ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau h3. Verzorgen in de geestelijke gezondheidszorg Antwoordmodellen

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau h3

Verzorgen in de geestelijke gezondheidszorg Antwoordmodellen

Inhoudsopgave ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

1

2

3

Oriëntatie op de zorgcategorie

5

1.1

Psychiatrische stoornis

5

1.2

Visie op de zorg voor mensen met een psychiatrische stoornis Praktijk: Michiel heeft last van buikpijn

6 6

1.3

Juridische aspecten en belangenbehartiging Praktijk: Geheugentraining en dagritme Praktijk: Gedwongen opname èn gedwongen behandeling? Praktijk: Excuses van de loverboy

7 7 7 7

1.4

Historisch perspectief

8

1.5

Zorgsettings Praktijk: Lichte dagen, donkere dagen

9 9

Het verzorgen van mensen met een psychiatrische ziekte

11

2.1

De verzorgende in de ggz Praktijk: Mevrouw Dijkstra Praktijk: Mevrouw Tanjaoui

11 11 11

2.2

Het zorgproces in de ggz Praktijk: Fouad Aloui

13 13

2.3

Coördinatie en kwaliteitszorg in de ggz Praktijk: Lieneke krijgt hulp

14 14

2.4

Ethiek in de psychiatrie Praktijk: Zo nodig Praktijk: Het mag niet Praktijk: Wat anders Praktijk: Hoever reikt de beroepsverantwoordelijkheid?

15 15 15 15 15

Categorieën zorgvragers

17

3.1

Verzorgen van zorgvragers met schizofrenie of een andere psychotische stoornis 17 Praktijk: Mehmet en Henrieke 17

3.2

Verzorgen van zorgvragers met een stemmingsstoornis Praktijk: Mevrouw Snoeijer ligt het liefst op bed Praktijk: Asram

18 18 18

3.3

Verzorgen van zorgvragers met een angststoornis Praktijk: Meneer Haynassa, Stefanie en Christel zijn allemaal angstig

19 19

3.4

Verzorgen van zorgvragers met een persoonlijkheidsstoornis Praktijk: Koert belooft steeds beterschap

20 20

3.5

Verzorgen van zorgvragers met een eetstoornis Praktijk: Herma, Viktor en Eveline

21 21

3.6

Verzorgen van zorgvragers met een somatoforme of een nagebootste stoornis 22 Praktijk: Roland en Jonatan 22

3.7

Verzorgen van zorgvragers met een verslaving Praktijk: Opvang verslaafde prostituees

23 23

3.8

Verzorgen van zorgvragers met suïcidaal gedrag Praktijk: Clarence Praktijk: Özlem Praktijk: Rosanna

24 24 24 24

3.9

Verzorgen van zorgvragers met chronische psychiatrische stoornis

25

3.10

Verzorgen van allochtone zorgvragers met een psychiatrische ziekte Praktijk: Mehmet Praktijk: Winti geneeskunst Praktijk: Mehtap

26 26 26 26

3.11

Verzorgen van zorgvragers in de forensische psychiatrie Praktijk: Gedwongen behandeling in de forensische psychiatrie?

28 28

3.12

Verzorgen van kinderen en jeugdigen met een psychiatrische stoornis

29

3.13

Verzorgen van ouderen met een psychiatrische stoornis

30

3.14

Verzorgen van zorgvragers met agressief gedrag Praktijk: Pas gediplomeerd

31 31

1

Oriëntatie op de zorgcategorie Psychiatrische stoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

© ThiemeMeulenhoff

5

Verzorgen in de geestelijke gezondheidszorg

Visie op de zorg voor mensen met een psychiatrische stoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: MICHIEL HEEFT LAST VAN BUIKPIJN 1

6

Het gedrag van Michiel heeft meer met het gezin te maken dan met Michiel zelf. Waaruit blijkt dat? De klachten van Michiel (bedplassen, ontlasting ophouden, buikpijn) zijn psychosomatisch en tijdens de gesprekken komen de problemen die in het gezin spelen naar voren.

© ThiemeMeulenhoff


Juridische aspecten en belangenbehartiging

Juridische aspecten en belangenbehartiging ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: GEHEUGENTRAINING EN DAGRITME De eisen van de WGBO en verzorgend handelen 1 Van welk soort handelen is sprake als Leo geheugentraining doet? Er is sprake van aanpalende handelingen. Leo heeft opdracht gekregen van de arts om geheugentraining te doen. Dit valt niet onder het genezen of voorkomen van de ziekte (Alzheimer is immers niet te genezen), maar wel onder het beoordelen van de gezondheidstoestand. 2

Waarom moet dit handelen van Leo voldoen aan de eisen van de WGBO? Het handelen van Leo moet voldoen aan de WGBO, omdat zijn handelen een aanpalende handeling is. Hij moet, net als de arts, voldoen aan de WGBO

3

Moet het handelen van Krista voldoen aan de eisen van de WGBO? Het handelen van Krista hoef niet te voldoen aan de WGBO. Zij handelt niet in opdracht van de arts en haar handelingen zijn niet gericht op een van de eisen zoals genoemd in de WGBO.

PRAKTIJK: GEDWONGEN OPNAME ÈN GEDWONGEN BEHANDELING? Toepassing middelen en maatregelen 1 Jos is gedwongen opgenomen. Mag hij ook gedwongen worden behandeld? Licht je antwoord toe. Jos mag niet gedwongen worden behandeld. Er is hier nog geen sprake van een tijdelijke noodsituatie.

PRAKTIJK: EXCUSES VAN DE LOVERBOY Bezoekverbod? 1 Mag Martijn het bezoek verbieden? Licht je antwoord toe. Ja, Martijn mag dit doen. Hij is bang dat het bezoekje negatieve gevolgen zal hebben voor Ilse en verbiedt daarom het bezoek. Het is natuurlijk wel goed als Martijn dit bespreekt met Ilse en de psychiater. Op een later moment zou het bezoek dan misschien wel kunnen plaatsvinden, eventueel onder begeleiding.

© ThiemeMeulenhoff

7


Historisch perspectief ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

8

© ThiemeMeulenhoff


Zorgsettings

Zorgsettings ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: LICHTE DAGEN, DONKERE DAGEN Bekwaam 1 Waarom is het belangrijk dat Safiye een training gaat volgen? Als ze de training heeft gevolgd, is ze bekwaam genoeg om de cursus te kunnen geven en vanuit haar eigen culturele achtergrond kan ze een goede inbreng leveren aan de vrouwen die de cursus volgen.

© ThiemeMeulenhoff

9

2

Het verzorgen van mensen met een psychiatrische ziekte De verzorgende in de ggz ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: MEVROUW DIJKSTRA Vraag 1 Hoe zou jij in deze situatie op het gedrag van mevrouw Dijkstra reageren? Het is belangrijk dat er in het team overeenstemming is over de benadering van de zorgvrager door de verzorgenden. 2

Welke argumenten heb je voor je gedrag als verzorgende in deze situatie? Het gedrag van mevrouw Dijkstra is niet een probleem van de individuele verzorgende, maar een gezamenlijk probleem waar een professioneel antwoord op gegeven moet worden. Als het goed is wordt er in het zorgplan van mevrouw Dijkstra aandacht aan dit probleem besteed: het gedrag is omschreven en een aantal acties worden benoemd. Er wordt vooral aandacht besteed aan de houdingsaspecten. Observatie van het gedrag kan een manier zijn om erachter te komen wat haar kwaad maakt: heeft het misschien ook te maken met het gedrag van de verzorgende? Stemgebruik? Irritatie? Serieus nemen van de boosheid kan ook goed werken; gevoelens willen vooral eerst erkend worden. Tempoaanpassen aan dat van de dementerende en de tijd nemen voor het wassen en aankleden. Het moment van opstaan, wassen en aankleden is een druk moment op de dag op de afdeling. Begrenzing: vooropstaat dat mevrouw Dijkstra niet mag slaan, knijpen en seksuele opmerkingen maken. Dergelijk gedrag moet door alle verzorgenden op de afdeling worden begrensd. Intervisie op de afdeling kan een belangrijk moment zijn om de casus van mevrouw Dijkstra te bespreken. Het is geenprofessioneel gedrag om de zorg te vermijden of scheldpartijen gelaten te ondergaan!

PRAKTIJK: MEVROUW TANJAOUI Vraag 1 Welke kennis moet Annette bezitten om haar werk goed uit te kunnen voeren? Kennis van de symptomen van dementie: de symptomen goed kunnen onderscheiden van een aantal verschillende dementiebeelden. De symptomen van een delier kennen. Weten dat een blaasontsteking een risicofactor is voor het ontstaan ven een delier. Weten welke medicatie er op de afdeling wordt verstrekt. Het doel kennen van toediening van de medicatie en de bijwerkingen die daarbij kunnen optreden.

© ThiemeMeulenhoff

11


12

2

Welke vaardigheden moet Annette bezitten om haar werk goed uit te kunnen voeren? Goed observeren. Overleg voeren met de arts over de situatie. De situatie overdragen aan collega’s. Mevrouw Tanjaoui informeren over wat er gaat gebeuren en inschatten of de informatie niet teveel of te weinig is. Rapporteren.

3

Welke houdingsaspecten moet Annette bezitten om haar werk goed uit te kunnen voeren? Rustig blijven, zodat de zorgvrager kalmeert. Inschatten in welke mate afstand of nabijheid nodig is.

© ThiemeMeulenhoff


Het zorgproces in de ggz

Het zorgproces in de ggz ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: FOUAD ALOUI Vraag 1 Geef aan welke gegevens uit de casus bij welk gezondheidspatroon kunnen worden ondergebracht. Geef aan op welke gezondheidspatronen Fouad disfunctioneert (gezondheidsproblemen heeft). Gezondheidsbeleving en -instandhouding Fouad weigert medicijnen, hij is niet therapietrouw. Fouad heeft geen ziekte-inzicht. Fouad rookt. Activiteitenpatroon Fouad ruikt onfris, verspreidt een onaangename geur. Fouad ligt het grootste deel van de dag in bed. Slaap- en rustpatroon Fouad slaapt twee uurtjes per nacht. Fouad heeft een verstoord dagen nachtritme. Cognitie- en waarnemingspatroon Fouad hallucineert, praat veel in zichzelf en lacht oninvoelbaar. Fouad is achterdochtig: kijkt veel om zich heen, controleert zijn slaapkamer. Fouad heeft betrekkingsideen: hij krijgt volgens hem boodschappen door via het Journaal. Rollen- en relatiespatroon Fouad krijgt geen bezoek, alleen zijn zus komt af en te langs. Fouad zijn vader heeft het contact verbroken. Stressverwerkingspatroon Fouad is angstig. Fouad reageert geladen en gespannen op het Journaal.

© ThiemeMeulenhoff

13


Coördinatie en kwaliteitszorg in de ggz ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: LIENEKE KRIJGT HULP Vraag 1 Beschrijf concreet op welke manier je Lieneke tijdens de opname van haar moeder ondersteuning gaat bieden. Steunbieden. Lieneke is nog erg emotioneel en heeft de behoefte om haar verhaal te vertellen. Ze heeft het gevoel dat ze heeft gefaald in de zorg voor haar moeder: het is haar niet gelukt. Dit is een belangrijk onderwerp om met haar te bespreken. Doorverwijzen. Je kunt Lieneke doorverwijzen naar het Steunpunt Mantelzorg voor contact met mensen die in dezelfde situatie zitten. Grenzenstellen. Lieneke moet leren hoe ze persoonlijke grenzen moet stellen. Ze zal samen met het team op de afdeling moeten nadenken over de vraag: hoe moet het verder als haar moeder weer naar huis gaat? Wie zullen er bij de zorg betrokken moeten worden? Want het is duidelijk dat Lieneke het niet alleen kan.

14

© ThiemeMeulenhoff


Ethiek in de psychiatrie

Ethiek in de psychiatrie ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: ZO NODIG Vraag 1 Welke ondeugd vertoont Emine hier? Welke deugd zou ze moeten vertonen? Emine geeft medicatie terwijl dit nog niet nodig is. Ze laat haar eigenbelang voor dat van de bewoner gaan. Ze zou de belangen van de zorgvrager voor die van haarzelf moeten zetten en de medicatie pas geven als mevrouw van Dam onrustig wordt.

PRAKTIJK: HET MAG NIET Vraag 1 Welke norm schendt de collega van Serdar? Waarom? De norm is dat je geen geweld gebruik tegen zorgvragers. De collega van Serdar slaat een zorgvrager, terwijl hij zijn beroepshouding en andere vaardigheden moet gebruiken.

PRAKTIJK: WAT ANDERS Vraag 1 Welke waarden botsen in dit voorbeeld? Welke behoort tot beroepsverantwoordelijkheid? Hier botsen de waarden van Fleur met die van de familile en de zorgvrager. De waarde is dat Fleur geen drugs gebruikt, en dat ze die ook niet koopt voor zorgvragers. Het is haar beroepsverantwoordelijkheid om dit ongezonde gedrag te bespreken en een alternatief te vinden.

PRAKTIJK: HOEVER REIKT DE BEROEPSVERANTWOORDELIJKHEID? Vraag 1 Welke normen en waarden zijn in het geding? Niet teveel drinken, omgangsregels, regels van de instelling, je grenzen bepalen en aangeven, ongeschreven regels van de afdelingscultuur, geen duidelijke afspraken, hulp vragen. 2

Wat is de beroepsverantwoordelijkheid van een verzorgende in deze situatie (anders gezegd, hoe zou het moeten)? De beroepsverantwoordelijkheid van de verzorgende is dat ze niet voor de lol met zorgvragers meegaat, maar daar een therapeutische handeling van maakt. Er moeten regels zijn voor uitjes, en je gaat meestal niet alleen mee.

3

Welke stappen zou deze verzorgende moeten nemen om beter in staat te zijn met deze situatie om te gaan? Als je onzeker bent over een situatie kun je dit bespreken met je team of je begeleider. Deze verzorgende zal moeten leren om haar grenzen aan te geven en te vragen om hulp in deze situaties.

© ThiemeMeulenhoff

15

3

Categorieën zorgvragers Verzorgen van zorgvragers met schizofrenie of een andere psychotische stoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: MEHMET EN HENRIEKE Verschil en overeenkomsten 1 Welke verschillen en welke overeenkomsten zie je in het gedrag van Mehmet en Henrieke? Verschillen: Mehmet zijn spreek- en schrijftaal zijn onbegrijpelijk. Henrieke heeft aanvankelijk een vreemde houding, spreekt over dingen die niet kunnen. Overeenkomsten: beide vertonen opvallend vreemd gedrag, lijken in een eigen wereld te leven. 2

Welke vermoedelijke symptomen van schizofrenie neem je waar bij beide personen? Mehmet en Henrieke lijken beide in een waan te leven.

© ThiemeMeulenhoff

17


Verzorgen van zorgvragers met een stemmingsstoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: MEVROUW SNOEIJER LIGT HET LIEFST OP BED Observatie 1 Wat valt op aan het gedrag van mevrouw Snoeijer? Ze ligt het liefst de hele dag op bed; moet voortdurend aangespoord worden om zich te verzorgen; reageert vijandig als de verzorgende haar met de verzorging wil helpen; zoekt geen contact met andere zorgvragers of met de verzorgende; geeft te kennen dat ze met rust gelaten wil worden; neemt alles zwaar op; zegt dat ze er beter een eind aan kan maken; vindt dat ze iedereen tot last is; eet weinig; is anderhalve kilo afgevallen; is na aansporing te bewegen tot een korte wandeling; loopt in een gebogen houding en met ‘sloffende’ gang; maakt een vermoeide en uitgebluste indruk; alles is haar teveel

PRAKTIJK: ASRAM Observatie 1 Wat valt op aan het gedrag van Asram? Recent is er geen informatie bekend, wel van drie dagen geleden. Hij maakte een opgewonden indruk; wil alle wereldburgers vertellen dat hij de samenleving wil veranderen; heeft een reis naar de VS geboekt; heeft een makelaar ingeschakeld om zijn huis te verkopen; hij liet zich niet door zijn vrouw afremmen; niemand heeft vat op hem; gunde zich geen tijd meer om te slapen en te eten; was dag en nacht met zijn zaak bezig; weigerde medicijnen; geen ziekte-inzicht; heeft ontslag van zijn werk aangevraagd.

18

© ThiemeMeulenhoff


Verzorgen van zorgvragers met een angststoornis

Verzorgen van zorgvragers met een angststoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: MENEER HAYNASSA, STEFANIE EN CHRISTEL ZIJN ALLEMAAL ANGSTIG Angst en gedrag 1 Welk gedrag van meneer Haynassa, Stefanie en Christel kan wijzen op angst? MeneerHaynassa: stil en teruggetrokken; voor zich uit staren; geen eetlust en trek in drinken; veel naar het toilet gaan; rusteloosheid (boek pakken tijdens een gesprek en veel naar toilet gaan). Stefanie:druk gedrag dat kan duiden op rusteloosheid; veel om bevestiging en contact vragen. Christel:slaapproblemen; gefixeerd zijn op de presentatie; zorgen maken en uitvlucht zoeken door zich ziek te willen melden (vermijding). 2

Kan er ook een andere verklaring zijn voor het gedrag? MeneerHaynassa: misschien is hij altijd al iemand die stil en teruggetrokken is, of concentreert hij zich juist op de operatie. Veelvuldig toiletbezoek kan ook op blaasproblemen wijzen of medicatiegebruik. Stefanie: misschien is ze iemand die moeilijk alleen kan zijn en houdt ze van gezelligheid. Christel:een andere verklaring is moeilijk te geven. Belangrijk is dat je je realiseert dat waargenomen gedrag geobjectiveerd moet worden. Conclusies moeten niet te snel worden getrokken. Bevindingen moeten eerst worden getoetst.

© ThiemeMeulenhoff

19


Verzorgen van zorgvragers met een persoonlijkheidsstoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: KOERT BELOOFT STEEDS BETERSCHAP Als eerste aan de slag met … 1 Met welk probleem zul je op de crisisafdeling als eerste aan de slag moeten? Welke aanwijzingen heb je daarvoor? Bij Koert zijn er aanwijzingen die duiden op mogelijk meerdere problemen. Prioriteit heeft echter de zorg voor veiligheid. Het lijkt erop dat Koert zijn problemen niet inziet en dat hij bij stress overgaat tot automutilatie, een suïcidepoging en conflictvermijdend gedrag. Zijn suïcidepoging en dreigend zelfverminkend gedrag lijken vooral samen te hangen met het niet inzien van zijn probleem.

20

© ThiemeMeulenhoff


Verzorgen van zorgvragers met een eetstoornis

Verzorgen van zorgvragers met een eetstoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: HERMA, VIKTOR EN EVELINE Aanwijzingen voor een eetstoornis 1 In hoeverre kun je stellen dat er in deze praktijk al aanwijzingen zijn voor een mogelijke eetstoornis? Kun je voorbeelden geven van vragen die gesteld zouden kunnen worden om meer zekerheid te krijgen? Er kan niet te snel worden vastgesteld dat er sprake is van een eetstoornis, belangrijk is te weten dat daar veel meer voor nodig is. • Herma: opvallend is haar gedrag rond het eten, dit is een gegeven wat uitgezocht moet worden. Op dit moment zijn er onvoldoende gegevens bekend om een eetstoornis vast te stellen. Je kunt vragen stellen over haar menstruatiecyclus, eetgedrag, waarom ze zo boos reageert als haar gevraagd wordt haar bord leeg te eten. • Viktor: heeft duidelijk een eetprobleem, dit blijkt uit zijn eetgedrag en laxantiagebruik. Nader onderzoek moet uitwijzen of hier sprake is van een eetstoornis. Vragen die je kunt stellen zijn: waarom gaat hij direct na de maaltijd naar het toilet, wat doet hij dan? • Eveline: er zijn aanwijzingen dat zij angst heeft om aan te komen, terwijl er in werkelijkheid sprake is van ondergewicht en een stoornis in de lichaamsbeleving. D it uit zich in ontkenning van het huidige lage lichaamsgewicht. Hier is sprake van aanwijzingen voor anorexia. Nader onderzoek zal dit moeten bevestigen.

© ThiemeMeulenhoff

21


Verzorgen van zorgvragers met een somatoforme of een nagebootste stoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: ROLAND EN JONATAN Vermoedens en aanwijzingen 1 Welke problemen vermoed je en welke aanwijzingen heb je daarvoor? Roland: de psychiatrische stoornis waarvan hier vermoedelijk sprake is, moet (gezien de klachten) gezocht worden in de hoek van de somatoforme stoornissen. De symptomen verwijzen naar hypochondrie. Jonatan: de psychiatrische stoornis waarvan hier vermoedelijk sprake is, moet (gezien de klachten) gezocht worden in de hoek van de somatoforme stoornissen. De symptomen verwijzen naar een conversiestoornis.

22

© ThiemeMeulenhoff


Verzorgen van zorgvragers met een verslaving

Verzorgen van zorgvragers met een verslaving ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: OPVANG VERSLAAFDE PROSTITUEES Middelenverstrekking: in strijd met de wet? 1 Kan de instelling deze middelen verstrekken? Geef aan waarom je dat denkt. Let wel: er is geen goed antwoord, het gaat er vooral om dat je goed aangeeft waarom je dat denkt. Bijvoorbeeld: Vanuit gezondheidsoogpunt is het verstandig dat de druk om voortdurend geld te moeten verdienen om de middelen te kunnen kopen enige tijd afwezig is. Daardoor kan de verslaafde in relatieve rust nadenken en gemotiveerd raken om verandering te bewerkstelligen in zijn leven, waardoor de verslaving ‘verholpen’ kan worden. Het verstrekken van middelen is door de wet verboden (behalve bij projecten met gratis heroïneverstrekking) en in die zin is het voorstel dus strijdig met de wet. Het eventueel gratis verstrekken van middelen kan er natuurlijk voor zorgen dat andere verslaafden erop afkomen, waardoor niet-gemotiveerde zorgvragers op deze wijze denken te kunnen voorzien in hun behoeften.

© ThiemeMeulenhoff

23


Verzorgen van zorgvragers met suïcidaal gedrag ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: CLARENCE Inleven in de wens van Clarence 1 Kun je je inleven in de wens van Clarence om een eind aan zijn leven te maken? Wat vind je van de reactie van zijn ouders? Het is moeilijk om een eenduidig antwoord op de vraag te geven. Het gaat erom geen oordeel te vormen over zijn daad.

PRAKTIJK: ÖZLEM Özlem wil naar zijn dochtertje 1 Denk je dat Özlem suïcidaal is? Welke vragen kun je hem stellen om uit te vinden of hij aan de dood denkt als oplossing voor zijn problemen? Het is belangrijk dat je de afweging maakt tussen de mogelijkheid dat Özlem echt een eind aan zijn leven wil maken, of de mogelijkheid dat hij tijdelijk zijn problemen niet meer kan overzien. In geval van dit laatste is er sprake van een cry for help. De vragen die je aan Özlem kan stellen zijn: Wat bedoel je als je zegt dat je naar je dochter toe wilt? Hoe zie je je toekomst? Denk je vaak na over suïcide?

PRAKTIJK: ROSANNA Acuut gevaar 1 Is hier sprake van acuut gevaar? Welke interventie pleeg je? Er is sprake van acuut gevaar. Rosanna heeft al eerder een poging gedaan en lijkt nu vastberaden om een tweede poging te doen. Het is raadzaam te overleggen met je team om maatregelen te treffen om Rosanna tegen zichzelf te beschermen.

24

© ThiemeMeulenhoff


Verzorgen van zorgvragers met chronische psychiatrische stoornis

Verzorgen van zorgvragers met chronische psychiatrische stoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

© ThiemeMeulenhoff

25


Verzorgen van allochtone zorgvragers met een psychiatrische ziekte ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: MEHMET Klantgericht 1 Vind je dat de zorg voor Mehmet voldoende klantgericht is? De klantgerichtheid zou nog wel verbeterd kunnen worden. Stel dat de zorgvrager lange tijd opgenomen moet worden, dan zou dit voor hem betekenen dat hij noodgedwongen al die tijd vegetarisch zou moeten eten, terwijl hij misschien wel erg van vlees houdt. Dit zal misschien toch de motivatie verminderen om de maaltijden te nuttigen met anderen, die wel vlees eten. Ook het gebruikmaken van de magnetron klinkt aardig, maar het zorgt voor een belasting van de familie. Familieleden voelen zich misschien verplicht om steeds eten voor hem mee te nemen. Ook wordt hij hierdoor in een uitzonderingspositie geplaatst, wat hij misschien niet prettig vindt. Hij zal hoogst waarschijnlijk ’s avonds laat nog warm gaan eten, omdat dan de familie op bezoek is geweest. Eten heeft ook een duidelijk sociaal element en het is beter als dit binnen de afdelingsgroep plaatsvindt. Halal producten 1 Zou je nog een stap verder kunnen gaan door te zorgen dat aan de wens voor halal producten wordt voldaan? Bijvoorbeeld door te gaan overleggen met de keuken? Misschien is het mogelijk om te overleggen met de keuken. In elk geval laat je dan als verzorgende tegenover de zorgvrager blijken dat je betrokken bent en zijn geloofswensen respecteert. Je kunt ook in gesprek met de zorgvrager dit onderwerp ter sprake brengen en ingaan op hoe hij zijn geloof nog meer inhoud geeft. Vraag de zorgvrager waarom halal eten zo belangrijk voor hem is. Het geloof kan een mooi aanknopingspunt voor een gesprek zijn. Juist ook als je er zelf anders in staat, kun je door interesse te tonen een band opbouwen met de zorgvrager.

PRAKTIJK: WINTI GENEESKUNST Bonuman 1 Wat zou je als verzorgende kunnen doen in de begeleiding van een zorgvrager die, naast een opname op jouw afdeling, ook wordt behandeld door een bonuman (medicijnman)? Je kunt alle zorgactiviteiten, zoals fysieke aanwezigheid, een gesprek voeren en lichamelijke ondersteuning geven, altijd uitvoeren. Tijdens deze activiteiten kan je de zorgvrager ondersteunen en uitnodigen zijn emoties te tonen. Een wintiritueel is voor een zorgvrager ook geen dagelijkse aangelegenheid en hij zal best nerveus zijn. Hier kan je, ook al geloof je er zelf niet in, toch de zorgvrager begeleiden. Je kan interesse tonen in het ritueel en vragen wat de bedoeling ervan is, en met de zorgvrager bespreken wat het voor hem betekent. Met interesse en respect voor andere culturele en geloofswaarden, zal het lukken om meerdere behandelmethoden elkaar te laten aanvullen in plaats van elkaar uit te sluiten.

PRAKTIJK: MEHTAP Resultaat op korte termijn

26

© ThiemeMeulenhoff


Verzorgen van allochtone zorgvragers met een psychiatrische ziekte

1

Wat zou een resultaat op korte termijn kunnen zijn waar je als psychiatrisch thuiszorgverzorgende met Mehtap aan kan werken? Op korte termijn moet eerst gewerkt worden aan de depressieve klachten. De verzorgende kan vertellen over het ontstaan van psychische klachten en de relatie tussen lichaam en geest. Zij kan eerst proberen Mehtap te activeren, zodat ze zich beter gaat voelen. Ook zou ze Mehtap ontspanningsoefeningen kunnen aanleren, zodat ze beter met haar klachten kan leren omgaan en meer vertrouwen in zichzelf krijgt. Ze kan uiteindelijk leren haar eigen positieve kanten beter te zien.

Resultaat op lange termijn 1 Wat zou een resultaat op lange termijn kunnen zijn? Mehtap zou op de lange termijn moeten leren wat assertiever te worden en beter voor zichzelf op te komen. Het moet haar duidelijk worden dat het niet egoïstisch is om goed voor jezelf te zorgen; anders kun je ook niet goed voor je gezin zorgen. En dat is juist iets waar ze waarde aan hecht.

© ThiemeMeulenhoff

27


Verzorgen van zorgvragers in de forensische psychiatrie ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: GEDWONGEN BEHANDELING IN DE FORENSISCHE PSYCHIATRIE? Gedwongen? 1 Wordt Maarten in de forensisch psychiatrische kliniek gedwongen verpleegd of behandeld? Nee, in principe niet. Maarten is gedwongen opgenomen met een rechterlijke machtiging, een maatregel conform de Wet Bopz. Gedwongen opname betekent niet gedwongen behandeling, tenzij er sprake is van acuut gevaar. Daarnaast moet hij instemmen met het behandelplan. Maarten is ook niet opgenomen met een tbs en kan daarom niet gedwongen worden verpleegd.

28

© ThiemeMeulenhoff


Verzorgen van kinderen en jeugdigen met een psychiatrische stoornis

Verzorgen van kinderen en jeugdigen met een psychiatrische stoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

© ThiemeMeulenhoff

29


Verzorgen van ouderen met een psychiatrische stoornis ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

30

© ThiemeMeulenhoff


Verzorgen van zorgvragers met agressief gedrag

Verzorgen van zorgvragers met agressief gedrag ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

PRAKTIJK: PAS GEDIPLOMEERD Inzage 1 Kan een zorgvrager op ieder moment zijn rapportage inzien? In principe moet het altijd mogelijk zijn om de eigen rapportage in te zien. Dit hoeft echter niet meteen te gebeuren als de zorgvrager erom vraagt. Het tijdstip kan erg slecht uitkomen. Over het algemeen is het beter om de rapportage samen met de zorgvrager door te nemen in de ochtend. Als de zorgvrager er dan vragen over heeft, kunnen die in de loop van de dag worden beantwoord. Soms staan er dingen in waar de zorgvrager het niet mee eens is. Hierdoor kan de spanning bij de zorgvrager oplopen en voor de nacht is dit niet wenselijk. Ook is het belangrijk dat de rapportage wordt ingezien samen met de persoonlijk begeleider. Deze kan het beste inschatten wat de reactie zal zijn en waarschijnlijk heeft zij ook het grootste deel van de rapportage zelf geschreven. Als een zorgvrager in de late dienst vraagt naar zijn rapportage, kan de verzorgende bijvoorbeeld wel voorlezen wat zij zelf heeft geschreven en ook kan zij vragen of de zorgvrager nog aanvullingen heeft. Voor de rest van de rapportage kan een afspraak gemaakt worden met de persoonlijk begeleider. 2

Waarom is het bij deze zorgvrager extra belangrijk om goede afspraken te maken over het inzien van de rapportage? Bij deze zorgvrager is het extra belangrijk om goede afspraken te maken, omdat de zorgvrager achterdochtig is. Hij mag niet het gevoel krijgen dat er dingen voor hem verzwegen worden, omdat dat zijn achterdocht alleen maar bevestigd en zelfs versterkt. Hierdoor kan hij agressief gaan reageren.

© ThiemeMeulenhoff

31

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau h3. Verzorgen in de geestelijke gezondheidszorg Antwoordmodellen

Recommend Documents