TUDELTA.37. >03 >06 >08 >12 > 19 English Ontslag. Veilig. Eco-building. Satellieten. Botanical Garden DELTA

DELTA. 37 03-12-2009

weekblad van de technische universiteit Delft

>03 Ontslag

>06 Eco-building

>08 Veilig

>12 Satellieten

> 19 English Botanical Garden

Om Civiele Techniek & Geowetenschappen financieel weer gezond te krijgen, moet de faculteit zes miljoen euro bezuinigen. De helft daarvan komt voor rekening van de afdeling Bouw.

The ecological score of buildings can be expressed in one number: the environmental index. One of its founding fathers, Professor Michiel Haas, recently presented his vision for Delft in his inaugural address.

De wereld gaat zijn ondergang tegemoet. Voor veiligheidskundigen betekent dat volop werk. Niet eerder waren er zoveel risico’s te beheersen. Dat bleek vorige week op het jubileum veiligheidskunde van Delft Toptech.

Frank de Bruin bouwde bij ESA mee aan de prestigieuze satellieten Herschel en Planck en telde af bij de lancering. Toen hij er kwam werken, stond de software bij ESA nog in de kinderschoenen. “Zij vonden mij een snotneus.”

TU Delft’s Botanical Garden is currently enjoying a revival as an important centre for university research, education and the preservation of plant species, yet touring this lush garden today is also an opportunity to step back in time and learn much about the university’s long and varied history.

01

TUDELTA.37

Hij kwam, hij kwam, die lieve goede Sint, en hij nam zaterdag pakjes mee voor elk TU-kind. In de aula was het voor jong en oud genieten,

met onder meer One Two Trio en de Football Pieten. Sint bleek nog even kwiek als in zijn jonge dagen, al moest hij af en toe wat aan z’n Pieten vragen.

De Sint schrok zich ook nog helemaal naar, want plots gleed de mijter uit zijn haar. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

DELTA. 37 03-12-2009

02

nieuwsinterview

‘Onze fly-over bespaart 5 miljoen in een maand’ TUdelta.37 > Jaargang 41 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie

Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Nadine Böke, Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Maaike Muller, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving).

> Medewerkers Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, Ivo Knubben, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Ellen Touw, Robert Visscher, Floris Wiegerinck, Martine Zeijlstra. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected]) > Vormgeving Kummer & Herrman, Utrecht > Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen

Martin Kers ([email protected])

> Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), mw. prof.dr.ir.drs. H. Bijl, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof. dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Michiel Muller, afgestudeerd Transport, Infrastructuur en Logistiek, en student werktuigbouwkunde Ronald Bolijn willen met een flexibele fly-over files bij wegwerkzaamheden verminderen. Bolijn: “We worden serieus genomen.”

gepast dat er per richting een rijstrook vrij blijft voor vrachtverkeer. Personenauto’s rijden onder en boven in de richting waarin de verkeersintensiteit het grootst is: een soort wisselstrook. Dit kan ook in tegengestelde richting, wat in de stad een oplossing kan bieden bij opbrekingen.”

xERIK HUISMAN Een fly-over, dus een rijbaan boven een rijbaan, dat verzint toch een basisschoolleerling? “Het idee is inderdaad simpel, maar tegelijkertijd zeer doeltreffend. Voor aannemers is innoveren vaak moeilijk. Wij hebben bewezen dat het idee uitvoerbaar is.” Júllie idee wordt zeer serieus genomen. Vertel. “Bij de New Venture Businesscompetitie zijn we van 360 inzendingen een van de tien winnaars in de eerste ronde. En bij de prijsvraag ‘Stalen Bruggen van Rijkswaterstaat’ werden we in april met negen anderen uit 160 ideeën geselecteerd voor de finale. Voor die finale in oktober hebben we een haalbaarheidsonderzoek gedaan en onder meer een ontwerp gemaakt en doorgerekend.” Hoe liep die finale af? “We lichtten ons idee op een openbare presentatiedag toe. We won-

Ronald Bolijn. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

nen niet, maar legden wel contact met aannemers. Er komen oriënterende gesprekken.” Wat is er zo speciaal aan jullie flyover? “Met de fly-over kun je een deel van de weg afsluiten en er non stop aan werken. Het verkeer rijdt dan op de overblijvende rijstroken en die van de fly-over zonder capaciteitsvermindering. Ons idee is snel op te zetten en af te breken. Een stuk van zevenhonderd meter is in de drie nachten tijdens het weekeinde op te zetten.” Hoe kan dat dan? “We werken met modules van drie meter lengte die makkelijk te koppelen zijn. Doordat de modules in zijn geheel met vorkheftrucks van diepladers worden gehaald, zijn ze snel te plaatsen en gelijk rijklaar.”

Een vorkheftruck. Is zo’n module dan zo licht? “Onderaan zitten betonnen barriers, maar verder bestaat die uit een stalen constructie van drie meter hoogte met daarop wegdek van composiet. Door de barriers kun je niet tegen pijlers rijden en wordt het gewicht verdeeld op het wegdek. Verder zit er bovenop de fly-over een innovatieve vangrail, die ervoor zorgt dat je er bij een aanrijding niet vanaf rijdt.” Wat zijn de voordelen? “De filelengte bij wegwerkzaamheden verminderen, want je houdt de wegcapaciteit beter in stand. Onze fly-over heeft bij een snelheid van tachtig kilometer per uur een capaciteit van 1680 personenauto’s per uur.”

En de kosten? “Onze fly-over kost acht miljoen euro voor zevenhonderd meter. Hij is ontworpen om dertig jaar mee te kunnen gaan. Even ter vergelijking: wanneer de flexibele fly-over zou zijn gebruikt bij de reconstructie van de Hagesteinsebrug op de A27 bij Vianen, dan zou in een maand ruim vijf miljoen aan maatschappelijke kosten zijn bespaard.” Wordt dit weer een succesvolle Delftse/TU start up? “Er is al een bedrijf: Abel Consultants Delft. Daarmee gaan we eerst proberen of we dit idee kunnen implementeren. Het is haalbaar, maar de vraag is of we bedrijven ervan kunnen overtuigen dat ze erin gaan investeren om deze verder te ontwikkelen.” Nog even als advocaat van de duivel. Met een flexibel te plaatsen en verwijderen rijbaantje naast de weg ben je d’r toch ook? “Daar zitten wel wat haken en ogen aan. In Nederland is de bodem vaak zacht. En je hebt vaak weinig ruimte, zoals bij een rondweg of bij bruggen.”

En de vrachtwagens? “De flexibele fly-over wordt zo toe-

schuurbiers

DELTA. 37 03-12-2009

Nieuws

Iran

Bio-economie

On Saturday, 5 December, the Iranian student association, IPY, with the support of the VSSD and others, will hold a meeting in the auditorium of TU Delft. During this meeting various (international) speakers will focus on the current situation in Iran and the effect this is having on students in Iran. Various Iranian bands will also be performing.

De afdeling Biotechnologie van Technische Natuurwetenschappen gaat samenwerken met de Maleisische Universiti Teknologi (UTM). Doel is in Maleisië een duurzame biobased economy te ontwikkelen op basis van Aziatische natuurlijke grondstoffen. Voor Nederland is de samenwerking interessant omdat UTM veel expertise heeft op het gebied van agroverwerkende technologie. Daarnaast is Maleisië een belangrijke handelspartner. De eerste stappen in de samenwerking omvatten het ontwikkelen van een onderwijsprogramma en

x www.vssd.nl

xConnie van Uffelen Om Civiele Techniek & Geowetenschappen financieel weer gezond te krijgen, moet de faculteit zes miljoen euro bezuinigen. De helft daarvan komt voor rekening van de afdeling Bouw. Op deze afdeling moeten 32 van de nu nog 156 medewerkers weg. Eenderde kan tot en met 2012 via natuurlijk verloop afvloeien, maar ongeveer twintig hangt gedwongen ontslag boven het hoofd. Voor hen geldt het sociaal plan en wordt gezocht naar andere functies binnen de TU. In totaal moet CITG naast al deze bezuinigingen 3,5 miljoen euro extra aan inkomsten binnenhalen. De Quelerij zoekt daarvoor onder meer steun bij de civiele sector en organiseert daarvoor op 17 december een bijeenkomst op de faculteit. Hij hoopt dan intentieverklaringen te laten tekenen voor vijf jaar. De sectie gebouwen en civieltechnische constructies wordt het hardst getroffen: zij moet in totaal vier medewerkers inleveren. Dat

komt door te weinig inkomsten. De onderwijsinkomsten en -kosten moeten meer in balans komen en de sectie moet meer samenwerken met Bouwkunde, TNO en Rijkswaterstaat. De sectie bouwprocessen moet het huidige onderzoek op de gebieden bouwprocessen en bouwinformatica stoppen. Onderwijs hierover wordt voortaan verzorgd via de faculteit Bouwkunde. Dit leidt tot vertrek van één medewerker. Binnen deze sectie wordt de leerstoel integraal ontwerpen versterkt. Meer onderzoek moet meer geld gaan opleveren. De sectie moet

De sectie gebouwen en civieltechnische constructies wordt het hardst getroffen meer samenwerken met Bouwkunde, onderzoeksinstituut OTB en Techniek, Bestuur & Management. De sectie constructiemechanica heeft een licht positief resultaat, maar krimpt in ondersteuning. Na pensionering van het personeel van de leerstoel dynamica wordt onderwijs bij andere leerstoelen herbelegd. De sectie weg- en railbouwkunde heeft ook een licht positief resultaat, maar is daarvoor erg afhankelijk van inkomsten uit derde-geldstroomonderzoek. Dat is risicovol en bovendien geeft zij erg weinig onderwijs.

Welkom bij Hype! Welkom bij de allernieuwste versie van Hype! Met Hype! kom je nu nog sneller in contact met al je vrienden, zodat je altijd verbonden bent en alles met iedereen kunt delen. Hype! maakt je zichtbaar, altijd en overal. Deze volledig bijgewerkte versie maakt nog meer mogelijk. Druk op ‘Voltooien’ om de installatie te voltooien. Hype! is volledig geïntegreerd in de belangrijkste zoekmachines en netwerksites. Met een druk op de knop koppel je jouw persoonlijke adresboek en je fotoalbum, zodat jij en je vrienden altijd op de hoogte zijn! Chatten, bellen, surfen en betalen zijn nog nooit zo eenvoudig geweest. Om je nog beter van dienst te kunnen zijn, vragen we je daarom eerst je naam, adresgegevens, rekeningnummer en persoonlijke voorkeuren in te stellen (velden gemarkeerd met een * zijn verplicht). Bedankt! Je bent bijna klaar om in contact te treden met al die vrienden van wie je niet eens meer wist dat je ze had. Druk nu op ‘Verbinden’ om de adresgegevens uit al je adresboeken naar Hype! te versturen. ...Adresboeken exporteren. Een moment geduld… Wist je dat Hype! nu nog meer bestandsformaten ondersteunt? Ga naar ‘Instellingen’, en vervolgens naar ‘Delen’. Druk nu op ‘Hype me!’ om al je persoonlijke bestanden met al je vrienden te delen. …Media delen. Een moment geduld…

…Exporteren… She_sucks_hard.vid… Exporteren… German_orgy.avi… - Fout 59: Kan niet annuleren tijdens exporteren. Wacht tot de export voltooid is, en probeer het daarna opnieuw. Gefeliciteerd! Al je persoonlijke bestanden zijn nu gedeeld en voor iedereen zichtbaar. Je vrienden ontvangen automatisch een link naar jouw persoonlijke pagina. Ga naar ‘Mijn persoonlijke pagina’ om je privé-instellingen te wijzigen. Welkom op je persoonlijke pagina! Vul nu je gebruikersnaam en wachtwoord in. …Wachtwoord onbekend. Sluit uw browser af, en probeer het opnieuw. … Gebruikersnaam onbekend. Neem contact op met uw systeembeheerder. … Er is een onbekende fout opgetreden. De-installeer Hype!, start uw computer opnieuw op, en installeer Hype! nogmaals. ... Welkom bij de allernieuwste versie van Hype! Met Hype! kom je nu nog sneller in contact met al je vrienden, zodat je altijd verbonden bent en alles met iedereen kunt delen. Hype! maakt je zichtbaar, altijd en overal. Daan Schuurbiers is onderzoeker bij de werkgroep biotechnologie en maatschappij.

Q-Master een gezamenlijk R&D-programma rond het (bio-)procesontwerp. Biomassa biedt een enorm potentieel als milieuvriendelijk alternatief voor fossiele brandstoffen en is een prima grondstof voor de chemische en materialenindustrie. Belangrijk is wel om het gebruik van biomassa duurzaam te maken om een balans te houden tussen ecologische, humanitaire en economische doelstellingen. Zo mag gebruik van biomassa niet ten koste gaan van voedselproductie.

Gedwongen ontslagen bij civiel Bij de afdeling Bouw van Civiele Techniek & Geowetenschappen moeten in totaal 32 medewerkers weg. Zo’n twintig via gedwongen ontslagen, meldt decaan Louis de Quelerij.

Virtuele realiteit

De technische universiteiten van Delft, Eindhoven en Twente zijn sinds maandag officieel verbonden via een virtuele collegezaal. Collegelid Paul Rullmann (rechts op de foto) woonde de lancering van de 3 TU-voorziening bij. Met deze collegezaal, waarvoor de TU gebruikmaakt van een zaal bij IO, is het mogelijk om op een plaats college te geven en die via HD videoconferencing op de andere twee TU’s te laten volgen door studenten. Er werd al sinds september via een pilot met het systeem gewerkt. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

03

De sectie materials & environment heeft een negatief resultaat door de kosten van onder meer het micromechanische laboratorium. Dit kent echter een minimale personele bezetting en is noodzakelijk voor deze sectie. Daarom wordt dit lab ontzien. Bij de leerstoel levenscyclustechnologie en materialen vervalt de functie van twee medewerkers. Secretariële functies bij de gehele afdeling bouw worden samengevoegd tot één afdelingssecretariaat verdeeld over twee locaties. Verder wordt bezuinigd op ondersteuning. Onderzocht wordt deze medewerkers binnen de universiteitsdienst kunnen werken. Het bouwlab (Stevin II) moet een macrolab worden waar ook de faculteit Bouwkunde en TNO Bouw & Ondergrond aan de slag kunnen. Beiden moet daar nog over besluiten. Lukt dit niet dan krimpt het lab in oppervlakte. De staf van het lab krimpt sowieso tot een kleine vaste kern. Bij pieken vindt inhuur plaats. De ondernemingsraad buigt zich nog over dit voorgenomen besluit van het college van bestuur.

Hij moest even volhouden, maar het is masterstudent Rick van Zundert gelukt: hij mag zich een jaar lang Q-Master noemen. Van Zundert (22, management of technology) deed dit jaar voor de derde keer via www.qmasters.nl mee aan de Nobiles Q-Masters. Dat is een jaarlijkse IQ- en EQ-wedstrijd voor hoogopgeleide studenten en starters. Om de titel te bemachtigen deed hij een online IQ-test plus een online assessment. Dat laatste bestond uit (opnieuw) een IQ-test en een persoonlijkheidstest. Met Van Zundert waagden zich 15 dui-

zend hoogopgeleiden aan de test van dit jaar. Hij kwam eruit met de hoogste score. Daarmee deed hij het beter dan twee jaar geleden, toen hij wel de finale haalde, maar net niet won. Toch was Van Zundert verrast dat hij won, omdat hij zich niet had voorbereid op de wedstrijd.

‘Onderzoek gebrek aan maatregelen bij TNW’ Een nader onderzoek naar het gebrek aan tijdige maatregelen om de tekorten bij Technische Natuurwetenschappen (TNW) op te vangen, is op zijn plaats. xConnie van Uffelen Dat schrijft de onderdeelcommissie (odc) in een brief aan de decaan en de ondernemingsraad. TNW had drie tot vier jaar geleden nog een positief resultaat van tien miljoen euro, maar heeft nu een begrotingstekort van 6,5 miljoen euro. De odc (een commissie van de ondernemingsraad) noemt de wijze waarop de tekorten zich ontwikkelen en het korte tijdsbestek waarin dit gebeurt ‘verbazingwekkend’. ‘Er is hiermee in twee jaar tijd weinig zichtbaars gebeurd.’ Decaan Raoul Bino zegt dat de vraag om een onderzoek ‘terecht’ is. “Natuurlijk moeten we daar naar kijken, maar voor een groot deel weten we wat er is gebeurd. De vraag is hoe we er voor kunnen zorgen dat dit in de toekomst niet weer gebeurt, zeker gezien de extra eisen die nu vanuit het college van bestuur aan ons worden gesteld.” Alle faculteiten moeten van het college uiterlijk half januari met voorstellen komen om tien procent te bezuinigen op het geld dat zij vanuit de overheid krijgen. Ook moeten zij vijf procent bezuinigen op niet-per-

sonele kosten. Een belangrijk deel van de tekorten bij TNW komt voort uit het feit dat de TU het overheidsgeld de afgelopen twee jaar anders heeft verdeeld over de faculteiten, zo schrijft de odc. Zij vindt dat als een andere verdeling ‘enorm grote effecten’ veroorzaakt er beleid moet zijn waarmee de betrokken faculteit de daling aan inkomsten met redelijke maatregelen kan opvangen. De odc meent dat hiervoor op het niveau van het college van bestuur (met de ondernemingsraad als gesprekspartner) al in 2008 keuzes gemaakt hadden moeten worden. Er had, zo schrijft de odc, al een ‘dempingsmechanisme’ in werking moeten zijn om die fluctuerende inkomsten voor faculteiten te kunnen opvangen. De odc vraagt de or dan ook om dit onderwerp bij het college van bestuur op de agenda te plaatsen. De odc ondersteunt overigens het beheerste vacaturebeleid van Bino. Het aannemen van nieuw personeel vindt de odc in principe onjuist als er door het miljoenentekort maatregelen moeten worden genomen. Ook stelt de odc voor om de Botanische Tuin organisatorisch binnen TNW te houden. De faculteit draagt momenteel ruim twee ton bij aan de tuin, maar heeft aangekaart dit niet alleen haar verantwoordelijkheid te vinden.

x

Zie ook: ‘College wilde geen draconische ingrepen’ op: www.delta.tudelft. nl

DELTA. 37 03-12-2009

04

Nieuws

De Italiaanse natuurwetenschapper Giovanni Aldini (1762 – 1843) was afgelopen vrijdag even op bezoek in Delft om te praten over zijn experimenten. Hij stond erom bekend dat hij met elektrische stromen lichaamsdelen van doden kon laten bewegen. De act vond plaats tijdens de intreerede van prof.dr. Patricia Osseweijer (rechts op de achtergrond), hoogleraar in de wetenschapscommunicatie. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

TU-Noord

Afscheidsfeest

Scootertocht

Energieprijzen

Meubelfabrikant Lensvelt en tijdschrift de Architect reikten dit jaar hun zogenaamde ‘De Lensvelt de Architect interieurprijs 2009’ voor het meest vernieuwende interieurproject uit aan architectenbureau MVRDV en productontwerper Richard Hutten. Zij kregen de prijs voor hun multifunctionele tribune The Why Factory Tribune in de faculteit Bouwkunde. De winnaars werden verkozen uit 84 inzendingen. Zij krijgen een bedrag van 12 duizend euro.

Acht van de tien plannen die bewoners, VVD en D66 bedachten om het verkeer in TU-Noord terug te dringen zijn door de gemeente afgewezen. Dat schrijft het AD. Het college van burgemeester & wethouders concludeerde na analyse dat ontlasting van de woonwijk TU Noord alleen mogelijk is via een betere ontsluiting naar de zuidkant van de TU-wijk. Daarnaast wil de gemeente onderzoeken of panelen met dynamische route-informatie kan voorkomen dat automobilisten onnodig rondrijden in de wijk.

Lijm&Cultuur staat binnenkort in het teken van de Friese winter. Die Friese wintersfeer moet een passende ambiance bieden voor het afscheidsfeest van rector magnificus prof.dr.ir. Jacob Fokkema. Het feest vindt op donderdag 17 december plaats tussen 16.00 uur en 21.00 uur. De feestelijke opening is om 16.45 uur. Er zijn nog plaatsen vrij.

Student elektrotechniek Frank Teunisse en student technische bestuurskunde Pieter Guldemond rijden mee met de elektrische scootertocht The Road to Copenhagen, een initiatief van energiebedrijf Essent. Ongeveer driehonderd jongeren uit Nederland, Duitsland en Denemarken vertrokken woensdag 2 december vanuit Den Bosch met elektrische scooters naar de klimaattop in Kopenhagen. Daar bieden ze op 15 december aan milieuministers een manifest aan over het belang van duurzaam vervoer.

Het inbouwen van een bacteriegen in gist leverde microbioloog prof.dr. Jack Pronk (Technische Natuurwetenschappen) de Energieprijs 2009 van chemiebedrijf Dow Benelux op. De gist is nu beter geschikt voor productie van ethanol uit landbouwafval (zie ook Delta 36). Dow stelde de prijs van 25 duizendeuro in voor ‘duurzame ontwikkelingen in de procesindustrie’. Procestechnoloog dr.ir. Elif Genceli won een van de twee Dow Energie Dissertatieprijzen (ter waarde van vijfduizend euro) voor haar promotieonderzoek naar win-

Neem een eiland in de Pacific, laat er een insect los en bereken hoe snel dit zich verspreidt. Wiskunde suf en stoffig? Welnee, docent Fred Vermolen verlevendigt het.

Wie is de beste docent van de TU Delft? De zeven genomineerden komen elke week aan bod op deze pagina. Dit is deel 5. Dat improviseren dwingt hem tot nadenken. “Het zorgt ervoor dat ik stil sta bij de moeilijke punten. Ik denk dat mijn vak zich niet leent voor PowerPointpresentaties, want dan ga je veel te gemakkelijk over moeilijke dingen heen.” Dat hij improviseert, wil echter niet zeggen dat hij doceren een makkie vindt. Op zijn spreekuur voor grotere vakken komen er soms veel studenten langs. “Het is daarbij éénop-één contact. Dat is pittig. Soms is niet helder wat studenten niet begrijpen. Dan zul je je toch even moeten verplaatsen in die persoon. En dat is niet altijd gemakkelijk.”

xConnie van Uffelen

Daniel Rixen: “Mijn ervaring is dat studenten harder gaan werken als ze zien dat de docent veel tijd in begeleiding stopt.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

'Met presentaties in PowerPoint ga je veel te gemakkelijk over moeilijke dingen heen' zelf ook student geweest en je stelt dingen uit.” Als mensen te laat zijn met huiswerk of Vermolen in het ootje nemen, hebben ze de eerste week

respijt. “Daarna stuur ik ze naar de studieadviseur. Ik moet mezelf beschermen, ik doe ook nog onderzoek. Ik vind goed onderwijs geven belangrijk, maar ze moeten wel meewerken. Zo’n 95 procent doet dat ook.” In een van zijn eerste colleges probeerden studenten Vermolen nog wel eens uit. “Ik heb meegemaakt dat iemand zijn mobiel liet afgaan en ging praten. Dat loste ik op door die mobiel te vragen en voor de klas dat telefoongesprek af te ronden. De klas lag dubbel en het is me daarna nooit meer overkomen.” Wiskunde is volgens Vermolen bij uitstek een vak dat je langzaam en gedoseerd moet brengen. Daarom

gebruikt hij geen PowerPoint, sheets of laptop, maar krijt. Hij schrijft alles uit met krijt. “Sheets gaan te snel.” Hij kijkt voordat de les begint naar wat hij gaat behandelen en maakt er ter plekke een verhaal van. “Ik schrijf vooraf op het bord vaak kernwoorden op. Een soort inhoudsopgave die ik afwerk. Studenten vinden dat heel prettig.”

Het gaat goed met het parkeren van fietsen rond het station. Ondanks dat de tweeduizend extra fietsplekken die vorige week beschikbaar kwamen, binnen een dag al vol stonden. Er zijn wel zorgen voor de toekomst.

Tunnelproef ning van grondstoffen. Genceli, die vorige week ook een Veni-subsidie won, ontwikkelde bij Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen een methode om door koeling zouten te winnen uit een modderstroom. Dat gebeurt in de mijnindustrie nu met verdamping, wat tien keer meer energie kost. Pronk en Genceli ontvingen de prijzen op woensdag 25 november uit handen van Maria van der Hoeven, minister van economische zaken.

xERIK HUISMAN SpoorzoneDelft, waarin de gemeente Delft en ProRail samenwerken, meldde onlangs in een persbericht juichend dat er begin december voor het station tweeduizend extra plekken voor fietsen bij zouden komen op de plaats van de ‘Blauwe Huizen’. Vorige week kwamen ze beschikbaar. En ze stonden meteen vrijwel vol. Volgens het persbericht is er met die extra plaatsen nu ruim voldoende

plek om fietsen neer te zetten. Die conclusie lijkt voorbarig, gezien de ruimte die de sloopwerkzaamheden innemen en de aanhoudende overlast van rijwielen rond het station. “Wat er aan de voorzijde aan plekken is verdwenen om ruimte te maken voor de sloop, is er aan de achterzijde bij gekomen”, verzekert een woordvoerder van Spoor-

zoneDelft. Het gaat om 420 plaatsen bij tankstation Berkman aan de Coenderstraat en ongeveer 760 plaatsen bij de voormalige Van Gend & Loos-loods aan de Parallelweg. SpoorzoneDelft kan de aanhoudende overlast wel verklaren: “Mensen willen hun fiets zo dicht mogelijk bij het station neerzetten en zo min mogelijk lopen.” Een rondgang in de buurt vlak na de ochtendspits

op een staaf duw, zal hij doormidden knikken. Vergelijk het met psychologie: als je weinig kunt hebben, ga je bij een kleine teleurstelling helemaal door het lint. Dan ben je geen stabiele persoonlijkheid. Stabiliteit komt dus overal langs: ook in de wiskunde.” Na weer een reeks formules is het in het laatste kwartier tijd voor sommetjes. Som 10.1.1. Vermolen legt vragen geduldig uit totdat hij erachter komt dat studenten verschillende versies van zijn studieboek hebben. Verwarring alom. Een student maakt er maar een grapje van: “We wilden kijken of u een stabiele persoonlijkheid bent.”

Die secties moeten dan ook niet formeel of informeel worden vastgelegd in de organisatie waarmee de TU de komende jaren ingaat. Die boodschap bracht scheidend rector magnificus maandag in zijn openingsrede tijdens de hoogle-

delta online Ontvoering Studentenverenigingen moeten hun leden erop wijzen dat acties die lijken op ontvoeringen leiden tot gevaarlijke situaties, vindt de politie. De reactie van vijf verenigingen.

De drie technische universiteiten hebben kritiek op het ministerie van OCW omdat miljoenen voor de 3TU.Federatie zijn geschrapt uit de rijksbegroting. Ze laten zich daardoor echter niet ontmoedigen en gaan door, desnoods zonder OCW.

Einde discussie Mensen willen hun fiets zo dicht mogelijk bij het station zetten en zo min mogelijk lopen. [Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX]

leert dat die verklaring klopt. Achter het station staan - vlakbij de ingangen naar de perrons en buiten de door de gemeente aangebrachte witte lijnen - ongeveer 125 fietsen tegen hekken, gevels, muurtjes en palen. En aan het begin van de zijstraten staan er nog tientallen. Voor het station zijn het er, waarschijnlijk door het stringente verwijderbeleid van de gemeente, pakweg vijftig. Bij de Van Gend en Loos-loods is er voor de ruim tweehonderd fietsen ruimte in overvloed. Hier staan ongeveer 350 plekken maagdelijk leeg. Ter hoogte van het Lokomotiefpad zijn de rekken vrijwel helemaal leeg. Hetzelfde geldt voor het terrein bij Berkman: bijna de helft van de 420 plekken is vrij. En voor het station, op het ‘Blauwe Huizen-terrein’ zijn zonder veel moeite vijftig plekken te vinden. Toch weten Delft en ProRail dat de uitbreiding met tweeduizend extra plaatsen, die over twee maanden

worden verplaatst naar het voormalige Laantje van Mater, heel tijdelijk soelaas bieden. Door de groei van het aantal studenten en het stijgende aantal treinreizigers dat de fiets kiest als voor- en natransport, is meer plek nodig. “We hebben nu al behoefte aan vijfduizend fietsplekken. Dat aantal was voor 2013 geraamd.” Gezien de situatie studeert de gemeente met ProRail nu al op structurele (extra) oplossingen voor de stalling van fietsen voor de periode na het opleveren van de tunnel. De geplande ondergrondse fietsenstalling is tegen die tijd namelijk ontoereikend.

Delftse onderzoekers beslechten een al jaren lopend debat over de vraag hoe druppeltjes en gasbelletjes ontstaan in minuscule buisjes. Die vraag houdt de gemoederen vooral de afgelopen tien jaar flink bezig vanwege de komst van zogenaamde labs on a chip.

Opleiden Staatssecretaris Van Bijsterveldt steekt 17 miljoen extra in zogenoemde opleidingsscholen voor aankomende docenten. Het aantal deelnemende studenten kan daardoor in 2011 verdubbelen naar achtduizend. Opleiden in de school is volgens de staatssecretaris een mooi voorbeeld van wederzijds leren.

Bezetting

‘Secties kunnen leiden tot versnippering’ De secties binnen de wetenschappelijke afdelingen zijn een gevaar voor de wetenschappelijke focus omdat ze kunnen leiden tot versnippering.

Elektrostatische verwijdering van fijnstof (PM10) kan de concentratie met 15 procent verminderen. Dat bleek in een grootschalige praktijkproef in de Thomassentunnel (A15 bij Rozenburg). Naar een idee van Bob Ursem (directeur Botanische Tuin, Technische Natuurwetenschappen) werden positief geladen fijnstofdeeltjes door geaarde rekken aangetrokken. De proef is georganiseerd door de TU in samenwerking met BAM.

Kritiek

Achter het station staan honderden plekken maagdelijk leeg

Tips van Fred Vermolen - Maak gebruik van humor. - Probeer wat interesse te tonen in studenten. Ze zijn bezig met relaties, verliefdheden, hun eerste autootje en vinden het belangrijk er toe te doen. -Probeer liefde voor je vak uit te dragen.

Naam: Fred Vermolen (40) Doceert bij: Elektrotechniek, Wiskunde & Informatica Burgerlijke staat: Getrouwd, een zoon, een dochter, een kat Vakken: Numerieke methode II, numerical analysis C2, numerieke analyse I, applied finite elements.

Plots zegt een studente dat er een beestje in zijn haar zit. Vermolen slaat het weg en begint een anekdote over Spanje, waar hij ook eens iets in zijn haar voelde. “Ik sloeg het weg en besteedde er geen aandacht meer aan. Later voelde ik weer iets. Op mijn schouder. Ik dacht dat het een vleermuis was, maar het was een kakkerlak ter grootte van een krijtje.” Menigeen gruwt. “Mijn vrouw begon te gillen. Ik dacht: weg met dat beest en sloeg hem weg. Mijn vrouw zei: ‘je moet hem doodtrappen!’, maar ik had blote voeten. De buurman gaf dat beest een ram met een klomp. Het was verpulverd, maar dat moet je nooit doen want er zitten eitjes in.” Na de pauze behandelt Vermolen stabiliteit. “Als ik een staaf vastleg en aan de andere kant een zetje geef, zal de beweging op een gegeven moment uitdoven. Of als ik van boven

www.aanmelder.nl/fokkema

x

Kriebelende beestjes bij wiskunde Fred Vermolen improviseert. Hij heeft alleen wat velletjes met formules bij zich en maakt er ter plekke een college numerieke methode II van. Vandaag gaat het over warmtevergelijkingen. Neem bijvoorbeeld een staaf van nul graden Celsius. “Als je de temperatuur aan beide uiteinden verhoogt – links met twintig graden en rechts met tien graden - zal die convergeren naar een temperatuur tussen nul en twintig graden.” Iedereen kan zich er iets bij voorstellen, maar Vermolen legt uit dat ook het wiskundig model daarvoor klopt. Hij leidt vergelijkingen stap voor stap af op het bord. Regelmatig vraagt hij of zijn tien studenten hem kunnen volgen en of het wel klopt. Vaak geven ze geen reactie: te druk met pennen. Soms corrigeren ze hem als hij een foutje maakt. “Scherp hoor.”

x

05

Fietsenoverlast station ondanks 2000 extra plekken

‘Sheets gaan te snel’

Vermolen geeft hints. Dat huiswerk moeten studenten verplicht inleveren. Zo worden ze gedwongen de stof bij te houden. “Doe ik dat niet, dan gebeuren er ongelukken. Ik ben

Nieuws

Interieurprijs

docent van het jaar

Fred Vermolen verwerkt voorbeelden uit zijn eigen biomedische onderzoek in zijn colleges. Neem de groei van een hersentumor. Het begint met één schadelijke cel, dat worden er twee, vier, acht, zestien en ga zo maar door. Vermolen reikt studenten een wiskundig model aan waarmee ze voor een dwarsdoorsnede in het hoofd kunnen uitrekenen hoe de tumor zich uitbreidt. Toepassingen van wiskunde zijn de krenten uit de pap voor zijn studenten. Met wiskunde kun je immers uitrekenen hoe een wond heelt. Of hoe je efficiënt olie kunt winnen uit oliereservoirs. Of hoe aandelenkoersen zich kunnen ontwikkelen. Met praktijkvoorbeelden, grapjes en af en toe een persoonlijke anekdote grijpt Vermolen zijn publiek. Hij is daarbij niet te beroerd om te vertellen dat hij soms zijn neus stoot. “Ik ben zelf ook wel eens achter dingen gekomen via onderzoek. Zo van: verrek, zo is het veel eenvoudiger.” Vermolen geeft ‘colstructie’: een mengeling van college en instructie. In het begin legt hij wat theorie uit en de laatste twintig minuten laat hij studenten spelen met de stof via huiswerkopgaven. Studenten kunnen dan nog vragen stellen - eventueel in debatvorm - en

DELTA. 37 03-12-2009

Boze studenten in Groningen bliezen vorige week donderdag ‘de Hollandse traditie van het bezetten door studenten’ nieuw leven in. Ze bezetten het bestuursgebouw van de universiteit. De studenten waren ontevreden over de inspraak, onder meer over de invoering van het bindend studieadvies.

Fietsverbod rarenconferentie. Hij vroeg zich af of de TU de sectiestructuur in de toekomst nog nodig heeft. Verder stelde hij ter discussie of de TU de wetenschappelijke afdelingen die na 2005 zijn ontstaan niet losser moet opzetten en met elkaar moet verbinden via grotere thema’s. Zijn suggesties waren antwoorden op de twee vragen die centraal stonden tijdens de conferentie. De eerste vraag was of de TU flexibel genoeg is ingericht om duurzaam in te spelen op de internationale concurrentie tussen universiteiten om talent en geld. De tweede vraag die centraal stond, was of de TU ‘open’ genoeg georganiseerd is om voor-

loper te blijven op het gebied van wetenschappelijke vernieuwing. Volgens Fokkema zijn er grote veranderingen op til. “Er is binnen de wetenschappen een paradigmawisseling aan de gang. De klassieke natuurwetenschappen, de technische wetenschappen en de sociale en geesteswetenschappen raken steeds verder met elkaar vervlochten. De TU Delft heeft al deze wetenschappen in huis. Het is dus in elk geval het overwegen waard om onze eigen – organisatorische – paradigmawisseling tot stand te brengen. Immers, moet de wetenschappelijke organisatie niet een reflectie vormen van deze wetenschappelijke

dynamiek?”, aldus Fokkema. Volgens de rector magnificus is het aan met name de direct betrokkenen zelf, de hoogleraren, om te debatteren en na te denken over de vraag ‘hoe passen we ons als wetenschappelijke organisatie tijdig en voldoende aan aan de veranderende omstandigheden?’. Naast de voorzet om kritisch de wetenschappelijke organisatie met zijn secties en afdelingen onder de loep te nemen, meent Fokkema dat in de allereerste plaats de intellectuele creativiteit en inzet van de hoogleraren daarbij doorslaggevend zijn. “Dat zijn juist de kwaliteiten waarom u bent benoemd”. (EH)

Een 24-jarige student uit het Duitse Giessen mag vijftien jaar niet fietsen, op straffe van 25 euro per overtreding. Hij zat vorig jaar dronken op de fiets en weigerde vervolgens mee te werken aan een psychologisch onderzoek.

U-blad De universiteitskrant in Utrecht bestaat per 1 januari alleen nog als website, met bovendien een uitgedunde redactie. Het Utrechtse college van bestuur voert de opheffing door als bezuinigingsmaatregel.

x

www.delta.tudelft.nl

DELTA. 37 03-12-2009

06

science

DELTA. 37 03-12-2009

07

science

opinion please

Eco-building by numbers

come to think of it

The waves above our heads

The ecological score of buildings can be expressed in one number: the environmental index. One of its founding fathers, Professor Michiel Haas, recently presented his vision for Delft in his inaugural address.

Smoothly crossing the threshold Delta and Delft Integraal/Outlook often write about innovative ideas that offer big promises for the future. But what has happened to such ideas a couple years on? What for instance has happened to ‘RollerLift’, a wheelsystem that makes it easier to pass over a threshold?

xJos Wassink Professor Michiel Haas’ company is currently housed in a wooden barrack with single pane windows in a forest near Naarden. The large white villa that housed Haas’ consultancy company, Nibe (Netherlands Institute for Building biology and Ecology), burned to the ground last year and the new building - seemingly very esthetic and ecologic at the same time - is still under construction. Meanwhile Haas, casually dressed in jeans and a blue sweater, keeps his chin up and patiently explains what the environmental load of buildings is all about. A poster on the wall, dedicated to the environmental index, claims: ‘One number says it all’. To make the index more tangible, the poster lists about twenty buildings with indexes varying from 143 to 819. The higher the index, so much better the building. The index partially corresponds with intuition. The winner thus far has a score of 323; it’s an office for Rijkswaterstaat in Terneuzen, built with a wooden skeleton and using recycled wood on the facade, with plenty of solar panels on the roof. That sounds more ecological than Amsterdam’s unemployment office housed in a renovated school and monastery, a spacious ensemble but hard to heat, whose index ranks a mere 143. Currently, Haas says, 83 percent of a building’s environmental load consists of energy use, 16 percent of materials and 1 percent of water usage and pollution. Haas expects

Michiel Haas: “For each material we calculate the total life cycle analysis.” (Photos: Jos Wassink)

that with a greening of energy in the next fifteen to twenty years, the material share in the environmental load of buildings will increase to 48 percent: “Materials are our next problem after energy.” Haas, who lectures on sustainable materials at the faculty of Civil Engineering and Goesciences, founded the basis for the environmental index with his thesis in 1997. With it, he had designed a method to bring all environmental impacts of building materials under a common denominator. “For each material we calculate the total life cycle analysis,

‘Materials are our next problem after energy’ from the winning to the final product. We include the environmental impacts of production, installation, use, waste and recycling.” As an illustration, a table on insulation materials shows that sheep’s wool has the lowest environmental cost and polyurethane foam the highest. Haas and his coworkers at Nibe published four handbooks of sustainable building products on different building materials: construction materials, installations, facades & roofs, and finishing materials. Alas, the books are not yet a com-

mon sight on builders’ desks. Haas thinks that contractors are not very interested because they assume that sustainable buildings are more expensive. “That is an absolute fallacy,” he says. “The initial costs may be higher, but the exploitation costs are much lower because of the lower energy use.” But things are starting to change now that the government has set a lower limit for sustainable procurement of 200 for the index of new buildings in 2010. The environmental index is the quotient of the so-called hidden environmental costs or ‘shadow costs’ of a similar building built with 1990 technology and the environmental costs of a building or a plan under study multiplied by hundred. In other words: a building with an environmental index of 200 has half the ecological impact of what a similar building in 1990 would have had. Hidden environmental costs are the theoretical costs one would need to reach ecological neutrality. Striving for half the ecological impact within a generation, as the Brundtland report (1987) proposes, in the perspective of a doubling of the world population and a five-fold increase in wealth, implies decreasing the environmental impact by a factor of twenty, or striving for an environmental index of 2,000. According to Haas, the maximal attainable index is currently about 1,000 to 1,500. For further improvement other building materials and practices will need to be developed. That is where TU Delft comes in. Haas would like to start a sustainable building laboratory on the campus that functions both as a showcase for sustainable developments and as a lab where measurements over longer periods of time can be performed. The ‘black box’ near the faculty of Architecture would have been suitable, but it too went up in flames a couple of months ago.

Innovation is the magic word Just twelve hours after the tunnels of the A73 freeway near the city of Roermond where officially opened, they had to be closed again because a truck got stuck. Originally the tunnels were due to open on 1 January 2008, but it took two and a half years instead of six months to build them. The tunnels had to become the safest in Europe, and it was the strict safety regulations that apparently caused the long delay. Over the past year the tunnels have opened intermittently. But even when opened, traffic could only use half of the lanes and had to travel at reduced speeds. Most of the time the tunnels were closed because of various safety apparatus, such as fire alarms, didn’t work properly. Some alarms tended to go off without reason. In the NRC Handelsblad newspaper, the alderman of economic affairs for Roermond is quoted as saying that Rijkswaterstaat (the national water and transport agency) installed fifty million euro worth of equipment in the tunnels, which it then removed and replaced with other equipment, spending another thirty million euro. Tunnel expert, Kees Blom (faculty Civil Engineering & Geosciences), isn’t very surprised about all the safety measures: “After the tunnel disasters that we’ve witnessed in recent years, it’s not surprising that the government wanted to make a super safe tunnel.” Among the tunnel disasters he alludes to are the fire in an ascending railway car in the Kaprun tunnel in Austria (2000), and the 1999 fire in the Mont Blanc Tunnel. “It’s the new policy to exclude all possible risks,” Blom says. According to Dr Vincent Marchau (faculty of Technology, Policy and Management), the problem here is that innovation, not safety, becomes a goal in itself: “Saying you use the most innovative technology is a good way to sell your ideas. Innovation is the magic word. “The same will happen with road pricing,” Marchau continues. “In London they use cameras that scan vehicle number plates. It’s very simple. But here we want to install gps receivers in all vehicles so that all movements can be registered. I’m sure it will go wrong.” The problems in the tunnel are not isolated. Are the Dutch generally too ambitious? A few years ago a new radar-based technology was introduced that was to help ships enter the Port of Rotterdam. It failed. The high-speed rail connection between Holland and Belgium endures endless setbacks because the ERTMS safety system that Holland invested in does not seem to work properly. Should Holland make use only of proven technologies from now on? “It’s true that sometimes we aim to high”, says Marchau’s colleague, Professor Bert van Wee. “But we should continue to develop new technologies. Many things are successful. Take for instance the chip card for public transport. It works fine. Yet a lot of people complained about this technology in the beginning. Part of the problem in Europe is that people are intolerant when it comes to minor flaws in new technologies. People want technologies to be perfect right away.” (TvD)

xRobert Visscher

High solar activity can cause irregularities in the ionosphere. (Photo: ESA)

Satellite positioning systems can be much more reliable if they correct for irregular ionospheric variations due to atmospheric gravity waves and geomagnetic storms, says PhD student Yahya Memarzadeh. xTomas van Dijk The ionosphere is a gift. Without this uppermost part of the atmosphere, harmful solar radiation like extreme ultra violet light and x-ray would reach the Earth and make life impossible. And let’s not forget that the ionosphere also reflects radio signals, allowing broadcasters to transmit over large distances by ricocheting the signals between the Earth and the ionosphere. But for precise positioning via satellites, the ionosphere is a pest. In this atmospheric layer, which mainly consists of oxygen and nitric oxide, most particles are ionised – split up into ions and electrons - by solar radiation. This plasma, as it is also called, changes the propagation velocity of the high frequency electromagnetic signals emitted by satellites and slightly bends the signals. “That makes the ionosphere the largest error source for Global Navigation Satellite Systems, resulting in a positioning error of several tens of meters,” says PhD student Yahya Memarzadeh, of the faculty of Aerospace Engineering’s mathematical geodesy and positioning section.

Luckily there are reference stations spread around the world whose positions are known precisely. These stations measure the ionospheric induced delays on the satellite signals, before calculating what is known as the total electron content. This is a measure for the number of electrons that the satellite signals find along their path towards the Earth through the ionosphere. The navigation system in our cars for example use this ionospheric data provided by reference stations to correct the signals from the satellites. That’s why we know our positions with a precision of several meters instead of tens of meters.

With the algorithm, the ground stations can map irregular fluctuations in the ionosphere Positioning with centimeter or even millimeter precision is also possible, if the signals are compared with those that nearby reference stations receive, but in such cases, one must measure over long periods and correct for errors. Real time measurements with such precision are impossible at the moment, although Memarzadeh believes this is achievable if irregularities in the ionosphere can be modeled properly. For this he developed an algorithm, which he described in his thesis, ‘Ionospeheric Modeling for Precise GNSS Applications’, that he will defend on December 8. With the algorithm, the ground stations can map irregular fluctuations in the ionosphere caused by

atmospheric gravity waves or solar winds (occurring especially during periods with higher solar activity). This is quite a feat, because these irregularities can be very local and temporal. “Most of these irregularities had never been taken into account before,” says Memarzadeh. “And they really should have been, because the ionosphere is like an ocean - a dynamic ocean of plasma above our heads. Its density varies diurnally, but its surface also has wrinkles caused by atmospheric gravity waves or solar winds.” If his technique works in the field, it could make it much easier to produce height maps, for instance. Researchers wouldn’t have to wait for long periods anymore at each point, but rather could move swiftly because each single measurement would be reliable. And this would be good news for oil companies; if they want to build a new rig, they can use a navigation satellite system to decide exactly where to place the next pole. Memarzadeh believes that his model can be useful in a project led by his supervisor, Professor Peter Teunissen, in Australia. In 2006, Teunissen received a professorial fellowship from the Australian Research Council, called Next Generation Global Navigation Satellite Systems Ambiguity Resolution. The goal of this fellowship is to help new Global Navigation Satellite Systems, such as the EU’s Galileo, US’s modernized gps, Russia’s GLONASS and Japan’s QZSS, to challenge the well-known US global positioning system (gps).

Elderly people struggling to cross a doorstep with their rollators. That’s Delta, 20-9-2007 what Martin van Rijn observed “In the near future contaifive years ago, when visiting his ners may easily run over a girlfriend who worked at a physithreshold, because of the cal therapy rehabilitation centre. revolutionary castor, the RolVan Rijn had just graduated as an lerlift.” industrial designer and thought there should be a solution to this problem. This inspired him to come up with the ‘RollerLift’, a system that incorporates an extra, small wheel, called a castor. “The RollerLift uses the mass and the energy of a cart in a smart and optimised way to cross a threshold”, says Van Rijn, who currently works at the TNO research centre. “When someone reaches a doorstep, the weight of the cart shifts from the normal wheel over to the small wheel that rests on the threshold. This is done with the help of a sliding mechanism with springs. In this way the wheels run over the threshold smoothly.” After discussions with industry, the focus of the RollerLift shifted from rollators to rolling containers on casters. Several wheel developers were enthusiastic about Van Rijn’s invention; however, they wanted to see if the RollerLift could be standardized according to the one-size-fits-all principle. “My first version had to be adapted each time to the size and weight of containers”, Van Rijn recalls. “Industrial designer and TU Delft alumni Manger Cats came up with a solution. He became my business associate and invented a new system. The sliding mechanism was replaced by a rotating one. A single wheel configuration now supports a wide variety of containers and carts with different weights and dimensions.” Van Rijn is currently working together with wheel manufacturer D&M Holland to make prototypes of this new system. “We’ll have to test whether it works as well as we think it does”, says the industrial designer. “We’ll also analyse how long the wheels will last. It’s very important that we show that RollerLift is a product that can be trusted. If a container company in the future uses our wheels, they have to be absolutely sure that the wheels will work. If that’s not the case, their whole logistic process shuts down. Because of this, we have a long way to go. I’m not sure when we can put the RollerLift on the market; it all depends on how the prototype performs in the tests.”

The new patented RollerLift. (Photo: RollerLift)

DELTA. 37 03-12-2009

08

reportage

DELTA. 37 03-12-2009

09

reportage

‘De boel is steeds minder te overzien’ De wereld gaat ruggelings zijn ondergang tegemoet en dat betekent voor veiligheidskundigen volop werk. Niet eerder waren er zoveel risico’s te beheersen. Dat bleek vorige week op het jubileum veiligheidskunde van Delft Toptech.

nu gaat over klimaatverandering. “Laatst regende het op de Noordpool. Dat was voor het eerst ooit.” En naar wat zes graden broeikaseffect betekent: “De Sahara rukt op tot Parijs. Er zullen ongekende migratiestromen naar het noorden trekken.” Toch worden er nog steeds plannen gemaakt alsof er geen grenzen zijn. Van Dieren noemt als voorbeeld de ambities voor meer luchthavens in Europa (tien tot vijftien Heathrows erbij) en de bouw van kolencentrales in Nederland. “Er klopt iets niet in onze plannen, onze ambities en verzinsels.” De markt gaat dit niet oplossen, begrijpt Van Dieren, want “ons standaard kapitalistisch

xJos Wassink Ondernemer en milieuactivist Wouter van Dieren maakte het wel spannend. Terwijl de tweehonderd deelnemers aan de jubileumconferentie zich al vanuit de hal naar de zaal van Lijm&Cultuur begaven, was er van de keynote speaker nog geen spoor. Van Dieren was als lid van de Club van Rome onlangs nog actief met het opstellen van de zogenaamde Amsterdam declaration om de komende klimaatconferentie in Kopenhagen te ondersteunen. Er was dan ook geen betere spreker te bedenken bij het thema Grenzen aan de groei? Dat was namelijk in 1972 al de boodschap van de Club van Rome. In de economische hype rondom de eeuwwisseling is er weleens lacherig over gedaan (‘kijk, we zijn er nog’), maar de huidige crisis maakte de wereld ontvankelijker voor het idee dat groei misschien niet eindeloos is.

Reünie Voor de deelnemers is het congres vooral een reünie. De masteropleiding management of safety, health & environment (Moshe) van Delft Toptech bestaat twintig jaar, en de post

Veiligheidskundigen, zo lijkt het althans, zijn dol op de dreiging van gevaar

Hier staan de veiligheidsmanagers van Nederland. (Foto: Jos Wassink)

hbo-opleiding hogere veiligheidskunde (PHOV) zelfs veertig jaar. In de hal is goed te zien dat mensen elkaar kennen. Overal klinken geanimeerde gesprekken en groet men elkaar over en weer. Hier staan de veiligheidsmanagers van Nederland, afkomstig uit bedrijfsleven, overheid en zorgsector. “We startten in 1989 voor mensen uit de petrochemische procesindustrie”, vertelt projectmanager Petra

”Dictaturen zijn soms nodig”, vindt Wouter van Dieren. (Foto: Tomas van Dijk)

Scheffers. “Maar al gauw bleek dat ook het rijden van treinen, of de gang van zaken in een ziekenhuis een proces is. Zo is ‘procesveiligheid’ een heel ruim en breed begrip geworden, dat mensen trekt uit de industrie, overheid en bijvoorbeeld de arbeidsinspectie.” De deelnemerslijst illustreert haar verhaal met bedrijfsnamen als Shell, BASF, Prorail, Philips, Marine, Defensie, Corus, Luchtmacht, Urenco en

een aantal ministeries. Tijdens het openingswoord van dagvoorzitter Barbara Dorresteijn (“We hebben hier wel drie nooduitgangen, maar geen brandalarm. U moet zelf roepen.”) komt Wouter van Dieren de zaal in. File. Hij krijgt snel een microfoon aangemeten en is direct aan de beurt. “Er hoeft maar niets te gebeuren in dit land, of we zijn in paniek”, verwerkt Van Dieren zijn fileleed. “Alles is relatief op het gebied van veiligheid. Zijn we in controle? Nee natuurlijk. Is het wel honderd procent veilig? Natuurlijk niet.” Maar het grote probleem, zo hield de aristocratische milieuactivist de veiligheidsmanagers voor, is de klimaatverandering. Dat is, aldus Van Dieren, samen met de kredietcrisis en de energiecrisis, een teken van de grenzen aan de groei. Want hoe zat het ook alweer? Een aantal vooraanstaande geesten onder leiding van de Schotse wetenschapper Alexander King en de Italiaanse ondernemer Aurelio Peccei kwamen vanaf 1968 jaarlijks bij elkaar (in Rome) om hun zorgen over de naoorlogse industriële expansie te bespreken. Ze maakten gebruik van het simulatieprogramma World model dat door onderzoekers aan het Massachusetts Institute of Technology ontwikkeld was en dat de groei van de wereldeconomie beschreef. Aanvankelijk gaat alles goed: de levensverwachting neemt toe, de wereldbevolking groeit en er wordt steeds meer voedsel en

marktwaar geproduceerd. Maar op de achtergrond nemen de grondstoffen af en de vervuiling neemt toe. Dat gaat niet lang goed.

Grenzen Als de grenzen genegeerd worden, volgt overshoot and collapse. Of, zoals Van Dieren zegt, ieder systeem zonder terugkoppeling loopt uit het spoor. Ingenieurs weten dat van technische systemen, maar met de wereldeconomie is het niet anders. Het vervolg van de grafiek laat zien dat nadat de grondstoffen zijn inge-

repertoire voldoet niet voor de eenentwintigste eeuw. “Maar wat dan? Dictaturen zijn soms nodig”, zegt de milieunestor. Is dit een grap? Niemand die het weet. Nu is Van Dieren een begenadigd en onderhoudend spreker, maar wat gaat zijn boodschap ‘grenzen aan de groei’ (zonder vraagteken) de veiligheidskundigen aan? Van Dieren: “Echte veiligheid bereik je door te investeren in de toekomst. In klimaatbestendigheid, sociale cohesie en in armoedebestrijding. Veiligheid is meer dan technische procesbeheersing – dat kunnen we, dat beheersen we, daar zijn we goed in. Maar echte veiligheid is

meer dan dat.” “Wouter benadert dat heel sterk vanuit het milieu”, constateert Petra Scheffers. Zelf beschouwt ze veiligheid en duurzaamheid als randvoorwaarden: “Voor ons is duurzaamheid een rode draad door het geheel. Je kunt pas duurzaam opereren als het veilig is, als je geen schade toebrengt aan je gezondheid en als het geen verdere gevolgen heeft voor het milieu.” “Alles hangt met alles samen”, vindt prof.dr. Ben Ale (Techniek, Bestuur en Management). “Klimaatproblematiek leidt tot armoede. Armoede leidt tot onveiligheid. Dat leidt ertoe dat mensen hogere risico’s nemen. Veiligheid heeft steeds meer te maken met internationale wetgeving en mondiale systemen. De boel is steeds moeilijker te overzien.”

Dinosaurussen De sombere boodschap van Van Dieren krijgt weinig vat op de stemming van de bezoekers. Tijdens de pauze is de sfeer uiterst geanimeerd en men eet onbekommerd van de saucijzenbroodjes die worden rondgebracht. Je zou het zo niet zeggen, maar de historie van veiligheidskunde in Delft kent ook de nodige tegenslagen. Auteur en PHOV-docent Walter Zwaard schreef er een boek over (Ontwikkelingen in het onvolmaakte, – 40 jaar hogere veiligheidskunde) dat aan de jubileumgangers werd uitgereikt. Daarin komt ook prof.dr. Andrew Hale aan het woord die als hoogleraar veiligheidskunde (TBM) vanaf zijn aantreden in 1984 moest vechten tegen ‘de dinosaurussen’ die meenden dat veiligheid iets was wat je wel in de praktijk leerde – en wat dus geen plaats verdiende op de

Voor de deelnemers is het congres vooral een reünie. (Foto: Annelies te Selle)

universiteit. “Een grote teleurstelling was het allemaal wel, ja.” Hale kon zich pas ontplooien toen binnen het kader van de marktgerichte Toptech-opleidingen ruimte kwam voor de Moshe-opleiding, nu twintig jaar geleden. Zwaard schrijft: “Zo werd de Moshe-opleiding en niet het onderwijs aan Delftse studenten het grootste succes.” De zaaltjes druppelen maar moeizaam vol na de pauze. In de hal van Lijm&Cultuur is het nog overvol en buiten roken wat mensen met hun rug tegen de muur uit de wind nog gezellig een sigaretje. Niemand maakt vooralsnog aanstalten om

'De Sahara rukt op tot Parijs'

'Nadat de grondstoffen zijn ingezakt, daalt de industriële productie, gevolgd door de voedselproductie, de levensverwachting en de populatie' zakt, ook de industriële productie daalt, gevolgd door de voedselproductie, de levensverwachting en de populatie. Jay W. Forrester, de grondlegger van de simulatie op MIT, kon het krachtig samenvatten: ”This growth is going to stop.” Ondanks aansporingen van Van Dieren (“als u me binnen vijf minuten niet onderbreekt begin ik weer van voor af aan”) luistert de zaal ademloos naar zijn uiteenzetting, die

naar de masterclasses te gaan. De ruime keuze aan thema’s geeft een idee waar de deelnemers vandaan komen: financiële veiligheid, patiëntveiligheid, procesveiligheid, sociale veiligheid, sportveiligheid en voedselveiligheid. Bij de masterclass financiële veiligheid legt Mathijs Bouman, economieredacteur bij RTL, uit dat de financiële constructies die de banken noodlottig zijn geworden, ironisch genoeg juist bedoeld waren om de risico’s te spreiden. Maar ze verminderden de perceptie van risico’s meer dan de risico’s zelf - met de bekende gevolgen. “De hypotheken waren zo opgeknipt, dat men ervan uitging dat het risico

Mathijs Bouman, economieredacteur bij RTL, verwacht nog een forse groei van de staatsschuld. (Foto: Jos Wassink)

nul was”, zegt Bouman. En we zijn er nog lang niet vanaf, waarschuwt hij. Bouman snapt als geen ander dat men de vlag uitsteekt als er na vier kwartalen krimp eindelijk een kleine groei is (+ 0,4%). Maar op basis van andere en eerdere crises, constateert hij dat de recessie erg gering is vergeleken bij de grootte van de kredietcrisis. Hij verwacht daarom nog forse dalingen in inkomen, huizenprijzen en aandelen, en een fikse groei van de staatsschuld. Nog meer slecht nieuws komt uit de mond van Dos Winkel die de masterclass voedselveiligheid leidt. De tanige duiker en visserijactivist hekelt de Europese subsidieregelingen voor de visserij die ertoe leiden dat Europese fabrieksschepen de vis wegvangen voor de Afrikaanse kusten. Hij maakt zich boos over de bijvangst die wereldwijd veertig procent van de vangsten uitmaakt. Hij vertelt met ontzetting over de 36

miljoen ton industrieel verwerkte vis per jaar die aan vissen, kippen en varkens gevoerd wordt. Mentaal murw geslagen vraagt iemand uit de zaal wat er moet gebeuren. “Minder vlees eten, geen vis en bewuster leven”, raadt Winkel aan. Veiligheidskundigen, zo lijkt het althans, zijn dol op de dreiging van gevaar. En op komische ongelukken. “Welke gek laat nou de achterdeur van een vliegtuig open staan?”, vraagt Ben Ale zich af in het jubileumboek. “Terugkijken is moeilijk, vooruitkijken vrijwel onmogelijk en zinloos”, constateert Walter Zwaard. Hij kent de veiligheidskundigen: “Als risicodenkers hebben ze geaccepteerd dat scenario’s, al zijn ze nog zo maximaal geloofwaardig, onzeker zijn. En ze voelen zich niet ongemakkelijk bij het ontbreken van een vergezicht.” Sterker nog, ze kunnen er blij mee zijn want “met al die veiligheidsthema’s hebben de veiligheidskunde en de veiligheidskundige opleiding de grenzen van hun groei nog lang niet bereikt.” Veiligheidskundigen lijken te geloven in hun eigen professionele immuniteit. Het zijn altijd de anderen die gevaar lopen en beschermd moeten worden. Maar wat ze er niet bij vertellen, zegt Walter Zwaard wel: “Of het nu veiliger is geworden door de veiligheidskunde, daar lopen de meningen over uiteen.”

DELTA. 37 03-12-2009

10

lifestyle

DELTA. 37 03-12-2009

Alles op de fiets

Sport

Een van de spannendste wedstrijden in Delft dit weekend was het basketbalduel tussen Heren 3 van Punch en Heren 6 van BS Leiden, zo’n beetje de moeilijkste tegenstander in de poule. “Tegen hun tactiek van zoneverdediging bleken we in eerdere duels niet opgewassen”, vertelt captain en center Daan Pool. “Daar hebben we dan ook flink op getraind.” Het mocht helaas net niet resulteren in een overwinning voor de Delftenaren. De score liep redelijk gelijk op. Een halve minuut voor tijd kon het dan ook nog alle kanten op met 58-61. Om alles uit de laatste seconden te halen, forceerde Punch een vrije worp, in de hoop dat de tegenstander zou missen en Punch zo toch de bal zou terugkrijgen. Maar helaas eindigde de wedstrijd in 58-65. “Eigenlijk zijn we nog best tevreden”, voegt Pool toe, “aangezien het team uit Leiden uit ex-profs bestaat.” Heren 3 van Punch heeft daarentegen voor het grootste deel buitenlandse studenten, die weliswaar op hoog niveau spelen, maar telkens slechts kort in Nederland blijven. “Daarom is het moeilijk om goed ingespeeld te raken op elkaar, we waren nu eindelijk goed op stoom”, aldus Pool. Winst was er wel voor de mannen van het eerste van Ariston ‘80. De Delftenaren behaalden een 3-1 overwinning op Hion. “Een terechte overwinning”, noemt coach Arjan van der Meijde het, “zeker wanneer je kijkt naar de kansenverdeling.” Zo was er naast de drie treffers nog een gevaarlijke bal tegen de onderkant van de lat, en werd een doelpunt afgekeurd. “Op het randje buitenspel”, aldus Van der Meijde. Voor rust scoorde Pablo Ulibarri twee keer. In de laatste minuut werd een speler van Ariston80 hard in het middenrif geraakt. Hij moest geblesseerd het veld verlaten, evenals de speler van Hion die rood kreeg. Heren 2 van Ariston ‘80, dat ook geen onverdienstelijk seizoen draait, speelde dit weekend onder leiding van coach Hedser van der Werff 0-0 gelijk tegen Maasdijk. Dopie kende afgelopen zondag pech op het hockeyveld. Zowel dames 1 als heren 1 verloor afgelopen zondag thuis in Delft. De heren stonden lang op 2-2 gelijkspel tegen Westland. Door twee gele kaarten moest Dopie het op een gegeven moment met negen man doen. Toch wisten ze in die tien minuten hun doel schoon te houden. In de laatste minuut van de wedstrijd verloren ze echter toch toen gescoord werd uit een strafcorner. “Dit is de laatste tijd tekenend voor heren 1. Het niveau is er, alleen door domme pech wil het niet lukken”, aldus Pieter Verhoeven, de wedstrijdsecretaris van Dopie. Ondanks dat de heren laatste staan maakt hij zich geen zorgen over degradatie. “We moeten gewoon een keer winnen, en dat gaat sowieso gebeuren”, spreekt Verhoeven vol vertrouwen uit. “Onze dames zullen iets meer moeten vechten.” Zij verloren dit weekend met 0-2 van Barendrecht. (EvO)

Daar ging Tjeu Lemmens op 16 mei van dit jaar. Vanuit Delft naar Teheran, met eega Ine. Op de fiets. Een tocht met veel ups, maar ook een ruime hoeveelheid downs, blijkt uit ‘Op de fiets naar Cappadocië' dat net verschenen is. Hij had het al voorzien, blijkt uit zijn inleiding. ‘De lange afstandfietser moet niet alleen veel fiets- en kampeerervaring hebben, maar ook beschikken over specifieke karaktertrekken. Welke? Hij/zij moet niet bang zijn uitgevallen en een sterk gevoel voor overleven is noodzakelijk.’ Lemmens is vooraf al vrij zeker van zijn zaak. Hij kan zo’n karwei aan. Voor zijn werk als projectleider ging hij onder meer naar Estland en Nigeria. “In Estland was ik tussen 1997 en 1999 in totaal een half jaar. Zonder hele hofhouding je eigen boontjes doppen.” Daarnaast had hij al heel wat fietskilometers in de benen. Eigenlijk fietst Lemmens al veertig jaar langere afstanden. Als tiener verkende hij de wijde omgeving en maakte daar zelf kaartjes van. Als student forensde hij tussen Monster en Delft-Zuid. Als volwassen vent mét vrouw en kinderen, was hij zonder auto sinds de Citroen GS in 1981 ter ziele ging. “23 jaar geen auto. Alles op de fiets.” Ook de vakanties in de Benelux, Duitsland en Frankrijk. “Met al dat fietsen ontstond het idee om zelf, op eigen kracht, naar

floris

Punch probeert op voorsprong te komen. (Foto: Richard van ’t Hof)

de melkkoe

Tjeu Lemmens, onderzoeker bij OTB en docent geo-informatietechnologie aan de TU, wilde naar Teheran fietsen, maar strandde in Kayseri in Oost-Turkije. Ook goed, blijkt uit zijn boek ‘Op de fiets naar Cappadocië’. xERIK HUISMAN

‘Het moest literair zijn, met flashbacks en dialogen’ mijn literaire interesse. Ik heb veel literatuur gelezen. Nederlandse, maar ook de negentiende-eeuwse Russen.” Hij schreef ‘verhaaltjes’ en heeft drie dichtbundels op zijn naam staan. “In mijn wilde jaren, zo’n dertig jaar geleden, volgde ik zelfs een schrijfcursus van A.F.Th. van der Heijden.” Het schrijven, ‘twee maanden heel intensief naast mijn werk’, beviel hem goed. “Ik heb alles opgeschreven met het voornemen dat het literair moest zijn, met flashbacks, dialogen. Ik wilde de toon los houden,

maar wel alles vertellen zoals het is gebeurd.” Dat is geen woord te veel gezegd. Het boek leest soepel weg. Wel zitten er hier en daar zetfoutjes in en is er gehannest met tegenwoordige en verleden tijd. Niet elke overdenking raakt een snaar, maar je beleeft de reis echt mee in de wat Lemmens omschrijft als ‘chronologische hoofdstukjes met elk een thema’. Een reis van een christelijke naar een islamitische samenleving met onderweg letterlijk en figuurlijk toppen en dalen. Heuvels die Ine soms te veel zijn. Rijden tussen hoop en vrees tijdens een noodgedwongen rit van veertig kilometer over een weg waar je niet mag fietsen. Maar ook genieten van rust, tijdloosheid, uitzichten en het binnenkomen via een middeleeuwse poort. Pelgrims in Kevelaer, Atatürk, de Donau, een imam, een waterpijp, eten in regen en wind, de schoonheid van Istanbul, het zit er allemaal in. Volgend jaar pikt Lemmens, zonder vrouw, de draad weer op in Kayseri in Cappadocië. “En dan door OostTurkije en Iran naar Pakistan. Al denk ik in een overmoedige bui wel eens: ik haal New Delhi ook.” Je mag hopen dat hij daar ook weer een boek over schrijft.

x

‘Op de fiets naar Cappadocië’ is verkrijgbaar via boekhandel De Omslag aan de Wijnhaven en via m.j.p.m.lemmens

X-factor Architecten “Waarom voelen architecten die rare behoefte om hun werk te rechtvaardigen met woorden, woorden, woorden?” vraagt de Italiaanse architect Cino Zucchi zich af tijdens een lezing. “We zijn zeer behaagziek geworden, met gebouwen die roepen: loop ons alsjeblieft niet voorbij!”

De pas van Iznik naar Yenis¸ehir. (Foto: Tjeu Lemmens)

de andere kant van de wereld te komen”, schetst Lemmens. Twee vliegen in een klap: wel de verre, exotische bestemmingen bereiken die je anders voor je werk rechtstreeks met het vliegtuig bereist, maar dan nu geleidelijk, met tijd om aandacht aan de mensen, de reis en cultuur te besteden. En daarnaast de uitdagingen van zo’n langere reis. “Je staat er alleen voor, moet elke dag je problemen zelf oplossen.” Dat de avonturen van hem en zijn eega Ine zouden leiden tot een boek, wist hij toen nog niet. Ook hiervoor kwamen dingen samen. “Allereerst

11

lifestyle

xJoost Panhuijsen

Jeroen Kremer. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Skileraar Jeroen Kremer (21, werktuigbouwkunde) leerde zelf skiën op het rollende tapijt. Nu geeft hij les op een baan in Den Hoorn. “Twee jaar geleden heb ik in Oostenrijk het diploma voor skileraar gehaald. In de herfst van 2008, voorafgaand aan het nieuwe winterseizoen, zag ik dat het qua tijd niet ging lukken om in de sneeuw les te geven. Als je zoiets doet, moet je dat voor een paar maanden doen, vind ik. Het kwam alleen met de studie niet goed uit. Op internet ging ik vervolgens op zoek naar een plek waar ik in ieder geval mijn techniek kon bijhouden. Het lesgeven zat in het achterhoofd. Bij het eerste bezoek liep ik toevallig iemand van personeelszaken tegen het lijf. Bleken ze net mensen nodig te hebben.” “Van de eerste les kan ik me weinig meer herinneren. Het was spannend, dat wel. Er zou iemand komen kijken, maar dat gebeurde niet. Zelf vond ik dat prima, kon ik gewoon mijn gang gaan. Ik had een paar kinderen in de groep en weet nog dat de ouders na afloop tevreden waren. Een opluchting uiteraard. Huilende kinderen heb ik sowieso nog niet veel gehad. Als er eens eentje onderuit gaat zet ik de band direct stil. De mat is zacht, dus echt pijn doet het nooit.” “Dinsdag is mijn vaste avond dit seizoen, dat voor mij loopt van 1 oktober tot 1 april. Ook woensdagmorgen sta ik ingeroosterd, maar die uren zijn niet altijd gevuld. Bovendien val ik in voor collega’s. Vrij veel, maar het gaat niet ten koste van colleges. Rond de vakanties wordt het trouwens altijd drukker, met het toppunt tussen kerst en nieuwjaar. Lekker chaotisch is het dan, want veel collega’s staan zelf in de sneeuw. Je werkt wel een paar dagen met dezelfde groep, wat het weer erg leuk maakt.” “Techniek staat voorop bij de lessen op een rollerbaan. Het prettige is dat ik de hele les dicht bij de skiër sta. Zo kan ik goed zien wat iemand fout doet en direct aanwijzingen geven om dingetjes bij te schaven. De spiegel helpt daar zeker bij. Ik geef les aan jong en oud, maar hoewel we een studententarief hebben, zitten er weinig studenten tussen. Ze zijn, denk ik, nog onbekend met het concept.” (IK) Bijbaan: Skileraar Verdiensten: €9,- per uur Opvallend: Wil nog eens een maand of drie in de sneeuw les gaan geven

x Weet je een aparte bijbaan? Mail naar [email protected]

‘Mr. Zucchi’. Dick van Gameren, hoogleraar Woningbouw aan de TU Delft, houdt het bord omhoog – maar we zijn niet op Schiphol, maar in een collegezaal. De Italiaanse architect Cino Zucchi lijkt zich elke dag weer op een ander vliegveld te bevinden, wil Van Gameren maar zeggen. “Het bleef tot het laatste moment spannend, maar uiteindelijk is hij toch hier om ter gelegenheid van de presentatie van het tweede nummer van Dash een lezing te houden.” Het twee keer per jaar verschijnende Dash (Delft Architectural Studies on Housing) is vormgegeven als een fraai boekwerk, met veel kleurenfoto’s. Voor het tweede nummer is het luxe stadsappartement in binnen- en vooral buitenland als thema gekozen. Dat luxe appartement biedt inspiratie voor de vaak behoorlijk vastgeroeste en overgestandaardiseerde Nederlandse woningbouw, zo blijkt uit een aantal interviews, essays en aansprekende voorbeelden in het boekmagazine. Dino Zucchi slaat vanmiddag echter andere wegen in. Zijn stijl is aangenaam anarchistisch. Veel grappen en grillige zijpaden, alsof hij in een café met een groep goede vrienden staat te praten. Fucking duikt als bijvoeglijk naamwoord met enige regelmaat op in zijn betoog, dat

Het appartement dat Zucchi voor Roombeek heeft ontworpen. (Foto: Zucchi website)

verder is doorspekt met citaten van vooral Franse denkers en dichters. Zo is er het citaat van dichter Paul Valéry over artistieke invloeden: ‘Zelfs de leeuw bestaat uit een heleboel verteerde schapen.’ Zucchi is gevraagd om over zijn eigen werk te praten. “Waarom voelen architecten die rare behoefte om hun werk te rechtvaardigen met woorden, woorden, woorden?” vraagt hij zich quasi-vertwijfeld af. Uiteindelijk zal hij met zoveel enthousiasme over zijn projecten vertellen dat de microfoon bijna uit zijn handen moet worden gerukt - een volgende groep staat dan al te trappelen om de collegezaal te betreden. Maar in de eerste helft van zijn lezing buigt Zucchi zich over de geschiedenis van de stedenbouwkunde. “Ik ben tenslotte ook hoogleraar!” We houden allemaal van oude steden, constateert de architect. Omdat die steden een romantisch decor vormen voor onze levens en omdat de publieke ruimte er zo fraai is vormgegeven, maar ook omdat ze een ‘natuurlijke’ structuur hebben, die recht doet aan de complexiteit van het stadsleven. Daarmee vergeleken heeft de moderne metropool vaak iets bevreemdends en artificieels, constateert Zucchi. “Alsof we ons schuldig voelen over het complexe karakter van die oude steden en weer helemaal bij nul willen begin-

nen om een strikt rationele stad te bouwen. Maar in zulke steden ontbreekt iets. De overlappende functies van de oude stad zijn grotendeels verdwenen.” Zucchi haalt er in een artikel van de Britse architect Christopher Alexander bij: ‘A City Is Not A Tree’. Alexander constateerde al in 1965 dat de boomstructuur niet subtiel en complex genoeg was om steden mee vorm te geven. “We zijn X-factor architecten geworden”, constateert Zucchi even later. “Zeer behaagziek, met gebouwen die roepen: loop ons alsjeblieft niet voorbij!” Hij vertelt een anekdote over Hearst Castle, het barokke landhuis dat krantenmagnaat Hearst (‘Citizen Kane’) liet bouwen in Californië. “Toen men architect Julia Morgan vroeg in welke stijl ze Hearst Castle zou ontwerpen, luidde het antwoord: the style that pleases the client. Op zich spreekt die houding Zucchi wel aan. Hij vertelt over een opdrachtgever in de Enschedese wijk Roombeek tegen wie hij bleef herhalen: vertel me wat u echt wilt. Toen de man later bekende zenuwachtig geweest te zijn voor het gesprek (“Stel je voor dat ik uw ontwerp niet mooi had gevonden...”) kreeg Zucchi tranen in de ogen. “Nee, dat is geen grap”, bezweert hij de zaal, die alweer begin te lachen. “Ik heb tegen die man gezegd: dit is uw huis. En ik zal u niet bedriegen.”

time out

Wie durft Wie op sinterklaasavond geen zin heeft in pakjesavond kan zichzelf trakteren op een avondje met Ellen ten Damme, met haar show ‘Durf jij?’. Voor het eerst horen we Ellen ten Damme Nederlandstalig zingen. Eerder al verschenen haar nummers in het Engels, en ook in het Duits klinkt de Achterhoekse feilloos. De stap naar Nederlandstalig lijkt logisch, maar is toch enigszins op toeval gebaseerd. Zes jaar geleden ontmoette Ten Damme de meesterdichter Ilja Leonard Pfeijffer. Naar aanleiding van deze ontmoeting schreef hij een tekst voor haar, en dat smaakte kennelijk naar meer. Na drie Engelstalige albums zou een Nederlandstalig album zeker voor de nodige vernieuwing zorgen. Pfeijffer en Ten Damme werkten dan ook samen om verder te bouwen aan dit idee. Nu is dit album, en de bijbehorende theatertour een feit: ‘Durf jij?’. Aanstaande zater-

dag staat Ten Damme hiermee in Theater de Veste, waar ze twee jaar eerder ook al eens een uitverkocht concert gaf. Het album bestaat uit twaalf Nederlandstalige nummers die allemaal min of meer rondom het thema liefde vallen. In haar theatertour brengt Ten Damme ze ten gehore, van stevige rock tot zachte gevoelige nummers. Gitarist Robin Berlijn en toetsenist Reyn Ouwehand begeleiden haar. Samen zorgen zij naar eigen zeggen voor ‘popmuziek pur sang’. Want, zo waarschuwt het persbericht, het feit dat het Nederlandstalig is, betekent absoluut niet dat de liedjes een ‘geitenwollensokken’-karakter hebben. Wanneer we de titelsong beluisteren lijkt dit te kloppen. Wie wil uitvinden of het voor alle nummers geldt, moet 5 december in Theater de Veste zijn. Oubolliger dan sinterklaasliedjes kan het immers toch niet zijn. (EvO)

x

‘Durf jij?’, zaterdag 5 december 2009, aanvang 20.15 uur. Kaarten €19.50 (CJP €17,50) www.ellentendamme.com www.theaterdeveste.nl

DELTA. 37 03-12-2009

loopbaan

12

DELTA. 37 03-12-2009

13

loopbaan

Sleutelen aan satellieten Naam: Frank de Bruin (44) Woonplaats: Delft Verliefd/verloofd/getrouwd: verliefd en getrouwd Studie: informatica Afstudeerrichting: systeemprogrammatuur Afstudeerjaar: 1989 Loopbaan: In 1990 werkte Frank de Bruin bij West Consulting BV in Delft. Zij detacheerden hem in 1991 aan ESA/ESTEC. Acht jaar later trad hij in vaste dienst van de ruimtevaartorganisatie. In 1991 werkte hij als software ingenieur aan ISO, in 1993 als datacommunicatie-ingenieur binnen de telecommunicatiedivisie. In 1996 was hij software-ingenieur van de Envisat-satelliet, in 2001 had hij diezelfde functie bij de H/P satellieten. In 2008 was hij systeemingenieur en commissioning manager van Herschel.

(Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

Sommige kinderen dromen van een baan in de ruimtevaart. Frank de Bruin sleutelde als tiener liever aan computersoftware. Maar hij werkt nu wel dolenthousiast bij ruimtevaartorganisatie ESA. Hij bouwde mee aan de prestigieuze satellieten Herschel en Planck en telde af bij de lancering. De satellieten maken spectaculaire infraroodfoto’s van verre sterrenstelsels en het heelal.

“Het werk is soms heel zwaar. Voor de lancering werkte ik wel vijftien uur per dag. Maar het hoort erbij, ik wil het voor geen goud missen. Het is fantastisch als een satelliet na al die jaren de lucht in gaat. En nu de eerste resultaten bekend zijn, ben ik ook erg trots.” De ruimtevaart laat De Bruin inmiddels niet meer los. Hij is net begonnen met de masterstudie space systems engineering van SpaceTech op de TU Delft. Het is wel wennen, terug in de collegebanken. “Ineens zit je in het weekend weer te blokken voor tentamens”, zegt hij. “Dat is wel raar, maar ik ben gemotiveerd omdat ik nog meer over de ruimtevaart wil weten.” De Bruin

‘Ik werd in één dag vijf jaar ouder’

xMartine Zeijlstra De werkomgeving van Frank de Bruin is ronduit spectaculair. Het gebouw van ESA in Noordwijk is een mysterieus doolhof aan gangen die langs reusachtige installaties leiden. Piepklein ogende mannen in witte pakken testen ruimtematerialen, zoals satellieten. Ze lopen zorgvuldig de bedrading, spiegels, elektronica en behuizing na. Kan de satelliet de kou aan, is de spiegel sterk genoeg, is het materiaal bestand tegen de warmte en de trillingen die vrijkomen tijdens de lancering? Ze koelen de satelliet met vloeibaar helium om een zo koud mogelijk klimaat te creëren en laten hem daarna zowel verticaal als horizontaal trillen. “Alles moet voor de lancering extreem goed getest worden”, zegt De Bruin. “We schieten een satelliet een vijandige omgeving in. In de ruimte en tijdens de lancering hebben we met veel uitersten te maken, en daar moeten we allemaal rekening mee houden.” Werken in de ruimtevaart was geen grote toekomstwens voor Frank de Bruin. Op de middelbare school wekte een enthousiaste leraar zijn interesse in computers en informatica. Hij hield van programmeren en het methodisch en analytisch werken. “Ik ben een pure bèta”, zegt hij. “Ik vond het geweldig om gedisciplineerd bezig te zijn en alle techniek te doorgronden.” Hij voelde zich dan ook helemaal thuis op de in de jaren tachtig opgerichte informatica-afdeling aan de TU Delft. “Ik kwam daar helemaal tot bloei”, zegt hij. Toen hij klaar was met zijn opleiding moest hij in dienst, maar een straf vond hij dat niet. “Ik werkte bij TNO. Internet kwam net op in die tijd. In 1990 was het heel exotisch om een directe internetverbinding naar het buitenland te hebben, maar bij TNO waren ze toen al heel erg met datacommunicatie bezig. Daardoor kwam ik wel meteen in mijn werkveld terecht.” De Bruin had dus al de nodige ervaring opgedaan toen ESA hem vroeg voor een zes maanden durende softwareklus voor een grondstation. “Die zes maanden werden een jaar, en ver-

‘Het is nooit mijn droom geweest, maar nu vind ik het super’ volgens vijftien jaar. Ik ben nooit meer weggegaan”, zegt hij lachend. “En dat terwijl ik daarvoor niet eens van ESA had gehoord. Ik heb nooit gedacht aan de ruimtevaart als loopbaan. Soms voelt het alsof ik iemands plekje heb afgepakt. Het is nooit mijn droom geweest, maar nu vind ik het super.” Toen De Bruin bij ESA kwam werken, stond de software bij het bedrijf nog in de kinderschoenen, zegt hij. “Ik vond dat de ruimtevaart toentertijd maar weinig kaas van software had gegeten”, zegt hij. Zijn eerste grote opdracht was het aansturen van het team dat de software aan boord van de Envisatsatelliet schreef. “De ruimtevaartindustrie gebruikte de ESAsoftwarestandaarden, maar sloot veel compromissen omdat het niet precies volgens het boekje kon. Ik vond dat niet goed genoeg en wees mensen op de fouten.” Niet dat hij als een wilde olifant door de porseleinkast stampte, benadrukt hij. “Ik was heel diplomatiek. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen aldoor compromissen te sluiten, ik zat er per slot van rekening om mijn expertise op softwaregebied.” Maar blij waren zijn projectpartners niet met zijn kritiek. “Ze vonden mij een snotneus”, grinnikt hij. Hoe graag De Bruin de software ook wilde verbeteren, hij ontkwam niet aan het accepteren van compromissen. “Toen ik aan

wil uiteindelijk systeemingenieur manager worden. “Ik weet alles van de software aan boord. Het zit door de hele satelliet heen, als een soort lijm tussen alle onderdelen. Maar ik wil ook meer weten van alle subsystemen. Hoe een raket werkt, hoe de technieken in elkaar zitten en welke eigenschappen materiaal heeft. Ik vond het geweldig om systeemingenieur bij Herschel/Planck te zijn en met alle experts te praten, het hele project te doorgronden. Het smaakte naar meer.”

projecten werkte, merkte ik pas hoe lastig dit werk is. Projecten zijn zo groot. Je werkt er een aantal jaren aan. Soms wel tien jaar. En je hebt geen onbeperkt budget. Daardoor moet je hier en daar wat van de standaard afknabbelen. Maar je weet pas waar dat kan, door ervaring die je uit eerdere projecten opdoet.” Hij vergelijkt sommige langdurige projecten met een zeetanker die naar rechts dendert. “Je zit zo met je neus op het venster dat je niet altijd goed het geheel blijft overzien. Een grote zeetanker met een afwijking, dendert door, hoe je ook aan het stuur blijft draaien.” Soms gaat een project dus mis, zoals bij de Ariane-satelliet die is ontploft. “Als ik zulke berichten hoor, slaap ik slecht”, zegt De Bruin. Hij heeft het zelf nog niet meegemaakt, maar hij weet dat de risico’s op een ontploffing of mislukte lancering altijd aanwezig zijn. “Omdat ik hier zo lang werk, weet ik steeds beter waar je wat van de standaard kunt afwijken en waar absoluut niet. Ik heb geleerd om de balans te vinden.” Al die ervaring kwam goed van pas bij zijn werk aan het prestigieuze satellietproject Herschel/Planck. Vanaf 2001 hield hij zich bezig met de software aan boord van deze twee satellieten. Maar hij zette ook een volgende stap op de carrièreladder. Hij volgde als systeemingenieur alle testen die voor de lancering plaatsvonden. Daarvoor praatte hij met experts en leidde hij het project tijdens de lancering dit voorjaar in goede banen. “Dat was zo spannend”, zegt hij. “Het was net als in die film, Apollo 13. Er wordt continu geschakeld tussen de verschillende intercomkanalen. 115 mensen zitten tijdens zo’n lanceernacht met koptelefoons gespannen te wachten of alles goed gaat. Ik was zo opgelucht toen alles goed ging, niets ontplofte en ik de woorden: ‘We have signal’ hoorde.” Nu zweeft de satelliet door de ruimte om met behulp van infrarood - de nieuwste techniek - plaatjes in de hoogste resolutie te schieten van vergelegen sterrenstelsels. “De resultaten zijn van groot wetenschappelijk belang”, weet De Bruin. Hoewel de lancering goed was gegaan, ging het kort daarna bijna mis. “Na de hectische dagen rond de lancering kwam mijn vrouw langs in Duitsland, waar vandaan de satellieten bestuurd worden. Net op dat moment verloren we het contact met de satelliet. Ik zou met mijn vrouw gaan eten, maar om drie uur was het nog steeds niet opgelost. Om vijf uur ook niet. Tegen achten zei ik: ‘Het wordt iets later, samen eten zit er niet meer in.’ Om twaalf uur belde ik dat ze beter naar bed kon gaan.” Uiteindelijk was het probleem om drie uur ’s nachts pas opgelost. “Ik werd in een dag vijf jaar ouder”, zegt hij grappend.

DELTA. 37 03-12-2009

14

service

Aankondigingen Studenten Gezondheidszorg Stage in het buitenland? Denk op tijd aan vaccineren. Idealiter maak je een afspraak bij ons zodra je weet dat je voor langere tijd naar het buitenland gaat. Ook als je met een groep gaat kan je in de regel met alle groepsleden tegelijk bij ons terecht. Met name tijdens stage buiten (West-)Europa komen bepaalde infectieziekten om de hoek kijken waar je goed tegen te vaccineren bent. Voor bepaalde vaccinaties wordt een schema van zes maanden gehanteerd. Andere vaccinaties zijn eenmalig en kunnen korter voor vertrek worden toegediend. SGZ heeft een overeenkomst met de TU Delft voor vergoeding van vaccinaties welke noodzakelijk zijn bij verblijf in het buitenland in verband met stage. Als je dus een afspraak bij een ander reizigersadviescentrum maakt worden de vaccinaties niet vergoed door de TU. Als je voor stage naar een land buiten (West-)Europa gaat, maak dan minstens zes weken, maar beter nog een half jaar voor vertrek een afspraak bij ons. SGZ StudentenGezondheidsZorg, www.sgzopreis.nl, tel. 015-2121507. Vergeet niet het vaccinatieformulier, ondertekend door de stagecoördinator mee te nemen. Algemene Bewonersorganisatie Aankondiging van de ALV/ARV der Algemene Bewoners Organisatie (Abo) Woensdag 16 december om 20.00 uur. Zowel de stukken als de locatie zijn te vinden op onze site www.abodelft.nl. Gelieve opmerkingen, commentaar en vragen van te voren te mailen naar [email protected]. 
 Agenda 1. Opening
 2. Notulen
 3. Vaststellen agenda
 4. Jaarrekening 2008 5. Decharge bestuur 2008
 6. Beleidsplan 2010


7. Begroting 2010 8. Campuscontracten 9. Voortgang ‘juridische toezichtcommissie’ 10.Toetreding koepelorgaan 11.Vorderingen instemmingsbeleid/reistijdcriterium 12.Advies verkoopbeleid Duwo 13.Rondvraag
 14.Sluiting Cantarella Op woensdag 16 december voert zangkoor Cantarella in de Nicolaas en Gezellenkerk in Delft vier delen van het Weihnachts-Oratorium van Johann Sebastian Bach uit. Aanvang 20.15 uur (zaal open 19.30 uur). Kaarten (voorverkoop € 20,- en tot 17 jaar en 65+ € 17,-) zijn verkrijgbaar bij muziekhandel Van Buytene en bij de leden van Cantarella. Meer informatie en reservering via www.cantarellazingt.nl. Lezingenreeks Bouwkunde De leerstoelen Smart Architecture en Sustainable Housing Transformation organiseren een lezingenreeks met de titel ‘Architectural solutions for a sustainable city. Alle lezingen zin op de donderdag van 18.0019.45 in zaal A van de faculteit Bouwkunde. • Donderdag 10 december – Ineke Hulshof (Ineke Hulshof Architecten) en Frank Bijdendijk (directeur Stadgenoot). • Donderdag 17 december – Wubbo Ockels (TU Delft) en Dick van Gameren (TU Delft). Zie www.smart-architecture.nl voor meer informatie. Kamermuziekserie Op 19 december en 16 januari zal er om 20.15 uur onderleiding van Geoffrey Douglas Madge een concertdrieluik worden gehouden. Zie www.madgictouch.com voor meer informatie. Studenten krijgen korting. Masterclass Cradle to Cradle Op donderdag 21 januari start aan de Erasmus Universiteit Rotterdam voor de eerste keer de Masterclass Cradle to Cradle in Hoger Onderwijs. Deze masterclass is speciaal ontwikkeld

Announcements General Global Meeting Point The international student chaplaincy has the pleasure to invite you for the next GMP at Voorstraat 60 on December 9, 18.30 hrs. We start with a simple meal followed by a friendly talk about ‘Engineers for peace’. Come exchange your ideas about this wonderful career. More information on www.iscnetherlands. nl. International Student Church Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Student and Career Support Information The student psychologists

and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appointment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

voor de onderwijssector. Te denken valt aan docenten, AIO’s (PhD-studenten), lectoren en hoogleraren. Onder de supervisie van prof.dr. Michael Braungart wordt gedurende vier dagen ingegaan op het inbouwen van de principes van Cradle to Cradle (C2C) in hoger onderwijs. Zie voor meer informatie www. erasmusacademie.nl/c2c.

11.30–12.30 uur. Voor Student and Career Support in het algemeen kun je terecht op het open spreekuur op dinsdagochtend van 11.30-12.30 uur. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail: [email protected] website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl

Studium Generale • Dinsdag 8 december, 20.15 uur – ‘Home’: film en discussie. Thuis is niet alleen ons kleine stekkie, maar ‘Home’ is ook onze planeet. Een adembenemende en indrukwekkende film waarbij je blik op de wereld en op de mens voor altijd verandert. Het Meisjehuis, Oude Delft 112, Delft - toegang gratis en alleen voor studenten. • Woensdag 9 december, 20.15 uur -
Lezing ‘Eerst Galapagos zien en dan ….’ door Frans Tiessen. Deze lezing probeert de evolutietheorie van Darwin duidelijk te maken en laat de prachtige paradijselijke natuur van de Galapagoseilanden zien. DOK, Vesteplein 100, Delft - toegang gratis.

Inloopspreekuren Per 1 september heeft de TU Delft een Career Centre, waar je met deze studiekeuze- en loopbaanvragen terecht kunt. Iedere donderdag is er een inloopspreekuur speciaal voor studiekeuzevragen van 11.3012.30 uur. Vooraf aanmelden hoeft niet. Je kunt er ook voor kiezen meteen een afspraak te maken met de studiekeuzeadviseur Mary Warffemius, tel. 015-2788004. Iedere dinsdag is er een inloopspreekuur speciaal voor loopbaanvragen, van 11.30-12.30 uur. Vooraf aanmelden hoeft niet. Je kunt er ook voor kiezen meteen een afspraak te maken met de loopbaanadviseur Caroline Scheepmaker, tel. 015-2788004. International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

Student and Career Support

Informatie Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op Delta werkdagen van 9.00–17.00 uur. Inleveren kopij Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOBijdragen van faculteiten, opleidingen, arbeidsmarkt, diensten en overigen voor studie- en beroepskeuze, de rubriek “Aankondiginbuitenlandse studies, enz. gen” in Delta ontvangt de Bij de balie of telefonisch kun redactie graag per e-mail: je afspraken maken met een [email protected]. Bijdragen studentendecaan of een studienen zo beknopt mogedentenpsycholoog. Voor de lijk te zijn. De redactie studentenpsychologen geldt behoudt zich het recht voor dat het eerste contact loopt via om in te korten. Aanlevehet Open Inloopspreekuur dinsren vóór vrijdag 14.00 uur. dagdonderdagochtend van H&JenUitgevers_2x70_zw-w 14-05-2004 14:02

15

opinie/boek

@Sports & Culture

1- Support Warchild & hang up a X-mas stocking. 31 We’ll stick your name on it & you’ll receive a small gift from Santa after Christmas! #)URQWGHVN6SRUWV &XOWXUH¼

1 Faculty Films: The Gift

7XHVGD\K#&XOWXUH¼

3 Workshop: Ballroom dancing

*DOD¶VLQ'HFHPEHUDQGVWLOODZDOOIORZHURUWRHWUHGGLQJGLVDVWHU" 7KXUVGD\KK#&XOWXUH¼(QUROOPHQWLQSDLUV

4 Friday night: Meet & greet Sinterklaas KK#&XOWXUH¼

7 Faculty Films: Goodnight. And good luck. 0RQGD\K#&XOWXUH¼

8- Workshop: P.A. for bands 15 Wire, plug &balance the sound of your band to perfection. KK#&XOWXUH¼(QUROOPHQW#&XOWXUH

10 Workshop: Knitting for Dummies

Knitting is hot! And keeps you warm. Learn basic techniques in a cosy atmosphere. 7KXUVGD\KK#&XOWXUH¼(QUROOPHQW#&XOWXUH

11 Friday night XXL: ;PDVVSLULWVZLWKDZRUNVKRS%DOOURRPGDQ

cing, Groovers jazz combo & the outrageous cover band Hottown! KK#6SRUWVFDIH¼

13 Theatre: Accidental death (comedy)

A preview for “Mooi Weer Spelen” in June. 6XQGD\K#&XOWXUH¼'RRUFORVHV#K

14 Faculty Films: Citizen Kane

0RQGD\K#&XOWXUH¼

x

15 Sports: The Black light sessions

;PDVVW\OHWUDLQLQJLQEODFNOLJKWIRUWKHVHVSRUWVVHVVLRQVGUHVVLQ ZKLWH7XHVGD\#6SRUWV¼

17 Pole dancing

QGWLPHDURXQGDVZHZHUHVROGRXWLQ2FWREHU 7KXUVGD\KK#&XOWXUH¼(QUROOPHQW#&XOWXUH

18 Friday night: Yalda

Celebrate the longest night Persian style! K#&XOWXUH¼

Sports & Culture wishes you a wonderful holiday season, and all the best for the New Year 2010!

Voor advertenties bel met:

Enrollment & more info: www.snc.tudelft.nl Funtivities & events www.our.tudelft.nl Fridaynights

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

Master Class Cradle to Cradle® in Higher Education by prof.dr. Michael Braungart

Start: Thursday, 21st of January 2010 - Erasmus University Rotterdam

• The principles of C2C • How to include the principles of C2C in the subjects one teaches • What are the specific points of interest while supervising C2C Master’s theses?

Further information and registration: www.erasmusacademie.nl/C2C

Beloon groen gedrag De Amerikaanse bestseller auteur Thomas Friedman roept op tot een groene revolutie in ‘Hot, Flat and Crowded’. Hij wil een Big Brotherachtig energiesysteem met slimme meters en pleit voor recyclebare iPods. xRobert Visscher Het gaat niet goed met de leveranciers van duurzame energie. Het Franse windenergiebedrijf Theolia staat op de rand van faillissement na een verlies van 244 miljoen euro. Het Nederlandse Econcern ontslaat tweehonderd werknemers, waarvan honderd in Nederland. Banken lenen door de kredietcrisis minder snel geld uit en investeerders houden de hand op de knip. Dit is de Amerikaanse schrijver en New York Times columnist Thomas Friedman ongetwijfeld een doorn in het oog. Hij roept juist op tot een groene revolutie. Zeker met deze kredietcrisis, acht hij het noodzakelijk om in alternatieve energie te investeren. Maar tot nog toe lijden veel duurzame energiebedrijven juist onder de crisis.

Friedman, die drie keer de prestigieuze Pullitzer Prize won, schreef eerder onder meer de bestseller ‘The World is Flat’ over globalisering. Nu doet hij zijn ideeën over de groene revolutie uit de doeken in ‘Hot, Flat and Crowded’. Maar eerst gaat hij uitvoerig in op de vraag waarom er verandering nodig is, waarbij hij dezelfde argumenten herhaalt. Friedman beweert onder meer dat we met olie afhankelijk blijven van ‘intolerante, antimoderne, antiwesterse, antivrouwenrechten en antipluralistische’ landen uit het Midden-Oosten. Opkomende economieën als India en China hebben zoveel energie nodig, dat de wereld de vraag naar olie al snel niet meer aankan. Deze landen vertellen dat ze minder energie mogen gebruiken, slaat nergens op volgens Friedman. Alsof Europeanen en Amerikanen zelf het voorgerecht, hoofdgerecht en dessert hebben opgegeten en vervolgens de opkomende economieën uitnodigen voor een klein kopje koffie en voorstellen de rekening te delen. Volgens de Amerikaan is er een nieuw systeem nodig om deze problemen het hoofd te bieden. Dat systeem houdt ons energieverbruik als een ware Big Brother in de gaten. Op het moment dat er veel energie is, bijvoorbeeld als het flink waait en windmolens overuren draaien, berekenen slimme meters dat het voordelig is om stroom te verbrui-

ken. Dan gaat de vaatwasser aan, de wasmachine draaien en wordt de elektrische auto opgeladen. Friedman wil mensen stimuleren door ze te belonen voor ‘groen gedrag’. Wie een dergelijke meter heeft, krijgt bijvoorbeeld vijftien procent korting bovenop de kosten

‘Friedman beweert dat we met olie afhankelijk blijven van ‘intolerante, antimoderne, antiwesterse, antivrouwenrechten en antipluralistische’ landen uit het MiddenOosten’ die je al bespaart door in daltarief energie te verbruiken. Zonnepanelen op het dak maken de stroom nog goedkoper. Friedman beschrijft dit allemaal in een meeslepend geschreven toekomstvisie in het tweede deel van het boek. Het is fascinerend om te lezen, maar niet nieuw. Over slimme meters wordt al heel lang gesproken, maar een commerciële invulling hiervan is echt nog toekomstmuziek. Wat moeten we doen tot die tijd? Voor de ontwikkeling van sommige energievormen hebben we won-

deren nodig, zegt Friedman. “Ik ben gek op magie. We hebben een magische doorbraak nodig. Maar tot die tijd, dienen we onze ogen te openen.” Daarom moeten we volgens Friedman in alle alternatieve energieën investeren en ze toepassen, van biobrandstof tot zonnepanelen. Daarnaast moeten zo veel mogelijk producten van recyclebaar materiaal gemaakt worden. Alle iPods die de winkel verlaten dienen hergebruikt te worden, volgens de Amerikaan. Eigenlijk staat er maar weinig nieuws in ‘Hot, Flat and Crowded’. Wie zich verdiept in alternatieve energie heeft van de meeste plannen gehoord. Zij zullen teleurgesteld zijn, omdat er in dit boek weinig nieuws onder de zon is. Maar dat maakt ‘Hot, Flat and Crowded’ niet tot een slecht boek. Friedman wil de problematiek rond fossiele brandstoffen juist inzichtelijk maken voor een breed publiek. En daar slaagt hij in. Hij weidt weliswaar te veel uit over waarom een groene revolutie nodig is, maar daar staat tegenover dat hij met een aanstekelijk enthousiasme en in een uitstekende schrijfstijl de noodzaak van zijn groene revolutie onderbouwt.

x Thomas Friedman, ‘Hot, Flat and Crowded. Why the world needs a green revolution – and how we can renew our global future’, Allen Lane, 438p., 17,99 euro. Dit boek ligt ook ter inzage bij de bibliotheek van de TU Delft.

Health foods, brain gyms and dodgy statistics

Pagina 1

Erasmus Academie

Algemeen

December

DELTA. 37 03-12-2009

The media and advertising bombard us every day with so-called scientific claims, most of which are just plain nonsense or ‘bad science’. Guardian columnist Ben Goldacre shines his light on some of the worst and most hilarious examples. xKurian Joseph Kattukaren The world, especially in areas concerning health and nutrition, is teeming with scientific claims: there’s omega-3 in your butter to reduce the risk of having a heart attack, there’s the anti-oxidants in your fruit juice offering anti-aging benefits, there’s turmeric (or curry as the English call it) for reducing cancer risks, and so forth. While these are fairly well-known examples, some of the less well-known include Brain Gyms to improve blood circulation to the brain, fish-oil capsules

to improve intelligence, and Aqua Detox to remove toxins from the body. These supposedly sciency sounding claims are some of the hilarious examples of bad science cited in ‘Bad Science’, a popular science book written by science writer Ben Goldacre, who also pens a

‘Goldacre’s book is timely and empowering’ weekly science column called ‘Bad Science’ in the UK’s Guardian newspaper and maintains the website badscience.net. Scientific claims, like the ones mentioned above, are easy to spot. They often begin with ‘Research has shown that…’ or ‘Eating X increases the risk of getting Y disease’. In his weekly columns, Goldacre evaluates the scientific evidence supporting these claims to see if it stacks up, and whether such conclusions are warranted. Those that don’t stack up earn the moniker bad science, or pseudoscience. The book draws on Goldacre’s

newspaper columns, but also goes further, enlightening the reader through illustrative and hilarious examples of bad science – the book is full of them, and they range from the dieting world and homeopathy to kinesiology and bad statistics - to expose these sciency claims, while also encouraging the reader to be critical and demanding of the evidence used to support such claims. Amidst the debunking of the supposed health benefits of antioxidants, the quackery called homeopathy and the nonsense called Brain Gyms, the book also sends a serious message: ‘Bad science’ has a cost to society. One such cost is illustrated with an example from the Netherlands. The book’s bad statistics section highlights the case of Lucia de Berk, a Dutch nurse convicted of murder using statistical evidence that later turned out to be dodgy math – a case of prosecutor’s fallacy. Living in societies where most of our science information, or rather disinformation, is obtained through media channels, there is an implicit trust in the media that they have done their job of verifying the evidence. It is a sobering thought to think about the amount of bad sci-

ence being peddled in the media. In such an environment, Goldacre’s book is timely and empowering. Yes, empowering! ‘Bad Science’ is a wonderfully wellwritten book that will change the way you regard and evaluate sciency sounding stories in the media. More importantly, in the long run, the book will also save you money, as you will avoid paying what Goldacre calls a ‘voluntary self-administered tax on scientific ignorance’. Now, who would want to be in that tax bracket?

x Ben Goldacre – ‘Bad Science’, HarperCollins Publishers, April 2009, 288 pages, € 12.99.

DELTA. 37 03-12-2009

16

service

Sociëteit De Bolk Buitenwatersloot 1-3 Onze open eettafel is geopend ma. t/m do. De maaltijd begint om 18.30, waarna er gezamenlijk gegeten zal worden. Vegetariërs en groepen worden verzocht (voor 14.00 uur) te bellen. De prijs voor de maaltijd is 4,00 euro, inc. soep en toetje. Koornbeurs Voldersgracht 1 Om mee te eten bij de eettafel van de Koornbeurs moet je je even inschrijven. Dit kan op

www.koornbeurs.nl/eettafel tot 14.00 uur op dezelfde dag. We eten elke dag om 18.30 uur. Deze manier van eten is tijdelijk, maar nog steeds erg gezellig en lekker. Eettafel geopend ma. t/m vr. van 17.30-19.30 uur. Basismaaltijd 3,60 euro, soep 0,30 euro, toetjes v.a. 0,30 euro, fruit v.a. 0,40 euro. Inl. www.koornbeurs.nl/ eettafel. Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Ma. t/m vr. geopend van 17.3019.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 1,10 euro. Het menu staat ook op www.jansbrug.nl.

Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish (incl. salad) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, dessert 0,30 euro, beer and soda 1,10 euro. Find the complete menu at www.jansbrug.nl. Tyche Oude Delft 123 Eettafel geopend van 18.0019.30 uur. Basis 3,50 euro, luxe 4,30 euro, xluxe 4,80 euro. Dagelijks soep. Vegetarische variant beschikbaar. English menu available: www.delftschestudentenbond.nl. Wolbodo Verwersdijk 102 Soup is served at 18.30h. Everyone is welcome. Tuesday and Thursday: 3,40 euro, Wednesday: 4,00 euro. www.wolbodo.nl

x www.eettafels.tudelft.nl

Minimaatjes AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl. Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www.

johanmolenbroek.nl/yoga, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl.

zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.

Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes

Een Basis Zorgpakket van € 30,-

voorziet een moeder en kind in Congo van de meest noodzakelijke gezondheidszorg. Geef op giro 999. Doe het nu! www.vluchteling.nl

Studieverenigingen Studievereniging Life Op donderdag 3 december vindt vanaf 22.00 uur het Betakerstfeest plaats in de Oude Harmonie in Leiden. Kaartjes van 5 euro zijn verkrijgbaar bij SV Life of een van de Leidse beta-studieverenigingen. VSV ‘Leonardo da Vinci’ Op dinsdag 15 december vindt

vanaf 22.00 uur de jaarlijkse Belgische Bieren Borrel van de VSV plaats.

lustrum-mv.nl voor meer informatie.

Overige Mijnbouwkundige Vereeniging In april 2010 zal de Halflustrumweek plaatsvinden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het hoofdevenement van de week is een internationaal symposium met als thema ‘How smart technology pushes today’s limits’. Zie www.

SIFE Delft Looking for something new? Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Hei-

neken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects to help people all around the world. Do you also have a head for business and a heart for the world? We are looking for new participants now! Check www. sifedelft.nl or mail your motivation to [email protected].

Wie een origineel kerstof sinterklaascadeau zoekt, moet eens langsgaan bij de museumshop van de Botanische Tuin. Je vindt er van alles, van houten speelgoed, een vogelkijker, boeken en sieraden tot kerstversiering. Er is zelfs een kersttasje met cadeaus te bestellen.

Wetenschapsagenda Alle promoties, intree- en afscheidsredes vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft. Maandag 7 december * Eco-hydraulic Modelling of Eutrophication for Reservoir Management. Promotie van N. Jung. Promotor: prof.dr. R.K Price. 10.00 uur. * The Delta dryer - Theoretical and technological development of an energy-efficient dryer for sludge. Promotie van ir. G.W. van Gemert. Promotor: prof.dr.ir. K. van Breugel. 12.30 uur.

* Hierachical EMC Design for Inverters in Motor Drive Systems. Promotie van ir. D. Zhao. Promotor: prof.dr.ir. J.A. Ferreira en prof.dr.ir. F.B.J. Leferink. 15.00 uur. Dinsdag 8 december * Ionospheric Modeling for Precise GNSS Applications. Promotie van Y. Memarzadeh, MSc. Promotor: prof.dr.ir. P.J.G. Teunissen. 10.00 uur. Woensdag 9 december * Workflow in Design of Expert Systems. Promotie van A. Jalote Parmar, Master of Design.

Promotoren: prof.dr. P. Badke Schaub en prof.dr. E. Samset. 10.00 uur. * Regional gravity field modelling with radial basis functions. Promotie van T.F. Wittwer, Diplom-Ingenieur. Promotor: prof.dr.-ing. R. Klees. 12.30 uur. * Intreerede prof.dr. A. Metrikine, faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen. 15.00 uur. Donderdag 10 december * The Facilitating University; Positioning Next Generation Higher Education. Promotie van ing. A.H.W. van der Zanden. Promotor: prof.dr. W. Veen.

COLLECTANTEN GEVRAAGD! 7 T|m 13 fEbRuARi 2010 www.amnesty.nl/collecte of bel (020) 626 44 36

AmNESTY

iNTERNATiONAL

17

service

De leukste shop van Delft

10.00 uur. * 4D Seismic Reservoir Characterization, Integrated with Geo-mechanical Modelling. Promotie van P.V. Angelov, Master. Promotor: prof.dr. R.J. Arts en prof.dr.ir. C.P.A. Wapenaar. 12.30 uur. Gegevens voor deze rubriek kunt u doorgeven via e-mail: [email protected].

terklaascadeaus en kerstversiering is er een speciale najaarspeurtocht gekomen voor de kinderen. Het is ook mogelijk kersttasjes te bestellen met een gevarieerde inhoud aan cadeautjes. De prijs is vanaf vijftien euro per tasje en er moeten er minimaal vijf worden besteld.” Maar het is natuurlijk niet de gehele winter feest. Daarom is er ook een display met reguliere wintercadeaus,

De museumshop zorgt voor extra inkomsten die in educatieve projecten van de tuin worden gestoken

xAngèle Steentjes

verschijnt onder verantwoordelijkheid van de directie Marketing & Communicatie

Alcuin Oude Delft 55-57 Ma t/m do geopend van 18.0019.30 uur. Tijdens het hockeyseizoen ook op zondag geopend van 18.00-19.00 uur. Dagelijks daghap maaltijd, op ma., di. en do. ook een luxe maaltijd. Alle maaltijden zijn inclusief soep. Daghap 3 euro, luxe 4,10 euro.

Studentenactiviteiten

TU DELft voorlichting

Eettafels

DELTA. 37 03-12-2009

Als je de museumshop van de Botanische Tuin TU Delft binnenstapt, zie je meteen dat de feestdagen voor de deur staan. Rechts staan kindercadeaus uitgestald voor Sinterklaas, zoals houten speelgoed, een vogelkijker en leesboeken over Woebi, die avonturen in de natuur beleeft. Daartegenover is de kersthoek met versieringen uit Scandinavië, zoals een kerstengel van terracotta en wollen figuurtjes voor in de boom. “Dit najaar hebben wij onze collectie uitgebreid voor de winter en de feestdagen. Voor kinderen hebben wij kleine cadeaus van goede kwaliteit, voor prijzen van 25 cent tot 15 euro. Alles geschikt voor de schoen, maar ook voor kinderfeestjes”, aldus Yoka Boshoff, die jarenlang voor de TU Delft evenementen en technische vakbeurzen in binnen- en buitenland organiseerde. Nu runt zij samen met

De museumshop Botanische Tuin in wintertooi. (Foto: Daan Hallewas)

37 vrijwilligers de museumshop van de Botanische Tuin, die vorig jaar werd uitgeroepen tot de ‘leukste shop van Delft’. “Ook volwassenen kunnen hier sinterklaas- of kerstcadeaus te vinden, zoals een mooie lak nappaleren tulpentas, een broche, een boek met wandelingen langs bijzondere bomen in Delft of het boek ‘Van plant tot techniek’ over de technische producten die onze planten hebben opgeleverd.”

Kersttas De Botanische Tuin dateert uit 1917 en is tweeënhalve hectare groot. Naast een parkachtige bomentuin is er een kassencomplex met tropische en subtropische planten, een kruidentuin en een ‘middentuin’ met een collectie nuttige- en siergewassen. De tuin

ondersteunt ondermeer het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek in de botanie in relatie tot techniek. De museumshop zorgt – met een jaaromzet van veertigduizend euro - voor extra inkomsten die in educatieve projecten van de tuin worden gestoken. Voor de museumshop is de zomer het belangrijkste seizoen. “De toeristische Blauwe Tram stopt hier tegenwoordig. Naast de tuin is onze winkel interessant voor toeristen uit binnen- en buitenland, want naast onze collectie hebben wij ook diverse boeken over de Nederlandse natuur en een kookboek in het Engels.” Om in het najaar en de winter meer geïnteresseerden naar de winkel en de tuin te trekken, zijn er diverse initiatieven ontwikkeld. “Naast sin-

zoals silhouetten voor in het raam, vogelhuisjes en voederhuisjes. Bij de winter- en feestcollectie hanteert Boshoff dezelfde uitgangspunten als bij de andere producten in de winkel: ze moeten van hoogwaardig materiaal zijn en een link hebben met de Botanische Tuin. “Wij willen hier alleen aantrekkelijke, kwalitatief goede spullen voor een schappelijke prijs.” De museumshop zit wat achteraf en om er meer mensen op te attenderen, wordt dit jaar een etalage ingericht bij het toeristeninformatiepunt in de binnenstad. “We werken voor een goed doel. Dat motiveert ons om naar wegen te blijven zoeken om de omzet steeds weer te verhogen.”

x

www.botanischetuin.tudelft.nl

Muzikaal optreden van drie TU’s De drie studentenorkesten van de drie technische universiteiten verzorgen in drie dagen drie concerten op drie plaatsen. Op zaterdag 12 december is Delft aan de beurt. In de aula geven Shot van de Universiteit Twente, Krashna Musika van de TU Delft en Quadrivium van de TU Eindhoven een gezamenlijk concert. Het idee om gezamenlijk op te treden, heeft zijn wortels in de 3TU Federatie, aldus Caspar van der Zanden, bestuursvoorzitter van het Delfts Studenten Muziek Gezelschap Krashna Musika. “Eind 2006 waren de plannen voor de oprichting van de 3TU Federatie al vergevorderd. Op een bijeenkomst waar alle besturen van de studentenorkesten in Nederland aanwezig waren, werd het idee geopperd om een gezamenlijk concert te verzorgen van de drie technische universiteiten.” Op 11, 12, en 13 december 2009 vinden de gezamenlijke optredens plaats in respectievelijk Enschede, Delft en Eindhoven. In drie dagen verzorgen de drie orkesten van de drie technische universiteiten drie concerten op drie plaatsen. Van der Zanden kan er

Krashna Musika concert april 2008. (Foto: Krashna Musika)

nog een ‘drie’ aan toevoegen: “Wij zijn het derde bestuur dat bezig is met dit project. Wij hebben de mooiste taak, omdat wij het optreden nu op de planken kunnen brengen.”

‘Dit stuk verbeeldt het geluid van een stoomlocomotief’ Het Studenten Harmonie Orkest Twente (Shot), het symfonieorkest van DSMG Krashna Musika en het harmonieorkest van ESMG Quadrivium verzorgen een heel gevarieerd programma, met ondermeer muziek van Gershwin, Moessorgski en Poelman. “Die variatie ontstaat al door de aard van de orkesten. Eindhoven en

Twente hebben alle twee een harmonieorkest: blazers zonder strijkers. Het beschikbare repertoire is daarbij anders dan voor een symfonieorkest zoals Krashna.” Niet alleen de bezetting stelt eisen aan de stukken, maar ook de tijdsduur van een halfuur die elk van de drie deelnemende orkesten ter beschikking heeft. “Wij van Krashna Musika hebben gekozen voor ‘An American in Paris’ van de Amerikaanse componist George Gershwin. Al heel lang stond dit stuk op ons verlanglijstje. Dit is de perfecte gelegenheid om het uit te voeren.” Het andere stuk is ‘Pacific 231’ van de Zwitserse componist Arthur Honegger. “Dit stuk verbeeldt het geluid van een stoomlocomotief. Dat vinden wij zeer toepasselijk voor een concert op een technische universiteit. Nog een aardig

detail waar het publiek op moet letten: in ‘Pacific 231’ komt een claxon voor en in ‘An American in Paris’ eveneens.” Voor Van der Zanden is de samenwerking tussen de drie orkesten sowieso al een succes geweest. “Het is heel interessant om te zien hoe bij de drie orkesten alles op geheel verschillende manieren georganiseerd wordt. Daarnaast zijn de contacten tussen de deelnemende studenten hechter geworden. Maar het allerbelangrijkste is dat het door de bijzondere combinatie van de drie muziekgezelschappen, waarvan twee harmonieorkesten en een symfonieorkest, het mogelijk was een divers, aansprekend concertprogramma voor een breder (studenten) publiek aan te bieden dan ieder orkest afzonderlijk. Wij nodigen alle studenten, TU-medewerkers en andere belangstellenden uit om op 12 december om 20.15 uur naar dit bijzondere concert in de aula te komen!” (AS)

x www.drietuconcerten.nl www.krashna.nl

DELTA. 37 03-12-2009

18

Delta in English

U-turn

Supercomputer

As of 1 January 2010, Utrecht University will cease publishing a print-edition of its campus newspaper. The newspaper will be published only online, and with a downsized editorial staff. The university’s executive took this measure to save costs. “A university is an institution of freedom,” said Utrecht University professor, Frits van Oostrom, in an interview with NRC newspaper. “And freedom of speech goes with this. For a university, a newspaper is indispensable.”

China has joined an elite group of nations as the owner of one of the top five supercomputers in the world. China’s Tianhe-1 computer has moved into fifth place in the biannual Top 500 supercomputer ranking. Tianhe-1, which contains 70,000 chips and is capable of computing 563 trillion calculations per second (teraflops), is used for various engineering tasks, ranging from petroleum exploration to aircraft design. The US Jaguar supercomputer however remains the world’s fastest, capable of reaching a speed of 1.759 petaflops,

with one petaflop being the equal to 1,000 trillion calculations per second. This year the Jaguar took over first place from another US computer, named Roadrunner, an IBM computer, which was the first to break the petaflop barrier, runs at 1.042 petaflops, and deploys the powerful ‘cell’ chip designed for PlayStation 3.

DELTA. 37 03-12-2009

Malaysian partnership

Communicating science

TU Delft and the Universiti Teknologi Malaysia (UTM) will collaborate in helping Malaysia use Asian natural resources to develop a sustainable bio-based economy. For the Netherlands, the main attractions of this collaborative venture are that UTM has a great deal of expertise in agro-processing technology and that Malaysia is a key trading partner. The first steps in this collaborative venture involve developing a progressive curriculum and establishing a joint R&D program in process and bio-process design.

During her inaugural address last week as a professor at TU Delft, Patricia Osseweijer, who holds the university chair in science communication, argued that since science has evolved over time, and consequently scientists now find themselves working closely with consumers of scientific insights, such as patients, residents, activists, policymakers and industrialists, the scientists of today now need help in communicating with such people and groups. This is also especially important, she says, because the general public is increasingly

19

Delta in English

concerned about the social impact of scientific research. To help scientists and science communicators engage in such discussions, Osseweijer and her colleagues are pursuing four lines of research: identifying and describing (future) ethical, legal and social issues in technology development; developing social responsibility and desired competences among engineers and science communicators; designing and validating (interactive) communication processes; and designing and validating educational processes.

Vidi grants

Farewell party

Feedback

The Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) has awarded Vidi grants to five young TU Delft researchers. Each researcher will receive a total of 800,000 euro to conduct research and assemble and lead their own research groups. The TU Delft Vidi grant winners are: Joep Storms (CEG), Sabine Roeser (TPM), Ferdinand Grozema (AS), Pascale Daran-Lapujade (AS), and Frank Vallentin (EEMCS).

The Lijm&Cultuur centre in Delft will take on all the trappings and ambiance of a Frisian winter when the centre plays host to the farewell party for Jacob Fokkema, who is stepping down as TU Delft’s rector as of 1 January 2010. The farewell party for Fokkema, a native of Friesland, will be held on 17 December, from 16:00-21:00. Students and staff wishing to attend the event should register at the following site.

If you’d like to comment on anything appearing on the English Page or on a university-related matter, or if you have a question or suggestion for us, send your emails to [email protected]. We welcome all feedback from our readers. Letters intended for publication should include your name and be no longer than 350 words. This edition of Delta is also available online at www.delta.tudelft. nl, where you can also access the English Page archive.

x

www.aanmelder.nl/fokkema

Watch out, Sinterklaas is coming to town!

Rubber, fibres and pretty flowers

If, on December 5th, you’re molested by an old Bishop flanked by black-faced bodyguards wearing Rasta wigs and weird clothes who start throwing food at you in the streets, don’t call the cops, it’s all part of the Dutch holiday fun.

TU Delft’s Botanical Garden is currently enjoying a revival as an important center for university research, education and the preservation of plant species, yet touring this lush garden today is also an opportunity to step back in time and learn much about the university’s long and varied history.

terious brownish lumps) are what Zwarte Piet throws at passers-by. Darker-skinned international students may have a problem with Zwarte Piet, finding it politically incorrect for white folks to dress up like black men and go around scaring the bejesus out of little kids while, at the same time, working as a slave for the white Christian cracker on the horse. To this, Dutchmen less sensitive to minority concerns would reply, ‘too bad, and if you don’t like it, why don’t you go back to where you came from’, while the better sort stress that Piet’s face has merely been blackened by chimney dust. But nowadays it doesn’t much matter, since Zwarte Piet’s traditional threat to put ‘bad’ kids in his sack and take them back to Spain is an offer most Dutch kids would happily accept - especially if they’re going to Ibiza.

xDAVID MCMULLIN Sinterklaas, a.k.a. Sint Nicholas, is a saint. He lives in Spain, has a long white beard, and every year in late November he boards his big steamboat and sails to Holland, accompanied by his white horse, Schimmel (Mold, yes, mold), and his servants, gangbangers by the name of Zwarte Piet (Black Pete). His arrival here is the signal for Dutch kids to put their shoes in front of the fireplace (or more likely nowadays: next to central heating radiators). Prior to December 5th, Sint rides his horse up onto the roofs of Dutch homes and then sends Zwarte Piet down the chimney to put candy in each kid’s shoe, although, again, nowadays it’s more likely to be computer games or even cash filling the

Zwarte Piet comes in all shapes and sizes, genders and ages, even the funny little old Dutch lady variety, although exactly how funny the gentleman in the background finds all this white-people-in-black-face ‘fun’ is debatable, and usually is in the Dutch media at this time of year (Photo: Ricardo Meija, MSc)

shoes than candies. On Dec 5th, young and old alike exchange surprises, which are handmade presents, like, say, a papiermâché Buddha with a real present

hidden inside. With the surprise comes a rhyming poem (doggerel), written by the giver, who mentions things that have happened in the surprise receiver’s life, while also

seizing on the opportunity to gently or not so gently make fun of some of that receiver’s character defects. Speculaas and marzipan are Sinterklaas sweets. And pepernoten (mys-

motsyk

Confessions of a gatheroholic “Ufff… zwaar, toch?” my upstairs neighbor pityingly asks as I dragged two heavy bags of groceries, with more in my backpack, my mail tucked under my arm, and my keys in my teeth, up the stairs to my flat. “Ugh-ugh-um” was all I managed to mumble in reply. I accept your sympathy but a helping hand would have been better! This wasn’t the first time this particular neighbor has run into me on the stairs with heavy bags of fresh produce weighing me down. In fact, many neighbors have seen me dragging stuff upstairs into my flat, and they all offer the same pitying looks. Back home, I unpack my groceries: the juice packets go down next to the other packets of juice and drinks stashed near my fridge, the strawberry-filled chocolate bars go into my general chocolate stash, the cherry jam fits very snuggly between the apricot and strawberry jam in my refrigerator door, the Voordeelverpakking of chicken breasts to be divided into portions and stored away with the pork and beef packages in my freezer. Wait a minute, is there something wrong with this picture? Rewind a couple of weeks and I’m shopping in Ikea with a male friend of mine. On my list there are three items: one small dining table and two dining chairs. In my shopping cart? Dozens of items that certainly don’t resemble any of the aforementioned things: candles, cutlery, light fixtures, mirrors, frames, candle-holders, Tupperware, house plants, pots for house plants, plates for the house-plant-pots…. Ok, I just moved into an empty flat and I need all that stuff to, you know, fill it up a bit. So I get my table, chairs and all that goodness in my shopping cart. And my friend? He gets a cactus. And that cactus is probably enough to satisfy his shopping wants for the rest of the year. Which leads to some philosophical musings: why is it that most girls enjoy shopping and tend to hoard stuff by the pile into their homes, while most guys think of shopping as a bi-annual

necessity, preferring to do it online and with their eyes closed? My friend offers an interesting hypothesis: it’s because women were traditionally gatherers: picking fruit and storing as much as they could in their homes for the children, while men were traditionally hunters: grabbing a last-minute piece of meat for dinner. The following image springs into my mind: my friend in a leopard-skin toga with a spear, ‘hunting’ for a piece of steak at Albert Heijn, and then triumphantly beating his chest with his fists and roaring his victory over the Voordeelverpakking. The image makes me giggle. Now that would be funny! Then I imagine myself, some 10,000 years ago, wearing a graceful linen robe, fresh flowers in my hair, peacefully gathering berries, choosing only the ripest and sweetest, one by one. Yep, things would pretty much be the same way they are now: ‘If I knock down that branch over there, I will get two peaches instead of just one! (Twee halen een betalen!) ‘These apples are past their season: the ripe ones are one the ground and easiest to get to’ (End-of-season sales!) ‘And If I pick the entire branch instead of each berry individually, I will save a lot of time’ (Voordeelverpakking!) No wonder ladies like to go shopping with their girlfriends: it’s way easier to bend that branch or reach the top of the tree when there’s two, three or ten of you working on the task. But following that logic, shouldn’t guys also be cornering their ties and poaching on their socks collectively? And have you ever seen a guy who likes to go shopping ‘with his boyfriends’? I certainly haven’t! Hence, there must be a gap somewhere in this logic. However, one thing’s for sure: there are plenty of guys who prefer to avoid shopping collectively. Olga Motsyk, from Ukraine, is a BSc aerospace engineering student

xAAFKE VAN DEN BERG Tucked away behind the Kluyver Laboratory of Biotechnology, TU Delft’s Botanical Garden endures as a verdant oasis of plant life with a remarkable story to tell. While touring the garden with Bert van der Meijden, who works at the garden, he stops to point out a huge tree. “Look”, he says, “this is a Canadian poplar, certainly old enough to have seen the very beginning of the garden.” Of that beginning, Dr Lesley Robertson has much to tell; she is the curator of the garden’s Beijerinck archive. “Professor Gerrit van Iterson can be credited with having started the garden”, Robertson explains. “He did his doctorate on biological mathematics under the supervision of the famous professor of microbiology, Martinus Beijerinck.” Soon after completing his PhD in 1907, Van Iterson became a professor of a new discipline: microscopical anatomy. As a new professor, Van Iterson realized he needed a large garden for his research and lessons, and by 1917, the garden was finally ready, greenhouses and all. The early years of the twentieth

century was the Netherlands’ colonial period, and thus the country had many contacts with the Dutch East Indies, from where many tropical plants were imported. Van Iterson worked on the development of rubber, fibres and other plants with technical applications. He called this study ‘Applied Botany’. Robertson continues: “Van Iterson loved teaching and his lessons on botany were very popular.” She shows me a book with pictures, explaining that Van Iterson took a photo of his class every year. Men in suits stare at the camera from

Many tropical plants were imported from the Dutch East Indies behind microscopes, while Van Iterson stands in the back of the class, which was characteristic, Robertson explains, as the professor was a humble man. This is a reason why his PhD supervisor, Beijerinck, and one of his later PhD students, Albert Jan Kluyver, are much more famous today. Robertson regrets this: “Van Iterson deserves just as much respect as the other two.” As our tour continues, there is much to see of Van Iterson’s past: his microscopes, beautiful drawings of plants and a copy of his doctoral thesis. “This copy was owned by Kluyver”, Robertson adds, and indeed Kluyver’s signature is on the first page. This garden’s history is interesting enough to fill a museum.

Endangered species During the Second World War, parts of the botanical garden were used to grow food. After the war, the Dutch East Indies gained independence, and as such cooperation between the garden and the colonies diminished. Like a tree shedding its leaves in winter, the garden was there, but wasn’t really used, and for a while it wasn’t connected to research con-

Building the Botanical Garden’s greenhouses, circa 1917. (Photo: courtesy of Leslie Robertson)

The Botanical Garden today. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

ducted at the university. In the 1980s, the situation worsened: nearly half the garden – some two hectares - was sold to Rijkswaterstaat, a govermental water agency, and ugly buildings occupied the land. In 2000 however the garden began to flourish again, thanks to common efforts led by Professor Karel Luyben, and a new director for the garden was appointed: Bob Ursem. “He’s not just a good scientist, but a businessman as well”, says Van der

In the 1980s, nearly half the garden was sold to Rijkswaterstaat Meijden. “TU Delft’s botanical garden is now one of the Netherlands’ most sustainable gardens.” Today, the garden’s activities are divided into three parts: research, education and the preservation of plant species. As our tour continues, Van der Meijden points to several research projects. Near the greenhouses are concrete panels covered with vegetation. The panels are part of Marc Ottele’s PhD research at the faculty of Civil Engineering and Geosciences’ materials and environment section. Ottele is searching for methods to grow plants directly on building materials. “They can be used to make sound reducing walls, or tunnel entrances more appealing”, Van der Meijden explains, adding that the panels have already had commercial success. “Some

companies are interested in them, and prototypes are being built.” In addition to their decorative element, the panels help to clean the air of particulates. Ottele: “We’re now studying how many particulates the plants can actually extract from the air.” One of the garden’s new educational activities is an annual exhibition held in the Orangery, where ten panels about plant-related subjects are exhibited. Morever, this year the garden is hosting an exhibition about Darwin’s life and work, and consequently the Orangery is filled with various exotic African plants. Van der Meijden is now preparing the 2010 exhibition, which will focus on biodiversity, presenting concise impressions of organic life: species, ecosystems, landscapes and more. “The world is losing its diversity, which is a really bad thing”, says Van der Meijden, adding that exhibition will also include lectures and educational tours for primary school students. “We try to offer activities for a broad audience.” Another recent activity is the preservation of endangered plant species of the Netherlands. Because botanical gardens have limited capacities, every garden in the Netherlands must preserve certain families of plants. A large national database contains all these families and gardens send seeds to each other. In Delft’s botanical garden, many plants have technical applications, yet looking at the small blue signs dotting the garden, other plant families are also present, like nutmeg. So the garden is doing well now,

but what about its future? “In a few years the biotechnology department will move to a new building,” Van der Meijden says, “and then the present building - which is inseparable from the garden - will be vacant. Developers had planned to use this opportunity to build a parking garage under the garden, but luckily this will not happen. “The botanical garden isn’t just meant for science,” Van der Meijden continues. “It’s the largest green place in Delft, and people come here just to walk and relax.” He points knowingly to a bush with pretty

Today, the garden’s activities are divided into three parts: research, education and the preservation of plant species white flowers: “This is a prunus subhirtella, which has flowers all winter. When it freezes the flowers die, but when temperature rises again, new flowers bloom.”

DELTA. 37 03-12-2009 achterkant

00 20

de fiets van Naam: Bram Beernink (20, Technische Informatica) Merk: Favorit Gekocht voor: Van moeder overgenomen Opvallend: De fiets is van Tsjechische makelij Al van ver hoor je Bram Beernink aankomen. Of beter gezegd, hoor je zijn fiets aankomen. “Ach, hij brengt je van A naar B”, zegt Beernink gelaten. Hoewel hij wel graag een andere fiets zou willen. Heel begrijpelijk, gezien de staat van de fiets. De koplamp bungelt aan een draadje, spatborden zijn doorgesleten, de trappers staan op half zeven en de terugtraprem doet het slecht. “Laatst ging het bijna fout op het kruispunt, ik kon nog net op tijd tot stilstand komen.” De gebreken hebben waarschijnlijk alles te te maken met de leeftijd van de fiets. “Hij is van mijn moeder geweest”, zegt Beernink, “dus misschien is ie wel ouder dan ik ben!” (EvO)

as in olde times

Train spotters The student members of Dispuut Verkeer (transport, infrastructure and logistics study association) are crazy about everything to do with trains, cars and boats. No wonder then that the chairman of the board’s gavel is made of two pieces of train track. This study association traditionally goes over the top when celebrating its anniversaries, pulling off some spectacular stunt or other. For their last five-year anniversary celebrations, they laid down railroad ties and tram rails on the Mekelweg and held a tram-pulling competition, says the association’s chairman, Arnold Meijer. “At the time there was no national trampulling championship - we were the first.” For the association’s first anniversary, some twenty years ago, an antique steam train chugged up and down the Mekelweg. “The tracks ran from the civil engineering faculty building to the aula. Another time we arranged for the park shuttle - a computer-controlled bus, which is more like a horizontal elevator, that comes to your bus stop upon request - to ride down the Mekelweg. That shuttle is now used at Rotterdam’s Kralingse Zoom metro station, but back then it was still a prototype.” When the association celebrates its next anniversary, in May 2010, they plan to outdo all the previous stunts. The association’s committee is currently thinking of ideas. “The crazier the idea the better. Ideally we want to do something in the air, but that’s up to the anniversary planning committee. I’ve heard some rumours of plans and they all sound spectacular.” But Meijer remains tight-lipped: “Because otherwise another study association might steal our idea. I can say that the stunt will have something to do with civil engineering and something with transport engineering.” (JT/DM)

Kriep

No dispute: they got trains on the brain (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

“Misschien is ie wel ouder dan ik ben.” (Foto: Richard van ’t Hof)

Afanasyev

Ontplooien Avondcolleges zouden slechter zijn, en minder motiverend, zegt de studentenraad. Studenten zouden de tijd buiten de colleges gebruiken om zich te ontplooien. Volgens de sr zouden studenten bij een 10-urenrooster een studieritme moeten creëren dat wisselt van dag tot dag. Er zijn bij de sr blijkbaar geen avondmensen. Wat zou ik er niet voor geven om avondcolleges te mogen volgen. Ik ben namelijk een avondmens. Mijn beste werk doe ik als het acht uur is geweest. Ik studeerde het liefst ‘s nachts voor tentamens, als het donker was, en het liefst met een feestje bij de buren dat je toch uit je slaap hield. Al mijn columns voor Delta zijn dan ook geschreven op rare tijden, vaak in beschonken toestand na een flinke slok ontplooiing. En waarom zou je de ochtenduren niet kunnen gebruiken om je te ontplooien? Ik sport graag in het daglicht, en ik moest colleges missen om overdag te kunnen hardlopen. Moet ik dan de sjaak zijn omdat ik mijn enkels niet wil breken op donkere paadjes? Lijkt me juist tof, die avondcolleges. Je kunt eerst lang uitslapen, shoppen als de winkels leeg zijn, ontplooiende dingen overdag doen die ‘s avonds niet kunnen – naar een museum bijvoorbeeld

– en dan naar college gaan. En daarna de kroeg in, precies op het tijdstip dat het gezellig wordt! Niet dat ik naar colleges zou gaan, ik heb toch bijna geen colleges bezocht, maar ik zou graag de mogelijkheid willen hebben. Wel zo eerlijk. Ik zie ook niet in hoe een wisselend studieritme een slechte zaak is. Het zou de studenten juist in hun ontplooiing helpen, hen voorbereiden op de veranderende wereld. Want alles verandert. Plots moet je langer werken voor een kleiner pensioen, word je atol overspoeld door de stijgende zee of word je zonder enige voorbereiding verliefd op je buurmeisje. Of gaat je moeder ineens dood. C’est la vie - niets aan te doen. Je moet juist leren optimaal te profiteren van veranderende omstandigheden. Survival of the flexibelst is het. De sr en de rest van de studenten zullen maar moeten leren met de onzekerheden van het leven om te gaan. Want dat is het doel van al dat ontplooien – volwassen worden en tegen een stootje bestendig worden. Dit was de laatste column van Michael Afanasyev voor Delta.