AANGETEKEND Regionaal Televisie Netwerk Limburg B.V. t.a.v. TV Limburg editie westelijke mijnstreek t.a.v. de directie Milaanstraat 90 6135 LH SITTARD
Datum
Onderwerp
24 november 2004
Sanctievoornemen TV Limburg - diverse programmaonderdelen
Uw kenmerk
Ons kenmerk
Contactpersoon
Doorkiesnummer
JuZa-007390-rw
Mevr. mr. R. Westerhof
(035) 7737 785
Hiermee brengen wij u op de hoogte van ons voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete van € 12.100,- wegens overtreding van de artikelen 71k, tweede lid, tweede volzin en 71m, eerste lid, van de Mediawet. Een aantal van uw sponsorvermeldingen is aan te merken als een reclameboodschap in de zin van de Mediawet doordat onder meer slogans en vestigingsplaatsen zijn toegevoegd, hetgeen niet is toegestaan. Voorts is er sprake van sluikreclame. In uw programma worden diverse bedrijven op een overdreven en overdadige wijze getoond, vermeld en aangeprezen. U heeft daarmee beoogd reclame te maken voor deze bedrijven. Er is onder meer gelet op de wijze van cameravoering waarmee namen, (beeld)merken, producten of diensten in beeld zijn gebracht, oproepen om gebruik te maken van een bepaalde dienst van een bedrijf alsook presentatoren die op louter positieve wijze sturing geven aan gesprekken met medewerkers van verschillende bedrijven. Ook geven wij u een waarschuwing wegens het sponsoren van actualiteitenprogramma wat niet is toegestaan. Procedure Naar aanleiding van een klacht die wij hebben ontvangen van een collega-omroep in uw regio zijn wij een onderzoek gestart naar het televisieprogramma van uw omroep TV Limburg, editie westelijke mijnstreek. Bij brief van 26 augustus 2004, kenmerk JuZa-005641-rw, hebben wij u verzocht ons de integrale opnamen van het gehele programma van TV Limburg, editie westelijke mijnstreek, toe te zenden zoals uitgezonden in de week van 16 augustus tot en met 22 augustus 2004 (= totaal 168 uur). Ook hebben wij de daarop betrekking hebbende programmaschema’s opgevraagd, het uitzendschema zoals dat wordt gebruikt door de eindregie, een overzicht van de hoeveelheid uitgezonden reclame en alle door of namens u gemaakte afspraken die u inzake het genoemde programma heeft gemaakt met derden, inclusief sponsoring. Op 14 september wordt namens de omroep telefonisch meegedeeld dat niet aan het verzoek kan worden voldaan omdat de uitzendweek middels digitale bestanden gereconstrueerd moet worden wat veel tijd vergt. Bij brief van 24 september 2004, kenmerk JuZa-006077-rw, wordt de omroep in de gelegenheid gesteld alsnog aan het informatieverzoek te voldoen met betrekking tot een nieuwe periode, te weten van 17 september tot en met 23 september 2004. Daarbij wordt aangegeven dat het moet gaan om opnamen van de uitzendweek zoals deze daadwerkelijk digitaal of via de ether zijn uitgezonden.
1
Onjuiste sponsorvermelding
1a Feiten De Klok Op 17 september 2004 heeft u het programmaonderdeel De Klok uitgezonden. Op een billboard, bestaande uit een grijze balk - met blauwe bovenkant en oranje onderkant - op een zwarte achtergrond, staat in het blauwe gedeelte de tekst: ‘De klok wordt mede mogelijk gemaakt door’ en in het grijze gedeelte de tekst: ‘Livello woman’s fashion’ alsook de plaatsnamen: ‘Echt, Roermond, Heerlen, Beek en Woensel. In het zwarte gedeelte onder de balk tellen grote, witte cijfers af van tien naar één. Een voiceover zegt: “De klok wordt mogelijk gemaakt door Livello. Wekelijks nieuwe creaties.” U heeft een sponsorovereenkomst overlegd waarin is opgenomen dat het bedrijf Livello te Echt om de andere dag het programmaonderdeel De Klok sponsort in de maanden september en oktober 2004. Het Weer Op 17 en 21 september 2004 heeft u het programmaonderdeel Het Weer uitgezonden. Een billboard aan het einde van het programmaonderdeel toont de tekst: ‘Het weer werd mede mogelijk gemaakt door: www.reisinfo.net, vakantie boeken via internet, veel goedkoper!’ Op de achtergrond is een zwart koffertje zichtbaar met daarop een animatie van een gele bloem met een lachende mond en twee ogen. Ditzelfde koffertje staat afgebeeld op bovengenoemde internetpagina. Jo Roosenboom in de regio Op 21 september 2004 heeft u het programmaonderdeel Jo Rosenboom in de regio uitgezonden. Aan het einde van het programmaonderdeel is de volgende sponsorvermelding vermeld en getoond: ‘Dit programma werd mogelijk gemaakt door Inverdo Verpakkingen BV, Enighausen.’ 1b Relevante regelgeving Zie bijlage 2. 1c Voorlopig standpunt Ingevolge artikel 1, aanhef en onderdeel ll van de Mediawet wordt onder sponsoren van een programmaonderdeel verstaan het verstrekken van financiële of andere bijdragen door een overheidsbedrijf of particuliere onderneming, ten behoeve van de totstandkoming of aankoop van een programmaonderdeel, teneinde de uitzending daarvan als programmaonderdeel te bevorderen of mogelijk te maken. Ingevolge artikel 71k, tweede lid, van de Mediawet worden aan het begin of aan het einde van een gesponsord programmaonderdeel, ter informatie van het publiek, alle sponsors vermeld. De vermelding gebeurt door middel van naam of (beeld)merk en is zodanig vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap, zoals bedoeld in artikel 1, onderdeel kk van de Mediawet. Ingevolge artikel 10 van de BSCO, onderdelen c, d en g, voldoet een vermelding als bedoeld in bovengenoemd artikel in ieder geval aan de wettelijke definitie van reclameboodschap, indien aan een naam of (beeld)merk kwalificaties worden gegeven of een slagzin wordt vermeld of getoond of een vestigingsplaats van de sponsor wordt vermeld of getoond, tenzij deze noodzakelijk is voor de verdere identificatie van de sponsor. Nu aan de naam Livello de kwalificatie: ‘women’s fashion’ wordt toegevoegd; nu aan de namen Livello en www.reisinfo.net respectievelijk de slogans ‘Wekelijks nieuwe creaties’ en ‘vakantie boeken via internet, veel goedkoper!’ worden toegevoegd; nu aan de namen Livello en Inverdo Verpakkingen BV de vestigingsplaatsen worden toegevoegd – hetgeen uitsluitend is toegestaan indien het betrokken bedrijf zich niet door zijn naam of (beeld)merk onderscheid van andere bedrijven die de dezelfde naam of (beeld)merk voeren, hetgeen in casu niet het geval is – voldoen bovengenoemde vermeldingen aan de wettelijke definitie van reclameboodschap.
JuZa-007390-rw • blad 2
De sponsorvermeldingen zijn daarom op deze wijze niet toegestaan en in strijd met artikel 71k, tweede lid, tweede volzin van de Mediawet. 2
Sluikreclame
2a Feiten Fer Forel Op 18 september 2004 heeft u het programmaonderdeel Fer Forel uitgezonden. De presentator gaat op visite bij een honderdjarige bewoonster in een verpleegtehuis te Stein om een knapzak met inhoud te overhandigen. Voor de feiten wordt verwezen naar bijlage 1. Limburgs Eigen Hout Op 17 september 2004 heeft u het programmaonderdeel Limburgs Eigen Hout uitgezonden. De presentator bezoekt galerie ‘De Bakkerij’ en praat met de galeriehouder en een kunstenaar. Voor de feiten wordt verwezen naar bijlage 1. Aon de gang Op 21 september 2004 heeft u het programmaonderdeel Aon de Gang uitgezonden. De presentator neemt een kijkje in Fitnesscentrum Topfit. Voor de feiten wordt verwezen naar bijlage 1. Jo Rosenboom in de regio Op 21 september 2004 heeft u het programmaonderdeel Jo Rosenboom in de regio uitgezonden. De presentator bezoekt winkelcentrum ‘Op de kamp’ in Landgraaf en spreekt met de voorzitter van de winkeliersvereniging, de wethouder en twee winkeleigenaren. Voor de feiten wordt verwezen naar bijlage 1. TV Limburg Nieuws Op 17 september 2004 heeft u het programmaonderdeel TV Limburg Nieuws uitgezonden. Op de aftitelrol verschijnt de tekst: ‘Kleding: Wilco de Luxe Sittard.’ 2b Relevante regelgeving Zie bijlage 2. 2c Voorlopig standpunt Uitgangspunt Een hoofdregel van de Nederlandse mediaregelgeving is dat reclameboodschappen in televisieprogramma’s uitsluitend worden uitgezonden in blokken en dat reclameboodschappen als zodanig herkenbaar zijn en duidelijk onderscheiden zijn van de andere programmaonderdelen. Op grond van artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet, zijn daarom in programmaonderdelen van commerciële omroepinstellingen alle vermeldingen en vertoningen van namen en (beeld)merken, producten, diensten of activiteiten verboden, voor zover de omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt reclame te maken. Reclame-uiting In het programmaondeel Fer Forel – zoals onder de feiten in bijlage 1 weergegeven – zijn naam, beeldmerk en product van Tebben Koeltechniek getoond en vermeld; naam, beeldmerk en product van Stomerij van Schijndel getoond en vermeld; naam, beeldmerk en product van Plan Keukens getoond en vermeld; naam, beeldmerk en product van Mister Aqua getoond en vermeld; naam en product van Kermis Weert getoond en vermeld; naam, beeldmerk en product van Bruynzeel Keukens getoond en vermeld en naam en product van De Patronaatsknoppele getoond en vermeld. Voorts zijn in de programmaonderdelen Limburgs Eigen Hout, Aon de gang, Jo Rosenboom in de regio en TV Limburg Nieuws – zoals onder de feiten in bijlage 1 weergegeven – naam van galerie De Bakkerij getoond en vermeld; naam, product, dienst en activiteit van Fitnesscentrum Topfit getoond en vermeld; naam en activiteit van winkelcentrum ‘Op de Kamp’ getoond en vermeld; naam van Ton Haga getoond; naam van C1000 vermeld; naam van Edah getoond en vermeld; JuZa-007390-rw • blad 3
naam van Music Shop getoond, naam van Prifo getoond, naam van Natuurlijk & Vitaal getoond, naam van Mosmuller Optiek getoond en naam van Wilco de Luxe Sittard vermeld. Deze uitingen zijn voor het gemiddelde publiek duidelijk waarneembaar, op grond waarvan het in staat is bovengenoemde bedrijven en instellingen te identificeren. De bovengenoemde uitingen zijn voorts geschikt om een positieve houding van het publiek ten opzichte van deze bedrijven en instellingen te bevorderen. Het mag als een feit van algemene bekendheid worden verondersteld dat indien producten of merk(namen) op min of meer opvallende wijze en niet in negatieve zin worden getoond in een tv-uitzending, doorgaans een deel van het kijkerspubliek tot aankoop wordt bewogen. De bedoelde uitingen zijn derhalve reclame-uitingen in de zin van de Mediawet. In het programma van een commerciële omroepinstelling is het toegestaan om reclame-uitingen te tonen en te vermelden mits de omroep daarmee niet beoogd reclame te maken want dan is sprake van sluikreclame. Oogmerk met betrekking tot sponsors Uit de eerder omschreven feiten blijkt dat in het programmaonderdeel Fer Forel de namen, (beeld)merken en producten van de bedrijven die een bijdrage aan de knapzak hebben geleverd, met opzet zijn getoond en vermeld in het programmaonderdeel. Middels een ingemonteerde animatie worden alle aangeboden producten en diensten alsook namen en (beeld)merken, plaatsnamen, en slogans getoond en vermeld. Bovengenoemde bedrijven zijn sponsors van het programmaonderdeel nu de diverse producten en diensten uit de knapzak om niet aan u zijn geleverd. Ingevolge artikel 7, tweede lid, van de BSCO wordt vermelding van de sponsor op een andere plaats dan aan het begin of het einde van een programmaonderdeel geacht te geschieden met het oogmerk reclame te maken, zoals bedoeld in artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet. Oogmerk met betrekking tot niet-sponsors Uit de eerder omschreven feiten blijkt dat in de programmaonderdelen Limburgs Eigen Hout, Aon de gang en Jo Rosenboom in de regio de namen, producten, diensten en activiteiten van Fitnesscentrum Topfit en winkelcentrum ‘Op de kamp’ – en de daarin gevestigde winkels – met opzet zijn getoond en vermeld in het programmaonderdeel. De bedrijven worden door de cameravoering wervend in beeld gebracht door middel van close shots, medium beeldvullende shots en pan-bewegingen. Er worden oproepen gedaan gebruik te maken van diensten van de bedrijven. Aon de gang en Jo Rosenboom in de regio bestaan uit het belichten en aanprijzen van Fitnesscentrum Topfit en (de winkels van) winkelcentrum Op de Kamp. De redactionele ruimte wordt voornamelijk ingevuld met louter positieve informatie over de producten, diensten en activiteiten van de verschillende bedrijven, welke informatie (mede) wordt verstrekt door bij deze bedrijven werkzame medewerkers dan wel leden van de winkeliersvereniging. De wijze waarop de presentator sturing geeft aan het gesprek door louter positief gekleurde vragen aan bovengenoemde personen te stellen resulteert in een wervend effect voor de bedrijven. Oogmerk met betrekking tot aftiteling Met betrekking tot de vermelding op de aftiteling van de tekst: ‘Kleding: Wilco de Luxe Sittard’ zij het volgende opgemerkt. Wij gaan er vooralsnog van uit dat de kleding ter beschikking is gesteld of in bruikleen is gegeven door Wilco de Luxe Sittard. Volgens artikel 4, eerste lid, van de BSCO wordt onder sponsoren van een programmaonderdeel niet verstaan het verstrekken van een bijdrage die in het programmaonderdeel niet of niet identificeerbaar wordt getoond of vermeld en door een derde in bruikleen is gegeven, of in verhouding tot de totale kosten van de totstandkoming of aankoop van het programmaonderdeel van ondergeschikte betekenis is. In artikel 4, tweede lid, van de BSCO is bepaald dat het vermelden of tonen, aan het begin of aan het einde van een programmaonderdeel van een naam van degene die een bijdrage als bedoeld JuZa-007390-rw • blad 4
in het eerste lid heeft verstrekt wordt geacht te geschieden met het oogmerk bedoeld in artikel 71k, eerste lid, van de Mediawet, tenzij de vermelding gebeurd op de aftitelrol én de vermelding uit niet meer bestaat dan de woorden met dank aan gevolgd door de naam van degene die de bijdrage heeft verstrekt. De vermelding op de aftitelrol ‘Kleding: Wilco de Luxe Sittard’ voldoet niet aan deze voorwaarde, op grond waarvan de vermelding wordt geacht te zijn geschied met het oogmerk, bedoeld in artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet. Gezien hetgeen onder de kopjes ‘oogmerk’ is opgenomen, kan redelijkerwijs worden aangenomen dat u met het tonen of vermelden van de diverse bedrijven in het programmaonderdeel beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het gebruik maken van hun diensten, gunstig te stemmen ten aanzien van dan wel afname te bevorderen van hun producten en diensten. Volgens de Nota van Toelichting bij artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet is het oogmerk om reclame te maken bijvoorbeeld niet aanwezig in gevallen die vergelijkbaar zijn met die, bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit (Stb. 1992, 334, blz. 25-26). De genoemde reclame-uitingen in het programmaonderdeel zijn niet aan te merken als nietvermijdbare reclame-uitingen als bedoeld in artikel 27 van het Mediabesluit. Voorts is de wijze waarop de reclame-uitingen zijn vermeld niet vergelijkbaar met de gevallen bedoeld in de artikelen 28 tot en met 30a en artikel 32 van het Mediabesluit. Door de wijze van cameravoering waarmee namen, (beeld)merken, producten of diensten worden getoond en vermeld, vinden deze vertoningen niet plaats overeenkomstig artikel 28, eerste lid, onderdeel c van het Mediabesluit (zie bijlage 1). De positieve bewoordingen waarin de presentator en medewerkers van de bovengenoemde bedrijven zich uitlaten over de verschillende producten en diensten, zijn naar ons oordeel vergelijkbaar met de specifieke aanprijzing zoals bedoeld in artikel 28, eerste lid, onderdeel d van het Mediabesluit (zie bijlage 1). Aangezien het onderhavige geval niet vergelijkbaar is met de gevallen bedoeld in de artikelen 27 tot en met 30a en 32 van het Mediabesluit, kan niet worden gesteld dat het oogmerk om reclame te maken niet aanwezig is. Uitzonderingen Van het algemene verbod in artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet, zijn slechts uitgezonderd de vermeldingen en vertoningen bedoeld in de artikelen 71j, 71k, tweede en derde lid, en 71l, eerste lid, van de Mediawet. De artikelen 71j en 71l, eerste lid, van de Mediawet, zijn in casu niet van toepassing. In artikel 71k, tweede lid, van de Mediawet wordt de sponsorvermelding aan het begin of eind van een gesponsord programmaonderdeel geregeld. Het tonen en vermelden van namen van bedrijven en instellingen tijdens het programmaonderdeel kan niet worden aangemerkt als een sponsorvermelding in de zin van artikel 71k, tweede lid, van de Mediawet en is derhalve op basis daarvan niet toegestaan. Artikel 71k, derde lid, van de Mediawet bepaalt onder welke voorwaarden producten of diensten in een gesponsord programmaonderdeel mogen worden vermeld of getoond. Volgens de nota van toelichting bij artikel 71k van de Mediawet mogen deze goederen slechts neutraal in beeld worden gebracht en niet in een wervende context worden geplaatst (Stb. 1992, 334, blz. 25). De producten en diensten van de sponsors en niet-sponsors worden op overdreven en overdadige wijze getoond, vermeld en aangeprezen. Zij worden voorts wervend in beeld gebracht door de wijze van cameravoering.
JuZa-007390-rw • blad 5
De vertoningen en vermeldingen van de producten en diensten van de desbetreffende bedrijven en instellingen zijn op grond van artikel 71k, derde lid, van de Mediawet derhalve niet toegestaan. Conclusie Aangezien u, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, met het tonen of vermelden van namen, (beeld)merken, producten en diensten van de bovengenoemde bedrijven tijdens de verschillende programmaonderdelen beoogd of mede beoogd heeft het publiek te bewegen tot het gebruik maken van hun diensten, gunstig te stemmen ten aanzien van dan wel afname te bevorderen van hun producten en diensten, en de uitzonderingen bedoeld in de artikelen 71j, 71k, tweede en derde lid, en 71l, eerste lid, van de Mediawet in casu niet van toepassing zijn, zijn wij van oordeel dat u artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet heeft overtreden. 3
Sanctievoornemen
Op grond van artikel 135, eerste lid, van de Mediawet kunnen wij u een bestuurlijke boete opleggen bij overtreding van het bepaalde bij of krachtens de Mediawet. Ingevolge de Beleidslijn Sanctiemaatregelen 1999 hanteren wij voor de bepaling van de hoogte van de boete een vaste berekeningsgrondslag die met factoren voor de ernst van de overtreding en voor de mate van verwijtbaarheid worden vermenigvuldigd. Bij overtreding van het bepaalde in de artikelen 71k, tweede lid, tweede volzin en 71m, eerste lid, van de Mediawet in een televisieprogramma geldt voor u als commerciële omroep met een publieksbereik van 25.000 tot 500.000 huishoudens een berekeningsgrondslag van € 1.100,-. Onjuiste sponsorvermelding Voor de ernst van de overtreding zijn wij voornemens 2 punten toe te kennen nu wij met betrekking tot vier programmaonderdelen hebben geconstateerd dat de sponsorvermelding niet op de wijze bedoeld in artikel 71k, tweede lid, tweede volzin van de Mediawet geschiedt. Voor de mate van verwijtbaarheid kennen wij geen punten toe, hiertoe zijn ons geen bijzondere feiten of omstandigheden gebleken. Wij zijn derhalve voornemens u een boete op te leggen van € 2.200,- wegens overtreding van artikel 71k, tweede lid, tweede volzin, van de Mediawet. Sluikreclame Voor de ernst van de overtreding zijn wij voornemens 6 punten toe te kennen. Hierbij nemen wij in overweging dat het programmaonderdelen betreft waarin achttien bedrijven op overdreven en overdadige wijze worden getoond, vermeld en aangeprezen. Voor de mate van verwijtbaarheid kennen wij 3 punten toe. Hierbij nemen wij in overweging dat u met de programmaonderdelen Aon de Gang en Jo Rosenboom in de regio bedrijven uit de regio de gelegenheid heeft geboden exposure te verkrijgen voor de door hun geleverde producten en diensten. Derhalve dient het programmaonderdeel voor deze bedrijven als marketing instrument. Ook nemen wij in aanmerking de louter positieve wijze waarop de presentator sturing geeft aan het gesprek met medewerkers van deze bedrijven. Tot slot betrekken wij in ons oordeel dat u kennelijk onvoldoende voorzorgsmaatregelen heeft getroffen om de betreffende overtredingen in het programma te voorkomen, terwijl u wist, althans behoorde te weten, dat in het programma uitgebreid de aandacht zou worden gevestigd op producten en diensten van de sponsors. Wij zijn derhalve voornemens u wegens overtreding van artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet een bestuurlijke boete op te leggen van € 9.900,-. Wij wijzen u erop dat wij de geconstateerde overtredingen ook afzonderlijk hadden kunnen beboeten.
JuZa-007390-rw • blad 6
Totaal In totaal zijn wij voornemens u een bestuurlijke boete op te leggen van € 12.100,- wegens overtreding van de artikelen 71k, tweede lid, tweede volzin en 71m, eerste lid, van de Mediawet. 4
Opmerking
Op 17 en 21 september 2004 heeft u het programmaonderdeel Jo Rosenboom in de regio uitgezonden. In dit programmaonderdeel worden Limburgers gevraagd om een reactie op actuele zaken. Blijkens de sponsorvermelding wordt de uitzending van 21 september 2004 gesponsord. Volgens artikel 71k, vijfde lid, van de Mediawet mag een programmaonderdeel bestaande uit nieuws, actualiteiten of politieke informatie niet worden gesponsord. Bij de beoordeling of een programmaonderdeel bestaat uit – voor zover hier relevant – actualiteiten, en dus niet mag worden gesponsord, is de inhoud ervan doorslaggevend. De uitzending van 17 september 2004 merken wij aan als een actualiteitenprogramma. Het programmaonderdeel geeft achtergronden bij het nieuws en heeft actualiteitswaarde: het programmaonderdeel zou niet over een paar maanden kunnen worden uitgezonden. Op grond van bovengenoemde criteria merken wij de uitzending van 21 september 2004 daarentegen niet aan als een actualiteitenprogramma. Wij verzoeken u nadrukkelijk in de toekomst met bovenstaande rekening te houden. 5
Hoorzitting
Voordat wij een besluit nemen stellen wij u in de gelegenheid uw zienswijze naar voren te brengen. Voorts zullen wij Omroeporganisatie L1 de gelegenheid bieden om als derdebelanghebbende te worden gehoord. Wij nodigen u daarom uit voor een hoorzitting op donderdag 9 december 2004 om 10:30 uur bij het Commissariaat voor de Media, aan de Hoge Naarderweg 78 te Hilversum. U kunt u tijdens de hoorzitting door derden laten bijstaan of vertegenwoordigen. Het horen zal geschieden door mevrouw mr. I. Brakman, Commissaris Programma Toezicht. Tevens zal van het Commissariaat voor de Media aanwezig zijn mevrouw mr. R. Westerhof, jurist. Eventuele schriftelijke opmerkingen kunnen tot uiterlijk een week voor de hoorzitting bij het Commissariaat voor de Media worden ingediend.
Hoogachtend, COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. dr. Jan van Cuilenburg voorzitter
Bijlage: 2
JuZa-007390-rw • blad 7
mr. Inge Brakman commissaris
Bijlage 1 – Feiten sluikreclame N.B. Dialect is vertaald naar Nederlands. Fer Forel – aflevering 18 september Middels een animatie wordt de knapzak met inhoud als volgt getoond en vermeld. Een afbeelding van een koeltas wordt getoond met ernaast het logo van Tebben koeltechniek BV. Voice-over: “En wat zit er in september in de gulle knapzak? Deze handige koeltas, aangeboden door Tebben koeltechniek, dè Limburgse specialist op het gebied van koeltechniek, transportkoeling en airco, ook voor uw auto.” Vervolgens wordt een waardebon getoond met daarop de namen Kerkrade, Heerlen en Roermond. Boven de waardebon staat het logo van Stomerij van Schijndel. Voiceover: “Verder een cadeaubon ter waarde van 25 euro, aangeboden door Stomerij van Schijndel, uw speciaalstomerij voor uw liefste kleding.” Vervolgens wordt een afbeelding van een klok getoond. Achter de klok is een groot blauw vlak zichtbaar met daarin het logo van Plan Keukens. In het logo wordt tevens “30 jaar” en “met een frans tintje” vermeld. Onder het blauwe vlak staat de plaatsnaam Gulpen. Voiceover: “Deze prachtige design-keukenklok, wordt u aangeboden door Plan Keukens, al bijna dertig jaar toonaangevend in Limburg met een Frans tintje.” Vervolgens wordt een watercooler getoond met daarnaast het logo van Mister Aqua. Voiceover: “En wat dacht u van één maand fris water uit deze watercooler? Aangeboden door Mister Aqua, uw bronwaterleverancier voor heel Limburg.” Vervolgens wordt een afbeelding van een stapel vrijkaartjes getoond. Op de kaartjes staat Kermis Weert vermeld en de data waarop deze in 2004 zal worden gehouden (24 t/m 29 sept. 2004). Voiceover: “Verder tien kaartjes voor de wildwaterbaan en de achtbaan op Kermis Weert die gehouden wordt van 24 tot en met 29 september.” Vervolgens wordt een afbeelding van een pannenrek getoond met rechts daarvan het logo van Bruynzeel Keukens met daaronder de plaatsnaam Venlo. Voiceover: “Koken wordt een stuk makkelijker met dit handige pannenrek, aangeboden door Bruynzeel Keukens. Altijd een functionele keuken naar uw eigen smaak.” Tot slot wordt een afbeelding van de CD ‘Loat d’n tap mer laupe’ van De Patronaatsknoppele getoond. Voiceover: “En tot slot verzorgen de Patronaatsknoppele de muzikale invulling van deze knapzak met hun CD ‘Loat d’n tap mer laupe’.” Limburgs Eigen Hout – aflevering 17 september De kunstenaar zegt: “Ik nodig dus ook alle Maastrichtenaren en masse uit om naar deze fantastische galerie en ik denk ook naar het werk van mij te komen kijken.” De plaatselijke pastoor zegt: “Komend weekend dan moet u even komen kijken naar de schilderijen in galerie De Bakkerij in Bergen.” Over de oproep van de pastoor verschijnt de volgende tekst: ‘Jubileumexpositie Henk Vissers Galerie de Bakkerij Bergen 17 t/m 20 september.’ Deze tekst blijft staan als er van een close shot van het naambordje van De Bakkerij wordt uitgezoomd naar een totaalshot van de galerie. Het programmaonderdeel wordt afgesloten door de presentator met het noemen van de openingstijden. Aon de Gang – aflevering 21 september Het programmaonderdeel begint met een shot van de gevel van fitnesscentrum Topfit. Onderin beeld staat de tekst: ‘Frans Theunisz presenteert … Fitnesscentrum Topfit.’ Verder in het programmaonderdeel wordt een close-shot van een poster getoond met daarop de tekst: ‘Topfit 18 en 19 september Open Dag 10.00 tot 16.00 uur. Reserveer alvast in je agenda!!! Met live televisieopnames!!!” Verschillende apparaten en lesvormen worden aan de presentator getoond, JuZa-007390-rw • blad 8
uitgelegd en door hem uitgeprobeerd. Het concept spinning wordt uitgelegd door een instructeur die kleding draagt waarop de naam Topfit gedurende enkele seconden te lezen is. Presentator: “Vandaag ben ik te gast op de open dag van één van de beste fitnesscentrums die we in Limburg hebben, bij Topfit, de naam zegt het al, en ik ga eens proberen – want hier hebben ze de beste instructeurs. (…) “Ik kom eens kijken wat ik hier allemaal kan doen.” Instructeur: “Een hele hoop. Een hele hoop. We hebben een hele hoop op het gebied van fitness, dus dat wil ik je graag even laten zien.” De presentator krijgt eerst een energiedrankje te drinken en zegt (genietend): “Nou, ik kom hier iedere dag!” (…) Instructrice: “We hebben een hele mooie variant, de seniorengroep. Vanaf 50+ gaan die aan de slag, ook hier in de zaal. Op hun gemak, (…) worden extra gestimuleerd, extra in de gaten gehouden en daarnaast komt ook nog een beetje het sociale aspect aan de orde.” Presentator: “De les gaat nu beginnen. Ik zou zeggen: we gaan even kijken en dan laat ik me absoluut inschrijven.” (…) Instructeur: “Iedereen die lekker wil bewegen en dagelijks wil bezig zijn: van harte welkom bij Topfit. Topfit zet je wel in beweging.” Presentator: “En Topfit, voor degenen die niet weten wat Topfit is: dat was vroeger het sportfondsenbad in Maastricht, onder de brug. Dus voor mensen die van buiten komen: kom hier maar naar toe, het is betaalbaar en gezellig en je hebt een fantastische begeleiding. Rien, veel succes en bedankt, joh.” Jo Rosenboom in de regio – aflevering 21 september Diverse namen van winkels worden gedurende het programmaonderdeel als volgt in beeld gebracht. De naam Ton Haga op de gevel van de winkel wordt van een close shot van de naam naar een totaalshot van de winkel getoond. De gevel met daarop de naam Edah wordt beeldvullend getoond. De naam Op de Kamp Winkelcentrum wordt gedurende 8 seconden medium beeldvullend getoond waarna wordt uitgezoomd naar een totaalshot van het winkelcentrum en het plein ervoor. Voorts worden onder het interview beelden getoond van het winkelcentrum en het winkelende publiek. De namen Music Shop, Prifo en Natuurlijk & Vitaal worden getoond middels een close shot en, vervolgens, een uitzoom naar een totaalshot van de winkels gedurende respectievelijk 6, 4 en 5 seconden. Het naambord Mosmuller Optiek wordt gedurende 3 seconden close-up getoond waarna vervolgens een pan-beweging langs de gevel van de winkel gaat naar de tekst: ‘oogmeting kontaktlenzen.’ Presentator: “Ik praat hier met Ton Haga. Meneer Haga, u bent de voorzitter van de winkeliersvereniging van dit schitterende winkelcentrum ‘Op de Kamp’. Haga: “Ja, dat klopt.” Presentator: “Wanneer is dit winkelcentrum eigenlijk neergezet?” Haga: “In 1988.“ Presentator: “Dat is alweer 16 jaar geleden.” Haga: “Dat klopt precies.” Presentator: “En wat maakt dit winkelcentrum nou zo interessant voor de mensen?” Haga: “Nou, dat we dus een ongelooflijk ruim aanbod hebben van verscheidenheid. Dus we hebben twee geweldige goede supermarkten: C1000, Edah.” En: “We hebben een buitengewoon goede versgroep. Dat kunt u daar zien: een groentespeciaalzaak, een slager erbij, een bakker erbij. We hebben kortom een heel groot aantal assortimenten in de mode. Ik dacht dat we iets van negen modezaken in het winkelcentrum hebben. Diverse schoenenzaken. We hebben aanvullende accesoires-zaken. Dus we hebben eigenlijk toch voor elk wat wils hier in het winkelcentrum.“ Presentator: “Binnenkort hebben ze hier een heel groot feest in winkelcentrum ‘Op de Kamp’. Meneer Haga, vertel ons daar eens iets over.” Haga: “Nou, dat is dus ‘Nouvelle Nouveaux”. Dat wordt dit jaar voor de vijftiende keer georganiseerd. Vindt altijd plaats in de maand september. Zo’n beetje de laatste zondag van september, de 26ste dit jaar. “ Presentator “Dan hebt u ook koopzondag?” Haga: “Dan hebben we ook koopzondag en dat is een heel groots gebeuren. Daar richten alle winkeliers eigenlijk hun nieuwe presentatie op, wat de nieuwe mode aangaat. We hebben dan een hele grote modeshow, 18 mannequins, die alle modezaken presenteren die we hier hebben.” Presentator: “En waar doen jullie dat? Op het Grote Plein bij het gemeentehuis?” Haga: “Op het Grote Plein bij het gemeentehuis, he. En daar zijn, daar staan gates dat de mensen dus, waar ze overheen kunnen lopen.” Presentator: “Degene die ons alles kan vertellen over dit prachtige winkelcentrum ‘Op de Kamp’ in Landgraaf, is wethouder Wiel Heinrichs, want hij was hier zestien jaar geleden ook wethouder van economische zaken, is dat nu nog. Wethouder, hoe ging dat indertijd?” Presentator: “Meneer Rijks, u heeft hier een bijzondere zaak in het winkelcentrum. Wat verkoopt u?” Rijks: “Natuurproducten, homeopathie (…) en verder wat de mensen allemaal nodig hebben om gezond te blijven.” (…) Presentator: “Zeg, en wat is zo bijzonder hier aan dit winkelcentrum?’ Rijks: JuZa-007390-rw • blad 9
“Goedlopend winkelcentrum, goed georganiseerd, leuke mensen die hier komen. Dat is heel belangrijk.” Presentator: “Zo’n 2,5 jaar geleden heeft meneer Cloos dit bedrijf overgenomen. Meneer Cloos, hoe is u dit winkelcentrum bevallen?” Cloos: “Prima, het is een heel modern winkelcentrum in het hart van Landgraaf. Het aanbod is heel groot. Wat wil je nog meer hier?” De presentator zit op een terrasje in het winkelcentrum en zegt: “En tot zover ons bezoek aan dit schitterende winkelcentrum ‘Op de Kamp’ in Landgraaf. En als je hier rond gewinkeld hebt, dan is het best goed even vertoeven op een van de gezellige terrasjes die ze hier hebben. Dat was Jo Rosenboom, graag weer tot de volgende keer.” In slow motion neemt hij een slok van zijn koffie en likt er goedkeurend zijn lippen bij af.
JuZa-007390-rw • blad 10
Bijlage 2 – Relevante regelgeving Onjuiste sponsorvermelding Artikel 1, aanhef en onderdeel II van de Mediawet ll. sponsoren van een programma-onderdeel: het verstrekken van financiële of andere bijdragen door een overheidsbedrijf of particuliere onderneming die zich gewoonlijk niet bezighoudt met omroepactiviteiten of met de vervaardiging van audiovisuele producties, ten behoeve van de totstandkoming of aankoop van een programma-onderdeel, teneinde de uitzending daarvan als programma-onderdeel te bevorderen of mogelijk te maken; Artikel 71k, tweede lid, van de Mediawet 2. Aan het begin of aan het einde van een gesponsord programmaonderdeel worden, ter informatie van het publiek, alle sponsors vermeld. De vermelding gebeurt door middel van naam of (beeld)merk en is zodanig vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap, bedoeld in artikel 1, onderdeel kk. Artikel 10, onderdeel c,d en g, van de Beleidsregel Sponsoring Commerciële Omroep (BSCO) Een vermelding, als bedoeld in de artikelen 52h, tweede lid, en 52i, eerste lid, van het besluit (oud), voldoet in ieder geval aan de wettelijke definitie van reclameboodschap, indien: c. aan een naam, handelsmerk, logo of beeldmerk kwalificaties worden gegeven; d. een slagzin, geheel of gedeeltelijk, wordt vermeld of getoond; g. de hoofdactiviteit of vestigingsplaats van de sponsor wordt vermeld of getoond, tenzij deze vermelding of vertoning noodzakelijk is voor de verdere identificatie van de sponsor; Sluikreclame Artikel 1, aanhef en onderdeel kk van de Mediawet kk. reclameboodschap: boodschap, niet zijnde een telewinkelboodschap, waarmee onmiskenbaar wordt beoogd het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen; Artikel 71m, eerste lid, van de Mediawet 1. Onverminderd het bepaalde in de artikelen 71j, 71k, tweede en derde lid, en 71l, eerste lid, worden in de programma’s van commerciële omroepinstellingen geen namen, (beeld)merken, producten, diensten of activiteiten van personen, bedrijven of instellingen vermeld of getoond, indien de desbetreffende commerciële omroepinstelling, naar redelijkerwijs kan worden aangenomen, daarmee beoogt of mede beoogt het publiek te bewegen tot het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienstverlening, dan wel gunstig te stemmen ten aanzien van een bepaald bedrijf, een bedrijfstak of een bepaalde instelling teneinde de verkoop van producten of de afname van diensten te bevorderen. Artikel 71k, tweede en derde lid, van de Mediawet 2. Aan het begin of aan het einde van een gesponsord programmaonderdeel worden, ter informatie van het publiek, alle sponsors vermeld. De vermelding gebeurt door middel van naam of (beeld)merk en is zodanig vormgegeven dat zij niet voldoet aan de definitie van reclameboodschap, bedoeld in artikel 1, onderdeel kk. 3. In een gesponsord programmaonderdeel mogen producten of diensten van een sponsor worden vermeld of getoond, indien het publiek niet door middel van specifieke aanprijzingen of anderszins wordt aangespoord tot het kopen of huren van die producten of tot het afnemen van die diensten. Artikel 27 van het Mediabesluit Niet vermijdbaar zijn reclame-uitingen die behoren tot het normale straatbeeld en die zonder opzet en zonder nadruk gedurende enkele seconden in een programma-onderdeel voorkomen. Artikel 28 van het Mediabesluit JuZa-007390-rw • blad 11
1.
In programma-onderdelen van informatieve en educatieve aard zijn vermijdbare reclameuitingen in de vorm van het tonen of vermelden van een product of dienst toegestaan, mits: a. de vertoning of vermelding past binnen de context van het programma; b. de vertoning of vermelding geen afbreuk doet aan de programma-formule of de integriteit van het programma; c. de vertoning of vermelding niet op een overdreven of overdadige wijze plaatsvindt; en d. er geen sprake is van specifieke aanprijzingen van deze producten of diensten. 2. Het eerste lid is van overeenkomstige toepassing op andere programma-onderdelen, met uitzondering van programma-onderdelen die in het bijzonder bestemd zijn voor minderjarigen beneden de leeftijd van twaalf jaar.
Artikel 4, eerste en tweede lid, van de Beleidsregel Sponsoring Commerciële Omroep (BSCO) 1. Onder «sponsoren van een programmaonderdeel», bedoeld in artikel 1, onderdeel ll, van de wet, wordt niet verstaan het verstrekken van een bijdrage die in het programmaonderdeel niet of niet identificeerbaar wordt getoond of vermeld en, a. door een derde in bruikleen is gegeven of, b. in verhouding tot de totale kosten van de totstandkoming of aankoop van het programmaonderdeel van ondergeschikte betekenis is. 2. Het vermelden of tonen, aan het begin of aan het einde van een programmaonderdeel, van een naam, handelsmerk, logo of beeldmerk van degene die een bijdrage, als bedoeld in het eerste lid, heeft verstrekt, wordt geacht te geschieden met het oogmerk bedoeld in artikel 52j, eerste lid, van het besluit (oud), tenzij: a. de vermelding gebeurt op de titelrol of, voor zover het radio betreft, bij de afkondiging van het programmaonderdeel, en, b. de vermelding uit niet meer bestaat dan de woorden «met dank aan» gevolgd door de (handels)naam van degene die de bijdrage heeft verstrekt. Artikel 7, tweede lid, van de Beleidsregel Sponsoring Commerciële Omroep (BSCO) 2. Vermelding van de sponsor of evenementensponsor als zodanig, op een andere plaats dan aan het begin of het einde van een programmaonderdeel, wordt geacht te geschieden met het oogmerk om reclame te maken, bedoeld in artikel 52j, eerste lid, van het besluit (oud). Waarschuwing Artikel 71k, vijfde lid, van de Mediawet 5. Programmaonderdelen van commerciële omroepinstellingen die toestemming hebben verkregen, bestaande uit nieuws, actualiteiten of politieke informatie, worden niet gesponsord.
JuZa-007390-rw • blad 12
