TUDELTA.33. >03 >07 >08 >12 > 19 English Hommeles. New radar. Stormy weather DELTA

DELTA. 33 05-11-2009

weekblad van de technische universiteit Delft

>03 Hommeles

>07 New radar

>08 Studentenpastor

>12 Sloopkunst

> 19 English Stormy weather

Zeker zes docenten zijn ontslagen of opgestapt na conflicten bij de afdeling sport & cultuur. Als oorzaak geven de betrokkenen de zes jaar geleden ingezette verzakelijking onder directeur Raymond Browne. Dat blijkt uit gesprekken met docenten en een programmamedewerker naar aanleiding van een brandbrief.

Two new weather radars offer unprecedented sharp and dynamic views of the rain formation processes in clouds. They should help in clarifying the connections between air pollution, rain and climate change.

Met een symposium en een receptie neemt studentenpastor Ton Meijknecht afscheid. Na 34 jaar studentenpastoraat voor Motiv gaat hij met pensioen. “Ik was eerst bang voor de gewelddadigheid, het brassen, het drinken, het amuzikaal zingen. Maar het heeft nut.”

De werkzaamheden aan de spoorzone veranderen het zicht op Delft ingrijpend. TU-medewerker Paul Riem legde het gebied afgelopen zomer op een bijzondere manier vast. Het resultaat is vanaf vrijdag te zien in bibliotheek DOK. “Mensen die de oorlog hebben meegemaakt en dat slagveld met die open plekken zien, associëren het met de oorlog.”

The international students of the future will have even more bad Dutch weather to complain about, as the country’s wet and windy weather will become more extreme owing to the greenhouse effect. Three TU Delft researchers are currently conducting joint-research aimed at helping the Netherlands prepare for the much heavier rainfall to come.

01

TUDELTA.33

Ruim 25 vrouwen hadden zich opgegeven voor de workshop paaldansen van het cultuurcentrum, geen enkele man. Het centrum was verrast door de grote opkomst afgelopen donderdag en overweegt vaker paaldansavon-

den te organiseren. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

DELTA. 33 05-11-2009

02

nieuwsinterview

‘We doen graag alles samen’ TUdelta.33 > Jaargang 41 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie

Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Nadine Böke, Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Maaike Muller, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving).

> Medewerkers

Lotte Asveld, Julia Cramer, Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, Ivo Knubben, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Daan Schuurbiers, Maaike Strijker, Jimmy Tigges, Ellen Touw, Robert Visscher, Floris Wiegerinck, Martine Zeijlstra.

> Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected]) > Vormgeving

Kummer & Herrman, Utrecht

> Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers ([email protected]) > Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), mw. prof.dr.ir.drs. H. Bijl, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof. dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl

Nanowetenschapper dr. Gary Steele en zijn eega waterdeskundige dr. ir. Susan Steele-Dunne, beiden werkzaam op de TU, kregen deze week te horen dat ze allebei een prestigieuze venisubsidie krijgen van het NWO. xNadine BÖke Gefeliciteerd! Jullie zijn vast blij? Susan: “Zeker. Ik was best geschokt toen ik het mailtje over de toekenning kreeg. Ik ben de eerste binnen mijn afdeling die deze beurs ooit heeft weten binnen te halen, dus het voelt erg bijzonder.” Gary: “Het was extra spannend om te horen omdat we er zo lang op hebben moeten wachten. De aanvragen moesten 6 januari al binnen zijn. Daarna zijn er in de zomer nog interviews geweest. Maar het heeft dus heel wat maanden geduurd voor we eindelijk de uitslag kregen.” En hoe voelt het om als echtpaar allebei een veni te krijgen? Susan, lachend: “We doen nu eenmaal graag alles samen.” Gary: “De kans dat je allebei tegelijk zo’n beurs krijgt is ontzettend klein. Ik denk dat het veel heeft uitgemaakt dat we ons met totaal andere onderwerpen bezighouden.”

Gary en Susan Steele. (Foto:Sam Rentmeester/FMAX)

Gary hoorde het goede nieuws een dag eerder dan jij, Susan. Maakte dit jou niet jaloers? Susan: “Hij had het me niet verteld! Ik belde Gary zodra ik las dat ik de subsidie krijg. Pas toen vertelde hij dat hij hem ook krijgt.” Gary: “Ik had het verzwegen omdat ik haar niet ongerust wilde maken. Ik wist dat natuurkundigen vaak als eersten iets horen, en dat het dus heel goed kon dat zij ook nog positief bericht zou krijgen.” Je ziet niet vaak dat echtgenoten een goede wetenschappelijke baan hebben aan dezelfde universiteit. Hebben jullie elkaar hier ontmoet? Susan: “Nee, we hebben elkaar leren kennen in de Verenigde Staten, toen we allebei ons promotieonderzoek deden aan MIT. Het is een mooi toeval dat de TU zowel op Gary’s als mijn vakgebied een goede

onderzoeksgroep heeft. Gary is hier als eerste heen gekomen, vier jaar geleden. Twee jaar terug heb ik hier gesolliciteerd.” Aan de veni-beurs zit 250 duizend euro vast. Wat gaan jullie met dit geld doen? Susan: “Het geld is vooral bedoeld om drie jaar lang je eigen salaris te kunnen betalen. Het geeft je de vrijheid om je eigen lijn van onderzoek te bepalen.” Gary: “Maar het hoeft niet allemaal naar salaris te gaan. Je kunt er bijvoorbeeld ook apparatuur van kopen.”

zo alleen het vocht in de bovenste paar centimeter van de bodem kunt meten. En alleen als er niet te veel vegetatie is. Ik zie vegetatie echter niet als een verstoring, maar juist als een informatiebron. Als je bijvoorbeeld ziet dat planten watertekort hebben, wijst dit erop dat de bodem erg droog is.” Gary: “Ik ben erin geslaagd om heel zuivere nanobuisjes van koolstof te maken, die tussen twee elektroden hangen. We hebben in de vakgroep allerlei onderzoek gedaan aan deze buisjes. Je kunt ze bijvoorbeeld gebruiken als quantum dot, een apparaatje waarin je een enkel elektron kunt vangen. Bij toeval kwamen we erachter dat deze nanobuisjes ook opvallende mechanische resonantie-eigenschappen hebben. En ze hebben optische eigenschappen. Mijn veni-voorstel draait om het verder bestuderen van deze eigenschappen, en vooral combinaties ervan.” Gaan jullie het vieren? Susan: “We hebben zo een feestelijke borrel op mijn afdeling. Dit weekend gaan we denk ik vooral veel taart bakken.” Gary: “Het is op mijn afdeling gebruikelijk om taart uit te delen als er iets te vieren valt. Er werken daar momenteel 65 mensen.”

Op welke onderzoekslijnen gaan jullie je richten? Susan: “Mijn voorstel richt zich op het meten van bodemvocht via remote sensing, ofwel met satellieten. Het huidige idee is dat je

schuurbiers

DELTA. 33 05-11-2009

Nieuws

CO2-steen

Sjanghai-ranking

Een Belgisch bedrijf zoekt naar bacteriën die CO2 uit de lucht aan calcium kunnen verbinden tot kalksteen. Het beoogt een alternatief te ontwikkelen voor de energieintensieve CO2-afvang en –opslag in de bodem. Het project telt vier academische partners waaronder de afdeling milieubiotechnologie van prof.dr.ir. Mark van Loosdrecht bij Technische Natuurwetenschappen.

De TU Delft is ook volgens de Sjanghai top 100 de beste technische universiteit (TU) van Nederland. Delft staat in de deze week gepubliceerde lijst in de groep van 152-200, ruim voor Twente (303401) en Eindhoven (402-501). Twee weken geleden bleek uit de Times Higher Education ranglijst (THE) ook dat Delft als de beste TU van Nederland wordt gezien. Lijstaanvoerder op de Sjanghai-lijst is – net als in de THE – Harvard. De beste Nederlandse universiteit is volgens de Chinezen die van Utrecht (52), dat net als in 2008 vijf plekken

x www.co2solstock.eu

> Oplage 12.000 > Advertenties

H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl

Zeker zes docenten zijn ontslagen of opgestapt na conflicten bij de afdeling sport & cultuur (SNC). Als oorzaak geven de betrokkenen de zes jaar geleden ingezette verzakelijking van SNC onder directeur Raymond Browne. xErik Huisman Dat blijkt uit gesprekken met docenten en een programmamedewerker naar aanleiding van een brandbrief van ex-fotografiedocent Ruud van den Houte. Hij stapte begin oktober op bij cultuur. Bij de vertrokken of ontslagen docenten gaat het om Frank Diemel (fotografie), Egbert de Vries (gitaar), Diederick Manné, Bert Tayara en Freek Muurling (allen sport) en Edwin Uytenbroek (programmamedewerker muziek). Delta sprak vijf van hen. Onafhankelijk van elkaar uiten ze een stroom aan klachten, verwijten en frustratie. Onveranderd krijgt ‘het management’ van SNC de zwarte piet. Volgens de betrokkenen wordt de afdeling op een onzalige manier

verzakelijkt en vermarkt. Het zou nu vooral gaan om ‘de buitenkant’ en de cijfers en minder om inhoud en kwaliteit. “Prostitutie in plaats van passie”, zegt Edwin Uytenbroek. Vooral oudere docenten of docenten die al langer voor SNC werk(t) en voelen zich vaak geschoffeerd nadat ze suggesties, tegenspraak of kritiek uitten. Ze stellen botweg ontslagen te zijn of ineens geconfronteerd met vage klachten over hun functioneren. Ook zouden bij zowel bij sport als cultuur managers lastig te benaderen zijn en voerde het management

‘Prostitutie in plaats van passie’ op cultuur een nieuw lesblokkensysteem in, waarop geen kritiek of uitzondering mogelijk was. Daarnaast laken enkelen de slechte werving via de site en het negeren van de roep om het ooit succesvolle cursusboekje in ere te herstellen. Ook ‘blijvers’ hebben kritiek. Fotografiedocent Jaap Oldenkamp herkent de kritiek in Van den Houte’s brief ‘volledig’. Camiela Warringa (portrettekenen en schilderen) herkent ‘wat van de kritiek’. Beiden zijn in gesprek met het management.

> Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Knagend besef In de column van vorige maand schreef ik over geluksbeleving in tijden van de kredietcrisis. Ik kwam tot de slotsom dat geld weggeven wel eens zou kunnen helpen tegen de mineurstemming die is ontstaan nu we het de komende jaren waarschijnlijk met een beetje minder moeten doen. Onderzoek wijst immers uit dat een beetje meer of minder geld geen verschil maakt in de geluksbeleving van rijke mensen, terwijl de allerarmsten in de wereld dat geld veel beter kunnen gebruiken. Ik besloot daarom gehoor te geven aan de oproep van bio-ethicus Peter Singer. In zijn nieuwste boek ‘Het kan wel!’ ziet hij het als de morele plicht van mensen met een comfortabel bestaan om een percentage van hun inkomen te besteden aan de miljard mensen die van minder dan een dollar per dag moeten rondkomen. Ik heb bij wijze van experiment maar meteen een bedrag op de rekening van een weeshuis in Oeganda gestort om te kijken hoe het voelt. Wat was het effect van die actie? Ik probeerde me voor te stellen hoe een groepje Oegandese kindertjes dankzij mijn bijdrage naar school zou kunnen. Ik zag ze al voor me: netjes gekleed in nieuwe schooluniformpjes, hun lachende gezichtjes als ze het klaslokaal betreden onder het toeziend oog van de lerares. Even besefte ik hoe goed we het hier in het Westen eigenlijk hebben. Hun geluk was dus in zekere zin ook mijn geluk. Daarbij, ook niet geheel onbelangrijk, kon ik mezelf nu een schouderklopje geven. Ik hoorde immers bij de mensen die het goed met de wereld voor hebben, en dat gaf mij een vrijbrief om andere mensen, die het vanzelfsprekend veel minder goed met de wereld voor hebben dan wij, eens stevig op hun gedrag aanspreken.

En toch bleef er iets knagen. Hoe hard ik ook probeerde om het beeld van het blije schoolklasje vast te houden, steeds was er die twijfel. Waarom kon ik niet onverdeeld gelukkig zijn met mijn ongetwijfeld barmhartige en nobele daad? Gingen mijn eurootjes echt het verschil maken, zoals Singer beweert? Ik kon me niet aan het idee onttrekken: een klas vol blije kinderen, honderd klassen vol blije kinderen - ze gaan het verschil niet maken. Armoede is een structureel probleem. Het gaat niet om een paar pechvogels, maar om miljarden mensen tegelijk. Daarnaast is de kloof tussen arm en rijk in de loop der eeuwen alleen maar toegenomen. Conclusie: vrijgevigheid is bijzaak. Altijd geweest. Aalmoezen uitdelen lijkt barmhartig, maar als puntje bij paaltje komt, staan me, myself and I op nummer een. Misschien had Singer zijn boek daarom beter: ‘Het kan wel - maar het gebeurt niet’ kunnen noemen. Want wat knaagde harder: mijn onvermogen om structureel in te grijpen in de armoedeproblematiek? Of het besef dat ik nu nog een half jaar moet sparen voordat ik eindelijk die 42-inch Samsung HD breedbeeldtelevisie aan de muur kan hangen? Daan Schuurbiers is onderzoeker bij de werkgroep biotechnologie en maatschappij bij de faculteit Technische Natuurwetenschappen.

Miljoenentekort moest prijsgeven. Tweede is de universiteit van Leiden (van 76 naar 72). De rest van de Nederlandse universiteiten staat buiten de top 100. De verschillen tussen de beide ranglijsten worden verklaard door verschillende beoordelingscriteria. Bij de Sjanghai-lijst ligt meer nadruk op onderzoeksprestaties in de vorm van prijzen en citatie- en publicatiescores.

Hommeles bij afdeling sport en cultuur

> ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede

03

Alles uit de kast

Ongeveer 3200 scholieren kwamen af op de open dagen op vrijdag 30 oktober en maandag 2 november. Alle faculteiten deden mee. Om scholieren te lokken trok de faculteit EWI alles uit de kast waar elektrotechniek, informatica en wiskunde aan te pas waren gekomen. Hier vergapen vwo-scholieren zich aan een speelgoedtoestel, de quad-rotor-vliegtuig. Onderzoekers van EWI hebben het voorzien van een gyroscoop en aansturingsmechanismen. Verder stonden ook de solarboot en een van de zonnewagens uitgestald. Avontuurlijke studenten (en ouders) mochten bovendien een rondje rijden op een segway, een elektrisch aangedreven zelfbalancerend tweewielertje. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

O&S-directeur Anka Mulder stelt in een reactie: ‘Het management van het sport- en cultuurcentrum en ik nemen het zeer serieus dat bij een deel van de docenten frustraties leven en betreuren het als dit tot het vertrek van een aantal bevlogen mensen heeft geleid. Zowel in de organisatie als in de communicatie kunnen en moeten er dingen beter. Ik zal daarom op korte termijn onderzoeken hoe we het functioneren van het centrum en de verstoorde verhoudingen kunnen verbeteren. Daarbij wil ik nadrukkelijk vaststellen dat de verzakelijking van het sport- en cultuurcentrum een bewuste keuze is van de TU Delft: het huidige cultuurcentrum is er om studenten en medewerkers de mogelijkheid te geven zich optimaal te ontplooien. Dat beleid heeft ertoe geleid dat veel meer mensen gebruikmaken van het centrum en dat de programmering gevarieerder en flexibeler is geworden. De logische keerzijde is dat het daarmee minder een instituut ten behoeve van de cultuur is geworden. Daardoor voelen sommige betrokkenen zich er minder thuis. Dat betreur ik, maar is onvermijdelijk.’

x

De brief van Ruud van den Houte en een samenvatting van de geuite problemen staan op www.delta.tudelft.nl.

De TU-begroting komt volgend jaar uit op een tekort van dertien miljoen euro, meldt collegelid Paul Rullmann. Faculteiten is gevraagd in te dikken en daarbij te kijken naar zowel onderwijs als onderzoek en bedrijfsvoering. “Als je moet vaststellen dat we sommige dingen te veel doen of dat er overlap is, of als je vindt dat iets niet van voldoende kwaliteit is danwel geen prioriteit heeft, zijn er geen taboes.” Het college van bestuur kijkt binnenkort nog eens goed naar het meerjarenvastgoedinvesteringsplan. “Nieuwbouwprojecten

moeten we opnieuw prioriteren”, zegt Rullmann. “We gaan een moeilijke tijd tegemoet, maar ook een kansrijke.” De begroting van 2011 moet van het college op nul uitkomen.

Extra zittingen voor promoties Vanwege een capaciteitsprobleem breidt de TU het aantal promotiemomenten en –plekken uit. De universiteit brengt het zomerreces terug van twee maanden naar één maand en laat promoties voortaan parallel plaatsvinden. Volgens vice-rector Hans Beunderman waren kandidaten en promotoren ontevreden over het feit dat er aan het eind van het jaar geen ruimte meer zou zijn voor promoties. Met alleen de senaatszaal in de aula is het aantal aanvragen niet meer bij te benen. Op twee momenten in het jaar is sprake van promotiepieken: een paar maanden voor zowel de jaarwisseling als de zomer. Dat was volgens de vice-rector tot een jaar of twee geleden niet zo’n punt, maar het aantal promoties groeit. Dit jaar zijn er 260 tot 265: dertig meer dan vorig jaar. Beunderman voorziet voor de komende jaren weer een toename. Om dit probleem het hoofd te bieden werd de vraag geopperd waarom er niet vier promoties op een dag zijn in plaats van drie en waarom een promotie een uur duurt en niet drie kwartier. “Het college voor promoties vindt inkorten afbreuk doen aan

de inhoud van promoties”, zegt de vice-rector. Het college van bestuur kiest voor het houden van extra zomerzittingen en parallelle promoties in de piekmaanden. Om die te begeleiden wordt binnen de TU gezocht naar extra zogeheten ‘looppedellen’. Voor de extra zittingen kan het aantal promotieruimtes in de aula worden uitgebreid met de commissieka-

Dit jaar zijn er 260 tot 265 promoties: dertig meer dan vorig jaar mers en incidenteel het auditorium (bij promoties met grote groepen toehoorders). De Kronigzaal bij de faculteit Technische Natuurwetenschappen is ook een optie. Daar is afgelopen zomer al naar uitgeweken toen de aula werd gerenoveerd. Als deze opties niet voldoende soelaas bieden, is wellicht uit te wijken naar het Science Centre aan de Mijnbouwstraat. Daarover wordt nog overlegd. Daarnaast wordt gekeken of er geschikte locaties in de stad zijn, zoals de Hippolytuskapel. “Maar dat heeft zijn prijs”, zegt Beunderman. (CvU)

DELTA. 33 05-11-2009

Nanokronkel Het Van Leeuwenhoek Laboratorium werd afgelopen woensdag officieel geopend door minister Plasterk. Saillant detail: ondanks de plechtigheid bij deze faciliteit voor nano-onderzoek voor TNO en de TU, is het gebouw nog niet opgeleverd door bouwbedrijf Heijmans. “Economisch gezien is TNO eigenaar, maar juridisch gezien niet”, zegt TNO-vastgoedmanager Rob van Dongen. Reden voor deze juridische kronkel is dat nog onduidelijk is wie opdraait voor extra kosten. Het gebouw had eigenlijk zomer 2007 af moeten zijn. Maar er

04

Nieuws

ging het een en ander mis. Of alle problemen inmiddels verholpen zijn kan Van Dongen niet zeggen. Maar volgens hem hebben alle onderzoekers die van het gebouw gebruik zouden maken er inmiddels wel hun intrek genomen. Het complex, gelegen achter het gebouw van technische natuurkunde, bestaat uit cleanrooms en trillingvrije laboratoria en is een van de grootste onderzoeksfaciliteiten voor nanotechnologie in Europa.

Ingenieur van het jaar

Martelgang

Gerard Vroomen (38) is op 3 november tijdens een bijeenkomst van Kivi Niria uitgeroepen tot ingenieur van het jaar. Vroomen studeerde werktuigbouwkunde aan de TU Eindhoven. Hij liet de twee ‘Delftse’ genomineerden, Matthijs Kok en Terence Vehmeijer, achter zich. Vroomen is (mede)eigenaar en oprichter van Cervélo, producent van race- en triatlonfietsen. Hij onderscheidde zich volgens de jury door een combinatie van persoonlijkheid, ondernemerschap en innoverend vermogen.

Gijs Beerens en Reinier van Dijk kijken terug op een prachtige zondag in New York. In hun eerste volledig uitgelopen marathon kwamen de twee binnen in respectievelijk 3.38.45 en 3.35.59. De Queensborough bridge die de wijken Queens en Manhattan met elkaar verbindt bleek met 42 meter hoogteverschil voor veel mensen het grote breekpunt. Voor de beide Delftenaren begonnen de pijn en vermoeidheid pas echt toe te slaan na dertig kilometer, in de Bronx. “Daar werd het een mentale martelgang”, aldus Van Dijk. Zoals verwacht ondervon-

Kom niet aan zijn studenten. Voor Ron Noomen staan studenten absoluut op nummer één. Hij neemt dan ook de tijd voor ze. “Waarschijnlijk te veel tijd. Ik doe niets meer aan onderzoek. Godzijdank zegt mijn baas, prof. Ambrosius, dat we als groep voor die taak staan. De een is meer begaan met onderzoek, de ander meer met onderwijs.”

Wie is de beste docent van de TU Delft? De genomineerden komen vanaf deze week aan bod in een zevendelige serie.

Ron Noomen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

voornamelijk sheets. “Ik kan een powerpointpresentatie maken, maar heb bijvoorbeeld nog niet geleerd hoe je nieuwe tekst in slides kunt laten lopen. Sheets kun je makkelijker over elkaar leggen en

‘Als je alleen maar recepten hebt geleerd, ben je geen goede ingenieur’ er nog eens bij pakken. Ik heb geen gevoel voor computers. Het belangrijkst is de boodschap overbrengen. Het gaat niet primair om de techniek.” In zijn tijd werd alles nog op het bord geschreven. “Ik had een docent

die met beide handen tegelijk kon schrijven. Daar was als student niet tegenop te schrijven. Wat je over wilt brengen, moet je doen via plaatjes en niet door je vingers blauw te schrijven. Studenten moeten ook vragen stellen.” Noomen verplaatst zich in studenten om te weten welke vragen er zouden kunnen komen. Andersom stelt Noomen zelf vragen om interactie te stimuleren. “Het belangrijkste dat ik wil bereiken is dat die bovenkamers draaien. Soms ben ik verbaasd als studenten geen vragen stellen. Passief zijn. Dan denk ik: je zit hier blijkbaar om iets na te kwaken. Het systeem is erg gericht op reproduceren, stof verwerken, tentamens halen. Studenten worden onder druk gezet om nominaal

te studeren, maar de universiteit moet primair creativiteit stimuleren. Als je alleen maar recepten hebt geleerd, ben je geen goede ingenieur.” Noomen wil zijn studenten prikkelen met actuele krantenknipsels of uitdagende statements. “Ruimtepuin is een mooi onderwerp: als we doorgaan zoals nu heeft een ruimtemissie aan het eind van deze eeuw veertig procent kans om fataal

te worden geraakt door ruimtepuin. Stel je voor dat je veertig procent kans hebt om bij het oversteken door een auto te worden aangereden, steek je dan nog over? Dan draaien die kopjes van studenten wel.” Dat geldt ook tijdens de ontwerpsynthese-oefening: ter afsluiting van het bachelorprogramma buigen studenten zich tien weken lang in groepjes over een opdracht. “De allerbeste oefening die er is”, zegt de excellente coach. “Motiveer studenten. Neem ze heel serieus.” Hij geniet ervan om kennis over te dragen en te zien dat die wordt opgepikt. Doceren houdt hem jong. “Ik voel me bepaald geen 51. Joe Jackson had vroeger een lied: ‘Nineteen forever’. Zo erg is het niet, maar ik voel me happy en vitaal.”

x Tips Ron Noomen • Zorg voor interactie met studenten • Illustreer je vak met recente ontwikkelingen • Neem de tijd voor een goede voorbereiding

Naam: Ron Noomen (51) Doceert bij: Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek Burgerlijke staat: Verliefd, samenwonend, vier katten, een hond Vakken: Introduction to aerospace engineering, space engineering and technology III, design synthesis exercise, mission geometry and orbit design.

Een plastic aardbol met hoepel Waarom ziet een satellietmissie er uit zoals hij er uit ziet? Ron Noomen aan het werk tijdens een college Space III. Donderdagmiddag 8 oktober, kwart voor twee, Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. Collegezaal B vult zich langzaam met zo’n dertig studenten. Ron Noomen wil ze vandaag een filmpje laten zien over de grootste satelliet die ooit in Europa is ontwikkeld: Envisat. Alleen… zijn laptop met dvd doet het niet. Als de conciërge en een andere medewerker met een extra stekkertje komen en wat hebben gerommeld, kan Noomen beginnen. Hij vertelt dat er voor volgende week wat opgaven op Blackboard staan. “Ik ga jullie hier niet trainen”, zegt hij. “Alleen als reactie op vragen van jullie.” Het filmpje beschrijft hoe de satelliet onder meer vege-

tatie, atmosferische gassen en oceaantemperaturen in verschillende seizoenen meet. De studenten zijn direct bij de les, maar lachen als er af en toe gelijktijdig Engels en Frans klinkt. Noomen excuseert zich. “Het alternatief was alleen Frans.” Hij laat sheets uit vorige colleges zien. Kopietjes met gemarkeerde teksten. Grafiekjes met temperatuurvariaties en uitleg over zeespiegelstijging. De doelen van satellietmissies zijn duidelijk, maar waarmee moet je rekening houden bij het ontwerp van je systeem? Noomen toont een sheet met keuzes als: de juiste baan om de aarde, beeldresolutie, lichtcondities en hoeveelheid stuwstof. Welke zijn van primair belang, ofwel niet corrigeerbaar met instrumenten? En welke zijn dat wel? Noo-

super e-papier, nanosatellieten, een robothand en een miniatuur chirurgisch instrument. De jury bepaalt wie van de twintig finalisten 25 duizend euro krijgt om het idee marktrijp te maken. Daarnaast is er een publieksprijs van 7.500 euro. Het evenement vindt vanaf 10.30 uur plaats bij Bouwkunde.

x www.tudelft.nl/ddea

Verwarring

Duurzame stad

Liefhebbers van de absurdistische late night show 'De Staat van Verwarring' (voorheen te zien bij de VPRO op Nederland 3) kunnen woensdagavond 11 november hun hart ophalen. De show is dan live te zien in Speakers. Oud-TU-medewerker Pieter Jouke - die tegenwoordig furore maakt in 'CQC' - is als presentator van de partij, net als Ronald Snijders. Het wordt ruim een uur vol neologismen, vreemde gedachtesprongen en absurde vragen aan een interessante gast. Plus fijne filmpjes en rubrieken. Kortom: absurditeit op hoog niveau.

Hoe toepasbaar is duurzaamheid in de architectenpraktijk en hoe zijn steden duurzamer en leefbaarder te maken? Dat zijn achterliggende vragen bij de lezingenreeks ‘Architectural solutions for a sustainable city’ van 12 november tot 17 december. De nadruk ligt op praktijkvoorbeelden en ‘best practices’ van toepassingen van duurzaamheid in architectuur in de bestaande stad. De lezingen zijn in het Engels.

(Foto: De Staat van Verwarring)

x

'De Staat van Verwarring' woensdagavond 11 november, aanvang 20.30 uur. Toegang 10 euro. Kaarten via [email protected] of Theater de Veste.

x Donderdag 12 november, aanvang

18.00 - 19.45 uur, zaal A, Bouwkunde

Veni’s dankzij duidelijke praatjes

‘Die bovenkamers moeten draaien’

En Noomen doet het goed op onderwijs: in zijn nominatie voor Docent van het jaar valt te lezen dat hij een excellente coach van projectonderwijs is en dat studenten hem een 8,5 geven. Dat cijfer krijgen ze bij hem niet allemaal. “Die 8,5 ligt dus niet aan mijn strengheid. Ik denk dat ik tachtig procent van mijn tijd bezig ben met onderwijs. Dat vertaalt zich blijkbaar terug.” Noomen is, zoals hij zelf zegt, ‘van de ouderwetse soort’. “Niet tien minuten college, tien minuten sommen en weer tien minuten college. Weliswaar sommen, maar volle uren les.” Hij is daarbij geen ‘voorkauwer’. “Ik zeg liever: ga daar eens kijken, of heb je daar al aan gedacht? Onderwijs is begeleid vallen en opstaan.” Hij gebruikt tijdens zijn colleges

Twintig uitvinders presenteren donderdag hun ontwerp aan jury en publiek tijdens de Delft Design & Engineering Day. De diversiteit van de vindingen is groot. Naast bekendere ontwerpen als Delfy Micro, onderwaterrobot Galatea en fileradar.nl is er veel nieuws. Zo werd binnen Bouwkunde de Espaciel lichtreflector ontwikkeld die meer licht binnenshuis brengt. Jan Dijk (TNW) leidde de ontwikkeling van afbreekbaar bioplastic, Maarten Timmer (IO) ontwierp de elektrisch aangedreven racemotor Vertigo. Verder verschijnen op het podium:

05

Nieuws

Ontwerpcompetitie den beide heren de laatste zeven kilometer als de zwaarste. “De gedachte dat je je hierop vijf maanden hebt voorbereid, geeft je de kracht om jezelf te blijven pushen.” De steun van het publiek hielp ook aardig. “Zonder de twee miljoen schreeuwende enthousiastelingen weten we niet of het was gelukt.”

docent van het jaar

xCONNIE VAN UFFELEN

DELTA. 33 05-11-2009

men vraagt het telkens aan de zaal. Bij de antwoorden vraagt Noomen naar het waarom. “Is de rest het daarmee eens?” Noomen verduidelijkt alles met tekeningetjes en formules op het bord. En met een opblaasbare plastic aardbol waar hij een ‘kartonnen hoepel’ omheen schuift die de satellietbaan om de aarde voorstelt. “Heel enthousiast en boeiend”, oordeelt student Bart de Vries die in de pauze uitgebreid en duidelijk antwoord op zijn vragen krijgt. “Hij weet het redelijk goed over te brengen.” Noomen laat aan het eind van het college het uiteindelijke ontwerp van Envisat op sheets zien. Tot slot draait hij het licht weer aan… oeps: uit.

De TU krijgt dit jaar zeventien veni-subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Dat is viermaal zoveel als in 2008.

De veni-subsidies zijn geldbedragen van maximaal 250 duizend euro die NWO jaarlijks uitkeert aan veelbelovende jonge onderzoekers, zodat zij hun werk drie jaar voort kunnen zetten. Veni is een van de drie subsidievormen van de zoge-

xTomas van Dijk

'We helpen ze niet aan een vlotte babbel van een tweedehands autoverkoper’

Nanokristallen die het licht in zonnecellen de juiste kant opsturen, magnetische pincetten om DNA mee te bestuderen en elektronenbundels waarmee atoom voor atoom patronen geschreven kunnen worden. De veni-subsidies gaan naar uiteenlopende onderzoeksprojecten verspreid over de hele TU. Voor het eerst heeft designfaculteit IO een subsidie gekregen. Technische Natuurwetenschappen scoort met zes subsidies het hoogst.

naamde Vernieuwingsimpuls. De andere twee subsidies zijn de vidisubsidie (voor ervaren postdocs) en de vici-subsidie (voor zeer ervaren onderzoekers). Met zeventien subsidies doet de TU het vergeleken met de andere universiteiten behoorlijk goed. Alleen de Universiteit Utrecht en de Universiteit Leiden scoren hoger met respectievelijk 26 en 18 veni’s. Van de 26 Utrechtse veni’s gingen er tien

naar het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Ook het Leids Universitair Medisch Centrum ontving een veni. De Universiteit Twente heeft vijf veni’s gekregen en de TU Eindhoven één. In totaal honoreerde NWO dit jaar 143 aanvragen (vorig jaar 116). Het succes staat in schril contrast met de resultaten van vorig jaar. Toen kreeg de TU slechts vier van de felbegeerde subsidies. Volgens Anouschka Versleijen van het valorisation centre (de instelling aan de TU die helpt om kennis te gelde te maken) hebben alle faculteiten dit jaar hun onderzoekers gestimuleerd om aanvragen in te dienen. “Dit jaar was er veel meer begeleiding. Vorig jaar was de hulp op verschillende faculteiten nog ad hoc. Dat geldt overigens niet voor de vidi- en vicibeurzen; daar was al meer aandacht voor.” Onderzoekers die door NWO uitgenodigd werden voor een gesprek, kwamen bovendien goed beslagen ten ijs. Enkele medewerkers van het

valorisation centre en TBM bieden sinds dit jaar namelijk interviewtrainingen aan veni-kandidaten. “We helpen ze niet aan een vlotte babbel van een tweedehands autoverkoper”, licht Versleijen toe. “Maar de onderzoekers moeten wel leren om helder te maken waarom zij hun vakgebied met hun onderzoek een stap vooruit helpen. Tijdens het gesprek hebben ze een breed georiënteerde onderzoekscommissie tegenover zich. Vaak hebben ze moeite om in te schatten hoeveel jargon ze kunnen gebruiken.” Versleijen is dolgelukkig met het resultaat. Omgerekend naar het aantal onderzoekswerkplekken had de TU volgens haar 9,1 procent van de subsidies moeten ontvangen. “Onze fair share is 13 van 143 veni’s. Daar zitten we met 17 dus mooi boven.”

Op het bureau van Jack Maat van de dienst elektronische en mechanische ontwikkeling zoemt zachtjes een vier jaar oude Dell-desktop. “Een hartstikke mooie pc”, zegt Maat die er dagelijks mee werkt. Peter Gitau, de directeur van Viafrica in Kenia die deze week op werkbezoek is op de TU, kijkt glunderend naar de machine. Honderden van soortgelijke computers worden volgende maand vervangen bij de afdelingen human resources en financiën en dat is goed nieuws voor scholieren in Afrika. Viafrica zorgt er sinds enkele jaren voor dat deze computers een tweede leven krijgen op scholen in Tanzania en Kenia. De stichting werkt samen met Maat en een drietal studenten. Zij zorgen ervoor dat alleen de beste computers geselecteerd worden en op pallets terechtkomen, nadat ze grondig zijn gewist, getest en stofvrij gemaakt. Ongeveer vierduizend pc’s heeft de stichting sinds 2003 inmiddels verscheept en verspreid over zo’n vijfennegentig scholen. Tegenwoordig is zo’n tachtig procent daarvan afkomstig van de TU. Binnenkort zijn pc’s met een TUstickertje ook te vinden in scholen

De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) wil dat alle resultaten van wetenschappers met een NWO-beurs vanaf volgend jaar publiek toegankelijk zijn.

Techniekonderwijs Hoop voor de technische opleidingen. Staatssecretaris Sharon Dijksma (onderwijs) kondigde dinsdag aan jaarlijks 15 miljoen euro uit te trekken voor wetenschap- en techniekonderwijs op alle basisscholen. Doel is voor kinderen ‘ruimte te creëren om hun talenten te ontwikkelen op het vlak van onderzoeken, redeneren en probleem oplossen’.

Het experiment waarbij middelbare scholieren in de loop van het schooljaar eindexamen kunnen doen, wordt gestopt. Er zijn te veel knelpunten. Een daarvan is dat hogescholen en universiteiten niet staan te popelen om extra instroommomenten in te voeren.

in Sierra Leone. Het idee om pc’s naar Afrika te sturen is afkomstig van Karel Luyben, toekomstig rector en voormalig decaan van Technische Natuurwetenschappen. Hiermee wilde hij invulling geven aan de focus van de TU op duurzame ontwikkeling in Afrika; het thema van het lustrumjaar 2007. Qua timing kwam het plan erg goed uit. “Sinds 2007 streeft de TU ernaar om al haar mensen met dezelfde computersystemen te laten werken”, vertelt Maat. “Dat maakt het

Swingende start Minister Cramer gaf donderdag een swingende start aan bedrijvenbroedplaats Dnamo in Rotterdam. Bij die ‘incubator’ zijn ook de TU en YES!Delft betrokken. Cramer nodigde de aanwezigen uit op de duurzame dansvloer en bracht zo de energieopwekkende vloer tot leven.

Verschraling De studentenraad is bang dat het onderwijs in de knel komt als er in het kader van de komende bezuinigingen wordt ingegrepen in de huidige werkverdeling tussen de faculteiten. Zij uitten hun bedenkingen in een overleg met collegelid Paul Rullmann.

‘Een hartstikke mooie pc’ ict-beheer met minder ict-medewerkers mogelijk. Duizenden computers zijn al vervangen.” “Veel computers zijn op de TU heringezet als meetcomputer”, vertelt Maat. “Maar er staan er nog veel in kelders.” De machines en masse naar Afrika sturen, gaat niet. Ter plekke moeten scholen een computerlokaal gereedmaken en moeten docenten en schooldirecteuren opgeleid worden. Ze moeten de software leren kennen, maar ook hardware en de beheeraspecten van een computerlokaal. Viafrica zorgt voor die begeleiding. “Het is daar een stuk lastiger computers installeren dan hier”,

Publicaties

Vroege eindexamens

Tweede leven in Derde wereld Vijftienhonderd pc’s van de TU hebben een tweede leven gekregen in Afrika.

delta online

Brandmerken Peter Gitau, de directeur van Viafrica in Kenia, bij oude TU-computers die bestemd zijn voor scholieren in Afrika. (Foto: Tomas van Dijk)

zegt Joost Dam, de oprichter van Viafrica. “De pc’s en de monitoren gaan makkelijk stuk door spanningspieken. Ik heb wel eens een draad door zware overbelasting zien branden door een muur heen.” Het oorspronkelijke idee was om de computers terug te halen naar Nederland als ze ook in Afrika afgeschreven zijn. “Maar”, zegt Dam, “we hopen dat het tegen die

tijd mogelijk is om de apparaten op milieuvriendelijke wijze in die landen zelf te recyclen.” Ook hierbij wil Dam Delftse onderzoekers betrekken. (TvD)

In de middeleeuwen beheersten beulen de kunst van het snijden en brandmerken tot in de puntjes. Dat blijkt uit wiskundig onderzoek van dr.ir. Fred Vermolen van Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica.

x www.delta.tudelft.nl

DELTA. 33 05-11-2009

06

science

DELTA. 33 05-11-2009

07

science

opinion please

The trouble in between One of the biggest problems with the filtration of water is bacteria and other micro-organisms clogging up the filters. Hans Vrouwenvelder studied the formation of these biofilms and came up with some completely new potential solutions. xNADINE BOKE “In 2025, almost half of all the countries in the world will have a shortage of drinking water. And don’t think clean water is just a problem for Third World countries. Also in the West, our water is increasingly polluted with pesticides and other contaminants. Techniques for purifying water are therefore extremely important”, says Hans Vrouwenvelder. For his PhD project at the department of environmental biotechnology, he studied a common problem in membrane filtration systems that transform seawater or contaminated fresh water into potable water: biofouling. Microorganisms, like bacteria, form biofilms within the filters, resulting in problematic declines in water production or quality. Vrouwenvelder received his doctorate on October 30th. People have been trying to come up with a universal solution for biofouling since the early 1980s, but in vain. “They tried pretreating the feed water to remove or inactivate bacteria, and thus prevent biofouling from occurring,” says Vrouwenvelder. “But that didn’t work in all cases. The focus has also been on the semi-permeable membranes that comprise the most important part of the filter systems. But adaptations of these membranes weren’t sufficient to prevent biofouling.”

In order to find new solutions for this problem, Vrouwenvelder studied some of the fundamental processes underlying biofouling in a laboratory setting. “Until now, people have mainly been conducting trial-and-error studies in the field,” he says. “But recently more people have been publishing articles on fundamental research concerning biofouling.” The type of water filters Vrouwenvelder studied are called spiral wound reverse osmosis membrane systems, which are currently the most commonly used type worldwide. Each filter unit consists of a cylinder of tightly wound filtration membrane, which allows for as much filtration surface as possible within a limited space. In between

The biggest problem doesn’t seem to be the filtration membrane the sheet of membrane is a sheet of gauze-like spacer material, which helps the water flow more easily between the membrane layers. A small amount of the water that is led along such a filter unit seeps through the membrane and is collected in a central collection pipe. This water is potable. The rest of the water is transported to another filter unit for further filtration. One of the most surprising outcomes of Vrouwenvelder’s research is that the biggest problem doesn’t seem to be the filtration membrane, but rather the spacer material. Vrouwenvelder: “Both in our tests with a scale model and in tests with the filter modules used in practice, we saw that biofilm grows mainly on the spacer, creating a sort of system of blockages and water channels.” Because of this growth of biofilm on the spacer, some parts of the filtration membranes receive little water and some a lot, which can explain filtration problems. The biofilm growth also disrupts the water flow

through the entire cylinder, causing pressurisation problems. “It may seem logical that the spacer is one of the main problems,” says Vrouwenvelder, “but it was generally accepted that the membrane was the main problem, which also sounds logical. Until now, laboratory studies on biofouling used systems with only the membrane, not the spacer. We’re the first to use a scale model that has exactly the same properties as a real filter unit.” It also helped that Vrouwenvelder made use of MRI scanning techniques, enabling him to study the 3D-structure and effect of fouling development in the filters. Previously, fouled filters were usually taken apart to study them, thereby destroying such information. A possible solution to prevent biofouling problems would be to make adjustments to the spacer geometry. Vrouwenvelder however has also made some other discoveries, mostly concerning the hydrodynamics. Like the fact that there seems to be less biofouling when the speed at which the water is allowed to run through the filters is decreased. Vrouwenvelder: “I’ve heard scientists mention that you should increase the water velocity to prevent biofouling. But it doesn’t seem to work that way. Also, if you increase the velocity in a system, you need more energy, and biofilm formation results in more pressurisation problems and a higher risk of filter damage.” In his thesis, Vrouwenvelder describes these and other possible solutions based on his fundamental research. A great deal of interest has already been shown his work, and the International Water Agency is considering publishing his thesis as a book.

x Hans Vrouwenvelder: ‘Biofouling of spiral wound membrane systems.’ Thesis defence: 30 October 2009.

A heap of discarded membrane filters that were too fouled for further use. (Photo: Hans Vrouwenvelder)

come to think of it

New radars right as rain

Tunnel test of dust reduction Delta and Delft Integraal/Outlook often write about innovative ideas that offer great promises for the future. But what has happened to them a couple of years on? What for instance has happened to the Dust Magnet, a dust reduction system developed and patented by Bob Ursem, director of TU Delft’s Botanical Garden?

Multilingual Internet Until now the internet could not handle Chinese or Arabic web addresses. But by next year the first internationalized domain names (iDNs) could be in use. The BBC news site reports that the board of Icann (Internet Corporation for Names and Numbers) has approved plans to allow the use of non-Latinscript in web addresses. Icann took this decision last week at its annual meeting in Seoul, South Korea. It is being described as the biggest change to the way the internet works since it was created forty years ago, the BBC wrote. Prof.dr. Henk Sips (Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science) says this is a logical change. “We used to have an 8-bit character set that only had room for 256 characters, but that wasn’t enough even to contain all French characters. That set has however been replaced by the 16-bit Unicode system that offers more than enough room for Chinese, Korean and Arabic characters. On my computer I can easily find the whole bunch.” Sips points out that almost all software already uses Unicode. Windows installed in Korea for example uses Korean characters. The difference is that until now the web addresses listed in the internet’s Domain Name System (DNS) phonebook had to be in Latin script. This new development is of significance especially for Chinese, Arabic, Russian and Korean people who do not read or write English; they will now be able to use the internet in their own languages, once the new system is operational. “In principle it’s simple”, Sips says. “But it’s like the Y2K millennium problem. You never know how deep the use of a set of characters is embedded in the system.” Plans for international domain names were first approved in 2008, but testing has been going on for two years. TU Delft PhD student, Yuguang Yang, from Shanghai, can’t wait till Unicode is up and running. “Internet exists for such a long time already. And all those years it was restricted only to Roman characters. I started to wonder if it was impossible to add other characters”, says the researcher at the faculty of Civil Engineering & Geosciences. Yang thinks the improvement of the internet will enable him to communicate by email with many more relatives, like his grandmother for instance. “At the moment she doesn’t use email because she isn’t used to the English alphabet”, he says, while adding that iDNs internationalization will also put an end to many of odd email addresses that Chinese people currently use. “In the Chinese language, names that are pronounced similarly can be written in many different ways. But in English all the names are written the same way, so in order to create a new email address you therefore have to add numbers or other characters to your name”, says Yang, who has more than a dozen namesakes employed at TU Delft alone, not to mention all the BSc and MSc students who are also named Yang. (JW/TvD)

Party with a view. The new Parsax radar uses the existing antennas. (Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

Two new weather radars offer unprecedented sharp and dynamic views of the rain formation processes in clouds. They should help in clarifying the connections between air pollution, rain and climate change. xJos Wassink Cheese, nuts and olives on the tables, people exchanging greetings and colleagues toasting on this memorable day. Last Thursday the international research centre for telecommunications and radar (IRCTR) inaugurated the new radar Parsax with a reception in the foyer of the Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science building. IRCTR director, prof.dr. Leo Ligthart, reminded the around sixty people in attendance of a series of firsts by the TU’s telecommunication and radar group. In 1983 for example the group performed the first radar Doppler measurement (enabling the determination of the velocity of clouds), 2005 saw the kick-off of the development of the drizzle radar Idra, and now the official opening of the Parsax radar. This ‘polarimetric agile radar in Sand X-band’ is capable of continuous polarisation measurements of clouds with unprecedented resolution down to three meters. Whereas the amount of reflection of radar waves is indicative for the amount of water in a cloud, polarimetrics reveal the shape and size of the droplets in a cloud and enables

researchers to distinguish between hail, snow and rain. “Using polarisation in radar is not new,” says prof. dr. Herman Russchenberg. “But using polarisation in both directions simultaneously with a resolution of only three metres is unique. It should give us a detailed and dynamic image of the processes occurring in clouds.” Russchenberg is a lecturer on the remote sensing of the environment. He studies the formation and disappearance of clouds, the ‘x-factor in climate research’. Clouds have a significant cooling effect that seemingly partially balances global warming caused by rising CO2 levels in the atmosphere. But the uncertainties are thus far larger than the effect. Weather radars are vital for learning more about clouds. Not only

‘Drizzle may sound boring, but it limits the clouds lifetimes’ Parsax, but also the Cesar (Cabauw experimental site for atmospheric research) consortium, which hosts Idra (the IRCTR’s drizzle radar) and a series of rain-measuring equipment on top of a 213-metre high tower. One of the differences between the systems is that Parsax is a cloud profiler, which can look vertically into the atmosphere. Idra on the other hand scans the surroundings horizontally at one revolution per minute, providing very precise information of where the rain falls. Idra was developed by the Catalonian engineer, Jordi Figueras i Ventura. It was his PhD project, which he will defend on November 16th.

The main feature of Idra is its sensitivity and resolution down to three metres in its sharpest setting. For comparison, the Royal Netherlands Meteorological Institute (KNMI) weather radar has a one kilometre resolution. Idra’s ability to measure drizzle (very fine rain), fog and low clouds is unrivalled. “Drizzle may sound boring,” says Russchenberg, “but it limits the clouds lifetimes. Clouds disappear either by evaporation or by precipitation, which starts with condensation of water vapour on aerosols or fine dust particles of just a few microns across.” Russchenberg aims to clarify the relationships between air pollution (the amount of fine dust aerosols in the air), cloud formation, rain and climate change. Figueras, who now works at the British Met Office but will soon join Meteo France in Toulouse as a post-doc, believes Idra is now reliable enough for doing long series of measurements. In his view Idra should be able to deliver the best estimates of rainfall rates, because Idra’s images are thirty times sharper than those of the KNMI, and because Idra’s polarimetric capability allows it to obtain better rainfall rate estimates and classify the type of precipitation. Cesar would be the best place to link the presence of aerosols to rain patterns. “Such measurements need to have a long continuity,” Figueras argues. But he also knows that science nowadays is primarily project-based and that it is difficult to get funding for long term monitoring. To set up a long term programmatic research project would require a major change in the current mindset, Figueras writes in his thesis: “But it would benefit the atmospheric remote sensing research in IRCTR and that of the Netherlands as a whole.

The system has just been tested on a large scale, Bob Ursem reports, and Delta April 5th 2007 before long he is quickly offering all 'By electrically charging dust the details in a torrent of enthusiparticles, Ursem can extract asm. In the simplest form, Ursem’s them from the air, as if by dust reduction system consists of using a magnet. Last month one or more high voltage conducting he applied for a worldwide wires and a couple of electrically patent on his invention.' grounded conducting grids. Dust particles passing by the wires get robbed of a couple of electrons and thus acquire an electrical charge (there is a current of some microamperes flowing through the system). As a result, the dust particles are electrostatically drawn to the grounded electrodes, and thus dust particles of all sizes are extracted from the air. This process benefits air quality, as the health risks of fine particulate dust are increasingly acknowledged and regulated. Ursem’s dust reduction system was developed with motorways in mind, but a number of other applications can be imagined, ranging from building sites to operation theatres. Ursem conducted his first life-size outdoor test in Zwammerdam, where he managed to reduce the amount of airborne particles by sixty percent. He then further developed the system with the help of his colleagues at the faculty of Applied Sciences’ Botanical Garden section, dr. Rijn Roos and dr. Jan Marijnissen. The researchers scaled up the system and set up a largescale test in a tunnel, in collaboration with BAM, a construction company, and various Dutch ministries. This test, which has recently been completed, began on July 9th in the northern tube of the Thomassen Tunnel in the Europoort port and industrial area. Twenty-four aluminum frames were attached on one side of the tunnel and connected to a thirty kilovolt source, while an equal number of frames on the other side of the tunnel were grounded. For the system to have worked, dust particles would have been drawn from the air to the grounded frames. A number of particle detectors monitored the dust levels in the middle and at both ends of the tunnel. Reference data were collected with the electricity switched off. And the result? “I can’t tell!” Ursem says, laughing. “I can’t tell but it looks really good.” The final report will be completed on November 5th, but the results will only be published at the IPL (Innovation Programme for Air Quality) congress on November 25th. Ursem: “After that it’s up to the politicians. But I would expect the first contracts to be put out to tender in January.” So, it must work then? “No comment!” Ursem says, laughing again and clearly enjoying himself. (JW)

Attaching the grids at the tunnel wall for the field test (Photo: Rijkswaterstaat)

DELTA. 33 05-11-2009

interview

08

DELTA. 33 05-11-2009

‘het vechten heeft zin’

WIE IS TON MEIJKNECHT? Ton Meijknecht (1 juli 1944, Groesbeek) doorliep de katholieke lagere school in Heilig Landstichting en haalde in 1962 zijn bètadiploma aan het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen. Vervolgens studeerde hij geschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en theologie aan de Katholieke Theologische Hogeschool Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. In 1982 promoveerde hij aan de universiteit van Leiden in de middeleeuwse kerkgeschiedenis op Bartholomeus van Maastricht (+1446). Van 1971 tot 1973 was hij leraar geschiedenis in Gouda. Van 1975 tot nu was hij studentenpastor aan de TU Delft. Vorige week is Günther Sturms door de bisschop van Rotterdam benoemd als zijn opvolger. Meijknecht is sinds 1971 getrouwd en heeft twee kinderen en twee kleinkinderen. Donderdagmiddag is er ter gelegenheid van zijn afscheid het symposium ‘One Mission, One Goal’. (Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

09

interview

Met een symposium en een receptie neemt studentenpastor Ton Meijknecht afscheid. Na 34 jaar studentenpastoraat voor Motiv gaat hij met pensioen. “Ik was eerst bang voor de gewelddadigheid, het brassen, het drinken, het amuzikaal zingen. Maar het heeft nut.” xERIK HUISMAN Het wordt je bijna droef te moede. In de aankondiging van uw afscheidssymposium staat: ‘Vierendertig jaar lang, en onafgebroken, heeft dr. Ton Meijknecht zich op de TU Delft beziggehouden met plaats en betekenis van de student binnen de universiteit.’ Dat suggereert dat het een hele zit was. “Nee, juist helemaal niet! Dan was ik allang weggeweest. Het was eigenlijk heel kort, want het veranderde steeds.” Wat dan? “Ik vind het het leukst om dat toe te lichten aan de hand van de studenten die ik heb ontmoet. In de loop van de tijd – eerst heel langzaam, de laatste jaren sneller – komt een nieuwe generatie studenten op. Natuurlijk: ze moeten veel dingen doen die niet veranderen, maar overtuigend anders is dat studenten nu verlangen naar meer dan wetenschappelijk verantwoorde vakkennis.” Waar zit dat verlangen naar meer dan in? “Dat ze naast de studie een meisje willen, drank, dat ze experimenteren, is van alle tijden. En dat ze daar over het algemeen goed uitkomen ook. De onzekere adolescent wordt een betrouwbare volwassene. Maar studenten uiten nu meer dat ze hun vak willen uitoefenen in een maatschappelijk perspectief.” Dat lijkt me ook van alle tijden. “De directe uiting van die wens niet. En dat komt omdat de factor wetenschap steeds belangrijker is geworden. Sinds het hier universiteit is geworden, gaat het steeds meer over kennis: kenniseconomie. Toen het hier nog Technische Hogeschool heette, werden hier ingenieurs opgeleid. Mensen met technische kennis én beroepstrots, die aan de maatschappij een dienst willen bewijzen. Een verschil maken. Het energieprobleem oplossen. Dat ingenieur een maatschappelijk beroep is, is wat op de achtergrond geraakt.” Wat missen de studenten van nu in de TU volgens u? “Ze willen perspectief zien. Voor de TU is het een probleem om leiding te geven aan mensen die hun creativiteit ontwikkelen. Docenten moeten hen niet alleen kennis bieden, maar vooral ook bevlogen zijn. Tonen hoe hun vak bijdraagt aan de technologische uitdagingen waarvoor we staan.” Hoe komt u in contact met studenten. Komen ze spontaan naar Motiv? “Als studentenpastor kom je in hun wereld bijvoorbeeld bij constitutieborrels, afstudeerpraatjes, promoties, de opening van het academisch jaar en in openbare gelegenheden. Vaak zijn we de enigen met grijs haar. Je gaat daar met ze in gesprek en stuit dan op hun wensen.”

de studenten zelf om vragen. Wil je wel echt dat wat technologisch mogelijk is geïmplementeerd wordt? Dat we nieuwe technologieën ontdekken? Lig je wakker van het op te lossen probleem of doe je het alleen voor je cv, de roem, je status, de loopbaan?”

Nu kunnen we komen tot een dialoog, de spirituele zoektocht waarvoor wij de kennis, dat reservoir aan rijkdom hebben. Ik vind dit het hoogtepunt van mijn 34 jaar als pastor. De techniek gaat met zichzelf in gesprek. Motiv faciliteert, maar staat niet in het programma.”

Dan draait de pastor op volle toeren? “Ja, wij zijn wat ik vaak uitdruk als ‘de ongeziene kant van de maan’, de kant die de TU nu onvoldoende ziet. Het is de roepingskant van het beroep, de bredere visie op lange en korte termijn. Ik ben er niet voor niets.”

Is de houding van Van Tooren bijzonder? “Twintig jaar geleden had je zulke hoogleraren niet. Ik merk ook dat er binnen de TU meer komen. Die een weg willen helpen zoeken in een wereld die niet eenvoudig is. We hebben veel loyaliteiten. Creativiteit, vakkennis, het volgen van het maatschappelijk en politiek debat, persoonlijke omstandigheden en ontwikkelingen. De kunst is om daarmee om te gaan. Vroeger was het met de zuilen veel eenduidiger.”

Is die pastor in de loop van 34 jaar veranderd? “Het blijft fascinerend om te werken met studenten. Je bent en blijft opvoeder, maar mijn rol is veranderd. Eerst was ik als een vader. Dan regelde en organiseerde ik als er een vraag of probleem was. Dan bedachten we bijvoorbeeld activiteiten waarvan we dachten of hoopten dat studenten ze leuk vonden. Geleidelijk word je als het ware grootvader. Je ziet meer hun dilemma’s, wat ze nodig hebben, maar je lost hun problemen niet op. Je zegt: je zit met iets en wij kunnen samen iets opzetten. ” Waar leidt dat dan toe? “Dan organiseer je bijvoorbeeld met Stylos, de studievereniging van Bouwkunde, een debat met onder meer mensen van Shell. En dan zeggen studenten: ‘We worden volgepompt en afgericht en onze creativiteit wordt ontkend. Zo wordt het nooit wat met die stad van de toekomst die wij moeten ontwerpen. Dus docent: pas je onderwijs aan mijn professionele verlangens aan’.” Dan geniet u? “Als je ziet dat je in samenspraak met de student iets kunt betekenen, dat ze enthousiast zijn, dan streelt dat mijn beroepstrots als theoloog. Hun verlangens worden onthuld.”

Zoals? “Twee studenten van Curius, de studievereniging van TBM, vroegen om een training voor bestuurs- en commissieleden. Dan heb je het over vragen als: wat wil je gerealiseerd hebben aan het eind van het jaar, maar ook op langere termijn. In je leven. Wat voor ingenieur wil ik worden? Zulke vragen kregen we vroeger niet. De TU met haar nadruk op wetenschappelijkheid heeft dat wat weggedrukt.”

Maar reageert de TU erop? “Jazeker! Voor het symposium van donderdag werden we door Chris Verhoeven van EWI geïntroduceerd bij Michel van Tooren van L&R en de DRI Infrastructures/mobility. Hij werd helemaal enthousiast en ging de andere DRI’s erbij betrekken. Hij zei: daar moeten zij ook aan meedoen. Dat hebben we liever dan dat de TU een nota schrijft over de focus op onderwijs.”

Is dat niet ontmoedigend? Als pastor zit je een verslechtering op te vangen? “Ik zie het als een kans. Dat het op de TU technologisch en wetenschappelijk oké is, maar dat je als pastor kunt bijdragen aan de revolution of the heart die we nu missen en waar

Waarom? “De TU schrijft niet over de bezieling van onderwijs, het theologische, de spirituele zoektocht. Tegen die traditie is ook veel argwaan. Maar juist omdat nu iemand van binnen de TU dat enthousiasme aan de dag legt, neemt hij die argwaan weg.

Hoe is u eigenlijk als historicus en theoloog bij de TU beland? “Ik heb niet gesolliciteerd vanwege de sociale component. Wel omdat hier iets wordt gemaakt, ontworpen. Eerst was ik bang voor de risico’s die je daarbij onder ogen moet zien. Je bouwt en ontwerpt voor concrete problemen. Je oplossing moet werken. Hoe bijvoorbeeld herstructureer je Rotterdam zodat integratie een kans krijgt? Daar heb je een stedenbouwkundige voor nodig die de angst onder de knie heeft.” Is dat bange er inmiddels af? “In al die jaren heb ik het gevoel gekregen de studenten steeds beter te kunnen volgen. Ik kwam 34 jaar geleden onnozel binnen. Je schrikt van de gewelddadigheid, het brassen, het drinken, het amuzikaal zingen. Het duurde even voor ik doorhad dat het gereglementeerd is, dat er ongeschreven regels zijn, dat er mensen toezicht houden én dat het vechten zin heeft. Er ontstaat een intieme band tussen twee mensen die de basis van een lange vriendschap kan zijn. Die band is nodig.” Hoezo? “Techniek gaat om grote krachten. Met tradities als brassen leren studenten omgaan met de angst voor die krachten en de risico’s. Dat je het samen aankunt. Mijn angst werd begrip en daarna hoop. Hoop dat zij de uitdagingen aankunnen die de wereld stelt.” U zwaait af. Wat nu? “Ik ga door. Met mijn collega’s bij Motiv hebben we een vof opgericht. We gaan diensten aanbieden aan bedrijven en instellingen waarbij hun diepere motivatie wordt onthuld. Zingeving, de vraag die iedereen in alle tijden stelt. Soms is het antwoord daarop vals. Je hebt soms iemand nodig om de juiste weg te vinden. Vanuit de theologie kennen we een geformaliseerde manier om het onderscheid te maken, de goede van de kwade geest te onderscheiden. Dat bieden we aan.”

DELTA. 33 05-11-2009

10

lifestyle

DELTA. 33 05-11-2009

Gouden weekend maakt seizoen beetje goed

Punch basketball (in het rood) kon bijna de hele wedstrijd aardig meekomen met de Groene Uilen uit Groningen, maar stond na afloop toch met lege handen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Michael Poot schaatste afgelopen weekend op het NK afstanden in Heerenveen naar een twaalfde plaats op de 500 en een veertiende plaats op de 1000 meter. De masterstudent civiele techniek was er dik tevreden mee. “Je kunt natuurlijk kijken naar de cijfertjes. Vorig jaar was ik tiende op de 500 meter, nu twaalfde. Maar ik vergelijk mij liever met mijzelf. Qua tijden heb ik weer een stapje gemaakt ten opzichte van vorig jaar. Zeker op de 1000 meter heb ik een goede race gereden.” Poot heeft een extra missie. Hij wil laten zien dat het mogelijk is om met diabetes aan topsport te doen. Tijdens de plaatsingswedstrijden in Groningen, een paar weken eerder, had hij moeite om zijn bloedsuiker op het juiste niveau te houden: “De spanning was te groot. Dit keer ging dat goed. Voor mij is dat een persoonlijke overwinning.” Grote spanning zal er donderdag ook zijn bij een andere snelheidsduivel. De Delftse technische bestuurskundestudent Teun Dappers plaatste zich met 24 andere autocoureurs in spe voor de dan te houden finale van de Dunlop Drivers Cup op Circuit Park Zandvoort. Dappers werd als een van de honderd kandidaten geselecteerd voor de voorronde op 23 september. De deelnemers moesten tijdens vier proeven aantonen hun voertuig onder alle omstandigheden volledig onder controle te kunnen houden. Mocht hij vandaag winnen, dan krijgt hij onder meer een racecursus aangeboden onder begeleiding van de bekende coureur Jeroen Bleekemolen. Dat Olle Overbosch zijn judokunsten nog niet is verleerd, bleek anderhalve week geleden tijdens het NK in Rotterdam. Mede door zijn drukke bouwkundestudie zette Overbosch anderhalf jaar geleden zijn carrière als topjudoka stop. In plaats daarvan ging hij sumoworstelen. Dat leverde hem in augustus zowaar de Europese titel op in de lichtgewichtklasse. Nu het sumoseizoen stilligt, nam hij de gelegenheid te baat om een ‘uitstapje’ te maken naar zijn oude sport. In de klasse tot 81 kilo won hij brons door Vincent Krijgsman met een ippon te verslaan. De basketballers van Punch kunnen het ook nog steeds, maar zitten nog niet op het hen vertrouwde niveau. Lang ging zaterdag op het sportcentrum de strijd tegen de Groene Uilen gelijk op. Na de laatste toeter sloeg de balans met 68-72 niettemin door naar de Groningers. Met drie nederlagen en één zege staan de Delftenaren voorlopig laag genoteerd in de landelijke promotiedivisie. “De tegenstanders zijn de laatste tijd erg sterk”, probeerde center Tim Hilhorst de negatieve balans te verklaren. “Vooral op de guard-positie missen we de wat geroutineerdere spelers, vanwege blessures. Daarnaast is het een stukje alertheid dat erbij inschiet”, aldus Hilhorst, die er vertrouwen in heeft dat zijn ploeg zich net als vorig jaar gaandeweg zal opwerken op de ranglijst. (JT)

x Tips? [email protected]

de melkkoe

Dichter aan de bar Op het Dichter bij de Bar-festival zitten de dichters niet alleen bij het kroegpubliek aan tafel, maar paraderen ze ook over de bar en over biljarttafels.

Robert Bouten zegevierde half oktober op het NK wildwaterkanoën in Zoetermeer, in de categorie slalom, zowel in de K1- als de C1-klasse. Een dag later schreef hij op dezelfde baan ook de Dutch Open op zijn naam.

xMARTINE ZEIJLSTRA

xJimmy Tigges

Robert Bouten voelt zich thuis op de baan in Zoetermeer, waar hij elk golfslagje kent. (Foto: Dirk Laninga)

Drie gouden medailles in één weekend. Het was de Delftse werktuigbouwkundestudent uit Brabant nog niet eerder overkomen. Dat hij op zaterdag op de hem welbekende baan in Zoetermeer goud won in de K1 mocht geen verrassing heten. Die titel haalde hij in de voorafgaande vier edities immers ook binnen. Bijzonder was dat hij eveneens toesloeg in de C1: een bootklasse waarbij je op de knieën in de kano zit, in plaats van op het zitvlak, en een peddel met maar één blad hebt in plaats van twee. “Dat was voor mij eigenlijk een tussendoortje”, verklaarde Bouten zijn deelname aan de C1 laconiek. “Ik zat in een rustperiode en wilde in die tijd eens een andere discipline uitproberen, als nieuwe uitdaging. Dus ben ik een tijdje gaan oefenen in de C1.” Het experiment ervoer hij als een welkome afwisseling van zijn normale trainingsprogramma en het leverde op het NK nog maximaal succes op ook. Een dag later sloeg hij toe in de strijd om de titel bij het Dutch Open. Het was de medaille die hem de meeste voldoening schonk, vanwege het sterke internationale deelnemersveld. Na de semi-finale stond de Delftse student nog maar als zevende genoteerd in de rang-

schikking. Een gevolg van het aanraken van een poortje, waarvoor hij strafseconden kreeg. In de finale rekende Bouten vervolgens dankzij een foutloze run onbarmhartig af met al zijn internationale concurrenten. Onder hen zaten grote jongens als Stefano Cipressi en Sebastien Combot, de wereldkampioenen uit 2006 en 2007. Erg verrast over het winnen van de Dutch Open toonde Bouten zich toch

floris

Sport

11

lifestyle

‘Het compenseert niet wat ik op het EK en WK heb laten liggen’ niet: “Het is mijn thuisbaan, ik train hier bijna dagelijks, weet wat elk golfje hier doet. Ik wist dat ik hier snel kon zijn. Ik ben erg blij op deze manier een lastig seizoen afgesloten te hebben.” Met dat laatste doelde Bouten op zijn tegenvallende prestaties op zowel EK als WK. Op geen van deze twee toernooien wist hij een finaleplaats af te dwingen. Een teleurstelling voor de man die in 2008 bij zijn olympische debuut in China wel een finaleplaats haalde en als negende eindigde. Bouten kijkt dan ook met gemengde

gevoelens terug op het voorbije seizoen. “Ik schoot er steeds net naast. Het begon slecht, op het EK was ik niet goed genoeg. Toen het WK eraan kwam was ik fit. Ik had alles op orde, maar op belangrijke momenten ging het daar steeds mis. Het was lekker om het seizoen met die drie gouden medailles af te sluiten, maar het compenseert niet wat ik op het EK en WK heb laten liggen.” Een vaste plek in de top tien van de wereldranking, zijn tweede ambitieuze doelstelling naast kwalificatie voor de Olympische Spelen, heeft hij in zijn carrière nog niet bewerkstelligd. “Maar dat gaat wel lukken, anders zou ik niet zo bezig blijven. Ik heb er vertrouwen in”, aldus de man wiens lijfspreuk luidt no risk no fun: “Je moet vrij zijn en risico’s nemen om een wedstrijd te winnen en de fun te beleven.” Nu het seizoen is afgesloten kan Bouten zich een tijdje vol overgave richten op zijn studie. In februari start met de wintertraining de voorbereiding op het volgende EK en WK. Rode draad bij al zijn kanoactiviteiten is zijn ambitie om zich ook voor de Spelen van 2012 te plaatsen. De concrete voorbereiding daarvan begint in 2011.

Bastijn Vissers. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Webdesigner Bastijn Vissers (23, technische informatica) werkte ruim acht jaar bij Albert Heijn. Zijn huidige bijbaan sluit beter aan bij de studie. “Voor een studiereis naar de Verenigde Staten zochten we sponsoren. Zo ben ik in contact gekomen met Werk en Stage, een jong bedrijf uit Rotterdam. Ze hadden nog geen website en vroegen of we er een konden maken. Van april tot juni dit jaar heb ik met een studiegenoot zo’n honderd uur in de site gestopt. Van hem heb ik ook een stoomcursus website bouwen gekregen. Aan het einde van die periode was de eerste versie af, zeg maar de basis van de basis.” “Na de studiereis in september heb ik ze weer gebeld. Of ze nog werk hadden. Ja, dus. Momenteel ben ik bezig om de site gereed te maken, zodat hij online kan. Er staan geen vaste uren in mijn contract, maar ik maak er tussen de tien en vijftien per week. Het wisselt wel: de ene keer blijf je doorgaan, om een probleem op te lossen. De andere dag ga je koffie halen en kom je niet meer terug. Tot kerst kan ik de uren gewoon overdag maken. Als ik begin met afstuderen zal dat in de avond en het weekend zijn.” “Het ontwerp aan de voorkant is een andere tak van sport. Daar kunnen ze beter een IO’er met wat meer creativiteit op zetten. Mijn taak is vooral om wat áchter de site zit in orde te maken. Daarbij overleg ik met mijn werkgever die dingen aangeeft als: ‘Het zou mooi zijn als dit kon’, of: ‘We vinden dit wat minder’. Ik zet het resultaat bij hen op de server en zij geven vervolgens feedback.” “Je begint met het basisblok waar alles op rust. Op deze site moet je kunnen inloggen en bijvoorbeeld een vacature kunnen plaatsen. Het is veel programmeren. Tijdens mijn studie heb ik daar al aardig wat over geleerd. En als je al een paar talen kent, is een nieuwe taal makkelijk te leren. Je kunt trouwens lelijk en snel programmeren, maar dan weet je dat de boel een keer in elkaar klapt. Ik doe het liever netjes, dat kost wel iets meer tijd. Maar de basis is dan in ieder geval goed.” Bijbaan: Webdesigner Verdiensten: €10,- per uur Opvallend: Laat het ontwerp aan de voorkant van de site graag over aan een IO’er

x Weet je een aparte bijbaan? Mail naar [email protected]

Wie op 6 november aan de bar hangt, krijgt naast bier en borrelnoten een flinke portie poëzie voorgeschoteld. Tweeëntwintig woordkunstenaars zwerven met hun werk onder de arm van kroeg naar kroeg om het aanwezige publiek op hun gedichten te trakteren. “De dichters vinden de kroegentocht geweldig”, zegt organisator Jitske Zitman van Dichter bij de Bar, dat voor de vijfde keer wordt gehouden. “Ieder café heeft zijn eigen publiek. Dat is erg spannend voor de dichters, want ze willen toch de aandacht op hun werk vestigen.” Daarbij gaan ze anders te werk dan tijdens een normaal optreden. Dichteres Upperfloor trekt bijvoorbeeld een felrode jurk aan en paradeert ermee over de bar. “Zij zorgt er wel voor dat iedereen haar ziet door haar outfit. Met haar zelfspot krijgt ze uiteindelijk iedereen in het café mee”, zegt Zitman. Jeroen Naaktgeboren en Sander Ritman brengen hun poetry slam met de vaart en het ritme van een raptekst. Rustig luisteren is er niet bij. “Ze brengen hun gedichten met een guerilla-taktiek”, zegt Zitman. “Snel als een geweersalvo. Het publiek reageert er meestal enthousiast op.” Dichter Menno Smit showde in een eerdere editie van het festival zijn bierbuik aan de cafébezoekers, herinnert Zitman zich. “Hij had toen ook een prachtig meisje bij zich, zijn muze Ellen. Iedereen noemde ze Ellen en het Beest.” Smit versterkt zijn optreden dit jaar met twee muzikanten. “Hij wil nu samen met de contrabasspeler een dansje maken.” Gijs ter Haar krijgt iedereen stil,

Delfts Slamwinnaar 2009 Jeroen Naaktgeboren rapt zijn gedichten als een soort geweersalvo. (Foto: Dichter bij de Bar)

weet Zitman. “Hij is een imposante verschijning en heeft een harde stem waarmee hij iedereen stil commandeert. Hij baant het pad vrij voor dichters die na hem optreden.” Zoals Frank Starik. Hij stelde in 2002 een Poule des Doods samen

‘Er zijn ook dichters bij die onder de tap hangen’ van dichters die tijdens uitvaarten van daklozen, alcoholisten en junks, gedichten voorlezen om zo deze eenzaam gestorven mensen poëtisch naar hun graf te begeleiden. “We willen het zo divers mogelijk maken”, zegt Zitman. “Er zijn intieme gedichten die perfect passen in een knus café. Er zijn ook dichters die onder de bar hangen, met hun mond aan de tap.” Het publiek raadt ze aan gewoon te blijven zitten. “De dichters komen vanzelf naar je toe.” Zelf verheugt Zitman zich erg op de afterparty. “Dan leest Arjen Duinker zijn gedicht ‘Zicht op Delft’ voor. Daar ben ik heel benieuwd naar, omdat hij dat gedicht samen met lezers van de Delftse Post heeft bedacht.” Het gedicht gaat over de vele gezich-

ten van Delft. Duinker bedacht de eerste strofe, die de lezers aanzette tot nieuwe, goedgevonden dichtregels als ‘Ik ken een man met een stem, Als een aarden greppel, Als hij spreekt spuugt hij zand en stenen’. “Ik ben erg benieuwd naar de rest van het gedicht”, zegt Zitman. “Dat hoor ik pas aan het eind van de avond, in café De Pelicaan. Het belooft hoe dan ook een spetterend einde van de avond te worden, denkt ze. Alle dichters geven dan nog een kort, zinderend optreden. Staand op het biljart.

x Dichter bij de Bar, vrijdag 6 november, vanaf 21.00 uur, Café Doerak, Café Einstein, De Klomp, De Klok, De Wijnhaven, De V, De Pelicaan en La Bocca. www.dichterbijdebar.nl

time out

Delftse gezelligheid Muzikale poëzie en poëtische muziek wisselen elkaar af wanneer Mannen van Vermeer zijn nieuwe cd presenteert. In een thuiswedstrijd presenteert de Delftse band Mannen van Vermeer vrijdag in Speakers zijn album ‘Zeker’. De zeskoppige band brengt dan alle tracks van de cd ten gehore. Naast tien Nederlandstalige eigen nummers belooft het album een ‘speciale verrassing.’ Mannen van Vermeer laat zich naar eigen zeggen moeilijk in een hokje plaatsen. De band bestaat uit de obligate gitarist, bassist en drummer. Daarnaast heeft de band een accordeonist en een saxofonist, wat zorgt voor een eigen geluid. De frontman en zanger is Willem Overgaag. Voor wie hem als zanger niet kent, is hij wellicht bekender als voormalig eigenaar van Café Vlaanderen. De muziek op het album is divers. Van rustig, haast jazzy tot aan stevige rock passeert de revue. De teksten zijn

‘artistiek poëtisch’ en worden bijna parlando (pratend zingend) uitgevoerd. De poëtische teksten komen het beste tot uiting in de rustigere nummers die zich kenmerken als muzikale poëzie. De stevigere nummers liggen lekker in het gehoor. Het belooft een avond livemuziek te worden die inhoudelijk dus net even anders is dan normaal, maar met de ouderwetse gezelligheid van dien. Na het optreden van Mannen van Vermeer volgt een afterparty met een optreden van de eveneens Delftse skaformatie Bang the Skillet. Iedere bezoeker krijgt de nieuwe cd mee, dus alleen daarom al zeker de moeite waard. (EvO)

x Mannen van Vermeer, Speakers, 6 november 20.30 uur, €10. www.speakers.nl www.mannenvanvermeer.nl

DELTA. 33 05-11-2009

12

reportage

DELTA. 33 05-11-2009

reportage

13

kunstige kijk op sloop

De Houttuinen zoals die er in juli 2009 uitzag.

De sloop van deze Delftsblauw geverfde panden werd tot het laatst bewaard. “Door een woud van fietsen was het een drama om er bij te komen”, zegt Paul Riem. (Foto’s: Paul Riem)

De werkzaamheden aan de spoorzone veranderen het zicht op Delft ingrijpend. Paul Riem, coördinator technische voorzieningen in de Aula, legde het gebied afgelopen zomer op een bijzondere manier vast. Het resultaat is van 6 november tot 5 december te zien bij DOK. xConnie van Uffelen Bacinol, dansschool Wesseling, oude herenhuizen langs de Van Leeuwenhoeksingel, de Houttuinen, de Spoorsingel. Het ging Paul Riem - die al dertig jaar in Delft woont - aan het hart dat er zo veel panden rond het spoor gingen verdwijnen. “Ik wilde het vastleggen. Op mijn manier, met een knipoog naar het boek 'Cameraworks' van kunstenaar David Hockney.” Riem pakte zijn fotocamera, zette er een telelens op en schoot maanden-

lang plaatjes. Heel veel plaatjes. Zoals sommigen een mooi panorama willen vastleggen door afzonderlijke foto’s aan elkaar te plakken, zo maakte Riem wel vier- à vijfhonderd foto’s van één onderwerp. Door die thuis in vier tot vijf uur aan elkaar te boetseren, componeerde hij foto’s die met een groothoeklens leken te zijn gemaakt. “Ik gebruik geen groothoeklens: de opbouw van het beeld maakt het juist boeiend”, zegt Riem. “Hockney heeft dat ook gedaan, maar dan handmatig. Ik

'Je wilt geen mensen op de foto’s. Geen fietsers of beweging. Soms stond ik een uur te wachten' doe het met speciale software.” Riem gebruikt geen Photoshop, maar laat overlaps tussen zijn afzonderlijke foto’s bewust in stand. Daardoor is duidelijk te zien dat het totaalbeeld uit puzzelstukjes is opgebouwd. “Het geeft veel informatie. De kijkbeleving is heel intensief”, zegt Riem.

Ooit volgde Riem een opleiding bij de Fotovakschool, waarna hij een tijdje als freelancer bruidsfoto’s en productfoto’s maakte. Tegenwoordig is hij audiovisueel technicus bij de TU en zorgt hij er voor dat onder meer microfoons, Powerpointpresentaties en het licht in de aula technisch in orde zijn. “Ik kijk voor de aula onder meer naar het uitlichten van situaties.” Wat dat betreft ziet hij wel raakvlakken met de foto’s die hij nu in zijn vrije tijd tot één geheel maakt. Soms lukt het aaneensmeden van foto’s niet. “Het gaat goed als je referenties op je foto’s hebt. Als je bijvoorbeeld een blauwe lucht hebt, houdt het op. Soms lukt het niet, omdat je foto’s bent vergeten. In dat geval ga ik terug en maak ik alsnog die foto’s. Soms laat ik het zitten.” Gemiddeld stond Riem per onderwerp een half uurtje te fotograferen. Soms was hij er veel meer tijd aan kwijt. “Je wilt geen mensen op de foto’s. Geen fietsers of beweging. Soms stond ik een uur te wachten.” Sommige onderwerpen fotografeerde Riem meerdere malen. De Irenetunnel met al zijn legale graffiti bijvoorbeeld. “Ik heb die tunnel vier of vijf keer gefotografeerd met een paar dagen ertussen. Iedere

keer zat er andere graffiti op. Er zitten echt prachtige dingen tussen. Geraffineerde schilderijen bijna.” Natuurlijk kreeg Riem ook wel eens commentaar als hij plaatjes stond te schieten. Het ziet er immers wat vreemd uit als iemand een half uur lang ogenschijnlijk dezelfde foto’s

'Er zitten echt prachtige dingen tussen die graffiti. Geraffineerde schilderijen bijna' maakt. “Soms werden mensen boos en hadden ze iets van: ‘sodemieter op’. Ik stond op de binnenplaats van reptielenhuis Serpo. De mensen die daar werkten, wilden niet uit dat pand weg en reageerden hun boosheid op mij af. Ze dachten dat ik bij de club hoorde die ze als hun tegenstander zagen.” Bewoners hadden soms ook zo hun wensen als ze Riem in actie zagen. “Op de Van Leeuwenhoeksingel kwam er een TU-student op me af. Hij moest de sleutel van zijn woning inleveren en vroeg of ik foto’s vanaf

zijn dak wilde maken. Hij vond het verschrikkelijk dat hij weg moest.” De kaalslag rond het station riep bij sommigen associaties met andere tijden op. “Mensen die de oorlog hebben meegemaakt en dat slagveld met die open plekken zien, associëren het met de oorlog. Een vrouw vertelde me dat het station destijds werd aangevallen door de Engelsen.” De expositie, die vanaf vrijdag 6 november een maand is te zien bij DOK, omvat zo’n vijftig foto’s van de spoorzone. Sommige zijn zestig centimeter breed, andere dertig centimeter. Het is niet de eerste expositie van Riem. Eerder exposeerde hij in de oude bibliotheek van Delft met foto’s van New York.

De Houttuinen twee maanden later. De blauwe pandjes links zijn inmiddels weg. Vanwege tegenlicht heeft Riem de foto’s van de lucht bij wijze van uitzondering wat meer in elkaar laten overvloeien.

De Phoenixstraat met Molen De Roos. De molen wordt ingepakt en verplaatst voor de aanleg van het fundament van het spoortracé.

DELTA. 33 05-11-2009

14

service

DELTA. 33 05-11-2009

15

boeken

Aankondigingen Algemeen Opnamestudio Sport & Cultuur Je eigen demo of cd opnemen kan nu bij de unit Sport & Cultuur! Eén van de muziekruimtes van de unit Cultuur is compleet omgebouwd tot een professionele, digitale opnamestudio met een Pro Tools HD systeem. De opnameruimte is standaard voorzien van een backline met oa. Fender Rhodes, Schimmel upright piano, Marshall JCM 900, Roland jazz chorus, Fender Vibroverb, Ampeg SVT, Yamaha Tour en Pearl drumkits. Onder begeleiding van een technicus kun je een eigen demo of complete CD-opname maken tegen zeer voordelige tarieven. TU-studenten: 20 euro per uur TU-medewerkers: 30 euro per uur Niet-TU studenten: 30 euro per uur Externen: 35 euro per uur Voor meer informatie of vragen kun je mailen naar studio-snc@ tudelft.nl. Voor reserveringen kun je mailen naar ruimteverhuur-snc@ tudelft.nl. Nieuw Kamerkoor Delft Op 15 november geeft het Nieuw Kamerkoor Delft een concert met als thema ‘Viva Italia’. Het concert vindt plaats in de aula van Vrije School Widar, Meesterstraat 2, Delft. De toegangsprijs bedraagt 15 euro inclusief

hapjes en twee drankjes, kinderen tot 12 jaar betalen 10 euro. Kaarten kunnen tot 9 november gereserveerd worden via www. nieuwkamerkoordelft.nl. BOP impact Van 16 tot 18 november vindt de internationale conferentie ‘Base-of-the-Pyramid ventures’ plaats op de Faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. De ‘Base-of-the-Pyramid’ aanpak helpt armoede te bestrijden door te participeren in de markten van ontwikkelingslanden. Zie www.bopimpact.nl voor meer informatie en voor registratie. OTB Studiemiddag ‘Verbetering uitvoering rood-voorgroenprojecten’ Rood-voor-groenprojecten bieden kansen voor verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van de groene ruimte en daarmee voor het mooier maken van Nederland. Bij rood-voor-groenprojecten worden opbrengsten vanuit rode ontwikkelingen (wonen, bedrijventerreinen) gebruikt ter dekking van kosten van bepaalde groene ontwikkelingen. In de uitvoeringspraktijk blijken deze projecten soms moeizaam van de grond te komen of zelfs te stagneren. De huidige economische situatie kan dit verder versterken. Is daar door een slimme aanpak wat aan te doen? Wat valt te

leren van ervaringen elders? Is de stagnatie te doorbreken? Deze onderwerpen staan centraal op de OTB-studiemiddag ‘Verbetering van de uitvoering van rood-voor-groenprojecten, in voor- en tegenspoed’ op 17 november. Zie www.otb.tudelft. nl. Symposium ‘Grenzen aan de groei?’ Op 26 november vindt het symposium ‘Grenzen aan de groei?’ plaats van 13.00-18.00 uur. Het symposium gaat onder andere in op transportveiligheid, consumentenveiligheid, sociale veiligheid en blikt terug op 40 jaar veiligheidskunde. Zie www.delft-toptech.nl/nl/index. php?option=com_content&task =view&id=297&Itemid=568 voor meer informatie. Lezingenreeks Bouwkunde De leerstoelen Smart Architecture en Sustainable Housing Transformation organiseren een lezingenreeks met de titel ‘Architectural solutions for a sustainable city. Alle lezingen zin op de donderdag van 18.0019.45 in zaal A van de faculteit Bouwkunde. Donderdag 12 november – Anke van Hal (TU Delft, Nyenrode) en Jeroen van Schooten (Meijer en van Schooten Architecten). Donderdag 19 november – Henk Dol en Christine Otto (Atelier

Frei Otto & Partner). Donderdag 26 november – Robert Alewijnse en Jan Jongert. Donderdag 3 december – Pieter Weijnen (Faro Architecten) en Sarah Wigglesworth (Sarah Wigglesworth Architecten). Donderdag 10 december – Ineke Hulshof (Ineke Hulshof Architecten) en Frank Bijdendijk (directeur Stadgenoot). Donderdag 17 december – Wubbo Ockels (TU Delft) en Dick van Gameren (TU Delft). Zie www.smart-architecture.nl voor meer informatie. Kamermuziekserie Op 19 december en 16 januari zal er om 20.15 uur onderleiding van Geoffrey Douglas Madge een concertdrieluik worden gehouden. Zie www.madgictouch.com voor meer informatie. Studenten krijgen korting. Studium Generale • Dinsdag 10 november, 20.15 uur -
Lezing door Tom Verheijen ‘Morgen wordt nog veel gekker dan vandaag’. Door toenemende complexiteit wordt de toekomst verkennen steeds lastiger en worden de consequenties van nieuwe ontwikkelingen steeds moeilijker te beheersen. De blik van een optimistische scepticus. Het Meisjeshuis, Oude Delft 112, Delft - toegang gratis. • Woensdag 11 november,

19.30 uur – ‘Hoe Nederlands is Nederland?’ Hoorcollege II over de historische ontwikkeling van de Nederlandse identiteit door Herman Pleij. De Nederlandse identiteit bestaat volgens sommigen niet. Maar Nederland kent wel degelijk collectieve eigenaardigheden. DOK, Vesteplein 100, Delft toegang gratis.

Student and Career Support Informatie Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een studentendecaan of een studentenpsycholoog. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Inloopspreekuur dinsdag- en donderdagochtend van 11.30–12.30 uur. Voor Student and Career Support in het algemeen kun je terecht op het open

spreekuur op dinsdagochtend van 11.30-12.30 uur. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail: [email protected]

ligers/stagiair(e)s en bedrijven. Door de vele contacten binnen Suriname heeft WorkNtravel de mogelijkheid om mooie, leerzame stages aan te bieden. WorkNtravel is op zoek naar Nederlandse stagiair(e)s die stage willen lopen in Suriname. Meer informatie via info@ bluefrogtravel.net.

website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl Inloopspreekuren

International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

Per 1 september heeft de TU Delft een Career Centre, waar je met deze studiekeuze- en loopbaanvragen terecht kunt. Iedere donderdag is er een inloopspreekuur speciaal voor studiekeuzevragen van 11.3012.30 uur. Vooraf aanmelden hoeft niet. Je kunt er ook voor kiezen meteen een afspraak te maken met de studiekeuzeadviseur Mary Warffemius, tel. 015-2788004. Iedere dinsdag is er een inloopspreekuur speciaal voor loopbaanvragen, van 11.30-12.30 uur. Vooraf aanmelden hoeft niet. Je kunt er ook voor kiezen meteen een afspraak te maken met de loopbaanadviseur Caroline Scheepmaker, tel. 015-2788004.

x

Workshops Zie voor het totale aanbod workshops en trainingen www. smartstudie.tudelft.nl. WorkNtravel WorkNtravel is een jong bureau dat bemiddelt tussen vrijwil-

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek “Aankondigingen” in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: [email protected]. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Adv_PerkinElmer_73x100:Opmaak 1 03-11-09 09:26 Pagina 1

Eettafels Alcuin Oude Delft 55-57 Ma t/m do geopend van 18.0019.30 uur. Tijdens het hockeyseizoen ook op zondag geopend van 18.00-19.00 uur. Dagelijks daghap maaltijd, op ma., di. en do. ook een luxe maaltijd. Alle maaltijden zijn inclusief soep. Daghap 3 euro, luxe 4,10 euro. Sociëteit De Bolk Buitenwatersloot 1-3 Onze open eettafel is geopend ma. t/m do. De maaltijd begint om 18.30, waarna er gezamenlijk gegeten zal worden. Vegetariërs en groepen worden verzocht (voor 14.00 uur) te bellen. De prijs voor de maaltijd is 4,00 euro, inc. soep en toetje. Koornbeurs Voldersgracht 1 Om mee te eten bij de eettafel van de Koornbeurs moet je je even inschrijven. Dit kan op www.koornbeurs.nl/eettafel tot 14.00 uur op dezelfde dag. We eten elke dag om 18.30 uur. Deze manier van eten is tijdelijk, maar nog steeds erg gezellig en lekker. Eettafel geopend ma. t/m vr. van 17.30-19.30 uur. Basismaaltijd 3,60 euro, soep 0,30 euro, toe-

x

www.eettafels.tudelft.nl

tjes v.a. 0,30 euro, fruit v.a. 0,40 euro. Inl. www.koornbeurs.nl/ eettafel. Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Ma. t/m vr. geopend van 17.3019.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 1,10 euro. Het menu staat ook op www.jansbrug.nl.

Eindelijk echt

inspiratie gevonden

Wolbodo Verwersdijk 102 Soup is served at 18.30h. Everyone is welcome. Tuesday and Thursday: 3,40 euro, Wednesday: 4,00 euro. www.wolbodo.nl

Buddy Netwerk zet zich in voor mensen met een ernstige, chronische en/of levensbedreigende ziekte, zoals kanker, MS of Hart-en Vaatziekten. De impact van de ziekte op iemands sociale en emotionele leven is groot, soms te groot.

Word nu buddy en vergroot de wereld van een ander en ook die van jezelf. Simpelweg door er eens per week een paar uur voor de ander te zijn.

Word ook buddy !

www.buddynetwerk.nl of bel 070-3649500

Ruud Koornstra is een groene ondernemer die de brutaliteit van Michael Moore combineert met de jovialiteit van Gordon. Met ‘Wat LED je?’ schreef hij zijn autobiografie en een promotieverhaal voor zijn iconografische ledlampje. xJos Wassink Zijn bekering had bijbelse proporties. Stel je voor: self-made man Koornstra is groot en rijk geworden met televisieproducties als Veronica Beach concerten, Mrs. Universe en De TV Show. Via een aantal fusies met ondermeer IDTV groeit hij uit tot tweede tv-producent van Nederland achter Endemol. Koornstra verkoopt de boel in 2000, koopt voor zijn gezin een villa met renstal en veel grond in Overijssel en geeft zichzelf het ultieme cadeau: een BMW met alle opties. Dan op de A28 bij Nijkerk gebeurt het: ‘Het geluks-

gevoel bleef uit en na vijftien kilometer heb ik de auto de berm ingestuurd.’ Koornstra is dan 36 jaar. Hij belt zijn maatje Friedwart Barfod en praat en praat. De hele nacht door. Bij het ochtendkrieken zijn ze eruit: ‘Het is een puinhoop in de wereld op nagenoeg alle gebieden en wij gaan een bijdrage leveren aan een betere wereld.’ Nee, zonder dollen. De omgeving reageert ongelovig, vrienden vragen of hij soms ‘wurmen in de kop’ heeft. Maar het is Koornstra en Barfod ernst. They’re on a mission from God. De eerste groene onderneming is het energiebedrijf Oxxio dat naam maakt met zijn proactieve wervingscampagnes. Koornstra: ‘We gingen dus mensen bellen. Ja, ook als ze zaten te eten. ‘Hebt u stroom?’ ‘Ja.’ Wilt u het goedkoper?’ ‘Ja.’ Wilt u wat doen voor het milieu?’ ‘Ja.’ ‘Dan krijgt u vanaf volgende maand onze groene stroom met vijftien procent korting. Zeg nog eens ja.’ ‘Ja.’ Verkocht. Zo ging dat. Enorm veel gezeur mee gehad, maar het was wel een succes.’ De winst van Oxxio vloeide naar de

Tendris Holding en werd gebruikt om andere producten te ontwikkelen die goed zijn ‘voor mens, natuur en milieu’. Andere energiemaatschappijen werden behoorlijk nerveus van het brutale Oxxio dat onder hun duiven schoot. En bij consumentenprogramma’s regende het klachten van mensen die van de benadering niet gediend waren. Koornstra werd een regelmatige verschijning in radio- en televisieprogramma’s. Hij

‘Ik zei de waarheid en hup, weer vijfduizend klanten erbij’ gaf fouten ruiterlijk toe, en wist er meestal een positieve draai aan te geven. ‘Zo kon ik altijd een terechte fout of negatief punt ombuigen omdat onze intenties en doelstellingen deugden. Ik was niet aan het bullshitten, ik zei de waarheid. Hup, weer vijfduizend klanten erbij.’ Intussen ontwikkelde John Rooijmans bij Tendris de led-lamp. De eisen waren hoog, en er is hard gewerkt om een led-lamp te ontwikkelen die niet alleen zuinig was (negentig procent minder energiegebruik dan gloeilamp) maar

die ook een prettige kleur had. Als demo werden de zogenaamde Pharox lampen uitgerust met een batterijtje. Die gadget sloeg enorm aan en hielp de led-lamp aan machtige vrienden waaronder Bill Clinton, Tony Blair, Dalai Lama, minister Cramer en ga zo maar door. Tot zover de successtory. Het boek dendert door, maar als kritisch lezer zet je wel eens een vraagteken in de marge. ‘De wereld redden met een lampje’ is natuurlijk onzin. Verlichting is slechts twintig procent van de elektriciteitsrekening, en elektriciteit bedraagt gemiddeld een kwart van het huishoudelijke energieverbruik. Kortom, er is meer nodig dan zuinige lampjes. Verder is het vrij koddig om een bezitter van vrijstaande villa met plasmaschermen, een paardenstal en elektrische sportauto (Lotus) te zien schrijven ‘Er gaan grote tekorten komen… onze natuurlijke reserves raken op… dit moet veranderen.’ Het is Koornstra’s kracht dat hij oplossingen verkoopt, en niet zeurt over problemen. Tenslotte heeft hij een sterk punt over innovatie: die komt niet van de grote bedrijven die juist geneigd zijn veranderingen tegen te houden - maar van eigenzinnige types. En die kunnen goed bij Tendris terecht. Groene innova-

Pamflet tegen de efficiëntie

Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish (incl. salad) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, dessert 0,30 euro, beer and soda 1,10 euro. Find the complete menu at www.jansbrug.nl. Tyche Oude Delft 123 Eettafel geopend van 18.0019.30 uur. Basis 3,50 euro, luxe 4,30 euro, xluxe 4,80 euro. Dagelijks soep. Vegetarische variant beschikbaar. English menu available: www.delftschestudentenbond.nl.

Grote bek voor een betere wereld

Hagen_bouwkunde_2x50_zw:Delta 03-11-09 11:27 Pagina 1

Gevraagd: een gevorderde masterstudent Bouwkunde om een aankomend student Bouwkunde regelmatig te begeleiden. Beloning in overleg. Voor informatie: tel. 020 - 679 33 31 of e-mail: [email protected]

‘Slow Tech’ van Andrew Price manifesteert zich als een pamflet tegen overdreven efficiënt denken, maar ontpopt zich vooral als een pleidooi voor robuust ontwerpen. De overstromingsmaatregelen in New Orleans waren efficiënt. Tegen zo gering mogelijke kosten waren dijken gebouwd die voldeden aan de normen voor het weerstaan van een storm die maar eens in de honderd jaar zou voorkomen. Een net wat sterkere storm arriveerde in 2005, toen de stad bovendien al meer dan verwacht onder haar eigen gewicht het moeras ingezakt was en dus lager lag dan waar de ingenieurs enkele decennia eerder van uitgingen. Die aanpak contrasteert nogal met de Nederlandse aanpak. Hier worden stormvloedkeringen aangelegd, die misschien nooit van hun technische leven werkelijk in actie hoeven te komen. Andrew Price, hoogleraar aan de University of Warwick, haalt het contrast aan het begin van zijn boek ‘Slow Tech’ aan, om aan te geven hoe denken in termen van efficiëntie vooral de korte termijn dient. Wie

kijkt naar wat op langere termijn de meeste waarde voor je geld geeft, kiest voor robuustere ontwerpen. De initiële investering is misschien groter, maar de levensduur en effectiviteit van de oplossing maken dat goed. Het illustreren van die stelling met talloze cases, verdeeld over zeven thema’s, is de hoofdmoot van het boek. Binnen die thema’s, variërend van economische globalisering tot de tunnels van de Vietcong, speelt milieu een terugkerende rol. De natuur is immers een aangelegenheid van de lange termijn, schade waaraan doorgaans niet wordt meegenomen in efficiëntieberekeningen. Het tij begint echter wel te keren. Price geeft een voorbeeld waar hij zelf als onderzoeker bij betrokken was, namelijk de ontwikkeling van de cruise-industrie op Bermuda. Dit eiland is al honderden jaren een belangrijke maritieme basis, dus de koraalriffen eromheen zijn nauwelijks meer ongerept te noemen. Maar toch staat het voor een belangrijke beslissing, namelijk het toelaten van post-panamax schepen. Dit zijn drijvende gevaartes die ervoor zorgen dat toeristen in grotere ladingen - dus efficiënter rondgevaren kunnen worden. Willen deze tot de havens van Bermuda toegelaten worden, dan zullen die fors uitgediept moeten worden.

Omwille van de economische efficiëntie werden daar vrolijk plannen voor gemaakt, totdat orkaan Fabian in 2003 het eiland eraan herinnerde wat de gevolgen zijn van eroderende koraalriffen: slechtere bescherming tegen de oprukkende zee. Het vermeende prijskaartje zag er daardoor ineens heel anders uit. Nadere bestudering leerde bovendien dat veranderende sedimentatie op de

Voor nieuwe ontwikkelingen om robuust en efficiënt te werk te gaan is nauwelijks aandacht lange termijn ook een forse kostenpost zou zijn. De winst op korte termijn – meer inkomsten uit toeristen – was op lange termijn niet duurzaam. Enkele tientallen cases ter ondersteuning van de centrale stelling komen op deze manier voorbij, van de ondergang van het Maja-rijk tot de opkomst van de ziekenhuisbacterie MSRA. De cases en anekdotes die uit Price’ persoonlijke ervaring komen zijn het best. Zoals de niet stuk te krijgen Bugatti van zijn grootvader en de traditionele levenswijze van de Rashaida bedoe-

ïenen in de woestijn van Eritrea, die uiterst zuinig zijn op hun omgeving (en bij wie je terecht kunt voor recente Windows-updates). Veel ingenieurs, die hun robuuste ontwerpen uitgekleed zien omwille van de kosten, zullen zich in het pleidooi van Price herkennen. Anderzijds definieert hij ‘efficiëntie’ wel heel erg als iets van de korte termijn, terwijl bijvoorbeeld het efficiënt omgaan met grondstoffen juist van het grootste belang is voor het milieu. Voor nieuwe ontwikkelingen om robuust en efficiënt tegelijk te werk te gaan, zoals zelfhelende materialen, is nauwelijks aandacht. ‘Slow Tech’ is een pamflet. Het probeert een punt te maken, dus verwacht geen afstandelijke afweging van argumenten. Dat wil niet zeggen dat Price monomaan op een aambeeld hamert of zich mordicus keert tegen alles wat het milieu bedreigt. Hij neemt alle pro’s en contra’s van zijn voorbeelden in overweging. Alleen zijn die voorbeelden zo gekozen dat ze ultiem de stelling ondersteunen. Binnen dat kader is dit een zeer gevarieerd en leesbaar boek. (CJ)

x Andrew Price, ‘Slow Tech, manifesto for an overwound world’. Atlantic Books, pp. 280, 23 euro.

tors kunnen zich geen betere voorvechter wensen.

x

Ruud Koornstra: ‘Wat LED je? – Met een lampje de wereld redden’, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2009, 175 blz, € 14,95

DELTA. 33 05-11-2009

16

service

Adv_FEMS_73x73:Opmaak 1 03-11-09 09:45 Pagina 1

DELTA. 33 05-11-2009

Announcements

International Student Church Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin,

Studium Generale • Monday 9 november, 8.15 pm Lecture by Erik Ravenstijn ‘Mount Everest Expedition 2009’. On the 20th of May, Civil Engineering student Erik Ravenstijn became the youngest Dutchman to reach the summit of Mount Everest. Het Prinsenhof, Oude Delft 183, Delft - admission free.

Student and Career Support Information The student psychologists and the central student and careers councelors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appointment with one of the student

psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl. Workshops More information on www. smartstudie.tudelft.nl. Global Career Company Global Career Company plan to host up to 15 unique and invitation only Recruitment Summits in 2009 in major international venues across Europe, North and South America, Africa and Australasia; uniting international graduates and professionals who want to explore career opportunities in their home countries with leading multinational companies. Registration is now live for our next two recruitment summits. • The Careers in Europe Event in

Budapest on November 24 is a recruitment event for internationally minded graduates and young professionals. Next to pre-scheduled interviews, candidates can attend career related workshops and company presentations. The event also offers a great opportunity to network with recruiters and other candidates from all over Europe! Application deadline is October 11. For more information, please visit www. careersineurope.com. • The Careers in Europe Event in Brussels on December 15 and 16 is a recruitment event for internationally minded graduates and young professionals. Next to pre-scheduled interviews, candidates can attend career related workshops and company presentations. The event also offers a great opportunity to network with recruiters and other candidates from all over Europe! Application deadline is October 25. For more information,

please visit www.careersineurope.com. • Event: The International Conference of Education, Research and Innovation

The objective of ICERI 2009 is to share your experiences in the fields of education, research, innovation, technology and international collaboration. It is an international Forum for lectures, researchers, professors, engineers, educational scientists and technologists. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

Minimaatjes

Studieverenigingen

AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl.

WISV Christaan Huygens Op dinsdag 10 november om 10.45 uur in collegezaal F van de faculteit Civiele Techniek spreekt ICT-jurist Arnoud Engelfriet over Recht en Juridische Issues op en met het Web. Technologisch Gezelschap Op donderdag 19 en vrijdag 20 november vindt het TG Symposium ‘Nanotechnology: Rescaling the Energy world’ plaats in de Must See in Delft. Zie www. tgsymposium.nl voor meer informatie. VSV ‘Leonardo da Vinci’ Op dinsdag 15 december vindt vanaf 22.00 uur de jaarlijkse Belgische Bieren Borrel van de VSV plaats.

Studentenverenigingen Euroavia Delft Student society Euroavia Delft proudly presents the first German Beer Drink to honor our own German members as well as the German students in Delft University of Technology. Visitors can enjoy varieties of German beers, Bockwurst and genuine German music during the night. We also offer some

pitchers to drink from, however: limited stock! This event will be held on Tuesday, November 17th in the Faculty Room of the Faculty of Aerospace Engineering, Kluyverweg 1, Delft. The party will start at 19.00 hrs. Free entrance.

Overige Cameretten Van woensdag 25 tot vrijdag 27 november vinden de voorrondes van het cabaretfestival Cameretten 2009 plaats in het Oude Luxor Theater in Rotterdam. Op zaterdag 28 november zal vervolgens de finale plaatsvinden in het Nieuwe Luxor Theater in Rotterdam. Aanvang 20.00 uur, zie www.luxortheater.nl voor meer informatie.

Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www. johanmolenbroek.nl/yoga, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl.

H&J Uitgevers_2x70_zw-w

14-05-2004

14:02

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.

Wetenschapsagenda Alle promoties, intree- en afscheidsredes vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft. Dinsdag 10 november * Bayesian estimation for ionospheric calibration in radio astronomy. Promotie van ir. S. Van der Tol. Promotoren: prof. dr.ir. A.J. van der Veen en prof. dr. H.J.A. Röttgering. 10.00 uur. * Modelling Coastal Vulnerability. Design and evaluation of a

vunerability model for tropical storms and floods. Promotie van ir. D.P. Soetanto. Promotor: prof.dr. M.S. van Geenhuizen. 12.30 uur. Woensdag 11 november * Data Driven Fault Tolerance Control: A Subspace Approach. Promotie van J. Dong, MEng. Promotor: prof.dr.ir. M. Verhaegen. 10.00 uur. * Intreerede van prof.dr. B. Dam, faculteit Technische Natuurwetenschappen. 15.00 uur.

Donderdag 12 november * Silicon doping techniques using chemical vapor dopant deposition. Promotie van M. Popadic, Diplomirani inzenjer. Promotor: prof.dr. L.K. Nanver. 10.00 uur. Gegevens voor deze rubriek kunt u doorgeven via e-mail: [email protected].

Help mee in de strijd tegen kindersterfte Word nu lid van Unicef Bel 0800 1133

Geef diabetes geen kans collecteweek van 1 t/m 7 november 2009

Collecteer mee voor het Diabetes Fonds gratis advertentie

Pagina 1

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

Studentenactiviteiten Mijnbouwkundige Vereeniging In april 2010 zal de Halflustrumweek plaatsvinden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het hoofdevenement van de week is een internationaal symposium met als thema ‘How smart technology pushes today’s limits’. Zie www.lustrum-mv.nl voor meer informatie.

De TU Delft nam deel aan het TandemplusIdea van de Idea League, het eerste internationale project om veelbelovende vrouwelijke academici te ondersteunen bij hun carrière. Vorige week was het slotcongres. TUdeelneemster dr.ir. Niki Kringos: “Ik zie nu beter waar mogelijk belemmeringen voor vrouwen zijn in de wetenschap.”

Dates: 16, 17 and 18 November Location: Madrid, Spain

ga naar: www.diabetesfonds.nl/meedoen of bel: 033-4226520

xAngèle Steentjes verschijnt onder verantwoordelijkheid van de directie Marketing & Communicatie

BOP impact From 16 to 18 November the international conference ‘Baseof-the-Pyramid ventures’ will take place at the Faculty of Industrial Design Engineering of the TU Delft. The main topics are Impact Assessment and Value Creation of Base of the Pyramid ventures that develop products and services for developing countries. The conference aims to bring together strategic decision makers and practitioners of the academic, public, private and NGO sector from all over the world. For more information and registration see www.bopimpact.nl.

and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Idea League steunt vrouwelijke academici

TU DELft voorlichting

General

17

service

TandemplusIdea is een initiatief van de Idea League-leden: technische universiteiten in Londen, Zürich, Aken en Delft. Het Parijse ParisTech deed niet mee omdat het toen nog geen lid was van de Idea League. Doel is de academische carrière van veelbelovende vrouwen te stimuleren en te ondersteunen in Idea League-verband en om hen voor te bereiden op leidinggevende functies. Het was het eerste initiatief in internationaal verband om de positie van academica te verbeteren. Daarom kreeg het pilotproject subsidie van de Europese Unie. Het project startte in 2007 en op 29 en 30 okto-

ber 2009 was het slotcongres ‘Going Diverse’ in Aken. Naast de presentatie van de resultaten van de pilot bestond het programma uit een breed scala aan onderwerpen met prominente sprekers op het gebied van diversiteit. Iedere deelnemende universiteit had vier talentvolle vrouwelijke wetenschappers, gemiddeld 32 jaar oud, geselecteerd voor TandemplusIdea. Het programma bestond uit drie onderwerpen: één-op-één mentoring, training en netwerken. Elke Breuer (RWTH Aachen) presenteerde de resultaten van de pilot op het con-

‘Ik zie nu beter waar de mogelijke belemmeringen voor vrouwen in de wetenschap zitten’ gres. Zij constateerde dat bijna alle vrouwen erg tevreden waren over het onderdeel training. Het had hen zelfvertrouwen gegeven en hun kennis vergroot over carrièreplanning en het omgaan met conflicten. Over het onderdeel netwerken was 87,5 procent van de deelnemers erg tevreden. Zij waardeerden vooral de uitwisseling van informatie en ervaringen met academici van verschillende disciplines in een overeenkomstige sociale situatie. De één-op-één mentoring kreeg met 68,8 procent de score ‘zeer waardevol’. Deze score was lager

omdat deelneemsters aangaven zelf te weinig aandacht te hebben besteed aan de relatie met hun mentor. Breuer had nog een opmerkelijk resultaat: “Het percentage moeders steeg van 18,8 naar 43,8 procent, en allemaal bleven ze werken. Dit is een opvallend hoog cijfer voor deze groep vrouwen. Wellicht gaf ons programma hun het vertrouwen dat moederschap en een carrière wel te combineren zijn.”

Netwerk Op het congres waren drie van de vier geselecteerde vrouwen van de TU Delft aanwezig: Niki Kringos (CiTG), Bettina Schaefli (voorheen CiTG) en Sanja Durmisevic, die eerst werkzaam was bij Bouwkunde en nu bij TNO. Afwezig was Dafina Tanase (voorheen EWI). Kringos en Durmisevic vonden deelname aan TandemplusIdea erg nuttig. Kringos: “Eerst dacht ik: waarom zou ik meedoen? Ik voel mij volledig comfortabel als vrouw in de wetenschap. Maar ik was toch nieuwsgierig naar de trainingsaspecten.” Kringos vindt dat ze door haar deelname meer zelfvertrouwen heeft gekregen in haar leiderschapkwaliteiten. “Verder was het prettig om ervaringen te vergelijken met andere ambitieuze vrouwen in overeenkomstige academische posities. Ik zie nu beter waar de mogelijke belemmeringen voor vrouwen in de wetenschap zitten en dat dit niet alleen op de TU Delft speelt.” Kringos heeft ook meer inzicht in het academische leven gekregen dankzij haar mentor. “Zij is een ervaren en gerespecteerde

wetenschapper en heeft mij verder wegwijs gemaakt in wetenschap gerelateerde aspecten zoals werk-privébalans, universiteitsnetwerken en het belang van een leuke onderzoeksgroep. Dat is heel waardevol.” Ook Durmisevic heeft veel aan de trainingen gehad. “Ik heb geleerd te zien hoe ik reageer in bepaalde situaties.” Daarnaast vond zij het netwerkonderdeel van TandemplusIdea heel belangrijk. “Ik houd mij bezig met de wisselwerking tussen mensen en gebouwde omgeving. Op dit moment loopt er een onderzoek bij TNO over de relatie tussen ruimtelijke aspecten en het aantal incidenten in de gesloten instellingen met bijvoorbeeld patiënten met schizofrenie. Een van de andere deelnemers, dr. Alice Egerton van Imperial College London, doet hersenonderzoek bij deze groep en wij bekijken of en op welke manier wij op professioneel gebied iets voor elkaar kunnen betekenen.” Deelnemers en organisatoren vinden dat het pilotproject voorgezet moet worden. De coördinatoren van RWTH Aachen gaan hiervoor op zoek naar fondsen binnen de universiteiten. Ook zullen zij de deelnemers nog een tijd blijven volgen in hun professionele ontwikkeling om ook de langetermijneffecten te kunnen zien.

x www.idealeague.org/tandemplus www.dewis.tudelft.nl

Tien jaar Ideale synergie In Aken vond op 29 en 30 oktober het congres ‘Going Diverse’ plaats, een initiatief van de Idea League met als onderwerp de diversiteit van de universiteitsorganisatie. Aanwezig was ook Ulla Bidian, secretaris van de Idea League. Met haar spreken wij over tien jaar Idea League. Ulla Bidian volgde in oktober 2006 Herma Büttner op als secretaris van de Idea League, naar eigen zeggen een droombaan. “Ik heb mijn PhD gedaan in de Verenigde Staten en ben daarna gaan werken bij universiteiten in Minneapolis en Houston. Nu zit ik in Aken. Ik had toen regelmatig contact met Herma en dacht steeds: secretaris van de Idea League zijn, lijkt mij geweldig. Nu ben ik het zelf, en het is inderdaad een fantastische baan.” Het fascinerende van het werk vindt Bidian dat zij met alle groepen binnen een universiteit te maken heeft. “Je spreekt met studenten, medewerkers, wetenschappers en bestuurders en dan nog eens uit vijf verschillende landen.” Zeker zo interessant is het volgens Bidian om te zien dat de vijf universiteiten onderling sterk verschillen. “Het leiderschapsmodel, de

rekrutering van wetenschappers, studenten en medewerkers zijn bij elke universiteit heel anders.”

Kerngebieden Ondanks de verschillen is de samenwerking en de Idea League-synergie tussen de vijf deelnemers de afgelopen tien jaar gegroeid op diverse terreinen, aldus Bidian. Zo is TandemplusIdea voor vrouwelijke academici opgericht, en zijn er summer schools voor promovendi. “Centraal hierin staan de zogenaamde ‘soft skills’: hoe plan je een promotietraject, hoe schrijf je een promotie en wat zijn de mogelijkheden om met jouw onderzoek een eigen bedrijf te beginnen. Ook populair is de summer school die zich richt op ethiek, georganiseerd door Jeroen van den Hoven, filosofiehoogleraar bij TBM." Op wetenschappelijk gebied heeft de Idea League vijf kerngebieden gedefinieerd: Energy, Environment, Health, ICT en Mobility, een keuze die lijkt op de Delft Research Initiatives (DRI’s). Bidian: “Op zich is dat wel logisch, want deze kerngebieden representeren de belangrijkste problemen van deze tijd.” De Idea League heeft – samen met andere universiteiten en de industrie - input geleverd voor een voorstel met betrekking tot klimaatverandering (www.climate-kic-proposal.org) voor het EIT (European Institute of Innovation and Technology). “Wordt dit voorstel geaccepteerd dan is er jaarlijks zo’n tachtig tot honderd miljoen euro aan fondsen beschikbaar om

gedurende in ieder geval zes jaar te kunnen werken aan oplossingen voor dit globale probleem. Er is stevige concurrentie van andere samenwerkingsverbanden, maar wij maken een goede kans.” Aan studenten besteedt de Idea League ook veel aandacht. De vertegenwoordigers van studenten (voor de TU Delft de studentenraad) komen één of twee keer per jaar bij elkaar. Ook is er het Idea League Sports Event, met elk jaar vier andere sporten. “Sommige studenten leren zelfs elk jaar een nieuwe sport om het jaar erna weer mee te kunnen doen.” Iets moeizamer verloopt de joint master Geophysics van de deelnemende universiteiten. “Het knelpunt ligt niet bij het onderwijs of de universiteiten, maar de nationale visumpolitiek. Het is erg ingewikkeld voor bijvoorbeeld een student buiten de EU om voor vier, vijf landen een visum te krijgen.” Een van de meest veelbelovende initiatieven vindt Bidian de Idea Leaguebeurzen voor studenten: “Studenten

kunnen duizend euro per maand krijgen als zij twee weken tot zes maanden deelnemen aan een wetenschappelijk onderzoek bij een andere Idea League-partner dan de universiteit waar zij zelf studeren. Hiermee leg je een basis voor toekomstig gezamenlijk onderzoek.” Het ontwikkelen van Idea League-initiatieven gaat onvermoeibaar door. “Op dit moment overweegt de organisatie om nauwer te gaan samenwerken met andere internationale partners op rotatie basis. Volgend jaar is dat de beroemde Chinese Tsinghua University.” Voor het kerngebied Health worden nu verschillende samenwerkingsmogelijkheden bekeken. Bijvoorbeeld of er een synergie bestaat tussen de medische faculteit van Imperial College en de onderzoekers medical engineering van TU Delft. “Er zitten nog voldoende ideeën in het vat voor nog tien interessante Idea League-jaren. Ik hoop daar volop mijn bijdrage aan te kunnen leveren.” (AS)

Idea League De Idea League werd tien jaar geleden opgericht en bestaat uit: Imperial College London, TU Delft, ETH Zürich (Eidgenössische Technische Hochschule Zürich), RWTH Aachen (Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule Aachen) en ParisTech (Grandes Ecoles d’Ingénieurs de Paris). Het doel: samenwerking en synergie. Samen produceren de deelnemende universiteiten circa 18 duizend publicaties en ruim 3400 patenten per jaar. Ook kwamen in bijvoorbeeld 2006 bijna 170 bedrijven voort uit de vijf deelnemende universiteiten. De Idea League conformeert zich aan de doelstelling van ‘Lissabon’ om Europa de meest competitieve en dynamische kenniseconomie van de wereld maken.

DELTA. 33 05-11-2009

18

Delta in English

Marathon runners Gijs Beerens and Reinier van Dijk fondly recall the wonderful Sunday they enjoyed running across New York City. In their first full marathon, they reached the finish line in times of 3.38.45 and 3.35.59, respectively. The Queensborough Bridge, which connects Queens and Manhattan, has a 42-meter height difference with the land and is the breaking point for many runners. For Beerens and Van Dijk, the pain and exhaustion set in about 30 kilometres into the race, in the Bronx. “At that point it was mental agony,” says Van Dijk. As expected,

Second place both runners found the final seven kilometres to the finish line the toughest. “The thought that we’d trained for five months for this gave us the strength to keep pushing on.” Support from the people watching the race also helped. “Without those two million people lining the roads and shouting encouragement, we’re not sure if we would’ve made it.”

TU Delft’s Nuon Solar team finished in second place at the World Solar Challenge, a five-day race held in Australia. The race winner was the team from Tokyo University, while the University of Michigan finished in third place. For the Nuon Solar team, coming in second place was nevertheless quite an achievement, given that Nuna5 had veered off the road during a training run and was badly damaged just prior to the start of the race. During the first three days of the race, the TU Delft team also experienced numerous technical problems, allowing team

DELTA. 33 05-11-2009

Shanghai ranking Tokai to gain an insurmountable lead. Jelle Joustra, one of Nuna5’s drivers, was nevertheless proud of his team’s performance: “I’m not disappointed that we finished in second place, but I am disappointed by the fact that we didn’t get all we could have out of Nuna5.”

According to the Shanghai Top 100, TU Delft is the best university of technology in the Netherlands. In this ranking, which was published this week, TU Delft was included in the group ranking 152-200, well ahead of the universities of Twente (303-401) and Eindhoven (402-501). Two weeks ago the Times Higher Education (THE) also ranked TU Delft as the best TU in the Netherlands. For both the Shanghai ranking, and the THE ranking, Harvard was chosen as the best university in the world. The Shanghai list ranked Utrecht (52) as the top general

19

Delta in English

Engineer of the year university in the Netherlands, followed by Leiden (72). No other Dutch universities were ranked in the top 100. These two ranking systems differ in their various evaluation criteria. The Shanghai ranking for instance places much greater value on research results in the form of awards, citations and numbers of published articles.

On November 3, Gerard Vroomen (38) was chosen as the ‘engineer of the year’ at the annual meeting of Kivi Niria, a Dutch association for engineers and engineering students. Vroomen studied mechanical engineering at TU Eindhoven and is the co-owner and founder of Cervélo, a company that manufactures road-racing and triathlon bicycles. The jury praised Vroomen for his personality, entrepreneurial skills and innovativeness. Two TU Delft engineers were also nominated for this award. Terence Vehmeijer (37) studied mechani-

Station TU Delft cal engineering at TU Delft and is now a sales manager for Huisman Equipment, a supplier of offshore equipment. Matthijs Kok (53), who studied applied physics at Twente University and received his PhD degree from TU Delft, is the managing director of research and development at HKV – Lijn in Water, an engineering consultancy firm.

Everyday design: chocolate sprinkles

Forecasts call for stormy weather

Many things are designed for everyday use. Some you fall in love with, others drive you up the wall.

International students of the future will have even more bad Dutch weather to complain about, as the country’s wet and windy weather will become more extreme owing to the greenhouse effect. Three TU Delft researchers are currently conducting joint-research aimed at helping the Netherlands prepare for the much heavier rainfall to come.

xMARK BAKKER One of my love-hate relationships starts at breakfast and concerns a box of chocolate sprinkles from Albert Heijn (AH). The box has a nice shape, a pillar with a square base. There isn’t much wrong with the contents either. The opening of the box however is a disaster. I‘ve tried for many years now, but have not yet succeeded in finding a good way to open and close this box. There seems to be only one workable solution to open it: you must violently poke your finger through the opening. Once the entire opening is in the box, you then make a hook with your finger and pull the entire opening out. This procedure results

in a good size opening, but the convenient chute that’s supposed to deliver the desired chocolate sprinkles to my slice of buttered bread dangles uselessly from the box. Every time I open AH’s chocolate sprinkles, I wonder why they don’t improve this design. All of AH’s competitors have perfectly functioning openings, although one main difference (besides the fact that they actually work) is that the openings of the competitors are made of plastic, while AH has attempted, admirably, to construct its opening from the same cardboard as the box. As for the contents of the box, in 1936, a company named Venz found a brilliant answer to the question of how to cover your bread with chocolate: sprinkles. Since then, chocolate sprinkles have become a staple of every Dutch breakfast table, although strangely enough, chocolate sprinkles have yet to conquer the world and are difficult to find in shops outside Holland. Nowadays, many companies produce chocolate sprinkles. My favorites are made by

De Ruijter. AH’s own brand comes in a good second, not considering the poor design of the opening. Venz’s sprinkles are too sweet, although kids seem to like them, perhaps also having fallen victim to the sophisticated marketeers at Venz who put jokes on the box and

Chocolate sprinkles have become a staple of every Dutch breakfast table toy treats inside. As with any popular product, there are variations on the original ‘sprinkle’ formula. For the weak-hearted, there is the milk chocolate or vanilla (white chocolate) varieties; vanilla sprinkles are only sold as a mixture of vanilla and dark chocolate. For diehards, there are the extra-dark chocolate sprinkles, but they’re much thinner and shorter than the original, presumably because even diehards can’t sto-

mach them in the original size. But what if you don’t like chocolate? Even for choco-phobes there’s a yummy selection of sprinkles available for decorating your bread, including fruit sprinkles (sugar with a bit of fruity flavor added), which are very good on another Dutch favorite, beschuit (dried toast). Then there are the traditional pink and white, or blue and white sprinkles, known as muisjes (mice), which are small anise seeds covered with sugar. Muisjes are traditionally served on beschuit to celebrate the birth of a baby, with appropriate colors for boys or girls. Finally, if you don’t like chocolate and think muisjes are too hard, you can also buy crushed muisjes, a nice mix of powdered sugar and crushed anise seeds. Ready to try some sprinkles? Supermarkets sell variety packs or try a single-serving box at your faculty cafeteria. But don’t worry, these small boxes don’t come with malfunctioning chutes. Just rip off the top to get to the good stuff!

Clash of the Cover Bands

Diwali ‘09

Hundreds of cover bands are currently battling it out for the title of ‘Best Cover Band of the Netherlands’. The regional quarterfinals are held on Friday nights this month in Rotterdam.

Later this month TU Delft’s Indian Student Association (IsaDelft) will be hosting its annual Diwali ‘09 festival, showcasing the best of Indian culture, from sumptuous cuisine and designs, to fashion and Bollywood chart busters.

xMICHAEL AFANASYEV Clash of the Cover Bands is a simple concept. Bands get thirty minutes on stage to play their songs, and then the winners of a professional jury review, and the public’s vote, go to the next round, with the best ones ultimately winning their fifteen minutes of fame by performing in the national semifinals at Amsterdam’s Paradiso concert hall.

Having recently attended a quarterfinal cover band clash, I can report that not all these bands are worth hearing, not every random bunch of guys can produce good music, but it’s always fascinating to see people chasing their dreams and being passionate about something even if they stink at it. Like the band CargoVibes – no voice, lousy music, zero charisma. Some of these cover bands dare to step into the shoes of real musical heroes, like ‘Echo Bowie’ for example; although skeptical at first, I was pleasantly surprised when this band loosened up after several songs, and by the time they got to the Space Oddity, they were rocking! Just like the real thing. Well… almost. And then there are the really good bands. ‘Peen uit Hellevoetsluis’, an 11-member ska band, gives their all on stage, playing, as they say, “the most fun songs from the past forty years of reggae and ska”. Peen won

their quarterfinal by a landslide. Attending Clash of the Cover Bands is a chance to hear plenty of music in one night. The regional quarterfinals are at Rotterdam’s Plan C on Friday nights - November 6, 13 and 20. For just 10 euro, you help determine who’ll be the next ‘Best Cover Band of the Netherlands’. And if you get inspired, you can always register for next year’s competition.

xSURYA NARAYANAN

x www.clashofthecoverbands.com www.plan-c.nl

After a fortnight of stressful exams, it’s time to relax and ‘Rejoice the brightest night in Delft’, as the organizers of TU’s Diwali ‘09 festival alluringly headlined their event. Diwali, a famous South Asian festival, is popularly known as the ‘festival of lights’, celebrating the victory of good over evil, light over darkness and knowledge over ignorance. Back in India, this festival is celebrated over five days with multi-colored rangoli design floral decorations, offering prayers to the deity. Diwali evening is particularly spectacular, with fireworks, clay lamps and candles lit everywhere across the country. During Diwali, people wear their finest clothes and share sweets with

(Photo: Mark Bakker)

x

neighbors and relatives. Diwali ’09 in Delft is the place to be to learn more about Indian culture through compelling events, like traditional Indian songs, dance, a fashion show and more. There will also be an entertaining magic show by Arvind Jayashankar (3mE). Diwali ’09 is also a place to network and make new friends. To experience Indian culture, one must experience Indian food - from spicy to sweet, all kinds of delicacies will be served to cater to the international audience’s taste buds. The TU’s annual Diwali festival is a popular event, but there is limited space for only twohundred people, so be quick in registering your attendance. IsaDelft cordially invites everyone to attend this event and start your second quarter with a memorable night celebrating Indian culture.

x

x

According to the researchers, we need more radar, better simulations and more knowledge about sewerage, but which of these is most urgent? Russchenberg says the Randstad (the AmsterdamRotterdam-Hague-Utrecht conurbation) demands the most attention: “The Randstad will continue

'There will be some rain tomorrow'

xAAFKE VAN DEN BERG Mark Bakker is a lecturer at the faculty of Civil Engineering & Geo-sciences

Diwali ’09, at the TU Cultural Centre on Sunday, 15 November, from 16:00 to 20:00. To register, go to the IsaDelft website below or email isadelft@ gmail.com

isadelft.wikispaces.com/Diwali+2009

Lightning strike over Delft (Photo: dr. Hakan Delic)

“Statistics indicate that due to a rise in temperatures there will be more rain during the winter in the Netherlands and more severe storms in the summer,” says prof. dr. Nick van de Giesen, the chair of Water Resources Management at the faculty of Civil Engineering and Geosciences. He, together with fellow TU Delft researchers, prof.dr. Herman Russchenberg and prof.dr. Harm Jonker, is conducting nationally important, multidisciplinary research that focuses on three different aspects of heavy rainfall. Russchenberg, of the EEMCS faculty’s Remote Sensing of the Environment section, is developing new techniques to observe clouds and

‘One minor storm can bring city life to a standstill’ impending rain. Jonker, the head of the Clouds, Climate & Air Quality group at the faculty of Applied Sciences, uses this observational knowledge to gain a better understanding of cloud formation. Van de Giesen meanwhile is studying ways to protect the environment against large amounts of water falling from the sky. Russchenberg stresses the importance of this combined research: “To prepare well for heavier rainfall, we need to be able to predict exactly where and when it will start to storm. If we can do that, then, for example, aircraft and farmers can anticipate it.” Van de Giesen adds that current climate models all focus on temperature rise, yet knowledge about

The name of the NS train station Delft-Zuid might be changed to TU Delft. A city councilwoman, Anne Koning, suggested the change on her Twitter page. Delft-Zuid station is currently used by many university students. Two weeks ago Koning opened a new bicycle stall at the station, which offers parking spaces for up to 600 bicycles. The bike stall is part of a 4-million euro investment in refurbishing the station.

rainfall is also very important: “We’re certain that we know very little about rain and how much exactly it will increase and influence water levels.” For the observation of the weather, Russchenberg works with several techniques. The most important device in weather forecasting is radar. “The Royal Netherlands Meteorological Institute now uses one radar to observe clouds that are twohundred kilometers away. However, the beam from the radar spreads as it gets further away and therefore measures less accurately. Furthermore, the Earth’s surface isn’t flat, so after a certain distance the radar looks above the clouds.” Russchenberg’s solution to this problem is to place multiple radar systems closer together: “A storm cloud is very small, and therefore to accurately predict where and when it will start to rain we need one radar system per city or regional waterboard. However, for a good weather forecast, not only is good observation necessary, but also a good understanding of the processes occurring inside the clouds.” To better understand the process of cloud formation, Jonker uses numerical techniques, while trying to imitate cloud formation processes in laboratory experiments. “We simulate the cumulo nimbus, a storm cloud,” he explains. “These clouds can become twelve kilometers high and grow out to become real monsters. Computers have only recently become powerful enough to simulate these clouds.” For clouds, size matters. “Small clouds are much less complex, because they interact with the

Earth’s surface in a simple way,” Jonker explains. “But large clouds, like cumulo nimbi, have their own dynamics. Moreover, cumulo nimbi require calculations on a very small scale. For example, to simulate the ice crystals inside these clouds, a scale of micrometers is necessary, while the smallest possible measurement scale currently available is ten meters. Another complex part of the cumulo nimbus is that it’s difficult to determine whether it will result in heavy rainfall or not, and thus the Royal Netherlands Meteorological Institute will some-

‘On some of occasions the sewers of Rotterdam flooded’ times issue a weather warning, yet nothing ultimately happens.” Conversely, Van de Giesen mentions times when there were severe storms, yet they weren’t predicted. “On some of these occasions the sewers of Rotterdam flooded,” he says. And Russenberg recalls a heavy storm that hit in September 2001: “The farmers around Delft suffered forty million euro in damage.” For these reasons and others, it’s important to adapt the environment to the heavy rainfall. Van de Giesen is currently studying several methods for protecting a city against large volumes of water. “Since the 1970s, the rain and waste water in most newly built neighborhoods around Rotterdam is kept separate,” he explains. “The rain

water is directly dropped into the surface water, and consequently the sewerage systems do not flood when it rains heavily. However, to prevent pollution of the surface water, it’s very important that the two water flows do not get mixed up.” Van de Giesen adds that ‘green roofs’ are also an option: “These are flat roofs with soil and plants on them that absorb some of the rain water. Rotterdam already has plans in place for implementing green roofs around the city.” Another option for storing water is water squares, which are like normal residential squares, or playgrounds, but are built a bit lower than their surroundings and can temporarily be submerged to store rain water from heavy rainfalls. These water squares have also recently been introduced in Rotterdam. Not surprisingly, sewers - repositories of all manner of natural and unnatural waste – are notoriously difficult to analyze. Van de Giesen: “To further improve sewer systems, we need more knowledge about the water flows in them. When detectors are placed in a sewer, not only does the water pass by the detectors, but also leaves and other matter, and these disturbances make it very difficult to study sewer systems.” Van de Giesen cites an article published this month about optical fibers, developed at the TU Delft, which can be used for measuring the temperature in sewerage. “With this new technique, we can learn more about the water flows inside a sewer system,” he says. “Two PhD students have just started a project on this subject.”

to become more and more crowded and also have more road traffic. One minor storm can bring city life to a standstill. Furthermore, there are fewer possibilities for storing water, because buildings, roads and sidewalks are everywhere.” Van de Giesen agrees that cities are important, but adds that “some aspects must also be regulated nationally, like, for example, the country’s rivers and streams.” Gazing out the window, there are fortunately no big ‘monster’ clouds rapidly forming in the sky today, but beware, because the weather forecaster on the radio just said “there will be some rain tomorrow”.

DELTA. 33 05-11-2009 achterkant

00 20

berichten (1) Aan: Roos Stone (20, IO) Ontvangen: Dinsdag 20 oktober 08.52 uur Van: Nicky Castricum (22, IO)

EEN OF ANDERE SCHOBBEJAK HEEFT HET STUUR VAN MN FIETS GEJAT! ARGH!

as in olde times

Wanneer Nicky dinsdagochtend zijn fiets wil pakken, ontdekt hij dat zijn stuur is gejat. Per sms laat hij het zijn studiegenootje Roos weten. De hoofdletters schijnen een gewoonte te zijn als hij sms’t, overgehouden aan zijn vorige mobiel die nog nooit van kleine letters had gehoord. Overigens was het ontvreemde stuurwiel niet zomaar een stuur. De fiets was namelijk voorzien van een heus autostuur. ‘Heel IO’ig vastgemaakt’, aldus Roos. “Met veel staaldraad, een beetje wiebelig, maar heel cool was het.” Of de fiets inmiddels alweer een echt stuur heeft weet Roos niet. “De laatste keer dat ik hem zag stuurde hij met een boomtak, nog gevaarlijker!” (EvO)

Early breakfasts A distinctive feature of student house Déja Vu on the Raamstraat is its strict daily routine: breakfast at 8.00, lunch at 13.00, dinner at 18.00, and always on time, just like the daily coffee and tea breaks the residents take together. “Some housemates were in the habit of sleeping late”, says Ruben Koster, a Déja Vu resident. “That’s why we made the rule that we all get up early and have breakfast together, so that we’d be encouraged to attend our lectures.” Déja Vu’s rooms are spread across a ground floor and an upper floor: “In fact it’s two separate houses, and because we don’t have a communal living room, we don’t often all get together, so this strict schedule is a way for us to see each other and also gives us a sense of having a shared commitment.” Of the six residents, four have their own kitchens. The communal dinners are eaten in the room of the housemate responsible for cooking that evening’s meal. The house is occupied by members of CSFR - Civitas Studiosorum in Fundamento Reformato - a Christian student association. Breakfasts and dinners begin with readings from the Bible. The time of the evening meal, 18.00, isn’t open to debate: “If the dinner comes late, at 18.30 say, the one who cooked the dinner has to treat the rest to beers.” Another set rule is that the dessert should be luxurious. “We don’t eat ordinary vla or yogurt around here, but rather vla with whipcream, Mona desserts or ice cream. You shouldn’t serve up anything less. Generally, we eat well here, and the rule is not to cook anything that’s packaged. So people cook creatively, a good meal for a maximum price of € 2.25 per person.” (JT/ DM)

Roos heeft al een nieuw stuur ‘geregeld’. (Foto: Richard van ‘t Hof)

maaike strijker

Oneens

Kriep

CSFR: where punctuality is next to godliness (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

Een vriend van me heeft een tijdje geleden een naar ongeluk gehad en zit nu al een paar weken thuis. Thuis bij zijn ouders wel te verstaan, want erg zelfredzaam is hij nog niet. Dagen kunnen erg saai worden als je niks kunt doen en alleen maar thuis zit. Dus met een aantal studiegenootjes zijn we bij hem op bezoek gegaan in zijn ouderlijk huis. Het voelt wel nostalgisch! We hebben zijn vader die avond niet gezien, maar moeder was wel thuis. Ze was erg aardig, maar had ook een duidelijke mening. En die kwam niet altijd overeen met de mijne… Nu ik aan het einde van mijn studententijd mijn studentenhuis heb ingeruild voor een appartement met mijn vriend, kan een van mijn grote wensen in vervulling gaan: een kat. Twee zelfs, want dan hebben ze het overdag gezelliger. Mijn enthousiasme hierover werd bepaald niet gedeeld. “Wat moet je ermee?” Helaas kreeg ik op dit punt ook nul back-up van mijn studiegenootjes. Goed, geen katten dus. Het gesprek ging verder en kwam even later bij toekomstige banen. Dit valt te verwachten bij een groep studenten waarvan bijna

iedereen binnen twee maanden afstudeert. Er kwam een hele rits aan chemische bedrijven voorbij. Helaas, voor mij weer een misser. Ik ga misschien bij DSM werken. Maar zijn ouders hebben ooit een paar jaar in Sittard gewoond en dit is niet erg goed bevallen. ZuidLimburg, daar moet je niet zijn. Dat het hier om een baan bij DSM Delft gaat, maakt dit jammer genoeg niet echt meer goed. Ik besloot maar te accepteren dat we het niet eens zullen worden. Het zal wel genetisch zijn. Met haar zoon kan ik ook nog wel eens van mening verschillen. Maar toen verschoof het gesprek naar vakantiebestemmingen. Na afloop van mijn studie vertrek ik voor een maand naar Costa Rica. En hier scoorde ik punten! Eindelijk een onderwerp waar we allebei enthousiast over waren. En zo kon ik uiteindelijk met een prima 2-1 uitslag weer richting huis. Dit was de laatste column van Maaike Strijker voor Delta.