AANTEKENEN Yorin TV B.V. Postbus 15016 1200 TV HILVERSUM
Datum 17 juli 2002
Onderwerp Yorin Travel / bestuurlijke boete
Uw kenmerk 02.0422
Ons kenmerk JuZa-004127-ibo
Contactpersoon Mevr. Mr. I.M. Borninkhof
Doorkiesnummer (035) 7737 754
Bij schrijven van 12 juni 2002 hebben wij u op de hoogte gebracht van ons voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete wegens overtreding van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit. Bij schrijven van 2 juli 2002 heeft u laten weten zich neer te leggen bij de geconstateerde overtreding. Verder deelde u mede af te zien van het recht om gehoord te worden en zich te conformeren aan de door ons op te leggen boete inzake de begane overtreding. Wij hebben thans besloten u een boete op te leggen wegens overtreding van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit. Daartoe hebben wij het navolgende overwogen. 1.
Feiten
Het programmaonderdeel Yorin Travel is door u uitgezonden op 3 maart 2002. In deze aflevering komt presentatrice Renate van der Zalm in beeld die op het punt staat met het vliegtuig te vertrekken naar Kenia. Zij vertelt dat zij nog snel wat tijdschriften en muggenspul heeft gekocht. De camera richt zich op het karretje dat geduwd wordt door de presentatrice en een gele plastic tas met het See Buy Fly-logo komt in beeld. Terwijl de presentatrice door de vertrekhal loopt is in een ingemonteerd tekstblok, gedurende 7 seconden, de volgende tekst zichtbaar: ‘See Buy Fly prijzen zijn gelijk gebleven (behalve alcohol en tabak), ook sinds tax free shoppen binnen de EU niet meer kan’. Op een billboard aan het begin van het programmaonderdeel staat vermeld en wordt door een voice-over verteld: “Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door Elmar Reizen.nl en See Buy Fly”. 2. Relevante bepalingen Artikel 52h, derde lid van het Mediabesluit: 3. In een gesponsord programma-onderdeel mogen produkten of diensten van personen, bedrijven of instellingen worden vermeld of getoond, indien het publiek niet, door middel van specifieke aanprijzingen of anderszins, wordt aangespoord tot het kopen of huren van die produkten of tot het afnemen van die diensten.
Artikel 52j, eerste lid van het Mediabesluit: 1. Onverminderd het bepaalde in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid, worden in de programma’s van commerciële omroepinstellingen geen namen, beeldmerken, logo's, handelsmerken, produkten, diensten of activiteiten van personen, bedrijven of instellingen vermeld of getoond, indien de desbetreffende commerciële omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald produkt of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van produkten of de afname van diensten te bevorderen. 2. Het vermelden of tonen van een naam, beeldmerk, logo, handelsmerk, produkt, dienst of activiteit van een persoon, bedrijf of instelling in een programma wordt geacht te geschieden met het oogmerk, bedoeld in het eerste lid, indien zulks tegen betaling geschiedt. Artikel 11 van het BSCO: Het publiek wordt geacht door middel van specifieke aanprijzingen of anderszins te zijn aangespoord tot het kopen of huren van de producten of tot het afnemen van de diensten, die in een gesponsord programmaonderdeel worden vermeld of getoond, als bedoeld in artikel 52h, derde lid, van het besluit, indien: a. de producten of diensten anders dan neutraal in beeld worden gebracht of worden vermeld; b. de producten of diensten in een wervende context worden geplaatst. 3. Overweging Uitgangspunt Een hoofdregel van de Nederlandse mediaregelgeving is dat reclameboodschappen in televisieprogramma’s uitsluitend worden uitgezonden in blokken en dat reclameboodschappen als zodanig herkenbaar zijn en duidelijk onderscheiden zijn van de andere programmaonderdelen. Op grond van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit, zijn daarom in programmaonderdelen van commerciële omroepinstellingen alle vermeldingen en vertoningen van namen, beeldmerken, logo’s, handelsmerken, produkten, diensten of activiteiten verboden, voor zover de omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt reclame te maken. Reclame-uiting In het programmaonderdeel Yorin Travel is een plastic tas met daarop de naam en het logo van de sponsor See Buy Fly getoond, alsmede de naam See Buy Fly in het ingemonteerde tekstblok. Deze uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is evengenoemd bedrijf te identificeren. Bovengenoemde uitingen zijn voorts geschikt om een positieve houding van het publiek ten opzichte van dit bedrijf en zijn diensten te bevorderen. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien artikelen en/of (merk)namen op min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin worden getoond of vermeld in een tv-uitzending, doorgaans een deel van het kijkerspubliek tot aankoop wordt bewogen (zie ook uitspraak van de RvSt., d.d. 21 augustus 1997, nr. R01.93.2121, TROS Aktua in Bedrijf). De bedoelde uitingen zijn derhalve reclame-uitingen in de zin van de Mediawet.
JuZa-004127-ibo • blad 2
Oogmerk Uit de eerder omschreven feiten blijkt dat de naam en de diensten van See Buy Fly met opzet zijn getoond in Yorin Travel. Met name het feit dat de positieve vermelding over de diensten van See Buy Fly door middel van een tekstblok is ingemonteerd is hierbij van belang. Het programmaonderdeel is gesponsord door See Buy Fly. Gezien het bovenstaande kan redelijkerwijs worden aangenomen dat u met het tonen of vermelden van de produkten en diensten in het genoemde programmaonderdeel, beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het gebruik maken van de diensten van See Buy Fly, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van See Buy Fly, teneinde de verkoop van diens produkten te bevorderen. Volgens de Nota van Toelichting bij artikel 52j van het Mediabesluit is het oogmerk om reclame te maken bijvoorbeeld niet aanwezig in gevallen die vergelijkbaar zijn met die, bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit (Stb. 1992, 334, blz. 25-26). De genoemde reclame-uitingen in het programmaonderdeel zijn niet aan te merken als nietvermijdbare reclame-uitingen als bedoeld in artikel 27 van het Mediabesluit. Voorts is de wijze waarop de reclame-uitingen zijn getoond niet vergelijkbaar met de gevallen bedoeld in de artikelen 28 tot en met 30a en artikel 32 van het Mediabesluit. De tekst ‘See Buy Fly prijzen zijn gelijk gebleven (behalve alcohol en tabak), ook sinds tax free shoppen binnen de EU niet meer kan’, is naar ons oordeel een specifieke aanprijzing. Deze is niet overeenkomstig het bepaalde in artikel 28, eerste lid, onder d van het Mediabesluit. Aangezien de onderhavige uitingen niet vergelijkbaar zijn met de gevallen bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit, kan niet worden gesteld dat het oogmerk om reclame te maken niet aanwezig is. Uitzonderingen Van het algemene verbod in artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit zijn slechts uitgezonderd de vermeldingen en vertoningen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid van het Mediabesluit. Artikel 52g van het Mediabesluit waarin het telewinkelen is geregeld is in casu niet van toepassing. Artikel 52i van het Mediabesluit waarin sponsoring van evenementen is geregeld is evenmin toepassing. Dit geldt eveneens voor artikel 52h, tweede lid, van het Mediabesluit betreffende de plaats van de sponsorvermelding. In artikel 52h, derde lid, van het Mediabesluit is bepaald dat produkten of diensten in een gesponsord programmaonderdeel mogen worden vermeld of getoond, zolang deze niet specifiek worden aangeprezen of zolang anderszins het publiek aangespoord wordt tot het afnemen van die produkten of diensten. Blijkens artikel 11 van het BSCO is sprake van zo’n specifieke aanprijzing of aansporing indien de produkten of diensten anders dan neutraal in beeld gebracht worden of in een wervende context worden geplaatst. Het blok met de tekst: ‘See Buy Fly prijzen zijn gelijk gebleven (behalve alcohol en tabak), ook sinds tax free shoppen binnen de EU niet meer kan’ is ingemonteerd in het programmaonderdeel. Deze tekst is een uitnodiging om gebruik te maken van de diensten van See Buy Fly en is daarmee een specifieke aanprijzing, als bedoeld in artikel 52h, derde lid van het Mediabesluit en als bedoeld in artikel 11 van het BSCO .
JuZa-004127-ibo • blad 3
Door de specifieke aanprijzing van de diensten van See Buy Fly wordt het publiek aangespoord tot het kopen dan wel afnemen van diensten of produkten. Hierdoor is op deze vertoningen de uitzondering van artikel 52h, derde lid, van het Mediabesluit niet van toepassing. Conclusie Aangezien u, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, met het tonen van het logo See Buy Fly op de plastic tas, gevolgd door de naam in het tekstblok in het programmaonderdeel Yorin Travel, beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het gebruik maken van de diensten van See Buy Fly, en de uitzonderingen bedoeld in de artikelen 52g, 52h, tweede en derde lid, en 52i, eerste lid, van het Mediabesluit in casu niet van toepassing zijn, zijn wij van oordeel dat u artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit heeft overtreden. 4.
Bestuurlijke boete
Op grond van artikel 135, eerste lid, van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 1999 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete een vaste berekeningsgrondslag die met factoren voor de ernst van de overtreding en voor de mate van verwijtbaarheid worden vermenigvuldigd. Bij overtreding van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit in een televisieprogramma geldt voor u als commerciële omroep met een publieksbereik van meer dan 500.000 huishoudens een berekeningsgrondslag van € 4.500,-. Voor de ernst van de overtreding kennen wij 2 punten toe. Daartoe hebben wij overwogen dat door het in beeld brengen van de tas met logo en het speciaal ingemonteerde tekstblok nadrukkelijk de aandacht is gevestigd op de diensten van de sponsor. Voor de mate van verwijtbaarheid kennen wij 1 punt toe, nu wij u reeds bij besluit van 4 september 2001 (Gordon’s lifestyle) een boete hebben opgelegd wegens overtreding van artikel 52j, eerste lid van het Mediabesluit, waarbij eveneens een tekst in het beeld was gemonteerd. Wij leggen u derhalve een bestuurlijke boete op van € 13.500,- wegens overtreding van artikel 52j, eerste lid, van het Mediabesluit. Betaling Wij verzoeken u de aan u opgelegde boete binnen zes weken na ontvangst van dit besluit aan het Commissariaat voor de Media over te maken op bankrekeningnummer 67.57.61.239 van de INGBank te Hilversum ten name van het Commissariaat voor de Media.
JuZa-004127-ibo • blad 4
Hoogachtend, Commissariaat voor de Media
prof. dr. J.J. van Cuilenburg Voorzitter
drs. L. van der Meulen Commissaris
Wij wijzen u er op dat op grond van de Algemene wet bestuursrecht de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt een bezwaarschrift kan indienen bij het Commissariaat voor de Media, Postbus1426, 1200 BK Hilversum.
JuZa-004127-ibo • blad 5
