ROW vond je het een goede zaak dat de provincie in de omgevingsvisie diverse plannen ging combineren. Dit maakt het beleid van de provincie overzichtelijker. Je vond het wel belangrijk dat het voor de inwoners van Gelderland ook toegankelijk en begrijpelijk is. Het hoeft niet meteen in Jip en Janneke taal, maar schrijf het wel zo op dat Henk en Ingrid het kunnen snappen. Je komt niet terug in de Staten, daarom overhandig ik je als herinnering de statenpenning. Marielle van der Leur Er is één persoon die ik zeker vandaag bij je afscheid had verwacht. Je zou zeggen, je man. Maar nee, die bedoel ik niet. Ik bedoel de man die jij vier jaar lang uitentreure het provinciaal beleid hebt uitgelegd. Want je vroeg het immers niet voor niets zo vaak aan GS: Hoe leg ik dit uit aan mijn buurman? Nu ken ik je buurman niet en daarom knagen bij mij toch wel wat vragen. Was je buurman wel gediend van al die uitlegsessies? Interesseerde hij zich dan voor provinciale politiek, of ben je erin geslaagd om hem te interesseren? Zo ja, waarom heeft de goede man zich dan nog niet kandidaat gesteld voor de PvdA-lijst? Het geeft wel aan hoe jij provinciale politiek ziet. Het moet concreet zijn en uit te leggen aan de mensen. Verandering mag ook best in kleine concrete stapjes gaan. Als iedereen nu een kleine bijdrage levert aan de oplossing van grote problemen, komt het goed. Daar ben je van overtuigd. En jij hebt daar deze Statenperiode zelf het goede voorbeeld in gegeven. Er was een heel groot probleem in de Achterhoek: forenzen moesten elke ochtend reizen in smerige treinen. Nadat je met collega Alex Mink daarover Statenvragen had gesteld, meldde Syntus zich bij jullie. En dan nu eens niet met een uitnodiging om naar een powerpointpresentatie te komen kijken. Nee, het was nu echt handen uit de mouwen. Om 4 uur ’s ochtends leverde jij met Alex Mink je kleine bijdrage aan het oplossen van dit grote probleem door gewoon zelf met een emmer sop de treinen schoon te maken. De treinen zijn waarschijnlijk nog nooit zo schoon geweest. Mariëlle na vier jaar is het weer tijd om afscheid te nemen. Je crosst zometeen voor de laatste keer op je motor van dit Huis naar Zevenaar. Het is straks aan anderen om zich in te zetten voor die kleine veranderingen die samen tot grote oplossingen leiden. Ik overhandig je nu graag je aandenken aan deze Staten. Jeannine Liebrand In tegenstelling tot je fractiegenoot Ingrid Hijman ben jij geen liefhebber van Oranje. Ik heb maar besloten om dit niet nader toe te lichten als commissaris van de Koning. Als lid van de commissie Ruimtelijke Ordening en Wonen was je betrokken bij het succesvolle Impulsplan Wonen. Tijdens de Statenvergadering van 17 december 2014 heb je er bij motie voor gezorgd dat dit plan in de nieuwe Statenperiode een vervolg gaat krijgen. Althans dat denk je, want daar gaan de nieuwe Staten over, maar dat ter zijde. Ondanks je onzekerheid over ICT, liep je toch als een van de eersten met een tablet rond. Let wel, een zelf uitgekozen tablet, geen iPad want: de provincie gaat mij toch niet vertellen dat ik een iPad aan moet schaffen. Ik heb begrepen dat je een fanatiek hardloopster bent. Een topper onder andere bij 7
de Zevenheuvelenloop. In je bijdrages legde je regelmatig een link met deze passie. Zo gaf je bij de bespreking van de Omgevingsagenda stedelijk netwerk Stedendriehoek aan dat je het gevoel had dat er een trainingsschema was maar dat er nog geen stap gezet is. En tijdens de laatste Statenvergadering toen je twitterde: "Marathonvergadering" pfff.... Liever 42,195 km hardlopen dan 12 uur stilzitten in de Statenzaal. Word ik minder moe van ;-). Daar zal menig Statenlid anders over denken, ik in ieder geval wel. Jeannine, vandaag nemen we afscheid van je als Statenlid maar we zien je vast nog wel voorbij hollen/stuiven/koersen in het Gelderse! Ik geef je graag de Statenpenning. Roelof Mulder Jij bent in 2011 in de Staten gekomen namens een – voor de Gelderse Staten nieuwe partij 50PLUS. En anders dan we toen misschien verwachtten, ben jij niet alleen begaan met de leeftijdsgroep boven de 50. Met name de jeugd en hun toekomst gaat jou aan het hart. Je pleitte voor sport voor kansarme kinderen. Je was betrokken bij het onderwijs en de aansluiting die dat geeft op de arbeidsmarkt. Ik denk dat als er één ding is waar jouw collega’s in de Staten je mee associëren, het de POA’s zijn. Een goede tweede is IkStart Smart. Eigenlijk was de gedeputeerde overbodig als er in de commissie een lans moest worden gebroken voor die zaken. Dat deed jij al vol verve. Heb je dan niets voor de ouderen gedaan? Wel zeker deed je dat. Waar je aandacht vroeg voor de jeugd, voor werklozen, voor startende ondernemers, vroeg je ook altijd aandacht voor de specifieke positie van ouderen. Een ander punt dat je belangrijk vindt is openbaar vervoer. Je ondersteunde onmiddellijk aan de acties die werden gevoerd voor toiletten in de regionale treinen, o.a. door deskundigen uit medisch circuit als inspreker/brievenschrijver in te zetten. Ik weet dat je het Statenwerk met heel veel plezier hebt gedaan en dat het je spijt dat je vanwege je gezondheidssituatie het stokje moet overgeven, maar ik ben blij dat je voldoende bent hersteld om vandaag met en van je collega’s in de Staten afscheid te nemen en dat ik je de Statenpenning kan overhandigen. Karin Reesing Karin is vandaag niet aanwezig, omdat ze geniet van een vakantie. Toch een kort woordje. Karin is een gezellige en goedlachse vrouw, die altijd in is voor een praatje. Het combineren van het Statenlidmaatschap, directeur van een zorginstelling en haar gezin was een grote opgave. 20 uur per week beschikbaar zijn voor de Gelderse politiek werd uiteindelijk toch een brug te ver. Karin hield zich in deze Statenperiode bezig met jeugd, onder andere in de commissie Monitoring transitie jeugdzorg. Zij was voor de decentralisatie van de jeugdzorg, om zo de zorg zo dicht mogelijk bij de zorgvrager te zetten. Ik heb vorige week gezellig een uur een kopje koffie met haar gedronken en persoonlijk afscheid genomen. Ik zal zorgen dat ook zij de Statenpenning krijgt na vandaag. Wouter Saes Nog heel even ben je het jongste Gelderse Statenlid. En het voorbeeld van provinciale recruitering! Het is onze eigen griffier die jouw belangstelling voor de provinciale politiek heeft gewekt in een college voor eerstejaarsstudenten politicologie en het daaraan gekoppelde bezoek aan deze Statenzaal. Jij was zes jaar geleden één van die studenten. In de tijd dat D66 nog maar 1 zetel had, ja wie weet dat nog, zat je in een adviserende rol bij Statenlid, nu Arnhems wethouder, Martijn Leisink. En dit betaalde zich uit. In maart 2011 ben je verkozen. Je werd daarmee ook een soort politiek uithangbord. Dankbaar maakt de griffie in de voorlichting aan jongeren van jou gebruik als bewijs dat de provincie helemaal niet zo ver weg is voor jongeren. Maar ook de studie politicologie vond het wel bijzonder. Onlangs was jij één van de gezichten van een promotiefilm om toekomstige studenten te lokken. En ja, je ging het behartigen van de belangen van de Gelderse student niet uit de 8
weg. Je hebt hard gepleit voor het nachtnet tussen Nijmegen en de Randstad en voor een busverbinding vanuit de Achterhoek via Duitsland naar Nijmegen. Die verbindingen zijn niet alleen handig voor studenten, maar ze komen Nijmegen als studentenstad wel ten goede. Maar je was toch echt meer dan alleen een ‘student in de Staten’. Je droeg je visie op mobiliteit met verve uit. we nemen na vier jaar al weer afscheid van je. Je staat aan het begin van een andere loopbaan. We zullen ongetwijfeld nog van jou horen, ook in de politiek. Daarom nodig ik ook jou nu uit om de Statenpenning in ontvangst te nemen. Jaap Uenk Herfst 1979. Een storm raast over de Markt in Arnhem. In de verte komt een jongeman aangelopen. Hij is vijfentwintig jaar, netjes gekleed, schoenen gepoetst. En een tikje zenuwachtig voor zijn eerste werkdag bij de provincie Gelderland. Die jongeman, dat was jij. Je hebt toen vast een goed inwerkprogramma gekregen. Je leerde alles over ambtelijke procedures, hoe je een gedeputeerde ondersteunt en natuurlijk ook over het belangrijkste orgaan van de provincie: Provinciale Staten. Die toen nog overigens monistisch werkten. Wat dacht je toen je als jongeman voor het eerst in deze Statenzaal stond? Dat wil ik ook? Wacht maar af, eens zit ik hier zelf. En in maart 2011 was het inderdaad zo ver. Je trad aan als Statenlid voor het CDA. Je portefeuille was voor jou bekend terrein. Een onderwerp dat eruit sprong was energietransitie. Je bent er van overtuigd dat de energietransitie nodig is om onze toekomst veilig te stellen. Niet voor onszelf, maar voor onze zoals je het zelf noemt ‘kindskinderen’. Je wilt deze aarde op een goede manier nalaten aan de generaties die na ons komen. Rentmeesterschap, zoals het een goede CDA-er betaamt. Voor jou hoeft dat schaliegas dan ook niet. Je wil het lekker in de bodem laten zitten als appeltje voor de dorst, wellicht voor toekomstige generaties. Overheidsdwang is aan jou niet besteed. Echte verandering kan alleen als het wordt gedragen door de burgers. En het zij zo, als dat veel tijd vraagt. Jaap, na vier jaar is het al weer tijd om afscheid van je te nemen. Maar ik ben er van overtuigd dat we je in de toekomst in een andere hoedanigheid nog wel eens zullen tegenkomen. Wil je naar voren komen om de Statenpenning in ontvangst te nemen? Olof Wullink Als ik aan Olof Wullink denk, zie ik een schip voor me dat onder steeds wisselende vlag door de Staten vaart. Nadat je lokaal al voor de VVD actief was, kwam je in 2003 met één zetel voor de LPF in Provinciale Staten. Na enige tijd richtte je je eigen partij op, Eén voor de vrijheid, om deel te nemen aan de verkiezingen in 2007. Een zetel zat er toen voor jou helaas niet in. Bij de verkiezingen in maart 2011 wist je onder de vlag van de PVV een zetel in Provinciale Staten te bemachtigen. Maar heel lang zou die vlag niet blijven hangen. Op 4 november 2011 maakte je bekend uit de PVV te stappen en starte je de Groep Wulink. Met jouw vertrek uit PS, verdwijnt nu ook OPA uit de Staten want in 2014 was je immers kandidaat voor deze partij in Rheden. Zoals u weet bezoek ik met vaste regelmaat de Gelderse gemeenten. U krijgt daarvoor ook altijd een uitnodiging. Olof, jij was van alle Statenleden de meest trouwe bezoeker. Maar ook verder was je vaak aanwezig bij bijeenkomsten en werkbezoeken waarvoor Statenleden werden uitgenodigd. Waarschijnlijk vanwege deze reislust wekte het bij veel Statenleden en anderen dan ook geen verwondering toen zij vorig jaar een e-mail ontvingen waarin je vroeg om geld over te maken omdat je in Manchester plotseling zonder geld en papieren zat. Het bleek echter al snel dat je mailaccount was gehackt en dat er iemand anders achter zat. Je had geld genoeg. Olof, we nemen nu afscheid van je, maar of het de laatste keer is, dat weet ik niet. Ik overhandig je graag de Statenpenning Dick Ebbers Je kwam op 1 juli 2009 in Provinciale Staten als opvolger van Marien Bikker die 9
om persoonlijke redenen de provinciale politiek verliet. Vanaf juli 2009 was je lid van de Commissie monitoring jeugdzorg en de commissies Ruimtelijke Ordening, Wonen en Milieu en Jeugd,Gezin, Zorg, Welzijn en Cultuur. Ook in deze periode was je lid van twee commissies. Dat is het lot van leden van een kleinere fractie, maar biedt het voordeel dat je je breed kunt inzetten en dat heb je gedaan. Als het aan jou ligt wordt duurzame energie niet alleen vanuit de kosten, het geld, bekeken. Bekijk ook hoe het bijdraagt aan een leefbare toekomst voor je kinderen. Je gelooft in “samen doen, omzien naar iedereen en zuinig zijn met de schepping”. In de Staten waren jouw bijdrages kort en bondig. Je kunt daarin veel collega’s als voorbeeld dienen. Je bent ook een opvallende verschijning met je haar- en baarddracht, en de sjaal in plaats van de stropdas. Mensen moeten niet in stereotypen denken, maar het is enkele keren gebeurd dat burgers vroegen naar Dick Ebbers en verbaasd reageerden als jij werd aangewezen, omdat ze je hadden aangezien voor iemand van GroenLinks. Het zal je spijten dat je nu de Staten moet verlaten maar het is om een goede reden want je maakt plaats voor een vrouw. Ik overhandig je graag de Statenpenning. Petra van den Born Jij kwam in de Staten in 2007 en hebt sindsdien de financiële onderwerpen, de sleutelprojecten en de stads- en regiocontracten voor je rekening genomen. Twee dingen stonden daarbij bij jou voorop: het primaat van de Staten en controleerbaarheid. Het primaat van de Staten was voor jou belangrijk: Je diende er een amendement over in met de veelzeggende naam ‘Vinger aan de pols’. Verder was je ook zeer kien op ontwikkelingen in gemeenten. De provinciale subsidie voor Rijnboog werd op jouw initiatief aangehouden, omdat er nog geen duidelijkheid was over het kunstencluster. En dat de Staten niet mogen worden gepasseerd werd ook onlangs nog duidelijk: hoezo moeten de Staten zonder verdere toelichting 40 miljoen reserveren voor de nieuwbouw van de provinciale huisvesting? Jij las de kleine lettertjes of je zag ook dat ze ontbraken. In de statistieken van de staten komt jouw naam niet heel veel bovendrijven en dat is gek, als je ziet welke aandachtsgebieden je hebt. Belangrijkste reden daarvoor is dat de fractievoorzitters telkens met de eer gaan strijken. Zij plegen het woord te voeren bij voorjaarsnota en begroting en dienen de moties en amendementen in. In het verleden heeft het CDA enkele keren twee woordvoerders gehad op deze onderwerpen, waarbij jij dan de financien voor je rekening nam. Want dat moet wel de conclusie zijn, ondanks de bescheiden statistieken: Petra van den Born is in de CDA-fractie de vrouw die over de centen gaat. Dat jij de motie hebt opgesteld die de aanzet is geworden van de robuuste investeringsimpuls, zegt mijns inziens genoeg. In deze laatste periode was je ook plaatsvervangend voorzitter van de commissie AFW. Je hebt meerdere keren de honneurs waargenomen en zeker in de eerste paar jaar sparden jij en de voorzitter over elkaars optreden in de commissie. Die samenwerking betaalde zich uit, want je hebt je voorzitterskwaliteiten duidelijk ontwikkeld naar een stijl die je charmante stelligheid kunt noemen. Jij gaat nu de Staten verlaten, maar je bent alweer begonnen met een opleiding en ik verwacht dat dat ook geen eindpunt voor je zal zijn. Ik wens je veel succes toe en overhandig je nu de Statenpenning. Mijnke Bosman-Huizinga Al in 1974 werd je raadslid in de gemeente Putten, en later, van 1978-1987, in de gemeente Oegstgeest. En vanaf 2007 ben je al weer lid van Provinciale Staten. Het lijkt er nu echt op dat je een punt zet achter een lange loopbaan als volksvertegenwoordiger. Maar bij jou weet je het natuurlijk nooit zeker. Want nee zeggen is niet je sterkste kant. Zo was je altijd uit Ermelo op te trommelen voor een gesprek met een gemeenteraad, voor rondleidingen en als jurylid voor de Op weg naar het Lagerhuis-debatten. En anders nodigde je zelf wel mensen uit voor 10
een tegenbezoek aan het Huis der Provincie, zoals de meiden van Onyx na een werkbezoek aan de Hoenderloo-groep. Ook ben je, met enkele andere Statenleden, een aantal keer gastdocent geweest op de IMC-weekendschool in Nijmegen. Een basisschool voor de zondag, bedoeld om kinderen uit achterstandswijken een bredere kijk te geven op de wereld om hen heen. Zoals je zelf aangaf: zonder de weekendschool komen ze hun wijk nauwelijks uit. Sinds 2012 wordt het gastcollege gegeven in het Huis der Provincie. En als het aan jou ligt, doen we niet moeilijk als ze ieder jaar een bezoek aan de provincie willen brengen. Het tekent volop jouw sociale bewogenheid, jouw betrokkenheid bij mensen die door hun omstandigheden niet zo gemakkelijk kunnen meekomen. Je nam bijvoorbeeld ook stagiair Sietse Penterman onder je hoede. Mijnke, in je politiek denken en handelen laat je je ook leiden door de spreuk van Lucebert: alles van waarde is weerloos. Cultuur staat bij jou hoog in het vaandel. Ik weet dat je er ook alles aan doet om je kleinkinderen het belang van cultuur bij te brengen. Je zegt zelf dat ze graag mee gaan naar een museum, maar of je ze dwingt of omdat jouw enthousiasme zo aanstekelijk werkt is ons niet duidelijk. Jouw enthousiasme en gedrevenheid zagen we ook terug in jouw gevechten met de microfoons in de Statenzaal. Of het nu was achter het spreekgestoelte, de interruptiebalie of op de voorzittersstoel. Omlaag, omhoog, opzij, aan, uit: op de een of andere manier had je er altijd ruzie mee. Het plaatsvervangend voorzitterschap behelst echter meer dan enkel het voorzitten van de vergadering. Je hebt er onder meer invulling aan gegeven bij werkbezoeken en op unieke wijze als leading lady bij de eindejaarsbijeenkomsten van Provinciale Staten. Ik dank je daarvoor. In de afgelopen Statenperiode was je lid van de Rekeningcommissie en van de commissie Landelijk gebied, Cultuur en Jeugdzorg. Als lid van LCJ was je woordvoerder op een aantal lastige dossiers, zoals de Bommelerwaard, de cultuurtenders, theatergroep Kwatta en museum Oriëntalis. Daarbij bleek altijd weer hoe goed je was geïnformeerd. Je legde met een open mind ook je oor te luister in het veld. Zo organiseerde je zelf een daglange bustocht door de Bommelerwaard. Mijnke, we zullen je missen! Als volksvertegenwoordiger, als plaatsvervangend voorzitter, maar vooral als mens. Unal Sözen Is helaas afwezig maar ik wil toch een paar woorden richting hem spreken. Je kwam in vliegende vaart de Staten in op 24 september 2008. Je hield namelijk meteen na je installatie al je maidenspeech. Weet je nog waar die over ging? Het ging om het Gelders Klimaatprogramma en over de besteding van MIG gelden voor duurzame energievoorziening. GroenLinkser kan bijna niet! Deze lijn zette je door gedurende het gehele Statenlidmaatschap. Je vindt het erg dat de waan van de dag een grote rol speelt in de politiek. Daardoor delven volgens jou natuur en milieu het onderspit. Onze kinderen worden straks met een groot probleem opgezadeld. Als vertegenwoordiger van een kleine partij kan het lastig zijn om daadwerkelijk invloed uit te oefenen. Maar daar ben jij wel degelijk in geslaagd. Bijvoorbeeld toen bij de Omgevingsvisie jouw amendement werd aanvaard waardoor stiltegebieden zijn behouden. Maar naast natuur en milieu zijn ook de mensen die in Gelderland wonen voor jou belangrijk. Je vindt het niet terecht dat het sociale domein niet is benoemd als één van de provinciale kerntaken. Je betrokkenheid bij mensen uit zich op verschillende manieren. Zo ben je actief betrokken bij de Stichting B.O.E.K. die is opgericht om leerachterstanden van kinderen weg te werken. Eerst vooral allochtone kinderen, maar nu ook autochtone kinderen in een kwestbare positie. In 2010 organiseerde je met Yasemin Cegerek een ontmoeting met Turkse ondernemers in het Huis der Provincie. En die contacten bleken in 2012 waardevol, toen ook Gelderland 400 jaar handelsbetrekkingen met Turkije vierde. En tot slot introduceerde je in 2014 ook nog de gouverneur van de Indonesische provincie Maluku bij de provincie, die in Nederland op handelsreis was. Ik heb daar overigens nog een uitnodiging voor een tegenbezoek liggen, maar ik geloof niet 11
dat ik die aanneem. Ünal, je neemt nu misschien afscheid van de Staten, maar ik weet zeker dat je ook in de toekomst een waardevolle bijdrage zult leveren aan onze mooie provincie. Ik zal ook hem de Statenpenning doen toekomen. Renske Waardenburg Renske, toen jij in maart 2007 werd geïnstalleerd als Statenlid had je al de nodige ervaring opgedaan als raadslid in de gemeente Aalten. Je werd lid van de commissie Jeugd,Gezin, Zorg, Welzijn en Cultuur, de commissie Landelijk Gebied en Water en van de commissie van onderzoek. Jouw interesse en inzet voor (jeugd)zorg en voor cultuur is sindsdien volstrekt helder geweest. Waren het eerst de wachtlijsten, de laatste jaren ging het jou vooral om een goede overdracht van de jeugdzorg aan de gemeenten. In het debat over het eindrapport van de Commissie Monitoring Transitie Jeugdzorg brak je nadrukkelijk een lans voor een vertrouwensband tussen jongere en hulpverlener. De jongere mocht niet de dupe worden van de vele personeelswisselingen en deze overgang. De combinatie van beleidsgebieden in de commissie LCJ wordt niet door iedereen als een gelukkige beschouwd, maar moet jou, in ieder geval je agenda, goed uitgekomen zijn. Al je bijzondere interesses in één commissie verenigd, want ook voor natuur ben je altijd een groot pleitbezorger geweest. Zo hoop jij dat de wolf terugkeert in Nederland, alleen iets zuidelijker dan zij afgelopen week deed. Jij hebt vier jaar de commissie Algemeen Bestuur, Financiën en Welzijn voorgezeten, een commissie die zich slechts zelden bewoog op de beleidsterreinen die jouw bijzondere interesse hebben. Alhoewel, er waren leden in jouw commissie die vonden dat de commissie ging over alles wat geld kost, dus over alles. Om zo’n commissie op de rails te houden is niet de makkelijkste taak. Ik hoef alleen maar te zeggen dat Muus Groot lid was van die commissie. Na een onwennig begin werd de commissie al vlot met een zachte hand door de agenda geleid. Want jouw stijl is niet om mensen de mond te snoeren of ordedebatten te willen winnen. En wat betreft jouw mening over de AFW-onderwerpen: gelukkig is er twitter, waar je naar hartenlust de Statenvergadering becommentarieert over onderwerpen als het Vrijheidsmuseum, het Gelders huis, de Giro d’Italia en je weet zelf precies wat je daar allemaal over getwitterd hebt. Je bent niet alleen via het politieke handwerk aan de slag geweest. Je organiseerde ook sponsor-fietstochten voor je mede-Statenleden van noord naar zuid en van west naar oost door onze provincie. Je verlaat nu de Staten, maar ik denk dat jouw verbondenheid met zorg, cultuur en natuur blijft. In je werk, in je hobbys en wie weet ook weer in andere politieke functies. Ik wens je veel succes en geluk toe en ook jou wil ik graag de statenpenning overhandigen. Albert Schol Eyjafjallajökull. Er is in deze zaal waarschijnlijk maar één Statenlid die precies weet hoe hij deze naam moet uitspreken. En dat ben jij. Die IJslandse vulkaan die in 2010 het vliegverkeer boven Europa geheel lamlegde. Dat zorgde voor veel overlast voor zakenreizigers en toeristen. Maar ook voor de Staten van Gelderland. Op jouw initiatief zou de commissie MEZ afreizen naar Stockholm om daar meer te leren over rekeningrijden. Maar dat was dus buiten die vulkaan gerekend! Helaas voor jou kwam er geen tweede kans om naar Stockholm af te reizen. Reislustig en internationaal georienteerd bleef je. Als Statenlid bezocht je de Open Days in Brussel en in vervolg daarop nam je deel aan een Europees Erasmus-studieprogramma voor raads- en Statenleden in Spanje. Ook privé trek je de wereld door. Maar die reizen plande je altijd zeer bewust buiten commissie- en Statenvergaderingen om. En dat typeert jou ook. Je bent zeer betrokken bij het Statenwerk en voelt je zeer verantwoordelijk. Als voorzitter van de commissie Mobiliteit, Innovatie en Economie was je altijd tot in de puntjes voorbereid. En dat was maar goed ook. De portefeuille van de commissie MIE bleek in deze periode overbeladen. En het was niet gemakkelijk om de vergaderingen tot een einde te brengen, zonder het debat geweld aan te doen. Het 12
is je wel gelukt. Je enorme dossierkennis hielp om de grote lijnen in het debat te blijven zien en de commissie op het juiste pad te houden. Maar die dossierkennis zat natuurlijk ook wel eens in de weg. Wanneer je acht jaar lang de mobiliteitsman van het CDA bent geweest, is het niet makkelijk om een stap terug te doen en alleen een neutrale voorzitter te zijn. En, schoolmeester als je nu eenmaal bent, en dat bedoel ik als een compliment, soms kon je het niet laten om die enorme dossierkennis te onderwijzen aan de commissie. Mobiliteit was dus acht jaar lang jouw dossier en vervolgens heb je je in de commissie ROW actief bezig gehouden met de omgevingsvisie. Je hebt je ingezet voor de doortrekking van de A15 en voor menige rondweg. En de aanleg van die wegen mag van jou best wel wat sneller. Je vindt bijvoorbeeld dat we zijn doorgeschoten in het aantal omvangrijke milieurapportages. Maar ook maak je je zorgen over het langetermijn geheugen van PS. Je ergert je er aan dat nut en noodzaakdiscussies telkens weer worden gevoerd. Albert, met jouw vertrek verliezen de Staten 12 jaar aan langetermijn geheugen. Je enorme dossierkennis zal node worden gemist. Je krijgt nu de tijd om de rest van de wereld te zien. Die IJslandse vulkaan die wacht op je! Ik geef je graag de Statenpenning mee als aandenken aan de Gelderse Staten. Marieke Schriks Marieke, jij hebt een grote staat van dienst in het openbaar bestuur. Je bent raadslid geweest en wethouder, beide in Zutphen. Raadslid van 1992-2005 en wethouder van januari 2005-mei 2010. Als wethouder deed je ondermeer verkeer en vervoer, grondzaken, toerisme en kunst en cultuur. Daarmee vergeleken kom je als Statenlid nog maar net kijken. Marieke, je was deze vier jaar zichtbaar, want je voerde het woord over grote dossiers, onder andere over Stad en regio en het Vrijheidsmuseum. Vooral op dat laatste dossier was je heel duidelijk. Er komt geen museum dat zichzelf niet kan bedruipen. Je hebt je nooit laten meeslepen in fraaie vergezichten en aanlokkelijke prognoses. Een bedrijfsplan dat gebaseerd is op aannames en optimistische inschattingen overtuigt jou niet. En toch vinden we het allemaal jammer dat het museum er niet gekomen is. Ook de omgevingsdiensten volgde je kritisch. Jou voornaamste zorg is dat de kosten daarvan stijgen, terwijl het de bedoeling was dat het efficienter en goedkoper zou worden. Net als veel van jouw collega-Statenleden ben jij actief in de weer met de sociale media. Tijdens de Statenvergadering in de echte wereld vindt er nog een andere Statenvergadering plaats op twitter, waarin jij je ook niet onbetuigd laat. Het is echter niet alleen twitter, je hebt ook een eigen webpagina, mariekeschriks.nl. Via die webpagina wordt het laatste nieuws over jou, de VVD, Gelderland en de Stedendriehoek in het bijzonder verspreid. Marieke,door alleen je zakelijke kant te schilderen doe ik je natuurlijk te kort. Dat verplicht me om er melding van te maken dat de jurk waarin je verscheen rond de EK Nederland-Duitsland wel heel erg oranje was. Ik overhandig je ook graag de Statenpening als aandenken. Zoals hiervoor al aangegeven heb je je langdurig ingezet als volksvertegenwoordiger. Voor Zijne Majesteit is dit aanleiding geweest je te benoemen tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. Met veel genoegen speld ik je de bijbehorende versierselen op. Peter van Boheemen Peter, je hebt een lange staat van dienst als lid van het waterschapsbestuur en raadscommissies. Je werd vervolgens lid van Provinciale Staten in maart 2003 Jij bent in het CDA de man van het landelijk gebied. Vanaf 2003 ben je woordvoerder op dit gebied en je hebt menig scherp debat met vooral gedeputeerde Keereweer gevoerd. Je liet je niet geruststellen met algemene omschrijvingen, maar wilde exact weten hoe de vork in de steel stak en er het uiterste uitslepen. Je was zeer actief in het aanjagen van werkbezoeken en je hebt de commissie in 2009 op sleeptouw genomen voor een zomerexcursie naar Texel, om te bekijken 13
hoe de realisatie van de EHS, tegenwoordig Gelders natuur netwerk genoemd, versneld kan worden. Bijvoorbeeld door ook agrarisch natuurbeheer erbij te betrekken. Het leek bijna een vakantieuitje, want het vond plaats in het zomerreces en je had het prachtigst denkbare weer getroffen. Maar ook als het hondeweer zou zijn geweest, zou jij daar niet van terugschrikken: je liet je bij werkbezoeken nooit verrassen: je had altijd de noodzakelijke laarzen, hoeden of petten bij de hand. In de commissie Landelijk Gebied, Cultuur en Jeugdzorg was je door je grote ervaring het geheugen van de commissie bij veel dossiers. Op een van jouw bijzondere aandachtsgebieden, de glastuinbouw, hebben we onlangs een groot dossier kunnen afsluiten in de Bommelerwaard. Althans, voor dit moment, want de uitvoering moet nog beginnen. We zullen er waarschijnlijk wel rekening mee moeten houden dat dat proces ook nog wordt gevolgd door een bijzonder geïnteresseerde burger uit Kesteren. Ik zou nog veel meer woorden aan jouw Statenlidmaatschap kunnen wijden, maar dat hoeft niet. Want jij doet dat zelf meer dan voortreffelijk in je boek over jouw geschiedenis als Gelders Statenlid. Bij mijn weten ben jij de eerste Gelderse volksvertegenwoordiger die bij een afscheid van het Statenlidmaatschap een boek achterlaat. Jouw boek is meer dan een naslagwerk geworden. Het geeft nieuwe Statenleden vele tips en trucs. Ik raad het alle nieuwe leden van harte aan. Daarnaast krijgt de lezer ook als toetje een lesje in de rijke Gelderse geschiedenis, kortom een aanrader voor iedereen die Gelderland een warm hart toedraagt. Ik overhandig je graag de Statenpenning als aandenken en ik verzoek je daarom naar voren te komen. Zoals hiervoor al aangegeven heb je langdurig ingezet als volksvertegenwoordiger. Voor Zijne Majesteit is dit aanleiding geweest je te benoemen tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. Met veel genoegen speld ik je de bijbehorende versierselen op. Jan Hutten Jan, jij kwam in maart 2003 als de jonge garde in de Staten in een CDA-fractie die bestond uit 24 leden. Ja toen hadden de Staten nog 75 leden. In de 12 jaren die volgden heb je stevige stappen in het CDA- en Statenland gezet. Eerst werd je voorzitter van CDA Oldenbroek, in je tweede Statenperiode werd je vicefractievoorzitter en de afgelopen vier jaar was je fractievoorzitter. Je maakt altijd veel werk van je bijdrages, in juni 2011 bijvoorbeeld vroeg je je bij de Uitvoeringsagenda, ‘Denken, dromen en daden’ af welk Gelderland willen we zijn in 2015. Het uitzicht vanaf de toren van de Eusebius vormde de achtergond bij een andere bijdrage. Jij nam ook het initiatief voor het succesvolle ‘Ik start Smart – project, jongeren kregen daardoor meer kansen op de arbeidsmarkt. Jij bent inmiddels ook in de provinciehoofdstad gaan wonen, je bent dus dichterbij de Arnhemse en Gelderse politiek dan menigeen denkt. De steun aan de Gelderse steden en regio’s liet je te pas en te onpas horen en je verraste velen door bij een van de Gelderse verkiezingsdebatten als leadzanger het Gelderse volkslied met verve ten gehore te brengen. Je kunt nu Ode aan Gelderland, het officieuze Gelderse volkslieden gaan instuderen, in de kroon van Nederland ben jij de mooiste diamant. Jan, we zijn ervan overtuigd dat jij de politiek nu wel verlaat, maar dat daarmee jouw politieke carriere niet is afgelopen. Ik verzoek je naar voren te komen omde Statenpenning ion ontvangst te nemen. Zoals hiervoor al aangegeven heb je langdurig ingezet als volksvertegenwoordiger. Voor Zijne Majesteit is dit aanleiding geweest je te benoemen tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. Met veel genoegen speld ik je de bijbehorende versierselen op. Herman Koster Herman, je bent in 2003 in de Staten gekomen. De thema’s welzijn en ambulancezorg duiken in de afgelopen 12 jaar voortdurend op in door jouw ingediende amendementen en moties. Je laatste wapenfeit is een debatverzoek in AFW met de titel: Acute zorg kent geen grenzen. 14
Je was ook in die beginperiode al een groot pleitbezorger voor de sportambities van de provincie. Je was de initiatiefnemer en delegatieleider van een werkbezoek aan Manchester. Deze stad had een transformatie ondergaan, en daarin speelde sport een belangrijke rol. In de afgelopen vier jaar was jij een van de grote supporters van het sportbeleid van dit college. In 2012 zei je over het uitvoeringsprogramma: ‘Met dit voorstel wordt geschiedenis geschreven’. De combinatie van sport en evenementen leverde je echter ook slapeloze nachten op. Je hebt geworsteld met de komst van de Giro naar Gelderland. Je nam ook deel aan vrijwel alle werkbezoeken van de commissies waarin jij de afgelopen 12 jaar zitting hebt gehad. En je nam soms ook deel op een bijzondere manier: je speelde bij de presentatie van een educatieproject van Oostpool met verve de rol van iemand die wordt getroffen door een kogel en dood neervalt. Dat was spel, maar later, op 17 april 2013 om precies te zijn, was jouw aanwezigheid bij het Gelders debat in Burgers Zoo over vrijetijdseconomie belangrijk voor een andere deelnemer aan het debat. Je redde het leven van Govert Janssen uit Ubbergen door kordaat ingrijpen. Je bent wijkverpleegkundige en beschikt over de kennis en ervaring om zoiets te doen, maar dat maakt het niet minder bijzonder. Je bent 12 jaar met veel enthousiasme en inzet lid geweest van Provinciale Staten en de regels van jouw partij schrijven voor dat je er dan een punt achter zet en andere dingen gaat doen. De invulling voor die zee aan vrije tijd heb je echter al gevonden, want je bent ouderling van de Nederlands Gereformeerde Kerk in Doetinchem geworden. Ik ben ervan overtuigd dat jij daar, met jouw bezieling, veel goede dingen zult doen. Ik overhandig je graag de Statenpenning als aandenken. Zoals hiervoor al aangegeven heb je langdurig ingezet als volksvertegenwoordiger. Voor Zijne Majesteit is dit aanleiding geweest je te benoemen tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. Met veel genoegen speld ik je de bijbehorende versierselen op. Eppie Klein Eppie, je bent lid van Provinciale Staten sinds december 2001 en we nemen nu dus afscheid van onze nestor. Je kwam op een bijzonder moment in de Staten. Een grote politieke crisis was net bezworen. Eén van de uitkomsten was dat Nelis Zondag lid werd van het college en jij volgde hem op in de Staten. Je werd meteen fractievoorzitter. In 2003 werd jij weer fractievoorzitter, maar nu van een oppositiepartij. Dit weerhield jou er niet van om het Statenakkoord, de Gelderse Aanpak, te omarmen. Je kan met recht ook een zeer actief Statenlid genoemd worden. Jij was van 2003-2007 voorzitter van de commissie Algemeen Bestuur, tussen 2007-2011 voorzitter van de commissie Ruimtelijke Ordening, Wonen en Milieu, lid van de Vertrouwenscommissie voor een nieuwe Commissaris van de Koningin in 2005, lid commissie evaluatie voorzieningen Statenleden en natuurlijk de afgelopen vier jaar plaatsvervangend voorzitter van de Staten. Maar daar bleef het niet bij, jij combineerde jouw Statenlidmaatschap ook met twee waarnemingen, namelijk waarnemend Burgemeester van Lingewaal en van Renkum. Over Renkum bewaren we hier in huis nog de volgende anekdote: de griffier van Renkum informeerde voorzichtig bij haar provinciale collega wat voor vlees Renkum in de kuip kreeg toen het nieuws bekend werd dat een SPGer tot waarnemer was benoemd in het liberale Renkum. Negen maanden later meldde zij dat ze in Renkum met pijn in het hart weer afscheid van jou namen! Een groter compliment is denk ik niet denkbaar. Met jou nemen we ook afscheid van een kleurrijk en soms ook omstreden Statenlid. Als commissievoorzitter heb je de eer gehad een inmiddels legendarisch geworden hoorzitting te leiden in Hummelo. Een kolkende zaal, een dorp dat in twee kampen was verdeeld en zelfs een huilende inspreekster: jij wist het allemaal tot een goed einde te brengen. Je was de laatste vier jaar plaatsvervangend voorzitter van PS. Door mijn ziekte werd er vooral in het begin veel een beroep op je gedaan. Je pakte het zonder 15
problemen op. Bij een dubbel PS met Overijssel in 2011 moest je op het laatste moment invallen. In minder dan 10 minuten maakte je je de voorbereide speech eigen en gaf er vervolgens op onnavolgbare wijze een eigen draai aan. Een ander voor mij bijzonder moment was 27 juni 2012. Het was half acht ‘s avonds. De Statenvergadering was nog volop aan de gang. Je zei dat je om kwart voor acht weg moest en vroeg daarom jouw debatverzoek over mijn burgerjaarverslag voorrang te geven. De Staten stonden dit toe, waarop jij begon met je woordvoering, die eruit bestond het woord over te geven aan toenmalige minister van BZK Liesbeth Spies en de zaal over te geven aan 50 Gelderse burgemeesters. Eppie, we koesteren deze herinneringen, zagen ook dat je in de afgelopen vier jaar meer en meer het Statenwerk bij jouw fractiegenoten legde, jouw nieuwe bedrijf slokte veel van jouw bijna onuitputbare energie op. We zullen je zeker missen, maar er kan ook met recht gezegd worden dat er een grote band is gelegd tussen Eppie Klein en de Gelderse politiek. Ik heb zojuist jouw inzet gedurende vele jaren aangegeven. Daar bovenop komen je verdiensten als waarnemend burgemeester van de gemeenten Lingewaal en Renkum en de bijzonder vervulling van het waarnemend voorzitterschap. Voor Zijne Majesteit is dit aanleiding geweest je te benoemen tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Met veel genoegen speld ik je de bijbehorende versierselen op. De voorzitter geeft het woord aan dhr. Klein (plaatsvervangend voorzitter PS) Voorzitter, Een bijzonder moment, ik denk dat ik namens de gedecoreerden u mag vragen om de dank aan de Koning over te brengen. Namens de vertrekkende leden zomaar een paar opmerkingen over datgeen wat we met elkaar hebben meegemaakt. We stonden op 10 maart 2011, de meesten van ons althans, op de trappen voor de statiefoto. Als ervaren, heel ervaren dan wel als nieuw Statenlid van de prachtige provincie Gelderland. Onze commissaris stond fier vooraan, het Koninklijk Besluit voor de herbenoeming was nog maar net binnen. Nu ruim 4 jaar later is aan mij de eervolle taak deze periode in enkele minuten samen te vatten tot een bijdrage, die past bij een afscheidsvergadering. U kent mij beste mensen, dit is meer dan een uitdaging. Dynamisch gingen we vol goede moed aan de slag. 11 fracties, waarvan PVV en 50 Plus voor het eerst deel uit maakten van de Provinciale Staten van Gelderland, met daarin ook 33 nieuwe Statenleden. We kregen stapels post en in menig dorp zeulde de postbode met al die dikke pakketten. De aanval tegen de papierstroom werd ingezet door de Commissie Papier Hier onder leiding van de eerste VVDfractievoorzitter, Remco Dijkstra. En na die actie werd Remco lid van het Parlement van de Tweede Kamer. Helaas voor al diegenen die deze ambitie hebben, het papier is op. Het bleef niet bij Remco, ook Yasemin ging naar het Parlement. En dat hebben we geweten, de iPads en andere apparaten zijn niet meer weg te denken uit deze Statenzaal. Het heeft ons in ieder geval multifunctioneler gemaakt. We leerden elkaar als Statenleden beter kennen op de twee dagen naar Brussel en Leuven. We aten heel hoog in Brussel, het Atomium, zongen in de metro met voetbalsupporters en over het driesterrenhotel, het waren drie sterren maar in België is dat wat soberder dan hier. Het eerste Statenjaar werd gezellig en traditioneel afgesloten met een heerlijk diner in het onvolprezen bedrijfsrestaurant. Een gewaardeerd team dat elke vergaderdag in PS serveert wat we toch wel heel erg waarderen. Daarbij werd dankzij Jart Sluiter een nieuwe gewoonte ingevoerd: collecteren voor een goed doel. U zult van mij geen onvertogen woord horen over de 316 euro die de Bond Tegen het Vloeken namens U mocht incasseren. We surfden regelmatig op ons PS- plein, beleefden de Gelderse debatten in Elst, Groenlo, Brakel, keken mee op het liveblog bij Statenvergadering, we troffen onze collega’s van Limburg in een Treffen met de Regionalrat Dusseldorf en we genoten inderdaad van het mooie moment van 2012 op 27 juni. Wat was het leuk om nu eens onze commissaris echt te verrassen bij de bespreking van zijn jaarverslag. Toch meende ik op dat moment een beetje op uw gezicht te lezen: ach Eppie nu 16
niet. Minister Spies spelde u als verbouwereerde voorzitter de Koninklijke Onderscheiding op. Wat mooi dat op dat moment bijna alle Gelderse burgemeesters deze Statenzaal vulden. In 2013 investeerden we robuust in de Gelderse samenleving en koesterden 12 fractievoorzitters de warme handdruk van koning Willem Alexander en koningin Maxima. Muus zei: het is toch wel een mooie vrouw. Er gebeurde natuurlijk meer in 2013. Onder het motto kort van stof en diep van inzicht bleek de Statenbrief al snel niet weg te denken in de Gelderse informatiestromen. Die Statenbrief is niet meer weg te denken uit de Gelderse informatiestromen. Kort van stof en diep van inzicht doet mij denken aan een afbeelding in dit huis. Op de kamer van Peter Wannet hangt een schilderij dat een aantal momenten van de muur werd gehaald voor mij. Ik zal niet helemaal vertellen wat de afbeelding was maar er stonden allerlei afbeeldingen van bustehouders op en er stond inderdaad onder: kort van stof, diep van inzicht. Als ik daar een gesprek had dan werd het schilderij heel prudent door Peter van de wand gehaald en omgekeerd tegen de muur gezet. Totdat ik hem vroeg: wat haal je daar weg? Voor zover ik het me kan herinneren heb je dat de laatste jaren niet meer gedaan. Of ik ben eraan gewend geraakt of Peter dacht: Eppie je went er maar aan. Voor het eerst ging een van ons met zwangerschapsverlof, Anna- Lena Hedin. We spraken vrij met elkaar over politieke dilemma’s op de Dag van de Integriteit. In de afgelopen weken hebben de meeste van ons dat nog weer even in herinnering gehaald. De reis naar Sobibor was een bijzonder moment en bijzonder was ook het tegenbezoek van de Marshal van Lubelski ten tijde van de Airborne-herdenking. Hou dit soort contacten vast. Het traditionele bezoek aan de Eerste Kamer was dit keer gezamenlijk met onze collega-Statenleden uit Overijssel, laten we het als volgt typeren: het was een andere ervaring. Prima herinneringen hebben we overigens aan de evaluatie en benoeming van een nieuwe voorzitter van de Rekenkamer Oost Nederland, samen met een delegatie van Overijssel. Samen met Mike Waltmans mocht ik de provincie Gelderland vertegenwoordigen. Wij met zijn tweeën en vier vanuit Overijssel. Ach, het aantal doet er niet toe, wij waren er. In 2014 werd onze woordenschat uitgebreid met het woord co-creatie. Te pas en te onpas kwam het terug in het inspirerende proces op weg naar een Omgevingsvisie. Bij dossiers als windvisie en herstructurering van de tuinbouw en paddestoelenteelt in de Bommelaarwaard hoorden we deze term daarentegen nauwelijks. Informateur mevrouw van Vliet was even een graag geziene gast in Zaltbommel en hier in het Huis der Provincie. De vaststelling van het Provinciaal Inpassingsplan was vorige maand in deze zaal een memorabel moment. Mijn onvolledige reis door deze Statenperiode is bijna voltooid. Ik had het nog kunnen hebben over ‘de warme overdracht, meer of minder, Pottenkijker – Boegbeeld, maar ik weet uit ervaring dat bij deze laatste Statenvergadering uw zitvlees niet teveel op de proef moet worden gesteld. We hebben immers al heel wat uren met elkaar in vergadertijd erop zitten. Het was mij een grote eer uw vice-voorzitter te mogen zijn, net als u koester ik mijn herinneringen als Statenlid. Persoonlijk dank ik God onze schepper die het mogelijk maakte dat ik de maatschappelijke verantwoordelijkheid mocht dragen. Mijn Marie en ons gezin, bijzonder fijn te merken dat het dragen van maatschappelijke verantwoordelijkheid door de volgende generatie ‘Kleintjes’ wordt overgenomen. Een mooier cadeau is niet denkbaar. Bedankt leden van GS, medewerkers van de griffie en van het Kabinet van de commissaris. Bedankt alle medewerkers in dit huis en daarbuiten, een hartelijke groet van hen die gaan. We wensen dit elkaar in verschillende bewoordingen toe. Ik spreek de hoop uit, en zie het als een politieke opdracht, aan alle die blijven en die komen, hou vreugde in het werk voor deze prachtige provincie Gelderland. Tot ziens. De voorzitter geeft het woord aan dhr. Markink (namens GS) Voorzitter, Ik wil namens het college van GS kort het woord voeren. Ik wil beginnen met de gedecoreerden van harte te feliciteren. Het is jullie gegund. Als je kijkt naar de afgelopen vier jaar dan constateer ik dat die voorbij zijn gevlogen. Eén ding, kwam bij de behandeling van de Begroting 2015 in de Statenvergadering aan de orde. Wouter van eck zei: zijn wij als Staten niet te lief geweest voor GS? Dit is bij GS 17
blijven hangen. Ik moet u namens GS zeggen dat wij met heel veel plezier en met trots terug kijken op de afgelopen vier jaar. We hebben geprobeerd om hier in de eindbalans op terug te kijken. Natuurlijk het is een eindbalans die geschreven is door GS. Trots op wat we hebben bereikt op het gebied van de robuuste investeringsimpuls. Dit was een initiatief vanuit Staten. Op die manier een impuls gegeven aan de werkgelegenheid. Trots dat dit bijna door de voltallige Staten gedragen is. Ook trots dat we de omgevingsvisie op een transparante en interactieve manier hebben opgepakt. We zijn ook trots op het investeringsvolume dat we met elkaar hebben bereikt. Het is onterecht dat gezegd wordt dat in Gelderland het geld op de bank gezet wordt. Ik kan het uitgebreid hebben over de decentralisatie van natuur, belangrijke investeringen in de wegen en ov, de start van de Giro, allemaal onderwerpen waar wij als GS trots op zijn. Dan kom je weer bij het punt zijn we niet te lief geweest. Als GS hebben we u als Staten als positief kritisch ervaren. Dit is altijd in hele goede sfeer gegaan. De sfeer is mede bepalend voor het resultaat wat er uitkomt. Uiteindelijk is het zo dat de Staten de kaders stellen en wij als GS voeren eigenlijk alleen maar uit. We zijn als was in uw handen geweest en misschien straks ook nog wel. Wij doen dit niet voor onszelf maar voor de Gelderse inwoners en bedrijven. Wat dat betreft denk ik dat de Gelderse inwoners heel trots mogen zijn op de Staten van Gelderland. Wil u namens GS bedanken voor de prettige samenwerking de afgelopen vier jaar. Tot ziens en het ga u goed. De voorzitter geeft het woord aan mw. Schriks Voorzitter, u begrijpt dat ik me deze kans niet laat ontnemen om wellicht voor de laatste keer hier het woord te voeren. Ik ben verbaasd over het feit dat ik een lintje heb ontvangen, hier had ik niet op gerekend. Ik weet wel dat als je 12 jaar of langer volksvertegenwoordiger bent dat je hier recht op hebt, maar ik ben er niet mee bezig geweest. Ik dacht altijd, ach zo’n lintje wat stelt het voor. Ik heb dit nog wel een beetje maar ik merk dat ik het toch ook wel leuk vind dat ik het lintje nu ontvang. Ik ben er erg blij mee en dat wilde ik hier toch even hard op zeggen. Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om 16.00 uur.
Arnhem, 9 april 2015, zaaknr. 2015-003863 PS2015-237
18
