AANTEKENEN NOS - RTV t.a.v. het bestuur Sumatralaan 45 1217 GP HILVERSUM
Datum 3 maart 2005
Onderwerp beslissing op bezwaar NOS-EK Schaatsen
Uw kenmerk
Ons kenmerk JuZa-001597-ibo
Contactpersoon
Doorkiesnummer
Geacht bestuur, Bijgaand sturen wij u onze beslissing op bezwaar toe op uw bezwaarschrift van 20 september 2004, tegen onze sanctiebeschikking van 10 augustus 2004, kenmerk JuZa-004410-hd, betreffende het programmaonderdeel EK Schaatsen. Verder is het verslag van de hoorzitting bijgevoegd (inclusief de pleitnotities van de NOS en Tiscali B.V.), alsmede het advies van de Adviescommissie. In de bestreden beschikking was u een bestuurlijke boete opgelegd van € 7.000,- wegens overtreding van artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet. Wij hebben uw bezwaar gedeeltelijk gegrond verklaard en de boete verlaagd tot € 3.500,-. Indien u het niet eens bent met bijgevoegd besluit, kunt u op grond van de Algemene wet bestuursrecht beroep instellen bij de Arrondissementsrechtbank te Amsterdam, Postbus 75850, 1070 AW te Amsterdam. Dit beroepsschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze bekend is gemaakt. Te uwer informatie delen wij u mee dat wij het bezwaar van Tiscali B.V. niet-ontvankelijk hebben verklaard wegens het ontbreken van een direct belang. Een afschrift van deze beslissing op bezwaar treft u eveneens aan.
Hoogachtend, COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. dr. Jan van Cuilenburg voorzitter
Bijlagen: 5
Het Commissariaat voor de Media, gezien het besluit van 10 augustus 2004, kenmerk JuZa-004410-hd, waarbij het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) aan NOS-RTV een bestuurlijke boete heeft opgelegd wegens overtreding van artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet, met betrekking tot het programmaonderdeel EK Schaatsen, gezien het daartegen op 20 september 2004 per telefax ingediende bezwaarschrift van de NOS, gelet op de artikelen 134 en 135 van de Mediawet, gelet op het bepaalde in de Algemene wet bestuursrecht, overwegende 1.
Procedure
In het sanctievoornemen van 15 april 2004, kenmerk JuZa-001893-hd, heeft het Commissariaat NOS-RTV op de hoogte gesteld van het voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete wegens overtreding van de artikelen 52, tweede lid en 52b, tweede lid, van de Mediawet. Op 10 juni 2004 is een hoorzitting gehouden bij het Commissariaat waarbij NOS-RTV zijn zienswijze naar voren heeft gebracht. Bij brief van 2 juli 2004 heeft NOS-RTV aan het Commissariaat twee faxen doen toekomen waarin afspraken bevestigd worden tussen PRO SPORT, werkend in opdracht van de NOS en de STER, en OMD Nederland, die Tiscali ADSL als klant heeft. Bij besluit van 10 augustus 2004, kenmerk JuZa-004410-hd, heeft het Commissariaat NOS-RTV een bestuurlijke boete opgelegd van € 7.000,- wegens overtreding van artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet. Bij fax van 20 september 2004 (tevens verzonden per post) heeft NOS-RTV een bezwaarschrift ingediend tegen voornoemd besluit. Met een brief van 20 september 2004, ingekomen op 21 september 2004, heeft mr. R.P.J. Ribbert, namens Tiscali B.V., op nader aan te voeren gronden een bezwaarschrift ingediend tegen voornoemd besluit. Met de brief van 27 september 2004, kenmerk JuZa-006299-ivs, heeft het Commissariaat de ontvangst van het bezwaarschrift aan NOS-RTV bevestigd. Het Commissariaat heeft tevens aangegeven, dat het bezwaarschrift voor advies zal worden voorgelegd aan de Adviescommissie Bezwaarschriften. Met de brief van 27 september 2004, kenmerk JuZa-006300-ivs, heeft het Commissariaat de ontvangst van het bezwaarschrift aan mr. R.P.J. Ribbert bevestigd, en een termijn gesteld tot en met 11 oktober 2004 om de gronden van het bezwaar in te dienen. Daarbij is de beslistermijn opgeschort tot na ontvangst van de gronden van bezwaar. Tevens is aan gemachtigde verzocht om aan te geven waarom Tiscali B.V. als belanghebbende in de zin van artikel 1:2 van de Algemene wet bestuursrecht aangemerkt zou moeten worden. JuZa-001597-ibo • blad 2
Met een fax van 8 oktober 2004 (tevens verzonden per post) heeft mr. R.P.J. Ribbert het Commissariaat de gronden van het bezwaar doen toekomen. Met een brief van 15 oktober 2004, JuZa-006796-ivs heeft het Commissariaat beide bezwaarschriften ter advisering doorgestuurd naar de Adviescommissie Bezwaarschriften, onder gelijktijdige mededeling daarvan aan mr. R.P.J. Ribbert. Op 3 december 2004 heeft de Adviescommissie een hoorzitting gehouden waarbij (de gemachtigde van) de NOS, (de gemachtigde van) Tiscali B.V. en het Commissariaat aanwezig waren. 2.
Ontvankelijkheid
Aangezien de bestreden beslissing op 10 augustus 2004 is verzonden en de NOS met een brief van 20 september 2004 per fax een bezwaar daartegen heeft ingediend, is de NOS tijdig in bezwaar gekomen, zodat zij in haar bezwaar kan worden ontvangen.
3. Motivering Alvorens te beslissen op de bezwaren heeft het Commissariaat de Adviescommissie Bezwaarschriften om advies gevraagd. Dit advies is als bijlage bij deze beslissing op bezwaar opgenomen. Bezwaar NOS De NOS is van mening dat ten onrechte € 3.500,- van de bestuurlijke boete wegens overtreding van artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet, is opgelegd. De NOS meent dat geen sprake is van een wervende sponsorvermelding. Met name richt het bezwaar van de NOS zich tegen de overweging van het Commissariaat, dat de toevoeging van een dienst aan de naam van de sponsor niet is toegestaan, ondanks de registratie van die dienst als onderdeel van de handelsnaam in het handelsregister. Volgens de NOS moeten artikel 7 en 11 van de BSPO zo worden gelezen dat in artikel 7 wordt bepaald welke naam mag worden gebruikt voor een sponsorvermelding. Indien de gebruikte naam daaraan voldoet kan niet tevens getoetst worden aan artikel 11 voor wat betreft de vraag of een vermelding wervend is. Advies Adviescommissie Bezwaarschriften De Adviescommissie is van oordeel dat de lezing van de NOS en Tiscali B.V. betreffende de betekenis van de artikelen 7 en 11 van de BSPO de juiste is: artikel 7 geeft aan wat volgens het Commissariaat van de sponsor vermeld mag worden (waaronder diens handelsnaam) en artikel 11 geeft aan welke elementen niet aan de vermelding mogen worden toegevoegd (dus geen wervende, niet-noodzakelijke elementen). Volgens de Adviescommissie blijkt uit de tekst van en de toelichting op artikel 11 niet dat een ingevolge artikel 7 toelaatbaar geachte sponsornaam (handelsnaam) op grond van artikel 11 sub a nog nader moet worden getoetst aan het in dat artikel bepaalde. De Adviescommissie meent daarom dat de NOS en Tiscali B.V. er in redelijkheid op mochten vertrouwen dat de vermelding van ‘Tiscali ADSL’ als programmasponsor toelaatbaar zou zijn. De Adviescommissie acht de stelling van het Commissariaat, dat de vermelding een overtreding van artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet is, in strijd met het motiverings- en vertrouwensbeginsel en zij adviseert het Commisariaat om die stelling in te trekken. JuZa-001597-ibo • blad 3
De Adviescommissie is verder van oordeel dat het Commissariaat terecht heeft geoordeeld dat door de kleurstelling van het billboard dit billboard er uit zag als een reclameboodschap, mede omdat Tiscali B.V. op de internetsite dezelfde kleuren gebruikt bij (onder meer) de promotionele uitingen voor haar ADSL-abonnementen. Overigens meent de Adviescommissie dat hierdoor niet artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet wordt overtreden, maar artikel 52, tweede lid, van de Mediawet. Het advies van de Adviescommissie is om hetzij de sanctiebeschikking in te trekken, hetzij de motivering daarvan aan te passen en te concluderen dat, gezien de kleurstelling van de sponsorvermelding deze was vormgegeven als een reclameboodschap en dat de NOS door het uitzenden van deze sponsorvermelding artikel 52, tweede lid, van de Mediawet heeft overtreden. Standpunt Commissariaat Het Commissariaat neemt het advies van de Adviescommissie ten dele over. Tiscali B.V. heeft betoogd dat het sinds 2 jaar in alle publiekscommunicatie gebruik maakt van de handelsnaam Tiscali ADSL en dat de toevoeging ‘ADSL’ daarbij noodzakelijk is voor de identificatie van de onderneming.Het valt het Commissariaat op dat in de correspondentie de naam Tiscali B.V. wordt gebruikt, zonder toevoeging van het woord ‘ADSL’. Blijkbaar is dan wel voldoende duidelijk met welk bedrijf de geadresseerde te maken heeft. Het Commissariaat kan daarom de stelling van Tiscali B.V. niet volgen dat door het weglaten van het woord ‘ADSL’ het publiek niet weet met welke organisatie het te maken heeft en dat het louter gebruiken van de naam ‘Tiscali’ onvoldoende informerend zou zijn. Van het verminken van de handelsnaam kan wat het Commissariaat betreft geen sprake zijn, nu de naam ‘Tiscali’ ook zelfstandig wordt gebruikt in het zakelijk verkeer en blijkbaar evenzeer herkenbaar is als de naam ‘Tiscali ADSL’. Het woord ‘ADSL’ komt geen zelfstandige betekenis toe, bij weglating waarvan de naam ‘Tiscali’ onbegrijpelijk zou worden of een geheel andere betekenis zou krijgen. Dit geldt zeker voor vermeldingen op billboards waarbij gebruik kan worden gemaakt en ook is gemaakt van het (beeld)merk van de sponsor. Het Commissariaat is bij nader inzien van oordeel dat een op grond van artikel 7 van de BSPO toegestane sponsorvermelding in beginsel niet nogmaals getoetst hoeft te worden aan artikel 11 van de BSPO. Een handelsnaam, zoals die staat ingeschreven in het Register van de Kamer van Koophandel en zoals deze ook in het zakelijke verkeer door de sponsor wordt gebruikt, mag worden gebruikt als sponsorvermelding. Overigens blijft het Commissariaat van oordeel dat, indien een sponsor beschikt over meerdere ingeschreven handelsnamen, díe naam als sponsorvermelding moet worden gebruikt die het minst wervend is, dan wel het minst het karakter heeft van een reclameboodschap en nog altijd recht doet aan de informerende functie van een sponsorvermelding. Indien een handelsnaam echter een sterk wervend karakter heeft is volgens het Commissariaat te betogen dat de naam de vorm heeft van een reclameboodschap en daardoor niet is toegestaan. In dat verband wijst het Commissariaat op de Memories van Toelichting (Kamerstukken II 1993/94, 23 752, nr. 3 en Kamerstukken II, 2001/02, 28476, nr. 3, p.8) waarin eenzelfde redenering wordt gehanteerd met betrekking tot het gebruik van een merk op een billboard. In casu is geen sprake van een handelsnaam die is vormgegeven als een reclameboodschap. Het Commissariaat beschouwt de vermelding van ‘Tiscali ADSL’ op het billboard bij nader inzien als een toegestane sponsorvermelding. Voor dat deel neemt het Commissariaat het advies van de Adviescommissie over, en trekt het zijn besluit in. De Adviescommissie heeft verder geoordeeld dat de kleurstelling van het billboard tot gevolg heeft dat deze is vormgegeven als een reclameboodschap en adviseert voor dat deel een bestuurlijke JuZa-001597-ibo • blad 4
boete op te leggen. Nu het Commissariaat de kleurstelling als een overweging ten overvloede heeft opgenomen, ziet het dienaangaande af van het opleggen van een bestuurlijke boete in de beslissing op bezwaar. Het Commissariaat neemt voor dat deel het advies van de Adviescommissie niet over. Voor zover de Adviescommissie van oordeel is dat niet artikel 52b, tweede lid, maar artikel 52 van de Mediawet is overtreden, merkt het Commissariaat het volgende op. Het eerste lid van artikel 52b van de Mediawet is bedoeld als uitzondering op artikel 52, tweede lid, van de Mediawet gelet op de zinsnede “in afwijking van de eerste volzin van artikel 52, tweede lid”. In het tweede lid van artikel 52b wordt deze formulering niet gebruikt. Het tweede lid van artikel 52b van de Mediawet bevat als lex specialis een zelfstandige norm die overtreden kan worden. Bij overtreding van beide bepalingen zal dus moeten worden aangesloten bij artikel 52b, tweede lid, van de Mediawet. Het Commissariaat neemt voor dat deel het advies dan ook niet over. Opmerking In de bestreden beschikking is het Commissariaat er per abuis van uit gegaan dat het sponsorcontract was afgesloten namens de NOS. Het Commissariaat was er daarom eveneens van uitgegaan dat het contract was voorgelegd aan de Raad van Bestuur van de Publieke Omroep. Voor zover dit evenwel niet gebeurd is verwacht het Commissariaat dat dit contract alsnog zal worden voorgelegd. Het Commissariaat verzoekt de NOS hem zo spoedig mogelijk in kennis te stellen van het oordeel van de Raad van Bestuur over het sponsorcontract. Verder dient de financiële verantwoording van het sponsorcontract zichtbaar te zijn in de jaarrekening over 2004. Beslissing op bezwaar Op grond van het bovenstaande en na afweging van alle betrokken belangen, heeft het Commissariaat het volgende besloten: I
II
de bezwaren van de NOS betreffende de wervende sponsorvermelding worden gegrond verklaard voor wat betreft het gebruik van de handelsnaam ‘Tiscali ADSL’ en de bestuurlijke boete wordt verlaagd met 1 punt, tot € 3.500,-; het Commissariaat handhaaft voor het overige het besluit van 10 augustus 2004, met aanvulling van de motivering op de hiervoor aangegeven wijze.
Hilversum, 1 maart 2005 COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. dr. Jan van Cuilenburg voorzitter
prof. dr. Tineke Bahlmann commissaris
Het Commissariaat wijst erop dat een belanghebbende tegen dit besluit op grond van de Algemene wet bestuursrecht beroep kan instellen bij de Rechtbank van het arrondissement waarbinnen zijn woonplaats zich bevindt. Dit beroepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt.
JuZa-001597-ibo • blad 5
