TUDELTA.07. >DELTA 08 >07 >08 >12 > 19 English Bioman. Roadshow. Born entrepreneur DELTA

DELTA. 07 18-02-2010

weekblad van de technische universiteit Delft

>DELTA 08 Voorjaarsvakantie

>07 Toptrack

>08 Bioman

>12 Roadshow

> 19 English Born entrepreneur

Dit is de laatste Delta voor de voorjaarsvakantie. Delta 08 verschijnt op donderdag 4 maart. Mededelingen voor dat nummer kunnen worden ingeleverd tot en met vrijdag 26 februari.

Students in 3mE’s Toptrack programme have improved the design of a super-silent autonomous underwater vehicle (AUV). Last Friday they presented their results and were rewarded a ‘9’.

Hoe kun je de wereld op een duurzame manier van biobrandstof voorzien? Dat is de grote vraag van het global sustainable bioenergyproject. Volgende week houdt het Kluyvercentrum de eerste Europese bijeenkomst. Biobrandstofexpert professor Lee Lynd is de initiator van het project.

Medische innovaties vloeien meestal voort uit technische vernieuwingen. In een poging dat proces te stroomlijnen trok een heuse TU Roadshow onlangs naar Leiden. “Met elke arts die ik spreek heb ik na korte tijd al het idee: hier zouden we wat voor elkaar kunnen betekenen. Er zit zoveel potentie in die samenwerking, dat is ongekend.”

From TU Delft international student to globe-trotting entrepreneur, Tarek Ghobar and his company IcySolutions are seemingly on the fast-track to commercial success, racking up multiple business awards and landing a string of high-profile new clients.

01

TUDELTA.07

Het mocht allemaal strak, fout en geil zijn. Als het maar aansloot bij het thema ‘Saving Private Sjaarcie’, een verwijzing naar de oorlogsfilm ‘Saving Private Ryan’. En dus trok het jaarlijkse eerstejaarsfeest van EWI-studievereniging Christiaan Huygens in de Koornbeurs afgelopen donderdag 150 mensen, waarvan de helft zich

had gehuld in onder meer tanktops, camouflagebroeken en stoere uniformen. Doel van dat alles: het afschudden van het feestdagenvet en de tentamenstress. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

DELTA. 07 18-02-2010

02

nieuwsinterview

‘IPCC is geen klimaatmaffia’ TUdelta.07 > Jaargang 42 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving). > Medewerkers Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, Ivo Knubben, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher, Martine Zeijlstra. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected]) > Vormgeving Kummer & Herrman, Utrecht > Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen

Martin Kers ([email protected])

> Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), prof.dr Jeroen van den Hoven, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof.dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta

Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

In een open brief namen 53 wetenschappers het vorige week op voor het IPCC (International Plant Protection Convention), dat zwaar onder vuur ligt nadat fouten in het rapport aan het licht waren gekomen. Prof.dr. Nick van de Giesen (CiTG) was een van de ondertekenaars. xJos Wassink Vanwaar dit initiatief? “Vanwege alle lawaai om het rapport en de twijfel van mensen over het hele proces. Er staan een paar dingen in die niet waar zijn. Nu denkt men dat het rapport onjuist is én dat er geen klimaatverandering is. Maar zo is dat niet.” Het KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) heeft zich na een oproep van minister Cramer voorgenomen om het IPCC-rapport door te lichten. Is dat niet wat ambitieus? “Het zou ongelofelijk veel werk zijn. Dat is waar. Ik heb meegeschreven

kunnen we verder nog verwachten? “Er zijn twee mogelijkheden. De ene is dat het IPCC nog nauwkeurig en opener moet werken, maar de trein van CO2-maatregelen gaat door. De andere mogelijkheid is dat het broeikaseffect als een hype wordt gezien. Net als zure regen en het ozongat. Maar daar hoor je niks meer over, juist omdat er heel veel aan gedaan is.”

Prof.dr. Nick van de Giesen:”De steun voor milieumaatregelen gaat afnemen.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

aan het rapport en dat is een heel zorgvuldig proces geweest met veel rondes. Er hebben twee- tot drieduizend mensen aan meegewerkt. Noem mij een project van die grootte waar geen enkele fout in zit. De centrale vraag naar temperatuurstijging en CO2 als onderliggende hoofdoorzaak staat als een paal boven water. Het schrijfproces was heel zorgvuldig en daar kan ik nog steeds achter staan. Juist nu er zoveel kritiek is.” Als wetenschapper staat u achter het IPCC, maar de tegenstanders ruiken bloed. “En daarom ook zo’n brief.”

Je kunt wel zeggen: laten we redelijk zijn en de schade beperken. Maar de klimaatsceptici stoken flink door. “Iedereen, inclusief de opstellers van het rapport, zou liever zien dat er geen klimaatverandering is. Maar je kunt de realiteit niet wegwensen, en dat is, vind ik, wat veel klimaatsceptici doen.”

Het gevaar van de discussie is dat het draagvlak voor milieumaatregelen erodeert, en dat daardoor fondsen voor de ontwikkeling van duurzame energie slinken. “Je hebt gelijk: de steun daarvoor gaat afnemen. Ik vind het niet ongezond dat daar nog eens heel nuchter naar gekeken wordt. Daar mogen we best twee jaar voor uittrekken. Wetenschappelijk komt het wel goed, maar of je politiek de neuzen allemaal weer dezelfde kant op kunt krijgen, dat is de vraag. Er zullen opportunisten in het gat springen en zaken terugdraaien. Dat is natuurlijk jammer. Maar als wetenschapper vind ik het belangrijk dat het proces klopt en dat we de discussie niet uit de weg gaan.”

Afgelopen week heeft de teruggetreden klimaatwetenschapper Phil Jones bij de BBC gezegd dat de opwarming de laatste tien jaar stilstaat, en dat men niet begrijpt waarom. Dat is koren op de molen van klimaatsceptici. Wat

touw

Koud hoor Getverpielekes wat heb ik het koud gehad op de TU deze winter. En dat alles omdat ik in een jaren-zestiggebouw werk, uit de tijd toen de club van Rome nog niet klaar was met schrijven en de Arabieren nog onze grote vrienden waren. Uit de tijd dat men dacht dat je energietekort kon bestrijden met drie glazen melk per dag. De architecten van het pand van Civiele Techniek waren modernistische vormgevers. Weg met de donkere statige onderwijsgebouwen. Robuust en transparant moest een gebouw zijn en toegankelijk. De frisse wind van de vernieuwing moest waaien door het onderwijs en door de gebouwen. Nou, ik kan je verzekeren dat het is gelukt. Met dank aan Van den Brrrrroek en Bakema. De mannen die ook de Lijnbaan en de TU aula schiepen (over tochtgaten gesproken). Er waait inderdaad een frisse wind door ons gebouw. Alleen krijgt hij bij buitentemperaturen van onder nul het karakter van een Arctische storm. De ijzige tocht wordt veroorzaakt doordat er twee onderdoorgangen onder ons gebouw zitten, waarin deuren gesitueerd zijn die vaak opengaan of open staan waarna de koude lucht via de alom aanwezige en o zo transparante trappenhuizen omhoog waait. Natuurlijk klagen mijn dienst en ik met enige regelmaat. Want we hebben nu eenmaal geen pinguïn-genen. En als we permanent in de kou hadden willen werken dan waren we wel in een oliebollenkraam gaan staan. Het servicepunt leeft erg met ons mee, maar kan weinig anders doen dan ons adviseren de klapdeuren in de gang dicht te houden. En dan heb ik persoonlijk nog de pech dat ik een kamer heb met een soort nepbalkonnetje met openslaande deuren. Deze zijuitgang wordt gebruikt door glazenwassers denk ik, althans dat leid ik af uit de modderige voet-

afdrukken op mijn bureau zo nu en dan. De openslaande deuren zijn van metaal en kieren nogal. Om te voorkomen dat ik met winterhanden en diepvriesbenen mijn stukjes zit te schrijven heb ik een tent gebouwd van een gestreepte deken tussen mijn bureau en het raam. Het ziet er een beetje uit als een Mongoolse yurt, maar dan in Hema-kleuren. Alle beetjes helpen. Maar goed, misschien moet ik niet te hard mopperen. Over een paar jaar, als ons gebouw wordt verbouwd en we een echte ingang krijgen, komt er een einde aan ons leed. En trouwens: zo vaak komen deze lange strenge winters nu ook weer niet voor. De laatste keer dat we zoveel sneeuw en kou hadden was in 1978-1979. Ik was die winter trouwens niet in Delft maar in Beijing, als uitwisselingsstudent. In Beijing was het in januari overdag meestal min tien. En de universiteit daar werd zeer slecht verwarmd. We zaten dik ingepakt met jassen en sjaals in de collegebanken. Lastig schrijven hoor, Chinese tekens, met dikke wanten aan. Maar het had ook wel zijn charme. Dus misschien moet ik niet zo mopperen. Het kan immers vast nog erger. Ellen Touw is hoofd van de dienst onderwijs- en studentzaken bij Civiele Techniek en Geowetenschappen en beleidsadviseur internationalisering.

DELTA. 07 18-02-2010

Nieuws

Enquête

Schoonst

Studentenhuisvesting

De studentenraad (sr) houdt de komende weken via Blackboard een enquête over de stijgende studentenaantallen en de financiële situatie van faculteiten en de TU. De sr wil weten waarop volgens studenten bespaard kan worden. De raad geeft zes antwoordmogelijkheden: een numerus fixus, medewerkers en studentassistenten ontslaan of minder laten werken, studenten sneller laten studeren, minder vakken, contacturen en studierichtingen aanbieden op de faculteit, niets doen en een vrij antwoord.

Het gebouw van de faculteit Bouwkunde is uitgeroepen tot schoonste onderwijsgebouw van de Benelux. De uitverkiezing is onderdeel van de Golden Service Awards. Die zijn een initiatief van Kimberley-Clark, dat onder meer schoonmaak- en hygiëneproducten maakt. De eer voor de uitverkiezing van Bouwkunde komt volgens de afdeling facilitair management en vastgoed (FMVG) toe aan schoonmaakbedrijf CSU en FMVG. “We zijn er heel blij mee, want het is knap om dit te bereiken.”

De gemeente Delft stuurt deze week een brief aan minister Van der Laan van Volkshuisvesting met het verzoek de subsidiemiddelen voor studentenwoningen te continueren en liefst uit te breiden. De brief is mede ondertekend door de TU en studentenhuisvester Duwo. Dat zei collegelid Paul Rullmann in overleg met de studentenraad. Hij reageerde op de vraag van de sr of de TU de vraag naar studentenhuisvesting kent en of de TU die zou willen doorgeven aan de gemeente en Duwo. Volgens Rullmann is de vraag van buitenlandse

‘Rankings lijken een doel op zich’ Het is ‘beperkt en kortzichtig denken’ om de kwaliteit van faculteiten af te meten aan rankings. Dat vindt decaan Industrieel Ontwerpen (IO) Cees de Bont. xConnie van Uffelen Uitspraken die Harrie van den Akker - afdelingsvoorzitter van multiscale physics - vorige week deed in Delta, leveren weerstand op. Met mogelijke bezuinigingen in het vooruitzicht wierp hij de vraag op of alle faculteiten wel even belangrijk zijn voor de TU. Van den Akker vroeg zich af of het erg is als sommige faculteiten tien tot twintig procent kleiner zouden zijn. “Het is niet zinnig als Technische Natuurwetenschappen (TNW) kleiner zou worden. Dat is niet in het belang van de TU, vanwege rankings.” Bij die rankings scoort de TU 1,62 als het gaat om het aantal citaties van artikelen. Voor TNW is dat getal 1,9. De TU zonder TNW scoort 1,05, waar het wereldgemiddelde 1,0 is. De Bont van IO erkent dat TNW ‘fantastisch scoort’. “Tegelijkertijd: wat is het belangrijkst? Het lijkt wel of die rankings een doel op zich worden. Rankings kunnen een middel

Ruimtetoerist

zijn om geld en goede mensen binnen te halen. Bij Bouwkunde en IO zijn dergelijke rankings volstrekt onbelangrijk. Dit kun je niet als keurslijf opleggen. Beperkt en kortzichtig denken.” Decaan Daan Lenstra van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica wijst op andere manieren om kwaliteit te meten. “Ik heb een faculteit waar natuurkunde niet in zit. Dat wil niet zeggen dat zij minder goed is. Er zijn ook Google

‘Het gevaar is dat we elkaar de tent uit gaan vechten’ ratings. Je kunt je ook verdiepen in personen en kwaliteit, of kijken naar peers. Ik vind het een beetje simplistisch wat Van den Akker zegt.” Van den Akker stelde in Delta dat de goede naam die de TU heeft in de wereld en in Nederland ‘allereerst komt door weg- en waterbouw en door TNW’. “En ook door Bouwkunde en Luchtvaart- & Ruimtevaarttechniek. Maar geldt dat ook voor andere faculteiten?” Lenstra noemt het ‘dapper’ dat Van den Akker een aantal faculteiten durft te noemen. “TNW is een heel goede faculteit. Mooi. Maar ik wil niet zeggen de beste.” Cees de Bont van IO meent dat in elke faculteit ‘goede mensen

Het kostte haar een fortuin, maar ruimtetoerist Anousheh Ansari had het geld naar eigen zeggen graag over voor een retourtje aarde - ruimtestation ISS. “Je kunt ook een mansion kopen van vijftig miljoen en sieraden, maar daar hecht ik niet aan. Ik wilde van kinds af aan de ruimte in.” De succesvolle Amerikaanse zakenvrouw werd in 2006 gelanceerd vanaf ruimtebasis Baikonoer in Kazachstan en is daarmee de eerste vrouwelijke ruimtetoerist. Tijdens een lezing afgelopen dinsdag bij de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (georganiseerd door studievereniging VSV Leonardo da Vinci) vertelde ze over haar ervaringen in de ruimte. De zaal hing aan haar lippen. Toen na afloop iemand de brutale vraag stelde ‘beschouwt u zich als astronaut of als toerist?’leek de rest van het publiek licht geschokt. Maar Ansari reageerde vrolijk: “Een toerist koopt gewoon een ticket en volgt geen lange training. Maar het maakt me eigenlijk niet uit hoe mensen me beschouwen. Ik ben in de ruimte geweest!” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

en internationale toppers’ zitten. De Bont kijkt liever naar de vele middelen die de TU in onderzoek stopt. “Hoe verhoudt zich dat tot het onderwijs? Is onderwijs niet nog belangrijker dan onderzoek? Wij hebben hier wel eens vips uit het bedrijfsleven en ministeries. Die geven aan dat de TU er voor moet zorgen studenten goed op te leiden.” Er is volgens De Bont fundamentele kennis nodig, “maar IO speelt een rol in de vertaalslag tussen technologie en mensen. Wij zorgen ervoor dat mensen met techniek kunnen omgaan. Het is moeilijk te zeggen dat het één belangrijker is dan het ander.” Decaan Marco Waas van Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE) wil niet specifiek op de uitspraken van Van den Akker ingaan, maar zegt dat er meer moet worden gekeken naar samenwerking. “Zowel inter- als buitenfacultair. Het gevaar is dat we ons in onszelf keren en elkaar de tent uit gaan vechten.”

03

Sneller studenten bekend en wordt die van Nederlandse studenten geschat aan de hand van het aantal aanmeldingen. Hij benadrukte dat er intensief overleg is tussen TU, Delft en Duwo, dat de invloed van de TU op huisvesting gering is en dat huisvesting geen primaire taak is van de TU.

De nakijkperiode voor tentamens moet van twintig naar vijftien werkdagen. “Dat streven is ons doel”, zei collegelid Rullmann vorige week in overleg met de studentenraad (sr). Uit de Monitor Logistieke Kwaliteit blijkt dat tentamens vrijwel altijd binnen de norm van twintig werkdagen zijn nagekeken, maar dat de studenten toch niet tevreden zijn over de naleving. De norm wordt door studenten als te lang ervaren, hield de sr Rullmann voor. Hij beloofde eraan te gaan werken.

Geen uitbreiding van Bouwkunde De ruimtenood bij de faculteit Bouwkunde wordt niet verlicht met nieuwbouw of uitbreiding. Het college van bestuur (cvb) zoekt oplossingen elders op de campus. Hetzelfde geldt voor de behoefte aan tentamenruimte. Dat zei collegelid Paul Rullmann vorige week bij overleg met de studentenraad (sr). Volgens de sr heeft Bouwkunde niet alleen in BK City onvoldoende ruimte, maar is ook de bijgehuurde ruimte aan de Cornelis Drebbelweg onvoldoende. De raad vroeg om maatregelen en pleitte voor uitbreiding of nieuwbouw. Volgens de sr scheelt uitbreiding van of bij BK City gesjouw met materiaal uit ateliers en rechtvaardigt het nog meer dat de 25 miljoen euro van onderwijsminister Plasterk voor nieuwe huisvesting wordt gestoken in het gebouw. Rullmann stelde dat ruimtegebrek aan de Cornelis Drebbelweg vooral in tentamentijd een probleem is. Ateliers moeten dan worden omgebouwd tot tentamenzalen. Hij hoopt dat bij invoering van een tienurenrooster ‘mogelijk ook voor tentamenplanning iets meer ruimte’ komt. Voor een structurele oplossing voor bouwkunde en voor de tenta-

menperiode ‘puzzelt’ het cvb. “Er is nog geen beslissing genomen, maar er komt geen nieuwbouw of uitbreiding. Onze eerste optie is bestaande ruimte op de campus gebruiken. Die is geschikt te maken.” De sr vindt die stellingname jammer omdat elders inhuren dan nodig blijft en andere faculteiten die ruimtegebrek hebben daaronder lijden. Sr-lid Mark Bosschaart zei nu al van studenten van meerdere

De studenten vrezen aantasting van de onderwijskwaliteit faculteiten klachten te krijgen. Hij vreest aantasting van de onderwijskwaliteit. Deze discussie ontstond bij de bespreking van een brief die de sr naar onderwijsminister Plasterk heeft gestuurd. Daarin verdedigt de sr dat de 25 miljoen van OCW voor nieuwbouw voor Bouwkunde is ingezet voor het creëren van het BK City in het oude hoofdgebouw. Daarbij verwijst de sr naar de veranderde campusstrategie en het succes van BK City, dat een breed gewaardeerd icoon is geworden, waardoor het besluit Bouwkunde er definitief te vestigen logisch is. In de brief schetst de sr de noodzaak Bouwkunde uit te breiden om de ruimtenood te leningen. Ook daarom zou Plasterk zijn geld niet moeten terugeisen. (EH)

DELTA. 07 18-02-2010

Nieuws

Stufi

Kabelfabriek

Bio-event

Bezuinigen op de studiefinanciering (stufi) is geen probleem mits dat geld in zijn geheel naar het onderwijs gaat. Daarmee zit het college van bestuur (cvb) op de lijn van de VSNU, de vereniging van Nederlandse universiteiten. Dat zei collegelid Rullmann vorige week op een vraag van de studentenraad over een eventuele bezuiniging op de stufi. Rullmann betoogde dat het in een situatie waarin de publieke middelen beperkt zijn en het hoger onderwijs minder publieke middelen krijgt, logisch is studenten te laten meebetalen.

Raadsleden, vertegenwoordigers van de gemeente, het bedrijfsleven, de TU Delft en ontwikkelaars van het gebied Schieoevers-Noord debatteren vrijdag over de vraag hoe jong talent voor Delft te behouden. De komende tien jaar moet het huidige grijze industrieterrein veranderen in een bruisende stadswijk om te werken, wonen en recreëren.

Minister van der Hoeven (Economische Zaken) legt donderdag 18 februari op een bijeenkomst in Den Haag de eerste biosteen. Dit is de symbolische start van een samenwerking van de TU met bedrijven en andere universiteiten op het gebied van groene industriële chemie. Het programma biobased ecologicallybalanced sustainable industrial chemistry, kortweg Be-Basic, beoogt de ontwikkeling en productie van biologische materialen, chemicaliën en brandstoffen. Het onderzoeksprogramma heeft een budget van meer dan 120 miljoen euro,

x

Lunchdebat, vrijdag 19 februari, 12.30 - 15.00 uur in de Kabelfabriek, hal D, Schieweg 15, Schieoevers-Noord (tussen Sita en de Praxis). Aanmelden@ lunchdebat.com

04

Vlot waarvan 60 miljoen ter beschikking is gesteld door de ministeries van EZ en Financiën. De nadruk ligt op schaalvergroting en patentvrije innovatie. De TU coördineert het programma (prof.dr.ir. Luuk van der Wielen, TNW, is directeur van BeBasic) en werkt hierin samen met bedrijven als DSM en AkzoNobel en universiteiten als Imperial College en TU Dortmund en Karlsruhe.

x

Bij een gebouw heb je het over het slaan van de eerste paal, maar hoe zit dat bij een drijvend paviljoen? TU-spinoff Deltasync laat weten dat het drijflichaam voor het Rotterdamse drijvende paviljoen in het water ligt. De bouw is afgelopen november begonnen bij de RDMcampus op Heijplaat. Flexbase verzorgt het drijvende fundament, Dura Vermeer het paviljoen en Deltasync het ontwerp. Oplevering in mei 2010.

x www.be-basic.org

www.deltasync.nl

bezuinigingen

‘3TU levert intellectueel niets op’ Bezuinigen op onderzoekers vindt Teun Klapwijk uit den boze. Zij vormen met hun creatieve ideeën namelijk dé universiteit. Maar het mag allemaal wel wat meaner en leaner.

Met de dreigende bezuinigingen in het achterhoofd gaat Delta te rade bij een aantal TU-medewerkers. In deel 6 prof.dr.ir. Teun Klapwijk, onderzoeker bij het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen en directeur van onderzoeksschool Casimir, een samenwerkingsverband tussen de TU en de Universiteit leiden.

xTomas van Dijk “We moeten niet zo jeremiëren over bezuinigingen. Bezuinigingen vormen een goede prikkel om een nieuwe koers voor de organisatie te vinden. Misschien klink ik wat te optimistisch, maar ik heb een hekel aan geklaag.” Klapwijk wil niet overkomen als zwartkijker, om het nog mild uit te drukken. Volgens hem is het uitzetten van een koers synoniem aan investeren. “De universiteit moet continu vooruit. Zij is altijd aan het investeren. En daarbij gaat het niet altijd direct om geld. Beslissingen om samenwerkingen aan te gaan zijn ook investeringen.” De onderzoeker is een groot voorstander van betere coöperatie met andere universiteiten. Maar niet met alle universiteiten. Hij denkt vooral aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Leiden. Medical Delta is een voorbeeld van zo’n samenwerking. Klapwijk: “Dat is fantastisch. Jammer dat het niet eerder is opgepakt.” Sprak zijn collega Harrie van den Akker (faculteit Technische Natuurwetenschappen) in deel 5 van deze serie nog positief over het samenwerkingverband 3TU ('Sommig onderzoek kunnen we misschien beter in Twente of Eindhoven doen'), Klapwijk is er een fel tegenstander van. “3TU levert intellectueel niets op. Het is meer van hetzelfde. Als het geld dat daar in is gestoken, was geïnvesteerd in een samenwerking tussen Leiden, Rotterdam en Delft, dan had ons dat veel meer creatief onderwijs en onderzoek opgeleverd.” Delft gaat volgens Klapwijk door een complex veranderingsproces heen. De TU is lang erg afhankelijk geweest van de eerste geldstroom, langer dan veel andere universiteiten. Dat heeft er volgens hem mede mee te maken dat Delft, net als de twee andere TU’s, lange tijd geprofiteerd heeft van de zogenaamde

Teun Klapwijk:”Medical Delta is een fantastisch voorbeeld van goede samenwerking.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

strategische overwegingen component (SOC). Dit was een onderdeel van de verdeelsleutel van de eerste geldstroom waarbij het belang van bepaald onderwijs en onderzoek voor de economie van Nederland werd meegewogen. “De drie TU’s hebben er een handje van zichzelf een heel belangrijke rol

‘Als wij onderzoekers goed presteren, dan wordt de universiteit wereldberoemd’ in de economie toe te dichten”, zegt Klapwijk. “Ik heb daar moeite mee. Er is geen tweedeling meer tussen universiteiten die alleen praktisch relevant onderzoek doen en universiteiten die fundamenteel onderzoek doen, zoals vroeger. Moderne universiteiten doen beide. De TU realiseert zich dat niet.” Bij de aankomende bezuinigingen moet het college van bestuur volgens Klapwijk vooral zorgen voor

consistent beleid. En bezuinigen op onderzoekers vindt hij uit den boze. “Onderzoekers kun je niet vergelijken met werknemers, zoals bij andere bedrijven”, aldus Klapwijk. Met zijn beroemde uitspraak ‘De universiteit dat zijn wij’, sloeg de natuurkundige en Nobelprijswinnaar Isidor Isaac Rabi de spijker volgens Klapwijk op zijn kop. “De onderzoekers vormen met hun creatieve ideeën dé universiteit.” Uiteindelijk gaat het nu volgens Klapwijk allemaal om creativiteit. Goed onderzoek is creatief. Het komt tot stand door samenwerkingsverbanden tussen groepen met heel verschillende expertise. En dit creatieve onderzoek wordt als zodanig herkend door subsidieverleners als NWO, die zijn daar bij uitstek goed toe in staat. Zij bepalen waar het geld naartoe gaat en dat is ook logisch. Zo luidt, vrij vertaald, Klapwijks betoog. Om mee te kunnen doen in deze nieuwe academische wereld moet de universiteit vooral een ondersteunende rol vervullen voor onderzoekers, zodat zij initiatieven kun-

voor heeft. Maar na enig aandringen: “Misschien kan er bij marketing en communicatie wat vanaf.” Terug naar 3TU. Consistent zijn, waar Klapwijk op hamert, betekent toch ook doorgaan met dat samenwerkingsverband? Klapwijk: “Het was een politieke onvermijdelijkheid om samen te gaan werken met de andere TU’s. Werkgeversorganisaties wilden één aanspreekpunt hebben voor technisch onderzoek. Dat ze dachten dat ze daarvoor uitsluitend bij de drie TU’s moesten zijn, was gewoon kortzichtig van ze. Maar de politiek heeft er gehoor aan gegeven, en de TU, die zich financieel gekort zag worden, is door het hoepeltje van de overheid gesprongen om toch nog wat extra geld te ontvangen. De TU moet nu zelfbewuster worden en zien wat er in de regio te oogsten valt. Dan zal ze ook meer gaan investeren in samenwerking met Leiden en Rotterdam.”

nen ontplooien en geld kunnen binnen halen. Wat het college van bestuur verder doet, maakt volgens Klapwijk niet zoveel uit. “Als wij onderzoekers goed presteren, dan wordt de universiteit wereldberoemd. Dat is voor sommigen de ‘tragiek’ van het universiteitsbestuur; het vervult alleen maar een faciliterende functie.” De universiteit mag volgens Klapwijk wel wat meaner en leaner worden. Hoe de TU kan afslanken, wil Klapwijk liever niet zeggen. Hij vindt dat hij daar niet het goede overzicht

Om de financiële problemen van de TU Delft het hoofd te bieden, moeten alle faculteiten van het college van bestuur aangeven hoe ze tien procent kunnen bezuinigen op het geld dat zij vanuit de overheid krijgen. De faculteiten moeten met voorstellen komen over herinrichting van wetenschappelijke afdelingen en bundeling van onderwijs en onderzoek binnen de faculteit en met andere faculteiten. Ook moeten ze aangeven welke onderdelen onvoldoende bijdragen aan de doelen van de faculteit. Het vrijkomende geld wil het college vooralsnog gebruiken voor vernieuwing in onderwijs, onderzoek en infrastructuur. Het college spreekt daarom niet van bezuiniging maar van ‘flexibilisering’.

DELTA. 07 18-02-2010

Nieuws

Energielezing

Reorganisatie

Ook aan het MIT (Boston) hebben ze een Energy Initiative. De directeur ervan, professor Ernest Moniz, komt op 1 maart naar Delft om een lezing te geven over energie. Het zal gaan over onderwijs en onderzoek en over innovaties op energiegebied. Moniz heeft een gewichtige staat van dienst. Momenteel is hij een van Obama’s adviseurs over wetenschap en technologie.

De ondernemingsraad (or) gaat onder voorwaarden akkoord met de reorganisatie bij de afdeling bouw van Civiele Techniek & Geowetenschappen (CiTG). De or vindt dat de sectiestructuur bekend moet zijn voordat mensen boventallig worden verklaard. “Het is niet toelaatbaar als hierna een andere reorganisatie volgt”, zei or-lid Erik Louw in een vergadering met het college van bestuur (cvb). Het cvb antwoordde dat dit ‘expliciet niet de bedoeling is’. Verder wil de or een controleslag wat betreft financiën. “Als op leerstoelniveau wordt besloten

x Lezing Ernest Moniz, 1 maart 12.4513.45 uur, 3mE, collegezaal A

05

Ontslagen waar klappen vallen, dan willen wij daar strikt naar kijken.” Tot slot is de or er niet van overtuigd dat een nieuwe cultuur en bedrijfsvoering bij CiTG het gewenste effect heeft. “Een cultuuromslag naar academisch ondernemerschap heeft nog niet plaatsgevonden.”

x www.delta.tudelft.nl

Geruchten over 800 of 1400 aanstaande ontslagen bij de TU zijn nergens op gebaseerd. Dat antwoordde collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg vorige week op vragen van de ondernemingsraad (or). Die stelt ‘uit alle geledingen binnen de TU’ dergelijke geruchten te horen. “Is dit waar of niet waar?”, wilde or-voorzitter Dineke Heersma weten tijdens een overleg met het college van bestuur (cvb). “Dit demotiveert mensen.” Van den Berg zei niet te weten waar de getallen vandaan komen. “Ik heb ze niet gezien. Dit is behoorlijk uit de

lucht gegrepen. Veertienhonderd is eenderde van de universiteit: een behoorlijke overshoot.” Hij zei nog geen zicht te hebben op eindaantallen. “Het is te vroeg om conclusies te trekken.” De voorzitter van de raad van toezicht, Gert-Jan Kramer, noemde de getallen ‘volstrekt waanzinnig’.

x www.delta.tudelft.nl

‘Lever je bijdrage. Stem’

Werkplekken

Woensdag 3 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Vinden studenten stemmen zinnig? En doet een link met de TU ertoe?

Er moet nog meer worden geïnvesteerd in werkplekken voor studenten, onder meer door de bouw van het learning centre hoog op de prioriteitenlijst van de TU te zetten. Die oproep heeft de studentenraad gedaan aan het college van bestuur.

xErik Huisman Technische analyse

Eerstejaars

“Ik ga stemmen”, zegt student industrieel ontwerpen Marc-Julien Veenendaal. “Ik denk dat gemeenteraadsbesluiten ons direct raken. Bijvoorbeeld de aanleg van de tramlijn door het Mekelpark en de veranderingen in het stationsgebied. En mogelijkheden voor YesDelft. Met de TU is de gemeente Delft daar actief in.” Veenendaal kijkt verder dan zijn studententijd. “Veel zaken die van belang zijn om je straks als ondernemer te ontwikkelen, worden nu beslist.” Een eventuele TU-connectie bij de kandidaten ‘speelt op zich niet mee’. “Maar mijn voorkeur gaat er wel naar uit. Het is de manier waarop TU’ers en ex-TU’ers in het leven staan.” Zijn stem gaat waarschijnlijk naar Stip. “Stip heeft zich in de breedte ontwikkeld. Verder dan techniek en de TU, maar met behoud van de technische analyse. Dat is objectief. En via een vriendin weet ik dat Stip een YesDelft Creative wil opzetten en dat vind ik belangrijk.”

Politieke richting

Hoe groot is die vloedgolf van eerstejaars studenten aan de universiteiten nu precies? De groei van de instroom is geen 25 procent, geen 12,5 procent en zelfs geen 11,2 procent. Waarschijnlijk is 8,9 procent een betere schatting.

Stadsbus Marc-Julien Veenendaal. (Foto’s: Tomas van Dijk)

Natuurlijk gaat bouwkundestudente Nanet Rutten stemmen. “Belangrijk is dat iedereen zijn bijdrage levert. Als je niet stemt, ontken je dat er iets moet gebeuren of kan veranderen.” Rutten vindt overigens niet dat er in Delft veel hoeft te veranderen en kijkt zelf verder dan de stad. “De verkiezingen zijn ook van regionaal en landelijk belang. Die visie heeft te maken met mijn studie. Ik ben bezig met stedenbouw. Elke lokale ontwikkeling heeft invloed op een hoger niveau als katalysator of beginpunt.” Gecharmeerd van de voorlichting van en over de Delftse partijen is Rutten niet. “Eén folder met standpunten van diverse partijen over de buurt. Details en minder gericht op de stad en de regio. Glasbakken in mijn buurt interesseren me niet zo.” Toch is stemmen volgens Rutten ook voor tijdelijke Delftenaren belangrijk. “Voor de politieke richting.” Haar partij is de PvdA. “Op nationaal niveau hebben ze goede standpunten over gelijkheid en gelijke kansen. Die uitgangspunten zijn indirect ook goed voor een stad.” Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen liet ze zich leiden door een vriendschaps- en TU-band. “Een vriendin stond op de lijst van Stip. Als vriendendienst heb ik op haar gestemd.” Nanet Rutten.

De SP reed woensdagochtend 17 februari van half acht tot tien uur met een touringcar tussen station Delft en de TU. Ook medewerkers en studenten van de TU konden gratis mee.

Warmpjes Er wordt geprotesteerd tegen afschaffing van de basisbeurs en het Nibud waarschuwt voor hoog oplopende studieschulden. Maar vergeleken bij hun Europese soortgenoten zitten Nederlandse studenten er warmpjes bij.

Masters Waar je heen moet voor je master, hangt erg af van de opleiding: de meeste universiteiten hebben zowel heel goede als erg zwakke opleidingen. Ook in het hbo loont het je goed te oriënteren. Dat blijkt uit de eerste Keuzegids Masters.

Kieswijzertje “Stem je niet, dan heb je ook geen recht om te oordelen over het bestuur en hoe het loopt in de stad.” Student Techniek, Bestuur en Management Paul de Vos is op 3 maart dus van de partij. “Het lokaal bestuur staat dicht bij de mens en politici geven nu het idee dat ze naar je luisteren”, stelt hij. “Toch trekken lokale verkiezingen me minder dan landelijke. Ik denk doordat er in de media minder aandacht voor is.” Ook studenten moeten volgens hem stemmen. “Na mij komen er andere studenten. Zij kunnen profiteren van wat met mijn stem tot stand wordt gebracht.” “Mijn stem gaat denk ik naar het CDA. Daar heb ik de meeste ervaring mee, maar ik ben er nog niet over uit. Ik ken de standpunten van de partijen niet.” Hij gaat zich erin verdiepen. “Dat wordt dus een Kieswijzertje, want ik ga er wel wat voor doen, maar niet alle programma’s doornemen.” Kandidaten met een TU-achtergrond kunnen niet met voorrang op De Vos’ sympathie rekenen. “An sich maakt zo’n achtergrond niet uit. Maar misschien wel hun standpunten, zoals zorg voor faciliteiten in de buurt waar ik als TU’er profijt van zou hebben.”

Tijdgebrek

delta online

Onderwijsbeleid

Paul de Vos.

Sara Consuegra baalt. “Ik mag stemmen”, zegt de studente bij de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE) eerst nog stralend. “Maar ik ga niet”, klinkt het dan in mineur. De verklaring voor die stemmingswisseling is dat ze zich door tijdgebrek niet voldoende op haar democratische taak heeft kunnen voorbereiden. “Ik kom uit België en woon hier nu anderhalf jaar. Pas sinds woensdag 10 februari weet ik dat ik mag stemmen.” Dat was voor haar te laat. “Ik heb me helemaal niet verdiept in de partijen.” De landelijke partijen ken ik wel, de lokale partijen veel minder. En ik ken ook hun standpunten niet.” Een doordachte keus kan ze daarom niet maken. Het gaat haar aan het hart. “Stemmen bij lokale verkiezingen vind ik heel belangrijk, ook al woon je hier als student maar een paar jaar. Het is toch je gemeente en besluiten kunnen snel ingaan en effect hebben.” “Voor de volgende verkiezingen ga ik me zeker inlezen”, belooft ze. “Dan wil ik absoluut stemmen.” Of kandidaten een band hebben met de TU, laat haar koud. “Het gaat om de standpunten.”

Het ministerie van onderwijs en onderzoeksorganisatie NWO gaan nauwer samenwerken aan onderzoek naar het onderwijs in Nederland. Minister Plasterk en NWOvoorzitter Engelen hebben dat afgesproken.

Google Als het aan Google ligt, stappen alle Nederlandse universiteiten en hogescholen over op computerprogramma’s van het Amerikaanse internetbedrijf.

x www.delta.tudelft.nl

Sara Consuegra.

DELTA. 07 18-02-2010

06

science

opinion please

Too soft for the seas With container ships flooding the ocean and becoming bigger and bigger, accidents are more prone to happen. A TU Delft researcher found that the rules for the maximum amount of stress that these ships must be able to withstand may not be strict enough. xTomas van Dijk Remember the images on television of people from Cornwall scavenging the beach and taking home with them BMW motorcycles and car parts that washed ashore? The future may bring more scenes like this one, caused by the wreckage of the containership MSC Napoli in 2007. According to maritime engineer Johan Tuitman, ‘we will just have to wait and see how the huge containerships that have been built these last few years react to big waves. It’s going to be tense.’ During his research, Tuitman found that the standards set by classification societies - non-governmental organizations in the shipping industry - for the bending moment that ships need to withstand may not always be strict enough. This is one of the conclusions of his dissertation, ‘Hydro-elastic response of ship structures to slamming induced whipping’, which he will defend

next week at the faculty of Mechanical, Maritime and Materials Engineering. Tuitman, who works at TNO, investigated two types of bending moments that ships endure: hogging and sagging. Sagging is the stress a ship’s hull experiences when it is right in between two waves that have the same length as the ship, causing the middle of the ship to bend down. Hogging is the stress a ship’s hull experiences that causes the center of the hull to bend upward. According to Tuitman, the reason behind the defaulting standards is the fact that classification societies do not have a method to properly calculate the slamming behaviour of different types of ships: “As it’s difficult to compute the loading, they

‘It’s going to be tense’ just kind of estimate what the maximum bending moment should be based on experience from the past.” But for the newest, ultra large container ships, some of which carry as many as 12,000 container units (twenty feet equivalent unit), experience from the past is meagre, to say the least. For his research Tuitman simulated the sea keeping behaviour (how a ship cuts its way through the sea) and slamming behaviour (how hard and often the ship pounds on the water) of several huge container ships and of a frigate. He looked at 150 different realistic sea conditions, varying the length and height of the waves in each simulation. For

The containership MSC Napoli that ran aground in 2007. (Photo: Gazzat)

this he combined a model that describes sea keeping behaviour with a model that describes slamming. “One of the difficulties lies in the fact that the sea keeping model is 3D, whereas for the slamming we use a 2D boundary elements method,” Tuitman explains. “It’s currently impossible to calculate the forces on the hull caused by slamming in 3D, as this would require way too much computer capacity.” The maritime engineer solved this problem by dividing the hull into slices and roughly calculating the forces for each cut, which he then combined in his model, creating the next best thing to 3D. Tuitmans combined model predicts bending moments that are sometimes as much as twenty percent higher than the ones set by the classification societies’ rules.

Train system turmoil Belgium experienced its worst railway crash in thirty years. At least eighteen people died last Monday in a collision between two passenger trains at Halle, just southwest of Brussels. The most probable cause of the accident is that one of the trains missed a stop signal. Belgium’s rail operator, Infrabel, has launched an investigation. Safety expert, professor Ben Ale (faculty of Technology, Policy and Management), is very curious to see the outcome. “This accident raises a lot of questions”, he says. “An old passenger train probably missed a stop signal and was hit in the side by another, more modern train. What I noticed when I looked at pictures from the accident scene taken from above is that the old train would have hit a freight train a bit further down the track, if it hadn’t been hit first by this other commuter train. It’s strange that the track operator allowed such a precarious situation to occur.” In Belgium there is much indignation over the fact that not all trains are equipped with the Crocodil safety system, which automatically stops trains that miss stop signals. “It’s possible that the train that caused the accident didn’t have this system”, Ale says. “After an accident in Belgium in 2001, in which eight people were killed, the government decided to install this safety system in all trains, starting with the most modern trains. The aim was to have the system on all trains by 2009, but recently they were talking about by 2013. Maybe now they will speed up the installation - I don’t know.” But even with Crocodil on board, the accident might not have been prevented. Ale: “Crocodil only stops a train that misses a stop if the train is traveling faster than forty kilometers per hour. It’s not clear yet how fast this train was going.” The Belgium system is almost identical to the Dutch safety system, ATB. According to Ale, accidents like this disaster in Belgium can therefore also occur in Holland. ATB also only reacts at speeds higher than forty kilometers per hour. The Dutch government had this system installed in the early 1960s, following the country’s biggest train disaster, an accident at Harmelen in 1962 that killed 91 people. The reason for this ‘speed flaw’ in the system is that when the system was developed in the 1960s, trains that were in stations and had to be moved around (shunted) from one track to another or coupled to another train were also susceptible to the system. If it weren’t for the minimum speed level installed, ATB would automatically stop every train in the station, because there would always be a stop signal given somewhere in the station. Now of course with more advanced systems and faster computers, it is possible to avoid these problems and install safety system that work perfectly at every speed. The European ERTMS system is one such example. Why isn’t Holland replacing ATB with ERTMS? “It would cost about one billion euro to do so”, Ale says. “Put very cynically, the question is: do you want to spend that amount of money to spare four lives a year? If you take into account the accident at Harmelen and the casualties thereafter, and divide this by fifty, then that is about the yearly death toll among train passengers in the Netherlands.” (TvD)

DELTA. 07 18-02-2010

07

science

halfway

Super-silent submarine Students in 3mE’s Toptrack programme have improved the design of a super-silent autonomous underwater vehicle (AUV). Last Friday they presented their results and were rewarded a ‘9’. xJos Wassink In total silence the pointed yellow cylinder glides downwards in the water towards the deep darkness below. At a 45-degree angle, it travels both steadily and stealthily, propelled by nothing more than its own weight. Slowly it descends. At about a meter per second, it’s a bit slower than the speed at which an average person walks. Still, after just fifteen minutes it has reached a depth of 700 metres and approaches the ocean floor. Time to rise. A short humming sounds as an electromotor pumps out half a pint of seawater. This lowers the sub’s density below that of the surrounding water, which, according to Archimedes, makes it want to go back up. Simultaneously, inside the sub the battery pack is slightly tilted rearwards, shifting back the point of gravity and pointing the sub’s nose toward the surface. Thus zigzagging through the ocean’s depths, the silent sub can continue its journey for months at a time, since it uses very little energy. This feature makes AUVs highly suitable for performing long series of measurements of ocean temperatures, seawater salinity or ocean currents. It must have military applications as well, or else Nato’s Underwater Research Cen-

tre (Nurc) in northern Italy wouldn’t be working with them. A disadvantage of using such AUVs is that they must be launched in deep water, or else they cannot really zigzag. The researchers at Nurc would like to launch their subs from a bay, and wondered if the craft could be equipped with a small propeller for horizontal cruising through shallow waters. This question, relayed by professor Daniel Rixen (Mechanical, Maritime and Materials Engineering), proved to be a fertile starting point for a six-month project for twelve talented 3mE students in the Toptrack programme. The students started out by phrasing the question more generally,

This feature makes AUVs highly suitable for performing long series of measurements and made a computer programme that allows the user to design an AUV with length, diameter, wings and curvature chosen at will. The software then calculates the resulting centre of mass, the pressure points at the wings, the centre of pressure of the craft and other design specifics. The group adapted the Matlab model that researcher Maaike Schilthuis developed for this purpose. Eventually the behaviour of the sub can be simulated and displayed in animations. To validate the mathematical model, the students entered an existing design of a sub, called Slocum, and compared the simulation outcome with documentation of sea trials. Their results were within fifteen to twenty percent of the actual trials, which is regarded as satisfactory. Back to the original question: can the sub used by Nurc be equipped

with a small propeller and electromotor without jeopardising its stability and performance? The students have shown it can be done using a 5-centimetre diameter propeller and a 5-watt engine. Further details however may not be furnished under the non-disclosure agreement the students were obliged to sign. Another improvement the students came up with was an energy-efficient control mechanism. Uncontrolled UAVs, as is the default, may stray hundred metres off target over a distance of one kilometre. Pepijn Cox and his colleagues developed a navigation device based on the output of an acceleration sensor. In principle speed and also distance can be derived from the acceleration, but the method is prone to large errors. By choosing an accelometer with the right specs the students succeeded in extracting usable navigation information from it. Steering is done by slightly shifting the internal mass. Simulations show that the margin of error on a one-kilometre track could be reduced to 30-40 metres. Last Friday, the students were rewarded a grade of ‘9’ for their project. The Italian firm producing Nurc's subs seems interested in implementing the propulsion system, thus making the world’s first hybrid AUV.

x Toptrack is a plus programme at 3mE open to the top 5 percent of its BSc students. The 2010 Challent kickoff will be held on Thursday, February 18, at the Meisjeshuis, from 16:00-20:00 hrs.

Five of the twelve Toptrack students: Peter Sohl, Valerie Goemans, Sofie Haesaert and Emiel Barten and Pepijn Cox holding a mock-up of the sub. (Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

Marc Harleman behind his water channel and laser. (Photo: Tomas van Dijk)

Floating on air Name: Marc Harleman (28) Nationality: Dutch Supervisors: Professor Thomas van Terwisga and professor Jerry Westerweel (both of the faculty of Mechanical, Maritime and Materials Engineering) Subject: Drag reduction by air bubbles Thesis defense: In about eighteen months “For centuries people have been designing ships ways aimed at minimizing the effect of wave and pressure forces; for instance, by streamlining ships. But until now hardly any effort was made to reduce the drag that ships endure as a result of friction present at the ship’s hull. This drag might be reduced by producing tiny air bubbles under the hull of a ship. This bubble technique is not yet in use in the shipping industry, although the armed forces do use something slightly similar to make torpedo’s travel faster; they design torpedo’s in such a way that a big air sheet is formed around the head. Experiments in towing tanks - in which model ships that produced bubbles were towed - show total drag reductions of up to twenty percent. But these experiments don’t show exactly what happens under the hull. It’s like a black box: you know that there is an effect, but you have no idea what mechanism causes it. This is what I’m investigating in this water channel. With my test setup, in which I use a technique called particle image velocimetry, I will try to gain insights into the flow profiles under the hull and the way that bubbles influence them. I’ll add fluorescent tracer particles to the water and illuminate them with a laser. A camera takes two images in quick succession, and from the displacement of the particles I can calculate the velocity of the water. I use electrolysis to generate bubbles with a diameter of about thirty micron on wire electrodes. This ‘white mist’ in the water flows along a force sensor in a wall that measures the friction. I think that the bubbles reduce the drag, because by moving toward the wall they force the turbulent vortices underneath the hull to move away from the hull. This is what I hope to see. It would mean that there is an interaction between the bubbles and the turbulent flow structures, and that by increasing the amount of bubbles you can reduce the drag significantly. The coming months will be exciting. Until now I’ve mainly been preparing for this experiment. I developed the force sensor myself, and that took quite some time. In addition I had to test and improve the flow uniformity in the new water channel and fix practical problems, like leakages. When I started I was very ambitious. I had hoped I would be able to conduct the particle image velocimetry experiments, verify the results in a towing tank, and finally also test the effect of bubbles on a real ship. But gradually you realize that progress in science is made in very small steps.” (TvD)

DELTA. 07 18-02-2010

08

interview

Wie is Lee Lynd? Professor Lee Lynd (51) doceert zowel techniek als biologie en aardwetenschappen aan Dartmouth College (Verenigde Staten). Verder is hij buitengewoon hoogleraar microbiologie aan de universiteit van Stellenbosch (Zuid-Afrika) en hij is algemeen en wetenschappelijk directeur van Mascoma – een start-up bedrijf in bioenergie waarvan Lynd medeoprichter is en waar zo’n honderd mensen werken. Mascoma is gespecialiseerd in de productie van ethanol uit cellulose. Dat maakt het mogelijk om biobrandstof te bereiden uit de resten van voedselproductie, gras en houtpulp. Dat voorkomt concurrentie tussen voeding en brandstof. Een van de patenten van Lynd betreft de bacterie clostridium thermocellum die ethanol uit cellulose maakt. Lynd heeft twee keer de Charles A. Lindbergh-prijs gekregen als erkenning voor zijn inspanningen om natuurbehoud en technische vooruitgang met elkaar in balans te brengen. (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

DELTA. 07 18-02-2010

09

interview

‘We hebben alles hard nodig’ Hoe kun je de wereld op een duurzame manier van biobrandstof voorzien? Dat is de grote vraag van het global sustainable bioenergy-project. Volgende week houdt het Kluyvercentrum de eerste Europese bijeenkomst. Biobrandstofexpert professor Lee Lynd is de initiator van het project.

Zou dat wel kloppen? “Ze gaan uit van een hoge productie en ik weet niet of dat al haalbaar is.” Wat u voorstelt is land vrij te maken van ander gebruik en het in te zetten voor de productie van biobrandstof. “De hoofdvraag in het global sustainable bioenergy-project is hoe je grootschalige productie van biobrandstof in balans brengt met voedselzekerheid, natuurbehoud en milieubescherming. Een voorbeeld: in de Verenigde Staten staat veel van de beste landbouwgrond ‘s winters leeg omdat er geen vraag is naar spullen die ze in de winter kunnen verbouwen. Maar als er vraag naar cellulose zou zijn, kunnen ze ’s winters gewassen verbouwen en die oogsten in de lente. Het eiwit in de bladen is dan te gebruiken als veevoer, waardoor ze ’s zomers minder sojabonen hoeven te verbouwen. Het gaat om nieuwe behoeften en nieuwe kansen voor boeren. Als je uitgaat van de huidige situatie waarbij cellulose nauwelijks een waarde heeft en je vraagt of er voldoende biomassa geproduceerd kan worden om alle auto’s op te laten rijden, is het antwoord duidelijk nee. Maar dat is geen wonder. We moeten gecombineerde veranderingen bedenken om tot een duurzame toekomst te komen. Biobrandstof is een van de factoren, maar we moeten dat in balans doen met de andere vormen van landgebruik.”

xJos Wassink U geldt nu als expert in biobrandstoffen, maar u bent eenvoudig begonnen: bij een composthoop. Hoe ging dat? “Ik werkte op een boerderij en daar hadden ze een grote composthoop. Er zat een pijp in waar je een thermometer in kon steken. Ik raakte erg onder de indruk van de hitte. Denk erom, ik was met achttien jaar nog vrij naïef en mijn oorspronkelijke idee was niet erg geslaagd. Ik dacht: mensen hebben warmte nodig, laten we composthopen als warmtebron gebruiken. Ik weet nu dat de hoeveelheid warmte die je eraan kunt onttrekken nooit meer is dan dat je krijgt door de boel te verbranden. Toch heb ik daar toen een jaar mee rondgelopen. Tijdens mijn eerste jaar aan de universiteit van Aberdeen in Schotland kwam ik in een laboratorium voor anaerobe microbiologie terecht. Ik zag daar buizen met cellulose en ook zones waar micro-organismen de cellulose hadden opgelost. Ik dacht: dat is interessant! Micro-organismen die alcohol uit cellulose maken, daar kunnen we wat mee.” Hoe wist u dat ze alcohol maakten? “Ik had erover gelezen, dus ik wist dat ze ethanol (‘gewone alcohol’, red.) maakten. En mensen begonnen rond die tijd ethanol als brandstof te beschouwen. Dat was niet erg moeilijk te combineren.” Ik heb altijd begrepen dat het vergisten van cellulose, in tegenstelling tot suiker, lastig is. Het verbaast me dat ze dat in de jaren zeventig in Aberdeen al deden. “Men weet al heel lang dat micro-organismen op cellulose groeien en enige ethanol produceren. Niet veel en niet uitsluitend. Biologisch kan het, maar economisch is het niet interessant, tenzij je het organisme en het proces verbetert.” Nu zijn we dertig jaar later, en ik begrijp dat u precies dat voor elkaar gekregen hebt met uw firma Mascoma. “Het bijzondere aan onze vinding is dat we een micro-organisme hebben dat cellulose in ethanol kan omzetten zonder toevoeging van enzymen.” Waarom is dat laatste zo belangrijk? “Omdat enzymen duur zijn. Bij de huidige prijzen zijn de enzymen net zo duur als de biomassa die je wilt omzetten. Dus je bent de helft van je geld kwijt aan de katalysator. Dat is absurd. Onze micro-organismen maken hun eigen enzymen, en ze lijken nog effectiever ook.” Hoogleraar industriële microbiologie prof.dr. Jack Pronk doet hier hetzelfde met een gist waarin hij een gen inbouwde uit olifantenmest. Is dat niet twee keer hetzelfde wiel uitvinden? “Wat je zoekt is een micro-organisme dat cellulose omzet in ethanol. Maar dat bestaat niet in de natuur. Dus je kunt beginnen met een thermofiele bacterie die goed groeit op cellulose en daarin de ethanolproductie verbeteren. Of je begint met een gist die goed ethanol kan maken en je verbetert het vermogen om cellulose aan te kunnen. Waarschijnlijk zullen de eerste commerciële processen trouwens met gist werken om de heel eenvoudige reden dat het lastig is om teveel nieuwe dingen tegelijk te doen.” Uw bedrijf Mascoma telt honderd arbeidsplaatsen. Is bereiding van tweede generatie biobrandstoffen al zo lonend? “Dat kun je denken. Maar in werkelijkheid heeft Mascoma nog geen inkomsten. We hebben 150 miljoen dollar opgehaald en de investeerders wachten nog op revenuen.” Gaat u die verdienen met brandstof of met patenten?

Is productie van biobrandstoffen wel zo’n goed idee? Biomassa verbranden in een warmtekrachtinstallatie (die zowel stroom als warmte produceert,red.) levert toch een veel hoger rendement op? “In de eerste plaats kan een deel van de energiebehoeften door elektriciteit gedekt worden, maar een ander deel niet. In de VS bijvoorbeeld is elektriciteit maar een zesde van het totale energieverbruik.” “De meeste start-ups willen óf iets gaan produceren óf technologie ontwikkelen. Het is ongebruikelijk beide te gaan doen, zoals wij willen. Dat biedt zowel uitdagingen als kansen. Als we het goed doen, versterken technologie en productie elkaar. Als we het fout doen, dan komt het niet van de grond.” Dat lijkt me een hele gok. “Start-up bedrijven zijn ook een gok! Dat is hun rol in de wereld. Een groot bedrijf zet niet al zijn geld op één enkele mogelijkheid, maar vrijwel alle kleine bedrijven doen dat wel. Vele falen en enkele hebben succes. In het grote geheel der dingen zijn start-ups de pioniers die nieuwe dingen proberen.” Wat is dan nu het plan? “We willen in Zuid-Amerika en Afrika minderheidsbelangen nemen in de productie van tweede generatie biobrandstoffen en daar onze technologie inbrengen. Het moet andermans project zijn, omdat zij beter op de hoogte zijn van de lokale omstandigheden.” Ik vrees voor grote monoculturen, vergelijkbaar met de oprukkende oliepalmplantages in Indonesië, want er zijn vaak enorme oppervlakten mee gemoeid. U hebt daar vast berekeningen over gemaakt. “Ik heb berekeningen gemaakt en het hangt er maar van af hoe je het inricht. Kijk, kun je biobrandstoffen stom aanpakken? Natuurlijk! Maar als we de vervoerssector duurzaam willen maken, kunnen we dan eigenlijk wel zonder? Ik denk het niet. Bepaalde vormen van transport zullen nog heel lang afhankelijk zijn van vloeibare brandstof. Zo zie ik ons nog niet in een elektrisch vliegtuig stappen. Laat ik eerst zeggen: landgebruik is gecompliceerd. Het land waar ik me op richt is land dat al in gebruik is, dus geen oerwouden. Weidegronden bieden nog de beste perspectieven. Het is allemaal nog wat anekdotisch maar als de Amerikanen de helft van het rundvlees dat ze eten zouden vervangen door kip, zou dat al voldoende land opleveren om de hele wereld van biobrandstof te voorzien. In Brazilië is vier miljoen hectare in gebruik voor de productie van suikerriet voor ethanol, maar tweehonderd miljoen hectare voor koeien die met een hectare per dier flink de ruimte hebben. Als ze de koeien half zoveel ruimte geven zou er heel wat meer biobrandstof geproduceerd kunnen worden. Laatst las ik nog een stuk waarin men stelde dat tien procent van het huidige landbouwareaal genoeg zou zijn om de hele wereld van biobrandstof te voorzien.”

Maar dat zou er in de toekomst met elektrisch vervoer heel anders uit kunnen zien. “Dat is waarschijnlijk, ja. Maar zelfs al wordt de helft van de energie elektrisch, dan nog blijft er vijftig procent over. Transport zal daar een flink deel van uitmaken omdat niet alle vervoer elektrisch kan. Biobrandstof blijft dus nodig. Er zijn nu processen in ontwikkeling die tot zeventig procent van de verbrandingswaarde van de biomassa omzetten in een combinatie van biobrandstof en elektriciteit of zelfs meer als je de warmte meerekent. Dus ik denk niet dat verbranding van biomassa in een wkk-centrale zoveel efficiënter is en –zoals gezegd - de biobrandstof blijft nodig.” Is biobrandstof de sleutel tot duurzaam vervoer? “Transport staat voor een kwart van het energiegebruik in de wereld. Het is een grote opgave om dat duurzaam te krijgen. Dus we moeten zonnepanelen installeren én windmolens neerzetten én biobrandstoffen maken. We hebben alles hard nodig. Ik zeg vaak: we hebben als mensheid nog maar twee keer een vergelijkbare overschakeling doorgemaakt. Van jager/verzamelaars naar eenvoudige landbouw en van pre-industriële landbouw naar niet-duurzaam industrieel. Alles wijst erop dat we nu op de drempel staan van een derde overgang: die naar een duurzaam-industriële maatschappij. Alleen zijn er dit keer meer mensen, minder tijd en het kan op veel meer manieren misgaan. Als mensen over een paar honderd jaar terugkijken op ons, zullen ze zeggen: het zat er toch duidelijk aan te komen. Ze zullen ons afrekenen op hoe wij nu handelen.”

x European Convention of the Global Sustainable Bioenergy Project. Woensdag 24 – vrijdag 26 februari 2010 in de aula. www.kluyvercentre.nl

DELTA. 07 18-02-2010

10

lifestyle

Regenboog van modder

Marjolein Dijkman ziet gelijkenis tussen draken en sleephopperzuigers. (Foto: Boijmans van Beuningen)

Sport

Kunstenaars geven in Boijmans van Beuningen hun visie op de aanleg van de Tweede Maasvlakte. Zij vergelijken onder meer zandspuitende sleephopperzuigers met mythische zeemonsters. xRobert Visscher

De man heeft de vrouw in een armklem. Zij tikt af. Op de gemengde judo- en jiu jitsules voor beginners kwam vorige week zo’n vijftien belangstellenden af. Donderdag is er vanaf 17.00 uur een tweede beginnersles op het sportcentrum. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Judoka Karin van Dijk lijkt geheel hersteld van haar zware knieblessure, een gescheurde kruisband. Eind januari trad zij in haar gewichtsklasse tot 78 kilo aan op de Open Belgische kampioenschappen, voornamelijk om wedstrijdritme op te doen. “Dat was mijn eerste toernooi zonder angst in mijn knieën”, aldus de bouwkundestudente. “Zware loting en een beetje pech”, luidde haar verklaring voor de toch wat tegenvallende zevende plaats. Afgelopen zondag had zij tijdens een wereldbekerwedstrijd in Boedapest aan haar Portugese opponent eveneens een zware klus. “Vorige keer verloor ik heel snel van haar. De eerste minuten gingen nu beter, maar zij herstelde zich en won omdat ik een foutje maakte.” Omdat er geen herkansingpartijen waren, was voor van Dijk het toernooi meteen afgelopen. Ze richt haar pijlen nu op de wereldbekerwedstrijd in Warschau, op 27 februari: “Daar wil ik een paar ronden verder komen, richting de medailles.” Op een andere mat, in Nijmegen, werkte een elftal leden van studententurnvereniging Pegasus zich in het zweet voor de individuele prijzen. Twee van hen slaagden erin om als winnaar terug te keren naar Delft. Jochem Kempe was de beste op niveau 3, Bianca Willems werd eerste op niveau 4. Beiden mogen op het komende NSK in april op een hoger niveau uitkomen. Leden van schermvereniging DFC waren het voorbije weekend zelfs op twee fronten actief. Luchtvaart- en ruimtevaarttechniekstudent Nico Speelman behaalde op een internationaal satelliettoernooi in het Zweedse örebrö een twaalfde plaats. De Nederlandse schermkampioen op de sabel was niet ontevreden, maar betreurde zijn gemiste kans om tot de laatste acht door te dringen. Op het matig bezette Donar-toernooi in Groningen troffen de sabreurs Rik Adema en Jiri ten Cate elkaar in de halve finale. De laatste moest genoegen nemen met de derde plaats, nadat hij was verschalkt door zijn clubgenoot die ook de finale wist te winnen. Koen van den Boogaart was zeer tevreden over zijn achtste plaats in het veel sterker bezette degentoernooi: “Ik ben nog maar anderhalf jaar bezig. Mijn tegenstander bij de laatste zestien was een oude rot. Die partij ging erg goed, ik won.” Voor de betrekkelijke nieuweling is het erg belangrijk om zijn eigen vooruitgang te meten. “Ik heb namelijk ambitie gekregen en die ambitie werpt zijn vruchten af.” Bij de laatste acht bleek de Haagse ex-Olympiër Stephane Ganeff vervolgens nog een maatje te groot voor Van den Boogaart. Op zaterdag 28 februari organiseert DFC op het sportcentrum het Delftsetegeltjestoernooi. Van den Boogaart: “Een internationaal toernooi, want er heeft zich in elk geval al één Belg aangemeld.” Eveneens aanstaande is het NSK cross voor hardlopers. De afdeling Delvers van De Koplopers neemt de organisatie van dit zaterdag geplande evenement op zich. Het ‘spike-vriendelijke’ parcours is uitgezet in de Delftse Hout. (JT)

x

www.delvers.tudelft.nl/nskcross2010 www.delftsetegeltjestoernooi.nl

x Tips? [email protected]

Een sleephopperzuiger spuit een regenboog van modder op een banaanvormig eiland. De modder hoopt zich op en kleeft samen. De zandbank biedt steeds meer weerstand tegen de klotsende zee als alweer een volgende sleephopperzuiger zich aandient. Vanuit de helikopter krijgt de kijker een uniek kijkje in de keuken van de aanleg van de Tweede Maasvlakte. Veel ingenieurs rekenen aan dit soort projecten, maar zelden krijgen ze de kans om haarscherpe beelden vanuit de lucht te zien van het ontstaan van nieuw land. De Rotterdamse kunstenaars Liesbeth Bik en Jos van der Pol maakten deze beelden van het meest prestigieuze Nederlandse waterproject van dit moment. Zij cirkelden rond

de contouren van Maasvlakte 2. Dat levert intrigerende plaatjes op van spuitende sleephopperzuigers en van meeuwen die eigenwijs rondkijken op het net gewonnen land. Deze ‘tekening in de lucht’ is het meest geslaagde kunstenaarsproject rond de aanleg van Maasvlakte 2. Museum Boijmans van Beuningen toont in totaal tien opmerkelijke ‘artistieke ontdekkingsreizen’ over de landaanwinning. Van oudsher heeft strijd tegen de zee en het winnen van land mythologische proporties. De Rotterdamse kunstenaar Marjolein Dijkman plaatst de aanleg van Maasvlakte 2 in dat perspectief. Op haar poster staat naast de foto van een zandspuitende sleephopperzuiger een teke-

Scherp contrast tussen industrie en braakliggend terrein ning van een waterspuwende draak. Zij vond het kronkelende monster op oude zeekaarten met het opschrift ‘hic sunt dracones’ (hier wonen de draken). Daarmee gaven de oude cartografen de grenzen aan van de destijds bekende wereld. Dijkman laat in een video ook beelden zien van zeemonsters uit literatuur, volkscultuur en mythologie. De eeuwige strijd met de zee wordt

stephan

zo goed weergegeven. De draak is het symbool van het onbekende en onstuimige. De sleephopperzuiger staat voor de techniek die landaanwinning mogelijk maakt en het onstuimige probeert te beheersen. De Spaanse kunstenares Lara Almarcegui houdt het veel dichter bij huis. Wie vaak in de Rotterdamse haven komt, kan niet om de braakliggende terreinen heen. Zelfs op de huidige Maasvlakte zijn er nog ongebruikte stukke land. Op de tentoonstelling is te zien hoe Almarcegui een groep bezoekers rondleidt door deze ‘wastelands’. Zij toont het scherpe contrast tussen de industrie, die door mensen is aangelegd, en de braakliggende terreinen, die met rust worden gelaten. Ook de Oostenrijkse kunstenaar Hans Schabus zoekt het contrast op. Hij fotografeerde een eenzame zeiler, die in een klein bootje op zee dobbert. Voor hem rijzen de gigantische kranen op van de containerterminals van de Maasvlakte. De blik van kunstenaars op het werk van ingenieurs is fascinerend. Ze laten goed zien hoe techneuten de wereld veranderen en vooral op wat voor manier ze dat proberen te doen.

x Portscapes is tot en met 26 april te zien in Museum Boijmans van Beuningen.

DELTA. 07 18-02-2010

11

lifestyle

de melkkoe

L&R-dj’s ruiken aan roem Het is de ultieme jongensdroom: op een zolderkamertje van hun studentenhuis pielden ze wat met draaitafels en nu staan vierdejaars studenten luchtvaarten ruimtevaarttechniek Tim Mulders en Jaap de Laat in de finale van een prestigieuze internationale dj-wedstrijd. Nog éven winnen en dan op naar hun ultieme droom: draaien in club Pacha op Ibiza. xJorinde Hanse

Lobke van Erve: “De meeste collega’s zitten de hele dag in de kleedkamer hun neus te poederen.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Grid girl Lobke van Erve (25, industrieel ontwerpen) is grid girl op het circuit van Zandvoort, de stijlvolle variant van de beter bekende pitspoes. ”Via Hyves werd ik een paar jaar geleden benaderd. Puur als hobby doe ik af en toe modellenwerk en daarbij houd ik van auto’s, vooral van Austin Martins. Ik denk dat ze daarom bij mij uitkwamen. In eerste instantie nam ik het niet serieus, maar als snel bleek dat degene die mij benaderde ook écht dames zocht. Hij was net ervoor begonnen iets op te zetten. Op Hyves las ik leuke verhalen van andere grid girls en toen besloot ik om het te doen. Er gaat geen cursus aan vooraf. Je gaat er gewoon heen en krijgt, naast een shirt en petje, een briefing hoe je moet lopen en staan. Vóórdat de auto’s het circuit opkomen, lopen we met zijn allen vanaf de startlijn tegen de rijrichting in. Om de beurt haakt iemand uit de rij af, om bij een startpositie te gaan staan. Tegelijk houdt diegene een bord omhoog met de naam van de coureur erop. Dat is voor het publiek, een showelement dus. Als de auto’s er staan, zit het werk erop. Een paar van ons zijn er nog nodig bij de prijsuitreiking.” Tussen de races door lopen we door de Paddock, het gebied waar de teams zich ophouden. Het publiek kan hiervoor speciale kaarten kopen, dus moeten we vriendelijk lachen, met mensen op de foto en doen alsof we het heel erg fantastisch vinden. Met de andere meiden is het best gezellig. Alleen de meesten zijn nogal van die tuthola’s. Ze vinden zichzelf geweldig en zitten de hele dag in de kleedkamer hun neus te poederen, hilarisch als je die verhalen soms hoort. Ik neem het gelukkig niet te serieus. Het grappige is dat je voor dit werk echt geen model hoeft te zijn. Een leuke uitstraling is al voldoende. Zelfs in België op het Formule 1-circuit gaat het er niet heel officieel aan toe. Eigenlijk zijn het gewoon hobbyisten. Het is best mogelijk om daar een keer te werken, maar dan zou ik wel eerst een netwerkje moeten aanboren, ja.” (IK) Bijbaan: Verdiensten: Opvallend:

Grid girl €12 per uur Is in tegenstelling tot veel collega’s wél autoliefhebber

x Weet je een aparte bijbaan? Mail naar [email protected]

X-factor en Idols? Kinderspel. Als Flavourables-duo Tim Miles en Maxwell Crookes, eigenlijk gewoon Tim Mulders en Jaap de Laat (21), op 23 februari de Next Generation DJ Contest winnen, veroveren ze geen landelijke roem, maar een internationaal platencontract. Ook mogen ze dan drie keer optreden op de vijfdaagse Winter Music Conference, tijdens Spring Break in Miami. “Toch wel de holy grail binnen de housescene”, volgens De Laat. “Je staat meteen met twee voeten in de house-industrie.” Om uit 3500 kandidaten door te dringen tot de finale, moesten de studenten een housemix uploaden op de wedstrijdsite én hun naam zo sterk mogelijk marketen. Publiek over de hele wereld kon vervolgens op de Flavourables stemmen. Nu pas, in de finale, kijkt een professionele jury - onder wie dj/producer Sebastian Ingrosso en wat platenbonzen - naar het tweetal. Zo’n eitje als het leek om zover te komen, zo spannend wordt het nu. Want de dj’s moeten ook zelf produceren. Daar vallen de meesten van de 83 finalisten op af, denkt Mulders. “Daar heb je namelijk minstens twee jaar ervaring voor nodig.” En de Flavourables hebben die. “Bij de top 30

Flavourables Tim Mulders en Jaap de Laat op de Valentijnsdisco in het sportcentrum. Een vreemde gewaarwording voor de dj’s. “In plaats van voor een zaal dansende mensen, stonden we voor een zaal met crosstrainers.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

komen moet dus wel lukken”, hoopt De Laat. En dan te bedenken dat ze aan het begin van hun studie nog maar net met house bezig waren. “Ik heb Jaap er echt een beetje in meegesleurd”, zegt Mulders. Maar ze zijn aan elkaar gewaagd, vinden ze, vullen elkaar aan. “Jaap is van de rustige, diepe house, en ik maak er een bonte mix van. Elektronische muziek wordt tegenwoordig steeds meer ‘blieperij’, maar dat zul je bij ons niet horen – wij houden het melodieus.” Voordeel daarvan is dat het lekker mainstream is. “Het dak gaat

‘Het dak gaat er altijd af als we draaien’ er altijd af als we draaien”, zegt Mulders. “Bij grote acts als Benny Rodriguez en Gregor Salto, bij wie we in het voorprogramma draaiden, nemen we ons altijd voor de hits in de tas te houden. Wij moeten gewoon opwarmen, het knallen is voor de hoofdact. Maar het eindigt altijd hetzelfde: in het laatste kwartier gaat het publiek zo los, dat we toch die hits weer uit de tas halen.” Ze klinken als oude rotten in het vak. En hoewel de Flavourables voornamelijk draaien op studentenfeesten, zijn ze dat ook best een

beetje. Sinds twee jaar hebben de studenten hun eigen radioshow op Stadsradio Delft: Flavourables in the Mix. Met niet de minste gasten ook, onder wie Laidback Luke en Gregor Salto. Ze blijven er nuchter onder, draaien nog steeds het liefst op studentenfeesten. “Daar zijn we ook gewild, maar het is een kritisch publiek”, vindt Mulders. “Je moet hun aandacht er echt bij houden.” Want het liefst horen ze Guus Meeuwis, de echte meezingers. “Een hele uitdaging om hen los te krijgen op house.” En hun huisgenoten, zijn die inmiddels ook om, of smeken zij om een beatloze avond? “Ach, ze vinden het wel leuk, maar ik kan er wel een beetje in doordraven”, bekent Mulders. “Nu weten we het wel Tim, zeggen ze dan. En dan is het ook goed.” Er moet tenslotte ook nog gestudeerd worden. De Laat: “We hebben afgesproken om hoe dan ook onze bachelor af te maken. Mocht de roem plotseling losbarsten, dan gaat het geld gewoon opzij voor later. Dan zien we de house als een lange sabbatical, en doen we die master alsnog.”

x Je kunt nog stemmen op de Flavourables: http://www.letsmix.com en www.flavourites.com

time out

Muzikaal avondcollege Noteer in je rooster: avondcollege door muziekprofessor Leo Blokhuis en zangeres Ricky Koole. Strikt genomen is ‘Laagland’ een muziektheatervoorstelling. In 'Laagland' zingt Ricky Koole prachtige liedjes. De bezoeker wordt meegenomen op een reis langs vele muziekstijlen. Alles lijkt te kunnen, zolang het geen mainstream is. Denk aan Afrikaanse en Ierse traditionele muziek die elkaar vinden, maar ook hoe soul en country samensmelten. Op de muzikale uitvoering door Ricky Koole en de uitgebreide band is niets aan te merken. Daarbij vertelt Leo Blokhuis verrassende anekdotes achter de platen. Door de vertellingen van deze gepassioneerde muziekprofessor bekruipt je soms het gevoel een mooi avondcollege bij te wonen in plaats van een voorstelling. Leo Blokhuis is bekend van programma’s als Top 2000

à gogo waar hij het charisma van presentator Matthijs van Nieuwkerk aanvult met zijn muziekkennis. Hoewel ‘Laagland’ niets te maken heeft met de Top 2000 doet de voorstelling er toch een beetje aan denken. Ook in het theater geniet je niet alleen van de anekdotes zelf, maar ben je ook vol ontzag voor de onuitputtelijke bron van kennis die Leo Blokhuis is. De show is heel divers qua muziekkeuze en hierin ligt ook de grootste zwakte. Verwacht geen volledige muziekgeschiedenis, maar gewoon een leuk avondje willekeurige liedjes en opmerkelijke verhalen. (EvO)

x Laagland, Leo Blokhuis en Ricky Koole 23 februari Theater de Veste 20.15 uur, €18,50 (CJP €16,50) www.theaterdeveste.nl www.leoblokhuis.nl www.rickykoole.nl

DELTA. 07 18-02-2010

12

reportage

Komt een ingenieur Medische innovaties vloeien meestal voort uit technische vernieuwingen. In een poging dat proces te stroomlijnen trok een heuse TU Roadshow onlangs naar Leiden. Rector Karel Luyben zei daar dat biomedisch onderzoek in Delft moet verdubbelen. xJos Wassink Natuurlijk ontbrak de oefenset voor sleutelgatoperaties niet, net zomin als de Simendo, waarmee bezoekers een virtuele operatie konden verrichten. Anderen lieten zich met een 3D-headset op het hoofd door het virtuele Muziekgebouw aan het IJ rondvoeren in het kader van de virtual reality exposure therapy (Vret). Dit is een manier om mensen met hun fobieën om te leren gaan. In het midden van de foyer waren posters aangebracht met hoogtepunten uit TU-onderzoek op het gebied van doelzoekende medicijnen, beeldverwerking, operatietechniek en sensoren. Zo’n 250 bezoekers waren naar het nieuwe ‘gebouw 3’ van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) gekomen om een kijkje te nemen bij de demo’s, een praatje te maken bij de posters of om te horen wat voor mogelijke samenwerkingen er te bedenken zijn. Sommigen, met hoogleraar biomechanical engineering prof.dr. Frans van der Helm (3mE) voorop, zijn daar erg bedreven in: “Met elke arts die ik spreek heb ik na korte tijd al het

Probeer het maar eens, die sleutelgatchirurgie. En bedenk: een patiënt is niet doorzichtig. (Foto: Jos Wassink)

idee: hier zouden we wat voor elkaar kunnen betekenen. Er zit zoveel potentie in die samenwerking, dat is ongekend.” Anderen, zoals de Leidse hoogleraar medische beeldverwerking prof.dr. Hans Reiber, zijn wat terughoudender: “Een arts direct met een technicus laten pra-

ten, dat werkt gewoon niet. Je moet toch een persoon hebben die de kliniek begrijpt én de techniek begrijpt en daar als contactpersoon tussen zit.” Ook prof.dr.ir. Lucas van Vliet, hoogleraar kwantitatieve beeldvorming bij Technische Natuurwetenschappen en voorman van het Delft

Research Initiatief Gezondheid (DRI Health), is positief over de gesprekken die hij gevoerd heeft: “Ik heb goede hoop op vijf nieuwe onderzoeksinitiatieven op basis van de ontmoetingen die ik vandaag heb gevoerd.” Welke onderwerpen dat zijn wil hij niet zeggen. “Ik wil hen er niet mee belasten.”

Vehikel

De laparoscopische oefenopstelling bleek een publiekstrekker. (Foto: Marc de Haan)

“Het deed me eerst denken aan ‘Boer zoekt Vrouw’”, zegt het Leids collegelid Willem te Beest bij de opening van de lezingenreeks in de collegezaal. “Maar ik zie heel andere gezichten voor me.” De zaal in het onderwijsgebouw ziet er nog als nieuw uit met beige linovloeren, lichte houten banken met hier en daar een rood accentje. Het zaallicht straalt voluit, maar de sprekers staan wat in het donker. “Medical Delta is tot nu toe vooral een bestuurlijk vehikel geweest”, zegt Te Beest. “Maar nu wordt het tijd er praktische invulling aan te geven.” Hij noemt als voorbeelden de protonenkliniek en de nanoscopie (het zichtbaar maken van nanostructuren). Medical Delta, het samenwerkingsverband tussen de TU en de universiteiten en universitaire medische centra van Rotterdam (Erasmus MC) en Leiden (LUMC) zou volgens Te Beest uit moeten groeien tot een region of

knowledge. De kennisdomeinen die voor vanmiddag op het programma staan zijn doelgerichte medicijnen, beeldverwerking en interventie & zorg. Bij elk van de onderdelen houdt een Leidse hoogleraar een inleiding om aan te geven waar vanuit de klinische praktijk behoefte aan is, waarna enkele Delftenaren zullen laten zien waar op dat terrein de grens van de mogelijkheden ligt. Humaan geneticus prof.dr. GertJan van Ommen opent de sessie over targeted molecular technology met onderzoeksresultaten op het gebied

‘Er zit zoveel potentie in die samenwerking, dat is ongekend’ van erfelijke spierdystrofie (ziekte van Duchenne). Het LUMC heeft (al in 2001) een methode ontwikkeld om foutieve delen van het dna (exons) af te schermen bij het aflezen, waardoor de ziekte zich een stuk minder heftig manifesteert. “Door tien exons over te slaan kun je zeventig procent van de patiënten genezen”, stelt Van Ommen. Voortbordurend op dat succes onderzoekt zijn groep nu of je met antilichamen binnen de cel bepaalde eiwitten kunt blokkeren of wegvangen voordat ze tot

DELTA. 07 18-02-2010

13

reportage

bij de dokter ziektebeelden leiden. Daarvoor is hij op zoek naar middelen om moleculen zichtbaar te maken.

Geleidewapen De Delftse bijdragen komen in dit blok van prof.dr. Cees Dekker (bionanofysica, TNW) en prof.dr. Bert Wolterbeek van het Reactorinstituut Delft (ook TNW). Wolterbeek vertelt over het gebruik van radioactieve nanobolletjes waaraan doelzoekende moleculen verbonden kunnen worden zodat het bolletje als geleidewapen door het lichaam op zoek gaat naar een tumor en zich daar aan vasthecht. Niet echt een antwoord op de vraag van Van Ommen. Ook Cees Dekker vertelt vooral over het eigen onderzoek van de nieuwe afdeling bionanofysica, maar dat is voor Van Ommen vast wel relevant. Want zodra Dekker zijn MacBook aan het projectiesysteem verbindt, verschijnen er filmpjes van kronkelende dna-strengen, pulserende celmembranen en voorbijglijdende eiwitcomplexen. Dekker laat zien hoe hij een dna-streng door een gaatje krijgt, en hoe hij het opwindt als een telefoonsnoer. “We kunnen een kraaltje aan een eiwit maken en het in een levende cel volgen. We bieden u een heel nieuw scala aan kralen, chips en werktuigen voor biologische toepassingen.” Als voorbeeld laat hij nog een filmpje zien van flitsende bacteriën, dat wil zeggen: als een bepaald gen actief wordt binnen de bacterie, licht er even een moleculair lampje op. Het is grappig en indrukwekkend tegelijk. Het tweede blok over medische beeldverwerking wordt geopend door hoogleraar radiologie prof.dr.

Mark van Buchem. Hij constateert dat de beeldtechnieken in de radiologie al immens zijn, en richt zich op de vraag wat er nog níet kan. Mogelijk de grootste frustratie voor radiologen is dat ze bij de huidige stand van techniek over de veelvoorkomende ziekte van Alzheimer geen uitsluitsel kunnen geven. Alleen autopsie kan de kenmerkende eiwitplakken in het hersenweefsel aantonen. Van Buchem drong aan op een hogere resolutie (grotere scherpte) van de MRI-techniek – wat

’Je moet ze een beetje prikkelen om goede dingen te bedenken’ samenhangt met een hogere magnetische veldsterkte. Bij het huidige maximum van zeven Tesla worden structuren zichtbaar in de hersenen die mogelijk indicatief zijn voor Alzheimer, aldus Van Buchem.

Tandartsboor In het laatste blok over interventie en zorg stelen prof.dr. Frans van der Helm (biomechanica, faculteit Werktuigbouw, Maritieme techniek en Materiaalkunde) en prof. dr. Paddy French (elektronische instrumentatie bij de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica) de show. De eerste met zijn analytisch mechanische blik op de spierziekte dystonie en de daaruit voortvloeiende toepassingen van krachtterugkoppeling in autosturen en vliegtuigknuppels omdat het visuele systeem – gewoon blik op de weg - met een responstijd van 0,2 seconden goedbeschouwd vreselijk traag is.

Frans van der Helm zocht wat-ie vond. (Foto: Jos Wassink)

Met een al even groot enthousiasme vertelt Paddy French over een sensor die hartfilmpjes kan maken zonder zich door de magnetische velden van een MRI van de wijs te laten brengen; een achtergelaten sensor die na een darmoperatie waarschuwt in geval van lekkage en een optische sensor in een tandartsboor die onverwachts nuttige informatie levert over de weefselkwaliteit binnen de kies in kwestie. Miniaturisering, meer functionaliteit en minder stroomgebruik – dat zijn de trends voor medische sensoren, aldus French. “Ik ben sprakeloos door het aanbod”, verzucht TU-rector Karel Luyben aan het einde van de lezingen. Hij constateert dat er veel aanleiding is voor wederzijdse dialoog en moedigt de aanwezigen aan om ieder minimaal drie visitekaartjes van de andere instelling te bemachtigen. “Medical Delta is al een succes, en het is in de loop van de tijd alleen maar gegroeid. De TU streeft ernaar om de activiteiten in het DRI Health te verdubbelen”, aldus de rector.

Met Medical Delta kun je alle kanten op. (Foto: Marc de Haan)

Prikkelen Interessante lezingen, goede koffie, lekkere broodjes en een foyer vol met onderhoudende demonstratieopstellingen en posters. Is dat genoeg om de kloof tussen de medische en technische cultuur te overbruggen? Volgens Frans van der Helm helpt het allemaal wel. “Het kost een jaar voordat je een beetje on speaking terms bent en voordat je elkaar begrijpt. Soms betekent een woord zelfs twee verschillende dingen voor een arts of een ingenieur. Stabiel betekent voor een technicus, dat iets terugkeert naar de uitgangspositie. Voor een medicus heet iets stabiel als het vastzit. Dat is een heel verschil.” Verder constateert hij ook verschillen in benadering. “Een technicus zoomt in, analyseert en reduceert tot de kern. Een medicus ziet de hele patiënt en constateert bijvoorbeeld dat een Parkinsonpatiënt behalve een motorische aandoening ook cognitieve problemen heeft. Een ingenieur ziet dat makkelijk over het hoofd.” Medici zouden op hun beurt wel eens wat creatiever mogen denken, vindt Van der Helm. Ze zijn gewend zich te redden met wat er is (‘ze staan soms in de meest abominabele omstandigheden te opereren’) en fantaseren niet over hoe het anders zou kunnen. Van der Helm heeft er lol in om met medici te praten (‘je moet ze een beetje prikkelen om goede dingen te bedenken’) en om na te denken over medische problemen. Als die dialoog op gang komt, verwacht Van der Helm een stormvloed aan ideeën. “Ik denk dat er meer uitkomt dan we in Delft kunnen bergen.” De Leidse hoogleraar Hans Reiber denkt meer in strategische allianties. Hij is voorzitter van het

Joost van de Vaart (LUMC) krijgt van TU-promovendus Dierderick van Hove uitleg over de Simendo. (Foto: Jos Wassink)

Virtual reality systeem Vret maakt fobieën behandelbaar. (Foto: Marc de Haan)

NWO-thema ‘Nieuwe instrumenten voor de gezondheidszorg’ dat zogenaamde centres of excellence wil creëren waarin clinici en technici samenwerken met de industrie. Daartoe zijn er veertien voorstellen gedaan, waarvan er naar verwachting zeven à acht gerealiseerd zullen worden. Voor de komende vijf jaar streeft het thema naar een budget van driehonderd miljoen euro, afkomstig uit de aardgasbaten – de zogenaamde FES-gelden. Op het niveau van de werkvloer ziet Reiber het meest in gedeelde aanstellingen bij de TU en bij het zie-

kenhuis. “Wat helpt is dat mensen bij elkaar een aanstelling krijgen, elkaars taal leren spreken en daarmee tot een voorstel voor onderzoek komen.” “Ik heb al vijf afspraken gemaakt”, zegt Lucas van Vliet op de vraag over hoe het nu verder moet. “Niet overal komt wat uit, maar als dat in één van de vijf gevallen wel zo is, dan heb je een hartstikke mooie score.”

DELTA. 07 18-02-2010

14

service

Aankondigingen Officieel Verkiezingen SR en FSR Het College van Bestuur maakt het volgende bekend: De verkiezingen van de leden van de Studentenraad (SR) en de Facultaire Studentenraden (FSR) vinden via het internet plaats op woensdag 26 mei en donderdag 27 mei 2010. De verkiezingen vangen aan op woensdag 26 mei 2010 om 9.00 uur en eindigen op donderdag 27 mei 2010 om 17.00 uur. Het College heeft voor de organisatie van de verkiezingen het onderstaande tijdschema vastgesteld. De deadline voor het indienen van de kandidatenlijsten is woensdag 14 april 2010 om 17.00 uur. In verband met het verzenden van informatie omtrent de verkiezingen wordt aan studenten die recentelijk zijn verhuisd, maar dat nog niet hebben doorgegeven aan de Centrale Studentenadministratie, gevraagd het huidige adres zo spoedig mogelijk door te geven. Tijdschema verkiezingen SR en FSR op 26 en 27 mei 2010 • 18-02-10 bekendmaking verkiezingsdata in Delta [1] • 31-03-10 t/m 07-04-10 inzage lijst met kiesgerechtigde en verkiesbare studenten [2] • 31-03-10 t/m 14-04-10 indienen kandidatenlijsten • 29-04-10 bekendmaking kandidatenlijsten [3] • 26 en 27 mei 2010 verkiezingen • 28-05-10 vaststellen voorlopige uitslag • 04-06-10 vaststellen en bekendmaking definitieve uitslag [4]

Bezwaarschrift binnen één week na: 1) 18 februari 2010 2) 7 april 2010 3) 29 april 2010 4) 4 juni 2010

Algemeen Congres Spoorzone Op maandag 19 april zal er een congres worden gehouden over de Spoorzone. Diverse sprekers zullen belichten hoe de Spoorzone gebruikt zal kunnen worden. Entree bedraagt 10 euro per persoon. Aanmelden kan via www.aanmelder.nl/ delft_bouwt_aan_je_toekomst. Bij het kaartje zijn lidmaatschap van het WeSD en twee consumpties inbegrepen.

Student and Career Support Informatie Bij Student and Career Support kun je terecht voor een bezoek aan een studentendecaan, een studentenpsycholoog, het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs, en het Informatiecentrum. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur op dinsdag- of donderdagochtend van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen en de loopbaanadviseurs houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur en de studiekeuzeadviseur op donderdag van 11.30-12.30 uur. Het Informatiecentrum (begane grond) is geopend van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over WO- en HBO-opleidingen,

Minimaatjes arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie, telefonisch of via de email kun je een afspraak maken met een van de medewerkers. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail: [email protected] website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl Workshops Zie voor het totale aanbod www. smartstudie.tudelft.nl. Sociale Vaardigheden Leer voor jezelf op te komen, meer ontspannen gesprekken te voeren en effectiever met anderen om te gaan in de training Sociale Vaardigheden. Aanmelden en meer informatie op www.smartstudie.tudelft.nl. Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder. Plateau Plateau is kennis- en managementontwikkelaar. Ze trainen, coachen en leiden kader en topkader in de vastgoedsector op in (maatschappelijk) ondernemerschap, stedelijke vernieuwing en leefbaarheid, (vastgoed) management, organisatieontwikkeling en communicatie. Traineeprogramma: ‘Talent in Huis’ Datum: september Voor dit programma werft

Plateau jonge afgestudeerde mensen die drie maal een half jaar bij een woningcorporatie willen werken en daarnaast een intensief opleidingsprogramma volgen. Meer informatie is te vinden op www.talentinhuis.nl. WorkNtravel WorkNtravel is een jong bureau dat bemiddelt tussen vrijwilligers/stagiair(e)s en bedrijven. WorkNtravel is op zoek naar Nederlandse stagiair(e)s die stage willen lopen in Suriname. Meer informatie via info@ bluefrogtravel.net.

possible in order that they can receive information relating to the elections.

Elections to the Student Council and Faculty Student Elections to the SR and FSR on Councils 26 and 27 May 2010 - timetable The Executive Board hereby 18-02-10 announcement of announces that the elections election dates in Delta [1] of the members of the Student • 31-03-10 to 07-04-10 perusal Council (SR) and the Faculty of the list of students entitled Student Councils (FSR) will take to vote, and students entitled place via the internet on Wedto stand [2] nesday 26 May and Thursday 27 • 31-03-10 to 14-04-10 submisMay 2010. The elections begin sion of candidate lists on Wednesday 26 May 2010 at 09.00 hrs and finish on Thursday • 29-04-10 publication of candidate lists [3] 27 May 2010 at 17.00 hrs. • 26 and 27 May 2010 elections The Board has laid down the • 28-05-10 provisional results timetable for organising the determined elections (see below). The dead• 04-06-10 final results deterline for submitting candidate mined and announced [4] lists is Wednesday 14 April 2010 Objections to be submitted no at 17.00 hrs. Students who have later than one week after: recently changed address, but 1) 18 February 2010 2) 7 April who have not yet notified the Central Student Administration, 2010 3) 29 April 2010 4) 4 June 2010 14-05-2004 are asked to do so as soon as H&J Uitgevers_2x70_zw-w 14:02

Maandagavond 22 februari a.s. 20.00 uur. Open rapidschaaktoernooi bij Delftsche Schaakclub, deelname gratis. DuWo Denksportcentrum, Zusterlaan 114, bij Sebastiaansbrug. Meer info op www.delftseschaaksite. nl.

Stichting Delftse Natuurwacht zoekt vrijwilligers voor het begeleiden van activiteiten met kinderen van 8-14 jaar. www. natuurwacht.nl, 015-2783086 of [email protected].

AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl.

Wethouder Anne Koning

x Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Aankondigingen' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: [email protected]. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Webspace nodig? Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl

Werken bij de Universiteit tWente General International Student Church Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Student and Career Support Information The student psychologists and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or1by phone: 015Pagina

2788004. For an initial appointment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

Universiteit Twente. De plek waar talent zich het best ontplooit. Studenten en medewerkers staan centraal. 3.000 wetenschappers en professionals zorgen samen voor baanbrekend onderzoek, relevante innovatie en inspirerend onderwijs voor meer dan 8.500 studenten.

PhD in a project called Advanced Laser Induced Subsurface Separation ALISS 1,0 fte - The Faculty of Engineering Technology

DE UT DAAGT UIT MEER TE DOEN! IK STUDEER, VOLLEYBAL, GEEF VOORLICHTING EN WERK HIER! EMMA LIGTENBELT STUDENT WB FACULTEIT CTW

GRATIS HYPOTHEEKGESPREK BIJ U THUIS (OOK IN DE AVOND)

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

• Voor starters die inzicht willen in alle subsidiemogelijkheden • Voor doorstromers op de woningmarkt • Voor mensen die willen oversluiten

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

Kortom bel ons: 015 215 78 00 voor een goede uitleg en deskundig advies! Oosteinde 25 • 2611 VA Delft • [email protected] • www.vwadviseurs.nl

PhD position Applied Research & Development Program ‘Rolling Stock Life Cycle Logistics’ in cooperation with NedTrain 1,0 fte - The Faculty of Engineering Technology PhD Toekomstige bouwconcepten Implementatie van het IDF concept 1,0 fte - Faculteit Construerende Technische Wetenschappen Ook werken bij Universiteit Twente? Een goede keuze. Universiteit Twente biedt ruimte! Ruimte voor ambitie, voor talent. Ruimte voor eigen ideeën en initiatieven. Jouw ondernemende instelling wordt gewaardeerd en gestimuleerd. We bieden je carrièreperspectief. Ambitieuze en kritische collega’s. Volop trainingen en cursussen om je verder te ontwikkelen. En vanzelfsprekend een goed salaris en prima secundaire voorwaarden.

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel

Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.

Stem PvdA voor verdere versterking van de kenniseconomie: Samen bereiken we meer!

International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

Announcements Official

Vrijwilligers gez. Wegloophuis de Vluchthaven, Den Haag. Max. verg. 150 euro. Werkoverleg op maandagen. Zie www. wegloophuis.residentie.net of bel maandag en woensdag naar 070-3808069 tussen 9.30-17.00 uur voor meer informatie.

WWW.UTWENTE.NL/VACATURES

‘Wie sponsort mijn hart?’

Jump, het jeugdfonds van de Nederlandse Hartstichting, zet zich in voor de hartgezondheid van kinderen en jongeren. Steun Jump | Giro 5514 | www.heartjump.nl

DELTA. 07 18-02-2010

15

service

Ben jij de techneut die straks het snelst accelereert bij een crisis?

Geen bedrijf in Nederland ontkwam eraan: de crisis. Nog voordat die echt begon, stond Deloitte al in de startblokken om bedrijven bij te staan. Als eerste kwamen wij met een geïntegreerde crisisaanpak. Onze multidisciplinaire teams, met o.a. consultants en financieringsspecialisten, hielden alle aspecten van een organisatie tegen het licht: Cost Control, Cash & Funding en Business Portfolio. Zo werden zwakke punten verbeterd en verkeerden de bedrijven in gezonde staat toen de crisis een feit was. Ook het talent en de ambitie om vooruit te zien, voorop te lopen, razendsnel te schakelen en perfect samen te werken met andere disciplines? Kom dan ’ns met ons praten. Lees meer over deze en andere cases op werkenbijdeloitte.nl/cases

Laat niemand je tegenhouden.

© 2010 Deloitte, Member of Deloitte Touche Tohmatsu

DELTA. 07 18-02-2010

16

service

Studentenactiviteiten

Eettafels

Studieverenigingen

Alcuin Oude Delft 55-57 Ma t/m do geopend van 18.0019.30 uur. Tijdens het hockeyseizoen ook op zondag geopend van 18.00-19.00 uur. Dagelijks daghap maaltijd, op ma., di. en do. ook een luxe maaltijd. Alle maaltijden zijn inclusief soep. Daghap 3 euro, luxe 4,10 euro.

VSV ‘Leonardo da Vinci’ Op vrijdag 19 maart zal het lustrumfeest ‘Airbase: Blacklight District’ van VSV ‘Leonardo da Vinci’ plaatsvinden. Vanaf 22.00 uur treden onder andere William Shagspeare, Steven Quarre en Lasgo op. Mijnbouwkundige Vereeniging In april 2010 zal de Halflustrumweek plaatsvinden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het hoofdevenement van de week is een internationaal symposium met als thema ‘How smart technology pushes today’s limits’. Zie: www.lustrum-mv.nl.

Studentenverenigingen De Bolk Get in touch with your inner beast. On Thursday February 18, the Bolk organises a party with an Africa/jungle theme at Buitenwatersloot 1, Delft. DSR Proteus-Eretes Op 27 en 28 februari worden de Van Oord winterwedstrijden verroeid op de Schie bij Delft. Zie voor meer informatie www. winterwedstrijden.nl.

Overige SIFE Delft Looking for something new? Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity

to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Heineken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects to help people all around the world. Do you also have a head for business and a heart for the world? We are looking for new participants now! Check www. sifedelft.nl or mail your motivation to [email protected]. Innovatie Challenge De Club van Maarssen nodigt studenten en young professionals uit om met innovaties te komen voor Deltametropool Nederland tijdens het Olympisch jaar 2028. Een prijs van 10.000 euro wordt uitgereikt op het World Congress on Information Technology op 25-27 mei. Zie www.clubvanmaarssen.nl/ innovatiechallenge voor meer informatie. Philips Innovation Award 2010 Heb jij een businessplan en wil jij je plan uitbouwen naar een volledige onderneming? Schrijf je dan nu in op PHIA. NL. Wij bieden de winnaar een uitgebreid prijzenpakket aan bestaand uit: 5000 euro cash, consultancy advies, juridisch advies, marktonderzoek, een bedrijfsverzekering en coaching van een ervaren ondernemer. De inschrijvingen sluiten per 1 Maart. Meer informatie: PHIA. NL

Nacht van de Fooi Dit jaar vindt de Nacht van de Fooi plaats op 5 juni. De Nacht van de Fooi is een dag en nacht waarop horecagelegenheden in heel Nederland hun fooi kunnen afstaan aan door ons geselecteerde goede doelen. Deze doelen zijn uiteenlopend en verspreid over heel de wereld. Voor Delft kun je op dit moment solliciteren om stedelijk bestuur te worden. Voor aanmelding kun je mailen naar [email protected]. Voor meer informatie zie www.nachtvandefooi.nl. Landelijke Studenten Vakbond De LSVb is op zoek naar enthousiaste studenten die de rechten van studenten willen behartigen. Heb jij zin om je een jaar lang in te zetten voor studenten en veel ervaring op te doen als bestuurder? Solliciteer dan voor 1 maart voor het LSVb bestuur. Voor meer informatie zie www. lsvb.nl/nieuwbestuur.html of stuur een e-mail naar [email protected]. Nederlands Studenten Kamerkoor Het NSK houdt van 25 februari t/m 7 maart concerten in verschillende grote steden verspreid door het land. Zie www. nskk.nl voor meer informatie.

Stem op 3 maart PvdA, omdat goed onderwijs voor iedereen heel belangrijk is!

Sociëteit De Bolk Buitenwatersloot 1-3 Onze open eettafel is geopend ma. t/m do. De maaltijd begint om 18.30, waarna er gezamenlijk gegeten zal worden. Vegetariërs en groepen wordt verzocht (voor 14.00 uur) te bellen. De prijs voor de maaltijd is 4,00 euro, inc. soep en toetje.

Alle promoties, intree- en afscheidsredes vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft. Maandag 22 februari * Somatostatin-ReceptorsTargeting Liposomes as SPECT/ MRI Dual Imaging Probes. Promotie van D. Abou, MSc. Promotor: prof.dr. H.T. Wolterbeek. 15.00 uur. Dinsdag 23 februari * Electronics on Flexible and Stretchable Silicon Arrays. Promotie van T. Zoumpoulidis, Master. Promotoren: prof.dr.ir. R. Dekker en prof.dr. J.N. Burghartz. 10.00 uur.

Work with high-tech systems!

Kijk op www.tue.nl/ masterdag

Become a master of Automotive Technology www.tue.nl/masterprograms/at

Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Ma. t/m vr. geopend van 17.3019.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 1,10 euro. Het menu staat ook op www. jansbrug.nl.

Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish (incl. salad) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, dessert 0,30 euro, beer and soda 1,10 euro. Find the complete menu at www.jansbrug.nl. Wolbodo Verwersdijk 102 Soup is served at 18.30h. Everyday meat, vegetarian and vegan. Everyone is welcome. A meal costs 4,00 euro. www. wolbodo.nl

x www.eettafels.tudelft.nl

* Photoconductance of conjugated materials for organic electronics. Promotie van W.J. Grzegorczyk, MSc. Promotor: prof.dr. L.D.A. Siebbeles. 12.30 uur. * Hydro-elastic response of ship structures to slamming induced whipping. Promotie van ir. J.T. Tuitman. Promotor: prof.dr.ir. R.H.M. Huijsmans. 15.00 uur. Woensdag 24 februari * Numerical simulations of flapping foil and wing aerodynamics. Mesh deformation using radial basis functions. Promotie van ir. F.M. Bos. Promotor: prof. dr.ir.drs. H. Bijl. 10.00 uur. * Fast Iterative Methods for The Incompressible Navier-Stokes Equations. Promotie van M.U.

Rehman, MSc. Promotor: prof. dr.ir. C. Vuik. 12.30 uur. Maandag 1 maart * Wireless Communication over Dispersive Channels. Promotie van K. Fang, MSc. Promotor: prof.dr.ir. A.J. van der Veen. 10.00 uur. * Automated Detection of Polyps for CT Colonography. Promotie van ir. C. van Wijk. Promotor: prof.dr.ir. L.J. van Vliet. 12.30 uur. * Autonomous Formation Flying in Low Earth Orbit. Promotie van S. D’Amico, Laurea in Ingegneria. Promotoren: prof.ir. B.A.C. Ambrosius en prof.dr. E.K.A. Gill. 15.00 uur.

Dinsdag 2 maart * People's Palaces. Art, architecture and politics in two cultural centres in Post-War Western Europe. Promotie van ir. C. Grafe. Promotoren: prof.dr. A.D. Graafland en prof. A. Forty. 10.00 uur. * Fish-Eye Observing with Phased Array Radio Telescopes. Promotie van ir.drs. S.J. Wijnholds. Promotor: prof.dr.ir. A.J. van der Veen. 12.30 uur. * Efficient Identification of Timed Automata. Promotie van ir. S.E. Verwer. Promotor: prof. dr. C. Witteveen. 15.00 uur. Gegevens voor deze rubriek kunt u doorgeven via e-mail: [email protected].

Research Master and PhD in Business and Management Erasmus Research Institute of Management - E R I M

Kom naar de Mastermiddag op maandag 1 maart 2010.

Tyche Oude Delft 123 Eettafel geopend van 18.0019.30 uur. Basis 3,50 euro,

luxe 4,30 euro, xluxe 4,80 euro. Dagelijks soep. Vegetarische variant beschikbaar. English menu available: www.delftschestudentenbond.nl.

Wetenschapsagenda

Ernst Damen

Anton’s AUTOMOTIVATION

Koornbeurs Voldersgracht 1 Om mee te eten bij de eettafel van de Koornbeurs moet je je even inschrijven. Dit kan op www.koornbeurs.nl/eettafel tot 14.00 uur op dezelfde dag. We eten elke dag om 18.30 uur. Deze manier van eten is tijdelijk, maar nog steeds erg gezellig en lekker. Eettafel geopend ma. t/m vr. van 17.30-19.30 uur. Basismaaltijd 3,60 euro, soep 0,30 euro, toetjes v.a. 0,30 euro, fruit v.a. 0,40 euro. Inl. www.koornbeurs.nl/ eettafel.

Become one of the leading management scholars of the future, by receiving your education and training at the Erasmus Research Institute of Management (ERIM) in Rotterdam. Your research career is in reliable hands with our tailormade course and support programmes. Our five-year Doctoral Programme in Business and Management consisting of Master of Philosophy in Business Research programme and PhD, is open to talented and motivated university bachelor and master graduates from disciplines such as business, economics, psychology, and engineering. MSc graduates can enroll in the second year of the research master programme or directly in the PhD programme.

• • • • • •

Fields of specialisation include: Logistics & Information Systems Organisation & Innovation Marketing Finance & Accounting Strategy NEW: Open Project PhD vacancies. We invite applicants with a great idea for a project to contact us.

Che c web k our site for new vaca PhD ncie s

ERIM is the joint research institute in the field of management of Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) and the Erasmus School of Economics (ESE). Both schools operate at the frontier of knowledge-creation and have a world-class reputation in business and management research. For more information visit

www.erim.nl/doctoral

Erasmus Doctoral Programme in Business and Management 2010-2011

DELTA. 07 18-02-2010

17

service

EU-subsidies interessant voor TU-wetenschappers Binnen de EU-programma’s zijn interessante subsidiemogelijkheden voor de wetenschappers van de TU Delft. Opzien tegen de aanvraag is niet langer nodig. Het valorisation centre ondersteunt wetenschappers met informatiebijeenkomsten en persoonlijke begeleiding bij een subsidieaanvraag in Brussel.

TU DELft voorlichting

verschijnt onder verantwoordelijkheid van de directie Marketing & Communicatie

xANGèLE STEENTJES Wetenschappers van de TU Delft verkennen nog te weinig de subsidiemogelijkheden bij de Europese Unie (EU), vindt Greet Vink. Zij is programmamanager overheid en Europese Unie bij het valorisation centre en is overtuigd van de interessante mogelijkheden die er voor de TU-wetenschapper in Brussel liggen. “Binnen Nederland wordt op alles bezuinigd, maar bij de EU is daar (nog) geen sprake van. Alle budgetten voor wetenschappelijk onderzoek worden gehandhaafd.”

Niet alleen zijn de subsidiepotten in Brussel goed gevuld, maar sommige eisen ervoor zijn gunstiger dan die voor de Nederlandse subsidies, aldus Vink. “Bij de EU-subsidies wordt bijvoorbeeld 75 procent van de kosten vergoed, terwijl dat bij NWO maar 50 procent is. Daarnaast is het goed voor een wetenschappelijke carrière om deel te nemen aan Europese programma’s. Je bent zichtbaar in een internationale gemeenschap en bouwt een internationaal netwerk op.”

Managementtaak Waarom vragen TU-wetenschappers dan niet massaal deze subsidies aan? Een veelgehoord argument is volgens Vink dat ze opzien tegen de Brusselse bureaucratie. Vink vindt die vrees niet terecht. “Je moet leren omgaan met deze bureaucratie. Het valorisation centre verleent daarbij ondersteuning.” De ondersteuning bestaat ondermeer uit informatieverschaffing en persoonlijk advies en/of begeleiding. Regelmatig worden bijvoorbeeld informatiebijeenkomsten georganiseerd met consultants die alle regels en kneepjes van de Europese programma’s kennen. “Deze deskundigen weten precies wat je wel en niet moet vermelden in een subsidieaanvraag. TU’ers zijn soms te bescheiden en verkopen zich daardoor slecht. Er

was bijvoorbeeld een aanvraag waarin de TU-wetenschapper een prachtige beschrijving gaf van het onderzoek. De afsluitende zin luidde: ‘Hopelijk kunnen wij alles op tijd realiseren.’ Dat is eerlijk, maar daardoor kun je een subsidie mislopen omdat het te aarzelend overkomt.” Bij de persoonlijke begeleiding gidst het valorisation centre een wetenschapper min of meer door de procedure van een EU-aanvraag. Mogen de wetenschappers hun verzoek in Brussel verdedigen voor een beoordelingscommissie, dan volgt er een training voor dit interview. “Persoonlijk vind ik de Europese procedures transparanter dan de Nederlandse. De criteria zijn duidelijk vastgelegd en de beoordelingscommissie bestaat uit onafhankelijke internationale experts. Nederlandse experts moeten bijvoorbeeld de zaal verlaten als een Nederlands onderzoeksvoorstel wordt beoordeeld, om te voorkomen dat een land de eigen wetenschappers voortrekt.” Een andere aarzeling bij wetenschappers om deel te nemen aan EU-programma’s, is de eis dat een verzoek voor subsidie door een consortium moet worden ingediend waarin naast de TU Delft het bedrijfsleven en andere Europese universiteiten en onderzoeksinstellingen deelnemen. “Wetenschappers zien soms op tegen

deze eis vanwege het managementdeel dat daaraan vastzit om die andere partijen erbij te betrekken en er betrokken bij te houden. Bij het valorisation centre willen wij onderzoeken of het mogelijk is een managementpool op te zetten, die de managementtaak van de onderzoekers kan overnemen.” Vink adviseert wetenschappers altijd te kijken of er voor hun onderzoek ook plaats is in de programma’s van de EU, zoals het zevende kaderprogramma. “Dit programma heeft een looptijd van zeven jaar, maar wordt regelmatig bijgesteld aan de hand van nieuwe technische ontwikkelingen en eisen van de tijd. Dat resulteert in nieuwe zogenaamde calls (onderzoeksprogramma’s) waarop onderzoekers kunnen inschrijven. De onderwerpen die er nu aan komen, zijn ondermeer ‘fabrieken van de toekomst’ en ‘energiezuinig bouwen’, onderwerpen waarover de TU Delft de nodige kennis in huis heeft. Wetenschappers die willen deelnemen aan een van de Europese programma’s, kunnen bij ons terecht voor training, advies en begeleiding.”

x

Wil je deelnemen? Meld je snel aan! Aanmelden kan via onze site www.valorisationcentre.tudelft.nl

Docenten leren veel van elkaar Professionaliteit van docenten staat bij de TU Delft hoog in het vaandel. Alle nieuwe docenten moeten sinds kort binnen drie jaar de basiskwalificatie onderwijs (BKO) halen bij het onderwijskundig centrum Focus van de TU Delft. Onderwijs is voortdurend in beweging binnen de TU Delft. Naast hoorcolleges is er het projectonderwijs aan toegevoegd, is Collegerama geïntroduceerd en verandert ook de opzet van de curricula regelmatig. Om docenten ondersteuning te geven bij deze veranderingen en bij een professionele manier van lesgeven, heeft de directie onderwijs en studentenzaken (O&S) het onderwijskundig centrum Focus. Marike Weltje is een van de onderwijsadviseurs van het centrum. “Studenten accepteren het niet meer als er op onprofessionele manier wordt lesgegeven. Zij verwachten van hun docenten een effectieve en efficiënte overdracht van kennis. Daarnaast wil de TU Delft dat het studierendement omhoog gaat en daarin speelt een professionele docent een belangrijke rol.”

Uitwisselen Om de professionaliteit van de docenten te garanderen heeft het college van bestuur onlangs besloten dat alle nieuwe docenten binnen drie jaar hun basiskwalificatie onderwijs (BKO)

is er de mogelijkheid een seniorkwalificatie (SKO) te halen voor docenten met meer dan tien jaar ervaring.

Themamodules

Team onderwijskundig centrum Focus: Bovenste rij van links naar rechts: Renate Klaassen, Mirjam Bril, Sofia Dopper, Marike Weltje Onderste rij van links naar rechts: Anne Poelstra, Toine Andernach, Marleen Brummelink. (Foto: O&S)

moeten halen. Het onderwijskundig centrum Focus verzorgt dit BKO-traject. “Wij bieden het aan in het Nederlands en Engels. Het programma is afgestemd op de vragen waar beginnende docenten mee worden geconfronteerd: hoe geef ik boeiend les, hoe bied ik individuele feedback aan een groep studenten, of hoe beoordeel ik op objectieve wijze een verslag?” Naast deze basiskennis kunnen docenten een keuze maken uit verschillende thematische modules. “In het algemene deel wordt in vogelvlucht een aantal basisonderwerpen behandeld. Docenten kunnen vervolgens zelf bekijken in welke onder-

werpen zij zich willen verdiepen via de thematische modules.” Deel van het BKO-traject is ook het samenstellen van een elektronische portfolio, die in een groep met andere docenten wordt doorgesproken. “Dit onderdeel wordt door de docenten erg gewaardeerd. Zij vinden dat zij veel leren van het bespreken van hun eigen werk met collega’s en het uitwisselen van ervaringen.” Naast het BKO-traject, bestemd voor docenten met minder dan vijf jaar ervaring in lesgeven, biedt het onderwijskundig centrum en BKO-mediortraject aan voor docenten met tussen de vijf en tien jaar ervaring. Binnenkort

De thematische modules bestrijken een breed didactisch terrein. Docenten kunnen kiezen uit onderwerpen als: motivering van grote groepen, ontwerpen van een digitale leeromgeving, individueel begeleiden en beoordelen studenten, working with groups of international students. Populair zijn de modules ‘Onderwijs en techniek van het theater’ en ‘Verhalen in wetenschap en onderwijs’. “Dat is de verdienste van Gijs Meeusen, die deze modules verzorgt. Wij proberen ons aanbod af te stemmen op de veranderingen in het onderwijs, maar natuurlijk ook op de wensen van de docenten. Wij bieden binnenkort een workshop stemgebruik aan, omdat de stem een belangrijk instrument is bij het ‘optreden’ als docent.” Ook hebben docenten aangegeven geïnteresseerd te zijn in coaching, aldus Weltje. “We bieden de mogelijkheid voor een individueel coachingtraject voor onderwijsgerelateerde coachvragen.” Het onderwijskundig centrum Focus organiseert masterclasses en seminars op het gebied van ICT en lunchbijeenkomsten waar docenten hun onderwijskennis kunnen delen of vergroten. “Omdat docenten aangeven vooral van elkaar te leren, bieden we hen graag verschillende podia, zodat docenten met elkaar in contact kunnen blijven en nieuwe initiatieven aan elkaar kunnen laten zien.” (AS)

x

www.ocfocus.tudelft.nl www.bko.tudelft.nl

DELTA. 07 18-02-2010

18

Delta in English

Neso closing Chinese students interested in studying in the Netherlands will soon no longer be able to turn to Dutch higher education’s representative office in Peking. Nuffic’s Netherlands Education Support Office (Neso) will close its doors on June 1, 2010. Nuffic operates national offices in ten countries. These offices promote Dutch higher education and student recruitment. In 2001, Neso become part of a Chinese educational agency, a necessary requirement for receiving permission to set up operations in China. Neso however maintained

Climate campus its independence. Now however the Chinese partner agencies want more control over Neso’s activities, such as, for example, jointly determining which educational institutes Neso establishes partnerships with. For Nuffic, this Chinese interference is unacceptable, as Nuffic is funded by the Dutch government. Nuffic is now considering whether Neso can continue working in China in a different capacity.

With more than half the world’s population now living in cities, climate change research must focus more on the role of the urban environment. TU Delft’s campus therefore should serve as an excellent test case for the urban environment problems studied at the university, according to the Delft Environment Initiative, which aims to develop multidisciplinary student projects that use the campus and its surroundings as a laboratory for environmental research. This initiative, called Climate City Campus, aims to bring together students from

different disciplines to work on environmental monitoring, modelling and climate proof solutions. Climate City Campus’ festive kickoff event is on 24 February, from 13:30 to 18:00, at the New TUD Science Centre (Mijnbouwstraat 120). Climate City Campus welcomes BSc and MSc students from all faculties. Erwin Kroll, a famous Dutch weatherman, will deliver the keynote address, which will be followed by workshops around themes like water, sustainable buildings, ICT, geo-information and sustainable outdoor spaces.

exposition.’ ‘Gezicht van Delft (Face of Delft) 2010’. When you enter, the first thing you see is the logo of Delft and the slogan ‘Creating History’. It’s an exposition of the stories of forty famous people from Delft over the last 500 years or so, displayed on panels running down the middle of the container-loo. For international visitors, it’s all practically useless because all explanations are in Dutch only – except of course for the ‘Creating History’ in the Delft logo. Thanks. But still, the expo does have its charms for internationals: if you’re freezing

subject-matter is interesting, fascinating even, for us internationals: a city-sponsored campaign to find Delft icons, faces of the city, among the highly successful, creative people living and/or working in Delft. One of the nine finalists will be crowned the ‘Face of Delft 2010’. And what’s more, two of the finalists for icon-hood are actually from our very own TU Delft: professor Marco Waas, the dean of 3ME, and dr. Bob Ursem, the scientific director of TU Delft’s Botanical Garden. And you can even vote for one of the nine nominees on a municipality website. Wait, scratch that: the site is also ‘Dutch only’, so you can’t, but anyway, if it did offer English as well you could’ve voted and that would’ve been fun too. The container-loo expo now moves to the Mekelpark for ten days. If you also happen to aspire to create history in Delft (despite your lack of Dutch) someday and are looking for inspiration, the expo is still perhaps worth a look. There are some nice photos to see. And at least entrance is free.

An ugly face of Delft A fascinating new exposition, that is totally inaccessible to internationals, is touring around Delft. xHARISH KARAKAT

It’s a freight container, no, it’s a big blue portaloo.

This was supposed to be a positive little review of a new expo in Delft, and one especially written for international readers who will be looking for some fun, interesting things to do in Delft during the university’s ‘voorjaarsvakantie’ break. Instead, I can report that the expo’s organisers are either (a) truculently trapped in a 1987 mindset; (b) they didn’t get the memo about Delft being an international university town; (c) they’re just too darn cheap to pay a few extra euro for some Englishlanguage texts; or (d) all of the above. Whatever the case, you get what you pay (or don’t pay) for then, so here goes. The first impression one gets from the blue container thing plopped down on Delft’s Markt square is that of huge portaloo planted there for the Saturday market. But then you wonder why passersby are peeping into it with mysterious looks. So you also walk over to curiously peep inside. ‘Hey, great, it’s some kind of

For international visitors, it’s all practically useless because all explanations are in Dutch only in the cold, it’s not a bad option, as it’s warmer inside the containerloo than outside. I even saw a man walk in with his dog. Probably his dog was cold, too. And despite being a Dutch dog, probably it couldn’t read the exposition’s texts either. Whatever. The expo’s organisers blew it all around. And that’s a shame, because the

x ‘Gezicht van Delft (Face of Delft) 2010’ exposition. From 17-28 February located at the Mekelpark. To vote for the face of Delft: www.delft.nl/gezicht. Voting ends on March 1, 2010

motsyk

The physics of love Imagine the following scene: A guy and girl, both engineering students, are making love in the missionary position. Wanting to spice things up a bit, the guy gently whispers into his lover’s ear: “Babe, could you rotate 180 degrees?” To which the girl, without skipping a beat, retorts: “Around which axis, dear?” In the world of precise science, there’s no place for inaccuracies. I suppose if the couple were programmers, the girl would have to Ctrl-Alt-Delete her boyfriend to reload him after such a statement. This charming little anecdote — told to me as a true story by a fellow engineer — combined with the hype surrounding the most romantic day of the year, got me thinking about love. Or rather about love and engineering: matters of the heart and the brain, the intuitive and the logical, the irrational and the rational. How do they intermingle? The days get longer and sunnier, birds return to chirp outside your window, the crisp cold air fills with fresh green scents…. And what better way to celebrate Spring than to fall in love? (And if you haven’t had that thought yourself, you’ve probably had it flung at you in the form of the pink cardboard hearts, crimson confetti and images of blissful, smooching couples decorating your local shops and cafes for one of the world’s most commercialized holidays, Valentine’s Day.) Question is, who has time for mundane, earthly things like love when you’re busy solving one of the greatest mysteries of the universe through the Grand Unified Theory, developing the perpetuum mobile, or working out a new beer-pong strategy? And how to get fooled by the butterflies in your stomach and blissful lack of rational thoughts, knowing they’re just illusions caused by chemical reactions in your brain and endocrine system? Alternatively, how not to get fooled by them, so you can stay focused and finish that research paper you’ve been birthing for the past six months?

Although one can argue that the mind of an engineer is too crammed with numbers, calculations and technical sketches to harbor any romance, at closer look, the L-word (be it love or lust) is intertwined in everything we do. Any guy who ever complained about the lack of lovely ladies in Delft should visit the central library during exam period. The white weeks turn this center of learning into a hub of social activity: ladies and gents dress to impress and the coffee corner is the perfect place for gossiping, flirting, and lamenting of exams, professors, studies…potentially leading to après-exam drinks. In study halls, the perfect reason to huddle together lies in your textbooks and stacks of old exams. You don’t need to buy that cute freshman a drink and bother with witty conversation: just offer to help with her Calculus exam prep! And where else but the TU Delft library would you hear charming pick-up lines like, “Hey babe, can you help me solve this differential equation?”, or “I can teach you all about thrust and boundary layer friction!” And it’s not only the students with dirty minds; take, for example, a certain aerospace lecturer who during lectures subtly yet constantly hints at situations in which resonance and other vibrations phenomena can be experienced, all in the name of keeping students awake and focused! (This approach seems to work remarkably well - other lecturers take note.) So for those in a skeptic, post-Valentine mood, remember that nothing great has ever been achieved without passion, which proves that every great thinker is a bit of a romantic. Olga Motsyk, from Ukraine, is a BSc aerospace engineering student.

DELTA. 07 18-02-2010

Delta in English

Complaint box

Hot stuff

In addition to its telephone hotline, the Dutch National Union of Students (LSVb) has now set up a new online complaint box. Students who wish to submit complaints can do so by filling in an online form at klachtenbox.net. “Our student hotline is really only intended for giving one-to-one advice on legal matters,” explains LSVb chairman, Gerard Oosterwijk. “Our new site now makes it easier for students to register all types of complaints.”

Scientists at the U.S. Department of Energy’s Brookhaven National Laboratory have created the hottest temperature ever in a lab: 4 trillion degrees Celsius. The scientists used a giant atom smasher to slam gold ions together, which produced ultra-hot explosions that were hot enough to break matter down into the soup-like state that existed microseconds after the birth of the universe. “That temperature is hot enough to melt protons and neutrons,” Brookhaven’s Steven Vigdor said during a news conference in Washington. The scientists hope

19

Going abroad their achievement will encourage other studies aimed at ultimately determining how and why the universe was formed. They also hope to use their research findings for practical applications, like ‘spintronics’, a field that aims to create smaller, faster and more powerful computers. How hot is 4 trillion °C? In comparison, the sun’s core is 50 million °C, and iron’s melting point 1,800 °C.

More TU Delft students are participating in university exchange programs abroad. In the 200708 academic year, 111 students studied abroad, while in 2009-10 that figure rose to 166 students, according to Elco van Noort, head of the university’s international office. Meanwhile, owing to stricter language requirements, the number of foreign students participating in exchanges at TU Delft dropped from 250 to 200 students this year. Van Noort says students from southern and eastern Europe particularly have struggled to meet

the stricter (English) language requirements: “The question is if this is bad for your reputation. You also want to display excellence.” For years the university has hosted more exchange students than TU Delft students have gone abroad to study. This discrepancy is now less, a fact perhaps owing to the ‘Study Abroad’ brochure, which is now issued to all second and third-year BSc students. Moreover, today’s students find it more important to gain international experience during their studies.

‘Born with the entrepreneur dream’ From TU Delft international student to globetrotting entrepreneur, Tarek Ghobar and his company IcySolutions are seemingly on the fast-track to commercial success, racking up multiple business awards and landing a string of high-profile new clients.

not. So crisis is also opportunity.” What’s your long-term goal: to turn IcySolutions into a big corporation or to collect start-ups? “Both. IcySolutions is like my baby, and I want to see it grow and become bigger. But I also have a dream of creating a portfolio of start-ups. Perhaps after five years I’ll sell IcySolutions, return to YesDelft and start all over again. But still, I can watch the company grow with others.” With your student days over, what’s your working life like now? “I usually work 50 to 70 hours per week. It doesn’t bother me that I don’t have lots of free time, because this work is my passion. I never wake up and say: ‘I’m never going to do this again’.”

xLEI LI A former student-journalist for Delta’s EnglishPages, he is now aiming to add his own chapter to the annals of YesDelft company success stories with an innovative line of body cooling therapy products. Tarek Ghobar’s company, IcySolutions, a pioneer in body cooling therapies, were recently runners-up in the Shell Livewire Young Business Award competition. As the company’s co-founder and managing director, Ghobar (25) is hoping to parlay his adventurous spirit into business success in the exciting but risky world of entrepreneurship. From a Lebanese family, Ghobar spent his childhood in Saudi Arabia and Lebanon. At age fifteen he

'The solution for this crisis actually lies in starting your own company based on innovation' embarked alone on an educational adventure that took him from Norway to Canada on full scholarships. In 2004, Ghobar landed at TU Delft to study aerospace engineering. This month he will head to Vancouver Olympic Games to offer technical support to the Dutch Olympic team, which is one of IcySolutions’ latest clients. What’s the start-up story behind IcySolutions? “In 2007, my housemate - who would later become my business partner – and I joined the course ‘Turning Technology into Business’, in which we were supposed to find an application for a cooling patent. The brilliant idea of ice bathing hit us not when we were immersed in analysis but while watching a TV show about an American football player in an

Who inspired you to become an entrepreneur? “There are lots of people out there who inspire me, like Richard Branson, Bill Gates…. But I don’t really need to look up to them, since I always think if they can do it, I can too. I feel I was born with the entrepreneur dream. The people I really look up to are my parents, especially my Dad. He’s a hard-worker, and I always wanted to make him proud of me. That’s something that really motivates me.”

Tarek Ghobar: “Find something that you don’t just like but love.” (Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

ice bath. We then developed a good business plan, won the competition held at the course’s end, and also the ‘New Venture Business Competition’ and STW Valorization Grant. Those two victories marked the birth of our ‘baby’.” And now is the time to implement the business plan? “Yes. I studied day and night and consulted a professor from 3mE’s process and energy section. With a €25,000 STW Valorization grant, we built our first ice bathing machine, called IcyDip. Our first customer was the Sparta football club in Rotterdam. I still remember how thrilled we were when the entire management team came to our presentation. And in the end we got the deal.” Where did the capital for IcySolutions come from? “After selling our first IcyDip, we applied for and got an office at

YesDelft. When we completed the second deal with the TVM skating team, we used the YesDelft network to find an investor. When we sold our fifth IcyDip, it was time to expand and hire more people. Thanks to our good performance, we managed to get the backing of an investment group and secure more financing. We now have five full-time and two part-time employees. We’ve achieved a lot so far, but we’re still far from our ultimate goal.” Due to the recession, venture capital is tight for start-ups. Isn’t this a bad time for potential entrepreneurs? “I think the solution for this crisis actually lies in starting your own company based on innovation. Most innovations help improve productivity and efficiency, which means savings for customers. In crisis time, people are looking for savings. If you offer customers clear value, they’ll buy it no matter if crisis or

You’ve lived in five countries. How does that experience benefit your work today? “I left my family really young, at age 15. I was completely alone in Norway, and that experience shapes my character. You don’t wake up with breakfast prepared or come home to tell your parents how your day was. You also have no one to tell you what and what not to do. With absolute freedom, I could’ve been partying everyday, barely passing my exams. But I realized quite early that that wasn’t what I wanted in life. Since I had my dream, I could see what wouldn’t take me there. Following your dream is also the best way to practice self-control. The dream keeps us straightforward.” During your student days, you were a freelance writer for Delta. What did that experience do for you? “It was an interesting experience. I started writing articles and interviews, and then had my own column. Mostly I wrote about social issues, like girls, parties.... I learned how to open up and express myself. And writing is still my interest. I keep a diary.” Lastly, what advice would you give TU Delft students wishing to start their own companies?

“First, you definitely need to have ambition and passion. Find something that you don’t just like but love. Then find the right team. Surround yourself with the right people who can help you move forward.”

DELTA. 07 18-02-2010 achterkant

00 20

de fiets van Naam: Victor den Heijer (26, bouwkunde) Merk: Union ‘Nationale Postcode Loterij’ Gekocht voor: €100 van buren Opvallend: Deze fiets is niet te koop in de winkel ‘Winnaarseditie’ staat er op de opvallende fiets van Victor den Heijer. “Deze fiets kun je alleen winnen bij de Nationale Postcode Loterij”, legt den Heijer uit. Het heeft geen zin om Den Heijer te overvallen wanneer je hem ziet fietsen over de Mekelweg, want hij is zelf geen loterijwinnaar. “In Amstelveen waar mijn ouders wonen, had de hele wijk gewonnen. Alleen fietsen trouwens, helaas geen geldprijzen. De buren hadden tien loten, en dus zaten ze met tien van die fietsen”, verklaart Den Heijer. “Een daarvan kon ik overnemen.” Zo opvallend als de fiets in Delft is, in Amstelveen struikel je er haast over. “Mijn zusje heeft er ook een, maar ze heeft hem overgespoten om meer op te vallen.” Wil je je ook een beetje winnaar voelen: Den Heijer heeft nog wel een tip: “Op Marktplaats staan er veel te koop, het zijn goede fietsen!” (EvO)

as in olde times

Old shoe Winning a championship is the worst thing that can happen to the Ouwe Schoen (Old Shoe) football club: ‘Everyone knows that victory brings out the worst in people: chauvinism, overrating, arrogance, etc’, states the website of this sub-society of the Delftsch Studenten Corps. ‘Because Ouwe Schoen is a sportive club, the players from championship-winning teams are immediately expelled.’ However, the expelled are given a chance to become members again. “But you must re-earn your club ties”, explains Jochem Delsen, a club commissioner. “And that’s not easy, as I know from personal experience. You can expect a long evening.” A special meeting is held for expelled players. “You’re given a task: I had ninety minutes to assemble a football team of Smurf figurines bought from the Albert Heijn and get a photo of football stars framed.” And that wasn’t all: “You have to stand under a spotlight, like some of kind of interrogation, and have random football-related trivia questions fired at you. For every wrong answer, a shot of whiskey is poured into your glass. When the glass is full, you must shoot it and then sing a football song. And then run to the toilet to puke. And it doesn’t matter what you answer, because they’ll keep going until you answer incorrectly.” DSVV Ouwe Schoen already existed when, on 8 December 1889, two of its members were asked to help set up the Netherlands Athletics & Football Association – the predecessor of today’s KNVB. And the club also has the best club song of all time: “Ouwe schoen, ouwe schoen, weet je nog van toen/ Toen er nog geen voetbal was, toen was er niets te doen!” (Old shoe, old shoe, do you remember back then/When there was no football/there was nothing to do then!). Lines that still regularly echo through the locker room. (JT/ DM)

Kriep

DSVV Ouwe Schoen: where losing is better. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

Victor den Heijer: “De buren hadden tien loten, en dus tien van die fietsen.” (Foto: Richard van ’t Hof)

robert fokkink

Liefdadigheid Nederland trok massaal de portemonnee voor Haïti, onze minister verdubbelde het bedrag. De aardschok onder Port-au-Prince bracht een liefdadigheidsactie van ongekende internationale omvang op gang. Van ongekende omvang? Niet helemaal, er zijn in het verleden wel grotere acties geweest. De allereerste internationale hulpactie was meteen ook de grootste aller tijden. In 1095 kondigde paus Urbanus de Tweede de heilige oorlog af om Jeruzalem te bevrijden uit handen van de Turken. Een opmerkelijke actie. Onze Lieve Heer was al duizend jaar dood, in Jeruzalem stond welgeteld één kerk, joden en moslims leefden er vredig naast elkaar. Hoezo bevrijden? Bovendien, Europa was een zootje in het donkerste midden van de Middeleeuwen. De militaire operatie die Urbanus voor ogen stond, leek volstrekt onuitvoerbaar. Maar zie daar, het is wonderbaarlijk wat de Here behaagt, zodra er zich een mogelijkheid voordoet tot oorlogszuchtig handelen. Het door onderlinge twisten verscheurde Europa schaarde zich als één man achter Urbanus. Hoog tot laag gaf een ongekend bedrag. Het was ‘Do they know it’s Christmas?’ avant la lettre, inclusief kerkezakje, deur-tot-deuractie en wervende cele-

brity: Peter de Heremiet in de rol van Bob Geldof. Band Aid vóór een oorlog in plaats van tegen, kom daar nu nog eens om! Stel je voor dat er een onschuldige snotneus aanbelt: Meneer, onze jongens komen bazooka’s tekort, hebt u nog statiegeldflessen voor Uruzgan? Een bank valt net zomin onder Giro 555 als een militaire operatie. Toch betalen wij collectief voor omvallende banken, en dan mag de overheid besluiten waar het geld vandaan wordt gehaald. Onderwijs of de Joint Strike Fighter? De keus lijkt mij niet zo heel erg moeilijk, maar het christelijk deel van politiek Nederland heeft een hoog Urbanusgehalte. Het middeleeuwse idee om charitatieve acties te voeren voor zaken van algemeen belang, zoals onderwijs, is zo gek nog niet. Stel je voor, Beau van Erven Dorens en Linda de Mol die tot tranen toe geroerd oproepen tot hulp voor financieel talent van de ABN of voor een politionele actie tegen Iran. Prima tv-vermaak, economisch verantwoord. Ik vind dat bonustrekkers voortaan moeten collecteren. Daar wordt aan de deur gebeld, wie zou dat zijn? ‘Goedenavond mevrouw, mijn naam is Wim. Als verzekeringsadviseur haal ik mijn financiële toelage graag bij de mensen thuis. Hebt u nog een kwartje voor Kok?’