TUDELTA.30. > DELTA 31 >06 >08 >12 >19 English Herfstvakantie. PhD-president. Water jets. Wit voetje. Best teacher DELTA

DELTA. 30 14-10-2010

weekblad van de technische universiteit Delft

> DELTA 31 Herfstvakantie

>06 Water jets

>08 PhD-president

>12 Wit voetje

Delta 31 verschijnt in verband met de herfstvakantie op donderdag 4 november. Mededelingen voor dat nummer kunnen worden ingeleverd tot vrijdag 29 oktober.

High-pressure water jets might be just the tools orthopaedic surgeons need. Biomechanical engineers have started working on their development.

This week Sylvie Soudarissanane will be installed as the president of Promood, the representative body of TU Delft PhD students. Her focus will be on better communications. “We PhDs are working hard at becoming experts in our fields, and that is an isolated job.”

In de Jordaanvallei leefde een door geschiedschrijvers nagenoeg vergeten volk bij wie de farao van Egypte een wit voetje probeerde te halen. Dat concludeert Niels Groot, de eerste onderzoeker die promoveert bij het Delftse en Leidse Centre for Archaeology, Art History and Science.

01

>19 English Best teacher Professor Wouter Serdijn is one of TU Delft’s bright young guns in the professorial ranks. The twotime winner of his faculty’s ‘Best Teacher Award’ shares his views on internationalization, successful teaching and his passion for music.

TUDELTA.30

Kopiëren heeft soms heel wat voeten in de aarde. Zoals bij project Vindplaats Delft van kunstenares Maaike Rozenburg. Zij wil porseleinen versies maken van vier eeuwenoude Delftse glazen uit de collectie van museum Boijmans van Beuningen. Een delicaat karwei dat vorige week van start ging toen Boijmans-medewerker

Hassan Elhoustani de glazen in de 3D-scanner van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen zette. Met de scans maken vijf studenten van Industrieel Ontwerpen mallen voor de porseleinen kopieën. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

DELTA. 30 14-10-2010

02

nieuwsinterview

‘Geen rotte tomaten gooien’ TUdelta.30 > Jaargang 42 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving). > Medewerkers Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Christian Jongeneel, David McMullin, Anna Noyons, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher, Pascale Warners, Martine Zeijlstra. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected]) > Vormgeving Kummer & Herrman, Utrecht > Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen

Martin Kers ([email protected])

> Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), prof.dr. Jeroen van den Hoven, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof.dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Het kabinet-Rutte schaft de basisbeurs voor masterstudenten af. Werk aan de winkel voor de Delftse studentenvakbond VSSD.Voorzitter Freek Lamboo: “Soms is het goed om te protesteren, maar daar is geen aantekening op je strafblad voor nodig.” xSASKIA BONGER Volgens jullie worden techniekstudenten extra hard getroffen door de bezuinigingsmaatregelen van het kabinet. “Masterstudenten moeten hun studie zelf gaan betalen. Aangezien een techniekmaster twee in plaats van één jaar duurt, zijn TU-studenten twee keer zoveel geld kwijt. Daar komt bij dat Delftse studies arbeidsintensiever zijn en studenten er gemiddeld 7,2 jaar over doen. De plannen zijn nu om studenten die langer dan nominaal plus één jaar studeren drieduizend euro extra collegegeld te laten betalen.” Dan mag een TU-student zes jaar over zijn studie doen. Iedereen moet inleveren, toch?

LSVB en ISO. Samen met Oras zullen we een brief sturen aan studie- en studentenverenigingen over wat het nieuwe kabinet precies van plan is. Zij kunnen daarmee hun leden voorlichten. Ook zoeken we contact met studenten in Twente en Eindhoven. De tijd zal leren hoe het regeerakkoord zal worden uitgevoerd en of we daartegen actie moeten voeren. Delftse studenten doen dat niet snel, maar als ze direct nadeel gaan ondervinden van de bezuinigingen, dan zal dat veranderen.” Freek Lamboo: “Aangezien een techniekmaster twee in plaats van één jaar duurt, zijn TU-studenten twee keer zoveel geld kwijt.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

“De huidige maatregelen zijn extreem. Hoe het anders moet gaan we nog uitzoeken. Maar wij vertegenwoordigen studenten en willen dus meer investeringen in onderwijs. Ik vind de bestaande regeling dat je binnen tien jaar moet afstuderen en anders de lening moet terugbetalen vrij redelijk. Er is een aantal studies waar je beduidend minder uren kwijt bent dan je op basis van het aantal studiepunten zou verwachten. Ik studeer life sciences and technology en ben zodoende vaak in Leiden geweest. Daar zie ik mensen naast hun studie twee dagen in de week werken. Een Delftse student kan daarvoor amper een avond per week vinden. En dan moet je maar hopen dat je meteen de juiste studie kiest.”

Hoezo? “Een groot deel van de studenten twijfelt in het begin. Gaan studie, universiteit en stad bevallen? Kom ik leuke mensen tegen? Daarbij is het eerste jaar sowieso zwaar. De studie is nieuw, je ontdekt het studentenleven, je hebt misschien moeite om te aarden. Haal je de eisen voor het bindend studieadvies niet en begin je aan een andere studie, dan moet je verder nominaal studeren.” Gaan jullie de barricades op? “Dat is van vroeger. Ook gooien met rotte tomaten is niet van deze tijd. Soms is het goed om met protest je mening te laten horen, maar daar is geen aantekening op je strafblad voor nodig. We beginnen met overleg, met de landelijke koepels

Wat willen jullie dit bestuursjaar nog meer doen? “We willen laten zien dat de VSSD meer is dan een boekwinkel. Zo kun je ook bij ons terecht voor rechtshulp of advies bij studieproblemen of onenigheid met de huisbaas. Ook zorgen we ervoor dat de gemeente, de TU en Duwo hun aandacht blijven richten op studentenhuisvesting. En twee van onze bestuursleden hebben het hbo in hun portefeuille. We willen INHolland zo ver krijgen dat ze haar studenten ook een goedkopere sportkaart en garantiemaanden geeft, zoals TU-studenten die hebben." Pagina 4: 'Studenten worden apatisch gehouden'

van der duin

Perspectief Hoop doet leven. Sterker nog: hoop ís leven. Niets motiveert zo goed als een prettig vooruitzicht. Tenminste, als men de maatschappelijke druk van het verheerlijken van alles wat ooit geweest is kan weerstaan. We leven misschien in het heden, maar onze gedachten snellen voortdurend vooruit. Iets dat geen perspectief heeft, wordt in het heden al dood verklaard. Niets zo vervelend om ijverig onderzoek te doen op een gebied waarvan anderen zullen zeggen dat het geen toekomst heeft en binnen tien jaar niemand zowel binnen als buiten de wetenschap zal interesseren. Het is dus zaak om je te focussen op dat waar over een afzienbare tijd behoefte aan is. De beroemde Canadese ijshockeyer Wayne Gretzky heeft eens gezegd dat een goede ijshockeyspeler niet schaatst naar waar de puck is, maar naar waar de puck zal komen. Misschien is dit wel de oorzaak dat plannen voor reorganisaties nooit enthousiast worden ontvangen. En dat is vreemd. Vraag iedere werknemer van de TU (en daarbuiten) wat hij of zij veranderd wil zien in de organisatie en het dagelijkse werk en zelden zul je mensen zo gepassioneerd zien vertellen over hoe het eigenlijk zou moeten. Waarom worden de huidige reorganisatieplannen dan met zoveel scepsis ontvangen? Misschien dat de gedwongen ontslagen voor veel angst zorgen. Maar naar mijn weten zullen dat er niet zoveel zijn. En met een beetje natuurlijk verloop kom je een heel eind (hoewel de dynamiek van het TU-personeelsbestand niet valt te vergelijken met dat van een commerciële organisatie). Misschien dat de communicatie over reorganisaties niet goed verloopt. Maar ongetwijfeld werken de medewerkers op onze afdelingen communicatie zich suf om zo goed en helder mogelijk alle plannen en de consequenties daarvan aan ons over te brengen. Of we alles snappen is een ander verhaal, maar bij

de toekomstige evaluatie van het ‘communicatieplan-herijking’ zal ongetwijfeld tevreden geconcludeerd worden dat alle ‘vereiste processtappen’ zijn doorlopen. Of is het een eventueel gebrek aan inspraak? Maar ook hier verloopt alles zoals het zou moeten. De verschillende ondernemingsraden en de vakbonden zijn natuurlijk geraadpleegd en hebben hun zegje gedaan. Gezien het diplomatieke talent van de voorzitter van het college van bestuur zijn daaruit natuurlijk alle nuttige suggesties meegenomen. En decanen zijn ook niet gek. Tijdens alle faculteitsbijeenkomsten over de reorganisaties hebben zij goed geluisterd naar al het commentaar uit de zaal. Je werkt in een professionele organisatie of niet. Waar het dus misschien aan schort, is dat de huidige reorganisatie geen wenkend perspectief heeft. Het is altijd goed om te weten waar men heen wil. Zeg tegen je kinderen op de achterbank dat we gewoon ‘een stukkie gaan rijden’ en je bent verzekerd van een reis vol heftige wanklanken en onophoudelijk gedrein. Mensen hebben perspectief nodig. Reorganiseren mag, moet zelfs. Maar mensen hebben behoefte aan een oorzaak hiervoor die hen naar andere tijden leidt. Ik vermoed dat deze reorganisatie geen aansprekend reisdoel heeft. Ongetwijfeld kunnen de verschillende managementlagen op onze TU nu snel een Powerpointje opduiken waarin de visie staat (waarin ongetwijfeld woorden als ‘focus’ en ‘worldclass’ en ‘herinvestering’ zullen voorkomen). Maar het komt niet over. We kennen de visie van John Kennedy over mannen op de maan. Canon had ooit als visie: ‘Beat Xerox’. Wie gaan wij verslaan? Patrick van der Duin is toekomstonderzoeker bij de sectie technology, strategy and entrepeneurship van de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

DELTA. 30 14-10-2010

Alumnisymposium Bijna zeshonderd alumni meldden zich aan voor het alumnisymposium van vrijdag 8 oktober. Dat is tweemaal zoveel als voor de editie van vorig jaar. Of zij allen zijn gekomen is nog onbekend, maar oplettende bezoekers misten wellicht een programma van Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen (3mE). Volgens decaan Marco Waas zit de faculteit krapper in haar mensen en kwam zij in de problemen door voorbereidingen voor onder meer de wervingsdagen en het opzetten van een master-

03

Nieuws

track. “Verder hebben wij zelf al directe contacten met alumni via studieverenigingen, de beroepenveldcommissie en het maritiem kenniscentrum”, zegt Waas. “De afstemming tussen faculteiten en de universiteitsdienst moet beter dan in het verleden.” Met het symposium wilde de TU onder meer feedback op het onderwijscurriculum krijgen, onderzoek- en afstudeerprojecten aanbieden en stageplekken verkrijgen.

Balans

Dubbelpromotie

Hersenscan

AbvaKabo FNV houdt woensdag 3 november in de Aula een congres balans tussen werk en privé. KLM’s vicepresident human resource Lucas van Wees spreekt over inzetbaarheid van medewerkers, marketingmanager Microsoft Nederland Hans van der Meer over ‘het nieuwe werken’ en professor economie en innovatie Alfred Kleinknecht over de vraag of flexibele arbeidsverhoudingen goed zijn voor productiviteit. Na workshops volgt een discussie met onder meer rector Karel Luyben.

Twee Italianen promoveerden afgelopen dinsdag gezamenlijk op één proefschrift. Andrea Balestrero en dr. Luca Ghezzi werken beiden bij ABB in Bergamo aan de ontwikkeling van elektrische vermogensschakelaars. Het wetenschappelijk deel van hun onderzoek naar de vlamboog in dergelijke schakelaars brachten ze onder bij promotor prof.ir. Lou van der Sluis van Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica vanwege diens expertise. Er werd een wiskundig model ontwikkeld en een serie beproevingen uitgevoerd.

Een nieuwe door de TU en het Amsterdam Medisch Centrum (AMC) ontwikkelde techniek om MRIbeelden te analyseren (DW-MRI) is geschikt voor het aantonen van veranderingen in de witte stof van de hersenen. Dr.ir. Matthan Caan (TNW) kon bij jonge leukemiepatiënten aantonen dat hogere doses chemotherapie de witte stof hadden aangetast. De techniek zou mogelijk gebruikt kunnen worden voor vroege diagnose van Alzheimer.

x

abvakabo2010.fyper.com

x

Matthan Caan, Quantifying Pathology in Diffusion Weighted MRI.

Universiteiten: ‘Geef wetenschap aan minister van Innovatie’ Haal de wetenschap weg bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en geef haar aan de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Dat adviseren universiteiten, onderzoeksfinancier NWO en wetenschapsgenootschap KNAW. xBas Belleman (HOP)/Connie van Uffelen In een brief aan Mark Rutte en Maxime Verhagen schreven de universiteiten, NWO, KNAW onder-

zoeksinstituut TNO en de grote technologische instituten (gti’s) vorige week: “Wij leiden uit het regeerakkoord af dat de nieuwe regering grote nadruk legt op innovatie. Chapeau! Innovatie en onderzoek kunnen echter beslist niet zonder elkaar.” Daarom bepleiten de briefschrijvers dat het nieuwe ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie verantwoordelijk wordt voor het ‘integrale wetenschappelijk onderzoek in Nederland’. ‘Halve maatregelen in dezen zijn schadelijk voor de samenhang tussen innovatie en onderzoek’, aldus de ondertekenaars, waartoe ook de Netherlands Academy of Technology and Innovation behoort. De brief mocht eigenlijk niet openbaar worden, zegt een woordvoerder van de KNAW. Volgens hem is de brief vooral geschreven om alle universiteiten onder één ministerie

te houden. “We hoorden het gerucht dat de technische universiteiten misschien bij het nieuwe ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie zouden terechtkomen, terwijl de rest bij het ministerie van OCW zou blijven. Onze boodschap is heel eenvoudig: als iemand daarover na zit te denken, moet die

‘Als iemand daarover na zit te denken, moet die daarmee ophouden’ daa rmee ophouden. Laat de technische universiteiten en de algemene universiteiten bij elkaar blijven.” Gevraagd om een reactie hierop verwijst rector Karel Luyben naar wat collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg afgelopen zondag zei in een uitzending van het tv-programma Buitenhof.

Van den Berg zei toen: “Het kabinet heeft innovatie nu expliciet bij een ministerie belegd, bij één minister, maar nu moeten we een beetje doorpakken en het goed organiseren. Dat betekent: met de universiteiten én de NWO én KNAW én gti’s én TNO én de markt in één politieke hand, want dan heb je de hele innovatiekolom keurig netjes in één bereik en daar moeten we naar toe.” De collegevoorzitter pleitte in april tijdens een debat van studentenraadpartij Oras al voor één ministerie dat verantwoordelijk is voor techniek en innovatie. Hij verwees toen naar Zwitserland. “Het is niet voor niks dat de universiteiten in Zürich en Lausanne hoger in de rankings staan. Maak één ministerie verantwoordelijk.” In NRC Handelsblad, dat het nieuws van de brief dinsdag naar buiten bracht, zegt voorzitter Jos Engelen van NWO dat onderzoek en innovatie

niet te scheiden zijn. “Het geschuif met portefeuilles tussen ministeries mag er niet toe leiden dat de besluitvorming rond wetenschap en innovatie versnipperd raakt.” Universiteitenvereniging VSNU geeft geen commentaar op de brief. “Het is een gepasseerd station”, zegt een woordvoerder. Het wetenschapsbeleid blijft volgens de laatste berichten bij het ministerie van OCW. De portefeuilles moeten nog worden verdeeld, maar Halbe Zijlstra wordt naar eigen zeggen staatssecretaris van hoger onderwijs en wetenschap.

Gevaarlijke oversteek bij Schoemakerstraat verdwijnt Fietsers kunnen straks niet meer ter hoogte van de Christiaan Huygensweg de Schoemakerstraat oversteken. De gemeente is van plan ‘de gevaarlijke oversteek’ voor het einde van het jaar te verplaatsen.

ter hoogte van de Emmalaan. De gemeente gaat daar een nieuwe oversteekplaats aanleggen. Delft tekent daarbij aan dat er aan deze oplossing nadelen kleven. Zo moeten de bewoners van de appartementen direct aan de overzijde van de Christiaan Huygensweg een stuk omfietsen. En fietsers die de nieuwe oversteekplaats straks gaan gebruiken, moeten wel de Christiaan Huygensweg kruisen. Wat betekent dat ze nog steeds niet van de gevaarlijke t-splitsing verdwenen zijn. Volgens de gemeente wegen

De gemeente krijgt al ‘geruime tijd klachten over de slechte oversteekbaarheid van deze locatie voor fietsers’, schrijft ze in een onlangs verstuurde brief aan omwonenden. Fietsers van en naar de Christiaan Huygensweg moeten zich tussen het autoverkeer mengen om de overkant van de Schoemakerstraat te bereiken. Die straat is na de afsluiting van de Mekelweg op 1 februari 2007 steeds drukker geworden. Volgens de gemeente is de plek voor alle weggebruikers onoverzichtelijk en gevaarlijk. Regelmatig vinden er aanrijdingen plaats. Daarom wordt het fietsers nog voor het einde van dit jaar onmogelijk gemaakt op deze plek aan de achterkant van de TU-bibliotheek over te steken. Ze moeten dat zestig meter noordelijker gaan doen,

De straat is na de afsluiting van de Mekelweg op 1 februari 2007 steeds drukker geworden de nadelen echter niet op tegen de voordelen. Henric Corstens, lid van de commissie veiligheid van de TU-ondernemingsraad, denkt een oplossing te hebben die de verkeerssituatie nog veiliger maakt. Zijn voorstel is om ook een oversteekplaats te maken op de Christiaan Huygensweg, ter hoogte van de aula. Fietsers die naar de overkant van de Schoemakerstraat willen, kunnen dan de gevaarlijke t-splitsing even verderop mijden. (SB)

Fietsers van en naar de Christiaan Huygensweg moeten zich tussen het autoverkeer mengen om de overkant van de Schoemakerstraat te bereiken. (Foto: Tomas van Dijk)

DELTA. 30 14-10-2010

Handicap De directie onderwijs & studentenzaken (O&S) is ‘verbaasd’ dat de TU Delft weinig is toegesneden op studeren met een handicap. De TU staat in een ranglijst van universiteiten op de tiende plaats, zo blijkt uit een rapport van het centrum voor hoger onderwijs informatie. Het schort vooral aan begeleiding. Er is volgens O&S in de laatste jaren veel energie gestoken in het onderwerp. Sinds twee jaar zijn er voorlichtingsavonden voor ouders van aankomende studenten. Daarin wordt het aanbod van voorzieningen toegelicht. Ook

04

Nieuws

kan een student met een intakegesprek de gewenste voorzieningen in kaart laten brengen. Daarnaast zijn er een flyer en een website over studie en handicap. Als mogelijke oorzaken voor het matige oordeel noemt O&S de op middelbare scholen vaak uitgebreidere begeleiding en dat studenten mogelijk ‘niet gemakkelijk aan de bel trekken’.

x www.delta.tudelft.nl/21902 www.functiebeperking.tudelft.nl

Plezier

Nanotweet

Instroom

Hij maakte het ontbijt aan boord van KLM-toestellen spannender en daardoor beter. Dr. ir. Pieter Desmet (Industrieel Ontwerpen) doet al tien jaar onderzoek naar de positieve uitstraling van producten. Desmet heeft nu naar eigen zeggen een Vidi-beurs gekregen van NWO om de komende vijf jaar onderzoek te doen naar positieve ervaring van technologie. NWO maakt de winnaars later dit jaar bekend. Het uiteindelijke onderzoeksdoel is om de angst voor complexe technologie door positieve emoties te overwinnen. “Ontwerp moet verleiden.”

De leukste tweet over je hoop, vrees of humor over nanotechnologie wordt op nanoschaal in silicium gegraveerd en verguld. De nanotweet wedstrijd is een initiatief van de website nanotube.nl en het Twentse nanoinstituut Mesa+. Inzenden kan nog tot 25 oktober. Vergeet niet je boodschap te voorzien van #nanotweet. Vooruit, alvast een voorproefje: ‘nanonano’, ‘piep’ en ‘size does matter’.

Het aantal eerstejaars bachelors is nu 2733, ofwel 98 procent ten opzichte van het definitieve aantal van vorig jaar december. Het aantal eerstejaars masterstudenten bedraagt nu 864, dat is 92 procent van de definitieve instroom in 2009. Volgens collegelid Paul Rullmann komen er minder hbo-schakelstudenten naar de masters vanwege verplichte toetsen voor wiskunde en Engels. Overigens wijzigen de getallen nog iedere week. “Er zitten nog steeds studenten in de pijplijn”, zegt Rullmann.

x www.nanotube.nl

‘Studenten worden apathisch gehouden’ Sluipenderwijs moeten studenten steeds meer betalen voor hun studie. Als dit allemaal tegelijk gebeurde, was het huis te klein, menen de voorzitters van de landelijke studentenorganisaties LSVb en ISO. xBAS BELLEMAN/HOP Wat er ook gaat gebeuren in de politiek, het hoger onderwijs zal niet ongeschonden door de storm van bezuinigingen komen. Wat kunnen studenten daaraan doen? Actie voeren, stelt Sander Breur van de Landelijke Studentenvakbond. Allereerst blijven praten, vindt Guy Hendricks van het Interstedelijk Studenten Overleg. Hun aanpak verschilt, maar hun visie op het hoger onderwijs verdedigen ze gebroederlijk. “De politiek draait aan allerlei knoppen en bezuinigt her en der”, zegt Hendricks. “Het is moeilijk te voorspellen wat daarvan het gevolg zal zijn.” “Als ik studenten vertel wat er allemaal op hen afkomt, zie

Seksloze striptease

Wie blote borsten had verwacht, kwam bedrogen uit op de workshop striptease dance afgelopen donderdag in het sporten cultuurcentrum. Zo’n twintig dames leerden van de paaldansacademie dat je ook in joggingpak sexy kunt zijn; dat sexy niks te maken heeft met seks, maar met zelfbewustzijn en je goed voelen in je eigen lichaam. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

ik woede”, voegt Breur toe. Vooralsnog houden ze de moed erin. Er ligt alleen een regeerakkoord en de wetten zijn nog niet door de Tweede Kamer. Ze zien mogelijkheden om de pijn te verzachten. En dat is nodig ook, vinden ze. Samen schamperen ze over de voorgenomen verhoging van het collegegeld voor studenten die meer dan een jaar vertraging oplopen. “Symptoombestrijding”, typeert Breur. “Ze zeggen van bovenaf: ‘Die studenten hebben gebrek aan motivatie, laten we ze daarom een financiële strop omhangen.’ Politici kunnen beter kijken waar die motivatie vandaan moet komen. Je loopt niet warm voor acht uur college in de week. En het belangrijkste gevolg van deze maatregel zal zijn dat studenten hun scriptie afraffelen en met een zesje afstuderen. We wilden toch van die zesjescultuur af?” Daar sluit Hendricks zich bij aan. “Er zijn 644 duizend studenten. Het is nu eenmaal een feit dat niet iedereen zijn studie op tijd zal afronden. Bovendien zullen studenten aarzelen om er bestuurs- of vrijwilligerswerk naast te doen.” Ook voor selectie aan de poort, waar het komende kabinet meer mogelijkheden voor wil scheppen, hebben ze geen goed woord over. Breur: “Universiteiten en hoge-

scholen zouden dan meer geld en tijd moeten vrijmaken om studenten te selecteren. Maar als je instellingen vraagt of ze goede studiekeuzegesprekken willen voeren, vinden ze dat te duur. Dat is jammer, want in zulke gesprekken kun je studenten goed uitleggen wat de opleiding inhoudt, zodat zij zelf de keuze kunnen maken. Dan hoef je niet te selecteren.” “Als de helft van de studenten de eindstreep niet haalt”, redeneert Hendricks, “dan is er iets mis met de studiekeuzevoorlichting. Dat los

Waarom blijven studenten zo passief en verzetten ze zich niet? je niet op door te selecteren, maar door beter voor te lichten.” En dan hebben ze het nog niet eens gehad over het schrappen van de basisbeurs voor masterstudenten. “De jongeren van nu moeten de crisis en de vergrijzing betalen”, zegt Breur. “Moet je die ook nog eens met een veel hogere studieschuld opzadelen?” Hendricks is ‘altijd bereid mee te denken’ over een nieuw stelsel voor de studiefinanciering, maar vindt het schrappen van de basisbeurs ondoordacht: “Wat als

bachelors nu geen masteropleiding meer kiezen?” Als zij zelf zo boos zijn om alle voorgenomen maatregelen, waarom lukt het hen dan niet om een paar duizend studenten voor een demonstratie op te trommelen? Waarom blijven studenten zo passief en verzetten ze zich niet? “Daar denken we vaak over na”, verzucht Breur. En Hendricks (‘Voor ons is actie het uiterste middel, wij willen eerst praten’) kan ook alleen maar gissen. Het zit niet meer in de cultuur, denken ze. In andere sectoren zie je ook zelden grote acties. Bovendien heeft de politiek volgens hen geleerd van de massademonstraties in de jaren tachtig: de bezuinigingen worden stukje bij beetje doorgevoerd, zodat ze minder hard aankomen. “Ze zijn de boel stelselmatig aan het afbreken”, zegt Hendricks, “maar zorgen dat het niet als een schok aankomt. Ze schaffen de basisbeurs niet helemaal af, maar alleen voor studenten die straks een master volgen.” Toch heeft Breur de hoop dat de volgende generatie studenten idealistischer zal zijn. “Kijk naar de acties van scholieren tegen de 1040-urennorm. Die gaan straks studeren.” Maar de huidige studenten wil hij niet afschrijven. “Als een student

dit leest, moet hij zich eens afvragen wat de plannen voor hem en zijn broertje of zusje betekenen. Durft hij de strijd aan te gaan, door een brief te schrijven of de barricade op te gaan?” Willen Breur en Hendricks zelf de politiek in? Hendricks weet het nog niet. “Mijn betrokkenheid bij het onderwijs groeit nog steeds en ik denk niet dat die na mijn bestuursperiode zomaar is verdwenen. Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Nu ben ik er niet mee bezig, want ik wil onafhankelijk kunnen werken.” En nee, zegt Hendricks, hij verwacht niet plotseling bij het CDA te gaan, zoals enkele van zijn ISOvoorgangers. Breur moedigt hem aan: “Ga erbij als dissident!” Zelf wil Breur zijn master deeltjesfysica afmaken, promoveren en de wetenschap in. “In de natuurkunde bouw je samen iets op. In de politiek willen ze om de vier jaar opnieuw het wiel uitvinden. De partijen zijn nog te zeer geworteld in de verzuiling en denken vanuit dogma’s. Ik hoop dat er een nieuwe manier van politiek bedrijven komt die meer op sociale netwerken is gebaseerd. Mocht dat gebeuren, zou ik nog wel eens naar de politiek terug kunnen keren.”

DELTA. 30 14-10-2010

Vacature decaan Reageren op de vacature voor decaan van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica kan tot 24 oktober, maar de ondernemingsraad (or) vroeg in een overleg met het college van bestuur (cvb) of het niet verstandig was eerder te beginnen met werven. De huidige decaan vertrekt immers 1 november aanstaande. “Dat is al heel lang bekend”, zei or-secretaris Niek Tholen. Het cvb reageerde door te zeggen dat beoogd interim Henk Sips vertrouwen geniet, maar dat vond de or geen antwoord op de vraag. “Ik heb het idee dat jullie

05

Nieuws

Publiceren het op zijn beloop hebben gelaten”, zei Tholen. Collegevoorzitter Van den Berg was het daar niet mee eens: “Dit standpunt hoor ik aan. Ik denk dat er een goede benoeming uit gaat komen en dat er een goede interim komt.”

Steeds meer wetenschappers willen betalen om hun werk gepubliceerd te krijgen in zogenaamde open acces journals. Deze zijn voor iedereen vrij toegankelijk en de peer review gebeurt open en bloot op het internet. NWO organiseerde hierover deze week een congres. De wetenschapsfinancier ziet immers graag dat zoveel mogelijk mensen het werk lezen dat zij betaald heeft. Een andere pleitbezorger, en tevens spreker tijdens het congres, is de Delftse hydroloog prof.dr.ir. Huub Savenije, chief executive editor van open

Zeilen acces journal Hydrology and Earth System Sciences. De voordelen zijn legio aldus Savenije. “De artikelen zijn vrij toegankelijk waardoor ze meer gelezen worden; doordat de peer review openbaar is voorkom je vriendjespolitiek; en de copyright blijft in handen van de onderzoekers.” Hij zegt een trend te zien. Dat lijkt bevestigd te worden door Wim van der Stelt van uitgeverij Springer. Deze zei dinsdag op BNR radio dat Springer bezig is over te stappen naar dit systeem.

De TU draagt een steentje bij aan de Nederlandse topzeilsport, door mee te doen aan het zogenaamde Innosportlab Den Haag (Innovaties in Zeilen). Dit is een cluster van kennisinstituten, sportorganisaties en bedrijven. Delftenaren zullen meewerken aan een zeilsimulator voor trainingen, een boot waarmee de coach de verrichtingen van de zeilers nauwgezet kan volgen en innovatieve zeilkleding. De EU steunt het driejarige project met een startsubsidie van 1,7 miljoen euro. De deelnemende partijen zelf investeren 3 miljoen euro.

Vijftig push-ups in twee minuten Enthousiast, sportief en nooit chagrijnig. Emiel van Elderen is namens de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI) kandidaat voor de titel ‘beste docent van de TU Delft’.

TU-advies Sugar City TU-studenten adviseren Eneco over een duurzame energievoorziening van SugarCity in Halfweg. Een projectontwikkelaar wil van de voormalige suikerfabriek een uitgaanscentrum maken met hotel, bioscoop, casino en dansvloer.

‘Wat is er met Rutte?’ Voormalig minister Ronald Plasterk vraag zich af wat aanstaand premier Mark Rutte bezielt. Hij vreest dat het nieuwe kabinet snel een eind maakt aan subsidies voor allochtoon en vrouwelijk talent, terwijl Rutte ze vroeger steunde.

xConnie van Uffelen Hij is energiek, goed in sport en totaal niet chaotisch. Emiel van Elderen geeft eerstejaars studenten het vak analyse, de basis voor wiskunde. En hoewel dit vak door studenten als lastig wordt ervaren, vinden ze het toch leuk. Dat komt door de manier waarop Van Elderen het brengt. Van Elderen is enthousiast en straalt plezier in zijn werk uit. Hij legt zijn stof erg beeldend uit, hoewel dat misschien wat merkwaardig klinkt als het om wiskunde gaat. “Als hij uitleg wil geven over een grafiek, beeldt hij met zijn handen uit hoe die grafiek loopt”, zegt Benjamin Gardiner, commissaris onderwijs bij de Electrotechnische Vereeniging. Ruimte voor projectie van een grafiek is er immers vaak niet meer na het uitschrijven van wiskundige afleidingen op het krijtbord. Hij vertelt erbij waar die afleidingen vandaan komen en van wie ze zijn. Als hij college geeft, maakt Van Elderen er volgens Gardiner een show van. “Hij vertelt niet zomaar een verhaaltje. Het is meer een soort toneelstuk. Hij heeft veel ener-

Student-assessor De Tweede Kamer wil dat een student de vergaderingen van het college van bestuur moet kunnen volgen. Daarmee krijgt het idee van de ‘student-assessor’ een tweede kans. Het idee achter de assessor is het versterken van de inspraak.

”Hij vertelt niet zomaar een verhaaltje. Het is meer een soort toneelstuk. En hoewel hij het groots maakt, is hij niet chaotisch.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

gie, is overal mee bezig. En hoewel hij het groots maakt, is hij niet chaotisch. Hij gebruikt voorbeelden uit de elektrotechniek en weet waar de wiskunde voor gebruikt wordt.” Gardiner geeft een voorbeeld. “In de mechanica heb je een model met een massa en een veer. Van Elderen legt hierbij uit waarvoor je de wiskunde gebruikt. Als eerstejaars zou je dat niet meteen weten.” Van Elderen maakt geen gebruik van filmpjes, daar leent het vak zich niet voor. Soms laat hij sheets zien, maar meestal schrijft hij alles op het bord. Hij stelt vaak vragen. Wil feedback. ‘Wat denken jullie dat er

gebeurt als je deze functie gaat differentiëren? Wat is er zo speciaal aan deze functie?’ De docent analyse wil interactie. “Hij daagt je uit om antwoord te geven”, zegt Gardiner. “Als je een fout antwoord geeft, is dat geen probleem. Hij legt het dan gewoon nog eens uit.” Heb je als student uiteindelijk toch nog vragen? Van Elderen maakt tijd. Tijdens het college, of desnoods in de pauze. Op blackboard kunnen studenten oude tentamens vinden. Die maakt Van Elderen zelf, de vraagstelling tijdens tentamens is daarom geen verrassing. Wat daarbij ook helpt,

zijn de quizzen die studenten bij EWI kunnen doen. “Ze zijn niet verplicht, maar je kunt er wel bonuspunten voor halen”, zegt Gardiner. Hij weet nog dat hij twee jaar geleden een quiz van Van Elderen maakte. “Hij zei toen: ‘Jullie moeten klaar zijn als ik vijftig push-ups heb gedaan’. Iedereen vond het prima, niet wetende dat hij in twee minuten tijd inderdaad vijftig push-ups had gedaan.”

Wie is Emiel van Elderen? 54 jaar, zwemmen, getrouwd, 3 zoons.

fietsen,

‘Bezuinigingen urgenter dan docentverkiezing’ Oud-voorzitter van de studentenraad Michael van Lith noemt het ‘schandelijk’ dat Stylos geen Bouwkundedocent heeft genomineerd voor de verkiezing van beste docent van de TU. In een brief aan Delta schrijft Van Lith dat hij de beweegredenen van de studievereniging niet kent, maar dat hij de keus van Stylos ‘onbegrijpelijk’ vindt. De verkiezing, zo schrijft hij, is georganiseerd om meer aandacht te geven aan kwaliteit van docentschap. ‘Is het niet de

delta online

Staatssecretaris Halbe Zijlstra, de nieuwe VVDstaatssecretaris op het ministerie van OCW, krijgt hoger onderwijs en wetenschap in zijn portefeuille. Dat meldde hij na zijn gesprek met formateur Mark Rutte.

Debuut ruimtezwever De Spaceship Two, het ruimteveer waarmee Virgin Galactic betalende passagiers een uitstapje naar de ruimte wil laten beleven, heeft een geslaagde testvlucht gemaakt. Het veer werd met een speciaal vliegtuig naar een hoogte van 13,7 kilometer gebracht en zweefde probleemloos terug.

Wel/niet de beste taak van de studievereniging om bij te dragen aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit?’ Van Lith was vorig jaar nog voorzitter van de studentenraad die met twee leden in de jury zat. Toen had Stylos ook geen kandidaat genomineerd. Van Lith schrijft dat bouwkundedocenten nu zelfs de erkenning niet wordt gegund. Peter Oosterbaan, afgelopen jaar commissaris onderwijs bij Stylos, zegt dat docenten onder meer moeten worden geselecteerd op onderzoek. “Dat is bij Bouwkunde niet te doen. Er is bijna geen vaste staf die onderwijs geeft. We hebben voornamelijk gastdocenten.” Bovendien, zo zegt Oosterbaan, is Bouwkunde met 3500 studenten massaal. “Het contact met je docent

is minimaal. Docenten met wie je het intensiefst contact hebt, zijn er tijdelijk. Je weet niet welke docenten er allemaal zijn. Er zijn maar een stuk of zes docenten die iedere student kent.” Gevolg zou zijn dat studenten stemmen op een docent die ze kennen.

‘Er zijn maar een stuk of zes docenten die iedere student kent’ “Dan wordt het een inhoudsloze populariteitspoll”, zegt Oosterbaan. “We gunnen docenten wel erkenning, alleen niet op deze manier.” Verder zegt Oosterbaan dat Bouwkunde vooral bezig is geweest met

bezuinigingen en communicatie. “Dat vind ik urgenter dan de docent van het jaar.” Volgens Oosterbaan heeft Stylos toegezegd gekregen de opzet van de verkiezingen binnen de faculteit te veranderen, maar kwam dat voor het nieuwe (huidige) bestuur te laat. Dit bestuur denkt aan aparte verkiezingen voor bachelor- en masterdocenten en wil dan vooral kijken naar argumenten die studenten noemen. Rector en jurylid Karel Luyben noemt het ‘vreselijk jammer’ dat het bij Bouwkunde niet is gelukt. “We moeten kijken waar het aan ligt en het goed organiseren zodat Bouwkunde er volgende keer ook bij kan zijn.” (CvU)

De TU Delft is de beste technische universiteit. Tenminste, volgens de hoogleraren en universitair hoofddocenten. Dat blijkt uit onderzoek van Elsevier, waaruit ook blijkt dat studenten daar heel anders over denken.

Tweede studie Het is de vraag of hogescholen en universiteiten een verhoogd collegegeld mogen berekenen voor een tweede opleiding. Dat blijkt uit een uitspraak in een kort geding dat een studente aanspande tegen Hogeschool Rotterdam.

x www.delta.tudelft.nl

DELTA. 30 14-10-2010

06

science

opinion please

Water cuts through bone High-pressure water jets might be just the tools orthopaedic surgeons need. Biomechanical engineers have started working on their development. xJos Wassink Some things have to get worse before they get better. Take for instance local injuries to knee cartilage, which are treated by removing the damaged tissue, followed by hammering a series of 3-millimetre holes into the bone’s head. This treatment, devised by Dr Richard Steadman in 1981, is based on the healing properties of the ensuing blood and bone marrow cells, which form a secondary cartilage layer within about a week’s time. The trouble though is that hammering holes is not a very precise procedure. Enter the Healing Water project, a STW-sponsored programme at TU Delft and the Amsterdam Medical Centre (AMC). The project aims to develop a bone-drilling device based on multiple water jets operating at 300 plus bar. PhD student, Steven den Dunnen, has performed preliminary tests that clearly show the piercing power of the jets (and the surprisingly big backsplash). He has worked on the bones of goats, sheeps, pigs and humans, finding that goat bones are about as fragile as human bones. Moreover, there is a large variety among individuals regarding bone hardness, which depends on age, sex, health and

Water jets at various pressures drilled into a human heel bone. Higher-pressure jets tend to make smaller holes. (Photo: Steven den Dunnen)

medications. Den Dunnen’s PhD supervisor, Dr Gabrielle Tuijthof (Mechanical, Maritime and Materials Engineering), explains that further research during the next three years should optimise control over the water jet technique.

He has worked on the bones of goats, sheeps, pigs and humans

ject lives up to expectations, Tuijthof sees further opportunities for using water jets in orthopaedics. In time, water jets could replace all orthopaedic saws and drills in the operation theatre, offering a fast, clean and controllable technology. But don’t forget to take cover from the backsplash.

Meanwhile, medical researcher Aimee Kok MD, of AMC, will study the medical aspects of the Steadman therapy, advising on the optimal depth, configuration and diameters of the holes. Assuming the Healing Water pro-

Optical measuring tape Laser distance measuring in air has been brought to its penultimate level: 100 metres at micrometer accuracy. “At first, the task seemed simple enough,” says Dr Nandini Bhattacharya (Applied Sciences), who co-supervised Dr Moxi Cui’s PhD research on distance metrology. Previously Dr Bas Swinkels had developed laser metrology in the same group with a different kind of laser. A new ‘femtosecond laser’ was expected to perform even better, producing ultra-short pulses of light (40 microns long) separated by 15 centimetres of nothing. Distance can be measured by splitting the laser beam: one part is sent down the distance to be measured, gets reflected and then returns; the other

part bounces on a moveable reflector situated nearby. A pulse counter provides an estimate of (twice) the distance in multiples of 15 centimetres. Overlaying the pulses from both arms and bringing them into interference was expected to lower the precision to the order of the light wavelength (0.4 micron). However, air plays funny tricks on laser pulses. The pulses that had travelled 100 meters through air were deformed beyond recognition. “Temperature, pressure and humidity influence the refractive index, which is slightly different for each of the 18,000 frequencies that constitute the laser pulse,” Bhattacharya explains. By calculating the exact influence of air on the pulses, Cui succeeded in restoring the interference between the pulses from both arms, thus attaining an accuracy of 1 to 2 micron in measuring a distance of 50 metres. A world record, says his co-supervisor.

The developed technology might have unexpected applications. Although laser metrology was developed for the fine positioning of satellites in space, the knowledge of the refractive index of air might now also be used for terrestrial laser metrology over distances of kilometres, or for the optical analysis of breath gases. Drunk drivers beware. (JW)

x

Moxi Cui, ‘Distance Metrology in Air with a Femtosecond Frequency Comb Laser’, 11 October 2010, PhD supervisor Prof. Paul Urbach.

Sunny Valley The Al Manhal Group has invested 600 million euros in a large silicon production facility in the Dutch province of Limburg, NRC Handelsblad reported last week. It’s innovation in spite of the new government’s policy. “It’s just what the province needs,” says Professor Alfred Kleinknecht, innovation economist at the faculty of Technology Policy and Management. “According to economic theory, the local clustering of several companies working in the same sector is a very sensible choice.” The Silicon Mine (TSM) is the latest asset in a series of solar industries. Earlier, Scheuten Solar opened a factory in Venlo, while Solland Solar settled in Heerlen. “Local clustering of solar industries with their supply industries and customers works because it offers opportunities for a specialised pool of workforce and professional education at various levels,” Kleinknecht explains. “And because of the local character and face to face contact, competitors work together on the basis of trust.” What’s still missing, Kleinknecht adds, are one or two public research institutions for fundamental research into solar energy. “An alert Ministry of Economic Affairs would react by financing a TU Eindhoven branch in the growing Sunny Valley.” Instead, the new government has opted for nuclear power. An unwise choice, Kleinknecht argues, because it creates a dependency for decades on a small number of uranium producers that can easily set monopoly prices. According to Kleinknecht’s colleague, energy market expert Professor Theo Fens, it makes sense for companies like the Abu Dhabi-based Al Manhal Group to start investing heavily in solar energy. Fens believes that solar energy will become increasingly competitive compared to the other kinds of energy. Take nuclear energy for example. “Nuclear energy used to be cheaper, but this year is the tipping point. The price for a kilowatt of solar or nuclear energy is the same now.” Fens explains that nuclear plants are becoming more expensive because they must cope with increasingly stringent safety and environment regulations. “A nuclear reactor must be able to withstand the impact of a Boeing 747 that is flown into it by Al Qaida,” Fens says. Moreover, when present day plants are being designed, the time in future when the plant will be disassembled must also be taken into account. Fens: “The designers have to think cradle to cradle, which makes the design even more expensive.” Solar energy, in contrast, is becoming cheaper. “There is a kind of law, much like the Moore’s law, that dictates that every doubling of installed photovoltaic panels leads to a 20 percent decrease in the price of solar electricity. In 2016, according to EU commissioned research, we will pay the same price - about 25 cents - for either solar or fossil power, because fossil power will have become more expensive due to rising demand from upcoming economies like India and China.” Seemingly, it’s starting to make sound economical sense to invest in solar technologies, even if some governments haven’t seen the light yet. (TvD/JW)

DELTA. 30 14-10-2010

07

science

come to think of it

High space ambitions

Petroleum ecosystems Bacteria in oil wells can be used to raise oil yields and they are also good indicators of the status of the petroleum field, says Dr Geert van der Kraan, who defended his dissertation on petroleum ecosystems last week. xTomas van Dijk Bacteria can be annoying little creatures for the oil industry. Initially, pressure in the ground causes oil to burst out of a well, making the first 10 percent of the total content an easy catch. For the secondary recovery stage however seawater is usually injected into the well. And this is where bacteria come into play. Bacteria that use sulphate from the seawater as an energy source prosper, reducing the sulphate levels and producing hydrogen sulphide, which damages the pipelines. It is not surprising therefore that, when it comes to microorganisms, the petroleum industry has long been focussed on killing bacteria by injecting biocides. But this attitude is changing. “Petroleum microbiology is an emerging discipline,” says Dr Geert van der Kraan, who

Geert van der Kraan taking a sample at an oil field near Rotterdam. (Photo: Geert van der Kraan)

this week defended his PhD thesis, entitled ‘Subsurface ecosystems Oil triggered life: Opportunities for the petroleum industry’. One example of petroleum microbiology is the injection of nitrate into the well. This results in a substrate competition between sulphate reducing bacteria and nitrate reducing bacteria, which is won by the latter bacteria, thus preventing the hydrogen sulphide production. Van der Kraan thinks that, in addition to tackling the hydrogen sulphide problem, this technique can also help increase oil yields: “By injecting nutrients you can feed certain bacteria that form bio films in the

proposition Power determines what is going to happen in the world in the short time, the scientific reasoning on the long term. ‘A History of Quay Walls. Techniques, types, costs and future’, PhD-thesis by J.G. de Gijt (Hydrolic Engineering, Civil Engineering and Geosciences).

(Illustration: Auke Herrema)

porous rock. This can be interesting if a well consists of several rock layers that are not all as permeable. All the water you inject in the well will flow through the most permeable layer, so none of the oil from the other layers will be flushed out. Moreover, if you can get bacteria to block the most permeable layer after it is depleted, then the other oil can be won as well.” To test this hypothesis, the Delft researcher had an idealized pore structure of glass made in which he could grow bacteria. Using particle image velocimetry, an optical method of fluid visualization, he then looked at how water flowed through the pores. “The experiments showed that the bacteria can obstruct the rock,” Van der Kraan explains. “But it’s still very speculative whether this technique can be used in the field, since the structure of the rock is very complex.” Van der Kraan also wanted to discover whether the microbial changes (i.e. the types and quantity of bacteria present) could be used as an information source to track what is taking place in the oil field. For this he studied various Dutch oil fields, focusing on the microbial communities living there. He believes that changes in the microbial diversity of the pore water from the oil well can provide a good understanding of the changing geochemical conditions in the oil field itself.

Delta and Delft Integraal/Outlook often write about innovative ideas that offer big promises for the future. But what has happened to such ideas a couple years on? What for instance has happened to Delfi-n3Xt? More than two years ago, Delfi C3 Delft outlook, June 2008 project supervisor, Rob Hamann, of Hundreds of amateur radio the faculty of Aerospace Engineeenthusiasts all over the world ring, told Delft Outlook that his team have already been in contact would launch Delfi-n3Xt by the year with the satellite Delfi C3, hel2010. ping TU Delft to collect data. “Our ambitions were a bit to high,” The milk carton-sized satellite, says the present team leader, JasDelfi C3, designed and built by per Bouwmeester. “And for a while students and launched from we had a plunge in the number of India on 28 April 2008, should students working on the project.” have had a little brother to cirCurrently, ten students from the cle around the world with by faculties of Aerospace Engineering now. and Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science are working on the satellite for their graduation projects. Bouwmeester expects that the satellite will be launched by an Indian or Russian space organization at the start of 2012: “We’re now looking into the contracts.” Delfi C3 carried two ‘payloads’: solar cells and a solar angle meter. The satellite transmitted readings of the solar cells’ performance, and of the power the cells supplied at different angles of incidence to sunlight. Delfi-n3Xt will be more complex, due to its micro propulsion engine, among other factors. “We will put a micro propulsion system in the satellite to demonstrate that formation flight is possible with nano satellites,” Bouwmeester explains. “Eventually my department of space system engineering wants to develop satellite arrays which can be used for radio astronomy. For this purpose formation flight is necessary.” The researchers will also test silicon solar cells and a more advanced radio transceiver. Yet initially they had plans for two other experiments: one involving a particle spectrometer, and one involving the satellite’s flash memory. “Unfortunately the solar cells do not produce enough energy to perform these experiments,” says Bouwmeester. He initially thought that the satellite we would receive 20 watt, owing to a new device that steers the solar panels towards the sun, but that estimate was too optimistic. The satellite must function with 6 watt, which, nevertheless, is still much more than the 2.4 watt of Delfi C3. The next-generation satellite should be finished next summer. The remaining time until the launch will be used to test all onboard devices. In the meantime, Delfi C3 is still in orbit and still being tracked by the hundreds of indefatigable radio amateurs who helped TU Delft collect data in 2008. “They just continue on following the satellite,” Bouwmeester says, grinning. (TvD)

A mock-up of Delfi-C3 in a display window at Aerospace Engineering. Behind, in the clean room, a researcher is working on a micro propulsion system. (Photo: Tomas van Dijk)

DELTA. 30 14-10-2010

interview

WHO IS SYLVIE SOUDARISSANANE? Sylvie Soudarissanane started her PhD research at the faculty of Aerospace Engineering in 2007. Originally, her contract was to end in March, but last February she was involved in a bike accident, in which she broke a spine bone and was confined to bed for four months. She only got back to work in September and is now aiming to graduate in September 2011. Soudarissanane is researching how laser scanners that measure distances can be made more accurate. A laser scanner measures millions of distances within five minutes, and can make a 3D model of an entire building within a day. “This tool is very valuable for civil engineers and architects, but also for aerospace models or forensics. A pretty cool application is used by the Rotterdam police to compute the trajectory of bullets based on the blood spatter.” Measurements are accurate up to a few millimetres. Soudarissanane already has some publications that show that the accuracy can improve. After her PhD she wants to continue conducting research. “I’m making a ‘to do’ list and a ‘not to do’ list: subjects that I need to have a look at, but not now.” (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

08

DELTA. 30 14-10-2010

09

interview

‘PhD life is isolating’ This week Sylvie Soudarissanane will be installed as the president of Promood, the representative body of TU Delft PhD students. Her focus will be on better communications. “It’s compulsory that all PhDs know about us.” xSASKIA BONGER Why should PhDs become members of Promood? “I came to Delft in 2007, and discovered Promood in 2009 at the first career event. They were recruiting new members. Before that, I did not know about Promood and was surprised that I had never received any information about them. I took part in it immediately, because I was very isolated and did not know any other PhDs. We PhDs are working hard at becoming experts in our fields, and that is an isolated job. We tend to repeat that same pattern in social life. We do not know how to meet other PhDs.” That sounds pretty lonely. “Yes, but that is being a PhD. It’s hard to make friends, because unlike Master’s students, PhDs aren’t part of a group. Luckily these days, TU Delft provides a PhD introduction. When I came here in March 2007, my supervisor told me: this is your subject, these are the papers you can read, and you have to finish your first article by the end of July. That was pretty intense. But by the end of July I had my first publication, and by the end of that year the second. I had to work really hard; I was fully into the PhD. And I could be because there was no social interaction, and there were no general lectures I had to attend.” That doesn't sound very healthy. “No, it does not. I worked 60 hours a week.” TU Delft is establishing a graduate school, which, among other things, is intended to help PhD students graduate, because right now about 40 percent of PhDs never do graduate. That is a lot. “Yes, but in other universities it’s no different. It’s also quite common to graduate in five or six years. Many PhDs don't have the right tools to fix that. The first year they are just lost. They don’t know how to do a literature review and they must find out what the aim of their PhD work is. Is it to publish, or is it to finish something innovative? Also, remember, there are lots of different PhDs - 2,000 of us at TU Delft, and only half are here fulltime. A lot PhDs work in companies. Often they lose their interest. But every case is different.” It’s often suggested that better supervision would help. “You should be able to work without a supervisor. For the most part, a supervisor is merely there to help you focus. PhDs drop out because they lose their motivation. Graduate school will hopefully give them some tools to cope with that, but supervisors can help. And to emphasize this, Promood will appoint the PhD supervisor of the year for the first time this November. It’s a good thing that the graduate school also provides courses for supervisors, because there is no regulation on how they should behave. PhDs often complain about a lack of supervision and about pressure not being put in the right focus. A supervisor might pressure a PhD into doing too many student projects, for example. The time slot is 75 percent research, 25 percent other things. Some supervisors try to push it towards a 50-50 rate.” Why don’t PhDs just say no when they are given too much work? “You say that because you’re Dutch. That’s the point. So many PhDs are shy, and it’s not in their culture to go to their boss and say: ‘I’m not going to do that’. A Chinese student, for instance, will always say yes. But if that student learns in a course that here he can say no, he will be aware of it. He probably still will not say no, but maybe he’ll suggest an alternative.” All these things will be part of the graduate school. They seem very beneficial. “They are. Our only concern is the balance between bringing

knowledge and forcing it on PhDs. We all have different levels, because we all come from different schools and cultures. For instance, a Chinese student is likely to have difficulty with English and with the culture, but will be very good at mathematics. A French student will have less difficulty fitting in socially and will not be offended by people eating cheese in the morning, let’s say, while a Chinese will find that shocking. They will have to adapt. I’m French, and even for me it was shocking to see people eating homemade bread for lunch. And they’re done eating in 20 minutes, whereas in France lunch break is two hours.” Do you think foreign PhDs must adopt Dutch habits? “It’s different for everybody, but I try to integrate in a new country. I think it’s the only way to meet Dutch people. If you don’t eat a sandwich with your colleagues at lunch, you isolate yourself. After I graduate I don't want to go back to France. I studied in Sweden and now in the Netherlands. Swedish and Dutch hierarchy values are more fitting to my own than the French. Here my boss, my technician and I can talk on the same level. In France I have to say ‘vous’ to my boss and ‘tu’ to the technician.” So now you make your sandwiches in the morning as well? “Yes, with cheese. Maybe it helps that I have a Dutch husband. Even still, if you don’t make the effort, you stay in your own circle. Many PhDs are from Asia, and it’s very difficult for them to make that sandwich, to integrate at lunch. They have their own community here, they stick together, and it’s easier for them to talk their own language, to eat their own food and to meet people that are familiar with their habits. They have social interaction, but they don't integrate in the country they are studying in for four years. When I came here there was no information, so I paid my own Dutch courses. My section had no money for it, but I didn’t know that human recourses did. To the new students, that is the first thing I say: if you want to stay here, you have to learn Dutch, and TU Delft is providing you with these courses.” Approximately 60 percent of all PhD students don't pursue scientific careers. Can you explain why? “Here in Holland being a PhD means you want to be an academic, you want to teach and to do research in a university environment. People from many other countries often do PhD research to become an expert, and once they are, they go back to their companies. Also, TU Delft doesn’t advertise the academic world very well. PhDs can continue on as postdocs or teachers, but often they don't know what their possibilities are.”

What is Promood planning to do this academic year? “We want to improve two kinds of communication. Firstly, the horizontal communication between PhDs. For this purpose, Promood will strive to be more present. We will organise more activities, communicate what is new and improve our website, newsletters and flyers. It’s compulsory that all PhDs know about Promood and the things we organise, like the printers’ market, career event, social events…. Secondly, the vertical communication between PhDs and higher TU levels, like the administration and supervisors. When a PhD complains to us about his supervisor, for instance, we pass on the message to people we happen to know in the university. But there is no official path, and that has to be improved. I’m going to appoint a team of two people who will investigate how this is to be done.” Can you go to the Executive Board and demand change? “It doesn’t work that way, because we’re not an official representative body within TU Delft. We are an organisation by PhDs, for PhDs. But of course, if there is a problem, we will find ways to let the university know. Take housing, for instance. So many people are searching, but they hardly know how to. The university provided them with a house for one year, but they need a place to stay for four years. If they don't really want to search, or don't know how to, they end up with crappy stuff and have to move quite often. This has to improve.” Any other plans? “We will try to make a summary of the doctoral regulation, which is a big and important document, but nobody reads it. And we will keep on asking the university to shorten the waiting time for a graduation date. PhDs often have to wait three or four months, and that is a big problem.”

DELTA. 30 14-10-2010

10

lifestyle

Stille pijn van studenten

Sport

Veel Nederlanders denken dat studenten blaken van levenslust, sportief zijn en een zorgeloos bestaan leiden. Maar in werkelijkheid kampen ze meer dan hun werkende leeftijdsgenoten met stress, somberheid en vermoeidheid en zoeken ze daar nauwelijks hulp voor. xMarie-Louise Schonewille (HOP) Dat zegt een groep Amsterdamse studentenartsen, na onderzoek onder ruim drieduizend studenten. De artsen besloten zich enkele jaren geleden te richten op studenten die níet in hun praktijk terechtkomen. “Van werkende mensen is bekend wanneer ze ziek zijn; die melden dat aan hun werkgever en spreken een arbo-arts. Met studenten kan het lange tijd niet goed gaan zonder dat we dat weten”, zegt Peter Vonk, hoofd Studentengezondheidszorg aan de Universiteit van Amsterdam. Hoewel onder medici al bekend was dat studenten niet zo gezond zijn als van jonge mensen te verwachten valt, schrokken de studentenartsen

Leden van Scaphatus, ondervereniging van studievereniging S.G. William Froude van maritieme techniek, gaven zondag een soort workshop sloeproeien, op het Rijn-Schiekanaal. De demonstratie was onderdeel van een evenement van burgerroeivereniging DDS. “We hebben drie rondjes gevaren met DDS-leden”, vertelt woordvoerder Bart Fransen van Scaphatus. “De algemene reactie was, dat het wel erg zwaar was.” Het verschil met roeien in een gebruikelijke acht zit ‘m in de snelheid, zegt Fransen. “Een gewone acht weegt enkele tientallen kilo’s, onze sloep is 850 kilogram. Bovendien zitten de bankjes los, wat een heel andere techniek vergt. Wij roeien vooral met de rug en daarna met de armen. Bij gewone achten komt de meeste kracht uit je benen. Wedstrijden gaan bij sloeproeien tot over zestien kilometer. Bij gewoon roeien is dat meestal twee kilometer. Sloeproeien is meer een duursport dan een korte explosie van kracht.” De tot zondag nog ongeslagen rugbyers van Thor ontbrak het zondag aan voldoende kracht om koploper Gouda in eigen stad te verslaan. De TUstudenten keerden met een 39-12 nederlaag op zak terug naar Delft. Daar konden ze vernemen dat de damesploeg van Thor een steek had laten vallen tegen The Bassets (17-27). Elders op het sportcentrum bejubelden de hockeyers van DSHC hun vijfde zege. Dit keer was IJssel met 5-2 de klos. De corpsploeg is lijstaanvoerder in dezelfde tweede klasse waarin ook de rivalen van Dopie actief zijn. De wat minder goed op gang gekomen Virgilianen haalden zondag pas hun tweede punt binnen door in Brabant met 2-2 te remiseren met Waalwijk. De dames van DSHC verging het zondag wat minder, zij kregen met 5-1 klop van Leiden. De uit de tweede klasse gedegradeerde Dopie-dames doen het een afdeling lager ook niet best. Na de 7-1 nederlaag bij koploper Evergreen nemen de vrouwen een zeer bescheiden plaats in op de ranglijst. Zeker niet bescheiden zijn de ambities van Olle Overbosch, die komend weekend debuteert op het WK sumoworstelen in Warschau. De bouwkundestudent maakte een stormachtige ontwikkeling door. Omdat hij zijn topjudocarrière niet goed kon combineren met zijn studie, stapte hij in 2008 over op het sumoworstelen. Binnen een jaar was hij Europees kampioen in de gewichtsklasse tot 85 kilo. In mei 2010 stond hij opnieuw in de finale, opnieuw tegenover de Bulgaar Georgiev. Dit keer moest hij zijn verlies accepteren. “Ik heb nog een tijdje gebaald, maar ben verder heel tevreden met mijn zilveren medaille”, liet hij naderhand weten. In augustus volgde een teleurstellende prestatie tijdens de World Games in Peking. In Warschau verwacht Overbosch, die twee trainingsweken in Bulgarije achter de rug heeft, ver te kunnen komen: “Er zijn een stuk of zes mensen die kans maken op de titel. Daar reken ik mijzelf ook bij.” Vandaag (donderdag) vertrekt hij met de Nederlandse ploeg naar Polen. (JT)

x Tips? [email protected]

Een kwart van de studenten is ernstig vermoeid, een vijfde is somber paal boven water dat de twee met elkaar te maken hebben. Vonk en zijn collega’s trokken naar kroegen en mensae om studenten te interviewen en schreven het onlangs verschenen boek ‘Studenten en stille pijn. Wel problemen maar geen hulp zoeken’ (Elsevier Gezondheidszorg). Daarin onderscheiden ze zes studentprofielen (zie kader). De onderzoekers beschrijven de veranderingen die scholieren ondergaan wanneer ze de overstap maken naar universiteit of hogeschool. Ineens zelf verantwoordelijk zijn voor je dagindeling, alle vrijheid hebben en bezig zijn met je eigen ontwikkeling; veel mensen noemen het de tijd van hun leven. Maar som-

mige studenten ervaren het als een enorme druk. Tegenover hun ouders houden ze graag de reputatie van levenslustige en geslaagde student hoog. Gezondheidsklachten passen niet in dat plaatje. Bovendien geldt stress onder studenten vaak als statussymbool; het hoort bij de studie en zonder stress hoor je er niet bij. Een ander type studenten vindt juist weinig aansluiting bij studiegenoten. Zij hebben de neiging hun anders-zijn te romantiseren, waardoor de eenzaamheid verergert en onderdeel wordt van hun identiteit. Veel studenten met problemen zoeken geen deskundige hulp. Vonk: “Na het grote onderzoek nodigden we de groep met ernstigste klachten uit voor een gesprek. Welgeteld één student kwam opdagen.” Vaak is de reflex bij beleidsmakers om een folder extra te verspreiden. “Maar het is zeer de vraag of dat helpt”, zegt Vonk. “Studenten zijn slim genoeg om de beschikbare informatie te vinden.” Studenten doen er vaak alles aan om hun gezondheidsproblemen zo goed mogelijk te camoufleren. Toch zijn er ook aanwijzingen dat ze hun problemen serieuzer beginnen te nemen. Zo merken studentenpsychologen dat ze vaker bij hen aankloppen. Volgens het Nederlands Instituut van Psychologen bezoekt zo’n vijf tot tien procent van de studenten op enig moment in zijn studietijd een studentenpsycholoog. Er is de afgelopen jaren sprake van een bescheiden toename.

Zes types problemen ‘Schone schijn’

‘Tussen twee werelden’

Het privéleven van deze studenten verschilt sterk van het beeld dat ze anderen graag geven: namelijk dat van een geslaagde student.

De omgang met verschillende leefwerelden maakt deze studenten besluiteloos en hun problemen ongrijpbaar.

‘Gekoesterde eenzaamheid’

‘Troosteloze eenzaamheid’

Om met buitensluiting om te gaan, benadrukken deze studenten juist dat ze niet begrepen worden en anders zijn.

Om hun eigenwaarde te behouden proberen deze studenten onopgeloste klachten uit het verleden zoveel mogelijk te negeren. Het voelt alsof ze stilstaan, maar ze praten er niet over met anderen omdat ze geen zeurpiet willen zijn.

‘Mijn nieuwe ik’ Omdat ze hun nieuwe leven soms verwarrend vinden, zoeken deze studenten houvast bij elkaar. Klachten als stress en vermoeidheid worden gedeeld en geven een groepsgevoel dat geruststellend is.

stephan

Voor de cursus sloeproeien laten studenten van maritieme techniek hun boot te water op het Rijn-Schiekanaal. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

van de resultaten: een kwart van de studenten is ernstig vermoeid, een vijfde is somber. Het alcoholen drugsgebruik zijn relatief hoog. Bovendien heeft ruim de helft van de studenten studievertraging. Dat is zorgelijk voor de individuele student, maar ook voor het hoger onderwijs en de samenleving als geheel. Vertraagde studenten kosten immers geld. En hoewel onduidelijk is of de klachten nu de oorzaak of het gevolg zijn van studievertraging, staat het volgens Vonk als een

‘Studeren met een beperking’ Wilskracht en doorzettingsvermogen vormen vaak het beeld dat anderen van een student met een beperking of handicap hebben. Door die verwachtingen camoufleren zij nieuwe klachten.

DELTA. 30 14-10-2010

11

lifestyle

broodje aap

Niet heilig, wel veilig Heiligen zijn de mannen van BH 161 niet. Maar hun studentenhuis aan het Bagijnhof/Oude Delft is wel brandveilig. Dat is niet bij alle studentenhuizen zo. Het ministerie van Vrom is een campagne gestart. xErik Huisman

Mislukte truc Een brutale gek heeft de halve wereld. Dat weet iedereen. Oók de twee studievrienden die iets te diep in het glaasje keken, vlak voor hun tentamen; ze hadden namelijk een truc. Trucs hebben één onhebbelijkheid: meestal lukken ze, maar ze kúnnen faliekant mislukken. Geeft niks, mits je een Gemiddelde Mens voor je hebt. En vooral geen professor. Dat laatste hadden twee studenten uit een niet nader genoemde stad even niet ingecalculeerd. Ze wisten niet beter, of ze hadden de truc der trucs ontdekt. Die avond zouden ze het op een zuipen zetten, de hele nacht doorhalen en… uiteindelijk slagen voor het tentamen dat die volgende dag op het programma stond. De kneep? De morning after zouden ze zich telefonisch afmelden voor het tentamen, met het excuus dat ze een lekke band hadden. Yeah, right. Daar trapte de conciërge op de middelbare school al niet in. Waar, maar op de universiteit lopen natuurlijk alleen maar volwassen mensen, dat snappen docenten ook wel. Dus toen de jongens zich de volgende ochtend in brakke toestand afmeldden onder het mom van hun slimme smoes, stemde hun docent ermee in dat ze het tentamen de volgende dag mochten inhalen. Het studentenleven kan zo makkelijk zijn… Die avond stortten de studievrienden zich op hun boeken. Liters koffie paraat en niets anders omhanden dan elkaar en de tentamenstof. Kat in het bakkie. Met zelfverzekerde glimlach, voorbereid op alles, stapten ze de volgende ochtend het tentamenlokaal binnen. De docent zat al te wachten. Hij had één voorwaarde: de studenten moesten in aparte lokalen plaatsnemen. Daar kregen ze de tentamenvragen. Vraag één was tien punten waard en een makkie voor de studiebollen. Vol goede moed begonnen ze aan de tweede en laatste vraag; goed voor negentig punten. De zogenaamde tienduizenddollarvraag. In hun gescheiden lokalen vielen de studenten bijna gelijktijdig van hun stoelen. Achter een vetgedrukte ‘2’, lazen ze: ‘Welke band?’ Docenten – veel van hen waren nooit vies van een stevig staaltje humor. Het klinkt zo mooi, dat het wel waar moet zijn, zou je denken. Maar… nee. Tenminste, geen docent heeft nog openbaar toegegeven een vergeYeah, right. Daar trapte lijkbaar geintje uitgehaald te hebben, en evenmin zijn er studenten te de conciërge op de vinden. Toch is dit één van de meest middelbare school al beroemde broodje-aapverhalen uit niet in de studentenwereld. Theoretisch is het immers mogelijk; hertentamenstof bestaat zelden uit dezelfde vragen als het oorspronkelijke tentamen. Naast vragen over de tentamenstof, mogen er bovendien altijd inzichtvragen gesteld worden. Geen onmogelijke legende om alsnog tot waarheid te maken, dus. Al vraagt ook dat het nodige inzicht; je moet er toch niet aan denken dat het ooit een tentamen openhartchirurgie zou betreffen en de geslaagde studenten aan jouw ziekenhuisbed staan later. (JH)

x

Dit is de laatste aflevering van Broodje Aap. Na de herfstvakantie komt op deze plek een serie over bachelorprojecten van IO’ers.

De deur zwaait gastvrij open. Ondanks het op de bonnefooi aanbellen aan de zij-ingang aan de Oude Delft. En ondanks het bij studenten heikele onderwerp brandveiligheid. “We zijn zelf ook wel benieuwd”, vertelt de ‘portier’ die het bezoek meeneemt naar tweehoog. Eenmaal daar en overgedragen aan vijfdejaars werktuigbouwkunde Paul Crombach (24), blijkt dat achter die nieuwsgierigheid weinig angst verborgen zit. De dertien bewoners van BH 161 weten dat het bij hen goed geregeld is. Crombach opent een deur aan het eind van de gang. “We zitten in een verbouwing”, zegt hij met een breed handgebaar richting kersvers gestuukte muren en systeemplafonds. “Zes van de dertien kamers worden opgeknapt, plus algemene ruimten.” Dat betekent nieuwe vloeren, plafonds, muren, ramen, isolatie en een nieuwe keuken. Met dank aan huisbaas Duwo. “En meteen in elke kamer rookmelders en op de gang een gloednieuwe brandslang”, wijst hij trots. Dan rijst de vraag hoe het aan de ‘oude kant’ is. “Niet zo goed als in het vernieuwde deel”, zegt Crombach, maar absoluut oké, weet hij zeker. In de oude keuken wijst hij uit de losse pols drie rookmelders aan. “Op de gangen hangen ze ook. Er is hier ook weinig van hout. Dit huis is echt een betonnen doos.” Mocht er brand uitbreken, dan is vluchten geen probleem. “Je kunt het balkon op en dan vluchten over het dak. We hebben naast de hoofdingang nog zijingangen.” Die zijn

(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

ook nog eens te bereiken via brede trappen. Zelfs het breekpunt bij studentenhuisvesting – volgestouwde gangen – lijkt bij BH 161 geen probleem. “De gangen zijn tweeënhalve meter breed”, toont Crombach op de grens van oud en nieuw. “Normaal ligt of staat er wel wat”, geeft hij toe. “Kratten of in brede stukken een koelkast, maar dan kun je er nog steeds ruim omheen.” De situatie in het oude deel toont dat. De gang wordt onder meer bevolkt door een losse kamerdeur, twee koelkasten, evenzoveel jacquets, minifietsjes, een kastje, postvakjes, een fikse mand wasgoed, een

’Er blijft wel eens een tosti-ijzer aanstaan’ gescalpeerde bureaustoel. In een breder deel staan drie gestapelde autowielen en een tas golfclubs. Maar ruimte zat om zonder te slalommen te kunnen vluchten. “De gangen moeten vrij zijn en op onze kamers mogen geen onderdelen van gemotoriseerde voertuigen liggen. Elk half jaar komt Duwo controleren met de brandweer”, zegt Crombach. “Veel beter geregeld dan in veel kleinere complexen”, weet hij uit ervaring. Juist over die complexen is het ministerie van Vrom bezorgd. Uit onderzoek van de Vrom-Inspectie, die 648 studenten enquêteerde

en 95 panden inspecteerde, bleek onder meer dat bijna tachtig procent van de door particulieren verhuurde panden niet voldoet aan de technische eisen. Het gaat dan om brandcompartimenten, vluchtwegen, gekoppelde rookmelders en blusmiddelen. Ook weet maar de helft van de studenten met welke middelen welke brand is te blussen en is dertig procent onbekend met de brandveiligheid in het huis. Als antwoord lanceert het ministerie een website. Met filmpjes en kadertjes worden studenten wakker geschud en gewezen op preventieve acties. Dat kan via de huisbaas als voorzieningen niet deugen, maar ook door zelf actie te nemen. Het gaat om simpele do’s en don’ts. Wel rookmelders plaatsen en ze niet uitzetten of zonder batterij laten verkommeren. Na een avond stappen niet vlak voor het slapengaan nog even frituren of bakken. Aan dat laatste bezondigen de heren van BH 161 zich vaak, vertelt Crombach. “En dan blijft nog wel eens een tostiijzer aanstaan.” De geadviseerde blusdeken in de buurt van de kookapparatuur hebben ze niet. “Maar er is nog nooit iets in de fik gevlogen en de dader krijgt op zijn donder van de rest.” Dat dan weer wel.

x

www.watdoejijbijbrand.nl/studenten www.vrominspectie.nl/actueel/publicaties/brandveiligheid-studentenhuisvesting.aspx

time out

Pop & party Herfstvakantie! Is dat even lekker getimed, zo middenin de Haagse Popweek. Dé bakermat van veel Haagse popbandjes is het Haags Popcentrum. Toen het vijftien jaar bestond, was dat dus wel een feestje waard. En voilà: de Haagse Popweek was geboren. Nu, tien jaar later, is het één van de belangrijkste festivals van de stad. Op zijn beurt weer reden om er dit jaar een extra lang feestje van te maken, van tien dagen lang maar liefst. Niet bij toeval in de herfstvakantie, natuurlijk. Bijna alle Haagse podia doen mee met de Popweek. Dat is ook nodig, want er staan meer dan honderd acts op het programma. Daaronder weinig klinkende namen, het Popcentrum draait tenslotte om beginnende bandjes. De sfeer is er niet minder om, want geen stad zo beroemd om zijn muziek als Den Haag. Onder de zeldzame bekendheden vind je onder anderen Femke Japing

(van Remmelt, Muus & Femke) en de al geruime tijd opgeheven band Incense, die speciaal voor de Popweek een eenmalig optreden geeft in SuperMarkt. Niet missen! Net als een slaapplek in de hofstad trouwens, want de optredens, debatten en feestjes gaan door tot in de kleine uurtjes. Een paar hoogtepunten: Panzerkreuz SS op Het Zieke (altijd goed voor een anarchistisch feestje), Hunting the Robot en The Parents in SuperMarkt, Heist in de Zwarte Ruiter en The Cosmic Carnival in O´Caseys. Grote finale van het festival is de uitreiking van de Haagse Popprijs in het Paard van Troje. Genomineerden zijn onder anderen Di-Rect, Moonpilot en The Fudge – op zich al garantie voor een stevige muzikale avond. Nog niet overtuigd? Er zijn ook optredens van Rigby en Gruppo Sportivo. Op z’n Haags gezegd: helemaal toppie! (JH)

x

Haagse Popweek, van donderdag 14 tot en met zaterdag 23 oktober op diverse locaties in Den Haag. www.haagsepopweek.nl

DELTA. 30 14-10-2010

12

reportage

Potten In de Jordaanvallei leefde een door geschiedschrijvers nagenoeg vergeten volk bij wie de farao van Egypte een wit voetje probeerde te halen. Dat concludeert Niels Groot, de eerste onderzoeker die binnenkort promoveert bij het Delftse en Leidse Centre for Archaeology, Art History and Science. xTomas van Dijk Het is zo’n 1300 ã 1200 jaar voor Christus, het einde van de Late Bronstijd. Het Egyptische rijk breidt zijn machtspositie uit als nooit tevoren en onderwerpt tal van opstandige stadsstaten in Palestina tot vazallen. Verder in het noorden zwaaien de Hettieten uit Anatolië de scepter. De twee grootmachten hebben de Levant (het gebied bestaande uit het huidige westelijke deel van Syrië, Libanon, Israël en Jordanië) in hun greep. Ingeklemd tussen deze mogendheden en de Grote Arabische Woestijn in het oosten ligt een gebied dat misschien wel onafhankelijk bleef. “Over deze plek in de Jordaanvallei staat weinig in Bijbelse teksten en daarom lieten geschiedkundigen en archeologen het lange tijd links liggen”, zegt archeoloog en materiaalwetenschapper Niels Groot. “We

weten nauwelijks iets over de mensen die daar leefden, over hun cultuur, handel en industrie.” Groot analyseert aardewerk uit het gebied en probeert zo dit hiaat in de geschiedenis van het Midden-Oosten te vullen. Dit najaar hoopt hij te promoveren bij de Delftse faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen (3mE).

Luxe vaatwerk De promovendus denkt dat het volk dat tijdens de Late Bronstijd in de Jordaanvallei leefde niet onder directe heerschappij viel van de grootmachten. Er zijn geen objecten of bouwwerken gevonden die daarop wijzen, aldus de onderzoeker. Archeologen hebben daarentegen wel veel restanten van chique uitziend aardewerk gevonden dat nergens anders in het Midden-Oosten voorkomt. Zou er een rijke elite zijn geweest die naar eigen smaak luxe vaatwerk liet maken? Om dat te achterhalen heeft Groot samen met onderzoekers van ondermeer het Reactor Instituut Delft en het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen, een groot arsenaal materiaalanalysetechnieken uit de kast getrokken.

Opgravingen Groots promotor is pigmentexpert prof.dr. Joris Dik van 3mE, die tevens vanuit Delft de coördinator is van het Centre for Archaeology, Art History and Science (Caas). Caas is een samenwerkingsverband tussen de TU Delft en de faculteiten Archeologie en Kunstgeschiedenis van de Universiteit Leiden. Officieel bestaat dit instituut nu ongeveer

Niels Groot: “De ambachtslieden van Deir Alla waren zeer innovatief.” (Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

tweeënhalf jaar, maar de twee universiteiten werken al langer samen. Groot begon bijna vier jaar geleden met een been in Leiden en een been in Delft aan zijn promotieonderzoek. Hij is de eerste onderzoeker van Caas die promoveert. De archeoloog bouwt voort op het werk van de inmiddels overleden prof. Henk Franken, die verbonden was aan de vakgroep Palestijnse oudheden van de Universiteit Leiden. Franken leidde vanaf begin jaren zestig een indrukwekkende serie opgravingen op de Tell (ruïne-

heuvel) Deir Alla in de Jordaanvallei. Vanaf 1700 voor Christus hebben mensen op die plek huizen gebouwd en weer afgebroken. De dertig meter hoge heuvel die zo ontstond, is een schatkamer voor archeologen: hij zit barstensvol huisraad en restanten van waardevol aardewerk uit tempels. De opgravingen worden nu vanuit Leiden geleid door archeoloog Gerrit van der Kooij en aardewerkexpert Bram van As. Sommige geleerden menen dat Deir Alla het Bijbelse Sukkot is, de plek waar volgens het Oude Testament Jacob een stad of dorp stichtte van loofhutten nadat hij met de Engel had geworsteld. (Genesis 33:16–17.) “Maar zolang we in de heuvel geen tekst vinden die hier naar verwijst, valt daar niets over te zeggen”, verzucht Groot. De promovendus zegt een beetje moeite te hebben met archeologen die met het oude testament in de hand opgravingen verrichten en alle vindingen proberen te passen in het Bijbelse verhaal. “Gelukkig onderzoek ik de periode van net voor de Bijbelse gebeurtenissen en een gebied dat net buiten de belangrijkste Bijbelse plekken ligt, anders moet je echt op eieren lopen.”

Stoffige dozen

Een Mesopotamisch pelgrimsflesje van 1200 voor Christus.

In de kelder van de faculteit Archeologie in Leiden staan stoffige nog niet uitgepakte houten en kartonnen dozen tot aan het plafond opgestapeld met daarop in pen geschreven: ‘Deir Alla 1978’, ‘Deir Alla 1982’ en nog een hele trits andere jaartallen. In een stellagekast liggen honderden scherven. Groot pakt een kruikje dat wonder boven wonder bijna vier millennia ongeschonden is doorgekomen. “Och wat lelijk. Ze probeerden in

Deir Alla ook Myceens (uit Griekenland afkomstig, red.) aardewerk na te bootsen. Maar daar slaagden ze niet altijd even goed in”, zegt hij met vertrokken gezicht. “Deze scherven zijn pas echt interessant”, zegt Groot vervolgens nadat hij wat stukjes uit een doosje heeft gehaald. “Zie je die zwart glinsterende vlekjes. “Dat is faience.” Groot is vooral geïnteresseerd in faience, een luxeproduct dat het midden houdt tussen aardewerk en glas. “In Deir Alla werden twintig objecten gevonden met faience, dat is veel meer dan in andere opgravingssites in de Zuidelijke Levant.

‘Zoiets hadden we nog nooit gezien bij aardewerk uit die periode’ De aanwezigheid van dit materiaal wijst erop dat de Jordaanvallei waarschijnlijk een welvarende streek was.” De archeoloog wil weten welke grondstoffen werden gebruikt voor de productie, waar die grondstoffen vandaan kwamen en hoe het glinsterende aardewerk werd gemaakt. Die kennis zegt wat over de wensen van de elite en de hofstructuur, en de industrie en handel die daarvoor nodig waren. “Tijdens de Late Bronstijd was er een levendige handel in faience”, legt Groot uit. “Het vaatwerk speelde een grote rol bij heilige rituelen. Het werd gebruikt in tempels en in Mesopotamië werden de doden ermee begraven. Door faience te schenken aan tempels lieten heersers ook zien hoe machtig ze waren.

DELTA. 30 14-10-2010

13

reportage

kijken Ze probeerden zo hun politieke invloedsfeer uit te breiden.” Het materiaal werd vooral veel in Egypte en Mesopotamië gemaakt. Maar opmerkelijk genoeg ook in het kleine stadje Deir Alla. Franken vond daar begin jaren zestig twee identieke schaaltjes van ongeveer tien bij vijftien centimeter tussen de restanten van twee tempels. Het

Deze scherven zijn pas echt interessant’ was de eerste keer dat dergelijke schaaltjes werden aangetroffen. “Ik heb ze chemisch geanalyseerd”, zegt Groot, “en ik kon geen overeenkomst vinden met faience uit andere streken. Het lijkt erop dat de lokale elite ambachtslieden kon aanzetten of kon aantrekken om faience-vaatwerk te produceren.”

Metallische kleur Een nog belangrijker vondst waren wellicht de vier fragmenten van een kom, wederom met een vorm die de archeologen nooit eerder hadden gezien. De fragmenten zijn bedekt met een koper- en een chromietglazuur. Door het gebruik van de chroomhoudende pigmenten kreeg de kom een fonkelende metallische kleur. “Zoiets hadden we nog nooit gezien bij aardewerk uit die periode”, zegt Groot. “Aangenomen werd dat chroomhoudende pigmenten pas zo’n 1200 jaar later voor het eerst werden gebruikt, in de Romeinse tijd.” Chromiet (een erts van chroom) komt alleen voor in Noord-Syrië en Anatolië. Groot: “Hebben de inwo-

ners van Deir Alla de kom geïmporteerd? Dat zou kunnen. Maar de vorm kennen we niet uit de omringende gebieden. Het zou kunnen dat ze alleen het pigment hebben geïmporteerd en zelf de kom hebben gemaakt.” Onderzoek met een transmissie elektronenmicroscoop wees uit dat het chroomhoudend pigment chromiet, behalve de kleur en schittering die het aan het aardewerk geeft, nog een andere belangrijke functie vervult. De chroomhoudende pigmentdeeltjes fungeren ook als kernen waartegen het gesmolten kwarts uitkristalliseert tot uitzonderlijk mooie sferisch gevormde kristallen als het afkoelt.

Röntgenbombardement Door de elektronenmicroscopie te combineren met zogeheten energy dispersive X-ray spectroscopy konden de onderzoekers alle zware elementen in het chromiet nauwkeurig in kaart brengen. Bij energy dispersive X-ray spectroscopy bombarderen onderzoekers een monster met hoog energetische röntgenstraling of gammastraling. Vervolgens meten ze de straling die de aangeslagen atomen weer uitzenden. Met deze techniek ontdekten de onderzoekers ook dat de glazuurlaag deels bestaat uit het silicaathoudende mineraal augiet. Een opmerkelijke vondst, want het is een hele kunst om dat materiaal mooi te laten kristalliseren. “We hebben geprobeerd de faience na te maken, maar het is ons niet gelukt”, zegt Groot. “Veel factoren zijn van belang, zoals de snelheid waarmee je het gesmolten mineraal laat afkoelen, de precieze samen-

Niels Groot denkt dat er in Deir Alla een rijke elite was die naar eigen smaak luxe vaatwerk liet maken, zoals deze kom.

stelling van het augiet en de concentratie chromiet in het mengsel. Dat de ambachtslieden deze faience

wisten te maken, wijst erop dat ze zeer innovatief waren. Die kunst is later verloren gegaan.” Hoe kwam Deir Alla zo rijk dat er een elite ontstond die naar eigen smaak faience lokaal kon laten fabriceren en dat er zo’n grote vraag ontstond dat ambachtslieden heel nieuwe technologieën ontwikkelden? “Waarschijnlijk lag het gebied heel strategisch op een handelsroute tussen Egypte en Mesopotamië waardoor het heel welvarend was”, vermoedt Groot.

schonk, werd het verwoest door een aardbeving. De rijke hofcultuur is daarna nooit teruggekeerd, zo vertellen de scherven. Het Delfts/Leidse faience-onderzoek komt met de promotie van Groot ten einde. De archeoloog stort zich na de verdediging van zijn proefschrift op aardewerk uit het Caribische gebied, wederom in samenwerking met Delftse materiaalwetenschappers.

Naar de Filistijnen

De Leidse archeoloog Gerrit van der Kooij (links) geeft opgravingsaanwijzingen.

Het belang van het gebied blijkt bovendien door de aanwezigheid van een faiencevaas met het insigne van de vrouwelijke farao Tausert, die regeerde van ongeveer 11911190 voor Christus. Mogelijk wilde Egypte haar goede wil tonen door deze vaas aan een tempel in Deir Alla te schenken. Op die manier hoopte Egypte wellicht de afbrokkelende invloed in de regio tegen te gaan. In die tijd stond het Egyptische rijk namelijk op instorten. Vanuit het Egeïsche gebied (Griekenland) trokken de Filistijnen de Levant binnen. Het Westelijke deel van de Levant ging naar de Filistijnen. De Jordaanvallei en Deir Alla niet. Niet letterlijk althans. Vlak nadat farao Tausert de vaas aan het stadje

x Dit artikel verscheen eerder in Delft Integraal 03/2010.

DELTA. 30 14-10-2010

14

service

Agenda Donderdag 14 oktober Offshore Symposium 2010 Op 14 oktober organiseert Dispuut Offshore Technology het bi-annuele offshore symposium van de TU Delft. Ditmaal met de titel ‘Gas: From Flare to Favourite? New Developments Offshore’. De dag spitst zich toe op de toekomstige gas supply chain gedreven door nieuwe ontwikkelingen. Kijk voor meer informatie en kaarten op www.flaretofavourite.nl. KNNV Delfland 20.00 uur – De Koninklijke Nederlands Natuurhistorische Vereniging afdeling Delfland verzorgt een lezing met evolutiebioloog Hans Roskam over plantengallen. Locatie: Natuurschuur, Linnaeuspad 3, Delft – toegang gratis.

Vrijdag 15 oktober Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Syn-tectonic emplacement of deep-marine reservoir sands at rifting margins including a case study from the Vøring Basin. Promotie van dipl.ing. W. Athmer. Promotor: prof.dr. S.M. Luthi. • 12.30 uur - Stochastic water demand modelling for a better understanding of hydraulics in water distribution networks. Promotie van ir. E.J.M. Blokker. Promotor: prof.ir. J.C. van Dijk. • 15.00 uur – Intreerede van prof.dr. O. Yarovy, faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica.

andere cyber, goth, EBM en industrial.

Oude Delft 183B, Delft – toegang gratis.

Zondag 17 oktober

Nederlands Studenten Kamerkoor Vanaf 18 oktober vinden er audities plaats voor het programma van 2011. Zie www.nskk.nl voor meer informatie.

International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/ coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Maandag 18 oktober Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Distributed Power Flow Controller. Promotie van Z. Yuan, ingenjor. Promotor: prof.dr. J.A. Ferreira. • 12.30 uur - Ecological Automation Design, Extending Work Domain Analysis. Promotie van ir. M.H. Amelink. Promotoren: prof.dr.ir. J.A. Mulder en prof.dr.ir. M. Mulder. • 15.00 uur - Separation of Process Water using Hydroxy Sodalite Membranes. Promotie van ir. S. Khajavi, MSc. Promotoren: prof.dr. F. Kapteijn en prof.dr. J.C. Jansen. Delftsche Schaakclub 20.00 uur -
Open rapidschaaktoernooi, deelname gratis 
DuWo Denksportcentrum, Zusterlaan 114, Delft - bij Sebastiaansbrug. Meer informatie op www.delftseschaaksite.nl.

Studium Generale 20.15 uur - Ambassadeur Van Vliet zal spreken over het Koninkrijk Jordanië. Om de huiOJV De Koornbeurs dige positie van Jordanië in de 23.00 uur – In de grote zaal worregio te begrijpen is het belangden alle oldies uit de jaren ’70, rijk om kennis te nemen van de ’80 en ’90 gedraaid. politiek, de sociale en economische situatie en de status van de Zaterdag 16 oktober grote Palestijnse gemeenschap. Pas dan is het mogelijk het OJV De Koornbeurs een en ander te doorgronden. 23.00 uur – In de kelder vindt H&J Uitgevers_2x70_zw-w 14-05-2004 14:02 Locatie: Het Prinsenhof, ingang ‘infekted’ plaats met onder

Dinsdag 19 oktober Vrijdag 22 oktober Wetenschapsagenda • 10.00 uur - New Scintillation Detectors for PET. Promotie van K.S. Shah, MSc. Promotoren: prof.dr.ir. C.W.E. van Eijk en prof.dr. P. Dorenbos. • 12.30 uur - Puzzling neighbourhood effects. Promotie van drs. W. Doff. Promotoren: prof.dr. P.J Boelhouwer, prof. dr. S. Musterd en prof.dr. G.C. Galster. • 15.00 uur - Actual energy consumption in dwellings. The effect of energy performance regulations and occupant behaviour. Promotie van ir. O. Guerra Santin. Promotor: prof. dr.ir. H.J. Visscher.

Woensdag 20 oktober Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Design of Transverse Flux Permanent Magnet Machines for Large DirectDrive Wind Turbines. Promotie van D. Bang, MEng. Promotor: prof.dr. J.A. Ferreira. • 12.30 uur - Model Audio Fingerprints: Structure, Distortion, Capacity. Promotie van ir. P.J.O. Doets. Promotor: prof. dr.ir. R.L. Lagendijk. • 15.00 uur – Afscheidsrede prof. Barbieri, faculteit Bouwkunde.

Donderdag 21 oktober Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Analysis of Streaming Media Systems. Promotie van Y. Lu. Promotoren: prof.dr.ir. P.F.A. Van Mieghem. • 12.30 uur - Flapping Wing Paginausing 1 Resonant Actuation

OJV De Koornbeurs 23.00 uur – In de grote zaal kun je vanavond ongedwongen uit je dak gaan op oude en nieuwe club, dance en house.

tor: prof.dr.ir. D.J. Rixen.

Dinsdag 26 oktober Wetenschapsagenda De promoties van vandaag vinden plaats in de Kronigzaal. • 10.00 uur - Impact of wireless link quality across communication layers. Promotie van ir. J. Zhou. Promotor: prof.dr.ir. I.G.M.M. Niemegeers. • 14.00 uur - Long-term unsteadines and large-scale structures in Rayleigh-Bénard convection without electromagnetic control forcing. Promotie van drs. J. Verdoold. Promotor: prof.dr. K. Hanjalic.

Zaterdag 23 oktober Woensdag 27 oktober OJV De Koornbeurs 19.00 uur – In de grote zaal vindt ‘Beurspunk’ plaats met onder andere ‘Malle Pietje and the Bimbo’s’. Reserveren is mogelijk via [email protected]. Zie www.koornbeurs. nl voor meer informatie.

Zondag 24 oktober International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/ coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Maandag 25 oktober Wetenschapsagenda De promoties van vandaag vinden plaats in de Kronigzaal. • 10.00 uur - Microstructural development during welding of TRIP steels. Promotie van M. Amirthalingam, MSc. Promotor: prof.dr. I.M. Richardson. • 14.00 uur - Modeling Strategies for Electro-Mechanical Microsystems with Uncertainty Quantification. Promotie van ir. S.D.A. Hannot. Promo-

Wetenschapsagenda De promoties van vandaag vinden plaats in de Kronigzaal. • 14.00 uur - Value leverage by aerospace original equipment manufacturers. Promotie van ing. W.W.A. Beelaerts van Blokland. Promotor: prof. mr.dr.ir. S.C. Santema.

Donderdag 28 oktober Wetenschapsagenda De promoties van vandaag vinden plaats in de Kronigzaal. • 14.00 uur - Development and Analysing sub-10 μm Fluid Systems with integrated electrodes for pumping and sensing in nanotechnology applications. Promotie van F.C.A. Heuck. Promotor: prof. dr. U. Staufer.

Vrijdag 29 oktober Wetenschapsagenda De promoties van vandaag vinden plaats in de Kronigzaal. • 10.00 uur - Multiple objective treatment aspects of bank filtration. Promotie van S.K. Maeng, MSc. Promotor: prof. dr. G. Amy. • 14.00 uur - Minimize the use of chemicals in sea water reverse osmosis: impact on scaling

Dielectric Properties and Space Charge Dynamics. Promotie van T.M. Andritsch, diplom-ingenieur. Promotor: prof.dr. J.J. Smit. • 12.30 uur - Towards robust visual speech recognition. Promotie van ir. A.G. Chitu. Promotoren: prof.dr. C.M. Jonker en prof.dr.drs. L.J.M. Rothkrantz. • 15.00 uur - Residential selfselection and travel. The relationship between travelrelated attitudes, built environment characteristics and travel behaviour. Promotie van drs. W. Bohte. Promotor: prof. dr. G.P. van Wee.

and concentrate disposal. Promotie van T.K.A. Waly, MSc. Promotoren: prof.dr. G. Amy en prof.dr. G.J. Witkamp.

Zaterdag 30 oktober OJV De Koornbeurs 21.30 uur – De bands ‘Zwarte poëzie’ en ‘Tomb Memorial’ spleen vanavond in de kelder. Zie www.koornbeurs.nl voor meer informatie.

Zondag 31 oktober International Student Church 11.30 hrs - Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/ coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Donderdag 4 november Wetenschapsagenda • 10.00 uur - A Processing Technique for OFDM-Modulated Wideband Radar Signals. Promotie van R.F. Tigrek, MSc. Promotoren: prof.ir. P. van Genderen en prof.dr.ir. L.P. Ligthart. • 15.00 uur - Network coding: Exploiting Broadcast and Superposition in Wireless Networks. Promotie van ir. J. Goseling. Promotor: prof.dr.ir. S.M. Heemstra de Groot.

Maandag 1 november Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Cyclohexane photo-catalytic oxidation on TiO2 an in situ ATR-FTIR mechanistic and kinetic study. Promotie van A.R. Martins Guerreiro Rocha Almeida, engenharia. Promotoren: prof. dr. J.A. Moulijn en prof.dr. G. Mul. • 12.30 uur - Computational Support for Lifecycle Integral Building Performance Assessment. Promotie van I. Gürsel, MSc. Promotoren: prof.dr.ir. S. Sariyildiz en prof. Ö. Akin. • 15.00 uur - Structural Performance of Fiber-Placed, Variable-Stiffness Composite Conical and Cylindrical Shells. Promotie van ir. A.W. Blom. Promotor: prof.dr. Z. Gürdal.

x Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@ tudelft.nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Dinsdag 2 november

Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

Wetenschapsagenda • 10.00 uur - Epoxy Based Nanodielectrics for High Voltage DC-Applications - Synthesis,

Aankondigingen

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel

Studenten

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

Adv_Lagendijk_v1:Opmaak 1 13-10-10 16:53 Pagina 1

TE KOOP IN NIEUWERKERK AAN DEN IJSSEL, PRINS ALEXANDERLAAN 134

Leuke hoekwoning met veel mogelijkheden! Gelegen aan mooie brede straat op centrale locatie

VRAAGPRIJS € 249.750,--k.k.

• Gezellige woonkeuken • Diepe, zonnige tuin • Inpandige garage

Compliant Mechanisms. An insect-inspired design. Promotie van ir. C.T. Bolsmann. Promotor: prof.dr.ir. A. van Keulen. • 15.00 uur - Studying RNA and DNA using solid state nanopores. Promotie van drs. M. van den Hout. Promotor: prof.dr. N.H. Dekker.

• Ruime woonkamer • Drie slaapkamers • Moderne badkamer

Bel Arjan Lagendijk 0180-323124 voor een afspraak om deze woning te bekijken! Kijk op www.funda.nl of www. makelaarlagendijk.nl voor uitgebreide info.

Tegemoetkoming Woonlasten Kamerhuurders Huur jij in Delft een kamer in een studentenhuis? Grote kans dat jij recht hebt op een tegemoetkoming van de gemeente. Zie www.gemeentedelft.info/ twk voor meer informatie en vraag direct aan. Aanvragen kan alleen van 1 oktober t/m 31 december. Empac Challenge Empac looft 10.000 euro uit aan de student of het team van studenten, dat de beste duurzame innovatie creert op het gebied van metalen verpakkingen. Zie onze Facebook pagina ‘Metal Packaging – the Next 200 Years’ of volg ons op Twitter @metalpackaging voor meer informatie. De deadline voor wedstrijdinzendingen is op 5 november. Student and Career Support Bij Student and Career Support kun je terecht voor een bezoek aan een studentendecaan, een studentenpsycholoog, het Career Centre met studiekeu-

zeadviseurs en loopbaanadviseurs, en het Informatiecentrum. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur iedere dag van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen en de loopbaanadviseurs houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur en de studiekeuzeadviseur op donderdag van 11.30-12.30 uur. Het Informatiecentrum (begane grond) is geopend van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over WO- en HBO-opleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie, telefonisch of via de email kun je een afspraak maken met een van de medewerkers. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail: [email protected] website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl ALV Wijwonen Woensdag 20 oktober zal er een Algemene Leden Vergadering

plaatsen vinden van de Algemene Bewonersorganisatie ‘WijWonen’. Het zal om 20:00 beginnen in kamer 120, in Delftstede, Phoenixstraat 66 in Delft. Voor meer informatie en bijbehorende stukken: zie www. wijwonendelft.nl 1.Opening en vaststellen agenda 2. Notulen ALV 30 juni 2010 Opmerkingen over de notulen uiterlijk 24 uur van tevoren indienen via [email protected] 3. Mededelingen 4. Jaarrekening 2009 5. Verkiezing WijWonen-bestuur Het bestuur stelt de volgende leden kandidaat: • Thomas Dekker • Frank Gorte • Steven Hoyer • Sahar Seyed Nabeian • Stefanie Wolff • Marlies Bouman • Richard Drost 6. Begroting 2011 7. Bewonerscommissieplan

8. Rondje Complexen/rondvraag 9. Sluiting Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder. WorkNtravel WorkNtravel is een jong bureau dat bemiddelt tussen vrijwilligers/stagiair(e)s en bedrijven. WorkNtravel is op zoek naar Nederlandse stagiair(e)s die stage willen lopen in Suriname. Meer informatie via info@ bluefrogtravel.net. International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken. Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m

vrijdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via www.sg.tudelft.nl of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.

x Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Aankondigingen' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: [email protected]. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

DELTA. 30 14-10-2010

15

Opinie/recensies

Tussen schroefjes en sterrennevels Het Haagse Omniversum heeft de World Space Week aangegrepen voor de Nederlandse première van de Imaxfilm ‘Hubble’: techniek en astronomie op topniveau. xJos Wassink De film ‘Hubble’ vertelt het verhaal van de vorig jaar gehouden onderhoud- en reparatiemissie aan de gelijknamige ruimtetelescoop die al sinds 1990 op 560 kilometer hoogte om de aarde cirkelt. Hubble heeft ons sterren, melkwegen en sterrennevels getoond op een manier die alle verwachtingen overtrof. Het had overigens weinig gescheeld of de reparatiemissie was niet doorgegaan. De succesvolle ruimtetelescoop dreigde tot ruimteschroot te vervallen vanwege defecten in de gyroscopen en batterijen die aan vervanging toe waren. Uiteindelijk zette Nasa zich over het Columbia-

Reparatiewerk aan de ruimtetelescoop. (Foto: Hubble)

trauma heen en besloot missie STS125 toch uit te voeren. Een Imaxfilm is een bijzondere ervaring. De 70 millimeter brede filmstrook wordt met een 15 kilowatt sterke lamp op een koepel geprojecteerd van 840 vierkante meter groot. Het effect is dat je als toeschouwer middenin het beeld zit en dat je regelmatig om je heen kijkt naar wat er allemaal gebeurt. De kracht van het medium, aldus regisseuse Toni Meyers, is dat Imax mensen meeneemt naar plaatsen

waar je zelf nooit zult komen: de diepzee, de Himalaya of de ruimte in, zwevend tussen de bemanning die taco’s zitten te smeren. De film gaat zelfs nog verder. Op basis van honderdduizenden beelden die Hubble in bijna twintig jaar heeft gemaakt, hebben de filmmakers een adembenemende animatie samengesteld die de kijker meeneemt op een reis tussen de sterren door op weg naar de Orionnevel, waar de camera achter stofwolken in een wieg van wolken een

kraamkamer ontwaart van nieuwe sterren en zelfs sterrenstelsels. Als kikkervisjes in hun ei drijven de embryonale sterren daar rond in een mantel van gas. Volgens astronomen zijn de beelden volledig in overeenstemming met de huidige wetenschappelijke inzichten. “Dit is de beste reclame voor mijn vak”, zegt astronoom professor Harry van der Laan na afloop van de film. Hij was initiatiefnemer van het Omniversum in Den Haag en ook betrokken bij de bouw van de Hubbletelescoop. Een kwart eeuw later kwamen beide projecten voor hem samen in de filmvoorstelling. “Dit is een Big Emotion voor me”, aldus de opgetogen emeritus. De film combineert op geraffineerde

wijze de nieuwste wetenschappelijke inzichten over het heelal met z’n miljarden sterrenstelsels, ieder met miljarden sterren, met het menselijke plezier aan boord en het geklooi met schroefjes en vastzittende moeren. Je voelt het ongemak van de astronauten. Alsof je met een paar skihandschoenen aan een mobieltje open schroeft. Vroegere Imaxfilms gingen nog wel eens over the top met pompeuze commentaarteksten en uithalende symfonieorkesten. Meyers laat dat gelukkig achterwege. Het is al mooi genoeg zo.

x www.omniversum.nl

apps

Sterrenkijken

Alles stroomt Putjes op een golfbal, het schuim op je bier of alles verdelgende modderstromen. Het komt allemaal aan bod in het nieuwe boek ‘Kolken en stromingen’. xJos Wassink Bladerend in het forse boek, dat je in willekeurige volgorde tot je kunt nemen, valt als eerste de ongelofelijke variëteit aan onderwerpen op. Meanderende rivieren, zandlopers, scheepsschroeven en wervelstormen. Alles komt aan bod mits het maar met stroming te maken heeft en dat geldt in de visie van de auteurs voor vrijwel alles. Ja, ook voor auto’s en gletsjers. De aanpak is helder en consequent. Ieder hoofdstukje begint met een foto die de auteurs in de loop der jaren hebben verzameld of toegestuurd hebben gekregen. Sommige daarvan zijn nieuwsachtig (modderstroom), andere zijn verbluffend (opstuivende stofwolk onder vliegtuigvleugel) of gewoon wonderschoon (de getijdekolken in Naruto, Japan). Dan volgt een bespreking en een uitgebreidere verklaring. Elk onderwerp telt drie bladzijden. De hoofdstukindeling toont de logica van het boek. Eerst langzame stromen in visceuze vloeistoffen (ja, ook

lava), dan traagheid (meanders), capillaire werking (bierschuim), dan wervelingen, turbulentie, golven en stroming van deeltjes (waarom loopt een zandloper zo constant?) De auteurs zijn drie Fransen (Etienne Guyon, Jean Pierre Hulin en Luc Petit) die bijna twintig jaar geleden het boek ‘Hydrodynamique

Sommige daarvan zijn nieuwsachtig, andere verbluffend of gewoon wonderschoon physique’ publiceerden, wat zo’n beetje het standaard tekstboek op dit gebied lijkt te zijn. Oxford University Press publiceerde de Engelse versie ‘Physical hydrodynamics’ tien jaar later. Een paar jaar daarna (in 2005) verscheen een populaire versie op de Franse markt onder de

titel ‘Ce que disent les fluides’ (Wat zeggen ons de vloeistoffen). En nu is er dus een Nederlandse versie uitgegeven door Veen Magazines. Het boek maakt indruk door de veelheid aan onderwerpen, en ook door de toegankelijkheid van de uitleg. Het stimuleert beter te kijken. Bijvoorbeeld naar het verschil in schuim van Guiness en pils of naar waar de belletjes in de champagne vandaan komen. Het boek vertelt je waarom een rode wijn (of port) hangt aan het glas (iets met vloeistofspanning en het effect van Marangoni). En dat is alleen nog maar de alcoholische afdeling. De foto’s zijn soms spectaculair, soms ook minder van kwaliteit. Gezien de diverse herkomst van de foto’s is dat de samenstellers niet altijd aan te rekenen. Maar een aantal foto’s, zoals die van een straaljager die door de geluidsbarrière knalt, had met een beetje zoeken een minder pixelig kunnen zijn. Slordiger nog zijn een aantal illustraties achter in het boek. Die lijken rechtstreeks overgenomen van een computertekenprogramma uit de jaren negentig van de vorige eeuw. Dat had beter gekund, zeker bij een verkoopprijs van boven de 40 euro.

x

Guyon, Hulin, Petit, ‘Kolken en Stromingen’, Veen magazines, €42,50, ISBN 9789085712602.

Star Walk

Solar Walk

Vergeet de volgende keer als je naar een afgelegen plek gaat niet om Star Walk te downloaden. De interactieve sterrengids biedt uren plezier. Ik maakte er kennis mee aan een picknicktafel in Noord-Italië, waar de sterrenhemel pikkedonker is en vol detail. Alleen een telescoop kan evenveel details tonen als de sterrenhemel op je iPhone. Stel de juiste tijd en plaats in en je interactieve sterrengids is klaar voor gebruik. Kies een richting (de windstreken staan erin), bepaal de hoogte en klik op een willekeurig object voor meer informatie. Zo vond ik uit dat de hele sterrenhemel om de ster Polaris draait in de staart van de Kleine Beer, en dat de tweede helderste ster (van de noordelijke hemel) Vega heet. De app was ook erg handig om de sterrenregen van de Perseïden te lokaliseren.

Een jaar na het succesnummer Star Walk bracht Vito Technology een tweede astronomie-app op de markt: Solar Walk. Je kunt die het best vergelijken met een driedimensionaal interactief planetarium. Het bevat de zon en de acht planeten (Pluto is afgevoerd) waarvan de posities veranderen met de tijd. Door met je vinger over het scherm te vegen kun je het zonnestelsel draaien en met twee vingers zoom je in en kun je informatiebladen raadplegen met wetenswaardigheden over de planeten. (JW)

Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs € 2,39 Platform iPhone, iPad, iPod touch

Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs € 2,39 Platform iPhone, iPod touch

DELTA. 30 14-10-2010

16

service

Announcements Students Subsidy Living Expenses Room Tenants Are you renting a room in a student house in Delft? Chances are you are entitled to a council subsidy. Go to www.gemeentedelft.info/twk for more information and apply immediately. You can only apply between October 1st and December 31st. SIFE Delft Looking for something new? Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Heineken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects to help people all around the world. Do you also have a head for business and a heart for the

world? We are looking for new participants now! Check www. sifedelft.nl or mail your motivation to [email protected]. International Student Chaplaincy Looking for a home away from home, trying to make new friends, interested in intercultural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www.iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer. Student and Career Support The student psychologists and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries

Eindelijk echt leren or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appointment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

luisteren

DEBAT Elsevier Technologiedebat: Nanotechnologie komt er aan! Kom ook en praat mee! Glas en muren die zichzelf reinigen. Nog snellere computers en mobieltjes. Sokken waarin je nooit meer zweetvoeten krijgt. Veel betere medicijnen tegen kanker. De nanotechnologie is op komst en kan op tal van gebieden een ware revolutie veroorzaken. Wat is nanotechnologie en wat kunnen we er aan hebben? Op het vijfde Elsevier Technologiedebat, georganiseerd samen met de TU Delft en Universiteit Leiden - Campus Den Haag, staat nanotechnologie centraal. De Delftse hoogleraar Cees Dekker, die wereldvermaard is op dit gebied, geeft een kijkje in de wondere wereld van nano. Gespreksleider is Simon Rozendaal, wetenschapsredacteur van Elsevier en alumnus TU Delft.

Word ook buddy ! www.buddynetwerk.nl of bel 070-3649500

Universiteit Twente. Dat is menswetenschappen en technologie. High tech en human touch. Onderwijs en onderzoek die er toe doen. Nieuwe technologie als aanjager voor verandering, vernieuwing en vooruitgang in de samenleving. Zo wordt het koraalrif beschermd met onze sensoren, ontwikkelen we minilaboratoria om ziekten op te sporen en maken we werk van duurzame energie. Met 9.000 studenten en 3.300 medewerkers is de Universiteit Twente de enige echte campus­ universiteit van Nederland. De plek waar talent zich het best ontplooit.

universiteit twente zoekt: • Post doc position ‘Sustainable Maintenance Policy for Infrastructure Networks’ • Post doc position ‘Coherent contracting in asset management’ • Several PhD positions Faculteit Construerende Technische Wetenschappen (CTW)

www.utwente.nl/vacatures

Schrijf u gratis in en debatteer mee met Cees Dekker en een panel deskundigen. Verder: leuke mensen, gekke ideeën - jonge Delftse studenten presenteren verrassende oplossingen. Datum: maandag 25 oktober 2010 Plaats: Let op! Nieuwe locatie: Campus Den Haag, Koningin Julianaplein 10, Den Haag, gebouw Stichthage (boven NS station), 13de etage Aanvang: 16.30 tot 17:45 uur Toegang: Gratis, meld u aan via e-mailadres [email protected] Op 29 november is er een debat over veiligheid met hoogleraar Ben Ale.

CampusDenHaag.nl

Minimaatjes Gez. Heeft u mijn oude studieboeken? De boeken kenmerken zich door bijgeschreven teksten, aantekeningen en gemaakte sommen op oud computerpapier (gaatjes afgescheurd) / op A4-papier met Montessori Lyceum logo. Bel Erik: 06-30264550. AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor

informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl. Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www. johanmolenbroek.nl/yoga, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl.

Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.

Is jouw idee € 5.000,- waard? Meld je aan voor de UfD-Strukton MasterAwards Strukton reikt samen met het Universiteitsfonds Delft de UfD-Strukton MasterAwards uit. Ben jij een masterstudent aan de TU Delft, met baanbrekende oplossingen en duurzame ideeën over het verbeteren van de leefomgeving? Stuur dan vóór 19 november 2010 je project, afstudeer-, of onderzoeksverslag in en maak kans op de hoofdprijs van € 5.000,- of op € 2.500,- voor de tweede en derde plaats! Ga voor meer informatie naar www.strukton-studenten.nl.

UfD

MasterAwards

DELTA. 30 14-10-2010

17

loopbaan

Speciejunk wil gezien worden Verrassend vrolijk of kitscherige kopie van het verleden? Wat je er ook van vindt, een ding is zeker: het Zaanse-huisjeshotel in Zaandam zie je niet zomaar over het hoofd. En dat is precies wat architect Wilfried van Winden wil.

hele dag op het bureau en ‘s avonds weer aan de studie. Ik deed dik een half jaar niets anders dan werken. Maar ik ben blij dat ik het heb afgemaakt.” Molenaar en Van Winden groeide uit tot een succesvol bedrijf. “Toen ik er wegging, werkten er vijftig mensen.” Na bijna vijfentwintig jaar stapte Van Winden uit het bureau en ging Joris Molenaar alleen verder. Van Winden begon opnieuw onder de naam WAM Architecten. Een nieuwe crisis, een nieuw bureau. Waarom ging je weg? Lachend: “Het zal wel iets met de leeftijd te maken hebben. Ik wilde, als ik straks terugkijk, ook iets anders gedaan hebben dan alleen Molenaar en Van Winden. Joris had daar begrip voor.”

xMAAIKE MULLER Ir. Wilfried van Winden citeert de bekende zin uit ‘De Avonden’ van Gerard Reve om zijn eigen wens te illustreren. ’Het is gezien’, mompelde hij, ‘het is niet onopgemerkt gebleven.’ Gezien worden. Positief commentaar is daarbij mooi, maar niet noodzakelijk. Gezien worden is hem zeker gelukt met zijn meest recente bouwwerk, het Inntel Hotel in Zaandam. Het hotel ziet eruit als een stapel groene - en één blauwe - Zaanse huisjes. Erin veel verwijzingen naar de Zaanstreek, zoals een afbeelding van een Mariakaakje op het plafond van het restaurant dat verwijst naar de Verkade-fabriek in de buurt. De reacties op het gebouw zijn wisselend en bijna nooit middelmatig. Op internetfora noemen Zaandammers het ‘een aanfluiting’ en balen dat ze ‘er de hele dag tegenaan moeten kijken’. Andere inwoners zijn blij met ‘eindelijk eens iets anders’ en vinden het ‘prachtig’. Ook vakgenoten reageren wisselend. Architect en architectuurpublicist Piet Vollaard vindt ‘de uitbundige vrolijkheid van dit ontwerp (…) meer dan welkom’. Maar Cees Dam zegt in televisieprogramma Kunststof dat het is alsof een tsunami die huisjes op een hoop heeft geveegd en verwerkt tot een hotel. Hij vindt het kopiëren van gisteren niet interessant, omdat het de mensen een verkeerd gevoel van veiligheid zou geven. De nostalgische architectuur zou kitsch zijn, bedoeld om de massa te behagen. Zelf noemt Van Winden het ‘fusionarchitectuur’. De drukproef van het boek dat hij daarover schreef ligt voor hem op tafel. “Als een omnivoor graas ik de geschiedenis af. Ik gebruik de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw als een architectonische gereedschapskist.” Even later: “Het gaat erom dat je dingen mengt. Het is mijn overtuiging dat de samenleving niet opgebouwd wordt vanuit één perspectief, maar uit een diversiteit van heden en verleden, van traditie en vernieuwing en van verschillende culturen. Een mengsel daarvan geeft een nieuwe identiteit.” Geef eens een voorbeeld van goede fusionarchitectuur. “De Oriënt, een woonblok in de Haagse wijk Transvaal. Als je er rondloopt, valt meteen op hoeveel Hindoestaanse winkels er zijn; in die gemeenschap is het gebied echt een fenomeen. De architectuur is typisch fusion. Een rigide gebouw, het voegt zich in grootstedelijke blokken in de Haagse jaren dertig-stijl. De kroonlijst van geglazuurde stenen verwijst naar het kleurgebruik in de Hindoestaanse cultuur. De ornamenten op de gevel zijn een mix van de Hindoestaanse ornamentiek en art nouveau. Net als in de fusionkeuken is het een mix van ingre diënten. Het gebouw moet in december 2011 af zijn.” Wil je het publiek behagen met je gebouwen? “Ja. En dat is in de architectuur niet mainstream. Ik heb niets met het hogepriesterschap van de architectuur, dat de mensen de weg wijst. Moderne architectuur is onhistorisch, de architect maakt de geschiedenis overbodig. Hij weet wat goed is voor de mensen. In onze opleiding was de houding: een goede architect wordt slecht begrepen en slecht gewaardeerd. Ik zie dat anders. Ik neem de vragen die mij worden gesteld heel serieus. Als de opdrachtgever tegen mij zegt: ‘een huis is voor mij een gebouw met een puntdak’ dan ga ik vanuit die gedachte aan het werk.” U vraagt, wij draaien? “Dat niet. Ik wil het goede gebouw op de goede plek. Ik ben daarin niet anders dan andere architecten. Het hotel is specifiek voor Zaandam ontworpen. Soeters had de randvoorwaarden al bedacht, met een verwijzing naar de oude houten huizen. Als ik er een zilveren blob had willen neerzetten, had ik de opdracht niet moeten aannemen.”

Jouw naam bleef in Molenaar en Van Winden architecten. “Daar heb ik geen moeite mee, maar het is verwarrend. Hij heeft nog een jaar om de naam te veranderen. Dat is een van de afspraken die we maakten.” Hoe was het om weer opnieuw te beginnen? “Vreemd, ineens zat ik hier met alleen een bureau en een stoel. Het was een totaal andere wereld dan het grote bureau dat ik net verlaten had. Ik heb de tijd genomen. En de crisis heeft enorm geholpen om de dingen opnieuw te formuleren.” Heb je veel werk? “Ik heb een tentoonstelling gemaakt over fusionarchitectuur en een boek dat bijna uitkomt. En ik had wat werk meegenomen, onder andere het Zaanse hotel. De media-aandacht daarvoor helpt wel om bekend te worden.”

Zeg je wel eens nee? “Ja, tegen opdrachtgevers van wie ik denk dat ze te weinig ambitie hebben.” De samenwerking tussen Van Winden en zijn voormalige compagnon Joris Molenaar begon al voor de oprichting van hun bureau in 1985. Een ontmoeting op een studiereis draaide uit op een gezamenlijke studie naar Italiaanse villa’s. “Het was bijzonder dat we allebei zo geïnteresseerd waren in de geschiedenis.” In 1980 stopte Van Winden met zijn studie bouwkunde. Hij was uitgekeken op de universiteit en wilde aan het werk, wilde bouwen. Samen met Molenaar had hij een stukje grond bij het Bagijnhof in Delft op het oog voor zijn eerste bouwwerk. “De gemeente was toen bezig grond in erfpacht te krijgen. Er bleven stukjes over en die kwamen terug op de markt. Je kon een bod doen op die stukjes als je er een plan voor had dat werd goedgekeurd. Tussen de Phoenixstraat en het Bagijnhof was zo’n stukje grond over en Molenaar en ik maakten er een plan voor. We adverteerden in de krant met de drie appartementen die we er wilden bouwen. Twee werden verkocht, maar het plan werd afgekeurd.” Van Winden werkte daarna bij verschillende bureaus en deed vervangende dienst als bouwkundig adviseur voor de provinciale kruisvereniging in Zoetermeer. “Ik had het al snel tot mijn taak gemaakt plannen niet alleen te keuren, maar ook te verbeteren. Dat heeft niet lang geduurd, mensen klaagden bij de chef.” Een manier om vervroegd uit dienst te komen, was een eigen bedrijf beginnen. En dat was wat Van Winden deed, met Molenaar. “Veel mensen verklaarden ons voor gek, om in die tijd een bureau te starten.” Hoe kwamen jullie aan opdrachten? “Via via. Het eerste dat we bouwden was een huis bij het Doelenplein. En we maakten een nieuw plan voor het stukje grond bij het Bagijnhof, waar nog steeds niets mee gebeurd was. Deze keer verzandde het in bezwaarschriften en procedures.”

Wil je dat mensen zien dat een gebouw door jou ontworpen is? Twijfelend: “Jawel, maar ik wil geen handschrift ontwikkelen. Ik wil dat mijn gebouwen gezien worden, maar ik heb vooral een enorme drive om te bouwen. Ik ben een architect en architecten zijn nu eenmaal speciejunks.”

Naam: Wilfried van Winden (54) Woonplaats: Delft Studie: Bouwkunde, eerst in Eindhoven (1974-1975), daarna in Delft Afstudeerrichting: Architectuur Afstudeerjaar: 1987 Loopbaan: Dat hij ingenieur wilde worden, wist hij al toen hij als jongen iedere zondag met zijn vader ging kijken hoe de aanleg van de Rotterdamse metro vorderde. Wilfried van Winden begon in 1974 aan zijn studie bouwkunde in Eindhoven, maar ging het jaar erna terug naar de stad waar hij vandaan kwam. “In Delft zaten toen een paar bekende hoogleraren”, verklaart hij. In 1980 stopte hij met zijn studie, om hem in 1987 alsnog te voltooien. Ondertussen begon hij, samen met Joris Molenaar, het bureau Molenaar en Van Winden Architecten. In bijna vijfentwintig jaar groeide het bureau tot vijftig werknemers. In februari 2009 begon hij opnieuw, alleen, onder de naam WAM Architecten. Van Winden schreef verschillende publicaties, onder andere over de Hollandse Waterlinie, de Duitse Reichsautobahn en fusionarchitectuur. Onder zijn ontwerpen het Zaanse Inntel Hotel, de Essalam Moskee in Rotterdam en De Oriënt in Den Haag. (Foto: Marijke Volkers)

Je hebt uiteindelijk toch je studie afgemaakt. Waarom? “Opdrachtgevers stelden er vragen over. Toen er een brief kwam dat het curriculum veranderde en ik nog tot 1987 gebruik kon maken van het oude programma, besloot ik het af te maken. Ook omdat het erg slecht ging met mijn moeder – ze had kanker – en zij graag wilde dat ik afstudeerde. Het was een barre tijd: van zes tot negen ‘s ochtends afstuderen, dan de

DELTA. 30 14-10-2010

18

Delta in English

Delft best According to a survey conducted by Elsevier, a leading Dutch news magazine, TU Delft is regarded as the best university of technology in the Netherlands. The survey interviewed 2,450 professor and university teachers, asking which universities they felt offered the best BSc and MSc programmes in their respective fields, where the best teachers were working, and where the most important publications came from. Those surveyed could not vote for their own institutions. In the category ‘universities of technology’, TU Delft scored a ‘dou-

ble gold’ for best BSc and Msc programmes, and ‘double silver’ for best publications and teachers. TU Eindhoven was voted as having the best publications. In the ‘general university’ category, the University of Utrecht was chosen as the best all-around Dutch university, followed by the University of Leiden.

Handicapped

Open days

TU Delft is not properly equipped to accommodate handicap students. In a comparative study with other Dutch universities, TU Delft ranked 10th (with 6.15 total points) out of the 14 universities surveyed, according to a report commissioned by the Centre of Higher Education Information (CHOI). The top three universities in terms of handicapped student services were Wageningen University (7.06), TU Twente (6.96) and the University of Twente (6.54)

On 22 and 25 October, TU Delft will host its annual Open Days, when high school students, often accompanied by their parents, will be touring the TU Delft campus to learn more about what it means to study at TU Delft. The programme comprises a general introduction and more specific information about the various study programmes. For more information go to the website.

x opendagen.tudelft.nl

When Rutte came to Delft After months of backroom wrangling, the Netherlands finally has a new coalition government, led by Prime Minister Mark Rutte. Five years ago Rutte spent a contentious evening in Delft with some disgruntled TU Delft international students. xDAVID MCMULLIN If, as former British Prime Minister Harold Wilson once famously said, “a week is a long time in politics”, then five years certainly is for both a politician and TU Delft’s internationalization process. It was five years ago that Mark Rutte, now the new Dutch Prime Minister but then a rather plodding State Secretary for Education, came to Delft to meet with a group of TU Delft students in a cramped, stinking-of-stale-beer room above a bar in Delft centre. Rutte had been invited by Aegee (Association des Etats Généraux des Etudiants de l’Europe / European Students’ Forum) to a ‘discussion evening about international education’.

At the time, like Rutte himself, TU Delft’s internationalisation process was rather unimpressive, still suffering from growing pains. The university was certainly ambitious and aggressive in its drive to attract more and more international students to Delft, but many of those international students were dissatisfied, charging that the university had promised more than it could deliver and feeling as if they weren’t getting their money’s worth, citing a string of grievances ranging from metal can (i.e. space box) housing

Rutte wasn’t very popular with international students and isn’t likely to be with the general Dutch public either to overpriced visas, delayed work permits, scant part-time job opportunities and the inability or unwillingness of some academic staffers to speak English. Since then however TU Delft’s internationalization process has continued to mature and improve from year to year, much as, one assumes, Rutte has, to the point that now both the politician and the process are successes by any measure. TU Delft is now a fully fledged international

university, while Rutte will soon be exchanging discussion evenings at Delft’s Wijnhaven café with talks at the White House, although one hopes Obama is more generous in his opinions than one international student quoted in the original Delta article about that discussion evening, who said: “I know Mr. Rutte, more than once I’ve been to discussion evenings with him. There’ll be no discussion, there’s never a discussion with this guy. For sure he’ll be asked tough questions and he’ll reply by avoiding answering, ignoring the question, changing the subject or doing all three.”

Budget cuts Last week, Dutch Queen Beatrix formally asked Rutte, leader of the Liberal (VVD) party, to form a cabinet backed by the Christian Democrats (CDA) and the Freedom Party (PVV), the party of anti-Islamist populist Geert Wilders. Mr Wilders’ PVV will support the minority cabinet but will remain outside the government; nevertheless, the VVD and CDA hold only 52 seats in the 150-member Dutch parliament and therefore must rely on the PVV’s 24 MPs to pass legislation. Rutte, meanwhile, wasn’t very popular with international students that long ago night in Delft and he isn’t likely to be with the general Dutch public either, as his new government plans to make budget cuts of some 3.2bn euros for 2011, and

New Dutch Prime Minister Mark Rutte. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

some 18bn euros over the next four years, with spending on healthcare, education and government workers all being cut in a drive to reduce the budget deficit. Rutte has since appointed Marja van Bijsterveldt (CDA) as his Minister of Education, Culture and Science (OCW). Van Bijsterveldt, a nurse by training who will preside over expected steep cuts in education, must now also contend with a recent call by Dutch technological universities and research institutes to remove the science and technology portfolio from the Ministry of OCW and shift it to the newly created, and

presumably better funded, Ministry of Economic Affairs, Agriculture and Innovation, in order to prevent the scientific research and innovation portfolios from being split between two ministries. “These two subjects cannot be separated. The shifting of portfolios between ministries must not be allowed to result in a fragmentation in decision-making regarding science and innovation,” said Jos Engelen, chairman of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO). Meanwhile, TU Delft’s student union, the VSSD, has expressed dismay at the education plans of the VVD and CDA, which call for Dutch students who encounter delays in graduating of one year to pay 3,000 euros in extra tuition fees and have their free OV public transport cards taken away. “There will be a high price to pay for making bad choices of subjects to study, for training for a top sport or for participating in student association boards,” said a VSSD spokesperson.

x

To read the original Delta article on Rutte’s visit to Delft, published on June 2, 2005, go to the English section of www.delta.nl and click on the article titled: ‘Archive: There’ll be no discussion’

lei li

For a better world “‘It was the best of times, it was the worst of times, it was the age of wisdom, it was the age of foolishness, it was the epoch of belief, it was the epoch of incredulity, it was the season of Light, it was the season of Darkness, it was the spring of hope, it was the winter of despair, we had everything before us, we had nothing before us, we were all going direct to Heaven, we were all going direct the other way.’ Our present time is like that depicted in the Charles Dickens’ novel ‘A Tale of Two Cities’. We 20-somethings have grown up as the most affluent generation in history. But we’re also the generation brought up with soaring divorce rates, the Iraq war and 9/11 terrorist attacks, which make us the most vulnerable victims of pessimism, skepticism, cynicism… whatever. My ‘friend’ Michael is one of us who considers himself one of the few people remaining sane in this crazy world. Seeing Michael now, a 190cm tall guy weighing over 120kg, his ‘glorious’ past is just beyond your wildest imagination. At age 16, Michael captained his high school football team, winning championships. Moreover, God seemed especially generous to him: besides a powerful, athletic body, Michael was also given gorgeous looks. Unsurprisingly, he was soon discovered by a model-hunter and began shooting jeans commercials. People expected Michael to be the next David Beckham; yet, at age 22, he left all his gifts behind. He dropped out of college in his final semester and started working no-future jobs for countless fast-food restaurants. What’s worse, he began drinking and smoking heavily. Michael tells me that the world disappoints him and he decided to cut off his connection to it. In that way, he can find

emotional peace. Overeducated while underemployed, I think Michael’s ‘find my peace’ speech is just a beautiful excuse for himself to turn his ignorist apathy towards this world and retreats from adult responsibilities. I’m telling Michael’s story not to feel superior, be judgmental, or start a debate about whether our world is a mess. I’m also never that naïve to hope people swallow the grossly simplified advice of ‘be optimistic and positive’. No, I’m pro-pessimism, skepticism, cynicism, whatever, as long as it’s constructive. But if someone is simply eager to jump on the bandwagon and put ‘hypocritical’, ‘shameless’, ‘dirty’, whatever tags on our world without ever being part of it himself, I have to excuse myself for standing up to defend our world. After all, it’s not the critic who carries our civilisation forward. As US President Roosevelt once said: ‘The credit belongs to the man who is actually in the arena, whose face is marred by dust and sweat and blood, who strives valiantly, who errs and comes up short again and again’. So, the last thing we need is another cold and timid soul. Of course Michael is free to choose what he wants to do with his gifts, but isn’t it always difficult to see God’s well-prepared gifts sneaking away, while not for the sake of a better world?” Lei Li is from Shanghai, China. She can be contacted at: [email protected]

DELTA. 30 14-10-2010

Delta in English

Multimedia

Impressive career

The TU Delft Multimedia Repository houses theses, articles and dissertations, all written and made available by students and researchers from TU Delft. It is the place to go to store and share multimedia material online, including 6,000 images, video and audio recordings of interviews and lectures, and several important collections. Students and staff are invited to add their own material to the repository.

On 29 October, Max van der Laan will retire after five decades of exemplary service at TU Delft. For the past 50 years, Van der Laan’s duties have included serving as the managing director at the faculty of Applied Sciences, as an elected member of TU Delft’s Executive Board, as chair of the University Council, a member of the university’s Works Council, chair of the Owee organisation committee and the Technology Day organisation committee, director of the TU Delft Alumni Office, head of the Anniversary Office, and chair of Pro-

x multimedia.tudelft.nl

19

metheus. He currently holds the position of director of the University Fund. A festive farewell will be held for Van der Laan on 29 October in the Aula, starting at 14:30. All are welcome to attend. Register at the website.

Wall Street

Feedback

TU Delft President, Dirk Jan van den Berg, published an article in the October 8 edition of The Wall Street Journal, in which he stated that “Europe’s future as a worldleading innovation hub is already challenged by the rise of China….” He added that if “Europe is to retain its economic pre-eminence, it must act urgently now to ‘lock-in’ much greater science and technology-led business collaboration with China.”

If you’d like to comment on anything appearing on the English Page or on a university-related matter, or if you have a question or suggestion for us, send your emails to [email protected]. We welcome all feedback from our readers. Letters intended for publication should include your name and be no longer than 350 words. This edition of Delta is also available online at www.delta.tudelft. nl, where you can also access the English Page archive.

x tudelft.nl/maxvanderlaan

Chameleon in the classroom Professor Wouter Serdijn is one of TU Delft’s bright young guns in the professorial ranks. The two-time winner of his faculty’s ‘Best Teacher Award’ shares his views on internationalization, successful teaching and his passion for music. xDHARIYASH RATHOD Professor Wouter Serdijn (44) graduated from TU Delft in 1994 with a PhD in microelectronics. Since 1994 he has been professor at the faculty of Electrical Engineering, where he was awarded the best teacher award in 2001 and 2004. His research activities have focused on developing design methodologies and proofof-concepts of low-power analog integrated circuits for wearable and implantable biomedical devices. He is also Chief Technology Officer at 3UB Innovative Wireless Systems B.V. Why did you choose for a career in academia instead of the corporate sector after graduating? “After finishing my MSc, I wasn’t really sure about jobs. Meanwhile my professor offered me a PhD position, which wasn’t common during that time. My PhD topic was very interesting and I wanted to continue in that direction. During my PhD studies, I got involved in a secondyear course in analog electronics for industrial design engineering. I liked it very much and apparently did well. I guess I also need the academic freedom. Finally, my horizon is longer than that of many companies.” Having been awarded two best teacher awards, what’s the ‘secret’ of being a great teacher? “I always try to stay open to the student’s personal learning needs. Students are never the same, so I try to understand the needs of the individual student. I always lower my threshold so students can approach me very easily. I think teachers should organize their courses in a well-structured way. Always be flexible, but fair, and always try to encourage or motivate the students.” Is teaching an art or a skill? “I think it’s a combination of both. Teaching requires inspiration and

creativity, which is associated with art, and it’s also a technique which ultimately needs practice and brings skills. I always try to learn from other good teachers around me and try to adopt that in my teaching.” Which do you prefer, teaching or research? “My dream job has the best of both worlds - teaching and research. The most important thing for me is the triangle or combination of teaching, education and people. This can only be found in a university, and so I’d like to continue this as long as I can.” The majority of your post-docs and PhDs are internationals, not Dutch. Why don’t more Dutch students pursue post-graduate education? “For quite some time in the Netherlands there has been a declining interest towards science, technology and engineering. This very much depends on the image of engineering in Dutch society, but it also depends on a lack of proper teaching skills among quite a few high school teachers. Dutch students are also very much interested in the societal relevance of their prospective professions. It was quite interesting to see that as soon as I started a large project on wearable and implantable medical devices, I started to attract relatively more Dutch students than international students.” Are there also more international post-grads at TU Delft because international students are generally better students than the Dutch? “No, generally, international students have different interests and motivations, as they come from different cultures and societies. But it isn’t easy to generalize. For me, every student is a person, with his or her own individual interests, talents, skills and experience. Do Dutch or Western European educated students have any advantages or disadvantages compared to international students? And vice versa? “TU Delft’s international students have been selected more rigorously. Often, international students have left almost everything behind, so they’re inclined to make the best of their stay in Delft. Conversely, Dutch students and, to some extent, also other EU students, have integrated their studies more into the rest of their personal lives. This makes them less dependent on their studies, which has its own advantages and disadvantages.” Do you change your teaching style

Professor Wouter Serdijn: “Dutch students have integrated their studies more into the rest of their personal lives.” (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)

for international students, in order to be more effective in reaching and engaging them? “As a teacher you must make connections with your students as best you can. Of course one has his own style and way of teaching, but it’s the connection that eventually leads to the learning results. I guess I’m bit like a chameleon when it comes to teaching, albeit still with a personal colour.” How do you feel about TU Delft’s drive to internationalize? “TU Delft is ambitious in its international visibility. Moreover, the university has a very good reputation internationally, which attracts bright students from around the world. Especially in my area, electrical engineering, there has been a big influx of international students, which is quite good. So, the drive to internationalize has been successful, and now let us try to make it even more successful.” What do international students bring to the university? “They bring fresh minds, good motivation, fascinating backgrounds, and also a broader understanding of global needs.”

What tips do you have for international readers interested in building careers in Dutch academia or with NL-based companies? “Basically, Dutch culture - university or industry - always appreciates when an individual is creative. This is also what we try to teach at TU Delft. I’d like to say that we always stimulate the students to be original, creative and motivated, and to know what is actually expected from them when they’re in any job.”

I decided to study electrical engineering here, thinking that electrical engineering would be a great profession and music a great hobby. Actually, there’s good balance between my hobby and profession. I play keys, which has electronics in it, and when I’m a teacher I’m on stage, and performing on stage helps me to be a teacher.”

Music is your hobby and passion. What kind of music do you like? “I grew up during the 1980s and like lots of ‘New Wave’ bands from the 80s. I play in a self-organizing band, named ‘Three’, where we compose music ourselves. I like 80s pop and rock and my favourite bands include Blondie, The Cure, Depeche Mode, and new bands like Muse, Interpol and The Editors.” If you could choose between being a world famous rock star or world famous scientist, which would it be? “I started playing the piano when I was 9 and took piano lessons until I was 18 years old. I then had to choose between going to music academy or TU Delft. I chose TU Delft.

x three-music.nl elca.et.tudelft.nl/~wout/

DELTA. 30 14-10-2010 achterkant

00 20

huisjongste

delftse klanken

Disco met diepgang Eind 2009 wil gitarist Niels van der Geld een funky discoband oprichten. Hij is de geijkte rock een beetje beu: “Bij rockmuziek spelen vier soloartiesten elk hun partij. Bij disco vul je elkaar veel meer aan met je eigen dingetjes. Met gitaarloopjes bijvoorbeeld, van die hele kleine lickjes die op zich niets betekenen, maar bijdragen aan het grotere geheel. De synergie der delen is heel erg mooi. In disco en funk zit veel meer diepgang dan in van die britpopachtige indiebandjes. Die ken je na een tijdje wel. De muziek van Abba zit heel knap in elkaar, wat je er ook van vindt.” Via de geïnteresseerde toetsenist Dorus Galama worden ook een zangeres, bassist en drummer gevonden. Zo ontstaat Destination: Rotation. Het eerste optreden is op het buitenterras van Laga, op 12 mei. “Het geluid was bagger, het was zes graden, iedereen was strontverkouden, maar het was wel leuk.” Na de zomer hebben ze twee uur aan repertoire in de vingers. Zo kunnen ze de setlist variëren. Kylie Minogue spelen ze, Prince, Sylvester, maar ook Whigfield. De muziek zo arrangeren dat nummers naadloos in elkaar overlopen, dat vinden ze mooi. ‘I’m Coming Out’ koppelen aan ‘I’m Gonna Dance With Somebody’, ‘Hot Stuff’ aan ‘Lady Marmelade’. Het publiek vindt het prachtig. “Als dat er massaal op gaat dansen, is dat een mooie vorm van feedback die je krijgt. Zelf staan we ook behoorlijk te swingen op het podium. Als je muziek maakt die je zelf leuk vindt, moet je dat ook laten merken.” Glitterkleding moet de optredens nog meer kracht bij zetten. “Optreden is gewoon een kick. Jezelf geven plus opgaan in de muziek, ook al is het foute disco. Naar de rest van de band luisteren is belangrijk. Dan valt alles op zijn plek.” (JT)

Tim van Ginkel (eerstejaars luchtvaart- en ruimtevaarttechniek) woont op Burgwal 19, een Virgiel-huis. Hij is al ingestemd, maar zijn kamer komt over een maand pas vrij. Tot die tijd woont hij op de overloop bovenaan de trap, waar twee kamers op uitkomen. Van de geiser aan het voeteneind en van huisgenoten die langs zijn bed lopen en heeft hij weinig last. De blauwe plek op zijn neus heeft niets met het HJ-schap te maken: die komt van een elleboog tijdens een potje voetbal. In deze omgeving vallen zijn opvallend witte vandaag gekochte schoenen extra op. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX )

Willemijn dicke

Beroep of roeping

Gitarist Niels van der Geld: “De muziek van Abba zit heel knap in elkaar, wat je er ook van vindt.” (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

x

Kriep

www.destinationrotation.nl

Het drieduizenddaagse premierschap van Balkenende werd gevierd met een toespraak over het (dunne) meesterwerk van Max Weber: ‘Politiek als beroep’. In het Duits kan Beruf zowel roeping als beroep betekenen. Balkenende, zo bleek uit de speech, was duidelijk een gevalletje politiek als roeping. Dat krantenbericht over Balkenende nam me terug naar een ander essay dat Max Weber schreef. ‘Wetenschap als Beroep’. Eigenlijk moet elke onderzoeker dat boekje lezen. Universiteitsbestuurders trouwens ook. Hij heeft het over de intellectuele opwinding en de immense voldoening die een ingeving kan opleveren. Ook schrijft hij over de drang om te scheppen, te zoeken en te vinden. Ik las het essay in de tijd dat ik als aio aan mijn proefschrift werkte. Sinds die tijd komt de vraag onregelmatig, en altijd onverwacht bij me op: als ik eerlijk ben, ben ik dan wetenschapper uit roeping, of is het bij mij een beroep? Soms herkende ik de intellectuele opwin-

ding, die beter dan verliefdheid is. Bij vlagen was ik ook cynisch. Bij nanowetenschappers en andere fundamentele onderzoekers ligt dat misschien anders, maar wat kunnen mijn modellen en theorieën in hemelsnaam toevoegen aan het heil van de wereld? Altijd keek ik bij de beantwoording van de vraag naar de inhoud van het vak, en wat dat mij en, ahum, de samenleving, of wat; zelfs de wereld opleverde. Vandaag beantwoordde ik de vraag voor de zoveelste keer. Wetenschap is een roeping voor mij, maar niet omdat ik dingen ontdek en modellen bouw die de wereld veranderen. Ik voel me thuis op de universiteit. Elke dag maak ik iets bijzonders mee. Soms slimme, eigenzinnige collega’s die onorthodoxe ideeën willen delen, soms jonge onderzoekers die op zeer aanstekelijke wijze hemels bestormen. En u? Bent u wetenschapper uit roeping, of is het een beroep?