DELTA. 12 01-04-2010
weekblad van de technische universiteit Delft
>03 Afhakers
>06 Batteries
>08 Motorduivel
>12 AAG stopt
Veertig procent van de promovendi aan de TU haakt voortijdig af, aldus de ondernemingsraad. De Graduate School moet het promotiesucces opkrikken. Het hoge faalpercentage baart rector Karel Luyben zorgen. “We hebben niet meer promovendi nodig, maar wel meer verdedigingen.”
Lithium-ion batteries hold promise for substantial improvements. Researchers at the faculty of Applied Sciences are in the race for lightweight power with nanoparticles.
Zaterdag 10 april begint voor motorrijder Steven van Haren het nieuwe wegraceseizoen. De wedstrijd op het circuit van Assen is de eerste in een reeks van acht. Om zijn prestaties te verbeteren koos hij dit jaar voor een ‘Delftsanalytische’ aanpak. “Ik probeer het motorrijden een beetje te promoten. Als je er passie voor hebt is het zelfs als armlastige student te doen.”
Na een kleine veertig jaar, lijkt AAG er definitief mee te stoppen. Onlangs maakte deze studentenraadpartij bekend dat ze niet meedoet aan de nieuwe verkiezingen voor de studentenraad en voor de VSSD-ledenraad. Daarmee komt een eind aan een bevlogen, activistische beweging. “Deze partij toonde aan dat een kleine fractie wel degelijk invloed kan uitoefenen en het initiatiefrecht kan benutten.”
01
>19 English Passion Noemie Benoit’s passion for ecology and sustainability has led her on a quest that has taken her from Singapore and Malaysia to the remotest regions of the Indian subcontinent. The MSc student in urbanism hopes to help save the world by instituting sustainable practices at home and abroad.
TUDELTA.12
Het was niet om te bezuinigen op grasmaaiers, de geit op het dak van de bibliotheek afgelopen maandag. TU Delft Repository, de digitale vindplaats van openbare wetenschappelijke publicaties, schenkt bij elke duizendste
publicatie die wordt ge-upload, via Oxfam Novib een geit aan een gezin in Bangladesh. Niet mekkeren dus, maar publiceren. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
DELTA. 12 01-04-2010
02
nieuwsinterview
‘Wij zijn er voor het nationale belang’ TUdelta.12 > Jaargang 42 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.
> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving). > Medewerkers Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Richard van 't Hof, Christian Jongeneel, David McMullin, Anna Noyons, Edgar van Os, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher, Pascale Warners, Martine Zeijlstra. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).(
[email protected]) > Vormgeving
Kummer & Herrman, Utrecht
> Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers (
[email protected]) > Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), prof.dr Jeroen van den Hoven, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof.dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail:
[email protected] www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:
[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail
[email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.
Het onderzoeksinstituut FOM in Rijnhuizen gaat verhuizen. Vorige week werd bekend dat het instituut naar de campus van de TU van Eindhoven gaat. FOM-directeur Wim van Saarloos over dat besluit: “Belangenverstrengeling is niet aan de orde.”
funderende fysische onderzoek. ECN en Delft zijn breder van opzet. U heeft het nu over Delft, maar ook in Twente en Groningen zijn er initiatieven om aan energie te werken. Wij zijn er voor het nationale belang. We willen het fysisch onderzoek versterken door bijvoorbeeld twee of drie medewerkers uit het instituut op andere locaties te laten werken om op die manier onze coördinerende rol te versterken.” In plaats van het FOM-instituut kunnen we dus medewerkers verwachten? “Ik kan daar nu geen toezeggingen over doen, maar gezien de overlap in materiaalkundig onderzoek rond het reactorinstituut ga ik ervan uit dat Delft daar een partner in zal zijn.”
xJos Wassink Wat heeft Eindhoven dat Delft niet heeft? “Mee speelde onder meer dat we bij deze majeure operatie goed onderdak wilden vinden voor het plasmaonderzoek in Rijnhuizen, dat nu hier de sterkste onderzoekspoot is. De meeste mensen uit dat onderzoek vinden Eindhoven een goede keuze. Daar komt bij dat Eindhoven een extra groep wil oprichten die bij FOM zal worden gehuisvest.” Professor Niek Lopes Cardozo die bij het FOM het plasmaonderzoek leidt, heeft ook een aanstelling in Eindhoven. Speelde dat ook een rol? “Het uitvoerend bestuur heeft hierover vergaderd bij afwezigheid van Lopes Cardozo. Laat ik heel duide-
“Daar komt bij dat Eindhoven een extra groep wil oprichten die bij FOM zal worden gehuisvest.”(Foto: De Wilde Fotografie)
lijk zeggen dat belangenverstrengeling – als dat de suggestie is – niet aan de orde is. We hebben hem gevraagd de vergadering te verlaten voor de behandeling van dit punt. Zonder hem is het besluit unaniem genomen.” Uit het bidbook begrijp ik dat Delft u zelfs volledige nieuwbouw heeft aangeboden. “Delft bood aan een onderkomen voor FOM te bouwen dat wij dan zouden huren. Dat was geen aantrekkelijk aanbod. In de gesprekken
met Delft zijn we ervan uitgegaan dat FOM zelf de nieuwbouw zou financieren en dat we van dat deel van het Delftse bod geen gebruik zouden maken.” Nu komen er dus drie energieonderzoekscentra in Nederland: DRI Energy in Delft, FOM bij de TU/e in Eindhoven en ECN in Petten. Hoe ziet u de rolverdeling tussen die centra? “Die zal nog enigszins moeten worden uitgewerkt. Wij zijn vanuit het FOM-instituut vooral gericht op het
hartmann
Heet Vanochtend, bij het ontbijt in het hotel in San Francisco waar ik momenteel verblijf, schonk ik gloeiend hete koffie in een Greenstripe bekertje van de firma ECOproducts. Made from corn stond erop, en dat het BPI certified was en compostable. Allemaal heel leuk en aardig, en het zal vast de redding van de planeet zijn, maar wat er niet op stond, was dat je er geen hete koffie in moet doen. Het gevolg was onverwacht en pijnlijk. Met duim en wijsvinger hield ik het volle bekertje aan de bovenrand vast. Plotseling stroomde de gloeiend hete koffie over mijn hand omdat de bodem van het bekertje omhoog was gekomen. De bovenrand was nog intact maar het bekertje leek wel platgetrapt. Je zou denken dat biodegradable plastic misschien zacht wordt door de hitte en dat er dan een gat in de zijkant valt. Dat de bodem omhoog zou komen, had ik niet verwacht. Ik dacht meteen aan de rechtszaak Liebeck versus McDonalds Restaurants uit 1994, waarin een jury de 79-jarige Stella Liebeck 2,8 miljoen dollar schadevergoeding toekende omdat ze, gezeten in haar auto, gloeiend hete koffie in haar kruis kreeg nadat ze de koffiebeker tussen haar knieën had geklemd. Onvoorzichtig natuurlijk, maar de koffie was veel te heet en dat stond niet op het bekertje, oordeelde de jury. Derdegraads brandwonden en twee jaar lang medische behandelingen waren het gevolg. Daarom besloot ik de hotelmanager een beetje zenuwachtig te maken. Dat viel tegen. De manager bleek niet aanwezig en de tweede man in charge begon mij van alles te verwijten, zoals ‘Die bekertjes zijn alleen voor sinaasappelsap’. Oh ja, waar staat dat dan? Ik was niet per se uit op een gigantische schadevergoeding, maar welgemeende excuses en een klein beetje com-
passie leken me toch niet te veel gevraagd. Want mijn hand was verbrand en hurt like hell. Het zal wel de economische crisis zijn, bedacht ik me later. Zo bleken drie van de vier winkels die ik vandaag wilde bezoeken, verdwenen. De Sony Lifestyle Store – weg, Circuit City – weg. En misschien het meest ontluisterend van al: de Virgin Megastore – weg. Het was een cd-winkel zo groot als de hele Bijenkorf, en sinds een half jaar staat het gebouw leeg. Het is misschien meer de schuld van Amazon.com (beter gezegd, onze eigen schuld), maar toch zonde dat je niet langer kan browsen door een hectare cd’s. Het lijkt slechts een kwestie van tijd totdat ook de grote boekwinkels verdwijnen. In een recessie zou je verwachten dat bedrijven zich nog harder inspannen om de gunst te winnen van het afnemende aantal klanten. Zo niet het motel waar we vorige week verbleven. De Good Night Inn in Redwood City bleek de kamers nog slechts om de andere dag schoon te maken. Voor schoonmaken hanteert de Good Night Inn sowieso een geheel eigen definitie. Dat was al te zien aan de merkwaardige donkerrode en zwarte vlekken op het overigens zeer vlekverhullende donkergroene tapijt in mijn kamer. Mijn collega had in zijn kamer zelfs een kakkerlak gezien. Voor alle zekerheid heb ik daarom maar niet onder mijn bed gekeken, want de geluiden die ik ’s nachts hoorde, deden het ergste vermoeden. Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.
DELTA. 12 01-04-2010
Nieuws
Overleden
Vinger-rsi
De oprichter van studentenroeivereniging Proteus, ir. Gerrit Athmer, is 29 maart op 88-jarige leeftijd overleden. Zijn idee voor een vereniging waar wedstrijd- en fuifroeien naast elkaar bestaan, leidde op 7 juli 1947 tot de oprichting van Virgilius Roei Vereniging Proteus. Proteus fuseerde in 1970 met de open studentenroeivereniging Eretes. Athmer was tot op het laatst zeer betrokken bij Proteus-Eretes. Hij wordt op 6 april begraven.
Het gebruik van iPhones en andere touchscreen apparatuur begint zijn tol te eisen. Volgens een rapport van het RIVM dat vandaag verschijnt, komt uiteindelijk driekwart van de touchscreen gebruikers met klachten bij de huisarts terecht. Prof.dr. Arie Nieuwenhuizen van het artsengenootschap KNMG schrijft aanvankelijk verrast te zijn door een nieuwe rsi-golf. Nader onderzoek heeft uitgewezen dat de klachten zich concentreerden op wijsvinger en duim. En niet, zoals vroeger het geval was, bij de pols. Nieuwenhuizen vermoedt dat
x
www.proteus.tudelft.nl
03
Auditorium intensief gebruik van touchscreen apparatuur voor de toename van klachten verantwoordelijk is. Prof. Catholijn Jonker van mens-machine-interactie bij Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica raadt gebruikers aan met de linkerhand te leren werken. In de Apple store is een speciale App verkrijgbaar om te leren van hand te wisselen onder de naam iSwitch.
x www.apple.nl/rsi
Veertig procent promovendi haakt af Maar liefst veertig procent van de promovendi aan de TU haakt voortijdig af, aldus de ondernemingsraad. De Graduate School moet het promotiesucces opkrikken. xTomas van Dijk 'Abnormaal', noemt de ondernemingsraad (or) het hoge aantal afvallers in haar laatste nieuwsbrief. De or heeft inzage gehad in de voorlopige resultaten van een onderzoek van de afdeling instellingsbeleid naar het ‘promotierendement’ van de TU. Johan Verweij van de directie instellingsbeleid, die de cijfers op een rij zet, bevestigt noch ontkent de cijfers. “De gegevens zijn nog niet openbaar”, zegt hij. “Eerst krijgen de faculteiten de cijfers te zien. Dat gebeurt zo rond half april.” De stijgingspercentages op andere universiteiten lijken even hoog. Het landelijke slagingspercentage schommelt rond de zestig procent. Dat blijkt althans uit de statistieken van de VSNU (vereniging van universiteiten), samengesteld aan de hand van data van negen Nederlandse universiteiten. Van de promovendi die in 2002 startten, verdedigde zestig procent binnen
Afgelast
zeven jaar zijn of haar proefschrift. De TU heeft al die jaren geen data aangeleverd omdat ze geen betrouwbare gegevens had. Dat gaat veranderen. In juli ontvangt de VSNU voor het eerst de gegevens uit Delft, aldus Verweij. Promoveren of niet promoveren; het lijkt een duidelijke zaak. Maar niets is minder waar. Bij het bepalen van het aantal promovendi werd tot nu toe zwaar geleund op Peoplesoft, het programma voor de perso-
Het landelijke slagingspercentage schommelt rond de zestig procent neelsadministratie. En dat leidt tot verwarring. Sommige mensen werken in deeltijd in plaats van voltijd, en niet iedereen wordt betaald door de universiteit. Van de ruim achttienhonderd promovendi die de TU in 2008 (naar schatting) telde, werden er bijna achthonderd betaald met geld uit de tweede of derde geldstroom. Doordat er zoveel verschillende soorten promovendi zijn, is het lastig om een goed overzicht te krijgen. Daarbij komt dat niet alle promovendi zich al tijdens hun eerste onderzoeksjaar aanmelden bij de pedel. Wat de exacte cijfers ook mogen zijn, het hoge faalpercentage baart rector Karel Luyben zorgen. “We heb-
Grootse plannen van de TU lijken te worden afgelast. De ontwikkeling van het research and development park Technopolis, de nieuwbouw voor Technische Natuurwetenschappen en het oppimpen van collegezalen gaan niet door, zo meldt dit bouwbord. Dineke Heersma van de ondernemingsraad is ‘blij dat hiermee veel geld wordt bespaard’. Het college van bestuur moet nog reageren. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
ben niet meer promovendi nodig, maar wel meer verdedigingen”, zei hij onlangs tijdens zijn eerste kennismaking met de or. In 2007 verscheen al een rapport van de taskforce promotiebeleid. Hierin staat dat de TU ernaar streeft dat maar liefst 75 procent van de promovendi binnen vier jaar promoveert. Om deze doelstelling in 2011 te bereiken wil de TU een zogenaamde Graduate School opzetten. Andere universiteiten hebben al dergelijke organisaties, waarbinnen strakker wordt toegezien op toelatingscriteria, werving, selectie, opleiding en begeleiding. Betere begeleiding is volgens Sonja Cox van de or cruciaal. “Sommige promovendi voelen zich onvoldoende begeleid, misschien doordat hun promotor al zoveel andere promovendi moet begeleiden.” Zij wijst erop dat het aantal promovendi per wetenschappelijk staflid flink is gestegen. In 2000 was een kwart van het wetenschappelijk personeel promovendus. Nu is dat een derde. Cox denkt verder dat buitenlandse promovendi moeite hebben om hun draai te vinden in Nederland. “De TU doet amper iets om ze in te bedden. Die promovendi zijn sociaal geïsoleerd. Verbijsterend.”
x www.delta.tudelft.nl/19437 www.delta.tudelft.nl/18781
Met de ogen dicht waan je je op een schoolfeest in de jaren zeventig. Wegdromend op de klanken van Pink Floyd, met betoverende maar onbegrijpelijke teksten. Ogen open en je bent in de aula. Niks Pink Floyd, maar de verdienstelijke coverband Pink Project op het podium. Afgelopen dinsdag gaf het aulacongrescentrum, onderdeel van facilicity management en vastgoed (FMVG), een demonstratie van de nieuwe licht-, beeld- en geluidstechniek van het auditorium. Life muziek in surround sound versmelt naadloos met HD-achtergrondpro-
jectie en spatsynchrone lichteffecten. Van college tot concert, van videoconferentie tot filmvoorstelling. Alles kan. Een zaal bijschakelen, de voorstelling met slechts tien seconden vertraging op internet zetten. Geen probleem. Al is het voor de technici nog een beetje wennen, te oordelen naar de soms harde schakelklikken en bruuske geluidsovergangen.
x http://www.flickr.com/photos/mmstudelft
Lange weg naar valorisatie Succesvolle innovators gaven dinsdag op de Dimesdag een blik achter de schermen. Naast enthousiasme blijkt doorzettingsvermogen een vereiste voor welslagen. “Onze innovaties zijn vaak complexe projecten”, zegt prof.dr. Kees Beenakker, wetenschappelijk directeur van Dimes (Delft Institute of Microsystems and Nanoelectronics). “Dat maakt de technologische en financiële barrières om de markt op te gaan vrij hoog. Maar als het lukt, zoals bij Mapper, dan verover je de wereld.” Overigens is Mapper, het bedrijf dat maskerloze lithografie ontwikkelt voor de chipindustrie, nog geen commercieel succes. Begonnen in 2000, heeft Mapper, goed voor 170 arbeidsplaatsen en 90 patenten, nu drie pilot machines gebouwd. Toch zijn er nog drie innovatiestappen nodig voordat het gestelde doel bereikt is, vertelt Marco Wieland van Mapper. Een tijdpad geeft hij er niet bij. Ook prof.dr.ir. Lis Nanver van Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI) stelt dat het ontwikkelen van een product voor de markt – in haar geval unieke detectors voor diep ultraviolet licht – meer tijd kost dan de vier jaar die een gemiddelde promovendus ermee bezig is. Innovatie laat zich niet in ritmes van vier
jaar persen. Hoogleraren moeten wel bedrijven beginnen, vindt Nanver, maar ze moeten er geen directeur van worden. “Dat is qua tijd niet te combineren.” “We zijn technici, geen verkopers”, vertelt dr.ing. Leo de Vreede (EWI). Hij ontwikkelde met collega’s Anteverta, een apparaat dat het doormeten van basisstations voor mobiele telefonie drastisch versnelt en verbetert. Voor de ontwikkeling van een bewezen techniek naar een product ben je afhankelijk van banken en
‘We zijn technici, geen verkopers’ klanten. Uiteindelijk maken die ook de dienst uit, aldus De Vreede. Waarom zou je je dat laten welgevallen? “Uit enthousiasme om wat je kunt verbeteren”, zegt De Vreede. Dat zegt ook prof.dr.ir. Ronald Dekker, betrokken bij de ontwikkeling van Pluriomics (een chip om toxiciteit van medicijnen te bepalen). Vier dagen per week werkt hij bij een groot bedrijf, een dag bij de TU. “Een groot bedrijf is vooral bezig met te verzinnen waarom ze bepaalde dingen níet moeten doen. Hier is dat verfrissend anders.” (JW)
DELTA. 12 01-04-2010
04
opinie/recensies
Files oplossen Willemijn Dicke en Vincent Marchau noteren de meningen op het Elsevier Technologie debat over files. De enige oplossing lijkt de kilometerheffing. Soms mopperen wetenschappers, ook u. Als het over uw onderzoeksterrein gaat, vindt u dat politici maar weinig kennis van zaken hebben. Bovendien zoeken ze de oplossing voor het probleem (files, stijgende zeespiegel, noem maar op) in de verkeerde hoek. Als ze de feiten toch eens zouden kennen, verzucht u. Daarin willen we verandering brengen. TU Delft, weekblad Elsevier en Campus Den Haag organiseren een debatreeks waarin onderzoekers van de TU in discussie gaan met politici en ondernemers. De eerste bijeenkomst vond afgelopen maandag plaats en ging over de vraag: Hoe lossen we de files op? Enkele file-feiten: • In de periode juli 2008-juni 2009 werd ongeveer negen procent van de totale reistijd met vertraging afgelegd. • In de periode 2000-2008 is het totale reistijdverlies door files en vertraagde afwikkeling op het
hoofdwegennet met 55 procent gestegen. • Files en vertragingen kosten tussen 2,8 en 3,6 miljard euro. Files zijn dus een probleem. Hoogleraar transport & logistics Bert van Wee denkt niet dat meer asfalt zal helpen: de beschikbaarheid van rijstroken roept ook meer vraag op. Mensen die eerst niet met de auto gingen, besluiten om dat nu wel te doen. En als dan nóg meer wegen worden aangelegd, liggen de kosten hoger dan de baten. Hij citeert verschillende onderzoeken. Het enige
‘Het merendeel van de automobilisten geeft de auto nooit op’ wat significant helpt tegen files is de kilometerheffing. Politici reageren verdeeld op deze wetenschappelijke onderzoeken. Charlie Aptroot, Tweede Kamerlid van de VVD, houdt zijn mantra de hele middag vol: Meer asfalt is het enige wat helpt. Bert van Wee werpt tegen dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen bereid zijn hun reiskeuzes aan te passen als gevolg van sterk gedifferentieerde vormen van kilometerheffing. Hierdoor kunnen files drastisch afnemen. Maar Aptroot gaat niet
inhoudelijk in op dit punt. Hij zegt dat kilometerheffing niet werkt. Arno Bonte, gemeenteraadslid voor GroenLinks in Rotterdam, kiest voor een andere veelgehoorde oplossing van de files: hij wil automobilisten ‘verleiden’ om te kiezen voor het openbaar vervoer. Misschien krijg je wel twintig tot dertig procent van de automobilisten zo ver om over te stappen. Van Wee nuanceert dit: uit onderzoek blijkt dat het merendeel van de automobilisten nooit de auto opgeeft, al maak je het openbaar vervoer gratis. August Mesker, vervoersspecialist van VNO-NCW, is voor beprijzing van gebruik. Maar de politiek is niet zo handig geweest. Psychologisch gezien moet je het geen heffing noemen, want dan gaan de hakken in het zand. Bij alle andere diensten heet het ‘daluren’ en ‘daltarieven.’ In die ‘kortingssfeer' zou je ook de beprijzing moeten trekken. Hij stelt één voorwaarde aan de invoering van kilometerheffing: het geld moet allemaal ten goede komen aan de wegen. Elsevier-journalist Simon Rozendaal peilt de meningen in de zaal, die vrijwel louter uit mannen bestaat. Hen gaat de file aan het hart. Velen hebben thuis de oplossing allang uitgetekend en staan nu te popelen om hun gouden file idee wereldkundig te maken. Zo zou de werkdag van ambtenaren pas om
Het publiek bestaat uit mannen die de oplossing voor de file allang bedacht hebben. (Foto: Marije Blomjous)
tien uur moeten beginnen; dat zou een geweldige spreiding betekenen. Een ander oppert dat verkeerslichten vervangen moeten worden door verkeersregelaars. Een derde snapt niet waarom het met files niet zo gaat als met hotelreserveringen: je mag alleen op de weg rijden als je daarvoor hebt gereserveerd. En zo gaat nog even door. Bert van Wee nuanceert en informeert. Aan het einde van het debat merken de mannen met hun al te gemakkelijke file-oplossingen dat het niet zo eenvoudig is als zij op
verjaardagen verkondigen. Nu de politici nog. Vincent Marchau en Willemijn Dicke, faculteit Techniek, Bestuur en Management, TU Delft
x Vincent Marchau en Willemijn Dicke organiseren de Elsevier Technologie debatten. Het volgende debat vindt plaats op maandag 26 april en zal gaan over het wassende water, met professor Han Vrijling. Voor informatie en aanmeldingen: info@campusdenhaag. nl
De wereld hangt van grote moleculen aan elkaar De ontdekking van grote moleculen, bestaand uit lange ketens koolstofatomen, leverde anderhalve eeuw geleden een knetterende wetenschappelijke polemiek op. Inmiddels zijn de moleculen niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. xChristian Jongeneel Het is nu wat moeilijk voor te stellen, maar er was een tijd dat chemici waren onder te verdelen in mensen die geloofden in het bestaan van grote moleculen en degenen die dat niet deden. De laatste groep had de overhand, zo’n honderdvijftig jaar geleden, en maakte de gelovigen uit voor idioten (maar dan in grovere bewoordingen, want het was in wetenschappelijke kringen indertijd gebruikelijk elkaar voor rotte vis uit te maken). Het verhaal van macromoleculen begon met de Utrechtse hoogleraar
Gerard Mulder, die in 1838 een artikel publiceerde waarin hij verslag deed van metingen aan verschillende eiwitten. Uit de verhoudingen tussen de verschillende atomen concludeerde hij dat eiwitten enorme moleculen moesten zijn. Hoon was zijn deel. De vigerende hypothese was namelijk dat eiwitten en andere ‘colloïden’ clusters van kleinere moleculen waren. De colloïde hypothese legde pas het loodje in de Tweede Wereldoorlog, toen de laatste aanhangers wegens nazi-sympathieën aan de wetenschappelijke dijk gezet werden (ze meenden dat je aan de samenstelling van bloedeiwitten de inferioriteit van bepaalde rassen kon aflezen en eentje toog zelfs enthousiast naar Auschwitz om daar te experimenteren op de gevangenen). Dit stukje historie vormt slechts een korte inleiding in ‘Giant molecules, from nylon to nanotubes’ van Walter Gratzer, emeritus hoogleraar biofysica aan King’s College in Londen, maar het is wel de meest bizarre passage in het boek. Voor het overige is het een keurig populairwetenschappelijk werkje met de juiste mix van wetenswaardigheden en anekdotes. Gratzer begint met de eenvoudigste bouwstenen voor polymeren,
van methaan tot guanine, en legt de nodige chemische begrippen uit. Dan stapt hij over naar eiwitten, de bouwstenen van ingewikkelde macromoleculen in het menselijke lichaam – en in andere lichamen, zoals het elastische eiwit resiline, dat alleen in insecten voorkomt en hen (vlooien, krekels) in staat stelt te springen met versnellingen tot 2300 keer de zwaartekracht. Het hoofdstuk over eiwitten is het langste in het boek en loopt syste-
De gelovigen werden uitgemaakt voor idioten matisch alle types af. Anekdotes, zoals die over de vlooien, houden de schwung erin. Waar macromoleculen op basis van eiwitten actie ondernemen, zijn die op basis van suikers bedoeld voor opslag, betoogt Gratzer. Glucoseketens slaan energie op, DNA informatie. In het volgende hoofdstuk introduceert hij een laatste type macromolecuul, het nanobuisje, een molecuul zo sterk dat je er in theorie een lift mee de ruimte in zou kunnen bouwen. Het is een verbazingwekkend kort hoofdstuk, gezien
de hype die het nanobuisje teweeg gebracht heeft. Gratzer is dan halverwege zijn boek en raakt de weg kwijt. Hij grijpt terug op eenvoudige polymeren, wijdt een hoofdstuk aan allerhande toepassingen, speculeert over nanomachientjes en gaat weer verder over DNA als bouwsteen voor een computer. Veel structuur zit er niet meer in – nogal een contrast met de systematische aanpak van de eerste helft. De afzonderlijke paragrafen blijven echter plezierig om te lezen. Soms staat de lezer werkelijk te kijken van de veelzijdigheid die sommige moleculen aan de dag leggen. Neem l-dopa, een aminozuur dat vooral bekend is als neurotransmitter in mensen. Maar het is ook een van de voornaamste componenten in de lijm waarmee mossels zich aan een rots hechten, wat vooral bijzonder is omdat het onder water plaatsvindt – niet de meest ideale conditie om een meercomponentenlijm te laten uitharden. Hiervandaan is het een kleine stap naar polymere coatings die juist moeten voorkomen dat mossels zich aan bijvoorbeeld schepen hechten, vanwaar het weer doorgaat naar onder meer haarlak en organische lichtgevende diodes.
Erg interessant allemaal, maar op een gegeven moment ontkom je niet aan de gedachte een serie opgeleukte lemma’s uit de Wikipedia te zitten lezen.
x Walter Gratzer, ‘Giant molecules, from nylon to nanotubes’. Oxford University Press, pp 254, 13,50 euro
DELTA. 12 01-04-2010
Selectie Liever selectie aan de poort dan huidige studenten opzadelen met bezuinigingen. Die keuze maken Delftse studenten als hun faculteit moet bezuinigen door hoge studentenaantallen. Dat blijkt uit een poll van de studentenraad (sr) op blackboard. Van de 3854 studenten die de poll invulden, koos ruim 63 procent voor beperking van de instroom door selectie aan de poort of een numerus fixus. Bijna vijftien procent wil aan huidige studenten eisen stellen, zoals het afronden van een bachelor in vier jaar. Ruim vijf procent kiest voor minder
05
Nieuws
vakken, contacturen en studierichtingen. Eenzelfde percentage zou meer geld vrijmaken voor onderwijs door te bezuinigen op docenten en student-assistenten. Ruim elf procent vulde in dat het gerechtvaardigd is niets te doen. De sr wil de resultaten gebruiken bij een overleg met het college van bestuur over de prognoses voor de studenteninstroom.
Toilet
Superarena
Een kartonnen toilet met een waterbestendige laag. Met dat idee won de 26-jarige TU-studente industrieel ontwerpen Sacha van Ginhoven op Wereldwaterdag (25 maart) een ideeënwedstrijd van onder andere Unicef en Verkeer en Waterstaat. De Plug-in van Van Ginhoven en vier andere studenten heeft de vorm van een grote beker die past in bestaande latrines zonder riolering in ontwikkelingslanden. Hij heeft een inhoud van dertig liter en is herbruikbaar. Grote boodschappen zijn na verhitting te gebruiken als meststof.
De KNVB wil samen met de Belgische voetbalbond het WK van 2018 naar Nederland halen. Maar er is in beide landen geen stadion te vinden dat minstens 80 duizend zitplaatsen bevat - een eis van de Fifa. Student Jeroen Smeets (Civiele Techniek en Geowetenschappen) onderzocht voor zijn afstudeeropdracht de mogelijkheden van een uitbouw van de Amsterdamse Arena (nu 50 duizend plaatsen). Zijn ontwerp voorziet in een derde ring van ultra hogesterkte beton bovenop de huidige constructie.
(Illustraties: Jeroen Smeets)
Voorlopig geen paniek om bof De GGD Zuid-Holland West heeft de TU Delft gevraagd medewerkers en studenten voor te lichten over het bofvirus dat onder studenten heerst. De GGD wil het vooral weten als mensen ouder dan 27 jaar ziek worden. xSASKIA BONGER Sinds de jaarwisseling waart de bof rond in Delft. Momenteel zijn 53 gevallen bevestigd of zeer waarschijnlijk, vertelt Kioe Bing Yap, arts infectiebestrijding GGD ZuidHolland West. Onrust, of erger nog paniek, zijn zeker niet nodig, zegt hij. Alertheid wel. De bof is immers een meldingsplichtige ziekte omdat
ertegen wordt gevaccineerd. En toch worden jonge mensen ziek, mensen die als kind twee keer gevaccineerd zijn. Het verloop van de ziekte is meestal mild, of asymptomatisch, zoals Yap het ook wel noemt. “We zien nu alleen gevallen met opvallende symptomen als een dikke wang, maar de meeste mensen die zijn
’Afgelasten van feesten is niet nodig’ besmet, merken dat niet eens.” Om hoeveel besmettingen het gaat, kan Yap daarom niet zeggen. In de pers heeft de bof onder studenten in Delft, Leiden, Utrecht en Groningen de laatste tijd veel aandacht gekregen. Telkens werd gemeld dat Delft de bron van de opleving van de ziekte is. Volgens Yap is dat echter een foutieve redenering. “De bof is waarschijnlijk vijfduizend jaar gele-
den begonnen, sindsdien waart het virus rond. Ook in Nederland, onder niet-gevaccineerden. Het is nu in Delft opgepikt door huisartsen. En het opmerkelijke is natuurlijk dat het nu om gevaccineerde mensen gaat.” Waarom studenten die als kind wel zijn gevaccineerd nu opeens ziek worden, is onduidelijk. Er is nog geen onderzoek naar geweest. Het lijkt er wel op dat het ziekteverloop bij gevaccineerden mild is. Daarom ook vindt de GGD het niet nodig maatregelen te nemen. Yap: “We hebben contact gehad met de studentenverenigingen in Delft en met de TU en gevraagd of ze informatie op hun sites willen zetten. Maar het afgelasten van feesten of colleges, van evenementen waar veel mensen samenkomen, is niet nodig. Er is natuurlijk wel een besmettingsrisico, maar je weet nooit hoe lang dat blijft bestaan.” Onder de 53 gevallen die Yap nu kent, zijn voor zover hij weet twee
mensen die geen student zijn. Hij heeft huisartsen gevraagd extra te letten op mensen ouder dan 27 jaar. Zij zijn meestal niet gevaccineerd, wat dus een risico is. Overigens hebben zij de ziekte vaak gehad, wat ook bescherming biedt. Als iemand iets van een bofbesmetting merkt, is dat meestal door koorts, spierpijn en hoofdpijn. Kenmerkende symptomen zijn een pijnlijke zwelling van de speekselklier voor het oor. Ook pijn bij het openen van de mond en oorpijn komen vaak voor. Complicaties kunnen zich in zeldzame gevallen voordoen bij mannen in de vorm van een ontsteking van de teelbal, soms met onvruchtbaarheid als gevolg. Bij vrouwen kan een ontsteking van de eierstokken voorkomen. Ook hersenvliesontsteking is mogelijk.
x
De vraag naar studiemaatjes onder studenten met een functiebeperking stijgt licht sinds het project twee jaar geleden begon. Het project is onderdeel van het ‘actieplan terugdringing belemmeringen voor studenten met functiebeperking aan de TU Delft’, waarvan onlangs het eindverslag verscheen. Dit studiejaar is van ongeveer honderd eerstejaars studenten bekend dat zij een functiebeperking hebben. Dat konden zij vrijwillig aangeven bij hun inschrijving via studielink. Ook konden zij laten weten of zij behoefte hadden aan een studiemaatje. Dat deden tien studenten. Voor hen is in de loop van het jaar een maatje gevonden. Gemakkelijk was dat niet. Volgens de projectmedewerkers is dat niet vreemd, omdat er binnen de TU geen sociale opleidingen zijn. De redenering is dat studenten die een sociale opleiding volgen vaak studiepunten krijgen voor dit soort activiteiten, of
deze in ieder geval op hun CV kunnen zetten. Toch bleek het geen goed idee studenten uit andere steden als Leiden in Delft in te zetten. Alleen studenten van de eigen faculteit zijn immers volledig op de hoogte van de lokale onderwijsorganisatie. Studenten met dyslexie vormen de grootste groep studenten met een functiebeperking. Voor hen wordt op dit moment een pilot ingericht om te werken met Kurzweil-software, die hen stukken tekst voorleest. De TUbibliotheek is van plan op korte termijn studiematerialen te scannen, zodat ze geschikt zijn voor dit programma. Dat zou voor de studenten een uitkomst zijn, aangezien velen nu terugvallen op hun ouders om de teksten voor te lezen. In 2009 heeft onderzoeksinstituut Risbo een onderzoek gedaan waaruit blijkt dat in Delft 12,3 procent van de studenten een beperking ervaart. Na dyslexie volgen chronische aandoeningen, beperkingen in het uithoudingsvermogen en beperkingen in concentratievermogen als meest genoemde klachten. De universiteit heeft inmiddels een breed scala aan maatregelen genomen om deze studenten zoveel mogelijk ongehinderd te laten studeren.(SB)
x www.functiebeperking.tudelft.nl
Gissen De Delftse wethouders zijn bekend, hun portefeuilles ook. Maar wat de komende jaren hun beleid wordt, blijft nog gissen.
Collegegeld Studenten die een jaar te lang over hun opleiding doen, moeten een hoger collegegeld betalen. Dat schrijft het CDA in haar conceptverkiezingsprogramma.
Mini Fokke & Sukke staan op ‘de kleinste cartoon ooit’, meldt tekenaar JeanMarc van Tol. Drie studenten hebben de afbeelding verkleind tot 17 bij 17 micrometer.
Opgestapt www.sgzstudent.nl
Studiemaatjes lastig te vinden Studenten met een functiebeperking als dyslexie kunnen sinds 2008 meedoen aan een studiemaatjesproject. Het blijkt moeilijk deze buddy’s te werven.
delta online
Gerard Oosterwijk is vrijdag opgestapt als LSVb-voorzitter. ‘Aanhoudende meningsverschillen maakten de zakelijke samenwerking onmogelijk’, schrijven de overgebleven bestuursleden in een persbericht.
Traag Studenten aan de universiteit doen gemiddeld langer over hun driejarige bacheloropleiding dan hbo’ers over hun vierjarige studie. Dat ligt vooral aan de mannelijke wo’ers.
Miljoen Eén miljoen dollar won Grigoriy Perelman voor het bewijzen van de stelling van Poincaré, een van de lastigste puzzels in de wiskunde. Maar de 44-jarige Rus bedankt ervoor. ‘Ik heb alles wat ik wil’, zei hij in de Britse krant de Daily Mail.
Stevig drinken Stevig drinken op de avond voor een tentamen heeft geen negatief effect op de examenprestaties de volgende dag. Tot die verrassende conclusie komen Amerikaanse wetenschappers in een onderzoek dat volgende maand verschijnt in vakblad Addiction.
Huisjesmelker
Raketje
Hoe maak je eerstejaars studenten inzichtelijk hoe thermodynamica werkt? 3mEprofessor Bendiks-Jan Boersma liet ze afgelopen donderdag met dat doel petflesjes afschieten. De winnaars monteerden vleugeltjes op hun flesjes en ziedaar: het waterraketje dat met behulp van een fietspomp werd weggeschoten, landde 82 meter verderop in het Mekelpark. Dat was een stuk verder dan de vijftien concurrenten. Die kwamen meestal maar zo’n twintig meter ver. “Die ontwerpen waren niet zo goed”, verklaart Boersma. De winnaars gingen met honderd euro naar huis. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
De Groningse huisbaas Wim Bulten heeft misschien een grote mond, een viespeuk die studentes laat strippen om een kamer te mogen huren is hij niet. De LSVb en SP-jongerenclub Rood hebben voor die aantijging hun excuses aangeboden.
x www.delta.tudelft.nl
DELTA. 12 01-04-2010
06
science
opinion please
Beefing up the batteries Lithium-ion batteries hold promise for substantial improvements. Researchers at the faculty of Applied Sciences are in the race for lightweight power with nanoparticles. xJos Wassink “Powering a laptop or a phone is easy,” says dr. Wouter Borghols, who last Monday defended his PhD thesis on lithium-ion batteries. “They use only a little power and there is plenty of time to recharge.” What motivated Borghols to conduct his PhD research of fundamental aspects of materials and energy (fame) at Applied Sciences was his wish to develop batteries for applications that demand higher charge and discharge rates (more power), more stored energy per unit of weight and faster charging. Automobiles would be a typical application for those improved batteries, as would satellites. Asked shortly before the thesis defence what the main achievement of Borghols’ research is, professor Fokko Mulder, his PhD supervisor, mentions the surprising doubling of the amount of energy stored. Borghols himself doesn’t agree. He thinks the fifty to hundred times quicker charge rate is more important, because this enables higher currents, which is what you need if you want a stiff acceleration. “Well,
in fact it’s both”, says dr. Marnix Wagemaker, who co-supervised Borghols’ work. “He switched from micro to nanoparticles in the batteries to enhance the reactivity and to speed up charging. But he experienced a lot of unexpected side-effects as well. Some of those are in fact very promising.” Some basics first: Lithium-ion batteries (first introduced by Sony in 1992) have two electrodes with an electrolyte in between, through which lithium ions can move easily. The negative electrode (anode) is usually made of carbon, but in the most modern ones titanium oxides are introduced. When charged, lithium nestles in the crystal lattice of the titanium oxide.
It was hard to find an explanation for some of our measurements But a cobalt or manganese oxide electrode in the vicinity attracts the positively charged lithium ions through the electrolyte layer, leaving behind a surplus of electrons. An external circuit transports the electrons to the positive electrode (cathode). The amount of energy involved equals the product of the electric charge of the amount of lithium and the voltage difference between the poles. “Because the lithium ions diffuse into titanium oxide lattices, we thought we’d speed up the process by using smaller particles”, Borghols explains. Overall, that proved right,
but some details were puzzling. “It was hard to find an explanation for some of our measurements”, Borghols admits. “At first we wanted to chuck them in the bin.” Borghols discovered that at smaller particle sizes, lithium diffused less deeply into the lattice. Instead, it forms a crust around the particle, inhibiting further lithium uptake in the whole particle. The thickness of the crust depends on the crystal form. Overall the amorphous (no crystal structure) nanostrucured titanium oxide seemed to perform best, meaning it has an excellent lithium-uptake in terms of both quantity and speed. Alas, after about fifty cycles of charging and discharging, only a quarter of the initial capacity is left, which, by the way, is still more than ordinary titanium oxide. The processes taking place between titanium, lithium, oxygen and the crystal surface are not very well understood yet. Still, amorphous TiO2 beats other forms of titanium oxide in storage capacity and certainly in discharge rate. Borghols concludes the material is “very appealing for cheap, high rate, high capacity Li-ion anodes.” While Wagemaker adds: “With the right ingredients, you can make them within five minutes.” Meanwhile, another promising researcher is at work in this renowned laboratory. Frits Klaver recently received the Young Wild Idea award (worth 10,000 euro) for his project on ‘Efficient Li-ion batteries’. He is not working on nanoparticles, but rather instead aims to optimise micro particle sized batteries by improving the contact between the titanium oxide electrode and an ionconducting polymer. Experimenting with various sizes and shapes of the electrode particles, Klaver hopes to present his findings next July.
x
Mobile applications demand high power, great stamina and light weight. (Photo: Flickr)
Wouter Borghols, Lithium insertion in nanostructured titanates, defence Monday, 29 March 2010. PhD supervisor: Prof. Fokko Mulder (AS). This PhD project was financed by the Delft Institute for Sustainable Energy.
CO2 storage row Discussions about the CCS project at Barendrecht were revived after a television documentary last Sunday revealed that a critical geological report was withheld by the government. The report, compiled by geologist Peter van der Gaag, states that the former gas fields under Barendrecht are ‘technical-geologically’ unsuited for CO2 storage. The report had been ordered by the Dutch ministry of Economic Affairs, but was never published. The television programme exposing this affair has stirred up new discussions about the safety of CO2 storage in Barendrecht. “It’s nonsense”, counters dr Karl Heinz Wolf (Civil Engineering and Geosciences), who actually lives near Barendrecht and has been working on gas flows through geological materials for more than twelve years. He knows Van der Gaag as a geologist who likes to be of service to environmental groups, although Wolf has not in fact read the government report under discussion. The television programme, which he did see, was biased, says Wolf, and it only featured opponents of the CO2 storage programme. Wolf has no doubts about the geological aptness of the soil and rock. “Two kilometres of stone on top of a gas tight layer that previously held methane at an even higher pressure.” He also thinks the toxicity of CO2 is exaggerated. He compares eventual CO2 leaks to the constant emissions of CO2 at chemical factories: “I’ve never seen anyone drop dead there.” Frankly stated, Wolf is fed up with discussions about the safety of CO2 storage: “The research has been done, the answers have been given. But still, every time someone pops up with the same questions.” “Without more detailed information, it’s unclear to me whether or not it’s a scandal that the government held back this report”, says PhD student, Nicole Huijts, who specialised in public acceptance of new technologies at the faculty of Technology, Policy and Management. “But I’d expect the researchers from the University of Utrecht to be objective in this matter, and they judged that this report would receive a grade of 3 if it had been written by a student. But still, for more transparency, they could make the report public.” The debacle shows how sensitive the issue of carbon storage is with the public. Has the government been honest in its communication towards the public? Huijts believes so. “But it would’ve been better if the government had started a public debate about this much earlier”, she adds. “Ten years ago this topic had already appeared in policy documents. A lot of technical and legal issues, as well as the best spots to store the carbon, must still be determined, but nevertheless the government should have started debates. That way people would’ve had more time to get used to the idea.” “Public acceptance is a real issue”, says professor Hans Bruining, “but not all engineers are well equipped to deal with it.” But are we even barking up the right tree? The problem with CO2 capture and storage lies in the capture, which is much too expensive with current technologies. “We should first bring down the costs of capture before venturing into storage projects”, he says. (JW/TvD)
DELTA. 12 01-04-2010
07
science
come to think of it
Role playing in the operating theatre
Safe stiletto’s Delta and Delft Integraal often write about innovative ideas that offer big promises for the future. But what has happened to such ideas a couple years on? What for instance has happened to the research for non-slippery shoes?
By analyzing footage taken during operations surgeons can learn from mistakes (Photo: Linda Wauben)
Black boxes, checklists, admitting human errors and better communication: PhD student Linda Wauben wants operating theatres to function a lot more like airplane cockpits. xTomas van Dijk What operation are we performing? Which side do we operate on? Has the patient received antibiotics? These may all seem like superfluous questions to surgeons, their assistants and anesthetists, because of course they must know what they are about to do, what leg to cut off, what antibiotics have been administered. Yet, mistakes do happen. The Dutch Health Care Inspectorate has therefore recently decided that operating theater personnel must implement a ‘time out procedure’ to prevent errors. If it was up to Linda Wauben, a PhD student working at both the Erasmus Medical Centre and TU Delft’s faculty of Industrial Design Engineering, this new procedure would not become a boring routine, but rather be a role playing exercise in which each actor has specific questions to ask and answer. In a short video she shows, you can see the medics slightly grinning behind their surgical masks. “We didn’t order any packed blood cells, did we?” the surgeon asks. “No we didn’t”, replies the assistant. “What operation are we going to perform?” she then asks, with a playful glint in her eyes. The role play Wauben developed for her PhD research, which she will defend on April 12, is called ‘Time Out Procedure plus Debriefing’ (TOPplus), and it is currently being used in the operating theatres of 16 hospitals across the Netherlands. Medics ‘play’ the procedure just prior to operating on the patient. “At first people have to get used to it”, says Wauben, thereby explaining
the medical team’s playful smiles. And because each type of operation and hospital is different, and everybody has their own way of working, Wauben and the medics have fine tuned the role plays. If you think this approach of codesigning to increase ‘Safety in the Operating Theatre’ (the title of Wauben’s dissertation) is already innovative enough, then you are in for a shock. The researcher wants everything that happens in the operating theatre to be registered, just like the black box system used in aviation. “Preferably I’d like to record all patient data (heart rate, oxygen level), images of the surgical field, and also the verbal and non-verbal communication of the operating team. These recordings can then be
‘This is a first small step’ used for generating the post-operative notes, to learn from errors - if an error was made - or be used in the education or training of the surgical team.” “When I give lectures at congresses I get very varied reactions to this idea”, Wauben says. “Some surgeons don’t want all their actions to be filmed. I understand that. This requires a change in hospital culture.” Despite the reluctance of some surgeons to adopt this black box approach, Wauben did analyze footage of operations. She studied video images that were taken during laparoscopic surgery, also known as minimally invasive surgery. She watched and analyzed 125 videos of gallbladders being removed. She knows the drill. “When I watched ‘Grey’s Anatomy’ last night, I knew the doctors had made an error when a patient turned all yellow; they had by accident cut the common bile duct.” Laparoscopic surgery is a fairly new technique in which abdominal operations are performed through small incisions. A camera and trocars are entered through these incisions. A trocar is a kind of hollow punch that
acts as a guide tube. Through this tube, long-handled medical instruments, such as graspers, are introduced into the body. Needless to say, to be skillful with these long, unwieldy instruments, one needs lots of practice. Because of this, the Health Care Inspectorate decided in 2007 that critical parts of the operation, like the moment before transecting important structures of the gallbladder, need to be monitored attentively (the so called ‘critical view of safety’). Wauben checked whether there was a good visual available at all critical stages of the gall bladder operation. “This is a first small step towards a black box. We started by registering what the surgeon saw at that moment”, says Wauben. “Maybe step by step people start to get used to the idea.”
After Joke Westra slipped again on her stiletto heels on a bridge in Delta 20-09-2007 Delft, she was very annoyed. Toge“If it’s up to material science ther with another material science students Joke Westra and student, Heleen Schnitger, she Heleen Schnitger, tripping came up with an idea: to research while walking on elegant shoes shoes and try to understand how will soon be over. They’re looksoles could prevent one from triping for material for shoe soles ping. In October 2007 they received that prevents slipping.” a Young Wild Ideas grant of 10,000 euro from the Delft Centre for Materials for their research. “There had been a lot of research on safety shoes,” Westra says. “But they were all tested for specific environments and situations, like, for example, how shoes react to oil on the floor. But no one comes across those things in real life. We wanted to research what happens when one slips with everyday shoes in an ordinary environment.” After they received their grant, the first thing Schnitger and Westra did was buy fifty pairs of shoes. “We absolutely love shoes, so that was great, but unfortunately we couldn’t keep any of them for ourselves”, Westra says. They set up a small lab and analysed the shoes. “We wanted to know the characteristics of the materials and how the materials behaved. To do this we cut all the left shoes to pieces”, she explains, still with pain in her heart. They also tested several kind of shoes, from sneakers to stiletto’s, on eight different kinds of surfaces, including asphalt, tiles and carpets. “The shoes reacted differently on the surfaces. It could happen that one shoe would not slip on one surface, but would make one trip almost instantly on another. We found that Converse All Stars did very well in the tests, although we also conducted a survey in which lots of responses said that when it rains they are worthless.” When the funding ran out in 2008, their research stopped. Unfortunately, they did not find the ultimate slippery-free sole. “That wasn’t our main objective, because we would’ve needed a lot more research and money to focus on that”, says Westra, who now works on solar cells as a PhD student (Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science). Westra does have some tips, however. “When you buy a shoe, make sure it fits well”, she says. “If you slip, you’ll try to correct your posture. If the shoe fits well, you’ll be less likely to trip. It’s also important to replace soles after some time. That’s what I eventually did with the stiletto’s that made me slip. After that the slipping stopped.” (RV)
Joke Westra: "We wanted to research what happens when one slips with everyday shoes in an ordinary environment." (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
DELTA. 12 01-04-2010
interview
08
WIE IS STEVEN VAN HAREN? Zeistenaar Steven van Haren (1984) kwam in 2003 luchtvaart- en ruimtevaarttechniek studeren aan de TU. Eenmaal woonachtig in Delft haalde hij zijn motorrijbewijs, waarna hij de racecircuits opzocht. Vorig jaar kwam hij voor het eerst in actie tijdens de races om de SV Cup, een opleidingsklasse voor berijders van een Suzuki SV 650. Zijn teamnaam 54 Racing verwijst naar het huisnummer van zijn studentenwoning. Op die manier hoopt Van Haren steun te verwerven van zijn huisgenoten. Hij wil zijn passie graag delen met anderen. Daarom organiseerde hij vorig jaar een fandag, met barbecue toe, bij zijn ouders. Dit jaar wordt de fandag op Hemelvaartsdag gehouden en zal er een wodkaproeverij aan verbonden zijn. Van Haren: “Allemaal in het kader van promotie. Ik wil Delftse studenten graag enthousiast maken.” (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)
DELTA. 12 01-04-2010
09
interview
Analytische motorduivel Zaterdag 10 april begint voor motorrijder Steven van Haren het nieuwe wegraceseizoen. De wedstrijd op het circuit van Assen is de eerste in een reeks van acht. Om zijn prestaties te verbeteren koos hij dit jaar voor een ‘Delfts-analytische’ aanpak.
soort dingen verbeteren. In 2009 wil ik ook weer vijf seconden sneller worden op een ronde. Dat zou betekenen dat ik het hele seizoen in het middenveld kan meerijden en gave duels kan hebben.” Is de motorsport te combineren met je studie? “Op 1 september ga ik beginnen met afstuderen. Ik loop niet helemaal nominaal, maar de races zijn altijd in de weekenden. Dat doorsnijdt niet echt het collegerooster. De meeste tijd zit in mijn bijbaantje, maar als brugwachter heb ik tijd om te studeren. Bovendien is er een connectie met voertuigdynamica waarin ik geïnteresseerd ben. Op de motor van mijn zus heb ik een keer wuppies geplakt om de luchtcirculatie te meten. Dan zie je al die haartjes wapperen. Je kunt zo bijvoorbeeld de luchtstroom analyseren tussen het hoofd van de motorrijder en het voorruitje. Mensen zeggen dat ik altijd heel erg goed achter mijn ruitje zit op de motor.”
xJimmy Tigges Altijd al een motorduivel geweest? “Nee, ik heb zelfs nooit een scooter gehad. Het begon pas toen ik net in Delft woonde en een keer achterop zat bij een huisgenoot. Dat was in 2004. Dat motorritje vond ik ontzettend gaaf, ik ben daarna snel mijn motorrijbewijs gaan halen. Als je jonger dan 21 bent mag je de eerste twee jaar op maximaal 36 pk rondrijden. Dat is bijna een soort brommer. Ik heb een baantje gezocht en ben gaan sparen. Voor zevenhonderd euro kocht ik een oud beestje van iemand.”
Is het een dure hobby? “De kosten van onderdelen vallen wel mee, ik heb het hele jaar op één setje banden gereden. Remblokjes gaan ook lang mee. Het meeste kostte mij het busje dat ik begin 2009 kocht om de motor in te vervoeren. Dat was één groot drama. Dit jaar mag ik de auto van mijn ouders lenen en heb ik een aanhangertje gekocht. Die ben ik nu aan het opknappen bij mijn ouders in Zeist. Een race kost 195 euro aan inschrijfgeld. Verder komen er de reiskosten en de motorbenzine bij.”
Nog geen race-waardige motor dus. “Ik wilde wel heel graag op een circuit rijden. Een bevriende monteur van een raceteam vertelde mij hoe je dat moest aanpakken. In 2006 reed ik voor het eerst op de baan van Zolder, in België. Ik heb daar een Yamaha R6 gehuurd en een cursus gevolgd. Mensen hadden mij gewaarschuwd: als je dat één keer doet, raak je er niet meer vanaf. Ik was inderdaad meteen verknocht. Na een tijdje mocht ik op een zwaardere motor rijden en heb ik een ZXR 750 gekocht. Daarmee ging ik vaker op circuits rijden en deed ik vervolgcursussen.” Wat leerde je allemaal? “Dat het rijden op een circuit totaal anders is dan op straat. Het verschil is immens groot. Je leert technieken als lichaamshouding en hoe je de bediening van je motorfiets vasthoudt. Met twee vingers remmen in plaats van met vier, zoals op de weg. En je leert om ‘als een idioot’ aan de motor te hangen en hoe je veilig en snel op een circuit kunt rijden. Heel belangrijk is dat je je snelheid rustig opbouwt. Op het beroemde circuit van Hockenheim heb ik mijn eerste en enige crash gemaakt. Dat bleek nog een te grote stap in niveau. Ik bevroor op de motor en reed het gras op.” Je bevroor? “Bevriezen is dat je blijft staren naar iets dat op je afkomt in plaats van bij te sturen. Gelukkig bevroor ik niet helemaal, want ik reed eigenlijk op een muurtje af. Even later lag ik met mijn snufferd in het gras.” Wanneer ben je aan wedstrijden gaan meedoen? “Ik ontdekte de Suzuki SV-klasse, een opleidingsklasse bedoeld voor mensen met een klein budget die nog moeten leren racen. Door het lage vermogen van 75 pk is dat model daar erg geschikt voor. In 2008 haalde ik mijn licentie. Ik nam een Suzuki SV van iemand over. Vorig jaar heb ik daarop mijn eerste seizoen gedraaid.” Hoe ging dat? “Ik ben eerst twee dagen gaan trainen op het circuit van Zolder. Het weer was bar en boos: het regende tot en met. Maar ik leerde daar wel hoe ik in de regen moest rijden. Ik ontdekte hoe het is om vertrouwen te hebben in het glijden met je motorfiets. Er zit geen antiblokkeersysteem op zo’n motor. Ik leerde om bij een snelheid van 180 kilometer de rem los te laten, waar normaliter een ABS voor zorgt. Dat is een psychologische stap die je maakt als je circuit gaat rijden. Bij de eerste race werd ik voor het eerst geklokt. Aan het begin van de dag deed ik twee minuten en twintig seconden over een rondje, aan het eind van de dag was dat 2.15. De toppers in deze klasse rijden net onder de twee minuten. Het leuke van die klasse is dat je als nieuweling door de anderen wordt onthaald als een soort teamlid. Je krijgt advies van de meer ervaren rijders, iedereen helpt elkaar.”
Wel te doen voor een student dus? “Motorrijden is een ondergeschoven kindje in Nederland. Mensen denken dat het gevaarlijk is en doen het daarom niet. Ik probeer het een beetje te promoten. Het is hier geen transparante sport. De regels zijn wazig, je weet niet waar je moet beginnen. Als je er passie voor hebt is het zelfs als armlastig studentje te doen. Zo duur is het niet.” Maakte je verder progressie? “In de laatste race van het seizoen reed ik net onder de 2.10. Vijf seconden sneller dan aan het begin. Dat is nog steeds een heel eind af van wat mogelijk is op deze motor. Je start tegelijk en rijdt met zijn allen weg, maar bij de eerste races lag ik zo snel achter dat ik na twee rondjes al alleen over de baan reed. Dat was vrij saai. In latere races heb ik ook wat duels kunnen rijden. Elkaar steeds proberen in te halen, dat geeft zo’n adrenalinekick als dat lukt, dat is geweldig. In de eindklassering stond ik zestiende, van de 22. Mijn beste prestatie was een twaalfde plaats, in Duitsland. Ik heb geleerd dat ik geen supertalent ben. Ik doe het voor de lol, een WK-deelname zit er niet in.” Op welke circuits rijden jullie? “In Assen, Oschersleben in Duitsland en in het Gelderse dorpje Hengelo. Assen heeft een van de oudste en mooiste circuits van de wereld. Een heel snel circuit met lange, vloeiende bochten. In Hengelo ligt het circuit tussen de boerderijen, heel sfeervol. Dan slaap je lekker in een weilandje en ga je ’s ochtends om acht uur los. De baan is er rechttoe rechtaan, met haakse bochten waar je van 170 naar 60 kilometer moet afremmen. Compleet anders dan in Assen. In Hengelo leven de mensen er een heel jaar naar toe, de tribunes zitten vol. In Assen staan hoogstens honderd mensen langs de baan, daar is het vrij kil. De baan in Oschersleben bestaat pas tien jaar. Vanaf een heuvel in het midden kun je het hele circuit overzien. Een heel korte baan, echt een circuit om te leren sturen. Het leuke aan Zolder zijn de hoogteverschillen. Die voegen letterlijk een dimensie toe.” Wat zijn je ambities? “Vorig jaar wilde ik heel veel meters maken. Dit jaar wil ik het meer op zijn Delfts-analytisch aanpakken. Ik lees boeken over racetechniek en heb een laptimer gekocht. Die geeft directe feedback op mijn snelheid. Met een cameraatje op de motor film ik alle races, zo kan ik terugkijken welke lijnen ik pak. Aan de hand van referentiepunten langs de baan kan ik zien waar de apex ligt, het langzaamste punt van een bocht. Bij een bocht laat je eerst je rem los zonder gas te geven. Daarna ga je van geen gas geven naar gas geven. Dat is het langzaamste punt. Met behulp van die apparatuur kun je uitvogelen of je op het juiste moment remt. Als je vooruitgang wilt boeken moet je dat
x
[email protected]
DELTA. 12 01-04-2010
10
lifestyle
Altijd koud bier Wie is de nieuwe Leonardo Da Vinci? Gastschrijver Herman Koch is samen met TU-studenten op zoek naar uitvindingen die de wereld veranderen. xMartine Zeijlstra Het lijkt de set van X-Factor wel, het uitvinderspodium van gastschrijver Herman Koch. Zeven studenten ontpoppen zich als ware Idols. Want wie heeft de Da Vinci-factor? “Ik verwacht veel van jullie”, grapt Koch, bekend van Jiskefet en bestseller ‘Het Diner’. “De TU Delft staat bekend om haar snelle zonneauto’s en vernuftige paraplu’s. Ik wil minstens een nieuw geheim wapen zien. Misschien een handige raket voor kleine bevrijdingsbewegingen?” Twee minuten zijn kort om een idee te presenteren, maar de studenten zijn verrassend snel en inventief. De meest ingenieuze ideeën flitsen voorbij. Na zeven keer twee minuten is er een ontwerp voor koud bier, een driedimensionale muis, een vertrouwensbouwer, een pretpark waar je alle genuttigde calorieën er meteen afsport, een oplossing voor het afvalprobleem, een object die onzichtbare realiteit zichtbaar maakt en een uitvinding die ervoor zorgt dat treuzelen op straat verleden tijd is.
Sport
Taurus (geelzwarte tenues) behaalde zondag een nipte overwinning van 3-2 op laagvlieger SC Rijnland. De Delftse studentenvoetballers nemen in de vierde klasse een bescheiden plaats in de middenmoot in. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
x Tips?
[email protected]
Spinnen
Ruim driehonderd mensen fietsten zich afgelopen maandag in het zweet tijdens een spinning marathon voor het goede doel.In het sportcentrum werd gefietst voor de stichting Alpe d’HuZes, een sponsoractie voor het KWF Kankerfonds. Initiatiefnemer Alwin Wink, medewerker finance & control, fietste zelf ook mee. “Aanleiding voor deze actie is mijn zwager, die leukemie heeft. Het gaat gelukkig boven verwachting goed met hem.” Wink gaat met vijf anderen in juni de Alpe d’Huez beklimmen. De opbrengst van de marathon was bij het ter perse gaan van deze krant nog niet bekend. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)
x
site.snc.tudelft.nl www.opgevenisgeenoptie.nl
stephan
Zowel Taurus als Ariston’80 speelt dit seizoen een bescheiden rol in de voetbalcompetitie. Beide clubs staan in hun respectieve afdeling op de zevende plaats, keurig in de middenmoot. Ook de uitslagen waren afgelopen weekend gelijk. Zaterdag versloeg Ariston’80 op het sportcentrum GGK met 3-2, een dag later liet Taurus op hetzelfde veld dezelfde cijfers op het wedstrijdformulier vastleggen, tegen het laaggeplaatste SC Rijnland. Op de hockeyvelden van hetzelfde sportcentrum boekte degradatiekandidaat DSHC zondag een nuttige zege op subtopper Leonidas dat met 5-3 geklopt werd. De vrouwen leden daaraan voorafgaand een 0-2 nederlaag tegen dezelfde club en bleven daardoor hekkensluiter van de eerste klasse, met slechts zes schamele punten uit zestien wedstrijden. Dat is nog altijd drie punten meer dan de dames van Dopie die een afdeling lager hun vijftiende nederlaag leden (3-1). Uitgerekend bij en tegen het nog puntloze Souburgh, dat daarmee op gelijke hoogte kwam met de Delftse studentes. De eveneens laag in de tweede klasse genoteerde mannen van Dopie slaagden er niet in hun opmerkelijke opmars te vervolgen en verloren kansloos (6-2) bij de Kieviten. De rugbyers van Thor hoefden zelf niet aan de bak, maar moesten zondag wel even de teleurstelling van het definitief niet behaalde kampioenschap van de vierde klasse zuidwest verwerken. “We wisten dat we het niet meer zelf in de hand hadden”, aldus aanvoerder Francis Ndonga. Zijn reeds enige tijd uitgespeelde team zag zich zondag voorbijgestreefd door Sparta 2 dat zijn slotwedstrijd tegen het zwakke Oemoemenoe 2 met gemak won (6412). Wat rest zijn de play-offs voor promotie naar de derde klasse. Daarvoor zullen de Delftse studenten zich voor honderd procent inzetten, weet Ndonga: “Het is van het begin af ons streven geweest om de verloren plek terug te winnen. We weten nog niet wie onze tegenstanders worden, maar we gaan er hard voor werken en geloven er zelf volledig in.” De eerste van twee promotie-/degradatieduels met twee laag geëindigde derdeklassers is vastgesteld op 11 april. De Batavierenrace die twee weken later plaatsvindt, biedt als technologische nieuwigheid de live GPS tracking service aan. Lopers krijgen een tracker mee waarmee zij tijdens hun etappe gevolgd kunnen worden. Via een spectator, te vinden op de website, kunnen teamgenoten, andere teams en toeschouwers realtime zien waar het team zich op dat moment bevindt. Het gebruik van een GPS volgsysteem sluit volgens de organisatie perfect aan bij andere technologische ontwikkelingen waar de Batavierenrace om bekend staat, zoals het zelf ontwikkelde tijdwaarnemingssysteem. Wie geïnteresseerd is in echte topsport, spoedt zich op 2, 3 en 4 april naar het Prinsenstad schaaktoernooi in de aula van het Grotius College. Onder de deelnemers bevinden zich vier grootmeesters, te weten wereldtophonderdspeler Sergey Fedorchuk, voormalige winnaars Dimitri Reinderman en Erik van der Doel, en de Brit Stewart Haslinger. (JT)
Stijn Balk (21), student werktuigbouwkunde, roept binnen twee minuten een zomerse sfeer op, waarin je hem met vrienden in het park ziet zitten. Bij die ideale situatie hoort bier, zegt Balk. Maar bier wordt bij warm weer snel lauw. “En dat is vies.” Dus bedacht hij een blikje dat bij opening koud wordt. Zijn bevindingen legt hij voor aan de strenge jury, bestaande uit Herman Koch, rector Luyben en Livia Verstegen van bureau Verstegen&Stigter, dat het gastschrijverschap samen met de TU organiseert. Ze bevragen hem
'Ik wil minstens een nieuw geheim wapen zien' tot in de kleinste details. Luyben vindt de technische uitleg interessant en ziet de oplossing voor zich. “Maar dit wordt duurder dan supermarktbier. En hoe zorg je dat het koud blijft?” “Snel opdrinken”, antwoordt Balk. Bouwkundestudent Juri Kloet Julião (24) bedacht een driedimensionale computermuis. “Alle muizen zijn nog tweedimensionaal, terwijl driedimensionaal technisch mogelijk is. De afstandsbesturing van de Wii bijvoorbeeld is driedimensionaal, maar die beweegt erg geforceerd.” Hij bedacht een blokje dat alle kanten op kan, waardoor scrollen en klikken met een simpele beweging in de lucht gebeurt. “Een blokje is
veel soepeler dan een Wii-mote en ligt makkelijk in de hand.” Koch en Luyben zijn enthousiast. “Kan Herman een aandeel in je miljoenendeal krijgen als het ontwerp slaagt”, schertst Luyben. Student industrial ecology Jan Wouter Vorderman (22) wil het afvalprobleem oplossen. Daarvoor bedacht hij een serie plastic bakjes, die in de supermarkt worden hervuld. “Zoveel producten komen in bulkverpakking in de supermarkt aan. Je voorkomt veel afval als je met je bakjes naar de supermarkt gaat en daar de producten aanvult.” Luyben vindt een lege afvalbak aantrekkelijk, maar voorziet een technisch probleem. “Alles moet uiterst schoon worden gehouden, want verontreiniging ligt op de loer. Het is een goed idee om de afvalberg aan te pakken, maar dit kost veel personeel. Dat maakt het duur”, denkt hij. De jury is kritisch, maar Koch, Luyben en Vestegen ontpoppen zich niet als valse Idols-juryleden. Koch: “Ik was hier zelf nooit opgekomen, het zijn originele ontwerpen. Ik ben heel benieuwd naar de raakvlakken tussen techniek en schrijven. Dit wordt een spannende wisselwerking.” In de masterclass zullen Herman Koch en zijn studenten verder werken aan een uitvinding.
x
Op 16 april om 20.00 uur geeft gastschrijver Herman Koch een openbaar college in de aula. (Toegang gratis/ aanmelden verplicht, www.tudelft.nl)
DELTA. 12 01-04-2010
11
lifestyle
hoe overleef ik...
Smokkel met je klassiekers ’Cetero censeo birrum bibendum esse.’ Ja, zo maak je nog eens indruk op je eerste date. Maar ja, heb jij alle klassieke basiskennis én talen op afroep beschikbaar? Wees slim; smokkel! Nietsche, Proust, hatsjie Het ís een beetje nerdy, citeren. De kracht zit ‘m in de mate. En in wie je citeert, natuurlijk. Om met Marcel Proust te spreken: ‘Men moet nooit een gelegenheid voorbij laten gaan om uitspraken van anderen aan te halen, die altijd interessanter zijn dan de dingen die men zelf verzint.’ Een pareltje van Nietzsche: ‘De één zoekt een verloskundige voor zijn gedachten, de ander zoekt iemand die hij helpen kan. Zo ontstaat een goed gesprek.’ En na een paar glaasjes: ‘Alles zit in ons hoofd. Laten we het daarom niet verliezen.’ (Coco Chanel) Heb je de smaak te pakken? www. heinpragt.com
Focus op Frans Est-ce que tu as payé attention aux leçons Françaises à l’ école? Profitez-en enfin! Il ne faut pas exagérer, utilisez seulement un petit mot quelquefois. Sans doute tu auras du succes!
Wijntje? De wijn voor jullie eerste etentje heb je blind gekocht uit de ‘Supermarkt Wijngids 2010’. Slim. Beetje jammer dat die in een restaurant niet op de kaart staan. Onthoud wat basisdruiven en verpletter je tafelgenoot met je kennis. (www.wijnen.nl)
Net als in de film Nee, nee, nu niet meteen ‘When Harry met Sally’ naspelen. Gooi eens wat klassiekers als ‘Taxi Driver’ (1976), ‘It happened one night’ (1934) en ‘Tokyo Monogatari’ (1953) op tafel. Films doen het goed bij iedereen. En blijkt je date niet veel verder mee te kunnen praten dan met de laatste aflevering van ‘GTST’? Nodig haar/ hem uit om die films vanavond nog te komen kijken. In jouw kaarsverlichte studentenkamer natuurlijk.
Leven in een container Kunstenaar Hans Kalliwoda trekt de wereld over in zijn zelfvoorzienende tent/container. Hij wekt energie op met molens en zonnepanelen. TU-studenten hielpen hem bij het ontwerp van alle technische snufjes. ‘The World in a Shell’ staat nu in Rotterdam. Op het groene grasveld, voor het NAi-gebouw, staat een joekel van een roze-rode tent. Wie niet beter weet, verwacht een grote familie onder het tentzeil aan te treffen, maar niets is minder waar. Kunstenaar Hans Kalliwoda woont, leeft en werkt in de multifunctionele tent met ingebouwde container. Twee grote molens steken uit het tentdak en snorren in de opstekende wind. Kalliwoda tuurt op de meters om te zien hoeveel energie de molens leveren. “Het is jammer dat het bewolkt is en regent”, zegt Kalliwoda terwijl de regen op het dak tikt. De zonnepanelen leveren met lentebuien niet zoveel op. “47 Watt komt er nu binnen. Niet veel, maar het is wat.” In de tijdelijke tent/containerwoning ‘The World in a Shell’ is het kiezen tussen koud bier of een warme douche. Even aanpassen, maar Kalliwoda geniet van het leven in een zelfvoorzienende container. “Veel mensen zijn voor duurzaamheid, maar consumeren op grote schaal. Ik probeer uit te vinden hoe het is om echt duurzaam te leven.” TU-studenten van verschillende faculteiten hielpen Kalliwoda de afgelopen jaren bij de techniek en energievoorziening van de tent. De stroomkabels, die tegelijkertijd data afgeven, zijn bedacht door studenten luchtvaart,- en ruimtevaarttechniek. Kalliwoda zegt veel te hebben gehad aan de samenwerking, maar het was ook leerzaam voor de studenten. “Faculteiten op de TU werken
Hans Kalliwoda: “Ik probeer uit te vinden hoe het is om echt duurzaam te leven.” (Foto: NAi)
meestal niet samen. Tijdens mijn project wel. ‘The World in a Shell’ moest een geheel worden, qua structuur en technische snufjes. De kabels van de L&R-studenten werden door andere studenten verder ontwikkeld.” Wetenschappers van de UVA berekenen hoeveel energie Kalliwoda moet opwekken voor zijn apparaten. Koken doet hij op een kubusvormig kookstel. Hij kan zijn container ombouwen tot een bioscoop of labo-
Hij verwacht veel van zijn verblijf in de woestijnen en verlaten vlaktes. “Dit is ook een antropologisch project. Veel mensen denken dat technologie sociale problemen in de maatschappij kan oplossen, maar ik hoop juist bij de bushmen in Afrika veel nieuwe ideeën op te doen.” (MZ)
‘Veel mensen zijn voor duurzaamheid, maar consumeren op grote schaal’ ratorium en zijn computer houdt het verbruik van alle apparaten bij. “De energiebalans wordt door wetenschappers en computers goed in de gaten gehouden”, legt hij uit terwijl vrienden thee uitdelen aan bezoekers van de tent. De kunstenaar verwacht geen grote energieproblemen als hij straks met ‘World in a Shell’ van het Rotterdamse grasveld naar Unescowerelderfgoed in Mongolië, Ecuador, Botswana en Australië verkast.
x Tot 18 april in Rotterdam, met workshops, lezing op 1 april. www.worldinashell.net. www.nai.nl
Geletterde god ’Toon me je boekenkast en ik zeg je wie je bent.’ Waarom dacht jij dat vrouwen altijd meteen op je boekenkast afstormen? Wat je er standaard in hebt staan: ‘De vrolijke wetenschap’ van Friedrich Nietzsche, ‘Romeo and Juliet’ van Shakespeare en ‘1984’ van George Orwell. Nee, natuurlijk heb je ze niet allemaal gelezen. Wél de uittreksels goed bekeken: www.scholieren.com/boekverslagen
Klassieke pop En dan nog iets: met een beetje mazzel ben je muzikaal onderlegd. Draaiden je ouders al Mozart en Chopin voor je toen je nog in de luiers liep. Altijd handig, maar meer indruk maak je toch met kennis van de popklassiekers. Weet je wel voor hoe veel revolutie bands als Nirvana en Led Zeppelin hebben gezorgd? Er is een heuse popquiz.startkabel.nl. Doen!
Babylonische basisregels ‘Je t’aime non seulement pour ce que tu es, mais pour ce que je suis quand nous sommes ensemble’ - Ik houd niet alleen van jou om wat je bent, maar om wat ik ben wanneer wij samen zijn. Ganbei! – Proost! (Chinees) Tengo unas ganas locas! – Spaans voor: ik heb ontzettend veel zin! (En daar kijk je natuurlijk heel romantisch bij.) O, en wat die allereerste zin van deze overlevingscursus nu betekende? ‘En toch ben ik van mening dat er bier gedronken moet worden.’ Proost, op een verpletterende indruk. (JH)
time out
Muzikaal karton Zes bands en dj’s strijden donderdagavond in Speakers om de tot nu toe enige twee vaste plekken op het IOfestival. Misschien is het maar goed ook dat studievereniging i.d. nog geen namen rond heeft voor het jaarlijkse IOfestival op 18 juni. Strijden tegen je gelijke is te overzien, knokken voor een plek in een line-up vol grote namen (in voorgaande jaren traden onder anderen Green Lizard, Benny Rodriguez en Nobody Beats the Drum op), is een stuk zenuwslopender. Gelukkig houdt de jury er tijdens de contest in Speakers een los beleid op na: het gaat in de eerste plaats niet eens om de muzikale kwaliteit, maar vooral om de sfeer die de bands en dj’s neerzetten. “Daarom laten we het publiek meestemmen”, zegt Tal Amram, derdejaars student IO en voorzitter van de IO-Festivalcommissie. “Het gaat er echt om in hoeverre de artiesten het publiek uit haar dak laten gaan. Het IO-
Festival draait nu eenmaal vooral om de sfeer.” Deelnemers aan de contest zijn de bands Ignite The Flare, Adam Hoek en Me Like You en dj’s A.Ka, Savox & Soyaman en Jackmatic. Tijdens het festival treden de winnaars op tegen een decor van kartonnen dieren, onder het thema ‘Cardboard strikes back’. “Een knipoog naar het knip-en-plak-imago van industrieel ontwerpen”, lacht Amram, niet vies van wat zelfspot. Nu maar hopen dat de artiesten daar precies hetzelfde over denken. Want Ignite The Flare in een kartonnen decor zetten, dat is natuurlijk vragen om problemen. Of vuurwerk, natuurlijk. (JH)
x IO-festival Band- en Dj-contest. Donderdag 1 april om 20.30 uur in Speakers. Entree gratis, bier € 1,50. www.speakers.nl
DELTA. 12 01-04-2010
12
reportage
Idealen en Na een kleine veertig jaar, lijkt AAG er definitief mee te stoppen. Onlangs maakte deze studentenraadpartij bekend dat ze niet meedoet aan de nieuwe verkiezingen voor de centrale studentenraad en voor de VSSDledenraad. Daarmee komt een eind aan een bevlogen, activistische beweging. xPascale Warners AAG werd in 1971 opgericht als A.A.G., wat stond voor Afdelings Aktie Groepen. De beweging was een kind van haar tijd. Tijdens de democratiseringsgolf van de jaren zeventig, ontstond bij Delftse studenten de behoefte om de toenmalige Technische Hogeschool democratischer te maken. Studenten wilden inspraak in het beleid en gingen daarbij graag de strijd aan. AAG was een van de eerste georganiseerde studentenpartijen van Nederland. Principieel en ambitieus. Haar aanhangers waren onder meer betrokken bij bezettingen en andere studentenprotesten. “De partij was de belichaming van iets wat breed leefde”, zegt Johan Sevenhuijsen, een van de oprichters van AAG. “Het was een periode waarin studenten zich massaal betrokken voelden bij bepaalde kwesties. Dit vertaalde zich in deelname van AAG aan de studentenraadverkiezingen en in een groot aantal zetels in medezeggenschapsorganen. Zelf vond ik het waardevol dat binnen onze partij drie dingen samen kwamen. We streefden naar onderwijs van goede kwaliteit, aandacht voor maatschappelijke aspecten zoals duurzaamheid en
Mark Bosschaart: “Je moet concluderen dat het zo niet verder kan binnen het huidige studentenraadstelsel.” (Foto’s: AAG)
milieu en naar toegankelijkheid van het onderwijs. Drie speerpunten die vandaag de dag nog steeds actueel zijn.” Sevenhuijsen zat ongeveer acht jaar in de toenmalige faculteitsraad. Een
‘Het was niet altijd gezellig een kopje thee drinken’ spannende tijd met frequent overleg. Als langharige activist moest hij zich naar eigen zeggen bewijzen ten overstaan van stijve personeelsleden. Binnen de raden was men duidelijk nog niet gewend aan het overlegmodel. “Maar als je liet zien dat je je in zaken verdiept had, werd dat
Ondanks dat AAG niet meedoet, gaan de verkiezingen toch door.
wel gewaardeerd. Je kon een positie krijgen met invloed op een breed spectrum van de agenda.” Af en toe ging het hard tegen hard. Zo zette Sevenhuijsen ooit bij een bezetting van het hoofdgebouw, de rector persoonlijk uit zijn kamer. “Het was niet altijd gezellig een kopje thee drinken.” Toch was die combinatie van actievoeren en meedoen in overlegorganen juist de kracht en de herkenbaarheid van AAG. De partij stond in het verleden als links te boek. Daarnaast waren er de voorlopers van het toen rechtse en pragmatische Oras. Die vonden hun basis in de gezelligheidsverenigingen en moesten niets hebben van het activisme.
Lef In de jaren zeventig en tachtig was AAG standaard de grootste partij. De daaropvolgende jaren schommelde het aantal zetels. Sinds een wetswijziging in 1997 waarbij de studentenraad (sr) en de ondernemingsraad (or) van elkaar gescheiden werden, daalde het aantal zetels fors. Volgens Sevenhuijsen vervloog het gedachtegoed van AAG toen de verbinding met de actieve achterban verdween. “AAG slaagde er niet in om vitaal te blijven in die verbindende functie. Je moet het als partij hebben van je betrokkenheid in kwesties. Daar richt je je energie op en daar put je energie uit. Op een gegeven moment liet de partij haar wortels los en ontwikkelde zich tot kiesvereniging met als centraal doel zetels in organen. Alleen
op basis daarvan red je het niet.” Dirk-Jan Dekker zat in het studiejaar 2004-2005 namens AAG in de sr. Met vier zetels voor AAG en zes voor Oras, was dit het laatste jaar waarin de verhouding tussen die twee nog redelijk in balans was. Toch moest AAG toen al zetels inleveren. “Onze partij slaagde er steeds minder in om haar boodschap duidelijk te maken naar de kiezer. Dat ging uiteindelijk ten koste van de strijdvaardigheid.” Terwijl de actiebereidheid van AAG geleidelijk verdween, maakte Oras juist een professionaliseringsslag door met een eigen programma en duidelijke standpunten te komen.
Teloorgang Dekker ziet de verminderde ruggensteun van de kiezers als de oorzaak van de teloorgang van zijn partij. “AAG toonde van oorsprong lef. We stonden voor idealen en waren de enige met een manifest. We bedreven politiek vanuit een wereldvisie. Tegenwoordig tonen studenten steeds minder lef.” Volgens Dekker is zijn partij juist in deze tijd van bezuinigingen hard nodig. “Het college van bestuur (cvb) laat zien dat het onorthodoxe maatregelen als avondcolleges niet schuwt. Daarmee is onze strijdvaardigheid actueler dan ooit.” Toch heeft hij ook begrip voor zijn partijgenoten die besloten dat het niet langer haalbaar is om zich verkiesbaar te stellen voor de studentenraad. “Met slechts twee zetels is er te weinig organisatiekracht. Er is onvoldoende capaciteit om het raadswerk goed te doen en daar-
naast de vereniging te continueren. Met zo weinig zetels was ik waarschijnlijk tot dezelfde conclusie gekomen. AAG nu is niet veel anders dan AAG in het verleden, maar we hebben wel ingeboet aan zelfvertrouwen en slagvaardigheid. Er is veel energie verloren gegaan.” Partijvoorzitter Mark Bosschaart benadrukte onlangs dat zijn partij er alles aan gedaan heeft om meer kiezers te trekken en een doorstart met de partij te maken. In het collegejaar 2008/2009 trok AAG zich zelfs terug om de volledige aandacht te richten op promotie. Het was een grote tegenvaller dat de verkie-
‘Het gedachtegoed van AAG is wat weggezakt’ zingen in 2009 weer slechts twee zetels opleverden. Evenveel als de tijdelijke ‘stand in’ Het Principe. Ook specialisaties en schaduwfracties van parttimers konden de partij niet redden, handreikingen van Oras en het cvb evenmin. “Dan moet je optellen wat je onder de streep overhoudt en concluderen dat het zo niet verder kan binnen, en met het huidige studentenraadstelsel.” Toch heeft Bosschaart wel degelijk oog voor de overwinningen die zijn partij behaald heeft. Als voorbeelden van behaalde successen noemt hij het meldpunt tentamens waar studenten terecht kunnen met klachten; de aandacht voor duurzaamheid binnen de universiteit; de focus op internationale studen-
DELTA. 12 01-04-2010
13
reportage
wereldvisie
ten en het feit dat nieuwe docenten eerst een toets Engels moeten afleggen. AAG dient dit collegejaar in ieder geval nog uit en richt zich vooral op de bezuinigingen door het proces herijking, excellentietrajecten en de kwaliteit van het onderwijs in het algemeen.
‘Met slechts twee zetels bracht deze partij veel teweeg’ Anka Mulder, directeur onderwijs & studentenzaken (O&S) looft de verdiensten van AAG. “Deze partij toonde aan dat een kleine fractie wel degelijk invloed kan uitoefenen en het initiatiefrecht kan benutten. Een goed voorbeeld vind ik het rapport dat AAG opstelde voor excellente studenten. Het vormde het uitgangsmateriaal voor het Siriusvoorstel (voor excellentiebevordering in het hoger onderwijs, red). Indirect droeg het ertoe bij dat we uiteindelijk overheidssubsidie kregen om excellente studenten te ondersteunen. Wat me verder is bijgebleven, is de studiereis naar Scandinavië waarbij het accent lag op duurzaamheid.”
Cvb-lid Paul Rullmann ziet het terugtreden van AAG als een verlies voor de TU Delft. Hij vindt het jammer dat er straks nog maar één partij is omdat de dynamiek in de sr zo verloren gaat. “De beide partijen dagen elkaar uit en zwengelen discussies aan.” Hij zal zeker de inbreng van AAG missen. “Met slechts twee zetels bracht deze partij toch veel teweeg. Het is een zeer volwaardige delegatie die het hele veld bestrijkt. Hoewel het voor de twee raadsleden zwaar is, doen ze hun werk goed. Daarvoor verdienen ze alle lof.” Rullmann zegt leden van AAG en Oras te herkennen aan hun levensstijl en kleding. “AAG is wat losser met truien en blouses. Oras is meer van de dasjes, vestjes of een shirt met het logo van de vereniging.” Hij denkt dat het gedachtegoed van AAG wat is weggezakt. Desondanks zag hij het niet aankomen dat de partij zich zou terugtrekken. “Ik had in de vergaderingen niet het idee dat ze minder presteerden.”
Meerpartijenstelsel Over de toekomst zonder AAG zijn de meningen verdeeld. Oud-oprichter Sevenhuijsen geeft aan dat hij er geen traan om zal laten. “Ik geloof niet dat alles voor niets is geweest. Er is toen veel bereikt. Actieve studenten zullen vast hun eigen weg vinden om zich te uiten.” Dineke Heersma, voorzitter van de or, ziet wel wat in een systeem waarbij alle studenten vertegenwoordigd zijn. Bijvoorbeeld door vanuit alle faculteiten twee studenten af te vaardigen voor de sr. Oras-voorzitter Michael van Lith betreurt het dat er straks nog maar één partij is en benadrukt dat hij voorstander is van een meerpartijenstelsel. “We zaten 37 jaar samen met AAG in de sr en
AAG was een van de eerste georganiseerde studentenpartijen van Nederland.
vinden het jammer dat deze partij ermee stopt. Net als we bij Het Principe hebben gedaan, zijn we ook nu bereid om een nieuwe partij in te werken.” Rullmann geeft aan dat de universiteit het komend jaar wel redt zonder AAG, maar dat die periode benut moet worden om te
‘Tegenwoordig tonen studenten steeds minder lef’ onderzoeken hoe je de dynamiek weer terug kunt brengen. Ook als er straks maar één partij is, wil hij de verkiezingen door laten gaan. Verkiezingen zorgen niet alleen voor attentiewaarde voor de sr, maar dragen er ook toe bij dat de gekozen leden zich verantwoordelijk voelen. AAG-lid Dekker gelooft nog steeds in een partijensysteem, maar is van mening dat een studentenraad van tien leden ontoereikend is om het grote aantal TU-studenten te vertegenwoordigen. Mulder geeft aan het jammer te vinden dat studenten straks niets meer te kiezen hebben. AAG-voorzitter Bosschaart denkt dat dit een goed moment is om met alle studenten na te denken over de toekomstige inrichting van de sr. Hij betreurt het dat straks voornamelijk de groepen van excellente, niet-lid zijnde en internationale studenten door het vertrek van AAG sterk zijn ondervertegenwoordigd.
Arnoud van Drunen (met stropdas) zit een discussiegroep van oud-AAG-leden voor.
Kandidaat stellen Tot 14 april kan een student of een groep studenten zich kandidaat stellen voor de studentenraadverkiezingen. http://tunews.weblog.tudelft. nl/2010/02/19/verkiezingensr-en-fsr-elections-to-the
De lustrumcommissie van 2004.
AAG in betere tijden.
DELTA. 12 01-04-2010
14
service
Aankondigingen Vakken Alle ingenieurs krijgen ooit met intellectueel eigendom te maken. Het Delft Centre for Entrepreneurship biedt hierover een keuzevak aan voor masterstudenten en aio’s in het 4e kwartaal. In dit vak leer je de verschillende vormen van Intellectueel Eigendom kennen en gebruiken. Inschrijving kan via Blackboard: WM0781TU. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Susan Tate,
[email protected]. Valorisation Centre Het Valorisation Centre organiseert informatie bijeenkomsten voor de wetenschappers van de TU Delft. 13 april – Make your own careerpersonal research grants day Voor meer informatie en aanmelding kunt u terecht op www. valorisationcentre.tudelft.nl. Congres Spoorzone Op maandag 19 april zal er een congres worden gehouden over de Spoorzone. Diverse sprekers zullen belichten hoe de Spoorzone gebruikt zal kunnen worden. Entree bedraagt 10 euro per persoon. Aanmelden kan via www.aanmelder.nl/ delft_bouwt_aan_je_toekomst. Bij het kaartje zijn lidmaatschap van het WeSD en twee consumpties inbegrepen. Hidde Nijland Symposium Op 28 april vindt het Hidde Nijland symposium over ‘Elektrisch Vervoer’ plaats op de TU Delft. Inschrijven kan via de
website www.hiddenijlandsymposium.nl. De kosten voor academisch personeel bedragen 85 euro en voor studenten 10 euro. Projectvoorstellen wetenschappers gezocht Stichting Imagine Life Sciences is voor de scholierenwedstrijd (4/5 Havo en 4/5/6 Vwo) van 2010-2011 op zoek naar wetenschappers die ons kunnen steunen en hun enthousiasme voor hun vak willen uitdragen door het indienen van een projectvoorstel. Voor meer informatie kijk op www.foundationimagine.org of mail naar info@ foundation-imagine.org.
Student and Career Support Informatie Bij Student and Career Support kun je terecht voor een bezoek aan een studentendecaan, een studentenpsycholoog, het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs, en het Informatiecentrum. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het Open Spreekuur op dinsdag- of donderdagochtend van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen en de loopbaanadviseurs houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur en de studiekeuzeadviseur op donderdag van 11.30-12.30 uur. Het Informatiecentrum (begane grond) is geopend van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over WO- en HBO-opleidingen, arbeidsmarkt, studie- en
beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie, telefonisch of via de email kun je een afspraak maken met een van de medewerkers. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 0152788004. e-mail:
[email protected] website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl Workshops • Constructief denken in de afstudeerfase - 6 april • Ontspanning en meditatie- 8 april • Slimmer tentamens voorbereiden - 9 april • Studeren met dyslexie - 9 april • Emotional Freedom Technique 9 april • Mindmappen - 21 april • Snellezen - 21 april Zie voor het totale aanbod www. smartstudie.tudelft.nl. Sociale Vaardigheden Leer voor jezelf op te komen, meer ontspannen gesprekken te voeren en effectiever met anderen om te gaan in de training Sociale Vaardigheden. Aanmelden en meer informatie op www.smartstudie.tudelft.nl. Opening Career Centre Het Career Centre bestaat officieel vanaf het najaar 2009. Op 21 april kun je een aantal openingsworkshops volgen (studie/ masterkeuze, personal branding, CV checks) en hoor je meer over wat het Career Centre je te bieden heeft. Uiteraard wordt de opening afgesloten met een feestelijke borrel en livemuziek. Je kunt als student ook mee-
doen aan de openingswedstrijd, zie www.careercentre.tudelft.nl voor meer informatie (opgeven voor 26 maart). Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder. WorkNtravel WorkNtravel is een jong bureau dat bemiddelt tussen vrijwilligers/stagiair(e)s en bedrijven. WorkNtravel is op zoek naar Nederlandse stagiair(e)s die stage willen lopen in Suriname. Meer informatie via info@ bluefrogtravel.net. International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via
[email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.
x Delta
Symposium The Department of Chemical Engineering of the TU Delft will hold a symposium on ‘soft matter’ on the 12th of April. For more information and registration see www.softmatterdelft.nl. Valorisation Centre The Valorisation Centre organises information meetings for the scientists of TU Delft. April 13 – Make your own career-personal research grants day More information and application forms can be found on www. valorisationcentre.tudelft.nl. International Student Church Students of all denominations
are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, 11.30 hrs followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.
Student and Career Support Information The student psychologists and the central student and careers councilors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appoint-
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek “Aankondigingen” in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail:
[email protected]. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.
Announcements General
------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------ment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl. Workshops • Constructive thinking - April 12 • Self Esteem - April 12 • Mindmapping - April 21 • Speedreading - April 21 More information on www. smartstudie.tudelft.nl. Opening Career Centre The Career Centre has officially started during the fall of 2009.
On 21 April you will be able to attend a selection of workshops (personal branding, CV check, etc.) and hear about our plans for the future. The day will end with a festive toast and live music. Students can participate in the competition (sign up before 26 March), see more information on www.careercentre.tudelft.nl. International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email:
[email protected] or by phone: 015-2788012.
Webspace nodig? Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl
Ik ben Duchenne-patiënt Geef kinderen met een levensbedreiGende ziekte de kracht om kind te zijn. doe een Wens stichtinG nederland, bankrekeninG 36.60.21.222.
gratis advertentie
Algemeen
DELTA. 12 01-04-2010
service
H&J Uitgevers_2x70_zw-w
14-05-2004
14:02
Pagina 1
Wetenschapsagenda
Voor advertenties bel met:
Alle promoties, intree- en afscheidsredes vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.
H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel
Dinsdag 6 april * Numerical Analysis of Damage
T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E
[email protected]
Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie
GRATIS HYPOTHEEKGESPREK BIJ U THUIS (OOK IN DE AVOND) • Voor starters die inzicht willen in alle subsidiemogelijkheden • Voor doorstromers op de woningmarkt • Voor mensen die willen oversluiten Kortom bel ons: 015 215 78 00 voor een goede uitleg en deskundig advies! Oosteinde 25 • 2611 VA Delft •
[email protected] • www.vwadviseurs.nl
Eettafels
Mijnbouwkundige Vereeniging In april 2010 zal de Halflustrumweek plaatsvinden van de Mijnbouwkundige Vereeniging. Het hoofdevenement van de week is een internationaal symposium met als thema ‘How smart technology pushes today’s limits’. Zie www.lustrum-mv.nl voor meer informatie. WISV Christiaan Huygens Op 27 april 2010 organiseert Wiskunde en Informatica Studievereniging 'Christiaan Huygens' een symposium met als titel 'Cloud your Identity, Distribute your Life'. Op dit symposium worden de nieuwe ontwikkelingen van peer-2-peer samenwerking, gedistribueerde systemen, cryptologie en vooral de privacygevolgen en wetgevingsprocessen hiervan behandeld. Meer informatie is te vinden op http://symposium2010.nl.
Overige
Koornbeurs Voldersgracht 1 Om mee te eten bij de eettafel van de Koornbeurs moet je je even inschrijven. Dit kan op www.koornbeurs.nl/eettafel tot 14.00 uur op dezelfde dag. We eten elke dag om 18.30 uur.
Deze manier van eten is tijdelijk, maar nog steeds erg gezellig en lekker. Eettafel geopend ma. t/m vr. van 17.30-19.30 uur. Basismaaltijd 3,60 euro, soep 0,30 euro, toetjes v.a. 0,30 euro, fruit v.a. 0,40 euro. Inl. www.koornbeurs.nl/ eettafel.
Tyche Oude Delft 123 Eettafel geopend van 18.0019.30 uur. Basis 3,50 euro, luxe 4,30 euro, xluxe 4,80 euro. Dagelijks soep. Vegetarische variant beschikbaar. English menu available: www.delftschestudentenbond.nl.
Sociëteit De Bolk Buitenwatersloot 1-3 Onze open eettafel is geopend ma. t/m do. De maaltijd begint om 18.30, waarna er gezamenlijk gegeten zal worden. Vegetariërs en groepen wordt verzocht (voor 14.00 uur) te bellen. De prijs voor de maaltijd is 4,00 euro, inc. soep en toetje.
Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Ma. t/m vr. geopend van 17.30-19.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 1,10 euro. Het menu staat ook op www. jansbrug.nl.
Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish (incl. salad) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, dessert 0,30 euro, beer and soda 1,10 euro. Find the complete menu at www.jansbrug.nl. Wolbodo Verwersdijk 102 Soup is served at 18.30h. Everyday meat, vegetarian and vegan. Everyone is welcome. A meal costs 4,00 euro. www. wolbodo.nl
x www.eettafels.tudelft.nl
Voor jou maar even Voor mij een heel leven Bloed geven. Minder kun je niet doen.
Bel 0800 - BLOEDBANK of kijk op www.sanquin.nl Bloed is leven
Initiation and Development in Bends of Steel Pipelines. Promotie van drs. H. Xie. Promotoren: prof.dr. H.W.M. Salemink en prof.dr. A.F. Morpurgo. 12.30 uur. * Improving breast cancer outcome prediction by combining
multiple data sources. Promotie van ir. W.J.H. Borghols. Promotor: prof.dr. F.M. Mulder. 15.00 uur. Gegevens voor deze rubriek kunt u doorgeven via e-mail:
[email protected].
Studentenactiviteiten Studieverenigingen
Alcuin Oude Delft 55-57 Ma t/m do geopend van 18.0019.30 uur. Tijdens het hockeyseizoen ook op zondag geopend van 18.00-19.00 uur. Dagelijks daghap maaltijd, op ma., di. en do. ook een luxe maaltijd. Alle maaltijden zijn inclusief soep. Daghap 3 euro, luxe 4,10 euro.
15
SIFE Delft Looking for something new? Students in Free Enterprise Delft offers you the opportunity to combine social entrepreneurship with your academic knowledge. With the support of companies like Unilever, Heineken, HSBC, KPMG, Schiphol and Philips we create projects to help people all around the world. Do you also have a head
for business and a heart for the world? We are looking for new participants now! Check www. sifedelft.nl or mail your motivation to
[email protected]. Camaretten De inschrijving voor het cabaretfestival Camaretten is weer geopend. Zie www.cameretten. nl voor meer informatie. Deltasync Delftse studenten krijgen een unieke kans om hun kennis en creativiteit in te zetten bij het realiseren van waterwoningen in de Harnaschpolder in Delft. De gemeente Delft organiseert in samenwerking met Deltasync een ontwerpwedstrijd voor een duurzame drijvende woning die echt gerealiseerd zal worden in de Harnaschpolder. Inschrijven kan tot en met 15 april op www.deltasync.nl. Innovatie Challenge De Club van Maarssen nodigt studenten en young professionals uit om met innovaties te komen voor Deltametropool Nederland tijdens het Olympisch jaar 2028. Een prijs van 10.000 euro wordt uitgereikt op het World Congress on Information Technology op 25-27 mei. Zie www.clubvanmaarssen.nl/ innovatiechallenge voor meer informatie. DeltaCompetition Royal Haskoning, de Delta Alliance en Rotterdam nodigen
studenten over de hele wereld uit om creatieve oplossingen te bedenken om de deltasteden van de wereld aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Studenten hebben tot 15 juni de tijd om hun oplossingen in te sturen. Drie winnaars ontvangen 3000 US dollar en mogen hun oplossing presenteren tijdens de Deltas in Times of Climate Change conferentie 2010 in Rotterdam. Zie www. deltacompetition.com voor meer informatie. James Dyson Award De James Dyson Award is een internationale design award die de nieuwe generatie van design ingenieurs huldigt, aanmoedigt en inspireert. De award wordt uitgereikt aan een student, wiens ontwerp het beste aantoont dat hij in staat is anders te denken en een product kan ontwikkelen, dat meer gewild is en beter werkt. De winnaar ontvangt 10000 pond en de deadline is 1 juli. Zie www.jamesdysonaward.org voor meer informatie. Student Research Conference Tijdens de Student Research Conference op 14 en 15 oktober op de Universiteit Leiden krijgen alle Nederlandse en Vlaamse bachelorstudenten de kans om hun onderzoek voor een breed publiek te presenteren. Dien je onderzoeksbeschrijving in tot 1 mei via www.vsnu.nl/SRC.
Minimaatjes Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www. johanmolenbroek.nl/yoga, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl. Band (zangeres, basgitarist, toetsenist) zoekt drummer en
gitarist. We coveren nu, later willen we zelf nummers schrijven. Genre: o.a. pop, rock, jazz & soul. Contact opnemen met 06-29306993. AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl.
Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.
DELTA. 12 01-04-2010
loopbaan
16
Naam: Niels Moerke (30) Woonplaats: Hoogland Verliefd/verloofd/getrouwd: Getrouwd Studie: HTS, scheepsbouw, maritieme techniek, TU Delft Afstudeerrichting: Hydrodynamica Afstudeerjaar: 2006 Loopbaan: In 2001 liep Niels Moerke zijn hts-stage bij Van Oossanen. In 2003 studeerde hij af op de foil assist. In 2006 sloot Moerke zijn studie op de TU Delft af met de opdacht voor de Hull Vane, de bootspoiler met tien tot twaalf procent minder weerstand, waar Van Oossanen patent op aanvroeg. Moerke werkt fulltime voor Van Oossanen. (Foto’s: Guy Ackermans)
DELTA. 12 01-04-2010
17
loopbaan
Fanatieke zeiler Niels Moerke is verknocht aan maritieme techniek. Hij sleutelt aan snelle zeilboten en ontwerpt grote, luxueuze scheepsjachten voor Van Oossanen. Ook werkt hij aan scheepsrompen met zo min mogelijk weerstand en past hij nieuwe technieken als spoilers toe. xMartine Zeijlstra Het houten balkenplafond waaronder Niels Moerke werkt, hangt vol met ranke, gestroomlijnde bootrompen. Bij elk bootdeel dat hij aanwijst beginnen zijn ogen te glimmen en vertelt hij een verhaal over de hydrodynamica en berekeningen voor minder weerstand in het water. Moerke leeft op bij de uitleg over verbeteringen van traditionele Lemsteraken en luxe motorjachten. Moerke puzzelde bijvoorbeeld onlangs op het ontwerp van een aluminium motorboot. “Een klant wilde een boot waarmee hij snel van het IJsselmeer naar Amsterdam kon varen om naar het theater te gaan. In de grachten moesten er weinig golven van zijn boot afkomen, maar buiten de grachten wilde hij het gas erop, snel gaan. Een lastige combinatie.” Een boot ontworpen voor lage snelheden kan niet over de golven scheren, en een snelle boot maakt veel golven bij lage snelheden. Moerke en zijn collega’s bedachten een motorboot met instelbare trimflappen. De vinnen drukken de kont van het schip omhoog en geven hem zo een lift. “Als je hard gaat, blijf je netjes recht.” De voorkant werd ook iets scherper van vorm, zodat het bij snelheid niet te hard op het water klapte. “Daardoor lukte het om snelheid en minder golven in een schip te combineren”, zegt Moerke.
Lassende mannen Moerkes vader en twee broers hadden een groot schildersbedrijf. Op zaterdagen liep hij aan de hand van zijn vader mee. Ze balanceerden over de loopplank, en gingen langs steile trappetjes, kabels en lassende mannen om de boten te zien die zijn vader met de schilderskwast onder handen nam. Veel interesse voor het verven had hij niet, de schepen op de werf
’Ik zou graag een wedstrijdjacht voor de Volvo Ocean Race ontwerpen’ namen al zijn aandacht in beslag. “Ik wilde elke zaterdag mee. Dat mocht, maar ik moest wel mijn vaders hand vasthouden, want anders was hij bang dat ik me zou bezeren of af zou dwalen”, zegt Moerke. Ook was hij al jong een fanatieke wedstrijdzeiler. “Ik wilde zo hard mogelijk over het water scheren”, zegt hij. Moerke koos voor de hts. “Ik was erg gericht op de praktijk. De TU Delft leek mij te theoretisch. Bovendien was ik de eerste jongen in mijn gezin die ging studeren. De praktijkgerichte hts lag meer voor de hand.”
Gebrand om te winnen De studie beviel. Moerke leerde veel over zeilboten en motorjachten en ook daarbuiten was hij vaak in een zeilboot te vinden. Hij deed mee aan de Ipen Fryske Kampioenschappen Skûtsjesilen. “Als je zeilt, win je pas als er drie facetten in orde zijn: het team, de tactiek en het schip.” De eerste twee voorwaardes voor een geslaagde race had Moerke al op orde, maar de boot vond hij nog niet goed genoeg. Door zijn studie wilde hij de puntjes op de i zetten. Via een kennis kwam Moerke in contact met Piet Van Oossanen, die hem gedetailleerde tips gaf voor verbeteringen. “We hadden weinig budget, maar we gingen toch in gesprek. Dat vond ik geweldig. Piet en zijn mensen rekenden veel en samen bekeken we hoe die berekeningen doorgevoerd moesten worden in het schip. Als hij niet zulke goede tips had gegeven, had het team nooit zulke rigoureuze beslissingen genomen.” Het schip werd langer, de ballast anders, het roer werd aangepast en de loefbijter en het zwaard werden vervangen. “Piet kwam ook een dag kijken tijdens de zeilweek. We waren toen
helemaal gebrand om te winnen.” Moerke won met zijn team niet alleen in de kleine A-klasse, hij hield er ook een stageplek bij Van Oossanen aan over. “Ze lieten me meteen veel ervaring opdoen, dat was uniek want bij sommige stages ben je de jongen die de koffie mag halen. Ik werd goed begeleid. Als een klant dwars lag, sprongen ze meteen bij, zodat ik ook leerde hoe je op een goede, tactische manier met klanten omgaat.”
Kennisshock Moerke stond al met beide benen in de praktijk, maar ontdekte dat hij veel theorie miste. Dus ging hij alsnog maritieme techniek aan de TU Delft doen. “Op de hts leerde ik wel theoretische modellen, maar die waren vrij breed van opzet. Bij de TU gingen we de diepte in en ook het tempo was een shock. De schoolborden stonden vol met berekeningen en we spurtten met een vaart door het dikke calculusboek heen. Op de hts heerste een heel andere mentaliteit. Daar was je vooral met projecten bezig en lag het tempo veel lager.” Moerke leerde veel van de wiskundevraagstukken en vond de proeven in de sleeptank en windtunnels fascinerend. Tegenwoordig berekent hij bijna alles met computational fluid dynamics, een soort digitale sleeptank. “De CFD-berekeningen zorgen ervoor dat je het stromingsbeeld rond scheepsrompen goed kan visualiseren en dat is een goede aanvulling op alle theoretische modellen.”
Monaco Moerke maakt dagelijks gebruik van de kennis die hij aan de TU opdeed. “Als ik bij een klant ben kan ik snel nog wat narekenen. Tegelijkertijd valt mij op dat de TU ver af staat van de praktijk. Ze leren je bijvoorbeeld niet hoe je met klanten om moet gaan.” Van Oossanen ontwerpt ook luxe, grote jachten. Een keer per jaar gaan de medewerkers naar Monaco voor een grote botenshow. “Je ligt dan met een schip waarvan je alleen maar kan dromen in de binnenhaven van Monaco. Overal is luxe. Die mensen leven in een gouden bol. Het is surrealistisch om daar bij te zijn. Zij geven zonder met de ogen te knipperen nog eens vijftigduizend euro extra uit voor een gadget op hun jacht. Andere klanten zijn bij elke vergadering aanwezig die over hun boot gaat. Ze schetsen mee en zijn erg betrokken. Klanten met erg luxe boten interesseert dat meestal veel minder, voor hen is een jacht een financiële investering. Hoe kleiner de boot, des te groter de passie meestal is.”
Ethiopië De maritiem ingenieur beseft dat zijn bedrijf erg afhankelijk is van klanten met een grote portemonnee, maar in zijn persoon-
lijke leven heeft hij niet veel met luxe. Samen met zijn vrouw is hij twee keer in Ethiopië geweest. Hij gaf Engelse les en repareerde kapotte machines en waterpompen. “De tegenstelling tussen mijn werk en het leven daar is erg groot. Tijdens de Engelse les raakten kinderen snel uit hun concentratie omdat ze met een lege maag naar school kwamen. Mijn vrouw en ik hebben altijd onze talenten kunnen ontwikkelen. Daarom wilden we de kinderen in Ethiopië graag tot dienst zijn met onze talenten en zo ons steentje bijdragen. Zij verdienen ook mogelijkheden om hun talenten te ontwikkelen en daar wil ik graag bij helpen.”
Complex De maritiem ingenieur is daarom sinds kort ook voorzitter van de stichting Addis Nigat die geld inzamelt voor de scholing van Ethiopische kinderen. Dat voorzitterschap en zijn werk voor Van Oossanen is voor Moerke de ideale combinatie. Hij is namelijk nog lang niet klaar met het bedrijf waar hij ooit als stagiair begon. “Ik zou graag nog eens een wedstrijdjacht voor de Volvo Ocean Race ontwerpen. En ik wil meer onderzoek
’Sommige miljonairs geven zonder met de ogen te knipperen nog eens een halve ton extra uit voor een gadget op hun jacht’ doen naar boten die minder brandstof nodig hebben en minder CO2 uitstoten. We moeten efficiëntere schepen bouwen. De olie raakt ooit op. Met onze software willen we de rompvorm optimaliseren. We hebben al een patent op een spoiler die de weerstand van een schip met tien tot twaalf procent kan verminderen. Schepen worden steeds complexer, maar er komt minder brandstof. Dat levert leuke, interessante opdrachten op met veel hydrodynamica-berekeningen en onderzoek. Ik ben hier dus nog lang niet klaar.”
DELTA. 12 01-04-2010
18
Delta in English
Scientific director
One-party state
The Trail Research School has appointed professor Ben Immers as its new scientific director. Immers – who succeeds professor Henk van Zuylen - was also recently appointed as professor at TU Delft. He has broad experience in the area of transport and traffic. In recent years he has been involved in research and applications of traffic management and incident management; advised national governments in transportation planning and network development; and remains actively involved research programs.
In recent years two student political parties have served on TU Delft’s Student Council: Oras, which narrowly focuses on student associations, and AAG, which represents the wider interests of the student community. Now that AAG has decided to withdraw, students have less choice in the upcoming student council elections scheduled for May 26-27. Hans Krul, TU Delft’s executive secretary, is disappointed: “Last week, for instance, the chair of the Student Council expressed support for a system of selective intake. I think it it’s safe to assume
that not all students are in favour of this, but there is a real danger that the diversity of opinions on such subjects will diminish in future.” Moreover, TU Delft is currently facing far-reaching decisions. Working cooperation with student representatives is a useful factor in this respect. Krul: “They keep the management on their toes. These are clever, involved students and discussing important issues…with them always adds weight to the arguments. Input from the student council has convinced us to alter our plans on several occasions.”
Mumps outbreak
gen (National Chamber of Student Associations). “Ultimately however the main language is Dutch and student associations also have certain traditions, such as club songs.
Muyres says that student associations often do not make extra efforts in order to make the student association way of life attractive for internationals. “But during the introduction week, all students, including internationals, are introduced to the various associations, which are always prepared to give their presentation in English.” As part of this research project, 871 students cooperated with four polytechnics (hogescholen) - the Haagse Hogeschool, the Hogeschool of Amsterdam, the Hogeschool Zeeland and the NHTV in Breda – and the University of Maastricht. But this is hardly representative, Muy-
The mumps virus is still circulating among TU Delft’s student community. The mumps virus is highly infectious and can be spread through coughing, sneezing or talking face-to-face. In rare cases, complications can occur, so students should be aware of the symptoms: these include fever, headache, and swelling of the cheeks and jaw. Should you suffer from these symptoms, check with your doctor.
Two different worlds International and Dutch students live separate lives, according to research conducted at the University of Maastricht. This is largely because internationals students are less often members of student associations.
‘You’re not a member of a student association for six months’ Students must also be open to this.” Moreover, they must reside in the Netherlands for longer periods of time, because “you’re not a member of a student association for six months.”
res says: “Hogescholen students are much less likely to be members of student associations. And moreover Maastricht is nothing like Leiden University.” International students are generally less satisfied with their social lives, the Maastricht researchers concluded, but they do get better grades in their studies than their Dutch counterparts. For non-Western international students however the situation is particularly disadvantageous: they are less satisfied than other internationals students and they also do not get better grades. (HOP)
pepette
Compared to Dutch students, international students are more likely
to become members of study or academic associations. In addition, Dutch students are more likely to have part-time jobs while studying: 60 percent of Dutch students have part-time jobs, compared to 41 percent of internationals students. The research results found that only one-fifth of the Dutch students surveyed regularly associated with their international student classmates. International students meanwhile primarily associate with other international students. “Student associations are in principle open to international students”, says Anna Muyres, president of the Landelijke Kamer van Verenigin-
motsyk
Hug a foreigner today “When you’re in a foreign country for the first time, early experiences are generally fresh and exciting: you spend time absorbing the colors and flavors of your new surroundings, exploring the tourist attractions, interacting with the locals on a very superficial level - just observing this foreign idyllic landscape and not really trying to fit yourself into it. Eventually though, the novelty wears off and you sink into the reality that this is your home for the next several years and you better make it your own if you want this study abroad experience to be a good one. After all, the need to feel at home where you are living and working is essential to your productivity and general well-being. But even if you’ve overcome the language barrier, eaten frikandellen and kroketten without cringing, attended parties in outfits made of tin foil, had coffee eight times a day, mastered hand-free cycling, and have your agenda full for the coming two weeks, you’ll still feel like a complete foreigner at times while interacting on a basic level with your Dutch colleagues. This is because most Dutch people are brought up to be fiercely independent and rarely show or speak their affection or even gratitude to each other. It’s not that they’re ungrateful, it’s just that if they are, they’ll never show it. My Dutch comrades, before throwing rotten chicory and leeks at me, let me explain to you the foreign point of view. If you’re coming from a land where people show and speak their affection to their friends and loved ones on a daily basis, this lack of emotional expressions might be confusing, as you’ll find yourself wondering whether these people love you or hate you. Allow me to illustrate with an example. There was once a foreign post-doc working in an allDutch group at a EEMCS lab. Even though she liked her work very much, she had a hard time blending in with the environment, as her colleagues always spoke Dutch around her and she never really felt appreciated for her work. After a while, she couldn’t bare the loneliness of her
workplace any more and announced that she was transferring. To her surprise, her colleagues threw her a going-away party, expressing how much they had enjoyed working with her while seeming genuinely sad that she was leaving. This is a classical example of misinterpreting the absence of expression for the lack of emotion: just because you can’t see it, doesn’t mean it’s not there. In another real-life example, a colleague of mine had been hard at work fulfilling his commission duty for over a year, and had managed to achieve some very impressive results in acquiring contacts and sponsorship for a big project, yet at the end of the day when I congratulated him on it, he seemed genuinely surprised and revealed that I was the first person to do so, even though the whole team reaped the benefits of his efforts. Besides this, I often hear from people working in groups that they never have any clue if they’re doing a good job or not, since they never get any positive feedback on their work. In conclusion, if you’re still not sure about whether your Dutch flatmates or colleagues appreciate you or not, stop wondering about it. Most probably they do, because if they didn’t, you would have found out about it by now.” Olga Motsyk, from Ukraine, is a BSc aerospace engineering student
DELTA. 12 01-04-2010
Echo winner Last week saw the presentation of the 10th annual Echo Awards, which are incentive prizes for talented young people who come from non-Dutch backgrounds. Each year two awards especially for science and technology students are awarded in association with the ‘Platform Bèta Technology’. And this year TU Delft couldn’t lose, as both nominees in this category were from TU Delft: Loubna Aammari, a second year student in computer science, and Youssef El Bouhassani, a fourth year aerospace engi-
19
Delta in English
neering student. El Bouhassani was the chosen as the winner. As part of the award, he will attend a summer course held at UCLA (US) and also serve as an ambassador for young people facing study choices. This is a role that will suit him well, as his motivation for winning was, he said, his desire “to share my experiences and successes with others who are going through the same things I did”.
Beer test
Orange Loper
Feedback
Drinking beer the night before exams doesn’t negatively affect exam performance the next day. Researchers at the Boston School of Public Health had 193 students drink large quantities of beer the night before exams: each male student drank 1.5 litres of beer in one hour, while female students drank one litre in one hour. The next day they took exams. The large quantities of beer drunk the night before had no affect on exam performance.
TU Delft has won the 2010 Oranje Loper Award, given to the Dutch university that provides its internationals students with the best selection of academic, social and cultural activities during the academic year. The university received the award on Tuesday, March 30, during Nuffic’s Annual Congress.
If you’d like to comment on anything appearing on the English Page or on a university-related matter, or if you have a question or suggestion for us, send your emails to
[email protected]. We welcome all feedback from our readers. Letters intended for publication should include your name and be no longer than 350 words. This edition of Delta is also available online at www.delta.tudelft. nl, where you can also access the English Page archive.
‘Something is happening that isn’t right’ Noemie Benoit’s passion for ecology and sustainability has led her on quest that has taken her from Singapore and Malaysia to the remotest regions of the Indian subcontinent. The MSc student in urbanism hopes to help save the world by instituting sustainable practices at home and abroad.
looking for that sustainability. Even if some small parts have dirty water, not all parts do. It was a survival slum. It was a place where the inhabitants wanted to live and enjoy. The vernacular structure is incredible. It’s human architecture – people architecture. The proportions are perfectly made - small for house, bigger for streets, different sizes for schools. Public toilets are very clean. The slum smells good. Roofs have a metal structure with stones. There’s only necessary structure, to have shelter and to live.“
xAARABI KUMAR Born and raised in Bordeaux, France, where she also completed her undergraduate studies in architecture, Noemie Benoit’s desire for knowledge and interest in other cultures has led her on a grand tour of many countries in Europe and Asia. She has lived in London and Florence, Italy, where she obtained her first Master’s degree in architecture. Benoit is now hard at work on a second MSc degree in architecture at TU Delft, but this time with a specialist focus on sustainable urbanism and building sciences What is it about sustainability that fascinates you? “Sustainability motivates me. It’s daily life. There’s something in the world that is killing the nature of the human. And the environment is getting destroyed. We need to fix it early. We’re at a place where we have reached a high level of awareness. Now it’s time to start acting. We’re affecting the green nature of the planet.” How has your interest in sustainability motivated your travels? “In the cycle we’re on, if we make a change in one place in the world it could affect another part of the chain in another part of the world. So we need to open up our perspectives. And understand our choices in everything – in education, life, politics….” And what choices are you making now in this context? “I’m currently working on the “Sustainability Is…” campaign, to inform people about what sustainability really is. Once informed, people can assume their own roles. We want this campaign to be different from normal publicity. We want to share our passion. It’s important
Noemie Benoit with the students of the master class in interior design at the School of Neelambur in Kerala, India. (Photo: Noemie Benoit)
to share the right information with everyone.” Who else is involved in the ‘Sustainability Is…’ campaign? “People from all faculties can join. It’s an educative awareness campaign. We don’t want to organize any new activities because there are plenty already. But we want to be present at all local sustainability activities. We want to generate new ideas, funny ideas, stimulating and interactive ideas, for communicating the message of sustainability. We want to bring people together in other ways, like shopping or cooking together, like supporting the local economy by buying local produce.” Where have your own explorations of sustainability taken you? “In 2009 I was in Singapore and Malaysia, to see landscape vernacular architectures as well as cities. To see how people live across the world. In Malaysia we saw some very rich places, but there was no conscience about the environment. Then we went to fisherman villages that are being replaced by the spreading cities. The vernacular structure there is changing with the evolution of the city. We lived in a fishing village, watched people making food, real rural life, people going to work in plantations in the morning. It was terrible to see the nature that was destroyed by the plantations. It was terribly intimidating. You can sense the power behind the big plantations.”
What led you to India? “My friend, Jan Wouter, who studies industrial ecology, and I both share an immense concern for sustainability, so we wanted to see how it could be achieved there. We wanted to see it from the perspective of the people.” You’ve said that you found life in India to be a complete paradox. “Indeed, the economies completely destroyed the environment. People often eat off coconut leaves for instance, but then they also throw plastic and paper everywhere. Yet people use the minimum for maximum effect. There’s an appreciation of the value for things. They have a certain intelligence of materials. We’d be in a perfectly traditional village but one that also had the stamp of capitalism. A total contrast. You’re completely integrated one moment and the next minute out of the general harmony of things. There is this paradox.” After growing up in the West, didn’t you miss the material comforts of home? “No, I was happy there with just minimum requirements. I didn’t have anything - no music, no laptop, nothing. But I was very happy. Instead, I experienced opening coconuts while talking with the local people.” You also visited Auroville, the famous township that is experimenting with establishing a sustai-
nable society in every perspective - education, politics, organization, buildings. “We expected to meet lots of happy people there, but the people there weren’t happy. Western people live there and they wouldn’t let us integrate. We tried meeting all the communities there. We wanted to participate in gardening and cooking. But it was difficult because people weren’t so inviting. You feel it when people are happy, but these people didn’t have that happiness. There were stress and time issues. Auroville wasn’t like other communities in India, where people are so friendly and share.” And then you went to Mumbai particularly to experience the slums. “Yes. Everything in Mumbai goes to the slum called Daravi to be recycled. We had a big introduction to what is material - that’s wood, glass, plastic. It’s not a garbage dump, as every bit is to be reused. This place has incredible activity. Huge numbers of people living together. The slums in Daravi are actually beautiful. There’s plenty of space. Garbage segregation bins are everywhere. The people are beautiful and clean. It’s in fact the cleanest area I saw in India. Everyone was working on something. I could go there to live! I felt very comfortable.” You felt ‘very comfortable’ in a slum? “Yes, it was a human structure made by humans for humans. I was
What are the keys to this well-functioning urban system? “Everything is co-coordinated and connected. For example, if there’s a theatre in a house, you don’t know it from the outside. You must be a part of the system to know what’s inside. There isn’t a clearly defined privatepublic domain. There’s a minimum of space to live and no waste. It’s a transparent system. Everyone knows everything. If you’re not there, you know nothing. But if you live there, you know everything about the system. So it’s very mysterious and by definition attractive.” And you also visited the slum where ‘Slumdog Millionaire’ was filmed? “Yes, but this Bandra slum is very different – very dense, very dirty. The movie exaggerates certain things, and mostly shows things I didn’t see: the commerce of children, the mafia, assassins…. I only focused on the positive. But despite this focus, I realize that the society is becoming artificial. Happiness is increasingly artificial. Something is happening somewhere which is not right or natural and we need to start acting now to save our planet from superficiality.”
DELTA. 12 01-04-2010 achterkant
00 20
dream teams Naam: Edwin de Kreij (22, L&R) Dreamteam: Greenchoice Forze (www.formulazero.tudelft.nl) Functie: Chief Engineer Hoewel Edwin de Kreij geen Italiaanse roots heeft, staat hij bij het Delftse waterstof raceteam bekend als de Spaghetti Koning. “Omdat ik lang bezig ben geweest om alle slangen van het koelsysteem in de kart kwijt te kunnen. Dat is niet te doen op de computer, dat kun je het beste gewoon uitproberen.” Uiteindelijk lukte het. “De wirwar leek nog het meeste op een bord spaghetti, vandaar mijn bijnaam. We eten tegenwoordig jaarlijks blauwe spaghetti om het te vieren, erg gezellig.” Minder gezellig was het voor De Kreij toen hij bij de eerste race in Rotterdam merkte dat de doorstroming in zijn ‘spaghetti’ niet voldoende was en de kart niet genoeg koeling had. “Onze teammanager liet toen bij een lokale viswinkel droogijs halen voor meer koeling. Daar schoten we echter iets mee uit en het droogijs van -80 graden bevroor het koelsysteem dicht waardoor het helemaal niet meer werkte! Gelukkig was het op tijd ontdooid om die race te winnen. De stoom van het droogijs zag eruit als rook, andere teams dachten dat de kart in de fik stond, ze schrokken zich rot!” (EvO)
as in olde times
Fred the polar bear There are many different stories floating around about the Mining Engineering Association’s polar bear, ‘Fred’. Legend has it that professor Seldenrath once shot him on the Spitsbergen, while others say the professor simply bought the bear skin there. Seldenrath then gave the bear skin to his colleague, professor Velzeboer, who used the skin as a rug on the floor of his office. This was back in the days when students attended their oral exams wearing jackets and ties. The nervous students would then trip over the skin of the polar bear - to the amusement of the professors. Hans de Ruiter, an engineer and honorary member of the association, says that there were in fact two polar bear skins. Seldenrath had one, and so did Velzeboer, who was also De Ruiters father-in-law: “One of them was hung over a couch in Velzeboer’s office. Later, I took it and put it in my garage in Benthuizen. But my wife wanted me to get rid of it, because our children used it to scare the other neighborhood kids. So I gave it to Het Noorden.” De Ruiter is referring to the mining association’s bar, where Fred was hung on the wall. Much money was spent to treat the bear skin to prevent it from rotting, but owing to all the alcohol fumes and cigar smoke the bear skin turned a strange color and began to stink. Consequently, Fred was then lovingly buried in a ceremonial grave in the courtyard of the faculty building on the Mijnbouwstraat. Three years ago, when the faculty moved, Fred was dug up again by ‘The Elephants’, the association’s cigar smokers’ club. During the ceremony, Fred had a cigar and glass of jenever put in his mouth. And then he disappeared. “Nobody knows where he is”, says Ko Korenromp, the association’s secretary. “Perhaps he’s simply roaming somewhere between heaven and earth.” In which case he is watched over by St. Barbara, the mining association’s guardian angel.
Kriep
Fred always hung out at Het Noorden. (Photo: Hans Stakelbeek/FMAX)
Edwin de Kreij: “Het droogijs bevroor het complete koelingsysteem.” (Foto: Richard van ’t Hof)
robert fokkink
Laks Lucia de B. komt definitief vrij. Te midden van alle blijdschap wordt vergeten welke onvergankelijke bijdrage zij heeft geleverd aan de Nederlandse wetenschap. De advocaat die haar verdedigde, werd hoogleraar. De hoogleraar die haar uit de gevangenis kreeg, ontving een prestigieuze wetenschapsprijs. De journalist die de zaak aanzwengelde, haalde de voorpagina van Nature. De zaak Lucia de B. kent geen verliezers, behalve Lucia de B. zelf. Verliezers zouden er wel moeten zijn. Henk Elffers bijvoorbeeld, de Amsterdamse deeltijdhoogleraar die via een dubieuze statistische berekening een belangrijke bijdrage leverde aan haar veroordeling. Het predicaat hoogleraar heeft nog steeds een enorme status in ons land, maar als universiteiten hun deeltijdtitels aan jan en alleman blijven verkopen, dan is het met die status snel gedaan. De Vrije Universiteit Amsterdam mag zich achter de oren krabben. De grootste verliezer is de Hoge Raad. Via hoger beroep en cassatie kwam Lucia de B. in 2006 uiteindelijk terecht bij deze hoogste gerechtelijke toezicht-
houder, maar die zag toen geen probleem met de bewijsvoering. Terwijl het bewijs in 2006 net zo hard rammelde als nu. Een officier van justitie zoekt vaak de rand van het toelaatbare om een verdachte veroordeeld te krijgen. Soms moet de Hoge Raad dat achteraf corrigeren. Dat is in 2006 niet gebeurd. Dat was laks toezicht. Het effect van lakse toezichthouders is intussen bekend, toch stikt het er nog steeds van. Neem NWO. De wetenschapsprojecten worden steeds groter en ambitieuzer. Zijn al die excellente projecten nog beheersbaar? Zou het niet veel beter zijn als jonge onderzoekers starten met een klein budget? Als dat goed wordt besteed, dan kan het budget worden verhoogd. Deze voor de hand liggende aanpak werd gesuggereerd aan de gebiedsdirecteur exacte wetenschappen. Haar reactie: “NWO heeft nu al de handen vol aan de beoordeling van onderzoeksvoorstellen vooraf. Controle achteraf is niet mogelijk.” Waarvan akte.
