Publieke Omroep t.a.v. de raad van bestuur Postbus 26444 1202 JJ HILVERSUM
Datum 14 maart 2005
Onderwerp Life feeds Olympische Spelen op internet
Uw kenmerk
Ons kenmerk B&P-001796-jnt
Contactpersoon Mevr. drs. J.Terpstra
Doorkiesnummer (035) 7737 707
Geachte raad van bestuur, Bij brief van 3 maart 2004 heeft de Publieke Omroep (hierna: de NOS) het Commissariaat voor de Media op de hoogte gebracht van zijn voornemen om voor de duur van de Olympische Spelen life feeds van de Spelen aan te bieden op internet. Op 25 maart 2004 heeft hierover met het Commissariaat een gesprek plaatsgevonden. Bij brief van 10 augustus 2004 heeft het Commissariaat de NOS een aantal nadere vragen gesteld omtrent de activiteit. Tussen 13 en 29 augustus 2004 vonden de Olympische Spelen plaats en heeft de NOS genoemde activiteit verricht. Op 16 augustus 2004 heeft de NOS via het registratieformulier neventaken en nevenactiviteiten de activiteit als neventaak bij het Commissariaat gemeld. De activiteit werd als volgt omschreven: het aanbieden van life feeds van de Olympische Spelen 2004 via breedband internet door tussenkomst van providers met breedband internetdiensten. Bij brief van 17 augustus 2004 heeft de NOS onze vragen van 10 augustus 2004 beantwoord. Bij brief van 17 augustus 2004 ontving het Commissariaat van de Nederlandse Dagbladpers (hierna: NDP) een verzoek om handhavend op te treden tegen genoemde activiteit van de NOS. Op 14 december 2004 vond bij het Commissariaat een hoorzitting plaats, waarbij ook de NDP aanwezig was. Het verslag van de hoorzitting is bij dit besluit gevoegd. 1
De activiteit
Uit de door de NOS verstrekte informatie blijkt, voor zover hier van belang, het volgende. De NOS heeft gedurende de Olympische Spelen 2004 een aantal life feeds van de Olympische Spelen op internet aangeboden. Het gaat, aldus de NOS, om onbewerkte beelden van de Spelen die via internet ter beschikking zijn gesteld en waaruit bezoekers hun eigen keuze konden maken. De NOS heeft de rechten voor het uitzenden van de life feeds van de Spelen van het IOC verworven, tezamen met de uitzendrechten ten behoeve van het omroepprogramma van de NOS.
De NOS geeft aan dat de life feeds onderdeel uitmaken van een site van de NOS over de Olympische Spelen. Op deze site wordt allerlei informatie over de Spelen aangeboden waaronder het laatste nieuws, interviews, achtergronden, columns van sporters, wedstrijduitslagen en statistieken. De NOS heeft de life feeds laten voorzien van specifieke statistische informatie. Het gaat hierbij onder meer om gegevens over records, eerdere prestaties van sporters en de positie van sporters op de wereldranglijst. Deze informatie is, aldus de NOS, geleverd door Atos Origin die als dataleverancier verbonden is aan de organisatie van de Olympische Spelen. Het verspreiden van life feeds vereist, aldus de NOS, samenwerking met een breedband internet provider. De NOS geeft aan kenbare en objectieve criteria te hebben opgesteld waaraan potentiële providers dienden te voldoen. Er zijn, aldus de NOS, meerdere Nederlandse breedband internet providers benaderd en uitgenodigd om deel te nemen in het project. De NOS laat weten dat het uitzenden van life feeds op internet een hoogwaardige kwalitatieve infrastructuur vereist. Verder meldt de NOS dat, op grond van de overeenkomst met het IOC, de beelden alleen via internet konden worden verspreid op voorwaarde dat de territoriale afbakening verzekerd was. Dit betekent dat internetgebruikers buiten Nederland geen toegang mochten hebben tot het aanbod. De NOS benadrukt dat zij voorstander was van betrokkenheid van meerdere breedband internet providers maar dat de techniek en de hoge schadeclaims van het IOC voor de meeste partijen een te grote belemmering vormden. De keuze voor KPN werd, aldus de NOS, ingegeven door het feit dat KPN over het meest betrouwbare systeem beschikte om een territoriale afbakening te garanderen. 2
Relevante bepalingen
Ter bekorting verwijzen wij hier naar de Mediawet, de ‘Richtlijn neven- en verenigingsactiviteiten publieke omroep 1999’ (hierna: de Richtlijn) en de ‘Notitie neventaken publieke omroep 2002’ (hierna: de Notitie) van het Commissariaat. 3
Status
Het aanbieden van life feeds via internet is een neventaak van de NOS zoals bedoeld in artikel 13c, derde lid, van de Mediawet. Hierbij is het volgende overwogen: De NOS is een instelling die zendtijd heeft verkregen in de zin van de Mediawet. In dat kader verzorgt zij een programma als bedoeld in artikel 13c, eerste lid, van de Mediawet. Artikel 13c, derde lid, van de Mediawet bepaalt dat een publieke omroep zijn taak mede kan vervullen door ook te voorzien in een andere wijze van aanbod en verspreiding van programmamateriaal. Het Commissariaat hanteert in dit verband een brede definitie van het begrip ‘programmamateriaal’. Uit de wetsgeschiedenis is op te maken dat het daarbij onder meer kan gaan om internetdiensten. Uit de definitie van het begrip ‘internetdiensten’ in de Notitie volgt dat, naast bestaand en nieuw programmamateriaal, ook het op internet aanbieden van andersoortige informatie, waaronder programmagegevens maar ook audio- en videobestanden, kan worden aangemerkt als neventaak. Het Commissariaat is daarnaast van oordeel dat de life feeds een geïntegreerd onderdeel uit maken van de website van de NOS over de Olympische Spelen 2004. Op grond van de Notitie kan het maken en onderhouden van een site die gekoppeld is aan een programmaonderdeel worden B&P-001796-jnt • blad 2
beschouwd als een neventaak, in dit geval de verslaglegging ten aanzien van de Olympische Spelen. 4
Toetsing
4.1
‘Relatietoets’
Eerst heeft het Commissariaat getoetst of de neventaak verband houdt met of ten dienste staat van de hoofdtaak van uw omroep (toetsing aan artikel 57a, eerste lid, aanhef en onder b, van de Mediawet). Het Commissariaat is van oordeel dat de neventaak aan deze voorwaarde voldoet. Hierbij is het volgende overwogen: De NOS heeft jarenlang ervaring met het uitzenden van de Olympische Spelen op televisie. Voor 2004 heeft de NOS wederom de rechten voor het uitzenden van de Olympische Spelen bij het IOC verworven en de beschikking gekregen over 5 verschillende signalen, ook wel life feeds genoemd. De NOS heeft een deel van deze life feeds van de Spelen bewerkt ten behoeve van de verzorging van haar omroepprogramma en dit maal voor het eerst een ander deel aangeboden via internet. Op internet had de bezoeker de keuze om naar de ‘uitzending’ van Studio Sport te kijken of naar de life feeds met betrekking tot andere wedstrijden. De NOS heeft met het aanbieden van de life feeds van de Spelen via internet een aanvulling geboden op haar reguliere aanbod over de Spelen door middel van haar omroepprogramma. De life feeds van de Spelen staan niet op zichzelf maar zijn ingebed in de website van de NOS omdat bij de life feeds ook statistische gegevens ter beschikking werden gesteld en op de site ook allerlei andere informatie over de Olympische Spelen werd aangeboden. 4.2
‘Schadetoets’
Vervolgens heeft het Commissariaat getoetst of de neventaak geen nadelige invloed heeft of kan hebben op de hoofdtaak van uw omroep (toetsing aan artikel 57a, eerste lid, aanhef en onder a, van de Mediawet). Het Commissariaat is van oordeel dat de neventaak aan deze eis voldoet. Hierbij is het volgende overwogen. Uit de door de NOS overlegde informatie is naar voren gekomen dat de kosten voor de technische infrastructuur voor rekening zijn gekomen van KPN. Atos Origin heeft voor de door haar geleverde statistische informatie een vergoeding aan KPN gevraagd en niet aan de NOS. Van schade aan het verzorgen van het omroepprogramma waarvoor de NOS zendtijd heeft verkregen, is het Commissariaat niet gebleken. Overigens mogen toegestane neventaken met omroepmiddelen worden bekostigd. 4.3
‘Concurrentievervalsingstoets’
Hierna heeft het Commissariaat getoetst of het verrichten van de neventaak niet leidt of kan leiden tot concurrentievervalsing ten opzichte van andere aanbieders van dezelfde of vergelijkbare goederen of diensten (toetsing aan artikel 57a, eerste lid, aanhef en onder c van de Mediawet). Het Commissariaat is van oordeel dat de neventaak aan deze voorwaarde voldoet. Hierbij is het volgende overwogen:
B&P-001796-jnt • blad 3
Op grond van artikel 55b, tweede lid, van de Mediawet is artikel 57a, eerste lid, aanhef en onder c, van de Mediawet (verbod van concurrentievervalsing) evenzeer van toepassing op neventaken als op nevenactiviteiten. Nu er naar het oordeel van het Commissariaat met het verspreiden van de betrokken life feeds via internet sprake is van een neventaak, vormen de in de Richtlijn vermelde specifiek financiële nadere toetsingscriteria geen bruikbaar toetsingsinstrument. Immers, voor het verrichten van neventaken mogen in beginsel omroepmiddelen worden aangewend. Daarmee komt geen betekenis toe aan onder meer de eis van tijdsevenredige toerekening aan de neventaak van loon- en andere personeelslasten van werknemers van de NOS. In de Richtlijn is echter bepaald dat ook andere factoren een rol kunnen spelen bij het beantwoorden van de vraag of er sprake is van concurrentievervalsing. Het feit dat de NOS kan beschikken over het recht om de life feeds via internet te verspreiden, en bijvoorbeeld niet de NDP of bij de NDP aangesloten leden, is het resultaat van onderhandelingen tussen het IOC en de NOS. Voor de toepassing van de Mediawet brengt dit naar het oordeel van het Commissariaat niet met zich mee dat de NOS verweten kan worden met het verspreiden van life feeds via internet een concurrentievervalsende activiteit te verrichten. Het Commissariaat is van oordeel dat de NOS en de NDP wat betreft de nieuwsvoorziening via internet werkzaam zijn in dezelfde markt. Daarmee is weliswaar sprake van concurrentie tussen beide partijen maar naar het oordeel van het Commissariaat nog niet van concurrentievervalsing in de zin van de Mediawet. Het Commissariaat is van oordeel dat er ook verder geen sprake is van concurrentievervalsing. 5
Toets aan dienstbaarheidsverbod
Ten slotte heeft het Commissariaat getoetst of de NOS met het verspreiden van de betrokken life feeds dienstbaar is geweest aan het maken van winst door derden in de zin van artikel 55, eerste lid, van de Mediawet. Het Commissariaat is van oordeel dat daarvan geen sprake is. Hierbij is het volgende overwogen: Artikel 55, eerste lid, van de Mediawet bepaalt dat instellingen die zendtijd hebben verkregen niet dienstbaar mogen zijn aan het maken van winst door derden. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat er sprake dient te zijn van normaal economisch handelen van de omroepinstelling. Voorafgaand aan de Olympische Spelen heeft de NOS het Commissariaat mondeling op de hoogte gebracht van haar voornemen de life feeds in samenwerking met een of meer breedband internet providers te willen verspreiden. Daarbij heeft het Commissariaat de NOS er met betrekking tot een mogelijke toetsing aan artikel 55, eerste lid, van de Mediawet, op gewezen dat de NOS er goed aan zou doen de life feeds via zoveel mogelijk breedband internet providers door zoveel mogelijk breedbandabonnees te kunnen laten ontvangen. Voor zover de NOS een keuze zou willen of moeten maken uit de breedband internet providers, zou de selectie van een of meer benodigde breedband internet providers moeten plaatsvinden op basis van objectieve, non-discriminatoire en kenbare criteria. Uit de door de NOS overgelegde informatie blijkt dat de NOS in samenwerking met Atos Origin een uitnodiging tot deelneming aan de verspreiding van de life feeds heeft gestuurd naar de breedbandproviders Chello, Tiscali ADSL, @Home, Wanadoo en Zonnet. Daarbij waren onder meer technische en financiële voorwaarden gevoegd. Met KPN bestond op dat moment al contact over een mogelijke samenwerking in deze. De NOS en Atos Origin verzuimden kleinere dan B&P-001796-jnt • blad 4
genoemde breedbandproviders uit te nodigen om aan het project deel te nemen. Reden hiervoor was, aldus de NOS, een communicatiestoornis tussen de NOS en Atos Origin. Uit de informatie van de NOS blijkt voorts dat geen andere partij dan KPN aan de NOS de wens te kennen heeft gegeven ten behoeve van het verspreiden van de life feeds met de NOS samen te werken. Voor zover andere partijen lieten weten af te zien van deelname, werd daarbij verwezen naar de gestelde technische criteria en naar de met deelname gemoeide kosten. In dit verband heeft de NOS nog opgemerkt dat het, gelet op de beperkte belangstelling van de grotere breedband internet providers, onwaarschijnlijk is dat kleinere providers, als zij wel zouden zijn benaderd, belangstelling voor deelname zouden hebben gehad. Op grond van bovenvermelde feiten en omstandigheden is het Commissariaat van oordeel dat de NOS ten genoegen van het Commissariaat voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de keuze voor alleen KPN als breedbandprovider het resultaat is van een selectie door de NOS (en Atos Origin) op basis van objectieve en kenbare criteria. Om die reden leidt het feit dat de NOS in deze met slechts één breedband internet provider heeft samengewerkt niet tot de conclusie dat de NOS dienstbaar is geweest aan het maken van winst door derden in de zin van artikel 55, eerste lid, van de Mediawet. 6
Besluit
Op grond van bovenstaande toetsen is de neventaak niet verboden wegens strijd met de artikelen 57a, eerste lid, aanhef en onder a, b en c en 55, eerste lid van de Mediawet. Dit oordeel geldt slechts onder het voorbehoud van gelijkblijvende omstandigheden. 7
Register
De neventaak is als ‘Life feeds van de Olympische Spelen op internet’, onder vermelding van het resultaat van deze toetsing, opgenomen in het openbare Register neventaken en nevenactiviteiten, te vinden op de internetsite van het Commissariaat (www.cvdm.nl). Hilversum, 8 maart 2005, COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. dr. Jan van Cuilenburg voorzitter
mr. Inge Brakman commissaris
Wij wijzen u erop dat op grond van de Algemene wet bestuursrecht de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit op de voorgeschreven wijze is bekend gemaakt, een bezwaarschrift kan indienen bij het Commissariaat voor de Media, postbus 1426, 1200 BK Hilversum.
B&P-001796-jnt • blad 5
