TUDELTA.39. DELTA 01 > 03 > 06 >08 > 19 English Kerstvakantie. Studieadvies. Dutch round-up

DELTA. 39 18-12-2008

weekblad van de technische universiteit Delft

DELTA 01 Kerstvakantie

> 03 Studieadvies

> 06 Splijtend Afrika

>08 Vluchteling

> 19 English Dutch round-up

Dit is de laatste Delta voor de kerstvakantie. Delta 01 verschijnt op donderdag 8 januari. Mededelingen voor dat nummer kunnen worden ingeleverd tot en met vrijdag 2 januari.

De TU wil volgend jaar september het bindend studieadvies invoeren. Een paardenmiddel en een koude manier van studiebegeleiding, vindt de studentenraad, waarbij de kans bestaat dat studenten worden weggestuurd die later toch succesvol hadden kunnen zijn.

Het oosten van Afrika trekt zich met horten en stoten los van de rest van het continent. Met behulp van een radarsatelliet van ESA bleek masterstudent Anneleen Oyen in staat de verschuiving direct waar te nemen. Het leverde haar een co-auteurschap op van een artikel in Nature.

Ethiopiër Wondimu Ejigu Negatu (23) moest halsoverkop zijn land verlaten. Sinds september studeert hij bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. “Vanaf het moment dat ik vluchtte, voelde ik me verloren.” De Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF steunt hem.

With the first semester of the academic coming to a close, a roundup of some of the stories that made the news on the Dutch pages of Delta. TU Delft staff and students continue to win prestigious national and international awards, Delft is the most ‘homo-unfriendly’ student city in the Netherlands, culture shocked international students sound off about the Dutch, and more.

01

TUDELTA.39

Het dak van de nieuwe zuidserre van Bouwkunde, tussen het hoofdgebouw en het restaurant, is vrijdag op zijn plaats gehesen. Het bouwteam onder leiding van prof.dr.ir. Mick Eekhout werkt in de kerstvakantie door om op tijd klaar te zijn voor de diesviering op 9 januari. Uiteindelijk moeten er twee verdiepingsvloeren in komen om

ruimte te bieden aan vormstudies van bouwkundestudenten. Het gebouw krijgt ook nog een oostserre. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

DELTA. 39 18-12-2008

02

nieuwsinterview

DELTA. 39 18-12-2008

Vici’s

‘Soms ook een week geen ongeluk’ TUdelta.02 > Jaargang 40 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frans Godfroy (hoofdredacteur), Saskia Bonger (hoofdredacteur a.i.), Jorinde Hanse, Katja Wijnands (eindredactie), Tomas van Dijk, Maaike Muller, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving). > Medewerkers Lotte Asveld, Willemijn Dicke, Robbert Fokkink, George van Hal, Dap Hartmann, Christian Jongeneel, Ivo van Leeuwen, David McMullin, Anna Noyons, Daan Schuurbiers, Jimmy Tigges, Robert Visscher, Floris Wiegerinck, Martine Zeijlstra, Daphne Zuiderwijk. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected]) > Vormgeving Kummer & Herrman, Utrecht > Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers ([email protected]) > Redactieraad Ir. S. Rozendaal (voorzitter), mw. prof.dr.ir.drs. H. Bijl, prof.dr.ir. F.W. Jansen, J. Op Den Kelder, mr. J.J. M.Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, prof. dr.B.J. Thijsse, ir. M. Persson, dr.ir. C. Vermeeren > Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl > ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Thijs den Otter Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected] > Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

Bij Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica (EWI) gebeurt wel eens een ongelukje. Op zoek naar de eerste hulp komen mensen vaak terecht bij medewerker interne dienst Tom Edelenbos en zijn collega’s.

Je weet dat je op zulke dagen meer kans hebt op mensen met verwondingen.” Wat kunnen jullie in zulke gevallen doen? “Aan die storm zelf kunnen we niks doen, maar we kunnen wel iets aan verwondinkjes doen. En we kunnen mensen preventief voorbereiden. Dan zeggen we: joh, je weet dat het windkracht 9 is, ga nu niet met je fiets die hoek om, want dan heb je grote kans dat je na drie meter omver ligt. Studenten fietsen soms van faculteit naar faculteit en juist nieuwe studenten weten niet dat het hier zo waait. Bij windkracht 9 is het hier bij wijze van spreken windkracht 12.”

xCONNIE VAN UFFELEN Vorige week botste een vrouw hard met haar fiets tegen een blinde muur in jullie fietsenkelder. Heb je nog gehoord hoe dat is afgelopen? “Ja, ze is inmiddels uit het ziekenhuis. Haar verwondingen vielen gelukkig mee. Verleden week had ze wat bloeduitstortingen in haar gezicht en wat schaafwonden. Ze was ook enige minuten buiten bewustzijn door de harde klap.” Dat was zeker wel schrikken? “Jazeker. We werden geïnformeerd door mensen die gebruikmaakten van de fietsenkelder. Die komen dan direct naar ons toe omdat wij in de centrale hal zitten. We zijn als bedrijfshulpverleners direct naar beneden gegaan en hebben eerste hulp verleend. Ook hebben we 112 gebeld.”

Tom Edelenbos. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Gebeuren bij EWI veel ongelukken? “Niet iedere week. Soms hebben we in één week twee, drie ongevalletjes, maar we hebben ook wel eens een week waarin helemaal niets gebeurt. Mensen kunnen vallen op het voorterrein, maar het gebeurt ook wel eens dat iemand op een etage van een trapje afkukelt. Dan heb je huis-, tuin- en keukenwondjes. Bellen ze bij ons aan voor een pleistertje.” EWI staat bekend om de harde windvlagen rond het gebouw.

“Ja, als er extreem veel wind staat, worden wij als bedrijfshulpverleners al vooraf door onze coördinator ingeseind. Wij houden daar rekening mee. Heel lullig gezegd zitten wij dan al klaar als mensen door de wind omver worden geblazen.” Als het KNMI voorspelt dat het windkracht 9 wordt bijvoorbeeld? “Ja, wij staan dan standby met onze portofoons aan. Dan krijgen wij bijvoorbeeld te horen dat er twee aankomen met wie het niet goed gaat.

Wat is je normale taak? “We zijn bij deze afdeling met zijn vijven en lossen bijvoorbeeld technische storingen op, hangen van die witte schrijfborden op en doen nog meer van dat soort klusjes. De gewone hand- en spandiensten.” Heb je zelf wel eens een ongelukje gehad? “Nee. Ja… We hebben allemaal natuurlijk wel eens dat je bij het klussen uitschiet met je schroevendraaier. Dan plak je zelf een pleistertje. Even afkloppen.”

patrick van der duin

Discriminatie Discrimineren mag niet. Van de Nederlandse grondwet niet en ook niet van de normen en waarden van Balkenende. Recent werd de PVV door de Anne Frank Stichting en de Universiteit Leiden gekenschetst als een extreemrechtse partij: een partij die discrimineert. Uit zijn woedende reactie bleek dat zelfs Wilders vindt dat discrimineren niet mag. Ook de Commissie Gelijke Behandeling let streng op organisaties die iemand een ‘speciale behandeling’ geven (al geeft ze onze christenvrienden vaak gelijk; blijkbaar zijn die gelijker dan niet-christenen). En zelfs EasyJet beschuldigt Schiphol van discriminatie omdat die transit-passagiers een lagere luchtvaartbelasting oplegt dan vanaf Schiphol vertrekkende passagiers. Maar we doen het allemaal. De hele dag door. We zijn verslaafd aan onderscheid maken. Tussen je beste vriend en je grootste vijand. Tussen de ideeën die je het meest aanspreken en die je het meest verafschuwt. Tussen collega’s die je waardevol vindt en die je in de weg zitten. Tussen feit en fictie. Droom en werkelijkheid. Hoop en fantasie. Discrimineren is zelfs een essentieel onderdeel van wetenschap bedrijven. Wetenschappers moeten ordenen en structuur aan brengen. Falsificatie betekent dat je onderscheid maakt naar omstandigheden waarin een theorie wel goed verklaart en waarin niet. Discrimineren betekent dat iemand aangeeft wat hij goed en slecht vindt. Ik vind Ajax de beste club van Nederland en Feyenoord niet, en dat Roger Moore de echte James Bond is en Sean Connery niet. Maar een voorkeur voor een club of acteur zijn toch te triviale onderwerpen voor een serieus debat over discriminatie?Ander voorbeeld. Stel dat ik zeg dat Surinamers lekker koken en goed dansen. Velen zullen dit beamen en een enkeling zal zeggen dat hij een Surinamer kent zonder smaak en ritmegevoel. Maar niemand zal mij van discriminatie beschuldigen. Terwijl als ik zeg dat Surinamers ‘s ochtends slecht uit hun bed kunnen komen, discrimineer ik op

etnische afkomst en was deze column doorgestuurd naar de Anne Frank Stichting. Ik bedoel maar. Blijkbaar mag men wel onderscheid maken maar niet als we ons daarvoor bedienen van goed-en-fout-categorieën. Dan het temporele aspect. Zo mag een portier van een discotheek niet een groep Marokkaanse jongens de toegang weigeren alleen omdat ze van Marokkaanse afkomst zijn. Dat vooraf negatieve ervaringen met Marokkaanse jongens zijn opgedaan mag niet als excuus gelden omdat dit misschien een ander groepje is. Maar hoewel de portier zich bedient van statistiek van de koude grond mag niet verwacht worden dat hij een maatschappelijk probleem oplost ten koste van zijn onderneming. Is selectie aan de poort ook discriminatie? Jazeker. En verkeerd? Valt te bezien. Veel TU-Delftenaren zouden het geen gek idee vinden als een aantal studenten zich zou moeten aanmelden bij een hbo. En nu maar hopen dat de hbo’s niet nog meer gaan lijken op universiteiten zodat de student zélf geen onderscheid meer kan maken. Vrijwel allemaal zijn we tegen discriminatie. En terecht. Daarentegen vinden veel mensen, onder wie ik, dat de vrijheid van meningsuiting het hoogste goed is. Hiermee worden maatschappelijke kwesties en vooroordelen ‘verduidelijkt’ waarna die (eventueel) recht kunnen worden gezet met goede argumenten in een open debat. We hebben tenslotte allemaal wel eens discriminatoire gevoelens en gedachten, doen soms discriminerende uitspraken en handelen daar af en toe ook naar. Vergeeft u mij dat ik hiermee iedereen over één kam scheer, maar ik wilde geen onderscheid maken. Patrick van der Duin is toekomstonderzoeker bij de sectie technology, strategy and entrepeneurship van de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

Dertig wetenschappers hebben van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een vici-subsidie van 1,25 miljoen euro gekregen. Daarmee kunnen ze de komende vijf jaar een eigen onderzoeksgroep bouwen. Onder de gelukkigen zijn prof.dr.ir. Serge Hoogendoorn (transport en planning) en dr. Geert Leus (elektrotechniek). Het onderzoek van Hoogendoorn richt zich volgens de NWO ‘op het ontwikkelen van theorie en rekenmodellen om de effecten van uitzonderlijke gebeurtenissen op de verkeersafwikkeling

03

Nieuws

Samenwerking Civiel te verklaren, te voorspellen en zo goed mogelijk te managen’. Leus houdt zich bezig met netwerken van draadloze sensoren. Die ‘worden alsmaar belangrijker voor het observeren en controleren van processen in de industrie, de landbouw, en het milieu. Momenteel worden dergelijke netwerken centraal beheerd, wat een beperking van het aantal sensoren met zich meebrengt’. Leus wil dat probleem aanpakken ‘door sensoren meer autonomie te geven en de rekenkracht te verdelen over de verschillende sensoren’.

Decaan Louis de Quelerij van Civiele Techniek en Geowetenschappen (CiTG) heeft deze week een derde commissie ingesteld die onderzoek doet naar de toekomst van de faculteit. Onder leiding van Arjan Binsbergen, zakelijk directeur van onderzoekschool Trail, gaat die commissie kijken naar mogelijkheden voor samenwerking met de faculteit Techniek, Bestuur en Management en onderzoeksinstituut OTB. Dit vanwege de finan­ ciële situatie van CiTG. De afgelopen maanden onderzocht een commissie onder leiding van prof.ir.

Studentenraad blijft tegen studieadvies De TU wil volgend jaar september het bindend studieadvies invoeren. De studentenraad is tegen en spreekt van ‘een paardenmiddel’. xCONNIE VAN UFFELEN Eerstejaars studenten moeten voortaan na hun vierde tentamenperiode dertig studiepunten uit hun propedeuseprogramma hebben behaald. Hebben ze die niet, dan volgt een bindend studieadvies en mogen zij hun opleiding aan de TU niet afmaken. Met dit bindend studieadvies (bsa) wil de TU studenten die uitvallen of aanzienlijke studievertraging oplopen sneller op de juiste plek krijgen. Op dit moment valt circa twintig procent van de studenten na een jaar uit en nog eens twintig tot vijfentwintig procent in de jaren daarna. De TU wil iets aan die late uitval doen. Voorafgaand aan het bsa geven alle opleidingen in december een indicatie van de studievoortgang en in maart een eerste advies. Het definitieve advies volgt in juli of begin augustus. Verder wil de TU studenten zowel voorafgaand aan hun studie als gedurende het eerste jaar meer begeleiden in hun studiekeuze. Er komt daarom een pilot met studiekeuzegesprekken samen met

Kerstmarkt

Hogeschool InHolland en de Haagse Hogeschool. Ook wil de universiteit studenten helpen bij het maken van keuzes door zelfselectie te bevorderen. Daarbij wordt gedacht aan toetsen of collegestof op internet, of aan het volgen van colleges om te kijken of de opleiding wel wat is voor de student. Voor die laatste maatregelen pleitte de studentenraad eerder zelf al, maar het bindend studieadvies is

Eerstejaars studenten moeten voortaan na hun vierde tentamenperiode dertig studiepunten uit hun propedeuse­ programma hebben behaald ‘een brug te ver’. “Je moet eerst kijken naar intakegesprekken en betere studiebegeleiding, daarna kun je pas het bsa overwegen”, zegt Oras-lid Menno van der Kamp namens de studentenraad. Hij pleit dan ook voor meer studieadviseurs en het actiever uitdragen van het feit dat studies aan de TU moeilijk zijn. Het bsa is volgens de studentenraad (sr) ‘destructief’ voor de studiementaliteit. Het halen van weinig punten in het eerste jaar is volgens de sr meer een mentaliteitsprobleem.

Zo goed als de Duitsers, die al een maand voor kerst met Glühwein en braadworst op kerstmarkten ronddwalen, zullen we het in Nederland nooit kunnen. Maar dinsdag deed Delft een goede poging de kerstsfeer erin te krijgen. Met muziek van de Koninklijke Harmoniekapel en lichtjes in de grote boom op de Markt. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Het gevaar van het bsa is volgens de sr dat het dertigtal studiepunten een norm wordt waar studenten naar toe gaan studeren. Dat zou blijken uit voorbeelden van andere universiteiten waar het bsa is ingevoerd. “Het effect daar is dat studenten eerder uitvallen, maar dat de totale studieduur niet afneemt”, zegt Van der Kamp. “Als het eerste jaar is gehaald gaan studenten daarna niet harder studeren.” Overigens halen Delftse studenten volgens Van der Kamp na één jaar gemiddeld 36 studiepunten. Verder doet het bsa volgens de sr afbreuk aan de kwalificatie van een academicus. Studenten leren hun academische houding juist in hun eerste studiejaar. Dat is onderdeel van een groeiproces. Bovendien, zo vindt de sr, is het bsa een paardenmiddel en een koude manier van studiebegeleiding, waarbij de kans bestaat dat studenten worden weggestuurd die later toch succesvol hadden kunnen zijn. Door de andere manier van studeren en door het zoeken van een kamer zijn studenten misschien laatbloeiers. De sr brengt nog een advies uit over dit voorstel. Als het bsa in maart in het nieuwe instellingsplan komt, sluit de sr niet uit dit te verwerpen.

x De Universiteit Leiden kent al dik tien jaar een bindend studieadvies. Lees meer over de ervaringen daar op www. delta.tudelft.nl.

Driedimensionaal J. Stuip al of het ‘assortiment’ van Civiel aansluit op de toekomstige ontwikkelingen in de sector. Jan Rots onderzoekt nog samenwerking met de faculteit Bouwkunde. De Quelerij verwacht alle onderzoeksrapporten half januari binnen te hebben.

Technostarter Heering UAS krijgt 2500 euro subsidie van technologiestichting STW. Met het geld van de valorisation grant wil het bedrijf van TU-alumnus ir. Pieter Wijkstra een onbemand vliegtuigje maken met een spanwijdte van drie meter. Met dat toestel wil Wijkstra een nieuwe techniek testen om het landschap driedimensionaal in beeld te brengen. De techniek, die gebruik maakt van een digitale spiegelreflexcamera, moet kunnen concurreren met nu gangbare gpsapparatuur.

Designweek Hongkong als springplank Het grootste designevenement ter wereld, de ‘Business of Design­ week’ in Hongkong, draaide dit jaar grotendeels om Nederlandse ontwerpers. De TU was prominent aanwezig. Industrieel ontwerpers, modeontwerpers, architecten; uit alle takken van de designindustrie waren mensen afgereisd naar Hongkong, waar van 8 tot 13 december ‘s werelds grootste designevenement plaatsvond. Nederland was dit jaar officieel eregast. Zo’n driehonderd Nederlanders togen in het kielzog van staatsecretaris Frank Heemskerk van economische zaken naar Hongkong. Onder hen bekende namen als architect Winy Maas, ontwerper Marcel Wanders en lingerieontwerpster Marlies Dekkers. Ze hopen voet aan de grond krijgen in China. “De TU was samen met de branche­ organisaties de penvoerder van de Nederlandse delegatie”, vertelt prof.dr.ir. Daan van Eijk van Indus­ trieel Ontwerpen. Dat is volgens hem zo gekomen doordat de IO’er zelf al vier jaar een sterke band heeft met de Hongkong Polytechnic University, die nauw betrokken is bij het evenement. Als blijk van waardering voor zijn werk, kreeg Van Eijk van zijn Chinese collega’s een gast-

hoogleraarschap aangeboden. De TU was prominent aanwezig. Zo gaf collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg een lezing en presenteerde prof.dr. Wubbo Ockels van Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek zijn Superbus-concept. Ook Bouwkunde was present. De faculteit organiseerde in de aanloop naar het congres een workshop ‘Hongkong Fantasy’. Daarin moesten zestig Nederlandse en Chinese bouwkundestudenten een ontwerp bedenken voor een duurzamer Hongkong. “Met onze inzet hopen we kansen te creëren voor Delftse alumni”, zegt Van Eijk. “Veel afgestudeerden willen kantoren openen in China. Door een teamspeler te zijn op het wereldtoneel kunnen we hen goede perspectieven bieden. Hongkong is een springplank. De komende jaren willen we ons gaan richten op Sjanghai en Beijing.” (TvD)

DELTA. 39 18-12-2008

04

Nieuws

05

DELTA. 39 18-12-2008

Nieuws

Fietsflat

Regen

Neus

Engels

Station Delft-Zuid krijgt een ‘fietsflat’. Treinreizigers moeten binnen tien jaar hun fiets kunnen stallen in een gebouw van een paar verdiepingen hoog. Er is plek voor tweeduizend fietsen. Door de komst van het Technopolis Innovation Park, dat vijftienduizend arbeidsplaatsen moet opleveren, neemt het aantal reizigers dat via Delft-Zuid reist fors toe. De fietsflat is onderdeel van een grote metamorfose dat het station ondergaat. Op de korte termijn worden eerst zevenhonderd nieuwe fietsenrekken en 32 extra fietskluizen geplaatst.

De Vereniging voor Delftse Fysisch Technologen heeft ir. Eric Woittiez onderscheiden met haar jaarlijkse studieprijs. De student technische natuurkunde kreeg de prijs van 1500 euro voor zijn afstudeeronderzoek naar regenvorming. Op school leert iedereen hoe water verdampt, opstijgt, afkoelt en weer als regen neerdaalt. Maar welke processen zich precies in de wolken afspelen is nog onduidelijk. Woittiez vatte de botsende waterdruppeltjes in een wolk in een computermodel. Zo verrootte hij het fundamentele begrip van het ontstaan van regen.

Het Delftse racing team DUT-09 presenteerde woensdagavond zijn nieuwe ontwerp. In vergelijking met de winnende auto van afgelopen jaar wordt de racer iets groter en toch lichter, aldus teammanager Stef de Jong. Nieuwe voorschriften vereisen een binnenruimte die gelijk is aan Formule 1-wagens. Voor het Delftse team, dat de kleinste en lichtste wagens maakt in de Formula Student Racing Competitie, betekende dat vooral een hogere beenruimte. De neus werd verhoogd en de wielophanging naar beneden verplaatst.

Meer bacheloropleidingen moeten Engelstalig worden. Studentenraden van de Idea League-universiteiten waren het hierover eens tijdens de Idealistic-conferentie. Ze zien graag veranderingen in het Engelstalige onderwijs. Idea League is een samenwerkingsverband tussen vijf Europese technische universiteiten. Deze staan in Londen, Zürich, Aken, Parijs en Delft. Veel studenten zijn geïnteresseerd in studeren in het buitenland, maar de drempels zijn vaak nog te hoog. Nu moeten uitwisselingsstudenten de moe-

dertaal van een universiteit leren. De meeste masteropleidingen zijn in het Engels, maar Engelstalige bacheloropleidingen maken de uitwisseling aantrekkelijker. De bacheloropleidingen moeten ook in de moedertaal beschikbaar blijven, omdat studenten de vaktermen in eigen taal moeten kennen voor hun latere loopbaan. De uitwisseling van studenten tussen de Europese universiteiten komt nog niet echt van de grond. De studentenraden denken dat dit met de naamsbekendheid van Idea league heeft te maken.

Gelegenheidsrokers

Slechte ergonomie in operatiekamer

delta online

Ieder jaar daalt het aantal rokers, ook onder studenten. Of het rookverbod, dat sinds 1 juli van kracht is, hier wat mee te maken heeft blijft de vraag. Sommige studenten denken dat het ‘buiten moeten roken’ zeker meespeelt.

Het is niet best gesteld met de ergonomie van operatiekamers. Dr.ir. Arma^ gan Albayrak promoveerde dinsdag op dit onderwerp bij Indus­ trieel Ontwerpen.

Slaapproblemen Eline van Beest van Industrieel Ontwerpen ontving vorige week als eerste TU-studente het annotation entrepreneurship-certificaat. De TU bedacht het certificaat omdat steeds meer studenten zich bezig houden met ondernemen. Van Beest ontwikkelde een slaappositiemeter. Dit apparaatje meet de slaappositie die mensen aannemen in de nacht. De meter is ontwikkeld voor mensen met rugklachten en vibreert bij een ongewenste slaappositie. Door de vibratie gaan de slapers verliggen in hun slaap. De meter voorkomt op deze manier

Farshore dat mensen ‘verkeerd’ slapen. Van Beest zal met haar product een eigen bedrijf starten. Volgens de TU weten studenten vaak niet dat ze als ondernemer geld kunnen verdienen met techniek. Studenten kunnen aan de TU ondersteunende ondernemerschapvakken volgen. Zo leren ze bijvoorbeeld een bedrijfsplan opstellen. Voor iedere student, die geïnteresseerd is in ondernemen, stelt de TU een individueel vakkenpakket samen.

Windenergie-instituut Duwind gaat samenwerken met energiebedrijf RWE voor onderzoek naar, en ervaring met windparken ver op zee. Een intentieverklaring daarover is afgelopen week getekend. Daarin wordt gesproken over een kennisprogramma voor farshore windparken voor de komende vier tot zes jaar. RWE heeft plannen voor meerdere windparken op de Noordzee met een totale capaciteit van tweeduizend megawatt (een derde van de Nederlandse doelstelling voor 2020). Duwind heeft voor de periode tot 2013 een specifiek

offshore-studieprogramma opgezet. Momenteel is er een wachtlijst voor windparken op de Noordzee. Genoeg aanvragen, maar geen vergunningen. Volgens prof.dr. Gerard van Bussel (windenergie, Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek) is de overheid van plan vestiging van parken verder uit de kust vrijer te laten. Maar een park zestig kilometer in zee geeft specifieke problemen qua aansluiting, fundering en onderhoud. Een offshore-eiland voor onderhoudspersoneel is één van de innovatieve ideeën.

xJOS WASSINK Operatietafels zijn niet ingericht voor kijkoperaties met lange instrumenten, zodat ze niet laag genoeg gezet kunnen worden. De chirurg staat dan met zijn handen ter hoogte van zijn schouders te opereren en moet vaak schuin omhoog kijken naar een vaak te vaag plaatje op de monitor. En bij gewone of open operaties staat de chirurg vaak urenlang over de tafel gebogen. Het gevolg? Oncomfortabele werkhou-

xDaphne Zuiderwijk

Rolf Willems, minor stedenbouw

Rienk Aalbers, student industrieel ontwerpen

“Ik rook soms, tijdens het uitgaan. Sinds een jaar ongeveer. Mijn ouders weten dat ik het heel af en toe doe. Ze vinden het goed, want ze roken zelf ook. Ik merk wel dat er om me heen steeds meer studenten zijn die stoppen met deze slechte gewoonte. Als het niet meer mag, zoals in de cafés nu, moet je er echt moeite voor doen. Dat houdt ze tegen. Mensen die willen stoppen, kunnen het beste samen met iemand anders stoppen. Dat is veel makkelijker vol te houden.”

“Ik heb nu al twee weken hetzelfde pakje in mijn jaszak zitten. Ik rook eigenlijk nooit. Ik heb het pakje gekocht, omdat ik dan niet bij andere mensen hoef te bietsen als ik een keer een sigaret wil. Ik blow wel trouwens. Mijn vriendin wil graag dat ik daarmee stop. Zij is er niet zo’n fan van. Het bevordert de studie niet, maar ik ben nog niet van plan om te stoppen met blowen. Ik draai een jointje op mijn kamer als ze er niet bij is. Maar ik ga er niet stiekem over doen.”

ding, klachten over pijn in rug en nek bij open operaties en schouderklachten bij laparoscopische (kijk) operaties. ^ Dr.ir. Armagan Albayrak (industrial design bij Industrieel Ontwerpen) heeft het de afgelopen jaren vaak van dichtbij mogen zien. Ook merkte ze dat het tegen de cultuur is om over de ongemakken van het opereren te klagen: “Ze denken vaak ‘pijn is fijn’ en verder zijn ze heel geconcentreerd met hun vak bezig, waardoor ze de eigen lichamelijke ongemakken vergeten.” In haar proefschrift ‘Ergonomics in the operating room’ brengt Albayrak de problemen rond houding en beeldschermen in de operatiekamer in kaart en doet voorzetten om de situatie te verbeteren. Zo ontwikkelde ze een prototype chirurgenkruk, die de operateur steun geeft tegen de billen en borstkas, zodat de rugspieren ontlast worden. Ook kan het platform waarop de chi-

(Foto: DUT-09)

x www.dutracing.nl

rurg staat op verschillende hoogten ingesteld worden, wat bij laparoscopische operaties een comfortabelere werkhoogte biedt. Het prototype werd door enkele chirurgen van het Erasmus Medisch Centrum, waar het praktische deel van het onderzoek plaatsvond, uitgeprobeerd. De ervaringen waren positief. Ook stonden de medici

‘Ze denken vaak ‘pijn is fijn’ en verder zijn ze heel geconcentreerd met hun vak bezig’ open voor het ergonomisch onderzoek. Maar verder dan een prototype is het nooit gekomen. Waarom blijft onduidelijk. Misschien hadden ze een medisch bedrijf erbij moeten betrekken, denkt Albayrak. Of misschien wer-

den de medici afgeschrokken door het protheseachtige uiterlijk van het prototype. Haar promotor prof. dr. Huib de Ridder denkt dat het gewoon nog te vroeg is. “We hebben nu een eerste generatie onderzoekers die vanuit de TU in het Erasmus Medisch Centrum werkt aan de operatiekamer van morgen. Dat gaat over beeldtechniek, ergonomie, werkvormen en andere zaken. Ze brengt de problemen en de behoeften in kaart. Pas in de tweede generatie kun je oplossingsgericht werk verwachten.” De komende jaren zal de samenwerking tussen de TU en het Erasmus MC daarom onverminderd worden voortgezet. Maar, waarschuwt De Ridder, meer en betere techniek is niet altijd de oplossing. De operatiemaker staat vaak al bomvol met apparatuur. “Medici vragen soms alleen om een soort checklist met tien geboden.”

Vijftien waterstudenten naar Australië Vijftien TU-studenten mogen de komende drie jaar een half jaar naar Australië. Op drie universiteiten, in Adelaide, Melbourne en Brisbane, kunnen ze vakken volgen over water. De TU is, samen met de universiteiten van Dresden (Duitsland) en Dundee (Groot-Brittannië), een uitwisselings-

programma gestart met een groep Australische universiteiten. De Europese Unie en de Australische overheid subsidiëren het ticket en verblijf van vijfenveertig Europese studenten in Australië. Eenzelfde aantal Australiërs komt in Europa studeren. “Delft mag vijftien studenten sturen”, aldus de initiatiefnemer van de uitwisseling, dr.ir. Jasper Verberk (Civiele Techniek en Geowetenschappen). Studenten van alle Delftse faculteiten kunnen zich inschrijven, mits ze zich met water bezighouden. Mogelijk kunnen zelfs meer studenten afreizen. “De andere twee Euro-

pese universiteiten zijn veel kleiner. De plekken die zij niet vullen, mogen wij gebruiken.” Verberk, die zelf enige tijd in Australië werkte, diende het voorstel voor de subsidie in omdat hij denkt dat Europeanen en Australiërs veel van elkaar kunnen leren op watergebied. “De problematiek is heel anders. Kortweg heeft Australië een tekort aan water en Europa heeft water in overvloed”, zegt Verberk. “Het verbreedt de horizon van de studenten als ze eens aan de andere kant gaan kijken.” In de subsidiepot zit ook geld voor medewerkers. Zij mogen drie weken

naar Australië om samen te werken met onderzoekers daar. “We willen met die contacten zorgen dat we, ook na de subsidieperiode van drie jaar, door kunnen gaan met het programma.” Verberk kreeg inmiddels drie aanvragen van studenten. De eerste, David Moed (vierdejaars CiTG) vertrekt in februari van volgend jaar. De eerste officiële aanvraag van medewerkers moet nog komen. Verberk: “Maar veel van mijn directe collega’s hebben al interesse getoond. Ik heb ineens veel vrienden.” (MM)

Gijs van Willigen, student industrieel ontwerpen

Norman Noordervliet, student bouwkunde

“Per 1 januari wil ik helemaal stoppen met roken. Af en toe neem ik wel eens een sigaret tijdens het uitgaan, maar eigenlijk rook ik vrijwel nooit. Ik sport heel veel, dus in principe maakt dat ene sigaretje niets uit. Maar de drempel is nu gewoon veel te hoog sinds dat rookverbod. Je moet helemaal naar buiten. En als je dan naar zo’n rokershok gaat, steek je natuurlijk al gauw tien sigaretten achter elkaar op. Je wilt niet continu heen en weer lopen.”

“Ik ben al jaren geleden gestopt met roken. Ik heb ongeveer drie jaar gerookt en ja, wanneer en waarom begin je nou met roken? Eigenlijk zo rond je vijftiende of zestiende uit onzekerheid. Soms rook ik nog wel eens een sigaretje. Als ik aan het drinken ben, heb ik wel zin in een peukie. Ik weet niet waar dat aan ligt. Dan is het ineens lekker. Misschien is het gewoon iets psychisch. Volgens mij zijn er wel steeds meer studenten die stoppen.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Promovendi blijven werknemers. De Tweede Kamer heeft vrijwel unaniem een motie aangenomen die de regering oproept daarvoor te zorgen. De universitaire lobby voor de beurspromovendus is weer terug bij af.

Tijdloos De Zigzagstoel van Rietveld, de buizenstoel of de clubfauteuil. Sommige stoelen lijken tijdloos doordat ze telkens opnieuw uitgebracht worden. Dr.ir. Donatella Cacciola (Bouwkunde) ging op zoek naar de historie van de heruitgaven.

Meer, meer, meer Sinds 1995 is het aantal studenten in Nederland spectaculair toegenomen met 29 procent. De groei had nog forser kunnen zijn, als het aantal jongeren niet met tien procent was gedaald.

Teleurgesteld Delftse gehandicapte studenten geven de TU een 5,8 voor de voor hen bestemde voorzieningen en regelingen. De studentendecaan reageert teleurgesteld.

Besparen De TU is van plan om bijna 2,5 procent energie per jaar te besparen. Dat staat in het Energy Efficiency Plan. Hierin staat ook welke maatregelen de universiteit treft om dat te bereiken.

Niet vijandig De Delftse Werkgroep Homoseksualiteit betwijfelt of homojongerenblad Expreszo wel een goed onderzoek heeft gedaan naar de homovriendelijkheid van dertien studentensteden. Zo erg is Delft helemaal niet.

(advertentie)

ont-end ontwikkelaar Projectplanner Ontwikk es Webmaster CMS Webmaster/Supportengine Flexibel Visual Basic Ontwikkelaar stallatiespecialist Consultant Netwerken en formatiebeveiliging werken in een nd ontwikkelaar Projectplanner dynamische omgeving? Ontwikkelaa ebmaster CMS Webmaster/Supportenginee Wij zoeken ervarenVisual telemarketeers met stallatiespecialist Basic Ontwikkelaar een neus voor commerciële kansen. Heb formatiebeveiliging Consultant Netwerken en jij goede communicatieve vaardigheden, Projectplanner nd ontwikkelaar ben je enthousiast en resultaatgerichtOntwikkelaa en zoek je een baanWebmaster/Supportenginee voor 16 uur per week? ebmaster CMS stallatiespecilist CMS Developer Visual Basic O Dan willen we graag met je kennismaken! onsultant Informatiebeveiligings Expert Cons Voor meer informatie je contact nt Netwerken Front-endkun ontwikkelaar Projectp opnemen met Maurits Godschalx eb Applicaties Support Engineer Webmaste (015-2513700) of een kijkje l W stallatiespecialist a.n nemen opVisual onze Basic Ontwikkelaar ec n e website. en Sy atiebeveiliging Consultant rNetwerken e.s ie Ontwikkelaar We r ntwikkelaar Projectmanager r a /c :/Support Engineer Teste aster CMS Webmaster p t ht st Visual Basic Ontwikkelaar Senior Consultan

Beurspromovendi

Bloempje Ouderen zouden wel wat meer mogen bewegen, vindt Iñaki Merino Albaina. Voor zijn afstuderen ontwikkelde hij een ‘virtuele coach’ die bejaarden stimuleert om te lopen: een lachend of sip kijkend bloempje.

Kerstmuts

Dubbel zweten tijdens de aerobicslessen in het sportcentrum afgelopen week. In eerste instantie zaten alle kerstmutsen nog verstopt in een doos. En de kerstboom, die in de zaal voor de finishing touch had moeten zorgen, was er ook niet. Uiteindelijk werd er toch enthousiast met kerstmuts op gesport. Op kerstmuziek, dat dan weer wel. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

x www.delta.tudelft.nl

DELTA. 39 18-12-2008

06

wetenschap

DELTA. 39 18-12-2008

07

wetenschap

desgevraagd

leuk bedacht

Boegroer tegen gieren

Ondergronds in Kalimantan

Splijtend Afrika Het oosten van Afrika trekt zich los van de rest van het continent. Dit trage proces was tot voor kort alleen indirect waar te nemen. Masterstudent Anneleen Oyen werkte mee aan een directere manier. Het resultaat: co-auteurschap van een artikel in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature. xGeorge van Hal / Jos Wassink Fikse aardschokken of vulkaanuitbarstingen. Dat soort gevolgen van het langzame opbreken van Afrika waren tot voor kort de enige aanwijzingen die wetenschappers hadden bij hun onderzoek. Het continent splijt langzaam rond een breuklijn in het oosten (‘de Oost-Afrikaanse slenk’) als gevolg van de tergend trage (drie tot vier millimeters per jaar) beweging van de onderliggende platen. Het opbreken is geen continu proces, maar gebeurt met horten en stoten. De beweging van de platen zorgt er namelijk voor dat er extra hard aan de slenk getrok-

ken wordt. De trekkracht bouwt daardoor langzaam op. Totdat die zo groot is geworden, dat het continent ineens een stukje verder uit elkaar getrokken wordt. Doordat van te voren niet te voorspellen is wanneer de volgende scheuring op stapel staat, konden wetenschappers tot op heden slechts achteraf gissen naar de exacte toedracht. Met behulp van een radarsatelliet van ESA, bleek TU-masterstudent Anneleen Oyen kortgeleden echter in staat de verschuiving direct waar te nemen. Haar aandeel in het onderzoek was eigenlijk een kwestie van simpelweg mazzel hebben. “Ik werkte voor mijn afstudeerstage bij het European

Het opbreken is geen continu proces, maar gebeurt met horten en stoten Center for Geodynamics and Seismology in Luxemburg.” Ze kreeg daar toevalligerwijs precíes de goede gegevens te verwerken. Oyen mocht namelijk radargegevens van de Envisat-satelliet verwerken tot interferogrammen: samengestelde afbeeldingen waarin men radarreflecties van dezelfde satelliet op hetzelfde gebied, maar op verschillende tijden vergelijkt. Resultaat is inzicht in de verandering die het landschap in die tijd onderging.

De Masai kregen er dankzij de aardsplijting een strookje land bij. (Foto: B. Smets)

Oyen bekeek een gedeelte van de slenk in Tanzania rond welke in 2007 enkele aardschokken waren waargenomen. “In ons geval was de periode tussen de opeenvolgende opnamen steeds 35 dagen”, vertelt ze. “We wisten dat er in het gebied van de Oost-Afrikaanse slenk geologische activiteit was geweest, omdat er een maand lang kleine aardbevingen geregistreerd waren.” Door de opnamen van voor en na de bevingen met elkaar te vergelijken kon ze – met een nauwkeurigheid van centimeters – de beweging terugvinden. De resultaten waren onverwacht: het oosten van Afrika bleek zich plaatselijk in één maand vijftig centimeter van de rest van het continent te hebben losgescheurd. “Dat is ongehoord”, benadrukt Oyen. Natuurlijk twijfelde ze in het begin aan haar resultaat. “Ik had nog weinig ervaring en ik had ook niet veel gegevens. Maar ik ben toen meteen een simulatie gaan opzetten, een model van de deformatie, om te proberen te begrijpen wat er aan de hand was en om te kunnen verklaren hoe zo’n grote verschuiving heeft kunnen plaatsvinden met relatief kleine aardbevingen.” Een verklaring kwam pas toen ze berichten ontving over vulkaanuitbarstingen in hetzelfde gebied. De oplossing lag toen meteen voor de hand: in de scheur was vermoedelijk magma uit het binnenste van de aarde gestroomd, die plaatselijk als een soort ‘smeerolie’ diende en zo – als het oliën van een piepend scharnier – de aardschokken tussen het losscheuren verminderde. “Dat maakte dit tot een heel bijzondere gebeurtenis, maar in elk geval wel begrijpelijk.” Uiteindelijk zijn mensen ook nog ter plekke gaan kijken om de verrassende resultaten te bevestigen. “Medewerkers van het Koninklijk Museum voor Midden Afrika in Tervuren (België) zijn ter plekke geweest met gps-apparatuur om de radarmetingen in het veld te verifiëren. Ze hebben ook foto’s gemaakt en de verse breuk is echt goed te zien”, vertelt ze desgevraagd. Oyen verwacht in maart op haar succesvolle onderzoek af te studeren. “Wat ik daarna ga doen heb ik nog niet besloten. Ik wil wel in het onderzoek doorgaan, maar dat staat nog niet vast.”

Krijgen de garnalenboeren in de Mahakamdelta in Indonesië last van de zeespiegelstijging? Drs. Rory Dalman voer een paar weken door het gebied op zoek naar antwoorden. xMAAIKE MULLER

Kannibalisme Doordat bacteriën in de rioolwaterzuivering elkaar opeten zou de hoeveelheid afvalslib met bijna driekwart verminderd worden. Zo schetste het Technisch Weekblad afgelopen week het nieuwe zuiveringssysteem ’Cannibal‘ van Siemens Water Technologies, dat in een proef­ opstelling bij de waterzuivering van Zeewolde werd ontwikkeld. Hoogleraar milieubiotechnologie prof.dr.ir. Mark van Loosdrecht (Technische Natuurwetenschappen) is er niet van onder de indruk. Hij waarschuwt desgevraagd voor het geclaimde getal van zeventig procent slibreductie, omdat niet duidelijk is waarmee men de vergelijking aangaat. Lastig is ook dat Siemens de technologie, die het bedrijf uit Amerika heeft aangekocht, achter gesloten deuren ontwikkelt, en er weinig wetenschappelijke gegevens gepubliceerd zijn. Het uitgangspunt van de Siemens-technologie is de hoeveelheid slib zoveel mogelijk te reduceren, ook als dat extra energie kost om extra lucht door het afvalwater te pompen om het slib te oxideren. Bacterieslib wordt in een waterzuivering gemengd met afvalwater. De bacteriën oxideren het vuil in het water en groeien daardoor in aantal. Gereinigd water stroomt verder en het slib wordt met nieuw afvalwater gemengd. In het Cannibal-proces van Siemens wordt het teruggevoerde slib, voornamelijk bestaand uit bacteriën, in een aparte tank eerst nog enige tijd ‘uitgehongerd’. Het slib gaat zichzelf dan ‘opeten’ en er ontstaat dus netto minder slib. Dit kost wel extra beluchting. Volgens Van Loosdrecht is het reduceren van slib een achterhaalde gedachte uit de jaren tachtig en negentig. Toen was energie nog goedkoop, en maakte men zich nauwelijks druk over gesloten kringlopen. Van Loosdrecht zegt niet bang te zijn van slib en ziet meer in het Amsterdamse voorbeeld van een rioolwaterzuivering naast het energiebedrijf. Bij vergisting van het slib ontstaat methaan en daarnaast komt bij verbranding van het restslib warmte vrij die voor dertig procent in elektriciteit wordt omgezet, terwijl de rest de stadsverwarming voedt. Men ging dus rioolslib, van oorsprong alles wat door de wc en wasbakken gespoeld wordt inclusief condooms, tampons en heel veel toiletpapier, zien als energiebron. Daar gaat het Cannibal-proces aan voorbij. Een andere zwak punt is volgens Van Loosdrecht de fosfaatverwijdering. Normaal gesproken wordt fosfaat (uit kunstmest en wasmiddelen) door bacteriën opgenomen en komt zo in het rioolslib terecht. Bij Cannibal is dat niet zo en blijft het fosfaat in oplossing. Daarom is een extra behandeling nodig om het fosfaat te verwijderen. Het wordt in de vorm van een onoplosbaar ijzerfosfaat gebonden. Maar daarmee is het zo stevig gebonden dat hergebruik nauwelijks meer mogelijk is. Terwijl anders uit de as van verbrand rioolslib het fosfaat teruggewonnen wordt als grondstof voor fosforzuur. Het bedrijf Thermphos met een fabriek in Vlissingen doet dat op die manier. Fosforzuur wordt bijvoorbeeld gebruikt in voedingsmiddelen - het geeft cola zijn frisse smaak. Leuk te bedenken dat dat het resultaat is van bij 1200 graden verbrand rioolslib. Hoogwaardig hergebruik heet dat, en het heeft wat Van Loosdrecht de voorkeur boven de afvalstroom te reduceren met inzet van energie en chemische middelen. (JW)

“We hebben supergoede data verzameld”, zegt drs. Rory Dalman (Civiele Techniek en Geowetenschappen) enthousiast. Hij wijst op een plaatje op zijn scherm. Waar een leek alleen een vaag patroon van blauwe, gele en rode stipjes ziet, onderscheidt Dalman de ondergrondse lagen van de Mahakamdelta in Indonesië. Hij is net terug uit het getijdengebied in Kalimantan, het Indonesische deel van Borneo. Met acht kilometer per uur voer hij in een bootje door de delta en bracht zo meer dan vierhonderd strekkende kilometer ondergronds in kaart. “We zien alles heel precies. Zelfs laagjes van twintig centimeter”, vertelt de geoloog. “Het wordt nog een hele klus om al die data te interpreteren.” Dalman werkt met andere Nederlandse en Indonesische onderzoekers aan het East Kalimantan Programma. Dat programma heeft het doel de effecten in kaart te brengen van zeespiegelstijging, klimaatverandering en menselijk ingrijpen op het verleden, het heden en de toekomst van de Mahakamdelta. De geoloog is vooral geïnteresseerd in hoe de delta is ontstaan. Grofweg is dat wel bekend. De rivieren die naar zee stroomden, brachten het slib mee dat ze onderweg verzamelden. Veel van dat slib verdween in de zee. Maar de zee bracht bij vloed een deel terug het land op. “Het resultaat van die twee processen is in de Mahakamdelta heel mooi te zien”, vertelt Dalman. “Je ziet vrij

In vrij rechte geulen stroomt het rivierwater hard naar zee. Ertussen kronkelt de zee weer langzaam terug het land in.

rechte geulen naar zee stromen en daartussen kronkels die alleen verbonden zijn met de zee.” Dalman wil ook tijdstippen aan dit proces plakken. Hij wil niet alleen weten hoe de verschillende grondlagen en geulen zich ontwikkelen, maar ook hoe snel. Voor Dalman is dat vooral wetenschappelijk interessant. Anderen kunnen met die informatie beter inschatten hoe het

‘Je bent zo een paar duizend jaar kwijt’ gebied reageert op menselijk ingrijpen, zoals de garnalenkwekerijen in het gebied. Met talloze bakken vol garnalen zit de mens de natuur in de Mahakamdelta behoorlijk in de weg. “Als de zeespiegel stijgt, is veel sediment nodig om dat op te heffen”, legt Dalman uit. De garnalenkwekerijen die de sedimentstroom hinderen, lopen daardoor mogelijk zelf gevaar. “Eten de geulen straks de garnalenboeren op?” De geoloog, die normaal al snel tot twintigduizend jaar terug gaat in de tijd, zocht naar antwoorden in de ‘recente’ geschiedenis. Met de parametric echosounder aan zijn boot keek hij tot ongeveer vijfduizend

Drs. Rory Dalman (CiTG) bracht met collega dr. Tine Missiaen en de Indonesische technicus Tarsono de ondergrond van de Mahakamdelta (Kalimantan) in kaart. (Foto: Rory Dalman)

jaar terug. Hij bracht de grond, tot twintig meter diep, onder de meanderende getijdengeultjes in kaart. Nu hij de gegevens heeft, begint Dalmans postdoconderzoek eigenlijk pas. “Natuurlijk is het zo dat een laag jonger is dan de grondlaag waarop hij ligt”, zegt Dalman. “Maar geologische processen gaan niet netjes continu.” Hij wijst op plaatjes die hij maakte met gegevens uit het gebied. Een geul die oude lagen wegslijt. En twee tot vier meter hoge ‘puisten’ van modder die door gas omhoog zijn gestuwd. “Het moeilijkst zijn nog de periodes waarvan je geen afzetting terugvindt. Dan ben je zo een paar duizend jaar kwijt.” Op zijn plaatjes kan Dalman de relatieve leeftijd en hardheid van de grondlagen zien. Welk materiaal het precies is en hoe oud de laag is, dat hoort hij pas over een half jaar. Dan pas krijgt hij de analyses van de grond die hij met boringen omhoog liet halen. En dan pas kan hij een driedimensionale kaart maken van de ondergrond. Althans, een schatting daarvan. Is dat niet erg veel werk voor een schatting? Het is het lot van de geoloog, legt Dalman uit. “Chemici en natuurkundigen kunnen experimenten doen.” Maar zo makkelijk is het leven van de geoloog niet. “Voor ons ligt alleen de uitkomst er. Het experiment heeft de afgelopen duizenden jaren plaatsgevonden.” Met modellen proberen geologen die tijd in kaart te brengen. “Dat is onze hypothese, waarover we steeds meer informatie verzamelen”, vertelt Dalman. “Tja, het is een beetje behelpen. Maar sterrenkundigen hebben hetzelfde probleem.”

Delta en Delft Integraal berichten regelmatig over innovatieve ideeën met grote beloftes voor de toekomst. Maar wat is er een paar jaar later met het idee gebeurd? Hoe staat het bijvoorbeeld met het boegroer, waardoor patrouilleschepen veel minder last krijgen van grote golven die schuin van achteren komen? Twee jaar geleden leek het boegroer na de eerste tests in 2008 al toegeDelft Integraal, past te worden op een patrouillenr. 1 2007: schip. “Maar het ging allemaal iets minder snel dan verwacht”, zegt uitSnel en stormbestendig: vinder dr.ir. Lex Keuning van marischeepsbouwkundige dr.ir. tieme techniek. “Toen hadden we Lex Keuning ontwikkelt een het idee dat we een van links naar patrouilleschip met een extra rechts bewegend roer aan de voorroer aan het voorsteven. kant zouden maken. Maar we kwamen er achter dat dit niet de beste uitvoering was.” Keuning ontdekte dat het nog beter was om in plaats van een roer een rotor te gebruiken. Hij wijst op een model in zijn laboratorium. Het oude rode roer is vastgezet. Op tafel ligt een cilindervormige rotor. “Maar de rotor had ook een probleem. Hij zorgde voor teveel weerstand als hij niet werd gebruikt. Daarom hebben we als derde ontwerp een rotor bedacht die intrekbaar is. Als je hem niet nodig hebt zit hij in de boot en indien gewenst komt hij eruit. Doordat de rotor naar links of naar rechts draait heeft hij hetzelfde effect als een extra boegroer, maar het is efficiënter.” Keuning bedacht zijn uitvinding toen hij tests deed bij het Maritiem Research Institute Netherlands (Marin). “Grote golven die schuin van achteren komen zijn voor snelle schepen die relatief klein zijn (maximaal zestig meter lang) altijd een drama.” Het schip raakt uit koers, doordat grote golven het schip optillen en de voorkant zijwaarts in het water duwen. “We waren bezig met proeven voor onze bijlboeg, toen ik het idee kreeg dat een extra roer aan de voorkant van een klein, snel schip het zogenaamde gieren en slingeren zou kunnen dempen.” De medewerkers van Marin luisterden meewarig naar de plannen van Keuning. “Ze deden erg lacherig. Maar ik geloofde erin. In een ochtend zette ik een model in elkaar en ’s middags hebben we getest. Dat ging heel goed. Het was echt een eyeopener. Daarna zijn we druk bezig geweest om het patent aan te vragen, dat nam veel meer tijd in beslag dan ik had verwacht. Omdat het geheim moest blijven totdat het patent er was, konden we niet testen. Ander lekt het uit waar je bij staat.” Volgens Keuning heeft het boegroer niet over belangstelling te klagen. “We hebben al een klant en het eerste schip is inmiddels besteld. Door wie is nog geheim. Daarom moeten we nu hard aan de slag, want over een jaar moet het worden gebouwd. Begin februari gaan we opnieuw testen bij Marin.” (RV)

Lex Keuning: “Het boegroer heeft niet over belangstelling te klagen.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

DELTA. 39 18-12-2008

interview

08

DELTA. 39 18-12-2008

09

interview

‘schietend renden ze achter me aan’ WIE IS WONDIMU EJIGU NEGATU? De Ethiopische student Wondimu Ejigu Negatu (23) studeerde tot enkele jaren geleden mechanical engineering aan de universiteit van Addis Ababa. In 2005 werkte hij bij een organisatie die toezicht hield op de verkiezingen die daar toen plaatsvonden. In 2006 ontvluchtte hij het land omdat hij bedreigd werd door de politie. Wondimu: “De politie zei dat me iets zou overkomen als ik door zou gaan met mijn politiek activisme.” Via Kenia vluchtte hij naar Nederland waar hij asiel aanvroeg. Zijn aanvraag werd afgewezen. Onlangs ging hij hiertegen in beroep. Sinds september dit jaar studeert Wondimu aan de TU bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. Hij wordt daarbij ondersteund door de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. (Foto’s: Hans Stakelbeek/FMAX)

De Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF steunt al zestig jaar hoger opgeleide vluchtelingen bij hun studie en het vinden van werk. Een van die vluchtelingen is de Ethiopische Wondimu Ejigu Negatu (23), die sinds september bij Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek studeert. xTomas van Dijk Je bent in 2006 halsoverkop Ethiopië uitgevlucht. Waarom? “Toen ik van de universiteit in Addis Ababa op weg naar huis was, werd ik opgewacht door politieagenten. Ze wilden me arresteren. Ik vluchtte. Al schietend in de lucht renden ze achter me aan. Ik ben niet meer naar huis gegaan, maar ben direct naar Kenia gevlucht.” Je had al eerder confrontaties gehad met de politie. Wat was er aan de hand? “In 2005 werkte ik voor een organisatie die de verkiezingen in de gaten hield. Die verkiezingen verliepen heel frauduleus. De meeste stemmen gingen naar oppositiepartijen. Maar de zittende regeringspartij heeft de uitkomst niet geaccepteerd. Oppositieleiders werden veroordeeld wegens ‘poging tot het omverwerpen van de regering’. Met hen werden nog eens dertigduizend mensen gearresteerd. Het was chaos. Iedereen kon opgepakt worden.” Jij dus ook. “Ik werd opgepakt, niet alleen omdat ik als verkiezingsobservant had gewerkt, maar omdat ik bovendien actief lid was van mijn studievereniging van mechanical engineering aan de universiteit van Addis Abeba. De regering is erg bang voor mensen die kunnen organiseren. Ze beschuldigde me ervan dat ik medestudenten politiek mobiliseerde. Maar dat deed ik helemaal niet. Ik organiseerde studiereizen naar bedrijven. Ik heb toen drie weken vastgezeten. Daarna heb ik een keer een week vastgezeten en enkele malen een dag. De politie vertelde me dat ik niet over de verkiezingsuitslag mocht praten. Anders zou me iets overkomen.” Hoe kwam je het land uit? “Ik heb iemand betaald om me de grens met Kenia over te smokkelen. Maar in Kenia zijn ook Ethiopische agenten actief. Dus ik moest ook daar weg. Een maand lang heb ik in een huisje gezeten in Kenia, totdat ik in contact kwam met iemand die mij voor een betaalbare prijs op een vliegtuig het land uit kon krijgen.” En zo kwam je uiteindelijk op Schiphol terecht? “Ik ben in het asielzoekerscentrum in Ter Apel terecht gekomen. Maar hoe, dat weet ik niet precies. Vanaf het moment dat ik vluchtte, voelde ik me verloren. Ik wist niet goed waar ik was en hoe ik reisde. Dat is ook het hele probleem.” Ja, want de IND heeft je asielaanvraag afgewezen. “Inderdaad, om die reden. Degene die mij in Kenia geholpen heeft, heeft vlak voor ik het vliegtuig inging, een papiertje overhandigd aan de douane – een paspoort had ik niet. Wat voor document hij aan de douane gaf, weet ik niet. De IND wil dat je documenten levert die je verhaal ondersteunen. Maar ik kan dat dus niet. Vluchten is wat anders dan op vakantie gaan. Je kunt geen visum of andere reisdocumenten laten zien. De mensen die je helpen het land uit te komen vertellen je niet hoe ze dat doen.” Je bent tegen het besluit in beroep gegaan. Hoe is het om telkens in onzekerheid te leven? “Het is moeilijk om altijd gemotiveerd te studeren. Als je een huis bouwt, dan bouw je dat op een fundament. Dat geldt voor alles in het leven. Maar ik heb geen fundament. Als de IND mijn asielaanvraag permanent afwijst, dan moet ik stoppen met mijn studie. Vriendschappen opbouwen is ook moeilijk, want je weet niet hoe lang ze kunnen duren. Ik heb het gevoel dat ik mijn leven niet meer in eigen handen heb. Maar ik moet tegen

dat gevoel van machteloosheid vechten. Ik heb geen andere keus.” Praat je er wel eens met medestudenten over? “Nee. Dat lucht niet op. Ik probeer het liever af en toe te vergeten.” Heb je veel aan het UAF? “Het UAF is heel behulpzaam. Het betaalt mijn studie, reiskosten en boeken. En het organiseert bijeenkomsten voor studerende vluchtelingen. Vluchtelingen die al langer in Nederland zijn, geven daar allerlei tips en vertellen over hun ervaringen. Hoe ze met vriendschappen omgaan, bijvoorbeeld. En hoe ze hun studie combineren met de asielprocedure. Ik woon nu in Den Haag, maar elke week moet ik een stempel halen bij het asielzoekerscentrum in ‘s Gravendeel. Soms komt dat niet uit met de studie, omdat ik dan college heb. Tijdens de bijeenkomst vertelde iemand me hoe ik de afspraak bij het asielzoekerscentrum kon verzetten.” Was het gemakkelijk om je studie voort te zetten aan de TU? “Ik had al tweeënhalf jaar mechanical engineering gestudeerd in Addis Abeba. Een bachelor duurt daar vijf jaar in plaats van drie, dus de opleiding is niet helemaal vergelijkbaar. Met mijn achtergrond mocht ik aan de TU in het eerste jaar van de bacheloropleiding luchtvaart- en ruimtevaarttechniek beginnen. Ik ben al aardig bekend met veel van de stof die onderwezen wordt. Waar ik me in wil specialiseren weet ik nog niet. Ik wil me in ieder geval met het ontwerpen van vliegtuigen bezighouden. De motoren vind ik mooi, maar ook de aerodynamica van het toestel.”

Hoe vind je het om aan de TU te studeren? “Wat ik fijn vind hier, is dat we in groepjes samenwerken aan praktische opdrachten. Zo meteen moet ik met studiegenoten een rapport schrijven over tests die we gedaan hebben met een raketmodel. We hebben onderzocht hoe hoog we een plastic colafles, die we onder hoge druk gevuld hadden met water en lucht, de lucht in konden schieten. In Addis Ababa kregen we alleen maar theorie.” En hoe hoog kwam hij? “63 Meter. Andere groepen haalden honderd meter.” Hoe bevalt het je verder in Nederland? Wat vind je van de cultuur hier? “Cultuur? Dat maakt niet uit. Nederland is een goed land omdat de mensen hier vrij zijn. Dat is het allerbelangrijkste. Het geeft voldoening om mensen te zien die vrij zijn. Het wakkert bij mij de hoop aan dat ik in de toekomst ook vrij zal zijn. Dat is positief. En het helpt me verder te studeren.” Heb je contact met je ouders, broer en zussen in Addis Abeba? “Nee, nooit. Ik ben bang dat ze problemen krijgen met de politie als ik contact met ze opneem.” Wil je ooit weer terug naar Ethiopië? “De vlucht heeft nog een grote impact op me. Ik kan niet helder nadenken over de toekomst. Zolang de huidige regering aan de macht is, heb ik er geen vertrouwen in dat ik daar veilig ben. Mocht de situatie veranderen, dan zie ik dan wel wat ik wil. Ik heb geen zin om daar over na te denken.”

DELTA. 39 18-12-2008

10

lifestyle

Zure boodschap

DELTA. 39 18-12-2008

waarheen waarvoor

De vorige week op het cultuurcentrum begonnen cursus cabaret moet in juni uitmonden in deelname aan de selectieronde van het Groninger studentencabaretfestival 2009. “Optreden in mijn echte leven, dat is mijn bedoeling.”

De met studenten van Torius gecombineerde herenhandbalploeg van EDH (in het geel) boekte zondag de derde overwinning van het zaalseizoen. In sporthal Kerkpolder werd SOS Kwieksport 2 met 28-17 geklopt. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Het combinatiehandbalteam van Torius en EDH behield ook in de vierde competitiewedstrijd zijn ongeslagen status. Ondanks de naweeën van het kennismakingsfeestje dat de twee samenwerkende clubs zaterdagavond vierden, had de Delftse equipe op de vroege zondagochtend weinig moeite met SOS Kwiek Sport dat na een ruststand van 14-8 met 28-17 aan de kant werd gezet. Of EDH (drie zeges en één gelijkspel) daadwerkelijk een kans maakt op de afdelingstitel, moet blijken in de nog te spelen ontmoetingen met de eveneens ongeslagen koplopers Olympia’72 en Warmunda. “Het loopt soepel tot nu toe”, aldus een tevreden Torius-bestuurslid Ole Nijhuis over de samenwerking. “Misschien dat we in de toekomst een volledig Toriusteam kunnen opstellen.” Onder meer door een flinke spelersaanwas gaat het ook de zaalkorfballers van Paal Centraal sportief gezien goed. “Na de slechte resultaten van vorig jaar, onderaan bungelend in de vierde wedstrijdklasse, worden er dit jaar steeds meer punten gepakt”, meldt trainer/speler Sander Slagboom. Zaterdag werd in Beverwijk met 10-12 van Watervliet 1 gewonnen. Na drie overwinningen in vier duels staan de studenten op de tweede plaats. FC Tutor gaat het intussen een stuk minder voor de wind. Na tien duels staat de futsalploeg met nog geen enkel punt stijf onderaan in de landelijke eerste divisie. De 11-3 nederlaag bij lijstaanvoerder TPP, vorige week woensdag, valt nog te verklaren volgens Tutoriaan Joris Goos: “Dat was tegen de aspirant-kampioen. Dat is gewoon een heel sterke ploeg. Die hebben acht nieuwe spelers gehaald aan het begin van de competitie.” Voor de daarvóór geleden bizarre nederlaag van 18-0 tegen middenmoter Bax heeft de Tutoriaan weinig excuses: “Dat was een uitglijer.” Goos blijft geloven in zijn team dat vóór genoemde afstraffingen al acht keer verloor, maar nooit met meer dan drie doelpunten verschil. “Het gevoel dat we een keer kunnen winnen, hebben we nog steeds. We zaten er in eerdere wedstrijden dicht tegenaan.” Het vlaggenschip van de TU-zaalvoetbalvereniging is nog altijd op zoek naar een coach. Afzien was het ook voor de deelnemers aan de derde aflevering van de Winterse Wippolder Loop van de Delvers, op woensdagavond 10 december. Slechts negentien atleten trotseerden het koude en natte weer en verschenen aan de start van het door werkzaamheden aan de Mekelweg iets ingekorte parcours. “Maar er zijn ook drie klimmetjes en drie pittige stukjes afdaling bijgekomen op het Kruithuispad”, aldus wedstrijdcommissaris Rob Mulders. Winnende dame was Annelie Verbon, die met 19:01 Carolyn Teeuwen ruim voorbleef. Bij de heren ging Martin Bloemendal (in 22:32) er opnieuw met de overwinning vandoor. Hij liep de hele wedstrijd op kop, maar aan het einde leek het nog even spannend te worden toen Bert van Veen maar zeven seconden achter hem bleek te zitten. Laatstgenoemde finishte kort voor Peter Jan Laverman als tweede. (JT)

x Tips? [email protected]

Of er volgend jaar Delftse studenten op de Groningse planken staan is nog maar de vraag. De ambities van de vier aanwezige cursisten lopen uiteen van ‘weer eens wat aan toneel doen’, tot ‘handgrepen leren om technisch-inhoudelijke presentaties wat boeiender te maken’, ‘het verhogen van de sociale vaardigheid in het dagelijkse leven’ dan wel ‘wat handigheidjes leren om in een bar wat makkelijker contact te maken met meisjes’. Kennismaken met de basisprincipes van cabaret, kleinkunst en stand-up comedy, dat is de oorspronkelijke bedoeling van deze presentatiecursus. Wat volgt zijn twee productiecursussen, die toewerken naar de selectieronde van het Gronings cabaretfestival. “Cabaret is een beetje een lullige term”, zegt cursusleider Maarten Vonk tijdens de koffie vooraf. “Niemand weet wat het eigenlijk is.” Er volgt een anekdote uit zijn studietijd aan de Kleinkunstacademie: “Daar kwamen regelmatig mensen voor informatie aan de balie, die dachten naar de kleikunstacademie te gaan. Dat is echt vaak gebeurd. Ik zeg altijd tegen leerlingen: wat jij doet is theater. Laat anderen dat maar cabaret noemen.” De sinds 1990 als theatermaker actieve Vonk ziet wel waar de cursus toe leidt. “Het kan ook dat iemand niet op een podium wil staan, maar alleen wil schrijven. Daar is deze cursus ook voor. Vanavond begin ik met techniek overdragen. Ik ben er om te zeuren en te zuigen. Ik ga ze zure dingen vertellen. De boodschap luidt: ga niet leuk lopen doen. Mensen die leuk doen zijn heel erg.” Beweging is belangrijk, doceert

Beter dan dolby Dolby surround valt erbij in het niet. In een zaaltje met golfveldsynthese waan je je pas echt midden in een stad of een gothische kerk. De Delftse uitvinding bestaat precies twintig jaar en wint langzaamaan terrein. xTomas van Dijk Still uit de film ‘Metropolis’ van Fritz Lang uit 1927. (Foto: Universum Film)

xJimmy Tigges Theatermaker en cursusleider Maarten Vonk: “Het eerste wat je vertelt als artiest bij opkomst is beweging, pas daarna komt de tekst.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Vonk verder. “Het eerste wat je vertelt als artiest bij opkomst is beweging, pas daarna komt de tekst. Het allerbelangrijkste is de situatie. Wat voor verhaal wil je vertellen. Daarbij kan je alle bestaande technieken gebruiken.” Aan de hand van opdrachten, waarbij aanvankelijk niet gesproken mag worden, laat Vonk de cursisten tijdens de les nadenken over hun presentatie. Het commentaar komt achteraf. Opdracht één: cre-

‘Mensen die leuk doen zijn heel erg’ ëer met vier stoelen een situatie. Na wat overleg en geschuif wordt een treincoupé gevormd. De vier cursisten beelden reizigers uit die stuk voor stuk de coupé binnen stappen. Veel te snel achter elkaar, oordeelt de docent. En er gebeurt niks. Vonk: “Gebruik je lichaam. Zoek het conflict op door bijvoorbeeld de stoelen zo dicht tegenover elkaar te zetten dat de passagiers elkaar wel moeten hinderen. Zonder conflict kun je niet acteren. Eentje moet naar de wc, een ander heeft ruimte nodig om de krant te lezen, een derde heeft een mobieltje en iedereen wil beenruimte. Dat zijn vier problemen.” Nog meer aanwijzingen volgen: “Introduceer je karakter. Ben je relaxt, wanhopig of gehaast? Gebruik het ritme daarvan in je beweging. Ben je op weg naar huis of naar je werk? Wacht er iemand op je. Dat hoef ik als publiek niet te weten, maar jullie wel.” Bij de

tweede sketch is het stille spel van de leergierige cursisten al een stuk expressiever. Met zichtbaar plezier improviseren zij vervolgens op situaties als een sollicitatiegesprek, een ondervraging, een wachtruimte, een bushalte en een wachtrij voor een bezette wc. Rajen Akalu kijkt na dik twee uur met genoegen terug op de eerste les: “Maarten is erg helder. Hij laat je zien dat je over alledaagse situaties op een rijkere manier kunt nadenken. Door deze cursus ben je in staat om op een vrijere manier met iemand te praten. Dat is erg waardevol. Het is niet noodzakelijk mijn ambitie om in Groningen op te treden, maar je weet nooit. Optreden in mijn echte leven, dat is mijn bedoeling. Iedereen heeft een soort masker op in het dagelijks leven. Je denkt niet aan wat daarbuiten mogelijk is. In deze context word je daartoe aangemoedigd.”

Isabelle Tozzi. (Foto: Daphne Zuiderwijk)

Romantiek Delta gaat wekelijks op zoek naar mensen die onderweg zijn. Deze week treffen we Isabelle Tozzi uit België bij de fietsenstalling van de aula. Waar ga je naartoe? “Ik ga lekker naar huis. Ik moet nog studeren.”

Hoog in de lucht sputteren auto’s over futuristische wegen van wolkenkrabber naar wolkenkrabber. Een vliegtuig slalomt met luid gegrom tussen de artdeco-gebouwen door. Het geluid bij de film ‘Metropolis’ is overweldigend. Van alle kanten lijkt lawaai te komen. In het experimentele filmzaaltje bij de groep akoestische beeldvorming en geluidbeheersing van Technische Natuurwetenschappen waan je je midden in de toekomstige stad Metropolis. Het is de stad die de Duitse regisseur Fritz Lang in 1927 waarschijnlijk in gedachten moet hebben gehad toen hij zijn gelijknamige stomme film maakte. De techniek die voor de geluidseffecten bij dit filmfragment zorgt, heet golfveldsynthese. Het werkt met speciaal daarvoor gemaakte geluidsopnamen, waarbij zoveel mogelijk geluidssporen apart moeten worden bewaard. Een systeem met tientallen speakertjes die zij aan zij in rijen staan opgesteld, gebruikt deze opnamen als input. Het simuleert de golffronten van de oorspronkelijke geluidsbronnen. De geluiden lijken daardoor niet afkomstig van de speakers, maar van ver daar achter of juist van ergens middenin het zaaltje. Je zit opgesloten in een klein hokje, maar het lijkt alsof je midden in een grote stad staat, op een podium waar een rockband speelt en de muzikanten om je heen springen, of in de Dom van Keulen tijdens een orgelconcert. En het klinkt goed, waar je ook staat. De golven doven elkaar niet uit, zoals bij stereo of dolby surround waar je alleen op de zogenaamde

sweet spot midden tussen de boxen het geluid echt goed hoort. “Precies twintig jaar geleden, in december 1988, publiceerde de uitvinder van deze techniek, prof.dr.ir. Guus Berkhout, voor een het eerst een artikel over golfveldsynthese”, vertelt Diemer de Vries van akoestische beeldvorming en geluidbeheersing. De Vries was een van de golfveldsynthese-onderzoekers van het eerste uur. Hij werkte de techniek verder uit. “Golfveldsynthese vergde zoveel rekenkracht dat men ons destijds als ongevaarlijke gekken beschouwde”, lacht hij. Nu reist hij van congres naar congres om presentaties te geven en om met vakgenoten de nieuwste ontwikkelingen te bespreken.

Pompidou Slechts een tiental bioscopen wereldwijd is uitgerust met het systeem. Er worden speciaal daarvoor gemaakte films vertoond of films waaraan geluid is toegevoegd, zoals ‘Metropolis’. En er zijn kunstcentra die er gebruik van maken. Zo was een tijdje terug in het Centre Pompidou in Parijs een voorstelling waarbij simultaan gedichten uit verschillende richtingen werden voorgelezen, zoals in 1916 ook gebeurde tijdens een Dada-tentoonstelling, alleen kwam het geluid nu uit een golfveldsynthesesysteem. In Nederland is geen golfveldsynthesezaal, maar wel een mobiel systeem. Stichting The Game of Life reist daarmee het land door en verzorgt voorstellingen. De stichting

werkt samen met de TU Delft, het instituut voor Sonologie in Den Haag (onderdeel van het conservatorium) en de faculteit Kunst, Media & Technologie van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. “De uitvinding neemt een hoge vlucht”, zegt De Vries. “Er zijn enkele bedrijven die het systeem verkopen. France Telecom probeert er een teleconferencingsysteem mee te ontwikkelen. Maar vooral in Duitsland is het enorm aangeslagen. Er is daar een aantal universiteiten mee aan het werk en ook instituten als Fraunhofer en Deutsche Telekom experimenteren ermee. In Duitsland kwam in 2002 de eerste golfveldsynthesebioscoop, in het stadje Ilmenau. En het is Duitsland, aan de universiteit in Erlangen, waar het geluid is gemaakt voor ‘Metropolis’.” Het gebruik van de veelbelovende techniek is echter nog marginaal. “De opnamewereld is erg conservatief”, zucht De Vries. “De manier van opnemen moet anders worden. Bij speelfilms worden duizenden geluiden opgenomen. Die worden gemixt. Maar je moet ze juist apart bewaren. Dat kost misschien extra geheugen, maar als je mixt, ben je de geluidsbronnen kwijt. Het ijzer is nu heet en klaar om gesmeed te worden. Iedereen kent golfveldsynthese. Als het niet binnen tien jaar doorbreekt, dan gebeurt het niet. De dolby surround-systemen van bioscopen zijn versleten en aan vervanging toe.”

Heb je bijna tentamens? “Nee, in januari pas. Dus ik heb nog even de tijd.”

time out

Wat studeer je? “Ik studeer luchtvaart- en ruimtevaarttechniek, dat kan in België niet. Ik zit nu in mijn tweede jaar en het bevalt zeer goed.” Ben je van plan om in Nederland te blijven, omdat het zo goed bevalt? “Jazeker, ik heb nu ook een Nederlandse vriend.” (lacht)

floris

Sport

11

lifestyle

Wat doe je verder nog buiten je studie? “Ik hou erg van stappen. Alleen Delft is een beetje saai geworden, er is bijna niets. Breeze, die nieuwe cocktailbar, vind ik wel heel erg leuk. Daar ben ik dus nog wel eens te vinden. Voor de rest ga ik in Den Haag, Rotterdam of Amsterdam uit. En ik doe buiten mijn studie ook veel voor het luchtvaartdispuut van de studievereniging Leonardo da Vinci.” Ga je vandaag nog wat doen als je klaar bent met studeren? “Ja, ik moet dadelijk nog wat doen voor het dispuut. En vanavond ga ik iets romantisch doen met mijn vriend. Misschien gaan we wel even een kijkje nemen in het centrum, omdat het lichtjesavond is. Dat schijnt heel erg leuk te zijn.” Al plannen voor de feestdagen? “Ja, een beetje. Op kerstavond gaan mijn vriend en ik naar zijn ouders. De kerstdagen brengen we door bij mijn ouders in België. We zijn wel weer gewoon in Nederland met de jaarwisseling. We weten alleen nog niet precies wat we gaan doen. Misschien ’s avonds naar Scheveningen of gewoon het centrum van Delft in. In ieder geval gaan we ergens lekker romantisch vuurwerk kijken.” (DZ)

Lawaaiconcerten Studentenmuziekvereniging Krashna Musika geeft twee winterconcerten, op donderdag 18 december en zaterdag 20 december. ‘Lawaaiig’ worden de concerten. Viergangenmenu in de kerk. Donderdagavond 18 december is de rooms-katholieke Maria van Jessekerk in Delft het toneel van vier Italiaanse composities. Krashna heeft gekozen voor een combinatie van oude en nieuwe composities. De ‘Kerstvespers’ van Claudio

Monteverdi komen voorbij en ook Respighi, Petrassi en Dallapiccola vullen de avond. “Een leuke combi, heel afwisselend”, zegt Daan Admiraal. Hij dirigeert het orkest al meer dan vijfentwintig jaar. Monteverdi’s werk komt uit het begin van de zeventiende eeuw. Hij wordt als een grote Italiaanse componist van de vroege barok gezien. Hij leefde tijdens de overgang van de Renaissance naar de barok. De werken van de andere componisten komen allemaal uit de twintigste eeuw. Admiraal zegt dat de muzikanten van Krashna erg enthousiast zijn over het werk van Petrassi: “Het bevat bijzondere momenten. Het is een uitdagend stuk. Provocerend en lawaaiig.” Voor het stuk ‘Pini

di Roma’ van Respighi, dat uit vier delen bestaat, is er tijdens de winterconcerten een extra koperorkest aanwezig. “Er wordt hier heel hard gewerkt in vergelijking met andere studentenmuziekverenigingen.” Voor het winterse concert op zaterdagavond 20 december moet je naar de Prinsekerk in Rotterdam. Daar vindt het tweede, en daarmee laatste, winterconcert plaats. Admiraal vindt het aantal dan wel genoeg: “Twee concerten zijn leuker dan één concert. Maar dat betekent niet dat vier concerten ook meteen leuker zijn dan twee concerten. Op een gegeven moment is het klaar.” (DZ)

x

snc.tudelft.nl

DELTA. 39 18-12-2008

12

reportage

DELTA. 39 18-12-2008

13

reportage

Sitesurfing en zweef-tv Een cold, cold Christmas hóór je op de bank door te brengen, al dan niet met geliefde of familie. Maar ook dat kan op den duur zomaar vervelen. Tips om de verveling tegen te gaan, zonder die warme bank te verlaten.

Zweef-tv

WWW

Het is een van de nieuwe woorden die 2008 voortbracht: zweef-tv. Breng het in de praktijk met behulp van deze tvgids.

Laptop op schoot en surfen maar!

23 December SBS6 – ‘National Lampoon’s Christmas Vacation’ 24 December Net 5 – ‘Recess Christmas: Miracle on Third Street’ Net 5 – ‘It’s a Very Merry Muppet Christmas Movie’ Net 5 – ‘The Santa Clause’ Net 5 – ‘Christmas Vacation 2: Cousin Eddie’s Island Adventure’ Veronica – ‘The Glimmer Man’ Veronica – ‘Strange frequency 2’ SBS 6 – ‘No Mercy’ 25 December Net 5 – ‘A Town Without Christmas’ Net 5 – ‘Call Me Claus’ Net 5 – ‘Must Be Santa’ Veronica – ‘Scrooged’ Veronica – ‘Nothing To Lose’ Veronica – ‘Martin Lawrence Live: Runteldat’ SBS 6 – ‘Santa Claus’ SBS 6 – ‘102 Dalmatiërs’ SBS 6 – ‘Cliffhanger’ 26 December Net 5 – ‘I’ll Be Home For Christmas’ Net 5 – ‘Stealing Christmas’ Net 5 – ‘A Christmas Romance’ SBS 6 – ‘Willy Wonka & the Chocolate Factory’ SBS 6 – ‘How the Grinch Stole Christmas’ Een Engelse kersttraditie is in het gedrang geraakt. De ‘Christmas Lecture’ op Tweede Kerstdag, georganiseerd door de Royal Institution, de Britse KNAW, wordt alleen uitgezonden op Channel 5. Wie prof. Chris Bishop wil horen over waarom computers zo’n moeite hebben om katten en honden uit elkaar te houden, moet zijn toevlucht nemen tot een dvd die voor ongeveer tien euro te bestellen is op de site www.rigb.org.

Zie verder de selectie van Beerenkamp in NRC op: http://www.nrc.nl/media/article1858502.ece/Kerst-tv_is_drie_keer_over_de_top.

www.instructables.com. Hoe maak je een bewateringssysteem voor je kerstboom? Of een jas met knipperlichten achterop? Op deze site delen creatievelingen hun ideeën. Met duidelijke en soms minder duidelijke omschrijvingen. www.hermes.com Je gunt je moeder of vriendin natuurlijk best een tas van Hermès. Maar daar zit een paar jaar wachttijd op, dus dan ben je voor deze kerst te laat. Een stuk sneller, goedkoper en creatiever is er zelf een te maken. Ga naar www.hermes.com, kies voor ‘world of Hermès’ en klik op de tekening van de tas. www.symbaloo.com Maak heel makkelijk je persoonlijke vertrekpunt op het web. Het idee van Tim Has won dit jaar de Gouden Spin Award als beste webconcept. antwrp.gsfc.nasa.gov/apod ‘Astronomy picture of the day’: begin elke dag met een mooi astronomisch plaatje (begeleid door een verklarend tekstje). Ideaal als startpagina. www.intuitor.com/moviephysics Insultingly stupid movie physics. Over de slechte natuurkunde die Hollywood in zijn greep houdt. Ook relatief recente films krijgen een natuurkundig rapportcijfer. xkcd.com ‘A webcomic of romance, sarcasm, math, and language’: Eén van de leukste regelmatige webcomics. Elke dag een nieuwe strip die elke zelfrespecterende nerd of geek gelezen moet hebben. Niet elke dag grappig, maar wel héél vaak. www.janeespenson.com Stiekem fan van series als ‘Battlestar Galactica’, ‘Buffy the vampire slayer’, ‘Firefly’ of zelfs - ‘Gilmore Girls’? Neem dan een kijkje achter de schermen op het blog van televisieschrijfster Jane Espenson. Boordevol tips voor mensen die een carrière als scriptschrijver overwegen. www.bash.org Voordat het world wide web bestond, waren er al mensen aan het chatten in IRC-kanalen. Bash.org archiveert de leukste citaten die in de honderdduizenden kanalen gedaan zijn op een overzichtelijke manier - inclusief ratingsysteem. Uren nutteloos lezen en lachen gegarandeerd. slashdot.org ‘News for nerds. Stuff that matters’. Elke dag het nieuws dat er écht toe doet. www.theonion.com Satirisch nieuws. Lees dagelijks wat nu weer niet in de wereld gebeurd is. 8weekly.nl en derecensent.nl Op zoek naar een leuke film, een goed boek of een mooie cd? Lees stapels recensies op deze twee Nederlandstalige recensiesites.

Scheikundeles in de keuken

De kosmos op een schijfje

Had iemand me dit boek maar eerder gegeven. Vóór die avond dat ik met zeven vrienden en een schaar aan tafel zat.

Een optimistisch document voor pessimistische tijden. Wetenschap kan net zo goed inspireren als religies of ideologiën.

Ik was lui en dacht even snel een kaasfondue in elkaar te draaien. Na lang roeren en knoeien met maïzena, leek het er niet meer beter op te worden. Iets anders was er niet in huis, dus knipten we met een schaar stukken van de rubberachtige klont en deden die op een stokbroodje. Daarna heb ik nog veel goed gelukte gerechten gefabriceerd, maar met mijn reputatie als kok is het nooit meer helemaal goed gekomen. Eigen schuld, had ik mijn scheikundehuiswerk maar beter moeten maken. Volgens de Fransman Hervé This, pleitbezorger van de moleculaire gastronomie, moet een kok kennis hebben van chemische en natuurkundige wetten. Alleen dan kan hij op tegen de eeuwenoude fabels in de keuken. Eierdooiers twee voor twee bij de soufflé? Onzin. En dat je een biefstuk zonder zout in de pan moet laten glijden, is ook niet waar. This doet in zijn boek duidelijk verslag van de proeven die hij deed met vlees en zout en weerlegt zo deze fabel. Op dezelfde manier legt hij precies uit hoe een ei in elkaar zit, hoe je perfecte friet bakt en hoe je hersenen verwerken wat je tong proeft. Voor ieder onderwerp trekt hij twee pagina’s uit. Soms is dat wat veel, maar bijna altijd smaakt het naar meer. Bijvoorbeeld wanneer This beschrijft hoe je het beste de bubbels in je champagne houdt. Beter geen lippenstift op met oud en nieuw en glazen met de hand afwassen is zijn advies. Wie met kerst wil kaasfonduen zonder schaar, gebruikt een wijn die genoeg zuur bevat. Zo krijg je toch een goede menging van het vet in de kaas en het water in de wijn, legt This uit. Voor de echte durfal staat achterin het boek een kaasfondue voor gevorderden. Hierin moet je de fondue luchtig kloppen, alsof het slagroom is. Maar ik begin maar eens met camembert, daarmee mislukt het volgens This nooit. (MM)

Aan het begin van deze heruitgave van Carl Sagan’s dertiendelige televisieserie ‘Cosmos’, plaatst één van de toenmalige schrijvers, Ann Druyan, de serie in historisch perspectief. Ze vertelt dat ‘Cosmos’ in 1980 werd geschreven tegen de achtergrond van de Koude Oorlog. De serie werd daardoor een optimistisch document voor pessimistische tijden, een lofzang op de menselijke kennisdrang en een succesverhaal dat de kracht van de wetenschappelijke methode blootlegt. Een serie die bewijst dat wetenschap net zo kan inspireren als de meeste religies en ideologieën. Sagan bereikt dat, volgens beproefd Amerikaans recept (denk aan Al Gore in ‘An Inconvenient Truth’), niet alleen met een opeenstapeling van feiten, maar vooral ook aan de hand van emotie. En dus zien we hier de inmiddels overleden Sagan met een vleugje poëzie en dramatiek vertellen over kennis die verloren ging met de vernietiging van de grote bibliotheek van Alexandrië, begeleid door aanzwellende muziek en met een goedgeplaatste trilling in de stem. Genoeg om de cynische kijker met een teiltje in de hand van het beeldscherm te doen keren? Nee, toch niet. De mix van Sagan werkt. Tegen beter weten in word je gegrepen door zijn passievolle relaas over wetenschappers als Eratosthenes (die 2200 jaar geleden als eerste de omtrek van de Aarde berekende) en Johannes Kepler (de laatste wetenschappelijke astroloog). Zijn punt maakt Sagan met behulp van pakkende verduidelijkingen. Zo toont hij ons de kosmische jaarkalender, waarop de hele vastgelegde menselijke geschiedenis zich in de laatste minuut bevindt (23:59:35 – de eerste steden ontstaan), om onze nietigheid te benadrukken. Zelfs wanneer hij – in hedendaagse ogen – de plank misslaat (het lachwekkende ‘ruimteschip der verbeelding’), dan is het restant nog steeds de moeite meer dan waard. Het is passend dat Sagans gelauwerde televisieserie nu zélf onderdeel is geworden van de kennisgeschiedenis die hij tijdens zijn leven beschreef. En wie weet haalt een enkeling, achtentwintig jaar na eerste uitzending, zelfs wel dezelfde inspiratie uit deze serie als de oorspronkelijke kijkers. Het tijdsbeeld lijkt er met nieuwsitems gedomineerd door ideologische en religieuze conflicten, in elk geval opnieuw rijp voor. (GvH)

Hervé This, ‘Chemie in de keuken’, Veen magazines, 240 blz, 42,50 euro. ‘Cosmos’, bright vision entertainment, 7 dvd's, speelduur 780 minuten, 44,99 euro.

Billenmannen

Het dak op

‘Vind je het niet interessant dat het hoogste ideaal iets tegennatuurlijks is? Ik denk dat dat voor meer zaken opgaat dan voor billen alleen’.

En mocht je het echt niet meer volhouden onder de kerstboom, toch nog een uittip.

Aldus professor Leslie Breitbart, een hoogleraar uit San Francisco met een zwak voor de herenliefde, tegen zijn logé Grad Vaessen. Vaessen is een Nederlandse onderzoeker die bij Breitbart en zijn gezin inwoont. Hij is naar Amerika gegaan in de hoop te ontsnappen aan de zinledigheid van zijn werk en leven. Samen met Breitbart doet hij onderzoek naar de waterhuishouding rond de miljoenenstad op een breuklijn. De verhouding leermeester-leerling verandert op het moment dat Breitbart Vaessen vertelt dat hij verliefd op hem is geworden. Daarna klinkt alles anders en komen de verhouding met de professor, Vaessens vriendin die uit Nederland op bezoek komt en zijn nieuwe vriendin allemaal op scherp te staan. Aardiger dan de verschuivende relaties is het vertelperspectief van een cynische gammawetenschapper (auteur Michel van Eeten werkt bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management): ‘Niemand kon ergens iets aan doen. De mens is gebrekkig, mist hier en daar een onderdeel. Het ene moment maken we een gebouw geheel rolstoelvriendelijk, het andere moment is het geven van een beetje ruimte voldoende’. In de loop van het verhaal wordt duidelijk dat het watermanagement een onontwarbare knoop is van tegengestelde belangen, maar dat staat een rapport niet in de weg – integendeel. Voorbij het cynisme komt Van Eeten op een filosofische laag; die van het succesvol incompleet zijn, van de techniek als tegennatuur, en van de enige manier om iets te redden: namelijk het te vernietigen. Voor wie zich niet stoort aan een zeldzaam futloos hoofdpersoon (Vaessens vriendin gooit halverwege het licht aan en bijt hem toe dat er niks van hem uit gaat), zijn de overpeinzingen van Van Eetens alterego de moeite waard. (JW) Michel van Eeten, ‘Tegennatuur’, Atlas, 302 blz, 19,90 euro.

Op het dak van Science Center Nemo in Amsterdam worden tot het eind van het jaar de achttien mooiste plaatjes tentoongesteld van de fotowedstrijd ‘Seeing Science’. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen organiseerde de wedstrijd om haar tweehonderdjarig bestaan te vieren. De mooiste foto is volgens de jury ‘Fruitvlieglarve in een druppel water’ van de Hongaar Robert Markus. Zijn foto combineert volgens de jury wetenschap, schoonheid, magie, originaliteit en kunst. www.e-nemo.nl

De publieksprijs van ‘Seeing Science’ ging naar de foto ‘Conflictmanagement /communicatie’ van Chris Timmers uit Utrecht. (Foto: Chris Timmers)

DELTA. 39 18-12-2008

14

service

DELTA. 39 18-12-2008

15

service

Aankondigingen

We wish the TU Delft Community an inspiring 2009! Giving Meaning to Talent in 2009 Creating Leading Talent

A 2-day training programme, bringing the PhD-student to a higher level of interaction and communication, preparing for a successful entry in academic and industrial life. Subjects: Independent & Creative Thinking; Initiating Change; Business Ethics; How to convey Research Outcome in a convincible way?

Motivation in Education

Faculty at the TU Delft is dedicated to conveying knowledge & experience to the next generation. Students are driven by a deep longing for mastering new skills and entering a beautiful profession. MoTiv supports the idea of an inspiring university community and develops, in association with other stakeholders, special projects for this reason.

Meditation Renske Oldenboom, Ton Meijknecht and Hans van Drongelen

Innovative Leadership (also for international students)

”Let people know who you really are!” MoTiv offers an English-speaking training course on leadership qualities. From 3 different angles the question of leadership: ‘Do you take initiative; are you able to communicate your real commitments?’ is treated in a short training. * This training course will improve your ability to live and work in different cultural contexts. * Your frame of reference will enlarge, new options will arise and you will discover new opportunities.

Learn how to concentrate on yourself and discover your resources. Mail us for more information about suitable meditation groups.

2.Reliable Professional

One will only get good results when goals are pursued with passion and commitment. But there are lots of things that divert our commitment and take us off track. What can help you to focus on what realls?

3. Codes of Conduct.

We are only half conscious of our own cultural codes. In this workshop we will explore our codes to be able to be more aware of them and be able to alternate between them.

A practical guide in dealing with the experience of real change, emotions and solving daily questions. How do you communicate your loss? Finding rhythm & ritual. MoTiv disposes of reliable and professional coaches.

Working in the Netherlands

Introducing international MSc-students and PhD's to Dutch culture. Entering creative and innovative ways of thinking. How to feel at ease with new and different social norms and values. Making your stay an once-in-a-lifetime opportunity, understanding the wonders & characteristics of a Hydraulic Society. and many other programs...

EXPECTED! March/April 2009: SEEK MY FACE. A joined MoTivVSSD Lustrum Special on the Joys & Demands of Talent. Enter the face to face meetings with leading entrepreneurs,

Open spreekuur Op dinsdag 13 januari vervalt het open spreekuur. Er is in die week wel een open spreekuur van de studentenpsychologen op donderdag 15 januari van 11.30–12.30 uur. Workshops Emotional Freemdom Technique: 19 december. Zie voor het totale aanbod www. smartstudie.tudelft.nl.

Informatie Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken.

x

Delta Inleveren kopij

Peter Smits-scriptieprijs De Stichting ABC Advies kent jaarlijks aan de beste studentenscriptie de Peter Smits-scriptieprijs toe, een studiereis binnen het Koninkrijk ter waarde van € 1500. De scripties worden beoordeeld op hun wetenschappelijke waarde, maatschappelijke relevantie en stilistische kwaliteiten. Het onderwerp van de scriptie kan

Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek “Aankondigingen” in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: [email protected]. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Eettafels Sint Jansbrug Oude Delft 50-52 Donderdag 18 december Witte asperges met eiersalade, krieltjes met hamlap of geitenkaas flapje en zoetzure komkommersalade. Vers fruit en diverse toetjes. Vrijdag 19 december Vislasagne met zalm of oude kaas en Italiaanse salade. Vers fruit en diverse toetjes. Ma t/m vr geopend van 17.3019.30 uur. Dagschotel (incl. salade) 3,40 euro, fruit 0,25 euro, toe 0,30 euro, luxe toe 0,85 euro, bier en fris 0,90 euro. Het menu staat ook op www.jansbrug.nl.

Thursday 18 December White asparagus with egg salad, potatoes with ham or goat’s cheese filled puffed pastry and sweet and sour cucumber salad. Fresh fruit and various desserts.

Wolbodo Verwersdijk 102

Friday 19 December Fish lasagna with salmon or fully mature cheese and Italian salad. Fresh fruit and various desserts.

Since Wednesday 17 December we have a winter break. Diner Wolbodo is back at Tuesday 3 February. Zie ook: www.wolbodo.nl

Sinds woensdag 17 december hebben we een winterstop. Eettafel Wolbodo is terug op dinsdag 3 februari.

OJV De Koornbeurs Op 1 januari vindt er vanaf 22.00 uur een knallend nieuwjaarsfeest plaats in de eetzaal van OJV De Koornbeurs. Toegang is gratis. DSMG Krashna Musika Op 18 en 20 december verzorgt Krashna Musika twee winterconcerten in respectievelijk Delft en Rotterdam onder leiding van Daan Admiraal en Chris

Information The student psychologists and the central student and careers councelors are located at Jaffalaan 9A. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at the Front Office or by phone: 0152788004. For an initial appointment with one of the student psychologists you should first come to one of the open office hours: Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. The open office hours of the Student and Career counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 o’clock. More information on www.studentandcareersupport.nl.

Workshops Emotional Freemdom Technique: December 19th. For more information and registration see www.smartstudie. tudelft.nl.

International Office Information The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

Open office hours On Tuesday Januari 13th there

Minimaatjes

Pouw. Zie www.krashna.nl voor meer informatie over locatie en aanvangstijden.

Overige TU Delft Design Challenge The TUD Design Challenge offers Master students of all faculties an opportunity to show how innovative they are. In February this challenging course will start again. We have collected six interesting assignments from different businesses, see www.DesignChallenge. TUDelft.nl. The application procedure runs until the 24th of December. Unitech Je kunt je vanaf heden aanmelden voor het Unitech programma 2009-2010 op www.

51 EXTRA MATINÉES TIJDENS filmweek

DE KERSTVAKANTIE

Vanaf deze week zijn veel nieuwe titels te zien in Filmhuis Lumen. Als u niet kunt kiezen uit het aanbod: geen probleem, want vrijwel alle films zijn de komende drie weken nog te zien. Het aanbod is heel gevarieerd, zowel wat betreft de herkomst als de onderwerpen van de films. In de kerstperiode zijn er extra matinees en veel kindervoorstellingen.

AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl. Yoga geeft je rust, leert je ontspannen en je eigen grenzen zoeken in een fraai zaaltje in gebouw Delftstede, Phoenixstraat 66. Informatie: www.johanmolenbroek. nl/yoga, 015-2783086 of [email protected]. Te koop. Grote hoekwoning. Woonkamer met schuifpui. Twee mooie slaapkamers en moderne loft voor slaapkamer of werkkamer/atelier. Zonnige tuin. Groen en rust 10 min van TU. € 274.000. 06-11175854.

Lost. Who found my beautiful golden ring with a blue sapphire in it? It is most appreciated if you return it to me. Please call: (015)2781174. Thank you in advance! Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres delta@ tudelft.nl.

Nieuw ma 19:30

DE BALLADE VAN NARAYAMA

Nieuw do za zo 19:30 - vr wo 22:00

CORDERO DE DIOS

Een genuanceerde vertelling die zich afspeelt in de jaren ‘70 tijdens de Argentijnse militaire dictatuur en tijdens de hevige economische crisis van het begin van de 21ste eeuw. Cedrón verkent de grenzen tussen goed en kwaad, vergeving en vergelding. Nadat haar vader is ontvoerd keert Teresa terug naar Buenos Aires waar haar dochter nu woont. Flashbacks maken duidelijk hoe de familie uit elkaar is gegroeid.

Deze film over leven en sterven in een primitief Japans bergdorp won in 1983 de Gouden Palm in Cannes. Shohei Imamura (1926-2006) was een van de belangrijkste naoorlogse Japanse filmmakers. De bejaarde Orin waakt over het geluk van haar zoons, maar op een dag voelt ze dat de tijd gekomen is de berg Narayama op te gaan om te sterven. Haar oudste zoon begeleidt haar.

Lucía Cedrón - Argentinië/Frankrijk 2008 Shohei Imamura - Japan 1983 Nieuw vr di wo 19:30 za 22:15 zo 15:15

LAKE TAHOE

Nieuw vr za zo 17:00 za 21:30 ma wo 16:15 ma 22:15 di 22:00

UN SECRET

Op het festival van Berlijn werd deze film onderscheiden als film ‘die filmkunst in een nieuwe richting weet te bewegen’ en in Cannes noemde de filmpers hem ‘de ontdekking van het jaar’. Deze lichtvoetige roadmovie in een kalm tempo is rijk aan grotere en kleinere anekdotes. De zoektocht van een jongen met autopech naar een auto-onderdeel leidt tot allerlei bijzondere ontmoetingen, en blijkt voor de jongen een soort innerlijke emotionele reis.

Intens familiedrama dat door de tijd heen van 1985 naar 1942 en 1955 springt. Het is gebaseerd op de gelijknamige autobiografische roman van psychoanalyticus Philippe Grimbert. César voor het acteerwerk van Julie Depardieu (dochter van). François ontdekt een geheim over zijn ouders, joden die de oorlog overleefd hebben. Zij doen of er nooit iets gebeurd is en bedekken een verzwegen feit met leugens.

elke zondag 22.00 5 euro entree

Nieuw do wo 19:45 vr za zo 17:15 ma di 16:30

Fernando Eimbcke - Mexico 2008

SNEAK � PREVIEW Nieuw do vr di wo 21:30 za zo 14:30 za zo ma 19:45 di 16:15

BIENVENUE CHEZ LES CH’TIS

Claude Miller - Frankrijk 2007

MATAHARIS

Dit realistisch drama van de maakster van TE DOY MIS OJOS doet denken aan het sociaal-realisme van Ken Loach en Mike Leigh. Drie vrouwelijke detectives in Madrid weten hoe ze andermans leven moeten binnendringen, maar zijn blind voor hun eigen problemen. Tragikomisch portret van drie gewone vrouwen, die zich zo goed mogelijk door het leven slaan. Icíar Bollaín - Spanje 2008

Na de plattelandsverering van PAUL DANS SA VIE en LE FILS DE L’EPICIER nu een komedie over het franse noorden (waar men het ch’ti-dialect spreekt). Door deze meest succesvolle Franse film ooit gaan tegenwoordig hele busladingen naar deze streek. Innemende komedie over postbeambte uit Zuid-Frankrijk die na poging tot fraude wordt verbannen naar het koude Noord-Frankrijk. Daar ontdekt hij dat de vooroordelen over de lokale bevolking niet geheel kloppen.

Zie ook www.eettafels.tudelft.nl.

Studentenverenigingen

In association with:

Student and Career Support

x

EXPECTED! March 2009: A Socratic Dialogue with the Yale

Lorre Op New Years Eve is er vanaf 00.30 uur een Lorre XL met als thema ‘Quantum of Lorre XL’ om het nieuwe jaar in te luiden. Kaarten in de voorverkoop zijn 15 euro, aan de deur betaal je 18,50 euro.

will be no open office hours of the student counselors and the student psychologists.

Open from Monday to Friday from 17.30-19.30 hrs. Daily dish (incl. salad) €3.40, fruit €0.25, dessert €0.30, beer and soda € 0.90. Find the complete menu at www.jansbrug.nl.

Studentenactiviteiten

Philosophy Professor Karsten Harries on a sustainable habitat for mankind at Mekel10.

General

Moefi kinderclub zo 12:45 ma di wo 14:15

DE DRIE ROVERS

Een vertederende, doldwaze film. Naar prentenboek van Tomi Ungerer. Ned. gespr., 5+ Onderweg naar het weeshuis wordt Tiffany overvallen door 3 rovers. Tiffany wil niet naar het weeshuis en gaat mee. Hayo Freitag - Duitsland 2007 moefi kinderclub zo 13:00 - ma di wo 14:00

SOS KLEINE ZEEHOND

Landelijke premiere van deze Noorse avonturenfilm. Nederlands ondertiteld, vanaf 8 jaar. Noora woont op een eiland voor de Noorse Nieuw kust. Ze vindt een aangespoeld zeedo ma 22:00 vr di 19:45 hondje. Achtervolgd door jagers en za 14:45 zo 21:30 wo 16:30 smokkelaars besluit zij het zeehondje ESTÔMAGO Heerlijke culinaire film uit Brazilië. te verstoppen. Jorge voert in deze film de ruwe, Arne Lindtner Næss - Noorwegen 2008 ruige personages op, die tegelijk iets verfijnd hebben. Een speels en origineel werk over liefde en eten. Kreeg op het International Film Fes- De titels gaan de komende twee tival Rotterdam de tweede prijs van weken niet veranderen; let u het publiek. Wanneer Raimundo wel op de vertoningstijden in in een restaurantje geen geld blijkt de komende weken. Op eerte hebben en moet afwassen ontdekt ste kerstdag en oudjaarsdag is de eigenaar zijn kookkunsten. Al snel het filmhuis gesloten. Op tweeklimt hij de culinaire ladder op en de kerstdag is er traditioneel de middagvoorstelling met high tea krijgt zo steeds meer macht. Dany Boon - Frankrijk 2008

unitech-international.org. De aanmeldingsdeadline is 16 februari. Op 2 februari vindt om 18.00 uur een informatiebijeenkomst plaats op de faculteit Techniek, Bestuur en Management, zaal A. Aanmelden hiervoor kan tot 23 januari via [email protected].

Verwacht

Marcos Jorge - Brazilië/Italië 2007

l d.n .og T w C w kw de I hec ère in c f o e, arri 36 hed 86 n of c nsc t. 2 E 6 , a 2 a h dam rec bijb 015 ster en Ut bel or een m n A , ove vo elft D

dh

Ein

#

WWW.MOTIV.TUDELFT.NL [email protected]

International Office

researchers, policy makers, artists & athletes.

MoTiv invites you to participate and to develop new communication skills.

Colophon: Editor: Hans van Drongelen Lay-out: Noor Pellemans Photographer: Sam Rentmeester

Informatie Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, enz. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een studentendecaan of een studentenpsycholoog. Voor de studentenpsychologen geldt

op elk wetenschapsgebied gelegen zijn, mits het betrek¬king heeft op de Nederlandse Antillen of Aruba. De scriptie dient in tweevoud vóór 15 januari te zijn ingeleverd bij: Stichting ABC Advies, drs. B.E.J. Klein Schiphorst, Gotland 54, 2548 WG Den Haag. Tevens het verzoek om de digitale scriptie te e-mailen naar: [email protected]. Zie ook http://www.abcadvies.org.

Living with a Loss

1.The Challenge of Your Own Future

The program is focused by the exploration of the future as formulated in the “Shell scenarios 2025”.

Student and Career Support

dat het eerste contact loopt via het Open Inloopspreekuur dinsdag- en donderdagochtend van 11.30–12.30 uur. Voor Student and Career Support in het algemeen kun je terecht op het open spreekuur op dinsdagochtend van 11.30-12.30 uur. Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 015-2788004. e-mail: [email protected] website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl

do 18 t/m wo 24 dec 2008

#

Winter 2008-2009

Studium Generale Vrijdag 19 december, 20.15 uur - Kerstconcert Christmas Carols & Psalms. Het ultieme apertief voor aanstaande Kerstmis wordt dit jaar verzorgd door Jeugdkamerkoor Pluarale Tantum. O.l.v. de jonge dirigent Ruben de Grauw geven zij een feestelijk concert in Engelse stijl. Kom en laat u verrassen door dit perfecte aperitief voor uw kerstfeest. Oude Kerk, Heilige Geestkerkhof 25, Delft. Toegang € 15, voorverkoop € 12, studenten € 8.

Announcements

na afloop (UN SECRET). Deze is nu al helemaal uitverkocht. Maar de film is op andere dagen ook nog te zien.

www.filmhuis-lumen.nl Doelenplein 5 Delft 214 02 26

DELTA. 39 18-12-2008

16

service

DELTA. 39 18-12-2008

Nieuwe jaarindeling: krokus vervangt meivakantie

Zorgverzekering 2009 Tot 22 jaar Aanvullende Standaardverzekering

22 jaar of ouder?

Op 1 september 2009 wordt de nieuwe 3TUjaarindeling ingevoerd. Bij de drie technische universiteiten komen er ‘kwartielen’ en vervangt de krokusvakantie de meivakantie. Céline Gaffel, voorzitter van de studentenraad: “Een voordeel vinden wij dat de hertentamens nu dichter bij de tentamens zitten.”

G R AT I S

Dan biedt DSW Zorgverzekeraar je de AV-Student udent voor slechts € 10,50 per maand. In de AV-Student zijn onder andere vergoedingen voor fysiotherapie, bril/contactlenzen, de tandarts en vaccinaties voor verblijf in het buitenland opgenomen.

Hebben ze daar bij DSW ook wel eens openstaande vacatures voor ingenieurs?

Ja hoor, en ook voor stages en werkstudenten. Die vind je gewoon op www.dsw.nl.

Speciaal voor VSSD

In plaats van de AV-Standaard kunnen studenten jonger dan 22 jaar, ook kiezen voor de AV-Student. De premie bedraagt dan slechts € 2,95 per maand. Let op! Deze aanbieding loopt alleen via de VSSD.

TU DELft voorlichting

verschijnt onder verantwoordelijkheid van de directie Marketing & Communicatie

xANGèLE STEENTJES

Nog niet bij DSW verzekerd?

Op www.vssd.nl kun je het aanmeldingsformulier downloaden. Kijk hiervoor onder het kopje ‘Verzekeringen’.

Meer info?

Bel (015) 278 20 50 of mail je vraag naar [email protected].

De Universiteit Twente is een ondernemende researchuniversiteit. Als enige campusuniversiteit in Nederland verzorgt de Universiteit Twente onderwijs en onderzoek in wetenschapsgebieden die variëren van psychologie en bestuurskunde tot technische natuurkunde en biomedische technologie.

Promovendi

bridging the micro-nanometer gap using Lasers 4,0 fte - Faculteit Construerende Technische Wetenschappen Kijk voor meer informatie en een volledig vacatureoverzicht op www.utwente.nl/vacatures De Universiteit Twente is aangesloten bij het Career Center Twente. CCT vergemakkelijkt uw carrièrestappen in Twente en biedt hulp bij arbeidsbemiddeling voor u en uw partner, het zoeken van woonruimte en kinderopvang. Meer weten? Zie www.cctwente.nl.

H&J Uitgevers_2x70_zw-w

14-05-2004

14:02

Voor advertenties bel met:

H & J Uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJsel T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

Neem contact op met Hennie de Ruyter of met Mireille van Ginkel voor nadere informatie

XXXQIEUIFTJTOM

4FSWJDFT
JO
%FMGU
BU
ZPVS
BEESFTT

17

service

Pagina 1

Al langere tijd wilden de drie technische universiteiten de jaarindeling op elkaar afstemmen, aldus Niek Graafland, beleidsmedewerker directie Onderwijs & Studentenzaken. “Er zijn al verschillende gezamenlijke masteropleidingen en voor uitbreiding hiervan is het belangrijk dat de roosters van de drie universiteiten op elkaar zijn afgestemd.”

Dit jaar is hierover overeenstemming bereikt. Met ingang van het collegejaar 2009/2010 wordt een gezamenlijke jaarindeling ingevoerd in 3TUverband. De studentenraad heeft ingestemd met deze wijziging. Voorzitter Céline Gaffel: “Wij hopen dat het 3TU-jaarrooster ook de mobiliteit van studenten tussen de drie technische universiteiten daadwerkelijk zal bevorderen.”

Meivakantie Voor de studenten en de docenten van de TU Delft verandert er door deze nieuwe 3TU-jaarindeling een aantal zaken. De semesters bestaan uit twee ‘kwartielen’, perioden van netto tien weken, waarvan de startmomenten vastliggen. Graafland: “Opleidingen met semestervakken kunnen die handhaven, maar het advies van het college van bestuur is om een tussentoets te houden.” Gaffel vindt deze kwartielindeling niet onprettig. “In januari waren er altijd veel tentamens en een spreiding is beter.” De kwartielen bestaan uit zeven weken onderwijs, twee weken nader in te vullen en een tentamenweek. “De achtste en negende week kunnen de opleidingen zelf invullen. Afgesproken is wel dat de achtste week niet voor

tentamens gebruikt wordt, maar voor bijvoorbeeld extra onderwijs of tentamenvoorbereidingen. In de negende week mogen opleidingen eventueel wel tentamens plannen. Van de opleidingen wordt verwacht dat ze een duidelijke scheiding aanbrengen tussen onderwijs- en tentamenweken en dat ze studenten voldoende voorbereidingstijd geven voor een tentamen.” Afgesproken is eveneens dat de hertentamens voortaan in het daaropvolgende kwartiel plaatsvinden en niet aan het einde van het collegejaar. De studentenraad vindt dit een verbetering. “Het grote voordeel is dat een deel van de stof nog in je hoofd zit. Vindt een hertentamen maanden later plaats, dan moet je helemaal opnieuw beginnen.” Door de kwartielindeling ontstaat er ook een tweede moment om in de masteropleidingen in te stromen, aldus Graafland. Gaffel: “Dat was ons al toegezegd en dat had er zonder deze nieuwe jaarindeling ook moeten komen.” Doordat in het vierde kwartiel al veel officiële vrije dagen zijn, is besloten om de vakantie van het vierde kwartiel (de meivakantie) te verplaatsen naar het derde kwartiel. TU/e neemt logischerwijs de carnavalsweek, Delft zal waarschijnlijk de

regionale krokusvakantie aanhouden. Graafland: “Met de kerstvakantie volgen wij het lager en middelbaar onderwijs.” De studentenraad vindt de verschuiving van de vakanties niet echt een probleem. Gaffel: “Het is een beetje afwachten hoe het uitpakt. Wij zijn er niet gelukkig mee als de krokusvakantie helemaal het carnaval volgt en dat wij bijvoorbeeld vier weken na de kerstvakantie weer vrij hebben.” Meer twijfels heeft Gaffel over de ene onderwijsweek in januari. “Na de kerstvakantie is er nog maar één week college. Ik vraag mij af hoe studenten daarop zullen reageren. Misschien vinden ze het handig om hun kennis weer op te frissen of vinden ze het niet de moeite om ervoor naar Delft te komen. Dat is afwachten.” Voor docenten kan de jaarindeling wel een verandering in hun werkwijze betekenen. Graafland: “Vanwege de kwartielindeling moeten zij misschien hun collegestof anders inrichten. Ze hebben nog een aantal maanden om die aanpassingen te maken.”

x

Meer info op medewerkersportal bij ‘Docentenwebwijzer’ en op de studentenportal onder ‘Roosters’.

Belangstelling voor medewerkers is kenmerk van goed leiderschap De nieuwe Resultaat & Ontwikkelingscyclus is onderdeel van een nieuwe aanpak van de directie P&O. Directeur Nynke Jansen: “Ik wil dat er een volwassen dialoog ontstaat tussen medewerkers en leidinggevenden over onderlinge verwachtingen en doelen.” Rond de Sinterklaasviering maakte Nynke Jansen al duidelijk wat ze onder een volwassen dialoog verstaat. De TU Delft ging op 5 december vroeger dicht en tot nu toe gaf de directie P&O aan dat er een minimaal aantal uren gewerkt moest worden en hoe er verlof opgenomen dient te worden op die dag. Jansen weigerde dit jaar deze richtlijn te geven. “De TU Delft is een organisatie van volwassen mensen. Leidinggevenden en medewerkers kunnen samen goed bepalen hoe ze omgaan met een vroege sluiting van het gebouw en het uitvoeren van hun

werk. Een dictaat van boven lijkt mij overbodig.” In oktober is een nieuwe Resultaat & Ontwikkelingscyclus vastgesteld. Alle TU-medewerkers is een handleiding toegestuurd voor de nieuwe R&Ocyclus met uitleg over het doel en werkwijze van de cyclus en tips om het proces succesvoller te laten verlopen. Zo is afgesproken dat acht weken na het gesprek het verslag wordt vastgesteld en is er gekozen voor een meer uniforme werkwijze voor de gehele TU Delft. Jansen vindt het belangrijk dat iedereen de handleiding doorneemt. “Vooral de tips op pagina achttien en negentien vind ik heel nuttig. Neem je die ter harte, dan verloopt de R&Ocyclus soepeler.”

Ouder-kindverhouding Het belangrijkste doel van de nieuwe R&O-cyclus is voor Jansen dat de kwaliteit van de dialoog tussen de medewerkers en leidinggevenden verbetert en daarmee betere resultaten worden behaald en er meer focus is op ontwikkeling. “Ik zou graag zien dat het een volwassen en goede dialoog wordt en het niet blijft hangen in een soort ouder-kindverhouding. In het R&O-gesprek zou het goed zijn als de leidinggevende de oprechte

intentie heeft om een medewerker meer tot zijn recht te laten komen. Van medewerkers verwacht ik dat ze goed nadenken over hun verwachtingen en doelen en dat ze deze met hun leidinggevende kunnen doorspreken. Verder verwacht ik ook dat mensen als ze kritiek krijgen een onderzoekende houding aannemen en nadenken over wat zij ermee kunnen doen. Het is helemaal niet erg om soms je werkwijze of houding wat bij te stellen.” Deze dialoog moet niet alleen tijdens het R&Ogesprek plaatsvinden, maar gaat het hele jaar door. “Doorlopend zou er een terugkoppeling over gebeurtenissen of werkzaamheden moeten zijn. Het R&O-gesprek is dan geen verrassing; het gesprek is een bekrachtiging van de relatie van het afgelopen jaar.” Een dialoog betekent voor Jansen ook dat wordt aangekaart wanneer iemand niet goed functioneert. “Niemand heeft er baat bij als nooit wordt verteld dat je iets niet goed doet. Wel kun je de kritiek opbouwend brengen, zodat de medewerker ermee verder kan. Aan de andere kant: als iemand iets goed doet, geef dan eens een compliment.” Om een beoordeling minder individueel te maken, worden ook andere medewerkers hun mening gevraagd over hun collega’s. Dit gebeurt meestal

anoniem, maar eigenlijk had Jansen het liever anders gezien. “Ik vraag liever direct aan mensen wat zij van mijn functioneren vinden. In veel gevallen krijg je in een open setting een meer afgewogen oordeel, omdat mensen het rechtstreeks tegen je zeggen.” Sommige wetenschappers vinden leidinggeven en de daarbij horende R&O-cyclus alleen maar lastig. Ten onrechte, vindt Jansen. “Wetenschap is steeds meer teamwerk. Wil een hoogleraar met zijn of haar groep goede resultaten realiseren, dan is het belangrijk dat je hen op een goede manier aanstuurt.” Natuurlijk beseft Jansen dat leidinggevenden daarbij ondersteuning kunnen gebruiken. “Wij organiseren daarom trainingen over leidinggeven zoals de HRMleergang, Scope on Management en R&O-trainingen.” Jansen is zelf een groot voorstander van coachend leiderschap. “Het is een misvatting dat leidinggeven inhoudt dat je streng moet zijn. Belangrijk is dat je duidelijk jouw doelen en ambities en die van de organisatie of afdeling aangeeft, en daarnaast belangstelling toont voor het werk en de drijfveren van jouw medewerkers. Aandacht stimuleert mensen meer dan bestraffende woorden.” (AS)

Schaatsen op plastic Deelnemen aan TUD Design Challenge? Nieuwe projecten starten in februari 2009.

Bij TUD Design Challenge kunnen alle masterstudenten laten zien hoe innovatief ze zijn. In februari starten zes nieuwe opdrachten. De veelzijdige ontwerpen omvatten duurzame technologie, schaatsen op plastic, het ontwerpen van een nieuwe schaats maar

ook het samenstellen van een strategische portfolio voor een bedrijf. Studenten met een wetenschappelijke en technische achtergrond en interesse in ontwerpen en management kunnen zich tot 24 december aanmelden voor een van de opdrachten.

x

www.designchallenge.tudelft.nl, kijk bij ‘Assignments feb 2009’

DELTA. 39 18-12-2008

18

Delta in English

Dean disappointed

Refund please

TU Delft’s handicapped students gave the university a grade of 5.8 for its handicap services and regulations. The TU’s dean of students is disappointed with this grade. With this just satisfactory grade, TU Delft received one of the worst grades of all Dutch universities graded in the Expertise Center Handicap + Study survey. “Such a grade is disappointing. It’s not a number you can be proud of,” said Piet Jonkheer, dean of students. Jonkheer does however find the grade unjust and says that great efforts have been made recently;

for example, he is currently working on a communication strategy for providing information to handicapped students. The University of Amsterdam (UvA) also scored 5.8. TU Delft and UvA were not in last place however. That dubious distinction was reserved for the Erasmus University Rotterdam, which scored a 5.5. In the survey, handicapped students were asked to evaluate various areas, such as enrollment, helping aids, adaptability of the educational programs, information provision and special counseling.

MSc students from the Faculty of Architecture’s Delft School of Design have asked for a refund of their tuition fees for the period of September to December 2008. The students made this request in an open letter to TU Delft’s Rector Jacob Fokkema. The ten students who signed the letter said they have not received value for their money. They are unsatisfied with the workspaces they were given in the Faculty of Applied Sciences, following the fire at the architecture faculty. The workspace is too small and they cannot work in groups,

they wrote: “We were promised an appropriate work space after the summer vacation, and that was why we returned and once again paid our tuition fees.” Many of the students come from outside the TU and pay higher tuition fees; therefore, they are upset that they still have not been given a work place in the new architecture faculty building on the Julianalaan. In September they wrote to the dean of architecture to complain, but received no reply. Now they are appealing to Rector Fokkema to refund their tuition fees.

study breaks Cinema - Documentary

Disco and Parties

‘Anywhere but home’ Must see cinema – Delft Vesteplein 5 www.mustsee.nl Romantic Christmas comedy starring Vince Vaughn and Reese Witherspoon as a happy couple who were happy until they had to visit their dysfunctional families for Christmas. 20 to 26 December. 16:10 & 19:50.

‘LOS’ Paard van Troje, The Hague www.paard.nl Christmas Eve bash featuring dynamic DJs Benny Rodrigues, Fetish Verdi and Dirty Priest, plus sexy dancers and eye-popping light shows. 23:00. 24 December. 12.50 euro.

Concerts ‘Die Delft Singers’ Stadhuis, Markt www.delft.nl The Delft Singers choir perform a medley of Christmas carol classics at a special lunch concert inside Delft city hall. 12:30. 23 December. Free.

Foreign eye

Boo-hoo for the poor international students stuck in Delft over the Christmas holiday, especially on December 25th and 26th, when the TU’s Sports & Cultural Centers are closed, all the Dutch have gone home to celebrate with their families, and the TU campus is nothing but a depressing ghost town, with empty plastic bags blowing down deserted streets like tumbleweeds. So is that you sad and lonely foreigner biking through Delft all alone on Christmas Eve? Well come on, pull yourself together, don’t start feeling sorry for yourself yet! I’m here to help! A man with a plan! Listen, all you got to do is find out where some Polish foreign students live, or even some Polish laborers, and you’re in luck. You see, the Polish have this special ‘Wigilia’ Christmas dinner tradition that involves one extra place being set at the table in front of an empty chair, in case some unexpected guest or stranger happens to show up, which of course means all you’ve got to do, stranger, is knock on the right door in Delft and a delicious Polish Christmas feast is yours! – or else it’s just some b.s. Christmas tradition in theory, in which case they’ll probably slam the door in your face or, worse, if they’re drunken illegal workers, kick your butt off their balcony. But so what, at least you’ll have had a Christmas in Delft to remember. (Photo/caption: Babak Nikkhah Bahrami, from Iran/Netherlands, BSc mechanical engineering)

‘Youth Symphony’ Binnenplaats, VAK, Westvest www.delft.nl A Christmas concert in the inner courtyard of the VAK, by the youth symphony orchestra and the Chiaroscuro choir, with various piano, cello and flute ensembles. 19:30. 19 December. Free.

‘Shift’ Speakers, Delft www.speakers.nl The new Shift concept creates an audio and visual spectacle every last Saturday of the month, with the best DJs backed by unbelievable sights. 24:00. December 20. 10 euro. ‘Aly & Fila’ Speakers, Delft www.speakers.nl Special guest trance DJs all the way from Cairo, Egypt, Aly & Fila, playing their hit tracks: ‘How long’, ‘Key of Life and ‘Lost’. December 26. 23:00. 15 euro

x

For a complete listing of this week’s Study Breaks, go to: www.delta.tudelft. nl

rose manouchehri

Two Delfts? Why are things done separately here? Why are there a Dutch TU Delft and an international TU Delft living side by side with so little interaction? I’m often amazed at how we even manage to all live together in such a tiny town and not interact and integrate. So the big question is: do we want these two TU Delfts to become one? And if we do, then whose fault is it that they aren’t? We international students say we’re really interested in getting to know the Dutch; after all, we came here to experience a new culture. But the Dutch students aren’t interested in meeting us; they’re only interested in their own Dutch friends and student associations and traditions. All they care about is getting dressed up and going to their routine theme parties and drinking beer with their Dutch friends. And then you talk to some Dutch students and they say, well, we’d love to meet the international students, because we want to learn from them. You know us Dutch, we speak many languages and love travelling – we’re the most international people out there! But it’s the international students who prefer keeping to themselves, some only want to stick to their own nationality, and the others just want to hang out with other international students. Bottom line, the Dutch ones say, is that internationals aren’t interested in us Dutch. And then you think maybe it’s the universities fault. So you ask the people in charge: Don’t you want TU Delft to be one international university? And they reply that the integrating the two communities is a main goal and they’re searching for ways of creating one TU but the students aren’t interested! They say it’s hard to reach international students, and even harder to encourage Dutch students to forgo some of their traditions and let the international students in. So what to do? I hear lots of noise about how international students wanting mixed housing. Most international students I talk to really want to live in houses with Dutch students, because they believe that’s where the real interaction happens. But there’s one problem: most international students stay in Holland temporarily, whereas Dutch students live in their student houses for many years, often forming strong bonds with their housemates. Another major issue is the separate social activities for the two groups. Many Dutch students

are members of student societies, and international students feel these societies are closed to them. These societies have their own traditions, and members participate in society activities for many years, so they say it’s very difficult for international students to join such student societies. And then there are the activities organised for international students. Dutch students aren’t invited to these activities, and international students themselves don’t organize these activities anyway. So what’s the solution? Can Dutch student societies start organizing activities involving international students? Or should there be an international student society that can also actively invite Dutch students to meet and integrate with the international community? The final major barrier is language. TU Delft remains a Dutch-speaking university, and most international students aren’t encouraged to learn Dutch. Could solving this language barrier take integration to the next level and help the two communities understand and interact better? Today, most of us feel like there are two TU Delfts. Is this because each community thinks the other doesn’t want to integrate? Or do they in fact not want to integrate? Is there really an opportunity for us to learn from fellow students with different backgrounds and cultures and step into a globalized future if we integrate? Or is this just PR talk that nobody really cares about, least of all the tradition-loving Dutch student society students who never left home, nor asked the world to come to them, in the first place? Rose Manouchehri is a member of TU Delft’s University Student Council, responsible for issues relating to internationalization. If you have any questions or comments for Rose, email her at [email protected]

19

DELTA. 39 18-12-2008

Delta in English

Constructers prize

Dangerous basement.

Nature publication

TU Delft alumnus Volkert van der Wijk has won the ‘2008 Wim van der Hoek Constructers Prize’, which is a prize that is awarded annually to the best Master’s thesis work in the field of mechanical design engineering. Volkert, who graduated last April from the TU Delft’s department of biomechanical engineering, won the prize for his thesis on the dynamic balancing of mechanisms and robotics. The jury praised the way Volkert’s thesis combined fundamentals, design framework and a range of examples.

A long, sloping ramp leading to the bike storage basement of the Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science (EEMCS) ends dangerously in a cement wall. Last week a woman crashed her bike into that wall. It was not the first accident in this dangerous spot. The woman was knocked unconscious and taken to the hospital by ambulance. “The women was bleeding from her head, nose and mouth,” says Tom Edelenbos, a staff member at EEMCS faculty. “And her bike was totally wrecked.”

A TU Delft MSc student has coauthored an article published in the leading scientific journal Nature. Anneleen Oyen, a Belgian aerospace engineering student, co-wrote an article about the shifting continental plates in the Great Rift Valley that was published in the December 11 edition of Nature. Oyen analyzed the satellite radar data taken from one of the world’s rarest phenomena: a combination of volcanism and tectonics along the Great Rift Valley in Eastern Africa that splits the continent in two parts. Using European Space

Bridge builders Agency data, Oyen was able to chart the earth’s crust to centimeterscale precision. The measured stress was found to be nearly a hundred times greater than ‘conventional’ seismic observations had predicted. Oyen is a graduate student of Prof. Ramon Hanssen in the department of earth observation and space systems. Together with her co-authors, Oyen showed that a deep fracture area – two-meters wide – had formed, causing nearly 100 million cubic meters of magma to rise to the surface.

Two TU Delft students won the ProRail design competition, Traverse ‘08. The students, Joep Paulissen and Daan Tjepkema, were judged to have the most creative, innovative and expert design for a temporary pedestrian bridge between platforms. ProRail plans to build the flexible walkway in 2009 at the Venlo train station. The students, who named their temporary pedestrian bridge ‘Rail by Rail’, also won a cash prize of 5,000 euro.

‘We will not give in to violence’ With the first semester of the academic coming to a close, a round up of some of the stories that made the news on the Dutch pages of Delta. xDAVID MCMULLIN TU Delft staff and students continued to win prestigious national and international awards. “Proud” was Professor Albert Theuwissen upon receiving the Fuji Gold Medal Award for his ‘exceptional contribution to developing image chips’. The prize was awarded by the US ‘Society for Motion Picture and Television Engineers’ (SMPTE). In 2007, Theuwissen, a part-time TU Delft professor, started his own successful service company, Harvest Imaging, named after the Neil Young album ‘Harvest’. Two TU Delft students triumphed at the ‘Young Talent Awards’ held in Haarlem. The graduation research projects of Wibout Roukens and Sven Voormeren won the Bakkenist Young Talent Award (for information systems) and the Corus Young Talent Award (for mechanical engineering), respectively. The awards were worth 10,000 euro. Roukens developed a touch-screen information system for motorcycle policemen, which was then tested by 60 Dutch motorcycle cops. Voormeren won his award for researching how vibrations from passenger car drivelines can displaced, thus optimizing the car’s driving comfort. Voormeren conducted his research for BMW. These award-winning students should now perhaps consider pursuing PhD degrees. A Central Bureau for Statistics (CBS) study found that the added value of having a PhD degree is greater than previously thought. Dutch PhDs get better jobs than non-PhDs and earn on average twenty percent higher salaries.

Anti-gay Apparently Delft is the most “homounfriendly” student towns in the Netherlands, according to gay men’s magazine, Expreszo, which analyzed the thirteen Dutch student towns according to factors like number of gay organizations and incidents of homophobia. The Delft Workgroup Homosexuality (DWH) has sent a letter to Delft municipality, demanding action be taken to protect gays from violence. In a Delta interview, DWH chairman Dirk-Jan Dekker said: “Things are happening and the police and municipality must act.

The fact that a stone was thrown through our club’s window is proof that anti-gay violence happens here.” “Not long ago two DWH members were pushed into a canal,” Dekker continues. “One of them managed to pull one of the attackers in as well. The attacker had fled by the time the police arrived, but the police didn’t pursue him, even though all they had to do was follow his wet footprints.” During TU Delft’s Owee first-year student introduction week, DWH’s outdoor bar was also splattered with water. DWH however remains defiant. “We won’t board up our window,” Dekker says. “We put new glass back in. We won’t give in to violence!” Elsewhere, the fires at the two Oude Delft student houses last April remain a mystery. A judge ruled there was insufficient evidence to convict the main suspect, Chester W. [Dutch law prohibits publication of last names in criminal cases, ed.]. The judge however did convict Chester W. of starting fires at a Voldersgracht residence and in the Hotel Grand Canal on the Breestraat. Both those buildings are owned by Jaap den Dulk, as are the Oude Delft student houses. Chester W. received a

‘All they had to do was follow his wet footprints’ six-year prison sentence for arson. He confessed to starting the Voldersgracht and De Breestraat fires, but claims the owner, Den Dulk, started the Oude Delft fires to collect the insurance money. ‘Engels mag Nederlands niet verdringen’ (‘English may not supplant Dutch’) was a headline in Delta 38. Higher education is becoming anglicized, warned Dutch politician Martin Bosma, speaking in Parliament. Bosma’s party, the right-wing PVV (Party for Freedom), prides itself on defending Holland’s Judeo-Christian and humanist traditions and culture, while opposing immigration from non-Western countries. “Dutch is being reduced to some kind of farmer’s dialect that apparently is no longer good enough for higher education,” fumed Bosma, a former journalist who studied at the New School for Social Research in New York City. Dutch Minister of Education Ronald Plasterk then asked: “Is it really necessary for everything to be in English?” Bosma went on to criticize ‘steenkolenengels’ (literally ‘pit coal English’, or broken English), and cited a typical example - “How do

we underbuild this?” -, which led to a witty response from a center-left D66 party member: “I’m happy Mr. Bosma is against ‘steenkolenengels’, as this is the first environmentally friendly contribution he’s made in Parliament.” Fortunately for TU Delft’s internationalization process, Bosma was feeling generous, saying: “In my opinion English doesn’t have to be banned from Dutch higher education. But I do believe certain borders must be drawn. Otherwise our entire higher education system will be in English, and this, I say, represents a serious erosion of our culture!”

Pedestals Each week Delta’s back page features an item (in Dutch) called ‘Culture Shock’, in which an international student, photographed wearing wooden shoes, answers questions about life among the Dutch - ‘What do foreign students find strange about us?’ Sharon Goh, MSc from Singapore, appreciates Dutch directness, she says, “because I’m pretty direct myself.” She also says her Dutch friends taught her not to be so serious: “They showed me how to also have fun.” Goh hates the Dutch weather – “too cold, brrrr” – but loves what she calls “the bicycle thing.” Canadian MSc Tomas Nielsen smiles at the Dutch obsession with planning. “If you want to make a lunch date, the Dutch grab their agendas and ask if next week Friday is good.” Nielsen loves all the festivals here, but hates the big foamy heads on Dutch draft beers. Sodaba Roustayar, a BSc from Afghanistan who has lived in Holland since she was 13-years-old, says the Dutch aren’t nationalistic, but they do “feel themselves better than others, especially foreigners.” Italian PhD Lucia d’Acunto thinks it odd that the Dutch swim in canals when it’s hot, while “in Italy that’s what the sea is for,” and especially since “the canals here aren’t very clean.” Belgian Lammens Benoit likes the close relationships between professors and students in Holland. “In Belgium, professors are put on pedestals.” Benoit confesses to happily drinking Heineken, although in beer-proud Belgium he’d “be burned at the stake” for admitting it. Russian Anton Naruta is amused by the strange sounds the Dutch make when speaking, like, “Ja, tóggg, kch, pssss, jájá, ha, trrr” And he appreciates the differences between national police forces. “In Russia, give a cop a fifty ruble bribe and he’ll let you go. Try that here and they’ll throw you in jail.” Stefano Barbieri, from Sardinia,

Culture shocked internationals: (clockwise from top left) Sharon Goh, Sodaba Roustayar, Anton Naruta and Stefano Barbieri (Photos: FMAX)

Italy, thinks Dutch and Italian cultures are similar, but adds, “actually, almost everything works better in Holland than in Italy.” Dutch women however are much more standoffish: “In Italy the women play hard to get, but they’re actually easy to get. In Holland the women play hard to get, but they are hard to get.”

00 20

DELTA. 39 18-12-2008 achterkant

CULTURE SHOCK

Aardige lokettisten Marta Koziol, masterstudent bouwkunde uit Polen

MEDEWERKER VAN DE WEEK

Tweeënhalf jaar geleden kwam de uit de ZuidPoolse stad Mielec afkomstige Marta Koziol naar Nederland. Na een jaar op een kantoor gewerkt te hebben, kwam zij als uitwisselingsstudent terecht op de faculteit Bouwkunde. Nu is zij daar begonnen aan een masteropleiding. “In het begin was ik wel een beetje geschokt toen ik de familiestructuur hier ontdekte. In Polen is er een traditioneler patroon. Als mensen daar kinderen hebben, zijn ze getrouwd.” Inmiddels is zij het wel gewend. “Doordat ik veel reis, ontdekte ik dat er meer landen zijn waar dat niet zo hoeft te zijn.” En dan de readymates. “Er liggen allerlei kanten-klare maaltijden in de supermarkt. Handig ja, maar niet erg gezond. Ik koop ze niet, kook liever zelf. Wel vaak simpele maaltijden, want ik woon alleen. In Polen heb je ook kant-en-klare maaltijden, maar daar moet je dan wel echt naar zoeken.” Wat Koziol in Nederland erg bevalt, is de hoeveelheid gemengde nationaliteiten die ze tegenkomt. “Het zijn wel allemaal Nederlanders, maar met een verschillende achtergrond. Ik zou het leuk vinden als dat in Polen ook zo was, daar is negentig procent puur Pools. En de mensen achter loketten zijn in Nederland veel aardiger dan bij ons.” (JT)

(Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

Anna noyons

Kredietcrisisje Student: Justine Timmermans, 25, bouwkunde Medewerker: Sharda Bijleveld, koffiejuffrouw ”Ik ga altijd naar koffiebar Sterk. Hier vind ik mijn rust in alle bouwkundedrukte en de energie om weer verder te gaan. Bovendien hebben ze echt de lekkerste koffie. En broodjes. Van die panini’s, niet eens duur. Sterk is een vast element geworden van bouwkunde. Er heerst een ongedwongen sfeer. Sharda en haar team zijn daar het gezicht van. Het is dan ook heel fijn en vertrouwd om de oude gezichten uit het vorige gebouw hier terug te zien. Bovendien is ze altijd aardig en snel. Het enorme espressoapparaat blinkt altijd. Dat lijkt me veel poetswerk. Heel eerlijk gezegd is een andere jongen uit het Sterk-team mijn favoriet, een aandoenlijke jongen met bruin kort haar. Maar die kon niet op de foto.” (AN)

Kriep

(Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

We zitten in een economische recessie. Een week geleden sprak een triomfantelijke Wouter Bos de verlossende woorden. Wikipedia leert mij dat we spreken van een recessie is als de groei van het bruto nationaal product gedurende twee opeenvolgende kwartalen negatief is. Dit is de afgelopen twintig jaar in Nederland niet voorgekomen. Wij, jullie, mijn generatie, heeft dus geen flauw benul van wat dit eigenlijk inhoudt; krimp van het bruto natio­ naal product. Werkeloosheid? Krappe arbeidsmarkt? Gedaalde koopkracht? Superspannend! Behalve dat in de kroeg en op televisie de opmerking ‘Ja, nee, maar goed, je ziet nu ook met die kredietcrisis enzo..’ ineens een geaccepteerd doorslaggevend argument is voor alles, moet ik enigszins teleurgesteld concluderen dat ik er nog bar weinig van merk. Onze generatie dreigde de geschiedenis in te gaan als de generatie ‘voor de wind’. Geen recessie gekend, geen oorlog, geen schaarste, geen ijs op de sloten, geen werkeloosheid, geen emancipatiedrang, geen

hervorming, geen ontzuiling. Niemand heeft ooit gedemonstreerd, behalve om een dagje te spijbelen, simpelweg omdat er nergens tegen te demonstreren viel. Misschien het klimaatprobleem, maar dat is zo’n niet-concreet probleem dat we er eigenlijk geen uur minder om slapen. Maar nu hebben we iets: de kredietcrisis! Daarom heb ik het gevoel dat ik me moet voorbereiden op wat er komen gaat. Soberheid. En dus besluit ik geen nieuwe iPod te kopen nu mijn oude stuk is. En ik neem dit jaar voor het eerst geen kerstboom. Dit is buitengewoon onverstandig en als we allemaal stoppen met consumeren, wordt het nog veel erger. Maar stiekem hoop ik daarop: spannende tijden, waarin mijn generatie zich voor het eerst de luxe kan permitteren zich af te vragen: wat is nou eigenlijk echt belangrijk? Tot die tijd speel ik alvast kredietcrisisje, in het weekend. Vriend en ik liggen op bed. De lage decemberzon schijnt door de gordijnen en verwarmt onze naakte lichamen. Erg he? Die recessie?