DELTA. 39 17-12-2009
weekblad van de technische universiteit Delft
>03 Kerstvakantie
>07 Radiotherapy
>08 Afscheid
>12 Jaaroverzicht
> 19 English Young entrepreneur
Dit is de laatste Delta voor de kerstvakantie. Delta 01 verschijnt op donderdag 7 januari. Mededelingen voor dat nummer kunnen worden ingeleverd tot en met vrijdag 1 januari 2010.
A first group of cancer patients in Utrecht will be injected this week with radioactive microparticles that have been irradiated in Delft. This is a first step towards a promising new form of radiotherapy.
Rector magnificus Jacob Fokkema is het gezicht van de TU Delft en de burgemeester van de campus. Hij staat bekend als hardwerkend en buitengewoon toegankelijk. Na acht jaar treedt Fokkema in december terug als rector. Hij keert terug naar de faculteit. “Sinterklaas blijf ik doen en ik ben gevraagd als voorzitter van het Circus der Gedachten.”
Het was weer een bewogen jaar aan de TU. Een greep uit de hoogteen dieptepunten van 2009, van wetenschappelijke doorbraken zoals de ontdekking van waterkringlopen op Mars en bacteriën die zich door microspleetjes wurmen, tot financieringstekorten en gedwongen ontslagen.
From Yes!Delft to the Kauffman Program, Mei Ling Tan is deeply immersed in the world of entrepreneurship and about to embark on a grand tour of the high-flying world of US-style entrepreneurship, from Harvard and MIT to Silicon Valley and the Ernst & Young Venture Capitalists Advisory Group.
01
TUDELTA.39
Massa’s mensen schuifelden op de Delftse lichtjesavond door de koude straten. Voor de Waag was de kerstboom ontstoken. Naast het beeld van Hugo de Groot blies de Koninklijke Harmoniekapel de wangen bol met kerstlie-
deren en op de Beestenmarkt reden jong en oud voorzichtig rondjes op de ijsbaan. Delft maakt zich klaar voor de kerst. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
DELTA. 39 17-12-2009
02
nieuwsinterview
‘Zonder schuring geen glans’ TUdelta.39 > Jaargang 41 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.
> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Nadine Böke, Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Maaike Muller, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving). > Medewerkers Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, Ivo Knubben, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Ellen Touw, Robert Visscher, Floris Wiegerinck, Martine Zeijlstra. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(
[email protected]) > Vormgeving Kummer & Herrman, Utrecht > Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (
[email protected]) > Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), mw. prof.dr.ir.drs. H. Bijl, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof. dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen
Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail:
[email protected] www.delta.tudelft.nl
> ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:
[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail
[email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.
De Nationale Denktank presenteerde maandag in Nemo het eindrapport met aanbevelingen over hoe de burger aangezet kan worden tot energiebesparing. Masterstudent Remco Addink en TBM-ingenieur Joost van Putten werkten eraan mee.
tenaren deden eraan mee dit jaar? Remco: “Zeven, waarvan vier afgestudeerden en één promovendus.” Vanwaar zoveel Delftenaren? Joost: “Ik denk dat het met het onderwerp te maken heeft. Energietransitie spreekt ingenieurs aan. Vorige denktanks hadden met thema’s als jongeren en gezonde levensstijl iets minder aantrekkingskracht.”
xJos Wassink
Denktankers Joost van Putten en Remco Addink: "Ze willen geen twintig dominante kapiteintjes." ( Foto: Hans Stakelbeek/ FMAX)
Was er genoeg aandacht voor jullie ideeën? Joost: “Ik denk dat het feit dat minister Cramer ons rapport in ontvangst nam en in elk geval de samenvatting gelezen had, wel positief is. Ze gaf een reactie op basis van de aantekeningen in de samenvatting van ons rapport.” Remco: “Ik vond het wel leuk dat Hugo Brouwer, directeur Energietransitie, vertelde dat hij naar aanleiding van het rapport een team gaat samenstellen dat anderhalve maand de tijd neemt om te kijken wat het met onze aanbevelingen kan doen.”
den mee bezig geweest. Dat heeft geleid tot een rapport met 22 aanbevelingen. Voor elk van jullie: welke uit de lijst heeft de meeste kans? Joost: “Een van de oplossingen waar mijn groep mee bezig is geweest, is de introductie van een groen loyaliteitsprogramma, ‘groene airmiles’ zeg maar. We willen groen gedrag belonen, zowel in de supermarkt, maar misschien ook wel voor het reizen in de trein.” Remco: “Uit mijn eigen groep vind ik het doorlichten van subsidieprocessen met de Lean-methodiek belangrijk. Daardoor kunnen subsidieaanvragen veel sneller afgehandeld worden. Een ambtenaar uit Emmen wist zo een wachttijd van acht maanden terug te brengen
Dan hebben jullie aandacht op het hoogste niveau. Dat is al niet slecht. Jullie zijn er drie maan-
tot anderhalf uur. Een andere procedure ging van vier maanden naar drie dagen.” Tot zover het resultaat. Hoe beviel het proces – met 21 jonge academici drie maanden lang zo intensief samenwerken? Remco: “Fantastisch. Heel erg intensief. Hele lange dagen en ook alleen maar denktank. Tot middernacht, slapen en dan weer verder. En dat drie maanden lang.” Waar vond dat plaats? Joost: “Op het science centrum van de Universiteit van Amsterdam, de beta-faculteit daar.” De UvA is ook partner van de Denktank, de TU nog niet. Hoeveel Delf-
Hoe kun je eraan meedoen? Joost: “Je stuurt een sollicitatiebrief en een cv.” Remco: “Er waren meer dan tweehonderd aanmeldingen, waarvan er uiteindelijk 21 werden geselecteerd. Een stuk of tachtig sollicitanten krijgen een gesprek, dan komt er een tweede selectieronde met een test hoe je in een team functioneert. Ze willen geen twintig dominante kapiteintjes hebben, want dat gaat botsen.” Joost: “Dat maakt het team ook uniek, dat iedereen op zoek is naar samenwerking. Natuurlijk waren er ook momenten van wrijving, maar zonder schuring geen glans.”
x www.nationale-denktank.nl
hartmann
DELTA. 39 17-12-2009
Nieuws
‘TOP’ ontwerp
Delta blijft
Een stofzuiger, een citruspers en een lijmpistool – maar dan anders. Zeven IO-studenten exposeren hun ontwerp voor huishoudelijke producten samen met hun zelfportretten sinds woensdag bij TOP, Hippolytusbuurt 14. Er zouden op lichtjesavond (15 december) vrijstaande lampen geëxposeerd worden, ontworpen door IO-studenten. Maar TOP meldt dat de begeleiders de kwaliteit daarvan onvoldoende vonden. TOP is van woensdag t/m zondag geopend van 12 tot 17 uur.
Delta blijft bestaan en dat geldt zowel op papier als online. Dat stelde collegelid Paul Rullmann vorige week in een vergadering met de studentenraad (sr). Reden voor zijn verklaring was de ongerustheid van de sr over het per 1 januari 2010 verdwijnen van de ‘papieren’ universiteitskrant bij de Universiteit Utrecht. De redactie krimpt in en het blad verschijnt alleen nog online. De redactie van Ublad meldde te vrezen voor de journalistieke onafhankelijkheid omdat er in de organisatie van de bestuursdienst geen sprake meer
x www.topdelft.nl
Reid A. Bryson and other climatologists suggest that dust and other particles released into the atmosphere as a result of farming and fuel burning may be blocking more and more sunlight from reaching and heating the surface of the earth.’ Goed nieuws dus voor de huidige lichting klimaatregelaars. Als we voldoende stofdeeltjes in de atmosfeer brengen, koelt het vanzelf weer af op aarde en kunnen de ijsberen terug naar huis. Maar pas op dat je, net als met klokkenluiden, niet te hard van stapel loopt. Want voor je het weet is het weer 1974: ‘Whatever the cause of the cooling trend, its effects could be extremely serious, if not catastrophic. Scientists figure that only a 1% decrease in the amount of sunlight hitting the earth’s surface could tip the climatic balance, and cool the planet enough to send it sliding down the road to another ice age within only a few hundred years.’ Die nieuwe ijstijd is voorlopig uitgebleven. Niet dankzij verregaande maatregelen om global cooling terug te dringen, maar omdat de natuur minder voorspelbaar bleek dan computermodellen suggereerden. Als we toen op het lumineuze idee waren gekomen dat een toename van CO2 in de atmosfeer de temperatuur op aarde zou kunnen verhogen, hadden we misschien miljarden tonnen steenkool verbrand of met atoombommen vulkanen laten uitbarsten. Gelukkig waren we toen nog niet zo slim. Nu wel, en daarom gaan we met man en macht global warming te lijf. Bent u ook zo benieuwd hoe dat afloopt? Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als docent bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.
is van een redactie. Er waren in Utrecht diverse acties tegen de ingrepen. Die signalen maakten de sr ongerust. Volgens Rullmann heeft het college van bestuur ‘geen plannen’ om Delta alleen digitaal te laten verschijnen. Ook stelde hij de sr gerust over de onafhankelijkheid van de redactie. Die is volgens hem geboekstaafd in het vlak voor de zomer vernieuwde redactiestatuut.
Or negatief over begroting De ondernemingsraad heeft geen vertrouwen in de begroting van 2010 en adviseert daarom negatief. Het college van bestuur is bezorgd over het signaal dat hiervan uitgaat. xConnie van Uffelen Mede door te grote onzekerheid over vastgoedinvesteringen en over plannen die faculteiten en diensten nog moeten indienen om te bezuinigen (proces herijking), adviseert de ondernemingsraad (or) negatief over de begroting 2010. Dat bleek tijdens een vergadering met het college van bestuur (cvb). De begroting liet in eerste instantie een tekort van zo’n veertig miljoen euro zien, maar komt nu uit op min dertien miljoen euro. De or is echter van mening dat de geplande uitgaven in vastgoed de draagkracht van de TU op dit moment te boven gaan. Het afgelopen jaar werden financiële maandrapportages als middel gezien om de begroting te handhaven en tijdig te kunnen bijsturen. Dat valt volgens de or tegen, omdat de kwartaalcijfers nu enorme overschrijdingen zouden laten zien. Daarom wil de or een plan zien om beter te monitoren. Het college zei tijdens een vergadering met de or
te zullen bijhouden wat er in 2010 gebeurt, maar voelt er niet veel voor om de rapportages elke maand uitgebreid te bespreken. De or meent dat de financiële ernst nog lang niet bij decanen is doorgedrongen en wil een meerjarenprognose per faculteit. Het college liet echter weten dat dit pas zin heeft als de bekostiging vanuit de rijksoverheid duidelijk is en wees er op dat faculteiten een nulbegroting voor 2011 moeten hebben. Op de suggestie van de or om dan met scenario’s te werken, antwoordde het college dat faculteiten
De or meent dat de financiële ernst nog lang niet bij decanen is doorgedrongen juist daarom gevraagd is te kijken naar hoe zij tien procent kunnen bezuinigen op geld dat zij vanuit de overheid krijgen. Die tien procent is het worst casescenario. Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg was terughoudend over het or-voorstel om negatieve resultaten van 2010 en kosten van reorganisaties op facultaire reserves af te boeken. “Het is niet goed als je moet bezuinigen om bezuinigingen te financieren.” Een door de or gevraagde deelbegroting voor vastgoed zou volgens hem geen inzicht geven in investe-
Klimaatregelen Terwijl ik dit schrijf, luiden overal in Nederland de kerkklokken tegen de opwarming van de aarde. Ik betwijfel of dit een probaat middel is tegen de klimaatramp die ons volgens veel klimaatwetenschappers te wachten staat. Mistrouwig surf ik naar de KNMI-website en lees tot mijn grote verrassing dat de temperatuur de komende week omlaag duikt! Wie had gedacht dat het zo eenvoudig zou zijn? Geen miljardenverslindende maatregelen om CO2 ondergronds op te slaan en alle gloeilampen door spaarlampen vervangen. Gewoon af en toe aan het klokkentouw trekken! Niet te vaak natuurlijk, want voor je het weet, luiden we een nieuwe ijstijd in. Begin jaren zeventig is er blijkbaar te veel gebeierd, want in 1974 luidden verontruste klimaatwetenschappers de noodklok over een op handen zijnde klimaatramp: global cooling. U denkt wellicht dat ik nu de draak steek met de klimaatwetenschappers die 35 jaar later waarschuwen voor global warming. Dat is inderdaad het geval. Ik hoef echter die global cooling waarschuwing niet te verzinnen, want die is werkelijk waar. Op 24 juni 1974 publiceerde Time Magazine een artikel met als titel ‘Another Ice Age?’ waarin alarmerende feiten werden gepresenteerd: ‘Telltale signs are everywhere – from the unexpected persistence and thickness of pack ice in the waters around Iceland to the southward migration of a warmthloving creature like the armadillo from the Midwest. Since the 1940s the mean global temperature has dropped about 2.7° F.’ Dat is wel even schrikken! Hoewel de mens niet de hoofdverdachte leek te zijn, werd wel gewezen op activiteiten die zouden bijdragen aan global cooling: ‘Man, too, may be somewhat responsible for the cooling trend. The University of Wisconsin’s
03
Praten en breien
Met de vrieskou van dit moment is een warme sjaal geen overbodige luxe. De workshop ‘Breien voor dummies’ vorige week in het Cultuurcentrum kwam dan ook precies op tijd. En dat alleen oma’s de pennen hanteren, is allang niet meer waar. Breien is zelfs hip. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
ringen. “Het meerjarenvastgoedinvesteringsplan gaat niet over glazen gevels en gouden deurkrukken, maar over zaken op peil houden. Als er geen geld is, kan er niet gebouwd worden.” Van den Berg zei de zaken niet op de spits te willen drijven maar vroeg zich geïrriteerd af welk signaal de or nu eigenlijk wilde afgeven. “Kloppen de cijfers niet? Moet het anders? Moet het op nul uitkomen? Wil de or bezuinigen? Wij kunnen elkaar hier prima begrijpen, maar het signaal naar de goegemeente is dat er iets aan de hand is met de begroting. Toch moeten we door. De goegemeente krijgt het idee: die man luistert niet. Zo strompelen we voort.” Na een korte schorsing bleef de or bij zijn negatieve advies, waarna het college dat voor kennisgeving aannam.
x Voor een reactie van de studentenraad: zie'Studenteraad bezord om vermogen TU' op www.delta.tudelft.nl
EWI-klok
Uitvinden in Holland
Goed nieuws voor mensen zonder horloge en degenen die de TU graag zien als bijdetijdse universiteit. De klok op de hoogbouw bij EWI wordt gerepareerd. Een van de gelukkigen is Robert Sloof van de studentenraad. In overleg met het college van bestuur stelde hij bij herhaling vragen over de klok op het uithangbord van de TU. Afgelopen donderdag was het weer raak: “Wanneer gaat de TU eindelijk weer door na kwart over drie?”. In januari, leert navraag bij de afdeling vastgoed.
Uitvinden is al eeuwenlang schering en inslag in Nederland. De familietentoonstelling ‘Made in Holland’, die vanaf 19 december is te zien in de Kunsthal in Rotterdam, geeft daarvan een overzicht. Het is een doe-, kijk- en beleeftentoonstelling met ontwerpen, modellen, filmmateriaal, octrooien en tekeningen. De TU Delft levert met het Nationaal Archief een grote bijdrage aan ‘Made in Holland’. Medewerkers betalen op vertoon van hun campuskaart vier in plaats van tien euro.
‘Herijking niet bedoeld als reorganisatie’ Het ‘proces herijking’ is niet bedoeld als brede reorganisatie van de TU. Dat meldde het college van bestuur tijdens een vergadering met de ondernemingsraad. Civiele Techniek & Geowetenschappen (CiTG) krijgt niet twee reorganisaties over zich heen. “Het is niet de bedoeling dat herijking nog eens over civiel heen dondert”, antwoordde collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg op de vraag van de ondernemingsraad (or) of de reorganisatie bij de afdeling bouw niet is ingehaald door de collegebrief over proces herijking. In deze brief geeft het college faculteiten de opdracht om in 2011 een nulbegroting te hebben en na te gaan hoe ze kunnen bezuinigen (‘flexibiliseren’) als ze tien procent minder geld vanuit de overheid krijgen. De or noemt dit een reorganisatie, maar volgens het college is dat niet zo bedoeld. Het vernieuwingsplan voor CiTG (niet te verwarren met de reorganisatie bij de afdeling Bouw) is volgens het college een voorloper van wat de rest van de universiteit wacht met proces herijking. “Of dat tot reorganisaties gaat leiden, zien
we dan weer”, zei Van den Berg. De or noemde het ontoelaatbaar dat het reorganisatieplan bij civiel zich toespitst op de afdeling bouw. Die vertoont verwantschap met de faculteit Bouwkunde, maar daar is volgens de or geen invulling aan gegeven, terwijl in het vernieuwingsplan wel wordt gekeken naar samenwerking met Bouwkunde. Dat vernieuwingsplan, zo stelt de or, is tot stand gekomen zonder communicatie met de achterban. “Vrijwel het gehele corps van hoogleraren is collectief buitengesloten”, zei or-lid Hans van Schagen. “Draagvlak ontbreekt.” Decaan Louis de Quelerij bestreed dat. “Er is wel degelijk met hoogleraren gesproken. Dat niet iedereen er gelukkig mee is, is voorspelbaar.” De Quelerij zei niet te begrijpen dat de or nog vragen heeft over de financiële onderbouwing voor de reorganisatie. Hij verwees naar een financiële analyse van de afgelopen vijf jaar. Na lang aandringen bij de collegevoorzitter kreeg de or toestemming om Daan Hoogwater oud-voorzitter van de or-commissie financiën - te laten uitzoeken hoe het zo ver heeft kunnen komen bij civiel. (CvU)
x Een langere versie van dit artikel is te vinden op www.delta.tudelft.nl
DELTA. 39 17-12-2009
Nieuwe masters De TU Delft heeft er een erkende masteropleiding bij. Het gaat om de interfacultaire opleiding industrial ecology. In een brief van 3 december aan het college van bestuur deelde de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) het ‘voornemen tot besluit met een positieve beoordeling’ mee. Industrial ecology komt voort uit de gelijknamige afstudeerrichting van de masteropleiding scheikunde van de Universiteit Leiden. De faculteiten TNW en TBM ontwikkelden de nieuwe opleiding bij de TU samen met de Universiteit Leiden
04
Nieuws
en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Leiden en de TU bieden de opleiding sinds september samen aan. De master richt zich op het duurzame samengaan van biosfeer en technosfeer. Centraal staan de materiaal- en energiestromen en de technologieën waarmee die stromen worden gestuurd. De opleiding onderscheidt zich van andere masteropleidingen door de benadering vanuit natuur-, technische en sociale wetenschappen.
Circusact
Racewagen
Professor Stephen Picken (Technische Natuurwetenschappen) treedt in de kerstvakantie op als circusartiest met zijn ‘Elektrisch Kabinet’ tijdens de Kop van Jut Carnivale in het Haagse Huygenspark. Op 28, 29 en 30 december demonstreert ‘Dr. Picken’ statische elektriciteit, splitst hij water en trekt vonken met zijn Tesla-spoel. Een aantal studenten assisteert hem daarbij. Picken weet zich in gezelschap van Vrouw met de Baard, Gorillamens en Messenwerpers. Toegang: € 5,-
Het Delft University of Technology (DUT) Racing Team heeft afgelopen woensdag het ontwerp gepresenteerd voor haar nieuwste racewagen. Het is de tiende racewagen (van het formaat kart) die Delftse studenten sinds 2000 bouwen. De raceauto moet de komende zomer de TU gaan vertegenwoordigen tijdens de Formula Student Racing competities in onder meer Silverstone (Verenigd Koninkrijk) en Hockenheim (Duitsland). In 2008 werd de wagen zodanig gemaakt dat hij op E85 bio-ethanol kan rijden. Belangrijke veranderingen
x
www.kopvanjutcarnivale.nl
Architectuurgids
In Delft wordt al ruim 900 jaar gebouwd. Het boek Architectuurgids Delft bestrijkt die hele periode. Het zal op 22 december uitgereikt worden aan de Delftse wethouder van cultuur, Lian Merkx. In 300 kleurenpagina’s komt het historische Delft aan bod (nieuwe kerk) en moderne eyecatchers zoals de TU bibliotheek, DOK en het betegelde stadskantoor. Volgens de samenstellers een onmisbaar naslagwerk. Verkoopprijs tot 1 maart 2010: € 19,95.
x
www.architectuurgidsdelft.nl
‘Ik wil met pretoogjes mijn fascinatie voor het vak laten zien’ Michiel Kreutzer wil chemie in zijn collegezaal. Iedere les verandert hij daarom even in een quizmaster. Gewapend met humor en simpele ja/nee vragen probeert hij iedereen enthousiast mee te laten doen. Het is meer dan een grappig trucje. Kreutzer wil zijn studenten doorgronden. Interactie is zijn geheim van goed lesgeven.
Wie is de beste docent van de TU Delft? De zeven genomineerden komen elke week aan bod op deze pagina. Dit is het laatste deel. Woensdag 6 januari is de bekendmaking.
die dan een onvoldoende scoren, wil ik best pizza’s bestellen en dan van zes tot tien sommen maken, tot ze genoeg kennis hebben om de reguliere lessen te volgen.” Kreutzer is erg trots als achttienjarige pubers naar buiten gaan als ‘kritische, sneldenkende, enthousiaste mensen die enorm van dit vak houden.’ “Er mag wel wat meer nerdpride zijn. Wij vinden het leuk om voor de koffie een differentiaalvergelijkinkje op te lossen. Nerd is een geuzennaam.”
xMartine Zeijlstra Michiel Kreutzer: "Ik wil dat de timide studenten ook meedoen.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
zijn te beantwoorden. “Ik probeer ze zo een beetje los te krijgen”, zegt Kreutzer. “Het zijn simpele, grappige proefjes waar ik vragen over stel, zodat iedereen mee kan doen.” Maar het is meer dan alleen een leuke onderbreking om de studenten op hun gemak te stellen. Kreut-
'Er mag wel wat meer nerdpride zijn' zer wil zijn studenten zo doorgronden. “Mijn promotor deed vroeger ook miniquizzen en die vond ik altijd erg leuk. Ik gebruik ze nu omdat ik erachter wil komen welke studenten verlegen zijn en moeite hebben
met de stof en wie de bollebozen zijn. Want sommige studenten durven nooit iets te vragen en die moet je ook bereiken.” Dus is Kreutzer ook een observator. Als hij tijdens zijn les een vraag stelt, wil hij dat iedereen zijn vinger in de lucht steekt. “De studenten die dat niet doen, spreek ik daarop aan. Bollebozen willen altijd graag het juiste antwoord geven, maar die kun je beter met een complimentje de mond snoeren. Ik wil dat de timide studenten ook meedoen.” Kreutzer loopt daarom tijdens de les langs de tafels om te vragen of iedereen de stof begrijpt. Formules legt hij uit op een schoolbord of met behulp van een tablet en een stift, zodat de studenten zijn gedachtegang kunnen volgen. “Met sheets
gaat dat veel te snel”, zegt hij. Toch blijken sommige studenten de stof niet begrijpen. “Er komen steeds meer internationale studenten die hun mond niet open trekken omdat ze zich schamen. Daar kom je dan pas achter op het moment van toetsing. Ik ben nog aan het broeden op hoe we dat moeten oplossen. Misschien met een test tijdens het eerste college. Met de studenten
x Tips van Michiel Kreutzer: - Orde regel je in het allereerste uur. Je wordt altijd uitgetest door nieuwe studenten. Geef ze lik op stuk, zet ze uit je les als ze te laat komen en het is meteen over. - Laat zien waarom jij je vak leuk vindt. - Ga mee in de belevingswereld van studenten. Studenten komen niet langs maar mailen, dus ga daarin mee.
Naam: Michiel Kreutzer (38) Doceert bij: Technische Natuurwetenschappen Burgerlijke staat: samenwonend Vakken: molecular transport phenomena, applied transport phenomena, process technology I, process technology II, reactors&kinetics, product and process design.
Een wonderschone mastercurve Er zijn van die dagen dat je als docent liever niet voor een klas staat. Het is half vier en de schemering zet al in. Studenten hangen sloom in hun stoel. Toch is Michiel Kreutzer alert en enthousiast. Hij probeert de studenten op allerlei manieren bij zijn zoektocht naar de mastercurve van vraagstukken met self-similarity te betrekken. “Lukt het een beetje met jullie huiswerk?”, vraagt hij aan de studenten. Een jongen zegt dat hij het moeilijk vindt. “Dat is goed”, reageert Kreutzer. “Maar is het misschien te moeilijk?” Niemand reageert. “Goh, nu kijkt iedereen ineens weg”, zegt hij. Een groepje studenten praat zachtjes met elkaar. “Waar gaat jullie vruchtbare discussie over?”, vraagt Kreutzer.
“Huh?”, reageert een meisje. “Huh?” zegt Kreutzer. “Wat denk je dat self-similarity is?” “Het lijkt op elkaar, maar is niet precies hetzelfde?”, antwoordt het meisje vragend. Kreutzer knikt. Op het witte scherm verschijnen curves die hij met blauwe stift op zijn tablet tekent. Elke berekening legt hij met behulp van pijltjes en cirkels uit, zodat de studenten precies weten wat er in zijn hoofd gebeurt. Vervolgens vraagt hij de studenten zelf een vergelijking op te lossen. Met een blikje cola in zijn hand loopt hij alle bankjes langs en vraagt of ze het snappen. Na tien minuten lost hij de som op. “Is deze vergelijking niet wonderschoon?”, vraagt hij enthousiast. Hij gaat verder met zijn uitleg, maar stopt ineens. “Wat zie jij er ver-
05
Nieuws
Propeller aan de wagen heeft het team dit jaar niet in petto. “De veranderingen zijn niet dusdanig belangrijk dat we daar de nadruk op willen leggen”, zegt teammanager Lennart Scherp. Wel geeft hij aan dat zijn team dit jaar meer aandacht zal schenken aan aerodynamica.
De Solar Impulse vliegt de wereld nog niet rond. Maar twee weken geleden maakte het eerste prototype van het op zonne-energie aangedreven vliegtuigje van de Zwitser Bertrand Piccard, wel zijn eerste ‘hopjes’ op een vliegveld dichtbij Zürich. Als dit vliegtuig in 2010 volgens planning zijn eerste lange vlucht maakt, zal dat mede mogelijk gemaakt zijn door ir. Lysander Rammos (24). Deze week studeerde Rammos af bij L&R (de groep van prof. Wubbo Ockels) op een onderzoek naar de vibratie van de propeller van de Solar Impuls.
Langste nacht “In de propeller zit een scharnier waardoor het vibraties kan opvangen die het vliegtuig te verduren krijgt bij bepaalde manoeuvres en tijdens harde zijwind”, vertelt de ingenieur die stage liep bij het team van Piccard. “Ik ontwikkelde een dempingsysteem dat voorkomt dat de propeller te veel meegeeft.”
Iraniërs aan de TU vieren vrijdag 18 december in het cultuur- en sportcentrum de langste nacht van het jaar, onder Iraniërs bekend als Yalda. “Iedereen is welkom”, vertelt dr. Behnaz Pourebrahimi, medeorganisator van het feest. “Gedurende deze nacht laten families hun lichten branden om de zon te helpen in haar strijd tegen de duisternis. Ze dragen poëzie voor, maken muziek en vertellen verhalen totdat de zon ’s ochtends triomfeert.” Het feest duurt van 21.00 uur tot middernacht.
‘Studentenraad buitenspel gezet’
docent van het jaar
Michiel Kreutzer houdt niet van voorgekookte lessen. Hij wil het liefste improviseren met een krijtje in de hand. Zodat alles wat in zijn hoofd opborrelt, zo op het bord kan. “Ik wil met pretoogjes mijn fascinatie voor het vak laten zien. Als ik mijn bevlogenheid kan delen, laad ik mijn batterij op. Soms ga ik juichend het lokaal uit. Soms lukt het voor geen meter en blijven de studenten allemaal stil, ook al heb ik er uren aan staan trekken. Dan heb ik een rotdag.” Dat is de chemie die wel of niet in een lokaal ontstaat, zegt Kreutzer. “Je kunt het nooit voorspellen.” Maar Kreutzer doet er wel alles aan om die chemie te creëren. Zijn miniquizzen zijn bekend onder zijn studenten. Vijf minuten lang bestookt de docent als een wetenschappelijke Robert ten Brink zijn studenten met vragen die alleen met ja of nee
DELTA. 39 17-12-2009
ward uit”, zegt hij tegen een meisje. Het meisje reageert betrapt. Ze begrijpt het niet. Hij gaat een stap terug in zijn berekening en legt het nog een keer uit. Dan snapt ze het wel. Aan het eind van de les is de mastercurve gevonden en heeft Kreutzer een dimensie weg gerekend. “Daardoor is deze vergelijking veel makkelijker op te lossen. Mooi hè”, zegt hij. Weer wordt er niet echt gereageerd. “Het zou eigenlijk verboden moeten zijn om dit op dit tijdstip aan jullie te moeten uitleggen. Zullen we er maar eens wat koffie in gieten, mensen?” In de pauze wordt er flink koffie en cola gedronken. En als de zon ondergaat , rekenen de studenten zachtjes fluisterend verder.
De studentenraad (sr) wil meer dan nu meedenken over mogelijkheden om de groeiende studentenaantallen goed onderwijs te garanderen. Dat bleek eind vorige week tijdens de vergadering van de sr met het college van bestuur. In de vergadering vroeg de sr waarom het college van bestuur (cvb) alleen het eventueel invoeren
van een 10-urenrooster nader laat uitwerken en waarom dat niet wordt gedaan met – in de ogen van de sr – alternatieven als vergroting van de inzet van ict en het verminderen van het aantal contacturen. De sr is tegenstander van het 10-urenrooster, omdat dat mogelijk duur zal blijken vanwege langere opstelling van de faculteiten en het avondtarief voor docenten. Daarnaast komt volgens de sr de ontplooiing van de studenten in gevaar als er avondcolleges worden ingevoerd. Volgens collegelid Paul Rullmann wordt het 10-urenrooster uitgewerkt omdat het college dat ziet als de meest reële oplossing. “We gaan ook door met het vergroten van de inzet van ict, maar dat is niet de oplossing.” Over een mogelijke vermindering van het aantal con-
tacturen zei hij dat dit ‘te gedifferentieerd’ is om nu al uit te werken. Volgens Rullmann wordt er ook over nagedacht het onderwijs anders te structureren, onder meer in het kader van de herijking. “Niet als alternatief voor het 10-urenrooster,
De sr is tegenstander van het 10-urenrooster
wordt uitgewerkt zonder dat de sr daarbij mag meedenken, terwijl de raad wel is uitgenodigd zitting te nemen in commissies die andere efficiëncymaatregelen onderzoeken. “Maar die worden niet uitgewerkt.” Rullmann zoekt nu ‘een manier’ om de sr mee te laten denken in het proces rond het 10-urenrooster. (EH)
delta online Begroting TU De studentenraad is bezorgd over de (concept)begroting, de financiële positie van de TU en ontwikkelingen bij diverse faculteiten. De raad wil dat het college van bestuur alleen leent voor investeringen als rentebetaling en aflossing gegarandeerd zijn.
Kerstboom De Haagse Hogeschool heeft nu toch een grote kerstboom in de centrale hal staan. De instelling verving de boom dit jaar door lichtgordijnen, tot onvrede van de studenten, die zelf een boom kochten.
maar er bovenop.” Daarnaast kijkt het cvb volgens hem onder meer naar efficiënter gebruik van (project)ruimtes en grote collegezalen en het samenvoegen van minors. Daarop meldde de sr zich buitenspel gezet te voelen. De sr verweet het cvb dat het 10-urenrooster wel
Ublad De papieren universiteitskrant Ublad moet blijven bestaan. Dat vindt de universiteitsraad van de Universiteit Utrecht. Om dat af te dwingen stapt de raad naar de landelijke geschillencommissie medezeggenschap. Op aandringen van het bestuur verschijnt Ublad vanaf 1 januari alleen nog online.
Twee rectoren aan een keukentafel Buiten schuifelen drommen mensen door de koude stad om zich te vergapen aan de talloze lichtjes. Binnen zitten twee rectoren met zo’n twintig studenten rond de keukentafel in het souterrain van een studentenhuis aan de Oranje Plantage. Iedereen heeft een naamstickertje gekregen: Drim, Dorine, Jonathan en Jacob. Op tafel staan tussen de bierflesjes nog wat mokken koffie, een schotel met resten kerststol en een schaal vol pinda’s. Voor ieders neus ligt een keurig geniet stapeltje kopietjes dat de handleiding vormt voor deze avond: de 35-ste keer ‘Krant lezen met de rector’. Het wordt een buitengewone uitvoering van deze
OV-chipkaart De invoering van de nieuwe ovchipkaart voor studenten loopt minstens een maand vertraging op. Toch zijn studenten daar niet de dupe van. Ook wie op 1 januari nog geen kaart heeft, zal worden geholpen.
Accreditatie Vanaf 2010 worden alle opleidingen in het hoger onderwijs opnieuw gekeurd. Als het aan de universiteiten ligt, worden die keuringen standaard beperkter dan ze nu zijn. De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) vindt dat geen goed idee.
'Een Delftenaar is nu eenmaal niet zo ethisch ingesteld'
Tweede studie bijzondere maandelijkse traditie. Want voor scheidend rector Jacob Fokkema is het de laatste keer dat hij zich zo onder de studenten begeeft; voor aankomend rector Karel Luyben (aarzelend ‘meneer Karel’ genoemd) de eerste keer. Het is de bedoeling dat de traditie onder Luyben wordt voortgezet en naarmate de avond vordert lijkt die uitkomst ook steeds vanzelfsprekender. ‘Meneer Karel’ heeft er zichtbaar pret in om het debat scherp aan te zetten en de gesprekspartners tot nadenken te dwingen. Vier thema’s zullen er in de loop van de avond aan bod komen, telkens ingeleid door een van de
Luyben zet de traditie van het krantlezen voort. (Foto: Richard van 't Hof)
studenten, en opgehangen aan een of meer stellingen. Recente krantenartikelen vormen de aanleiding. Als eerste inleider stelt Jonathan dat de aangekondigde veranderingen in de financiering, universiteiten ertoe zullen brengen om aankomende studenten te gaan selecteren. Joris heeft ervaren dat cijfers op de eindlijst geen goede voorspeller zijn van studieresultaten. Dorine deed haar middelbare school in de Verenigde Staten en zag hoe leerlingen zich jarenlang keihard voorbereiden om op een goede universiteit te komen. Frans vraagt zich af of de TU zou willen
selecteren ‘aan de poort’. Jacob vertelt dat de TU op een gegeven moment een stop op bouwkunde overwoog, maar dat het ministerie dat niet toestond. Karel is net terug van een internationale reis langs universiteiten en zegt dat ze allemaal hun studenten selecteren. Alleen de TU niet. Misschien is selectie wel goed voor de universiteit, vindt Jonathan. En voor de studenten, denkt Dorine. Na de financieringsperikelen gaat het gesprek over de academische vorming van studenten (Niels: “Een Delftenaar is nu eenmaal niet zo ethisch ingesteld.”). Over de
geringe belangstelling voor de Studium Generale lezingen zegt Karel: “Ik krijg er geen punten voor.” Joris repliceert: “Voor zuipen krijg je ook geen punten.” Verder gaat het over de klimaattop (Joris: “Yo! Opec gaat met windenergie aan de slag.”) en over het onverantwoordelijk gedrag van ‘de media’. Het is rond half een als twee studenten rector Fokkema naar huis chaufferen. Aankomend rector Luyben stapt klimaatbewust op zijn fiets en verdwijnt in de donkere stad. De lichtjes zijn uit. (JW)
Universiteiten en hogescholen hebben minister Plasterk toegezegd dat studenten een tweede studie mogen afmaken tegen het normale collegegeld. In ruil daarvoor ontvangen de universiteiten tijdelijk wat subsidie voor tweede masterdiploma’s.
Halfzacht De term ‘harde knip’ dekt de lading niet meer, vindt minister Plasterk. ‘Eerst bachelor, dan master’ is volgens hem een betere omschrijving.
x www.delta.tudelft.nl
DELTA. 39 17-12-2009
06
science
DELTA. 39 17-12-2009
07
science
opinion please
come to think of it
Freezing salts and hunting for minerals
Internal radiotherapy undergoes clinical trial
The newly appointed assistant professor, Elif Genceli-Güner, developed a technique that separates salts from liquids by freezing the mixtures. It can potentially save huge amounts of energy and water.
A first group of cancer patients in Utrecht will be injected this week with radioactive microparticles that have been irradiated in Delft. This is a first step towards a promising new form of radiotherapy.
xTomas van Dijk From potato starch producers to waste processing plants and mining companies, all kinds of industries that have to deal with waste and process streams with dissolved salts in them can clean up their production and recuperate valuable salts much more efficiently, says Professor Elif Genceli-Güner, if only they would use her ice machine, or, as she likes to call it, her recently scaled-up crystallization method. Genceli-Güner (33), who is Turkish, developed an Eutectic Freeze Crystallization (EFC) technique together with her departmental colleagues. She recently graduated cum laude for her work on this technique, which cools a liquid until it reaches the so-called eutectic point. At this point the water and the salts in the solution crystallize simultaneously. Scrapers that rub along cooling elements, like in a sorbet machine, create an emulsion of ice and crystallized salts. Gravity does the rest: the lighter ice floats and the salts sink, resulting in a perfectly layered separation. Genceli-Güner’s main focus was the retrieval of magnesium sulfate from aqueous solutions, a process she devised for mining company Nedmag (her main research sponsor). Magnesium sulfate (MgSO4) is produced when flue gasses from power plants are ‘desulphurised’ to prevent sulpher dioxide (SO2) polluting the atmosphere. The SO2 is absorbed in a solution of magnesium hydroxide, resulting in a solution containing MgSO4. This chemical can be reused as a fertilizer, hence the interest of Nedmag.
Meridianiite, the mineral Elif GenceliGüner discovered in Antarctic ice cores. (Photo: Genceli-Güner)
Delta and Delft Integraal/Outlook often write about innovative ideas that offer big promises for the future. But what has happened to such ideas years later? What for instance has happened to the small Delft start-up company Mapper, which develops lithography machines for the semiconductor industry?
xJos Wassink Genceli-Güner in front of her Eutectic Freeze Crystallization machine in which scrapers rub along cooling elements, like in a sorbet machine (Photo: Tomas van Dijk).
But not only Nedmag is interested. Next year Genceli-Güner will also collaborate with researchers from South Africa, where water is scarce, and in the mining industry they need a lot of it. Many minerals are retrieved by pumping water under high pressure in the ground. When it resurfaces the water contains minerals and salts, such as all kinds of sulfates, carbonates and chlorides. After undergoing the Eutectic
‘The technique requires 90 percent less energy than conventional evaporation crystallization’ Freeze Crystallization technique, that same water could then be used over and over again. Freezing techniques are already widely used in the industry, but then only to create solutions with a higher salt concentration. The higher the salt concentration gets, the harder it gets to freeze the water. At a certain point the process is stopped because of the high energy costs. Other techniques that are widely used in combination with freezing or separately are evaporative crystallization and anti-solvent crystallization, where chemicals are added to a solution to make the salts precipitate. In her dissertation Genceli-Güner shows that – contrary to what many researchers believe - Eutectic Freeze Crystallization is in fact very energy efficient. “The technique requires 90 percent less energy than conventional evaporation crystallization and theoretically results in 100 percent yield”, she says. “Once you reach the eutectic point nature takes over. When the salts crystallize, the solution becomes more diluted, so it can freeze more easily. Under sufficient cooling, the system
directs itself to eutectic temperature and stays around that point; hence, you end up with almost 100 percent perfect salt and ice crystals.” Last month Genceli-Güner received a Veni grant worth 250,000 euro from the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) to conduct research on ‘Ice and Mineral Salt Formation below Zero Degrees’. She will now look for a way to calculate the eutectic points in solutions containing salt mixtures, amongst others. But she will use her grant money for something completely different as well. In 2007, while studying the crystallization process of Magnesium sulfate, she discovered that this chemical, which is usually found in a hydrate form, was surrounded by 11 water molecules (MgSO4·11H2O) at sub-zero degree temperatures. Since 1837 to her discovery in 2007, it was thought that the hydrate contained 12 water molecules. Together with Japanese researchers, Genceli-Güner also discovered the hydrate existing in the wild (a prerequisite for the International Mineral Association to accept a molecule as a mineral), in Antarctic ice cores of several kilometers deep. The hydrate is now known as Meridianiite. With her Veni grant, GenceliGüner will continue her hunt for new minerals.
Upcycling Waste plastic from ‘throwaway’ carrier bags can be readily converted into carbon nanotubes, the New Scientist reports in last week’s issue. The chemist who developed the technique, Vilas Ganpat Pol, of the Argonne National Laboratory in Illinois, has even used the nanotubes as anode material to make lithium-ion batteries. “And it worked fantastically”, he says in New Scientist. Usually graphite or carbon black is used for this purpose. A scientific article about this ‘upcycling’ – converting a waste material into something more valuable – appeared last month in the Journal of Environmental Monitoring. Polyethylene-based used plastics – best known as plastic bags from the supermarket -need hundreds of years to degrade in atmospheric conditions. These bags can have a severe negative impact and are being produced in escalating quantities; therefore, according to the chemists from Illinois, in addition to conventional recycling facilities, innovative solutions are required. The chemists cooked small pieces of the plastic at 700°C until all chemical bonds broke down. Mixed with cobalt acetate, which serves as a catalyst, the lose carbon atoms then grew into multi-walled carbon nanotubes with cobalt inside. Promising technique? “Well, I’m not too sure about that,” says Professor Stephen Picken, polymer expert at TU Delft’s faculty of Applied Sciences. According to Picken, there are much more effective ways to recycle plastic. “In Europe we recycle 40 percent of that waste, a part of which we melt and reuse as plastic,” says Picken. Plastic is also shredded and used as a filling material and compressed into objects, like park benches and poles. About 20 percent disappears in the ground. The rest is burned, which is not waste either, because this creates precious energy. But the waste stream is probably worse in many other countries. “Maybe less plastic is recycled in the United States,” says Picken. “I don’t know how it is over there, but still I find it strange that the researchers emphasize the fact that they could solve the waste problem. There is way too much plastic waste compared to the amount of anode material that batteries require. “Perhaps it is possible to produce high quality carbon nanotubes from plastic. This is certainly a research field on which we have to keep an eye. But I must say that I’m not very impressed by the quality of the nanotubes that these researchers created so far. From the pictures I’ve seen in their publication, they don’t seem very long and straight. I think that if they want to demonstrate the potential of creating useful nanotubes for batteries from plastic, they should start by using pure polyethylene. I think their approach is quite stupid.” Pickens’ colleague, Professor Andreas Schmidt-Ott, wonders why this research was published in the Journal of Environmental Monitoring and not in a magazine specialized in nanotechnology. “Maybe the reason is that these kinds of magazines didn’t think the technique is interesting enough,” he says. “The problem with his technique is that it is not a continuous reaction; it’s a batch process. You can only make relatively small amounts at a time. So I don’t see how this can solve the waste problem, even if in the future there is more demand for carbon nanotubes for batteries.” (TvD)
“It’s very exciting”, says medical biologist, Dr Frank Nijsen, of Utrecht University. “We’ve been preparing this for 15 years and have worked out every detail.” The potential of the new therapy can be seen on a nearly daily basis at the nearby veterinary faculty. Dogs, cats and even parrots with cancers get injected with a single dose of radioactive microparticles after which in many of them the tumours shrivel up or completely disappear. The trial in human patients targets liver cancers, 80 percent of which are untreatable by conventional methods, with micron-sized particles containing the radioactive element Holmium in an organic cover made of poly-lactic acid. The socalled microspheres are 30 micron in diameter – you could line up 30 of them in a millimetre. “Holmium is a wonderful element,” says Professor Bert Wolterbeek, of the Reactor Institute Delft (faculty of Applied Sciences). He points out the element on a poster on the wall in his office. “The normal isotope is 100 percent Holmium-165. When you target it with neutrons, you create the metastable Holmium-166 in large quantities.” This isotope then disintegrates with a half-life time of 26 hours while emitting beta (electron) and gamma (electromagnetic) rays. What’s more: the holmium particles clearly light up under the magneto resonance imaging (MRI) as well. That explains Wolterbeek’s enthusiasm: “It’s three in one. You can follow the particles after injection on the MRI, with the gamma rays allowing you to pinpoint the activity while the beta rays locally destroy the cancer tissue.” The holmium spheres have just the right size to get trapped in the liver tumours. After injection in the artery that feeds the liver tissue, the microspheres travel with the blood stream through ever narrower veins where they eventually get stuck and will emit their deadly dose in the surrounding tissue. The tumour’s successful generation of new blood vessels quickly turns into its Achil-
No need for blueprints
Microscopic but powerful: Holmium microspheres (Image: medicalfacts.nl)
les heel - the large blood supply to the tumours implies that most of the radioactive dose will end up in the cancerous tissue. So, size matters. Make the microspheres too big and they will not reach their intended destination; make them too small and they’ll slip through, endangering other organs. But irradiating the spheres easily damages them, and that’s why the Utrecht group switched from the NRG reactor in Petten to the RID reactor in Delft. The lower neutron flux from the Delft reactor meant longer radiation times (up to six hours), but also causes less damage to the microspheres. Wolterbeek explains that, in addition to the routine production of radio-isotopes for Utrecht, there
‘The lower neutron flux from the Delft reactor causes less damage to the microspheres’ is a parallel research programme aimed at finding out how to limit the radiation damage to the spheres. Limiting the gamma radiation alongside the neutron rays helps to reduce the heat on the sample, which seems to be a vital issue. Another option would be to cool the sample under radiation to limit the harm. It is the attitude of RID’s researchers that especially attracts the Utrecht group. At the reactor institute they don’t just produce; they are also trying to improve things all the time. Wolterbeek for example explores the possibilities of replacing the organic cover with silicium, which better resists radiation. The Utrecht team estimates that, if all goes well, it will take another 2-3 years before holmium therapy can
be clinically applied. This week’s trial on 15-24 patients is a phaseI trial concerned with the safety of the treatment. Another trial with around 80 patients will have to prove the effectiveness of the holmium therapy. After that, the researchers are keen to replicate the one-shot treatment of their veterinary colleagues. By developing microspheres of exactly the right size and activity, and covering them with the right material, local internal radiation therapy does seem feasible. But careful – a runaway particle could literally ‘burn’ a hole in healthy tissue elsewhere.
As soon as they completed their studies in 2000, Bert Jan KampherDelta 29-08-2002 beek and Marco Wieland decided to Two ex-students and their prostart their own business in the semifessor are going to startle the conductor industry. Together with semiconductor industry. The their supervisor, Professor Pieter Delft-based company, Mapper Kruit (faculty of Applied Sciences), is developing a method to prothey have been trying ever since to duce microchips cheaply. Its become important players in this goal is to have one-third of the field. And they did it successfully. world market share in 2005. Their company, Mapper, now has 170 employees. It recently received a 10-million euro grant from the Ministry of Economic Affairs and has just sold its first two prototypes. “It was a great thing to finally be able to put them on an airplane,” says Kampherbeek. One lithography machine went to Taiwan, to the Taiwan Semiconductor Manufacturing Company. “That’s one of the biggest companies in this field in the world,” says the TU Delft alumnus proudly. The machines are prototypes that use a new technique. To draw specific patterns, most lithography machines illuminate a photo mask that is in direct contact with a substrate coated with a film. That mask contains the chip’s blueprint. In a later processing step, the exposed regions will turn into the wiring of the chip. Mapper’s machines however use 13,000 parallel electron beams to draw the patterns. That should speed things up, one would think. “But that’s not the reason,” says Kampherbeek. “The advantage of this technique is that we don’t need to make photo masks. All information about how the electron beams must define structures on the wafer is stored in a bitmap. This reduces costs immensely, because a mask costs about two-million euro to fabricate, and an average chip consists of about forty layers, each of which needs a different mask.” But the technique isn’t perfect yet. The surfaces that the electron beams can now cover are too small. “We want to be able to lithography bigger wafers,” Kampherbeek says. The ten-million euro grant must help achieve this. The grant is part of the ‘High Tech Top Projects’ scheme, in which the ministry has a total of hundred million euro available to spend on five strategic R&D projects that suffer from the financial crisis. Subsidies have also been granted to projects by ASML, NXP, Philips and Océ. The aim of Mapper was to be able to sell machines for mass production in 2007. “I guess we’re four years behind schedule,” Kampherbeek says, ruefully. “It’s been hard to get money from investors lately. Until now we’ve spent 80-million euro. We’ll start making money once we start selling lithography machines for mass production.” (TvD)
Around 170 people are now working in the Delft start-up company Mapper. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
DELTA. 39 17-12-2009
interview
08
DELTA. 39 17-12-2009
09
interview
’Academische vorming is meer dan bierdrinken’ Rector magnificus Jacob Fokkema is het gezicht van de TU Delft en de burgemeester van de campus. Hij staat bekend als hardwerkend en buitengewoon toegankelijk. Rond kersttijd bezoekt hij als Santaclaus buitenlandse studenten ver van huis. Na acht jaar treedt Fokkema terug als rector.
Enerzijds wordt u ‘knuffelbeer’ genoemd - een kwalificatie waar u zelf een hekel aan hebt. Anderzijds zeggen mensen dat u een kwade zaal aankunt. Hoe combineert u dat? “Ik heb nooit een tweede agenda. Na de brand bij bouwkunde bleek dat het bestand van promovendi niet op orde was. Als rector wilde ik de promovendi op de been helpen om te voorkomen dat het een ‘lost generation’ zou worden doordat ze van alles kwijtgeraakt waren. Uit zorg voor hen heb ik toen de hoogleraren aangesproken en een symposium georganiseerd. Maar daar kwamen naast promovendi en medewerkers maar twee of drie hoogleraren. Dat vond ik schandalig. Een hoogleraar die promotor is, is een soort vader, en die vader heeft verantwoordelijkheid.”
xJos Wassink
U vond de betrokkenheid van de hoogleraren te gering? “Slecht! Ik zei: Jullie zien promoties als nevenactiviteit. Het is een verantwoordelijkheid, geen nevenactiviteit. Toen ben ik boos geweest.”
U hebt eerder gezegd tegen het vertrek op te zien. “Ik heb een prachtige tijd gehad. Maar ik heb er in het begin ook tegenop gezien. Het is een hele verandering voor een hoogleraar in een beschermde omgeving met een mooie vakgroep en goede onderzoeksresultaten. Je moet dat opgeven. Ik kwam in een tijd dat er nogal wat spanningen in het college van bestuur (cvb) geweest waren. Ik zag op tegen de politieke component van de baan. Inhoudelijk niet. Het is gebleken dat ik me voor niets zorgen heb gemaakt en, dat wil ik hier nadrukkelijk zeggen, dat ligt ook aan de collega’s die ik heb gehad: Hans van Luijk en Paul Rullmann. Wij waren erg complementair.”
U heeft een grote betrokkenheid bij Studium Generale, u kiest de gastschrijvers en u heeft de Hippolytuslezing in het leven geroepen. Bent u tevreden met de mate van culturele en academische vorming? “Nee. Ik ben voornamelijk ontevreden over de manier waarop studenten niet deelnemen. Het aanbod is er. Er worden lezingen gegeven over glas, filosofie en evolutie. Maar studenten voelen zich niet betrokken bij het gedachtegoed breder dan de studie. En dan generaliseer ik wat.”
Er zijn toch aardig wat hobbels gepasseerd. U noemde ‘hoofdpijndossiers’. Waar denkt u dan aan? “De persoonlijke problematiek van mensen binnen de universiteit. Je wordt geconfronteerd met spanningen, waarbij je als rector gevraagd wordt misschien niet een Salomonsoordeel, maar toch een oordeel van wijsheid uit te spreken waarmee alle partijen weer verder kunnen.” Kunt u daar voorbeelden van geven zonder persoonlijk te worden? “Er was wel eens een ernstig verschil van mening tussen twee hoogleraren. Dan moet je proberen te bemiddelen en constructief verder te gaan. Als dat niet gaat moet je afscheid nemen. Er zijn ook hoogleraren geweest die bij de beoordelingssystematiek aangesproken werden op hun verantwoordelijkheid.”
WIE IS JACOB FOKKEMA? Prof.dr.ir. Jacob. T. Fokkema werd op 21 januari 1948 in Leeuwarden geboren en volgde daar zijn opleiding aan de hts. In 1976 studeerde hij af als elektrotechnisch ingenieur aan de Technische Hogeschool Delft. Zijn promotieonderzoek betrof een studie naar de reflectie en transmissie van geluidsgolven in de seismiek. In 1979 behaalde hij zijn doctorstitel. Hij werkte als postdoc aan de Stanford University in Californië (VS), als gasthoogleraar aan de Federal University of Bahia in Salvador (Brazilië) en de Katholieke Universiteit Leuven. In 1993 werd Fokkema hoogleraar toegepaste geofysica en petrofysica aan de TU Delft. In 2001 ontving hij de Leermeesterprijs voor vooraanstaand onderwijs en onderzoek. In 2002 werd hij benoemd tot rector magnificus van de TU Delft. (Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)
En verder? (Zucht) “Hoofdpijndossier WP-nota. Toen we met de reorganisatie bij de ondersteunende diensten begonnen, vroeg de ondernemingsraad (or) wat de verhouding tussen het wetenschappelijk en het niet-wetenschappelijk personeel was. Deze was één-op-één en het moest meer naar de wetenschap getrokken worden. De or zei: ‘Wij leveren plaatsen in en het geld wordt beschikbaar gesteld voor het aanstellen van wetenschappelijk personeel. Maar wie controleert de kwaliteit daarvan?’ Daar zijn we toen mee aan de slag gegaan. We zouden het liefst een tenure track willen. Dat is de aan Amerikaanse universiteiten gebruikelijke loopbaan voor wetenschappelijk personeel op weg naar een vaste aanstelling. Dat woord ging een eigen leven leiden. De or vroeg ons of we iemand bij binnenkomst zouden beloven dat hij hoogleraar zou kunnen worden. Dat is natuurlijk niet het geval, maar kán hij het worden? Daar werd een heleboel over gesteggeld. Wij (het cvb, red.) zeiden: ‘Laten we jonge mensen de kans geven, met afspraken over wat we van elkaar verwachten qua publicaties, sabbaticals en programma’s’.” En waar bestond de hoofdpijn dan uit? “De or zei: ‘Die tenure track is flauwekul, want je garandeert niemand een hoogleraarpositie. Mag je iemand wel vijf jaar aan het lijntje houden? Want dan kan hij geen huis kopen.’ Dat is allemaal flauwekul, want dat kan wel. Wie er problemen mee had, was de zittende ondernemingsraad, niet de betrokkenen zelf. Die zagen de tenure track juist als uitdaging.” Was die tenure track uw inbreng? “Daar zat ik bij. Ik heb de afdeling technische natuurkunde als voorbeeld gebruikt want daar deed men al veel aan dit soort werk. Elly Pauw als hoofd personeel bij natuurkunde begeleidde mij en we schreven samen een programma. Dat zag er heel goed uit en werd getoetst bij de raad van hoogleraren, met verschillende faculteiten. We bereikten er na verschil-
lende aanpassingen een goede consensus over. Tot het stuk klaar was voor de ondernemingsraad. Het was een heel helder programma voor een goede discussie maar de raad heeft het met haar commissies getorpedeerd. En elke keer maar weer over ‘wat is het recht’ en ‘wie beschermt nou’. Terwijl ik het op tafel had gelegd als mijn kwaliteitsweg. Toen vond opeens de or dat het stuk ook over niet-wetenschappelijk personeel moest gaan.” Dus u werd er helemaal gek van. “Het moest herschreven worden. Men gaat schrijven en herschrijven en er ontstaat iets wat mijn moeder vroeger bij het breien een ‘broddellapje’ noemde. Het hele ding wordt uit zijn verband getrokken. Ik word er nog... plaatsvervangend boos van.” Ik merk het. “Dat is gewoon mislukt. Nu is de directeur P&O ermee bezig omdat het om een meer integrale benadering gaat. In de praktijk is het wel zo dat het gedachtegoed dat we wilden neerleggen, uitgevoerd wordt. Het hoofd P&O heeft beloofd dat zij voor het einde van het jaar ergens mee komt.”
Even iets anders. U staat bekend als heel toegankelijk. Voorbeeld daarvan is het ‘kranten lezen met de rector’, waarbij u een avond onder studenten doorbrengt. Hoe gaat dat in zijn werk? “We zoeken een studentenhuis uit, of de huizen komen bij ons. Een representatie van het huis komt een dag van tevoren bij mij en brengt vragen in: Is China werkelijk een bedreiging? Hoe zit het met de kernenergie versus andere energie? Wat vindt u van Wilders? Of vragen over de financiële en economische crisis.” En op de avond zelf? “Meestal is er een grote stoel voor mij klaargezet. Ik neem mijn vlaggetje mee en nootjes en flessen wijn. Dan gaan we zitten, iedereen heeft een reader met kopieën van alle artikelen. Het duurt meestal tot elf uur totdat ze me Jacob noemen. Halverwege loop ik met de mensen door het huis om te kijken hoe ze leven. En dan mogen andere mensen nog onderwerpen inbrengen. Ik ga eigenlijk nooit voor twaalf uur weg.”
Hoort u dat ook terug op die avonden bij studenten? “Ik spreek ze erop aan. Ik zeg, wij besteden daar veel geld aan. Ik geloof dat academische vorming meer inhoudt dan bier drinken, hoewel dat ook een facet is. Maar wij bieden zoveel meer aan context, om bijvoorbeeld met verstand te kunnen praten over economie en recessie. En over het effect van een bepaalde technologische innovatie. En dan blijkt toch dat er hier weinig betrokkenheid is bij de programma’s.” Hebt u enig idee waar dat aan ligt? “Wij Nederlanders kunnen niet goed discussiëren. We denken altijd dat het gaat over het ultieme gelijk. Dat is geen vorm van gedachtewisseling. Bij Engelsen en Amerikanen is het dat wel. ‘That’s a good point’, zeggen ze dan. ‘But, there is another side’. En ‘what is the balance?’ Dat is hier onmogelijk.” Kunnen de buitenlandse studenten u nog als kerstman tegemoet zien eind december? “Ja.” En na januari? “Sinterklaas blijf ik doen. Dat is geen nevenactiviteit van de rector, maar een particuliere bezigheid van Jacob Fokkema.” En het zwarte gat na het rectoraat? “Ik ben door NWO gevraagd om voorzitter te worden van het gebiedsbestuur aard- en levenswetenschappen. Dat gebied neem ik over van Rudy Rabbinge. Daar zit natuurlijk ook mijn vak in. En ik ben gevraagd als voorzitter voor het Circus der Gedachten.” Klinkt mooi. “Ik mag daar voorzitter van het bestuur worden. Het is een nieuw initiatief, een soort wetenschapstheater. Een circusact, maar dan over wetenschap. André van Duin en Freek de Jonge treden er samen op, Theo Jansen met zijn strandbeesten, de Iceman die met zijn blote voeten in een bak ijs kan liggen en het insectentheater van Louise Vet (ecologe NIOO, red.). Het is een pro Deobaantje, maar het lijkt me prachtig.”
DELTA. 39 17-12-2009
10
lifestyle
DELTA. 39 17-12-2009
Slappe grappen
de melkkoe
De toneelbewerking van Jules Verne’s ‘De reis om de wereld in 80 dagen’ van het Zuidelijk Toneel zit vol clichés en flauwe woordgrappen. Zelfs cabaretier Bert Visscher, NUHR en spectaculaire acrobaten kunnen de voorstelling niet redden.
Vervelen met kerst? Maak je eigen chocolade. (Foto: Erik D’hamers)
‘Het is voor mijn studie!’ De feestdagen komen eraan. Velen brengen dan tijd door met de familie. Wat te doen als je het niet goed kunt vinden met je familie, of als je gewoon behoefte hebt om je even van ze terug te trekken? Een van de beste manieren om een adempauze in te gelasten, is je terugtrekken met een goed boek. Ga in een aparte kamer zitten en neem wat te drinken en lekkers mee. Desnoods gebruik je het boek alleen als excuus om iets anders te kunnen doen. En als je familieleden zeggen: “Kom, doe niet zo ongezellig, leg dat boek toch weg?” Overweeg een populairwetenschappelijk werk in plaats van een roman. Die lezen soms net zo gemakkelijk, je steekt er iets van op en bovendien kun je de smoes gebruiken dat je ze voor je studie of werk moet lezen. Pak er zo nodig oude Delta’s bij en check op de boekenpagina de recensies van populairwetenschappelijke publicaties die het afgelopen jaar zijn verschenen. Neem bijvoorbeeld 'Logicomix', een wetenschappelijk verantwoord werk in stripvorm. Lekker licht, en toch met inhoud. In het beeldverhaal nemen Bertrand Russel en twee moderne wiskundigen je mee langs de geschiedenis en de grondslagen van de wiskunde. Heel verantwoord, toch?! Met stip op de tweede plek, net als vorige week: ga gamen. Reageer je opgekropte gevoelens of frustraties af in de hitgame van december, de actionadventure 'Assassin’s Creed II'. Of, als je vanwege de feestdagen in wat vriendelijkere sferen wilt blijven: er kwam onlangs een nieuwe editie uit van de topper uit de jaren negentig 'Monkey Island'. Je kruipt in deze aflevering van de humoristische serie point-and-click games opnieuw in de huid van Guybrush Threepwood, Mighty Pirate. Het bekende, hilarische insult swordfighting komt nu terug als ‘potje piratengezichten trekken’. Deze game is niet te koop in de winkel, maar wel voor diverse platforms (betaald) te downloaden; google hiervoor op 'Tales of Monkey Island'. Als je een smoes nodig hebt om achter je pc of laptop te kruipen: neem wat foto’s van je familie en zeg dat je ze direct wilt bewerken in Photoshop zodat je ze zo snel mogelijk online kunt zetten. Schakel op tijd over van je game naar Photoshop als er iemand komt kijken wat je achter de computer aan het doen bent. De laatste tip: zeg dat je iets heel lekkers of bijzonders wilt koken voor de rest. En benadruk dat je er slecht tegen kunt als anderen in de keuken komen wanneer jij daarmee bezig bent. Kun je niet koken, of vind je er niets aan? Smokkel dan een kant-en-klaar product mee dat je alleen hoeft op te warmen, terwijl je her en der wat losse ingrediënten neerlegt om te doen alsof je echt zelf ergens aan werkt. Ga ondertussen lekker in je uppie in de stille keuken iets heel anders doen. (NB)
Scoren met je eigen spel Een uniek en persoonlijk spel maken? Dat is veel werk. Maar je scoort er bij familie en vrienden enorm mee. Met www.mijneigenspel.nl van de ex-IO’ers Eline van Beest en Thijs de Vries en de bijna afgestudeerde EWI’er Willem Bult is het binnen handbereik.
xRobert Visscher
De acteurs rijden over het toneel in karretjes, die ze met een afstandsbediening besturen. (Foto: Phile Deprez)
In een chique Engelse herenclub schept Phileas Fogg op tijdens het kaarten. Hij voorspelt in tachtig dagen rond de wereld te reizen. Zijn tafelgenoot vraagt of hij daar om durft te wedden. Fogg gaat de weddenschap aan. Zo geeft het Zuidelijk Toneel het beroemde begin van het befaamde boek van Jules Verne weer. Maar in de toneelbewerking gebeurt er meer. Bert Visscher speelt Passepartout, de knecht van Fogg. Zijn elastische en rood van opwinding geworden gezicht toont dat hij vindt dat zijn meester de weddenschap niet aan moet nemen. Het geeft een nieuw komisch en opgefokt tintje aan het begin. Bert Visscher is in alles de tegenpool van de saaie gentleman Fogg. Visscher is een schreeuwlelijk en een opgewonden standje. De rol van tegendraadse knecht is hem op het lijf geschreven. Daarvoor hoeft hij niet eens in de huid van een ander te kruipen. Want Bert Visscher speelt, dankzij een kunstgreep van de regie, niemand anders dan zichzelf. In het begin van het toneelstuk discussieert hij met zijn geliefde over het krijgen van een kind. Visscher wil er niet aan en zij wil hem daarom verlaten. Hij moet maar eens rustig nadenken. De Veerman (Viggo Waas), een donkere verschijning, weet wel waar Visscher rust vindt. Hij neemt hem mee op een reis door de tijd, die hem bij de herenclub van Fogg brengt. Daar wordt Visscher de knecht van Fogg, omdat hij werk zoekt. Daardoor is hij naast zichzelf ook tegelijkertijd de knecht Passepartout. Een oplossing die geforceerd aan doet.
Maar het gaat uiteindelijk natuurlijk om de reis, die Verne zo beeldend beschreef. De aankleding is indrukwekkend en trekt de kijker het avontuur in. Neem de treinreis in het begin van het stuk. De acteurs rijden over het toneel in karretjes, die ze met een afstandsbediening besturen. Samen stellen de karretjes de treincompartimenten voor. In de trein zit naast Fogg, ook detective Fix (Joep van Deudekom). Hij volgt Fogg, omdat hij hem verdenkt van diefstal. Helaas is het spel lang niet zo spectaculair als het decor. Dat komt vooral door de gemakzuchtige grappen. Zo wordt Fix een aantal keren in zijn kruis gegrepen, waarbij een piepend toetertje klinkt. Maar de
floris
kerstdip
11
lifestyle
Helaas is het spel lang niet zo spectaculair als het decor woordgrappen vormen het dieptepunt van de voorstelling. Visscher wil op een gegeven moment weten of er een hotel van Van der Valk in de buurt is. En vraagt dan of hij daar ‘naartoe kan’ – een verwijzing naar het teken van de hotelketen. De voorstelling zit helaas vol met dit soort flauwe woordgrappen. De clichématige weergave van de landen die de reizigers aan doen, maakt het verhaal er al niet beter op. In India belanden ze op de set van een pornofilm, omdat de kamasutra daar vandaan komt. Ook hier wordt gekozen voor gemakzucht: een
assistent spreekt met zwaar Indiaas accent, wat grappig moet zijn. Fogg en Visscher redden de vrouw die de hoofdrol in de film speelt. De clichés stapelen zich op in de rest van de voorstelling: in China zitten de acteurs flink aan de opium en in Amerika schieten wilde cowboys mensen dood. Ondertussen trekt Bert Visscher de meest gekke bekken. Wie in een melige bui is, kan daar waarschijnlijk hartelijk om lachen. Eigenlijk komt de voorstelling door de slechte bewerking, de clichématige weergave en de gezapige woordgrappen geen moment van de grond. Een roze piemel van vier meter waar rook uitkomt, kan de opvoering ook niet redden. Alleen de acrobaten zijn indrukwekkend. Hangend in witte touwen kronkelen ze spectaculair in de lucht door en over elkaar heen. Een van hen stapelt ook nog stoelen op elkaar, bijna tot in de nok van het theater. Helaas blijft het spektakel van dit stuk beperkt tot hun betoverende fratsen.
Swen van Klaarbergen: “Bij deze baan voel ik me betrokken.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
Student-assistent Swen van Klaarbergen (25, industrieel ontwerpen) werft studenten en bedrijven voor de Design Challenge. Komend collegejaar doet hij zelf ook mee.
x ‘De Reis om de wereld in 80 dagen’ door Het Zuidelijk Toneel (i.s.m. Bert Visscher en NUHR) is nog tot en met 17 januari te zien in Groningen, Amsterdam en Utrecht. www.hzt.nl
“De Design Challenge is onderdeel van DCE, Delft Centre for Entrepreneurship, dat studenten de mogelijkheid biedt om tijdens de studie een eigen bedrijfje op te starten. De Challenge komt voort uit het gebrek aan praktijkervaring bij de meeste studies. Het leuke eraan is dat het niet alleen om een wedstrijd gaat, maar dat het ook écht is. Als een bedrijf enthousiast is, kan het de oplossing gaan toepassen.” “De wedstrijd vindt twee keer per jaar plaats. Mijn taak is het om de eerstvolgende editie mogelijk te maken. Dat betekent bedrijven bellen om te polsen of ze mee willen doen. Daarnaast werf ik studenten met posters en via de website. De opdrachten die nu lopen zijn erg aansprekend, bijvoorbeeld een nieuw soort autoconcept ontwerpen. Of zonnecellen maken van zand uit de Sahara. Aan iedere opdracht werken vier studenten, waarbij we van te voren bekijken welke mix van studierichtingen er het beste bij past. De inschrijving is net begonnen en loopt al goed.” “Ik heb het vrij druk met mijn eigen studie. Dan is het wel handig dat je bijbaan in hetzelfde gebouw zit. Ik had laatst een kort overleg met studiegenoten voor een project, het was amper twintig passen lopen. Daarna kon ik het werk meteen weer oppakken. Sowieso zijn de tijden flexibel. Als ik na een tentamenweek geen tijd heb om uren te maken, haal ik die later in.” “Ik ben best wel een beetje een jobhopper geweest. Hiervoor heb ik veel promowerk gedaan, maar inhoudelijk had ik er niks mee. Ik spaarde voor een nieuwe iPod. Dat was mijn motivatie. Bij deze baan voel ik me veel meer betrokken, ik wil ook echt dat het slaagt. Dat komt ook door het team, want iedereen is superenthousiast. Toen de eerste student zich inschreef deden we een high five. Nu ik erover praat, merk ik dat ik er weer blij van wordt. En in september wil ik ook zelf mee gaan doen. Je zou zeggen dat ik dan eerste keus heb, maar er wordt gewoon geloot. Geen probleem, want van de zes opdrachten die er nu zijn, vind ik er al vier interessant.”(IK) Bijbaan: Student-assistent Design Challenge Verdiensten: €12,99 per uur Opvallend: Werkt samen met voormalig schaatser Marnix ten Kortenaar.
x
Weet je een aparte bijbaan? Mail naar
[email protected]
xERIK HUISMAN
Eline van Beest met haar Yoowls-partners Thijs de Vries (links) en Willem Bult. (Foto: Yoowls)
Eigenlijk was het de tante van Eline van Beest die met kerst vorig jaar zorgde voor het Eurekamoment. “Daar moet je een bedrijf van maken”, zei ze toen Van Beest haar zelfgemaakte kwartetspel presenteerde. “Ik maak voor mijn familie altijd iets voor kerst, want als student heb je wel veel tijd, maar vaak niet veel geld. En ik had het ook altijd over ondernemerschap. Ik wil echt iets bouwen, ontwikkelen. Dingen neerzetten en ze zelf bedenken, zonder kaders mijn visie kunnen volgen.” En toen telde die tante één en één op en zette haar op het spoor: hoogstpersoonlijke spelletjes. Een partner was gauw gevonden: medestudent Thijs de Vries. “Die kende ik van IO. Met hem ben ik gaan lunchen en heb hem gevraagd wat hij er van dacht om mensen via een site spelletjes te laten maken zoals een kwartetspel met eigen thema’s, teksten en foto’s.” De Vries, ‘die ook al met ideeën voor een bedrijf rondliep’, hapte toe. “Daarna hadden we een slimme jongen nodig voor de software van de site.” Via een vriend kwamen ze terecht bij Willem Bult. “We noemen hem Wonder Willem. Hij kan echt alles.” Yoowls, afgeleid van het Engelse jewels, werd de naam van het nieuwe bedrijf. “Iemand zei in de fase dat we proefversies maakten, dat je met ons idee je eigen juweeltjes kunt maken.” Verder was het volgens Van Beest voor hun drieën - afgezien van het ‘elke maandagavond gezellig
samen eten en bedenken hoe we het zouden aanpakken’ - een jaar lang flink doorbijten. “Het is lastig om naast je studie een bedrijf op te zetten. Je denkt ook: het is zo gepiept, maar we stonden aan de voet van een berg en gaandeweg werd die steeds hoger. We hadden geen idee hoeveel werk het eigenlijk was.” Maar nu is de site er en kun je in drie stappen je eigen spel maken. “Je kiest eerst of je een kaart- of kwartetspel wilt maken. Daarna
‘We willen de ouderwetse gezelligheid terugbrengen’ voer je de foto’s en de tekst in. Op elke kaart kun je je eigen foto en tekst plaatsen. En daarna bestel je het spel. Op zondag sturen we de bestelling naar de drukker en vier dagen later heb je het in huis.” Een kwartetspel is er vanaf 16,95 euro en een kaartspel vanaf 23,95 euro ‘want dat zijn veel meer kaarten’. Voor dat geld levert Yoowls een spel in full color op officieel meerlaags speelkaartenkarton. Sinds de site in november live ging, hebben Van Beest, De Vries en Bult pas het idee ‘dat we een bedrijf zijn’. “Het loopt heel goed qua bezoekers van onze site. Het aantal bestellingen moet nog groeien.” Vreemd
vindt Van Beest de afwachtende houding van de bezoekers niet: “Je moet er foto’s voor verzamelen en er echt voor gaan zitten. En je moet een gelegenheid hebben waarvoor je zo’n spel wilt gaan maken; een jubileum, een reis, afstuderen, een familieweekeinde.” Is het aanbod nu nog beperkt tot kaart- en kwartetspellen, Van Beest en haar twee kompanen willen het assortiment uitbreiden met andere familiespellen. "We moeten nog uitzoeken welke spelen we mogen gebruiken.” Gedacht wordt aan Koehandel. Dat kan dan Familiehandel worden, waarbij oma, de cavia en de antieke eiken kast van overgrootvader worden verhandeld. “Of ganzenbord met de plattegrond van je eigen huis. En bij Monopoly kun je spelen in je eigen buurt, met jouw huis op een duurdere plek dan dat van de buren. Wij willen zo de ouderwetse gezelligheid in huis terugbrengen. Gezelligheid 2.0.” Een dagtaak wordt het niet, verzekert Van Beest, die net als De Vries bij YES!Delft bezig is een ander eigen bedrijf in de markt te zetten. “Het is heel leuk en ontspannend om naast de serieuze zaken te doen. Lekker eten en plannetjes bedenken.”
x www.mijneigenspel.nl
time out
IJsvrij Misschien kunnen we schaatsen op natuurijs. Voor wie twijfelt biedt de kunstijsbaan op de Beestenmarkt uitkomst. Een Elfstedentocht kunnen we al jaren op ons buik schrijven, en lijkt er op korte termijn ook niet in te zitten. Dat de klimaattop in Kopenhagen daar wat aan gaat veranderen gelooft niemand meer. Wie twijfelt aan het natuurijs, kan in Delft toch schaatsen. De terrasjes op het plein hebben plaatsgemaakt voor een schaatsbaan. Je schaatst om de feestelijk verlichte bomen heen die op het plein staan. Het wintertafereel maakt de Beestenmarkt zo mogelijk nog gezelliger dan anders. Dit weekend worden er diverse evenementen georganiseerd. Nieuw dit jaar is de binnenbaan van 250 vierkante meter groot. Naast deze binnenbaan biedt de schaatsbaan ook faciliteiten zoals schaatshuur en schaatscafé
de Schaatskoe, waar je kunt bijkomen van een rondje schaatsen, of eerst wat moed kunt indrinken. Bovendien organiseert men regelmatig activiteiten op of naast de schaatsbaan. Zo is er komende zondag live muziek. Rockcoverband Bootleg voert ‘s middags zijn versies uit van klassiekers van onder meer U2 en Anouk. Wie niet wil rocken maar liever naar discomuziek luistert, bezoekt vrijdagavond al de schaatsbaan. Dan is er Ice Disco. Kortom, voor winterse pret moet je dit weekend op de Beestenmarkt zijn. Overigens is de baan ook doordeweeks geopend. Nu maar hopen dat de TU ijsvrij geeft! (EvO)
x
DSW Schaatsbaan Delft, de Beestenmarkt Vrijdag 18 dec. 19.00-22.45 uur Ice Disco Zondag 20 dec. 14.00-16.00 uur Live muziek Toegang €5,00 www.schaatsbaandelft.nl
DELTA. 39 17-12-2009
12
reportage
DELTA. 39 17-12-2009
13
reportage
Plakkies en raketten De TU heeft een bewogen jaar achter de rug. Een greep uit de hoogte- en dieptepunten van 2009, van wetenschappelijke doorbraken zoals de ontdekking van waterkringlopen op Mars, tot financieringstekorten en gedwongen ontslagen.
bedachte slippers, zijn begin juli al 18 duizend paar verkocht; vrijwel de gehele eerste collectie. In de fabriek in Zuid-Afrika werken op dat moment zeventig mensen uit sloppenwijken. “Voor de mensen in de fabriek en hun familie is het project nu al onbetaalbaar”, zegt de oud-president van Zuid-Afrika Frederik de Klerk, die de TU in juni bezoekt.
Renovatie Auditorium Gedurende de zomervakantie renoveert de TU het verouderde auditorium in de Aula. Verbetering van vluchtgangen, verbreding van hoofdpaden, een extra gang en er sneuvelt een zitrij. Nieuwe geluids- en lichtinstallaties hangen hoger aan een nieuwe constructie die op afstand bestuurbaar en programmeerbaar is. Het podium is uitgebouwd en er komt een nieuwe klimaatinstallatie.
xSamenstelling: Tomas van Dijk EN Connie van Uffelen Als er iets is waar de TU dit jaar trots op mag zijn, is het wel haar bijdrage aan de aardobservatie en het planetaire onderzoek. Wanneer 17 maart een omgebouwde Russische kernraket de Goce-satelliet vanuit Plesetsk Kosmodroom in de juiste baan om de aarde schiet, gaat de langgekoesterde wens van prof.dr. Reinier Rummel, tot 1992 hoogleraar ruimtegeodesie in Delft, in vervulling. Hij nam het initiatief voor de Goce zwaartekrachtmissie van Esa (Gravity field and steady-state Ocean Circulation Explorer). Bij de bepaling van de baan en het verwerken van de zwaartekrachtmetingen speelt de L&Rgroep astrodynamica & satellietsystemen een actieve rol. Twee maanden later gaat weer een belangrijk stukje Delfts ingenieurswerk de ruimte in. Aan boord van de Europese sonde Herschel, die op 14 mei wordt gelanceerd, bevindt zich een sensor voor stralingsdeeltjes in het verinfrarood die ontwikkeld is door het Delftse Kavli Institute of Nanoscience onder leiding van prof.dr.ir. Teun Klapwijk. Als klap op de vuurpijl verschijnt er in juli in Science een artikel waar prof.dr. Urs Staufer (3mE) aan meeschreef. Staufer en zijn collega’s van Nasa ontdekten met Marsverkenner Phoenix een waterkringloop op Mars. ‘s Nachts dalen er minuscule sneeuwvlokjes neer. Op de grond sublimeert het water: het gaat vanuit ijsvorm direct over in damp.
Engelse granaat In de tussentijd op de aardse campus. Bouwvakkers stuiten begin februari op een Engelse granaat uit de Tweede Wereldoorlog tijdens graafwerkzaamheden voor het aanleggen van een nieuw parkeerterrein vlakbij het Ketel-
Karel Luyben nieuwe rector Begin juli blijkt dat Karel Luyben per 1 januari 2010 de nieuwe rector magnificus wordt. Hij is dan nog decaan van de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Luyben volgt Jacob Fokkema op die sinds 1 januari 2002 rector is. De nieuwe rector noemt Fokkema ‘de knuffelbeer’ van de studenten en wil hem niet imiteren. “Ik moet mijn eigen draai vinden.”
Recordaantal nullen Nieuwe windtunnel
KNAW-voorzitter Robbert Dijkgraaf opent op 16 januari de Open Jet Facility. De openstraal windtunnel van de TU dankt zijn naam aan de grote open ruimte (8 meter hoog en 6,5 meter breed en 13 meter lang) waar de lucht in uitstroomt met een snelheid tot wel 120 kilometer per uur. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
huis, de kantine van de faculteit Bouwkunde. De Explosieven Opruimings Dienst brengt de granaat tot ontploffing vlakbij de plek waar de A4 bij Delft ophoudt.
of the National Academy of Sciences). Ook het geld stroomt binnen. In het najaar krijgt Dekker een ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro van de Europese Unie.
Trekkend DNA
Bindend studieadvies
Onderzoekers van de groep van prof.dr. Cees Dekker van de afdeling bionanoscience (TNW) beschrijven eind maart in Nature Physics een, tot voor kort mysterieuze, kracht die ervoor zorgt dat DNA lastig door nanogaatjes te trekken is. Uit de groep van Dekker stromen dit jaar nog meer belangwekkende publicaties waaronder een over bacteriën die zich door flinterdunne spleetjes wurmen (Proceedings
Na maandenlang steggelen en zelfs dreigen met de geschillencommissie stemt de studentenraad half april in met een aangepast voorstel van het college van bestuur om het bindend studieadvies (bsa) in te voeren. Studenten moeten vanaf collegejaar 2009/2010 na de augustustentamens minimaal dertig van de zestig studiepunten hebben om verder te mogen studeren aan de TU. In december dit jaar blijkt uit een eerste indicatie van hun studievoortgang dat gemiddeld de helft van de studenten een positief advies krijgt, een kwart een negatief advies en een kwart een twijfeladvies.
Nuna 5 tweede
Na vier overwinningen in de tweejaarlijkse zonnewagenrace van Darwin naar Adelaide behaalt het Nuon Solar Team eind oktober zilver. Japanse studenten kloppen de Delftenaren. De Nuna 5 finisht na een zenuwslopende nek-aan-nekrace vlak voor de Infinium, de wagen van de universiteit van Michigan. De Delftenaren kunnen niet veel proefrijden, omdat de wagen pal voor de race crasht. (Foto: Nuon solar team)
movendi - een computer te leren om gebarentaal te herkennen. Het drietal ontwikkelde in samenwerking met de Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind een computerapplicatie om de gebarenschat van dove kinderen tussen de drie en zes jaar oud te vergroten.
Streep door bestemmingsplan
Veel veni’s en vidi’s
De Raad van State zet eind mei een streep door de bouw van vijfhonderd nieuwe studentenwoningen in TU-Noord. Reden: het ontbreken van een beoordeling van de gevolgen voor het milieu. De gemeente Delft heeft nieuw te bouwen studentenkamers ten onrechte als halve woningen geteld bij de vraag of een milieueffectrapportage nodig was voor bestemmingsplan TU Noord.
De TU scoort dit jaar goed met het binnenhalen van subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Ze krijgt in het najaar zeventien veni-subsidies voor veelbelovende jonge onderzoekers (viermaal zo veel als in 2008) en vijf vidi-subsidies voor jonge wetenschappers (nul in 2008).
Pluim voor RID
Mekelpark
Het Reactor Instituut Delft (RID) krijgt in mei een belangrijke erkenning van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA). Het mag zich de komende vier jaar Collaborating Centre van het IAEA noemen, een eer die voor slechts veertien kernfysicainstituten met een onderzoeksreactor wereldwijd is weggelegd. De Collaborating Centres geven de andere 260 bij het IAEA aangesloten onderzoeksinstituten met een onderzoeksreactor advies over allerlei facetten van de kernfysica.
Bijna tweeënhalf jaar na sluiting van de Mekelweg opent bestuursvoorzitter Dirk Jan van den Berg op 5 juni het Mekelpark. De Nieuwe Delft – de 832 meter lange wandelpromenade met 1550 meter aan zitranden – is nu het hart van de campus.
Het cvb geeft faculteiten in november de opdracht om in 2011 een nulbegroting te hebben en na te gaan hoe ze kunnen bezuinigen (‘flexibiliseren’) als ze tien procent minder geld vanuit de overheid krijgen. Faculteiten moeten uiterlijk half januari 2010 met voorstellen komen voor herinrichting van wetenschappelijke afdelingen en bundeling van onderwijs en onderzoek. Zowel diensten als faculteiten moeten ook aangeven hoe ze vijf procent kunnen bezuinigen op niet-personele lasten. De or ziet dit als reorganisatie maar volgens het college is dat niet de bedoeling.
Rampenscenario De Goce-satelliet in de ruimtesimulator. (Foto: Esa)
Antarctic Ice Sheet stort deels in zee en tot overmaat van ramp verschuift de rotatie-as van de aarde lichtjes. De zeespiegelstijging die dit alles tot gevolg heeft, treft de Verenigde Staten het hardst. Dit niet geheel ondenkbare scenario beschrijven L&R-onderzoekers dr. Bert Vermeersen en dr. Riccardo Riva op 14 mei in Science. Ze haalden met hun onderzoek de cover.
Een recordaantal van 2250 aankomende studenten van de TU en Hogeschool InHolland neemt half augustus deel aan de ontvangstweek. Dat zijn er driehonderd meer dan vorig jaar. Toch is de stijging van het aantal eerstejaars aan de TU niet de door het nieuwe inschrijfsysteem Studielink voorspelde 35 procent, maar slechts 8 procent.
Net een Hollywoodfilm: de beruchte West
Plakkies tophit Dromen zijn niet altijd bedrog. De Plakkies – de Zuid-Afrikaanse hippe designslippers van oude autobanden – worden bij de lancering in mei neergezet als de duurzame zomerhit van 2009. Dat komt uit. Van de door de TU-studenten Arnoud Rozendaal en Michel Boerigter
Tien procent minder Als aankomend student verdedig je tijdens de Owee de eer van je faculteit natuurlijk door het hardst van je te laten horen en met wc-rollen naar anderen te smijten. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
Auto-ontwerp
Hommeles
De faculteit Industrieel Ontwerpen bestaat veertig jaar. Voorwerpen als de rode PTT brievenbus, de praatpaal, het Senseo koffiezetapparaat en de SENZ paraplu worden in het zonnetje gezet. Maar ook de auto. Eén van de hoogtepunten van het veertigjarig jubileum is het symposium ‘Advanced Automotive Design’ op 25 september. Negen alumni die het ver hebben geschopt in de auto-industrie keren terug naar het oude nest en spreken over de toekomst van het auto-ontwerpen.
Zeker zes docenten zijn ontslagen of stappen op na conflicten bij de afdeling sport & cultuur (SNC). Als oorzaak geven de betrokkenen de zes jaar geleden ingezette verzakelijking van SNC onder directeur Raymond Browne. De TU onderzoekt de kwestie.
Dovemansogen Computers kunnen veel, maar zien: daar zijn ze niet zo goed in. Toch probeerden drie pro-
Gedwongen ontslagen Bij de afdeling bouw van Civiele Techniek
& Geowetenschappen moeten in totaal 32 medewerkers weg. Zo’n twintig via gedwongen ontslag, meldt decaan Louis de Quelerij eind november. De faculteit moet zes miljoen euro bezuinigen. De onderdeelcommissie van de faculteit vindt dat er te lang is aangemodderd en wil een extern onderzoek naar hoe het zo ver heeft kunnen komen.
Aardwarmte Eneco gaat zoeken naar aardwarmte onder de TU-campus. Vrijdag 4 december ondertekent het energiebedrijf hiertoe een contract met de TU die met het grondwater uit zandsteenlagen op zo’n twee kilometer diepte gebouwen wil verwarmen. Eneco gaf al eerder aan de benodigde putten te willen exploiteren. Het idee voor dit project komt van mijnbouwkundestudenten verenigd in de stichting DAP (Delft Aardwarmte Project).
DELTA. 39 17-12-2009
H&J Uitgevers_2x70_zw-w 14
service
Aankondigingen Algemeen Persoonlijk Advies Stoppen met roken Op dit moment is de Universiteit Maastricht bezig een nieuw stoppen met roken programma te testen. Dit programma heet PAS (Persoonlijk Advies bij het Stoppen met roken). PAS biedt rokers de kans om met behulp van persoonlijke adviezen via internet te stoppen. Het onderzoek naar PAS wordt gefinancierd door KWF Kankerbestrijding. Zie voor meer informatie www.persoonlijkstopadvies. nl en http://persoonlijkadvies. hyves.net/. Kamermuziekserie Op 19 december en 16 januari zal er om 20.15 uur onder leiding van Geoffrey Douglas Madge een concertdrieluik worden gehouden. Zie www.madgictouch.com voor meer informatie. Studenten krijgen korting.
Masterclass Cradle to Cradle Op donderdag 21 januari start aan de Erasmus Universiteit Rotterdam voor de eerste keer de Masterclass Cradle to Cradle in Hoger Onderwijs. Deze masterclass is speciaal ontwikkeld voor de onderwijssector. Te denken valt aan docenten, AIO’s (PhD-studenten), lectoren en hoogleraren. Onder de supervisie van prof.dr. Michael Braungart wordt gedurende vier dagen ingegaan op het inbouwen van de principes van Cradle to Cradle (C2C) in hoger onderwijs. Zie voor meer informatie www. erasmusacademie.nl/c2c. Studium Generale Maandag 21 december, 20.00 uur - Kerstconcert met het wereldberoemde St. Johns College Choir uit Cambridge, één van Engelands meest vermaarde koren. Dit bijzondere koor zal een selectie ten gehore brengen van koormuziek voor Advent en Kerstmis door de
14-05-2004
Eeuwen heen, waaronder de Fantasia on Christmas Carols van Ralph Vaughan Williams. Oude Kerk, Heilig Geestkerkhof 25, Delft - toegang A-kaarten € 27,50 en B-kaarten € 22,50 te verkrijgen bij de Oude Kerk en via www.kerstmetstjohns.nl.
Student and Career Support Informatie Bij Student and Career Support kun je terecht voor een bezoek aan een studentendecaan, een studentenpsycholoog, het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs, en het Informatiecentrum. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur op dinsdag- of donderdagochtend van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen en de loopbaanadviseurs houden een inloopspreekuur op dinsdag van
11.30-12.30 uur en de studiekeuzeadviseur op donderdag van 11.30-12.30 uur. Het Informatiecentrum (begane grond) is geopend van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over WO- en HBO-opleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie, telefonisch of via de email kun je een afspraak maken met een van de medewerkers. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail:
[email protected] Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl Workshops • Energie psychologie – 18 december • Ff praten – 18 december • Studie(her)keuze (deel 2) – 21 december Zie voor het totale aanbod www. smartstudie.tudelft.nl.
International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via
[email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.
x
T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E
[email protected]
Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek “Aankondigingen” in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail:
[email protected]. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.
Minimaatjes AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl. Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www. johanmolenbroek.nl/yoga, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl. Gezocht: jongerenvertegenwoordiger duurzame ontwik-
keling. Laat jij dé stem van jongeren horen op de volgende klimaattop? Geef je voor 31 januari op. Meer info www.njr.nl
Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.
Word nu lid van Unicef Bel 0800 1133
Bel 0800 - BLOEDBANK of kijk op www.sanquin.nl Bloed is leven
Announcements ver vooruit in duurzame technologie
Student and Career Support Information The student psychologists and the central student and careers councilors are located
Workshops Constructive thinking – 21 December Self esteem – 21 December
International Student Church Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.
More information on www. smartstudie.tudelft.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email:
[email protected] or by phone: 015-2788012.
HOE ENERGIE EFFICIENT BEN JIJ? Draag met je scriptie bij aan een duurzame wereld! Ben jij masterstudent aan de TU Delft en heb jij een innovatief idee op het gebied van energy efficiency en duurzaamheid? Cofely geeft vijf maal 2.500 euro weg aan masterstudenten met de meest innovatieve oplossingen. Stuur voor 1 februari 2010 jouw project, afstudeer- of onderzoeksverslag in en
Eye Care Foundation werkt aan het voorkomen en bestrijden van oogaandoeningen in ontwikkelingslanden
giro
15
Opinie
H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel
Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie
Help mee in de strijd tegen kindersterfte
Bloed geven. Minder kun je niet doen.
at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appointment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl.
Pagina DELTA. 1 39 17-12-2009
Voor advertenties bel met:
Voor jou maar even Voor mij een heel leven
General
14:02
5 25 25
0900-7000 600 www.eyecarefoundation.nl Eye Care Foundation works at preventing and fighting eye diseases in developing countries
maak kans! Kijk voor meer informatie op www.hoe-energie-efficient-ben-jij.nl
N VAN E Z J I R 5P
, 0 0 5 2 €
www.hoe-energie-efficient-ben-jij.nl
De kiftende vrouwen van Frank Lloyd Wright De Amerikaanse schrijver T.C. Boyle beschrijft in ‘The Women’ het turbulente leven van de flamboyante architect Frank Lloyd Wright aan de hand van zijn relaties met drie opmerkelijke vrouwen. xRobert Visscher Op 15 augustus 1914 vond er een gruwelijke gebeurtenis plaats op Taliesin, het huis van Frank Lloyd Wright (1867-1959), de ontwerper van het Guggenheim museum in New York. Wright woonde daar destijds ruim drie jaar samen met zijn minnares Mammah Borthwick, de vrouw van een van zijn cliënten. Knecht Julian Carlton stak op die zwarte dag het huis in brand. Met een bijl vermoordde hij vervolgens zeven mensen, waaronder Borthwick en haar twee kinderen.
Dit verschrikkelijke drama zette het leven van Wright op zijn kop. In ‘The Women’ speelt deze brand een centrale rol. Waarom Carlton de moorden precies pleegde is nooit helemaal opgehelderd. Hij stierf zes weken na de brand in de cel. Het is het voordeel van de romancier dat hij dit soort onheldere episodes met zijn fantasie kan invullen. Boyle, die de magistrale roman 'Talk, Talk' schreef, maakt daar met veel genoegen gebruik van. Hij baseert zijn boek op feiten, waaronder krantenartikelen en biografieën die over Wright zijn gepubliceerd. Maar hij gaf zichzelf de vrijheid om emoties en dialogen te verzinnen. In Boyle’s versie krijgt Borthwick het vlak voor de brand met Carlton aan de stok. Zij kan niet aanzien hoe Carlton zijn vrouw - die als kok in dienst was - behandelt. Daarom ontslaat ze hem. Daarna neemt Carlton op een waanzinnige manier wraak. Het was niet de enige keer dat Taliesin in brand stond. Nadat Wright Taliesin weer opbouwde, ging het huis elf jaar later opnieuw in vlammen op. Daarna ontwierp
onverzettelijke Wright Taliesin III. Geen enkele schrijver zou met een dergelijk verhaal wegkomen, zo ongeloofwaardig klinkt het. Boyle lukt dat wel omdat het echt is gebeurd. Boyle kiest ervoor om het verhaal rond deze branden te vertellen vanuit het oogpunt van drie vrouwen die de meeste invloed in het leven van de architect hebben gehad: zijn maniakale tweede vrouw Maude Miriam Noel, minnares Borthwick en zijn derde vrouw Olgivanna Milanoff. Noel eist in de roman verreweg de meeste aandacht op. Met haar belevingen begint het boek, net na de tweede brand. Wright is dan nog getrouwd met Noel, maar leeft inmiddels al samen met Milanoff. Boyle zet Noel neer als een jaloerse feeks, die het niet kan verkroppen dat haar man een nieuw liefje heeft. Ze stelt alles in het werk om Wright het leven zuur te maken. Noel claimt haar man ten overstaan van de roddelpers, en onthult diens affaire. Daarop volgen persconferenties van beide kanten. Bij Wright vinden die vaak plaats tussen het ontwerpen van gebouwen door.
Zowel Wright als Noel maken elkaar zwart in de media. Het ene moment haten ze de riooljournalistiek om deze vervolgens weer te omarmen, er hun verhaal te doen en de ander voor rotte vis uit te maken. De dubbelzinnigheid daarvan laat Boyle op een fascinerende manier zien. Door ook op het werk van Wright als architect te schrijven, zorgt Boyle ervoor dat het verhaal niet alleen over ordinair moddergooien gaat. Dat verhult echter niet, dat Noel niet goed uit de verf komt. Boyle beschrijft haar zeer eendimensionaal. Het lijkt alsof ze alleen maar gedreven wordt door jaloezie en zich de ganse dag afvraagt hoe mensen tegen haar aankijken. Ook bij het beschrijven van Wright laat Boyle steken vallen. Hij beschrijft de architect op een zeer afstandelijke manier. Veel kom je niet over hem en zijn beweegredenen als architect te weten. Dat is op zich niet erg, maar dat Boyle het vervolgens ook nalaat om te beschrijven waarom de vrouwen voor Wright vallen, is een gemiste kans. Hij beschrijft hun verdere gevoelens namelijk minutieus. Desondanks blijft er genoeg fasci-
nerends over in 'The Women'. Dat komt vooral door Boyles sprankelende stijl en de manier waarop hij de verhaallijnen van de vrouwen uit het leven van Wright door elkaar heen vlecht. Daar toont Boyle wel zijn ware klasse.
x
T.C. Boyle, ‘The Women’, Viking, 451 p., 15,95 euro.
Wetenschap om te overleven Natuurkundige Frans Saris vroeg het zich al jaren af: waarom wetenschap? De essays in zijn pas verschenen boek 'Darwin meets Einstein' tonen zijn zoektocht. Nu hij zijn antwoord heeft gevonden, is het tijd voor een interview.
wetenschap. Volkeren met die wetenschap hebben een grotere overlevingskans dan volkeren zonder. Daardoor is die wetenschap over de hele wereld verspreid.”
xIonica Smeets Uw boek eindigt met een toneelstuk waarin niet alleen Darwin en Einstein elkaar ontmoeten, maar ook Bacon, Spinoza, Kafka, Kamerlingh Onnes en Tinbergen. Wie van hen zou u zelf het liefste ontmoeten? ”Allemaal! Mag ik de vraag iets anders formuleren? Bij de boekpresentatie speelden we het toneelstuk. Toen koos ik de rol van Francis Bacon. Hij beschreef al in de zestiende eeuw wat wetenschap moet zijn. Ze is er niet voor de welvaart, maar voor het welzijn van de mensheid. Over die visie gaat mijn hele boek. Daarnaast staat Bacon de optimist in het toneelstuk tegenover de pessimist Nico Tinbergen. Zelf ben ik ook liever de optimist.” Uit uw boek spreekt toch een
Frans Saris: "We hebben van wetenschap een wedstrijd gemaakt'" (Foto: Ionica Smeets)
behoorlijk pessimistisch beeld van de wetenschap. ”Wetenschap is verschrikkelijk decadent geworden. Ik schrijf dat toe aan de enorme invloed van Einstein. Hij bracht ons op een dwaalspoor door na zijn grote ontdekkingen op zoek te gaan naar de grote theorie van alles. Die theorie is er na honderd jaar nog niet. Daarom vond ik het leuk om tegenover Einstein juist Darwin te zetten, die de theorie van alles eigenlijk al 150 jaar geleden heeft bedacht.” U schrijft dat de eenentwintigste eeuw die van de biologen is. Vindt u dat lastig om toe te geven als
natuurkundige? ”De vorige eeuw was ongetwijfeld die van de natuurkundigen, maar het is volkomen duidelijk dat de levenswetenschappen sinds de ontdekking van de dubbele helix veel belangrijker zijn. De laatste jaren heb ik ontzettend veel geleerd op dit gebied. Ik heb grote bewondering voor biologie, biochemie, evolutieleer en gedragsbiologie. Het is nodig dat veel meer mensen daar kennis van nemen. Er zijn naast de biologische evolutie ook culturele evoluties. Die voldoen aan dezelfde drie criteria: variatie, selectie en reproductie. Eén van de culturele evoluties is de moderne
Hoe zie je dat volkeren beter overleven door de moderne wetenschap? ”Er is volgens mij maar één criterium waaruit blijkt welke rol wetenschap heeft gespeeld: overlevingskansen. De levensverwachting van mensen is verdubbeld sinds de zestiende eeuw. Dat gebeurde als eerste in de Westerse wereld en hetzelfde is nu aan de gang bij volkeren die net begonnen zijn aan de moderne wetenschap. Ik denk dat de functie van de wetenschap volstrekt duidelijk is, alleen hebben we er iets heel anders van gemaakt: een wedstrijd. Die wedstrijd kost zo verschrikkelijk veel inspanning van de wetenschapper dat hij vaak vergeet waar het om gaat. Het gaat niet om de prijzen, het gaat uiteindelijk om overleven. Als mijn theorie waar is, dan is het volstrekt duidelijk dat de wetenschapper die bijdraagt tot het overleven van de mens en het leven op aarde, zelf met zijn wetenschap zal overleven. Dat is bijna een tautologie.” U schrijft ook dat religie een evolutionair voordeel moet hebben gegeven. “Ik denk inderdaad dat religie een adaptatie is geweest die tot betere overlevingskansen leidde. Het hoeft niet zo te zijn dat iets dat bijdraagt
tot het overleven van de soort tot aan het oneindige die bijdrage blijft leveren. Sommige elementen van religie zijn op het ogenblik zo dubieus, dat je je ernstig moet afvragen of religie nog wel bijdraagt aan het overleven.
‘De wetenschapper die bijdraagt tot het overleven van de mens en het leven op aarde, zal zelf met zijn wetenschap overleven’ Toch geloof ik dat mensen niet zonder geloof kunnen: het geloof dat het leven de moeite waard is. Een belangrijke vraag die Bas Haring en Herman Philipse stellen is: ‘I n wat voor God geloven mensen die geloven in de evolutietheorie?’ Zij denken dat daarop geen antwoord is. Volgens mij zien ze Spinoza over het hoofd. Spinoza zegt: ‘God en de natuur zijn één’. Dan is het volkomen duidelijk dat evolutie heel goed te verenigen is met God. Dat maakt het de moeite waard.”
x
Frans W. Saris, Darwin Meets Einstein - On the Meaning of Science, isbn 978 90 8964 058 1, Amsterdam University Press, pp 176, € 29,50
16
service
Alcuin Oude Delft 55-57 Ma t/m do geopend van 18.0019.30 uur. Tijdens het hockeyseizoen ook op zondag geopend van 18.00-19.00 uur. Dagelijks daghap maaltijd, op ma., di. en do. ook een luxe maaltijd. Alle maaltijden zijn inclusief soep. Daghap 3 euro, luxe 4,10 euro.
Koornbeurs Voldersgracht 1 Om mee te eten bij de eettafel van de Koornbeurs moet je je even inschrijven. Dit kan op www.koornbeurs.nl/eettafel tot 14.00 uur op dezelfde dag. We eten elke dag om 18.30 uur. Deze manier van eten is tijdelijk, maar nog steeds erg gezellig en lekker.
Sociëteit De Bolk Buitenwatersloot 1-3 Onze open eettafel is geopend ma. t/m do. De maaltijd begint om 18.30, waarna er gezamenlijk gegeten zal worden. Vegetariërs en groepen worden verzocht (voor 14.00 uur) te bellen. De prijs voor de maaltijd is 4,00 euro, inc. soep en toetje.
Eettafel geopend ma. t/m vr. van 17.30-19.30 uur. Basismaaltijd 3,60 euro, soep 0,30 euro, toetjes v.a. 0,30 euro, fruit v.a. 0,40 euro. Inl. www.koornbeurs.nl/ eettafel. Tyche Oude Delft 123 Eettafel geopend van 18.00-
Studentenactiviteiten 19.30 uur. Basis 3,50 euro, luxe 4,30 euro, xluxe 4,80 euro. Dagelijks soep. Vegetarische variant beschikbaar. English menu available: www.delftschestudentenbond.nl. Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Ma. t/m vr. geopend van 17.3019.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 1,10 euro. Het menu staat ook op www.jansbrug.nl.
x www.eettafels.tudelft.nl
EIGEN MENING? TIEN JAAR CEL! Steun Amnesty met € 3,- per maand. Sms AMNESTY AAN naar 5757.
Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish (incl. salad) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, dessert 0,30 euro, beer and soda 1,10 euro. Find the complete menu at www.jansbrug.nl. Wolbodo Verwersdijk 102 Soup is served at 18.30h. Everyone is welcome. Tuesday and Thursday: 3,40 euro, Wednesday: 4,00 euro. www.wolbodo.nl
Studieverenigingen
Overige
Mijnbouwkundige Vereeniging In april 2010 zal de Halflustrumweek plaatsvinden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het hoofdevenement van de week is een internationaal symposium met als thema ‘How smart technology pushes today’s limits’. Zie www.lustrum-mv.nl voor meer informatie.
SIFE Delft Looking for something new? Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Heineken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects
to help people all around the world. Do you also have a head for business and a heart for the world? We are looking for new participants now! Check www. sifedelft.nl or mail your motivation to
[email protected].
Dit jaar kreeg de TU Delft het ongekende aantal van zeventien veni-subsidies toegekend, waaronder een voor multi-disciplinair onderzoek. Het valorisation centre speelde daarbij een significante rol. Anouschka Versleijen: “Wij boden ondersteuning bij de aanvraag. Gezien het succes vorig jaar, raad ik kandidaten aan om er gebruik van te maken!”
Wetenschapsagenda Alle promoties, intree- en afscheidsredes vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft. Maandag 21 december * A Pertubation Approach for Geometrically Nonlinear Structural Analysis Using a
General Purpose Finite Element Code. Promotie van T. Rahman, MSc. Promotor: prof. dr. Z. Gürdal. 10.00 uur. * Towards high purity nanostructures from electron beam induced deposition of platinum. Promotie van A.P.J.M. MSc. Promotor: prof.dr.ir. P. Kruit. 12.30 uur.
17
service
Begeleiding aanvraag Veni-subsidies succesvol
* Physics of Schottky Electron Sources. Promotie van ir. M.S. Bronsgeest. Promotor: prof. dr.ir. P. Kruit. 15.00 uur. Gegevens voor deze rubriek kunt u doorgeven via e-mail:
[email protected].
verschijnt onder verantwoordelijkheid van de directie Marketing & Communicatie
Eettafels
DELTA. 39 17-12-2009
TU DELft voorlichting
DELTA. 39 17-12-2009
xANGèLE STEENTJES Maarten Wijntjes, onderzoeker bij Industrieel Ontwerpen, haalde een van de zeventien veni-subsidies binnen. Hij kan nu gaan onderzoeken hoe wij 3D-beelden waarnemen. “De aanvraag schreef ik zelf, maar voor de presentatie voor de commissie kreeg ik ondersteuning van het valorisation centre.” Volgens Wijntjes had hij daar veel baat bij. “Ik kreeg nuttige tips over waar ik op moest focussen en waar ik minder de nadruk op hoefde te leggen. Dat hielp zeker bij het interview.” Elif Genceli, onderzoeker bij de faculteit 3mE, kreeg een veni-subsidie voor het onderzoek naar vorming van ijs en minerale zouten beneden 0ºC. Ook zij vond de steun van het valorisation centre heel nuttig. “Ik kreeg goede tips. Ook hielp het dat ik de presentatie oefende met mijn hoogleraar erbij. Hierdoor verliep het interview bij de commissie uiteindelijk soepel.”
Ontwerpen De afgelopen jaren haalde de TU Delft relatief weinig veni-subsidies binnen. Dat vond het college van bestuur een ongewenste situatie, aldus Anouschka Versleijen en Laura Pander, beleidsmedewerkers van het valorisation centre. “De veni is een mooie vorm van onderzoeksfinanciering voor goede jonge onderzoekers die vernieuwend
onderzoek willen doen. We willen binnen de TU Delft natuurlijk een grote groep van dit soort jongeren stimuleren, zodat zij kunnen uitgroeien tot vernieuwende en innovatieve toponderzoekers. Geen gebruik maken van deze vorm van onderzoeksfinanciering kan ook nadelig zijn voor een individuele wetenschappelijke carriere: je mist de kans om geheel vrij een eigen onderzoekslijn na te streven.” Waarom de TU Delft achterbleef bij de toekenning van veni-subsidies was lastig te achterhalen, aldus Versleijen. “Een reden was dat de ontwerpende vakken tussen wal en schip vielen van de verschillende divisies van NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek). Dat kaartte rector prof. Jacob Fokkema de afgelopen jaren ook meerdere malen aan. Het afgelopen jaar is er tot ons genoegen een interdivisionele indienmogelijkheid gekomen bij de vernieuwingsimpuls-aanvragen. Twee onderzoekers van Industrieel Ontwerpen kregen daaruit nu een subsidie.” Wijntjes was een van die twee IO-onderzoekers en denkt zelf dat hij inderdaad zonder deze interdivisionele variant tussen wal en schip was beland. “Ik wil kwantitatief onderzoeken welke elementen van een 3D-beeld mensen meer of minder waarnemen. Ik maak gebruik van elementen uit de natuurkunde, de computertechnologie, het ontwerpen en de experimentele psychologie. Dat past niet in een regulier NWO-onderdeel.”
Onderzoeksportfolio Om meer wetenschappers over de Veni-drempel te halen startte het valorisation centre vorig jaar een begeleidingsprogramma. En met resultaat: in plaats van vijf veni-subsidies zijn er dit jaar zeventien toegekend. Wat is het geheim? “We doen nu twee dingen voor aanvragers van de vernieuwingsimpuls”, aldus Pander. “Als eerste organiseert het valorisation centre algemene voorlichtingsbijeenkomsten over het doel van de Vernieuwingsimpuls van NWO. Hier komt aan de orde welke onderzoeken daar eventueel voor in aanmerking komen en wat de procedure is bij de aanvraag. Wij nodigen daarvoor een deskundige uit van NWO of een voormalig lid van een beoordelingscommissie.”
De andere insteek is de persoonlijke begeleiding van de individuele onderzoeker. “Het staat iedereen vrij er wel of geen gebruik van te maken. Soms start de persoonlijke begeleiding al met een gesprek om te kijken of een vernieuwingsimpuls de juiste vorm van onderzoeksfinanciering is voor het onderzoek dat iemand wil doen. Het aanvragen van subsidiegeld kost de nodige tijd en het is belangrijk om je te richten op de subsidies waar jij de meeste kans op maakt. Is een onderwerp meer toegepast dan vernieuwend, dan is het bijvoorbeeld beter geld aan te vragen bij het bedrijfsleven of bij instellingen als SenterNovem.” Daarnaast biedt het valorisation centre de service aan om de aanvraag te lezen. Versleijen: “Soms richten wetenschappers zich teveel op het belang van de industrie en te weinig op dat van de wetenschap. Met een kleine aanpassing is dat vaak recht te zetten.” Als iemand daar behoefte aan heeft, kunnen Versleijen en Pander er ook voor zorgen dat de onderzoekers in contact komen met wetenschappers die met succes een vernieuwingsimpuls-subsidie hebben aangevraagd. “Sommige mensen hebben veel baat bij tips van collega’s.”
Sollicitatiegesprek Een belangrijk onderdeel van de begeleiding is de oefenpresentatie onder leiding van Pauline Post van TBM, waar Wijntjes en Genceli zoveel baat bij hadden. Pander:“Wetenschappers zijn gewend om te schrijven en presenteren voor directe vakgenoten. Hun onderzoeksvoorstel wordt wel beoordeeld door vakgenoten, maar
Aanvragen Veni-subsidies 2009 - 17 veni-subsidies voor TU Delft uit 143 totaal toegekende subsidies = 11.9% 2008 - 4 van de 116, totaal = 3.4% 2007 - 9 van de 180, totaal = 5% 2006 - 4 van de 92, totaal = 4.3% 2005 - 10 van de 180, totaal = 5.5%
bij de mondelinge uitleg zit je tegenover een commissie van wetenschappers, afkomstig uit een ander onderzoeksveld. Je hebt maar ongeveer tien minuten en dan is het belangrijk dat je je op de hoofdzaken concentreert. Wij vertellen de wetenschappers dat ze het verdedigen van een onderzoeksvoorstel meer moeten zien als een sollicitatiegesprek en niet als een bijdrage aan een congres.” Genceli kan iedere onderzoeker aanraden gebruik te maken van deze service van het valorisation centre. “Een van de waardevolste tips die ik kreeg was: ‘maak duidelijk wat het algemeen belang is van jouw onderzoek’. Dat ik dat toepaste, droeg zeker bij aan het succes van mijn aanvraag.” Het komende jaar gaat het valorisation centre verder met dit begeleidingsprogramma. Versleijen: “Gezien het huidige positieve resultaat zou het onverstandig zijn om dit niet te doen.”
x www.valorisationcentre.tudelft.nl
Vernieuwingsimpuls NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek)zette het vernieuwingsimpulsprogramma oorspronkelijk samen met KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) en de universiteiten op in 2000. NWO verzorgt de verdeling van de onderzoekssubsidies. Doel van het programma is om vernieuwend onderzoek een extra impuls te geven. De Vernieuwingsimpuls is persoonsgebonden, dat wil zeggen voor een individuele onderzoeker, en biedt talentvolle, creatieve onderzoekers de kans om onderzoek naar hun keuze uit te voeren. Er zijn drie verschillende vormen van subsidie: veni, vidi en vici. Voor pas gepromoveerden is er veni, vidi is voor onderzoekers die een eigen onderzoekslijn willen ontwikkelen en vici is voor het aanstellen van een eigen onderzoeksgroep. Laura Pander en Anouschka Versleijen van het valorisatie centre van de TU Delft kunnen belangstellenden van meer informatie voorzien.
De winnaars van de Quality Monitor kregen een fiets. De prijsuitreiking was in het Bicycle Dynamics Lab (faculteit 3ME ). Van links naar rechts Wytske de Jong, Rutger Teijgeman, Andrea Nienoord, Laura Valk, Sander Fondse, Paul Rullmann, Erik Cornelisse, Michiel Mudde en Theo van Drunen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)
DELTA. 39 17-12-2009
18
Delta in English
University autonomy A new European University Association (EUA) study analyzing and comparing university autonomy and governance across 33 European countries concludes that many governments, the university sector and the European Commission have recognized that increased autonomy for universities is a crucial step towards modernising universities in the 21st century. The new report states that public authorities still play too central a role in regulating the European higher education system. EU universities generally lack autonomy in crucial
Hacked Wiimote areas, particularly in managing finances, and that, at a time when public funding of education is stagnating, this lack of financial autonomy poses a real threat to the sustainability of Europe’s universities. The EUA’s report will form the basis of a new two-year project to develop an Autonomy Scorecard that will benchmark university autonomy (on the national level) across Europe.
Meeting challenges, striving for solutions The newly founded Iranian Students Society TU Delft is helping meet the challenges Iranian students face at home and in Holland. xAMMAR MALEKI and ARDAVAN KHORSAND While many student societies offer mainly fun and games, the Iranian Students Society TU Delft (ISSTUD) also has a serious edge: defending Iranian students’ rights to education. Hence, among the new society’s first events was the December 7th gathering to express support for students in Iran who are being denied the right to education by the Iranian government. This was followed by the December 10th meeting to protest the Dutch government’s decision to deprive Iranian students of the right to pursue certain university graduate programs in the Netherlands. ISSTUD believes that many challenges Iranian students face here can be attributed to incorrect generalizations and lack of accurate knowledge about Iranians, their culture and history, and that the society’s activities can help rectify this situation. With nearly 300 Iranians currently enrolled at TU Delft, ISSTUD was initially formed to create a social network for Iranian students and a platform to facilitate intercultural exchanges between various international networks - specifically
between the Dutch and Iranians. ISSTUD is also helping to present a better understanding of Iran’s current social and political situation. This Society will moreover help new Iranian students adjust to life in the Netherlands, while also serving as a bridge between students and university officials. On September 29, many of TU Delft’s Iranian students met to elect seven representatives to serve on ISSTUD’s first board. Since then, several independent committees have also been started, focusing on
This Society will moreover help new Iranian students adjust to life in the Netherlands
with the color green signifying the ongoing civil movement in Iran that calls for freedom, justice and democracy. On December 7th, TU Delft students donned green clothing and gathered in front of the Aula to show support for their fellow Iranians, condemning the expulsion, imprisonment and torture of hundreds of students and scholars in Iran and honoring their brave, peaceful resistance against violence. ISSTUD’s next international event will be held on December 18 at TU Delft’s Cultural Center, in celebration of the longest night of the year, which is an ancient Iranian custom called Yalda Night. Everyone is invited to attend this very special night and help build common grounds as citizens of the world.
culture, art and music, sports and entertainment, and socio-political issues. As revealed by the impressive range of ISSTUD’s recent events - ‘Memorial Poetry Night (Hafez)’; an open debate about the post-Iranian election events; a sports tournament; and the December 7 gathering on Iran’s National Student Day – this is a society that offers fun, games and serious engagement with serious global issues. In Iran, National Student Day is an annual event traditionally held in honor of three students killed at Tehran University in 1953. This year, however, Iranian students renamed this day ‘Green December 7th’,
On December 7 - Iran’s National Student Day - Iranian and non-Iranian students gathered on campus to show their solidarity with students and scholars in Iran. (Photo: courtesy of ISSTUD)
A TU Delft researcher was prominently featured in an article in ‘Wired Science’ magazine this week. As the article explained, the TU Delft scientist was cited for hacking Wiimotes and then using them to measure wind and evaporation for research purposes. Wired Science: “To gamers, 40 dollars may seem like a steep price to replace a Wii remote controller, but to scientists, a hacked Wiimote is a steal compared to the pricey sensors needed for a lot of field research. The Wiimote can track just about anything: All that’s needed is an
LED light. Hydrologist William Luxemburg of Delft University of Technology in the Netherlands demonstrated a hacked water-level sensor made from a Wiimote and a plastic boat at the meeting of the American Geophysical Union.”
hangin' out
19
DELTA. 39 17-12-2009
Delta in English
Geothermal drilling
Dies natalis
Photon management
Ockels
Feedback
Pot plant nursery Ammerlaan Grond & Hydrocultuur, in Pijnacker, will be the first to start drilling for geothermal energy using the exploration permit that TU Delft obtained in August. The initiative to apply for a permit was taken by TU Delft geosciences students, united in the Delft Geothermal Project. The aim is to heat this nursery with renewable geothermal energy. Drilling should commence in January 2010. Studies show that a 70°C geothermal water source can be found 2000 metres below ground.
On Friday 8 January 2010, the academic ceremony to mark the 168th Dies Natalis (Foundation Day) of TU Delft will be held in the Aula. This day will focus on the departing Rector Magnificus, Professor Jacob Fokkema, who will be honoured for “using his rectorship to educate engineers who focus on the future and realise that they will bear a considerable responsibility for the society of tomorrow”. The event’s keynote speaker is Professor Susan Sterrett, of the department of philosophy at Duke University (USA).
During his inaugural address to mark his appointment as professor of Photovoltaic Materials and Devices at TU Delft, Professor Miro Zeman stated that extremely thin, flexible high-efficiency silicon solar cells are the solar cells of the future. Zeman and his research group will work towards improving these silicon–based thin film solar cells, which are cheaper and more flexible to use than the current crystalline silicon solar cells; moreover, their production process requires much less energy and fewer materials.
TU Delft’s Professor Wubbo Ockels (AE) has been granted his own interfaculty institute for sustainable technology. The institute will initially focus on further developing projects that Ockels is currently involved in, such as the Superbus (an electric bus that can reach speeds of up to 250 km/h while travelling in special super bus lanes). Four faculties - EEMCS, IDE, 3mE and AE – will participate in this new institute.
If you’d like to comment on anything appearing on the English Page or on a university-related matter, or if you have a question or suggestion for us, send your emails to
[email protected]. We welcome all feedback from our readers. Letters intended for publication should include your name and be no longer than 350 words. This edition of Delta is also available online at www.delta.tudelft. nl, where you can also access the English Page archive.
‘Entrepreneurs are strange people’ From Yes!Delft to the Kauffman Program, Mei Ling Tan is deeply immersed in the world of entrepreneurship and about to embark on a grand tour of the highflying world of US-style entrepreneurship from Harvard and MIT to Silicon Valley and the Ernst & Young Venture Capitalists Advisory Group.
Carlas S. Smith (23), from the Netherlands, MSc applied physics “Delft can get pretty boring after a while, especially if haven’t joined a fraternity, although I’ve never lived in Delft. If you want to beat boredom, there are a lot more options near Delft than in Delft. Most of my social life happens in Den Haag, because most of my friends live there. A place I really like to go is The Fiddler, an English pub in Den Haag, which occasionally has live bands and also a pub quiz night every two weeks. “My favourite pastime is to travel. I try to save money for my travels by working at TOPdesk two days a week. A few weeks ago I went to Surinam with my father and brothers to compete in the Surinam Savannah Rally, and we unexpectedly finished in first place in our class. I’ve been a sailing instructor in Friesland for years and really enjoy sailing with friends. When I’m on a holiday I always try to rent a sailboat to get out on the water. “I’m really a chaotic person when it comes to hobbies; for instance, I was bouldering for a while when camping in the USA and then was practising boxing at the Sports Centre, and this goes well with my philosophy of having fun, which consists of doing something that exhilarates your heartbeat and ends in a good story.” “There are some nice spots in the area where I like to hang out with my girlfriend. When the weather is good
What characteristics should a person have to become an entrepreneur? “As far as I see, entrepreneurs are ‘strange’ people who do what they want and aren’t afraid of being different from the mainstream. I like to be upfront. I like to wear a red dress when everybody is wearing black. It’s about not being afraid to stand out and get exposure for the changes you want to make. Another thing is being willing to collaborate with others. You can’t walk alone. A great idea needs more than one great brain to realize it.”
xLei Li
Carlas Smith. (Photo: Sam Rentmeester/FMAX)
All work and no play makes dull boys and girls. So how do Dutch and international students enjoy spending their free time?
thing I know for certain is that entrepreneurship always attracts me. After this program, such a desire will only become stronger.”
I like to go somewhere outdoors with her, like the beach or Blijdorp Zoo in Rotterdam. Another great place where we love to spend time alone is Meijendel, a park that runs along the sea coast between Den Haag and Wassenaar. It’s a very nice place and has some really scintillating beaches, dunes and forest. It’s a great place to relax and hang out as a couple. Other nice places like this are the national parks Veluwe in Gelderland and the Biesbosch. I also love to go to nice restaurants like Trias and Momiji Sushi in Den Haag, and Malee, a Thai restaurant, in Delft.
'I like to try different clubs' “The bars in Delft are good but get boring after a while, so I like to try different clubs, like Waterfront in Rotterdam or Het Paard in Den Haag. Other bars and pubs in Den Haag where I love to hang out are De Paap, Het Lokaal and all the bars on the Grote Markt, where there are also outdoor concerts all year round. “There are also really good parties around that aren’t well known and are held at different venues every time. Great organizers of these parties are NeonPunx and Langweiligkeit, if you enjoy electro and drum’n’bass. De Piratenbar in Scheveningen is also a great place to go to have an interesting time. And you should definitely watch out for all the free festivals and concerts which are held in the area, like Parkpop, Waterpop, Vlietpop and Werfpop. ” Carlas Smith was interviewed by Karthikeyan Ganesan
TPM MSc student Mei Ling Tan is one of six Dutch students participating in the 2010 Kauffman Global Scholars Program in the United States. Recently she received her Kaufmann Travel Grant from the Dutch Minister of Education, Ronald Plasterk. Tan (23) will start her TU Delft MSc thesis in Systems Engineering Policy Analysis and Management, specialization energy, in 2010. Born and raised in Oss (Noord Brabant), Tan comes from a medical family. Her father is a family doctor, her mother a youth psychiatrist. As her name implies, her mother is Dutch but her father’s family is of Chinese descent, from Indonesia, from where her grandmother and her six sons, including Tan’s father, emigrated to the Netherlands. On January 11, 2010, Tan will embark on her work and study tour of the US, first following a month of lectures at the Ewing Marion Kauffman Foundation in Kansas City, before spending the next months visiting entrepreneurial centres in Boston (at MIT, Harvard) and Silicon Valley (Stanford University, Google, Apple). She will then complete a two-month internship at Ernst & Young Venture Capitalists Advisory Group, in Boston. Of her professional goals, Tan ultimately aims become a sustainable energy entrepreneur: “I want to apply my academic insights by starting a new venture in sustainable energy, using systems engineering skills in a multi-actor context.” How did you get admitted to the Kauffman program? “Everything started at Yes!Delft, where I first participated in the ‘Starting New Ventures’ course. This course is taught by Professor Ken Morse, the managing director of MIT’s Entrepreneurship Centre, and coordinated by Dr Dap Hart-
The entrepreneur world is still dominated by males. As a female, are you concerned about this when planning your future career? “Yes, it’s a concern. After all, it’s all life, right? I think such a concern is very logical. To be an entrepreneur involves risk. There is such a pattern of a family with males working fulltime and females caring for children. But I also think females of our generation won’t settle down with this pattern. I admire female entrepreneurs; they’re inspiring and different. There always exist solutions to this dilemma. For example, if you look at Scandinavia, entrepreneurs there are very family-oriented. Once their companies reach a certain stage, they say, ‘Ok, it’s fine. Now I can feed my family and have happy personnel. Enough is enough.’”
Mei Ling Tan: "I think it’s very childish to deny America’s accomplishment." (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
mann. The next year I was appointed as student assistant for that course. Last summer Dr Hartmann recommended me as a student from HOPE - representing the Delft, Leiden and Rotterdam Centres of Entrepreneurship - to SenterNovem [an agency of the Ministry of Economic Affairs – ed.] for the Kauffman program.” So quite a long journey? “If you see it from now, yes, it’s a long journey. But when I first went there for the course, I just thought it was very inspirational. I didn’t expect that I’d end up in this program. I just always do what I like at the moment. And I believe that doing what we’re passionate about will lead us to good opportunities in the end.” Which part of the Kauffman program excites you most? “Of course the three-month internship at Ernst & Young Venture Capi-
tal Advisory Group in Boston will be very exciting, as I will experience real-life challenges, which is quite new to me. But on the other hand, to meet with all the stakeholders, like American researchers, business founders and policymakers in Kansas City and to learn their insights and experience also sounds very exciting with its diversity. So the integration of learning and working is most valuable.” Are you concerned that in future you and the other students in the program will be labelled ‘Made in the USA’? Don’t we need more diversity? “No, I see it the other way around. First, I think it’s very childish to deny America’s accomplishment. Also, in order to have diversity, we need to see the place with diversity first. And America is one of them. As we will go there with people from around the world, this program is
more like a platform where we will exchange our perspectives and try to find some equilibrium which fits this world.” Is entrepreneurship an inborn talent or a learned skill? “It doesn’t matter. The only thing that matters is our willingness. Entrepreneurship has so many disciplines. If we already have some qualities from our parents, we should be glad. If not, we just learn them. You can’t expect people to have all those qualities, but you can expect them to grow in all those qualities to become stronger. This is also my total view of things other than entrepreneurship. Why don’t we learn to become what we are not today? So, just be a bit more ambitious.” Do you want to be an entrepreneur in future? “Yes, definitely. I’m not sure when and how it will happen, but some-
Do you already have ideas for your future company? “Sort of…I’m focusing now on the art of bringing technological innovative ideas to market, instead of on one particular idea. With regards to my TU Deft background, I hope I’ll start a venture in the energy sector, preferably renewable energy. It must be global, good for our planet and future-oriented.”
x Mei Ling Tan’s roadmap for students interested in the Kauffman Global Scholars Program: “Follow the lectures/ courses at Yes!Delft; network with other students, professors and business people there; participate in business plan competitions; never forget to show your passion; and finally, cross your fingers for good luck!” www. kauffman.org
DELTA. 39 17-12-2009 achterkant
00 20
de fiets van Naam: André van Deursen (18, Bouwkunde) Merk: Gazelle Puerto Gekocht voor: €900 Opvallend: Voorzien van GPS antidiefstal tracking Ongewoon is het wel, een studentenfiets die glimt en niet uit elkaar valt. “Ik zorg er goed voor”, legt André van Deursen uit. “Regelmatig maak ik hem schoon.” De fiets is al vier jaar oud maar dat is niet te zien. “Omdat de fiets geen kettingkast heeft, moet ik vaak schoonmaken en smeren.” Van Deursen heeft het er graag voor over om op zijn hybride te kunnen fietsen. Hybride slaat overigens op de kruising tussen een (lichtgewicht) mountainbikeframe en de banden van een stads-/racefiets. “Ik vind de zithouding gewoon erg prettig, je kunt meer kracht zetten dan met een stadsfiets.” Bang dat zijn trots met 24 versnellingen en hydraulische remmen wordt gejat is Van Deursen niet. “Daar heb ik twee sloten voor, en de fiets is voorzien van een GPS tracking systeem!” (EvO)
as in olde times
Panda The members of Panda, a gild of student association Sint Jansbrug, like to have their dinner served with the Trias Borreliticas. Those words refer to the three drinks that are served together with the food: coffee, beer and liquor. In total, this awkward combination forms a nice triangle. But before one can enjoy the merits of Panda membership one must complete certain rituals to be granted this membership. “Twice a year we invite individuals to join”, says Max Café, member of Panda, “after which they can drink together with us for free for half a year, to see if we get along.” If we get along you are invited to drink the P.A.N.D.A. drink. The letters represent the five ingredients (mostly liquors) which it is made of. What they are? “That’s a secret. I can only tell it’s a curious taste.” After this, time has come to fully join the gild. “A gild-weekend is organized twice a year”, tells Café. “During the weekend the candidate-members have to fulfill a role-play. After successful completion you are a member.” But not before you drank the destroyer, another drink made up of secret ingredients. “It looks funny, but this one is actually tasty!” Panda is not all about mashing secret ingredients to make sinister drinks. A fine wine is appreciated equally well. “When you become a member you place a bottle of wine in a cave in Limburg, in the south of Holland.” Panda actually owns a part of that cave. The climate is ideal for use as wine cellar. “After graduation one revisits the cave and you have yourself a fine bottle of wine aged five, or more years.” Graduation also means leaving Panda. But former members need not fear. They automatically end up to be in the VUD, Vereniging van Uitgestorven Diersoorten (Association of Extinguished Species), referring to the endangered status of the Panda. (EvO)
André van Deursen: “Je kunt meer kracht zetten dan met een stadsfiets.” (Foto: Richard van ‘t Hof)
willemijn dicke
Kerstborrels
Kriep
The Trias Borreliticas exists of coffee, beer and liquor. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
Er is deze week niet een dag dat ik geen kerstborrel heb, soms heb ik er zelfs twee op een dag. Waarom besluiten organisaties dat december de beste maand voor een borrel is? Ik vind de zomer - met een feestje op een veranda of een picknick onder een grote eik - een beter seizoen om de samenwerking te vieren. Kerstborrels zijn er in vele categorieën. Sommige vinden plaats in de kantine, waar kaas en worst in stervorm zijn gestanst. Voor andere borrels is de hoogste verdieping van een futuristische locatie afgehuurd waar het uitzicht over de verlichte stad wordt opgeluisterd met een jazz combo, onder genot van kaviaar en champagne. Kantine of kaviaar: het haalt het niet bij de kerstborrels van de Engelsen. Ik werkte enige tijd aan een Britse universiteit. Weken, maanden ging het al over de komende kerstborrel. Op de donderdagavond voor Kerstmis werd er één TL-balk minder aan gedaan in de kantoortuin. We schoven de bureaus een beetje uit elkaar en stapelden de prullen-
bakken op. De secretaresse had een kleedje over haar bureau gelegd om de hapjes neer te zetten. De vakgroepvoorzitter, met rendierdiadeem, gaf de fles cider of Prosecco door. Zo stonden we tussen de fax en printer. In beperkte tijd werd er heel veel gedronken. ‘Resultaatdrinken’, zou je het kunnen noemen. Hoogleraren, aio’s, klerken en secretaresses, iedereen werd dronken. Na speeches die allemaal leuk waren, werd er gedanst tussen de bureaus. Nog weer later ontstonden onenigheden en ‘koospartijen’. Niet erg fraai misschien, die ruziënde en minnende collega’s. Maar al met al was het heilzaam. De volgende dag werd er niet meer gerept over het kerstgelag. Met geen woord. In één avond waren romances met lange aanlooptijden eindelijk tot bloei gekomen, en was ongerief tussen baas en ondergeschikte weggespoeld. Het nieuwe jaar begon met een schone lei. Prachtig. Maar persoonlijk verkies ik de ‘kaviaar-kerstborrels’.
