TUDELTA.04. >03 >07 >08 >12 > 19 English 25 Miljoen. Homer-Dixon. Networking DELTA

DELTA. 04 28-01-2010

weekblad van de technische universiteit Delft

>03 25 Miljoen

>07 Lifting buildings

>08 Akoesticus

>12 Homer-Dixon

> 19 English Networking

Als minister Plasterk zijn 25 miljoen euro voor Bouwkunde intrekt, heeft de TU een groot probleem, meent de studentenraad. “Er is veel in het pand geïnvesteerd.”

A mixture of cement, bentonite and water is pumped into the ground in Amsterdam to prevent buildings from subsiding when the North South metro line is drilled. Once drilling has started however it may still be a feat to prevent houses from sinking.

Na een gesprek met Diemer de Vries, pionier van het 3D-geluid, kijk je anders aan tegen concertzalen. Vorige week nam hij afscheid als universitair hoofddocent bij de afdeling akoestische beeldvorming en geluidbeheersing (Technische Natuurwetenschappen). “Een zuurstokroze gecapitonneerde caravan is niet goed voor de akoestiek.”

Thomas Homer-Dixon is een van de meest originele denkers van dit moment. Hij beschrijft een crisis als een overgangsfase naar iets beters. Dat geldt ook voor de wetenschap. De ecologie zal volgens hem de plaats innemen van de natuurkunde.

From the six degrees of separation theory and the classic old boys’ network, to Facebook and LinkedIn, the buzz today is that who you know is just as important as what you know in terms of finding a job in a depressed global economy. But is networking really the great professional helper it’s claimed to be, or simply just another internet-age hype?

01

TUDELTA.04

Zwevend vlak boven de grond neemt een hovenier de leibomen voor het gebouw van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica onder handen. Door de takken in een horizontaal vlak in een keurslijf te duwen

leveren de bomen in de zomer schaduwrijke lijnrechte bladerdaken. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

DELTA. 04 28-01-2010

02

nieuwsinterview

‘Conducteurs gebruiken ook ‘Trein’ TUdelta.04 > Jaargang 42 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving). > Medewerkers Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, Ivo Knubben, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Miranda Pieron, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher, Martine Zeijlstra. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected]) > Vormgeving

Kummer & Herrman, Utrecht

> Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers ([email protected]) > Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), mw. prof.dr.ir.drs. H. Bijl, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof. dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Rond kerst dromden treinreizigers niet alleen samen om conducteurs voor nieuws over vertragingen maar ook om iPhone-gebruikers. Dankzij de populaire applicatie ‘Trein’ van derdejaars informaticastudent Dennis Stevense (20) konden zij zien wat er aan de hand was op het spoor. xTomas van Dijk Speelde je zelf conducteur toen de NS met die grote vertragingen kampten? “Nee, maar ik heb wel veel mailtjes gelezen van mensen die mijn app (programma speciaal voor iPhone, red.) gebruiken en die informatie over vertragingen aan iedereen doorvertelden. Aan de borden die boven het perron hangen, heb je niet altijd wat. Met een storing klappen ze dicht. De omroepers weten vaak ook pas heel laat wat er aan de hand is. Ik krijg mailtjes van conducteurs die liever ‘Trein’ gebruiken dan het apparaatje van de NS omdat het beter werkt en overzichtelijker is.”

benaderd. Tot mijn verbazing verscheen op hun website vervolgens niet het interview met mij, maar een bericht waarin stond dat de NS mij verzochten om te stoppen met het programma. Maar van de NS heb ik verder nooit wat gehoord. Waarschijnlijk waren ze geschrokken van het feit dat mijn programma informatie over hun vertragingen van hun website m.ns.nl afhaalt en gebruikt. Ik denk dat daar nog wat ouderwets denkende mensen zitten.”

Dennis Stevense: “Mijn app staat in de top twintig van meest populaire Nederlandse downloads.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Hoeveel mensen halen het dagelijks binnen? “Daar doe ik geen uitspraak over. Ik wil niet dat mensen weten hoeveel ik eraan verdien.”

Heb je ook andere apps ontwikkeld? “Dit is mijn enige programma tot nu toe. Ik heb wel wat andere probeerseltjes, maar die waren om te oefenen met het programmeren. Binnenkort start ik met een student informatiekunde uit Amsterdam een bedrijfje. We gaan een app maken voor het openbaar vervoer. Automobilisten hebben de TomTom. Iets vergelijkbaars voor het openbaar vervoer bestaat nog niet. Meer wil ik er niet over zeggen, anders maakt iemand anders straks het programma.”

Maar het zal je geen windeieren leggen. “Nee, het is best veel. Ik krijg 1,45 euro per download.”

De NS waren niet blij toen ze hoorden van je programma. “Ik werd geïnterviewd door het blad Bright. Dat blad heeft ook de NS

Door de hevige sneeuw zal je app wel extra zijn gedownload. “Klopt. Sinds oktober 2008 staat het programma in de top twintig van meest populaire Nederlandse downloads. Het is net als alle apps te downloaden van de website van Apple. In de week voor kerst werd ‘Trein’ opeens twee keer vaker gedownload.”

Wat heb je zelf aan apps op je iPhone? “Tweetie, om te twitteren en een Fokke en Sukke app, zodat ik dagelijks de nieuwe strip ontvang. Er zijn ontzettend veel nutteloze apps. Dat zijn alleen maar hypes.” Zoals die app die scheetgeluiden maakt? “Ja, voor zoiets ga ik echt niet betalen.” Je bent overigens wel echt een whizzkid hè? Je krijgt al drie jaar achter elkaar een studiebeurs van een ict-bedrijf omdat je zo goed studeert. En dat geld heb je eigenlijk helemaal niet nodig. “Toch ook weer wel. Want dat geld vormt een goede motivatie voor mij om door te gaan met mijn studie. Ik krijg veel aanbiedingen van bedrijven die willen dat ik bij ze kom werken.”

hartmann

godverdomme.nl Dankzij de Nederlandse rijksoverheid heeft deze column mogelijk een ietwat blasfemische titel, waarvoor mijn welgemeende excuses. Maar omdat de vlag de lading moet dekken en deze column over godverdomme.nl gaat, kan ik weinig anders dan hem de titel godverdomme.nl geven – sorry. Het zit zo. De domeinnaam godverdomme.nl is eigendom van de dienst publiek en communicatie van het ministerie van algemene zaken. Als u mij niet gelooft, surf dan even naar godverdomme.nl. Dit is niet een flauw geintje, zoals iemand vertellen dat het woord ‘goedgelovig’ niet in het woordenboek staat en hem vervolgens uitdagen dat in een woordenboek op te zoeken. Wie naar godverdomme.nl surft leest daar: ‘Deze domeinnaam is geregistreerd voor de Nederlandse Rijksoverheid’, met daaronder dezelfde tekst in het Engels. Voor Duitsers en Fransen blijft deze website helaas een raadsel. Wat bezielt onze overheid om godverdomme.nl als domeinnaam te registreren? Daarover wil ik graag een parlementaire enquête, of in ieder geval een onderzoekscommissie, want dit moet tot de bodem worden uitgezocht. Tot de verschijning van het onderzoeksrapport (minstens vijfhonderd pagina’s en minimaal één kilo) van de commissie Holman (ik stel voor om Theodor Holman tot voorzitter van die commissie te benoemen) ga ik ervan uit dat het een eerzame poging van de overheid is om de burgers van dit land te behoeden voor blasfemie. Waarvoor dank. Want kijk en huiver hoe schunnig de website godverdomme.com is. Waarom godverdomme.com geen eigendom is van het ministerie van algemene zaken moet de commissie Holman uiteraard diepgaand uitzoeken. Was de overheid wellicht te laat om naast godverdomme.nl ook godverdomme.com te kapen? En geldt

dat ook voor godverdomme.org, godverdomme.net, godverdomme.info en godverdomme.eu (allemaal geen eigendom van de Nederlandse rijksoverheid)? Onvergeeflijk! De dienst publiek en communicatie van het ministerie van algemene zaken heeft blijkbaar zitten slapen terwijl onverlaten ongehinderd beslag wisten te leggen op felbegeerde godverdomme-websites. Op mijndomein.nl is eenvoudig te checken voor welke top level domains het second level domain godverdomme nog beschikbaar is. Op dit moment zijn dat er nog twaalf, waaronder godverdomme.de en godverdomme.tv. Haast is dus geboden, want godverdegodver.nl en ook godverdom.me zijn al niet meer beschikbaar. Onze rijksoverheid weet blijkbaar precies wat goed voor ons is en behoedt ons dankzij een actief registratiebeleid voor websites met aanstootgevende namen. Waarvoor dank. Daarom zijn bijvoorbeeld de websites kinderporno.nl, heilhitler.nl en meinkampf.nl het exclusieve eigendom van het ministerie van binnenlandse zaken. Ons belastinggeld wordt door de overheid aangewend om 447 domeinnamen niet te gebruiken. Daaronder ook de volgende juweeltjes: allesoverkinderzitjes.nl, degeitwordtgemolken. nl, degoudenmier.nl, deviszwemtindefuik.nl, dezwaluwverlaathetnest.nl, hetbrooddesemiszuur.nl, lastvanbureaucratie.nl, en stopdebureaucratie. nl. Om te voorkomen dat iemand zomaar de website degeitwordtgemolken. nl kan beginnen. Godzijdank. Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als docent bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

03

DELTA. 04 28-01-2010

Nieuws

Declaraties

Bobslee

Universiade

De Universiteit van Maastricht publiceert sinds deze week het declaratiegedrag van het college van bestuur (cvb) op internet. Uit het overzicht op www.maastrichtuniversity.nl/cvbdeclaraties blijkt dat het cvb in 2007 een bedrag van 31.855,30 euro declareerde. Het jaar erna was dat 39.749,22 euro. Een externe accountant heeft vastgesteld dat alle declaraties zakelijke uitgaven betroffen. Aanleiding voor de publicatie was een verzoek van een journalist die een beroep deed op de Wet openbaarheid van bestuur.

Voor een team dat tot de achterhoede behoorde, was het een spectaculair resultaat: het Nederlandse heren tweemans-bobsleeteam behaalde onlangs de derde plaats tijdens de World Cup in St. Moritz (Zwitserland). Dat belooft wat voor de aankomende Olympische Spelen in Vancouver. Het team reed in een nieuwe bobslee ontwikkeld door een groot consortium van bedrijven en universiteiten, waaronder de TU. Ir. Nando Timmer en dr.ir. Leo Veldhuis van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek hebben gewerkt aan de aerodynamica van de slee.

De Universiade, ook wel Studentenspelen genoemd, moet naar Nederland komen. Dat stelt de overkoepelende instantie Studentensport Nederland (SSN). De SSN en dochterstichting SSN-Topsport (SSN-TS) zullen zich hiervoor inzetten. Hiermee scharen beide stichtingen zich achter het Olympisch Plan 2028 van NOC*NSF. In de oneven jaren wordt zowel een zomer- als wintervariant georganiseerd. ‘Met een Universiadedorp, scherpe vereisten aan infrastructuur en sport op het allerhoogste niveau is de Univer-

‘TU heeft recht op miljoenen Plasterk’ Als minister Plasterk zijn 25 miljoen euro voor Bouwkunde intrekt, heeft de TU een groot probleem, meent de studentenraad. xConnie van Uffelen De TU dreigt 25 miljoen euro van minister Plasterk mis te lopen nu de TU Bouwkunde in het voormalige hoofdgebouw aan de Julianalaan wil laten blijven. Dat melden diverse media. De minister zelf wil er vooralsnog niets over kwijt. Het college van bestuur evenmin. De TU Delft kreeg eind 2008 25 miljoen euro van Plasterk. In een brief aan de TU schreef Plasterk destijds: ‘Het doel van deze bijdrage is de TUD in staat te stellen een nieuw faculteitsgebouw te realiseren dat een architectonisch icoon zal vormen dat een bijzondere positie inneemt in stedenbouwkundig opzicht.’ Zowel de studentenraad (sr) als de ondernemingsraad (or) vindt dat de TU recht heeft op de 25 miljoen euro. “Het is goed dat er na de brand snel is gezocht naar een nieuwe locatie”, zegt Mark Bosschaart namens de sr. “Als je snel moet werken zijn de kosten altijd hoger”, meent orvoorzitter Dineke Heersma. Het Tweede-Kamerlid Mark Harbers van de VVD heeft de minister

Bubbels

inmiddels vragen gesteld. Hij wil weten welke afspraken er met de TU zijn gemaakt en of de universiteit zich daar aan heeft gehouden. Ook de SP wil snel duidelijkheid omdat er nu ‘onterecht donkere wolken boven de TU hangen’. Een woordvoerster van Plasterk zegt desgevraagd nog niet op soortgelijke vragen in te kunnen gaan en verwijst naar de eerdergenoemde brief en de TU. Volgens een TUwoordvoerster overlegt de universiteit met de minister. Na de brand kreeg de TU 118,5 miljoen euro uitgekeerd van verzekeraars. Daarvan was zestig miljoen

‘Wij gaan toch geen onzinnige dingen doen als we geen geld hebben?’ bestemd voor investering in vastgoed. Het overige geld was voor inventaris en voorlopige voorzieningen. Tot nu toe is volgens de TU in totaal 55 miljoen euro uitgegeven aan herhuisvesting van Bouwkunde aan de Julianalaan. Dat is geen eindbedrag: om het pand te laten voldoen aan eisen van onder meer duurzaamheid is nog een bedrag van ongeveer dertig miljoen euro nodig. De sr noemt het een groot probleem als Plasterk de 25 miljoen euro

YesDelft was een beetje het contact kwijtgeraakt met studenten. Dat vindt een groepje studenten dat deze week stichting YesDelft Students heeft opgericht. De stichting moet een brug slaan tussen technostarters van Delftse incubator YesDelft en TU-studenten. “Om de officiële start te vieren hebben we een champagneborrel gehouden”, vertelt Eric Kievit van YesDelft Students. “We hebben alle besturen van studieverenigingen uitgenodigd en vierentwintig flessen champagne besteld.” Champagne in deze tijden van crisis? “We zijn een studentenclub, dus uiteindelijk werd het cava”, lacht Kievit. “Maar het gaat om de bubbels.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

intrekt. “Als je een pand restaureert, er twee serres en een Why Factory (een trap met daarbinnen ruimtes voor presentaties en onderzoek, red.) aan bouwt, kun je niet zeggen dat er niks is gebeurd”, zegt Mark Bosschaart. “Er is veel in geïnvesteerd.” Aan de andere kant zou de dreiging volgens Bosschaart een prikkel kunnen zijn om er iets bij te bouwen. “Het pand is te klein en het is zaak dat er iets bijkomt.” Dat zou volgens de sr ook uitbreiding van de locatie van het Science Centre kunnen zijn. Or-voorzitter Dineke Heersma meent dat de TU ‘uitstekend aan haar taken heeft voldaan door Bouwkunde een nieuw oud gebouw te geven’. “Wij gaan toch geen onzinnige dingen doen als we geen geld hebben? Als je een supermodern gebouw neerzet, is het over tien jaar achterhaald. Laat Plasterk maar komen kijken of wij het goed hebben gedaan.”

x Meer over de SP-vragen: www.delta. tudelft.nl

Technopolis siade het ideale evenement om te laten zien dat Nederland klaar is voor de Olympische spelen’, aldus het communiqué. Toekenning van de Universiade aan Nederland ligt bij de wereldkoepel voor de studentensport Fisu. In maart komen de voorzitters van de sportstichtingen, de vereniging van universiteiten, de HBO-raad en NOC*NSF samen om de mogelijkheid te bekijken om een Universiade in Nederland te houden, met als richtjaar 2023.

Langzaamaan krijgt Science Park Technopolis gezicht. Vorige week leverde bouwer Dura Vermeer het nieuwe hoofdkantoor van Exact Software op. Exact is een van de eerste nieuwe huurders van het sciencepark langs rijksweg A13. Inmiddels wordt ook het zogeheten Bandridge-gebouw aangepast en afgebouwd. Dat gebouw zou worden gehuurd door het bedrijf Bandridge, maar dat zag er nog tijdens de bouw vanaf. Per 1 juli moet het aangepaste gebouw het nieuwe onderkomen vormen van de vijftig technostarters van Yes!Delft.

TU betaalt declaraties tweemaal sneller Wie een declaratie of factuur naar de TU stuurt, krijgt zijn geld nu gemiddeld tweemaal sneller dan in 2006/2007. Duurde de verwerking van facturen toen gemiddeld 59 dagen, nu is dat gemiddeld 30 dagen. Uitbetaling van declaraties versnelde van gemiddeld 47 naar 23 dagen. Door verdere digitalisering zal de betaling van declaraties nog verder versnellen tot twintig dagen. Dat komt doordat medewerkers hun declaraties straks niet meer per post, maar digitaal sturen naar het shared service centre van de dienst finance & control (F&C). Dat zegt manager Fred Rens van F&C. “Het aantal declaraties dat nu binnen de afgesproken tijd wordt betaald, is gestegen.” Begin vorig jaar gaven medewerkers de dienstverlening van F&C nog een mager zesje. Hoewel declaraties en facturen volgens Rens toen al sneller werden uitbetaald had ‘de klant’ dat gevoel niet. “Door diverse oorzaken waren er toen relatief veel mensen die hun declaratie niet tijdig uitbetaald kregen”, zegt Rens. “Dat ging rondzingen.” Projecten onder de noemer Opmaat moesten verbetering brengen en lijken nu voor F&C vruchten af te werpen. Zo geeft F&C nu beter aan in hoeveel tijd zij zaken afhandelt.

Ook zijn er nu in faculteiten contactpersonen voor mensen met vragen en staat er nu wel een naam onder e-mails van F&C waar die voorheen ontbrak. Verder zijn er ‘verbeterteams’ ingesteld die F&C adviseren over persoonlijker dienstverlening, telkens terugkerende problemen en betere service. Klanten merken dat, blijkt uit een telefonische rondgang. “Als declaraties en facturen eenmaal in het systeem Basware zitten, gaat het

‘Als ik een week geen facturen goedkeur, ligt het oponthoud aan mij’ goed”, zegt Evelyne Esveld, hoofd corporate communicatie. “Als ik een week geen facturen goedkeur, ligt het oponthoud aan mij.” Voor dat laatste is discipline nodig, merkt Hans de Bruijn, sectieleider bij beleid, organisatie, recht en gaming. Net als anderen moest hij eerst aan Basware wennen. Nu kan hij precies zien waar declaraties blijven. “Die enkele keer dat er wat blijft hangen, is F&C zeer behulpzaam.” Tijdschrijven is volgens De Bruijn een hoofdstuk apart. “Je financiële resultaat is extreem gevoelig voor de discipline waarmee je tijd schrijft.” Een cursusje financieel management voor nieuwe sectieleiders en afdelingsvoorzitters zou wat hem betreft dan ook aan te bevelen zijn. (CvU)

DELTA. 04 28-01-2010

Nieuws

Innovatieprijs

Wiskundeangst

Verkeersdoden

De opvouwbare container van Holland Container Innovations is vorige week uitgeroepen als winnaar van de Shell Livewire young business award. De prijs voor de beste technische innovatieve ondernemer kreeg het Delftse bedrijf vanwege zijn heldere presentatie en het lef zich te richten op een markt waar de laatste innovatie vijftig jaar oud is, aldus de jury. IcySolutions, eveneens uit de YesDelft-stal, bereikte de shortlist.

Jonge meisjes krijgen hun weerstand tegen wiskunde deels aangeleerd van hun leraressen op de lagere school. Dat schrijven wetenschappers van de University of Chicago in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences. In klassen van leraressen met wiskundeangst gaan vooral meisjes geloven in het cliché dat jongens beter kunnen rekenen en meisjes beter kunnen lezen. Volgens onderzoekers komt dit doordat meisjes zich met hun juf identificeren, terwijl jongens mannelijke rolmodellen zoeken. (HOP)

“Met het huidige verkeersveiligheidsbeleid valt weinig winst meer te halen.” Dit zei hoogleraar verkeersveiligheid prof.ir. Fred Wegman (CiTG) deze week tijdens zijn intreerede. “Het gevoerde beleid heeft haar grenzen bereikt: minder dan één procent van alle afgelegde kilometers wordt onder invloed verreden en meer dan negentig procent van automobilisten draagt de autogordel.” Winst kan volgens hem nog wel behaald worden als het beleid zich meer richt op gewoon gedrag van gewone burgers in gewone omstandig-

x www.hcinnovations.nl

04

Luyben voorzitter heden, en minder op crimineel verkeersgedrag van onmiskenbare regelovertreders. Wegman mikt ook op nieuwe onderzoeksmethoden. “Het is tegenwoordig mogelijk chauffeurs bijvoorbeeld een jaar te volgen met cameraatjes. Het grote voordeel is dat je feitelijke informatie verzamelt over gedrag van de weggebruiker, ook in situaties van bijna-ongevallen en werkelijke ongevallen. Dat geeft een schat aan informatie.”

Rector Karel Luyben wordt bestuursvoorzitter van Stichting Justus en Louise van Effen Fonds. Het college van bestuur is daarmee akkoord gegaan. Luyben volgt Jacob Fokkema op, die deze maand afzwaaide als rector. De stichting ontstond in 2000 uit een legaat. Doel van de stichting is financiële ondersteuning voor een studieverblijf in het buitenland van TU-studenten met zeer goede studieresultaten. Daarnaast steunt de stichting zeer goede maar arme buitenlandse studenten die aan de TU willen studeren.

bezuinigingen

‘Traditionele Delftse nerd is passé’ Investeren in mensen. Dat is volgens universitair docent Niki Kringos de beste manier om te bezuinigen. Zij gelooft niet in een kaasschaafof grasmaaiermethode. “Als je alleen bezuinigt voor vandaag, heb je morgen een probleem.”

Met de dreigende bezuinigingen in het achterhoofd gaat Delta te rade bij een aantal TU-medewerkers. In deel 3 universitair docent dr.ir. Niki Kringos, werkzaam bij de sectie constructiemechanica van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen.

zowel praktiserende ingenieurs als internationaal bekende wetenschappers. Voor het voortbestaan van de universiteit is het belangrijk dat er een balans blijft bestaan tussen praktijkgericht en fundamenteel onderzoek. De TU moet midden in de samenleving staan zonder het specialisme te verliezen. Zo kan er geld verdiend worden door onderzoek uit te voeren in opdracht van het bedrijfsleven terwijl er gelijktijdig voldoende ruimte is voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek dat wellicht pas op langere termijn toegepast kan worden.”

xPascale Warners “De TU draait voornamelijk om menselijk kapitaal”, stelt Kringos. “Als we hierin snijden, raken we kennis kwijt. Op de lange termijn werkt het beter als we de bestaande mensen effectiever laten werken.” Hiervoor ziet ze tal van mogelijkheden, te beginnen bij het stroomlijnen van de ondersteunende diensten. Als voorbeeld hiervan noemt ze het valorisatiecentrum dat een veel belangrijkere rol kan krijgen bij het schrijven van voorstellen voor de tweede en derde geldstroom. “Nu moeten we echt op zoek naar bureaucratische informatie. Het kost minder tijd en levert meer op als het valorisatiecentrum hier automatisch bij ondersteunt.” Een andere mogelijkheid om winst te behalen, is volgens Kringos het breder beschikbaar stellen van middelen als laboratoria en computers. Door dit aanbod TU-breed aan te bieden in plaats van per faculteit, kan een hogere bezettingsgraad behaald worden. “Datzelfde geldt voor het onderwijs in basisvakken als wiskunde en mechanica”, aldus Kringos. “Per faculteit zijn deze eer-

'We zijn namelijk geen negen-tot-vijf-bedrijf' stejaarsvakken vrijwel hetzelfde. Het is goed mogelijk een roulatiesysteem af te spreken waarbij iedere faculteit deze colleges om de paar jaar verzorgt voor grotere groepen studenten.” Kringos is voorstander van samenwerking en een mensgerichte aanpak. “Daar is helemaal niets softs aan, dat werkt gewoon het beste op lange termijn.” “Voor bezuinigingen bij een universiteit als de TU kun je niet hoofdzakelijk een traditionele kaasschaaf-

Niki Kringos: “De TU moet midden in de samenleving staan zonder het specialisme te verliezen.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

aanpak hanteren. We zijn namelijk geen negen-tot-vijf-bedrijf.” Onderzoekers worden gedreven door creativiteit en inspiratie. Zij kunnen alleen presteren en geld opleveren als ze beschikken over een combinatie van kennis, passie en motivatie. “Die passie kweek en behoud je door de mensen op een plek te zetten waar ze met hun kennis optimaal kunnen presteren. We moeten af van het systeem waarbij mensen vanuit de historie op een bepaalde plek zitten.” Naast passie, noemt Kringos motivatie als belangrijke factor voor het succes van de universiteit. “Motivatie ontstaat als mensen gezien worden en de kans krijgen door te groeien.” Kringos haalt hier het belang van een collectief ‘wij-gevoel’ aan. Door dit te creëren kan de TU meer uit de bestaande mensen halen. Bovendien zullen alumni met trots aan hun universiteit terugdenken en er wellicht ook geld in willen steken. Verder moet kennisontwikkeling continu doorgaan. “Mensen een goede start geven als ze een nieuwe functie gaan bekleden is daarbij

belangrijk.” Als voorbeeld hiervan noemt Kringos het PhD start-upprogramma dat sinds 2009 aangeboden wordt aan nieuwe PhD-kandidaten. Aankomende promovendi

‘Spreek een roulatiesysteem af waarbij iedere faculteit om de paar jaar de eerstejaars colleges verzorgt’ worden in drie dagen intensief getraind om hen voor te bereiden op de komende vier jaar. Hierdoor moet het aantal kandidaten dat voortijdig afhaakt uiteindelijk afnemen. “Bij alle bezuinigingen moet de uiteindelijke kwaliteit voor ogen worden gehouden”, stelt Kringos. “De TU levert kwaliteit als ze inhoudelijk excelleert in kennisgeneratie en -overdracht. Daarvoor moeten zowel onze studenten, als onze promovendi en het personeel met plezier kunnen studeren en werken en

zichzelf als visitekaartje van de TU ervaren. De flexibiliteit om in teams van wetenschappers en ingenieurs met een verschillende achtergrond te kunnen werken, speelt daarbij een belangrijke rol.” Kringos is ervan overtuigd dat de TU af moet van het ‘nerd-idee’. “Het beeld van een navelstarende universiteit met traditionele Delftse nerds is passé. We zijn uitgegroeid tot een dynamische, internationale, multiculturele universiteit met

Om de financiële problemen van de TU Delft het hoofd te bieden, moeten alle faculteiten van het college van bestuur aangeven hoe ze tien procent kunnen bezuinigen op het geld dat zij vanuit de overheid krijgen. De faculteiten moeten deze maand met voorstellen komen over herinrichting van wetenschappelijke afdelingen en bundeling van onderwijs en onderzoek binnen de faculteit en met andere faculteiten. Ook moeten ze aangeven welke onderdelen onvoldoende bijdragen aan de doelen van de faculteit. Het vrijkomende geld wil het college vooralsnog gebruiken voor vernieuwing in onderwijs, onderzoek en infrastructuur. Het college spreekt daarom niet van bezuiniging maar van ‘flexibilisering’.

DELTA. 04 28-01-2010

Robotpak Biomedici uit Delft en Twente gaan samen aan de slag om een robotpak te ontwikkelen. Aan de Universiteit Twente vindt het onderzoek plaats bij instituut Mira, in Delft bij biomechanical engineering van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen. Andere partijen gaan een helm ontwikkelen die hersensignalen opvangt waarmee de robot bestuurd zou moeten worden. De onderzoekers willen patiënten die door een dwarslaesie of hersenbloeding in een rolstoel zitten

05

Nieuws

weer op de been helpen. Als alles goed gaat, zouden ze alleen aan lopen moeten denken om de robot in beweging te zetten. Vandaar de naam van het project: Mindwalker. Dr.ir. Herman van der Kooij, werkzaam aan de Universiteit Tilburg en de TU, wil over drie jaar een prototype hebben. Het apparaat wordt een exoskelet, maar minder volumineus dan de bestaande types.

Geen ww

Videostreaming

Een 25-jarige Delftse veelpleger kan nog twee jaar trots zijn dat hij nog nooit een ww-uitkering heeft aangevraagd. De man werd beschuldigd van een inbraak bij de TU Delft. Hij bezorgde de TU daarbij een schadepost van minstens elfduizend euro. Bij de rechtszaak meldde de Delftenaar dat hij het criminele pad wel op moest. “Ik heb geen werk. Wat doe je dan? Kraken!”, stelde hij, om er aan toe te voegen dat hij het UWV nooit om een cent had gevraagd. Door zijn veroordeling tot twee jaar cel hoeft hij dat voorlopig niet te doen.

De kwaliteit van live videobeelden die over het internet verspreid worden zal in de komende decennia ver beneden televisiekwaliteit liggen, stelt dr.ir. Jan David Mol. Hij promoveerde afgelopen dinsdag op zijn proefschrift over videodistributie over internet. Anders dan bij televisie loopt de informatiestroom via internet niet vanuit een centrale bron naar alle afnemers, maar geven de afnemers (‘peers’ genoemd) brokjes informatie aan elkaar door. De centrale zender wordt zo ontzien. Het probleem is echter dat sommige afnemers wel

informatie downloaden, maar niet doorgeven. Ze staan bekend als ‘free riders’. Door hen vermindert de videokwaliteit. Maar daar was tot nu toe niets aan te doen. Mol presenteert nu het algoritme Giveto-Get dat afnemers die wel data doorgeven voorrang geeft bij de videostroom. Profiteurs komen zo achter in de rij.

x Jan David Mol, Free-riding resilient video streaming in peer-to-peer networks, 26 jan 2010.

Huurders krijgen duidelijkheid Ongeveer twintig exstudenten die bijna twee jaar geleden van huisvester Duwo een huuropzegging kregen, ontvangen binnenkort een brief van de verhuurder. Na de opzegging bleef ongewis wanneer ze weg zouden moeten. xERIK HUISMAN Dat verklaart Sander Jongerling, teamleider beheer van huisvester Duwo. Waarschijnlijk krijgen de ex-studenten een jaar de tijd om te verhuizen. Die termijn hanteert Duwo ook in de twee weken geleden aangekondigde aanscherping van de doorstroming. Aanleiding

voor het afhandelen van de oude zaak is een actie van Hans Talmons ‘juridische toezichtcommissie’, een afsplitsing van de Algemene bewonersorganisatie (Abo). Hij eist in een brief onmiddellijke intrekking van de huuropzegging en schadevergoeding voor ongeveer vijftig huurders die destijds de opzeggingsbrief kregen en daardoor in onzekerheid hebben gezeten. ‘Twintig tot dertig’ van hen zouden vanwege de onzekerheid zijn verhuisd. In de brief en in een toelichting stelt Talmon dat de opzegging ging om niet-studentenwoningen en dat onder meer een caissière die nooit student is geweest een opzeggingsbrief kreeg. De zaak raakte volgens hem na de opzegging in het slop. Omdat Duwo twee weken geleden aankondigde het doorstromingsbeleid aan te scherpen, kwam Talmon in actie. “Duwo moet eerst deze oude zaak oplossen.” Volgens Jongerling is de brief van Talmon aanleiding om de twintig resterende huurders voor wie de

situatie nog ongewis is snel duidelijkheid te geven. “Hans houdt je scherp”, stelt Jongerling. Duwo gaat niet in op de eisen van Talmon. Jongerling weerspreekt dat de opzegging ook gold voor niet-studenten en niet-studentenwoningen. Volgens Jongerling heeft Duwo in 2007 in zijn bestand gekeken wie ouder was dan dertig jaar en nog in een studentencomplex woonde.

‘Nieuwe brief in lijn met doorstromingsbeleid’ “Die ruim zestig mensen kregen eind 2007 drie maanden de tijd om aan te tonen dat ze nog studeerden. Aan degenen die niet reageerden of geen student meer waren, werd in maart 2008 de huur opgezegd in verband met de doorstroming.” Binnen zes maanden, per 1 november 2008, zouden ze moeten vertrekken. Daarna werd het stil. “Parallel met de opzegging liep er overleg met de

Abo. Uitkomst was dat er een proefproces zou komen en dat de datum van 1 november zou vervallen. Toen viel het Abo-bestuur, waarbij Talmon rol speelde, en trad er vertraging op”, vertelt Jongerling. Nu er een nieuw bestuur is, kan Duwo volgens hem verder met de groep waarvan destijds de huur is opgezegd. Concreet kan hij over de brief nog niets zeggen, behalve dat die in de lijn zal liggen met het doorstromingsbeleid dat Duwo onlangs aankondigde. Duwo legt studenten die al voor 2006 een studentenwoning betrokken een campuscontract voor. Sinds 2006 wordt standaard met dergelijke contracten gewerkt. Door dat contract moeten studenten binnen zes maanden na afstuderen verhuizen. Ex-studenten in studentenwoningen wordt de huur opgezegd. Zij moeten binnen een jaar verhuizen. Duwo wil eventueel met een proefproces bezien of de maatregel juridisch standhoudt.

TU-kandidaten voor Delfts icoon 2010 De TU-medewerkers Bob Ursem en Marco Waas zijn twee van de negen personen die zijn genomineerd voor de titel Delfts icoon 2010. Dat heeft de gemeente Delft dinsdag bekendgemaakt. Ursem is directeur van de Botanische Tuin en verbonden aan de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Waas is decaan bij Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen en bestuurder van YesDelft. Ursem is onder meer genomineerd omdat hij zich ‘zeer verdienstelijk heeft gemaakt met zijn proeven voor fijnstofmagneten’. Waas is vooral voorgedragen vanwege zijn inspanningen voor YesDelft. De twee TU’ers binden de strijd om de titel Delfts icoon 2010 aan met Ehsan Turabaz van Ikea, Rutger de Graaf van Deltasync, Joris Kleinveld van Auxilium, student luchtvaart- en ruimtevaarttechniek Ciar Holstein van Hogeschool InHolland, Gerwin Hoogendoorn van Senz Umbrellas,

Francine Houben van architectenbureau Mecanoo en Nina Voets van Stichting Ciccionina. “Ik ben verrast”, reageert Ursem op zijn nominatie. “Ik doe gewoon mijn werk, maar ik vind het wel een eer.” Hij snapt zijn voordracht wel. “Ik heb sinds 2001 voor Delft als plaats voor kennis, innovatie en valorisatie wel wat betekend en publiciteit gehaald.” Hij noemt onder meer het naar Delft halen van de Nationale Wetenschapsweek in 2001, de viering van vierhonderd jaar VOC in 2002 en het wereldcongres botanische tuinen in 2008. Daarnaast won hij onder meer een nationale prijs met een biologisch uv-filter en bezocht hij als Delfts wetenschapper internationale congressen en genereerde daar publiciteit, onder meer via de Chinese staats-tv. Marco Waas was niet bereikbaar voor een reactie. Met het Delfts icoon 2010 wil Delft zich profileren als ‘dé plek in Nederland waar maatschappelijke thema’s op duurzame wijze worden aangepakt, door het combineren van kennis, technologie, creativiteit, historie, ondernemerschap en innovatie’. De bekendmaking is op 1 maart. (EH)

x

www.delft.nl

delta online Toegankelijker De appel rolt verder van de boom: afkomst en milieu zeggen niet alles meer. Kinderen van laaggeschoolde ouders bereiken steeds vaker het hoger onderwijs.

Tweede start Masterstudenten hoeven niet allemaal in september te beginnen. Bijna de helft van alle masteropleidingen (49 procent) kent meer dan één inschrijfmoment. Aan de TU is dat zelfs 87 procent. Dat scheelt, als studenten vertraging oplopen in hun bacheloropleiding.

Buigende muur Een muur van zes meter hoge buigende vinnen die de Bouwkunde vakgroep hyperbody heeft ontworpen is onderscheiden met de Good Design Award. De Good Design Awards worden ieder jaar toegekend door het Chicago Athenaeum (museum voor ontwerp en architectuur) in samenwerking met het Europese centrum voor architectuur, kunstontwerp en stedelijke studies.

Ov-chipkaart Studenten mogen hun ov-chipkaart ook na 1 februari nog activeren. Dat heeft minister Plasterk vrijdag 22 januari gezegd na het kabinetsberaad. Een nieuwe datum durfde hij niet te noemen.

Coenen wil weg Voormalig rijksbouwmeester Jo Coenen is de bureaucratie in Nederland goed zat. In het boek ‘Woekeren met Ruimte’ van Noud Koper, dat vorige week werd gepresenteerd, zegt hij dat hij serieus overweegt Nederland te verlaten.

Bijverdienen Het gemiddelde brutoloon voor bijbaantjes is na een daling in de afgelopen jaren voor het eerst weer gestegen. Wo-studenten worden nog altijd beter betaald dan hbostudenten.

Onderzoeksscholen Langzaamaan dreigt het doek te vallen voor de onderzoekscholen. Enkele universiteiten willen hun onderzoekscholen niet meer laten erkennen door de KNAW.

Ingepakt

Deze benen verraden wat er achter het witte doek aan discotheek Lorre en sociëteit Phoenix gebeurt: schilderwerk. Het monumentale pand van het Delftsch Studenten Corps bevat houtrot en moet er vanaf de tweede week van februari weer even tegen kunnen. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

x www.delta.tudelft.nl

DELTA. 04 28-01-2010

06

science

opinion please

Shoebox at sea Imagine a runway at sea, a moored harbour or even a floating city. PhD student Jan van Kassel calculated a way to make mega-floaters more resilient. xJos Wassink Like so many other technical novelties, mega-floaters or floating islands were first described by Jules Verne in his 1895 novel ‘L’ile à hélice’ (or ‘Propelled island’). Fast-forward a century and the same dream is now called 'Freedom Ship', whose website describes a floating city that dwarfs the Queen Mary. The structure would be 1.5 kilometres long, 250 metres wide and more than 100 metres high. It would house hotels, shopping malls and leisure facilities, all topped by a small landing strip. Enough of dreams, for floating superstructures have already been built. The largest so far was a kilometre-long floating airstrip in Tokyo Bay. At 149 million dollars, it was a costly experiment to see how well a floating airstrip would perform. Experiments performed after its completion in 1999 showed that there were no significant differences between a land-based runway and a floating one. Quod erat demonstrandum. Afterwards, this structure was dismantled and parts of it are still in use as car parks, fishing piers, fair grounds and an information centre. PhD student, Jan van Kessel (cum laude Maritime Engineering, 2004), thinks that thus far mega-floaters have been rather conventional. He

points out that breakwaters have always sheltered large floating structures from the waves. In his thesis, entitled ‘Aircushion supported Mega-Floaters’, he presents and calculates another form of floating entirely. Not an immense barge, but rather a bottomless box, floating on a ‘cushion’ of encapsulated air. Think of a shoebox without its lid, turned upside down and placed in the water. Van Kessel shows that the forces on a floating shoebox structure are about half of those on a conventional closed barge. Besides, he argues, the use of aircushions to make things float offshore isn’t new. Forty years ago, gigantic oil storage tanks in Dubai were constructed on

Van Kessel develops a method to calculate the dynamic behaviour of mega-floaters in waves land, lifted by pressurised air and towed to their offshore locations, eventually sinking on the spot. In his thesis Van Kessel develops a method to calculate the dynamic behaviour of mega-floaters in waves. His numerical model calculates how the waves pass under the floating structure and how the air pressure varies. He then compares the outcome of the calculations with tank tests using a bottomless barge measuring 2.5 by 0.7 metres, and concludes there is a fitting correspondence between theory and test. What’s more, the aircushionsupported barge performs better than a conventional closed box. The roll and pitch motions are smaller (the waves can pass more freely underneath the structure) and the

wave-induced bending motions are halved. Ships are assumed to be stiff by conventional hydromechanics, and incapable of being deformed by wave-induced forces. But megafloaters are so large that one can no longer assume that the whole structure will retain its form. Van Kessel therefore repeated his calculations for a flexible barge - a box that could bend with the waves. With an impressive array of matrices, summations and numerical hydroelastic calculations, Van Kessel shows that aircushions reduce the vertical bending of the structure (in comparison with a closed structure), but they also move the spots of the highest bending from mid-ship towards stern and bow. The torsion of the (flexible) structure caused by incoming oblique waves may be too large, but – according to Van Kessel – that can easily be fixed by adapting the design. Now let’s get practical. The most logical mega-floating structure needed in the near future is an offshore airstrip, Van Kessel argues. At 3800 metres, its runway would be as long as Schiphol’s longest runway. The most plausible place for this airstrip would be off the coast of Singapore, since it is a densely populated citystate that has little else to extend to other than the seas. Taking the local wave regime into consideration, Van Kessel shows once more that the bending moments on the structure in the open seas would be reduced by two thirds if the builders would simply leave out the bottom of the barge.

x

The Freedom Ship is the most ambitious mega-floater thus far. (Photo: www.freedomship.com)

Jan van Kessel will defend his thesis on February 1, 2010.

Fighting traffic jams with euros A pilot project in Nijmegen that pays drivers to avoid rush hour is a success. There were indeed less traffic jams. According to transport specialists, this shows that a system of paying for driving during rush hour works. Four euros did the trick to reduce traffic jams at the Waalbrug in Nijmegen. That’s the amount 1,317 of the selected 6,700 drivers were paid to avoid rush hour. The results are remarkable: over the last couple of months, there was a 10 percent drop in the number of cars travelling on the Waalbrug during rush hour. “This result shows that drivers are sensitive to price changes”, says professor Bert van Wee, professor of transport policy at TU Delft. “And that’s no surprise to scientists, because several other pilot projects, for example on the A12 between Zoetermeer and Den Haag, showed this as well. However many politicians and citizens are still convinced that people have to get from A to B anyhow and are not sensitive to price changes. This belief has been proven to be a fairytale once again, by this pilot project. When there is enough of a reward for reducing traffic jams, people will opt for alternatives, like working at home, taking the bike or public transport.” Van Wee has been researching price policy and its effects for years. The results of the Nijmegan pilot project were published at a time when there is an intense debate in the Netherlands about road pricing tax schemes. This new system means that people pay less fixed taxes; they pay per kilometre a standard fee that differs between the CO2 emissions of a car, and in addition they pay extra depending on when and where they drive. It’s more expensive to drive during rush hour on the motorway near Delft than it is to drive at the same time on a motorway in the north of the Netherlands. Instead of letting drivers pay extra, the pilot project in Nijmegen rewards drivers. “That’s a very fresh approach and it surprises me that it works so well”, says professor of dynamic traffic management, dr Henk van Zuylen. “It’s also a very smart move to reward instead of punish. But basically it’s the same idea: people pay more for their use of the road when it’s busy. The only difference between rewarding and punishing is the psychology. If a driver avoids rush hour with the new road pricing system, he will pay less in the future than he does now.” It’s not clear if ‘road pricing’ will be introduced. Camiel Eurlings, the minister of Transport, said that the implementation of road pricing depends on the viewpoint of the ANWB, the Dutch automobile association, and its 4-million members. “One could question whether this is good for democratic decision making”, says Van Wee. Van Zuylen agrees: “The ANWB is an important organisation, but Eurlings should not give them the decisive vote.” At www. anwb.nl members can vote on different statements regarding road pricing. “That’s better than having an opinion poll, in which people can just say yes or no”, Van Zuylen adds. “Hopefully this will make room for balanced opinions.” (RV)

DELTA. 04 28-01-2010

07

science

come to think of it

Lifting buildings with pancakes and potatoes

Smart earplugs Delta and Delft Integraal often write about innovative ideas that offer big promises for the future. But what has happened to such ideas a couple years on? What for instance has happened to the dynamic earplugs?

Artist’s impression of grout after injection according to literature (left) and what it actually looked like after an experiment. (Artist’s impression: Arne Bezuijen)

A mixture of cement, bentonite and water is pumped into the ground in Amsterdam to prevent buildings from subsiding when the North South metro line is drilled. Once drilling has started however it may still be a feat to prevent houses from sinking. xTomas van Dijk Over the centuries buildings in Amsterdam have been sinking steadily in the soft, swampy grounds underneath the city. Over the past few years however some buildings have started rising. According to Johan Bosch, a professor at the faculty of Civil Engineering and Geosciences (CEG), and until recently the technical manager of the North South metro line project in Amsterdam, buildings situated along the Rokin, the Dam square and the Munt Tower have been lifted up half a centimeter by compensation grouting. This measure, which involves pumping huge quantities of a mixture of cement, bentonite and water at dozens of spots in the ground underneath a building, must compensate for settlements that occur during the drilling of the tunnels. The drilling will start in a couple of months, Bosch stated last week during the ‘Frontiers in Shallow Subsurface Technology’ conference, held at TU Delft. Until now contractors have only

partially dug out the metro stations, yet they’ve already had to deal with numerous setbacks, most importantly the subsiding of houses along the Vijzelgracht, which sank up to 25 centimeters due to leakage in the casing of the station. So what might we expect from the most crucial part, the actual drilling of the tunnels? That will work out all right, Bosch says reassuringly (and not surprisingly). But PhD student and grout expert, Adam Bezuijen (CEG, and also employed by Deltares), warns that the lifting of the buildings prior to the tunneling, the

The problem with grouting is that it is not known in what geometrical form the mixtures end up in the ground so-called pregrouting stage, is the easiest part of the settlement compensation. During the drilling, more grout may have to be added underneath the buildings. And, Bezuijen says, this compensation must be done simultaneously with the tunneling, in order to keep the settlements of the buildings within certain limits. “If the settlement caused by the tunneling cannot be compensated for fast enough, the drilling has to be slowed down or even stopped temporarily. They should be able to drill and compensate simultaneously”, Bezuijen concludes. “But I do wonder how easy it will be.” Bezuijen focused his research on finding the physical mechanisms that play a role during compensation grouting and how these can be influenced by the grout mixtures for

different soils. The problem with grouting is that it is not known in what geometrical form the mixtures end up in the ground; therefore, the reaction of the soil and the buildings is continuously monitored. In his laboratory Bezuijen tried to figure out how the composition of the grout influences its shape in the ground. “In the laboratory we experimented by injecting grout in layers of sand kept under high pressure”, he explains. “We then washed away the sand to see the shape of the grout. Ideally you’d like the grout to split up the sand layer and form a pancake that has a diameter of a couple of meters and that lifts up the top sand layer. But the grout often ended up looking like a potato.” By adding more water to the mixture, the grout tends to form into a shape more like a pancake. Add too much water however and the grout particles get mixed up between the grains of sand. That’s not good either. The ideal mixture depends on the size of the grains of sand, among other factors. All in all it’s no easy feat to obtain the best mixture. Jan Bijkerk, who is now in charge of the construction of the metro line, isn’t worried that houses will subside. “We can’t give 100 percent guarantees, but we’re convinced the technique works. It has been used successfully around the world. Preventing houses from subsiding is our priority.”

They’re not much bigger than a pill, but the smart earplugs created by Delta, 09-11-2006 Engbert Wilmink have a lot more Wearing earplugs all day and technology in them than one would still being able to talk to colthink after a quick glance. The dynaleagues. That will soon be posmic earplugs contain for instance sible with the earplugs crea microphone that detects sound ated by TU alumnus Engbert levels. The earplugs only reduce the Wilmink, which only muffle sound level when there is loud noise sound when it is necessary. higher than eighty decibels. When this occurs, a valve closes in the earplug. “People who wear earplugs at work don’t actually need to wear them for eighty percent of the time”, says Wilmink, who founded the Dynamic Ear Company. “My dynamic earplugs make it possible for them to hear everything normally for that eighty percent of the time, and thus they are able to have conversations with each other. Yet at the same time their ears are protected when they’re standing near a machine and there is a lot of noise.” The earplugs reduce sound up to 34 decibels. The dynamic earplugs were regarded as very promising four years ago, with industry applauding the invention of Wilmink, who came up with the idea when he worked at TNO. In early 2007, Wilmink had high hopes that his earplugs would be on the market by the end of that year. But the process turned out to be much more complicated. “It was necessary to invest a lot of money in the technology of the earplugs”, Wilmink says. “We needed more investors to cover the costs, but it was harder to find them than I had expected. Investors were reluctant because they had to invest in the development of a chip, and that would not give them a quick profit.” The financial crisis made it even more difficult to get investors on board. “Last year things were very tough”, Wilmink adds. But his company overcame that bad year and the struggle to find investors. This year started with good news: Wilmink finally found an investor. The dynamic earplugs will be available this year. Last year Wilmink had already started selling passive filters, which are filters that can be put in a specialised earplug to reduce sound. “Our filters are cheaper than those of the competition, and because of the crisis, many companies are looking for cost-reductions, so consequently buy our filters.” Wilmink is also making new plans for other products based on the technology behind his earplugs: “If you use the technology in earplugs for phones and mp3 players, you’ll be able to reduce background noise, and therefore you will hear music and phone conversations more clearly.” (RV)

x www.dynamic-ear.com

Engbert Wilmink: "People who wear earplugs at work don’t actually need to wear them for eighty percent of the time." (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

DELTA. 04 28-01-2010

08

interview

Wie is Diemer de Vries Over de toekomst van zijn vakgroep is hij somber gestemd. “De mensen die weggaan, worden helaas niet opgevolgd.” Maar de kans lijkt groot dat Diemer de Vries (Weststellingwerf, 1945) straks in Berlijn en Aken leiding geeft aan nieuw onderzoek dat het mogelijk moet maken de akoestiek in een te bouwen zaal beter te berekenen en te voorspellen. “Dat kan architecten voor blunders behoeden. Met golfveldsynthese kunnen we zelfs laten horen hoe de akoestiek zal klinken.” De Vries, dit jaar president van de internationale Audio Engineering Society (AES), geldt als een belangrijke pionier op het gebied van golfveldsynthese. Bij deze techniek reproduceren rijen of wanden luidsprekers geluidsgolven en daarmee een ruimtelijke ervaring zo natuurlijk dat de luisteraar zich bijvoorbeeld in een kathedraal of in een jazzcafé kan wanen. “Met golfveldsynthese kun je met je oren waarnemen hoe een trompettist al spelend over het podium loopt. De bronpositie is overal correct, waar je je ook bevindt.” De Vries (‘Ik ben kennelijk toch een soort evangelist’) is nog steeds enthousiast, en hij is bepaald niet de enige. Golfveldsynthese is al doorgedrongen tot Disneyland, tot Berlijnse clubs, tot de wereld van de elektronische muziek. Maar deze techniek kan niet eeuwig een belofte blijven, weet De Vries. “De doorbraak moet binnen vijf jaar plaats vinden. Anders zie ik het niet meer gebeuren.” De Vries woont in Berkel en Rodenrijs en heeft een lat-relatie met een verloofde in Amsterdam. Hij speelt contrabas in verschillende ensembles. (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

DELTA. 04 28-01-2010

09

interview

’Ook in het Concertgebouw manipuleren ze het geluid’ Na een gesprek met Diemer de Vries, pionier van het 3D-geluid, kijk je anders aan tegen concertzalen. Vorige week nam hij afscheid als universitair hoofddocent bij de afdeling akoestische beeldvorming en geluidbeheersing (Technische Natuurwetenschappen).

stateerde verbaasd dat de akoestiek daar opeens zo goed was. Dat komt omdat we een elektro-akoestisch systeem hebben genomen, werd hem uitgelegd. Dus Haenchen komt terug in Amsterdam en zegt: jongens, ik weet nu de oplossing, wij gaan zo’n systeem aanschaffen! En de dirigent is uiteindelijk de baas. Ik wist eerst nog niks. Ik kreeg altijd opera-vrijkaartjes zodat ik vanaf de slechte plaatsen in het Muziektheater – net wel, net niet onder het balkon – de akoestiek kon beoordelen. Valt het geluid niet weg als de zangeres zich omdraait? Dat soort zaken. Maar nu zei mijn contactpersoon bij het Muziektheater tegen me: als je de volgende keer weer naar een opera komt luisteren, luister dan goed of je iets opvalt. Toen rook ik al lont. En ja hoor, bij de volgende opera hoorde ik het vrijwel meteen: ze hadden het systeem van de concurrent gekozen. Ik ben partijdig, maar ik vind dat Amerikaanse Lares-systeem altijd een tikkeltje onnatuurlijk klinken. Het is medeontwikkeld door mijn hooggeachte collega David Griesinger, met wie ik op congressen altijd ruzie maak omdat onze opvattingen nogal verschillen.”

xJOOST PANHUYSEN Komt u uit een muzikale familie? “Nee. Interesse in muziek of wetenschap speelde geen grote rol – het was een predikantenmilieu. Ik zat als zesjarige altijd met sigarendoosjes en elastiekjes te pielen, en uit een test bleek dat ik behoorlijk muzikaal was. Ik kreeg een blokfluit en later volgde de piano.”

Wat is jullie twistpunt? “Je hebt dat directe, droge geluid en je hebt de galm. Maar daartussen zitten de vroege reflecties. Ze komen hoorbaar uit een bepaalde richting en ze zijn uitermate belangrijk in het totale akoestische plaatje, want ze bevorderen de verstaanbaarheid, het ruimtelijke effect, noem maar op. De aandacht die je besteedt aan de vroege reflecties maakt volgens mij het verschil uit tussen een heel goed en een wat minder elektroakoestisch systeem. Griesinger vindt dat onzin. Voor hem is het belangrijkste dat de galm goed klinkt. Ik ben niet rancuneus, hoor. Ik heb het Muziektheater geholpen met problemen met decoratiematerialen. In december 2009 ben ik er bijvoorbeeld weer bijgehaald: de tweede akte van de Puccini-opera ‘Fanciulla del West’ speelde zich af in een zuurstokroze gecapitonneerde caravan. Zoiets is niet goed voor de akoestiek, en dat probleem probeer ik dan materiaalkundig dan op te lossen, met behoud van het visuele effect.”

Uiteindelijk werd het de contrabas? “Ja. Als jongetje mocht ik meezingen in het jongenskoor van de Matthäus-Passion in het Concertgebouw Haarlem. De zanger die de evangelist vertolkte had een cello naast zich staan voor de continuo-begeleiding. Ik heb een paar keer een lel om mijn oren gekregen van de koordirigent omdat ik in grote bewondering achterom zat te kijken: wat een mooi instrument! Zo is vermoedelijk die fascinatie voor instrumenten met een lage klank ontstaan. In mijn laatste gymnasiumjaar trof ik ergens een oude contrabas van een ter ziele gegaan bandje aan. Ik begon daar jazzerig op te spelen. Als student heb ik later les genomen en ben ik in studentenorkesten gaan spelen.” Spijt dat u geen professioneel muzikant geworden bent? “Nooit. Ik word vaak genoeg gevraagd, en kan precies doen wat ik leuk vind. En tussen professionele muzikanten bestaat vaak haat en nijd. In het Nationaal Jeugd Orkest maakte ik al mee dat twee meisjes elkaar de ogen uitkrabden omdat de ene een lessenaar naar voren mocht. Jij hebt het zeker met de dirigent gedaan, trut!” Waarom koos u de bètakant? “Een beetje uit recalcitrantie tegenover mijn ouders, die eerder een predikant of een notaris in me zagen. Ik ging lekker natuurkunde doen. Ik zocht naar een link tussen wetenschap en muziek, en in Delft bleek een studierichting met akoestiek te bestaan. Toch ging mijn proefschrift over signaalverwerking om olie en gas in bodem op te sporen. In de zaal- en bouwakoestiek kon ik geen geschikt promotieonderwerp vinden. Guus Berkhout, de leider van onze onderzoeksgroep, suggereerde een uitstapje naar de echoakoestiek. Ik heb een aantal jaren in die wereld rondgelopen, maar voelde me er niet thuis. Bij die olie- en gasmensen miste ik het kunstzinnige en het menselijke. Dus na mijn promotie in 1984 besloot ik: ik wil terug naar het hoorbare geluid.” Als u zelf naar een concert gaat, welke plaats kiest u dan in de zaal? “Een goed ontworpen zaal heeft geen echt slechte plaatsen. Maar helemaal vooraan zit je zo dicht bij de geluidsbron dat je voornamelijk direct geluid hoort en van de akoestiek weinig meekrijgt. Eregasten worden tegenwoordig niet meer op de voorste rij gezet, maar op de eerste rij van het balkon.” Je moet dus muziek niet ‘droog’ en onvervormd horen? “Veel muziek komt het beste tot zijn recht als de akoestiek er iets aan toevoegt: de weerkaatsingen van het geluid. Zit je helemaal achterin, ver weg in de galm, dan bestaat het gevaar dat de details, de snel gespeelde noten, je ontgaan. De reflecties van het geluid door de zijwanden creëren een gevoel van ruimtelijkheid, dus daar wil je ook niet al te ver vanaf zitten. Ik zou ergens in het midden gaan zitten. Maar niet precies in het midden, want dat levert een mono-effect op.” De weerkaatsingen van het geluid zijn essentieel. Hielden componisten daar vroeger al rekening mee?

“Ze werkten vaak in dienst van het hof en de concerten vonden vaak plaats in een hoftheater. Ze zullen met de akoestiek van die zaal rekening gehouden hebben, net als met de kwaliteit van de muzikanten.” De zaal als instrument? “Ja. Een instrument dat extra glans en warmte en volheid van klank geeft aan muziek die - daar gaan we even van uit – schitterend gespeeld wordt.” U bent een van de ontwikkelaars van het ook in de aula toepaste Acoustic Controls Systems, waarmee je de akoestiek van een zaal kunt aanpassen: geen galm bij een spreker, maar wel bij een orkest, bijvoorbeeld. Hebben concertzalen met akoestiekproblemen zulke systemen meteen omhelsd? “Nee. Ik heb vaak als adviseur gewerkt voor het Muziektheater in Amsterdam, waar de akoestiek zeker niet slecht, maar ook niet geweldig is. En daar wilde men absoluut geen elektroakoestiek.” Hoe verklaart u die weerstand? “Een Stradivarius in combinatie met zoiets steriels als microfoons en luidsprekers, dat vinden sommige mensen vies: gadverdamme, jullie manipuleren het geluid. Klopt, maar dat doen de muren van het Concertgebouw ook. En om twee seconden galm te krijgen, moet je alle muren en plafonds zo hard mogelijk maken, want dat keurig geklede publiek zit al het geluid weg te dempen met al die jasjes en rokken. Je moet reflecties aan het geluid toevoegen. Dat kun je doen met de heilig verklaarde muren van het Concertgebouw. Of met de akoestisch verstrooiende wanden in de zeshoekige concertzaal in de Doelen. Daar zegt iedereen: knap gedaan. Als je er in slaagt met microfoons en luidsprekers precies dezelfde reflectiepatronen te genereren, op zo’n manier dat je niet meer het verschil kunt horen met een ‘natuurlijke’, goede zaal, dan is daar niets mis mee.” Heeft het Muziektheater inmiddels al een elektro-akoestisch systeem? “Al jaren. De toenmalige dirigent, Hartmut Haenchen, ging buurten bij zijn collega’s van de Berlijnse Staatsoper en con-

De regisseur zal niet snel de caravan aanpassen? “De visie van de regisseur weegt zwaar, natuurlijk. Bij een andere recente operavoorstelling was een soort plankier over de orkestbak gelegd. De hoofdrolspeler moest daar op zijn knieën overheen kruipen, bijna de zaal in. Is dat niet vervelend voor de klank van de violen die daaronder zitten? vroegen ze me. Ja, zei ik, zeker als de andere helft er niet onder zit. Kan je er iets aan doen? Ja, zorgen dat het plankier geperforeerd is. Maar dan krijgt de man die er overheen moet kruipen zere knieën! Uiteindelijk hebben we maar een akoestisch transparant kleed over de perforaties gelegd. Je werkt binnen de gegeven mogelijkheden, want die plank ergens anders neerleggen, daar wil de regisseur niet aan.”

DELTA. 04 28-01-2010

10

lifestyle

Overleven in Delft

Sport

Hoe kun je overleven als Delft overstroomt? Drie IO-studenten sloten zich op om daar achter te komen. Na drie dagen dorst en spaghetti koken met bier, bedachten ze producten om de overlevingskans te vergroten. Het resultaat van hun ‘DenkVooruit’project gaven ze dinsdag aan minister Ter Horst in het Nationaal Crisis Centrum in Den Haag. xMartine Zeijlstra

Mark Veenstra van Proteus-Eretes toonde zondagmorgen zijn uitstekende vorm tijdens de Ergohead, een wedstrijd droogroeien over twintig kilometer op het sportcentrum van Amsterdam. In het herenclubveld was de Delftenaar lang verwikkeld in een virtuele nek-aan-nekrace met David Bostelaar van Pegasus. Zo’n drie minuten voor tijd nam de Proteeër afstand van zijn naaste opponent. Met 5833 meter op de teller bleek hij het hardst geroeid te hebben van iedereen. In december trok Veenstra tijdens het NK indoorroeien de winst ook al naar zich toe. Terwijl de roeiers elkaar bestreden in een warme overdekte hal, trotseerden zondagmiddag de bikkels van wielervereniging Wtos de ijzige kou in de buitenwereld. Een elftal leden streed om het felbegeerde clubkampioenschap wielercross. Door de regen van zaterdagmiddag en de sneeuw van de daaropvolgende nacht was het drie kilometer lange parkoers in een stuk bos nabij de Ikea veranderd in een met een laagje sneeuw bedekte blubberige massa. De meeste van de deelnemers slaagden er niet in om fietsend de verschillende klimmetjes te nemen. Dat lukte slechts door hun vervoermiddel op de schouder mee te torsen. De speciaal aangelegde trappetjes op het parkoers bleken beter te berijden. Net als vorig jaar pakte Matthijs Gerrits na zes zware ronden de titel door een halve minuut eerder te finishen dan nummer twee, Michiel Brevet. Wouter Been pakte de derde plaats door een eindsprint met Luuc Rutgers in zijn voordeel te beslissen. Bij de vrouwen verscheen evenals vorig jaar slechts één deelneemster aan de start. Dit keer was het Jeltje van der Meulen die zich clubkampioen mocht noemen door de volledige afstand uit te rijden. Zij nam de titel over van de afwezige Debbie Ammerlaan. Een aantal dagen eerder won Van der Meulen het open NK icespeedway, dat georganiseerd werd door de Rijswijkse wielervereniging De Spartaan. Een wielerwedstrijd over een buitenijsbaan van tachtig meter die op speciale mountainbikes met metalen noppen op de wielen werd verreden. Schaatser Michael Poot kreeg zaterdag eveneens een gouden medaille omgehangen. De civiele techniekstudent toonde zich in Hoorn de beste op het NK supersprint. Na drie eerdere nationale titels was het voor het eerst sinds 2006 dat de 26-jarige sprinter bij deze wedstrijd over tweemaal honderd en tweemaal driehonderd meter weer eens op de hoogste podiumtrede mocht plaatsnemen. Poot pakte de titel vooral door beide ritten over honderd meter te winnen in respectievelijk 9.80 en 9.83 seconden. Intussen werd er hier en daar weer gewoon gevoetbald. Dat is tenslotte ook een wintersport. Of dat de spelers van Ariston’80 goed bevallen is moet betwijfeld worden. De Delftse studentenploeg hervatte de competitie met een afgetekende 3-0 uitnederlaag tegen medemiddenmoter Hion uit Rotterdam. (JT)

x Tips? [email protected]

stephan

Het was ploeteren en bikkelen tijdens de cyclocross van Wtos, waarbij de clubtitel op het spel stond. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Als er een ramp plaatsvindt, is er geen tijd meer om de voorraadkasten vol te stoppen. Daarom moesten George Tokaya (21) en Rick Blokdijk (20) zien te overleven met de inhoud van de keukenkastjes in hun studentenhuis. “We hadden maar anderhalve liter water in huis. Best vervelend als je met zijn drieën bent en daar drie dagen mee moet doen”, weet Blokdijk nu. “Na een dag zonder water word je gruwelijk sloom.” Dus begon de grote speurtocht naar vocht. Ze begonnen in de stortbak van hun toiletpot. “Daar groeiden alleen maar algen in, dat konden we niet drinken”, zegt Blokdijk met een vies gezicht. De IO’ers plaatsten vervolgens emmers onder de kranen en vingen zo een liter water uit de leidingen op. “Je leeft helemaal op na het drinken van zo’n glas water”, zegt Blokdijk. Ook de theepotten in het huis bleken nog resten oude thee te bevatten. “Dat was verrassend lekker”, zegt de IO’er. In hun kasten vonden ze een grote hoeveelheid voedsel. Maar veel was onbruikbaar. Tokaya: “We hadden alleen gedroogde tomaten, sardientjes en brood in huis, de rest moest allemaal worden gekookt.” Die situatie duurde niet lang, want de studenten bedachten een typisch Delftse oplossing. Ze verzamelden alle aanwezige kaarsen in lege kopjes, staken deze aan en goten er vet bij. Dat leverde een grote vlam

Tijdens de gesimuleerde ramp knutselden de IO’ers zelf een kooktoestel in elkaar dat brandde op kaarsen en olijfolie. (Foto: George Tokaya en Rick Blokdijk)

op, waardoor ze spaghetti konden koken. “Iedere TU’er weet dat vet brandt, dus we hadden dit vrij snel bedacht”, zegt Tokaya. Om het weinige water te sparen, kookten ze de spaghetti met bier. “Dat ging prima”, zegt Blokdijk. “Maar spaghetti met bitter bier, mayonaise, sardientjes en gedroogde tomaatjes is niet lekker.” Door de gesimuleerde stroomuitval was er ook geen informatievoorziening. “Als je geen radio met batterijen hebt, is dat heel lastig tijdens een ramp, want je weet niet wat er aan de hand is.”

‘Als je geen radio met batterijen hebt, is dat heel lastig tijdens een ramp’ De ervaring van de 72 uur durende ‘bodystorm’ gebruikten de studenten voor hun minorproject ‘Denk Vooruit’, een samenwerking tussen het Nationale Crisis Centrum van Binnenlandse Zaken en de faculteit Industrieel Ontwerpen. Tokaya en Blokdijk bedachten samen met drie andere IO-studenten producten om de overlevingskans te vergroten. En tegelijkertijd wilden ze mensen meer bewust te maken van het belang van een goede rampvoorbereiding. Er bestaat volgens

Tokaya een overlevingspakket voor rampen. “Maar dat is erg duur.” De IO’ers hebben geen vijftig euro over voor het pakket, ook omdat ze veel producten van het pakket al in huis hebben. Daarom bedachten ze een alternatief: het ‘Noodplakhet’: een tekening van een huis, schematisch ingedeeld in vertrekken. Bij het pakket zitten stickers. “Die plak je op producten die je nodig hebt tijdens een ramp, zoals batterijen en een radio”, legt Tokaya uit. Daarnaast plak je een sticker op de kamer waarin het product ligt. “Elke keer als je de sticker ziet, denk je er even aan hoe belangrijk het is tijdens een ramp. Zo maak je mensen bewust van het belang van hun noodproducten en bespaar je tegelijkertijd op de kosten van een duur pakket”, denkt Tokaya. Minister Ter Horst was erg enthousiast over het Noodplakhet. “We gaan bekijken of het verder ontwikkeld kan worden”, zei ze tijdens de eindpresentatie van het minorproject. Tokaya en Blokdijk zijn blij met haar reactie. “Ik weet niet of er daadwerkelijk wat uit komt”, zegt Tokaya. “Maar het is leuk dat we ons verhaal verteld hebben aan iemand die er daadwerkelijk iets mee kán doen.”

DELTA. 04 28-01-2010

11

lifestyle

de melkkoe

Filmpje pakken Op het International Filmfestival Rotterdam (IFFR) zijn tot en met 6 februari maar liefst 380 korte en middellange films te zien. Daarnaast kunnen bezoekers zelf aan de slag, bijvoorbeeld als recensent. xivo knubben

Lennert van den Boom: ”De arbeidsvoorwaarden zijn leuk: je mag na een paar maanden op het circuit van rijden. " (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Medewerker kartbaan Lennert van den Boom (22, industrieel ontwerpen) werkt bij kartbaan Race Planet langs de A13. Een half jaar geleden brak hij daar zijn enkel. “Op een gegeven moment voldoet de Albert Heijn niet meer en dan ga je wat anders zoeken. Het bedrijf kende ik al langer, ik ging er ook regelmatig karten. Toen ik er eens langs fietste stond er op een bord dat ze nieuwe mensen zochten. Zo kwam ik erbij, nu tweeënhalf jaar geleden. Meestal werk ik één of twee avondjes in de week en een dag in het weekend, van twaalf uur ’s middags tot na middernacht. Vrij lang, maar ik vind het niet erg. Zo maak je lekker wat uren.” “Naast het bekende barwerk is het onze taak om de karts veilig te laten rijden. Dus als iemand in de banden belandt, duwen we de kart er weer uit. Ook de zwarte vlag komt voor, vaak bij een groep die een beetje begint te klooien. In eerste instantie geef je een waarschuwing door iemand aan de kant te halen. Na de tweede kan hij inpakken. Een enkele keer gebeurt het dat vrienden zich ermee gaan bemoeien en krijg je een beetje ruzie. Ik probeer rustig te blijven en duidelijk uit te leggen waarom ik die vlag geef. Gelukkig loopt het nooit uit de hand.” “Het was een dag voordat de vakantie begon, afgelopen juni. Terwijl de laatste heat nog bezig was, reed ik alvast een kinderkart naar beneden. Vóór me was iemand gespind en tegen het verkeer in gaan rijden. Ik ben er toen vol op gereden en brak daarbij mijn enkel. Pas op de eerste dag van het nieuwe collegejaar mocht het gips eraf. Achteraf kan ik daar wel om lachen.” “Het is niet zo dat je als medewerker maar onbeperkt mag karten. We krijgen twee kartheats per maand. Er zijn tijden geweest dat het echt leefde onder het personeel: wie is de snelste? Als een collega me weer voorbij was gegaan qua tijd, dan wilde ik dat meteen weer verbeteren. Daarnaast mag je na een paar maanden werken, op het circuit van Zandvoort in een Lamborghini of een Porsche rijden. Het is er bij mij nog niet van gekomen, maar leuke secundaire arbeidsvoorwaarden zijn het wel.” (IK) Bijbaan: Medewerker kartbaan Verdiensten: €8,50 per uur Opvallend: Op de baan zelf werken geen vrouwen, alleen achter de bar

x Weet je een aparte bijbaan? Mail naar [email protected]

Hoe vind je de weg op het grootste filmfestival van Nederland? Steven Kraan van het IFFR helpt een handje en pikt ‘Soul Boy’ (2010) eruit. De film gaat over de krottenwijken in Nairobi, de hoofdstad van Kenia. Het is er behoorlijk armzalig. De veertienjarige Abila krijgt de zware taak om de ziel van zijn vader te redden met het vervullen van opdrachten. ‘Soul Boy’ is ontstaan vanuit een workshopsituatie. De productionele ondersteuning van de Duitse regisseur Tom Tykwer heeft de film een professioneel aanzien gegeven. 'Soul Boy' is onderdeel van een van de thema’s dit jaar, 'Where is Africa: een zoektocht naar de ziel van de Afrikaanse cinema'. Het hoogtepunt hiervan lag in de vroege jaren zestig, toen in het buitenland opgeleide filmmakers terugkeerden naar het continent. In een terugblik brengt het festival een eerbetoon aan vier ten onrechte in de vergetelheid geraakte pioniers op filmgebied. Daarnaast is het IFFR op zoek gegaan naar regionale Afrikaanse trends en presenteert het een nieuwe oogst aan films. Een tweede tip is de film ‘R’ (2010). Rune is een jonge Deen, die is veroordeeld voor een ernstig geweldsdelict. Hij komt terecht in een oude, zwaarbewaakte gevangenis en is vastbesloten zo weinig mogelijk op te vallen. De strijd om de macht wil Rune links laten liggen, maar al op de eerste dag wordt duidelijk dat dát geen optie is. Er valt niet te ontsnappen aan de meedogenloze gevangeniscultuur, met een strikte pikorde, gewelddadige erecodes en geheimzinnige contracten. Dankzij zijn handigheid weet Rune zich toch een bevoorrechte positie te verwerven.

In ‘Soul Boy’ probeert de veertienjarige Abila de ziel van zijn vader te redden. (Foto: IFFR)

Ook een aanrader: een driveincinema, op 3 februari om 19.00 uur. Bezoekers krijgen vanuit hun eigen auto de horrorklassieker ‘The Raven’ te zien. Wie bang is voor kippenvel - van de film of gewoon van de kou - kan het beste een warme deken meenemen. Het geluid is via de radio of een mobieltje te horen. In de ‘zaal’ is plaats voor vijftig auto’s. Naast de vele films zijn er tal van andere activiteiten op het IFFR. Zo is er op 3 februari een multimediale

Er valt niet te ontsnappen aan de meedogenloze gevangeniscultuur talkshow in samenwerking met Studium Generale van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Experts uit de filmwereld, marketing, wetenschap én festivalbezoekers kunnen ingaan op de integratie van nieuwe media in de filmwereld en zo verschillende scenario’s voor het filmfestival van de toekomst schetsen. Want iedereen met een pc, internetverbinding en een camera op de mobiel kan tegenwoordig films downloaden of zelf films maken en deze via online podia als YouTube verspreiden. Aansluitend wordt de film ‘At the End of Daybreak’ vertoond. Op zaterdag 30 januari vindt in Lantaren/Venster een interessante

filmmiddag plaats voor CJP’ers. Deelnemers bekijken een actuele festivalfilm, krijgen een workshop ‘film recenseren’ en gaan in gesprek met de regisseur van de film. De beste recensies worden op de site van CJP en het IFFR geplaatst. Kosten: €15 voor CJP-leden, €30 voor niet-leden. De Rotterdam Film Course, op donderdag 4 februari, is een gevarieerde studiedag, waarbij studenten kennismaken met typische festivalfilms: inventief, dwars en vernieuwend. De dag staat in het teken van een speciaal thema dat uitgewerkt wordt in een lezing met fragmenten, afgewisseld met een tweetal films. Aanmelden hiervoor kan op de website van het filmfestival. Het IFFR wordt zaterdag 6 februari afgesloten met de wereldpremière van ‘De vliegenierster’ van Kazbek, een film naar het boek ‘Een schitterend gebrek’ van Arthur Japin.

x

39ste International Filmfestival Rotterdam. Tot en met 6 februari op diverse locaties in het centrum van Rotterdam. Kaarten: €9, CJP €6,50 (doordeweeks vóór 17.00 uur) www.filmfestivalrotterdam.com

time out

Skafeest Een van oorsprong Jamaicaanse muziekstijl, uitgevoerd door Delftenaren, in een Italiaans bar-restaurant? Dit weekend kan het gewoon: een skafeest in La Bocca. Twee feestbands treden dit weekend op in La Bocca aan de Beestenmarkt. Feestmuziek wekt al gauw argwaan vanwege de associaties met Frans Bauer. Het gaat dit keer om ska, een vrolijke en meeslepende muziekstijl die zijn oorsprong vindt in de jaren vijftig. De muziekstijl heeft inmiddels de hele wereld veroverd en is als genre volwassen geworden. Dat kan zeker ook gezegd worden van de Delftse skaband Bang the Skillet. In korte tijd heeft de band in Delft

x

al veel indruk gemaakt. De band bestaat uit acht leden en het merendeel heeft de nodige muzikale ervaring. Dat is zeker te horen, want Bang the Skillet zet moeiteloos iedere zaal op zijn kop met hun vrolijke opzwepende muziek. Zelfs de meest stijve hark kan hierbij niet blijven stilzitten. Naast de ervaren dames en heren van Bang the Skillet treedt een andere lokale skaband op, Andere Koek. Deze bonte verzameling Delftse scholieren (en hier en daar een TU-student) brengt een geheel eigen kijk op het leven en op het skagenre. Andere Koek brengt eigen Nederlandstalige nummers. Vast staat dat het gezellig wordt, dus het is de ideale gelegenheid om stoom af te blazen na de vakken. Of om op te laden voor het volgende semester. (EvO) Ska in La Bocca, Beestenmarkt 14. Zondag 31 januari om 15.30 uur. Toegang gratis.

DELTA. 04 28-01-2010

12

reportage

De nieuwste Thomas Homer-Dixon is een van de meest originele denkers van dit moment. In zijn boek ‘The Upside of Down’ beschrijft hij een crisis als een overgangsfase naar iets beters. Dat geldt niet alleen voor de economie, maar ook voor de wetenschap. Die is volgens HomerDixon namelijk bepalend voor hoe wij tegen de wereld aankijken. Dat wordt anders in de komende eeuw, stelt hij. De ecologie zal de plaats innemen van de natuurkunde. xThomas Homer-Dixon Wat bedoel ik met heersende wetenschap? Een heersende wetenschap is voor een deel de dominante wetenschappelijke discipline van een historisch tijdperk. Het is de

‘Niets zou ooit nog hetzelfde zijn’ prototypische wetenschap van een bepaalde periode, de discipline waar mensen het eerst aan denken als ze het over wetenschap hebben.

In de nieuwe wetenschap kunnen systemen kantelen van stabiel naar chaos, of van het ene evenwicht naar een volgend (Foto: Manoellemos)

Maar nog belangrijker: het is de heersende wetenschap die ervoor zorgt dat de maatschappij zichzelf en haar relatie met de omgeving begrijpt, door daarvoor concepten aan te reiken en die te ordenen. Het is duidelijk dat de scheikunde de heersende wetenschap was van de achttiende en negentiende eeuw.

Antoine Lavoisier ontdekte de rol die zuurstof speelt bij de ontbranding, Friedrich August Kekulé had een droom over benzeenringen, en Alfred Nobel vond het dynamiet uit. Het was Isaac Newton die in de zeventiende eeuw de basis legde voor de dominantie van de natuurkunde. Hoewel Newtons ideeën

In de twintigste eeuw begon de natuurkunde dankzij de kernfysica alle andere natuurwetenschappen te domineren. Op deze foto wetenschappers van het Manhattan Project, die in 1945 werkten aan ’s werelds eerste atoombom. (Foto: ANP)

buitengewoon intellectualistisch waren, hadden ze als uitgangspunt dat het heelal op een machine leek. Het gedrag van deze machine, zo meende Newton, werd beheerst door wetten die in exacte wiskundige formules konden worden gevat. Dit maakte het gedrag voorspelbaar en misschien zelfs beheersbaar. Dit idee van een op wetten gebaseerd, wiskundig gecontroleerd, machineachtig heelal vond zijn weerklank in de samenlevingen die werden geconfronteerd met de Industriële Revolutie; overal werden economieën, productieprocessen en

Maar pas in de twintigste eeuw begon de natuurkunde alle andere natuurwetenschappen te domineren. Rond 1920 raakte de hoger opgeleide klasse in de ban van Einsteins relativiteitstheorie, die inzicht gaf in de wereld om hen heen. Tijdens de nasleep van de Eerste Wereldoorlog en de economische hausse die daarop volgde, viel de oude westerse wereldorde uiteen. Het besef dat de fundamenten van onze werkelijkheid, zoals plaats en tijd, niet absoluut waren, droeg bij tot meer begrip van de chaos en onzekerheid die de mensen om zich heen zagen.

‘De natuurkunde heeft zijn ongeëvenaarde superioriteit te danken aan de vrijmaking van de kracht van het atoom’

Faustisch verbond

maatschappelijke verhoudingen door machines gereorganiseerd. In de achttiende en negentiende eeuw zorgde de natuurkunde bovendien voor essentiële doorbraken op het gebied van de drijfkracht van deze machines. Een voorbeeld daarvan was Sadi Carnots analyse van het rendement van stoommachines, waarmee het fundament voor de moderne thermodynamica werd gelegd.

De natuurkunde heeft zijn ongeëvenaarde superioriteit echter toch vooral aan één verpletterend succes te danken: de vrijmaking van de kracht van het atoom. De vernietiging van Hiroshima en Nagasaki deed de gedachte op levensechte en meedogenloze wijze postvatten dat atoomgeleerden tot de onbetwiste elite van de wetenschappelijke wereld behoorden. In de verbeelding van het volk werd de kernfysica een ontmoetingsplek voor de meest mysterieuze natuurwetten en zelfs de eeuwige krachten van goed en kwaad. Om de demonen van het nationaal socialisme en het Japanse imperialisme het hoofd te kunnen bieden, hadden de atoomgeleerden een faustisch verbond pur sang gesloten. Ze hadden een

DELTA. 04 28-01-2010

13

reportage

wetenschap van de meest elementaire natuurkrachten ontketend en daarmee de mantel van God aangeraakt. Niets zou ooit nog hetzelfde zijn. Halverwege en gedurende de tweede helft van de twintigste eeuw gingen sociale wetenschappers de mensen en de samenlevingen die zij vormden steeds vaker afschilderen als machine-achtige systemen die werden geregeerd door Newtonachtige wetten. De kern van deze theorie was de algemene opvatting dat mensen rationele beslissingen nemen door een stroom van gegevens te interpreteren, en dat hun handelen vervolgens gericht is op het maximaliseren van hun eigen voordeel volgens duidelijke voorkeuren. Ook in deze visie, die de kern vormt van de moderne economie, wordt de mens als een machine gezien, in dit geval een ouderwetse rekenmachine. Tegen het einde van de twintigste eeuw werden de tekortkomingen van dit mechanistische wereldbeeld pijnlijk duidelijk. De eerste tekenen

‘Tegen het einde van de twintigste eeuw werden de tekortkomingen van het mechanistische wereldbeeld pijnlijk duidelijk’ daarvan waren het falende beheer van grote, levende systemen van natuurlijke hulpbronnen, zoals visgronden en bossen. Berekeningen van de duurzame opbrengsten van deze systemen waren gebaseerd op simpele modellen van een gecontroleerd evenwicht tussen reproductie en oogst. Deze rechtvaardigden zulke hoge oogsten dat de systemen daardoor soms instortten. Het meest dramatische voorbeeld daarvan is de kabeljauwvisserij voor de noordoostkust van Noord-Amerika. In slechts een paar jaar tijd heeft een van de productiefste ecosystemen

Thomas Homer-Dixon. (Foto: J.W. MacDonald)

ter wereld zich getransformeerd tot een onverwachte en veel minder productieve vorm. Er was een nieuw evenwicht ontstaan, en deze uitkomst kon met de conventionele en mechanistische modellen voor het beheer van hulpbronnen niet worden voorzien, noch begrepen. De recente mondiale economische gebeurtenissen leverden misschien wel het meest dramatische bewijs dat een mechanistisch wereldbeeld niet langer voldeed, als het dat al ooit had gedaan. In de jaren negentig van de vorige eeuw bedachten financiële goochelaars, die geloofden dat ze in een mechanistische wereld opereerden waarin risico’s exact konden worden berekend, een verbijsterende hoeveelheid financiële instrumenten. Vervolgens gebruikten ze deze om een torenhoog, wereldomvattend krediet op te bouwen. Wat ze echter niet voorzagen, is dat ze gaandeweg een economisch systeem hadden gecreëerd dat niemand in de verste verte nog kon begrijpen, laat staan onder controle had. Vandaag moeten we leven met de consequenties van hun overmoed.

Chaotisch Maar in tijden van crisis kunnen nieuwe ideeën opbloeien. Nu het overheersende mechanistische wereldbeeld in diskrediet raakt, is een alternatief perspectief in opkomst: de Cas-theorie (theorie van complexe adaptieve systemen). Deze theorie probeert vat te krijgen op de ongeordende wereld, en dan vooral op die onderdelen (immuunsystemen, economieën et cetera) die het vermogen hebben ontwikkeld om zich aan te passen aan snelle veranderingen. De Cas-theorie probeert de chaos niet te elimineren met behulp van Newton-achtige wetten of systemen van vergelijkingen. Zoals je mag verwachten van een theorie die is ontstaan op het kruispunt van uiteenlopende disciplines als de wiskunde, moleculaire biologie en economische geografie, is de theorie van zichzelf ook chaotisch. Het is zelfs maar de vraag of

De kredietcrisis, hier op Wallstreet, bewees dat het mechanistische wereldbeeld niet langer voldeed. (Foto: ANP)

hier echt sprake is van een ‘theorie’ in strikt wetenschappelijke zin. Het vakgebied waarbinnen de kernideeën van de Cas-theorie nog het meest effectief zijn is de ecologie, die op haar beurt een grote bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de Cas-theorie. Ecologen hebben zich lang geleden al gerealiseerd dat simpele mechanistische opvattingen over evenwicht (bijvoorbeeld tussen populaties van roofdieren en prooien) tekortschieten als het gaat om de subtiele en onvoorspelbare dynamiek van ecologische systemen. We kunnen niet, zoals bij machines, een lijn trekken rond ecologische systemen, om te

‘We kunnen niet, zoals bij machines, een lijn trekken rond ecologische systemen’ bepalen welke factoren of variabelen we belangrijk vinden en welke niet. Zij worden, anders gezegd, gekenmerkt door ‘causale openheid’. Ze hebben de neiging om ‘emergente eigenschappen’ te vertonen, wat betekent dat ze dingen doen we niet verwachten, hoeveel we ook weten over de afzonderlijke onderdelen van het systeem. Ze worden ook gekenmerkt door zelfversterkende en zelfverzwakkende feedbacklussen. Deze kenmerken van ecosystemen hebben tot gevolg dat een gevolg vaak niet in verhouding staat tot de oorzaak. Kleine gebeurtenissen kunnen tot grote veranderingen leiden, terwijl grote gebeurtenissen soms vrijwel onopgemerkt blijven.

Volgens de deskundigen gedragen deze systemen zich ‘niet-lineair’. Ze zijn in staat om plotseling van stabiliteit naar onrust te kantelen, of van het ene evenwicht in het andere over te gaan. Een klassiek voorbeeld hiervan is een heldere vijver die schijnbaar in één nacht tijd vol met algen is geraakt. Deze ideeën lijken veel beter aan te sluiten bij onze huidige, chaotische wereld, waarin zich elke week wel een onwaarschijnlijke gebeurtenis lijkt voor te doen – veel beter dan het oude, maar nog steeds dominante, mechanistische perspectief. Of we het nu leuk vinden of niet, in de huidige wereld met zijn fijnmazige netwerk van verbindingen, die te kampen heeft met grote spanningen op het gebied van demografie, natuurlijke hulpbronnen en economie, en waarin de informatie zich sneller verplaatst dan het licht, zijn we omringd door unknown unknowns. We moeten het gedrag van essentiële systemen niet precies willen kunnen voorspellen, en we moeten er ook niet van uitgaan dat we dat gedrag tot in detail kunnen sturen. De ecologie en de Cas-theorie pleiten dus voor een wijs, voorzichtig beleid. We kunnen ervan leren dat we ons niet moeten laten verrassen door verrassingen en dat een systeemcrisis of zelfs het instorten van een systeem onvermijdelijke gebeurtenissen zijn in de ontwikkeling van complexe systemen. Niemand wil echter dat een ineenstorting tot grote rampen leidt, zoals de huidige internationale economische crisis. Om rampen te voorkomen zouden we, vanuit het perspectief van complexe systemen, ‘veerkracht’ moeten inbouwen in onze

cruciale technologische, sociale en natuurlijke systemen, zodat die niet uit elkaar vallen zodra ze grote klappen te verduren krijgen. Maar wat misschien nog het belangrijkst is: nu de ecologie de heersende wetenschap van de mensheid wordt, en we meer op alle niveaus vanuit een complex-systeemperspectief naar de wereld beginnen te kijken, zal onze relatie tot kennis en deskundigheid veranderen. We zullen ontdekken dat we niet te zeer op ‘de deskundigen’ moeten vertrouwen voor het manipuleren van de systemen om ons heen. Zij begrijpen namelijk maar weinig begrijpen van de werking van deze systemen. In de eenentwintigste eeuw is de belangrijkste les die we kunnen trekken over ecologie dat we moeten leren om meer verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen welzijn. Thomas Homer-Dixon, auteur van 'The Upside of Down' ('Ten onder te boven') en 'The Ingenuity Gap' is sinds kort verbonden aan de University of Waterloo (Canada), waar hij zich richt op onderzoek naar veerkracht en innovatie.

x

Herdrukt met toestemming. Het artikel ‘The Newest Science’ van Thomas Homer-Dixon verscheen oorspronkelijk in het blad Alternatives Journal, 35:4 (2009). www.alternativesjournal. ca

x De Resilience Alliance is een multidisciplinaire onderzoeksgroep die complexe adaptieve systemen bestudeert. www.resalliance.org

DELTA. 04 28-01-2010

14

service

Aankondigingen Algemeen Lezing Op donderdag 4 februari van 12.45-13.30 uur zal prof.dr. Marc de Vries de lezing ‘De afschaffing van de mens: keuzevrijheid verstus tecnische perfectie’ verzorgen in het kader van de Holocaust Memorial Day. De lezing zal plaatsvinden in de Aula van de TU Delft. Paddentrek Over circa vier tot zeven weken gaan de padden weer trekken. De Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging afdeling Delfland (KNNV) zoekt minimaal 200 mensen om op verschillende locaties deze dieren over te zetten. De locaties liggen in Delft, Pijnacker, Ypenburg, Leidschenveen en Bleiswijk. Ook ouders met kinderen of verenigingen zijn welkom. Opgeven voor 10 februari. Opgeven bij Geert van Poelgeest 015-2610048, per email [email protected]. Kijk ook op www.knnv.nl/afdelingDelfland. ECHO Award De TU Delft wil ook in 2010 studenten voordragen voor de ECHO Awards. De Awards (die onder meer een Summer Course bij de University of California in Los Angeles/USA opleveren) worden uitgereikt aan niet-westerse allochtone studenten die zowel goede studieresultaten behalen als ook actief zijn op universitair of sociaal gebied. Nadere informatie over deze awards www.echoaward.nl. Geïnteresseerd of ken jij iemand die in aanmerking komt? Neem dan contact op met J. Stals, studentendecaan, tel.: 015-2788004; e-mail: [email protected]. De voordracht moet uiterlijk 5 februari 2010 door de TU worden ingediend. Vrijwilligerswerk Op zaterdag 6 februari organiseert SIW Internationale Vrijwilligersprojecten een informatiemarkt over het zomeraanbod 2010. De informatiemarkt vindt

plaats in De Kargadoor, Oudegracht 36 te Utrecht van 13.3016.30 uur. Toegang is gratis. Tentoonstelling In tentoonstelling 'De nieuwe wereld' laat Jan de Pavert zien dat hij in zijn werk geinspireerd is door het modernisme in de architectuur van de 20e eeuw. De tentoonstelling is van 30 januari tot en met 7 maart te bewonderen in 38CC (Bacinol 2 aan de Hooikade 13). Op 30 januari om 16.00 uur zal hoogleraar productontwikkeling TU Delft en directeur/ontwerper Octatube Delft, Mick Eekhout, de tentoonstelling openen. Voor meer informatie zie www.38cc.nl. Studium Generale • Maandag 1 februari, 19.30/20.30 uur – Om 19.30 uur zal de al eerder opgenomen lezing van Coen Vermeeren over UFO's worden vertoond. Om 20.30 uur kun je aanschuiven voor het live vervolg. Het Prinsenhof, ingang Oude Delft 183, Delft - toegang gratis. • Dinsdag 2 februari, 20.15 uur - Workshop ‘Zin in chaos’ door Kees Pieterse. Het complexiteitsdenken heeft een krachtige ontwikkeling doorgemaakt dat steeds meer radicalere consequenties lijkt te krijgen. Deze workshop geeft hierover een lichtvoetige verkenning. Het Meisjeshuis, Oude Delft 112, Delft - toegang gratis. • Woensdag 3 februari, 20.15 uur -
’Het principe Machiavelli: een modern verschijnsel’ door Floris Visser. Eeuwenlang heeft men te hoop gelopen tegen Machiavelli's opvatting van menselijk gedrag. Volgens Visser is er tegenwoordig geen organisatie of plek waarin het principe Machiavelli niet de mores is. DOK, Vesteplein 100, Delft - toegang gratis. • Donderdag 4 februari, 20.15 uur -
Concert ‘De tranen van Petrus’: Lasso, Monteverdi, Charpentier. Vocaal ensemble i buoni antichi verzorgt muziek rond de figuur Petrus uit een tijdperk voor Bach. De Waalse Kerk, Oude Delft 197-181,

February Delft - toegang gratis.

Student and Career Support Informatie Bij Student and Career Support kun je terecht voor een bezoek aan een studentendecaan, een studentenpsycholoog, het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs, en het Informatiecentrum. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur op dinsdag- of donderdagochtend van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen en de loopbaanadviseurs houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur en de studiekeuzeadviseur op donderdag van 11.30-12.30 uur. Het Informatiecentrum (begane grond) is geopend van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over WO- en HBO-opleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie, telefonisch of via de email kun je een afspraak maken met een van de medewerkers. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail: [email protected] website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl Workshops • Persoonlijke effectiviteit - 29 januari • Studieversnelling - 29 januari Zie voor het totale aanbod www. smartstudie.tudelft.nl. Sociale Vaardigheden Leer voor jezelf op te komen, meer ontspannen gesprekken te voeren en effectiever met anderen om te gaan in de training Sociale Vaardigheden. Aanmelden en meer informatie op www.smartstudie.tudelft.nl. Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren

en geschillen tussen huurder en verhuurder. Plateau Plateau is kennis- en managementontwikkelaar. Ze trainen, coachen en leiden kader en topkader in de vastgoedsector op in (maatschappelijk) ondernemerschap, stedelijke vernieuwing en leefbaarheid, (vastgoed) management, organisatieontwikkeling en communicatie. Traineeprogramma: ‘Talent in Huis’ Datum: september Voor dit programma werft Plateau jonge afgestudeerde mensen die drie maal een half jaar bij een woningcorporatie willen werken en daarnaast een intensief opleidingsprogramma volgen. Meer informatie is te vinden op www.talentinhuis.nl. WorkNtravel WorkNtravel is een jong bureau dat bemiddelt tussen vrijwilligers/stagiair(e)s en bedrijven. WorkNtravel is op zoek naar Nederlandse stagiair(e)s die stage willen lopen in Suriname. Meer informatie via info@ bluefrogtravel.net. International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

x

Overige

Gezelschap Practische Studie Op woensdag 10 februari vindt het diesfeest van Practische Studie plaats in Lorre. Zie www. ps.tudelft.nl voor meer informatie.

SIFE Delft Looking for something new? Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Heineken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects to help people all around the world. Do you also have a head for business and a heart for the world? We are looking for new participants now! Check www. sifedelft.nl or mail your motivation to [email protected].

VSV ‘Leonardo da Vinci’ Op vrijdag 19 maart zal het lustrumfeest ‘Airbase: Blacklight District’ van VSV ‘Leonardo da Vinci’ plaatsvinden. Vanaf 22.00 uur treden onder andere William Shagspeare, Steven Quarre en Lasgo op. Mijnbouwkundige Vereeniging In april 2010 zal de Halflustrumweek plaatsvinden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het hoofdevenement van de week is een internationaal symposium met als thema ‘How smart technology pushes today’s limits’. Zie www.lustrum-mv.nl voor meer informatie.

De Delftse Bedrijvendagen Vanaf 2 februari starten de Delftse Bedrijvendagen. Schrijf je nu in op www.ddb.tudelft.nl of ga langs bij de balie in de Aula. Innovatie Challenge De Club van Maarssen nodigt

studenten en young professionals uit om met innovaties te komen voor Deltametropool Nederland tijdens het Olympisch jaar 2028. Een prijs van 10.000 euro wordt uitgereikt op het World Congress on Information Technology op 25-27 mei. Zie www.clubvanmaarssen.nl/ innovatiechallenge voor meer informatie. Nacht van de Fooi Dit jaar vindt de Nacht van de Fooi plaats op 5 juni. De Nacht van de Fooi is een dag en nacht waarop horecagelegenheden in heel Nederland hun fooi kunnen afstaan aan door ons geselecteerde goede doelen. Deze doelen zijn uiteenlopend en verspreid over heel de wereld. Voor Delft kun je op dit moment solliciteren om stedelijk bestuur te worden. Voor aanmelding kun je mailen naar [email protected]. Voor meer informatie zie www.nachtvandefooi.nl.

1 -7

Free fitness Bring your campus card or TU personnel card and a towel!

814

Valentines surprises To bring a little bit of passion & love into your workout.

15 -26

2 4& 11

Olympic breakfast fitness :LWKEUHDNIDVWIRU¼2O\PSLFJDPHVRQELJVFUHHQRQO\GXULQJ ZRUNGD\VIURPKK%ULQJ\RXUFDPSXVFDUGRU78SHUVRQDO card and a towel. You don’t need a fitness card.

Faculty Films | Month of Passion “Unbearable lightness of being” 7XHVGD\K#&XOWXUH¼ Jewelry workshop: Combine silver with ceramics & porcelin, a brilliant combination, to make great jewelry! 7KXUVGD\VKK#&XOWXUH¼(QUROOPHQW#&XOWXUH

4

On Stage: Green Onions Covers from Stevie Wonder, Bob Marley, Aretha Franklin, The Beatles and many more! 7KXUVGD\KK#&XOWXUH¼

5

Friday night: With poker and various boardgames. KK#&XOWXUH¼

9

Faculty Films | Month of passion “Secretary” 7XHVGD\KK#&XOWXUH¼

12

Friday night: Olympic Skihut Party KK#&XOWXUH¼

16

Faculty Films | Month of passion “Betty Blue” This time with a special sexual surprise afterwards. 7XHVGD\K#&XOWXUH¼

17

Stukafest A nationally known studentfestival now for the first time in Delft. With film, live music, theatre and much more. Stages in various studenthouses in downtown Delft. :HGQHVGD\VWDUWVK¼¼0RUHLQIRwww.stukafest.nl

18

Workshop: Poppin’ & lockin’ 7KLVLVDKLSKRSGDQFHVW\OH/HDUQPRYHOLNHDUDJGROOSRSSLQ RUVKRUW IUR]HQSLFWXUHIUDPHGPRYHPHQWVORFNLQ  7KXUVGD\KK#&XOWXUH¼(QUROOPHQW#&XOWXUH

19

Friday night: Clinic Ice skating #'H8LWKRI7KH+DJXH¼ 0RUHLQIR (QUROOHPHQWZZZRXUWXGHOIWQO

23

Faculty Films | Month of passion “Nine Songs” 7XHVGD\K#&XOWXUH¼

Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek “Aankondigingen” in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: [email protected]. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Kick-off ticketsale Stukafest On stage: Hit me TV, DJ Dennis Burke. Poetry with Wouter Ydema, art with Ansjel van Bellen. Also sockdating, pimp your sock, gluhwein and hot choclate. )ULGD\K#&XOWXUH¼

February Month of Fitness! Try our brandnew gym.

Delta

Studentenactiviteiten Studieverenigingen

29 /1

@Sports & Culture

Enrollment & more info: #6SRUWV &XOWXUH0HNHOZHJ'HOIW Funtivities & events www.snc.tudelft.nl Fridaynights www.our.tudelft.nl

Nationale Jeugdraad Gezocht: jongerenvertegenwoordiger duurzame ontwikkeling. Laat jij dé stem van jongeren horen op de volgende klimaattop? Geef je voor 31 januari op. Meer informatie op www.njr.nl. Landelijke Studenten Vakbond De LSVb is op zoek naar enthousiaste studenten die de rechten van studenten willen behartigen. Heb jij zin om je een jaar lang in te zetten voor studenten en veel ervaring op te doen als bestuurder? Solliciteer dan voor 1 maart voor het LSVb bestuur. Voor meer informatie zie www. lsvb.nl/nieuwbestuur.html of stuur een e-mail naar [email protected].

Wetenschapsagenda Wetenschapsagenda Alle promoties, intree- en afscheidsredes vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

Vrijdag 29 januari * Intreerede van prof.dr.ir. J.M.P. Geraedts, faculteit Industrieel Ontwerpen. 10.00 uur.

Gegevens voor deze rubriek kunt u doorgeven via e-mail: [email protected].

DELTA. 04 28-01-2010

loopbaan

15

Opinie/boek

Polderturk Ergün Erkoçu was een Haags straatschoffie, maar klom van mts via hts op naar de TU Delft. Hij is half Turks en houdt niet van hokjesdenken. Wel van vooroordelen doorbreken, en dat is goed zichtbaar in zijn architectuur. Hij bedacht de poldermoskee en is de oprichter van Concept 0031. Hij wil gebouwen neerzetten waarin iedere cultuur zich thuis voelt. xMARTINE ZEIJLSTRA De poldermoskee is meer dan alleen een gebedshuis. Er loopt een park over het dak van het gebouw, waar kinderen kunnen voetballen en basketballen. Windmolens zorgen voor de energie. In de koepel zit niet alleen een gebedsruimte, maar ook een restaurant met een loungeruimte en een bazaar. “En er zitten allerlei functies om het gebouw heen, zoals winkeltjes, een badhuis en kantoren voor starters. Het gebouw heeft iedereen wat te bieden. De koepel is niet typisch Turks of typisch Marokkaans. Elke moslim voelt zich er thuis, maar ook Nederlanders, Surinamers, Feyenoord-supporters, rijk, arm, jong en oud”, meent Ergün Erkoçu (30). “De wereld is inmiddels zo geglobaliseerd, dat je bijna niet meer van ‘typisch Nederlands’ kunt spreken. Er zijn zoveel invloeden vanuit het buitenland”, zegt de architect. Toch werd hij tijdens de opkomst van Pim Fortuyn steeds vaker in een hokje geduwd. “Ik was zelf nooit zo met mijn afkomst bezig. Maar ineens was ik Turk en moslim. Er hing een gefrustreerde sfeer in Nederland.” Erkoçu voelde zich een ‘pion in de samenleving’. “Ik wilde niet in een hokje gepropt worden, ik wilde juist iets betekenen in de samenleving.” Samen met drie mede-studenten bedacht hij de poldermoskee als afstudeerproject van de hts. “De moskee wordt steeds meer een onderdeel van Nederland, maar veel mensen denken dat ze een moskee niet binnen mogen”, zegt de architect. Die kloof moest gedicht worden, vond hij. Erkoçu zegt multicultureel bouwen maar niets te vinden. “Soms worden gebouwen neergezet voor mensen met een bepaalde etnische achtergrond, maar het werkt niet om ‘typisch Chinees’ te bouwen. Anderen vermijden zulke plekken. Ik wil liever pluricultureel bouwen.” Het bleef niet bij een wens en een afstudeerproject. De studenten mochten vier expositieruimtes in Haarlem met hun moskee-ideeën vullen. De media pikten het op en Erkoçu en zijn studievrienden kregen al gauw meer opdrachten. In 2005 begonnen ze samen een bedrijf: Memardutch. In 2007 werd Erkoçu benoemd tot ‘intendant culturele diversiteit’ door het Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst, vanwege zijn ideeën en de succesvolle expositie. “Sommige mensen doen er dertig jaar over voordat ze ontdekken wat hun oeuvre is, bij mij gebeurde dit alles in een paar jaar tijd. Dat was wel heftig”, vertelt hij. Naast alle opdrachten die hij kreeg en het intendantschap, ging hij verder studeren, bouwkunde in Delft. “Ik wilde graag archi-

Naam: Ergün Erkoçu (30) Woonplaats: Zoetermeer Verliefd/verloofd/getrouwd: Al heel lang verliefd Studie: Mts, hts, bouwkunde op TU Delft Afstudeerrichting: Architectuur Afstudeerjaar: 2007 Loopbaan: In 2005 werd Ergün Erkoçu directeur en architect bij Memardutch. Dat was hij tot 2007. In 2007 werd hij directeur en architect van zijn eigen bedrijf Concept 0031 en namens het Fonds BKVB ‘Intendant Culturele Diversiteit’. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

tect worden. Ik wist dat het een lang traject zou worden, omdat ik op de mts ben begonnen. Ik ben vrij praktisch opgevoed. Het was logischer om eerst mts te doen. Maar tegelijkertijd was ik als klein jongetje al bezig met het uittekenen van mijn ideeën. Op de mts en hts was ik vooral technisch bezig, maar liever nog wilde ik zelf bedenken wat ik in elkaar knutselde. Ik ben niet zo’n prater, maar met een tekening kan ik uitleggen wat ik niet kan zeggen. Ik wilde mijn ideeën leren visualiseren op de TU Delft.” Hij werkte onder meer aan een McDrive voor prostituees tijdens zijn studie in Delft. “Het was leuk om de vrijheid te hebben om verder te kijken en onderzoek te doen”, zegt hij. Hij leerde er op theoretisch vlak veel bij. “Maar tegelijkertijd behandelden docenten je wel als hun ondergeschikte. Ze benadrukten vaak dat ik het allemaal nog moest leren, terwijl ik al intendant was. Ze stimuleerden me niet er iets naast te doen. Terwijl ik

‘De huizen waarin ik vroeger woonde, waren klein, maar je kwam elkaar tenminste tegen als je naar buiten ging’ wel zag dat andere studenten gestimuleerd werden doordat ik het intendantschap naast mijn studie deed. Volgens mij had de TU daar van kunnen profiteren door samen te werken of trots op haar studenten te zijn. Maar ja, in het dagelijks leven hangt ook niet iedereen aan je lippen. Je moet niet het verwende ventje uithangen.” In 2007 begon Erkoçu aan een nieuw architectuuravontuur. Hij richtte Concept 0031 op, zijn eerste bedrijf zonder zijn oude studievrienden van de hts. Ook bij dit nieuwe bedrijf staat pluricultureel bouwen hoog in het vaandel. De architect is net klaar met het verbouwen van het voormalige homocafé de Strass in Den Haag. “Vroeger was het een vieze, roze-rode tent waar je heen ging als alle andere cafés al dicht waren. Hier moest je zijn als je tot vijf uur goor wilde losgaan.” De nieuwe eigenares van Thirty-Seven wilde van het foute imago af en vroeg Concept 0031 om dat voor elkaar te krijgen. “Het moest geen plek worden voor alleen maar homo’s, maar een open plek waar iedereen, jong en oud, homo en hetero zich thuis voelt en niet gedwongen wordt om hip te zijn. We wilden ook hier de hokjes doorbreken”, zegt de architect. Samen met Gentlemen Architecture, Real estate en Theory transformeerde hij de roze-rode kitsch tot een restaurant met een apart clubgedeelte. In het restaurant overheerst de kleur wit en is veel hout verwerkt. Lampen schakelen tussen groen

en blauw en geeft het restaurant zowel een hippe als warme sfeer. Het clubgedeelte is donker. De meubels en draaitafels zijn strak vormgegeven. “Ik wilde er absoluut geen barokke troep met kroonluchters van maken. Hier moet je gewoon uit je dak gaan, zonder afleiding”, zegt Erkoçu. Dat lukt aardig. “Tijdens de opening was er een heel gevarieerd publiek. Er waren vrouwen die met elkaar dansten en zoenden, maar er waren ook gemixte paartjes. Het was gezellig, niet meer dirty.”

Roddelplek In de Haagse wijk Transvaal onderzocht Erkoçu hoe de openbare ruimtes in de wijk worden gebruikt. “Woningbouwcorporaties en gemeenten bepalen hoe deze ruimten worden vormgegeven, maar vaak staan hun ideeën haaks op die van de bewoners”, zegt Erkoçu. “We zijn de wijk ingegaan, belandden achter de voordeur en ontdekten allerlei informele netwerken. Je leert ook goed om je heen kijken. Als er op een bepaalde plek overal zonnebloempitjes liggen, weet je dat het de roddelplek is van de vrouwen.” Hij praatte er ook met hangjongeren en criminelen. “Ik vroeg me af waarom er op een bepaalde plek in de wijk veel overlast was. Al snel kwam ik erachter dat er wiet werd verhandeld. Blijkbaar omdat er op dat plein veel zwervers sliepen aan wie de hangjongeren wiet verkochten. En die zwervers lagen daar weer, omdat de daklozenopvang om tien uur dicht ging. De overlast was dus ontstaan door de slechte zwerversopvang.” Maar ze ontdekten ook schuilmoskeetjes, salsascholen, drugsgarages en illegale restaurantjes. “Architecten moeten niet alles tot in detail willen uitwerken, maar ruimte laten voor bewoners om zelf iets met hun wijk te doen. Meestal houden architecten en gemeenten inspraakavonden om erachter te komen wat er onder de bewoners leeft, maar ik denk dat het niet werkt. Alleen de hardste schreeuwers roepen wat. Een architect is een intermediair. Ik vertaal wat ik om mij heen zie als ik achter de voordeur sta.” Veel architecten en woningcorporaties lukt het niet om achter die deur te kijken, maar Erkoçu heeft daar minder problemen mee. Hij groeide zelf op in een Haagse achterstandswijk. “Ik heb een moeilijke jeugd gehad. Mijn vader is jong overleden. Ik haalde kattenkwaad uit, maar tegelijkertijd was school ook een uitlaatklep voor mij en ik speelde veel buiten.” Erkoçu zegt het goed te vinden om bij het ontwerp van nieuwe wijken en achterstandswijken witte vlekken op je kaart te laten. “Alles in Nederland is gedefinieerd. Je kunt niet alles regisseren en dat moet je als architect niet willen. Onze Vinexwijken zijn slaapsteden geworden. Iedereen blijft achter zijn eigen muur zitten, er gebeurt niets buiten. De huizen waarin ik vroeger woonde, waren klein, maar je kwam elkaar tenminste wel tegen als je naar buiten ging.”

DELTA. 04 28-01-2010

16

service

Eettafels Alcuin Oude Delft 55-57 Ma t/m do geopend van 18.0019.30 uur. Tijdens het hockeyseizoen ook op zondag geopend van 18.00-19.00 uur. Dagelijks daghap maaltijd, op ma., di. en do. ook een luxe maaltijd. Alle maaltijden zijn inclusief soep. Daghap 3 euro, luxe 4,10 euro. Sociëteit De Bolk Buitenwatersloot 1-3 Onze open eettafel is geopend ma. t/m do. De maaltijd begint om 18.30, waarna er gezamenlijk gegeten zal worden. Vegetariërs en groepen wordt verzocht (voor 14.00 uur) te bellen. De prijs voor de maaltijd is 4,00 euro, inc. soep en toetje. Koornbeurs Voldersgracht 1 Om mee te eten bij de eettafel van de Koornbeurs moet je je even inschrijven. Dit kan op

Announcements Minimaatjes

www.koornbeurs.nl/eettafel tot 14.00 uur op dezelfde dag. We eten elke dag om 18.30 uur. Deze manier van eten is tijdelijk, maar nog steeds erg gezellig en lekker. Eettafel geopend ma. t/m vr. van 17.30-19.30 uur. Basismaaltijd 3,60 euro, soep 0,30 euro, toetjes v.a. 0,30 euro, fruit v.a. 0,40 euro. Inl. www.koornbeurs.nl/ eettafel. Tyche Oude Delft 123 Eettafel geopend van 18.0019.30 uur. Basis 3,50 euro, luxe 4,30 euro, xluxe 4,80 euro. Dagelijks soep. Vegetarische variant beschikbaar. English menu available: www.delftschestudentenbond.nl.

x www.eettafels.tudelft.nl

Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Ma. t/m vr. geopend van 17.3019.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 1,10 euro. Het menu staat ook op www.jansbrug.nl. Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish (incl. salad) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, dessert 0,30 euro, beer and soda 1,10 euro. Find the complete menu at www.jansbrug.nl.

General

Wolbodo Verwersdijk 102 Soup is served at 18.30h. Everyone is welcome. Tuesday and Thursday: 3,40 euro, Wednesday: 4,00 euro. www.wolbodo.nl

Information The student psychologists and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appointment with one of the student

International Student Church Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Student and Career Support

psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl.

Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@tudelft. nl.

Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www. johanmolenbroek.nl/yoga, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ H&J Uitgevers_2x70_zw-w tudelft.nl.

14-05-2004

14:02

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

Help slachtoffers aardbeving Haïti!

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

Haïti is getroffen door een zware aardbeving. Er zijn duizenden slachtoffers, de schade is enorm. Uw hulp is hard nodig. Maak nu uw gift over.

Foto: Reuters

_ gratis advertentie _

Giro555 Den Haag

SAMENWERKENDE H U L P O R G A N I S AT I E S www.giro555.nl

De leefgebieden van onze vogels staan steeds meer onder druk. Help mee ze te beschermen, word lid. vogelbescherming.nl

Pa

DELTA. 04 28-01-2010

17

service

Archineer dankzij UfD-Marina van Dammebeurs Joyce Kuiken, alumna van de faculteit Bouwkunde, kreeg op 21 januari de UfD-Marina van Dammebeurs uitgereikt. Met het geld wil zij de eerste Nederlandse archineer (membraan- en textielarchitect) worden. “Mijn bedrijf Eggwork richt zich op tijdelijke constructies. Met de beurs kan ik een aanvullende opleiding volgen.”

beurs, dat ondertussen is ontstaan. Ik kan nu bij een groep van ambitieuze vrouwen terecht voor tips en adviezen.” Ook de winnares van vorig jaar, Marline Claessens was aanwezig. Zij is alumna L&R en werkt bij het Belgische Verhaert Space. Daar is zij de technisch verantwoordelijke ingenieur voor de Proba-V, een Belgische satelliet die in 2012 wordt gelanceerd. Dankzij de beurs kon ze het space studies program volgen aan de International Space University, die afgelopen jaar plaatsvond bij Nasa. Claessens: “Het was een fantastische tijd. We kregen colleges van de beste professionals en we hebben een opdracht uitgevoerd voor de World Bank – rampscenario’s voorspellen met satellietgegevens – waarbij ik leiding gaf aan vijftig mensen. Leerzaam, maar niet altijd gemakkelijk.” Claessens is uiteindelijk als eerste van de 130 deelnemers geëindigd. “Nog waardevoller vind ik de contacten die ik heb opgedaan. Als ik nu ergens een vraag heb, kan ik allerlei professionals – verspreid over de hele wereld – om een antwoord vragen.” Voor de twee verliezers op 21 januari was er een verrassing: zij kregen de Fortunaprijs. Deze is ingesteld door alumnus Gaby Geluk. “Natuurlijk kan er maar één winnaar zijn, maar de niet-winnaars hebben meestal ook heel interessante projecten”, zegt Geluk. “Het Universiteitsfonds Delft heeft geen geld voor een tweede of derde prijs en ik heb besloten dit geld te doneren. Ik heb zelf kunnen studeren dankzij een beurs en ik wil graag iets terugdoen.”

TU DELft voorlichting

verschijnt onder verantwoordelijkheid van de directie Marketing & Communicatie

xANGèLE STEENTJES De beurs is ingesteld door dr.ir. Marina van Damme en wordt beheerd door het Universiteitsfonds Delft (UfD). Van Damme is een Delftse scheikundig ingenieur die carrière heeft gemaakt in het bedrijfsleven. Het doel van de beurs is jonge, vrouwelijke, getalenteerde afgestudeerden van de TU Delft – zonder ouders met een academische opleiding – een kans te bieden hun kennis te verbreden, te verdiepen of hun internationale oriëntatie te vergroten. Op 21 januari presenteerden drie kandidaten hun plannen waarmee ze in aanmerking wilden komen voor de beurs. Laila Oujamaa, alumna van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R), wil met de beurs Frans en Duits leren, een voorwaarde om deel te nemen aan de opleiding van de European Aeronautic Defence and Space Company. Marieke Overeinder – begonnen op de mavo, maar uitein-

Vlnr: ir. Laila Oujamaa, dr.ir. Marina van Damme, winnares ir. Joyce Kuiken en ir. Marieke Overeijnder. (Foto: Sipke Baarsma)

delijk afgestudeerd bij life science & technology – heeft het geld nodig om bedrijfskunde te studeren. Zij werkt bij DSM en wil verder in het management. De beurs van negenduizend euro ging echter naar Joyce Kuiken en werd uitgereikt door Marina van Damme zelf.

Die droom kan zij realiseren met de beurs Kuiken is afgestudeerd aan de faculteit Bouwkunde en is gefascineerd door tijdelijke constructies van lichtgewicht materialen. Met haar eigen bedrijf Eggworks heeft zij ondermeer meegewerkt aan de ontwikkeling van een tent, die gebruikt kan worden bij noodhulp maar die ook kan worden

uitgebreid als mensen er langere tijd in moeten wonen. Kuiken mist volgens zichzelf kennis van de textiel- en membraamarchitectuur. Alleen in het Duitse Dessau is daarvoor een masteropleiding te volgen. Die droom kan zij realiseren met de beurs.

Fortuna Bij de uitreiking van de beurs waren twee winnaressen van voorgaande jaren aanwezig. Industrieel ontwerper Eefje Ernst won in 2008 en volgde een opleiding sociologie en filosofie. “Deze kennis had ik nodig om mijn ideaal van sociaal ontwerper te realiseren, waarbij de interactie tussen mens en product centraal staat. Ondertussen heb ik mijn eigen bedrijf en ik heb daarbij veel baat van het netwerk van winnaressen van de Marina van Damme-

Nationale Studentenenquête: Win een Macbook Houd vanaf 1 februari 2010 je e-mailbox in de gaten. Alle Nederlandse studenten van hbo en universiteiten ontvangen een uitnodiging om mee te doen aan de Nationale Studentenenquête. De resultaten worden gebruikt voor voorlichting in onder meer de Keuzegids Hoger Onderwijs, de Volkskrant en Studiekeuze123. Dit jaar doet de TU Delft actief mee, omdat de opzet van de enquête grondig is gewijzigd. “En om een goed beeld te geven van de kwaliteit van ons onderwijs”, aldus Theo van Drunen, hoofd onderwijs & studentenzaken (O&S) bij Bouwkunde, en Jenny Brakels, beleidsmedewerker directie O&S. zegt Van Drunen. De Nationale Studentenenquête is een jaarlijks terugkerend onderzoek.

Sinds 1 januari 2009 valt hij onder de verantwoordelijkheid van Studiekeuze123 en is in 2010 de opzet gewijzigd. Studiekeuze123 is een onafhankelijke studiewijzer op internet, waar alle bachelor- en masteropleidingen van hogescholen en universiteiten met elkaar kunnen worden vergeleken. Studiekeuze123 heeft voor 2010 de vragenlijst voor de enquête geheel vernieuwd. Deze is korter en overzichtelijker geworden en wordt nu in het Nederlands, Engels en Duits afgenomen. Het invullen van het algemene deel kost studenten nu ongeveer acht minuten. Ook eigen vragen van de instelling kunnen aan de enquête worden toegevoegd. De TU Delft heeft dat ook gedaan, waardoor de totale invultijd maximaal vijftien minuten bedraagt. De studenten die deelnemen, maken kans op Macbooks, iPods en waardebonnen. Van Drunen: “Wij hebben een selectie uit de vragen van de Quality Monitor toegevoegd, de enquête die wij elk jaar houden om TU-studenten hun mening te vragen over de logistieke kwaliteit op de universiteit. Wij willen bekijken of de studentenenquête overeenkomstige resultaten oplevert als de Quality Monitor. Is dat het geval, dan overweegt de TU Delft

landelijk te vergelijken. Deze enquête wordt door de overheid gefinancierd en de gegevens zijn breed publiekelijk beschikbaar. Zij dienen ook als input voor voorlichtingsproducten zoals de Keuzegids Hoger Onderwijs, Schoolweb en de Volkskrant. Het is belangrijk dat de TU Delft op een juiste manier in deze statistieken en overzichten wordt gepresenteerd, ook voor de studenten zelf. Studeren aan een goed beoordeelde opleiding kan immers voordeel opleveren.” De Nationale Studentenenquête kan gedurende tien weken worden ingevuld. De resultaten zijn naar verwachting in juni 2010 beschikbaar. (AS)

TU_NSE_A3_POSTER_DEF.indd 1

20-01-10 16:17

om de Quality Monitor in de Nationale Studentenenquête te integreren. Wij willen de studenten niet met te veel enquêtes belasten.” Van Drunen en Brakels vinden het belangrijk dat de TU-studenten de vragen van de Nationale Studentenenquête beantwoorden, ook al hebben ze de Quality Monitor het afgelopen najaar al ingevuld. “De TU Delft ondersteunt deze enquête omdat deze ons in de gelegenheid stelt intern de kwaliteit te monitoren en bovendien resultaten

x www.nse.nl www.studiekeuze123.nl

DELTA. 04 28-01-2010

18

Delta in English

Evening classes

More hours

Solar chimney

It appears that as of the start of the next academic year, TU Delft students will have one or two evening lectures per week added to their schedules. The TU’s executive board regards the 10-hour daily schedule as the most realistic solution to overcrowding and shortages of lecture halls. This emerged last week during the executive board’s meeting with the student council. The executive board has also asked the student council for help in implementing this new plan.

The average salaries for part-time student jobs in the Netherlands have risen for the first time in years. Dutch university students now earn an average of 9.25 euro per hour for part-time jobs, according to a survey conducted by bijbanenmonitir.nl, a job vacancy site. The 343 university students surveyed said they devoted an average of ten hours per week to their part-time jobs, although they also reported that they would prefer to work 24 hours per week.

TU Delft will soon test a ‘solar chimney’. The 11.5 meter high tower will be heated by the sun and produce an extraction ventilation effect for use in buildings. The solar chimney’s south-face (sunny side) is covered by a glass layer that very effectively transmits solar radiation. The solar radiation hits an ‘absorber plate’ which in turn heats the air in the chimney. The warm air rises, causing an updraught. At the chimney’s base a small chamber (test cell) houses measuring and control apparatus, which conditions the ventilation air.

foreign eye

Air from this test cell is sucked up through the chimney. A heat pump regulates the test cell temperature, rendering it suitable for offices and other buildings: 20 ºC in winter and 24 ºC in summer. The solar chimney is a test model for Ben Bronsema’s PhD research at TU Delft. Bronsema is investigating the best way to build solar chimneys and the extent to which solar energy can contribute to building heating systems.

hangin' out All work and no play makes dull boys and girls. So how do Dutch and international students enjoy spending their free time? xKarthikeyan Ganesan

So what’s your most loathed reason for a delayed or cancelled flight? Bad weather? Late arrival? Technical difficulties? How about a bomb threat? Arriving at Eindhoven airport recently to fly home for a winter break, our bus was stopped about two kilometers away from the airport and we were told we couldn’t proceed because a bomb was discovered at the airport. After gawking at the nothingness beyond the red tape for a while, we were finally escorted to a nearby hangar, where we spent the next three hours squatting on luggage refugee-style while anxiously waiting for updates. The atmosphere was a mixture of student LAN party meets family reunion in a war zone: most of the younger people had their laptops, iPhones, PSPs and MP-4 players out, watching movies or playing games, while the older generations sat on their luggage in circles, softly chatting while sipping tea and coffee kindly brought to us by luminescent, Kevlar-clad airport security officers. This calm chit-chat was accompanied by sirens of ambulances, police cars and fire trucks speeding by towards the airport, as groups of women and men in full bomb-squad gear, complete with bulletproof jackets and full-face masks, occasionally rushed through the hangar towards the terminal. Eventually the threat was cleared and we proceeded to our outgoing flights. Sure the whole ordeal was a minor irritation, but in the end it was comforting to know that the authorities know how to deal with the threat of a bomb. (OM)

Arvind Jayashankar (22), from India, MSc mechanical engineering: “It’s been a good start in Delft. My first semester here is about to close and I can’t believe time has flown so fast, which means for sure that I’m not bored here. There’s never enough time to do all the nothing I want to do. During the winter vacation I travelled to Paris, and was lucky to actually get out of Delft, because the day after my departure heavy snow closed the airports. It was a fun trip and the differences in lifestyle and customs between France and Holland is really evident. Back from Paris, I spent a mad New Year’s Eve partying at the Erasmus Bridge in Rotterdam. My hobby is magic: I’m a semiprofessional magician, so there’s always some way I can entertain people for a while. Last year I was selected to audition for the Uri Geller show. I went to Amsterdam to show my acts to the TV people, which was followed by an invitation to come to Hilversum, Holland’s

media city, to showcase my act for a professional TV jury. After a few weeks I found myself at the SBS6 television station’s studio, where I performed my magic tricks for the audience and the judges. The judges liked my act, but as it’s a Dutch TV show and I don’t speak Dutch, I unfortunately didn’t make it to the live TV round. Nevertheless, it was a fantastic experience. I enjoy playing the violin in my free time. I also love origami and paper craft; it’s amazing all you can do with just a piece of paper. I love making pop-out and personalized cards. For me, having fun is doing what you love to do and to love doing it. The minute you consider what you do as ‘work’, that’s the point you stop having fun - both psychologically and physically. Delft’s a beautiful little town, and there are a lot of nice spots here for hanging out, but I prefer taking bike trips to Rotterdam when I’m bored. It’s beautiful, biking past fields and farms, windmills and greenhouses, and also circling around the airfield. Once in Rotterdam I like to sit by the harbour and just enjoy the view, or to take a boat trip on the river. I also like biking to Kinderdijk, and there’s also a beautiful stretch of gardens hidden behind the university buildings along the Rhine-Schie canal on the way to Ikea, which is a very relaxing place to just sit, talk and enjoy the surroundings.”

nyakuma

What next? Standing in line, the sales girl bellowed, ‘Who’s next?!’, her voice chiming in my mind like an alarm clock ringing on a weekday morning. Ignoring her shrill call, my mind drifted back to autumn 2008 and the first time I set foot in that store on the corner of the Paradijspoort in Delft. Amazing how time flies, souring our lives with challenges, decisions and the antecedent questions that define our personal lives. In truth, my mind had interpreted the sales girl question differently. My mind rephrased her question to, ‘What’s next? What is next after graduation?’ Questions, the Latin writer, Publilius Syrus, once wrote, are never indiscreet. So for most international students, this is a crossroad to be treaded carefully. It’s decision-making time, time to visit familiar paths that many before us have trod, trying to make sense of the fact our time in Delft is almost done. Indeed, ‘what next?’? For many of us it will be the predictable option of looking for a job in Holland, for others a PhD or the mass exodus back home to begin life after Delft - after all, ‘Charity’, they say, does ‘begin at home’. And in fact many international students will look forward to going home, having been separated from their loved ones for years. The era of life after learning will thus be ushered in and with it the many issues that make the complexities of life after Delft bearable or, indeed, unbearable. For those who will seek PhD knowledge, it will be many more years of peering through the book of wisdom in search of answers. For the returnees, the challenge will be the re-introduction and reorientation to another life, having relinquished the harmony of life in the Netherlands. As time draws nearer to the end of our time at TU Delft, many hearts yearn even stronger for

the familiar: people, family, friends and life back home. But truth is a home, as the writer Ben Okri has said, it is anywhere one is unconditionally loved. And thus such nostalgic ranting can easily be dismissed with a wave of hand, cast away to the windy whims of the lowlands. My time here has endeared me to life in the Netherlands, the beauty of this place and its people whom I now call friends; the wholehearted love they’ve showed me and other students is truly unquestionable. We may all have had contrasting cultures and ways of life, but it’s amazing how despite this diversity we’ve thrived all the better, living, studying, partying and playing together like ‘one big family’. Time changes things, and for many graduating students the realities of living in Delft and in Holland will come to a sad end soon. As the warm spring breeze draws near, so will the bonds of affection with place, people and paths be broken. For me it will be a hard parting from my friends and teammates at Ariston 80 FC. Memories of the good times we shared and great games we played will linger long in my mind. At times like these I simply throw caution to wind, doing the things that help me forget that time is running out. I look to the things that are like therapy: football, reading books, blogging and writing, hoping that these can help me turn back time to the first day I set foot in Delft. My hope is that I’ll no longer despair when asked, ‘Who’s next?!’ or ‘What’s next?’, but instead rejoice at the prospect of the true meaning of such questions, knowing that we are certain of what paths our lives after life in Delft will take. Bemgba Nyakuma, from Nigeria, is a second-year MSc student at the faculty of Applied Sciences. He can be contacted at: [email protected]

19

DELTA. 04 28-01-2010

Delta in English

Nuclear take-over

Bobsled

Innovation awards

Technopolis

Feedback

TU Delft aims to temporarily take over part of the production of medical isotopes from the nuclear reactor in Petten, which produces 30 percent of the world’s medical isotopes, but will close for sixmonths of repairs in March. Medical isotopes are especially useful in detecting and helping cure cancers. “With Petten out of action, the global supply of medical isotopes to hospitals will be under pressure”, said professor Bert Wolterbeek, of the Reactor Institute Delft. “Our reactor can help relieve that uncertainty.”

Don’t let the lack of mountains fool you, the Dutch are in fact champion bobsledders. During the two-man bobsled competition at the World Cup in St. Moritz (Switzerland), the Dutch team finished in third place, and will now head to the Vancouver Olympics among the favorites for gold. The team used a new hi-tech bobsled, developed by a Dutch consortium of companies and universities, including TU Delft researchers Nando Timmer and dr. Leo Veldhuis, of the faculty of Aerospace Engineering, who helped develop the sled’s aerodynamic properties.

The foldable freight container developed by Holland Container Innovations has won the Shell Livewire young business award. The award is given to the best technically innovative business solution. The jury praised Holland Container Innovations, a YesDelft spin-off company, for its convincing presentation and the courage it displayed in launching a product in a container market where the last significant innovation occurred some 50 years ago. IcySolutions, another YesDelft spinoff, made the award’s shortlist.

Step by step the Science Park Technopolis is rising from ground. Last week the construction contractor, Dura Vermeer, completed the new headquarters of Exact Software. Exact is one of the first new tenants of the hi-tech science park situated along the A13 highway in Delft. Next in line is the park’s Bandridge building, which is expected to be completed shortly. As of July 1, the Bandridge building will be the new home to fifty techno-starters companies currently housed at YesDelft.

If you’d like to comment on anything appearing on the English Page or on a university-related matter, or if you have a question or suggestion for us, send your emails to [email protected]. We welcome all feedback from our readers. Letters intended for publication should include your name and be no longer than 350 words. This edition of Delta is also available online at www.delta.tudelft. nl, where you can also access the English Page archive.

Networking: hype or helper? Do you know how far away you are from a fisherman in Papua New Guinea? Not 14259.15 km, but rather six people at most, according to the famous ‘six degrees of separation’ theory, which is really just the magic of networking. xLEI LI We’ve known for centuries that we belong to networks – families, schools, companies, sports teams, political parties, religious group. But I wonder when did the tradition of social networking start? And don’t tell me with Facebook, because I’m sure it existed long before the invention of the internet. Actually I’m thinking of the ballroom dancing parties portrayed in Jane Austen’s novels. But if we ask the historians, they’ll probably move the date further backward along the timeline. One of the old-fashioned networks our generation is familiar with is the ‘old boy’ network, which originally started in the male-only private schools but now usually applies to many prestigious schools. Members of such networks are the alumni of certain schools who help each other in business and professional life. A good example we all probably know is the Delftsch Studenten Corps (DSC) and its formidable network among the Dutch business elite. As time goes by, however, the way the old boys networks do business is being given a high-tech makeover

(Illustration: Ricardo Mejia, MSc, IDE)

with the overnight emergence of networking sites like LinkedIn. The omnipresence of various networking sites also provokes our thinking of networking. Networking is a state-of-mind. In his book, ‘Achieving Success through Social Capital’, Wayne Baker says: ‘Success is social. All the ingredients of success that we customarily think of as individual – talent, intelligence, education, effort and luck – are intertwined with networks.’ Smart people know the importance of networking can never be overrated, and they’re building a spider web structure of relationships to catch information 24/7. Networking is also an art. However, mastering this art isn’t that easy. For most students, professional networking usually starts with academic seminars or conferences. The

first encounter with such events can be daunting, but you shouldn’t be scared off, because no matter what you do, you can never do it more wrong than I did at the PCST Conference in Sweden two years ago. My top five faux pas included: my mouth always being too full with Swedish

‘Networking is also an art’ gourmet to talk; I had more interaction with the Wii than with people; I mainly hung out with my schoolmates; I monopolized one professor for a whole day; and my business card was an email address written on a napkin. But just because I blew my first trial didn’t mean I’d never crack it;

nowadays I’m regarded as a good ‘net weaver’, although cultivating my networking skills does demand lots of time and dedication. But, like growing crops, the more effort we put in fertilizing and planting, the greater our reward at harvest time. What we earn from networking is social capital, which, despite being intangible, eventually gives us a good return, provided we know how to spend it. According to recent statistics, nearly seventy percent of jobs are obtained via networking. When you couple that number with the fact that many other job-search techniques involve some degree of networking, it probably is the most important approach to landing a job. However these days I hear lots of complaints about networking sites. My friend Sander for instance joined

LinkedIn six months ago, and since then he’s been doing nothing but expecting job offers to appear in his mailbox. With no results at all, he’s now cursing that site to everyone who’ll listen. Well, as someone said, Networks don’t fail, network members fail, which is generally true. Networks are like navigation systems: the routes are indicated, but we’re the ones who must put our feet on the ground and get there. Still doubting? Here’s one last boost to get you going. Eurostat statistics reveal that since the start of 2009, 18.3 percent of people under 25 have been out of work. So, unless you prefer perpetually staying in school and racking up as many degrees as possible, it’s time for networking.

news below sea level This week’s round-up of what’s been making headlines in the Netherlands begins with political battles in Parliament, where a special report compiled by independent commission concluded that the Dutch government’s support of the 2003 US invasion of Iraq violated international law. Moreover, the commission found that the cabinet failed to inform parliament of US requests for Dutch support. The government in 2003 was led by current Dutch Prime Minister, Jan Peter Balkenende, who has rejected the report’s conclusions. Meanwhile, Freedom Party leader Geert Wilders is on trial, charged with inciting racial hatred and discrimination. Wilders says it’s a ‘political trial’. Anish Giri, a 15-year old Dutch whose mother is Russian and father Nepalese, has became the youngest-ever chess grandmaster. Amsterdam city councellor, Lodewijk Asscher, wants the minimum age for prostitutes raised from 18 to 23 years old. If you’re fat, you’ll pay extra when flying with KLM, which will charge obese passengers for a second seat. Dutch Socialist Party MP, Emile Roemer, isn’t happy about the decision: ‘Do midgets get discounts because two of them can fit in one seat? Of course not. That proves this is a case of discrimination!’ Due to the economic crisis, Deputy Minister Jetta Klijnsma said that 1.5 million Dutch people are at risk of slipping below the poverty line. A Dutch telethon raised 41,274,126 euro for Haiti’s earthquake

victims, a figure the Dutch government has pledged to double. Elsewhere, a white lesbian was artificially inseminated with the sperm of a white male friend in a Dutch hospital. Nine months later she gave birth to a black baby. The hospital was found negligent for the sperm mix-up. Approximately 40 percent of Holland’s bars are simply ignoring the smoking ban. Miep Gies, who saved Anne Frank’s famous diary, has died in Amsterdam. FC Haarlem soccer club, founded in 1889, filed for bankruptcy with 2 million euro of debt. And finally, a McDonald’s restaurant in Friesland was found guilty of unfairly dismissing a female employee who gave her colleague a free piece of cheese. The woman had sold her colleague a hamburger, but when the colleague then asked for a piece of cheese to go with it, she charged him the price of a hamburger, not of a cheeseburger, which the hamburger had become. (DM)

DELTA. 04 28-01-2010 achterkant

00 20

de fiets van Naam: Luuk Langenhoff (24, IO) Merk: Kronan Gekocht voor: €300 op Marktplaats Opvallend: Perfect om een kratje bier te vervoeren Al vijf fietsen versleet Luuk Langenhoff in Delft voordat hij zijn huidige fiets aanschafte. “Ik werd moe van het telkens vervangen van die oude barrels.” Daarom was het een half jaar geleden tijd voor een degelijke fiets. Het werd een Kronan, de Zweedse legerfiets. “Hij heeft zijn reputatie vooralsnog waargemaakt, ik heb er nog geen problemen mee gehad.” De onverwoestbare fiets is bovendien met zijn bagagerek zeer geschikt om bijvoorbeeld een krat bier te vervoeren. “Het kratje blijft op zijn plaats dankzij een rubberen spanband, die ik heb ‘geleend’ van de supermarkt.” Toch kent deze loodzware fiets ook nadelen. “Er kan niemand achterop. De fiets houdt het wel, maar het trappen wordt dan echt te zwaar”, legt Langenhoff uit. “Mensen geloven dat niet”, voegt hij toe, “maar als ik ze uitdaag om het eens te proberen haken ze allemaal af na honderd meter zwoegen.” (EvO)

as in olde times

Air raid parties The air raid siren is the Engelenbak student house’s oldest tradition, yet none of the 28 residents know its exact origins. A gift brought by a stork, say the Virgil and Corps members who live together in this house on the Oude Delft. During the Second World War, the student residents had used this air raid siren to help chase away the German soldiers who had commandeered their beloved home. “The Germans had occupied our building, forcing the Dutch students to move to different places throughout the city”, explains Robert Hasselaar (24), a present-day Engelenbak resident. The displaced students would however regularly return to set off the air raid siren. “When the Germans had evacuated the building, the students would then plunder the cupboards. After about five times of returning to the house to find their cupboards bare, the Germans got fed up with it.” They Germans eventually moved out of the Engelenbak, and the Dutch students moved back in. After the war, the siren was also regularly in use. On the first Monday of each month, air raid sirens across the Netherlands are tested, including the Engelenbak’s siren. Hasselaar and his fellow residents turn the crank, which causes a hellishly loud sound. When the Virgilians hear the siren, they all rush to the Engelenbak as a way of remembering the long ago episode with the German occupiers, but also as a signal to party. “When the siren sounds, all Virgilians down their drinks, and the drink’s party table is emptied in one go”, says Hasselaar. The siren isn’t used more than once a month, however. “It must remain a special occasion”, he adds, “because if we used the siren for every party, it would never stop.”

“Er kan niemand achterop, want dan wordt te zwaar”, aldus Luuk Langenhoff. (Foto: Richard van ’t Hof)

willemijn dicke

Peer review

Kriep

The siren of Engelenbak. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

Uit onderzoek blijkt dat docenten ervan overtuigd zijn dat ze de tentamens van studenten professioneel en secuur nakijken. En als ik naar mijn collega’s kijk, zie ik hardwerkende docenten die recht willen doen aan de prestatie van de student. Maar helaas. In de praktijk blijken veel factoren naast het professionele oordeel mee te spelen. Zo bleek uit een onderzoek bijvoorbeeld dat de temperatuur van de kamer waarin de docent zijn correctiewerk doet van belang is: een lagere temperatuur resulteerde in een lagere beoordeling. Ook speelt een rol hoeveel hoge of lage cijfers hij zojuist op rij heeft gegeven. Na ongeveer drie hoge cijfers volgt altijd een iets lager cijfer, ongeacht de prestatie van de student. Andersom geldt dat net zo; na een paar lage cijfers volgt een hogere beoordeling. Het handschrift van de studenten bleek ook van invloed op de beoordeling. In een onderzoek werden dezelfde antwoorden gegeven, eenmaal in een hanig jongenshandschrift en in een verzorgd, rond meisjeshand-

schrift. Meisjeshandschriften werden structureel lager beoordeeld. Nog een factor die niet te onderschatten is: de verwachting die de docent van de student heeft gevormd tijdens de colleges. Als een docent een tentamen nakijkt van een student die hij slim vond tijdens de colleges, krijgt die student een hogere beoordeling dan zijn matige antwoord zou rechtvaardigen. Deze week bereikten mij vier peer review-verzoeken: ik moet beoordelen of een artikel in voldoende mate voldoet aan wetenschappelijke criteria om in een tijdschrift geplaatst te worden. Ik doe mijn best. Maar, net als bij het nakijken van tentamens, spelen hier niet louter zuiver academische factoren een rol. Geheel volgens de uitkomsten van het onderzoek waren mijn eerste drie reviews gunstig. ‘Origineel, theoretisch uitstekend ingebed, zeer relevant’ etcetera. Het vierde artikel kwam er minder goed vanaf, op niet louter academische gronden: ‘Pedant geschreven. Mist diepgang. Afkeuren’.